MATERIAŁY PROMOCYJNE PRZYGOTOWANE I POCHODZĄCE OD MEDIAPLANET
Maj 2021 | Czytaj więcej na www.byczdrowym.info
Odporność
Od zdrowych nawyków żywieniowych może zależeć wiele procesów zachodzących w naszym organizmie 03
Wyzwania Jakie są konsekwencje krztuśca u dzieci?
04
Ekspert Związki pomiędzy alergią, jej leczeniem a odpornością
05
FOT. : A N N A P OW I ER Ż A , W Y DAW N I CT WO H OW 2 ( W W W. H OW 2 . S H O P)
Daria Ładocha
Inspiracje Czy colostrum pomaga ozdrowieńcom po COVID-19?
2 | Czytaj więcej na byczdrowym.info
MATERIAŁY PROMOCYJNE PRZYGOTOWANE I POCHODZĄCE OD MEDIAPLANET
WYZWANIA
Styl życia a odporność W WYDANIU
04 Dr n. med. Mirosława Gałęcka Odporność a mikroflora jelitowa
08
To, jakich wyborów dokonujemy na co dzień, bezpośrednio wpływa na nasz cały organizm, a co za tym idzie, także na naszą odporność. Na co powinniśmy kłaść największy nacisk w kwestii odporności?
W
Izabela Morawska Życie z PNO – diagnoza, terapia, zagrożenia
10 Prof. dr hab. n. med. Andrzej Frydrychowski CBD a zdrowie – jaki mają ze sobą związek?
Dr n. med. Daniel Śliż Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, Prezes Polskiego Towarzystwa Medycyny Stylu Życia
Project Manager: Agata Kuśpit +48 577 642 500, agata.kuspit@mediaplanet.com Business Developer: Karolina Likos Content and Production Manager: Izabela Krawczyk Head of Business Development: Karolina Kukiełka Managing Director: Adam Jabłoński Skład: Mediaplanet Web Editor: Tatiana Anusik Opracowanie redakcyjne: Sonia Młodzianowsa, Aleksandra Podkówka-Poźniak Fotografie: Anna Powierża, istockphoto.com, zasoby własne Kontakt: e-mail: pl.info@mediaplanet.com MEDIAPLANET PUBLISHING HOUSE SP Z O.O. ul. Przyokopowa 31, 01-208 Warszawa
facebook.com/byczdrowymPL mediaplanetpl @Mediaplanet_Pol Please Recycle
Partnerzy
Więcej informacji na stronie: byczdrowym.info
jaki sposób zdrowym stylem życia możemy poprawić swoją odporność? Istnieje kilka sposobów na poprawienie odporności za pomocą stylu życia. Przede wszystkim należy się skupić na wyeliminowaniu wszystkich czynników ryzyka powodujących obniżenie odporności. Są to w dużej mierze używki, czyli papierosy i alkohol, które zaburzają nam odpowiedź immunologiczną. Poza odrzuceniem używek możemy postarać się o zmodyfikowanie swojego stylu życia także w innych wymiarach. Bardzo ważny jest zdrowy, spokojny, regenerujący sen. Jest on niedocenianą czynnością fizjologiczną, której potrzebujemy do prawidłowej regeneracji. Mało się o tym mówi, także w gabinetach lekarskich, a szkoda. Sen to czas dla ciała i umysłu na moment oczyszczenia, relaksacji i spokoju. Jak zatem wpływa na naszą odporność? Poprzez sprawne funkcjonowanie układu hormonalnego. Niedobory snu powodują kortyzolemię – wyrzut hormonu, który zdecydowanie obniża nam odporność oraz powoduje zwiększenie chęci spożywania słodkich i słonych pokarmów w ciągu dnia. To z kolei może doprowadzić do nadwyżki kalorycznej, a w konsekwencji do niebezpiecznej dla zdrowia otyłości. Bardzo ważna jest także jakość snu. Gdy po 6-8 godzinach snu budzimy się niewyspani, to powinno nas zaniepokoić. Przyczyn może być wiele, np. chrapanie i bezdech senny, szczególnie u osób z nadwagą i dużym rozmiarem kołnierzyka. Kolejnym czynnikiem wpływającym na zwiększenie odporności będzie zdrowe żywienie. Nasz organizm reaguje na to, co jemy. Jeśli będziemy dostarczać mu substancje, które będą od nas wymagały zaangażowania, w tym aktywności układu immunologicznego i detoksykacji,
wtedy obniżymy potencjał obronny naszego organizmu. Pokarmy tego typu będą także wzbudzały chroniczny mikrostan zapalny, który może nawet doprowadzić do destrukcji m.in. układu DNA. Chodzi głównie o mutacje onkogenne powodujące nowotwory. Mikrostan zapalny jest wywoływany przez takie produkty jak przetworzone mięso – zarówno drób, jak i czerwone. Jest ono zakwalifikowane do kancerogenów grupy pierwszej (tej samej co azbest), dlatego też powinno się go unikać. Zamiast wysoko przetworzonych produktów odzwierzęcych należy wprowadzić wspierające odporność nieprzetworzone pokarmy, czyli m.in. surowe warzywa i owoce. Są one bogate w polifenole, błonnik, witaminy z grupy B, magnez, selen, cynk itp. To makro- i mikroelementy, które faktycznie będą pozytywnie wpływały na naszą odporność. Dobrym rozwiązaniem będzie wprowadzenie diety śródziemnomorskiej lub fleksitariańskiej ze zdrowymi tłuszczami. Następnym czynnikiem wspomagającym nasz układ immunologiczny będzie regularna aktywność fizyczna. Tutaj należy podkreślić, że powinna być ona umiarkowana i dostosowana do danej osoby. Nadmierny, intensywny wysiłek także może być szkodliwy dla zdrowia poprzez wydzielanie się kortyzolu. Niezwykle ważne w budowaniu odporności są kontakty międzyludzkie. Gdy człowiek się spotyka, rozmawia z rodziną, bliskimi, przyjaciółmi, dzieli się swoimi doświadczeniami, wytwarzają się hormony szczęścia (podobnie podczas umiarkowanej aktywności fizycznej), co poprawia samopoczucie i wzmacnia organizm. W niebieskich strefach, gdzie znajduje się najwięcej osób dożywających w zdrowiu stu lat, widać, jak kluczowe dla nich jest stałe, aktywne funkcjonowanie w społeczeństwie.
