Twój zdrowy uśmiech - Q4 2021

MATERIAŁY PROMOCYJNE PRZYGOTOWANE I POCHODZĄCE OD MEDIAPLANET

Listopad 2021 | byczdrowym.info

Twój zdrowy uśmiech NIE PRZEGAP: Sprawdź Próchnica dotyka niemal 98 proc. populacji s2 Ekspert W jaki sposób zadbać o zdrowie jamy ustnej w ciąży? s3

Lek. dent.

Anna Kuśnierczak

Bardzo ważne są wizyty adaptacyjne, aby skojarzenie dziecka ze stomatologiem było pozytywne

2

Czytaj więcej na byczdrowym.info

MATERIAŁY PROMOCYJNE PRZYGOTOWANE I POCHODZĄCE OD MEDIAPLANET

WYZWANIA

Czy aby na pewno doceniamy rolę leczenia stomatologicznego?

W WYDANIU

04 Prof. dr hab. Marzena Dominiak Jak wdrożyć higienę jamy ustnej u dzieci?

Wizyta stomatologiczna z wielu względów jest wyzwaniem.

Powinniśmy wszyscy przeciwdziałać stereotypowym poglądom utożsamiającym wizytę stomatologiczną z bólem. Służyć temu powinien również system wizyt adaptacyjnych dla dzieci.

05

Jaki jest główny cel kampanii „Trzecie zęby nie wyrosną”?

Zdrowy uśmiech w 4 krokach!

06

Andrzej Cisło Lekarz dentysta, wiceprezes Naczelnej Rady Lekarskiej

Anna Kuśnierczek Z czego wynika dentofobia wśród Polaków?

Epidemiologia chorób zębów u Polaków

Junior Project Manager: Aleksandra Filipowicz +48 577 642 500, aleksandra.filipowicz@mediaplanet.com Senior Business Developer: Karolina Likos Content and Production Manager: Izabela Krawczyk Head of Business Development: Karolina Kukiełka Managing Director: Adam Jabłoński Skład: Michał Ziółkowski Web Editor: Tatiana Anusik Opracowanie redakcyjne: Aleksandra Podkówka-Poźniak Fotografie: stock.adobe.com, zasoby własne Kontakt: e-mail: pl.info@mediaplanet.com MEDIAPLANET PUBLISHING HOUSE SP Z O.O. ul. Zielna 37, 00-108 Warszawa

facebook.com/byczdrowymPL mediaplanetpl mediaplanet @Mediaplanet_Pol Please Recycle

Partnerzy

Celem kampanii jest uwrażliwienie społeczeństwa, jak również mediów, na marginalizowanie zdrowia jamy ustnej w polityce zdrowotnej. Na całe leczenie stomatologiczne (wraz z protetyką i ortodoncją) NFZ przeznacza zaledwie 2 proc. swego budżetu. Zdrowa jama ustna to nie tylko zdrowe zęby. Przekaz kampanii zawiera również wezwanie dotyczące nakładów na kształcenie podyplomowe stomatologów. Na system specjalizacyjny lekarzy dentystów, których w korporacji lekarskiej jest 23 proc., przeznacza się zaledwie 2-3 proc. środków. Tymczasem wizyta stomatologiczna to również świetna okazja do kontaktu z lekarzem w ogóle (więcej w pkt 3 – rola właściwie wykształconego stomatologa w rozpoznawaniu i leczeniu chorób ogólnoustrojowych i stanów przednowotworowych).

Więcej informacji na stronie: byczdrowym.info

Najczęstszym schorzeniem jamy ustnej jest próchnica zębów. Dotyka w zasadzie prawie całej populacji.

• Ponad 50 proc. dzieci w wieku 3 lat ma zęby z ubytkami próchnicowymi. Średnio u dziecka w tym wieku objęte próchnicą są 3 zęby.

