Sterklasse Bulletin 13 Mercedes-Benz S-klasse Club Nederland

STERKLASSE BULLETIN S-KLASSE CLUB NEDERLAND - SEPTEMBER 2015 - NR. 13

1

Opstap naar Sonderklasse W108 - Rechtsgestuurde 500 SEL - Bruno Sacco - Veluwetoertocht Vreemdgaan - Modelauto’s 1:43 - SKCN Website - W116 Rally-auto - Op bezoek bij Jaap Havik Tijd voor toen 1973 W116 - Ergelijke reclame - W140 Cottage Beaulieu - Hobbywerkplaats Zutphen

STERKLASSE BULLETIN

Clubnieuws S-Klasse Club Nederland Lidmaatschap: Eenmalige entreekosten € 25,00 Per kalenderjaar € 70,00. Voor leden van andere officiële Mercedes-Benz Clubs vervallen de entreekosten.

Bij aanmelding na 1 oktober betaalt u € 87,50 en de entreekosten en bent u gelijk lid tot 31 december van het volgende jaar. Aanmelding via www.sklasseclub.nl.

Opzegging voor 1 december schriftelijk via contactadres of via e-mail penningmeester@sklasseclub.nl.

Contactadres: Herman Teirlinckhove 9, 3437 BL Nieuwegein

3 oktober

Stamtafel Helmond

9-11 oktober

Veterama Mannheim, Duitsland

7 november

Stamtafel Baarn

12 december

Kerstviering Waldfeucht Duitsland

14-17 januari MECC, Interclassics te Maastricht De stamtafels vinden meestal plaats op de eerste zaterdagmiddag van de maand. Zie onze website of de digitale nieuwsbrieven voor de actuele indeling.

Op de stamtafel kunt u ook terecht voor taxatie van uw clubauto. Hiertoe dient u wel een afspraak te maken.

Foto voorzijde: Daimler Media Foto achterzijde: Hans Soberjé

www.sklasseclub.nl

Colofon

Voorzitter: Rob Pekelharing Tel. 06 533 700 81- voorzitter@sklasseclub.nl Penningmeester: Bert van Leeuwen Tel. 06 143 064 90 - penningmeester@sklasseclub.nl Secretaris: Lex ter Weijden Tel. 06 203 935 84 - secretaris@sklasseclub.nl Evenementencommissie: Jos Marijnissen Tel. 06 539 238 59 - evenementen@sklasseclub.nl NZ AUTOMOB -BE IE ES

S LUB LC

Uitgever: S-klasse Club Nederland Redactie: Rob Pekelharing, Arjen Stoffelsma en Frits Bakker Vormgeving: Rob Pekelharing Drukwerk: Drukkerij Imprimo, Bussum Verschijning: 3x per jaar Advertenties: 1/4 pag. € 50,00 per uitgave

1/2 pag. € 85,00 per uitgave

1/1 pag. € 150,00 per uitgave Redactieadres: Dirk Tersteeglaan 22,1411 MB Naarden

Tel. 06 53370081 (Rob Pekelharing)

redactie@sklasseclub.nl Fotografie: Hans Soberjé, Cees Verhoeven e.a.

Clubbestuur

MERC ED

2

Voordelen lidmaatschap: • Clubmagazine Sterklassebulletin • Periodiek magazine ‘Classic’ van Mercedes-Benz • Gratis Clubtaxatie en gunstige clubverzekering • Wagenkaart analyse en aankoopadviezen • Meetings in binnen- en buitenland • Hulp en advies bij technische problemen • Technische themadagen • Internationale MB Clubpas, die korting geeft op aankopen bij Mercedes-Benz en gratis toegang tot museum in Stuttgart

Evenementenkalender 2015

NE THERLANDS

STERKLASSE BULLETIN

Evenementencommissaris

Van het bestuur Even voorstellen, voor degene die mij niet kennen, ik ben Jos Marijnissen en getrouwd met Margo (die mij bij diverse evenementen ondersteunt). Samen hebben we twee kinderen en inmiddels twee schatten van kleinkinderen.

Vanaf de oprichting van onze club heb ik zitting in het bestuur en ben ik ‘verantwoordelijk’ voor de evenementen die we organiseren voor onze leden.

Het laatste jaar komt het geregeld voor dat leden een bijeenkomst organiseren onder de titel “door leden voor leden”. Het betreft leden die mooie collective auto’s hebben welke door andere leden onder het genot van een hapje en een drankje aanschouwd kunnen worden, oftewel een ‘stamtafel’ op lokatie. Ook hebben we restauratiebedrijven bezocht waar we het hele restauratieproces gezien hebben.

Begin dit jaar is de club begonnen met een evenementencommissie om mij te ontlasten en bij te staan. Het is nog niet gelukt om de leden van de commissie bij de organisatie van alle evenementen te betrekken. Een aantal activiteiten was reeds gepland en mij ontbrak de tijd om iedereen op de hoogte te houden. Komend jaar wil ik daar verandering in brengen zodat er meer inbreng komt vanuit de gehele commissie. Dat vind ik ook nodig om diversiteit in de evenementen te brengen en te houden.

De Club krijgt ook regelmatig mails met klachten over de steeds herhaalde nieuwsbrieven, met name vlak voor een evenement. De kracht van herhalen blijkt echter te werken, een andere manier is er eigenlijk niet Na elke nieuwbrief komen er meestal nieuwe aanmeldingen binnen. Het gebeurt regelmatig dat pas in de laatste week voor een evenement het volgeboekt wordt. Indien u niet zoveel mails wilt ontvangen dan kunt u uw mail tijde-

lijk blokkeren of gewoon op de Delete-knop drukken in uw mailprogramma.

Graag ontmoet ik u bij een van de toekomstige evenementen of op een stamtafel die elke eerste zaterdag van de maand gehouden wordt.

JOS MARIJNISSEN

FEHAC haakt in op discussie aangaande misleidende emissie resultaten van dieselmotoren De afgelopen jaren is er een sterk polariserende discussie gevoerd over luchtkwaliteit, waarbij oudere en klassieke voertuigen steevast in een kwaad daglicht gezet worden.

