MA.DAG 2 1.0 5.2 0 0 7
18 / To p fit Ko r t
Karakter
GESLACHTSZIEKTES
Jongerenkopiëren riskantseksgedrag Jongeren tussen de 15 en 18 jaar nemen riskant seksueel gedrag van elkaar over. Ze vrijen vaker zonder condoom als hun vrienden dat ook doen. Daardoor stijgt de kans op geslachtsziektes en HIV-besmetting. Het effect was onder meisjes nog sterker dan onder jongens. Dit is de conclusie van een studie van de Universiteit van Illinois onder 1350 jongeren.
RODDELS
Vrouwenblijvenhangen vanwegeuiterlijk Vrouwen maken naam met hun uiterlijk, mannen vestigen een reputatie met hun financiële status. En dat is precies waar roddelbladen handig op inspelen. Tijdens een onderzoek kregen 84 studenten roddelverhalen voorgelegd. Later werd ze onverwacht gevraagd om te vertellen wat ze zich herinnerden. Van roddels waarin mannen de hoofdrol spelen, bleven vooral de financiële details hangen. ‘Hij verdient 3 miljoen per jaar.’ Van roddels over vrouwen maken vooral de details die te maken hebben met looks indruk. ‘Ze eet drie blaadjes sla per dag om dun te blijven’, bijvoorbeeld.
P ESTEN
ADHD’ers zijnvaak treiteraars ADHD’ers ontpoppen zich vaker als pestkoppen en treiteraars. Kinderen met de combinatie van ADHD en autisme pesten zelfs
vier keer vaker dan gemiddelde kinderen. De studie werd gedaan omdat ouders van kinderen met ADHD en autisme vaak melden dat ze zich zorgen maken over het agressieve gedrag van hun kind. De Amerikaanse onderzoeker die een studie deed onder 53.000 kinderen, denkt dat het agressieve gedrag een uitlaatklep is voor onderliggende problemen.
DEPRESSIE
MA.DAG 2 1.0 5.2 0 0 7
Topfit / 19 Liefde
Doorzetten: je kunt het leren
Kop omhoog en doorgaan
Ultieme power-vrouw Madonna is het levende bewijs dat je met doorzetten heel ver kunt komen (FOTO AFP)
Jezelfzieligvinden helpttegendepressie Als het leven tegenzit, is jezelf zielig vinden een betere reactie dan jezelf op de kop geven. Daarmee voorkom je veel depressie, woede en verdriet. De Amerikaanse psycholoog Mark Leary is een van de eersten die onderzoek deed naar ‘zelf-compassie’ en over de positieve effecten ervan rapporteert. Zelf-compassie betekent: begrip tonen, aardig zijn, beseffen dat het normaal is om fouten te maken en ophouden jezelf te kwellen met nare gedachten.
GELUK
Onderzoek bewijstdat pechvogelsechtbestaan Wie kent er niet een, zo’n tragisch type dat altijd problemen en ongelukken aantrekt. Ellen Visser van de Universiteit Groningen analyseerde de cijfers van 147.000 brokkenpiloten en kwam tot de conclusie dat 1 op 29 mensen een typische pechvogel is. Die personen hebben 50 procent meer kans op ongelukken dan anderen. Mogelijk heeft dit te maken met bepaalde karaktertrekken. Dat zal nog nader onderzocht moeten worden.
Doorzettingsvermogen is essentieel voor een succesvolle carrière Iets doen wat je leuk vindt, helpt om ook bij tegenslagen door te zetten MENSJE MELCHIOR / VERSLAGGEEFSTER AMSTERDAM
Sandra Raile baalt flink van zichzelf. Bijna zes jaar geleden begon ze aan haar studie Frans. Raile heeft een jaar in een Frans hotel gewerkt en vindt de taal prachtig. De studie loopt dan ook gesmeerd. Totdat ze in het laatste jaar een scriptie moet schrijven. ‘Ik begon vol goede moed. Maar mijn eerste twee ideeën werden door de scriptiebegeleider afgewezen. Daarna kwam hij zelf met een idee: ik moest een vertaling van een roman analyseren en bekritiseren. Dat is zo ingewikkeld en moeilijk dat ik het na een tijdje niet meer zag zitten. Ik ben er nu al anderhalf jaar mee bezig. Af en toe ga ik er weer voor zitten, maar na een uurtje geef ik het alweer op. Ik weet niet of ik het ooit afkrijg. Ik krijg ondertussen
echt een hekel aan mezelf. Waarom kan ik nou niet gewoon doorzetten en dat stomme ding afmaken?’ Doorzettingsvermogen is essentieel voor een succesvolle carrière of het afmaken van een studie. Maar het kan ons op belangrijke momenten juist in de steek laten. Nico van Yperen is hoogleraar psychologie en doet aan de Rijksuniversiteit Groningen onderzoek naar motivatie en prestatie, bijvoorbeeld bij topsporters. ‘Als alles lekker loopt, is gemotiveerd blijven niet moeilijk. Maar juist bij een één nul achterstand, zie je pas wie zijn schouders eronder zet.’ Echte doorzetters worden niet zo geboren. Belangrijk voor doorzettingsvermogen is het beeld dat mensen hebben van hun capaciteiten. Van Yperen: ‘Als mensen denken dat hun
talenten genetisch bepaald zijn, geven ze het sneller op bij tegenslagen. Zij denken dan dat ze niet die geboren leider zijn of dat ze niet in de wieg zijn gelegd voor die moeilijke studie. Maar als mensen juist denken dat ze capaciteiten aan kunnen leren, beschikken ze over meer doorzettingsvermogen. Een mislukking zorgt er bij hen juist voor dat zij extra hun best gaan doen. Ze willen leren hoe het beter kan en staan open voor feedback.’ Gelukkig kunnen mensen hun idee van talenten en genen wel aanpassen. Van Yperen heeft onlangs ontdekt dat dit beeld beïnvloed kan worden. ‘We hebben twee krantenartikelen nagemaakt. In het ene artikel staat dat wetenschappelijk is aangetoond dat talenten en motivatie aangeboren zijn.
Doorgaanna zware blessure
B ij# o n s # kr ijg # je # m e e r
0
S ony Erics s on W880i Tië s to Ga # n a a r# P rim a fo o n ,# t # fo r# te le co m ,# Me d ia Ma rkt,# h i.n l# o f# b e l# 0 8 0 0 -0 34 6
0 b ij# e e n # 2-ja rig # Hi# 25# Ab o n n e m e n t# e n # Ein d e lo o s # On lin e # in clu s ie f# ko p te le fo o n # e n # h e t# n ie u ws te # a lb u m # va n # Tië s to
Van elke dag drie tot vijf uur trainen en naar school, zat hij na de operatie ineens met twee benen in het gips. Wammes zorgde ervoor dat in ieder geval zijn bovenlichaamsterk bleef. ‘Soms dacht ik wel “waarom doe ik dit eigenlijk?Ik kan voorlopig toch niet turnen.” Maar ik hield mezelf aan de gang door te denken aan de eerste eventuele we dstrijde n.’ Wamme s’ doel nadat het gips eraf ging, was eerst weer goed leren lopen. Toen dat lukte,
➔ Stel jezelf een doel Beginmet een ideaal einddoel. Stel daarna realistische doelen op voor de korte termijn.Neem jezelf bijvoorbeeld voor het bedrijfgoed te leren kennen, en over een tijdje leiding te geven aan een klein groepje colle ga’s. ➔ Kijknaar anderen, maar niet te veel Een voorbeeld hebben kan motiverend werken. Alsje er maar een positief gevoel bij hebt. Maar laat je niet uit het veld slaan als je collega iets beter doet dan jij. ➔ Haal voldoening uit de leuke dingen Vindje je werk heel leuk, maar haat je al die mailtjes die je steeds moet beantwoorden? Probeer dan eerst of je die onderdelen van je werk kunt uitbesteden. Als dat niet lukt, haal dan zoveel mogelijkvoldoeninguit het werk dat je wél leuk vindt. Het andere artikel meldt juist dat je die eigenschappen aan kunt leren. Nadat de proefpersonen het artikel hebben gelezen, geven wij ze een moeilijke taak. Bijvoorbeeld in een cabine autorijden met zijwind. De groep die het optimistische artikel heeft gelezen, doet het veel beter. Als ze een fout maken, gaan ze daarna weer vrolijk verder.’ Nog belangrijker voor doorzettingsvermogen is motivatie die uit jezelf komt. Van Yperen: ‘Ik kan tegen jou zeggen dat je goed kunt leren blokfluiten, als je maar je best doet en veel oefent. Maar als je er niets aan vindt, wordt het niets met jou en die blokfluit. Het allerbelangrijkste voor doorzettingsvermogen is dat het plezier in wat je doet. Daarom houden topsporters urenlange trainingen ook vol. Ze hebben er namelijk echt lol in. Alleen een pushende ouder is echt niet genoeg om iemand met talent een toptennisser te laten worden.’ Een te veel aan doorzettingsvermogen is ook niet goed. Mensen met een burn-out door werk zijn in twee categorieën onder te verdelen. Of ze vinden hun werk zo leuk dat ze te hard werken en er fysiek en psychisch aan onderdoor gaan. Of ze hebben helemaal geen plezier in hun baan. ‘Met tegenzin doorgaan kost erg veel energie en gelukkig word je er niet van. Daarom is het goed om na te denken over wat je echt leuk vindt. Dat is beter dan door te gaan met die studie of die baan die eigenlijk niets voor jou zijn.’ Is Sandra Raile een slappeling die te snel opgeeft? Nee, dus. Het probleem is dat zij een idee moet uivoeren waar ze niet door geïnspireerd raakt. ‘Mijn studie vind ik leuk. Maar misschien kan ik beter met een nieuw idee naar mijn scriptiebegeleider gaan.’
Adve rte ntie
Turner Jeffrey Wammes (20) brak in maart 2006 tijdens de wereldbekerwedstrijd beide enkels. Sommigenspeculeerden over het einde van zijn turncarrière, maar Wammes zette door. Met resultaat. ‘Kort na de operatie wist ik niet eens of ik weer normaal zou kunnen lopen. Mijnouders zeiden dat het allemaal weer goed zou komen. Ook al dachten ze zelf wel eens dat het niet zo was. Zonder hen had ik nooit zo goed kunnen doorzette n.’
Succesvol doorzetten
schroefde hij zijn ambities flinkop. ‘Ik wilde naar de World Cup en daar presteren.’ ‘Natuurlijkheb ik ook wel eens geen zin om wéér te gaan trainen. Maar dan doe ik gewoon oefeningen die ik heel leuk vind, de trampoline ofzo.’ In het weekeinde van 12 mei won hij bij de wereldbeker drie medailles; twee zilverenen één brons. ‘Ik ben heel blijmet het resultaat en kan nu echt zeggen dat ik het onderste uit de kan heb gehaald.’
Stoomcursus slim beslissen in acht stappen S ony Erics s on W610i Tië s to 0 b ij# e e n # 2-ja rig # Hi# 20 # Ab o n n e m e n t# e n # Ein d e lo o s # On lin e # in clu s ie f# ko p te le fo o n # e n # h e t# n ie u ws te # a lb u m # va n # Tië s to
Besluitvaardigheid hangt samen met intelligentie, ontdekte een Amerikaanse onderzoeker. Hoe slimmer de beslisser, hoe beter de beslissingen uitpakken. Gelukkig valt knopen doorhakken te leren. Leer beslissen in acht stappen. HANNYROSKAMP / MEDEWERKER AMSTERDAM
Slimme beslissers kiezen in hun leven vaak een weg die tot positieve resultaten leidt. Hun beslissingen leiden bijvoorbeeld tot een stabiele financiële
situatie en, over het algemeen, meer geluk in het leven. Dat ontdekte Wändi Bruine de Bruin van de Carnegie Mellon Universiteit in Pittsburgh pas geleden. Beslissen is niet alleen een kwestie van een goed verstand. Het gevoel speelt ook mee. Zou je iemand die toevallig naast je staat van een brug duwen om een trein te stoppen die anders vijf mensen zal overrijden? ‘Nee’, antwoorden de meeste mensen. Terwijl het rationeel gezien toch de beste beslissing is. Keuzes waarin emoties
een rol spelen, leiden daarom vaak tot kwellende twijfels. Aan ‘puur naar je gevoel luisteren’ heb je dan niet zoveel. Hoe moet het wél? Besef je verantwoordelijkheid Benadeelt mijn beslissing de gezondheid van mijn gezin of vrienden? Onderken roekeloos gedrag Zijn de risico’s die ik met deze beslissing neem onverantwoord groot? Zet de effecten op lange termijn op een rij Grote beslissingen neem je niet zomaar. Geef zo’n beslissing tijd
en aandacht. Overweeg alle mogelijkheden Inventariseer alle opties, ook de gekste. Breng die lijst terug tot de meest realistische keuzes. Maak lijstjes met voor- en nadelen Welke mogelijkheid biedt de beste oplossing voor mijn probleem? Van welke keuze wordt mijn leven leuker? Zet de gevolgen op een rij Welke keuze biedt de beste oplossing voor het probleem? En heeft dat de beste welke gevolgen heeft dat de beste gevol-
Blanca Hulp nodig om je relatie met partner of vrienden leuk te houden? Relatietherapeut Blanca van den Brand beantwoordt iedere week een lezersvraag. Beste Blanca, Mijn vriendin is verliefd geworden op een collega. Natuurlijk ontkent zij alles, maar ik heb er zo mijn bedenkingen bij. Ze zegt ook dat ze niets met hem heeft, maar zij zien elkaar natuurlijk wel elke dag op het werk. Ik word al gek bij de gedachte. Is dat zo vreemd? Wat moet ik doen? Kan ik haar verbieden hem nog langer te zien? Dan moet ze maar ander werk gaan zoeken. Toch? Liefs, Sander Sander, laten we wel zijn: we leven met zijn allen op temptation island. De hele dag word je aan verleidelijke prikkels blootgesteld. Zowel zij als jij. Altijd en overal liggen er schone dames en wellustige heren op de loer, op het werk, in de file en in het openbaar vervoer. En je moet behoorlijk stevig in je schoenen staan, wil je alle verleidingen kunnen weerstaan. En dat dag in, dag uit, jaar in, jaar uit. Toch is het mogelijk om voet bij stuk te houden, omdat het gewoonweg een kwestie is van kiezen. Trouw zijn is simpelweg een kwestie van willen. Verliefd worden echter niet. Daar heb je feitelijk weinig over te zeggen, dat overkomt je. De kunst is dan ook om je hunkerende hart in bedwang te houden en het niet te laten escaleren. Je hebt altijd de keuze om de spanning op te zoeken of juist uit de weg te gaan. Jouw vriendin kan er voor kiezen om de energie die verliefd zijn met zich meebrengt te investeren in haar collega of juist terug te stoppen in jullie relatie. Geloof het of niet, het kan jullie relatie zelfs ten goede komen. Maar dat krijg je natuurlijk niet voor elkaar door haar dingen te verbieden en haar in een gouden kooitje te stoppen. Je kunt maar beter de spanning wegnemen door haar crush bespreekbaar te maken en haar de nodige ruimte te geven. Verboden vruchten smaken namelijk juist zo fijn omdat ze verboden zijn. Maar zodra het verbod verdwenen is, zal de smaak gauw verflauwen…
Dag! Blanca
OverBlanca gen voor mijn leven? Verplaats je in de toekomst Fantaseer dat je die keus hebt gemaakt. Hoe voelt dat? Hoe voelt het om die keuze niet te maken? Geef jezelf bedenktijd Neem een maand de tijd als je voor een belangrijke beslissing staat die je leven gaat beïnvloeden. Voor minder belangrijke kan een dag voldoende zijn.
Hoe besluitvaardig ben je? Test het http://sds.hss.cmu.edu/risk/decisiop on.html
Kan jouw relatie een boost gebruiken? Praten julliealleen over de boodschappenlijstvan zaterdag? Vraag Blanca naar een oplossing en mail je vraag naar blanca@dag.nl Blanca v/d Brand (30) is relatietherapeute met haar eigen praktijk InsightorOut.Eindmei verschijnt haar eerste boek De Liefde Bedrijven, over de liefde bedrijven met én zonder kleren aan.