Inleiding

Japan, het land van de rijzende zon. De Westerse wereld is altijd al geïntrigeerd geweest door de rijke cultuur die het land te bieden heeft, maar in de jaren ’80 gebeurde er iets heel bijzonders. De Westerse consumentenmarkt werd toen namelijk gedomineerd door grote Japanse Tech-bedrijven, autofabrikanten en modeontwerpers met vernieuwende ideeën. Op deze expositie maak je kennis met belangrijke producten en innovaties die vanuit Japan in de Westerse massacultuur terecht zijn gekomen. Deze werken laten zien hoe groot de invloed van Japan op onze cultuur is geweest. (Mckevitt, A. C. 2017). Een aantal van de werken worden gepresenteerd aan de hand van voorbeelden uit de massacultuur van de jaren ‘80, zoals reclames of films, waarin de producten te zien zijn.

De expositie is verdeeld over 3 zalen met elk een eigen thema:

• Zaal 1: Gijutsu - Japanse technologie en innovatie. • Zaal 2: Karuchā - Japanse cultuurkenmerken in de Westerse wereld. • Zaal 3: Otaku - Japan op het scherm.

Voordat u verder gaat met het bekijken van de expositie, is er nog een belangrijke vraag die we moeten beantwoorden, namelijk: Hoe is het grote succes van Japan tot stand gekomen? Het ontstaan van dit succes hangt samen met een aantal nare gebeurtenissen. Door de: Vietnamoorlog, Watergate en de rassenstrijd in Amerika kreeg de wereld minder vertrouwen in het land. De Amerikaanse ‘’moderniteit’’ werd steeds minder ongeloofwaardig. Ook de beloftes voor sociale gelijkheid van de Sovjet-Unie bleken niet betrouwbaar te zijn, dit werd pijnlijk duidelijk tijdens de Koude Oorlog. Omdat men steeds minder vertrouwen kreeg in de twee grootste wereldmachten, kon Japan gemakkelijk het strijdtoneel betreden. Tijdens de wederopbouw van het land na de Tweede Wereldoorlog had de industrie een enorme boost gekregen. Gepaard met het uitstekende ondernemerschap van Japan zorgde dit ervoor dat ze vanaf de jaren ’60 een belangrijke rol binnen de globalisering gingen innemen. (Mckevitt, A. C. 2017)

Dit succes van Japan ging echter gepaard met ‘’Japan-Bashing’’. Sommige mensen waren bang voor de enorme invloed die Japan op de Westerse cultuur uitoefende. Als reactie hierop werden campagnes opgezet onder de slogan ‘’Buy American’’ die doordrenkt waren met economisch nationalisme. Amerika wilde namelijk zelf namelijk aan de top staan van de internationale economie. ‘’Japan- Bashing’’ ging in veel gevallen ook samen met de geschiedenis tussen Amerika en Japan tijdens de Tweede Wereldoorlog. De aanval op Pearl Harbor werd regelmatig aangehaald door politici en journalisten om te benadrukken dat de Japanners onbetrouwbaar waren. Uiteindelijk bleek deze angst nergens voor nodig. In de jaren ’90 kreeg Japan namelijk een identiteitscrisis en daalde de economische groei van het land. De bubbel was gebarsten, en langzamerhand kreeg Japan minder invloed op de Westerse cultuur. (Mckevitt, A. C. 2017)

De reden dat op deze expositie enkel werken uit de jaren’80 worden gepresenteerd is omdat de invloed van Japan in dit decennium een hoogtepunt bereikte. Zoals je in de verschillende zalen zult zien had Japan op veel gebieden invloed op de Westerse cultuur: op technologisch gebied, de voedselmarkt, de modewereld, de gamecultuur en de animatie-industrie.

Ik nodig je uit om terug in de tijd te gaan naar de jaren ’80, en wellicht dat je na het bekijken van de expositie ook invloeden van Japan in je eigen dagelijkse leven gaat herkennen.