De FEHAC heeft telkenmale aangegeven dat de uitgangspunten en aannames veelal niet klopten, en dat naar werkelijke uitstoot en werkelijk gebruik gekeken zou moeten worden. Tegen die achtergrond en in het licht van de jongste ontwikkelingen haakt FEHAC nu in op de discussie over de misleidende emissietestresultaten rondom dieselmotoren van nota bene de grootste automobielfabrikant ter wereld. De onlangs uitgekomen feiten rondom de misleidende en gemanipuleerde emissieresultaten van dieselmotoren van Volkswagen – en blijkens de laatste berichten mogelijk ook andere autofabrikanten - plaatst de door de FEHAC afgelopen jaren gevoerde discussies over emissie van klassieke voertuigen met dieselmotoren in een geheel nieuw daglicht. De veelal disproportionele bestraffing van ‘oudere’ en klassieke voertuigen met dieselmotoren, de belastingheffing, de beperking van het gebruik en de op-

komst van milieu-zones van binnensteden, is naar nu blijkt gebaseerd op de onhaalbare emissienormen van moderne auto’s. De werkelijkheid is dus anders. Ongemanipuleerd blijken de moderne dieselauto’s in de praktijk tot wel 30 keer vervuilender te zijn dan het predicaat van de emissienorm die zij hebben verkregen en waar de bestaande regelgeving op is gebaseerd. Dit zet dus meteen de discussie rondom de emissie van klassieke voertuigen met dieselmotoren op scherp, kennelijk is het daadwerkelijke emissieverschil met moderne auto’s veel geringer dan werd aangenomen. De vraag dringt zich onvermijdelijk ook op hoe het dan is gesteld met de betrouwbaarheid van de emissie resultaten van de hedendaagse door benzine aangedreven voertuigen. De FEHAC is zeker géén promotor van het vervuilen van ons kostbare milieu, noch van het dagelijks gebruik van oldtimers, maar als de belangenbehartiger van het Mobiele Erfgoed ziet zij wel een belangrijke opening aan te dringen op een meer realistische opstelling bij beleidmakers en -uitvoerders van overheden.

3

STERKLASSE BULLETIN

Opstap naar Sonderklasse: W108 250 S en 250 SE

4

Tekst: Arjen Stoffelsma, foto’s: Daimler Media

STERKLASSE BULLETIN

Gedurende de eerste helft van de jaren zestig waren de Mercedes-Benz Heckflosse modellen een bekende verschijning in het straatbeeld geworden. De zogenaamde Einheitskarosserie zorgde voor een brede spreiding onder het koperspubliek en dus hoge aantallen. Daar kleefde echter één groot nadeel aan. De duurste versies waren op wat extra versiering na nauwelijks van een basismodel te onderscheiden. Tussen de instap 190 en semi-topmodel 300 SE gaapte een gat van dertien mille. Als eigenaar van de dure zescilinder was dat geen pretje. De meer welgestelde klantenkring klaagde als gevolg daarvan luidkeels bij hun dealer en die protesten werden uiteraard in Stuttgart gehoord. Om aan die klanten tegemoet te komen werd een nieuw model ontwikkeld, dat duidelijk meer afstand tot de goedkopere varianten schiep.

Als “Automobil für besondere Ansprüche” werd de W108 geïntroduceerd. Inmiddels is dat alweer vijftig jaar geleden.

In augustus 1965 werden de eerste exemplaren aan de pers voorgesteld. Dit vond plaats op het Autodrom in Hockenheim. Gedurende de zomer was de productie van de voorserie auto’s reeds gestart.

Terughoudende elegantie Volgens het management van Daimler-Benz AG ging het om een auto die niet modieus, maar modern was. Daar viel wel wat voor te zeggen. Pakweg vijftien jaar later zag zo’n W108 er nog steeds niet als een bedaagd ontwerp uit.

Een eerste aanzet was gegeven door de W111 Coupé.

De Franse ontwerper Paul Bracq trad in 1957 bij de “Stilistik” afdeling van Mercedes-Benz in dienst en onder de hoede van Friedrich Geiger (chef van de reeds genoemde afdeling) en Karl Wilfert (leider Karosserieentwicklung Pkw) drukte hij zijn stempel op de nieuwe ontwerptaal van de Stuttgarters. De vinnen op de W110 Heckflosse werden al snel als achterhaald beschouwd. Men had zich wat teveel door de Amerikaanse mode laten meeslepen. Iets wat trouwens voor meer Europese fabrikanten gold. De tijd van het toen zo gekenmerkte Italiaanse design was aangebroken. Dat hield zo ongeveer een strakkere vormgeving zonder overbodige poespas en een nieuwe, terughoudende elegantie in. Een jaar later begon overigens Bruno Sacco op dezelfde afdeling als Bracq te werken. Een man van wie we later nog veel zouden horen.

Het jaar 1965 zou voor het Daimler-Benz concern een belangrijke gebeurtenis opleveren. Hun meerderheidsbelang in Auto Union werd aan Volkswagen verkocht, samen met een motor en het basis ontwerp voor een auto die eerst als DKW en later als Audi zou worden uitgebracht. Daarmee hielpen ze één van hun grootste concurrenten in later jaren in het zadel.

Andere opmerkelijke feiten dat jaar waren de verloving van Prinses Beatrix met de Duitse diplomaat Claus van Amsberg, de oprichting van luchtvaartmaatschappij Transavia en boven het Noord-Hollandse Hoogwoud botsten twee Lockheed Starfighters op elkaar. Hiermee deed dit vliegtuig zijn bijnaam van “Widowmaker” weer eens eer aan.

Op de radio zorgden de Rolling Stones voor een ander geluid, niet meer de brave liedjes die tot dan toe heel gewoon waren. Rolls-Royce kwam met de Silver Shadow op de markt, hun eerste echt moderne auto sinds zeer lange tijd.

