ԹՄՐԱՄՈԼՈՒԹՅՈՒՆ
Drug Addiction
Drug Addiction
Signs of Drug Addiction
You may have an addiction to prescription drugs if:
You're not using medications in the way they're prescribed. You take larger doses, or take the drug more often than the prescription calls for. Or you use the medicine in a form not prescribed, such as crushing pills.
You go to more than one doctor to get prescriptions for the same drug or problem.
You use meds prescribed for other people.
You avoid telling the doctor about all the drugs you're taking.
You keep taking a drug after it's no longer needed for a health prob-
lem.
Drug Addiction
You look in other people's medicine cabi-
nets for drugs to take. You take prescribed meds with alcohol or other drugs. Other signs you may have an drug problem:
You need more and more of a substance to get the same effects (called "tolerance"), and you can take more before you feel an effect.
You feel strange when the drug wears off. You may be shaky, depressed, sick to your stomach, sweat, or have headaches. You may also be tired or not hungry. In severe cases, you could even be confused, have seizures, or run a fever.
You can't stop yourself from using the drug, even if you want to.
You are still using even though it's making bad things happen in your life, like trouble with friends, family, work, or the law.
You spend a lot of your time thinking about the drug: how to get
more, when you'll take it, how good you feel, or how bad you feel afterward.
You have a hard time giving yourself limits. You might say you'll on-
ly use "so much" but then can't stop and end up using twice that amount. Or you use it more often than you meant to.
You've lost interest in things you once liked to do.
You've begun having trouble doing normal daily things, like cooking
or working.
You drive or do other dangerous things (like use heavy machines)
when you are on the drug.
Drug Addiction
You hide the drug use or the effect it is having on you from others.
You're having trouble getting along with co-workers, teachers,
friends, or family members. They complain more about how you act or how you've changed. You sleep too much or too little, compared to how you used to. Or you eat a lot more or a lot less than before. You look different. You may have bloodshot eyes, bad breath, shakes or tremors, frequent bloody noses, or you may have gained or lost weight.
You have a new set of friends with whom you do drugs and go to dif-
ferent places to use the drugs.
Drug Addiction
Signs someone else is addicted: Changes in personality and behavior like a lack of motivation, irritability, and agitation Bloodshot eyes and frequent bloody noses Shakes, tremors, or slurred speech
Change in their daily routines
Lack of concern for personal hygiene
Unusual need for money; financial problems
Understanding Drug Use and Addiction Many people don't understand why or how other people become addicted to drugs. They may mistakenly think that those who use drugs lack moral principles or willpower and that they could stop their drug use simply by choosing to. In reality, drug addiction is a complex disease, and quitting usually takes more than good intentions or a strong will. Drugs change the brain in ways that make quitting hard, even for those who want to. Fortunately, researchers know more than ever about how drugs affect the brain and have found treatments that can help people recover from drug addiction and lead productive lives. What Is drug addiction? Addiction is a chronic disease characterized by drug seeking and use that is compulsive, or difficult to control, despite harmful consequences. The initial decision to take drugs is voluntary for most people, but repeated drug use can lead to brain changes that challenge an addicted person’s self-control and interfere with their ability to resist intense urges to take drugs. These brain changes can be persistent, which is why drug addiction is considered a "relapsing" disease—people in recovery from drug use disorders are at increased risk for returning to drug use even after years of not taking the drug.
Drug Addiction
It's common for a person to relapse, but relapse doesn't mean that treatment doesn’t work. As with other chronic health conditions, treatment should be ongoing and should be adjusted based on how the patient responds. Treatment plans need to be reviewed often and modified to fit the patient’s changing needs.
What happens to the brain when a person takes drugs? Most drugs affect the brain's "reward circuit" by flooding it with the chemical messenger dopamine. This reward system controls the body's ability to feel pleasure and motivates a person to repeat behaviors needed to thrive, such as eating and spending time with loved ones. This overstimulation of the reward circuit causes the intensely pleasurable "high" that can lead people to take a drug again and again. As a person continues to use drugs, the brain adjusts to the excess dopamine by making less of it and/or reducing the ability of cells in the reward circuit to respond to it. This reduces the high that the person feels compared to the high they felt when first taking the drug—an effect known as tolerance. They might take more of the drug, trying to achieve the same dopamine high.
Drug Addiction
It can also cause them to get less pleasure from other things they once enjoyed, like food or social activities. Long-term use also causes changes in other brain chemical systems and circuits as well, affecting functions that include:
learning judgment decision-making stress memory behavior Why do some people become addicted to drugs while others don't? No one factor can predict if a person will become addicted to drugs. A combination of factors influences risk for addiction. The more risk factors a person has, the greater the chance that taking drugs can lead to addiction. For example:
Biology. The genes that people are born with account for about half of a person's
risk for addiction. Gender, ethnicity, and the presence of other mental disorders may also influence risk for drug use and addiction.
Environment. A person’s environment includes many different influences, from
family and friends to economic status and general quality of life. Factors such as peer pressure, physical and sexual abuse, early exposure to drugs, stress, and parental guidance can greatly affect a person’s likelihood of drug use and addiction.
Drug Addiction
Development. Genetic and environmental factors interact with critical developmental stages in a person’s life to affect addiction risk. Although taking drugs at any age can lead to addiction, the earlier that drug use begins, the more likely it will progress to addiction. This is particularly problematic for teens. Because areas in their brains that control decision-making, judgment, and self-control are still developing, teens may be especially prone to risky behaviors, including trying drugs. Can drug addiction be cured or prevented? As with most other chronic diseases, such as diabetes, asthma, or heart disease, treatment for drug addiction generally isn’t a cure. However, addiction is treatable and can be successfully managed. People who are recovering from an addiction will be at risk for relapse for years and possibly for their whole lives. Research shows that combining addiction treatment medicines with behavioral therapy ensures the best chance of success for most patients.
Drug Addiction
Treatment approaches tailored to each patient’s drug use patterns and any cooccurring medical, mental, and social problems can lead to continued recovery. More good news is that drug use and addiction are preventable. Results from NIDA-funded research have shown that prevention programs involving families, schools, communities, and the media are effective for preventing or reducing drug use and addiction. Although personal events and cultural factors affect drug use trends, when young people view drug use as harmful, they tend to decrease their drug taking. Therefore, education and outreach are key in helping people understand the possible risks of drug use. Teachers, parents, and health care providers have crucial roles in educating young people and preventing drug use and addiction.
Drug Addiction
Points to Remember
Drug addiction is a chronic disease characterized by drug seeking and use that is compulsive, or difficult to control, despite harmful consequences. Brain changes that occur over time with drug use challenge an addicted person’s selfcontrol and interfere with their ability to resist intense urges to take drugs. This is why drug addiction is also a relapsing disease. Relapse is the return to drug use after an attempt to stop. Relapse indicates the need for more or different treatment. Most drugs affect the brain's reward circuit by flooding it with the chemical messenger dopamine. This overstimulation of the reward circuit causes the intensely pleasurable "high" that leads people to take a drug again and again. Over time, the brain adjusts to the excess dopamine, which reduces the high that the person feels compared to the high they felt when first taking the drug—an effect known as tolerance. They might take more of the drug, trying to achieve the same dopamine high. No single factor can predict whether a person will become addicted to drugs. A combination of genetic, environmental, and developmental factors influences risk for addiction. The more risk factors a person has, the greater the chance that taking drugs can lead to addiction. Drug addiction is treatable and can be successfully managed. More good news is that drug use and addiction are preventable. Teachers, parents, and health care providers have crucial roles in educating young people and preventing drug use and addiction.