• U dziecka w wieku 5 lat stwierdza się średnio około 5 zębów z nieleczonymi ubytkami próchnicowymi, a odsetek dzieci w wieku 5 lat bez próchnicy nie przekracza 20 proc. Warto w tym miejscu wspomnieć, że cel zdrowia WHO na XXI wiek, proponowany do realizacji do 2020 r., zakłada, że we wszystkich krajach europejskich odsetek dzieci 6-letnich bez próchnicy sięgnie 80 proc.

• Zaledwie 15 proc. piętnastolatków ma uzębienie wolne od próchnicy.

Jaki wpływ może mieć rezygnacja z leczenia stomatologicznego na cały organizm?

Próchnica zębów jest bodaj najbardziej dziś rozpowszechnioną pandemią. Nieleczona prowadzi nieuchronnie do utraty zębów. Degradacja uzębienia postępuje tym szybciej, im więcej zębów utraciliśmy.

Powikłania próchnicy, jak zapalenia miazgi czy tkanek okołozębowych, jeśli są nieleczone – infekują cały organizm. Bezzębie, będące finałem zaniedbań, jest zarówno poważnym schorzeniem, wręcz niepełnosprawnością wpływającą na funkcjonowanie całego przewodu pokarmowego, jak i poważnym czynnikiem wykluczenia społecznego. W trakcie Konferencji inaugurującej kampanię (28.06.2021) występowali uznani lekarze specjaliści, którzy opowiadali o roli stomatologa zarówno w profilaktyce i leczeniu wielu chórób ogólnoustrojowych, jak i we wczesnym wykrywaniu zmian nowotworowych w jamie ustnej.

Dlaczego tak ważne są wizyty profilaktyczne u lekarza już od najmłodszych lat?

Wizyta stomatologiczna z wielu względów jest wyzwaniem. Powinniśmy wszyscy przeciwdziałać stereotypowym poglądom utożsamiającym wizytę stomatologiczną z bólem. Służyć temu powinien również system wizyt adaptacyjnych dla dzieci.

Dziecko nie powinno pierwszych wizyt odbywać z powodu bólu zęba. Niezbędna jest aktywna profilaktyka próchnicy wykonywana w gabinecie. Wczesne wykrycie próchnicy czy wad ortodontycznych w znakomity sposób polepsza szanse wyleczenia. Tymczasem aż 60 proc. rodziców dzieci w wieku 3 lat nie zadbało o choćby jedną wizytę stomatologiczną dziecka.

Jaki odsetek Polaków, którzy rezygnują z wizyt stomatologicznych, ma problemy z zębami?

Ponieważ próchnica dotyka niemal 98 proc. populacji, założyć można, że w zasadzie każda z osób rezygnujących z leczenia rezygnuje z czegoś, co jest dla jej zdrowia niezbędne – i że rezygnacja ta prędzej czy później odbije się na jej zdrowiu.

Czytaj więcej na byczdrowym.info

MATERIAŁY PROMOCYJNE PRZYGOTOWANE I POCHODZĄCE OD MEDIAPLANET

3

EKSPERT

Higiena jamy ustnej kobiet w ciąży – dlaczego jest tak ważna?

Bardzo często słyszymy, że kobiety w ciąży są w tym okresie jeszcze bardziej narażone na problemy stomatologiczne.

Z czego to wynika? Dlaczego warto jeszcze staranniej dbać o higienę jamy ustnej w ciąży?

Jak często kobiety w ciąży powinny chodzić na wizyty kontrolne do stomatologa?

Według zaleceń kobiety powinny regularnie odwiedzać stomatologa jeszcze przed planowaną ciążą. Warto zadbać o zdrowe zęby przed tym szczególnym okresem. W ciąży zaś należy odbyć wizytę w gabinecie stomatologicznym minimum w pierwszym i trzecim trymestrze. Oczywiście można również w drugim trymestrze, jednak te dwie wizyty to podstawa. Ogólnie u osoby dorosłej wymagana jest kontrola stomatologiczna co 6-12 miesięcy.

Jak ważna jest higiena jamy ustnej u kobiet w ciąży?

Higiena jamy ustnej kobiet w ciąży jest niezwykle ważna, ponieważ w tym okresie mamy do czynienia z inną dietą. Jest to związane m.in. z podjadaniem i większym zapotrzebowaniem energetycznym. W ciąży bardzo często dochodzi także do nudności i wymiotów, co również ma wpływ na zęby. Poprzez zmiany w układzie hormonalnym zaburzona jest też reakcja obronna śliny, dlatego kobiety w ciąży są bardziej narażone na problemy stomatologiczne i powinny jeszcze bardziej o tę higienę dbać.

Jakie mogą być konsekwencje niepoprawnej higieny jamy ustnej u kobiet w ciąży?

Skutkami niepoprawnej higieny jamy ustnej są przede wszystkim ubytki

próchnicowe, które wymagają leczenia stomatologicznego. W konsekwencji mogą pojawić się dolegliwości bólowe.

Zwiększona będzie również częstotliwość wizyt stomatologicznych. Kolejnym niezwykle poważnym skutkiem jest powikłana próchnica, w której dochodzi do zapalenia lub martwicy miazgi. To z kolei wymusza leczenie kanałowe.

Jeśli jednak nie dojdzie do prawidłowego leczenia, taki stan zapalny może wpływać negatywnie na cały organizm kobiety ciężarnej. Podobnie jest w przypadku, gdy poprzez niewłaściwą higienę jamy ustnej dochodzi do stanów zapalnych dziąseł lub błony śluzowej.

W ciąży można i należy leczyć zęby, ponieważ konsekwencje związane z ich nieleczeniem mogą być poważne. Tak naprawdę można wykonywać wszystkie zabiegi stomatologiczne. Jedynie wykonywanie zdjęć RTG może być ograniczone.

Czy kobiety, które przed ciążą nie miewały problemów stomatologicznych, powinny w tym okresie bardziej zwrócić uwagę na higienę jamy ustnej? Z czego wynika większa liczba chorób stomatologicznych u kobiet w ciąży?

Tak jak już wcześniej wspomniałem, w ciąży pod wpływem hormonów zmienia się skład śliny, która chroni zęby przed działaniem próchnicy. Pojawiają się także wymioty zmieniające środowisko w jamie ustnej. Częstsze podjadanie

W ciąży można i należy leczyć zęby, ponieważ konsekwencje związane z ich nieleczeniem mogą być poważne. oraz zachcianki również mają wpływ na zdrowie zębów. Dlatego nawet kobiety niemające żadnych problemów stomatologicznych powinny pamiętać o tym, że w ciąży się to zmienia.

Wracając do ciążowych przypadłości – warto podkreślić, że bezpośrednio po wymiotach należy najpierw przepłukać usta wodą, a dopiero później umyć zęby.

Nie należy także używać preparatów do płukania jamy ustnej na bazie alkoholu.

Higiena jamy ustnej powinna opierać się na szczotkowaniu zębów minimum dwa razy dziennie. Idealną sytuacją byłoby mycie zębów po każdym posiłku. Należy włączyć również nitkowanie oraz, jeśli jest taka potrzeba, irygacje.

Więcej informacji na stronie: byczdrowym.info

Dent. Michał Kaczmarek Lekarz dentysta, rezydent stomatologii dziecięcej tata_stomatolog

4

Czytaj więcej na byczdrowym.info

MATERIAŁY PROMOCYJNE PRZYGOTOWANE I POCHODZĄCE OD MEDIAPLANET

INSPIRACJE

Higiena jamy ustnej od najmłodszych lat – jak ją wdrożyć?

Próchnicę można, a nawet trzeba zatrzymać. Wystarczy zastosować się do kilku bardzo prostych zasad!

Dlaczego prawidłowa higiena jamy ustnej powinna być wpajana dzieciom od najmłodszych lat i jak rodzic powinien podejść do edukacji w tym zakresie?

Prof. dr hab.

Marzena Dominiak Prorektor ds.