De W108 kende een uitgebreide carrière met veel modelvarianten. Dit artikel is op de eerste motorisering toegespitst, de 250 S en diens duurdere broertje met brandstof inspuiting, de 250 SE. Vanzelfsprekend was het uiterlijk van deze wagens het meest in het oog springend. De modernere carrosserie had vlakkere A- en C-stijlen en verder naar buiten staande zijruiten, die ook licht gebogen waren. Het glasoppervlak was groter geworden (voorruit + 17%), maar in zijn totaliteit kwamen de maten vrijwel overeen met zijn voorganger. De wielbasis bedroeg nog steeds 2750 mm, terwijl de totale lengte met 25 mm en de breedte met 15 mm groeide. Bij de hoogte was het verschil duidelijk waarneembaar. De W108 was 60 mm lager dan een W110 Heckflosse.

Door de lagere taille-lijn en de dunnere raamstijlen was de hoeveelheid licht en zicht flink verbeterd. Aan de voorzijde werden de grote verticale kop-lampen met de prominente grille gehandhaafd. Omdat de W110 nog altijd goed verkocht werd dit model een aantal jaren in het programma gehouden. Tot en met januari 1968 kon de laatste variant, de 230 S, bij de dealer besteld worden.

Een W108 was voorzien van 14-inch velgen en een duidelijk strakkere achterzijde met gemoderniseerde verlichtingsunits. Onderhuids werd veel van de W110 overgenomen, zoals de bodemplaat, gepatenteerde veiligheidskooi en wielophanging. Wel werd aan de achterzijde een dwarsgeplaatste hydropneumatische compensatie veer van Boge toegevoegd. Deze zorgde ervoor dat de bekende en enigszins beruchte pendelas onder plotselinge lastwisseling in bedwang werd gehouden. Tevens werden daardoor de carrosseriebewegingen bij fors accelereren of remmen beperkt. Rondom waren schijfremmen standaard.

Het doel was echter bereikt. Visueel was er een duidelijke afstand tussen de redelijk betaalbare en de dure modellen.

De vroege W108 modellen bleken meer chroomversiering te hebben dan de varianten uit latere bouwjaren.

De motor In de basis was de motor nog de welbekende 2,2 liter zescilinder, die regelmatig was doorontwikkeld. Voor de nieuwe generatie achtte men het wenselijk het slagvolume tot 2,5 liter te vergroten. Niet alleen zou dit betere prestaties opleveren, maar ook beter aansluiten op het destijds heersende

5

STERKLASSE BULLETIN

6

gevoel dat je in die klasse minimaal zo’n cilinderinhoud moest hebben. Boring en slag werden verhoogd tot 82 mm en 78,8 mm wat totaal 2.496 cm3 opleverde. In de 250 S werd de motor als M108 gespecificeerd, in de 250 SE sprak men over een M129. De basis versie werd door twee Zenith 35/40 INAT valstroom carburateurs van brandstof voorzien en leverde 130 DIN-pk. In een 250 SE zorgde een Bosch inspuitpomp met zes plunjers voor het juiste mengsel in de verbrandingskamers en bereikt daarmee 150 DIN-pk.

In deze motoren zat een zeven maal gelagerde krukas. Een flinke verbetering ten opzichte van de oudere motor, waarbij er slechts van vier lagers sprake was. Helaas bleek de nieuwe krachtbron ook een nadeel te hebben. De cilinders waren nog paarsgewijs gegoten. Eigenaren die vol trots hun nieuwe speelgoed op de Autobahn gingen uitproberen en daarbij langdurig het gaspedaal diep intrapten liepen een zeer groot risico op vastgelopen zuigers. De motor was niet “vollgasfest” als gevolg van thermische problemen. Voor een gerenommeerd bedrijf als Mercedes-Benz kwamen de ingenieurs met een tamelijk onnozele oplossing. Meer speling tussen zuiger en cilinderwand. Inderdaad waren er geen vastlopers meer. Nu kampte een bestuurder echter met een ander probleem, namelijk extreem olieverbruik.

Tot drie liter per duizend kilometer was geen uitzondering. Uiteindelijk kregen de techneuten dit probleem onder de knie door zuigerringen met een Molybdeen coating te gebruiken. Gedurende de productieperiode van deze kleinste W108 zescilinders bleven de verkoopcijfers best goed.

Aanvankelijk was de reputatie van de M108/M129 wel geruïneerd. Mercedes-Benz rijders waren niet gewend om met pech langs de weg te staan, nog minder als het om motorschade ging. Pers en publiek waren echter wat minder kritisch dan nu het geval zou zijn geweest. Bovendien waren de Stuttgarters zeer coulant met het oplossen van de problemen. Tegenwoordig zal een goed onderhouden of ooit gereviseerde krachtbron geen probleem meer geven.

Kort na het verschijnen in de W108 zou de injectie motor ook zijn weg naar de W113 Pagode SL, alsmede de 250 SE Coupé en Cabriolet (W111) vinden.

Nieuw interieur Bij de Heckflosse modellen was de ventilatie van het interieur geen sterk punt. In het nieuwe model had men een

aangepast systeem gemonteerd. Een sterkere ventilator en een verbeterde afvoer van de gebruikte lucht zorgde voor een frissere atmosfeer. In oktober 1966 werd er in de vorm van grotere luchtroosters nogmaals een wijziging doorgevoerd. Door de andere afmetingen van de wagen was er uiteraard ook nieuw meubilair toegepast. Het gewijzigde dashboard sprong echter het meest in het oog. In plaats van de slecht afleesbare ‘koorts thermometer’ was er nu een modern meterpaneel geplaatst. Dit zou later ook zijn weg naar de nieuwe Mercedes-Benz middenklassers W114 en W115 vinden. Aan de linkerzijde zat een combi-instrument met meters voor de tankinhoud, koelvloeistof temperatuur en oliedruk en diverse controlelampjes. Aan de rechterzijde zat de snelheidsmeter die tot 220km/u reikte, inclusief kilometerteller plus dagteller. In het midden van het paneel zat een klokje met een kleinere diameter. Ook tegen meerprijs was op de 2,5 liter varianten een toerenteller niet leverbaar. Onder de klok zaten de pijltjes voor de richting aanwijzers met daar weer onder, indien van toepassing, de selectie aanduiding voor de automatische versnellingsbak.

STERKLASSE BULLETIN

7

Voor het eerst werd een combi-hendel aan de linkerzijde van de stuurkolom toegepast waar de richtingaanwijzers, het lichtsignaal en de ruitenwissers mee bediend werden.

Een hogere wissersnelheid moest met een aparte tuimelschakelaar ingeschakeld worden. Bij deze wagens kon als primeur ook een vacuüm gestuurde centrale portiervergrendeling worden besteld.

Standaard was een handgeschakelde vierversnellingsbak.

Naar keuze was een vijfbak of een automaat leverbaar.

Deze transmissies waren reeds bekend uit de W110. Voor het nieuwe model had men wel andere overbrengingsverhoudingen toegepast. Kopers die een automaat bestelden hadden de keuze uit bediening aan de stuurkolom of via een op de vloer geplaatste pook. Een strip kersenhout zorgde voor een enigszins luxe uitstraling. Boven de middenconsole was het typeplaatje gemonteerd. Dit kon echter ook afbesteld worden. Het riante stuurwiel was voorzien van een stootplaat en chroomring. Deze ring was aan de bovenzijde afgevlakt, zodat de instrumenten beter afleesbaar waren.

Stuurbekrachtiging was een optie. De bestuurdersstoel was in hoogte verstelbaar. Gelukkig voor de koper was dit eens een keertje standaard uitrusting.

In de basis waren de 250 S en 250 SE voorzien van stoffen bekleding met MB-Tex zijkanten. Wie dat wilde kon tegen meerprijs de complete bekleding in MB-Tex laten uitvoeren of volledig leren bekleding bestellen. Toen was het nog heel gewoon dat auto’s standaard werden voorzien van diagonaal banden. Beide modellen hadden banden in de maat 7.35H-14. Op nat wegdek kon dergelijk rubber wel avontu-

urlijk zijn. Sportievere of meer veiligheidsbewuste klanten hadden de mogelijkheid om radiaalbanden in de maat 185HR-14 te bestellen. Voor het laatst was het ook mogelijk om voor banden met witte zijvlakken te kiezen. Dat gaf nog altijd een chique uitstraling, maar raakte met name in Europa wel uit de tijd.

Tevreden over verkoopcijfers Na de introductie van de 250 S en 250 SE, in oktober 1965, overtrof de vraag alle verwachtingen. Dat gold met name voor de instapversie. Elke geproduceerde auto was al voor een klant bestemd. Dat had tot gevolg dat er een tekort was aan demonstratie modellen voor de dealers en de schrijvende media. Gemiddeld moesten acht dealers een auto delen. Pas een jaar na het verschijnen in de showroom konden de eerste autotesters aan de slag. Autocar, Automobil Revue, auto motor und sport, Car and Driver en Autovisie publiceerden allemaal een verslag, waarbij men opvallend genoeg helemaal niet zo lyrisch over de duurdere variant was. De meeste testauto’s haalden de door de fabriek opgegeven prestaties wel of wisten deze zelfs te overtreffen.

Alleen het verbruik bleek fors af te wijken. Een 250 S liet 17,8 liter /100 km door zijn carburateurs kolken en een 250 SE deed het met 16,2 liter / 100 km eigenlijk niet zoveel beter. Dat kwam misschien ook door het feit dat beide uitvoeringen flink moesten worden doorgehaald om tot aansprekende prestaties te komen. Het maximum koppel kwam pas bij 4.000, respectievelijk 4.200 tpm vrij. Toen

STERKLASSE BULLETIN

8

een journalist met sportieve aspiraties zijn auto de sporen gaf steeg het verbruik zelfs tot 19,5 liter / 100 km. Het had dus weinig zin om de 250 SE voor economischer gebruik te kiezen. Van een lagere emissie van schadelijke stoffen lag destijds nog niemand wakker. De afwerking, wegligging, rechtuit stabiliteit en ongevoeligheid voor zijwind werden geroemd. Het verbruik werd voorzichting bekritiseerd en de keuze voor de injectiemotor was niet bepaald vanzelfsprekend. De meeste experts dachten dat je dat geld beter in je zak kon houden of besteden aan leuke accessoires.

Deze wagens waren beperkt geschikt voor autosport activiteiten. Het duo Petry/Eberhardt wist echter hun klasse in de Tour d’Europe 1967 te winnen.

Mercedes-Benz dealers waren uiteraard tevreden over de verkoopcijfers. Na het verschijnen van de 250 S en 250 SE liepen de levertijden op tot vijftien maanden. De dure 300 SE, zelfde carrosserie met drie liter motor, was reeds binnen zes maanden te verkrijgen. In Duitsland werd de basisversie voor DM 15.300,-- verkocht en zijn luxere broer kostte DM 1.550,-- meer. Dat bedrag was ongeveer het maandloon van een academicus met een goede baan.

Zo gezien is het niet vreemd dat de meerderheid van de klanten een 250 S bestelde. Zelfs in Engeland was dit een populaire auto, hoewel de prijs door de forse invoerrechten daar zeer hoog was. De goedkoopste versie was al £ 500,-duurder dan een Jaguar Mk X 4.2 en er zat een wereld van verschil tussen die twee wagens. De Jaguar was een forse auto met veel hout en leer en voorzien van een sterke zescilinder. Daar stak de Benz nogal karig bij af, maar de kopers aan de overkant van het Kanaal wisten de kwaliteiten van de Duitser op waarde te schatten.

Aflossing door 280 S/SE De W110 230 S, de laatste der Mohikanen, genoot in Nederland nog wel een zekere populariteit. Voor Fl 16.650,-kon men een fatsoenlijke auto met een ster op de grille rijden. De 250 S kostte al Fl 18.500,-- en de 250 SE moest Fl 21.000,-- opbrengen. Voor veel mensen onbereikbare bedragen. Men was al blij als men zich een nieuwe auto kon veroorloven. Het begon dan meestal met een NSU Prinz, Volkswagen 1200 of Opel Kadett. De Mercedes-Benz 250

S koper had het equivalent van vier NSU’s uitgegeven. En daar bleef het vaak niet bij. Net als tegenwoordig was er een forse optielijst. De kassa rinkelde extra voor een automatische versnellingsbak, airconditioning, schuifdak, orthopaedische rugleuningen, twee-tonige claxon, metallic lak, radio met mechanische of automatisch antenne, getint glas en een op maat gemaakte Daimler-Benz kofferset om het echt af te maken. Overigens was metallic lak pas vanaf maart 1967 te bestellen en dan alleen op uitdrukkelijk verzoek van de klant. Verkopers werden niet aangemoedigd om dit aan te bieden, ondanks de voor hen aantrekkelijk forse meerprijs. Auto’s in een metallic lakkleur spuiten vertraagden het productie proces en men wist nog niet zo goed met dit type lak overweg te gaan. Bij kleine schades draaide het al gauw op het overspuiten van de hele auto uit.

