‘t polleken
België – Belgique P.B. – B.P. 1840 LONDERZEEL BC25171
Ledenblad van KONINKLIJKE IMKERSGILDE NEERBRABANT Verschijnt 5x per jaar: feb. - april - juni - sept. - nov. Afgiftekantoor 1840 Londerzeel Erkenningsnr. P509236 Afzender: Jozef Beuckelaers, Sneppelaar 4, 1840 Londerzeel Tel. 0479/51 46 04 e-mail: m.debont@telenet.be 11e jaargang, nummer 5, november 2011 NOTEDOP van de zelf georganiseerde activiteiten : * 08-15-22-30 November : start van een nieuwe korfvlechtcursus. * 11 december, 14u : feestvergadering te Steenhuffel. * 18 december, 15u, Tuinbouwschool, Molenbaan, Merchtem-Peisegem : praktische demonstratie van Winterwerkzaamheden door Benny Larivière * 11 februari 2012 : snoeidemonstratie en –les bij Lode Meert, Seepscherf 71 te Baardegem * 16 juni 2012 : jaarlijkse busreis – noteer alvast de datum ! Woordje van de Voorzitter. Wij hadden dit jaar een vroege zomer, dan niks en dan een late zomer. Zo kun je formuleren hoe onze bijen het jaar 2011 zullen beleefd hebben. Nu blijven ze wel binnen (toch op het ogenblik dat ik dit schrijf!) Vergeet niet dat er straks een winterbehandeling moet toegepast worden om zoveel mogelijk varroamijten uit te schakelen! Voor wie het allemaal niet meer goed weet, of voor wie het nog nooit gedaan heeft, op 18 december komt dit aan bod tijdens onze praktische demonstratie over winterwerkzaamheden. Meer hierover in onze activiteitenkalender. Hier en daar vangen we toch al berichten op over kasten die er niet goed voorstaan, ja zelfs over lege kasten. Voor zover als we nu weten is de hoofdoorzaak de varroamijt, met in haar kielzog een aantal virussen die er vroeger ook al wel waren, maar nu meer inpakt hebben op de verzwakte bijen en aan het verwoestingswerk meehelpen.
In Gent is men momenteel onderzoek aan het doen naar de aanwezige soorten virussen in de bijenvolken en een volgende stap zal zijn uit te zoeken wat we er kunnen aan doen. We mochten dit jaar wel enkele nieuwe imkers en leden begroeten die onze gilde kwamen vervoegen, en we hadden ook droevig nieuws te melden omdat twee leden van ons heengingen: Albert de Pooter uit Brussegem en René Luyckx uit Londerzeel. De voorbereidingen voor het opzetten van evenementen volgend jaar ter gelegenheid van ons honderd jarig bestaan schieten goed op en een aantal mogelijkheden zullen uitgewerkt worden met de intentie om de bijen, de honing en de imkers in onze streek in het zonnetje te zetten. Zo staat er bij een amateur brouwer een brouwsel honingbier te pruttelen terwijl er elders een proef gedaan wordt met honingkaas. Afwachten! De lidgelden voor 2012 blijven onveranderd op € 30 voor leden en € 7 voor bijleden en sympathisanten, te storten voor 1 december van DIT jaar. Denk er aan dat laatkomers onze secretaris-penningmeester extra werk geven. Op 11 december gaat de statutaire vergadering van onze gilde door, wij maken er steeds een feestvergadering van waar we onze gildegenoten tegenkomen. Ook al is dit de enige gelegenheid die we in het jaar hebben om eens aan een activiteit deel te nemen, hiervoor moeten we zeker niet nalaten te komen, er is eten en drinken in overvloed en gezelligheid is er troef. En meestal leren we nog iets bij ook! Ook de partners kunnen van de gelegenheid profiteren om nieuwtjes uit te wisselen. Het is ook voor hen eens een gelegenheid om eens aan een gildeactiviteit deel te nemen. Ook dit jaar zal een accordeonist de bijeenkomst muzikaal opluisteren. Herinner je je nog hoe ze vorig jaar de pannen van het dak gezongen hebben? Gelukkig ligt op het dak van de Steenhuffelse parochiezaal roofing. Niet alleen Neerbrabant viert in 2012 haar eeuwfeest, de Koninklijke Vlaamse Imkersbond doet dit ook, en ze gaan het maandblad voorzien van een aantal gepaste