A story
About
street art 4/12/15 - trending topic
- Marcella Koning -
’Graffiti is gevaarlijk in de geest van drie typen mensen: politici, advertentiebazen en graffitikunstenaars.’’ – Banksy, street artist
Voor mijn trending topic liet ik mijn gedachten de vrije loop, dit du een quote die ik een paar jaar geleden las in een van de boeken va onze steden en muren gebruiken om mee te communiceren. Gee staat tegelijkertijd symbool voor het verval van de maatschappij. voor zorgt dat wachten op een bus nooit saai is, een wereld die de en advertentiemensen. Een wereld met buurten die leven in spann bieden voor grijsheid. Dit was in 1950 het geval, maar is dit nog s resultaat van misdaad? Het lijkt namelijk steeds meer geacceptee En worden er in grote steden street art tours georganiseerd en zijn van street art. Er gebeuren een aantal opvallende dingen, namelijk lijkt alsof street art voor andere doeleinden gebruikt wordt als jare
uurde niet erg lang of ik had een onderwerp. Bovenstaande quote, is an Banksy. Ik was geĂŻnspireerd. Banksy, een van de zovele mensen die en elitair gedoe, geen hype. Het maakt mensen soms bang, maar het Juist, ik heb het over street art. Street art is een fysieke wereld die er omgeving als een speeltuin ziet, een wereld die zich afzet tegen politici ningen en kunst willen doorbreken. Of simpelweg een alternatief willen steeds zo? Wordt street art nog steeds gezien als het onvermijdelijke erd te worden. In IndonesiĂŤ bijvoorbeeld is street art inmiddels legaal. n ING en het Rijksmuseum samen een campagne gestart door middel k: er zijn verschuivingen met betrekking tot het street art podium en het en geleden. Dit wekte mijn interesse. Met name het politieke gedeelte.
Marcella
Koning
‘’Verliest street art zij kenis als het geleg
jn originele betegaliseerd wordt?’’
‘’Je moet er ’s nachts voor rondsluipen, en er
over liegen tegen je moeder. Street art is de meest oprechte kunstvorm die er is.’’ –Banksy Street art toetst de mediawetenschapper
theorie van McLuhan
Street art laat ons soms ongevraagd bewust worden van de realiteit. De boodschappen zijn vaak een representatie van de werkelijkheid. Er vindt geen bewerking van de realiteit plaats. Echter is er gekozen voor een ander decor/medium. Street artists willen met de impact die zij hopen te creëren het menselijk bewustzijn te veranderen. Het medium waarin of waarop de informatie/boodschap zich presenteert, is bepalend voor de beeldvorming en bewustwording. Precies zoals mediawetenschapper Marshall McLuhan (jaren ’60) bedoelde met zijn theorie ‘Medium is the Message’ (Youtube, 2011) . Hij zag media als verlening van de zintuigen die zowel het individu als de maatschappij beïnvloedt. De keuze van het soort medium (in het geval van de street artist op straat), is belangrijk om het gewenste effect van de gebruiker te ontvangen. Iets waar een street artist zich continu mee bezig houdt, namelijk: de locatie. Want ‘gewoon’ op straat is te simpel. Wordt de boodschap overgebracht per trein, dat ene hoekje van de muur, op een brug, et cetera. Een street artist is ook op zoek naar het gewenste effect. En inmiddels is dat een stukje lastiger dan vroeger, er is inmiddels meer dan alleen radio en tv.
Street art Street art is een naam die de lading niet kan dekken. Althans, anno 2015 niet. Elk soort materiaal wordt gebruikt en de invloeden zijn veelzijdig. Dit komt door haar vorm en presentatie. Van eenvoudige tags tot kunstzinnige ingrepen. Street art verstout zich aan alle zintuigen door de interactie met ze aan te gaan. Het dwingt namelijk oog voor detail af en komen ze zo dicht mogelijk bij het gewenste effect (Rektoverso, 2012). De keuze van de locatie en de manier waarop je deze gebruikt staan hoog in het vaandel. Je kunt het vergelijken met de theorie ‘Medium is the message’ (Youtube, 2011) van de wetenschapper Marshall McLuhan (in de linker kolom meer informatie over de theorie). Met zijn theorie legt hij uit dat met de keuze van het soort medium (in dit geval de locatie), belangrijk is om het gewenste effect van de gebruiker te ontvangen. Street art kan de aandacht vestigen op de hoek van de straat, telefoonhokje, op een put. Het gehoorzaamt aan alles wat van buitenaf op haar inspeelt. En dat maakt het onvoorspelbaar. Bij street art gaat het meer om discipline die haar eigen regels hanteert. Letterlijk in hun geval, want ze volgen niet het wettelijke regelement. Het wordt in steeds meer plekken legaal. Vooral in de grotere steden is men te spreken over de straatversiering. Gemeentes ‘reserveren’ dan stukken muur, waar street artists hun gang kunnen gaan zonder gestoord te worden door de politie (lees: berenkuil te Eindhoven). Street art maakt gebruik van openbare ruimtes (lees: muren, leegstaande gebouwen, et cetera) en speelt zich af in het moment. Het zijn de perfecte plekken om te communiceren. En dat zonder een conversatie aan te gaan op straat. Het gaat namelijk om de interactie met de locatie. Door de lokale aspecten optimaal te benutten, blijft street art interessant, krijg je het gewenste effect en is het zelfs grensoverschrijdend (Rektoverso, 2012). Dus simpel gezegd, street art is niet meer dan het claimen van een stukje straat. De beste manier om te exposeren, want het is 24/7 open, prikkelt en het wekt continu nieuwsgierigheid op. Oh, en je betaalt er geen entree prijs voor.