Czytaj więcej na byczdrowym.info | 3
MATERIAŁY PROMOCYJNE PRZYGOTOWANE I POCHODZĄCE OD MEDIAPLANET
PROBLEM
Krztusiec u dzieci – jakie niesie za sobą konsekwencje? Krztusiec nadal jest problemem, szczególnie wśród małych dzieci, dla których jest niebezpieczny. Jak wygląda jego profilaktyka i leczenie?
Jaki jest przebieg zakażenia krztuścowego? Czy wygląda on inaczej u dzieci? Istnieje ryzyko powikłań? Jak wygląda leczenie krztuśca u dzieci? U dorosłych krztusiec nie objawia się ciężkim przebiegiem i powikłaniami. Natomiast są oni źródłem zakażenia dla małych dzieci. U najmłodszych jest to niebezpieczna choroba, niekiedy wymagająca hospitalizacji. Występują powikłania, w tym bezdechy. Podaje się im antybiotyk,
który usuwa bakterie z dróg oddechowych, ale objawy – w tym dokuczliwy kaszel – utrzymują się przez 10-12 tygodni. Jaka jest rola szczepień jako profilaktyki krztuśca u dzieci? Jaka jest przewaga szczepionek acelularnych nad pełnokomórkowymi? Czym są szczepionki wysokoskojarzone? Rola szczepień jest kluczowa. W populacjach szczepionych przypadków krztuśca jest znacznie mniej. Szczepionki pełnokomórkowe są szczepionkami starej generacji wyprodukowanymi z zawiesiny powstałej z zabitych komórek krztuśca. Natomiast te najnowocześniejsze, acelularne oparte są na wybranych antygenach, zatem są dużo czystsze. Obecnie już cała Europa wybiera szczepionki acelularne. U nas są one na razie refundowane w wybranych grupach dzieci, m.in. u wcześniaków. Rodzice czasem sami dopłacają do acelularnych, które najczęściej są połączone z innymi – tym właśnie są szczepionki wysokoskojarzone, nazywane również szczepionkami 6w1 lub 5w1, stworzone, by
W populacjach szczepionych przypadków krztuśca jest znacznie mniej. zmniejszyć liczbę ukłuć u dziecka i podawać kilka szczepionek w jednym. A jak wygląda profilaktyka poekspozycyjna krztuśca? Gdy wiemy, że w rodzinie pojawił się krztusiec, każdemu z jej członków podaje się antybiotyk, by zatrzymać jego kolonizację (osiedlanie się) w nosie i gardle.
Więcej informacji na stronie: byczdrowym.info
Prof. dr hab. n. med. Jacek Wysocki Kierownik Katedry Profilaktyki Zdrowotnej Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, założyciel Polskiego Towarzystwa Wakcynologii
Zespołowi Sanofi Pasteur od ponad 100 lat przyświeca jeden cel – stworzyć świat, w którym nikt nie cierpi, ani nie umiera z powodu chorób, którym można zapobiegać poprzez szczepienia.
Więcej informacji na www.sanofi.pl
MAT-PL-200254501.0-12/2020
Jak wygląda epidemiologia choroby krztuścowej w Polsce? Lekarze co roku zgłaszają od 2 do 6 tysięcy przypadków, jednak dane epidemiologiczne sprzed 10 lat pokazują, że problemem jest przede wszystkim diagnostyka. Wiele przypadków pozostaje niezdiagnozowanych, co sprawia, że może być ich kilkadziesiąt razy więcej. Przykładowo – u osoby dorosłej, u której kaszel utrzymuje się ponad 3 tygodnie, niezwykle rzadko wysuwa się podejrzenie krztuśca. Sytuacja jest dużo lepsza wśród dzieci, ponieważ pediatrzy są czujni.