Drug Addiction
Why do people take drugs?
To feel good. Most abused drugs produce intense feelings of pleasure. This initial sensation of euphoria is followed by other effects, which differ with the type of drug used. For example, with stimulants such as cocaine, the “high” is followed by feelings of power, selfconfidence, and increased energy. In contrast, the euphoria caused by opiates such as heroin is followed by feelings of relaxation and satisfaction. To feel better. Some people who suffer from social anxiety, stress-related disorders, and depression begin abusing drugs in an attempt to lessen feelings of distress. Stress can play a major role in beginning drug use, continuing drug abuse, or relapse in patients recovering from addiction. To do better. Some people feel pressure to chemically enhance or improve their cognitive or athletic performance, which can play a role in initial experimentation and continued abuse of drugs such as prescription stimulants or anabolic/androgenic steroids. Curiosity and "because others are doing it." In this respect adolescents are particularly vulnerable because of the strong influence of peer pressure. Teens are more likely than adults to engage in risky or daring behaviors to impress their friends and express their independence from parental and social rules. If taking drugs makes people feel good or better, what's the problem? When they first use a drug, people may perceive what seem to be positive effects; they also may believe that they can control their use. However, drugs can quickly take over a person’s life. Over time, if drug use continues, other pleasurable activities become less pleasurable, and taking the drug becomes necessary for the user just to feel “normal.”
Drug Addiction
They may then compulsively seek and take drugs even though it causes tremendous problems for themselves and their loved ones. Some people may start to feel the need to take higher or more frequent doses, even in the early stages of their drug use. These are the telltale signs of an addiction. Even relatively moderate drug use poses dangers. Consider how a social drinker can become intoxicated, get behind the wheel of a car, and quickly turn a pleasurable activity into a tragedy that affects many lives. Is continued drug abuse a voluntary behavior? The initial decision to take drugs is typically voluntary. However, with continued use, a person’s ability to exert self-control can become seriously impaired; this impairment in self-control is the hallmark of addiction. Brain imaging studies of people with addiction show physical changes in areas of the brain that are critical to judgment, decision making, learning and memory, and behavior control. Scientists believe that these changes alter the way the brain works and may help explain the compulsive and destructive behaviors of addiction.
Drug Addiction
Why do some people become addicted to drugs, while others do not? As with any other disease, vulnerability to addiction differs from person to person, and no single factor determines whether a person will become addicted to drugs. In general, the more risk factors a person has, the greater the chance that taking drugs will lead to abuse and addiction. Protective factors, on the other hand, reduce a person’s risk of developing addiction. Risk and protective factors may be either environmental (such as conditions at home, at school, and in the neighborhood) or biological (for instance, a person’s genes, their stage of development, and even their gender or ethnicity). What environmental factors increase the risk of addiction?
Home and Family. The influence of the home environment, especially during childhood, is a very important factor. Parents or older family members who abuse alcohol or drugs, or who engage in criminal behavior, can increase children’s risks of developing their own drug problems. Peer and School. Friends and acquaintances can have an increasingly strong influence during adolescence. Drug-using peers can sway even those without risk factors to try drugs for the first time. Academic failure or poor social skills can put a child at further risk for using or becoming addicted to drugs. What biological factors increase risk of addiction? Scientists estimate that genetic factors account for between 40 and 60 percent of a person’s vulnerability to addiction; this includes the effects of environmental factors on the function and expression of a person’s genes. A person’s stage of development and other medical conditions they may have are also factors. Adolescents and people with mental disorders are at greater risk of drug abuse and addiction
Drug Addiction
What other factors increase the risk of addiction? Early Use.Although taking drugs at any age can lead to addiction, research shows that the earlier a person begins to use drugs, the more likely he or she is to develop serious problems. This may reflect the harmful effect that drugs can have on the developing brain; it also may result from a mix of early social and biological vulnerability factors, including unstable family relationships, exposure to physical or sexual abuse, genetic susceptibility, or mental illness. Still, the fact remains that early use is a strong indicator of problems ahead, including addiction. Method of Administration. Smoking a drug or injecting it into a vein increases its addictive potential. Both smoked and injected drugs enter the brain within seconds, producing a powerful rush of pleasure. However, this intense “high” can fade within a few minutes, taking the abuser down to lower, more normal levels. Scientists believe this starkly felt contrast drives some people to repeated drug taking in an attempt to recapture the fleeting pleasurable state. The brain continues to develop into adulthood and undergoes dramatic changes during adolescence.
One of the brain areas still maturing during adolescence is the prefrontal cortex—the part of the brain that enables us to assess situations, make sound decisions, and keep our emotions and desires under control. The fact that this critical part of an adolescent’s brain is still a work in progress puts them at increased risk for making poor decisions (such as trying drugs or continuing to take them). Also, introducing drugs during this period of development may cause brain changes that have profound and long-lasting consequences.
Drug Addiction
Preventing Drug Abuse: The Best Strategy Why is adolescence a critical time for preventing drug addiction? As noted previously, early use of drugs increases a person’s chances of developing addiction. Remember, drugs change brains—and this can lead to addiction and other serious problems. So, preventing early use of drugs or alcohol may go a long way in reducing these risks. If we can prevent young people from experimenting with drugs, we can prevent drug addiction. Risk of drug abuse increases greatly during times of transition. For an adult, a divorce or loss of a job may lead to drug abuse; for a teenager, risky times include moving or changing schools. In early adolescence, when children advance from elementary through middle school, they face new and challenging social and academic situations. Often during this period, children are exposed to abusable substances such as cigarettes and alcohol for the first time. When they enter high school, teens may encounter greater availability of drugs, drug use by older teens, and social activities where drugs are used. At the same time, many behaviors that are a normal aspect of their development, such as the desire to try new things or take greater risks, may increase teen tendencies to experiment with drugs. Some teens may give in to the urging of drug-using friends to share the experience with them. Others may think that taking drugs (such as steroids) will improve their appearance or their athletic performance or that abusing substances such as alcohol or MDMA (ecstasy or “Molly”) will ease their anxiety in social situations. A growing number of teens are abusing prescription ADHD stimulants such as Adderall® to help them study or lose weight. Teens’ still-developing judgment and decision-making skills may limit their ability to accurately assess the risks of all of these forms of drug use.
Drug Addiction
Drug Addiction
Using abusable substances at this age can disrupt brain function in areas critical to motivation, memory, learning, judgment, and behavior control. So, it is not surprising that teens who use alcohol and other drugs often have family and social problems, poor academic performance, health-related problems (including mental health), and involvement with the juvenile justice system. Can research-based programs prevent drug addiction in youth? Yes. The term “research-based� means that these programs have been rationally designed based on current scientific evidence, rigorously tested, and shown to produce positive results. Scientists have developed a broad range of programs that positively alter the balance between risk and protective factors for drug abuse in families, schools, and communities. Studies have shown that research-based programs, such as those described in NIDA's Preventing Drug Use among Children and Adolescents: A Research-Based Guide for Parents, Educators, and Community Leaders, can significantly reduce early use of tobacco, alcohol, and illicit drugs.
