Tijdloos sybold deen fragment

Sybold Deen

Tijdloos Zoektocht naar de werkelijkheid

Lycka till Förlag Veenendaal

1

Indien u tijdens het lezen graag luistert naar muziek, dan beveel ik van harte de volgende nummers aan:

‐ Man on the Moon (Automatic for the People), R.E.M. ‐ Whose Side Are You On (Whose Side Are You On), Matt Bianco ‐ Trouble with Classicists (Songs for Drella), Lou Reed en John Cale ‐ Dream Within A Dream (A Secret Wish), Propaganda ‐ Sara (Tusk), Fleetwood Mac ‐ I Scare Myself (The Flat Earth), Thomas Dolby (origineel: Dan Hicks) ‐ She Blinded Me With Science (The Golden Age of Wireless), Thomas Dolby ‐ Go Your Own Way (Rumours), Fleetwood Mac ‐ Space Oddity (Space Oddity), David Bowie ‐ Nobody’s Diary (You and Me Both), Yazoo ‐ Riders on the Storm (L.A. Woman), The Doors ‐ Je veux de l’amour (Leven en Liefdes), Raymond van ’t Groenewoud (origineel: Robert Charlebois)

© 2014 Sybold Deen/Lycka till Förlag Redactie: Bianca Nederlof Omslagontwerp: Lycka till Productions Omslagfoto en foto’s binnenwerk: Sybold Deen Typografie: Lycka till Productions Tekening auteur: zelfportret

ISBN 978 94 92040 00 8

www.lyckatill.nl www.sybolddeen.nl

2

Fragment uit Tijdloos

‘Ik heb je al eerder verteld dat ik twijfel aan de echtheid van ons bestaan, van onze wereld. En dat ik me heftig verzet tegen die gedachte. En dat het verzet tegen het idee dat we weleens niet echt zouden kunnen zijn uni‐ verseel is. Maar waarom willen we zo graag echt zijn?

Waarom willen we dat onze wereld echt is? Waarom toch? Auschwitz, Hiroshima, Sebrenica, Darfur. Allemaal echt!’

Yvonne luistert zonder me te onderbreken.

‘En terwijl wij hier met een glas wijn op de bank zitten wordt in een achterbuurt van Santiago een vrouw voor de tweede keer door haar buurman verkracht, springt een man uit Sydney, die al drie jaar werkloos was en niet meer wist hoe hij ooit nog uit de schulden moest komen, voor de trein tussen Wangaratta en Wodonga, omdat hij nog één keer de plekken wilde zien waar hij in zijn jeugd gelukkig was, en snijdt een sadistische vader in Novo‐ sibirsk voor de ogen van zijn zesjarige dochter de strot af van haar lievelingskonijn.’

‘Hou op, hou op!’ reageert Yvonne fel.

‘Nee, ik hou niet op, want al zijn het maar willekeurige voorbeelden die ik hier ter plekke verzin, feit is dat er voortdurend allerlei verschrikkelijke dingen in de we‐

3

reld gebeuren. En dus vraag ik me af waarom ik me zo heftig verzet tegen het idee dat onze werkelijkheid niet werkelijk de werkelijkheid is.’

‘Dat is knap,’ onderbreekt Yvonne mij. ‘Drie keer het woord werkelijk vlak achter elkaar en wat je zegt is nog zinvol ook.’

Er verschijnt nu waarschijnlijk een flauwe glimlach op mijn gezicht, maar dat kan ik zelf niet zien.

‘Eigenlijk zou ik het toch niet eens zo erg moeten vin‐ den als we slechts een rol zouden spelen? Maar het punt is kennelijk dat het niet te verkroppen valt dat er zoveel ellende op de wereld is en al dat leed, dat mensen uiter‐ aard wel degelijk als echt ervaren, het gevolg zou zijn van een rol die ze niet zelf gekozen hebben.’

‘Ja, ik begrijp wel wat je bedoelt. Ik herinner me 11 september nog heel goed.’

Yvonnes glas is leeg, ik pak het aan en zet het op de salontafel.

Ze gaat verder: ‘Die beelden van New York op die prachtige zonnige nazomerdag, dat vervreemdende ge‐ voel van bijna volmaaktheid toen dat vliegtuig in die to‐ ren verdween. Ik durf het bijna niet te zeggen en ik weet dat heel veel mensen boos op me zouden worden als ik het publiekelijk zou zeggen, maar het was zó volmaakt en zó goed in beeld gebracht dat het wel kunst leek.’

‘Kunst?’ vraag ik.

‘Ja, kunst, vanwege de perfectie, vanwege de manier waarop het in beeld werd gebracht, vanwege de ver‐ vreemdende uitwerking die het had. Het besef dat er mensen in die vliegtuigen en in die torens zaten, dat er mensen op slag dood waren, het besef dat er daarna nog heel veel mensen gingen sterven en dat de levens van vele nabestaanden verwoest werden, dat kwam pas na

4

een tijdje. Het leek een film, het kón gewoon niet werke‐ lijk zijn. Het was zó absurd, zo ondenkbaar, dat het voor mijn gevoel niet echt gebeurde.’

‘Ik herinner me dat in die tijd het programma Big Brother op de televisie was. Het was gebruikelijk dat de bewoners niets vernamen van wat er in de buitenwereld gebeurde, zodat ze niet konden anticiperen op reacties van het publiek op hun optreden. Dus hadden ze geen tv en kregen ze ook geen dagbladen te lezen. De redactie besloot enkele dagen na de aanslagen dat de impact daarvan zo groot was dat ze informatie daarover niet aan de bewoners mochten onthouden. En dus werden er enkele dagbladen naar het Big Brotherhuis gebracht. De reactie van de bewoners, die verstoken waren van ver‐ dere informatie en hun mening dus niet konden toetsen bij mensen in de buitenwereld, was dat het niet echt kon zijn. Ze dachten dat het een test was, een onderdeel van het programma en dat de kranten die ze kregen speciaal voor hen waren gemaakt. Ze gingen zelfs naarstig op zoek naar foutjes, om maar aan te kunnen tonen dat zo‐ iets absurds gewoon wel verzonnen moest zijn.’

‘Ja,’ zegt Yvonne, ‘maar wat is je punt?’

‘Nou ik bedoel dat het eigenlijk merkwaardig is dat we wel geneigd zijn om bepaalde gebeurtenissen in onze wereld zo absurd te vinden, dat we moeite hebben om ze voor waar aan te nemen, maar dat we ons tegelijkertijd wél verzetten tegen het idee dat onze hele wereld en al‐ les wat we waarnemen, let goed op dat woord, niet wer‐ kelijk zou zijn.’

‘Je zet alles op losse schroeven.’

‘Ja, dat doe ik inderdaad. En daar zal ik niet veel vrien‐ den mee maken. Ik durf alles in twijfel te trekken. Ons hele bestaan. Ik verzet me tegen het idee, maar houd er

5

tegelijkertijd rekening mee, dat het toch zo is. Ik zal zeer waarschijnlijk noch het één, noch het ander ooit kunnen bewijzen. Want zeg maar hoe je de echtheid van ons be‐ staan zou kunnen aantonen? Volgens mij kan niemand dat. Zelfs niet de grootste bolleboos in de natuurkunde.

Zelfs geen nieuwe Einstein.

6

Tijdloos – Zoektocht naar de werkelijkheid 240 pagina’s, paperback, EUR 18,50 ISBN 978 94 92040 00 8

Website auteur: www.sybolddeen.nl Facebook: https://www.facebook.com/sybold.deen Lycka till Förlag: www.lyckatill.nl

7