‘KONINGSHOEK DE SCHAKEL VAN MAASSLUIS’ AFSTUDEEROPDRACHT - KONINGSHOEK MAASSLUIS 19 JUNI 2015 TOM RAATS
QUIRIJNPARK, TILBURG
| 1
COLOFON
Titel
‘Koningshoek de schakel van Maassluis’
Ondertitel
Afstudeeropdracht - Koningshoek Maassluis
Datum
19 juni 2015
Auteur Tom Raats Zuider Parallelweg 10 6882 AC Velp Mobiel: 06 42854087 tomraats@live.nl Studentnummer: 891222104 Afbeeldingen Verwaaijen, C. en externe bronnen Opdracht
Afstudeeropdracht tuinarchitectuur
Opleiding Hogeschool VHL Larensteinselaan 26A Postbus 9001 6880GB Velp Drukker
Repro - Hogeschool VHL
‘KONINGSHOEK DE SCHAKEL VAN MAASSLUIS’ AFSTUDEEROPDRACHT - KONINGSHOEK MAASSLUIS 19 JUNI 2015 TOM RAATS
VOORWOORD
Dit rapport is een onderdeel van de afstudeer opdracht voor de Major tuinarchitectuur aangeboden door VHL hogeschool te Velp. De afstudeer opdracht bestond uit drie delen die in elkaar overliepen. De opdracht begon met de masterplan fase. Hiervoor heb ik samen met mijn afstudeergroep een analyse gemaakt van het gebied. De analyse is door iedereen gebruikt om een masterplan te maken voor de Koningshoek. Na de masterplan hebben we een onderzoek gedaan die te maken had met het thema duurzaamheid. Duurzaamheid was dit jaar het algmeen thema voor afstudeer groepen van de majors tuin- en landschapsarchitectuur. Na het onderzoek ben ik alleen verder gegaan met het uitwerken van mijn masterplan. Ik heb het afgelopen half jaar met plezier aan deze opdracht gewerkt en heb veel leerzame stappen mogen maken richting
dit eindproduct. Ik wil daarom Ard Middeldorp, Theo Reesink, Lilian van Oosterhoudt en Natascha van den Ban bedanken voor de opbouwende kritiek die ik heb gekregen tijdens de begeleidingen op vrijdag. In het bijzonder wil ik mijn groepsgenoten Heleen Jongeneel, Arjan Topper en Cindy Verwaaijen bedanken voor de goede samenwerking. Velp, 19 juni 2015
Tom Raats
INHOUD
1. INLEIDING
6
2. PROBLEMATIEK & ANALYSE 2.1 Problematiek 2.2 Analyse
10 12 13
3. MASTERPLAN 3.1 Stedelijke visie 3.2 Visie Koningshoek 3.3 Plankaart 3.3 Assen 3.4 Liniaire bomenstructuur
16 18 20 21 22 23
4. DEELUITWERKING 4.1 Visie 4.2 Plankaart 4.3 Inrichtingselementen 43.1 Beplantingsvisie 4.3.2 Inrichtngselementen 4.4 Groene ader 4.4.1 Visie 4.4.2 Detaillering 4.4.3 Beplanting 4.5 Station 4.5.1 Visie 4.5.2 Detaillering
26 28 30 36 36 37 40 40 42 46 50 50 52
4.6 Vervuilde grond 4.6.1 Visie 4.6.2 Detaillering 4.6.3 Beplanting
54 54 56 58
5. CONCLUSIE EN AANBEVELING 5.1 Conclusie 5.2 Aanbeveling
62 64 65
BRONVERMELDING BIJLAGEBOEK 1 Grondbalans 2 Kostenraming 3 Technische uitwerking aansluiting rooster 4 Technische uitwerking as 5 Technische uitwerking overgang van as op ader 6 Technische uitwerking zitrand 7 Technische uitwerking parkeerplaats BIJLAGE 1 BIJLAGE 2
Masterplan 1:1000 Deeluitwerking 1:500
6 |
1. INLEIDING
In dit hoofdstuk wordt de het projectgebied nader toegelicht. Om een beeld te geven van de ontwerpopgave wordt deze omschreven. Tijdens het afstuderen is er een onderzoek gedaan naar duurzaamheid en de identiteit van een plek. In de inliding wordt kort omschreven wat de invloed is geweest van het onderzoek op het ontwerp. Een leeswijzer omschrijft de opbouw van het rapport. | 7
De Koningshoek Een winkelcentrum uit de jaren zeventig kan al beeld bepalend zijn voor je gedachten over deze plek. Een doos met daaromheen veel parkeren en alles zo functioneel mogelijk ingericht met weinig oog voor een goed ontwerp. Dit stereotype beeld heeft de gemiddelde ontwerper van een plek zoals de Koningshoek. Het is ook niet gek dat dit beeld ontwikkeld is, want ik denk dat negentig procent van de winkelcentra uit die tijd zo zijn opgebouwd. Na verloop van tijd worden al deze bouwdozen weer onderhanden genomen en verbouwt tot een winkecentrum dat past bij deze tijd. Alleen zijn deze winkelcentra’s nog wel in trek nu het winkelen vanuit huis steeds polulairder word? Ik denk dat alleen wij als ontwerpers van de buitenruimte daar een antwoord op moeten geven. Het is namelijk aan ons om deze plekken in de stad zo aantrekkelijk mogelijk te maken, zodat de mensen naar deze plekken blijven komen voor een gezellig dagje weg of een snelle boodschap. Met mijn ontwerp probeer ik antwoord te geven op deze vraag en de buitenruimte van de Koningshoek te transformeren naar een verblijfsplek die past bij de behoeftes van nu en later. Het afstudeer thema van dit jaar is duurzaamheid. Om erachter te komen wat duurzaamheid nu voor de openbare ruimte betekend hebben mijn afstudeer groep en ik een onderzoek gedaan naar 8 |
QUIRIJNPARK, TILBURG
identiteitbepalende duurzame ingrepen. Hieruit is gebleken dat duurzaamheid niet de hoofdgedachten hoeft te zijn voor het ontwerp, maar het toch identiteit bepalend is. Voor het ontwerp kan duurzaamheid daarom altijd toegepast worden binnen het ontwerp. Een voorbeeld is het toepassen van beplanting. Beplanting is in de openbare ruimte snel identiteitbepalend, omdat dit vaak een niet te missen bouwsteen is voor het ontwerp. Een variatie aan beplanting levert bijvoorbeeld biodiversiteit op. De gedachte van de ontwerper hoeft dan niet bij duurzaamheid te liggen, maar wanneer men een variatie aan beplanting toepast wordt dit al duurzaam. Een van de problemen van het plan is de vervuilde grond. Maassluis is opgehoogd met havenslib, waardoor bijna geheel Maassluis vervuilde grond heeft. Voor de Koningshoek is dit de uitgelezen kans om een duurzaam statement te maken met betrekking op de zuivering van deze grond. Beplanting als identiteit bepalende factor binnen de openbare ruimte zorgt hier voor een kenmerkend beeld. Gemeente Maassluis heeft ons deze opdracht gegeven met de vraag om de Koningshoek te betrekken bij zijn context. Daarnaast moet er gekeken worden hoe de Koninghoek een rol kan spelen in de infrastructuur visie en de groenstructuur visie van Maassluis. De Koningshoek ligt in het midden van Maassluis. Maassluis de eerste stad
1.1 Ligging Koningshoek
aan de Maas en ligt ongeveer twintig minuten met het openbaar vervoer van Rotterdam. Hierdoor wonen hier veel mensen die werken in Rotterdam. De Koningshoek grenst aan station west. Wanneer d lightrail tussen Rotterdam en hoek van Holland start is dit station een belangrijk station voor de ontsluiting van Maassluis.
Leeswijzer Het rapport begint met de analyse en problematiek. Dit is noodzakelijk om grip te krijgen op de huidige situatie. Vanuit de analyse wordt er in hoofdstuk twee een visie gegeven op stedelijk niveau, waarna ingezoomd wordt op de Koningshoek zelf. Omdat gemeente vraagt om de Koningshoek aan te laten sluiten op zijn context is een visie op stedeijk niveau belangrijk voordat er iets gezegd kan worden over de Koningshoek zelf. Uit de visie komt een masterplan voor de buitenruimte van de Koningshoek. In hoofdstuk vier wordt het deel van de Koningshoek tot aan het station uitgewerkt. Dit begint met ee visie over die plek waarna hij uitgewerkt wordt op schaal ĂŠĂŠn op vijfhonderd. De deeluiwerking bestaat uit verschilende elementen die verder in het hoofdstuk worden gedetailleerd. Per onderdeel wordt er gekeken naar vormgeving, materialen en beplanting. geeft aan hoe de inrichting van dat gebied is. Het rapport wordt afgesloten met de conclussies en aanbevelingen in hoofdstuk vijf. Hierin wordt antwoord gegeven op de vraag van de opdrachtgever. Naast het rapport zijn er ook bijlages. Bestaande uit twee tekeningen op schaal en een bijlage boek. Het bijlage boek zorgt ervoor dat in het rapport alleen omschreven wordt hoe het eruit komt te zien en wat de gedachten hier achter is. QUIRIJNPARK, TILBURG
| 9
10 |
2.
PROBLEMATIEK & ANALYSE
In dit hoofdstuk wordt de vraag van de opdrachtgever omschreven met de problemen die voorkomen rondom de Koningshoek. Na de problematiek wordt doormiddel van en analyse het gebied onderzocht. De analyse helpt bij het ontwerpen van het masterplan.
| 11
2.1 PROBLEMATIEK In deze paragraaf wordt de vraag van de opdrachtgever omschreven en het plan dat al is gemaak voor het gebied getoetst op negatieve en positieve punten.
Wensen en feiten opdrachtgever De vraag van de opdrachtgever kwam voort uit een eerder ontwerp dat is gemaakt voor dit plangebied. De Koningshoek is een jaren zeventig winkelcentrum dat als een opzichzelfstaand element tussen de wijken ligt.. De opdrachtgever vraagt daarom naar een plan dat ervoor zorgt dat de Koningshoek weer onderdeel wordt van zijn context. en hiermee het introverte karakter verliest. Daarnaast is de groenstructuur rondom de Koningshoek versnipperd, waardoor deze niet doorloopt. Ook de fietsroute die door het gebied loopt is onhandig en kent geen duidelijke structuur. Door de komst van en lightrail tussen Rotterdam en Hoek van Holland wordt het station geherstructureerd. De vraag is om dit mee te nemen in het ontwerp. Ook is de grond rondom de Koningshoek vervuild. Tussen het station 12 |
PROBLEMATIEK & ANALYSE
en de Koningshoek is er daarom en leeflaag op gebracht. Huidige plankaart Om een beeld te krijgen van de huidige plannen voor de Koningshoek zijn het ontwerp van het station en het ontwerp van de Koningshoek samengevoegd(afb. 2.1.1). Het station is ontworpen door de gemeente zelf en Stijlgroep heeft het ontwerp gemaakt voor de buitenruimte van de Koningshoek. Deze plannen laten zien dat er geen connectie is tussen beide ontwerpen, waardoor het nog steeds niet een geheel is geworden. De groenstructuur wordt dor de indeling nog meer verknipt, waardoor er geen doorlopende groenstructuur ontstaat. De vraag om de fietsverbinding tussen de Koningshoek en zijn omgeving te verbeteren is ook niet opgelost en dat zorgt ervoor dat er geen logische routes zijn tussen de omgeving en de entrees van de Koningshoek. Positief an het plan is dat ze er voor hebben gekozen om het parkeren zo dicht mogelijk bij de Koningshoek te houden. Dit zorgt voor een duidelijke scheiding tussen het functionele parekren en het park. Ondanks dat de routes richting de entrees niet logisch zijn worden de entrees wel extra gaccentueerd.
