Suiker Unie CSR Report

Natuurlijk duurzaam Duurzaamheidverslag 2010

GRI C In dit Duurzaamheidverslag over 2010 presenteert Suiker Unie haar activiteiten aan de hand van een overzicht van haar economische, sociale en milieuprestaties. We willen laten zien welke vooruitgang we boeken. In het kader van transparantie en vergelijkbaarheid hebben wij besloten aan te sluiten bij de richtlijnen van het Global Reporting Initiative, de internationaal geaccepteerde standaard voor duurzaamheidverslaggeving.

Kerngegevens 2010 Met een omzet van EUR 705 miljoen, was 2010 voor Suiker Unie een goed jaar. Dit was vooral te danken aan extra afzet van surplussuiker, als gevolg van de grotere suikervolumes die in de campagne van 2009/2010 zijn geproduceerd. Vanaf medio jaren tachtig is de suikeropbrengst per hectare met 40 tot 50% toegenomen tot een recordhoogte van 14,0 ton in 2009. In 2010 was de opbrengst, ondanks de minder gunstige weersomstandigheden, toch nog een respectabele 12,6 ton per hectare.

Duurzaamheid betekent voor Suiker Unie allereerst alles uit de biet halen wat erin zit door ook rest– producten te verwerken. We onderzoeken de mogelijkheden om biomassa als grondstof voor brandstof te benutten en investeren hier in.

Zo bouwen we momenteel een vergistinginstallatie en staat er nog een op de planning voor 2012.

Daarmee worden we in Nederland een van de grootste producenten van groen gas.

Financieel Omzet Suiker Unie totaal (miljoen EUR) Investeringen (miljoen EUR)

705 33

Ecologisch Productie suiker (ton x 1000) Waarvan rietsuiker (ton x 1000) Carbon footprint (kg CO2 eq/ ton suiker) Energie (MWh/ ton suiker) Grond en leidingwater (m3 x 1000) Productie groene stroom (MWh)

911 38 480 975 220 3085

Sociaal maatschappelijk Aantal medewerkers 757 Aantal ongevallen (met verzuim tot gevolg) 14

-20%

911.000 ton

Suiker

Ziekteverzuim

geproduceerd

in 2010

in 2010

1400

Huishoudens groene stroom van Suiker Unie

10.000

Bietentelers in onze coรถperatie

Carbon footprint

480

kg CO2 equivalent

77%

Medewerkers

tevreden met hun werk

per ton suiker

-42%

Energieverbruik sinds 1990

72.000 -46.000 km

Transport in 2010

hectare

Suikerbieten in 2010

Duurzaamheid beleid Suiker Unie wil de beste zijn in het optimaal en op duurzame wijze tot waarde brengen van alle componenten van de suikerbiet ten behoeve van haar klanten, telers en medewerkers

2

Keten verantwoordelijkheid

Klimaat & Energie

Suiker Unie zet zich in voor kwaliteit en duurzaamheid in de hele keten, van de teelt van suikerbieten tot en met de levering van suiker. We houden rekening met andere belanghebbenden in de keten en werken waar mogelijk samen met ketenpartners aan optimalisatie, ook in logistiek.

We zoeken in onze hele bedrijfsvoering naar de juiste balans tussen milieu en rendement. We gaan zorgvuldig om met natuurlijke hulpbronnen.

We spannen ons continu en met succes in om energie en water te besparen, efficiĂŤnter te werken en emissies te beperken. Ook door groen gas te produceren uit reststromen leveren we een bijdrage aan een beter milieu.

Duurzaamheid ambities

Natuurlijk & Gezondheid

Sociaal & Maatschappelijk betrokken

Suiker is een prima energiebron. Het is een natuurproduct uit bieten en suikerriet.

Samen met Suikerstichting Nederland wijzen we op het belang van gezonde gevarieerde voeding en een actieve leefstijl. Ook via het merk Van Gilse lichten we consumenten hierover voor.

Onze betrokkenheid komt zeker tot uitdrukking in de coöperatieve structuur van ons bedrijf. De maatschappelijke waarde ervan heeft zowel economische als sociale en ecologische dimensies. Suiker Unie staat bekend als een goede werkgever. We vinden de ontwikkeling, gezondheid en veiligheid van onze medewerkers belangrijk. We zetten ons in voor de samenleving met nationale en internationale projecten en thema’s die nauw aansluiten bij onze vakkundigheid.

Bijvoorbeeld via hulp aan rietsuikerboeren in Afrika.

Suiker Unie heeft de ambitie om tot de top van suikerproducenten te behoren, zowel in (kosten)efficiëntie als in duurzaamheid. Wij willen bij relevante stakeholders positief bekend staan om ons duurzaamheidbeleid, waardoor de maatschappelijke acceptatie toeneemt voor het voortbestaan van een florerende en duurzame suikersector op de langere termijn. Het is onze ambitie om de waarde van de totale keten steeds verder te verhogen. We doen dat op een zo duurzaam mogelijke manier.

De zorg voor klimaat en natuur is een randvoorwaarde voor onze economische continuïteit.

We zijn een sociaal en maatschappelijk betrokken bedrijf. Onze maatschappelijke betrokkenheid begint bij onze rol van werkgever, in de relatie met onze eigen medewerkers.

Om duurzaamheid te bevorderen hechten wij veel waarde aan onderlinge samenwerking. We zijn betrokken bij maatschappelijke initiatieven, zowel in Nederland als daarbuiten.

3

Inhoud

07 Natuurlijk duurzaam 10 Over dit verslag 14 Bedrijfsprofiel 18 Contacten met de stakeholders 26 Borging MVO in de organisatie 32 Verslag 2010 over vier pijlers 33 40 49 52

Ketenverantwoordelijkheid Klimaat & Energie Natuurlijk & Gezondheid Sociaal & Maatschappelijk betrokken

58 Blik op de toekomst 60 GRI index

4

Duurzaamheidverslag 2010 — Suiker Unie

Suiker is

100% natuurlijk

Duurzaam ondernemen is vanzelfsprekend voor

Suiker Unie wordt ook grote producent van groen gas

Suiker Unie 33

43

Welzijn van medewerkers centraal 52

Staatssecretaris Bleker over duurzaam ondernemen met een verhaal 16

Eerlijk communiceren over suiker 50 Van klant naar leverancier 24

Gezonde bodem is het

fundament 28 5

6

Albert Markusse Algemeen directeur Suiker Unie

— Voorwoord —

‘Natuurlijk duurzaam’ Bij suikerproductie gaan economie, sociale verantwoordelijkheid en milieuzorg hand in hand

Suiker Unie is in de kern al jaren bezig met Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. De coöperatie en de 10.000 telers zorgen goed voor hun omgeving, voor hun land, het is hun huidige en toekomstige bestaansgrond. Bij ons primaire proces, de productie van suiker, gaan economie, sociale verantwoordelijkheid en zorg voor het milieu hand in hand. Zo moet het ook zijn, want alleen dan

kun je het op de lange termijn volhouden. Alles wat wij investeren in de teelt, de fabrieken en in onze logistieke processen is goed voor onze marktpositie én voor het milieu.

We dragen onze ambities actief uit, bijvoorbeeld via ons Plant & Planet-programma en via dit duurzaamheidverslag. Het is niet een onderwerp van het management alleen. Als duurzame partner maken

Duurzaamheidverslag 2010 —Suiker Unie

7

Vormgeven aan de biobased economy

we met alle medewerkers onze visie op duurzaamheid in de praktijk waar. Onze stakeholders verwachten dat ook. Zij vragen gericht naar onze duurzaamheidinspanningen en naar de bijbehorende transparantie over onze prestaties.

Met alle medewerkers onze visie op duurzaamheid waarmaken in de praktijk Daarom koppelen wij onze duurzame ambities aan thema’s die de toekomst en het welzijn van onze wereld bepalen zoals bevolkingsgroei, klimaat­ verandering en energie. Natuurlijk spannen we ons ook in voor de continuïteit van onze sector, daarmee dienen wij eveneens een economisch belang.

Maatschappelijk verantwoord willen we zeker zijn als werkgever. Suiker Unie is een uniek bedrijf met een bijzonder sociaal beleid. Dat is een bewuste keuze. Met name tijdens het campagneseizoen verwachten we veel van onze mensen. Daar zetten wij goede arbeidsvoorwaarden tegenover. Mensen werken gelukkig graag bij Suiker Unie. Ook als werkgever kunnen we de toekomst daarom positief tegemoet zien.

8

Duurzaamheidverslag 2010 — Suiker Unie

Overleg over toekomst suikersector Het Europese beleid is bepalend voor de toekomst van de suikersector, daarvan zijn wij ons bewust.

Onze sector kent een unieke balans tussen eigen productie en import van rietsuiker uit met name Minst Ontwikkelde Landen (MOL-landen). Een mooi systeem. De EU onderzoekt verschillende scenario’s hoe zij met het gemeenschappelijk landbouwbeleid om moet gaan. Suiker Unie en haar moederbedrijf Royal Cosun zitten regelmatig aan tafel in Den Haag en Brussel om te praten over het landbouwbeleid. Ook daar is duurzaamheid een belangrijk topic. Als wij laten zien hoe duurzaam deze sector is, dan heeft dat ook een positieve invloed op de discussie op Europees niveau.

Daar ben ik van overtuigd.

Ik ben trots op de rol die Suiker Unie speelt in onze sector. We staan er goed voor. Suiker Unie heeft de economische crisis gelukkig goed doorstaan. Onze fabrieken behoren tot de grootste van Europa. Het resultaat van honderd jaar hard werken. We zullen alles op alles zetten om op dat niveau te blijven.

We onderscheiden ons in efficiency en de geïntegreerde keten met onze telers. Met de duurzame keuzes die wij maken, lopen we voorop in de markt.

Biovergister in aanbouw, Dinteloord

Duurzame keuzes Duurzaamheid betekent voor Suiker Unie allereerst alles uit de biet halen wat erin zit door ook restproducten te verwerken. Onder andere tot diervoeding en biobased grondstoffen. Suiker Unie neemt bovendien het initiatief om de kansen van biomassa als brandstof te onderzoeken en te benutten en investeert hier op grote schaal in.

Wij bouwen momenteel een vergistinginstallatie in Dinteloord en in Hoogkerk (Vierverlaten) staat er nog één op de planning voor 2012.

Daarmee worden we in Nederland één van de grootste producenten van groen gas.

We zijn een aantrekkelijke partner voor nieuwe partijen zoals de chemische industrie, die bio­chemische producten uit restproducten wil maken.

Een mooi project waar we hard aan werken is AFC Nieuw Prinsenland, een Food en Agro themapark met 50 hectare bedrijven en 220 hectare glastuinbouw bij onze suikerfabriek in Dinteloord. We kunnen daar straks daadwerkelijk een gesloten kringloop laten zien en de basis leggen voor biobased producten in onze regio. Dit alles past bij ons bedrijf: duurzaamheid concreet maken.

Daar hoort natuurlijk bij dat we onze duurzame prestaties meetbaar maken, via onder meer de Carbon Footprint. We willen laten zien hoe serieus we duurzaamheid nemen en welke vooruitgang we

boeken. Ook dit duurzaamheidverslag waarmee we voor het eerst volgens GRI-richtlijnen rapporteren, draagt daar aan bij.

Blijven zoeken hoe het beter kan We blijven zoeken naar hoe het anders en beter kan. We onderzoeken de nieuwste technieken om de biet nog slimmer te benutten. Zo ontdekken we nog steeds nieuwe duurzame mogelijkheden.

We ontdekken nog steeds duurzame mogelijkheden om de biet slimmer te benutten Wat betreft energieverbruik kunnen we al indrukwekkende resultaten laten zien over de laatste decennia, zoals een energiereductie van meer dan 40% sinds 1990. Samen met ons moederbedrijf Cosun pakken wij onze verantwoordelijkheid op om vorm te geven aan een biobased economy.

Kortom, natuurlijk duurzaam, dát is Suiker Unie.

Albert Markusse algemeen directeur Suiker Unie

Duurzaamheidverslag 2010 —Suiker Unie

9

1

Over dit verslag

10

—Scope—

Vier pijlers bepalen ons duurzaamheidbeleid Rapporteren over prestatie-indicatoren die passen bij onze strategie en kernactiviteiten en die relevant zijn voor onze stakeholders

Centraal in dit duurzaamheidverslag staan ons duurzaamheidbeleid en de dialoog met onze stakeholders, die we steeds meer vorm en inhoud geven. We doen verslag van onze duurzame activiteiten aan de hand van een overzicht van onze economische, sociale en milieuprestaties.

Zorg voor het milieu en duurzaamheidprestaties worden steeds transparanter via onder andere ons duurzaamheidprogramma Plant & Planet. De implementatie van ISO 26000, de internationale richtlijn voor Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen, binnen Suiker Unie in 2011 zal dit nog bevorderen.

Suiker Unie presenteert al jaren een duurzaamheidverslag. We hebben besloten voortaan ieder kalenderjaar een duurzaamheidverslag volgens internationaal geaccepteerde richtlijnen van het Global Reporting Initiative (GRI) uit te brengen. Deze rapportage omvat uitsluitend gegevens van alle vestigingen van Suiker Unie in Nederland.

In dit verslag wordt gerapporteerd over het jaar 2010. Het kent een toepassingsniveau van GRI C. Wij hebben GRI-indicatoren gekozen die passen bij de strategie, de kernactiviteiten en die relevant zijn voor de stakeholders van Suiker Unie.

Een GRI-index is opgenomen achter in dit verslag. In dit duurzaamheidverslag presenteren we de vier pijlers van ons duurzaamheidbeleid

gekoppeld aan de GRI-rubrieken: • Ketenverantwoordelijkheid: gerelateerd aan economische prestaties, samenwerking en innovatie • Klimaat & Energie: energiebesparing en productie van groene energie, milieuprestaties en zorg voor de natuur • Natuurlijk & Gezondheid: suiker als natuurproduct, voedselveiligheid en voorlichting • Sociaal & Maatschappelijk betrokken: onze sociale prestaties als werkgever en onze maatschappelijke betrokkenheid Ten opzichte van vorig jaar hebben we enkele aanpassingen gedaan in de indeling van de pijlers.

Natuurlijk & Gezondheid hebben we samengevoegd. Om onze rol als werkgever en onze maatschappelijke inspanningen te benadrukken, is een nieuwe pijler toegevoegd onder de noemer Sociaal & Maatschappelijk betrokken.

Het verslag is bestemd voor klanten, onze telers, overheden, medewerkers van Suiker Unie, de Raad van Beheer, directie en medewerkers van Cosun, partners en leveranciers. Enkele stakeholders komen ook zelf aan het woord. Zij vertellen hoe zij de relatie met Suiker Unie zien.

Duurzaamheidverslag 2010 —Suiker Unie

11

24,7 is het

gemiddeld aantal dienstjaren

Suiker Unie is een sociaal en maatschappelijk betrokken bedrijf 12

Maecenas ut odio nulla, vitae volutpat metus.

Duis eleifend gravida consectetur.

10.000 belangstellenden

bezoeken onze

suikerfabrieken

13

2

Bedrijfsprofiel

14

—Onze activiteiten—

Suiker Unie wil de beste suikerproducent van Europa zijn

Suiker Unie produceert in 2010 in Nederland 873.000 ton suiker uit bieten en in Anklam (Duitsland) 112.000 ton. De omzet van Suiker Unie totaal bedraagt over 2010 EUR 705 miljoen.

Wij verwerken naast bietsuiker ook rietsuiker, die we betrekken uit landen buiten Europa. In 2010 hebben we in Nederland 38.000 ton rietsuiker verwerkt, 4,2% van de totale productie.

De suikerfabrieken produceren tijdens de campagne van medio september tot eind januari suiker.

Het overgrote deel daarvan is voor binnenlands gebruik, het overige wordt geëxporteerd naar Duitsland, Engeland, België en Scandinavië. Onze industriële klanten nemen het grootste deel af.

Deze bedrijven verwerken de suiker in voedingsmiddelen zoals frisdranken, brood of zuiveltoetjes.

Daarnaast leveren wij suiker aan de retail- en foodservicemarkt. In de supermarkt zijn onze kristalsuiker, klontjes en sticks, basterdsuiker, kandij en stropen te vinden onder de merknaam Van Gilse.

Wij verwerken jaarlijks ruim 5 miljoen ton suikerbieten, wat naast het kernproduct suiker meerdere bijproducten en reststromen oplevert.

Die vinden hun weg in nieuwe producten of nuttige toepassingen. Zo produceren wij biogas, door organisch materiaal van waswater in methaanreactoren te vergisten.

Het Centraal Kantoor van Suiker Unie is gevestigd in Dinteloord. Er zijn fabrieken voor de productie van suiker uit suikerbieten in Dinteloord en Hoogkerk (Vierverlaten) en specialiteitenfabrieken in Puttershoek en Roosendaal. Suiker Unie heeft een dochteronderneming in Noord-Duitsland.

Eind 2010 had Suiker Unie 757 medewerkers, van wie 143 in Duitsland.

Suiker Unie is onderdeel van Royal Cosun. Dit internationale concern ontwikkelt, produceert en vermarkt natuurlijke voedingsmiddelen en ingrediënten. Cosun is een coöperatie van Nederlandse suikerbietentelers, met ongeveer 10.000 leden die tegelijk de enige aandeelhouders zijn. In oorsprong is het bedrijf ruim honderd jaar geleden opgericht. In 2010 realiseert Cosun een jaaromzet van 1,7 miljard euro en heeft ruim 4.000 medewerkers in dienst.

Duurzaamheidverslag 2010 —Suiker Unie

15

—Interview—

Ondernemen met een verhaal ‘Ik vind het een uitstekende ontwikkeling dat Suiker Unie het initiatief neemt om reststromen te gebruiken om groen gas te produceren.’

Henk Bleker, staatssecretaris van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie ‘Van ondernemers verwacht ik dat zij zelf kiezen met welke duurzaamheiduitdagingen ze aan de slag gaan. Voorwaarde is wel een dialoog met de omgeving.’ In de biobased economy, die hij een enorme kans voor Nederland noemt, vormt de land- en tuinbouw volgens Bleker een cruciale schakel als grootste producent van biomassa.

‘Ik vind het daarom een uitstekende ontwikkeling dat Suiker Unie het initiatief neemt om reststromen

16

Duurzaamheidverslag 2010 — Suiker Unie

te gebruiken om groen gas te produceren.

Ondernemers in de land- en tuinbouw zijn van oudsher bezig met het vinden van een balans tussen het verdienen van een boterham binnen de grenzen die mens en natuur ons stellen. Soms komen rendement op de korte termijn en duurzaamheid op de lange termijn tegenover elkaar te staan. Het is niet aan de overheid om aan te geven wat een goede balans is. Die balans wordt duidelijk op het moment dat de akkerbouwer met zijn omgeving in gesprek gaat. Dat kan een gesprek

met je buurman zijn, maar ook gesprekken met milieufederaties en brancheorganisatie zijn daar onderdeel van. Dat noem ik ondernemen met een verhaal. Deze sector heeft een sterke internationale (kennis)positie in het importeren, produceren, raffineren en verwerken van biomassa (zoals reststromen) en is in staat om een alternatief voor aardolie te bieden. Dit biedt de land- en tuinbouwsector kansen voor innovatie en groei. Daarom ben ik blij dat de landbouw niet meer enkel als veroorzaker van CO2 -uitstoot wordt gezien, maar juist als onderdeel van de oplossingen.

De ontwikkeling van de biobased economy is voor Nederland een enorme kans, onder andere door de sterke agrosector Het Ministerie vindt dat bedrijven ook de komende jaren moeten werken aan de productie van duurzame energie en stimuleert dat ook via de Subsidieregeling Duurzame Energie Plus.’

Uitdagingen voor de toekomst ‘De wereld staat voor grote uitdagingen. In 2050 moeten we 9 miljard mensen kunnen voorzien van kwalitatief goed, gezond en veilig voedsel. Dat betekent dat boeren wereldwijd meer voedsel moeten gaan produceren. We bevorderen de duurzame landbouwproductie en productiviteit in de gehele agrosector door in te zetten op zowel betere als verhoogde productie tegen lagere kosten, met efficiënter gebruik van land, water, kunstmest en gewasbeschermingsmiddelen.

Boeren moeten leren omgaan met extremer weer, maar kunnen ook zelf een rol spelen bij het beperken van de klimaatverandering. De hogere landbouwproductie willen we niet ten koste laten gaan van de verdere achteruitgang van de biodiversiteit. Het nieuwe Europese landbouwbeleid moet helpen om aan deze uitdagingen het hoofd te bieden.’

Rol Europa in voedselzekerheid ‘In Europa is voor landbouwproducten een zeer hoge graad van zelfvoorziening gerealiseerd.

Het Europees landbouwbeleid heeft een uitermate belangrijke rol gehad in de ontwikkeling van exporterend naar importerend handelsblok. Voedselzekerheid blijft een belangrijke verantwoordelijkheid. De afgelopen jaren hebben we gezien dat we alert moeten blijven. Voortdurend lage prijzen of grote schommelingen in prijzen kunnen grote gevolgen hebben. Een vangnet is daarom nodig.

Tegelijkertijd moeten we de concurrentiekracht blijven stimuleren. En investeren in het innovatief vermogen van de sector en het vergroten van duurzaamheid, inclusief het in standhouden en beheren van onze natuurlijke hulpbronnen.’

Marktoriëntatie stimuleren ‘Voedselzekerheid, klimaat, energie, water en grondstoffenvoorziening zijn vraagstukken die vragen om een mondiale aanpak. Het handelverstorende karakter van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid met zijn subsidies is zeer sterk afgebouwd. De tijd van grote productieoverschotten en dumppraktijken op de wereldmarkt ligt al lang achter ons. De Europese markt en de wereldmarkt groeien naar elkaar toe. Dat biedt kansen voor de Europese landbouw op de wereldmarkt, maar ook kansen voor Minst Ontwikkelde landen (MOL) op toegang op de Europese markt.

De EU is momenteel verreweg de grootste importeur van landbouwproducten uit ontwikkelingslanden. De MOL-landen hebben de gelegenheid te integreren in de wereldhandel en zich te ontwikkelen tot volwaardige handelspartners. Dit levert een bijdrage aan economische zelfredzaamheid en koopkracht op de lokale markt. Mede daarom stimuleren we de marktoriëntatie van de Nederlandse en Europese landbouw.’

Steun aan duurzame suikersector ‘Behalve voor het Europees landbouwbeleid zet dit kabinet zich in om de positie van de negen topsectoren van de Nederlandse economie te versterken. Een daarvan is de Agrofood sector, waar ook de suikersector deel van uitmaakt.

Duurzaamheid zal een belangrijk onderdeel uitmaken van het plan van aanpak, maar het is aan het bedrijfsleven zelf om ambities te stellen. Ik zal met mijn collega Verhagen er alles aan doen om deze topsector zo goed mogelijk te faciliteren.’

Duurzaamheidverslag 2010 —Suiker Unie

17

3

Contacten met de stakeholders

18

—Onze stakeholders—

Onze belangrijkste stakeholders zijn klanten, telers, consumenten, medewerkers, overheden, partners en omwonenden In de contacten met onze stakeholders staat duurzaamheid altijd op de agenda

Suiker Unie voert regelmatig overleg met stakeholders over relevante thema’s die met onze kernactiviteiten te maken hebben. Duurzaam ondernemen is steeds vaker onderwerp van gesprek. Onze belangrijkste stakeholders zijn klanten, telers, consumenten, medewerkers,

overheden, partners en omwonenden. Suiker Unie heeft in 2010 een stakeholderanalyse uitgevoerd, die we in 2011 verder uitwerken. Suiker Unie gaat met alle stakeholders de dialoog aan over duurzaamheid.

Duurzaamheidverslag 2010 —Suiker Unie

19

Klanten

Telers

Suiker Unie onderhoudt goede contacten met klanten. Net als in andere jaren hebben we in 2010 klantrelatiedagen georganiseerd. Tijdens deze dagen besteden we veel aandacht aan kennisdeling en uitwisseling van best practices. Verder nodigen we klanten uit een bezoek te brengen aan de Campagnedagen. In 2010 ontvingen wij tijdens deze dagen circa 200 klanten. We gingen met hen in gesprek over het thema Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. Klanten vragen steeds meer en met nadruk om transparantie over onze prestaties op het gebied van duurzaamheid.

Als aandeelhouders van Cosun zijn de telers nauw betrokken bij onze bedrijfsvoering. Acht van hen zijn vertegenwoordigd in de Raad van Beheer die eindverantwoordelijk is voor de ontwikkeling en implementatie van het beleid in de coöperatie.

Jaarlijks gaan we op de telersvergaderingen in gesprek met de telers in alle teeltregio’s.

In bijeenkomsten komen onder andere markt– ontwikkelingen, teelttechnieken en duurzaam– heidaspecten van de teelt aan de orde. In het winterseizoen 2010/2011 waren zo’n 4.000 telers aanwezig. Door het jaar heen heeft de Agrarische Dienst van Suiker Unie nauw contact met telers over bijvoorbeeld gewasbescherming. Verder is binnen Cosun een jongerenraad actief om het (bestuurlijk) contact met de jonge coöperatieleden te bevorderen.

In 2010 hebben we voor telers die deelnemen aan Unitip, ons rendementsverbeteringsprogramma, op 40 locaties studiegroepbijeenkomsten georganiseerd. Leren van elkaar staat hier centraal.

Om kennisdeling te bevorderen brengt Unitip een eigen jaarverslag uit voor alle telers waarin kennis en ervaringen van een jaar suikerbietenteelt worden gedeeld. Verder ontvangen onze telers zes keer per jaar het Cosun magazine met algemene bevindingen over de meest recente teelt en opbrengst.

In 2010 is Beet Europe voor het eerst in Nederland georganiseerd. Op dit tweejaarlijkse bieten– evenement worden prestaties van rooiers uit heel Europa met elkaar vergeleken. Een moment van kennisdeling met telers, veredelaars en onderzoekers. Suiker Unie was in 2010 hoofdsponsor van dit evenement.

Samen met klanten zetten wij ons in voor verduurzaming en efficiëntieverbetering Vooral onze initiatieven in de productie van groen gas blijken aan te spreken. Sommige klanten tonen zich meer dan alleen belangstellend: zij zien ook kansen voor de verwerking van hun eigen reststromen via onze biovergistinginstallaties. Voor ons biedt die samenwerking kansen om ons samen met klanten nog meer in te zetten voor verduurzaming en efficiëntieverbetering.

20

Duurzaamheidverslag 2010 — Suiker Unie

Medewerkers Onze medewerkers zijn essentieel voor de toekomst ons bedrijf. We houden goede voeling met de mate van betrokkenheid van medewerkers bij ons bedrijf en meten hoe zij aankijken tegen hun eigen perspectieven.

Ons personeelsblad Kristalhelder biedt regelmatig informatie over duurzame ontwikkelingen Elke drie jaar houden wij daarvoor een medewerkertevredenheidonderzoek. Met de uitkomsten gaan we in de praktijk aan de slag. In het hoofdstuk Sociaal & Maatschappelijk betrokken lichten wij dit toe. De Ondernemingsraad is sterk betrokken bij onze organisatie en onze medewerkers. De directie overlegt zes maal per jaar op een constructieve manier met de Ondernemingsraad.

