MATERIAŁY PROMOCYJNE PRZYGOTOWANE I POCHODZĄCE OD MEDIAPLANET
Grudzień 2023 | poradnikbiznesu.info
TRANSFORMACJA ENERGETYCZNA NIE PRZEGAP: INSPIRACJE Platforma OZEOS: szyta na miarę oferta zakupu zielonej energii s3 SPRAWDŹ ABO Wind Polska: inwestycje oparte na rzetelnych monitoringach przyrodniczych s4 EKSPERT Raportowanie ESG powinno służyć samemu przedsiębiorcy s10
Jakub Wiech
POLSKA TRANSFORMACJA ENERGETYCZNA – W JAKIM MIEJSCU JESTEŚMY?
FOT.: ROBERT SUCHY/DEFENCE24
s6-7
2
Czytaj więcej na poradnikbiznesu.info W WYDANIU
MATERIAŁY PROMOCYJNE PRZYGOTOWANE I POCHODZĄCE OD MEDIAPLANET WYZWANIA
05 Maciej Stryjecki Rozwój morskiej energetyki wiatrowej zmierza w kierunku zwiększania mocy i efektywności turbin
08 Krzysztof Kochanowski Transformacja energetyczna w Polsce bez technologii magazynowania energii (elektrycznej i cieplnej) się nie uda
09 Krzysztof Jamróz Zamiast wykorzystywać zieloną energię, marnujemy ją
Wyzwania i korzyści płynące z transformacji energetycznej w Polsce Transformacja energetyczna ma na celu obniżenie cyklu emisyjnego w sektorze energetycznym, który według danych odpowiada za wydzielanie ponad 70 proc. wszystkich gazów cieplarnianych. Jakie wyzwania stoją przed Polską w tym kontekście?
Czym według pana jest transformacja energetyczna? W jakim stopniu jest ona istotna dla naszej przyszłości?
Aleksander Tretyn Prawnik, Prezes Zarządu Stowarzyszenia „Z energią o prawie”
11
Jakie są główne wyzwania związane z transformacją energetyczną, zwłaszcza jeśli chodzi o przekonanie społeczeństwa i biznesu do zmian? Biznes jest przekonany do transformacji energetycznej już teraz, ponieważ coraz częściej zauważa się liczne inwestycje związane z zieloną energią. Inaczej rzecz przedstawia się w społeczeństwie, które ma pewne obawy dotyczące przebiegu procesu transformacji energetycznej. Wynikają one przede wszystkim z niedostatecznej edukacji – za mało mówi się o tym, czym dokładnie jest transformacja energetyczna i jakie korzyści z niej płyną. Częściej społeczeństwo stawiane jest przed faktem dokonanym – narzuca mu się pewne zasady i ograniczenia, a nie tłumaczy, z czego wynikają. Rzadko prowadzone są też konsultacje.
Dr inż. Jarosław Hercog Stoimy w obliczu katastrofy klimatycznej – transformacja energetyczna powinna być przeprowadzona jak najszybciej Project Manager: Julia Wrzosek (+48 577 642 500, julia.wrzosek@mediaplanet.com) Senior Project Manager: Magdalena Nowicka Senior Business Developer: Magdalena Nędza Content and Production Manager: Izabela Krawczyk Managing Director: Krystyna Miłoszewska Skład: Mediaplanet Web Editor & Designer: Tatiana Anusik Opracowanie redakcyjne: Aleksandra Podkówka-Poźniak Fotografie: Robert Suchy/ Defence24, stock.adobe.com, zasoby własne Kontakt e-mail:
W jaki sposób transformacja energetyczna może wpłynąć na gospodarkę kraju? Czy widzi pan jakieś negatywne strony transformacji?
pl.info@mediaplanet.com Adres: MEDIAPLANET PUBLISHING HOUSE SP. Z O.O., ul. Zielna 37, 00-108 Warszawa
poradnikbiznesuPL
mediaplanetpl
Więcej informacji na stronie:
@Mediaplanet_Pol
mediaplanet
poradnikbiznesu.info
Partnerzy
Transformacja energetyczna to odejście od paliw kopalnych (stanowiących w Polsce aż 70 proc. źródła energii) w kierunku energetyki nisko- i zeroemisyjnej – wiatrowej, słonecznej czy też jądrowej. Stabilizatorami transformacji energetycznej mogą być również biogaz i biomasa, stanowiące uzupełnienie tego procesu. Przeprowadzenie transformacji energetycznej jest istotne ze względu na globalne ocieplenie spowodowane emisją gazów cieplarnianych pochodzących z wytwarzania energii. Proces ten może przełożyć się także na niższe koszty – energia z węgla jest znacznie droższa w porównaniu z tą pochodzącą ze słońca, wiatru czy energii jądrowej.
Transformacja energetyczna może sprawić, że nasze produkty staną się bardziej przyjazne dla środowiska. Pochodzenie danego produktu ma dla konsumenta coraz większe znaczenie, gdyż zwraca
on uwagę na to, czy produkt powstał w wyniku wykorzystania zielonej energii, czy jest niskoemisyjny lub zeroemisyjny, czy przy jego produkcji został ograniczony ślad węglowy itp. Biznes, a co za tym idzie – gospodarka, widząc, jakie jest zapotrzebowanie, chętniej wprowadza procesy związane z transformacją energetyczną. Słabymi punktami transformacji są jedynie edukacja, świadomość i nastawienie społeczeństwa. Nie można również traktować tego procesu jako sprintu – nie jest to zmiana, którą możemy przeprowadzić w ciągu dwóch lat. Możemy jej dokonać krok po kroku, ponieważ obecnie nasza gospodarka nie jest w stanie sprawnie funkcjonować w oparciu wyłącznie o zieloną energię.
