8
WEEKEND
ZATERDAG 26 JUNI 2010
Succes met kranten: ‘Het was keihard werken. We woonden in een afzichtelijk appartementje, de kakkerlakken renden er rond.’
Bij een vriendje, 16 jaar oud: ‘Zie je die blik in mijn ogen? Ik snap wel dat mijn ouders mij kort hielden.’
Zandvoort in de verkoop: ‘De overwaarde, zo’n 20.000 gulden, stopte ik in ons kersverse bedrijf.’
HET FOTOALBUM VAN...
Annemarie van Gaal De ambitie straalt ervanaf bij Annemarie van Gaal (47). Ze nam zich al jong voor groots en meeslepend te leven, wat is gelukt. ‘Ik laat me door niemand afremmen.’ Tekst: Mensje Melchior Foto’s: Jacqueline de Haas/privécollectie Annemarie van Gaal
H
aar nieuwste boek, Ambitie, schreef ze tijdens een vakantie op de Bahamas. ,,We zaten met een groepje vrienden op een boot. Alleen maar zonnen en luieren is niks voor mij. Dus zat ik op het dek lekker op mijn laptop te tikken.” Annemarie van Gaal is nog net zo’n bikkel als twintig jaar geleden, toen ze op haar 27ste naar Moskou vertrok. Van het geld dat ze daar verdiende, kan de succesvolle zakenvrouw nu makkelijk rentenieren. Ze heeft haar eigen uitgeverij, investeert, doet mee aan televisieprogramma’s en in haar vrije tijd schrijft ze ook nog eens boeken. Stilzitten is niets voor haar. Als haar vriend Frans en zoon Luca (16) ’s avonds op de bank voetbal kijken, schrijft zij haar columns voor Het Financieele Dagblad en Margriet. Het gezinnetje heeft een tweede huis in Spanje. Voor het vertrek naar Catalonië stelt Van Gaal altijd een werkplan op. ,,Dan neem ik me voor om een paar columns te schrijven en een businessplan door te nemen. Als ik dat allemaal heb gedaan en ook nog eens lekker heb gegeten en gekletst, heb ik een fantastisch weekend gehad.” Kunnen de mannen in uw leven dat hoge tempo wel bijhouden?
Geboren: Helmond, 1962. Groeit op in Heerlen. Vader werkt bij het CBS, moeder is huisvrouw. Opleiding: VWO. Carrière: Werkzaam bij diamantair; secretaresse en projectmanager bij VNU; begint met Derk Sauer in Moskou Independent Media; begint in Nederland uitgeverij AM Media. Daarnaast: Columns voor het FD en Margriet; op tv in Een dubbeltje op zijn kant en Dragons’ Den. Boeken: Succes (2009) en Ambitie (2010). Privé: Twee zoons. Woont met vriend Frans en zoon Luca in Amsterdam.
nend toe, maar daar luistert hij niet naar. Ik moet me toch een beetje inhouden om anderen mijn gedrevenheid niet op te leggen.’’ Van Gaal besloot al vroeg dat ze groots en meeslepend wilde leven. Als tiener vond ze het Limburgse Heerlen maar saai. ,,Ik wist dat ik iets anders wilde dan het geborgen leven dat mijn ouders voor ogen hadden. Ik wilde naar de grote stad, modeontwerpster worden, mooie dingen kopen en beroemde mensen ontmoeten. Wat ik doe, moet een verschil maken, dacht ik.’’ Ze pakt er een foto bij van zichzelf als 16-jarig meisje, gefotografeerd op de kamer van een vriendje. ,,Zie je die blik in mijn ogen? Ik snap wel dat mijn ouders me kort hielden. Ze moesten alle zeilen bijzetten om me in het gareel te houden.’’
,,Nee, helemaal niet. Maar dat is niet erg, ik verwacht niet dat iedereen zo gedreven is als ik. Hoewel… mijn oudste zoon Christopher wil juist géén workaholic worden. Hij wil wat dat betreft niet op zijn moeder lijken. Eerlijk gezegd vind ik het best jammer dat hij niet echt ambitieus is en dat hij ‘goed’ ook ‘goed genoeg’ vindt. Ik wil hem af en toe wel een schop onder zijn kont geven en spreek hem soms ook verma-
Waren ze erg streng? ,,Ik mocht minder dan mijn vriendinnen. Tot diep in de nacht stappen was uit den boze en ik moest vooral mijn best doen op school. Ze hamerden heel erg op een goede opleiding. Ik kwam op tijd thuis en haalde goede cijfers, maar had ondertussen wel een fout vriendje. In de ogen van mijn ouders dan; hij woonde al op zichzelf. Zij zagen liever dat ik verkering kreeg met een rustige jongen, iemand die studeerde. Mijn ouders kregen trouwens gelijk. Het ging
IN HET KORT
Tonny en Chris van Gaal: ‘Mijn ouders lieten me goed voelen dat ik mijn eigen verantwoordelijkheid moest nemen.’
na anderhalf jaar uit toen ik erachter kwam dat hij zwaar vreemd ging.” Na de middelbare school vertrok Van Gaal naar Amsterdam. Daar leerde ze haar eerste man kennen en op haar 21ste werd ze zwanger. De relatie duurde niet lang; nog voordat Christopher werd geboren, gingen de twee al uit elkaar. Van Gaal werkte bij uitgever VNU als directiesecretaresse en verdiende te weinig om rond te komen. Een moeilijke periode. ,,Ik stond er echt helemaal alleen voor. Mijn ouders konden mij financieel niet steunen en woonden ver weg. Ze lieten me ook nog eens duidelijk voelen dat ik mijn verantwoordelijkheid moest nemen.’’ Bent u daar kwaad over geweest? ,,Het contact verliep toen stroef, maar ik heb het ze nooit echt kwalijk genomen. Nu, terugkijkend, weet ik dat die strengheid juist mijn redding was. Ik
‘Ik heb geleerd dat ik grenzeloos ben, dat ik alles aankan.
WEEKEND 11
ZATERDAG 26 JUNI 2010
Vriendinnen: ‘Ik ken Meddy al twintig jaar. We zijn elkaars spiegel. Wanneer we een probleem hebben of ergens mee worstelen, bellen we en helpen we elkaar weer helder te denken.’
Kansen: Als Michael Gorbatsjov in de buurt is, zorgt Van Gaal ervoor dat ze hem te spreken krijgt. ‘Heb ik even The Moscow Times gepromoot.’
Eindelijk rust: Van Gaals ‘ex’ Cees Hogendoorn overleed anderhalf jaar geleden. Met Frans de Vlieger (foto) woont ze nu alweer vijf jaar samen. Haar zoon Luca en Frans ‘kunnen het samen heel goed vinden’.
iedere in brand: ‘We hebben Oktober 1993, Moskou deur.’ de or vo ks ven, met die tan ge ge uit nt kra n ee g da
➜ op bezoek, maar ze begrepen er eigenlijk niets van. Het was een riskant project, waarvan het nog maar de vraag was of het ooit een succes zou worden. Ik kreeg in die tijd nogal eens te horen dat het gedoemd was te mislukken.’’ Maar daar trok u zich niets van aan… ,,Je schiet niets op met commentaar als ‘zou je dat nou wel doen?’ of ‘geef je zekerheden niet op’. Weet je wat het is? Je omgeving probeert je vanuit bezorgdheid altijd te drukken, af te remmen. Vaak kun je pas excelleren als je een stap uit je omgeving zet en je niets meer van anderen aantrekt.’’ Independent Media groeit in tien jaar uit tot een uitgever met mooie titels als Cosmopolitan, Marie Claire, Playboy en een paar Engelstalige kranten. Van Gaals volhardendheid is een belangrijke factor in het succes. Zo is zij degene die Cosmopolitan binnenhaalt door de president van de Amerikaanse uitgeverij te bellen, faxen en zelfs op te wachten na een bijeenkomst. Zij haalt Hillary Clinton naar Moskou om in discussie te gaan met Russische vrouwen en zorgt ervoor dat adverterende whiskeyproducenten in drank uitbetalen als hun geld op is. In haar Russische tijd trouwt Van Gaal met kunsthandelaar Cees Hogendoorn. Samen krijgen ze een tweede zoon; Luca. In 2000 besluit Van Gaal het grootse en meeslepende leven in Moskou vaarwel te zeggen en weer terug te keren naar Nederland. Zoon Christopher verblijft alweer twee jaar in een Nederlands internaat; zij wil het gezin weer bij elkaar hebben. Annemarie van Gaal verkoopt haar aandelen en haalt daarmee zoveel geld op, dat ze voor de rest van haar leven ‘binnen’ is. Maar als een ware workaholic stort Van Gaal zich direct in een nieuw avontuur. Ze zet haar eigen uitgeverij op, AM Media. Grootse ambities heeft ze; Van Gaal wil de markt van succesvolle dertigers en veertigers veroveren. Ze
HET FOTOALBUM VAN... ANNEMARIE VAN GAAL
‘Hij herkende zijn zoon nog wel, maar was zo veranderd...’ zet het blad AM op, voor zakenvrouwen. Ze wil er nog minstens zeven andere bladen bij gaan maken. Nu, tien jaar later, ligt er naast AM geen ander blad van u in de schappen. Wat is er misgegaan? ,,Ik heb de plannen helemaal moeten wijzigen. Die andere bladen komen er niet. In de consumentenbladen zit geen toekomst meer. Het is een afkalvende markt, en niet alleen door de economische crisis. De wereld verandert; nog maar weinig vrouwen kopen een stapeltje bladen om daar eens lekker een middagje van te genieten. Dat kun je jammer vinden, maar het is veel zinvoller om als uitgeverij mee te veranderen. Wij hebben ons nu gericht op de financiële markt. We maken boeken en mediaproducten voor financiële instellingen, doen advieswerk en werken aan een boek over pensioenen.’’ Het is ook de boodschap die Van Gaal met haar boek Ambitie wil meegeven aan andere ondernemers. ,,Laat de crisis je er niet onder krijgen. Natuurlijk hebben kleine bedrijven het moeilijk. Terwijl de grote bedrijven staatssteun krijgen, kunnen zij geen leningen meer krijgen of moeten ze hun krediet zelfs versneld terugbetalen. Toch kan dat nooit een reden zijn om te stoppen met groeien. Als je het goed aanpakt, vind je altijd wel weer andere mogelijkheden voor je bedrijf.’’ Hoe graag en enthousiast Van Gaal ook over haar werk, de tijd in Rusland en haar boeken praat, ze is zeker niet
zo open over alles in haar leven. Zo is er één periode waarvan ze liever geen foto laat zien. De moeilijke tijd toen ze net terug was in Nederland, en haar echtgenoot Cees ziek werd. Hij kreeg een reeks herseninfarcten. Zijn persoonlijkheid veranderde, hij werd onvoorspelbaar. Van Gaal probeerde hem thuis te verplegen, maar ging er bijna aan onderdoor. ,,Alles kwam op mijn schouders terecht. Hem verzorgen, het huishouden, en ik werkte ook nog eens keihard. Dat is de enige periode in mijn leven dat ik wenste dat iemand ook eens voor mij zou zorgen.’’ Na een tijdje belandde haar man in een verpleegtehuis. De relatie was helemaal bekoeld. ,,Hij was niet meer de man met wie ik trouwde. Ook voor onze zoon Luca was hij niet meer de vader die hij altijd geweest was. Hij herkende zijn zoon nog wel, maar was zo veranderd… En lichamelijk was hij ook kapot. We gingen uit elkaar. Het was een heel moeilijke periode; ik trouwde om bij hem te blijven, in goede en in slechte tijden. Maar dat kon niet. Hij was te veel veranderd…’’ In die tijd stond altijd haar beste vriendin Meddy voor haar klaar. De twee ontmoetten elkaar bijna twintig jaar geleden, toen Van Gaal even voor vakantie in Nederland was. ,,Het klikte meteen. We lijken erg op elkaar, zijn al-
‘Binnen’: Annemarie van Gaal verkoopt in 2000 haar aandelen aan de VNU. Ze haalt daarmee zoveel geld op dat ze de rest van haar leven niet meer hoeft te werken.
lebei sterke, ambitieuze vrouwen. Zij is heel wijs en mijn baken in roerige tijden. Toen Cees zo ziek werd, was ik te emotioneel betrokken om nog helder te kunnen nadenken. Meddy woonde ver weg, in Zuid-Afrika, maar ik kon haar altijd bellen, dan was ze mijn spiegel. Zo hielp ze me bij het nemen van die moeilijke beslissing.’’ Van Gaal ontmoette haar vriend, Frans de Vlieger. Met hem woont ze nu alweer vijf jaar gelukkig samen. Cees Hogendoorn overleed anderhalf jaar geleden. Eindelijk rust en het ideale gezinnetje? ,,Ik geniet elke dag van hoe het nu is. Luca en Frans kunnen het samen heel goed vinden, Frans is echt een vaderfiguur voor mijn zoon. En ik hoef eindelijk niet alles meer alleen op te knappen, heb iemand waar ik op kan steunen. Weet je wat het mooie is? Als ik met hem naar Spanje rijd, zitten we de hele rit te kletsen. Geen oppervlakkig gepraat, dat is niks voor mij. Het zijn gesprekken die me inspireren, me op andere gedachten brengen. Over onze ambities, wonderlijke nieuwtjes en, nou ja, over het leven.’’ Luca is door de dood van zijn vader snel volwassen geworden, zegt Van Gaal. ,,Hij is serieus, geen prater. Gelukkig doet hij het goed op school. Kort nadat Cees overleed, was ik bang dat hij het spoor bijster was. Op school ging het even slecht, het interesseerde hem allemaal niet zoveel meer. Maar na een tijdje vond hij zijn weg weer. Hij zit nu gelukkig weer goed in zijn vel.’’ Welke foto hoopt u over tien jaar in uw album te hebben? ,,Afgelopen weekend was ik met Frans, Christopher, Luca en Frans’ zoon in Saint-Tropez. Over tien jaar wil ik precies diezelfde samenstelling weer op een foto zien. Terwijl we uitgebreid zitten te kletsen in een restaurant. Misschien aangevuld met schoondochters en kleinkinderen, wie weet.’’ ■
‘Je kunt pas excelleren als je een stap uit je omgeving zet’
WEEKEND 9
ZATERDAG 26 JUNI 2010
Kracht: ‘Ik heb geleerd dat ik altijd op mezelf kan terugvallen. En dat je in je eentje prima succesvol kunt zijn.’
moest keihard knokken en heb toen geleerd dat ik altijd op mezelf kan terugvallen. En dat je in je eentje prima succesvol kunt zijn.” Van Gaal en haar zoon woonden in een klein huisje in Zandvoort. Soms belden er toeristen aan of ze nog iets te huur had. ,,Dan verhuurde ik een slaapkamer en bivakkeerde ik met Christopher in de woonkamer. Dat geld kon ik wel kussen.” Dat was niet de enige manier waarop Van Gaal aan extra geld kwam. Voor 60 gulden per stukje schreef ze in de avonduren erotische verhalen voor 06lijnen. Vakantie had ze bijna nooit: ,,Ik nam mijn vrije dagen bij VNU op om als invalskracht in kledingwinkels te kunnen werken. Had ik weer een extraatje.” Een uitzichtloze situatie. Werd u er wel eens wanhopig van? ,,Nooit. Ik had het gevoel dat ik aan een
betere toekomst werkte. Ik fantaseerde over het betere leven dat voor mij en Christopher in het verschiet lag. Wel wist ik dat er voor mij, als alleenstaande moeder, geen makkelijke weg zou zijn. Daarom deed ik mijn werk zo goed mogelijk, als middel om hogerop te komen. Dat lukte; van directiesecretaresse werd ik projectmanager bij VNU en daarna kreeg ik de kans om naar Rusland te vertrekken.’’ Van Gaal stak als eerste haar hand op toen VNU vroeg wie er voor de uitgever naar Moskou wilde. Het was haar ticket naar een ander leven. Met Derk Sauer zette ze de glossy Moscow Magazine op. Maar VNU geloofde na anderhalf jaar niet meer in de Russische markt en wilde stoppen. Terugkeren kwam echter niet bij het zakenduo op. Ze namen ontslag en richtten Independent Media op. Van Gaal: ,,Ik verkocht mijn huisje in Zandvoort en de overwaarde, zo’n 20.000
gulden, stopte ik in ons kersverse bedrijf.” Hun eerste project, de krant voor expats Moscow Times, werd al snel een succes. Het was keihard werken, soms van 6 uur ’s morgens tot diep in de nacht. Een lieve Russische vrouw, Tanja, zorgde voor Christopher wanneer ik aan het werk was. We woonden in een afzichtelijk appartementje. Het stucwerk kwam van de muren, de kakkerlakken renden er rond en de verwarming viel vaak uit.” Hoe hield u dat vol? ,,Ik heb in die tijd ontdekt dat ik grenzeloos ben, dat ik alles aankan. Zelfs tijdens de angstige momenten raakte ik niet in paniek. We werkten gewoon door terwijl de tanks door de straten reden. Bijvoorbeeld in oktober 1993 toen het Witte Huis in brand werd gestoken. Of de coup tegen de media, waarbij de gebouwen van televisiezen-
ders werden bestormd, maakten we wel van heel dichtbij mee. En tóch hebben wij iedere dag een krant uitgegeven, ook al stonden die tanks ook bij ons voor de deur.” Zette u die angst zomaar opzij? ,,Ik stond gewoon niet stil bij de bedreiging, stortte me op het werk. Sowieso laat ik me nooit meeslepen door negatieve emoties. Ik vraag me in een vervelende situatie altijd af of ik er iets aan kan doen. Zo ja, dan doe ik dat. Zo nee, dan negeer ik die angst, onzekerheid of boosheid en ga ik gewoon aan de slag. Het mooie is dat die tactiek meestal op anderen overslaat. Doordat wij zo onverschrokken waren, werden onze journalisten en de chauffeurs die de kranten moesten wegbrengen, dat ook.’’ Wat vonden uw ouders er van, dat hun dochter naar Moskou was vertrokken? ,,Mijn ouders kwamen een paar keer ➜
Zelfs tijdens angstige momenten raakte ik niet in paniek’