herdenkingstitels. In deze context werd er ook aan de verzorger van de receptenrubriek gevraagd om oude recepten in hun origineel kleedje van begin 1900 hun plaats te geven in het maandblad, iets wat dan ook toegezegd is en we zijn er volop mee bezig. Ons opleidingsteam heeft flink werk geleverd om de korfvlechtsessies op poten te zetten en is bezig met de uitwerking van een project voor kunstmatige inseminatie van de koninginnen voor specialisten. Ook zijn de voorbereidingen gestart voor de cursus gevorderden eind 2012. Dit vooral voor diegenen die juist de beginnerscursus achter de rug hebben en voor alle bijenhouders die een herhalingsopleiding willen volgen of de laatste evoluties inzake imkerij willen horen en zien. Zoals ieder jaar net voor de feestvergadering doe ik hier een oproep voor tombolaprijzen die dan tijdens het feest verloot worden. Wat er tevens voor zorgt dat wij het feestmaal ver onder de normale kostprijs aan onze leden kunnen aanbieden. Het is ook interessant om de evolutie van dergelijke tombolaprijzen eens nader te beschouwen. Nu gaat het vooral om luxeproducten, een deel van onze overdaad als het ware, maar pakweg 80 jaar geleden hadden deze prijzen de bedoeling om in de dagelijkse behoeften te helpen voorzien: een zelf geslachte kip, een zak aardappelen, een doos zelfgebakken speculoos en noem maar op. Als we nu eens, in dezelfde gedachtegang, eens zelfgekweekte of –gemaakte producten zouden meebrengen, zoals
een doos witloof, confituur, gelei of fruit uit eigen tuin, dan zou dit zeker niet misstaan en algemeen gewaardeerd worden! Tot op de feestvergadering, De voorzitter, Jef Beuckelaers. Programma van eigen en aanbevolen activiteiten
Korfvlechtsessies De vraag was er om een cursus te laten doorgaan over het korven vlechten, de organisatie werd opgezet en gepland en de mogelijkheden onderzocht om aan het nodige materiaal te geraken. Dit was niet zo evident omdat er voor een gewas als rogge in de hedendaagse landbouw geen plaats meer is. Alles viel tenslotte in zijn plooi, er werd zelfs een leerboekje samengesteld dat door medewerking van een sponsor gedrukt werd. De inschrijvingen kwamen in het begin echter maar heel traag binnen, maar eens het op gang kwam dachten we er zelfs aan even op de rem te gaan staan. Eind oktober waren er immers reeds een dertigtal inschrijvingen, en dit niet van de lokale achterban, maar uit Oost- en West Vlaanderen, Antwerpen, Limburg, en ja, ook Brabant. In volgend polleken zeker een uitgebreid verslag over het verloop! Feestvergadering: Zoals reeds vermeld, op zondag 11 december, 14u in de Van Doorselaerstraat te Steenhuffel, het vertrouwde adres. Er is dit jaar wel een probleem met de parking: Aquafin heeft zelfs Steenhuffel gevonden, niemand ontsnapt aan hun graaflust en op het grote plein rechtover bouwmaterialen Hermans kan niet geparkeerd worden. Aan het andere eind van de Van Doorselaerstraat is er echter wel parkeergelegenheid. Programma - ontvangst met receptie - statutaire vergadering - jaaroverzicht - kasverslag - gezondheidsdienst - feestmaaltijd – opgeluisterd met accordeonmuziek - film - imkersquiz - tombola - gezellig napraten - alle dranken zijn in de deelnameprijs inbegrepen
- Voor de tombola op de feestvergadering worden zoals gewoonlijk graag prijzen in ontvangst genomen. Dit helpt ons de kostprijs zo democratisch mogelijk te houden. Als deelname in de kosten wordt een bijdrage van â‚Ź 18, per persoon gevraagd. Voor kinderen onder de 12 jaar is het gratis maar wij vragen wel dit vooraf te melden, kwestie van genoeg lepels en vorken te voorzien. Betaling kan gebeuren (samen met het lidgeld) via overschrijving op rekeningnummer 734-1951262-19 voor 01 december met vermelding van het aantal personen.
