Ledenblad van
België – Belgique
KONINKLIJKE
P.B. – B.P.
IMKERSGILDE
1840 LONDERZEEL
NEERBRABANT
BC25171
Verschijnt 5x per jaar: feb. - april - juni - sept. - nov. Afgiftekantoor 1840 Londerzeel Erkenningsnr. P509236 Afzender: Jozef Beuckelaers, Sneppelaar 4, 1840 Londerzeel Tel: 0479/51 46 04 e-mail: info@imkersgildeneerbrabant.be 13e jaargang, nummer 5, november 2013
Menu Feestvergadering 15/12 Aperitief Zacht witloofsoepje met gerookte ham snippers Zalmmoot op een spinaziebedje met mosterdsaus en kruidenpuree Duet van chocolade/kokosmousse en honing Dranken in zelfbediening KONINKLIJKE IMKERSGILDE NEERBRABANT
Secretariaat:
Imkersgilde Neerbrabant, Eeckhout 39, 1840 Londerzeel Tel: 0479/51 46 04 E-mail: secretariaat@imkersgildeneerbrabant.be Rekening nummer: BE39 7341 9512 6219
Bestuur: Voorzitter:
Jef Beuckelaers, Sneppelaar 4, 1840 Londerzeel Tel: 0479/51 46 04 E-mail: liliane.beuckelaers@skynet.be
Ondervoorzitter:
Leo Van Malderen, Ossegemstraat 137, 1861 Wolvertem –Meise Tel: 0494/48 32 60 E-mail: leo.van.malderen@persgroep.be
Secretaris-Penningmeester:
Ria De Donder, Eeckhout 39, 1840 Londerzeel Tel: 0473/48 26 13 E-mail: ria.dedonder@telenet.be
Bestuursleden:
Marc De Bont, Eeckhout 39, 1840 Londerzeel Tel: 0477/233302 E-mail: m.debont@telenet.be Benny Larivière, Drielindenbaan 63, 1785 Merchtem Tel: 0486/643965 E-mail: benny.lariviere@telenet.be Tom De Pauw, Heerbaan 8, 1745 Opwijk Tel: 0479/60 79 53 E-mail: t_de_pauw@hotmail.com
Gezondheidsdienst:
Leo Van Malderen
Polleken:
Redactie:
Jef Beuckelaers, Ria De Donder, Marnik De Bont
Mailing:
Marc De Bont
Opleidingsteam:
Jef Beuckelaers, Marc De Bont, Benny Larivière
Bijenweide:
Marc De Bont
Webbeheer:
Marnik De Bont
Ere-bestuursleden:
Marcel De Vis, Jef Sarens
Onze website:
www.imkersgildeneerbrabant.be 101
Woordje van de voorzitter Het laatste Polleken, in meerdere opzichten. Het is het laatste van een goed gevuld imkersjaar maar ook het laatste exemplaar dat de lezer ontvangt die geen lid is van onze gilde. ’t Polleken, dat ons ledenblad is, werd ook bezorgd aan de cursisten van de cursus naar gevorderd imker en die geen lid zijn. De leden weten het al, het is tijd om het lidgeld voor 2014 bij te dragen en wie nog geen lid is, maar het wil worden, kan dat nu doen met voorgedrukt overschrijvingsformulier, in het midden van ’t Polleken bijgevoegd. Maar doe uw financiële verrichting van €30, voor 5 december zodat onze secretaris het bedrag voor het maandblad tijdig kan doorstorten waardoor we allemaal het eerste exemplaar van het nieuwe jaar in de bus krijgen. Door lid te zijn van de gilde hebben we ook een aansprakelijkheidsverzekering mocht er iets voorvallen met onze bijen – contactadres hieromtrent – zie eerste bladzijde van het maandblad. We zien stilaan ook verjonging komen in het ‘grijze’ imkerslandschap zodat taken mee kunnen aangepakt worden. De jaarlijkse feestvergadering staat ook voor de deur. Op 15 december steken we onze benen onder tafel in de parochiezaal van Steenhuffel, Jozef Van Doorslaerstraat. Er wordt voor lekker eten gezorgd en het zal er weer tof zijn. Hoe meer zielen, hoe meer vreugd! We beginnen om 14u. met het aperitief. Elders in ’t Polleken kan je het hele programma vinden. 102