Drug Addiction
How do research-based prevention programs work? These prevention programs work to boost protective factors and eliminate or reduce risk factors for drug use. The programs are designed for various ages and can be designed for individual or group settings, such as the school and home. There are three types of programs:  Universal programs address risk and protective factors common to all children in a given setting, such as a school or community.  Selective programs target groups of children and teens who have factors that put them at increased risk of drug use. Indicated programs are designed for youth who have already begun using drugs. Are all prevention programs effective in reducing drug abuse? When research-based substance use prevention programs are properly implemented by schools and communities, use of alcohol, tobacco, and illegal drugs is reduced. Such programs help teachers, parents, and health care professionals shape youths’ perceptions about the risks of substance use. While many social and cultural factors affect drug use trends, when young people perceive drug use as harmful, they reduce their level of use.
Drug Addiction
Drugs and the Brain Introducing the Human Brain The human brain is the most complex organ in the body. This three-pound mass of gray and white matter sits at the center of all human activity—you need it to drive a car, to enjoy a meal, to breathe, to create an artistic masterpiece, and to enjoy everyday activities. In brief, the brain regulates your body’s basic functions; enables you to interpret and respond to everything you experience; and shapes your thoughts, emotions, and behavior. The brain is made up of many parts that all work together as a team. Different parts of the brain are responsible for coordinating and performing specific functions. Drugs can alter important brain areas that are necessary for life-sustaining functions and can drive the compulsive drug abuse that marks addiction. Brain areas affected by drug abuse include: The brain stem, which controls basic functions critical to life, such as heart rate, breathing, and sleeping. The cerebral cortex, which is divided into areas that control specific functions. Different areas process information from our senses, enabling us to see, feel, hear, and taste. The front part of the cortex, the frontal cortex or forebrain, is the thinking center of the brain; it powers our ability to think, plan, solve problems, and make decisions. The limbic system, which contains the brain’s reward circuit. It links together a number of brain structures that control and regulate our ability to feel pleasure. Feeling pleasure motivates us to repeat behaviors that are critical to our existence. The limbic system is activated by healthy, life-sustaining activities such as eating and socializing—but it is also activated by drugs of abuse. In addition, the limbic system is responsible for our perception of other emotions, both positive and negative, which explains the mood -altering properties of many drugs. How do the parts of the brain communicate? The brain is a communications center consisting of billions of neurons, or nerve cells. Networks of neurons pass messages back and forth among different structures within the brain, the spinal cord, and nerves in the rest of the body (the peripheral nervous system). These nerve networks coordinate and regulate everything we feel, think, and do. Neuron to NeuronEach nerve cell in the brain sends and receives messages in the form of electrical and chemical signals. Once a cell receives and processes a message, it
Drug Addiction
Neurotransmitters - The Brain's Chemical MessengersThe messages are typically carried between neurons by chemicals called neurotransmitters. Receptors - The Brain's Chemical ReceiversThe neurotransmitter attaches to a specialized site on the receiving neuron called a receptor. A neurotransmitter and its receptor operate like a “key and lock,” an exquisitely specific mechanism that ensures that each receptor will forward the appropriate message only after interacting with the right kind of neurotransmitter. Transporters - The Brain's Chemical RecyclersLocated on the neuron that releases the neurotransmitter, transporters recycle these neurotransmitters (that is, bring them back into the neuron that released them), thereby shutting off the signal between neu-
How does stimulation of the brain's pleasure circuit teach us to keep taking drugs? Our brains are wired to ensure that we will repeat life-sustaining activities by associating those activities with pleasure or reward. Whenever this reward circuit is activated, the brain notes that something important is happening that needs to be remembered, and teaches us to do it again and again without thinking about it. Because drugs of abuse stimulate the same circuit, we learn to abuse drugs in the same way.
Drug Addiction
Why are drugs more addictive than natural rewards? When some drugs of abuse are taken, they can release 2 to 10 times the amount of dopamine that natural rewards such as eating and sex do. In some cases, this occurs almost immediately (as when drugs are smoked or injected), and the effects can last much longer than those produced by natural rewards. The resulting effects on the brain’s pleasure circuit dwarf those produced by naturally rewarding behaviors.The effect of such a powerful reward strongly motivates people to take drugs again and again. This is why scientists sometimes say that drug abuse is something we learn to do very, very well. What happens to your brain if you keep taking drugs? For the brain, the difference between normal rewards and drug rewards can be described as the difference between someone whispering into your ear and someone shouting into a microphone. Just as we turn down the volume on a radio that is too loud, the brain adjusts to the overwhelming surges in dopamine (and other neurotransmitters) by producing less dopamine or by reducing the number of receptors that can receive signals. As a result, dopamine’s impact on the reward circuit of the brain of someone who abuses drugs can become abnormally low, and that person’s ability to experience anypleasure is reduced. This is why a person who abuses drugs eventually feels flat, lifeless, and depressed, and is unable to enjoy things that were previously pleasurable. Now, the person needs to keep taking drugs again and again just to try and bring his or her dopamine function back up to normal—which only makes the problem worse, like a vicious cycle. Also, the person will often need to take larger amounts of the drug to produce the familiar dopamine high—an effect known as tolerance.
Drug Addiction
How does long-term drug taking affect brain circuits? We know that the same sort of mechanisms involved in the development of tolerance can eventually lead to profound changes in neurons and brain circuits, with the potential to severely compromise the long-term health of the brain. For example, glutamate is another neurotransmitter that influences the reward circuit and the ability to learn. When the optimal concentration of glutamate is altered by drug abuse, the brain attempts to compensate for this change, which can cause impairment in cognitive function. Similarly, long-term drug abuse can trigger adaptations in habit or non-conscious memory systems. Conditioning is one example of this type of learning, in which cues in a person’s daily routine or environment become associated with the drug experience and can trigger uncontrollable cravings whenever the person is exposed to these cues, even if the drug itself is not available. This learned “reflex” is extremely durable and can affect a person who once used drugs even after many years of abstinence. What other brain changes occur with abuse? Chronic exposure to drugs of abuse disrupts the way critical brain structures interact to control and inhibit behaviors related to drug use. Just as continued abuse may lead to tolerance or the need for higher drug dosages to produce an effect, it may also lead to addiction, which can drive a user to seek out and take drugs compulsively. Drug addiction erodes a person’s self-control and ability to make sound decisions, while producing intense impulses to take drugs. For more information on drugs and the brain, order NIDA's Teaching Packets CDROM series or the Mind Over Matter series at www.drugabuse.gov/parentteacher.html. These items and others are available to the public free of charge.
Drug Addiction
What are the medical consequences of drug addiction? People who suffer from addiction often have one or more accompanying medical issues, which may include lung or cardiovascular disease, stroke, cancer, and mental disorders. Imaging scans, chest X-rays, and blood tests show the damaging effects of long-term drug abuse throughout the body. For example, research has shown that tobacco smoke causes cancer of the mouth, throat, larynx, blood, lungs, stomach, pancreas, kidney, bladder, and cervix. In addition, some drugs of abuse, such as inhalants, are toxic to nerve cells and may damage or destroy them either in the brain or the peripheral nervous system.
Does drug abuse cause mental disorders, or vice versa? Drug abuse and mental illness often co-exist. In some cases, mental disorders such as anxiety, depression, or schizophrenia may precede addiction; in other cases, drug abuse may trigger or exacerbate those mental disorders, particularly in people with specific vulnerabilities.
