Ceramika naczyniowa Mając w ręce fragment naczynia, archeolog jest zwykle w stanie określić jego chronologię i przynależność kulturową. Ceramika pozwala oszacować czas użytkowania danego miejsca i liczbę faz zasiedlenia.
M
aterialnym efektem 90 lat badań i penetracji grodziska na wzgórzu św. Małgo-
rzaty są zabytki archeologiczne, które trafiły do zbiorów Działu Archeologii MGB. Najliczniej reprezentowana jest wśród nich ceramika naczyniowa datowana na wczesne średniowiecze (XI–XIII wiek). Najwięcej takiego materiału –
Technologia stanowi cechę naczynia najbardziej związaną z lokalną tradycją. Receptury technologiczne mogły pozostawać niezmienne przez tysiące lat, w przeciwieństwie do form i ornamentów.
blisko 5 tys. skorup – przyniosły badania prowadzone w latach 1929 i 2018. Najpopularniejszym typem naczynia we
W trakcie procesu wypału nie osiągano czę-
wczesnym średniowieczu był bezuchy garnek
sto optymalnych temperatur, o czym świadczą
o tzw. esowatym profilu. Ułamki takich naczyń
dwubarwne, a nierzadko trójbarwne przełomy
dominują wśród znalezisk z Małgorzatki; zwy-
ścianek naczyń. Barwy czerepów oscylują głów-
kle mają średnicę wylewu 14–22 cm. Odkryto
nie wokół różnych odcieni czerwieni, a nawet
również pojedynczy fragment naczynia o cy-
brunatnego i szarego. Fragmenty te pochodzą
lindrycznej szyjce.
w większości z naczyń o średniej grubości ścia-
Analiza materiału ceramicznego odkrytego
nek, rzadziej z naczyń grubościennych (>1 cm).
w 2018 roku autorstwa Radosława Zdaniewi-
Powierzchnie wewnętrzne i zewnętrzne nosiły
cza pokazała, że naczynia wykonywano z gliny
ślady obtaczania, rzadziej wygładzania i obta-
z domieszką pylistą, tłucznia bądź mieszaniny
czania.
piasku i tłucznia. Były robione na kole garncarskim metodą ugniatania, krokowo-ślizgową lub
14
Typowy wczesnośredniowieczny garnek o esowatym profilu rys. Aleksandra Pankiewicz
Naczynia konstruowano zarówno na dnach płaskich, jak i lekko wklęsłych ze śla-
taśmowo-ślizgową. Domieszka nadawała po-
dami podsypki z piasku lub popiołu. Na czę-
wierzchni fakturę od chropowatej po zbliżoną
ściach przydennych niekiedy widoczne są ślady
do gęsiej skórki i gładką.
podważania od podkładki koła. Na niektórych