Strategii Rozwoju Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu, kierownik Katedry i Zakładu Chirurgii Stomatologicznej, prezydent Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego i członek Komisji Edukacyjnej World Dental Fedreration (FDI)

Dbając o higienę jamy ustnej od najmłodszych lat, kształtujemy odpowiednie nawyki. Uczymy dziecko, że należy rozpocząć i zakończyć dzień dbaniem o higienę jamy ustnej. Celowo podkreślam – higienę jamy ustnej, a nie tylko szczotkowanie zębów, bo na to hasło u dzieci składa się zarówno szczotkowanie zębów, jak i płukanie jamy ustnej płynem antyseptycznym. U starszych dzieci, w wieku szkolnym, powinniśmy dodać nitkowanie zębów, szczotkowanie języka oraz krótkotrwałe żucie bezcukrowej gumy w sytuacjach, kiedy nie możemy wyszczotkować zębów po jedzeniu i piciu. Ponadto wiemy, że właśnie w wieku 0-3 lata dziecko jest najbardziej chłonne wiedzy i to, co wówczas mu przekażemy i czego je nauczymy, najczęściej pozostaje z nim na całe życie. Z drugiej strony jest to też czas, w którym dziecko spożywa bardzo dużo pokarmów wysokoprzetworzonych, często w postaci papek. Co gorsza, dzieciom często podaje się również pokarmy i napoje słodzone, bo takie chętniej spożywają, a to z kolei przyczynia się do przyspieszenia rozwoju procesu próchnicowego. Najgorsza sytuacja pojawia się wtedy, kiedy podajemy dziecku jako ostatni posiłek pokarm słodki, papkowaty, który pozostaje w jamie ustnej na całą noc. Proces jego przetwarzania w jamie ustnej powoduje wytworzenie dużej ilości kwasów przyczyniających się do działania erozyjnego, a co za tym idzie – próchnicy zębów.

Od jakiego wieku i jak często powinniśmy realizować wizyty kontrolne u stomatologa?

Możemy powiedzieć, że od 2. roku życia powinniśmy zadbać o to, by dziecko chodziło na wizyty kontrolne do stomatologa. Wtedy rozpoczynamy od wizyt adaptacyjnych, czyli spotkań, podczas których uczymy dziecko, jak zachować się w gabinecie stomatologicznym, oraz oswajamy je z nim.

Jak wygląda rozwijająca się próchnica i do czego może prowadzić zaniedbanie tego tematu w okresie rozwoju dziecka?

języka, ponieważ pomiędzy brodawkami nitkowatymi znajduje się 60 proc. wszystkich bakterii obecnych w jamie ustnej.

Próchnica może różnie przejawiać się w różnych stopniach zaawansowania.

Może rozpocząć się od pojedynczych plam próchnicowych i doprowadzić do rozwoju próchnicy kwitnącej, która dotyczy wszystkich zębów. U dzieci pijących słodkie napoje z butelki mówimy o próchnicy butelkowej, gdzie obserwujemy nawet ciemne korzenie zębów. To z kolei może prowadzić do stanów zapalnych, a nawet ropni z obrzękami.

Jesteśmy obecnie społeczeństwem bardzo zabieganym, długie godziny nieobecnym w domu. Spożywamy posiłki na mieście, w szkole – jak w takiej sytuacji, bez konieczności noszenia ze sobą pełnego oprzyrządowania do higieny jamy ustnej, możemy zadbać o zdrowie zębów po posiłkach?

Jakie są podstawowe kroki w higienie jamy ustnej? Jak wyglądają zalecenia PTS w zakresie częstotliwości szczotkowania zębów? Jakie inne działania higieniczne powinniśmy podejmować systematycznie w ciągu dnia?

Prawidłowa higiena jamy ustnej polega na szczotkowaniu zębów, płukaniu jamy ustnej płynem antyseptycznym, nitkowaniu przestrzeni międzyzębowych, szczotkowaniu języka oraz krótkotrwałym żuciu bezcukrowej gumy do żucia po posiłkach w czasie, kiedy nie możemy wyszczotkować zębów. Oczywiście należy dobrać metody do odpowiedniego wieku dziecka. W wieku 0-3 lata zaczynamy od oswajania ze szczoteczką do zębów. Następnie, kiedy dziecko potrafi już wypluć, dodajemy pastę do zębów dla dzieci. Podkreślam, że pasta powinna być dla dzieci, gdyż zawiera odpowiednie składniki w odpowiedniej gramaturze. Wtedy, jeśli zdarzy się, że dziecko połknie pastę, to nic niepożądanego się nie wydarzy.