Drug Addiction
A Sub-Acute Care and Congregate Living Facility
The Community Home, Inc. 12244 Community St. Sun Valley, Ca 91352
Drug Addiction
What are some effects of specific abused substances? Nicotine is an addictive stimulant found in cigarettes and other forms of tobacco. Tobacco smoke increases a user’s risk of cancer, emphysema, bronchial disorders, and cardiovascular disease. The mortality rate associated with tobacco addiction is staggering. Tobacco use killed approximately 100 million people during the 20th century, and, if current smoking trends continue, the cumulative death toll for this century has been projected to reach 1 billion. Alcohol consumption can damage the brain and most body organs. Areas of the brain that are especially vulnerable to alcohol-related damage are the cerebral cortex (largely responsible for our higher brain functions, including problem solving and decision making), the hippocampus (important for memory and learning), and the cerebellum (important for movement coordination). Marijuana is the most commonly abused illegal substance. This drug impairs short-term memory and learning, the ability to focus attention, and coordination. It also increases heart rate, can harm the lungs, and can increase the risk of psychosis in those with an underlying vulnerability. ® Prescription medications, including opioid pain relievers (such as OxyContin and Vicodin®), anti-anxiety sedatives (such as Valium® and Xanax®), and ADHD stimulants (such as Adderall® and Ritalin®), are commonly misused to self-treat for medical problems or abused for purposes of getting high or (especially with stimulants) improving performance. However, misuse or abuse of these drugs (that is, taking them other than exactly as instructed by a doctor and for the purposes prescribed) can lead to addiction and even, in some cases, death. Opioid pain relievers, for instance, are frequently abused by being crushed and injected or snorted, greatly raising the risk of addiction and overdose. Unfortunately, there is a common misperception that because medications are prescribed by physicians, they are safe even when used illegally or by another person than they were prescribed for. Inhalants are volatile substances found in many household products, such as oven cleaners, gasoline, spray paints, and other aerosols, that induce mind-altering effects; they are frequently the first drugs tried by children or young teens. Inhalants are extremely toxic and can damage the heart, kidneys, lungs, and brain. Even a healthy person can suffer heart failure and death within minutes of a single session of prolonged sniffing of an inhalant. Cocaine is a short-acting stimulant, which can lead users to take the drug many times in a single session (known as a “binge”). Cocaine use can lead to severe medical consequences related to the heart and the respiratory, nervous, and digestive systems.
Drug Addiction
Amphetamines, including methamphetamine, are powerful stimulants that can produce feelings of euphoria and alertness. Methamphetamine’s effects are particularly long-lasting and harmful to the brain. Amphetamines can cause high body temperature and can lead to serious heart problems and seizures. MDMA (Ecstasy or "Molly") produces both stimulant and mind-altering effects. It can increase body temperature, heart rate, blood pressure, and heart-wall stress. MDMA may also be toxic to nerve cells. LSD is one of the most potent hallucinogenic, or perceptionaltering, drugs. Its effects are unpredictable, and abusers may see vivid colors and images, hear sounds, and feel sensations that seem real but do not exist. Users also may have traumatic experiences and emotions that can last for many hours. Heroin is a powerful opioid drug that produces euphoria and feelings of relaxation. It slows respiration, and its use is linked to an increased risk of serious infectious diseases, especially when taken intravenously. People who become addicted to opioid pain relievers sometimes switch to heroin instead, because it produces similar effects and may be cheaper or easier to obtain. Steroids, which can also be prescribed for certain medical conditions, are abused to increase muscle mass and to improve athletic performance or physical appearance. Serious consequences of abuse can include severe acne, heart disease, liver problems, stroke, infectious diseases, depression, and suicide. Drug combinations. A particularly dangerous and common practice is the combining of two or more drugs. The practice ranges from the co-administration of legal drugs, like alcohol and nicotine, to the dangerous mixing of prescription drugs, to the deadly combination of heroin or cocaine with fentanyl (an opioid pain medication). Whatever the context, it is critical to realize that because of drug–drug interactions, such practices often pose significantly higher risks than the already harmful individual
Drug Addiction
Treatment and Recovery Can addiction be treated successfully? Yes. Addiction is a treatable disease. Research in the science of addiction and the treatment of substance use disorders has led to the development of evidence-based interventions that help people stop abusing drugs and resume productive lives. Can addiction be cured? Not always—but like other chronic diseases, addiction can be managed successfully. Treatment enables people to counteract addiction’s powerful disruptive effects on their brain and behavior and regain control of their lives.
Does relapse to drug abuse mean treatment has failed? No. The chronic nature of the disease means that relapsing to drug abuse at some point is not only possible, but likely. Relapse rates (i.e., how often symptoms recur) for people with addiction and other substance use disorders are similar to relapse rates for other wellunderstood chronic medical illnesses such as diabetes, hypertension, and asthma, which also have both physiological and behavioral com-
Drug Addiction
Drug Addiction
ponents. Treatment of chronic diseases involves changing deeply imbedded behaviors, and relapse does not mean treatment has failed. For a person recovering from addiction, lapsing back to drug use indicates that treatment needs to be reinstated or adjusted or that another treatment should be tried. What are the principles of effective substance use disorder treatment?
Research shows that combining treatment medications (where available) with behavioral therapy is the best way to ensure success for most patients. Treatment approaches must be tailored to address each patient’s drug use patterns and drug-related medical, psychiatric, and social problems.
How can medications help treat drug addiction?
Different types of medications may be useful at different stages of treatment to help a patient stop abusing drugs, stay in treatment, and avoid relapse. 
Treating Withdrawal. When patients first stop using drugs, they can experience a variety of physical and emotional symptoms, including depression, anxiety, and other mood disorders, as well as restlessness or sleeplessness. Certain treatment medications are designed to reduce these symptoms, which makes it easier to stop the drug use.
Drug Addiction

Staying in Treatment. Some treatment medications are used to help the brain adapt gradually to the absence of the abused drug. These medications act slowly to stave off drug cravings and have a calming effect on body systems. They can help patients focus on counseling and other psychotherapies related to their drug treatment.  Preventing Relapse. Science has taught us that stress, cues linked to the drug experience (such as people, places, things, and moods), and exposure to drugs are the most common triggers for relapse. Medications are being developed to interfere with these triggers to help patients sustain recovery.
How do behavioral therapies treat drug addiction? Behavioral treatments help engage people in substance use disorder treatment, modifying their attitudes and behaviors related to drug use and increasing their life skills to handle stressful circumstances and environmental cues that may trigger intense craving for drugs and prompt another cycle of compulsive use. Behavioral therapies can also enhance the effectiveness of medications and help people remain in treatment longer. How do the best treatment programs help patients recover from the pervasive effects of addiction? Gaining the ability to stop abusing drugs is just one part of a long and complex recovery process. When people enter treatment for a substance use disorder, addiction has often taken over their lives. The compulsion to get drugs, take drugs, and experience the effects of drugs has dominated their every waking moment, and abusing drugs has taken the place of all the things they used to enjoy doing. It has disrupted how they function in their family lives, at work, and in the community, and has made them more likely to suffer from other serious illnesses. Because addiction can affect so many aspects of a person’s life, treatment must address the needs of the whole person to be successful. This is why the best programs incorporate a variety of rehabilitative services into their comprehensive treatment regimens. Treatment counselors may select from a menu of services for meeting the specific medical, psychological, social, vocational, and legal needs of their patients to foster their recovery from addiction.
