Zdrowie seksualne. Urologia Q1 2024

Zdrowie seksualne UROLOGIA

Anja Rubik

s12-13

SPRAWDŹ Antykoncepcja dopasowana do każdej z nas s4

EKSPERT Leczenie HIV umożliwia pacjentom normalne życie s6

WAŻNE

O męskim nietrzymaniu moczu również trzeba rozmawiać s14

Martyna Wyrzykowska (SEXEDPL)

Edukacja seksualna musi być powszechna i obowiązkowa

Dr n. społ. Magdalena

Ankiersztejn-Bartczak

Infekcje przenoszone drogą płciową – czy to wciąż współczesny problem?

Dr hab. n. med. Michał

Lew-Starowicz

O terapeutycznych i rekreacyjnych zastosowaniach akcesoriów erotycznych

Dr Michał Kretowicz

Czy wazektomia to warta rozważenia metoda antykoncepcji dla mężczyzn?

mediaplanetpl byczdrowymPL

zdrowiekobietyPL

Partnerzy

Matronaty & Patronaty

mediaplanet

Aga Szuścik Edukuje, inspiruje i tworzy w tematach profilaktyki, raka, ginekologii, patient experience oraz zdrowego myślenia; prowadzi popularne konto edukacyjne na Instagramie; prelegentka TEDx, współpracuje z Fundacją SEXEDPL, jedna z 50 Śmiałych „Wysokich Obcasów”, laureatka Ofeminin Influence Awards 2023; autorka książki „GinekoLOGICZNIE”

O profilaktyce powinniśmy myśleć jako o szansie

Zdrowie seksualne nadal spychane jest na dalszy plan ze względu na łączenie go wyłącznie ze sferą intymną. Co zatem możemy zrobić, by dla pacjentów było ono tak samo ważne jak ogólne zdrowie fizyczne całego organizmu?

Dlaczego zdrowie intymne odgrywa tak istotną rolę w naszym życiu seksualnym?

seksualna, której się podejmujemy, i nasze preferencje psychoseksualne, ale również bycie po prostu zdrową osobą, czyli dbanie o prawidłowe działanie naszego organizmu – od prewencji chorób, aż po przyjemność.

Jak możemy upewnić się, iż jesteśmy w pełni zdrowi? Na co powinniśmy się przede wszystkim badać i w jakiej częstotliwości?

Zazwyczaj wydaje się nam, że nie musimy się upewniać, czy jesteśmy zdrowi. Sama jestem tego dobrym przykładem, ponieważ przez kilka lat nie byłam na wizycie ginekologicznej – myślałam, że jeżeli nie mam żadnych objawów, nie muszę się badać. Niestety, byłam w błędzie i okazało się, że mam raka z przerzutami.

Więcej informacji na stronie: byczdrowym.info

Jestem przeciwniczką pojęcia „zdrowie intymne”, ponieważ zdrowie ginekologiczne nie zawsze musi się łączyć z intymnością. Oznacza to, że wizyta u ginekologa jest to standardowa procedura medyczna, jak u dentysty czy też ortopedy. Często wszystko, co znajduje się pomiędzy naszym pępkiem a kolanami, uznajemy za coś, o czym nie można rozmawiać, co jest czymś wstydliwym, stanowi temat tabu związany z seksem. Natomiast te części ciała absolutnie nie służą tylko do seksu – warto o nie dbać holistycznie, ponieważ istnieje wiele chorób i zaburzeń, które mogą ich dotyczyć. Zdrowie seksualne to nie tylko nasza aktywność

Statystycznie, gdy podejmiemy się badania, najczęściej okazuje się, że jesteśmy zdrowi.

Dlatego tak ważne jest to upewnianie się i regularne wykonywanie badań. Warto minimum raz w roku udać się na wizytę ginekologiczną, podczas której, w zależności od naszego wieku i obciążeń genetycznych, dobrze wykonać cytologię, USG przezpochwowe, USG piersi, mammografię – plus comiesięczne samobadanie. U mężczyzn kluczowe jest regularne samobadanie jąder od czasów nastoletnich, a następnie minimum raz w roku odwiedzenie urologa, wykonanie badania prostaty oraz oznaczenie markera PSA.

Oczywiście, w zależności od potrzeby, można także poddawać się testom w kierunku infekcji przenoszonych drogą współżycia.

Jakie korzyści wynikają z regularnych badań i dbałości o zdrowie seksualne, a jakie konsekwencje niesie za sobą zaniedbanie profilaktyki?

Profilaktyka nie jest zagrożeniem – nie warto na nią reagować hasłem „wolę nie wiedzieć”. Statystycznie, podejmując się badania, najczęściej okazuje się, że jesteśmy zdrowi. Mimo to powinniśmy to robić, ponieważ im wcześniej będziemy wiedzieć o chorobie lub stanie tuż przed jej rozwojem, tym większe mamy szanse na jej skuteczne leczenie. Medycyna daje nam obecnie olbrzymi wachlarz możliwości i metod terapeutycznych.

Jakie kroki należy podjąć, aby utrzymać zdrowie intymne i czerpać możliwie największą przyjemność z życia seksualnego?

To, co dobrze robić w pierwszej kolejności, to stosować profilaktykę pierwotną – zdrowo się odżywiać, nie zapominać o aktywności fizycznej, używać prezerwatyw, czyścić gadżety erotyczne. Warto również starać się dbać o swój dobrostan psychiczny, zdrowo spać i próbować zarządzać naszym codziennym stresem. Dobrze również zaszczepić się przeciwko HPV.

Edukacja seksualna w Polsce nie istnieje

Edukacja seksualna jest rekomendowana przez WHO – zawarte w niej wytyczne odnoszą się m.in. do przekazywania dzieciom i młodzieży rzetelnych informacji zgodnych ze współczesną wiedzą medyczną na temat seksualności człowieka. Dlaczego zatem rekomendacje te nie są respektowane w naszym kraju?

Jak ocenia pan obecny poziom edukacji seksualnej w Polsce w porównaniu z innymi krajami europejskimi?

W Polsce nie mamy żadnej edukacji seksualnej. Żyjemy w kraju, w którym dzieci często nabywają wiedzę z niebezpiecznych źródeł. W Europejskiej Komisji ds. Kobiet i Równouprawnienia, której przewodniczę, wielokrotnie zwracaliśmy uwagę na brak jednolitych standardów edukacji seksualnej w krajach członkowskich, a w niektórych z nich (jak w Polsce) na całkowity jej deficyt połączony z powielaniem wielu krzywdzących stereotypów. Nadal w naszym kraju obowiązują podręczniki do wychowania do życia w rodzinie, gdzie utrwala się nie tylko szkodliwe wzorce, ale również niebezpieczne dla zdrowia informacje. Dlatego powinniśmy pilnie odbyć debatę na ten temat – wprowadzić elementy edukacji, które będą uwrażliwiały te młode osoby na poszczególne kwestie i rozwijały ich świadomość.

Z którego kraju powinniśmy brać przykład w aspekcie edukacji seksualnej?

Nie ma jednego modelu edukacji seksualnej, z którego warto czerpać inspiracje. Przykładowo: w Finlandii rozpoczyna się ją u dzieci w wieku 7 lat, w Norwegii od 10. r.ż. Nawet w Albanii, w kraju, który nie kojarzy się nam z wielkimi standardami, już kilkulatkowie zaczynają swoją edukację seksualną. Nie wspominając już o Holandii czy też innych krajach UE, które doskonale rozwinęły tę sferę. Należy zatem wybrać model odpowiedni dla Polski i jak najszybciej go implementować.

Gdyby mógł pan od ręki zmienić w tej kwestii jedną rzecz, to co by to było i dlaczego? Jestem m.in. wielkim zwolennikiem zakazu spowiedzi u dzieci. To, że wysyłamy je tam, nieuzbrojone w jakiekolwiek mechanizmy reagowania na pewne pytania, zachowania, jest dla nich krzywdzące. Jak długo dzieci nie będą otrzymywały rzetelnej wiedzy na temat seksualności, tak długo nie powinny być spowiadane przez księży.

Czy pracując w Intergrupie LGBTI Parlamentu Europejskiego i obserwując polskie społeczeństwo, zauważa pan dużą przepaść, jeśli chodzi o tolerancję dla różnych orientacji w Polsce w porównaniu z innymi państwami? Jesteśmy skansenem Europy w tych sprawach. To, jak niski jest poziom wiedzy społeczeństwa i jak bardzo państwo zrzuciło z siebie odpowiedzialność za edukację i zdrowie seksualne Polek i Polaków, jest dramatyczne. Przez wieki byliśmy zamkniętym, konserwatywnym społeczeństwem i to nadal leży odłogiem. Potrzebujemy oświecenia oraz mechanizmów, które będą to zmieniały. Przecież nie chodzi nam

o seksualizację dzieci czy też promowanie gender, jak uważają prawicowi politycy, ale o ich bezpieczeństwo.

