ՍՐՏԱՄԿԱՆԻ ԻՆՖԱՐԿՏ
10 Signs You Are Having A Heart Attack
When the heart is dying it calls out for help, you see this when you see someone clutching at their chest and falling to the ground. By that point you are seeing the last remaining symptoms of a heart attack and at that point things can become fatal. Heart attacks are the main killer in the U.S. even all kinds of cancer combined can’t touch heart attack death rates. It’s high numbers are because many people wait too long to seek help, thinking that the symptoms they are getting aren’t as bad as they think. It’s important not to ignore the symptoms you are having. Here is a list of symptoms that indicate you are having a heart attack:
1. Chest Pain/Pressure
Any pain or pressure in the chest that goes on for longer than a minute is cause for concern. Especially if sitting down or resting doesn't make it go away.
2. Sweating
If you begin sweating for no apparent and it starts soaking through your clothes, it could be a cold sweat and chances are you skin colouring will go pale as well.
3. Fatigue
fatigue will come on suddenly and for no reason, it may come right away or a few days prior to your heart attack. If may also arrive with chest or jaw pain. If you experience unexplained exhaustion contact your doctor.
4. Indigestion
This isn't a common symptom and most people are unaware that it can be connected to a heart attack. Indigestion with heart attack won't come alone however, it will bring friends like pain, nausea and shortness of breath.
5. Coughing
Frequent coughing fits combined with wheezing is a good indicator of heart failure. You may also experience bloody phlegm when you cough.
6. Restrictive Feelings
The feeling of being suffocated is a common symptom of a heart attack. The feeling of having your upper torso squeeze really tight
7. Jaw Pain
Pain in the lower jaw is a common symptom of a heart attack. A good test to determine if it is related to a heart attack would be to move our jaw around. If the pain worsens due to movement than it's probably due to joint pain. However if you move it around and there is no change to the pain and it's also accompanied by shortness of breath, sweating and discomfort in your body then seek help.
8. Dizziness
Heart attacks often start with dizziness and the feeling of being woozy. Lightheaded feelings and disorientation is often not associated with heart attack as people expect more dramatic symptoms.
9. Shortness of Breath
This is a sign that your heart needs some help. You should be calling for help if you have shortness of breath for any reason but it is also a sign of a heart attack.
10. Racing Heart
If your heart needs to work overtime it will begin to race giving you a good indication that something may be wrong. http://rmhealthy.com
A Sub-Acute Care and Congregate Living Facility
The Community Home, Inc. 12244 Community St. Sun Valley, Ca 91352
First human heart transplant: How it all began… “It is the crowning effort of a team of men and women who bring at that moment, the training of a lifetime. Structured with the inherited technique and skill of a millennium - all are fused to one objective: to replace a dying heart with a new one, to save one life.” . The drama of the world’s first human heart transplant, led by Professor Christiaan Neethling Barnard, played out within the walls of the Charles Saint Theatre, at Groote Schuur Hospital on the 3 rd December 1967. The human heart transplant, one of the greatest moments in medical history, was made possible by an extraordinary interplay of scientific dedication; human courage and generosity and a timely chain of events. Today, The Heart of Cape Town Museum honours all those who played a major role in the surgical feat that pushed the boundaries of science, into the dawn of a new medical era, an era in which it became possible to transplant the symbol of the essence of life, our human heart
The most famous heart in history On that fateful day, on the 2nd December 1967, Denise Darvall and her mother stopped on Main Road, Salt River, to buy a cream cake for their afternoon tea visit. As they were crossing over the road, they were run over by a drunk driver. Shortly after the accident, (just a km from Groote Schuur) Ann Washkansky drove past the accident scene on her way back from visiting her dying husband. A sensitive woman, she averted her gaze, unaware that within 12 hours one of the broken bodies lying in the road would give her husband a heart and another chance at life. Mrs Washkansky hated the idea that in order for her husband to have a new heart somebody else would have to die. Worse still, she later regretted knowing who the donor was: “Knowing about that girl, and her life and her family, made it all so inhuman, somehow. My husband’s heart had an identity. It wasn’t just a piece of flesh anymore.” Indeed, Denise Darvall’s heart cannot be considered “just a piece of flesh” – it is arguably the most famous heart in history: the first heart selflessly donated to save a man’s life and a heart which subsequently, played a vital role in the advancement of medical knowledge. In recognition of this enormous act of generosity, the Heart of Cape Town Museum pays tribute to the Darvall family’s courage and honours the memory of Denise Darvall – a gentle and giving young woman. Reference: Hawthorne, P. 1968. The Transplanted
First human heart transplant: How it all began… “It is the crowning effort of a team of men and women who bring at that moment, the training of a lifetime. Structured with the inherited technique and skill of a millennium - all are fused to one objective: to replace a dying heart with a new one, to save one life.” . The drama of the world’s first human heart transplant, led by Professor Christiaan Neethling Barnard, played out within the walls of the Charles Saint Theatre, at Groote Schuur Hospital on the 3 rd December 1967. The human heart transplant, one of the greatest moments in medical history, was made possible by an extraordinary interplay of scientific dedication; human courage and generosity and a timely chain of events. Today, The Heart of Cape Town Museum honours all those who played a major role in the surgical feat that pushed the boundaries of science, into the dawn of a new medical era, an era in which it became possible to transplant the symbol of the essence of life, our human heart
The most famous heart in history On that fateful day, on the 2nd December 1967, Denise Darvall and her mother stopped on Main Road, Salt River, to buy a cream cake for their afternoon tea visit. As they were crossing over the road, they were run over by a drunk driver. Shortly after the accident, (just a km from Groote Schuur) Ann Washkansky drove past the accident scene on her way back from visiting her dying husband. A sensitive woman, she averted her gaze, unaware that within 12 hours one of the broken bodies lying in the road would give her husband a heart and another chance at life. Mrs Washkansky hated the idea that in order for her husband to have a new heart somebody else would have to die. Worse still, she later regretted knowing who the donor was: “Knowing about that girl, and her life and her family, made it all so inhuman, somehow. My husband’s heart had an identity. It wasn’t just a piece of flesh anymore.” Indeed, Denise Darvall’s heart cannot be considered “just a piece of flesh” – it is arguably the most famous heart in history: the first heart selflessly donated to save a man’s life and a heart which subsequently, played a vital role in the advancement of medical knowledge. In recognition of this enormous act of generosity, the Heart of Cape Town Museum pays tribute to the Darvall family’s courage and honours the memory of Denise Darvall – a gentle and giving young woman. Reference: Hawthorne, P. 1968. The Transplanted
What Is Heart Bypass Surgery?