Op zaterdag 16 november krijgen 38 cursisten van de cursus naar gevorderd imker hun getuigschrift in het gemeentehuis van Merchtem. Het programma van de komende vergaderingen of bijeenkomsten, anderen noemen het een les, werd door het opleidingsteam binnen ons bestuur, weer prachtig in elkaar gestoken. Er is voor elk wat wils, zowel informatie voor de ervaren imkers als voor de beginners. En tijdens de samenkomsten kunnen we ook ’t een en ’t ander opsteken van de anderen! Zoals ik hoor zijn de bijen, bij de meeste imkers goed ingewinterd. Ze hebben lang op stuifmeel kunnen vliegen. Nu niet vergeten om na de eerste vorst, in december, een winterbehandeling tegen de varroamijten toe te passen. Kies wel een veilige behandelingsmethode voor jezelf. Wat zijn de bijen zonder varroa’s als de imker niet meer kan?! Al vroege kerstwensen en tot weldra op één van onze evenementen. De voorzitter, Jef Beuckelaers
Feestvergadering op 15 dec 2013 Parochiezaal Jozef Van Doorslaerstraat Steenhuffel (grote parking in midden van het dorp) Deelname €20 zie menu elders ’t Polleken 103
Agenda Alle bijeenkomsten gaan door in de tuinbouwschool, Molenbaan 54, te Peizegem op zondagvoormiddag van 9 tot 12u., behalve de feestvergadering die in de parochiezaal te Steenhuffel doorgaat. 17 november 2013: winterbehandeling door Frans Daems 15 december 2013: feestvergadering van 14u tot ‌.. in de parochiezaal van Steenhuffel, Jozef Van Doorslaerstraat. Grote parking, op het pleintje tegenover bedrijf Hermans 16 februari 2014: voorbereiding op het bijenseizoen door Gaston Van de Vloet 30 maart 2014: nosemaonderzoek door Leo Van Malderen 27 april 2014: honing in de pot door Leo Van Malderen 18 mei 2014: zwermen, wat doen we er mee en kan het ook anders? door Hugo Schelfhout 29 juni 2014: zomerbehandeling tegen de varroa – NIEUWE INZICHTEN door Erwin Hoebrechts
Stort tijdig je lidgeld voor 2014, zodat je aan deze interessante bijeenkomsten kan deelnemen!
104
Aanbevolen activiteit van onze buurvereniging
105
Aandacht Onze vroegere vergaderingen en bijeenkomsten hebben meer dan 100 jaar plaatsgevonden op zondagnamiddagen. Toen moest men in de voormiddag naar de mis en in de namiddag ontsnapte men aan het lof. Over plaats en locaties hebben we in 2012 op onze overzichtstentoonstelling van 100 jaar imkersgilde kunnen kennis maken. Tijden veranderen, gebruiken ook. Er is een tendens om op zondagnamiddag op uitstap te gaan met de familie of naar de familie zodat we merken dat een ander tijdstip voor de imkerbijeenkomsten zich opdringt. Onze cursussen lopen op zondagvoormiddag en iedereen is tot de laatste dag steeds aanwezig (de traditionele afwijkingen zijn er ook wel!) Daarom zullen we vanaf nu onze bijeenkomsten op een zondagvoormiddag van 9 tot 12u. laten doorgaan, zoals je in ’t Polleken op de agenda al kon lezen. We verwachten dat onze leden maar ook de nieuwsgierigen zullen opkomen naar deze informatievergaderingen.
Lidgelden 2014 onveranderd op €30 Te voldoen vóór 5 dec. 2013 106
Help, mijn bijenhal staat in brand. Een afgebrande bijenhal is voor elke imker een ramp want je verliest je stand, de bijen, de kasten en al je materiaal. In dit geval was het geen ongeluk door een roker, oxaalverdamper, bliksem of kortsluiting, maar gewoon vandalisme door een paar kinderen die met lucifers wilden spelen. Na de eerste momenten komen er zeer praktische vragen naar boven. Want een brand kan wel zware gevolgen hebben. 1. Is de bijenhal volledig afgebrand of valt er nog iets te redden? 2. Hoe zit het met de bijen, hebben ze mensen aangevallen? 3. Zijn de bijen nog te redden of zijn ze opgegaan in de brand? 4. Is de brand beperkt gebleven tot de bijenhal of is de brand overgeslagen naar de omgeving? 5. Zijn er mensen gewond geraakt of nog erger, zijn er doden gevallen? 6. Is er schade in de omgeving door roet of andere stoffen ? 7. Is er eventueel bodemverontreiniging door de brand of het bluswater? 8. Is de brandweer tussengekomen en wie gaat die vergoeden? 9. Heb ik een advocaat nodig om mij te helpen?
