Dof gevoel Zodra Frédèrique aan boord van het schip klimt en haar set afdoet, voelt ze pijn. ‘Onder mijn borst, onder mijn arm, mijn schouderblad deed zeer,’ vertelt ze. ‘Mijn buddy dacht nog dat ik me vertild had, maar ook mijn benen deden zeer, alsof ze niet van mij waren. Een dof gevoel.’ Haar ervaren buddy aarzelt geen seconde, ze gaat op het schip nog aan de zuurstof. Een half uur lang, op de boeg. Ook krijgt ze drinken. Aan wal wordt ze in de auto gezet en naar de duikschool gereden, waar ze zich omkleedt. Ze wordt naar het ziekenhuis in Palamos gereden. ‘Eigenlijk met het idee dat ik na het onderzoek en een bezoek aan de decotank wel weer naar huis mag.’
Een diepe duik bij Llafranc eindigt in een decotank.
‘Ik heb gewoon pech, zei de arts.’ Een diepe duik binnen de nultijd loopt uit op een decompressieongeval. Frédèrique Bierman belandt voor negen dagen in de tank in Palamos.
46
Medisch |
Het had een leuke vakantie moeten worden met het gezin. Maar het liep anders. Na drie duiken belandde Frédèrique Bierman in het ziekenhuis. Decompressieziekte. Dat terwijl alles volgens het boekje was gegaan. Een jaar later is er nog altijd geen aantoonbare oorzaak gevonden door neurologen of cardiologen. Ze heeft lang getwijfeld of ze wel een interview wilde geven. In de duikwereld zitten toch mensen die hun oordeel snel klaar hebben, ondanks het feit dat ze binnen de nultijden is gebleven. Uiteindelijk ging ze overstag, ze wil dat anderen van haar verhaal leren. Waar ze op moeten letten, mocht hen ooit hetzelfde overkomen. Ze zit met haar been omhoog. Het gaat alweer stukken beter, vergeleken met het moment van het ongeval. In augustus 2015 ging Frédèrique samen met haar gezin op vakantie naar de Middellandse Zee. Naar Palamos, vlakbij Lloret de Mar. De eerste duik was een kantduik van 72 minuten naar 14 meter. Een aangename temperatuur, 23 graden op maandagmiddag. De tweede duik
Tekst: Malini Witlox. Foto: Jeroen Zetz.
op dinsdagochtend was een bootduik, naar de Illes Formigues, een groep van dertien eilanden tussen de steden van Palamos en Palafrugell. Beide duiken zijn geweldig. Mooie gorgonen, veel vis. Een duik van zestig minuten, maximale duikdiepte 21 meter, geeft haar logboek aan. Op woensdag wordt er niet gedoken, maar gewandeld. Genoeg tijd voor decompressie op de kant dus. Voor de derde duik, twee dagen later (donderdag), stappen ze weer op de boot. Alle weefsels zijn door de lange oppervlakteinterval vrij van stikstof. Duikbestemming: de Els Ullastres, drie onderwaterbergen op minder dan twee mijl van de haven van Llafranc. Met 22 graden is het water aangenaam warm, zeker met een lang natpak. Duikdiepte: 47 meter, totale duiktijd: 40 minuten. Met een cirkelvorming patroon stijgen ze op, grote cirkels om de onderwaterberg heen makend. Genoeg tijd om te decomprimeren, met een extra stop op 10 meter, 6 meter en een veiligheidsstop aan de ankerlijn.
spreekt voornamelijk Spaans en haar gezin en duikvrienden zijn naar huis. Via een speciale app-groep helpen de leden van haar duikvereniging haar door de dag heen. Maar liefst 1000 appjes worden verstuurd. ‘Enorm fijn, het heeft me echt goed gedaan.’ Met de ziekentaxi gaat ze naar het vliegveld in Barcelona, vervolgens met het vliegtuig naar Amsterdam en daar wacht een ziekentaxi haar op om naar huis te brengen. Vervolgbehandelingen volgen: niet in Den Helder of Antwerpen – de bij duikers bekende decompressiecentra. Een van de duikers van haar vereniging had zich helemaal ingelezen en in de materie verdiept. In Waalwijk en Goes staan ook een decotank, zelfs in Geldrop. ‘Die worden eigenlijk gebruikt voor wondverzorging. Ik was in Geldrop de eerste decopatient, maar er waren wel artsen en verpleegkundigen met ervaring op dat vlak.’
Het loopt anders. Ze kan amper meer op haar benen staan, na afhandeling van de papierwinkel bij het loket van de eerste hulp (met behulp van een tolk), komt er een arts die haar gevoel test en naar decovlekken zoekt. Niets zichtbaars en ook geen jeuk. Toch gaat ze de decotank in: 5 uur lang tot ‘Mijn buddy dacht nog dat ik me had vertild, maar ook mijn 18 meter diepte (Tabel 6, hyperbare geneeskunde). Na al die behandelingen is ze benen deden zeer. Alsof ze niet van mij waren.’ inmiddels ervaringsdeskundige: ‘Nadat ik eruit kwam voelde ik me nog veel slechter. Ik kon niets meer. Ik voelde tintelingen in mijn linkerbeen en kon er niet meer op staan. Mijn been was ook hypergevoelig en rechts had ik Maandagavond komt ze thuis, dinsdag gaat ze naar de Da totaal geen gevoel meer.’ Vinci Kliniek in Geldrop voor onderzoek. Twee weken duren de behandelingen nog. Inmiddels heeft ze allerlei vervolgonderzoeken gehad, onder meer door de cardioloog. Ze Vier dagen deco Na de eerste behandeling komt ze slechter de decotank uit, dook binnen de duiktabellen en haar buddy's hadden nerdan dat ze erin ging. De reden van de verslechtering blijft gis- gens last van. Patent Foramen Ovale (PFO), wordt gedacht, werk, maar het is geen fijn nieuws. Ze mag en kan niet naar maar bij het onderzoek naar de eventuele links-rechts shunt huis. Vier dagen met decosessies van 5 uur tot 18 meter vol- wordt niets gevonden. Ook de neuroloog vindt niets. ‘Ik gen. Op 100% zuurstof. Lange dagen, wat lezen en kletsen heb gewoon pech, zei de arts.’ met medepatiënte Maggie is het enige wat ze kan doen. De twee dames steunen elkaar, leed en vreugde wordt gedeeld, Beperkingen soms is het een tranendal, soms lachen ze zich een breuk. Meer dan een jaar na het ongeval geeft Frédèrique aan dat de kracht in haar benen terug is. Ook met de coördiOp maandag verandert het schema: nog 4½ dag in de deco- natie gaat het prima. ‘Maar het gevoel in mijn benen is tank maar dan 2x2 uur, met een diepte van 14 tot 15 meter. nog herstellende. Mijn benen zijn nog hypergevoelig. En Het zijn zware dagen, fysiek en mentaal. Ze kan niet plassen, links voelen mijn voet en tenen nog vreemd. Een irritant dus draagt een katheter. Iedere dag wordt haar bloeddruk gevoel, alsof ik op een opgefrommelde sok loop. Ook zijn gemeten en komt de fysiotherapeut langs voor oefeningen. mijn voeten ontzettend heet. Het warm en koud gevoel Ook de neuroloog is een vaste gast. Allerlei testjes, werken is ook nog niet hersteld, maar ik krijg wel een seintje dat haar reflexen nog zoals het moet? ‘Ik had geen kracht in mijn er iets gebeurt als ik koud water op mijn been zet.’ Het is benen, in eerste instantie deden we de fysiooefeningen in soms moeilijk. Dan gaan alle duikers van haar vereniging bed. Wat wiebelen met mijn tenen, remmen en gas geven onder water en kan zij alleen snorkelen. Of als duikleider met mijn voet, mijn been in de lucht houden.’ Later mag ze aan de kant staan. Voordat ze weer mag duiken, is een uit bed en doet ze oefeningen. Bijvoorbeeld op haar tenen uitgebreide duikkeuring noodzaak. De onderzoeken zijn staan en zichzelf uitrekken. ‘Ik mocht mezelf douchen, maar inmiddels afgerond. ‘Ik ben niet meer onder behandeling. had geen warm of koud gevoel in mijn rechterbeen. Dat was Voor de artsen is het formeel klaar, ze kunnen niets vineen randverschijnsel. Eerst moest mijn kracht terug, daarna is den.’ Inmiddels heeft Frédèrique Bierman contact gehad het gevoel teruggekomen.’ met een duikarts-neuroloog uit Hoofddorp. Hij heeft haar informatie bekeken. ‘Op de vraag of ik ooit nog zou mogen App-groep duiken, was zijn eerste antwoord: “Nee, dat raden we Frédèrique wil dolgraag terug naar Nederland maar moet meestal af.” Zijn vraag aan mij of ik nog zou willen duiken, daarvoor eerst 48 uur geen decobehandeling hebben gehad. leverde natuurlijk een “ja” op. Ik mag nu tot een diepte ‘Het Duik Medisch Centrum in Den Helder adviseerde 48 van tien meter duiken, als ik mijn duiktijd inkort en maxiuur te wachten, de Spaanse arts adviseerde 24 uur. We maal een duik per dag maak. Ondanks die beperkingen hebben het Nederlandse advies gevolgd.’ De laatste loodjes ben ik al superblij met dit nieuws. Wel moet ik nog goedzijn mentaal zwaar. Maggie is genezen, het personeel gekeurd worden.’
ONDERWATERSPORT | JANUARI / FEBRUARI 2017
«
47