4 | Czytaj więcej na byczdrowym.info
MATERIAŁY PROMOCYJNE PRZYGOTOWANE I POCHODZĄCE OD MEDIAPLANET
WYZWANIA
Alergia a odporność Właśnie zakończył się okres pylenia brzozy, a wcześniej leszczyny i olszy. Za chwilę w powietrzu pojawią się duże stężenia pyłku traw, potem zbóż, bylicy. A to nie wszystko, bo drogą wziewną do naszych dróg oddechowych docierają też roztocza kurzu domowego, sierści zwierząt czy zarodniki grzybów.
U
osób uczulonych, które nie przyjmują odpowiedniego leczenia, po kontakcie z alergenem występują uciążliwe i często irytujące objawy kataru, świądu, łzawienia, niedrożności nosa, niekiedy kaszlu. Na szczęście dziś dysponujemy bardzo rozbudowanym arsenałem skutecznych i bezpiecznych leków doustnych i miejscowych, a samą alergię możemy też zatrzymać na całe lata, stosując immunoterapią swoistą, czyli tak zwane odczulanie. Co więcej immunoterapia swoista pozwala zahamować pojawiającą się nierzadko ewolucję alergicznego nieżytu nosa do astmy. Trzeba tylko odpowiednio wcześnie zgłosić się do alergologa, który zaproponuje nam zarówno krótko-, jak i długofalową strategię walki z alergią. Od dawna zarówno wśród pacjentów, jak i lekarzy rodziły się pytania o związki pomiędzy alergią, jej leczeniem a stanem naszej odporności. Te kwestie w ostatnich miesiącach, w trudnym czasie pandemii, nabrały szczególnego znaczenia. Choć w potocznej komunikacji często przedstawia się alergię jako stan nadmiernie pobudzonej odporności, to trzeba pamiętać,
że to stwierdzenie jest prawdziwe tylko w odniesieniu do pewnej części układu immunologicznego. A konkretnie tej, która kiedyś w toku ewolucji zajmowała się głównie eliminacją pasożytów. Obecnie ta część układu immunologicznego wobec niedostatku naturalnych wrogów, czyli pasożytów, została wbrew naszej woli zaprzęgnięta do walki z otaczającymi nas pyłkami roślin, roztoczami kurzu, sierścią zwierząt. I to dlatego zarówno w zarażeniu pasożytniczym, jak i w alergii tak aktywne są eozynofile, komórki tuczne, przeciwciała IgE. Nie oznacza to jednak, że alergia prowadzi do aktywacji całego układu immunologicznego. Wręcz przeciwnie, nieleczona albo źle leczona alergia może mieć bardzo negatywny wpływ na naszą odporność skierowaną przeciwko wirusom i bakteriom. Dlaczego? Bo zapalenie alergiczne toczy się głównie w obrębie błony śluzowej dróg oddechowych oraz przewodu pokarmowego. Tymczasem to właśnie prawidłowo funkcjonująca błona śluzowa stanowi skuteczną przeszkodę, niemalże mur odpowiadający w znacznym stopniu za powstrzymanie inwazji wirusów i bakterii do naszego układu oddechowego
i przewodu pokarmowego. Alergiczna reakcja zapalna prowadzi do pojawienia się poważnych wyłomów w tym murze, niekiedy wręcz do zniszczenia systemu obronnego tworzonego przez błony śluzowe, ponadto destabilizuje i osłabia sąsiadujące komórki immunologiczne odpowiedzialne za walkę z mikrobami. I dlatego nieleczona alergia prowadzi do szerokiego otwarcia wrót dla wirusów i bakterii, a po wniknięciu wroga znacząco utrudnia i przedłuża ich eliminację na skutek ogólnego zamieszania wywołanego przez komórki tuczne, immunoglobuliny E, eozynofile. Dlatego też niewłaściwie leczeni alergicy i astmatycy częściej łapią infekcje wirusowe górnych i dolnych dróg oddechowych, a także gorzej i dłużej je przechodzą. Z drugiej jednak strony jako alergolodzy obserwujemy też bardzo dla nas satysfakcjonujące sytuacje, gdy u osób z właściwie leczoną alergią lub astmą potrafimy również w znaczący sposób zredukować częstość infekcji wirusowych. Przypadek? Nie, to naturalna konsekwencja przywrócenia pewnego strukturalnego ładu w obrębie naszych błon śluzowych i zamieszkujących je komórek układu immunologicznego.
Więcej informacji na stronie: byczdrowym.info
Prof. dr hab. n. med. Marcin Moniuszko Kierownik Kliniki Alergologii i Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku
WAŻNE
Wspomaga utrzymanie prawidłowej mikroflory przewodu pokarmowego Bakterie kwasu mlekowego: nasi sprzymierzeńcy Bakterie kwasu mlekowego stanowią ważną grupę ochronnych mikroorganizmów. Jak sama nazwa wskazuje
– wytwarzają kwas mlekowy. Substancja ta jest np. odpowiedzialna za charakterystyczny, lekko kwaśny smak jogurtów i kefirów. Dzięki niej bakterie kwasu mlekowego obniżają pH w jelicie, co stwarza niekorzystne warunki dla rozwoju patogenów. Bakterie kwasu mlekowego mają istotne znaczenie dla stabilizacji środowiska jelit i utrzymywania równowagi mikroflory jelitowej.