Street art zoekt de spanning op tussen intentie en receptie. Een kunstvorm die het woord ‘protest’ belichaamt. Een protest tegen een stad die advertising persuadeert en iedere inwoner anonimiteit ademt. Op staan in de Westerse democratie en zaken op te eisen waar niemand in gelooft: vrede, rechtvaardigheid en vrijheid. En de muren zijn de middelen om mee te communiceren. Street art gaat om het onbetrouwbare straatbeeld, niet om een beeld in de straat. Street art onderscheid twee termen, namelijk; street art en graffiti. Het verschil zit hem met name in de doelgroep die zij willen bereiken. De resultaten tussen de twee synoniemen zijn hierdoor uiteengelopen. Locatie en tijdstippen zijn voor beiden van essentieel belang. Graffiti wordt met name door kunstenaars ’s nachts aangebracht. De werken (pieces) moeten door de illegaliteit snel en anoniem gebeuren.
Conclusie
paragraaf Graffiti en street art hebben zowel overeenkomsten als verschillen. Het verschil zit hem met name in de doelgroep dat zij willen bereiken. De resultaten tussen de twee synoniemen zijn hierdoor uiteenlopen. Locatie en tijdstippen zijn voor beide van essentieel belang. Het optimaal benutten van de locatie, vergroot de kans voor een artist om het gewenste effect te bereiken. Dit vergelijk ik met de theorie van wetenschapper Marshall McLuhan met zijn theorie ‘medium is the message’. Met zijn theorie legt hij uit dat als je het juiste medium gebruikt, het effect wat je wilt bereiken bij je doelgroep het grootste is. Graffiti wordt met name door kunstenaars ’s nachts aangebracht. De werken (pieces) moeten door de illegaliteit snel en anoniem gebeuren. Street art en graffiti zijn twee verschillende synoniemen. Het werken met spuitverf en het verbreken van de wet zijn de overeenkomsten tussen street art en graffitispuiters. Het verschil zit hem in doelgroep die zij willen bereiken. Street artists willen een groot publiek bereiken en graffitispuiters vinden het niet belangrijk of voorbijgangers hun boodschap snappen.
‘’Je koopt je kleding twee maten te groot zodat je broek half va kont hangt: made in Los Angeles. Met name gedragen door jong in de achterbuurten. Het zijn de oude kleren van hun broers, dus groter de broek, hoe groter de broer.’’ – Banksy, over mode in Bri
Het verhaal achter Street art
Street art gaat ver terug tot muurschilderingen in de prehistorische grotten. Maar ook de romeinen uit de klassieke oudheid op hun muren en monumenten. Een aantal van deze teksten waren politieke uitspraken en aankondigingen van gladia (Egbertegd.nl, 2015) Niet zo lang daarna kregen de viltstift en spuitbus de overhand. Hiermee werden de eerst inkt en ingebracht. Dit noem je ook wel ‘Graffiti’, wat in het Italiaans letterlijk betekent: ingekraste tekeningen. Hier werd gedu Tweede wereldoorlog onderling door de Amerikaanse soldaten veelvuldig gebruik van gemaakt. Overal waar ze kwamen ze de tekst ‘Kilroy was here’, uitgebeeld met het mannetje dat over een muur staart. Ook wel Mr.Chad genoemd (Wikiped
De eerste graffitispuiters die zichzelf identificeerde, waren te vinden in hun eigen district. Zij associeerde hun eigen namen met d straat. Zoals: ‘’Taki 183 [dit stond voor 183rd street] of Julio 204 [204th street] (Wikipedia, 2015). Dit waren uit Philadelphia af straatjeugd rond eind jaren zestig. In de documentaire Style Wars dompelde de documentairemaker zich volledig in deze we waren deze graffitispuiters? Waar begon het? Hoe gaan ze te werk? In deze documentaire over de graffitiwereld kwam ik to clusie dat de tags niet alleen op muren gebruikt werden maar, ook op treinen, gebouwen, bruggen, et cetera. Hoe moeilijker d hoe meer respect je daarvoor kreeg. Herkenning en erkenning was belangrijk voor hen. Ieder (leeg) plekje werd benut. Zo wer een onderdeel van diverse culturen (hiphop, dj-ing, mc-ing en breakdancing) (Egbertegd.nl, 2015). Neem bijvoorbeeld hipho is geschreven woord van het gesproken woord rap. Daar hoorde ook dansen bij. Lichaamstaal. Zo ontstond ook de hip h
an je geren s hoe istol
schreven atorspelen n krassen urende de n plaatste dia, 2015).
die van de fkomstige ereld. Wie ot de conde ‘piece’, rd het ook op. Graffiti hop dans.
