I EPS270 a wysokosprawna kogeneracja – kluczowy game changer dla sektora ciepłownictwa w pakiecie

EPS270 A WYSOKOSPRAWNA KOGENERACJA – KLUCZOWY GAME CHANGER DLA SEKTORA CIEPŁOWNICTWA W PAKIECIE FIT FOR 55?

W OSTATNIM CZASIE W OBSZARZE ENERGETYKI GROS KOMUNIKATÓW ZE STRONY ORGANÓW UNII EUROPEJSKIEJ DOTYCZYŁ PRZEDE WSZYSTKIM DZIAŁAŃ OBEJMUJĄCYCH WALKĘ Z KRYZYSEM ENERGETYCZNYM, CZYLI M.IN. PLAN „SAVE GAS FOR A SAFE WINTER”, CZY PROPOZYCJI WDROŻENIA ROZWIĄZAŃ UMOŻLIWIAJĄCYCH OGRANICZENIE WZROSTU CEN ENERGII I JEJ NOŚNIKÓW.

Nie oznacza to jednak, że procedowanie pakietu Fit for 55 utknęło w martwym punkcie – prace wciąż trwają i postępują. Przy tej okazji chciałabym zwrócić uwagę na jeden z kluczowych dla polskiego sektora ciepłownictwa systemowego obszarów regulacji w pakiecie. Dotychczas był on wymieniany jako jeden z wielu postulatów zgłaszanych przez cały sektor, może trochę ukryty w cieniu proponowanych definicji efektywnego systemu ciepłowniczego. Warto jednak stwierdzić wprost – jego finalne brzmienie może stanowić „być albo nie być” dla systemów ciepłowniczych, zwłaszcza tych większych. Mowa o rozszerzeniu katalogu kryteriów wysokosprawnej kogeneracji o kryterium limitu bezpośrednich emisji dwutlenku węgla dla jednostek wykorzystujących paliwo kopalne na poziomie 270 g CO2/kWh, czyli tzw. kryterium EPS270. Ale wróćmy do początku…

Mała zmiana o dużych konsekwencjach

Dotychczas uzyskanie statusu wysokosprawnej kogeneracji opierało się o weryfikację osiągnicia przez daną jednostkę kogeneracji oszczędności energii pierwotnej na poziomie co najmniej 10% w porównaniu z wartościami referencyjnymi dla rozdzielonej produkcji ciepła i energii elektrycznej (dla jednostek kogeneracji o mocy zainstalowanej elektrycznej poniżej 1 MW warunkiem było uzyskanie oszczędności wyższej od 0), ustalaną w okresie jednego roku kalendarzowego. Proponowany załącznik II w recaście (aktualizacji) dyrektywy w sprawie efektywności energetycznej (EED) prowadzi do ustalenia dodatkowego kryterium w postaci ww. EPS270. Niewielka zmiana, która będzie miała ogromne konsekwencje – przede wszystkim w połączeniu ze zmianą definicji efektywnego systemu ciepłowniczego od 1 stycznia 2026 r. Już tylko bowiem ciepło z jednostki kogeneracji, dla której spełnione jest kryterium EPS270, będzie mogło zostać wzięte pod uwagę jako strumień ciepła o odpowiedniej jakości pozwalający na uzyskanie statusu efektywnego systemu ciepłowniczego. Co to oznacza w praktyce?

Wpływ na systemy ciepłownicze

Konsekwencją będzie lawinowe zmniejszenie liczby takich systemów ciepłowniczych w Polsce od roku fot. zasoby autora 2030, tylko ze względu na nałożenie dodatkowego kryterium – notabene związanego z emisyjnością, a nie efektywnością energetyczną. W Polsce systemy ciepłownicze wciąż bazują na Dorota Jeziorowska kogeneracji węglowej. Ten stan będzie się zmieniał na rzecz mniej emisyjnych dyrektor Polskiego źródeł ciepła, jednak niemożliwe jest Towarzystwa zrealizowanie w tak krótkim czasie Elektrociepłowni procesu inwestycyjnego budowy nowych Zawodowych jednostek wytwórczych i to w dodatku w tak dużej skali. Poza brakiem możliwości (z formalnego punktu widzenia) skrócenia okresu realizacji inwestycji, trudno sobie wyobrazić skumulowanie w jednym krótkim czasie budowy kilkuset jednostek wytwórczych – liczba wykonawców, zdolności produkcyjne niezbędnych urządzeń i materiałów są przecież ograniczone, zwłaszcza w kontekście tego, że regulacje całkiem niedawno przecież uchwalonego Pakietu Zimowego przewidywały zupełnie inną trajektorię transformacji sektora energetycznego. Dodatkowo, powyższa zmiana będzie miała wpływ na tak wiele aspektów funkcjonowania systemów – możliwość uzyskania pomocy inwestycyjnej na ich modernizację, mechanizm wsparcia energii elektrycznej z wysokosprawnej kogeneracji, zakres obowiązku przyłączania do sieci ciepłowniczej instalacji OZE itd. Kolejną trudnością jest fakt, że terminy wynikające z projektowanych przepisów recastu dyrektywy EED zbliżają się, a trudno jest powiedzieć, kiedy poznamy finalny kształt przedmiotowych regulacji. Wierzę jednak, że w ostatecznym kształcie aktów prawnych – tego i innych zawartych w pakiecie Fit for 55 – odzwierciedlone zostaną uwarunkowania poszczególnych państw członkowskich UE, a omawiane kryterium EPS270 wejdzie w życie nie wcześniej niż od 1 stycznia 2030 r., przynajmniej w odniesieniu do istniejących jednostek kogeneracji.