W wieku przedszkolnym dziecko powinno szczotkować zęby z wykorzystaniem szczoteczki do zębów i pasty, a w wieku szkolnym zaczynamy zwracać uwagę dodatkowo na płukanie jamy ustnej płynami antyseptycznymi. Po uzyskaniu pełnego stałego uzębienia dodajemy nitkowanie zębów. To ostatnie ma na celu czyszczenie przestrzeni międzyzębowych. Tam bowiem najczęściej dochodzi do wytworzenia próchnicy z powodu zalegającej płytki nazębnej.

Ostatnim elementem jest szczotkowanie

Tak jak już wcześniej wspomniałam, dobrym pomysłem jest krótkotrwałe żucie bezcukrowej gumy, która wzmaga powstawanie śliny. Krótkotrwałe żucie oznacza ok. 10 minut, nie więcej.

Prawidłowa higiena jamy ustnej polega na szczotkowaniu zębów, płukaniu jamy ustnej płynem antyseptycznym, nitkowaniu przestrzeni międzyzębowych, szczotkowaniu języka oraz krótkotrwałym żuciu bezcukrowej gumy do żucia po posiłkach w czasie, kiedy nie możemy wyszczotkować zębów.

Czy bezcukrowa guma do żucia może stanowić pomoc doraźną po posiłku?

Krótkotrwałe żucie gumy bezcukrowej sprzyja usuwaniu resztek pokarmowych z jamy ustnej oraz zwiększa wydzielanie i przepływ śliny. Ślina zawiera bowiem składniki neutralizujące środowisko kwaśne w jamie ustnej, co jest kluczowe po posiłku. Biorąc pod uwagę częste i słodkie przekąski u naszych dzieci, guma przyczyni się do neutralizacji kwasów, zapobiegając rozwojowi próchnicy zębów lub/i go zmniejszając.

Więcej informacji na stronie: byczdrowym.info

Czytaj więcej na byczdrowym.info

MATERIAŁY PROMOCYJNE PRZYGOTOWANE I POCHODZĄCE OD MEDIAPLANET

5

WAŻNE

Zdrowy uśmiech w 4 krokach!

Specjaliści podkreślają, że stan zdrowia zębów w dzieciństwie ma wpływ na to, jak wyglądają nasze uśmiechy w dorosłym życiu. Niestety, jak pokazują statystyki, na drodze do zdrowia jamy ustnej staje próchnica, która dotyka ponad 90 proc.

Polaków. Jak jej zapobiegać i tym samym skutecznie zadbać o zdrowie jamy ustnej? Z pomocą przychodzą cztery kroki!

1 2

Program Ministerstwa Zdrowia „Monitorowanie Stanu Zdrowia Jamy Ustnej Populacji Polskiej w latach 2016-2020” pt. „Ocena stanu zdrowia jamy ustnej i jego uwarunkowań w populacji polskiej w wieku 6, 10 i 15 lat w 2018 roku”, str. 57 Program Ministerstwa Zdrowia „Monitorowanie Stanu Zdrowia Jamy Ustnej Populacji Polskiej w latach 2016-2020”

NIE DAJMY SIĘ PRÓCHNICY

Więcej informacji na stronie: byczdrowym.info

Próchnica dotyka dzieci już od najmłodszych lat. Nawet 82 proc. sześciolatków1 boryka się z tym problemem. To znacznie więcej niż średnia innych krajów Unii Europejskiej. Dla porównania: kłopoty z zębami ma 69 proc. czeskich sześciolatków, na Łotwie i w Wielkiej Brytanii odsetek ten spada do 55 proc., a we Francji i w Danii już tylko 25 proc. dzieci z tej grupy wiekowej ma próchnicę2. Dane te wyraźnie pokazują, że w walce z tą chorobą nie jesteśmy z góry skazani na porażkę. Jak więc zapobiec jej rozprzestrzenianiu?

Wystarczy wprowadzić w życie proste nawyki!

4 KROKI DO ZDROWYCH ZĘBÓW

Najskuteczniejszym sposobem na walkę z próchnicą jest profilaktyka. Edukować powinni nie tylko nauczyciele i higienistki, ale również rodzice. To właśnie w domu dzieci podpatrują dobre nawyki. Na co więc zwrócić uwagę?

1. Dokładne szczotkowanie zębów dwa razy dziennie – po śniadaniu i po kolacji, przed położeniem się spać.

Do tego celu należy używać pasty ze wzmacniającym szkliwo fluorem.

2. Czyszczenie za pomocą dodatkowych środków – używanie nici dentystycznej, by dotrzeć do przestrzeni międzyzębowych, oraz po 6. roku życia płukanie jamy ustnej płynem z fluorem.

3. Żucie bezcukrowej gumy po jedzeniu i piciu przez 10 minut, by pobudzić wydzielanie śliny, która pomaga chronić szkliwo.

4. Regularne wizyty w gabinecie stomatologicznym, raz na pół roku w celu kontroli stanu zębów i dziąseł.

Krótkotrwale żucie gumy do żucia sprzyja usuwaniu resztek pokarmowych z jamy ustnej oraz zwiększa wydzielanie i przepływ śliny. Ślina zawiera bowiem składniki neutralizujące środowisko kwaśne, co jest kluczowe po posiłku.

Biorąc pod uwagę częste przekąski u naszych dzieci, guma przyczyni się do neutralizacji kwasów, zapobiegając rozwojowi próchnicy lub/i go zmniejszając – podkreśla profesor Marzena

Dominiak, Prezydent Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego.

Biorąc pod uwagę to, jak ważna jest profilaktyka próchnicy, Mars Polska – producent bezcukrowej gumy Orbit – wraz z Polskim Czerwonym Krzyżem i partnerami merytorycznymi: Polskim Towarzystwem Stomatologicznym oraz Polskim Towarzystwem Stomatologii Dziecięcej, od 2013 roku realizuje program edukacyjny „Dziel się Uśmiechem”. Ma on na celu zwiększanie świadomości wśród rodziców i dzieci w wieku szkolnym znaczenia profilaktyki zdrowia jamy ustnej. Jego zadaniem jest także uczenie podstawowych dobrych nawyków. W tym roku odbywa się już 9. edycja programu.

6

Czytaj więcej na byczdrowym.info

MATERIAŁY PROMOCYJNE PRZYGOTOWANE I POCHODZĄCE OD MEDIAPLANET

WYWIAD

Lek. dent. Anna Kuśnierczak Absolwentka Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu.

Znana na Instagramie i YouTubie jako Stomatolog Dobra Rada. Na co dzień stara się odczarowywać pacjentom stomatologię.

Leczy pacjentów w Poznaniu, Wolsztynie i Warszawie.

Stomatolog Dobra Rada Stomatolog Dobra Rada

Więcej informacji na stronie: byczdrowym.info

W nowoczesnej stomatologii to pacjent jest najważniejszy!

W nowoczesnych gabinetach lekarze szkolą się z komunikacji, komfort pacjenta jest najważniejszy. Leczenie nie jest wykonywane na szybko, dostępny jest sprzęt potrzebny do diagnostyki pacjenta. Takie wizyty naprawdę nie powodują strachu czy lęku u pacjenta.

MATERIAŁY PROMOCYJNE PRZYGOTOWANE I POCHODZĄCE OD MEDIAPLANET

Czytaj więcej na byczdrowym.info

Dlaczego tak ważne są regularne wizyty kontrolne u stomatologa?

Głównie z tego powodu, aby zapobiec tym wszystkim strasznym historiom o wizytach u stomatologa, niesamowitym bólu, leczeniu w pośpiechu itd. Nasz strach przed dentystą, ten w dorosłym życiu, potęgowany jest przez uprawianie tzw. leczenia interwencyjnego. Czyli – jak boli, to dopiero wtedy szukam pomocy. Najczęściej na szybko i gdziekolwiek. Pacjent regularnie bywający na kontrolach nie ma problemu z takimi nagłymi problemami stomatologicznymi.

Przy okresowym sprawdzaniu zdrowia zębów, wykonywaniu regularnie co 1,5-2 lata zdjęć pantomograficznych RTG oraz higienizacji średnio raz na 6 miesięcy trudno przegapić nadchodzące problemy. Leczenie takiego pacjenta często opiera się na zapobieganiu sytuacjom, które mogą wystąpić. Takie wizyty są wtedy zaplanowane, wykonywane w swoim rzeczywistym tempie.

Nigdy nie odbywają się pod przymusem. Koszty są znacznie niższe, wizyty przyjemniejsze i krótsze. Paradoks polega na tym, że im bardziej ktoś unika stomatologa i leczenia się u niego, tym bardziej powinien chodzić na wizyty kontrolne, aby to leczenie nigdy nie musiało być drogie, bolesne i długie.

Nasz strach przed dentystą, ten w dorosłym życiu, potęgowany jest przez uprawianie tzw. leczenia interwencyjnego.

Z czego wynika, że wiele osób odczuwa strach przed wizytą u dentysty?

Bardzo dużo rozmawiam o tym z pacjentami, sporo czytam też na forach dla pacjentów. Niektóre historie mrożą krew w żyłach.

Kiedy pacjent przychodzi do mnie pierwszy raz na wizytę i widzę, że jest przestraszony lub nawet sam o tym wspomina, proszę go, aby opowiedział, z czego to wynika. Główną przyczyną jest ból, który zdarzyło mu się odczuwać podczas wizyty, złe doświadczenia z dzieciństwa czy nieodpowiednia postawa lekarza.

Widzę kilka potencjalnych źródeł tych problemów. Po pierwsze, pacjenci ci często udają się do dentysty w momencie, kiedy coś ich boli. W większości wybierają pierwszy z brzegu gabinet stomatologiczny, głównie prowadzony w ramach NFZ. W bólu i stresie nie ma czasu na reaserch i sprawdzanie, w którym gabinecie leczą bardziej wykształceni lekarze czy też w którym pracuje się wedle nowszych standardów.

Inna rzecz jest taka, że wśród lekarzy dentystów panuje bardzo często wypalenie zawodowe, a do tego na studiach nikt nie szkoli nas z kompetencji miękkich czy komunikacji z pacjentem. Stąd częste błędy w komunikacji i niedopuszczalne komentarze o stanie zdrowia zębów pacjenta, który przyszedł po pomoc! To bardzo zraża pacjentów, bo jednak gabinet powinien być strefą bezpieczną dla pacjenta nawet w kontekście rozmowy czy relacji.

Bardzo często wina leży po stronie rodziców nawet już dorosłych pacjentów. Dzieci były zaprowadzane do dentysty w momencie, kiedy było to już absolutnie konieczne (ból, gorączka czy ropnie). Tak wyglądał ich pierwszy kontakt z dentystą, który – usiłując dziecku pomóc – wykonywał leczenie na siłę. Tyle się mówi o tym, jak ważne są wizyty adaptacyjne, aby skojarzenie dziecka ze stomatologiem było

pozytywne, a leczenie wdrażane od razu, kiedy problem jest mały i nie daje jeszcze objawów bólowych – a jego wyleczenie jest szybkie i bezbolesne.