Documentaire Style Wars Er blijft een duidelijke wisselwerking met betrekking tot graffiti en street art. Er is een duidelijk verschil tussen beide synoniemen. Alvorens dit onderzoek beschouwde ik beide synoniemen als een. Zo heb ik meerdere mensen gevraagd wat hun associatie was met graffiti en street art. Bij graffiti kwam overduidelijk vandalisme naar voren. Zo denkt men ook dat graffiti daar uit voort is gekomen. Een tag/tekst is in hun ogen pure vernieling en verstoring van het straatbeeld. Of ligt er misschien een diepere gedachtegang achter? Banksy, die ooit als graffitiartist begon, daagt graag de maatschappij uit met politiek getinte teksten. Wellicht is de voorbijganger niet van de deze manier van communiceren gecharmeerd, omdat ze nog wel eens pijnlijk waar zouden kunnen zijn. We lopen er liever voorbij, of sterker nog zien het liever helemaal niet. Dit noem je ook wel ‘cognitieve dissonantie’. Een theorie geschreven door Leon Festinger. Dit ontstaat wanneer er feiten of opvattingen strijdig zijn met die van onszelf. Bij street art dacht ben gelijk aan mooie muurbeschilderingen. Street art is meer geaccepteerd. En ondanks de verschillen, is er een duidelijke overeenkomst, namelijk: beide synoniemen willen een boodschap overdragen en iets meegeven aan de maatschappij. En beide vormen zijn illegaal. Het is duidelijk dat het bij graffiti is begonnen, maar eindigt het daar ook mee? Want het lijkt er op dat street art de overhand gaat nemen. De afgelopen jaren heeft de kunstvorm zich sterk ontwikkelt. Ik hoef u, als lezer, niet te vertellen dat er meer bestaat dan alleen spuitbussen en stiften. Sterker nog, street art bevindt zich in zodanig stadium dat zelfs stickers, pencils, posters, wandbeschilderingen en objecten zo goed als achterhaald zijn. Neem als voorbeeld het pretpark van street artist ‘Banksy’, Dismaland (AD, 2015). Het is een pretpark voor volwassenen. Een pretpark dat mensen enigszins een naar gevoel geeft. Althans, dat is waar Banksy op hoopte en flink zijn best voor heeft gedaan. In augustus 2015 opende Banksy de deuren van dit bijzondere ‘pretpark’. In dit pretpark vind je diverse thematieken die humoristisch en maatschappij kritisch zijn. Zoals we Banksy kennen. Banksy omschrijft zijn pretpark als volgt: ’Dismaland is een pretpark met als thema dat themaparken grotere thema’s moeten aansnijden.’ Hiermee verwijst hij naar de huidige maatschappij. Zo tref je er een omgevallen koets van Assepoester en kun je er ballonnen kopen met de tekst ‘ik ben een imbeciel’. Oftewel, street art van een hoger niveau.
Zoals ik eerder beschreef in dit artikel, worden wij soms ongevraagd bewust gemaakt van de realiteit. Dit bevalt ons niet altijd, want dit is confronterend. Street art guru Banksy, brengt graag maatschappelijke issues aanbod. Zo is een van zijn werken uit 2012 hier een mooi voorbeeld van. Een jongetje achter een stikmachine stikt de Engelse vlaggetjes. Hiermee wilt hij duidelijk kinderarbeid aan het licht brengen. Iets wat wij maar al te graag negeren. Denk aan de grote concerns zoals Primark, waar grotendeels van de maatschappij zich schuldig maakt aan kinderarbeid, door bij de Primark te consumeren. Maar waarom negeren wij dat? Hier heb ik antwoord op. Of ja, eigenlijk heeft Leon Festinger hier antwoord op. Het is een typisch gevalletje van ‘cognitieve dissonantie’. Een onaangename spanning die ontstaat bij het kennisnemen van feiten of opvattingen die strijdig zijn met die van onszefl atheisme. eu, 2007). Volgens zijn theorie voelen mensen een sterke drang om die dissonanties te verkleinen, door hun opvattingen of gedrag aan te passen of te rationaliseren. We streven immers allemaal naar cognitieve dissonantie reductie. Soms willen we helemaal niet horen dat er slechte dingen gebeuren of worden gedaan door ons en/of de maatschappij. Dus sluiten we ons af van de nieuwe ‘foute’ informatie of liegen we een beetje tegen onszelf om een eerdere foute beslissing goed te praten. Zo vinden we het heel makkelijk om graffiti te linken aan vandalisme, terwijl we soms stiekem denken dat er een kern van waarheid in de boodschap verborgen zit.
D o c u m e n t a i r e Conclusie paragraaf Style Wars Banksy is van origine een graffitispuiter en mag zich tot de dag van vandaag tot een van de grootste street art kunstenaars van de wereld noemen. Hij is een van de weinige street art kunstenaars die er zijn brood mee kan verdienen. Echter kon hij dat pas vanaf het moment dat hij aan street art begon. Sluw of slim? Hij wist precies waar en hoe hij een breder publiek kon trekken en hoe de maatschappij in elkaar zat. Banksy heeft een hekel aan advertentiebazen, politici en de huidige maatschappij. Dit zie je terug in al zijn werk. En ondanks zijn haat aan bovenstaande categorieën, werd hij een van hen. Een advertentiebaas. Gedurende zijn documentaire ‘Banksy does Newyork’, kreeg hij het voor elkaar dat half Amerika hem op de hielen zat. Zo verkocht hij zijn eigen werk en kreeg hij duizenden volgers erbij. Hij plaatste namelijk al zijn werk op zijn website. Daar vond je fotos van zijn werk. Waarna zijn fans op speurtocht gingen om de betreffende pieces in real life te zien, voordat ze weer werden beklad. Ik ben een grote fan van hem, maar Banksy spreekt zich zelf tegen door zelf een ‘reclame maker’ te worden. En dit allemaal door middel van (anonieme) zelfbranding.