Menu Aperitief Bloemkoolroomsoep met broccoliroosjes Opgevuld varkensruggebraad met sausje op basis van kriek en honing, gebraiseerd witloof en gebakken aardappeltjes met rozemarijn Huisbereide chocolademousse met honingcake Koffie/thee Wijn en bier tijdens de maaltijd in zelfbediening Winterwerkzaamheden, praktische demonstratie door Benny Larivière bijgestaan door specialisten uit onze gilde, zondag 18 december te 15u in de tuinbouwschool, Molenbaan, Merchtem-Peisegem. Wij hebben heel wat beginnende imkers in onze gilde en die weten nog niet goed hoe ze aan sommige zaken moeten beginnen. Zij worden uitgenodigd om te komen kijken en proberen, zodat ze er nadien met het nodige zelfvertrouwen en fingerspitzegefßhl thuis kunnen invliegen. Wij hebben ook heel wat ervaren imkers in onze gilde die doorheen de jaren vele dingen geleerd hebben beter te doen. Zij worden uitgenodigd om deze kennis door te geven en ondertussen ook op andere gebieden iets bij te leren van andere specialisten. Wat komt er aan bod? - winterbehandeling tegen varroamijten, zoveel mogelijk verschillende methodes; - verwerken van oude was: van zwartgeblakerd raam tot nieuwe waswafel indien mogelijk.. - kuisen en ontsmetten van ramen, rompen en materieel; - reparaties en zelf materieel bijmaken - opspannen ramen en insmelten waswafels - ??? suggesties altijd welkom ???
Hoe doen we het? Belangstellende specialisten geven een seintje aan Benny Larivière, 0486/64.39.65, benny.lariviere@telenet.be of op de feestvergadering. Ze zeggen over wat ze de anderen iets kunnen bijleren en welk materieel ze daarvoor zullen meebrengen. Denk eraan, met wat je op 18 december doet help je de anderen en je moet er achteraf thuis niet meer alleen aan beginnen!
Snoeidemonstratie, zaterdag 11 februari 2012, 14u, op de boerderij van Lode Meert, Seepscherf 71 te 9310 Baardegem. Een voltreffer die we terug in het programma van 2012 opnemen. Want je kent het syndroom ook wel vrees ik: iemand heeft het je ooit uitgelegd hoe je een bepaalde boom of struik moest snoeien, en als je er dan al iets van begrepen had bleek de informatie van een zelfverklaarde snoeiprofeet te komen zodat je hele boom naar de vaantjes was. Je werd dan slimmer, ging naar de snoeidemonstratie bij Lode en toen lukte het wel. Maar dit is ondertussen ook al één of twee jaar geleden en je bent het terug vergeten. Geen nood, op 11 februari komen ze allemaal aan bod! • Kers, kriek, perzik • Herfst- en zomerframboos, braam • Tros-, cassis- en stekelbes, josta • Kiwibes, Gojibessen (voor de liefhebbers van exotisch fruit) Vragen over de snoei van andere fruitsoorten mogen natuurlijk ook gesteld worden, ze zullen met plezier beantwoordt worden. Lode meldt ook dat hij op die dag ook nog Kiwibesplanten ter beschikking zal hebben. Ze zullen iets duurder zijn dan vorig jaar, maar ook groter. Zodat wie volgend voorjaar plant en goed verzorgd, diegenen die een jaar eerder geplant hebben nog kunnen inhalen en voorbij steken. Voor wie planten wil, geef een seintje: lodemeert@skynet.be Lidgeld 2012: Stilaan wordt het ook tijd om hieraan te denken. Voor 2012 bedraagt het lidgeld € 30,voor leden en € 7,- voor sympathisanten (ontvangen polleken, kunnen deelnemen aan onze activiteiten en zijn al dan niet lid van een andere afdeling van het KonVIB). De overschrijvingen moeten voor 30 november gebeuren op rekening nummer BE 39- 734-1951262-19. Soms horen we al wel eens de vraag, waar dient dit allemaal voor en wat krijgen we er voor in de plaats? Een bondig antwoord: Het volwaardig lidgeld van € 30,- is als volgt samengesteld: € 22,- gaat naar de KonVIB, je krijgt er je verzekering voor in de plaats plus een abonnement op ons maandblad.