3.1.1 Stedelijk masterplan
2.2 ANALYSE Om de situatie in de vingers te krijgen is er een analyse gemaakt. De plek wordt onderzocht op een aantal punten. De conclusies die hier uit komen worden gebruikt voor het ontwerp.
‘t Ruyge Huysje Deze historische kaart laat zien hoe de plek er rond 1712 uit zag. Te zien is dat er op de plek van de Koningshoek een buitenplaats was. Deze buitenplaats was van een handelaar uit Rotterdam. Naast de opvallende baroktuin is de oude dijkstructuur te zien van Maassluis. In de huidige situatie loopt de grotere groenstructuur van Maassluis over deze lijn.
Groenstructuur De groenstrutuur van Maassluis is eentonig, waardoor deze weinig waarde heeft. Het groen dat toegankelijk bestaat voornamelijk uit gras en bomen(afb. 2.2.3). Ook is te zien dat het versnipperd is, waardoor er geen duidelijke structuur in zit. Dit is vooral rondom de Koningshoek zichtbaar.
2.2.3 Park in de omgeving Foto: Verwaaijen, C.
Legenda Lanen Boomgroepen Bossage Ontoegankelijk groen 2.2.1 Buitenplaats ‘t Ruyge Huysje
2.2.2 Groenstructuur PROBLEMATIEK & ANALYSE
| 13
Infrastructuur De infrastructuur is op te delen in twee types. Het auto verkeer en het fiets verkeer. Beide zijn belangrijk voor het gebied, omdat dit zorgt voor de toevoer van gebruikers(afb. 2.2.5). De uiverlaan, links van de Koningshoek, is d belangrijkste toegangsweg voor de Koningshoek. Het grootste oppervlak parkeren grenst hier aan. De Uiverlaan komt uiteindelijk terecht bij het station. Aan de andere zeide van de
Koningshoek zit een minder intensieve toeganggsweg. Dit heeft ookt maken met de parkeergelegenheid aan deze zijde. Aan de bovenzijde sluit de Uiverlaan aan op het stedelijknetwerk van Maassluis. De Westlandseweg is een belangrijke doorvoer route tussen oost en west. vanaf de Westlandseweg is de snelweg te bereiken(afb 2.2.3).
2.2.3 Infrastructuur Landschappelijk niveau
2.2.5 Toegankelijkheid voor autoverkeer 14 | PROBLEMATIEK & ANALYSE
2.2.6 Fietsnetwerk rondom de Koningshoek
2.2.4 Fiets infrastructuurkaart stedelijk niveau
De Koningshoek is onderdeel van het stedelijk fietsnetwerk. Hierbij wordt onderscheid gemaakt in landschappelijke fietsroutes, fiets snelwegen en ontsluitingswegen op wijkniveau. De Koningshoek grenst aan een fietssnelweg, maar bij de Koningshoek zelf wordt dit onduidelijk, omdat de fietser over de parkeerplaats en tussen een expiditiestraat moet fietsen. Maassluis is relatief smal ten hoogte van de Koningshoek en is
daarom ideaal voor een connectie met de landschappelijke fietsroutes. De stippellijnen op afbeelding 2.2.6 zijn fietsroutes die volgens de Gemeente niet voldoen aan een goede fietsverbinding. Dit komt omdat hier geen apart fietspad is.
Conclusie In de huidige situatie is er verspreid groen, waardoor er geen duidelijke groenstructuur is. De ruimte tussen de Koningshoek en het station bied mogelijkheden om de groenstructuur en de fietsroute door te trekken. Door deze te combineren kan er een duidelijke route ontstaan tussen het centrum en de wijken aan de andere kant van het station. In de huidige plannen is te zien dat het
2.2.9 Geen duidelijke eenheid in het gebied
2.2.10 Aanbeveling na analyse
gebied rondom de Koningshoek nog geen duidelijke eenheid kent. Door er voor te zorgen dat alle functies rondom de Koningshoek en de Koningshoek zelf een identiteit krijgen zorgt dit voor een duidelijk beeld(afb 2.2.10)
2.2.7 Conclusie groenstructuur
2.2.8 Conclusie infrastructuur
PROBLEMATIEK & ANALYSE
| 15
16 |
3. MASTERPLAN
Aan de hand van de analyse wordt een visie ontwikkeld op stedelijk niveau. In dit hoofdstuk wordt deze visie omschreven. Na de visie wordt het masterplan uitgewerkt.
| 17
3.1 STEDELIJKE VISIE Om de problemen rondom de Koningshoek op te lossen is het ook belangrijk om de stedelijke structuur aan te passen. In deze paragraaf wordt de visie op stedelijk niveau omschreven.
Visie Om de problematiek die veroorzaakt wordt door het huidige ontwerp van de Koningshoek is het van belang dat er wordt gekeken op het stedelijk niveau van routes en het groen. Uit de analyse is gebleken dat de Koningshoek een blokkade is voor zowel de routes als de groen structuur en dat het onder andere hierdoor een opzichzelfstaand element is geworden in zijn omgeving. Om de Koningshoek opnieuw aansluitig te laten geven met zijn omgeving is het van belang dat de routes en groenstructuur worden herstructureerd en worden geintergreerd rondom de Koningshoek. Op het stedelijk niveau zijn de wegen onder te verdelen in drie intensiteit niveau’s. Voor een goede aansluiting van de Koningshoek is het van belang dat de weg naar de Koningshoek wordt aangesloten op het stedelijk netwerk. Door elke intensiteit een eigen boomtype te geven ontstaat er vanzelf een eenheid in de groenstructuur. Nu zijn de wegen voor auto verkeer 18 |
MASTERPLAN
niet de enige problematiek rondom de Koningshoek. Ook het fietsnetwerk loopt in een knelpunt rondom de Koningshoek. Een belangrijke fietsroute voor het werkend verkeer loopt dood op de Koningshoek. De ruimte aan de zuidkant van de Koningshoek leent zich voor een soepele verbinding tussen oost en west. De groenstructuur die voornamelijk bestaat uit gras en bomen loopt ook van Oost naar west en door deze aan elkaar te koppelen wordt deze verbinding groen. In de huidige situatie is de Koningshoek een baricade voor de verschillende stedeijke structuren, maar door de kwalititeite en de ruimte rondom de Koningshoek te gebruiken wordt de Koningshoek een schakel. Stedelijk masterplan Het stedelijk masterplan is een concept dat laat zien hoe de Koningshoek is veranderd van een baricade naar een schakel op stedelijk niveau. De Westlandseweg is de ontsluiingsweg van Maassluis die een verbinding maakt met de snelweg. De Koningshoek en het station sluiten met de Uiverlaan aan op deze ontsluitingsweg. Door een zelfde grote bomen toe te passen worden deze twee wegen een eenheid. De Westlandseweg heeft dan nog steeds een breder profiel, waardoor duidelijk is dat dit een ander type weg is. Rondom de Koningshoek om de verbinding met het station te maken worden andere type bomen toegepast. Dit zorgt ervoor dat er een duidelijk verschil is tussen de
plaatselijke verbindingen de stedelijke verbindingen. De parken in de omgeving worden gekoppeld aan de fietsverbinding van oost naar west. De ruimte onder de Koningshoek vormt een schakel in het gebied.
3.1.1 Stedelijk masterplan MASTERPLAN
| 19
3.2 VISIE KONINGSHOEK In deze paragraaf wordt de visie over het masterplan omschreven. Naast de visie is er een concept bedacht die de kern van het ontwerp duidelijk moet maken.
Visie In de huidige situatie bestaat het plangebied uit een aantal functies met allemaal een eigen karakter. Voor een eenheid is het van belang dat de verschillende elementen met elkaar worden verbonden en één identiteit krijgt. Dit karakter wordt gecreëerd door een orthogonaal stelsel dat de verschillende functies met elkaar verbind. De assen verbinden het station en de omliggende wijken met de Koningshoek. De assen lopen allemaal richting de entrees van de Koningshoek. Hierdoor worden deze extra herkenbaar. De fietsverbinding op het stedelijk niveau is contrasterend tegenover de verbindingen tussen de verschillende gebieden rond de Koningshoek.. Om zo soepel mogelijk van A naar B te kunnen is het van belang dat deze route als een meandert pad door het gebied loopt. Dit verwijst naar de natuur langs de waterweg en zorgt voor een groene ader door het gebied heen. Doordat 20 |
MASTERPLAN
deze een andere vormgeving heeft staat de verbinding boven de rest van de infrastructuur. De verbinding is een combinatie van doorvoeren en verblijven. Door het meanderen ontstaan er verblijfruimtes. Hiermee is deze verbinding niet alleen belangrijk voor de connectie tussen de twee wijken, maar is het ook een verblijfsplek in het park.
Door een duidelijke structuur te ontwerpen die de verschillende infrastructuren van elkaar gescheiden en hiermee de verschillende functes worden verbonden is het gebied een schakel geworden in plaats van een blokkade. Hiermee is het een toegankelijk en een aangename verblijfsplek die zowel functioneel als aantrekkelijk is geworden.
Een ander verblijfsplek is de horeca gelegenheid midden in het plangebied. Deze ligt als een eiland in de beplanting. Het eiland zorgt ervoor dat de geschiedenis terug komt op de plek. Een restaurant vernoemd naar het vroegere buitenhuis zorgt dat de verblijfsplek weer terug komt waar dat deze ooit is geweest. De Horeca staat alleen op zwaar vervuilde grond. Deze grond wordt gezuiverd doormiddel van beplanting. Deze duurzame manier van zuiveren heet fytoremediatie. De beplanting zorgt ervoor dat er uiteindelijk weer een gezonde grond terug komt. De natuurlijke uitstraling van de beplanting zorgt ervoor dat het landschap dat langs de waterweg ligt terug komt in het gebied. Het stationsgebied ligt tussen twee assen richting de Koningshoek en is zo ingericht dat ook hier een scheiding is tussen motorverkeer en langzaam verkeer. Hierdoor is een stationsplein ontstaan die ervoor zorgt dat het een aangename plek is geworden. 3.2.1 Concept masterplan
KONINGSHOEK MAASSLUIS
- VAN BLOKKADE NAAR SCHAKEL -
3.3 PLANKAART Het ontwerp is opgebouwd uit verschillende structuren. Dit hoofdstuk omschrijft het ontwerp doormiddel van themakaarten. In bijlage één is het masterplan toegevoegd op schaal.