Tekenen en krassen op muren deden mensen niet pas vanaf de jaren zestig. Dit deden mensen al eeuwenlang. Dit is zich de jaren er na verder gaan ontwikkelen. Dit gold ook voor de beweegredenen, maar hier kom ik later op terug. Wat niet is veranderd zijn de muren, deze worden nog steeds gebruikt. Uiteraard werden niet alleen muren gebruikt, maar ook treinen, gebouwen, bruggen, et cetera. Zo werd het onderdeel van diverse culturen (hiphop, dj-ing, mc-ing en breakdancing). Street art en graffiti zijn meer dan tekenen en krassen op muren. De plaatsgevonden ontwikkelingen tonen het bewijs. De muren van de gebruikte steden worden nog steeds gebruikt. De locaties zijn de door de jaren heen altijd belangrijk geweest. Hier wordt niet alleen het werd van de kunstenaars geplaatst, maar zo dient het ook ter inspiratie. Street art/graffiti is een onderdeel van een levensstijl, met ieder zijn eigen beweegreden. Voor dit rapport zal ik dieper in gaan op de beweegredenen van straatkunstenaars/graffitikunstenaars. Naar aanleiding van ondervragingen kwam ik er achter dat men graffiti gingen associëren met vandalisme. Men is er dan ook van overtuigd dat graffiti daar uit ontstaan is. Ergens verbaasde mij deze uitkomsten, het is tenslotte anno 2015 (bijna 2016 zelfs). In nam aan dat de vooroordelen over graffiti door de jaren heen wel afnam. Maar, ik denk dat ik het wel kan verklaren. Met de theorie ‘cognitieve dissonantie’ van wetenschapper Leon Festinger. Met zijn theorie legt hij uit dat wij allemaal streven naar balans (cognitieve dissonantie reductie). Waargenomen kennis dat in tegenstrijd is met feiten of opvattingen met die van onszelf, zorgen voor disbalans (lees: rokers die advertenties negeren over hoe dodelijk roken is). Daarom denk ik dat graffiti nooit volledig geaccepteerd zal worden en street art wel.
Brief verstuurd naar de Banksy
’Ik weet niet wie je bent of met hoeveel jullie zijn, maar ik schrijf je om je te vragen op te houden met schilderen in de buurt waar wij wonen. In het bijzonder de XXX-weg in Hackney. Mijn broer en ik zijn hier geboren en leven er al ons hele leven, maar tegenwoordig komen er zoveel yuppies en studenten wonen dat niemand van ons zich nog een huis kan permitteren in de buurt waar we opgroeiden. Je graffiti is sowieso een van de redenen waarom die eikels denken dat het cool is om in deze wijk te wonen. Je komt duidelijk niet hiervandaan, en nadat je de huizenprijzen hebt doen laten stijgen zal je wel weer verder trekken. Doe ons allemaal een plezier een maak je werk ergens anders, in Brixton ofzo.’ Daniel (naam en adres onbekend)
’’Graffiti is een van de weinige tools wat je hebt, wanneer je bijna niks hebt. En zelfs wanneer je niet met het mooiste beeld aankomt, kan je iemand laten lachen tijdens het plassen.’’ – Banksy Niemandsvrienden
Beweegredenen
‘’Hoe gehaat de tag op straat is, zo geliefd is het werk van dezelfde artiest op een legale plek als de Berenkuil. De berenkuil fungeert als een soort ‘’openluchtmuseum’’. Het is een plek waar graffitikunstenaars (legaal) hun gang mogen gaan. De politie zal daar dan ook niet optreden.
‘’Adverteerders zijn het gevecht begonnen en de muren zijn onze wapens om mee terug te slaan.’’ Banksy, Wall and piece. Dit geldt niet voor alle street artists. Sommige mensen willen van de wereld een mooiere plek maken. En met veel geluk worden ze soms een handje geholpen door derde. In 2013 organiseerde Wladimir Mandshanden en Dave van de Berg (werkzaam bij Dynamo) een expositie genaamd ‘Niemandsvrienden’. Hiermee wilde ze het publiek daadwerkelijk laten in zien dat street artists de wereld een stukje mooier willen maken.
Initiatiefnemers Wladimir Mandshanden en Dave van den Berg van Dynamo sloegen hun handen in heen en organiseerde in 2013 een expositie, genaamd: ‘Niemandsvrienden’. Hiermee wilde zij het publiek laten inzien dat deze artiesten niet zomaar op de muren aan het kladderen zijn. En dat het wel degelijk tot iets leidt. Voor deze expo zijn zestien Eindhovense straatpioniers uitgelicht. De pioniers hadden allemaal hun eigen werkwijze. Zo trof je er werk van een jongen die in 1985 als een van de eersten de maagdelijke Berenkuil bekladt, maar ook van een volwassen man die de afgelopen jaren grote gloeilampen plakt op geluidsschermen langs de randweg. De expositie was gratis toegankelijk en was 14 dagen lang te bezoeken. (dichtbij.nl, 2013) De line-up van de expo: Acre, Arcade, Big Daddy Gun, Butch, Caz, Clone, Erosie, Eton, Fleks, Late, Med, Phet,
Prins,
Space3,
Zime
en
Sektie.
