Odpornosć - Q1 2021

MATERIAŁY PROMOCYJNE PRZYGOTOWANE I POCHODZĄCE OD MEDIAPLANET

Czytaj więcej na www.byczdrowym.info

Odporność

Justyna Bolek Pięć zasad, które możesz wcielić w życie w każdym momencie 02

Ekspert Jakie korzyści przynosi regularna inhalacja?

03

Sprawdź Dlaczego warto stosować probiotyki?

04

Inspiracje Z czego wynika oporność na antybiotyki?

2 | Czytaj więcej na byczdrowym.info W WYDANIU

MATERIAŁY PROMOCYJNE PRZYGOTOWANE I POCHODZĄCE OD MEDIAPLANET

WYZWANIA

05 Dr hab. n. med. Ernest Kuchar Nie stosujmy antybiotyków na ból gardła, kaszel czy zwykłe przeziębienie

06

Regularna inhalacja – jakie przynosi korzyści?

Inhalacja, a raczej nebulizacja, to czynność niezwykle ważna dla zdrowia. Wraz z aerozolem wytwarzanym przez specjalistyczny inhalator z funkcją nebulizacji możemy wdychać cenne substancje. Jaki zatem inhalator wybrać i w czym może on nam pomóc?

Prof. dr hab. Agnieszka Szuster-Ciesielska Koronawirus – kiedy i w jakich okolicznościach wytwarzają się przeciwciała?

07 Justyna Bolek Proste, zdrowe zasady do wprowadzenia od zaraz!

Project Manager: Katarzyna Gonciarz +48 575 291 500, katarzyna.gonciarz@mediaplanet.com Senior Business Developer: Daria Kostka Content and Production Manager: Izabela Krawczyk Head of Business Development: Karolina Kukiełka Managing Director: Adam Jabłoński Skład: Michał Ziółkowski Desinger: Natalia Sędek Web Editor: Tatiana Anusik Opracowanie redakcyjne: Aleksandra Podkówka Fotografie: istockphoto.com, zasoby własne Kontakt: e-mail: pl.info@mediaplanet.com MEDIAPLANET PUBLISHING HOUSE SP Z O.O. ul. Przyokopowa 31, 01-208 Warszawa

Jakie korzyści dla zdrowia niesie za sobą inhalacja?

Jolanta Wacławek Lekarz pediatra, Oddział Hospitalizacji Jednego Dnia, Instytut Matki i Dziecka

facebook.com/byczdrowymPL mediaplanetpl @Mediaplanet_Pol Please Recycle

Więcej informacji na stronie: byczdrowym.info

Inhalacja to potoczna nazwa nebulizacji, czyli czynności, w której za pomocą aerozolu wdychamy odpowiednie dla danej dolegliwości substancje. Są to najczęściej leki przepisane i przyjmowane zgodnie z zaleceniami lekarza lub sól fizjologiczna, która ma za zadanie nawilżyć śluzówkę dróg oddechowych. Dobrze nawilżone drogi oddechowe znacznie wpływają na nasz komfort, jesteśmy bardziej wydolni, rzadziej zapadamy na różnego rodzaju infekcje, co dotyczy zarówno dzieci, jak i dorosłych.

Na jakiej zasadzie działają inhalatory (nebulizatory) i na co zwrócić uwagę przy wyborze tego odpowiedniego sprzętu?

Inhalatory z opcją nebulizacji (nebulizatory) są w stanie wytworzyć delikatną mgiełkę (aerozol), która wraz z substancjami czynnymi dociera w głąb układu oddechowego.

Bardzo ważna jest frakcja respilabilna danego inhalatora, ponieważ ocenia ona wartość cząsteczek przez niego wytwarzanych. Im cząsteczki są mniejsze (poniżej 5 μm) i jest ich więcej, tym lepiej. Dzięki temu są one w stanie dotrzeć dużo dalej w układ oddechowy dziecka, przez co nebulizacja będzie bardziej skuteczna.

Podczas wyboru inhalatora (nebulizatora) kluczowe jest to, by był cichy, a dziecko się go nie bało. Inhalacja płaczącego dziecka jest nieskuteczna, ponieważ większość aerozolu będzie wydychana zamiast wdychana.

