Δυτική Θεσσαλονίκη

Editorial

Της

Σοφίας Χριστοφορίδου

Ένα GPS με κατεύθυνση τα δυτικά

Ε

πί δεκαετίες η Θεσσαλονίκη «γκρίνιαζε» ότι είναι αδικημένη, σε σχέση με την Αθήνα και σε μεγάλο βαθμό είχε δίκιο, και ας ήταν αυτό μία βολική δικαιολογία για τις ανεπάρκειες του εγχώριου πολιτικού προσωπικού. Είτε η σύγκριση γινόταν με βάση το ύψος των δημόσιων επενδύσεων, είτε με βάση την ταχύτητα υλοποίησης των αποφάσεων ή το χρόνο αποπεράτωσης μεγάλων έργων, το αποτέλεσμα ήταν εξόφθαλμό (και ως ένα βαθμό παραμένει) υπέρ του λεκανοπεδίου. Μία μικρογραφία του δίπολου Αθήνα-Θεσσαλονίκη υπάρχει και εντός της Θεσσαλονίκης. Και εδώ έχουμε ανισότητες και αναπτυξιακό έλλειμμα. Ας σκεφτούμε πού βρίσκεται το αεροδρόμιο, που χωροθετήθηκε η Ζώνη Καινοτομίας και το Τεχνολογικό Πάρκο ThessINTEC και πού χωροθετούνται οι δραστηριότητες που επιβαρύνουν το περιβάλλον και πού υπάρχει μία γέφυρα να χάσκει 20 χρόνια μόνο με τις κολώνες της. Για τους κατοίκους της δυτικής Θεσσαλονίκης είναι πια μία «κανονικότητα» αυτή η ανισορροπία, την αποδέχονται σχεδόν μοιρολατρικά. Οι αυτοδιοικητικοί της περιοχής χρησιμοποιούν αυτή την ανισορροπία άλλοτε ως μοχλό πίεσης και διεκδίκησης και άλλοτε ως άλλοθι... «Κατευθυνθείτε δυτικά» λέει αυτήν την περίοδο και το «πολιτικό GPS». Ίσως γιατί εκεί ζει ο μεγάλος όγκος των νέων σε ηλικία ψηφοφόρων… Το σήμα έδωσε ο πρωθυπουργός στο προσυνέδριο του κόμματός του διαβεβαιώνοντας ότι «το βλέμμα της κυβέρνησης είναι στραμμένο στη βόρεια Ελλάδα, στη Θεσσαλονίκη, με μία ειδική φροντίδα για τη δυτική Θεσσαλονίκη». Όμως χρειάζεται «ειδική» φροντίδα η δυτική Θεσσαλονίκη; Εδώ όπου κατοικεί ο μεγαλύτερος σε αριθμό και ο νεότερος

Μία μικρογραφία του δίπολου Αθήνα-Θεσσαλονίκη υπάρχει και εντός της Θεσσαλονίκης. Και εδώ έχουμε ανισότητες και αναπτυξιακό έλλειμμα. Ας σκεφτούμε πού βρίσκεται το αεροδρόμιο, πού χωροθετήθηκε η Ζώνη Καινοτομίας και το Τεχνολογικό Πάρκο ThessINTEC και πού χωροθετούνται οι δραστηριότητες που επιβαρύνουν το περιβάλλον και που υπάρχει μια γέφυρα να χάσκει 20 χρόνια μόνο με τις κολώνες της

ηλικιακά πληθυσμός της Θεσσαλονίκης. Εδώ όπου παράγεται ο πλούτος της πόλης, στις μεταποιητικές μονάδες της Σίνδου και του Καλοχωρίου και εδώ όπου ζουν οι πιο φτωχοί της πόλης. Εδώ όπου παράγεται το μεγαλύτερο μέρος της τροφής, στον γόνιμο κάμπο της Θεσσαλονίκης, και εδώ όπου λειτουργούν τα περισσότερα συσσίτια απόρων. Εδώ όπου ρίχνουν μπάζα και σκουπίδια στον βιότοπο και εδώ όπου οι άνθρωποι δεν τολμούν να ανοίξουν τα παράθυρά τους από τη δυσοσμία. Εδώ όπου υπάρχει η μεγαλύτερη ανάγκη για πράσινο και εδώ όπου υπάρχουν τα περισσότερα ανενεργά στρατόπεδα. Εδώ όπου βρίσκουν περιεχόμενο οι «τίτλοι» της πολυπολιτισμικής Θεσσαλονίκης, της φτωχομάνας, της προσφυγομάνας, γιατί εδώ ζουν οι άνθρωποι της εργατιάς, οι παλλινοστήσαντες, οι ρομά, οι μετανάστες και οι πρόσφυγες. Εδώ από όπου περνούν οι γραμμές του τρένου αλλά το τρένο δεν συνδέει μεταξύ τους τις περιοχές και το Μετρό δεν υπάρχει καν ως σχέδιο επί χάρτου. Εδώ όπου μετακινούνται κάθε μέρα χιλιάδες εργάτες και χιλιάδες φοιτητές, χωρίς σοβαρό δίκτυο δημόσιας συγκοινωνίας. Εδώ που είναι η είσοδος της πόλης και η διέξοδος της για να επεκταθεί στα δυτικά. Εδώ που είναι οι μεγάλες προοπτικές της οικονομίας -είτε συνδέονται με το λιμάνι, είτε με το real estate. Εδώ, δεν χρειάζεται «ειδική» φροντίδα. Χρειάζεται απλώς… φροντίδα. Ιδού πεδίο δόξης λαμπρό, για τους αυτοδιοικητικούς, τους βουλευτές, τους υπουργούς και τον ίδιο τον πρωθυπουργό να δώσουν πραγματικό νόημα στις βαρύγδουπες εξαγγελίες για εξάλειψη των ανισοτήτων και ισόρροπη ανάπτυξη.

Ιδιοκτησία - Έκδοση Μακεδονία - Ενημέρωση Α.Ε.

Πρόεδρος Δ.Σ. - Εκδότης Αθανάσιος Σαββάκης

Υπεύθυνος κατά το νόμο Λεωνίδας Φάκας, Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος Δ.Σ.

Σύμβουλος Έκδοσης Μιχάλης Αλεξανδρίδης

Διευθύντρια – Διευθύντρια σύνταξης Μαρία Μπέλλου, μέλος της ΕΣΗΕΜ-Θ

Επιμέλεια Ενθέτου Σοφία Χριστοφορίδου

Διεύθυνση Εμπορικού Γιώργος Ρίζος

Σχεδίαση Ενθέτου Σελιδοποίηση Νίκος Ρούσσος

Γραφεία Καθολικών 4, 54625 Θεσσαλονίκη Τηλ. 2316 005050 Ηλεκτρονική διεύθυνση: www.makthes.gr e-mail: info@makthes.gr

3

Άρθρο

Όραμά μας η ισόρροπη και δίκαιη ανάπτυξη που περιλαμβάνει ολόκληρη την κοινωνία Του Γιώργου

Καραγιάννη

Υφυπουργού Υποδομών

Σ

τη Θεσσαλονίκη βρίσκεται σε εξέλιξη ένα ευρύ, καλά σχεδιασμένο πρόγραμμα έργων προϋπολογισμού περίπου 5 δισ. ευρώ, τα οποία αφορούν τόσο την πόλη όσο και την ευρύτερη περιοχή. Στην ουσία εφαρμόζουμε την προγραμματική δέσμευση της κυβέρνησης ότι η Θεσσαλονίκη θα είναι μία διαφορετική, σύγχρονη, βιώσιμη και φιλική στους κατοίκους πόλη που θα προσελκύει επενδύσεις. Βασική μας μέριμνα στο υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών είναι το σχέδιό μας να αφορά όλους, χωρίς εξαιρέσεις και χωρίς σκιές, γι’ αυτό στρέφουμε την προσοχή μας ιδιαίτερα σε εκείνες τις περιοχές που τα προηγούμενα χρόνια είχαν έλλειμμα υποδομών. Επιδίωξή μας είναι η βελτίωση της καθημερινότητας και οι ίσες ευκαιρίες για όλους του πολίτες. Η δυτική Θεσσαλονίκη μεγαλώνει με φοβερή ταχύτητα και το έλλειμμα των υποδομών που αντιμετώπιζε είχε γίνει εντονότερο. Στο καλά μελετημένο σχεδιασμό μας για την πόλη, η περιοχή αυτή έχει εξέχουσα θέση ακριβώς γιατί πρέπει να καλυφθεί το κενό που δημιουργήθηκε. Έχει ανάγκη για έργα που θα εξασφαλίζουν καλύτερη προσπέλαση ώστε να τονωθεί η κινητικότητα, η διασυνδεσιμότητα και η τοπική οικονομία των δυναμικών δήμων της περιοχής. Αναμφίβολα τα δύο εμβληματικά έργα που θα αλλάξουν τη γενικότερη εικόνα των μετακινήσεων και θα επηρεάσουν τις ζωές όλων των κατοίκων, είναι το Μετρό και ο αυτοκινητόδρομος FlyOver. Και τα δύο έργα χαρακτηρίζονται από καινοτομία και ταχύτητα. Το πολύπαθο Μετρό θα λει-

4

τουργεί στο τέλος του 2023 και ήδη οι κάτοικοι βλέπουν να απομακρύνονται λαμαρίνες, να απελευθερώνονται χώροι που ήταν αποκλεισμένοι για χρόνια. Παράλληλα, τρέχουν τα δοκιμαστικά δρομολόγια των 18 υπερσύγχρονων συρμών, αλλά και τα υπολειπόμενα έργα. Όσο για το FlyOver, είναι ιδανικά σχεδιασμένο για τη Θεσσαλονίκη. Ο υπερσύγχρονος εναέριος αυτοκινητόδρομος θα δώσει λύση στο έντονο κυκλοφοριακό πρόβλημα καθώς θα ανακουφίσει την ανατολική Περιφερειακή και θα μειώσει τους χρόνους μετακίνησης από τη δυτική στην ανατολική πλευρά της πόλης, αναβαθμίζοντας σημαντικά την οδική ασφάλεια. Οι Θεσσαλονικείς θα δουν τα πρώτα εργοτάξια σε λίγους μήνες. Ο τρίτος πόλος είναι το λιμάνι της Θεσσαλονίκης στο οποίο κατασκευάζεται ήδη η οδική σύνδεση του 6ου προβλήτα με τον ΠΑΘΕ και την Εγνατία Οδό. Παράλληλα, έχει δρομολογηθεί και η σιδηροδρομική σύνδεση μαζί με την ανάπτυξη του Προαστιακού Σιδηροδρόμου δυτικής Θεσσαλονίκης. Οι κάτοικοι περιοχών όπως ο Εύοσμος, οι Αμπελόκηποι, θα δουν σημαντική διευκόλυνση στις μετακινήσεις τους, το κέντρο της πόλης θα έρθει πιο κοντά τους, ιδιαίτερα σε συνδυασμό με τις προγραμματιζόμενες επεκτάσεις του Μετρό προς τις περιοχές αυτές. Υψηλή προστιθέμενη αξία με μεγάλο αντίκτυπο στην καθημερινότητα των πολιτών αποτελούν οι παρεμβάσεις που υλοποιούμε με αντιπλημμυρικά έργα, έργα διευθέτησης ρεμάτων αλλά και σχολικές μονάδες, οι οποίες χωροθετούνται κυρίως

Η δυτική Θεσσαλονίκη αξίζει επιπλέον στήριξη για να συντονίσει τον βηματισμό της με την υπόλοιπη πόλη και μεριμνούμε γι’ αυτό καθώς η ανάπτυξη που οραματιζόμαστε είναι ισόρροπη, δίκαιη και περιλαμβάνει ολόκληρη την κοινωνία

στη δυτική Θεσσαλονίκη. Μέσα στο 2022 θα ξεκινήσει η κατασκευή των 17 υπερσύγχρονων, βιοκλιματικών, ενεργειακά αναβαθμισμένων σχολικών μονάδων προϋπολογισμού 129 εκατ. ευρώ. Το έργο έχει ξεχωριστή σημασία καθώς εκτός από τις ελλείψεις που αντιμετωπίζει, «χτίζει» ένα υγιές και σύγχρονο περιβάλλον για το πιο ζωντανό κομμάτι της κοινωνίας, τα παιδιά και τους νέους. Έχουμε, επίσης, την κατασκευή αντιπλημμυρικών έργων που θα προστατεύσουν και θα θωρακίσουν την ευρύτερη περιοχή της Λαχαναγοράς, όπως τον Δενδροπόταμο, τα Διαβατά και το Καλοχώρι. Το έργο έχει προϋπολογισμό 33 εκατ. ευρώ και πρόκειται να ξεκινήσει μέσα στο 2022. Η δυτική Θεσσαλονίκη αξίζει επιπλέον στήριξη για να συντονίσει τον βηματισμό της με την υπόλοιπη πόλη και μεριμνούμε γι’ αυτό καθώς η ανάπτυξη που οραματιζόμαστε είναι ισόρροπη, δίκαιη και περιλαμβάνει ολόκληρη την κοινωνία.

συνέντευξη

Η

δυτική Θεσσαλονίκη ποτέ δεν είχε τις ίδιες ευκαιρίες με άλλες περιοχές, με αποτέλεσμα οι στρεβλώσεις να γιγαντωθούν με το πέρασμα των δεκαετιών, διαπιστώνει ο Περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας Απόστολος Τζιτζικώστας. Η Περιφέρεια στοχεύει να ανατρέψει την απόλυτη ανισορροπία, υλοποιώντας το μεγαλύτερο αναπτυξιακό πρόγραμμα που έχει εφαρμοστεί ποτέ στη δυτική Θεσσαλονίκη, όπως επισημαίνει. Σε αυτό περιλαμβάνονται έργα υποδομών όπως η διαπλάτυνση της οδού Λαγκαδά και ο Κ16, έργα αστικών αναπλάσεων και μητροπολιτικά πάρκα, έργα περιβαλλοντικής παρακολούθησης και εξυγίανσης.

Για πολλά χρόνια, η δυτική Θεσσαλονίκη παρουσίαζε υστέρηση σε υποδομές αλλά και σε δημόσιες επενδύσεις, με αποτέλεσμα οι κάτοικοι να πιστεύουν ότι «όλα τα λεφτά έπεφταν ανατολικά» και στη δυτική πλευρά υπήρχαν μόνο ρυπογόνες βιομηχανίες. Χαρακτηριστικά παραδείγματα, η Ζώνη Καινοτομίας και το ThessINTEC, που χωροθετούνται ανατολικά, αλλά και η ΔΕΘ, που αντί της Σίνδου παραμένει στο κέντρο. Έχουν, λοιπόν, δίκιο να το πιστεύουν αυτό οι κάτοικοι της δυτικής Θεσσαλονίκης; Οι συμπολίτες μας στη δυτική Θεσσαλονίκη έχουν απόλυτο δίκιο. Η δυτική Θεσσαλονίκη είναι ένας τόπος με πολύ ικανούς και άξιους ανθρώπους, που όμως ποτέ δεν είχε τις ίδιες ευκαιρίες με άλλες περιοχές. Ένας τόπος στον οποίο οι στρεβλώσεις και οι αδικίες, στις δεκαετίες που πέρασαν, αντί να αμβλυνθούν, γιγαντώθηκαν με αποκορύφωμα την οικονομική κρίση του 2010, που μεταξύ πολλών άλλων, ήταν και η βασική αιτία για την αλλαγή στο αρχικό πλάνο μετεγκατάστασης της ΔΕΘ στη Σίνδο. Όλες τις προηγούμενες δεκαετίες λοιπόν, το αναπτυξιακό μοντέλο που ακολουθήθηκε στη Θεσσαλονίκη οδήγησε στην απόλυτη ανισορροπία μεταξύ κέντρου - ανατολικής Θεσσαλονίκης και δυτικής Θεσσαλονίκης. Ως διοίκηση της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, από την πρώτη στιγμή, ούτε ανεχτήκαμε, ούτε πολύ περισσότερο συμβιβαστήκαμε με αυτή την κατάσταση. Για εμάς δεν υπάρχουν πολίτες β’ κατηγορίας. Γι’ αυτό και σήμερα, στη δυτική Θεσσαλονίκη, η Περιφέρεια Κεντρι-

6

Απόστολος Τζιτζικώστας Περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας

Βάζουμε οριστικό τέλος στην αναπτυξιακή ανισορροπία στη δυτική Θεσσαλονίκη

κής Μακεδονίας υλοποιεί το μεγαλύτερο αναπτυξιακό πρόγραμμα που έχει εφαρμοστεί ποτέ, το οποίο περιλαμβάνει παρεμβάσεις, δράσεις και έργα σε όλους τους τομείς, από τις υποδομές και τις υπηρεσίες μέχρι το περιβάλλον και τον αστικό ιστό, όπως μεταξύ πολλών άλλων: τη δημιουργία του νέου κτιρίου υπηρεσιών της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας στη δυτική Θεσσαλονίκη, του μεγαλύτερου βιοκλιματικού κτιρίου της βόρειας Ελλάδας, τη νέα Δυτική Είσοδο της Θεσσαλονίκης και τον Ανισόπεδο Κόμβο Κ16, τα έργα αποκατάστασης και ανάπλασης στο δυτικό μέτωπο του Θερμαϊκού σε έκταση 6.000 στρεμμάτων, το Μητροπολιτικό Πάρκο Παύλου Μελά, τα δεκάδες έργα πρασίνου, το νέο έργο ανάπλασης των τειχών σε ολόκληρο το μήκος της οδού Επταπυργίου, τις δράσεις απομάκρυνσης επικίνδυνων αποβλήτων, τη διαπλάτυνση της οδού Λαγκαδά και τα έργα στη Μοναστηρίου, τον νέο σύγχρονο αυτοκινητόδρομο Θεσσαλονίκης Έδεσσας που μπαίνει σε τροχιά υλοποίησης, τα νέα σχολεία στους Δήμους της δυτικής Θεσσαλονίκης και πολλά άλλα.

Στα δυτικά οι κάτοικοι εκφράζουν ανησυχίες για τη ρύπανση που προκαλούν μεγάλες βιομηχανίες και φαίνεται να έχουν ένα έλλειμμα εμπιστοσύνης στους ελεγκτικούς μηχανισμούς. Πώς μπορούν οι πολίτες να είναι σίγουροι για τον αέρα που αναπνέουν; Τι κάνει η Περιφέρεια γι’ αυτό; Οι αναφορές και οι εξαγγελίες για την αντιμετώπιση της ρύπανσης στη δυτική Θεσσαλονίκη, πηγαίνουν πολύ πίσω, σχεδόν τέσσερις δεκαετίες. Δυστυχώς όμως, μέσα σε αυτά τα σαράντα χρόνια, πολλά ειπώθηκαν και λίγα έγιναν, γεγονός που ενέτεινε το έλλειμμα εμπιστοσύνης. Εμείς ως διοίκηση της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, από την πρώτη στιγμή χτίζουμε μία νέα σχέση εμπιστοσύνης με τους συμπολίτες μας που κατοικούν στη δυτική Θεσσαλονίκη, με έργα, δράσεις, αλλά και «αλήθειες». Άλλωστε, είμαστε ο πρώτος και μοναδικός φορέας που ανέλαβε την πολιτική πρωτοβουλία και έδωσε απαντήσεις για τη δυσοσμία στη δυτική Θεσσαλονίκη και πλέον το αρμόδιο υπουργείο σε συνεργασία με όλους τους φορείς μπορεί να τρέ-

ξει τα έργα που θα δώσουν οριστική λύση. Παράλληλα, ξεκινήσαμε τις εργασίες αποκατάστασης και εξυγίανσης του Δυτικού Μετώπου του Θερμαϊκού σε έκταση μεγαλύτερη από 6.000 στρέμματα, δίνοντας ένα τέλος στην περιβαλλοντική υποβάθμιση δεκαετιών και προστατεύοντας την υγεία των συμπολιτών μας. Προχωράμε λοιπόν, στις εργασίες εξυγίανσης των εδαφών από τις εκβολές του Γαλλικού ποταμού, μέχρι την περιοχή των παλιών βυρσοδεψείων, οι οποίες περιλαμβάνουν και τη Λιμνοθάλασσα του Καλοχωρίου, όπως και το ρέμα και τις εκβολές του ρέματος του Δενδροποτάμου. Επίσης, συγχρηματοδοτούμε με την ΕΥΑΘ τη σύνδεση του αποχετευτικού δικτύου του Δενδροποτάμου και περιοχών της δυτικής Θεσσαλονίκης με τον βιολογικό καθαρισμό στη Σίνδο. Παράλληλα, εγκαταστήσαμε δύο ακόμα Σταθμούς Παρακολούθησης Αερίων Ρύπων, στο νέο Κτίριο Υπηρεσιών της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και στην οδό Λαγκαδά, στη Σταυρούπολη, και πλέον έχουμε 9 Σταθμούς στο Δίκτυο της Περιφέρειάς μας. Με όλα αυτά έργα, βάζουμε τέλος στην υποβάθμιση της ποιότητας ζωής χιλιάδων συμπολιτών και χτίζουμε μία νέα σχέση εμπιστοσύνης.

Ένα ακόμη παράπονο που εκφράζεται είναι ότι στο σχέδιο ενοποίησης του παραλιακού μετώπου η «ζυγαριά» γέρνει και πάλι προς τα ανατολικά, ενώ στα δυτικά αποκλείστηκε το μεγαλύτερο μέρος του εθνικού πάρκου. Θα κάνετε κάτι για να αναδείξετε και το εθνικό πάρκο; Με το έργο της ενοποίησης και αξιοποίησης του Παραλιακού Μετώπου, που οραματίστηκε, σχεδίασε και θα υλοποιήσει η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, για πρώτη φορά βάζουμε στο επίκεντρο του σχεδιασμού την παραμελημένη, τις προηγούμενες δεκαετίες, δυτική Θεσσαλονίκη. Στα δυτικά, λοιπόν, θα εφαρμόσουμε τη μελέτη που εκπόνησε το Ελληνικό Κέντρο Βιότοπων - Υγρότοπων, η οποία προβλέπει τη δημιουργία ενός μεγάλου πάρκου στη λιμνοθάλασσα του Καλοχωρίου. Προβλέπεται επίσης αλιευτικό καταφύγιο και δημιουργία διαδρομής πεζών και ποδηλάτων από την περιοχή της λιμνοθάλασσας έως και το Δενδροπόταμο. Το σχέδιο περιλαμβάνει επίσης, την

στη Σοφία

ανάπλαση της κοίτης του Δενδροποτάμου, που θεωρείται και η αρχή της πορείας του Δυτικού Τόξου προς τα στρατόπεδα Μεγάλου Αλεξάνδρου, Παπακυριαζή, Παύλου Μελά, Στρεμπενιώτη, το Επταπύργιο και τους Κήπους του Πασά. Περιλαμβάνει επίσης, όπως σας είπα, την εξυγίανση και ανάπλαση της περιοχής του Δενδροποτάμου και των βυρσοδεψείων, με συνέχιση της διαδρομής για πεζούς και ποδηλάτες ως την οδό της 26ης Οκτωβρίου. Επίσης, προβλέπεται η δημιουργία Μητροπολιτικού Δυτικού Πάρκου στο χώρο του παλιού εμπορευματικού σταθμού, καθώς και περιπατητικού άξονα από το νέο Μουσείο Ολοκαυτώματος έως την Πλατεία Ελευθερίας. Θέλω να υπογραμμίσω ότι στόχος μας είναι να δημιουργήσουμε στη δυτική Θεσσαλονίκη αστικές υποδομές ιδιαίτερα υψηλής αξίας, συνεχίζοντας να αποκαθιστούμε τις αδικίες που έχουν υποστεί οι συμπολίτες μας για δεκαετίες.

Οι δυτικές συνοικίες είναι πυκνοδομημένες, χωρίς πολλούς ανοικτούς δημόσιους χώρους και με τη χαμηλότερη αναλογία πρασίνου. Αρκεί το μητροπολιτικό πάρκο Παύλου Μελά; Τι κάνετε για τις γειτονιές; Και επίσης, αναφερθήκατε στο πάρκο μνήμης στη δυτική είσοδο: Μήπως είναι ένα σχέδιο επί χάρτου; Το Μητροπολιτικό Πάρκο Παύλου Μελά, θα αποτελέσει το μεγαλύτερο δημόσιο χώρο πρασίνου, όχι μόνο της δυτικής Θεσσαλονίκης, αλλά και έναν από τους μεγαλύτερους της νοτιανατολικής Ευρώπης. Οι εργασίες της πρώτης φάσης έχουν ξεκινήσει και χρηματοδοτούνται εξ’ ολοκλήρου από την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας. Δεν είναι όμως αυτό, το μοναδικό έργο που χρηματοδοτούμε στη δυτική Θεσσαλονίκη. Αυτή τη στιγμή, βρίσκονται σε εξέλιξη δεκάδες έργα αναπλάσεων και δημιουργίας δημόσιων χώρων πρασίνου στους Δήμους και τις γειτονιές της δυτικής Θεσσαλονίκης, που χρηματοδοτούμε, μέσα από τη στρατηγική μας για τη βιώσιμη ανάπτυξη, όπως στους δήμους Αμπελοκήπων-Μενεμένης, Κορδελιού-Ευόσμου, Νεάπολης-Συκεών, Παύλου Μέλα και στο Καλοχώρι στο δήμο Δέλτα. Είναι έργα που δεν αλλάζουν μόνο την εικόνα, αλλά την ίδια την καθημερινότητα και την ποιότητα ζωής των συμπολιτών

μας. Όσον αφορά το πάρκο μνήμης, το οποίο θεωρώ ιδιαίτερα σημαντικό, όπως και το Μουσείο Ολοκαυτώματος, στη δημιουργία του οποίου συνδράμει η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, έχουμε εντάξει το έργο στο Ειδικό Χωρικό Σχέδιο του Παραλιακού Μετώπου, προβλέποντας τη δημιουργία Μητροπολιτικού Πάρκου. Δίνουμε λοιπόν, έμφαση και σε αυτό το έργο και ουσιαστικά κινητοποιούμε τους συναρμόδιους φορείς, την Πολιτεία, το Δήμο και την ΤΡΑΙΝΟΣΕ για να μπει το έργο σε ράγες υλοποίησης.

Η Περιφέρεια παρέδωσε τον Κ16 το 2017 αλλά φτάσαμε στο 2022 και ο κυκλοφοριακός φόρτος παραμένει σημαντικό πρόβλημα στην περιοχή. Πότε θα επιλυθεί; Είμαστε πλέον στην τελική ευθεία καθώς, σύμφωνα με τη σύμβαση που έχουμε υπογράψει για τα συμπληρωματικά έργα, οι σχετικές εργασίες ολοκληρώνονται τον Μάρτιο του 2023, δηλαδή σε περίπου εννέα μήνες από σήμερα. Οι εργασίες που εκτελούνται, σε συνδυασμό με το έργο του νέου Ανισόπεδου Κόμβου Κ16 που έχει ολοκληρωθεί, δηλαδή συνολικά η νέα δυτική είσοδος της Θεσσαλονίκης, είναι ένα έργο εξαιρετικά σημαντικό, καθώς αναβαθμίζει, πέρα από τις μετακινήσεις και την ευρύτερη περιοχή. Έχουν ήδη φανεί τα πρώτα δείγματα, από τις παρεμβάσεις που ολοκληρώσαμε στο οδικό δίκτυο της ευρύτερης περιοχής του Καλοχωρίου. Κοιτάξτε, το έργο μπορεί να μην έχει σημαντικές τεχνικές δυσκολίες, είχε ωστόσο άλλα μεγάλα ζητήματα, καθώς έπρεπε να υπάρξει συντονισμός με όλους τους φορείς των Οργανισμών Κοινής Ωφέλειας, όπως τη ΔΕΗ και την ΕΥΑΘ, αλλά και τις εταιρείες κινητής τηλεφωνίας, οι οποίες έπρεπε να μετακινήσουν τα δίκτυα τους, ώστε να μπορέσουμε να εκτελέσουμε τις εργασίες. Το έργο είναι εντός χρονοδιαγράμματος και το 2023 θα έχουμε τη χαρά να το παραδώσουμε στους συμπολίτες μας. Πώς προχωρά το έργο της διαπλάτυνσης της οδού Λαγκαδα; Το «ορφανό» χιλιόμετρο της οδού Λαγκαδά, που εκτείνεται από την οδό Αγίων Πάντων μέχρι τον κόμβο του πρώην στρατοπέδου Παύλου Μελά, το οποίο κακώς είχε μείνει εκτός διαπλάτυνσης όταν είχαν

Χριστοφορίδου

«Για την Περιφέρεια αποτελεί απόλυτη προτεραιότητα η επέκταση του Μετρό προς τη δυτική Θεσσαλονίκη» Ακόμα και σήμερα δεν υπάρχει ένας σαφής σχεδιασμός, μία χάραξη, για την επέκταση του Μετρό στις πυκνοκατοικημένες δυτικές συνοικίες, όπου ζουν κυρίως άνθρωποι της εργατικής τάξης που το έχουν περισσότερο ανάγκη. Αν και δεν είναι της δικής σας αρμοδιότητας θα ήθελα ένα σχόλιο. Η κατασκευή του Μετρό της Θεσσαλονίκης έχει αναχθεί, όχι αδίκως, στο σημαντικότερο πρόβλημα του πολεοδομικού συγκροτήματος έχοντας δημιουργήσει σειρά προβλημάτων τόσο στον δήμο Θεσσαλονίκης, όσο και σε όλους τους όμορους Δήμους. Πλέον, αναμένουμε την ολοκλήρωση του έργου το 2023. Ταυτόχρονα αποτελεί διαχρονικό αίτημά μας, η επέκταση του Μετρό στη δυτική Θεσσαλονίκη, ένα αίτημα το οποίο επαναλάβαμε και προς τη διοίκηση της Αττικό Μετρό και στην κυβέρνηση. Και αυτό που γνωρίζω είναι ότι η Αττικό Μετρό ολοκληρώνει τη μελέτη ανάπτυξης του Μετρό Θεσσαλονίκης, από την οποία αναμένεται να αντληθούν στοιχεία ώστε να καθοριστεί τόσο η χάραξη, όσο και η χωροθέτηση των σταθμών. Για την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας λοιπόν, αποτελεί απόλυτη προτεραιότητα η επέκταση του Μετρό προς τη δυτική Θεσσαλονίκη. Άλλωστε η εμπειρία έχει δείξει ότι η ύπαρξη αξιόπιστων Μέσων Μαζικής Μεταφοράς διευκολύνει τις καθημερινές μετακινήσεις των πολιτών, συμβάλλει καθοριστικά στη μείωση του κυκλοφοριακού προβλήματος, «φρενάρει» την παράνομη στάθμευση και προωθεί τη Βιώσιμη Αστική Κινητικότητα, που είναι οι στόχοι της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας. Πιστεύω ότι σύντομα η κυβέρνηση θα έχει ευχάριστα νέα για την επέκταση του μετρό προς τα δυτικά.

εκτελεστεί οι σχετικές εργασίες πριν από περίπου 15 χρόνια, αποτελεί μία μεγάλη εκκρεμότητα στη σημαντικότερη οδική αρτηρία της δυτικής Θεσσαλονίκης. Φροντίσαμε λοιπόν και υπογράψαμε τη σύμβαση για τη μελέτη διαπλάτυνσης του συγκεκριμένου τμήματος, με την εκπόνηση της οποίας ανοίγει ο δρόμος για την οριστική επίλυση του θέματος. Η μελέτη εκπονείται σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα και αναμένεται να ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του έτους. Αμέσως μετά θα χρηματοδοτήσουμε το έργο μέσω του ΕΣΠΑ, κλείνοντας οριστικά αυτή την «πληγή».

Ποιο θεωρείτε το μεγαλύτερο αναπτυξιακό έργο στο οποίο υλοποιεί ή σχεδιάζει αυτό το διάστημα η Περιφέρεια; Πώς οραματίζεστε να είναι η περιοχή στο τέλος της δεκαετίας;

Θα επαναλάβω αυτό που σας είπα και προηγουμένως, ότι η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας υλοποιεί το μεγαλύτερο αναπτυξιακό πρόγραμμα που έχει εφαρμοστεί ποτέ στη δυτική Θεσσαλονίκη, το οποίο περιλαμβάνει παρεμβάσεις, δράσεις και έργα σε όλους τους τομείς. Έχουμε δηλαδή ένα πλέγμα αναπτυξιακών έργων σε ολόκληρη τη δυτική Θεσσαλονίκη, σε όλους τους τομείς, στις υποδομές, στο περιβάλλον, στις γειτονιές, στους δημόσιους χώρους πρασίνου, το οποίο σας ανέλυσα διεξοδικά προηγουμένως. Βάζουμε οριστικό τέλος στην αναπτυξιακή απομόνωση και ανισορροπία στη δυτική Θεσσαλονίκη, η οποία αποτελεί τον κορμό του οράματός μας για τη Μακεδονία του 2030, μία Περιφέρεια σύγχρονη, έξυπνη, πράσινη και ανθρώπινη.

7

Έρευνα Στάσεων & Απόψεων των πολιτών της δυτικής Θεσσαλονίκης

Επιμέλεια - παρουσίαση:

Νίκος Ηλιάδης

Συγκοινωνίες, περιβάλλον και ελεύθεροι χώροι τα «αγκάθια» για τους κατοίκους της περιοχής Η καλή μεριά της πόλης, εξ ου και το όνομα «Καλαμαριά» βρίσκεται στο ανατολικό άκρο του πολεοδομικού συγκροτήματος. Σε αντιδιαστολή, το δυτικό άκρο της Θεσσαλονίκης, θα ήταν ασφαλώς υπερβολικό να χαρακτηριστεί ως η «κακή πλευρά της πόλης», ωστόσο είναι κοινό μυστικό πως είναι το πλέον υποβαθμισμένο τμήμα της. Αυτό το γνωρίζουν καλύτερα απ’ όλους οι κάτοικοι της δυτικής Θεσσαλονίκης. Εκείνοι οι οποίοι ζουν στους δήμους Κορδελιού-Ευόσμου, Αμπελοκήπων-Μενεμένης, Παύλου Μελά,

Νεάπολης-Συκεών, Δέλτα (Δημοτική Ενότητα Εχεδώρου) και Ωραιοκάστρου (Δημοτική Ενότητα Ωραιοκάστρου). Εν τούτοις, σχεδόν οκτώ στους δέκα κατοίκους αυτών των δήμων δηλώνουν ότι τους αρέσει η ζωή στην περιοχή τους. Πάντως και οι ίδιοι θεωρούν ότι η περιοχή τους είναι περισσότερο υποβαθμισμένη σε σχέση με το υπόλοιπο πολεοδομικό συγκρότημα, κυρίως σε ό,τι αφορά τις συγκοινωνίες, το περιβάλλον και τους ελεύθερους χώρους. Η κατάσταση αυτή, σε συνδυασμό με τη δυσαρέσκεια την οποία

εκφράζουν για όσα (δεν) έκανε η κυβέρνηση για τη δυτική Θεσσαλονίκη, τους οδηγεί να εμπιστεύονται περισσότερο τους δήμους και τις υπηρεσίες τους. Αυτά είναι μερικά από τα πλέον ενδιαφέροντα ευρήματα της έρευνας η οποία δημοσιεύεται σήμερα στη «Μακεδονία της Κυριακής» και πραγματοποιήθηκε για λογαριασμό της Μακεδονία - Ενημέρωση ΑΕ και της Populus (Mονάδα Ερευνών και Αναλύσεων της εταιρείας συμβούλων I.D.S. ΕΠΕ). Την έρευνα διεξήγαγε η Palmos Analysis.

Τους αρέσει στα δυτικά Στους κατοίκους της δυτικής Θεσσαλονίκης τους αρέσει που ζουν σε αυτήν την περιοχή. Συγκεκριμένα, στο ερώτημα: «Γενικά μιλώντας, σας αρέσει η ζωή στην περιοχή σας;», το 78% απαντά «ναι και μάλλον ναι» και το 22% «όχι και μάλλον όχι». Η ζωή στη δυτική Θεσσαλονίκη αρέσει περισσότερο στις γυναίκες (81%), σε όσους κατοικούν στους δήμους Νεάπολης-Συκεών και Παύλου Μελά (82%), στους άνω των 65 ετών (83%), σε όσους διαθέτουν υψηλότερο οικογενειακό εισόδημα (86% σε όσους έχουν μηνιαίο εισόδημα μεταξύ 1.501 και 2.000 ευρώ) και σε όσους έχουν ψηφίσει Ελληνική Λύση. Εξηγώντας τους λόγους για του οποίους επέλεξαν να ζήσουν στη δυτική Θεσσαλονίκη, σχεδόν επτά στους δέκα (ποσοστό 68%) επικαλούνται ως λόγο την οικογενειακή περιουσία και παράδοση (μεγαλύτερο ποσοστό, 73% στο δήμο Νεάπολης-Συκεών). Σημαντικό ρόλο παίζει επίσης για το 14% των ερωτηθέντων το χαμηλό κόστος ζωής (φθηνότερα ενοίκια, τιμές προϊόντων και υπηρεσιών κ.λπ.) (23% στο δήμο Αμπελοκήπων-Μενεμένης). Βασικό κριτήριο για το 12% είναι η εγγύτητα στο χώρο δουλειάς (18% στο δήμο Αμπελοκήπων-Μενεμένης), καθώς και το φυσικό περιβάλλον (15% στο δήμο Νεάπολης-Συκεών). Η οικογενειακή περιουσία και παράδοση είναι ο βασικός λόγος που επικαλούνται οι ψηφοφόροι όλων των κομμάτων, ενώ

TAYTOTHTA ΕΡΕΥΝΑΣ Εντολέας: POPULUS (ΜΟΝΑΔΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΕΩΝ IDS E.Π.Ε.) & ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ Α.Ε. Διεξαγωγή: PALMOS ANALYSIS (Αρ. Μητρώου ΕΣΡ: 11) Περίοδος: 30 Μαΐου - 09 Ιουνίου 2022 Περιοχή έρευνας: Δυτική Θεσσαλονίκη (Δήμοι: Νεάπολης - Συκεών, Κορδελιού - Ευόσμου, Παύλου Μελά, Αμπελοκήπων - Μενεμένης, Δέλτα (Δ.Ε. Εχεδώρου), Ωραιοκάστρου (Δ.Ε. Ωραιοκάστρου) Δείγμα: 1.066 άνδρες & γυναίκες, άνω τω ν 17 ετών Μέθοδος: Στρωματοποιημένη δειγματοληψία με χρήση ελάχιστων ποσοστώσεων ανά Δήμο (Νεάπολης - Συκεών, Κορδελιού - Ευόσμου, Παύλου Μελά, Αμπελοκήπων - Μενεμένης) και Δ.Ε. των Δήμων Ωραιοκάστρου και Δέλτα, Τηλεφωνικές συνεντεύξεις με σύστημα CATI και Online ερωτηματολόγια μέσω δομημένων πιστοποιημένων online panels με σύστημα CAWI Σταθμίσεις: Το δείγμα σταθμίστηκε εκ των υστέρων ως προς το φύλο, την ηλικία, το Δήμο και την ψήφο των ερωτώμενων στις Βουλευτικής Εκλογές 2019. Τυπικό σφάλμα: Μέγιστο στατιστικό σφάλμα ±3,0% με διάστημα εμπιστοσύνης 95%

ως δεύτερο λόγο δηλώνουν, οι της ΝΔ και της Ελληνικής Λύσης την εγγύτητα στην εργασία και οι του ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, ΚΚΕ και ΜέΡΑ25, το χαμηλότερο κόστος ζωής. Σχεδόν μοιρασμένοι εμφανίζονται οι κάτοικοι της δυτικής Θεσ-

σαλονίκης όταν ερωτώνται για τις συνθήκες ζωής τα τελευταία δέκα χρόνια. Το 48% θεωρεί ότι «βελτιώθηκαν και μάλλον βελτιώθηκαν», ενώ το 42% πιστεύει πως «χειροτέρεψαν και μάλλον χειροτέρεψαν». Πιο θετική εικόνα έχουν οι κάτοικοι του δήμου

Νεάπολης-Συκεών (54%), οι ηλικίας 25 έως 34 ετών (65%), οι ψηφοφόροι της ΝΔ (49%). Πιο αρνητική εικόνα έχουν οι κάτοικοι του δήμου Αμπελοκήπων-Μενεμένης (47%), οι άνω των 65 ετών (52%), οι ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ (42%).

Γράφει

Πασχάλης - Αλέξανδρος Τεμεκενίδης Διευθυντής Ερευνών Palmos Analysis (temekenidis@palmosanalysis.gr)

Δυτική Θεσσαλονίκη: αίσθημα υποβάθμισης, σημαντικά προβλήματα, εμπιστοσύνη στους Δήμους Η δυτική Θεσσαλονίκη, η περιοχή όπου κατοικεί πάνω από το 40% του πληθυσμού του ευρύτερου Πολεοδομικού Συγκροτήματος Θεσσαλονίκης, είναι το επίκεντρο της μεγάλης έρευνας, η οποία δημοσιεύεται σήμερα στη «ΜτΚ» και πραγματοποιήθηκε για λογαριασμό της Μακεδονία - Ενημέρωση ΑΕ και της Populus (Mονάδα Ερευνών και Αναλύσεων της εταιρείας συμβούλων I.D.S. ΕΠΕ). Την έρευνα διεξήγαγε η Palmos Analysis. Η δυτική Θεσσαλονίκη δεν αποτελεί, ωστόσο, μία περιοχή με ενιαία δημογραφικά, οικιστικά και περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά: περιλαμβάνει περιοχές με πυκνή δόμηση, περιοχές με σημαντική βιομηχανική δραστηριότητα, αλλά και οικισμούς με πολυτελείς και ακριβές κατοικίες. Παράλληλα, συγκεντρώνει αυξημένο ποσοστό νέων και μεσαίων ηλικιών και εργαζομένων στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα και νοικοκυριά χαμηλών και μεσαίων εισοδημάτων. Η μεγάλη πλειοψηφία των κατοίκων στη δυτική Θεσσαλονίκη (περίπου 8 στους 10) δηλώνουν ικανοποιημένοι από την ποιότητα ζωής στην περιοχή τους. Άλλωστε, 7 στους 10 γεννηθήκαν ή/και μεγάλωσαν εκεί, εκεί είναι η πατρική τους εστία, οι αναμνήσεις των παιδικών τους χρόνων, οι φίλοι και οι συγγενείς τους. Ωστόσο, ένα καθόλου ευκαταφρόνητο 22% δηλώνουν μη ικανοποιημένοι από την ποιότητα ζωής στην περιοχή τους (με το υψηλότερο ποσοστό να καταγράφεται στο δήμο Αμπελοκήπων-Μενεμένης), ενώ η πλειοψηφία των ερωτηθέντων θεωρούν την περιοχή τους υποβαθμισμένη σε σχέση με το σύνολο του Πολεοδομικού Συγκροτήματος Θεσσαλονίκης (με την εξαίρεση του δήμου Νεάπολης–Συκεών και το υψηλότερο ποσοστό να εμφανίζεται πάλι στο δήμο Αμπελοκήπων-Μενεμένης). Παράλληλα, περίπου 1 στους 4 δηλώνουν ότι επέλεξαν να ζουν στη δυτική Θεσσαλονίκη για λόγους που σχετίζονται με χαμηλότερο κόστος ζωής (14%) και με

εγγύτητα στην εργασία (12%), ποσοστά που εμφανίζονται ιδιαίτερα αυξημένα στους δήμους Κορδελιού-Ευόσμου και Αμπελοκήπων-Μενεμένης. Μία πεντάδα προβλημάτων αναδεικνύονται, ως κορυφαία, στην τοπική ατζέντα με βάση τις απαντήσεις των κατοίκων: κορυφαίο πρόβλημα για τους κατοίκους η κατάσταση των αστικών συγκοινωνιών, ενώ ακολουθούν, κατά σειρά, το πράσινο και οι ελεύθεροι χώροι, η καθαριότητα, το οδικό δίκτυο και η κατάσταση των δρόμων, καθώς και τα ζητήματα δημόσιας ασφάλειας και εγκληματικότητας. Τοπικά, οι διαφοροποιήσεις είναι σημαντικές: στο δήμο Αμπελοκήπων-Μενεμένης κορυφαίο ζήτημα είναι η εγκληματικότητα και η δημόσια ασφάλεια, ενώ στο δήμο Κορδελιού–Εύοσμου τα περιβαλλοντικά θέματα και τα θέματα πρασίνου και ελεύθερων χώρων εμφανίζονται πολύ πιο έντονα, οι δε συγκοινωνίες απασχολούν σε μεγαλύτερο βαθμό τους κατοίκους στο δήμο Παύλου Μελά. Είναι πάντως χαρακτηριστικό για την κακή εικόνα που επικρατεί σχετικά με τις αστικές συγκοινωνίες, ότι 6 στους 10 θεωρούν ότι η κατάσταση τα τελευταία 2-3 χρόνια έχει παραμείνει στάσιμη ή έχει επιδεινωθεί, και λιγότεροι από 3 στους 10 περίπου εκτιμούν ότι η κατάσταση έχει βελτιωθεί. Πρέπει, επίσης, να επισημανθεί η μέτρια προς κακή αξιολόγηση των πολιτών για την ποιότητα της ατμόσφαιρας στην περιοχή τους (από περίπου 7 στους 10), με αρνητικό πρωταγωνιστή την περιοχή του δήμου Κορδελιού–Ευόσμου, όπου οι αντίστοιχες κρίσεις φτάνουν αθροιστικά στο 90%, προφανώς λόγω και της λειτουργίας στην ευρύτερη περιοχή σημαντικών ρυπογόνων βιομηχανικών μονάδων. Η επέκταση του Μετρό και η αξιοποίηση των στρατοπέδων επιλέγονται σχεδόν καθολικά από τους ερωτηθέντες ως τα πλέον σημαντικά για τη δυτική Θεσσαλονίκη έργα. Μόλις το 4% αξιολογούν, ως σημαντικότερο έργο για τη δυτική Θεσσαλονίκη, τη μεταφορά

του Εκθεσιακού Κέντρου της ΔΕΘ στα δυτικά της πόλης. Ψήφο εμπιστοσύνης δίνουν οι κάτοικοι της δυτικής Θεσσαλονίκης στον Α’ Βαθμό Τοπικής Αυτοδιοίκησης (δηλαδή στους Δήμους τους) για τη διαχείριση ενός ολοκληρωμένου Σχεδίου Ανάπτυξης για τη δυτική Θεσσαλονίκη, έναντι της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, της κυβέρνησης ή ενός ειδικού φορέα για το σκοπό αυτό. Επιπρόσθετα, η ιδέα καθιέρωσης Μητροπολιτικής Διοίκησης που θα περιελάμβανε όλους τους Δήμους της δυτικής Θεσσαλονίκης δεν φαίνεται να «περπατάει» στους κατοίκους της περιοχής: το 54% θεωρούν ότι μία τέτοια λύση δεν θα ήταν πιο αποτελεσματική από τους υφιστάμενους Δήμους, έναντι 35% που δηλώνει το αντίθετο. Παράλληλα, οι Δήμοι της περιοχής κερδίζουν τη θετική γνώμη των δημοτών τους για τις κοινωνικές υπηρεσίες που παρέχουν και οι οποίες θεωρούνται σημαντικές για τη ζωή τους (από το 78% των ερωτηθέντων): το 63% αξιολογούν θετικά τις υπηρεσίες αυτές στην περιοχή τους (με «πρωταθλητή» το δήμο Νεάπολης–Συκεών, όπου οι θετικές κρίσεις φτάνουν το 78%). Στον αντίποδα, η ικανοποίηση από το έργο της κυβέρνησης για την περιοχή είναι μικρή: μόλις το 23% δηλώνουν ικανοποιημένοι. Συμπερασματικά, οι κάτοικοι της δυτικής Θεσσαλονίκης εμφανίζονται ικανοποιημένοι μεν από την ποιότητα της ζωής τους στην περιοχή, ωστόσο, εξακολουθούν να νιώθουν –σε σημαντικό βαθμό– ότι η περιοχή τους είναι υποβαθμισμένη και παραμελημένη από την Κεντρική Διοίκηση, με έντονες τις αναφορές στα περιβαλλοντικά προβλήματα και τα προβλήματα των δημόσιων συγκοινωνιών στην περιοχή τους. Εμφανίζουν όμως σημαντικό «δέσιμο» με τους Δήμους τους, τους οποίους φαίνεται να εμπιστεύονται περισσότερο για τη διαχείριση των τοπικών ζητημάτων και της καθημερινότητάς τους, σε σχέση με τις υψηλότερες διοικητικές βαθμίδες.

Γυρίστε σελίδα

9 ➔

Έρευνα Στάσεων & Απόψεων των πολιτών της δυτικής Θεσσαλονίκης

Καλύτερα ή χειρότερα από την υπόλοιπη Θεσσαλονίκη;

Σ

υγκρίνοντας την περιοχή τους με το σύνολο του πολεοδομικού συγκροτήματος οι κάτοικοι της δυτικής Θεσσαλονίκης πιστεύουν σε ποσοστό 39% ότι είναι περισσότερο υποβαθμισμένη (αυτό πιστεύει το 49% των κατοίκων του δήμου Αμπελοκήπων-Μενεμένης, το 56% των ατόμων ηλικίας 55 έως 64, το 42% των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ). Το 36% θεωρεί ότι η δυτική Θεσσαλονίκη βρίσκεται στο ίδιο επίπεδο με το υπόλοιπο πολεοδομικό συγκρότημα (το 47% στο δήμο Νεάπολης-Συκεών, το 54% των ατόμων ηλικίας 17 έως 24, το 45% του ΜέΡΑ25), ενώ ένας στους τέσσερις, ποσοστό 25% θεωρούν ότι η περιοχή τους είναι αναβαθμισμένη σε σχέση με την υπόλοιπη Θεσσαλονίκη (το 30% του δήμου Νεάπολης-Συκεών, το 29% των ατόμων ηλικίας 45 έως 54, το 35% των ψηφοφόρων της Ελληνικής Λύσης).

Πληγή οι αστικές συγκοινωνίες

Τι είναι, όμως, εκείνο που ενοχλεί περισσότερο τους κατοίκους της δυτικής Θεσσαλονίκης και θα ήθελαν να το αλλάξουν; Συγκεκριμένα, στο ερώτημα: «Αν μπορούσατε να βελτιώσετε κάτι ειδικά στην περιοχή που ζείτε, ποιο θα διαλέγατε;» το 28% δηλώνει πως θα ήθελε να αλλάξει την κατάσταση που επικρατεί στις αστικές συγκοινωνίες. Είναι πολύ λογικό καθώς η περιοχή αυτή καταγράφει μεγάλο αριθμό μετακινήσεων, ενώ πολλοί οι οποίοι θέλουν να μετακινηθούν ως το κέντρο της πόλης ή και ανατολικότερα, είναι υποχρεωμένοι να πάρουν τουλάχιστον δύο λεωφορεία. Επιπλέον, τα λεωφορεία του ΟΑΣΘ στις γραμμές των δυτικών συνοικιών είναι από τα παλαιότερα. Πέραν της αστικής συγκοινωνίας, το 24% θα ήθελε να αλλάξει το πράσινο και τους ελεύθερους χώρους, το 21% την καθαριότητα, το 20% το οδικό δίκτυο και την κατάσταση των δρόμων, το 19% τη δη-

μόσια ασφάλεια, το 10% τη ρύπανση του περιβάλλοντος, το 8% τα σχολεία και τους παιδικούς σταθμούς, το 7% τις υπηρεσίες υγείας/περίθαλψης και το 5% την εξυπηρέτηση του πολίτη από τις δημόσιες και δημοτικές επιχειρήσεις. Ανά δήμο, οι κάτοικοι του Κορδελιού-Ευόσμου θα ήθελαν να αλλάξουν τις αστικές συγκοινωνίες (32%) και το πράσινο (30%), το ίδιο και οι κάτοικοι του Παύλου Μελά (38% και 28%, αντίστοιχα), οι του Νεάπολης-Συκεών τις αστικές συγκοινωνίες (29%) και το οδικό δίκτυο (21%) και του Αμπελοκήπων-Μενεμένης τη δημόσια ασφάλεια (28%) και το πράσινο (21%). Τα άτομα ηλικίας 17 έως 34 ετών θα ήθελαν να αλλάξουν τις αστικές συγκοινωνίες, 35 έως 44 να αλλάξουν το πράσινο και τους ελεύθερους χώρους και οι άνω των 65 την καθαριότητα. Οι αστικές συγκοινωνίες είναι μεγαλύτερο πρόβλημα για τους φοιτητές (50%), τους εργαζόμενους πλήρους απασχόλησης (27%) και μερικής απασχόλησης (38%), όσους/ες ασχολούνται με οικοκυρικά (34%) και τους ανέργους (26%), ενώ το πράσινο και οι ελεύθεροι χώροι ενοχλεί περισσότερο τους ελεύθερους επαγγελματίες (28%) και η καθαριότητα τους συνταξιούχους (26%). Δεδομένου ότι οι αστικές συγκοινωνίες αναδείχθηκαν ως το μεγαλύτερο πρόβλημα, οι κάτοικοι της δυτικής Θεσσαλονίκης κλήθηκαν να απαντήσουν στο ερώτημα πως έχει μεταβληθεί η κατάσταση στον τομέα αυτόν σε σχέση με πριν από 2-3 χρόνια. Οι απαντήσεις βρίσκονται σε μία σχετική ισορροπία καθώς το 30% πιστεύει ότι χειροτέρεψαν, άλλο 30% ότι είναι στο ίδιο επίπεδο, ενώ το 27% θεωρεί ότι βελτιώθηκαν. Μεγαλύτερη επιδείνωση στις αστικές συγκοινωνίες βλέπουν οι κάτοικοι των δήμων Κορδελιού-Ευόσμου και Αμπελοκήπων-Μενεμένης (34%), αλλά και οι ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ (34%) και του ΣΥΡΙΖΑ (30%). Μεγαλύτερη βελτίωση οι κάτοικοι Νεάπολης-Συκεών (25%) καθώς και οι ψηφοφόροι της Ελληνικής Λύσης (48%).

Το ότι οι αστικές συγκοινωνίες είναι προβληματικές τεκμαίρεται και από την απάντηση την οποία δίνουν οι κάτοικοι της δυτικής Θεσσαλονίκης στο ερώτημα: «Ποιο έργο υποδομής θεωρείτε ότι είναι το σημαντικότερο για τη δυτική Θεσσαλονίκη;». Σχεδόν ένας στους δύο, ποσοστό 46% απαντά η επέκταση του Μετρό. Είναι στην κορυφή των προτιμήσεων των κατοίκων όλων των δήμων με υψηλότερο ποσοστό (51%) στο δήμο Κορδελιού-Ευόσμου ο οποίος είναι και ο μεγαλύτερος σε πληθυσμό, άρα καταγράφει και περισσότερες μετακινήσεις με την αστική συγκοινωνία. Προβάλλεται επίσης ως αίτημα από όλους όσους βρίσκονται σε παραγωγική ηλικία, αλλά και μεταξύ των ψηφοφόρων όλων των κομμάτων, κυρίως αυτών της ΝΔ (52%) και της Ελληνικής Λύσης (53%). Το δεύτερο μεγαλύτερο πρόβλημα των δυτικών συνοικιών είναι η έλλειψη ελεύθερων χώρων γι' αυτό και σχεδόν ένας στους τρεις ερωτώμενους (ποσοστό 32%) θεωρεί ως δεύτερο σημαντικότερο έργο την αξιοποίηση των πρώην στρατοπέδων για τη δημιουργία πολυθεματικών πάρκων πολιτισμού

Θέλουν Μετρό

Σχεδόν ένας στους δύο, ποσοστό 46% απαντά η επέκταση του μετρό. Είναι στην κορυφή των προτιμήσεων των κατοίκων όλων των δήμων με υψηλότερο ποσοστό (51%) στο δήμο Κορδελιού-Ευόσμου ο οποίος είναι και ο μεγαλύτερος σε πληθυσμό, άρα καταγράφει και περισσότερες μετακινήσεις με την αστική συγκοινωνία

και αναψυχής. Το θέμα αυτό θέτουν με μεγαλύτερη ένταση οι κάτοικοι του δήμου Αμπελοκήπων Μενεμένης (38%) όπου υπάρχει και το πρώην στρατόπεδο «Μεγάλου Αλεξάνδρου»,

σχεδόν όλες οι ηλικιακές ομάδες με πρώτη τους άνω των 65 (36%), καθώς και οι ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ (48%). Αντιθέτως, οι κάτοικοι της δυτικής Θεσσαλονίκης δεν φαίνεται να πολυενδιαφέρονται για το έργο της διαπλάτυνσης της περιφερειακής, με την κατασκευή του λεγόμενου FlyOver για το οποίο ενδιαφέρεται μόνον το 7%. Είναι πολύ λογικό καθώς το έργο αφορά κυρίως διαμπερείς διελεύσεις και δεν επηρεάζει τόσο τις μετακινήσεις σε αυτές τις περιοχές οι οποίες εξυπηρετούνται κυρίως από την εσωτερική περιφερειακή. Επίσης, τους κατοίκους των δυτικών συνοικιών δεν φαίνεται να τους απασχολεί ιδιαίτερα το ενδεχόμενο μεταφοράς της ΔΕΘ στην περιοχή τους καθώς μόνον το 4% το δηλώνει ως αναγκαίο έργο. Κι αυτό ακούγεται λογικό αφού σε περίπτωση μεταφοράς της ΔΕΘ δυτικά, ως διαθέσιμος χώρος είναι αυτός πλησίον των πρώην ΤΕΙ, ο οποίος όμως απέχει από τους υπόλοιπους δήμους, με τους κατοίκους τους να μην πείθονται ότι κάτι τέτοιο θα έχει θετική επίδραση και στις δικές τους περιοχές. Γυρίστε σελίδα

➔

Έρευνα Στάσεων & Απόψεων των πολιτών της δυτικής Θεσσαλονίκης

Η ατμοσφαιρική ρύπανση

Έ

να από τα σημαντικότερα προβλήματα τα οποία αντιμετωπίζει η δυτική Θεσσαλονίκη είναι η ποιότητα της ατμόσφαιρας. Δεν είναι τυχαίο ότι σχεδόν εφτά στους δέκα τη χαρακτηρίζουν μέτρια (37%) έως κακή (32%) και μόλις το 31% την αξιολογεί θετικά (αρκετά καλή 25%, πολύ καλή 6%). Τα υψηλότερα ποσοστά δυσαρέσκειας για την ατμοσφαιρική ρύπανση καταγράφονται στο δήμο Κορδελιού-Ευόσμου (58% αρκετά κακή έως πολύ κακή), εύρημα πολύ λογικό καθώς τα τελευταία χρόνια η περιοχή, κυρίως του Κορδελιού αντιμετωπίζει και το επιπλέον πρόβλημα της δυσοσμίας. Στον αντίποδα, θετική γνώμη έχουν οι κάτοικοι στους δήμους Νεάπολης-Συκεών (44%) και Παύλου Μελά (41%). Τα άτομα νεαρής ηλικίας (17 έως 24) φαίνονται να ενοχλούνται λιγότερο, βρίσκουν καλή έως πολύ καλή την ποιότητα της ατμόσφαιρας σε ποσοστό 42%. Αντιθέτως, ίδιο ποσοστό ατόμων ηλικίας 45 έως 54 τη βρίσκει κακή έως πολύ κακή. Επίσης, οι ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ φαίνεται να έχουν θετικότερη γνώμη (35%) απ’ ό,τι αυτοί της ΝΔ (31%) και του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ (34%).

Σημαντικές οι κοινωνικές δομές και υπηρεσίες Οι κάτοικοι της δυτικής Θεσσαλονίκης φαίνεται να δίνουν μεγάλη βαρύτητα στις κοινωνικές δομές και τις κοινωνικές υπηρεσίες των δήμων, όπως οι παιδικοί και βρεφονηπιακοί σταθμοί, τα Κέντρα Δημιουργικής Απασχόλησης (ΚΔΑΠ και ΚΔΑΠμεΑ), τα Κέντρα Κοινότητας, τα Κοι-

12

νωνικά Παντοπωλεία και Φαρμακεία, τα ΚΑΠΗ κ.λπ. Είναι ενδεικτικό ότι περίπου οκτώ στους δέκα θεωρεί αυτές τις δομές αρκετά (31%) έως πολύ (47%) σημαντικές, ενώ μόλις το 16% δείχνει να μην ενδιαφέρεται γι’ αυτές θεωρώντας τες λίγο ή

και καθόλου σημαντικές. Τα υψηλότερα ποσοστά αποδοχής των κοινωνικών δομών καταγράφονται στο δήμο Αμπελοκήπων-Μενεμένης (86%) και στους ανθρώπους οι οποίοι εργάζονται (83%). Εντύπωση προκαλεί πάντως το γεγονός ότι μεγαλύτερα ποσοστά αποδοχής

Δυσαρέσκεια για την κυβέρνηση (84%) εμφανίζονται στα σχετικά υψηλότερα οικογενειακά εισοδήματα, άνω των 2.000 ευρώ μηνιαίως. Επίσης, περισσότεροι από έξι στους δέκα, για την ακρίβεια, ποσοστό 63%, κρίνουν θετικά και μάλλον θετικά τις κοινωνικές δομές των δήμων της δυτικής Θεσσαλονίκης.

Περισσότερες θετικές γνώμες καταγράφονται στο δήμο Νεάπολης-Συκεών (78%) και στο δήμο Αμπελοκήπων-Μενεμένης (61%). Αρνητική γνώμη (31%) καταγράφεται στα δύο εισοδηματικά άκρα, στους έως 500 ευρώ και άνω των 2.000 ευρώ οικογενειακό εισόδημα.

Τα υψηλότερα ποσοστά αποδοχής των κοινωνικών δομών καταγράφονται στο δήμο Αμπελοκήπων-Μενεμένης (86%) και στους ανθρώπους οι οποίοι εργάζονται (83%)

Εμπιστεύονται περισσότερο τους δήμους

Πέρα από τις κοινωνικές δομές και την παροχή κοινωνικών υπηρεσιών οι κάτοικοι της δυτικής Θεσσαλονίκης δείχνουν μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στους δήμους και για τα υπόλοιπα ζητήματα που τους αφορούν. Συγκεκριμένα, στο ερώτημα: «Ποιος θεωρείτε ότι θα μπορούσε να διαχειριστεί πιο αποτελεσματικά ένα ολοκληρωμένο σχέδιο ανάπτυξης για τη δυτική Θεσσαλονίκη;», τέσσερις στους δέκα, ποσοστό 41% εμπιστεύεται τους δήμους, το 18% την περιφέρεια, το 16% την κυβέρνηση και το

15% κάποιον ειδικό φορέα ο οποίος θα μπορούσε να συσταθεί γι’ αυτό το σκοπό. Μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στο δήμο τους δείχνουν οι κάτοικοι των Αμπελοκήπων και της Μενεμένης (47%), υψηλότερο ποσοστό (23%) για την περιφέρεια καταγράφεται στο δήμο Κορδελιού-Ευόσμου, για την κυβέρνηση (22%) επίσης στον δήμο Αμπελοκήπων-Μενεμένης, για δε τον ειδικό φορέα στο δήμο Παύλου Μελά (17%). Τους δήμους εμπιστεύονται περισσότερο οι ψηφοφόροι της Ελληνικής Λύσης και του

Στις εκλογές του 2019 η δυτική Θεσσαλονίκη είχε δώσει από τα χαμηλότερα ποσοστά στη Νέα Δημοκρατία. Η εικόνα αυτή, τουλάχιστον ως προς τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της, δεν δείχνει να έχει αλλάξει. Αυτό τουλάχιστον, προκύπτει από τις απαντήσεις στο ερώτημα: «Είστε ικανοποιημένος/η από το έργο και τις πρωτοβουλίες της κυβέρνησης για την ανάπτυξη της δυτικής Θεσσαλονίκης;». Ποσοστό 72% απαντά «όχι» και «μάλλον όχι», ενώ μόλις το 23% απαντά «ναι» και «μάλλον ναι». Μεγαλύτερη δυσαρέσκεια προς το έργο της ΣΥΡΙΖΑ (58% και 47% αντίστοιχα), την περιφέρεια και την κυβέρνηση αυτοί της ΝΔ (22% και 17% αντίστοιχα). Ο μεγάλος βαθμός εμπιστοσύνης προς τους δήμους φαίνεται και από το γεγονός ότι η πλειονότητα (54%) διαφωνεί με την ιδέα συγκρότησης μια μητροπολιτικής διοίκησης σε επίπεδο πολεοδομικού συγκροτήματος η οποία θα αντικαθιστούσε τους σημερινούς δήμους. Με την ιδέα αυτή συμφωνεί

κυβέρνησης για την περιοχή τους εκφράζεται από τους κατοίκους του δήμου Κορδελιού-Ευόσμου (79%), από την ηλικιακή ομάδα 45 έως 64 (80%), από τους εργαζόμενους πλήρους απασχόλησης (79%) και από τους ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ (85%). Μεγαλύτερα ποσοστό αποδοχής του κυβερνητικού έργου συναντώνται στο δήμο Παύλου Μελά (27%), ενδεχομένως επειδή προχωρούν οι εργασίες για την ανάπλαση του πρώην ομώνυμου στρατοπέδου, στην ηλικιακή ομάδα 17 έως 24 (47%), στους φοιτητές (44%) και φυσικά στους ψηφοφόρους της ΝΔ (40%). πάντως, το 35%. Περισσότερο αντίθετοι στη συγκρότηση μητροπολιτικής διοίκησης εμφανίζονται οι κάτοικοι του δήμου Κορδελιού-Ευόσμου (57%), όπως και οι ψηφοφόροι του ΚΚΕ (61%), ενώ το υψηλότερο ποσοστό αποδοχής (40%) ενός μητροπολιτικού σχήματος συναντάται στο δήμο Νεάπολης-Συκεών και μεταξύ των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ (40%, αλλά με το 55% να είναι κατά).

13

συνέντευξη

«Η

δυτική Θεσσαλονίκη είναι στο επίκεντρο του κυβερνητικού ενδιαφέροντος και αυτό αποδεικνύεται έμπρακτα» επισημαίνει ο υφυπουργός Εσωτερικών, αρμόδιος για θέματα Μακεδονίας-Θράκης, Σταύρος Καλαφάτης, προσθέτοντας ότι «τα όσα γίνονται σήμερα νομίζω ότι μπορούν να ανατρέψουν την αίσθηση μη ισόρροπης ανάπτυξης». Ξεχωρίζει την ανάπλαση του στρατοπέδου Παύλου Μελά, ως εμβληματικό έργο, ενώ φέρνει ως παραδείγματα του κυβερνητικού ενδιαφέροντος τη λύση που δόθηκε για τους ιδιοκτήτες ακινήτων στα Μετέωρα αλλά και το σχεδιασμό για τη δημιουργία χώρου πρασίνου στο πρώην εργοστάσιο της ΑΓΝΟ.

Βρισκόμαστε στον τρίτο χρόνο της κυβέρνησης του Κ. Μητσοτάκη. Τι έχει αλλάξει στην καθημερινότητα των πολιτών που ζουν στη δυτική Θεσσαλονίκη; Πιστεύετε ότι ένιωσαν αυτή την «ειδική φροντίδα για τη δυτική Θεσσαλονίκη» για την οποία έκανε λόγο ο πρωθυπουργός; Τα προβλήματα των κατοίκων της δυτικής Θεσσαλονίκης δεν περιορίζονται μόνον σε έργα υποδομής, ή έργα για ένα πιο πράσινο περιβάλλον. Αντιλαμβανόμαστε την γενική κατάσταση. Και, αυτήν τη στιγμή, και οι κάτοικοι της δυτικής Θεσσαλονίκης, όπως και όλης της χώρας, έχουν να αντιμετωπίσουν τις δραματικές επιπτώσεις της στρατιωτικής εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία. Εκεί επικεντρώνουν, τώρα, τις ανησυχίες τους. Αυτή η πραγματικότητα υπάρχει στην καθημερινότητά τους. Η «ειδική φροντίδα» είναι αυταπόδεικτη. Και το πιο ενδεικτικό παράδειγμα είναι η λύση που δόθηκε στην καθημερινότητα των κατοίκων των Μετεώρων. Πάνω από 400 οικογένειες ζούσαν επί δεκαετίες χωρίς τη δυνατότητα να κάνουν το παραμικρό με την ίδια τους την περιουσία. Και αυτό το πρόβλημα λύθηκε τώρα. Χιλιάδες συμπολίτες μας, κάτοικοι των δυτικών περιοχών, περνούσαν καθημερινά έξω από το παλιό εργοστάσιο της ΑΓΝΟ, έβλεπαν το κουφάρι του και γνώριζαν ότι δεν είχε γίνει ούτε βήμα από τότε που σταμάτησε να είναι

14

Σταύρος Καλαφάτης

Υφυπουργός Εσωτερικών, αρμόδιος για θέματα Μακεδονίας-Θράκης

Μιλάμε με έργα

Για την επέκταση στα δυτικά, η δέσμευση του πρωθυπουργού ήταν ξεκάθαρη: Το Μετρό θα εξυπηρετεί, με τις επεκτάσεις του, χιλιάδες συμπολίτες μας από τον Εύοσμο, το Κορδελιό, την Πολίχνη τους Αμπελόκηπους και τις άλλες περιοχές της δυτικής Θεσσαλονίκης. Έχει αναδειχθεί ήδη ανάδοχος για τις πρόδρομες εργασίες (αρχαιολογικές, δοκιμαστικές τομές, δίκτυα κ.τ.λ.) και άμεσα αναμένεται να υπογραφεί η σύμβαση

εργοστάσιο. Και αυτό το ζήτημα προχώρησε. Ο χώρος χαρακτηρίστηκε πράσινο και αποδόθηκε στην τοπική αυτοδιοίκηση. Ακόμη περισσότεροι περνούσαν επί χρόνια έξω από το στρατόπεδο Παύλου Μελά και έβλεπαν κάποιες παλιές στρατιωτικές εγκαταστάσεις. Τώρα βλέπουν τις μπουλντόζες να διαμορφώνουν το Μητροπολιτικό Πάρκο Παύλου Μελά. Έχουν να γίνουν πολλά ακόμη. Θα μπορούσα να σας πω και άλλα, όμως μιλάμε με έργα. Όχι με λόγια.

Στη δυτική Θεσσαλονίκη ζουν κατά βάση χαμηλόμισθοι, αυτοί δηλαδή που έχουν περισσότερο ανάγκη τα μέσα μαζικής μεταφοράς. Όμως ενώ η βασική γραμμή του Μετρό μας απασχολεί από το 2006, για την επέκταση στα δυτικά μέχρι σήμερα δεν έχει καν καθοριστεί η πορεία που θα ακολουθήσει μελλοντικά, πολύ δε περισσότερο δεν υπάρχει χρονικός ορίζοντας για το πότε το Μετρό θα εξυπηρετεί τη δυτική Θεσσαλονίκη. Γιατί; Τα έργα της Θεσσαλονίκης προχωρούν και είναι όλα απολύτως εντός χρονοδιαγραμμάτων. Το είπε ο πρωθυπουργός, το επιβεβαιώνουν, πλέον, καθημερινά, οι εξελίξεις, το διαπιστώνουν οι

Θεσσαλονικείς. Έφυγαν οι λαμαρίνες από τη Σόλωνος, φεύγουν και από άλλες περιοχές. Όλα βρίσκονται σε εξέλιξη. Ειδικά το έργο του Μετρό, έχει ολοκληρωθεί σε ποσοστό 85% του οικονομικού αντικειμένου. Γίνονται δοκιμαστικές διαδρομές συρμών. Και όλα αυτά γίνονται χωρίς μουσαμάδες, χωρίς φιέστες, όπως έκαναν κάποιοι στο παρελθόν. Δεν κρύβουμε την πραγματικότητα. Και στην περίπτωση του Μετρό αφήσαμε τα λόγια και προχωρούμε σε έργα. Όσο για την επέκταση στα δυτικά, η δέσμευση του πρωθυπουργού ήταν ξεκάθαρη: Το Μετρό θα εξυπηρετεί, με τις επεκτάσεις του, χιλιάδες συμπολίτες μας από τον Εύοσμο, το Κορδελιό, την Πολίχνη τους Αμπελόκηπους και τις άλλες περιοχές της δυτικής Θεσσαλονίκης. Έχει αναδειχθεί ήδη ανάδοχος για τις πρόδρομες εργασίες (αρχαιολογικές, δοκιμαστικές τομές, δίκτυα κ.τ.λ.) και άμεσα αναμένεται να υπογραφεί η σύμβαση.

Μιας και μιλάμε για μέσα σταθερής τροχιάς, πότε θα μπορούν οι εργαζόμενοι στη ΒΙΠΕ να φτάνουν με το τρένο στη δουλειά τους και οι φοιτητές στις εγκαταστάσεις του ΔΙΠΑΕ στη Σίνδο; Μιλάτε για τον Προαστιακό Σιδηρόδρομο της δυτικής Θεσσαλονίκης. Βρίσκεται στο στάδιο της δημοπράτησης. Θα χρησιμοποιηθούν οι υφιστάμενες σιδηροδρομικές γραμμές, αλλά και νέα τμήματα. Η μία από τις τρεις γραμμές θα συνδέεται με το λιμάνι. Έτσι ο δυτικός προαστιακός αναμένεται να εξυπηρετεί το Διεθνές Πανεπιστήμιο στη Σίνδο, την Αγχίαλο, τον Άγιο Αθανάσιο και τη Γέφυρα και φυσικά θα συνδέει αυτές τις περιοχές με τη δυτική Θεσσαλονίκη και το κέντρο της πόλης, όπως επίσης και τους εργαζομένους στη ΒΙΠΕ. Η δυτική Θεσσαλονίκη είναι πολύ πυκνοκατοικημένη, με πολύ χαμηλή αναλογία πρασίνου και βιομηχανικές συγκεντρώσεις στα όρια της. Το Μητροπολιτικό Πάρκο Παύλου Μελά θα δώσει μία τεράστια ανάσα πρασίνου στην περιοχή, αλλά αρκεί για να αλλάξει την ποιότητα ζωής σε αυτή την εκτεταμένη περιοχή; Το Μητροπολιτικό Πάρκο Παύλου Μελά, είναι μόνο ένα από τα

στη Σοφία

έργα που γίνονται στην περιοχή. Ήδη αυτή τη στιγμή που μιλάμε προχωρούν με εντατικό ρυθμό οι εργασίες. Οι κάτοικοι της περιοχής βλέπουν να σχηματίζεται ένας μεγάλος πνεύμονας πρασίνου για ολόκληρη την πόλη. Βλέπουν τα έργα στα στρατιωτικά κτίρια, τα οποία θα μετατραπούν σε μουσεία για τον Προσφυγικό Ελληνισμό καθώς και για τα αρχαία που αποκαλύφθηκαν κατά τις εργασίες του Μετρό και θα συμβάλλουν στη διατήρηση και την ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς μας. Αλλά δεν επαναπαυθήκαμε. Το παλιό οικόπεδο της ΑΓΝΟ, με την έγκριση του Κεντρικού Συμβουλίου Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων (ΚΕ.ΣΥ.ΠΟ.Θ.Α.) μετατρέπεται σε χώρο πρασίνου και ανοίγει ο δρόμος για τη δημιουργία ακόμη ενός πάρκου στην περιοχή. Χάρη στις κοινές προσπάθειες, με το υπουργείο Περιβάλλοντος, ένα αίτημα της τοπικής κοινωνίας παίρνει σάρκα και οστά. Λύσαμε ένα πρόβλημα που σέρνεται 47 χρόνια, το θέμα των Μετεώρων. Πάνω από 400 οικογένειες βρήκαν λύση στα ιδιοκτησιακά τους θέματά τα οποία εκκρεμούσαν και είμαι ιδιαίτερα ευχαριστημένος, αφού είχα προσωπική συμβολή σε αυτό. Επίσης, εγκρίθηκε η τροποποίηση του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου της Ευκαρπίας μετά από 15 χρόνια. Όλα αυτά είναι οι έμπρακτες αποδείξεις ότι ο Τομέας Μακεδονίας και Θράκης, η κυβέρνηση και προσωπικά ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, έχουν στην πρώτη γραμμή προτεραιότητας τα ζητήματα της δυτικής Θεσσαλονίκης.

Στη ΔΕΘ του 2019 ο πρωθυπουργός είχε εξαγγείλει τη δημιουργία Ζώνης Βιομηχανίας και Εμπορίου στο στρατόπεδο Γκόνου. Παραμένει «ζωντανό» αυτό το σχέδιο; Θέλουμε να αξιοποιηθούν τα πλεονεκτήματα της περιοχής στην οποία βρίσκεται και το πρώην Στρατόπεδο Γκόνου, αλλά και το λιμάνι της Θεσσαλονίκης, η Εγνατία Οδός, το σιδηροδρομικό δίκτυο που αναβαθμίζεται και, κυρίως η εγγύτητα προς τη βαλκανική ενδοχώρα. Μιλάμε για μια έκταση 672 στρεμμάτων. Είναι ένα ζήτημα με το οποίο ασχολείται το ΤΑΙΠΕΔ.

Η δυτική Θεσσαλονίκη είναι στο επίκεντρο του κυβερνητικού ενδιαφέροντος και αυτό αποδεικνύεται έμπρακτα. Οι ανάγκες, ωστόσο, για ένα διεθνές εκθεσιακό κέντρο δεν είναι οι ίδιες όπως ήταν το 2009. Ούτε οι δυνατότητες

Αναφορικά με τη ΔΕΘ. Ήσασταν ΥΜΑΘ όταν αποφασίστηκε η μεταφορά της στα δυτικά, μετά από εξαντλητικό διάλογο στην τοπική κοινωνία. Στο μεταξύ η απόφαση αυτή ανατράπηκε και η τωρινή κυβέρνηση στηρίζει την ανάπλαση στο κέντρο. Η δυτική Θεσσαλονίκη αισθάνεται για ακόμη μία φορά «ριγμένη». Θα ήθελα το σχόλιο σας. Η δυτική Θεσσαλονίκη είναι στο επίκεντρο του κυβερνητικού ενδιαφέροντος και αυτό αποδεικνύεται έμπρακτα. Οι ανάγκες, ωστόσο, για ένα διεθνές εκθεσιακό κέντρο δεν είναι οι ίδιες όπως ήταν το 2009. Ούτε οι δυνατότητες. Η πόλη έχει ανάγκη

Χριστοφορίδου

αφενός ένα σύγχρονο εκθεσιακό και συνεδριακό κέντρο και αφετέρου έναν πνεύμονα πρασίνου στο κέντρο της, φυσική συνέχεια του πάρκου της ΧΑΝΘ ως το κάμπους του ΑΠΘ. Βρίσκονται σε εξέλιξη -χωρίς καθυστερήσεις, μέσα στο χρονοδιάγραμμα που όρισε η διοίκηση της ΔΕΘ ΑΕ- οι διαδικασίες για την αναμόρφωση του χώρου της ΔΕΘ. Ολοκληρώθηκε ο Διεθνής αρχιτεκτονικός διαγωνισμός. Υπογράφηκε το Μνημόνιο Συνεργασίας με τον εποπτευόμενο από τον Τομέα Μακεδονίας και Θράκης φορέα, την ΕΥΑΘ, για την ανακατασκευή του αγωγού ομβρίων που θα διέρχεται κάτω από τις νέες εγκαταστάσεις.

Τα όσα γίνονται σήμερα μπορούν να ανατρέψουν την αίσθηση που επικρατούσε Γενικότερα υπάρχει η αίσθηση ότι, διαχρονικά, η δυτική Θεσσαλονίκη επιλέγεται για ρυπογόνες δραστηριότητες έναντι της ανατολικής που «προικίζεται» με δημόσιες υποδομές και γίνεται ελκυστική για ιδιωτικές επενδύσεις. Πώς μπορεί να επιτευχθεί η ισόρροπη αλλά και περιβαλλοντικά βιώσιμη ανάπτυξη μεταξύ ανατολικής και δυτικής Θεσσαλονίκης Τα όσα γίνονται σήμερα νομίζω ότι μπορούν να ανατρέψουν κάθε τέτοια αίσθηση. Αυτήν την εντύπωση ανατρέπει η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με μία σειρά έργων που προωθεί για την περιοχή. Τα αναφέρω μόνων επιγραμματικά: Το οικόπεδο του ΑΓΝΟ χαρακτηρίστηκε χώρος πρασίνου και δίνεται η δυνατότητα στο δήμο της περιοχής να διαμορφώσει στο χώρο που υπάρχει το κουφάρι του παλιού εργοστασίου ακόμη ένα πάρκο, το Μητροπολιτικό Πάρκο Παύλου Μελά προχωρά, το Πολεοδομικό της Ευκαρπίας θεσμοθετήθηκε, η χωροθέτηση του Πανεπιστημιακού Παιδιατρικού Νοσοκομείου, αλλά και του Νέου Ογκολογικού Νοσοκομείου προχωρούν. Επίσης, η σιδηροδρομική και η οδική σύνδεση του λιμανιού της Θεσσαλονίκης,

η βελτίωση της οδικής γέφυρας του Αλιάκμονα, το FlyOver -που θα ξεκινά, μεν, από τα ανατολικά, αλλά θα καταλήγει στη δυτική πλευρά και στον κόμβο της εσωτερικής περιφερειακής για να αποσυμφορήσει ακόμη περισσότερο το κυκλοφοριακό περιοχών όπως η Νικόπολη, ο Εύοσμος και άλλες, τα αποχετευτικά έργα της ΕΥΑΘ, τα αντιπλημμυρικά έργα στην ευρύτερη περιοχή της Λαχαναγοράς, στον Δενδροπόταμο και τα Διαβατά, το Μουσείο Ολοκαυτώματος στη δυτική είσοδο της Θεσσαλονίκης, οι προεργασίες στα διοικητικά όρια των δήμων Δέλτα και Μενεμένης για την ενοποίηση του παράκτιου μετώπου, τα έργα βελτίωσης των εγκαταστάσεων 16 σχολικών μονάδων της πόλης μας μέσω ΣΔΙΤ με την κατασκευή ισάριθμων

υπερσύγχρονων βιοκλιματικών μονάδων σε νηπιαγωγεία, δημοτικά, γυμνάσια και λύκεια σε Πεύκα, Συκιές, Ευκαρπία, Πολίχνη, Λαγκαδά, Ωραιόκαστρο, Αμπελόκηπους, το δίκτυο αποχέτευσης της Κοινότητας Προχώματος και ο εκσυγχρονισμός της μονάδας επεξεργασίας λυμάτων Ακροποτάμου, είναι έργα που προχωρούν στις δυτικές περιοχές, όχι μόνον του πολεοδομικού συγκροτήματος, αλλά ολόκληρης της Περιφερειακής Ενότητας. Και σε αυτά δεν αναφέρω καν έργα μικρότερου βεληνεκούς, αλλά μεγάλης σημασίας, όπως, για παράδειγμα, η λεωφόρος Στρατού στις παρυφές των δυτικών συνοικιών της Θεσσαλονίκης, που θα ενώσει γειτονιές οι κάτοικοι των οποίων, αυτήν τη στιγμή, ταλαιπωρούνται.

15

συνέντευξη

Ε

πί ΣΥΡΙΖΑ υπήρχε ειδική πρόνοια για τη δυτική Θεσσαλονίκη, μία περιοχή όπου διαχρονικά η πολιτεία δεν είχε στραμμένη την προσοχή της, υποστηρίζει ο τομεάρχης Περιβάλλοντος και Ενέργειας του ΣΥΡΙΖΑ και βουλευτής Β’ Θεσσαλονίκης Σωκράτης Φάμελλος. Ιδιαίτερη έμφαση δίνει στο ζήτημα του χωροταξικού σχεδίου, τις αστικές αναπλάσεις στο Παύλου Μελά και το Μουσείο Ολοκαυτώματος, αλλά και το εγχείρημα μετατροπής του στρατοπέδου Γκόνου σε διαμετακομιστικό κέντρο εμπορίου. Σημειώνει ότι όλα τα έργα που σχεδίασε η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ είτε «πάγωσαν» είτε ακυρώθηκαν από την κυβέρνηση Μητσοτάκη γιατί «δεν μπορούσαν να αποδεχτούν ότι κάποια πράγματα ήταν σωστά και έπρεπε να γίνουν για την πόλη».

Στη δυτική Θεσσαλονίκη έχουν έδρα οι περισσότερες μεταποιητικές βιομηχανίες και ο κάμπος της. Ενώ όμως παράγεται μεγάλο μέρος του ΑΕΠ, υπάρχει μία αναντιστοιχία με την ανάπτυξη της περιοχής… Πράγματι, επί χρόνια η μεγάλη παραγωγική βάση ήταν συγκεντρωμένη δυτικά και αυτό ερχόταν σε αναντιστοιχία με την προσοχή που δινόταν σε αυτή την περιοχή. Η αφετηρία είχε δύο αιτίες: πρώτον την ταξική ανισότητα -η πολιτεία διαχρονικά δεν πρόσεχε τις λαϊκές εργατικές περιοχές- και δεύτερον την έλλειψη σχεδίου και την άναρχη ανάπτυξη. Το διαχρονικό έλλειμμα σχεδιασμού αποδεικνύεται από το γεγονός ότι μέχρι τα μέσα του 2019 που ολοκληρώσαμε τη διαδικασία, δεν είχαμε χωροταξικό σχέδιο για την οργάνωση των χρήσεων γης. Ένα θέμα σχεδιασμού που επίσης καθυστερεί είναι τα τοπικά χωρικά ή πολεοδομικά σχέδια σε όλους τους δήμους, τα οποία εμείς είχαμε δρομολογήσει αλλά τα τελευταία τρία χρόνια είχαν «παγώσει». Τώρα αρχίζουν οι πρώτες προκηρύξεις μελετών. Αυτό το χωροταξικό σχέδιο προκάλεσε και κάποιες αντιδράσεις… Έχουν βάση οι ανησυχίες ότι δημιουργήθηκε μία πολύ μεγάλη ζώνη αποκλεισμού; Όχι. Υπάρχουν κάποιες αντιδράσεις από ιδιοκτήτες για κάποιες δραστηριότητες που δεν επιτρέπονται. Δεν θεωρώ ότι αυτό είναι μείζον ζήτημα. Νομίζω ότι αυτό που έχει μεγα-

16

Σωκράτης Φάμελλος Τομεάρχης Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Βουλευτής Β’ Θεσσαλονίκης με τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ

Παρότι υπήρχαν ώριμα έργα, η κυβέρνηση Μητσοτάκη ανέτρεψε ό,τι βρήκε

Νομίζω ότι αυτό που έχει μεγαλύτερη βάση στη δυτική Θεσσαλονίκη είναι ότι θα έπρεπε να υπάρχει ένας επαρκής συντελεστής ασφάλειας. Το χωροταξικό διασφαλίζει τις λειτουργίες στα όρια των σχεδίων των οικισμών, και δεν επιτρέπει ούτε να επεκταθούν βιομηχανικές δραστηριότητες στα όρια των οικισμών ούτε και το αντίστροφο

λύτερη βάση στη δυτική Θεσσαλονίκη είναι ότι θα έπρεπε να υπάρχει ένας επαρκής συντελεστής ασφάλειας. Το χωροταξικό διασφαλίζει τις λειτουργίες στα όρια των σχεδίων των οικισμών, και δεν επιτρέπει ούτε να επεκταθούν βιομηχανικές δραστηριότητες στα όρια των οικισμών ούτε και το αντίστροφο.

Εσείς, μετά από πέντε χρόνια στην κυβέρνηση τι αφήσατε ως παρακαταθήκη στη δυτική Θεσσαλονίκη; Ολοκληρώσαμε τον χωροταξικό σχεδιασμό της Κ. Μακεδονίας. Υπήρξε μία μεγάλη προσπάθεια αναβάθμισης των περιοχών που είτε κινδυνεύουν από βιομηχανική ρύπανση, είτε έχουν άναρχη βιομηχανική ανάπτυξη. Ανατέθηκε η πρώτη μελέτη για την οργάνωση της Άτυπης Βιομηχανικής Συγκέντρωσης Καλοχωρίου, που ολοκληρώθηκε το 2019. Παράλληλα προχωρήσαμε σε σημειακές, αλλά με ιδιαίτερη αξία, πρωτοβουλίες για την αναβάθμιση της Θεσσαλονίκης. Επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ ολοκληρώθηκε η παραχώρηση των εκτάσεων και η συμφωνία με το υπουργείο Εθνικής Άμυνας για το πρώην στρατόπεδο Παύλου Μελά. Για την περι-

οχή του Μουσείου Ολοκαυτώματος, στη δυτική είσοδο, προχώρησε το προεδρικό διάταγμα, για μια αντίστοιχη αναβάθμιση. Αναπτυξιακές δραστηριότητες ήταν η προώθηση του κέντρου διαμετακομιστικού εμπορίου στο στρατόπεδο Γκόνου, που αναβαθμίζει μία πολύ μεγάλη περιοχή αλλά και οι οδικές και σιδηροδρομικές συνδέσεις, κάτι το οποίο εκκρεμούσε επί χρόνια, και δυστυχώς βλέπω να ανανεώνεται αυτή η εκκρεμότητα με την κυβέρνηση της ΝΔ. Νομοθετήσαμε τον ενιαίο φορέα Θερμαϊκού κόλπου, με όλους τους φορείς που έχουν αρμοδιότητες και δραστηριότητες στην περιοχή, ο οποίος καταργήθηκε επί ΝΔ. Ο ενιαίος φορέας συνδεόταν με την ενοποίηση του παράκτιου μετώπου, που επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ είχε αρχίσει να συζητιέται και είχαμε δώσει και εμείς την έγκριση. Με παρέμβαση της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ βρέθηκε χρηματοδότηση από το Πράσινο Ταμείο για την αναβάθμιση των σταθμών μέτρησης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στο Κορδελιό. Η παρέμβασή μας είχε οδηγήσει σε μία πολύ μεγάλη από άποψη προϋπολογισμού επένδυση από πλευράς ΕΛΠΕ, και στην χρηματοδότηση του ερευνητικού προγράμματος του ΑΠΘ για την αντιμετώπιση της δυσοσμίας στη δυτική Θεσσαλονίκη.

Μια και μιλάμε για περιβαλλοντικά θέματα και βιομηχανίες, έχουν δίκιο όσοι ανησυχούν για τη μέθοδο συνεπεξεργασίας που εφαρμόζει το ΤΙΤΑΝ; Εσείς υπογράψατε μία εθελοντική συμφωνία συνεργασίας με την τσιμεντοβιομηχανία… Οι κάτοικοι έχουν δίκιο να ανησυχούν για τη λειτουργία του εργοστασίου ΤΙΤΑΝ έτσι κι αλλιώς. Το ΤΙΤΑΝ χρησιμοποιεί δευτερογενή καύσιμα από το 2014, πολύ πριν την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ. Γι’ αυτό το λόγο έγινε και η εθελοντική συμφωνία, που υπογράφτηκε από εμένα με την τσιμεντοβιομηχανία, λίγες μέρες πριν τις εκλογές, επιβάλλει πολύ αυστηρούς όρους για να χρησιμοποιεί εναλλακτικά καύσιμα, αυστηρότερους από την ευρωπαϊκή νομοθεσία, για να υπάρξει και εμπιστοσύνη από τις τοπικές κοινωνίες. Σε επίπεδο τοξικών ρύπων είχαμε εξαπλασιάσει τις μετρήσεις. Αν τηρούταν η εθελοντική συμφωνία θα υπήρχαν λιγότερες αντιδράσεις για

στη Σοφία

τα εναλλακτικά καύσιμα. Το πρόβλημα προέκυψε όταν εντός της πανδημίας επιδιώχθηκε να γίνει μία αλλαγή των περιβαλλοντικών όρων, για διεύρυνση των εναλλακτικών καυσίμων, χωρίς όμως να έχουν υλοποιήσει τις υποχρεώσεις τους για τις ετήσιες εκθέσεις για τις ατμοσφαιρικές εκπομπές του 2019 και του 2020. Οι ρύποι μπορεί να ήταν και ακόμη και μικρότεροι σε σχέση με το πετ κοκ, που είναι ένα πολύ βαρύ καύσιμο και πρέπει να αντικατασταθεί, αλλά κανένας δεν μας έδωσε τη δυνατότητα να το συζητήσουμε.

Αναφερθήκατε στο Μουσείο Ολοκαυτώματος. Εκεί προέκυψαν ασάφειες σχετικά με το οικόπεδο που οδήγησαν σε μεγάλες καθυστερήσεις. Υπάρχει και το σχέδιο για το Πάρκο Μνήμης όπου θα μάλιστα ο κ. Τσίπρας είχε φυτεύσει υπεραιωνόβιες ελιές μαζί με τον πρόεδρο του Ισραήλ, όμως ακόμη η ΓΑΙΑΟΣΕ δεν προχώρησε στην παραχώρηση… Μήπως όλα αυτά ήταν σχέδια επί χάρτου; Δεν είναι επί χάρτου. Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι το προεδρικό διάταγμα εκδόθηκε στο τέλος του 2017, επί ΣΥΡΙΖΑ, μετά από έλεγχο από το ΣτΕ. Γι’ αυτό σε συμφωνία με όλους τους φορείς είχε γίνει η συμβολική φύτευση των δέντρων ελιάς. Έχουν περάσει πέντε χρόνια… Η δικαιολογία που χρησιμοποιήθηκε για να αλλάξει το οικόπεδο είχε να κάνει με την οδική σύνδεση και το παρκινγκ. Τώρα ξανακάνουν μελέτες για να βρουν ξανά τη χωροθέτηση. Διαδοχικές κυβερνήσεις, και η δική σας, είχαν σχέδια αξιοποίησης του στρατοπέδου Γκόνου, ως κέντρο συνδυασμένων μεταφορών. Αλλά

στην πραγματικότητα δεν έχει γίνει τίποτα… Είναι καταστροφική και μείζονα η ευθύνη του κ. Μητσοτάκη. Επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ είχε προχωρήσει ο σχεδιασμός για τη σιδηροδρομική Εγνατία (και είχε αρχίσει η διαδικασία της μελέτης για τη σιδηροδρομική σύνδεση με το λιμάνι), την οδική σύνδεση του λιμανιού και τη λειτουργία του Γκόνου ως διαμετακομιστικού κέντρου. Είναι ένα μεγάλο έργο γιατί κάνει τη Θεσσαλονίκη διαμετακομιστικό κόμβο των Βαλκανίων, κάτι που συνδέεται και με τις μεγάλες αποφάσεις συνεργασίας των βαλκανικών χωρών που λύθηκαν επί ΣΥΡΙΖΑ. Είχε προκηρυχτεί ο πρώτος διαγωνισμός, υπήρχαν ενδιαφερόμενοι. Ήταν τελειωμένο το έργο. Ο κ. Μητσοτάκης στη ΔΕΘ του 2019 με έναν αυθαίρετο και καταστροφικό τρόπο ήρθε και ακύρωσε το διαμετακομιστικό κέντρο και τη μελέτη σιδηροδρομικής σύνδεσης του λιμανιού, και μέχρι τώρα η κυβέρνηση δεν έχει πει τι θέλει να κάνει στο Γκόνου. Όσο για τη σιδηροδρομική σύνδεση, η επιλογή του ανταγωνιστικού διαλόγου είναι παντελώς άστοχη για ένα τόσο μικρό έργο. Δεν μπορεί για ένα έργο εύκολο να ακυρώνεις τη μελέτη και να μπλέκεις στη διαδικασία του ανταγωνιστικού διαλόγου. Μελέτες πότε θα έχουμε; Είναι τραγικό ότι αυτή η κυβέρνηση επέλεξε να μην έχει η Θεσσαλονίκη logistics και να έχει η Αθήνα. Η πιο πυκνοκατοικημένη περιοχή, όπου ζουν κυρίως άνθρωποι της εργατικής τάξης, δεν έχει Μετρό. Η Αττικό Μετρό λέει ότι η κυκλική χάραξη που παρουσιάσατε προεκλογικά, ήταν κάτι πολύ πρόχειρο, και αρχίζει από την αρχή τη διερεύνηση για την επέκταση του Μετρό στα δυτικά…

«Το ThessINTEC ήταν σε πολύ πρώιμο στάδιο την περίοδο του ΣΥΡΙΖΑ. Το στρατόπεδο Γκόνου όμως δεν ήταν. Και το Γκόνου έχει πολύ μεγαλύτερη υπεραξία για την παραγωγή και την εργασία. Το ίδιο και η βιομηχανική ζώνη του Καλοχωρίου».

Να ξεκαθαρίσουμε ότι όταν ανέλαβε ο ΣΥΡΙΖΑ το Μετρό ήταν παγωμένο, με τον ανάδοχο να έχει αποχωρήσει. Έπρεπε να τελειώσουμε τη βασική γραμμή. Είχαμε φτάσει στο 75% υλοποίησης έργων και το 2020 θα είχε τελειώσει η βασική γραμμή και η επέκταση προς την Καλαμαριά. Είμαστε 2022 και δεν έχουμε Μετρό, ούτε και οι ίδιοι δεν ξέρουν πότε θα λειτουργήσει. Παρότι η βασική μας ευθύνη ήταν να ξεκολλήσουμε τη βασική γραμμή, και το κάναμε, για τη δυτική Θεσσα-

Χριστοφορίδου

λονίκη δημοπρατήσαμε ξεχωριστή εργολαβία για τις πρόδρομες εργασίες, που είναι η αρχαιολογία και η μετακίνηση δικτύων, γιατί έτσι μειώνεται το κόστος και το χρονοδιάγραμμα γίνεται πιο σφιχτό. Ήταν μία βέλτιστη πρακτική που είχε ακολουθηθεί και στη γραμμή 4 της Αθήνας. Αυτή η κυκλική χάραξη έδινε λύση στη δυτική Θεσσαλονίκη, δεν απαιτούνταν απαλλοτριώσεις έτσι θα συνδέονταν όλες οι περιοχές με το αεροδρόμιο. Αυτά σήμερα δεν έχουν αξιοποιηθεί προς όφελος της πόλης.

«Είχαν μία περίεργη διάθεση να μη συνεχίσουν τίποτα του ΣΥΡΙΖΑ» Επί των ημερών σας αποφασίστηκε η παραμονή της ΔΕΘ στο κέντρο και η δημιουργία του ThessINTEC ανατολικά. Δεν θυμάμαι να αποφασίσατε να χωροθετηθεί δυτικά κάποιος δημόσιος φορέας που θα φέρει ανάπτυξη… Ας μην κάνουμε λανθασμένες συγκρίσεις. Η πραγματική ανάπτυξη της δυτικής Θεσσαλονίκης είχε σχεδιαστεί με τα έργα που σας περιέγραψα, με τον φορέα Θερμαϊκού Κόλπου, με την οργάνωση της περιοχής του Καλοχωρίου, με το στρατόπεδο Γκόνου, με τις δύο μεγάλες αναπλάσεις Παύλου Μελά και Μουσείου Ολοκαυτώματος, την αντιμετώπιση της δυσοσμίας και της ατμοσφαιρικής ρύπανσης… Για τη ΔΕΘ, από το 2016 και μετά, όταν σταθεροποιήθηκε η πορεία της χώρας, η διοίκηση της ΔΕΘ μας κατέθεσε την αίτηση για την ανάπλαση της Έκθεσης. Τότε είχε προκύψει ένας έντονος δημόσιος διάλογος, είχαν γίνει ημερίδες για την παρουσίαση της λύσης και δεν ακούστηκε διαφορετική άποψη, από τους αιρετούς που σήμερα αντιδρούν. Ούτε η περιφερειακή ένωση δήμων είχε βάλει ζήτημα. Έχω την αίσθηση ότι η πραγματική

αφετηρία είναι ότι με την κυβέρνηση της ΝΔ δεν προχωρούν τα έργα στη δυτική Θεσσαλονίκη και η αγωνία των περιοχών αυτών πολλαπλασιάζεται από τα αδιέξοδα που δημιουργεί η κυβερνητική πολιτική. Όσο για το ThessINTEC ήταν σε πολύ πρώιμο στάδιο την περίοδο του ΣΥΡΙΖΑ. Το στρατόπεδο Γκόνου όμως δεν ήταν. Και το Γκόνου έχει πολύ μεγαλύτερη υπεραξία για την παραγωγή και την εργασία. Το ίδιο και η βιομηχανική ζώνη του Καλοχωρίου. Υπήρχε ειδική πρόνοια για τη δυτική Θεσσαλονίκη, για τα θέματα χωρικού σχεδιασμού, για τη διασύνδεση με το λιμάνι, για την προστασία από την βιομηχανική ρύπανση. Όμως παρότι υπήρχαν ώριμα έργα η κυβέρνηση Μητσοτάκη επέλεξε να ανατρέψει ό,τι βρήκε. Είχαν μία περίεργη διάθεση να μη συνεχίσουν τίποτα του ΣΥΡΙΖΑ, δεν μπορούσαν να αποδεχτούν ότι κάποια πράγματα ήταν σωστά και έπρεπε να γίνουν για την πόλη. Σήμερα, δείξτε μου ένα μεγάλο έργο από το Ταμείο Ανάκαμψης για τη Θεσσαλονίκη. Εδώ φτάνει η κυβέρνηση να σχεδιάζει να κλείσει τμήματα και σχολές στο ΔΙΠΑΕ στη Σίνδο, που έχει 7.000 φοιτητές.

17

Άρθρο

Η δυτική Θεσσαλονίκη και το Διεθνές Πανεπιστήμιο απαιτούν στήριξη και μία… ολιστική προσέγγιση Του Γεώργιου

Αρβανιτίδη

Βουλευτή Β’ Θεσσαλονίκης με το ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής

Η

αιφνιδιαστική εισήγηση για κατάργηση και μεταφορά Τμημάτων του Διεθνούς Πανεπιστημίου Ελλάδας που εδρεύει στη Σίνδο δημιούργησε μία σειρά ανεξήγητων ερωτημάτων τόσο στην ακαδημαϊκή κοινότητα, τους καθηγητές και τους φοιτητές, όσο και τις επιχειρήσεις τους επαγγελματικούς φορείς, την τοπική αυτοδιοίκηση αλλά και όλους τους τοπικούς βουλευτές, ακόμα και τους κυβερνητικούς βουλευτές. Οι προτάσεις για την μεταφορά του Τμήματος Μηχανικών Παραγωγής και Διοίκησης από τη Σίνδο στις Σέρρες, την Κατάργηση του Τμήματος Μηχανικών Περιβάλλοντος και τη Συγχώνευση και μεταφορά από την Σίνδο στις Σέρρες, του Τμήματος Μηχανικών Πληροφορικής και Ηλεκτρονικών Συστημάτων, γνωρίζουμε ότι έγιναν στο πλαίσιο επανασχεδιασμού του πανεπιστημιακού χάρτη ανά την Ελλάδα και θα υπάρξει η σχετική γνωμοδότηση της Εθνικής Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑΕ). Το υπουργείο Παιδείας όμως είναι αυτό που θα λάβει τις οριστικές αποφάσεις. Οι προτάσεις αυτές δεν αποτελούν παρά μόνο αυθαίρετες εισηγήσεις, οι οποίες δεν πληρούν επιστημονικά, ακαδημαϊκά, κοινωνικά, οικονομικά αλλά και… δημοκρατικά κριτήρια, αφού δεν υπήρξε διαβούλευση. Πλήθος ερωτημάτων δημιουργούνται με αυτή την αυθαίρετη απόφαση ως προς τη σκοπιμότητα που εξυπηρετεί η υλοποίηση αυτών των προτάσεων, την υποβάθμιση της δυτικής Θεσσαλονίκης, την αποδυνάμωση του ΔΙΠΑΕ στη Σίνδο καθώς την κατάργηση κρίσιμων ειδικοτήτων για την εποχή της ενεργειακής μετάβασης. Ο ίδιος ο πρωθυπουργός δήλωνε προεκλογικά το 2019 επί λέξει ότι: «Οι αλλαγές που προωθούνται στο Διεθνές Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης, όπως και σε άλλα ιδρύματα χωρίς καμία επεξεργασία, αξιο-

18

λόγηση και διαβούλευση, απλά δεν θα υλοποιηθούν από την επόμενη κυβέρνηση της ΝΔ». Και γίνονται ακριβώς τα ίδια και χειρότερα! Αυτή η διγλωσσία και οι αντιφάσεις, δεν βοηθούν την ανάπτυξη ούτε της δυτικής Θεσσαλονίκης, ούτε του Διεθνούς Πανεπιστημίου Ελλάδας. Η αποκοπή και η απομάκρυνση του Τμήματος των Μηχανικών από τον φυσικό του χώρο, την ΒΙΠΕ, δημιουργεί τεράστια προβλήματα τόσο κοινωνικά, όσο και αναπτυξιακά. Χιλιάδες φοιτητές καλούνται να μετακομίσουν από τη Σίνδο στις Σέρρες, ανατρέποντας οικονομικούς και οικογενειακούς προγραμματισμούς, με περιπτώσεις φοιτητών που δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν οικονομικά σε αυτό και μία πόλη που είναι άγνωστο αν έχει τις κατάλληλες υποδομές για να φιλοξενήσει έναν τόσο μεγάλο αριθμό φοιτητών. Χιλιάδες φοιτητές καλύπτουν τις ανάγκες στελέχωσης επιχειρήσεων που εδρεύουν στη Σίνδο, αποτελώντας έτσι ένα υπόδειγμα διασύνδεσης παραγωγής και εκπαίδευσης, στηρίζοντας τη νέα προσπάθεια για παραγωγική διαδικασία στη χώρα μας. Ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Ελλάδας, το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης, το Βιοτεχνικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης, η ΓΣΕΒΕΕ και ο δήμος Δέλτα, είναι μόνο κάποιοι από τους φορείς που εξέφρασαν την αντίθεση, την ανησυχία και τον προβληματισμό τους για αυτές τις αποφάσεις της κυβέρνησης. Όπως λοιπόν ένα τμήμα Ιχθυοκαλλιέργειας δεν μπορεί να βρίσκεται στο βουνό. Έτσι και ένα Τμήμα Μηχανικών δεν μπορεί να μην είναι δίπλα ακριβώς στην μεγαλύτερη Βιομηχανική Περιοχή της χώρας, την ΒΙΠΕ Σίνδου. Πέρα όμως, από το τεράστιο πρόβλημα που δημιούργησαν αυτές οι αποφάσεις δεν θα πρέπει να παρα-

βλέψουμε τα ήδη υπάρχοντα προβλήματα της δυτικής Θεσσαλονίκης, που υποβαθμίζουν ολοένα και περισσότερο τη δυτική πλευρά της πόλης μας και την ποιότητα ζωής των κατοίκων που ζουν ή εργάζονται εκεί. Η Θεσσαλονίκη χρειάζεται ένα «αναπτυξιακό άλμα», στην υποβαθμισμένη δυτική πλευρά της και μία «πράσινη ανάπλαση» στο επιβαρυμένο κέντρο της πόλης. Χρειάζεται μία… ολιστική προσέγγιση και όχι αποσπασματικά μέτρα και έργα. Η περιοχή του Γαλλικού Ποταμού θα μπορούσε κάλλιστα να λάβει προτεραιότητα και να γίνουν μαζικές φυτεύσεις δένδρων που θα αναμορφώσουν ολόκληρη την δυτική περιοχή της Θεσσαλονίκης. Από την κοίτη και τις εκβολές του μέχρι την Περιφερειακή Ενότητα του Κιλκίς θα μπορούσε να γίνει μία εκτεταμένη αναδάσωση στις όχθες του Γαλλικού Ποταμού. Να δημιουργηθεί ένας «Πράσινος Δακτύλιος» και «πνεύμονας» που τόσο ανάγκη έχει η Θεσσαλονίκη. Η αξιοποίηση-αναβάθμιση του λιμανιού της πόλης μας κρίνεται απαραίτητη. Ο πόλεμος στην Ουκρανία δημιούργησε την ανάγκη αξιοποίησης της ευρύτερης περιοχής του λιμανιού στη δυτική πλευρά της Θεσσαλονίκης, καθώς η αποκλιμάκωση του πολέμου και των συνεπειών του

φαίνεται να καθυστερεί. Είναι επιτακτική ανάγκη για ένα ενιαίο αναβαθμισμένο παραλιακό μέτωπο με εξυγίανση και αποκατάσταση της δυτικής ακτής, ανάπλαση της παλαιάς παραλίας στο κέντρο της πόλης και αντιμετώπιση της ρύπανσης του Θερμαϊκού. Εμείς, το ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής έχουμε προτείνει την διαμόρφωση ενός ενιαίου παραλιακού μετώπου από το Αγγελοχώρι ως το Καλοχώρι, όπου ο μοναδικός αυτός χώρος των 40 χιλιομέτρων θα δώσει μια ξεχωριστή ταυτότητα στην πόλη της Θεσσαλονίκης. Και φυσικά δεν θα πρέπει να παραλείψουμε το έργο του Μετρό, μία εμβληματική υποδομή με πολλαπλά οφέλη για την πόλη και τους ανθρώπους. Το έργο πρέπει να επιταχυνθεί, και επιτέλους να ολοκληρωθεί. Με τις επεκτάσεις του προς τις Δυτικές περιοχές και την διασύνδεση του με το δίκτυο του προαστιακού και της γραμμής του ΟΑΣΘ. Ενός ΟΑΣΘ βέβαια που δεν μπορεί να συνεχίζει δυστυχώς να πορεύεται με την ίδια πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ. Η δυτική Θεσσαλονίκη και το Διεθνές Πανεπιστήμιο απαιτούν την στήριξη και την ενίσχυσή τους. Δεν υπάρχει η πολυτέλεια για άλλες χαμένες ευκαιρίες που οδηγούν σε μεγαλύτερη υποβάθμιση της ζωής των πολιτών στα δυτικά.

19

Μητροπολιτικό Πάρκο Παύλου Μελά, ένας πνεύμονας πρασίνου 330 στρεμμάτων Ο χρόνος που κάποτε κυλούσε αργόσυρτα, πλέον μετρά αντίστροφα. Μέχρι το προσεχές φθινόπωρο το πρώην στρατόπεδο Παύλου Μελά αναμένεται να έχει μεταμορφωθεί στο πρώτο μητροπολιτικό πάρκο της Θεσσαλονίκης, έναν πνεύμονα πρασίνου 330 στρεμμάτων.

Ε

δώ και μερικούς μήνες άρχισαν οι εργασίες για τη διαμόρφωσή του και η διαφορά φαίνεται βδομάδα τη βδομάδα. Στους επόμενους 18 μήνες θα φυτευτούν 3.600 νέα δέντρα και 3.800 νέοι θάμνοι, που μαζί με την υφιστάμενη βλάστηση θα ξεπεράσουν τα 10.000 φυτά, σχηματίζοντας δενδρόκηπους με οπωροφόρα δέντρα και πυκνοφυτεμένες πλαγιές, εντυπωσιακές αλέες, κήπους και φυτικές περιφράξεις, και ανάμεσα τους πέργκολες και παγκάκια, μονοπάτια για βόλτες με τα πόδια ή το ποδήλατο και τρία αναψυκτήρια. Ο δήμαρχος Παύλου Μελά Δημήτρης Δεμουρτζίδης χαρακτηρίζει την παράδοση του πάρκου στους πολίτες «ένα από τα σημαντικότερα διακυβεύματα των τελευταίων ετών, για τις επόμενες γενιές» και δηλώνει αισιόδοξος ότι το φθινόπωρο του 2023, κάτοικοι και επισκέπτες, θα έχουν στη διάθεσή τους έναν πρότυπο δημόσιο χώρο που θα έχει κυρίαρχο στοιχείο το πράσινο. Το 2023 θα έχει ολοκληρωθεί η πρώτη φάση της ανάπλασης του στρατοπέδου, έτσι ώστε να είναι προσβάσιμο και κατάλληλο να το χαρούν οι επισκέπτες. Αυτή θα είναι μόνο η αρχή. Σταδιακά, καθώς θα ολοκληρώνονται οι σχετικές μελέτες, και θα εξασφαλίζονται τα απαραίτητα κονδύλια, θα προχωρούν οι διαμορφώσεις των χώρων και των κτιρίων. Σύμφωνα με τη Μελέτη Βιωσιμότητας Μακροπρόθεσμου Στρατηγικού Πλάνου Δράσης του Μητροπολιτικού Πάρκου Παύλου Μελά τα συνολικά κεφάλαια που θα απαιτηθούν μακροπρόθεσμα

για την ανάπτυξη του μητροπολιτικού πάρκου ξεπερνούν τα 65 εκατ. ευρώ. Προχωρά η διαμόρφωση του πάρκου Προς το παρόν, πέντε χρόνια μετά την παραχώρηση του στρατόπεδου στον ομώνυμο δήμο, βρισκόμαστε στην Α’ φάση αξιοποίησής του. Στα χρόνια που μεσολάβησαν από την παραχώρησή του, το 2017, από την προηγούμενη κυβέρνηση: - εξασφαλίστηκε η χρηματοδότηση 20 εκατ. ευρώ από την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας.

- ολοκληρώθηκε η μελέτη για τα έργα της Α’ Φάσης αξιοποίησης («Περιβαλλοντική αναβάθμιση και απόδοση σε κοινή χρήση του Μητροπολιτικού Πάρκου Παύλου Μελά»).

- συντάχθηκε Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο για τον καθορισμό των χρήσεων γης και δόμησης, το οποίο έλαβε τη μορφή προεδρικού διατάγματος.

- ολοκληρώθηκαν οι διαδικασίες ανάδειξης του αναδόχου που θα εκτελέσει τα έργα για τη διαμόρφωση του χώρου. Στα τέλη του 2021 τα μηχανήματα έπιασαν δουλειά στο χώρο του πρώην στρατοπέδου. Έξι μήνες μετά την επίσημη έναρξη των εργασιών, έχουν ολοκληρωθεί όλες οι πρόδρομες ενέργειες, η τοπογραφική αποτύπωση, η οριοθέτηση του χώρου, η κατεδάφιση των κτιρίων και βοηθητικών κτισμάτων και η απομάκρυνση και διαχείριση των προϊόντων καθαιρέσεων. Παράλληλα άρχισαν οι εργασίες χάραξης και διαμόρφωσης της εσωτερικής οδοποιίας στα ίχνη των υφιστάμενων οδών, για να τοποθετηθούν τα δίκτυα υποδομής (άρδευσης, ύδρευσης, αποχέτευσης, ηλεκτροφωτισμού) που θα εξυπηρετήσουν τις προβλεπόμενες χρήσεις γης. Σε αυτή τη φάση προχωρούν εντατικά και οι εργασίες για τη περίφραξη του χώρου, ενώ το καλοκαίρι θα πεζοδρομηθεί και η οδός Δαβάκη που ενώνει το πρώην στρατόπεδο με την Νεάπολη.

Σε δεύτερη φάση η αποκατάσταση των κτιρίων Η περιβαλλοντική αναβάθμιση είναι το πρώτο και ίσως το σημαντικότερο βήμα, αλλά θα πρέπει να ακολουθήσουν και άλλα, για τη μεταμόρφωσή του πρώην στρατοπέδου σε μητροπολιτικό πάρκο, που εκτός από χώρος πρασίνου, θα είναι και ένας πόλης αναψυχής και πολιτιστικών δραστηριοτήτων. Στο πρώην στρατόπεδο υπάρχουν κτίρια χιλιάδων τετραγωνικών μέτρων, και το επόμενο στοίχημα θα είναι η αποκατάσταση τους για να φιλοξενηθούν μουσεία και άλλες δραστηριότητες σχετικές με τον πολιτισμό και το περιβάλλον. Ο περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας Απόστολος Τζιτζικώστας έχει δεσμευτεί ότι η περιφέρεια θα συνδράμει με πόρους από το νέο ΕΣΠΑ 2021-2027, προκειμένου να υλοποιηθούν όλα τα απαραίτητα έργα που θα αναδείξουν το Μητροπολιτικό Πάρκο Παύλου

Μελά σε πνεύμονα πρασίνου και πολιτισμού για όλη τη δυτική Θεσσαλονίκη. Πρόκειται για ένα εγχείρημα που θα προχωρήσει σταδιακά μέχρι το τέλος αυτής της δεκαετίας. Σε πρώτη φάση, έχει δρομολογηθεί η αποκατάσταση του πιο εμβληματικού κτιρίου του πρώην στρατοπέδου Παύλου Μελά. Πρόκειται για το κτίριο Α2, δηλαδή το επίμηκες κτίριο με πρόσοψη προς την οδό Λαγκαδά, εμβαδού 3.353,14 τ.μ., στο οποίο θα στεγαστούν το Μουσείο Εθνικής Αντίστασης και το νέο δημαρχείο. Το έργο είναι ενταγμένο στην Α’ φάση αξιοποίησης του στρατοπέδου για την οποία υπάρχει χρηματοδότηση. Ο διαγωνισμός ολοκληρώθηκε, προέκυψε ο προσωρινός ανάδοχος και αν δεν υπάρξουν άλλες καθυστερήσεις στις αρχές του 2023 είναι εφικτό να αρχίσει η ανακατασκευή του κεντρικού κτιρίου του στρατοπέδου. Συνολικά

Της

Σοφίας Χριστοφορίδου

το έργο έχει διασφαλισμένη χρηματοδότηση 4,4 εκατ. ευρώ από το πρόγραμμα «Αντώνης Τρίτσης» όμως εκτιμάται ότι θα απαιτηθούν πρόσθετοι πόροι για ένα τόσο μεγάλου εμβαδού κτίριο, που μετρά πάνω από 120 χρόνια ζωής. Στο κτίριο Β4 σχεδιάζεται να στεγαστεί το Μουσείο Προσφυγικού Ελληνισμού και στο κτίριο A3 το μουσείο που θα στεγάσει τις αρχαιότητες που βρέθηκαν κατά την κατασκευή του μετρό της Θεσσαλονίκης. Το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού ανέλαβε να χρηματοδοτήσει την ωρίμανση των έργων που αφορούν στους μουσειακούς χώρους, οι οποίοι θα ιδρυθούν στα κτήρια Α3 και Β4. Σε άλλα κτίρια μπορούν να στεγαστούν δραστηριότητες πολιτισμού και περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, εκθεσιακοί χώροι, ενώ σε ένα από αυτά σχεδιάζεται να δημιουργηθούν κινηματογραφικό στούντιο. Στο μεταξύ, προ ημερών κατατέ-

θηκαν οι προτάσεις στον επαναληπτικό αρχιτεκτονικό διαγωνισμό προσχεδίων για τη διαμόρφωση τριών διακριτών ελεύθερων χώρων στο Μητροπολιτικό Πάρκο Παύλου Μελά, συνολικής έκτασης 62 στρεμμάτων.

- Περιοχή 1 «Η Μνήμη» (43.061 τ.μ.), που πλαισιώνεται από την παρουσία των δύο ιστορικών κτιρίων στρατωνισμού Α1 και Α2 του πρώην στρατοπέδου.

- Περιοχή 2 «Τo Θέαμα» (7.500 τ.μ.), βόρειο τμήμα του πάρκου δίπλα στο αλσύλλιο.

- Περιοχή 3 «Η Περιπέτεια» (11.500 τ.μ.), νοτιοανατολικό άκρο του πάρκου κοντά στην οδό Δαβάκη. Η υλοποίηση των προτάσεων που θα προκύψουν από τον αρχιτεκτονικό διαγωνισμό μετατίθεται για τη Β’ Φάση αξιοποίησης του πρώην στρατοπέδου, με πόρους από την επόμενη προγραμματική περίοδο.

Η επόμενη μέρα Ακόμα και αν προχωρήσουν μόνο τα δύο δρομολογημένα έργα εντός του ΜΠΠΜ, δηλαδή η περιβαλλοντική αναβάθμιση του υπαίθριου χώρου του πάρκου καθώς και η αποκατάσταση και επανάχρηση του κτίσματος Α2, δημιουργείται μεν ένα νέο αστικό πάρκο, αλλά παράλληλα και η ανάγκη για συντήρηση και φύλαξή του. Σύμφωνα με τη Μελέτη Βιωσιμότητας Μακροπρόθεσμου Στρατηγικού Πλάνου Δράσης του Μητροπολιτικού Πάρκου Παύλου Μελά, το χρηματοοικονομικό κενό που δημιουργείται το πρώτο έτος λειτουργίας του ΜΠΠΜ υπό αυτές τις δύο επενδύσεις ξεπερνά τις 960.000 ευρώ και συνεχίζει να υφίσταται για την επόμενη πενταετία, αν και βαίνει μειούμενο (356.029 ευρω, 240.235 ευρώ, 86.487 ευρώ, 53.212 ευρώ, 14.350 ευρώ). Η μελέτη πρότεινε τρία σενάρια, ώστε το πάρκο να έχει έσοδα και να είναι

οικονομικά βιώσιμο, και το δημοτικό συμβούλιο Παύλου Μελά προέκρινε το δεύτερο, που προβλέπει δραστηριότητες ήπιας ανάπτυξης. Τα έσοδα θα προκύψουν από την ενοικίαση των αναψυκτηρίων, από συναυλίες, από την ενοικίαση των αιθουσών για εκδηλώσεις, από τα πωλητήρια των μουσείων, λειτουργία μπιστρό/καφέ, θερινού κινηματογράφου κ.λπ. Μάλιστα, εκτιμάται ότι με μια σειρά ετήσιων συναυλιών θα μπορούσε να καλυφθεί ένα μεγάλο μέρος των χρημάτων που απαιτούνται για την επόμενη μέρα του Πάρκου Παύλου Μελά, ώστε να μείνει όμορφο και λειτουργικό. Ήδη μία ομάδα από τον δήμο Παύλου Μελά εργάζεται για τον σχεδιασμό του φορέα διαχείρισης σκοπός του οποίου θα είναι να διαχειρίζεται το Μητροπολιτικό Πάρκο αλλά και να φέρνει τα απαραίτητα έσοδα για τη λειτουργία και κυρίως τη συντήρηση του.

Στρατόπεδα, μία ανενεργή παρακαταθήκη δημόσιου χώρου

Τ

α περισσότερα στρατόπεδα της Θεσσαλονίκης βρίσκονται στη δυτική πλευρά της πόλης, εκεί που είναι οξύτερη και η ανάγκη για πράσινο και ανοικτούς δημόσιους χώρους. Σε μία περιοχή που συνεχώς επεκτείνεται, τα στρατόπεδα είναι οι τελευταίοι ελεύθεροι χώροι, που θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως μια «παρακαταθήκη» δημόσιου χώρου για τις επόμενες γενιές. Αν τα στρατόπεδα αποδίδονταν ακέραια για να μετατραπούν σε χώρους πρασίνου, εκτιμάται ότι μόλις που διπλασιαζόταν η αναλογία πρασίνου, όταν το όριο που θέτει ο Παγκόσμιος Οργανισμός υγείας είναι στα 9 τ.μ./κάτοικο. Προς το παρόν, μόνο το Παύλου Μελά έχει παραχωρηθεί ολόκληρο στον ομώνυμο δήμο και μάλιστα υπάρχει ένα δρομολογημένο σχέδιο αξιοποίησής του και ένα ορατό χρονοδιάγραμμα για τη μετατροπή του σε μητροπολιτικό πάρκο το φθινόπωρο του 2023. «Η διεκδίκηση των πρώην στρατοπέδων και η αξιοποίησή τους ως κοινόχρηστων χώρων πρασίνου, πολιτισμού και αναψυχής, είναι μια σημαντική παράμετρος για την περιβαλλοντική αναβάθμιση της Θεσσαλονίκης» επισημαίνει ο Σάκης Λαζαρίδης, αντιδήμαρχος

22

Περιβάλλοντος, Πρασίνου και Εθελοντισμού δήμου Παύλου Μελά, μέλος Περιβαλλοντικών Συλλόγων και της Πρωτοβουλίας για τα πρώην στρατόπεδα της Θεσσαλονίκης. Η απόδοση του πρώην στρατοπέδου Παύλου Μελά στον ομώνυμο δήμο και η αξιοποίησή του ως Μητροπολιτικό Πάρκο υπερτοπικής σημασίας, αποτελεί κατά τον ίδιο «κατάκτηση της τοπικής κοινωνίας και της τοπικής αυτοδιοίκησης, καθώς και καλή πρακτική που ανοίγει τον δρόμο και για τα άλλα πρώην στρατόπεδα». Για κάποια από τα υπόλοιπα ανενεργά στρατόπεδα ακόμα αναζητείται ποιος είναι ιδιοκτήτης: το υπουργείο Εθνικής Άμυνας, το Ταμείο Εθνικής Άμυνας και η Υπηρεσία Αξιοποίησης Ακίνητης Περιουσίας Ενόπλων Δυνάμεων, το υπουργείο Οικονομικών ή μήπως το Υπερταμείο; • Το στρατόπεδο Καρατάσιου (640 στρέμματα), που επίσης βρίσκεται στο δήμου Παύλου Μελά, είναι ανενεργό από το 2003. Από τότε άρχισε μια διαμάχη για το ιδιοκτησιακό καθεστώς μεταξύ των υπουργείων Άμυνας και Οικονομικών, μιας και η έκταση ανήκε στην ανταλλάξιμη περιουσία. Ο στρατός παραχώρησε κατά χρήση στο δήμο Πολίχνης μια έκταση (που αποδείχθηκε ότι

δεν του ανήκε), ο δήμος έκανε δαπάνες 1 εκατ. ευρώ για ανακαίνιση κτιρίων και υποδομές αθλητισμού, στη συνέχεια έγινε άρση της παραχώρησης και δύο δήμαρχοι σύρθηκαν στα δικαστήρια ως καταπατητές! Στο μεταξύ διάφορες ομάδες πολιτών έχουν αναπτύξει εκεί δραστηριότητες για το περιβάλλον και τον πολιτισμό και ο χώρος έχει αποκτήσει de facto δημόσιο χαρακτήρα. Ο δήμος Παύλου Μελά συνεχίζει να διεκδικεί το Καρατάσιου. Την τελευταία φορά που τέθηκε το θέμα στο πλαίσιο του κοινοβουλευτικού ελέγχου το υπουργείο Εθνικής Άμυνας απάντησε ότι υπάρχει ενδιαφέρον για επενδυτική αξιοποίηση του ακινήτου, και ότι ο χώρος θα μπορούσε να αξιοποιηθεί προς όφελος όλων των πλευρών (σ.σ. Δήμου και ΤΕΘΑ). Σύμφωνα με το προσφάτως εγκεκριμένο ΓΠΣ Πολίχνης (ΦΕΚ 444Δ/2021) στο πρώην στρατόπεδο Καρατάσιου καθορίζονται οι χρήσεις γης αστικού πρασίνου (σε ποσοστό τουλάχιστον 75% της συνολικής έκτασης) και κοινωφελείς χρήσεις γης (σε ποσοστό μέχρι 25%). Εσχάτως ο δήμος προτείνει το Καρατάσιου ως έδρα για το νέο Ογκολογικό νοσοκομείο, με την ελπίδα ότι οι νέες χρήσεις στην περιοχή θα ανοίξουν τον δρόμο και για παραχώρηση επιμέρους εκτάσεων στην τοπική κοινωνία.

• Μέρος του στρατοπέδου Μεγάλου Αλεξάνδρου, στην λεωφόρο Δενδροποτάμου παραχωρήθηκε στον δήμο Αμπελοκήπων Μενεμένης όπου από το 2008 κατασκεύα-

σε με δικές του δαπάνες πολυάριθμες αθλητικές εγκαταστάσεις (δημοτικό στάδιο, τρία γήπεδο ποδοσφαίρου, ανοικτό και κλειστό προπονητήριο στίβου). Στα σχέδια του δήμου είναι να κατασκευάσει εκεί και ένα κλειστό κολυμβητήριο με πισίνα ολυμπιακών διαστάσεων, υπό την προϋπόθεση ότι θα βρει χρηματοδότηση, δημιουργώντας εκεί έναν πόλο αθλητισμού και αναψυχής. Όμως το υπόλοιπο του στρατοπέδου είναι δεσμευμένο από το Υπερταμείο και έτσι οι προσδοκίες για παραχώρηση επιπλέον εκτάσεων έχουν μπει στον «πάγο».

• Αντίστοιχα, τμήμα του στρατοπέδου Παπακυριαζή, στην άλλη πλευρά της λεωφόρου Δενδροποτάμου, έχει αποδοθεί στο δήμο Κορδελιού Ευόσμου και έχουν διαμορφωθεί κάποιοι υπαίθριοι αθλητικοί χώροι. Παράλληλα στο στρατόπεδο φιλοξενούνται και ενεργές στρατιωτικές μονάδες, κάτι που αποκλείει προς ώρας την όποια συζήτηση περί παραχώρησης της έκτασης.

• Στα όρια του δήμου Κορδελιού-Ευόσμου ανήκει και το στρατόπεδο Ζιάκα, έκτασης 121 στρεμμάτων. Εδώ και χρόνια δεν φιλοξενεί στρατιωτικές χρήσεις και παρουσιάζει εικόνα εγκατάλειψης. Ο δήμος θέλει να το αξιοποιήσει ως αστικό πάρκο με εγκαταστάσεις αθλητισμού και πολιτισμού, όμως για να το διεκδικήσει θα πρέπει πρώτα να ξεκαθαρίσει σε ποιον ανήκει. Αυτή τη στιγμή υπάρχει νομική αντιπαράθεση μεταξύ της ΕΤΑΔ και του υπουργείου Εθνικής Άμυνας για την κυριότητα

Της

του στρατοπέδου.

• Το στρατόπεδο Γκόνου (670 στρ.) ιδιοκτησίας του υπουργείου Οικονομικών, βρίσκεται στα όρια του δήμου Δέλτα. Εδώ και είκοσι χρόνο υπάρχουν σχεδιασμοί για τη μετατροπή του σε εμπορευματικό κέντρο, πλην όμως κανένας από αυτούς δεν προχώρησε. Η τελευταία εξαγγελία ήταν από τον σημερινό πρωθυπουργό που το οραματίστηκε ως Ελεύθερη Ζώνη Εμπορίου και Βιομηχανίας. Το ΤΑΙΠΕΔ έχει αναλάβει να προχωρήσει στη χωροταξική και χρηματοοικονομική ωρίμανση του σχεδίου για την αξιοποίηση του μεγάλου ακινήτου ως Ελεύθερης Ζώνης Εμπορίου.

• Το στρατόπεδο Κακιούση βρίσκεται μεταξύ των εκβολών του Δενδροποτάμου και των παλιών βυρσοδεψείων και εξακολουθεί να εξυπηρετεί λειτουργίες αποθήκευσης και ανεφοδιασμού καυσίμων του στρατού, ως εκ τούτου δεν υπάρχει πρόθεση να αποδοθεί άμεσα για να αποτελέσει την αναζητούμενη διέξοδο της δυτικής Θεσσαλονίκης προς τη θάλασσα.

Άποψη

Άποψη

Σοφίας Χριστοφορίδου

Της Μαρίας Ζουρνά, αρχιτέκτονα

Περιβαλλοντικά πολύτιμοι χώροι για αστική αναζωογόνηση Η αξιοποίηση του συνόλου των ανενεργών στρατοπέδων του Πολεοδομικού Συγκροτήματος Θεσσαλονίκης, στα πλαίσια ενός ευρύτερου προγράμματος αστικής αναζωογόνησης στη λογική ενός «Δικτύου», όπως το προβεβλημένο Δυτικό Τόξο, εντάσσεται στις σύγχρονες κατευθύνσεις για τις ολοκληρωμένες αστικές αναπλάσεις της ΕΕ. Μία τέτοια αξιοποίηση παρέχει τις μοναδικές ευκαιρίες για : - την ανάδειξη των στρατοπέδων ως ιδιαίτερους τόπους ιστορικού και πολιτισμικού ενδιαφέροντος και τη δημιουργία ενός εκτενούς μητροπολιτικού πάρκου που θα αναπληρώσει τις έντονες σημερινές ελλείψεις που βιώνουν όλοι οι πολίτες.

- ανασύνταξη του αστικού τοπίου στις πυκνοδομημένες συνοικίες της Θεσσαλονίκης με νέες χρήσεις, νέα σημεία ενδιαφέροντος και σύγχρονη αρχιτεκτονική.

- τη συγκρότηση νέας αστικής ταυτότητας στις περιοχές επέμβασης, αλλά και νέας μητροπολιτικής ταυτότητας στην πόλη και τη

δημιουργία εστιών κεντρικότητας νέου τύπου για την αστική περιφέρεια, και τέλος - την εκτόνωση των πιέσεων που υφίσταται το ιστορικό κέντρο της πόλης, σε συνδυασμό με: την ισχυροποίηση του αιτήματος απόδοσης των χώρων προς επανάχρηση, την αύξηση των ευκαιριών χρηματοδότησης του προγράμματος και ένταξης των έργων στην νέα προγραμματική περίοδο με τα νέα κριτήρια επιλεξιμότητας, την αλληλοσυμπλήρωση της κοινωνικής υποδομής, του πρασίνου και της οικονομικής ανάπτυξης σε όλους ταυτόχρονα τους χώρους που αποτελούν το Δίκτυο. Ωστόσο, η μετεγκατάσταση των στρατοπέδων και η απόδοσή τους στους δήμους ενέχει κινδύνους, εφόσον οι εκτάσεις που αποδεσμεύονται αντιμετωπιστούν ως αστικά ακίνητα με κριτήρια εμπορευματικής αξιοποίησης της δυνατής νέας δόμησης ή ικανοποίησης τοπικών μόνο αναγκών των δήμων, και όχι ως περιβαλλοντικά πολύτιμοι χώροι για ανάπτυξη υπερτοπικών δραστηριοτήτων μητροπολιτικής κλίμακα.

Του Σωκράτη Σεϊτανίδη, χωροτάκτη - Πολεοδόμου, υπ. διδάκτορα ΑΠΘ

Μπορούμε να αποφύγουμε την περαιτέρω «τσιμεντοποίηση» Οι χώροι των πρώην στρατοπέδων είναι μεγάλες δημόσιες εκτάσεις που δύναται να φιλοξενήσουν λειτουργίες υπερτοπικής σημασίας. Από την οπτική γωνία του χωρικού σχεδιασμού, το πλαίσιο για την αξιοποίηση των χώρων αυτών στη Θεσσαλονίκη διαμορφώνεται κυρίως από δύο ευρύτερα σχεδιαστικά ζητήματα. Το πρώτο είναι ίδιον της Θεσσαλονίκης και είναι η απουσία μητροπολιτικού σχεδιασμού και μητροπολιτικής διακυβέρνησης. Στην Θεσσαλονίκη δεν υπάρχει ούτε πρόσφατος σχεδιασμός, ούτε φορέας τοπικής αυτοδιοίκησης αποκλειστικά για τη μητροπολιτική περιοχή

(σε αντίθεση με την Αθήνα, όπου τον ρόλο αυτό παίζει η Περιφέρεια Αττικής). Επομένως, δεν υπάρχει μία θεσμικά αναγνωρισμένη πολιτική δύναμη η οποία να αγωνίζεται, να πιέζει και εν τέλει να κρίνεται από τους πολίτες αποκλειστικά για τη διαχείριση των μητροπολιτικών θεμάτων, όπως είναι η διαχείριση των χώρων υπερτοπικής σημασίας και των πρώην στρατοπέδων. Το δεύτερο είναι η σύγχρονη τάση για ιδιωτικοποίηση/ εμπορική εκμετάλλευση των μεγάλων δημόσιων εκτάσεων και η σχετική μεταρρύθμιση του θεσμικού πλαισίου του χωρικού σχεδιασμού που έχει γίνει προς εξυπηρέτησή

της. Παρόμοιες μεταρρυθμίσεις έγιναν σε όλες τις χώρες του Ευρωπαϊκού Νότου, καθώς αποτελούσαν προαπαιτούμενο για τον δανεισμό των χωρών (βλ. Tulumello et. al, 2020). Στην Ελλάδα η μεταρρύθμιση αυτή επιβλήθηκε από το δεύτερο μνημόνιο (υποκεφάλαιο 4.2, δράση «Πολεοδομική Μεταρρύθμιση») και εφαρμόστηκε με πληθώρα νομοθετημάτων. Στον αντίποδα των παραπάνω, βρίσκεται η θέληση της τοπικής κοινωνίας για απόδοση των πρώην στρατοπέδων σε κοινή χρήση, αλλά και η άποψη της επιστημονικής κοινότητας που επανειλημμένα με παρεμβάσεις/ εκθέσεις /εργασίες έχει

τονίσει την ανάγκη για μετατροπή των πρώην στρατοπέδων της Θεσσαλονίκης σε πράσινους και κοινωφελείς χώρους. Ωστόσο, ακόμα και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, για να επιτυγχάνονται τέτοιοι στόχοι χρειάζεται συνήθως σχετική διεκδίκηση από τους πολίτες (Madanipour et al., 2014). Οι περιπτώσεις διεκδίκησης των πρώην στρατοπέδων Παύλου Μελά και Καρατάσιου, δείχνουν ότι όταν υπάρχει σύμπλευση μεταξύ Δημοτικών αρχών, κινημάτων και τοπικής κοινωνίας, οι στόχοι αυτοί είναι εφικτοί - μπορούμε δηλαδή να αποφύγουμε την περαιτέρω «τσιμεντοποίηση» των ελεύθερων δημόσιων χώρων.

23

Άρθρο

Η δυτική Θεσσαλονίκη έχει αδικηθεί κατάφωρα στο παρελθόν Του Κωνσταντίνου

Γκιουλέκα

Βουλευτή Α’ Θεσσαλονίκης με τη Νέα Δημοκρατία

Ε

ίναι σημαντικό να αντιληφθούν όλοι ότι η Θεσσαλονίκη δεν ανταγωνίζεται την Αθήνα. Ανταγωνίζεται τις μεγάλες ευρωπαϊκές πόλεις και διαθέτει όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά για να διαδραματίσει τον ρόλο της πρωτεύουσας - πόλης σε ολόκληρη τη νοτιοανατολική Ευρώπη. Για να συμβεί, όμως, αυτό είναι επιβεβλημένο να δοθούν όσο το δυνατόν πιο σύντομα οι προοπτικές για την ανάπτυξή της, δηλαδή να δημιουργηθούν οι κατάλληλες υποδομές στην πόλη για να κερδίσει τον χαμένο χρόνο. Όταν αναφερόμαστε, όμως, στην ανάπτυξη της Θεσσαλονίκης πρέπει να έχουμε πάντοτε στο επίκεντρο την δυτική πλευρά της πόλης, στην οποία κατοικούν τα 2/3 των Θεσσαλονικέων. Η δυτική Θεσσαλονίκη έχει αδικηθεί κατάφωρα στο παρελθόν, αντιμετωπίζει ακόμα πολλά προβλήματα και οι πολίτες γνωρίζουν καλά και δοκιμάζουν αυτές τις ελλείψεις. Κυρίαρχα προβλήματα είναι, κυρίως, η ανεργία, το κυκλοφοριακό και το περιβάλλον. Η δυτική Θεσσαλονίκη πρέπει να πάρει επιτέλους τη θέση που της αξίζει. Παλεύουμε γι’ αυτό, επισημαίνουμε σε κάθε ευκαιρία, πρέπει να είναι η απόλυτη προτεραιότητά μας. Η εσωτερική περιφερειακή αναβαθμίστηκε στην δυτική πλευρά μετά από πολλά χρόνια. Πρέπει να γίνουν ακόμη πολλά, με δράσεις, με συνέργεια της κεντρικής κυβέρνησης με τους Δήμους. Υπάρχουν πάρα πολλά περιθώρια για να βελτιωθούν οι δομές σε αυτήν την πλευρά της πόλης. Αυτό που χρειάζεται τώρα είναι τέτοιες δράσεις ώστε να βελτιωθεί και άλλο η ποιότητα ζωής των κατοίκων, με πάρκα, παιδικές χαρές, πολιτιστικά κέντρα κ.λπ. και να βελτιωθούν οι αναπτυξιακές δομές σε αυτήν την μεριά της πόλης. Αυτήν την περίοδο, το κυριότερο απ’ όλα είναι η επέκταση του Μετρό στα δυτικά, η οποία θα βοηθήσει τα μέγιστα και την μετακίνηση των πολιτών, αλλά και το κυκλοφοριακό της πόλης. Είναι ένα έργο πνο-

24

Η δυτική Θεσσαλονίκη πρέπει να πάρει επιτέλους τη θέση που της αξίζει. Παλεύουμε γι’ αυτό, επισημαίνουμε σε κάθε ευκαιρία, πρέπει να είναι η απόλυτη προτεραιότητά μας. Η εσωτερική περιφερειακή αναβαθμίστηκε στην δυτική πλευρά μετά από πολλά χρόνια. Πρέπει να γίνουν ακόμη πολλά, με δράσεις, με συνέργεια της κεντρικής κυβέρνησης με τους Δήμους

ής που πρέπει να ξεκινήσει άμεσα, όπως δεσμεύτηκε και ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης. Η επέκταση του Μετρό θα διευκολύνει πάρα πολλούς ανθρώπους για τις μετακινήσεις τους και θα συντελέσει στην ευκολότερη σύνδεση με την υπόλοιπη Θεσσαλονίκη. Παράλληλα, πρέπει να εξασφαλιστούν όσο το δυνατόν πιο σύντομα οι προοπτικές για την ανάπτυξη της δυτικής Θεσσαλονίκης, δηλαδή να δημιουργηθούν οι κατάλληλες υποδομές για να κερδίσει τον χαμένο χρόνο. Περιβαλλοντικά, η γειτνίαση της δυτικής Θεσσαλονίκης με ρυπογόνες μονάδες δημιουργεί τεράστιο πρόβλημα που χρήζει άμεσης αντιμετώπισης. Επίσης, πολλές δομές και δραστηριότητες μπορούν να μεταφερθούν δυτικά, αφού τώρα ο Περιφερειακός επιτρέπει την άμεση και εύκολη πρόσβαση προς όλες τις περιοχές. Τέλος, μία σειρά από άλλες παρεμβάσεις αναπτυξιακού χαρακτήρα θα βοηθήσουν στην γρήγορη και ισόρροπη ανάπτυξη ολόκληρης της Θεσσαλονίκης. Παλεύουμε, διεκδικούμε, απαιτούμε να δοθούν στη Θεσσαλονίκη οι δυνατότητες, ώστε όλα τα παραπάνω να γίνουν από ένα όραμα για την πόλη, πραγματικότητα.

Το κυριότερο απ’ όλα είναι η επέκταση του Μετρό στα δυτικά, η οποία θα βοηθήσει τα μέγιστα και την μετακίνηση των πολιτών, αλλά και το κυκλοφοριακό της πόλης. Είναι ένα έργο πνοής που πρέπει να ξεκινήσει άμεσα, όπως δεσμεύτηκε και ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης

Του Στράτου

Άρθρο

Δυτική Θεσσαλονίκη και υποδομές Σιμόπουλου

Πρώην Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Έργων, Βουλευτή Α’ Θεσσαλονίκης με τη Νέα Δημοκρατία

Ε

υτυχώς τον τελευταίο καιρό, ειδικά μετά την σχετική αναφορά του πρωθυπουργού, στο προσυνέδριο της ΝΔ στη Θεσσαλονίκη, η δυτική Θεσσαλονίκη και κυρίως η σχετική συζήτηση γύρω από την ανάπτυξή της, έγινε «της μόδας». Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανέφερε συγκεκριμένα: «Μπορεί το επίπεδο ανάπτυξης μεταξύ Αττικής και Θεσσαλονίκης να μην είναι ισορροπημένο, αλλά και μέσα στην ίδια τη Θεσσαλονίκη υπάρχουν διαφορές». Ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Νεαπόλεως-Σταυρουπόλεως κ. Βαρνάβας θέτει το θέμα συνεχώς με διαφορετικό τρόπο: «Οι πόροι έως σήμερα εξαντλούνται μόλις φτάσουν στο Βαρδάρη» και συμπληρώνει «Προειδοποιώ, όμως, δεν υπάρχουν ιδιωτικοί παράδεισοι». Πραγματικά, η δυτική Θεσσαλονίκη σε σύγκριση με την υπόλοιπη πόλη είναι σαφές ότι έχει διαφορές που οφείλονται στη στρεβλή χωροταξική ανάπτυξη, αποτέλεσμα ενός συνδυασμού πολιτικών επιλογών, αλλά και αντικειμενικών δυσκολιών. Η πόλη αναπτύχθηκε οικιστικά προς τα ανατολικά και βιομηχανικά-βιοτεχνικά προς τη Δύση, ενώ μόνο τις τελευταίες δεκαετίες επειδή οι τιμές ανατολικά αυξήθηκαν με ιλιγγιώδη ταχύτητα είδαμε ανάπτυξη σε περιοχές όπως το Ρετζίκι και ο Εύοσμος. Δυτικά, επίσης, βρίσκεται το λιμάνι και οι οδικές και σιδηροδρομικές συνδέσεις του. Δυτικά βρίσκονται η Βιομηχανική Περιοχή Θεσσαλονίκης (ΒΙΠΕΘ), η βιομηχανική ζώνη Καλοχωρίου και οι βιοτεχνικές ζώνες στην Πόντου και στη Νεοχωρούδα. Δυτικά είναι η Λαχαναγορά. Στα δυτικά έφερε η πολιτεία τους μετανάστες. Στη Σίνδο λειτουργεί το κεντρικό αντλιοστάσιο του βιολογικού καθαρισμού. Δυτικά, λοιπόν, πρέπει να δοθεί μεγάλο βάρος σε επίπεδο υποδομών.

Η ανάπλαση του παραλιακού μετώπου με προτεραιότητα στα δυτικά αποτελεί επιτακτική ανάγκη. Φιλότιμη είναι η προσπάθεια της ΠΚΜ για να επιταχυνθεί όμως η δράση απαιτούνται ρυθμοί ιδιωτικού τομέα. Για αυτό προτείνω να συσταθεί ένα Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου που θα αναλάβει να φέρει σε πέρας το εγχείρημα μακριά από κομματικές επιρροές και μακριά από τους δαίδαλους της τοπικής αυτοδιοίκησης

Βέβαια, τα πράγματα άρχισαν κάπως να αλλάζουν από το 2012. Μετά από χρόνια συμβασιοποιήθηκαν την περίοδο 2012-2014, δύο σημαντικά έργα. Οι κόμβοι της δυτικής Περιφερειακής και η υπογειοποίηση της σιδηροδρομικής διάβασης στη Μενεμένη. Ταυτόχρονα, ετέθησαν οι βάσεις για την σύμβαση παραχώρησης του στρατοπέδου Παύλου Μελά στο Δήμο. Ευτυχώς, οφείλω να ομολογήσω, ότι η εκτέλεση αυτών των έργων ολοκληρώθηκε κατά τη θητεία της προηγούμενης κυβέρνησης, ενώ τότε ολοκληρώθηκε και η υπογραφή της σύμβασης παραχώρησης του στρατοπέδου. Το έργο υλοποιείται σήμερα. Σε επίπεδο υποδομών, θεωρώ ση-

μαντικές επίσης τις παρεμβάσεις της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και της ΕΥΑΘ που περιλαμβάνουν αφενός την διαπλάτυνση της οδού Πόντου και αφετέρου την σύνδεση του αντλιοστασίου ακάθαρτων στο Δενδροπόταμο με το βιολογικό καθαρισμό, αλλά και τον προαστιακό σιδηρόδρομο, ο οποίος υλοποιείται σε συνδυασμό με τη σιδηροδρομική σύνδεση του λιμανιού με τον άξονα Αθήνα-Θεσσαλονίκη-Ειδομένη. Δεν είναι ήσσονος σημασίας και η κατασκευή δίδυμου αποχετευτικού αγωγού στην περιοχή του Πόντου ούτε η πρόσφατη λύση του προβλήματος με τις αυθαίρετες κατοικίες στα Μετέωρα και ή έγκριση των πολεοδομικών σχεδίων στους δήμους Αμπελοκήπων-Μενεμένης και Παύλου Μελά. Ούτε η επανεκκίνηση του έργου οδικής σύνδεση του λιμανιού με την ΠΑΘΕ. «Τα καλά», όμως, τελειώνουν κάπου εδώ. Χρειάζονται πολλά να γίνουν ακόμη. Πρώτο και σπουδαιότερο έργο είναι η επέκταση του Μετρό δυτικά, δράση που είναι ακόμη σε εμβρυακό στάδιο. Πρέπει, επίσης, να εξαγγελθεί επίσημα και να δρομολογηθεί η μεταφορά του Θεαγένειου Αντικαρκινικού Νοσοκομείου στο στρατόπεδο Καρατάσιου και παράλληλα να εκπονηθεί ένα σχέδιο αξιοποίησης όλου του στρατοπέδου. Αλλά και η ανάπλαση του παρα-

λιακού μετώπου με προτεραιότητα στα δυτικά αποτελεί επιτακτική ανάγκη. Φιλότιμη είναι η προσπάθεια της ΠΚΜ για να επιταχυνθεί όμως η δράση απαιτούνται ρυθμοί ιδιωτικού τομέα. Γι’ αυτό προτείνω να συσταθεί ένα Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου που θα αναλάβει να φέρει σε πέρας το εγχείρημα μακριά από κομματικές επιρροές και μακριά από τους δαίδαλους της τοπικής αυτοδιοίκησης. Η δημιουργία, επίσης, επιχειρηματικού πάρκου στην περιοχή Καλοχωρίου-Πόντου, η αξιοποίηση του πρώην στρατοπέδου Γκόνου και η ένταξη των Λαχανόκηπων στο σχέδιο πόλης θα αποτελέσουν μία, κρίσιμης σημασίας, παρέμβαση σε όλη τη δυτική Θεσσαλονίκη. Αναπτυξιακή πνοή θα δώσουν, επίσης, έργα που ακόμη μένουν στα χαρτιά όπως είναι και το Καλλιτεχνικό Σχολείο στη Μενεμένη, το Κολυμβητήριο Αμπελοκήπων, τα αντιπλημμυρικά έργα σε όλη την περιοχή και οι σχολικές αίθουσες στον Εύοσμο και το Ρετζίκι. Θεωρώ, τέλος, ότι κυβερνητικές δράσεις σαν το υπό διαβούλευση νομοσχέδιο για τα ανταλλάξιμα και τις καταπατημένες δημόσιες εκτάσεις θα παύσουν χιλιάδες πολίτες από μια πολύχρονη ομηρία Ως κατακλείδα, σημειώνω ότι αν τα προβλήματα υποδομών στη δυτική Θεσσαλονίκη δε λυθούν στο ορατό μέλλον θα επηρεάσουν τη συνολική ανάπτυξη όλης της πόλης.

25

Άρθρο

Η περιοχή με τις μεγαλύτερες αναπτυξιακές προοπτικές Του Χρήστου

Γιαννούλη

Βουλευτή Α’ Θεσσαλονίκης με τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ

Ζ

ωτικό τμήμα της σύγχρονης μητροπολιτικής Θεσσαλονίκης, η δυτική Θεσσαλονίκη με τους δυναμικά αναπτυσσόμενους δήμους, με τις πυκνοκατοικημένες γειτονιές, αναζητά τη δική της θέση στον αναπτυξιακό στρατηγικό σχεδιασμό για το μέλλον της ευρύτερης περιοχής. Το ενδιαφέρον ωστόσο για τη δυτική Θεσσαλονίκη πρέπει να είναι διαρκές και να εκφράζεται με πράξεις και όχι να υποκινείται μόνο από πολιτικές σκοπιμότητες, κάθε φορά που πλησιάζουν εκλογές. Με πηχυαίους τίτλους όπως «Στροφή προς τα Δυτικά» ή «Η δυτική Θεσσαλονίκη αναβαθμίζεται», φιλοκυβερνητικά μέσα θέλησαν να υπερτονίσουν το ενδιαφέρον της κυβέρνησης για την περιοχή, ξεχνώντας όμως να αναφέρουν πως μία σειρά από έργα και δράσεις που δρομολογήθηκαν στη διάρκεια της διακυβέρνησης από το ΣΥΡΙΖΑ, είτε παρέμειναν για σχεδόν τρία χρόνια στάσιμα είτε εγκαταλείφθηκαν από την κυβέρνηση της ΝΔ. Η δυτική Θεσσαλονίκη στην εικόνα των πολιτών είναι η πιο υποβαθμισμένη περιοχή του πολεοδομικού συγκροτήματος. Είναι όμως παράλληλα και η περιοχή με τις μεγαλύτερες αναπτυξιακές προοπτικές. Μία περιοχή που με ολοκληρωμένες και στοχευμένες παρεμβάσεις μπορεί και πρέπει να αλλάξει μορφή. Η επέκταση του Μετρό προς τα δυτικά, η αξιοποίηση του παραθαλάσσιου δυτικού μετώπου του Θερμαϊκού, η ολοκλήρωση των έργων στο πρώην στρατόπεδο Παύλου Μελά και η απόδοση του στους πολίτες, η ανέγερση του Παιδιατρικού Νοσοκομείου στο Φίλυρο, η αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών προβλημάτων από τη λειτουργία των βιομηχανικών μονάδων, η βελτίωση του οδικού δικτύου, τα

26

αντιπλημμυρικά έργα κ.ά, είναι παράλληλες δράσεις που πρέπει να μπουν σε τροχιά υλοποίησης. Την τελευταία δεκαετία η δυτική Θεσσαλονίκη ήταν η πιο δυναμικά εξελισσόμενη περιοχή, με σημαντική αύξηση του πληθυσμού λόγω και των χαμηλότερων τιμών στην ενοικίαση ή αγορά κατοικίας. Μία περιοχή που δικαιούται την προσοχή

της πολιτείας, στη βάση όμως ενός ολοκληρωμένου σχεδιασμού που θα λαμβάνει υπόψη τις ιδιαιτερότητες της περιοχής. Ενός σχεδιασμού που στόχο θα έχει να διαμορφώσει όρους αναπτυξιακής ώθησης για τη δυτική Θεσσαλονίκη, θα ενισχύει την ισόρροπη ανάπτυξη του πολεοδομικού συγκροτήματος, θα ενισχύει την κοινωνική συνοχή.

Η δυτική Θεσσαλονίκη στην εικόνα των πολιτών είναι η πιο υποβαθμισμένη περιοχή του πολεοδομικού συγκροτήματος. Είναι όμως παράλληλα και η περιοχή με τις μεγαλύτερες αναπτυξιακές προοπτικές. Μία Την τελευταία δεκαετία η δυτική Θεσσαλονίκη περιοχή που με ήταν η πιο δυναμικά εξελισσόμενη περιοχή, ολοκληρωμένες με σημαντική αύξηση του πληθυσμού λόγω και στοχευμένες και των χαμηλότερων τιμών στην ενοικίαση ή παρεμβάσεις αγορά κατοικίας. Μία περιοχή που δικαιούται μπορεί και πρέπει την προσοχή της πολιτείας, στη βάση όμως ενός να αλλάξει μορφή ολοκληρωμένου σχεδιασμού που θα λαμβάνει υπόψη τις ιδιαιτερότητες της περιοχής. Ενός σχεδιασμού που στόχο θα έχει να διαμορφώσει όρους αναπτυξιακής ώθησης για τη δυτική Θεσσαλονίκη, θα ενισχύει την ισόρροπη ανάπτυξη του πολεοδομικού συγκροτήματος, θα ενισχύει την κοινωνική συνοχή

Του Γιάννη

Άρθρο

Περισσεύουν προβλήματα και υποσχέσεις Μαγκριώτη

Πρώην υφυπουργού

Η

Μητροπολιτική Θεσσαλονίκη χαρακτηρίζεται από αναπτυξιακή στασιμότητα, με ρωγμές στην κοινωνική και χωρική της συνοχή, πολιτικά και πολιτισμικά συντηρητική, περιβαλλοντικά σε κρίσιμη κατάσταση. Αυτά τα χαρακτηριστικά είναι ακόμη πιο έντονα, στη δυτική Θεσσαλονίκη. Παρά τα θετικά αποτελέσματα ορισμένων, αυτοδιοικητικών κυρίως, πρωτοβουλιών, αυτά παρέμειναν χωρικά περιορισμένα και χωρίς συνέχεια. Το παραγωγικό της δυναμικό, δεν μπόρεσε να βρει έναν νέο βηματισμό, μετά την απαξίωση της παραδοσιακής παραγωγικής βάσης τις προηγούμενες δεκαετίες και αυτό έχει επιπτώσεις στη συνολική δυναμική της πόλης και της ευρύτερης περιοχής. Μεγάλο μέρος της επιχειρηματικής ελίτ, των επιμελητηρίων και των επαγγελματικών σωματείων, πολιτικών εκπροσωπήσεων, σε κεντρικό και αυτοδιοικητικό επίπεδο, διακατέχονται από παρωχημένες αντιλήψεις, χωρίς να διαθέτουν ένα όραμα για το αύριο της πόλης. Η Θεσσαλονίκη και η Κεντρική Μακεδονία έχει υποχωρήσει σημαντικά αναπτυξιακά, κάτω από τον εθνικό μέσο όρο, και για πολλά χρόνια καταγράφει αρνητικές πρωτιές στην απασχόληση. Το κλίμα έχει επιβαρυνθεί κατά την πανδημία καθώς καταγράφονται δραματικά υγειονομικά αποτελέσματα, κάνοντας ζοφερή την πραγματικότητα. Δεν της αξίζει της Θεσσαλονίκης αυτή η μοίρα. Γιατί η πόλη ευνοήθηκε από τη γεωγραφία, που της επιτρέπει να γίνει κόμβος περιφερειακών και διεθνών μεταφορικών δικτύων, τόσο κρίσιμων σε συνθήκες παγκοσμιοποιημένης οικονομίας. Ευνοήθηκε από τα φυσικά διαθέσιμα της ευρύτερης περιφέρειάς της, που προσφέρεται για την ανάπτυξη σύγχρονης παραγωγής, με προϊόντα που μπορεί να γίνουν περιζήτητα. Φιλοξενεί επιστημονικά και ερευνητικά Ιδρύματα που το δυναμικό τους παραμένει εγκλωβισμένο από αδράνειες του παρελθόντος ενώ έχει όλες τις δυνατότητες να ενισχύσει τη θέση της στα διεθνή δίκτυα

έρευνας και καινοτομίας. Τέλος, και όχι λιγότερο σημαντικό, ο ιστορικός και πολιτισμικός πλούτος της πόλης και το φυσικό κάλος της ευρύτερης περιοχής, εφόσον προστατευτούν και αναδειχτούν, μπορούν να εξασφαλίσουν υψηλή ποιότητα ζωής για τους κατοίκους και εισροή εισοδημάτων από τον τουρισμό. Με την αξιοποίηση αυτών των ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων, η Θεσσαλονίκη και η ευρύτερη περιοχή μπορούν να αναδειχθούν σε κέντρο ακμάζουσας εξωστρεφούς οικονομίας και ευημερούντων πολιτών. Σήμερα, υπάρχουν διαθέσιμοι πόροι από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης, το ΕΣΠΑ, τις αγροτικές ενισχύσεις, αλλά και προσφορά φθηνών δανείων λόγω της ελαστικότερης δημοσιονομικής πολιτικής που επιτρέπεται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και την ΕΕ. Και ενώ οι πόροι αυτοί θα έπρεπε και θα μπορούσαν να αναζωογονήσουν περιφερειακές, τοπικές οικονομίες και κοινωνίες, κινητοποιώντας το παραγωγικό δυναμικό της περιφέρειας και αξιοποιώντας τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα, είτε από πολιτική επιλογή, είτε λόγω επιρροών μεγάλων επιχειρηματικών συμφερόντων, οι κεντρικές πολιτικές απαξιώνουν την πόλη και την περιφέρεια. Οι ευρωπαϊκοί πόροι σχεδιάζονται και κατανέμονται κεντρικά, χωρίς να διαχέονται σε όλη την παραγωγική και κοινωνική κλίμακα και στον εθνικό χώρο. Έτσι όμως, οι περιφερειακές ανισότητες όχι μόνον, δεν εξομαλύνονται, αντίθετα διευρύνονται, ούτε οικοδομείται ένα βιώσιμο παραγωγικό μοντέλο, μια ανθεκτική εθνική και περιφερειακή οικονομία και δεν ενισχύεται η κοινωνική συνοχή. Ειδικότερα, η δυτική Θεσσαλονίκη και η ευρύτερη περιοχή της, είναι περιβαλλοντικά, οικονομικά και κοινωνικά υποβαθμισμένη. Βασικές κοινωνικές, υγειονομικές και αθλητικές υποδομές λείπουν, ενώ οι ανεπαρκείς αντιπλημμυρικές υποδομές την αφήνουν εκτεθειμένη στους κινδύνους ακόμη και συνήθων καιρικών φαινομένων. Στη δυτική Θεσσαλονίκη δεν διασφαλίζονται οι βασικές προϋποθέσεις μιας ασφαλούς και

αποδεκτής στον 21ο αιώνα οικονομικής και κοινωνικής ζωής. Η βάση του παραγωγικού συστήματος και των ζωτικών λειτουργιών της Θεσσαλονίκης βρίσκεται εκεί. Εκεί δραστηριοποιούνται οι σημαντικότερες βιομηχανικές, οικονομικές και εμπορικές μονάδες. Από εκεί διέρχονται τα διεθνή, εθνικά, περιφερειακά και τοπικά οδικά δίκτυα καθώς και το εθνικό και διεθνές σιδηροδρομικό δίκτυο. Εκεί αναπτύσσεται το λιμάνι με τις βαριές του δραστηριότητες, από το οποίο τόσα περιμένει η πόλη. Εκεί χωροθετούνται και εγκαταστάσεις που κανένας δεν θα ήθελε στη γειτονιά του: η μονάδα βιολογικού καθαρισμού των αστικών λυμάτων όλης της Θεσσαλονίκης, το σωφρονιστικό κατάστημα των Διαβατών και οι αποθήκες των χημικών βιομηχανιών και των καυσίμων. Η κατασκευή των εγκαταστάσεων της ΔΕΘ στη δυτική Θεσσαλονίκη θα δώσει δυναμική ώθηση στην οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη της περιοχής προσελκύοντας πολλές άλλες δραστηριότητες, θα αναγκάσει την πολιτεία να αναπτύξει υποδομές που βελτιώνουν το περιβάλλον και το αναβαθμίζουν αισθητικά, να ενισχύσει τη βιώσιμη κινητικότητα επεκτείνοντας τον προαστιακό και το Μετρό, να πάρει μέτρα για την προστασία του πληθυσμού από φυσικούς και βιομηχανικούς κινδύνους. Με την ανάπτυξη και την ενίσχυση των κοινωνικών υποδομών θα τονωθεί η κοινωνική συνοχή και θα περιοριστούν οι εστίες παραβατικό-

τητας, με θετικές επιπτώσεις στην ασφάλεια όχι μόνο στον κόσμο της περιοχής, αλλά και όλης της Θεσσαλονίκης. Μερικές χαρακτηριστικές προτεραιότητες, απολύτως αναγκαίες, που έχουν σχεδιαστεί στο παρελθόν ή έχουν εξαγγελθεί, είναι: • Η επέκταση του Μετρό δυτικά. Ο χρόνος πάγωσε στο 2012. Καμία δυνατότητα, να ξεκινήσει το έργο, αν διασφαλίσουν πόρους, πριν το 2028.

• Η αντιπλημμυρική θωράκιση της ευάλωτης περιοχής, ο εκσυγχρονισμός και η επέκταση του εργοστασίου επεξεργασίας του νερού και η επέκταση του δικτύου, ύδρευσης και αποχέτευσης.

• Η ανάπλαση των στρατοπέδων για την αναβάθμιση του περιβάλλοντος και την ήπια παραγωγική αξιοποίηση μέρος τους. Κανένα σχέδιο, καμία προετοιμασία, εκτός του στρατοπέδου «Παύλος Μελάς», που μετά από χρόνια αβελτηρίων των κυβερνήσεων και των τοπικών αρχόντων, μπήκε σε δρόμο ανάπλασης, που κανείς δεν ξέρει πότε θα ολοκληρωθεί, γιατί δεν υπάρχουν δεσμευμένοι πόροι.

• Οι κόμβοι της εσωτερικής Περιφερειακής που δημοπρατήθηκαν στις αρχές του 2012 και έπρεπε να τελειώσουν το 2016, ακόμη έχουν εκκρεμότητες, ειδικά ο Κ16, στην Λαχαναγορά.

• Η αξιοποίηση του παράκτιου μετώπου και της παράκτιας ζώνης, είναι στο στάδιο των αλληαναιρούμενων δηλώσεων, μία δεκαετία, χωρίς προοπτική ανάπλασης και παραγωγικής αξιοποίησης της παράκτιας ζώνης.

27

Άρθρο

Σπίτι για νεότερους, εκτός ραντάρ για κυβερνώντες Του Αντώνη

Σαουλίδη

Μέλους Πολιτικού Συμβουλίου ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, Δημοτικού Συμβούλου Νεάπολης-Συκεών

Η

απαρίθμηση προβλημάτων της δυτικής Θεσσαλονίκης είναι διαδικασία επαναλαμβανόμενη τα τελευταία χρόνια. Η λίστα είναι συγκεκριμένη αλλά δυστυχώς δεν μειώνεται ούτε και διαμορφώνονται οι προϋποθέσεις επίλυσης ορισμένων έστω ζητημάτων. Νέα Δημοκρατία και ΣΥΡΙΖΑ ούτε προσχηματικά δεν παρουσιάζουν πλέγμα προτάσεων για τη δυτική πλευρά του πολεοδομικού συγκροτήματος Θεσσαλονίκης γιατί οποιοδήποτε πλαίσιο δημοσίου διαλόγου θα εξέθετε και τα δύο κόμματα φανερώνοντας τη συστηματική απραξία και αδιαφορία τους. Σημειώστε επίσης πως στη δυτική Θεσσαλονίκη διαβιεί ο νεότερος πληθυσμός της χώρας -απόδειξη ότι η κυβερνητική αδιαφορία δεν έχει μόνο γεωγραφικά και ταξικά χαρακτηριστικά αλλά αγγίζει και ηλικιακές κατηγοριοποιήσεις. Εάν αυτή τη μοίρα επιφυλάσσει η συντηρητική κυβέρνηση για τις περιοχές των νέων Ελλήνων καταλαβαίνει κανείς τις προτεραιότητες και τις ιεραρχήσεις της. Υψηλή ποιότητα ζωής εντός αστικού ιστού, πόλη βιώσιμη, καθαρή και ανταγωνιστική και με συνοχή σημαίνει βιώσιμοι τρόποι μεταφοράς. Η αυξανόμενη πυκνότητα της κυκλοφορίας αυτοκινήτων στις πόλεις και τις μητροπολιτικές περιοχές οδηγεί σε αύξηση του εξωτερικού κόστους με τη μορφή της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και της απώλειας χρόνου, κάτι που συνακόλουθα επηρεάζει αρνητικά την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής. Τη στιγμή που οι δημόσιες συγκοινωνίες δεν θεωρούνται απλώς μία υπηρεσία που μεταφέρει τους ανθρώπους από το σημείο Α στο σημείο Β αλλά είναι η πιο προφανής, φυσική επιλογή για κινητικότητα στις πόλεις, στη Θεσσαλονίκη του «μισού ΟΑΣΘ» η κατάσταση είναι αποκαρδιωτική. Στη δυτική Θεσσαλονίκη ακόμη χειρότερη. Όμως και στο μέτωπο του Μετρό επιχειρείται ένας εμπαιγμός προς

28

τη δυτική Θεσσαλονίκη. Το 2020 ο κ. Ταχιάος, πρόεδρος της Αττικό Μετρό και πρωθυπουργική επιλογή, εγκαλούσε την προηγούμενη διοίκηση του κ. Μυλόπουλου για σχέδια επί χάρτου σε ό,τι αφορά στην δυτική επέκταση του Μετρό. Σημείωνε μάλιστα πως «δεν είναι ορατή η επέκταση στα δυτικά, δεν υπάρχει καμία χρηματοδότηση εξασφαλισμένη, δεν υπάρχει καμία μελέτη, καμία ανάλυση κόστους-ωφέλειας του έργου». Το 2022 σε προεκλογική προφανώς περίοδο έρχονται με τον ίδιο ακριβώς χάρτη να ανακοινώσουν ότι ξεκινά η επέκταση στα δυτικά. Τι ξεκινά όμως ακριβώς; Οι πρόδρομες εργασίες που αφορούν στην εκπόνηση των απαιτούμενων μελετών, των αρχαιολογικών εργασιών, των διερευνητικών εργασιών των δικτύων κοινής ωφελείας, κυκλοφοριακών παρακάμψεων κ.ο.κ. Με δύο λόγια ο ορίζοντας λειτουργίας του Μετρό στα δυτικά τοποθετείται στο άγνωστο -κανένα χρονοδιάγραμμα, καμία δέσμευση, καμία ορατότητα. Δεν απαντά κανείς όμως σε ένα απλό ερώτημα. Γιατί αυτές οι εργασίες δεν μπορούσαν να προηγηθούν; Γιατί δεν έλαβαν χώρα την προηγούμενη πενταετία ώστε σήμερα το έργο να είναι πιο ώριμο; Εσχάτως δε έχει επανέλθει στο τραπέζι και ο δυτικός προαστιακός όμως -για να έχουμε εικόνα των ρυθμών κάθε έργου- υπενθυμίζω ότι τον Απρίλιο του 2018 η ΕΡΓΟΣΕ είχε ολοκληρώσει την προμελέτη για το δίκτυο αυτό αλλά έκτοτε είχε μείνει στα συρτάρια. Τώρα ανακοινώνεται ανάδοχος στις αρχές του 2023. Και βέβαια κάποια στιγμή θα πρέπει να απαντηθεί το ερώτημα γιατί μετρό και όχι τραμ -έστω σε ό,τι αφορά στην επέκταση στα δυτικά; Μία επιλογή υπέργειου μέσου σταθερής τροχιάς που θα λειτουργεί συμπληρωματικά και όχι ανταγωνιστικά προς το Μετρό ίσως είναι καταλληλότερη για τις περιοχές εκείνες. Το τραμ υλοποιείται πιο γρήγορα και είναι πέντε φορές φθηνότερο από το Μετρό και δεν απαιτεί απαλλοτριώσεις. Η

Τα χρόνια περνάνε, το κόστος μετακίνησης έχει γίνει αφόρητο, η ατμοσφαιρική ρύπανση επιβαρύνει μία ήδη επιβαρυμένη περιοχή όμως οι εξαγγελίες συνεχίζονται με τρόπο πληθωριστικό. Μέχρι πότε ο κάτοικος Σταυρούπολης, Πολίχνης, Νεάπολης, Ευόσμου και Αμπελοκήπων θα ακούει υποσχέσεις χωρίς αντίκρισμα;

οδός Λαγκαδά, η Δενδροποτάμου, η Δαβάκη, Μοναστηρίου (ενδεικτικά) θα μπορούσαν να φιλοξενήσουν εύκολα, γρήγορα και φθηνά ένα τέτοιο μέσο. Τα χρόνια περνάνε, το κόστος μετακίνησης έχει γίνει αφόρητο, η ατμοσφαιρική ρύπανση επιβαρύνει μία ήδη επιβαρυμένη περιοχή όμως οι εξαγγελίες συνεχίζονται με τρόπο πληθωριστικό. Μέχρι πότε ο κάτοικος Σταυρούπολης, Πολίχνης, Νεάπολης, Ευόσμου και Αμπελοκήπων θα ακούει υποσχέσεις χωρίς αντίκρισμα; Λύσεις υπάρχουν αρκεί κάποιος να ενδιαφερθεί, να ακούσει τα χρόνια αιτήματα και να τα μετατρέψει σε βιώσιμο και ρεαλιστικό πολιτικό σχέδιο για τον τόπο. Το ΠΑΣΟΚ ιστορικά έχει αποδείξει ότι έχει αυτήν την εμπειρία, αυτήν την τεχνογνωσία αλλά και τη σχέση με τις τοπικές κοινωνίες. Ίσες ευκαιρίες για όλους, αξιόπιστες υπηρεσίες, κρατική πρόνοια και φροντίδα, τοπικά αναπτυξιακά σχέδια με συμμετοχή των πολιτών βρίσκονται στον πυρήνα της σοσιαλδημοκρατικής διακυβέρνησης. Μια πραγματικά προοδευτική κυβέρνηση μπορεί να κάνει τη διαφορά γιατί ακριβώς υπηρετεί διαφορετικές προτεραιότητες.

Της

Έλενας Αποστολίδου

Το ΔΙΠΑΕ στη δυτική Θεσσαλονίκη και οι ισχυροί δεσμοί με την περιοχή

Η

περιοχή της Σίνδου και το πρώην Αλεξάνδρειο ΤΕΙ και νυν παράρτημα του Διεθνούς Πανεπιστημίου Ελλάδος (ΔΙΠΑΕ) είναι άρρηκτα συνδεδεμένα, γεγονός που αποτυπώθηκε και στις τελευταίες εξελίξεις που ήθελαν τρία από τα τμήματα που στεγάζονται στην περιοχή να μετακινούνται στο πρώην ΤΕΙ των Σερρών. Το σενάριο για αποχώρηση 6 χιλιάδων φοιτητών από την περιοχή της Σίνδου δημιούργησε ένα ντόμινο αντιδράσεων για τη σημασία της λειτουργίας του παραρτήματος στη δυτική Θεσσαλονίκη και τη σημαντικότητά του στην οικονομία και τη φυσιογνωμία της περιοχής. Ένα σημαντικό κομμάτι πληθυσμού της Σίνδου σχετίζεται άμεσα με το παράρτημα του ΔΙΠΑΕ καθώς δραστηριοποιείται με πολλούς τρόπους στην περιοχή. Μία άλλη πτυχή που συνδέει το παράρτημα του ΔΙΠΑΕ στη Σίνδο με το ίδιο το πανεπιστήμιο αποτελούν οι συνέργειες που αναπτύσσονται μεταξύ των Τμημάτων και των επιχειρήσεων που είναι εγκαταστημένες στην περιοχή. «Πολλά από τα τμήματά μας, όπως το τμήμα Μηχανικών και Διοίκησης του ΔΙΠΑΕ που αποτελείται από 2,5 χιλιάδες περίπου ενεργούς φοιτητές είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με τη Βιομηχανική περιοχή, καθώς πάνω από χίλιες επιχειρήσεις υποστηρίζουν τους φοιτητές και τις δράσεις μας. Υπάρχει δηλαδή διασύνδεση της Σχολής με τη Βιομηχανία και την αγορά εργασίας», δηλώνει ο πρόεδρος του τμήματος Απόστολος Τσαγγάρης, στον αγώνα που έδινε μαζί με τα υπόλοιπα τμήματα για την παραμονή τους στη Θεσσαλονίκη και στην περιοχή της Σίνδου.

Άρρηκτη σύνδεση Για τη σημαντικότητα του παραρτήματος του ΔΙΠΑΕ στην ευρύτερη οικονομία και φυσιογνωμία της περιοχής μίλησε και ο δήμαρχος Δέλτα Γιάννης Ιωαννίδης, επισημαίνοντας σχετικά με το ενδεχόμενο μετεγκατάστασης σε άλλη περιοχή ή πόλη, μέρος των τμημάτων του πρώην ΤΕΙ της Σίνδου, ότι

1

Φωτ. 1,2. Φοιτητές στα εργαστήρια του ΔΙΠΑΕ στη Σίνδο. Πολλά από τα τμήματα έχουν αναπτύξει συνεργασίες με επιχειρήσεις που βρίσκονται στη Βιομηχανική περιοχή.

μία τέτοια εξέλιξη θα σήμαινε «εγκατάλειψη και ερήμωση της περιοχής, όχι μόνο ως κοινωνικό και οικονομικό γεγονός, αλλά και ουσιαστικό, ακαδημαϊκό και επιστημονικό». Ο ίδιος μιλάει και για τις αντιδράσεις στον τοπικό πληθυσμό που ήταν και είναι αντίθετοι σε οποιαδήποτε αλλαγή με αρνητικό πρόσημο. «Η περιοχή της Σίνδου με τα πρώην

2

ΤΕΙ είναι άρρηκτα συνδεδεμένη και τα τελευταία 40χρόνια από τότε δηλαδή που δημιουργήθηκε η ΒΙΠΕ είναι οργανικό στοιχείο της περιοχής και οι κάτοικοι και επαγγελματίες είναι συνδεδεμένοι με την περιοχή», σύμφωνα με δηλώσεις του κ. Ιωαννίδη. Η τοπική κοινωνία είναι σε ανοιχτή γραμμή επικοινωνίας με το ΔΙΠΑΕ σύμφωνα με τον δήμαρχο

της περιοχής, ο οποίος τονίζει ότι «η διοίκηση του δήμου Δέλτα έχει ανοιχτή γραμμή επικοινωνίας με το ΔΙΠΑΕ και μέχρι σήμερα κατάφερε να συμβάλει στην σύνδεση των τμημάτων του ΔΙΠΑΕ Σίνδου με την τοπική κοινωνία και την αγορά εργασίας σε συνεργασία με τους καθηγητές και τους εκπροσώπους της επιχειρηματικής κοινωνίας της Σίνδου».

Δυσοσμία: Κρατάει χρόνια αυτή η «κολόνια»

«Απόψε πότισαν τα μέσα μας πετρέλαιο. Ακριβώς όπως και τις αμέσως προηγούμενες νύχτες, ο αέρας στο Κορδελιό είναι ανυπόφορος. Η οσμή εγκλωβίζεται εντός του σπιτιού και εξαναγκαζόμαστε σαν όμηροι, δίχως άλλη επιλογή, να τον εισπνέουμε. Ξύπνησα με ένα κάψιμο στο λαιμό».

Π

ρόκειται για απόσπασμα παλαιότερης αναφοράς ενός κατοίκου της περιοχής προς το υπουργείο Περιβάλλοντος, για τη δυσοσμία που επικρατεί εδώ και πολλά χρόνια στο Κορδελιό και τον Εύοσμο. Αντίστοιχες είναι και οι καθημερινές καταγραφές στη σελίδα της ομάδας πολιτών «Η αναπνοή είναι δικαίωμα». Έξι χρόνια μετά την κινητοποίηση τους για το πρόβλημα της δυσοσμίας στη δυτική Θεσσαλονίκη, και τρία χρόνια μετά την ολοκλήρωση της έρευνας του ΑΠΘ που «έδειξε» το διυλιστήριο ΕΛΠΕ ως υπεύθυνο, η κατάσταση δεν έχει αλλάξει. «Πάντα υπήρχε δυσοσμία, αυτό που άλλαξε τα τελευταία χρόνια ήταν ότι ήταν πιο έντονη. Σίγουρα βοήθησε το γεγονός ότι πλέον ο κόσμος δικτυώνεται μέσα από το ίντερνετ, αντιλαμβάνεται ότι μπορεί να μιλήσει, να παρέμβει. Αυτό μας

30

έδωσε δύναμη. Ποτέ πριν δεν είχαν παρέμβει οι επιθεωρητές περιβάλλοντος. Τώρα έχουμε εκθέσεις και πράξη βεβαίωσης παραβάσεων, δεν είναι ότι απλά διαπιστώσαμε εμείς ότι μύρισε» λέει ο Στέλιος Δημητριάδης, μέλος της «Αναπνοής». Η ομάδα δημιουργήθηκε στα τέλη του καλοκαιριού 2016. Μέχρι το τέλος της ίδιας χρονιάς είχαν παραγγελθεί από την Εισαγγελία Θεσσαλονίκης δύο προκαταρκτικές έρευνες στους Επιθεωρητές Περιβάλλοντος και στο Τμήμα Περιβάλλοντος της Ασφάλειας, ο τότε υπουργός Περιβάλλοντος έκανε αυτοψία στις εγκαταστάσεις του εργοστάσιου ενώ η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας ανέθεσε την έρευνα για τη δυσοσμία σε ομάδα του Τμήματος Χημείας του ΑΠΘ. Η έρευνα συγχρηματοδοτήθηκε από Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και τα Ελληνικά Πετρέλαια (ΕΛΠΕ) και διεξήχθη από τα μέσα του 2017 και για δύο χρόνια. Τα συμπεράσματά της ανακοινώθηκαν τον Αύγουστο του 2019, σύμφωνα με τα οποία η δυσοσμία οφείλεται κυρίως στις μερκαπτάνες που εκλύονται από την μονάδα αφυδάτωσης της λάσπης των ΕΛΠΕ, η οποία βρίσκεται πολύ κο-

ντά στον οικισμό του Κορδελιού, και στην ανοικτή μονάδα επεξεργασίας των υγρών απόβλητων του εργοστασίου. Στο μεταξύ, οι παραβάσεις της περιβαλλοντικής νομοθεσίας που διαπιστώθηκαν από ελέγχους που διενεργήθηκαν το 2016, το 2017 και το 2018 θα εξεταστούν από τη δικαιοσύνη. Μετά από διαδοχικές αναβολές οι νέες δικάσιμοι για δύο υποθέσεις ορίστηκαν για τις 18 και 23 Νοεμβρίου 2022, ενώ μια τρίτη υπόθεση παραβίασης της περιβαλλοντικής νομοθεσίας θα φτάσει στις δικαστικές αίθουσες τον Φεβρουάριο του 2023. Η πορεία υλοποίησης των έργων από πλευράς ΕΛΠΕ Τον Φεβρουάριο 2019, μετά την ανακοίνωση των πρώτων συμπερασμάτων της έρευνας, η τότε διοίκηση των ΕΛΠΕ δεσμεύτηκε στην πολιτική ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος (επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ) ότι θα είχε ολοκληρώσει μια σειρά από επενδύσεις (ύψους περίπου 11 εκατ. ευρώ) μέχρι το α’ εξάμηνο του 2020. Τα δυο μεγαλύτερα έργα ήταν: α) Το έργο «Ανάκτηση Απαερίων Πυρσού», κόστους 2,5 εκατ. ευρώ, αναμένονταν να μηδενίσει τυχόν

διαφυγές υδρογονανθράκων από τον πυρσό. β) Τα έργα «Αναβάθμισης της Κατεργασίας Υγρών Αποβλήτων» κόστους 6,5 εκατ. ευρώ , για την τήρηση των νέων ορίων υγρών αποβλήτων της ΕΕ, με βάση τις βέλτιστες διαθέσιμες τεχνικές. Τον Φεβρουάριο του 2021, σε συνέντευξή του στη «ΜτΚ», ο διευθυντής των εγκαταστάσεων της Θεσσαλονίκης Αθ. Πασπαλιάρης περιέλαβε αυτά τα δύο έργα μεταξύ όσων είχαν ήδη υλοποιηθεί, στο πλαίσιο της «ολιστικής περιβαλλοντικής αναβάθμισης του διυλιστηρίου». Ο ίδιος έκανε μάλιστα γνωστό ότι η εταιρεία εξετάζει τη σκοπιμότητα υλοποίησης πρόσθετων έργων, ύψους 8.000.000 ευρώ. «Επιδιώκουμε αφενός να ελαχιστοποιήσουμε το περιβαλλοντικό μας αποτύπωμα και αφετέρου να εξαλείψουμε πιθανές πηγές οσμών εντός των εγκαταστάσεών μας». Τα υπό σκέψη έργα περιελάμβαναν α) «Μελέτη ολιστικής προσέγγισης για παρακολούθηση και διαχείριση πιθανών πηγών οσμών», β) κάλυψη των δεξαμενών ελαιοδιαχωριστή και της μονάδας προεπεξεργασίας ελαιοδιαχωριστή με καλύμματα νέας γενιάς (σ.σ. η χρήση καλυμμάτων ήταν από τα έργα που είχαν συμφωνηθεί το 2019), και γ) εγκατάσταση βιοφίλτρων και απορροφητών κατά την επεξεργασία αέριας φάσης (το 2019 αναφερόταν η χρήση νέων προσθέτων χημικών στις μονάδες απόσμισης, συστήματα δέσμευσης υδρογονανθράκων και θειούχων ενώσεων). Η «ΜτΚ» έθεσε το ερώτημα στα ΕΛΠΕ σχετικά με την πορεία υλοποίησης των επενδύσεων, παλαιών και νέων, ωστόσο η εταιρεία επέλεξε να μην απαντήσει. Ενδεικτικό πάντως είναι ότι πρόσφατα ο Περιφερειάρχης Κ. Μακεδονίας Απ. Τζιτζικώστας εξέφρασε την ενόχλησή του για τις καθυστερήσεις, λέγοντας ότι «δεν είμαστε καθόλου ικανοποιημένοι από την πορεία εκτέλεσης των εργασιών των ΕΛΠΕ. Ενώνουμε τη φωνή μας με τον δήμο και την τοπική κοινωνία προς την πολιτεία και τα ΕΛΠΕ να αναλάβουν τις ευθύνες τους».

Της

Από την «απόλυτη εξάλειψη» στη συνεχιζόμενη δυσοσμία «Με την ολοκλήρωση των έργων, το α’ εξάμηνο 2020, θα επιτευχθεί απόλυτη εξάλειψη κάθε πιθανής οσμής από την μονάδα κατεργασίας υγρών αποβλήτων» ανέφεραν σε ανακοίνωσή τους τα ΕΛΠΕ στις 7.3.2019. Δύο χρόνια αργότερα, κι ενώ είχαν γίνει κάποια έργα χωρίς να αλλάξει δραματικά η κατάσταση με τη δυσοσμία, ο διευθυντής του διυλιστηρίου σε συνέντευξή του στη «ΜτΚ» δεν μιλούσε για «απόλυτη εξάλειψη» αλλά για εξάλειψη «πιθανών πηγών οσμών εντός των εγκαταστάσεών μας». Σύμφωνα με τον ίδιο και κατά συνέπεια την ίδια την εταιρεία «δεν υπάρχουν διαπιστωμένες πηγές στο διυλιστήριο της Θεσσαλονίκης» και «κανείς δεν μπορεί να υποστηρίξει με επιστημονικά δεδομένα πως οι πηγές των οσμών βρίσκονται ή βρίσκονται αποκλειστικά εντός των εγκαταστάσεών μας». Το πόρισμα της έρευνας του ΑΠΘ, ήδη από το 2019, έδειξε ξεκάθαρα προς το διυλιστήριο ως πηγή των μερκαπτανών, ομάδας ουσιών στις οποίες οφείλεται η δυσοσμία. «Από τις βιομηχανικές δραστηριότητες που βρίσκονται δυτικά - βορειοδυτικά του Κορδελιού και το αντικείμενό τους σχετίζεται με πιθανή εκπομπή θειούχων πτητικών οργανικών ενώσεων οι υψηλότερες συγκεντρώσεις μερκαπτανών (μέχρι και 20-λάσιες της διάμεσης συγκέντρωσης που μετρήθηκε στο Κορδελιό) παρατηρήθηκαν σε ορισμένες μονάδες των ΕΛ.ΠΕ., κυρίως στη μονάδα αφυδάτωσης της λάσπης και στη μονάδα επεξεργασίας των υγρών αποβλήτων, οι οποίες φαίνεται να αποτελούν εν δυνάμει πηγές δυσοσμίας για την αστική περιοχή του Κορδελιού όταν επικρατούν ευνοϊκές για τη μεταφορά μετεωρολογικές συνθήκες. Στις υπόλοιπες βιομηχανικές δραστηριότητες, οι συγκεντρώσεις μερκαπτανών ήταν χαμηλότερες ή το πολύ στα ίδια επίπεδα με τις αντίστοιχες τιμές μέσα στο Κορδελιό» αναφέρεται στα συμπεράσματα της τελικής έκθεσης. Ανεξαρτήτως διατυπώσεων και αμφισβήτησης της μελέτης του ΑΠΘ, η δυσοσμία συνεχίζεται αμείωτη. Κι αν κάποιος αμφισβητεί τις αναφορές των κατοίκων του Κορδελιού στην σελίδα της κίνησης «Η αναπνοή είναι δικαίωμα» η μύτη του δεν θα τον ξεγελάσει αν περάσει από την περιοχή. Ο δήμος Κορδελιού Ευόσμου επιδιώκει να γίνει μια νέα μελέτη από το ΑΠΘ, σε συνέχεια αυτής που ολοκληρώθηκε τον Αύγουστο του 2019, ώστε να έχει ένα μέτρο σύγκρισης και να διαπιστωθεί αν οι όποιες παρεμβάσεις έκανε στο μεσοδιάστημα η βιομηχανία είχαν οποιοδήποτε μετρήσιμο αποτέλεσμα ή όχι.

Σοφίας Χριστοφορίδου

Εν αναμονή δικαστικών αποφάσεων για τη χρήση εναλλακτικών καυσίμων από το ΤΙΤΑΝ Στην κρίση της δικαιοσύνης βρίσκεται η υπόθεση των κατοίκων και του δήμου Παύλου Μελά που στράφηκαν κατά της τσιμεντοβιομηχανίας ΤΙΤΑΝ, που από το 2014 χρησιμοποιεί εναλλακτικά καύσιμα στο εργοστάσιο της Ευκαρπίας.

Π

ρόκειται για επεξεργασμένα υπολείμματα ανακύκλωσης συσκευασιών από Κέντρα Διαλογής και Ανακύκλωσης Υλικών, επεξεργασμένα υπολείμματα -εκτός ελαστικών- από μονάδες ανακύκλωσης Οχημάτων Τέλους Κύκλου Ζωής, καθώς και βιομάζα. Με αυτό τον τρόπο υποκαθιστά το κάρβουνο (πετ κοκ) ως καύσιμο, σε θερμιδικό ποσοστό που σήμερα αγγίζει το 28%. Η λεγόμενη συνεπεξεργασία ενθαρρύνεται από την ΕΕ ως πρακτική κυκλικής οικονομίας, γιατί μέρος του εναλλακτικού καύσιμου χρησιμοποιείται τελικά ως α’ ύλη για την παραγωγή τσιμέντου. Ο μέσος όρος χρήσης εναλλακτικών καυσίμων στο ενεργειακό μείγμα φτάνει το 50% ενώ σε χώρες όπως η Γερμανία το ποσοστό ξεπερνά το 65%. Στην Ελλάδα η μέθοδος προκαλεί προβληματισμό και μεγάλη ανησυχία, σχετικά με την περιβαλλοντική επιβάρυνση που συνεπάγεται ο δήμαρχος Παύλου Μελά Δημήτρης Δεμουρτζίδης εξ αρχής έχει ζητήσει να γίνει μία μεγάλη, ανοικτή και σε βάθος συζήτηση με ειδικούς και εκπροσώπους του ιατρικού συλλόγου, ώστε να ξεκαθαρίσει το τοπίο για το αν είναι βάσιμες οι ανησυχίες των πολιτών. Κάτι τέτοιο δεν ήταν εφικτό τα δύο προηγούμενα χρόνια, υπό συνθήκες πανδημίας. Τον Ιούνιο του 2020 η περιβαλλοντική άδεια του εργοστασίου τροποποιήθηκε, ώστε να αξιοποιηθεί ένας ακόμα τύπος εναλλακτικού καυσίμου στο εργοστάσιο Ευκαρπίας και συγκεκριμένα RDF/SRF που παράγεται από την επεξεργασία αστικών στερεών απορριμμάτων. Τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους ο δήμος ανέθεσε μια έρευνα στο Πανελλήνιο Κέντρο Οικο-

λογικών Ερευνών και Μελετών. «Η έρευνα - μελέτης μοντέλου διασποράς ρύπων στη δυτική Θεσσαλονίκη, που έγινε από τον δήμο Παύλου Μελά σε συνεργασία με το ΠΑΚΟΕ περιμετρικά και ακτινωτά της τσιμεντοβιομηχανίας ΤΙΤΑΝ και το πόρισμα των μετρήσεων, παρουσιάζει καθαρά υπέρβαση των ανώτατων επιτρεπτών ορίων που θέτει η Ευρωπαϊκή Ένωση, ιδιαίτερα τις νυχτερινές ώρες, γεγονός που επιβεβαιώνει τη ρύπανση της περιοχής για τις παραμέτρους που μετρήθηκαν» σημειώνει ο αντιδήμαρχος αντιδήμαρχος Περιβάλλοντος, Πρασίνου και Εθελοντισμού δήμου Παύλου Μελά, Σάκης Λαζαρίδης. Με βάση τα αποτελέσματά των μετρήσεων του ΠΑΚΟΕ ο δήμος Παύλου Μελά κατέθεσε στο ΣτΕ Αίτηση Ακύρωσης κατά της απόφασης του ΥΠΕΝ, Αίτηση Θεραπείας κατά της Εφαρμογής της Απόφασης Τροποποίησης της ΑΕΠΟ της τσιμεντοβιομηχανίας ΤΙΤΑΝ στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Αίτηση Ασφαλιστικών Μέτρων για την Αναστολή Εφαρμογής της ίδιας απόφασης. Μετά από μία αναβολή, τα ασφαλιστικά μέτρα εκδικάστηκαν τελικά στα τέλη Μαΐου 2022. Στις 8 Ιουνίου το ΣτΕ εξέτασε και την αίτηση ακύρωσης και πλέον ο δήμος είναι εν αναμονή των δικαστικών αποφάσεων. Υπενθυμίζεται ότι όταν το 2014 η τσιμεντοβιομηχανία άρχισε να χρησιμοποιεί αυτά τα καύσιμα, ο δήμος Παύλου Μελά είχε καταθέσει αίτηση ακύρωσης στο ΣτΕ, η οποία όμως απορρίφθηκε το 2017, με το σκεπτικό ότι η συνεπεξεργασία «αποτελεί σημαντική παράμετρο της ορθής πολιτικής διαχείρισης των αποβλήτων» και ότι «η χρήση αποβλήτων ως εναλλακτικών καυσίμων από τα εργοστάσια παραγωγής τσιμέντου ενθαρρύνεται από την ευρωπαϊκή νομοθεσία ως εργασία ανάκτησης ενέργειας... για τη μείωση των εκπομπών και κυρίως του διοξειδίου του άνθρακα που τα απόβλητα θα παρήγαν αν οδηγούντο σε χώρους υγειονομικής ταφής…».

31

συνέντευξη

«Η

ανάπτυξη στο πολεοδομικό συγκρότημα Θεσσαλονίκης ήταν ανισόρροπη και άδικη. Διαχρονικά με όλες τις κυβερνήσεις, είτε κεντροδεξιάς, είτε ΠΑΣΟΚ είτε ΣΥΡΙΖΑ, στο παρελθόν στην πράξη αντιμετωπιστήκαμε άδικα» λέει από τα πρώτα κιόλας λεπτά της κουβέντας μας ο Λάζαρος Κυρίζογλου, δήμαρχος Αμπελοκήπων-Μενεμένης και πρώην πρόεδρος της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Κεντρικής Μακεδονίας. Τον ρωτάμε γιατί κατά τη γνώμη του υπήρχε αυτή η αντιμετώπιση διαχρονικά. «Διότι τα μεγάλα συμφέροντα της πόλεως μας και τα συμφέροντα των συμφερόντων υπαγόρευαν δράσεις, πολιτικές με τα μάτια στραμμένα από την πλατεία Αριστοτέλους και προς ανατολάς. Όμως όλοι οι δήμοι του πολεοδομικού συγκροτήματος, προς ανατολάς και προς δυσμάς, Θεσσαλονίκη είμαστε. Δεν υπάρχουν σύνορα». Παρότι δεν κατονομάζει τα «συμφέροντα» ο κ. Κυρίζογλου μας δίνει χαρακτηριστικά παραδείγματα, που επιβεβαιώνουν την πεποίθησή του: ThessINTEC, Μετρό και ΔΕΘ. «Γιατί πρέπει να πάει ανατολικά το τεχνολογικό πάρκο; Ποια είναι η φιλοσοφία της κατασκευής, της ύπαρξης και της λειτουργίας του; Να βρίσκεται κοντά στις βιομηχανίες. Οι βιομηχανίες όμως είναι δυτικά, ενώ το τεχνολογικό πάρκο, που δεν ενοχλεί και δεν επιβαρύνει, ανατολικά. Είναι ή δεν είναι παράλογο;». Αναφορικά με το Μετρό, ενώ ολοκληρώνεται η βασική γραμμή και η επέκταση προς Καλαμαριά, «δυτικά, που είμαστε 520.000 κόσμος, πότε θα γίνει μία μελέτη επέκτασης για να μπορεί να γίνει συνέχεια έργο; Είναι ή δεν είναι και αυτή μία ένδειξη μεροληπτικής υπέρ του ανατολικού πολεοδομικού συγκροτήματος Θεσσαλονίκης; Βγάζει μάτι».

«Θα το μετανιώσουν για τη ΔΕΘ» Η δρομολόγηση των διαδικασιών για την ανάπλαση του εκθεσιακού κέντρου της ΔΕΘ στην υπάρχουσα θέση προκάλε-

32

Λάζαρος Κυρίζογλου Δήμαρχος Αμπελοκήπων-Μενεμένης

Η κυβέρνηση να δείξει στην πράξη το ενδιαφέρον της για τη δυτική Θεσσαλονίκη

Γιατί πρέπει να πάει ανατολικά το τεχνολογικό πάρκο; Ποια είναι η φιλοσοφία της κατασκευής, της ύπαρξης και της λειτουργίας του; Να βρίσκεται κοντά στις βιομηχανίες. Οι βιομηχανίες όμως είναι δυτικά, ενώ το τεχνολογικό πάρκο, που δεν ενοχλεί και δεν επιβαρύνει, ανατολικά. Είναι ή δεν είναι παράλογο;

σε νέο κύμα αντιδράσεων από τους δημάρχους της δυτικής Θεσσαλονίκης, που επανέφεραν τη συζήτηση περί της μη ισόρροπης ανάπτυξης. Ο κ. Κυρίζογλου ήταν μπροστάρης σε αυτή την πρωτοβουλία. «Γιατί όμως σημάνατε συναγερμό τώρα, και όχι το 2012 όταν η οικονομοτεχνική μελέτη είχε προκρίνει ως συμφερότερη τη λύση της παραμονής; Ή το 2019, στη φάση της δημόσιας διαβούλευσης επί του Ειδικού Χωρικού Σχέδιου;» τον ρωτάμε. Ο ίδιος υπενθυμίζει ότι και το 2012 και το 2019 που έγινε η «στημένη συζήτηση», όπως χαρακτηρίζει τη διαβούλευση, η Περιφερειακή Ένωση Δήμων Κεντρικής Μακεδονίας τοποθετήθηκε υπέρ της μεταφοράς της δυτικά. «Τι έπρεπε να κάνουμε, να πάρουμε τα όπλα;» διερωτάται. Ο ίδιος μας γυρίζει ακόμα πιο πίσω στο χρόνο, στο 2009, όταν μετά από εξαντλητική διαβούλευση, είχε συμφωνηθεί η μεταφορά της Έκθεσης στη Σίνδο, απόφαση που στήριξαν δύο πρωθυπουργοί διαφορετικών κομμάτων. «Υπό το ψευδεπίγραφο πρόσχημα ότι εί-

μαστε μέσα σε οικονομική κρίση και δεν μπορούν να βρεθούν τα χρήματα που θα απαιτηθούν για να γίνει η μεταφορά της ΔΕΘ δυτικά, τα συμφέροντα και τα συμφέροντα των συμφερόντων που προανέφερα, οδήγησαν την τότε κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ στην επανεξέταση καταρχήν του όλου θέματος». Δεν παραλείπει δε να χαρακτηρίσει αντιφατική τη σημερινή απόφαση της κυβέρνησης της ΝΔ, που ανέτρεψε μία απόφαση παλαιότερης κυβέρνησης της ΝΔ και «και προσεταιρίζεται την πολιτική ΣΥΡΙΖΑ. Σαν δήμαρχος της δυτικής Θεσσαλονίκης που υπερασπίζομαι και υπερασπίζομαι τα συμφέροντα των πολιτών της δυτικής Θεσσαλονίκης, που τυχαίνει να είναι και συμφέροντα ολόκληρης της Θεσσαλονίκης, δεν μπορώ να σιωπήσω». «Υπάρχει περιθώριο άλλων δράσεων ή τελείωσε αυτή η υπόθεση;» τον ρωτάμε. «Η υπόθεση αυτή τελείωσε στο επίπεδο της λήψης της πολιτικής απόφασης. Στην πράξη όμως… θα δούμε εφιάλτες. Θα μετανιώσουν πολύ σκληρά αυτοί που συνέλαβαν αυτήν την ιδέα. Περισσότερο δε αυτοί οι οποίοι θα την εφαρμόσουν, δηλαδή η σημερινή διοίκηση της ΔΕΘ και όλοι όσοι εμπλέκονται. Το πράσινο θα εξαφανιστεί και θα τοποθετηθούν εκεί κτιριακοί όγκοι. Προκειμένου να έχουν προσπέλαση στους χώρους στάθμευσης και δυνατότητα αποχώρησης από το χώρο της ΔΕΘ χιλιάδες αυτοκίνητα, θα γίνεται μία κόλαση κυκλοφοριακή. Θα ζημιώσει τη Θεσσαλονίκη, ενώ ταυτόχρονα δεν θα ωφελήσει ούτε τη ΔΕΘ, ούτε τη δυτική Θεσσαλονίκη». «Προσδοκάτε ένα αναπτυξιακό αντιστάθμισμα για την ‘απώλεια’ της ΔΕΘ;». «Εμείς διεκδικούμε όλα όσα χρειάζεται η περιοχή. Δεν είμαστε τακτικιστές. Τοποθετούμαστε διαχρονικά για τα ίδια ζητήματα με συνέπεια αδιαφορώντας για το ποιος είναι η κυβέρνηση, προασπίζοντας το καλό και το συμφέρον του τόπου. Δεν είμαστε σε καμία αντιπαράθεση με άλλες περιοχές του πολεοδομικού συγκροτήματος Θεσσαλονίκης. Θέλουμε δικαία ηθική τίμια δη-

στη Σοφία

λαδή ισόρροπη ανάπτυξη όλης της Θεσσαλονίκης ολόκληρου του πολεοδομικού συγκροτήματος Θεσσαλονίκης».

Καλά δείγματα γραφής από την κυβέρνηση «Όλη αυτή η συζήτηση περί αδικημένης δυτικής Θεσσαλονίκης από ‘συμφέροντα’ που προωθούν την ανάπτυξη της ανατολικής, θυμίζει αρκετά το αφήγημα που υιοθετούσαν επί δεκαετίες οι αυτοδιοικητικοί της πόλης εν συνόλω, ισχυριζόμενοι ότι για όλα τα δεινά της Θεσσαλονίκης φταίει το αθηνοκεντρικό κράτος, για να καλυφθούν δικά τους ελλείμματα», σχολιάζουμε… «Ναι, σε σχέση με την Αθήνα είμαστε αδικημένοι. Κάθε χρόνο το Μετρό επεκτείνεται περίπου τέσσερα χιλιόμετρα στην Αττική. Σε εμάς δεν μπορεί να τελειώσει η βασική γραμμή του Μετρό στα 9 χιλιόμετρα» λέει, αλλά ταυτόχρονα αναγνωρίζει ότι «υπάρχει μία ασθένεια την οποία την έχουν ονομάσει εγώ Θεσσαλονικίτιδα. Διαμαρτυρόμαστε και επαναστατούμε όταν πάει να γίνει ένα έργο. Χάνουμε απείρως μεγαλύτερο χρόνο σε σχέση με τον χρόνο που απαιτείται για την εκτέλεση του φυσικού αντικειμένου ενός έργου, με αποτέλεσμα να ματαιώνονται τα έργα ή να τελειώνουν σε πολλαπλάσιο χρόνο από αυτόν που θα έπρεπε». «Ο πρωθυπουργός δήλωσε ότι η

Από τις αναπλάσεις σχολείων και του περιβάλλοντος χώρου των εργατικών κατοικιών.

Υπό το ψευδεπίγραφο πρόσχημα ότι είμαστε μέσα σε οικονομική κρίση και δεν μπορούν να βρεθούν τα χρήματα που θα απαιτηθούν για να γίνει η μεταφορά της ΔΕΘ δυτικά, τα συμφέροντα και τα συμφέροντα των συμφερόντων που προανέφερα, οδήγησαν την τότε κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ στην επανεξέταση καταρχήν του όλου θέματος

κυβέρνηση βάζει τη δυτική Θεσσαλονίκη στο επίκεντρο… Είστε ικανοποιημένος από όσα έγιναν αυτά τα τρία χρόνια από την κυβέρνηση της ΝΔ;» τον ρωτάμε. «Η σημερινή κυβέρνηση δια στόματος πρωθυπουργού διαπίστωσε δημόσια ότι η δυτική Θεσσαλονίκη σε σχέση με το κέντρο και την ανατολική πλευρά είναι αδικημένη και θα πρέπει να στηριχθεί. Αυτή είναι η πρώτη επίσημη παραδοχή. Έχει δείξει τέτοια δείγματα; Ναι, δεν μπορούμε να πούμε ότι δεν έδειξε» λέει και αναφέρει ως παραδείγματα το μητροπολιτικό πάρκο Παύλου Μελά, τον υπέργειο δρόμο FlyOver, το παιδιατρικό νοσοκομείο στο Φίλυρο και το νέο ογκολογικό νοσοκομείο που σχεδιάζεται να κατασκευαστεί στα δυτικά -«αν δεν σκεφτούν να το παν ανατολικά και αυτό». «Αυτά είναι θετικά. Ανέφερα και τα αρνητικά ανέφερα και τα θετικά για να είμαι αντικειμενικός. Τι απομένει τώρα πλέον; Μετά την πολιτική διαπίστωση που έκανε η κυβέρνηση, να δείξει στην πράξη το ουσιαστικό ενδιαφέρον της. Ιδού λοιπόν πεδίον δόξης».

Η Περιφέρεια έδειξε το μέγιστο ενδιαφέρον Ο κ. Κυρίζογλου αναγνωρίζει ότι «η Περιφέρεια έχει δείξει το μέγιστο ενδιαφέρον για τη δυτική Θεσσαλονίκη», με τη χρηματοδότηση του Παύλου Μελά, την απορρύπανση του δυτικού παραλιακού μετώπου, τις αστικές αναπλάσεις που το μεγαλύτερο ποσοστό των πόρων διοχετεύτηκε στους δήμους της δυτικής Θεσσαλονίκης. «Παραδείγματος χάριν σε ό,τι αφορά το δικό μας δήμο, η αστική ανάπλαση της περιοχής των εργατικών κατοικιών, έργο που εκτελείται, η αστική ανάπλαση στην οδό Μοναστηρίου, όπου θα κατασκευαστεί ο Ιερός Ναός του Αγίου Πολυκάρπου, το Καλλιτεχνικό Γυμνάσιο-Λύκειο και έξι στρέμματα πάρκο, η ανάπλαση όλων των ελεύθερων χώρων του Δενδροποτάμου με προϋπολογισμό 4,2 εκατ. ευρώ, η ανάπλαση της οδού Βενιζέλου, της νησίδας της 28ης Οκτωβρίου και η ανάπλαση στην περιοχή Μοναστηρίου, στα όρια μας μεταξύ των κατοικιών και της περίφραξης του ΟΣΕ».

Χριστοφορίδου

«Το κλειστό κολυμβητήριο θα γίνει το τόποσημο του δήμου» Κάθε περιοχή διεκδικεί είτε ένα μεγάλο έργο είτε αυτό που λέμε ένα τοπόσημο ένα εμβληματικό κτίριο. Τι θα ήθελε ο ίδιος για το δήμο Αμπελοκήπων-Μενεμένης μέχρι το τέλος της δεκαετίας; «Το κολυμβητήριο», απαντά χωρίς δεύτερη σκέψη. «Όλα τα κολυμβητήρια κατασκευάστηκαν στο κέντρο και ανατολικά και είναι πεπαλαιωμένα. Δυτικά γιατί δεν έγινε ένα σύγχρονο κολυμβητήριο;». Ο δήμος υπέβαλλε πρόταση χρηματοδότησης για κατασκευή κολυμβητικού συγκροτήματος με καταδυτική πισίνα, στο στρατόπεδο Μ. Αλεξάνδρου που «θα είναι η πρώτη σημαντική παρέμβαση της Ελληνικής πολιτείας στις αθλητικές υποδομές της Θεσσαλονίκης μετά από 50 χρόνια». Η μελέτη γι’ αυτή την υποδομή περιλαμβάνει κλειστή πισίνα ολυμπιακών διαστάσεων και ανοικτή πισίνα για τα αθλήματα της κολύμβησης, της συγχρονισμένης κολύμβησης, της υδατοσφαίρισης και των καταδύσεων. Ήδη στα 160 στρέμματα εντός του στρατοπέδου, που παραχωρήθηκαν το 2008 στο δήμου, έχουν δημιουργηθεί εγκαταστάσεις αθλητικών δραστηριοτήτων, τις οποίες απαριθμεί ο κ. Κυρίζογλου: το γήπεδο Απόστολος Στεφανίδης, το Δημοτικό Στάδιο Κωνσταντίνος Καραμανλής, το κλειστό προπονητήριο στίβου Αναστασία Κελεσίδου και εγκαταστάσεις ελεύθερα αθλούμενων, καθώς και ένα καινούριο πάρκιγκ 200 θέσεων δωρεάν στάθμευσης. Το πρώην στρατόπεδο φιλοξενεί ήδη πολλές δράσεις του δήμου, αθλητικές εγκαταστάσεις και θερινό σινεμά, και εκεί ο δήμος σχεδιάζει επίσης τη δημιουργία «πάρκου των γεύσεων».

33

συνέντευξη

«Υ

πάρχουν βασικές ελλείψεις υποδομών στη δυτική Θεσσαλονίκη».

H διαπίστωση του δημάρχου Νεάπολης-Συκεών Σίμου Δανηιλίδη μόνο καινοφανής δεν είναι. Έχοντας υπηρετήσει την αυτοδιοίκηση επί τέσσερις δεκαετίες -τα τελευταία 28 χρόνια από τη θέση του δημάρχου- και έχοντας διατελέσει πρόεδρος της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Κεντρικής Μακεδονίας, έχει συνολική εικόνα και όχι μόνο για τον δήμο του. Διαρκεί χρόνια αυτή η συζήτηση, ότι δηλαδή η Πολιτεία έχει παραμελήσει τη δυτική Θεσσαλονίκη και ότι όλα γίνονται στα ανατολικά. «Μήπως όμως είναι και μία δικαιολογία για να καλυφθούν διαχρονικά ελλείμματα και ανεπάρκειες του πολιτικού προσωπικού της περιοχής;» ρωτάμε τον κ. Δανηιλίδη.

«Προνομιακή μεταχείριση υπήρξε και συνεχίζει να υπάρχει» Μας απαντά με δύο παραδείγματα. «Ενώ ο αρχικός σχεδιασμός προέβλεπε ότι μετά την κεντρική γραμμή θα γινόταν η γραμμή της δυτικής Θεσσαλονίκης, όχι μόνο δεν έγινε, όχι μόνο δεν σχεδιάστηκε, αλλά πάγωσε κιόλας. Την ίδια ώρα, έχει ολοκληρωθεί σχεδόν η επέκταση στα ανατολικά -και καλώς, πρέπει να πάει και πιο πέρα, προς το αεροδρόμιο. Ενώ ο πιο νεαρός πληθυσμός όλης της πόλης και όλης της Ελλάδας είναι δυτικά, υπάρχουν ελλείψεις σε σχολικές υποδομές. Αυτά τα παραδείγματα και μόνο αποδεικνύουν ότι υπάρχει περιθωριοποίηση της δυτικής Θεσσαλονίκης. Προνομιακή μεταχείριση υπήρξε και συνεχίζει να υπάρχει. Και δεν το λέω ανταγωνιστικά. Το λέω διαπιστωτικά. Θα μπορούσε να υπάρχει μία ισόρροπη ανάπτυξη, να υπάρχει μία φροντίδα στην περιοχή της δυτικής Θεσσαλονίκης». Ο κ. Δανιηλίδης απαριθμεί μία σειρά από έργα που σταμάτησαν και από προβλήματα που συνεχίζονται: το σχέδιο για την εξωτερική περιφερειακή, από το εργοστάσιο του Τιτάνα μέχρι τη Θέρμη που «τελικά πάγωσε», τη διάνοιξη της οδού Λαγκαδά που έμεινε κολοβή από την εποχή των Ολυμπιακών έργων, οι ημιτελείς ανισόπεδοι κόμβοι (Κ6 στα όρια των Συκεών με τα Μετέωρα, Κ7 στα όρια του

34

Σίμος Δανηιλίδης Δήμαρχος Νεάπολης-Συκεών

Η ισόρροπη ανάπτυξη παραμένει ζητούμενο

Επταπυργίου μεταξύ Συκεών και Αγίου Παύλου και Κ7Α2 προς το ζωολογικό κήπο). «Ακόμα και η έλλειψη της αστυνόμευσης είναι θέμα μειονεξίας της δυτικής Θεσσαλονίκης. Όπως ανακοίνωσε η Ένωση Αστυνομικών Υπαλλήλων Θεσσαλονίκης, οι υπηρετούντες αστυνομικοί στα αστυνομικά τμήματα της δυτικής Θεσσαλονίκης δεν είναι ούτε καν το 40% των απαιτούμενων. Στα τμήματα της περιοχής μας το σύνολο των υπηρετούντων μετά βίας καλύπτει τις εσωτερικές υπηρεσίες. Το 100% της δύναμης της Τροχαίας Θεσσαλονίκης εξαντλείται στο κέντρο, ενώ τα σοβαρά ατυχήματα ενώ τα σοβαρά και τα θανατηφόρα ατυχήματα γίνονται στους κάθετους άξονες, προς τον περιφερειακό και επί του περιφερειακού. Εκλιπαρώ, φωνάζω, απαιτώ τόσα χρόνια να υπάρχουν δύο περιπολικά σε εικοσιτετράωρη βάρδια στον περιφερειακό δρόμο».

Μακάρι να τηρήσει το λόγο του ο πρωθυπουργός «Ο πρωθυπουργός είπε ότι θα δοθεί προτεραιότητα στη δυτική Θεσσαλονίκη. Είστε ικανοποιημένος από τις πρωτοβουλίες που

ανέλαβε η σημερινή κυβέρνηση;» τον ρωτάμε. «Μακάρι να το τηρήσει αυτός ο πρωθυπουργός. Το ακούσαμε από πολλά χείλη πρωθυπουργών. Επειδή φωνάζουμε επειδή καταγγέλλουμε τον παραμερισμό και την υποβάθμιση της δυτικής Θεσσαλονίκης, πάντα ο εκάστοτε πρωθυπουργός στην ομιλία του στην ΔΕΘ περιελάμβανε και κάτι για τη δυτική Θεσσαλονίκη. Όμως μετά από ένα, δύο, τρία χρόνια ξαναλέμε τα ίδια, γιατί δεν έχει γίνει τίποτε». Επισημαίνει ακόμη ότι υπάρχει ο κίνδυνος σε τρία χρόνια από τώρα, όταν θα έχει ολοκληρωθεί το νέο Παιδιατρικό Νοσοκομείο στο Φίλυρο, με δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, να μην έχουν δημιουργηθεί οι κατάλληλες προσβάσεις και να χρησιμοποιούνται οι υφιστάμενοι δρόμοι που οδηγούν στο σημείο, οι οποίοι όμως είναι επικίνδυνοι και ακατάλληλοι». Αναφορικά με το έργο της υπερυψωμένης περιφερειακής οδού (FlyOver) λέει ότι «είναι πολύ μεγάλο και χρήσιμο έργο. Τάχθηκα από την πρώτη στιγμή υπέρ αυτού του έργου. Όμως θα επενδυθούν 350 εκατομμύρια ευρώ γι’ αυτό το έργο και αμελήσαμε ή τσιγκου-

Ακόμα και η έλλειψη της αστυνόμευσης είναι θέμα μειονεξίας της δυτικής Θεσσαλονίκης. Όπως ανακοίνωσε η Ένωση Αστυνομικών Υπαλλήλων Θεσσαλονίκης, οι υπηρετούντες αστυνομικοί στα αστυνομικά τμήματα της δυτικής Θεσσαλονίκης δεν είναι ούτε καν το 40% των απαιτούμενων. Στα τμήματα της περιοχής μας το σύνολο των υπηρετούντων μετά βίας καλύπτει τις εσωτερικές υπηρεσίες. Το 100% της δύναμης της Τροχαίας Θεσσαλονίκης εξαντλείται στο κέντρο, ενώ τα σοβαρά ατυχήματα ενώ τα σοβαρά και τα θανατηφόρα ατυχήματα γίνονται στους κάθετους άξονες, προς τον περιφερειακό και επί του περιφερειακού. Εκλιπαρώ, φωνάζω, απαιτώ τόσα χρόνια να υπάρχουν δύο περιπολικά σε εικοσιτετράωρη βάρδια στον περιφερειακό δρόμο

στη Σοφία

νευτήκαμε τα 15 με 20 εκατομμύρια για να γίνουν σωστές οι προσβάσεις».

«Δεν καταφέραμε να πείσουμε το κράτος για την αναγκαιότητα των έργων» Όταν του ζητάμε να κάνει την δική του αυτοκριτική, για τα ελλείμματα που υπάρχουν στην περιοχή, λέει ότι δεν κατάφερε να πείσει το κεντρικό κράτος για την αναγκαιότητα κάποιων έργων. «Δεν καταφέραμε να πείσουμε το ελληνικό κράτος για κάποια σοβαρά ζητήματα όπως είναι οι οδικοί άξονες, η Ανδρέα Παπανδρέου, η Επταπυργίου, ο περιφερειακός δρόμος, η Λαγκαδά, οι άξονες που οδηγούν προς τον περιφερειακό δρόμο και βέβαια το θέμα του περιφερειακού. Δεν καταφέραμε να πείσουμε το ελληνικό κράτος ακόμα ότι πρέπει αυτός ο τεράστιος αρχαιολογικός πολιτιστικός και τουριστικός πλούτος που είναι τα βυζαντινά τείχη να αποτελέσουν στοιχείο της ταυτότητα της πόλης». «Εκτός από τις ανισότητες μεταξύ ανατολικής και δυτικής Θεσσαλονίκης, υπάρχει μεγάλη διαφοροποίηση και μεταξύ των κοινοτήτων του δήμου» επισημαίνουμε. «Εσείς τι κάνατε για να φέρετε ενδοδημοτική ισορροπία;». «Ο σχεδιασμός που κάνουμε για κάθε χρόνο έχει μέσα του τη λογική της δικαιοσύνης και της ισόρροπης ανάπτυξης, με στόχο τη σύγκλιση. Γι’ αυτό ακριβώς κάναμε παρεμβάσεις σε υποβαθμισμένες περιοχές του δήμου μας, γι’ αυτό και τολμήσαμε, παλιότερα στις Συκιές, τώρα και σε άλλες περιοχές, να πάμε σε ολόκληρα οικοδομικά τετράγωνα τα οποία προορίζονται να κατασκευαστούν πολυκατοικίες, και να τα χαρακτηρίσουμε ως κοινόχρηστούς χώρους. Φάγαμε 10-15 χρόνια στα δικαστήρια για να κάνουμε τις απαλλοτριώσεις και τελικά προσθέσαμε κοινόχρηστο χώρου πρασίνου. Επίσης σε μία σειρά μειονεκτούσες περιοχές κάνουμε παρεμβάσεις που έχουν σχέση με τις υποδομές, με δημοτικό ιατρείο, με βρεφικό και παιδικό σταθμό, με πεζοδρομήσεις και μονοδρομήσεις, με χιλιάδες φυτεύσεις, για να μπορέσουμε να βελτιώσουμε το περιβάλλον». «Πρέπει να δώσουμε ανάσα στα σχολεία» «Στα δυτικά ζει το μεγαλύτερο

ποσοστό του μαθητικού πληθυσμού της Θεσσαλονίκης. Στο δήμο Νεάπολης-Συκεών εξακολουθεί να υπάρχει διπλοβάρδια στα σχολεία;» ρωτάμε τον κ. Δανιηλίδη. «Διπλή βάρδια έχουμε μόνο στο 1ο ΕΠΑΛ Συκεών. Περιμένουμε εδώ και 10 χρόνια να κατασκευαστεί το ΕΠΑΛ και το 4ο Γυμνάσιο, μέσω ΣΔΙΤ. Είναι εκκρεμότητα του κράτους από το 2007, επί υπουργού Γ. Σουφλιά. Αυτή τη στιγμή έχουμε ανάγκη το μεγάλο σχολικό συγκρότημα του ΕΠΑΛ και το μεγάλο σχολικό συγκρότημα του 1ου και 5ου δημοτικού σχολείου Συκεών. Έχουμε ανάγκη κάποιων επεκτάσεων, όπως είναι η επέκταση του 2ου Λυκείου Συκεών, για να μπορέσει να λειτουργήσει το 3ο Λύκειο Συκεών το οποίο ενώ έχει ιδρυθεί πριν από χρόνια δεν έχει ακόμα λειτουργήσει. Υπάρχουν ελλείψεις στα Πεύκα όπου ο πληθυσμός έχει αυξηθεί. Εμείς αναλάβαμε το 2ο Γυμνάσιο, ένα στολίδι κολεγιακού επιπέδου, με το οποίο θα ανασάνει η περιοχή των Πεύκων, αλλά πρέπει να προχωρήσουν άμεσα οι κατασκευές του καινούριου δημοτικού σχολείου και του καινούριου νηπιαγωγείου. Έχουμε σχολεία στα οποία πρέπει να δώσουμε ανάσα, είναι φορτωμένα με μαθητές και για να μπορέσουν να καλύψουμε τις ανάγκες έχουμε καταργήσει όλους τους χώρους εργαστηρίων και άλλων αιθουσών. Πιστεύω ότι το σχολείο δεν πρέπει να είναι μόνο οι αίθουσες διδασκαλίας. Εμείς σε αυτά τα σχολεία τα οποία σχεδιάζουμε, έχουν πολλά εργαστήρια πληροφορικής, φυσικής, χημείας μουσικής, θεάτρου και καλλιτεχνικών μαθημάτων, ρομποτικής, γυμναστήρια, έτσι ώστε το σχολείο να είναι ένα πολύκεντρο παιδείας, πολιτισμού και αθλητισμού και να μην χρειάζεται η οικογένεια να πληρώνει ξεχωριστά για αυτές τις δραστηριότητες».

«Αυτό που κάποτε ήταν οραματικό, σήμερα γίνεται» «Είστε 28 χρόνια δήμαρχος. Τι είναι αυτό που δεν έχετε καταφέρει μέχρι σήμερα, στις περιοχές του δήμου σας;» ρωτάμε τον δήμαρχο Νεάπολης-Συκεών. «Υπάρχουν πολλά πράγματα ακόμα που μπορούν και πρέπει να γίνουν σε σχέση με την βιώσιμη κινητικότητα και την βελτίωση της

ποιότητας ζωής. Πρέπει να τολμήσουμε να βάλουμε στην ατζέντα -εμείς εδώ και 20 και πλέον χρόνια το κάνουμε- και τον χαρακτηρισμό οικοδομικών τετραγώνων για να προσθέσουμε κοινόχρηστο χώρο. Γενικά, αυτά που σήμερα έχουμε ως όραμα και διεκδικούμε, πριν από 20-30 χρόνια δεν έμπαιναν καν στη συζήτηση, γιατί θεωρούνταν αδύνατο με βάση το νομικό πλαίσιο. Ευτυχώς το νομικό πλαίσιο διαφοροποιείται. Είναι ο πρώτος δήμος που πριν από 20 χρόνια ξεκινήσαμε τα ΚΔΑΠ τα κέντρα δημιουργικής απασχόλησης παιδιών, όταν δεν υπήρχε στο λεξιλόγιο της Αυτοδιοίκησης. Έχουμε καταφέρει, έστω στα όρια του νόμου, να λειτουργούμε δομές όπως τα δημοτικά ιατρεία. Έτσι θα επιχειρή-

Χριστοφορίδου

σουμε να λειτουργήσουμε και το πρώτο Δημοτικό Ιατρικό Κέντρο, στο εννιαόροφο κτίριο που κατασκευάσαμε επί της Επταπυργίου, με χρήματα από το δημοτικό ταμείο. Είμαστε έτοιμοι να κάνουμε δημοπρασία για να αγοράσουμε τον εξοπλισμό, αλλά το κεντρικό κράτος δεν μας δίνει την έγκριση, προστατεύοντας ίσως τα ιδιωτικά συμφέροντα. Εμείς θα προχωρήσουμε, όπως προχωρήσαμε με τα 4 δημοτικά πολυϊατρεία, με 45 γιατρούς οι οποίοι προσφέρουν δωρεάν υπηρεσίες σε ένα συγκεκριμένο πληθυσμό περίπου 13,5 χιλιάδων κατοίκων, που είναι είτε οι ωφελούμενοι του ‘Βοήθεια στο σπίτι’, είτε ωφελούμενοι των ΚΑΠΗ είτε άλλες ευάλωτες ομάδες, ΑμεΑ, μετανάστες, πρόσφυγες, άνεργοι κ.λπ.».

Οραματίζομαι την περιοχή μας... Κλείνοντας την κουβέντα, ζητήσαμε από τον κ. Δανηιλίδη να μας πει το όραμά του για την περιοχή του δήμου Νεάπολης-Συκεών αλλά και τη δυτική Θεσσαλονίκη γενικά, μέχρι το τέλος της δεκαετίας. «Οραματίζομαι την περιοχή μας με καλύτερη ποιότητα ζωής, με περισσότερα πάρκα με περισσότερες πλατείες, με περισσότερους κοινόχρηστους χώρους με εύκολη την κυκλοφορία μέσα με τα πόδια με μέσα εξυπηρέτησης. Οραματίζομαι την επέκταση του περιαστικού δάσους γύρω από τα νοσοκομεία από 424 και Παπαγεωργίου, μέχρι τον Τιτάνα και την Εγνατία Οδό, αυτό που έχω ονομάσει το πράσινο πέταλο της Θεσσαλονίκης. Πριν από πολλά χρόνια είχα πει ότι πρέπει να γίνει και το ‘πράσινο έμβολο’ στη δυτική Θεσσαλονίκη: να υπογειοποιηθεί ο σιδηροδρομικός σταθμός και οι γραμμές του τρένου και αυτά τα μερικές χιλιάδες στρέμματα μέχρι την έξοδο της πόλης να γίνουν γραμμικό δάσος. Όραμα μου και πείσμα μου τόσα χρόνια είναι η πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας -και αποδείξαμε εμείς εδώ στο δήμο ότι μπορούμε να το κάνουμε, χωρίς να περιμένουμε λεφτά του κράτους. Να προσφέρουμε δωρεάν διαγνωστικές εξετάσεις σε όλον τον πληθυσμό, ενώ για λόγους νομιμότητας αυτή τη στιγμή περιοριζόμαστε σε ειδικές ομάδες. Οραματίζομαι η νέα γενιά μας να έχει την κουλτούρα της σχέσης της με τον πολιτισμό που να αλλάζει χαρακτήρα. Γι’ αυτό και όπως είμαστε πρώτος, και δυστυχώς ακόμη και σήμερα ο μοναδικός δήμος με συμβόλαιο με το Κρατικό Θέατρο και με την Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης και κάθε χρόνο χιλιάδες παιδιά έρχονται για πρώτη φορά στη ζωή τους με την τέχνη. Κάποιοι μου λένε τι δουλειά έχει να μπλέκει ο δήμος με αυτά, αλλά πιστεύω ότι αυτά πρέπει να είναι προτεραιότητα, γιατί η ελπίδα μας για ένα καλύτερο αύριο είναι να δώσουμε την ευκαιρία της επαφής με τον πολιτισμό στα παιδιά μας».

35

συνέντευξη

Ε

ίναι ο δήμος με το μεγαλύτερο ποσοστό νεανικού πληθυσμού της χώρας. Πολλά νέα ζευγάρια εγκαθίστανται στο δήμο Ευόσμου-Κορδελιού, όπου υπάρχει μεγάλη οικιστική ανάπτυξη, και ας ταλανίζει εδώ και χρόνια το πρόβλημα της δυσοσμίας. Με τη συνεχή αύξηση αυξάνονται συνεχώς οι ανάγκες για παιδικούς σταθμούς, σχολεία, πάρκα, παιδικές χαρές και αθλητικές εγκαταστάσεις, και αυτό ήταν το πρώτο ζήτημα που θέσαμε στον δήμαρχο Ευόσμου-Κορδελιού Κλεάνθη Μανδαλιανό.

Κλεάνθης Μανδαλιανός Δήμαρχος Κορδελιού-Ευόσμου

Υλοποιούμε το μεγαλύτερο έργο αστικής ανάπλασης που έγινε ποτέ στο δήμο

Στο δήμο σας ζουν πολλές νέες οικογένειες με παιδιά. Έχετε επαρκείς παιδικούς και βρεφικούς σταθμούς; Οι ελλείψεις είναι μεγάλες, ειδικά στην περιοχή άνωθεν του Περιφερειακού, όπου υπάρχουν γενικότερα ελλείψεις σε υποδομές και υλοποιούνται σχέδια για να ισορροπήσουμε την κατάσταση. Με την επιβολή της υποχρεωτικής προσχολικής αγωγής από το κράτος, από την ηλικία των τεσσάρων ετών, και την τοποθέτηση 16 προκατασκευασμένων κτιριακών υποδομών σε όλο το δήμο για να καλυφθούν οι ανάγκες, ήρθε στην επιφάνεια η επιτακτική ανάγκη μετατροπής πολλών παιδικών σταθμών σε βρεφικούς και η ανέγερση νέων κυρίως βρεφικών σταθμών, για τους μικρούς μας δημότες 2-4 ετών. Αφουγκράζομαι τις ανάγκες των νέων γονέων, πρέπει να προχωρήσουμε αυτό το σχέδιο και να τους παρέχουμε τη σιγουριά ότι τα βλαστάρια τους βρίσκονται σε καλά χέρια. Ήδη μετατράπηκαν δύο αμιγώς παιδικοί σταθμοί σε βρεφονηπιακούς κι ένας ακόμα έγινε αμιγώς βρεφικός, ενώ ακολουθούν μετατροπές και άλλων και οι κατασκευές νέων βρεφονηπιακών σταθμών και ΚΔΑΠ, για περαιτέρω απασχόληση των παιδιών.

Στα άμεσα προβλήματα θεωρώ ως πιο επείγον το πρόβλημα της δυσοσμίας, καθώς είναι ένα πρόβλημα που αφορά την υγεία των πολιτών, ιδίως στη κοινότητα ΕλευθερίουΚορδελιού. Είναι ξεκάθαρο ότι το έχουμε σε προτεραιότητα και γίνονται οι απαραίτητες ενέργειες για την αντιμετώπισή του

Πώς αντιμετωπίζετε το θέμα της σχολικής στέγης; Υπάρχουν ακόμα παιδιά που κάνουν μάθημα σε υπόγεια, προκάτ και κίμπο…

Kαταφέραμε να παρέμβουμε στοχευμένα και να αναβαθμίσουμε 74 σχολεία, τα οποία είχαν ελλιπή ή καθόλου συντήρηση τα τελευταία 30 χρόνια. Απώτερος στόχος αυτές οι παρεμβάσεις να ολοκληρωθούν και

στα 107 σχολεία του δήμου μας, καθώς η βελτίωση των συνθηκών της εκπαιδευτικής διαδικασίας αποτελεί πρώτιστο καθήκον για τη διοίκησή μας. Φυσικά οι παθογένειες στον τομέα της σχολικής στέγης είναι δυστυχώς πολλές και μακροχρόνιες και είναι ανεπίτρεπτο να στεγάζονται παιδιά σε υπόγειες αίθουσες, σε προκάτ, σε

36

κίμπο. Δεν έπρεπε να περιμένουμε τον κορονοϊό για να μας δείξει ότι σε έκτακτες καταστάσεις υπάρχει ακόμα μεγαλύτερο πρόβλημα από την χρήση ακατάλληλων αιθουσών. Το πρόβλημα ήρθε μπροστά μας με το που αναλάβαμε τη διοίκηση του δήμου. Χωρίς να έχουμε πολλές επιλογές για να λύσουμε το πρόβλημα, καταφύγαμε σε λύση ανάγκης τοποθετώντας εγκαταστάσεις πρόσθετου εξαερισμού σε πολλές από αυτές τις υπόγειες αίθουσες. Αυτές οι λύσεις όμως δεν λύνουν το πρόβλημα. Η λύση είναι η κατασκευή νέων σχολείων. Το 24ο δημοτικό σχολείο αρχίζει τη λειτουργία του ύστερα από πολλά χρόνια προσπαθειών στις οποίες συνέβαλαν και προηγούμενες διοικήσεις και τον Σεπτέμβριο θα είναι έτοιμο να υποδεχθεί τους μαθητές. Σε αυτό το μεγάλο κτίριο θα συστεγαστεί και το 19ο Δημοτικό, για να ελευθερωθεί ο δικός του χώρος προκειμένου για να μετεγκατασταθεί εκεί το ΕΕΕΕΚ του Κορδελιού, ώστε τα παιδιά με αναπηρίες να φύγουν από την «τρώγλη», στην κυριολεξία, όπου στεγάζονται τόσα χρόνια και να πάνε σε έναν αξιοπρεπή, ασφαλή και φωτεινό χώρο δημιουργίας και εκπαίδευσης. Άμεσα δημοπρατεί-

ται και αρχίζει η κατασκευή του 25ου δημοτικού, στην περιοχή άνωθεν του Περιφερειακού που βρίθει νέων οικογενειών με μικρά παιδιά. Εκεί προγραμματίζεται και η ανέγερση νέων σχολικών κτιρίων για τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, του 7ου γυμνασίου και του 4ου λυκείου. Εκεί προβλέπεται και η μελλοντική ανέγερση ενός μεγάλου Ειδικού Σχολείου δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, ώστε οι μαθητές με αναπηρίες να αποκτήσουν αξιοπρεπείς υποδομές και συνθήκες που δικαιούνται.

Τα πρόσφατα περιστατικά νεανικής βίας στην πλατεία αλλά και σε σχολεία του Ευόσμου σας προβληματίζουν; Αυτά τα φαινόμενα είναι λυπηρά και καταδικαστέα, πόσο μάλλον όταν τα περιστατικά αυτά έχουν αυτουργούς και εμπλεκόμενους νέα παιδιά. Η βία στη νεανική ηλικία είναι ένα παγκόσμιο κοινωνικό φαινόμενο. Τα περιστατικά στο δικό μας δήμο ήταν μεμονωμένα, ωστόσο χτυπάνε συναγερμό για την άμεση αντιμετώπισή τους. Πέρα από την αυξανόμενη αστυνόμευση και τον έλεγχο της περιοχής, πρέπει να προσφέρουμε στους νέους συνθήκες και προοπτικές προσωπικής ανάπτυξης και προόδου, καθώς και σωστές κατευθύνσεις ζωής, από το σπίτι, το σχολείο, αλλά και τον δήμο. Στο παρελθόν έχετε αναδείξει το θέμα της ελλιπούς αστυνόμευσης… Υπάρχουν πολλές ελλείψεις στην αστυνόμευση της περιοχής, όχι λόγω ολιγωρίας των αστυνομικών, αλλά λόγω έλλειψης προσωπικού και ανεπάρκειας οχημάτων. Τα κρούσματα βίας σε κεντρικά σημεία του δήμου μας προβλημάτισαν, καθώς πέραν όλων των άλλων, κλονίζουν το αίσθημα ασφάλεια των πολιτών. Ζητήσαμε από το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη και το επιτελείο της Ελληνικής Αστυνομίας, ενίσχυση του τοπικού Αστυνομικού Τμήματος και αύξηση του αριθμού των περιπολιών, πεζών και εποχούμενων. Υπήρξε ανταπόκριση, συνδράμοντας με έναν μικρό αριθμό αστυνομικών και οχημάτων, που όμως δεν επαρκούν για το μέγεθος του δήμου. Διαρκώς ζητάμε αύξηση της δύναμης στο δήμο Κορδελιού-Ευόσμου, με περισσότερους Αστυνομικούς και περιπολικά. Είμαστε σε επικοινωνία με το υπουργείο και την ΕΛΑΣ για τη δημιουργία

στη Σοφία

Αστυνομικού Τμήματος άνωθεν του Περιφερειακού, για το οποίο συμφωνήσαμε με τον υπουργό Προστασίας του Πολίτη, Τάκη Θεοδωρικάκο, κατά την επίσκεψη του στο δήμο μας πριν από μερικούς μήνες. Παράλληλα συζητείται η στάθμευση μηχανοκίνητων αστυνομικών της ομάδας ΔΙΑΣ και ΟΠΚΕ σε κεντρικό πάρκο της Κοινότητας του Κορδελιού σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο από εμάς, η παρουσία των οποίων θα λειτουργήσει αποτρεπτικά για τα παραβατικά άτομα και τα εγκληματικά στοιχεία.

Το θέμα της δυσοσμίας εξακολουθεί να προβληματίζει τους κατοίκους τους δήμου σας, παρά τα μέτρα που ελήφθησαν. Τι ζητάτε να γίνει; Στα άμεσα προβλήματα θεωρώ ως πιο επείγον το πρόβλημα της δυσοσμίας, καθώς είναι ένα πρόβλημα που αφορά την υγεία των πολιτών, ιδίως στη κοινότητα Ελευθερίου-Κορδελιού. Είναι ξεκάθαρο ότι το έχουμε σε προτεραιότητα και γίνονται οι απαραίτητες ενέργειες για την αντιμετώπισή του. Η δυσοσμία «βασανίζει» εδώ και δεκαετίες το δήμο μας, κυρίως την κοινότητα του Ελευθερίου-Κορδελιού. Το 2019 πραγματοποιήθηκε έρευνα με μετρήσεις από το ΑΠΘ, βρέθηκαν ως αίτιο οι μερκαπτάνες και ως πηγή αυτών τα ΕΛΠΕ και αυτά υποχρεώθηκαν να προχωρήσουν σε παρεμβάσεις βελτίωσης των υποδομών τους. Κάποιες παρεμβάσεις έχουν γίνει, η δυσοσμία όμως υπάρχει ακόμα και κάποιες φορές είναι ιδιαίτερα έντονη. Γι’ αυτό προχωρήσαμε σε σύναψη σύμβασης με την ίδια επιστημονική επιτροπή του ΑΠΘ για επανέλεγχο της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης, την αποτύπωση με στοιχεία και παραμέτρους, τη σύγκριση με τα αποτελέσματα της προηγούμενης έρευνας, η οποία θα οδηγήσει σε αποφάσεις τη δημοτική αρχή, για το σχεδιασμό των επόμενων κινήσεων για να βρεθεί λύση. Η δαιμονοποίηση ή η αποδαιμονοποίηση κάποιου δεν πρέπει να γίνεται άκριτα, αλλά πρέπει να βασίζεται σε εμπεριστατωμένα επιστημονικά στοιχεία και αποδείξεις. Στρατόπεδο Ζιάκα: δηλώσατε ότι ο δήμος θέλει να το διεκδικήσει. Έχετε πρόταση για τη χρήση του; Το στρατόπεδο Ζιάκα είναι ένας τεράστιος ερειπωμένος και ανεκ-

μετάλλευτος χώρος, ο οποίος κάλλιστα μπορεί να αξιοποιηθεί προς όφελος της κοινωνίας, με τη δημιουργία ενός μεγάλου αστικού πάρκου, με εγκαταστάσεις αθλητισμού και πολιτισμού. Η αξιοποίησή του μας ενδιαφέρει και αναζητήσαμε να βρούμε το καθεστώς στο οποίο βρίσκεται. Αυτή τη στιγμή υπάρχει νομική αντιπαράθεση μεταξύ της ΕΤΑΔ και του υπουργείου Εθνικής Άμυνας για την κυριότητα του στρατοπέδου, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να προχωρήσει η πρότασή μας για την

αξιοποίησή του έως ότου διευθετηθεί το θέμα που υφίσταται με την κυριότητά του.

Πώς οραματίζεστε την περιοχή σας στο τέλος αυτής της δεκαετίας; Γεννήθηκα, μεγάλωσα και ζω σε αυτό τον τόπο, τον αγαπάω και τον οραματίζομαι ομορφότερο. Με ένα σύγχρονο αστικό περιβάλλον στα πρότυπα ευρωπαϊκών πόλεων, με περισσότερα πάρκα, παιδικές χαρές, χώρους πρασίνου, κατάλληλα σχολικά και δημοτικά κτίρια για τη

Χριστοφορίδου

μόρφωση και την εξυπηρέτηση των πολιτών, με σύγχρονες αθλητικές υποδομές, με τη δημιουργία ενός μεγάλου πράσινου περιπάτου που θα τον απολαμβάνουν όλοι οι πολίτες. Επίσης προσδοκώ την άρρηκτη σύνδεση των δύο κοινοτήτων χωρίς στείρους τοπικισμούς και αντιπαραθέσεις. Είμαστε δύο κοινότητες ένας δήμος. Ο δήμος Κορδελιού-Ευόσμου. Ο δεύτερος μεγαλύτερος δήμος στη Β. Ελλάδα και πρώτος στην καρδιά μας!

«Θα αλλάξει ριζικά τη φυσιογνωμία και την εικόνα του δήμου» Ποια είναι τα σημαντικότερα έργα που υλοποιείτε ως δημοτική αρχή; Καταφέραμε μετά από ένα χρόνο συνεχών επαφών με τα υπουργεία να λάβουμε χρηματοδότηση για την ανάπλαση οδικών δικτύων και ανοιχτών χώρων του δήμου, ύψους 9,5 εκατ. ευρώ από το πρόγραμμα «Αντ. Τρίτσης», η οποία προοπτικά θα φτάσει τα 23,2 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για το μεγαλύτερο έργο αστικής ανάπλασης που έγινε ποτέ στο δήμο Κορδελιού-Ευόσμου. Είναι το έργο που θα αλλάξει την πόλη. Πρόκειται για ένα μακρόπνοο έργο εκτεταμένων αστικών παρεμβάσεων που θα αλλάξει ριζικά τη φυσιογνωμία και την εικόνα του δήμου. Θα ανασχεδιαστούν και θα ανακατασκευαστούν πλήρως δεκατρείς οδικοί άξονες, με βιοκλιματικά χαρακτηριστικά, υψηλά ποιοτικά στάνταρ και σύγχρονη αρχιτεκτονική αισθητική, στα πρότυπα των ευρωπαϊκών πόλεων. Συγκριμένα το έργο περιλαμβάνει την ανάπλαση της οδού Καραολή και Δημητρίου, μήκους περίπου 3 χλμ., με κατασκευή κυκλικού κόμβου στη συμβολή με τη Μ. Αλεξάνδρου, την ανάπλαση των οδών Εθν. Αντιστάσεως, Αθ. Διάκου Σιατίστης . Μελ. Μερκούρη και Κρήτης στην κοινότητα Ελευθερίου-Κορδελιού και τέλος χρηματοδότηση με ποσό 349.000 ευρώ για την ολοκλήρωση μελετών και την έγκριση επιπλέον 13,7 εκατ. ευρώ για τις αναπλάσεις των οδών Μεγ.

Αλεξάνδρου, 28ης Οκτωβρίου, Παπάγου, Μουσών, Μαιάνδρου, 25ης Μαρτίου και Πολυτεχνείου, όπως επίσης και στο χώρο πρασίνου στο οικόπεδο «Χατζησώμου». Στο συγκεκριμένο οικόπεδο σχεδιάζουμε να δημιουργήσουμε ένα μεγάλο αστικό άλσος, με αθλητικές εγκαταστάσεις και εγκαταστάσεις αναψυχής, που θα προσφέρει όχι μόνο μια ανάσα πρασίνου, αλλά και πολλές δραστηριότητες στους δημότες. Λάβαμε την έγκριση 3 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και την Κοινωνία της Πληροφορίας για παρεμβάσεις smartcity μέσα στην πόλη μας («εξοικονόμηση ενέργειας σε δημόσια κτίρια, «έξυπνα» φανάρια, ηλεκτροφωτισμός κ.ά.) που θα συντελέσουν σε ένα καλύτερο βιοτικό επίπεδο των δημοτών. Αυτό το στόχο έχει και η αντικατάσταση παλαιών ρυπογόνων απορριμματοφόρων και άλλων οχημάτων του δήμου, με καινούρια ηλεκτρικά οχήματα ή οχήματα αντιρρυπαντικής τεχνολογίας, που ήδη επιτελούμε, με στόχο να μειώσουμε το περιβαλλοντικό μας αποτύπωμα ως δήμος. Άρχισε επίσης η λειτουργία του μεγάλου Πολυλειτουργικού Κέντρου «Μίκης Θεοδωράκης» στο Ελευθέριο-Κορδελιό, ένα στολίδι για τον δήμο μας και τη Θεσσαλονίκη, έχοντας ήδη πραγματοποιήσει πλήθος θεατρικών παραστάσεων, συναυλιών και άλλων εκδηλώσεων, με στόχο να κάνουμε το δήμο μας με περαιτέρω πολιτιστικές δράσεις, ένα

περήφανο ορόσημο, σταθμό στα δρώμενα της Ελλάδας. Όσον αφορά τον αθλητισμό, υλοποιούμε την ανακατασκευή ανοιχτών γηπέδων μπάσκετ, που επί σειρά ετών ήταν παραμελημένα και ήδη παραδώσαμε στους πολίτες 5 σύγχρονα και ασφαλή ανοιχτά γήπεδα σε κεντρικά σημεία του δήμου. Προχωρά η αναβάθμιση και συντήρηση των γυμναστηρίων και των σχολικών αθλητικών χώρων, με κονδύλια από το πρόγραμμα «ΦιλόΔημος» ύψους 600.000 ευρώ, ενώ πετύχαμε την έγκριση ποσού 1,8 εκατ. ευρώ από το «Αντ. Τρίτσης» για αυτό το σκοπό. Πετύχαμε επίσης μετά από 15 ολόκληρα χρόνια ερήμωσης και εγκατάλειψης του έργου, την επικαιροποίηση της μελέτης του Δημοτικού Σταδίου άνωθεν του Περιφερειακού, την οποία έχει αναλάβει η ΜΟΔ, ένας δημόσιος φορέας που υπάγεται στο υπουργείο Ανάπτυξης. Επίσης στις άμεσες επιδιώξεις μας βρίσκεται η κατασκευή του Σταδίου η οποία έχει πάρει το δρόμο της. Η ολοκλήρωσή του θα λύσει προβλήματα και θα δώσει ώθηση στον αθλητισμό της πόλης μας. Παράλληλα δεν έχουμε σταματήσει να κοιτάμε το θέμα του κολυμβητηρίου, παρά την αδυναμία της Πολιτείας να ανταποκριθεί τη δεδομένη στιγμή λόγω υψηλού κόστους. Ο κόσμος το θέλει, το ζητάει. Γι’ αυτό αναζητάμε κάθε πιθανό τρόπο που θα μπορούσε να προχωρήσει το έργο.

37

Άρθρο

Συσσωρευμένος πλούτος και μοναδικοί άνθρωποι Του Γιώργου

Λίλτση

Επικεφαλής μείζονος αντιπολίτευσης στο δήμο Παύλου Μελά, υποψηφίου δημάρχου με την παράταξη «Ανατροπή»

Ο

δήμος Παύλου Μελά βρίσκεται στη βορειοδυτική πλευρά της πόλης, στη δυτική Θεσσαλονίκη, μια περιοχή κατά γενική ομολογία υποβαθμισμένη στην οποία επί δεκαετίες ολόκληρες δεν δόθηκαν ευκαιρίες. Το βλέμμα των αρμοδίων δεν στράφηκε ποτέ προς την πλευρά όπου κατοικεί σχεδόν το 1/3 του πληθυσμού του νομού, όπου ζουν κατά βάσει άνθρωποι της εργασίας, όπου μεγαλώνει η πλειονότητα του νέου κόσμου της πόλης μας. Εγκληματικότητα, απουσία έργων υποδομής, κακές δημόσιες συγκοινωνίες, κακοσυντηρημένοι δρόμου, έλλειψη αντιπλημμυρικών έργων και μολυσμένη ατμόσφαιρα εξαιτίας της έντονης και μη ελεγχόμενης βιομηχανικής δραστηριότητας είναι ορισμένα μόνο από τα βασικά προβλήματα-χαρακτηριστικά της περιοχής. Οι δυτικές συνοικίες χρειάζονται... νοσηλεία! Ο πλούτος που υπάρχει συσσωρευμένος είναι ανεκτίμητος. Πράσινο και θεματικό πάρκο Τα εγκαταλελειμμένα στρατόπεδα αποτελούν πηγή ζωής, χαράς και πλούτου. Η συνένωση τους, η απόδοση στην τοπική κοινωνία και παράλληλα η έναρξη των απαραίτητων εργασιών αποκατάστασης θα μπορούσαν να δημιουργήσουν το «Δυτικό Πράσινο Τόξο». Ένα τόξο που θα αλλάξει συνολικά την κακή εικόνα της δυτικής πλευράς και θα καθαρίσει τον υπερβολικά μολυσμένο αέρα της. Η δημιουργία ενός μεγάλου θεματικού πάρκου στο πρώην στρατόπεδο Καρατάσιου, λόγω της θέσης του, της έκτασής του, αλλά και του φυσικού πλούτου της περιοχής θα μπορούσε να αποτελέσει ισχυρότατο μοχλό ανάπτυξης, όχι μόνο της δυτικής Θεσσαλονίκης αλλά και ολόκληρου του νομού. Στην ίδια περιοχή λόγω

38

Η δυτική Θεσσαλονίκη επί δεκαετίες ολόκληρες «μεγάλωνε» στην σκιά της ανατολικής πλευράς της πόλης με τους αρμόδιους παράγοντες, κυβερνητικούς και τοπικούς να αδιαφορούν και να μην «βλέπουν» τα προτερήματα και τις προοπτικές ανάπτυξης της περιοχής. Ας ελπίσουμε, τώρα που τα τελευταία χρόνια ο τόπος μας μπαίνει στο επίκεντρο και αποτελεί σχεδόν κάθε χρόνο σημείο αναφοράς πρωθυπουργικών εξαγγελιών στο βήμα της ΔΕΘ πως κάτι θα αλλάξει

της νέας περιφερειακής αλλά και της εσωτερικής περιφερειακής θα μπορούσε να δημιουργηθεί η νέα είσοδος της πόλης. Την ίδια στιγμή, είναι επιτακτική ανάγκη όχι μόνο να ξεκινήσει η συζήτηση αλλά να υπάρξουν και οι σχετικές αποφάσεις και δεσμεύσεις για επέκταση του Μετρό στα δυτικά. Είναι άμεση και απόλυτη ανάγκη. Από αυτό εξαρτώνται μία σειρά έργων. Πολιτισμός και εκπαίδευση Τα παλιά καπνομάγαζα της Σταυρούπολης και του Ευόσμου με τον απαραίτητο σχεδιασμό και εργασίες, όχι ιδιαίτερα υψηλού κόστους μπορούν να μετατραπούν σε σύγχρονα κέντρα πολιτισμού και εκπαίδευσης. Επίσης, η ανάδειξη σημείων, όπως οι βυζαντινοί νερόμυλοι, ο Βοτανικός Κήπος της Σταυρούπολης ή η Μονή Λαζαριστών, πρέπει να αποτελέσει στόχο των δημοτικών διοικήσεων. Η δημιουργία ενός κλειστού μεγάλου χώρου όπου θα συνδυάζονται οι αθλητικές δραστηριότητες, οι πολιτιστικές δράσεις και θα μπορούν να φιλοξενηθούν συνέδρια και επιστημονικά γεγονότα, είναι επίσης επιβεβλημένη. Η απουσία ενός τέτοιου χώρου στερεί από την δυτική πλευρά

της πόλης μεγάλες διοργανώσεις. Σήμερα, οι αθλητικοί χώροι είναι ανύπαρκτοι. Μία περιοχή όπου στην οποία οι νέοι αποτελούν την πλειοψηφία, στερείται αδειοδοτημένων και σύγχρονων εγκαταστάσεων. Την ώρα που η τεχνολογία έχει μπει στην ζωή μας και καθορίζει τα πάντα και μιλάμε για πρόοδο άλλων κρατών στον τομέα αυτό, στη δυτική Θεσσαλονίκη στερούμαστε ενός σύγχρονου κέντρου τεχνολογίας, μέσα από το οποίο θα αναδειχτούν άτομα, οι αυριανοί επιστήμονες του τόπου. Η δυτική Θεσσαλονίκη επί δεκαετίες ολόκληρες «μεγάλωνε» στην σκιά της ανατολικής πλευράς της πόλης με τους αρμόδιους παράγοντες, κυβερνητικούς και τοπικούς να αδιαφορούν και να μην «βλέπουν» τα προτερήματα και τις προοπτικές ανάπτυξης της περιοχής. Ας ελπίσουμε, τώρα που τα τελευταία χρόνια ο τόπος μας μπαίνει στο επίκεντρο και αποτελεί σχεδόν κάθε χρόνο σημείο αναφοράς πρωθυπουργικών εξαγγελιών στο βήμα της ΔΕΘ πως κάτι θα αλλάξει, κάτι θα γίνει, κάποιος θα αναλάβει πρωτοβουλία να αναδείξει τις δυνατότητές της, τις ομορφιές της και πάνω από όλα θα ενδιαφερθεί για τους όμορφους ανθρώπους της.

Της Μελίνας

Δερμεντζοπούλου

Αντιπεριφερειάρχη Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης

Η

δυτική Θεσσαλονίκη, μία αδικημένη διαχρονικά αναπτυξιακά περιοχή του πολεοδομικού συγκροτήματος, προβάλλεται πλέον καθημερινά στην επικαιρότητα ως ένας δυναμικά εξελισσόμενος τόπος. Σε μία περιοχή όπου έχει συντελεστεί σημαντική μετακίνηση πληθυσμού για οικονομικούς κυρίως λόγους, παρατηρούμε πολλές και σημαντικές παρεμβάσεις. Επίσης όμως παρατηρείται ότι στις περισσότερες περιπτώσεις δεν έχουν τα χαρακτηριστικά ενός ενιαίου σχεδιασμού. Και εδώ προκύπτουν οι προκλήσεις για τη δυτική Θεσσαλονίκη και τους ανθρώπους της. Οι προκλήσεις για να μην οδηγηθούμε σε μία περιοχή που αναπτύσσεται αλλά οι κάτοικοί της μένουν καθηλωμένοι. Εξαιτίας των ως άνω συνθηκών κρίνεται ως ύψιστη προτεραιότητα η χάραξη και η υλοποίηση μιας ολοκληρωμένης κοινωνικής πολιτικής, δηλαδή του συνόλου των μορφών και των μεθόδων κοινωνικής δράσης που υλοποιούνται μέσω της λήψης προληπτικών και διαρθρωτικών μέτρων με στόχο τον περιορισμό των ανισοτήτων και την ευημερία εντός της κοινωνίας. Στην περίοδο που διανύουμε, οι πολιτικές λιτότητας που ακολούθησαν την μακροχρόνια ύφεση και την δημοσιονομική προσαρμογή, έχουν θέσει υπό δοκιμασία, τις αντοχές της κοινωνικής πολιτικής, τόσο της κεντρικής όσο και της περιφερειακής. Οι κοινωνικές ανάγκες αυξάνονται, οι διαθέσιμοι πόροι για κοινωνική πολιτική έχουν περιοριστεί. Παρά τη δύσκολη συγκυρία, σε περιφερειακό επίπεδο αναλήφθηκαν και υλοποιούνται μία σειρά από παρεμβάσεις που συμβάλουν στην ύφανση του πλέγματος κοινωνικής προστασίας και συγκεκριμένα στην διασφάλιση της κάλυψης των πρωτογενών αναγκών των κατοίκων, σίτιση, υγεία, ασφάλεια, στέγη, και των δευτερογενών αναγκών του πολίτη, όπως εκπαίδευση, υγιές κοινωνικό περιβάλλον, κουλτούρα-στάση ζωής ατόμων, κοινωνική συνύπαρξη, στήριξη οικογένειας - ΑμεΑ - κοινωνικά αποκλεισμένων ομάδων - προσφύγων , ψυχαγωγία κ.λπ. Όσο εκτυλίσσονται στην περιοχή οι

παρεμβάσεις στις υποδομές, στην εξυγίανση της περιβάλλοντος και οι υπόλοιπες αναπτυξιακές πρωτοβουλίες, ο μεγάλος στόχος και το κύριο μέλημα εντοπίζεται στον μη μείνει κανένας συνάνθρωπός μας μόνος. Προς αυτήν την κατεύθυνση παραμένει ενεργό το πρόγραμμα του Ταμείου Επισιτιστικής Βοήθειας Απόρων για τη δυτική Θεσσαλονίκη με τη συστηματική διανομή και εξασφάλιση τροφίμων, βρεφικής τροφής, βασικών ειδών ατομικής υγιεινής και ειδών οικιακής καθαριότητας για τις οικογένειες της δυτικής Θεσσαλονίκης που αποδεδειγμένα το έχουν ανάγκη, καθώς κριτήριο είναι να είναι δικαιούχοι του ΚΕΑ. Για την περίοδο 2020-2021 οι δικαιούχοι έφτασαν να αριθμούν τους 24.816. Περαιτέρω, η περιοχή καλύπτεται από δομές κοινωνικής ένταξης που λειτουργούν από τους Δήμους, πολλές από αυτές με τη στήριξη της Περιφέρειας όπως Κέντρα Ημερήσιας Φροντίδας Ηλικιωμένων, Δημοτικά Ιατρεία για ευπαθείς ομάδες, Κοινωνικά Παντοπωλεία, Κοινωνικά Φαρμακεία, Συμβουλευτικά Κέντρα και Ξενώνες Κακοποιημένων Γυναικών και Οικογένειας, Κέντρα Κοινότητας, Υπνωτήριο Αστέγων. Επιπλέον μέσα από τις δομές αυτές αλλά και με ειδικά προγράμματα γίνεται στοχευμένη προσπάθεια για τους ηλικιωμένους και την υποστήριξη αυτόνομης διαβίωσής τους και ενίσχυση των υπηρεσιών υγείας και φροντίδας μέσω του δικτύου παροχής υπηρεσιών υγείας και πρόνοιας. Η πραγματικότητα είναι ότι ο σχεδιασμός ειδικά στις δομές που λειτουργούν σε επίπεδο Δήμων θα είχε βέλτιστα αποτελέσματα εάν ήταν κεντρικός και ακριβώς αυτή η προσπάθεια γίνεται, να μπορέσουμε δηλαδή σε περιφερειακό επίπεδο να πετύχουμε μια ισόρροπη και οριζόντια κάλυψη των αναγκών στην περιοχή αυτή που εμφανίζει μεγαλύτερη συγκέντρωση ευάλωτου πληθυσμού. Παράλληλα, συγκεκριμένος σχεδιασμός γίνεται για την κάλυψη της αναπηρίας με τη χρηματοδότηση δομών που καλύπτουν την αναπηρία, κέντρων διημέρευσης ημερήσιας φροντίδας ατόμων με αναπηρία, στεγών υποστηριζόμενης διαβίω-

σης, προμήθεια οχημάτων εξυπηρέτησης ΑμεΑ. Το ίδιο ισχύει και με την χρηματοδότηση δομών για την παιδική προστασία, τη φροντίδα ανήλικων κακοποιημένων παιδιών, την υποστήριξη του συστήματος απομάκρυνσης των παιδιών από το επικίνδυνο περιβάλλον. Στον τομέα της παιδικής προστασίας επιχειρούμε ακόμα περισσότερα προληπτικά μέτρα με προγράμματα παρέμβασης για εφήβους και νέους που εντοπίζονται με προβληματική χρήση νόμιμων και παράνομων ουσιών και εξαρτητικών συμπεριφορών αλλά και την φροντίδα, την πρόληψη και την καταπολέμηση του αποκλεισμού των παιδιών. Καθώς στην περιοχή είναι συγκεντρωμένοι και πληθυσμοί Ρομά δίνεται ειδικό βάρος στην υιοθέτηση πολιτικών και παρεμβάσεων με σκοπό την προώθηση της ισότητας των ευκαιριών και την κοινωνικοοικονομική ενσωμάτωση των περιθωριοποιημένων κοινοτήτων, όπως η χρηματοδότηση παραρτημάτων Ρομά στα κέντρα Κοινότητας των Δήμων, προγράμματα εκμάθησης ελληνικής γλώσσας και ανάπτυξης ψηφιακών δεξιοτήτων. Επιπλέον υλοποιούνται ενέργειες εντός των περιφερειακών αρμοδιοτήτων για τη διασφάλιση των συνθηκών δημόσιας υγείας για την περιοχή όπου εντοπίζεται κίνδυνος. Το σύνολο των ενεργειών σε επίπεδο κοινωνικής πολιτικής στα όρια της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, αλλά και σε ειδικότερες ομάδες στόχους, είτε γεωγραφικά είτε με άλλα χαρακτηριστικά, υποστηρίζεται από

το Περιφερειακό Παρατηρητήριο Κοινωνικής Ένταξης. Έναν μηχανισμό που διαπιστώνει τις κοινωνικές ανάγκες των πολιτών, εντοπίζει τα κενά και βοηθά στη χάραξη πολιτικών κοινωνικής ένταξης και συνοχής αλλά και στην παρακολούθηση και αξιολόγηση της εφαρμογής τους με διαφάνεια και αποδοτικότητα. Απώτερος στόχος των παρεμβάσεων τόσο στη δυτική Θεσσαλονίκη, όσο και στο σύνολο της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας είναι η σταδιακή απεξάρτηση των εξυπηρετούμενων από τις δημόσιες παροχές και η αποκατάσταση της αυτοδυναμίας τους και του αυτοσεβασμού τους. Για τους επωφελούμενους, που είναι ικανοί και διαθέσιμοι προς εργασία, η απεξάρτηση να επιτευχθεί μέσω της σταδιακής επανένταξης στην αγορά εργασίας, ενώ για τους υπόλοιπους η απεξάρτηση να επιτευχθεί μέσω της κοινωνικής συμμετοχής και της διασύνδεσής τους με φορείς που παρέχουν φροντίδα κατάλληλη για τις ανάγκες τους. Η μεγάλη πρόκληση που αντιμετωπίζει η δυτική Θεσσαλονίκη είναι όλες οι αναπτυξιακές παρεμβάσεις να ολοκληρωθούν όσο το δυνατόν συντομότερα και ο σχεδιασμός τους να έχει μία ολοκληρωμένη προσέγγιση με προσανατολισμό τον άνθρωπο και την ποιότητα ζωής των κατοίκων της δυτικής Θεσσαλονίκης αλλά και της ευρύτερης περιοχής. Η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας συνεχίζει να εφαρμόζει ένα πλέγμα πολιτικών που εξασφαλίζει ένα σύγχρονο πολυεπίπεδο δίχτυ ασφαλείας για όλους τους συμπολίτες μας.

Άρθρο

Oι προκλήσεις για τη δυτική Θεσσαλονίκη και τους ανθρώπους της

Στο ζενίθ η εγκληματικότητα, στο ναδίρ η αστυνόμευση

Κραυγή αγωνίας για την αύξηση της εγκληματικότητας βγάζουν όλοι οι δήμαρχοι της δυτικής Θεσσαλονίκης, με επιστολές και αιτήματα προς τον υπουργό Προστασίας του Πολίτη Τάκη Θεοδωρικάκο.

Τ

α Αστυνομικά Τμήματα παραμένουν υποστελεχωμένα, έχοντας ένα ή κανένα περιπολικό, με αποτέλεσμα οι περιπολίες στις περιοχές της δυτικής Θεσσαλονίκης να είναι μειωμένες. Την ίδια ώρα, οι επίδοξοι ληστές δεν σταματούν τα «χτυπήματά» τους σε σπίτια και καταστήματα, ενώ πολλά αιματηρά επεισόδια σημειώνονται σε κεντρικά σημεία, ακόμα και ανάμεσα σε ανήλικα

40

παιδιά. Το θέμα της υποστελέχωσης των περιφερειακών αστυνομικών τμημάτων τέθηκε ως ζήτημα και σε συνεδρίαση της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Κεντρικής Μακεδονίας (ΠΕΔ-ΚΜ). Ο πρόεδρος της ΠΕΔ-ΚΜ, δήμαρχος Πυλαίας-Χορτιάτη, Ιγνάτιος Καϊτεζίδης, από κοινού με τον περιφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας, Απόστολο Τζιτζικώστα, έστειλαν σχετική επιστολή στον υπουργό Προστασίας του Πολίτη, Τάκη Θεοδωρικάκο, ζητώντας να εξετάσει κατά προτεραιότητα το ζήτημα, τονίζοντας ότι στη Θεσσαλονίκη με τη μεταρρύθμιση του 2017 τα τμήματα μειώθηκαν σε 14 από 30. «Στον δήμο Κορδελιού-Ευόσμου υπάρχουν πλέον δύο περιπολικά,

στον δήμο Αμπελοκήπων-Μενεμένης έχουν ένα και στον δήμο Παύλου Μελά έχει ένα το Αστυνομικό Τμήμα και ένα το Τμήμα Ασφαλείας» δηλώνει στη «ΜτΚ» ο αν. γενικός γραμματέας Ένωσης Αστυνομικών Υπαλλήλων Θεσσαλονίκης, Χρήστος Συμεωνίδης. Σύμφωνα με τον δήμαρχο Νεάπολης-Συκεών, Σίμο Δανιηλίδη, στο Αστυνομικό Τμήμα και στο Τμήμα Ασφαλείας του δήμου από τους 70 αστυνομικούς που έπρεπε να υπηρετούν, υπηρετούν 31. «Αν από αυτούς αφαιρέσετε αυτούς που είναι σε άδειες ή αποσπασμένοι σε άλλες υπηρεσίες (πολιτικά γραφεία, πρυτανικές αρχές κ.λπ.), έρχονται μέρες που το προσωπικό που είναι διαθέσιμο στο αστυνο-

μικό τμήμα δεν επαρκεί ούτε για τη λειτουργία την εσωτερική του κτιρίου. Περιττό να πω ότι τα περιπολικά που είναι διαθέσιμα δεν μπορούν να κινηθούν και κανένας λόγος δεν γίνεται για πεζές ή εποχούμενες περιπολίες. Όποτε σε εγκληματικές ενέργειες χρειάζεται να περιμένουμε να ανταποκριθούν τα περιπολικά από το 100 ή την Ασφάλεια» ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Δανιηλίδης στη σχετική σύσκεψη της ΠΕΔ-ΚΜ. «Υπάρχουν πολλά κενά στα Αστυνομικά Τμήματα» «Παρατηρούμε έντονη δραστηριότητα διαρρηκτών στην Ευκαρπία και στη βιομηχανική περιοχή της δυτικής Θεσσαλονίκης. Στον Εύ-

Του Θεολόγου Ηλιού

οσμο καλούμαστε περισσότερο για διατάραξη κοινής ησυχίας» σημειώνει ο Χρήστος Συμεωνίδης. «Υπάρχουν πολλά κενά στα Αστυνομικά Τμήματα και σαφώς αν καλυφθούν θα υπάρχει μεγαλύτερο αίσθημα ασφάλειας στις γειτονιές» τονίζει ο αν. γενικός γραμματέας Ένωσης Αστυνομικών Υπαλλήλων Θεσσαλονίκης. «Υπάρχουν φορές που ένα περιπολικό καλύπτει όλους τους δήμους» «Υπάρχουν φορές που ένα περιπολικό καλύπτει όλους τους δήμους» δηλώνει στη «ΜτΚ» ο δήμαρχος Αμπελοκήπων-Μενεμένης Λάζαρος Κυρίζογλου για την αστυνόμευση και τις περιπολίες στη δυτική Θεσσαλονίκη. «Οι αστυνομικοί που υπηρετούν στα ΑΤ δεν επαρκούν. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να γίνεται πλημμελής ως μηδενική αστυνόμευση. Για αυτό το λόγο παρατηρείται πολύ μεγάλη έξαρση των διαρρήξεων, των κλοπών και άλλων εγκληματικών πράξεων» σημειώνει. Στον δήμο Αμπελοκήπων-Μενεμένης παρατηρούνται πολλά περιστατικά διαρρήξεων με τους δράστες να παραβιάζουν τις εξώθυρες ή να σκαρφαλώνουν στα μπαλκόνια διαμερισμάτων από τα λούκια των πολυκατοικιών. Επίσης, συχνά κλέβουν τις μεταλλικές σχάρες των υπονόμων, με αποτέλεσμα να θέτουν σε άμεσο κίνδυνο την ζωή των πολιτών. «Υπάρχουν αγωγοί μεγάλης διατομής που χωράει ακόμα και άνθρωπος μέσα, καταλαβαίνετε τον κίνδυνο. Μόνο το τελευταίο τρίμηνο, ξεπέρασαν τις 15.000 ευρώ οι δαπάνες του δήμου για την προμήθεια και την κατασκευή νέων σχαρών λόγω κλοπών» αναφέρει ο δήμαρχος Αμπελοκήπων-Μενεμένης. «Στο δήμο μας, φυσικά, πρέπει να τονίσουμε ότι υπάρχει και μία περιοχή με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά σε ό,τι αφορά την εγκληματικότητα. Πρόκειται για τον Δενδροπόταμο, όπου εκτός από όσα προανέφερα πρέπει να προσθέσουμε και την μεγάλη διακίνηση - εμπορία ναρκωτικών» συμπληρώνει ο

κ. Κυρίζογλου.

Στον δήμο Κορδελιού-Ευόσμου υπάρχουν πλέον δύο περιπολικά, στον δήμο ΑμπελοκήπωνΜενεμένης έχουν ένα και στον δήμο Παύλου Μελά έχει ένα το Αστυνομικό Τμήμα και ένα το Τμήμα Ασφαλείας Χρήστος Συμεωνίδης Αν. γενικός γραμματέας Ένωσης Αστυνομικών Υπαλλήλων Θεσσαλονίκης

Αδίστακτοι οι δράστες στη Νεάπολη Δεκάδες είναι τα περιστατικά ένοπλων ληστειών στον δήμο Νεάπολης-Συκεών. Μάλιστα, οι δράστες δείχνουν περίσσιο θράσος και έλλειψη φόβου. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση των ληστών που τον Μάιο μέσα σε δύο 24ωρα λήστεψαν το ίδιο κατάστημα. «Πραγματικά εκπέμπω κραυγή αγωνίας ότι θα θρηνήσουμε θύματα» τόνισε ο δήμαρχος Νεάπολης-Συκέων στη συνεδρίαση της ΠΕΔ-ΚΜ. Ξυλοδαρμοί και ληστείες στον Εύοσμο Το τελευταίο χρονικό διάστημα πολλές ήταν οι επισκέψεις του δημάρχου Κορδελιού-Ευόσμου στο Αστυνομικό Μέγαρο Θεσσαλονίκης, καθώς κατά καιρούς παρατηρήθηκαν σοβαρά φαινόμενα εγκληματικότητας που έχριζαν άμεσης αντιμετώπισης. Ένα από αυτά ήταν οι σχεδόν καθημερινές συμπλοκές εφή-

βων στην κεντρική πλατεία του Ευόσμου, με ανήλικους να τραυματίζονται σοβαρά. Μετά την παρέμβαση, οι «μαύροι πάνθηρες» εμφανίστηκαν στην πλατεία Ευόσμου και πραγματοποιούν σε καθημερινή βάση περιπολίες, όπως και οι αστυνομικοί της Ομάδας Πρόληψης και Καταστολής Εγκληματικότητας (ΟΠΚΕ), που προσχωρούν και σε προληπτικούς ελέγχους. Ωστόσο, σύμφωνα με τον δήμαρχο Κλεάνθη Μανδαλιανό, το πρόβλημα της εγκληματικότητας συνεχίζει να ταλαιπωρεί τον δεύτερο μεγαλύτερο δήμο της Θεσσαλονίκης. Εκτός από τα περιστατικά ξυλοδαρμού, καθημερινές είναι οι κλοπές και οι ληστείες. «Είναι τραγική η κατάσταση» είπε χαρακτηριστικά ο κ. Μανδαλιανός στη συνεδρίαση της ΠΕΔ-ΚΜ και συμπλήρωσε ότι «χρειάζεται άμεση ενίσχυση, το ΑΤ πάσχει από προσωπικό. Έχει μόλις 15 άτομα. Ο κόσμος φωνάζει και διαμαρτύρεται συνεχώς».

