Ciaza i dziecko - Q3 2021

MATERIAŁY PROMOCYJNE PRZYGOTOWANE I POCHODZĄCE OD MEDIAPLANET

Sierpień 2021 | kobieta-zdrowie.pl

Ciąża i dziecko Inspiracje Karmienie miłością czy presja? s2 Sprawdź Styl życia kobiet w ciąży i karmiących s3 Wyzwania Przewlekła choroba żylna a ciąża s8

Klaudia Halejcio

FOT.: PAULINA WOŹNIAK

Na co powinny zwrócić uwagę kobiety, które zamierzają powiększyć rodzinę?

2

Czytaj więcej na kobieta-zdrowie.pl W WYDANIU

04

Klaudia Halejcio Jak i czy w ogóle możemy przygotować się do bycia mamą?

06

MATERIAŁY PROMOCYJNE PRZYGOTOWANE I POCHODZĄCE OD MEDIAPLANET

WYZWANIA

Karmienie miłością czy presja?

Karmienie piersią, czyli symbol macierzyństwa, w praktyce okazuje się dla dzisiejszych kobiet… trudne do zrealizowania. Brak wzorców i wcześniejszego przygotowania w społeczeństwie, presja społeczna, nierzeczywisty obraz macierzyństwa i fizyczne ograniczenia sprawiają, że to piękne doświadczenie, zamiast budować niepowtarzalną więź, staje się dla nowej mamy tak mocną frustracją, że powodować może depresję poporodową i na stałe obniżyć samoocenę.

Fundacja Instytut Świadomości w ramach cyklu Mama ze Świadomością

Prof. dr hab. n. med. Justyna D. Kowalska Leczenie HIV blisko perfekcji

08

Lek. Sylwia Mossakowska Przewlekła niewydolność żylna – jak zapobiec jej rozwojowi?

Naturalnie, że nauka

Ewelina Zych-Myłek Prezes fundacji Instytut Świadomości

Senior Project Manager: Beata Orzech +48 577 628 500, beata.orzech@mediaplanet.com Senior Business Developer: Daria Kostka Content and Production Manager: Izabela Krawczyk Head of Business Development: Karolina Kukiełka Managing Director: Adam Jabłoński Skład: Mediaplanet Web Editor: Tatiana Anusik Opracowanie redakcyjne: Ewelina Zych-Myłek, Aleksandra Podkówka-Poźniak Fotografie: Paulina Woźniak, stock.adobe.com, zasoby własne Kontakt: e-mail: pl.info@mediaplanet.com MEDIAPLANET PUBLISHING HOUSE SP Z O.O. ul. Zielna 37, 00-108 Warszawa

Kto bardziej kocha?

facebook.com/zdrowiekobietyPL mediaplanetpl mediaplanet @Mediaplanet_Pol Please Recycle

Wiele naturalnych i „rdzennych” niegdyś zachowań było wpisanych w codzienność plemion i społeczeństw, w których ludzie żyli ze sobą bliżej, wzajemnie opiekowali się dziećmi i od dzieciństwa obcowali z dorosłymi rolami społecznymi, które tym samym stawały się dla nich naturalne i znane.

– W wysoko rozwiniętych społeczeństwach panują indywidualizacja i alienacja. Ludzie bardziej unikają siebie, niż dążą do utrzymywania stałych bliskich relacji. Tak było już wcześniej, a pandemia tylko to nasiliła. Młode kobiety dziś szybko opuszczają dom rodzinny, często są z dala od domu, późno zakładają rodziny i podobnie jak ich koleżanki nie mają od kogo nauczyć się tego, co kiedyś było naturalne, kiedy najpierw dziewczynka, a potem młoda kobieta przebywała wśród wielu babć, cioć i sióstr, które wzajemnie się wspierały i towarzyszyły w podróży przez kolejne fazy kobiecości – mówi Ewelina Zych-Myłek, prezes fundacji Instytut Świadomości.

Więcej informacji na stronie: kobieta-zdrowie.pl

Używanie mleka modyfikowanego jest z pewnością prostsze i mniej czasochłonne niż karmienie piersią. Niektóre kobiety cenią tę wygodę, ponieważ mama karmiąca piersią musi być zawsze do dyspozycji dziecka i jest w tej kwestii niezastąpiona. Przy mleku modyfikowanym mamę wyręczyć może tata dziecka, babcia i właściwie każda osoba w otoczeniu malucha, łącznie z nim samym po jakimś czasie.

– Wiele osób uważa, że prawdziwa mama powinna karmić piersią, a wygoda matki nie powinna zabierać dziecku cennych składników mleka kobiecego, których mleko sztuczne nie jest w stanie w pełni zastąpić. Również

karmiąc dziecko butelką, nie da się doświadczyć tego samego, co piersią, to oczywiste, natomiast nie można rozpatrywać karmienia piersią lub nie jako jedynego lub głównego wyznacznika miłości do dziecka – uważa.

– Są różne życiowe sytuacje, często trudne emocjonalnie, mama może nie mieć wystarczająco dużo pokarmu, musi pogodzić macierzyństwo z szybkim powrotem do pracy lub po prostu wybrać karmienie mlekiem sztucznym i każdą taką decyzję powinno się uszanować i wspierać młodą mamę w ogromie nowych obowiązków i odpowiedzialności – dodaje.