Duurzaamheid brengen we steeds meer onder de aandacht bij medewerkers. We stimuleren hen zelf initiatieven te nemen. Het duurzaamheidverslag draagt bij aan een toename in aandacht voor het onderwerp. Ook het personeelsblad Kristalhelder biedt regelmatig informatie over duurzame ontwikkelingen. Op verschillende interne bijeenkomsten wordt het duurzaamheidprogramma aan de medewerkers gepresenteerd.

Klanten zijn tevreden Het waarborgen van kwaliteit van onze producten en diensten vinden we erg belangrijk.

Suiker Unie laat daarom elke twee Ă drie jaar door een externe partner onderzoek doen naar klanttevredenheid In 2010 lag de algemene tevredenheid van klanten in de industrie gemiddeld op 7,9 (2007: idem) bij een respons van 28% (2007: 21%). In totaal reageerden 230 klanten, 83% van hen is (zeer) tevreden. Suiker Unie scoort hoog op betrouwbaarheid ( 96%) en wordt gezien als een vakkundige partner (84%). Wij zijn tevreden met deze scores, maar willen de tevredenheid waar mogelijk verder verhogen.

Zo hebben wij bijvoorbeeld het klachtenmanagement inmiddels verbeterd.

Leren van elkaar staat centraal in diverse studiegroepen en Unitip-bijeenkomsten

Duurzaamheidverslag 2010 —Suiker Unie

21

Overheid Een goede relatie met de overheid is voor Suiker Unie van wezenlijk belang. We streven hetzelfde doel na, of het nu gaat om projecten ter bevordering van de werkgelegenheid, duurzaamheid of het voortbestaan van de Europese suikersector. Suiker Unie heeft veel contact met overheden en politici, zowel op lokaal, regionaal, landelijk als internationaal niveau.

Een goede relatie met de overheid is voor Suiker Unie van wezenlijk belang.

We streven hetzelfde doel na Op Europees niveau worden de suikerbietentelers en -fabrikanten vertegenwoordigd door de Europese belangenverenigingen voor suikerbietentelers en suikerfabrikanten, CIBE en CEFS.

Partners Het Instituut voor Rationele Suikerproductie (IRS), Suikerstichting Nederland (het kenniscentrum voor suiker en voeding), Platform Suiker en Voeding en NGO’s zoals Bonsucro en Solidaridad zijn belangrijke partners voor Suiker Unie.

Zij ondersteunen ons bij de realisatie van een zo duurzaam mogelijke bedrijfsvoering. Wij voeren regelmatig overleg om samenwerking en kennisuitwisseling in de keten te verbeteren of te bevorderen. Samen zetten we ons ook in voor maatschappelijke initiatieven.

22

Duurzaamheidverslag 2010 — Suiker Unie

Consumenten Via de consumentenservice van ons merk Van Gilse onderhouden we nauw contact met de gebruikers van onze producten. We besteden ook veel aandacht aan een zorgvuldige afhandeling van klachten. Suikerstichting Nederland is verantwoordelijk voor de communicatie over voedingskundige aspecten van suiker richting de consument.

Omwonenden Suiker Unie hecht waarde aan een goede verstandhouding met de regio. Tijdens de campagne merken omwonenden het meest van onze activiteiten. Omwonenden van de fabrieken in Dinteloord en in Vierverlaten worden jaarlijks uitgenodigd voor de Campagnebezoekdagen.

Andere groepen zijn eveneens altijd welkom voor een excursie. Zij krijgen een rondleiding, worden geĂŻnformeerd over vernieuwingen, ook op het gebied van duurzaamheid, en kunnen vragen stellen over de bedrijfsvoering.

Omwonenden van de fabrieken in Dinteloord en in Vierverlaten worden jaarlijks uitgenodigd voor de Campagnebezoekdagen Er is veel interesse voor het productieproces van suiker en bijproducten. We zijn trots op onze fabrieken en laten graag zien hoe wij werken. In 2010 ontvingen we in totaal 10.000 belangstellenden. Zij kregen ook informatie over ons Plant & Planet-programma. Ook bij de ontwikkeling van AFC Nieuw Prinsenland worden omwonenden nauw betrokken.

Duurzaamheidverslag 2010 —Suiker Unie

23

—Dubbelinterview—

Groente en suikerbiet, een prachtcombinatie Ardo gaat ongeveer 2.800 ton reststromen uit bladgroente leveren aan Suiker Unie, ongeveer 80% van het totaal

Teun van der Weg, Suiker Unie toont trots een foto van de bouw van de vergistinginstallatie in Dinteloord aan Ruud ten Cate van Ardo, zijn eerste toeleverancier van biomassa.

Diepvriesgroenteproducent Ardo, al jaren industriële klant van Suiker Unie, zocht een economische en vooral duurzame oplossing voor haar reststromen. De nieuwe vergistinginstallatie van Suiker Unie komt Ardo goed van pas. ‘Het leuke is dat wij naast klant ook leverancier worden van Suiker Unie. Het is een prachtcombinatie.’

24

Duurzaamheidverslag 2010 — Suiker Unie

Ruud ten Cate, Ardo Ardo is de grootste producent van diepvriesgroente en -fruit in Europa, met 14 productielocaties in 8 verschillende Europese landen. In het West-Brabantse Zundert staat één van de fabrieken waar bladgroente en andere groentesoorten worden verwerkt en verpakt voor alle grote supermarktketens. Ardo verwerkt suiker in sauzen, bijvoorbeeld in rode kool, legt Ten Cate uit. ‘Met onze saus van suiker, azijn, kruidnagel, appelmoes en kaneel krijg je de lekkerste rode kool

van de wereld.’ Het bedrijf verwerkt de groenten zo dicht mogelijk bij waar ze het beste geteeld kunnen worden. Paprika’s en aubergines in Spanje en Portugal, maïs in Zuid-Frankrijk, bloemkool in België en Bretagne. Prei, koolsoorten en spinazie in Nederland en België. In het verleden kon het bedrijf groenteresten kwijt bij boeren, als groenbemesting of als veevoer. ‘De wetgeving is zo streng geworden dat onze afnemers niet langer aan de Good Manufacturing Practices-eisen voldeden. Die route was dus einde verhaal’, vertelt Ten Cate. Hij is bij Ardo in Zundert, zoals hij zelf zegt, de rechter- en de linkerhand van de locatiedirecteur en houdt zich met een veelheid van onderwerpen bezig, waaronder de zorg voor reststromen.

Logistiek is de sleutel Ardo ging enige tijd in zee met een grote afvalverwerker, maar dat was een kostbare aangelegenheid. De zoektocht naar een goedkopere oplossing bleek nog niet zo eenvoudig. ‘We kwamen bij een vergister in Noord-Limburg terecht. De afstand was een probleem. De vrachtkosten braken ons op’, vertelt Ten Cate. ‘Logistiek is heel belangrijk bij biomassastromen, daarin moet je elkaar zien te vinden’, beaamt Van der Weg. ‘Het percentage droge stoffen is bij dit soort reststromen aan de lage kant. Per kilometer vervoer je dus niet zo veel biomassa. Daarom moeten de afstanden kort zijn.

Dat heeft ook een duurzame kant, want minder kilometers betekent minder CO2 uitstoot.’

Win-winsituatie Tijdens de Campagnedagen van Suiker Unie in 2010 raakten de inkoper van Ardo en de accountmanager van Suiker Unie met elkaar in gesprek over de nieuwe vergistinginstallatie die Suiker Unie in aanbouw heeft. ‘Toen ik dat hoorde, dacht ik direct: laten we maar eens gaan praten’, vertelt Ten Cate. Dit gesprek is tot zijn genoegen zeer snel, binnen vier maanden uitgemond in een overeenkomst. ‘Wij gaan ongeveer 2.800 ton reststromen uit bladgroente leveren aan Suiker Unie. Dat is ongeveer 80% van onze reststromen.

Daar zijn we zeer gelukkig mee. We verrekenen een kleine vergoeding voor het wassen van ons materiaal. Onze lokale groentetransporteur zit in

Roosendaal, precies tussen Zundert en Dinteloord in, op een afstand van 30 kilometer. Echt een win-win-situatie.’

De kringloop sluiten Ook Suiker Unie is blij met deze overeenkomst, vertelt Van der Weg. ‘Voor ons is het voordeel dat we biologisch niet volledig op één product zitten: de suikerbieten. Ik vergelijk een vergister altijd met een koe, die moet ook eens een keer wat anders te eten hebben. Met andere reststromen kunnen we spoorelementen en micro-ingrediënten toevoegen die in ons eigen product ontbreken, waardoor we een beter vergistingsresultaat krijgen. Dat kunnen we wel corrigeren met chemische ingrepen, maar de biologische weg is duurzamer.’

Logistiek is heel belangrijk bij biomassastromen, daarin moet je elkaar zien te vinden Van der Weg benut deze eerste leveringsovereenkomst met Ardo ook om ervan te leren. ‘Een van de doelstellingen in het duurzame beleid van Suiker Unie is om de kringloop te sluiten en de hele biologische keten zelf te beheersen. De vergistinginstallatie stelt ons daartoe nog beter in staat.

Wij gooien niets weg, wij gebruiken onze eigen reststoffen en die van anderen en maken er groen gas van. De digistaten kunnen we nuttig toepassen in de landbouw. Het is in ons beider belang dat de keten zuiver is. Wij gaan ingangscontroles houden.

Daarnaast borgen we dat wat binnenkomt, overeenkomt met de criteria voor biomassa voor deze installatie in het kader van de SDE regeling.’

Volle bak starten De bouw van de installatie ligt goed op schema.

Begin oktober 2011 worden de tanks gevuld. In december start de productie. Ardo’s productieseizoen start in het voorjaar van 2012. ‘Dan kunnen we volle bak starten en gaan we de eerste reststromen rode kool en prei leveren.’

Duurzaamheidverslag 2010 —Suiker Unie

25

4

Borging MVO in de organisatie

26

—Governance—

Duurzaamheid is al jaren stevig verankerd in onze organisatie Duurzame ambities krijgen extra impuls door Plant & Planet-programma en deelname aan ISO 26000 Championship-programma

Plant & Planet

ISO 26000 Champion

Duurzaamheid is al jaren een thema in ons bedrijf.

Om de bewustwording over Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen intern verder te vergroten en nog steviger ambities vast te stellen, is eind 2009 een stuurgroep MVO van start gegaan. De directeur Research en Development heeft het onderwerp duurzaamheid in portefeuille en is voorzitter van de stuurgroep. Alle afdelingen zijn vertegenwoordigd. De stuurgroep heeft in 2009 het initiatief genomen voor ons Plant & Planet–programma. Dit aansprekende overkoepelende communicatieprogramma verbindt alle duurzame initiatieven van Suiker Unie met elkaar.

Hierover is in 2010 via diverse middelen zowel intern als extern gecommuniceerd.

Om Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen nog meer te verankeren in de organisatie, stond in 2010 onder meer voorbereidend onderzoek naar het toepassen van ISO 26000 op de agenda.

ISO 26000 is de nieuwe internationale richtlijn voor duurzaam ondernemen die ondersteuning biedt bij de implementatie hiervan. De richtlijn biedt internationaal overeengekomen definities, principes, kernthema’s en processtappen voor integratie van MVO. De directie van Suiker Unie heeft besloten om in 2011 met deze richtlijn aan de slag te gaan. Suiker Unie is één van de geselecteerde deelnemers aan het ISO 26000 Championship-programma 2011. Organisaties uit verschillende sectoren worden begeleid om ISO 26000 Champion te worden. Zij hebben de ambitie om koploper te zijn in hun sector op het gebied van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. Het project wordt in april 2012 afgerond en resulteert mogelijk in de door NEN ontwikkelde ISO 26000 zelfverklaring NPR 9026.

Duurzaamheidverslag 2010 —Suiker Unie

27

—Interview—

Duurzame akkerbouw is essentieel voor het voortbestaan van mijn bedrijf Minder hectares nodig om aan de maximumopbrengst te komen en lagere milieubelasting per kilogram suiker

Harjo Hoiting, akkerbouwer te Eexterveen, behoort tot de generatie jonge boeren. Hij staat nog maar aan het begin van zijn carrière als zelfstandig agrarisch ondernemer, vindt hij. Drie jaar geleden nam hij het akkerbouwbedrijf over van zijn moeder. ‘Een bedrijf als dit toekomstbestendig runnen, kan alleen als het duurzaam gaat, juist vanuit economisch oogpunt. Dat is van wezenlijk

28

Duurzaamheidverslag 2010 — Suiker Unie

belang.’ Duurzame akkerbouw is nodig voor de toekomst van de suikersector en die van individuele agrarische ondernemers. Maar ook omdat de stijgende vraag naar voedsel in de wereld dat afdwingt. ‘Ik zie die relatie zeker, ook al zal die vraag naar voedsel niet zozeer plaatsvinden binnen Europa. Toch moet je zorgen dat je de grond zo goed verbouwt, dat ook de generatie die na jou

komt daarmee verder kan. De grond is niet van jezelf. Ik zou niet direct rentmeesterschap in de mond nemen, maar de gedachte erachter spreekt mij wel aan.’

Gezonde bodem als fundament Een gezonde bodem is wat Hoiting primair bezighoudt. ‘De bodem is het fundament. Daar moet je goed voor zorgen. Ik gebruik zoveel mogelijk organische stoffen en zo weinig mogelijk gewasbeschermingsmiddelen. Stroresten laat ik achter op het land en werk ik onder’, vertelt hij.

Biodiversiteit door gewaswisseling is een vanzelfsprekendheid. ‘Mijn bouwplan is de helft zetmeelaardappelen, een kwart suikerbieten, een kwart gerst en haver, en daarnaast nog een kleine oppervlakte zomerbloemen. Ik wissel de gewassen over de beschikbare 53 hectaren. Een keer per vier jaar staan er suikerbieten op een perceel.’

De bodem is het fundament.

Daar moet je goed voor zorgen Als ondernemer houdt hij zijn economische belangen scherp in de gaten en volgt hij de ontwikkelingen op de suikermarkt op de voet.

‘Ik ben niet getrouwd met een gewas. Mijn vader is eind jaren zeventig begonnen met suiker.

Suiker heeft altijd een consistent aandeel gehad in de omzet van dit bedrijf.’

Rendementsverbetering gerealiseerd Hoiting vertelt enthousiast over de rendementsverbetering die hij de afgelopen jaren heeft gerealiseerd met suiker. ‘Twee jaar terug hadden we een suikerproductie van 17.500 kg per ha. Als ik dat aan mijn vader had kunnen zeggen 20 jaar geleden had hij gezegd: je bent hartstikke gek. Dat gaat nooit lukken. Maar het is gelukt. Ik heb minder hectares nodig om aan mijn maximumopbrengst te komen en de milieubelasting per kilogram suiker is lager.’ Deze vooruitgang dankt hij zeker aan de teeltverbetering en de adviezen daarover van het Instituut voor Rationele Suikerproductie (IRS) en de Agrarische Dienst van Suiker Unie. ‘Daar baseer ik mijn keuze op. IRS doet veel onderzoek naar rassen. Niet alleen naar het economische resultaat,

maar ook naar andere eigenschappen. Aan die informatie heb ik in de praktijk wat aan. Zo kies ik altijd een ras dat vrij snel de grond bedekt, zodat er zo min mogelijk onkruid tussen de planten komt te zitten.’ Hoiting ziet ook de voordelen van zijn deelname aan Unitip, het teeltregistratie- en adviesprogramma van Suiker Unie. ‘Het houdt je scherp door kennis te delen en van elkaar te horen hoe anderen het doen. Als je alleen maar op je eigen bedrijf bezig bent, ben je al vrij snel bedrijfsblind aan het worden. Je moet wel openstaan voor anderen en de wil hebben om er beter van te worden, dan heeft het toegevoegde waarde.’

Gecontroleerde kwaliteit Hoiting vindt het in zijn belang dat Suiker Unie veel doet om een eerlijk beeld neer te zetten van suiker bij de consument. ‘Als mensen geen suiker meer zouden kopen, wordt de afzet van mijn product minder en verlies ik omzet. De goede naam van suiker is voor mij dus zeker belangrijk.

Suiker Unie behartigt ook onze belangen in Brussel. Het zou mooi zijn als het huidige landbouwbeleid gehandhaafd blijft, maar of dat realistisch is vraag ik me af. We mogen niet meer produceren dan de markt vraagt, dat is een goed werkend systeem. Je kunt binnen dit systeem extra eisen stellen aan de manier van produceren, daar heb je meer grip op. Als je suiker uit Thailand of Brazilië haalt, dan weet je dat niet. Onze suiker wordt in elk geval onder gecontroleerde omstandigheden geproduceerd.’

Naast suiker ook energie Naast akkerbouwer is Hoiting tegenwoordig ook energieproducent. ‘Sinds 2010 heb ik ook zonnepanelen op mijn dak, daarmee produceer ik voldoende groene stroom voor 8 tot 10 huishoudens. Ik ben dit gaan doen omdat de zon toch schijnt, daar kan je iets mee doen.’

Duurzaamheidverslag 2010 —Suiker Unie

29

Alle bietentelers die verbonden zijn aan Suiker Unie bezitten een voedselveiligheidcertificaat

30

Duurzaamheidverslag 2010 — Suiker Unie

Suiker is een

100 %

natuurlijk product

Duurzaamheidverslag 2010 —Suiker Unie

31

5

Verslag 2010 over vier pijlers

32

—Onze prestaties—

Duurzaam ondernemen is vanzelfsprekend voor Suiker Unie Ketenverantwoordelijkheid: duurzaam en innovatief De substantieel groeiende wereldbevolking en stijgende welvaart hebben grote consequenties voor onder meer de voedselvoorziening. Deze ontwikkelingen zullen ook steeds meer beslag leggen op de natuurlijke hulpbronnen van de aarde.

Een geïntegreerde keten, behoud van het landschap en onderlinge samenwerking met ketenpartners staan voorop Door zo efficiënt mogelijk om te gaan met landbouwareaal, water, reststromen en brandstoffen willen wij bijdragen aan een duurzame teelt en productie. Een geïntegreerde keten, behoud van het landschap en onderlinge samenwerking met ketenpartners staan daarbij voorop.

Suiker Unie wil de standaard zetten in duurzame suikerteelt: via de advisering over bietenzaadrassen, door ons in te spannen voor duurzame akkerbouw, door een zo efficiënt en schoon mogelijke productie, tot aan de meest efficiënte en milieuvriendelijke levering aan afnemers.

Continuïteit waarborgen Vanuit een gezonde bedrijfsvoering gericht op continuïteit zet Suiker Unie zich in voor innovaties die meerwaarde hebben voor economie, natuur en milieu. We houden hierbij de belangen van onze stakeholders nauwlettend in het oog. De teelt en verwerking van suikerbieten zijn van groot belang voor de regionale economie.

Aangezien Suiker Unie ook actief is in regio’s met minder bedrijvigheid, spelen we een belangrijke rol in het behoud van de werkgelegenheid. Omdat de telers van Suiker Unie lid zijn van de coöperatie, is het aanbod en de afname van suikerbieten gewaarborgd. We bieden onze 10.000 telers en hun gezinnen daarmee meer zekerheid over hun inkomen. We zetten in op continuïteit van onze industrie met efficiencyverbetering en kostprijsverlaging als centrale thema’s. Daarbij spelen duurzame innovaties in teelt en productie een steeds meer prominente rol.

Duurzaamheidverslag 2010 —Suiker Unie

33

Rendementverbetering: Unitip

Een duurzaam akkerbouwbeleid houdt in dat telers zo efficiënt mogelijk omgaan met het beschikbare areaal. Suiker Unie helpt telers hun rendement te verbeteren met het eigen registratieprogramma Unitip. Doelen zijn zowel kostenvermindering als opbrengstverbetering via kennisdeling. Met de nauwkeurige registratie via Unitip is het mogelijk de teelt achteraf goed te analyseren en resultaten te vergelijken.

Deelnemende telers hebben inzicht in kosten en milieubelasting. Per perceel krijgen ze gerichte adviezen en tips om hun bietenteelt verder te verbeteren. De gegevens kunnen in een benchmark worden vergeleken met die van collega’s uit de regio. In 2011 gaan we kengetallen beoordelen en van adviezen voorzien in samenwerking met studenten van de Hogere Agrarische School in Den Bosch. Voor de teler wordt dan nog duidelijker waar verbeterpunten liggen.

Aantal deelnemende telers aan Unitip (%) 25

Doelstelling

20 15 10 5 0

2008

2009

2010

2011

Duurzame akkerbouw

De grond op een duurzame manier vruchtbaar houden is een voorwaarde voor een gezonde productie, nu en in de toekomst. Onze telers zijn zich daarvan bewust. Suiker Unie levert hier onder andere via Stichting Veldleeuwerik een actieve bijdrage aan. Stichting Veldleeuwerik is een samenwerkingsverband van akkerbouwers, adviseurs, afnemers, leveranciers en verwerkende industrie die gezamenlijk streven naar een meer duurzame akkerbouw.

Binnen Stichting Veldleeuwerik is in Flevoland in 2010 door een groep telers en hun afnemers gewerkt aan verduurzaming van hun bedrijfsvoering. Zij streven naar verbetering op tien

34

Duurzaamheidverslag 2010 — Suiker Unie

duurzaamheidindicatoren. Bodemkwaliteit is daarbij het centrale thema maar ook andere indicatoren komen aan bod zoals productiewaarde, biodiversiteit, voedingsstoffen, water, energie, menselijk kapitaal en lokale economie. Iedere teler maakt jaarlijks een duurzaamheidplan onder begeleiding van een geaccrediteerde adviseur. Ook interactie met de lokale economie en het vergroten van de verbondenheid met de regio, via bijvoorbeeld het aanbieden van een streekproduct of het uitnodigen van een school uit de omgeving hebben hun plek.

Gezamenlijk streven naar een meer duurzame akkerbouw Stichting Veldleeuwerik heeft als ambitieuze doelstelling om de komende jaren met enkele honderden telers te gaan werken. Ook is zij nog in gesprek over de beste manier om de duurzame opbrengst in de toekomst af te zetten.

Minder tarra

Suiker Unie wil de hoeveelheid bietengrond (teelaarde of tarragrond) die met de suikerbieten naar de fabrieken wordt vervoerd, beperken. Hoe minder tarra, hoe efficiĂŤnter het verwerkingsproces van de biet. Door allerlei activiteiten van telers, loonbedrijven, Suiker Unie en het Instituut voor Rationele Suikerproductie (IRS), zijn er grote successen geboekt in het verminderen van de hoeveelheid meegeleverde bietengrond. We hebben een reductie van ruim 70% gerealiseerd vanaf begin jaren 70.

Bietengrond Nederland: Bietengrond/suiker (ton/ton)

2.5 2.0 1.5 1.0 0.5 0.0 1972

1980

1990

2000

2010

Duurzaamheidverslag 2010 —Suiker Unie

35

Suiker Unie werkt toe naar een productieproces waarbij zo min mogelijk verliezen en verspilling optreden

1

Op het land

2

In maart en april worden de bieten gezaaid

Rooien en laden

3

Vanaf september begint de oogst van de suikerbieten

Transport De bieten worden met vrachtwagens aangevoerd

4

Bietenpuntjes & waswater voor groen gas

De bieten gaan het verwerkingsproces in

6

Snijden bieten

Wassen suikerbieten

5

Wasmolens reinigen de bieten grondig en verwijderen aanklevende bietengrond

Aanhangende bietengrond voor ophogen landbouwgrond, wegen en dijken

7

De fabriek

De aangeleverde bieten worden gewogen en het suikergehalte wordt bepaald

Bietenpulp voor diervoeder

8

De bieten worden in dunne reepjes gesneden

Bepalen suikergehalte

Betacal kalkmeststof voor de landbouw

Sapwinning

9

Sapzuivering Mineralen, zouten en eiwitten worden uit het ruwsap gehaald.

Nu is het dunsap met een suikergehalte van circa 15%

De suiker wordt uit de cellen van de bieten gehaald, waardoor ruwsap ontstaat

Melasse voor fermentatie en diervoeder

12

13

Centrifugeren

11

De centrifuges scheiden de kristalbrij in suikerkristallen en stroop

Drogen en koelen

Koken

10

Het diksap wordt verder ingedikt tot een dikke kristalbrij

De suikerkristallen worden gedroogd en gekoeld 16

Verdamping Door waterverdamping (met stoom) dikt het dunsap in en stijgt het suikergehalte naar circa 70%. Nu is het diksap

Industriële afnemers De suiker wordt o.a. in bulkwagens vervoerd naar de afnemers

14

Productie voltooid De suiker verlaat de fabriek

15

Opslag

Efficiënte productie is duurzaam Suiker Unie werkt toe naar een productieproces waarbij zo min mogelijk verliezen en verspilling optreden. Dat is zowel efficiënt als duurzaam.

Zo hebben we een geïntegreerd systeem van Total Productive Maintenance ingevoerd, waarmee we de efficiëntie maximaal willen waarborgen. Dit systeem heeft Suiker Unie inmiddels ingevoerd op alle productielocaties en de resultaten zijn positief en veelbelovend. Op veel verschillende onderdelen

36

Duurzaamheidverslag 2010 — Suiker Unie

17

De suiker wordt opgeslagen in suikersilo’s

1kg

Van Gilse De suiker wordt onder het Van Gilse merk in de supermarkt verkocht

wordt permanent de efficiëntie verhoogd, kosten verlaagd en betrouwbaarheid verbeterd.

Suiker Unie blijft zoeken naar mogelijkheden voor verdere efficiëntieverbetering. Zo is in Dinteloord geïnvesteerd in een opslagtank voor het halffabricaat diksap. Dit vergroot de flexibiliteit bij de productie van suiker. De tank zal tijdens de campagne in 2011 voor het eerst worden ingezet.

Biobased economy Nieuwe impulsen voor de regio

Investeren in innovatieve, duurzame oplossingen

De ontwikkeling van AFC Nieuw Prinsenland past

Alles van de biet verwaarden

Suiker Unie weet steeds meer waarde uit de suikerbiet te halen. Als bieten in de fabriek komen, worden ze gewassen. Het organisch materiaal uit waswater van de bieten wordt via onze eigen methaanreactoren omgezet in biogas.

in de ontwikkelingen rond de biobased economy.

De suikerfabriek levert biomassa.

Bedrijven die zich gaan vestigen op het nieuwe bedrijventerrein kunnen deze biomassa benutten als grondstof. Hieruit kunnen

Duurzame winst voor bedrijven en het milieu

bijvoorbeeld vezels en grondstoffen worden gemaakt die in de chemische industrie kunnen

De grond die van de bieten afkomt wordt hergebruikt voor het ophogen van landbouwgrond en in bouwwerken zoals dijken. Ook andere reststromen worden hergebruikt. Bietenpulp wordt verwerkt tot diervoeder. Melasse is een grondstof voor onder meer de fermentatieindustrie.

worden toegepast, ter vervanging van huidige fossiele grondstoffen.

Suiker Unie zet biomassa uitsluitend uit reststromen zelf om in duurzaam biogas dat wordt opgewerkt tot gas van aardgaskwaliteit en op het openbare aardgasnet wordt afgezet.

Bietengrond

Melasse

Aanhangende bietengrond voor wegen en dijken

Voor fermentatie en gistproductie

Betacal

Kalk meststof voor de landbouw

IngrediĂŤnt

Suiker als grondstof voor voedingsmiddelen

Bietenpulp

Bietenpulp voor diervoeder

Bietenpuntjes Voor groen gas

Direct gebruik Suiker voor in de koffie

Duurzaamheidverslag 2010 —Suiker Unie

37

Schuimaarde is een kalkmeststof voor de landbouw. Deze meststof (Betacal) is goed voor de bekalking, de structuur van akkergrond en voor het sluiten van kringlopen. Verder verkennen we de mogelijkheden om ook bietenblad om te zetten in groen gas.

Agro & Food Cluster Nieuw Prinsenland: duurzame winst

Rond de suikerfabriek in Dinteloord ontwikkelt Suiker Unie in samenwerking met de Tuinbouw Ontwikkelings Maatschappij (TOM) een economisch cluster van een bedrijventerrein en een glastuinbouwlocatie: Agro & Food Cluster Nieuw Prinsenland. De TOM is een samenwerkingsverband tussen de provincie Noord-Brabant en NCB Ontwikkeling. Betrokken overheden zijn de gemeenten Steenbergen en Halderberge, de provincie Noord-Brabant en het waterschap Brabantse Delta.

AFC Nieuw Prinsenland ligt in de gemeente Steenbergen bij Dinteloord, tussen de huidige snelweg A29 en de bestaande suikerfabriek bij Dinteloord.

Het bedrijventerrein is bestemd voor bedrijven uit en gelieerd aan de agro- en levensmiddelensector.

Bedrijven van groot tot klein, van lokaal tot internationaal gaan samenwerken vanuit een visie gericht op winstgevende symbiose. Het bedrijventerrein zal bestaan uit 50 hectare netto voor agroen foodbedrijven en de glastuinbouwlocatie uit 220 hectare netto glasoppervlak.

Het initiatief levert een duurzame winst op voor de bedrijven en voor het milieu. Samenwerking en uitwisseling van producten en reststoffen, restenergie en -water zijn het uitgangspunt. De suikerfabriek heeft bijvoorbeeld ruim 1,5 miljoen m3 water, dat als gietwater kan dienen in de glastuinbouw. We gaan onderzoeken of we restwarmte uit de suikerfabriek kunnen hergebruiken en of we restmaterialen van tuinbouw en agro- & foodbedrijven in onze biovergister kunnen verwerken tot biogas. Daarnaast kunnen de bedrijven gezamenlijk gebruikmaken van procesinstallaties, nuts- en andere voorzieningen. Maar ook de gezamenlijke inkoop van grondstoffen, energie en services levert voordelen op, net als de uitwisseling van personeel, kennis en ervaring, netwerken en onderzoek. AFC Nieuw Prinsenland gaat een

38

Duurzaamheidverslag 2010 — Suiker Unie

nieuwe impuls geven aan West-Brabant/ZuidwestNederland. Het plan versterkt de werkgelegenheid en leidt tot minder milieubelasting, zoals CO2 -emissie en waterverbruik.

Emissies reduceren, zuinig omgaan met water en fossiele brandstoffen vervangen door groene energie Bij de ontwikkeling van AFC Nieuw Prinsenland wordt zoveel mogelijk rekening gehouden met alle belangen. Er is gekeken naar een zo goed mogelijke inpassing in het landschap. Zo wordt de bestaande Derriekreek ingericht als ecologische verbindingszone. Met gras begroeide grondwallen, variĂŤrend in hoogte en vorm, zullen het nieuwe werklandschap omzomen en zo veel mogelijk laten aansluiten op de omgeving. Daarnaast wordt een significante bijdrage aan het natuurfonds van de gemeente gegeven. Voor de algemene begeleiding van de ontwikkeling is een raad van omwonenden opgericht.

AFC Nieuw Prinsenland

Stimulans vanuit de overheid

Duurzaam inkopen

Suiker Unie investeert fors in duurzaamheid.

Voor bepaalde projecten maken we gebruik van de regeling Stimulering Duurzame Energieproductie van de overheid. Met onze duurzame investeringen leveren we ook een bijdrage aan de uitvoering van het klimaatbeleid van de overheid met als doel een deel van de fossiele brandstoffen vervangen door hernieuwbare bronnen. De toekenning van de SDE-regeling is zeker een bevestiging vanuit de overheid dat wij op de goede weg zijn.

Suiker Unie heeft een algemene Code of Conduct die voldoet aan de OESO-voorwaarden, die we bij al onze leveranciers neerleggen.

Leveranciers moeten zich houden aan onze Code of Conduct In deze code staat onder meer dat we mensenrechten respecteren en niet willen samenwerken met bedrijven die zich schuldig maken aan kinderarbeid. In 2011 zullen wij de huidige inkoopvoorwaarden evalueren en waar nodig aanscherpen.

Duurzaamheidverslag 2010 —Suiker Unie

39

Klimaat & Energie: zorg voor natuur en milieu Bij de teelt van suikerbieten, de productie en het transport van suiker gaan we zo zorgvuldig mogelijk om met natuurlijke hulpbronnen, voornamelijk fossiele brandstoffen en water. Suiker Unie is continu bezig om emissies die vrijkomen in het hele proces te reduceren, zuinig om te gaan met water en fossiele brandstoffen waar mogelijk te vervangen door groene energie.

De bietenvelden van de telers beslaan in totaal zo’n 72.000 hectare en maken dus een belangrijk onderdeel uit van het Nederlandse landschap. We zetten ons in voor behoud van dat landschap, dat tot ons culturele agrarische erfgoed behoort. Voor de groei van de bieten zijn we afhankelijk van een gezonde bodem, het weer en een evenwichtig klimaat. Ook daarin nemen we maatregelen binnen onze mogelijkheden.

Efficiënte teelt is duurzaam Suikeropbrengst per hectare maximaliseren

Zuinig en duurzaam omgaan met de beschikbare landbouwgronden en hulpbronnen is nodig om in de wereldwijd stijgende vraag naar voedsel te kunnen voorzien. Suiker Unie helpt telers om via teeltoptimalisatie een zo hoog mogelijke suikeropbrengst per hectare te realiseren. Een verhoging van de opbrengst per hectare en een hoger suikerpercentage in de biet hebben een directe verlaging van het energieverbruik tot gevolg. Teeltoptimalisatie begint bij de selectie van het juiste zaad en eindigt als de biet geoogst wordt.

Suikeropbrengst per hectare (Kg/Ha) 15.000 13.500 12.000 10.500 9.000 7.500 6.000 1984

40

1990

2000

Duurzaamheidverslag 2010 — Suiker Unie

2010

Samen met IRS adviseert Suiker Unie de telers hierover, met zichtbaar resultaat. Vanaf medio jaren tachtig is de suikeropbrengst per hectare met 40 tot 50% toegenomen tot een recordhoogte van 14,0 ton in 2009. In 2010 was de opbrengst, ondanks minder gunstige weersomstandigheden, toch nog een respectabele 12,6 ton per hectare.

We zetten onze kennis ook in om te zorgen dat bieten zo veel mogelijk suiker bevatten. Het suikergehalte van de bieten blijft toenemen.

Gewasbescherming en bemesting

Suiker Unie adviseert telers ook over optimale gewasbescherming en bemesting. Deelnemers aan Unitip krijgen zelfs per perceel toegepaste adviezen over gewasbescherming en bemesting.

Sommige bietenrassen zijn resistent tegen ziekten en plagen, waardoor het gebruik van extra gewasbeschermingsmiddelen niet nodig is. Waar gewasbescherming nodig is, zetten we middelen in die effectief zijn en tegelijkertijd het milieu zo min mogelijk belasten. Daarnaast adviseren we over het juiste moment van toepassen, onder andere via sms. Het overgrote deel van de telers werkt met deze innovatieve aanpak. We stimuleren het gebruik van organische mest in plaats van kunstmest. Organische mest is een reststof die op deze manier nuttig wordt gebruikt, zonder dat de productie van de mest extra energie kost.

Carbon Footprint suikerketen Hoe duurzaam onze keten is, kunnen we onder meer uitdrukken in onze CO2 - voetafdruk, of Carbon Footprint. Suiker Unie heeft in 2010 een extern bureau de Carbon Footprint laten berekenen voor suiker en bijproducten bietenpulp, melasse en Betacal over de jaren 2008 en 2009.

Als basis voor de berekeningen zijn de Carbon Footprint standaard PAS2050 gebruikt en de internationale levenscyclusanalyse standaarden ISO 14040 en 14044.

De hele keten vanaf het zaaien van het bietenzaad totdat het eindproduct suiker in de suikersilo’s ligt, is onderzocht. Er is onder andere rekening gehouden met de broeikasgassen voor de zaadproductie, de teeltomstandigheden, zoals de hoeveelheid gebruikte gewasbeschermingsmid-

delen en het bemesten van de grond en het transport. Ook het energieverbruik van het productieproces is meegenomen.

De Carbon Footprint van bietsuiker is berekend op 480 kg CO2 equivalenten per ton suiker op basis van de economische procesflow allocatie voor suiker en genoemde bijproducten.

Het energieverbruik tijdens de productie en de bemesting bij de bietenteelt leveren de belangrijkste bijdrage aan de emissies.

Emissies suikerproductie

Suiker Unie spant zich in om de emissies die in de laatste decennia al zijn gehalveerd, verder terug te brengen. In de campagne van 2010 is 873.000 ton suiker geproduceerd uit ruim 5 miljoen ton suikerbieten. Daarnaast is 38.000 ton rietsuiker verwerkt in Vierverlaten en in Dinteloord.

Bij de productie van suiker zijn de voornaamste emissies naar de lucht koolstofdioxide (CO 2 ), stikstofoxiden (NOx ), Ammoniak (NH3) en stof.

Carbon Footprint kristalsuiker

CO2 ( x 1000)

Diesel (teelt)

NOx

0.35 300 250

Divers (teelt)

200

Diesel (transport)

150

Gasverbruik (proces)

100

Divers (proces)

(CO2 eq

(ton/jaar)

(CO2 eq/ton suiker)

Lachgas bodem

Carbo

Emissies

50 0 2007

De hogere suikeropbrengst bij de bietenteelt van de laatste jaren en het lage energieverbruik in de fabrieken hebben een positief effect op de Carbon Footprint. Ook het feit dat in beide suikerfabrieken alleen aardgas wordt gebruikt als energiebron is gunstig. Immers, bij aardgas is de CO2 -emissie aanzienlijk lager dan bij olie of kolen.

Hogere opbrengst per hectare en een hoger suikerpercentage leiden tot verlaging van het energieverbruik Hoewel er geen sectorbrede benchmarkgegevens beschikbaar zijn, kunnen wij gerichter streven naar een nog verdere verlaging van de CO2 -voetafdruk in onze keten. Dit doen we onder meer door verdere verhoging van de suikeropbrengst bij de teelt en verdere vermindering van het energieverbruik in het suikerproces.

2008

2009

2010

De productielocaties Dinteloord en Vierverlaten vallen onder het Europese CO2 -emissiehandelsysteem. Zij ontvangen vanaf 2010 extra emissierechten door de overname van de suikerproductie van de productielocatie Groningen. Van Groningen zijn de rechten komen te vervallen. Door de hoge energie-efficiĂŤntie en energiebesparingen heeft Suiker Unie voldoende rechten voor de CO 2 - emissies die wij veroorzaken. Wij hoeven dus geen extra rechten bij te kopen op de Europese CO 2 - handelsmarkt.

Naast de Europese emissiehandel is er vanaf medio 2005 een nationale handel in NOx -emissierechten.

Aan dit systeem nemen ook de productielocaties Dinteloord en Vierverlaten deel. Ook voor NOx heeft Suiker Unie in 2010 voldoende emissierechten.

Duurzaamheidverslag 2010 —Suiker Unie

41

Energiebesparing heeft voortdurende aandacht Energie besparen is van strategisch belang voor Suiker Unie. Het gebruik van aardgas, een fossiele brandstof, leidt niet alleen tot emissie van broeikasgassen, maar is ook een belangrijke kostenpost.

De productie van suiker is goed voor circa 80% van het totale energieverbruik van een suikerfabriek.

Door grote inspanningen is het energieverbruik in de loop der jaren aanzienlijk verminderd. Het is nu 42% minder dan in 1990. Door het lagere suikergehalte van de bieten in 2010 was het energieverbruik voor de suikerproductie in 2010 2,8 % hoger dan in 2009.

Energiegebruik (MWh/ton)

Door grote inspanningen is het energieverbruik in de loop der jaren 42% minder dan in 1990 Bij het Cosun Food Technology Centre wordt voor Suiker Unie door energie-experts hard gewerkt om met nieuwe energiebesparingsoplossingen te komen. Hiervoor worden voor de productielocaties Energie Masterplannen opgesteld.

1.800

1.200

600

0 1990

42

We willen ons energieverbruik voortdurend verder verlagen. De productielocaties Dinteloord en Vierverlaten nemen deel aan het MEE-Convenant, het Convenant Meerjarenafspraak Energie-efficiëntie ETS-ondernemingen. Het betreft een meerjarenafspraak tot 2020. In 2010 hebben beide locaties een Energie-efficiëntieplan (EEP) opgesteld voor de jaren 2010 tot en met 2012. Wij voorzien extra energiebesparingen van 4,1%.

2000

Duurzaamheidverslag 2010 — Suiker Unie

2010

Suiker Unie heeft in 2011 productiecapaciteit voor groen gas voor 9.000 huishoudens en voor 2012 voor 15.000

Suiker Unie ook energieproducent Energie uit warmte en kracht

In onze suikerfabrieken Dinteloord en Vierverlaten beschikken we over een warmtekrachtkoppeling voor de opwekking van warmte en elektriciteit tijdens de campagne. Hiermee produceren wij meer elektriciteit dan voor de productie van suiker noodzakelijk is. Het verschil leveren we terug aan het openbare elektriciteitsnet. Werken met deze installatie leidt tot een zeer hoge energie-efficiëntie, meer dan 90%. Dit is tientallen procenten efficiënter dan wanneer wij alle elektriciteit van openbare nutsbedrijven zouden betrekken.

Groen gas en elektriciteit uit reststromen

Suiker Unie heeft in 2010 het energiegebruik van de keten berekend. Daaruit blijkt dat de keten van teelt tot productie vijf keer meer energie oplevert dan dat er wordt gebruikt! De suikerproductie biedt dan ook duidelijk economische en duurzame kansen voor energieproductie. We willen het gebruik van fossiele brandstoffen nog verder beperken. We besparen nu al 4-5% aardgas per jaar door biogas in te zetten dat wordt gemaakt uit het proceswater. In 2010 is in Vierverlaten een gasmotor geïnstalleerd, waarmee biogas opgewerkt wordt tot groene stroom. Jaarlijks leveren we voldoende groene stroom voor circa 1.400 huishoudens.

Ook de nieuwe biovergistinginstallaties op onze productielocaties, die in 2011 en 2012 in bedrijf komen, gaan bijdragen aan onze economische en duurzame ambities. Een extern bureau heeft vastgesteld dat wij ruimschoots voldoen aan de duurzaamheidcriteria van de Commissie Cramer voor wat betreft de duurzaamheid van biomassa.

Het CO2 -rendement van de installaties is circa 80%, terwijl 50% als norm is gesteld.

In Dinteloord gaan wij met de vergistinginstallatie 16 miljoen m3 biogas produceren. Dit biogas wordt opgewerkt tot circa 9 miljoen m3 groen gas (gas van aardgaskwaliteit). Ook het biogas dat de methaanreactoren produceren, gaan we opwerken tot circa 3,5 miljoen m3 groen gas. In totaal kunnen we 12,5 miljoen m3 gas van aardgaskwaliteit aanbieden aan het openbare aardgasnet. Dat is voldoende voor 9.000 huishoudens. Zodra de biovergistinginstallatie in Vierverlaten in productie komt in 2012, kunnen we nog eens 6.000 huishoudens van groen gas voorzien. Vanaf dat moment zijn we een van de grootste Nederlandse leveranciers van groen gas uit reststromen. In samenwerking met Essent leveren we groen gas voor het openbaar vervoer.

reststromen

de productie van gas

groen gas

Duurzaamheidverslag 2010 —Suiker Unie

43

‘Unitip heeft beslist toegevoegde waarde.’

Harjo Hoiting

44

Deelname

Unitip is nog steeds

groeiende

45

Waterverbruik daalt

Water Footprint suikerproductie

Suikerbieten bestaan voor 75% uit water.

Wij gebruiken een deel van het restwater uit de biet efficiĂŤnt en zorgvuldig in ons eigen proces.

We hebben zelfs een overschot aan water, afkomstig uit de suikerbieten. Nu wordt een deel - na zuivering - geloosd; bij de ingebruikname van AFC Nieuw Prinsenland kan dit water als gietwater dienen voor de tuinders. Bij het wassen van de bieten komt organisch materiaal in het waswater terecht, dat nu al wordt omgezet in biogas.

Voor het overige gebruiken we grond- en leidingwater. Het waterverbruik uit openbare bronnen is sinds 2007 afgenomen. Alleen in de fabriek in Dinteloord gebruiken wij grondwater, om te koelen.

Suiker Unie stelt zich tot doel de Water Footprint van suiker te berekenen. De Water Footprint is de milieubelasting van het waterverbruik in de keten.

Dit hebben we tot nog toe niet kunnen doen, omdat er nog geen internationaal wetenschappelijk erkende berekeningsmethode voorhanden is.

Waterverbruik (m3/jaar)

Grondwater

Leidingwater

Totaal

300.000 250.000 200.000

Mocht zich een incident voordoen dat schade toe kan brengen aan het milieu, dan handelen wij snel en adequaat. In Dinteloord is in het begin van de campagne in 2010 door materiaalbreuk suikerhoudend water in de rivier de Dintel terechtgekomen.

Door een breuk in een afsluiter stroomde het water van een noodberging naar de rivier. Onmiddellijk is actie ondernomen om de gevolgen te beperken. Het bevoegde gezag, het waterschap Brabantse Delta, is direct op de hoogte gesteld.

Ook zijn maatregelen getroffen om kans op herhaling uit te sluiten.

Transport: minder kilometers

150.000 100.000 50.000 0 2007

2008

2009

2010

Biet- en grond- en leidingwater

Water uit de biet Grond- en leidingwater

Door hergebruik van water van suikerbieten is de som van het grond- en leidingwater slechts 2-3% van het totale watergebruik in het productieproces.

46

Adequaat handelen na incident

Duurzaamheidverslag 2010 — Suiker Unie

Het minimaliseren van het aantal transportkilometers, zowel van de suikerbieten als de suikerproducten, heeft continu onze aandacht. Minder transporten van akkers naar de fabriek is mogelijk doordat we het suikergehalte van de bieten structureel weten te verhogen en de hoeveelheid aanhangende bietengrond weten te verlagen.

Ook wordt bijna 90% van de perspulp bij klanten van diervoeding afgeleverd als retourvracht van suikerbieten.

Projecten en resultaten op transportgebied in 2010

In 2010 hebben we verschillende maatregelen genomen om de transportbewegingen en daarmee de CO2 -emissie te verminderen. We zetten nieuwe trucks in met een extra voorloopas waardoor het laadvermogen is opgevoerd van 33 naar 36 ton.

Dit levert minder filedruk op, minder handling bij het lossen en minder hinder voor omwonenden.

Suiker Unie heeft in 2010 vervoerders van suikerbieten via een investering gestimuleerd lichtere

Carbon footprint of gran (CO2 eq/ton suiker)

kieptrailers te kopen en de oude eerder te vervangen. Deze lichtere wagens kunnen per vracht een paar ton bieten extra vervoeren. In 2010 zijn tientallen wagens vervangen met steun van Suiker Unie, circa twintig procent van ons totale vervoer. In totaal is 295.000 kilometer minder verreden in 2010.

Samenwerking binnen Cosun

Minder transportkilometers door gebruik lichtere wagens

Afvalwater wordt energie

Verder zijn we gestart met een experiment om bedrijfsauto’s op ‘ons eigen gas’ te laten rijden.

We bouwen daarvoor een eigen tankstation in Dinteloord, dat medio 2011 open zal gaan. Dat past in onze ambitie om een deel van het eigen wagenpark te vergroenen.

Een voedingsmiddelenbedrijf reinigt

Plannen voor 2011

Daarom hebben wij in samenwerking

We onderzoeken de mogelijkheid om LZV’s (Lang Zwaar Voertuig) in te zetten voor stukgoedleveringen. Deze kunnen meer vervoeren waardoor een emissiereductie mogelijk is van 15%. Verder doen we onderzoek naar de mogelijkheden van een hogere beladingsgraad van het transport en gebruik van zuiniger en schonere motoren. In 2011 worden nieuwe bulkwagens aangeschaft met een verhoogd laadvermogen. Ook worden in de tweede helft van 2011 een aantal vrachtwagens aangeschaft die als test op ‘eigen gas’ gaan rijden.

Onze chauffeurs hebben grote invloed op het brandstofverbruik in de logistieke keten. Daarom brengen we per auto en chauffeur het brandstofverbruik, rijgedrag en de voertuigprestaties in beeld. Chauffeurs krijgen een rijtraining zuiniger rijden. Verwacht resultaat: 2% tot 5% minder emissie. Een ander plan is om de chauffeurs via boordcomputers te laten communiceren met onze centrale routeplanning. Dit zal leiden tot een efficiëntere route, circa 2% emissiereductie én een hogere leverperformance.

regelmatig apparatuur en installaties. Onze Specialiteitenfabriek in Roosendaal wilde voorkomen dat dit suikerhoudende waswater in het gemeenteriool terechtkwam. met Brabant Water een ondergrondse persleiding aangelegd.

Hierdoor wordt waswater naar collega Cosunbedrijf Sensus getransporteerd, waar in 2010 circa 85.000 m3 biogas van is gemaakt.

Het vervangt bij Sensus een deel van het aardgas voor de stoomproductie, goed voor circa 110 ton minder CO2 - emissie. Bovendien leidt deze duurzame aanpak tot een elektriciteitsbesparing, omdat dit restwater niet langer gezuiverd hoeft te worden bij het waterschap.

Duurzaamheidverslag 2010 —Suiker Unie

47

Suiker Unie onderzoekt of de inzet van elektrische compressoren op loslocaties op loslocaties van bulksuiker haalbaar is. Een compressor levert perslucht die bulksuiker in de silo’s van onze klanten blaast. Vermindering van uitstoot, gebruik van dieselolie én geluid moeten het gevolg zijn.

Be Lean Be Green Award

Suiker Unie neemt vanaf 2011 deel aan een stimuleringsprogramma van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat, EVO, TLN en KNV. Via een (getoetst) schriftelijk plan geven we aan de CO2 -uitstoot in 2012 ten opzichte van 2007 met minimaal 20% te willen verminderen met onze transportbewegingen. We formuleren KPI’s om de verbeterprestaties te analyseren.

Verpakkingen: minder papier Suiker Unie heeft als doelstelling de hoeveelheid verpakkingsafval te minimaliseren. In 2010 is nieuw papier voor de verpakking van kilopakken van Van Gilse geïntroduceerd. Met het gebruik van lichter papier wordt jaarlijks 14.000 kilo papier bespaard. Dit is een reductie van verpakkingsmateriaal van 10%. Het nieuwe papier heeft het keurmerk van de Forest Stewardship Council (FSC) en is afkomstig uit verantwoord beheerde bossen.

48

Duurzaamheidverslag 2010 — Suiker Unie

De biet is in feite de suikerfabriek

Natuurlijk & Gezondheid: onze productverantwoordelijkheid Suiker is een 100% natuurlijk ingrediĂŤnt uit suikerbieten of rietsuiker. In feite is de biet zelf de suikerfabriek, want deze produceert immers de suiker. Suiker Unie onttrekt de suiker om deze vervolgens om te zetten in kristalsuiker.

Suiker Unie voldoet aan de traceerbaarheideisen van de General Food Law (GFL) voor de levensmiddelenen diervoederbranche Niet iedereen is zich ervan bewust dat suiker een natuurproduct en, bij verantwoord gebruik, een gezonde energiebron is. Suiker Unie wijst mensen, samen met Suikerstichting Nederland op het belang van een goede voeding die in balans is met de leefstijl. Uiteraard voldoen onze teelt en productieprocessen aan de hoogste voedselveiligheidseisen.

Suiker 100% natuurlijk Suiker Unie zet zich in voor een juist imago van suiker. Suiker is een natuurproduct zonder kunstmatige toevoegingen. Deze natuurlijke voedingsbron past prima in een gevarieerde en uitgebalanceerde voeding, die in overeenstemming is met de adviezen van de Gezondheidsraad.

Het is een natuurlijk conserveringsmiddel dat zeer geschikt is om de smaak, structuur en textuur van onder meer frisdranken en zoetwaren voor langere tijd te behouden en te verbeteren. Toch blijken er misverstanden te bestaan over suiker. Via ons consumentenmerk Van Gilse geven we duidelijke voorlichting aan de consument. Op de nieuwe verpakkingen van Van Gilse staat de boodschap dat suiker 100% natuurlijk is plus een verwijzing naar de Dagelijkse Voedingsrichtlijn.

Duurzaamheidverslag 2010 —Suiker Unie

49

Voorlichting en advies over suiker De suikerconsumptie is al tientallen jaren gelijk, toch worden mensen dikker. Dat komt vooral door een veranderende balans tussen inname van vetten en koolhydraten en beweging. Suiker moet je verstandig gebruiken, net als andere koolhydraten.

Suiker Unie stelt zich niet ten doel het gebruik van suiker te stimuleren. Wel willen we een eerlijke en open discussie voeren. In de hele keten zetten we ons daarvoor in met telers, industrie en onze klanten via Suikerstichting Nederland, het kenniscentrum voor suiker en voeding, en het Platform Suiker en Voeding. We richten ons niet rechtstreeks tot de consument, maar wel tot invloedrijke stakeholders als politici of ambtenaren die aan etikettering werken.

(mond) gezondheid. Zowel Suiker Unie als Suikerstichting Nederland zijn van mening dat overconsumptie van een voedingsmiddel, dus ook suiker, niet gezond is en moet worden voorkomen.

In november 2010 is in het UMC Utrecht het vierde symposium over (chronisch zieke) kinderen en bewegen gehouden voor fysiotherapeuten.

Suikerstichting Nederland sponsorde dit symposium met het boekje ‘Lekker Actief, de balans tussen brandstof en energie’.

Suiker Unie initieerde in 2010 de organisatie van een miniseminar ‘(On)waarheden over suiker’.

Suiker is een natuurproduct en bij verantwoord gebruik, een gezonde energiebron

Via Suikerstichting Nederland

Suikerstichting Nederland doet onderzoek naar suiker in relatie tot voeding en gezondheid en geeft voorlichting. Het bureau fungeert als vraagbaak en is gesprekspartner in nationale en internationale overlegorganen en adviescolleges op het gebied van voedingsbeleid en wet- en regelgeving.

Suikerstichting Nederland wil door het kennisniveau van de gezondheidsaspecten van suiker te verhogen, een bijdrage leveren aan kennis in Nederland over suiker in relatie tot voeding en

50

Duurzaamheidverslag 2010 — Suiker Unie

Het Studiecentrum Snacks en Zoetwaren organiseert dit in 2011 om marketeers van industriële klanten voor te lichten. Suikerstichting Nederland is verantwoordelijk voor de inhoud van het symposium.

Via Platform Suiker en Voeding

In het Platform Suiker en Voeding zet Suiker Unie zich in voor het imago van suiker samen met onder andere CIUS-NL - de belangenbehartiger van suikergebruikers; VBZ – de vereniging voor bakkerij- en zoetwarenindustrie en het Productschap Akkerbouw. Het platform wil het beeld over suiker verbeteren door de kennis over suikers in overeenstemming te brengen met (wetenschappelijke) feiten. Het doel is om gezamenlijke standpunten uit te dragen bij overheid, politiek en belangenorganisaties.

Kwaliteit en voedselveiligheid gegarandeerd Het borgen van processen, kwaliteit en voedselveiligheid van de producten in de hele keten is een belangrijk thema. Suiker Unie is gecertificeerd voor ISO 9001, ISO 14001 en BRC en IFS en voldoet aan de laatste eisen van HACCP. Sinds 2010 is Suiker Unie ook gecertificeerd volgens Riskplaza.

Om de kwaliteit in de keten van de akker tot de suikerfabrieken te borgen mogen alleen maar suikerbieten worden geleverd van bedrijven die een voedselveiligheidcertificaat (of vergelijkbaar certificaat) bezitten. Alle teeltbedrijven zijn

gecertificeerd en worden elke drie jaar door een onafhankelijke instantie geaudit.

Een teler moet aan diverse criteria voldoen, zoals: • •

•

•

teelt op een perceel dat niet verontreinigd is gebruik van door Suiker Unie geleverd bietenzaad gebruik en registratie van wettelijk toegestane meststoffen conform de voorschriften dosering van de toegelaten gewasbescher- mingsmiddelen en de bijbehorende registratie.

Ook de traceerbaarheid (tracking & tracing) van grondstoffen en eindproducten is belangrijk bij voedselveiligheid. Suiker Unie voldoet aan de traceerbaarheideisen van de General Food Law (GFL) voor de levensmiddelen- en diervoederbranche.

Duurzaamheidverslag 2010 —Suiker Unie

51

Medewerkers zijn sterk betrokken bij onze onderneming, ook via de medezeggenschap Sociaal & Maatschappelijk betrokken: zorg voor mensen Welzijn van medewerkers centraal Suiker Unie is van oudsher een bedrijf met een sociaal imago en staat bekend als een goede werkgever. Ontwikkeling, gezondheid en veiligheid van de medewerkers zijn belangrijke onderwerpen in ons personeelsbeleid. We weten onze medewerkers lang aan ons te binden. Het gemiddeld aantal dienstjaren is 24,7. Ook tijdelijke medewerkers die bij ons werkzaam zijn tijdens de campagne zijn zeer loyaal aan ons bedrijf. Meer dan 90% van hen komt jaarlijks terug.

52

Duurzaamheidverslag 2010 — Suiker Unie

Arbeidsvoorwaarden

Suiker Unie kent goede arbeidsvoorwaarden.

Voor Suiker Unie is dit een bewuste keuze aangezien medewerkers belangrijk zijn voor de toekomst van het bedrijf. Daarnaast bieden we een compleet secundair pakket arbeidsvoorwaarden en hebben we een goede eigen pensioenregeling. Eind 2010 is een CAO-akkoord bereikt voor de periode 2011 tot en met maart 2012.

Opleiding en ontwikkeling

Suiker Unie blijft zich ontwikkelen en stimuleert ook de ontwikkeling van haar medewerkers, via externe en interne opleiding. We meten alle externe opleidingsinspanningen. In 2010 kreeg

elke medewerker gemiddeld drie dagen een externe opleiding. Het gaat hier om vakopleidingen en cursussen, zoals de veilig werken cursus (VCA) of een heftruckopleiding. In 2010 is een opleidingsplan 2010/2015 gemaakt voor proces-operators.

Ook binnen het Total Productive Maintenanceprogramma (TPM) speelt de ontwikkeling van medewerkers een centrale rol.

medewerkertevredenheid maakt deel uit van het PMO. Medewerkers zijn trots op Suiker Unie.

Tachtig procent van de medewerkers nam deel aan het onderzoek. Van hen is 77% tevreden met het werk en heeft 78% meestal plezier in het werk.

We weten onze medewerkers lang aan ons te binden. Het gemiddeld aantal dienstjaren is 24,7

Aantal opleidingsdagen (dagen per persoon/jaar) gemiddeld

6 5

totaal

2000

4

1900

3

1800

2

1700 1600

1

1500

0 2008

2009

2010

TPM vraagt extra betrokkenheid van medewerkers maar creëert die ook, doordat medewerkers enthousiaster worden als ze meer verantwoordelijkheid krijgen.

Medewerkers worden gestimuleerd zelf verantwoordelijk te zijn voor onderhoud en probleemoplossing. Daardoor verbetert de productiviteit in onze fabrieken.

Welzijn en medewerkerstevredenheid

Preventief Medisch Onderzoek (PMO) is een periodiek gezondheidsonderzoek. In plaats van afdelings- en locatiegericht is dit onderzoek vanaf 2010 individueel. Uit het PMO blijkt dat er nog verbeterpunten zijn. Daarom gaan we bijvoorbeeld in 2011 voorlichting geven over gezond werken in ploegendienst.

Om een gezonde leefstijl te bevorderen, is het assortiment in het bedrijfsrestaurant en in de voedingsautomaten op de specialiteitenlocaties per januari 2011 uitgebreid met gezonde voeding.

Medewerkers die roken, kregen het aanbod om met hulp te stoppen. Verder proberen we onze medewerkers te stimuleren meer te bewegen, onder andere door de ‘fiscale fiets’ en korting op fitness aan te bieden. Een onderzoek naar

Verbeterpunten die naar voren kwamen, zijn besproken met de lokale commissies van de Ondernemingsraad. Naar aanleiding daarvan is een plan van aanpak opgesteld. Managementteams op de verschillende locaties gaan hier in 2011 mee aan de slag.

Aandacht voor diversiteit

We zien een evenwichtig medewerkerbestand als uitdaging voor de toekomst. In werving en selectietrajecten is het evenwicht in teams een aandachtspunt.

Aantal werknemers vrouwen

mannen

600

400

200

0

2008

2009

2010

We hebben jongeren in opleiding via de Beroeps Begeleide Leerweg (leer/werk-trajecten), die bij gebleken geschiktheid een contract krijgen en bieden ook enkele arbeidsplaatsen aan Wajong gehandicapten. In 2010 is het plan Organisatie en Formatie voor de suikerfabrieken onder de loep genomen. Dit plan geeft inzicht in de balans tussen uit- en instroom voor de komende vijf tot tien jaar wanneer meer dan 300 medewerkers met pensioen gaan. Daarop bereiden we ons gedegen voor.

Duurzaamheidverslag 2010 —Suiker Unie

53

54

Veiligheid en verzuim

Medezeggenschap

Veiligheid staat voortdurend hoog op de agenda bij de directie, het werkoverleg en de ondernemingsraad. Suiker Unie blijft zich intensief inspannen om het aantal ongevallen te verminderen. Voorlichting over veilig werken is tijdens het werkoverleg een vast onderdeel van gesprek.

Binnen het TPM-programma is SHE (veiligheid, welzijn, Arbo en milieu) één van de acht pilaren.

Bij de productie en opslag van suiker is onder meer het voorkomen van stofexplosies een belangrijk aandachtspunt. In 2010 is extra aandacht besteed aan zogenaamde ATEX-richtlijnen over explosiegevaar. Op de productielocaties zijn de risico’s goed in beeld gebracht en is daarnaast geïnvesteerd in een centrale stofafzuiging voor de locatie Puttershoek en het verbeteren van de explosieveiligheid bij de suikersilo’s in Vierverlaten. Ook in 2011 zal er extra aandacht zijn voor ATEX. In totaal wordt hierin in 2010 en 2011 meer dan een miljoen euro geïnvesteerd.

Ondanks de vele inspanningen en verbeteringen op het gebied van veiligheid vinden er ongevallen plaats. Het totale aantal ongevallen, waarbij een EHBO’er of BHV’er hulp moest verlenen, bedroeg in 2010 61 ten opzichte van 41 in 2009 en 70 in 2008. In veertien gevallen was verzuim het gevolg, maar er was geen sprake van ziekenhuisopname of blijvend letsel. Suiker Unie houdt een uitgebreide ongevallenregistratie bij. Bij elk ongeval wordt nagegaan wat nodig is om herhaling te voorkomen.

Suiker Unie investeert ook in het voorkomen en verminderen van verzuim. Zo werken we met een bedrijfsarts op locatie die de situatie van onze medewerkers goed kent. In 2010 hebben leidinggevenden verzuimbegeleiding meer aandacht gegeven. Zieke medewerkers worden eerder en intensiever begeleid en keren eerder terug in hun eigen functie of krijgen vervangend werk. Ook TPM blijkt positieve invloed te hebben op het ziekteverzuim. Met 4,3% is het ziekteverzuim in 2010 een stuk lager dan in 2009 (5,4%).

Medewerkers zijn sterk betrokken bij onze onderneming, ook via de medezeggenschap. Suiker Unie heeft een vertegenwoordiging van drie leden in de Centrale Ondernemingsraad van Cosun. De ondernemingsraad (OR) van Suiker Unie bestaat uit twaalf gekozen leden met drie vertegenwoordigers van elke locatie (twee suikerfabrieken, productiespecialiteiten en centraal kantoor). Per jaar zijn er zes OR-vergaderingen en zes overlegvergaderingen, met de algemeen directeur van Suiker Unie en de adjunct directeur P&O. Elke locatie heeft een eigen Onderdeel Commissie (OC) die vooral vergadert en adviseert over lokale onderwerpen en deze waar nodig inbrengt bij de OR. De OR buigt zich over bedrijfsbrede onderwerpen, zoals veiligheid, ontwikkeling van organisatie en medewerkers, PMO, ziekteverzuim en financiële zaken.

Duurzaamheidverslag 2010 — Suiker Unie

Maatschappelijk betrokken Suiker Unie staat midden in de samenleving. Onze maatschappelijke betrokkenheid brengen we bij voorkeur tot uiting in nationale en internationale thema’s die nauw aansluiten bij onze core business: de productie van suiker. Verder dragen we via lokale sponsoring bij aan verschillende sportieve evenementen.

Coöperatie: gedeeld belang

Onze betrokkenheid komt zeker tot uitdrukking in de coöperatieve structuur van ons bedrijf. De maatschappelijke waarde ervan heeft zowel economische als sociale en ecologische dimensies.

Solidariteit is daarin een wezenlijk begrip. We komen op voor de belangen van onze telers en voor onze productie. Met onze zorg voor het behoud van het agrarische landschap en de bietenteelt, en onze gezamenlijke inzet voor een optimale bietenprijs dienen wij de bedrijfseconomische belangen van onze telers. Met onze 72.000 hectare bietenakkers spelen we een belangrijke rol in het behoud van het agrarische landschap en in het bewaken van biodiversiteit. Door kennis met elkaar te delen, zijn we als Nederlandse suikersector in staat te blijven innoveren en een rol van betekenis te spelen op de suikermarkt. We zorgen met elkaar dat wij en onze telers voldoen aan de

Suiker Unie stimuleert dat

mensen bewegen

strenge regelgeving voor kwaliteit, Arbo en milieu. Dat is van belang voor ons voortbestaan als coĂśperatie, dus een gedeeld belang.

Ondersteuning Afrikaanse suikerrietboeren

We kijken beslist ook over onze landsgrenzen heen en leveren een bijdrage aan Fairtrade van rietsuiker afkomstig uit Afrikaanse landen. Daarmee ondersteunen we de suikerrietboeren bij het krijgen van toegang tot de Europese markt.

Bonsucro (voorheen Better Sugarcane Initiative) is een samenwerkingsverband van Suiker Unie met andere suikerbedrijven en A-merk-producenten zoals Bacardi en Unilever en non-gouvernementele organisaties als Solidaridad. Solidaridad is ook initiatiefnemer. Doel is het opzetten van een duurzame productieketen voor rietsuiker.

Door eerlijke handel is het mogelijk om de lokale economie en daarmee het welzijn van de Afrikaanse telers op een hoger niveau te brengen.

Dit initiatief zet zich ook in voor sociale omstandigheden op de plantage.

Suiker Unie is in maart 2010 een partnership aangegaan met Solidaridad om de duurzame suikerrietteelt in Zuidelijk Afrika te bevorderen.

Door lokale voorlichting aan kleine boeren over verbeteringen in de rietsuikerteelt zijn betere rendementen voor deze boeren mogelijk.

Verder zijn educatie en natuurbehoud onderdeel van het programma. Suiker Unie probeert in dit traject afzet te vinden in Nederland voor suiker die geproduceerd is volgens de richtlijnen van Bonsucro.

Beweging stimuleren via lokale sponsoring

Suiker Unie onderkent het belang van voldoende bewegen en wil dit graag stimuleren. We dragen bij aan diverse sportieve evenementen in de buurt van onze productielocaties, zoals de Nationale jeugdfietsronde in Dinteloord en de Thor Roparun in Roosendaal. Ook Suikerstichting Nederland stimuleert via sponsoring dat mensen meer bewegen. Zij ondersteunt Wandelvierdaagse het Gooi.

Lokale betrokkenheid

Onze maatschappelijke betrokkenheid uit zich ook in de contacten die we hebben met omwonenden van de suikerfabrieken. Suiker Unie hecht aan een goede relatie met omwonenden en probeert hinder van geluid, geur, stof en verkeer tot een minimum te beperken. We investeren hier voortdurend in.

Duurzaamheidverslag 2010 —Suiker Unie

55

—Dubbelinterview—

Biobased economy brengt dynamiek in de regio Wij trekken met AFC Nieuw Prinsenland nieuwe grootschalige glastuinbouw en vooral duurzame ontwikkelingen aan

Jan Hoogendoorn, burgemeester Steenbergen Paul Hagens , Suiker Unie (links) De gemeente Steenbergen heeft een lange relatie met Suiker Unie. Bij de gemeentelijke herindeling is de suikerfabriek volledig binnen de gemeentegrenzen gekomen. De mensen zijn trots op ‘hun’ suikerfabriek. Het gemeentebestuur, onder leiding van burgemeester Jan Hoogendoorn heeft zich sterk gemaakt voor de komst van Agro & Food Cluster Nieuw Prinsenland.

56

Duurzaamheidverslag 2010 — Suiker Unie

‘Ons doel is dat we een topregio willen worden voor agro & food productiebedrijven en op het gebied van de biobased economy’, aldus burgemeester Hoogendoorn.

De regio West-Brabant en Zeeland zijn zeer geschikt voor de ontwikkeling van de biobased economy. Dat zit ‘m in de combinatie van grootschalige beschikbare ruimte voor land- en tuinbouw. Het goede, natuurlijke licht in dit gebied, voor de glastuinbouwsector. De aanwezigheid van chemische industrie, de uitstekende infrastructuur

met waterwegen en snelwegen en de nabijheid van de grote havens Rotterdam en Antwerpen, somt Hoogendoorn op. Hij is dan ook blij dat de kogel door de kerk is. Omdat het goed is voor zijn gemeente en voor de Zuidwestelijke Delta-regio.

‘De symbiose Agro Food Cluster en Suiker Unie is een belangrijk speerpunt in de strategische agenda van deze regio. Daar liggen grote kansen. Het geeft dynamiek. In ruil voor de ontwikkeling van AFC Nieuw Prinsenland is geld naar de gemeente toegestroomd vanuit de provincie en de Tuinbouw Ontwikkelings Maatschappij, waardoor wij kunnen investeren. Bijvoorbeeld in het aquaduct onder het nieuwe gedeelte van de A4, bij Steenbergen, waardoor de woon- en leefomgeving wordt verbeterd.’

Grootschalige ontwikkelingen aantrekken De komst van AFC Nieuw Prinsenland past volgens Hoogendoorn in de ontwikkeling die de regio doormaakt. ‘Vroeger hadden we een gebied met kleinschalige familiebedrijven met zo’n 20 of 30 hectare. Dat is nu anders.

Rondom ons heen food- en agrobedrijven verzamelen, symbiose en samenwerking laten ontstaan Nu zitten hier hele grote bedrijven, exporterende agrarische ondernemers en tuinbouwers die over de hele wereld leveren. Met AFC Nieuw Prinsenland trekken we grootschalige glastuinbouw en vooral nieuwe en tegelijk duurzame ontwikkelingen aan, want dat is immers de opzet van dit initiatief.’

De ontwikkeling van de suikerindustrie past in dit beeld, vindt ook Paul Hagens, bij Suiker Unie verantwoordelijk voor de realisatie van het nieuwe bedrijventerrein. ‘Als suikerindustrie hebben we heel lang geoptimaliseerd door suikerfabrieken te sluiten en de bestaande grootschaliger te maken.

Dat proces is aan zijn einde. Suiker Unie heeft twee fabrieken, in Dinteloord en in Vierverlaten. Wij kwamen al een jaar of wat geleden tot de conclusie dat we de groei en concurrentiekracht in andere dingen moesten zoeken. Eén daarvan was om samen met andere bedrijven verder te komen in het verwaarden van onze biomassastromen.

Dat kun je pas echt duurzaam doen als je andere bedrijven dicht om je heen verzamelt waarmee je bijvoorbeeld restwarmte, restwater of biomassa kunnen uitwisselen. Dat was de ‘trigger’ om, rondom ons heen food- en agrobedrijven te verzamelen, symbiose en samenwerking te laten ontstaan.’

Wederzijds belangen Toen de provincie en het rijk in 2004 op zoek waren naar grootschalige ruimte om de glastuinbouw te concentreren, zag Suiker Unie direct de aanknopingspunten met haar eerdere plannen met het gebied Nieuw Prinsenland. Daarin wordt de suikerfabriek onderdeel van AFC Nieuw Prinsenland als stimulans voor de biobased economy.

‘Wij denken dat je de biobased economy niet realiseert door vijf jaar lang te gaan studeren en het dan neer te zetten. Wij denken dat je het moet gaan doen, in kleine stapjes’, zegt Hagens. ‘Het is een ontwikkeling waar wij al 100 jaar mee bezig zijn en waar je nog 100 jaar mee door kan gaan.

Suiker Unie is het fundament. We hebben er alle baat bij dat het een succes wordt, dat die duurzame projecten gaan werken. We zoeken hierbij naar een win-win situatie.’

Mooie plaatjes Het duurzame karakter van de streek bewaken ziet Hoogendoorn als belangrijke opdracht van de gemeente. ‘Het moet een mooi kassengebied worden, rekening houdend met natuur, ecologie en zorgvuldig ingepast in het landschap. De gemeente gaat er zeker op toezien dat het die mooie plaatjes worden die geschetst zijn.’ Hagens sluit daarop aan: ‘Laten we eerlijk zijn, het is ook wel wat. Het platteland, kleine dorpjes, daar komt toch een redelijk grote ontwikkeling tussen te liggen. Het is niet gek dat sommige omwonenden daar moeite mee hebben. Gedurende het ontwikkelingsproces hebben wij een klankbordgroep gehad die ons op de hoogte hield van wat er leefde in de gemeenschap. Dat is voor ons heel belangrijk geweest. De klankbordgroep is nu omgezet in een burenraad die betrokken is tijdens de uitvoering.’

De burgermeester besluit: ‘Het gaat erom dat de mensen trots kunnen blijven op hun streek.

Vroeger waren ze trots op de suikerfabriek. Nu kunnen we een nieuw gevoel van trots creëren.’

Duurzaamheidverslag 2010 —Suiker Unie

57

6

Blik op de toekomst

58

—Slotwoord—

Duurzaamheid is een continu proces Over onze ambities voor 2011 en daarna blijven we in onze volgende duurzaamheidverslagen transparantie bieden

Ambities voor 2011 en daarna Onze inzet voor duurzaamheid zien wij als continu proces. We blijven ons met al onze medewerkers inspannen om de keten verder te verduurzamen.

Met de inwerkingstelling van onze biovergistinginstallaties kunnen we een fors gedeelte van onze reststromen verwerken tot groen gas.

Ook willen we een duidelijke stempel drukken op de biobased economy. Bijvoorbeeld door onderzoek te stimuleren naar het winnen van natuurlijke chemicaliën en vezels uit onze restproducten.

We zetten al grote stappen met de realisatie van AFC Nieuw Prinsenland, een grootschalig cluster bedrijven en glastuinbouw.

In onze eigen fabrieken en logistieke operatie blijven we scherp op de mogelijkheden om ons energieverbruik terug te dringen en verspilling

tegen te gaan. Onder meer door TPM verder te ontwikkelen. We zullen over onze duurzame prestaties in toenemende mate transparantie bieden, mede door de implementatie van ISO 26000.

Investeren in samenwerking is nodig, en dat blijven we doen. In eigen land onder meer via Unitip en Stichting Veldleeuwerik, in Afrika met Bonsucro en Solidaridad. Maar ook met klanten zoeken we naar nieuwe samenwerkingsvormen.

Een voorbeeld is het verwerken van hun reststromen tot nieuwe hoogwaardige toepassingen of energie.

Zo willen we in alle opzichten, economisch, sociaal en vanuit onze zorg voor natuur & milieu invulling geven aan onze ambities voor de toekomst.

Suiker Unie: natuurlijk duurzaam.

Duurzaamheidverslag 2010 —Suiker Unie

59

7

GRI index

60

GRI Tabel In dit verslag rapporteert Suiker Unie volgens de systematiek van GRI. Suiker Unie rapporteert over 2010 op GRI-niveau C over 10 indicatoren.

Strategie en analyse 1.1 Verklaring van de CEO

Voorwoord

Organisatieprofiel 2.1 Naam organisatie

Suiker Unie

2.2 Producten en diensten

Bedrijfsprofiel

2.4 Locatie hoofdkantoor

Bedrijfsprofiel

2.5 Landen van vestiging

Bedrijfsprofiel

2.6 Rechtsvorm

Bedrijfsprofiel

2.7 Markten

Bedrijfsprofiel

2.8 Bedrijfsomvang

Bedrijfsprofiel

2.9 Organisatieveranderingen

In 2010 zijn er geen organisatieveranderingen geweest

Verslagparameters 3.1 Verslagperiode

1 januari 2010 – 31 december 2010

3.2 Voorgaand verslag

Kalenderjaar 2009

3.3 Verslaggevingscyclus

Kalenderjaar

3.4 Contactperso(o)n(en)

Zie colofon

3.5 Proces inhoud verslag

Borging MVO in de organisatie

3.6 Afbakening

Over dit verslag

3.7 Afbakening beperkingen

Over dit verslag

3.8 Basis voor verslaglegging over samenwerkingsverbanden

Geen afwijkingen ten opzichte van 2009

3.10 Herformuleringen

Geen herformuleringen van toepassing

3.11 Veranderingen in de verslaglegging

Dit duurzaamheidverslag is opgesteld conform de GRI-richtlijnen, niveau C

3.12 Standaardonderdelen van de informatievoorziening

GRI-index is opgenomen conform GRI-niveau C

Bestuur, verplichtingen en betrokkenheid 4.1 Bestuursstructuur

Bestuursstructuur, Suiker Unie is onderdeel van Royal Cosun

4.2 Voorzitter van het hoogste bestuurslichaam

Bestuursstructuur

4.3 Onafhankelijkheid

Niet van toepassing op Suiker Unie

4.4 Mechanismen voor aandeelhouders en medewerkers

Contacten met de stakeholders

4.14 Lijst van groepen stakeholders

Contacten met de stakeholders

4.15 Inventarisatie en selectie van stakeholders

Contacten met de stakeholders

Duurzaamheidverslag 2010 —Suiker Unie

61

Indicator

Omschrijving

Toelichting

Verwijzing

Economische indicatoren EC1

Directe economische waarde

Kerngegevens, Jaarrekening Cosun, Blz.1

Milieu-indicatoren EN5

Energiebesparingen en efficiĂŤntieverbeteringen.

Energiebesparing in de suikerfabrieken

Klimaat & Energie, Blz.40

EN7

Verlaging indirecte energieverbruik

Transport, maar ook teeltoptimalisatie

Ketenverantwoordelijkheid, Klimaat & Energie, Blz.42

EN8

Totale wateronttrekking per bron

Waterverbruik

Klimaat & Energie, Blz.46

EN18

Emissie van broeikasgassen

Maatregelen om CO 2 -uitstoot terug te dringen

Klimaat & Energie, Blz.41

EN29

Significante milieugevolgen van het transport

Transport

Klimaat & Energie, Blz.46

Sociale indicatoren medewerkers LA2

Netto werkgelegenheid

Zie tabellen

Sociaal & Maatschappelijk betrokken, Blz.53

LA7

Ongelukken, ziekte, uitval

Ziekteverzuim en veiligheidsprestaties

Sociaal & Maatschappelijk betrokken, Blz.54

LA10

Gemiddeld aantal opleidingsdagen per werknemer per jaar

Het betreft extern gevolgde opleidingen

Sociaal & Maatschappelijk betrokken, , Blz.53

Suiker Unie meet periodiek de klanttevredenheid

Contacten met de stakeholders, Blz.21

Productverantwoordelijkheid PR5

62

Klanttevredenheidsbeleid

Duurzaamheidverslag 2010 — Suiker Unie

Duurzaamheidverslag 2010 —Suiker Unie

63

Suiker Unie locatie Puttershoek

Colofon Concept, design en realisatie:

Mattmo, Amsterdam Tekst:

Bondt Communicatie Redactie:

Suiker Unie Mattmo Fotografie:

Kees Hummel Timo Sorber (pagina 56) Drukwerk:

Van As Speciale vermelding:

Dhr. H. Bleker, Staatssecretaris van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie Dhr. J. Hoogendoorn, Gemeente Steenbergen Dhr. R. ten Cate, Ardo Dhr. H. Hoiting, akkerbouwer

64

Duurzaamheidverslag 2010 — Suiker Unie

Verschijningsdatum

Juni 2011 Dit duurzaamheidverslag Natuurlijk Duurzaam wordt uitgegeven in het Nederlands en Engels.

Publicatie vindt plaats door middel van een gedrukte versie en een versie die beschikbaar zal worden gesteld via de internetsite van Suiker Unie, www.suikerunie.nl.

Wij stellen uw reactie op dit duurzaamheidverslag op prijs. Voor een reactie, maar ook voor andere vragen over ons duurzaamheidbeleid kunt u contact opnemen met dhr. A. Backx, manager milieu- en arbozaken, ad.backx@suikerunie.com.

Suiker Unie Noordzeedijk 113 4671 TL Dinteloord Postbus 100 4750 AC Oud Gastel t 0165 525 252 f 0165 525 255 www.suikerunie.nl info@suikerunie.com