41

συνέντευξη

Γ

έννημα θρέμμα της δυτικής Θεσσαλονίκης, ο σεβασμιώτατος μητροπολίτης Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως κ. Βαρνάβας «πονά» τον τόπο του. «Δεν είμαι πολιτικός εγώ» μου λέει κατ’ επανάληψη, όμως έχει άποψη για όλα θέματα που σχετίζονται με την ανάπτυξη (ή μάλλον την υπανάπτυξη) της περιοχής και δεν την αποσιωπά. Θεωρεί «ευλογία» το ότι ως νέος υπήρξε εργάτης και μιλά για «ταξικό ρατσισμό» έναντι της δυτικής Θεσσαλονίκης. Παιδί προσφύγων από τη Μ. Ασία, ο ίδιος γεννήθηκε και μεγάλωσε στα Διαβατά. Από μαθητής γυμνασίου δούλευε στα «Μπισκότα Παπαδοπούλου» και με το μισθό του εργάτη σπούδασε στην Παιδαγωγική Ακαδημία. «Είχα την ευλογία να είμαι ένας από αυτούς τους ανθρώπους, είχα την τιμή να εργάζομαι μαζί τους, να ξενυχτάω στη βάρδια, να αφουγκράζομαι τους καημούς και τα βάσανα». Χαρακτηρίζει «ολυμπιονίκες της καθημερινότητας» όσους ξεκινούν από το χάραμα να παν στις δουλειές τους, «για να ευλογήσουν το σπιτικό τους και τη χώρα», και αποκαλεί «αγιασμό» τον «τίμιο ιδρώτα τους». «Με όλους αυτούς τους υπέροχους, ταπεινούς αλλά σπουδαίους, και γεμάτους αρχοντιά ανθρώπους, όλα αυτά τα χρόνια, καθώς πορευόμασταν συνέκδημοι και συνοδοιπόροι στο ταξίδι της ζωής, διαπιστώναμε ότι τα άδικο το ζούμε μέσα από την κούνια μας». Πολλές φορές στην κουβέντα μας θα επαναλάβει αυτό τον στίχο, όταν μιλά για τους ανθρώπους της δυτικής Θεσσαλονίκης, υπενθυμίζοντάς μας διαρκώς ότι «είμαι ένας από αυτούς». Στο μεγαλύτερο μέρος της συζήτησης που είχαμε με τον κ. Βαρνάβα ο ίδιος ήταν όρθιος, μιλούσε βηματίζοντας στο χώρο και κουνώντας τα χέρια με ένταση.

«Υφιστάμεθα ταξικό ρατσισμό» Οι μεγαλύτεροι πληθυσμιακά δήμοι είναι στα δυτικά του πολεοδομικού συγκροτήματος, ο νεότερος πληθυσμός της χώρας βρίσκεται στα δυτικά, μας υπενθυμίζει: «εδώ είναι τα σχολειά, ο Εύοσμος έχει 107, ο δήμος Παύλου Μελά 104». Και όμως όπως λέει «η Θεσσαλονίκη κλεισμένη στα όρια του 18ου αιώνα, εντός των τειχών, αδυνατεί να κατανοήσει ότι το μεγαλύτερό της κομμάτι είναι στα δυτικά. Κλεισμένη εντός των τει-

42

Μητροπολίτης Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως

κ. Βαρνάβας Ήμουν εργάτης, έγινα δεσπότης, τα ίδια ακούω για την ανάπτυξη της δυτικής Θεσσαλονίκης

«Αυτός είναι ο πόνος μου. Δεν ξέρω πόσο θα με αφήσει ο Θεός να ζήσω, αυτό θα είναι το παράπονο μου, η ανάπτυξη της δυτικής Θεσσαλονίκης. Ακούω ‘πρωτεύουσα των Βαλκανίων’ και λέω ‘είστε με τα καλά σας;’».

χών, κοιτάζει αυτάρεσκα τον εαυτό της καθρεφτίζοντας το πρόσωπο της στα βρώμικα νερά του Θερμαϊκού και δεν βλέπει τι γίνεται πίσω της στα δυτικά. Δεν αφουγκράζεται τους καημούς τα βάσανα και τους αναστεναγμούς ενός ολόκληρου κόσμου. Υφιστάμεθα χρόνια τώρα ταξικό ρατσισμό!». Η χρήση του όρου «ταξικός ρατσισμός» από έναν επίσκοπο ήταν ένα ξάφνιασμα. «Αυτοί οι άνθρωποι 100 χρόνια τώρα ζουν στο περιθώριο και τελικά είναι αυτοί που συνεισφέρουν στην εθνική οικονομία με το μεροκάματό τους και τον τίμιο ιδρώτα τους. Όταν όλοι έχουμε ίσες ευκαιρίες, έχουμε ίσες δυνατότητες. Εδώ λείπουν βασικά πράγματα από την περιοχή. Χρειάζεται να σας πείσω για αυτό; Η πόλη πρέπει να αναπτύσσεται ισόρροπα. Δεν

μπορεί ο νεότερος και μεγαλύτερος πληθυσμός της να ζει στο περιθώριο. Ακούτε τον πρωθυπουργό να λέει για ισόρροπη ανάπτυξη και δίκαιη κατανομή πλούτου. Πώς γίνεται αυτό; Πρακτικά…» διερωτάται και μας δείχνει μία λίστα με τον αριθμό των ανθρώπων που καταφεύγουν στα συσσίτια κάθε ενορίας.

Το θαύμα του χορτασμού «Εδώ στα δυτικά ζούμε το θαύμα της επανάληψης του χορτασμού των πεντακισχιλίων. Οι φτωχοί ταΐζουν τους φτωχότερους! Διαρκούσης της κρίσης είδαμε τον αριθμό των ανθρώπων στα συσσίτια να αυξάνεται κατά χιλιάδες. Είπα ‘αυτοί είμαστε εμείς, αν πέσουμε θα πέσουμε μαζί τους’. Αν η πόλη μπορεί όμορφα να κοντοπατάει και να καθρεφτίζεται αυτάρεσκα στο Θερμαϊκό, είναι γιατί

κάποιες γυναίκες ταΐζουν τον κόσμο στα δυτικά. Γιατί ο πεινασμένος δεν καταλαβαίνει από αναπτυξιακά μέτρα θα μπει μέσα και θα στα κάνει κεραμιδαριό, όταν δεν έχει να ταΐσει το παιδί του. Φτάσαμε σε ένα συγκλονιστικό νούμερο μερίδων ημερησίως που για να ετοιμαστεί καθημερινά κάποιες απλές γυναίκες, σαν τις γυναίκες της Πίνδου που δεν ξέρουμε το όνομα τους, έχουν ζωστεί την ποδιά, το ‘πετραχήλι της διακονίας’ και μαγειρεύουν. Χιλιάδες εθελοντές και ευεργέτες υπηρετούν τον πάσχοντα και τον αναγκεμένο». «Περιγράφετε ένα κενό της πολιτείας που κάλυψε η εκκλησία» σχολιάζουμε. «Το άδικο, που λέει ο στίχος κάποιος πρέπει να το αντιμετωπίσει. Εγώ δεν μπορώ να μετακυλύω την ευθύνη. Εγώ ξέρω ότι κύρια δουλειά μου είναι η σωτηρία της ψυχής που είναι πολύ μεγάλο πράγμα. Αλλά όταν ο άλλος έρχεται και λέει πως δεν έχει να ταΐσει το παιδί του εγώ δεν μπορώ να γυρίσω από την άλλη πλευρά και να του πω ‘πήγαινε στον υπουργό’. Στον υπουργό δεν θα φτάσει ποτέ». Στο Δενδροπόταμο η Μητρόπολη Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως λειτουργεί εδώ και 17 χρόνια τον Φάρο του Κόσμου, που πράγματι λειτουργεί ως φάρος και δείχνει στα μικρά τσιγγανόπουλα το δρόμο προς τον έξω κόσμο. «Τα παιδιά μας τώρα περνάν στο πανεπιστήμιο, μπήκαν πρώτα στη ρομποτική, πήγαν στην Αμερική» λέει με καμάρι ο κ. Βαρνάβας.

«Εδώ είναι η φτωχομάνα Θεσσαλονίκη» «Εδώ είναι η φτωχομάνα Θεσσαλονίκη» μας λέει εμφατικά, περιγράφοντας πώς χτίστηκαν και επεκτάθηκαν οι δυτικές συνοικίες, αρχικά από τους Μικρασιάτες πρόσφυγες που «έστησαν τις σκηνές, και οι σκηνές έγιναν παράγκες κι οι παράγκες νοικοκυριά». Μετά ήρθαν οι εσωτερικοί μετανάστες, γιατί εδώ μπορούσαν να βρουν φτηνή στέγη και μεροκάματο, και ύστερα οι παλλινοστήσαντες από την πρώην ΕΣΣΔ, μετά οι πρόσφυγες και οι μετανάστες. « Ήταν πάντοτε τόπος υποδοχής η δυτική Θεσσαλονίκη. Η πόλη και η πολιτεία έπρεπε αυτό να το προσέξουν» μας λέει. Σε αντίθεση με τις φτωχογειτονιές της Αθήνας, στη δυτική Θεσσαλονίκη δεν είδαμε την Χρυσή Αυγή να στήνει συσσίτια «μόνο για Έλληνες» και αυτό σε μεγάλο βαθ-

στη Σοφία

Η Θεσσαλονίκη κλεισμένη στα όρια του 18ου αιώνα, εντός των τειχών, αδυνατεί να κατανοήσει ότι το μεγαλύτερο της κομμάτι είναι στα δυτικά. Κλεισμένη εντός των τειχών, κοιτάζει αυτάρεσκα τον εαυτό της καθρεφτίζοντας το πρόσωπο της στα βρώμικα νερά του Θερμαϊκού και δεν βλέπει τι γίνεται πίσω της στα δυτικά. Δεν αφουγκράζεται τους καημούς τα βάσανα και τους αναστεναγμούς ενός ολόκληρου κόσμου. Υφιστάμεθα χρόνια τώρα ταξικό ρατσισμό! μό εξηγείται από τη λειτουργία του υποστηρικτικού δικτύου της μητρόπολης. Όχι ότι δεν είχαμε επεισόδια ρατσιστικών επιθέσεων και μάλιστα απέναντι σε ασυνόδευτα προσφυγόπουλα… «Αθόρυβα, χωρίς τηλεοπτικά κανάλια επισκέφτηκα εκείνα τα παιδιά στο Παλαιόκαστρο, στο Ωραιόκαστρο… Η φωνή της εκκλησίας είναι και απλή και ξεκάθαρη: καθένας από μας είναι μοναδικός και ανεπανάληπτος, ως εικόνα του Θεού, ανεξάρτητα από το χρώμα, την οικονομική και κοινωνική του θέση, γιατί μέσα του αναγνωρίζει την υπογραφή του Θεού και γίνεται αδελφός. Είναι ευκαιρία που τον συναντάς, ευκαιρία να τον αγαπήσεις, για να αγαπηθείς. Αυτή είναι η στάση της εκκλησίας, τόσο απλά». Συχνά στην κουβέντα μας μιλά για την αγάπη, αλλά και την αποκατάσταση της δικαιοσύνης. «Επιμένω στην αγάπη. Εμείς δεν έχουμε πολιτική πρόταση, έχουμε πρόταση αγάπης. Η αγάπη φέρνει τη δικαιοσύνη, γεννά την αλήθεια, είναι πράξη ελευθερίας και συγχώρεσης. Όταν μαθαίνεις να αγαπάς ανοίγει η καρδιά

σου και συγχωρείς, κάνεις χώρο για να μπει ο άλλος μέσα. Ένα βήμα πριν την αγάπη είναι η γνωριμία… Όμως οι μισοί Θεσσαλονικείς δεν γνωρίζουν καν την περιοχή, χάνονται…».

«Δεν είμαι πολιτικός, είμαι υπηρέτης των ανθρώπων» Ο κ. Βαρνάβας δεν είναι κλεισμένος στους τέσσερις τείχους της μητρόπολης Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως. Είναι παρών στην κοινωνία, υποστηρίζει τα αιτήματα της τοπικής αυτοδιοίκησης και δεν διστάζει να πάρει θέση. Πολλοί λεν ότι κάποιες φορές μπορεί να περνά το όριο του κληρικού. «Που είναι το όριο; Αναλαμβάνετε μερικές φορές το ρόλο και την ευθύνη που έπρεπε να αναλάβουν πολιτικοί;» τον ρωτάμε. «Εγώ είμαι εκκλησιαστικός υπηρέτης των ανθρώπων. Δούλος των δούλων του Θεού. Δεν μπορώ και δεν θέλω να είμαι πολιτικό πρόσωπο. Ως επίσκοπος, κύρια δουλειά μου είναι να εξασφαλίζω την ενότητα της τοπικής εκκλησίας. Οι τοπικοί υπηρέτες του λαού μας και οι εκπρόσωποι του είναι παιδιά μου. Αγωνιζόμαστε μαζί, είμαστε συνοδοιπόροι και συνέκδημοι σε αυτό τον δρόμο, ο αγώνας μας είναι κοινός. Γι’ αυτό η φωνή του επισκόπου πρέπει να είναι φωνή πατρική, ενωτική και αγάπης. Εγώ είμαι κληρικός, δεν μπορώ να κάνω πολιτική, πρέπει να προστατεύω την αξιοπρέπεια των ανθρώπων. Η εκκλησία πρέπει να προτείνει πρόταση ζωής και φιλοκαλίας, ομορφιάς δηλαδή. Και ίσως η μεγαλύτερη αμαρτία στις μέρες μας είναι ο εθισμός στην ασχήμια». Η ασχήμια και η εγκατάλειψη είναι εμφανείς σε πολλά σημεία της δυτικής Θεσσαλονίκη. «Κοιτάξτε γύρω σας. Ανεβαίνοντας την οδό Λαγκαδά κοιτάξτε την αριστερή πλευρά της και κοιτάξτε τη δεξιά. Δείτε την Ξηροκρήνη που ανήκει στο δήμο Θεσσαλονίκης αλλά είναι μετά το Βαρδάρι και δείτε τον υπόλοιπο δήμο. Όλη αυτή η άγνοια της πόλης για τα προβλήματα της δυτικής Θεσσαλονίκης φαίνεται στην εικόνα. Βλέποντας την πλήρη εγκατάλειψη και υποβάθμιση στην περιοχή του λιμανιού, των σφαγείων, τη δυτική είσοδο, κατανοεί πώς η πόλη συμπεριφέρεται στη δυτική της πλευρά. Γιατί άλλος δρόμος που να μας συνδέει με την υπόλοιπη ενδοχώρα και τη χερσόνησο της Βαλκανικής δεν υπάρχει, και εμείς αυτό το αγνοούμε».

Χριστοφορίδου

Ο κόσμος έχει βαρεθεί από τα λόγια Ο μητροπολίτης μιλά με ένταση στη φωνή, για όλα αυτά που δεν έχει η δυτική Θεσσαλονίκη. «Αυτός είναι ο πόνος μου. Δεν ξέρω πόσο θα με αφήσει ο Θεός να ζήσω, αυτό θα είναι το παράπονο μου, η ανάπτυξη της δυτικής Θεσσαλονίκης. Ακούω ‘πρωτεύουσα των Βαλκανίων’ και λέω ‘είστε με τα καλά σας;’». Πόσα από τα αναπτυξιακά έργα γίνονται στη δυτική Θεσσαλονίκη; «Λέει ο πρωθυπουργός στην προσυνεδριακή διαδικασία ότι η δυτική Θεσσαλονίκη είναι προτεραιότητα. Και δύο μέρες μετά η υπουργός Παιδείας λέει ότι σχολές του ΔΙΠΑΕ παν στις Σέρρες. Ποιος λέει ψέματα και ποιος αλήθεια; Κάθε μέρα στριμώχνονται οι άνθρωποι στα λεωφορεία για να παν στη σχολή και στη δουλειά τους… Μου λεν ‘εξαγγείλαμε τον προαστιακό’. Για να συνδέσεις το ΤΕΙ και τη ΒΙΠΕ με τη σιδηροδρομική γραμμή απομένουν 800 μέτρα. Έρανο να βγω να κάνω,

θα το κάνω εγώ… Πού είναι ο κύριος όγκος των ανθρώπων; Στα δυτικά. Ποιοι είναι αυτοί που θα μπουν στο Μετρό για να παν στις δουλειές τους; Εγώ έχω βγει στο μεροκάματο, έχω πάει νύχτα στη βάρδια και ξέρω. Δεν υπάρχει τίποτα σήμερα. Ας αρχίσει… κάποτε θα τελειώσει, εγώ δεν θα ζω να το δω. Το στρατόπεδο Ζιάκα αγγίζει τη Μοναστηρίου, είναι δίπλα στην ΠΑΘΕ, το έχεις εκεί και το κοιτάς; Το στρατόπεδο Γκόνου που το έχεις εξαγγείλει; Λόγια, λόγια, ο κόσμος έχει βαρεθεί από τα λόγια. Ακούμε για τη σύνδεση του λιμανιού και η γέφυρα κομμένη στη μέση εδώ και χρόνια. Που είναι οι βουλευτές της πόλης; Εκείνοι πρέπει να μπαίνουν μπροστά. Εμένα δεν είναι η θέση μου αυτή. Ο λόγος μου είναι ενωτικός, αγάπης, καταλλαγής και ανάστασης. Ήμουν εργάτης, έγινα διάκος, παπάς, δεσπότης, φεύγω από αυτό τον κόσμο και τα ίδια ακούω. Έπρεπε από χθες να είναι η ώρα της δυτικής Θεσσαλονίκης».

Ο κ. Βαρνάβας με τη δημοσιογράφο Σοφία Χριστοφορίδου.

43

Ο φάρος που φώτισε τον Δενδροπόταμο Πριν από 18 χρόνια ένας νεαρός αρχιμανδρίτης περνούσε το «σύνορο» του Δενδροποτάμου. Έκτοτε στο «μεγαλύτερο γκέτο της Βορείου Ελλάδος», όπως χαρακτηρίζει την περιοχή ο πατήρ Αθηναγόρας Λουκατάρης, συντελούνται καθημερινά ένα σωρό μικρά αλλά την ίδια ώρα τόσο μεγάλα θαύματα: η μείωση της σχολικής διαρροής, οι διακρίσεις σε διαγωνισμούς ρομποτικής, οι τιμητικές βραβεύσεις και η αναγνώριση από την ΕΕ και τον Λευκό Οίκο. Τα μικρά τσιγγανόπουλα μπορούν να ονειρεύονται πια μία διαφορετική ζωή.

«Α

υτό που βλέπετε σήμερα είναι αποτέλεσμα τόσων ετών, τόσης δουλειάς, τόσων πολλών και σπουδαίων ανθρώπων της πόλης μας αλλά και όλου του κόσμου» σπεύδει να πει στην αρχή της κουβέντας μας, στο σπίτι του «Φάρου του Κόσμου». Η λέξη «εγώ» δεν ακούστηκε καμιά φορά όσην ώρα διήρκεσε η συζήτησή μας, και ας είναι φανερό ότι αυτός ο χαρισματικός άνθρωπος είναι ο φάρος που φώτισε τον Δενδροπόταμο. «Ο ‘Φάρος’ είναι οι 450 τσιγγάνοι που πάνε κάθε μέρα στο σχολείο και που έχουν πια και μάθηση, όχι μόνο φοίτηση. Κόβεται και ράβεται στα μέτρα του κάθε παιδιού. Για άλλα παιδιά είναι η στενή τους οικογένεια, το σπίτι τους. Για άλλα παιδιά είναι τα σχολεία, τα φροντιστήρια, η δημιουργική απασχόληση, για άλλα είναι υγεία, η κατασκήνωση, τα ρούχα τους» μας λέει.

Ό,τι κρύβει η καλή κοινωνία κάτω από το χαλί Το λαμπερό του χαμόγελο, αντανάκλαση της προσωπικότητάς του, δεν τον άφησε ποτέ, ακόμα και όταν έλεγε τις πιο σκληρές αλήθειες. «Όταν ξεκινήσαμε πριν από 18 τουλάχιστον χρόνια ο Δενδροπόταμος ήταν μία αχαρτογράφητη περιοχή. Ήταν ένα μέρος που κανείς δεν ήθελε να πάει, ένα μέρος που κανείς δεν μπορούσε να είναι περαστικός. Να φανταστείτε, δεν υπάρχει ούτε μία διάβαση πεζών που να οδηγεί στον Δενδροπόταμο, είτε από τα

44

O πατήρ Αθηναγόρας Λουκατάρης στο Συμβούλιο της Ευρώπης.

ΚΤΕΛ, είτε από τη Λαχαναγορά είτε από τη Μοναστηρίου, είτε από την εθνική οδό. Ταυτόχρονα εξυπηρετείται κάθε παραβατικότητα της πόλης. Μιλάμε για το μεγαλύτερο γκέτο της Βορείου Ελλάδος. Η κοινωνία θέλει να το έχει πολύ καλά κρυμμένο εδώ, έτσι ώστε να μην φαίνονται όλα αυτά που κρύβει. Όλοι χρειαζόμαστε μία ευαίσθητη κοινωνική ομάδα για να μπορούμε να λέμε ότι είμαστε φιλάνθρωποι, ότι κάνουμε καλές πράξεις. Να φανεί το εταιρικό κοινωνικό προφίλ μας, να απλώσουμε το παχουλό χέρι μας, να πετάξουμε κάνα ψίχουλο την ώρα που μας παίρνουν οι κάμερες. Και έτσι να διαιωνίζονται τα κακώς κείμενα αυτού του τόπου. Αλλά ό,τι κρύβουμε κάτω από το χαλί δεν πάει να πει ότι δεν υπάρχει. Θα θεριέψει και θα ξαναβρεθεί μπροστά μας. Και αυτή είναι η τιμωρία της κοινωνίας. Όλα αυτά που παθαίνει η κοινωνία από ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες που στήνει μέσα στα γκέτο, είναι η τιμωρία της. Γιατί τα παιδιά της καλής κοινωνίας θα ψωνίσουν ναρκωτικά από εδώ και θα πεθάνουν. Τα σπίτια της καλής κοινωνίας θα ανοίξουν από ’δω με κλοπές. Οι ασχολίες των ανθρώπων της καλής κοινωνίας θα εξυπηρετηθούν με τη διακίνηση ναρκωτικών, όπλων, βρεφών, γυναικών που συμβαίνουν στο Δενδροπόταμο. Εδώ είναι τα εξιλαστήρια θύματα, αυτοί που θα πάνε στη φυλακή και θα πάρουν τη λιγότερη αμοιβή. Αυτοί που θα πάρουν τα χρήματα, είναι αυτοί που κυκλοφορούν στο κέντρο της

πόλης με τα καλύτερα κοστούμια. Είναι τεράστια τα συμφέροντα για να διατηρούμε όλα αυτά…».

«Φανταστείτε τι μπορεί να κάνει η πολιτεία…» Ο π. Αθηναγόρας περιγράφει έναν φαύλο κύκλο, που πιστεύει ότι σπάει μόνο με την εκπαίδευση. Και έχει αρχίσει να σπάει… «Τα παιδιά ακολουθούν τη μαύρη ζωή των προγόνων τους. Ένα τσιγγανάκι όταν γεννιέται καταλαβαίνει ότι η μισή οικογένεια και μισή γειτονιά είναι στη φυλακή, γι’ αυτό και θεωρεί απόλυτα φυσιολογικό να πάει στη φυλακή. Όταν καταλαβαίνει ότι όλοι κάνουν μία δουλειά για να έχουν φαγητό το μεσημέρι στο σπίτι, καταλαβαίνει ότι έχει να επιλέξει ανάμεσα από βαριά και ελαφρά παραβατικά επαγγέλματα. Αυτό είναι το φυσιολογικό. Αν ρωτήσεις ένα παιδάκι -παλιότερα πολύ περισσότερο, τώρα πολύ λιγότερογιατί δεν είναι στο σχολείο Δευτέρα πρωί θα σε κοιτάξει περίεργα και η μαμά θα πει ‘του λέω να πάει αλλά δεν θέλει’ λες και έχει άποψη το μικρό παιδί. Ποιος εκπαίδευσε τους παππούδες και τους γονείς του για να μπορέσει η καινούρια γενιά να έχει διαφορετικό μέλλον; Ποιος έκανε αυτά που έπρεπε για να μπορέσουμε να μην έχουμε αυτή την ευαίσθητη κοινωνική ομάδα; Για να μην διακινούνται ναρκωτικά, όπλα, γυναίκες, βρέφη; Είναι πολύ εύκολο να θεραπευτεί η κοινωνία από όλα αυτά…». Πόσο εύκολο είναι να αλλάξει μία κατάσταση που ζυμώθηκε με την φτώχεια και την αγραμματοσύνη των ρομά και τα

βαθιά ριζωμένα στερεότυπα της υπόλοιπης κοινωνίας; «Φανταστείτε ένας ‘Φάρος’ χωρίς νομική μορφή, χωρίς έσοδα, χωρίς χρηματοδότηση κρατική… αν έβαλε στο μυαλό των παιδιών ότι μπορούν να κάνουν το πιο τρελό όνειρο και να αυτό γίνει πραγματικότητα, και να μην ακολουθούν το ‘είμαστε τσιγγάνοι, δεν πάμε σχολείο, δεν βγαίνουμε στην κοινωνία’, γιατί η κοινωνία τους γυρνά την πλάτη της παγερά και τα παιδιά φοβούνται να βγουν από το γκέτο τους, από τη στιγμή που ‘Φάρος’ μπορεί να κάνει τέτοια πράγματα, φανταστείτε τι μπορεί να κάνει η πολιτεία, η κοινωνία…». «Η ύπαρξη του ‘Φάρου’ είναι η μεγαλύτερη απόδειξη ότι όλοι, κοινωνία, κράτος, δήμοι έχουν αποτύχει οικτρά», σχολιάζουμε, για να λάβουμε την αποστομωτική απάντηση σε μορφή ερώτησης: «προσπάθησαν πραγματικά για να πετύχουν; Άμα το πάρουμε σοβαρά ως κοινωνία, από κάθε άποψη, δεν θα υπάρχει κανένα γκέτο, καμία ευαίσθητη ομάδα. Η κοινωνία δεν έχει διάθεση να αλλάξει. Ενθουσιάζεται, έρχεται μας λέει ‘μπράβο’, μας δίνει μεγάλα βραβεία -δεν έχουμε που να τα βάλουμε τα κύπελλα και τα μετάλλια- αλλά στα λόγια, τίποτα στην πράξη. Κανείς δεν ντράπηκε από αυτό που συνέβαινε… Εμείς πάντως τους δεχόμαστε όλους και τους λέμε ‘θέλετε να βγείτε φωτογραφία’; Εδώ είμαστε. Μετά αφήστε μας ήσυχους» λέει ο π. Αθηναγόρας.

Τα παιδιά άλλαξαν την ιστορία του τόπου Για τον π. Αθηναγόρα το νούμερο ένα πρόβλημα που έχει η περιοχή είναι «η αγραμματοσύνη των ανθρώπων. Μόνο η παιδεία μπορεί να τα λύσει όλα. Η καινούρια γενιά δεν είναι ίδια. Όταν ήρθαμε, στο δημοτικό πήγαινε το 30% των παιδιών, και πήγαινε μόνο τις πρώτες μέρες, τους πρώτους μήνες. Σήμερα 450 τσιγγανόπουλα πάνε πραγματικά στο σχολείο και πολλά σε σχολεία έξω απ τη γειτονιά μας». Μιλά στον α’ πληθυντικό, όπως οι περισσότεροι Έλληνες γονείς όταν μιλούν για τα παιδιά τους. «Δώσαμε εξετάσεις. Ο Αλέξανδρος τελείωσε μουσικό γυμνά-

σιο μουσικό Λύκειο και είναι στο πανεπιστήμιο, σπουδάζει ψυχολογία. Άλλα τρία παιδιά μας πήγαν στο καλλιτεχνικό και σήμερα είναι στα πανεπιστήμια. Ένα παιδί μας ετοιμάζεται να φύγει στην Αμερική τον Αύγουστο και το πρόβλημα είναι ότι δεν ξέρουμε τι να διαλέξουμε, Φλόριντα, Πενσυλβάνια ή Σικάγο, γιατί μας απάντησαν τρία πανεπιστήμια. Έχουμε παιδιά στο ΠΑΜΑΚ, στο ΑΠΘ, στο Ανατόλια, στο New York College, στην Αμερικάνική Γεωργική Σχολή. Τα παιδιά αυτά έχουν ξεσηκώσει κύμα, είναι το πρότυπο για τα μικρότερα. Τα παιδιά άλλαξαν την ιστορία του τόπου γιατί τους δώσαμε τα εφόδια, τους δείξαμε τον τρόπο».

Το φως ήρθε από το υπόγειο Όλα άρχισαν πριν 18 χρόνια στο υπόγειο της εκκλησίας του Αγίου Νεκταρίου όπου λειτούργησε το κέντρο νεότητας και εκεί δημιουργήθηκε η πρώτη ομάδα ρομποτικής. «Είναι αυτό που απογείωσε τα παιδιά μας». Το 2014 η ομάδα ρομποτικής FAR.GO.Bots κέρδισε τον διαγωνισμό First Lego League και προσκλήθηκε ως τιμώμενη ομάδα στην παγκόσμια διοργάνωση στις ΗΠΑ. «Μετά από δύο χρόνια το 2016 ξαναπάμε στην Αμερική, σαν πρωταθλητές Ελλάδας και εκπροσωπούμε την χώρα μας στο Παγκόσμιο Φεστιβάλ Ρομποτικής. Εκεί ήταν που έγινε η μεγάλη εκπαιδευτική Επανάσταση στον Δενδροποτάμο, Μέχρι τότε ήταν ‘πάμε σχολείο, για να είμαστε κοντά στον πατέρα Αθηναγόρα και να έχουμε όλες οι υπόλοιπες παροχές’. Φαγητό, κατασκήνωση, συναλλαγές με το κράτος, με τη Δικαιοσύνη, με τους γιατρούς, όλα περνάνε από εδώ. Εμείς είμαστε άτυπο ΚΕΠ 18 χρόνια τώρα. Τώρα όλοι οι γονείς είναι πια σύμμαχοι μας». Δεκαοχτώ χρόνια, δηλαδή μια γενιά παιδιών που ενηλικιώθηκε… «Είναι μία αλλαγή που γίνεται μόνο σε μια γενιά. Οι γονείς το λένε ‘πάτερ, άσε μας εμάς, δεν μπορείς να μας αλλάξεις. Κοίτα τα παιδιά μας να μη γίνουν σαν κι εμάς’. Δεν τα είδαν ποτέ, γιατί μια ζωή στη φυλακή ήταν. Πολλά από τα παιδιά μου που σήμερα είναι στο πανεπιστήμιο γεννήθηκαν στη φυλακή. Είναι σενάρια που δεν τα βάζει ο νους σας…». Το πανηγύρι της πόλης Εδώ και πέντε χρόνια λειτουργεί και το Κέντρο Προστασίας Ανηλίκων

Της

Σοφίας Χριστοφορίδου

νούς αρχιτέκτονα από τις ΗΠΑ και διαμορφώθηκε με μοντέρνα διακόσμηση, που καθόλου δεν θυμίζει παράπηγμα. Φοιτητές και μέλη ΜΚΟ από όλη την Ευρώπη προσφέρουν εθελοντική εργασία, μαζί με τους μόνιμους εθελοντές και εθελόντριες, που είναι οι βράχοι του «Φάρου». «Δεν είμαστε ίδρυμα. Δεν έχω απλώς την επιμέλεια, έχω τη γονική μέριμνα, είναι ύψους υιοθεσίας»

μας λέει σχεδόν με καμάρι ο π. Αθηναγόρας, ενώ όσο μιλάμε τα παιδιά του εναλλάσσονται στην αγκαλιά του ζητώντας διάφορα χατίρια. Στο σπίτι ζουν σήμερα 17 παιδιά, τσιγγανάκια και μη. Ανάμεσά τους ένα παιδί θύμα διακίνησης, που δεν ήταν γνωστό ούτε που γεννήθηκε, ούτε από ποιους, ούτε πότε, και ένας πακιστανός που προτίμησε να μη βαφτιστεί. «Εγώ του είπα πώς θα τον αγαπώ το ίδιο, είτε χριστιανό είτε μουσουλμάνο, είναι το παιδί μου». «Στα χρόνια της κρίσης πώς τα βολέψατε;» τον ρωτάμε. «Σε εμάς δεν άλλαξε τίποτα, γιατί εμείς πάντα ζούμε σε κρίση και υγείας και οικονομική. Και ξέρετε; Ο κόσμος στην κρίση γίνεται και λίγο πιο ευαίσθητος. Περισσότερο οι άνθρωποι ήρθαν κοντά μας, η παρουσία και η προσφορά τους ήταν λίγο πιο πλούσια. Λέμε στον κόσμο ‘βλέπεις αυτό το ντουλάπι; Είναι δικό σου, θα φροντίζεις πάντα να είναι γεμάτο. Εσύ με την παρέα σου θα φροντίσεις πάντα να έχουμε το ρεύμα πληρωμένο’. Έτσι εμείς δεν διαχειριζόμαστε τα λεφτά τους και τους έχουμε για πάντα».

Η ομάδα εκπαιδευτικής Ρομποτικής του «Φάρου του κόσμου» Far.Go. Bots.

του «Φάρου». «Πέντε φίλοι αγοράσαμε το οικόπεδο, όλοι έδωσαν τα υλικά για να το κτίσουμε, χωρίς να πάρουν χρήματα. Αυτό το σπίτι είναι το πανηγύρι όλης της πόλης». Το σπίτι αποτελείται από τέσσερα κοντέινερ που όταν ενώνονται δημιουργούν μία εσωτερική αυλή, που είναι η τραπεζαρία και το καθιστικό της οικογένειας. Ένας χώρος που βασίστηκε στα σχέδια ενός ομογε-

Τα παιδιά του είναι το μέλλον του Τι κάνουν τα παιδιά όταν φεύγουν από το σπίτι; «Εδώ είναι το πατρικό τους, θα φύγουν όταν παντρευτούν. Και παντρεμένοι που είναι έρχονται εδώ κάθε μέρα, με τις γυναίκες και τα παιδιά τους. Έχω και εγγόνια άλλα είναι βαφτισμένα Αθηναγόρες άλλα Θόδωροι (σ.σ. το όνομα με το οποίο βαφτίστηκε ο π. Αθηναγόρας). Ένας από τα παιδιά του που τον έκαναν παππού είναι ο Παρασκευάς. «Πρώτη δημοτικού πήγε στα 16 του χρόνια. Τώρα είναι στο Πολυτεχνείο. Πήρε το πρώτο βραβείο της Vodafone World Citizens και τώρα γυρίζει από καταυλισμό σε καταυλισμό, για να εμπνεύσει και άλλα τσιγγανάκια». Τα δύο τελευταία χρόνια ο δήμος Αμπελοκήπων-Μενεμένης παραχώρησε έναν όροφο σχολείου, όπου στεγάζονται όλες οι δραστηριότητες του «Φάρου», από ρομποτική και αστρονομία, μέχρι ρητορική, εικαστικά, χορό κ.λπ. Πλέον λειτουργεί ως Κέντρο Δημιουργικής Απασχόλησης με εργαζόμενους αντί για εθελοντές. Πάνω από 100 παιδιά πηγαίνουν εκεί με βάουτσερ («και άλλα τόσα που είναι χωρίς βάουτσερ, εμείς δεν ξεχωρίζουμε» λέει ο π. Αθηναγόρας) και από αυτά τα έσοδα καλύπτεται η μισθοδοσία των εργαζόμενων. Οι μισοί νέοι επιστήμονες είναι από τις γειτονικές περιοχές και οι άλλοι μισοί μισθοδοτούμενοι είναι τα παιδιά του «Φάρου», που πλέον μεγάλωσαν και

είναι φοιτητές. Από το μισθό τους έχουν συγκεντρώσει κάποιο κεφάλαιο, συνέστησαν Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση και ετοιμάζονται να λειτουργήσουν τη δική τους επιχείρηση, ένα μπαρ-εστιατόριο στον πεζόδρομο του Κορδελιού. «Τώρα βγαίνουν και φωνάζουν ‘είμαι τσιγγάνος, παρ’ όλα αυτά πήγα σχολείο, σπούδασα, έκανα επιχείρηση. Δεν χρειάζεται να κλέψουμε να πουλάμε ναρκωτικά’. Στέκονται στα πόδια τους τα παιδιά, μόνοι τους! Τους δίνεις ένα, εκείνοι το κάνουν δέκα». Τον ρωτάμε πως βλέπει τον ίδιο αλλά και τα παιδιά του σε δέκα χρόνια από σήμερα. «Βλέπω τον εαυτό μου να κάθομαι σε μία πολυθρόνα στη γωνία και να καμαρώνω τα παιδιά μου και να παίζω με τα εγγόνια μου. Ήδη οι μεγάλοι μου γιοι έχουν αναλάβει τη διεύθυνση του ΚΔΑΠ, το λογιστήριο, την ΚΟΙΝΣΕΠ στο Κορδελιό, την ΑΜΚΕ που έχουμε δημιουργήσει για να αγοράσουμε το οικόπεδο -γιατί αυτή η περιουσία πρέπει κάπου να είναι γραμμένη. Επομένως όλα αυτά περνάνε στα παιδιά μου και εγώ ήδη στέκομαι τους καμαρώνω και βλέπω πώς εκείνοι διαχειρίζονται το μέλλον του «Φάρου». Γιατί εγώ τους έχω μάθει από μικρούς ότι ό,τι απολαμβάνουν το χρωστάνε στην επόμενη γενιά, στα μικρότερα αδέρφια τους. Τους βλέπω και τους καμαρώνω. Αυτή είναι η χαρά μου, η ανταμοιβή μου».

Άρθρο

Η δυτική Θεσσαλονίκη έχει ιδιαίτερες ανάγκες σε έργα Του Ιωάννη

Μασούτη

Προέδρου του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης (ΕΒΕΘ)

Η

δυτική Θεσσαλονίκη έχει ιδιαίτερες ανάγκες σε έργα, που αφορούν τον εκσυγχρονισμό των υποδομών της. Τα περισσότερα από αυτά είναι ώριμα και εκκρεμεί η έναρξη υλοποίησης τους ή η ολοκλήρωσή τους. Τα πιο σημαντικά για την επιχειρηματική κοινότητα Θεσσαλονίκης είναι αυτά που αφορούν στο λιμάνι και συγκεκριμένα: Η ολοκλήρωση κατασκευής της οδικής σύνδεσης του 6ου προβλήτα Λιμένα Θεσσαλονίκης με τον αυτοκινητόδρομο ΠΑΘΕ και την Εγνατία Οδό, είναι ένα έργο το οποίο εκκρεμεί από το 2000. Παράλληλα, εκκρεμεί και η σιδηροδρομική σύνδεση του 6ου Προβλήτα του ΟΛΘ με την υφιστάμενη σιδηροδρομική γραμμή, που συνδέει το Σταθμό Διαλογής Θεσσαλονίκης με τον Εμπορικό Σταθμό και το Λιμάνι. Η υλοποίηση των έργων αυτών θα αυξήσει σημαντικά τις δυνατότητες συνδυασμένων μεταφορών αλλά και τη συνολική ανταγωνιστικότητα του Λιμένα Θεσσαλονίκης. Επιπλέον, πρέπει να προχωρήσουν τα έργα που αφορούν στην ίδρυση Κέντρου logistics στο πρώην στρατοπέδου Γκόνου και η σύνδεσή του με το σιδηροδρομικό δίκτυο. Απαιτείται επίσης η κατασκευή αντιπλημμυρικών έργων στην ευρύτερη περιοχή της Λαχαναγοράς. Σκοπός του έργου είναι η αποχέτευση ομβρίων υδάτων της εν λόγω περιοχής (Δενδροπόταμος, Τάφρος Διαβατών, Στρατόπεδο Γκόνου, Οικισμός Καλοχωρίου) για την αντιπλημμυρική προστασία μιας ευρύτερης περιοχής. Το έργο εξαγγέλθηκε πρόσφατα και αναμένεται η υλοποίησή του. Οι αναπλάσεις που σχετίζονται με το έργο ενοποίησης του παραλιακού μετώπου και αφορούν και στην περιοχή του Κα-

46

λοχωρίου αναμένεται να συμβάλλουν στην περαιτέρω αναβάθμιση της δυτικής Θεσσαλονίκης. Η ολοκλήρωση της Μελέτης του Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου του παραλιακού μετώπου του πολεοδομικού συγκροτήματος Θεσσαλονίκης και η έκδοση του σχετικού Προεδρικού Διατάγματος αποτελούν απαραίτητη προϋπόθεση. Μία άλλη αναγκαία παρέμβαση είναι η ανάληψη νομοθετικής πρωτοβουλίας για την εξυγίανση των άτυπων βιομηχανικών συγκεντρώσεων της Κεντρικής Μακεδονίας και τη μετατροπή τους σε οργανωμένους υποδοχείς επιχειρήσεων. Για την περιοχή της δυτικής Θεσσαλονίκης, το Καλοχώρι, όπου η διαδικασία έχει ξεκινήσει, είναι σε πρώτη προτεραιότητα, αλλά θα πρέπει να ακολουθήσουν και άλλες όπως αυτή του Ωραιοκάστρου, διότι είναι και αυτή πλησίον οικιστικών ζωνών και η καθυστέρηση στην οριοθέτηση και εξυγίανσή της μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικά προβλήματα στις ήδη εγκατεστημένες εκεί μεταποιητικές επιχειρήσεις. Η δυτική είσοδος έχει ήδη τεθεί σε αναπτυξιακή τροχιά και αυτό αποτυπώνεται στο επενδυτικό ενδιαφέρον που εκδηλώνεται σε ακίνητα της περιοχής. Οι σχετικές αναπτύξεις αναμένεται να ενταθούν στο κοντινό μέλλον. Καταλυτικά θα συμβάλει η αξιοποίηση μιας σειράς κτιρίων όπως αυτό των Σφαγείων, και η Βίλα Πετρίδη, ενώ ιδιαίτερα σημαντική θα είναι η συμβολή της κατασκευής του Μουσείου Ολοκαυτώματος στην ανάπτυξη της πόλης γενικότερα καθώς θα αποτελέσει έναν πόλο έλξης επισκεπτών απ’ όλο τον κόσμο. Παράλληλα, προωθούνται κάποιες αναπλάσεις που μεταμορφώνουν υποβαθμισμένες περιοχές όπως αυτής του τετραγώνου που περικλείεται από τις οδούς Λαγκαδά, Μιχαήλ Καλού και Μο-

Εκκρεμεί και η σιδηροδρομική σύνδεση του 6ου Προβλήτα του ΟΛΘ με την υφιστάμενη σιδηροδρομική γραμμή, που συνδέει το Σταθμό Διαλογής Θεσσαλονίκης με τον Εμπορικό Σταθμό και το Λιμάνι. Η υλοποίηση των έργων αυτών θα αυξήσει σημαντικά τις δυνατότητες συνδυασμένων μεταφορών αλλά και τη συνολική ανταγωνιστικότητα του Λιμένα Θεσσαλονίκης

ναστηριού. Στην παρακείμενη περιοχή της Μενεμένης προωθείται μία άλλη ανάπλαση για την κατασκευή ενός σύγχρονου αστικού πάρκου στην περιοχή του ξενοδοχείου Grand Palace. Επιπλέον, η ολοκλήρωση των εργασιών για τη μετατροπή του πρώην Στρατοπέδου Παύλου Μελά σε Μητροπολιτικό Πάρκο θα συμβάλλει σημαντικά στην αναβάθμιση της ποιότητας ζωής των κατοίκων όχι μόνο της δυτικής

Θεσσαλονίκης αλλά και όλου του Πολεοδομικού Συγκροτήματος. Τέλος, η περαιτέρω αξιοποίηση του υφιστάμενου σιδηροδρομικού δικτύου για την εξυπηρέτηση της εξεταζόμενης περιοχής, ιδίως της Βιομηχανικής Περιοχής της Σίνδου, σε συνδυασμό με την ολοκλήρωση και επέκταση του Μετρό προς τη δυτική Θεσσαλονίκη, θα αποτελούσε σημαντικό παράγοντα αναβάθμισης της περιοχής και της πόλης γενικότερα.

Του Αναστάσιου

Άρθρο

Η δυτική Θεσσαλονίκη αναζητά το… μέρισμα ανάπτυξης που δικαιούται Καπνοπώλη

Προέδρου του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης (ΒΕΘ)

Ο

ι ριζικές αλλαγές που υπόσχονται τα εν εξελίξει projects, αλλά και όλα αυτά τα οποία συζητιούνται για τη δυτική Θεσσαλονίκη, προοιωνίζουν μία καλύτερη μέρα για όλη την περιοχή, που δυστυχώς, μέχρι σήμερα, υπολείπεται αναφορικά με τις υποδομές έναντι της ανατολικής πλευράς της πόλης. Η δυτική Θεσσαλονίκη είναι, πλέον, η πιο δυναμικά εξελισσόμενη περιοχή και σταδιακά μετά από καθυστερήσεις, παραλείψεις, αναβλητικότητες φιλοδοξεί να αποκτήσει το μέρισμα ανάπτυξης που δικαιούται. Δεδομένων των αργών ρυθμών, με τις οποίες συντελούνται οι παρεμβάσεις, αλλά και οι σχεδιασμοί που βρίσκονται σε εξέλιξη δημιουργούν, μεν, προσδοκίες για την επόμενη ημέρα της περιοχής, ωστόσο τα αποτελέσματα των έργων που έχουν ολοκληρωθεί ή οδεύουν προς το τέλος της υλοποίησης τους δεν έχουν επιφέρει, ακόμη, τις ουσιαστικές αλλαγές στην καθημερινότητα των κατοίκων και όσων δραστηριοποιούνται στην περιοχή. Είναι χαρακτηριστικό πως ολοκληρώθηκε ένας από τους μεγαλύτερους και σημαντικότερους κόμβους, ο Κ16 στην είσοδο της Θεσσαλονίκης. Ολοκληρώθηκαν συνάμα και οι παρεμβάσεις στη δυτική περιφερειακή οδό. Ωστόσο μένουν εκκρεμότητες, που είναι σε εξέλιξη, όμως αυτές οι δύο σημαντικές παρεμβάσεις σημαίνουν πολλά και για την οικονομία της περιοχής και για την ποιότητα ζωής. Εάν προχωρήσει και η διαπλάτυνση της οδού Λαγκαδά, συν μία παρέμβαση που απαιτείται στην παλιά δυτική είσοδο, τότε θα έχουμε ένα πλέγμα οδικών παρεμβάσεων, στις κύριες οδικές αρτηρίες, το οποίο κάθε άλλο παρά αμελητέο θα είναι. Με γοργούς ρυθμούς προχωρούν οι εργασίες για τη μετατροπή του πρώην στρατοπέδου Παύλου Μελά, σε Μητροπολιτικό Πάρκο, που ανα-

μένεται να αποτελέσει πόλο έλξης όχι μόνο για τη δυτική Θεσσαλονίκη, αλλά για όλη την πόλη. Το δυτικό παράκτιο μέτωπο δέχεται επίσης τριπλή παρέμβαση ανάταξής του, ώστε να μετατραπεί από μία εστία ρύπανσης σε έναν επισκέψιμο παραλιακό χώρο για όλη τη δυτική Θεσσαλονίκη. Επίσης, υπάρχει έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον για την περιοχή. Δεν είναι μόνο οι αμερικανικές εταιρείες, όπως η Cisco, που βρήκε στέγη στα δυτικά. Είναι και πολλές άλλες εταιρείες, που έχουν δείξει ενδιαφέρον για επενδύσεις στην περιοχή, στην οποία υλοποιούνται projects που αφορούν στην κατασκευή σύγχρονων γραφειακών χώρων, που γνωρίζουν σημαντική ζήτηση. Το λιμάνι αναπτύσσεται, δε συμβαίνει όμως το ίδιο με τη ΒΙΠΕΘ, που χρειάζεται επίσης ένα σοβαρό σχέδιο ανάταξης, ενώ και η επιχειρηματική δραστηριότητα στο Καλοχώρι και το πρώην στρατόπεδο Γκόνου είναι δύο περιπτώσεις, οι οποίες απαιτούν άμεσες παρεμβάσεις προκειμένου να μπουν σε ένα αναπτυξιακό πλαίσιο με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα. Θα πρέπει να σημειώσω πως η ΒΙΠΕΘ αποτελεί τη μεγαλύτερη ΒΙΠΕ της χώρας, φιλοξενώντας περί τις 550 επιχειρήσεις έναντι συνόλου κτιριακών βιοτεχνικών μονάδων στην περιοχή που αγγίζει τις 950. Είναι χαρακτηριστικό πως περί τις 300 επιχειρήσεις έχουν κλείσει, στην συντριπτική τους πλειοψηφία στα χρόνια της οικονομικής κρίσης αλλά κάποιες και στη διάρκεια της πανδημίας. Μεταξύ των σημαντικών προβλημάτων που αντιμετωπίζει η ΒΙΠΕΘ, πέρα από το πλέον σοβαρό, αυτό της ασφάλειας, είναι μία σειρά σημαντικών άλλων ζητημάτων όπως η ελλιπής συντήρηση του οδικού δικτύου σε συνδυασμό με τη μη λειτουργική σύνδεση της ΒΙΠΕΘ με τον αστικό ιστό, με συνέπεια η περιοχή να χαρακτηρίζεται ως δυσπρόσιτη. Το ανεπαρκές

Μεταξύ των σημαντικών προβλημάτων που αντιμετωπίζει η ΒΙΠΕΘ, πέρα από το πλέον σοβαρό, αυτό της ασφάλειας, είναι μία σειρά σημαντικών άλλων ζητημάτων όπως η ελλιπής συντήρηση του οδικού δικτύου σε συνδυασμό με τη μη λειτουργική σύνδεση της ΒΙΠΕΘ με τον αστικό ιστό, με συνέπεια η περιοχή να χαρακτηρίζεται ως δυσπρόσιτη

δίκτυο συγκοινωνιών, έχει ως αποτέλεσμα, κάποιοι εργαζόμενοι που χρησιμοποιούν το αστικό λεωφορείο και να πρέπει να διανύσουν κάποια χιλιόμετρα για να φτάσουν στον χώρο εργασίας τους. Επιπρόσθετα, κρίσιμο είναι να προχωρήσει και η επέκταση του Μετρό στα δυτικά, που θα βελτιώσει σημαντικά τις συνθήκες των μετακινήσεων. Επίσης, υπάρχει το θέμα των Λαχανόκηπων, που μπορεί να είναι στα χαρτιά, όμως δεν παύει να είναι μια σαφής αναπτυξιακή προοπτική,. Αυτά είναι μερικά μόνο παραδείγματα για το πώς μπορεί να αλλάξει η δυτική Θεσσαλονίκη μέσα στα επόμενα χρόνια. Ωστόσο απαιτείται ένας σαφής προγραμματισμός, στρατηγικές κινήσεις, ταχύτητα και όχι καλές προθέσεις που μένουν επί χάρτου ή στην καλύτερη περίπτωση χρονίζουν μέχρι να υλοποιηθούν.

47

Άρθρο

Χρειάζονται υποδομές και επενδύσεις Του Μιχάλη

Ζορπίδη

Προέδρου του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης (ΕΕΘ)

Ε

ίναι αλήθεια πως η Θεσσαλονίκη επί σειρά δεκαετιών ήταν μία πόλη δύο ταχυτήτων με την δυτική της πλευρά να υστερεί κατά πολύ σε υποδομές και ανάπτυξη σε σχέση με την ανατολική, τη στιγμή που όλο αυτό αντικατοπτριζόταν και στο βιοτικό επίπεδο των πολιτών όπου διέμεναν στην κάθε μία από τις δύο πλευρές της πόλης και αυτό είναι ένα σημείο το οποίο έχει πολύ μεγάλη σημασία για την τοπική οικονομία της κάθε περιοχής. Η δυτική Θεσσαλονίκη έχασε μία φορά την ευκαιρία να ανέβει αναπτυξιακό επίπεδο και οι κάτοικοι της βιοτικό. Η προσπάθεια που είχε ξεκινήσει με ανοικοδόμηση και κάποιες επενδύσεις έπεσε πάνω στην οικονομική κρίση η οποία της στέρησε αυτή την ευκαιρία. Ωστόσο, είναι αλήθεια πως ποτέ δεν υπήρχε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο που θα περιλάμβανε όλα όσα χρειάζονται για να ξεφύγει η περιοχή από την υποβάθμιση και οι κάτοικοι της από τις συνθήκες φτώχιας που βιώνουν. Κατά τη γνώμη μου για να αναπτυχθεί η συγκεκριμένη περιοχή και μαζί της να βελτιωθεί και το βιοτικό επίπεδο των κατοίκων της χρειάζονται υποδομές και επενδύσεις. Ως πρόεδρος του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης, θέλω να τονίσω πως δεν μπορεί να «ανθήσει» μία τοπική αγορά στην δυτική Θεσσαλονίκη όταν οι πολίτες που διαμένουν σε αυτή δεν έχουν αγοραστική δύναμη. Επομένως χρειάζονται επενδύσεις, οι οποίες θα δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας, οι οποίες με τη σειρά τους θα εξασφαλίσουν εισόδημα για τους κατοίκους της περιοχής. Η Βιομηχανική Περιοχή Σίνδου και η άτυπη βιομηχανική ζώνη Καλοχωρίου έζησαν μέρες τεράστιας απαξίωσης και καταβάλουν

48

Πρέπει άμεσα να εκπονηθεί ένα ολοκληρωμένο αναπτυξιακό σχέδιο για την δυτική Θεσσαλονίκη, το οποίο θα μετατρέψει την δυτική Θεσσαλονίκη σε σημείο επενδυτικού ενδιαφέροντος, θα επιτρέψει σε επαγγελματίες που έχουν κλείσει τις επιχειρήσεις τους να τις ξανανοίξουν και σε επαγγελματικά ακίνητα που παραμένουν επί έτη αναξιοποίητα, να αξιοποιηθούν και πάλι. Είναι προς όφελος ολόκληρης της πόλης η δυτική της πλευρά να αναβαθμιστεί, να αλλάξει όψη και να προσφέρει ακόμη περισσότερα στην οικονομία της Θεσσαλονίκης

πρσπάθεια να ξανασταθούν στα πόδια τους. Αυτή η προσπάθεια πρέπει να στηριχθεί, ώστε να δημιουργηθούν νέες επιχειρήσεις, να αναπτυχθούν οι υφιστάμενες, αυξάνοντας τα ποσοστά εργασίας στην δυτική πλευρά, δίνοντας την δυνατότητα στους κατοίκους της περιοχής να αποκτήσουν αγοραστική δύναμη και να στηρίξουν με τη σειρά τους τα τοπικά καταστήματα, επιτρέποντας με τον τρόπο αυτό την δημιουργία μιας τοπικής αγοράς. Δεν αρκεί όμως μόνο αυτό, χρειάζονται υποδομές και βελτίωση της καθημερινότητας και της ποιότητας ζωής των κατοίκων της δυτικής Θεσσαλονίκης, ενώ χρειάζεται να καταστεί η περιοχή πιο ελκυστική και για τους επισκέπτες. Τα πρώην στρατόπεδα οι χώροι των οποίων δεν έχουν αξιοποιηθεί, θα μπορούσαν κάλλιστα να είναι τα σημεία που θα αλλάξουν ολόκληρη την εικόνα της περιοχής. Η ανάπλαση του πρώην στρατοπέδου Παύλου Μελά αποτελεί ένα πολύ θετικό βήμα, αλλά δεν φτάνει. Είναι αλήθεια πως το τελευταίο χρονικό διάστημα υπάρχουν πρωτοβουλίες και κινήσεις με επίκεντρο το δυτικό κομμάτι της Θεσσαλονίκης. Όμως κατά

τη γνώμη μου μία περιοχή δεν μπορεί να ξεφύγει από την άσχημη εικόνα της όταν, υπάρχει διάχυτη δυσοσμία, η αστική σύνδεση είναι προβληματική, οι άνθρωποι που κατοικούν σε αυτή δεν αυξάνουν το οικονομικό και εκπαιδευτικό τους επίπεδο και οι υποδομές χρειάζονται αναβάθμιση. Θεωρώ πως πρέπει άμεσα να εκπονηθεί ένα ολοκληρωμένο αναπτυξιακό σχέδιο για την δυτική Θεσσαλονίκη, το οποίο θα μετατρέψει την δυτική Θεσσαλονίκη σε σημείο επενδυτικού ενδιαφέροντος, θα επιτρέψει σε επαγγελματίες που έχουν κλείσει τις επιχειρήσεις τους να τις ξανανοίξουν και σε επαγγελματικά ακίνητα που παραμένουν επί έτη αναξιοποίητα, να αξιοποιηθούν και πάλι. Είναι προς όφελος ολόκληρης της πόλης η δυτική της πλευρά να αναβαθμιστεί, να αλλάξει όψη και να προσφέρει ακόμη περισσότερα στην οικονομία της Θεσσαλονίκης. Τώρα που η χώρα και η πόλη μας επιχειρεί να συνέλθει από το τεράστιο πλήγμα της πανδημίας ίσως είναι η στιγμή που πρέπει να δοθεί η πρέπουσα προσοχή στα προβλήματα, αλλά και τις προοπτικές της δυτικής Θεσσαλονίκης.

Του Αθανάσιου

Άρθρο

ΒΙΠΕΘ και Καλοχώρι, καταλύτες ανάπτυξης της δυτικής Θεσσαλονίκης Σαββάκη

Προέδρου του Συνδέσμου Βιομηχανιών Ελλάδος (ΣΒΕ)

Ο

Σύνδεσμος Βιομηχανιών Ελλάδος διαχρονικά υποστηρίζει την επιχειρηματική και ιδιαίτερα τη βιομηχανική ανάπτυξη της δυτικής Θεσσαλονίκης. Τούτο υλοποιείται μέσω της ανάπτυξης θέσεων και προτάσεων για τη βελτίωση των υποδομών και της γενικότερης λειτουργίας της Βιομηχανικής Περιοχής Θεσσαλονίκης στη Σίνδο και της εξυγίανσης της βιομηχανικής συγκέντρωσης της περιοχής Καλοχωρίου. Σημαντική θέση του ΣΒΕ είναι ότι οι αναπτυξιακές προοπτικές συνολικά για τη Βόρεια Ελλάδα καθορίζονται από την προσέλκυση επενδύσεων στη μεγαλύτερη βιομηχανική περιοχή της χώρας. Ως εκ τούτου, η εύρυθμη λειτουργία της, η παροχή υποδομών που είναι απαραίτητες για τη λειτουργία των υφιστάμενων επιχειρήσεων και η προβολή της ως οργανωμένου υποδοχέα επενδύσεων, είναι μερικοί από τους παράγοντες που καθορίζουν την ελκυστικότητά της για τη χωροθέτηση νέων επενδύσεων. Επειδή ακριβώς ο ρόλος της ΒΙΠΕΘ στην ανάπτυξη της Βόρειας Ελλάδας είναι σημαντικός, ο ΣΒΕ ανέλαβε πέρυσι την πρωτοβουλία και ίδρυσε Σωματείο με την επωνυμία: « Ένωση Επιχειρήσεων Βιομηχανικής Περιοχής Θεσσαλονίκης» (ΕΝΕΒΙΠΕΘ) το οποίο λειτουργεί εδώ και μερικούς μήνες με ιδρυτικά μέλη τον ΣΒΕ, την ΕΤΒΑ-ΒΙΠΕ και σημαντικές βιομηχανίες με έδρα τη Βιομηχανική Περιοχή Θεσσαλονίκης. Σκοπός της ΕΝΕΒΙΠΕΘ είναι η συνεργασία των επιχειρήσεων που είναι εγκατεστημένες και ασκούν δραστηριότητα στη ΒΙΠΕΘ, προκειμένου να επιτυγχάνεται η εκπροσώπηση, η προάσπιση και η προβολή των συμφερόντων τους σε εθνικό,

ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο. Στον γενικό προγραμματισμό των δράσεων της Ένωσης περιλαμβάνονται σημαντικά θέματα, όπως η διαρκής καταγραφή των προβλημάτων των επιχειρήσεων και η τεκμηρίωση των προσφορότερων κάθε φορά λύσεων, η δημοσιοποίηση των λύσεων που προτείνονται μέσω διαβούλευσης με τα αρμόδια όργανα της πολιτείας, η εκπόνηση μελετών που θα εισφέρουν θετικά στη βελτίωση της λειτουργίας της ΒΙΠΕΘ, η προβολή του έργου και των θέσεων της ΕΝΕΒΙΠΕΘ κ.λπ. Ένα επίσης σημαντικό ενδιαφέρον του ΣΒΕ σε σχέση με την ανάπτυξη της δυτικής Θεσσαλονίκης, αφορά στην εξυγίανση της μεγαλύτερης πλέον άτυπης βιομηχανικής συγκέντρωσης της χώρας, αυτής του Καλοχωρίου. Στην εν λόγω περιοχή έχουν την έδρα τους περισσότερες από 300 επιχειρήσεις, οι οποίες ανήκουν στη μεταποίηση, τις μεταφορές και τα logistics. Για την εξυγίανση της συγκεκριμένης περιοχής ο ΣΒΕ έχει προτείνει να αξιοποιηθεί η εμπειρία από την εξυγίανση της αντίστοιχης βιομηχανικής συγκέντρωσης στα Οινόφυτα Βοιωτίας. Η «τακτοποίηση» της περιοχής όσον αφορά δόμηση, υποδομές, διασυνδέσεις, περιβαλλοντικούς όρους, κ.λπ., είναι πραγματικά κομβικό σημείο όχι μόνον για την ανάπτυξη της δυτικής Θεσσαλονίκης αλλά και ευρύτερα. Στο πλαίσιο αυτό η δέσμευση του πρωθυπουργού για την υλοποίηση του έργου από το βήμα της 85ης ΔΕΘ, μας δημιουργεί την ελπίδα ότι στα επόμενα πέντε έως επτά έτη, ένα έργο σύνθετο και δύσκολο, θα περαιωθεί με επιτυχία, δίνοντας νέα αναπτυξιακή προοπτική στη συγκεκριμένη περιοχή, αλλά και ευρύτερα στη Θεσσα-

Η ανάπτυξη της δυτικής Θεσσαλονίκης, συναρτάται ευθέως από την ανάπτυξη της βιομηχανίας και της μεταποίησης με έδρα την εν λόγω περιοχή. Γι’ αυτό υποστηρίζουμε διαρκώς ότι η μεταποιητική δραστηριότητα πρέπει να τεθεί στην προτεραιότητα της αναπτυξιακής διαδικασίας

λονίκη. Επίσης πολύ σημαντική είναι η συμβολή της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας στην ολοκλήρωση του εγχειρήματος. Ο καθορισμός των ορίων της περιοχής είναι η αρχή του έργου της εξυγίανσης και ακολουθούν οι απαραίτητες κανονιστικές πράξεις και η κατασκευή των απαραίτητων έργων υποδομής για την επιτυχημένη και άρτια ολοκλήρωσή του. Ο προϋπολογισμός των 200 εκατ. ευρώ που απαιτούνται για την ολοκλήρωση των έργων, μπορούν να εξασφαλισθούν μέσω του νέου ΕΣΠΑ, γεγονός που συνεπάγεται την απρόσκοπτη και εξασφαλισμένη χρηματοδότηση του έργου. Ως εκ των παραπάνω, είναι για εμάς φανερό ότι η ανάπτυξη της δυτικής Θεσσαλονίκης, συναρτάται ευθέως από την ανάπτυξη της βιομηχανίας και της μεταποίησης με έδρα την εν λόγω περιοχή. Γι’ αυτό υποστηρίζουμε διαρκώς ότι η μεταποιητική δραστηριότητα πρέπει να τεθεί στην προτεραιότητα της αναπτυξιακής διαδικασίας.

49

Άρθρο

Λιμάνι Θεσσαλονίκης: Η πύλη εισόδου της Δύσης από την Ανατολή Του Δρ.

Γιώργου Κωνσταντόπουλου

Προέδρου του Συνδέσμου Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδας (ΣΕΒΕ)

Η

δυτική πλευρά της πόλης μας, της Θεσσαλονίκης, είναι με διαφορά η πιο υποβαθμισμένη και ταυτόχρονα η πιο σημαντική για το επιχειρείν και δη το εξαγωγικό επιχειρείν. Η υστέρηση που διαχρονικά αντιμετωπίζει αποτελεί τροχοπέδη στην αναπτυξιακή πορεία της τοπικής κοινωνίας και οικονομίας, καθώς και των επιχειρήσεων. Και αυτό γιατί οι υποδομές είναι κομβικής σημασίας για τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε διεθνές επίπεδο. Για τους εξαγωγείς της Θεσσαλονίκης, η ανάπτυξη της περιοχής του Καλοχωρίου και της βιομηχανικής περιοχής της Σίνδου, η βελτιστοποίηση των παρεχόμενων υπηρεσιών του λιμανιού και η δημιουργία σιδηροδρομικής σύνδεσης του 6ου προβλήτα με τον ΟΛΘ, αλλά και η εν γένει βελτίωση του σιδηροδρομικού δικτύου είναι καθοριστικά βήματα για την ανάπτυξη της εξωστρέφειας. Και όλες αυτές οι υποδομές βρίσκονται στη δυτική πλευρά της πόλης. Είναι χαρακτηριστικό ότι μετά από 30 χρόνια ταλαιπωρίας και άκαρπων προσπαθειών, καταφέραμε να ολοκληρώσουμε το έργο οδικής σύνδεσης της Εγνατίας Οδού και της ΠΑΘΕ με τον 6ο προβλήτα και θα έχουμε επιτέλους μία είσοδο στην πόλη από τα δυτικά που θα δώσει νέα πνοή στις επιχειρήσεις. Στον ΣΕΒΕ είχαμε πολλές προσδοκίες και από την αξιοποίηση του στρατοπέδου Γκόνου. Η δημιουργία ελεύθερης ζώνης βιομηχανίας και εμπορίου αποκλειστικά για επιχειρήσεις με εξαγωγικό προσανατολισμό θα μπορούσε να αποτελέσει αναπτυξιακό μοχλό της δυτικής Θεσσαλονίκης, δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας, ενισχύοντας την μεταποιητική εξωστρεφή βιομηχανία και προσελκύοντας επενδύσεις. Ωστόσο, δεν διαφαίνεται πρόοδος ως προς την υλοποίηση του έργου, γεγονός το οποίο μας προβληματίζει και μας στεναχωρεί.

50

Για τους εξαγωγείς της Θεσσαλονίκης, η ανάπτυξη της περιοχής του Καλοχωρίου και της βιομηχανικής περιοχής της Σίνδου, η βελτιστοποίηση των παρεχόμενων υπηρεσιών του λιμανιού και η δημιουργία σιδηροδρομικής σύνδεσης του 6ου προβλήτα με τον ΟΛΘ, αλλά και η εν γένει βελτίωση του σιδηροδρομικού δικτύου είναι καθοριστικά βήματα για την ανάπτυξη της εξωστρέφειας

Όπως έχουμε πει επανειλημμένα, η Θεσσαλονίκη με πρωταγωνιστή το λιμάνι θα μπορούσε να καταστεί ένα σύγχρονο εμπορευματικό και διαμετακομιστικό κέντρο και βασική πύλη της Δύσης από την Ανατολή. Πιστεύουμε πραγματικά ότι το λιμάνι έχει κάποια σημαντικά συγκριτικά πλεονεκτήματα και διαδραματίζει ουσιαστικό ρόλο στην προσπάθεια της Θεσσαλονίκης να εδραιωθεί ως οικονομικό σταυροδρόμι στην ανατολική Μεσόγειο. Μην ξεχνάμε ότι αποτελεί ένα από τα βασικά εργαλεία των επιχειρήσεων της περιοχής, εξαγωγικών και μη. Το λιμάνι μπορεί να αλλάξει την μελλοντική οικονομική ιστορία της περιοχής διότι δεν υπάρχει άλλο λιμάνι με τα γεωγραφικά πλεονεκτήματα και την ενδοχώρα του λιμανιού της Θεσσαλονίκης που φτάνει στην κεντρική και ανατολική Ευρώπη. Ειδικότερα η Θεσσαλονίκη, λόγω γεωγραφικής θέσης, έχει σημαντικές προοπτικές να καταστεί διαμετακομιστικός σταθμός (transit) για τις αγορές της νοτιοανατολικής αλλά και της κεντρικής Ευρώπης. Η εγγύτητά της σε μεγάλες πόλεις της νοτιοανατολικής και κεντρικής Ευρώπης τής δίνει

σαφές ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και την καθιστά ελκυστική για εταιρείες που θέλουν να προσεγγίσουν με τα προϊόντα τους τις παραπάνω αγορές. Η προσοχή όλων μας πρέπει να στραφεί στη δυτική Θεσσαλονίκη. Όχι μόνο επειδή είναι υποβαθμισμένη, αλλά επειδή αποτελεί το επίκεντρο της επιχειρηματικής μας δραστηριότητας και σημαντικό οικονομικό βραχίονα της Βόρειας Ελλάδας. Η ανάπτυξη της δυτικής Θεσσαλονίκης θα σημάνει την ανάπτυξη ολόκληρης της πόλης. Η αξιοποίηση των εγκαταλελειμμένων βιομηχανικών εγκαταστάσεων, η αναβάθμιση της ΒΙΠΕ Σίνδου και η δημιουργία του ενιαίου παραλιακού μετώπου είναι μερικές από τις δράσεις που πρέπει να μας απασχολήσουν στο πλαίσιο ενός νέου αναπτυξιακού σχεδίου στο οποίο θα συμμετέχουμε όλοι. Οι προϋποθέσεις για την προσέλκυση επενδύσεων υπάρχουν. Πλέον, η μπάλα βρίσκεται στη δική μας πλευρά και πρέπει να δείξουμε ότι έχουμε την ωριμότητα και το στρατηγικό πλάνο για μία νέα σύγχρονη και ομοιόμορφα αναπτυγμένη Θεσσαλονίκη.

Του Γιώργου

Άρθρο

Ας στρέψουμε το βλέμμα μας δυτικά, τώρα όχι αύριο Τσακούμη

Προέδρου του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, Τμήμα Κεντρικής Μακεδονίας (ΤΕΕ/ΤΚΜ)

Ξ

εκινώντας μία προσέγγιση για τις προοπτικές της δυτικής Θεσσαλονίκης, ως μηχανικός και πρόεδρος του ΤΕΕ/ ΤΚΜ δεν μπορώ να μην τοποθετήσω στο επίκεντρο αυτής της προσέγγισης τη φιλοσοφία που ήρθε να αναδείξει το Πανελλήνιο Συνέδριο Αρχιτεκτονικής που πρόσφατα είχαμε τη χαρά να διοργανώσουμε στη Θεσσαλονίκη, με θέμα «Τα Κάστρα της Βιομηχανίας». Και τι εννοώ με τη χρήση της λέξης «φιλοσοφία»; Τίποτα λιγότερο και τίποτα περισσότερο, από την υποχρέωση όλων μας, κυβέρνησης, αυτοδιοίκησης Α’ και Β’ βαθμού, επιστημονικών και παραγωγικών φορέων, να αξιοποιήσουμε όλα εκείνα τα διαθέσιμα ακίνητα της Θεσσαλονίκης συνολικά και της δυτικής Θεσσαλονίκης ειδικότερα, που μένουν επί δεκαετίες αναξιοποίητα. Τα ορατά «φαντάσματα», όπως στα ανατολικά οι Μύλοι Αλλατίνη και η ΥΦΑΝΕΤ, ή στα δυτικά της πόλης που -εν προκειμένω εξετάζουμε- όπως το ΦΙΞ και οι καπναποθήκες της Σταυρούπολης, ακόμα και τα «υποαπασχολούμενα» κτίρια και συγκροτήματα όπως η ΒΙΛΚΑ και το Βυρσοδεψείο Νούσια, αποτελούν περιουσιακά στοιχεία, τα οποία «εκλιπαρούν» τη σημασία μας για να μας χαρίσουν την υπεραξία τους. Για να προσδώσουν αναπτυξιακή δυναμική στην ευρύτερη περιοχή, επανεντασσόμενα στην καθημερινότητά της, με ήπιες ή δυναμικές χρήσεις, που θα είναι σε θέση να καλύψουν και τη συντήρησή τους. Ομοίως, τα παλιά στρατόπεδα της ευρύτερης δυτικής Θεσσαλονίκης αποτελούν ανάλογα περιουσιακά στοιχεία που περιμένουν να αξιοποιηθούν. Το παράδειγμα του πρώην στρατοπέδου Παύλου Μελά, που ήδη ακολουθεί πορεία μετεξέλιξης σε υπερτοπικό πόλο έλξης και παράγοντα αναβάθμισης της ποιότητας ζωής για χιλιάδες κατοίκους της περιοχής, δείχνει

Γιατί πρέπει να ανεγερθούν με μεγάλες δαπάνες νέα κτίρια, για να στεγάσουν οικονομικές δραστηριότητες υψηλής οικονομικής ανταπόδοσης, όταν υπάρχουν υποδομές που μπορούν με πολύ μικρότερο κόστος να ενεργοποιηθούν και ταυτόχρονα να στολίσουν ολόκληρες γειτονιές ως ζωντανά τοπόσημα; το δρόμο που μπορούμε να ακολουθήσουμε. Γιατί πρέπει να ανεγερθούν με μεγάλες δαπάνες νέα κτίρια, για να στεγάσουν οικονομικές δραστηριότητες υψηλής οικονομικής ανταπόδοσης, όταν υπάρχουν υποδομές που μπορούν με πολύ μικρότερο κόστος να ενεργοποιηθούν και ταυτόχρονα να στολίσουν ολόκληρες γειτονιές ως ζωντανά τοπόσημα; Προσθέστε σ’ αυτήν την παρατημένη περιουσία και μία σειρά εκτάσεων δημόσιας ιδιοκτησίας, που ανήκουν σε φορείς οι οποίοι δεν ξέρουν ή δεν ενδιαφέρονται να τις αξιοποιήσουν. Μία σειρά από εγχειρήματα που βρίσκονται σε εξέλιξη δείχνουν πως μέσα από τη σύνθεση δυνάμεων, ιδεών και πόρων, η ξεχασμένη περιουσία της δυτικής Θεσσαλονίκης μπορεί να αποτελέσει επίκεντρο μιας προσπάθειας που διακαώς επιθυμούν φορείς και κάτοικοι, για να πάψει η περιοχή να ταυτίζεται μοιρολατρικά με την υποβάθμιση και τη συγκέντρωση δραστηριοτήτων που... δεν θέλουμε αλλού.

Το μεγάλο project του Παραλιακού Μετώπου που περιλαμβάνει μεγάλες εκτάσεις και δυτικά, είναι τέτοιο καλό παράδειγμα. Η εξυγίανση που έχει ξεκινήσει στο παράκτιο μέτωπο στο ύψος των Αμπελοκήπων, είναι επίσης μία φωτεινή επιγραφή, προς την εξαίρεση που επιθυμεί να γίνει κανόνας. Αν θέλουμε να μιλάμε για ανάπτυξη και ποιότητα ζωής στη δυτική Θεσσαλονίκη, είναι σαφές πως η πρόκληση περνά από μεγάλες υποδομές, όπως η αναβάθμιση του οδικού δικτύου, η επέκταση του Μετρό της Θεσσαλονίκης προς δυσμάς, η σιδηροδρομική σύνδεση του λιμανιού, το όραμα του Προαστιακού Σιδηρόδρομου. Όλες αυτές οι υποδομές θα προσδώσουν στη δυτική Θεσσαλονίκης την δυναμική να αναπτυχθούν επιχειρηματικές δραστηριότητες που θα μεταμορφώσουν ολόκληρες περιοχές και θα δημιουργηθούν χιλιάδες θέσεις εργασίας. Αυτό το τελευταίο είναι το ζητούμενο για την οικονομική ανάπτυξη της περιοχής που ως επα-

κόλουθο θα δώσει τα μέσα στους κατοίκους της δυτικής Θεσσαλονίκης για την βελτίωση της ποιότητας ζωής τους. Πολύ σημαντικός παράγοντας επίσης που μπορεί να παίξει καταλυτικό ρόλο στην αναβάθμιση της δυτικής Θεσσαλονίκης είναι και το πρώην ΤΕΙ Σίνδου και νυν Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδας. Η ενεργός συμμετοχή της ακαδημαϊκής κοινότητας στα δρώμενα των δυτικών περιοχών της πόλης και η συμβολή της στην έρευνα και την επιχειρηματική ανάπτυξη θα δώσει άλλη δυναμική σε όλη αυτή την προσπάθεια. Πρέπει λοιπόν το ΔΙΠΑΕ να στηριχθεί από την Πολιτεία και να είναι πραγματικά πόλος μετάδοσης της γνώσης και μοχλός ανάπτυξης της περιοχής. Γι’ αυτό λοιπόν, ας στρέψουμε το βλέμμα μας δυτικά τώρα, όχι αύριο, όχι αργότερα, αλλά τώρα, κι ας προσπαθήσουμε όλοι με την ίδια ζέση να στηρίξουμε προσπάθειες υγιούς και μακρόπνοης ανάπτυξης της περιοχής με σεβασμό στον πολίτη και το περιβάλλον.

51

Άρθρο

Να σηκώσουμε όλοι τα μανίκια για τη δυτική Θεσσαλονίκη Του

Χάρη Κυπριανίδη

Προέδρου Εργατοϋπαλληλικού Κέντρου Θεσσαλονίκης

Δ

εκάδες και πολλά τα προβλήματα της δυτικής πλευράς της πόλης, μιας περιοχής με προοπτικές, με νέο κόσμο σε ηλικία, με ανθρώπους της βιοπάλης και που δυστυχώς, έχει εγκαταλειφθεί στην τύχη της, παρά τις υποσχέσεις που διαχρονικά δίνονται, με αποτέλεσμα η… ζυγαριά να γέρνει πάντα υπέρ της ανατολικής Θεσσαλονίκης, εκεί όπου δίνεται έμφαση εδώ και πολλές δεκαετίες. Προβλήματα που άπτονται με την ποιότητα ζωής, την απουσία υποδομών, την απουσία μεγάλων επιχειρήσεων, την έλλειψη καλής αστικής συγκοινωνίας, απουσία χώρων πρασίνων και πάρκων και γενικότερα την καθημερινότητα των κατοίκων που επέλεξαν να ζήσουν, να δραστηριοποιηθούν και τα μεγαλώσουν τα παιδιά τους σε κάποιο δήμο της δυτικής Θεσσαλονίκης. Οι περιοχές της δυτικής πλευράς της πόλης είναι κατά γενική ομολογία «εργατουπόλεις». Η πλειονότητα των εκατοντάδων χιλιάδων κατοίκων τους είναι άνθρωποι της βιοπάλης, της εργασίας, που εδώ και χρόνια με δυσκολία βγάζουν τα προς το ζην. Η διαχρονική αδιαφορία της Πολιτείας για ισομερή ανάπτυξη της πλευράς αυτής, όπως συνέβη στα ανατολικά του νομού, δημιούργησε ανισότητες. Τα ποσοστά ανεργίας στις περιοχές δυτικά αυξάνονται, ενώ η απουσία μεγάλων παραγωγικών μονάδων και επιχειρήσεων, όπως συνέβαινε στο παρελθόν, είχε ως αποτέλεσμα την απώλεια χιλιάδων θέσεων εργασίας. Την περίοδο δε, της οικονομικής κρίσης και των μνημονίων δεκάδες εταιρείες που δραστηριοποιούνταν στην Βιομηχανική Περιοχή της Σίνδου έβαλαν «λουκέτο» και άλλες… μετανάστευσαν σε γειτονικές χώρες με ευνοϊκότερο φορολογικό σύστημα. Η αποβιομηχάνιση βέβαια της Θεσσαλονίκης και συνολικότερα της Βόρειας Ελλάδας ξεκίνησε νωρίτερα, πολύ πριν έρθει η τρόικα και οι δανειστές, από τη δεκαετία του ’90 και μετά, όταν η μία εταιρεία έκλεινε

52

Ο θυμόσοφος λαός λέει «κάλλιο αργά παρά ποτέ». Έστω και τώρα λοιπόν, καθυστερημένα, να σηκώσουμε όλοι τα μανίκια και να εργαστούμε σε ένα πρότζεκτ για τη δυτική Θεσσαλονίκη. Πολιτεία, αυτοδιοίκηση, επιχειρηματίες, πανεπιστήμια, επιστήμονες, επαγγελματικοί και κοινωνικοί φορείς. Για να σταματήσει να αποτελεί η δυτική πλευρά την «χαβούζα» της πόλης, όπως έχει ειπωθεί πολλές φορές μέχρι σήμερα μετά την άλλη αφήνοντας στο δρόμο η καθεμιά δεκάδες και εκατοντάδες ανέργους. Για την κατάσταση αυτή, μπορούν να ειπωθούν πολλά: λάθος επιχειρηματικές αποφάσεις, ανταγωνιστικά κίνητρα που υπήρχαν στο εξωτερικό, την απουσία ουσιαστικής αποκέντρωσης στην Ελλάδα κ.ά. Σήμερα, την ώρα που μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες βάζουν στο στόχαστρό τους την πόλη, αναπτύσσονται και επενδύουν στα ανατολικά -ίσως γιατί δεν τους παρουσιάστηκαν οι προοπτικές της δυτικής πλευράς- οι κάτοικοι των δυτικών συνοικιών περιμένουν στην στάση το αστικό, το οποίο συνήθως φτάνει με καθυστέρηση, για να μπορέσουν να προσεγγίσουν τον χώρο εργασίας τους. Ακόμα και η επέκταση του Μετρό Θεσσαλονίκης στα δυτικά, παραμένει μία εξαγγελία από

τα πρωθυπουργικά χείλη από το βήμα της τελευταίας ΔΕΘ, καθώς δεν υπάρχει καμία επίσημη ενημέρωση για την πορεία των μελετών και των σχεδιασμών του αρμόδιου υπουργείου και της «Αττικό Μετρό». Την ίδια ώρα, απουσιάζουν από την περιοχή τα έργα υποδομής που θα δώσουν πνοή, θα εμπνεύσουν και θα δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις για την οικονομική ανάπτυξη της περιοχής. Οι δήμοι της δυτικής Θεσσαλονίκης αποτελούν για οικονομικούς λόγους κυρίως, τόπο επιλογής για να ζήσουν και να δημιουργήσουν τις οικογένειές τους τα νέα ζευγάρια. Η νέα γενιά λοιπόν έχει και θα εξακολουθήσει να έχει στην περιοχή έντονη παρουσία. Θα πρέπει λοιπόν να υπάρξει μέριμνα των αρμοδίων για τη δημιουργία πάρκων, σχολείων, ασφαλών γειτονιών κ.ά. Ο θυμόσοφος λαός λέει «κάλλιο αργά παρά ποτέ». Έστω και τώρα λοιπόν, καθυστερημένα, να σηκώσουμε όλοι τα μανίκια και να εργαστούμε σε ένα πρότζεκτ για τη δυτική Θεσσαλονίκη. Πολιτεία, αυτοδιοίκηση, επιχειρηματίες, πανεπιστήμια, επιστήμονες, επαγγελματικοί και κοινωνικοί φορείς. Για να σταματήσει να αποτελεί η δυτική πλευρά την «χαβούζα» της πόλης, όπως έχει ειπωθεί πολλές φορές μέχρι σήμερα.

Οι περιοχές της δυτικής πλευράς της πόλης είναι κατά γενική ομολογία «εργατουπόλεις». Η πλειονότητα των εκατοντάδων χιλιάδων κατοίκων τους είναι άνθρωποι της βιοπάλης, της εργασίας, που εδώ και χρόνια με δυσκολία βγάζουν τα προς το ζην. Η διαχρονική αδιαφορία της Πολιτείας για ισομερή ανάπτυξη της πλευράς αυτής, όπως συνέβη στα ανατολικά του νομού, δημιούργησε ανισότητες

Του Θάνου

Λιάγκου

Εκτελεστικού προέδρου δ.σ. ΟΛΘ ΑΕ

Η

ΟΛΘ ΑΕ υλοποιεί με ταχύτατους ρυθμούς ένα ολοκληρωμένο επενδυτικό πλάνο και στοχευμένες πρωτοβουλίες, με γνώμονα το ρόλο της ως πύλη ανάπτυξης για τη Θεσσαλονίκη, την Ελλάδα και την ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής, Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, φιλοδοξούμε να είμαστε κάτι περισσότερο από ένα λιμάνι. Με βάση έναν ξεκάθαρο επιχειρηματικό σχεδιασμό και συγκεκριμένες προτεραιότητες, εστιάζουμε στην ουσιαστική αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών, την προώθηση καινοτόμων λύσεων συνδυασμένων μεταφορών, την ενίσχυση των παραγωγικών δυνατοτήτων μας και την προώθηση δραστηριοτήτων προστιθέμενης αξίας, όπως η κρουαζιέρα. Αναβάθμιση Υποδομών Προβλήτας 6 Σε τροχιά υλοποίησης βρίσκεται το εμβληματικό έργο επέκτασης του 6ου Προβλήτα, που τοποθετεί το Λιμάνι της Θεσσαλονίκης στον παγκόσμιο χάρτη των κύριων γραμμών και των διηπειρωτικών συνδυασμένων μεταφορών, καθώς του δίνει τη δυνατότητα απευθείας εξυπηρέτησης πλοίων εμπορευματοκιβωτίων κύριων γραμμών (Ultra Large Container Vessels), χωρητικότητας έως 24.000 TEU. Ως ανάδοχος του έργου κατά το παρόν στάδιο του διαγωνισμού αναδείχθηκε η κοινοπραξία «MYTILINEOS SA - ROVER MARITIME SL - HDK SA». Το έργο, προϋπολογισμού 150 εκατ. ευρώ, αποτελεί τη σημαντικότερη επένδυση που έχει αναλάβει η ΟΛΘ ΑΕ, βάσει της Σύμβασης Παραχώρησης με το Ελληνικό Δημόσιο, ενώ συμβάλει στην ανάπτυξη της τοπικής και εθνικής οικονομίας, προσελκύοντας επενδύσεις συναφών υπηρεσιών και δημιουργώντας νέες ευκαιρίες και θέσεις εργασίας. Σημαντική αναβάθμιση εξοπλισμού Έως τα μέσα Ιουλίου 2022, αναμένεται να τεθούν σε πλήρη λειτουργία, οι δύο νέες υπερσύγχρονες Γερανογέφυρες, αξίας 15.675.000 ευρώ, που παρέλαβε η ΟΛΘ ΑΕ, στις αρχές Μαΐου. Με το νέο εξοπλισμό, δίνεται η δυνατότητα απευ-

Για το 2022, η ΟΛΘ ΑΕ έχει ήδη πάνω από 60 επιβεβαιωμένες αφίξεις, από 12 διαφορετικές εταιρείες και 17 διαφορετικά κρουαζιερόπλοια. Μάλιστα, το 55% των αφίξεων θα είναι homeporting, αναδεικνύοντας τη Θεσσαλονίκη, ως μία διεθνή επιλογή για έναρξη ή/και τερματισμό κρουαζιέρας. Από εφέτος, το λιμάνι της Θεσσαλονίκης διαθέτει για την κρουαζιέρα, 4 θέσεις ελλιμενισμού και 3 επιβατικούς σταθμούς

θείας εξυπηρέτησης μεγάλων πλοίων κυρίων γραμμών - 14.000 TEUs. Η Θεσσαλονίκη «συνδέει» τον κόσμο Η προώθηση της θαλάσσιας οδού Ευρώπης - Ασίας, διαμέσου της Διώρυγας του Σουέζ και του Λιμένα Θεσσαλονίκης, είναι στόχος του Συμφώνου Συνεργασίας που υπέγραψε η ΟΛΘ ΑΕ με την Οικονομική Ζώνη της Διώρυγας του Σουέζ (Suez Canal Economic Zone). Η συνεργασία προβλέπει ανταλλαγή γνώσεων και ανάπτυξη κοινών πρωτοβουλιών, που θα ενισχύσουν τις εμπορευματικές και επιβατικές ροές μεταξύ Αιγύπτου και Ελλάδας. Δυναμική ανάπτυξη στην Κρουαζιέρα Νωρίτερα από κάθε άλλη φορά, ξεκίνησε φέτος η σεζόν κρουαζιέρας. Το πρώτο κρουαζιερόπλοιο «έδεσε» στο λιμάνι της Θεσσαλονί-

κης, στις 05/02/2022. Για το 2022, η ΟΛΘ ΑΕ έχει ήδη πάνω από 60 επιβεβαιωμένες αφίξεις, από 12 διαφορετικές εταιρείες και 17 διαφορετικά κρουαζιερόπλοια. Μάλιστα, το 55% των αφίξεων θα είναι homeporting, αναδεικνύοντας τη Θεσσαλονίκη, ως μία διεθνή επιλογή για έναρξη ή/και τερματισμό κρουαζιέρας. Από εφέτος, το λιμάνι της Θεσσαλονίκης διαθέτει για την κρουαζιέρα, 4 θέσεις ελλιμενισμού και 3 επιβατικούς σταθμούς. Ακτοπλοϊκή Σύνδεση με Βόρειες Σποράδες Στις 10/06/2022, ξεκινά εκ νέου η ακτοπλοϊκή σύνδεση της Θεσσαλονίκης με τις Βόρειες Σποράδες (Σκιάθος-Σκόπελος-Αλόννησος), με τρία επιδοτούμενα δρομολόγια την εβδομάδα, έως και τις 11/09/2022. Από 04/07 έως 28/08/2022, θα διεξάγονται τέσσερα δρομολόγια εβδομαδιαίως. Ταχύτητα και αμεσότητα Ανασχεδιάζεται και εκσυγχρονίζεται η διαδικασία εισόδου κενών φορτηγών οχημάτων στην Ελεύθερη Ζώνη (ΕΖ), ώστε να διενεργούνται χωρίς καθυστερήσεις, οι παραδόσεις και παραλαβές των φορτίων. Από τις 06/05/2022, η ΟΛΘ Α.Ε. ανέλαβε τη διαχείριση των σχετικών ροών, σε συνεργασία με το Α’ Τελωνείο Θεσσαλονίκης, επιβεβαιώνοντας τις σχέσεις αμοιβαίας εμπιστοσύνης και συνεργασίας των δυο φορέων και βελτιστοποιώντας το επίπεδο εξυπηρέτησης των συνεργατών της. Νέα Συλλογική Σύμβαση Εργασίας Η ΟΛΘ ΑΕ και οι εργαζόμενοί της προχώρησαν μαζί, στη διαμόρφωση

της νέας τριετούς Συλλογικής Σύμβασης που διασφαλίζει τις θέσεις εργασίας και προασπίζει τα δικαιώματα τους. Η τελική συμφωνία αποδεικνύει την αγαστή συνεργασία διοίκησης και εργαζομένων για την επίτευξη του κοινού σκοπού: Τη διατήρηση των ισχυρών ρυθμών ανάπτυξης του Λιμανιού της Θεσσαλονίκης. Διαρκής αναβάθμιση υπηρεσιών Επενδύουμε στη δημιουργία ενός «έξυπνου λιμανιού», με καινοτόμες υπηρεσίες. Στο πλαίσιο αυτό, προχωρήσαμε στην εφαρμογή νέου Λειτουργικού Συστήματος Σταθμού Εμπορευματοκιβωτίων (TOS) και ενεργοποιήσαμε το επικαιροποιημένο Σύστημα Διαχείρισης Ραντεβού Φορτηγών (TAS), για να παρέχουμε ακόμα πιο αποτελεσματικές, αξιόπιστες και ανταγωνιστικές υπηρεσίες. Παράλληλα συνεχίζεται η συνδεσιμότητα με τις γειτονικές χώρες, όπου η ΟΛΘ ΑΕ παρέχει ήδη ολοκληρωμένες λύσεις εμπορευματικών μεταφορών και εφοδιαστικής αλυσίδας, μέσω της απευθείας σιδηροδρομικής σύνδεσης με το dry-port της Βουλγαρίας. Κλείνοντας θα ήθελα να επισημάνω την προσήλωσή μας στην αποστολή μας: Να παρέχουμε ένα εξελισσόμενο, αποδοτικό και αξιόπιστο δίκτυο συνδυασμένων μεταφορών, που διασφαλίζει και αναβαθμίζει την εφοδιαστική αλυσίδα της ευρύτερης περιοχής στην οποία δραστηριοποιούμαστε, συνεισφέροντας ταυτόχρονα στην ανάπτυξη των συνεργατών μας, στη δημιουργία αξίας για όλους τους εταίρους μας και την κοινωνία, και στην προώθηση της βιωσιμότητας.

Άρθρο

Ολοκληρωμένο επενδυτικό πλάνο και στοχευμένες πρωτοβουλίες

Άρθρο

Οι προκλήσεις σε logistics και διαχείριση εφοδιαστικών αλυσίδων στην δυτική Θεσσαλονίκη Του Δημήτριου

Βλάχου

Προέδρου της Ελληνικής Εταιρείας Logistics Βορείου Ελλάδος

Η

παγκόσμια οικονομική ύφεση της τελευταίας δεκαετίας, σε συνδυασμό με την πρόσφατη πανδημία, είχαν σημαντικό αντίκτυπο σε τομείς της οικονομίας, όπως η βιομηχανία και το εμπόριο, επηρεάζοντας έτσι στις εταιρείες μεταφορών και διαμεταφορών. Στον κλάδο αυτό, έγινε σημαντική προσπάθεια να μειωθεί το κόστος προκειμένου οι εταιρείες να παραμείνουν βιώσιμες και κερδοφόρες. Παράλληλα, η πανδημία και τα προβλήματα που δημιούργησε, ανέδειξαν τη σημασία της ανθεκτικότητας στις αλυσίδες εφοδιασμού όταν αυτές βρίσκονται σε ασταθές περιβάλλον με δύσκολα ποσοτικοποιήσιμους κινδύνους και διακοπές (disruptions), ενώ το παγκόσμιοποιημένο οικονομικό μοντέλο τίθεται υπό αμφισβήτηση. Οι στρατηγικές συνεργασίες που χρειάστηκαν χρόνια αποδείχθηκαν ανεπαρκείς στις δύσκολες συνθήκες του COVID και πλέον επανεξετάζονται. Η δυτική Θεσσαλονίκη είναι χωρίς αμφιβολία ο χώρος όπου δραστηριοποιείται η συντριπτική πλειοψηφία των επιχειρήσεων μεταφορών και logistics της Βόρειας Ελλάδος. Η ανάπτυξη του κλάδου είναι καθοριστικής σημασίας μια και επηρεάζει άμεσα τόσο την απασχόληση, αλλά και την ανάπτυξη και αποδοτικότητα των βιομηχανικών και εμπορικών επιχειρήσεων που υποστηρίζει. Στο τέλος της προηγούμενης δεκαετίας το επενδυτικό κλίμα ήταν πολύ θετικό με πολλούς μικρούς και μεγάλους επενδυτές να σχεδιάζουν επενδύσεις σε σύγχρονους αποθηκευτικούς χώρους υψηλών προδιαγραφών. Και τονίζω τους σύγχρονους γιατί κάτι τέτοιο δεν ήταν δεδομένο παλαιότερα. Όμως, η πανδημία σε συνδυασμό με τα πρόσφατα γεγονότα στην Ουκρανία και την σημαντική αύξηση στα κόστη κατασκευ-

54

ής ανέκοψε δυστυχώς την τάση αυτή και πολλά επενδυτικά σχέδια μπήκαν στο «ψυγείο». Η εκτίμηση μου ότι η κατάσταση αυτή δεν θα μεταβληθεί γρήγορα πριν ξεκαθαρίσει κάπως το τοπίο και οι επιχειρηματικοί κίνδυνοι σταθεροποιηθούν. Πάντως, η κατάσταση αυτή δεν σχετίζεται άμεσα με την συνολική ζήτηση για υπηρεσίες logistics που φαίνεται να αυξήθηκε τα τελευταία χρόνια, ως αποτέλεσμα και της ανάπτυξης του e-commerce κατά την πανδημία. Η τάση αυτή αναμένεται να συνεχισθεί και τα επόμενα χρόνια και θέλω να πιστεύω ότι ο κλάδος θα βρει επιτέλους τον δρόμο του. Ιδιαίτερη μνεία θα ήθελα να κάνω για το Λιμάνι της Θεσσαλονίκης, το οποίο αποτελεί την καρδιά των logistics όχι μόνο στην δυτική Θεσσαλονίκη αλλά σε όλη την Βόρεια Ελλάδα. Η διοίκηση του λιμένα φαίνεται πως υλοποιεί σημαντικά βήματα για τον εκσυγχρονισμό του. Συγκεκριμένα, οι δύο νέες γερανογέφυρες στην προβλήτα 6 οι οποίες είναι σε θέση να εξυπηρετούν πλοία χωρητικότητας άνω τον 10.000 TEU, αναμένεται να προσελκύσουν νέες γραμμές και θα μειώσουν σημαντικά το χρόνο αναμονής των πλοίων. Παράλληλα, σε συνδυασμό με το νέο λογισμικό Terminal Operation System θα βελτιωθεί η αποδοτικότητα στον Σταθμό Εμπορευματοκιβωτίων, βελτιώνοντας την ελκυστικότητα του λιμένα για τις εμπορικές ροές μεταξύ Ασίας με Ανατολική και Κεντρική Ευρώπη. Ωστόσο, η ανάπτυξη του λιμένα είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τις υποδομές (οδικές και σιδηροδρομικές) που οδηγούν στην ενδοχώρα, στις οποίες η πρόοδος δεν είναι ανάλογη. Το θέμα αυτό συζητιέται για χρόνια, και

WHO IS WHO

Ο Δημήτρης Βλάχος είναι καθηγητής, διευθυντής του Εργαστηρίου Στατιστικής και Μεθόδων Ποσοτικής Ανάλυσης, του Τμήματος Μηχανολόγων Μηχανικών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Δραστηριοποιείται ερευνητικά και συμβουλευτικά στις επιστημονικές περιοχές της διαχείρισης και ψηφιακού μετασχηματισμού εφοδιαστικών αλυσίδων και Logistics. Έχει συμμετάσχει σε περισσότερα από 70 έρευνες/μελέτες και έχει συγγράψει περισσότερες από 200 τεχνικές εκθέσεις και δημοσιεύσεις σε επιστημονικό και τεχνικό τύπο. Έχει συμμετάσχει ως σύμβουλος ή εμπειρογνώμονας σε πλήθος έργων που αφορούν στην οργάνωση εφοδιαστικών αλυσίδων. Είναι πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Logistics Βορείου Ελλάδος από το 2016.

είναι πια ξεκάθαρο σε όλους ότι δεν μπορεί να αντιμετωπισθεί με οργανωτικές και κυκλοφοριακές μικροπαρεμβάσεις. Κλείνοντας θα ήθελα να υπογραμμίσω την περιορισμένη συμμετοχή του κράτους στην όποια

προσπάθεια αναδιοργάνωσης και ανάπτυξης. Για να μην είμαι άδικος, τα τελευταία είκοσι χρόνια, που ως Ελληνική Εταιρεία Logistics Βορείου Ελλάδος παρακολουθούμε και παρεμβαίνουμε στο μέτρο των δυνατοτήτων μας, έχουν γίνει κάποια αξιόλογα βήματα. Δυστυχώς όμως το κράτος δεν φαίνεται να προλαβαίνει τις εξελίξεις. Έτσι, παρόλο που ο ρόλος του κράτους είναι πάντα σημαντικός σε θέματα υποδομών, στα οποία προαναφέρθηκα προηγουμένως, και νομικού πλαισίου για τη διευκόλυνση του εμπορίου και των εξαγωγών, νομίζω ότι μετά την πανδημία θα δούμε μεγάλες αλλαγές με την επικράτηση ευέλικτων (agile) επιχειρήσεων, που μπορούν γρήγορα να αναπροσαρμόσουν τις στρατηγικές τους στις εξωτερικές συνθήκες. Τον ρυθμό εκτιμούμε ότι θα συνεχίσουν να τον δίνουν οι παραδοσιακοί βιομηχανικοί κλάδοι της ευρύτερης περιοχής (μέταλλα, αγροδιατροφή), με την ενσωμάτωση καινοτομιών στα προϊόντα και τις παραγωγικές διαδικασίες, που θα τους προδώσει την απαραίτητη ανταγωνιστικότητα στο διεθνές περιβάλλον. Ευτυχώς για τους παρόχους υπηρεσιών logistics και αποθήκευσης (3PLs), οι οποίοι θα διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της δυτικής Θεσσαλονίκης, οι παραπάνω κλάδοι απαιτούν σημαντική διακίνηση φορτίων και με ειδικές προδιαγραφές (π.χ. ψυχρή αλυσίδα για τρόφιμα). Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με την άνθηση του e-commerce μέσα στην πανδημία και ήρθε για να μείνει, με κάνουν αισιόδοξο για το μέλλον του κλάδου των logistics στην περιοχή μας. Έχοντας εμπιστοσύνη στον Έλληνα επιχειρηματία είμαι πεπεισμένος ότι θα αξιοποιηθεί κάθε ευκαιρία του εξωτερικού περιβάλλοντος όταν αυτή προκύψει.

Του Πρόδρομου

Άρθρο

Τα κάστρα της Βιομηχανίας στη δυτική Θεσσαλονίκη Νικηφορίδη

Αρχιτέκτονα

Η

Θεσσαλονίκη πολύ συχνά ανοίγει δρόμους, καλούς και κακούς δρόμους. Πριν από 30 χρόνια ένας εμπνευσμένος πολίτης της Θεσσαλονίκης, ο Νίκος Στεφανίδης έκανε κάτι μοναδικό, δημιούργησε αυτός, ένας ιδιώτης, νέος επιχειρηματίας, ένα μοναδικό χώρο πολιτισμού. Ο πυρετός δημιουργικότητας που ακολούθησε έφερε στο Μύλο εκατοντάδες συναυλίες, δεκάδες εκθέσεις με πολλαπλό περιεχόμενο. Πλήθος κόσμου πρωί και βράδυ έδινε το παρών σε όλους τους χώρους του Μύλου. Ο Μύλος, ένα εγκαταλειμμένο βιομηχανικό κτίριο, μετατράπηκε στο σημαντικότερο χώρο πολιτισμού και αναψυχής της Θεσσαλονίκης. Το κτίριο του Μύλου και τα συνοδευτικά υπόλοιπα κτίρια δεν είχαν ακόμα χαρακτηριστεί από το υπουργείο Πολιτισμού. Αυτό δεν στάθηκε εμπόδιο στην απονομή του βραβείου Europa Nostra, ένα σημαντικό ευρωπαϊκό βραβείο που απονέμεται σε αποκαταστάσεις ιστορικών κτιρίων. Η δυτική Θεσσαλονίκη διαθέτει πολύ σημαντικά βιομηχανικά κτίρια που έχουν χάσει την αρχική τους χρήση και σχεδόν όλα έχουν εγκαταλειφθεί. Μύλοι, βυρσοδεψία, καπνομάγαζα, ζυθοποιίες, κεραμοποιία, ψυγεία και άλλα βρίσκονται διάσπαρτα στην ευρύτερη περιοχή της δυτικής Θεσσαλονίκης με τα καπνομάγαζα να κρατούν τα σκήπτρα. Τα επόμενα χρόνια πολλαπλασιάστηκαν οι Μύλοι σε όλη την Ελλάδα. Απαξιωμένα βιομηχανικά κτίρια που είχαν εγκαταλειφθεί έγιναν πεδίο δόξης λαμπρό για τους τοπικούς επιχειρηματίες της εστίασης και της αναψυχής. Πολλοί θα διαφωνήσουν με αυτή την εξέλιξη, το δεδομένο είναι ότι όλα αυτά τα κτίρια διασώθηκαν από αυτές τις χρήσεις. Στο Μύλο της Θεσσαλονίκης το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας/Τμήμα Κεντρικής Μακεδονίας, το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης και πολλοί άλλοι Φορείς έκαναν σημαντικές εκθέσεις. Το κεντρικό κτίριο του Μύλου με όλα τα μηχανήματα στο εσωτερικό του, με τα ξύλινα πατώματα και κλιμακοστάσια, γινόταν ένας ιδιαίτερα ενδιαφέρων εκθεσιακός χώρος.

4-5 χρόνια μετά ήρθε η Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης - Θεσσαλονίκη 97 και επένδυσε μεγάλα ποσά σε αμφιλεγόμενα έργα που προφανώς δεν είχαν δυσκολίες υλοποίησης και μάλλον ευκολίες κατανάλωσης των χρηματοδοτήσεων! Τα βιομηχανικά κτίρια ίσως μόνο ως οικόπεδα τα έβλεπαν οι διοικούντες εκείνη την εποχή, δεν είναι τυχαίο που οι Μύλοι Αλλατίνη την γλίτωσαν στο παρά πέντε και το ΦΙΞ ως οικόπεδο μάλλον δημοπρατήθηκε εκείνη την εποχή. Η τοπική ηγεσία δεν αντιλήφθηκε ποτέ τον πλούτο της πόλης και ως ερείπια αντιμετώπισε τα εγκαταλειμμένα βιομηχανικά κτίρια. Δεν είναι τυχαία η καταστροφή του πολιτιστικού κτιριακού αποθέματος που η κεντρική εξουσία με αλλεπάλληλες αποφάσεις προκάλεσε. Η δυτική Θεσσαλονίκη είναι η σκοτεινή πλευρά της πόλης, κανείς από τους διοικούντες δεν τη βλέπει, όλα για την άλλη πλευρά, την καλή πλευρά. Το μοναδικό κτίριο δημόσιου ενδιαφέροντος που σχεδιάζεται σε αυτή την πλευρά της πόλης είναι για να μας θυμίσει ένα ιδιαίτερα σκοτεινό γεγονός, το Ολοκαύτωμα των Εβραίων πολιτών της Θεσσαλονίκης. Οκτώ χρόνια μετά και με εξασφαλισμένη χρηματοδότηση αναζητούν ακόμα οικόπεδο και κανείς δεν σκέφτηκε τα βιομηχανικά κτίρια με τη συσσωρευμένη μνήμη που ιδανικά θα φιλοξενούσαν αυτή τη λειτουργία. Το Λονδίνο αξιοποίησε ένα παλιό βιομηχανικό κτίριο και δημιούργησε την TATE MODERN, το Παρίσι 30 χρόνια μετά το Centre Pompidou δημιούργησε σε μία υποβαθμισμένη περιοχή, σε ένα εγκαταλειμμένο βιομηχανικό κτίριο, ένα νέο «Εργοστάσιο Πολιτισμού», το λεγόμενο CentQuatre (104). Η Θεσσαλονίκη έχει εγκαταλειμμένους θησαυρούς και σχεδιάζει απρόσωπα γυαλιστερά κτίρια με μηδενικό βίωμα αγνοώντας τα θέματα βιώσιμης ανάπτυξης. Φαντάζεστε το Μουσείο Ολοκαυτώματος στο ΦΙΞ; Σε αυτό το ιστορικό κτίριο με τη δαιδαλώδη αρχιτεκτονική, με τις φωτεινές και σκοτεινές πλευρές, με όλες τις ιστορίες που έχουν εγγραφεί στα ντουβάρια του; Ήρθε η ώρα στο πλαίσιο της βιώ-

σιμης ανάπτυξης, της προβολής της πολιτιστικής κληρονομιάς και της οικονομίας πόρων να αξιοποιήσουμε το ιστορικό βιομηχανικό απόθεμα. Ο στόχος του πανελλήνιου συνεδρίου «Τα Κάστρα της Βιομηχανίας» είχε και έχει αυτό τον στόχο. Η ανάληψη συντονισμένων δράσεων από τους Δήμους και την Περιφέρεια ενταγμένες σε ένα στρατηγικό σχέδιο που θα αξιοποιήσει τα συγκεκριμένα εμβληματικά κτίρια θα πρέπει να είναι ένας κυρίαρχος στόχος της επόμενης δεκαετίας. Ήρθε η ώρα να θεσπιστούν κίνητρα που αρμόδιοι φορείς έχουν προτείνει στην Πολιτεία: • Η δημιουργία ευνοϊκότερων θεσμικών και διοικητικών συνθηκών.

• Η δυνατότητα ένταξης σε σχετικά επιδοτούμενα χρηματοδοτικά προγράμματα.

• Οι φορολογικές απαλλαγές για αποκατάσταση, μεταβίβαση, φόρο κληρονομιάς, ΕΝΦΙΑ, μείωση δημοτικών τελών κ.λπ.

• Η χορήγηση άτοκων δανείων για επισκευή, επανάχρηση ή εγκατάσταση επιχειρήσεων σε διατηρητέα κτίρια. Δεν αρκεί βέβαια η αποκατάσταση των κτιρίων, η εμπειρία των προηγούμενων ετών και το ναυάγιο των Σφαγείων που δεν κατόρθωσε ο δήμος Θεσσαλονίκης να δημιουργήσει ένα χώρο πολιτισμού και στο τέλος το παραχώρησε σε μία πολυεθνική. Στη διαδικασία αυτή και προκειμένου το σχέδιο επανάχρησης να είναι βιώσιμο πρέπει να εμπλακούν οι κάτοικοι και οι τοπικοί φορείς. Πρέπει επίσης η επανάχρηση να εξασφαλίζει έσοδα για να διευκολύνει τη

λειτουργία των χώρων. Η δυτική Θεσσαλονίκη έχει ανάγκη από την στοχευμένη και συντεταγμένη προσπάθεια προκειμένου να αποκτήσει την αναγκαία δυναμική που θα την βγάλει από το σκοτάδι. Οι ιδιώτες έχουν κάνει και εξακολουθούν να κάνουν πολλές προσπάθειες, για δικούς τους λόγους ελπίζοντας πάντα ότι θα καταλάβουν οι διοικούντες την αναγκαιότητα αναβάθμισης της περιοχής για το καλό της Θεσσαλονίκης και του πολεοδομικού συγκροτήματος. Η πρόσφατη εγκατάσταση της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας δίνει ελπίδες προς αυτή την κατεύθυνση. Τα μεγάλα βιομηχανικά συγκροτήματα όπως αυτό του ΦΙΞ μπορεί να αναζωογονήσουν την ευρύτερη περιοχή και να αποτελέσουν την κινητήρια δύναμη της συνολικής αναβάθμισης. Δεν υποστηρίζουμε ότι δεν έγινε τίποτα, ότι έγινε, όποτε έγινε δεν ήταν ούτε αρκετό, ούτε αξιοποιήσιμο. Δεν ακούσαμε ποτέ ένα Δήμαρχο να μιλά για τα βιομηχανικά συντρίμμια της πόλης μας, δεν διαπιστώσαμε ποτέ την ύπαρξη κάποιας επιτροπής που θα μελετήσει το θέμα. Το θέμα είναι επείγον, έχουμε αργήσει πολύ και ήρθε η ώρα να κερδίσουμε το χαμένο χρόνο. Η ανάγκη καταγραφής, διάσωσης και επανένταξης στον κοινωνικό ιστό, βιομηχανικών εγκαταστάσεων και συγκροτημάτων ιστορικής και αρχιτεκτονικής αξίας που έχουν εγκαταλειφθεί στη φθορά του χρόνου στη δυτική Θεσσαλονίκη είναι πλέον περισσότερο από επείγουσα.

55

ΒΙΠΕ Σίνδου: «Χρόνιες» ασθένειες η ασφάλεια και το κυκλοφοριακό Η Βιομηχανική Περιοχή Θεσσαλονίκης στη Σίνδο αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες ΒΙΠΕ στην χώρα, με σημαντικό αριθμό επιχειρήσεων στους κλάδους της μεταποίησης, των logistics, της κατασκευής και της παροχής υπηρεσιών.

Α

πό τα μέσα της δεκαετίας του 2000, τη διαχείριση της ΒΙΠΕ έχει η εταιρεία ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ του ομίλου της τράπεζας Πειραιώς. Σύμφωνα με τον διευθύνοντα σύμβουλο της εταιρείας, Θάνο Ψαθά, σήμερα στη βιομηχανική περιοχή της Σίνδου λειτουργούν περισσότερες από 700 επιχειρήσεις. Υπάρχουν όμως και αρκετά «κουφάρια» -σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις αποτελούν έως και το 25%-30% των συνολικών κτιρίων της ΒΙΠΕ- επιχειρήσεων που χρεοκόπησαν, και τα ακίνητα ανήκουν πλέον στους πιστωτές. «Οι κλειστές επιχειρήσεις αποτελούν ένα δύσκολο γρίφο που απαιτεί αποφασιστική κρατική παρέμβαση» εκτιμά ο κ. Ψαθάς.

Ζητούνται οικόπεδα Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με

τον Σύνδεσμο Επιχειρήσεων ΒΙΠΕ Σίνδου υπάρχουν υφιστάμενες επιχειρήσεις που θέλουν να επεκταθούν και νέες που ενδιαφέρονται να εγκατασταθούν, αλλά πλέον δεν υπάρχουν διαθέσιμα οικόπεδα. «Η ΒΙΠΕΘ αποτελεί όπως αναφέρθηκε ένα οργανωμένο υποδοχέα με μεγάλη κινητικότητα και ιδιαίτερα υψηλό επενδυτικό ενδιαφέρον. Ως εκ τούτου οι ανεκμετάλλευτες εκτάσεις είναι περιορισμένες στην παρούσα φάση» επιβεβαιώνει και ο κ. Ψαθάς. Αναφορικά με το ενδεχόμενο επέκτασης της βιομηχανικής περιοχής ο διευθύνων σύμβουλος της διαχειρίστριας εταιρείας απαντά ότι «στο πλαίσιο των έργων αναβάθμισης θα εξετάσει τη δυνατότητα επέκτασης της ΒΙΠΕΘ. Ήδη έχει εγκριθεί η σκοπιμότητα του στο πλαίσιο του περιφερειακού χωρικού σχεδιασμού. Παράλληλα, προτεραιότητα της ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ εξακολουθεί να είναι η αναβάθμιση της ΒΙΠΕΘ. Ιδίως στην παρούσα φάση που παρουσιάζονται ευκαιρίες μόχλευσης πόρων από τα χρηματοδοτικά εργαλεία με επικρατέστερο το Ταμείο Ανάκαμψης. Αναμένουμε τις σχετικές προκηρύξεις για να μπο-

Η ΒΙΠΕΘ αποτελεί όπως αναφέρθηκε ένα οργανωμένο υποδοχέα με μεγάλη κινητικότητα και ιδιαίτερα υψηλό επενδυτικό ενδιαφέρον. Ως εκ τούτου οι ανεκμετάλλευτες εκτάσεις είναι περιορισμένες στην παρούσα φάση Θάνος Ψαθάς Διευθύνοντας σύμβουλος εταιρεία ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ

ρέσουμε να καταθέσουμε τις προτάσεις μας». Πάντως, το γεγονός ότι στην υφιστάμενη βιομηχανική περιοχή έχουν μείνει λίγα αδιάθετα οικόπεδα, αφαιρεί από την ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ το «κίνητρο» να ασχοληθεί πιο ενεργά με τη ΒΙΠΕ Σίνδου. «Είναι σαν να έχεις πουλήσει τα διαμερίσματα μιας

Της

Σοφίας Χριστοφορίδου

Να διευκολυνθεί η ζωή χιλιάδων εργαζομένων Ο Σύνδεσμος επισημαίνει τρία ακόμα ζητήματα που πρέπει να επιλυθούν για να γίνει πιο εύκολη η ζωή των σχεδόν 25.000 εργαζόμενων που καθημερινά μετακινούνται προς τη ΒΙΠΕ Σίνδου.

• Επαναλειτουργία ιατρείου του ΙΚΑ, για να μπορούν άμεσα να έχουν οι εργαζόμενοι άμεση πρόσβαση σε πρωτοβάθμια περίθαλψη και να δέχονται τις πρώτες βοήθειες σε περίπτωση ατυχήματος.

• Λειτουργία παιδικού σταθμού στα όρια της ΒΙΠΕ, ώστε να διευκο-

οικοδομής, να έχεις αναθέσει τη διαχείριση των κοινοχρήστων σε μία εταιρεία και να παραμένεις απλώς θυρωρός» μας εξηγεί ένας επιχειρηματίας εγκατεστημένος στην περιοχή.

Τα παράπονα στο δήμαρχο Σε αντίθεση με άλλες ΒΙΠΕ, όπου η εταιρεία έχει την αποκλειστική παροχή υπηρεσιών καθαριότητας, ηλεκτροφωτισμού, ύδρευσης, αποχέτευσης και εισπράττει και τα αντίστοιχα τέλη κοινοχρήστων, στη Σίνδο οι υπηρεσίες που παρέχει είναι περιορισμένες, όπως αντίστοιχα και τα έσοδα της. «Η ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ αποτελεί το φορέα διοίκησης και διαχείρισης της ΒΙΠΕΘ, και στο πλαίσιο αυτό φροντίζουμε να προσφέρουμε τις καλύτερες δυνατές υπηρεσίες στις επιχειρήσεις που εντάσσονται σε αυτή και που είναι στην αρμοδιότητά μας» σημειώνει ο κ. Ψαθάς, επισημαίνοντας ότι η συναρμοδιότητα πολλών φορέων είναι χρόνια παθογένεια του συστήματος στην Ελλάδα. «Ας ελπίσουμε ο νέος νόμος πλαίσιο για την οργανωμένη επιχειρηματικότητα να λύσει τις αλληλοεπιδράσεις αυτές, προς όφελος της επιχειρηματικότητας στη χώρα μας.

Τα παράπονα των επιχειρήσεων, είναι η έλλειψη επαρκούς ηλεκτροφωτισμού, η κακή ποιότητα του οδοστρώματος που αναγκάζει τα βαρέα οχήματα να κυκλοφορούν με εξαιρετικά χαμηλές ταχύτητες και να υπάρχει μποτιλιάρισμα στην είσοδο, η έλλειψη επαρκών κά-

δων. Πρόκειται για υπηρεσίες που πρέπει να παρέχει ο δήμος, ή μάλλον οι δήμοι, αφού η ΒΙΠΕ Σίνδου έχει εκτάσεις στα διοικητικά όρια των δήμων Δέλτα και Ωραιοκάστρου. Οι επιχειρηματίες ζητούν τα δημοτικά τέλη που πληρώνουν να είναι πραγματικά ανταποδοτικά, επι-

Οι επιχειρηματίες ζητούν τα δημοτικά τέλη που πληρώνουν να είναι πραγματικά ανταποδοτικά, επισημαίνει ο πρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρήσεων ΒΙΠΕ Τάσος Πολυζωΐδης.

λυνθούν οι εργαζόμενοι γονείς.

• Βελτίωση της πρόσβασης με μέσα μαζικής μεταφοράς. συγκοινωνίας από τον ΟΑΣΘ. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν δύο δρομολόγια για τη Σίνδο, αλλά σύμφωνα με τους επιχειρηματίες του Συνδέσμου, δεν υπάρχει συντονισμός ώστε να εξυπηρετούν τις ώρες που πιάνουν δουλειά στη ΒΙΠΕ και που σχολούν οι χιλιάδες εργαζόμενοι, με αποτέλεσμα να είναι αναγκασμένοι να μετακινούνται με τα ιδιωτικά τους αυτοκίνητα.

σημαίνει ο πρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρήσεων ΒΙΠΕ Τάσος Πολυζωϊδης.

Η ασφάλεια το Νο1 πρόβλημα Σύμφωνα με τον ίδιο, το πρώτο σε σοβαρότητα πρόβλημα των εγκατεστημένων επιχειρήσεων είναι τα συνεχή περιστατικά διαρρήξεων, όχι μόνο σε εγκαταλελειμμένες βιομηχανίες, αλλά και σε λειτουργούσες μονάδες. « Έχουμε κρούσματα καθημερινά. Ξηλώνουν ακόμα και τους μετασχηματιστές από τις κολώνες της ΔΕΗ και την επομένη δεν μπορούμε να λειτουργήσουμε τις επιχειρήσεις μας»! Όπως λέει όσοι εργάζονται στη ΒΙΠΕ νιώθουν το αίσθημα ανασφάλεια, τα βράδια που τελειώνει η βάρδια. Το πρόβλημα δεν είναι εύκολο να λυθεί, καθώς από τη ΒΙΠΕ διέρχεται ένας κεντρικός δρόμος που ενώνει δύο χωριά, και άρα δεν μπορεί να τοποθετηθεί μπάρα και να ελέγχεται η είσοδος. Οι επιχειρηματίες προσπαθούν με ίδια μέσα να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα, είτε πληρώνοντας εταιρείες σεκιούριτι, είτε φωτίζοντας τα κτίρια των μονάδων τους αλλά και το οδικό δίκτυο, καθώς «το δίκτυο ηλεκτροφωτισμού των δήμων χρειάζεται συντήρηση».

57

Άτυπη Βιομηχανική Συγκέντρωση Καλοχωρίου: Από την άναρχη ανάπτυξη στο οργανωμένο Επιχειρηματικό Πάρκο

Από τη δεκαετία του ’60 άρχισαν να εγκαθίστανται στο Καλοχώρι μικρές και μεγαλύτερες βιομηχανικές μονάδες, άναρχα, χωρίς η περιοχή να έχει τα χαρακτηριστικά μιας βιομηχανικής περιοχής, χωρίς σχέδιο και χωροταξική οργάνωση από την πολιτεία και χωρίς υποδομές.

Σ

ήμερα σε μία περιοχή μεταξύ του Γαλλικού ποταμού και του ρέματος Δενδροποτάμου, σε μία έκταση σχεδόν 17.000 στρεμμάτων εκατέρωθεν του οδικού άξονα ΠΑΘΕ, λειτουργεί η μεγαλύτερη άτυπη συγκέντρωση βιομηχανικών και βιοτεχνικών εγκαταστάσεων στην Ελλάδα. Εκεί παράγεται το 10%-15% του ΑΕΠ της χώρας από εξαγωγικές κατά

58

βάση εταιρείες. Σήμερα στην Άτυπη Βιομηχανική Ζώνη (ΑΒΖ) Καλοχωρίου, βορείως και νοτίως του ΠΑΘΕ λειτουργούν περί τις 800 επιχειρήσεις και μάλιστα σχεδόν το 30% εξ αυτών εγκαταστάθηκε εκεί τη δεκαετία της κρίσης, στοιχείο που φανερώνει την ελκυστικότητα της περιοχής, λόγω διαθεσιμότητας γηπέδων και εγγύτητας στο λιμάνι και τα μεγάλα συγκοινωνιακά δίκτυα (ΠΑΘΕ, Εγνατία Οδός). Μάλιστα από το 2017 υπάρχει μία δυναμική ανάπτυξης και εταιρείες επεκτείνουν τις εγκαταστάσεις τους ή δημιουργούν νέες στην περιοχή. Ενώ όμως οι επιχειρήσεις αναπτύσσονται δεν συμβαίνει το ίδιο και με τις υποδομές.

« Όλες οι κάθετες οδοί θυμίζουν… Μπαγκλαντές», όπως αναφέρει ο Στέλιος Μιχαλόπουλος, πρόεδρος συνδέσμου επιχειρήσεων ΑΒΣ Καλοχωρίου. «Δεν μπορεί να έρθει μία νταλίκα 50 τόνων στο καλντερίμι και να κινδυνεύσει να πάθει ζημιά. Ο δήμος Δέλτα εισπράττει από εμάς εκατομμύρια και όταν ζητάμε να φτιαχτούν οι δρόμοι μας απαντά ότι δεν έχει χρήματα. Φτιάχνονται μπαλώματα ενώ χρειάζονται υποδομές» σχολιάζει. Όταν βρέχει οι λακκούβες στους δρόμους μετατρέπονται σε λίμνες, και οι δρόμοι πλημμυρίζουν. Στην περιοχή δουλεύουν σχεδόν 6.000 εργαζόμενοι, που δεν έχουν άλλο τρόπο να φτάσουν στη δουλειά τους παρά μόνο τα ΙΧ αυτοκίνητα αφού

η δημόσια συγκοινωνία είναι το λιγότερο ανεπαρκής. «Δεν υπάρχει φωτισμός, η συλλογή των απορριμμάτων γίνεται μία φορά το μήνα, όποιος θέλει πετάει μπάζα. Όλα γίνονται με ίδια μέσα, μόνοι μας μπαζώνουμε και φτιάχνουμε τους δρόμους. Στο τέλος θα αναγκαστούμε να βάλουμε μία μπάρα στις κάθετες οδούς και θα τις αυτοδιαχειριζόμαστε» λέει με αγανάκτηση. Ο κόμβος Κ16 ολοκληρώθηκε το 2017 αλλά εκκρεμούν ακόμη τα έργα στο παράπλευρο δίκτυο, στην οδό Πόντο όπου υπήρχαν καθυστερήσεις λόγω απαλλοτριώσεων. «Αυτή τη στιγμή έχουν αλλάξει οι οδεύσεις και μόνο κατά τύχη μπορείς να έρθεις στους χώρους του Συνδέσμου μας».

Της

Δεν μπορεί να έρθει μία νταλίκα 50 τόνων στο καλντερίμι και να κινδυνεύσει να πάθει ζημιά. Ο δήμος Δέλτα εισπράττει από εμάς εκατομμύρια και όταν ζητάμε να φτιαχτούν οι δρόμοι μας απαντά ότι δεν έχει χρήματα. Φτιάχνονται μπαλώματα ενώ χρειάζονται υποδομές Στέλιος Μιχαλόπουλος Πρόεδρος συνδέσμου επιχειρήσεων ΑΒΣ Καλοχωρίου

Ένα μείζον θέμα είναι η ασφάλεια. «Μόνο στη δική μου επιχείρηση μπήκαν και ξήλωσαν όλο το γαλβανιστήριο. Πέρα από το κόστος, δεν μπορώ να παραδίδω παραγγελίες για ένα μήνα. Όλες οι επιχειρήσεις έχουν τρομερό πρόβλημα, το προσωπικό φοβάται, δεν μπορώ να κρατήσω βάρδια το βράδυ. Ούτε συναγερμοί, ούτε εταιρείες σεκιούριτι λύνουν το πρόβλημα, η αστυνομία φοβάται να έρθει. Χρειάζεται να υπάρχει αστυνομικό τμήμα στο Καλοχώρι, με μόνιμη παρουσία στην περιοχή».

Ένα επιχειρηματικό πάρκο που περιμένει… τον τίτλο Διαφορετικές μελέτες που έγιναν κατά καιρούς χαρτογράφησαν την περιοχή και κα-

τέγραψαν τα προβλήματα στις υποδομές και το περιβάλλον. Η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας στο πλαίσιο του προγράμματος ΤΕRRAMED, έχει στα χέρια της από το 2016 μία μελέτη, στην οποία καταγράφεται η κατάσταση στην άτυπη συγκέντρωση Καλοχωρίου. Δύο διαδοχικές κυβερνήσεις ανέθεσαν δύο διαφορετικές μελέτες, για το νότιο και το βόρειο τμήμα (εντός του οποίου περιλαμβάνεται και το πρώην στρατόπεδο Γκόνου), με τις οποίες τεκμηριώθηκε η αναγκαιότητα ανάπτυξης του Επιχειρηματικού Πάρκου Εξυγίανσης Καλοχωρίου. Αυτό το βήμα ήταν απαραίτητο για την έκδοση Κοινής Υπουργικής Απόφασης που να αναγνωρίζει θεσμικά την περιοχή

Σοφίας Χριστοφορίδου

η οποία χρήζει περιβαλλοντικής και λειτουργικής εξυγίανσης. Μία νέα μελέτη ανατέθηκε με χρηματοδότηση από το Περιφερειακό Ταμείο Ανάπτυξης της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας με σκοπό την ωρίμανση του επιχειρηματικού σχεδίου ανάπτυξης του Επιχειρηματικού Πάρκου Εξυγίανσης (ΕΠΕ) Καλοχωρίου και τη διαμόρφωση Σχεδίου Δράσης για την αναδιοργάνωση των 30 Άτυπων Βιομηχανικών Συγκεντρώσεων (ΑΒΣ) της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, «Ευελπιστούμε ότι θα φτάσουμε σε επίπεδο που η Άτυπη Βιομηχανική Συγκέντρωση να λειτουργήσει σύννομα, να μπορεί να υπάρξει φύλαξη και βελτίωση της πρόσβασης και σε περίπτωση επέκτασης της μονάδας να υπάρχει άμεση αδειοδότηση» σημειώνει ο κ. Μιχαλόπουλος. Μέχρι να συμβεί αυτό, μένουν πολλά βήματα να γίνουν. Ακολουθώντας το παράδειγμα των Οινοφύτων, για την μετατροπή της ΑΒΣ Καλοχωρίου σε ΕΠΕ, είναι απαραίτητο να δηλωθεί στην αρμόδια διεύθυνση της Γενικής Γραμματείας Βιομηχανίας η διάθεση και θετική πρόθεση των εμπλεκόμενων φορέων της περιοχής (Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, εγκατεστημένες επιχειρήσεις, Επιμελητήριο, δήμοι Δέλτα και Αμπελοκήπων-Μενεμένης, κ.λπ.) για την προώθηση της ανάπτυξης του ΕΠΕ Καλοχωρίου και τη σύσταση του Φορέα Ανάπτυξης και Διαχείρισης ο οποίος θα αναλάβει την πρωτοβουλία εκπόνησης των απαιτούμενων τεχνικών, οικονομικών και περιβαλλοντικών μελετών για την υποβολή αίτησης έγκρισης ανάπτυξης του Πάρκου. Αφού ολοκληρωθούν και αυτές οι προμελέτες και οι οριστικές μελέτες και βρεθεί χρηματοδοτικό σχήμα στη συνέχεια θα υλοποιηθούν τα απαραίτητα έργα υποδομής, η αποκατάσταση του περιβάλλοντος και η βελτίωση των δικτύων.

Σήμερα στην Άτυπη Βιομηχανική Ζώνη (ΑΒΖ) Καλοχωρίου, βορείως και νοτίως του ΠΑΘΕ λειτουργούν περί τις 800 επιχειρήσεις και μάλιστα σχεδόν το 30% εξ αυτών εγκαταστάθηκε εκεί τη δεκαετία της κρίσης, στοιχείο που φανερώνει την ελκυστικότητα της περιοχής, λόγω διαθεσιμότητας γηπέδων και εγγύτητας στο λιμάνι και τα μεγάλα συγκοινωνιακά δίκτυα (ΠΑΘΕ, Εγνατία Οδός). Μάλιστα από το 2017 υπάρχει μία δυναμική ανάπτυξης και εταιρείες επεκτείνουν τις εγκαταστάσεις τους ή δημιουργούν νέες στην περιοχή. Ενώ όμως οι επιχειρήσεις αναπτύσσονται δεν συμβαίνει το ίδιο και με τις υποδομές

59

Είτε πρόκειται για την ΠΑΘΕ και τη δυτική είσοδο, είτε για την Εγνατία οδό, η «εξωστρεφής» πλευρά του οδικού δικτύου της πόλης βρίσκεται στη δυτική πλευρά. Από εκεί θα φτάσουν στο λιμάνι τα φορτία των εξαγωγικών επιχειρήσεων, από εκεί θα αφιχθούν στην πόλη οι επισκέπτες που ταξιδεύουν οδικώς από άλλες χώρες.

Π

αρότι έχουν γίνει σημαντικές παρεμβάσεις, τόσο στη δυτική είσοδο και τον κόμβο 16, όσο και στην οδό Λαγκαδά, τα έργα αυτά παρέμεναν κολοβά επί σχεδόν δύο δεκαετίες. Είναι χαρακτηριστική η περίπτωση της γέφυρας που θα συνδέσει το λιμάνι με την εθνική οδό ΠΑΘΕ, από την οποία… έλειπε η ίδια η γέφυρα και υπήρχαν μόνο οι κολώνες να χάσκουν. Το παράδειγμα της οδού Λαγκαδά δεν είναι λιγότερο τραγελαφικό: διαπλατύνθηκε στα δύο άκρα της, αλλά έμεινε στενή στο ενδιάμεσο τμήμα, από την περίοδο των Ολυμπιακών αγώνων. Αυτό το διάστημα δρομολογούνται και άλλα δύο οδικά έργα που θα βοηθήσουν την αποσυμφόρηση της κυκλοφορίας, η Ενωτική οδός στη Σίνδο που θα βελτιώσει τη σύνδεση της βιομηχανικής περιοχής με το εθνικό δίκτυο και η κατασκευή νέας γέφυρας στον ποταμό Λουδία.

K16 και συμπληρωματικά έργα Εδώ και πέντε χρόνια ο κόμβος Κ16, στη συμβολή της εθνικής οδού Αθηνών - Θεσσαλονίκης (ΠΑΘΕ) με την εσωτερική περιφερειακή οδό, είναι πλέον λειτουργικός. Ήταν ένα έργο που επί δεκαετίες παρέμενε σε επίπεδο σχεδιασμού. Από πλευράς Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας το έργο άρχισε να μελετάται το 2003, δημοπρατήθηκε το 2011 και ολοκληρώθηκε το 2017. Το κόστος του έργου ήταν 52,6 εκατ. ευρώ για 7 χλμ. δρόμου και ισάριθμες νέες γέφυρες. Για να είναι ολοκληρωμένο το έργο όμως θα πρέπει να κατασκευαστούν και τα συμπληρωματικά έργα, που αρχικά δεν είχαν ενταχθεί στην εργολαβία, καθώς εκκρεμούσαν οι απαλλοτριώσεις.

60

Η «εξωστρεφής» και... κολοβή πλευρά του οδικού δικτύου της πόλης Το έργο είναι προϋπολογισμού 17,7 εκατ. ευρώ και περιλαμβάνει την ασφαλτόστρωση των παράπλευρων οδών, την ολοκλήρωση ενός ανισόπεδου κόμβου στην οδό Πόντου και τριών γεφυρών. Τα πρώτα δείγματα του έργου έχουν ήδη φανεί από τις παρεμβάσεις που ολοκληρώθηκαν στο οδικό δίκτυο της ευρύτερης περιοχής του Καλοχωρίου. Το χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσής του μετατέθηκε για τον Μάρτιο του 2023, από την αρχική πρόβλεψη για το τέλος του 2021. Με την ολοκλήρωση του έργου η περιοχή της Λαχαναγοράς θα διαθέτει νέες υποδομές, νέους δρόμους και δίκτυα κοινής ωφέλειας, και θα εξυπηρετούνται οι ανάγκες των περίοικων και των εμπορικών επιχειρήσεων, οι οποίες δέχθηκαν μεγάλο πλήγμα τα προηγούμενα χρόνια με την κατασκευή του ανισόπεδου κόμβου. Σύνδεση λιμανιού - ΠΑΘΕ Το 2023 αναμένεται να ολοκληρωθεί ένα οδικό έργο, που μελετήθηκε για πρώτη φορά το μακρινό 1997, ενώ για παραπάνω από μία δεκαετία παραμένει ημιτελές. Πρόκειται για τη γέφυρα που θα συνδέει το λιμάνι της Θεσσαλονίκης με την εθνική οδό ΠΑΘΕ, έργο μεγάλης σημασίας για την αποσυμφόρηση της κυκλοφορίας

των φορτηγών που μεταφέρουν φορτία. Από την προηγούμενη εργολαβία είχαν κατασκευαστεί μόνο οι κολόνες και απομένει να κατασκευαστούν συνολικά 1.300 μέτρα νέας οδογέφυρας. Το έργο δημοπρατήθηκε από την Εγνατία Οδό, με προϋπολογισμό 65 εκατ. ευρώ αλλά το χρονοδιάγραμμα του διαγωνισμού πήγε πίσω λόγω ενστάσεων. Η οδογέφυρα θα συνδεθεί, με δύο κλάδους, σε μήκος 600 μέτρων προς την πλευρά του ΠΑΘΕ. Επίσης, θα ανακατασκευαστεί το παλιό τμήμα (από το 1996), σε μήκος 500 μέτρων, που είναι εντός του ΟΛΘ. Πέραν της οδογέφυρας, θα γίνουν τοπικές οδοί και ρυθμίσεις για τη διευκόλυνση της κυκλοφορίας στην περιοχή του Καλοχωρίου. Η σύνδεση λιμανιού - ΠΑΘΕ, σε συνδυασμό με τον Κ16, αναμένεται να συμβάλλει καθοριστικά στην αλλαγή του προφίλ της περιοχής της δυτικής Εισόδου Θεσσαλονίκης και την εξυπηρέτηση του εξαγωγικού και μεταφορικού έργου της Θεσσαλονίκης και της Κεντρικής Μακεδονίας αλλά και τις οδικές μεταφορές από και προς τα Βαλκάνια. Διαπλάτυνση Λαγκαδά Είναι το «ορφανό χιλιόμετρο» της Θεσσαλονίκης. Η διαπλά-

τυνση της οδού Λαγκαδά, μιας βασικής οδικής αρτηρία για τη σύνδεση της δυτικής Θεσσαλονίκης με το κέντρο της πόλης είχε ενταχθεί στα Ολυμπιακά Έργα και ολοκληρώθηκε τρία χρόνια μετά τους αγώνες, το 2007. Για να ακριβολογούμε, η διαπλάτυνση δεν ολοκληρώθηκε σε όλο το μήκος της οδού. Ενώ στο τμήμα από το ΤΙΤΑΝ μέχρι το πρώην στρατόπεδο Παύλου Μελά, και από την οδό Αγίων Πάντων μέχρι την Εγνατία οδό, είχε αποκτήσει χαρακτηριστικά λεωφόρου, το ενδιάμεσο τμήμα παραμένει μέχρι και σήμερα ως έχει. Σε αυτό το τμήμα, μήκους περίπου 1 χλμ. το πλάτος καταστρώματος της οδού είναι περί τα 14,50 μ. περιλαμβανομένης της νησίδας, με δύο λωρίδες ανά κατεύθυνση. Δεδομένου ότι στο ρεύμα εξόδου από την πόλη υπάρχουν πολλές παρόδιες επαγγελματικές εγκαταστάσεις, η στάθμευση οχημάτων για την εξυπηρέτησή τους περιορίζει τις λωρίδες κυκλοφορίας σε μία, με συνέπεια την επιδείνωση της κίνησης των οχημάτων. Η μελέτη που εκπονείται από την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας προβλέπει συνολικό πλάτος 31,50 μ. με 3 λωρίδες ανά κατεύθυνση και επί πλέον λωρίδα στάθμευσης 2 μ. στο ρεύμα

Σοφίας Χριστοφορίδου

εξόδου και πεζοδρόμια 3,50 μ. εκατέρωθεν, στο τμήμα της οδού Λαγκαδά, από τη διασταύρωση με την οδό Αγίων Πάντων μέχρι τον κόμβο στο πρώην Στρατόπεδο Παύλου Μελά, στη διασταύρωση με την οδό Δαβάκη, μήκους περίπου ενός χιλιομέτρου. Με το έργο αναμένεται να αποφορτιστεί η περιοχή που παρουσιάζει έντονα κυκλοφοριακά προβλήματα. Επίσης, με την μετατόπιση της περιτοίχισης των Νεκροταφείων στο ρεύμα εισόδου, θα δημιουργηθεί χώρος στάθμευσης οχημάτων για τους επισκέπτες των Νεκροταφείων που σήμερα είναι ένας επιπλέον παράγοντας στην επιβάρυνση των κυκλοφοριακών συνθηκών της περιοχής. Ο προβλεπόμενος χρόνος ολοκλήρωσης της μελέτης, περιλαμβανομένης της Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης, είναι το τέλος του 2022 και στη συνέχεια θα ακολουθήσει δημοπράτηση και κατασκευή του έργου. Η ολοκλήρωση της διαπλάτυνσης της οδού Λαγκαδά είναι κομβικής σημασίας, καθώς εξυπηρετεί τις καθημερινές μετακινήσεις της δυτικής Θεσσαλονίκης από και προς το κέντρο της πόλης και συγκεκριμένα των δήμων Θεσσαλονίκης, Αμπελοκήπων-Μενεμένης, Παύλου Μελά, Νεάπολης-Συκεών, Κορδελιού-Ευόσμου και Ωραιοκάστρου, αλλά και τους δήμους Χαλκηδόνας, Λαγκαδά και Βόλβης. Ενωτική Σίνδου Σήμερα, όλη η κυκλοφορία της Βιομηχανικής Περιοχής Σίνδου προς βορρά ακολουθεί αναγκαστικά την επαρχιακή οδό 5. Από αυτή την επαρχιακή οδό διέρχονται καθημερινά βαρέα οχήματα που κινούνται από και προς τις βιομηχανικές και βιοτεχνικές μονάδες και τις εγκαταστάσεις logistics, με αποτέλεσμα ο φόρτος να είναι αυξημένος, οι ταχύτητες μειωμένες. Για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας σχεδιάζει τη διαμόρφωση ισόπεδου κόμβου στη συμβολή της Ενωτικής Σίνδου με την με την εθνική οδό Θεσσαλονίκης - Έδεσσας (ΕΟ2) και η σύνδεσή της με τις τοπικές οδούς της

περιοχής με ισόπεδο κόμβο. Η μελέτη ολοκληρώνεται το Δεκέμβριο του 2022 με στόχο την δημοπράτηση εντός του 2023. Η Ενωτική Σίνδου θα βελτιώσει τη σύνδεση της ΒΙΠΕΘ με το εθνικό δίκτυο, θα αυξήσει την οδική ασφάλεια και θα ενισχύσει την ανάπτυξη της περιοχής, καθώς ο δρόμος θα συνδέει την ΠΑΘΕ με τη Βιομηχανική Περιοχή Θεσσαλονίκης και την Εθνική Οδό Θεσσαλονίκης - Έδεσσας. Η ολοκλήρωση του έργου αναμένεται να μειώσει τα κυκλοφοριακά προβλήματα και τις καθυστερήσεις στην εξυπηρέτηση της Βιομηχανικής Περιοχής Θεσσαλονίκης, αλλά και να αυξήσει την οδική ασφάλεια σε έναν δρόμο όπου κινούνται βαρέα οχήματα. Γέφυρα Λουδία Η γέφυρα του Λουδία τα τελευταία χρόνια εξυπηρετούσε μόνον την τοπική κίνηση και τις αγροτικές εργασίες. Άλλωστε και η παλιά εθνική οδός Θεσσαλονίκης - Βέροιας είχε περιορισμένη κίνηση. Ωστόσο, με τα νέα διόδια όλο και περισσότερος κόσμος χρησιμοποιεί το δρόμο και συνεπώς και τη γέφυρα. Η κίνηση πλέον δεν είναι αποκλειστικά τοπική και απαιτείται να κατασκευαστεί μια καινούρια, σύγχρονη γέφυρα, καθώς η υφιστάμενη είναι κατασκευασμένη στη δεκαετία του ’50 και καλά - καλά δεν χωράει δύο αυτοκίνητα ταυτόχρονα. Η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας εκπονεί μελέτη για την κατασκευή νέας γέφυρας οπλισμένου σκυροδέματος στον ποταμό Λουδία επί της παλαιάς Εθνικής Οδού Αθηνών Θεσσαλονίκης, δυτικά της υφιστάμενης και σε απόσταση περίπου 5 μ. από αυτήν. Μέχρι σήμερα έχει εγκριθεί η μελέτη τοπογραφίας και η γεωτεχνική μελέτη, ενώ εκπονείται προμελέτη τεχνικού γέφυρας, οριστική συγκοινωνιακή μελέτη και μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Θα ακολουθήσει οριστική μελέτη τεχνικού, οριστική υδραυλική μελέτη οδού και γέφυρας, μελέτη ηλεκτροφωτισμού οδού και γέφυρας και μελέτη κτηματολογίου. Εκτιμάται ότι όλα αυτά θα έχουν ολοκληρωθεί σε ένα χρόνο από σήμερα και αμέσως μετά θα δημοπρατηθεί το έργο.

Αποκατάσταση των αδικιών του παρελθόντος Του Πάρι

Μπίλλια

Αντιπεριφερειάρχη Υποδομών και Δικτύων Κεντρικής Μακεδονίας

Ο

ι παρεμβάσεις της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας στη δυτική Θεσσαλονίκη, καταδεικνύουν το έμπρακτο ενδιαφέρον μας για την περιοχή. Η δυτική Θεσσαλονίκη, μία πολυπληθής, πυκνοκατοικημένη περιοχή, όπου σημαντικό κομμάτι του πληθυσμού αποτελεί η νεολαία, δικαιούται υψηλού επιπέδου υποδομές και βρίσκεται στο επίκεντρο μας, ώστε να αποκατασταθούν ενδεχόμενες αδικίες του παρελθόντος. Είναι αλήθεια ότι στο παρελθόν, το βάρος από τους φορείς δινόταν στο κέντρο και στα ανατολικά. Τώρα πλέον στόχος είναι η ισόρροπη ανάπτυξη και, ειδικά στα δυτικά, η περιβαλλοντική αναβάθμιση των περιοχών που είναι γεγονός ότι έχουν πληγεί βάναυσα από τις ανθρωπογενείς δραστηριότητες των τελευταίων δεκαετιών. Στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας έχουμε δρομολογήσει πλέγμα έργων, για την αναβάθμιση της δυτικής Θεσσαλονίκης. Ορισμένα από τα έργα υλοποιούνται ήδη. Για κάποια άλλα εκπονούνται οι μελέτες, ώστε να έχουμε ετοιμότητα ένταξης τους στο νέο ΕΣΠΑ για χρηματοδότηση, προκειμένου να πάρουν το δρόμο της υλοποίησης. Ενδεικτικά θα αναφέρω τον ανισόπεδο κόμβο Κ16, στην περιοχή της Λαχαναγοράς. Το έργο αυτό, αποτελεί το μεγαλύτερο συγκοινωνιακό έργο που έχει κατασκευαστεί στη Θεσσαλονίκη. Ολοκληρώθηκε πριν από λίγα χρόνια και σήμερα κατασκευάζουμε συμπληρωματικά έργα στη γύρω περιοχή, τα οποία δεν είχαν υλοποιηθεί στη φάση κατασκευής του κυρίως έργου, καθώς δεν είχαν ολοκληρωθεί οι απαλλοτριώσεις. Τα συμπληρωματικά έργα θα αναβαθμίσουν συνολικά όλη την περιοχή και σε λιγότερο από έναν χρόνο θα έχουν παραδοθεί στο σύνολό τους. Οι μελέτες που εκπονούμε για τη διάνοιξη της οδού Λαγκαδά, στο χιλιόμετρο που είχε μείνει εκτός διαπλάτυνσης πριν από λίγα χρόνια, την Ενωτική Σίνδου μέσω της οποίας θα συνδεθεί η Βιομηχανική Περιοχή της Θεσσαλονίκης με την ΠΑΘΕ και την Εθνική Οδό Θεσσαλονίκης - Έδεσσας, την κατασκευή νέας γέφυρας στον ποταμό Λουδία, παίρνοντας το δρόμο της υλοποίησης θα συμβάλλουν καθοριστικά στην επίλυση χρόνιων προβλημάτων. Θα ήταν παράλειψη αν δεν αναφερόμουν στο πρώην στρατόπεδο Παύλου Μελά, τον μέχρι πρότινος εγκαταλελειμμένο δημόσιο χώρο των 340 στρεμμάτων, που μεταμορφώνεται σε μητροπολιτικό πάρκο πρασίνου, έργο στο οποίο η ΠΚΜ συνέβαλε καθοριστικά. Το μήνυμα που έχει εκπέμψει ο περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας Απόστολος Τζιτζικώστας σε όλες τις υπηρεσίες της Περιφέρειας, για υποδομές, έργα και πράσινο στη δυτική Θεσσαλονίκη, είναι ξεκάθαρο και έχει ληφθεί από όλους.

Άρθρο

Της

Της

Σοφίας Χριστοφορίδου

Το τρένο θα αργήσει να «σφυρίξει» στα δυτικά

Στην πιο πυκνοκατοικημένη περιοχή της Θεσσαλονίκης, εκεί όπου υπάρχουν ήδη σιδηροδρομικές γραμμές, το μέσο σταθερής τροχιάς θα ήταν πιο απαραίτητο από οπουδήποτε αλλού, για να εξυπηρετήσει τους εργαζόμενους και το μαθητικό πληθυσμό.

Ο

προαστιακός σιδηρόδρομος που συζητιέται τουλάχιστον επί μια δεκαετία, στην καλύτερη περίπτωση θα λειτουργήσει το 2027. Όσο για το Μετρό, ο δρόμος είναι μακρύς, αφού ακόμα δεν υπάρχει καν σαφής εικόνα για τη χάραξη που θα ακολουθήσει η επέκταση προς τα δυτικά.

Προαστιακός Σιδηρόδρομος Με τον δυτικό προαστιακό (ή City Train) μπορεί να καλυφθεί εν μέρει η προβληματική συγκοινωνία των απομακρυσμένων περιοχών της δυτικής Θεσσαλονίκης και να δημιουργηθεί σχετικά εύκολα μία διαδημοτική γραμμή που να «πατά» σε υπάρχουσες γραμμές τρένου. Οι σχετικές συζητήσεις γίνονται εδώ και χρόνια, αυτό που δεν γίνεται είναι το ίδιο το έργο. Αρκεί να θυμίσουμε ότι η δημιουργία του προαστιακού, με αξιοποίηση κατά το δυνατόν των υφιστάμενων σιδηροδρομικών υποδομών και η προκαταρκτική χωροθέτηση των στάσεων, συμφωνήθηκαν τον Ιούνιο του 2014 μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων (ΟΣΕ ΑΕ, ΕΡΓΟΣΕ ΑΕ, ΤΡΑΙΝΟΣΕ ΑΕ, ΜΑΘ AE, ΙΜΕΤ/ ETEKA, δήμος Θεσσαλονίκης, δήμος Δέλτα, δήμος Κορδελιού-Ευόσμου, δήμος Αμπελοκήπων-Μενεμένης, δήμος Παύλου Μελά). Η βασική ιδέα για τον δυτικό προαστιακό είναι να χρησιμοποιηθούν ανενεργές γραμμές στη δυτική Θεσσαλονίκη και δημιουργηθούν κάποιες νέες, επεκτείνοντας μερικώς το υφιστάμενο σιδηροδρομικό δίκτυο προς περιοχές κατοικίας και πόλους μετακινήσεων, με στόχο τη δημιουργία Προαστιακών γραμμών που θα εξυπηρετούν την δυτική πλευρά της πόλης. Η Περι-

φέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, μέσω των παρεμβάσεων της, πέτυχε την επέκταση της διαδρομής του City Train, που επιπλέον του αρχικού σχεδιασμού, μέχρι τα Διαβατά, θα περιλαμβάνει τους σταθμούς Αγχιάλου, Αγίου Αθανασίου και Γέφυρας και θα συνδέει αυτές τις περιοχές με τη δυτική Θεσσαλονίκη και το κέντρο της πόλης. Επιπλέον, το City Train θα εξυπηρετεί με στάση και το Διεθνές Πανεπιστήμιο στη Σίνδο, για την εξυπηρέτηση 30.000 φοιτητών και εργαζομένων στο πανεπιστήμιο, κα-

Στην τελευταία ΔΕΘ ο πρωθυπουργός είπε ότι η προσδοκία του Μετρό πρέπει να απλωθεί και προς τις δυτικές συνοικίες της πόλης, προσθέτοντας εμφατικά ότι αυτό αποτελεί μία προσωπική του δέσμευση. Μάλιστα ανέφερε ότι «ξεκινούν από τώρα οι μελέτες για τη μεγάλη επέκταση του Μετρό προς τη δυτική Θεσσαλονίκη». Είναι ένα έργο της επόμενης δεκαετίας. Προς το παρόν, πέρασε ένας χρόνος μέχρι να οριστικοποιηθεί το αποτέλεσμα του διαγωνισμού για τις πρόδρομες εργασίες για την επέκταση του Μετρό Θεσσαλονίκης στα βορειοδυτικά της πόλης. Ο διαγωνισμός είχε προκηρυχτεί από την προηγούμενη κυβέρνηση, προσωρινός ανάδοχος είχε αναδειχθεί η ΙΝΤΡΑΚΑΤ αλλά μετά από έλεγχο στο Ελεγκτικό Συνέδριο το έργο κατακυρώθηκε πριν από ένα μήνα στην ΑΚΤΩΡ. Αντικείμενο του έργου είναι η εκπόνηση των απαιτούμενων μελετών, η εκτέλεση των αρχαιολογικών εργασιών, των διερευνητικών εργασιών των δικτύων κοινής

θώς των χιλιάδων εργαζόμενων στην περιοχή (ΒΙΠΕ, βιομηχανικό πάρκο Γέφυρας κ.λπ.). Η προηγούμενη κυβέρνηση είχε φτάσει το έργο σε επίπεδο μελέτης, όμως το 2019 η σημερινή κυβέρνηση επικαλέστηκε τεχνικά ζητήματα και την ανάγκη τροποποιήσεων στις χαράξεις (ανισοπεδοποίησης είτε της σιδηροδρομικής γραμμής, είτε της οδού 26ης Οκτωβρίου), ανακάλεσε τη μελέτη και επέλεξε να ακολουθήσει τη διαδικασία του ανταγωνιστικού διαλόγου μεταξύ των εταιρειών που θα διεκδικήσουν την κατασκευή του. Σιδηροδρομική σύνδεση 6ου προβλήτα Ο προαστιακός πάει «πακέτο» ως έργο με τη σιδηροδρομική σύνδεση του έκτου προβλήτα λιμανιού, με άλλα λόγια ο ίδιος ανάδοχος θα μελετήσει και θα κατασκευάσει και τα δύο έργα. Ο προϋπολογισμός δημοπράτησης του έργου, ανέρχεται σε 53,5 εκατ. ευρώ (χωρίς ΦΠΑ) και ο ανάδοχος που θα επιλεγεί θα αναλάβει τη μελέτη και κατασκευή της νέας σιδηροδρομικής γραμμής για τη δυτική σιδηροδρομική σύνδεση του 6ου Προβλήτα του Οργανι-

Επέκταση Μετρό: Άγνωστο ακόμη και από πού θα περνά ωφελείας, των εργασιών κυκλοφοριακών παρακάμψεων και λοιπών απαιτούμενων εργασιών, στους χώρους του έργου της βορειοδυτικής επέκτασης του Μετρό Θεσσαλονίκης που θα εξυπηρετεί, όταν γίνει, τους δήμους Αμπελοκήπων-Μενεμένης, Κορδελιού-Ευόσμου, Παύλου Μελά και Νεάπολης-Συκεών. Οι πρόδρομες εργασίες, βέβαια, είναι το πρώτο βήμα σε μια διαδρομή περίπου 11 χιλιομέτρων, δηλαδή μεγαλύτερη από τη βασική γραμμή του Μετρό. Το μεγάλο στοίχημα για αυτό το έργο είναι να βρεθεί η χρηματοδότησή του, που μπορεί να προσεγγίζει και το 1 δισ. ευρώ. Σε αυτή τη φάση βρίσκεται σε εξέλιξη η Μελέτη Ανάπτυξης Μετρό Θεσσαλονίκης, που είναι μια μεγάλη κυκλοφοριακή μελέτη για να

σμού Λιμένος Θεσσαλονίκης (ΟΛΘ) με την υφιστάμενη Σιδηροδρομική Γραμμή που συνδέει τον Σταθμό Διαλογής Θεσσαλονίκης με τον Εμπορικό Σταθμό και τον Λιμένα. Τον περασμένο Φεβρουάριο κατέθεσαν το ενδιαφέρον τους ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, Intrakat και οι κοινοπραξίες ΑΒΑΞ -Alstom και ΕΛΛΑΚΤΩΡ- Μυτιληναίος, ενώ τον Μάιο η ΕΡΓΟΣΕ προχώρησε σε διαγωνισμό για την επιλογή τεχνικού συμβούλου για την υλοποίηση των έργων του Ανταγωνιστικού Διαλόγου. Ο στόχος του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών είναι ο ανάδοχος να προκύψει στις αρχές του 2023 και στη συνέχεια να προχωρήσει με την κατασκευή του διπλού έργου. Σύμφωνα με τον αρμόδιο υπουργό το έργο θα είναι έτοιμο το 2027. Με την ολοκλήρωσή του, αφενός μεν θα βελτιωθεί η ταχύτητα και η αξιοπιστίας του λιμανιού από τον σιδηρόδρομο -κάτι που είναι απαραίτητο ενόψει και της επέκτασης του έκτου προβλήτα και της προοπτικής προσέλκυσης περισσότερων φορτίωνκαι αφετέρου θα δημιουργηθεί ένα συγκοινωνιακό δίκτυο για την εξυπηρέτηση όσων ζουν και εργάζονται στη δυτική Θεσσαλονίκη.

καταγραφούν οι κυκλοφοριακοί φόρτοι και οι ανάγκες σε όλη την πόλη. Αυτή η μελέτη θα ολοκληρωθεί το 2023 και θα αποτελέσει τη βάση για τη διεκδίκηση χρηματοδότησης για τις επεκτάσεις του μετρό. Επέκταση προς τα που; Αυτό θα το δείξει η Μελέτη Ανάπτυξης Μετρό, είναι η σταθερή απάντηση της «Αττικό Μετρό», που σκοπεύει να επαναξιολογήσει την κυκλική διαδρομή του μετρό στους δήμους των δυτικών περιοχών του πολεοδομικού συγκροτήματος (Επτάλοφος, Μενεμένη, Κορδελιό, Εύοσμος, Ηλιούπολη, Σταυρούπολη, Νεάπολη) όπως ήταν η πρόταση της προηγούμενης διοίκησης της εταιρείας.

Της

Σοφίας Χριστοφορίδου

Στα δυτικά το 60% των πόρων της «Μητροπολιτικής Θεσσαλονίκης» Ίσως είναι η πρώτη φορά που η δυτική Θεσσαλονίκη παίρνει τη μερίδα του λέοντος της χρηματοδότησης, για την υλοποίηση έργων αστικών αναπλάσεων. Πρόκειται για το πρόγραμμα αστικής αναγέννησης «Μητροπολιτική Θεσσαλονίκη» στο οποίο εντάσσονται δεκάδες νέα έργα γειτονιάς που συμβάλλουν στη βελτίωση της καθημερινότητας των πολιτών.

Τ

ο πρόγραμμα περιλαμβάνει συνολικά 126 μικρά και μεγαλύτερα έργα συνολικού προϋπολογισμού 100 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων περισσότερα από 60 εκατ. ευρώ θα δοθούν σε δήμους της δυτικής Θεσσαλονίκης. Πρόκειται για αναπλάσεις που αναβαθμίζουν τον δημόσιο χώρο και παράλληλα βελτιώνουν την καθημερινότητα και την ποιότητα ζωής των πολιτών. Το γεγονός δε ότι τα περισσότερα χρήματα θα «πέσουν» σε δήμους της δυτικής Θεσσαλονίκης αποτελεί αδιάψευστο μάρτυρα για το πού υπήρχε μεγαλύτερη ανάγκη για τέτοιου είδους παρεμβάσεις στο δημόσιο χώρο. «Κάθε δήμος έχει διαφορετικές ανάγκες και προβλήματα. Κυρίως η δυτική Θεσσαλονίκη απαιτεί πολλές παρεμβάσεις» επισημαίνει η αντιπεριφερειάρχης της Μητροπολιτικής Ενότητας Θεσσαλονίκης Βούλας Πατουλίδου. Τα έργα που θα χρηματοδοτηθούν από τη «Μητροπολιτική Θεσσαλονίκη» θα γίνουν στις γειτονιές των δήμων Θεσσαλονίκης, Πυλαίας-Χορτιάτη, Καλαμαριάς, Αμπελοκήπων-Μενεμένης, Νεάπολης-Συκεών, Παύλου Μελά, Κορδελιού-Ευόσμου και Δέλτα, ενώ στη νέα φάση του προγράμματος θα ενταχθούν περιοχές του δήμου Ωραιοκάστρου. Για το εμβληματικό έργο της ανάπλασης του πρώην στρατοπέδου Παύλου Μελά θα διατεθούν 10,7 εκατ. ευρώ, ενώ με 15 εκατ. ευρώ θα χρηματοδοτηθεί η ανάπλαση ζώνης πρασίνου κατά μήκος των βυζαντινών τειχών επί της οδού Επταπυργίου στα

όρια των δήμων Θεσσαλονίκης και Νεάπολης-Συκεών. Έργα μικρότερου προϋπολογισμού αλλά εξίσου σημαντικά για την ποιότητα ζωής των κατοίκων είναι τα έργα πρασίνου και βιοκλιματικής αναβάθμισης αλλά και η εξυγίανση του υπεδάφους και του υπόγειου νερού στο δυτικό άκτο του παραλιακού μετώπου. «Σχεδιάσαμε την ‘Μητροπολιτική Θεσσαλονίκη’ για να δώσουμε λύσεις σε μεγάλες και μικρές απαιτήσεις της καθημερινότητας του πολίτη. Συνεργαστήκαμε με τους οκτώ Δήμους και εφαρμόσαμε ένα καινοτόμο και ευέλικτο μοντέλο μητροπολιτικής διοίκησης για να αντιμετωπίσουμε χρόνια προβλήματα και να αναβαθμίσουμε περιοχές που ήταν υποβαθμισμένες. Για παράδειγμα το Μητροπολιτικό Πάρκο Παύλου Μελά που είναι το μεγαλύτερο έργο του προγράμματος. Η περιβαλλοντική αναβάθμιση και η απόδοσή του είναι έργο της Μητροπολιτικής Θεσσαλονίκης. Το αγκάλιασαν όλοι δήμοι. Είναι ένα έργο που θα μεταμορφώσει τη δυτική Θεσσαλονίκη» αναφέρει η κ. Πατουλίδου σημειώνοντας ότι η «Μητροπολιτική Θεσσαλονίκη» αποτελεί «στρατηγική βιώσιμης ευημερίας. Είναι η απάντησή μας στις επείγουσες

Το Μητροπολιτικό Πάρκο Παύλου Μελά είναι το μεγαλύτερο έργο του προγράμματος. Η περιβαλλοντική αναβάθμιση και η απόδοσή του είναι έργο της Μητροπολιτικής Θεσσαλονίκης. Το αγκάλιασαν όλοι δήμοι. Είναι ένα έργο που θα μεταμορφώσει τη δυτική Θεσσαλονίκη Βούλα Πατουλίδου Αντιπεριφερειάρχης της Μητροπολιτικής Ενότητας Θεσσαλονίκης

προκλήσεις που έχουμε να αντιμετωπίσουμε στο μεταβαλλόμενο κόσμο μας. Στην υποβάθμιση του περιβάλλοντος, την κλιματική αλλαγή και τις κοινωνικές ανισότητες. Αυτές οι προκλήσεις δεν είναι δυνατόν να επιλυθούν χωρίς ισχυρές και ευρείες σχέσεις. Εμείς το καταφέραμε. Μητροπολιτικότητα στην πράξη!».

Τα έργα της «Μητροπολιτικής Θεσσαλονίκης» στα δυτικά Έργο

Προϋπολογισμός

Εξυγίανση - Αποκατάσταση του υπεδάφους και του υπόγειου νερού στην ευρύτερη περιοχή των δήμων Θεσσαλονίκης, Αμπελοκήπων-Μενεμένης και Δέλτα

8.139.976 ευρώ

Περιβαλλοντική αναβάθμιση και απόδοση σε κοινή χρήση του Μητροπολιτικού Πάρκου Παύλου Μελά

10.721.018 ευρώ

Αναβάθμιση πρασίνου περιοχής εργατικών κατοικιών Δαβάκη-Παπαφλέσσα Γευγελή και Ν. Πλαστήρα

1.178.890 ευρώ

Πράσινες Διαδρομές δήμου Αμπελοκήπων-Μενεμένης

2.525.076 ευρώ

Βιοκλιματική αναβάθμιση συνοικισμού Αγίου Νεκταρίου δήμων Αμπελοκήπων-Μενεμένης

4.210.521 ευρώ

Περιβαλλοντική αναβάθμιση της οδού Τραπεζούντος σε πράσινο άξονα περιπάτου διασύνδεσης σημείων ενδιαφέροντος του δήμου Παύλου Μελά

3.396.726 ευρώ

Βιοκλιματική αναβάθμιση και πρασινισμός πάρκου Ελπίδος της Δημοτικής Ενότητας Ευόσμου του δήμου Κορδελιού-Ευόσμου

3.000.000 ευρώ

Περιβαλλοντικός ανασχεδιασμός οδού Επταπυργίου και παραπλεύρων οδών της Δημοτικής Ενότητας Συκεών του δήμου Νεάπολης-Συκεών

15.413. 164 ευρώ

Ανασχεδιασμός και πρασινισμός πάρκου Βοσπόρου Δημοτικής κοινότητας Μενεμένης δήμου Αμπελοκήπων-Μενεμένης

1.100.000 ευρώ

Ευφυές Σύστημα Ολοκληρωμένης διαχείρισης Κυκλοφορίας. Ενοποίηση Κέντρων Ελέγχου Κυκλοφορίας

2.308.708 ευρώ

63

Η κτηματαγορά στρέφει το βλέμμα της στα δυτικά H δυτική είσοδος της πόλης φαίνεται ότι θα είναι το νέο επενδυτικό «φιλέτο» για τα επαγγελματικά ακίνητα τα επόμενα χρόνια, παρά το γεγονός ότι η πανδημία και η άνοδος των τιμών στις κατασκευές, φρενάρει μεσοπρόθεσμα αυτή την εξέλιξη.

Π

αρά την εγγύτητα της περιοχής με το κέντρο και τη δυτική είσοδο της πόλης παρέμενε για χρόνια αναξιοποίητη. Εκεί που μέχρι πριν από μερικά χρόνια υπήρχαν μόνο κουφάρια παλιών βιομηχανικών κτιρίων, παράγκες και οίκοι ανοχής, σταδιακά έγιναν μεγάλες επενδύσεις σε κτιριακές υποδομές: ξενοδοχεία πέντε αστέρων όπως το «THE MET» και το «Porto Palace», μεγάλα εμπορικά κέντρα όπως το One Salonica και το Limani, πολυτελείς γραφειακοί χώροι στην οδό 26ης Οκτωβρίου. Το παζλ συμπληρώθηκε με άλλα δύο κομμάτια, τα αναβαθμισμένα παλαιά δημοτικά σφαγεία Θεσσαλονίκης που σήμερα φιλοξενούν το Κέντρο Ψηφιακού Μετασχηματισμού και Ψηφιακών Δεξιοτήτων της Cisco και τον Σύνδεσμο Βιομηχανιών Ελλάδος, αλλά και το νέο βιοκλιματικό κτίριο της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας. Η σταδιακή συγκέντρωση λειτουργιών στη δυτική είσοδο λειτουργεί ως πόλος έλξης και για άλλες επενδύσεις στην κτηματαγορά. Με την ολοκλήρωση της τροποποίησης του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου Δήμου Θεσσαλονίκης, η δυτική είσοδος της πόλης θα αναβαθμίσει τις επιτρεπόμενες χρήσεις γης σε «κεντρικές λειτουργίες πόλης», ίδιες με το Ιστορικό Κέντρο Θεσσαλονίκης. «Η δυτική είσοδος, στην περιοχή του One Salonica είναι μία από τις περιοχές με τις μεγαλύτερες προοπτικές αυτή τη στιγμή, γιατί λειτουργεί ως προέκταση του κέντρου. Μόνο εκεί έχει χώρο να επεκταθεί το

64

κέντρο, οικιστικά τουριστικά και εμπορικά. Εξάλλου, η περιοχή ήταν έτοιμη από άποψη υποδομών.» σημείωνε ο πρόεδρος του Συλλόγου Μεσιτών Θεσσαλονίκης Κώστας Τζάρος, προσθέτοντας ότι «τη μεγάλη υπεραξία της δυτικής εισόδου δεν την έχουμε δει μέχρι σήμερα. Η δυτική είσοδος είναι αυτό που οι αγγλο-

σάξωνες λένε next big thing». Το γεγονός πάντως ότι στα δυτικά υπήρχε ήδη κτιριακό απόθεμα -οικιστικά ακίνητα και βιοτεχνικοί χώροι- και μάλιστα σε τιμές πολύ χαμηλότερες συγκριτικά με το κέντρο της Θεσσαλονίκης, λειτούργησε ως κίνητρο για έγκαιρες τοποθετήσεις από επενδυτές που βλέπουν τις συνθήκες

ανάπτυξης που θα δημιουργηθούν μακροπρόθεσμα. Μετρό και Μουσείο Ολοκαυτώματος Στην περιοχή του νέου σιδηροδρομικού σταθμού υπάρχει το κίνητρο της δυνατότητας συνδυασμένων μετακινήσεων, αφού εκεί είναι και το τέρμα του ΟΑΣΘ αλλά και του Μετρό, η κατα-

Της

Η δυτική είσοδος, στην περιοχή του One Salonica είναι μία από τις περιοχές με τις μεγαλύτερες προοπτικές αυτή τη στιγμή, γιατί λειτουργεί ως προέκταση του κέντρου. Μόνο εκεί έχει χώρο να επεκταθεί το κέντρο, οικιστικά τουριστικά και εμπορικά. Εξάλλου, η περιοχή ήταν έτοιμη από άποψη υποδομών Κώστας Τζάρος Πρόεδρος του Συλλόγου Μεσιτών Θεσσαλονίκης

σκευή του οποίου φαίνεται ότι εισέρχεται στην τελική ευθεία. Με δεδομένο ότι τα διαθέσιμα ακίνητα στο κέντρο είναι λίγα και οι τιμές στα ύψη, η περιοχή δυτικά του Βαρδάρη μπορεί να είναι μια εναλλακτική για όσους επενδύουν σε ακίνητα. Επιπλέον, η προοπτική δημιουργίας του Μουσείου Ολοκαυτώματος έχει ήδη ανοίξει

Η σταδιακή συγκέντρωση λειτουργιών στη δυτική είσοδο λειτουργεί ως πόλος έλξης και για άλλες επενδύσεις στην κτηματαγορά. Με την ολοκλήρωση της τροποποίησης του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου Δήμου Θεσσαλονίκης, η δυτική είσοδος της πόλης θα αναβαθμίσει τις επιτρεπόμενες χρήσεις γης σε «κεντρικές λειτουργίες πόλης», ίδιες με το Ιστορικό Κέντρο Θεσσαλονίκης

την όρεξη για τη δημιουργία χώρων φιλοξενίας. Νέα τουριστικά καταλύματα άνοιξαν στις οδούς Μοναστηρίου («Onoma Hotel 5*») και Δωδεκανήσου («Vanoro Hotel 5*»), ενώ η πρώην καπναποθήκη Μιχαηλίδη στη συμβολή των οδών Δωδεκανήσου και Ναυμαχίας Λήμνου, νυν ιδιοκτησία της Brown Hotels ετοιμάζεται να λειτουργήσει ως ξενοδοχείο εντός του 2023, ενώ ήδη λειτουργεί η πρώην καπναποθήκη Κωνσταντινίδη ως The Mavili Hotel, στην πλατεία Μαβίλη . Σύμφωνα με τον κ. Τζάρο προς το παρόν έγιναν κάποιες μικρές μονάδες φιλοξενίας σε πρώην βιοτεχνικούς χώρους, ενώ κάποιοι που αγόρασαν ακίνητο περιμένουν να αρχίσει να υλοποιείται το μουσείο για να προχωρήσουν οι επενδύσεις. Καταλύτης το λιμάνι Στον τομέα των επαγγελματικών ακινήτων καταλυτικός είναι ο ρόλος του λιμανιού, αφού κάθε αύξηση της διακίνησης σημαίνει μεγαλύτερη ανάγκη για αποθηκευτικούς χώρους, αλλά και για γραφεία εταιρειών που σχετίζονται με τη μεταφορά και τη διεκπεραίωση διαδικασιών από ναυτιλιακούς πράκτορες και εκτελωνιστές μέχρι δικηγόρους και λογιστές. Ήδη πολλοί σημαντικοί «παίκτες» της παγκόσμιας βιομηχανίας logistics, όπως Kuhne & Nagel, DHL, Schenker, Geodis, Panalpina και Express είναι εγκατεστημένοι στη βιομηχανική ζώνη της Θεσσαλονίκης και εφόσον ολοκληρωθούν οι απαραίτητες υποδομές υποστήριξης του λιμανιού δημιουργούνται προϋποθέσεις προσέλκυσης κι άλλων, παράλληλα με τις εγχώριες επιχειρήσεις logistics της Βόρειας Ελλάδας με κέντρο το λιμάνι της Θεσσαλονίκης. Η προοπτική επέκτασης του έκτου προβλήτα και σύνδεσης με τον οδικό άξονα ΠΑΘΕ δημιουργεί προσδοκίες για πολλαπλασιασμό των οικονομικών δραστηριοτήτων πέριξ του λιμανιού.

Σοφίας Χριστοφορίδου

Η ιδιωτική πρωτοβουλία μπαίνει μπροστά Μία μεγάλη επένδυση σε γραφειακούς χώρους και κατοικίες (serviced apartments), ύψους 35 εκατ. ευρώ, είναι ήδη σε εξέλιξη επί της οδού 26ης Οκτωβρίου, απέναντι από το διατηρητέο συγκρότημα της Ζυθοποιίας ΦΙΞ. Πρόκειται για το πρότζεκτ HUB26 της Dimand. Σύμφωνα με την προέγκριση της οικοδομικής άδειας, θα κατασκευαστούν 4 κτίρια σύγχρονων γραφείων και κατοικιών, 6 ορόφων το καθένα, με δύο υπόγεια πάρκινγκ με 196 θέσεις στάθμευσης, και δώματα. Στην πρώτη φάση που θα ολοκληρωθεί εντός του 2023 θα κατασκευαστούν τα πρώτα 15.000 τ.μ. γραφείων ενώ στη δεύτερη φάση τα υπόλοιπα 16.000 τ.μ. Μάλιστα όπως ανέφερε προ τρίμηνου ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Δ. Ανδριόπουλος, τόσο η Dimand, όσο και άλλες εταιρείες που επενδύουν σε αναπτύξεις στη Θεσσαλονίκη, μπορούν άμεσα να χρηματοδοτήσουν τη μελέτη ανάπλασης της Δυτικής Εισόδου της Θεσσαλονίκης, στη βάση της αρχιτεκτονικής πρότασης του διεθνούς αρχιτεκτονικού διαγωνισμού ArXellence εφόσον ο δήμος Θεσσαλονίκης αναλάβει τη θεσμική πρωτοβουλία. Υπενθυμίζεται ότι τον διεθνή διαγωνισμό με θέμα τον επανασχεδιασμό του δυτικού παράλιου μετώπου της Θεσσαλονίκης. οργάνωσε και χρηματοδότησε η Alumil, στο πλαίσιο της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης.

65

Το 2025 έτοιμο το Πανεπιστημιακό Παιδιατρικό Νοσοκομείο Το Πανεπιστημιακό Παιδιατρικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης θα κατασκευαστεί στη βορειοδυτική πλευρά της Θεσσαλονίκης, στο Φίλυρο, με δωρεά 150 εκατ. ευρώ του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, και σύμφωνα με τον προγραμματισμό προβλέπεται να ολοκληρωθεί και να παραδοθεί στο δημόσιο σύστημα υγείας τον Δεκέμβριο του 2025.

T

o Πανεπιστημιακό Παιδιατρικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) θα έχει 2 μαγνητικούς τομογράφους, αξονικό τομογράφο, και φυσικά τις πιο εξελιγμένες υποδομές ακτινογρα-

66

φιών, υπερήχων, μετρητή οστικής πυκνότητας και τομογράφου SPECT. Θα έχει 197 νοσηλευτικές μονάδες, 46 κλίνες ημερήσιας νοσηλείας, 6 χειρουργεία, 36 εξωτερικά ιατρεία, και φυσικά τμήμα επειγόντων περιστατικών και ελικοδρόμιο.

O σχεδιασμός δίνει έμφαση στην αειφόρο ανάπτυξη, τις θεραπευτικές ιδιότητες της φύσης και την εφαρμογή μιας ανθρωπιστικής προσέγγισης για την ολιστική φροντίδα των ασθενών και των οικογενειών τους. Το νοσοκομείο, ως πανεπιστημιακό, θα περιλαμβάνει τόσο κλινικές εγκαταστάσεις όσο και εγκαταστάσεις υποδομών για έρευνα και εκπαίδευση.

Οι περιβάλλοντες χώροι, οι οποίοι περιλαμβάνουν την ανάπτυξη κήπων και πάρκων για τις ανάγκες των ασθενών, του προσωπικού αλλά και του ευρύτερου κοινού αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι του σχεδιασμού του νοσοκομείου και, εντέλει, της εμπειρίας των τελικών χρηστών

Ιδιαίτερη έμφαση έχει δοθεί στο νέο Κέντρο Ψυχικής Υγείας Παιδιών και Εφήβων, το οποίο αναπτύσσεται ως αναπόσπαστο κομμάτι του νοσοκομείου, με βάση βέλτιστες διεθνείς πρακτικές. Το Κέντρο θα έχει δυναμικότητα 20 κλινών, οι οποίες οργανώνονται σε δύο μπλοκ οκτώ μονόκλινων και ενός δίκλινου δωματίου, με επιπρόσθετους χώρους εξωτερικών ιατρείων, χώρους για δραστηριότητες και δημιουργική απασχόληση, καθώς και προστατευμένους κήπους για αποκλειστική χρήση των παιδιών και των φροντιστών τους. Επιπρόσθετα, οι περιβάλλοντες χώροι του νοσοκομείου, οι οποίοι περιλαμβάνουν την ανά-

Της

O σχεδιασμός δίνει έμφαση στην αειφόρο ανάπτυξη, τις θεραπευτικές ιδιότητες της φύσης και την εφαρμογή μιας ανθρωπιστικής προσέγγισης για την ολιστική φροντίδα των ασθενών και των οικογενειών τους. Το νοσοκομείο, ως πανεπιστημιακό, θα περιλαμβάνει τόσο κλινικές εγκαταστάσεις όσο και εγκαταστάσεις υποδομών για έρευνα και εκπαίδευση

To Πανεπιστημιακό Παιδιατρικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) θα έχει 2 μαγνητικούς τομογράφους, αξονικό τομογράφο, και φυσικά τις πιο εξελιγμένες υποδομές ακτινογραφιών, υπερήχων, μετρητή οστικής πυκνότητας και τομογράφου SPECT. Θα έχει 197 νοσηλευτικές μονάδες, 46 κλίνες ημερήσιας νοσηλείας, 6 χειρουργεία, 36 εξωτερικά ιατρεία, και φυσικά τμήμα επειγόντων περιστατικών και ελικοδρόμιο

πτυξη κήπων και πάρκων για τις ανάγκες των ασθενών, του προσωπικού αλλά και του ευρύτερου κοινού αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι του σχεδιασμού του νοσοκομείου και, εντέλει, της εμπειρίας των τελικών χρηστών, των μικρών ασθενών και των οικογενειών τους. Εντός χρονοδιαγράμματος Σύμφωνα με τους υπευθύνους του Ιδρύματος, το έργο

Σοφίας Χριστοφορίδου

εξελίσσεται βάσει του χρονοδιαγράμματος, με στόχο η κατασκευή να αρχίσει τον Ιανουάριο 2023. Τον Φεβρουάριο 2022, κυρώθηκε με νόμο η Επιμέρους Σύμβαση Δωρεάς μεταξύ του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) και του Ελληνικού Δημοσίου για το νέο «Πανεπιστημιακό Παιδιατρικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης- Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ)» (ν.

4889/2022). Η Σύμβαση και τα

συνοδευτικά παραρτήματά της καταρτίστηκαν κατόπιν στενής συνεργασίας του ΙΣΝ και της Ομάδας Μελέτης με το Υπουργείο Υγείας, την 4 η Υ.ΠΕ. και την Ιατρική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης. Σύμφωνα με ενημέρωση από πλευράς του ΙΣΝ, «το έργο πλέον βρίσκεται στο στάδιο εκπόνησης της Μελέτης Εφαρμογής, ενώ, παράλληλα, ετοιμάζονται τα Τεύχη Δημοπράτησης, καθώς η διαδικασία της δημοπράτησης έχει ξεκινήσει σταδιακά από την άνοιξη του 2022. Στη Μελέτη Εφαρμογής ενσωματώνονται, στο μέτρο του εφικτού, και πρόσφατες προτάσεις που τέθηκαν από την ιατρική και πανεπιστημιακή κοινότητα της Θεσσαλονίκης κατά τις διαβουλεύσεις που διοργάνωσε το ΙΣΝ τον Δεκέμβριο 2021, όπου παρουσιάστηκαν και συζητήθηκαν αναλυτικά τα τελικά αρχιτεκτονικά σχέδια και ο κύριος ιατρικός εξοπλισμός του νέου νοσοκομείου».

Στόχος και η βελτίωση των οδικών προσβάσεων Κι ενώ το χρονοδιάγραμμα προχωρά χωρίς καθυστερήσεις, ζητούμενο παραμένει αν τη στιγμή που θα παραδοθεί το «κλειδί» του νοσοκομείου, θα υπάρχουν και οι κατάλληλοι δρόμοι για ασφαλή πρόσβαση σε αυτό. Η λεωφόρος Γεωργίου Παπανικολάου,από τον ανισόπεδο κόμβο της περιφερειακής, σε κάποιο σημείο διακόπτεται με ένα φιδίσιο ζιγκ ζαγκ και στη συνέχεια φθάνει στη στροφή Φιλύρου χωρίς ορατότητα, χωρίς πεζοδρόμια, χωρίς νησίδα στη μέση. Το θέμα έχουν αναδείξει οι δήμαρχοι Νεάπολης-Συκεών Σ. Δανηιλίδης, Παύλου Μελά Δ. Δεμουρτζίδης και Πυλαίας Χορτιάτη Ι. Καϊτεζίδης. «Σε τρία χρόνια το πολύ το νοσοκομείο θα είναι έτοιμο και θα πηγαίνουν τα ασθενοφόρα ζιγκ ζαγκ και ειδικά όταν έχει μια μικρή χιονόπτωση όταν έχει παγετό, που πιάνει σε εκείνη την περιοχή, σε αυτούς τους δρόμους που είναι φιδίσιοι, τα ασθενοφόρα

θα φεύγουνε στα ρέματα κι όχι μόνο δε θα σώσουν τη ζωή του βρέφους που κινδυνεύει μέσα στο ασθενοφόρο αλλά θα κινδυνεύει η ζωή και του οδηγού και του συνοδηγού του ασθενοφόρου» σημειώνει ο κ. Δανηιλίδης. Από πλευράς ΙΣΝ σημειώνεται ότι «τα έργα για τη βελτίωση των οδικών προσβάσεων βρίσκονται σε καθεστώς δημοπράτησης, με στόχο την ολοκλήρωσή τους έως την παράδοση του νέου νοσοκομείου». Το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών είχε εκκινήσει διαδικασίες για την οδική σύνδεση με το παιδιατρικό νοσοκομείο. Το έργο (9,2 εκατ. ευρώ με ΦΠΑ και προαίρεση) αφορά στην κατασκευή - βελτίωση της Οδικής Σύνδεσης του Νέου Νοσοκομείου Παίδων στην περιοχή του Φιλύρου Θεσσαλονίκης μήκους 4,51 χλμ. καθώς και στα συνοδά έργα υποδομής που είναι αναγκαία για τη λειτουργία του Νοσοκομείου.

67

Το ογκολογικό νοσοκομείο θα πάει στα δυτικά Δύο δήμοι της δυτικής Θεσσαλονίκης διεκδικούν την έδρα του νέου ογκολογικού νοσοκομείου, για το οποίο το μόνο που είναι γνωστό μέχρι στιγμής είναι ότι θα γίνει «στη βορειοδυτική πλευρά της πόλης» και θα καλύπτει όλες τις ανάγκες της Βόρειας Ελλάδος, όπως ανακοίνωσε λίγους μήνες πριν ο Κυριάκος Μητσοτάκης, από το βήμα της ΔΕΘ.

Ο

πρωθυπουργός έσπευσε να κάνει την σχετική εξαγγελία, χωρίς όμως να προσδιορίσει την ακριβή θέση και χωρίς να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες. Μόλις λίγες ημέρες πριν τα εγκαίνια της 85ης ΔΕΘ, ο δήμος Ωραιοκάστρου είχε συντάξει μία σύντομη έκθεση, που τεκμηρίωνε το γιατί η ιδανική θέση για την χωροθέτηση του νέου Ογκολογικού Νοσοκομείου ήταν η Λητή, την οποία παρέδωσε στον υφυπουργό Εσωτερικών Σταύρο Καλαφάτη. Η ανακοίνωση του κ. Μητσοτάκη θεωρήθηκε τότε ως επιβεβαίωση ότι το νοσοκομείο θα γίνει στη Λητή. Τους μήνες που ακολούθησαν, όμως, υπήρξαν διάφορες φωνές αυτοδιοικητικών, υπέρ μιας άλλης λύσης, και πάλι στα δυτικά, αλλά αυτή τη φορά στο δήμο Παύλου Μελά και το στρατόπεδο Καρατάσιου. Στις αρχές του έτους ο υπουργός Υγείας, Θάνος Πλεύρης, από το βήμα της Βουλής σχολίασε ότι η κατασκευή ενός Ογκολογικού Νοσοκομείου στη Θεσσαλονίκη είναι δέσμευση του πρωθυπουργού και θα γίνει πραγματικότητα, χωρίς ωστόσο να προσδιορίζει το σημείο τόπου αυτό θα χτιστεί. «Είμαστε στο στάδιο που ελέγχονται όλοι οι δυνατοί χώροι που υπάρχουν» τόνισε, επιβεβαιώνοντας ότι μία από τις επιλογές

68

που εξετάζονται είναι και ο χώρος του πρώην στρατοπέδου Καρατάσιου. Ο κ. Πλεύρης εκτίμησε πως σε σύντομο χρόνο θα μπορέσει να ολοκληρωθεί η έρευνα για το κατάλληλο σημείο χωροθέτησής του και το έργο θα ξεκινήσει άμεσα, με χρηματοδότηση από εθνικούς και ευρωπαϊκούς πόρους και με την διαδικασία των ΣΔΙΤ. Έκτοτε επικρατεί σιγή ιχθύος, με τον πρωθυπουργό να μην ανοίγει τα χαρτιά του και να παραπέμπει στο υπουργείο Υγείας και τις αρμόδιες υπηρεσίες για την απόφαση χωροθέτησης. Το πιθανότερο είναι ότι τα νεότερα θα προκύψουν… στην επόμενη ΔΕΘ. Σύμφωνα με πληροφορίες, την ανέγερση του νέου Ογκολογικού στη Λητή υποστηρίζουν πλην του δήμου Ωραιοκάστρου, οι δήμοι Λαγκαδά και Βόλβης, ενώ τη λύση του στρατοπέδου Καρατάσιου, πλην του δήμου Παύλου Μελά, προκρίνουν και οι δήμοι Νεάπολης-Συκεών, Αμπελοκήπων-Μενεμένης και Κορδελιού-Ευόσμου. Η πρόταση της Λητής Πρόκειται για μία δημοτική έκταση 347 στρεμμάτων στην περιοχή της Λητής. Δεν είναι χαρακτηρισμένη ως δασική έκταση, βρίσκεται εκτός προστατευόμενων περιοχών του Ευρωπαϊκού Δικτύου «Natura 2000», δεν είναι χαρακτηρισμένος ως χώρος αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, ενώ βάσει του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου η συγκεκριμένη χρήση προβλέπεται, και άρα δεν θα χρειαστούν χρονοβόρες τροποποιήσεις. Από την περιοχή διέρχεται δίκτυο φυσικού αερίου, ενώ παράλληλα υφίστανται πολλά δίκτυα υποδομών, και άρα η ανάγκη για επιπρόσθετα έργα θα είναι περιορισμένη. Ο δήμος προβάλλει την προ-

σβασιμότητα ως ένας από τα πλεονεκτήματα της πρότασης -απέχει 20 λεπτά από το κέντρο της Θεσσαλονίκης και βρίσκεται δίπλα από ανισόπεδο κόμβο της Εγνατίας Οδού, κάτι που διευκολύνει την πρόσβαση των ασθενών από όλη τη Βόρεια Ελλάδα. Η πρόταση του Καρατάσιου Όμως το θέμα της πρόσβασης είναι αυτό που προβάλλει και η άλλη πλευρά, καθώς έναντι της Λητής το Καρατάσιου είναι εγγύτερα στον αστικό ιστό και εύκολα προσβάσιμος από την περιφερειακή οδό, ενώ υπάρχει και συγκοινωνιακή γραμμή. Επιπλέον βρίσκεται σε απόσταση μικρότερη των 3 χλμ. από τα νοσοκομεία Παπαγεωργίου και 424, και με την δημιουργία του Ογκολογικού νοσοκομείου θα δημιουργούνταν στην ευρύτερη περιοχή ένα «πάρκο υγείας». Στα 690 στρέμματα του στρατοπέδου υπάρχει πρόβλεψη και για χρήσεις γης σχετικές με την υγεία και την πρόνοια. Όμως στην περίπτωση του Καρατάσιου το ιδιοκτησιακό δεν είναι «καθαρό»: η έκταση ανήκει στο υπουργείο Οικονομικών και το υπουργείο Εθνικής Άμυνας, και συγκεκριμένα στην Υπηρεσία Αξιοποίησης Ακίνητης Περιουσίας Ενόπλων Δυνάμεων. Επί δεκαετίες η τοπική αυτοδιοίκηση διεκδικεί την παραχώρηση του στρατοπέδου, χωρίς μέχρι στιγμής αποτέλεσμα, και η δημιουργία του νοσοκομείου θα ήταν η χρυσή ευκαιρία να περάσει αυτή η μεγάλη έκταση στην κοινωνία. Εξάλλου τα συγκροτήματα του νοσοκομείου Παπαγεωργίου και του νέου Στρατιωτικού Νοσοκομείου 424, κατασκευάστηκαν μετά την παραχώρηση μέρους του πεδίου βολής του ίδιου στρατοπέδου.

«Επιλέξαμε να γίνουμε μέρος της λύσης και όχι του προβλήματος»

Παντελής Τσακίρης Δήμαρχος Ωραιοκάστρου «Δεν είναι λίγες οι φορές που σημαντικές πρωτοβουλίες και σχέδια για την αναβάθμιση της ‘όλης’ Θεσσαλονίκης σκόνταψαν πάνω σε αδικαιολόγητες και μακρόσυρτες έριδες, σε αναβολές και καθυστερήσεις με τεράστιο κόστος για την ποιότητα ζωής όλων των κατοίκων της. Στον αντίποδα αυτής της παθογένειας, είμαι ιδιαίτερα ικανοποιημένος που στον δήμο Ωραιοκάστρου κινηθήκαμε έγκαιρα και επιλέξαμε να γίνουμε μέρος της λύσης και όχι του προβλήματος. Αναφέρομαι στο γεγονός ότι ανταποκριθήκαμε πλήρως και μάλιστα πρώτοι στο κάλεσμα των αρμόδιων αρχών για χωροθέτηση του νέου Ογκολογικού Νοσοκομείου και καταθέσαμε έτσι έκθεση τεκμηρίωσης, υποδεικνύοντας συγκεκριμένη έκταση στη Λητή του δήμου Ωραιοκάστρου ως απολύτως κατάλληλη για το συγκεκριμένο έργο. Εν συνεχεία, ακολούθησε η εξαγγελία του πρωθυπουργού για τη δημιουργία Ογκολογικού Νοσοκομείου στο βορειοδυτικό τμήμα της Θεσσαλονίκης από το βήμα της ΔΕΘ. Η εν λόγω τοποθεσία είναι ιδανική για τη δημιουργία ογκολογικού νοσοκομείου που θα εξυπηρετεί όχι μόνο τη Θεσσαλονίκη, αλλά ολόκληρη τη βόρεια Ελλάδα για πολλούς λόγους: εύκολη πρόσβαση, ανυπαρξία αρχαιολογικών ή δασολογικών εμποδίων, περιβαλλοντική καταλληλότητα, πλήρης συμφωνία με το ισχύον καθεστώς χρήσεων γης της περιοχής και τέλος ύπαρξη δικτύου φυσικού αερίου, καθώς και πολλών άλλων δικτύων υποδομών, με την ανάγκη για επιπρόσθετα έργα να είναι περιορισμένη. Βρισκόμαστε στη διάθεση των αρμόδιων αρχών για να συμβάλουμε με κάθε δυνατό τρόπο στη δημιουργία Ογκολογικού Νοσοκομείου στη Λητή του δήμου Ωραιοκάστρου. Για το καλό της Θεσσαλονίκης. Για το καλό της βόρειας Ελλάδας».

Της

Σοφίας Χριστοφορίδου

Το 2023 θα αρχίσει η κατασκευή του Μουσείου Ολοκαυτώματος Πέρασαν σχεδόν δέκα χρόνια από τη σύλληψη της ιδέας για τη δημιουργία του Μουσείου Ολοκαυτώματος, στη δυτική είσοδο της Θεσσαλονίκης, εκεί από όπου έφυγαν με τρένο χιλιάδες Εβραίοι της Θεσσαλονίκης με κατάληξη τα ναζιστικά στρατόπεδα εξόντωσης.

Ό

μως ενώ το αρχικό χρονοδιάγραμμα του Μουσείου θα λειτουργούσε το 2019, βρισκόμαστε στο 2022 και δεν έχουν μπει καν οι μπουλντόζες, ενώ το νέο χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης του έργου μετατίθεται για το 2025. Εκτός από τον οφειλόμενο φόρο τιμής στους χιλιάδες Έλληνες Εβραίους -πρωτίστως τους Θεσσαλονικιούς- το Μουσείο θα λειτουργήσει ως εκπαιδευτικό κέντρο και αναμένεται να αποτελέσει πόλο έλξης για επισκέπτες. Ήδη στην προοπτική δημιουργίας του Μουσείου προκλήθηκε επενδυτικό ενδιαφέρον για την ευρύτερη περιοχή της δυτικής εισόδου. Οι αιτίες για την καθυστέρηση σχετίζονται με την χωροθέτηση του Μουσείου και συγκεκριμένα με το πολύπλοκο καθεστώς του οικοπέδου, που προέκυψε από ανταλλαγή μεταξύ του δήμου Θεσσαλονίκης και της ΓΑΙΑΟΣΕ και παραχώρηση από τον δήμο Θεσσαλονίκης γειτονικού οικοπέδου 2,5 στρ. για ανάπτυξη χώρου στάθμευσης που θα εξυπηρετεί το μουσείο. Η νέα χωροθέτηση εγκρίθηκε με νομοθετική ρύθμιση για την ανταλλαγή των ακινήτων με το άρθρο 43 «Μουσείο Ολοκαυτώματος Ελλάδος» του Ν. 4801/2021 (ΦΕΚ 83/Α/24.05.2021). Οι όροι δόμησης παραμένουν ίδιοι με αυτούς που είχαν καθοριστεί με το ΠΔ 29-12-2017) και η έκταση του νέου οικοπέδου παραμένει η ίδια (3.690 τ.μ.). αλλά βορειότερα της προηγούμενης. Πλέον απομένει να εκδοθεί νέο προεδρικό διάταγμα με τη νέα χωροθέτηση του Μουσείου.

«Είμαστε σε καλό δρόμο» «Πλέον είμαστε σε καλό δρόμο. Στην επαφή που είχαμε με εκπροσώπους του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος επιβεβαίωσα για μία ακόμη φορά την βούληση των δωρητών να προχωρήσει η Ισραηλιτική Κοινότητα Θεσσαλονίκης όσο το δυνατόν πιο σύντομα. Η ΙΚΘ συνεχίζει με γοργά βήματα στην εκτέλεση της εντολής που έχει λάβει» αναφέρει ο πρόεδρος της ΙΚΘ και του δ.σ. του Μουσείου Ολοκαυτώματος Δαυίδ Σαλτιέλ. Σημειώνεται ότι με την νομοθετική ρύθμιση του 2021 η Ισραηλιτική Κοινότητα Θεσσαλονίκης είναι ο κύριος του έργου της κατασκευής του κτιρίου στο οποίο θα στεγαστεί το Μουσείο Ολοκαυτώματος Ελλάδος. Ήδη, μετά από κλειστό διεθνή διαγωνισμό έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία επιλογής Μουσειολόγων/Μουσειογράφων. Οι προτάσεις αξιολογούνται και αναμένεται η υπογραφή σχετικών συμβάσεων άμεσα ώστε

στη συνέχεια να εκπονηθεί η Μουσειολογική - Μουσειογραφική Μελέτη. Με βάση τη νέα χωροθέτηση οι αρχιτέκτονες θα πρέπει να κάνουν τη μελέτη εφαρμογής. Παράλληλα θα πρέπει να συγκροτηθεί η βασική Ομάδας Μελέτης (για τα στατικά, ηλεκτρομηχανολογικά, έργα οδοποιίας κ.λπ.). Σύμφωνα με τον κ. Σαλτιέλ είναι εφικτό να εκδοθεί η οικοδομική άδεια εντός του 2022 και ακολούθως να αρχίσουν οι κατασκευαστικές εργασίες. Ως προς την επιλογή του αναδόχου που θα κατασκευάσει το έργο αναφέρει ότι «έχουμε καλέσει σοβαρά γραφεία να δώσουν προσφορά και σκοπεύουμε να διαπραγματευτούμε μία με τον προϋπολογισμό». Βάσει του ενδεικτικού χρονοδιαγράμματος Έργου, η έναρξη κατασκευής αναμένεται στα μέσα του 2023 και η λειτουργία του Μουσείου στα τέλη του 2025. Μία σοβαρή εκκρεμότητα που πρέπει να διευθετηθεί μέχρι τό-

τε είναι το σχήμα διοίκησης, διαχείρισης και λειτουργίας του Μουσείου Ολοκαυτώματος Ελλάδος. Πρόθεση της κυβέρνησης είναι να ανατεθεί σε νομικό πρόσωπο μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, που θα συσταθεί προς τον σκοπό αυτόν κατά την ισχύουσα νομοθεσία. Σήμερα υπάρχει ένα νομικό πρόσωπο, το Ίδρυμα Μουσείου Ολοκαυτώματος Ελλάδας, με έδρα τις Βρυξέλλες. Εκτός από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος και η ομοσπονδιακή κυβέρνηση της Γερμανίας που διαθέτουν ο κάθε ένας από 10 εκατ. ευρώ και το ελληνικό δημόσιο που θα διαθέσει 8 εκατ. ευρώ (ποσό που αντιστοιχεί στον ΦΠΑ που θα εισέπραττε) στους δωρητές προστέθηκε και ο Άλμπερτ Μπουρλά, ο οποίος ανακοίνωσε δημόσια ότι θα δωρίσει το βραβείο Genesis 2022, αξίας εκατομμυρίου που του απονεμήθηκε προ ημερών, υπέρ του Μουσείου Ολοκαυτώματος της Ελλάδας.

