Zdrowie kobiety Q1 2024

Zdrowie kobiety

Katarzyna Zielińska

s14-15

ZDROWIE TO NIE TYLKO

CIAŁO, ALE I UMYSŁ

SPRAWDŹ

Dlaczego lepiej nie bagatelizować infekcji intymnej i jak się jej pozbyć? s4

WYZWANIA Stwardnienie rozsiane a planowanie macierzyństwa. Jak to pogodzić? s6

EKSPERT Problemy jelitowe nie muszą obniżać komfortu życia s8

Dr n. med. Grzegorz Południewski

Niedokrwistość – jakie są jej przyczyny i rodzaje leczenia?

Marek Kustosz, Aleksandra Wilk W przypadku nowotworów płuca liczy się czas

Prof. dr hab. n. med. Piotr Sieroszewski

Środek antykoncepcyjny powinien dobrać ginekolog

Kochaj siebie, swoje ciało, swoje doskonałości i niedoskonałości

Społeczeństwo narzuca nam różne kanony, jak wyglądać, jak się ubierać, jak żyć. Sprawia to, że wiele z nas ma trudność, żeby kochać siebie w pełni. Czas odrzucić cały ten chaos, który do nas dociera. Dobrze pobyć trochę ze sobą, odkrywać siebie i docenić to, co się ma.

Dr n. med. Agnes

Frankel

Ukończyła studia na Wydziale Lekarskim Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach, gdzie również obroniła rozprawę doktorską

ZDROWIE ZACZYNA SIĘ OD GŁOWY, zacznijmy od poznania siebie, aby ten świat, który nas otacza, był bardziej skupiony na tym, żeby być sobą. Wiele kobiet zmaga się z kompleksami, które są zupełnie niepotrzebne. Ważne, aby akceptować swoje niedoskonałości. Medycyna estetyczna i piękna skóra to nie powinna być moda. Skóra jako organ odzwierciedla stan naszego zdrowia. Na jej wygląd wpływa stan całego organizmu, m.in. hormony, poziom stresu, dieta czy ilość snu. Jeżeli pragniemy być pięknym i zdrowym, powinniśmy zacząć od zmiany naszych codziennych nawyków i kontrolować stan naszego zdrowia, wykonując regularnie badania profilaktyczne.

Każda z nas dąży do swojego wykreowanego ideału, kanonu piękna, pomijając w tym wszystkim siebie. Zmienienie swojego wyglądu poprzez pójście do gabinetu medycyny estetycznej, na siłę, kiedy nie poznałyśmy jeszcze dobrze siebie, nie przyniesie oczekiwanych rezultatów. Nie raz do mojego gabinetu przychodzą bardzo młode dziewczyny, które nie wiedzą jeszcze, kim są, i chcą podejmować nieracjonalne decyzje dotyczące swojego wyglądu.

Genów nie zmienimy, ale możemy wpłynąć na to, aby wolniej się starzeć. Są trzy złote zasady, które dałabym każdej kobiecie. Na początku zaczynajmy od profilaktyki: wykonujmy regularnie badania profilaktyczne, aby systematycznie dbać o stan swojego zdrowia. Dobrze wybrać sobie kilka dat w roku, kiedy udajemy się na badania, np. taki dzień kobiet. Patrzymy, na jakim etapie jest nasze zdrowie, ciało, my.

Po drugie: warto wprowadzić systematyczną aktywność fizyczną, dostosowaną do siebie, do swoich możliwości. Ważne, aby była to nasza rutyna, przyjemność, a nie przymus. Poświęćmy chociaż trzy, cztery dni na spacer, rower, pływanie lub inną aktywność fizyczną, która sprawia nam radość.

Po trzecie: kiedy zadbaliśmy już o nasze zdrowie wewnętrznie, warto zatroszczyć się o naszą skórę zewnętrznie. Natomiast nie ma co wybierać pierwszego lepszego zabiegu za milion monet. Warto wybrać się najpierw na wizytę bez wskazywania konkretnego zabiegu, gdzie zbadamy potrzeby naszej skóry.

Genów nie zmienimy, ale możemy wpłynąć na to, aby wolniej się starzeć.

Na ten moment mamy już dostępne technologie, które mogą pokazać, w jakim stanie jest nasza skóra. Po takim badaniu mamy pełen obraz potrzeb naszej skóry. Każda z nas może wskazać, co sprawia jej największy problem, np. otwarte pory, przebarwienia. Po tym wszystkim siadamy i rozmawiamy, co dokładnie możemy zrobić, żeby skóra była zagęszczona, aby mniej czynników zewnętrznych działało na nią negatywnie, zwracamy uwagę na wiek pacjentki i na potrzeby jej skóry. Ustalamy, jaki składnik dobrać, żeby terapia faktycznie zadziałała – nie tylko naskórkowo, ale też w głębszych warstwach skóry. Świetnym rozwiązaniem są terapie autorskie. Ważne, aby dobrać do każdej pacjentki indywidualnie dopasowaną terapię, o określonych parametrach. Dlatego odwiedzajmy sprawdzone miejsca – oddajemy w czyjeś ręce nie tylko swoje piękno, ale również zdrowie.

Już nic nie zepsuje twoich planów! Jak

uchronić się od opryszczki?

Boli, swędzi, a w dodatku źle wygląda. Opryszczka to powszechna choroba, która może nawracać nawet kilka razy w roku. Wyjaśniamy, co ją wywołuje i w jaki sposób można się przed nią bronić.

Czym jest opryszczka?

To nieprzyjemna dolegliwość, którą wywołują dwa typy wirusów: HSV1 (zmiany w obrębie jamy ustnej) i HSV2 (zmiany na narządach płciowych).

Choroba ta może występować zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Najpowszechniejszym typem opryszczki jest tzw. zimno na wardze, czyli charakterystyczne pęcherzyki wypełnione płynem. Choroba ma charakter nawrotowy.

Co może ją wywoływać?

Za pojawienie się opryszczki odpowiada wiele czynników, takich jak obniżenie odporności i przeziębienie, ale także promieniowanie UV. Zdarza się, że opryszczka może pojawić się w czasie

wyjazdu w góry, gdzie jest wysokie natężenie promieniowania słonecznego. Dlatego należy pamiętać o stosowaniu kremów z filtrem – nie tylko latem, ale również zimą.

Czy silny stres może wywołać opryszczkę?

Jak uchronić się przed wstydliwym problemem w ważnym momencie naszego życia?

Stres obniża naszą odporność, dlatego może być jednym z czynników. Jeżeli mamy nawracającą opryszczkę, warto wdrożyć leczenie profilaktyczne. Przed wystąpieniem zmian często odczuwamy swędzenie i pieczenie. Dlatego gdy ktoś miał już do czynienia z opryszczką, zwykle potrafi przewidzieć, kiedy znów się ona pojawi.

Kierownik

Dermatologii, Dermatologii Dziecięcej i Onkologicznej UMED Łódź

Czy to niebezpieczna choroba?

Wirus opryszczki jest bardzo popularny, dlatego szybko nabywamy na niego odporność. Trzeba jednak pamiętać, że opryszczka może pojawić się w różnych częściach ciała, przez co jest trudna do rozpoznania. Najbardziej niebezpieczną formą opryszczki jest tzw. pierwotne opryszczkowe zapalenie, które zagraża dzieciom i może prowadzić do zapalenia mózgu. Wirus HSV jest też groźny dla płodu, dlatego trzeba zadbać o profilaktykę. Każda kobieta mająca opryszczkę w ciąży powinna niezwłocznie poinformować o tym swojego lekarza ginekologa.

Jeżeli masz problem z nawracającą OPRYSZCZKĄ, skontaktuj się ze swoim lekarzem oraz

POPROŚ O PORADĘ!

Więcej informacji

na stronie:

kobieta-zdrowie.pl

Prof. dr hab. n. med.

Joanna Narbutt

Kliniki

Gdy piecze, swędzi i boli... Dlaczego lepiej

nie

bagatelizować infekcji intymnej i jak się jej pozbyć?

Infekcja intymna to jedna z najczęstszych przyczyn zgłaszania się pacjentek do lekarza ginekologa. Pod jej przykryciem może jednak rozwijać się poważna choroba.

Dlaczego nie warto bagatelizować pierwszych objawów infekcji intymnej?

Nieleczona lub źle leczona infekcja intymna może być groźna w skutkach. U wszystkich kobiet bez względu na wiek może się ona rozszerzać na dalsze odcinki dróg rodnych (np. na szyjkę macicy czy jajowody) i dróg moczowych (np. cewka moczowa i pęcherz), powodując poważne schorzenia. I tak np. u kobiety w wieku prokreacyjnym na skutek nieleczonej infekcji intymnej może dojść do powstania zrostów, które utrudniają zajście w ciążę, a u kobiet ciężarnych może wystąpić zwiększone ryzyko poronienia lub przedwczesnego porodu. Ponadto pod jej przykryciem mogą rozwijać się też choroby nowotworowe (np. nowotwór szyjki macicy). Nie warto bagatelizować infekcji intymnych również dlatego, że są po prostu nieprzyjemne – dyskomfort, jaki wywołują pieczenie, świąd, obrzęk i bolesność, wpływa negatywnie nie tylko na samopoczucie kobiety, ale również jej życie intymne, gdyż stosunki seksualne

bywają wtedy bolesne. Właśnie dlatego kluczowe są szybka diagnoza i wprowadzenie odpowiedniego leczenia.

