ԿՐԾՔԻ ՔԱՂՑԿԵՂ
What is breast cancer? Breast cancer is cancer that forms in cells of the breast. The breast consists of lobules (glands that make breast milk), ducts (small tubes that carry milk from the lobules to the nipple), fatty and connective tissue, blood vessels and lymph vessels. The milk-producing ducts and glands are the two most likely areas to develop cancerous cells. In rarer cases, breast cancer begins in fatty tissues, also known as stromal tissues. Breast cancer may also occur in surrounding lymph nodes, especially those of the underarm.
Types of breast cancer Breast cancer occurs in two broad categories: noninvasive and invasive. 
Noninvasive (in situ) breast cancer: Cancerous cells remain in a particular location of the breast, without spreading to surrounding tissue, lobules or ducts.  Invasive (infiltrating) breast cancer: Cancerous cells break through normal breast tissue barriers and spread to other parts of the body through the bloodstream and lymph nodes. Breast cancer is also classified based on where in the breast the disease started (e.g., milk ducts, lobules), how the disease grows, and other factors. The tabs on the left provide an overview of some common types of breast cancer. Some other types of breast cancer include, but are not limited to: Paget's disease of the nipple, sarcoma of the breast, medullary carcinoma, tubular carcinoma, mucinous carcinoma, metaplastic carcinoma, adenocystic carcinoma, phyllodes tumor and angiosarcoma.
Breast cancer symptoms Perhaps the most recognized symptom of breast cancer is a lump or mass in the breast tissue. While many women go to their doctor after finding a lump, they should also be aware of any other changes to the breast or nipple. With the different types of breast cancer come a variety of related symptoms. For example, invasive ductal carcinoma (IDC), which forms in the milk ducts, may cause a distinct breast lump that you can feel. Invasive lobular carcinoma (ILC), which forms in the milk-producing glands, may cause a thickening in the breast.
Symptoms of breast cancer vary from person to person. Some common breast cancer signs and symptoms include: Skin changes, such as swelling, redness, or other visible differences in one or both breasts An increase in size or change in shape of the breast(s) Changes in the appearance of one or both nipples Nipple discharge other than breast milk General pain in/on any part of the breast Lumps or nodes felt on or inside of the breast Symptoms more specific to invasive breast cancer are as follows:
Irritated or itchy breasts Change in breast color Increase in breast size or shape (over a short period of time) Changes in touch (may feel hard, tender or warm) Peeling or flaking of the nipple skin A breast lump or thickening Redness or pitting of the breast skin (like the skin of an orange)
Breast cancer risk factors Each year, more than 190,000 people are diagnosed with breast cancer. According to the National Cancer Institute, the incidence of breast cancer in the United States has decreased by about two percent from 1999 to 2006. The reason for the decrease is not completely understood. Knowing the risk factors for breast cancer may help you take preventative measures to reduce the likelihood of developing the disease.
GENERAL
Aging: On average, women over 60 are more likely to be diagnosed with breast cancer. Only about 10 – 15 percent of breast cancers occur in women younger than 45. However, this may vary for different races or ethnicities. Gender: Although nearly 2,000 men will be diagnosed with breast cancer each year, breast cancer is 100 times more common in women. The National Cancer Institute estimates that over 190,000 women will be diagnosed with breast cancer annually. GENETICS
Family history: Having a family history of breast cancer, particularly women with a mother, sister or daughter who has or had breast cancer, may double the risk. Inherited factors: Some inherited genetic mutations may increase your breast cancer risks. Mutations in the BRCA1 and BRCA2 genes are the most common inherited causes. Other rare mutations may also make some women more susceptible to developing breast cancer. Gene testing reveals the presence of potential genetic problems, particularly in families that have a history of breast cancer. Read about Angelina Jolie's decision based on her BRCA1 test. BODY Obesity: After menopause, fat tissue may contribute to increases in estrogen levels, and high levels of estrogen may increase the risk of breast cancer. Weight gain during adulthood and excess body fat around the waist may also play a role. Not having children: Women who have had no children, or who were pregnant later in life (over age 35) may have a greater chance of developing breast cancer. Breast -feeding may help to lower your breast cancer risks.
High breast density: Women with less fatty tissue and more glandular and fibrous tissue may be at higher risk for developing breast cancer than women with less dense breasts. Certain breast changes: Certain benign (noncancerous) breast conditions may increase breast cancer risk. Menstrual history: Women who start menstruation at an early age (before age 12) and/or menopause at an older age (after age 55) have a slightly higher risk of breast cancer. The increase in risk may be due to a longer lifetime exposure to the hormones estrogen and progesterone. LIFESTYLE
A sedentary lifestyle: Physical activity in the form of regular exercise for four to seven hours a week may help to reduce breast cancer risk. Heavy drinking: The use of alcohol is linked to an increased risk of developing breast cancer. The risk increases with the amount of alcohol consumed. PREVIOUS TREATMENTS
Birth control pills: Using oral contraceptives within the past 10 years may slightly increase the risk of developing breast cancer. The risk decreases over time once the pills are stopped. Combined post-menopausal hormone therapy (PHT): Using combined hormone therapy after menopause increases the risk of developing breast cancer. Combined HT also increases the likelihood that the cancer may be found at a more advanced stage. Diethylstilbestrol exposure (DES): Previous use of DES, a drug commonly given to pregnant women from 1940 to 1971 to prevent miscarriage, may slightly increase the risk of developing breast cancer. Women whose mothers took DES during pregnancy may also have a slightly higher risk of breast cancer. Radiation exposure: Women who, as children or young adults, had radiation therapy to the chest area as treatment for another cancer have a significantly increased risk for breast cancer.
Breast cancer stages Making an educated treatment decision begins with the stage, or progression, of the disease. Using the results from your diagnostic tests, your care team at Cancer Treatment Centers of America (CTCA) will develop an appropriate treatment plan for you. If you have been recently diagnosed, we will review your pathology to confirm you have received the correct diagnosis and staging information, and develop a personalized treatment plan. If you have a recurrence, we will perform comprehensive testing and identify a treatment approach that is suited to your needs.