Volgens Stephane Bauer, directeur van Kunstraum Kreuznerg/Bethanien en organisator van Backjumps (een van de meest toonaangevende tentoonstellingen over street art en graffiti in Europa), zijn er vier verschillende beweegredenen te onderscheiden (Yurk, 2007). Ik begin met volgens Bauer’s de meest natuurlijke vorm, het verspreiden van het teken in de urbane ruimte. Oftewel, het willen veranderen/vormgeven van de openbare ruimte/omgeving. Hij ziet het als iets natuurlijks, een natuurlijke dwang. Net zoiets als de primaire behoeften; eten, drinken, slapen, zoals maslow die met zijn piramide voorop stelt. Street artists motiveren elkaar onderling om mee te doen. Bijvoorbeeld als je stickers plakt en dat er altijd meer stickers bijkomen. Ik vind dit persoonlijk leuk om te volgen. Maar er zitten grote nadelen aan verbonden. Deze manier van werken zorgt voor veel miscommunicatie bij onder andere voorbijgangers. Dit komt door gebrek aan dialoog. De werken worden verkeerd geïnterpreteerd en de regels verkeerd begrepen. Deze vorm van street art wordt daarom snel als vandalisme bestempeld.
Het tweede type dat Bauer benoemd, is die van de politieke interventies en acties. Veruit de meest populaire beweegreden van de street artist. De wet overtreden is voor hen meer dan normaal. Het is hun tweede natuur en dit zorgt voor adrenaline. Zij waren van mening dat de steden wel wat meer leven konden gebruiken. En voelde zij zich genoodzaakt zich hiermee te bemoeien en de gedachtegang van de ‘gewone mens op straat’ te beïnvloeden. Met dit type street art is Banksy populair geworden. Deze beweegreden is misschien de favoriet van de street artist, maar het minste van de voorbijganger. De tweede groep binnen deze vorm, is de groep die zijn werk verkoopt aan musea of hun eigen expo organiseren mét entree prijs. Voor deze groep gelden er verschillende voordelen, namelijk: dat ze betaald krijgen, de vorm legaal is en ruimte voor interactie met de doelgroep. Dat laatste is erg prettig. Zo voorkom je dat je boodschap verkeerd geïnterpreteerd wordt. En dat de regels worden begrepen. Deze legitieme vorm van street art wordt soms gesubsidieerd door gemeentes. Sommige street artists worden dan ook gevraagd om stukken muren in steden mooi(er) te maken. Dit zie je steeds meer terug komen. In Eindhoven, de stad waar ik woon, doen ze dit ook. Plekken als strijp s en de berenkuil zijn populaire plekken. Maar zo heb je ook ‘Tante Netty’. Een sociaal ontwerpbureau in de Eindhovense wijk Woensel-West. Tante Netty nodigt (jong) talent uit om samen nieuwe vormen van creativiteit te ontdekken (Tante Netty, 2015). In de derde groep deelt Bauer de street artists in, die zich als kunstenaar willen profileren. Een beweegreden die anno nu heel populair is. Het is de meest geaccepteerde vorm. Echter is deze groep weer in tweeën te splitsen. De ene groep zet zich juist af tegen de kunstmarkt. Zij willen namelijk hun eigen expositie organiseren, zonder dat ze afhankelijk zijn van de macht van de kunstmarkt. Ze vragen alleen aandacht, geen entree prijs. Deze groep heeft met name de doelstelling om de museum- en kunstwereld toegankelijker te maken. En om te laten zien welke kwaliteiten hij bezit. Een ander voordeel voor deze groep, is het niet hoeven betalen van een ruimte voor hun expo. Ik denk zelf dat deze groep, het grootste bereik heeft met betrekking tot het publiek. En dan de laatste beweegreden volgens Bauer; de industrie. Hij spreekt hier over een later stadium. In mijn optiek het huidige stadium waar street art zich in bevindt. Hierin spreekt hij over de omstandigheden waarin street art tot stand komt – illegaal, anoniem en vast op een openbare plaats - is het moeilijk om met deze vorm geld te verdienen. En toch zijn er een aantal street artists die dit wel kunnen (Banksy, Thierry Guetta). Zo zijn er ook een hoop reclamebureaus die hier op inspelen. En dan heb ik het over bureaus die werken voor merken die zich richten op jong publiek. Street art, met het imago van vrijheid, creativiteit en een rebels karakter. Ik kan zo heel wat firma’s bedenken die hun urban lifestyle producten op deze manier aan hun publiek willen laten zien. De vier types die Bauer omschrijft zijn niet per definitie de beweegredenen die iedere street artist hanteert. Het kunnen ook combinaties zijn, of van alles een beetje. Opmerkelijk is wel, dat je weinig tot geen originele betekenissen in de beweegredenen terug vind.
