:3
,: i
g
't"t'i
i
,r,
:r'.
;
'i'
ï;
'ffiffiW fu- &ëË;Kffi
a
, tt at
13.000 gevallen bij. Het geniepige van deze ziekte is dat je het vaak pas laat mert<t. Het nieuwe bevolkingsondezoek kan daarom levens redden. Te fu t :
hffiu-*
"Ir&nsy
ofuGlcbia'
iiÉ
,,,,..;..i
''*i;
"
-,
'.MEDISCH
'i,r,.:a
-'.
, :.r'i" ''" -':rit
::
.,'.'{
'.ii'
"De huisarts dacht eerst dat het buikgriep was en zei: 'l(ijk het nog maar een weekje aan.' Maar de pijnlijke krampen en diarree bleven. Toen ik uiteindelilk
bij de specialist terechtkwam voor onderzoek, bleek er een heel gÍote tumor
in mijn dikke darm te zitten." De diagnose darmkanker met uitzaaiin-
gen naar de lever, kwam voor Bénédicte Ennekinq (55) in de zomer van 2o12 totaal onverwacht. "Een paar weken eerder liep ik nog een halve marathon. Ik had zelfs mijn persoonlijke record met vijf minuten verbeterd! Ineens was ik kankerpatiënt en moest ik geopereerd worden. Die tumor moest er zo snel mogelijk uit."
Vroege ontdekking Bij darmkanker groeit een poliep (klein
bultlel op de darmwand heel langzaam uit tot een tumor. Dit proces duurt soms jaren en meestal merk je er niets van. Darmkanker rvordt niet voor niets de silent killer genoemd. Bij de eerste
Ër is usel me$r rnogel;ik dam wroe$er, $ok als de termor groct Ës of als
sr uËteaafiimgen aiilt sympton-ren is de kanker vaak al in een
vergevorderd stadium, soms ook met uitzaaiingen. Dan zijn er zware behandelingen nodig: een operatie, chemotherapie en bestraling. In totaal lijden er in ons land 65.ooo mensen aan darmkanker, meestal in de dikke darm. Daarmee staat darmkanker op de derde plaats van de meest voorkomende kankersoorten. Elk jaar overlijden er 5ooo mensen als gevolg
.-i'
van de ziekte. Terwijl dat eigenlijk niet nodig is, zegt Peter Siersema, hoogieraar Maag-, Darm- en Leverziekten bij het UMC Utrecht. 'Als we darmkanker in een vroeg stadium ontdekken, zijn er minder zware behandelingen nodig en is de kans op genezing veel groter." Juist voor die vroege ontdekking is in
Nederland het bevolkingsonderzoek darmkanker gestart. Iedereen tussen de 55 en 75 jaar krijgt de komende jaren een testbuisje opgestuurd om zelfthuis een monster van de ontlasting mee te nemen. Als bloed bij die ontlasting zit, krijgen mensen een uitnodiging voor een coloscopie, een kijkonderzoek in de darmen. Bloed kan nameiiik een teken zijn dat er een poliep in de darmen zit. Bij de coloscopie kijkt een Maag-, Darm- en I-everarts of er poliepen zijn, en verwijde:t ze - als ze niet te groot zijn - ook meteen. Treft de arts tumoren aan, dan wordt er een CT-scan gemaakt om te kijken of er uitzaaiingen zijn en hoe de tumor het best behandeld kan worden. De verwachting is dat er dankzij het bevolkingsonderzoek straks per jaar zSoo minder darmkankersterfgevallen zijn. Peter Siersema : "]e kunt noq zo gezond eten, veel bewegen en regelmatig je ontlasting controleren, ineens kan het toch mis ziin. Juist daarom is een vroege opsporing zo belangiijk." Siersema raadt iedereen dan ool< zeker aan mee te doen aan het bevolkingsonderzoek op het moment dat de test in de bus valt.