Często mówi pan o tym, jak ciężką drogę przeszedł w związku ze swoją orientacją. Czy ma pan radę dla młodych osób, które mają chwile zwątpienia w odkrywaniu swojej tożsamości? Przede wszystkim nie należy oczekiwać od dzieci, że same zorganizują sobie to wsparcie. Warto do tego celu dostosować szkoły i cały system edukacji – stworzyć bezpieczną przestrzeń, szkoły otwarte i tolerancyjne. Bardzo często młode osoby, gdy odkrywają swoją tożsamość, nie wiedzą, do kogo się udać, z kim porozmawiać na ten temat. Dla-

Nadal w naszym kraju obowiązują podręczniki do wychowania do życia w rodzinie, gdzie utrwala się nie tylko szkodliwe wzorce, ale również niebezpieczne dla zdrowia informacje.

tego kadra nauczycielska powinna z góry zakładać, że takie dzieci są w ich szkole, klasie, a następnie być przygotowana na stworzenie otwartej, życzliwej atmosfery, gdzie to dziecko będzie się czuło nie tylko tolerowane, ale akceptowane i chronione.

Więcej informacji na stronie: byczdrowym.info

Robert Biedroń Aktywista, działacz na rzecz praw człowieka oraz polityk. Założył postępową lewicową partię Wiosna i został wybrany jako poseł do Parlamentu Europejskiego. Obecnie współprzewodniczący Nowej Lewicy. Uwielbia sport, czekoladę, podróże.

Antykoncepcja dopasowana do każdej z nas

Z antykoncepcji jednoskładnikowej mogą korzystać praktycznie wszystkie kobiety, a dla niektórych – ze względu na ich wiek lub stan zdrowia – jest to szczególnie zalecana metoda zapobiegania ciąży.

Prof. dr hab. n. med. Agnieszka Drosdzol-Cop Międzynarodowy tytuł specjalisty – International Fellowship on Pediatric and Adolescent Gynecology, Pododdział Ginekologii Dziecięcej i Dziewczęcej Katedry i Kliniki Ginekologii, Położnictwa i Ginekologii Onkologicznej, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach

Jaki jest mechanizm działania i skuteczność antykoncepcji jednoskładnikowej?

Mechanizm działania tabletek jednoskładnikowych polega na zagęszczaniu śluzu szyjki macicy, co sprawia, że nawet jeśli plemniki próbują przedostać się przez śluz szyjkowy, to nie mogą dostać się do dróg rodnych. W efekcie nie ma możliwości, by doszło do zapłodnienia. Ponadto u pacjentki zmniejsza się ruchliwość jajowodów, więc migracja komórki jajowej jest ograniczona, a także następują zmiany w strukturze błony śluzowej endometrium.

Skuteczność antykoncepcji jednoskładnikowej – mierzona wskaźnikiem Pearla, a więc zakładając, że pacjentka prawidłowo stosuje daną metodę antykoncepcji – wynosi około 99,8 proc. Co więcej, ta metoda ma bardzo długie tzw. okienko bezpieczeństwa wynoszące 24 godziny, więc nawet przy nieprawidłowym stosowaniu – gdy pacjentka np. zapomni przyjąć tabletkę – nie trzeba stosować dodatkowej antykoncepcji. To wielki plus tej antykoncepcji nowej generacji.

Dla kogo jest ona przeznaczona?

Jest rekomendowana zarówno dla kobiet, które dopiero rozpoczynają stosowanie antykoncepcji, jak i dla tych, które chcą ją kontynuować. Jednocześnie jest grupa kobiet, dla których – ze względu na ich stan zdrowia – będzie to metoda bezpieczniejsza od innej antykoncepcji. Zaliczają się do niej pacjentki cierpiące na żylną chorobę zakrzepowo-zatorową (informacje z wywiadu),

zaburzenia układu sercowo-naczyniowego czy otyłość, a także pacjentki palące papierosy oraz te, które przeszły nowotwory hormonozależne. Antykoncepcja jednoskładnikowa może być także stosowana przez kobiety karmiące piersią.

Czy istnieją ograniczenia wiekowe związane z przyjmowaniem antykoncepcji? Nie ma takich ograniczeń. Z tych tabletek nowej generacji mogą korzystać zarówno najmłodsze pacjentki, jak i najstarsze. Zgodnie z zalecaniami WHO kobiety po 40. roku życia powinny wybierać raczej antykoncepcję jednoskładnikową. Także pacjentki, które dopiero rozpoczynają aktywność seksualną i chcą zapobiegać ciąży, mogą korzystać z antykoncepcji jednoskładnikowej.

Jak wygląda łączenie tej metody z innymi lekami – czy antykoncepcja jednoskładniowa może wejść w niepożądaną interakcję z innymi środkami?

W tym zakresie nie ma żadnej różnicy między antykoncepcją jedno- i dwuskładnikową. Kobiety przyjmujące inne leki czy środki mogą bezpiecznie stosować obie te metody. Jedynym wyjątkiem są pacjentki zażywające niektóre leki przeciwpadaczkowe, które to przyspieszają metabolizm wątrobowy, w związku z czym standardowa dawka środków antykoncepcyjnych w formie pigułek – niezależnie czy jedno-, czy dwuskładnikowych – może okazać się nieskuteczna. Takie pacjentki muszą wybrać inną metodę antykoncepcji, np. system wewnątrzmaciczny.

Czy antykoncepcję jednoskładnikową możemy stosować długoterminowo?

Nie ma absolutnie żadnych wskazań, żeby przerywać czy zmieniać tę metodę. Kobiety mogą ją stosować długoterminowo, a także modyfikować schemat podawania. To ułatwienie dla pacjentek, które chciałyby regulować cykl miesiączkowania np. ze względu na wyjazd

Pamiętajmy, że stosowanie każdej metody antykoncepcji musi być poprzedzone konsultacją z ginekologiem.

wakacyjny. W opakowaniu są 24 aktywne tabletki oraz cztery tabletki placebo, których zażycie pozwala na pojawienie się krwawienia. Dzięki placebo pacjentka zachowuje rytm przyjmowania tabletek i ma pewność, że nie ominie żadnej aktywnej tabletki. Pamiętajmy jednak, że stosowanie każdej metody antykoncepcji musi być poprzedzone konsultacją z ginekologiem. Moje pacjentki zachęcam również, by regularnie – co najmniej raz w roku – zgłaszały się na kontrolę.

Więcej informacji na stronie: kobieta-zdrowie.pl

Wirus HIV zmienił swoją drogę zakażenia

Liczba zachorowań na choroby wywołane wirusem HIV stale wzrasta. Dzieje się tak z wielu powodów – jednym z nich jest zmiana toru zakażenia wirusem i wyjście poza ramy konkretnych grup ryzyka.

Panie profesorze, co obecnie najbardziej nurtuje środowisko lekarskie w kontekście wirusa HIV? Dlaczego tak ważne jest testowanie szerokiej grupy populacji?

Dyskusja przez cały czas toczy się wokół jak najwcześniejszego rozpoznania. W Polsce obecnie obserwujemy znacząco zwiększającą się liczbę nowych zakażeń. Od 50 do nawet 70 proc. populacji diagnozowane jest w okresie głębokiego niedoboru odporności, z niską liczbą limfocytów CD4, oznaczającą skrajne wyniszczenie układu immunologicznego. Z tego względu zakażeni bardzo często chorują już na zaawansowaną postać AIDS lub gruźlicy.

Dlatego tak ważna jest poprawa wczesnej diagnostyki i świadomości w aspekcie testowania pacjentów w różnych populacjach, ponieważ HIV obecnie wyszedł już poza ramy konkretnych grup ryzyka i zmienił swoją drogę zakażenia. W tej chwili nie mamy praktycznie zakażeń poprzez dożylne stosowanie środków psychoaktywnych, za to w wyniku ryzykownych zachowań, w tym seksualnych, zarówno w populacji heteroseksualnej, jak i w środowisku nieheteronormatywnym. Coraz częściej stosowane są również środki psychoaktywne w kontekście

kontaktów seksualnych (tzw. chemsex), co jest związane z wyższym ryzykiem zakażenia HIV.

W Polsce terapia antyretrowirusowa jest w pełni refundowana dla osób ubezpieczonych.

Jak zatem wygląda leczenie pacjentów z HIV w Polsce? Na czym polega terapia antyretrowirusowa? Czy jest ona refundowana? Pacjenci po diagnozie otrzymują leczenie w postaci indywidualnie dobranej terapii przeciwwirusowej – doustnej farmakoterapii. Mamy też opcję zastosowania iniekcji dla grup już stabilnie leczonych. Leczenie hamuje replikację (namnażanie) wirusa, przez co daje szansę na całkowite zatrzymanie dalszego rozwoju choroby i zahamowanie progresji do AIDS, czyli pełnoobjawowego zespołu niedoboru

Stygmatyzacja osób żyjących z HIV wynika ze skrajnej niewiedzy

W ubiegłym roku w Polsce zarejestrowano ponad 2600 nowych zakażeń wirusem HIV. Wzrastająca liczba chorych niesie za sobą wiele wyzwań, również dla społeczeństwa, które nadal ma problem z akceptacją tej choroby.

Jakie są główne wyzwania związane ze stygmatyzacją osób z HIV w Polsce i w jaki sposób jako społeczeństwo możemy przeciwdziałać temu zjawisku? Stygmatyzacja ma swoje źródło w niewiedzy – wirus HIV nadal otoczony jest aurą tajemniczości i przerażenia. Zauważam, że o ile młodsze pokolenie w tej kwestii jest już bardziej wyrozumiałe, o tyle starsze stale stygmatyzuje się i obwinia o chorobę, pamiętając czasy, gdy HIV łączony był z rozwiązłością i narkomanią. Jako wolontariusze projektu buddy-polska.pl staramy się te mity obalać. Tak naprawdę osoby z odpowiednio leczonym HIV są najbezpieczniejszymi partnerami seksualnymi, ponieważ pozostają pod ścisłą kontrolą lekarską, wykonywane są im częste testy, a terapia sprawia, że po kilku miesiącach leczenia nie można się od nich zakazić.

Na jakie formy wsparcia może liczyć osoba zakażona HIV po otrzymaniu

diagnozy, przede wszystkim w aspekcie psychospołecznym?

W organizacji pomagamy dwutorowo – dajemy osobom niedawno zdiagnozowanym wsparcie psychiczne przy odebraniu diagnozy, a następnie motywujemy je do podjęcia terapii oraz jej utrzymania. Jeśli jednak chodzi o pomoc systemową w naszym kraju, nie jest ona na dobrym poziomie. Mamy za mało ośrodków leczenia HIV – jest ich 20 i stacjonują wyłącznie w dużych miastach (dla porównania: w Ukrainie przed wojną było ich ponad 300). Mamy dostęp do najnowocześniejszych leków, jednak nadal w kwestii wsparcia psychospołecznego jest jeszcze wiele do zrobienia.

Co dzieje się z osobami, które otrzymują pozytywny wynik testu na HIV? Dlaczego część z nich nie trafia nawet na leczenie? Około 16 proc. osób odbierających pozytywny wynik testu na HIV nie zgłasza się na leczenie. Głównym

Prof. dr hab. n. med.

Miłosz Parczewski

Prezes Polskiego Towarzystwa

Naukowego

AIDS, wiceprezes

Europejskiego

Towarzystwa

Klinicznego AIDS, kierownik Kliniki Chorób Zakaźnych, Tropikalnych i Nabytych Niedoborów Immunologicznych PUM w Szczecinie

odporności. W ponad 95 proc. przypadków materiał genetyczny wirusa (wiremia) po upływie 3 do 6 miesięcy jest niewykrywalny we krwi, co oznacza, że taka osoba staje się niezakaźna, nie zachoruje na AIDS, może pracować i funkcjonować normalnie, założyć rodzinę, uprawiać seks, a jej przewidywalna długość życia (jeśli została wcześnie zdiagnozowana) będzie podobna do populacji zdrowej. W Polsce terapia antyretrowirusowa jest w pełni refundowana dla osób ubezpieczonych.

Jak właściwe leczenie może poprawić komfort życia pacjentów?

Obecnie codzienność pacjentów z wirusem HIV jest podobna do życia z cukrzycą, nadciśnieniem tętniczym czy też inną chorobą przewlekłą – w zależności od rodzaju terapii należy przyjmować 1 do 2 tabletek dziennie i być pod stałą kontrolą lekarską. Odpowiednio dobrane leczenie jest bezpieczne i nie wiąże się z żadnymi skutkami ubocznymi. Wdrażamy również terapie długodziałające – do stosowania iniekcyjnego – podawane raz na 2, a zapewne wkrótce również co 6 miesięcy. Jest to innowacja pozwalająca na eliminację konieczności przyjmowania tabletek, co skutkuje również zmniejszeniem potencjalnej stygmatyzacji.

Więcej informacji na stronie:

byczdrowym.info

powodem jest lęk przed stygmatyzacją – obawa, że zostaną rozpoznani, ktoś z najbliższego otoczenia może się dowiedzieć itp. Dzieje się tak również ze względu na pokutującą opinię, że samo leczenie jest obciążające, co nie jest prawdą. Terapia jest bezpieczna, a jej prawidłowe stosowanie sprawia, że w ciągu maksymalnie 6 miesięcy HIV jest w pełni niewykrywalny, a osoba żyjąca z HIV nie zakaża.

Jak obecnie wygląda edukacja seksualna w Polsce pod kątem HIV?

W Polsce nie mamy edukacji seksualnej, a co za tym idzie, nie mówi się o HIV. Obecnie powstał Parlamentarny Zespół ds. Zapobiegania Zakażeniom HIV i Zwalczania AIDS i my jako aktywiści z pewnością będziemy rozmawiać z Ministerstwem Edukacji, by wprowadzić edukację na ten temat do polskich szkół.

Więcej informacji na stronie: byczdrowym.info

Grzegorz Jezierski Biolog, żyje z HIV od 2018 roku; od 2020 roku wolontariusz i koordynator programu „Buddy Polska”, członek European AIDS Clinical Society (EACS), International AIDS Society oraz European AIDS Treatment Group

FOT.:

STEVEN

DOYLE

EKSPERT

z zakażeniem wirusem brodawczaka ludzkiego?

Podstawą jest edukowanie i uświadamianie, jakie są ryzyka związane z wirusem HPV, jak się przed nim chronić, jakie są następstwa zakażenia. Odbiorców naszych działań edukacyjnych w zakresie HPV podzieliliśmy na trzy grupy. Pierwsza to rodzice dzieci w wieku 12-13 lat oraz sama młodzież – przekonujemy, by zdecydowali się na bezpłatne szczepienie przeciw HPV w najbliższej przychodni. Mają w ten sposób szansę sprawić, że obecne dzieci będą pierwszym pokoleniem wolnym od zagrożenia śmiertelnymi chorobami wywoływanymi przez wirusa. Druga grupa to osoby dorosłe, które nie są objęte bezpłatnymi szczepieniami, ale też powinny taki środek zapobiegawczy przyjąć. Co istotne, szczepienia zaleca się również osobom z już nabytym wirusem, dzięki czemu jego skutki mogą być łagodniejsze. Trze-

Nadal duża część społeczeństwa o swoich problemach nie może porozmawiać z osobami najbliższymi.

Edukacja seksualna musi być powszechna i obowiązkowa

Wiele młodych osób wciąż nie ma możliwości rozmawiania o intymnych problemach ze swoimi najbliższymi. Od 2017 r. ideę kompleksowej, dostosowanej do wieku edukacji seksualnej zapewnia Fundacja SEXEDPL.

W swoich działaniach podejmujecie tematy związane tylko z edukacją seksualną czy są też inne obszary, w które się angażujecie? Edukacja seksualna to obszar, który dla wielu osób jest enigmatyczny – nic dziwnego, obejmuje przecież tak wiele dziedzin życia. Mówimy w niej o ciele i jego anatomii, profilaktyce zdrowotnej, świadomej zgodzie, budowaniu relacji, nie tylko romantycznych, czy przeciwdziałaniu przemocy. Jednocześnie dużo uwagi poświęcamy też procesom, które zachodzą w głowie. Mam tu na myśli rozwój psychofizyczny, zdrowie psychiczne, relacje rodzinne, dbałość o dietę, planowanie rodziny. To dość szeroki zakres tematów, które się wzajemnie przenikają.

Ze społeczności, którą wspólnie tworzymy. Okres pandemii to był moment, kiedy nasza aktywność była szczególnie wysoka, a interakcja z odbiorcami na social mediach znacząco urosła. Udało nam się wzbudzić ich zaufanie, z czego niezmiernie się cieszymy. Ze swoimi problemami – często intymnymi, osobistymi – zwracają się do nas osoby w każdym wieku. To dla nas bardzo ważny sygnał, który potwierdza, że nasza praca jest niezwykle potrzebna. Ale to też przyczyna pewnego smutku, bo świadczy o tym, że nadal duża część społeczeństwa o swoich problemach nie może porozmawiać z osobami najbliższymi – rodzicami, rodzeństwem, przyjaciółmi czy nauczycielami.