WWW.SYMBIOLACT.PL
Odporność a mikroflora jelitowa Czym jest prawidłowa mikroflora? Prawidłowa mikroflora wspiera układ odpornościowy, pomaga w trawieniu, wydziela odpowiednie enzymy. Produkuje witaminy K, z grupy B oraz kwas masłowy. Chroni nas przed nowotworami, neutralizując substancje kancerogenne.
i szczepów. Nie da się ustalić ilości bakterii, która będzie idealna – w tym przypadku reguła im więcej, tym lepiej nie zawsze działa. Warto stosować je minimum 3 miesiące.
Co mają ze sobą wspólnego układ odpornościowy, bakterie jelitowe oraz probiotyki? Probiotyki to właśnie te bakterie. Stymulują nasz układ immunologiczny, walczą o miejsce na błonie śluzowej z bakteriami i grzybami patogennymi, dzięki czemu pomagają organizmowi się ich pozbyć.
W jakich produktach znajdziemy probiotyki i prebiotyki? Probiotyki, czyli cenne dla naszego zdrowia bakterie, znajdują się w kiszonkach, produktach fermentowanych, napojach probiotycznych i wspomnianych suplementach. Natomiast prebiotyki to substancje, którymi odżywiają się bakterie jelitowe. Najwięcej ich znajdziemy w warzywach – np. w cykorii, karczochach oraz produktach skrobiowych spożywanych po ich schłodzeniu.
Jak wybrać najlepszy probiotyk? Jaka powinna być liczebność drobnoustrojów? Jak długo stosować probiotyki na odporność? Dobry probiotyk powinien być dokładnie przebadany i zawierać informacje o ilości bakterii
Dr n. med. Mirosława Gałęcka Założycielka i prowadząca Instytut Mikroekologii w Poznaniu, propagatorka wiedzy o mikrobiocie jelit, współautorka książki „Dieta w chorobach autoimmunologicznych”
Czytaj więcej na byczdrowym.info | 5
MATERIAŁY PROMOCYJNE PRZYGOTOWANE I POCHODZĄCE OD MEDIAPLANET
INSPIRACJE
w łagodzeniu skutków zapalenia, w tym zmniejszenia powstałych w jego wyniku uszkodzeń. Colostrum usprawnia procesy gojenia, dzięki czemu pomaga częściowo zregenerować płuca w miejscach, gdzie zostały uszkodzone przez chorobę. Ponadto wpływa na układ nerwowy, redukując objawy typowe dla „mgły covidowej”, a także zwiększając motywację do aktywności fizycznej, co może być przydatne u osób, które potrzebują aktywnej rehabilitacji po COVID-19. Colostrum jest także pomocne do odbudowy nabłonka jelita, który także nierzadko zostaje uszkodzony podczas tej choroby.
Czy colostrum pomaga ozdrowieńcom po COVID-19? Wskazań do stosowania siary jest naprawdę wiele. Jej stosowanie zaleca się m.in. przed sezonem infekcyjnym i w jego trakcie.
Dr n. med. Maciej Hałasa Zakład Żywienia Człowieka i Metabolomiki Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie
Jaki skład ma colostrum (siara) i jak oddziałuje na organizm? To produkt gruczołów mlekowych wszystkich ssaków, czyli zarówno człowieka, jak i zwierząt, takich jak owca czy krowa, który matki wytwarzają po porodzie w celu wyregulowania organizmu potomka, w tym głównie jego układu odpornościowego. Skład siary jest złożony i zawiera m.in. skondensowaną dawkę różnego rodzaju czynników regulacyjnych, w tym witaminy, mikroi makroelementy, minerały, probiotyki oraz inne substancje aktywne. W jaki sposób colostrum reguluje i wspiera odporność? Przede wszystkim pozwala aktywować, rozwinąć układ odpornościowy i prawidłowo mu funkcjonować. Jak to
możliwe? Głównie przez to, że na wielu poziomach reguluje ono homeostazę jelit – m.in. uszczelnia barierę jelitową, dzięki czemu redukuje ryzyko rozwoju lokalnych stanów zapalnych oraz poprawia stan mikrobioty jelitowej, co usprawnia wchłanianie składników pokarmowych. Zachowanie homeostazy jelitowej ma ponadto zbawienny wpływ na przebieg funkcji immunologicznych, ponieważ zdrowe jelita to również lepsza odporność swoista całego organizmu, bo to właśnie w nich znajduje się większość odpowiedzialnych za nią komórek – limfocytów. Czy colostrum jest pomocne u chorych po przebytym COVID-19? Zdecydowanie tak! Działa przeciwzapalnie, dlatego też świetnie sprawdza się
Zdrowe jelita to również lepsza odporność swoista całego organizmu.
Więcej informacji na stronie: byczdrowym.info
Na co należy zwrócić uwagę, wybierając konkretny preparat? Kluczową kwestią jest wybór sprawdzonego producenta wybranego suplementu, bo tylko to gwarantuje jakość surowca i prawidłowy proces jego przygotowania do sprzedaży. Oprócz tego warto wybrać preparat, który nie był modyfikowany, dzięki czemu nie jest pozbawiony cennych substancji aktywnych. Aby zapewnić sobie jak najlepszą wchłanialność stosowanego colostrum, warto zdecydować się na suplement w formie sproszkowanej.
6 | Czytaj więcej na byczdrowym.info
MATERIAŁY PROMOCYJNE PRZYGOTOWANE I POCHODZĄCE OD MEDIAPLANET
WYWIAD
FOT.: ANNA POWIERŻA , WYDAWNICTWO HOW2 (WWW.HOW2 .SHOP)
Daria Ładocha Dziennikarka, coach zdrowia oraz ekspert z zakresu świadomego żywienia zarówno dzieci, jak i dorosłych. Trenerka kulinarna, autorka pięciu książek, dwóch e-booków oraz kulinarnych blogów: mamalyga.org i onemorethai.pl. Mama dwóch córek.
Zdrowe nawyki żywieniowe to odporność Czy swoją odporność możemy budować w kuchni? Jakie czynniki na nią wpływają? Czy istnieje dieta na odporność? Na te i inne pytania odpowiedziała nam coach zdrowia, mama dwójki dzieci i szef tajskiej kuchni – Daria Ładocha.
Czytaj więcej na byczdrowym.info | 7
MATERIAŁY PROMOCYJNE PRZYGOTOWANE I POCHODZĄCE OD MEDIAPLANET
Najnowsze e-booki Darii Ładochy: „Kuchnia tajska bez THAIemnic” i „Śniadania dla dzieci”.
smakowała jak ta w kapuśniaku. Ale to rzecz gustu oczywiście. Ja preferuję w zupie. Polecam także jedzenie przynajmniej jednego posiłku na ciepło dziennie. Zimą unikam także cytrusów i nabiału. Czy można je stosować zarówno u dzieci, jak i dorosłych? Tak jak wspomniałam – sposoby te stosuję u siebie i u moich dzieci. Szczególnie zupy są kluczowe, ponieważ możemy je podać w atrakcyjniejszej dla dziecka postaci i zawrzeć w niej moc substancji odżywczych. Dodatkowo uczę swoje dzieci, dlaczego i w jakim celu je się np. buraka, by nie patrzyły wyłącznie na walory smakowe, ale również prozdrowotne.
Znając przeznaczenie danego produktu i jego właściwości prozdrowotne, nasi dziadkowie wiedzieli, co nam służy i leczy.
FOT.: ANNA POWIERŻA , WYDAWNICTWO HOW2 (WWW.HOW2 .SHOP)
Jaki wpływ na naszą odporność mają zdrowe nawyki żywieniowe? Od zdrowych nawyków żywieniowych może zależeć wiele procesów zachodzących w naszym organizmie. Ważniejszy od nich jest tylko oddech. Gdy przestajemy oddychać, również przybliżamy się do tego procesu. Gdy dostarczamy złego odżywiania, to proces, mimo że powolny, jednak jest ten sam. Farmakologia ma dopiero sto lat – wcześniej ludzi leczono jedzeniem, ziołami. Znając przeznaczenie danego produktu i jego właściwości prozdrowotne, nasi dziadkowie wiedzieli, co nam służy i leczy. Wiedza na ten temat była przekazywana z pokolenia na pokolenie. Było wiadomo, że produkt rosnący o danej porze roku miał być spożywany tylko wtedy. Od ziemi i tego, co nam wyprodukowała, było zależne to, jak kształtowała się nasza odporność. Latem jedliśmy wychładzające nowalijki, truskawki, owoce. Natomiast zimą kiszonki, buraki, ziemniaki, dynie, które
mają właściwości wzmacniające. Między innymi probiotyki miały za zadanie pomóc nam przetrwać ten zimowy czas. Jakie są pani sposoby na budowanie odporności? Moim sposobem na budowanie odporności w kuchni jest jedzenie żywności bez etykiet. Są to produkty, które nie mają żadnej przylepionej kartki. Ryby, warzywa, owoce nie mają pieczątek ze składem, przez co wiemy, że są najmniej przetworzone i zdrowe. Druga istotna kwestia to porcja zupy dziennie. U mnie, nieważne na który posiłek, codziennie musi być zupa. Bardzo często u moich dzieci serwowana jest na kolację, ja jem ją prawie zawsze na śniadanie. Jest to niezwykle istotne, ponieważ w zupie możemy przemycić wszystko, co najcenniejsze dla naszego zdrowia – dużą ilość warzyw, węglowodany złożone. Umówmy się, że kapusta kiszona zjedzona osobno nie będzie nam tak
Jak ważne jest opieranie odporności na naturalnych metodach, a nie sztucznych suplementach? Cały przemysł suplementów oparty jest na składnikach, które tak naprawdę mamy w jedzeniu. Wiedzieli to nasi przodkowie, u nas niestety ta wiedza stopniowo zanika. Przykładowo: wiele osób na śniadanie je owsiankę. Jest zdrowa, pożywna, ma wiele witamin, węglowodanów złożonych itp. Ale jest to również wspaniały środek, który pomaga zwalczać tzw. zły cholesterol. Oczywiście nie jest to lekarstwo, ale jeśli wraz z jedzeniem owsianki ograniczymy tłuszcze trans, dostarczymy warzyw zielonych itp., to możemy sobie w tej kwestii dopomóc. Czy istnieje dieta lub produkty w kuchni na odporność? W Polsce jesteśmy wyspecjalizowani w kiszonkach jako naturalnych probiotykach wspierających odporność. Jednak co kraj, to obyczaj i każdy punkt geograficzny na mapie ma swoje sposoby.