Transformacja energetyczna może sprawić, że nasze produkty staną się bardziej przyjazne dla środowiska. Jakie kroki powinny podejmować rządy, przedsiębiorstwa i społeczeństwo, aby przyspieszyć proces transformacji energetycznej? W społeczeństwie potrzebna jest edukacja. Przedsiębiorstwa już teraz są gotowe na zmiany. Natomiast rząd powinien kontynuować rozpoczęte lub planowane projekty, np. te związane z energetyką jądrową. Należy również skupić się na ustabilizowaniu regulacji prawnych dotyczących wszelkich procesów transformacji energetycznej. Brak stabilnej legislacji w ostatnich latach z pewnością przełożył się negatywnie na tempo transformacji energetycznej w Polsce.
Czytaj więcej na poradnikbiznesu.info
MATERIAŁY PROMOCYJNE PRZYGOTOWANE I POCHODZĄCE OD MEDIAPLANET
3
Materiał powstał we współpracy z firmą OZEOS
Czy zakup energii w umowie PPA jest odpowiedni dla mojej firmy? Odnawialne źródła energii są dziś najważniejszą częścią odpowiedzi na wyzwania transformacji oraz obecny kryzys energetyczny i związane z nim wysokie ceny energii. Przechodzenie firm na zieloną energię np. w modelu cPPA (korporacyjnych zakupów energii) to jeden z głównych trendów rynkowych, podyktowany nie tylko chęcią redukcji kosztów, ale również realizacją kryteriów prowadzenia odpowiedzialnego biznesu – a ESG.
Dlaczego zaopatrzenie w zieloną energię stało się dzisiaj tak istotne? Zbigniew Kinal: Zakup energii elektrycznej z gwarancją pochodzenia to sposób na obniżenie wskaźnika emisji CO2 w przedsiębiorstwie. Obniżenie tego wskaźnika może ułatwić firmie współpracę z kontrahentami, zwłaszcza zagranicznymi.
Zbigniew Kinal Prezes Zarządu/CEO OZEOS; od ponad 20 lat związany z branżą energetyczną
Krzysztof Komosa Wiceprezes Zarządu OZEOS; menedżer z ponad 20-letnim doświadczeniem w zarządzaniu firmami
Na rynku przybywa coraz więcej umów PPA (Power Purchase Agreement). Skąd ten trend? Zbigniew Kinal: Umowa PPA to umowa zawarta bezpośrednio pomiędzy producentem zielonej energii a jej odbiorcą. Określa się w niej cenę, ilość i wszelkie warunki sprzedaży energii, a charakteryzuje ją to, że jest zawierana na np. 3-5, a często nawet 10-15 lat. Krzysztof Komosa: Główną zaletą umów PPA jest gwarancja stabilności. To ważne w niepewnym otoczeniu rynkowym, bo ogranicza część ryzyka. Dla kupującego jest to stabilność cenowa oraz stałe dostawy energii, a dla sprzedającego jest to długoterminowe zabezpieczenie odbioru, a co za tym idzie – stały przychód. Banki chętniej udzielają kredytów dostawcom z podpisanymi umowami PPA.
Jakie są najważniejsze atuty OZEOS przy obsłudze umów PPA? Zbigniew Kinal: Jesteśmy wysoce wyspecjalizowaną w dziedzinie energetyki firmą, która odgrywa rolę agregatora w procesie zawierania PPA.
Dzięki platformie OZEOS można otrzymać szytą na miarę i kompleksową ofertę zakupu zielonej energii. Zbudowaliśmy innowacyjną platformę IT, która upraszcza zakup i sprzedaż energii z OZE. Jest to miejsce, w którym można sprzedać i kupić energię po najkorzystniejszej cenie na rynku energii w kontrakcie długoterminowym PPA. Dzięki platformie OZEOS można
otrzymać szytą na miarę i kompleksową ofertę zakupu zielonej energii. Platforma na podstawie informacji od producenta z OZE i odbiorcy dobiera najbardziej zbliżone do siebie profile wykorzystania energii elektrycznej.
Jak wygląda proces zawierania umów PPA przy współpracy z OZEOS? Krzysztof Komosa: W pierwszej fazie współpracy wykonujemy na Platformie OZEOS analizę profilową, mającą na celu jak najlepsze dopasowanie profili źródła lub źródeł OZE. Dzięki tej analizie przedstawiamy klientowi dopasowaną do jego profilu ofertę zakupu energii bezpośrednio od jej wytwórców. Po akceptacji oferty kupujący zawiera kontrakt PPA z producentem. A OZEOS organizuje potem proces bilansowania handlowego zarówno dla wytwórcy, jak i odbiorcy.
Czy umowy PPA są przeznaczone tylko dla firm zużywających dużo energii elektrycznej? Zbigniew Kinal: Nie, skądże. W OZEOS obsługujemy odbiorców o minimalnym rocznym zużyciu od 1000 MWh oraz wytwórców minimum 1000 MWh, a także bardzo duże projekty o mocy przekraczającej 100 MW.
Co się dzieje, jeśli źródła OZE nie pracują – np. jest niskie nasłonecznienie albo prędkość wiatru? Krzysztof Komosa: Odbiorca i tak będzie miał stały dostęp do energii elektrycznej z sieci. Ciągłość dostaw zapewnia firmie tzw. podmiot odpowiedzialny za bilansowanie handlowe (POB). Obecność POB, odgrywającego także rolę sprzedawcy energii, jest nieodzowna w procesie zakupu energii w formule PPA.
Chcę kupić energię w umowie PPA. Jak się do tego przygotować? Krzysztof Komosa: Przede wszystkim trzeba określić własne potrzeby. Odpowiedzieć sobie na kilka pytań: od kiedy chcę PPA, jaki rodzaj kontraktu mnie interesuje lub jest możliwy dla mojej organizacji. A dla nas potrzebne są informacje do analizy – w tym godzinowy profil zużycia za co najmniej ostatnie 12 miesięcy z każdego punktu poboru energii (PPE). Cały proces – od analizy, przez znalezienie partnera, negocjacje i podpisanie umowy, po sprawy techniczne – może zająć od 3 do 6 miesięcy. Warto mieć tego świadomość. Zbigniew Kinal: Bardzo chętnie przygotujemy taką całościową strategię produktową efektywnego zakontraktowania zielonej energii. Zapraszamy do współpracy z OZEOS!
Zapoznaj się z informacjami o firmie OZEOS na stronie: OZEOS.PL
Chciałbyś sprzedać lub kupić energię z OZE? Poznaj platformę OZEOS oglądając film na naszym kanale YouTube:
4
Czytaj więcej na poradnikbiznesu.info
MATERIAŁY PROMOCYJNE PRZYGOTOWANE I POCHODZĄCE OD MEDIAPLANET
Materiał powstał we współpracy z firmą ABO Wind Polska Sp. z o.o. (wkrótce ABO Energy Sp. z o.o.)
Branża OZE w Polsce – jakie wyzwania stoją przed tym sektorem? Odnawialne źródła energii (OZE) stanowią podstawę transformacji energetycznej na całym świecie. Jak ta branża wygląda w Polsce?
Jak firma integruje wartości związane z ESG (ang. Environmental, Social, Governance, czyli środowisko, społeczna odpowiedzialność, ład korporacyjny) w rozwoju projektów? Jakie długofalowe korzyści ABO Wind przewiduje z takiej strategii?
Jakie bariery widzi pani obecnie w rozwoju projektów OZE?
Głównym celem firmy jest zachowanie symbiozy człowiek-przyroda, dlatego w ABO Wind Polska (wkrótce ABO Energy) planujemy inwestycje oparte na rzetelnych monitoringach przyrodniczych uwzględniających uwarunkowania siedliskowe, w tym zmiany historyczne. Analizujemy m.in. zmiany bioróżnorodności wynikające np. z intensywnej gospodarki rolnej. Podejmujemy próby odtwarzania naturalnych siedlisk i przywracania stanu bogactwa środowiskowego. W zakresie społeczeństwa
Więcej informacji na stronie: poradnikbiznesu.info
Barier jest wiele. Wynika to z faktu, że pozytywna strona odnawialnych źródeł energii (OZE) i rzetelne informacje nie przebijają się przez szum informacyjny do świadomości społecznej. Rozmowy i dyskusje prowadzone są przez nas na każdym kroku. Podczas konsultacji społecznych czy spotkań z radami gmin w szczegółach informujemy o etapach i celach rozwoju danego projektu. Część osób jest żywo zainteresowana uzyskaniem informacji, ale część nie dopuszcza żadnych argumentów popartych badaniami. Innym rodzajem barier są legislacja i niezwykle rozbudowane procedury administracyjne, które wyróżniają się na tle uproszczonych zasad w innych państwach. Realizacja inwestycji OZE to wieloletnie działania skupione m.in. na pozyskiwaniu wielu decyzji, uzgodnień, postanowień, w tym od władz gminnych. To one decydują o kierunkach rozwoju. Bez ich otwartości i chęci posiadania OZE taka inwestycja skazana jest na niepowodzenie. Dobrą praktyką jest wczesne przedstawienie radzie gminy pełnych informacji o planowanym projekcie, co może skutkować uzyskaniem poparcia lub wycofaniem się z miejsca, gdzie inwestor w OZE nie jest mile widziany.
Aleksandra Koska Dyrektor Zarządzająca w ABO Wind Polska Sp. z o.o. (wkrótce ABO Energy Sp. z o.o.), od 2010 r. związana z rozwojem wielkoskalowych projektów w branży OZE
W jaki sposób ABO Wind reaguje na aktualne wyzwania/zmiany regulacyjne w obszarze energii wiatrowej? Odblokowanie energetyki wiatrowej na lądzie to strategiczna decyzja dla budowania bezpieczeństwa energetycznego Polski i rozwoju gospodarczego. Projekty farm wiatrowych rozwijane są przez długi czas – 6-10 lat, a nawet dłużej. W zależności od skali inwestycji oraz złożoności uwarunkowań danej lokalizacji, aby z sukcesem ukończyć projekt, trzeba działać na wielu płaszczyznach. Należy mieć gotowych kilka scenariuszy rozmieszczenia turbin wiatrowych i wprowadzać założenia jak najbardziej elastyczne, pod kątem zarówno technologicznym, legislacyjnym, jak i związanym z ograniczeniami lokalizacji.
Jakie zmiany czekają firmę ABO Wind w najbliższym czasie? Z czego wynikają?
Odblokowanie energetyki wiatrowej na lądzie to strategiczna decyzja dla budowania bezpieczeństwa energetycznego Polski. i rządów niezwykle istotną kwestią jest organizowanie punktów informacyjnych i konsultacji. Pozwalają one na udzielenie odpowiedzi na wszelkie pytania i wątpliwości i oswojenie się mieszkańców z przyszłymi zmianami.
Firma ABO Wind istnieje na rynku od 1994 roku, obecnie w 16 krajach. Nasze początki to branża wiatrowa, dlatego w nazwie znajduje się angielskie słowo określające wiatr (ang. wind). Od wielu lat nasze działania i inwestycje obejmują także inne gałęzie branży odnawialnych źródeł energii, takie jak fotowoltaika, zielony wodór czy magazyny energii. W związku z tym rozwojem nadszedł czas na zmianę identyfikacji wizualnej na bardziej zieloną i zmianę nazwy firmy na „ABO Energy”, która odzwierciedla cały zakres naszej pracy na rzecz transformacji energetycznej.
MATERIAŁY PROMOCYJNE PRZYGOTOWANE I POCHODZĄCE OD MEDIAPLANET
Czytaj więcej na poradnikbiznesu.info
5
EKSPERT
Rola morskiej energetyki wiatrowej w transformacji energetycznej
Transformacja energetyczna w Polsce trwa, a zmiany obejmują wiele płaszczyzn. Jedną z nich jest możliwość wykorzystania morskich farm wiatrowych w pozyskiwaniu zielonej energii. Jakie są główne wyzwania związane z integracją morskiej energetyki wiatrowej w istniejące systemy energetyczne? Jakie innowacje są konieczne, aby skutecznie przyspieszyć transformację energetyczną?
Maciej Stryjecki Menedżer, ekspert ds. rozwoju projektów energetycznych na lądzie i morzu, ocen oddziaływania na środowisko i komunikacji społecznej, Fundacja na rzecz Energetyki Zrównoważonej
Morskie farmy wiatrowe są zlokalizowane na północy kraju, na morzu, co wymaga dużych inwestycji w sieć – punkty przyłączenia, czyli stacje transformatorowe oraz linie przesyłowe ze wschodu na zachód, ale przede wszystkim z północy na południe. Rodzi to również wyzwania związane z kumulowaniem energii. Na północy Polski nie mamy jej kluczowych odbiorców, przemysł jest bardziej rozwinięty na południu kraju, co łączy się albo z koniecznością bardzo dużego przesyłu energii na południe, albo z przenoszeniem całego przemysłu na północ. Jeśli polska energetyka wiatrowa będzie się rozwijać, a co za tym idzie, również cały sektor energetyki morskiej – jej budowa, obsługa, produkcja komponentów, statków itp., wtedy przemysł morskiej energetyki, zlokalizowany wokół portów i stoczni, może stać się ważnym odbiorcą takiej energii.
Jakie są obecne trendy w technologii morskiej energetyki wiatrowej? Rozwój morskiej energetyki wiatrowej zmierza w kierunku zwiększania mocy i efektywności turbin. Planowane do instalacji w Polsce w fazie pierwszej turbiny mają od 14 do 16 megawatów mocy, a na jednej farmie takich turbin będzie kilkadziesiąt, są to zatem potężne źródła wytwórcze. Drugi trend dotyczy
przyłączeń – rozwijane są technologie stałoprądowe, które charakteryzują się mniejszą liczbą strat na przesyle. Ciekawym kierunkiem w tym sektorze jest łączenie morskiej energetyki wiatrowej z systemami magazynowania energii lub wytwarzaniem wodoru. Pojawiają się również projekty wysp energetycznych, czyli tzw. hubów energetycznych, gdzie znajdować się będą m.in. magazyny energii i fabryki wodoru, do których przyłączane będą morskie farmy wiatrowe.
W jaki sposób państwa mogą efektywnie współpracować, na poziomie zarówno krajowym, jak i międzynarodowym? Dobry przykład współpracy możemy obserwować na Morzu Północnym, gdzie kraje tworzące morską energetykę wiatrową już dawno połączyły swoje siły. Myślą o wspólnych przyłączach, czyli energetycznych hubach i morskich sieciach transgranicznych pozwalających na zbilansowanie przepływu energii między krajami, kiedy np. nie wieje i tego prądu w danym miejscu jest mniej.
Jaka jest obecna rola morskiej energetyki wiatrowej w Polsce? Obecnie trwają prace nad kilkoma zaawansowanymi projektami pierwszej fazy, dotyczącymi przedsięwzięć o mocy 5,9 gigawata. Wszystkie mają powstać do roku 2030, z czego pierwsza ma rozpocząć budowę już w 2024, a skończyć do 2026. Kolejne fazy obejmują powstanie farm o mocy docelowej 18 GW, a w przyszłości może nawet
30 gigawatów, w związku z czym morska energetyka wiatrowa może w polskim miksie energetycznym osiągnąć poziom 20-30 procent udziałów, co sprawi, że będzie to bardzo znaczące źródło.
Rozwój morskiej energetyki wiatrowej zmierza w kierunku zwiększania mocy i efektywności turbin. Jakie są główne przeszkody, jakie napotyka morska energetyka wiatrowa w naszym kraju? Z pewnością należy uprościć system wydawania pozwoleń i przygotowania projektów morskich farm wiatrowych. Dzisiaj jest to kilkunastoletni, skomplikowany proces. Drugim bardzo ważnym wyzwaniem będzie stworzenie silnej, jednolitej administracji, która będzie partnerem oraz nadzorcą branży. Kluczowe będzie również usprawnienie łańcucha dostaw komponentów, ponieważ obecnie nie nadąża on za postępem technologicznym morskich farm wiatrowych. Z tym wiąże się także edukacja i wykształcenie specjalistów w tej dziedzinie.
Więcej informacji na stronie: poradnikbiznesu.info
6
Czytaj więcej na poradnikbiznesu.info
MATERIAŁY PROMOCYJNE PRZYGOTOWANE I POCHODZĄCE OD MEDIAPLANET
WYWIAD
Polska transformacja energetyczna – w jakim miejscu jesteśmy? Jakub Wiech Prawnik, dziennikarz i publicysta, redaktor naczelny serwisu Energetyka24, autor książek „Energiewende. Nowe niemieckie imperium”, „Globalne ocieplenie. Podręcznik dla Zielonej Prawicy” oraz „Energetyka po prostu”
Według jednego z raportów inwestycje w transformację rynku energetycznego w Polsce do 2030 roku mogą kosztować nas nawet 600 milionów złotych. Co zatem wchodzi w skład zmian w tym sektorze i na co powinniśmy przygotować się w niedalekiej przyszłości? Czy Polska jest na dobrej drodze do pełnej transformacji?