Martyna Wyrzykowska Dyrektorka zarządzająca Fundacji SEXEDPL

cia grupa to lekarze. Rozmowy z osobami dotkniętymi wirusem HPV uświadamiają nam, że nie wszyscy lekarze wiedzą, jak radzić sobie z tym zagrożeniem. Czasami podają w wątpliwość sens szczepień u chłopców czy mężczyzn – mówiąc, że to przecież wirus atakujący szyjkę macicy, jakby nie zdając sobie sprawy, że szczepiąc się, panowie chronią nie tylko swoje partnerki, ale też siebie samych. HPV wywołuje przecież także nowotwory dotykające mężczyzn, o czym coraz częściej się mówi – Michael Douglas chorował na raka krtani wywołanego właśnie tym wirusem. Wiele osób pytanych o medyczne marzenie mówi o szczepieniu na raka – nauka przyniosła nam już takie rozwiązanie. Szczepienie przeciw HPV to dosłownie ochrona przed wieloma popularnymi nowotworami.

Jakie są wasze cele na przyszłość? Jestem z natury optymistką i wierzę, że jesteśmy w momencie nieuchronnej zmiany społecznej, po której edukacja seksualna będzie powszechna i obowiązkowa. Liczę, że część tych zadań, które nałożyliśmy na siebie, zostanie rozdzielona między nauczycieli, instytucje publiczne czy lekarzy.

Więcej informacji na stronie: byczdrowym.info

Patrząc wstecz, jakie inicjatywy są dla was jako fundacji najważniejsze? Czy jest coś, z czego jesteście najbardziej dumni?

4 marca obchodziliśmy Międzynarodowy Dzień Świadomości HPV. Co uważasz za najważniejsze w komunikacji związanej

Jednocześnie nadal chcemy być obecni w życiu wszystkich tych osób, a szczególnie młodych, które mają potrzebę porozmawiania czy poszerzenia swojej wiedzy. Wypełnianie tej misji przynosi nam wiele satysfakcji – na konkretnych przykładach widzimy, że edukacja seksualna to niezbędny element zdrowego, bezpiecznego i świadomego swoich praw społeczeństwa.

Infekcje przenoszone drogą płciową – czy to wciąż współczesny problem?

W ostatnich latach temat seksualności stał się ponownie tematem tabu. Dla młodych ludzi głównym źródłem wiedzy stał się internet, gdzie trudno zweryfikować, czy podawane tam treści są wiarygodne. Czy powinniśmy dążyć do podniesienia wiedzy? Czy dalej infekcje przenoszone drogą płciową to współczesny problem?

Dr n. społ. Magdalena Ankiersztejn-Bartczak

Prezeska Zarządu Fundacji Edukacji Społecznej, socjolożka, edukatorka seksualna i pedagożka, certyfikowany edukator, konsultant i doradca HIV/AIDS, członek European AIDS Treatment Group i EU Civil Society Forum HIV/AIDS, Hep, TB

Dane Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego Państwowego Instytutu Badawczego wskazują, że w 2023 r. odnotowaliśmy znaczący wzrost wykryć infekcji przenoszonych drogą płciową. Należy pamiętać, że to są tylko dane zgłoszone, a jaka jest realna liczba osób, które przeszły infekcje przenoszone drogą płciową, tego nie wiemy. Mamy dwukrotnie więcej zgłoszonych przypadków rzeżączki, znaczący wzrost w wykryciach HIV, kiły i chlamydioz. Jest również wiele barier w dostępności do badań. Po pierwsze, osoby poniżej 18. roku życia nie mogą robić żadnych badań bez zgody rodzica/opiekuna prawnego. Po drugie, nie mamy poradni zdrowia seksualnego, a dawne poradnie W (wenerologiczne), które były w każdym województwie, w większości przestały istnieć. Jedna z największych poradni dermatologiczno-wenerologicznych w Warszawie została zmieniona na poradnię dermatologiczną. Teoretycznie dalej można tam przyjść z podejrzeniem infekcji przenoszonych drogą płciową, ale przy rejestracji trzeba wyjaśnić,

dlaczego nie ma się skierowania do dermatologa, co dla niektórych może być wstydliwe, by pani w okienku powiedzieć, z jakim problemem zdrowotnym się przyszło.

Badania przesiewowe w kierunku HIV, HCV i kiły można zrobić w jednym z 29 punktów konsultacyjno-diagnostycznych na terenie Polski. Są tam dostępne bezpłatnie i anonimowo, a samo badanie poprzedzone jest rozmową z certyfikowanym doradcą. Jednak punkty są tylko w dużych miastach (pełna lista aids.gov.pl/pkd ) i mają ograniczoną liczbę godzin pracy w tygodniu.

Co zrobić, gdy odczuwa się dolegliwości, np. ból przy oddawaniu moczu, swędzenie, pieczenie okolic intymnych, zmiany na narządach? Kobiety mogą skonsultować się u ginekologa. A mężczyźni? Mogą iść do dermatologa. Istotne jest, by nie czekać, aż objawy przejdą, bo mogą nieść dalsze konsekwencje zdrowotne.

Istotne jest też, by pamiętać, że infekcje przenoszone drogą płciową mogą także pojawiać się w jamie ustnej bądź odbycie. Ważne, by laryngolodzy i lekarze rodzinni uwzględnili tę możliwość

w diagnozie, bo zdarzają się „trudne leczone anginy”, które są kiłą w jamie ustnej.

Badania przesiewowe w kierunku HIV, HCV i kiły można zrobić w jednym z 29 punktów konsultacyjno-diagnostycznych na terenie Polski.

Infekcje przenoszone drogą płciową to jak najbardziej ważny i istotny problem zdrowia publicznego. Wymaga kompleksowego podejścia – od edukacji i profilaktyki, poprzez otwarty i szeroki dostęp do testowania, a także leczenia. Dane wskazują, że działania należy podjąć jak najszybciej.

Więcej informacji na stronie: byczdrowym.info

O terapeutycznych i rekreacyjnych zastosowaniach akcesoriów erotycznych

Oferta akcesoriów erotycznych jest obecnie na tyle szeroka, że każdy ma szansę znaleźć coś zgodnego ze swoimi potrzebami i preferencjami.

Dr hab. n. med.

Michał Lew-Starowicz

Prof. CMKP, FECSM, lekarz, specjalista psychiatra, seksuolog, psychoterapeuta, seksuolog kliniczny i superwizor terapii zaburzeń seksualnych oraz wiceprezes Polskiego Towarzystwa Seksuologicznego, członek Zarządu European Society for Sexual Medicine

Czy używanie zabawek erotycznych wpływa pozytywnie na jakość życia seksualnego par? Dlaczego?

Myśląc o gadżetach czy urządzeniach wspomagających życie erotyczne, mówimy o dwóch rodzajach zastosowań – rekreacyjnym, które jest bardziej powszechne, oraz terapeutycznym. Oba mogą poprawiać jakość życia seksualnego.

Używanie ich w celach rekreacyjnych może być ukierunkowane na przełamanie monotonii, urozmaicenie pożycia seksualnego czy zaspokojenie ciekawości. Mówiąc wprost – służy zwiększeniu doznań. Jeśli chodzi o zastosowanie terapeutyczne, to niektóre akcesoria erotyczne pozwalają osobom z niepełnosprawnościami ruchowymi przełamać ich ograniczenia fizyczne. To nadal temat tabu pomijany w społeczeństwie, ale chciałbym, by wybrzmiało, że osoby z deficytami ruchowymi lub czuciowymi też mogą skorzystać z tego rodzaju rozwiązań.

Czy w ramach prowadzonej terapii zdarza się, że rekomenduje pan użycie wibratorów lub innych zabawek jako formę wsparcia małżonków z długim małżeńskim stażem?

Nie ma żadnych wytycznych, które mówiłyby, kiedy powinno się używać gadżetów erotycznych. Wszystko zależy od chęci i otwartości danej pary.

Wibratory czy inne akcesoria erotyczne są jednym z pomysłów na urozmaicenie seksu w parach o długim stażu, ich wybieranie to okazja do rozmowy o potrzebach i fantazjach seksualnych. Oferta akcesoriów erotycznych jest obecnie na tyle szeroka, że każdy ma szansę znaleźć coś zgodnego ze swoimi potrzebami i preferencjami.

Zwracam jedynie uwagę na aspekt bezpieczeństwa i jakości. Substancje, które używane są bezpośrednio na skórę lub błony śluzowe, np. olejki, lubrykanty lub urządzenia używane do penetracji, wibratory lub dildo, powinny być przetestowane dermatologicznie,

wykonane z dobrej jakości materiałów i posiadać certyfikaty jakości. Trzeba również pamiętać, by używać tych urządzeń zgodnie z ich przeznaczeniem.

Czy otwartość Polaków na korzystanie z gadżetów erotycznych mocno zwiększyła się w ciągu ostatnich lat? Co prawda nie prowadzę takich statystyk, ale wydaje mi się, że tak jest. Gdy rozmawiam z pacjentami, częściej obecnie słyszę od nich, że korzystają z akcesoriów erotycznych. Wzrost ich popularności to m.in. efekt większej dostępności oraz nowych kanałów sprzedaży.

Sex shopy coraz mniej kojarzą się z obskurną budą, niektóre przypominają modne butiki. Same akcesoria zyskały na jakości i wyglądzie, często są połączone z atrakcyjnymi aplikacjami. Można je też kupować przez internet, co zapewnia większą dyskrecję.

Więcej informacji na stronie: kobieta-zdrowie.pl

Twoje zdrowie jest w twoich rękach

Rak piersi to niezmiernie istotny problem zdrowotny, który dotyka coraz większej liczby kobiet na całym świecie, również w Polsce. W ostatnich latach obserwujemy alarmujący wzrost liczby zachorowań na tę chorobę.

Renata Kabas-Komorniczak Prezeska i współfundatorka Fundacji Kochasz Dopilnuj; fundacja promuje samobadanie i wczesne wykrywanie raka poprzez kampanie społeczne, takie jak #PomacajSie i #badajjajka

Według danych Narodowego Funduszu

Zdrowia w Polsce odnotowano wzrost o 15 proc. liczby przypadków raka piersi w ciągu zaledwie pięciu lat. W 2023 roku było to 28 313 nowych przypadków, w porównaniu z 24 581 w 2019 roku. W odpowiedzi na tę sytuację powstała kampania społeczna #pomacajsie, której celem jest zwrócenie uwagi na znaczenie samobadania we wczesnym wykrywaniu raka piersi. Jest to szczególnie istotne, gdyż wykrycie choroby we wczesnym stadium znacznie zwiększa szanse na skuteczne leczenie i przeżycie.

W obecnych czasach, dzięki postępowi w dziedzinie medycyny, rak piersi wykryty we wczesnym stadium jest prawie całkowicie uleczalny. Dlatego tak istotne jest, aby kobiety wykonywały regularne samobadania, które powinny stać się naszym nawykiem już od 20. roku życia. Kampania #pomacajsie zachęca również do regularnych badań USG, które powinny być wykonywane minimum raz w roku.

Warto zauważyć, że pomimo postępów w leczeniu statystyki dotyczące śmiertelności z powodu raka piersi w Polsce nadal są gorsze niż w krajach Europy Zachodniej. Dlatego tak ważne jest podnoszenie świadomości na temat profilaktyki i wczesnego wykrywania tej choroby.

Prawidłowo przeprowadzone samobadanie piersi składa się z dwóch części. Pierwsza to uważne oględziny biustu w lustrze, z rękami uniesionymi nad głowę oraz z dłońmi opartymi na biodrach. Drugą zaś jest tzw. badanie palpacyjne, czyli inaczej dotykowe, które najlepiej przeprowadzać zarówno w pozycji stojącej, jak i leżąc na wznak. W obu wariantach należy umieścić jedną rękę za głową, aby trzema środkowymi palcami drugiej dłoni (ale nie samymi ich czubkami!) zbadać pierś – a następnie zmienić strony. Palce powinno się przesuwać, lekko dociskając i zataczając niewielkie kółka, z góry na dół piersi i z powrotem, a także z zewnątrz w kierunku sutka i odwrotnie. Należy też sprawdzić sutki (czy nic nie wycieka), węzły chłonne, pachy i okolice obojczyków.

Walczyć z rakiem piersi możemy poprzez edukację i propagowanie idei regularnych badań profilaktycznych. Wczesne wykrycie choroby daje szanse na skuteczne leczenie i zwiększa szanse na przeżycie. Nie czekajmy, podejmijmy działania już dziś!

WAŻNE: w ciąży i podczas karmienia piersią również należy regularnie badać piersi.

Jeśli zaobserwowałaś, że:

• twoje piersi są nabrzmiałe,

• pojawiło się wklęśnięcie w piersi,

• skóra jest napięta lub boli,

• skóra jest zaczerwieniona lub gorąca,

• z sutków wycieka wydzielina,

• na skórze pojawiły się wgłębienia,

• żyły na piersi są nabrzmiałe,

• sutki są wklęśnięte,

• pierś zmieniła swój kształt lub rozmiar,

• na piersi pojawiła się tzw. pomarańczowa skórka,

• w piersi wyczuwalny jest guzek, to koniecznie idź do lekarza!

Więcej informacji na stronie: byczdrowym.info

Dołącz do kampanii #pomacajsie i pomóżmy sobie nawzajem dbać o zdrowie naszych piersi!

Nawet jeśli sama nie widzisz niepokojących zmian, kontroluj piersi w domu i u lekarza.

STAŃ PRZED LUSTREM

Dokładnie obejrzyj piersi. Poszukaj zmian w kształcie i kolorze skóry piersi i brodawki.

UNIEŚ RĘKĘ NAD GŁOWĘ

Badaj pierś dociskając i zataczając niewielkie kółka, z góry na dół piersi i z powrotem, a także z zewnątrz w kierunku sutka i odwrotnie.

SPRAWDŹ SUTKI

Upewnij się, czy z sutków nie wypływa surowicza lub krwista wydzielina.

POŁÓŻ SIĘ NA WZNAK

Wsuń jasiek pod badaną stronę, ręce połóż pod głowę, palcami drugiej dłoni sprawdź pierś, podobnie jak w pozycji stojącej.

WĘZŁY CHŁONNE

Sprawdź, czy węzły chłonne pod pachą nie są powiększone.

Cała Polska zaczęła mówić o seksie

Seks dotyczy każdej osoby na naszej planecie – wszyscy powstaliśmy w wyniku uprawiania seksu. Czy zatem my, Polacy, zaczęliśmy w końcu na ten temat rozmawiać?

Anja Rubik

Założycielka i prezeska Zarządu Fundacji SEXEDPL. W 2017 roku stworzyła kampanię edukacyjną, której hasło brzmiało: „Cała Polska zacznie mówić o seksie”. Supermodelka, osobowość medialna i działaczka społeczna, uznawana za jedną z najbardziej wpływowych modelek XXI wieku.

Mimo kraju, w którym żyjemy, odważnie podjęłaś się edukacji seksualnej naszego społeczeństwa. Jaki był tego powód?

Zdecydowałam się na to, ponieważ po długich rozmowach z psychologami_żkami, seksuologami_żkami zrozumiałam, jak ważny jest to temat i jak wielki ma wpływ na nasze codzienne życie. Edukacja seksualna oddziałuje przecież na nasz rozwój emocjonalny, społeczny, fizyczny. Dotyczy zrozumienia naszego ciała, naszych emocji, łączy się z samoakceptacją, która wpływa na podejmowane przez nas decyzje, relacje, jakie budujemy, na to, jakimi jesteśmy rodzicami itd. Bez wszechstronnej, rzetelnej edukacji seksualnej jesteśmy również bardziej narażeni na negatywne działania seksualne.

Dlatego gdy tylko dowiedziałam się, że sytuacja w polskich szkołach w tej kwestii przez lata się nie zmieniła i nadal podczas zajęć wychowania do życia w rodzinie powielane są szkodliwe informacje, a dzieci czerpią wiedzę z niebezpiecznych źródeł, w tym z pornografii, stwierdziłam, że muszę coś z tym zrobić.

Na jakie przeszkody natrafiłaś na początku? Jesteś osobą rozpoznawalną, czy poniosłaś konsekwencje w związku ze swoimi działaniami?

Z racji, że nie było edukacji seksualnej, naiwnie myślałam, że jeśli nagłośnię ten problem, sprawnie ruszymy do jego rozwiązania. Niestety, nadal to nie nastąpiło… Mimo to nadal chciałam wspierać młodych ludzi, rodziców, osoby dorosłe. Wiedziałam, że muszę zbudować coś, co funkcjonuje na co dzień, co dostarcza systemowego, regularnego wsparcia, że nie wystarczy tutaj pojedynczy hasztag. Dlatego też powstał pomysł na stworzenie pierwszej książki i równolegle fundacji SEXEDPL.

W związku ze swoimi działaniami byłam wielokrotnie publicznie atakowana, przedstawiano mnie w negatywnym świetle, straciłam też z tego powodu kilka kontraktów. Wszystko przez to, że temat ten stał się polityczny i ryzykowny, co dla mnie osobiście jest absurdalne.

Co zmieniło się w naszym kraju od momentu założenia przez ciebie fundacji?

Od tego czasu nastąpiły gruntowne zmiany, ponieważ edukacja seksualna przestała być tematem tabu. Znacznie więcej osób zaczęło mówić o seksie. Odbyły się czarne marsze, podczas których podejmowano dyskusje dotyczące praw reprodukcyjnych i edukacji seksualnej. Powstał ruch #metoo – bardzo ważny w aspekcie świadomej zgody.

Niestety, zadziałało to też w drugą stronę i edukacja seksualna stała się również amunicją polityczną, przez co przekazywanych było wiele nieprawdziwych informacji, np. o tym, że ma związek z seksualizują dzieci, co jest nieprawdą. Edukacja seksualna jest całkowitym przeciwieństwem seksualizacji – zapewnia bezpieczeństwo i zdrowie. Co więcej, w krajach, w których przeprowadzana jest dobra edukacja w tym kontekście, wiek inicjacji seksualnej jest wyższy, ponieważ seks dla młodych ludzi jest czymś naturalnym, nie czują oni obowiązku i presji, by go uprawiać, by mieć ten pierwszy raz za sobą.

Jesteś światowej klasy modelką, odwiedzasz w ciągu roku wiele krajów. Czy poczułaś kiedyś swego rodzaju wstyd, że w Polsce edukacja seksualna jest na takim poziomie? Wstydu nie poczułam nigdy, ponieważ pamiętajmy, że nadal w wielu krajach na świecie nie ma prawdziwej edukacji seksualnej. Niekiedy pojawiały się u mnie żal i złość, ale tylko w momentach, gdy niewyedukowane osoby piastujące wysokie stanowiska kłamały lub przedstawiały nieprawdziwe informacje o edukacji seksualnej.

Czuję jednak, że w tej kwestii będzie coraz lepiej, ponieważ osoby odpowiedzialne za zmiany (ministra edukacji Barbara Nowacka oraz ministra zdrowia Izabela Leszczyna) doskonale zdają sobie sprawę, jak jest to ważne, a łącząc swoje siły, mogą edukować młode osoby w szkołach oraz całe nasze społeczeństwo, w tym osoby dorosłe. Bardzo często przy okazji naszych działań zauważamy, że młodzież, w miarę możliwości, zaczyna edukować też swoich rodziców, co tylko pokazuje, jak przez dekady ten aspekt był zaniedbany.

antyprzemocową linią pomocową, która aktualnie będzie rozszerzać zakres godzin dyżurowania: 720 720 020

Można zatem powiedzieć, że hasło „Cała Polska zacznie mówić o seksie”, z którym zaczynałaś w 2017 roku, właśnie się realizuje?

Tak, dokładnie to się spełnia. Stworzyliśmy miejsce, które stanowi rzetelne źródło wiedzy i wsparcia – dla każdego, kto do nas napisze, zadzwoni. Cieszę się, że udało mi się zbudować platformę, która wznosi i umożliwia doskonałym specjalistom_kom dotarcie do szerszego grona, dzięki czemu mogą oni realnie pomagać i szerzyć edukację seksualną. I to właśnie czyni

SEXEDPL

Więcej informacji na stronie:

byczdrowym.info

Bez wszechstronnej, rzetelnej edukacji seksualnej jesteśmy bardziej narażeni na negatywne działania seksualne.

A jakich zmian dokonuje na co dzień sama Fundacja SEDEXPL?

Zawsze powtarzam, że nie jesteśmy fundacją niszową – nie działamy wyłącznie na terenie wielkich miast. Ponad 70 proc. naszych odbiorców pochodzi z mniejszych miejscowości, co udowadnia, że jesteśmy im tam potrzebni. Mamy miesięcznie kilkumilionowe zasięgi, które przejawiają się nie tylko poprzez wyświetlenia na platformach, ale także słane do nas wiadomości itp. Mamy naprawdę wielu specjalistów, którzy stale na nie odpowiadają. Dysponujemy również

PROBLEM

Męskie

nietrzymanie moczu – temat, o którym warto rozmawiać

psychiczny. Bardzo często obawiają się oni, że indukują nieprzyjemny zapach, przez co zamykają się w domu, nie chcą uczestniczyć w życiu towarzyskim, przez cały czas myślą o dostępności toalet. To znacznie zaburza ich codzienne funkcjonowanie. Dlatego zachęcam pacjentów do rozmowy na ten temat ze swoim lekarzem rodzinnym, urologiem itp.

Istnieje wiele metod radzenia sobie zarówno z jednym, jak i z drugim rodzajem nietrzymania moczu.

W jaki sposób mężczyzna dotknięty tym problemem może sobie radzić z nim na co dzień?

Więcej informacji na stronie: byczdrowym.info

O nietrzymaniu moczu szerzej mówi się w kontekście kobiet, jednak problem ten w dużej części dotyczy również mężczyzn. Jaka jest tego przyczyna i w jaki sposób płeć męska może temu zaradzić?

Kogo może dotknąć problem nietrzymania moczu? Czy jest to powiązane z wiekiem i płcią?

Nietrzymanie moczu to mimowolna utrata moczu, która może dotknąć każdego z nas, niezależnie od płci. Wyróżnia się jej dwie główne formy – nietrzymanie moczu związane z wysiłkiem (podczas kichnięcia, kaszlu, dźwignięcia) oraz nietrzymanie moczu z parcia, wynikające ze zbyt późnego skorzystania z toalety. W takim przypadku pacjent nie jest w stanie zatrzymać odruchu i niestety oddaje mocz mimo próby powstrzymania tego zjawiska. Ryzyko wystąpienia obu rodzajów nietrzymania moczu wzrasta wraz z wiekiem, przy czym obie postaci występują częściej u kobiet, chociażby ze względów anatomicznych. Jest interesujące, że objawy nadaktywności pęcherza, którym może towarzyszyć gubienie moczu, dotyczą częściej

mężczyzn niż kobiet wtedy, gdy ukończą oni 80. r.ż. Warto również pamiętać, że mężczyźni poddani leczeniu radykalnemu z powodu raka gruczołu krokowego, niezależnie od wybranej metody terapii, nie pozostają wolni od ryzyka nietrzymania moczu.

Dlaczego tak mało mówi się o nietrzymaniu moczu przez mężczyzn? Czy mężczyźni są mniej skłonni do rozmowy o problemie? To prawda, że mówimy o tym problemie za mało. Dzieje się tak, ponieważ nietrzymanie moczu zazwyczaj kojarzymy ze sferą intymną. A jest to przecież zaburzenie, z którym można wygrać. Istnieje wiele metod radzenia sobie zarówno z jednym, jak i z drugim rodzajem nietrzymania moczu. Warto o tym mówić, by znacznie poprawić jakość życia pacjentów. Szczególnie dla mężczyzn jest to duży dyskomfort, w tym także

Prof. dr hab. n. med. Jakub Dobruch, FEBU Kierownik Kliniki Urologii, Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, wiceprezes Polskiego Towarzystwa Urologicznego

Należy postawić na regularny wysiłek fizyczny i ćwiczenia mięśni dna miednicy polegające na ich krótkim napinaniu (zestaw ćwiczeń można znaleźć w internecie). Wzmocnienie aparatu mięśniowego w tym obszarze pozwala pacjentowi na powstrzymanie gubienia moczu. Kolejną metodą jest spadek masy ciała – otyłość i nadwaga znacznie zwiększają ryzyko wystąpienia nietrzymania moczu. Jeśli to nie pomaga, nietrzymanie moczu związane z wysiłkiem u mężczyzn leczy się z wykorzystaniem taśm podcewkowych, ale znacznie częściej implantuje się im sztuczne zwieracze. Procedura ta cechuje się dużą skutecznością i od wielu lat jest refundowana w Polsce. W przypadku terapii nietrzymania moczu związanego z parciem stosuje się leczenie farmakologiczne, miejscowo toksynę botulinową oraz neuromodulację.

Czym powinniśmy kierować się przy wyborze m.in. bielizny chłonnej? Pacjentów z nietrzymaniem moczu nie trzeba namawiać do stosowania środków doraźnych – najczęściej są to pieluchomajtki (refundacja NFZ obejmuje dwie sztuki na dobę), ale też wkładki higieniczne. Jeśli nietrzymanie moczu jest duże, mężczyźni łączą noszenie pieluchomajtek z trójkątną wkładką zabezpieczającą ich od podstawy prącia, aż do jego końca. Wybór bielizny chłonnej jest kwestią indywidualną – pacjenci powinni postawić na wygodę i dopasować środki higieniczne do stopnia intensywności gubienia moczu.

Test na HIV jest troską nie tylko o nas samych, ale o całą społeczność

Tylko co 10. Polak kiedykolwiek wykonał test na HIV. Badanie to często jest marginalizowane przez pacjentów, m.in. z powodu obawy o stygmatyzację. Na szczęście istnieje wiele metod na to, by przebadać się anonimowo, a nawet bez konieczności pobierania krwi.

Prof. dr hab. n. med. Justyna Kowalska Ekspert WHO, UNICEF oraz ECDC, prezydent Stowarzyszenia Euroguidelines in Central and Eastern Europe Network Group, Klinika Chorób Zakaźnych dla Dorosłych Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

Dlaczego powinniśmy testować się na obecność wirusa HIV?

Wykonywanie testów na infekcje przenoszone drogą płciową, w tym wirusa HIV, nie obroni nas przed samą chorobą, ale będzie stanowić skuteczną ochronę dla naszych partnerów, bliskich i całego społeczeństwa. Badania są ważną częścią naszej społecznej odpowiedzialności i troski o innych.

Jakie metody testowania na HIV są obecnie dostępne na rynku od ręki?

Mamy bardzo dobry dostęp do testów na HIV, chociażby w aptekach. Dzięki temu zbliżamy się do tego samego poziomu wygody i bezpieczeństwa, jaki zapewniają nam np. testy ciążowe, które możemy przeprowadzić w dowolnej chwili. Na rynku mamy

dostępne testy z kropli krwi (po nakłuciu palca) oraz z płynu dziąsłowego (wymaz z jamy ustnej). Czułość tych drugich jest satysfakcjonująca i jeśli ktoś boi się nakłuć – może jak najbardziej wykonać taki test.

Jakie korzyści niesie ze sobą regularne testowanie na obecność HIV? Czym może grozić późna diagnoza?

Wczesna diagnoza ma dwa cele – jak najszybsze poinformowanie osób, które mogą stanowić potencjalne źródło zakażenia, by nie doprowadzić do rozprzestrzeniania się wirusa, oraz sprawne wdrożenie leczenia. Nowoczesne leczenie antyretrowirusowe sprawia, że pacjenci z HIV mogą żyć normalnie. Późne rozpoznanie prowadzące do wyniszczenia układu immunologicznego i dalszych chorób

Nowoczesne leczenie antyretrowirusowe sprawia, że pacjenci z HIV mogą żyć normalnie.

nie daje już takiej szansy. Nieleczone zakażenie prowadzi do nowotworów, czyli jednej z głównych przyczyn śmiertelności wśród tej grupy pacjentów.

Więcej informacji na stronie: byczdrowym.info

Czy wazektomia to warta rozważenia metoda antykoncepcji dla mężczyzn?

Wazektomia to rozwiązanie dla mężczyzn, którzy szukają trwałej metody zapobiegania ciąży.

Dr Michał Kretowicz Absolwent Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, wykonuje zabiegi wazektomii, szkolił się u doktora Eugeniusza Siwika, który był prekursorem wazektomii w Polsce

Czym jest wazektomia?

Wazektomia to metoda antykoncepcji dla mężczyzn polegająca na wykonaniu krótkiego zabiegu chirurgicznego. Podczas procedury nasieniowody są przecinane, a ich końce zabezpieczane np. poprzez przecięcie, założenie szwów, termiczne uszkodzenie końca (sposoby różnią się w zależności od wybranej metody zabiegu). W efekcie droga plemników z najądrzy do przewodów wytryskowych (stąd wydostają się one na zewnątrz podczas wytrysku) zostaje odcięta. Warto podkreślić, że po zabiegu wazektomii plemniki nadal są produkowane przez jądra, jednak w naturalny sposób są wchłaniane przez organizm, co oznacza, że nie przedostają się do nasienia. Zabieg wazektomii trwa zwykle 15-30 minut, proces rekonwalescencji nie jest bardzo długi. Ryzyko powikłań jest niewielkie.

Antykoncepcja dla mężczyzn

WEŹ ODPOWIEDZIALNOŚĆ

ZA ANTYKONCEPCJĘ W RODZINIE

Czy wazektomia jest odwracalna? Chociaż istnieje procedura, która przywraca drożność nasieniowodów (zabieg nazywany jest rewazektomią), to należy pamiętać, że nie zawsze jest ona skuteczna. Oprócz tego, że procedura jest trudna i skomplikowana, to dodatkowo nie daje gwarancji, że przepływ nasienia zostanie w pełni przywrócony. Dlatego też, rozważając wazektomię, należy traktować ten zabieg jako stałą metodę antykoncepcji z opcją odwrócenia, biorąc pod uwagę powyższe zastrzeżenia. Do tego należy pamiętać, że po wazektomii istnieje możliwość biopsji jądra i pobrania plemników, które mogą być wykorzystane w procedurach wspomaganego rozrodu.

Czy po zabiegu życie seksualne ulega zmianie? Co dzieje się z wytryskiem po wazektomii?

Po wazektomii u pacjenta zwykle znikają obawy związane z ryzykiem zajścia

w ciążę, które u wielu osób zaburzają życie seksualne. Ponadto warto pamiętać, że po zabiegu mężczyzna jest w pełni sprawny seksualnie, co oznacza, że

Rozważając wazektomię należy traktować ten zabieg jako stałą metodę antykoncepcji z opcją odwrócenia.

jego popęd seksualny się nie zmniejsza oraz nie zachodzą zmiany w zdolności do erekcji i wytrysku nasienia. Dodatkowo nie zmienia się też ilość nasienia, jego konsystencja i kolor, a jedyną różnicą jest to, że nie zawiera ono w składzie plemników.

Więcej informacji

na stronie:

byczdrowym.info

W świecie kobiecej seksualności

SŁOWEM WSTĘPU

Joanna Kozdrowska

Dziennikarka fundacji

„Projekt Kobiety”

Anna Karczmarczyk Aktorka i gospodyni podcastu

O seksie, seksualności i sensualności kobiet w Polsce wciąż rozmawiamy szeptem albo wcale. Żyjemy w kulturze, w której dziewczynki od małego są zawstydzane za pomocą własnej seksualności. „Sexperience” to podcast, który powstał po to, aby przełamywać tabu. To przestrzeń, w której kobiety rozmawiają o seksie, o doświadczeniach i potrzebach z nim związanych. Znana aktorka i ambasadorka fundacji „Projekt Kobiety” Anna Karczmarczyk prowadzi ze swoimi gościniami rozmowy odarte z głęboko zakorzenionych blokad moralnych, wstydu i pruderii. Rozmowy tak potrzebne i ważne. Szczególnie dla młodych mam.

FIZJOTERAPIA JAK DROGOWSKAZ

Kobieta, matka, kochanka – jest wiele ról, które pragniemy spełniać w naszym życiu, a każda z nich niesie ze sobą nie lada wyzwania. Urodziłam się kobietą. Proste, przynajmniej w moim przypadku.

Kiedy odkryłam fizjoterapię uroginekologiczną, miałam poczucie, że oszaleję ze szczę ścia.

ANNA KARCZMARCZYK

Targają mną emocje, rządzą hormony, zapamiętuję momenty, zdarzenia i chłonę świat takim, jakim go widzę. Gdy byłam w ciąży, to, co było mi znajome, mechanizmy, które zarządzały moim ciałem i głową,

zaczęły się zmieniać. Pod sercem nosiłam nową istotę, która zmieniała wszystko to, co dotąd było mi znajome. Moje poczucie własnej seksualności falowało i spadało, myślę, że zna to uczucie każda ciężarna. Bogini zmieniała się w ociężałego ludzika Michelin, a ludzik w boginię. Czasami ciężko było nad tym zapanować – tak samo jak nad euforią, która w sekundę potrafiła zmienić się w rozpacz. Nie jestem fanką gloryfikowania ani demonizowania, lubię nazywać rzeczy po imieniu, a ciąża to prawdziwy rollercoaster, który każdego dnia każe ci odpowiedzieć na pytanie: „kim dzisiaj jesteś?”.

Kim zatem stajesz się po wykonaniu tytanicznej pracy, jaką jest powicie dziecka? Z własnego doświadczenia i zasłyszanych historii wiem, że wszystko zależy od tego, jak przebiegał twój poród. Hardcorowy poród, strach o dziecko, zła opieka medyczna skutecznie potrafią zamknąć naszą seksualność w puszcze na lata. Ja się bałam i ten strach pozostał ze mną jeszcze na długie miesiące, skutecznie wykluczając mnie z odczuwania przyjemności z bycia kobietą. Po żmudnym połogu czułam się jedynie jak krowa dojna. Świat

wirował i ostatnie, o czym myślałam, to moje życie seksualne. Później zaczęła się długa droga odzyskiwania siebie i stawiania na nogi ciała, które przeżyło coś niesamowitego i rozdzierającego jednoczenie. Mój poród był całkowicie wywoływany, a ciało pozamykało się na wszystko. Fizjoterapia stała się drogowskazem do ponownego odczuwania przyjemności z seksu. Masaże, uczenie się na nowo spinać i rozluźniać. Musiałam wgrać w siebie komunikat „seks to przyjemność, nie ból”. Nasze ciało zapamiętuje każdy dotyk, co w takim razie zapisuje się w naszych komórkach przy skurczach, parciu, cięciu czy akcji trwającej 20 godzin. Kiedy odkryłam fizjoterapię uroginekologiczną, miałam poczucie, że oszaleję ze szczęścia.

Na warsztatach duchowych i szeroko pojętej terapii zajęłam się regeneracją mojej głowy i podjęłam próbę odpowiedzi na pytanie, kim jestem teraz i czego chcę od siebie, od życia. Dzięki wybraniu tej drogi i skupieniu się na własnych potrzebach mogę budować siebie i swoją seksualność na nowo, świadomie i bez zbędnej pruderii. Bo szczęśliwa matka to szczęśliwe dziecko.

KOMENTARZ SPECJALISTY

Z badań naukowych wiemy, że jedna piąta kobiet nie podejmuje aktywności seksualnej przez 3 miesiące po porodzie, a wielu objawy, takie jak ból w trakcie stosunku, trudności z lubrykacją czy zanik pożądania, towarzyszyć będą jeszcze nawet przez 18 miesięcy. Te statystyki to jasna informacja, że powrót do aktywności seksualnej sprzed ciąży wcale nie jest prostym zadaniem i na wstępie nie warto narzucać sobie presji, że musi się on odbyć jak najszybciej. Wręcz przeciwnie, danie sobie przestrzeni na to, by poprzyglądać się zmianom, jakie zaszły w moim ciele i odkryć – na nowo – które jego obszary sprawiają mi przyjemność i jaka ona jest, wymaga czasu.

Dr Aleksandra Plewka Psycholog i seksuolug

Trudności seksualne rzadziej dotykają par, które otwarcie wymieniają się uczuciami i są chętne do dzielenia się obawami np. dotyczącymi samopoczucia dziecka czy przystosowywania się do roli rodzica.

DR ALEKSANDRA PLEWKA

Nie bez znaczenia jest tu sfera psychologiczna – wejście w nową rolę życiową to czasem odnalezienie się w rzeczywistości, w której swoje zasoby będę dzielić między siebie, dziecko i, jeżeli ją mam, osobę partnerską. Warto postawić na szczerą komunikację – trudności seksualne rzadziej dotykają par, które otwarcie wymieniają się uczuciami i są chętne do dzielenia się obawami np. dotyczącymi samopoczucia dziecka czy przystosowywania się do roli rodzica. W praktyce seksuologicznej wiemy, że u podłoża wielu zaburzeń sfery seksualnej kryje się lęk i obawa przed bólem. Tym samym powrót do aktywności seksualnej sprzed ciąży to przede wszystkim uważność na swoje uczucia poparta stopniowym wprowadzaniem do gry miłosnej w parze kolejnych elementów (od pieszczot i rozluźnienia, do pełnego stosunku) – tak, by dyskomfort był jak najmniejszy.

Więcej informacji na stronie: kobieta-zdrowie.pl

Wojtek i Agata Sawiccy , znani jako Life on Wheelz to interablistyczna para mieszkająca w Warszawie. Nazywają siebie „influencerami z misją”, ponieważ swój zasięg w mediach społecznościowych wykorzystują do przełamywania stereotypów na temat osób niepełnosprawnych i normalizowania obecności OzN w mediach i w społeczeństwie. Para połączyła się poprzez internetową społeczność muzyczną – Wojtek był redaktorem naczelnym kultowego portalu muzycznego Porcys, a Agata songwriterką i fanką serwisu. Sześć lat później są małżeństwem i mieszkają razem, współpracują z firmami i instytucjami nad projektami poświęconymi tolerancji i aktywizacji OzN, a ich treści miesięcznie docierają do kilku milionów osób.

Seksualność osób niepełnosprawnych przestała być tabu

Naszą misją jest inspirowanie innych osób z niepełnosprawnościami, by nie wstydziły się mówić o swoich potrzebach seksualnych.

Czy odczuwacie, że społeczeństwo jest coraz bardziej otwarte na rozmowy o seksie w kontekście niepełnosprawności?

WOJTEK: Ja wciąż nie czuję tej otwartości. Mimo wielu publicznych akcji i naszych starań ten temat nadal jest kontrowersyjny, wzbudza wątpliwości, niezrozumienie. W walentynki opublikowaliśmy w mediach społecznościowych post związany z naszym życiem erotycznym i spotkało nas wiele nieprzychylnych komentarzy. Oczywiście, gdybyśmy odnieśli się do lat 90., gdy ja wchodziłem w dorosłość, to zmiana jest olbrzymia, czego wyrazem jest to, że teraz mogę o tym mówić do dużego medium.

AGATA: Faktycznie, w mediach pojawia się coraz więcej artykułów dotyczących związków, miłości i seksu osób z niepełnosprawnościami. Zrobiliśmy duży krok naprzód – od kompletnego tabu, przez wzbudzanie kontrowersji, po edukację i uświadamianie. Nadal jednak duża część społeczeństwa jest zaskoczona i zszokowana, że osoby z niepełnosprawnościami mówią otwarcie o swoim życiu erotycznym.

W jaki sposób niepełnosprawność Wojtka wpływa na wasze życie seksualne?

WOJTEK: Przeszliśmy długą drogę, by móc czerpać przyjemność z naszego życia erotycznego. Przed związkiem z Agatą nie miałem żadnego doświadczenia seksualnego, Agata zaś nie współżyła z osobą niepełnosprawną. Uczyliśmy się na błędach, szukaliśmy alternatywnych rozwiązań, nowych pozycji. Ja dodatkowo mierzyłem się z kompleksami, korzystałem z pomocy seksuologa. Najważniejsza była wzajemna komunikacja – otwarte sygnalizowanie swoich problemów i potrzeb. To aspekt potrzebny w każdym związku, ale wśród osób niepełnosprawnych absolutnie niezbędny. AGATA: Ja byłam ciekawa, czy w ogóle będzie możliwe życie seksualne z Wojtkiem, traktowaliśmy to jak przygodę i eksperyment. Były momenty trudne, ale staraliśmy się nie zapominać o dobrej zabawie. To nas bardzo zbliżyło. Ostatecznie okazało się, że największą barierą nie była wcale fizyczność, tylko psychika. Mój mąż, mimo mojej dużej otwartości i zrozumienia dla sytuacji,

miał swoje opory i lęki. Po dwóch latach związku skorzystał z pomocy seksuologa i te bariery pękły w ciągu kilku tygodni.

O jakich aspektach życia seksualnego osób z niepełnosprawnościami powinno się więcej mówić?

WOJTEK: Brakuje opieki seksuologów wyszkolonych pod kątem pracy z osobami z niepełnosprawnościami. Rozmawianie o seksie z rodzicami może być bardzo krępujące. W imieniu kobiet z niepełnosprawnością powiem też, że wizyta u ginekologa jest bardzo skomplikowaną czynnością, bo lekarze nie są odpowiednio przeszkoleni, a gabinety dostosowane do pacjentek z niepełnosprawnościami.

Co uważacie za najważniejsze w tak otwartym podejściu do waszego życia seksualnego?

AGATA: Naszą misją jest inspirowanie innych osób z niepełnosprawnościami, by nie wstydziły się swoich potrzeb seksualnych, by je realizowały, otwarcie o nich mówiły. Czasami oprócz własnej niepełnosprawności trzeba mierzyć się też z lękami rodziny. Wielu dorosłych z niepełnosprawnościami żyje ze swoimi rodzicami, gdzie nie mają przestrzeni na intymność, na kontakty seksualne. Mój mąż też przez wiele lat był przekonany, że nie uda mu się nawiązać relacji seksualnej, mieć prawdziwego związku. I faktycznie, smutna rzeczywistość wygląda tak, że wiele osób z niepełnosprawnością nigdy nie będzie miało partnera. Dlatego warto podjąć dyskusję o wsparciu ich asystencją seksualną. Wszyscy mamy swoje potrzeby seksualne, które czasem wymagają niestandardowych rozwiązań.

Brakuje opieki seksuologów wyszkolonych pod kątem pracy z osobami z niepełnosprawnościami.

Więcej informacji na stronie: byczdrowym.info

WOJTEK: Asystent seksualny to nie tylko pomoc w niezaspokojonych potrzebach, ale też asysta w poznawaniu i akceptowaniu swojego ciała. Jako osoba niemogąca się poruszać nie jestem w stanie zrobić tego samodzielnie. Przez wiele lat nie wiedziałem nawet, jak wyglądają moje strefy intymne. Agata mi pomogła poznać i zaakceptować swoją cielesność, lecz nie każdy ma taką możliwość.