107
10. Wie gaat me helpen en vergoeden om alles op te ruimen? 11.
Wie gaat me helpen om alles terug op te bouwen?
Allemaal vragen waarbij we normaal gezien terugvallen op de brandverzekering , familiale verzekering en rechtsbijstandsverzekering. Als de bijenhal bij je woonst hoort en is aangegeven aan de verzekering dan ben je verzekerd voor deze risico’s. Voor een gezamenlijke bijenhal op een niet beheerd stuk grond is het een heel ander verhaal . Dan is er blijkbaar niets verzekerd via je normale verzekeringen. De normale brandpolis geld alleen maar voor de woning en sluit andere locaties uit. Doordat er geen verzekerd risico is heb je ook geen rechtsbijstand. Zelfs de verzekering van de KonVIB bij Winterthur sluit stoffelijke schade aan derden uit in geval van brand. Het enige waar je op terug kunt vallen is de gewone familiale verzekering maar ook hier bestaan er strikte clausules die van verzekeraar tot verzekeraar verschillen. In ons geval bleef de brand beperkt en kan de schade verhaald worden op de kinderen. In theorie, want in praktijk moet er eerst een strafrechtelijke uitspraak komen voordat de burgerlijke procedure kan worden opgestart. Doordat de rechtsbijstand niet wil tussenkomen moet je dus ook nog eerst een advocaat betalen om wie weet wanneer te worden vergoed .
108
Of de uiteindelijke vergoeding dan ook nog de schade dekt is een open vraag. Als de vergoeding zou gebaseerd zijn op nieuwwaarde dan is het de moeite om een dossier op te starten. Maar als de vergoeding rekening houdt met slijtage en tweedehandsmateriaal dan is de kool de soep niet waard. Uiteindelijk hebben we ons verlies genomen en wordt de hal op eigen kosten terug opgebouwd. Aan nieuwe bijen geraken is terug een ander verhaal. De laatste tijd hebben alle imkers minder en minder bijen waardoor de vroegere solidariteit tussen imkers vervaagt. Zelfs ervaren kwekers hebben geen bijen op overschot en je als ze er hebben, dan moet je er zeer snel bij zijn. Wie in januari nog op zoek gaat naar bijen is eraan voor de moeite. De alternatieven zijn de bijenmarkten, de KonVIB website, Kapaza, tweedehands websites . Groepsaankopen of aankopen via sommige bijenwinkels is een andere . Jammer genoeg heb je weinig garanties of referenties waarop je kunt voort gaan. Zelf aan koninginnenkweek doen is geen optie want daarvoor heb je een minimum aan bijen nodig. Voor alle zekerheid hebben we meegedaan aan een groepsaankoop waarbij we pakket bijen hadden voor ongeveer 130 Euro. Ze kwamen uit SiciliĂŤ maar blijkbaar leveren die bijenboeren aan gans Europa. Via via hebben we nog een zwerm gekregen en via Kapaza hebben we voor een schappelijke prijs nog een vijframer kunnen kopen ( ik was de eerste van een paar honderd andere imkers). 109
Het nadeel van bijen kopen is wel dat ik nu kasten heb met Buckfast, Carnica en een mengeling Carnica en zwarte bij. Die bijen zitten dan nog op diverse kasten zoals Voirnot, Kempisch en Dadant. De volgende uitdaging zal dan ook zijn om naar 1 bijensoort te gaan op 1 soort kasten en hopen dat ik ondertussen geen steekduivels heb gekregen. Ik kan nu wel de bijensoorten vergelijken en merk een volledig verschillend gedrag. Buckfast blijven koppig op het raat zitten, ook al gebruik je de beroker of borstel. Ze willen er bijna niet af. De Carnica en zwarte bijen hebben dit veel minder en zeker de zwarte bij verdwijnt naar beneden zodra ze rook opmerken. Ook naar ontwikkeling is er een groot verschil. Carnica en Buckfast kennen een explosieve groei in het voorjaar terwijl de zwarte bij eerder een rustige ontwikkeling heeft. Hoe dan ook, een eerste poging om afleggers te maken was een ramp en eindigde in bultbroed. Zelfs het inhangen van een gesloten dop mocht niet baten. Een aangekochte koningin heb ik dan ook maar op een miniplus gestoken want ze invoeren in zulke afleggers was verloren moeite. Ook naar de bijenkasten merk ik een verschil. Bij Dadant heb je 1 broedruimte en is de kastcontrole relatief simpel. Maar als je wilt vermeerderen dan zijn de kleinere formaten gemakkelijker. Uiteindelijk heb ik in september een volledige bijenkast met behandelde en ingewinterde bijen gekregen van de Imkersgilde Neerbrabant. Dank u Neerbrabant! 110
Het verhaal is nog niet teneinde maar graag wil ik het volgende meegeven. 1. Een goede verzekering is zijn geld waard. Jammer haken de meeste verzekeraars af waardoor je uiteindelijk onverzekerd blijft. 2. In tijden van nood kent men zijn vrienden. Herman Haentjens.