Imagine you’re on a highway. An accident causes traffic to pile up ahead. Emergency crews redirect cars around the congestion. Finally, you’re able to get back on the road and the route is clear. If you need heart bypass surgery, the procedure is pretty similar. A surgeon takes blood vessels from another part of your body to go around, or bypass, a blocked artery. The result is that more blood and oxygen can flow to your heart again. It can help lower your risk for a heart attack and other problems. Once you recover, you’ll feel better and be able to get back to your regular activities. Bypass surgery is also known as coronary artery bypass grafting (CABG). It’s the most common type of openheart surgery in the U.S. Most people have great results and live symptom-free for a decade or more.
Why Do I Need It? Bypass surgery treats symptoms of coronary heart disease. That happens when a waxy substance called plaque builds up inside the arteries in your heart and blocks blood and oxygen from reaching it. You may feel things like: Chest pain, which is known as angina Irregular heartbeat
Shortness of breath
Coronary heart disease can lead to a heart attack. It can cause a blood clot to form and cut off blood flow. Bypass surgery can give your ticker a big health boost.
How Does It Work?
A surgeon removes a blood vessel, called a graft, from another part of your body, like your chest, leg, or arm. He attaches one end of it to your aorta, a large artery that comes out of your heart. Then, he attaches the other end to an artery below the blockage. The graft creates a new route for blood to travel to your ticker. If you have multiple blockages, your surgeon may do one or more bypass procedures during the same surgery. You’ll be asleep the whole time, about 3 to 6 hours on average.
What Happens After Surgery? You’ll wake up in an intensive care unit (ICU). You’ll have a tube in your mouth to help you breathe. You won’t be able to talk and will feel uncomfortable. Nurses will be there to help you. They’ll remove the tube after a few hours, when you can breathe on your own. You’ll also be hooked up to machines that monitor your vital signs, like your heart rate and blood pressure, around the clock. You’ll stay in the ICU for a few days before being moved to a hospital room. You’ll stay there for about 3 to 5 days before you go home.
What Will the Recovery Be Like? It’s a gradual process. You may feel worse right after surgery than you did before. This is normal. Your body needs time to recover, but you’ll feel better each day. You won’t be fully healed for about 2 months. Be sure to follow your doctor’s instructions. You may not be able to drive for 3 to 8 weeks. You’ll visit your doctor several times during the first few months to track your progress. Call him if your symptoms don’t improve or you’re feeling worse.
What Are the Risks? All surgeries come with the chance of problems. Some of the possible ones include: Fever Heart attack Infection and bleeding at the incision Memory loss Pain Reactions to anesthesia Stroke Once you’ve recovered, your symptoms of angina will be gone or much better. You’ll be able to be more active, and you’ll have a lower risk of getting a heart attack. Best of all, the surgery can add years to your life.
ՍՐՏԱՄԿԱՆԻ ԻՆՖԱՐԿՏ
ՍՐՏԱՄԿԱՆԻ ԻՆՖԱՐԿՏ