Jak pan ocenia podejście polityczne do transformacji energetycznej w Polsce? Czy są jakieś główne wyzwania, które uważa pan za kluczowe w tym kontekście? Mimo że były ku temu przesłanki, Polska przez ponad 30 lat, czyli od roku 1989 do 2019, nie prowadziła transformacji energetycznej. Dopiero po tym czasie rozpoczęto takie działania, które jednak były zbyt wolne, zbyt późne i zbyt skromnie finansowane. Działo się tak, ponieważ w Polsce nie wykształciło się myślenie o transformacji energetycznej, jak to miało miejsce w krajach zachodnich po kryzysach energetycznych w latach 70. Ignorowano również sygnały płynące z Unii Europejskiej czy
MATERIAŁY PROMOCYJNE PRZYGOTOWANE I POCHODZĄCE OD MEDIAPLANET
też ONZ o obowiązku redukcji emisji. Można było zatem już wcześniej przygotować Polskę na wyzwania, które teraz się piętrzą. Nasz kraj jest obecnie najbardziej opóźnionym państwem w Unii Europejskiej, jeśli chodzi o transformację energetyczną – mamy procentowo największy udział węgla w miksie, jeden z najwyższych poziomów intensywności emisji z energetyki oraz coraz droższy prąd. Z tego względu, by to zmienić, będziemy musieli ponieść jednorazowo ogromne koszty, które można było rozłożyć na lata.
Uważam, że transformacja energetyczna w Polsce będzie kosztowna oraz będzie bardzo wymagającym procesem. Co zatem można w tej kwestii zrobić? Czy widzi pan konkretne wyzwania, które mogą mieć znaczący wpływ na ten proces?
FOT.: ROBERT SUCHY/DEFENCE24
Uważam, że transformacja energetyczna w Polsce będzie kosztowna oraz będzie bardzo wymagającym procesem. Jest to jednak możliwe do zrealizowania pod warunkiem, że nasze państwo wzmocni się instytucjonalnie. Mam tu na myśli przede wszystkim radzenie sobie z przeprowadzaniem długoterminowych projektów. Jak do tej pory był z nimi kłopot, biorąc pod uwagę np. program atomowy przeprowadzany bez skutku od lat 70. czy też program budowy dużych mocy w źródłach odnawialnych. Dlatego kluczowym elementem, który trzeba wdrożyć – jeśli chodzi o manewry związane
Czytaj więcej na poradnikbiznesu.info
z polską transformacją energetyczną – jest zbudowanie ponadpartyjnej wizji rozwoju energetyki oraz konsekwentne jej realizowanie. Bardzo ważne w tym kontekście jest również budowanie świadomości społecznej. Jak widać na przykładzie walki ze smogiem, jest ona potrzebna, ponieważ w przypadku zanieczyszczeń powietrza Polacy zmobilizowali się i zaczęli wywierać presję na rządzących, dzięki czemu wiele się zmieniło. To nie wzięło się znikąd – obywatele zostali wyposażeni w wiedzę i świadomość, m.in. dzięki aplikacjom na smartfony pokazującym stężenie smogu, dlatego zaczęli działać. Taką świadomość musimy mieć także w aspekcie klimatu – np. w kwestii konsekwencji zmian klimatycznych i polityki klimatycznej.
Dlaczego transformacja energetyczna jest tak istotna dla Polski? Jakie powinny być priorytety, aby sprostać współczesnym wyzwaniom, takim jak zmiany klimatyczne i ochrona środowiska? Polityka klimatyczna jest klimatyczną tylko z nazwy. Tak naprawdę dotyczy ona gospodarki. Ma fundamentalne znaczenie m.in. w takich kwestiach jak ceny prądu, koszty produkcji itp. Polityka klimatyczna, w której uczestniczymy jako Polska w Unii Europejskiej (ale też w Chinach, Japonii, USA), to działanie oparte na zbudowaniu nowego paradygmatu, polegającego na tym, że kto emituje dużo, płaci również dużo. Polska jest właśnie w takiej sytuacji. Jeśli zatem nie zdobędziemy się na wysiłek, by zbudować nową polską energetykę, to za kilka, kilkanaście lat obudzimy się w rzeczywistości, w której przedsiębiorcy nie będą inwestować w Polsce, a nawet będą z niej uciekać. Nikt nie zbuduje swojej firmy w kraju, który nie jest w stanie doposażyć swojej gospodarki w dostateczną ilość dość taniej energii. Dlatego też w perspektywie czasu grozi nam nie tylko wysoka cena energii, ale również jej niedostatek.
7
Więcej informacji na stronie: poradnikbiznesu.info
8
Czytaj więcej na poradnikbiznesu.info
MATERIAŁY PROMOCYJNE PRZYGOTOWANE I POCHODZĄCE OD MEDIAPLANET
WAŻNE
Magazyny energii kluczem do transformacji energetycznej w Polsce Bez wątpienia transformacja energetyczna w Polsce bez technologii magazynowania energii (elektrycznej i cieplnej) się nie uda. Wypadające z produkcji energii elektrycznej i ciepła stare elektrownie i ciepłownie trudno będzie zastąpić nowymi niskoemisyjnymi źródłami energii.
N
owe inwestycje w źródła OZE oraz na lądzie i na morzu spowodują pojawienie się nowych mocy w systemie elektroenergetycznym, ale nie będą to moce tak dyspozycyjne jak dotychczasowe elektrownie konwencjonalne. I tutaj naprzeciw tym problemom wychodzą właśnie magazyny energii. Ta technologia jest w stanie przechowywać energię elektryczną i cieplną nie tylko na kilka godzin, ale też na kilka dni czy nawet sezonowo.
Obecnie dużo prostsze jest budowanie magazynu energii przez odbiorców końcowych lub inwestorów OZE. Obecnie dużo prostsze jest budowanie magazynu energii przez odbiorców końcowych lub inwestorów OZE. Mają oni do dyspozycji wiele źródeł dofinansowania ze środków zarówno publicznych (dotacje, preferencyjne pożyczki), jak i komercyjnych (kredyty). Od 2025 roku będzie dostępny w Polsce jeszcze dodatkowy
strumień dotacyjny do capexu magazynów energii ze środków unijnych. Będzie to kilkumiliardowy program finansujący inwestycje w wielkoskalowe magazyny energii elektrycznej. Oprócz pieniędzy na inwestycje w latach 2024-2025 pojawią się dodatkowe modele biznesowe, które pozwolą zarabiać na usługach magazynowania energii. Największą bolączką jest stan sieci elektroenergetycznej i możliwość podłączenia magazynów energii. Na początek jest potrzeba wyłączenia ze struktur grup energetycznych spółek dystrybucji energii. Potem trzeba wprowadzić centralną ewidencję mocy przyłączeniowej, czyli umożliwienie online sprawdzenia, w jakim GPZ jest możliwość podłączenia magazynu energii lub instalacji OZE, dokonanie rezerwacji mocy, złożenie wniosku przyłączeniowego i jego opłacenie. Do tego taki system powinien być zintegrowany lub kompatybilny z systemami RDOŚ (ocena oddziaływania na środowisko) i systemem z wykazami miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego w gminach. Wzrost liczby przyłączonych magazynów energii podnosi bezpieczeństwo odbiorców końcowych, bezpieczeństwo i jakość pracy sieci energetycznej i odkłada w czasie realizacje inwestycji sieciowych, a w niektórych przypadkach magazyn energii oraz usługi agregatorów energii mogą spowodować, że nie ma potrzeby budować
w pewnych miejscach infrastruktury elektroenergetycznej. W tym roku PIME pokazało, że można uwolnić dodatkowo pięć gigawatów energii w systemie bez ponoszenia żadnych kosztów inwestycyjnych na rozbudowę sieci. Jednymi z największych odbiorców energii i mocy z systemu są operatorzy sieci stałoprądowych. Mam na myśli kolej i tramwaje. To jest moc, która nie jest wykorzystana efektywnie. Ona jest wykorzystywana, gdy przejeżdża pociąg. W momencie, gdy nic nie jedzie, ta moc nie jest używana. Mamy pierwszy w Polsce magazyn bateryjny w Garbcach pod Wrocławiem, który został postawiony przy trakcji. On przejmuje tę moc chwilową. Efekt jest taki, że spadło zapotrzebowanie na moc tej sieci trakcyjnej. Jeżeli będziemy stawiać podobne instalacje w całej trakcji w Polsce, możemy uwolnić pięć gigawatów mocy, którą można udostępnić rynkowi. Z wykorzystaniem sieci trakcyjnej można rozwijać np. elektromobilność. Można budować ładowarki tam, gdzie są pociągi czy tramwaje. Samochody powinny się ładować z magazynów, a nie bezpośrednio z sieci. System dopłat do ładowarek z magazynem energii jest najlepszym rozwiązaniem zamiast istniejącego systemu dopłat tylko do ładowarek. Pracujemy obecnie nad rekomendacją takiego systemu wsparcia.
Krzysztof Kochanowski Wiceprezes zarządu, dyrektor generalny, Polska Izba Magazynowania Energii i Elektromobilności – PIME, wiceprezes zarządu Hydrogen Poland
Więcej informacji na stronie: poradnikbiznesu.info
Czytaj więcej na poradnikbiznesu.info
MATERIAŁY PROMOCYJNE PRZYGOTOWANE I POCHODZĄCE OD MEDIAPLANET
9
INSPIRACJE
Szanse i perspektywy transformacji energetycznej W każdy słoneczny dzień instalacje Odnawialnych Źródeł Energii (OZE) dostarczają obecnie średnio 50 proc. energii w Polsce. Jednak rozwój tych źródeł wyprzedził rozwój sieci energetycznej, która nie jest przygotowana na taką ilość taniej, odnawialnej energii. Jak możemy działać w tej sytuacji już teraz?
Z
amiast wykorzystywać zieloną energię, niestety marnujemy ją, podczas gdy moglibyśmy czerpać z niej jeszcze większe korzyści. Sieć elektroenergetyczna wymaga znacznego inwestycyjnego wsparcia, a jej stan nie ulegnie istotnej poprawie w najbliższych latach.
Obecny niedoinwestowany system energetyczny niewątpliwie niesie ze sobą ryzyko niespodzianek. Dlatego kluczowe staje się stosowanie wielkoskalowych magazynów energii. „Darmowa” energia ze słońca czy wiatru powinna być zużywana w czasie,
gdy OZE są nieaktywne i niemożliwe jest ich wykorzystanie. Magazyny energii jako priorytet bezpieczeństwa energetycznego będą odgrywały istotną rolę, bowiem do 2030 roku liczba instalacji OZE podwoi się, a liczba stacji ładowania pojazdów elektrycznych znacznie wzrośnie. Jest to decydujące dla osiągnięcia Celów Europejskiego Zielonego Ładu i zapewnienia energetycznej niezawodności Unii Europejskiej oraz wykonania niezbędnych kroków w kierunku gospodarki bezemisyjnej. Niestety obecnie magazyny energii są traktowane jako źródła wytwórcze, a nie miejsca przechowywania energii. Wymaga to zatem zmiany w ustawodawstwie. Warto również maksymalnie wykorzystać istniejące moce przyłączeniowe. Obecnie farma solarna o mocy 1 MW ma przyłącze dostosowane do jej mocy maksymalnej, czyli 1 MW, a moc ta jest generowana tylko przez kilkanaście godzin w roku. Uzupełniając taką instalację fotowoltaiczną o źródło wiatrowe i magazyn energii, można zwiększyć generację
Krzysztof Jamróz Wiceprezes Zarządu i Dyrektor Handlowy ZPUE S.A. oraz Prezes Polskiego Stowarzyszenia Branży Elektroenergetycznej
Więcej informacji na stronie: poradnikbiznesu.info
energii z tej instalacji i wykorzystać maksymalne parametry przyłącza przez większą część roku. Obecny niedoinwestowany system energetyczny niewątpliwie niesie ze sobą ryzyko niespodzianek, takich jak nagła awaria prowadząca do blackoutu. Niemodernizowany system może stanowić zagrożenie, jednak odpowiednie połączenia transgraniczne i zainwestowanie w nowoczesne technologie mogą zminimalizować to ryzyko.
Transformacja energetyczna to balast czy szansa? Sektor zielonej elektroenergetyki, obejmujący odnawialne źródła energii i elektromobilność, zyskuje na popularności, gdyż alternatywa dla paliw kopalnych staje się coraz bardziej nieunikniona. Obecnie pojawia się wiele nowych możliwości i technologii, takich jak na przykład samochody na wodór, które jeszcze niedawno były zupełnie nieznane. Nauka i rozwój technologiczny otwierają przed nami nieograniczone perspektywy. Czas je wykorzystać.
10 Czytaj więcej na poradnikbiznesu.info
MATERIAŁY PROMOCYJNE PRZYGOTOWANE I POCHODZĄCE OD MEDIAPLANET
WYZWANIA
zdefiniowane wskaźniki zgodnie z ISO 50006 pozwalają obiektywnie mierzyć oszczędności energii. Wdrażając zestaw wymagań powyższych norm, polepszamy zarządzanie naszą firmą i zmieniamy procesy w naszym przedsiębiorstwie na bardziej przejrzyste, unikając improwizacji. Przykładowo: w firmach, z którymi rozpoczęliśmy współpracę po wdrożeniu tego typu standardów zarządzania, osiągnięto oszczędności liczone w milionach złotych, w części w wyniku działań bezkosztowych.
Raportowanie ESG powinno służyć samemu przedsiębiorcy
Jeśli chcemy zarządzać naszym śladem węglowym w naszym konkretnym przedsiębiorstwie, powinniśmy wyjść poza ramy legislacyjne. Jakie są najnowsze trendy lub innowacje w dziedzinie efektywności energetycznej? W dobie dynamicznego postępu w dziedzinie rozwiązań IT (a więc polepszania się ich funkcjonalności przy jednoczesnym obniżeniu kosztów wdrożenia) bardzo modne i godne polecenia są wszelkie działania w zakresie automatyzacji procesów oraz wdrażania narzędzi do wspomagania zarządzania energią i śladem węglowym.
Raporty bardzo często kojarzą się nam z przykrym obowiązkiem. Jednak w przypadku raportowania ESG tego typu analizy danych mogą pomóc nam lepiej monitorować ślad węglowy oraz efektywność energetyczną w naszym przedsiębiorstwie.
Czym jest raportowanie ESG oraz czego dotyczy? W raportowaniu ESG kładziony jest nacisk m.in. na ślad węglowy, czyli emisyjność gazów cieplarnianych wyrażonych w ekwiwalencie CO2, związanych z działalnością naszego przedsiębiorstwa. Jest to początek dłuższej drogi – obecny wymóg unijny polega na pozyskaniu własnej wiedzy na ten temat. Oczywiście należy się spodziewać, że to, co wyliczymy, będziemy musieli redukować, by jako społeczeństwo tę neutralność klimatyczną starać się osiągać. Warto mieć taką świadomość zawczasu, ponieważ późniejsze regulacje oraz otoczenie rynkowe mogą nas znacznie dotknąć, możemy pozostać w tyle i nie być konkurencyjni na rynku.
Więcej informacji na stronie: poradnikbiznesu.info
Czy istnieją konkretne mierniki w raportowaniu ESG, którymi organizacje powinny się kierować?
Mierniki dotyczące ESG zadeklarowane w legislacji są na tyle uniwersalne, że mogą nie być adekwatne do zarządzania niskopoziomowego. Siłą rzeczy nie biorą one pod uwagę specyfiki każdej branży. W związku z tym, jeśli chcemy zarządzać naszym śladem węglowym w naszym konkretnym przedsiębiorstwie, powinniśmy wyjść poza ramy legislacyjne.
W jaki sposób przedsiębiorstwa mogą skutecznie monitorować i raportować swoje postępy w zakresie redukcji emisji gazów cieplarnianych? Czy istnieją standardy branżowe lub międzynarodowe, które są powszechnie akceptowane? Moje rekomendacje idą w stronę wykorzystania międzynarodowej normy ISO 50001 oraz ISO 50006. Pozwalają one uwzględnić faktyczny charakter procesów zużywania energii, w tym np. zmienność sezonową – wpływ zimy/ lata na energochłonność. Poprawnie
Z perspektywy zarządzania energią (ISO 50001) jakie korzyści przynoszą przedsiębiorstwom skupienie się na efektywnym zużyciu energii, a także jakie wyzwania mogą się pojawić podczas wdrażania tych praktyk?
Marek Amrozy Prokurent, kierownik działu efektywności energetycznej, Narodowa Agencja Poszanowania Energii
Gdy już wdrożymy do kultury organizacyjnej naszego przedsiębiorstwa dany system zarządzania, zyskamy więcej danych, którymi będziemy mogli efektywniej zarządzać. Niewątpliwą korzyścią, jaką widzimy u naszych klientów, jest to, że uzyskują oni głębszą, pełniejszą, bardziej szczegółową wiedzę na temat funkcjonowania swojej firmy. Im bardziej szczegółowo jesteśmy w stanie coś zmierzyć, tym bardziej precyzyjnie możemy tym procesem zarządzać. Dzięki czemu doskonalimy procesy organizacyjne w naszej firmie, znamy ją lepiej i stajemy się po prostu sprawniejszym przedsiębiorcą.
MATERIAŁY PROMOCYJNE PRZYGOTOWANE I POCHODZĄCE OD MEDIAPLANET
Czytaj więcej na poradnikbiznesu.info
11
EKSPERT
Bezpieczeństwo energetyczne w dobie transformacji Transformacja energetyczna to ograniczenie tzw. energetyki wysokoemisyjnej na rzecz niskoemisyjnej wykorzystującej energię pochodzącą z wiatru, słońca, biomasy lub reaktorów jądrowych. Zmiany te dają wiele korzyści, jednak generują także sporo wyzwań, w tym tych oddziałujących na bezpieczeństwo energetyczne. Jakie konkretne wyzwania związane z transformacją energetyczną mają największy wpływ na kwestie bezpieczeństwa energetycznego?
Dr inż. Jarosław Hercog Zastępca Dyrektora ds. Współpracy i Rozwoju, Instytut Energetyki – Państwowy Instytut Badawczy, w latach 2008-2022 członek zespołu i zastępca Kierownika ds. Badań i Rozwoju w Zakładzie Procesów Cieplnych w Warszawie, członek Rady Naukowej IEn w latach 2015-2017 oraz w roku 2022
Stoimy w obliczu katastrofy klimatycznej, dlatego transformacja energetyczna powinna być przeprowadzona jak najszybciej. Jednak biorąc pod uwagę dobro obywateli i polskich przedsiębiorstw, należy przeprowadzić ją w zrównoważony sposób. Proces ten musi przebiegać wraz z rozwojem regionów i sektorów gospodarki objętych transformacją (np. regionów węglowych), a także z zachowaniem bezpieczeństwa energetycznego. Transformacja energetyczna może powodować pewne ryzyka związane np. z zapewnieniem ciągłości dostaw energii ze źródeł odnawialnych, w tym z wiatru lub słońca, ponieważ są one zależne od warunków pogodowych. Ryzyko wiąże się także z satysfakcjonującym poziomem cen – w przypadku źródeł odnawialnych te wahania są częste.
Jakie są główne różnice w kontekście bezpieczeństwa energetycznego między tradycyjnymi, konwencjonalnymi źródłami energii a odnawialnymi? Tradycyjne źródła energii zapewniają wyższy poziom bezpieczeństwa energetycznego, ponieważ są niezależne od kwestii pogodowych i opierają się na długotrwałych kontraktach na dostawę paliw do źródeł wytwarzania. Natomiast poziom energii elektrycznej produkowanej ze źródeł odnawialnych może być albo zbyt niski, albo zbyt wysoki. Dlatego konieczne jest włączanie do nich stabilnych źródeł niskoemisyjnych, takich jak reaktory jądrowe lub przejściowo jednostki korzystające z paliw kopalnych, ale wyposażone w układy do wychwytu składowania i/lub utylizacji dwutlenku węgla, tzw. technologie CCUS.
Czy istnieją konkretne przypadki pokazujące, że transformacja energetyczna może wpływać na podatność na sytuacje kryzysowe związane z bezpieczeństwem energetycznym? Transformacja energetyczna szczególnie na początku może generować pewną nieprzewidywalność oraz zmianę obciążenia sieci elektroenergetycznej. Przykładowo: 23 kwietnia 2023 roku Polskie Sieci Elektroenergetyczne zaleciły wyłączenie ok. 2,2 GW mocy wytwórczej energii pochodzącej z odnawialnych źródeł przyłączonych do sieci wysokiego i średniego napięcia ze względu na ich przeciążenie. Podobnie było 10 maja tego roku, gdy OZE stanowiły aż 70 proc. całej energii wytwarzanej w kraju. Z jednej strony jest to bardzo dobre, ponieważ obniżamy tym emisję CO2, jednak z drugiej strony pojawiają się ograniczenia ze względu na konwencjonalne bloki energetyczne, które mają minimum techniczne, co powoduje m.in. konieczność eksportu energii po zaniżonej cenie.
W jaki sposób technologie cyfrowe i inteligentne systemy zarządzania mogą wspierać bezpieczeństwo energetyczne? Odgrywają one kluczową rolę w tej kwestii, ponieważ pomagają w przewidywaniu wzrostu poziomu energii
Stoimy w obliczu katastrofy klimatycznej, dlatego transformacja energetyczna powinna być przeprowadzona jak najszybciej. z OZE, dzięki czemu ułatwiają efektywne zarządzenie stabilnymi, tzw. konwencjonalnymi źródłami energii. Technologie i inteligentne systemy mogą być rozwijane na wielu poziomach – począwszy od indywidualnego konsumenta, poprzez zakłady przemysłowe, skończywszy na całym systemie energetycznym. Wyzwaniem w tym zakresie jest cyberbezpieczeństwo – mając wiele punktów, na które może być dokonany cyberatak, należy odpowiednio je zabezpieczyć.
Więcej informacji na stronie: poradnikbiznesu.info