Onze kunstenaars We hebben in onze gilde een aantal schilders, beeldhouwers, fotografen, en mogelijks nog andere disciplines, we noemen in één adem ook diegenen die actief zijn met huisvlijt: breien en ander handwerk is weer in. Waarover gaat het? In 2016 zal het Vlaams imkerscongres ingericht worden door de Vlaams Brabantse imkers, waarschijnlijk in Leuven. Onze gilde zal gevraagd worden om een handje, mogelijks twee, toe te steken. Van deze gelegenheid willen we gebruik maken om onze kunstenaars hun werk, met als onderwerp “de bijen en de imker” te laten tentoonstellen Wij willen, als er voldoende respons is, trachten om na het congres deze tentoonstelling in andere regio’s ook op te stellen. Wie het ziet zitten om mee te doen, begint er al maar aan! Geef ook een seintje aan het secretariaat zodat we weten wat te zeggen als de congresinrichters wat vragen!
111
Gemanipuleerde bacterie verjaagt bladluizen! en onze bijen? Nieuws in de pers. In de universiteit van Leuven zijn studenten er in geslaagd een bacterie genetisch te vervormen zodat ze geuren verspreid die de bladluizen op planten verjaagd. Gejuich alom en felicitaties. Maar is er wel een reden tot gejuich? Bladluizen zijn een schakel in de voedselketen van o.a. het lieveheersbeestje, de wespen en van de koolmezen. Is men niet bezig om de biodiversiteit, waar men zo veel over spreekt, maar met een andere pet op, ernstig te verstoren? En zullen ze ook de honingbijen, die de bloemen bezoeken, ook niet wegjagen? We weten het niet, maar de geleerden weten het ook niet! Wordt het geen tijd dat men stopt met de natuur en haar bewoners te manipuleren in de overtuiging dat men goed bezig is? Josfien
Lidgelden 2014 onveranderd op ₏30 Te voldoen vóór 5 dec. 2013 112
Filmvoorstelling More than Honey Vrijdag 22 november om 20u. In de bibliotheek van Londerzeel centrum (deuren om 19.30u.), Molenstraat 5. Deze avond wordt verzorgd door de Bijenvrienden van Londerzeel. Inkom: gratis, vooraf inschrijven noodzakelijk op http://www.biblonderzeel.blogspot.be/
Volgens de regisseur Mijn bedoeling was om de kijker de mogelijkheid te geven het drama te vatten dat zich vandaag afspeelt. Daarom hebben we willen werken met sterke, sprekende beelden die enorm zintuiglijk werken. Daarnaast hebben we de nadruk gelegd op echte verhalen van deze 'minuscule' bijtjes, om op die manier de grotere context aan te tonen. Die context is ĂŠĂŠn van druk, veroorzaakt door een wereldwijde economische piramide en de eis van eeuwige groei. Laten we niet vergeten dat we aan de basis van die piramide steeds de insecten terugvinden... Dat is de voornaamste reden waarom ik besloten heb om de bijen zo zorgvuldig mogelijk beeld te brengen en de kijker beter over hen te informeren. Hun grote, behaarde ogen en hun schild doen denken aan fascinerende wezens van een andere planeet, die er op het scherm zo groot uit zien, meestal zelfs groter dan de mens. Een passage illustreert heel duidelijk de strijd tussen de bijen en de neoliberale markteconomie. Een bijenmakelaar zet op een bepaald 113
moment de imkers aan om onophoudelijk hun prestaties te verbeteren. Maar die imkers zetten op hun beurt gewoon hun bijen ertoe aan. Zo is de honingbij een onderdeel van bandwerk geworden. Een machine waarvan we verwachten dat ze werkt bij de druk op een knop. Mocht ik niet het risico lopen verwaand over te komen, dan zou ik bijna durven zeggen dat deze film een beetje is zoals 'Modern Times' van Chaplin, maar dan verteld met bijen. Markus Imhoof
