magazyn Maszkety #12 - Wielkanoc

fot. Beata Mazurek

1

Wstympniok

3

Maszkety rychtujóm

4

Jodło na łobrozkach

6

Jodło do duszy

Ślonsko Wielgo Noc

Okrągłe chałki Chleb z burakami i chrzanem Jajka faszerowane z anchois Jajka faszerowane z kiełkami lucerny Jajka faszerowane z mascarpone Jajka faszerowane z wędzoną papryką Jajka na chmurce Masło z kolendrą i czosnkiem Kiełbasa biała paprykowa Sałatka z selerem naciowym, gruszką i kurczakiem Sałatka ze śledzi, awokado i buraków Pasztet z grochu i pestek dyni Pasztet mięsny wielkanocny Zupa chrzanowa Polywka z krzónym Bukiet kalafiorowy pod sosem holenderskim Szynka pieczona w karmelu Sos chrzanowy Sos bosmański do jaj Sos tatarski Babka gotowana Babka drożdżowa Wielkanocna pascha Pascha na Wielgo Noc Baranek Baranek wielkanocny Mazurek kajmakowo chałwowy Mazurek cytrynowy z bezą

38

Poczytejcie bajtlóm

40

Grajfka mom – poradza som

Tradycje wielkanocne zza wielkiej wody Wielkanoc w Austrii Wielkanoc w Irlandii

Wielkanocny zajączek

22 Maszkety

1

Recepisy za rajom

w numerze:

8

Maszkety rychtujóm:

Magdalena Cielenga-Wiaterek Redaktor naczelna zielenina.blogspot.com

Katarzyna Godlewska Sekretarz redakcji, opracowanie graficzne wedlug-lokatej.blogspot.com

Urszula Mazurowska Składmistrzyni, opracowanie graficzne eksperymentsobotni.blox.pl

Bernadeta Jarnot-Manecka mojkulinarnypamietnik.blogspot.com

Anna Poloczek namiotle.pl

Magdalena Kozłowska Projekt winiety www.rogalikblog.pl

Aneta Wojciechowska planeta-smaku.blogspot.com

Anna Żak ania-od-kuchni.blog.pl

Marta Borowiec pass-the-food.blogspot.com

Barbara Salamon-Szympruch www.podrozehani.pl

Małgorzata Gutral osmykolorteczy.blog.pl

Iwona Starzec decorate-a-cake.blogspot.com

Joanna Furgalińska www.furgaleria.pl/blog

Magdalena Bury mrs-berry.blogspot.com

Dominika Zagrodzka foodie.blog.onet.pl

Dagmara Gładysz-Raiwa pocztowkizirlandii.wordpress.com

Anna Mrowiec www.facebook.com/anna.mrowiec.969

www: magazynmaszkety.pl kontakt: magazynmaszkety@gmail.com

Wstympniok Magdalena Cielenga-Wiaterek redaktor naczelna

Wielkanoc. Każdego roku jej przyjście dziwnie mnie zaskakuje. Zawsze wydaje mi się, że to jeszcze sporo czasu, wiosna się jeszcze na dobre nie rozkręciła, a tu już święto! Potem już tylko chwila i są wakacje.

A od września, jak wiadomo, jeszcze tylko moment do Bożego Narodzenia. I koniec roku gotowy! Trzeba przyznać, że nieco mnie poniosło z tym tempem, ale niestety świat pędzi teraz jak szalony. Mimo że jestem zagorzałą miłośniczką brania życia po leku i langsam langsam i mnie dręczy prędkość, z jaką umykają kolejne dni. Dlatego tak doceniam każde święta – ten cudowny pretekst, aby się zatrzymać.

Celebrować. Szwarnie się oblyc, spotkać z familiom, pomaszkecić. Iść na spacer, nie pędzić, odpocząć.

Poczytać w „Maszketach” choćby o tym, jak wygląda Wielkanoc w innych krajach. Tego Wam właśnie życzę w tego nadchodzącego wielkimi krokami zajonczka.

po leku – lekko langsam langsam – powoli, powoli szwarnie – ładnie oblyc – ubrać Maszkety

3

Maszkety

4

Maszkety

5

– JODŁO DO DUSZY –

Tradycje wielkanocne zza wielkiej wody Wielkanoc to najważniejsze chrześcijańskie święto, które obchodzone jest w szczególny sposób. Poprzedzona jest czterdziestodniowym postem, rozpoczynającym się Środą Popielcową. Właściwie jednak, Święta Wielkiej Nocy mają swoje korzenie w obchodach żydowskiego święta Paschy. Pierwotnie Pascha żydowska była świętem nomadycznym, związanym zapewne z wędrówką na pastwiska, gdy to pasterze zwykli składać Bogu w ofierze najlepszą cząstkę z tego, co im się urodziło. tekst: Anna Żak

Parada wielkanocna z 1904 roku, autor nieznany, http://holeintheclouds.net/sites/holeintheclouds.net/files/good_morning/10oct/easterparade.jpg, Public Domain, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=30844595;

Maszkety

6

– JODŁO DO DUSZY –

Już w tym krótkim wprowadzeniu widać, że każdy naród ma swoją własną tradycję tychże świąt i nie jest inaczej także w przypadku Stanów Zjednoczonych. Wśród najciekawszych tradycji Ameryki Północnej istnieje na przykład tradycja parad wielkanocnych Easter Parade, w których mężczyźni i kobiety przywdziewają swoje specjalne kolorowe kostiumy, a szczególnie kwieciste i oryginalne nakrycia głowy. Osoba na czele parady trzyma w dłoniach zazwyczaj świecę lub krzyż. Największa tego typu parada odbywa się w Nowym Jorku, a uczestniczą w niej całe rodziny!

W USA istnieje też kilka tradycyjnych potraw okresu Wielkiej Nocy, ale warto nadmienić, że nie są to potrawy jednolite dla wszystkich – różne grupy etniczne i religie stosują na tę okoliczność menu typowe tylko dla siebie, co między innymi właśnie czyni USA tak nieoczywistym miejscem na ziemi. Przykładem dość popularnego posiłku wielkanocnego nie jest śniadanie, a… obiad! Jest to sporej wielkości pieczona szynka wieprzowa z sosem lub udziec jagnięcy, podawane z ziemniakami puree i warzywami – fasolką szparagową, sałatą z rzodkiewką, duszonym groszkiem czy marchewką. Typem side-dish są przede wszystkim maślane bułeczki cross-buns, na których formuje się krzyżyk z ciasta, lukru lub po prostu nacinając je nożem. Co ciekawe, bardzo często przez stoły w amerykańskich domach przewijają się także takie smakołyki jak chrzan czy polska babka, a wśród mniej typowych dań na przykład: zapiekanka serowo-ziemniaczana, łosoś, zupa-krem z zielonego groszku, szparagi czy chutney z rabarbaru.

Prawda, że brzmi smakowicie?

Jeśli chodzi o bardziej znane tradycje, to na pierwszym miejscu jest zabawa dziecięca Easter egg roll, polegająca na wyścigu toczących się po trawiastym pagórku jajek – które pierwsze dotrze na metę – wygrywa.

Jajka jednak nie zawsze były zdobione – pierwsze kolorowe pisanki w USA pojawiły się mniej więcej w latach siedemdziesiątych XX wieku za sprawą holenderskich osadników, zamieszkujących Pensylwanię.

Parada w New Jersey, fot. Brian z Hoboken, CC BY 2.0, https://commons.wikimedia.org

Maszkety

7

– JODŁO DO DUSZY –

Wielkanoc w Austrii Święta Wielkanocne w Austrii są nierozerwalnie związane z jarmarkami. Tradycje jarmarków świątecznych tak wielkanocnych jak i tych popularniejszych wśród turystów odwiedzających kraj nad Dunajem – bożonarodzeniowych są tu bardzo mocne i mają kilkuwiekową tradycję. Kupicie na nich wszystko, co jest potrzebne podczas tych świąt od dekoracji domu, przez koszyki wiklinowe po smakołyki, jakie do nich włożycie czy położycie na stole. tekst i zdjęcia: Beata Mazurek / viennesebreakfast.com Obchody Wielkiego Tygodnia i Wielkiejnocy w Austrii w wielu punktach przypominają polskie święta.

W Niedzielę Palmową Austriacy święcą tradycyjne palmy, które przypominają spore bukiety z gałązek pokrytych wierzbowymi baziami, zielonego bukszpanu, jałowca a czasem ostrokrzewu. Wszystko jest dodatkowo obwieszone wstążkami, by było bardziej kolorowo. Wielka Sobota to czas święcenia koszyczków ze świątecznymi smakołykami. Austriacki koszyk jest pełen wędlin. Szynka, kiełbaski i chrzan to zestaw obowiązkowy. Do tego dochodzi Osterbrot, czyli wielkanocny chleb. Jest to słodkie drożdżowe ciasto w kształcie warkocza lub wielkiej okrągłej buły, wypełnione bakaliami. Od czwartku do nie-

Maszkety

8

dzielnego poranku nie słychać kościelnych dzwonów, za to dzieciaki biegają z drewnianymi kołatkami, robiąc nimi hałas. Dawniej ten element tradycji wielkanocnej należał tylko do chłopców. Dzisiaj, tam gdzie jest nadal kultywowana, to dobra zabawa dla dzieciaków obojga płci. Powiedzcie sami, co może być fajniejszego dla szkraba niż bezkarne robienie rumoru. Sobotnią noc w Austrii rozświetlają wielkie ogniska. W miastach ich nie spotkacie, ale wystarczy wyjechać kawałeczek za Wiedeń, by podziwiać ten spektakl. Ognie, które są zapalane tuż po zapadnięciu zmroku, mają przypominać wszystkim, że Chrystus zmartwychwstał. Tyle tradycja, a zwyczaj ten ma też swoje bardzo praktyczne korze-

– JODŁO DO DUSZY –

nie. W tych ogniskach płoną stare gałęzie i suche rośliny, które zebrano po wiosennym porządkowaniu ogrodu. Niedzielne wielkanocne śniadanie w Austrii składa się głównie z mięs i jajek. Ugotowane na twardo jaja i pisanki mają tego ranka w Austrii bardzo traumatyczne przejścia. Jedną z tradycji wielkanocnych jest tu zabawa w tłuczenie jajek. Dwie osoby uderzają takimi wielkanocnym jajami o siebie. To, które wyjdzie z tego starcia z mniejszymi obrażeniami wygrywa, a osobę je trzymającą w ręku spotkać ma dużo szczęścia. Dzieci zwykle nie mogą doczekać się końca śniadania, by wybiec do ogródków. Wielkanocny zając zostawia im poukrywane między krzakami, grządkami i trawą jajka, czekoladowe zające i inne smakołyki. Rodzice muszą wykazać się tu sporą dawką sprytu, by wymknąć się rano do ogrodu i ukryć całe to słodkie dobro, wyręczając Wielkanocnego Zająca.

obowiązkowo powinna znaleźć się na świątecznym stole baranina. Pojawia się też tradycyjna sałatka ziemniaczana i Erdäpfelrösti – pod tą nazwą kryją się pikantne placki ziemniaczane z ziemniaków tartych na dużych oczkach.

Z austriackich wielkanocnych słodkości polecam Kärntner Reindling – to pyszna puszysta babka drożdżowa pełna rodzynek.

Wielkanoc w Wiedniu ma swój szczególny punkt w postaci corocznego festiwalu Osterklang. Jest to festiwal muzyczny, dzisiaj już bardzo luźno lub prawie wcale nie powiązany z tematyką pasyjną i wielkopostną, które były jego sercem na początku, a szkoda, bo ten rodzaj muzyki sprzyja refleksji.

Wieczorem Austriacy zasiadają do świątecznego posiłku, który jest zdominowany przez potrawy mięsne i wędliny. Śmiało można powiedzieć, że w Wielkanoc są oni wielkimi mięsożercami. Wśród mięs

Maszkety

9

– JODŁO DO DUSZY –

Wielkanoc w Irlandii

Okres wielkanocny w Irlandii – tak samo jak w Polsce – poprzedza Wielki Post, który zaczyna się w Środę Popielcową.

Przez cały dzień wszędzie natkniemy się na osoby chodzące z czołem pokrytym popiołem. Nikt go nie ściera po wyjściu z kościoła, ale chodzi z tym znakiem do wieczora, przy czym mazidło, jakiego używają irlandzcy księża, jest dość solidne. Popiół można zabrać również do domu, a za sprawą pewnej parafii w Galway rozpowszechnił się zwyczaj, żeby popiół był wystawiony przez cały dzień, aby wierni mogli go zabrać, kiedy im pasuje. Post polega nie tylko na niejedzeniu mięsa, ale również na wyrzeczeniu się innych przyjemności – alkoholu, słodyczy, a nawet powstrzymaniu się od oglądania telewizji. Chociaż w dzisiejszym, szybko laicyzującym się społeczeństwie, mało kto przywiązuje wagę do postanowień wielkopostnych, zachęca się nadal dzieci do jego praktykowania. tekst i zdjęcia: Dagmara Gładysz-Raiwa

Maszkety

10

– JODŁO DO DUSZY –

Ten czas powagi przerywają dwa święta, będące zarazem „odpustem” od postu. 17 marca wypada dzień Świętego Patryka, patrona Irlandii, który jest barwnym, wesołym i hucznym świętem, spędzanym na paradach i niekończących się zabawach w pubach.

Drugie ze świąt to Mothering Sunday – Dzień Matki, który wypada zawsze w czwartą niedzielę Wielkiego Postu.

Nabożeństwo w Niedzielę Palmową wygląda dokładnie tak samo jak w Polsce, ale zamiast naszych palemek, Irlandczycy zabierają z kościoła krzyżyki zrobione z liści drzewa palmowego. Ostatni tydzień przed Wielkanocą Irlandczycy sprzątają swoje domy i obejścia. Wielki Piątek to dzień ciszy – ulice są puste, sklepy i biura pozamykane, a pracownicy wysłani na przymusowy urlop, gdyż nie jest to dzień ustawowo wolny od pracy. Ustawowo w Wielki Piątek nie wolno sprzedawać alkoholu, dlatego puby i restauracje również są przeważnie zamknięte.

Tego dnia nie powinno się pracować poza domem, nie szlachtuje się zwierząt, unika się rozmów, o 3 po południu wszyscy udają się na nabożeństwo do kościoła, a po nim odwiedzają cmentarze i „święte studnie” (Holy Wells). W Wielki Piątek należy jeszcze odświeżyć fryzurę (obcinanie włosów tego dnia zapobiega bólom głowy), obciąć paznokcie i naszykować nowe, nienoszone nigdy wcześniej ubranie na Niedzielę Wielkanocną. Popularne jest także pieczenie słodkich, korzennych bułek z krzyżykiem – hot cross buns, a jajka zniesione przez kury tego dnia oznacza się krzyżem i zjada dopiero w Wielkanoc.

znaleźć podczas zabawy zwanej Easter Egg Hunt.

Stół ozdabiają zajączki, kurczaczki, baranki, pisanki i wiosenne kwiaty. Natomiast praktycznie nie istnieje zwyczaj wysyłania kartek z życzeniami wielkanocnymi, a w sklepach jest ich niewielki wybór (chociaż asortyment bardzo się zwiększył odkąd do Irlandii przybyli... Polacy) i często przedstawiają krzyż ułożony z wiosennych, fioletowych kwiatów.

W Irlandii Północnej w Niedzielę Wielkanocną organizuje się zawody sportowe – dla dzieci (np. biegi z jajkiem na łyżce) i poważne (np. wyścigi konne).

Niedziela Wielkanocna jest także dniem upamiętnienia powstania wielkanocnego, które wybuchło w 1916 roku. Szczególnie w ubiegłym roku, z okazji 100. rocznicy powstania, odbyło się wiele uroczystości, koncertów, przedstawień i marszów pamięci.

Irlandczycy odwiedzają kościół również w Wielką Sobotę, ale nie święcą pokarmów jak my. Wody święconej używają do pobłogosławienia wszystkich domowników (a nawet żywego inwentarza), a w niektórych rejonach zwyczajowo wypija się jej trzy łyki. Wielka Niedziela jest rodzinną ucztą poprzedzoną wizytą w kościele. Tradycyjnie zakładało się nowe ubranie, a dzisiaj coraz popularniejszy staje się amerykański zwyczaj zakładania „wielkanocnego czepka” (Easter Bonnet) przez dziewczynki, czyli zabawnie przybranego wiosennymi ozdobami kapelusza. Nie spożywa się szczególnego śniadania, tylko świąteczny obiad, który składa się z pieczonego mięsa – najlepiej jagnięciny – z sosem i warzywami, ciast lub deserów i dużej ilości alkoholu. Dzieci dostają czekoladowe jajka, które często muszą wpierw Maszkety

11

– ŚLONSKO W IELGO NOC – przepis i zdjęcie: Bernadeta Jarnot-Manecka

Okrągłe chałki ok. 2 i ½ szklanki ciepłej wody, 1 łyżka, czyli 7g suchych drożdży, ½ szklanki miodu, ¼ szklanki oliwy z oliwek extra virgin lub dobrego oleju rzepakowego, 4 jajka, 1 łyżka soli, 4 szklanki mąki pszennej, 4 szklanki pełnoziarnistej mąki (ja użyłam tylko pszennej), 1-2 łyżki maku lub sezamu (opcjonalnie) W dużej misce mieszamy drożdże z ciepłą wodą. Dodajemy miód, olej, 3 jajka i sól. Mieszamy, następnie dodajemy mąkę porcjami po jednej filiżance, cały czas mieszając, aż się utworzy jednolite, zwarte ciasto. Można je wyrobić mikserem za pomocą haka albo rękoma na omączonym blacie. Wyrabiamy około 8-10 minut. Zagniecione ciasto ma być gładkie i elastyczne, nie kleić się. Miskę wysypujemy mąką, wkładamy ciasto, przykrywamy folią lub ściereczką i zostawiamy do wyrośnięcia na 1 i ½ godziny lub aż ciasto podwoi się. Wyjmujemy ciasto na posypany mąką blat.

Dzielimy ciasto na 16 kawałków i zaplatamy okrągłe chałki. Blachę wykładamy papierem do pieczenia i umieszczamy na nim gotowe chałki. Przykrywamy folią lub czystym ręcznikiem, odstawiamy na około godzinę, żeby podrosły.

Rozgrzewamy piekarnik do 180ºC. Rozkłócamy pozostałe jajko i smarujemy nim bułki. Wierzch posypujemy makiem lub sezamem.

Chałki pieczemy w 180ºC przez 20 minut. Gotowe bułki powinny od spodu wydać głuchy dźwięk, jeśli w nie postukamy. Schładzamy na kratce przez co najmniej jedną godzinę przed krojeniem..

Maszkety

12

– ŚLONSKO W IELGO NOC –

przepis i zdjęcie: Małgorzata Gutral

Chleb z burakami i chrzanem 1 bochenek

150 g mąki pszennej pełnoziarnistej, 130 g mąki chlebowej typ 720, 7 g suchych drożdży, 250 ml wody, 10 g soli, 15 ml miodu, ok. 200 g świeżych buraków (startych), 30 g korzenia chrzanu, 1 łyżka oliwy Mąkę wsypujemy do dużej miski. Dodajemy sól, drożdże, miód i stopniowo dolewamy wodę, jednocześnie zarabiając ciasto. Następnie dodajemy drobno startego buraka i chrzan i wyrabiamy ciasto tak długo, aż będzie gładkie i elastyczne. Pod koniec wyrabiania dodajemy oliwę. Przykrywamy ciasto i odstawiamy na około 1 godzinę do wyrośnięcia w ciepłe miejsce. Wyrośnięte ciasto wykładamy na oprószoną mąką stolnicę i formujemy podłużny bochenek. Ponownie przykrywamy i pozostawiamy do podwojenia objętości, na około 30 minut. Podczas ostatniego wyrastania, rozgrzewamy piekarnik do 220ºC. Wyrośnięty chleb pieczemy przez około 30-40 minut lub do uzyskania odpowiedniego stopnia wypieczenia.

Maszkety

13

– ŚLONSKO W IELGO NOC –

Maszkety

14

– ŚLONSKO W IELGO NOC – przepis i zdjęcie: Magdalena Kozłowska

Jajka faszerowane z anchois 4 jajka, 6 filecików anchois odsączonych z oleju, 1-2 łyżki majonezu, pół szalotki Jajka gotujemy na twardo. Kroimy na połówki. Wyciągamy żółtka i dokładnie rozcieramy je z majonezem (możemy żółtka przetrzeć przez sitko). Filety anchois drobno kroimy, szalotkę siekamy. Mieszamy z żółtkami. Wypełniamy jajka przygotowanym farszem.

przepis i zdjęcie: Magdalena Kozłowska

Jajka faszerowane z kiełkami lucerny 4 jajka, kiełki lucerny, 2 łyżki majonezu, sól, pieprz do smaku Jajka gotujemy na twardo, obieramy i kroimy wzdłuż na połówki. Żółtka ucieramy z majonezem na gładką masę. Doprawiamy do smaku solą i pieprzem.

Dodajemy kiełki lucerny. Mieszamy. Przekładamy do szprycy lub łyżeczką nakładamy masę na wydrążone połówki jajek. Ozdabiamy kiełkami. Podajemy.

przepis i zdjęcie: Magdalena Kozłowska

Jajka faszerowane z mascarpone

przepis i zdjęcie: Magdalena Kozłowska

Jajka faszerowane z wędzoną papryką

3 jajka, 3 łyżki mascarpone, odrobina soku z cytryny, sól do smaku, świeżo mielony kolorowy pieprz, rzeżucha Jajka gotujemy na twardo. Odcinamy czubki i wydrążamy je do miseczki. Wydrążamy również żółtka jajek, które pozostały nam w skorupkach. Przekładamy do miseczki. Rozgniatamy widelcem. Dodajemy mascarpone, ⅓ łyżeczki soku z cytryny i ucieramy. Dodajemy sól i pieprz do smaku. Łyżeczką nakładamy farsz na jajka. Podajemy udekorowane rzeżuchą.

6 jajek, majonez (około 2 łyżek), wędzona papryka w proszku, szczypta soli Jajka gotujemy na twardo, studzimy i obieramy ze skorupek. Kroimy wzdłuż na połówki i wyciągamy żółtka. W miseczce ucieramy żółtka z 2 łyżkami majonezu, wędzoną papryką (do smaku) i szczyptą soli.

Napełniamy jajka przygotowaną masą (można użyć do tego szprycy). Dekorujemy każdą połówkę jajka szczyptą papryki.

Maszkety

15

– ŚLONSKO W IELGO NOC –

przepis i zdjęcie: Małgorzata Gutral

Jajka na chmurce 4 jajka, 50 g parmezanu lub grana padano, sól, pieprz Piekarnik rozgrzewamy do 180ºC. Żółtka oddzielamy od białek, uważając, by pozostały w całości. Białka ubijamy na sztywną pianę, a następnie mieszamy delikatnie ze startym parmezanem. Na blasze wyłożonej papierem do pieczenia wykładamy 4 porcje piany z białek. W każdej robimy lekkie wgłębienie łyżką. Pieczemy około 3 minuty. Następnie na każdą chmurkę wykładamy żółtko i zapiekamy kolejne 3 minuty. Przekładamy na talerz, oprószamy świeżo mielonym pieprzem i serwujemy.

Maszkety

16

– ŚLONSKO W IELGO NOC – przepis i zdjęcie: Katarzyna Godlewska

Masło z kolendrą i czosnkiem 100 g miękkiego masła, dwie garści świeżej kolendry, dwa ząbki czosnku, sól, pieprz Kolendrę myjemy, osuszamy i siekamy drobno.

Czosnek przeciskamy przez praskę lub siekamy drobno. W misce umieszczamy pokrojone masło z kolendrą, czosnkiem i przyprawami. Całość mieszamy aż do uzyskania jednolitej masy.

Maszkety

17

– ŚLONSKO W IELGO NOC –

Maszkety

18

– ŚLONSKO W IELGO NOC –

przepis i zdjęcie: Bernadeta Jarnot-Manecka

Kiełbasa biała paprykowa 2 kg łopatki wieprzowej, 1 kg boczku, 1 kg wołowiny, ½ kg podgardla, główka czosnku, opakowanie majeranku, łyżka igieł suszonego rozmarynu, 2 łyżki ziaren kolendry, 3 łyżki papryki czerwonej (np. wędzonej), łyżka ostrej papryki czerwonej, 2-3 łyżeczki pieprzu świeżo mielonego, łyżka cukru, 70 g soli morskiej, ok. 3 szklanek wody przegotowanej ostudzonej, jelita wieprzowe solone Mięso kroimy na kawałki. Łopatkę i wołowinę mielimy na maszynce o dużych oczkach ok. 8 mm, natomiast boczek lub podgardle na średnich ok. 5 mm razem z czosnkiem. Kolendrę rozcieramy w moździerzu. Mięso mieszamy, dodajemy cukier, pieprz, kolendrę, rozmaryn, roztarty w rękach majeranek, paprykę, sól i wodę.

Wyrabiamy rękoma, aż masa stanie się kleista. Miskę z masą przykrywamy i odstawiamy w chłodne miejsce na 12 godzin. Jelita zalewamy wodą i moczymy przez kilka godzin. Wypłukujemy z soli. Jelita nakładamy na lejek do robienia kiełbasy, nałożony na maszynkę do mięsa. Końcówkę jelita zabezpieczamy na końcu, wiążąc zapałką. Mięso nakładamy do maszynki i napełniamy jelita, pilnując, aby nie nadziewać ich zbyt ściśle, bo mogą pęknąć w trakcie nakładania i podczas gotowania. Kiełbaski oddzielamy od siebie, obracając je wokół własnej osi, każdą w przeciwnym kierunku. Kiełbasę powinniśmy odstawić w chłodne miejsce na dzień, by lekko obeschła przed gotowaniem. W dużym garnku podgrzewamy wodę do temp ok. 80ºC, wkładamy całą kiełbasę i zmniejszamy ogień tak, aby nie dopuścić do podniesienia się temperatury wody. Parzymy kiełbasę przez ok. 25 min, wtedy powinna być gotowa.

Maszkety

19

– ŚLONSKO W IELGO NOC –

przepis i zdjęcie: Aneta Wojciechowska

Sałatka z selerem naciowym, gruszką i kurczakiem 400 g selera naciowego, 2 gruszki, 1 duża pierś z kurczaka, 1 puszka kukurydzy, 30 g słonecznika, 30 g orzechów włoskich, 4 łyżki majonezu, sól i pieprz, ½ łyżeczki słodkiej papryki, szczypta ziół prowansalskich, 2 łyżki oleju do smażenia Pierś z kurczaka myjemy i osuszamy papierowym ręcznikiem, kroimy w kostkę. Doprawiamy solą, pieprzem, papryką i ziołami. Na patelni rozgrzewamy olej i podsmażamy na nim kurczaka na złoty kolor. Przekładamy na talerz wyłożony ręcznikiem papierowym, by odsączyć go z nadmiaru tłuszczu. Selera i gruszki dokładnie myjemy. Kroimy w niewielką kostkę. Kukurydzę odsączamy z zalewy. Wszystkie składniki przekładamy do miski i mieszamy razem z kurczakiem, na końcu dodając majonez. Doprawiamy solą i pieprzem. Wstawiamy do lodówki na minimum pół godziny, by smaki się przegryzły. W międzyczasie na suchej patelni prażymy pestki słonecznika i orzechy mieszając, aż nabiorą lekko złotego koloru. Posypujemy nimi sałatkę przed podaniem.

Maszkety

20

– ŚLONSKO W IELGO NOC –

przepis i zdjęcie: Bernadeta Jarnot-Manecka

Sałatka ze śledzi, awokado i buraków 6 sztuk marynowanych śledzi w zalewie octowej, buraczki konserwowe tarte (u mnie domowe), 3-6 ogórki konserwowe (w zależności od wielkości), 2 sztuki awokado, 6 jajek, majonez lub sos tatarski, pieprz młotkowany z kolendrą Śledzie odsączamy z zalewy, kroimy na kawałki. Jajka gotujemy na twardo. Następnie każde jajko kroimy na połówki. Jedną połówkę kroimy w kostkę, z drugiej wyciągamy żółtko. Białko również kroimy, a żółtko osobno rozdrabniamy. Avocado i ogórki kroimy w dużą kostkę. Buraczki odsączamy z zalewy.

W szklankach lub wysokich salaterkach albo w jednej większej misce układamy składniki warstwami. Na dno dajemy buraczki, następnie ogórki, jajko z żółtkiem i białko, szczypta pieprzu, na to śledzie, awokado, kawałki żółtka. Całość okraszamy łyżeczką majonezu lub sosu tatarskiego. Dekorujemy zieleniną, np. koperkiem, natką lub tymiankiem.

Maszkety

21

– ŚLONSKO W IELGO NOC –

przepis i zdjęcie: Magdalena Cielenga-Wiaterek

Pasztet z grochu i pestek dyni na keksówkę 25 x 10 cm

1 szklanka suchego, zielonego grochu, namoczonego na noc , 1 szklanka pestek dyni, namoczonych na noc, 1 łyżeczka soli, ½ pęczka natki pietruszki, kilka gałązek zielonej części selera naciowego, ½ łyżeczki pieprzu, 1 łyżeczka suszonego rozmarynu lub 1 łyżka świeżego, ½ pora Groch i pestki płuczemy. Groch zalewamy 2 szklankami wody, gotujemy do miękkości pod przykryciem. Na ostatnie 5 minut wrzucamy pokrojonego w grube plastry pora. Piekarnik nagrzewamy do 180ºC. Wszystkie składniki przekładamy do blendera, najwygodniej kielichowego i miksujemy na gładko, zbierając składniki ze ścianek, jeżeli jest to konieczne. Niektóre pestki mogą zostać w całości, da to przyjemną, chrupiącą teksturę.

Gotowy pasztet przekładamy do keksówki, wyrównujemy. Pieczemy 45 minut lub do suchego patyczka. Wyjmujemy z formy po całkowitym ostudzeniu.

Maszkety

22

– ŚLONSKO W IELGO NOC – przepis i zdjęcie: Bernadeta Jarnot-Manecka

Pasztet mięsny wielkanocny ok. 1,5 kg kaczki , 600 g gęsi (np. pierś, udko), 250 g wątróbki drobiowej, 4 ząbki czosnku, 1 czubata łyżeczka majeranku, 1 płaska łyżeczka świeżo mielonego czarnego pieprzu, 1 płaska łyżeczka gałki muszkatołowej, 1 łyżeczka utartej w moździerzu kolendry, ½ łyżeczki roztartych ziaren jałowca, 2 łyżeczki soli, kajzerka, 5 jajek.

Kaczkę i gęś doprawiamy rozgniecionym czosnkiem, solą i pieprzem. Każde mięso osobno układamy w brytfance do pieczenia i pieczemy (dusimy) do miękkości przez ok. 2 godziny. Mięso z kaczki i gęsi obieramy z kości. Wątróbki kroimy na kilka kawałków każdą, usuwając przy okazji ewentualne żylaste części. Zaparzamy je w sosie po upieczeniu gęsi dosłownie przez 2 minuty. Kajzerkę również namaczamy w sosie z gęsi. Jajka rozdzielamy na żółtka i białka. Mięso z gęsi, kaczki, wątróbkę i kajzerkę mielimy dwukrotnie w maszynce na małych oczkach. Jeśli chcemy pasztet bardziej grudkowaty, wystarczy raz. Masę umieszczamy w jednej dużej misce, dodajemy zioła, przyprawy, żółtka. Wyrabiamy starannie i powoli na jednolitą masę. Białka ubijamy na sztywną pianę i na samym końcu dodajemy ją, delikatnie mieszając, żeby masa stała się puszysta i napowietrzona. Piekarnik rozgrzewamy do 180ºC. Dno i boki niedużej foremki lub kilku mniejszych np. keksówek wykładamy papierem do pieczenia.

Wkładamy masę, wyrównujemy, na wierzchu nożem robimy dekoracyjną kratkę. Pasztet umieszczamy w piekarniku w temperaturze 180ºC i zapiekamy przez 60 minut. Gotowy pasztet schładzamy, a następnie przechowujemy w lodówce.

Maszkety

23

– ŚLONSKO W IELGO NOC –

Maszkety

24

– ŚLONSKO W IELGO NOC –

przepis i zdjęcie: Magdalena Kozłowska

Zupa chrzanowa biała część pora, pół średniej wielkości selera, mała cebula, 4 ziemniaki, 2 łyżki masła, litr bulionu, 150 ml śmietanki 30%, 100 g tartego chrzanu ze słoiczka, pęczek koperku, cytryna, wędzony łosoś Warzywa obieramy i kroimy. W głębokim rondlu rozpuszczamy masło, wrzucamy warzywa i przez kilka minut przesmażamy na średnim ogniu, uważając, żeby się nie przyrumieniły. Wlewamy bulion i gotujemy, aż warzywa zmiękną. Miksujemy na krem. Śmietanę mieszamy z chrzanem i wlewamy do zupy. Koperek drobno siekamy i dodajemy do zupy. Dodajemy również sok wyciśnięty z połówki cytryny. Doprawiamy do smaku solą i pieprzem. Dokładnie mieszamy. Zupę podajemy udekorowaną zwiniętym plastrem wędzonego łososia.

Polywka z krzónym poryj (ino bioło czyńść), pół celera, 1 mało cybula, 4 kartofle, 2 łeżki masła, 1 liter buliónu, 150 ml śmiytonki 30%, 10 deka utrzitego krzónu z krauzy, kiczka koperku, citróna, wyndzóny łosoś Gymizy łobrać i pokroć. W tyglu zeskwarzić masło, wciepać gymizy i bez kwila skwarzić na średnim łogniu (dejcie pozór, co by sie niy przipoliły). Wloć bulión i uwarzyć do miyntkości. Utrzić miszmaszynóm na krym. Śmiytónka wyfyrlać z krzónym i wloć do zupy. Koperek pokroć i dociepać do zupy. Doloć zaft z pół citróny.

Doprawić solóm i korzyniami. Na wiyrchu prziłoblyc konskiym łososia.

Maszkety

25

– ŚLONSKO W IELGO NOC –

przepis i zdjęcie: Małgorzata Gutral

Bukiet kalafiorowy pod sosem holenderskim ok. 500 g mieszanki różyczek kalafiora, kalafiora romanesco i brokuła, garść liści rukwi wodnej, 130 g masła lub masła klarowanego, 15 ml soku z cytryny, 4 żółtka, sól, biały pieprz, świeżo mielony kolorowy pieprz Kalafiory gotujemy w osolonym wrzątku. Powinny być jędrne i lekko chrupiące. Po ugotowaniu przelewamy je zimną wodą, aby przerwać proces gotowania i zachować ładny kolor. Masło roztapiamy w garnku. Jeśli używamy masła ekstra, usuwamy łyżką wytrąconą na powierzchni piankę. Żółtka, sok z cytryny, sól oraz biały pieprz wkładamy do miski. Miskę umieszczamy nad niewielką ilością gotującej się wody, uważając, by nie dotykała jej powierzchni. Ubijamy mikserem przez kilka minut, do uzyskania jasnej, gęstniejącej piany.

Dolewamy po łyżce ciepłego masła, wciąż ubijając na wolnych obrotach. Gotowy sos holenderski przypomina konsystencją gładki majonez. Na talerzu układamy różyczki kalafiorów i polewamy sosem holenderskim. Dekorujemy listkami rukwi i oprószamy grubo mielonym kolorowym pieprzem. Podajemy od razu po przygotowaniu, sosu holenderskiego nie należy ponownie podgrzewać.

Maszkety

26

– ŚLONSKO W IELGO NOC –

przepis i zdjęcie: Dagmara Gładysz-Raiwa

Szynka pieczona w karmelu 1 ½ kg szynki (peklowanej) wywar: garść ziaren pieprzu, cebula, cebula czerwona, 18 goździków, 2 marchewki glazura: pomarańcza, 2 łyżki brązowego cukru, ok. 40 goździków, 4 łyżki musztardy Dijon Obwiązaną szynkę wkładamy do sporego garnka, zalewamy zimną wodą, dodajemy obrane marchewki, pokrojoną w plastry czerwoną cebulę i naszpikowaną goździkami białą cebulę oraz garść pieprzu. Gotujemy na małym ogniu ok. 1 ½ godziny. Po ugotowaniu zostawiamy do wystygnięcia. Szynkę wyjmujemy z wody, dokładnie osuszamy. Całe mięso szpikujemy w regularnych odstępach goździkami. Pomarańczę sparzamy, obieramy. Będzie nam potrzebna mniej więcej połowa skórki, z której zdejmujemy białą warstwę ze spodu.

Skórkę kroimy w paseczki, obkładamy nimi mięso. Zostawiamy do obeschnięcia. Mięso układamy na blasze przykrytej papierem do pieczenia i używając szpatułki, całą powierzchnię smarujemy musztardą. Wierzch posypujemy cukrem. Wstawiamy do piekarnika nagrzanego do 180°C na ok. 30 minut. Po wyjęciu odstawiamy na kilkanaście minut i dopiero po tym czasie kroimy w plastry (jeśli chcemy podać ją na ciepło) lub pozostawiamy do zupełnego wystygnięcia.

Maszkety

27

– ŚLONSKO W IELGO NOC –

Maszkety

28

– ŚLONSKO W IELGO NOC –

przepis i zdjęcie: Katarzyna Godlewska

Sos chrzanowy 250 ml bulionu, 3 łyżki startego chrzanu, łyżka oleju, łyżka mąki, sól, pieprz.

W rondelku mieszamy olej z mąką do połączenia składników. Następnie wlewamy bulion, cały czas mieszając, żeby nie powstały grudki. Dodajemy chrzan i podgrzewamy, żeby sos zgęstniał. Po zgęstnieniu doprawiamy solą oraz pieprzem, próbujemy i w razie potrzeby dodajemy więcej chrzanu (sos powinien być wyrazisty).

przepis i zdjęcie: Dagmara Gładysz-Raiwa

Sos bosmański do jaj 250 ml gęstej śmietany, 150 g wędzonego łososia, 100 g wędzonego sera (np. typu cheddar) , kopiasta łyżka posiekanego koperku, sól, świeżo zmielony pieprz Ser ścieramy na trace o drobnych oczkach, mieszamy ze śmietaną i koperkiem. Doprawiamy solą i pieprzem. Wędzonego łososia kroimy bardzo drobno, dodajemy do masy serowej i dokładnie mieszamy. Podajemy do jaj lub mięs.

Maszkety

29

przepis i zdjęcie: Dagmara Gładysz-Raiwa

Sos tatarski 4 łyżki majonezu, 5 korniszonów, 8 marynowanych grzybków, łyżka tartego chrzanu, ½ pęczka szczypiorku, sól, świeżo zmielony pieprz Grzybki i korniszony bardzo drobno kroimy, dodajemy majonez i posiekany szczypiorek. Doprawiamy do smaku solą, pieprzem i chrzanem. Podajemy do jajek na twardo i wędlin.

– ŚLONSKO W IELGO NOC – przepis i zdjęcie: Małgorzata Gutral

Babka gotowana 200g masła, 200g cukru, , 1 strąk wanilii, 5 dużych jajek, 130g mąki pszennej, 160g mąki ziemniaczanej, 1 łyżeczka proszku do pieczenia, szczypta soli, 100g czekolady deserowej W czajniku zagotowujemy wodę, a strąk wanilii przecinamy wzdłuż na pół i tępą stroną noża wydrążamy nasiona. Miękkie masło ucieramy z cukrem i wanilią na puch. Gdy masa jest już jasna i puszysta, dodajemy po jednym jajku, nie przerywając ucierania. Przed dodaniem kolejnego należy utrzeć całość do połączenia się składników. Na koniec przesiewamy oba rodzaje mąki z solą i proszkiem do pieczenia. Mieszamy dość delikatnie łopatką do połączenia się składników. Masę przekładamy do natłuszczonej i oprószonej mąką formy do babki gotowanej. Zamykamy formę i wstawiamy do dużego garnka (musi dać się przykryć pokrywką).

Zalewamy gorącą wodą do 2/3 wysokości formy, przykrywamy i gotujemy około 75 minut na wolnym ogniu.

Po upływie tego czasu, wyjmujemy formę i otwieramy. Pozostawiamy do wystudzenia w formie, a następnie przekładamy na talerz lub paterę. Polewamy roztopioną w kąpieli wodnej czekoladą.

Maszkety

30

– ŚLONSKO W IELGO NOC – przepis i zdjęcie: Aneta Wojciechowska

Babka drożdżowa rozczyn: 25 g świeżych drożdży , 1 łyżka cukru, 1 łyżka mąki, 2 łyżki letniego mleka ciasto: cały zaczyn, 300 g mąki pszennej, 140 g cukru, 2 łyżki cukru waniliowego, szczypta soli, 3 łyżki letniego mleka, 3 jajka, 65 g miękkiego masła, garść rodzynek lub suszonej żurawiny, lukier lub cukier puder do dekoracji Składniki powinny mieć temperaturę pokojową. Drożdże rozcieramy z cukrem, dodajemy mleko i mąkę, mieszamy. Odstawiamy rozczyn w ciepłe miejsce na kilkanaście minut, aż lekko podrośnie. Mąkę przesiewamy, dodajemy cukier, cukier waniliowy i sól, mieszamy. Dodajemy cały rozczyn i mleko, mieszamy drewnianą łyżką (lub mikserem ze specjalnym hakiem do wyrabiania ciasta). Dodajemy po jednym jajku, wyrabiając ciasto. Gdy składniki się połączą, dodajemy masło i zagniatamy jednolite ciasto (uwaga! ciasto będzie dość mocno klejące – nie dodajemy jednak więcej mąki. Należy uzbroić się w cierpliwość i zagniatać, dopóki nie będzie odklejać się od rąk). Pod koniec wyrabiania do ciasta dodajemy bakalie. Ciasto odstawiamy w ciepłe miejsce, przykryte ściereczką, na ok. godzinę do wyrośnięcia. Po tym czasie ciasto uderzamy pięścią (by pozbyć się gazu) i przekładamy do formy z kominkiem o śr. 24 cm, wysmarowanej masłem i wysypanej mąką.

Przykrywamy formę i ponownie odstawiamy do wyrastania, na około 30 minut. Wyrośniętą babkę wstawiamy do piekarnika nagrzanego do 180ºC. Pieczemy przez około 25-30 minut, aż do zezłocenia ciasta. Ostudzoną babkę dekorujemy według uznania.

Maszkety

31

– ŚLONSKO W IELGO NOC –

Maszkety

32

– ŚLONSKO W IELGO NOC –

przepis i zdjęcie: Magdalena Cielenga-Wiaterek

Wielkanocna pascha 1 kg twarogu, 100 g brązowego cukru, 100 g ksylitolu, 5 żółtek, 75 g suszonych daktyli, 75 g suszonych fig, 150 rodzynek, 100 g płatków migdałowych, 1 laska waniliowa, 200 g masła, 250 ml śmietanki, 2 niewoskowane cytryny dodatkowo: duży kawałek gazy, doniczka z dziurą w dnie Żółtka ubijamy z cukrem i ksylitolem aż masa będzie lekka i jasna – można mikserem, ja robię to ręcznie zwykłą trzepaczką balonową. Przekładamy masę wraz ze śmietanką i wyskrobaną zawartością laski wanilii (samą laskę warto włożyć do cukru czy kawy, zyskają piękny aromat) do garnka, podgrzewamy, nie dopuszczając do zagotowania, cały czas mieszamy, aby się nie przypaliły. Ogrzewamy chwilę, odstawiamy do przestygnięcia.

Rodzynki parzymy, osuszamy na sicie. Figi i daktyle drobno siekamy. Ser ubijamy w robocie kuchennym lub mikserem na gładko z miękkim masłem. Cały czas ubijając, wlewamy porcjami masę jajeczną. Gdy wszystko się połączy, dodajemy suszone owoce, skórkę z wyszorowanych i sparzonych cytryn oraz sok. Wszystko ubijamy na gładką masę – będzie rzadka, tak ma być, stężeje w chłodzie. Doniczkę wykładamy gazą – jej kawałek musi być tak duży, że po wyłożeniu masy przykryjemy wierzch donicy. Wlewamy paschę, zawijamy brzegi gazy tak, aby cała masa u góry była przykryta. Odstawiamy na noc w dodatkowej misce, aby ściekła do niej serwatka, obciążając czymś ciężkim (na przykład kostką brukową albo cegłą), podajemy zimną.

Pascha na Wielgo Noc srogi konsek gazy, łota z dziuróm na spodku, 1 kg syra, 10 deka bronotnygo cukru, 10 deka ksylitolu, 5 żółtek, 7,5 deka pieczków z daktyli, 7,5 deka pieczków z fig, 15 deka rozenków, 10 deka potrzitych mandli, 1 laska wanilije, 20 deka masła, 250ml śmiytónki, 2 citróny (bio) Żółtka z cukrym i ksylitolem utrzaskać na bioło masa. Masa, śmiytónka i środek z wanilije wrazić do gorka, podgrzoć (niy warzić!), durch fyrlać, coby niy przipolić. Ogrzoć kwila, łodstawić, łochłódzić. Rózenki sparzić i wysuszić. Figi i daktyle drobno pokroć. Syr z miyntkim masłym utrzić na gładko masa. Masa z jajec po leku wloć do syra, durch fyrlać. Wsuć ku tymu pieczki, skórka i zaft ze citróny, zaś wyfyrlać poleku. Ubić do kupy na gładko, rzadko masa, kiero wytyngnie we chłódzie. Spodek łoty wyłożyć srogim kónskiym gazy (pół zawinóńć i łostawić na wiyrch), wloć pascha, przykryć gazóm wiyrch. Łota z paschóm, prziciść kamiyniym do kapusty, wrazić do dónicy abo waszpeka, łodstawić na noc, coby ściekła do niyj kapołka.Podować chłodno.

Maszkety

33

– ŚLONSKO W IELGO NOC –

Maszkety

34

– ŚLÓNZOK I R A JZUJÓM –

przepis i zdjęcie: Bernadeta Jarnot-Manecka

Baranek wielkanocny 75 g mąki pszennej, 50 g mąki ziemniaczanej, ½ łyżeczki proszku do pieczenia, 100 g cukru pudru, 2 łyżki cukru waniliowego, 2 jajka, szczypta soli, 120 g miękkiego masła plus masło do wysmarowania formy, bułka tarta do wysypania formy, 1 łyżeczka skórki otartej z cytryny W misce mieszamy przesiane oba rodzaje mąki i proszek do pieczenia. Oddzielamy białka od żółtek. Białka ubijamy na sztywną pianę z odrobiną soli. Masło ucieramy mikserem z cukrem pudrem i cukrem waniliowym na puszystą masę. Miksując dalej na zmniejszonych obrotach, dodajemy stopniowo po jednym żółtku oraz skórkę z cytryny. Do masy dodajemy przygotowane mąki i wszystko delikatnie mieszamy. Następnie dodajemy białka, mieszając ostrożnie, łączymy całość składników. Formę na baranka dokładnie smarujemy masłem i wysypujemy bułką tartą. Przelewamy ciasto do formy, wstawiamy ją do piekarnika nagrzanego do 180ºC. Pieczemy ok. 45 minut. Jeśli ciasto będzie za szybko się rumienić, przykrywamy go folią aluminiową. Wyjmujemy z piekarnika, odstawiamy do ostygnięcia. Baranka wyciągamy delikatnie z formy. Odcinamy wszelkie nierówności tak, by mógł stabilnie stać na talerzu. Posypujemy cukrem pudrem. Oczy robimy z ziela angielskiego. Dekorujemy bukszpanem, baziami lub chorągiewką wielkanocną.

Baranek 7,5 deka mónki, 5 deka szkróbku, 1/2 łeżyczki bakpulwra, 10 deka pudru cukru, 2 łeżki cukru waniliowygo, 2 jajca, troszka soli, 12 deka miyntkigo masła, kónsek masła do wyszmarowania formy, trzito żymła do posucio formy, 1 łeżyczka skórki otrzityj ze citróny W waszpeku wyfyrlać mónka ze szkróbkiym i bakpulwrym. Biołtka utrzaskać na sztajfno z troszkóm soli.

Masło z cukrym pudrym i cukrym waniliowym utrzić mikserym na puszysto masa. Durch miksować i po leku dociepywać po jednym żółtku. Dosuć skórka ze citróny. Do masy dosuć pomału mónka, wyfyrlać po leku. Dociepać utrzaskane biołtka, po leku wymiynszać. Forma na baranka akuratnie poszmarować masłym i posuć trzitóm żymłóm. Wloć ciasto do formy, wrazić to do gorkij bratruły i piyc bez 45 minut w 180ºC. Co by sie za fest niy brónociło, idzie to przikryć alufolióm. Wysmyczyć forma z bratruły, doczkać aż ochłódnie. Po leku wysmyczyć baranka z formy, wyrównać spodek. Posuć pudrym cukrym, ślypia złónaczyć z wónióncych korzyni. Idzie to prziłoblyc kociankami, zimzielónkiym abo wielganocnóm fanóm.

Maszkety

35

– ŚLONSKO W IELGO NOC –

przepis i zdjęcie: Anna Poloczek

Mazurek kajmakowo–chałwowy

350 g herbatników czekoladowych, 100 g miękkiego masła, 250 ml kajmaku, 200 g chałwy, 100 g płatków migdałowych, 1 tabliczka gorzkiej czekolady, 100 ml śmietany kremówki

Herbatniki połamać na mniejsze kawałki, włożyć do malaksera, dodać miękkie masło i zmiksować. Gdy z herbatników utworzą się okruszki, wyłożyć je do formy i wyrównać powierzchnię. Spód podpiekać przez 20 minut w temperaturze 170ºC. Masę kajmakową lekko podgrzać i dodać pokruszoną chałwę. Na małym ogniu mieszać, aż chałwa połączy się z kajmakiem, tworząc gładką masę. Do ciepłej masy dodać migdały. Masę wyłożyć na podpieczone, wystudzone spody. Odstawić mazurki, aby masa kajmakowa stężała. Śmietanę podgrzać. Do bardzo ciepłej śmietany dodać połamaną na kostki czekoladę. Odstawić na chwilkę, aby czekolada się roztopiła. Gdy czekolada roztopi się w śmietanie i lekko przestygnie, ubić masę trzepaczką (ręcznie). Przy ubijaniu mikserem do czekolady wtłoczone zostanie powietrze i w masie utworzą się drobne bąbelki, których trudno się pozbyć. Masa czekoladowa nie będzie jednolita, a bąbelki powietrza będą widoczne nawet po zastygnięciu masy. Masę czekoladową wyłożyć na mazurka. Z tych proporcji wyjdą dwa mazurki o wymiarach 25 x 12 cm.

Maszkety

36

– ŚLONSKO W IELGO NOC – przepis i zdjęcie: Katarzyna Godlewska

Mazurek cytrynowy z bezą ciasto: 200 g mąki, 100 g miękkiego masła, 40 g cukru pudru, żółtko, łyżka śmietany Masło siekamy i zagniatamy z resztą składników na gładkie ciasto. Owijamy folią i odstawiamy na pół godziny do lodówki. Po tym czasie wyjmujemy, rozwałkowujemy na ok 5-8 mm i wykładamy blachę. Pieczemy 20-30 minut w 180ºC, aż ciasto stanie się złote. krem: 2 jajka, 2 cytryny, 100 g cukru, 70 g masła Cytryny dokładnie myjemy i osuszamy. Ścieramy skórkę na tarce i umieszczamy w metalowej misie. Wyciskamy sok z cytryn i razem z jajkami oraz cukrem wlewamy do misy. Całość mieszamy. Następnie dodajemy pokrojone masło. W rondlu nalewamy wodę i ustawiamy miskę na nim, tak by nie dotykała wody. Wodę zagotowujemy i nad gotującą się wodą mieszamy wszystkie składniki. Najpierw rozpuści się masło, a potem masa zacznie gęstnieć. Chcemy uzyskać konsystencję budyniu, co może zająć ok 10 – 15 minut. beza: 1 białko, 60 g cukru pudru, szczypta soli Białko roztrzepujemy i do lekko napowietrzonego dodajemy szczyptę soli. Kiedy będzie sztywne, dodajemy cukier w kilku częściach, ubijając dokładnie po każdej dodanej partii. Masa powinna być sztywna i lśniąca, ale trzeba uważać, żeby jej nie „przebić”, bo wtedy stanie się lejąca. Na papierze do pieczeniu formujemy małe beziki i pieczemy w 100ºC, najlepiej z termoobiegiem przez ok. godzinę.

Maszkety

37

Gdzie mieszka Bóg? Co to jest meczet? Dlaczego ksiądz nosi sukienkę? Słyszeliście te pytania już setki razy? Nie? To na pewno usłyszycie (jeśli jesteście rodzicami).

Religie i kwestie wyznaniowe są tak mocno wpisane w nasze codzienne życie i tak wszechobecne, że dziecko prędzej czy później zacznie o nie pytać. Nawet jeśli jesteście zdeklarowanymi ateistami (a może właśnie dlatego), kwestia Boga i wiary wypłynie w waszych rozmowach. A może samemu warto ją zainicjować,zwłaszcza w czasie zbliżających się świąt? Książka Karoliny Oponowicz „Bozie, czyli jak wygląda Bóg” służy pomocą. tekt i zdjęcie: Józefina Hądz Sześciu duchownych różnych wyznań: Małgosia – diakon w kościele luterańskim, Maksymilian – mnich benedyktyn, Janusz – imam, Staś – rabin, Artur – batiuszka oraz Waldemar – lama buddyjski odpowiadają na pytania, dotyczące ich wyznań a zadawane przez dzieci. Jak wygląda Bóg, czym charakteryzuje się dom modlitwy, jak obchodzone są święta, jak zostaje się wyznawcą danej wiary i wiele innych aspektów zostało opisanych z perspektywy każdego z wyznań. W duchu ekumenizmu, w prosty i zrozumiały sposób książka odpowiada na podstawowe zagadnienia. Nie rozwiązuje nurtujących kwestii wiary, ale na poziomie zrozumiałym dla dziecka opisuje najbardziej charakterystyczne jej zagadnienia. Dowiemy się, czy i dlaczego muzułmańskie kobiety muszą zakrywać twarz, prawosławne kobiety nosić na głowach chustki, a chasydzkie kobiety peruki, dlaczego w prawosławnych domach wiszą ikony, w katolickich krzyże, a w buddyjskich stoją posążki Buddy. Czym jest święto Paschy, czym Sukkot, Wesak czy Kurban Bajram.

Całość zilustrowała Joanna Rzezak. Każdemu z wyznań opdowiada przypisany kolor i w jego tonacjach opisane są poszczególne zagadnienia, dzięki czemu łatwo jest je od razu zidentyfikować. Kolor pomarańczowy to luteranizm, różowy to katolicyzm, zielony to islam, niebieski to judaizm, żołty prawosławie i czerwony to buddyzm. Dzięki temu,czytając na przykład o Kanonie palijskim, zilustrowanym

Maszkety

38

w odcieniach czerwieni, od razu wiemy, że chodzi o pojęcie związane z buddyzmem. Ilustracje są duże, czytelne i zrozumiałe nawet dla młodszych dzieci.

W czasie przygotowań przedświątecznych, w szale kurczakowo – zajączkowym warto znaleźć czas na wspólną lekturę i chwilę refleksji – nad aspektami naszej wiary (lub jej braku), tradycjami z nią związanymi, jak bardzo jest (lub nie) obecna w naszym codziennym życiu i czy ma ona znaczenie. Może zamiast odruchowego malowania jajek warto się zastanowić, skąd u nas ta tradycja, może warto poczytać o uroczystościach paschalnych innych wyznań lub nawet wybrać się na takie. W duchu religijnego dialogu, tolerancji lub zwyczajnej dziecięcej ciekawości. Książka „Bozie, czyli jak wygląda Bóg” z pewnością rozwieje wiele wątpliwości, a być może skłoni do głębszych poszukiwań i refleksji.

Karolina Oponowicz, Bozie, czyli jak wygląda Bóg?, AGORA SA 2016

Maszkety

39

Grajfka mom, poradza som

Wielkanocny zajac Anna Poloczek

Maszkety

40

– GR A JFK A MÓM – POR ADZA SÓM –

Do zrobienia zajączka potrzebne będą: końców nitki. Nawiniętą włóczkę prze- pomponiki. Obydwa pomponiki zwią• włóczka, cinamy w taki sposób, aby utworzył się zujemy ze sobą dośc ciasno.

• wstążka, pomponik.

• kawałek białego filcu (lub innego dość sztywnego materiału), • kawałek bawełny, • koraliki, • drucik.

Dodatkowo: • nożyczki, • szydełko, • klej na gorąco albo klej szybkoschnący typu kropelka.

Aby wykonać mały pomponik, spory kawałek włóczki nawijamy na dwa palce, Zwojów musi być sporo, żeby powstał ładny pomponik.

Aby wykonać duży pomponik, nawijamy włóczkę na 4 palce. Dalej postępujemy analogicznie jak w punkcie 2 i 3.

Odcinamy kawałek włóczki (ok. 20 cm) i przewlekamy szydełkiem przez środek nawiniętej włóczki. Włócz- Nożyczkami wyrównujemy dłukę mocno związujemy, nie odcinamy gość nitek i formujemy ładne, równe

Maszkety

41

Z jasnego filcu wycinamy uszka, z bawełny wycinamy wnętrze uszu. Tkaniny sklejamy ze sobą klejem.

Do mniejszego pomponika przyklejamy uszy, koraliki w miejsce oczu i noska oraz krótkie kawałki drucika jako wąsy.

Zajączka można ozdobić kokardką w wiosennym kolorze.

Recepisy za rajom Babka drożdżowa | 31 Babka gotowana | 30 Baranek | 35 Baranek wielkanocny | 35 Bukiet kalafiorowy pod sosem holenderskim | 26 Chleb z burakami i chrzanem | 13 Jajka faszerowane z anchois | 15 Jajka faszerowane z kiełkami lucerny | 15 Jajka faszerowane z mascarpone | 15 Jajka faszerowane z wędzoną papryką | 15 Jajka na chmurce | 16 Kiełbasa biała paprykowa | 19 Masło z kolendrą i czosnkiem | 17 Mazurek cytrynowy z bezą | 37 Mazurek kajmakowo chałwowy | 36 Okrągłe chałki | 12 Pascha na Wielgo Noc | 33 Pasztet mięsny wielkanocny | 23 Pasztet z grochu i pestek dyni | 22 Polywka z krzónym | 25 Sałatka ze śledzi, awokado i buraków | 21 Sałatka z selerem naciowym, gruszką i kurczakiem | 20 Sos chrzanowy | 29 Sos bosmański do jaj | 29 Sos tatarski | 29 Szynka pieczona w karmelu | 27 Wielkanocna pascha | 33 Zupa chrzanowa | 25

Maszkety

42

fot. Bernadeta Jarnot-Manecka

@magazynmaszkety