Նկարագրություն Սրտամկանի ինֆարկտն իրենից ներկայացնում է սրտամկանում մեկ կամ մի քանի մեռուկացման օջախների առաջացումով և սրտի գործունեության խանգարմամբ պայմանավորված սուր հիվանդություն: Առավել հաճախ հիվանդանում են տղամարդիկ՝ 40-60 տարեկանում։ Պատճառներ Որպես կանոն՝ սրտամկանի ինֆարկտի հիմնական պատճառն աթերոսկլերոզի հետևանքով սրտի պսակային զարկերակների ախտահարումն է, որը հանգեցնում է դրանց լուսանցքների նեղացմանը։ Հաճախ անոթների ախտահարման հատվածում աթերոսկլերոզային գործընթացն ուղեկցվում է թրոմբոզով (անոթների խցանում), որի հետևանքով լրիվ կամ մասնակի դադարում է արյան հոսքը սրտամկանի համապատասխան հատված։ Թրոմբի առաջացմանը նպաստում են արյան մակարդման խանգարումները։ Որոշակի դեր ունի պսակային զարկերակների ճյուղերի կծկանքը։ Սրտամկանի ինֆարկտի առաջացմանը նպաստում են հիպերտոնիկ հիվանդությունը, շաքարախտը, ճարպակալումը, նյարդային գերլարումն ու հոգեկան ցնցումները, ծխելը։ Սրտամկանի ինֆարկտը մեծ մասամբ առաջանում է կրծքային հեղձուկի ֆոնի վրա, որի դեպքում ֆիզիկական և հոգեկան գերլարումները կարող են դառնալ սրտամկանի ինֆարկտի անմիջական պատճառ։
ՍՐՏԱՄԿԱՆԻ ԻՆՖԱՐԿՏ
Պաթոգենեզ Սրտամկանի ինֆարկտի հիմնական ախտանշանը կրծքում ուժգին ցավերի երկարատև նոպան է՝ պայմանավորված սրտամկանում արյան, սննդանյութերի ու թթվածնի պահանջի սուր անբավարարությամբ։ Սովորաբար ցավը լինում է սեղմող, տանջող, այրող, տեղակայվում է կրծքավանդակի կենտրոնում (կրծոսկրի հետևում) կամ դեպի ձախ, հաճախ տարածվում է դեպի վեր և աջ, ճառագայթվում ձախ ձեռքը կամ 2 ձեռքերը, մեջքը, ստորին ծնոտը։ Որպես կանոն՝ նոպան տևում է մի քանի ժամ, երբեմն՝ նույնիսկ օր՝ ուղեկցվելով խիստ թուլությամբ, մահվան հանդեպ վախի զգացումով, ինչպես նաև հևոցով և սրտի աշխատանքի խանգարման այլ ախտանշաններով։ Ի տարբերություն կրծքային հեղձուկի՝ սրտամկանի ինֆարկտի դեպքում ցավը սովորաբար չի անցնում նիտրոգլիցերինի կրկնակի օգտագործումից։ Սրտամկանի ինֆարկտը մեծ մասամբ ուղեկցվում է էլեկտրասրտագրի բնորոշ փոփոխություններով, որոնք երբեմն հապաղում են և դրսևորվում միայն ուժգին ցավերը մեղմանալուց մի քանի ժամ կամ նույնիսկ օր հետո։ Սակայն սրտագրության փոփոխություններ նկատվում են նաև ցավային նոպաներով ուղեկցվող այլ հիվանդությունների դեպքում, ուստի միայն բժիշկը (հիվանդին լավ հետազոտելուց և ստացված բոլոր տվյալների վերլուծությունից հետո) կարող է ճիշտ ախտորոշել։ Սրտամկանի ինֆարկտը հաճախ առաջանում է սրտի իշեմիկ հիվանդության սրացման շրջանում, որը դրսևորվում է հիմնականում սրտային հեղձուկի նոպաների հաճախացումով և սաստկացումով, նիտրոգլիցերինի ազդեցության արդյունավետության նվազումով։ Այդ շրջանն անվանում են նախաինֆարկտային. տևողությունը մի քանի օրից մինչև մի քանի շաբաթ է։ Հենց այդ շրջանում են ավելի արդյունավետ սրտամկանի ինֆարկտի կանխարգելման միջոցառումները, ուստի անհրաժեշտ է շտապ դիմել բժշկի։
ՍՐՏԱՄԿԱՆԻ ԻՆՖԱՐԿՏ
Բուժում Կրծոսկրի հետևում սուր ցավերի դեպքում, որոնք նիտրոգլիցերինի օգտագործումից հետո չեն անցնում, անհրաժեշտ է շտապ բժշկական օգնություն կանչել։ Մինչև բժշկի գալը հիվանդի համար ապահովել ֆիզիկական և հոգեկան հանգիստ պայմաններ՝ պառկեցնել և հանգստացնել։ Շնչարգելության կամ օդը չբավարարելու դեպքում հիվանդին անկողնում տալ կիսանստած դիրք։ Չնայած սրտամկանի ինֆարկտի դեպքում նիտրոգլիցերինը ցավերն ամբողջությամբ չի հանգսւոացնում՝ միևնույն է, դրա կրկնակի օգտագործումն անհրաժեշտ է։ Ցավերը զգալիորեն հանգստանում են նաև սրտի ու կրծոսկրի շրջանում մանանեխի ծեփուկներ, ոտքերի տակ ջեռակ դնելիս, ձեռքերը տաքացնելիս։ Սրտամկանի ինֆարկտը լիարժեք բուժվում է միայն հիվանդանոցում։ Հիվանդության սուր շրջանում պահանջվում է բուժանձնակազմի մշտական հսկողություն, որովհետև 1-ին նոպայից հետո հաճախ դրանք կրկնվում են, ընդ որում՝ առավել ծանր ձևով։ Սրտամկանի ինֆարկտով հիվանդների բուժման ժամանակ օգտագործվող շատ դեղանյութեր կիրառելի են միայն հիվանդանոցում՝ բժշկի հսկողությամբ։ Հիվանդության ընթացքը կարող Է բարդանալ նաև սուր սրտային անբավարարությամբ, կյանքի համար վտանգավոր սրտի ռիթմի խանգարումներով և այլն։ Ուստի սրտամկանի ինֆարկտի կասկածի դեպքում անհրաժեշտ Է անհապաղ դիմել բժշկի։ Սրտամկանի ինֆարկտի ընթացքը բազմազան է։ Բուժման ժամկետները (այդ թվում հիվանդանոցային) որոշվում են հիվանդության ընթացքով, բարդությունների առկայությամբ կամ բացակայությամբ և այլն։ Խնամքի բոլոր խորհուրդները (սնուցումը և ռեժիմը ներառյալ) հիվանդին տալիս է բժիշկը։ Եթե որևէ պատճառով բուժումը կատարվում է տանը, ապա հիվանդի խնամքն իրականացնում են հարազատները՝ բժշկի հսկողությամբ։ Հիվանդության սուր շրջանում հիվանդը պետք է պահպանի անկողնային ռեժիմ։ Նրան անհրաժեշտ է հոգեկան հանգստություն, չպետք է հոգնեցնել զրույցներով, անհանգստացնել տհաճ լուրերով, այլ անպայման պետք է հավատ ներշնչել հիվանդության բարեհաջող ելքի նկատմամբ։ Սնուցումը փոքր բաժիններով Է (օրը 4 անգամից ոչ պակաս, որպեսզի ստամոքսը չծանրաբեռնվի) ու բազմատեսակ, հիվանդության 1-ին օրերին կալորիականության և ծավալի զգալի սահմանափակումով։ Նախընտրելի են խնձորի, ճակնդեղի, գազարի, սև սալորի խյուսերը, որոնք նպաստում են աղիքների բնականոն դատարկվելուն։ Սննդի օրաբաժնից բացառել փորափքանք առաջացնող սննդամթերքը (ոլոռ, կաթ, թարմ կաղամբ, կվաս), որպեսզի ստոծանու բարձրացումը չդժվարացնի սրտի աշխատանքը և չվատացնի արյունամատակարարումը։ Արգելվում են ճարպոտ միսը, ապուխտները, աղ դրած մթերքները, ալկոհոլը։ Այնուհետև (բժշկի ցուցումով) սննդակարգը հարստացվում է սպիտակուցներով (խաշած, ոչ ճարպոտ միս կամ ձուկ, կաթնաշոռ) ու ածխաջրերով (խոշոր աղացվածքի ալյուրով հաց, բանջարեղեն, հնդկացորենի ու վարսակի ապուրներ և այլն)։
ՍՐՏԱՄԿԱՆԻ ԻՆՖԱՐԿՏ
Բուժում Կրծոսկրի հետևում սուր ցավերի դեպքում, որոնք նիտրոգլիցերինի օգտագործումից հետո չեն անցնում, անհրաժեշտ է շտապ բժշկական օգնություն կանչել։ Մինչև բժշկի գալը հիվանդի համար ապահովել ֆիզիկական և հոգեկան հանգիստ պայմաններ՝ պառկեցնել և հանգստացնել։ Շնչարգելության կամ օդը չբավարարելու դեպքում հիվանդին անկողնում տալ կիսանստած դիրք։ Չնայած սրտամկանի ինֆարկտի դեպքում նիտրոգլիցերինը ցավերն ամբողջությամբ չի հանգսւոացնում՝ միևնույն է, դրա կրկնակի օգտագործումն անհրաժեշտ է։ Ցավերը զգալիորեն հանգստանում են նաև սրտի ու կրծոսկրի շրջանում մանանեխի ծեփուկներ, ոտքերի տակ ջեռակ դնելիս, ձեռքերը տաքացնելիս։ Սրտամկանի ինֆարկտը լիարժեք բուժվում է միայն հիվանդանոցում։ Հիվանդության սուր շրջանում պահանջվում է բուժանձնակազմի մշտական հսկողություն, որովհետև 1-ին նոպայից հետո հաճախ դրանք կրկնվում են, ընդ որում՝ առավել ծանր ձևով։ Սրտամկանի ինֆարկտով հիվանդների բուժման ժամանակ օգտագործվող շատ դեղանյութեր կիրառելի են միայն հիվանդանոցում՝ բժշկի հսկողությամբ։ Հիվանդության ընթացքը կարող Է բարդանալ նաև սուր սրտային անբավարարությամբ, կյանքի համար վտանգավոր սրտի ռիթմի խանգարումներով և այլն։ Ուստի սրտամկանի ինֆարկտի կասկածի դեպքում անհրաժեշտ Է անհապաղ դիմել բժշկի։ Սրտամկանի ինֆարկտի ընթացքը բազմազան է։ Բուժման ժամկետները (այդ թվում հիվանդանոցային) որոշվում են հիվանդության ընթացքով, բարդությունների առկայությամբ կամ բացակայությամբ և այլն։ Խնամքի բոլոր խորհուրդները (սնուցումը և ռեժիմը ներառյալ) հիվանդին տալիս է բժիշկը։ Եթե որևէ պատճառով բուժումը կատարվում է տանը, ապա հիվանդի խնամքն իրականացնում են հարազատները՝ բժշկի հսկողությամբ։ Հիվանդության սուր շրջանում հիվանդը պետք է պահպանի անկողնային ռեժիմ։ Նրան անհրաժեշտ է հոգեկան հանգստություն, չպետք է հոգնեցնել զրույցներով, անհանգստացնել տհաճ լուրերով, այլ անպայման պետք է հավատ ներշնչել հիվանդության բարեհաջող ելքի նկատմամբ։ Սնուցումը փոքր բաժիններով Է (օրը 4 անգամից ոչ պակաս, որպեսզի ստամոքսը չծանրաբեռնվի) ու բազմատեսակ, հիվանդության 1-ին օրերին կալորիականության և ծավալի զգալի սահմանափակումով։ Նախընտրելի են խնձորի, ճակնդեղի, գազարի, սև սալորի խյուսերը, որոնք նպաստում են աղիքների բնականոն դատարկվելուն։ Սննդի օրաբաժնից բացառել փորափքանք առաջացնող սննդամթերքը (ոլոռ, կաթ, թարմ կաղամբ, կվաս), որպեսզի ստոծանու բարձրացումը չդժվարացնի սրտի աշխատանքը և չվատացնի արյունամատակարարումը։ Արգելվում են ճարպոտ միսը, ապուխտները, աղ դրած մթերքները, ալկոհոլը։ Այնուհետև (բժշկի ցուցումով) սննդակարգը հարստացվում է սպիտակուցներով (խաշած, ոչ ճարպոտ միս կամ ձուկ, կաթնաշոռ) ու ածխաջրերով (խոշոր աղացվածքի ալյուրով հաց, բանջարեղեն, հնդկացորենի ու վարսակի ապուրներ և այլն)։
ՍՐՏԱՄԿԱՆԻ ԻՆՖԱՐԿՏ
Անհրաժեշտ է հետևել աղիքների ֆունկցիային, որպեսզի դրանք կանոնավոր դատարկվեն (ցանկալի է ամեն օր, բայց ոչ պակաս, քան 2 օրը մեկ)։ Ինքնուրույն չկղելու դեպքում միայն բժշկի ցուցումով օգտագործել լուծողական դեղանյութեր կամ կատարել մաքրող հոգնա։ Բուժման 1-ին օրերից (բարդություններ չլինելու դեպքում) բժիշկը նշանակում Է բուժական ֆիզկուլտուրայի անհատական համալիր՝ ներառելով վերջույթների պասսիվ և ակտիվ շարժումներ, շնչառական մարմնամարզություն։ Վարժություններն անցկացվում են բուժաշխատողի հսկողությամբ, վերահսկվում է հիվանդի սիրտանոթային համակարգի հակազդեցությունը։ Հիվանդության 2-րդ շաբաթից, որպես կանոն, կիրառվում են ոտքերի մկանների վարժություններ՝ հիվանդին քայլելու նախապատրաստման նպատակով։ Պետք է հետևել նաև սենյակի օդի մաքրությանը։ Վերականգնողական բուժումն ուղղված է սրտամկանի ինֆարկտով հիվանդի հետագա աշխատանքային գործունեության նախապատրաստմանը և սկսվում է բուժման 1-ին օրերից՝ բժշկի հսկողությամբ։ Մի դեպքում պահանջվում է սրտապնդել հիվանդին, օգնել ազատվելու ընկճվածությունից, բարեհաջող ելքի վստահություն ներշնչել, մեկ այլ դեպքում, չթերագնահատելով հիվանդության լրջությունը՝ հիվանդին բացատրել իր աշխատանքային և այլ հնարավորությունների սահմանները, նախապատրաստել կյանքում ու աշխատանքում անհրաժեշտ անցումներին։ Հիվանդանոցից դուրս գրվելուց հետո բուժումն իրականացնում է պոլիկլինիկայի բժիշկը՝ դիսպանսերային մեթոդով (ակտիվորեն հետևել հիվանդին և կանխարգելել հիվանդության սրացումը)։ Հիվանդանոցի սխեմայով հիվանդը շարունակում է զբաղվել բուժական ֆիզկուլտուրայով՝ վերահսկելով անոթազարկի հաճախությունը և ընդհանուր ինքնազգացողությունը վարժությունների ընթացքում և հետո։ Մաքուր օդում զբոսանքը 0,5 ժ-ից աստիճանաբար հասցնել 2 ժ, համաչափ ու ոչ արագ քայլքով: Բեռնվածությունը չպետք Է հանգեցնի հևոցի, սրտի կամ կրծոսկրի շրջանում տհաճ զգացոդությունների։ Վերականգնման կարևոր փուլը հիվանդի բուժումն է սրտաբանական առողջարաններում, որով հնարավորություն Է ստեղծվում էլ ավելի ընդլայնել ռեժիմը (բժշկի հսկողությամբ)։
ՍՐՏԱՄԿԱՆԻ ԻՆՖԱՐԿՏ
Մեծ հիվանդանոցներում ստեղծված են սուր սրտամկանի ինֆարկտով հիվանդների արագ բուժման բաժանմունքներ՝ սրտի գործունեության վիճակի մասին շուրջօրյա Էլեկտրասրտագրային հսկողությամբ և վտանգավոր վիճակներում անհապաղ օգնություն ցույց տալու հնարավորություններով։ Այս բոլորը վերականգնող, միջոցառումների, դիսպանսերային հսկողության, առողջարանային բուժման հետ միասին հնարավորություն են տալիս հիվանդների մեծ մասին վերադառնալ ակտիվ աշխատանքային գործունեության։ Կանխարգելում Աթերոսկլերոզի կանխումը զգալիորեն նպաստում է սրտամկանի ինֆարկտի կանխարգելմանը։ Սրտամկանի ինֆարկտից հետո կանխարգելիչ միջոցառումներն ուղղված են սրտի իշեմիկ հիվանդության սրացումների, սրտամկանի ինֆարկտի կրկնվելու և սրտի գործունեության խանգարումների կանխմանը։ Օրվա ռեժիմը պետք է լինի խիստ չափավորված, ամեն օր վեր կենալ ու քնել նույն ժամերին։ Քնել 7 ժամից ոչ պակաս։ Շտապողականությունն ու արագ քայլքը սառը օդում կարող են նոպայի պատճառ դառնալ։ Արգելվում են ֆիզիկական և նյարդային լարումով աշխատանքները և այլն։ Հանգստյան օրերն ու արձակուրդն անցկացնել մաքուր օդում, օգտակար են զբոսանքը, թեթև ֆիզիկական բեռնվածությունը, որոնք մարզում են սիրտանոթային համակարգը, բարելավում սրտամկանի կծկողականությունը և արյունամատակարարումը։ Սնուցումը պետք է լինի չորսանգամյա, բազմատեսակ, վիտամիններով հարուստ և սահմանափակ կալորիականությամբ (օրական 2500 կկալ-ից ոչ ավելի)։ Ճիշտ սնուցման դեպքում հիվանդի քաշը չպետք է ավելանա։ Սրտամկանի ինֆարկտի կանխարգելման անհրաժեշտ պայմաններից են չծխելը, ալկոհոլը չչարաշահելը։ Քանի որ նյարդային խանգարումները նոպայի առաջացման անմիջական պատճառ են, ուստի շատ կարևոր է ընտանիքում և աշխատավայրում բնականոն փոխհարաբերությունների պահպանումը։ Առողջարարական բուժման բնույթն անպայման պետք է համաձայնեցնել բժշկի հետ: Սկզբնաղբյուրը՝ Doctors.am
Առողջ ապրելակերպ ինֆարկտից հետո Ինֆարկտը սարսափելի հիվանդություն է, սակայն միշտ չէ, որ կյանքն ավարտվում է նրանից հետո: Այսօր սրտամկանի ինֆարկտ տարած հիվանդների 80%-ը 4-6 ամիս անց վերադառնում է աշխատանքին և կյանքի նորմալ ռիթմին: Սակայն պետք չէ մոռանալ, որ պետք է պահպանել զգուշավորության կանոնները: Հիվանդի ռեաբիլիտացիան իր մեջ ներառում է ոչ միայն ֆիզիկական վերականգնում, այլ նաև հոգեբանական աջակցություն և սոցիալական ադապտացիա:
ՍՐՏԱՄԿԱՆԻ ԻՆՖԱՐԿՏ
Ֆիզիկական ռեաբիլիտացիա Ֆիզիկական ռեաբիլիտացիան սրտանոթային համակարգի ֆունկցիայի մաքսիմալ վերականգնումն է: Դրա համար անհրաժեշտ է 2-6 շաբաթ ֆիզիկական ծանրաբեռնվածություն, որը պետք է զարգացնի կողային անոթների շրջանառությունը: Հոգեբանական ռեաբիլիտացիա Սրտամկանի ինֆարկտ տարած հիվանդներին համակում է կրկնվող ինֆարկտի վախը: Նման դեպքում բժիշկը նշանակում է այնպիսի դեղամիջոցներ, որոնք խաղաղեցնում են հոգեվիճակը: Սոցիալական ռեաբիլիտացիա Սրտամկանի ինֆարկտ տարած հիվանդները համարվում են անաշխատունակ 4 ամիսների ընթացքում: Այնուհետև նրանց ուղարկում են վերջնական հետազոտման, որի արդյունքում հիվանդների գրեթե 50%-ը վերադառնում է աշխատանքի, նրանց աշխատունակությունը գործնականում ամբողջությամբ վերականգնվում է: եթե առաջանում են բարդություններ, ապա ժամանակավորապես նրանց համար դասավորում են հաշմանդամության երկրորդ կարգ: Ռեբիլիտացիայի ժամանակ հիվանդներն ընդունում են բժիշկների նշանակած դեղերը, որոնք նախատեսված են սրտի և անոթների աշխատանքի բարելավման համար: Անհրաժեշտ է նաև հետևել սննդակարգին և օգտագործել այնպիսի սննդամթերք, որն օգնում է հաղթահարելու հիվանդության հետևանքները: Ռեաբիլիտացիայի փուլում գտնվող հիվանդների համար շատ կարևոր են դրական էմոցիաները: Դրական էմոցիաներ կարող են պատճառել հոբբին, ֆոտոապարատով զբոսանքները, թեթև ֆիզիկական աշխատանքն այգում:
ՍՐՏԱՄԿԱՆԻ ԻՆՖԱՐԿՏ
Ինֆարկտից հետո պետք է հետևել 8 կարևոր կանոնների Կանոն 1 Հետևեք ճիշտ սննդակարգին: Ինֆարկտից հետո 3 շաբաթ պետք է ընդունել ստորև ներկայացվող սննդակարգը: Առաջին շաբաթ Առաջին նախաճաշ: Կաթնաշոռ- 50գ, կաթով հերկուլեսային շիլա- 100գ, կաթով թեյ- 150մլ Երկրորդ նախաճաշ: Խնձորի պյուրե- 100գ Ճաշ: Բանջարեղենային ապուր- 150մլ, մսով սուֆլե- 50գ, գազարի պյուրե բուսայուղով100գ, մրգային ժելե- 100գ Ետճաշիկ: Կաթնաշոռ- 50գ, մասուրի թուրմ- 100մլ Ընթրիք: Ձկից մսագնդիկ- 50գ, հնդկաձավարի շիլա- 100գ, լիմոնով թեյ- 150մլ, Գիշերը: սև սալորաչրի թուրմ- 100մլ Երկրորդ շաբաթ Առաջին նախաճաշ: Սպիտակուցային ձվածեղ- 50գ, մաննիի շիլա մրգային պյուրեով- 200գ, կաթով թեյ- 200մլ Երկրորդ նախաճաշ: Կաթնաշոռ- 100գ, մասուրի թուրմ- 200մլ Ճաշ: Բանջարեղենային բորշչ ձիթայուղով- 250մլ, խաշած միս- 55գ, կարտոֆիլի պյուրե150գ, մրգային ժելե- 100գ Ետճաշիկ: Խորոված խնձոր- 100 գ Ընթրիք: Եփած ձուկ- 50գ, գազարի պյուրե- 100գ, կիտրոնով թեյ- 150մլ Գիշերը: Ոչ յուղոտ կեֆիր- 200մլ Երրորդ շաբաթ Առաջին նախաճաշ: Կարագ- 10գ, պանիր- 30գ, հնդկաձավարի շիլա- 150գ, կաթով թեյ200մլ Երկրորդ նախաճաշ: Կաթով կաթնաշոռ- 150գ, մասուրի թուրմ- 200մլ
ՍՐՏԱՄԿԱՆԻ ԻՆՖԱՐԿՏ
Ճաշ: Վարսակի ապուր բանջարեղենով- 250մլ, եփած հավ- 100գ, շոգեխաշած բազուկ թթվասերի մեջ, թարմ խնձոր- 100գ Ընթրիք: Եփած ձուկ կարտոֆիլի պյուրեով, (85գ ձուկ, 150գ կարտոֆիլ), թեյ կիտրոնով- 150մլ Գիշերը: 200մլ կեֆիր կամ այլ կաթնաթթվային ըմպելիք 2. Պետք է սահմանափակել աղի օգտագործումը Աղի լրացուցիչ քանակը հանգեցնում է օրգանիզմում հեղուկի կուտակմանը: Այն հեշտությամբ կուտակվում է հյուսվածքներում և նպաստում է այտուցների և հևոցի առաջացմանը: Բժիշկն ինքն է որոշում, թե ինչ քանակությամբ աղ պետք է օգտագործի հիվանդը, սակայն միջին հաշվարկներով՝ օրական աղի չափաքանակը չպետք է գերազանցի 5-6 գրամը, մոտ 1 ոչ լիքը թեյի գդալ աղ: 3. Անհրաժեշտ է իջեցնել մարմնի քաշը: Ինչպե՞ս պետք է քաշի նվազեցմանը հասնել: Անհրաժեշտ է սահմանափակել յուղոտ, տապակած, աղի և քաղցր կերակուրների օգտագործումը: Կենդանական յուղը պետք է փոխարինել բուսականով: Բանջարեղենով կարելի է պատրաստել համեղ և սննդարար կերակուրներ: 4. Պահպանեք ֆիզիկական ակտիվությունը Ինֆարկտից հետո չպետք է պասիվ կյանքի անցնել: Անհրաժեշտ է ֆիզիկական վարժություններ կատարել, զբաղվել թեթև աերոբիկայով, քայլել մաքուր օդում: Այս ամենի հետ մեկտեղ՝ պահպանեք չափի զգացողությունը, որպեսզի չվնասեք Ձեր առողջությունը: 5. Մի՛ ծխեք Անհրաժեշտ է ինֆարկտից հետո թողնել ծխելը, քանի որ ծխելը թողած ինֆարկտ տարած հիվանդների մոտ նվազում է կրկնվող ինֆարկտի առաջացման հավանականությունը 2050%-ով:
ՍՐՏԱՄԿԱՆԻ ԻՆՖԱՐԿՏ