DVD hoes Bron: http://www.moreth anhoney-film.be/nl/
http://www.dimitrib ontenakel.com
114
Bron: knack, nr .39, pagina 111
Bron: Goeiedag nr. 113 van Do 05/09/’13 115
Speculaas met Sint-Niklaas Toen het nog tot de familiegeplogenheden behoorde om met Sinterklaas speculaas te bakken, keken de kinderen er naar uit dat moeder alles uit de schapraai haalde op 6 december om deeg te maken. Moeder deed een propere voorschoot aan en ging aan de slag met bloem en bakkersgist. Het wafelijzer werd op de Leuvense stoof heet gestookt. Af en toe werd het ijzer ingevet met een zwoize.
Ingrediënten voor speculaas in de 21ste eeuw: 650 gr. zelfrijzende bloem, 400 gr. boter, 250 gr. kandijsuiker, 200 gr. honing, 1 ei, 20 gr. speculaaskruiden (kaneel, gemalen kruidnagel, foelie, gemberpoeder), 3 gr. zout.
Bereiding Smelt de boter en de honing in de microgolfoven (lage tem.) en meng de suiker en het ei. Voeg er de kruiden en het zout bij. Zeef de bloem er over. Meng en kneed tot een homogeen deeg. Dek af en laat een dag rusten in de koelkast. Laat het deeg op kamertemperatuur komen en rol het uit op een dikte van ± 3 mm. Snij vormen uit het deeg. Verwarm ondertussen de oven op 175°C. Strijk de bakplaat in met boter en leg de speculaasvormen er op en laat 8 tot 10 minuten bakken. Haal de plaat uit de oven en laat de speculaas afkoelen vooraleer hem van de plaat te nemen. Weetje: in Nederland zegt men tegen speculaas speculoos. 116
Advocaat We hebben hier al meermaals een recept voor advocaat kunnen lezen. Hier gaat er nog één! Meng met de mixer: 200 gr. zomerhoning, 10 pakjes vanillesuiker, een blik (400 gr.) niet-gesuikerde gecondenseerde melk en 8 eierdooiers. Leng aan met 150 gr. alcohol 90°. Doe in een grote honingpot, sluit goed af en laat een week rusten in de koelkast. Gezondheid!
Confituur Confituur kan je ook zoeten met honing in plaats van met suiker waardoor je een subtiele smaaktoets toevoegt. Als je ook nog een klontje boter bij de vruchten doet zal er bijna geen schuim gevormd worden.
Nuttige tips over steken In het vorige Polleken stond er, onder deze titel hoe je bijen- en wespensteken kan verzorgen. Hier kan je ook nog aan toevoegen dat een muggenprik om bloed te zuigen, wat heel wat jeuk veroorzaakt, kan verzacht worden door er tandpasta over te smeren en er dan af te blijven! 117
Lidgelden De jaarlijkse aansluitingsbijdrage als lidgeld voor het jaar 2014 bedraagt €30
Hoe is dit bedrag samengesteld? - Voor de Koninklijke Vlaamse Imkersbond = KonVIB
€ 22
- Voor het Vlaams Brabants Verbond van Imkersverenigingen = VBVI
€ 2,5
- Voor de Koninklijke Imkersgilde Neerbrabant = KIN
€ 5,5 Totaal €30
Wat krijgen we hiervoor? KonVIB : het maandblad (10 nummers), imkersverzekering, stelt het informatiecentrum ten dienste VBVI: ondersteunt de plaatselijke bonden met informatie en begeleiding bij cursussen en bijeenkomsten KIN: richt voor onze leden bijeenkomsten met een educatief karakter in. Zorgt voor opleiding en scholing in cursussen. Verzorgt het plaatselijk ledenblad ’t Polleken met allerhande imkers- en andere bijeninformatie Secretariaatskosten, verzendingskosten Stort uw lidgeld van €30 op rekening BE39 7341 9512 6219 ten name van Imkersgilde Neerbrabant, Eeckhout 39, 1840 Londerzeel. 118
Gelieve eveneens je geboortejaar en het aantal volken te vermelden. Sympathisanten van de bijen die ook ’t Polleken wensen te ontvangen en willen deelnemen aan onze activiteiten, storten hiervoor €7 op hetzelfde rekeningnummer.
