12
Dossier
NIEUWSBLAD TRANSPORT 10-16 FEBRUARI 2016
Ladinginspectie Bijna 20% van de vrachtwagens op het Nederlandse wegennet is overbeladen. Dit leidt niet alleen tot slijtage aan het wegdek, maar ook tot een grotere kans op ongevallen en pech. Op de centrale inspectie-locatie aan de Tweedweg, in het Rotterdamse Botlekgebied, worden vrachtwagens gewogen en zo op overbelading gecontroleerd. Daarnaast is er controle op rij- en rusttijden en het correcte vervoer van gevaarlijke stoffen. Bij deze inspecties werken de gemeente Rotterdam, politie, Rijkswaterstaat, Douane, het Havenbedrijf en de Inspectie Leefomgeving nauw met elkaar samen, om zo de bereikbaarheid, kwaliteit en veiligheid van het transport van en naar de haven te waarborgen.
NIEUWSBLAD TRANSPORT 10-16 FEBRUARI 2016
Veiligheid 13
Foto: Ries van Wendel de Joode
14
Dossier
NIEUWSBLAD TRANSPORT 10-16 FEBRUARI 2016
Politie pakt knoeiers aan MALINI WITLOX
Wekelijks voert de politie controles uit bij beroepsvervoerders. Is de wagen overbeladen, of werd er geknoeid met de tachograaf? Dan val je door de mand. Onze verslaggever ging mee op inspectie.
O
p het terrein van Rijkswaterstaat vlakbij de A29 staan twee hooiwagens, waar twee mannen bovenop staan. Ze gooien hooibalen van de ene wagen naar de andere, om daarna de boel vast te sjouwen. Een tafereel dat je eerder op een Brabantse akker zou verwachten dan op het asfalt langs de snelweg. De heren hebben echter geen keuze. Eerder op de dag is één van de chauffeurs bij een politiecontrole van Unit Transport en Milieucontrole (TMC) van de weg gehaald, omdat zijn wagen overbeladen was. Zelfs nu de balen hooi over twee wagens zijn verdeeld, is de oplegger aardig vol. En er is nog meer mis. De tachograaf is kapot. Reden om de chauffeur met een politieagent naar Scania in Roosendaal te sturen, om te bezien wat er mis is. Een onschuldig defect of opzet? Het is niet de enige vrachtwagen die vandaag aan de kant gezet wordt. Wekelijks organiseert TMC enkele controles langs de Nederlandse snelwegen. Unitbrigadier Peter van de Pol: ‘Bij een basiscontrole letten we op vier processen. Afval, techniek, gevaarlijke stoffen
en bijzondere wetten (onder meer de arbeidstijdenwet). Vandaag ligt de focus op tachograaffraude, maar ook de andere aspecten worden meegenomen.’ De agenten hebben een timmermansoog, zo blijkt al snel. Twee motoragenten hebben zich langs de A29 opgesteld en halen er vrachtwagens uit die naar de parkeerplaats worden geleid. Steekproefsgewijs, maar vaak ook omdat ze al gezien hebben dat er iets niet in de haak is. Van de Pol wijst naar een zwarte vrachtwagen die gecontroleerd wordt. ‘De wagen is gepimpt met extra lichten en lagere bumpers. Vaak zijn dat het soort chauffeurs waarbij ook andere zaken niet in orde zijn.’ Zijn blik gaat verder over het terrein en hij ziet een witte truck staan. Hij vraagt aan zijn collega of de tachograaf en boordcomputer al bekeken zijn. Hij legt uit: ‘Ik denk dat ik die wagen herken, die is van een transporteur die wel vaker de fout in gaat.’
Mobiel banditisme In 2013, bij de vorming van de nationale politie, zijn de Waterpolitie, Spoorwegpolitie, Verkeerspolitie en Luchtvaarpolitie, opgegaan in de Dienst Infrastructuur van de Landelijke Eenheid. Gert Wibbelink is plaatsvervangend diensthoofd van de Dienst Infrastructuur. ‘We kijken nu in een bredere setting naar criminaliteit. Vanuit controles pakken we regelmatig door en komen tot opsporingsonderzoeken. Zo doen we ook onderzoek naar het blenden van stookolie. We hebben meer kennis in huis, we hebben specifieke kennis in huis, waaronder hbo’ers met een financiële opleiding of milieuopleiding. Daarnaast beschikt de Dienst Infrastuctuur over een rechercheafdeling met 130 medewerkers. Zij richten zich onder meer op transportcriminaliteit en mobiel banditisme. Die multidisciplinaire aanpak en de blik over de grenzen van de verschillende vervoersstromen heen, werkt. Vorig jaar hebben we een overbeladen truck van de weg gehaald en die vervoerde het edelme-
taal wolfraam. We zijn dieper gaan graven en er bleek een bedrijfsinbraak achter te zitten.’
20 minuten Bij dit soort transportcontroles zoals vandaag langs de A29 is het lastig samen te werken met de andere diensten, aldus Van de Pol. ‘Je hebt toch een bepaalde kennis in huis. Ik zie bij de trucks dingen die de collega’s van het water niet zien en andersom zien zij op het water zaken die mij niet opvallen.’ Wel wordt bij deze controle vandaag nauw samengewerkt met de RDW en met de Inspectie voor Leefomgeving en Transport (ILT). De heren en dames van de ILT doen inhoudelijk bij deze controle hetzelfde als de politie, al wordt er wel kennis uitgewisseld. De twee technisch medewerkers van de RDW bekijken de trucks op verschillende zaken, onder meer op de technische staat van het onderstel. Als alles in orde is, staat een truck ongeveer 20 minuten aan de kant. Er staat een blauwe trekker-oplegger op het terrein met twee containers erachter. De leek ziet er niets vreemds aan, maar de combinatie is te lang. De maximale lengte bij twee 20 ft containers is 16,50 meter, maar het meetlint geeft 17,30 aan. Convoi Exceptionnel staat op het bord, maar dan moet er wel een speciale ontheffing zijn afgegeven en die is er niet. In dit geval is de trekker behoorlijk lang, door die te vervangen door een ander exemplaar is het probleem opgelost. Van de Pol spreekt inmiddels een andere chauffeur uit Roemenië aan. ‘Do you speak English?’ Hij vraagt om vrachtpapieren en print de bon van de tachograaf uit. Inmiddels heeft zijn collega hem al gewezen op de versnellingsbak die niet afgedekt is en waar het er erg rommelig uitziet. Vaak een signaal dat er met de tachograaf geknoeid wordt. De twee agenten gaan even in de bus zitten om de gegevens van de tachograaf met die van de boordcomputer te vergelijken. ‘De tachograaf krijgt zijn rij- en rustsignalen van een sensor op de versnellings-
Veiligheid 15
NIEUWSBLAD TRANSPORT 10-16 FEBRUARI 2016
De politie werkt samen met RDW en ILT. In twintig minuten worden allerlei technische en juridische zaken gecontroleerd. Foto’s: Malini Witlox
bak. Maar met een magneet kun je dat manipuleren. Het belangrijkste elektronische veiligheidssysteem op een vrachtauto, ABS, wordt niet aangestuurd vanuit de versnellingsbak. De ABS kijkt of de voorwielen draaien. Wij vergelijken dus de boordcomputer met de tachograafdata. Door motormanagement brengen we fraudegevallen aan het licht.’ In dit geval komt er een vreemde lezing uit, die de heren echter niet meteen kunnen verklaren. Fraude of niet, ze moeten de chauffeur laten gaan. ‘We gaan later wel in het team deze zaak verder bekijken en de data verder analyseren om ervan te leren.’
Magneet Intussen bekijken de technisch medewerkers van de RDW een andere truck. Erik Jan Heck is onder de wagen gekropen en neemt wat foto’s van de versnellingsbak. Er zijn slijtagesporen te zien, vaak een teken dat er met een magneet gerommeld is en de puls naar de versnellingsbak wordt onderbroken. ‘Die magneet zit vaak aan een touwtje en die trekken ze omhoog als ze controle krijgen.’ Zijn collega controleert het bandenprofiel en kijkt of er geen beschadigingen zijn aan banden en fietsenvanger, het metalen rek aan een vrachtwagencombinatie om te voorkomen dat een fietser tussen de wielen komt. Ook onderdeel van de controle zijn een check op chassisnummer en kentekenbewijs. Van de Pol: ‘We komen regelmatig zaken tegen die extra onderzoek vragen. Denk aan chauffeurs die vanuit Oost-Europa werken en waarbij alle vestigingen naar Polen zijn verplaatst, maar waarbij de zaak vanuit Nederland wordt geleid. Dat soort schijnconstructies zijn verboden. En vorig jaar hebben we een truck aan de kant gezet die van Antwerpen naar Rotterdam moest, maar juist de verkeerde kant op reed. We hebben de Douane de truck laten scannen en aan de hand van de
boordcomputer en tachograaf konden we een rittenconstructie maken en nagaan waar de chauffeur was geweest. Het bleek niet in de haak.’ Indien nodig kan er op basis van bijzondere bevindingen bij de wegcontrole een bedrijfscontrole volgen, bijvoorbeeld als bedrijven een valse verlofbrief gebruiken. Een chauffeur moet op dagen dat hij met een truck rijdt, met tachograafschijven of bestuurderskaarten zijn rijen rusttijden van de afgelopen 28 dagen kunnen overleggen. Bij verlof of ziekte is dat niet nodig. ‘Chauffeurs die we betrappen op een valse verlofbrief krijgen een boete, maar mogen wel doorrijden. Als iemand niet gerust heeft, zetten we hem aan de kant en moet hij 9 uur rusten.’ Boetebedrag voor tachograaffraude: 5900 euro.
De verleiding om toch een uurtje door te rijden is groot. Chauffeurs uit Europa krijgen de rekening thuisgestuurd, andere chauffeurs moeten ter plekke betalen en krijgen een staalkabel om de wielen van de truck gelegd als ze dit niet kunnen. Volgens Van de Pol zijn er bedrijven die de boetes incalculeren. Hier is een oplossing voor gevonden, het ERRU-strafpuntenregister. Het gaat om een digitale registratie van ernstige overtredingen van transportbedrijven in Europa. Doel is om malafide transportbedrijven en logistiek dienstverleners aan te pakken. Bij notoire overtreders van de regels kan de bedrijfsvoering enkele weken worden stilgelegd.
Intussen is Michiel Wekking, gasmeter van het politieteam, in actie gekomen. Hij steekt een slangetje met meetapparatuur langs de rubberen achterflappen van een wagen. Hij wil de inhoud van deze wagen bekijken, maar door de kans op gassen moet er altijd eerst een meting worden uitgevoerd, voordat de deuren geopend worden. 0,4 parts per million (ppm) blauwzuur geeft de meter aan, binnen de grens. De hoeveelheid gemeten koolmonoxide is echter wel te hoog. Hij pakt er een soort scheikundedoos bij met allemaal buisjes. Per stof kan zo worden gemeten wat er inzit. Een roze stick verkleurt iets, met het blote oog nauwelijks waarneembaar maar er komt een millimeter roze bij. Formaldehyde, zegt Wekking. Deze stof wordt gebruikt om lijken te balsemen, maar kan schadelijk zijn. De vrachtwagen is volgens de papieren niet gegast, dus belt Wekking naar het fruitbedrijf waar het bedrijf is geladen. ‘Uien kunnen dit effect ook geven als natuurlijk gas’, is de uitkomst van het gesprek. Hij trekt een brandweeruitrusting aan met volgelaatsmasker en ademgas en opent voorzichtig de deur. Het gaat inderdaad om uien en ook als hij op de lading klimt ziet hij niets vreemds. Doorrijden dan maar naar Engeland. ‘Ik mag de wagen alleen laten leeghalen als ik een vermoeden heb van een overtreding maar dat heb ik nu niet. Ik kon het niet goed zien, maar zag in ieder geval geen gaten tussen de lading. Er zitten sowieso geen verstekelingen in, dan was de hoeveelheid koolmonoxide hoger geweest.’ Inmiddels moet Van de Pol weg. Met de tachograaf die geïnspecteerd is in Roosendaal blijkt inderdaad gerommeld te zijn en hij gaat zijn collega helpen. Het is een dag vol afwisseling, onderzoek en boetes. De chauffeurs: die roken maar een peuk in de regen en wachten hun controle chagrijnig maar gelaten af. Vaak weten ze het wel, als er iets niet in orde is. Maar ja, de verleiding om toch even een uurtje door te rijden, die is zo groot hè.