Conclusie paragraaf De kunstenaars van street art maakte hun werk openbaar omdat zij hun gebied wilde terug claimen voor de inwoners. De overheid geeft adverteerders toestemming om op sommige openbare ruimtes te adverteren. Bedrijven en de overheid worden gezien als de eigenaren van de stad. Sommige inwoners voelen zich slechts huurders of consumenten. Dit is waar street art zich tegen afzet. Voor graffitispuiters gold een andere reden, namelijk herkenning en erkenning. De voornaamste beweegreden dat street art drijft, was de stukken terug claimen door middel van gratis kunst die als tegenhanger werden gebruikt van de beelden op de gekochte advertentieruimte. Street artists gebruiken de stad om delen van de stad te decommercialiseren. Street artists willen gehoord worden door de maatschappij. Graffitispuiters hielden zich met name bezig met de frequentie van hun pieces. Hoe meer tags, hoe meer herkenning. En herkenning zorgt weer voor erkenning. Het afzetten tegen bedrijven en de overheid is de voornaamste beweegreden geweest voor street artists en erkenning en erkenning voor de graffitispuiters onder ons. Bij beide synoniemen is er gebrek aan dialoog.
’’Graffiti is een van de weinige tools wat je hebt, wanneer je bijna niks hebt. En zelfs wanneer je niet met het mooiste beeld aankomt, kan je iemand laten lachen tijdens het plassen.’’ – Banksy Van vandaal naar gevestigde orde Er is veel veranderd binnen de street art scene ten opzichte van vroeger (jaren 60) en nu. Vandaag de dag is het vanzelfsprekend dat street art kunstenaars ooit met hun werk hebben geëxposeerd of exposeren in galerieën. Dit betekend dat ze hun anonimiteit op zij hebben geschoven en in de openbaarheid zijn getreden en dus bekend zijn. Opvallend is dat de meeste kunstenaars van mening zijn dat de oorsprong en daarmee de geloofwaardigheid van waar zij voor staan op straat ligt. Hun keuze is daarom interessant. Echter hebben we hebben in vergelijking met de jaren zestig veel meer tools binnen handbereik. En door de jaren heen wordt men slimmer en handiger met de tools, locaties en het publiek. Door de vele ontwikkelingen binnen street art is er voor ieder publiek wat wils. Op deze manier trek en bereik je een bredere doelgroep. Zo is mij opgevallen dat steeds meer mensen interesse tonen in street art. Er zijn online platforms waar werken van street artists worden vastgelegd. Vergelijk het met een soort logboek.
Toekomst Zowel tags als ‘meer artistieke’ ingrepen vormen street art. Het ene los denken van het andere maakt beiden mank. Wie deze beweging analyseert, moet niet alleen oog hebben voor nieuwe ingrepen, maar ook voor hun interactie met de omgeving, door de tijd. Nieuwe sporen komen, andere worden uitgewist. En zoals Alan Foe (graffiti artist) tijdens ons interview al aangaf, street art blijft zich evalueren. De nieuwe generatie pakt het op en geeft er zijn eigen draai aan. Net zoals zijn generatie deed toen ‘Style Wars’ uitkwam. Het is allemaal wat serieuzer geworden. Er worden steeds meer mooie dingen gemaakt. Tegelijkertijd zie je steeds meer graffitiartiesten commercieel gaan en worden geaccepteerd door het grote publiek. Kijk bijvoorbeeld naar Obey, Kaws, Shoe, Banksy, et cetera. De brug lijkt kleiner te worden van de straat naar commercieel. Zo is mij bijvoorbeeld opgevallen dat wanneer er een videoclip gemaakt wordt, met oog op de jeugd, er street art wordt gebruikt. Maar kijk ook naar grote merken in onder andere mode. Acceptatie vind je ook terug in de street art tours die bijvoorbeeld in Amsterdam worden georganiseerd (Berlijn en New york waren Amsterdam voor) of de exposities die worden georganiseerd (o.a. door street artists zelf). Door internet volgen ontwikkelingen met betrekking tot street art elkaar snel op. Over de hele wereld vormen zich collectieven die bepaalde waarden delen: het verspreiden van kunst en een boodschap buiten de gebaande paden. De verschillende vormen van street art staan tegenwoordig naast elkaar terwijl de meeste daarvan hun eigen geschiedenis van ontstaan hebben. Sommige ontwikkelingen en evoluties zijn daarom als vormen los van elkaar te zien.
Conclusie paragraaf Street art is een kunststroming aan het worden. Bovenstaande titel is eigenlijk een suggestieve stelling/titel. Want niet iedereen ziet street art als een (gecommercialiseerde) kunststroming, maar als een middel, extra werkgebied. Ik zie street art weldegelijk als een kunststroming. Banksy, Space Invader, Saunaman zijn de van Gogh’s, van Rijn’s en de Mondriaans binnen de kunststroming. Opvallend is, dat de meeste graffische kunstenaars, grafische vormgevers zijn. In mijn ogen kunstenaars binnen de reclamewereld.