Tombolaprijzen Dit is meer ter informatie voor de nieuwkomers. In vroegere tijden, toen men het met minder moest doen zoals in de oorlogstijden, was het gebruikelijk dat wie goede opbrengsten had in tuin of op het erf, hiervan iets meebracht voor de tombola. Dit gebruik is nog altijd in zwang (kennen we dit woord nog?) al is het niet meer hetzelfde. Toch aanvaarden we de prijzen die meegebracht worden zoals zelfgemaakte confituur, een fles wijn, een speciaal honingsken, plantgoed en zaden voor de bijen, enz….
Wat bloeit er nu nog? Herfstaster, judas wandelstok, aardpeer, herfsttijloos, stokroos, bernagie, erica, venkel, citroenmelisse, munt, honingboom, sneeuwbes, …
119
Geschiedenis en heemkunde De vierschaar… Uit de schepengriffie van Brussel n° 5186 Wanneer het gemeentelijk bestuur de militaire overheden tracht te overtuigen om geen Nederlandse troepen van de legermacht van Zijne Majesteit van Spanje in de parochie Londersele te laten inkwartieren ging Meier Anthon Robberechts per wagen naar Duffel en schrijft: (…) op 8 juni 1674 ben ik op last van de schepenen en bedezetters andermaal naar Duffel gereisd, samen met de officier François De Meijer. Ik had een missive bij me voor de heer Van Schravenmoer voor een aanbeveling van onze parochie. Ik heb hem vereerd en gepaaid met wat wild en biekeven goed voorzien met honing. Ik heb alles gedaan wat ik kon en ben op den 9den juni teruggekeerd naar Londerzeel. Ik heb geen vertier gehad ten laste van de gemeente. Ik verzoek hiervoor = 6.0 gulden.
Kies voor een bijenvriendelijke tuin Metro - 22-04-2013
De grootste bedreiging voor bijen is ons menselijk gedrag. Nu het weer lente is, ontwaken de bijenkolonies massaal uit hun 120
winterslaap. Het ideale moment dus om hen een warm onthaal te geven in een weelderige tuin vol bloemen. De bij is een van de belangrijkste insecten die bestuiven. Ze is onmisbaar voor de voortplanting van de meeste planten, en dus indirect ook voor de productie van onze groenten en fruit. «Zonder bijen is de mensheid in gevaar», zou Einstein ooit beweerd hebben. Idem voor de biodiversiteit. Het belang van bijen voor de mens gaat dus veel verder dan het produceren van honing. Er bestaan wereldwijd trouwens duizenden soorten die geen honing maken, maar wel hun rol spelen in de natuur. Noa Simon, dierenarts bij Cari, een informatie- en onderzoekscentrum voor bijenteelt in Louvain-la-Neuve, waarschuwt: «Sinds vorig jaar is 35% van de bijenpopulatie verdwenen.» Hoe gaat het met de bijen in België? Noa Simon: «Hun situatie hier is min of meer vergelijkbaar met die in andere landen. Elk jaar verdwijnt 15% tot 40% van de bijenkolonies. Dat sterftecijfer hangt af van het klimaat, de toxicologische druk van de omgeving, de beschikbaarheid van voedsel enz. 2012 was een moeilijk jaar, met een sterftegraad van 35%. Voor dit jaar is het nog te vroeg om conclusies te trekken, want de bijen ontwaken nog maar net uit hun winterslaap.» Hoe leven ze tijdens de winter? «Ze gebruiken al hun energie om te overleven. Daarvoor moeten ze een lichaamstemperatuur van veertien tot zestien graden behouden. Om zich te verwarmen, blijven ze de hele winter binnen in hun bijenkorf of in hun natuurlijke schuilplaats. Ze gaan letterlijk aan elkaar plakken in een tros en voeden zich met hun voorraad honing.» 121
Wat doen jullie om hen te helpen overleven? «Imkers laten de kolonies met rust tijdens de winter. De enige manier om hen te helpen is ervoor zorgen dat er zo weinig mogelijk parasieten zijn en dat de honingvoorraad groot genoeg is om de winter door te komen.» En wat kan het grote publiek doen? «Het overleven van bijen hangt nauw samen met hun omgeving. We hebben een lange winter achter de rug en er bloeien nog geen bloemen in de weiden. Een aantal vierkante meter honingbloemen zaaien in je tuin is een kostbaar gebaar in de lente, en een grote hulp voor de bijen. Bijen hebben nectar nodig, water en suiker dus, maar ook stuifmeel, dat een bron van eiwitten is. Die vinden ze zowel op entomofiele bloemen, die zich voortplanten dankzij insectenbestuiving, als op anemofiele bloemen, die door de wind bestoven worden. Om de bijen niet nog meer te verzwakken, is het ook aangeraden geen insecten- of onkruidverdelgers te gebruiken. Die doden de wilde bloemen.»
