HEALING PARKSTAD
Healing Parkstad
“HEALING ENVIRONMENT VOOR IEDEREEN”
1
Joshua Rick Holleman
Afstuderen 2014/ 2015
Parkstad Limburg
Healing parkstad “healing environment voor iedereen�
2
Colofon Healing Parkstad
Auteur
Joshua Rick Holleman 920925002
Begeleiders
Adrian Noortman Cees Zoon Renzo Veenstra Ivar Branderhorst
In opdracht van
Afstudeeropdracht 2014/2015 Landschapsontwerp
Instituut
Hogeschool VHL university of applied sciences
Drukker
VHL Repro te Velp
Datum
19-06-2015
Healing Parkstad
“Healing environment voor iedereen’
Joshua Rick Holleman
Afstuderen 2014/ 2015
Parkstad Limburg
Healing parkstad “healing environment voor iedereen�
4
Voorwoord
Er komen verschillende projecten voorbij van studenten die de afstudeerperiode al “overleefd” hebben. Er wordt een beeld gegeven van wat mij de komende maanden te wachten staat. “Wat een bult werk!” denk ik nog bij mezelf. Hoe ga ik dat ooit allemaal af krijgen! Op het moment dat de plangebieden van dit jaar bekend worden gemaakt gaan alle hoofden, inclusief het mijne, recht omhoog staan. Welk projectgebied zal ik mij het komende halfjaar mee bezig gaan houden. Dit zijn toch altijd plekjes die je onthoud en die je niet snel zult vergeten. Eerst komen alle projecten voorbij voor de tuinontwerpers. Hierna komen de projecten voor de landschapsontwerpers. Het was een makkelijke keuze voor mij. Ik wilde een project met uitdaging! Gelukkig, als laatste, kwam die ook voorbij in de vorm van IBA Parkstad! Een opgave om een gehele regio een impuls te geven, die kans krijg je niet zo vaak! Na er een nachtje over te hebben geslapen had ik voor mezelf besloten om dit projectgebied te kiezen. Net als de meeste ging ook ik inventariseren bij de mensen met wie ik graag werk, of zij ook aan dit plan wilde werken. Dat was inderdaad het geval. In de eerste fase heb ik samengewerkt met Stefanie, Hanna, Jasper, Martijn en Sjaak. Bij deze wil ik deze mensen dan ook hartelijk danken voor hun bijdragen
in dit half jaar. Ik heb met veel plezier met jullie samengewerkt. Verder zou ik graag de begeleiders bedanken die mij door diepe dalen weer naar boven hebben gehaald en mij altijd weer met beide benen op de grond hebben gehouden. Adrian, Cees, Ivar en Renzo mijn dank is groot en zonder jullie was ik nooit zo trot geweest op het product wat nu voor jullie ligt. Met trots presenteer ik jullie het afstudeer rapport van Joshua Rick Holleman met als titel: Healing Parkstad “healing environment voor iedereen”. Ik hoop dat jullie na het lezen van dit rapport helemaal “zen” zijn en geïnspireerd zijn geraakt voor de toekomst.
Getekend: Joshua Rick Holleman Datum: 19-06-2015
.........................................................
Healing Parkstad
Daar zit ik dan, bij de voorlichtingsavond voor het afstuderen. Het is leuk om iedereen weer even te zien op school. Ik zelf was hoog gespannen naar wat Adrian en Ard ons zouden vertellen over hoe het aankomende halfjaar zal gaan verlopen.
Joshua Rick Holleman
Afstuderen 2014/ 2015
Parkstad Limburg
Healing parkstad “healing environment voor iedereen�
6
Samenvatting
Het plangebied bevind zich tussen twee grote ontsluitingswegen. De A76 en de N281. Ook op deze locatie zijn er een aantal problemen. Zo zou het gebied moeten fungeren als etalage/ entree voor Parkstad. Dit is totaal niet het geval. Ook zal, in de loop van tijd, er nog meer gebouwd gaan worden in het gebied. Dit gaat ten koste van de grote natuurwaarden die er in het gebied te vinden zijn. Er moet worden voorkomen dat de natuurwaarden verloren gaan en de plek moet een entreegebied worden voor Parkstad. Een identiteit binnen het gebied is er momenteel niet. Hier zal een invulling aan gegeven worden in de vorm van healing environment. Dit is tot stand gekomen door een visie, die is opgesteld door LED (Limburg Economic Development). Zij zetten in op verschillende thema’s, waarvan één van de thema’s life sciences & health is. Dit wil ik een plek geven en zal als leidraad bieden binnen het healing environment. Vanuit een analyse werd duidelijk dat dit gebied ideaal geschikt is om zich te profileren als life sciences & health. De gebruikers van het gebied zijn bijvoorbeeld studenten, doktoren, studenten en oudern. De ideal combinatie van deze mensen, plus het unieke landschapstype, kan er voor zorgen dat er een healing environment kan ontstaan. 7
Een healing environment is een gebied waar wordt ingespeeld op de behoefte van de gebruiker en daarop wordt het landschap ingericht. Het healing environment zal op vier verschillende locaties een invulling krijgen. Dit is in een cultuurhistorisch landschap, een onderwijscampus, zorgcampus en een businesscampus. Op deze verschillende locaties zal het healing environment een eigen vorm aannemen. Het is belangrijk dat het healing environment een duidelijke structuur heeft. Dit zorgt voor éénheid en duidelijke grensen. Binnen de structuur kan het healing environment zijn vorm aannemen. Door barriëres op te heffen, geluidsoverlast te verminderen en openheid te creëren, wordt het healing vorm gegeven met de Geleenbeek als leidraad. Op de onderwijscampus zal het healing environment ingaan op problemen als: stress, slecht eten en weinig bewegen. Dit zijn namlijk factoren waar studenten en docenten dagelijk mee te maken hebben. Dingen als moestuinen, kruidentuinen en boomgaarden kunnen er voor zorgen dat mensen gezonder gaan eten. Het aanleggen van goede paden zal er voor zorgen dat mensen meer gaan bewegen. Elementen als rust, natuur, ligweides en zitelementen kunnen er voor zorgen dat stress kan worden verminderd.
Healing Parkstad
Het thema van het afstuderen is dit jaar “Duurzaamheid”. De locatie van het plangebied is Parkstad Limburg. Een gebied met als grootste problemen dat het geen identiteit heeft. Ook zit de regio in een neerwaardse spiraal met krimp als één van de gevolgen.
Joshua Rick Holleman
Afstuderen 2014/ 2015
Parkstad Limburg
Healing parkstad “healing environment voor iedereen�
8
Inhoudsopgave 1. Inleiding 13 1.1 Aanleiding 13 1.2 Locatie 13 1.3 Probleemstelling 15 1.4 De opgave 15 2. Life sciences & health 16 2.1 Visie en concept 18 2.2 Landschapsanalyse 20 2.2.1 Watersysteem 20 2.2.2 Infrastructuur 21 2.2.3 Groenstructuur 22 2.2.4 Historische structuren 23 2.3 Healing environment 24 2.4 Conclusies 25 3. Masterplan 26 3.1 Masterplankaart “Healing Parkstad” 28 3.2 Themakaarten per deelgebied 30 3.2.1 Cultuurhistorische zone 30 3.2.2 Onderwijscampus 31 3.2.3 Zorgcampus 32 3.2.4 Businesscampus 33 4. Deeluitwerking 34 4.1 Visie en concept 36 4.2 Verdiepende landschapsanalyse 38 4.2.1 Hoogte 38 4.2.2 Groenstructuur 39 4.2.3 Infrastructuur 40 4.2.4 Functies van bebouwing 41 4.3 Plankaart deeluitwerking 43 9
4.4 Themakaarten per planlaag 44 4.4.1 Bebouwing 44 4.4.2 Water 50 4.4.3 Groenstructuur 54 4.4.4 Infrastructuur 60 4.5 Healing environment gericht op gebruikers 65 5. Detailuitwerking 66 5.1 Visie en concept 68 5.2 Plankaart “De onderwijscampus” 71 5.3 De verbindingen 72 5.4 De open beekzone 74 5.4.1 Healing elementen 75 5.4.2 Aanzicht over open beekzone naar onderwijs gebouwen (1) 77 5.4.3 Aanzicht over open beekzone naar onderwijs gebouwen (2) 79 5.5 Het nieuwe Douvenrade 81 5.5.1 Beplanting 82 5.5.2 Doorsnede van het nieuwe Douvenrade 83 Afsluitende woorden 84 III Bronvermelding 86 Bijlage 1) Masterplan 1: 15000 2) Deeluitwerking 1:5000 3) Detailuitwerking 1:2000 4) Detailuitwerking 1:500
Healing Parkstad
I Samenvatting 7 II Inhoudsopgave 9 III De locatie 11
De locatie 1. Inleiding 1.1 Aanleiding 1.2 Locatie 1.3 Probleemstelling 1.4 De opgave 2. Life sciences & health 2.1 Visie en concept 2.2 Landschapsanalyse 2.2.1 Watersysteem 2.2.2 Infrastructuur 2.2.3 Groenstructuur 2.2.4 Historische structuren 2.2.5 Hoogte 2.3 Randvoorwaarden healing envoronment 2.4 Conclusie 3. Masterplan 3.1 Healing Parkstad 3.2 Thema kaarten per zone 3.2.1 Cultuurhistorische zone 3.2.2 Onderwijs campus 3.2.3 Zorg campus 3.2.4 Buissiness campus 4. Deeluitwerking 4.1 Visie en Concept 4.2 Healing parkzone 4.3 Themakaarten per planlaag 4.3.1 Grote ingrepen 4.3.2 Bebouwing 4.3.23Water 4.3.4 Groenstructuur 4.3.5 Infrastructuur
Joshua Rick Holleman
Afstuderen 2014/ 2015
Parkstad Limburg
Healing parkstad “healing environment voor iedereen�
10
11
Parkstad
Healing Parkstad
Limburg
Het plangebied
Joshua Rick Holleman
Afstuderen 2014/ 2015
Parkstad Limburg
Healing parkstad “healing environment voor iedereen�
12
Inleiding Het thema van het afstuderen is dit jaar “Duurzaamheid”. De ‘Lexicon van de tuin- en landschapsarchitectuur’ geeft als definitie aan dit begrip: ‘Geschikt, bestemd om te duren, weinig vergankelijk, op hechte grondslag rustend’. Het idee is dat duurzaamheid moet worden ingezet als ruimtelijk middel of als ontwerpgedachte. Dit is dan ook de basis van dit afstudeerrapport. Mijn interpretatie voor het begrip duurzaam is dat je iets maakt voor de toekomst, dat voordelig zou zijn voor onze generatie en de velen die daar op zullen volgen. In mijn ontwerp wil ik er voor zorgen dat de kwaliteit van leven wordt verhoogd, zodat we er nu en in de toekomst nog veel plezier kunnen beleven.
1.2 Locatie Als je aan Zuid-Limburg denkt, dan denk je al snel aan de heuvels en de oude steden. Maar ten zuiden van dit landschap verschuild zich een parel die nog niet ontdekt is. Parkstad Limburg is sinds 1998 hard aan de weg aan het timmeren om haar naam waar te maken. Een achttal gemeenten hebben de handen in één geslagen om ook van dit stukje Limburg een succes te maken. De samenwerkende gemeenten zijn: Brunssum, Heerlen, Kerkrade Landgraaf Nuth, Onderbanken, Simpelveld en Voerendaal. Uit de drie keuzes die ik kreeg voor mijn afstudeerproject, Heb ik geen moment getwijfeld. Dit 13
landschapstype is een echte uitdaging voor mij. Ik heb nog nooit “op hoogte” gewerkt. Ik als jongen uit de polder, vond deze kans uniek en heb hem met beide handen aangepakt. Het feit dat ook een organisatie als IBA (Internationale BauAusstellung) actief is in deze regio heeft mij gemotiveerd voor dit gebied. Ze zien Parkstad Limburg als een laboratorium voor innovatie en vernieuwing. Dit zijn interessante uitspraken en daar wil ik graag deel van uitmaken. Het deelgebied wat gekozen is, ligt tussen de A76 en de N281. Het gebied heeft momenteel veel waardes op het gebied van cultuurhistorie, ecologie en geomorfologie. Zo bevinden er in dit gebied, tussen de twee wegen alleen al, acht kastelen/oude hoeves. In dit gebied is ook het Imstenraderbos te vinden wat zeer uniek is in zijn soort en ook deel uitmaakt van de Ecologische Hoofdstructuur. De groen/blauwe draad in de vorm van de Geleenbeek, laat heel duidelijk de hoogteverschillen zien en is een ecologisch en recreatief hoogtepunt van het gebied.