Jedyne takie chwile

Jak podkreśla Ewelina Zych-Myłek, warto natomiast dopingować młodą mamę w niepoddawaniu się pierwszym niepowodzeniom w karmieniu piersią, kiedy mama chce w ten sposób karmić dziecko.

– Brak pokarmu na początku, nieumiejetność dobrania pozycji, krztuszenie się dziecka czy skrajne zmęczenie nowej mamy to ogromne wyzwania oraz duża presja psychiczna. Tu dużą rolę odgrywają partner i rodzina karmiącej, aby ją wspierać. Pomagać i… nie zarzucać radami czy ocenami, bo każda mama musi wypracować swój system karmienia i własną relację z maluchem. Badania naukowe dowodzą, że nawet u kobiet starszych i nierodzących można wywołać laktację, odpowiednio często przystawiając dziecko do piersi, potrzebne są cierpliwość, dobra wola i pozytywne podejście. Faktem jest, że karmienie piersią to jedno z najpiękniejszych doświadczeń macierzyństwa. Bliskość i więź z maluchem, satysfakcja i duma, które temu towarzyszą już zawsze zostają z mamą w jej sercu i wspomnieniach – dodaje.

Partnerzy WAŻNE

odpowiedni dla niemowląt z niską masą urodzeniową i kobiet w ciąży wysoka biodostępność żelaza na bazie oleju MCT z kokosa

Żelazo stanowi jeden z podstawowych mikroelementów niezbędnych dla zdrowia.

REKLAMA

precyzyjne dozowanie dzięki dołączonej strzykawce

*Żywność specjalnego przeznaczenia medycznego. vProdukt stosować według zaleceń lekarza i pod jego nadzorem.

odpowiedni dla niemowląt, dzieci i dorosłych

Zapotrzebowanie na żelazo Nie występuje w stanie wolnym w organizmie, dlatego u osób zdrowych należy je dostarczać codziennie wraz z pożywieniem. Żelazo pełni w organizmie ważne funkcje: ◊ pomaga w prawidłowej produkcji czerwonych krwinek i hemoglobiny, ◊ wspiera prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego, ◊ wspomaga w utrzymaniu prawidłowych funkcji poznawczych, ◊ przyczynia się do zmniejszenia uczucia zmęczenia i znużenia.

Nieodobory żelaza Odpowiednia podaż żelaza jest szczególnie istotna w okresie ciąży oraz w profilaktyce i leczeniu niedokrwistości (anemii). Zwiększone zapotrzebowanie na żelazo występuje także u osób stosujących dietę roślinną. Żelazo zalecane jest w celu zapobiegania niedoborowi żelaza i niedokrwistości. Jest dobrze tolerowane przez organizm, dlatego może być stosowane także przez niemowlęta.

Czytaj więcej na kobieta-zdrowie.pl

MATERIAŁY PROMOCYJNE PRZYGOTOWANE I POCHODZĄCE OD MEDIAPLANET

3

INSPIRACJE

W zdrowym ciele zdrowa ciąża – jak powinien wyglądać styl życia kobiet w ciąży i karmiących?

Dostarczanie organizmowi niezbędnych makro- i mikroelementów jest kluczowe w prawidłowym rozwoju płodu, a także samopoczuciu samej ciężarnej i karmiącej. Te same czynniki wpływają na samo zajście w ciążę. Jak zatem powinien wyglądać ich styl życia?

Jak powinna wyglądać dieta kobiety w ciąży, karmiącej i starającej się o potomstwo? Co zrobić, aby dostarczyć organizmowi wszystkich substancji niezbędnych mamie i dziecku?

Podstawą w tej kwestii jest zrównoważona dieta oraz dbanie o harmonijny styl życia. Kluczowe jest zachowanie balansu – by nie dochodziło do przesady z żadnej strony. Zbilansowana dieta jest niezwykle ważnym elementem w codziennym funkcjonowaniu organizmu i rozwoju płodu, jednak istotny jest również sposób spożywania posiłków.

Chodzi przede wszystkim o eliminację stresu i pośpiechu podczas przyjmowania pokarmów, co najczęściej dotyczy mam karmiących, gdy już zajmują się pociechą, ale nie tylko. Zaleca się stawianie na zdrową, zróżnicowaną dietę, by to z niej czerpać najpotrzebniejsze pierwiastki.

Prof. dr hab. n. med.

Mariusz Zimmer Specjalista ginekolog, Prezes Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników

Jakie są zalecenia PTGiP i rekomendacje dotyczące suplementacji kobiet w ciąży i tych karmiących? Na które składniki wzrasta zapotrzebowanie i dlaczego? Czy jest potrzeba suplementowania innych składników? Czy więcej znaczy lepiej?

W dziedzinie suplementacji na pierwszy plan wysuwa się przyjmowanie kwasu foliowego, aby uzupełnić poziom folianów u matki, gdyż ich niski poziom jest czynnikiem ryzyka rozwoju wad cewy nerwowej u rozwijającego się płodu1. Gdy planujemy ciążę,

Więcej informacji na stronie: kobieta-zdrowie.pl

warto zacząć go stosować minimum pół roku przed planowanym zapłodnieniem. U wszystkich kobiet w wieku prokreacyjnym Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników zaleca stosowanie co najmniej 0,4 miligrama na dobę, w ciąży i w okresie karmienia w zależności od okresu 04-0,8 miligrama.

Tak jak w przypadku każdego suplementu sprawdza się powiedzenie „co za dużo, to niezdrowo”. Ważny jest umiar, ponieważ za duże ilości poszczególnych składników mogą negatywnie wpływać na funkcjonowanie organizmu i rozwój dziecka. Następnym niezwykle ważnym pierwiastkiem w tym okresie jest jod, a także witamina D oraz DHA. Kolejna substancja, która odgrywa istotną rolę w okresie zarówno ciąży, jak i podczas karmienia, to żelazo, jednak w konkretnych przypadkach. Warto w tym celu ustalić poziom ferrytyny i dobrać odpowiedni produkt, by także nie przesadzić z jego suplementowaniem – nadmiar żelaza również może mieć niekorzystny wpływ (tak jak i jego niedobór).

Na co powinna zwracać uwagę każda kobieta starająca się o dziecko, ciężarna i karmiąca piersią? Jakie wykonać badania, wizyty kontrolne? Czy styl życia ma znaczenie?

Warto wyznawać zasadę: „w zdrowym ciele zdrowa ciąża”. Oznacza to m.in., że należy znać swój organizm pod kątem np. występowania ewentualnych chorób. Ciąża to specyficzny dla organizmu czas,

w którym mogą ukazać się ukryte schorzenia. Dlatego bardzo istotną kwestią jest to, by przed tym okresem wiedzieć, jaki jest stan m.in. serca, nerek, wątroby, układu krzepnięcia, krążenia. Wskazane jest poznanie swojego statusu wirusologicznego – wiedza o przebytej lub nie różyczce, wirusowym zapaleniu wątroby, cytomegalii, ospie wietrznej czy też rozwinięciu wirusa opryszczki. Te trzy ostatnie wirusy są bardzo niebezpieczne, jeśli zachoruje się na nie pierwszy raz w czasie ciąży. Mogą powodować nawet wiele wad w rozwoju płodu. Dodatkowo ważna jest także informacja na temat przebytych chorób odzwierzęcych, np. toksoplazmozy.

Oczywiście niedocenionym przed ciążą, w trakcie ciąży i zaraz po niej jest czynnik emocjonalny, będący składową stylu życia. Jest on bardzo ważny, ponieważ stres może znacznie przyspieszyć akcję porodową i prowadzić do wcześniactwa. W spokojnym środowisku dzieci dużo lepiej się rozwijają zarówno w życiu płodowym, jak i po porodzie. Dlatego zalecana jest np. muzykoterapia i relaksacja dla mam.

Rozporządzenie Komisji Europejskiej (EU) nr 1135/2014 z dnia 24.10.2014 warunki stosowania oświadczenia zdrowotnego dla kwasu foliowego – produkt przeznaczony jest dla kobiet w wieku rozrodczym, a korzystny efekt występuje w przypadku codziennego uzupełniającego spożycia dawki wynoszącej 400 μg kwasu foliowego przez co najmniej jeden miesiąc przed poczęciem i maksymalnie trzy miesiące po poczęciu.

1

4

Czytaj więcej na kobieta-zdrowie.pl

MATERIAŁY PROMOCYJNE PRZYGOTOWANE I POCHODZĄCE OD MEDIAPLANET

WYWIAD

FOT.: PAULINA WOŹNIAK

Trudy macierzyństwa i radość z bycia mamą...

Rodzina jest dla mnie najważniejsza i bardzo zależy mi, aby dbać o nasze wspólne relacje i pielęgnować czas, jaki razem spędzamy.

Klaudia Halejcio Polska aktorka teatralna, telewizyjna i filmowa

MATERIAŁY PROMOCYJNE PRZYGOTOWANE I POCHODZĄCE OD MEDIAPLANET

Czytaj więcej na kobieta-zdrowie.pl

5

Czy według pani można przygotować się do bycie mamą?

Z mojej perspektywy nie można. Oczywiście wszystkie kobiety – i zresztą mężczyźni, którzy są ich partnerami również – przygotowują ubranka, smoczki, pieluchy, wanienki i inne, ale to są tylko nabyte rzeczy, które upraszczają nam rolę, w jakiej stawia nas życie. Nie jestem matką idealną i nie ukrywam tego, pomimo że marzyłam, by nią zostać. Przed porodem bardzo mało wiedziałam o dzieciach, o ich zachowaniach, co może się wydarzyć, czego unikać, mimo że moja siostra ma dwie córeczki. Nie umiałam się przygotować do tego, jak to będzie, kiedy sama urodzę dziecko. I tak sobie myślę, że żadna kobieta – nawet taka, która przeczyta poradniki, wysłucha wszystkich mądrości od osób, które ją otaczają – nie przygotuje się w 100 proc. na moment, w którym na świat przychodzi jej dziecko. Musimy zaufać swojej intuicji, to po prostu się wie. W pewnym momencie słuchasz tego, co dyktuje ci matczyny instynkt. Jest to niesamowite uczucie. Życie zmienia się o 360 stopni, na pierwszym miejscu nie ma już potrzeb moich, tylko Nel. Oczywiście uważam, że nie należy zapominać o sobie, trzeba dbać o własne samopoczucie, bo dziecko odczuwa, kiedy jesteśmy zestresowani i również zaczyna być niespokojne.

Staram się znajdywać czas dla siebie, wyłączam telefon i po prostu staram się skupić na sobie, wyciszyć.

Czy macierzyństwo zmieniło pani plany zawodowe?

Do samego porodu byłam aktywna zawodowo. Oczywiście głównie w internecie, ponieważ grę w teatrze oraz telewizji uniemożliwiała pandemia. Jako że moja praca to głównie w tym momencie Instagram, to publikowanie tam towarzyszyło mi do końca ciąży. W trakcie pobytu w szpitalu moim kanałem zajmowała się moja menadżerka, a ja skupiłam się na rodzinie, ale wieczorami podglądałam, co tam się

FOT.: PAULINA WOŹNIAK

dzieje (śmiech). Teraz powoli wracam do pracy. Szykuję się na występy z kabaretem Paranienormalni na jesieni, pod koniec roku czekają mnie trzy kinowe premiery filmów, w których wzięłam udział. Ostatnio moja córka towarzyszyła mi pierwszy raz w pracy – w dniu, kiedy miałam przyjemność współprowadzić muzyczny festiwal w telewizji Polsat. Kiedy ja realizowałam się na scenie, Nel była pod opieką babci, blisko mnie. Tak więc otwieram się na nowe, ale z troszkę innej perspektywy. Rodzina jest dla mnie najważniejsza i bardzo zależy mi, aby dbać o nasze wspólne relacje i pielęgnować czas, jaki razem spędzamy.

Wygląd w pani branży odgrywa bardzo ważną rolę. Ma pani jakieś sposoby na to, jak dbać swoje zdrowie fizyczne i psychiczne?

Trudno się z tym nie zgodzić. Od zawsze staram się o to dbać, ale jak większości – wychodzi mi to raz lepiej, raz gorzej. Uwielbiam jeść (śmiech)! Przy dziecku mam dużo więcej ruchu, teraz przeprowadziliśmy się do domu i to również pomaga w utracie

zbędnych kilogramów po ciąży – nieustannie chodzę. Planuję powrót do ćwiczeń profesjonalnych, ale dzień tak szybko mija, że tracę poczucie czasu i w końcu ląduję w łóżku z Nel – i zasypiamy.

Jeżeli chodzi o moje sposoby na lepsze samopoczucie psychiczne, to staram się znajdywać czas dla siebie, wyłączam telefon i po prostu staram się skupić na sobie, wyciszyć. W moim zawodzie – gdzie cały czas jestem narażona na opinie innych, jestem obserwowana, oczywiście też dzielę się swoim życiem z moimi obserwatorami – myślę, że każdy z nas potrzebowałby granic i jest taki moment w ciągu dnia, kiedy się wyłączam.

Bardzo dbam również, aby weekendy były tylko dla nas, dla mnie i mojej rodziny.

Na co według pani powinny zwrócić uwagę kobiety, które planują powiększyć rodzinę?

Przede wszystkim nie bać się, że nie są idealne w roli, która przecież dopiero je czeka, ponieważ cała przygoda zaczyna się po porodzie.

Więcej informacji na stronie: kobieta-zdrowie.pl

6

Czytaj więcej na kobieta-zdrowie.pl

MATERIAŁY PROMOCYJNE PRZYGOTOWANE I POCHODZĄCE OD MEDIAPLANET

PANEL EKSPERTÓW

Profilaktyka HIV u kobiet W Polsce kobiety zakażone HIV stanowią ok. 25 proc. wszystkich chorych na tę chorobę. Rokrocznie odbywa się ok. 100 porodów osób zakażonych HIV. Dane te jednak mogą być zaniżone, ponieważ wykrywalność zakażenia HIV w Polsce jest wciąż na niskim poziomie – główną przyczyną jest brak wiedzy o chorobie, strach, wykluczenie, a czasami nawet brak pieniędzy na badania. A dziś HIV to nie wyrok. Przy szybko wykrytym zakażeniu i wdrożeniu odpowiedniego leczenia zakażona kobieta ma pewność normalnego, zdrowego życia i zdrowego potomstwa.

Autor: Ewelina Zych-Myłek, Fundacja Instytut Świadomości w ramach cyklu Mama ze Świadomością

Dr n. med.

Agnieszka Wróblewska Specjalista ginekolog położnik, Poradnia Profilaktyczno-Lecznicza Wojewódzkiego Szpitala Zakaźnego w Warszawie

Kobieta z HIV

Jak tłumaczy dr n. med. Agnieszka Wróblewska z Poradni Profilaktyczno-Leczniczej Wojewódzkiego Szpitala Zakaźnego w Warszawie, nie ma dziś standardowego profilu pacjentki chorej na HIV. – Funkcjonujący stereotyp, że to osoba na jakimś etapie życia zażywająca narkotyki, niedbająca o siebie, często z patologicznego świata, jest zupełnie błędny. Dziś sylwetka pacjentki z HIV zupełnie nie odpowiada temu modelowi. Większość kobiet, które są diagnozowane i okazują się zakażone, nie wie, gdzie i kiedy się zakaziło. To często kobiety świetnie wykształcone z dobrą pracą. Ponieważ nie jesteśmy w stanie stworzyć jednego ogólnego profilu osób zakażonych, badania powinno się wykonywać przesiewowo, czyli np. tak, jak to funkcjonuje w Polsce u każdej kobiety w ciąży bez względu na kolor skóry, pochodzenie, wykształcenie. Zakażenie HIV często daje objawy typowe dla innych infekcji wirusowych – ból mięśni, gorączka.

Czasami może być także bezobjawowe.

Profilaktyka przedekspozycyjna

Doktor Wróblewska zwraca uwagę, że jeśli kobieta prowadzi aktywne życie seksualne,

często zmienia partnerów bądź ma partnerów, którzy nie robią badań, może skorzystać z profilaktyki przedekspozycyjnej tzw. PrEP, czyli przyjmowania tabletek chroniących przed zakażeniem.

– Jeśli pacjentka jest narażona na zakażenie w kontaktach seksualnych, stosuje się profilaktykę przedekspozycyjną (PrEP). Są to leki przeciwirusowe, które przyjmuje się regularnie i które zmniejszają ryzyko zakażenia. Stosują je zdrowe osoby w ramach prewencji. Gdy przyjmuje się PrEP, ważne jest wykonywanie regularnie badań, ale o tym powie lekarz, który taką terapię przepisze.

Profilaktyka przedekspozycyjna jest rozwiązaniem również dla kobiet, które starają się o dziecko z partnerem zakażonym HIV. Terapia PrEP bezpieczna jest również dla kobiet w ciąży. Po tę terapię najlepiej zgłosić się do ośrodka, który zajmuje się leczeniem HIV, często przy szpitalach zakaźnych.

Co z diagnostyką?

W zapobieganiu szerzenia się zakażenia HIV najważniejsza jest wiedza o chorobie, sposobach szerzenia i zapobiegania.

Jednym z elementów profilaktyki wtórnej i minimalizacji szkód wywołanych zakażeniem HIV jest rozpoznanie choroby na wczesnym etapie. Należy pytać lekarza o testy, a czasami nawet domagać się ich. Czasami lęk i wstyd przed przyznaniem się przed sobą i rodziną powodują, że kobiety rezygnują z testów, a przez to pogarszają przebieg choroby. Spowodowane jest to małą tolerancją w Polsce dla osób HIV-pozytywnych. Dlatego niezbędna jest edukacja społeczna w celu profilaktyki zakażeń oraz większej akceptacji i wsparcia dla osób żyjących z HIV. – Należy pamiętać, że jest obowiązek testowania w kierunku HIV w I i III trymestrze ciąży, ale niestety nie zawsze są one wykonywane, więc część kobiet nadal nie jest diagnozowana. Szacuje się, że wciąż duży odsetek kobiet, głównie w mniejszych miastach, nie ma wykonywanych badań, a są one pierwszym krokiem profilaktyki HIV i urodzenia w pełni zdrowego dziecka. Z danych naszego ośrodka wynika, że wszystkie kobiety, które wykryły zakażenie na początku ciąży i przyjmowały leki przeciwwirusowe w ciąży, urodziły zdrowe, niezakażone dzieci.

Więcej informacji na stronie: kobieta-zdrowie.pl

Leczenie HIV blisko perfekcji Choroba, która wciąż stygmatyzuje i przeraża z powodu niskiej świadomości społecznej, czyli zakażenie wirusem HIV, to dziś już nie wyrok dzięki szybkiemu wykrywaniu i nowym lekom. Normalne życie, stosunki intymne, macierzyństwo i ojcostwo, a nawet… poród – te wszystkie piękne doświadczenia są już dostępne dla zakażonych osób i ich bliskich.

Medycynie został ostatni bastion do pokonania w HIV – karmienie piersią.

Autor: Ewelina Zych-Myłek, Fundacja Instytut Świadomości w ramach cyklu Mama ze Świadomością

Niska świadomość

Prof. dr hab. n. med. Justyna D. Kowalska Klinika Chorób Zakaźnych dla Dorosłych WU

Zakażenie HIV w Polsce jest sytuacją dość rzadką. Jak przyznaje prof. Justyna D. Kowalska z Kliniki Chorób Zakaźnych dla Dorosłych Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, wiele osób, zwłaszcza kobiet, nie ujawnia swojego statusu HIV-pozytywnego w obawie przed stygmatyzacją społeczną.

– Niestety z wykluczeniem zmagają się nie tylko osoby chore na HIV, ale również całe rodziny, w tym dzieci. Zakażenie HIV to sprawa intymna i dziś nie ma powodów do jego ujawniania, bo dzięki terapii antyretrowirusowej te osoby mogą żyć w zdrowiu w porównywalnym czasie przeżycia do populacji ogólnej, jak również nie stanowią zagrożenia w kontaktach społecznych, zawodowych i intymnych.

Prawie normalne życie z HIV

Zakażenie HIV nadal jest chorobą przewlekłą, wirus obecny jest w organizmie człowieka do końca życia, ale dzięki spektakularnym osiągnięciom medycyny ostatnich lat nie ulega on namnażaniu, więc nie dochodzi do rozwoju choroby i zachowane zostaje zdrowie.

– Ta spektakularność polega też na tym, że ograniczone zostały skutki uboczne

leków do absolutnego minimum, a więc terapia stosowana przez dziesiątki lat w zasadzie nie obciąża organizmu, co jest zupełnie nieporównywalne do sytuacji, jak wyglądało leczenie osób HIV jeszcze w latach 90., kiedy podstawą terapii były leki takie jak zydowudyna (AZT). To już przeszłość, dziś terapia HIV jest bezpieczna i jest nie tyle szansą, ile pewnikiem dobrego stanu zdrowia.

To, co najważniejsze

Nowoczesne leczenie antyretrowirusowe nie tylko zapewnia zdrowie osobie zakażonej, ale też chroni przed przeniesieniem wirusa HIV na partnerów i dzieci.

– Dzięki temu osoby z HIV mogą utrzymywać normalne kontakty intymne, a co za tym idzie, mają szansę na naturalne macierzyństwo i ojcostwo, naturalne zapłodnienie, a także poród siłami natury, co dla wielu kobiet jest istotne. Natomiast wciąż wyzwaniem medycznym jest zapewnienie bezpieczeństwa przy karmieniu piersią, czyli kolejny niezwykle ważny element budowania więzi między matką a dzieckiem. W regionach słabo rozwiniętych, takich jak Afryka, ze względu na małą dostępność do mleka modyfikowanego i słabe warunki higieniczne, WHO

zaleca, by matki zakażone HIV skutecznie leczone antyretrowirusowo karmiły piersią do 6. miesiąca życia, ponieważ wiadomo, że ryzyko przeniesienia wirusa w czasie karmienia jest minimalne, natomiast zagrożenie zdrowia i życia dziecka przez karmienie sztuczne jest znacznie większe.

Natomiast w krajach wysoko rozwiniętych nie podejmujemy nawet tak minimalnego ryzyka i zalecamy, by kobiety podawały dzieciom mleko sztuczne ze względu na jego dużą dostępność i doskonałe warunki higieniczne. Dlatego natychmiast po porodze podjęta jest decyzja o zatrzymaniu laktacji.

Jak jednak podkreśla prof. Kowalska, już niedaleka przyszłość może przynieść przełom również w tym aspekcie macierzyństwa.

– Mamy nadzieję, że wraz z rozwojem leczenia antyretrowirusowego i naszej wiedzy w pełni jasne będzie, jaki wpływ mogą mieć leki, które występują w mleku mamy, a które są dziecku przekazywane w trakcie karmienia. Pełna wiedza w tym zakresie, również pod kątem bezpieczeństwa dziecka, sprawi, że kobiecie z HIV oraz jej dziecku będziemy mogli zaproponować zarówno naturalne poczęcie, poród, jak i naturalne karmienie.

Więcej informacji na stronie: kobieta-zdrowie.pl

MATERIAŁY PROMOCYJNE PRZYGOTOWANE I POCHODZĄCE OD MEDIAPLANET

Czytaj więcej na kobieta-zdrowie.pl

INFOGRAFIKA

7

Kobiety oraz HIV

18,8 mln kobiet na świecie żyje z HIV

raport „Women and girls and HIV”, UNAIDS, 2018

Co cztery minuty trzy młode kobiety zakażają się HIV

Co roku odkrywa się prawie 870 tys. nowych zakażeń HIV wśród kobiet

W skali globalnej młode kobiety są dwa razy bardziej narażone na zakażenie wirusem HIV niż ich partnerzy płci męskiej.*

Dziennie w 2016 roku odnotowywano około 150 powiązanych z AIDS zgonów nastolatków (10-19 lat).*

Szwejca 3 200 Słowacja < 500 Chorwacja < 500

Bułgaria 1 100

Rumunia 6 800

Włochy 40 000

Azerbejdżan 2 900

Irlandia 2 200

Łotwa 2 300

KOBIETY ŻYJĄCE Z HIV W EUROPIE

Czarnogóra < 500

Francja 58 000

Gruzja 3 600

Matla < 100 Słowenia < 100 Serbia < 1 000

Holandia 4 300

Mołdawia 5 400

KOBIETY ŻYJĄCE Z HIV W EUROPIE I AZJI Macedonia < 100

Czechy < 500 Litwa < 1 000

Z wykluczeniem zmagają się nie tylko osoby chore na HIV, ale również całe rodziny, w tym dzieci.

Zakażenie HIV nadal jest chorobą przewlekłą – wirus obecny jest w organizmie człowieka do końca życia – ale dzięki spektakularnym osiągnięciom medycyny

Źródło: Raport „Women and girls and HIV”, UNAIDS, 2018

Albania < 1 000

Ukraina 110 000

Kazachstan 7 700

Armenia < 1 000

Tadżykistan 3 700

Hiszpania 32 000

Kobiety stanowią ponad połowę spośród 36,7 mln osób żyjących z HIV. Jeśli chcemy położyć kres epidemii AIDS do 2030 roku – musimy skupić się na edukowaniu dziewcząt.

Kirgistan 2 800

ostatnich lat nie ulega namnażaniu. Nie dochodzi więc do rozwoju choroby, dzięki czemu zakażony zachowuje zdrowie.

Na świecie choroby związane z AIDS są główną przyczyną zgonów wśród kobiet w wieku 15-49 lat HIV

Nowoczesne leczenie antyretrowirusowe chroni również przed przeniesieniem wirusa HIV na partnerów i dzieci.

Dzięki temu osoby z HIV mogą utrzymywać normalne kontakty intymne, a co za tym idzie – mają szansę na naturalne macierzyństwo i ojcostwo, naturalne zapłodnienie, a także poród siłami natury, co dla wielu kobiet jest istotne.

choroba niedokrwienna serca

241,9 tys.

150,5 tys.

zawał

139,5 tys.

rak piersi

130,9 tys.

gruźlica

96,4 tys.

Źródło: Globalne szacunki dotyczące zdrowia 2015: zgony według przyczyny, wieku, płci, kraju i regionu, 2000-2015. Genewa, Światowa Organizacja Zdrowia; 2016.

* szacunki UNAIDS 2017

8

Czytaj więcej na kobieta-zdrowie.pl

MATERIAŁY PROMOCYJNE PRZYGOTOWANE I POCHODZĄCE OD MEDIAPLANET

PANEL EKSPERTÓW

Przewlekła choroba żylna a ciąża – jaki mają ze sobą związek?

Prof. dr hab. n. med. Zbigniew Krasiński Prorektor ds. Klinicznych i Współpracy z Regionem, Uniwersytet Medyczny w Poznaniu, Polskie Towarzystwo Flebologiczne

Więcej informacji na stronie: kobieta-zdrowie.pl

Przewlekła choroba żylna jest nie tylko schorzeniem wpływającym na wygląd naszych nóg. Daje także uciążliwe dolegliwości bólowe.

Jaki ma związek z ciążą?

Czy warto poddawać się zabiegom niwelującym tę chorobę?

znajdują się receptory hormonów płciowych. Gdy są pobudzane, dochodzi do relaksacji, a następnie poszerzenia naczyń. W dużym skrócie: winowajcą w chorobie żylnej jest progesteron i estrogeny.

W jaki sposób przewlekła niewydolność żylna manifestuje się podczas ciąży?

Mówi się, że jednym z pierwszych objawów ciąży mogą być widocznie poszerzone żyły (m.in. na piersiach, sromie), a także problemy ze strony układu żylnego. W 80 proc. przypadków, jeśli żylaki się pojawiają, to już w pierwszym trymestrze ciąży.

To hormony powodują poszerzanie się żył w ciąży, a nie jak wcześniej myślano – powiększanie się macicy i jej ucisk na żyły biodrowe.

Czy żylaki po ciąży znikają samoistnie, czy jednak wymagają leczenia?

Dlaczego kobiety częściej chorują na przewlekłą chorobę żylną?

Nie wszędzie kobiety częściej chorują na przewlekłą chorobę żylną. Przykładowo, jeśli chodzi o europejskie kraje, w Irlandii ta teza nie ma już swojego odzwierciedlenia w rzeczywistości, a mężczyźni chorują na nią tak samo często jak kobiety. Niemniej w ogóle populacji dwa razy częściej u kobiet stwierdza się żylaki. Na zachorowalność wpływa wiele czynników, jednak w przypadku kobiet są one związane z działaniem bezpośrednim lub pośrednim układu hormonalnego. Podwyższony znacznie ich poziom mamy w trakcie ciąży czy przyjmowania antykoncepcji hormonalnej. Otóż w ścianach w mięśniówce gładkiej naczyń krwionośnych

problem się nie rozwiąże, należy rozważać zabieg lub operację. Mamy obecnie wiele małoinwazyjnych i skutecznych metod leczenia żylaków.

W większości przypadków żylaki po ciąży samoistnie znikają, dlatego też swoim pacjentkom odradzam ich leczenie bezpośrednio po okresie połogu.

Gdy kobieta wraca do normalnej aktywności hormonalnej, wtedy większość żylaków zanika.

Kiedy najlepiej zdecydować się na zabieg/ operację – po pierwszej ciąży czy po ostatniej planowanej?

Dla układu żylnego to druga ciąża jest większym sprawdzianem niż pierwsza. Decydując się na zabieg lub operację, trzeba brać pod uwagę także aspekt, który poruszyłem w poprzednim pytaniu.

Warto zaczekać na okres, gdy poziom hormonów wróci do normy. Jeśli po kilkunastu miesiącach

W większości przypadków żylaki po ciąży samoistnie znikają.

Skoro niewydolność żylna jest schorzeniem przewlekłym, to czy zabieg/operacja ma sens?

Może trzeba nauczyć się z żylakami żyć?

Jeśli chodzi o względy estetyczne, to jest to kwestia indywidualna. Jednak przewlekła choroba żylna może nieść ze sobą także dolegliwości bólowe, puchnięcie kończyn dolnych itp., zwiększa także ryzyko zakrzepicy żył głębokich. Co ciekawe, nie ma zależności pomiędzy wielkością żylaka a bólem, jaki powoduje. Przykładowo pacjentka może mieć prawie niewidoczne, za to bardzo bolesne żylaki. Dla niektórych jest to uciążliwa choroba, niepozwalająca np. na założenie butów w porze wieczornej z powodu obrzęku.

Przewlekła niewydolność żylna – jak zapobiec jej rozwojowi?

Lek. Sylwia Mossakowska Flebolog, chirurg

Choroba żył może być niezwykle uciążliwa i mieć wpływ nie tylko na względy estetyczne. Czy możemy jej unikać?

i w obcisłych spodniach (typu rurki), płaskostopie, brak ruchu. Niekorzystny wpływ na układ żylny ma również przegrzewanie kończyn dolnych – długotrwałe gorące kąpiele, pobyty w saunie oraz ogrzewanie podłogowe.

W profilaktyce PNŻ należy również uwzględnić kompresjoterapię, czyli noszenie specjalnych wyrobów uciskowych (podkolanówki, pończochy, rajstopy), które wspomagają pracę naszych żył.

Jak wygląda diagnostyka tego schorzenia?

Jakie są przyczyny pojawienia się PNŻ? Czy jesteśmy w stanie zapobiec chorobie?

Więcej informacji na stronie: kobieta-zdrowie.pl

Nie jesteśmy w stanie w 100 procentach jej zapobiec, ponieważ jest to choroba cywilizacyjna. Częściej dotyczy osób zamieszkujących kraje wysoko rozwinięte z powodu naszego stylu życia. Dodatkowo mogą ją determinować czynniki genetyczne – jeśli jedno z rodziców ma żylaki, prawdopodobieństwo powstania ich u dziecka wynosi do 40 proc., gdy dwoje – wzrasta do 80 proc.

Istotnym czynnikiem wpływającym na rozwój lub nasilenie PNŻ jest ciąża oraz leczenie hormonalne stosowane w ciąży, a także antykoncepcja hormonalna.

Istnieją jednak czynniki mające negatywny wpływ na przebieg przewlekłej choroby żylnej, które jesteśmy w stanie ograniczyć lub wyeliminować.

Jest to otyłość, stojący lub siedzący tryb życia, chodzenie w butach na wysokim obcasie

Podstawowym badaniem w diagnostyce przewlekłej choroby żylnej jest USG Doppler Duplex.

Dzięki niemu jesteśmy w stanie zdiagnozować ponad 90 proc. pacjentów.

Jakie mamy obecnie możliwości w zakresie leczenia przewlekłej niewydolności żylnej?

W zakresie leczenia PNŻ do tej pory stosujemy klasyczne zabiegi chirurgiczne – dotyczą one leczenia w szpitalach. Obecnie mamy również wiele możliwości leczenia małoinwazyjnego.

Jakie małoinwazyjne metody leczenia stosuje się obecnie u kobiet? Które z nich są dla nich najkorzystniejsze?

Jeżeli chodzi o metody małoinwazyjne, jest to m.in. skleroterapia, która polega na podaniu do światła żyły specjalnej piany powodującej jej uszkodzenie, następnie włóknienie, a w efekcie zanikanie i co za tym idzie – poprawę wyglądu oraz funkcjonowania kończyn.

Skleroterapię w większości stosuje się w przypadku małych i średnich żył – wtedy te efekty są najkorzystniejsze.

Przy większych żyłach, jako specjaliści, stosujemy metody termiczne (np. fala radiowa lub laser), mechaniczno-chemiczne lub chemiczne (Venaseal – klej).

Metody termiczne polegają na wprowadzaniu do światła żyły specjalnych cewników, które na końcu wytwarzają wysoką temperaturę. Dzięki niej żyła jest zamykana i niszczona od środka. W metodach mechaniczno-chemicznych wprowadzamy również specjalne cewniki, które mechanicznie uszkadzają ścianę naczynia, i jednocześnie wykonujemy skleroterapię. W metodach chemicznych najczęściej wprowadzamy do żyły specjalny klej. Zabiegi wszystkimi tymi metodami można wykonać w gabinecie.

Warto dodać, że metoda chemiczna (klej) ma tę przewagę nad pozostałymi, że nie narzuca konieczności noszenia pończoch uciskowych.

Jest to zatem doskonałe rozwiązanie latem.

Wszystkie wymienione metody są praktycznie bezbolesne dla pacjenta. Za ich sprawą unikamy leczenia chirurgicznego, ponieważ cewniki są wprowadzane z małego, dwumilimetrowego cięcia.

Każdy rodzaj zabiegu ma swoje wady i zalety.

Metoda leczenia dobierana jest indywidualnie, po dokładnym zbadaniu pacjenta, po wzięciu pod uwagę innych czynników, takich jak długość i przebieg niewydolnej żyły, uczulenia, choroby towarzyszące i ewentualne obciążenia.