3.3.1 Fietsverbinding
Het gebied is op te delen in twee delen. Het deel rondom de Koningshoek waar veel parkeren wordt toegepast en het park deel. De grote hoeveelheid vraag naar parkeren zorgt ervoor dat men niet ontkom aan een grote vlakte verharding. Daarom is er gekozen voor een groen gedeelte en een verhard gedeelte. Een orthogonaal stelsel die bestaat uit assen en bomenrijen verbinden de twee gedeeltes aan elkaar. De assen verbinden ook het station en de Koninghoek met de stedelijke route. Deze route is de scheiding tussen het verharde gedeelte het park gedeelte(afb. 3.3.3). De Uiverlaan is een belangrijke ontsluitingsweg voor het station en de Koningshoek. Daarom wordt de parkerplaats op voldoende plekken aangesloten op de Uiverlaan(afb 3.3.2). In hoofdstuk 4 wordt de parkzone verder uitgewerkt. De assen en bomenstructuur is vooral belangrijk op masterplan niveau. In hoofdstuk 3.4 worden de assen uitgewerket en in hoofdstk 3.5 de bomenstructuur.
KONINGSHOF
KONINGSHOEK
LEGENDA
3.3.2 Ontsluiting autoverkeer
WESTLANDSEWEG - Belangrijke doorvoerroute voor Maassluis. Aangegeven met bomenlaan van eerste grote. UIVERLAAN - Toegangsweg voor de Koningshoek en het station. Rijweg met aan beide zeide fietsstrook en langsparkeren. Bomenlaan tweede grote. FIETSVERBINDING TUSSEN STATION EN KONINGSHOEK - Assen met enkele bomenlaan. Boom van tweede grote en bijzondere eigenschap. FIETSVERBINDING TUSSEN DE WIJKEN - Fietspad met verblijfruimtes. Meerstammige bomen zorgen voor een andere uitstraling. VOETPADEN - Zorgen voor een snelle route richting de hoofdassen.
PARKEERVELD - Parkeerveld met wegen.
ENTREEPLEIN EN STRIP - Rond het gebouw lig een strip die er voor zorgen dat je gemakkelijk naarde ingang kan. GRASVELD - Grasveld met bomen rondom Koningshoek.
BIJLAGE 1 MASTERPLAN KONINGSHOEK SCHAAL: 1:1.000 DATUM: 19-07-2015 STUDENT: TOM RAATS 891222104 T4T AFSTUDEREN
ZUIVEREN DMV FYTOREMEDIATIE - Vervuilde grond wordt gezuiverd door planten. Dit heeft een natuurlijke uitstraling. RESTAURANT - In het midden van het veld is een restaurant. Ideaal voor bezoekers van de Koningshoek en de Koningshof. BUSSTATION MET FIETSPARKEEPLAATSEN AAN STATIONSPLEIN
3.3.3 Twee zones één geheel MASTERPLAN
| 21
3.4 ASSEN Deze paragraaf wordt de liniaire bomenstructuur uitgewerkt. Er wordt ingegaan op de sfeer, het beeld, soortkeuzen en het beheer.
De assen zijn een belangrijke planlaag in het ontwerp. Deze zijn voornamelijk op masterplan niveau belangrijk voor de verbinding tusen de Koningshoek en het station. Om de lijn zo krachtig mogelijk te maken is er gekozen voor een verharding in antraciet kleur. Omdat de lijnen een sterk beeld vormen is het belangrijk dat de verharding niet met deze lijn meelopen. Er is gekozen voor een een tegel van schellevis in vier formten. NIet elk formaat tegel is standaard, waardoor deze op maat gemaakt moeten worden. In afbeelding 3.4.2 is een detail te zien van het patroon. De verharding bestaat uit de volgende formaten: 400x400x100mm 400x600x100mm 400x800x100mm 400x1200x100mm Bij de aanleg is het belangrijk dat de naden minimaal een tegel moeten verspringen. Zo komen er nooit twee naden achter elkaar. Afbeelding 4.3.1 22 |
MASTERPLAN
is een plein in Velp waar de schellevis tegel ook is toegepast. In bijlage vier de as technisch uitgewerkt doormiddel van een profiel. De as ligt op één oor, omdat het formaat van de tegels er voor zorgt dat er geen knik in het midde kan komen. Om het water op te vangen zitten lig er rond de tegels gebakken straatstenen. Deze komen ook terug bij de entrees, waardooor de as en de entrees een geheel worden. De as ligt op één oor naar links, omdat deze vlak langs het gebouw komt. Om te voorkomen dat er water tegen het gebouw komt te staan is het belangrijk dat deze afwateren van het gebouw af.
+0.10
0.00
3.4.2 Profiel en detail van een as.
+0.10
3.5 LANEN EN BOMENRIJEN Deze paragraaf wordt de liniaire bomenstructuur uitgewerkt. Er wordt ingegaan op de sfeer, het beeld, soortkeuzen en het beheer.
Sfeer, functie en selectiecriteria De liniaire bomenstructuur is op te delen in drie types. De enige laan die in het plangebied loopt is langs de rand. Deze verbind het station en de Koningshoek met de stedelijke structuur. Om aan te sluiten op de bestaande bomenstructuur van Maassluis is gekozen voor éérste grote bomen, Daarnaast zorgen deze bomen voor en duidelijke scheiding tussen de Koninghoek en de wijken eromheen. Belangrijk is dat de gebruiker
de rand van de Koningshoek ervaart. Om deze scheiding te ervaren moeten de bomen een dichte kroon hebben en moeten de bomen een lijn vormen. Assen tussen de entrees van de Koningshoek en het station verbinden de twee functies met elkaar. Om de assen te versterken staan er bomenrijen langs. Voor een duidelijke lijn is het van belang dat de bomen een dichte kroon hebben. Hierdoor wordt de lijn niet alleen vanaf de as zelf als sterk ervaren, maar is de as ook vanaf een afstand te onderscheiden van de rest. Soortkeuzen De bomenlaan bestaat uit een Acer pseudoplatanus ‘Rotterdam’. Het is een eerste grote boom met een dichte kroon, De boom kan goed tegen wind en kan tussen de verharding staan. De assen bestaan uit Ulmus ‘Lobel’. Deze boom is van eerste grote hebben een relatief dichte kroon. Na een paar jaar vormen deze al een duidelijke lijn in het plan gebied. Deze goed resistent tegen de iepziekte. De bomen tussen de parkeervakken zijn Pyrus calleryana ‘Chanticleer’. De sierpeer is van tweede grote en heeft verschillende sierwaardes. De boom bloeit in april en mei uitbundig met witte bloemen en in het najaar een geel rode herfstkleur.
5.2.1 Liniare bomenstructuur bestaande uit een bomenlaan en bomenrijen
Assortiment Acer pseudoplatanus ‘Rotterdam’ leverantiemaat: 18-20 draadkluit drie keer verplant
Pyrus calleryana ‘Chanticleer’ Leverantiemaat: 16-18 draadkluit drie keer verplant
Ulmus ‘Lobel’ Leverantiemaat: 16-18 draadkluit drie keer verplant
legenda afbeelding 3.5.1 Bomenlaan Bomenrij aan as Bomenrij tussen parkeren Bestaande bomen
3.5.2 Aanplanten van bomen MASTERPLAN
| 23
Aanleg De bomen worden in een ruim plantgat gezet van één bij één meter breed en tachtig centimeter diep. Dit zorgt ervoor dat de boom gemakkelijk kan zetten en niet te veel moeite heeft om door de vaste grond te komen. Rondom de boom komt een drainage slang om de boom water te geven. De eerste twee jaar is dit van belang voor de groei van de bomen(afb. 3.5.2). Om te voorkomen dat de boom omwaait wordt de boom verankerd doormiddel van twee kniepalen. Deze komen haaks op de wind te staan en worden aan de boom bevestigd doormiddel van twee boompalen(afb. 3.5.2). De bomen aan de Uiverlaan komen acht meter uit elkaar te staan en anderhalve meter van de verharding(afb, 3.5.3). De bomen bij de assen hebben een plantafstand van zevenenhalve meter en komen één meter van de verharding te staan(afb. 3.5.5). De bomen in de parkeerplaats komen tien meter uitelkaar te staan en één meter vijventwintig van de verharding(afb, 3.5.7) Beheer Het beheer van de bomen is per type verschillend. Voor alle bomen geld dat de bomen worden gesnoeid volgens begeleidingssnoei. Hierbij wordt gecontroleerd op schurende en of gebroken takken. Hierdoor blijft de boom gezond en beschadigd hij zichzelf niet. Omdat de bomen allemaal langs een 24 |
MASTERPLAN
verhard oppervlak staan is het van belang dat de boomspiegel de eerste twee jaar vrij wordt gehouden van begroeiing. Hierdoor kan de boom voldoende water opnemen. De kroonhoogte is per type verschillend. Dit omdat de doorrijhoogte niet overal het zelfde is. De bomen worden wel op de zelfde manier opgekroond. Door het geleidelijk te doen voorkomt men onnodig grote snoeiwonden en blijft de verhouding goed. De bomen langs de Uiverlaan moeten een minimale doorrijhoogte van vierenhalve meter hebben. De bomen worden dus geleidelijk opgekroond tot vierenhalve meter, maar wanneer takken doorhangen moeten de bomen hoger opgekroond worden. Zo blijft e doorrijhoogte vierenhalve meter. Hierdoor is er voldoende ruimte voor het busverkeer dat over de weg rijdt. Langs de assen begint de kroon op tweeënhalve meter. Dit is hoog genoeg voor fietsers en voetgangers. Op de parkeerplaats moeten de bomen opgekroond worden tot drie meter. Hierbij wordt voorkomen dat de bomen de bovenzijde van de auto’s raken
3.5.3 Bomenlaan Uiverlaan
Eind beeld Na tien jaar heeft de boom een grote van tien tot vijftien meter en is de kroon licht piramidaal. De jaren erna groeit de boom uit tot een dichte laan. De kroon veranderd van licht piramidaal in vaasvormig. De bomen worden dan alleen maar groter en voller wat zorgt voor een dichte laan die als een duidelijke rand fungeert.
3.5.4 Acer pseudoplatanus ‘Rotterdam’
3.5.5 Bomenrij verbindende assen
3.5.7 Bomenrij tussen parkeervakken
Eind beeld Na tien jaar is de boom vijf tot acht meter hoog en eirond. Dit geeft al een duidelijk beeld. Na dertig jaar zijn ze volgroeit en is de boom ongeveer achttien meter hoog en is de kroon plaats van eirond meer bolvormig geworden.
3.5.6 Ulmus ‘Lobel’
Eind beeld Na tien jaar is de boom vijf tot acht meter hoog en kegelvormig. Hierna kan de boom uitzakken en wordt de kroon eirond. Eindhoogte is ongeveer dertien meter.
3.5.8 Pyrus calleryana ‘Chanticleer’ bomenrij MASTERPLAN
| 25
26 |
4. DEELUITWERKING
Dit hoofdstuk is een uitwerking van het Masterplan. Doormiddel van details en profielen wordt het ontwerp uitgewerkt. Het deelgebied is weer op te delen in zones. Deze zones worden uitgewerkt en leggen hiermee het plan uit.
| 27
4.1 VISIE In deze paragraaf wordt de visie van het deelgebied omschreven. Dit wordt gedaan door middel van tekst en een concept. Het concept geeft in ĂŠĂŠn oogopslag het idee weer voor deze plek.
Het deelgebied is het hart van de Koningshoek en wordt gevormd door de assen, het station, de vervuilde grond en de gorene ader. Hier komen veel routes samen, waardoor er veel beweging in het gebied is. De assen zorgen ervoor dat de routes en functies met elkaar verbonden worden. Daarnaast spelen de assen een belangrijke rol voor de herachie in het gebied. Om de nadruk te leggen op het hart van het gebied vormen de assen een scheiding tussen Verblijven en passeren. Vanaf de groene ader die door het deelgebied loopt is dit het beste te ervaren. Tussen de assen in wordt het pad ruimer en ontstaat er een verblijfsplek. De verblijfsplek heeft een aangenaam uitzicht. De vervuilde grond heeft als functie dat het een scheiding is tussen het station en de groene ader. Deze gebieden hebben een grotere gebruikers intensiteit. De vervuilde grond ligt als een oase tussen deze twee functies en zorgt daadoor voor rust. Elke zone heeft weer een eigen identiteit, waardoor er op de kleine schaal wel een variatie is.
4.1.1 Concept deelgebied 28 |
DEELUITWERKING
4.1.2 Uitsnede deelgebied DEELUITWERKING
| 29
A
Parkeerplaats Betonstraatsteen grijs, 100x200x100mm Haag: Acer campestre Bomen: Pyrus calleryana ‘chanticleer’
A’
Entree en stationsplein Gebakken straatbaksteen, rood, 100x200x100mm met vaste plantenborder
D’ B
Assen Elementverharding Schellevis antraciet, div maten Bomen: Ulmus ‘Lobel’
A
C’
B’
C
Groene ader Asfalt verharding, geel Molgoot van Portugese keien, Vaste plantenborder Bomen: Cercis siliquastrum Gleditsia triacnthos ‘Rubylace’ Fietsenstalling Bloemrijk grasland Strak grasland
D
4.2.1 Deeluitwerking verbinding Koningshoek met station 30 | DEELUITWERKING
Vervuilde grond div soorten Terras: Artdeck 2000x2000x30mm Uitgebreide legenda zie bijlage twee Deeluitwerking 1:500
4.2 PLANKAART De plankaart voor de deeluitwerking is en detaillering van het masterplan over de hele Koningshoek. In deze paragraaf wordt de deeluitwerking uitgelegd aan de hand van themakaarten. Een uiteindelijke uitwerking van de deeluitwerking volgt verder in dit hoofdstuk.
De deeluitwerking heeft een schaal van één op vijfhonderd. Deze schaal zorgt ervoor dat er meer detail te zien is in het ontwerp. Aan de hand van de thema kaarten wordt het deelgebied uitgelegd. Drie zones Het deel gebied is op te delen in drie zones met allemaal een eigen identiteit en functies(afb. 4.2.2). De groene ader is een doorgaande route op een groter schaalniveau(afb 4.2.5). De identiteit van deze plek wordt bepaald door een vaste planten border met daar doorheen een meanderd pad. Vandaar de naam groene ader. In hoofdstuk 4.4 wordt de groene ader verder uitgewerkt. De vervuilde grond wordt doormiddelv an beplanting gezuiverd. Deze beplanting hebben een natuurlijke uitstraling. Daarom is deze zone in contrast met het station en de Groene ader(afb. 4.2.3). Deze twee zones zijn ingericht op van A naar B te kunnen gaan en daarom een ander type gebruik. Doordat de vervuilde grond
in het midden ligt is de gebruikers intensiteit verspreid over de rande en is het hart rustig. Het station is een entree van de Koningshoek en daarom ook een aparte zone. Door de assen is er een makkelijke verbinding tussen de Koningshoek en het station. Vanaf deze assen kan men ook verder gaan via de groene ader. Om de vervuilde grond nog bijzonderder te maken is het terras, maar vanaf een kant toegankelijk. Dit zorgt ervoor dat men vanaf het station wel zicht heeft op ‘t Ruyge Huysje, maar alleen via de groene ader bij het restaurant kunnen komen.(afb. 4.2.5) Centreren van functies(afb. 4.2.4) De assen snijden het plan in vlakken. Hierdoor heeft elke zone een centrum gekregen. In dit centrum worden de functies gecentreerd. Hierdoor wordt er extra nadruk gelegd op het hart van het plan. Per zone zijn er verschillende functies. Daarom wordt elke zone apart uitgewerkt. De groene ader wordt uitgewerktin hoofdstuk 4.4, het station wordt uitgewerkt in hoofdstuk 4.5 en de vervuilde grond in hoofdstuk 4.6.
Grondbalans en kostenraming Voor het deelgebied is een grondbalans gemaakt. Hierin wordt omschreven hoe men omgaat met de grond die verwerkt wordt in het plan. In bijlage één zit de grondbalans Ook is er een kostenraming gemaakt voor het deelgebied. Deze zit in bijlage twee.
4.2.4 Centreren van functies
4.2.2 Drie zones
4.2.5 Routes
4.2.3 Oase van rust
4.2.6 Entrees en groene ader DEELUITWERKING
Entrees en groene ader(afb. 4.2.6) Om de entrees van het de Koningshoek, de Koningshof en het station krijgen net als de groene ader een hoger ambitieniveau. Dit zorgt ervoor dat het een aangename verblijfsplek is en een fraai beeld wanneer men de plek binnenkomt.
| 31
Uiverlaan Deze profielen geven grip op de ruimte in het gebied. Het profiel van de Uiverlaan veranderd ten opzichte van het plan. Om in het profiel duidelijk te maken dat er iets bijzonders gebeurd stopt de laan aan een kant van de weg. Zo komt de aandacht op de entree van de Konignshof te liggen. Daarnaast zorgt de laan voor een scheiding tussen de wijk en de ruimte rond de Koningshoek. Op de parkerplaats worden ook bomen toegepast. Dit zorgt ervoor dat het niet een grote ruimte wordt, maar dat deze wordt gesplitst in twee afzondelijke ruimtes. De hagen aan de randen van de parkeerplaats zorgn ervoor dat de auto;s minder goed zichtbaarzijn vanaf de weg(afb. 4.2.7). Het gehele profiel veranderd richting het station. Hier is meer ruimte tussen de bebouwing en de Uiverlaan, waardoor het een ruimer beeld krijgt. Ook is goed te zien dat de laan hier voor een duidelijke scheiding zorgt tussen het plangebied en e wijk. De assen in het plan gebied zorgen voor het spltsen van de ruimte. In de centrale zone tussen de assen ligt ‘t Ruyge Huysje als verblijfsplek en hart van de ruimte. Deze plek wordt extra geaccentueerd , door de verhoogde grondlichamen eromheen(afb. 4.2.8).
Entree plein voor Koningshof
28,00
Uiverlaan
10,00
4.2.7 Profiel Uiverlaan bij entree Koningshoek en Koningshof 32 |
DEELUITWERKING
3,002,50 3,00
Parkeerplaats
5,00
6,00
5,00 2,50 5,00
Entree plein Koningshoek
6,00
5,00
5,00
8,20
Uiverlaan
Ruig gras
0.00
5,00 2,00
6,50
2,50
10,00
As
+0.70
3,002,50
40,00
+0.50
5,00
R
Vervuilde grond met ‘t Ruyge huysje
0.00
3,00
13,00
+0.50
24,00
0.00
15,00
2,50
4.2.8 Profiel Uiverlaan bij ‘t Ruyge Huysje DEELUITWERKING
| 33
Groene ader De groene ader is een belangrijke route door het plangebied. Het pad meanderd door de ruimte heen, waardoor het van beeld veranderd. Dit levert een gevarieeerd beeld op. Dit is goed te zien in de twee onderstaande profielen. Tussen het gemeente huis en de bebouwing is het profiel smal, waardoor het een besloten beeld geeft. Dit wordt extra aangezet doordat de bomen ook dichter op elkaar staan(afb.
Groene ader
+1.50 +0.50
7,50
5,00
4.2.9). De grond lig hier hoger, omdat er een leeflaag bovenop ligt. Dit wordt extra aangezet, doordat de borders die langs het pad lopen ook verhoogd zijn. Zo wordt de ader ervaren als een aparte zone, zowel van buitenaf als wanneer men erop fietst. Wanneer de Ader het centrum van het plan bereikt is het profiel veel groter. Dit wordt versterkt door de assen. Deze schemen het zicht af en vormen een
kader. Ook is in dit profiel goed te zien dat de vervuilde grond een oase vormt in de ruimte. Doodat De bomenrijen tussen de parkeervakken terug komen bij het station vormt dit een kader voor de ruimte. In het centrum is de ader op zijn breedst en wordt hier een verblijfsplek gecreĂŤerd met uitzicht over de ruimte.
Station
Koningshoek
+1.50
7,00
+1.00
+0.50 0.00
5,00 1,00
kantoor en huizen 34 | DEELUITWERKING
3,50
11,00
6,50
8,00
4.2.10 Profiel Groene ader in het centrum van het plangebied
11,00
3,50 4,00
Busstat
+0.50
12,00
10,00
53,00
tion
Weg
Vervuilde grond met ‘t Ruyge huysje
+0.70
7,00
4,00
7,50
+0.00
+0.50
52,50
Groene ader
+0.50
13,00
+0.50
12,00
8,50
DEELUITWEKRING
41,00
| 35
4.3. BEPLANTING & MATERIALEN In deze paragraaf worden de algemene visie over de beplanting en materialen omschreven. De beplanting heeft per zone een
4.3.1 Beplantingsvisie In de huidige situatie en de plannen die zijn gemaakt voor de Koningshoek is het winkelcentrum en zijn buitenruimte een barricade voor de groenstructuur en de fietsroutes in en rond het gebied. Om het stedelijk groen te versterken is het van belang dat het winkelcentrum geen barricade is, maar een schakel is tussen zijn omgeving. De beplanting binnen het plangebied zorgt voor de sfeer en identiteit van de plek. Dit wordt gedaan door een aantal veschillende toepassingen van beplanting. Routes De bomenstructuur in het plan versterken de drie routes binnen en buiten het plangebied. Door per route een ander type boom toe te passen krijgt elke route zijn eigen identiteit, waardoor de verschillende routes beleefbaar worden en zijn ze van elkaar te onderscheiden. 36 |
DEELUITWERKING
Vervuilde grond Naast de routing heeft de beplanting ook nog een andere belangrijke functie. Het gebied tussen het station en de Koningshoek is vervuild, waardoor er een leeflaag op ligt. Om op een duurzame manier met deze vervuilde grond om te gaan wordt voor een deel de leeflaag verwijderd en wordt deze grond doormiddel van beplanting gezuiverd. Door de natuurlijke uitstraling van de beplanting refereert dit naar het gebied achter het station. Entrees De entrees van de Koningshoek en het station hebben een hogere ambitiewaarde. Dit zorgt ervoor dat de beplanting rondom de entrees eruit springen en het een andere beleving geeft ten opzichte van de rest van het gebied. Parkeren Om te voorkomen dat de parkeerplaats een grote vlakte wordt komen er tussen de parkeervakken hagen met daarin bomenrijen. Deze hebben als functie om de ruimte te breken en de lijnen dragen bij aan de orthogonale lijnen in het plangebied ligt. Deze wintergroene hagen zorgen voor een constant beeld op de parkeerplaats.
5.1.1 Concept beplanting deelgebied
4.3.2 INRICHTNGSELEMENTEN Deze paragraaf laat de gekozen inrichtngselementen zien voor het plan. Hierbij wordt omschreven waarom de elementen gekozen zijn.
legenda afbeelding 4.3.1 Zitrand Fietsenstalling Verlichting dubbel armatuur Verlichting enkele armatuur Winkelwagenstalling
In het gebied komen verschillende inrichtingselementen voor. Om te voorkomen dat het rommelig wordt in het gebied worden per inrichtingselement de zelfde producten gekozen. Belangrijk is daarnaast dat de elementen bij elkaar passen, omdat deze op verschillende plekken gecombineerd worden kan het rommelig ogen wanneer er geen eenheid in zit. De inrichtings elementen zijn op te delen in zitranden, afvalbakken, fietsenstallingen, verlichting en winkelwagenstallingen.
4.3.1 Standaard zitrand Solid basis van Struyck Verwo(Illustratie: Struyk Verwo)
Omdat de groene ader gebogen is kunnen deze standaard elementen niet langs de groene ader gebruikt worden. Hier moeten speciaal zit elementen voor gemaakt worden in een bochtstraal van vijftig meter. Omdat de zit elementen niet vlak bij elkaar staan zal kleur verschil niet zichtbaar zijn. In bijlage zes is de toepassing van de zitrand technisch uitgewerkt.
Zitranden De zitranden zijn belangrijk voor het ontwerp, omdat dit een veel gebruikt voorwerp is. Een goede comfortabele zitrand maakt het verblijf op de plek aangenamer. De zitranden komen voor bij het station, de entrees en de groene ader. Bij de entrees en het station komen standaard zitranden van Struyck Verwo. De Solid basis is een element van licht grijs zelfdichtend beton(Afb. 4.3.1). DEELUITWERKING
| 37
Afvalbakken De afvalbakken komen bij alle verblijfsplekken terug in het ontwerp. Vaak zijn deze dus in combinatie met een ander element. Daarom moeten ze niet uitgespoken zijn qua vorm en materiaal. Daarnaast is het belangrijk dat de afvak voldoende inhoud heeft.. Een afvalbak met een grote inhoud zorgt ervoor dat de bak niet onnodig snel vol komt te zitten. De Constructo 240 van Grijsen park & Straatdesign heefDe afvalbak heeft een capaciteit van 240 liter. De buitenkant is gepoedercoat, waardoor het in elke kleur te verkrijgen is. Voor het ontwerp is gekozen voor de kleur antraciet. De afvalbakken worden geplaatst op een betonnen voet die bijgeleverd wordt.
4.3.2 Afvalbak Constructo 240 38 | DEELUITWERKING
Fietsenstalling De fietsenstalling is als enige verschillend van elkaar. Omdat op het station het aantal fietsen aanzienlijk hoger is wordt hier een compact fietsenrek toegepast. Een compact fietsenrek heeft een etage, waardoor er twee keer zoveel fietsen gestalt kunnen worden. Voor dit fietsenrek wordt de Falcolevel Premium toegepast(Afb. 4.3.3). De andere fietsenstallingen rondom de Koningshoek zijn gericht op een korter verblijf. Hierbij is gebruiksgemak belangrijker. Om het gebruik van de fiets te bevorderen is het belangrijk dat er een mogelijkheid is om de E-bike op te laden. Daarom worden enkele fietsstandaarden voorzien van een oplaadpunt. De FalcoION antraciet heeft de mogelijkheid om zowel de standaard te voorzien van een oplaadpunt en zonder oplaadpunt. Om diefstal tegen te gaan zijn de fietsrekken voorzien van een aanbind beugel(Afb. 4.3.4). De fietsrekken worden gepoedercoat, waardoor het de zelfde kleur kan krijgen als de afvalbakken. DIt zorgt voor ĂŠĂŠn geheel.
4.3.5 Falcolever premium
te zoeken is er gekozen voor een soort lichtlijn die zowel een enkele als een dubbele armatuur heeft. Met een dubbele armatuur wordt de parkeerplaats optimaal verlicht. De enkele armaturen worden gebruikt langs de routes. Er is gekozen voor armaturen van Philips. de armatuurserie Iridium ZRS250 hebben zowel een dubbele als een enkele(Afb. 4.3.6). Deze paal toparmaturen worden geplaatst op masten van vijftien meter 4.3.7 Winkelwagen stalling van Alrecar
4.3.5 FalcoION antraciet
Verlichting Voor een veilig gevoel is het van belang dat de routes en de parkeerplaats goed verlicht zijn. In de ochtend en avond neemt het gebruik van de routes toe. Dit komt door woon- werkverkeer. Ook hebben veel mensen alleen ‘s avonds tijd om een boodschap te doen. Om te voorkomen dat in de winter maanden de routes en het parkeervak donker is moet er voldoende verlichting zijn. Om ook in de verlichting eenheid
hoog. Dit zorgt voor een optimaal bereik van het licht. Winkelwagen stalling De winkelwagen stalling zorgen over het algemeen altijd voor een rommelig beeld, daarom zijn ze in het ontwerp opgenomen tussen de hagen. Om te voorkomen dat mensen ver moeten lopen zijn ze verspreid over de parkeerplaats. De stallingen zijn van Alrecar en heten Wagenopvang. 4.3.6 Iridium serie van Philips dubbele armatuur DEELUITWERKING
| 39
4.4 GROENE ADER De groene ader wordt in deze paragraaf verder uitgewerkt. Voor de ader is een visie opgesteld met een concept. Doormiddel van details en doorsnedes wordt aangegeven wat de sfeer is en welke materialen er zijn gebruikt. Omdat de beplanting van groot belang is voor de ader wordt de beplanting verder uitgewerkt.
4.4.1 VISIE De groene ader functioneert op de grote schaal als een schakel tussen de wijken aan de west kant van Maassluis en het centrum. Daarom is de ader in tegenstelling tot de assen, die alleen zorgen voor een verbinding binnen het plangebied, een meanderende route tussen de assen en de gebouwen door. Zo kan men gemakkelijk van A naar B. Door de andere vorm van het pad krijgt deze een eigen identiteit. De identiteit wordt versterkt door een border die met het pad meeloopt. In het hart van het park wordt de ader breder en ontstaat er een verblijfsplek met zicht op de toppen van de boten op de nieuwe waterweg en ‘t Ruyge huysje.
Materialen Om de ader zo dynamisch mogelijk te maken is er gekozen voor een gesloten verharding met daar omheen een rand . Hierdoor zijn er geen naden en wordt het een geheel. Omdat de assen binnen het plangebied snijden deze de ader. In het centrum van de ader is langs de rand een bank die gelijk dient als grondkering. Dit zorgt ervoor dat de verharding en de beplanting één element worden. Om te zorgen dat het pad zo ruim mogelijk oogt is gekozen voor een lichte verharding. Door de lichte kleur is de ondergrond niet zwaar en niet leidend voor het beeld wanneer men over het pad loopt of fietst. In paragraaf 4.4.3 wordt ingezoomd op de beplanting langs de ader. Hierin wordt de visie voor de beplanting omschreven en welke beplanting er wordt toegepast.
4.4.1.1 Concept groene ader 40 |
DEELUITWERKING
4.4.1.2 UItsnede groene ader DEELUTIWERKING
| 41
4.4.2 DETAILLERING In deze paragraaf wordt de ader gedetailleerd. De punten waar meerdere materialen bij elkaar samenkomen worden uitgewerkt in details en profielen. Hierbij worden de materialen en oplossingen omschreven.
De verharding van de groene ader bestaat uit een gele asfalt verharding met daaromheen een molgoot van portugesekeien(afb. 4.4.2.4). De gele asfalt verharding is niet dominant in het beeld, waardoor het rustig blijft. In het kader van de duurzaamheid is er gekozen voor de portugesekeien. Deze komen uit het entreeplein van het gemeente huis(afb. 4.4.2.2). De keien hebben een luxe uitstraling en gemakkelijk toe te passen in bochten. De border ligt verhoogt, waardoor de ader extra geaccentueerd wordt en het beeld op de parkeerplaatswordt afgenomen. Zitrand Om te kunnen verblijven op de ader is gekozen voor een zitrand aan de rand van de ader. Deze zitrand heeft als tweede functie om grond te keren. Hierdoor worden de border en de verharding een geheel. De betonnen zitrand moeten met de bocht meelopen en worden daarom speciaal gemaakt in 42 |
DEELUITWERKING
de stijl van de andere zitranden bij het station(paragraaf 4.3.). Dit zorgt ervoor dat het gehele gebied een geheel vormt. In bijlage één wordt de zitrand technisch uitgewerkt. Hierin is de aansluiting van de verharding op de zitrand en de border te zien. Aansluiting roosters Naast de verblijfsplek op de ader is een tweede verblijfsplek het restaurant ‘t Ruyge huysje. Om deze bijzondere plek te accentueren valt het pad dat het restaurant met de ader verbindt in de verharding. Dit zorgt ervoor dat de entree van een afstand zichtbaar wordt. Het restaurant ligt vijftig centimeter hoger dan de ader, waardoor er een helling moet komen om het restaurant ook toegankelijk te maken voor minder valide. Daarnaast is het rooster gevult met een kunststof granulaat, zodat dames met hakken ook gemakkelijk over het rooster kunnen lopen. Het eerste rooster is volledig gevuld, dit voorkomt dat er vuil onder het rooster terecht komt. Daarna loopt het met een helling van één op twaalf omhoog(afb. 4.4.2.5). In bijlage drie wordt het rooster technisch uitgewerkt. Hierin is de aansluiting op de beton verharding te zien en hoe het constructueel in elkaar zit.