Kończy się okres zimowy i ogrzewania, jednak powietrze w domach jest

Dobrze nawilżone drogi oddechowe znacznie wpływają na nasz komfort. w dalszym ciągu niezwykle suche, dodatkowo przed nami okres alergologiczny. Dlaczego inhalacja (nebulizacja) może się okazać tak dużą pomocą w danych okresach?

Suche powietrze w okresie jesienno-zimowym faktycznie wpływa negatywnie na szerokość dróg oddechowych naszego dziecka.

Jeśli do tego dojdzie obrzęk spowodowany innymi czynnikami, to oddychanie będzie utrudnione, a wirusy lub bakterie dostające się do górnych dróg oddechowych mogą powodować zapalenie. W tym celu warto więc nawilżać śluzówkę za sprawą nebulizacji. Jeśli chodzi o alergię, to faktycznie nebulizacja może pomóc, jednak nie powinna ona stanowić podstawy leczenia. Warto pamiętać także o tym, że nebulizacja w dobie pandemii jest możliwa, jednak należy zachować szczególną ostrożność – stosować ją u osób, które nie miały kontaktu z wirusem, dokładnie dezynfekować elementy inhalatora.

Czytaj więcej na byczdrowym.info | 3

MATERIAŁY PROMOCYJNE PRZYGOTOWANE I POCHODZĄCE OD MEDIAPLANET

EKSPERT

Probiotyki w życiu codziennym – dlaczego warto je przyjmować?

Wielu pacjentów uważa, że probiotyki należy przyjmować jedynie podczas antybiotykoterapii. Są one jednak pomocne także w innych sytuacjach.

Czym są probiotyki? Jaka jest ich definicja?

Prof. dr hab. n. med. Barbara Skrzydło-Radomańska Katedra i Klinika Gastroenterologii, Uniwersytet Medyczny w Lublinie

Probiotyki to nic innego jak bakterie. To żywe drobnoustroje, które podawane w odpowiednich ilościach wywierają korzystny efekt zdrowotny na organizm gospodarza. Nie wszystkie bakterie jednak mogą być probiotykami. Optymalny szczep probiotyczny musi pochodzić od człowieka, nie może mieć właściwości chorobotwórczych oraz powinien być odporny na niekorzystne warunki w przewodzie pokarmowym. Probiotyki są odporne m.in. na kwas solny w żołądku, enzymy trzustkowe i kwasy żółciowe w dwunastnicy i jelicie cienkim.

Jakie pozytywne właściwości dla zdrowia mają probiotyki?

Czy przyczyniają się do budowania odporności?

Pozytywne właściwości probiotyków są ściśle uzależnione od ich szczepu.

Nie wszystkie gatunki i rodzaje bakterii, a nawet nie każdy szczep tego samego rodzaju ma zbawienny wpływ na organizm człowieka. Mechanizmy działania probiotyków możemy podzielić na trzy grupy.

Pierwsza grupa to zdolność konkurowania z bakteriami chorobotwórczymi.

Mają ją wszystkie prebiotyki. Chronią nas przed kolonizacją tych złych

bakterii. Mają one również możliwość wytwarzania ze składników diety (węglowodanów złożonych) dobroczynnych krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych (m.in. niezwykle cenny kwas masłowy).

Druga grupa właściwości to cechy, takie jak stabilizowanie bariery jelitowej, czyli ochrona organizmu przed światem zewnętrznym. Probiotyki te zapobiegają wdarciu się do krwiobiegu substancji toksycznych, chorobotwórczych i patogenów. Niektóre szczepy probiotyczne potrafią też wytwarzać witaminy.

