Het Honinggazetteke van april 2016 by Imkersgilde Neerbrabant

Het Honinggazetteke van Londerzeel 8de jaargang, nummer 2, 2016 Tweemaandelijks tijdschrift van De Bijenvrienden van Londerzeel Verschijnt in feb. – april – juni – oct. – dec. Verantwoordelijke uitgever: Marc De Bont Eeckhout 39 1840 Londerzeel m.debont@telenet.be Tel 052309505 Redacteur: Ria De Donder

Het honinggazetteke is een contacttijdschrift voor imkers en andere liefhebbers van insecten, van de tuin en het leefmilieu. Omwille van het milieu wordt het Honinggazetteke enkel in digitale versie verspreid.

Ook wespen verkiezen lekkere honing. Foto: M. De Bont

Activiteiten

Wetenschappers ontdekken waarom honing het beste antibioticum is

Honing wordt al eeuwenlang gebruikt voor zijn antibiotische eigenschappen. Eindelijk heeft de wetenschap nu de antibacteriële capaciteiten van honing bevestigd. De antibacteriële, antivirale en schimmelwerende eigenschappen van honing alleen al maken honing veel krachtiger dan conventionele antibiotica. Honing bevat een eiwit dat door bijen werd gemaakt: defensine-1. Het is het actieve, kiemdodende ingrediënt van honing. Lokaal toegepast kan honing een groot aantal ziekteverwekkers, zoals MRSA en vleesetende bacteriën doden. Ook bleek dat de behandelde bacteriën geen weerstand opbouwden zoals de conventionele antibiotica. De effectiviteit van honing ligt in het vermogen om infecties te bestrijden op meerdere niveaus, waardoor het moeilijk is voor bacteriën om resistentie te ontwikkelen.

Honing maakt gebruik van een combinatie van vechtmethodes, zoals een osmotisch effect. Dit effect is afkomstig van de hoge concentratie suiker in honing. Bij deze werkwijze wordt water afgedreven uit de bacteriecellen, waardoor de ziekteverwekkers geen andere keuze meer hebben dan uit te drogen en af te sterven. Volgens biochemicus Peter Molan, die veel natuurlijke antibiotica bestudeerd heeft de voorbije 25 jaar zoals honing, is Manuka honing effectief bij het doden van zelfs de meest resistente antibiotica bacteriën. Zelfs wanneer het verdund is tot één tiende van de oorspronkelijke concentratie. Honing zit vol met probiotica, antioxidanten, vitaminen en mineralen. Het is rijk aan vitamine A, vitamine B2 of riboflavine B3 of nicotinezuur, B5 genoemd pantotheenzuur, vitamine C, biotine en rutine. Honing bevat ook veel mineralen zoals calcium, magnesium, kalium, ijzer, koper, jodium en zink. Honing is zo krachtig en effectief in het vernietigen van bacteriën dat het de eerste keuze zou moeten zijn bij de behandeling van een bacteriële ziekte. Zorg ervoor dat je ruwe, biologische honing gebruikt, omdat het opwarmen tijdens de fabricatie ervoor zorgt dat er voedingsstoffen en enzymen vernietigd worden. Bovendien is lokaal geteelde ruwe honing uit het gebied waar je woont, interessanter. Omdat het stimulerende eigenschappen voor het immuunsysteem bezit, waardoor het lichaam zich kan aanpassen aan de omgeving. Bron: https://yoo.rs/redactie/blog/wetenschappers-ontdekken-waaromhoning-het-beste-antibioticum-is-1462192698.html

Honing in je thee? Een goed idee! De standaard, 13/05/2016, vwh

Honing eten kan voorkomen dat je ziek wordt. Dat zeggen de wetenschappers achter het informatieve YouTube-kanaal The Sci Show in een nieuw filmpje. Bijen beschermen hun bijenkast en voedsel immers met antibacteriële proteïnen. De som is snel gemaakt: wie af en toe honing eet, profiteert mee van de voordelen. 'Honing is een heel krachtige bacterievernietiger', zegt de presentator aan het begin van het filmpje. Die eigenschap is te danken aan hardwerkende bijen die er antibacteriële proteïnen aan toevoegen. Honing wordt al eeuwen (sinds 8.000 voor Christus) gebruikt om wonden te helen en tot op vandaag wordt het product in een pure vorm gebruikt in ziekenhuizen om infecties tegen te gaan.

Waarom honing nu zo perfect is? Er zit suiker, zowel glucose als fructose, in waardoor het een heel verzadigd product is. Daarom snakt honing naar water en zal het meteen al het vocht uit bacteriën opnemen. Daarnaast bestaat honing zelf uit slechts 2 procent water en dat is te weinig om bacteriën te doen overleven.

Natuurlijk antibioticum Terwijl bijen honing maken, steken ze ook de oxidatie van glucose in gang. Bacteriën haten dit omdat het glucose omzet in glucosezuur en daarna waterstofperoxide. Dit proces leidt ertoe dat honing een pHwaarde heeft van minder dan vier, terwijl bacteriën een pH-waarde van 7 nodig hebben om te groeien. Bijtjes voegen ook een natuurlijk antibioticum toe aan de zoete lekkernij, bee defensin-1 genaamd. Dat doet exact wat de naam doet vermoeden: het immuunsusteem van de beestjes boosten en hen beschermen tegen allerlei ziektes. In sommige honing vindt men ook methylglyoxaal terug, een component uit de nectar van een NieuwZeelandse bloem met een hoge antibacteriële werking.

Geen honing voor baby's Een bacterie, clostridium botulinum, kan wel overleven in honing en kan gevaarlijk zijn. Minder dan 100 nanogram zou een volwassen persoon kunnen doden. Zo'n tien procent van de honing over de hele wereld bevat sporen van deze bacterie in zich. Geen paniek: ons immuunsysteem krijgt ze klein, maar het immuunsysteem van baby's is nog volop in ontwikkeling. Daarom geef je baby's jonger dan een jaar uit voorzorg beter geen honing. Bron: http://www.standaard.be/cnt/dmf20160513_02288030

Vlaamse bedrijven pakken graag uit met bijenkast Vilt, 17.05.2016 Steeds meer bedrijven in Vlaanderen pakken graag uit met een bijenkast op hun terrein. Imker Rik Janssens, die er drie jaar geleden mee pionierde, doet in De Tijd zijn verhaal. DHL is één van de 35 bedrijven waar hij met zijn bedrijf Amielo de jongste drie jaar bijenkasten heeft geïnstalleerd. Volgens Janssens zijn (voor)stedelijke gebieden, typisch plekken waar bedrijven huizen, de ideale bijenbiotoop. “Op de DHL-site moeten de bijen maar een paar honderd meter vliegen om stuifmeel te vinden. Langs de waterkant, tussen het hoge riet, wemelt het van de wilde planten.” Op het dak, de parking of in de tuin van Vlaamse bedrijven staat er steeds vaker een bijenkast. Of twee bijenkasten want imker Rik Janssens zet meteen twee kasten zodat hij de bijen kan overzetten als er in een kast iets misloopt. Voor het jaarlijks onderhoud van twee kasten rekent hij 2.700 euro aan. Een bedrag dat bedrijven volgens De Tijd graag neertellen omdat bijen een gedroomd uithangbord zijn om zich als duurzame onderneming te profileren. “Natuurlijk draait het deels rond marketing”, erkent Janssens. “Bijen zijn geweldige bedrijfsambassadeurs. Ze tonen dat je begaan bent met het milieu. Klanten zijn er dol op, nieuwsgierige DHL-werknemers komen hier geregeld kijken als ik de kasten inspecteer. En een potje honing als relatiegeschenk krijgen, is veel leuker dan de zoveelste kalender.” Janssens heeft een honderdtal bijenkasten staan verspreid over heel Vlaanderen. Gingen al met de imker in zee: de Wilrijkse IKEA, de Oostendse touroperator Jetair en de Brusselse concertzaal Ancienne Belgique. Bron: http://www.vilt.be/vlaamse-bedrijven-pakken-graag-uit-met-bijenkast

Bijtjes bezoeken in Kalmthout

Uit Goesting, april 2016. Artikel ingezonden door Dr. G. Slachmuylders

Identificatie informatieblad

Mogelijke punten van verwisseling tussen de genoemde insecten

Bij uitprinten van deze sheet op A-vier formaat zijn de afgebeelde insecten op ware grootte. Meer informatie en een waarnemingsformulier zijn te vinden op internet: http://inpn.mnhn.fr/espece/cd_nom/433589/tab/fiche De Geelpotige hoornaar, ook wel Aziatische hoornaar, Vespa velutina, is vooral zwart, met een brede oranje band op het achterlijf en een smalle gele band op het eerste segment van het achterlijf. Van voren gezien is het aangezicht oranje, terwijl de poten geel zijn aan het uiteinde. De hoornaar meet tussen de 17 en 32 mm.

Geelpotige/Aziatische hoornaar, Vespa velutina

The Europese hoornaar, Vespa crabro, heeft een voornamelijk felgeel achterlijf, met zwarte banden. De kop is geel van voren gezien, en roodachtig van boven. Borststuk en poten zijn zwart en roodbruin. Werksters meten tussen 18 en 23mm en koninginnen tussen 25 en 35mm. The Oosterse hoornaar, Vespa orientalis, is even groot als de Europese hoornaar. De hoornaar is helemaal rood, behalve het gele aangezicht en een gele band op de punt van het achterlijf. Deze hoornaar is alleen aanwezig in zuidoost Europa (zuid Italië, Malta, Cyprus, Roemenië, Bulgarije).

Oosterse hoornaar, Vespa orientalis

Wespen zijn kleiner dan hoornaars. De werksters zijn ongeveer 15mm in de zomer. Let op: een wespenkoningin kan net boven de 20mm zijn, dat is ongeveer even groot als de Aziatische hoornaar, maar dan zonder kop. Daardoor kunnen in het voorjaar koninginnen van wespen groter zijn dan de eerste vliegende hoornaar werksters. Megascolia wesp, Megascolia maculata, is een van de grootste Europese ‘wespen’, en wordt daarom herhaaldelijk verward met de Aziatische hoornaar. Het insect is dicht behaard en heeft een glimmend zwart achterlijf. De kop is geel van boven, en op het achterlijf zitten vier haarloze gele vlekken. Het is een parasiet van larven van grote kevers (zoals de meikever).

Middelste wesp Dolichovespula media

The Reuzenhoutwesp, Urocerus gigas, is een houtwesp waarvan de larven hout eten. Deze zwart en geel gebandeerde ‘wesp’ kan gemakkelijk worden onderscheiden van hoornaars door het cylindrische lichaam en de lange volledig gele antennen. Het vrouwtje kan wel 45mm lang worden en beschikt over een lange legboor om haar eieren in boomstronken te leggen. Deze soort is volledig ongevaarlijk. The Blauwzwarte houtbij, Xylocopa violacea, meet 20-30mm; ze is volledig zwart maar reflecteert purperblauw. Het vrouwtje van deze solitaire bij bouwt haar nesten in dood hout en verzamelt stuifmeel en nectar voor haar larven.

Duitse wesp, Vespula germanica

Bergveldwesp, Polistes biglumis

Megascolia wesp, Megascolia maculata

Reuzenhoutwesp, Urocerus gigas Blauwzwarte houtbij, Xylocopa violacea

Diverse vliegen (Diptera) kunnen op wespen en hoornaars lijken. Maar ze verschillen doordat ze maar één paar vleugels hebben in plaats van twee paar. De ogen zijn meestal heel bol, en hun antennen zijn veel korter. Volucella zonaria

Vliegen

Asilus crabroniformis

Europese hoornaar, Vespa crabro

Identificatie informatieblad

Bij uitprinten van deze sheet op A-vier formaat zijn de afgebeelde insecten op ware grootte. Meer informatie en een waarnemingsformulier zijn te vinden op internet: http://inpn.mnhn.fr/espece/cd_nom/433589/tab/fiche In het voorjaar begint elke kolonie stichtende koningin in haar eentje met het bouwen van een nest, vaak in een beschutte plek. Bij de meeste wespen is het beginnende nest bolvormig, 5 tot 10 cm in doorsnee met een opening aan de onderkant. Bij hoornaars komt het vaak voor dat het volk zijn plaats verlaat als die niet geschikt blijkt (gebrek aan ruimte of veiligheid).

3 cm

Mogelijke verwisseling van wespennesten

Europese hoornaar, Vespa crabro

20 cm

Holle bomen, schoorstenen Zelden in de open lucht Cilindrisch Grote ingang aan de onderkant ~ 30x60 cm

Middelste wesp, Dolichovespula media In struiken van minder dan 2m hoog conisch kleine opening onderaan de zijkant ~ 20x25 cm

Gewone wesp, Vespula vulgaris

20 cm

(V. germanica bouwt vergelijkbare net iets grotere nesten en grijs van kleur)

20 cm

In de grond, of in afgesloten ruimten in gebouwen Conisch Een kleine verborgen ingang onderaan ~ 30x35 cm

20 cm

73 % in bomen van meer dan 10m hoog 10 % in gebouwen 3 % in heggen Bol- tot peervormig Kleine ingang aan de zijkant ~ 60x80 cm

Geelpotige/Aziatische hoornaar, Vespa velutina

Aanbevolen door Dr. G. Slachmuylders