Więcej informacji na stronie: byczdrowym.info
8 | Czytaj więcej na byczdrowym.info
MATERIAŁY PROMOCYJNE PRZYGOTOWANE I POCHODZĄCE OD MEDIAPLANET
WAŻNE
Życie z PNO – diagnoza, terapia, zagrożenia W dobie pandemii życie z PNO jest trudne w wielu aspektach. Trudność pogłębia fakt, że chorzy z PNO, mimo rekomendacji polskich i światowych towarzystw, nie mogli zostać priorytetowo zaszczepieni w ramach narodowego programu szczepień.
N
Izabela Morawska Wiceprezeska Stowarzyszenia Immunoprotect i pacjentka z pierwotnym niedoborem odporności
awracające, trudne w leczeniu infekcje mogą sugerować Pierwotne Niedobory Odporności (PNO). PNO to zbiorcza grupa różnych schorzeń, w których w wyniku defektów genetycznych dochodzi do upośledzenia różnych funkcji układu odpornościowego. Układ odpornościowy „dojrzewa” wraz z nami, dlatego też inaczej będziemy traktować dziecko w wieku przedszkolnym oraz dorosłego w tej samej sytuacji klinicznej. Aby ułatwić diagnostykę różnicową, profesjonaliści stworzyli listę 10 ostrzegawczych objawów, które mogą sugerować PNO. Choć może się to wydawać pewnym paradoksem, w grupie chorych z wrodzonymi niedoborami odporności znacznie częściej dochodzi do rozwinięcia się chorób autoimmunologicznych. W tych schorzeniach zwiększone jest także ryzyko nowotworzenia – głównie chłoniaków i białaczek – dlatego pacjenci z PNO wymagają zawsze czujności onkologicznej. Według raportu PEX w Polsce współczynnik chorobowości wynosi 1,44 osoby na 100 tysięcy osób, niestety około 16 tysięcy nadal pozostaje niezdiagnozowanych. Postawienie definitywnej diagnozy PNO może czasem zająć nawet kilka lat. Odpowiedź na pytanie dlaczego jest bardzo trudna.
Jeśli dziecko już w pierwszych dniach życia bardzo poważnie choruje, budzi to niepokój i uruchamia lawinę diagnostyczną. W przypadku nawracających infekcji rodzic czy pacjent szuka wyjaśnienia u lekarzy różnych specjalności, w czasie tej drogi dołączają się choroby współistniejące, przewlekają się zakażenia, co jeszcze bardziej utrudnia postawienie podejrzenia. Często pacjent trafia do immunologa zbyt późno. Gorzej, jeśli nie trafi wcale. Kiedy nagle zdrowy dwudziestolatek zaczyna poważnie chorować – a tak może być w pospolitym zmiennym niedoborze odporności (CVID) – trudno myśleć w pierwszej kolejności o sprawie wrodzonej, prawda? Żeby nie było zbyt łatwo, diagnostyka w gabinecie immunologa bywa skomplikowana i często wymaga wnikliwych badań laboratoryjnych. A to też trwa. I tak cały cykl się przedłuża. Na szczęście są wieści optymistyczne, z biegiem lat coraz więcej pacjentów jest diagnozowanych szybko i celnie, a to bardzo ważne, żeby wdrożyć leczenie i zapobiec rozwinięciu się powikłań oraz umożliwić pacjentowi komfortowe życie. Podstawową opcją terapeutyczną są wlewy z immunoglobulin, które będą skuteczne u większości osób z PNO. W Polsce dostępna jest terapia dożylna wymagająca
comiesięcznych wizyt w szpitalu oraz terapia preparatami immunoglobulin podskórnych, które pacjent w ramach programu lekowego dostaje do domu. Ta druga metoda jest preferowana przez większość pacjentów, ponieważ daje dużą swobodę. Niektórzy pacjenci muszą przyjmować leki przeciwgrzybicze, przeciwbakteryjne czy przeciwwirusowe jako profilaktykę zakażeń. Niezwykle istotne jest też prawidłowe leczenie chorób współistniejących. W najcięższych przypadkach potrzebny jest przeszczep komórek hematopoetycznych; niektórzy chorzy mogą również skorzystać z terapii genowej. Terapia powinna być skrojona na miarę, dopasowana do stanu i stylu życia pacjenta. W dobie pandemii życie z PNO jest trudne w wielu aspektach. Trudność pogłębia fakt, że chorzy z PNO, mimo rekomendacji polskich i światowych towarzystw, nie mogli zostać priorytetowo zaszczepieni w ramach narodowego programu szczepień. W związku z powyższym pacjenci z PNO zdani są na „odporność populacyjną”. Dlatego tak ważne jest uświadamianie innym ludziom, że dbając o dystans społeczny, szczepiąc się, troszczą się nie tylko o siebie, ale także o tych, którzy są najbardziej narażeni i bezbronni.