Trzecia grupa właściwości jest przypisana tylko poszczególnym szczepom probiotycznym. Jest to poprawa odpowiedzi immunologicznej oraz wytwarzanie specyficznych substancji, które mogą pełnić funkcję neurotransmiterów. Są to m.in. mechanizmy budujące odpowiedź odpornościową. Probiotyki tego typu bronią nas przed bakteriami chorobotwórczymi, ponieważ konkurują z nimi o miejsca zagnieżdżenia się w przewodzie pokarmowym i o substancje, którymi się odżywiają. Wzmacniają barierę jelitową, przez co bakterie te nie przenikają do krwioobiegu. Produkują one również substancje antybakteryjne zwane bakteriocynami. Stymulują pozytywną odpowiedź układu odpornościowego bogato reprezentowanego

w przewodzie pokarmowym jako MALT (Mucosa Associated Lymphoid Tissue) i GALT (Gut Associated Lymphoid Tissue).

Polacy często uważają, że przyjmowanie probiotyków jest wskazane jedynie w trakcie antybiotykoterapii. Czy to prawda?

Po każdym przyjęciu antybiotyku dochodzi do dysbiozy, czyli naruszenia naturalnego ekosystemu żywych organizmów bakteryjnych w jelitach zwanego mikrobiotą. Dlatego też przyjmowanie probiotyków podczas antybiotykoterapii jest tak powszechne, aby temu przeciwdziałać. Ale probiotyki mogą nam pomóc także w innych sytuacjach, np. podczas leczenia ostrej biegunki infekcyjnej, którą skracają o jeden dzień!

Podane odpowiednio wcześnie mogą przeciwdziałać także rozwojowi zakażenia niebezpieczną bakterią Clostridium difficile, szczególnie u osób starszych leczonych antybiotykami, szczególnie też przy przyjmowaniu leków zmniejszających wydzielanie kwasu solnego w żołądku. Podobne działanie pomocnicze probiotyki wykazują w trakcie eradykacji, czyli zwalczania zakażenia bakterią Helicobacter pylori, zmniejszając skutki uboczne złożonej antybiotykoterapii.

Na co warto zwrócić szczególną uwagę przy wyborze probiotyku?

Należy kupować te probiotyki, które zostały przebadane klinicznie w badaniach randomizowanych, popartych dokumentacją.

Probiotyki powinny być także należycie przechowywane zarówno w miejscu nabycia, jak i domu.

Nie mogą być wystawione na światło słoneczne, niektóre należy trzymać w lodówce, jest to zaznaczone w załączonej ulotce. Nie należy wybierać nieznanych, nieprzebadanych probiotyków.

A jakie znaczenie dla układu immunologicznego i gastrologicznego ma witamina C?

Więcej informacji na stronie: byczdrowym.info

Witamina C jest związkiem o właściwościach antyoksydacyjnych. Przeciwdziała niekorzystnemu skutkowi działania reaktywnych form tlenu, które powstają w trakcie zapalenia. Reaktywne formy tlenu znacznie obniżają aktywność komórek obronnych. Witamina C pomaga organizmowi aktywować i zwiększyć tę obronę. Ponadto obecność witaminy C poprawia wchłanianie żelaza, które również ma istotne znaczenie w zachowaniu zdrowia.

4 | Czytaj więcej na byczdrowym.info

MATERIAŁY PROMOCYJNE PRZYGOTOWANE I POCHODZĄCE OD MEDIAPLANET

WYZWANIA

Oporność na antybiotyki/chemioterapeutyki – z czego wynika?

Lekooporność jest problemem, szczególnie w krajach wysokorozwiniętych. Wszystko za sprawą ich dostępności i bezzasadnych zaleceń lekarskich lub farmaceutycznych. Antybiotyków i chemioterapeutyków przyjmujemy za dużo lub w nieodpowiedni sposób, co sprawia, że wiele bakterii się na nie uodparnia. WHO szacuje, że do 2025 roku więcej osób będzie umierać z powodu oporności na leczenie niż na choroby układu krążenia. Jak zatem możemy zmniejszyć tę oporność? Stosując inne, naturalne substancje, a antybiotyki traktować jako ostateczność. Takim preparatem w zakażeniach układu moczowego mogą być np. preparaty z d-mannozą (przyp. red.).

Więcej informacji na stronie: byczdrowym.info

Jakie są konsekwencje wysokiej oporności na antybiotyki/ chemioterapeutyki dla nas i dla przyszłych pokoleń?

Skutki wysokiej lekooporności dla nas i dla przyszłych pokoleń są wyjątkowo niekorzystne. Dzieje się tak, ponieważ oporność na leczenie bakteryjne oraz bakteriostatyczne nie dotyczy tylko antybiotyków (mogą występować także w przyrodzie), ale również chemioterapeutyków (substancje syntetyczne).

Zjawisko lekooporności wykazuje część szczepów bakteryjnych, która jest zdolna do przeciwstawienia się wpływowi takiego lekarstwa. W zależności od pochodzenia dzieli się ją na oporność pierwotną i nabytą. W przypadku tej pierwszej bakteria już od początku ma strukturę oporną na dane leczenie.

Druga zaś, nabyta, nabiera genów oporności od innych bakterii lub w wyniku

spontanicznych mutacji. Wszystko to sprawia, że leczenie trwa dłużej, jest nieskuteczne bądź wymaga zmiany leków.

Prof. dr hab. n. med.

Piotr Chłosta Kierownik Katedry i Kliniki Urologii Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum, prezes Polskiego Towarzystwa Urologicznego

Co możemy zrobić, żeby ta oporność nie była tak wysoka? Czy furagina to konieczność?

Faktycznie, furagina, którą można kupić bez recepty, często jest wymieniana oprócz antybiotyku jako lek przeciwbakteryjny, ale sama w sobie antybiotykiem nie jest. Jest to chemioterapeutyk wykazujący działanie przeciwbakteryjne i bakteriostatyczne, ale nie ma on swojego odpowiednika w przyrodzie. Zdecydowanym minusem furaginy jest to, że wielu pacjentów zaczęło samodzielnie leczyć się na choroby układu moczowego, zamiast zgłosić się do urologa. Przez to furagina jest świetnym kandydatem do listy leków nadużywanych. Uważa się, że leczenie tym lekiem powinno

trwać maksymalnie do tygodnia i w żaden sposób nie można stosować go jako środek zapobiegawczy. Może to spowodować powstanie szczepów opornych jak w przypadku leczenia antybiotykami.

Czy preparaty z innymi substancjami, jak np. d-mannoza, mogą być rozwiązaniem na problem oporności w Polsce?

Uważam, że antybiotyk lub chemioterapeutyk powinien być przepisywany dopiero wtedy, gdy inne substancje nie pomagają. Wspomniany preparat z d-mannozą jest pochodzenia naturalnego, co może pozytywnie wpływać na funkcjonowanie układu moczowego.

Pamiętajmy, by zdrowie w tym obszarze budować zgodnie z zaleceniami naszego lekarza urologa, który zawsze jest przyjacielem naszych dróg moczowych.

Czytaj więcej na byczdrowym.info | 5

MATERIAŁY PROMOCYJNE PRZYGOTOWANE I POCHODZĄCE OD MEDIAPLANET

WAŻNE

Nie stosujmy antybiotyków na ból gardła, kaszel czy zwykłe przeziębienie Na powszechne przypadłości związane z infekcjami górnych dróg oddechowych – jak ból gardła, kaszel czy zapalenie zatok – nie powinniśmy stosować antybiotyków. Ich nadużywanie prowadzi do niebezpiecznej dla nas wszystkich lekooporności. Alternatywą powinny być zarówno preparaty o działaniu miejscowym, jak też leki naturalne, które są bezpieczne, skuteczne i nie wchodzą w interakcję z innymi lekami.

Jak częstym zjawiskiem w przypadku infekcji są te wywoływane przez wirusy?

Infekcje wirusowe żyją w cieniu zakażeń bakteryjnych. Nawet jeśli mamy do czynienia z banalnym przeziębieniem, to często podejmowane są kroki jak przy leczeniu infekcji bakteryjnej – np. niepotrzebna w takim wypadku kuracja antybiotykowa. Infekcje górnych dróg oddechowych w zdecydowanej większości wywołane są przez wirusy, a nie bakterie.

Jak powinno przebiegać leczenie objawowe infekcji wirusowych?