A Sub-Acute Care and Congregate Living Facility
The Community Home, Inc. 12244 Community St. Sun Valley, Ca 91352
The stage of breast cancer is one of the most important factors in evaluating treatment options. Our cancer doctors use a variety of diagnostic tests to evaluate breast cancer and develop the appropriate treatment plan for you. Stage 0 (noninvasive, carcinoma in situ) breast cancer Stage 0 (carcinoma in situ) breast cancer Stage 0, also called carcinoma in situ, is the earliest stage of breast cancer. This very early breast cancer stage is sometimes interpreted as a precancerous condition. Many stage 0 breast cancers do not require treatment. When they do, the approach is generally very successful. The five-year survival rate for stage 0 breast cancer is 93 percent. This means that almost all women diagnosed with stage 0 disease will live for at least five years after being diagnosed. In fact, women diagnosed with stage 0 breast cancer usually live long and healthy lives. What is stage 0 breast cancer? At stage 0, the breast mass is noninvasive. At this stage, there is no indication that the tumor cells have spread to other parts of the breast or other parts of the body. Often, stage 0 is considered a precancerous condition that requires close observation, but not treatment. Stage 0 breast cancer is difficult to detect. There may not be a lump that can be felt during a selfexamination, and there may be no other symptoms. However, breast self-exams and routine screening are always important and can often lead to early diagnosis, when the cancer is most treatable. Stage 0 disease is most often found by accident during a breast biopsy for another reason, such as to investigate an unrelated breast lump. Types of stage 0 breast cancer There are two types of stage 0 breast cancer: 

Ductal carcinoma in situ (DCIS) occurs when breast cancer cells develop in the breast ducts. Today, stage 0 DCIS is being diagnosed more often because more women are having routine mammogram screenings. DCIS can become invasive, so early treatment can be important. Lobular carcinoma in situ (LCIS) occurs when abnormal cells develop in the lobules. These cells are not cancerous and this condition rarely becomes invasive cancer. However, women who develop LCIS may be at increased risk for developing breast cancer in the future. For women who develop LCIS, the risk of getting an invasive cancer is 20 - 25 percent over 15 years after the initial diagnosis.
Stage I breast cancer Stage I breast cancer is the earliest stage of invasive breast cancer. At this stage, the cancer cells have spread beyond the original location and into the surrounding breast tissue. Because a stage I tumor is small, it may be difficult to detect. However, breast self-exams and routine screening are always important and can often lead to early diagnosis, when the cancer is most treatable. Types of stage I breast cancer Stage I is divided into two categories:
Stage IA: The tumor measures 2 cm or smaller (about the size of a pea or shelled peanut), and has not spread outside the breast. Stage IB: Small clusters of cancer cells measuring no more than 2 mm, are found in the lymph nodes, and either there is no tumor inside the breast, or the tumor is small, measuring 2 cm or less. The survival rate for stage IA breast cancer may be slightly higher than for stage IB. However, all women with stage I breast cancer are considered to have a good prognosis. TNM At stage I, TNM designations help describe the extent of the disease. For example, there may or may not be cancer cells in the lymph nodes, and the size of the tumor may range from 1 - 2 cm. Most commonly, stage I breast cancer is described as:
T: T1, T2, T3 or T4, depending on the size and/or extent of the primary tumor. N0: Usually, cancer has not spread to the lymph nodes M0: The disease has not spread to other sites in the body
Stage II breast cancer Stage II breast cancer indicates a slightly more advanced form of breast cancer. At this stage, the cancer cells have spread beyond the original location and into the surrounding breast tissue, and the tumor is larger than in stage I disease. However, stage II means the cancer has not spread to a distant part of the body. At stage II, a tumor may be detected during a breast self-exam as a hard lump within the breast. Breast self-exams and routine screening are always important and can often lead to early diagnosis, when the cancer is most treatable. Types of stage II breast cancer Stage II is divided into two categories:
At stage IIA, one of the following is true:
There is no tumor within the breast but cancer has spread to the axillary (underarm) lymph nodes, or The tumor in the breast is 2 cm or smaller and cancer has spread to the axillary lymph nodes, or The tumor in the breast measures 2 - 5 cm but cancer has not spread to the axillary lymph nodes At stage IIB, one of the following is true:
The tumor measures 2 - 5 cm and cancer has spread to the axillary lymph nodes, or The tumor is larger than 5 cm but cancer has not spread to the axillary lymph nodes The survival rate for stage IIA breast cancer may be slightly higher than for stage IIB. However, all women with stage II breast cancer are considered to have a good prognosis. TNM At stage II, TNM designations help describe the extent of the disease. Most commonly, stage II breast cancer is described as:
T: T1, T2, T3 or T4, depending on the size and/or extent of the primary tumor. N1: Cancer has spread to the lymph nodes M0: The disease has not spread to other sites in the body
Stage III breast cancer Stage III breast cancer is a more advanced form of invasive breast cancer. At this stage, the cancer cells have usually not spread to more distant sites in the body, but they are present in several axillary (underarm) lymph nodes. The tumor may also be quite large at this stage, possibly extending to the chest wall or the skin of the breast. Types of stage III breast cancer Stage III breast cancer is divided into three categories: In stage IIIA breast cancer, one of the following is true:
No tumor is found in the breast, but cancer is present in axillary lymph nodes that are attached to either other or other structures, or cancer may be found in the lymph nodes near the breast bone, or
The tumor is 2 cm or smaller. Cancer has spread to axillary lymph nodes that are attached to each other or other structures, or cancer may have spread to lymph nodes near the breastbone, or The tumor is 2 - 4 cm in size. Cancer has spread to axillary lymph nodes that are attached to each other or to other structures, or cancer may have spread to lymph nodes near the breast bone, or The tumor is larger than 5 cm. Cancer has spread to axillary lymph nodes that may be attached to each other or to other structures, or cancer may have spread to lymph nodes near the breastbone. In stage IIIB breast cancer, the tumor may be any size, and the cancer:
Has spread to the chest wall and/or skin of the breast, and May have spread to axillary lymph nodes that may be attached to each other or to other structures, or cancer may have spread to lymph nodes near the breastbone. Cancer that has spread to the skin of the breast is inflammatory breast cancer. In stage IIIC breast cancer:
There may be no sign of cancer in the breast or the tumor may be any size, and may have spread to the chest wall and/or skin of the breast. Cancer cells are present in lymph nodes above or below the collarbone Cancer cells may have spread to axillary lymph nodes or lymph nodes near the breastbone. \ Cancer that has spread to the skin of the breast is inflammatory breast cancer. Stage IIIC breast cancer may be operable or inoperable:
In operable stage IIIC: cancer is found in 10 or more axillary lymph nodes, or is in lymph nodes below the collarbone, or is in axillary lymph nodes and lymph nodes near the breastbone In inoperable stage IIIC: cancer has spread to the lymph nodes above the collarbone The survival rate for stage IIIA breast cancer may be slightly higher than for stage 3B, and the survival rate for stage IIIB may be slightly higher than for stage IIIC. However all women diagnosed with stage III breast cancer have several promising treatment options. TNM At stage III, TNM designations help describe the extent of the disease. Higher numbers indicate more extensive disease. Most commonly, stage III breast cancer is described as: T: T1, T2, T3 or T4, depending on the size and/or extent of the primary tumor. N1: Cancer has spread to the lymph nodes M0: The disease has not spread to other sites in the body.
Stage IV breast cancer Stage IV breast cancer means the cancer has spread elsewhere in the body. The affected areas may include the bones, brain, lungs or liver, and more than one part of the body may be involved.