In januari 1968 viel het doek voor de 250 SE. Intern had deze variant concurrentie van de sterkere en meer prestige biedende 280 SE gekregen. De 250 S hield het langer vol.

De laatste exemplaren rolden in maart 1969 van de band.

Op dat moment hadden deze wagens ook serieuze concurrenten gekregen. De Opel Admiral B en Fiat 130 waren technisch beslist tegen de Stuttgarters opgewassen. Helaas voor hen gingen de klanten in die klasse toch voor de Mercedes-Benz.

In Nederland vroeg importeur AGAM voor de laatste modellen Fl 21.475,-- en Fl 23.000,-Er werden totaal 74.677 stuks van de 250 S en 55.181 stuks van de 250 SE geproduceerd. Aangezien deze laatste versie een jaar korter geproduceerd werd toch nog een respectabel aantal. De extra E op het kofferdeksel was voor veel mensen toch verleidelijk. Qua kleur keuze was men nog minder avontuurlijk dan nu het geval is. De top drie van de meest verkochte kleuren was witgrijs (code 158) met 20,1% van de kopers, zwart (code 040) met 10,6% en grafietgrijs (code 190) met 7,8%. De W108 en zijn duurdere familielid W109 zouden wereldwijd met diverse motoriseringen nog tot 1972 verkocht worden. Daarna zou de W116 als eerste officiële S-Klasse de vaandeldrager worden.

ARJEN STOFFELSMA

Airconditioning was in Europa een nog een weinig bestelde optie. De unit bestond uit een aan/uitschakelaar met drie standen (1), een knop voor temperatuurregeling (2) en twee uitstroomopeningen (3)

STERKLASSE BULLETIN

9

Literatuur: Gek genoeg is er nog geen apart boek over de W108 en W109 verschenen. Wie meer wil weten over de in dit artikel besproken auto’s kan ik de volgende boeken aanbevelen: MBIG Handbuch W 108/109 (1965–1972) (multomap met diverse onderwerpen) Die S-Klasse von Mercedes-Benz van Heribert Hofner.

Mercedes-Benz Automobile Band 4. Vom 190SL zum 300SEL (1953-1971) van Heribert Hofner.

Technische gegevens:

250 S

250 SE

Motor: zescilinder in lijn OHC Motortype: M108 M129 Cilinderinhoud: 2.496 cm3 Compressieverhouding: 9,0:1 9,3:1 Vermogen: 130 pk 150 pk bij 5.400 tpm 5.500 tpm Koppel: 194 Nm 216 Nm bij 4.000 tpm 4.200 tpm Tankinhoud: 82 liter Leeg gewicht: 1.440 kg 1.480 kg Topsnelheid: 182 km/u 193 km/u automaat: 177 km/u 188 km/u Accelaratie 0-100 km/u 13 sec. 12 sec. automaat: 14 sec. 13 sec.

Export 250 S: 35.975 exemplaren Export 250 SE: 27.455 exemplaren

STERKLASSE BULLETIN

Rechts gestuurd Zoals het een echte Achterhoeker betaamde, verplaatste ik mij in de beginjaren tachtig in Opels, waaronder Kadettjes, Ascona’s en een kanariegele Rekord 1900 stationcar. Natuurlijk waren dat fijne auto’s en ik heb er ook altijd met veel plezier in gereden. Maar als mannetje in de jaren zeventig vond ik de auto’s met wieldoppen in dezelfde kleur als de auto helemaal het einde. Geen idee van Baureihe of type, maar de ster op de grill was het voor mij helemaal. Ooit zou er een Mercedes komen. Ik wist het zeker. Aldus Frank Sprenkeler Mijn eerste Mercedes kocht ik in 2008. Hoogtijdagen voor de handelaren. Het werd een W123. Een 230E met standkachel, open dak, mooie kroonkurken en een fantastisch mooie kleur, voor de kenners diplomatenblauw 904. Ik heb de auto jaren gehad en er veel aan geklust, opgetuigd met allerlei fraaie accessoires als een ablagebox, volledig Zebrano dashboard, zonweringluxaflex voor de achterruit etc.

Nadat ik wat laswerk links en rechts heb laten uitvoeren

10

was ik tevreden. Totdat ik een tip kreeg van iemand die me wees op mijn ultieme droom Mercedes, de S-klasse W126.

Een prachtige auto vertelde de tipgever mij. Het betrof een V8, in een SEL-uitvoering nog wel, en in een uitstekende staat verkerend. Eigenlijk niks op aan te merken. Nou ja.

Niks??

Ergens in de Achterhoek Op een winderige zondagmiddag in februari 2012 heb ik de papieren opgehaald van mijn nieuwe Benz. Een prachtige blauwe 500 SEL. Het kriebelde al een poosje om een W126 te gaan kopen. En toen het idee enigszins vergeten was, liep ik tegen dit prachtexemplaar aan. Maar wel met één klein detail dat een potentiele koper kan afschrikken. Het is een Engelse wagen, dus inderdaad met het stuur rechts. Het rijden met zo’n auto went zegt men. En dat is ook zo. Ik zat toen al op de bekende roze wolk. De koop was vrij vlot gesloten.

Was de auto helemaal goed? Tja, een wagen van bijna 25 jaar heeft wat dingetjes natuurlijk, maar in dit geval te overzien. Onder de achterruit zaten wat roestplekken die aangepakt moesten worden. Een bekend euvel bij de W126.

Twee deurvangers werden vervangen. Het houtwerk was in orde, maar had wat liefde nodig. De lampen zijn aangepast voor het vasteland. Een nieuwe fuseekogel is er in de Hobbyhut in Zutphen opgezet. Daar op de brug bleek de auto ‘hard’ te zijn. Het rechtervoorscherm is ooit slecht gerepareerd, maar ik kreeg er een origineel nieuw scherm bij.

De Tempomat deed het wel, maar werkte zeer onregelmatig, deze moet nagekeken worden. De airconditioning was nog afgevuld met het ‘oude’ vulmiddel R12 en moet dus aangepast worden, dat komt nog wel. Het schuifdak was in perfecte staat. Alle MOT papieren (De Engelse APK) zaten erbij en ik concludeerde dat er sprake was van één eigenaar die alle papieren bewaard had. Zelfs de te naamstelling van deze Mr Bill Prince uit de regio Cambridge ontbrak niet. De ‘mileage’ was volledig verantwoord. Kortom, er zit meer documentatie bij dan bij de gemiddelde auto.

Avonden lang ben ik druk geweest met uitzoeken van de papieren. De goede man had werkelijk alles bewaard en allemaal bij elkaar gebracht in een dikke map. Ik kwam geen schokkende reparaties tegen. De enige grote klus aan de auto is de versnellingsbak geweest. Vanwege een lekkage is de bak van de motor gehaald en nagekeken en uiteindelijk goed gerepareerd met een rekening van 750 pond voor mr. Prince. Twee jaar heb ik heerlijk gereden in mijn 500 SEL. De auto had inmiddels een grote beurt gehad in Bergambacht. Daar zijn preventief wat dingen vervangen. Cor de Jong en zijn mannen zagen dat de basis van de auto uitstekend was. De staat van de motor was ook prima en met 200.000 miles op de teller vertoonde de motor weinig sporen van slijtage. De timing van de motor was goed. Wel werden enkele ontstekingsonderdelen vervangen, alsook de twee wiellagers voor. Een tegenvaller was de slechte staat van een brandstofleiding. Dat kostte nogal wat moeite om die helemaal te vervangen. Uiteindelijk is dat ook goed gekomen.

Toen de winter van 2014 zich aandiende waren de slechte plekken op de carrosserie van de auto groter en duidelijker zichtbaar geworden. Onder het achterraam diende zich toch echt wel een probleem aan. En ook het rechterspatbord begon slecht te worden. Omdat ik nog lang plezier wilde hebben van deze auto besloot ik om het maar eens grondig aan te pakken. De auto was het waard in mijn ogen.

Diep in de Achterhoek Kil tl-licht in een garage is meedogenloos. Ik had de auto weggebracht en twee dagen later kreeg ik een telefoontje.

“Ehhh….. Frank, misschien is het handig om even langs te

STERKLASSE BULLETIN

Frank Sprenkeler met zijn rechtsgestuurde 500 SEL

komen.� In de garage aangekomen lagen de krikpunten al bloot. De rotte plekken waren er voor een gedeelte al uitgesneden. Er was goed nieuws en er was slecht nieuws.

Nou, eerst het slechte dan maar. De krikpunten waren alle vier niet al te best. Het rechtervoorspatbord was heel slecht en het rechterachterspatbord was ook niet al te best. Onder het raam hebben we het rubber wat weggehaald en dat zag er niet goed uit. Tenslotte zat er wat narigheid onder een koplamp. Het goede nieuws dan maar. De bodem is keihard.

Met de hogedruk is deze helemaal afgespoten en niet meer dan wat oppervlakkige vliegroest bleef over. Een behandeling met RX5 en RX10 was voldoende. De krikpunten waren alleen aan de buitenkant slecht, van binnen zag het er nog fabrieksnieuw uit. De originele wax zat er nog prima op. Met een klein cameraatje zijn de holle ruimten bekeken en ook daar was geen ellende te verwachten.

Nou, dat was al met al een opluchting. Ik had ooit een inzet-

stuk uit een sloopauto gekocht voor onder de achterruit, ruim uitgesneden en roestvrij. Dat was overigens nog wel een precaire klus. Ik wilde heel graag dat de achterruit met de originele stickers van de Engelse dealer heel bleef. Ik ben er maar niet bijgebleven toen de ruit eruit en er weer inging. Maar het ging goed. Hij zat er weer superstrak in na het spuiten. De auto kreeg een gedeeltelijke repaint en in maart 2014 kon ik mijn eerste rit weer maken, een heerlijk gevoel. De auto was net niet op tijd klaar voor een bijeenkomst met Mercedesvrienden in Bergambacht.

Overigens heb ik in die winter van 2014 ook niet stilgezeten.

Uit de papieren die ik bij de auto had gekregen wist ik dus wie de eerste eigenaar was. In de verzekeringspapieren die er ook bij zaten stonden de namen van deze heer, zijn vrouw en hun dochter. De dochter kwam uit het zelfde bouwjaar als ik zelf, 1963. Ik had al een tijd de behoefte om eens met de auto terug te gaan naar Cambridge en omgeving waar deze V8 bijna 26 jaar heeft rondgereden en is afgeleverd.

Engeland

Achterraam voor en na reparatie

Ergens in Londen moet een vrouw het Facebook berichtje gelezen hebben dat een man uit Nederland haar heeft gestuurd. Hij was er al achter gekomen dat ze een actrice was die onder andere meespeelde in de serie Eastenders.

Misschien heeft ze wat vreemd gekeken toen ze zijn vraag las. ‘ Of ze bekend was met een blauwe Mercedes en de vorige eigenaar misschien kende. Ze heeft het berichtje weggeklikt en is zich met andere dingen gaan bezig houden.

Misschien heeft ze nog een keer aan het berichtje gedacht, maar heel waarschijnlijk is dat niet. Ik hoorde namelijk helemaal niets. Ach ja, het was misschien ook wel te mooi geweest.