E’
E
4.4.2.1 Verblijfsplek
4.4.2.2 Entree gemeente huis portugese keien
4.4.2.3 RVS rooster met kunststof granulaat vulling(Wadi te Zutphen)
4.4.2.4 Asfalt verharding met portugesekeien (Madrid RIO Foto: C. Verwaaijen)
Vaste planten border met RVS looprooster
Fietspad
Zitrand met vaste planten border
+0.50
+0.50
+1.00
+0.45 +0.50
0.00
+0.06
+0.50
0.00
4.4.2.5 Doorsnede en detail verblijfsruimte met aansluiting op pad richting ‘t Ruyge huysje DEELUITWERKING
| 43
Vaste planten border
Overgang groene ader en de verbindende as
Gras met Acer camperster haag als afscheiding
Parkeervak van element verharding betonstraatsteen grijs, 100x200x100mm
+0.10
0.00
4.4.2.6 profiel en detail van samenkomst elementen 44 | DEELUITWERKING
+0.10
0.00
+0.06
0.00
F F’
Overgang De ader wordt op 2 plekken doorsneden door de assen en op een plek eindigd de as in de ader. In tegenstelling tot de assen heeft de ader een breed profiel die bestaat uit een vaste plantenborder waar het fietspad doorheen meandert. Dit brede profiel zorgt ervoor dat het doorsnijden van de ader minder ervaren wordt naarmate men dichter bij de as komt en het beeld van de ader doorloopt.
De assen blijven door de bomenrijen van een afstand herkenbaar. De sfeerimpresie geeft hier een goed beeld van(afb,4.4.2.8). In afbeelding 4.4.2.7 is te zien dat er op dat punt veel elementen samen komen. Ook hier zorgt het brede profiel van de ader voor een eenheid in het beeld. Doordat de parkeerplaats wordt afgeschermt met een haag van honderd centimeter hoog neemt dit het
zicht af op de auto’s en blijft het beeld constant groen(afb. 4.4.2.6). Om het beeld rustig te houden loopt het asfalt en de molgoot van de ader tegen de as aan. Hierin is dan ook te herkennen dat de assen belangrijker zijn dan de ader, wanneer men deze passeert. In bijlage vier is de technische uitwerking van deze overgang weergegeven. De parkeerplaats wordt ook technisch uitgewerkt in bijlage 7 van het bijlage boek.
4.4.2.7 Doorsnijden van as
4.4.2.8 sfeerimpressie groene ader DEELUITWERKING
| 45
4.4.3 BEPLANTING Deze paragraaf wordt de beplanting van de groene ader uitgewerkt. Er wordt ingegaan op de sfeer, het beeld, soortkeuzen en het beheer.
Sfeer en selectiecriteria De groene ader is een plek opzich. In tegenstelling tot alle rechte lijnen gaat de ader op een dynamische wijze langs de Koningshoek en verbind hij de twee wijken aan elkaar. Om te ervaren dat de dat deze route anders is dan de assen ligt deze route in border met vaste planten en bomen. Samen zorgen deze voor een gevarieerd beeld. De vaste planten bestaan uit een basis van een wintergroene vaste plant met daarin grotere groepen van bloeiende vaste planten. De groepen bestaan uit maximaal vier soorten, zodat de groepen een rustig beeld geven.De groepen vaste planten bevinden zicht vooral in de kern van de ader. Zo varieert het beeld van groen naar kleurrijk en weer terug naar groen. Zo blijven de entrees van de route herkenbaar en gelijk het hele jaar door. De bomen die in de border staan hebben ook een verloop in variatie en dichtheid. Er worden twee soorten toegepast. een neutrale boom zonder sierwaarde 46 |
DEELUITWERKING
en een boom met een uitbundige bloei of herftkleur. De neutrale bomen zorgen voor een omsloten sfeer tussen de gebouwen en de bomen met een sierwaarde komen als solitaire meer voor bij de entree van de route(afb. 4.4.3.2). De bomen zijn van derde grote, zodat de lanen en bomenrijen extra opvallen tussen de groene ader door. Hiermee wordt het orthogonale lijnen op de plek versterkt. (Twee soorten bomen van tweede grote. Één soort heeft geen bijzondere sierwaarde en moet dicht op elkaar kunnen staan. De andere boom heeft een rijke bloei of herfstkleur.) Soortkeuzen Voor de vaste planten bestaan in totaal uit vijf soorten, waarvan Waldsteinia ternata de onderlaag is. Waldsteinia ternata is een wintergroene en sterke vaste plant die kort bloeit in mei en juni. Er zijn twee soorten groepen. Groepen die in de schaduw kunnen en groepen die in de zon kunnen. Waar de dichtheid van de bomen groter wordt komen ook vaste planten. Deze zullen echter minder licht krijgen. In zowel de schaduw als de zon komt Brunnera macrophylla. Een gewaardeerde plant, omdat deze vroeg bloeit. Na de bloei in mei is het voornamelijk een bladplant van veertig centimeter. De groep wordt aangevuld door drie uitbundig bloeiende planten. Na de Brunnera begint de Geranium ‘Nimbus’ te bloeien tot en met juni. Deze plant wordt ongeveer veertig centimer
4.4.3.1 Groene ader bestaande uit een vaste planten border met verspreidstaande bomen
legenda afbeelding 5.3.1
4.4.3.2 Concept groene ader
Vaste planten border Bomen met sierwaarde Bomen zonder sierwaarde Bestaande bomen
hoog en bloeit twee maanden. In de zomer bloeien de Salvia nemorosa en de Rudbeckia. De Salvia bloeit paars van juni tot en met augustus en wordt zestig centimeterhoog. De Rudbeckia fulgida ‘Indian Summer’ bloeit even samen met de Salvia, maar dan geel. Een combinatie die zorgt voor een fris beeld. De Rudbeckia bloeit van juni tot en met september en wordt hoger dan de Salvia, namelijk tachtig centimeter.
4.4.3.3 Beplantingskaart
legenda afbeelding 4.4.3.3 Vaste planten groep schaduw Vaste planten groep zon Bodembedekker groenblijvend Bestaande bomen Gleditisia triacanthos ‘Rudylace’ Cercis siliquastrum
4.4.3.4 Aanplanten van bomen
In de schaduw komt ook Brunnera macrophylla terug. Dit om een eenheid te krijgen tussen beide borders. In de schaduw groepen is de bloei iets minder uitbundig dan in de zon. Dit zorgt ook voor een fris beeld. De andere soorten in de border zijn Luzula sylvatica is een siergras van ongeveer veertig centimeter hoog. Polystichum setiferum een varen van vijftig centimeter hoog. Voor bloei in de zomer is er gekozen voor een hogere vasteplant. De Lunaria rediviva een lila bloeiende vaste plant van ongeveer honderd centimeter hoog. Deze plant is sterk en goed voor in de schaduw tot half schaduw.
Asortiment Gleditsia triacantos ‘Rubylace’ leverantiemaat: 16-18 draadkluit drie keer verplant
Cercis siliquastrum Leverantiemaat: 16-18 draadkluit drie keer verplant
Vaste planten zie onder afbeelding 4.4.3.5 en 4.4.3.6 Aanleg Voorafgaand aan het planten van de vaste planten is het van belang dat de grond wordt voorbereid. Eerst komt een laag compost over die vervolgens met een frees wordt vermengd met de toplaag. Hierna kunnen de bomen in de border gezet worden. Dit wordt gedaan volgens het principe van de lanen(afb 5.3.4). Na het planten van de bomen kunnen de vaste planten geplant worden. De vaste planten worden in verschoven verband geplant. Tussen de rijen zit vijfentwintig centimeter in de border. Elke groep heeft een bepaald percentage per soort beplanting. Onder de afbeeldingen 5.3.5 en 5.3.6 is het percentage per groep te zien met het aantal per m2.
De bomen bestaan uit twee soorten. Gleditsia triacanthos ‘Rubylace’ als basis met daar tussen Cercis siliquastrum. De Gleditisia heeft een half open kroon, waardoor deze in een groep zorgen voor een licht transparant beeld. De Cercis is gekozen voor de bloemkleur in het voorjaar. In het voorjaar bloeit de boom uitbundig op het hout. Beide bomen zijn van 2e grote ongeveer tot 10 meter. DEELUITWERKING
| 47
4.4.3.5 Beplantingsprincipe voor zon groep schaal 1:200
4.4.3.6 Beplantingsprincipe voor schaduw groep schaal 1:200
soort
afk.
plantafstand
Levr.
soort
afk.
aantal per m2
levr.
25% Brunnera macrophylla 15% Geranium ‘Nimbus’ 25% Rudbeckia fulgida ‘Indian Summer’ 35% Salvia nemorosa Waldsteinia ternata
Bma GN RfuIS Sne Wte
Versh. 0,30-0,60 Versh. 0,30-0,60 Versh. 0,30-0,60 Versh. 0,30-0,60 Versh. 0.25-0.50
P9 P9 P9 P9 P9
30% Brunnera macrophylla 30% Lunaria rediviva 15% Luzula sylvatica 25% Polystichum sertiferum Waldsteinia ternata
Bma Lre Lsy Pse Wte
Versh. 0,30-060 Versh 0,35,-0,70 Versh. 0,25-0,50 Versh. 0,30-0,60 Versh. 0,25-0,50
P9 P9 P9 P9 P9
De eerste twee rijen met de vorm mee planten. Dit zorgt voor een sterker beeld. Langs de verharding minimaal een halve plantafstand afstand houden. 48 |
DEELUITWERKING
Beheer Aan het begin is het van belang dat het onkruid tussen de vaste planten verwijderd wordt. Na een aantal jaar zijn de vaste planten groter en zal dit niet minder nodig zijn. In het voorjaar mogen de restanten verwijderd worden. De bomen worden gesnoeid volgens begeleidingssnoei. De bomen worden geconroleerd op schuurende en gebroken takken. De bomen die over het fietspad hellen moeten worden opgekroond tot tweeënhalve meter.
4.4.3.8 Geranium ‘Nimbus’
4.4.3.11Polystichum sertiferum
4.4.3.13 Waldsteinia ternata
4.4.3.9 Lunaria rediviva
4.4.3.12 Rudbeckia fulgida ‘Indian Summer’
4.4.3.14 Gleditsia triacanthos ‘Rubylace’
4.4.3.10 Luzula sylvatica
4.4.3.12 Salvia nemorosa
4.4.3.15 Cercis siliquastrum DEELUITWERKING
Eindbeeld Na tien jaar zijn de bomen acht tot tien meter hoog en van voldoende grote om de sfeer van de plek te bepalen. Hierna worden de bomen alleen maar groter en wordt de sfeer versterkt. De vaste planten hebben na twee tot vijf jaar het eindbeeld behaald. Dan hebben ze voldoende volume.
4.4.3.7 Brunnera macrophylla
| 49
4.5 STATION In deze paragraaf wordt het station verder uitgewerkt. Eerst wordt de visie van de plek omschreven en daarna wordt de plek verder detailleerd.
4.5.1 VISIE Het station is een van de entree’s van de plek rond de Koningshoek. Het station wordt doormiddel van assen met de koningshoek verbonden, maar ook de keuze van materiaal speelt een rol bij het zoeken naar de eenheid in het gebied. Daarom is deze visie voor het station in grote lijnen ook van toepassing op de entrees rond de Koningshoek. Het station wordt onderdeel van de lightrail tussen Rotterdam en Hoek van Holland. Dit betekent dat er meer treinen per uur zullen stoppen, waardoor het ook met reizigers drukker zal worden. Het station hangt tussen twee assen die de verbinding maken met de entrees van de Koningshoek en de groene ader. Binnen deze assen zijn alle functies geplaatst. Het station is op te dele in drie zones. Het perron, de verblijfsruimte en de functionele zone waar men aankomt of verder kan reizen. Om er voor te zorgen dat het langzaam verkeer zo min mogelijk het motor verkee moet 50 |
DEELUITWERKING
passeren zijn de bushaltes zo geplaatst dat men niet hoeft over te steken. De enige plaatsen waar dit gebeurt is bij de assen. De verblijfszone en het perron moeten een aangename plek worden waar mensen kunnen verblijven wanneer ze moeten wachten op de vervoerder. Daarom is het van belang dat er zit mogelijkheden zijn met een goed uitzicht. Vanaf het perron is het zicht op de natuurspeelplaats en de boten op de waterweg. De verblijfszone krijgt een ruime zitrand met vaste plantenborder. Terwijl men daar wacht is er zicht op de Koningshoek en ‘t Ruyge huysje.
Beplanting De beplanting van de entree besaat uit vier elementen. Gras, vaste planten, hagen en bomen. Alle beplantingstypes zorgen voor eenheid in het gebied. De bomen die de fietsparkeerplaats met de bushalte scheidt komen terug in de zelfde lijnen als de parkeerplaats en ‘t Ruyge huysje. De vaste plantenborder zijn de zelfde type groepen als die van de groene ader alleen dan op kleinere schaal. Dit
Voor de overige entrees geld dit principe ook. Dan is het spoor de Koningshoek en kan men op het plein rond de entree verbijven voordat men weg gaat via een van de assen op richting de parkeerplaats. Materialen De verharding is het zelfde als rond de entree. In het huidige plan zijn er veel gebakken klinkers gebruikt. Deze worden hergebruikt bij de entrees en het station. Hiermee komt er een eenheid in het gebied die wordt verbonden oo de assen. De zitranden komen ook terug bij de entrees rond de Koningshoek en bij de groene ader. De busbaan is van asfalt en sluit hierdor aan op de verharding van de weg.
4.5..1.1 Concept station
zorgt voor eenheid in de beplanting. Als afscheiding van de flat en het station komt een haag van Acer campestre. Dit is de zelfde haag als op de parkeerplaats. Het gras zorgt voor een eenheid tussen de vervuiilde grond en het station. Door het gras aan beide kanten van de weg terug te laten komen geeft het een uniform beeld.
4.5.1.2 Uitsnede station DEELUITWERKING
| 51
Perron
+0.92
Trappartij met zitrand om te verblijven
+0.98
+0.90
Ruimte tussen verblijfsplek en functionele zone
+0.45 0.00
+0.45
+0.50 0.00
+0.92
0.00
+0.45
+0.98
+0.53
4.5.2.1 Profiel en detail trappartij station 52 | DEELUITWERKING
+0.50
+450
+0.45
0.00
0.00
’
G
G
4.5.2.2 trappartij station
4.5.2 Detaillering Trappartij De trappartij komt aan beide uiteinde van het station terug. Bij het busstation vouwt de trap zich rond het perron waardoor er een ruime plek ontstaat. De trappartij met daaraan de grenzende zitrand zorgt voor een ruime aangename plek waar men kan verblijven(afb. 4.5.2.2). Het plein bestaat uit beton straatstenen
van honderd bij tweehonderd en honderd centimeter dik. Deze komen uit de oude rijwegen rondom de Koningshoek en komen bij elke entree terug. Dit zorgt voor een eenheid in beeld. De trappartij is van het zelfde materiaal als de zit elementen, waardoor de verhoging en de partij goed in elkaar overlopen. In het gras staat een plantenborder die uit het zelfde beplantingsprincipe als de groene ader wordt aangeplant. Om het station ook
toegankelijk te maken voor minder valide is er een hellingbaan gemaakt van één op twaalf. het bordes zorgt ervoor dat men kan uitrusten. Daarnaast maakt het bordes het grasveld toegankelijk, omdat het op de zelfde hoogte lig. Aan de onderzijde van elke helling ligt een lijngoot om het water op te vangen(afb. 4.5.2.1). Zo blijft de onderzijde van de helling droog. Afbeelding 4.5.2.3 geeft een sfeerimpressie van het station met het uitzicht op het landschap erachter.
4.5.2.4 Beton straatstenen van de parkeerplaats
4.5.2.3 sfeerimpressie station DEELUITWERKING
| 53
4.6 VERVUILDE GROND In deze paragraaf wordt de vervuilde grond verder uitgewerkt. Eerst wordt de visie van de plek omschreven en daarna wordt de plek verder detailleerd op materialen en beplanting. De beplanting wordt verder uitgewerkt.
4.6.1 VISIE Het centrale deel van het park is de vervuilde grond. De vervuilde grond staat eigenlijk centraal voor heel Maassluis. Het gehele gebied is opgehoogd met havenslib. Om de grond te verbergen ligt er in de huidige situatie een leeflaag bovenop deze grond. In het nieuwe plan wordt de grond niet verborgen, maar juist te voorschijn gehaald. Dit zorgt voor een unieke plek in het midden van het park. Om dit extra aan te zetten wordt de grond die uit dit vak komt verspreid over het restant van de leeflaag. Zo krijgt de plek een duidelijke rand. In het centrum van de plek zorgt het terras ervoor dat de vervuilde grond toch toegankelijk is geworden. Omdat het terras maar van ĂŠĂŠn kant te betreden is wordt men nieuwschierig gemaakt. naar deze plek. Het verhogen van het terras versterkt de ontoegankelijkheid van de plek, maar is ook noodzakelijk, omdat de vervuilde grond niet betreden 54 |
DEELUITWERKING
mag worden. Het terras en de ontoegankelijkheid refereren naar de geschiedenis van de plek. Vroeger lag er op deze plek een buitenhuis van een handelaar uit Rotterdam.. Dit huis werd gebruikt om te verblijven en de drukte van de stad te ontvluchten. Door het restaurant is deze plek opnieuw een verblijfsplek geworden in zijn omgeving en refereert niet alleen de naam van het restaurant naar de plek, maar ook de plek zelf. Materialen Qua materialen is het terras afwijkend van de rest van de materialen in het park. Dit is gedaan, omdat het de plek extra bijzonder maakt en een eigen identiteit krijgt. Om de ontoegankelijkheid te versterken wordt het pad en het terras verhoogd. Om hier extra nadruk op te leggen wordt er gebruik gemaakt van roosters. De begroeiing onder de paden kan hierdoor tussen de roosters doorkomen, waardoor het extra zichtbaar wordt. Beplanting In paragraaf 4.6.3 wordt de beplanting verder uigewerkt. Het beeld van de beplanting wordt bepaald door de functie van de beplanting. De beplanting zorgen ervoor dat de vervuilde grond gezuiverd wordt. Niet elke plant kan dit, waardoor de soortkeuze in grote lijnen bepalend is voo het beeld van de plek. dit geval bepalend
4.6.1.1 Concept station
4.6.1.1 Uitsnede Vervuilde grond DEELUITWERKING
| 55
met kosten wordt niet het gehele terras op staanders gezet. Het effect van een zwevend terras wordt vooral gegeven door de randen. Het restaurant kan daarom op de volle grond gebouwd worden.
H’
Het rooster is gemaakt van RVS en hebben een vulling van antraciet kunststof granulaat. Dit zorgt ervoor dat de loper men gemakkelijk over het rooster kunnen lopen. Vanaf het terras is er zicht op de groene ader en het station. Omdat het terras tussen de twee asen ligt zijn de huizen niet goed zichtbaar. Dit zorgt voor een rustig beeld. De randen van het rooster zijn open
en dat zorgt ervor dat de rand tusse de beplantingen het terras minder hard wordt(afb. 4.6..2.3 en 4.6.2.4) Het profiel laat de verhouding tussen het terras en de afgegrave grond zien. De bomenrij zorgt voor een sterke afscheiding(afb. 4.6.2.5). De constructie van het rooster wordt uitgelegd in bijlage twee. In deze bijlage is te zien hoe het rooster aansluit op de verharding. Deze constructie loopt door over het gehele terras. In verband
H
4.6.2 Detaillering
4.6.2.2 Terras vervuilde grond
4.6.2.3 Roosterpad ( Foto: Oosterhoudt, L. van)
+0.50
0.00
4.6.2.1 Sfeerimpressie vanaf het terras 56 | DEELUITWERKING
4.6.2.4 Kunststofgranulaat
‘t Ruyge Huysje op verhoogd terras Boemenmengsel
Verbindende as
Afgegraven en beplant met vaste planten die de grond reinigen
4.6.2.5 Profiel en detail vervuilde grond DEELUITWERKING
| 57
4.6.3 Beplanting In deze paragraaf wordt de beplanting die voor de vervuilde grond wordt gebruikt verder uitgewerkt. Hierbij wordt gekeken naar sfeer en de functie. Hieruit komen selectie criteria die de keuze bepalen. Daarna wordt er omschreven hoe het geheel aangelegd moet worden en hoe het onderhouden wordt.
4.6.3.1 vervuilde zone 58 | DEELUITWERKING
Sfeer, functie en selectiecriteria De vervuilde grond is na het parkeren de grootste oppervlakte in het gebied. Deze ruimte is de scheiding tussen de Koningshoek en het station. Het is daarom een belangrijke plek in het park. Omdat het gehele gebied uit beplanting bestaat is het van belang dat de sfeer goed benadrukt wordt. De beplanting in deze zone vormt een contrast met de andere elementen. Er wordt niet ontkomen aan de natuurlijk sfeer van de beplanting, omdat de toegepaste soorten afhankelijk zijn van de zuiverende functie. Het contrast met de cultuurlijke beplanting langs de ader en de assen benadrukt dit. Om het zuiverende deel te versterken krijgt de rest van de zone ook een natuurlijke uitstraling. Het zuiverende deel is afgegraven. Om de nadruk te leggen op dit gedeelte krijgt deze een strak gemaaide rand. De rand is in lijn met de bomenrijen op de parkeerplaats, waardoor het ook met de rest van het park een geheel wordt. De planten worden geselecteerd op de zuiverende functie. Om een zo natuurlijk mogelijke sfeer te krijgen is het van belang dat er voldoende variatie is in soorten. Om hoogte te krijgen in het gebied is het van belang dat er ook soorten zijn die groter worden. Dit zorgt er voor dat niet het gehele gebied in een keer zichtbaar is.
Soortkeuzen De planten die geselecteerd zijn hebben allemaal een zuiverende werking. De kruidenlaag bestaat uit planten en grassen. De grassen zorgen voor een eenheid in het gebied, omdat ze groen blijven en niet opvallend bloeien. Hier worden drie grassen voor gebruikt. De eerste soort is Lolium perenne wordt negentig centimeter hoog en bloeit van juni tot en met september De tweede soort is Agrostis capillaris wordt zeventig centimeter hoog en bloeit van juni tot augustus. Festuca arundinacea is de laatste grassoort. Deze groeit tot twee meter hoog en bloeit in juni en juli. Tussen de grassen komen de vaste planten. Deze zijn wat hoger, waardoor ze er boven uitkomen. Er worden vier soorten toegepast. Deze worden verspreid of in groepen gezaaid. De eerte is Epilobium angustifolium wordt ongeveer zestig tot honderdvijftig centimeter juli tot en met september roze paars. Deze komen van nature voor in grote groepen. De tweede soort is een Typha latifolia honderd tot tweehonderdvijftig centimeter hoog en krijgen in juni en juli bruine kaarsen. De derde soort is Digitalis purpurea vijftig tot en met honderdtachtig centimeter hoog bloeit van mei tot en met oktober. Door deze te verspreiden komen ze overal naar boven. Doordat ze lang bloeien geeft dit een fraai beeld. De laatste vaste plant is de Achillea millefolium deze bloeit van juni tot en met oktober is een relatief lage plant van vijftien tot zeventig centimeter hoog. De wortels van deze plant gaan diep en vormen een dicht
pakket. Voor de heester laag is gekozen voor Salix nigra. ÉÊn soort zorgt ervoor dat deze laag juist rustiger is tegen over de kruiden laag. De soortkeuzen komt voort uit een studie van Delva. Zij hebben samen met de universiteit van Gent onderzocht welke planten een zuiverende werking hebben. Deze zijn toegepast op de Ceuvel in Amsterdam. Tijdens het afstudeer onderzoek zijn we
langs Delva geweest voor informatie over de Ceuvel. Deze is verwerkt in het onderzoeksrapport. De andere vlakken worden ingezaaid met een bloemrijk grasmengsel dat meer ingetogen is. Het mengsel bestaat uit: Achillea millefolium Hypochaeris radicata Leontodon autumnalis
Leucanthemum vulgare Lotus corniculatus Plantago lanceolata Prunella vulgaris Ranunculus acris Trifolium arvense Trifolium repens
De stroken die als scheiding dienen hebben geen bloemen en worden ingezaaid met een landschappelijk mengsel bestaand uit: 5% Agrostis Capillaris 25% Festuca Ovina 30% Festuca Rubra Commutata 15% Festuca Rubra Rubra 10% Festuca Rubra Trichophylla 5% Lolium Perenne 5% Poa Pratensis Assoriment Mengsel voor vervuilde grond: 10% Epilobium angustifolium 10% Typha latifolia 20% Digitalis purpurea 15% Achillea millefolium 15% Lolium perenne 15% Agrostis capillaris 15% Festuca arundinacea Heesters: Salix nigra Bosplantsoen 80-100 3x verplant
4.6.3.2 De Ceuvel, Amsterdam (Foto: Verwaaijen, C.) DEELUITWERKING
| 59
Aanleg Voorafgaand aan het zaaien moeten eerst de heesters erin gezet worden. Deze bestaan uit drie groepen. De groepen zijn zo geplaatst dat ze de lijnen acentueren en het beeld op het restaurant breken. Hierna kunnen de mengsels gezaaid worden. Om het beeld zo natuurlijk mogelijk te houden worden is het van belang dat het bloemenmengsel op de vervuilde grodn gelijkmatig verdeeld worden. Om extra accenten aan te leggen wordt de Typha latifolia en de Epilobium angustifolium op een paar plekken extra aangezet. Dit wordt gedaan door extra zaad te verspreiden op deze plekken(afb. 4.6.3.3). Onderhoud Over het gehele gebied wordt maaibeheer toegepast. De intensiteit wordt bepaald door de soort begroeiing. Het meest intensieve maaibeheer wordt toegepast op de rand rondom de vervuilde grond. Voor het beeld moet dit relatief strak blijven. Daarom moet het in het groeiseizoen maandelijks gemaaid worden. Het overige grasland wordt gefasseerd gemaaid. Dit zorgt ervoor dat de biodiversiteit voor dieren niet verloren gaat. Om te voorkomen dat de lijnen verstoord worden is het van belang dat het maaibeheer haaks op de assen gebeurd. Zo blijven de assen sterk in beeld. Door twee keer per jaar te maaien blijft het geheel een rijk grasland, maar worden de zoden wel sterker. 60 |
DEELUITWERKING
legenda afbeelding 4.6.3.3 Bloemrijk grasland Strak grasland Vervuilde grond Typha latifolia extra aangezet Epilobium angustifolium Heestergroep
De vervuilde grond kan in het najaar afgemaaid worden. Hierdoor wordt het meeste uit de planten gehaald. De heester groepen kunnen één keer in de twee jaar gesnoeid worden. Door te varieëren tussen de groepen blijft er altijd hoogte in het gebied. Voor het beeld is het belangrijk dat één groep is zijn totaliteit wordt gesnoeid. Zo blijft de hoogte in de groepen gelijk. Eindbeeld Het eindbeeld vormt relatief snel. De mengsels zijn binnen een jaar vol en hierdoor al beeld bepalend. De heestergroepen zullen na vijf jaar vol genoeg zijn. Dit wordt alleen maar sterker naarmate deze ouder worden.
4.6.3.3 beplantngsplan
4.6.3.4 Epilobium angustifolium
4.6.3.7 Achilea millefolium
4.6.3.5 Typha latifolia
4.6.3.8 Lolium perenne
4.6.3.10 Festuca arundinacea
4.6.3.6 Digitalis purpurea
4.6.3.9 Agrostis capillaris
4.6.3.12 Bloemrijk grasland
4.6.3.11 Salix nigra
DEELUITWERKING
| 61
62 |
5.
CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN
Dit hoofdstuk is een terugblik op het ontwerp en hierbij wordt een antwoord op de vraag van de opdrachtgever gegeven. Aan het einde van het hoofdstuk worden er aanbevelingen gedaan voor een eventuele door ontwerpslag of onderzoek.
| 63
5.1 CONCLUSIES In deze paragraaf wordt gekeken of de vraag van de opdrachtgever is beantwoord.
5.1.2 Conclusie uit analyse groenstructuur
De vraag van de opdrachtgever was om een ontwerp te maken die er voor zorgt dat de Koningshoek weer aansluit op zijn context en dat het gebied tussen het station en de Koningshoek weer een geheel wordt. Uit de analyse was inderdaad gebleken dat de Koningshoek een blokkade was voor de groenstructuur en de infrastructuur. De verscihillende routes kwamen op een onlogische manier uit op de Koningshoek. In het masterplan zijn deze routes nog eens tegen het licht gehouden en is er gekeken naar een oplossing voor de fietsverbinding. Door de groenstructuur aan de fietsverbinding te koppelen kan dit als een meanderend pad onder de Koningshoek door lopen.. Er is gekozen voor een brede ader te maken en de groenstructuur te bundelen. Hierdoor maakt met een krachtig beeld. Door de intensiteiit aan een type boom te hangen ontstaat er een duidelijke structuur in het plan. 64 |
CONCLUSIE & AANBEVELINGEN
5.1.1 Concept masterplan
In de huidige situatie is er geen eenheid in het gebied. Dit is ook lastig omdat de functies zeer uiteenlopen. Toch is het plan erin geslaagd een duidelijke verbindende structuur neer te leggen die alle functies met elkaar verbinden. De plekken hebben allemaal nog een eigen identiteit, maar door het gebruik van de zelfde materialen komt er een eenheid in ht gebied. Duurzaamheid komt terug in het gebied doormiddel van het zuiveren
5.1.3 Conclusie uit analyse infrastructuur
met beplanting. Hierdoor ontstaat er een unieke plek midden in het gebied.
2.2.9 Conclusie uit analyse functies
5.2 AANBEVELINGEN
Deze paragraaf doet een aanbeveling voor verdere stappen in het ontwerpproces.
Voor een goed beeld is het wel van belang dat de assen in één ker worden aangelegd en niet stukje voor stukje. Wel is het mogelijk om de assen ten opzichte van elkaar later aan te planten.
Kansen kunnen er nog gehaald worden in verder onderzoek naar de specifieke vervuiling van de grond. Hierdoor kan de soortkeuze van planten aangepast worden aan het probleem. In het kader van kosten besparing is is het goed een fasering aan te brengen in de aanleg van het plan. Het plan is opgebouwd uit losse elementen die op zichzelfstaand problemen binnen het gebied kunnen oplossen. Het belangrijkste probleem is de fietsverbinding tussen het oosten en westen van de Kongingshoek. Dit pad kan in relatief korte tijd gerealiseerd worden, waardoor een groot probleem binnen de huidige situatie kan worden opgelost. Daarna kan per zijde van de Koningshoek de parkeerplaats aangepakt worden. Door één zijde tegelijk te doen blijft de capaciteit voor het parkeren optimaal. 4.6.3.3 beplantngsplan CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN
| 65
66 |
BRONNEN
| 67
BRONNEN
Presentatie bomen in verharding Oosterhoudt, L. van geraadpleegd op: 12-06-2015 Inrichtingselementen Fietsparkeren Falco BV www.falco.nl geraadpleegd op: 15-06-2015
Beplanting zuiverende beplanting Delva Landscape Architects Theuws, P., projectgids en www.delva.nl geraadpleegd op: 16-04-2015 Beplanting groene ader Catalogus, Lageschaar vaste planten www.lageschaar.nl geraadpleegd op: 10-06-2015 Boomsoorten Van den Berk Boomkwekerijken www.vdberk.nl/bomenboek geraadpleegd op: 18-06-2015 Graszaad Cruydt-hoekck www.cruydthoeck.nl geraadpleegd op: 08-06-2015 68 |
QUIRIJNPARK, TILBURG
Verlichting Philips www.lightning.philips.nl geraadpleegd op: 15-06-2015 Afvalbakken Grijssen park & straatdesign www.grijsen.nl geraadpleegd op: 15-06-2015 Winkewagenstalling Alrecar www.alrecar.nl/winkelwagenstalling geraadpleegd op: 15-06-2015 Zitranden Struyk Verwo www.struykverwoinfra.nl geraadpleegd op: 08-06-2015 Trapelementen Struyk Verwo www.struykverwoinfra.nl geraadpleegd op: 08-06-2015
Verharding Betonklinkers Struyk Verwo www.struykverwoinfra.nl geraadpleegd op: 08-06-2015 Elementverharding assen Schellevis www.schellevis.nl geraadpleegd op: 08-06-2015 Kolken Struyk Verwo www.struykverwoaqua.nl geraadpleegd op: 08-06-2015 Staco roosters www.staco.nl Haren, r. van, 10-07-2015 telefonisch contact. Uitwerken verharding Diktaat materialisatie, 112471 geraadpleegd op: gedurende de gehele periode Foto’s Verwaaijen, C. Oosterhoudt, L. van
QUIRIJNPARK, TILBURG
| 69