Właściwości i zastosowanie płatków owsianych

Tekst: Joanna Bronikowska / zdjęcie: Julianna Bednarczuk

Produkty zbożowe mają istotne znaczenie w żywieniu człowieka i powinny być spożywane jako jeden z podstawowych składników diety. Produkty te są bogatym źródłem energii, węglowodanów złożonych, w tym błonnika pokarmowego, białka roślinnego, witamin z grupy B i wielu składników mineralnych. Ale uwaga! Należy preferować produkty jak najmniej przetworzone, z nieoczyszczonego ziarna - razowe pieczywo, grube kasze (jęczmienna, gryczana), mąkę razową, płatki owsiane, płatki typu musli, brązowy ryż i otręby. Produkty te mają większą wartość odżywczą (zawierają błonnik, białko, witaminy, składniki mineralne) niż produkty z oczyszczonego ziarna. Spożywanie płatków owsianych poprawia wytrzymałość oraz kondycję fizyczną - nic więc dziwnego, że sięgają po nie osoby czynnie uprawiające sport. To podstawowy element w diecie zarówno profesjonalnych sportowców, jak i pasjonatów wszelkiej aktywności fizycznej.

Płatki owsiane to naturalny, zdrowy, tani i smaczny produkt spożywczy, po który warto sięgać jak najczęściej. Idealnie nadają się do spożywania przez: dzieci i młodzież, osoby starsze, kobiety w ciąży i planujące poczęcie dziecka, osoby z nadwagą, chorych na cukrzycę i nadciśnienie oraz osoby mające zbyt wysoki poziom cholesterolu we krwi, a ponad to osoby żyjące w stresie, w szkodliwym środowisku i wszystkich, którzy dbają o zdrowy tryb życia.

Płatki owsiane to nie tylko przysmak, który sprawdzi się w tradycyjnej owsiance. To również świetny dodatek do ciast, ciasteczek, racuchów czy naleśników. Obecnie płatki owsiane mają również bogate zastosowanie w kosmetyce oraz lecznictwie i terapiach naturalnych.

Poniższa tabela przedstawia kaloryczność i wybrane wartości odżywcze dla 100g płatków owsianych.

Kalorie i wartości odżywcze

Wartość energetyczna Białko Węglowodany Cukier Błonnik Tłuszcz Tłuszcze nasycone Tłuszcze jednonienasycone Tłuszcze wielonienasycone Witamina B1 - tiamina Witamina B2 - ryboflawina Witamina B3 - witamina PP - niacyna Witamina B5 - kwas pantotenowy Witamina B6 - pirydoksyna Witamina B9 - kwas foliowy Witamina B4 - cholina Luteina+Zeaksantyna Witamina E Witamina K Wapń Żelazo Magnez Fosfor Potas Zawartość w 100g

379 kcal 13,15 g 67,7 g 0,99 g 10,10 g 6,52 g 1,11 g 1,98 g 2,30 g 0,46 mg 0,16 mg 1,13 mg 1,12 mg 0,10 mg 32,0 µg 40,4 mg 180 µg 0,42 mg 2,00 µg 52,0 mg 4,25 mg 138 mg 410 mg 362 mg Zawartość w porcji (81g)

307 kcal 10,65 g 54,8 g 0,80 g 8,18 g 5,28 g 0,90 g 1,60 g 1,86 mg 0,37 mg 0,13 mg 0,91 mg 0,91 mg 0,08 mg 25,9 µg 32,7 mg 146 µg 0,34 mg 1,62 µg 42,2 mg 3,44 mg 112 mg 332 mg 293 mg

Właściwości kosmetyczne płatków owsianych

Płatki owsiane to jeden z najstarszych i najczęściej używany kosmetyk naturalny. Zawarte w nich przeciwutleniacze opóźniają procesy starzenia się organizmu. To również doskonały, naturalny produkt pielęgnacyjny, który łagodzi podrażnienia, oczyszcza i odświeża skórę, wygładza ją i rozjaśnia. Dzięki działaniu kwasów tłuszczowych zapewniają skórze właściwe nawilżenie.

Maseczka odżywcza do twarzy

4 łyżki płatków owsianych należy zmielić w młynku i zmieszać z niewielką ilością przegotowanej i letniej wody. Powstałą papkę nanieść na skórę twarzy i szyi i pozostawić na 15 minut. Następnie całość spłukać ciepłą wodą i nałożyć krem. Tak wykonaną maseczkę można również potraktować jako peeling i masować twarz i szyję.

Tonik owsiany

Garść płatków owsianych namoczyć w letniej i przegotowanej wodzie, a następnie przetrzeć przez sito lub przecisnąć przez gazę. Tak uzyskany tonik owsiany służy do przemywania podrażnionej lub trądzikowej skóry twarzy. Dzięki niemu cera stanie się nawilżona, a podrażnienia znikną.

Właściwości lecznicze płatków owsianych

Na ospę wietrzną

Kąpiele z dodatkiem płatków owsianych przynoszą dużą ulgę w tej przykrej i uciążliwej chorobie. Wystarczy zmielić płatki z mąką owsianą i dodać do kąpieli (można umieścić je w płóciennym woreczku). Taka kąpiel pomoże także złagodzić świąd.

Na stres

Nic nie relaksuje lepiej w domowych warunkach niż kąpiel z dodatkiem płatków owsianych. Wystarczy w misce wymieszać 2 szklanki płatków owsianych ze szklanką mleka oraz łyżką miodu. Taki zabieg działa nie tylko relaksująco, ale również oczyszczająco i odmładzająco.

Na bóle reumatyczne

W lecznictwie wykorzystuje się również inne części owsa: ziele, słomę, otręby – ponieważ one również zawierają mnóstwo cennych substancji (m.in. flawonoidy, saponiny sterydowe, amid kwasu nikotynowego, rozpuszczalną w wodzie krzemionkę, aminokwasy, lipoproteidy, peptydy). Kąpiele z użyciem słomy to doskonały sposób na nawracające bóle reumatyczne – znany i stosowany przez nasze mamy i babcie.

Literatura: Marek Gibiski, Dorota Gumul, Jarosław Korus, Prozdrowotne właściwości owsa i produktów owsianych; Żywność. Nauka. Technologia. 2005. Jadwiga Celczyńska; “Potrawy z mąki, kasz i suchych nasion strączkowych”; Wydawnictwo Watra. https://bonavita.pl/wlasciwosci-platkow-owsianych-i-ich-wplyw-na-odchudzanie-przepisy-z-platkami-owsianymi H. Ciborowska, A. Rudnicka – „Dietetyka”, PZWL Kunachowicz H., Nadolna I., Przygoda B., Iwanow K.: Tabele składu i wartości odżywczej żywności. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2005