Maar dan in februari 2015 verscheen een onbekende avatar op mijn mobiele telefoon. Ik keek en zag dat er een Facebook bericht was binnengekomen. Nietsvermoedend

11

STERKLASSE BULLETIN

begon ik het bericht te lezen. Ik kreeg kippenvel toen ik zag dat het een berichtje was van de Londense actrice, die me vertelde dat het haar speet dat ze zo laat reageerde op mijn berichtje van bijna een jaar eerder. Ze zei verder dat ze op de foto die ik had meegestuurd de auto herkende die altijd van haar vader was geweest. Hij had moeten huilen toen hij de auto om gezondheidsredenen moest verkopen.

Hij was heel erg blij dat de auto bij een liefhebber was terechtgekomen. Er werd wat over en weer gemaild en plotseling kreeg ik een mailtje van Bill Prince, 88 jaar oud. Hij vertelde me hoe ontzettend leuk hij het vond dat ik contact gezocht had met zijn dochter. Er ontspon zich in die weken een leuke mailwisseling tussen hem en mij. Hij wist me nog wat leuke verhalen te vertellen over de auto.

Back to the roots In mei besloot ik met mijn twee volwassen zoons een lang weekend Engeland te gaan doen met de 500 SEL. We hadden een leuk programma met verschillende activiteiten gemaakt, waaronder een bezoek aan het luchtvaartmuseum Duxford tussen Harwich en Cambridge en een bezoek aan de voetbalwedstrijd tussen de plaatselijke FC Cambridge en Burton Albion van Floyd Hasselbaink, oud speler van het Nederlands elftal. Ze werden in die wedstrijd kampioen. Een geweldige belevenis. Zondagochtend ben ik naar

de plaats gegaan waar mijn auto is afgeleverd: Mercedes Benz Cambridge. Back to the roots. In de middag vond het hoogtepunt van de reis plaats, de ontmoeting met Bill en zijn vrouw Irene in een plaatsje vlakbij Cambridge.

Ik moest eerst van mijn verbazing bijkomen toen ik de mails kreeg van de oude baas. Bill was inmiddels 88 en hij leefde dus nog. Daar had ik totaal geen rekening mee gehouden. Ook zijn vrouw, Irene van 83 leefde nog en ze woonden nog steeds in het dorpje onder de rook van Cambridge in het huis, waar mijn SEL 26 jaar had gestaan. We hebben een geweldige middag gehad bij twee super gastvrije, lieve Engelse mensen. Tea, cake en scones stonden al voor ons klaar. Ze vertelden honderduit hoe ze met de Benz jarenlang door heel Europa hadden gereisd. Ze kochten en verkochten dure wijnen en hadden naast hun Engelse huis ook nog een klein Chateau in Frankrijk. De 200.000 miles hadden ze met veel plezier gereden en uiteindelijk werd met pijn in het hart de Mercedes verkocht omdat hij toch wel wat te groot werd voor ze. Het gezicht van Bill toen hij weer achter het stuur van zijn geliefde Benz kon gaan zitten was onbetaalbaar. Na een bezoek van bijna twee uur stonden ze met z’n tweeën in de deuropening van hun prachtige huis. Ze zwaaiden ons uit en ik weet zeker dat Irene tegen Bill zei: “look love, there she goes”.

FRANK SPRENKELER

12

Na dertig jaar weer terug bij de eerste eigenaar Bill Prince nabij Cambridge

W126 500 SEL RHD Bouwjaar: 18-10-1985 Cilinders: 8, Vermogen: 170 kW/231 PK, 4.973 cc.

Kleur lak: 929 Nautikblau Metallic Interieur: 978 Grey Velours Pullman Transmissie: Automaat / 4 versnellingen Opties: 240 0 227 256 410

Buitentemperatuurmeter Zebranohout en ablagebox Verlichte asbakken met aansteker in achterdeuren Sperdifferentieel op de achteras Schuifdak elecktrisch

430 Hoofdsteunen achterin 440 Tempomat (CruiseControl) 470 Antiblokkeersysteem ABS 504 Buitenspiegel links verstelbaar 532 Radioantenne elecktrisch zonder radio-inbouw 543 Zonnekleppen met verlichte spiegels 570 Middenarmsteun uitklapbaar (met Motorola telefoon) 580 Klimaatanlage A/C 611 Uitstapverlichting onder in de deuren 630 ECE-gevarendriehoek 673 Accu met grotere capaciteit 877 Leeslampjes achterin 812 Stereo luidsprekerboxen achterin met fader 0 Gordijnset achterin en zijruiten 0 Voetsteunen in Grey Velours achterin

STERKLASSE BULLETIN

Ergerlijke reclame De radio staat overdag op mijn werk aan en daar vallen mij al een tijd de onzinnige zogenaamde reclamegrappen in op. In 2014 leek het wel of het enige thema de zakelijk bijtellingscategorie van de auto was. De laatste maanden is er een soort knulligheid ingeslopen in de radioreclame Enkele voorbeelden: Bij het nieuwe huis hebben we een grotere parkeerplaats gekregen. Nu dan kunnen we een grotere Renault gaan uitzoeken bij de dealer. Net alsof er geen plek voor de deur is.

Dan heeft Renualt ook nog een reclame op papier met een verliefd stel voor een Clio. ‘ Het design van deze auto past bij de levensfase ‘Love’. De Clio is een auto vol passie en sensualtiteit. Dat voel je er als je erin rijdt.’ Verliefd worden op een Clio? Tja, wat moet ik daar nog aan toevoegen.

Twee jongetjes kiften met elkaar over wiens vader nu de laatste BMW met 20% bijtelling heeft gekocht. In mijn jonge jaren had je het over topsnelheid, pk’s en elektrische ramen. Waar gaat dat met onze jeugd heen? En 20% bijtelling over de prijs van een BMW dat levert nog een behoorlijke belasting op. Bij een gemiddeld belastingtarief kom je voor een simpele 3 serie dan nog op zo’n 300 euro netto uit.

En dan Volkswagen, nota bene was de reclame nog te horen na het het milieutestdebacle in de USA. ‘Met die slimme app weet u precies hoeveel u verbruikt. Hé pap had je vandaag last van een zware rechtervoet’. Oftewel weer zo’n irritant gastje dat zijn vader tracht in de luren te leggen.