ԹՄՐԱՄՈԼՈՒԹՅՈՒՆ
Թմրամոլություն Թմրամոլությունը (նարկոմանիա) իրենից ներկայացնում է թմրանյութերի չարաշահումից առաջացած ծանր հիվանդությունֈ Թմրամոլության շարքն է դասվում ախտաբանական հակումն այն նյութերի հանդեպ, որոնք, ՀՀ առողջապական նախարարության ցուցակի համաձայն, համարվում են թմրանյութերֈ Տարբերում են թմրամոլության 4 տեսակ՝ օպիումայիև թմրամոլություն (օպիումի, դրա բաղադրության մեջ մտնոդ ալկալոիդների և մորֆինի սինթետիկ փոխարինողների չարաշահում), հաշիշամոլություն (կանեփի այն սորտերի չարաշահումը, որոնք պարունակում են բավարար քանակությամբ քառահիդրոկաննաբինոլ), խթանիչնեիի օգտագործումից առաջացած թմրամոլություն, թմրադեղերի շարքը դասվող որոշ քնաբերներից առաջացած թմրամոլություն: Հիվանդությունը դրսևորվում է նշված նյութերի ընդունման մշտական պահանջով, քանի որ հիվանդի հոգեկան և ֆիզիկական վիճակը կախված է այն պատրաստուկի ընդունումից, որին նա ընտելացել էֈ Թմրամոլությունը հանգեցնում է օրգանիզմի կենսագործունեության կոպիտ խանգարման և սոցիալական անկման (դեգրադացիա)ֈ Թմրամոլությունըքրոնիկական հիվանդություն է և առաջանում Է աստիճանաբարֈ Պատճառը թմրանյութերի հարբեցնող հատկությունն է, որն ուղեկցվում Է հոգեկան ու ֆիզիկական լրիվ հարմարավետության և երջանկության զգացումովֈ Հայտնի Է թմրանյութի հանդեպ հիվանդագին հակման զարգացման 2 ուղիֈ Առաջինի դեպքում չարաշահումն առաջանում է անգիտակցաբար, հաճախ նշանակած դեղանյութերի ոչ ճիշտ օգտագործումից կամ ոչ իրազեկ անձանց խորհուրդներով ինքնաբուժումիցֈ Ցավերից, տհաճ զգացողություններից, անքնությունից և այլ տանջալի վիճակներից խուսափելու նպատակով որոշ անձինք (հատկապես չափից ավելի տպավորվող, խռովահույզ, կասկածամիտ և այլ նևրոտիկ ապրումներ ունեցողները) ինքնակամ, չգիտակցելով իրենց սպառնացող վտանգը, ավելացնում են նշանակված նարկոտիկ դեղանյութի (թմիադեղի) դեղաչափն ու ընդունման հաճախությունըֈ Սովորաբար նրանք համոզված են, որ ինքնազգացողության լավացումը կտևի այնքան ժամանակ, քանի դեռ ընդունում են տվյալ դեղը և ձգտում են
ԹՄՐԱՄՈԼՈՒԹՅՈՒՆ
երկարացնել նրա ազդեցությունը, հաճախ Էլ խաբում են բժշկին՝ համոզելով, թե հիվանդության տանջալի երևույթներն իրենց մոտ պահպանվում ենֈ Նման վերաբերմունքը խիստ վտանգավոր է, քանի որ որքան թույլ է թմրադեղ ընդունելու իրական անհրաժեշտությունը, այնքան ուժեղ է արտահայտված թմրադեղի ազդեցությունը, և այնքան արագ է առաջանում դրա հանդեպ հիվանդագին հակումըֈ Դեղաչափի և ընդունման հաճախության կամավոր ավելացումը, ամեն կեըպ թմրադեղի ազդեցությունը դանդաղ երկարացնելու ձգտումն անխուսափելիորեն հանգեցնում են թմրամոլությանֈ Երկրորդ ուղին թմրանյութային հարբածություն առաջացնելու նպատակով թմրադեղի գիտակցաբար ընդունումն Էֈ Դրան, որպես կանոն, հակված են անկայուն, չհասունացած հոգեկան աշխարհ ունեցող, ոչ ինքնուրույն, ընդօրինակող, ծայրահեղ եսասեր անձինք, որոնց հետաքրքրությունները սահմանափակվում են տարրական պահանջներովֈ Այդպիսի անձանց մղումների ինքնահսկումը բացակայում է, այդ պատճառով էլ հարբեցման ձգտումը ներքին դիմադրության չի հանդիպում, թմրամոլությունն առաջանում է արագ և ուղեկցվում թմրանյութի մեծ դեղաչափերի կլանմամբֈ Նման դեպքերում հիվանդության ընթացքը շատ ծանր է, և ելքը, որպես կանոն, ողբերգականֈ Պաթոգենեզ Թմրամոլությունը սկսվում Է թմրանյութերի կրկնակի ընդունումից, որը պայմանավորված է հարբեցման զգացողությունը նորից ու նորից ճաշակելու ցանկությամբֈ Թմրանյութ չընդունած ժամանակ մարդն զգում է անբավարարվածություն, նրան <<ինչ-որ բան չի բավականացնում>>ֈ Հանգստություն ու բավարարվածություն է բերում թմրանյութի հերթական ընդունումըֈ Այդպես ձևավորվում է բուռն հակում (մոլություն) թմրանյութի հանդեպ, հիվանդագին հակում, որն աստիճանաբար ընկճում և դուրս է մղում մարդու բնականոն հակումներըֈ Օգտագործմանը զուգընթաց թմրանյութի ազդեցությունը թուլանում է, և թմրամոլը նախկին արդյունքին հասնելու համար ստիպված է ավելացնել թմրանյութի դեղաչափըֈ Աստիճանաբար զգացողություններիուժգնությունն անխուսափելիորեն ընկնում է, հարբեցումը դառնում Է դուրեկան ամենից առաջ այն պատճառով, որ տհաճ է սթափ վիճակը, հիվանդն անհանգիստ Է, լաիված, որևէ բանի նկատմամբ կենտրոնանալու և թմրանյութի մասին մտքերից շեղվելու անընդունակֈ
ԹՄՐԱՄՈԼՈՒԹՅՈՒՆ
Միայն թմրանյութի հերթական բաժինը կարող է նրան հասցնել ցանկալի վիճակիֈ Եթե սկզբում թմրանյութը թողնում էր թուլացնող, խաղաղեցնող, նպատակաուղղված գործողությունից զրկող ազդեցություն, ապա հետագայում հարբեցումը խթանում է, առաջացնում մտազգաստություն և վերադարձնում աշխատունակությունըֈ Այդպիսի մարդկանց կենսագործունեության գործընթացներն ընթանում են թմրանյութի մշտական առկայության դեպքում, իսկ ընդունումն ընդհատվելիս դրանք խանգարվում ենֈ Եթե հիվանդության սկզբում թմրանյութի հանդեպ հակումն արտահայտվում էր հոգեկան
ֆունկցիաների խանգարումներով (գրգռվածություն, տրամադրության անկում, կենտրոնանալու անընդունակություն), ապա այժմ առաջանում են ֆիզիկական վիճակի խանգաիման ախտանշաններ՝ քրտնոտություն, սրտխփոց, բերանի չորություն, մկանային թուլություն, վերջույթների դող, գունատություն, բբերի լայնացումֈ Հակումը բավարարելու համար թմրամոլն ընդունակ է ստորանալու, խաբեության, դավաճանության, գողության և բռնությանֈ Եթե թմրանյութն օրգանիզմ չի ներմուծվում մեկ օրից ավելի, ապա առաջանում է, այսպես կոչված, թմրանյութային քաղցի (աբստինենցիա) համախտանիշ, որն ուղեկցվում է կյանքի համար վտանգավոր հոգեկան ու ֆիզիկական ծանր խանգարումներովֈ Անզուսպ հակման ֆոնի վիա առաջանում են գրգռվածություն, անհանգստություն, տագնապ, վախ, որոնք հաճախ փոխարինվում են թախիծով, անելանելիության մտքերովֈ Կախված այն նյութից, որը չարաշահում է թմրամոլը, թմրանյութային քաղցի շրջանում կարող են առաջանալ ցնցումային նոպաներ և սուր պսիխոզներ, որոնք ուղեկցվում են գիտակցության խանգարումներով, զգայախաբություններով և զառանցանքովֈ
Խանգարվում են օրգանիզմի բոլոր համակարգերի ֆունկցիաներըֈ Բարձրանում է արյան ճնշումը, խիստ հաճախանում է սրտխփոցըֈ Մկանները լարված են, առաջանում են ուժեղ մկանացավեր, մկանային դող, ջղաձգություններ և ցնցումներֈ Հիվանդները չեն կարողանում հարմար դիրք գրավել, բնորոշ է մկանային դողը, որը փոխարինվում է խիստ թուլությամբ և անշարժունությամբֈ Խանգարվում է մարսողական համակարգի գործունեությունը, առաջանում են փսխում, լուծ, ստամոքսի և աղիքների ցավեր, ախորժակի բացակայություն, քնի խանգարումֈ Թմրամոլության տարբեր ձևերի ժամանակ բոլոր ախտանշաններն արտահայտվում են տարբեր ձևերով,
ԹՄՐԱՄՈԼՈՒԹՅՈՒՆ
ուստի հիվանդությունը կարող է ախտորոշել բժիշկը (թմրանյութի տեսակի պարզմամբ), եթե նույնիսկ հիվանդը դա թաքցնում էֈ Ըստ հիվանդության խորացման աստիճանի՝ վրա է հասնում օրգանիզմի խորը հյուծումը, նվազում թմրանյութի հանդեպ հանդուրժելիությունը, նախկին դեղաչափերն առաջացնում են ծանր թունավորումներ, ուստի հիվանդն օգտագործում է դեղաչափի կեսը և նույնիսկ ավելի քիչֈ Նոր դեղաչափը միայն մի փոքր հավասարակշռում Է հիվանդի վիճակը՝ չպատճառելով ոչ աշխուժություն, ոչ ուրախությունֈ Առանց թմրանյութի հիվանդն այնքան թույլ է լինում, որ կարող է մահանալֈ Հաճախ այդպիսի դեպքերում բուժօգնությունն անարդյունավետ էֈ Մահը սպառնում է թմրամոլին ոչ միայն խորացած դեպքերում, այլ այն դարանակալում է հիվանդության հենց առաջին շաբաթիցֈ Հիվանդները մահանում են պատահականորեն՝ թմրանյութի չափից ավելի ընդունումից, անհայտ, չստուգված նյութերի ընդունումից և ներարկման ժամանակ օրգանիզմ թափանցած վարակիցֈ Հոգեկան հյուծումը բնորոշվում է հուզական ոլորտի խոր խանգարումներով, հիվանդների մոտ առաջանում Է ընկճվածություն, որի ժամանակ կարող են ինքնասպանություն գործելֈ Օրգանիզմի թուլացումը նպաստում է վարակիչ հիվանդությունների առաջացմանը, նույնիսկ թեթև հիվանդությունները կարոդ են մահվան հասցնելֈ Թմրամոլը հարբեցման վիճակում կարող է հեշտությամբ դժբախտ պատահարի զոհ դառնալֈ Թմրամոլության դեմ պայքարի գործում մեծ է հասարակության դերը, բոլոր երկրներում քրեական պատժի ենթակա են այն անձինք, ովքեր անօրինականորեն թմրանյութեր են արտադրում կամ տարածումֈ Բազմաթիվ երկրներում քրեական պատժի է ենթարկվում բուժումից խուսափող թմրամոլըֈ Նա խորտակում Է ոչ միայն իր առողջությունը, տուժում է նաև ողջ ընտանիքը, թմրամոլից ծնված երեխաները լինում են թուլակազմ, ենթակա են հոգեկան ու ֆիզիկական թերզարգացման, դաստիարակվում են ծանր պայմաններումֈ Շատ մեծ են նաև սոցիալական կորուստներըֈ Հիվանդն արագ կորցնում է հետաքրքրությունը բոլոր այն երևույթների նկատմամբ, որոնք կապված չեն թմրամոլության հետֈ Թմրամոլի բարոյական անկումն սկսվում է թմրանյութ ձեռք բերելու համար հարկադրաբար կատարած անօրինական գործողություններիցֈ Կամային և հոգեկան ոլորտի թուլացումը, Թմրամոլության որոշ ձևերի դեպքում նաև մտավոր կարողությունների նվազումն արագացնում են բարոյական ու սոցիալական անկումըֈ Միջավայրը, ուր մտնում Է թմրամոլը (կամ ձևավորում է ինքը), նվազեցնում է բարոյականության չափանիշները, բարձրացնում հանցագործությունների թիվըֈ
ԹՄՐԱՄՈԼՈՒԹՅՈՒՆ
Թմրամոլները հաճախ ներգրավում են նաև իրենց մերձավորներինֈ Այսպիսով՝ թմրամոլի կինը ոչ միայն դադարում Է խոչընդոտել ամուսնու թմրամոլությանը, այլև նպաստում է դրանֈ Բուժում Թմրամոլության բուժումը հնարավոր է միայն հոգեբուժական հիվանդանոցներում՝ խիստ հսկողության պայմաններումֈ Թմրանյութի հանդեպ հակումը շատ կայուն ախտանշան է, ուստի թմրամոլը երկար ժամանակ ընդունակ չէ քննադատաբար գնահատել իր վիճակըֈ Որպես կանոն՝ նա չի ցանկանում բուժվելֈ Իր վիճակի ծանրությունը գիտակցում է կյանքի բազմաթիվ հարվածներից հետո, երբ հիվանդության վաղեմության հետ կապված՝ ընկնում է նաև հիվանդագին հակման ուժըֈ Սակայն այդ ժամանակ հիվանդությունն արդեն դառնում է անբուժելիֈ Ուստի թմրամոլներին պետք է բուժել հարկադրաբար՝ չսպասելով նրանց համաձայնությանըֈ Բուժման ընթացքում հարազատների հետ տեսակցությունը խորհուրդ չի տրվում, քանի ոի հիվանդները, նրանց սպառնալով կամ խաբելով, ստիպում են գաղտնի թմրանյութեր բերել՝ հավատացնելով, որ առանց դրա իրենք կմահանան, որ "բժիշկները չեն հասկանում իրենց վիճակի ծանրությունը"ֈ Բուժումը հիվանդանոցում տևում է մի քանի ամիս, որի ընթացքում թմրամոլն ընտելանում է դիմանալու առանց թմրանյութի և հետ է վարժվում իր համար սովորական այն միջավայրից, որտեղ ձևավորվել է հիվանդությունըֈ Հիվանդանոցից դուրս գալուց հետո, բուժման արդյունավետությունն ապահովելու նպատակով, հարկավոր է փոխել միջավայրը և զբաղվել հանրօգուտ աշխատանքովֈ Երբեմն հարկ է լինում փոխել աշխատավայրը կամ բնակավայրըֈ Բուժումից որոշ ժամանակ անց հնարավոր է հիվանդագին վիճակի սրացումֈ Սրացման ախտանշաններն են ընկճվածությունը, գրգռվածությունը, անքնությունը, աշխատունակության անկումը, թորշոմածության նոպաներըֈ Բայց հաճախ նոր նոպան սկսվում է նույն թմրանյութի կամ ալկոհոլի ընդունումիցֈ Թմրամոլները որքան վաղ դիմեն թմրաբանի օգնությանը, այնքան կարճ կտևի կրկնակի բուժումըֈ Ընտանիքի անդամները, աշխատակիցները, շրջապատի մարդիկ պարտավոր են ժամանակին հայտնել իրենց միջավայրում թմրամոլի գոյության մասինֈ
ԹՄՐԱՄՈԼՈՒԹՅՈՒՆ
Թմրամոլություն ափիոնային Ափիոնային թմրամոլությունը (F11) բավականին տարածված է ամբողջ աշխարհումֈ Ափիոնի խմբի հիմնական գործածվող ներկայացուցիչներն են բնական ափիոնը, մորֆինը, կոդեինը, հերոինը, հիդրոմորֆինը, օքսիմորֆինը, հիդրոկոդոնը, օքսկոդոնը, մետադոնը, ֆենտանիլը (ինովարը, սուբլիմազը), լոպերամիդը (իմոդիումը), 3մետիլֆեկտանիլը, բուպրենորֆինը, դեքստորոմորամիդը, դեզոցինը, պենտամորֆինը, տիլիդին հիդրոքլորիդը (վալորոնը), տրամադոլ հիդրոքլորիդըֈ Այս նյութերի օրգանիզմ ներգործելու ուղիները դասական են` պարենտերալ (երակային, միջմկանային, ենթամաշկային), պերօրալ, և ինհալացիոնֈ Դրանք բավականին արագ են տարածվում օրգանիզմում (կիսաքայքայման ժամանակահատվածը՝ 1-7 ժամ) և կուտակվում լյարդում, թոքերում, մկաններումֈ Մետաբոլիզմը կատարվում է լյարդում և 24 ժամվա ընթացքում արտազատվում են երիկամներով (90%)ֈ Սուր թունավորման կլինիկան (F11.0), նախ՝ արտահայտվում է պրոտոպատիկ (արխաիկ) հեդոնիստական զգացողություններով, որին հաջորդում է կարճատև ռելաքսացիան, այնուհետև՝ էյֆորիան, որից հետո ցուցաբերվում է որոշակի ակտիվություն (3-4 ժամ տևողությամբ) և, աստիճանաբար, այս վիճակը «մարում է»` չթողնելով որևէ տհաճ հետևանքֈ Հերոինի հատկապես առաջին օգտագործումն ուղեկցվում է թունավորման երևույթներով, սակայն ակնկալվելիք հաճելի վիճակը, այսուհանդերձ, խթանում է դրա գործածումըֈ Հերոինի հանդեպ հակվածությունը շատ շուտ է ձևավորվումֈ Պատանիների 42%-ը առաջին ներերակային գործածումից հետո դառնում է թմրամոլ (Լադևիչ Դ., 1972)ֈ Ըստ հիվանդների, ներարկման առաջին իսկ րոպեի ընթացքում «որովայնով և կրծքավանդակով մեղմ ալիք է անցնում և տարածվում ամբողջ մարմնով»։ Նշում են այս զգացողության անսովոր և ջերմացնող բնույթըֈ Ոգևորությունն ու վախը, միաժամանակ, համակում են հիվանդներին, զգում են իրենց ուժեղ, հզոր, փառավոր և հաջողակ, կարծես՝ կյանքի «աստեղային պահն է եկել»։
ԹՄՐԱՄՈԼՈՒԹՅՈՒՆ
Թարմության և ակտիվության զգացումը հաճույք է պատճառում անգամ ամենաանշան և չնչին գործերով զբաղվելիսֈ Երկու ժամ անց այս երևույթները, աստիճանաբար, խամրում են, հիվանդները հանդարտվում են, դառնում անտարբեր և քուն մտնումֈ Հիվանդները վերոնշյալ ապրումները նկարագրում են առավելագույնը մինչև 6 ամիս, որից հետո կլինիկան փոխվում էֈ Հեդոնիստական զգացողությունները խամրում են, ռելաքսացիան կրճատվում է տևողությամբ և այլևս չի ուղեկցվում հաճելի և ֆանտաստիկ ապրումներովֈ Ընդհակառակը, հիվանդների մոտ առաջանում է ակտիվություն, շփման մեծ կարիք և պահանջֈ Թմրանյութը սկսում է կատարել դոպինգի (խթանիչի) դեր, առանց որի թմրամոլն իրեն լիարժեք չի զգում` թույլ է, անտարբեր, թորշոմածֈ Տոլերանտության աճը դրսևորվում է թմրանյութի գործածման հաճախականության և նյութի քանակի ավելացմամբֈ Մասնավորապես, մորֆինի մահացու դեղաչափ է համարվում 0.2-0.3 գրամը, իսկ թմրամոլները որոշ դեպքերում մինչև 12-14 գրամ մորֆին են օգտագործումֈ Աբստինենտ համախտանիշը (դադարեցման վիճակ) (F 11.3) կանոնավոր գործածման դեպքում ձևավորվում է 4-6 շաբաթ անցֈ Ափիոնային աբստինենցիան արտահայտվում է հիմնականում հոգեախտաբանական, սոմատովեգետատիվ և ցավային խանգարումներովֈ Կախված ափիոնատիպ թմրանյութի տեսակից` այս բաղադրամասերի հարաբերակցությունները կարող են տատանվելֈ
ԹՄՐԱՄՈԼՈՒԹՅՈՒՆ
Աբստինենցիան սկսվում է աֆեկտիվ խանգարումներովֈ Վերջին դեղաչափն ընդունելուց 6-8 ժամ անց հիվանդին համակում է ներքին անհանգստություն, որն ուղեկցվում է լարվածությամբ, տագնապով, վախով ու սարսափով, սպասվող արհավիրքի զգացումովֈ Այս ապրումներն անհատական ենֈ Հիվանդներն ընդգծված տագնապի հետևանքով դադար չունեն, անիմաստ դես ու դեն են նետվում, բղավում, լաց լինում, «որևէ բան են պահանջում ներարկել»։ Խանգարվում է քունը, ինչը «լոմկաների» թեմայի հետ մեկտեղ հիվանդների զրույցների հիմնական առանցքն էֈ Կարևորը ոչ թե քնելու խնդիրն է, այլ՝ դեղամիջոց ձեռք բերելըֈ Աֆեկտիվ խանգարումներից բացի աբստինենտ համախտանիշի կառուցվածքում արտահայտված են նաև իդեատոր խանգարումները` կատատիմ մտածողություն (տե՛ս մաս 1, էջ 96), դանդաղաշարժություն (տե՛ս մաս 1, էջ 88) և պերսևերացիաներ (տե՛ս մաս 1, էջ 90)ֈ Նրանք ի վիճակի են մտածել միայն թմրանյութերի մասինֈ Նրանց խոսքը միայն թմրանյութերի շուրջ էֈ Հիվանդները խորասուզված են միայն իրենց հիվանդագին ապրումների և զգացողությունների մեջ` լիովին կտրվելով իրականությունիցֈ Բնորոշ է ժամանակի ընկալման խանգարումը` «ժամանակը կարծես կանգ է առել, այն այնքան դանդաղ է հոսում»։ Վեգետատիվ խանգարումները (հիպերհիդրոզ) արտահայտված չեն և
ԹՄՐԱՄՈԼՈՒԹՅՈՒՆ
կարճատև են (1-2օր)ֈ Քիչ ավելի երկար են տևում դիսպեպտիկ խանգարումները` փսխում, սրտխառնոց, լուծ և որովայնային ցավերֈ Չափավոր են արտահայտված նյարդային խանգարումները (բբերի լայնացում, դող, ատաքսիա, գլխապտույտ)ֈ Աբստինենցիան իր գագաթնակետին է հասնում դադարից հետո 3-4 օր անց, որից հետո վրա է հասնում ենթադրյալ լավացումը (պակասում է աֆեկտիվ լարվածությունը, կարգավորվում է վարքը)ֈ Սակայն վիճակը կրկին վատանում է 2-3 օրովֈ Նման ընթացքը կրկնվում է մի քանի անգամֈ Հարկ է նշել, որ հաջորդող վատացումները ավելի թեթև են ընթանումֈ Հետաբստինենտ շրջանը «անկայուն հավասարակշռության» վիճակ է, որը հիմնականում ընթանում է ասթենիկ, սուբդեպրեսիվ, հիպոխոնդրիկ խանգարումներովֈ Հիվանդության ընթացքըֈ Առաջին 2-4 տարվա ընթացքում ի հայտ են գալիս թմրամոլության բացասական սոցիալական հետևանքները` ընտանեկան հարաբերությունների խաթարում, ուսման ընդհատում, մասնագիտական անկում, դատվածությունֈ Թմրանյութերի գործածման առաջին տասնամյակի վերջում սկզբնական թմրանյութը շարունակում է գործածել հիվադնների շուրջ կեսըֈ Մոտ 25%-ն անցնում է այլ նյութերի գործածմանը (ալկոհոլ, տոքսիկոմանիկ նյութեր)ֈ 2530%-ը դադարեցնում է դրանց գործածումըֈ Երկրորդ տասնամյակում շարունակվում են անձի դեստրուկտիվ և ռեգրեսիվ փոփոխություններըֈ Անձի փոփոխությունները ի հայտ են գալիս դեռևս սկզբնական շրջանումֈ Նկատվում է բնավորության գծերի գրոտեսկային սրացումֈ Նախ, նրանք բավականին պարզունակ են (ինֆանտիլ), հեշտ ներշնչվող, եսասերֈ Կոպիտ են և ստախոս, մերձավորների հանդեպ՝ անտարբերֈ Հետաքրքրությունների շրջանակը սահմանափակվում է բացառապես թմրանյութերովֈ Քամահրում են հիգիենայի պահանջները, ընդհանրապես արհամարհում են իրենց պարտականությունները, միջավայրի պահանջները և այլնֈ Զգալիորեն նվազում են կամ ամբողջովին ընդհատվում են կապերը նախկին միջավայրի (թմրամոլների) հետֈ Նվազում է և տոլերանտությունը թմրանյութերի հանդեպ, հիմնականում՝ ֆիզիկական հարաճող ախտահարման և հյուծվածության պատճառովֈ 2-3-րդ տասնամյակներում հիվանդագին պրոցեսների ակտիվությունը նվազագույն էֈ Ադդիկցիան (կախվածությունը) պարբերաբար ընդհատվում է, կլինիկական պատկերը դառնում է ավելի պարզունակ` կամ ռաուշ, կամ հոգեշարժական գրգռվածությամբֈ Ափիոնատիպ նյութերի բազմամյա չարաշահումն ուղեկցվում է գրեթե բոլոր ներքին օրգանների ֆունկցիոնալ կամ օրգանական ախտահարումներով, որոնց հիմքում թմրանյութերի թունավոր ազդեցության հետևանքով մոլեկուլյար մեխանիզմների խաթարումն էֈ Հիվանդության ելքը, հիմնականում, անբարենպաստ էֈ Սկզբնական շրջանում մահվան պատճառ են դառնում սուր թունավորումները, ինչպես նաև՝ ինքնասպանություններըֈ Հետագայում հիվանդները մահանում են տարբեր մարմնական և նյարդաբանական բարդություններիցֈ Առաջին տասնամյակում մահանում է հիվանդների մոտ 2.5%-ը, երկրորդում` 3.5%-ըֈ
MEDIC HEALTH GROUP Non-Profit Organization 122 E. Garfield Ave. # B, Glendale, CA 91502
Email: medichealthgroup@gmail.com ¶É˳ìáð ÊÙµ³·Çð` êáݳ àëÏ»ðãÛ³Ý (гۻð»Ý ´³ÅÇÝ) Chief Editor Sona Voskerchyan (Armeniana Section) ¶É˳ìáð ÊÙµ³·Çð` æ³ÝÇ»É Æµ³éÉáõñdz (²Ý·É»ð»Ý ´³ÅÇÝ) Chief Editor JEANELLE IBARLUCEA îÝûð»Ý` ²Ýݳ ä»ïðáëÛ³Ý Director Anna Petrosyan
²Ùë³·ðÇ Ñð³ï³ð³ÏáõÃÛáõÝÁ Çð³Ï³Ý³ñìáõÙ ¿ Ñáì³Ý³ìáð ϳ´Ù³Ï»ðåáõÃÛáõÝÝ»ðÇ ýÇݳÝë³Ï³Ý ³ç³ÏñáõÃÛ³Ùµ:
гٳϳð·ã³ÛÇÝ ·ð³ß³ðáõÙ ¨ Ó¨³ìáðáõÙ ÐéÇ÷ëÇÙ» سð·³ðÛ³Ý Computer typing and design Hripsime Margaryan
All rights reserved. Reference to ‘’Be Healthy” ONLINE magazine is mandatory when making citations. Full or partial televised reading of the magazine articles is prohibited without reference to ‘’Be Healthy” ONLINE magazine. The opinions expressed on the magazine do not have to coincide with the editorial staff’s viewpoints. The magazine bears no responsibility for the content of ads and press review. Ðá¹ì³ÍÝ»ðÇ Ñ»ÕÇݳÏÝ»ðÇ Ñ»ÕÇݳϳÛÇÝ Çð³ìáõÝùÁ å³ßïå³Ýì³Í ¿: îå³·ðì³Í ÝÛáõûðÇ ³ÕµÛáõðÝ»ðÁ Ýßì³Í »Ý ÑÕٳٵ ïìÛ³É Ï³ÛùÇÝ: ÊÙµ³·ðáõÃÛáõÝÁ å³ï³ë˳ݳïìáõÃÛáõÝ ãÇ ÏðáõÙ ïå³·ðì³Í ·áì³´¹Ý»ðÇ ¨ ѳÛï³ð³ðáõÃÛáõÝÝ»ðÇ µáì³Ý¹³ÏáõÃÛ³Ý Ñ³Ù³ð ¨ ÙÇßï ã¿, áð ³Ùë³·ðáõÙ ïå³·ðì³Í ÝÛáõûðÇ ·³Õ³÷³ðÁ å³ïϳÝáõÙ ¿ ËÙµ³·ðáõÃÛ³ÝÁ, ϳ٠˵³·ðáõÃÛáõÝÁ ÏÇëáõÙ ¿ Ñá¹ì³ÍÝ»ðáõÙ Ý»ðϳ۳ñì³Í ï»ë³Ï»ïÝ»ðÁ: лÕÇݳϳÛÇÝ µáÉáð Çð³ìáõÝùÝ»ðÁ å³ßïå³Ýì³Í »Ý: ػ絻ðáõÙÝ»ð ³Ý»ÉÇë` ÑÕáõÙÁ ³Ùë³·ðÇÝ å³ðï³¹Çð ¿: