Reisreportage Sharm El Sheikh: 'Het mag weer' by Malini Witlox

Reizen | Rode Zee

Malini Witlox.

René Weterings.

SHARM

EL-SHEIKH het mag weer Muren vol zacht koraal, helderblauw water en oude wrakken: Sharm-el-Sheikh hoort tot de mooiste duikplaatsen ter wereld.

Het toerisme lag na het neerstorten van de Russische Kogalymavia-vlucht eind 2015 grotendeels stil. Verschillende landen stelden een negatief reisadvies in. Naar de Sinaï-woestijn in Egypte reizen werd afgeraden, behalve als het noodzakelijk was. In de duikplaatsen Dahab en Sharm-el-Sheikh werd nauwelijks meer gedoken, maar langzaam komt het toerisme weer op gang. ‘Vorig jaar zat het toerisme op veertig procent van het oude niveau. Dit jaar hopen we op zestig procent uit te komen,’ vertelt duikinstructeur Karim van Sharks Bay Umbi Diving. Doordat het duiken lang grotendeels stillag, had het koraal wel tijd om te herstellen. ‘Bij Yolanda Reef had je bijvoorbeeld zeesla dat door haar eigen gewicht in meerdere stukjes was gebroken. In twee jaar tijd is het weer helemaal aan elkaar gegroeid, normaal heb je hier veertig jaar voor nodig. De Rode Zee herstelt sowieso sneller dan de an-

Onderwatersport | december 2018

dere oceanen. Maar door de rust die het koraal kreeg, is het extra snel gegaan.’

Metaaldetector Gewapend met goedbedoelde waarschuwingen van familie en vrienden stappen we uit op het vliegveld van Sharm. We krijgen na betaling van 25 euro een visumstempel in ons paspoort en mogen doorlopen. Het oogt veilig op het vliegveld, datzelfde geldt voor de weg van vliegveld naar hotel. De eerste duikdag vallen we met onze neus in de boter. We gaan naar Ras Mohammed National Park, volgens kenners een van de mooiste duikgebieden ter wereld. Het hotel heeft een eigen pier waar de duikboot ligt. Voordat we de pier op mogen, moeten we door een metaaldetector, wordt onze tas geïnspecteerd en op de boot moeten we ons paspoort tonen aan een politieagent die even aan boord komt.

Het is een uurtje varen. Rond elf uur dalen we af in het glasheldere blauwe water. Gids Adham houdt stil bij een grotje waar we doorheen kunnen zwemmen. Het oogt schitterend, maar het is er zo druk met andere duikers dat poseren voor fotograaf René er niet bij is. Het is mijn eerste duik in Egypte sinds 2007 en ik verbaas me over de helderheid van het water, je kan meters ver kijken. Er staat bijna geen stroming en ik bewonder de verschillende soorten vlindervissen en een murene. Als ik omhoog kijk zie ik in het blauw een barracuda. De tweede duik laten we ons van Shark Reef naar Yolanda Reef drijven. Volgens verschillende internationale websites horen ze bij de tien mooiste duikstekken ter wereld. Zwemmen is niet nodig, het stroomt hard en we zien prachtige paarse zachte koralen die ik nog niet eerder heb gezien. Met de lamp erop lichten ze knalroze op, bijna ﬂuorescerend. De Dend-

Reizen | Rode Zee

op, veiligheidsrisico’s” (groen is het overigens nooit geweest). Voor het naburige Dahab staat het signaal nog op oranje, “alleen noodzakelijke reizen”. Dat geldt ook voor de weg van Sharm naar Dahab. Dat tot frustratie van de Nederlandse José Hoeﬂaken, die in Dahab woont en reisorganisatie Sea More Travel runt. Ze zou al heel blij zijn als er van Sharm naar Dahab een geel streepje op de kaart kwam. ‘In 2016 hebben we een petitie aangeboden aan de minister met het verzoek het reisadvies voor Zuid- Sinaï aan te passen. Er kwam een delegatie van de Nederlandse ambassade op bezoek om de veiligheidssituatie te beoordelen. Zij gaven een positief advies, dat is naar het ministerie van Buitenlandse Zaken gestuurd. We zijn nu twee jaar verder, maar er is nog niets veranderd. De ambassade verzekert

me dat er regelmatig gekeken wordt. Ik begrijp er niets van. Duitsland heeft het negatieve reisadvies bijvoorbeeld allang weer teruggedraaid, maar Nederland blijft achter.’

Geëvacueerd De Egyptische overheid neemt met de veiligheid in ieder geval geen risico, blijkt diezelfde avond nog. We krijgen een brieﬁng over de boot, maar als we rond half elf op bed liggen wordt op de deur geklopt. We worden geëvacueerd en moeten toch in het hotel slapen. President al-Sisi komt de volgende dag naar ons deel van Sharm voor een meerdaags congres en de regering speelt op safe. Ook de pier bij het hotel wordt afgesloten. De andere dag worden we met een busje naar de haven in het centrum vervoerd, waar we vertrekken.

Gorgonen bij Ras Ghozlani.

ronephthya hemprichi, zo determineer ik met behulp van internet als we weer op de boot zijn.

Michelangelo Yolanda Reef is genoemd naar het gelijknamige Cypriotische schip dat in 1980 bij Ras Mohammed aan de grond liep. Bij een storm viel het vervolgens van het rif, maar de lading van toiletpotten en badkuipen is nog altijd bewaard. De gids wil linksaf, waar een groep snappers hangt. Het is twee slagen vooruit en een terug. De stroming is te sterk dus gaan we rechts. Het blijkt een superkeuze. Recht voor ons zien we een gigantische schildpad. Rustig blijft het reptiel op de bodem liggen, uitgebreid poserend. Het is pure perfectie, geen ongelijk-

heid in zijn gezicht of beschadiging op het schild te zien. We blijven bijna tien minuten bij ‘Michelangelo’ liggen. Ik hoop dat hij in beweging komt om aan aan de oppervlakte lucht te happen. Hier zou ik wel uren kunnen blijven liggen, maar we moeten verder. Als ik nog even omkijk, komt het dier eindelijk een beetje in beweging. Het is een geweldig gezicht om te zien hoe hij zijn vinnen uitstrekt en omhoog zwemt. We hebben te weinig tijd om de wrakstukken van Yolanda nog te bekijken, maar niemand die hierover treurt. We verblijven in Sharks Bay Umbi Diving Village in Sharm-el-Sheikh. Volgens het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken geldt voor Sharm een geel reisadvies. Geel staat voor: “let Van links naar rechts: Zacht koraal in fluo paars. De Rode Zee bij Sharm staat in de top tien van mooiste duikplaatsen. Duiken is toegestaan op de riffen bij Tiran. Nachtduik bij Beacon Rock.

Onderwatersport | december 2018

Reizen | Rode Zee

EGYPTE EGYPTE is een populaire duikbestemming omdat de Rode Zee redelijk dichtbij is en je er op koraalriffen kunt duiken. De mooiste duikplaatsen liggen bij Sharm-elSheikh aan de zuidpunt van het Sinaï schiereiland. De Sinaï is 61.000 vierkante kilometer groot en bestaat uit een prachtige woestijn met bergketens, canyons en oases. De woestijn is momenteel niet toegankelijk voor toerisme.

REIS: Wij vlogen met TUI Fly vanaf Oostende (België) rechtstreeks naar Sharm-elSheikh. Op de terugweg met een tussenstop in Hurghada. BESTE REISTIJD: het hele jaar door. De maanden maart tot en met april en september tot en met oktober hebben de meest aangename temperaturen (25 tot 30 graden). VACCINATIES: Niet verplicht, wel aangeraden. DTP (difterie, tetanus en polio) en hepatitis A (besmettelijke geelzucht). www.reisvaccinaties.nl. ELEKTRICITEIT: 220V, geen verloopstekker nodig. VALUTA: Egyptische Pond. Bankpassen en creditcards worden algemeen geaccepteerd. Houd contant (klein)geld bij de hand voor fooien. TAAL: Arabisch, Engels. SOORT DUIKEN: Bootduiken, wrakduiken, nachtduiken, stromingsduiken, nitroxduiken.

Deze reis kwam tot stand in samenwerking met Sea More Travel en Sharks Bay Umbi Diving Village. Meer info: www.seamore-travel.com, http://sharksbay.com

De eerste duik op Ras Ghozlani valt een beetje tegen. Ik ben al verwend geraakt door de eerste twee duiken en hoop op schildpadden, haaien of roggen maar moet het doen met een zandplateau vol grote en kleine koraalblokken. Gelukkig zie ik wel een van mijn favorieten: de anemoonvisjes. Ze zitten geen tel stil, wat een heerlijke beweeglijkheid. De tweede duik van de dag doen we op de Dunraven, een van de oudste wrakken van de rode zee. Het 85 meter lange vrachtschip verging in 1876 toen het katoen en hout van Liverpool naar Bombay bracht. Door de sterke wind liep het schip op het rif, waar het pas in 1977 werd ontdekt. Met een zodiac worden we gedropt. Doordat het schip op zijn kop ligt, lijkt het van bovenaf gezien op een rif. De hele romp is begroeid met hard en zacht koraal, waar vis op scharrelt. Het schip is in twee delen gebroken. Het diepste deel ligt op ongeveer 29 meter, het ondiepe deel op 18 meter. We gaan via een groot gat in de romp het schip in, waar midscheeps een enorme boiler ligt. We gaan er aan de linkerkant een voor een langs. Ik ben gek op wrakduiken en vermaak me prima, al is het inmiddels megadruk op het schip. De tien schepen die er liggen hebben hun duikers er tegelijkertijd gedropt. Duikgids Mostafa besluit daarom om het tweede deel van het schip niet meer te verkennen, we maken een veiligheidsstop en gaan terug de boot op. Na een goede maaltijd is het vervolgens tijd voor de eerste nachtduik van de week, op dezelfde stek als waar het wrak ligt, maar dan op een ander deel. Direct onder de boot blijkt een rif te liggen, Beacon Rock. Het is een schitterende duik waarbij we ontzettend veel koraalduivels

Onderwatersport | december 2018

zien, die hier in tegenstelling tot andere landen niet worden afgevangen. ‘Het is hier geen plaag,’ aldus de duikgids. Met mijn lamp schijn ik op de veersterren, die lichtgevoelig blijken te zijn. Ze krullen op zodra ze het licht van mijn lamp vangen.

Nieuwe vriend Een ding om rekening mee te houden: volgens de duikschool is het wettelijk verplicht om ongeacht je niveau met een duikgids te duiken. Soloduiken mag niet en je mag ook niet met een eigen buddy op pad zoals op andere plekken in Egypte wel kan. De duikers op de boot zijn in twee groepen verdeeld. Dat betekent dat je ook onervaren duikers in de groep kan hebben of die niet met Nitrox duiken en daardoor een kortere bodemtijd hebben. De kortste duik deze week is 40 minuten terwijl ik nog bijna 120 bar in mijn ﬂes heb en een bodemtijd van 20 minuten. Bij de nachtduik op Beacon Rock strijkt duikgids Mostafa over zijn hart. Hij stuurt de rest naar boven voor een veiligheidsstop en ik mag drie minuten langer blijven. Het leidt tot een avontuur met een kogelvis die om me heen blijft paraderen en me bijna zoent alsof hij een date zoekt (ja, ik vind jou ook heel leuk, mooie vis!). Ik neem afscheid van mijn nieuwe vriend en klim de boot op. Morgen weer een nachtduik! Die maken we, na twee ochtendduiken op de Thistlegorm, op The Alternatives. Niet iedereen gaat mee dus vormen de overblijvers één duikgroep met gids Karim. Er zitten soms zebrahaaien vertelt hij vooraf, maar die krijgen we nu niet te zien. We duiken langs een groot rif en

Het is een imposant lange muur die vanaf één meter steil naar beneden loopt, de verre diepte in. Het stroomt flink. 31

Reizen | Rode Zee

1. Alternatives, vuurkoraal. 2. De Rode Zee bij Sharm staat in de top tien van mooiste duikplaatsen. 3. Anemoonvisje; een en al beweeglijkheid. 4. Sharks Bay huisrif.

komen bij een overhangend punt waar een schildpad ligt te slapen. Ik doe mijn lamp uit om hem (of haar) niet te storen, maar hij wordt toch wakker van de andere duikers. Geïrriteerd tilt hij zijn kop op. Langs welke kant kan hij wegzwemmen? Hij komt mijn kant op, maar ziet me niet. Een botsing dreigt. Snel laat ik me op het zand zakken om te voorkomen dat ik de vin van het dier op mijn hoofd krijg. Dat scheelde hooguit een centimeter. Deze ontmoeting maakt het gebrek aan groot wild in de rest van de week weer helemaal goed! Vooraf heb ik met Karim afgesproken dat ik maximaal

We zwemmen verder en komen in twintig minuten tijd zo ongeveer alle vissen uit de rode zee tegen. Van een murene tot baarzen en van barracuda’s tot makreel. Het is helemaal terecht dat deze duikstek in de top tien van de beste riﬀen ter wereld staat, bedenk ik me. Ik zou hier iedere dag wel willen duiken. Met mijn hoofd vol indrukken van de duik klim ik aan boord. De live-aboard van drie dagen zit erop. Het is een uitstekende mogelijkheid om te kijken of een verblijf op zee iets voor je is. Zo was ik vooraf bang voor zeeziekte, maar ik had er geen last van hoewel het soms toch behoorlijk golft.

De Rode Zee bij Sharm-el-Sheikh staat in de top tien van mooiste duikplaatsen. een uur mag duiken. Na 45 minuten begint de rest aan hun veiligheidsstop, maar mijn oog valt op een blauwgespikkelde pijlstaartrog. Die zoekt in het zand een plekje. Hij gaat liggen en stuitert wat op en neer om zo zand over zichzelf te gooien. Mmm, toch geen lekker plekje, hij zwemt tien meter en hetzelfde patroon herhaalt zich, tot drie keer toe. Na 61 minuten stijg ik op. Onverwacht varen we een uurtje later terug naar Sharm want een van de duikers blijkt verschijnselen van decompressieziekte te hebben na de ochtendduiken. Ze had jeuk en dacht dat het aan haar nieuwe pak lag. Nu de verschijnselen erger zijn geworden, is ze aan de zuurstof gelegd en vaart de kapitein zo snel mogelijk naar de decompressietank waar ze direct wordt behandeld. Na twee behandelingen mag ze weer naar huis, horen we later.

Badkuipen De volgende dag duiken we weer op Shark en Yolanda Reef. We gaan nu echter dichter bij Yolanda Reef het water in en duiken langs de linkerkant, waar de stroming op de eerste dag nog te hard was. Bij het wrak zie ik op verschillende plekken toiletpotten en badkuipen liggen, maar ook pijpen die deels zijn begroeid met koraal. We komen langs het punt waar ik de herstelde zeesla zie. Dan gebaart duikgids Mostafa dat de duik ten einde komt. De tweede duik mag ik als de rest opstijgt en ik nog 120 bar heb, nog even met twee andere buddy’s mee, die beiden als instructeur in Egypte hebben gewerkt.

Onderwatersport | december 2018

De belangrijkste stekken ten zuiden van Sharm hebben we nu gezien. Wel duiken we graag nog in het noordoostelijke gebied bij Tiran. Duikgids Sharky neemt ons mee naar Woodhouse Reef, een van de meest langgerekte riffen in de Rode Zee. Het is een imposant lange muur die vanaf één meter steil naar beneden loopt, de verre diepte in. Het stroomt flink, dus laten we ons met de stroming meevoeren van links naar rechts. Even ergens blijven hangen is door de harde stroming niet mogelijk, maar het geeft wel een heerlijk gevoel. Terugzwemmen kan niet en hoeft ook niet, Sharky laat zijn boeitje op en de boot pikt ons op. Tiran was met het buureiland Sanafir Egyptisch grondgebied maar is in 2017 overgedragen aan Saoedi-Arabië. Sindsdien wordt duiken op het eiland Tiran niet meer gedoogd. Duiken op de riffen vlakbij het eiland mag echter nog wel. We sluiten de reis af met een duik op het huisrif bij het hotel. Voor de deur ligt een ideaal snorkelrif dat op een halve meter diepte begint. Het rif is niet zo mooi als de riffen die we eerder deze week zagen, maar we ontmoeten nog wel een grote Napoleonvis en een lading papegaaivissen. Als we naar huis vliegen, worden we opnieuw door alle veiligheidsmaatregelen omringd. Inclusief een tussenstop moeten we op negen verschillende plekken ons paspoort laten zien. Onze bagage gaat in ons bijzijn door drie scanners en de fototas van René moet drie keer open, waarbij alles wordt bekeken. Veiligheid voor alles maar dit is wel “overkill” naar onze mening. Enfin, het zorgt er wel voor dat duiken in Sharmel-Sheikh hartstikke veilig is. |