Kies voor streekhoning Ook als consument beïnvloeden we het welzijn van de bijen met onze keuzes. Etiketten lezen voor je iets koopt is een goede reflex, maar de informatie is meestal erg vaag. Je komt hoogstens te weten of het eindproduct honing bevat die van binnen of van buiten de Europese Unie komt - de belangrijkste exporteurs zijn China en Zuid-Amerika. «In België bestaat intensieve bijenteelt niet en in de rest van Europa gaan de imkers doorgaans respectvol tewerk», benadrukt Noa Simon van het CARI. Kiezen voor honing uit Europa is dus een goede zaak. Helemaal ideaal is het als je van regionale imkers koopt. Eerst en vooral omwille van de 122
traceerbaarheid van het product, maar ook omdat je dan te maken hebt met een echte ambachtsman. Bovendien beperkt het lange goederentransporten en tussenhandelaars. En Noa Simon haalt nog een laatste argument aan. «Ook voor de gezondheid is lokaal geproduceerde honing goed. De stuifmeeldeeltjes die hij bevat, komen immers van de plaats waar je woont. En het is bewezen dat zelfs de minieme hoeveelheid stuifmeel in honing onze weerstand tegen hooikoorts en andere allergieën versterkt.»
Wetenschappers ontdekken oorzaak massale bijensterfte Onderzoekers van de University of Maryland en het Amerikaanse ministerie van Landbouw hebben ontdekt wat de oorzaak van de massale bijensterfte is. De sterfte van honingbijen kan desastreuze gevolgen hebben omdat de insecten in de Verenigde Staten alleen al 130 verschillende gewassen bevruchten. Die hebben een waarde van 15 miljard dollar. Het tijdelijke verbod dat de Europese Unie uitvaardigde tegen pesticiden van het type neonicotinoïden zou volgens de nieuwe ontdekking slechts een pleister op een houten been zijn. De massale bijensterfte in de VS blijkt immers te wijten aan een 'heksenbrouwsel' van pesticiden en totnogtoe onschuldig geachte schimmelbestrijdingsmiddelen. De wetenschappers hebben geïdentificeerd welke cocktail van pesticiden en schimmelbestrijdingsmiddelen (fungiciden) de bijen schaadt door stuifmeel van verschillende gewassen (amandelen, appel, cranberry, watermeloen, pompoen, komkommer en blauwe bessen) aan gezonde bijen te voeren. 123
Niet meer resistent tegen parasiet Gemiddeld waren de gewassen bespoten met negen verschillende bestrijdingsmiddelen. Op één gewas ontdekten de wetenschappers maar liefst 21 chemicaliën. De combinatie van bestrijdingsmiddelen zorgt ervoor dat de bijen minder of niet meer resistent zijn tegen de parasiet Nosema ceranae, waardoor ze sterven. De gevaarlijke bestrijdingsmiddelen zijn onder meer de fungiciden chlorothalonil en pyraclostrobin en de insecticiden fluvalinate en amitraz. Het onderzoek is gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift PLOS One. De parasiet nosema ceranae werd in eerder onderzoek al in verband gebracht met Colony Collapse Disorder, het sterven van hele bijenvolken in één keer. De voorbije zes jaar zorgde Colony Collapse Disorder ervoor dat naar schatting 10 miljoen bijenkorven stierven, wat een waarde van 2 miljard dollar vertegenwoordigt. In het nieuwe onderzoek van de University of Maryland is aangetoond dat een bepaalde combinatie van bestrijdingsmiddelen ervoor zorgt dat bijen besmet raken met deze parasiet en de besmetting zelf niet kunnen bestrijden. De onderzoekers ontdekten dat fungiciden nog schadelijker zijn dan pesticiden (bestrijdingsmiddelen die worden gebruikt tegen ziekten en ongedierten). Tot nu toe werd aangenomen dat fungiciden niet schadelijk waren voor bijen omdat de middelen zijn ontwikkeld om schimmels te doden en geen insecten.
