Het toverwoord valorisatie Kraaien in het Babylab
Onderzoek is geen commercie Slechte student spiekt meer
Kennis cashen
no. 17 30 juni 2011
Onafhankelijk magazine van Tilburg University
08. Coverstory
tekst Lieke Steijvers en Malini Witlox foto's Jack Tummers
Kennis
cashen
Jonge ondernemers Leihe Wang en Jerre Maas.
Univers 30 juni 2011
Coverstory .09 Je kennis verkopen, dat is kort gezegd wat je als ondernemer met een academische achtergrond doet. Steeds meer studenten ontdekken de eigen onderneming als mogelijke loopbaan. Hoe pak je zoiets aan? Hoe is het om als pas afgestudeerde in het diepe te springen? En wat moet je als ondernemer in je mars hebben?
H
et enige wat je hebt is je diploma en een bak met kennis in je hoofd. Geen werkervaring, geen indrukwekkend cv, geen dik gevulde portemonnee. En dan toch in je eentje de markt opgaan, dat durven maar weinig studenten. Te weinig, vindt Jessica van den Bosch, projectmanager bij het Brabant Centre of Entrepreneurship (BCE). Studenten voelen zich te jong, ze denken dat ze de kennis niet hebben of ze schrikken terug van de investering die gedaan moet worden. Daarom startte het BCE een jaar geleden met speciaal onderwijs voor ondernemers in spé. “Mijn doel is zoveel mogelijk studenten te besmetten met het ondernemerschap”, zegt Van den Bosch.
Passie en drive Ondernemen past echt bij deze tijd, vindt Johan Sebregts. Hij is directeur van Starterslift, een organisatie die, in samenwerking met de Tilburgse universiteit, startende ondernemers ondersteunt. Tussen januari 2006 en juni 2011 klopten 195 studenten en medewerkers van Tilburg University aan bij Starterslift. Volgens Sebregts kunnen dat er nog veel meer worden. “In landen als Amerika en China heerst een totaal andere ondernemerscultuur. In Nederland is alles gericht op het werken bij een groot bedrijf. Maar er is wel een verandering gaande. Een paar jaar geleden werd werken in het MKB bij studenten al populairder, nu wordt een eigen onderneming langzaam ook als mogelijke loopbaan gezien. Mensen wachten minder af, komen op voor hun eigen zaak. Dat wordt trouwens ook aangewakkerd door de crisis. Veel ondernemers beginnen voor zichzelf omdat ze geen baan kunnen vinden.”
‘Mijn eerste bedrijfsbak heb ik contant afgerekend’ Jerre Maas is 24 jaar en werkt zestig uur in de week. Hij rept over ‘innovatie’, ‘visie’ en over ‘loslaten’; termen die je eerder bij een vijftigjarige manager zou verwachten dan bij een pas afgestudeerde. ’Baas Maas’ noemt zijn eerste aangenomen ‘werkneemster’ Annemarie Joseph hem. “Ik heb veel bewondering voor Jerre”, vertrouwt ze Univers toe. “Niks is hem te veel, hij is bereid een grote opoffering te doen om zijn bedrijf te laten slagen.”
J
erre is de medeoprichter van Presensatie, een bedrijf dat bedrijven helpt hun presentaties en bijkomende communicatiemiddelen goed en scherp te krijgen. Hij studeerde Economic psychology aan Tilburg University en werkte daarnaast als student bij de afdeling Communicatie en marketing. In deze job merkte hij dat presenteren hem goed af ging, en hij vatte het idee op om hier meer mee te doen. In mei 2010 werd Presensatie deelnemer van Starterslift en Jerre schreef zich in bij de Kamer van Koophandel. Nu, na een jaar, beginnen de eerste grote klussen binnen te druppelen. Jerre kon zijn eerste bedrijfsbak contant afrekenen en als het zo door gaat zal Presensatie begin 2012 een BV worden.
Klinkt indrukwekkend... “Tijdens mijn stage bij een projectbureau zag ik mijn ideeën voor een paar ton verkocht worden. Ik dacht: ik ben wel gek als ik dat geld niet zelf binnenhaal. Toen begon het bij mij te borrelen. Bij dat projectbureau kreeg ik een contract aangeboden, maar dat heb ik verscheurd. Ik had toen al het zelfvertrouwen dat ik nodig had om zelf de markt op te gaan met mijn ideeën.” Is zelfvertrouwen een must? “Ja, absoluut. Je moet geloven in je eigen concept, anders wordt het niks. Toen ik begon, heb ik mezelf een jaar vrijspel gegeven: als het na dat jaar niks was geworden, dan was ik gestopt. Ik ben er volledig voor gegaan, maar het was niet altijd gemakkelijk.” Hoezo niet? “Aanvankelijk waren we met z’n tweeën, maar mijn compagnon besloot op een gegeven moment niet verder te willen. Haar hart lag niet in het ondernemerschap, maar meer in de visie en missie van het bedrijf. Dat moment, dat ik alleen verder moest, was heel moeilijk. Als zakenpartners heb je een natuurlijke verdeling: waar de een minder goed in is, doet de ander. Mijn compagnon was echt
goed in analytisch denken, in concepten. Ik probeerde dat toen over te nemen, maar ik was helemaal mezelf niet. Met een coach heb ik toen geleerd dat ik moet doen waar ik goed in ben. Dan zit je pas lekker in je vel als ondernemer.” Hoe kwam je aan een startkapitaal? “Ik had een aardig spaarpotje van geleend stufi-geld, en mijn ouders hebben bijgesprongen. Ik wist van het begin af aan dat je moet investeren in je zaak, dat je niet moet beknibbelen op een logoontwerp bijvoorbeeld. Ik denk dat ik nu totaal tussen de dertig- en veertigduizend euro heb geïnvesteerd.” Is dat niet stressvol? “Het is spannend, vooral in de mindere tijden die er ook zijn geweest. Op een gegeven moment kwamen er geen klussen meer binnen en moest ik voor het eerst acquisitie doen, dan slaat de schrik je wel even om het hart. Op zo’n moment moet je geen rare dingen doen, bijvoorbeeld klussen aannemen die niks met je bedrijf van doen hebben. Je moet altijd koers houden en het einddoel blijven zien.”
Lezen wat Jerre nog meer doet? www.jerremaas.nl of www.presensatie.nl
Univers 30 juni 2011
10. Coverstory Studenten met een goed idee kunnen bij Starterslift aankloppen voor advies op het gebied van marketing, financiering en organisatie, of voor huisvesting, een netwerk voor investeerders of een starterslening. “Samen lopen we het businessplan helemaal door en bepalen we het doel”, legt Sebregts uit. “We zoeken mensen met ambitie, en de passie en drive om er helemaal voor te gaan.” Starterslift hanteert strenge selectie; alleen bedrijven en ondernemers waar ze wat in zien worden bijgestaan. Opvallend genoeg is het vaak niet hun eigen studie die de jonge studentondernemers als uitgangpunt voor een bedrijf nemen, maar zien ze brood in iets compleet anders. Van een webwinkel in maatwerkbloezen tot een zaak in afvalverwerking: met een studie rechten of communicatie heeft het weinig meer van doen. “We dachten altijd dat rechtenstudenten een advocatenkantoor zouden oprichten, en accountants een accountantskantoor, maar dit is dus vaak niet zo”, zegt Sebregts. “Maar uiteindelijk vind ik het vooral belangrijk dat ondernemers iets kiezen waar ze hun ziel en zaligheid in kunnen leggen, anders wordt het toch niks.”
Enthousiast Ondernemers staan aan de bron van innovatie, en dat wordt steeds belangrijker in onze kennismaatschappij, denkt Van Den Bosch. Bedrijven werken bovendien steeds vaker met een ‘flexibele’ schil, waarin zelfstandige ondernemers soms wel, en soms niet worden aangetrokken. Het Brabant Centre of Entrepreneurship springt op deze trend in met een aanbod van certificaatprogramma’s voor studenten van alle studierichtingen. Finance, marketing, strategie, onderhandelings- en gesprekstechnieken, studenten worden zo klaargestoomd voor het ondernemerschap. Studenten met de ambitie om direct na hun studie te gaan ondernemen, schrijven een businessplan en krijgen begeleiding van een coach. De eerste lichting is enthousiast, zegt Van den Bosch. “Met name de vaardigheidtrainingen worden hoog gewaardeerd. Logisch ook, daar wordt in het
reguliere onderwijs nauwelijks aandacht aan besteed.”
Geen hypotheek Als je jong bent, is ondernemen eigenlijk ideaal, vindt Van den Bosch. Je hebt geen huis, geen hypotheek, en (meestal) nog geen gezin. De risico’s zijn laag, hoewel er natuurlijk altijd een startkapitaal(tje) nodig is. Volgens Van den Bosch richten de studies aan Tilburg University zich met name op de zakelijke dienstverlening, en daar is vaak geen enorme investering voor nodig. “Anders ligt het bijvoorbeeld bij de technische studies, waar geïnvesteerd moet worden in een product. Soms springen de ouders bij, of komen studenten op andere manieren aan geld. Vaak denk ik wel dat de gedachte aan een grote investering enger is dan de investering zelf.” Volgens Sebregts pingelen studenten overal wel bij wat elkaar. “Ouders, vrienden, bekenden, meestal loopt dat wel.” Studenten die echt willen ondernemen zijn vaak erg gemakkelijk, té gemakkelijk soms. Ze hebben grote plannen en denken dat ze zo’n bedrijfje wel even kunnen fiksen. Die studenten probeert Starterslift wel realiteitszin bij te brengen. Voor de buitenwereld ben jij niets meer dan een 23-jarige snotneus die nog niks heeft gepresteerd. Dat moet soms even tussen de oren komen.”
Geen meiden Volgens Sebregts moeten nu niet ineens alle studenten gaan ondernemen. “Studenten moeten een heel bewuste persoonlijke keuze maken: past ondernemen bij mij? Ga ik dit volhouden? Mensen die absoluut niet van risico’s houden, en liever in een organisatie werken, die kunnen beter niet voor zichzelf beginnen. Dat advies geven wij dan ook altijd.” Wel jammer is het dat zo weinig meiden de stap van ondernemen durven te maken, vindt Sebregts. “Meisjes en vrouwen zijn minder happig op risico nemen dan mannen. En dat terwijl ze echt een streep voor kunnen hebben op mannen. Ze kunnen zich beter in klanten verplaatsen, zijn meer dienstverlenend. Bij deze dus een oproep aan studentes: ga ondernemen!”
‘De Europese markt is vriendelijk voor starters’ Twee jaar geleden kwam Leihe Wang (27) na een studie Accounting voor een master Financial management uit China naar Tilburg. Nederland beviel hem zo goed, dat hij besloot te blijven en samen met twee Chinese vrienden zijn eigen bedrijf op te richten. In januari 2011 was ‘OrderValley’ een feit.
L
eihe's bedrijf bedingt groepskortingen voor autokopers. Hoe meer geïnteresseerden, hoe hoger de korting die OrderValley voor een auto kan regelen. Een soortgelijk concept is reuze populair in China, maar of het ook in Nederland werkt? “De eerste tijd was onzeker”, geeft Leihe toe. “Het is moeilijk om mensen bij elkaar te krijgen die hetzelfde willen, en die ook bereid zijn te wachten tot er zich een groep heeft gevormd. De eerste maanden waren wat verwarrend, we wisten niet precies welke richting we wilden volgen. Maar het begint langzaam te lopen. Ik heb erg veel vertrouwen in dit concept, ga er helemaal voor. We wilden aanvankelijk parallel een business in China starten, maar dat bleek
Univers 30 juni 2011
lastig. Nu richten we ons compleet op de Nederlandse markt.” China lonkt niet? “De Chinese markt is een compleet andere dan de Europese, veel competitiever. Voor starters een moeilijke plek om te beginnen. Het duurt jaren voordat je een beetje perspectief ziet, áls dat al lukt. In Nederland kregen we veel hulp en ook docenten gaven ons advies. Dat ben ik niet gewend.” Is dat cultuurverschil lastig bij het ondernemen? “Aan de cultuur hier was ik zó gewend, alleen de taal was wel moeilijk. Onze website is in het Nederlands, en de communicatie met de webdesigner viel mij zwaar.” Waarom ondernemen? “Het duurde lang voordat ik een goed idee had. Ik wilde iets nieuws bedenken, iets innovatiefs, maar ik had nog niets concreets. Ik wilde wel heel graag zelf een bedrijf starten, omdat iets zelf onderne-
men mij een goed gevoel geeft. Het is voor mij een enorme uitdaging om iets op poten te zetten en proberen het te laten lopen. Ik denk dat je ook alleen aan een eigen onderneming moet beginnen als je er zelf volledig in gelooft. Je moet, na grondig vooronderzoek natuurlijk, het volste vertrouwen hebben dat je je idee aan de man krijgt.” En de investering? “Mijn ouders hebben flink wat bijgedragen, maar ook vrienden hebben geïnvesteerd. Ik heb ook veel bij investeerders gelobbyd, en ben ook vaak afgewezen. Maar daar hoort erbij, dat is normaal.” Heb je nog tips voor studenten? “Als je vertrouwen hebt, en je hebt een marktonderzoek gedaan, én je staat op het juiste moment in je leven, dan moet je het gewoon doén. Van mislukken leer je en krabbel je weer op.”
www.ordervalley.com. Leihe zoekt ook nog studenten die voor hem willen werken.
Coverstory .11 Hoe kun je ondernemen? Zie je wel wat in ondernemen, dan zijn er binnen Tilburg University verschillende projecten die je hierbij kunnen helpen. Sinds 2009 werkt Tilburg University met de TU Eindhoven samen in het Brabant Center of Entrepreneurship (BCE). Binnen het BCE krijg je onderwijs op het gebied van ondernemerschap. Hoe schrijf je een goed businessplan, wat is je marketingstrategie, wie zijn je klanten, welke wet- en regelgeving is van toepassing? Daarnaast daagt Tilburg University jaarlijks haar studenten uit om deel te nemen aan de Summerschool Ondernemerschap, een initiatief van ABN AMRO en de vierweekse Summerschool International Entrepreneurship. Om de ondernemingszin bij studenten nog verder aan te wakkeren worden ondernemingslezingen gehouden, pitching en businessplancompetities aangegaan en voorlichting gegeven aan studenten.
Heb je eenmaal een businessplan en wil je ermee de boer op, dan kan Starterslift je helpen met de uitvoering. Starterlift geeft advies, coaching, accommodatie op de campus en eventueel een startkapitaal. Ondernemers die al gestart zijn, hebben de mogelijkheid om kantoorruimte te huren in het Ondernemerscentrum, een plek waar diverse starters zitten. Naast een eigen kantoor kun je gebruikmaken van een ontvangstruimte en diverse vergaderzalen. Ondernemers kunnen tevens terecht bij de Academic Business Club (ABC). Via de ABC kunnen studentondernemers in contact komen met andere ondernemers en veel van hun visie, ideeĂŤn en ervaringen leren. Contact: Brabant Center of Entrepreneurship: www.bc-e.nl Starterslift: www.starterslift.nl Academic Business Club: http://academicbusinessclub.nl
Univers 30 juni 2011