Take care of your health # 2

MEDIC HEALTH GROUP

122 E. Garfield Ave. # B, Glendale, CA 91205 Email:medichealthgroup@gmail.com

"Medic Health Group" organization is a public, voluntary, and non-profit organization that was established in 2016. Representatives of various professions, such as doctors, economists, epidemiologists, pharmacists, lawyers, healthcare organizers, engineers, administrators, may join this organization. This company revenue generation sources include membership fees, grants, voluntary contributions and other sources not prohibited by the law. The organization carries out its functions in the United States as well as outside its territory in cooperation with national and international occupational health organizations. Medic Health organization aims to ensure a high level of health by promoting the development of the evidence-based medical practice, by improving the efficiency of the care provided, and developing modern standards of healthcare system not only in the U.S. but outside its territory.

¶É˳ìáð ÊÙµ³·Çð` êáݳ àëÏ»ðãÛ³Ý (гۻð»Ý ´³ÅÇÝ) Chief Editor Sona Voskerchyan (Armeniana Section)

ÊÙµ³·ðáõÃÛáõÝÁ å³ï³ë˳ݳïìáõÃÛáõÝ ãÇ ÏðáõÙ ïå³·ðì³Í ·áì³´¹Ý»ðÇ ¨ ѳÛï³ð³ðáõÃÛáõÝÝ»ðÇ µáì³Ý¹³ÏáõÃÛ³Ý Ñ³Ù³ð ¨ ÙÇßï ã¿, áð ûðÃáõÙ ïå³·ðì³Í ÝÛáõûðÇ ·³Õ³÷³ðÁ å³ïϳÝáõÙ ¿ ËÙµ³·ðáõÃÛ³ÝÁ, ϳ٠˵³·ðáõÃÛáõÝÁ ÏÇëáõÙ ¿ Ñá¹ì³ÍÝ»ðáõÙ Ý»ðϳ۳ñì³Í ï»ë³Ï»ïÝ»ðÁ: лÕÇݳϳÛÇÝ µáÉáð Çð³ìáõÝùÝ»ðÁ å³ßïå³Ýì³Í »Ý: ػ絻ðáõÙÝ»ð ³Ý»ÉÇë` ÑÕáõÙÁ ûðÃÇÝ å³ðï³¹Çð ¿:

¶É˳ìáð ÊÙµ³·Çð` æ³ÝÇ»É Æµ³éÉáõñdz (²Ý·É»ð»Ý ´³ÅÇÝ) Chief Editor JEANELLE IBARLUCEA (English Section)

Ðá¹ì³ÍÝ»ðÇ Ñ»ÕÇݳÏÝ»ðÇ Ñ»ÕÇݳϳÛÇÝ Çð³ìáõÝùÁ å³ßïå³Ýì³Í ¿: îå³·ðì³Í ÝÛáõûðÇ ³ÕµÛáõðÝ»ðÁ Ýßì³Í »Ý ÑÕٳٵ ïìÛ³É Ï³ÛùÇÝ:

îÝûð»Ý` ²Ýݳ ÞÇðÇÝÛ³Ý Director Anna Shirinyan гٳϳð·ã³ÛÇÝ ·ð³ß³ðáõÙ ¨ Ó¨³ìáðáõÙ ÐéÇ÷ëÇÙ» ²ì³·Û³Ý (ºð¨³Ý) Computer typing and design Hripsime Avagyan (Yerevan)

All rights reserved. Reference to “Take Care Of Your Health” newspaper is mandatory when making citations. Full or partial televised reading of the newspaper articles is prohibited without reference to “Take Care Of Your Health” newspaper. The opinions expressed on the newspaper do not have to coincide with the editorial staff’s viewpoints. The newspaper bears no responsibility for the content of ads and press review.

Գիտնականները բացահայտել են մարդասպան բջիջների ծագումը

гٳϳð·áÕ ÐéÇ÷ëÇÙ» سð·³ðÛ³Ý Curator Hripsime Margaryan

ԱԽՏՈՐՈՇՈՒՄ ՀՈԳԵԿԱՆ ԱՌՈՂՋՈՒԹՅՈՒՆ ԱՌԱՋԻՆ ԲՈՒԺՕԳՆՈՒԹՅՈՒՆ ՍԵՌԱԿԱՆ ԿՅԱՆՔ ԱՌՈՂՋ ՍՆՈՒՆԴ

Are Men’s and Women’s Brains Different?

Orgasm allergy and other interesting facts about sex WHO calls for action to reduce global suicide rate of 800,000 a year 10 parts of the male body which make women go crazy

Կալիֆորնիայի տեխնոլոգիական համալսարանի մի խումբ իմունոլոգներ բացատրել են այն մեխանիզմի գործողությունները, որոնք պատասխանատու են թիմուսի անհաս բջիջների իմունային բջիջների վերածվելու գործընթացի համար, գրում է Nature Immunology ամսագիրըֈ Իմունային բջիջները ոչնչացնում են վարակված և քաղցկեղի բջիջներըֈ Ժամանակակից գիտությունն արդեն գիտի, թե որ գենն է պատասխանատու մարդու օրգանիզմում լիմֆոցիտների զարգացման համար, սակայն մինչ վերջերս անհասկանալի էր, թե ինչ մեխանիզմ է այն ակտիվացնումֈ Շնորհիվ իմունոլոգների վերջին բացահայտումների պարզ դարձավ, որ այդ գործընթացում գլխավոր դեր են խաղում սպիտակուցային մոլեկուլները, որոնք կապում են ԴՆԹ-ն և կարգավորում դրա ակտիվությունըֈ

JULY- AUGUST, # 2 2016Ã.

ԱԽՏՈՐՈՇՈՒՄ ՎԱՀԱՆԱՁԵՎ ԳԵՂՁԻ ՔԱՂՑԿԵՂԻ ՏԱՐԲԵՐԱԿՎԱԾ ՁԵՎԵՐԻ ԱԽՏՈՐՈՇՄԱՆ ԵՎ ԲՈՒԺՄԱՆ ԺԱՄԱՆԱԿԱԿԻՑ ՄՈՏԵՑՈՒՄՆԵՐԸ

Չարորակ ուռուցքների թվում վահանաձև գեղձի քաղցկեղը (ՎԳՔ) զբաղեցնում է համեստ տեղ՝ կազմելով 0,4-2,0% ուռուցքաբանական հիվանդացության կառուցվածքում: Վահանաձև գեղձի քաղցկեղը առավել հաճախ հանդիպում է 40ից մինչեւ 50 տարեկանում: Կանայք հիվանդանում է 3-4 անգամ ավելի հաճախ, քան տղամարդիկ, որը պայմանավորված է կանանց էնդոկրին և իմունային համակարգերի ավելի լարված աշխատանքով: 80-90% դեպքերում վահանաձև գեղձի քաղցկեղի զարգացումը կապված է արտաքին միջավայրի գործոնների քաղցկեղածին ազդեցությամբ և մարդու վարքագծով: ՎԳՔ հիվանդացության զգալի աճ է դիտվում ճառագայթային ազդեցության ենթարկված մարզերում և սննդի մեջ յոդի բարձր ու ցածր պարունակությամբ շրջաններում: Քաղցկեղը հաճախ է զարգանում խպիպի ֆոնին: Վահանաձև գեղձի հայտնաբերված հանգույցային գոյացությունների մոտ 5%-ը չարորակ բնույթի են: ՎԳՔ առաջնային ախտանշաններից են հանգուցավոր խպիպի արագ աճը, պարանոցի շրջանում ճնշման և ցավի գանգատները: Նշված կառուցվածքի ուռուցքները երեխաների մոտ սովորաբար տարբերվում են ավելի ագրեսիվ աճով ի տարբերություն մեծահասակների: Վահանաձև գեղձում զարգացող քաղցկեղի հիմնական ձևերը կարելի է բաժանել տարբերակված եւ չտարբերակված ձևերի, որոնք տարբերվում են չարորականության աստիճանով: Տարբերակված ձևերը հիմնականում ներկայացված են պապիլլյար (վահանաձև գեղձի բոլոր չառորակ ուռուցքների 60-72%), ֆոլիկուլլյար (813%) և մեդուլլյար կամ C-բջջային քաղցկեղով (3,5%): Ավելի ագրեսիվ է չտարբերակված կամ անապլաստիկ քաղցկեղը (վահանաձև գեղձի բոլոր չառորակ ուռուցքների 10,5%): Ախտորոշում: Վահանաձև գեղձի քացկեղի ախտորոշման համար անհրաժեշտ են ժամանակակից քննության մեթոդների կատարումը, որոնք պարտադիր կարգով ներառում են վահանաձև գեղձի ուլտրաձայնային հետազոտություն (ՈւՁՀ), ճառագայթամիջուկային հետազտություն (սցինտիգրաֆիա) և 6մմ գերազանցող հանգուցային գոյացությունների բարակասեղային բիոպսիա (FNI): Պլազմայում թիրեոիդ և թիրեոթրոպ հորմոնների որոշումը օժտված չէ սպե-

2

ցիֆիկությամբ ՎԳՔ ախտորոշման ժամանակ: Տեղային տարածվածության պրոցեսների դեպքում անհրաժեշտ է կատարել մագնիսա-ռեզոնանսային շերտագրում (MRI), ինչպես նաեւ համակարգչային շերտագրում (CT) ըստ ցուցումների: Բժշկա-գենետիկ հետազոտությունը կիրառվում է վահանաձև գեղձի քաղցկեղի մեդուլլյար ձևի կասկածի դեպքում: Չնայած թվարկված հետազոտման մեթոդների, ՎԳՔ ախտորոշման խնդիրը մնում է չլուծված, միայն 80-90% դեպքերում է ենթադրվում «քաղցկեղ» մինչև վիրահատությունը: Մնացած մասը հայտնաբերվում է պլանային հյուսվածքաբանական հետազոտության ընթացքում: Բուժում: ՎԳՔ տարբերակված ձևերի բուժման հիմնական մեթոդը վիրաբուժականն է: Վահանաձև գեղձի քաղցկեղով հիվանդների բուժումը եւ մոնիտորինգը պետք է իրականացվի ուռուցքաբանական ստացիոնարներում կամ բաժանմունքներում որակավորված վիրաբույժ-ուռուցքաբանների կողմից, ովքեր ունեն գլխի եւ պարանոցի շրջանի աշխատանքային փորձ: Վիրահատության ծավալը առաջին հերթին կախված է ուռուցքի չափսերից, նրա տեղակայումից ու տարածվածությունից, մետաստազների առկայությունից և հիվանդի տարիքից: Հեմիթիրեոիդէկտոմիա (lobectomy) – վահանաձև գեղձի մասնահատում. կատարվում է հետեւյալ ցուցումներով (բոլոր գործոնների առկայությամբ) .տարիքը 15-45 տարեկան(իգական սեռ) .հեռակա կամ ռեգիոնար մետաստազների բացակայություն. .Ուռուցքի չափսը մինչև 4սմ (տեղակայված բլթի սահման-ներում) .նախորդող ճառագայթային բուժման բացակայություն: Թիրեոիդէկտոմիա (strumectomy) վահանաձև գեղձի ամբողջական հեռացումը կատարվում է հետեւյալ ցուցումներով. .տարիքը 15 կամ 45 տարեկան (իգական սեռ) .արական սեռ .հեռակա կամ ռեգիոնար մետաստազների առկայություն .ուռուցքի չափսը 4 սմ-ից ավելին (տեղակայված բլթի սահմաններում) .երկկողմանի հանգույցներ .ուռուցք տեղակայումը նեղուցում .գեղձի պարկուճի ներաճ .նախորդող ճառագայթային բուժում .ոչ արմատական մասնահատում (ըստ հետվիրահատական հյուսվածքաբանական հետազոտության):

Լիմֆոդիսեկցիա –պարանոցային ավշային հանգույցների հեռացում: Կենտրոնական գոտու լիմֆոդիսեկցիա պապիլլյար քաղցկեղի ժամանակ պետք է կատարվի բոլոր դեպքերում, ինչպես միակողմանի, այնպես էլ երկկողմանի: Այլ ձևերի դեպքում - եթե կա մետաստազների առկայության նախավիրահատական կասկած կամ մետաստազները հայտնաբերվել են վիրահատության ընթացքում: Միակողմանի կամ երկկողմանի կողմնային լիմֆոդիսեկցիան կատարվում է նախավիրահատական հայտնաբերված մետաստազների դեպքում: Ինչ վերաբերվում է բարորակ հանգույցային գոյացությունների բուժմանը, այստեղ կան որոշակի ցուցումներ և հակացուցումներ: Մեր երկրում կա մի սխալ կարծիք, թե հանգուցավոր խպիպը միշտ պետք է վիրահատել: Սրանից օգտվում են բազմաթիվ վիրաբույժներ՝ վաստակելով «հեշտ գումար»: Բջջաբանորեն հաստատված հանգուցավոր խպիպի բուժումը կոնսերվատիվ է: Վիրահատությունը կատարվում է միայն 3սմ-ից մեծ հանգույցների դեպքում: Հաստատված ֆոլիկուլլյար ադենոմայի կամ

ֆոլիկուլլյար ուռուցքի դեպքում պարտադիր կատարվում է գեղձի կանխարգելիչ մասնահատում, երբ հանգույցի չափսը 1սմ-ից ավելին է, և վահանաձև գեղձի ամբողջական հեռացում, երբ հանգույցը 4սմ-ից ավելին է: Դա պայմանավորված է նրանով, որ 30% բջջաբանորեն հաստատված ֆոլիկուլլյար ուռուցքներում առկա են քաղցկեղային բջիջներ: Ռադիոակտիվ յոդով թերապիան թույլ է տալիս ոչնչացնել ուռուցքի միկրոսկոպիկ մնացորդները, թողնելով դրական ազդեցություն կանխատեսման վրա: Այն կիրառվում է նաև մետաստազների հայտնաբերման և բուժման համար: Տվյալ մեթոդի անցկացման ցուցումները ձևավորվում են հիվանդության փուլի հետվիրահատական որոշմամբ: Դրանք են` . գեղձի պարկուճի ներաճ . ուռուցքի չափսը 4սմ-ից ավելին (պապիլլյար կարցինոմայի դեպքում) . հեռակա կամ ռեգիոնար մետաստազների առկայություն . ոչ արմատական վիրահատություններ (մնացորդային ուռուցք): Քիմիաթերապիան արդյունավետ չէ վահանաձև գեղձի քաղցկեղի տարբերակված ձևերի բուժման դեպքում: Այն կիրառվում է միայն պալիատիվ նպատակով անվիրահատելի ուռուցքների և հեռակա մետաստազավորման դեպքում: Նաև ապացուցված է որոշ քիմիապրեպարատների արդյունավետությունը ռադիորեզիստենտ (ռադիոակտիվ բուժման նկատմամբ կայուն) դեպքերում, դրանով իսկ նըվազեցնելով

JULY- AUGUST, # 2 2016Ã.