€ 2,5 gaat naar de provinciale afdeling, het VBVI. Het financiert vooral de administratie en de ondersteuning, voor het inrichten van cursussen bvb.. € 5,5 gaat naar de plaatselijke afdeling, in ons geval de Koninklijke Imkersgilde Neerbrabant. Als retour krijg je het polleken, kan je naar onze voordrachten en demonstraties komen, er worden cursussen en een feestvergadering georganiseerd. Bijkomend zouden wij het volgende willen vragen: momenteel heeft eigenlijk niemand zicht op hoe de ‘imkerspopulatie’ is samengesteld. Daarom zouden wij het volgende willen vragen: In de rubriek mededeling (in HOOFDLETTERS) van Uw overschrijvingsformulier reserveert u de eerste lijn om uw geboortejaar te schrijven, gevolgd door een streepje, en dan het aantal bijenvolken dat u bezit. Op de tweede lijn noteert u met hoeveel personen u naar de feestvergadering komt. Voorbeeld: LIDGELD 2012 – 1975 – 5 VOLKEN FEESTVERGADERING 2 PERSONEN + 2 KINDEREN In dit geval moet er dus € 66 gestort worden Het Laatste Polleken? Alle leden van Neerbrabant ontvangen het ledenblad waarin het gildenieuws is opgenomen, zoo ook de uitnodigingen voor de bijeenkomsten. In 2011 hebben de deelnemers aan de basiscursus voor imker ook dit polleken ontvangen. Zij die zich ondertussen aangesloten hebben als lid en dat ook in 2012 zullen zijn, blijven het gildenieuws via het polleken ontvangen. Wie in een andere gilde lid is, maar zich bij Neerbrabant aansluit als bijlid of voor € 7,-, blijft tevens dit polleken ontvangen. Sinds enkele jaren zijn ook niet imkers die sympathie of affiniteit koesteren met of ten opzichte van onze activiteiten ontvangers van het polleken als ze zich als sympathisant aansluiten, tevens voor € 7,Basiscursus – diploma’s De afgestudeerden aan deze cursus die slaagden in de eindtoets maar om één of andere reden hun diploma nog niet hebben afgehaald, kunnen dit in ontvangst nemen tijdens onze feestvergadering op 11 december in Steenhuffel. Suikeraankoop in gildeverband Net zoals in 2011 plannen we voor 2012 opnieuw een samenaakoop van suiker voor het inwinteren van onze bijenvolken. Goede kwaliteit tegen een lage prijs. Ik heb zelf ondervonden dat hij beter oploste dan die van de ‘bekende Duitse lagekostenwarenhuisketens’ die doorgaans het goedkoopst zijn. En ik heb veel minder betaald. Op de feestvergadering zal een inschrijvingsblad doorgegeven worden waarop je kan inschrijven. Minimumaankoop = 1 zak van 25 kg.
Kunst en de bijen in 2012 We deden hier al een oproep naar onze leden kunstenaars, zowel schilders, beeldhouwers als vaardige handwerkers om mee te doen aan de tentoonstelling over 100 jaar Imkersgilde in 2012. We weten dat er minstens een zevental creatievelingen, zowel vrouwen als mannen, op één of andere manier bezig zijn met kunstwerkjes. Maar enkel de oudste heeft al gereageerd, niet enkel met de toezegging om mee te doen, maar ook met de belofte om extra werkjes met de bijen als onderwerp te maken. Waar blijven de anderen? En waarom zou een postzegelverzameling met bijen als onderwerp ook niet kunnen tentoongesteld worden? Of een gedicht? En waar zitten onze natuurfotografen? Met mooie natuurfoto’s, al dan niet met bijen of andere bestuivers centraal? Of mocht iedereen nu eens een foto van zijn bijenhal binnensturen? Geef een seintje aan Jef Beuckelaers – 0479/51.46.04 In Memoriam: René Luyckx, Erebestuurslid
René is zacht van ons heen gegaan op 10 september 2011 na een rijk gevuld leven, waarvan een flink deel als imker en als lid en bestuurslid van onze gilde. René was een militair op rust zoals dat heet, maar in feite heeft hij nooit gerust. Zeker niet in de periode waarin hij mee de drijvende kracht was binnen de Londerzeelse Bijenvrienden. De laatste jaren ging het wat moeilijker, en het was aan hem te zien dat hij het liever anders had gewild. Zijn imker-zijn beleefde hij tot de laatste dag. Door zijn slepende ziekte moesten we René al een tijdje missen, in de gilde en in het bestuur. Hij kon ook niet meer aanwezig zijn op de uitreiking van de oorkondes als Erebestuurslid die hij samen met Marcel De Vis en Jef Sarens zou ontvangen. Wij hebben, zoals gebruikelijk voor een bestuurslid samen met de gildevlag (waarvoor hij het bijenkorfje op de stok had gemaakt), afscheid genomen van René in de hof van de kerk te Londerzeel Sint Jozef. De Londerzeelse Bijenvrienden en de Kiekenpootworp: Onze bijenvrienden in het zonnetje Donderdag 15 september waren de jubilerende bijenvrienden te gast op de persreceptie van de orde van de Orde van De Kiekenpoot, die gehouden werd in het nieuw administratief centrum van Londerzeel. Het werd een verzorgde receptie met de gebruikelijke hapjes en drankjes, maar de bijenvrienden zouden de bijenvrienden niet zijn, zonder een “spécialleke,” gebracht door de voorzitter van de bijengilde Neerbrabant, Jef Beuckelaers, wereldberoemd in
Londerzeel en omstreken. Onder nieuwsgierige blikken installeerde hij een gasvuur op tafel, waaruit men kon veronderstellen dat er iets zou worden klaargemaakt, wat, konden we uit zijn geheimzinnige blikken niet opmaken... Toen kwam hij op de proppen met een grote kartonnen doos, waarvan de inhoud, blijkens het opschrift, aangebracht op de mysterieuze verpakking niets aan de verbeelding overliet. Het opschrift luidde, “Tena Lady dubbele absorbering” Hij haalde triomfantelijk een voorraad potjes en bokaaltjes uit de doos en tenslotte een emmer bloed... ! “Kiekerenbloed”naar zijn zeggen... Het duurde echter niet lang of verrukkelijke geuren stegen op uit zijn pan, waarin hij roerde alsof zijn leven er vanaf hing, als een alchimist strooide hij een, volgens hem, geheime kruidenmix bij de vrolijk pruttelende massa en ten slotte een mengsel waarin we honing, wijnazijn en mede meenden