TNM At stage IV, TNM designations help describe the extent of the disease. Higher numbers indicate more extensive disease. Most commonly, stage IV breast cancer is described as:
T: T1, T2, T3 or T4, depending on the size and/or extent of the primary tumor. N1: Cancer has spread to the lymph nodes M1: The disease has spread to other sites in the body
Recurrent breast cancer Recurrent breast cancer means the disease has returned after treatment. Most recurrences appear within the first two or three years after treatment, but breast cancer can recur many years later. This type of breast cancer may come back in the breast, chest wall or in other parts of the body. Breast cancer that returns locally (i.e., in the area of the surgery) is called a local recurrence. If the disease returns in another part of the body, it is called metastatic breast cancer. Women with recurrent breast cancer will receive treatment based on where the cancer returned.
Diagnostic evaluations Lab tests Biopsy Ultrasound Mammography MRI PET/CT scan Miraluma breast imaging Bone scan Digital breast tomosynthesis Metastatic cancer detection A thorough and accurate cancer diagnosis is the first step in developing a breast cancer treatment plan. Your integrated team of breast cancer experts will use advanced diagnostic tests and tools to evaluate the disease, and plan your individualized treatment. Throughout your treatment, we'll use imaging and laboratory tests to track the size of the tumors, monitor your response to treatment, and modify your plan when needed. Physical exam and health history Within the first two days of your arrival at our hospital, we will perform a complete array of diagnostic tests, and thoroughly review your medical records and health history. Your doctor will likely conduct a breast exam with attention to enlarged lumps, nodules, swelling or
thickening that is not like normal breast tissue. He or she will also check for enlarged lymph nodes under your armpits or around your collarbone. Reduced wait times for appointments and test results We understand that waiting for test results can create a great deal of stress. To ease anxiety and help you begin your breast cancer treatment sooner, we provide reduced wait times for appointments and test results. Our turnaround time goal—from the time of the scan to providing results so treatment planning can occur—is four hours. http://www.cancercenter.com
History Because of its visibility, breast cancer was the form of cancer most often described in ancient documents. Because autopsies were rare, cancers of the internal organs were essentially invisible to ancient medicine. Breast cancer, however, could be felt through the skin, and in its advanced state often developed into fungating lesions: the tumor would become necrotic (die from the inside, causing the tumor to appear to break up) and ulcerate through the skin, weeping fetid, dark fluid. The oldest evidence of breast cancer was discovered in Egypt in 2015 and dates back to the Sixth Dynasty. The study of a woman's remains from the necropolis of Qubbet el-Hawa showed the typical destructive damage due to metastatic spread. The Edwin Smith Papyrus describes 8 cases of tumors or ulcers of the breast that were treated by cauterization. The writing says about the disease, "There is no treatment." For centuries, physicians described similar cases in their practices, with the same conclusion. Ancient medicine, from the time of the Greeks through the 17th century, was based on humoralism, and thus believed that breast cancer was generally caused by imbalances
in the fundamental fluids that controlled the body, especially an excess of black bile. Alternatively, patients often saw it as divine punishment. In the 18th century, a wide variety of medical explanations were proposed, including a lack of sexual activity, too much sexual activity, physical injuries to the breast, curdled breast milk, and various forms of lymphatic blockages, either internal or due to restrictive clothing. In the 19th century, the Scottish surgeon John Rodman said that fear of cancer caused cancer, and that this anxiety, learned by example from the mother, accounted for breast cancer's tendency to run in families. Although breast cancer was known in ancient times, it was uncommon until the 19th century, when improvements in sanitation and control of deadly infectious diseases resulted in dramatic increases in lifespan. Previously, most women had died too young to have developed breast cancer. Additionally, early and frequent childbearing and breastfeeding probably reduced the rate of breast cancer development in those women who did survive to middle age. Because ancient medicine believed that the cause was systemic, rather than local, and because surgery carried a high mortality rate, the preferred treatments tended to be pharmacological rather than surgical. Herbal and mineral preparations, especially involving the poison arsenic, were relatively common. Mastectomy for breast cancer was performed at least as early as AD 548, when it was proposed by the court physician Aetios of Amida to Theodora. It was not until doctors achieved greater understanding of the circulatory system in the 17th century that they could link breast cancer's spread to the lymph nodes in the armpit. The French surgeon Jean Louis Petit (1674–1750) and later the Scottish surgeon Benjamin Bell (1749–1806) were the first to remove the lymph nodes, breast tissue, and underlying chest muscle.
Their successful work was carried on by William Stewart Halsted who started performing radical mastectomies in 1882, helped greatly by advances in general surgical technology, such as aseptic technique and anesthesia. The Halsted radical mastectomy often involved removing both breasts, associated lymph nodes, and the underlying chest muscles. This often led to long-term pain and disability, but was seen as necessary in order to prevent the cancer from recurring. Before the advent of the Halsted radical mastectomy, 20-year survival rates were only 10%; Halsted's surgery raised that rate to 50%.Extending Halsted's work, Jerome Urban promoted superradical mastectomies, taking even more tissue, until 1963, when the ten-year survival rates proved equal to the less-damaging radical mastectomy. Radical mastectomies remained the standard of care in America until the 1970s, but in Europe, breast-sparing procedures, often followed radiation therapy, were generally adopted in the 1950s. One reason for this striking difference in approach may be the structure of the medical professions: European surgeons, descended from the barber surgeon, were held in less esteem than physicians; in America, the surgeon was the king of the medical profession. Additionally, there were far more European women surgeons: Less than one percent of American surgical oncologists were female, but some European breast cancer wards boasted a medical staff that was half female. American health insurance companies also paid surgeons more to perform radical mastectomies than they did to perform more intricate breast-sparing surgeries. Breast cancer staging systems were developed in the 1920s and 1930s. During the 1970s, a new understanding of metastasis led to perceiving cancer as a systemic illness as well as a localized one, and more sparing procedures were developed that proved equally effective. Modern chemotherapy developed after World War II. The French surgeon Bernard Peyrilhe (1737–1804) realized the first experimental transmission of cancer by injecting extracts of breast cancer into an animal. Prominent women who died of breast cancer include Anne of Austria, the mother of Louis XIV of France; Mary Washington, mother of George, and Rachel Carson, the environmentalist. The first case-controlled study on breast cancer epidemiology was done by Janet Lane-Claypon, who published a comparative study in 1926 of 500 breast cancer cases and 500 control patients of the same background and lifestyle for the British Ministry of Health. In the 1980s and 1990s, thousands of women who had successfully completed standard treatment then demanded and received high-dose bone marrow transplants, thinking this would lead to better long-term survival. However, it proved completely ineffective, and 15–20% of women died because of the brutal treatment. The 1995 reports from the Nurses' Health Study and the 2002 conclusions of the Women's Health Initiative trial conclusively proved that hormone replacement therapy significantly increased the incidence of breast cancer.
Pregnancy Breast cancers occur during pregnancy at the same rate as breast cancers in non-pregnant women of the same age. Breast cancer then becomes more common in the 5 or 10 years following pregnancy but then becomes less common than among the general population. These cancers are known as postpartum breast cancer and have worse outcomes including an increased risk of distant spread of disease and mortality. Other cancers found during or shortly after pregnancy appear at approximately the same rate as other cancers in women of a similar age. Diagnosing a new cancer in a pregnant woman is difficult, in part because any symptoms are commonly assumed to be a normal discomfort associated with pregnancy. As a result, cancer is typically discovered at a somewhat later stage than average in many pregnant or recently pregnant women. Some imaging procedures, such as MRIs (magnetic resonance imaging), CT scans, ultrasounds, and mammograms with fetal shielding are considered safe during pregnancy; some others, such as PET scans are not. Treatment is generally the same as for non-pregnant women. However, radiation is normally avoided during pregnancy, especially if the fetal dose might exceed 100 cGy. In some cases, some or all treatments are postponed until after birth if the cancer is diagnosed late in the pregnancy. Early deliveries to speed the start of treatment are not uncommon. Surgery is generally considered safe during pregnancy, but some other treatments, especially certain chemotherapy drugs given during the first trimester, increase the risk of birth defects and pregnancy loss (spontaneous abortions and stillbirths). Elective abortions are not required and do not improve the likelihood of the mother surviving or being cured. Radiation treatments may interfere with the mother's ability to breastfeed her baby because it reduces the ability of that breast to produce milk and increases the risk of mastitis. Also, when chemotherapy is being given after birth, many of the drugs pass through breast milk to the baby, which could harm the baby. Regarding future pregnancy among breast cancer survivors, there is often fear of cancer recurrence. On the other hand, many still regard pregnancy and parenthood to represent normalcy, happiness and life fulfillment.
Lifestyle Smoking tobacco appears to increase the risk of breast cancer, with the greater the amount smoked and the earlier in life that smoking began, the higher the risk. In those who are long-term smokers, the risk is increased 35% to 50%.A lack of physical activity has been linked to ~10% of cases. Sitting regularly for prolonged periods is associated with higher mortality from breast cancer. The risk is not negated by regular exercise, though it is lowered. There is an association between use of hormonal birth control and the development of premenopausal breast cancer, but whether oral contraceptives use may actually cause premenopausal breast cancer is a matter of debate. If there is indeed a link, the absolute effect is small. Additionally, it is not clear if the association exists with newer hormonal birth controls. In those with mutations in the breast cancer susceptibility genes BRCA1 or BRCA2, or who have a family history of breast cancer, use of modern oral contraceptives does not appear to affect the risk of breast cancer. The association between breast feeding and breast cancer has not been clearly determined; some studies have found support for an association while others have not. In the 1980s, the abortion–breast cancer hypothesis posited that induced abortion increased the risk of developing breast cancer. This hypothesis was the subject of extensive scientific inquiry, which concluded that neither miscarriages nor abortions are associated with a heightened risk for breast cancer. A number of dietary factors have been linked to the risk for breast cancer. Dietary factors which may increase risk include a high fat diet, high alcohol intake, and obesity related high cholesterol levels. Dietary iodine deficiency may also play a role. Evidence for fiber is unclear. A 2015 review found that studies trying to link fiber intake with breast cancer produced mixed results. In 2016 a tentative association between low fiber intake during adolescence and breast cancer was observed. Other risk factors include radiation, and shift-work. A number of chemicals have also been linked including: polychlorinated biphenyls, polycyclic aromatic hydrocarbons, organic solvents Although the radiation from mammography is a low dose, it is estimated that yearly screening from 40 to 80 years of age will cause approximately 225 cases of fatal breast cancer per million women screened.
ԿՐԾՔԻ ՔԱՂՑԿԵՂ
Քաղցկեղ (կրծքագեղձի) Կանանց չարորակ նորագոյացությունների ընդհանուր կառուցվածքում կրծքագեղձի քաղցկեղը գրավում է առաջին հորիզոնականը: Տնտեսապես զարգացած երկրներում կրծքագեղձի քաղցկեղը բնութագրվում է հիվանդացության բարձր ցուցանիշներով, աճի կայուն տեմպերով` հիվանդների միջին տարիքի նվազման պարագայում: Չարորակ նորագոյացություններով հիվանդացության ընդհանուր կառուցվածքում այն գրավում է երկրորդ տեղը զիջելով միայն թոքի քաղցկեղին, իսկ կանանց մոտ առաջին տեղը, կազմելով 19,5%: Աշխարհում տարեկան արձանագրվում է այս հիվանդության մոտ 1 մլն. նոր դեպք, իսկ 2010 թ. կանխորոշվում է հիվանդացության աճ տարեկան մինչև 1,45 մլն նոր դեպք: Հայաստանում կրծքագեղձի քաղցկեղի տեսակարար կշիռը տատանվում է 12-14,4%-ի սահմաններում, իսկ 100 հազար կին բնակչության հաշվով հիվանդացության ցուցանիշը կազմում է 35,0-44,6: Ամեն տարի մեր հանրապետությունում արձանագրվում են կրծքագեղձի քաղցկեղով 750-850 առաջնային հիվանդներ, և ինչպես աշխարհի շատ երկրներում, Հայաստանում նույնպես նկատվում է հիվանդացության ցուցանիշների աճ: Մեր հանրապետությունում կրծքագեղձի քաղցկեղով հիվանդացության ամենաբարձր ցուցանիշները (61%) արձանագրվում են 41-60 տ. տարիքային խմբում, 60 տ. բարձր խմբում` շուրջ 20%: Բարձր հիվանդացության ու տարածվածության հետ միասին, կրծքագեղձի քաղցկեղը բնութագրվում է նաև հիվանդության երկարատև նախակլինիկական փուլով, և վաղ փուլերում բուժման բարձր արդյունավետությամբ: Ախտածագումը Կրծքագեղձի քաղցկեղի պատճառային գործոնների մեջ առանձնահատուկ նշանակու թյուն ունեն էնդոկրին խանգարումները: Կան համոզիչ ապացույցներ ձվարանների էստրոգենային ակտիվության և կրծքագեղ ձի քաղցկեղի հաճախականության փոխկապակցվածության վերաբերյալ: Կրծքագեղձի քաղցկեղով հիվանդների մոտ հաճախ է դիտվում դաշտանի վաղ սկիզբ (վաղ մենարխե), ուշ դաշտանադադար (մենոպաուզա): Կաթնարտազատման (լակտացիայի) ժամանակ ձվարանների էստրոգենային ֆունկցիան ընկճվում է, դրանով էլ բացատրվում է կաթնարտազատման պաշտպանական նշանակությունը:
ԿՐԾՔԻ ՔԱՂՑԿԵՂ
Կրծքագեղձի քաղցկեղի զարգացման գործում ժառանգական գործոնի դերը զգալի է: Ապացուցված է, որ քաղցկեղով հիվանդների ընտանիքում կրծքագեղձի քաղցկեղը հանդիպում է 35 անգամ ավելի հաճախ: 2-3% դեպքերում քաղցկեղը զարգանում է երկու կրծքագեղձերում: Հայտնաբերված են կրծքագեղձի քաղցկեղի առաջացման բարձր ռիսկի մասին վկայող գեները (BRCA-1, BRCA-2), որոնց գործնական նշանակությունը ներկայումս ակտիվորեն ուսումնասիրվում է: Կրծքագեղձի քաղցկեղի առաջացմանը կարող են նպաստել նաև շրջակա միջավայրի գործոնները, քիմիական և ֆիզիկական կանցերոգենները: Ախտաբանական անատոմիա Դեպքերի մեծամասնությունում կրծքագեղձի քաղցկեղը զարգանում է գեղձի ծորաններ ի կամ բլթակների էպիթելից: Ինչպես ծորանային, այնպես էլ բլթակային քաղցկեղը կարող են երկար տարիներ գոյություն ունենալ նախաինվազիվ (in situ) ձևով, սակայն հաճախ դրանք վերածվում են ինվազիվ ձևերի: Պեջետի քաղցկեղը բնութագրվում է առանձնահատուկ կառուցվածքով: Այն զարգանում է պտուկի ներսում գտնվող խոշոր ծորանների էպիթելից և աճելով ծորաններից տարածվում է դեպի արտաքին մակերես և գեղձի հաստության մեջ: Կրծքագեղձի քաղցկեղի տարածումը տեղի է ունենում ուռուցքի աճի անմիջական շարունակությամբ, ինչպես նաև լիմֆոգեն ու հեմատոգեն մետաստազավորման ճանապարհով: Կրծքագեղձի քաղցկեղի համար բնորոշ է վաղ մետաստազավորումը: Լիմֆոգեն մետաստազները հիմնականում զարգանում են անութային, վերանրակային, հարկրծոսկրային ավշահանգույցներում: Հեմատոգեն ճանապարհով հեռավոր մետաստազներն առավել հաճախ տեղակայում են ոսկրերում, թոքերում, լյարդում, թոքամզում, ձվարաններում, գլխուղեղում, ոսկրածուծում:
ԿՐԾՔԻ ՔԱՂՑԿԵՂ
Դասակարգումը Կրծքագեղձի քաղցկեղի դասակարգումը ըստ TNM համակարգի. T- առաջնային ուռուցք. Tx – տվյալներն անբավարար են առաջնային ուռուցքի գնահատման համար, To- առաջնային ուռուցքը չի որոշվում, Tis - carcinoma in situ` ծորանային կամ բլթակային carcinoma in situ, կամ պտուկի Պեջետի հիվանդություն առանց ուռուցքի նշանների Ծանոթություն. միևնույն կրծքագեղձում բազմակի ուռուցքների դեպքում T-ն որոշվում է ըստ առավելագույն ուռուցքի: Երկու կրծքագեղձերում միաժամանակյա ուռուցքների դեպքում բիլատերալ ուռուցքներից յուրաքանչյուրն դասակարգվում է առանձին: Եթե Պեջետի հիվանդության ժամանակ որոշվում է ուռուցք, ապա այն դասակարգվում է ըստ ուռուցքի չափսերի: T1 – ուռուցքի ամենամեծ չափսը 2 սմ է T1mic – միկրոինվազիա մինչև 0,1 սմ ամենամեծ չափսով T1a – ուռուցքի ամենամեծ չափսը 0,1-0,5 սմ T1b - ուռուցքի ամենամեծ չափսը 0,5-1 սմ T1c - ուռուցքի ամենամեծ չափսը 1-2 սմ T2 - ուռուցքի ամենամեծ չափսը 2-5 սմ T3 - ուռուցքի ամենամեծ չափսը 5 սմ-ից ավել է T4 – ցանկացած չափսերի ուռուցք ուղղակի տարածումով կրծքի պատի կամ մաշկի վրա Ծանոթություն. Կրծքի պատը ներառում է կողերը, միջկողային մկանները, առաջային ատամնավոր մկանը, բացառությամբ կրծքամկանների: T4a - տարածում կրծքի պատի վրա T4b – կրծքագեղձի մաշկի այտուցով (ներառյալ ՙլիմոնի կեղևի՚ ախտանշանը) կամ խոցոտումով, կամ սատելիտ հանգույցներ նույն գեղձի մաշկի վրա T4c - 4a և 4b չափանիշները միասին T4d – քաղցկեղի բորբոքային ձև Ծանոթություն. մաշկի ներքաշումը, պտուկի ռետրակցիան և ուրիշ մաշկային ախտանշաններ, բացի T4 փուլին դասվողներից, կարող են դիտվել T1,T2,T3 փուլերում չազդելով դասակարգման վրա: N – ռեգիոնար ավշային հանգույցներ
ԿՐԾՔԻ ՔԱՂՑԿԵՂ
Nx – տվյալներն անբավարար են ռեգիոնար ավշային հանգույցների գնահատման համար (օրինակ եթե դրանք նախապես հեռացվել են) No - բացակայում են ռեգիոնար ավշային հանգույցների մետաստատիկ ախտահարման նշանները N1 – մետաստազներ շարժուն անութային ավշային հանգույցներում ախտահարման կողմում N2 - մետաստազներ շարժուն անութային ավշային հանգույցներում ախտահարման կողմում ` ֆիքսված իրար կամ շրջակա կառուցվածքներին N3 - մետաստազներ ներքին կրծքային ավշային հանգույցներում ախտահարման կողմում M – հեռավոր մետաստազներ Mx – տվյալներն անբավարար են հեռավոր մետաստազների գնահատման համար Mo – հեռավոր մետաստազներ չեն որոշվում M1 – որոշվում են հեռավոր մետաստազներ: Կլինիկաանատոմիական ձևերը Հանգուցավոր ձևը հանդիպում է ամենից հաճախ: Ուռուցքային հանգույցը շոշափվում է արդեն 0.5-1 սմ մեծության դեպքում: Այն ունի պինդ կոնսիստենցիա, թմբկավոր մակերես, զուրկ է հստակ եզրագծերից և հնարավոր չէ առանձնացնել շրջակա հյուսվածքներից: Հետագա զարգացման հետ ուռուցքը ներաճում է մաշկին, որի հետևանքով կարող են ա ռաջանալ խոցոտումներ և ուռուցքի քայքայում: Առաջանում է մեծ խոց` դուրսշրջված, պինդ, թմբկավոր եզրերով, անհարթ, հեշտությամբ արյունահոսող մակերեսով, որը պատված է նեկրոտիկ հյուսվածքներով և ունի տհաճ հոտ: Խոցն աստիճանաբար մեծանում է և ընդգրկում հարևան հյուսվածքները: Խոցի շուրջ առաջանում է շրջակա հյուսվածքների լայն ուռուցքային ինֆիլտրացիա: Դիֆուզ քաղցկեղի դեպքում ուռուցքն աճում է տարածուն ներսփռանքի ձևով, որն ընդգրկում է կրծքագեղձը բոլոր ուղղություններով: Այն հիմնականում դիտվում է երիտասա րդ կանանց մոտ և բնութագրվում է բարձր չարորակությամբ:
ԿՐԾՔԻ ՔԱՂՑԿԵՂ
Դիֆուզ քաղցկեղի տարատեսակներն են. - այտուցաինֆիլտրատիվ ձև բնութագրվում է կրծքագեղձում պինդ ինֆիլտրատի առկայությամբ, որը չունի հստակ սահմաններ, կրծքագեղձը չափսերով մեծացած է, այտուցված (ավշահոսքի շրջափակում), մաշկն ունի ՙլիմոնի կեղևի՚ տեսք, ռեգիոնար գոտիներում որոշվում են մեծ մետաստատիկ հանգույցներ - մաստիտանման քաղցկեղ կրծքագեղձում պինդ ինֆիլտրատ առանց հստակ սահմանների, հյուսվածքների այտուցով և մաշկի հիպերեմիայով, մաշկային ջերմությունը բարձր է; ուռուցքն արագ ներսփռվում է գեղձի բոլոր հյուսվածքների մեջ տարածվելով մաշկի, ռետրոմամար բջջանքի, կրծքամկանների մեջ, զարգանում են քայքայման օջախներ, միանում է երկրորդային ինֆեկցիան; արագ մետաստազավորում է ռեգիոնար ավշահանգույցներ և ներքին օրգաններ - կարմիրքամիանման կամ էրիզիպելոիդ ձև (carcinoma erysipelatodes) գեղձում ինֆիլտրացիայի կողքին տեղի է ունենում ուռուցքի ներմաշկային տարածում ավշաճեղքերի միջոցով, կրծքագեղձի մաշկի վրա առաջանում են վարդագույն օջախներ, որոնք հիշեցնում են կարմիր քամու բորբոքումը; այդ օջախները տարածվում են ամբողջ գեղձի վրա և նրա սահմաններից դուրս, զարգանում է քաղցկեղային լիմֆանգոիտ; ընթացքը սուր է, արագ մետաստազավորումով - զրահավոր ձևի (ՙcancer en cuirasse՚) դեպքում քաղցկեղը ներսփռվում է ինչպես գեղձի հյուսվածքի, այնպես էլ մաշկի ու ենթամաշկային բջջանքի մեջ և տարածվում կրծքագեղձի սահմաններից դուրս` զրահի նման սեղմելով հիվանդին; մաշկի վրա առաջանում են կեղևով պատված մանր խոցոտումներ: Պեջետի հիվանդությունը կազմում է կրծքագեղձի չարորակ ուռուցքների 5%-ը: Հիվանդության սկզբնական արտահայտություններն են պտուկի հաստացումը և մակերեսային էքսկորիացիաները` նրանց վրա պինդ նստած կեղևիկներով:
ԿՐԾՔԻ ՔԱՂՑԿԵՂ
Այս փուլում հիվադությունը հաճախ ախտորոշվում է որպես էկզեմա և հիվանդները երկարատև բուժվում են քսուքներով: Աստիճանաբար տեղի է ունենում պտուկի քայքայում և խորը խոցոտում, պրոցեսը տարածվում է արեոլայի վրա ու նրա սահմաններից դուրս, գեղձի հաստության մեջ որոշվում է պինդ ուռուցքային հանգույց: Անհրաժեշտ է նշել, որ Պեջետի հիվանդության ժամանակ ընդհանուր առմամբ պրոցեսն ունի դանդաղ ընթացք և նրա տեղային արտահայտությունները գերիշխում են մետաստազավորման նկատմամբ: Ախտորոշումը.
- անամնեզ - պետք է ընդգրկի հետևյալ հարցերը. հիվանդի սեռական հասունացումը, դաշտանային ֆունկցիան, ամուսնանալը, հղիությունների և ծննդաբերությունների ընթացքը, ընդհատված հղիությունների քանակը, երեխայի կերակրումը, կերակրման տևողությունը, հիվանդության սկիզբը, կրծքագեղձի վնասվածքները, պտուկից եղած արտադրությունը, հորմոնային դեղամիջոցների ընդունումը, հարազատների մոտ կրծքագեղձում ուռուցքի առկայությունը և այլն: - զննում - ուշադրություն են դարձնում կրծքագեղձերի ձևին, չափսերին, համաչափությանը պտուկների մակարդակին, ձևին, արտադրության առկայությանը; կրծքագեղձերի մաշկի վիճակին (գերարյունություն, ներքաշվածություն, այտուց ՙլիմոնի կեղևի՚ ձևով և այլն): - կրծքագեղձերի շոշափում իրականացվում է հիվանդի կանգնած և պառկած դիրքերում, ուռուցքային գոյացություն հայտնաբերելիս որոշվում է վերջինիս չափսերը,
ԿՐԾՔԻ ՔԱՂՑԿԵՂ
կոնսիստենցիան, սահմաններն ու եզրագծերը, զգայնությունը, շարժունությունը, տարբերակիչ-ախտորոշիչ նշանակություն ունի Քյոնիգի ախտանշանը. գոյացությունը ձեռքի ափով կրծքավանդակին սեղմելիս մաստոպաթիայի դեպքում դառնում է ավելի փափուկ կամ անհետանում է, իսկ ֆիբրոադենոմայի կամ քաղցկեղի դեպքում պահպանում է իր ձևն ու կոնսիստենց իան, կարևոր ախտորոշիչ նշանակություն ունեն նաև մաշկային ախտանշանները կրծքագեղձի կուպերյան կապանների քաղցկեղային ներսփռման հետևանքով մաշկը ծալքի հավաքելիս առաջանում է կնճռոտություն կամ պորտանման ներքաշվածություն (umbilicatio), կրծքագեղձերից բացի շոշափվում են նաև անութային, վերև ստորանրակային շրջանները: - մամոգրաֆիա - կրծքագեղձի քաղցկեղն ի տարբերություն բարորակ ախտահարումների, ունի ոչհստակ, անհարթ եզրագծերով, բարձր ինտենսիվությամբ ստվերի տեսք` դեպի գեղձի հյուսվածք ձգվող ճառագայթներով (սպիկուլներ – corona maligna), մամոգրաֆիկ հետազոտության նպատակն առաջին հերթին ոչ թե ուռուցքի բնութագիրն է, այլ կլինիկորեն չբացահայտվող, գաղտնի ախտահարումների հայտնաբերումը: - ուլտրաձայնային հետազոտություն ախտորոշիչ տեղեկատվությունը մեծանում է երիտասարդ կանանց հետազոտելիս, հատկապես կիստոզ ախտահարումների դեպքում:
- կոմպյուտերային/միջուկառեզոնանսային տոմոգրաֆիա: - բարակասեղային պունկցիոն բիոպսիան, կրծքագեղձի տրեպան-բիոպսիան (core-biopsy), բիոպսիան մամոտոմի միջոցով - ախտորոշման մորֆոլոգիական եղանակներ; ուռուցքային գոյացության փոքր չափսերի դեպքում պունկցիոն կամ տրեպան բիոպսիան կատարվում է մամոգրաֆիկ կամ ուլտրաձայնային հետազոտության հսկողությամբ: - կրծքագեղձի ուռուցքների ախտորոշման վերջնական եղանակը էքսցիզիոն բիոպսիան է,
ԿՐԾՔԻ ՔԱՂՑԿԵՂ
որի դեպքում վիրահատության ժամանակ կրծքագեղձի կասկածելի օջախը բացազատվում է և ուղարկվում շտապ հյուսվածաբանական հետազոտման, չշոշափվող ուռուցքների դեպքում էքսցիզիոն բիոպսիան կատարվում է մամոգրաֆիկ հետազոտմամբ կրծքագեղձի ախտաբանական օջախում մետաղական ասեղնացույց տեղադրելուց հետո (needle-guide biopsy): անութային ավշային հանգույցների գնահատման և անութային լիմֆոդիսեկցիայի նպա տակահարմարության որոշման հետազոտության ժամանակակից եղանակներից է "պահակային" ավշահանգույցի գծանշումը և բիոպսիան (sentinel lymph node mapping and biopsy) այս դեպքում ուռուցքի շրջակա հյուսվածքում (պերիտումորալ) ներարկվում է ռադիոակտիվ նյութ և ներկ (լիմֆազուրին), վիրահատության ժամանակ հայտնաբերելով ավշահոսքի առաջին (ՙպահակային՚) հանգույցը հեռացվում է և ուղարկվում շտապ հյուսվածաբանական հետազոտման, գրականության տվյալներով, հետազոտության այս եղանակի կեղծբացասական արդյունքի հաճախականությունը կազմում է 0,2-5%: Կրծքագեղձերի ինքնազննումը, բժշկական զննումը և մամոգրաֆիան համարվում են սկրինինգային հետազոտության 3 հիմնական եղանակները, որոնք ապահովում են կրծքագեղձի քաղցկեղի վաղ ախտորոշումը: Կրծքագեղձերի բժշկական զննումը, մամոգրաֆիան և բարակասեղային պունկցիոն բիոպսիան կազմում են այսպես կոչված "ախտորոշիչ եռյակը" (տրիպլետ), որոնց համակցությունն ունի 9598% ախտորոշիչ ճշգրտություն: Տարբերակիչ ախտորոշումը. - կրծքագեղձի բարորակ ուռուցքներ, - մաստոպաթիա, - գալակտոցելե, - կրծքագեղձի սուր բորբոքային հիվանդություններ:
ԿՐԾՔԻ ՔԱՂՑԿԵՂ
Կրծքագեղձի քաղցկեղի բուժումը Կրծքագեղձի քաղցկեղի բուժման եղանակի ընտրությունը կախված է հիվանդության փուլից, ուռուցքի հյուսվածաբանական կառուցվածքից, ախտահարման բնույթից, հիվանդի տարիքից, ուղեկցող հիվանդությունների առկայությունից և այլ գործոններից: Բուժման հիմնական եղանակը վիրահատականն է: Կիրառվում են նաև ճառագայթային, դեղորայքային, հորմոնային և այլ եղանակներ, որոնք հաճախ համակցում են վիրահատության հետ համ կիրառվում են համալիր (կոմպլեքս) ձևով: Կրծքագեղձի քաղցկեղի կապակցությամբ վիրահատական միջամտության արմատականությունը (ռադիկալիզմը) ապահովում է ուռուցքային վիրաբուժության հիմնական կանոնների` աբլաստիկայի և անտիբլաստիկայի պահպանումով: Նախկինում ստանդարտ էր համարվում արմատական մաստէկտոմիան ըստ ՀոլսթեդՄեյերի, որի դեպքում կրծքագեղձի հետ մեկ բլոկով (en bloc) հեռացվում են մեծ ու փոքր կրծքամկանները, ենթաթիակային,
ԿՐԾՔԻ ՔԱՂՑԿԵՂ
անութային, ենթանրակային բջջանքն ու ավշահանգույցները: Ներկայումս այն կիրառվում է քաղցկեղի դիֆուզ այտուցաինֆիլտատիվ ձևերի (քիմիաճառագայթային բուժումից հետո) և մեծ կրծքամկանի ուռուցքային ինֆիլտրացիայի դեպքերում: Պեյտի-Դայսոնի ձևափոխված մաստէկտոմիայի ժամանակ, ի տարբերություն ՀոլսթեդՄեյերի վիրահատության, պահպանվում է մեծ կրծքամկանը, և ունի ավելի քիչ վնասողական (տրավմատիկ) բնույթ: Ներկայումս ընդունված է և լայնորեն կիրառվում է ֆունկցիոնալ առումով ավելի խնայողական արմատական մաստէկտոմիան ըստ Մադենի, որի դեպքում պահպանվում են մեծ և փոքր կրծքամկանները: Կրծքագեղձի քաղցկեղի վաղ փուլերի դեպքում կիրառվում են նաև օրգանապահպան բնույթի վիրահատություններ (կրծքագեղձի լայնածավալ սեկտորալ մասնահատում, կրծքագեղձի արմատական մասնահատում): Կրծքագեղձի քաղցկեղի բարձիթողի, քայքայված և խոցային մակերեսով ուռուցքների դեպքում կատարվում է ամոքիչ (պալիատիվ) վիրահատություն` կրծքագեղձի սանիտարական անդամահատում: Ճառագայթային բուժումը սովորաբար կիրառվում է որպես համակցված կամ համալիր բուժման բաղադրիչ մաս: Նախավիրահատական շրջանում ճառագայթային բուժման հիմնական նպատակը մեծ չափսերով գոյացությունը վիրահատելի դարձնելն է: Հետվիրահատական (ադյուվանտ) ճառագայթային բուժումը կիրառվում է օրգանապահպան վիրահատություններից և մաստէկտոմիաներից հետո կրծքագեղձի ու ռեգիոնար ավշահանգույցների շրջանում, ուռուցքի տեղային կրկնողության կանխարգելման նպատակով (տեղային հսկողություն): Որպես ինքնուրույն բուժման եղանակ ճառագայթային (կամ քիմիաճառագայթային) բուժումը կիրառվում է վիրահատական բուժման նկատմամբ հակացուցումների, անվիրահատելի և դիֆուզ ձևերի առկայության, բուժումից հիվանդի հրաժարվելու դեպքում: Կրծքագեղձի քաղցկեղը զգայուն է մեծ թվով ժամանակակից հակաուռուցքային դեղամիջոցների նկատմամբ, որոնց առավել ակտիվ խմբերին են դասվում ալկիլատները (ցիկլոֆոսֆան), անտրացիկլինները (ադրիամիցին, ֆարմոռուբիցին),
ԿՐԾՔԻ ՔԱՂՑԿԵՂ
անտիմետաբոլիտները (5-ֆտորուրացիլ, մետոստրեքսատ, քսելոդա), վինկալկալոիդները (վինկրիստին, վինբլաստին, նավելբին), տաքսանները (պակլիտաքսել, դոցետաքսել): Կրծքագեղձի քաղցկեղի բուժման ժամանակ սովորաբար կիրառվում են առավել ակտիվ քիմիոպրեպարատների համակցումներ (պոլիքիմիոթերապիա) ստանդարտ սխեմաների ձևով, որոնց արդյունավետությունը ապացուցված է բազմակենտրոն ռանդոմիզացված հետազոտություններով: Համալիր բուժման կազմության մեջ կիրառվող պոլիքիմիաթերապիայի նպատակն է կանխարգելել հիվանդության կրկնողությունն ու մետասթազների առաջացումը: Պոլիքիմիաթերապիան կարող է կիրառվել նախավիրահատական (նեոադյուվանտ) և հետվիրահատական (ադյուվանտ) եղանակներով: Որպես քիմիաճառագայթային բուժման բաղադրիչ մաս կիրառվում է կրծքագեղձի քաղցկեղի տեղային-տարածված և դիսեմինացված ձևերի դեպքում: Կրծքագեղձի քաղցկեղի դեպքում, որպես հորմոնկախյալ ուռուցք, չափազանց կարևոր է համարվում հորմոնային բուժումը: Վերջինիս պլանավորման և կանխորոշման ժամանակ կարևոր նշանակություն ունի ուռուցքի հյուսվածքում էստրոգենային և պրոգեստերոնային ընկալիչների (ռեցեպտորների) որոշումը, հիվանդների տարիքը, դաշտանային ֆունկցիայի վիճակը: Նշանակվում են հակաէստրոգեններ (տամոքսիֆեն, ֆարեստոն), արոմատազայի ինհիբիտորներ (ֆեմարա, անաստրազոլ): Նախադաշտանադադարի (պրեմենոպաուզալ) տարիքում գտնվող կանանց մոտ հորմոններ նշանակելուց առաջ կատարվում է վիրահատական (օվարիէկտոմիա), ճառագայթային (ռադիոմենոլիզիս) կամ դեղորայքային (գոնադոտրոպին ռելիզինգ հորմոնի ագոնիստներ - զոլադեքս) կաստրացիա: Վերջին տարիներին կրծքագեղձի քաղցկեղի դեղորայքային բուժման ժամանակ մեծ նշանակություն են տալիս ուռուցքի աճի գործոնների ընկալիչների վրա ազդեցությանը, այսպես կոչված ՙթիրախային բուժմանը՚ (target therapy): Ուռուցքում HER2/neuէքսպրեսիայի դեպքում նշանակվում է տրաստուզումաբ (հերսեպտին) դեղամիջոցը:
Էլեկտրոնային նյութի սկզբնաղբյուրը ՝ Doctors.am
MEDIC HEALTH GROUP Non-Profit Organization 122 E. Garfield Ave. # B, Glendale, CA 91502
Email: medichealthgroup@gmail.com ¶É˳íáñ ÊÙµ³·Çñ` êáݳ àëÏ»ñãÛ³Ý (гۻñ»Ý ´³ÅÇÝ) Chief Editor Sona Voskerchyan (Armeniana Section) ¶É˳íáñ ÊÙµ³·Çñ` æ³ÝÇ»É Æµ³éÉáõódz (²Ý·É»ñ»Ý ´³ÅÇÝ) Chief Editor JEANELLE IBARLUCEA îÝûñ»Ý` ²Ýݳ ä»ïñáëÛ³Ý Director Anna Petrosyan
²Ùë³·ñÇ Ññ³ï³ñ³ÏáõÃÛáõÝÁ Çñ³Ï³Ý³óíáõÙ ¿ Ñáí³Ý³íáñ ϳ½Ù³Ï»ñåáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ýÇݳÝë³Ï³Ý ³ç³ÏóáõÃÛ³Ùµ:
гٳϳñ·ã³ÛÇÝ ·ñ³ß³ñáõÙ ¨ Ó¨³íáñáõÙ ÐéÇ÷ëÇÙ» سñ·³ñÛ³Ý Computer typing and design Hripsime Margaryan
All rights reserved. Reference to ‘’Be Healthy” ONLINE magazine is mandatory when making citations. Full or partial televised reading of the magazine articles is prohibited without reference to ‘’Be Healthy” ONLINE magazine. The opinions expressed on the magazine do not have to coincide with the editorial staff’s viewpoints. The magazine bears no responsibility for the content of ads and press review. Ðá¹í³ÍÝ»ñÇ Ñ»ÕÇݳÏÝ»ñÇ Ñ»ÕÇݳϳÛÇÝ Çñ³íáõÝùÁ å³ßïå³Ýí³Í ¿: îå³·ñí³Í ÝÛáõûñÇ ³ÕµÛáõñÝ»ñÁ Ýßí³Í »Ý ÑÕٳٵ ïíÛ³É Ï³ÛùÇÝ: ÊÙµ³·ñáõÃÛáõÝÁ å³ï³ë˳ݳïíáõÃÛáõÝ ãÇ ÏñáõÙ ïå³·ñí³Í ·áí³½¹Ý»ñÇ ¨ ѳÛï³ñ³ñáõÃÛáõÝÝ»ñÇ µáí³Ý¹³ÏáõÃÛ³Ý Ñ³Ù³ñ ¨ ÙÇßï ã¿, áñ ³Ùë³·ñáõÙ ïå³·ñí³Í ÝÛáõûñÇ ·³Õ³÷³ñÁ å³ïϳÝáõÙ ¿ ËÙµ³·ñáõÃÛ³ÝÁ, ϳ٠˵³·ñáõÃÛáõÝÁ ÏÇëáõÙ ¿ Ñá¹í³ÍÝ»ñáõÙ Ý»ñϳ۳óí³Í ï»ë³Ï»ïÝ»ñÁ: лÕÇݳϳÛÇÝ µáÉáñ Çñ³íáõÝùÝ»ñÁ å³ßïå³Ýí³Í »Ý: ػ絻ñáõÙÝ»ñ ³Ý»ÉÇë` ÑÕáõÙÁ ³Ùë³·ñÇÝ å³ñï³¹Çñ ¿: