26 ΣΑΒΒΑΤΟ 03/ΚΥΡΙΑΚΗ 04 ΙΟΥΝΙΟΥ 2023 ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ
Της Σοφίας Χριστοφορίδου
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Μετά την καταδίκη από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο
της ατμοσφαιρικής ρύπανσης
Από το 2009 η Κομισιόν
προειδοποιούσε την Ελλάδα για την
αέρια ρύπανση από μικροσωματίδια
με διάμετρο 10 μm (ΡΜ10) στη
Θεσσαλονίκη. Δεκατέσσερα
χρόνια μετά ήρθε η καταδίκη από
το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Στο
μεταξύ, όχι μόνο δεν έγινε καμία
ενέργεια για την αντιμετώπιση
του προβλήματος αλλά δεν
αποφασίστηκε καν ποια είναι τα
κατάλληλα μέτρα που πρέπει να
ληφθούν. Τα όρια που έχει θέσει η
Κομισιόν είναι να μην έχουμε για
περισσότερες από 35 μέρες το χρόνο
συγκέντρωση μικροσωματιδίων άνω
των 50μg ανά κυβικό μέτρο αέρα.
Στη Θεσσαλονίκη αυτό το όριο των
50μg ξεπεράστηκε για περισσότερες
ημέρες από το επιτρεπόμενο τα έτη
από το 2005 έως και το 2012, στη
διάρκεια του 2014 και, εν συνεχεία,
εκ νέου από το 2017 έως και το 2019.
Μετά από δύο προειδοποιητικές
επιστολές (2009, 2013) και δύο
αιτιολογημένες γνώμες (2010 και
2014) το 2021 η Κομισιόν παρέπεμψε
την Ελλάδα στο Ευρωπαϊκό
Δικαστήριο. Η ελληνική πλευρά
αρχικά προσπάθησε να πείσει ότι η
ρύπανση από αιωρούμενα σωματίδια
προέρχεται σε μεγάλο βαθμό από
φυσικές πηγές όπως η σκόνη της Σαχάρας. Ωστόσο, ακόμα και αν δεν
υπολογιζόταν η συμβολή των φυσικών πηγών, οι υπερβάσεις των ορίων συνεχιζόταν.
Τον περασμένο Μάρτιο το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο καταδίκασε την Ελλάδα
για δύο λόγους α) για τις υπερβάσεις
των οριακών τιμών και β) γιατί από τη στιγμή που καταγράφηκαν οι υπερβάσεις η Ελλάδα έπρεπε να πάρει κατάλληλα μέτρα. Μέχρι στιγμής δεν έχει παρουσιάσει ούτε καν ένα αποδεκτό Σχέδιο Δράσης.
Αρμοδιότητες
και πολιτική ευθύνη
Μετά την καταδικαστική απόφαση το υπουργείο Περιβάλλοντος δεν
έκανε κανένα σχόλιο για το πώς
θα αντιμετωπίσει το πρόβλημα -είχε προηγηθεί μάλιστα αντίστοιχη καταδίκη για την ατμοσφαιρική ρύπανση στην Αθήνα. Όσο για τους αιρετούς της αυτοδιοίκησης
α’ και β’ βαθμού, όλοι δηλώνουν αναρμόδιοι και «δείχνουν» προς το υπουργείο για την ανάληψη πρωτοβουλιών. Η διεύθυνση περιβάλλοντος της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας σε έγγραφό της με ημερομηνία 12/04/2023
σημειώνει ότι τα προτεινόμενα μέτρα στο Επιχειρησιακό Σχέδιο Δράσης για
Σωκράτης Φάμελλος Υποψήφιος βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, πρώην υπουργός
Χρειάζεται άμεσα δημόσια συζήτηση
Η καταδίκη από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για
το σοβαρό πρόβλημα της αέριας ρύπανσης στη
Θεσσαλονίκη είναι μία απόδειξη της αναντιστοιχίας
λόγων και έργων της κυβέρνησης Μητσοτάκη και των
τοπικών φορέων.
Το σοβαρότερο πρόβλημα δεν είναι η καταδίκη και
το πιθανό πρόστιμο, αλλά το ότι η αέρια ρύπανση συνδέεται με τη δημόσια υγεία των πολιτών της Θεσσαλονίκης και έχει ήδη σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις που υποτιμούνται, εδώ και πολλά χρόνια. Η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και η κυβέρνηση επέδειξαν αδικαιολόγητες καθυστερήσεις και έλλειμμα συντονισμού και αποτελεσματικότητας. Με γενικόλογες μελέτες και αναβλητικότητα δεν αντιμετωπίζεται ένα τόσο σοβαρό θέμα. Χρειάζεται άμεσα δημόσια συζήτηση για τα πραγματικά δεδομένα, τις αιτίες του προβλήματος και για άμεσα μέτρα με αξιοποίηση της διεθνούς εμπειρίας: περιορισμός και αλλαγή ωραρίων στην κυκλοφορία οχημάτων, αλλαγή μέσων θέρμανσης, έλεγχοι σε όλες τις δραστηριότητες, στοχευμένες παρεμβάσεις στον αστικό ιστό. Η υιοθέτηση ενός αυστηρότερου πλαισίου με κίνητρα και αντικίνητρα και η ενίσχυση των ελεγκτικών μηχανισμών είναι υποχρεώσεις μας απέναντι στους πολίτες και αποτελούν χαρακτηριστικά μίας ισχυρής πολιτείας που θα φροντίζει για τα συμφέροντα της κοινωνίας και της οικονομίας και θα εξασφαλίζει ένα βιώσιμο μέλλον για όλους.
την αντιμετώπιση της ατμοσφαιρικής
ρύπανσης στη Θεσσαλονίκη «είναι
κατά κύριο λόγο θερμικά-νομοθετικά
ή επενδυτικά, προϋποθέτουν
κατάλληλες νομοθετικές ρυθμίσεις σε θέματα περιβάλλοντος και ενέργειας
και υπερβαίνουν τις αρμοδιότητες της Περιφέρειας».
«Προφανώς έχει αρμοδιότητα και η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, υπάρχουν μέτρα που μπορεί να πάρει, υπάρχουν περιφερειακά
προγράμματα από τα οποία επιλέγει
τι θα χρηματοδοτήσει» σχολιάζει
στη «ΜτΚ» ο γενικός γραμματέας Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων Πέτρος Βαρελίδης, προσθέτοντας ότι τόσο η Περιφέρεια όσο και ο δήμος
Θεσσαλονίκης έχουν μία πολιτική
ευθύνη να αναδεικνύουν τα θέματα
και να ασκούν πίεση στην κεντρική κυβέρνηση.
Πέντε
μελέτες, κανένα οριστικό σχέδιο
Με βάση κοινοτική οδηγία του 2008, σε περίπτωση υπερβάσεων στις τιμές
των αέριων ρύπων κάθε κράτος-μέλος
υποχρεούται να εκπονήσει σχέδιο
με συγκεκριμένα μέτρα ώστε να
διασφαλιστεί ότι η περίοδος υπέρβασης να είναι όσο το δυνατόν συντομότερη.
Η έλλειψη αυτού του σχεδίου για την περίπτωση της Θεσσαλονίκης ήταν ένας από τους λόγους της καταδίκης στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.
Αρμόδια για την εκπόνηση του Επιχειρησιακού Σχεδίου Δράσης για την καταπολέμηση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στη Θεσσαλονίκη είναι η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας. Πράγματι, το 2018 ανέθεσε την σχετική
χρόνια, δύο
«Ζητείται» σχέδιο για την αντιμετώπιση
40 ΣΑΒΒΑΤΟ 03/ΚΥΡΙΑΚΗ 04 ΙΟΥΝΙΟΥ 2023
ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ
Επιμέλεια Σοφία Χριστοφορίδου
Δίνουν έμφαση στο ζήτημα της παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και την εξοικονόμηση ενέργειας στα κτίρια
Τρεις εβδομάδες πριν τις
νέες εκλογές, τα θέματα του
περιβάλλοντος δεν απασχολούν τη
δημόσια συζήτηση, όπως ακριβώς
έγινε και κατά την προεκλογική
περίοδο του Μαΐου.
Και όμως τα θέματα του
περιβάλλοντος καθορίζουν την
ποιότητα ζωής μας, επηρεάζουν την
υγεία μας και «καίνε» την τσέπη μας.
Σταχυολογήσαμε το τι
περιλαμβάνουν στο πρόγραμμά
τους ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ-
Κίνημα Αλλαγής. Και τα τρία
κόμματα δίνουν έμφαση στο
ζήτημα της παραγωγής ενέργειας
από ανανεώσιμες πηγές και την
εξοικονόμηση ενέργειας στα κτίρια.
Κατά τα λοιπά τα προγράμματα
αντικατοπτρίζουν τις διαφορετικές
προτεραιότητες των κομμάτων.
Κλιματική πολιτική
ΝΔ: Υπενθυμίζει την ψήφιση του
Κλιματικού Νόμου ο οποίος ορίζει
ως στόχο την επίτευξη κλιματικής
ουδετερότητας το 2050.
Προτάσσει το πρόγραμμα GR-ECO για
τα νησιά και την ευρωπαϊκή καμπάνια
ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ για το περιβάλλον
για τις κλιματικά ουδέτερες και βιώσιμες πόλεις.
ΣΥΡΙΖΑ: Προτείνει την αναθεώρηση
του Κλιματικού Νόμου με νέο στόχο κλιματικής ουδετερότητας έως το 2045.
ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ: Προτείνει κλιματική ουδετερότητα στην Ελλάδα έως το 2050, με ποσοτικούς στόχους για τη μείωση των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου, την εξοικονόμηση ενέργειας και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας για το 2030, το 2040 και το 2050.
Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας
ΝΔ: Βάζει ως στόχο μέσα σε 6 χρόνια το 80% της ηλεκτροπαραγωγής να
προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές
ενέργειας.
Σήμερα η εγκατεστημένη ισχύς φτάνει
τα 9,5 GW (έναντι 6,4 GW στο τέλος
του 2019). Η Ελλάδα είναι η 8η χώρα
στον κόσμο σε συμμετοχή ΑΠΕ στην
ηλεκτροπαραγωγή με μερίδιο 48-50%.
ΣΥΡΙΖΑ: Θέτει ως στόχο τουλάχιστον
το 50% των νέων αδειών να
αφορά ενεργειακές κοινότητες
και αυτοπαραγωγή. Στο Ειδικό
Χωροταξικό Πλαίσιο για τις ΑΠΕ
προτείνει ενισχυμένα κριτήρια για την
προστασία της βιοποικιλότητας και καθορισμό περιοχών προτεραιότητας για την ανάπτυξη των ΑΠΕ.
Ορυκτά καύσιμα
ΝΔ: Υποστηρίζει τις επενδύσεις στα
ορυκτά καύσιμα, με αναφορές στην προώθηση έρευνας κοιτασμάτων φυσικού αερίου. Κατασκευή
νέων σταθμών εισαγωγής LNG,
αναβάθμιση Συστήματος Μεταφοράς
φυσικού αερίου.
ΣΥΡΙΖΑ: Υποστηρίζει την απεμπλοκή από την πολιτική εξόρυξης υδρογονανθράκων, με μη ανανέωση αδειών έρευνας και εκμετάλλευσης και μη παραχώρηση νέων περιοχών.
Υπόσχεται δίκαιη μετάβαση στις λιγνιτικές περιοχές, με αύξηση των διαθέσιμων πόρων, επαναπόδοση των εκτάσεων, στήριξη των ανέργων και των ΜμΕ κ.ά.
ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ: Η βέλτιστη χρήση
των λιγνιτών στο ενεργειακό ισοζύγιο της χώρας, σε συνδυασμό με την προστασία του περιβάλλοντος, επιβάλλει την εξέταση μεθόδων και επενδύσεων σε συστήματα CCS (Carbon Capture Systems).
Ηλεκτροκίνηση
ΝΔ: Στόχος το 20% των ΙΧ οχημάτων να είναι μηδενικών ή χαμηλών ρύπων έως το 2027 και λειτουργία 8.900 δημόσια προσβάσιμων φορτιστών.
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΚΟΜΜΑΤΩΝ
Τι προτείνουν