te erkennen. Het resultaat van zijn kookkunst mocht er zijn, het was werkelijk “kiekerenbloed haute cuisine”, er zouden heel wat sterrenchefs een punt kunnen aan zuigen! De aanwezigen lieten zich deze verfijnde Londerzeelse specialiteit, opgediend met een snede bruin boerenbrood en overgoten met een goeie Palm, lekker smaken, misschien laten erkennen als streekgerecht, beschermd door Europa...? Op 24 september was het dan zo ver, de bijenvrienden waren uitgenodigd om de tweeduizendvijfhonderd!!! kiekenpoten uit te werpen, vanuit de vensters van het gemeentehuis naar de graaiende handen van de talrijk opgekomen massa beneden op de straat. Alle leden van de Bijenvrienden, vooraf gegaan door onze voorzitter Gert, werden verzocht het gulden boek te tekenen, waardoor onze vereniging voor altijd haar plaats krijgt in de annalen van de gemeente, Als opwarming konden de kleinsten, onder leiding van Ben Rottiers, Pol van de
kampioenen, een balletje stampen naar het vlieggat van een reuzenbijenkorf die opgesteld stond voor de pui van het gemeentehuis. Tweehonderdvijftig gelukkigen vonden bij hun poot een waardebon voor een malse Londerzeelse braadkip. De hoofdprijs, een prachtig juweel, geschonken door het huis Eeraerts werd gewonnen door de achtjarige Sofie Van Doren Het enthousiasme bij de kiekenpootwerpende bijenvrienden was zo groot, dat Erik, in volle euforie, samen met een paar kiekenpoten, ook zijn spiksplinternieuwe bril tussen het volk slingerde! Gelukkig was er een klaarziende politieman bij de pinken en bracht de bril ongeschonden terug. Het deed deugd aan ons jubilerend hart, te zien hoe de bronzen kiekenpoot, in zijn nis aan het gemeentehuis, gekleed als imker, werd onthuld, hij zal er, met kapruin en bijenpak, vervaardigd door Louisa, “ons ma”en gewapend met beroker en ganzenveer, heel de kermis lang te zien zijn als teken van onze jubilerende vereniging die zich al klaar maakt een volgende termijn vol te maken. William Van Hemelrijck Kooktip: Als we straks, want ze zullen gaan afwaaien, winterperen klaar maken, vergeet dan eens om er suiker bij te doen, maar stoof ze met honing. Een ontdekking!!!! Jef Beuckelaers Obama's honingbier
•
Sergeant Dakota Meyer kreeg vorige week de Medal of Honor, de hoogste militaire onderscheiding in de VS, uit handen van Barack Obama. De 23-jarige ex-marinier had ook nog een speciaal verzoek: hij wou een pintje drinken met de president. Obama trakteerde hem op een White House Honey Ale, een bier dat gebrouwen wordt in het Witte Huis. Sergeant Meyer kreeg de Medal of Honor voor de acties die hij ondernam op 8 september 2009 in Afghanistan. De marinier redde toen het leven van 36 soldaten die in een hinderlaag waren gelopen. Vorige donderdag ontving hij de onderscheiding uit handen van president Obama in het Witte Huis in Washington. Een dag eerder vervulde de president al een persoonlijke wens van de marinier. Obama dronk samen met Leyer een pintje op het terras van het beroemde Oval Office. De president liet: 'White House Honey Ale' uitschenken, een bier dat gebrouwen wordt in het Witte huis. Om de drank zijn smaak te bezorgen wordt honing gebruikt van bijenkorven die Obama in de tuin liet installeren. Naar verluidt financierde de president ook zelf de apparatuur die nodig is om het bier te brouwen.
Artikel uit ‘FRUITREVUE’, vakblad voor fruitkwekers, nr 9 - 2011. Bijen en bestuiving. Benny Larivière We hebben het hier nu toch al wel heel veel gehad over wat de imker aan de fruitkweker kan bijbrengen betreffende de kennis over bijen, maar het kan ook omgekeerd. De imker kan ook rekening houden met specifieke kennis die de fruitkweker bezit en die er toe kunnen bijdragen dat de bestuivingsopdracht slaagt. We hadden het hier bijvoorbeeld al over de bodemvochtigheid, deze moet hoog genoeg zijn om er voor te zorgen dat de bloemen voldoende voor de bijen aantrekkelijke nectar leveren. Logisch gezien zou elke fruitkweker dit moeten weten, maar blijkbaar is er toch ergens eentje die door de mazen van het net glipt. Als bewijs hiervan haal ik het voorbeeld aan van een collega-imker die deze lente met lege honingzolders terugkwam van een bestuivingsopdracht in kersen, terwijl andere imkers in dezelfde teelt honing in overvloed hadden. Deze kersenkweker had dus verzaakt voor de nodige irrigatie te zorgen. Misschien had hij opgezien tegen de kosten of het werk, maar in elk gaval, als de imker met een lege honingzolder naar huis gaat is er bij kersen van efficiënt bestuiven helemaal geen sprake. En heeft de fruitkweker dan wel bespaard in de kosten voor de irrigatie, hij heeft anderzijds de bijen voor niets laten komen – kosten op het sterfhuis noemt dat met een oud spreekwoord - en hij zal deze zomer met lede ogen de riante oogst van zijn collega’s hebben gadegeslagen. Nog zo’n detail dat denk ik makkelijk over het oog gezien wordt is de notie van de effectieve bestuivingsperiode. Hiermee bedoelen we de periode met het hoogst mogelijke bevruchtingsresultaat of vruchtzettingsresultaat in de totale bloeiduur van een bloem. Wat heeft Lei Hensels, toch wel een icoon van de bestuiving in Nederland ons hier over te zeggen? Als er wordt gesproken over de vruchtbare periode van een vrouw of de bronsttijd bij dieren is dit voor iedereen vanzelfsprekend en weet iedereen wat dit betekent. Dat er ook zoiets voor planten bestaat is minder bekend. De effectieve bestuivingsperiode is de optimale periode dat de stuifmeelkorrel ontkiemt op het
stempeloppervlak, de stuifmeelbuis doorgroeit en de eicel wordt bevrucht. Dit optimale moment is vaak vrij kort en het is belangrijk dat de bijen op dit moment in topvorm zijn. Zo is de effectieve bestuivingsperiode voor de bloemen van de peer ‘Doyenne du Comicee twee à vier dagen na het openen van de bloem. Dit is een peer die vaker bestuivingproblemen heeft. Een perenras dat veel gemakkelijker zet, is de ‘Conférence’, deze heeft een effectieve bestuivingsperiode van tien dagen. Bij de augurk daarentegen, en nu hebben we het even niet over fruit maar het is wel een frappant voorbeeld, bedraagt deze periode enkele uren. Wat in de praktijk betekent dat een bloem die op een bepaalde dag opengaat, ook op diezelfde dag moet worden bestoven. Bij augurken valt het tijdstip van optimale vruchtbaarheid samen met optimaal insectenbezoek en productie van nectar en stuifmeel. Onder glas vindt de grootste bijenactiviteit plaats rond negen uur in de voormiddag, hoewel bijen een hele dag op augurk kunnen vliegen zonder echt productief te zijn op bestuivingsvlak. Ook bij courgettes is dit het geval. Bij slecht en bewolkt weer als de bijen niet vroeg uit de veren zijn, moet de teler toch nog voor de middag met zijn penseel aan de slag om handmatig te bestuiven en de oogst van de dag te redden. Hommels vliegen toch altijd, ook bij bewolkt weer, hoor ik hier en daar al opperen. Maar daar tegenover staat dat honingbijen een ‘massa-insect’ zijn die door hun aantal in een heel korte tijdsspanne heel veel bloembezoeken kunnen verwezenlijken. De hommel begint er dan wel wat vroeger aan, hij vliegt wat langer, maar twee derden van zijn vlieguren zijn improductief omdat ze ofwel voor en vooral na de effectieve bestuivingsperiode plaatsvinden. We hadden het al over irrigatie, wel, de effectieve bestuivingsperiode zegt ons wanneer het water in de plant moet zitten. Bestuiving, overdracht van stuifmeel, is één stap in het voortplantingsproces. Een volgende stap is de bevruchting, namelijk het doorgroeien van de kiembuis van het stuifmeel via de stamper naar de eicel van de bloem. Om nu te kunnen beoordelen of stuifmeel voldoende kiemkrachtig is, kan een kiemproef van het bewuste stuifmeel zinvol zijn. Hiervoor brengen we vers stuifmeel in een suikeroplossing en bekijken we dit stuifmeel onder de microscoop. Na een dag, soms twee dagen zijn onder de microscoop heel duidelijk de uitgegroeide kiembuizen waar te nemen als het stuifmeel voldoende kiemkrachtig is. Korte en kronkelige kiembuizen wijzen op een zwakke kiemkracht, terwijl rechte en lange kiembuizen het tegendeel bewijzen, de kiemkracht is hier groot. Uit loze stuifmeelkorrels groeien geen kiembuizen, niet alle stuifmeelkorrels zijn immers vruchtbaar. Wat kunnen nu oorzaken zijn van een slechte kiemkracht? Vorstschade komt bij fruitteelt in open lucht op de eerste rij. Triploïde rassen zoals Jonagold of Goudrenet hebben over het algemeen slecht kiemend stuifmeel, bovendien is er door het chromosomenaantal een onverenigbaarheid met de eicel. Eigenlijk is dit stuifmeel helemaal niet meer geschikt voor eender welke vorm van bestuiving. Het aanplanten van goede bestuivers is hier dus de regel. En als het even kan deze bestuivers aanplanten in de rijen. Bijen hebben immers de neiging lineair te vliegen, ze gaan dus de rij bomen één voor één af. Als er op regelmatige afstand een bestuiver tussen de bomen van het aangeplante ras staat geeft dit een ideaal resultaat. Een aantal
rijen productiebomen afwisselen met een een rij bestuivers werkt veel minder. Bij de aanplant van bestuivers moet er ook op gelet worden dat de bloeitijd van de bestuivers de volledige bloeitijd van ons cultuurgewas overlapt. Omdat het ene seizoen het andere niet is en de bloesem vroeger of later kan vallen terwijl ons bestuivingsras misschien minder gevoelig is aan zulke klimaatsschommelingen, is het dikwijls aangewezen twee verschillende bestuivers taan te planten, een eerste iets vroegere soort zodat we zeker het begin van de bloeiperiode niet missen, en een tweede bestuiver die zeker stuifmeel blijft leveren tot het einde van de nabloesem voor het geval de nachtvorst ons in het begin parten heeft gespeeld. Onder glas is er bovendien een groot gevaar bij het forceren van een teelt. Bij kunstmatig vervroegen van teelten neemt de kans op afwijkingen in de bloeiorganen toe, er is dan dikwijls wel fruit, maar dan wel misvormd en bijgevolg zonder marktwaarde. DE BOZIGE BIJ door Annie M.G. Schmidt Een bij wiens naam niet wordt genoemd, Had heel haar leven blij gezoemd En zei: Thans heb ik het bekeken, Nu wil ik graag eens iemand steken. En dan liefst in de neus, Dat lijkt me nou zo curieus. Het werd een moeilijke keuze Er waren namelijk vele neuzen Er waren neuzen in de straten In alle kleuren, in alle maten. En als zij dacht: die moet het wezen, Dan dacht zij verder: oh nee, DEZE! Maar als zij daarin wilde prikken, Dan zag zij weer een andere dikke. En toen de nacht was aangebroken, Had zij nog nergens in gestoken. En alle neuzen waren binnen En sliepen samen met hun kinnen. De bij is ook naar huis gevlogen, Met grote tranen in haar ogen. En zij sprak tot haar moederlijn: Mama, het heeft niet mogen zijn.
Website: Je kunt ons ook terugvinden op onze website: ‘http://www.imkersgildeneerbrabant.be’