Vijftig tools om vindingrijkheid aan te boren ‘Een kind dat nu al een robotje kan bouwen, durft straks ook aan een computer te sleutelen’ Met software zijn we zeer bedreven, maar als het om hardware gaat, worden we een beetje nerveus. Er zijn maar weinig mensen die hun eigen pc openmaken om het moederboard, intern geheugen of de harde schijf te vervangen. ‘Door maakvaardigheden vroeg te ontwikkelen, worden onze kinderen ook daarin veel creatiever’, meent Astrid Poot, actief in het maakonderwijs. Ze ontwikkelde de poster, Makers Maken, met daarop vijftig tools waarmee de vindingrijkheid van kinderen tot twaalf jaar wordt aangeboord. Tekst Malini Witlox
Als kinderen al op jonge leeftijd met maken bezig zijn, neemt
ANDERE HOUDING
het zelfvertrouwen met onbekende zaken toe, verwacht Astrid.
Astrid spreekt beroepshalve vaak met leraren en leerlingen
Ook denkt ze dat kinderen die door het maken ervaren dat ze
over programmeren en technologie. Haar gesprekspartners
een ontdekkende aard hebben, vaker voor een technische
blokkeren vaak, merkt ze. ‘Het is onbewust, iets psychologisch.
studie zullen kiezen. Astrid: ‘Het vak handenarbeid is op de
Onbedoeld heeft voorlichting het beeld bevestigd dat technologie
meeste scholen verdwenen. Er zijn hele generaties die niet
iets speciaals en moeilijk is. Mensen weten niet wat ze ermee
weten hoe ze moeten solderen of hoe een kabelsplitser werkt.
moeten. Maar als je als kind heel ontdekkend naar de wereld
Als je dat niet weet, durf je ook geen computer open te maken
leert kijken, heb je een andere houding. Als je niet bang bent
om te bekijken wat daarin zit. Maar juist in onze digitale wereld
om aan nieuwe dingen te beginnen, heb je daar voor de rest
zijn maakvaardigheden belangrijker dan ooit.’
van je leven iets aan. Een kind dat nu al een robotje kan bouwen, durft straks ook aan een computer te sleutelen. Als iets kapot is, gooien we het nu weg. Maar dat is niet nodig. Zo staat op YouTube een mooi voorbeeld van een jongen die geïrriteerd was over de korte levensduur van de batterij van zijn smartphone. Hij kocht echter geen nieuwe accu of een powerbank, maar maakte zelf een plugje waarmee hij stroom uit de batterij van een andere telefoon kon overpompen.’
KLOOICANON Een ander voorbeeld is volgens Astrid het werk van YouTuber Simone Giert. Zij maakt robots die haar leven makkelijker moeten maken, bijvoorbeeld door haar tanden door een robot te laten poetsen. Haar werk is grappig en technisch tegelijk. Ze legt haar 350.000 volgers ook uit dat hier je geen ingenieur voor hoeft te zijn. Astrid: ‘Haar werk is onderzoekend, ze werkt van prototype naar prototype en leert al bouwend.’ Op de poster van Makers Maken staan 50 tools, van plakband,
18
COS JAARGANG 34 NUMMER 05 – 2017
rolmaat, klei, een gaatjestang en een loep voor beginners tot
papiermache en een breinaald. Maar overkoepelend ook over
aan een boor, zaag en bijl voor de meer ervaren makers. Als
programmeren, dat je niet snel onder tool zal scharen en
digitale tools worden onder meer de microcomputer Makey
eerder associeert met wiskunde. Toch is het volgens Astrid
Makey, basiselektronica, robotica, schermen en de 3D-printer
allemaal met elkaar verbonden. ‘Het gaat om logisch denken,
genoemd. Een soort klooicanon die zorgt voor een onmisbare
begrijpen in welke stappen je een probleem moet opdelen
basis. De aanwezigheid van gevaarlijke tools leidt wel tot de vraag of de tools wel geschikt zijn voor kinderen tot twaalf jaar. Na een discussie op social media werd op een tweede versie van de poster een kettingzaag vervangen door
‘Koken is ook een vorm van programmeren, je maakt je eten in een bepaald schema klaar en alles is afhankelijk van elkaar’
om je doel te bereiken. Met de poster probeer ik dingen herkenbaar, dichtbij en klein te maken. Koken is ook een vorm van programmeren, je maakt je eten in een bepaald schema klaar en
een handzaag. Volgens Astrid moeten docenten en ouders niet te bezorgd zijn. ‘De bedoeling
alles is afhankelijk van elkaar. Als je het ene niet goed doet,
is dat je de tools samen met je ouders gebruikt. Bovendien
gaat het andere ook niet goed. Daarom staan er ook pannen,
moeten we kinderen ook laten ontdekken. Juist als je kinderen
lucifers en een koksmes op de poster. Het gaat me om de
bang maakt voor gereedschappen, zijn ze dat als volwassenen
denkwijze. Hetzelfde geldt voor breien en naalden, ook dat is
vaak ook. De Amerikaan Richard Buckminster Fuller maakte als
een programmeervorm. Het was wel een lastige keuze om tot
kind van alles van wat hij vond in het bos. Ook maakte hij zijn
deze vijftig tools te komen, ik had er eerst 80! Maar misschien
eigen tools. Later werd hij architect, uitvinder, schrijver en
komt er wel een vervolg. Een speciale poster voor koken én
professor.’
een speciale poster voor programmeren. Ook komt er een website waar bij iedere tool een link staat naar een maakidee,
OVERKOEPELEND
informatie of cursus.’ De A2-poster is inmiddels toe aan de
Astrid spreekt bewust over tools en niet over gereedschap,
derde druk en kost € 4,30. <<
omdat we dan direct aan schroevendraaiers en boormachines denken, al praat ze ook over ‘tools’ als gips, een naaimachine,
Kijk voor meer leuke tips op lekkersamenklooien.nl
COS JAARGANG 34 NUMMER 05 – 2017
19