69

ΑΝΑΚΕΜ: Πρωτοβουλίες για την περιβαλλοντική αναβάθμιση της δυτικής Θεσσαλονίκης

Α

ποτελεί κοινή διαπίστωση ότι η περιοχή της δυτικής Θεσσαλονίκης είναι η πλέον υποβαθμισμένη του πολεοδομικού συγκροτήματος. Οι αιτίες της υποβάθμισης είναι πολλές: έλλειψη βασικών υποδομών, πυκνή δόμηση, απουσία ελεύθερων χώρων, σημαντικά περιβαλλοντικά προβλήματα. Ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά το τελευταίο, η συγκέντρωση πολλών βιομηχανικών και βιοτεχνικών μονάδων, κάποιες από τις οποίες είναι ρυπογόνες, αποτελεί μία εξήγηση για την αυξημένη ατμοσφαιρική ρύπανση και την εν γένει περιβαλλοντική υποβάθμιση της περιοχής. Δεν είναι όμως αυτή η μοναδική αιτία. Σημαντικό ρόλο ως προς αυτό παίζει και η αντίληψη που έχει δημιουργηθεί ότι η δυτική Θεσσαλονίκη αποτελεί τη «χωματερή» του πολεοδομικού συγκροτήματος όπου διάφοροι επιτήδειοι απορρίπτουν παράνομα, εκατοντάδες χιλιάδες τόνους απόβλητα, ακόμη και σε αδόμητους χώρους μέσα

70

στον αμιγώς αστικό ιστό. Πρόκειται κυρίως για Απόβλητα Εκσκαφών Κατασκευών και Κατεδαφίσεων (ΑΕΚΚ) και τα οποία αντί να ακολουθήσουν τη νόμιμη διαδικασία της ανακύκλωσης και επανάχρησης, απορρίπτονται σε διάσπαρτους χώρους, είτε εκτός σχεδίου πόλης όπως είναι η περιοχή του Γαλλικού ποταμού είτε ακόμη και μέσα σε αστικές περιοχές όπως είναι αυτή των Λαχανοκήπων κ.λπ. Ένας από τους στόχους τους οποίους έχει θέσει από ιδρύσεώς της η ΑΝΑΚΕΜ, το μεγαλύτερο Συλλογικό Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΣΕΔ) ΑΕΚΚ, είναι κάθε τόνος αυτών των αποβλήτων να ακολουθεί την οδό της ανακύκλωσης. Με τον τρόπο αυτόν επιτυγχάνονται δύο σημαντικοί στόχοι: αφενός προστατεύεται το περιβάλλον από την παράνομη απόρριψη αποβλήτων, ορισμένα εκ των οποίων είναι ιδιαίτερα επικίνδυνα και αφετέρου, ένα μεγάλο μέρος τους, μέσω της ανακύκλωσης και

της επεξεργασίας, παραδίδεται προς επανάχρηση, μειώνοντας έτσι στο ελάχιστο τον όγκο των αποβλήτων τα οποία οδηγούνται στους ΧΥΤΑ, δίνοντας παράλληλα ώθηση στην κυκλική οικονομία. Στο πλαίσιο αυτής της προσπάθειας η ΑΝΑΚΕΜ διαθέτει το μεγαλύτερο και πυκνότερο δίκτυο Μονάδων Ανακύκλωσης ΑΕΚΚ σε ολόκληρη της Επικράτεια. Ειδικότερα, η ΑΝΑΚΕΜ έχει εμβέλεια και στις 13 Περιφέρειες της χώρας, σε 60 Περιφερειακές Ενότητες (Νομούς) και συνεργάζεται με περισσότερες από 150 μονάδες επεξεργασίας - ανακύκλωσης ΑΕΚΚ, ενώ συνεχίζει να επεκτείνει δυναμικά τη δραστηριότητά της. Στην δε Περιφερειακή Ενότητα Θεσσαλονίκης συνεργάζεται με 17 Μονάδες Ανακύκλωσης και επεξεργασίας ΑΕΚΚ εκ των οποίων οι 11 βρίσκονται στην περιοχή της δυτικής Θεσσαλονίκης, καθώς εκεί παράγεται ο μεγαλύτερος όγκος των ΑΕΚΚ, αλλά συγχρόνως εκεί υπάρχουν και τα

Ένας από τους στόχους τους οποίους έχει θέσει από ιδρύσεώς της η ΑΝΑΚΕΜ, το μεγαλύτερο Συλλογικό Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΣΕΔ) ΑΕΚΚ, είναι κάθε τόνος αυτών των αποβλήτων να ακολουθεί την οδό της ανακύκλωσης. Με τον τρόπο αυτόν επιτυγχάνονται δύο σημαντικοί στόχοι: αφενός προστατεύεται το περιβάλλον από την παράνομη απόρριψη αποβλήτων, ορισμένα εκ των οποίων είναι ιδιαίτερα επικίνδυνα και αφετέρου, ένα μεγάλο μέρος τους, μέσω της ανακύκλωσης και της επεξεργασίας, παραδίδεται προς επανάχρηση, μειώνοντας έτσι στο ελάχιστο τον όγκο των αποβλήτων τα οποία οδηγούνται στους ΧΥΤΑ, δίνοντας παράλληλα ώθηση στην κυκλική οικονομία

περισσότερα προβλήματα. Μέσω αυτών τον Μονάδων η ΑΝΑΚΕΜ υποστηρίζει όλα τα μεγάλα αλλά και τα μικρότερα έργα τα οποία γίνονται στην Περιφερειακή Ενότητα Θεσσαλονίκης. Είναι ενδεικτικό ότι τα τελευταία χρόνια οι συνεργαζόμενες με την ΑΝΑΚΕΜ Μονάδες απορρόφησαν εκατοντάδες χιλιάδες τόνους ΑΕΚΚ και παράλληλα, μετά την κατάλληλη επεξεργασία, διέθεσαν προς επανάχρηση ένα πολύ μεγάλο μέρος από αυτά τα απόβλητα. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι τα τελευταία τρία χρόνια στις Μονάδες Ανακύκλωσης του δικτύου της ΑΝΑΚΕΜ εισήχθησαν προς επεξεργασία, το 2019 297.000 τόνοι, το 2020 458.000 και το 2021 463.000. Εξ αυτών, δε, μετά την επεξεργασία των ΑΕΚΚ διατέθηκαν προς επανάχρηση 273.000 τόνοι το 2020 (δηλαδή περίπου το 60%) και περί τους 300.000 τόνους το 2021 (ποσοστό 65%). Σημειώνεται ότι από τον Εθνικό Σχεδιασμό είχε τεθεί ως στόχος να γίνεται ανακύκλωση των παραγόμενων ΑΕΚΚ σε ποσοστό 70% έως το 2020, αλλά έως τώρα έχουμε πετύχει κατά μέσο όρο πανελλαδικά ποσοστό κάτω του 40%. Πέραν αυτών, η ΑΝΑΚΕΜ, στο πλαίσιο της κοινωνικής εταιρικής ευθύνης έχει πραγματοποιήσει σειρά συμβολικών, αλλά συγχρόνως και ουσιαστικών δράσεων για τον καθαρισμό χώρων ιστορικών - παράνομων αποθέσεων Αποβλήτων Εκσκαφών Κατασκευών και Κατεδαφίσεων (ΑΕΚΚ), σε αρκετά σημεία ανά την Επικράτεια. Ορισμένες από αυτές τις δράσεις έγιναν στην περιβαλλοντικά ευαίσθητη περιοχή της δυτικής Θεσσαλονίκης. Συγκεκριμένα, τον Ιούνιο του 2021 η ΑΝΑΚΕΜ οργάνωσε επιχείρηση για την απομάκρυν-

Η ΑΝΑΚΕΜ, πέρα από την ευαισθητοποίηση για τη διαχείριση των αποβλήτων και την προστασία του περιβάλλοντος, στοχεύει στον καθαρισμό και την προστασία ιδιαίτερα ευαίσθητων περιοχών και οικοσυστημάτων, στην κινητοποίηση των αρμόδιων φορέων για την ανάληψη σχετικών δράσεων και στην προώθηση της εναλλακτικής διαχείρισης των ΑΕΚΚ ώστε να επιτευχθεί ο εθνικός στόχος. Θέλει επίσης να καταδείξει πως είναι δυνατή η ανακύκλωση και η αξιοποίηση στον μέγιστο δυνατό βαθμό των διάσπαρτων ΑΕΚΚ, τα οποία ρυπαίνουν το έδαφος και τα επιφανειακά και υπόγεια ύδατα, προκαλώντας σοβαρούς κινδύνους για το περιβάλλον

ση περίπου επτά χιλιάδων ΑΕΚΚ τα οποία είχαν πετάξει επιτήδειοι στην περιοχή των Λαχανοκήπων του δήμου Θεσσαλονίκης. Τον Δεκέμβριο του 2021 προχώρησε σε άλλες δύο ανάλογες δράσεις στο δήμο Αμπελοκήπων-Μενεμένης. Η πρώτη ήταν κοντά στο λιμάνι, στην περιοχή Αγίας Βαρβάρας και η δεύτερη στην περιοχή Πόντου, επί της οδού Μικράς Ασίας, στα όρια με το δήμο Δέλτα. Λίγες μέρες αργότερα η ΑΝΑΚΕΜ προχώρησε, μαζί με εθελοντικές ομάδες και σε συνεργασία με το δήμο Δέλτα, σε ανάλογο καθαρισμό περιοχής κοντά στο Δέλτα του Γαλλικού ποταμού, η οποία είχε μετατραπεί σε χωματερή, παρόλο που αποτελεί προστατευόμενη περιοχή ενταγμένη στο δίκτυο Natura 2000. Οι δεκάδες χιλιάδες τόνοι των αποβλήτων τα οποία συγκεντρώθηκαν από αυτές τις δράσεις της ΑΝΑΚΕΜ οδηγήθηκαν σε κοντινές Μονάδες Ανακύκλωσης στην περιοχή της δυτικής Θεσσαλονί-

κης. Το μεγαλύτερο μέρος τους μετατράπηκε σε δευτερογενές υλικό, κατάλληλο προς επανάχρηση. Το δε, υπόλειμμα της επεξεργασίας - ανακύκλωσης, οδηγήθηκε στον ΧΥΤΑ. Μέσα από αυτές τις πρωτοβουλίες της η ΑΝΑΚΕΜ, πέρα από την ευαισθητοποίηση για τη διαχείριση των αποβλήτων και την προστασία του περιβάλλοντος, στοχεύει στον καθαρισμό και την προστασία ιδιαίτερα ευαίσθητων περιοχών και οικοσυστημάτων, στην κινητοποίηση των αρμόδιων φορέων για την ανάληψη σχετικών δράσεων και στην προώθηση της εναλλακτικής διαχείρισης των ΑΕΚΚ ώστε να επιτευχθεί ο εθνικός στόχος. Θέλει επίσης να καταδείξει πως είναι δυνατή η ανακύκλωση και η αξιοποίηση στον μέγιστο δυνατό βαθμό των διάσπαρτων ΑΕΚΚ, τα οποία ρυπαίνουν το έδαφος και τα επιφανειακά και υπόγεια ύδατα, προκαλώντας σοβαρούς κινδύνους για το περιβάλλον.

71

Οι ορυζώνες αιτία της σφοδρής… επέλασης των κουνουπιών

Πηγή: axiosdelta.gr

Γ

ια «καταδρομική επίθεση» ετοιμάζονται αυτό το διάστημα τα κουνούπια, πλήττοντας περιοχές κυρίως της δυτικής Θεσσαλονίκης, καθώς οι πληθυσμοί τους είναι πλέον αυξημένοι το ίδιο και η επιθετικότητά τους, με αποτέλεσμα να είναι μεγαλύτερη η όχληση στο γενικό πληθυσμό. Κύρια αιτία είναι οι ορυζώνες στην πεδιάδα της δυτικής πλευράς της πόλης, που εκτείνονται σε 240.000 στρέμματα, επηρεάζοντας ακόμη και περιοχές της Πιερίας και της Ημαθίας. Οι επιστήμονες παραδέχονται ότι η επέλαση των κουνουπιών στη δυτική Θεσσαλονίκη, εξαιτίας της ανάπτυξης των ορυζώνων θα είναι σφοδρή αυτήν την περίοδο, γεγονός που σημειώνεται κάθε χρόνο, τόσο εδώ όσο και στην πεδιάδα των Σερρών, όπου ο ορυζώνες εκτείνονται σε 40.000 στρέμματα. Τονίζουν μάλιστα ότι Θεσσαλονίκη και Σέρρες καθίστανται «πρωταθλητές» σε επίπεδο όχλησης από τα κουνούπια, λόγω της ιδιαιτερότητας των περιοχών από την παρουσία των ρυζιών. «Αναμφίβολα θα αυξηθεί σημαντικά η όχληση

72

στην ευρύτερη περιοχή της δυτικής Θεσσαλονίκης, λόγω της παρουσίας των ορυζώνων, ωστόσο αυτή θα είναι έντονη κυρίως από τις 9 έως τις 11 το βράδυ» αναφέρει ο Δρ. Βιολογίας και εκπρόσωπος της εταιρείας που υλοποιεί το πρόγραμμα καταπολέμησης των κουνουπιών στην Κεντρική Μακεδονία Σπύρος Μουρελάτος. Εξηγεί ότι αυτήν την περίοδο είναι αυξημένοι οι πληθυσμοί των κουνουπιών και οι ορυζώνες που βρίσκονται σε πλήρη ανάπτυξη θα επηρεάσουν δεκάδες χωριά και οικισμούς στου δήμους Δέλτα και Χαλκηδόνας, αλλά και μέρος των περιφερειακών ενοτήτων Πιερίας κα Ημαθίας. Ειδικότερα, μέσα στον Ιούλιο δύσκολη θα είναι η κατάσταση που θα αντιμετωπίσουν και οι κάτοικοι των δήμων Πύδνας Κολινδού και Αλεξάνδρειας. Ωστόσο ο κ. Μουρελάτος παρατηρεί ότι η όχληση μπορεί να είναι έντονη, αλλά πολύ μικρότερη από αυτή που ένιωθαν οι πολίτες των περιοχών τα προηγούμενα χρόνια. «Η συστηματική και μεθοδική εφαρμογή του προγράμματος καταπολέμησης κουνουπιών από την

περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας είχε ως αποτέλεσμα η όχληση στο γενικό πληθυσμό να είναι μειωμένη έως και 15% σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια» υπογράμμισε ο Δρ. Βιολογίας. «Ο κόσμος σε περιοχές κυρίως της δυτικής Θεσσαλονίκης», προσθέτει ο ίδιος «λογικά ζητά μηδενική όχληση, αλλά δεν πρέπει να παραβλέπει ότι πριν από λίγα χρόνια η κατάσταση ήταν ανυπόφορη και δεν μπορούσε κανείς να βγει από το σπίτι του από το απόγευμα ως αργά το βράδυ». Παραδέχεται πάντως ότι η όχληση δεν μπορεί να εξαλειφθεί, καθώς τα κουνούπια τη συγκεκριμένη περίοδο του καλοκαιριού αυξάνουν σημαντικά τους πληθυσμούς τους, και είναι έντονη σε όλες τις περιοχές που βρίσκονται πέριξ των υγροτοπικών συστημάτων, στα οποία περιλαμβάνονται και οι ορυζώνες.

Σε πλήρη εξέλιξη οι ψεκασμοί Πάντως η έγκαιρη έναρξη του προγράμματος καταπολέμησης κουνουπιών, συγκεκριμένα στις αρχές Απριλίου, το οποίο υλοποι-

εί η περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και μάλιστα ταυτόχρονα σε όλες τις περιφερειακές ενότητες σε συνδυασμό με τις σχετικά φυσιολογικές καιρικές συνθήκες που επικράτησαν το περασμένο δίμηνο, συνέβαλαν ώστε η όχληση και οι όποιοι κίνδυνοι από τα κουνούπια να είναι σε χαμηλά επίπεδα. Παρόλα αυτά, όπως τονίζει η αντιπεριφερειάρχης Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης Μελίνα Δερμεντζοπούλου οι αρμόδιες υπηρεσίες της περιφέρειας βρίσκονται διαρκώς σε επιφυλακή και θα παραμείνουν όλο το καλοκαίρι, προκειμένου να αντιμετωπιστούν τυχόν εντομολογικά προβλήματα που θα ανακύψουν. «Το πρόγραμμα καταπολέμησης κουνουπιών βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη και όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος άρχισε νωρίς με συγκεκριμένο προγραμματισμό με στόχο την προστασία της δημόσιας υγείας» σημείωσε η αντιπεριφερειάρχης. Η ίδια αναφέρθηκε τόσο στα οφέλη του προγράμματος, το οποίο, όπως είπε, είναι πλέον εξαιρετικά ευέλικτο με σύγχρονα εργαλεία για την σταθερή παρακολούθηση του, με 20 συνεργεία στα πεδία για τους ψεκασμούς, ακόμη και τον ψηφιακό έλεγχο του από την διεύθυνση Υγείας, μέσα από ειδική εφαρμογή πρόβλεψης παρουσίας κουνουπιών. «Πρόκειται για ‘Mosquito Vision’ που αναπτύχθηκε από την Οικοανάπτυξη για την παροχή έγκαιρης και έγκυρης ενημέρωσης όσον αφορά τους πληθυσμούς των κουνουπιών και την καλύτερη παρακολούθηση του

Της

έργου καταπολέμησης κουνουπιών της περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας» ανέφερε η κ. Δερμεντζοπούλου. «Η κατάσταση με τα κουνούπια μέχρι πρότινος ήταν ελεγχόμενη και η όχληση παρέμεινε σε χαμηλά επίπεδα, αλλά από ’δω και στο εξής τα δεδομένα αλλάζουν, καθώς σύμφωνα με την επιστημονική ομάδα του προγράμματος με την οποία συνεργαζόμαστε ως περιφέρεια, οι πληθυσμοί των κουνουπιών αυξάνουν, κυρίως σε περιοχές της Θεσσαλονίκης και των Σερρών που γειτνιάζουν με ορυζώνες» τόνισε η αντιπεριφερειάρχης Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, προσθέτοντας όμως ότι οι υπηρεσίες βρίσκονται σε διαρκή επιφυλακή, καθώς στόχος είναι η προστασία της δημόσιας υγείας και του περιβάλλοντος.

Πού γίνονται οι ψεκασμοί Αναφερόμενη στο πρόγραμμα καταπολέμησης κουνουπιών, η κ. Δερμεντζοπούλου εξήγησε ότι ξεκίνησε στις αρχές Απρίλιου με παρεμβάσεις σε όλα τα υγροτοπικά συστήματα των επτά περιφερειακών ενοτήτων, όπου βρίσκονται οι προνύμφες. «Οι ψεκασμοί γίνονται τόσο σε αστικό περιβάλλον, όσο και σε αγροτικό για μεγαλύτερη κάλυψη» σημείωσε η αντιπεριφερειάρχης, η οποία πρόσθεσε ότι εκτός των παρεμβάσεων της περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, απαιτείται και η συνδρομή των κατά τόπους δήμων στην καταπολέμηση των κουνουπιών. «Θέλουμε να περιορίσουμε την

όχληση για τους πολίτες σε πόλεις και χωριά, αλλά στο έργο αυτό καλό είναι να συνδράμουν και οι δήμοι, ψεκάζοντας κατά τόπους, προκειμένου να έχουμε ακόμη καλύτερα αποτελέσματα» δήλωσε χαρακτηριστικά. Αναφορικά με τις παρεμβάσεις που γίνονται στο πλαίσιο του προγράμματος, η κ. Δερμεντζοπούλου γνωστοποίησε ότι ψεκάζονται 160.000 στρέμματα υγροτοπικών συστημάτων, 420.000 στρέμματα αγροτικών εκτάσεων, 7.100 χιλιόμετρα καναλιών και ρεμάτων, που αποτελούν εστίες κουνουπιών, 20.000 εκτάσεις που πλημμύρισαν και 3.000 διάσπαρτες εστίες. Επίσης, μέσα σε δύο κύκλους που ολοκληρώθηκαν τον Απρίλιο και το Μάιο, ψεκάστηκαν 40.000 φρεάτια ομβρίων υδάτων και 40.000 βόθρους σε όλη την Κεντρική Μακεδονία, εκ ων οποίων τα 23.000 βρίσκονται στη Θεσσαλονίκη. Η ίδια υπενθύμισε και την τηλεφωνική γραμμή 8001124424, που έχει θέσει η Περιφέρεια στη διάθεση των πολιτών, οι οποίοι μπορούν να καλούν σχετικά με τα προβλήματα που προκύπτουν από τη συγκέντρωση κουνούπια.

Σε ετοιμότητα για την επόμενη τριετία Στο μεταξύ η περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και η αρμόδια διεύθυνση Υγείας βρίσκονται σε πλήρη ετοιμότητα και για το επόμενο πρόγραμμα που θα είναι επίσης τριετές, όπως το τρέχον, προκειμένου να μην υπάρξει καμία καθυστέρηση στους ψεκασμούς.

Σε πλήρη εξέλιξη το πρόγραμμα καταπολέμησης κουνουπιών της ΠΚΜ - Σε επιφυλακή οι υπηρεσίες υγείας για τυχόν κρούσματα του ιού του Δυτικού Νείλου

«Ετοιμάζουμε ήδη τα τεχνικά δελτία για την επόμενη τριετία που θα τρέξει το πρόγραμμα καταπολέμησης κουνουπιών, ώστε μετά το πέρας των διαδικασιών να βγει στον αέρα ο διαγωνισμός για την επιλογή αναδόχου που θα έχει την ευθύνη και τον έλεγχο των ψεκασμών για τα επόμενα τρία χρόνια 2023-2025» ανέφερε η αντιπεριφερειάρχης κ. Δερμεντζοπούλου.

Φανής Σοβιτσλή

«Η διοίκηση της περιφέρειας λαμβάνει πρόνοια ώστε το πρόγραμμα να έχει μία φυσική συνέχεια, χωρίς καθυστερήσεις. Τα κουνούπια δεν πρόκειται να εξαφανιστούν, αλλά το ζητούμενο είναι να παίρνουμε έγκαιρα τα μέτρα για τη διασφάλιση της δημόσιας υγείας, την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής και την προστασία του περιβάλλοντος» υπογράμμισε η ίδια.

Τώρα αρχίζουν τα δύσκολα Μιλώντας για την κατάσταση στο περιβάλλον και τα επίπεδα της όχλησης στην καρδιά του καλοκαιριού ο Δρ. Βιολογίας, Σπύρος Μουρελάτος, τόνισε ότι «στη Θεσσαλονίκη και ευρύτερα στην Κεντρική Μακεδονία τα επίπεδα της όχλησης είναι πολύ χαμηλά σε σχέση με άλλες χρονιές και δεν υπάρχουν σοβαρά προβλήματα. Είχαμε πει με βάσει τις μετρήσεις που κάνουμε ότι μέχρι και τις 20 Ιουνίου δεν θα έχουμε σοβαρά προβλήματα από τα κουνούπια και επιβεβαιωνόμαστε». Όμως, όπως είπε, τα δύσκολα θα έρθουν από ’δω και στο εξής, κυρίως τον Ιούλιο που είναι κρίσιμος μήνας, καθώς οι ορυζώνες μπαίνουν στο νερό, με αποτέλεσμα να αυξηθεί ο πληθυσμός των κουνουπιών. «Οι πολίτες θα πρέπει να ξέρουν ότι το πρώτο τρίμηνο της έλευσης των κουνουπιών, δηλαδή Απριλίου, Μαΐου και Ιουνίου είχαμε μία νορμάλ κλιματικά περίοδο, και ότι μέσα στον Ιούλιο η κατάσταση θα αλλάξει αλλά θα ελέγχεται, καθώς θα ακολουθήσουν και οι επίγειοι ψεκασμοί, ενώ σήμερα αυτοί που εξελίσσονται είναι από αέρος» σημείωσε ο ίδιος.

Ο ιός του Δυτικού Νείλου… κοιμάται Για τη Θεσσαλονίκη και

την Κεντρική Μακεδονία οι επιστήμονες είναι προς το παρόν καθησυχαστικοί και για τον ιό του Δυτικού Νείλου, καθώς δεν εμφανίζει καμία κυκλοφορία, γεγονός στο οποίο συνέβαλλαν οι καλές κλιματολογικές συνθήκες όλο το προηγούμενο διάστημα. Ο Δρ., Βιολογίας ανέφερε ότι από στα τέλη του μήνα αναμένονται τα πρώτα αποτελέσματα από το δίκτυο 50 κοτετσιών που στήθηκε σε 50 χωριά της Κεντρικής Μακεδονίας, από όπου γίνεται αιμοληψία σε νεαρά κοτόπουλα για να διαπιστωθεί αν υπάρχει κυκλοφορία του ιού του Δυτικού Νείλου. «Θα δούμε που θα κινηθεί ο ιός σε επίπεδο κινδύνου» σχολίασε χαρακτηριστικά και πρόσθεσε ότι τα μοντέλα που αναπτύσσονται είναι τέτοια που μπορούν να προβλέψουν τον επιδημιολογικό κίνδυνο σε χωριά και οικισμούς, αλλά τα πρώτα αποτέλεσμα θα γνωστοποιηθεί τέλη Ιουνίου αρχές Ιουλίου». Παρόλα αυτά, περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και επιστήμονες βρίσκονται σε εγρήγορση για τυχόν εμφάνιση κρουσμάτων του ιού του Δυτικού Νείλου με τους τελευταίους να επισημαίνουν ότι σε αυτή τη φάση η κυκλοφορία του ιού είναι μηδενική, που σημαίνει μειωμένο επιδημιολογικό κίνδυνο.

73

Λιμνοθάλασσα Καλοχωρίου: εκεί που συνυπάρχουν τα φλαμίνγκο με τα μπάζα Δύο βήματα από το κέντρο της Θεσσαλονίκης μπορεί κανείς να θαυμάσει φλαμίγκο και ερωδιούς, ενώ στο βάθος φαίνονται δεξαμενές καυσίμων και οι γερανογέφυρες του λιμανιού. Σε απόσταση μόλις 8 χλμ. από τον αστικό ιστό, η λιμνοθάλασσα Καλοχωρίου είναι ένα διαμάντι που κρύβεται μέσα σε μπάζα και σκουπίδια.

Μ

ία παρέα ανθρώπων που ζουν στο Καλοχώρι και αγαπούν τον τόπο τους αποφάσισαν ότι η κατάσταση είχε φτάσει στο μη παρέκει με τα μπάζα που πετούσαν ασυνείδητοι στον υγροβιότοπο, και αποφάσισαν να μην μένουν παθητικοί θεατές στην καταστροφή του. Κάπως έτσι γεννήθηκε η ομάδα «Εχεδώρου Φύσις», που έγινε ευρέως γνωστή μετά τη δημοσιοποίηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης της απίστευτης ιστορίας με τα στρώματα και τα μπάζα από την ανακαίνιση πτέρυγας του Ιπποκρατείου Νοσοκομείου που πετάχτηκαν στον υδροβιότοπο του Γαλλικού ποταμού. «Τα στρώματα του ‘Ιπποκρατείου’ ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι.

Εκεί ήταν που είπαμε ‘τέλος, δεν γίνεται να συνεχιστεί αυτό το πράγμα’. Μαζευτήκαμε πέντε φίλοι και είπαμε θα μαζέψουμε τα σκουπίδια» μας λέει ο Γιώργος Κωνσταντινίδης, ένα από τα πρώτα μέλη της ομάδας. Το περιστατικό αυτό συνέβη εν μέσω πανδημίας και lockdown. Έκτοτε οι οικογενειακές ποδηλατάδες στη λίμνη μετατράπηκαν σε «περιπολίες», που πολλές φορές απέτρεψαν το ξεφόρτωμα μπάζων στον υδροβιότοπο. Οι εθελοντές απομάκρυναν από την περιοχή τόνους σκουπιδιών, μπάζων και ελαστικών αυτοκινήτων, αλλά αυτό δεν ήταν αρκετό για να λυθεί το πρόβλημα που μοιάζει με την Λερναία Ύδρα, κόβεις ένα κεφάλι, φυτρώνουν δύο. Μέχρι πριν την κατάργησή του, ο Φορέας διαχείρισης είχε πέντε φύλακες με συμβάσεις ορισμένου χρόνου για να εποπτεύουν την τεράστια έκταση του Εθνικού Πάρκου Δέλτα Αξιού-Λουδία-Αλιάκμονα και Αλυκής Κίτρους και μάλιστα χωρίς ανακριτικά καθήκοντα, σε περίπτωση που έπιαναν κάποιος επ αυτοφώρο να

πετά μπάζα. «Εγώ θα σας πω ένα πράγμα. Αν όλα ήταν εντάξει, δεν θα υπήρχε λόγος ύπαρξης της ομάδας μας. Όταν λοιπόν τα μπάζα συνεχίζουν να υπάρχουν και δεν έχεις κανένα μηχανισμό να αποτρέψεις… τι να πω παραπάνω;» σχολιάζει ο κ. Κωνσταντινίδης. Τον τελευταίο χρόνο η ομάδα της Εχεδώρου Φύσις έχει επικοινωνήσει με περισσότερες από 30 εταιρείες που ανακάλυψε ότι απορρίπτουν μπάζα και οικοδομικά υλικά εντός της προστατευόμενης περιοχής του Δέλτα του Γαλλικού ποταμού είτε της λιμνοθάλασσας Καλοχωρίου. Έκανε πέντε καταγγελίες για σοβαρές περιπτώσεις ρύπανσης από την καύση καλωδίων. Η φύση έκανε το τεχνητό περιβάλλον… φυσικό Καθώς μας ξεναγεί στις εκβολές του Γαλλικού και τη λίμνη του Καλοχωρίου μας δείχνει τα φλαμίγκο, μία λαγγόνα που στεγνώνει τα

φτερά της για να πετάξει, ένα ζευγάρι πάπιες με το χαρακτηριστικό όνομα Βαρβάρες, αλλά και μια παρέα σταχτοτσικνιάδων. Όπως μας εξηγεί η λιμνοθάλασσα του Καλοχωρίου είναι τεχνητή, δημιουργήθηκε από μπάζωμα στο δέλτα του Γαλλικού και διοχέτευση των όμβριων υδάτων της περιοχής που λίμνασαν εκεί λόγω της υψομετρικής διαφοράς του χωριού από τη θάλασσα. Και όμως αυτό το τεχνητό περιβάλλον, η φύση το έκανε δικό της, κι έγινε τόπος κατοικίας για δεκάδες είδη υδρόβιων πουλιών. Στη διαδρομή βλέπουμε σε κάποια σημεία σταματημένα μικρά φορτηγάκια και ανθρώπους με κιάλια να παρατηρούν τα πουλιά. «Είναι ξέ-

Της

Σοφίας Χριστοφορίδου

Δυτικό παραλιακό μέτωπο: Εξυγίανση και πλέον αξιοποίηση

Τα στρώματα του «Ιπποκρατείου» ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι. Εκεί ήταν που είπαμε «τέλος, δεν γίνεται να συνεχιστεί αυτό το πράγμα». Μαζευτήκαμε πέντε φίλοι και είπαμε θα μαζέψουμε τα σκουπίδια» μας λέει ο Γιώργος Κωνσταντινίδης, ένα από τα πρώτα μέλη της ομάδας. Το περιστατικό αυτό συνέβη εν μέσω πανδημίας και lockdown. Έκτοτε οι οικογενειακές ποδηλατάδες στη λίμνη μετατράπηκαν σε «περιπολίες», που πολλές φορές απέτρεψαν το ξεφόρτωμα μπάζων στον υδροβιότοπο

νοι, έρχονται από όλα τα μέρη της Ευρώπης, για να παρατηρήσουν τα πουλιά, να βγάλουν φωτογραφίες. Αλλού στην Ευρώπη πληρώνουν, εδώ έρχονται και όχι δεν υπάρχει καμία υποδομή αλλά υπάρχουν και σκουπίδια στον βιότοπο» μας λέει ο κ. Κωνσταντινίδης. Περνώντας από ένα σημείο που πριν λίγες μέρες είχε καθαρίσει η ομάδα αγανακτεί: «Θα τρελαθώ, πάλι πέταξαν σκουπίδια;» Η περιοχή αν δεν αναδειχθεί δεν θα προστατευτεί Διασχίζουμε τον λεγόμενο «κόκκινο δρόμο», έναν διάδρομο με χαρακτηριστικό κεραμιδί χρώμα που κατασκευάστηκε με μπάζωμα της λιμνοθάλασσας και οδηγεί στον οικισμό του Καλοχωρίου. Είναι ένα ακόμη παράδειγμα ανθρώπινης παρέμβασης που πλέον εντάχθηκε στο περιβάλλον και φιγουράρει στα διάφορα φυλλάδια προβολής του υγροβιοτόπου. «Τρελαίνομαι όταν βλέπω τα φυλλάδια, και την ίδια ώρα να μην υπάρχουν υποδομές για να έρθουν επισκέπτες. Ο δρόμος καλώς έγινε, δεν είμαστε σε παρθένο δάσος, η φύση εδώ είναι αστική. Ο ήπιος τουρισμός θα φέρει την προστασία. Η περιοχή αν δεν αναδειχθεί δεν θα προστατευτεί» μας λέει ο κ. Κωνσταντινίδης. Προς το παρόν στην περιοχή υπάρχει μόνο μία ξεχασμένη πινακίδα και τίποτα άλλο που να βοηθά τον επισκέπτη να καταλάβει την αξία του οικοτόπου και να χαρεί μια όμορφη βόλτα. Η ομάδα με δικά της μέσα και με χορηγίες θέλει να ανακατασκευάσει ένα μικρό πέρασμα που είναι μέρος μιας διαδρομής, που θα μπορεί να είναι προσβάσιμη είτε για ποδήλατο είτε για πεζοπορία.

Το σχέδιο ανάπλασης του παραλιακού μετώπου της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, στο δυτικό τμήμα του, στοχεύει στην περιβαλλοντική αναβάθμιση των περιοχών οι οποίες έχουν πληγεί βάναυσα από τις ανθρωπογενείς δραστηριότητες των τελευταίων 50 ετών, λαμβάνοντας υπόψη τις συνθήκες που προστατεύουν τις περιοχές. Στην ευρύτερη περιοχή του Δενδροποτάμου, στόχος είναι η εξυγίανση και η ανάπλαση της περιοχής. Προβλέπεται ανάπλαση της κοίτης του Δενδροποτάμου και εξυγίανση και ανάπλαση της περιοχής από την παρόχθια ζώνη έως την ΠΑΘΕ και τα όρια του στρατοπέδου Κακιούση. Επίσης εξυγίανση των παλιών βυρσοδεψιών, με κατάλληλες παρεμβάσεις και διαμορφώσεις τοπίου, ώστε να καταστεί βιώσιμος και ασφαλής χώρος περιπάτου και στάσης, με θέα προς το Θερμαϊκό Κόλπο και τη λιμνοθάλασσα Καλοχωρίου. Ήδη βρίσκονται σε εξέλιξη οι πρόδρομες εργασίες που αφορούν στον καθαρισμό και την εξυγίανση των εδαφών, σε μήκος έξι χιλιομέτρων, από τις εκβολές του Γαλλικού ποταμού, μέχρι την περιοχή των παλαιών βυρσοδεψείων και έχουν προϋπολογισμό 7 εκατ. ευρώ. Η περιοχή που εξυγιαίνεται, περιλαμβάνει και τη Λιμνοθάλασσα του Καλοχωρίου, καθώς και το ρέμα και τις εκβολές του ρέματος του Δενδροποτάμου, δηλαδή όλη την υποβαθμισμένη περιβαλλοντικά περιοχή στα δυτικά της Θεσσαλονίκης. Η αφετηρία του ενιαίου θαλάσσιου μετώπου τοποθετείται στη λιμνοθάλασσα του Καλοχωρίου, όπου προβλέπεται

η περιβαλλοντική αναβάθμιση της περιοχής της λιμνοθάλασσας, με βάση παλαιότερη μελέτη που είχε εκπονηθεί από το Εθνικό Κέντρο Βιοτόπων Υγροτόπων. Δίπλα στη λιμνοθάλασσα υπάρχει ένας αποκατεστημένος χώρος ΧΥΤΑ σε μια έκταση 30-40στρ. Εκεί προτείνεται να δημιουργηθούν χώροι επίσκεψης, φυλάκια και χώροι παρατήρησης. Επίσης, στην περιοχή χωροθετείται αλιευτικό καταφύγιο, το οποίο θα εξυπηρετεί τα επαγγελματικά αλιευτικά σκάφη της περιοχής και μπορεί να λειτουργήσει και ως στάση της θαλάσσιας συγκοινωνίας, σε περίπτωση επέκτασής της. Με μία πασσαλόπηκτη ελαφριά κατασκευή πλάτους 10 μέτρων παρακάμπτεται η περιοχή των βιομηχανιών και του αγκυροβολίου των ΕΛΠΕ και δημιουργείται μια ζώνη για πεζούς και ποδηλάτες, από την περιοχή της λιμνοθάλασσας έως και το Δενδροπόταμο. Η περιπατητική διαδρομή συνεχίζεται στα παλιά σφαγεία, έως την οδό 26ης Οκτωβρίου. Μελλοντικά υπάρχουν σκέψεις να μετατραπεί η οδός 26ης Οκτωβρίου σε οδό ήπιας κυκλοφορίας. Επίσης προβλέπεται η δημιουργία Μητροπολιτικού Δυτικού Πάρκου στο χώρο του παλιού εμπορευματικού σταθμού, υπό την προϋπόθεση ότι η ΓΑΙΑΟΣΕ θα προχωρήσει τελικά στην παραχώρηση της έκτασης (σ.σ. η «ΜτΚ» απευθύνθηκε επανειλημμένα στην εταιρεία του δημοσίου η οποία αρνήθηκε να κάνει οποιοδήποτε σχόλιο σχετικά με τις προθέσεις της για το συγκεκριμένο ζήτημα), δημιουργία περιπατητικού άξονα από το νέο Μουσείο Ολοκαυτώματος έως την Πλατεία Ελευθερίας.

75

Δέλτα: Πράσινος πνεύμονας και πάρκο περιβαλλοντικής εκπαίδευσης

Μία μεγάλη παρέμβαση που θα μπορούσε να συμβάλλει στην αναβάθμιση της ζωής χιλιάδων κατοίκων, στα όρια του οικισμού Διαβατών-Ιωνίας σχεδιάζει ο δήμος Δέλτα.

Σ

ε μία περιοχή πολλαπλά επιβαρυμένη περιβαλλοντικά και συγκεκριμένα σε ένα δημοτικό ακίνητο έκτασης 21 στρεμμάτων ο δήμος σχεδιάζει να δημιουργήσει ένα μεγάλο πάρκο, που θα λειτουργεί ως πράσινος περιαστικός πνεύμονας, ανάμεσα σε βιομηχανικές δραστηριότητες. Για την περιοχή ο δήμος έχει εκπονήσει ένα masterplan και βρίσκεται στη φάση αναζήτησης χρηματοδότησης για την υλοποίηση του σχεδίου. Στο χώρο σχεδιάζεται να διαμορφωθεί μία κεντρική πλατεία και μία μικρότερη στα νότια, ένας βοτανικός κήπος, πάρκα, περιπατητικές διαδρομές και κιόσκια, παιδική χαρά και χώρος υπαίθριας άσκησης, χώρος για τη φιλοξενία υπαίθριας ανθοκομικής έκθεσης. Επίσης, εκτός των παραπάνω, το σχέδιο προβλέπει τη δημιουργία οργανωμένου υπαίθριου χώρου καλλιεργειών αλλά και χώρου υδροπονικής καλλιέργειας φυτών και λαχανικών, και ένα βιοκλιματικό θερμοκήπιο, που θα έχουν εκπαιδευτική λειτουργία για τους μαθητές

76

του παρακείμενου νηπιαγωγείου αλλά και άλλων σχολείων, ώστε να μπορούν να έρθουν σε επαφή με την καλλιέργεια της γης. Προτείνεται η ένταξη του υφιστάμενου κτιρίου του νηπιαγωγείου στα πλαίσια της υπόλοιπης διαμόρφωσης της περιοχής μελέτης και η διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου του και των όψεων του σύμφωνα με τη φυσιογνωμία της επέμβασης. Τα δύο υφιστάμενα κτίρια προτείνεται να αποκατασταθούν με βιοκλιματική προσέγγιση και να στεγάσουν στο μεν πρώτο ένα Εκπαιδευτικό Κέντρο Διατροφής, στο δεύτερο ένα Περιβαλλοντικό Εκπαιδευτικό Κέντρο με χώρους για την παρουσίαση του Υγροβιότοπου Δέλτα, για την κυκλική οικονομία, αλλά και για πε-

Της

ριβαλλοντικά παιχνίδια, εργαστήρια καλλιτεχνικής περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και αίθουσες εκπαιδευτικών σεμιναρίων. « Έχουμε δρομολογήσει αυτό το σχέδιο, διαμορφώνοντας το masterplan παρεμβάσεων σε μία περιοχή µε µεγάλη δυναμική, εξαιτίας της εγγύτητάς της στην πόλη της Θεσσαλονίκης και εκτεταµένες δυνατότητες προαγωγής της αειφόρου ανάπτυξης, µε την προοπτική να συµβάλλει στην περιβαλλοντική εξυγίανση της ευρύτερης περιοχής. Στόχος να δηµιουργηθεί ένας πρότυπος πόλος πρασίνου, εκπαίδευσης και πολιτισµού, σε µία περιοχή που το έχει ανάγκη» επισημαίνει ο δήμαρχος Δέλτα Γιάννης Ιωαννίδης, εκτιμώντας ότι θα έχει άµεσο θετικό αντίκτυπο όχι μόνο στους κατοίκους της περιοχής Διαβατών-Ιωνίας και των γύρω περιοχών αλλά «ταυτόχρονα θα µπορούσε να αναδείξει την περιοχή σε αξιόλογο περιαστικό πόλο έλξης και για τους κατοίκους της Θεσσαλονίκης. Είναι σημαντικό να αναφέρω ότι η παρέμβαση αυτή μπορεί να αποκτήσει ευρύτερη

Σοφίας Χριστοφορίδου

Σε μία περιοχή πολλαπλά επιβαρυμένη περιβαλλοντικά και συγκεκριμένα σε ένα δημοτικό ακίνητο έκτασης 21 στρεμμάτων ο δήμος σχεδιάζει να δημιουργήσει ένα μεγάλο πάρκο, που θα λειτουργεί ως πράσινος περιαστικός πνεύμονας, ανάμεσα σε βιομηχανικές δραστηριότητες. Για την περιοχή ο δήμος έχει εκπονήσει ένα masterplan και βρίσκεται στη φάση αναζήτησης χρηματοδότησης για την υλοποίηση του σχεδίου. Στο χώρο σχεδιάζεται να διαμορφωθεί μία κεντρική πλατεία και μία μικρότερη στα νότια, ένας βοτανικός κήπος, πάρκα, περιπατητικές διαδρομές και κιόσκια, παιδική χαρά και χώρος υπαίθριας άσκησης, χώρος για τη φιλοξενία υπαίθριας ανθοκομικής έκθεσης

προοπτική, διότι δίπλα σε αυτόν, υπάρχουν δημόσιοι χώροι, ανενεργοί, όπως η έκταση της πρώην Κτηνιατρικής σχολής, με αξιόλογο κτηριακό απόθεμα και η ενοποίηση τους μπορεί να διαμορφώσει έναν μεγαλύτερο οικολογικό πόλο υπερτοπικής σημασίας και λειτουργίας. Παράλληλα με αυτό το σχέδιο,

αναμένουμε την έγκριση από το πρόγραμμα Τρίτσης, για να ξεκινήσουν οι μεγάλες αναπλάσεις Σίνδου και Διαβατών, όπως και η νέα πλατεία της Χαλάστρας και οι δικές μας παρεμβάσεις (πάρκο Κερκύρας) στο παράκτιο δυτικό μέτωπο στα πλαίσια του μεγάλου σχεδίου της περιφέρειας».

77

Διανύουν 2,7 χλμ. για να βρεθούν σε χώρο πρασίνου Η δυτική Θεσσαλονίκη είναι πυκνοδομημένη και ασφυκτιά από την έλλειψη πρασίνου. Σε μία τόσο μεγάλη με τόσο διαφορετικά χαρακτηριστικά περιοχή -από τα Πεύκα μέχρι τη Μενεμένη κι από τη Σίνδο μέχρι τις Συκιές- προφανώς υπάρχουν εξαιρέσεις, που όμως επιβεβαιώνουν τον κανόνα.

«Τ

ο δυτικό τμήμα εμφανίζει έντονα χαρακτηριστικά αστικής υποβάθμισης που προέκυψαν από πολλές αιτίες. Η περιοχή ήταν και είναι αποδέκτης της άναρχης και βίαιης αστικοποίησης στις δεκαετίες ’50, ’60, ’70 και της εγκατάστασης εμπορικών και βιομηχανικών ρυπογόνων δραστηριοτήτων» όπως επισημαίνεται σε επιστημονικό άρθρο των Π. Γκανάτσα, Θ. Τσιτσώνη, Θ. Ζάγκα και Μ. Τσακαλδήμη. Τα στοιχεία για το πράσινο στη Θεσσαλονίκη δεν έχουν επικαι-

78

ροποιηθεί εδώ και πολλά χρόνια. Τα πιο έγκυρα στοιχεία περιλαμβάνονται στο «Στρατηγικό και Επιχειρησιακό Σχέδιο για το Πράσινο στη Θεσσαλονίκη» για λογαριασμό του Οργανισμού Ρυθμιστικού, που όμως μετρά ήδη 15 χρόνια ζωής. «Σε ό,τι αφορά τα ποσοτικά στοιχεία, αυτά δυστυχώς δεν βελτιώθηκαν» μας επισημαίνει ο καθηγητής του ΑΠΘ και αντιπρόεδρος της Ελληνικής Δασολογικής Εταιρείας Θεοχάρης Ζάγκας, που συμμετείχε στην εκπόνηση της παραπάνω μελέτης. Σύμφωνα με αυτήν, οι αστικοί υπαίθριοι χώροι στο πολεοδομικό συγκρότημα Θεσσαλονίκης είναι 2,73 τ.μ./κάτοικο, όταν το ελάχιστα αποδεκτό όριο που θέτει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας είναι στα 9 τ.μ./κάτοικο. Υπάρχουν περιοχές που η αναλογία είναι ακόμα πιο χαμηλά: στο Ελευθέριο 0,83 τ.μ./κάτοικο και στην Νεάπολη το 1 τ.μ./κάτοικο. Υπάρχουν περιοχές με αυξημέ-

νη αναλογία όπως η Σταυρούπολη με αναλογία 14,33 τμ/κάτοικο, όμως οι αριθμοί δεν λένε πάντα την αλήθεια. «Σε όσους δήμους του δυτικού τομέα έχουμε μεγάλη αναλογία πρασίνου ανά κάτοικο, αυτό οφείλεται στα στρατόπεδα που υπάρχουν εντός των ορίων τους» εξηγεί ο κ. Ζάγκας. Πριν περίπου έναν χρόνο πραγματοποιήθηκε μία μεγάλη έρευνα με αντικείμενο τη διερεύνηση της σχέσης των κατοίκων του πολεοδομικού συγκροτήματος της Θεσσαλονίκης με τους χώρους πρασίνου. Ζητήσαμε από τον αναπληρωτή καθηγητή Μηχανικών Χωροταξίας και Ανάπτυξης του ΑΠΘ Διονύση Λατινόπουλο, ο οποίος είχε την ευθύνη της έρευνας, να «φιλτράρει» τα δεδομένα αυτής της έρευνας. Απογοητευμένοι από τους υφιστάμενους χώρους «Παρόλο λοιπόν που το ερωτημα-

Τα στοιχεία για το πράσινο στη Θεσσαλονίκη δεν έχουν επικαιροποιηθεί εδώ και πολλά χρόνια. Τα πιο έγκυρα στοιχεία περιλαμβάνονται στο «Στρατηγικό και Επιχειρησιακό Σχέδιο για το Πράσινο στη Θεσσαλονίκη» για λογαριασμό του Οργανισμού Ρυθμιστικού, που όμως μετρά ήδη 15 χρόνια ζωής. «Σε ό,τι αφορά τα ποσοτικά στοιχεία, αυτά δυστυχώς δεν βελτιώθηκαν» μας επισημαίνει ο καθηγητής του ΑΠΘ και αντιπρόεδρος της Ελληνικής Δασολογικής Εταιρίας Θεοχάρης Ζάγκας, που συμμετείχε στην εκπόνηση της παραπάνω μελέτης

Της

τολόγιο πραγματοποιήθηκε ηλεκτρονικά και βάσει μιας στρατηγικής προώθησής του που εστίαζε στην ομοιόμορφη κάλυψη του Πολεοδομικού Συγκροτήματος, το ποσοστό συμμετοχής των κατοίκων της δυτικής Θεσσαλονίκης βρέθηκε τελικά να είναι αρκετά μικρότερο από το αναμενόμενο. Συγκεκριμένα, ενώ σε επίπεδο πληθυσμού οι κάτοικοι της δυτικής Θεσσαλονίκης αντιστοιχούν περίπου στο 40% του συνόλου των κατοίκων του ΠΣ, στο δείγμα της έρευνάς μας το ποσοστό των συμμετεχόντων ήταν αναλογικά πολύ μικρότερο (17%). Από μόνο του αυτό το αποτέλεσμα αποκαλύπτει ενδεχομένως ένα μικρότερο ενδιαφέρον (ή και μία μικρότερη ενασχόληση) των κατοίκων για τα ζητήματα πρασίνου, γεγονός το οποίο μπορεί να αποδοθεί σε διάφορους κοινωνικο-οικονομικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες που, ωστόσο, χρήζουν περαιτέρω διερεύνησης». Σε μία κλίμακα αξιολόγησης από το 1 ως 10, όπου η τιμή 1 φανερώνει πολύ μεγάλη απογοήτευση και η τιμή 10 πολύ μεγάλη ικανοποίηση από τους υφιστάμενους χώρους πρασίνου σε επίπεδο γειτονιάς, η μέση τιμή που έδωσαν οι κάτοικοι της δυτικής Θεσσαλονίκης (3,25) ήταν λίγο χαμηλότερη από αυτήν που έδωσαν οι κάτοικοι των υπόλοιπων περιοχών του πολεοδομικού συγκροτήματος (3,56). Η τιμή αυτή φαίνεται να διαφοροποιείται σημαντικά χωρικά, προς το καλύτερο σε γειτονιές που βρίσκονται σε εγγύτητα με μεγάλους ανοικτούς χώρους πρασίνου (π.χ. πρώην στρατόπεδα) και προς το χειρότερο σε περιοχές με τη χαμηλότερη αναλογία πρασίνου ανά κάτοικο σε όλο το πολεοδομικό συγκρότημα (π.χ. Ελευθέριο-Κορδελιό, Νεάπολη). «Ως εκ τούτου, η σημασία που αποδίδουν οι κάτοικοι της δυτικής Θεσσαλονίκης στη δημιουργία νέων χώρων πρασίνου (9,2/10) βρέθηκε πολύ υψηλή, ξεπερνώντας τον μέσο όρο του συγκεκριμένου δείκτη για το σύνολο του πολεοδομικού συγκροτήματος (8,9/10)» σημειώνει ο κ. Λατινόπουλος. Τα αποτελέσματα της έρευνας επιβεβαιώνουν την

Η δημιουργία του μητροπολιτικού πάρκου του Παύλου Μελά αναμένεται να βελτιώσει σημαντικά την αναλογία πρασίνου ανά κάτοικο στο συγκεκριμένο δήμο αλλά και την ευκολία πρόσβασης των κατοίκων των γειτονικών περιοχών σε χώρους πρασίνου και αναψυχής. Το παλαιό οικόπεδο της ΑΓΝΟ, με την έγκριση του Κεντρικού Συμβουλίου Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων (ΚΕ. ΣΥ.ΠΟ.Θ.Α.) σχεδιάζεται να μετατραπεί σε χώρο πρασίνου. Υπάρχουν και άλλα φιλόδοξα σχέδια όπως αυτό του δήμου ΕυόσμουΚορδελιού για μία συνεχή διαδρομή Πράσινου Περιπάτου μήκους 15,5 χιλιομέτρων στον Εύοσμου και τα πάρκα Σμύρνης και Ελπίδος στον ίδιο δήμο

Σοφίας Χριστοφορίδου

ανεπάρκεια χώρων πρασίνου και την αδυναμία εύκολης πρόσβασης σε τέτοιους χώρους από τη μεγάλη πλειοψηφία των κατοίκων της δυτικής Θεσσαλονίκης. Υπάρχει και ένα άλλο ενδιαφέρον στοιχείο που προέκυψε από αυτή την έρευνα: ενώ η μέση απόσταση που διανύει ένας κάτοικος του πολεοδομικού συγκροτήματος για να επισκεφτεί έναν χώρο πρασίνου είναι περίπου 1,8 χλμ., η αντίστοιχη απόσταση για τους κατοίκους της δυτικής Θεσσαλονίκης αγγίζει τα 2,7 χλμ.- δηλαδή διανύουν 50% μεγαλύτερη απόσταση. «Αν λάβουμε υπόψη ότι η απόσταση αυτή είναι η ευθεία γραμμή στον χάρτη (Ευκλείδεια απόσταση) και ότι τελικά η πραγματική απόσταση είναι αρκετά μεγαλύτερη, αντιλαμ-

βανόμαστε πως ο μέσος κάτοικος της υπό εξέταση περιοχής διανύει σχεδόν την δεκαπλάσια απόσταση από αυτήν που προτείνει ως βέλτιστη ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (που θέτει ως στόχο την καθολική πρόσβαση των κατοίκων των πόλεων σε μεγάλους αστικούς χώρους πρασίνου, με μέγιστη απόσταση τα 300 μέτρα από το σπίτι τους). Η μεγάλη αυτή απόσταση αναγκάζει επομένως αρκετούς κατοίκους της δυτικής Θεσσαλονίκης να χρησιμοποιούν κάποιο μεταφορικό μέσο για να μετακινηθούν σε έναν χώρο πρασίνου. Το ποσοστό αυτό (34%) είναι επίσης αρκετά υψηλότερο από το αντίστοιχο ποσοστό σε επίπεδο πολεοδομικού συγκροτήματος (26%)» σημειώνει ο κ. Λατινόπουλος.

Πράσινες ανάσες Η δημιουργία του μητροπολιτικού πάρκου του Παύλου Μελά αναμένεται να βελτιώσει σημαντικά την αναλογία πρασίνου ανά κάτοικο στο συγκεκριμένο δήμο αλλά και την ευκολία πρόσβασης των κατοίκων των γειτονικών περιοχών σε χώρους πρασίνου και αναψυχής. Το παλαιό οικόπεδο της ΑΓΝΟ, με την έγκριση του Κεντρικού Συμβουλίου Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων (ΚΕ.ΣΥ.ΠΟ.Θ.Α.) σχεδιάζεται να μετατραπεί σε χώρο πρασίνου. Υπάρχουν και άλλα φιλόδοξα σχέδια όπως αυτό του δήμου Κορδελιού-Ευόσμου για μία συνεχή διαδρομή Πράσινου Περιπάτου μήκους 15,5 χιλιομέτρων στον Εύοσμου και τα πάρκα Σμύρνης και Ελπίδος στον ίδιο δήμο. Ή η δημιουργία ενός πάρκου πρασίνου στο οικόπεδο των 16 στρεμμάτων του παλιού εργοστάσιου της ΑΓΝΟ, μετά και την σχετική έγκριση από το Κεντρικό Συμβούλιου Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσε-

ων. Υπάρχει και το εξίσου φιλόδοξο σχέδιο για τη δημιουργία μητροπολιτικού πάρκου μνήμης στη δυτική είσοδο, σε χώρο της ΓΑΙΑΟΣΕ, πλην όμως μετά τις εξαγγελίες του 2018 (που μάλιστα επικυρώθηκαν με συμβολική φύτευση ελιών από τον τότε πρωθυπουργό Αλ. Τσίπρα και τον πρόεδρο του Ισραήλ Ρ. Ρίβλιν) η συγκεκριμένη εταιρεία του δημόσιου τηρεί σιγή ιχθύος αναφορικά με την παραχώρηση του χώρου. Όχι μόνο δεν απάντησε στα επανειλημμένα ερωτήματα που της έθεσε η «ΜτΚ» αλλά ούτε καν συμμετείχε στη δημόσια διαβούλευση του σχεδίου της Περιφέρειας για την ενοποίηση του παραλιακού μετώπου, στο οποίο περιλαμβάνεται και το εν λόγω πάρκο. Το μεγάλο στοίχημα, βέβαια, παραμένει η δημιουργία πολλών πυρήνων πρασίνου διάσπαρτων σε όλες τις γειτονιές. Και φυσικά, η αξιοποίηση όλων των στρατοπέδων του λεγόμενου «δυτικού τόξου».

79

Η κακιά μοίρα της ανοικοδόμησης

Ό

ταν στις 22 Δεκεμβρίου του 314 π.Χ. (ημέρα του χειμερινού ηλιοστασίου) ο Κάσσανδρος επισκεπτόταν την περιοχή για να επιλέξει τον ακριβή τόπο και τρόπο της οικοδόμησης της Θεσσαλονίκης, σύμφωνα με τις βασικές αρχές της ήδη εφαρμοζόμενης Ιπποδάμειας αρχιτεκτονικής μιας πόλης, έλαβε υπ’ όψιν του τον αερισμό, τον ηλιασμό, συνεκτιμώντας φυσικά και τις αμυντικές δυνατότητες της επίδοξης κτίσεως του. Προφανώς, έτσι ερμηνεύεται ο προσανατολισμός της Θεσσαλονίκης, σε συνδυασμό με την τοιχοποιία της, τη σχέση της με τη θάλασσα, αλλά και την εξαίρεση των δυτικών πλευρών της από το σχεδιασμό, όπως άλλωστε συμβαίνει με το σύνολο των προνομιακής θέσης άστεων. Από τότε θα πρέπει να χρονολογηθεί η κακιά μοίρα των δυτικών

80

περιοχών -αργότερα συνοικιώνκαθώς η πόλη επέκτεινε τις οικιστικές της απαιτήσεις. Έξω από τα τείχη, σε πλευρά ευάλωτη στις επιθέσεις, δε θα μπορούσε παρά να αποτελεί τόπο αγροτικών παραπηγμάτων, με τους κατοίκους τους να μπαινοβγαίνουν από τα τείχη, κατά τη διάρκεια της ημέρας, προκειμένου να εμπορευτούν την παραγωγή τους. Λίγο-πολύ αυτή ήταν μονίμως αυτών των εκτάσεων, διότι, όσο και να προσπαθούμε να γλυκάνουμε την πικρή γεύση της αλήθειας, σε τούτες πραγματοποιήθηκε η υποδοχή του κυρίως μέρους των μετά το 1915 (ουσιαστικά, μετά το 1922) προσφύγων, δίχως στοιχειώδη καταλύματα, των μαζών της εσωτερικής μετανάστευσης και της μετά το 1950 αστυφιλίας και των εισροών από τις διαλυμένες παρευξείνιες χώρες. Και αν από

την πρώτη κατηγορία, όσοι βρέθηκαν στις ανατολικές περιοχές (π.χ. Καλαμαριά) κάποια στιγμή βρέθηκαν σε προνομιακή θέση, οι της δυτικής Θεσσαλονίκης παρέμειναν εκτεθειμένοι στα φουγάρα της βιομηχανικής ζώνης και στην ολοένα αυξανόμενη αρχιτεκτονική αναρχία. Ακόμη και στο επίπεδο των οργανωμένων συγκροτημάτων εργατικών κατοικιών, ο Φοίνικας, στον πρωταρχικό του σχεδιασμό -βασισμένο στη διεθνή εφαρμογή του, κατά πρόταση Λε Κορμπιζιέ- διέθετε εξ αρχής χώρους ανάσας και αναψυχής, πρόβλεψη αύλειων χωρών και αποστάσεων, σε αντίθεση με τη δυτική Ευξεινούπολη και τη Νικόπολη, όπου οι αποστάσεις πνίγονται στην πυκνότητα. Στα χρόνια της αστυφιλίας Παρά το γεγονός ότι η αναρχία

Παρά το γεγονός ότι η αναρχία που προέκυψε στις ελληνικές πόλεις από την «πολιτική της αντιπαροχής» έχει χρεωθεί στον Κωνσταντίνο Καραμανλή, ελάχιστοι αναφέρουν ότι ο σχετικός νόμος, πάνω στον οποίο βασίστηκε η συγκεκριμένη επιλογή, χρονολογούταν από το 1932, έτος κυβέρνησης Βενιζέλου. Αυτή ήταν η απαρχή του μπολιάσματος των κτισμάτων του ευρωπαϊκού εκλεκτικισμού, τα οποία κοσμούσαν την Θεσσαλονίκη, με την προσθήκη αυθαίρετων ορόφων

Του Βασίλη Κεχαγιά που προέκυψε στις ελληνικές πόλεις από την «πολιτική της αντιπαροχής» έχει χρεωθεί στον Κωνσταντίνο Καραμανλή, ελάχιστοι αναφέρουν ότι ο σχετικός νόμος, πάνω στον οποίο βασίστηκε η συγκεκριμένη επιλογή, χρονολογούταν από το 1932, έτος κυβέρνησης Βενιζέλου. Αυτή ήταν η απαρχή του μπολιάσματος των κτισμάτων του ευρωπαϊκού εκλεκτικισμού, τα οποία κοσμούσαν τη Θεσσαλονίκη, με την προσθήκη αυθαίρετων ορόφων. Η ενεργοποίηση του νόμου αυτού έφερε τις πόλεις σε μορφή «χυμένων μυαλών», όπως εύστοχα το απέδωσε έγκριτος Γάλλος αρχιτέκτονας. Η χούντα αποτελείωσε το κακό, ιδίως στις δυτικές συνοικίες, τα Μετέωρα, ο Εύοσμος, η Ευκαρπία, το Ελευθέριο-Κορδελιό, η Νεάπολη, η Ηλιούπολη, ο Άγιος Παύλος, η Σταυρούπολη, οι Συκιές, υποβαθμίζοντας έτι περαιτέρω τη μεταπρατική αξία των ακινήτων. Καλά το γράφει η ειδική επί του θέματος Αλέκα Καραδήμου-Γερολύμου: «Το χαρακτηριστικό φαινόμενο που διαμορφώνει το χώρο της πόλης είναι η αύξηση της αυθαίρετης δόμησης, που παίρνει σημαντικές διαστάσεις μετά το 1960. Εντοπισμένη κυρίως στα βορειοδυτικά όρια της πόλης, δημιουργούνται από εσωτερικούς μετανάστες πάνω σε πολύ μικρά οικόπεδα ολόκληροι συνοικισμοί ή και μικρές πόλεις, όπως το Ελευθέριο, ο Εύοσμος, η Ηλιούπολη, η Σταυρούπολη... Αν και η διάρκεια του φαινομένου σε δύο τουλάχιστον δεκαετίες δεν επιτρέπει συνολικές στατιστικές, καθώς οι διαδοχικές κυβερνήσεις προχωρούσαν σταδιακά σε νομιμοποιήσεις και εντάξεις, ας σημειωθεί ότι μεταξύ του 1961 και 1966, κτίσθηκαν στην Θεσσαλονίκη 38.000 νέες κατοικίες εντός σχεδίου και 8.000 εκτός. Το φαινόμενο γνώρισε ιδιαίτερη έξαρση έως τα μέσα της δεκαετίας του ‘70. Στα 1975, 80.000 άτομα στεγάζονταν σε 18.000 αυθαίρετα κτισμένες κατοικίες, που κατά ορισμένους υπολογισμούς κάλυπταν έκταση ίση με το ένα τέταρτο της πόλης».

Μετανάστες σε στεγαστική ένδεια Όταν στις 22 Δεκεμβρίου του 314 π.Χ. (ημέρα του χειμερινού ηλιοστασίου) ο Κάσσανδρος επισκεπτόταν την περιοχή για να επιλέξει τον ακριβή τόπο και τρόπο της οικοδόμησης της Θεσσαλονίκης, σύμφωνα με τις βασικές αρχές της ήδη εφαρμοζόμενης Ιπποδάμειας αρχιτεκτονικής μιας πόλης, έλαβε υπ’ όψιν του τον αερισμό, τον ηλιασμό, συνεκτιμώντας φυσικά και τις αμυντικές δυνατότητες της επίδοξης κτίσεως του. Προφανώς, έτσι ερμηνεύεται ο προσανατολισμός της Θεσσαλονίκης, σε συνδυασμό με την τοιχοποιία της, τη σχέση της με τη θάλασσα, αλλά και την εξαίρεση των δυτικών πλευρών της από το σχεδιασμό, όπως άλλωστε συμβαίνει με το σύνολο των προνομιακής θέσης άστεων

Μελέτη των αρχιτεκτόνων Κατσαβουνίδου-Κούρτη, μας πληροφορεί ότι πολύ πρόσφατα, από το 1991 και μετά, ένας ακόμη παράγοντας έχει προστεθεί στο σύστημα παραγωγής του αστικού χώρου, και δείχνει -τουλάχιστον στη Θεσσαλονίκη να δρα καταλυτικά στην επέκταση της πόλης: η μετανάστευση χιλιάδων ανθρώπων από τα Βαλκάνια και την πρώην Σοβιετική Ένωση. Πρέπει να τονισθεί ένα ιδιαίτερο γνώρισμα της μετανάστευσης στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλονίκης: ενώ στην πρωτεύουσα και στις υπόλοιπες ελληνικές πόλεις η μεγαλύτερη μεταναστευτική ομάδα είναι η αλβανική, στη Θεσσαλονίκη το 62% των μεταναστών που την κατοικούν, έχουν έρθει από την πρώην ΕΣΣΔ και μόλις το 31% από την Αλβανία. Η πλειονότητα των μεταναστών από την πρώην Σοβιετική Ένωση, δηλαδή άτομα με ελληνική καταγωγή που αναπροσδιορίζονται ως Πόντιοι. Παρ’ ότι αρχικά η πολιτεία έδειξε την τάση να κατευθύνει τους νεοφερμένους προς τις εθνικά ευαίσθητες περιοχές της χώρας (Θράκη, ανατολική Μακεδονία, νησιά ανατολικού Αιγαίου), τελικά ήδη το 2000, χρονιά της απογραφής τους, καταγράφονται στη Θεσσαλονίκη εντυπωσιακοί αριθμοί ομογενών: 51.000 ομογενείς μετανάστες, δηλαδή ο ένας στους τρεις που έχουν έρθει στην Ελλάδα, ζουν στο νομό Θεσσαλονίκης και από αυτούς οι 43.000 στο πολεοδομικό συγκρότημα Θεσσαλονίκης, σε συντριπτική πλειοψηφία στις

δυτικές συνοικίες. Πρώτη οργανωμένη οίκηση στην ευρύτερη περιοχή της Σταυρούπολης, στη νεόδμητη περιοχή, την αποκαλούμενη Νικόπολη. Τετρακόσια πενήντα στρέμματα, με σαφή όρια (την περιφερειακή οδό από τη μία, την οδό Λαγκαδά από την άλλη), ήρθαν να ενωθούν με μία τελείως άναρχα οικοδομημένα περιοχή, οικισμάτων, με καταγωγή τα χρόνια του ’70 -εκτός σχεδίου πόλεως, φυσικά- και που εντάχθηκαν επισήμως στον αστικό ιστό στα 1988. Η Νικόπολη στρίμωξε ουσιαστικά όλους αυτούς τους πρόσφυγες, καθώς η πολιτεία γνώριζε την έντονη και έμφυτη αγωνία αυτών των ανθρώπων για απόκτηση ιδιόκτητης κατοικίας, οποιασδήποτε μορφής, με την παροχή δανείων και χαμηλών συνθηκών διαβίωσης. Σε συνοριακή σχέση με τη Νικόπολη, η ακόμη πιο ταλαιπωρημένη Ευξεινούπολη αποτέλεσε εξ αρχής τόπο ασύδοτης κτίσης αυθαιρέτων, σε μία περιοχή χαρακτηρισμένη βιοτεχνικό πάρκο. Το κακό ξεκίνησε -ναι, αυτό συνέβη- όταν ένας μεσίτης ξεκίνησε την πώληση οικοπέδων 150 και 200 τετραγωνικών μέτρων, μη οικοδομήσιμων, με τη διαβεβαίωση ότι το κράτος δε θα τους άγγιζε και θα έκανε «τα στραβά μάτια», επειδή ήταν πρόσφυγες. Πολυμελείς οικογένειες στεγάζονταν ο ένας πάνω στον άλλον, με προβλήματα εξηλεκτρισμού, αλλά κυρίως υδροδότησης και αποχέτευσης, ίνα πληρωθεί το ρηθέν υπό της λαϊκής σοφίας «όπου φτωχός κι η μοίρα του».

81

Ξενώνας γυναικών θυμάτων βίας και των παιδιών τους

Ο

Ξενώνας Φιλοξενίας Γυναικών Θυμάτων Βίας και των Παιδιών τους παρέχει φιλοξενία σε γυναίκες θύματα έμφυλης βίας ή και πολλαπλών διακρίσεων (π.χ. μετανάστριες, προσφύγισσες, μονογονείς, ΑμεΑ, άνεργες, Ρομά κ.λπ.) μαζί με τα παιδιά τους, μέχρι την ηλικία των 18 ετών, εφόσον πρόκειται για κορίτσια, και των 12, εφόσον πρόκειται για αγόρια. Ο Ξενώνας Φιλοξενίας παρέχει ασφάλεια και αξιοπρεπή διαμονή στις εξυπηρετούμενες γυναίκες, ενώ για τα θύματα έμφυλης βίας ή/και πολλαπλών διακρίσεων και τα παιδιά τους διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο, λόγω της ανάγκης απομάκρυνσης τους από την εστία της βίας, και ειδικότερα, κατά την περίοδο της κρίσης. Ο Ξενώνας Φιλοξενίας στελεχώνεται από ψυχολόγο, ψυχολόγο για τα παιδιά, κοινωνικό λειτουργό, διοικητικό υπάλληλο, υπάλληλο γενικών καθηκόντων και φύλακες και παρέχει ψυχολογική, κοινωνική, νομική (μέσω των Συμβουλευτικών Κέντρων) εργασιακή και άλλη στήριξη στις γυναίκες και στα παιδιά τους ώστε να αντιμετωπίσουν τόσο τα

Ο Ξενώνας Φιλοξενίας στελεχώνεται από ψυχολόγο, ψυχολόγο για τα παιδιά, κοινωνικό λειτουργό, διοικητικό υπάλληλο, υπάλληλο γενικών καθηκόντων και φύλακες και παρέχει ψυχολογική, κοινωνική, νομική (μέσω των Συμβουλευτικών Κέντρων) εργασιακή και άλλη στήριξη στις γυναίκες και στα παιδιά τους ώστε να αντιμετωπίσουν τόσο τα προβλήματα που προκύπτουν από την εν λόγω συνθήκη όσο και από τις τραυματικές εμπειρίες

προβλήματα που προκύπτουν από την εν λόγω συνθήκη όσο και από τις τραυματικές εμπειρίες. Πότε ξεκίνησε η λειτουργία Η λειτουργία του ξενώνα ξεκίνησε επίσημα στις 14/10/2013 στο πλαίσιο του προγράμματος: Πράξη «Ανάπτυξη Δομών και Υπηρεσιών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης προς όφελος των γυναικών και για την καταπολέμηση της Βίας - Ανάπτυξη και λειτουργία Ξενώνων Φιλο-

ξενίας» Β’ κύκλος του Ε.Π. «Διοικητική Μεταρρύθμιση 2007 - 2013». Πλέον εντάσσεται στην Πράξη «Λειτουργία Ξενώνα Φιλοξενίας Γυναικών του δήμου Κορδελιού-Εύοσμου» του Ε.Π. «Κεντρικής Μακεδονίας 2014-2020» και εγκρίθηκε η παράταση υλοποίησης της Πράξης «Λειτουργία Ξενώνα φιλοξενίας γυναικών δήμου Κορδελιού-Ευόσμου» στο Ε.Π. «Κεντρική Μακεδονία 2020» έως τις 30/06/2023.

Η Διεύθυνση του Ξενώνα Φιλοξενίας και το τηλέφωνο είναι απόρρητα για λόγους ασφάλειας. Οι ενδιαφερόμενες μπορούν να απευθυνθούν για περισσότερες πληροφορίες στα ακόλουθα τηλέφωνα: Κέντρο Κοινωνικής Στήριξης δήμου Κορδελιού-Ευόσμου: 2310-558505 2310-558506 2310-558624 Γραμμή SOS 15900 Συμβουλευτικό Κέντρο Γυναικών Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων: 2310-528984

84