Jest takie powiedzenie: „mądrość przychodzi wraz z utratą złudzeń”. Musimy się więc pozbyć złudzeń, że potrafimy leczyć przyczynowo przeziębienie czy inne zakażenia wirusowe dróg oddechowych z wyjątkiem grypy. Nie potrafimy, bo nie było, nie ma i zapewne nigdy nie będzie jednego uniwersalnego leku na wszystkie typy wirusa – tymczasem za zakażenia dróg oddechowych, zapalenie krtani czy gardła może odpowiadać ponad 100 różnych szczepów. Cała mądrość leczenia infekcji górnych dróg oddechowych sprowadza się zatem do leczenia objawowego i przeciwzapalnego.

Jak w takim razie wybierać właściwy preparat leczniczy?

W czasie teleporad lekarskich, gdy lekarz nie ma pełnego obrazu choroby, istotne jest, aby stosować preparaty bezpieczne, skuteczne i niewchodzące w interakcję z innymi lekami. Nie wszystkie leki objawowe spełniają te warunki.

Dr hab. n. med.

Ernest Kuchar Specjalista chorób zakaźnych Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, Prezes Polskiego Towarzystwa Wakcynologii

Czym jest 1,8-cyneol i jaka jest jego rola jako substancji czynnej, stosowanej w przypadku leczenia infekcji dróg oddechowych?

1,8-cyneol to substancja naturalna, związek z grupy terpenów występujących w olejku eterycznym otrzymywanym z eukaliptusa.

Preparat zawierający 1,8-cyneol działa na objawy infekcji dróg oddechowych kompleksowo: hamuje nadprodukcję gęstej, lepkiej i trudnej do odkrztuszenia wydzieliny, stymuluje klirens śluzowo-rzęskowy, czyli mechanizm samooczyszczania dróg oddechowych, oraz działa przeciwzapalnie. W wytycznych dla lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej EPOS 2020 dotyczących leczenia zapalenia zatok przynosowych 1,8-cyneol jest wymieniony jako skuteczna substancja wśród jedynie kilku innych farmaceutyków pochodzenia roślinnego.

W jaki najbardziej bezpieczny dla pacjenta sposób walczyć z infekcją dróg oddechowych?

W przypadku każdej infekcji trzeba zacząć od leczenia objawowego. Ważne, żeby pacjentów edukować i uświadamiać ich, że po pierwsze, antybiotyk działa tylko na zakażenia bakteryjne, których wśród najczęstszych zakażeń dróg oddechowych jest niewiele, a po drugie, że ich nadużywanie jest szkodliwe dla nas wszystkich.

Wielu pacjentów po ustąpieniu objawów choroby, takich jak np. gorączka, przerywa przyjmowanie antybiotyku. Działanie takie uniemożliwia całkowitą eliminację bakterii i przyczynia się do możliwości wytworzenia u niego oporności na antybiotyk, co ma ogromny wpływ na rozwój antybiotykooporności.

6 | Czytaj więcej na byczdrowym.info

MATERIAŁY PROMOCYJNE PRZYGOTOWANE I POCHODZĄCE OD MEDIAPLANET

PANEL EKSPERTÓW

Zróżnicowana diagnostyka zakażeń COVID-19 Pamiętajmy o tym, że wirus mutuje w różnych kierunkach – również w kierunku łagodzenia przebiegu choroby. W jego interesie nie jest bowiem zabicie nosiciela, tylko możliwość dalszego rozprzestrzeniania się w jego organizmie, więc może przyjąć lżejszą, bardziej skrytą czy wręcz bezobjawową formę.

Jakie są główne rodzaje testów diagnostycznych w przypadku COVID-19, czym one się różnią?

Najważniejsze są testy genetyczne, które dzieli się na kilka odmian w zależności od czasu, który musi upłynąć, by uzyskać wynik. Czasami jest to 45 minut, a czasami nawet krócej. Drugą grupą testów są te antygenowe. Zalecam jednak bardzo dużą ostrożność w ich stosowaniu, gdyż niestety mogą wsód nich znaleźć się takie o niskiej wiarygodności. Oferuje je olbrzymia liczba producentów i dostawców, często są to testy o niskiej jakości i w konsekwencji mogą podawać błędne wyniki. Jeśli już korzystamy z nich, warto wybrać te, których skuteczność badań została potwierdzona przez publikacje w czasopismach naukowo-medycznych.

Więcej informacji na stronie: byczdrowym.info

Co pan myśli o szybkich testach antygenowych przeznaczonych do wykonania przez pacjentów w domu?

Tak jak wspomniałem, te testy bywają bardzo różnej jakości, na ogół – te powszechnie dostępne – są mało wiarygodne. Co więcej, nawet jeśli w warunkach domowych korzystamy z testu wysokiej jakości, to należy pamiętać, że

wykazuje on właściwą czułość i swoistość jedynie w przypadku występowania objawów COVID-19. Czyli jeśli jesteśmy zakażeni, ale nie występują u nas żadne objawy, to taki test może pokazać wynik fałszywie ujemny. Jeśli natomiast wynik okaże się dodatni, to daje nam to już duże podstawy do stwierdzenia, że jesteśmy zakażeni. Jednak to są nadal tylko podstawy, a nie pewność – tę możemy uzyskać tylko poprzez pełne badania kliniczne i diagnostyczne.

Jakie korzyści mogą płynąć z monitorowania zmian genetycznych genomu wirusa przy wykorzystaniu technik sekwencjonowania NGS? Badania korzystające z technik sekwencjonowania NGS pozwalają wykrywać nowe mutacje wirusa COVID-19, które pojawiły się w Europie i na świecie. Mutacje występują w wirusach regularnie, są naturalnym elementem cyklu życia wirusa. Dopóki – mimo nowej mutacji – nie zmienia się zakaźność wirusa, śmiertelność czy oporność na szczepienia, dopóty badania NGS nie są konieczne.

Natomiast jeśli pojawia się ryzyko, że dany wariant wirusa zmienia przebieg choroby, wówczas celowe jest uzyskanie

Prof. dr hab. n. med. Robert Flisiak Prezes Polskiego Towarzystwa Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych (PTEiLChZ), kierownik Kliniki Chorób Zakaźnych i Hepatologii Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku

dodatkowej wiedzy na jego temat. Wtedy właśnie przydaje się technika NGS, która określa częstość występowania danej mutacji w badanej populacji.

Pamiętajmy też o tym, że wirus mutuje w różnych kierunkach – również w kierunku łagodzenia przebiegu choroby.

W jego interesie nie jest bowiem zabicie nosiciela, tylko możliwość dalszego rozprzestrzeniania się w jego organizmie, więc może przyjąć lżejszą, bardziej skrytą czy wręcz bezobjawową formę.

Co pan sądzi o możliwości wykonywania szybkich testów PCR poza laboratorium, np. na SOR-ze, z możliwością uzyskania wyniku w krótkim czasie?

Testy szybkie, ale bazujące na technice PCR są globalnie wykorzystywane w warunkach izby przyjęć czy SOR-u od samego początku pandemii COVID-19. W Polsce zaczęliśmy dość masowo stosować to rozwiązanie już w maju. Przez kolejne miesiące te testy – podobnie jak inne elementy całej diagnostyki w kierunku COVID-19 – były sukcesywnie doskonalone. Trzeba jasno powiedzieć, że technika PCR, niezależnie od formy i miejsca jej stosowania, jest złotym standardem w walce z pandemią. Te testy, dające wynik do 45 minut, charakteryzują się właściwą czułością i swoistością.

Natomiast odrębną kwestią jest to, czy samo stwierdzenie występowania u podejrzanego materiału genetycznego oznacza, że jest on zakażony. Niekoniecznie. Te badania są tak czułe, że mogą wykazać nawet szczątkowy ślad niekompletnego materiału wirusowego.

To zaś może oznaczać, że albo badany już przechorował COVID-19, albo że nosogardziel została „zanieczyszczona” tym materiałem tuż przed pobraniem próbki i nie musi się to wiązać z aktywnym zakażeniem i zagrożeniem dla otoczenia.

Koronawirus – kiedy i w jakich okolicznościach wytwarzają się przeciwciała?

Specjaliści wiedzą już, w jakich warunkach uodparniamy się na wirusa.

Jaki jest cel oznaczania przeciwciał anty-SARS-CoV-2?

W diagnostyce można oznaczyć przeciwciała, by stwierdzić, kiedy i czy w ogóle dana osoba miała kontakt z wirusem.

Oznacza się je również podczas badań klinicznych u pacjentów, którym podano eksperymentalną szczepionkę. Są oni stale monitorowani pod kątem pojawiania się przeciwciał, by określić poziom odporności na wirusa.

Czy testy serologiczne mogą być wyznacznikiem odpowiedzi masowej?

Testy serologicznie nie zawsze muszą być wyznacznikiem odporności masowej, ponieważ każdy ma swoją indywidualną odporność. Byłoby to także bardzo kosztowne. Skuteczność szczepionek udowodniono już w badaniach klinicznych, zatem nie ma powodu, by prowadzić testy serologiczne w aspekcie populacyjnym.

Więcej informacji na stronie: byczdrowym.info

Które z możliwości diagnostycznych umożliwiają nam sekwencjonowanie i rozróżnianie wariantów typów wirusa?

Sekwencjonowanie kwasów nukleinowych jest to ustalanie sekwencji, czyli kolejności nukleotydów dla danego odcinka kwasu nukleinowego. Nowoczesne techniki

pozwalają na sekwencjonowanie zarówno w DNA, jak i RNA. Obecnie dostępna jest technologia nanoporowa, która w krótkim czasie ustala sekwencje całego odcinka DNA i RNA, a także daje szanse na porównanie ich z istniejącymi bazami informacji genetycznej.

Jak sprawdzić, czy szczepienie przeciwko SARS-CoV-2 jest efektywne?

Szczepienie jest efektywne, gdy w organizmie pojawiają się przeciwciała oraz komórki pamięci. Na efektywność szczepionki wskazują dane procentowe. Przykładowo Pfizer oceniany jest na 95 proc. efektywności (chroni 95 osób na 100 zaszczepionych), a AstraZeneca na ponad 85 proc.

Prof. dr hab.

Agnieszka Szuster-Ciesielska Katedra Wirusologii i Immunologii w Instytucie Nauk Biologicznych UMCS

Jak długo po drugiej dawce szczepienia można sprawdzać pojawienie się przeciwciał? Np. do miesiąca?

Przeciwciała pojawiają się po upływie 10-14 dni od kontaktu z wirusem lub po podaniu szczepionki. Im wyższy będzie ten poziom, tym dłuższą zapewni nam ochronę.

Czy jest zasadne oznaczanie przeciwciał przed szczepieniem? Jeśli nie, to kiedy?

Po pierwszej dawce?

Przed samym szczepieniem oznaczanie przeciwciał nie jest konieczne, szczepienie przeznaczone jest dla każdego, można jednak sprawdzić liczbę przeciwciał, a tym samym skuteczność odpowiedzi odpornościowej, już 10-14 dni po pierwszej dawce.

Jaka jest różnica między odpowiedzią humoralną i komórkową? Czy po szczepieniu tak jak po przechorowaniu możemy spodziewać się obu rodzajów odpowiedzi?

Są to dwa ramiona odpowiedzi nabytej, czyli tej, która pojawia się jako reakcja na czynnik zakaźny po upływie określonego czasu. Jest ona swoista – ukierunkowana wyłącznie do patogenu, który sprowokował tę odpowiedź.

W odpowiedzi humoralnej uczestniczą limfocyty B i wyprodukowane przez nie przeciwciała. W odpowiedzi komórkowej biorą udział aktywowane komórki, np. limfocyty T cytotoksyczne, które niszczą wirusa i komórki zakażone wirusem. Zapewniają nam one także pamięć immunologiczną na przyszły kontakt z tym samym patogenem. Odpowiedź nabyta powstaje zarówno po zakażeniu wirusem, jak i po szczepieniu.

Dlaczego nie jest zasadne oznaczanie przeciwciał skierowanych przeciwko białkom nukleokapsydu po szczepieniu?