Healing Parkstad
1.1 Aanleiding
Joshua Rick Holleman
Afstuderen 2014/ 2015
Parkstad Limburg
Healing parkstad “healing environment voor iedereen�
14
Inleiding Helaas is een organisatie als IBA niet zonder reden actief in dit gebied. De regio kampt met een aantal serieuze problemen. Zo is er een grote terugloop van de bevolking (krimp). Dit heeft alles te maken met het feit dat de mijnen, die in dit gebied jaren lang de economie staande heeft gehouden, rond 1974 zijn gesloten. Daarna is de regio echt haar identiteit kwijt geraakt. Het gebied kwam economisch en sociaal in een neerwaartse spiraal terecht gekomen. Hierbij komt ook nog het feit dat Parkstad ook te maken heeft met veel wateroverlast. Bij piekbuien stroomt al het water, inclusief de modder wat het met zich mee neemt, mee naar beneden en zo worden er modderstromen veroorzaakt en komen kelders vol te staan.
economie, ecologie en sociaal gebied grote stappen gemaakt kunnen worden voor de toekomst. Ik wil Parkstad voorzien van een entree gebied, met een duidelijke structuur of een duidelijk programma. Doordat er een bepaald thema/ programma is, zal er ook meer een samenhang gaan ontstaan tussen de verschillende landschapsbelevingen. Dit alles moet ook tegengaan dat het gehele gebied wordt volgebouwd. Er mag wel gebouwd worden, maar dat mag niet ten koste gaan van de huidige waarden die het gebied heeft..
Kijkend, specifiek naar het deelgebied, heeft het gebied haar eigen problemen. Het gebied wat eigenlijk de entree zou moeten zijn van Parkstad, aangezien het omsloten is door alle grote toegangswegen die het gebied omsluiten, heeft dat nu totaal niet. Het is een gebied zonder samenhang en zonder duidelijke structuur. Er is gebouwd zonder visie en er zijn plannen om het gebied nog meer te gaan bebouwen. Dit gaat allemaal ten koste van ecologische en recreatieve waarden.
1.4 De opgave De opgave die ik voor mezelf heb opgesteld is de volgende: Het maken van een duurzaam landschap, wat kansen bied voor de toekomst. Door Parkstad een nieuwe identiteit te geven, zal op het gebied van 15
Figuur 1.1 De probleemstelling, bouwen ten kosten van natuurwaarden
Healing Parkstad
1.3 Probleemstelling
Joshua Rick Holleman
Afstuderen 2014/ 2015
Parkstad Limburg
Healing parkstad “healing environment voor iedereen�
16
Om het gebied wat beter in de vingers te krijgen ga ik met mijn projectgroepje een week lang inventariseren op locatie, met als bestemming Parkstad. Bij het binnen rijden van het Zuid-Limburgse landschap, had ik gelijk een vakantie gevoel. Ik hoopte dat ik dat gevoel deze week nog mee kon nemen in mijn achterhoofd. Het is weliswaar afstuderen, maar het moet zeker ook gezellig blijven. De eerste dag hebben we fietsen gehuurd en zijn we het gebied gaan inventariseren. Na de eerste de beste heuvel was ik het vakantie gevoel wel even kwijt. Ik moest een uur op adem komen, maar achteraf was het een feest om ze omhoog te fietsen, dit omdat ik weet dat ik deze heuvel ook weer af mag! Maar meer nog om het uitzichten vanaf boven te aanschouwen die, op sommige locaties echt adembenemend zijn. Deze week was erg goed om grip te krijgen op het gebied. Nu heb ik een maat en schaal die ik kan geven aan locaties die op de kaart erg klein lijken, maar in het echt enorm zijn.
17
Life sciences en health
Weekje op inventarisatie
Life siences & health 2.1 Visie en concept Visie De visie voor dit gebied is tot stand gekomen uit het feit dat het plangebied een nieuwe identiteit nodig heeft. Deze identiteit heb ik gevonden in een organisatie met de naamt: Keyport 2020 “connecting tomorrow, today”. Deze organisatie zet zich samen met ondernemers, overheden en onderwijsinstellingen in om economische en sociale groei te bevorderen. Het gebied waar het plangebied ligt bevind zich in ZuidLimburg. Deze regio heeft in LED (Limburg Economic Development) een stichting gevonden die zal fungeren als centrale visie die dit gebied moet uitstralen. Voor Zuid-Limburg zijn er vier programma’s van kracht die zich hier in de komende jaren gaan profileren. De vier programma’s zijn: Life sciences & health, Chemie & materialen, Logistiek en Energie. Voor het plangebied is er gekozen om één van deze programma’s een plek te geven. Het programma van de Life sciences & health past perfect in het plangebied. Dit omdat er de unieke samenwerking kan ontstaan met onderwijsinstellingen, zorginstellingen, bedrijfsleven en recreanten. Om het gehele landschap te gebruiken als proeftuin voor de Life sciences & health, zal het worden ingericht als healing environment. Dat betekend dat het programma zowel binnen als buiten de gebouwen altijd aanwezig zal zijn.
Joshua Rick Holleman
Afstuderen 2014/ 2015
Parkstad Limburg
Figuur 2.1 Keyport 2020 Connecting tomorrow, today
Healing environmet brengt met zich mee dat het landschap zich moet profileren op dit gebied en echt de uitstraling moet hebben van iets vernieuwends wat niet zo maar een park of campus is. Wat dit healing park nu anders maakt dan alle andere parken is het unieke landschap in combinatie met de gebruikers van het gebied. Er wordt ingespeeld op de behoefte van verschillende doelgroepen die zich in het gebied gevestigd hebben.
Healing parkstad “healing environment voor iedereen”
18
Randstad
HEALING Cultuurhistorie
Onderwijs Campus
Welten
De verschillende deelgebieden hebben allemaal hun eigen uitstraling en eigen functies. Wel is de overkoepelende visie om altijd te voldoen aan de voorwaarden van het healing environment.
Zorg Campus
MENT Business Campus
Maastricht
Europa Figuur 2.2 Concept masterplan 19
Heerlen
ENVIRON
In concept ziet het healing environment er als volgt uit. Het is ĂŠĂŠn doorlopende groene ader die het gehele gebied voorziet van healing elementen. De elementen van het healing environment zijn per deelgebied en per gebruiker verschillend. De deelgebieden zijn: cultuurhistorisch landschap, onderwijscampus, zorgcampus en businesscampus. Deze gebieden hebben allemaal hun eigen doelgroepen en daar wordt op ingespeeld om voor deze doelgroepen de juiste healing elementen toe te passen. Uiteraard blijft het gebied toegankelijk voor de bewoners uit Parkstad. Doordat het plangebied goed omsloten ligt, tussen grote en belangrijke snelwegen, heeft dat tot gevolg dat mensen vanuit de gehele EU-regio kennis kunnen nemen van het healinig environment. Dat betekend dat het gebied voor het grote publiek ook zeer toegankelijk wordt gemaakt.
Life sciences en health
Concept
Life siences & health 2.2 Landschapsanalyse Om deze visie waar te maken moet er natuurlijk eerst onderzocht worden waar de mogelijkheden liggen of waar kansen zijn. Door middel van een landschapsanalyse zal duidelijk worden waar de mogelijkheden liggen voor het maken van een healing environment.
N281
2.2.1 Infrastructuur Het plangebied waar mijn focus op ligt, is tussen de twee grote ontsluitingswegen die hier te vinden zijn. De A76 en de N281 vormen een scheiding van Heerlen aan de ene kant (oost) en het heuvelland aan de andere kant (west). Daar tussen ligt een gebied zonder een duidelijke structuur. Een regionale 50 weg doorkruist het gebied nog wel en ook de A79 komt uit op de zone tussen de wegen.
A76
50
A79
Vanaf het treinstation is het ook niet ver lopen naar een plek waar je het plangebied kunt betreden. Met vijf minuten kun je aan de rand van het gebied zijn.
50
De snel- en N wegen kunnen gezien worden als barrieres in het landschap. Desalniettemin zijn de wegen op meerdere plekken over te steken of onder door te gaan. De toegankelijkheid naar het gebied is daardoor redelijk goed. Wel kunnen de drukke wegen een storend element vormen in het healing environment.
N281
A76
Er zijn toch nog wel kansen om de toegankelijkheid, binnen het gebied, te vergroten. Er zit bijvoorbeeld geen doorlopende structuur in de noord-zuid richting. Ook is er een kans om de storende wegen minder aanwezig te maken in het landschap. Figuur 2.3 Analyse infrastructuur Joshua Rick Holleman
Afstuderen 2014/ 2015
Parkstad Limburg
Healing parkstad “healing environment voor iedereen�
20
De waterstructuur is in dit gebied een bekensysteem. De Caumerbeek loopt het meest noordelijk. In het plangebied ligt de Geleenbeek en in het heuvelland lopen nog andere beken die uiteindelijk ook uit komen op de Geleenbeek. Wateroverlast is in dit gebied aan de orde juist van wegen de hoogteverschillen en te weinig buffers boven in het watersysteem. Dit heeft als gevolg dat er onderaan in het watersysteem te veel water terecht komt. Duidelijk te zien is dat de Geleenbeek een doorlopende structuur heeft. Langs de beek liggen een aantal bufferzones om het water op te vangen.
Figuur 2.4 Het bekensysteem in Heerlen 21
Figuur 2.5 Analyse watersysteem
Life sciences en health
2.2.2 Waterstructuren
Life siences & health 2.2.3 Groenstructuur In het plangebied is relatief veel groen aanwezig als je het vergelijkt met de stedelijke omgeving. Duidelijk te zien is dat er geen ruimtelijke structuur te bekennen is. Het zijn een aantal snippers verspreid door het landschap. Er zijn een aantal grote bospartijen aanwezig in het gebied. Één van die bossen is het Imsteraderbos. De kracht van dit bos is dat het op een helling ligt en veel open plekken heeft. Dit geeft een combinatie van veel verschillende bostypen en prachtige vergezichten. In het noorden van het plangebied, waar het steeds natter wordt, bevinden zich dan ook de bostypen die zich daar thuis voelen. Denk hier bij aan de elzen en essen bossen. Op de hogere delen zijn vooral bostypes als het haagbeukenverbond te vinden.
Figuur 2.6 Imsteraderbos, openheid, hellingbossen Joshua Rick Holleman
Afstuderen 2014/ 2015
Figuur 2.7 Analyse groenstructuren Parkstad Limburg
Healing parkstad “healing environment voor iedereen”
22
De regio waar het plangebied ligt, heeft veel geschiedenis. Deze geschiedenis gaat zelfs terug tot de Romeinen die zich hier hebben gehuisvest. Hiervan zijn, tot op de dag van vandaag, nog steeds oude structuren van zichtbaar. In de middeleeuwen zijn er veel kastelen gebouwd langs de beeken. Van deze kastelen is nu nog erg veel terug te zien. Sommige van deze kastelen zijn nog volledig in tact. De kastelen zijn mooie en bijzondere elementen in het landschap. Dit maakt het gebied dan ook erg uniek. Deze streek is erg bekend om de mijnbouw die er tot de jaren 70 was. Deze periode heeft ook zijn sporen achtergelaten in het landschap. Dit in de vorm van mijnheuvels, maar ook in de kenmerkende woonwijken die waren ingericht voor de mijnwerkers en hun gezinnen.
Figuur 2.8 Kasteel Terworm 23
Figuur 2.9 Historische kaart van rond 1900
Life sciences en health
2.2.4 Historische structuren
Life siences & health 2.3 Healing environment Healing environment is een vrij groot begrip en is vaak nog onduidelijk. Voor iedereen kan healing environment anders worden geïnterpreteerd. Sommige mensen worden al blij van een balkonnetje van 2x3 meter en andere hebben een heel bos nodig om zich op hun gemak te voelen. Daarom hier een korte uitleg van hoe ik persoonlijk healing environment wil omschrijven en hoe ik het ga gebruiken als ontwerptool.
Natuur
Rust en stilte
Frisse lucht
Daglicht
Healing environment is een omgeving die optimaal bijdraagt aan het welzijn, herstel en functioneren van de mens. Dit is het geval als de omgeving, het gebouw en alles wat zich daar omheen afspeeld, naadloos aansluit bij de behoeften en mogelijkheden van patiënten en hun naasten. Healing environment is ook toe te passen op plekken waar geen zorg nodig is, maar bijvoorbeeld stress een belangrijke rol speelt. Healing environment kan dus ook zijn dat er met het landschap wordt gezorgd dat stresselementen worden verminderd, of het zorgen voor meer groene buitenruimte zodat de mogelijkheid ontstaat om je even af te sluiten van de stressvolle omgeving. In mijn plangebied speel ik in op de basisprincipes van het healing environment. De vier principes zijn: Natuur, frisse lucht, daglicht en rust. Deze elementen zullen op grote schaal, waar kan, worden toegepast. Deze basisprincipes brengen een aantal ontwerpstrategiën met zich mee. Zo is vergroening één van de mogelijke strategiën om een gebied meer healing te maken. Dit heeft invloed op alle basis principes. Zo zorgt het vergroenen van het gebied er voor dat er meer natuur komt. Groen heeft ook een zuiverdende functie en zorgt dus voor frisse lucht. Door bebouwing te vervangen door natuur kun je meer zonlicht krijgen en zullen er ook minder mensen op één bepaalde plek komen. Dit laatste heeft als gevolg dat er meer Joshua Rick Holleman
Afstuderen 2014/ 2015
Parkstad Limburg
rust en stilte ontstaat. Ook heeft dit als gevolg dat er meer daglicht komt op de andere gebouwen. Een andere ontwerpstrategie is het maken van een ruimtelijke structuur. Dit heeft als gevolg dat er éénheid wordt gecreëerd. De structuur kan gemaakt worden door infrastructuur, waterstructuur, groenstructuur en bebouwingsstructuur op elkaar aan te sluiten en een duidelijke begrenzing kunnen aangeven van het healing environment. Verder in het rapport zal op steeds kleinere schaal worden gekeken naar andere pricipes die kunnen worden toegepast binnen het healing environment. Er wordt gekeken naar de specifieke behoefte van de gebruiker en de daarbij behorende maatregelen.
Healing parkstad “healing environment voor iedereen”
24
Het plangebied biedt enorm veel kansen voor het realiseren van een healing environment. Er zijn veel landschappelijke kwaliteiten die potentie hebben om in een samenhangende structuur of ruimtelijke éénheid te fungeren als healing environment. De locatie van het gebied ligt mooi omsloten door wegen die aansluiting bieden met de gehele EU- regio. Dit verhoogt de toegankelijkheid van het gebied. Dan kunnen er dus meer mensen kennis maken met de nieuwe identiteit van Parkstad en zal dit een sociale en economische impuls tot gevolg hebben. De beken in het gebied zijn ideaal te gebruiken als ruimtelijke éénheid, deze kan zorgen voor structuur binnen het plangebied. Deze structuur kan zorgen voor samenhang binnen het healing environment. Ook kan water gezien worden als een rustgevend of healing element in het landschap. De groenstructuur is momenteel erg versnipperd. Wel zitten er kansen om de groenstructuren die er nu zijn met elkaar te verbinden. Dit kan de ecologische en de healing waarden van het gebied verhogen. De historie is een heel spannend en leuk element binnen het plangebied. De kastelen die in dit gebied te vinden zijn, hebben een grote recreatieve waarde, maar kunnen ook inspirerend zijn voor het healing environment.
25
Life sciences en health
2.4 Conclusies
Joshua Rick Holleman
Afstuderen 2014/ 2015
Parkstad Limburg
Healing parkstad “healing environment voor iedereen�
26
Dat waren de eerste ideetjes die bij mij naar boven kwamen na dat ik er achter kwam dat er een onderwijs campus ging komen. De groots opgezette stijl die door de jaren heen is ontstaan, inspireerde mij. Zou dat hier ook kunnen? Zou hier iets groots kunnen ontstaan, wat de wereld zal veranderen... Deze gedachten heb ik al weer snel uit mijn hoofd gezet. We zitten hier in Heerlen, en niet in Silicon Vally. Maar, helemaal vergeten doe ik het niet. Er kan hier wel iets kleins ontstaan, wat het begin is van iets veel groters. Een experimenteel landschap wat een laboratorium wordt voor innovatie en vernieuwing. Toen kwam de visie van LED (Limburg Economic Development) voorbij. Dit was mijn kans om investeerders te krijgen die mijn plannen zullen gaan financieren! Een experiment dat gevolgen kan hebben voor de economie en het welzijn van de inwoner van Parkstad. Wat nu als ik het speerpunt: Life scienses & health een plek kan geven in dit gebied. Dit doel zou ik dan willen bereiken door een healing environment te maken waarbij de buitenruimte een laboratorium wordt voor onderzoeken en innovatie. Ook kan men in de praktijk ervaren wat een healing environment voor je kan betekenen. 27
Masterplan
Een soort Silicon vally, maar dan anders!
Masterplan Figuur 3.1 Masterplan van healing parkstad “healing environment voor iedereen”
3.1 Healing Parkstad “healing environment voor iedereen” Het masterplan is volledig ingespeeld op healing environment. Dit alles is gelegen aan de groenblauwe structuur die al gedeeltelijk in het plangebied te vinden was. Er is extra ruimtelijke structuur aan gegeven en er is ontworpen met de ontwerpprincipes van het healing environment. Er komt dus meer ruimte voor natuur, frisse lucht, daglicht en stilte.
Legenda
Er zijn in het gebied vier deelgebieden te onderscheiden. Van noord naar zuid zijn dat: 1. De cultuurhistorische zone met veel kastelen en hoeves in het beekdal; 2. De onderwijscampus die inspeelt is op de uitbreiding van het scholen gebied; 3. De zorgcampus waar verschillende zorgbehoevende doelgroepen bij elkaar worden gebracht in één grote zone; 4. De business campus wat zal inleveren op bebouwing waardoor ruimte ontstaat voor groene ruimte.
Deeluitwerking 1:5000
Bestaande bebouwing Historische gebouwen (kastelen/hoevens) Locatie onderwijs campus Locatie zorg campus Locatie business campus
Door functies te clusteren zal alles in het gebied efficiënter gaan functioneren en dit kan bijvoorbeeld leiden tot meer rust en stilte. Het aanbrengen van een groene rand rondom de beek zal structuur geven aan het gebied en zorgt tegelijkertijd voor een hele open zone, wat weer daglicht tot gevolg heeft.
Bestaande beekstructuren Bossages Landbouwgrond Graslanden Hoofdwegen (A76/A79/N281) Toeganswegen plangebied Langzaamverkeersroute Spoorwegen/ station
0
0,5
1
Joshua Rick Holleman
2km Afstuderen 2014/ 2015
Parkstad Limburg
Healing parkstad “healing environment voor iedereen”
28
Figuur 3.3 Sfeerbeeld van onderwijs campus
Figuur 3.4 Sfeerbeeld van zorg campus
Figuur 3.5 Sfeerbeeld van business campus
29
Masterplan
Figuur 3.2 Sfeerbeeld van cultuurhistorische landschap
Masterplan 3.2 Themakaarten per deelgebied
In deze noordelijke zone van het plangebied is een landschap met veel cultuurhistorische kwaliteiten. Zo is er het beekdal wat het landschap heeft gemaakt tot wat het nu is. Ook zijn er in deze zone een aantal kastelen/ hoeves te vinden. De bekendste hier van is Kasteel Terworm met het daarbij behorende landgoed. De locatie heeft een hele hoge recreatieve waarde. Zo is het prachtig om door het gebied heen te fietsen of wandelen. Ook zijn er verschillende overnachtingsmogelijkheden in de vorm van hotels. De natuurwaarde in dit gebied is ook erg hoog. Er is veel bos en ook het beekdal heeft een zeer hoge natuurwaarde.
Figuur 3.6 Huidige situatie cultuurhistorisch landschap
Figuur 3.7 Nieuwe situatie cultuurhistorisch landschap
Het enige probleem dat hier is, is het feit dat de kastelen, die het landschap zo aantrekkelijk maken, niet zichtbaar zijn. Zowel in het landschap als vanaf de wegen. Door slim een aantal bospartijen weg te halen krijg je meer zicht op de prachtige gebouwen. Dit kan er dan weer voor zorgen dat het gebied meer bezoekers gaat genereren. Doordat het gebied in een beekdal ligt, en dus lager, heb je er geen last van de weg als je de bosschages op strategische plekken langs de wegen kapt. Je kunt de auto’s niet zien, terwijl de automobilisten wel de kastelen zien. Joshua Rick Holleman
Afstuderen 2014/ 2015
Figuur 3.8 Zichtlijnen creeëren op de kastelen Parkstad Limburg
Deeluitwerking
3.2.1 Cultuurhistorie
Healing parkstad “healing environment voor iedereen”
30
3.2.2 Onderwijscampus
Dit gaat gebeuren op een locatie waar al een aantal schoolgebouwen aanwezig zijn. Er zit al een Vrije universiteit, Hogenschool ZUYD (MBO tot HBO), Arcus college(MBO) en een middelbare school. Zo is er dus voor elk niveau al een opleidingslocatie te vinden, maar er zijn tal van uitbreidingsmogelijkheden. Ook zijn er al een aantal bedrijven gevestigd op deze locatie die al bezig zijn met dingen als life sciences & health.
Centrum van Heerlen
Figuur 3.9 Huidige situatie onderwijs
Centrum van Heerlen
Figuur 3.10 Uitbreidings mogelijkheden onderwijs
De locatie is al zeer goed. Het ligt op nog geen vijf minuten lopen van zowel het centrum van Heerlen als het treinstation. De onderwijs campus wordt een locatie waar op een zeer ontspannen leeromgeving gewerkt kan worden. Veel natuur en plekken waar je kunt ontspannen. Het mag niet zo zijn dat er meer gebouwen als natuur komt. Het is echt de bedoeling dat het een groene omgeving wordt en dat wanneer je naar buiten zou kijken, je een natuurlijke omgeving aanschouwd. Figuur 3.11 Sfeerimpressie van een ontspannen leeromgeving 31
Masterplan
De onderwijscampus is een belangrijke locatie in mijn plangebied. Hier zullen alle ontwikkelingen gaan plaatsvinden op het gebied van life sciences & health. Hier worden mensen hoog opgeleid om de gezondheid van de mens beter te maken.
Masterplan 3.2.3 Zorgcampus De zorgcampus is momenteel een locatie waar al veel zorgfuncties geclusterd zitten. Zo is er een ziekenhuis met een aantal poliklinische gebouwen, een aantal zorg tehuizen, psychiatrische inrichtingen, scholen voor kinderen met een geestelijke beperking en aan de andere kant van de weg zit nog een enorm rusthuis voor ouderen. Al deze mensen zijn zorgbehoevend op hun eigen manier. Maar of ze nou oud, depressief of gehandicapt zijn, allemaal hebben ze baat bij een groene leefomgeving (healing environment). Deze wil ik dan ook gaan creëren. Dit komt tot stand door een aantal gebouwen te slopen en daarvoor natuur terug te plaatsen. Er zal wel voorzien worden in nieuwe bebouwing, maar dit zal veel kleinschaligere bebouwing worden, zodat er meer ruimte blijft voor natuur. Dit kunnen zowel bossages als open plekken zijn. Door de gebouwen vooral uit de randen weg te halen, kan de al bestaande natuur wat al aan de randen zat moeiteloos over gaan in het nieuwe. Dit zorgt er voor dat dit als één wordt gezien en laat je het gebied veel groter lijken.
Figuur 3.12 Huidige situatie zorginstellingen
Figuur 3.13 Nieuwe situatie zorginstellingen
De gebouwen herplaats ik tussen de zone van het ziekenhuis en het rusthuis. Dit zal er voor zorgen dat de zorgcampus als een aaneengesloten gebied zal worden gezien.
Figuur 3.14 Sfeerimpressie van nieuwe zorgclusters Joshua Rick Holleman
Afstuderen 2014/ 2015
Parkstad Limburg
Healing parkstad “healing environment voor iedereen”
32
3.2.4 Businesscampus
Om dit bosrijke landschap te vergroten is het industriegebied een prima locatie. Er is ruimte voor bosschages wanneer een paar van de oudste gebouwen worden gesloopt. Dit zorgt dan niet alleen voor een hogere natuurwaarde in het industriegebied, maar zorgt ook voor een groene werkomgeving (healing environment).
Figuur 3.15 Huidige situatie industrie gebied
Het is mogelijk om plekken te creĂŤren waar mensen even kunnen ontspannen en kunnen ontsnappen aan de stress van hun dagelijkse werkzaamheden. Doordat mensen een prettige werkomgeving ervaren zal de productiviteit verhogen en is het concentratievermogen een stuk hoger. Ook zorgt de groene buitenruimte voor meer frisse en schone lucht en zullen de groene inrichtingselementen er voor zorgen dat er minder geluidshinder is.
Figuur 3.17 Sfeerimpressie van een business park 33
Figuur 3.16 Nieuwe situatie als business campus
Masterplan
Ten zuiden van het plangebied ligt een industriegebied wat een beetje gedateerd is. De meeste bebouwing komt uit de jaren 60/70. Het gebied ziet er niet aantrekkelijk uit en er zijn weinig groene elementen te vinden. Dit in contrast met het landschap wat net iets ten noorden ligt van het industriegebied. Dit is een zeer bosrijk gebied en heeft veel ecologische waarde.
Joshua Rick Holleman
Afstuderen 2014/ 2015
Parkstad Limburg
Healing Parkstad “healing environment voor iedereen�
34
Toen dat gezegd werd, was ik even helemaal van het padje af! Een week werk, keihard doormidden gezaagd. “Hoezo klopt mijn verhaal niet? Ik heb toch allemaal leuke ideeën bedacht?” Daar zat dan ook het probleem! Mijn plan bestond uit allemaal ideetjes. Er was totaal geen structuur van te maken. Me verhaal klopte gewoon niet, maar wat nu? Ik kan niet meer terug... toch? Nee, ik moet doorpakken. Er moeten toch ook goede dingen te vertellen zijn over mijn plan? Zo heb ik me een weekend lang gevoeld... Ik bleef elke keer maar hetzelfde tekeningetje maken, maar elke keer, elk propje op de grond... Ik was niet tevreden. Opeens zag ik het licht (met dank aan de begeleiders uiteraard). Ik mis ruimtelijke structuur! De structuur is er niet. “Zodra de ruimtelijke structuur klopt, komt de rest vanzelf!” vertelde Renzo. Gelukkig, het is toch nog goed gekomen. Er zit structuur in en me verhaal klopt! Wat een opluchting en wat een goed leermoment! 35
Deeluitwerking
Leuk verhaal, maar ik snap er niks van!
Deeluitwerking 4.1 Visie en concept Visie Voor mijn deelgebied heb ik als visie “De stad achter je laten, en genieten van de omgeving”. Dit heeft alles te maken met de structuur die in dit gebied te vinden is. Die is namelijk gevormd door een dikke bosschage die de stad scheid van het natuurlijke landschap. Zodra je het gebied hebt betreden kom je in een andere wereld en kun je de zorgen van alle dag even vergeten. Ook voor de mensen die in het gebied wonen, werken of studeren gaat deze quote zeker op. Ze hebben namelijk niets te maken met de drukte van de stad. In het healing environment is het zó natuurlijk en rustig dat je bijna niet opmerkt dat je zo dicht bij een stad aanwezig bent.
“De stad achter je laten, en genieten van de omgeving”
Figuur 4.1 Visie “de stad achter je laten, en genieten van de omgeving” Joshua Rick Holleman
Afstuderen 2014/ 2015
Parkstad Limburg
Healing Parkstad “healing environment voor iedereen”
36
In concept ziet de visie er zo uit. Aan de noordzijde van het healing environment bevindt zich de onderwijscampus en aan de zuidzijde ligt de zorgcampus. Deze twee plekken worden met elkaar verbonden door middel van een parkzone, ook wel het “healing park” genoemd. Dit is de zone waar de visie het beste tot zijn recht gaat komen. Het is een zone die volledig is begrenst door bomen. Dit heeft als gevolg dat je de stad, letterlijk, achter je kunt laten en even kunt genieten van de omgeving.
Heerlen
Welten
ling Hea RK PA
In het healingpark zijn verschillenden plekken ingericht die er voor zorgen dat je je er thuis en op je gemak voelt. De éénduidige structuur en de openheid binnen in het gebied zorgen voor het feit dat je echt kunt ontspannen. Alles wat je ziet is natuur, daglicht en er is frisse lucht. Dat zijn nu precies de basis principes van het healing environment.
Onderwijs Campus
Zorg Campus
Figuur 4.2 Concept deeluitwerking 37
Deeluitwerking
Concept
Deeluitwerking 4.2 Verdiepende landschapsanalyse Om deze visie waar te maken moet er natuurlijk eerst onderzocht worden waar de mogelijkheden liggen of waar kansen zijn. Door middel van een verdiepende landschapsanalyse zal duidelijk worden waar mogelijkheden liggen om dit gebied optimaal in te richten als healing environment.
4.2.1 Hoogte Op de hoogtekaart is duidelijk te zien dat het deelgebied aan de zuidkant is omsloten door hogere delen. Vanaf de hogere delen lopen er veel beekdalen naar beneden het plangebied in. Eigenlijk is er maar één hiervan voorzien van water. Dat is de Geleenbeek die dwars door het deelgebied heen loopt. Het gebied heeft in zijn algemeenheid een vrij grillig hoogte verloop. Er zijn steilranden en er zitten vlakke delen in. Dit maakt het landschap erg divers en uniek. Er zijn kansen, met de hoogte verschillen die er zijn, om een uniek landschap te creëren. Dit met als thema healing environment
Figuur 4.3 Analyse hoogtekaart Joshua Rick Holleman
Afstuderen 2014/ 2015
Parkstad Limburg
Healing Parkstad “healing environment voor iedereen”
38
In de huidige groenstructuur is geen enkele structuur of ĂŠĂŠnheid te vinden. Langs wegen staat af en toe wel laanbeplanting, maar niet zeer consequent. Ook echte bossen zijn er niet te vinden in het gebied. Het zijn allemaal snippers die geen verbinding met elkaar hebben. Er is wel duidelijk een parkstructuur te vinden in het midden van de deeluitwerking. Dit is te zien aan de grote hoeveelheid solitaire bomen die er te vinden zijn. Ook is te zien dat er relatief veel boomgaarden en kwekerijen te vinden zijn in het gebied. Dit is logisch omdat de grond hier erg vruchtbaar is en alles dus goed kan groeien. Maar ook dit ligt niet in een vaste structuur.
Legenda Loofbos (bos en solitair) Boomgaard Boomkwekerij Figuur 4.4 Analyse groenstructuur 39
Deeluitwerking
4.2.2 Groenstructuren
Deeluitwerking 4.2.3 Infrastructuur Uiteraard is het deelgebied nog steeds gelegen tussen de hoofdwegen die het gebied ontsluiten. Maar wanneer er verder wordt ingezoomd op de huidige structuren van de wegen binnen de bebouwde kom en de wandel en fietspaden is helaas daar geen duidelijke structuur in te vinden. Wandel en fietspaden houden plots op, of lopen dood (figuur 4.5). Dit gebeurd niet één keer, maar meerdere malen. In de wegen binnen de bebouwde kom zit wel een redelijke structuur, maar het oogt erg chaotisch. Dit is ook te merken als je in het gebied aanwezig bent.
Legenda Hoofdwegen (A76/A79/N281) Regionale weg Binnen de bebouwde kom Wandel en fietspaden
Figuur 4.5 Analyse doodlopende route Joshua Rick Holleman
Figuur 4.6 Analyse infrastructuur Afstuderen 2014/ 2015
Parkstad Limburg
Healing Parkstad “healing environment voor iedereen”
40
4.2.4 Functies van bebouwing
Het gebied heeft een aantal interessante functies waar in de masterplanfase al kennis van was genomen. Maar om nog even preciezer te laten zien welk gebouw, welke functie heeft is deze kaart tot stand gekomen. Er is hier al duidelijk een clustering van verschillende functies binnen het gebied. Het onderwijs bij het onderwijs, zorg bij zorg en een mooie afwisseling van af en toe een historisch gebouw. De bedrijven die zich in het gebied bevinden zijn ook weer gerelateerd aan de onderwijsinstellingen. Ook zijn er enkelen van deze bedrijven al bezig met ontwikkelingen op het gebied van Life sciences & healt. De bejaardenhuizen zijn een beetje verspreid door het gebied en liggen op ongeveer een kilometer afstand van elkaar. Er is ook nog ĂŠĂŠn recreatieve functie in het gebied en dit is in de vorm van een bowlingcentrum. 41
Legenda Bestaande woonwijken Onderwijs Bedrijven
Bejaarden tehuizen Zorg instellingen Recreatie mogelijkheid
Historische bebouwing
Figuur 4.7 Analyse naar huidige functies van bebouwing
Deeluitwerking
Door te kijken welke functies de verschillende gebouwen op dit moment hebben, kan gekeken worden naar mogelijkheden om functies de clusteren. Ook kan er gekeken naar mogelijkheden om ergens te gaan uitbreiden.
Deeluitwerking Detailuitwerking 1:2000
Legenda Bestaande bebouwing
Nieuwe bebouwing
Beken systeem
Vijver
Bos
Bosplantsoen
Boomgroepen
Solitaire bomen
Hoofdwegen (A76/A79/N281)
Regionale en binnen de bebouwde kom wegen
Langzaamverkeersroute
Brug element
Figuur 4.8 Plankaart Deeluitwerking Joshua Rick Holleman
Afstuderen 2014/ 2015
Parkstad Limburg
Healing Parkstad “healing environment voor iedereen�
42
In de deeluitwerking is gezocht naar een goede samenhang tussen de verschillende gebieden die in het masterplan te vinden waren. Ik heb ingezoomd op dit stuk van het masterplan omdat hier de meest interessante veranderingen gaan plaatsvinden. Dit is ook het kloppend hart van het healing environment. De samenwerking tussen de onderwijscampus en de zorgcampus zal veel winst opleveren op het gebied van life sciences & health. Door bijvoorbeeld het uitwisslen van kennis. Het was dan ook belangrijk om een ruimtelijke structuur te maken die er voor zorgt dat de gebieden naar elkaar toe toegankelijker worden. De interactie tussen de twee gebieden zal op deze manier steeds vaker gaan plaatsvinden. Het park wat tussen de twee gebieden ligt, is een zone waarin al de verschillende doelgroepen elkaar zullen ontmoeten en ervaringen met elkaar kunnen delen. Ook zijn er bepaalden plekken gecreĂŤerd waar je tot je zelf kan komen als je even geen mensen om je heen wilt. Er worden ook een aantal gebouwen gesloopt ten behoeve van meer natuur in de vorm van een beek met een natte bosvegetatie. Ook wordt er een parkeergarage gesloopt. Dit moet er voor zorgen dat vanuit het ziekenhuis de open structuur makkelijker toegankelijk 43
Figuur 4.9 Grote ingrepen
wordt en dus het healing environment sneller kunt gaan beleven. Binnen de zorgcampus wordt ook een connectie gemaakt die er tot op heden nog niet is. Er komt een langzaamverkeersroute die het gebied van het huidige ouderencomplex gaat verbinden met het ziekenhuis. Daar tussen ligt een zone waarbij kleine woonclusters worden gebouwd in de stijl van de huidige bebouwingstype in het landschap, lintbebouwing. Het huidige zorgcomplex wordt uitgebreid met nog een extra stuk ouderenwoningen in het bos. De ouderen
die nog goed te been zijn kunnen hier lekker genieten van hun oude dag in een natuurlijke omgeving. Op de ingrepenkaart zijn alle grote ingrepen nog eens rustig na te lezen. In de komende pagina’s zal per planlaag elke ingreep nog eens extra worden toegelicht.
Deeluitwerking
4.3 Plankaart deeluitwerking
Deeluitwerking 4.4 Themakaarten per planlaag
In de volgende themakaarten zal per planlaag worden toegelicht welke ingrepen er gaan plaatsvinden, waarom deze gaan plaatsvinden en hoe deze er in de toekomst uit kunnen gaan zien.
4.4.1 Bebouwing In de laag bebouwing zal zowel gesloopt als gebouwd gaan worden. Er wordt gebouwd om meer functies te krijgen binnen het gebied. Zo zal de locatie waar de scholen zich op dit moment bevinden worden uitgebreid (1). Ook zal er gecompenseerd worden met bebouwing. Er wordt op de zorgcampus bij het ziekenhuis een aantal gebouwen gesloopt, dit ten behoeve van een nieuwe beekarm. Deze bebouwing wordt gecompenseerd in een ander landschapstype. Hier is de bebouwing dan ook aan aangepast. Ook is de bebouwing op een kleinere schaal ingericht. Dit zodat de concentratie mensen op één plek op deze manier verminderd (4). De gebouwen op locatie 2 zijn op dit moment ingericht als bejaardencomplexen. Deze bewoners krijgen een andere locatie toegewezen (5). Dit zodat de ouderenzorg dan meer geclusterd is met het al bestaande verzorgingscomplex Vitalis Parc Imstenrade. De locatie waar de huidige ouderenwoningen in zitten worden van de onderwijs campus en kunnen worden gebruikt voor studentenhuisvesting (2). Ook dit is weer een vorm van functies clusteren. Joshua Rick Holleman
Figuur 4.10 Themakaart bebouwing
Afstuderen 2014/ 2015
Parkstad Limburg
Healing Parkstad “healing environment voor iedereen”
44
Locatie 1 - Uitbreiden Onderwijscampus
De voorkanten van de gebouwen zijn richting het bos gesitueerd. Dit zodat het landschap niet wordt aangetast met fietsen of scooters die voor het gebouw geplaatst zouden kunnen worden. Een groene entree geeft ook een rustig en prettige ervaring en is een goede plek om ergens naar binnen te gaan. De gebouwen liggen grotendeels in het bos. Dit brengt met zich mee dat de studenten in een groene omgeving kunnen studeren en dat zorgt voor minder stress en afleiding.
Figuur 4.11 Sfeerimpressie bebouwing op onderwijs campus
Op deze locatie is er een uitzondering met een gebouw wat midden in het landschap staat. Dit is gedaan om de cultuurhistorie van dit gebied te benadrukken en is een mooie entree voor het gebied wat er achter ligt.
Bebouwing in de bosrand
Figuur 4.12 Principe doorsnede 45
Open beekzone
Bebouwing in de bosrand
Deeluitwerking
De achterkanten van de gebouwen zijn richting de beek gericht. Dit is gedaan zodat vanuit het gebouw een zicht ontstaat op de beek en de openheid.
Deeluitwerking Locatie 2 - Huidige functie veranderen De huidige gebouwen zullen van functie en gebruiker veranderen. Waar het nu nog bejaardentehuizen zijn en opslagruimte(hoeve), zullen ze worden ingericht als studentenhuizen. De bebouwing staat in het landschap of aan de rand van het landschap. Deze locatie heeft een heel rustige uitstraling. Een ideale leeromgeving. Door elementen toe te voegen als moestuinen, kan ook stress en slecht voedsel worden verminderd. Figuur 4.13 Oude hoeven wordt gebruikt als studenten huisvesting
De studenten gaan er in
De ouderen er uit
Figuur 4.14 Principe doorsnede Joshua Rick Holleman
Afstuderen 2014/ 2015
Parkstad Limburg
Healing Parkstad “healing environment voor iedereen�
46
De gebouwen worden gesloopt om ruimte te creëren voor natuurlijke elementen en meer openheid. Dat is vooral belangrijk als je het gebied vanaf de grond benaderd. Vanuit het ziekenhuis gezien is het ook belangrijk dat bepaalde objecten (zoals de parkeerplaats) zullen verdwijnen uit het landschap. De parkeerplaats geeft geen fraai beeld met het prachtige heuvelland op de achtergrond (figuur 4.15) Voor de gesloopte bebouwing zal op andere locaties gezocht worden om, op een meer healing manier, de functies en gebruikers van de gebouwen een plek te geven. Door gebouwen te slopen is er meer ruimte voor natuur. Ook zullen er minder mensen geconcentreerd zijn op één bepaalde plek. Ze zijn verder verspreid over het landschap en dit betekend dat er meer rust wordt gecreëerd.
Figuur 4.15 Huidige situatie, parkeerplaats als storend element
Huidig
Weinig groen
Bebouwing belemmerd natuur
Weinig groen
Bebouwing belemmerd natuur
Nieuw
Natuurlijke zones bij beek Figuur 4.16 Principe doorsnede 47
Bosrijke gebieden
Deeluitwerking
Locatie 3 - Slopen bebouwing en parkeertoren
Deeluitwerking Locatie 4 - Terugplaatsen bebouwing Ter compensatie van de gesloopte gebouwen zal op deze locatie iets worden terug gebouwd. Maar dan wel op een andere manier. Waar de mensen eerst nog met veel te veel in één gebouw samen waren, zullen ze nu in kleine woongroepen gaan wonen. De gebouwen staan hier niet zo dicht op elkaar en er zullen minder mensen op één plek tegelijk aanwezig zijn. De gebouwen worden wat meer verspreid over het landschap.Zo creëer je meer rust en openheid. Ook is er meer ruimte voor natuur. Er zal dus altijd gekozen worden voor maximaal één groot gebouw (hoofdgebouw) waar bijvoorbeeld kan worden gesport en de dagopvang kan plaatsvinden. Daarbij komen meerdere kleine woonclusters i.p.v. drie grote gebouwen waar iedereen bij elkaar zit.
Figuur 4.17 Terug te plaatsen zorgclusters, zeer ruim opgezet
Één groot hoofdgebouwgebouw
Kleine woonclusters in bestaande bebouwingstypelogie van de regio
Figuur 4.18 Principe doorsnede Joshua Rick Holleman
Afstuderen 2014/ 2015
Parkstad Limburg
Healing Parkstad “healing environment voor iedereen”
48
De ouderen die uit hun huisjes moeten op locatie 2 moeten natuurlijk wel een nieuwe plek krijgen. De locatie om deze mensen te huisvesten is gekozen omdat er vlak naast dit gebied zich al een enorm groot complex zit waar ouderenzorg aan de orde van de dag is. Door de ouderen te clusteren in één bepaald gebied, kan er efficiënter worden samengewerkt om de zorg voor deze mensen optimaal te maken. Ook de afstand naar het ziekenhuis is verkleind en is dus toegankelijker geworden. De ouderen komen te wonen in kleine woonclusters in een heuvelrijk gebied. Dit gebied is omsloten door bos. Dit zorgt er voor dat het er erg rustig en stil is. Binnen in het gebied zal juist heel veel overzicht zijn, dit om sociale redenen maar ook om daglicht te krijgen. De ouderenwoningen liggen in een heuvelrijk gebied. Dus het is vooral geschikt voor de fitte senior die nog goed te been is en nog kan genieten van een mooie wandeling.
Figuur 4.19 Wooncluster voor ouderen in heuvelrijk landschap
Omsloten door natuur
Daglicht
Figuur 4.20 Principe doorsnede 49
Kleine woonclusters
Openheid
Omsloten door natuur
Deeluitwerking
Locatie 5 - Ouderenwoningen plaatsen
Deeluitwerking 4.4.2 Water In de laag water wordt er op drie plekken voor gezorgd dat het water, op een mooie en duurzame manier kan worden vastgehouden en in het watersysteem kan worden verwerkt. Op de onderwijscampus zal een grootte waterpartij worden uitgegraven die in contact staat met een zijarm van de beek (1). Deze vijver zal het water opvangen wat van de hoger gelegen gebieden komt. Ook zal hij het water opvangen wat van de nieuwe gebouwen af komt. Daarbij komt dat het een fraai beeld geeft in het landschap en doet denken aan een parkachtige omgeving. Op locatie 2 wordt een geheel nieuwe zijarm van de beek gegraven die ook een vijver heeft om het water op te vangen. Deze arm is afkomstig van een beekdal wat een stuk verder in het landschap ligt. Logischerwijs zal het water naar het laagste punt stromen. Dit zal de plek worden waar de vijver zich bevindt. De ouderenwoningen liggen op een heuvel. Het water wil dus naar beneden stomen. Door het water te sturen, via de hoogtelijnen in het gebied, kan het water via kleine stroompjes richting de beek stromen om vervolgens daar verder te gaan in het watersysteem.
Figuur 4.21 Themakaart water Joshua Rick Holleman
Afstuderen 2014/ 2015
Parkstad Limburg
Healing Parkstad “healing environment voor iedereen�
50
Locatie 1 - Waterpartij uitgraven
Deze locatie is erg geschikt voor een grote vijver. Dit omdat deze er vroeger ook al heeft gelegen. Tevens is dit een van de laagst gelegen stukken van het gebied. De vijver heeft als extra functie dat het ook een bijdrage levert aan het healing environment. Water wordt gezien als een rustgevend element. Maar ook is het natuurlijk mogelijk om te zwemmen in het water.
Figuur 4.23 Grote waterpartij bij statig gebouw
Grote waterpartij
Figuur 4.22 Hoogte kaart, plek van vijver 51
Figuur 4.24 Principe doorsnede
Bijzonder gebouw om het water te accentueren
Deeluitwerking
Op de onderwijscampus wordt een grote waterpartij uitgegraven. Deze wordt gevoed door zowel regenwater als water wat uit de beek komt.
Deeluitwerking Locatie 2 - Nieuwe beek uitgraven Op deze locatie zal een nieuwe beek worden uitgegraven. Dit uiteraard ten behoeve van het healing environment. Water is namelijk een middel om healing environment te creëren. De beek wordt gevoed door het water wat van hoger gelegen delen komt. De beek ligt in het verlengde van een beekdal en sluit daardoor perfect aan bij de landschappelijke structuren. Langs het water komen zitplekken en is er een mogelijkheid om tot jezelf te komen en even aan niks te denken. Figuur 4.26 Het uitgraven van een nieuwe beek
Natte bostype
Figuur 4.25 Hoogte kaart, plek van nieuwe beek Joshua Rick Holleman
Beek wordt geaccentueerd door bomen
Figuur 4.27 Principe doorsnede Afstuderen 2014/ 2015
Parkstad Limburg
Healing Parkstad “healing environment voor iedereen”
52
Om op een duurzame manier met het water om te gaan en het water zichtbaar te maken in het landschap, zal het regenwater wat in dit gebied valt, afwateren op een open molgoot in een holle weg. De weg zal uiteindelijk uitkomen op een droogdal wat het water, via de hoogtelijnen, richting de beek zal laten stromen. Het zichtbaar en beleefbaar maken van het water, kan een positief effect hebben op de mensen die gebruik maken van het gebied.
Figuur 4.29 Droogdal die bij regenval gevuld zal zijn met water
Kleine beekstroompjes
Figuur 4.28 Hoogte kaart, plek van beekstromen op helling 53
Figuur 4.30 Principe doorsnede
Water zichbaar maken
Water op een duurzame manier verwerken
Deeluitwerking
Locatie 3 - Afwateren op de beek
Deeluitwerking 4.4.3 Groene ruimtes In de laag groene ruimtes gaat een hoop veranderen ten opzichten van de huidige situatie. Op veel locaties zullen aan de randen, van stad/wijk en weg, bossen gaan ontstaan en rondom de beek zal er juist meer openheid komen. Dit gaat zorgen voor een ruimtelijke structuur waar de beek de leidraad van is. Op de onderwijscampus zullen de meest ingrepen gaan plaatsvinden (1). Dit is namelijk in de huidige situatie een vrijwel open plek die wordt afgeschermd met een bos aan de kant van de N281. Door deze locatie in te planten met bos, wordt duidelijk waar de ruimtes zich bevinden. Ook zorgen de bossen er voor dat het parkeren wordt verstopt. In het healing park worden duidelijke randen gemaakt (2). Ook dit door middel van een duidelijke groenstructuur die de beek als leidraad heeft. Op de zorgcampus worden ook een aantal ingrepen gedaan. Op locatie 3 zal in plaats van gebouwen, een groene ruimte komen. Deze groene ruimte komt er vanwege het uitgraven van een nieuwe beek. Deze beekarm wordt geaccentueerd met bos. In het gebied van de ouderenzorg zal een open plek in het bos worden gemaakt (4). Dit om openheid, sociale controle en daglicht te creëren. Tegelijkertijd wonen deze mensen wel in een bosrijke omgeving en zitten ze ingepakt tussen de bossen waar het rustig en stil is. Figuur 4.31 Themakaart Groene ruimtes Joshua Rick Holleman
Afstuderen 2014/ 2015
Parkstad Limburg
Healing Parkstad “healing environment voor iedereen”
54
Op de locatie waar de uitbreiding van de onderwijscampus zal plaatsvinden, wordt een zeer open beekzone gecreĂŤerd. Dit wordt gedaan door aan de randen van de beekzone bos aan te planten. In deze bosrand komen ook de gebouwen te staan. wat er voor zorgt dat die ook niet in de open zone komen te staan. De bostypes die hier voorkomen zijn verschillend. Er zijn namelijk delen die wat lager in het landschap liggen, hier zal voornamelijk Elzen/Essen bos gaan ontstaan. Ook zijn er hogere delen, waar meer Eiken/ Beuken bos zal onstaan.
Figuur 4.32 Ruimtelijke structuur doormiddel van bos
Het gebied wordt erg bosrijk ingericht. Dit heeft als gevolg, dat je een rustige en mooie leeromgeving krijgt met groen als inspiratiebron. De natuurlijke omgeving zal er voor zorgen dat productiviteit, concentratievermogen en gemoedsrust verhoogd zullen worden.
Bos geeft ruimtelijke structuur
Figuur 4.33 Principe doorsnede 55
Open beekzone
Bebouwing in de bosrand
Deeluitwerking
Locatie 1 - Open beekzone creĂŤren
Deeluitwerking Locatie 2 - Stadsrand / geluidswal creëren Op de locatie in het parkgebied moet een groene wand er voor zorgen dat je jezelf helemaal waant in het healing environment. Het gevoel van, zo dicht bij de stad, maar toch zo ver weg. De rand moet er aan de ene zijde voor zogen dat het dorpje Welten zo goed als verdwijnt uit het zicht en zo zorgt voor een echt natuurlijk uiterlijk. Aan de andere kant moet een groene wal er voor zorgen dat de snelweg niet meer zichtbaar en vrijwel niet meer hoorbaar is. De bostypes die hier gaan groeien zijn de bosplantsoenen met vooral inheemse soorten die groeien op de wat drogere gronden.
Figuur 4.34 Dikke bosrand om te fungeren als geluidswal
Een wal van bomen als afbakening met de wijk
Open beekzone
Dik bosplatsoen om te fungeren als geluidswal
Figuur 4.35 Principe doorsnede Joshua Rick Holleman
Afstuderen 2014/ 2015
Parkstad Limburg
Healing Parkstad “healing environment voor iedereen”
56
Locatie 3 - Nieuw bos in plaats van de gesloopte bebouwing
De ruimtelijke structuur van het groen komt tot stand aan de hand van de beekloop die daar komt. De beek moet vrij blijven van bosschages maar wordt wel geaccentueerd door bos. De bebouwing komt in de rand van het bos te liggen. Dit heeft als gevolg dat de gebouwen meer langs de rand van het landschap komen en waardoor ze mee gaan doen in de ruimtelijke structuur.
Figuur 4.36 Natte bosvegetatie
Huidig
Weinig groen
Bebouwing belemmerd natuur
Weinig groen
Bebouwing belemmerd natuur
Nieuw
Natuurlijke zones bij beek Figuur 4.37 Principe doorsnede 57
Bosrijke gebieden
Deeluitwerking
De sloop van de gebouwen heeft tot gevolg dat er ruimte ontstaat voor natuur. Deze natuur zal zich uitdrukken in zeer natte bostypes als de Elzen/ Essen bossen bijvoorbeeld.
Deeluitwerking Locatie 4 - Open plek in het bos creëren De ouderenwoningen komen te liggen op een hellend gebied. De ruimte tussen de gebouwen is erg open en zal af en toe beplant zijn met bomen. De randen van het gebied zijn echt bosranden. Dit heeft als gevolg dat de huizen eigenlijk in een open plek in het bos zijn gelegen. Het heeft dus een hele open uitstraling en is toch nog erg natuurlijk. Aangezien deze locatie zich op een heuvel bevind komt hier een bostypen voor die goed tegen de droogte kan. Hier zullen Eiken en Beuken het erg goed doen. Als solitair kan er gedacht worden aan een Ruwe Berk omdat deze vrij transparant is en goed tegen de droogte kan.
Figuur 4.38 Wonen in een open plek in het bos
Openheid voor meer sociale contacten Een bos als rand van een kleine communitie
Openheid zorgd voor daglicht
Figuur 4.39 Principe doorsnede Joshua Rick Holleman
Afstuderen 2014/ 2015
Parkstad Limburg
Healing Parkstad “healing environment voor iedereen”
58
59
Deeluitwerking
Deeluitwerking 4.4.4 Infrastructuur Op het gebied van infrastructuur gaat er best veel veranderen in het gebied. Er wordt gezorgd dat er één duidelijke verbinding komt tussen de verschillende deelgebieden (1). Deze moet zorgen voor éénheid en structuur. Dit zal een langzaamverkeersroute worden zodat het mensen dwingt om te gaan lopen of fietsen en dat heeft als gevolg dat het gebied lekker rustig blijft en er geen last is van fijnstof in de lucht. De langzaamverkeersroute, zal waar kan, aansluiten op de al bestaande routes. Momenteel is er op locatie 2 geen mogelijkheid om je weg te vervolgen in de bestaande groene zone. De barriere van de weg, binnen het healing envirenment moet worden opgeheven door middel van een brug element die tegelijkertijd zal fungeren als entree voor Heerlen en heel Parkstad. Bij de 3e locatie zal een weg worden gesloopt die minder in gebruik zal worden genomen aangezien er gebouwen gesloopt gaan worden. Dit zorgt er ook voor dat er een storend element verdwijnt uit het landschap. De blijvende gebouwen moeten wel toegankelijk blijven. Dit kan door middel van wegen die achter de gebouwen worden geplaatst. Op locatie 4 wordt een parkeertoren gebouwd ter compensatie van de parkeergarage die gesloopt zal worden. Joshua Rick Holleman
Figuur 4.40 Themakaart infrastructuur
Afstuderen 2014/ 2015
Parkstad Limburg
Healing Parkstad “healing environment voor iedereen”
60
Locatie 1 - Langzaamverkeersroute aanleggen
Doordat deze route wordt aangelegd zal er veel interactie komen met de verschillende campussen binnen het gebied. Het wordt simpel om van de ene naar de andere locatie te komen. Dit alles gebeurt in een omgeving die rustgevend en eenduidig is. Ook het feit dat er niet met auto’s mag worden gereden op grote delen in het gebied, zal men snel de fiets pakken of gaan lopen. Dit is gezonder en zorgt voor een schonere lucht.
Figuur 4.41 Huidig goed voorbeeld van langzaamverkeersroute in het plangebied
De structuur heeft al leidraad de beek en volgt hem van de bron tot het gebied waar hij overgaat in het cultuurhistorische landschap (waar hij overigens in door gaat). Langs de route zijn verschillende mogelijkheden om het healing environment te ervaren. zo is er in elk deelgebied op een andere manier om gegaan met de behoeft van de gebruiker en kun je dit als buitenstaander ook ervaren. Bosrand geeft richting aan de routing
Figuur 4.42 Principe doorsnede 61
De beek als leidraad van de route
De route loopt ook door bosrijke stukken
Deeluitwerking
Door het gehele gebied zal een langzaamverkersroute worden aangelegd. Deze moet zorgen voor structuur, toegankelijkheid en éénheid.
Deeluitwerking Locatie 2 - Weg (barriere) opheffen d.m.v. een brug Momenteel is de structuur in het gebied niet doorlopend. Één van de knelpunten is op deze locatie. Hier is het niet mogelijk om in de parkstructuur te blijven, om de weg te vervolgen. De weg is dus een barriere in het healing environment. Deze barriere wordt opgelost met een brugconstructie. Dit element zal gelijk fungeren als één van de belangrijkste entrees voor Heerlen. Het idee is dat het park, en de daarbij behorende structuur, door gaat op de brug. Dit zodat het lijkt alsof het park gewoon door loopt.
Figuur 4.43 Park op brugconstructie
Een brug die een barriëre opheft
Brug vormt entreé voor Heerlen
Het park loopt door op de brug
Figuur 4.44 Principe doorsnede Joshua Rick Holleman
Afstuderen 2014/ 2015
Parkstad Limburg
Healing Parkstad “healing environment voor iedereen”
62
Locatie 3 - Infrastructuur verleggen
De weg wordt gesloopt en er zullen vanuit andere kanten wegen naar de bebouwing gaan die nog wel blijft staan. Deze wegen worden zo aangelegd dat ze niet storend zijn voor het healing environment. Ook heeft het verleggen van de weg als gevolg dat de gebouwen, die nog aan de rand van het park liggen of er zelfs een beetje buiten, onderdeel gaan uitmaken van het gehele gebied. Ze gaan nu echt een rol spelen in het landschap.
Figuur 4.45 Huidig voorbeeld van weg als obstakel
Huidig
Gebouw is geen onderdeel van park
Weg is een obstakel
Nieuw Gebouw wordt onderdeel van park
Verkeer komt vanaf de achterkant Figuur 4.46 Principe doorsnede 63
Opstakel is weg, park wordt groter
Deeluitwerking
Er worden in dit gebied een aantal gebouwen gesloopt. Dit heeft als gevolg dat er een weg door dit gebied loopt, die minder belangrijk is geworden. Sterker nog, het is een storend element in het geheel.
Deeluitwerking Locatie 4 - Terugplaatsen parkeerplaatsen in parkeertoren Doordat er parkeerplekken gesloopt gaan worden in ruil voor meer natuur en openheid, moet er natuurlijk wel een plek komen waar mensen hun auto kunnen parkeren. De locatie naast het ziekenhuis is de ideale locatie om dit te doen. Dit omdat het aan de rand ligt waar de bebouwing de ruimtelijke structuur bepaald. Ook is dit een plek waar op het moment al een parkeerplaats ligt. Het is hierdoor eenvoudig om te bouwen naar een meerlaagse parkeergarage. Door de parkeertoren een groen karakter te geven past hij mooi in het natuurlijke landschap. Het geeft een fijn gevoel als je aan komt rijden in een groene omgeving i.p.v. een plakkaat asfalt.
Figuur 4.47 Groene parkeergarage
Praktisch gezien zullen mensen het ook minder erg vinden om bijvoorbeeld te betalen voor een parkeerkaartje omdat ze een goed gevoel krijgen bij de groene parkeerplaats.
Groene parkeertoren Kleine woonclusters is geen zichtvervuiling
Figuur 4.48 Principe doorsnede Joshua Rick Holleman
Afstuderen 2014/ 2015
Parkstad Limburg
Healing Parkstad “healing environment voor iedereen�
64
In de deeluitwerking zijn bepaalde keuzes gemaakt op basis van de gebruiker en de manier waarop zij het healing environment zouden kunnen ervaren. Elke gebruiker heeft zo zijn eigen problemen waarin het healing environmennt een helpende of verzachtende rol kan spelen. De verschillende gebruikers zijn in dit gebied in te delen in een aantal doelgroepen. Deze doelgroepen zijn: - De zeer zorgbehoevende personen (geestelijke of lichamlijke gehandicapte, depressieve of dementen) - De ouderen - De ziekenhuisbezoekers - De studenten/docenten - Bewoners uit Parkstad Per gebruikersgroep zijn er middelen te benoemen die er voor kunnen zorgen dat deze mensen zich thuis voelen op deze locatie en hoe meer healing elementen er zijn, hoe sneller je ervaart dat je er deel van uit maakt. Per doelgroep zullen er nu een aantal elementen voorbij komen die faciliteren in de behoefte van de gebruikers.
65
De zeer zorgbehoevende gebruiker: - Dagopvang in de vorm van zorgboerderijen, kinderboerderijen en moestuinen - Rust en stilte - Daglicht - Natuurbeleving De ouderen: - Sociale contacten - Beweging - Rust en stilte - Daglicht - Natuurbeleving De ziekenhuisbezoekers: - Een plekje om tot jezelf te komen - Een ommetje maken De studenten/ docenten - Rust en stilte - Goed en gezond voedsel - Sporten - Relaxen - Stress vermindering Bewoners van Parkstad: - Rust en stilte - Ontsnappen aan de stad - Beweging - Een ommetje maken In de detailuitwerking wordt nog duidelijker welke vormen deze elementen kunnen aannemen.
Er is gekozen om dit te laten zien op de onderwijscampus. Hier gaan namelijk de meeste veranderingen plaats vinden en is het maken van een healing envirenment ook erg belangrijk. Zonder dat er vaak bij wordt na gedacht kan healing environment niet alleen worden toegepast in en om ziekenhuizen. Juist op andere locaties, waar andere behoefte van belang zijn, is het interessant om te kijken naar de mogelijkheden. Zo is het mogelijk om te kijken naar stress verminderende elementen of naar manieren waarop je gezond voedsel in de kantine kan krijgen.
Deeluitwerking
4.4 Healing environment gericht op de gebruiker
Joshua Rick Holleman
Afstuderen 2014/ 2015
Parkstad Limburg
Healing Parkstad “healing environment voor iedereen�
66
Zo hebben de laatste weken er ongeveer uitgezien. Nachten van 4 tot 5 uur slapen en weer doorwerken. Het leven van een T&L’er gaat niet over rozen... noujah, misschien de doorns er van! Het is keihard werken voor het beste eindresultaat. In de laatste weken ben ik veel bezig geweest met het ontwerpen van de detailuitwerking. Het is een heleboel werk, maar met de juiste instelling is het zeker niet onmogelijk. Maar als je bij de laatse begeleiding nog allemaal dingen hoort die je nog zou kunnen veranderen, dan zakt de hoop je bijna in de schoenen. “Moet ik dat allemaal nog aanpassen in één week, dat lukt nooit!” Het ontwerp van de detailuitwerking heeft zich gefocust op de onderwijs campus en aan mij de taak om healing environment te creëren op een locatie waar helemaal geen zieke mensen zijn! Ik moet dus zoeken naar andere factoren die een helende werking hebben op zowel studenten als docenten. 67
Detailuitwerking
Produceren, Knallen en Weinig slapen
Detailuitwerking 5.1 Visie en concept Visie De visie van mijn detailontwerp is het in de praktijk brengen van het healing environment. Door verschillende elementen of functies toe te passen in het gebied, die zijn afgestemd op de grootste gebruikersgroep, zal er een healing environment ontstaan. Op een onderwijs campus zijn er verschillende factoren die als onprettig kunnen worden ervaren. Er is vaak stress, weinig slaap, slecht kantine voedsel en weinig bewegen. Het is dus mijn visie om voor deze factoren een oplossing te zoeken in het healing environment. Er moet voldoende plek zijn om te relaxen en te ontspannen van de hele dag hard studeren of werken. Ook tijdens het werken of studeren mag er natuurlijk genoten worden van het prachtige landschap en de rust die zal heersen in het gebied. Ook komen er plekken waar gezond en lekker eten te verkrijgen is, of wat je zelf kunt verbouwen. Het planten, verzorgen en daarna consumeren van een product geeft een gevoel van voldoening en zorgt er ook voor dat je even kunt ontsnappen uit de sleur van alle dag.
Figuur 5.1 Visie “geen stress, relax en geniet” Joshua Rick Holleman
Afstuderen 2014/ 2015
Parkstad Limburg
Healing Parkstad “healing environment voor iedereen”
68
In het concept zie dat er als volgt uit. Er blijft ten alle tijden de ruimtelijke structuur die wordt gevormd door een bosstructuur. Binnen in deze structuur zullen allerlei functies komen die bijdragen aan de behoefte van de docenten/studenten die in het gebied verblijven. In de randen van die structuur zullen de schoolgebouwen een plek vinden. Ze hebben zo geen storende werking binnen de open zone. Er zijn drie categorieĂŤn waarin wordt gefaciliteerd. Dit zijn: gezond eten (groen), meer bewegen (geel) en stress verminderen (blauw).
Ligweide
Fruitboomgaard
Zitplekken
Zwemmen
Per categorie kan gedacht worden aan verschillende elementen/functies of bezigheden die er aan gekoppeld kunnen worden. Denk bij stressvermindering bijvoorbeeld aan ligweides of rust en stilte. Bij gezond voedsel kan gedacht worden aan boomgaarden, moestuinen of kruidentuinen. In de categorie bewegen kun je denken aan wandelen, fietsen of zwemmen.
Wandelen
Kruidentuin
Moestuin
In de zone achter de schoolgebouwen kan gedacht worden om de storende elementen, zoals auto’s in het bos te plaatsen waar ze minder opvallen en dus niet storend zijn in het landschap.
Rust en stilte
Natuur Figuur 5.2 Concept detailuitwerking 69
Detailuitwerking
Concept
Detailuitwerking Figuur 5.3 Plankaart detailuitwerking
Legenda Bestaande bebouwing Nieuwe bebouwing bebouwing
B 2 1
Beken systeem met aan de randen natte vegetatie Gracht
B’
Vijver Detailuitwerking 1:500 Bestaand bos
Droge bosvegetatie
Natte bosvegetatie
Boomgaard Boomgroepen
Laanbeplanting
Moestuin Kruidentuin
Langzaamverkeersroute
A
Parkeerplaatsen
Brug element
A’
Joshua Rick Holleman
Afstuderen 2014/ 2015
Parkstad Limburg
Healing Parkstad “healing environment voor iedereen”
70
Het detail heeft zich gefocust op de onderwijscampus. Hier zullen de meeste veranderingen gaan plaatsvinden. De schoolgebouwen in de bestaande situatie krijgen er gebouwen bij om studies op het gebied van Life scienses & healt een plek te geven. De gebouwen zijn geplaatst in een ruimtelijke structuur van bos. Dit heeft een rustige en natuurlijke werkomgeving tot gevolg. De beek blijft er als blauw/groene draad door heen lopen en wordt niet onderbroken. Er zijn oplossingen gevonden om het gebied in de noord-zuid verbinding te verbeteren. Momenteel zijn deze verbindingen er totaal niet. Het is straks een plezier om de weg over te steken. De weg zal niet meer worden gezien als barriere, maar als hulpmiddel voor een leukere wandeling. Waar zich momenteel de ouderen hebben gehuisvest zullen de studenten woningen komen. Ook in de hoeven, die zich daar bevindt, zullen studenten worden gehuisvest. Dit zodat de studenten kunnen leven en studeren op dezelfde plek. Dit is erg efficiĂŤnt. Bij de gebouwen zijn moestuinen, waaruit de studenten gezonden producten kunnen halen en zorgt er voor dat ze gezond gaan eten. Ook het werken in de moestuin kan heel rustgevend werken.
In een open plek aan de noord-oostzijde van het gebied, wordt een oude plek, nieuwe leven in geblazen (zie hoogtekaart). Het is een plek waar vroeger een adellijk huis was gevestigd die was omringt met een vijfhoekige gracht. Aangezien het gebied ook toegankelijk moet blijven voor auto’s is er ook gefaciliteerd in parkeerplaatsen. Uiteraard is het de bedoeling om zo min mogelijk met de auto te komen, maar soms is het gewoon niet anders. Er wordt gefaciliteerd in ongeveer 400 nieuwe parkeerplaatsen. Deze plekken bevinden zich uit het zicht en zullen een zeer natuurlijke of groene invulling krijgen. De langzaamverkeersroute is zo ontworpen dat er grote en kleine ommetjes gemaakt kunnen worden in het gebied. Zo kun je een avondwandeling maken met je geliefde of een stuk hardlopen in een prachtig landschap.
Figuur 5.4 Rustig plekje in het landschap
Er zijn een aantal belangrijke elementen toegevoegd die healing environment tot gevolg kunnen hebben. Er is gekeken naar de behoefte van de doelgroep en daar zijn verschillende uitwerking voor gemaakt. Dit kan bijvoorbeeld een kruidentuin of een plekje onder een boom zijn waar je helemaal tot jezelf kunt komen.
Figuur 5.5 Een kruidentuin 71
Detailuitwerking
5.2 De onderwijs campus
Detailuitwerking 5.3 De verbindingen Vanuit de analyse kwam het probleem dat sommige wegen in het gebied niet een doorlopende verbinding hebben in de noord-zuid richting. Als daar niets aan veranderd, zou dat er voor zorgen dat het healing environment geen doorlopende structuur heeft en dat je elke keer tegen een teleurstelling aan loopt (letterlijk). Dit moet veranderen! De structuur moet één doorlopende route zijn, waarbij de ruimtelijke structuur de leidraad zal zijn. Ook is het idee om het park, door middel van groene elementen, door te laten lopen op de brug. Bij de grootste barriere in het gebied, de ontsluitingswegen naar en van de snelwegen, zal een brug als element worden toegevoegd. Deze brug zal er voor zorgen dat grote barriere wordt opgeheven, en het healing environment door kan gaan.
Figuur 5.6 Park loopt door op brug (1)
A
De brug kan ook als een entree worden gezien van de stad Heerlen en het zou dus mooi zijn om een kenmerkend element op de brug te plaatsen om de oriëntatie voor de automobilist te verhogen.
Figuur 5.7 De brug in doorsnede Joshua Rick Holleman
Afstuderen 2014/ 2015
Parkstad Limburg
Healing Parkstad “healing environment voor iedereen”
72
Bijvoorbeeld door een complimenten zebra pad. Dit is een zebrapad in vrolijke kleuren die je bij elke stap die je zet “een complimentje” geeft, of je dag een beetje kan opvrolijken. Dit heeft als gevolg dat mensen blij worden van het steken, iets wat normaal altijd saai of zelfs gevaarlijk is! Dit heeft ook als gevolg dat mensen sneller even een stukje gaan lopen in plaats van dat ze met de auto gaan. Dit zijn weer pluspunten binnen het healing environment. Figuur 5.8 Park loopt door op brug (2)
A’
Ook kan er aan gedacht worden om oversteekplaatsen te maken die voorzien zijn van een stoplicht. Niet zo maar een stoplicht, maar een dansend stoplicht. Het rode poppetje doet dansende bewegen en het wordt opeens leuk om te wachten voor het stoplicht! Je gaat er misschien zelf ook wel een beetje bij dansen. Het is dus een element die de sleur van alle dag kan verbreken, en dingen die normaal heel saai zijn, leuker maken.
Figuur 5.9 Complimenten zebrapad
Figuur 5.10 Dansend stoplicht 73
Detailuitwerking
Ook bij minder grote barrieres kan gedacht worden aan leuke manieren om je oversteek te maken.
Detailuitwerking 5.4 De open beekzone De beek is op de onderwijscampus de leidraad en geeft structuur aan het geheel. De beek en de bospartijen die hem accentueren zorgen voor éénheid. De beekzone is zeer ruim opgezet en een heeft een open zone van ongeveer 100 meter. Dit betekent dat er genoeg ruimte is voor iedereen om zich op zijn gemak te voelen, of om een rustig plekje op te zoeken.
B
In de randen van deze open zone zijn de gebouwen gesitueerd. Dit zijn dus geen elementen in de ruimte, maar ze maken de ruimte. Hierdoor zullen ze niet als storend worden ervaren maar juist een bijdrage leveren aan het landschap. Ze zorgen namelijk voor de afwisseling in de groenstructuur. In de open beekzone is af en toe gekozen voor een bosschage of een solitaire boom. Dit is om te benadrukken hoe ruim en weids het gebied is. Door er groene elementen in te plaatsen krijg je een bepaald gevoel van maat en schaal. De groene elementen zullen niet als storend worden ervaren omdat ze mee doen in het natuurlijke landschap. Het gebied loopt, aan de noordzijde van de beek af in een steile rand. Aan de zuidkant loopt dat veel geleidelijker over. Op de stijlrand zullen zitelementen worden geplaatst die je de mogelijkheid geven om over de gehele zone uit te kijken. Ook, als men dichter langs de beek komt te zitten, kan het water echt worden ervaren en kun je zelfs het water voelen. Joshua Rick Holleman
Figuur 5.11 Doorsnede van open beekzone Afstuderen 2014/ 2015
Parkstad Limburg
Healing Parkstad “healing environment voor iedereen”
74
B’
De meeste van de healing elementen zullen hun plaats vinden binnen de open beekzone. Zo is er in dit gebied ruimte voor veel verschillende dingen die faciliteren in de behoefte van de studenten en docenten. In de open beekzone zijn moestuinen, kruidentuinen en boomgaarden te vinden. Deze zorgen er voor dat de mensen gezonder zullen gaan eten. Ook kan het een stress verminderende factor zijn om in de moestuin aan het werk te gaan. Op het gebied van beweging is de beekzone ideaal geschikt om zowel te wandelen als te sporten. De padenstructuur bevatten ommetjes voor de lange afstanden maar ook kleine stukjes. De grote grasvelden kunnen gebruikt worden als sportvelden om bijvoorbeeld yoga of tai-chi op te doen.
Figuur 5.12 Weken/ ontspannen in de moestuin
Verder is het gebied ideaal om lekker te relaxen en de zorgen van de dag even achter je te laten. Het is mogelijk om even lekker in het gras te liggen, op een bankje te zitten of je hoofd leeg te maken in ĂŠĂŠn van de tuinen of boomgaarden.
Figuur 5.13 Yoga in de buitenlucht 75
Detailuitwerking
5.4.1 Healing elementen
Joshua Rick Holleman
Afstuderen 2014/ 2015
Parkstad Limburg
Healing Parkstad “healing environment voor iedereen�
76
Obiti vendio. Ex ex et et offic to corroressum aspedit facea quunt. Ferspiciis molupta spictasped ulpa verro moluptate qui aut ra secescipsum atur, tecum quatem. Hiligenihit occae nos nonseni endignit restoreperia nonetur, ad quiditio. Sumquis ciendam apit volo eos dolorem fuga. Et offic tempore stioris dolut pres exercia doluptatem exero qui blaut estiones apedite excerfero comnia doluptateni corehendi sum fugia quatibus diarum eiunt. Icimolo blaborem rempore mporeca boreici lendist ea cus eatiaep ernatur? Sa vendebit latquam fuga. Apicium nonet, te si occusam quatiss enditas as ea sume digeni re pel in pario doluptam quibus re, atet hiliquam aut laturiorpore etur aciatur, nes vid qui tem saniam ent laborem qui rererum quae nem. Ga. Sa porrum ut perupta tuscit venducia inctore culla il ius, occae ommolor repel ipsapis aut earum evento estiatus aborio dicient ut ad et, nos expellu ptatibu sdandipic tem. Fugiatibus
77 Figuur 5.14 Aanzicht over open beekzone naar onderwijs gebouwen (1)
5.4.2 Aanzicht over open beekzone naar onderwijsgebouwen (1) Een aanzicht vanaf de achterkant van één van de gebouwen die zullen dienen als onderwijslocatie. Het is een aanzicht op de open beekzone. Wat opvalt is de openheid in het gebied. De zone straalt rust en transparantie uit. Er is veel ruimte voor daglicht. Ook zal de lucht in het gebied lekker schoon zijn. Dit komt omdat er geen auto’s in deze zone mogen komen. De natuurlijke rand geeft samen met de bebouwing een duidelijke structuur en begrenzing. Het is duidelijk dat hetgeen wat zich achter deze structuur afspeelt, heel anders is dan hetgeen wat zich hier afspeelt. De achterkanten van de gebouwen bevinden zich dus in de randen van de bosschages. Aan deze kant van de beek liggen de gebouwen aan een steilrand. Door de beek toegankelijker te maken is er gekozen om op deze stijlrand zitelementen te plaatsen zodat een uitzicht op de beek en het gehele open landschap zichtbaar wordt. Als je hier zit, kun je even helemaal tot rust komen.
Detailuitwerking
Ondertitels
Joshua Rick Holleman
Afstuderen 2014/ 2015
Parkstad Limburg
Healing Parkstad “healing environment voor iedereen�
78
Obiti vendio. Ex ex et et offic to corroressum aspedit facea quunt. Ferspiciis molupta spictasped ulpa verro moluptate qui aut ra secescipsum atur, tecum quatem. Hiligenihit occae nos nonseni endignit restoreperia nonetur, ad quiditio. Sumquis ciendam apit volo eos dolorem fuga. Et offic tempore stioris dolut pres exercia doluptatem exero qui blaut estiones apedite excerfero comnia doluptateni corehendi sum fugia quatibus diarum eiunt. Icimolo blaborem rempore mporeca boreici lendist ea cus eatiaep ernatur? Sa vendebit latquam fuga. Apicium nonet, te si occusam quatiss enditas as ea sume digeni re pel in pario doluptam quibus re, atet hiliquam aut laturiorpore etur aciatur, nes vid qui tem saniam ent laborem qui rererum quae nem. Ga. Sa porrum ut perupta tuscit venducia inctore culla il ius, occae ommolor repel ipsapis aut earum evento estiatus aborio dicient ut ad et, nos expellu ptatibu sdandipic tem. Fugiatibus
79 Figuur 5.15 Aanzicht over open beekzone naar onderwijs gebouwen (2)
5.4.3 Aanzicht over open beekzone naar onderwijsgebouwen (2) Dit aanzicht is het moment wanneer je vanaf de noord-west parkeerplaats afkomt en jezelf richting de open zone begeeft. Op het moment dat je de open zone betreed, dan zie je dit. Er is een direct uitzicht op ĂŠĂŠn van de gebouwen van de onderwijs campus met de daar bijbehorende kruidentuin. Dit is dus gelijk de eerste kennismaking met een van de vele elementen in het healing environment. Af en toe staan er boomgroepen of solitairen in het gebied, deze geven de grote openheid een welverdiende rustpauze. Ook kunnen de bomen gebruikt worden om lekker tegen aan te zitten, of om in de schaduw van de boom en boek open te slaan en lekker te gaan lezen. De kruidentuin ligt op een kleine verhoging. Dit is een huidige structuur die al in het landschap te vinden is. Omdat de kruidentuin op een verhoging licht heeft dat als gevolg de tuin er extra uitspringt en dat het een element aan de rand van de ruimte wordt. Dit is dus een opvallend element en je hebt de behoefte om er naar toe te gaan om te kijken wat er te doen is.
Detailuitwerking
Ondertitels
C
C’
Joshua Rick Holleman
Afstuderen 2014/ 2015
Parkstad Limburg
Healing Parkstad “healing environment voor iedereen”
80
Het nieuwe Douvenrade Auditorium en bar.
terras en kruidentuin van het nieuwe Douvenrade Rondom het gebouw is een tuin met kruid en struikvegetatie te vinden. De producten die geproduceerd worden, worden geserveerd in de bar of op het terras.
Gracht Vijfhoekige gracht die in oude staat wordt hersteld.
Beekarm Een beekarm van de Geleenbeek.
Vijver Een vijver die gebruikt kan worden als zwemvijver.
Nat bos (bestaand) Behouden van natte bossen ten behoeve van natuur en is en genereerd een zichtas op het nieuwe gebouw.
Boomgroepen en solitaire Natte boomgroepen en solitaire bomen in en open omgeving.
Laanbomen De laan accentueerd de weg en zorgd voor oriëntatie.
Boomgaard De boomgaard is toegankelijk voor iedereen en zorgd er voor dat mensen gezonde producten kunnen eten.
Weiland Op het weiland kunnen bijvoorbeeld koeien staan. Dieren kunnen gezien worden als stressverminderend wanneer men kan koeknuffelen bijvoorbeeld.
Langzaamverkeersroute Deze route omsluit het gehele gebied. De langzaamverkeersroute is alleen begaanbaar door wandelaars en fietsers. Struinpaden Paden zie doormiddel van maaibeleid ontstaan en zichbaar worden. Deze route’s lopen door het gehele landschap en maken het mogenlijk om ook eens van de paden af te wijken.
81 Figuur 5.16 Plankaart detailuitwerking “Het nieuwe Douvenrade”
Brug Om het water over te steken, moet men over een brug lopen.
5.5 Het nieuwe Douvenrade Deze locatie is een zeer bijzondere plek met een mooi verhaal. Daarom is er voor gekozen om op deze plek in te zoomen. Ook is deze plek gekozen om dat er hier een heleboel healing elementen bij elkaar komen. Als je op deze locatie bent, kun je je al helemaal in een healing environment wanen. De plek heeft een bijzondere historie. Op de locatie waar nu een nieuw gebouw wordt geplaatst stond in de 18e eeuw een prachtig adellijk huis die werd omring met een vijfhoekige gracht. Helaas is het gebouw afgebrand en is er niets meer van over. Het idee is om er een nieuw gebouw voor terug te plaatsen maar met de authentieke naam te behouden Het nieuwe Douvenrade krijgt de uitstraling van een statig en adellijk huis, die is omringt door een tuin waar verschillende struiken en kruiden zullen groeien. De functie van het bouw wordt een auditorium. Hier kunnen lezingen worden gehouden, kleine congressen plaatsvinden en kunnen de studenten hun plannen presenteren. Na dat deze activiteiten er op zitten is het natuurlijk fijn als er ook nog iets gegeten of gedronken kan worden. Dit kan in de thee en smoothie bar die ook in het gebouw aanwezig is. Hier worden producten geserveerd die in de tuin hebben gegroeid.
Detailuitwerking
3
Detailuitwerking 5.5.1 Beplanting Voor het detail is gekeken naar wat voor beplanting er kan worden toegepast in het gebied. Er moet namelijk laanbeplanting komen, bomen in de natte delen, heesters in de natte delen en bomen in de hoogstam fruitboomgaard moeten een aantal basis soorten worden gekozen. Hier volgt een overzicht van potentieel te kiezen beplantingen. Laan beplanting Carpinus betulus ‘Fastigiata’ (haagbeuk) Bomen op de natte delen Alnus glutinosa (zwarte els) Betula pubescens (zachte berk) Fraxinus excelsior (gewone es) Salix alba (schietwilg)
Figuur 5.17 Carpinus betules “Fastigiata”
Figuur 5.18 Salix aurita
Figuur 5.19 Alnus glutinosa
Figuur 5.20 Hoogstam fruitboomgaard
Heesters op de natte delen Aronia x prunifolia (appelbes) Salix aurita (geoorde wilg) Sorbus aucuparia (lijsterbes) De hoogstam fruitboomgaard Malus var. (appelboom) Mespilus germanica (mispel) Mores alba (moerbij) Prunus var. (kers/pruim) Pyrus var. (perenboom)
Joshua Rick Holleman
Afstuderen 2014/ 2015
Parkstad Limburg
Healing Parkstad “healing environment voor iedereen”
82
5.5.2 Doorsnede van het nieuwe Douvenrade
Obiti vendio. Ex ex et et offic to corroressum Icimolo blaborem rempore mporeca boreici lendist ea cus eatiaep ernatur? Sa vendebit latquam fuga. Apicium nonet, te si occusam quatiss enditas as ea sume digeni re pel in pario doluptam quibus re, atet hiliquam aut laturiorpore etur aciatur, nes vid qui tem saniam ent laborem qui rererum quae nem. Ga. Sa porrum ut perupta tuscit venducia inctore culla il ius, occae ommolor repel ipsapis aut earum evento estiatus aborio dicient ut ad et, nos expellu ptatibu sdandipic tem. Fugiatibus
Het nieuwe gebouw komt op een verhoging in het landschap te liggen. Deze verhoging wordt omkaderd door een vijfhoekige gracht. Deze gracht is al honderden jaren oud en wordt weer in oude staat terug gebracht. Het gebouw wordt omsingeld door tuintjes die kruiden en struikbeplanting hebben. De tuintjes zijn rechthoekig en doen denken aan een oude kasteeltuin. Dit is een stijl die perfect past bij dit soort type bebouwing. In het gebouw bevind zich een auditorium en een thee -en smoothie bar. Het auditorium kan gebruikt worden als locatie waar gastsprekers een college kunnen geven, of waar studenten hij producten kunnen presenteren. De Thee en Smoothie bar, is een extra toevoeging binnen het gebouw, om de sfeer niet al te formeel te maken. De thee en smoothies komen “uit eigen tuin” en worden dus op locatie geproduceerd en geconsumeerd.
http://www.landvanherle.nl/ editie/1956/195605.pdf
Figuur 5.21 Doorsnede van “Het nieuwe Douvenrade” 83
Detailuitwerking
5.3 Het nieuwe Douvenrade
Joshua Rick Holleman
Afstuderen 2014/ 2015
Parkstad Limburg
Healing Parkstad “healing environment voor iedereen�
84
Afsluitende woorden
Obiti vendio. Ex ex et et offic to corroressum aspedit facea quunt. Ferspiciis molupta spictasped ulpa verro moluptate qui aut ra secescipsum atur, tecum quatem. Hiligenihit occae nos nonseni endignit restoreperia nonetur, ad quiditio. Sumquis ciendam apit volo eos dolorem fuga. Et offic tempore stioris dolut pres exercia doluptatem exero qui blaut estiones apedite excerfero comnia doluptateni corehendi sum fugia quatibus diarum eiunt. Icimolo blaborem rempore mporeca boreici lendist ea cus eatiaep ernatur? Sa vendebit latquam fuga. Apicium nonet, te si occusam quatiss enditas as ea sume digeni re pel in pario doluptam quibus re, atet hiliquam aut laturiorpore etur aciatur, nes vid qui tem saniam ent laborem qui rererum quae nem. Ga. Sa porrum ut perupta tuscit venducia inctore culla il ius, occae ommolor repel ipsapis aut earum evento estiatus aborio dicient ut ad et, nos expellu ptatibu sdandipic tem. Fugiatibus
Uitkijkend op dit auditorium en de prachtige locatie, moest ik denken aan mijn eigen afstudeerproces. Ik kijk met een zeer goed gevoel terug naar mijn jaren die ik op school heb doorgebracht. Ik heb veel hoogtepunten gekend, stress, gelukmomentjes, herkansingen, slaaptekort en ik heb vriendschappen opgebouwd die voor het leven zullen blijven bestaan. In de vier jaar dat ik op school heb gezeten heb ik een heleboel geleerd. Van een jongen die totaal niet wist wat hij wilden worden en toevallig bij een tuincentrum kwam te werken en zich bedacht “ik ga iets met groen doen!”, tot iemand die nu weet wat hij met zijn toekomst wil en kan doen. In de jaren die ik op school heb gezeten ben ik mezelf vaak tegen gekomen. Maar ik ben altijd blijven doorzetten en heb het zonder vertraging naar het vierde jaar geschopt. Ik wil iedereen bedanken die mij de afgelopen vier jaar hebben gesteund en een bijdragen hebben geleverd aan deze prestatie Maar niet getreurd, volgend jaar mag ik nog een jaar tuinontwerp studeren en mag ik nog een jaar lang extra kennis opsnuiven van het mooie vakgebied Gegroet!
85 Figuur 5.22 Aanzicht van “Het nieuwe Douvenrade”
Detailuitwerking
Ondertitels
Bronvermelding Figuur 2.1) http://www.rcerm.eu/Regio_RhineMeuse.html
Figuur 4.23) https://nl.wikipedia.org/wiki/ Zegenwerp
Figuur 5.13) http://www.een.be/programmas/ groenland
Figuur 2.6) http://straatkaart.nl/6419PKZandweg/media_fotos/cowfield-nearimstenraderbos-Awf/
Figuur 4.26) http://www.waterparkhetlankheet. nl/weblog/
Figuur 5.14) http://www.hercampus.com/life/ family-friends/7-fun-things-do-summer-won-tbreak-bank
Figuur 3.3) http://www4.hku.hk/cecampus/ eng/key/map7.php Figuur 3.4) http://www.nlwandel.nl/Album/ NS-De%20Horsten(Den%20Haag-Voorschoten)/ slides/05%20Haagse%20Bos.html Figuur 3.5) http://poleczkibusinesspark.pl/pl Figuur 3.11) http://www.archdaily. com/574209/c-f-moller-selected-to-expandcopenhagen-business-school-campus/547e26 83e58ece2be800000f_c-f-m-ller-selected-toexpand-copenhagen-business-school-campus_ img-3675-w1000-h709-jpg/ Figuur 3.14) http://www.b2ai.com/nl/ projecten/detail/woning-w-te-r Figuur 3.17) http://www.chinadongping. com/?pl_poleczki-business-park,45 Figuur 4.1) http://hdwallppers.com/ wallpaper/1511937-skylines-New-York-CityCentral-Park-Figuur 4.19) http://www.altusarch.com/ farquarlake.html
Joshua Rick Holleman
Figuur 4.32) http://www.sgwamsterdamsebos. nl/ Figuur 4.36) http://www.natuurenbos.be/ lappersfortbos#.VYMZ__ntlBc Figuur 4.38) http://www.panoramio.com/ photo/4602108 Figuur 4.43) http://www.openbaargroen.be/ verhoogd-park-en-voetgangers-en-fietsbrug-ineen Figuur 4.47) http://www.detail.de/thema/ parkhaus/ Figuur 5.1) http://www.forbes.com/fdc/ welcome_mjx.shtml Figuur 5.4) http://www.vitura.nl/wie-gun-jijvitura/ Figuur 5.5) http://www.natuurweetjes.nl/ kruidentuin/ Figuur 5.8) http://www.lablog.nl/2013/11/14/ the-garden-bridge-london/ Figuur 5.10) http://www.gizmag.com/smartdancing-traffic-light/33849/ Afstuderen 2014/ 2015
Parkstad Limburg
Figuur 5.17) http://www.bomengids.nl/soorten/ Haagbeuk__Carpinus_betulus__European_ hornbeam.html Figuur 5.18) https://nl.wikipedia.org/wiki/ Geoorde_wilg Figuur 5.19) http://www.bgflora.net/families/ betulaceae/alnus/alnus_glutinosa/alnus_ glutinosa_7_en.html Figuur 5.20) http://www.videoreportages. be/gallery/58_sint-truiden/71_sint-truiden-hoogstam-fruitbomen/ Algemene beelden https://thenounproject.com/ http://www.ahn.nl/index.html Foto’s zijn gemaakt door Hanna Prinssen, Stephanie Mullaart, Martijn Filé en mijzelf Boeken Lexicon van de tuin- en landschapsarchitectuur, Metro J.Vroom, 2e druk, 2010. Bosplantsoen bomen en struiken in bos en landschap, B Exterkate en G. De Beer, 13e druk, 2013.
Healing Parkstad “healing environment voor iedereen”
86
Websites http://www.ergowerken.nl/blogs/ergo-blog/ groen-op-kantoor-15-productiever/
http://oazis.nl/oazis/healing-environment/ http://www.parkstad-limburg.nl/ http://www.limburgsekastelen.nl/ http://ledbrainport2020.nl/ http://www.iba-parkstad.nl/
87
Bronvermelding
http://www.landvanherle.nl/ editie/1956/195605.pdf
Joshua Rick Holleman
Afstuderen 2014/ 2015
Parkstad Limburg
Healing Parkstad “healing environment voor iedereen�
88
Bijlagen De bijlagen zijn te vinden in het mapje wat is bijgevoegd bij het rapport. 1 ) Masterplan 1:15000 2) Deeluitwerking 1:5000 3) Detail 1:2000
Bijlagen
4) Detail 1:500
89
EEN BIJNA LEGE TREIN RICHTING HEERLEN! DAT MAG TOCH NIET MEER GEBEUREN!