Street art begint nog meer verschillende vormen aan te nemen dan dat het al had. Het geeft zich langzamerhand ook toe aan de digitalisering. Steeds meer straatartiesten hebben door dat wanneer je meerdere kanalen inzet om straatkunst te maken, je een groter publiek bereikt. De stroming graffiti neemt in steeds kleinere maten af en straatartiesten vinden het mooi maken van de straten belangrijker. Afbakenen van territoria, daar waar street art begon, lijkt te verdwijnen. Er blijft een steeds kleinere groep over dat streeft naar herkenning en erkenning. Twee belangrijke onderdelen binnen dit synoniem. De frequentie neemt zichtbaar af. Zo is er een enorme interesse in street art vanuit de kunstwereld (lees: musea). Steeds meer stukken, afkomstig van de straat, zijn er terug te vinden. In sommige gevallen organiseren de street artists zelf een galerij en bij behorende exposities. De veranderingen binnen street art zijn niet onopgemerkt. Bedrijven maken hier maar al te graag gebruik van. Neem als voorbeeld Google View. Google ontwierp een digitale street art tour. De beweegredenen van de straatartiesten veranderen mee met de ontwikkelingen. Je ziet digitalisering en commercie langzaam de overhand nemen. Door de vele ontwikkelingen die momenteel plaatsvinden en gaan plaatsvinden, beschouwt men street art als (commerciĂŤle)kunststroming. Het is vergelijkbaar met een stroming, omdat het steeds meer verschillende vormen aanneemt en men het steeds meer als kunst beschouwt (lees: steeds meer street art exposities in musea).
Mijn Visie
Wat betekent dit voor mij als communicatieprofessional/creatief? Het belangrijkste inzicht voor mij is hoe street artists/graffitikunstenaars met mediums en locaties omgaan. Als creatief wil je met je concepten /campagnes continu een boodschap overbrengen. De doelgroep speelt hierin de belangrijkrijkste rol. Dus ook waar hij/zij uithangt. Daarbij moeten wij als creatieven op de hoogte zijn van locaties.In combinatie met het medium uiteraard. Street art stimuleert creativiteit en originaliteit. Dat houd je tegelijkertijd scherp en down to earth. De adrenaline van een street arttist vergelijk ik met de energie dat ik krijg naar aanleiding van een review of pitch. Maar ook de druk en stress wat een deadline met zich meebrengt Wat een street artist ook voelt , wanneer hij ‘s nachts over straat aan het krompelen is. De voorbijgangers vergelijk ik met de kritische consument, waar wij continu mee te maken hebben. Zij kunnen reclame als media vandalisme beschouwen. Hoe de boodschap overkomt is dus enorm belangrijk.
Alle conclusies op een rijtje
Antwoord op mijn centrale oritinele betekenis als het gele Ja, wanneer ik graffiti besch art en nee als ik graffiti niet m kijkt naar beweegreden, zi van de steden’ daar toe beh art geaccepteerd. Street art Grafffiti zal niet zo gauw lega
vraag:’ ‘Verliest street art zijn egaliseerd wordt?’’ Is ja en nee. houw als onderdeel van street mee reken. Want wanneer je ie je dat ‘het mooier maken hoort. En hierdoor wordt street t behoudt zijn betekenis dus. aal en geaccepteerd worden.
Bron
nvermelding Websites
Scheffer, E. (datum onbekend). Graffiti. geraadpleegd op 2 november 2015. http://egbertegd.nl/info/graffiti-streetart, Rombouts, S. (2007, 19 juli). Street art. Geraadpleegd op 23 oktober 2015. http://www.yurk.net/sarah/thesis/Street_Art1.pdf Redactie KBTR. (2011, 17 juni). Nederlandse street art. Geraadpleegd op 23 oktober 2015. http://kbtr.nl/nederlandse-street-art/ Redactie Endinet. (2013). Street art op onze huisjes in Eindhoven. Geraadpleegd op 2 november 2015. https://www.endinet.nl/default.aspx?pid=8&itemid=8016260, Muller, N. (2015, 18 mei). Fotoserie: straatkunst waar je blij van wordt. Geraadpleegd op 26noktober 2015. http://www.hpdetijd.nl/2015-05-18/fotoserie-straatkunst-waar-je-blij-van-wordt/ http://streetartmuseumamsterdam.com/, geraadpleegd op 2 november 2015. Back, M. (2015, 18 maart). Google neemt je mee op een wandeling langs straatkunst. Geraadpleegd op 20 oktober 2015. http://www.nrc.nl/nieuws/2015/03/18/ google-neemt-je-mee-op-een-wandeling-langs-straatkunst/ Broeck, van den, B. (2012, November/December). Street art: tussen de straat en het museum. Geraagdpleegd op 15 oktober 2015. http://www.rektoverso.be/ artikel/street-art-tussen-de-straat-en-het-museum Redactie AD. (2015, 21 augustus). Banksy opent naargeestig pretpark: Dismaland. Geraadpleegd op 13 oktober 2015 http://www.ad.nl/ad/nl/1014/Bizar/article/detail/4126272/2015/08/21/Banksy-opent-naargeestig-pretpark-Dismaland. dhtml Auteur onbekend. (2015, 5 november). Grafffiti. Geraadpleegd op 5 november. 2015https://nl.wikipedia.org/wiki/Graffiti Auteur onbekend. (2015, 7 november). Taki 183. Geraadpleegd op 8 november 2015. https://en.wikipedia.org/wiki/TAKI_183 Geuzebroek, E. (2007. 2 september). Carol Tavris over cognitieve dissonantie en zelfbedrog. Geraadpleegd op 1 november 2015 http://www.atheisme.eu/nl/ entry/51/carol_tavris_over_cognitieve_dissonantie_en_zelfbedrog Redactie Dynamo Eindhoven. (2013, 7 juni). Expo: 30 jaar graffiti en street art in Eindhoven. Geraadpleegd op 10 november 2015. http://www.dichtbij.nl/eindhoven/uitgaan-en-vrije-tijd/artikel/2789772/expo-30-jaar-graffiti-en-street-art-ineindhoven.aspx
Literatuur
Catz, J. (2014, 11 november). Talk about street art. Flammarion. Geraadpleegd op 1 okt ber 2015 Banksy. (2009, November). Wall and piece. Lebowski. Geraadpleegd op 1 oktober 2015 Shove, G, en Potter, P. (2012, augustus). Banksy: you are an level of treat. Pro-Actif Com munications. Geraadpleegd op 5 oktober 2015.