Zo *ahr"d.d"r.*,
Allesweten over de werking van je
darmen? Giulia Enders heeft er een
boek vol Íeiten, fabels, grapjes en de mêest rccênte wetenschappeliike inzichten over gêschrcven. De MooieVoedselmachine, € 17,95
Grotere kans op genezing De laatste tien, vijftien jaar zijn er veel
ontwikkelingen gaande op het gebied van darmkanker. Er is veel meer mogelijk dan voorheen, ook als de tumor al groot is ofer uitzaaiingen zijn. Siersema: "Neem uitzaaiingen in de lever, D
5-s?
ltblle
vroeger was je dan al snel 'uitbehandeld'. Maar nu kunnen we veel meer en is de kans op genezing flink toegeno-
men." Zo zljnde operaties minder ingrijpend geworden. Vroeger moest de hele buik worden opengemaakt om de tumor te verwijderen, nu gaat het meestal met een sleutelgatoperatie. "We maken tegenwoordig meestal alleen twee kleine gaatjes in de buik. Daardoorverloopt het herstel sneller en kan et na de operatie eerder met chemotherapie worden
gestart om mogelijke uitzaaiingen tegen te gaan, te laten lcimpen of zelfs helemaal te laten verdwijnen." De uitzaaiingen zitten vaak in de lever. "Ook op dat gebied hebbenwe veel gewonnen", zegt Siersema. "Veel vaker danwoeger kunlenwe dit goed behandelen. Soms met een operatie, maar ook met chemotherapie en bestraling worden goede resultaten behaald. Hierbij kunnenwe de medicatie steeds preciezer op de plaats van de uitzaaiing z'n werk laten doen. Met een katheter gaan we richting de lever en vervolgens spuiten we een hoge concentratie medi-
cijnen in het bloedvaatje dat de tumor van bloedvoorziet. Dat geeft minder bijwerkingen én heeft meer effect."
Ihlh
ele uitzaaiingen te bestrijden. Hetwas
zwaar, maar gelukkig kreeg ik heel veel steun van mijn familie." Na het behandeltraject probeerde Bénédicte zo veel mogelijk afleiding te zoeken. Ze ging fietsen, wandelen en af en toe eenweekendje naar zee. Ook begon ze weer met hardlopen.
Hoewel
ze
wel nog regelmatig moest
terugkomenvoor een CT-scan, wilde Bénédicte zich niet constant zorgen maken over dat de kankerweer zou kunnen terugkomen. Daar zou ze alleen
ÍÍDe kans op genezing
is flink toegonomen en er is minder kans op biiwerlringen'r maar ongelukkig van worden. Tot voor kortvoelde ze zich juist'een mazzelaar'
omdat ze van lotgenoten veel verhalen hoorde over nieuwe uitzaaiingen en uitbehandeld zijn. Maar helaas keeg Bénédicte onlangs toch een slechte uitslag: er zijn nieuwe uitzaaiingen in de lever gevonden. Een harde klap, maar ze blijft optimistisch. "Het is operabel, zegt mijn specialist. Binnenkort ga ik onder het mes en ik heb voor 2oo pro-
Een harde klap
centvertrouwen in mijn arts. Het komt
Ookvoor Bénédicte Ennekingwas een behandeling mogelijk. Eerst werd de darmtumor operatief verwijderd, daarna kreeg ze chemotherapie. "Vervolgens moest ik herstellen voordat mijn lever kon worden geopereerd, een halfjaar na de diagnose was het zover." Een stuk van de leverwerdweggehaald en een andere uitzaaiing in de lever werd met een speciale techniek weggebrand. "Na een week mocht ik naar huis. Daarna kreeg ikweer chemokuren, om eventu-
vast wel goed." o
PÓ Maar lieÍst 907o van de mensen met darmkanker is ouder dan 50 jaar. Bij jongere mensen gaat het vaak om een erfelilke vorm van kanker.