Szczepionka, którą dostarczamy do organizmu, pobudza syntezę przeciwciał skierowanych wyłącznie przeciwko białku kolca, określanemu jako białko S. Nie powoduje zatem powstania przeciwciał przeciwko białku N.

Czy pacjenci, którzy chorują drugi raz na COVID-19, nie wytworzyli odpowiedzi ani humoralnej, ani komórkowej?

Przypadki reinfekcji są bardzo rzadkie. Oznacza to, że układ immunologiczny takich osób nie zareagował zgodnie z oczekiwaniami i nie rozwinęły się mechanizmy odpowiedzi humoralnej i komórkowej na poziomie zapewniającym ochronę organizmu przed wirusem.

Czytaj więcej na byczdrowym.info | 7

MATERIAŁY PROMOCYJNE PRZYGOTOWANE I POCHODZĄCE OD MEDIAPLANET

WYWIAD

Justyna Bolek Trenerka fitness, doktorantka gdańskiej Akademii Wychowania Fizycznego i Sportu na Wydziale Kultury Fizycznej, Katedra Sportu, Zakład Fitness

Jeśli myślisz, że trzymanie się zdrowych zasad jest skomplikowane i utrudnia ci życie, mylisz się. Są proste i naprawdę mogą twoje życie uczynić przyjemniejszym. Oto pięć zasad, które możesz wcielić w życie w każdym momencie i stosować przez okrągły rok.

Spaceruj Spacer to aktywność fizyczna, którą możesz wykonywać zawsze i wszędzie. Nie trzeba kupować specjalistycznego sprzętu ani modnego stroju. W dodatku każda pogoda jest idealna, aby spacerować. Zacznij od 4 tysięcy kroków dziennie i stopniowo zwiększaj pokonywany dystans.

Twój cel to 10 tys. kroków dziennie. Wskazówka: 1. Zmieniaj trasy, aby się nie nudzić. 2. Korzystaj z krokomierza, jaki masz w telefonie.

Pij wodę Słyszymy o tym od dawna, ale ciągle pijemy jej za mało. Jeśli nie lubisz „zwykłej” wody, zastosuj prosty sposób: kup ładną karafkę i tam wlej wodę, będziesz mógł kontrolować ilość wypitego płynu. Wskazówka: przygotowuj wodę z dodatkiem plasterków owoców i ziół (pomarańcza, truskawki, rabarbar, kiwi, grapefruit, mango, świeża mięta, bazylia). Owoce i zioła poprawią smak i będziesz miał wrażenie, że pijesz ciągle coś nowego.

Chodź po domu z książką na głowie, gotuj lub prasuj z książką na głowie, aż proste plecy staną się twoim nawykiem.

Więcej informacji na stronie: byczdrowym.info

Proste, zdrowe zasady do wprowadzenia od zaraz!

Rozciągaj się Ćwiczenia rozciągające są proste, ale wciąż bardzo mało doceniane przez nas. Poświęć 15 minut na ćwiczenia rozciągające, najlepiej rano. Koniecznie codziennie. A już po trzech dniach odczujesz ich zbawienny skutek dla zdrowia. Bądź systematyczny.

Nie garb się Słyszeliśmy to od dziecka, ale teraz już trzeba bić na alarm. Praca przy komputerze, wiecznie pochylona głowa podczas przeglądania telefonu, laptop na kolanie... Grzeszki można wyliczać, a nasze plecy stają się coraz bardziej okrągłe, a z wiekiem... bolące. Cierpi na tym cała nasza sylwetka. Wskazówka: chodź po domu z książką na głowie, gotuj lub prasuj z książką na głowie, aż proste plecy staną się twoim nawykiem.

Zrezygnuj z niezdrowych przekąsek W miarę możliwości zrezygnuj ze wszystkich napojów gazowanych i przekąsek typu batonik, chipsy, czekoladka. To wcale nie jest takie trudne, jak się początkowo wydaje.

Już po kilku tygodniach stosowania tych wskazówek twój organizm odczuje bardzo pozytywną zmianę, a ty przestaniesz zauważać wysiłek z tym związany.