Trzeba też odróżnić zwykły strach przed dentystą i dentofobię. Tu chciałabym wrócić do tych moich pacjentów, którzy bardzo się boją już podczas samej konsultacji (gdy jeszcze nie dochodzi do żadnego leczenia). Jeśli pacjent po prostu boi się ze względu na wydarzenia z przeszłości, wystarczy wyeliminować czynnik, który ten stres powoduje. Czyli np. podać znieczulenie, które działa szybko i niezawodnie (często niestety środki używane w gabinetach pracujących w ramach Funduszu nie są tak zaawansowane), a tym samym jest bezpieczne, i przeprowadzić bezbolesną wizytę. I nagle pacjent stopniowo przestaje się bać.

Istnieje ogromna różnica między gabinetami starej daty i starej stomatologii a tymi współczesnymi. W nowoczesnych gabinetach lekarze szkolą się z komunikacji, komfort pacjenta jest najważniejszy (dostępne są poduszki, kocyki, relaksująca muzyka czy możliwość oglądania filmów). Leczenie nie jest wykonywane na szybko, dostępny jest sprzęt potrzebny do diagnostyki pacjenta. Takie wizyty naprawdę nie powodują strachu czy lęku u pacjenta.

Dentofobia to zdecydowanie gorsza przypadłość, taki pacjent potrafi bać się bez konkretnej przyczyny. W dodatku strach ten jest racjonalny, a jednocześnie tak silnie paraliżujący, że np. pacjent nie jest w stanie nawet umówić wizyty, a co dopiero się na niej pojawić. To zdecydowanie trudniejsza sytuacja.

Jakie mogą być skutki przekładania leczenia stomatologicznego?

Chyba najlepiej opisuje je przymiotnik „opłakane”.

I to dosłownie, bo opłakane dłuższym, bardziej obciążającym i zdecydowanie bardziej kosztownym leczeniem. Wyobraźmy sobie, że kontrola u lekarza raz na pół roku kosztuje 50-100 zł. Raz

na jakiś czas trzeba wymienić jakieś wypełnienie – ok. 300 zł, jedna wizyta, nieskomplikowane leczenie, po którym wracamy od razu do swoich aktywności. Jeśli jednak zignorujemy te kontrole i leczenie próchnicy, dojdzie do zapalenia miazgi i potrzebne będzie już leczenie kanałowe i odbudowa protetyczna – to już koszt kilku tysięcy złotych, co najmniej kilka wizyt! Jeśli i takiego zęba nie wyleczymy o czasie, trzeba go będzie usunąć i wykonać w jego miejscu implant – za ok. 7000 zł, minimum 3 miesiące gojenia, kilka wizyt, zabieg chirurgiczny. Widać to jak na dłoni, że najmniej wydadzą i nacierpią się ci, którzy pilnują wizyt kontrolnych i leczą zęby, kiedy tylko pojawią się pierwsze oznaki, że to leczenie jest potrzebne.

Obecnie w internecie mamy wiele porad stomatologicznych, które często nie są potwierdzane przez lekarzy. Co pani doktor na ten temat uważa?

Niestety to bardzo przykre zjawisko, ale nie jesteśmy w stanie go wyplenić. Kult piękna i dbałości o śnieżnobiały uśmiech to tylko zaproszenie dla firm niemedycznych do produkowania preparatów czy sprzętu do higieny/poprawy wyglądu zębów, a tym samym „reklamowania” tego przez osoby niezwiązane z medycyną. Informacje są wtedy bardzo zakrzywione, ośmielę się powiedzieć, że wręcz ludzi bez zawahania się okłamuje.

Powstaje wiele mitów, w które niestety pacjenci wierzą i przez które rozwijają się poważne problemy dentystyczne, w większości nieodwracalne.

Nawet jeśli pacjent trafi potem do nas, często nie jesteśmy już w stanie odwrócić działań, które zostały przez pacjenta podjęte na bazie właśnie błędnych informacji znalezionych w internecie.

Dlatego uważam, że tak istotna jest misja, abyśmy i my – dentyści – działali w sieci. Ja dzielę się na co dzień na moich kanałach aktualną i sprawdzoną wiedzą. Chcę dać ludziom świadomość i wiedzę, aby chociaż trochę potrafili skonfrontować to, co słyszą w internecie, i aby bardziej krytycznie do tego podchodzili.

7