124
Niet door neonicotinoïden De onderzoekers gaan er vanuit dat het niet de neonicotinoïden zijn, een nieuw genre zeer sterke bestrijdingsmiddelen, die verantwoordelijk zijn voor de bijensterfte. Het gaat om een combinatie van bepaalde pesticiden en fungiciden die de bijen via het stuifmeel consumeren.
Ook op wilde bloemen De wetenschappers ontdekten ook dat wilde bloemen, die in principe niet bespoten worden, besmet waren met de schadelijke bestrijdingsmiddelen. Bijen bestuiven ook deze bloemen.
Een 'heksenbrouwsel' van pesticiden en schimmelbestrijdingsmiddelen zorgt ervoor dat de bijen minder of niet meer resistent worden tegen een dodelijke parasiet. © photo news.
Bron: http://www.hln.be/hln/nl/960/Buitenland/article/detail/1677349/2013/07/29/Wetenschappersontdekken-oorzaak-massale-bijensterfte.dhtml
125
Leraar in bijenteelttechnieken Er staat een lerarencursus in de steigers met als hoofdthema “presentatietechnieken”. Doelgroep: De lesgevers die nu actief zijn in het opleidingscircuit van de imker en die zich willen vervolmaken in het overbrengen van kennis. Nieuwe lesgevers die zin hebben om mee te doen in het opleiden van de kandidaat imkers met diverse onderwerpen.
Voornaamste voorwaarden om te mogen inschrijven is de parate kennis hebben om met de computer om te gaan. Wanneer het aanmaken van een PowerPoint presentatie zal geleerd worden, is het de opzet om de techniek te leren maar niet om te leren de knopjes te bedienen, dat moet al gekend zijn. De locatie ligt nog niet vast, de data ook niet maar het is de bedoeling om de komende winter aan de slag te gaan. Wie geïnteresseerd is om verdere informatie over deze opleiding te ontvangen, laat dit al weten aan ons secretariaat. Weet ook dat we opteren voor een beperkt aantal cursisten in de klas!
126
Feestvergadering op 15 december 2013 om 14u. Parochiezaal , Jozef Van Doorslaerstraat te Steenhuffel
Jaarlijkse statutaire bijeenkomst van onze gildeleden
Programma: -
-
Welkom met een drankje: rosé-mede Jaaroverzicht 2013 en vooruitblik 2014 Gezondheidsoverzicht van onze bijen Feestmaaltijd: Voorgerecht: zacht witloofsoepje met gerookte ham snippers Hoofdgerecht: zalmmoot op een spinaziebedje met mosterdsaus en kruidenpuree Nagerecht: duet van chocolade/kokosmousse en honing Dranken in zelfbediening Een leerrijke verpozing met bijenfilm “hoe gratis is gratis … ” Tombola Napraten
Deelname aan het feestmaal, met inbegrip van alle dranken, voor de democratische prijs van €20 per persoon (kinderen tot 12 jaar doen gratis mee, liefst vermelden op de overschrijving). Zoals ieder jaar worden er tombolaprijzen met graagte aanvaard. Deelnamebedrag over te schrijven met bijgevoegde overschrijving naar het secretariaat vóór 5 dec. 2013. 127