Jakie preparaty pierwszego wyboru powinny być stosowane w różnych rodzajach infekcji intymnych?

Do tej pory leczenie obejmowało stosowanie doustnych lub dopochwowych antybiotyków. Niestety rosnąca antybiotykooporność sprawia, że są one mało skuteczne, dlatego też obecnie w pierwszym rzucie leczenia Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników (PTGiP) rekomenduje ograniczenie stosowania antybiotyków na rzecz miejscowych środków antyseptycznych. Trzeba podkreślić, że dzięki tym preparatom działamy w sposób celowany, czyli odkażając pochwę poprzez miejscowe niszczenie drobnoustrojów, takich jak bakterie, wirusy, grzyby i pierwotniaki. Ponadto leki antyseptyczne mają szerokie spektrum działania i niskie ryzyko działań niepożądanych.

Jakie zmiany warto wprowadzić, aby infekcje intymne nie powracały?

Warto pamiętać o właściwej higienie: pochwa ma zdolność do samodzielnego oczyszczania, dlatego też mycie okolic intymnych nie wymaga irygacji, która wypłukuje prawidłową florę bakteryjną. Ponadto, aby zadbać o właściwe środowisko w pochwie, warto stosować delikatne preparaty myjące, unikać obcisłej bielizny oraz zadbać o zdrową dietę obfitującą w naturalne probiotyki. Można też zwiększać odporność miejscową m.in. poprzez probiotyki dopochwowe. Istotne

jest także to, by pamiętać o regularnych wizytach u lekarza ginekologa i badaniach, takich jak cytologia z testem na HPV. Dzięki nim można nie tylko skutecznie dbać o zdrowie, ale również upewnić się, że kolejna infekcja intymna nie ma jednak znacznie poważniejszej przyczyny. Ponadto w okresie okołomenopauzalnym, czyli u kobiet 45+, gdy dochodzi do wysychania pochwy i zanikania naturalnej bariery ochronnej, warto odwiedzić lekarza ginekologa i porozmawiać m.in. o leczeniu hormonalnym czy dopytać o laserowe zabiegi rewitalizacji pochwy.

Prof. dr hab. n. med. Mariusz Zimmer Specjalista ginekologii i położnictwa, specjalista perinatologii

Leki antyseptyczne mają szerokie spektrum działania i niskie ryzyko działań niepożądanych.

Dodatkowo warto pamiętać, że również choroby współistniejące zwiększają ryzyko nawrotów infekcji intymnych, dlatego też kluczowa jest ich diagnostyka i leczenie. Warto sprawdzić, czy np. nie występuje kamica nerkowa, choroby metaboliczne, takie jak cukrzyca, czy zaburzenia hormonalne.

Więcej informacji na stronie: kobieta-zdrowie.pl

Stwardnienie rozsiane a planowanie macierzyństwa. Jak to pogodzić?

Przez lata stwardnienie rozsiane kojarzyło się głównie z wózkiem inwalidzkim. Dziś wiemy, że jest to choroba, z którą można normalnie żyć. A nawet zaplanować ciążę.

Czym jest stwardnienie rozsiane? Dlaczego to kobiety częściej chorują i z jakimi problemami borykają się pacjentki z SM? Stwardnienie rozsiane to autoimmunologiczna choroba ośrodkowego układu nerwowego. Wskutek autoagresji organizm zaczyna atakować swój własny układ nerwowy, powodując procesy zapalne. SM jest chorobą przewlekłą, w której mamy fazy remisji i rzutów. Typowymi objawami są: pozagałkowe zapalenie nerwu wzrokowego, zaburzenia czucia, niedowłady kończyn, zawroty głowy czy problemy urologiczne, np. nietrzymanie moczu.

Niektóre kobiety z SM mogą odczuwać problemy intymne. W grę wchodzą zaburzenia libido czy zaburzenia czucia w obrębie genitaliów. Zdarza się, że tego rodzaju problemy wpływają niekorzystnie na sferę seksualną. Generalnie jednak stwardnienie rozsiane nie wpływa na płodność pacjentek. Chorzy mają takie same szanse na posiadanie dzieci jak osoby zdrowe. W ciągu ostatnich dziesięcioleci zaobserwowano wzrost liczby ciąż u pacjentek z SM. Dodam też, że ciąża jest naturalnym okresem ochronnym dla pacjentki.

czy otrzymania znieczulenia zewnątrzoponowego. Nie wykazano też, że takie znieczulenie może wpłynąć negatywnie na ciążę czy na płód. Pamiętajmy jednak, że okres ochronny kończy się w momencie porodu. U pacjentek z wysoką aktywnością choroby po porodzie staramy się ponownie włączyć leczenie tak szybko, jak to możliwe.

Czy przyjmowanie leków na SM wyklucza karmienie piersią?

Absolutnie nie odradzamy karmienia piersią. Wręcz zaleca się, aby trwało ono minimum sześć miesięcy. Istnieją bowiem dowody na to, że karmienie piersią może być dla choroby pacjentki korzystne, może zabezpieczać przed kolejnymi rzutami, hamować postęp niesprawności.

Jakie są wskazania dotyczące przyjmowania leków na SM w tym okresie? Mamy pod obserwacją wiele kobiet, które karmiły piersią w trakcie terapii immunomodulujących. Nie wszystkie leki mogą być jednak stosowane w tym okresie. Jeśli istnieje konieczność leczenia farmakologicznego, dobieramy takie leki, które są bezpieczne dla mam karmiących.

Jeżeli jeden z rodziców choruje na stwardnienie rozsiane, ryzyko dziedziczenia choroby wynosi jedynie 2 proc.

Jak wyglądają sprawy związane z seksem i płodnością przy chorobie SM?

Jak odpowiednio pod okiem specjalisty podejść do tematu planowania macierzyństwa? Dziś nie boimy się ciąży u pacjentek ze stwardnieniem rozsianym. Ważne jest jednak zaplanowanie ciąży we właściwym momencie, w którym pacjentka nie ma aktywności chorobowej. Najpierw powinniśmy chorobę aktywnie leczyć i jeżeli przez co najmniej rok do dwóch lat nie występują rzuty, nie ma aktywności choroby widocznej w rezonansie magnetycznym, wówczas można zacząć przygotowania do ciąży. Warto wiedzieć, że w czasie ciąży bardzo rzadko dochodzi do rzutów. Nie ma też przeciwskazań do porodu naturalnego

Dr n. med. Iwona Rościszewska-Żukowska Specjalista neurolog, Kliniczny Szpital Wojewódzki nr 2 w Rzeszowie, Uniwersytet Rzeszowski

Więcej informacji na stronie: kobieta-zdrowie.pl

Czy stwardnienie rozsiane jest chorobą dziedziczną?

Wiele osób obawia się tego i często o to pyta. Tu od razu uspokajam: jeżeli jeden z rodziców choruje na stwardnienie rozsiane, ryzyko dziedziczenia choroby wynosi jedynie 2 proc.

Według badań co piąta osoba uważa, że chorzy na SM nie powinni wchodzić w stały związek. Dlaczego warto łamać te stereotypy? SM leczy się przez całe życie, ale dzięki nowoczesnym i wysoko skutecznym terapiom jesteśmy w stanie zastosować taką terapię, która zahamuje postęp i aktywność choroby. Pacjenci nie muszą rezygnować ze swoich planów zawodowych czy osobistych. Wielu z nich studiuje, uprawia sport czy zakłada rodziny. Ze stwardnieniem rozsianym można dziś normalnie żyć. Nie warto więc nakładać sobie żadnych sztucznych ograniczeń.

Moje życie ze stwardnieniem rozsianym

Dostępne metody leczenia pozwalają pacjentom z SM normalnie funkcjonować. Udowadnia to Joanna Dronka-Skrzypczak, która od lat żyje z chorobą.

Joanna Dronka-Skrzypczak Pacjentka, założycielka kanału na YouTubie „O, choroba!” poświęconego SM

Jak dowiedziała się pani o diagnozie?

Przyznam szczerze, że zupełnie się tego nie spodziewałam. Zaczęłam zauważać u siebie różne objawy dużo wcześniej. Drętwiały mi ręce, czułam jakby mrowienie, ale tak naprawdę objawy mogą być różne. Kiedy zauważyłam u siebie pierwsze symptomy, poszłam do lekarza. Mój okulista wykrył, że mam zapalenie nerwu wzrokowego. Od razu skierował mnie na badania neurologiczne. Po dalszej diagnostyce okazało się, że choruję na SM. Trudno było się z tym pogodzić. Musiałam na nowo nauczyć się funkcjonować sama ze sobą.

Właściwie dlaczego postanowiła pani edukować innych pacjentów?