3

կայունությունը և ստեղծելով պայմաններ հետագա ռադիոյոդ թերապիայի համար:

ՍԵՌԱԿԱՆ ԿՅԱՆՔ

Հորմոնալ թերապիան նշանակվում է հետվիրահատական շրջանում և ճըշգըրտվում բժիշկ-էնդոկրինոլոգի կողմից: Փոխարինող թերապիան նշանակվում է հիմնականում հետևյալ իրավիճակներում. պապիլլյար և ֆոլիկուլլյար քաղցկեղի նախնական փուլ; տարեց հիվանդներ; սրտի պաթոլոգիայով հիվանդներ; բարձր ռիսկի խմբի հիվանդներ հաստատված կայուն ռեմիսիայով՝ 3-5 տարի սուպրեսիվ թերապիայից հետո (TSH 0,5 -1 MU): Մնացած բոլոր դեպքերում խորհուրդ է տրվում սուպրեսիվ հորմոնոթերապիա (TSH ≤0,1 MU): Հորմոնալ թերապիան որպես ինքնուրույն բուժման մեթոդով կիրառվում է ՎԳՔ տարածված ձևերի դեպքում, որոնք ենթակա չեն այլ բուժման տեսակների: Դեղամիջոցների չափաբաժինը ընտըրվում է անհատապես: Հեռավոր ճառագայթային թերապիան կիրառվում է ուռուցքային հյուսվածքում կամ մետաստազներում ռադիակտիվ յոդի կուտակման բացակայության դեպքում: Կիրառման ցուցումներն են. վահանաձև գեղձի մնացորդային ուռուցք պալիատիվ վիրահատությունից հետո; առաջնային տեղային տառածված կամ կրկնվող ուռուցքներ; անհեռացնելի հեռակա մետաստազներով հիվանդներ (ոսկրային համակարգ, գլխուղեղ): Այսօրվա դրությամբ չկա միանշանակ կարծիք հեռավոր ճառագայթային թերապիայի կիրառման նպատակահարմարությանը տարբերակված ՎԳՔ դեպքում: Փորձագետների մեծամասնությունը հակված են նրա սահմանափակմանը: Անապլաստիկ քաղցկեղի դեպքում ճառագայթային ազդեցությունը խաղում է առաջատար դեր: Կանխատեսումը վահանաձև գեղձի քաղցկեղի դեպքում կախված է հիվանդության տարածվածությունից, փուլից, հյուսվածքաբանական կառուցվածքից, սեռից և հիվանդի տարիքից: Արմատական բուժում ստացած տարբերակված քաղցկեղով հիվանդների շարքում 10 տարի կենդանի են 91.8%, 20 տարի - 71,6%: Մեդուլլյար քաղցկեղի դեպքում կանխատեսումը վատթարանում է. 10 տարվա ապրելիությունը կազմել է 58%; չտարբերակված քաղցկեղի դեպքում կանխատեսումը վատ է. ոչ մի հիվանդ չի ապրում ավելի քան 3 տարի: Այս տվյալները ցույց են տալիս, որ ճիշտ ընտրված բուժման ռազմավարության օգտագործումը ադեկվատ վիրաբուժական միջամտության կիրառմամբ, ճառագայթային, դեղորայքային ազդեցության ռացիոնալ նշանակումը թույլ է տալիս ստանալ լավ հեռակա արդյունքներ վահանաձև գեղձի քաղցկեղով հիվանդների մոտ: Եվ հիշեք, որ չարորակ ուռուցքների բուժմամբ պետք է զբաղվեն միայն ուռուցքաբանները: http://doctors.am/

Սեռական առողջությունն ու գոհունակությունը ունեն մեծ կարևորություն մարդու առողջության և կյանքի որակի համար: Համաշխարհային առողջապահության կազմակերպության բնորոշմամբ՝ «սեռական կյանքը հանդիսանում է մարդու գոյատևման առանցքը»:

Բադալյան Ա.Գ., ուռուցքաբան, բ.գ.թ. «Արթմեդ» բժշկական վերականգնողական կենտրոնի Գլխի և պարանոցի վիրաբուժության ծառայության ղեկավար

Վաղաժամ սերմնաժայթքման ազդեցությունը կնոջ սեռական առողջության վրա

Վաղաժամ սերմնաժայթքումը (premature ejaculation) մեծ տեղ է զբաղեցնում տղամարդու սեռական խնդիրների շարքում: Վաղաժամ սերմնաժայթքումը (ՎՍ) (Premature ejaculation) դա առնանդամի մինիմալ ստիմուլիացիայի հետևանքով առաջացած սերմնաժայթքումն ու օրգազմն է: Վաղաժամ սերմնաժայթքմամբ տղամարդկանց բնորոշ է` ամոթխածությունը, դյուրագրգռությունը, դեպրեսիան, ցածր ինքնագնահատականը, ինքնավստահության պակասը ևայլն: Տղամարդու սեռական խանգարումները, մասնավորապես վաղաժամ սերմնաժայթքումը կարող է բերել կանանց սեռական անգոհունակության, բացասական ազդելով՝ սեռական ցանկության, գրգռվածությանն և օրգազմի վրա: ՎՍ զույգերի միջև առաջանում են՝ զայրույթի, ճնշվածության և անհանդուրժողության զգացումներ: Այս ամենը կարող է հանգեցնել՝ ոչ կայուն հարաբերությունների, կոնֆլիկների և նունիսկ ամուսնալուծության: Ինչպե՞ս են կանայք վերաբերում իրենց զուգընկերների վաղաժամ սերմնաժայթքըմանը: Երիտասարդ և անփորձ կանայք, սկզբնական շրջանում սովորաբար ընդունում են այս փաստը, քանի որ զուգընկերների երկրորդ կամ երրորդ սեռական ակտի միջոցով ամեն դեպքում հաջողվում է համեմատաբար երկարատև հարաբերություն ունենալ ու հասնել օրգազմի: Հակառակ դեպքում նրանք նույնպես կարող են անբավարար լինել և աստիճանաբար կորցնել՝ սեռական ցանկությունն ու հետաքրքրությունը: Միջին տարիքում, սովորաբար կանայք խուսափում են այս խնդրի արծարծումից՝ զուգընկերոջ ցավ կամ զայրույթ չպատճառելու և ընտանեկան անդորրը պահպանելու համար: Բայց սա վերաբերում է հատկապես սեռական խնդիրներ ունեցող կամ ոչ սեքսուալ կանանց: Մնացած դեպքերում կանայք փորձում են վաղաժամ սերմնաժայթքման հարցը բարձրացնել ու լուծումներ գտնել: Իսկ փորձառու կանայք, որոնց համար սեքսը շատ հաճելի է և ունի մեծ նշանակություն, նրանք չեն ընդունում տղամարդու տվյալ խանգարումը: Այս պարագայում՝ սերը, սոցիալական դիրքը, կարիերան, փողը, հովանավորչությունը և երեխաները կարող են զսպել նմանօրինակ կանանց սեռական ցանկությունները: Սակայն վաղ թե ուշ նրանք կըփորձեն հաղթահարել այս պրոբլեմը, և

նույնիսկ իրենց սեռական կարիքները բավարարելու համար կարող են դիմել այլ միջոցների …: Իսկ հետդաշտանադադարային տարիքի կանանց համար, որոնք տառապում են հորմոնային անբավարարությամբ որին բնորոշ է՝ հեշտոցի չորությունը, սեռական ցանկության և գրգռվածության իջեցումը, ապա այս դեպքում նրանց հաճախ ուրախացնում է ամուսնու վաղաժամ սերմնաժայթքումը, քանի որ ազատվում են տանջալից ու ցավոտ հարաբերությունից: Ինչո՞ւ են կանայք կարևորում սերմնաժայթքման խանգարումը: Մեծ մասամբ կանայք կարևորում են տղամարդու սեռական ու հատկապես սերմնաժայթքման կոնտրոլի կարողությունը: Հետևաբար նրանք անհանգստանում են վաղաժամ սերմնաժայթքման առկայության դեպքում: Հետազոտությունների արդյունքում պարզել են կնոջ վերոնշյալ անհանգստության պատճառները.• Զուգընկերոջ ուշադրության պակաս՝ կընոջ սեռական կարիքների նկատմամբ 48% • Պենետրացիայի և սերմնաժայթքման միջև կարճ ժամանակահատվածը (40%) • Սերմնաժայթքման կոնտրոլի բացակայությունը 24% 

Զուգընկերոջ լարվածությունը 20%

Այլ 16% Ինչպիսի՞ն է կնոջ վերաբերմունքը սեռական ֆունկցիային: Գիտական հարցումների արդյունքում՝ կանանց մոտ 78%-ը տառապում է սեռական ցանկության իջեցումից և սեռական անբավարարությունից: Այս 

խմբի կանանց մոտ 80%-ը հաստատել են, որ նրանք ձեռք են բերել այս խնդիրները վաղաժամ սերմնաժայթքմամբ տառապող իրենց զուգ-ընկերների հետ հարաբերության ընթացքում, 64%-ը՝ հարաբերության սկզբում, և 36%-ը՝ նախօրոք: Կանանց 70%-ը կարևորել է սեքսի մեջ՝ ոչ միապաղաղությունը, հաճելիությունն ու “նորարությունները”, 50%-ը՝ սեքսի տեվողությունը: Սեռական ակտի տեվողության մասին հաստատուն տվյալներ չկան: Միջին տեվողությունը կազմում է 20-25 րոպե: Իսկ, թե ինչո¬՞ւ են կանայք կարևորում սեքսի տեվողությունը հարցին, նրանց մոտ 60%-ը պատասխանել է, որ ժամանակը կարևոր է օրգազմի հասնելու, իսկ 60%-ը՝ հաստատել է, որ ժամանակը կարևոր է մտերմիկ հարաբերություն ստեղծելու համար: Այս հարցման մասնակից կանանց՝ 3%ը ընդհանրապես օրգազմ չի ունեցել, 7%-ը՝ դժվարացել է ունենալ հարաբերության ժամանակ, և 5%-ը՝ տվյալ զուգընկերոջ հետ:

JULY- AUGUST, # 2 2016Ã.

Ամփոփում: Շատ հաճախ կանայք ընդունում են իրենց ամուսինների վաղաժամ սերմնաժայթքման փաստը: Սակայն ամուսնական հարաբերության խզման հիմնական պատճառը ավելի հաճախ կապված է տղամարդու կողմից կնոջ սեռական կարիքների նկատմամբ անտարբերության և անտեսման հետ: Շատ կարևոր է տղամարդու տեղեկատվությունը՝ կնոջ սեռական կյանքի, ցանկության, ֆունկցիայի, ակնկալիքների, ինչպես նաև սերմնաժայթքման կարգավորման կարևորության մասին: Իսկ կնոջ համար կարևոր է տղամարդու սերմնաժայթքման խնդիրների վերհանումը, զուգընկերոջ բժշկի դիմելու քաջալերումն ու հուսադրումը: Քանի որ տղամարդու վաղաժամ սերմնաժայթքման և կնոջ սեռական անբավարարության միջև կա ուղիղ համեմատական կապ, ապա շատ կարևոր է կնոջ ընդգրկել տղամարդու սերմնաժայթքման խնդիրների բացահայտման և բուժման մեջ: Փաստ է, որ այդ կանանց մեծ մասը կարող են ձեռք բերել նաև սեռական խնդիրներ, որոնք մեծ ազդեցություն ունեն մարդու հոգեբանության, ներքին հարմոնիայի, կյանքի որակի, ընդհանուր և սեռական գոհունակության վրա: Հետևաբար միաժամանակ համալիր մոտեցում պետք է ցուցաբերել և՛ տղամարդու սերմնաժայթքման և՛ կանանց սեռական խնդրիներին: http://www.urolog.am/

Ռաֆֆի Հ. Ջանեցյան, ուրոլոգ

ՀՈԳԵԿԱՆ ԱՌՈՂՋՈՒԹՅՈՒՆ

Ինչպե՞ս են առաջանում հոգեկան հիվանդությունները

4

արմատներ ու բուն ունեցող ծառը: Մարդը հին ժամանակներից վախ ունի հոգեկան հիվանդությունների նկատմամբ, որոնք թերևս ամենաանհասկանալին են բոլոր ախտերից: Դրա առաջացման պատճառները լիովին հայտնի չեն: Հոգեկան հիվանդությունների ուսումնասիրությունը սկսել է Հիպոկրատը: Ներքին փոխկապվածություն Ձերդ գերազանցություն ուղեղը ղեկավարում է մեր օրգաններն ու համակարգերը, հրամաններ ու հրահանգներ տալիս, ստիպում մշակել քիմիական տարբեր նյութեր: Օրգանիզմը ժամացույցի մեխանիզմ է: Ու երբ կոտրվում է այդ մեխանիզմի մեկ պտուտակը, ժամացույցը կա՛մ կանգ է առնում, կա՛մ սխալ ժամ ցույց տալիս: Առողջ մարդ, կարելի է ասել, դժվար է գտնել: Իսկ հիշյալ պտուտակը վաղ թե ուշ մի օր կանգ է առնում կամ զգացնել տալիս` կախված գենետիկ նախատրամադրվածությունից: Ոմանք թույլ սիրտ ունեն, ոմանց թոքերը կարգին վիճակում չեն, ոմանց էլ հոգեկանն է անհավասարակշիռ վիճակում: Որտեղ շղթան բարակեց` այնտեղ կկտրվի: Իսկ հոգեկանը տուժում է միշտ, սակայն տարբեր ուժգընության ու աստիճանի: Այստեղից էլ առաջացել են հոգեսոմատիկ և սոմատոհոգեկան հիվանդություններ եզրույթները: Այսինքն` ներքին հիվանդություններն ազդում են հոգեկան վիճակի վրա: Օրինակ` կաթվածը կամ ինֆարկտը կարող են հանգեցնել անձի` հիվանդության նկատմամբ ռեակցիայի, որոնք իրենց հերթին, կախված մարդու խառնվածքից, լինում են մի քանի տեսակ: Օրինակ` տագնապ ու ընկճախտ է առաջանում վատատեսների, մելանխոլիկների մոտ: Իսկ, օրինակ, խոլերիկները կամ լավատեսները նման վիճակներում չեն հայտնըվում, բացառում են իրենց հիվանդության գոյությունը: Հոգեկան պրոցեսների անհավասարակշռությունը, ինչը նույնպես գենետիկորեն է տրված, իր հերթին վատթարացնում է մարդու սոմատիկ վիճակը, ֆիզիոլոգիական պրոցեսները (հոգեսոմատիկ խանգարումներ): Նյարդային ապրումների կամ դեպրեսիաների հետևանքով կարող են առաջանալ ցավեր կամ կարող են սրվել արդեն գոյություն ունեցող ասթման, խոցային հիվանդությունները:

Մարդու հոգեկան հավասարակշռությունը կարելի է համեմատել մթնոլորտի օզոնային շերտի հետ. տիեզերքից այն ենթարկվում է արեգակի ճառագայթման ու երկնաքարերի մշտական ազդեցության, իսկ ներսից մաշվում է արդյունաբերական ձեռնարկությունների, ու բազում այլ տեխնածին քիմիական արտանետումների պատճառով: Այդպես էլ մեր հոգին ու հոգեկանը, մարդու էությունն ամեն աստծու օր դիմադրում է տհաճ իրադարձություններին, ապրումներին, ցավին ու սթրեսին: Մեր կյանքն է այդպիսին` շերտավոր, ալիքանման: Իսկ ինչի՞ց է, որ ոմանք, գլուխը բարձր պահած, կարողանում են անցնել խնդիրների կողքով, իսկ ոմանք էլ ընկընում ու խորասուզվում են անհաջողությունների մեջ, որոնք ներսից սկսում են մաշել, ինչպես քայքայվում է փտած

Արտաքին սպառնալիքներ Յուրաքանչյուր մարդ էլ կյանքում անհաջողություններ ունենում է. դրանք կարող են լինել մանր ու խոշոր, քրոնիկ կամ հանկարծակի: Հայտնի է, որ վիշտը, թախիծն ու տխրութունը մաշում են մարդուն, մենք նույնիսկ այդ վիճակը բնորոշող խոսք ունենք` հոգեմաշ: Մշտական խնդիրներին հոգին հարմարվում է: Այս դեպքերում հիվանդությունն անմիջապես չի դրսևորվում ողջ սրությամբ, սակայն կարող է վերածվել քրոնիկականի: Եթե արտաքին հարվածն ուժեղ է ու հանկարծակի (մըտերիմ մարդու կորուստ, մահ, գանգուղեղային վնասվածք, ինսուլտ, ուղեղի բորբոքում, ապա առաջանում է «օզոնային անցք», նյարդային բջիջների մե-

ռուկացում: Այս դեպքում դժվար է հավասարակշռություն պահպանել: Հիվանդությունը սուր բնույթ ու ընթացք է ունենում: Մեկի դեպքում բավական է մի չնչին թվացող անհաջողությունը, որ սկսի հիվանդությունը զարգանալ, իսկ մյուսի մոտ միայն ուժեղ ցնցումը, սթրեսը կարող է նման երևույթների պատճառ դառնալ: Ամուր հոգեկանով մարդը արագ և լիարժեք ապաքինվում է: Հոգեկան հիվանդությունից ոչ ոք երաշխավորված չէ: Ասվածն ամենևին չի հետապնդում սարսափեցնելու միտում, այլ սա մեկ անգամ հիշեցում է, որ հոգեկանը պետք է պահպանել, թե՛ արտաքին ազդակներից և թե՛ ներքինից: Ի՞նչ տեսք ունի հոգեպես առողջ մարդը Գուցե դժվար լինի պատկերացնել առողջ հոգեկան ունեցող մարդուն, սակայն հնարավոր է, եթե չշփոթենք հոգեկան առողջությունը հոգեբանականի հետ: Մինչև վերջերս հոգեբանությունը հոգեկան առողջության բաղկացուցիչն էր համարվում, որը կապ ունի հոգեկան պրոցեսների ու մեխանիզմների, ավելի ստույգ` հիշողության, զգացման, ուշադրության, ընկալման, մտածողության և այլնի հետ: Հոգեբանական առողջությունը կապ ունի մարդու հետ` ամբողությամբ: Դա հոգեկան հատկությունների մշտապես զարգացող ամբողջությունն է, որը ներդաշնակություն է ապահովում անհատի ու հասարակության պահանջմունքների միջև: Ընդ որում, հոգեբանական շեղումներն ավելի հեշտ է ուղղել, քան հոգեկանը:Հոգեբաններն առանձնացրել են մի քանի որակներ, որոնցով բնորոշվում է մարդու հոգեբանական առողջությունը: Առաջին` հոգեբանորեն առողջ մարդը իրատես է: Բոլորին է հասկանալի, որ պետք է ուշադրություն դարձնել իրողությանը, իրավիճակը սթափ գնահատել ու ինչ-որ կերպ մասնակցել այդ կյանքին, հակառակ դեպքում այն կանցնի ձեր կողքով: Երկրորդ` հոգեբանորեն առողջ մարդն իրեն ու շրջապատին ընդունում է այնպիսին, ինչպիսին որ են: Դա իսկապես դժվար է, չէ՞ որ մենք միշտ ցանկանում ենք, որ մարդիկ երբեմն տեսնեն իրենց հիմարություններն ու մեր մեջ լավը նկատեն: Երրորդ` ինքնաբուխ լինելը: Բացատրական բառարանում այն մեկնաբանվում է որպես ներքին պատճառների հետևանքով առաջացած, առանց արտաքին ազդակների անմիջական ազդեցության, ինքնակամ, երբ անում ենք այն, ինչ ցանկանում ենք: Հնարավոր է, որ դա չի համապատասխանում վարքականոնի օրենքների մասին ինչ-որ մեկի պատկերացումներին: Սակայն, առանց այդ կարևոր որակների, մենք նման կլինեինք մեկս

JULY- AUGUST, # 2 2016Ã.

մյուսին: Չէ՞ որ վարքականոններին ճըշգըրիտ հետևելն անհնար է: Ամեն մարդ ինքը պետք է հստակ իմանա, թե առաջին հերթին իրեն ինչ է հարկավոր, որ իր կյանքը ստացվի, որ ապրելու ցանկություն ունենա: Չորրորդ, երբ խնդիրներ են առաջանում հոգեբանորեն առողջ մարդու մոտ, ապա նա ինքն իրեն չի սկսում կեղեքել, մեղադրել տհաճությունների մեջ հայտնըվելու համար, այլ սկսում է մտքի մանրադիտակով զննել խնդիրը, վերլուծել ու հնարավորության դեպքում օպտիմալ լուծումներ գտնել: Հինգերորդ` որքան էլ տարօրինակ է, հոգեբանորեն առողջ մարդը մենակության կարիք է ունենում: Անընդհատ հասարակության մեջ գտնվել ուղղակի անհնար է: Պարզապես այդպես կարելի է կորցնել հոգեբանական առողջությունը: Իսկ միայնությունը հնարավորություն է ընձեռում ոչ միայն աղմուկից հանգստանալու, այլև մեզ ու մեր սիրելիների վրա կենտրոնանալու համար: Հոգեբանորեն առողջ մարդն ինքնաբավ է ու անկախ: Ավելի պարզ` ազատ: Նա իր արարքների համար մշտական հավանության կարիք չունի: Որոշումներ է կայացնում առանց ավելորդ հավանության ու խրախուսանքների: Նա մարդկանց կարծրատիպերով ընկալելու հակում չունի: Հոգևորություն: Այս կարգը կարելի է մի քանի տեսանկյունով դիտարկել, որոնցից առաջինը հոգեբանական է: Այն ենթադրում է աշխարհի հետ ներդաշնակ փոխազդեցություն ու մարդուն ուղղորդում է այն մտքին, կենսական խնդրի կատարմանը, առանց որի անհընար է հոգեկան հանգստություն ու անձնական երջանկություն ունենալ: Հոգեբանորեն առողջ մարդն ընդունակ է այլ մարդկանց հետ մտերիմ հարաբերությունների: Եվ, վերջապես, հոգեբանորեն առողջ է համարվում հումորի զգացում, ստեղծագործելու բարձր ունակություն ունեցող մարդը, ընդ որում, հումորն այս դեպքում ագրեսիվ բնույթ չի ունենում: Ահա, այսպիսին է հոգեբանորեն առողջ մարդը: http://www.med-practic.com/

ԱՌԱՋԻՆ ԲՈՒԺՕԳՆՈՒԹՅՈՒՆ Շնչուղիների խցանում

5

ցումը թոքերին: Մասնակի խցանում Մասնակի խցանման դեպքում որոշ քանակությամբ օդ անցնում է թոքերին, որը հնարավորություն է տալիս մարդուն հազալով փորձել դուրս բերել խցանող օտար մարմինըֈ Տուժածը սովորաբար ձեռքերով բռնում է կոկորդը, ցուցաբերում է վախիև տագնապի նշաններ, խոսում է դժվարությամբ, հազում էֈ Նեղացած շնչուղիներով օդը անցնելու ժամանակ լսվում են խզզոցներ, խռխռոց, սուլոցֈ Դեմքը գունատվում է, կապտումֈ Տուժածը կարող է կորցնել գիտակցությունը:

ղիների լրիվ կամ մասնակի փակվելն է, որի հետևանքով խանգարվում է օդի ան-

կու ձեռքերը ամուր սեղմել տուժածի որովայնինֈ • Ուժգնորեն արագ կատարել կտրուկ 5 հրում դեպի վեր և ներս, որպեսզի սեղմվի որովայնի վերին շրջանը և ստոծանին՝ կրծքավանդակի մկանային <<հատակը>>, հրի դեպի վեր և դուրս մղի օտար մարմինըֈ • Անհրաժեշտության դեպքում այդ գործողությունը կատարել մի քանի անգամֈ

Լրիվ խցանում Լրիվ խցանման դեպքում տուժածը չի կարողանում խոսել, շնչել, հազալֈ Դեմքը կարմրում է, պարանոցային երակները փքվում ենֈ Խցանումը կարող է լինել անատոմիական և մեխանիկական.

• Անատոմիական խցանումը առաջանում է լեզվի, այտուցված հյուսվածքների պատճառովֈ • Շնչուղիներում մեխանիկական խցանման պատճառը օտար մարմիններն են. մեծահասակների շրջանում դրանք սովորաբար վատ ծամած սննդի կտորներն են, երեխաների շրջանում՝ նաև խաղալիքների մասեր, կոճակներ և այլնֈ Առաջին օգնություն Առաջին օգնության հիմնական քայլերն են հարվածները մեջքին, որովայնի հըրումները, կրծքավանդակի սեղմումները և բերանը մատներով մաքրելու գործողությունները (խցանված շնչուղների անցանելությունը վերականգնելու Հեմլիչի մեթոդ)ֈ Որովայնի հրումները կարող են կիրառվել և՛ գիտակցություն ունեցող, և՛ գիտակցությունը կորցրած մարդկանց շրջանումֈ Վերը նշված գործողությունները կտրուկ բարձրացնում են ճնշումը թոքերում, որը դուրս է հրում օտար մարմինը, ինչպես խցանը շշիցֈ Գիտակցությունը չկորցրած չափահաս և մեկ տարեկանից բարձր երեխաների օգնությունը

Շնչուղիների խցանումը շնչառական ու-

ցանման դեպքում • Կանգնել տուժածի հետևում, գրկել նրա իրանը որովայնի վերին կեսում, ընդ որում, տուժածը կարող է լինել նստած կամ կանգնածֈ Միձեռքի բռունցքը բութ մատի կողմով դնել տուժածի որովայնին՝ պորտի և կրծոսկրի ստորին եզրի միջև ընկած տարածության մեջտեղումֈ • Մյուս ձեռքով բռնել բռունցքը և եր-

1. Օգնությունը սկսել մեջքին հարվածելով • Կանգնել տուժածի հետևում, օգնել նրան կռանալուֈ • Կատարել մոտ 5 կտրուկ հարված տուժածի մեջքին՝ թիակների միջևֈ Յուրաքանչյուր հարվածից հետո գնահատել խցանման աստիճանի փոփոխությունըֈ Եթե հարվածները թիկունքին չեն օգնում և վիճակը վատթարանում է, սկսել կատարել որովայնային հրումներֈ 2. Որովայնային հրումներ լրիվ խը-

Գիտակցութւունը կորցրած չափահաս և մեկ տարեկանից բարձր երեխաների օգնությունը Եթե տուժածը կորցնում է գիտակցությունը՝ պառկեցնել տուժածին մեջքի վրա, որևէ կոշտ, հարթ տեղ, –ձեռքի ցուցամատով ստուգել բերանի խոռոչը և օտար մարմին հայտնաբերելու դեպքում այն անմիջապես հեռացնել, - նստել տուժածի ազդրերին՝ ծնկներով հենվելով գետ նին այնպես, որ նրա ոտքերը լինեն ձեր ծնկների միջև, - մի ձեռքի ափի բլրակը դնել տուժածի որովայնին` պորտի և կրծոսկրի ստորին եզրի միջև ընկած տարածության մեջտեղում, մյուս ձեռքըդնել առաջինի վրա, - կատարել դեպի ներքև և առաջ ուղղված կտրուկ հրումներ. ձեռքերի մատները պետք է ուղղված լինեն դեպի տուժածի գլուխը, - կրկնել չորս անգամ, - կրկին մաքրել բերանի խոռոչը, - կատարել երկու ստուգիչ ներփչումֈ Համաձայն վերջին միջազգային հանձնարարականների ՝ շնչուղիների ակնհայտ խցանման հետևանքով զարգացած գիտակցությանկորստի դեպքում անհրաժեշտ է սկսել կրծքավանդակի սեղմումներ ՝սիրտ-թոքային վերակենդանացման եղանակով: Հատուկ դեպքեր Եթե տուժածը հղի կին է կամ հնարավոր չէ ընդգրկել տուժածի որովայնը, շնչուղիները խցանվելու դեպքում կիրառվում են կրծքավանդակի սեղմումներֈ 3. Կրծքավանդակի սեղմումներֈ Գիտակցությունը չկորցրած տուժած Կանգնել տուժածի հետևումֈ Տուժածի բազուկների տակից

ձեռքե-

րով գրկել նրակրծքավանդակըֈ Մի ձեռքի բռունցքը բութ մատի կողմով դնել կրծոսկրի մեջտեղումֈ Պետք Է համոզվել, որ ձեր բռունցքը կրծքավանդակի մեջտեղում է, այլ ոչ թե կողերի կամ կըրծոսկրի ծայրինֈ Մյուսձեռքը դնելով առաջինի վրա՝ կատարել կտրուկ և արագ սեղմումներ՝ առջևից հետ ուղղությամբֈ

JULY- AUGUST, # 2 2016Ã.

6

Գիտակցությունը կորցրած տուժած Տուժածին որևէ կոշտ հարթ մակերեսի վրա պառկեցնել մեջքի վրաֈ Ձեռքերը տեղավորել կրծոսկրի մեջտեղում և 5 անգամ կտրուկ սեղմում կատարել: 4. Օտար մարմինը գիտակցությունը կորցրած չափահաս տուժածի բերանից հեռացնում են՝ մատներով մաքրելով այն: Շնչուղիները բացելուց հետո անձեռոցիկով փաթաթած ցուցամատը սահեցնել բերանի խոռոչի խորքը և փորձել հեռացնել օտար մարմինըֈ Դրանից հետո կատարել 2 ներփչում՝ համոզվելու համար, որ շնչուղիներն արդեն անցանելի ենֈ Շնչուղիների խցանում մինչև 1 տարեկան երեխաների շրջանում Խցանված շնչուղիներով ծծկեր երեխային պառկեցնել ձեր նախաբազկի վրա` պահելով նրա պարանոցը և գլուխըֈ Մյուս ձեռքի ցուցամատով և բթամատով բռնել ծնոտը, բացել բերանը և այդ ձեռքի վրա շրջել երեխային երեսնիվայր այնպես, որ նրա գլուխն ավելի ցածր լինի ոտքերից: Ազատված ձեռքի ափով 3-5 անգամ թույլ հարվածել երեխայի թիակների միջևֈ Ետ շրջել երեխային և մեջքի վրա պառկեցնել ձեր նախաբազկին այնպես, որ նրա գլուխն ավելի ցածր լինի ոտքերից, գլխի ավելի ցածր դիրքը նըպաստում է շնչուղիներից օտար մարմնի դուրս գալուն: Կատարել կրծքավանդակի 5 սեղմում միջպտկային գծով կրծոսկրի մեջտեղում, դրա համար երևակայական միջպտկային գծի վրա դնել մատնեմատը, իսկ միջնամատը և ցուցամատը՝ անմիջապես մատնեմատի կողքին, բարձրացնել մատնեմատը, և մյուս երկու մատների բարձիկներով կատարել կրծքավանդակի սեղմումներ մոտ 2 սմ խորությամբֈ Պարբերաբար կատարել 5 հարված թիկունքին և կրծքավանդակի 5 սեղմումֈ Օտար մարմինը երեխայի բերանից կարելի է հեռացնել միայն եթե այն տեսանելի էֈ Դրա համար անհրաժեշտ է ձեռքի ճկույթը սահեցնել դեպի բերանի խոռոչի խորքը և փորձել դուրս բերել այն, որից հետո կատարել ներփչումներ: Եթե խցանվել են Ձեր շնչուղիները, Դուք կարող եք ճնշում գործադրել Ձեր որովայնին՝ ամբողջ իրանով հենվելով տարբեր առարկաների (աթոռի թիկնակին, ցանկապատին կամ լվացարանին)ֈ Օրինակ՝ աթոռի հետևից մոտեցե՛ք թիկնակին և որովայնով ընկե՛ք դրա վրաֈ Մի հենվեք սուր անկյուններ և եզրեր ունեցող առարկաների վրա: http://doctors.am/

ԱՌՈՂՋ ՍՆՈՒՆԴ Յուղոտ ձուկը կարող է պաշտպանել աղիների քաղցկեղի մահվան ելքից. հետազոտություն.

Աղիների քաղցկեղ ունեցող հիվանդները ավելի քիչ են մահանոմ տվյալ հիվանդությունից, եթե կերակրացանկի մեջ օգտագործում են յուղոտ ձկնամիսֈ Այդ մասին հայտնում են Մասաչուսեթսի Կենտրոնական հոսպիտալի գիտնականներըֈ Ըստ նրանց, աղիների քաղցկեղից մահացությունը կարելի է նվազեցնել մինչեւ 30 տոկոս՝ շնորհիվ Օմեգա-3 ճարպաթթուների, որոնք պարունակվում են ձկան մեջ, օրինակ սարդինաձկան կամ մակրելի մեջֈ Այդ ճարպաթթուները ճնշում են ուռուցքի աճը եւ արգելափակում արյան հոսքը դեպի քաղցկեղային բջիջներֈ Գիտնականների խոսքով՝ նույնիսկ ճարպաթթուների փոքր քանակությունը նշանակություն ունի. յուղոտ ձկան սովորական չափաբաժնում պարունակվում է մոտավորապես 1,8 գրամ Օմեգա-3, սակայն նույնիսկ օրը 0,3 գրամը բավական է, որպեսզի ախտորոշումից հետո 10 տարվա ընթացքում 41 տոկոսով նվազեցնի մահացության ռիսկըֈ Իսկ եթե հիվանդները 0,15 գրամով ավելացնեն ճարպաթթուների ընդունումը, ապա աղիների քաղցկեղից մահացության ռիսկը կնվազի 70 տոկոսովֈ Իսկ նրանք, ովքեր կհրաժարվեն ճարպաթթուների օգտագործումից, մահվան հավանակությունը կաճի 10 տոկոսովֈ Սա առաջին ապացույցն է, որ Օմեգա-3 ճարպաթթուները կարող են լավագույն ձեւով ազդել աղիների քաղցկեղ ունեցող հիվանդների կյանքի որակի վրաֈ Հետազոտողները հետեւել են մոտ 200 000 հազար հիվանդի եւ նկատել են, որ ճարպաթթուների կանոնավոր ընդունումը հատկապես օգտակար է բարձրահասակ մարդկանց, որոնք ունեն 25-ից պակաս մարմնի զանգվածի ինդեքս եւ օգտագործում են ասպիրինֈ Նման դեպքերում մահացության վտանգը կարող է նվազել համապատասխանաբար 85, 90 եւ 88 տոկոսներովֈ Հարկ է նշել, որ գիտնականները պարզել են հատկապես յուղոտ ձկան, այլ ոչ թե սննդային հավելումների դրական ազդեցությունը, այդ պատճառով հիվանդներին անհրաժեշտ է օգտագործել ձկան միս եւ ոչ թե ձկան յուղ կամ այլ հավելումներֈ news.am

WHO calls for action to reduce global suicide rate of 800,000 a year More than 800,000 people each year worldwide commit suicide – around one person every 40 seconds - with many using poisoning, hanging or shooting to end their own lives, the World Health Organi-

zation (WHO) said on Thursday.

In its first global report on suicide prevention, the United Nations health agency said some 75 percent of suicides are among people from poor or middle-income countries and called for more to be done to reduce access to common means of suicide.

The report found that suicides take place all over the world and at almost any age.

Globally, suicide rates are highest in people aged 70 and over, but in some countries, the highest rates are found among the young.In the 15 to 29-year age group, suicide is the second leading cause of death globally. The WHO's director general Margaret Chan said the report was a "call for action to address a large public health problem which has been shrouded in taboo for far too long." Pesticide poisoning, hanging and firearms are among the most common methods of suicide globally, the report said, and evidence from Australia, Canada, Japan, New Zealand, the United States and Europe shows that restricting access to these means can help to stop people from committing suicide. Governments should also set up national prevention plans, the report said, noting that currently only 28 countries are known to have such strategies. The report found that in general, more men die by suicide than women. In richer countries, three times as many men kill themselves as women, and men aged 50 and over are particularly vulnerable. In poor and middle-income countries, young people and elderly women have higher rates of suicide than their counterparts in wealthy nations, the report found. And women over 70 are more than twice as likely to commit suicide than women aged between 15 and 29.

"No matter where a country currently stands in suicide prevention, effective measures can be taken, even just starting at local level and on a small scale," said Alexandra Fleischmann, a scientist at the WHO's department of mental health and substance abuse. Other preventative measures include encouraging responsible reporting of suicide in the media, such as avoiding language that sensationalizes suicide. Early identification and management of people with mental illness and drug and other substance abusers is also important. "Followup care by health workers through regular contact, including by phone or home visits, for people who have attempted suicide, together with provision of community support, are essential, because people who have already attempted suicide are at the greatest risk of trying again," the report said. The WHO report was published ahead of world suicide prevention day on September 10.

Are Men’s and Women’s Brains Different?

JULY- AUGUST, # 2 2016Ã.

If you’ve ever wondered whether there are actual differences in how men’s and women’s brains work, researchers finally have the answer. Researchers at the University of Pennsylvania have discovered that yes, there are key structural differences in the brains of men and women.

The study was conducted on 949 young people between the ages of 8 and 22. An MRI was used to scan the brain of each male and female. Here are the results: women have more connections between their left and right cerebral hemispheres, whereas men have more connections within these hemispheres. nterestingly, the opposite was found in brain maps of the cerebellum (an area of the brain responsible for motor control), with males showing greater connectivity between the left and right hemispheres, and women showing more connectivity within hemispheres. This research may explain tendencies of men to have better motor skills and do better when completing single tasks, and of women to excel in the areas of multitasking and problem solving.

The study also discovered a significant brain difference in participants between the ages of 13.4 and 17 years old, “suggesting that sexes begin to diverge in the teen years.” However, it’s important to keep in mind that these differences are based on averages, and they don’t necessarily apply to each male and female. According to Ragini Verma, study leader and associate professor of radiology at the University of Pennsylvania medical school, “every individual could have part of both men and women in them.”

First aid for children.

Poisoning in children

Accidents in the home are much too common, especially since many can be avoided by taking a few simple precautions.

Some of the more serious accidents are poisoning incidents involving children.

When young children explore the world, they use all their senses including taste.

They typically put everything in their mouth to find out what it is. For this reason, adults must make sure that children do not have access to anything poisonous. It is surprising just how many ordinary household articles are dangerous in this respect. To make your home safe from poisoning, examine it carefully one room at a time. Identify any potentially harmful substances and either lock them away or store them somewhere out of your children's reach. What is poisonous in the kitchen? Cleaning materials are usually kept in the kitchen, often in a low

7

cupboard under the sink where they are easily accessible to curious children. Potentially dangerous products include: - all kinds of detergents and cleaning products, which often contain chemicals that are poisonous to children. - plant fertilizer.

This is extremely dangerous. - detergents used in automatic dishwashers. These are highly caustic and, therefore, very dangerous if consumed. Move these products to a locked cabinet where children cannot see or reach them. It's not enough to simply store them on a worktop since children are excellent climbers. Buy products with childproof lids wherever possible - but lock them away nonetheless. Never pour chemicals or detergents into empty soft drink or water bottles. Children may think the bottles still contain the original liquid. What is poisonous in the bathroom? Medicines, cosmetics, creams and lotions contain harmful substances (such as alcohol) that may poison a child.

Many tablets, medicines, herbal remedies and even vitamins are dangerous for children. Remember that children are less tolerant than adults and even a small quantity may be poisonous. Always keep such items in a locked cabinet that the children do not have access to. Put any medicines back in the cabinet immediately after use. What is poisonous in the living room? Alcohol is very dangerous for children. Always lock cabinets containing wine and spirits - screwing down the lids tightly is not enough. Children are very good at opening things and even a small amount of alcohol can be harmful to a young child. Remote controls for electronic equipment may contain small mercury batteries, which can cause poisoning if swallowed. Cigarettes and tobacco are often left lying around. Tobacco, in all forms, is an extremely dangerous poison and just one cigarette stub may poison a child. All kinds of tobacco should be kept out of the reach of children. Are plants poisonous? Many houseplants and garden plants are poisonous if eaten. A pharmacist can provide advice about poisonous plants. If you have small children, do not keep any poisonous houseplants even if you place them out of reach, leaves may fall to the floor. Plant poison often causes blisters and/or ulcers in your child's mouth or their tongue may start swelling. What is poisonous in the garden? Check which of the plants growing in your garden may have leaves, berries, flowers or fruit that could poison a child.

A garden shed is likely to contain decorating materials, paint, methylated spirits, turpentine, plant fertilizer, weedkiller, barbecue fire lighters and many more substances that are all extremely poisonous.

Garden sheds should be locked at all times.

Orgasm allergy and other interesting facts about sex

Here are some interesting facts on the most popular business of mankind:

There is an allergy on orgasm. Some men do have it on own sperm after the intimate relation with their partner or a masturbation.

ITs, social networks and Internet in general do make women to become more talkative.

Hence, 40 percent claims that after on-line contacts it is much easier to pass on intimate relation. 6 out of 10 have an intimate relation with their constant partner during their whole life, and this refers to women mainly. On average, men spend 5,000 hours on sexual acts during their whole life, while reach an orgasm for 12 hours, at the same time women reach an orgasm for 100 hours in the same period. Another interesting fact from the United States: couples having no intimate relation before marriage are happier as they are considered to build relation not on physical but on spiritual attraction.

10 parts of the male body which make women go crazy What parts of the male body are the most attractive to women? A recent survey of the Blogspot.com site, conducted among two thousand women, showed the following: 10th place – Broad shoulders Women like deltoids, in their opinion it is a sign of strength.

Some get very excited, when men move their shoulders, and they see how each muscle of the body stands out.

9th place - Athletic chest Most girls say they do not want to see a unisex guy with protruding nipples. Perfect chest is an integral part of women’s sexual fantasies.

8th place - Bulging biceps When a woman sees man’s strong arms, well-defined form of muscles, when the man demonstrates the strength of his hands in a Tshirt - it is clear that he cares about himself and takes care of how he looks. Such man’s hands are always ready to help a defenseless woman!

7th - Sensual lips It turns out that many women melt because of sensual mouth of a man.

6th - Tongue This statement may come as a shock, but in a nutshell the reality is that women evaluate tongue, as a penis that produces saliva.

5th place – Groomed hands “At first, I always pay attention to the hands of men, and if they are clean and tidy, I’m ready to go to bed with him. Well, if they look differently, then he is probably good only in the plumbing or the mechanic.” Women are very concerned about their tights and delicate organs, which man can damage with his claws.

4th – Narrow hips “Narrow hips and broad shoulders make a real man.”

3rd place – Six-pack press 2nd place – Groomed penis You’d think THIS one would be on the first place, but it turns out, it is only the second.

1st place - Ass More than anything, women like men’s asses! They derive great pleasure in contemplating them, stroking, biting, etc.

JULY- AUGUST, # 2 2016Ã.

8

»ðÃÇ Ñð³ï³ð³ÏáõÃÛáõÝÁ Çð³Ï³Ý³ñìáõÙ ¿ Ñáì³Ý³ìáð ϳ´Ù³Ï»ðåáõÃÛáõÝÝ»ðÇ ýÇݳÝë³Ï³Ý ³ç³ÏñáõÃÛ³Ùµ: Sponsored By