Więcej informacji na stronie: byczdrowym.info
PROBLEM
SM w czasach COVID-19 Malina Wieczorek Fundatorka i prezeska Fundacji SM – walcz o siebie
L
iczne niepokojące głosy pacjentów ze stwardnieniem rozsianym dotyczące trudności w dostępie do diagnostyki i leczenia w czasie pandemii COVID-19 skłoniły do tego, aby przyjrzeć się tym problemom z bliska i oszacować ich skalę. Z wyników badania ankietowego, przeprowadzonego wśród pacjentów wynika, że dobrze oceniają opiekę neurologiczną w czasie pandemii. Pozytywnie oceniono to, że leki w ramach programów lekowych można odbierać co 3 miesiące, niekoniecznie osobiście. Jest to nie tylko ogromne ułatwienie dla pacjentów, ale też odciążenie dla systemu ochrony zdrowia. Problemem, który mocno nasilił się w związku z pandemią, jest zbyt późne stawianie diagnozy. Okres ten trwa zbyt długo i wynika m.in. w dużej mierze z początkowo błędnego rozpoznania, także ignorowania objawów. Trzeba jasno podkreślić, że obecna sytuacja epidemiologiczna nie może wpływać na dalsze opóźnienia w diagnostyce i leczeniu chorych na SM. Ważne, aby osoby, które nie zostały zdiagnozowane w 2020 roku, jak najszybciej uzyskały potwierdzenie rozpoznania SM i bezzwłocznie zostały włączone do leczenia, aby zatrzymać proces choroby i oddalić widmo niepełnosprawności.
Czytaj więcej na byczdrowym.info | 9
MATERIAŁY PROMOCYJNE PRZYGOTOWANE I POCHODZĄCE OD MEDIAPLANET
EKSPERT
Witamina C – jaka jest rola i właściwości witaminy C w organizmie Witamina C należy do grupy witamin rozpuszczalnych w wodzie i uczestniczy w bardzo wielu procesach zachodzących w naszym organizmie.
Bierze m.in. udział w procesie syntezy kolagenu, warunkując właściwy rozwój chrząstki, kości, zębów, powstawianie wielu hormonów oraz zwiększa przyswajanie żelaza niehemowego, co ma znaczenie w przypadku występowania niedokrwistości z niedoboru żelaza. Witamina C jest również silnym przeciwutleniaczem walczącym skutecznie z wolnymi rodnikami tlenowymi, których nadmiar jest niekorzystny dla naszego zdrowia. Od wielu lat trwają badania dotyczące jej roli w zapobieganiu rozwojowi nowotworów i chorób układu krążenia. To też jedna z witamin, która odgrywa bardzo ważną rolę w utrzymaniu prawidłowej pracy układu odpornościowego. Niektóre badania wskazują, że profilaktycznie przyjmowana w większych ilościach (ok. 200mg na dobę) skraca czas trwania chorób górnych dróg oddechowych, zwłaszcza przeziębienia. Może złagodzić również nasilenie objawów. Natomiast według metaanalizy Cochrane z 2013 roku suplementacja witaminy C w momencie już występujących objawów przeziębienia wydaje się nieskuteczna. Dlatego warto dbać o jej odpowiednią ilość w diecie na co dzień, nie tylko w czasie choroby.
Klaudia Wiśniewska Dietetyk kliniczny zajmujący się dietoterapią otyłości i chorób cywilizacyjnych, wykładowca i szkoleniowiec
Więcej informacji na stronie: byczdrowym.info
Jakie jest zapotrzebowanie i wchłanianie witaminy C? Zalecane spożycie witaminy C u dorosłych mężczyzn wynosi 90 mg na dobę, a u kobiet 75 mg na dobę. Zwiększa się u palaczy, osób nadużywających alkoholu oraz pod wpływem długotrwałego stresu. Wzrasta także u kobiet w ciąży i karmiących, w różnych stanach chorobowych, np. przy nadciśnieniu tętniczym i u cukrzyków.
Źródłem witaminy C są przede wszystkim warzywa i owoce. Gdzie możemy znaleźć witaminę C? Źródłem witaminy C są przede wszystkim warzywa i owoce. I choć witaminę C kojarzymy głównie z cytrusami, to znaleźć ją możemy w dużych ilościach w papryce
czerwonej, natce pietruszki, jarmużu, brukselce, brokułach oraz w porzeczkach, aronii, truskawkach i kiwi. Jeśli spożywamy przynajmniej 400 g owoców i warzyw i dbamy o to, aby pojawiały się praktycznie w każdym posiłku, to istnieje szansa, że ilość witaminy C w naszej diecie będzie odpowiednia. Należy jednak pamiętać, że witamina C jest bardzo wrażliwa na działanie niektórych czynników, np. działanie podwyższonej temperatury, tlenu, enzymów. Z tego powodu warto warzywa i owoce odpowiednio przechowywać i jeść je w jak najmniej przetworzonej formie, jeśli mamy taką możliwość – najlepiej surowe. Jakie są skutki niedoboru, a jakie nadmiaru witaminy C w organizmie? Ze względu na powszechność występowania witaminy C w żywności jej niedobory w populacji nie są aż tak powszechne. Alarmującymi objawami świadczącymi o niedoborach pokarmowych witaminy C może być osłabienie organizmu, zwiększona podatność na infekcje i zmęczenie, zmniejszenie wydolności fizycznej, trudniejsze gojenie się ran, krwawienie z dziąseł czy zaburzenia w syntezie kolagenu. Mogą przyczyniać się również do rozwoju niedokrwistości z powodu niewystarczającego wchłaniania żelaza. Głębokie niedobory prowadzą do wystąpienia szkorbutu, który w krajach rozwiniętych praktycznie już nie występuje. Powszechnie uważa się, że witamina C w zasadzie nie ma działania toksycznego, jeśli dostarczana jest z pokarmem. Istnieją natomiast doniesienia naukowe świadczące o tym, że przewlekła wysoka suplementacja tej witaminy może zwiększać ryzyko powstawania kamieni nerkowych oraz zaburzeń żołądkowo-jelitowych.
10 | Czytaj więcej na byczdrowym.info
MATERIAŁY PROMOCYJNE PRZYGOTOWANE I POCHODZĄCE OD MEDIAPLANET
NOWOŚCI
CBD a zdrowie – jaki mają ze sobą związek? O substancji CBD coraz częściej słyszymy w kwestii zdrowia. Jaki zatem ma ona wpływ na nasz organizm? Czy jest legalna?
Czym jest CBD i kiedy warto rozważyć jego stosowanie? CBD jest związkiem otrzymanym z konopi siewnych. Można go kupić w Polsce legalnie, najczęściej w formie olejku o różnym stężeniu. CBD może wspierać układ endokannabinoidowy, który odgrywa olbrzymią rolę w regulacji homeostazy, czyli równowagi w organizmie. Może też wpływać na wiele procesów fizjologicznych, takich jak np. stany zapalne, apetyt (zwiększając go), metabolizm, funkcje sercowo-naczyniowe, budowa kości, aktywność synaptyczna w procesie uczenia się, koncentracja, odczuwanie bólu, a nawet na płodność. System ten odgrywa pewną rolę w występowaniu niektórych chorób psychicznych, aktywności psychoruchowej, jakości snu i zmniejszeniu stresu. Co za tym idzie, wskazaniem do przyjmowania CBD mogą być wszelkie dolegliwości związane z wyżej wymienionymi schorzeniami.
Prof. dr hab. n. med. Andrzej Frydrychowski Prezes Towarzystwa Lekarzy Medycyny Zintegrowanej
Jakie są efekty stosowania CBD? Olejki CBD przyjmowane we właściwy sposób mogą mieć swoje zastosowanie we wszelkiego rodzaju bólach, w tym migrenowych, stanach zapalnych organizmu, reumatyzmie. Mogą też dawać efekty związane z rozluźnieniem napięcia mięśni, jak również z odprężeniem psychicznym. CBD może mieć działanie wspierające w okresie choroby nowotworowej – zmniejszać ból oraz działać bezpośrednio na komórki nowotworowe – a także może wpływać na regulację snu. Jakie są inne właściwości CBD? Przyjmowanie CBD działa na dwa rodzaje receptorów – CB1 i CB2. CB1 w największej ilości występują w ośrodkowym układzie nerwowym i obwodowym oraz pokarmowym. Nie znajdują się w pniu mózgu, gdzie są zlokalizowane ważne ośrodki dla życia, np. sercowo-naczyniowy i oddechowy, co oznacza, że nie ma możliwości przedawkowania CBD,
które doprowadziłoby do zgonu. Natomiast należy je wprowadzać stopniowo. Nie powinno się ich stosować u dzieci – wyjątkiem jest występowanie padaczki lekoopornej. Optymalnym czasem na przyjmowanie CBD jest wiek 20-25 lat, gdzie układ nerwowy jest już w pełni rozwinięty. Czy CBD może mieć wpływ na odporność? Tutaj przechodzimy do wcześniej wspomnianych receptorów CB2. Znajdują się w układzie odpornościowym. W tym przypadku dzięki CBD może nastąpić modulacja regulacji układu immunologicznego, czyli poprawa odpowiedzi immunologicznej. Dokładniej jest to mobilizacja leukocytów, co jest podstawą naszego zdrowia, szczególnie teraz, gdy mamy zaburzoną odporność poprzez stres. Nie sztuką jest leczenie objawów, lecz podstawą powinno być leczenie przyczynowe. CBD może działać właśnie przyczynowo.
Więcej informacji na stronie: byczdrowym.info
„Stworzone przez naturę, udoskonalone przez nas” Wyjątkowe olejki, kapsułki i kremy z CBD.
+48 732 489 381 info@nordicoil.pl
Dowiedz się więcej