Więcej informacji na stronie: kobieta-zdrowie.pl

Gdy pacjent choruje, zwykle zaczyna szukać informacji na temat swojej choroby. Tak było w moim przypadku. Na forach internetowych są osoby, które dzielą się swoją wiedzą i doświadczeniem. Stwierdziłam, że wiele informacji w internecie jest niekompletnych, nie do końca rzetelnych. Ponieważ na co dzień sama zajmuję się tematyką zdrowotną, uznałam, że warto

stworzyć treści poświęcone SM. Tak powstał mój kanał na YouTubie „O, choroba!” – przestrzeń dla osób, które szukają rzetelnej wiedzy przekazywanej w zrozumiały sposób.

Czy warto mieć plan na życie z SM? Osoby ze stwardnieniem rozsianym mogą realizować się zawodowo, prowadzić aktywne życie, zostać rodzicami. Wiele zależy od tego, jak u danej osoby przebiega choroba, z jakimi objawami się mierzy, czy otrzymuje odpowiednie leczenie. Ważne jest, że chociaż jest to choroba o bardzo zróżnicowanych, nieprzewidywalnych objawach, to możemy mieć wpływ na to, jak wygląda nasze codzienne życie. Wymaga to adaptacji, reorganizacji i planowania, a także regularnych wizyt lekarskich, badań czy chociażby fizjoterapii.

Na czym polega leczenie stwardnienia rozsianego?

Jeśli chodzi o metody leczenia, jest ich kilka. Pacjenci otrzymują leki immunomodulujące, które mają za zadanie zatrzymać postępującą chorobę. W przypadku zaostrzenia, kiedy dochodzi

Z jakimi pytaniami najczęściej zwracają się do państwa kobiety chore na stwardnienie rozsiane?

Stwardnienie rozsiane trzykrotnie częściej dotyka kobiet niż mężczyzn, więc faktycznie dzwonią do nas przeważnie panie. Jednak większość pytań – niezależnie od płci – dotyczy diagnostyki, objawów, sposobów leczenia oraz wpływu choroby na dalsze życie. Jeśli chodzi o typowo kobiece pytania, to dotyczą one przede wszystkim ciąży i macierzyństwa. Kobiety pytają, czy SM ma wpływ na płodność, ciążę i rozwój dziecka, czy ciąża może pogorszyć przebieg stwardnienia rozsianego, jak wygląda kwestia leczenia w tym okresie i czy choroba jest dziedziczna.

Z jakimi mitami dotyczącymi planowania rodziny i macierzyństwa z SM walczycie? Próbujemy cały czas przekonywać, że stwardnienie rozsiane nie jest

przeszkodą do bezpiecznego zajścia w ciążę i wychowywania dziecka. Na szczęście podejście społeczeństwa do rodzicielstwa osób chorych przewlekle się zmienia, jesteśmy coraz bardziej tolerancyjni. Gorzej sytuacja wygląda w przypadku pacjentów i pacjentek, u których SM ograniczyło sprawność ruchową – tutaj zrozumienie jest mniejsze. Wciąż wiele osób uważa, że osoby z niepełnosprawnościami nie powinny mieć dzieci.

W jaki sposób Polskie Towarzystwo Stwardnienia Rozsianego wspiera kobiety z SM? Przy wszystkich kampaniach informacyjnych podkreślamy, że SM nie jest przeciwskazaniem do posiadania dzieci. Z chorobą też można je dobrze wychowywać, bo 100-proc. sprawność fizyczna nie jest niezbędna do bycia świetnym rodzicem. Staramy się również podkreślać, że przebieg SM jest bardzo różny

do rzutów, niektórzy pacjenci otrzymują wysokie dawki sterydów. Pacjenci z SM powinni znajdować się pod stałą kontrolą specjalistów, w zależności od potrzeby. Jest to nie tylko neurolog, ale też psychiatra, urolog, gastrolog czy okulista. Niezwykle ważna w procesie wsparcia leczenia jest fizjoterapia i rehabilitacja.

Czy pacjent ma wpływ na wybór metody leczenia? To powinien być dialog między lekarzem a pacjentem. Oczywiście to lekarz decyduje o leczeniu, ale chodzi o to, by chory umiał potem samodzielnie działać i wiedział, jak dostosować się do zaleceń lekarza. SM jest chorobą przewlekłą, co oznacza, że bardzo istotne jest, aby skupić się na utrzymaniu jak najwyższej jakości życia. Jest to możliwe przy aktywnym podejściu do tematu swojego leczenia, zdobywaniu wiedzy o chorobie oraz adaptowaniu się do wyzwań, które ona stawia. Często nie jest to łatwe. Wielu rzeczy trzeba nauczyć się na nowo. Jednak poznanie siebie i zrozumienie tej choroby bardzo pomaga – zarówno samemu choremu, jak i jego otoczeniu.

Stwardnienie rozsiane

nie jest przeciwwskazaniem do macierzyństwa

Chorzy na stwardnienie rozsiane (SM) mogą być równie znakomitymi rodzicami jak osoby zdrowe. Pacjentki ciężarne nie muszą też obawiać się powikłań okołoporodowych.

SM nie jest przeciwwskazaniem do posiadania dzieci.

i wbrew dość powszechnej opinii nie zawsze prowadzi do niepełnosprawności. Walczymy również o pełnoprawny dostęp pacjentek z SM do znieczulenia zewnątrzoponowego, bo niestety wśród wielu lekarzy pokutuje przekonanie, że ta forma łagodzenia bólu jest przy SM niewskazana. Wreszcie – czasem pomagamy pacjentkom znaleźć ginekologa, który podejmie się prowadzenia ciąży, bo i z tym bywa różnie. Organizujemy webinary i warsztaty dla przyszłych mam, oferujemy bezpłatne wsparcie naszych specjalistów.

Więcej informacji na stronie: kobieta-zdrowie.pl

Dominika Czarnota-Szałkowska Sekretarz Generalna Polskiego Towarzystwa Stwardnienia Rozsianego

WAŻNE

Materiały powstały w partnerstwie z firmą

OBJAWY DOLEGLIWOŚCI

ZWIĄZANYCH

Z   NIESTR AWNOŚCIĄ

ZGAGA

NUDNOŚCI

UCZUCIE CIĘŻKOŚCI I PEŁNOŚCI

WZDĘCIA

BÓL BRZUCHA

SKURCZE

Problemy jelitowe nie muszą

komfortu

obniżać

życia

Choć objawy zaburzeń żołądkowo-jelitowych bywają wstydliwe, to nie muszą przekładać się na codzienne życie.

GAZY

Prof. dr hab. n. med. Grażyna Rydzewska Specjalista chorób wewnętrznych i gastroenterologii, prezes Polskiego Towarzystwa Gastroenterologicznego – oddział Warszawa

Jakie są przyczyny występowania zaburzeń żołądkowo-jelitowych w związku z dyspepsją czynnościową oraz zespołem jelita drażliwego?

Zacznijmy od tego, że podczas dyskusji o tej chorobie zalecam używanie słowa „nadwrażliwego”, a nie „drażliwego”, bo u podłoża tego schorzenia leży nadwrażliwość. Przyczyną, mówiąc najprościej, są zaburzenia osi jelitowo-mózgowej, czyli nieprawidłowa interakcja na linii jelito-mózg. Czynnikiem sprawczym mogą też być powikłania poinfekcyjne, np. po infekcji nabytej podczas egzotycznej podróży, gdy pojawia się kilkudniowa biegunka i ból brzucha. Te objawy szybko ustępują, ale też mogą utrzymywać się nawet do kilku lat, wówczas rozpoznajemy poinfekcyjny zespół jelita drażliwego. Podłożem dla zaburzeń żołądkowo-jelitowych jest zaś niewłaściwy skład mikrobioty jelitowej, przez co zwiększa się przepustowość jelit, powodująca te niekomfortowe dla pacjenta objawy.

Jakie to są objawy?

One są dość typowe, charakterystyczne, dzięki czemu diagnostyka choroby opiera się na rozpoznawaniu objawów. Podstawą jest ból brzucha i zaburzenia rytmu wypróżnień – albo biegunka, albo zaparcie. Oba te objawy – ból i zaburzenia – muszą występować równocześnie przynajmniej raz w tygodniu, przynajmniej przez trzy miesiące. Jeśli dolegliwość jest krótsza bądź występuje tylko ból brzucha lub tylko problem z wypróżnieniem, nie mamy do czynienia z zespołem jelita nadwrażliwego. Podobnie jest w przypadku dyspepsji czynnościowej – przez minimum trzy miesiące pacjent musi zgłaszać bóle w nadbrzuszu, bóle poposiłkowe lub mieć uczucie pełności.

Jak to wpływa na komfort i codzienne życie chorych?

Niewątpliwie jest to dość wstydliwa choroba, chętniej mówimy o bardzo poważnych chorobach kardiologicznych niż

o zaburzeniach żołądkowo-jelitowych. Wstydzimy się mówić o zwiększonym oddawaniu gazów, biegunce czy zaparciach. Tymczasem jest to dość powszechna choroba – na nadwrażliwość jelita cierpi 11 proc. populacji, a na dyspepsję nawet 40 proc. Choroba ta upośledza jakość życia, aczkolwiek nie ma żadnego wpływu na jego długość. Wpływa też na jakość i częstotliwość kontaktów towarzyskich, na pewność siebie i komfort codziennego funkcjonowania. Na szczęście przez ostatnie lata znacząco wzrosła świadomość i zrozumienie tej przypadłość u pacjentów.

Choroba ta upośledza jakość życia, aczkolwiek nie ma żadnego wpływu na jego długość.

Jak można leczyć stresujące i kłopotliwe objawy?

W 2018 r. napisaliśmy zbiór zasad terapii, w którym wyróżniliśmy pięć etapów. Pierwszy to zdiagnozowanie choroby. Drugi – uświadomienie jej pacjentowi, wytłumaczenie przyczyn i sposobów walki z nią. Kolejny etap to modyfikacja stylu życia chorego, np. poprzez odpowiednie dobranie diety. W dalszej kolejności rekomenduje się preparaty dostępne bez recepty. Na tym etapie zaleca się też przyjmowanie błonnika rozpuszczalnego, niezależnie, czy chory zmaga się z biegunką, czy zaparciami. Ewentualnie do terapii można włączyć też probiotyki, które wskaże lekarz, lub preparaty wspomagające, np. leki rozkurczowe.

I problemy brzucha z głowy

i status leku i 100% składników pochodzenia naturalnego i od Bayer

Sięgnij po jeden lek na wiele dolegliwości trawiennych*

*W przebiegu Zespołu Jelita Drażliwego (IBS) i Niestrawności Czynnościowej (Dyspepsji).

Wzdęcia i gazy

Skurcze i ból brzucha

Uczucie pełności i ciężkości

Zgaga

Nudności

To jest lek. Dla bezpieczeństwa stosuj go zgodnie z ulotką dołączoną do opakowania i tylko wtedy, gdy jest to konieczne. W przypadku wątpliwości skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.

Iberogast®, płyn

Jak diagnozuje się niedokrwistość z powodu niedoboru żelaza?

Diagnozując niedobory żelaza oceniamy, czy hemoglobina jest w normie, czy też poniżej normy. Patrzymy na parametry czerwonych krwinek i przede wszystkim robimy badanie poziomu ferrytyny. Obniżenie poziomu hemoglobiny w morfologii to objaw jawnej niedokrwistości, czyli ostatniego stadium niedoboru żelaza.

Dr n. med. Patrycja Mensah-Glanowska Specjalista chorób wewnętrznych, hematologii i transplantologii klinicznej, pełni obowiązki zastępcy kierownika Oddziału Klinicznego Hematologii w NSSU w Krakowie

Utrata żelaza u kobiet jest fizjologiczna, dlatego należy zachować czujność i nie bagatelizować symptomów niedoboru żelaza. Na jakie objawy kobiety powinny zwrócić szczególną uwagę w tym przypadku?

Najczęstszym objawem niedoboru żelaza jest osłabienie, przewlekłe zmęczenie, spadek energii, pogorszenie tolerancji wysiłku, a także zmiany w wyglądzie. Skóra staje się sucha, włosy zaczynają się łamać, a na paznokciach, które stają się kruche i cienkie, pojawiają się białe plamki. Jeżeli mamy niedobór żelaza, możemy mieć zaburzenia smaku i brak apetytu. Możemy również cierpieć na częstsze infekcje. Do innych objawów należy tachykardia, czyli zwiększenie czynności serca, która pojawia się wraz z rozwojem niedokrwistości.

Jakie badanie należy wykonać, by sprawdzić, czy objawy te wynikają z niedoboru żelaza?

Podstawowym badaniem jest morfologia krwi obwodowej. Jednak na podstawie wyników tylko i wyłącznie morfologii nie

zawsze można jednoznacznie stwierdzić, czy mamy niedobór żelaza. Badanie poziomu żelaza również nie jest do końca miarodajne, bo stężenia tego pierwiastka w surowicy mogą się wahać. Aby dokonać szczegółowej oceny, należy oznaczyć poziom ferrytyny. To białko jest miernikiem zasobu żelaza w ustroju.

Gdy chory trafi już do lekarza – jak diagnozuje się niedokrwistość z powodu niedoboru żelaza?

Diagnozując niedobory żelaza oceniamy, czy hemoglobina jest w normie, czy też poniżej normy. Patrzymy na parametry czerwonych krwinek i przede wszystkim robimy badanie poziomu ferrytyny. Obniżenie poziomu hemoglobiny w morfologii to objaw jawnej niedokrwistości, czyli ostatniego stadium niedoboru żelaza. Zanim do tego dojdzie, pojawią się zmiany wynikające z niedoboru żelaza – obserwujemy np. spadek średniej objętości krwinkowej. Czułym wskaźnikiem niedoboru żelaza jest także wzrost stężenia rozpuszczalnego receptora transferyny.

Dr n. med. Grzegorz Południewski Ginekolog-położnik

Więcej informacji na stronie: kobieta-zdrowie.pl

To hemoglobina, której składnikiem jest żelazo, odpowiada za proces transportu tlenu do komórek. Jak można szybko i skutecznie uzupełnić niedobory żelaza, oprócz przestrzegania odpowiedniej diety? Musimy sięgnąć po leki.

Co właściwie może być przyczyną niedoboru żelaza w organizmie?

Niedobór żelaza często jest objawem niektórych schorzeń ginekologicznych. Kobiety z różnych powodów są narażone na utratę krwi, np. w czasie obfitej lub przedłużającej się miesiączki, ciąży, porodu lub połogu. Do utraty żelaza, a w konsekwencji do niedokrwistości, może też dochodzić z powodu przedłużających się krwawień miesięcznych, mięśniaków, endometriozy, a także niektórych nowotworów.

Czym z kolei może skutkować nieodpowiednio leczona choroba?

Utrata żelaza może prowadzić do niedokrwistości. Wówczas dochodzi do takich objawów, jak bladość skóry, senność, wypadanie włosów

Jak przygotować się do badania poziomu ferrytyny?

Do tego typu badania nie musimy się przygotowywać. Trzeba jednak mieć na uwadze to, że ferrytyna jest białkiem ostrej fazy. Oznacza to, że jeśli mamy objawy jakiejkolwiek infekcji lub chorujemy na jakieś schorzenie przewlekłe, wtedy poziom ferrytyny może być zawyżony. Jaki wynik poziomu ferrytyny powinien nas zaniepokoić?

Obniżenie poziomu ferrytyny poniżej 20 mcg/l (µg/l) powinno zwrócić naszą uwagę. Wówczas mamy do czynienia z niedoborem żelaza, który może doprowadzić do niedokrwistości. Zawsze jednak należy zwrócić uwagę na normy referencyjne w danym laboratorium, dodatkowo wartości zakresu normy zależą od płci pacjenta. Podobnie jak w przypadku parametrów czerwonokrwinkowych, tak w przypadku poziomu ferrytyny dolna granica normy leży wyżej u mężczyzn niż u kobiet.

Niedokrwistość — jakie są jej przyczyny i rodzaje leczenia?

Więcej informacji na stronie: kobieta-zdrowie.pl

Bladość skóry, kołatanie serca, osłabienie — to typowe objawy niedoboru żelaza. Jeśli w organizmie brakuje tego pierwiastka, może dojść do niedokrwistości. Powoduje ona wiele zaburzeń wynikających ze słabszego zaopatrzenia organizmu w niezbędny do życia tlen.

czy znaczne osłabienie. Aby ustalić źródło problemu, trzeba zbadać morfologię, poziom żelaza we krwi. Niedobór żelaza zwykle prowadzi do znacznego zmniejszenia stężenia hemoglobiny. Dodatkowo warto wykonać badanie poziomu ferrytyny – to białko, które bierze udział w magazynowaniu żelaza. Możemy wykryć w ten sposób ukryte niedobory tego pierwiastka.

Dlaczego w przypadku niedokrwistości z powodu niedoboru żelaza powinniśmy wdrożyć leczenie farmakologiczne, a nie stosować tylko i wyłącznie suplementację?

Ważne, aby nie dopuścić do klinicznych objawów braku żelaza. Czasami jednak straty żelaza są większe niż możliwość ich uzupełnienia. Może jednak zdarzyć się, że nie mamy objawów anemii, a mimo to dochodzi do utraty żelaza z powodu nagłej utraty krwi lub przewlekłego niedoboru. Im szybciej uzupełnimy braki, tym szybciej organizm wróci do normy. Wtedy najlepszym rozwiązaniem jest podanie żelaza za pomocą wlewów dożylnych.

Jakie korzyści wynikają z podania dożylnie żelaza? Czy w tym przypadku występują ograniczenia w formie spożywania posiłków?

Korzyści są takie, że organizm szybko reaguje i niweluje niedobory. Efekty terapeutyczne widzimy już po 4 tygodniach od podania żelaza dożylnego. Dochodzi do zwiększenia stężenia hemoglobiny we krwi. Dawka żelaza dobierana jest indywidualnie dla każdego pacjenta. Przy podaniu żelaza dożylnego nie mamy ograniczenia w spożywaniu posiłków, w przeciwieństwie do stosowania żelaza doustnie. Oczywiście niedokrwistość może być spowodowana innymi niż sam niedobór żelaza przyczynami. Może być też wynikiem niedoborów witaminowych, zaburzeń we wchłanianiu, obecnością pasożytów w jelitach, dietą eliminacyjną. Często dotyczy to pacjentek, które są na diecie eliminacyjnej, np. wegetariańskiej. Jeżeli kobieta jest w ciąży, powinna szczególnie dbać o to, by dostarczać organizmowi właściwą ilość mikroelementów.

Samoakceptacja jest kluczem do prawdziwego szczęścia i czerpania radości z życia

Oliwia Bugała-Klamka

Influencerka i założycielka agencji kreatywnej

Cheers Stories. Twórczyni pierwszego w Polsce brandu koncepcyjnego złożonego z platformy rozwojowej dla kobiet Bossier i marki modowej Ossier

Samoakceptacja jest trampoliną do rozwoju.

Lubię patrzeć na nią właśnie przez taki pryzmat i chciałabym, by kobiety także zaczęły postrzegać ją w ten sposób. Dlaczego? Akceptacja siebie równa się wierze w siebie, bez tego drugiego nie zdecydujemy się na wyjście ze swojej strefy komfortu, a co za tym idzie – nie będziemy się rozwijać.

Jak ważna jest dla pani samoakceptacja?

Wiele kobiet hejtuje swoje ciało. Jaką radę dałaby pani kobietom, aby bardziej polubiły siebie i cieszyły się życiem?

Więcej informacji na stronie: kobieta-zdrowie.pl

Myślenie o byciu niewystarczającym blokuje nas z każdej możliwej strony, niesie za sobą porównywanie się do innych, a nawet zazdrość. Jeśli wypełniają nas negatywne uczucia względem nas samych, warto przepracować sobie problematyczne kwestie i pochylić się nad obszarami, które generują takie myślenie. Samokrytyka bywa zabójcza, ale ma też bezpośredni wpływ na rozwój. Grunt to znaleźć balans. Moja główna rada to wykonanie pracy nad sobą, aby poprawić to, co nam się nie podoba. Kolejna kwestia to przepracowanie wszystkich

sytuacji, które mogły mieć bezpośredni wpływ na nasz problem z samoakceptacją. Warto zastanowić się nad skorzystaniem z pomocy psychologa bądź psychoterapeuty. Polecam też szczególnie filtrowanie wszystkich informacji, którymi karmią nas media społecznościowe. To, że coś na pozór wygląda w określony sposób, nie oznacza, że jest prawdziwe. Ludzie dzielą się w internetowej przestrzeni bardzo wyselekcjonowanymi treściami, które z jakiegoś powodu chcą pokazać.

W dużym stopniu swoją działalność prowadzi pani za pośrednictwem mediów społecznościowych. Niesie to różne zagrożenia, niejednokrotnie spotyka się pani z opinią

innych, nie zawsze pozytywną. W jaki sposób dba pani o swoje zdrowie, a w szczególności zdrowie psychiczne?

Dzięki dość trudnym doświadczeniom życiowym w dzieciństwie udaje mi się skutecznie radzić sobie z wpływem nieprzychylnych opinii na moje zdrowie psychiczne. Niemniej jednak bardzo pomaga mi rozmowa z bliskimi, sport i poruszanie wielu trudnych tematów bez tabu na moich profilach społecznościowych. Niekiedy „REL”, czyli fakt, że inne osoby utożsamiają się z nami, bywa naprawdę pomocny. Dodatkowo staram się zachowywać work-life balance, ale przychodzi mi to z ogromnym trudem. W momentach ucieczki od pracy uwielbiam gotować, czytać książki i oglądać ulubione seriale.

Pani kariera zawodowa skupia się na wielu płaszczyznach, m.in. jest pani autorką podcastu „O gustach się dyskutuje” oraz założycielką marki odzieżowej. Jak wspiera pani inne kobiety?

Myślę, że poprzez stworzenie platformy rozwojowej dla kobiet Bossier (b-ossier.com ) i podejmowanie zarówno na moich mediach społecznościowych, jak i na samej platformie tematów trudnych, o których ludzie boją się rozmawiać. Naszym wyróżnikiem jest poruszanie bez tabu tematów, których często się unika, bo wydają się krępujące, niewygodne, bo nie wypada… Zwykle są to tematy, które dotyczą nas wszystkich, tylko część społeczeństwa wstydzi się o nich mówić. Poza charakterystyczną tematyką udostępniamy materiały do pobrania, które pomagają kobietom w planowaniu budżetu, wyborze ścieżki kariery zawodowej, w samoakceptacji itd. Są to treści udostępniane całkowicie za darmo. Nasze obserwatorki współtworzą profil poprzez dzielenie się swoimi historiami. Marzyłam o tym, by stworzyć internetowe safe space, a wszystkie marki, które tworzę, bazują na tych samych wartościach. Większość mojego teamu to kobiety, większość moich obserwatorek to kobiety – staram się słuchać, co mają do powiedzenia, i dostosowywać treści, których oczekują i potrzebują. Odpowiedzią na to jest pierwszy w Polsce brand koncepcyjny, który zawiera w sobie wspomnianą przeze mnie platformę Bossier i markę modową Ossier, w której w roli modelek występują moje obserwatorki o różnych sylwetkach. Wszystkie treści przez nas publikowane nie podlegają retuszowi, ubrania nie są spinane klamrami w celu dopasowania, metki z rozmiarami są ukryte – pokazujemy rzeczywistość taką, jaka jest naprawdę, i uważam, że to najważniejsza rzecz, którą można oferować kobietom w obecnych czasach.

Jakich złotych rad udzieliłaby pani naszym czytelniczkom w kontekście zdrowia, urody i dobrego samopoczucia psychicznego? Otaczać się ludźmi i rzeczami, które mają pozytywny wpływ na nasze samopoczucie psychiczne. Jesteśmy tym, czym się karmimy – niech to będzie clue odpowiedzi. Jeśli natomiast czujemy, że utknęłyśmy w słabym momencie, nie bagatelizujmy sygnałów, które mogą eskalować. Tylko pochylmy się głębiej i bardziej wnikliwie nad problemem, postarajmy się znaleźć jego przyczynę, a następnie wyeliminujmy.

Rak płuca? Ja? To niemożliwe…

Przecież ta choroba dotyka tylko starszych, wieloletnich palaczy papierosów… Otóż nie! Coraz częściej chorują młodsze osoby, nawet pomiędzy 25. a 35. rokiem życia, w tym również te nigdy niepalące.

Marek Kustosz Prezes Zarządu Fundacji „To Się Leczy”

RAK PŁUCA NIE BOLI I PRZEZ WIELE LAT może się rozwijać bezobjawowo. Czasem daje objawy mogące sugerować inne schorzenia, niekojarzące się nam w ogóle z chorobą nowotworową. Dlatego należy zdecydowanie obserwować swój organizm, zachowując tzw. czujność onkologiczną, i od razu reagować, jeśli zacznie wysyłać nam niepokojące sygnały.

Zachorowalność oraz śmiertelność z powodu raka płuca wśród kobiet znacząco wzrosły, przewyższając wskaźnik śmiertelności w raku piersi. Rak płuca według najnowszego raportu Krajowego Rejestru Nowotworów to najczęstsza przyczyna zgonów z powodu nowotworu wśród Polek i Polaków.

Dlaczego wzrasta liczba kobiet dotkniętych rakiem płuca? Oraz jakie są tego przyczyny?

Niestety coraz więcej kobiet pali. Niebezpieczeństwo stanowi nie tylko aktywne palenie, ale także bierny kontakt z dymem papierosowym. Przebywanie w otoczeniu palących osób może również prowadzić do rozwoju tej choroby. Głośno wyrażajmy swój sprzeciw, jeśli ktoś pali przy nas. To nie jest fanaberia, to jest realne trucie nas kancerogennym i śmiertelnym dymem.

Jakie są objawy raka płuca i czy można go wcześniej wykryć?

tygodnie, to konieczna jest konsultacja lekarska. Alarmujące powinny być także objawy krwioplucia.

W przypadku nowotworów płuca liczy się czas. Dlatego dobrze wiedzieć, że od października 2022 roku lekarz rodzinny w przypadku nieprawidłowego wyniku RTG płuc ma możliwość zlecenia tomografii komputerowej klatki piersiowej. Ma to istotny wpływ na przyspieszenie procesu diagnostyki pod kątem sprawdzenia ewentualnego rozwoju choroby nowotworowej.

Więcej informacji na stronie:

kobieta-zdrowie.pl

Szacuje się, że około 85 proc. przypadków zachorowań związane jest z paleniem papierosów, podczas gdy pozostałe 15 proc. wynika z uwarunkowań genetycznych (z innych przyczyn – np. genetycznych, środowiskowych). W przypadku występowania tej choroby w rodzinie zaleca się wizytę w poradni genetycznej w celu oceny ryzyka możliwości wystąpienia dziedzicznych mutacji predysponujących do nowotworów. Według danych NFZ liczba zachorowań na raka płuca wynosi 21-23 tys. rocznie. W Polsce we wczesnej fazie diagnozuje się zaledwie 20 proc. przypadków. A czas tutaj jest najważniejszy, bo wcześniejsze wykrycie daje szanse na życie.

W większości przypadków rak płuca rozwija się bezobjawowo, co może spowodować uśpienie naszej czujności. Świadomość społeczna na temat tej choroby nadal pozostaje zbyt niska. Co zatem powinno nas zaniepokoić? Należy zwracać uwagę m.in. na takie objawy jak: kaszel, znaczna utrata wagi, duszności, częste i powtarzające się infekcje dróg oddechowych, nocne poty, bóle kości (szczególnie w okolicach barku, żeber, uda lub kręgosłupa). Nawet wówczas należy dążyć do poznania przyczyny tych dolegliwości, gdyż mogą one wskazywać na rozwój choroby nowotworowej w naszym organizmie. Osoby, które palą lub rzuciły palenie, szczególnie powinny zwrócić uwagę na kaszel. Jeśli utrzymuje się on dłużej niż trzy

Jak możemy zmienić swoje życie, aby zapobiegać rakowi płuca? Kluczowe jest wyeliminowanie przede wszystkim używek, takich jak tytoń, oraz ograniczenie spożycia alkoholu. Prowadzenie zdrowego trybu życia, zbilansowana dieta oraz regularna aktywność fizyczna zdecydowanie są sprzymierzeńcem dla naszego organizmu. Zdrowie powinno być dla nas najważniejsze, dlatego warto regularnie się badać, korzystając z badań profilaktycznych oraz w przypadku zaobserwowania niepokojących objawów nie lekceważyć ich i jak najszybciej skonsultować się z lekarzem, aby uzyskać trafną diagnozę.

Pamiętaj – twoje zdrowie w twoich rękach. Odwiedź naszą grupę na Facebooku RAK PŁUCA – TO SIĘ LECZY i dowiedz się więcej.

Aleksandra Wilk Dyrektor, Sekcja Raka Płuca, Fundacja „To Się Leczy”

Zdrowie to nie tylko ciało, ale i umysł

Katarzyna Zielińska

Polska aktorka filmowa i teatralna, wokalistka

Świadomość Polek i Polaków dotycząca korzyści z profilaktyki zdrowotnej się zwiększa. Oprócz regularnych badań warto zmienić nawyki ruchowe i żywieniowe na zdrowsze.

Czym jest dla pani dbanie o swoje zdrowie? W moim przypadku oznacza to przede wszystkim regularną diagnostykę. Co roku we wrześniu jeden tydzień przeznaczam na badania stanu zdrowia. Staram się mądrze i zdrowo odżywiać. Dbam też o swoje zdrowie psychiczne – chodzę na

Zamiast przeglądać wiadomości, lepiej jest do snu posłuchać dobrej muzyki lub medytacji.

terapię, gdzie reguluję swój wewnętrzny świat, by mieć dużo spokoju w duszy. Uważam, że rozmowy ze specjalistami i psychologami są oznaką dużej siły, odwagi, mądrego podejścia do życia.

W naszym społeczeństwie, szczególnie wśród osób starszych czy z mniejszych miejscowości, pokutuje odwrotne przekonanie. O zachowaniu zdrowia psychicznego rozmawiam też z moimi dziećmi. Brak równowagi mentalnej to istotny problem wśród nastolatków, przerażają mnie statystyki dotyczące liczby samobójstw wśród młodzieży. Czasami wystarczyłaby właśnie rozmowa ze specjalistą, ale to niestety nadal rzadkość, choć na szczęście coraz więcej osób publiczne mówi, że korzysta z terapii. Ja też mam poczucie, że swoimi zasięgami mogę propagować takie zachowania, podobnie jak staram się wykorzystywać swoje media społecznościowe do promowania Fundacji „To Się Leczy!”.

W ciepłych dniach warto odstawić samochód i przesiąść się na rower.

Jak znaleźć balans pomiędzy intensywnym życiem zawodowym, rozwojem kariery a odpoczynkiem i chwilą na zaspokojenie swoich wewnętrznych potrzeb?

Kluczowa dla tej równowagi wydaje się umiejętność wyciszenia i odcięcia od spraw zawodowych, gdy jesteśmy po godzinach pracy. To jest bardzo trudne, ale ja zawsze staram się w domu chować telefon i jak najwięcej chwil poświęcać tylko rodzinie. Żyjemy w bardzo szybkich czasach, mamy bezustanny kontakt z internetem, mediami społecznościowymi, informacjami. Łatwo wpadamy w przebodźcowanie. Bardzo ważna jest też higiena snu. Zamiast przeglądać wiadomości, lepiej jest do snu posłuchać dobrej muzyki lub medytacji. To wymaga dużej samokontroli i pracy nad sobą, ale będzie przez nasz organizm docenione.

Wiele dojrzałych kobiet, zatracając się w codziennych obowiązkach, przestaje o siebie dbać. Unika aktywności fizycznej, nie liczy się ze swoim zdrowiem i nie wykonuje regularnych badań profilaktycznych. W jaki sposób zmotywować kobiety do działania?

Jeśli chodzi o zorganizowane zajęcia grupowe, to w moim przypadku trudnością jest nieregularny tryb pracy. W ciągu dnia wypada mi wiele spotkań, mam próby, spektakle. Dlatego ja trenuję indywidualnie, znajduję wystarczająco dużo

motywacji w sobie, by ćwiczyć systematycznie. Natomiast jeśli ktoś potrzebuje ćwiczeń grupowych, to obecnie oferta tego typu zajęć jest tak bogata, że każdy może dopasować je do swojego grafiku, potrzeb i możliwości ruchowych. Zachęcałabym też do systematycznego ruchu w drodze do pracy i z powrotem. W ciepłych dniach warto odstawić samochód i przesiąść się na rower. W czerwcu i lipcu zeszłego roku ani razu nie używałam samochodu w drodze do pracy. Zapewniam, że korzystając tylko z roweru, da się prowadzić normalne życie rodzinne i zawodowe.

Jest pani ambasadorką kampanii „Rak. To Się Leczy!”, a tym samym wspiera pani wiele inicjatyw dotyczących profilaktyki i walki z nowotworami. Wiele osób po usłyszeniu diagnozy i konieczności leczenia nie jest w stanie sobie poradzić. Jak przełamać ten strach?

To pytanie bardziej do fachowców, którzy mają specjalistyczną wiedzę w tym zakresie. Ja mogę mówić o propagowaniu profilaktyki i zachęcaniu do regularnych badań, aczkolwiek to naczynia połączone – im szybciej wykryjemy nieprawidłowości zdrowotne, tym lepsze będą rokowania i tym łatwiej pogodzić się z początkową diagnozą. Nadal brakuje nam powszechnej wiedzy o roli profilaktyki i zapobieganiu chorobom.

Nadal brakuje nam powszechnej wiedzy o roli profilaktyki i zapobieganiu chorobom.

Takim przykładem są zagrożenia związane z wirusem HPV. Mamy w Polsce program bezpłatnych szczepionek dla młodzieży, ale niestety zainteresowanie nimi jest bardzo niewielkie. Natomiast mam poczucie, że ogólnie jako społeczeństwo zmierzamy we właściwym kierunku. Angażuję się od lat w różne akcje zbierania funduszy na leczenie dzieci i uświadamianie im roli profilaktyki. Niedawno brałam udział w akcji skierowanej do dzieci z klas 1-5, które uczyły się, jak reagować w przypadku zagrożenia zdrowia i życia ich rodziców i dziadków: jak rozróżnić zmęczenie od udaru, jak interweniować, jak pomóc doraźnie. Tego typu inicjatywy to krok we właściwym kierunku w upowszechnianiu profilaktyki i zdrowego stylu życia wśród Polek i Polaków.

Więcej informacji na stronie: kobieta-zdrowie.pl

Środek antykoncepcyjny powinien dobrać ginekolog

Kobiety stosujące antykoncepcję hormonalną odzyskują pełną płodność już w kolejnym cyklu miesiączkowym po jej odstawieniu. Konkretną metodę zapobiegania ciąży należy skonsultować z lekarzem.

Prof. dr hab. n. med. Piotr Sieroszewski Prezes Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników

Dla wielu kobiet problemem staje się wybór odpowiedniej antykoncepcji. Jakie metody są aktualnie dostępne dla pacjentek? Pytanie jest szerokie, bo tych metod jest bardzo wiele – zarówno hormonalnych, jak i barierowych, czyli mechanicznych. Popularną metodą dostarczania leków hormonalnych – estrogenów i progesteronów – są tabletki doustne. Na rynku jest wielu producentów, można je dobrać według indywidualnych preferencji. Popularne wśród Polek są również plastry czy ringi dopochwowe. Wszystkie te metody bazują na dwóch składnikach. Natomiast część pacjentek musi zdać się na antykoncepcję jednoskładnikową. Dotyczy to kobiet, które karmią piersią, palą papierosy, są po 40. roku życia lub mają inne schorzenia, które nie

pozwalają im korzystać z antykoncepcji dwuskładnikowej.

Czy w ramach doboru metody antykoncepcyjnej lekarz może zlecić wykonanie dodatkowych badań?

Zalecamy, aby kobieta sama nie dobierała sobie środka antykoncepcyjnego, przynajmniej nie za pierwszym razem. Powinna to być rekomendacja lekarza na podstawie wywiadu lekarskiego i serii badań. Ginekolog powinien przeprowadzić cytologię, badanie piersi oraz ocenić macicę i jajniki, by sprawdzić, czy nie choruje na mięśniaki, rozrosty endometrium lub guzy przydatków. Należy również zapytać pacjentkę o choroby autoimmunologiczne, układu krążenia, nadciśnienie. Pamiętajmy, że hormonalne środki antykoncepcyjne to silne leki, które w niektórych przypadkach

mogą być przyczyną groźnych powikłań, jak np. zakrzepicy.

Na jakie aspekty każda kobieta powinna zwrócić uwagę przy wyborze metody antykoncepcji, jeżeli planuje potomstwo w przyszłości?

Nie ma przeciwwskazań do stosowania antykoncepcji, gdy zamierza się odłożyć macierzyństwo na później. Wręcz odwrotnie, zachęcamy kobiety do zapobiegania niechcianej ciąży tak, by moment zapłodnienia był przemyślany. Wszystkie wspomniane metody antykoncepcji są bezpieczne pod tym kątem, nie narażają pacjentki na późniejsze powikłania w ciąży czy okołoporodowe. Po odstawieniu hormonalnych środków antykoncepcyjnych kobieta odzyskuje pełną płodność już w kolejnym cyklu miesiączkowym.

Więcej informacji na stronie: kobieta-zdrowie.pl

Aleksandra Laudańska

Pomysłodawczyni i współtwórczyni MAMENO – e-douli menopauzy, aktywistka i edukatorka menopauzalna

Menopauza to nie wyrok. Jak przygotować

się do menopauzy i cieszyć się dalej życiem?

Kiedy mamy trzydzieści lat, menopauza to problem naszych mam – nie odnosimy jej do siebie. Dekadę później zaczyna pojawiać się w polu widzenia, ale jeszcze jako bardzo odległe wydarzenie. Jakkolwiek nieuniknione, to ze wszech miar niepożądane – wciąż pokutuje myślenie, że menopauza odbiera nam młodość i witalność. Dlatego odpychamy od siebie myśl o niej.

Więcej informacji na stronie: kobieta-zdrowie.pl

Niesłusznie. Im wcześniej dowiemy się, czego spodziewać się po transformacji menopauzalnej oraz jak nią mądrze zarządzić, tym łagodniej ją przejdziemy i szybciej wrócimy do normalnego funkcjonowania. A – być może – nawet nigdy go nie przerwiemy.

Menopauzę poprzedzają trwające nawet kilkanaście lat zmiany wynikające z coraz słabszej pracy jajników: zmniejsza się rezerwa jajnikowa i spada produkcja estrogenu oraz progesteronu. Płodność tracimy ostatecznie około 51. roku życia. Mając go w perspektywie jeszcze, statystycznie rzecz biorąc, trzydzieści lat. Nie wiadomo do końca, dlaczego tak się dzieje. Samice niemal wszystkich innych ssaków pozostają płodne także na starość. Najwyraźniej jednak dla gatunku homo sapiens korzystne było, żeby starsze kobiety nie zachodziły w ciążę.

Klimakterium to jeden z etapów naszego życia, zaprojektowany przez naturę z jakiegoś ewidentnie ważnego dla ludzkości powodu. Dlatego menopauza nie powinna być traktowana jak wyrok czy jak koniec właściwego życia. Chociaż gdy zaczynamy – często boleśnie – odczuwać zmiany hormonalne, tak właśnie o niej myślimy.

Jak zatem przygotować się do menopauzalnego przejścia?

Podstawa to edukacja. Z powodu jej braku większość kobiet pogarszającego

się samopoczucia zupełnie nie kojarzy z menopauzą. Tym bardziej, że zaczyna się ono zmieniać stosunkowo wcześnie – często już po 40. urodzinach. Gdy po kilku latach czujemy się naprawdę źle – 80 proc. z nas przechodzi menopauzę, doświadczając różnych dolegliwości – dowiadujemy się, najczęściej przypadkiem, że to wszystko przez nią. Ale to nie koniec luk informacyjnych. Brakuje nam wiedzy o roli hormonów, które właśnie niemal całkiem utraciłyśmy. Nie mamy pojęcia, że dolegliwości, takie jak problemy ze snem, mgła mózgowa, zmęczenie, bóle ciała, rozdrażnienie, płaczliwość, tycie w okolicy brzucha, stany zapalne pochwy, nietrzymanie moczu i wiele innych powoduje brak estrogenu. To hormon, który wspiera procesy komórkowe we wszystkich naszych tkankach i organach. Bez niego tracimy kolagen, gęstość kości, wspierającą nas mikrobiotę i sprawną komunikację między neuronami, często zaś zyskujemy insulinooporność, hipercholesterolemię i nadciśnienie.

I to jest ta część procesu, której ewolucja nie dopracowała: razem z płodnością, która nie jest już nam potrzebna po pięćdziesiątce, tracimy ochronę estrogenową. Ale są na to sposoby. Jeden z nich to hormonalna terapia menopauzalna w postaci hormonów identycznych z tymi, które wytwarzały nasze jajniki. Według aktualnych wytycznych

najlepiej wprowadzać je jak najwcześniej (czyli jeszcze przed menopauzą) i w jak najmniejszych skutecznych dawkach. Kobiety, które mają bezwzględne przeciwwskazania do stosowania HTM, mogą – po konsultacji z lekarzem – wspierać się preparatami zawierającymi bioaktywne izoflawonoidy z czerwonej koniczyny lub ekstrakt ze sfermentowanej soi z tofu i nasion lnu.

Razem z płodnością, która nie jest już nam potrzebna po pięćdziesiątce, tracimy ochronę estrogenową.

Wszystkie zaś po czterdziestce powinniśmy wprowadzić zmiany w stylu życia: zadbać o dietę (zwiększając spożycie białka i błonnika, za to redukując cukier, alkohol i niezdrowe tłuszcze), wprowadzić suplementację (przede wszystkim D3, omega-3 oraz magnez) i – co bardzo ważne – zadbać o regularne treningi, najlepiej oporowe.

Mobilny gabinet? A co to takiego?

Gdzie i jakie badania można wykonać w mobilnym gabinecie medycznym „Kwiatu Kobiecości”?

Ida Karpińska Prezes Ogólnopolskiej Organizacji Kwiat Kobiecości

Więcej informacji na stronie: kobieta-zdrowie.pl

BADABUS to innowacyjny mobilny gabinet medyczny. Bus dociera do każdego zakątka Polski i umożliwia szybką diagnostykę w kierunku raka szyjki macicy, raka jajnika i raka prostaty wszędzie tam, gdzie dostęp do badań jest utrudniony i wymaga wielomiesięcznych oczekiwań. BADABUSA mogą wynająć prywatne firmy czy instytucje, które chcą zainwestować w zdrowie pracowników lub klientów.

W Polsce problem zachorowalności i umieralności zarówno kobiet, jak i mężczyzn na nowotwory narządów płciowych wciąż jest poważny.

Każdego roku z powodu zbyt późnego wykrycia nieprawidłowości ponad 2000 kobiet umiera na raka szyjki macicy, ponad 2500 z powodu raka jajnika, a 5500 mężczyzn na raka prostaty.

Odpowiedzią na te problemy jest BADABUS, czyli profesjonalny, w pełni wyposażony i innowacyjny gabinet medyczny na kółkach, który umożliwi uratowanie życia tysiącom kobiet i mężczyzn w całej Polsce. Oprócz standardowego wyposażenia typowego dla gabinetu ginekologicznego w busie znajduje się także wydzielone pomieszczenie z toaletą i bieżącą wodą, zapewniające komfortowe przygotowanie do badań. Badania przeprowadza wykwalifikowany personel medyczny, w którego skład wchodzą położne i pielęgniarki z odpowiednimi uprawnieniami. Nigdy nie wiemy, kiedy choroba zagości w naszym życiu. Dlatego tak ważne są badania

profilaktyczne – aby odpowiednio wcześnie zareagować i dać sobie większe szanse na jej przezwyciężenie. Z tego powodu powstał BADABUS, miejsce, w którym szybko i bezpłatnie można wykonać badania diagnostyczne ratujące życie – mówi Ida Karpińska, prezes Ogólnopolskiej Organizacji Kwiat Kobiecości.

Mobilny gabinet można wynająć na imprezy pracownicze w firmach, święta gminne, pikniki i imprezy dla mieszkańców mniejszych lub większych miejscowości. Badania trwają chwilę, a wyniki zawsze są do odbioru online. Takie akcje prozdrowotne przyczyniają się do rozpowszechniania badań profilaktycznych i postrzegania danej gminy lub firmy jako instytucji/marki dbającej o zdrowie swoich mieszkańców lub pracowników. Dodatkowo jest to oszczędność czasu – nie musimy już tracić całego dnia na dotarcie do ośrodka medycznego. Z badań mogą skorzystać wszyscy niezależnie od wieku, osoby nieubezpieczone oraz te, które nie posiadają obywatelstwa polskiego.

Badania dla kobiet:

• Cytologia zwykła lub LBC: pozwala na wykrycie wczesnej postaci raka szyjki macicy w stadium bezobjawowym.

• Test DNA HPV: służy do wykrywania materiału genetycznego tych typów wirusa HPV, które

WAŻNE

Niedobory żelaza mogą przyczynić się do niedokrwistości i ogólnego osłabienia organizmu.

elazo odgrywa niezwykle istotną rolę w produkcji czerwonych krwinek, zatem ważne jest to, aby zwrócić uwagę na objawy, dokonywać regularnych badań oraz skonsultować się z lekarzem, aby uzupełnić niedobór – mówi mgr inż. Aleksandra Cichocka. Żelazo pełni między innymi następujące funkcje w organizmie człowieka:

stwarzają wysokie ryzyko zachorowania na raka szyjki macicy.

• Test połączony – cytologia LBC + test HPV: test dający największe szanse na rozpoznanie raka szyjki macicy.

Badania dla mężczyzn:

• Test PSA z krwi: test wykorzystywany do wykrywania oraz śledzenia przebiegu raka prostaty, a także wykrywania łagodnego przerostu gruczołu krokowego.

Badania dla kobiet i mężczyzn:

• Witamina D Total (badanie z krwi): niedobór witaminy D sprawia, że jesteśmy bardziej podatni na infekcje, a także choroby takie jak: cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, choroby serca, a nawet niektóre typy nowotworów, np. prostaty czy piersi. Osoby z niedoborem witaminy D są również bardziej narażone na depresję. Witamina D odgrywa też ważną rolę w leczeniu osteoporozy i jej zapobieganiu, ponieważ wspomaga przyswajanie wapnia: głównego budulca kości.

Miejsca i daty, w których będzie można wykonać bezpłatne badania profilaktyczne w BADABUSIE, można śledzić na stronie internetowej www.cytobus.pl

• jest niezbędne do produkcji krwinek czerwonych,

• wpływa pozytywnie na naszą odporność, poprawia nasz układ immunologiczny,

• odpowiednia jego zawartość w diecie pomaga w walce z bakteriami i wirusami,

• przyczynia się do zmniejszenia uczucia zmęczenia i znużenia,

• odgrywa rolę w procesie podziału komórek,

• pomaga w prawidłowym transporcie tlenu w organizmie,

• a także przyczynia się do utrzymania prawidłowego metabolizmu energetycznego.

Stwardnienie rozsiane – diagnoza to nie wyrok

Ciąża u pacjentek

chorujących na stwardnienie rozsiane wymaga bezwzględnego zaplanowania.

Wiele pacjentek chorujących na stwardnienie rozsiane (SM) zastanawia się, czy pomimo diagnozy macierzyństwo jest im pisane. Czy słusznie? Czy SM wpływa na płodność?

Żyjemy w erze skutecznego leczenia stwardnienia rozsianego, które istotnie zmieniło oblicze tej choroby. W związku z tym nasze pacjentki żyją normalnie – oprócz tego, że mogą realizować swoje plany zawodowe, to z powodzeniem także zakładają rodziny. Mogą planować ciążę, mogą bezpiecznie w nią zachodzić, a także rodzić zdrowe dzieci. Ważne, aby ciąża u pacjentki z SM była zaplanowana, wówczas zwiększa się szansa na jej właściwy przebieg.

W jaki sposób stwardnienie rozsiane wpływa na ciążę i jak ciąża wpływa na chorobę?

Warto wiedzieć, że SM w sposób bezpośredni nie wpływa na płodność kobiety. Zdarza się jednak, że niektóre pacjentki mierzą się z problemami zdrowotnymi wynikającymi z objawów SM, które mogą negatywnie wpływać na proces prokreacyjny – są to np. zaburzenia seksualne czy niskie libido. Najczęściej ciąża to okres, który jest wolny od aktywności choroby, i z tego powodu często w tym czasie wstrzymujemy leczenie immunomodulujące. Z kolei chore stosujące leki w sposób ciągły i wymagające antykoncepcji też oczywiście mogą zajść w ciążę – wystarczy odstawić leczenie i odczekać kilka tygodni lub kilka miesięcy, w zależności od stosowanego preparatu.

Jak pod okiem specjalisty podejść do kwestii planowania rodziny? Jak połączyć je z leczeniem?

U pacjentek z SM ciążę należy bezwzględnie zaplanować. Dlatego, jeśli kobieta ma postawioną diagnozę i chce zajść w ciążę, proponowana jest jej terapia w pełni

Prof. dr hab. n. med. Monika Adamczyk-Sowa Neurolog, kierownik Katedry i Kliniki Neurologii w Zabrzu Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach, prezes elekt Sekcji Stwardnienia Rozsianego i Neuroimmunologii Polskiego Towarzystwa Neurologicznego

Żyjemy w erze skutecznego leczenia stwardnienia rozsianego, które istotnie zmieniło oblicze tej choroby.

bezpieczna dla dziecka i mamy. Leczenie ma na celu zminimalizowanie ryzyka wystąpienia rzutów oraz nowych zmian w rezonansie magnetycznym, doprowadzenie do stabilizacji choroby i jest wdrażane na blisko rok przed planowaną ciążą. I dopiero wtedy można podjąć próby zakładania rodziny. Postępując w ten sposób, jesteśmy w stanie przeprowadzić pacjentkę bezpiecznie przez okres prokreacyjny, ciążę, połóg i okres karmienia.

Więcej informacji na stronie:

kobieta-zdrowie.pl

* SM (łac. sclerosis multiplex), stwardnienie rozsiane Teva Pharmaceuticals Polska Sp. z o.o., ul. Emilii Plater 53, 00-113 Warszawa; adres korespondencyjny: ul. Osmańska 12, 02-823 Warszawa, tel.: +48 22 345 93 00, faks: +48 22 345 93 01, e-mail: teva.polska@teva.pl, www.teva.pl; KRS nr 0000160077, Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie, XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, NIP: 525-22-70-954, Regon: 015472115 Wysokość kapitału zakładowego: 1 000 000,00 zł (wpłacony w całości)

NPS-PL-NP-011181-02-24

Polska z najgorszym dostępem do antykoncepcji w Europie: gdzie tkwi problem?

W świetle niedawno opublikowanego raportu Europejskiego Forum Parlamentarnego ds. praw seksualnych i reprodukcyjnych (EPF) Polska stanęła przed niepokojącą rzeczywistością: po raz piąty z rzędu zajęła ostatnie miejsce w Europie pod względem dostępu do antykoncepcji. Jakie działania można podjąć, aby ułatwić kobietom korzystanie z podstawowych środków zapobiegania ciąży?

Marcelina Kurzyk Koordynatorka działań edukacyjnych i poradnictwa Fundacji na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny FEDERA, edukatorka seksualna Grupy Ponton

OPpierwsze, wymagane jest wprowadzenie przynajmniej częściowej, a najlepiej całkowitej refundacji dostępnych środków antykoncepcyjnych, takich jak: tabletki, krążki dopochwowe, plastry, wkładki wewnątrzmaciczne i implanty dla osób w wieku reprodukcyjnym. Obecnie refundowane są jedynie pojedyncze rodzaje tabletek oraz założenie i usunięcie wkładki wewnątrzmacicznej – koszt samej wkładki ponosi pacjentka. Wprowadzenie zmian w polityce refundacji środków antykoncepcyjnych jest konieczne, ponieważ antykoncepcja powinna być dobierana w zależności od stanu zdrowia i indywidualnych preferencji pacjentki. Obecnie wiele nowoczesnych i skutecznych metod pozostaje poza zasięgiem finansowym wielu Polek.

Niezwykle istotna jest również dostępność do antykoncepcji awaryjnej, czyli tzw. tabletki dzień po. Taką tabletkę należy zastosować możliwie jak najszybciej po niezabezpieczonym

stosunku (np. gdy pęknie lub zsunie się prezerwatywa), aby opóźnić lub zahamować owulację. Gdy liczy się czas, wymóg recepty jest ogromnym utrudnieniem, szczególnie w tak stresującej sytuacji i z perspektywą nieplanowanej ciąży.

Kolejną kwestią jest zapewnienie rzetelnych źródeł gwarantujących dostęp do merytorycznych informacji o antykoncepcji, w tym antykoncepcji awaryjnej. Wiedza z zakresu zdrowia seksualnego powinna być dostępna dla wszystkich osób, niezależnie od płci i wieku. Obecnie głównym źródłem wiedzy na temat zapobiegania ciąży jest niestety internet, gdzie aż roi się od naciąganych i nieprawdziwych informacji. Choć wiele organizacji pozarządowych obecnie prowadzi działania edukacyjne w zakresie antykoncepcji, kluczowe jest zapewnienie rzetelnych źródeł informacji wspieranych przez rząd, a nie jedynie przez indywidualnych aktywistów. Wprowadzenie zajęć z edukacji seksualnej do programów nauczania jest niezbędne, aby

Wiedza z zakresu zdrowia seksualnego powinna być dostępna dla wszystkich osób, niezależnie od płci i wieku.

zagwarantować dzieciom i młodzieży właściwe wsparcie na szerszą skalę. Wprowadzenie tych zmian byłoby nie tylko krokiem w kierunku poprawy dostępu do antykoncepcji, ale także wyrazem szacunku dla praw reprodukcyjnych i autonomii kobiet w Polsce. Tylko poprzez te działania Polska może zbliżyć się do standardów europejskich i zagwarantować wszystkim swoim obywatelkom pełne prawa i wybór w kwestiach dotyczących ich zdrowia i życia seksualnego.

Więcej informacji na stronie: kobieta-zdrowie.pl