Inter v ie w
Inte r v ie w
P.1 1 | P. Z I N E E E N PA Y F O R P E O P L E M A G A Z I N E
P.1 0
“ B L I J F C U R S U S S E N VO LG E N , ZO BLIJF JE BREED I N Z E T B A A R .” H O O G L E R A A R E VA K N I E S S T E LT D AT E E N B A A N V O O R H E T L E V E N N I E T M E E R B E S TA AT
Door tijdens je carrière verschillende opleidingen te volgen, blijft je kennis up-to-date en ben je breder inzetbaar. Een baan voor het leven bestaat immers niet meer. Als werknemer moet je blijven investeren in je kennis en vaardigheden, Zo meent Eva Knies (hoogleraar Strategisch Human Resource Management bij de Universiteit Utrecht). We komen vaak als twintigers van school en moeten tot ons 67e werken. Maar de kennis die we tijdens onze basisopleiding hebben opgedaan, of dat nu vmbo, mbo, hbo of universiteit is, is in de loop van die veertig jaar vaak achterhaald, Zo weet Knies.
Eva Knies
hoogleraar Strategisch Human Resource Management
Flexibele loopbanen
blijkt dat je voor andere functies niet zo geschikt bent. Wat
Gedeelde verantwoordelijkheid
Werknemers ontwikkelen zich wél
“Vroeger kwam je vaak na je basisopleiding bij een organisatie
daarbij niet helpt is dat medici vaak zo’n hoog salaris hebben
Wie als zelfstandige (zzp’er) werkt, is zelf verantwoordelijk
Sinds 1 maart kan iedere Nederlander maximaal 1.000 euro
binnen en bleef je daar heel je leven werken tot je met
en bijbehorende goede reputatie, dat ze ook liever niets
voor zijn eigen ontwikkeling. Werknemers in loondienst kunnen
STAP-subsidie per jaar van de overheid krijgen voor een
pensioen ging. Tegenwoordig zijn loopbanen flexibeler.
anders willen doen.”
een beroep doen op hun werkgever. Alleen is die soms
training, cursus of opleiding. STAP staat voor STimulering
huiverig om een dure cursus te betalen. Het kost uren en geld.
Arbeidsmarkt Positie. De belangstelling was zo groot dat het
Ook bij minder goed betaalde functies, dreigt echter een fuik.
En wat als die werknemer daarna ergens anders gaat werken?
budget voor de eerste ronde binnen een dag op was. Knies
“Denk aan kappers. Die kunnen heel goed knippen, maar
Zeker als mensen een tijdelijk contract hebben, houden
is blij dat het STAP-budget er gekomen is. “Je ziet aan de
kunnen bij werkloosheid niet zomaar iets anders doen.”
werkgevers soms de hand op de cursusknip. Knies noemt die
populariteit dat de meeste mensen zich ook graag willen
werkgevers kortzichtig. “Het is een collectief probleem dat
ontwikkelen, mits ze financiële steun krijgen.”
Maar de mate waarin mensen echt duurzaam inzetbaar zijn, verschilt enorm.” Je hebt werknemers die het uiterste uit zichzelf willen halen en in hun vrije tijd of in overleg met de werkgever tal van cursussen doen en zich indien nodig ook omscholen. Maar
Brede ontwikkeling van kennis en ervaring
er zijn ook werknemers die liever niet opnieuw met de neus
“Houd in alle gevallen je kennis bij”, adviseert Knies.
werknemers met een flexcontract. Als bedrijf profiteer je hier
Wie cursussen heeft gedaan en gaat solliciteren, loopt vaak
in de studieboeken kruipen, soms uit angst voor verandering.
Ontwikkel je breed, zodat je meekunt met veranderingen.
misschien niet altijd van, maar als samenleving wel.”
tegen een kip-eikwestie aan. Wel de juiste opleiding, maar
mensen niet met hun toekomst meegaan. Investeer ook in
geen ervaring. Maar die ervaring krijg je niet als je geen kans
“Het gaat dan niet alleen om het volgen van cursussen, P.1 2
“Als werknemer moet je je altijd afvragen: in hoeverre ben
maar ook om ervaringen die je op het werk opdoet. Denk
“Het is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van de werk-
krijgt. Werkgevers zouden hun eisen moeten aanpassen,
ik met mijn huidige vaardigheden en kennis nog up-to-date?
aan roulatie van functies en aan taakverbreding, zodat je
gever, de werknemer en de overheid om te zorgen dat mensen
meent Knies. “Neem mensen niet aan om wat ze al kunnen,
Kan ik hiermee tot mijn 67 aan het werk blijven?” Knies stipt
je verder ontwikkelt. Vraag bijvoorbeeld of je een dag
goed inzetbaar zijn”, meent Knies. “In eerste instantie de
maar neem ze aan op potentieel. Heb je de indruk dat die
een misvatting aan: van hoger opgeleide werknemers wordt
mag meelopen met een collega van een andere afdeling.”
werknemer zelf. Maar je kunt wel op je werk om ondersteuning
werknemer ontwikkelbaar is? Past de werknemer bij de
vragen. Leg uit waarom je die bepaalde cursus wilt doen, geef
organisatie? Dat is zeker bij krapte belangrijker dan de vraag
Hoe meer je bij de tijd blijft, des te kleiner de kans dat je
ook aan hoe die cursus de organisatie waar je werkt gaat
of iemand morgen al aan alle eisen voldoet.”
uiteindelijk werkloos thuis komt te zitten. Want die onplaats-
helpen. En als werkgever kun je ook afspreken dat iemand die
bare werknemers komen de krapte op de arbeidsmarkt niet
een bepaalde opleiding doet, bijvoorbeeld nog minstens een
En neem ook ouderen aan, adviseert ze. “Op hun 55e zijn
“Een van de promovendi die ik begeleid, Evelien van
ten goede. “Bovendien zien we dat duurzaam inzetbare
jaar blijft werken bij de organisatie. Zeker bij business schools
mensen soms al een beetje afgeschreven, daar wordt niet
Leeuwen, heeft onderzoek gedaan bij medisch specialisten.
mensen gemiddeld genomen ook een beter welzijn hebben.
en dure master-opleidingen wordt dat regelmatig gedaan.”
altijd meer in geïnvesteerd. Maar dan moet je nog twaalf jaar
Die zijn supergespecialiseerd. Maar juist daardoor lopen ze
Er is minder ziekte-uitval.”
e
vaak gedacht, dat ze duurzaam inzetbaar zijn. Maar dat is niet altijd zo.
Specialistische kennis niet altijd duurzaam
het risico om in hun carrière vast te lopen. Het zijn fuikfuncties.
werken. Natuurlijk zijn er ouderen die eigenlijk niet meer Werknemers die van hun leidinggevende een opleiding mogen
willen. Maar er zijn ook 64-jarigen die met gemak nog tien jaar door kunnen.”
Na een lange opleiding ga je zeer specifiek werk doen.
Bij een loopbaan denken we vaak in stapjes omhoog.
doen, gaan niet zo snel weg, blijkt uit onderzoek. “Werkgevers
Dat gaat goed zolang je dat werk kunt doen. Maar als het
Van stratenmaker naar werkvoorbereider of planner. “The only
die veel in ontwikkeling investeren, staan te boek als betere
door technologische ontwikkelingen verandert of je het
way is up, denken we. Maar niet iedereen kan en wil manager
werkgevers. Wees niet bang dat je voor de concurrent opleidt.
mentaal of fysiek niet meer aankunt en iets anders zoekt, dan
worden. Verticale groei is niet de enige optie, je kunt ook
Je personeel is vaak ook loyaal naar jou toe.”
horizontaal groeien. Niet omhoog, maar wel andere functies op hetzelfde niveau.”
P.1 3 | P. Z I N E E E N PA Y F O R P E O P L E M A G A Z I N E
“ W E E S N I E T B A N G D AT J E V O O R D E C O N C U R R E N T O P L E I D T. J E P E R S O N E E L I S VA A K O O K L O YA A L N A A R J O U T O E . ”