Videomateriaal
Silver, T. (1983). Style Wars. Geraadpleegd op 1 oktober 2015. Guetta, T. (2011). Exit trough a giftshop. Geraadpleegd op 5 oktober 2015. McLuhan, M. (2011, 9 augustus). Marshall McLuhan Full Lecture: The medium is the me sage. Geraadpleegd op 15 oktober 2015. https://www.youtube.com/watch?v=ImaH51F4 Bw (medium is the message)
to-
5. m-
es4H-
Alan Foe ex Graffiti artist
Interview
Wanneer en waar ben je begonnen? Ik ben begonnen in Amsterdam in 1982. Vriend van mij zag ik schrijven met een stift. Ik vroeg hem waarom doe je dat. Hij zei dat is mijn naam. Toen heb ik een naam bedacht. En die veranderde nog wel eens totdat ik in 1985 de juiste naam had gevonden. Wat zijn je beweegredenen geweest en wat gaf jou telkens een kick om ’s nachts over straat te kruipen? Eigenlijk komt het erop neer dat je wilt dat mensen je werk zien. Maar niet weten wie jij bent. En vetste is dat mensen erover praten. Vooral onder de schrijvers: het krijgen van respect. Zocht je heel specifiek naar locaties of objecten om je werk op te maken? Waarom en waar lette je dan op? Ja altijd opzoek naar juiste spot. Waar veel mensen langskomen. Met de auto, lopend met de fiets. Maakt niet uit. Hoe moeilijker de plek is om je piece te zetten. Hoe meer respect. Waarom zie jij jezelf als street artist of waarom juist niet? Ik zie mezelf als een street artist, maar bovenal als een graffiti artist. Een graffiti artist spuit of schrijft op alles. Kan binnen zijn, op een trein, whatever maakt niet uit wat. Als het er maar opstaat en iedereen het ziet :) En wanneer ben je een street artist volgens jou? Als je alleen maar op straat bezig bent, vandaar street artist. Wat is in jouw optiek street art? Wat ik al zeg als je alleen maar op straat werkt. Hoeft namelijk niet perse graffiti te zijn. Kan ook gewoon kunst zijn in allerlei vormen. Niet specifiek met de spuitbus. Welke verschillen zie je in street art ten opzichte van tien jaar geleden? Het is allemaal wat serieuzer geworden. Er worden mooie dingen gemaakt. Zie ook veel Graffiti schrijvers die commercieel zijn gegaan en geaccepteerd zijn door het grote publiek. Zoals Obey, Kaws, Banksy, shoe etc Hoe voorspel je de toekomst van street art? Dat blijft zich evolueren. De nieuwe generatie pakt het op en geeft er zn eigen draai aan. Net als mijn generatie deed toen style wars uitkwam. Denk dat ook de brug kleiner wordt van straat naar commercieel. In elke videoclip wat dope is en met jeugd te maken heeft wordt street art gebruikt.
We zien nog steeds verzet, maar ook een uitgestoken hand Wordt steeds meer accepteerd zeker in amsterdam is stre Fashion merken die voor Calligraffiti gaan. Gewoon een l
Street art vind ik steeds meer mainstream aan het word interesse ineens is in street art? (lees: samenwerkingen hiervan?
Bepaalde doelgroepen bereik je alleen met vette dingen. St kunnen ze dat namelijk niet zelf maken. Al moet ik zegg uit de graffiti scene komen. Misschien is het ook wel dat begrijpt wat street is dus VET
Stel je voor street art legaal wordt, zoals in IndonesiĂŤ, w Niet echt denk ik. Nu kun je overal gewoon je werk neerz nomen. De legale muren heb je nu ook, daar worden de vets fiti het rauwe. In graffiti zijn er geen regels je bepaald z je een letter groot maakt en vervolgens heel klein uitgerek
d, naar publieke ruimte. Wat vind jij hiervan? eet art hot. Maar kijk ook naar de grote merken. live show en mensen zijn er weg van.
den, hoe kan dat? Waarom denk jij dat er zoveel met reclamebureaus en bedrijven) En wat vind jij
treetart is daar een onderdeel van. Op een bureau gen dat er veel ontwerpers in het vak zitten die t een graffiti schrijver/ontwerper als geen ander
wat voor invloed heeft dit op street art denk je? zetten zonder dat je door de popo’s wordt meegeste dingen neergezet.voor mij is street art, grafzelf hoe het eruit ziet. Tegen alle natuur in. Als kt dan kan dat gewoon. Grt. Stick BB