6. Անհրաժեշտ է ընդունել բժշկի ընդունած դեղամիջոցները ժամանակին և կանոնավորապես անցնել համապատասխան հետազոտություններ: 7. Պետք է կանոնավորապես հետազոտվել մասնագետ բժշկի մոտ: Հետինֆարկտային շրջանում անհրաժեշտ է մշտական վերահսկողություն սահմանել սրտանոթային համակարգի առողջական վիճակի համար: 8. Կանոնավորապես հետևեք սրտի զարկերակի աշխատանքին և LD-ի մակարդակին: Ինֆարկտը զարգանում է աթերոսկլերոզի հետևանքով, իսկ աթերոսկլերոզն իր հերթին` խոլեստերինի բարձր մակարդակից և արյան մեջ կենդանական ճարպերի ավելորդ քանակության հետևանքով: Ուստի շատ կարևոր է սննդակարգից բացառել կենդանական ճարպ պարունակող սննդամթերքները, ինչպես, օրինակ, նրբերշիկը, սարդելկան, երշիկը, պատրաստի պիլմենները, խանութներում վաճառվող պատրաստի մսի ֆարշը: Խորհուրդ չի տրվում նաև օգտագործել խոզապուխտ, բեկոն, ճարպոտ ծխահարած և չծխահարված մթերքներ: Բացառեք սննդակարգից նաև կարագը, յուղոտ կաթնաշոռը, կաթը, մածունը, թթվասերը և սերուցքը: Ինչպես ճիշտ սնվել ինֆարկտից հետո Սկզբում պետք է ուտել օրը 6-7 անգամ և փոքր չափաբաժնով: Այնուհետև անցում է կատարվում օրական 5-6 անգամ ուտելու ռեժիմին, և այս ռեժիմը պետք է պահպանել ինֆարկտից հետո մեկ ամիս: Չպետք է ընդունել շատ տաք կամ շատ սառը սնունդ, որպեսզի ստամոքսն իր վարքով, կտրուկ ռեակցիաներով չնպաստի սրտի աշխատանքի արագացմանը: Սննդակարգից պետք է բացառել տարեկանի հացը, թարմ հացը, յուղոտ կաթը, վարունգը, լոբազգիները, խաղողի հյութը, գազավորված ըմպելիքները, քանի որ նրանք կարող են առաջացնել փարափքություն և աղիքային այլ երևույթներ: Փորկապությունից խուսափելու համար խորհուրդ է տրվում սննդակարգում ընդգրկել այնպիսի սննդամթերքներ, որոնք նպաստում են աղիների շարժողական ֆունկցիայի կարգավորմանը և աղիների դատարկմանը: Այդպիսի սննդամթերքներից են գազարի, բազուկի, խնձորի և մածունի խառնուրդը, թարմ քամած գազարի, բազուկի և ծիրանի հյութը, ինչպես նաև տարբեր կոմպոտները:
ՍՐՏԱՄԿԱՆԻ ԻՆՖԱՐԿՏ
Ինֆարկտի սուր շրջանում խորհուրդ է տրվում եփված աղը փոխարինել այլ պրոֆիլակտիկ կամ բուժային-պրոֆիլակտիկ աղով կամ սանասոլով: Ախորժակը գրգռելու և ոչ աղի սննդամթերքի համի բարելավման համար կարելի է օգտագործել լիմոնի աղ, լիմոնի կամ տոմատի հյութ: Շաքարը կարելի է փոխարինել մեղրով կամ քսիլիտով (օրական 10-15գ): Ինֆարկտին հաջորդող երկու օրերը հիվանդին թույլ են տալիս քիչ քանակությամբ հեղուկ ընդունել` օրական 7-8 անգամ 50-70մլ չափաքանակով: Որպես հեղուկ՝ կարող եք օգտագործել ոչ թունդ, կիսաքաղցր լիմոնով թեյ, մի փոքր գոլից տաք, ջրով բացած մրգային հյութ, մասուրի թուրմ, ջրիկ կիսել, հանքային ջուր առանց գազի, հապալասի օշարակ: Ճարպոտ սննդամթերքի ընդունումից հետո արյուն են ներթափանցում մանր ճարպեր, իսկ 3 -6 ժամ անց արյունը դառնում է ճարպոտ, և զարգանում է լիպեմիա: Ճարպոտ սննդամթերք օգտագործելուց հետո բոլոր մարդկանց մոտ առաջանում է լիպեմիա, սակայն տղամարդկանց մոտ այն ավելի վառ կերպով է արտահայտված: Քանի որ յուղոտ արյունն ավելի խիտ է և կպչուն, սրտի համար դժվար է լինում արյունը տեղաշարժել անոթներով, և այդ ծանրաբեռնվածության պատճառով դանդաղ է աշխատում: Բացի այդ, նման արյունը նստում է արյունատար անոթների պատերին և առաջացնում է խցանում, որն էլ իր հետևանքն է թողնում սրտի աշխատանքի վրա: Այստեղից որպես հետևություն՝ պետք է օգտագործել չափավոր քանակությամբ յուղոտ սննդամթերք, որպեսզի օրգանիզմը կարողանա այն լուծել, իսկ դա հնարավոր է միայն այն ժամանակ, երբ մարդն ուտում է հաճախակի և քիչ: Նման իրավիճակ առաջանում է նաև այն դեպքում, երբ չարաշահում ենք ածխաջրերի օգտագործումը: Ավելորդ ածխաջրերը վերածվում են ճարպի, որը և կուտակվում է անոթների մեջ: Հիշեք հետևյալ ոսկե կանոնը` սննդի հետ պետք է ընդունենք այնքան էներգիա, որքան կարող ենք ծախսել: http://168.am ԿՐԾՔԱՀԵՂՁՈՒԿԻ (ՍՏԵՆՈԿԱՐԴԻԱ) ՆՈՊԱ ԵՎ ՍՐՏԱՄԿԱՆԻ ԻՆՖԱՐԿՏ
Կրծքահեղձուկի նոպան սրտամկանի արյունամատակարարման նվազեցման և թթվածնային քաղցի հետևանքով առաջացած ցավն է, որը տեղակայված է կրծոսկրի հետևում և սովորաբար ճառագայթում է դեպի ուսեր, պարանոց, ծնոտ, ձեռքեր և թիկունք (նկ. 6.2)։ Ավելի հաճախ այն տեղակայվում է մարմնի ձախ կեսում։ Տուժածը ցավը նկարագրում է որպես ճզմման, ճնշման կամ ծանրության զգացողություն, որը չի դադարում մարմնի դիրքի փոփոխումից։ Պետք է նշել, որ ավելի հաճախ կրծքահեղձուկի նոպան զարգանում է ֆիզիկական աշխատանք կատարելիս, երբ սրտամկանում թթվածնի պահանջը մեծանում է։ Այդ իսկ պատճառով նոպայի ժամանակ հիվանդին խորհուրդ է տրվում դադարեցնել ֆիզիկական աշխատանքը։ Կրծքահեղձուկի նոպային բնորոշ նշաններից է նաև շնչառության դժվարացումը։ Տուժածի շնչառությունը կարող է լինել աղմկոտ, հաճախացած, մակերեսային։ Փոփոխվում է նաև նրա անոթազարկը։ Այն կարող է լինել անկանոն, արագացած կամ դանդաղ։ Մաշկը դառնում է գունատ և սառը։ Շրթունքներին ու բերանի շուրջը կարող է նկատվել կապտություն։ Տուժածի դեմքն արտահայտում է վախ, սարսափ։ Կրծքահեղձուկային ցավը սովորաբար անցնում է 10-15 րոպեից կամ նշանակված դեղորայքի ընդունումից հետո։ Եթե կրծքահեղձուկի նոպան չի դադարում նշանակված դեղորայքի ընդունումից, տևում է 15 րոպեից ավել, համատեղվում է այլ նշանների հետ (սրտխառնոց, փսխում, սառը քրտինք, որովայնի ցավեր) և զուգակցվում է գիտակցության խանգարումներով, ապա պետք է ենթադրել, որ զարգանում է սրտամկանի ինֆարկտ։ Այս դեպքում պետք է անհապաղ ահազանգել շտապ օգնություն։
ՍՐՏԱՄԿԱՆԻ ԻՆՖԱՐԿՏ
ԱՌԱՋԻՆ ՕԳՆՈԻԹՅՈԻՆԸ Սրտանոթային հիվանդությունների դեպքում առաջին օգնության հիմնական քայլերը նույնն են՝ Խնդրեք տուժածին դադարեցնել ֆիզիկական աշխատանքը, բացառեք անգամ չնչին շարժումները։ Հանգստացրեք տուժածին՝ զրուցելով նրա հետ վստահ, հանգիստ ձայնով։ Փորձեք պարզել ցավի բնույթը և տևողությունը, ինչպես նաև այլ նշանների առկայությունը, որոնք կօգնեն ձեզ կողմնորոշվել օգնություն ցուցաբերելիս։ Օգնեք տուժածին հարմար դիրք ընդունել՝ կրծքահեղձուկի նոպայի ժամանակ օգնեք տուժածին ընդունել կիսանստած դիրք՝ իրանով մի փոքր առաջ թեքված, սրտամկանի ինֆարկտի ժամանակ պառկեցրեք տուժածին, սրտային անբավարարության ժամանակ նստեցրեք տուժածին՝ ոտքերն անպայման կախ գցած։ Արձակեք սեղմող կապերը՝ փողկապը, գոտին, վերնաշապիկի կոճակները։ Ապահովեք մաքուր օդի հասանելիությունը՝ բացելով պատուհանները։ Խնդրեք կողմնակի անձանց դուրս գալ սենյակից։ Եթե տուժածն ունի բժշկի կողմից նշանակված դեղորայք, ապա օգնեք նրան ընդունել այն։ Անհապաղ ահազանգեք շտապ օգնություն, եթե ենթադրում եք, որ տուժածի մոտ զարգանում է սրտամկանի ինֆարկտ կամ նրա վիճակը վատթարանում է։ Վերահսկեք տուժածի վիճակը, գրանցեք տվյալները և ցուցաբերեք համապատասխան առաջին օգնություն։ Եթե տեղի է ունեցել սրտի կանգ, ապա պետք է անմիջապես կատարել սրտի աշխատանքի և շնչառության վերականգնում (ՍԱՇՎ)։ Դա սրտի և շնչառության կանգի դեպքում կրծքավանդակի սեղմումների և ներփչումների հաջորդաբար կատարվող գործողությունների ամբողջությունն է, որի միջոցով թթվածնով հարստացած արյունը մղվում է արյունատար անոթների համակարգով։ ՍԱՇՎ կատարելիս պետք է հաշվի առնել տուժածի տարիքը։
MEDIC HEALTH GROUP Non-Profit Organization 122 E. Garfield Ave. # B, Glendale, CA 91502
Email: medichealthgroup@gmail.com ¶É˳íáñ ÊÙµ³·Çñ` êáݳ àëÏ»ñãÛ³Ý (гۻñ»Ý ´³ÅÇÝ) Chief Editor Sona Voskerchyan (Armeniana Section) ¶É˳íáñ ÊÙµ³·Çñ` æ³ÝÇ»É Æµ³éÉáõódz (²Ý·É»ñ»Ý ´³ÅÇÝ) Chief Editor JEANELLE IBARLUCEA îÝûñ»Ý` ²Ýݳ ä»ïñáëÛ³Ý Director Anna Petrosyan
²Ùë³·ñÇ Ññ³ï³ñ³ÏáõÃÛáõÝÁ Çñ³Ï³Ý³óíáõÙ ¿ Ñáí³Ý³íáñ ϳ½Ù³Ï»ñåáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ýÇݳÝë³Ï³Ý ³ç³ÏóáõÃÛ³Ùµ:
гٳϳñ·ã³ÛÇÝ ·ñ³ß³ñáõÙ ¨ Ó¨³íáñáõÙ ÐéÇ÷ëÇÙ» سñ·³ñÛ³Ý Computer typing and design Hripsime Margaryan
All rights reserved. Reference to ‘’Be Healthy” ONLINE magazine is mandatory when making citations. Full or partial televised reading of the magazine articles is prohibited without reference to ‘’Be Healthy” ONLINE magazine. The opinions expressed on the magazine do not have to coincide with the editorial staff’s viewpoints. The magazine bears no responsibility for the content of ads and press review. Ðá¹í³ÍÝ»ñÇ Ñ»ÕÇݳÏÝ»ñÇ Ñ»ÕÇݳϳÛÇÝ Çñ³íáõÝùÁ å³ßïå³Ýí³Í ¿: îå³·ñí³Í ÝÛáõûñÇ ³ÕµÛáõñÝ»ñÁ Ýßí³Í »Ý ÑÕٳٵ ïíÛ³É Ï³ÛùÇÝ: ÊÙµ³·ñáõÃÛáõÝÁ å³ï³ë˳ݳïíáõÃÛáõÝ ãÇ ÏñáõÙ ïå³·ñí³Í ·áí³½¹Ý»ñÇ ¨ ѳÛï³ñ³ñáõÃÛáõÝÝ»ñÇ µáí³Ý¹³ÏáõÃÛ³Ý Ñ³Ù³ñ ¨ ÙÇßï ã¿, áñ ³Ùë³·ñáõÙ ïå³·ñí³Í ÝÛáõûñÇ ·³Õ³÷³ñÁ å³ïϳÝáõÙ ¿ ËÙµ³·ñáõÃÛ³ÝÁ, ϳ٠˵³·ñáõÃÛáõÝÁ ÏÇëáõÙ ¿ Ñá¹í³ÍÝ»ñáõÙ Ý»ñϳ۳óí³Í ï»ë³Ï»ïÝ»ñÁ: лÕÇݳϳÛÇÝ µáÉáñ Çñ³íáõÝùÝ»ñÁ å³ßïå³Ýí³Í »Ý: ػ絻ñáõÙÝ»ñ ³Ý»ÉÇë` ÑÕáõÙÁ ³Ùë³·ñÇÝ å³ñï³¹Çñ ¿: