16de jaargang nr 1 januari - februari
P.B. - P.P. BELGIË (N) - BELGIGUE
P509236 Afgiftekantoor: 1840 Londerzeel
Bestemmeling:
‘t polleken
V.U.: J. Beuckelaers, Sneppelaar 4, 1840 Londerzeel
Ledenblad van de Koninklijke Imkersgilde Neerbrabant
verschijnt vijf maal per jaar: februari - april - juni - september - november ’t Polleken
Blz.:
COLOFOON Ledenblad nr. 1 jaargang 16
BInfo@imkersgildeneerbrabant.be
REKENINGNUMMER: IBAN BE55 9731 4593 7544 BIC ARSPBE22 Het bestuur: Ereleden: Marcel De Vis
Voorzitter: H 0479/514 604 Jef Beuckelaers Sneppelaar 4, 1840 Londerzeel B liliane.beuckelaers@skynet.be Ledenadministratie: Ria De Donder Bestuursleden: Marc De Bont
H 0473/482 613
H 0477/233 302 H 0479/607 953 Tom De Pauw H 0476/265 301 Alberic Mertens Gerd Van den Bergh H 0475/242 447
UITNODIGING telkens ‘s zondags van 9 tot 12 u. 14 februari ledenvergadering - was in ramen zetten 21 februari beginnerscursus - bijenproducten 06 maart beginners- & initiatiecursus + ledenvergadering - anatomie v. d. honingbij 13 maart beginners- & initiatiecursus - voorjaarsnazicht 20 maart beginners- & initiatiecursus + ledenvergadering - Nosema - Nosemaonderzoek
De vergaderingen gaan door in de Tuinbouwschool Molenbaan 54, 1785 Peizegem uitgezonderd de les van 14 februari deze gaat door op Redactie: Jef Beuckelaers, Holstraat 42 te Malderen Ria De Donder, Marnik De Bont Opleiding: Jef Beuckelaers, Marc De Bont en de vergadering van 13 maart Bijenweide: Marc De Bont die doorgaat op Sneppelaar 4, 1840 Londerzeel Webmeester: Marnik De Bont
Website: Info@imkersgildeneerbrabant.be E-mail: Info@imkersgildeneerbrabant.be
1
’t Polleken
Woordje van de voorzitter In ons eerste ’t polleken van het jaar maken we van de gelegenheid gebruik om nieuwjaarswensen aan te bieden. Men zegt wel eens “heel januari mag je wensen” maar aangezien ons eerste ’t polleken in februari verschijnt, doen wij het iets later maar met veel overtuiging en zeker welbewust gemeend. Bij dezen: “Aan alle leden en hun families, van de Koninklijke Imkersgilde Neerbrabant, de allerbeste wensen voor 2016. Dat geluk deel mag uitmaken van jullie dagelijks leven, dat gezondheid naar lichaam en ziel geen bekommernis hoeft te zijn en dat een goede verstandhouding als vanzelfsprekend aangevoeld wordt met al wie je omgang zal hebben!” Dat wensen de bestuursleden van onze gilde jullie gul toe! We kunnen er niet naast dat 2015 een uitzonderlijk jaar geweest is, ook voor de honingbijen, eerst wou het niet beginnen, maar eens bezig kon het niet op! Tot begin januari 2016 kwamen de bijen naar huis met stuifmeel waardoor de koninginnen gestimuleerd werden om door te gaan met eitjes te leggen. Onze varroabestrijding tussen Kerst en Nieuwjaar zal dan ook geen optimaal resultaat gehad hebben, maar we beoogden twee dingen: ten eerste, de varroa’s die vrij in de volken aanwezig waren en op de bijen zitten afdoden en ten tweede, het jaarlijkse stramien om in de winter te behandelen als een vast ritueel in stand te houden. Tijdens het behandelen in de kerstperiode stelden we op meerdere standen vast dat er in sommige kasten 2 tot 3 ramen broed aanwezig 2
waren en ook enkele darrencellen. Het broed verzorgen gaat gewoon door! Wat moeten we hier van denken? Half winter een lentesituatie zoals die in maart zou moeten voorkomen. Zal dit voor de bijen ook betekenen dat ze 3 maanden vroeger zullen zwermen? En moeten we er beginnen aan denken, als de winters zich zullen blijven aandienen zoals die van 2015, om iets te wijzigen aan onze bedrijfsmethode, aan de manier van imkeren? Bijvoorbeeld vanaf september op één of andere manier onze volken koelen? Of vanaf september de koningin op één of andere manier beletten om een broednest in stand te houden, waarbij we denken aan het opsluiten van de koningin in een arrestraam? Dit raam dan vervangen door éénzelfde nieuw raam na 10 dagen om het broed uit het eerste raam te vernietigen en de koningin op het nieuwe raam gevangen zetten. Als we in deze richting verder denken, zouden we de koningin kunnen opsluiten op een arrestraam met darrencellen zodat er darrenbroed ontstaat dat we kunnen oogsten om op te eten. Terzelfdertijd, met deze manier van handelen, zullen we heel wat varroa’s uit de volken verwijderen. Als dat geen goede zaak is! Ge zult zeker gemerkt hebben dat het voorblad van ’t polleken een beetje van uitzicht veranderd is. We zullen dit voorblad hetzelfde houden heel het jaar als duidelijk herkenningsteken. De naam van ons ledenblad behouden we zoals vroeger in de merkkleur van de koningin, en in 2016 is dat wit. Verder in ’t polleken voor de nieuwelingen een woordje uitleg over de merkkleur! 3
Op de achterzijde van ons infoblad zouden we een bijenvriendelijke plant tonen en bespreken. Wie graag eens een artikel voor ’t polleken wil schrijven moet zich zeker niet tegenhouden en het naar ons secretariaat mailen! In 2015 had in Deajeon, Zuid-Korea het apimondiacongres plaats met als thema: “Ongewenste invloeden van agrochemicaliën en bijenmedicamenten op de honingbijen!” Er werd een werkgroep samengesteld om het fenomeen van honigvervalsingen wereldwijd en specifiek in Azië, het product “kunsthoning” te onderzoeken. Er werd een voorstel geuit om 20 mei als wereldbijendag uit te roepen! Nu we het toch over congressen hebben, in 2016 op 1 oktober zal in de aula ‘rector De Somer’ van de universiteit van Leuven het 42ste Vlaams Imkerscongres doorgaan met als thema “Bij”dehands imkeren. Waarmee bedoeld wordt: wat moet de imker doen om de bijen die hij/zij vandaag heeft, volgend jaar nog te hebben? Uitgenodigde eminente sprekers, onderlegd in de bijenteeltkunde zullen in de aula het thema behandelen en in het imkersdorp zullen educatieve infostands het congresthema visueel ondersteunen. Onze gilde werd aangesproken om het imkersdorp uit te denken en uit te voeren. Het jaarprogramma voor 2016 zal in de eerste helft van het jaar grotendeels bestaan uit de opleiding van de kandidaat-imkers die zich gemeld hebben en waarvan er 43 de basiscursus volgen en 17 de initiatie tot bijenhouden bijwonen. We horen soms de opmerking dat een imkercursus in de zomer moet plaats vinden en niet in de winter. Het is wel zo dat we in september begonnen zijn met alle cursisten een raam bijen te laten vasthouden zonder dat ze een 4
kapruin nodig hadden. Hierbij werd dan een passend bijenverhaal verteld zodat ze al min of meer vertrouwd met bijen, de theoretische winterlessen aangevat hebben. De voorzitter Jef Beuckelaers
Geheugensteun De kleur van het merkteken voor de koningin is ieder jaar verschillend. De kleur ligt, internationaal vast. Om te onthouden welke kleur het moet zijn, hebben we een eenvoudig geheugensteuntje, een ezels brugje! We moeten wel weten welke kleur het vorig jaar of het jaar voordien was, zodat we kunnen verder tellen:
HET WILGENROOSJE GROEIT EN BLOEIT Wit
geel
rood
groen
2016 = wit
2019 = groen
2017 = geel
2020 = blauw
blauw
2018 = rood ’t Polleken helpt ons mee de kleur te onthouden, omdat de naam ’t Polleken steeds in de merkkleur van de koningin is.
5
Nieuw rekeningnummer De Koninklijke Imkersgilde Neerbrabant heeft vanaf heden een nieuw rekeningnummer: BE55 9731 4593 7544
Waswafelen Op 14 februari van 9 tot 11 u. gaat er een informatieles door bij Alberic Mertens over het zelf wafelen van onze waswafels. Leden, die al gezuiverde was hebben, voorzien van een label met naam en adres, mogen die de week vooraf binnenbrengen bij Alberic Mertens, Holstraat 42 te Malderen, 052/337555 De was zal bij het aanbieden beoordeeld worden op de geschiktheid voor het wafelen! Op de wafeldag kunnen ze dan hun eigen waswafels maken. Kostprijs voor deelname = â‚Ź2 per kg gewafelde was. Wat is gezuiverde was? - was ontdaan van alle onzuiverheden - het zuiveren van de was kan: o in een zonnewassmelter in 2 gangen o in een stoomwassmelter o in een smeltbekken zoals een fritketel
6
Deze drank doet letterlijk wonderen Met dit mengsel kunt u gewicht te verliezen en u ontdoen van vetten die zijn opgebouwd in uw lichaam. Honing is een van de gezondste ingrediĂŤnten in de wereld en we zijn er zeker van dat u weet van de voordelen die u krijgt door het te consumeren. Maar wat u waarschijnlijk nog niet weet zijn de voordelen die u krijgt van kaneel en hoe gezond het is.
Dit kruid kan slechte cholesterol verlagen, de bloedsomloop verbeteren, ook helpt het bij het verbeteren van uw teint, het verbetert de gezondheid van uw hart, maag en darmen. Maar het belangrijkste voor ons is, dat het helpt bij het proces van verbranding van vetten in het lichaam. Bereid een mengsel van honing en kaneel en consumeer het elke ochtend en avond en we kunnen u verzekeren dat uw gewicht zal 7
verminderen, want het is effectief gebleken, zelfs bij de meest zwaarlijvige mensen.
Hoe de drank van honing en kaneel te bereiden U moet deze drank maken in de avond voordat u naar bed gaat. Instructies: zet ½ theelepel kaneelpoeder in een kopje en giet er 200 ml kokend water overheen. Bedek de beker met iets en laat het zo gedurende 30 minuten staan. Wanneer het water afkoelt voeg 1 theelepel honing toe. Drink de helft van de drank voordat u gaat slapen en laat de andere helft staan voor de ochtend (hou het in de koelkast). Drink het de volgende ochtend direct na het wakker worden, op een lege maag. Zodra u begint met het consumeren ervan kunt u de resultaten zien. Uw omtrek zal kleiner zijn en u zult zien hoe u gewicht verliest. De combinatie van honing en kaneel reinigt het spijsverteringskanaal, verwijdert parasieten, schimmels en andere bacteriÍn die de spijsvertering in het lichaam vertragen.
Het recept voor het reinigen van het lichaam van gifstoffen Dit mengsel dient te worden gemaakt en opgedronken voor het ontbijt. Neem een kom en zet 3 eetlepels gekiemde tarwekorrels, een theelepel honing en een schep van kaneel samen met wat water en kook dit. Op het einde voeg je een kopje yoghurt toe, roer goed en eet het op. Dit ontbijt zal u vol laten voelen voor een langere periode. U kunt ook de combinatie van honing en kaneel gebruiken als een gezichtsmasker. Mix gewoon een theelepel kaneel met 2 eetlepels 8
honing. Breng het masker aan op uw gezicht en laat het zitten gedurende 15 minuten. Was uw gezicht eerst af met warm en daarna met koeler water. http://www.healthunity.pw/deze-drank-doet-letterlijk-wonderen-hier-is-wat-er-gebeurt-als-jehoning-en-kaneel-voor-het-slapen-gaan-drinkt/
Plattelandsquiz Telkens op het jaareinde gaat er in Malderen een plattelandsquiz door, georganiseerd door de landelijke gilde. De Bijenvrienden worden hier steevast op uitgenodigd en behaalden reeds meerdere malen een podiumplaats. Het jongste evenement in 2015 werd met 2 imkersploegen ingezet namelijk “de darren” en “de koninginnen”, samen met 22 andere ploegen, meestal uit het verenigingsleven. Het quizgebeuren kent een amusant verloop en de verschillende onderdelen of disciplines zitten op een geijkt stramien dat jaarlijks terugkomt. Zo hebben we het dictee waar een tekst voorgelezen wordt en waaruit dan woorden, zoals geëmancipeerd, opgeschreven moeten worden. Dan zijn er een aantal rebussen en woordverklaringen die het een beetje moeilijker maken. Bij het uitbeelden van spreekwoorden of andere gezegden stijgt de hilariteit ten top, zeker als de uitbeelder zich vergist of wanneer er iets vergeten wordt. Zo had de uitbeelder een roos nodig maar hij
9
was ze vergeten mee te brengen en hij gebruikte dan een selder, die niet echt beantwoorde aan waar hij moest voor dienen. Bij het onderwerp vader-moeder-kind kwam de vraag: “wat is het jong van de honingbij?” Weet u het? (antwoord zie verder in ’t Polleken) De meeste attractieve en zelfs geurende vraag bestond er in dat er rondgewandeld werd met een emmer vol koeienvlaaien waarin met een stok geroerd werd. Wat werd er uitgebeeld? “Hoe meer men in de stront roert hoe harder hij begint te stinken!” Onze ploegen gehaalden een 12de en een 6de plaats = gematigd verdienstelijk. Als prijzen kregen we zakken vol met prei, wortelen, kolen, spruiten enz…… Wie doet er dit jaar mee? Josfien Februari Met Lichtmis door de koude rillen, met pannenkoek de honger stillen, want geen vrouwtje is zo arm of ze maakt haar pannetje warm. Als dwergmaand, carnavalesk en zonder zorgen valentijn ik tot de vroege morgen en als ik al eens een dagje meer ontwikkel, schrikt met schrik het jaar tot schrikkel. GUIDO DE HENAU
10
Quizantwoord Het jong van een honingbij is een larve! De organisatoren van de quiz dachten dat het een pop was! We hebben ze nog iets geleerd!
Spreuk van de maand - januari Charlie Eylenbosch
Nergens beter dan thuis… in de kast! (allé, in de winter toch)
Archief Binnen het bestuur van de gilde wordt er nagedacht om het aanleggen van een archief over de gilde. Er wordt gedacht aan een elektronische opslagruimte. Vermits de gilde officieel opgericht is in 1912, zijn er reeds heel wat belangrijke documenten in omloop. Deze bevinden zich bij verschillende personen, hoogst waarschijnlijk ergens op zolder in vergeelde kartonnen dozen! Heb je nog documenten die gescand mogen worden om ze op te slaan, laat iets weten aan het secretariaat. De gilde is ook nog op zoek naar de eerste drie jaargangen, 2001, 2002 en 2003 van ’t Polleken, eveneens om in te scannen en op te slaan voor het nageslacht! Heb je deze nog in je bezit, gelieve een seintje te geven aan het secretariaat. Na scanning worden deze terug bezorgd. 11
Honing, beste 'hoestsiroop' voor verkouden kinderen Hoestsiropen kregen al meermaals nogal wat negatieve actualiteit. Met klinische studies werd aangetoond dat honing een veel veiliger en gezonder antihoestmiddel is dan de meeste medicinale siropen. Professor Ian Paul en zijn team van de universiteit van Pensylvania deden een onderzoek bij 105 verkouden patiĂŤntjes, die door de hoest niet konden slapen. De 105 kinderen werden onderverdeeld in drie groepen. Groep 1 kreeg voor het slapengaan een lepel biologische, vloeibare honing. Groep 2 nam een lepel medicinale hoestsiroop in. Groep 3 kreeg niets. Uit het onderzoek bleek dat de kinderen die de vloeibare honing hadden ingenomen minder hoesten en de beste nachtrust hadden.
Waarom is honing zo goed? Honing in vloeibare vorm lijkt op hoestsiroop, maar het is zeer rijk aan antioxidanten en stoffen die microben op natuurlijke wijze doden. Op de vraag hoeveel honing de kinderen gedurende de test kregen was het antwoord de eenvoud zelf. "Kinderen tussen 2 en 5 jaar kregen een halve koffielepel, jongens en meisjes in de leeftijdscategorie tussen 6 en 11 jaar consumeerden een volledige koffielepel. Oudere kinderen kregen 2 koffielepels.", zeggen de onderzoekers. http://www.abcgezondheid.be/nl/news/honing%2C_beste_%27hoestsiroop%27_voor_verkouden_ki nderen/
12
Over ramen reinigen Charlie Eylenbosch
Een activiteit welke ik minstens 1 tot 2 maal per jaar onderneem is het kuisen van de ramen. Misschien niets nieuws wat ik hier ga vertellen, maar iedere imker heeft toch zowat zijn eigen methode en gereedschappen, creatief als de meesten van ons zijn! Om het met de woorden van Aloys van den Akker te zeggen: ‘hoe doe ik het?’. Het kan vooral voor beginnende imkers altijd een opsteker of tip zijn.
Materiaal In mijn beginjaren had ik er niet veel oog voor om de ramen van ‘och arme’ 3-4 kasten te reinigen. Tot ik in mijn 12-13e jaar van mijn imkersloopbaan geconfronteerd werd met Amerikaans vuilbroed. En ik met lede, nee tranende ogen moest meemaken hoe al mijn ramen in september 1998 op de vurige brandstapel moesten belanden onder het oog van een gemachtigd toezichter (ook imker). Een mens moet eerst iets tegenkomen alvorens hij er lessen uit trekt. Ik heb toen gezworen op het graf, nee op de asse van de verbrande bijen dat dit risico mij niet meer mocht overkomen. Hoe heb ik het toen aangepakt? Ik had een oud ijzeren bad genomen. Een paar stenen bijeen gerammaseerd en daarvan een oventje gemaakt, waarin hout gestookt werd en daarop het bad. Primitief maar het werkte toch. Tot ik een grote inox kuip op wielen (van vleesatelier of slachthuis) op de kop kon tikken voor een appel en … enkele potjes honing. Afmetingen 0,64 m x 0,83 m, ideaal dus voor 13
mijn Dadant-Blattkasten en ramen. Een brander op gas kunnen bemachtigen om daaronder te kunnen zetten en hop, ik was ‘geïnstalleerd’. Wat is bovendien nog van belang: - Een gasfles, kostprijs 18 à 20 €. Hiermee kan je vele wasbeurten doen! - 1 kg bijtende soda (ong 6 – 7 € bij drogist of …) - Een borstel met haren en handgreep - 2 paar goeie handschoenen, die over mekaar kunnen. Dit laatste is een zeer noodzakelijke veiligheidsmaatregel. Bij mijn laatste wasbeurt waren nl 2 minuscule gaatjes gekomen, waardoor het (bijtende) sodawater lichtjes was binnen gedrongen in twee vingers, maar op het eerste zicht geen pijn deed. Alleen door het schuren was aan de zijkant van mijn vingers een lichte wonde ontstaan, die stilaan pijnlijker werd en moest behandeld worden. Met honing, jawel en pleisters. Maar het heeft 3 weken geduurd eer de huidwonde aan mijn vingers volledig genezen was. Een ander veiligheidsattribuut is een bril tegen spatten, maar het grote nadeel is dat deze bedampt van de warme walmen. Ik laat hem nu achterwege maar ben voorzichtig in mijn handelingen.
Werkwijze Het is geraadzaam de reinigingsactiviteit niet in je living of zelfs garage uit te voeren, maar 14
in een afgesloten ruimte waar je niet op een vuilplek moet letten. In mijn geval is dat de bijenhal. Stap 1 Al mijn uitgeslingerde ramen worden eerst gecontroleerd op hun bedrading: is deze aan vervanging toe of niet? Zoja, dan wordt de oude er volledig uit verwijderd. Stap 2 Klaarzetten van al het materiaal: gasfles met brander en daarop de inox kuip. Daarin 3 emmers water, zodat ik ong 12 tot 15 cm hoogte van water heb. 0,5 kg soda erin kieperen. Brandervuur onderaan aansteken en 10 minuutjes wachten tot water aan de kook gaat. De soda begint dan te ‘broebelen’. Stap 3 De kuip is nu klaar om een 3-4 ramen in te leggen. Handschoenen en borstel in de aanslag. Onderwijl ik de eerste afkuis kunnen de andere ramen al “weken” in het hete sodawater. Reken op een gemiddelde van 1 minuut per raam. Supplementair kan je de ramen nog eens een spoeling geven in een apart recipiënt (in mijn geval de plastieken honingbak van het ontzegelstel) met proper water, maar dat is naar eigen goeddunken al dan niet te gebruiken. Ik heb het al met en zonder spoelen gedaan. Ik laat ze uitdruppen op een karton, want het bruin zet zich anders af op je vloer. Door het feit dat de ramen er heet uit komen, zijn ze ook vlug stap 5 opgedroogd! 15
Stap 4 Op den duur wordt het water heel bruin van de propolis- en wasresten. Om dat eruit te vissen neem ik het inox rooster van mijn zonnewassmelter en kieper het op mijn komposthoop. Als het water, dat ook tot 1/3 verdampt, te papperig wordt is het nodig het draadspanner water eens te verversen plus de andere helft bijtende sodapoeder. Ook koninginneroosters krijgen een bad en worden best met een stalen borstel afgewreven. Kijk vooraf na of je kasten hebt die ook eens een beurt moeten krijgen. Of ander materiaal: roker, ramenheffer ‌ het komt er als nieuw uit. Stap 5 Alle gereinigde ramen zet ik in zolders of lege kasten nog wat te drogen buiten onder afdak. Bij het overbrengen erin, maak ik de selectie: zolderramen en rompramen, ramen waarvan de bedrading nog goed is, ramen die herbedraad moeten worden. Stap 6 Bij de goede ramen kijk ik dan na of de draad moet worden aangespannen. Twee mogelijheden: a/ ofwel het nageltje eruit lichten en draad manueel aanspannen - b/ofwel met de ‘draadspanner’ (zie figuur) over alle
ramenbedradingsplank 16
draden eens gaan. Dit handig toestelletje vormt de draden zigzag. De te vernieuwen ramen krijgen een nieuwe bedrading en dat voer ik uit met de handige “ramenbedradingsplank� (zie figuur), zelf nagemaakt nadat ik het idee meekreeg in een les van Gaston Vandervloet. Stap 7 Laatste klus is de ramen voorzien van een nieuwe wasplaat of waswafel. Voor het insmelten bestaan er transformators met twee polen die aan beide uiteinden van de draad op het raam even onder (elektriciteits)spanning moeten gezet worden. Imkeren is inderdaad een tijdrovende artisanale bezigheid, maar ramen reinigen en al het bijhorende doe ik dan ook bij voorkeur in de herfst of in de winter. Succes zonder ongelukken!
stap 7 17
Overlarfdagen Op 15 mei van 9 tot 11 u. bij Marc De Bont, Eeckhout 39 Londerzeel Op 22 mei van 9 tot 11 u. bij Jef Beuckelaers, Sneppelaar 4 Londerzeel Breng mee: - ofwel een transportkast met een raam - ofwel een raam met een isolatiedoek errond Materiaal in zuivere staat Dopjes, met koninginnelarfjes, worden ter plaatse ontvangen
Melkzuur Bij onze Oosterburen is het redelijk gangbaar dat ze, bij de bestrijding van de varroamijten, in de winterbehandeling melkzuur gebruiken. Ze gebruiken een melkzuuroplossing van 15%. De juiste concentratie wordt verkregen door 100 ml melkzuur (90%) toe te voegen aan 600 ml water. Het werkt alleen in broedloze volken. Voor het behandelen worden de ramen uit de kast genomen en langs beide zijden besproeit met het melkzuur door middel van een plantenspuit. Ze vermijden wel om direct op de koningin te sproeien! Hebben sommigen onder ons hier ook al ervaring mee? 18
Imker, let op de voedselvoorraad Weet dat de bijen al heel wat wintervoeding zullen verbruikt hebben. We weten ook dat het beter is om de bijenkasten nu dicht te laten en afgedekt, toch moeten we nagaan hoe het met de voorraad gesteld is. Een goede werkwijze kan er in bestaan om de kasten te wegen. Dit kunnen we doen met diverse types van weegtoestellen. Het meest simpele is met een hangweger, type bagageweegschaal Regelmatig zijn er promoties bij Aldi en Lidl voor dergelijke weegtoestellen. Als we heel het jaar, tweewekelijks, wegen, en het gewicht noteren, krijgen we een overzicht van het gewichtsverloop. Hierdoor krijgen we een beeld van de voedselvoorraad.
Vlaams Imkerscongres 2016 te Leuven Noteer de datum van het Vlaams Imkerscongres in uw agenda: zondag 1 oktober 2016 Meer informatie in het maandblad vanaf maart. 19
De krant van bijenland Charlie Eylenbosch
Inleidend woordje Als opwarmer serveer ik graag volgende anekdote. Toen mijn buurvrouw haar gras met de grasmaaier ging afdoen, kwam ze me eerst waarschuwen ‘om mijn bijen binnen te houden’. Ik heb haar gezegd dat ze vooral op rode bloemen, op rode cotoneasters en andere rode dinges vliegen en dat, àls ze al zouden prikken, ik persoonlijk garant stond om het gif uit haar rode lippen te komen zuigen. Hoe komt het toch dat ze nog niet aan een robotmaaier gedacht heeft? Hoeveel dokterskosten en apotheekuitgaven zou ze zich al niet bespaard hebben?! En hoeveel benzine-uitgaven en CO²? En zweet? En vloeken ook?! Allé, jongens, kom eh zeg!
Gasboete In Zaventem is een imker ontsnapt aan een gasboete. Zijn bijen vlogen nl in de no-flyzone. “Uw bijen houden zich niet aan de regels. Daarom schrijven we u een gasboete uit”, zo klonk de administratieve aanmaning. De imker in kwestie – we noemen hier om plausibele redenen en omwille van de wet op de privacy hier uitdrukkelijk niet zijn naam – kon echter aantonen dat het niet zíjn bijen waren. Hij vroeg de gasboete-uitschrijver: “Heb je nagegaan of de bijen gechipt waren met mijn kentekens?” Toen de ijverige ambtenaar het antwoord schuldig bleef, borg hij zijn papier en stylo op.
20
Einde honingquota: Bevrijdingsdag of honingcrisis? 01/11/15
Vanaf vandaag vervalt in Europa het honingquotum, dat meer dan 30 jaar lang de productie beperkte. Bevrijdingsdag voor de imkers of stevenen we hierdoor af op een honingcrisis? Om een einde te stellen aan de honingplassen in vorige eeuw, besloot Europa in 1984 een honingquotum op te leggen. Om de overschotten in te dijken moesten honingproducenten zich voortaan houden aan de vooropgestelde hoeveelheden. Maar de laatste jaren steeg de vraag naar honingproducten waardoor Europa besloot de quota af te schaffen.
Koninginnedag Een imker uit een niet nader genoemde gemeente wou zijn koninginnenbestand vernieuwen. Hij gaat dus bij een erkende koninginnenkweker. Daar aangekomen houdt een bordje voor de poort hem tegen om aan te kloppen. Er staat op vermeld: “Koningin te koop voor 1000 €”. Dat is er ver over, denkt hij, zo’n ding krijgt hij nooit verkocht. En hij keert huiswaarts. Een week later passeert hij opnieuw langs de kweker en tot zijn verbazing ziet hij dat het bord weg is. "Dat is niet mogelijk", denkt hij, "hier moet ik het fijne van weten." Hij stapt dus het erf op, treft de collega en vraagt hem: "Zeg, die koningin die gij hier vorige week wilde verkopen voor 1000 euro, hebt je die effectief verkocht?" "Jaja," zegt die kweker, "geen enkel probleem. Allee, ’t is te zeggen: ik heb haar geruild tegen een bloedmooie bloem van een vrouw.", zegt de alleenstaande man. De koop van zijn leven!
21
De liefdesprofessor aan het woord! Wanneer werd je verliefd op bijen? Hoe werd je verliefd? Waarom werd je net verliefd op die enige dierensoort of die ene hobby? Bij liefde en verliefdheid kunnen we nog veel vraagtekens plaatsen. Liefdesprofessor Donatella Marazziti onderzoekt in haar Italiaanse liefdeslaboratorium de biologische basis van de liefde. Hier licht ze alvast een tipje van de liefdessluier op. Eèn ding staat alvast vast: we kunnen niet zonder liefde! Het is samengesteld uit een cocktail van oxytocine, testosteron en feromonen. Bijen ruiken maar zien hun geliefde moedertje niet. Liefde heeft dus wel degelijk te maken met een afwijking op de ogen. Zegt het spreekwoord immers niet: liefde maakt blind. Zo ook de passie van de imker voor zijn huisdiertjes’. Dwaling van de natuur of aangeboren gezichtsbedog?
Jouw grapje van de dag Komt een rijke dame bij de dokter nadat ze gestoken is door een wesp. Vraagt de dokter: "Waar bent u gestoken, mevrouw?" "Oh dokter, dat kan ik u niet zeggen, want dan schaam ik me zo." "Maar ik moet het toch echt weten hoor, anders kan ik u niet helpen." "Nee dokter, als andere mensen dit weten dan word ik uitgelachen en schaam ik me dood." "Luister," zegt de dokter, "ik heb een geheimhoudingsplicht, dus ik zal echt tegen niemand zeggen waar u gestoken bent." "Oké dan," zegt de vrouw: .... "... bij de Aldi."
Dieselgate Rijdt U ook met een Volkswagen diesel? Ik alleszins niet, maar ik ben wel een dieselrijder. Opel Astra ja. Tot dusver is de kans groot dat er geen sjoemelsoftware in verwerkt zit. Maar de kans is groot dat mijn uitstoot van stikstof en andere stinkstoffen medeoorzaak zijn van de 22
gedeeltelijke teloorgang van mijn bijenbestand. Guy Poppy, bioloog aan de Universiteit van Southampton, wijst op de toenemende bedreigingen voor bijen wereldwijd. "Het wordt steeds duidelijker dat bijen blootgesteld worden aan een brede waaier van bedreigingen, van insecticiden tot de varroamijt", zegt Poppy. "Ons onderzoek toont aan dat de toenemende uitstoot van voertuigen een bijkomende bedreiging vormt. Hoewel het onwaarschijnlijk is dat die vervuiling de bijenpopulatie op zichzelf zou kunnen vernielen, kan het in combinatie met andere bedreigingen wel de spreekwoordelijke druppel vormen". Het wordt m.i. hoog tijd dat de plannen uit de kast gehaald worden om de ‘schone auto’ (op waterstof) te beginnen monteren. Ik weet waar ze liggen opgeslagen: Bij de sjeiks in het Midden-Oosten naast hun oliebronnen!
Spreuk van de maand - februari Charlie Eylenbosch
Een bijensnoet doet elke bloem goed!
Nieuw rekeningnummer De Koninklijke Imkersgilde Neerbrabant heeft vanaf heden een nieuw rekeningnummer: BE55 9731 4593 7544 23
24
Een lid vraagt… Eén van onze leden vraagt, misschien zijn er nog leden die dezelfde bedenking hebben: hoe kan de gilde rondkomen met € 5,5 per lid ontvangsten? We ontvangen van ieder lid, elk jaar €30 We storten aan imkersverzekering
de
KonVIB:
€22
voor
maandblad
en
We storten aan het VBVI: €2,5 voor administratieve kosten We houden over: €5,5 Wat doen we met die €5,5? 5x per jaar ons ledenblad uitgeven: €1,5 per exemplaar Administratieve kosten Publicaties voor evenementen die we zelf organiseren of waar we aan deelnemen
Er klopt iets niet! Onze gildekas krijgt van onze eigen lesgevers hun toelage waar ze recht op hebben en aan de gilde afstaan. Zo ook de bijdrage van andere leden die ze ontvangen voor het schrijven van artikels voor het maandblad.
Wat stellen we vast? Indien we de sponsoring van onze leden/sponsors niet hadden, we een toontje lager moeten zingen! Bij deze een hartelijke dank u wel aan alle sponsors van onze gilde! 25
Propolis De nijvere bij slaagt er op wonderlijke manier in om steriele producten te maken. Honing is zo steriel dat zelfs een potje honing gevonden in een Egyptische graf nog niet bedorven was. Propolis is een ander product van de bij dat bacteriĂŤn en zelfs virussen afdoodt. De toepassingen van propolis die het onderwerp waren van wetenschappelijke studies, zijn velerlei: Baarmoederhalsontsteking (acute cervicitis) -
Brandwonden Mondaften Verkoudheid Tandpijn Tandplaque Tandvleesontsteking Infecties Schimmelinfecties in de mond Gordelroos (herpes zoster, zona) Genitale herpes (herpes simplex II)
Heupnecrose Reuma-aandoeningen Maagzweren Vaginitis
Wat niet wil zeggen dat propolis in staat is om al deze aandoeningen zomaar te genezen. Meestal zijn ze enkel een goed hulpmiddel. Voor de mildere aandoeningen kan je zelf aan de slag met een propolispreparaat (siroop, zalf, capsule...). Het spreekt vanzelf dat je voor ernstige infecties eerst en vooral de arts consulteert. http://www.abcgezondheid.be/nl/keyword/propolis/
26
De foute woordenlijst Woorden met een hoe-k af!
Eind november kwam een boekje op de markt ‘De foute woordenboek’ van Frank Pollet en Moniek Vermeulen. In mijn perpetuum mobile om nieuwe stof te vinden voor het vullen van deze rubriek, kon ik het niet laten dit boekje dadelijk aan te schaffen als inspiratiebron. Het gaf me voedsel (en drank) om voor het eerst in de imkersgeschiedenis een lexicon op te maken van nooit geschreven, laat staan nooit gelezen woorden in het imkersjargon. Prettig gestoorde woorden, gehandicapte woorden, maar dat mogen we niet meer zeggen, wel “woorden met een beperking”. Jij hebt dus een primeur in je pollen! aardbij: een bij die zich voortbeweegt op aarde in tegenstelling tot ‘hemelbijen’ alzheimerwerksters: foerageerbijen die aangetast zijn door de gauchopesticiden en imidaclopridstoffen en niet meer weerkeren naar hun thuisbasis babyboombomma: vruchtbare koningin die veel vruchtbare koninginnen heeft voortgebracht die op hun beurt onvruchtbare werkzame bijen voortbrengen bibberbijen: bijen die geterroriseerd en getraumatiseerd zijn door oorzaken van buitenaf. Ze gelijken op ‘stertselende’ bijen bijenbrij: andere woord voor bijenbraaksel of in de volksmond ‘honing’ bijenlast: overlast van bijen meestal voor buren 27
bijenluis: de luis in de bijenpels, varroa destructor genoemd bijkans: een uitzonderlijke of buitengewone gelegenheid die bekans alle bijen en imkers krijgen bijnabij: een bij in het popstadium, die het bij zijn bijna nabij is. bijscholingsverbod: terreurniveau 4 of noodtoestand, tijdens dewelke imkers niet meer mogen samenkomen bijtel: een elektronisch toestel om bijen te tellen dadantblatt-pak: 1. grootste maat van imkerskostuum 2. badkostuum voor dames met een maatje meer drachtplantenkoorts: weerstoestand waarin de bijenvriendelijke gewassen maar niet willen bloeien ezelsbloem: familie van de paardenbloem, ook goede drachtplant haardbij: bij die bij de haard blijft, een thuisbij, die niet uit vliegen gaat; ‘huismussen’ kamikazebijen: ongemanierde, verkeerd opgevoede bijen, F16’s, terroristics, jihadIS-vandalen koningbij: bij die geen honing levert => dar koninginnehapje: gerecht waarin bijenkoninginnen zijn verwerkt voor vegetariërs kwékwé: een kweekkwezel = koningin met ondermaatse eierleg minipauzekooi: toestelletje waarin de koningin tijdelijk opgesloten wordt pamperpoppies: zorgbehoevende eitjes, larven en poppen 28
pollentiek: staatsleer over de pollen pro-police: bijenwachters op de vliegplank van de eerste linie sjoemelhoning: honing gemanipuleerd met vreemde ingrediënten ruilbroed: larfjes van geselecteerde koninginnen van bevriende imkers in ruil voor ??? vollenbak: bijen die er voluit voor gaan, zich helemaal smijten, enthousiast de honingbakken vullen walswafels: gebombeerde, golvende waswafels in ramen zwerfzwerm: een zwerm die moeilijk te scheppen is Dank voor het verdoen van je kostbare tijd voor alle bovengenoemde bij-dehandse bij-betekenissen in deze cursiefbijdrage. Het heeft ook mij kostbare tijd gekost! Ik hoop dat je bijgelovig genoeg zijt om te aanvaarden dat ik geen andere bijbedoeling heb dan dat je weer ‘bij’ bent, zoals Martine Tanghe haar journaal besluit. De kans dat je iets hebt bij-geleerd over de bijen zonder bij-werking voor je gezondheid is bij-zonder groot. En laat deze nieuwe woorden mijn wens voor het nieuwe jaar zijn voor jou. Jij vindt er vast ook, laat maar zien en horen. Ik wens je verder nog een dikke vette portemonnee en een slank lichaam voor 2016. In de hoop dat je de twee niet voor mekaar ruilt!
Charlie Eylenbosch, bedachtzame bedenker (of bedenkelijke verdachtmaker, of woordverkrachter)
29
Phacelia tanacetifolia Benth., 1835
Identiteit: orde: BORAGINALES; familie: BORAGINACEAE Eerstbeschrijving: In 1835 door de Engels botanicus George Bentham in Edwards’s Botanical Register; or, Flower Garden and Shrubbery. London 20: t. 1696 Synoniem: Phacelia tanacetifolia subvar. tenuisecta Merk Nederlandse naam: Phacelia, Bijenvoer, Bijenvriend Maximale grootte: wordt tot 70 cm hoog Nectar: 200-500 kg/ha
Pollen: meer dan 500 kg/ha
Bloei: juli-sept
Ph:
Begroeitype: cultuur: akker; border natuur: Voeding: voedselrijk
Licht: zon
Vocht: matig tot vochtige zand of leemgrond ’t Polleken
Blz.:
30
Verspreiding: Oorspronkelijk uit het westen van Noord-Amerika, met name in Californië. Ingeburgerd in o.a. West-Europa. Biotoop: : Zonnige, open plaatsen op vochtige, voedselrijke, omgewerkte grond. Langs bermen op open- en ruderale plaatsen. Gedrag: Het is een snelgroeiende plant en door om de 14 dagen te zaaien kan men een lange dracht bereiken. Bodem: Arme zandgrond maar ook leemgrond zijn geschikte bodems. Als de plant voldoende vocht krijgt wordt er veel nectar geproduceerd. Alhoewel phacelia goed tegen droogte kan, wordt er onder droge omstandigheden echter alleen nog maar stuifmeel geproduceerd. Vermeerdering: Als zaad verkrijgbaar. Zaaidichtheid: 12 kg per Ha of 120 gr/100 m². Vandaag zaaien, 7 weken later bloem gedurende 6 weken. In april gezaaid geeft het bloei in juni-juli, dan onder gefreesd geeft het opnieuw bloem in september. Zeer geschikt om het ganse jaar rond, arme perioden op te vangen. Bijzonderheden: Prachtige groenbemester, grondverbeteraar en onkruidonderdrukker. In volle bloei zwermt het van het insectenleven. Phacelia is een echte bijenplant. Uit de bloemen kunnen stoffen voor parfum gewonnen worden. Prachtige late nectar en stuifmeelplant voor veel insecten. De nectar van P. tanacetifolia bevat voornamelijk rietsuiker. De honing zelf bestaat uit 49 % vruchtensuiker, 35 % druivensuiker en 8 % andere suikers.
Steekkaart - Bijenweide uitgegeven door Imkersgilde Neerbrabant Blz.:
31 ’t Polleken