Ford kan er ook wat van: ‘Iedereen verdient een lage bijtelling, iedereen verdient een Ford’. Wat heb ik dan fout gedaan? Geef mij maar mijn W140 met een 35% bijtelling.

Verder hadden we in de zomer nog te maken met Seat, waarbij om een ijsje jengelende kinderen het hun vader kwalijk namen dat hij zo lekker bleef sturen en bijna nooit hoefde te tanken vanwege de cilinderuitschakeling. Maar daarbij ging het niet over een V8 of een V12-motor waar

In perspectief tot het dagelijks leven een moment om te relativeren!

Mercedes al tussen 1998 en 2002 deze techniek toepaste, maar een simpel vierpittertje. Nou dat zal me toch een besparing opleveren!

Met dit soort leuzen krijg je toch geen mensen naar de dealer om een nieuwe auto te bestellen? En de mannen in deze reclame’s komen er nu niet bepaald florisant van af.

Als potentiële klant wordt je als een onwetende halve zool gezien. Daar wil je toch niet mee geassocieerd worden. Dan ging het er in 1972 een stuk volwassener aan toe met het rijden in een nieuwe dimensie voor de nieuwe S-klasse. Wel een beetje saai, maar het geeft wel aan waar het om gaat.

Een merk heeft een imago. Voor mij was Mercedes het merk al toen ik acht jaar oud was. Dat ben ik niet meer kwijt geraakt. Volkswagen is momenteel hard bezig om haar imago om zeep te helpen. Dat is het resultaat van willens en wetens mensen en overheden belazeren. Een enorme blunder met mogelijk verstrekkende gevolgen. Een aantal leden van de zeer goede verdienende leiding van het concern uit Wolfsburg zal vermoedelijk last gehad hebben van hoogmoed in de strijd om het grootste autoconcern ter wereld te worden.

Het zijn ergenissen die tot wat er momenteel in het Midden Oosten gebeurd natuurlijk totaal in het niet vallen. In een brandhaard van verschillende culturen en religies gaan veel mensenlevens verloren en zoeken velen hun heil in Europa. Wij koesteren hier onze fraaie automobielen maar aan de andere kant verdwijnen er ook oude auto’s in het oorlogsgeweld. Zoals met zoveel zaken is alles relatief.

Onze klassiekers of youngtimers zijn meestal een leuke vorm van vermaak en luxe. Binnenkort gaat een behoorlijk deel van de clubauto’s weer op stal, sommigen drie maanden noodgedwongen door de Wegenbelasting regeling.

Laten we voor het zover is nog even genieten van ons bezit.

ROB PEKELHARING

Bron foto: Telegraaf 18 september 2015

13

STERKLASSE BULLETIN

1:43 Sterretjes

3

4 14

Het is alweer een tijdje geleden dat ik wat geschreven heb over onze auto’s in miniatuur! Dit was in 2013, Nr. 7 (W116 t/m W140) en Nr.8 (R129). Het verzamelen is echter niet gestopt, integendeel! Daarbij moet ik wel aantekenen dat de auto’s van voor WOII een steeds groter aandeel krijgen in mijn verzameling. In één van de voorgaande artikelen heb ik al eens verteld over de prachtige modellen uit het Oost Europa, zoals die van EMC uit Kiev. Werkelijke kunststukken die helaas ook erg prijzig zijn en moeilijk te verkijgen. Ze wekken een te begeren verslaving op. De 630K met een carrosserie van Saoutchik is één van mijn laatste aanwinsten (foto 1 en 2). Het origineel is te vinden in het Techniek Museum in Speyer. De kleur is “Geschmacksache”. EMC maakt modellen met de hand in kleine oplages.

Van de naoorlogse types zijn de meeste al eens uitgebracht.

Je ziet nu wel veel bijzondere uitvoeringen komen zoals een type 300 of type 600 begrafenisauto (foto 3) of de type 600 Coupé (foto 4), waarvan er maar twee zijn gebouwd.

Deze bijzondere tweedeurs uitvoering is nooit in productie gegaan. Binnenkort mogen we de W126 Cabriolet van Koningin Juliana verwachten. Persoonlijk zou ik het type 300 Cabriolet van Koningin Wilhelmina graag in minatuur zien. Wie weet komt die ook nog.

In Nr. 7 had ik beloofd de voorlopers van de S Klasse voor te stellen. In Nr. 8 kwam toen de R129 en daarna een hernia, dus is het er niet van gekomen. Maar bij deze laat ik de voorouders van onze S-Klasse in het klein zien.

5

1

De W116 was de eerste officiële S-Klasse maar daarvoor waren er ook luxe modellen in het “Sonderklasse” segment zoals de W108/109. We beginnen met de W187 of type 220.

Deze werd in 1951 tegelijk met de type 300 geïntroduceerd en als Limousine met 4 deuren, Cabriolet A, Cabriolet B en Coupé (slechts 85 stuks!) aangeboden. Van de 220 zijn weinig modellen in 1:43 verschenen, Tin Wizard maakt(e) de Cabriolet A, Spark de Limousine, Coupé en Cabriolet B. Op de foto is de Limousine van Spark te zien (foto 5).

2

STERKLASSE BULLETIN

Het tijdperk van automobielen met een chassis liep ten einde en in 1954 kwam de W180. De W187 was nog op een chassis gebouwd, maar de W180 had een zelfdragende carrosserie (ponton). We kennen de types 220a (W180 I), 220 S (W180 II) en de W220 SE (W128). Van de 220 S en SE waren een Limousine, Coupé en Cabriolet al verkrijgbaar. Minichamps maakt een mooi model van de 220S, o.a. een uitvoering met een open dak in Bordeaux rood (foto 6).

Faller, Vitesse en Spark zijn merken die o.a. de Coupé en Cabriolet maakten.

6

Vanaf 1959 kwamen de “Heckflossen”. Eerst de “S Klasses”, W111 en W112, later de type 190 en type 200 W110, als opvolger van type 180/190. De luxere uitvoeringen waren aan de buitenkant alleen te onderscheiden aan de hoeveelheid chroom. De meest luxueuze uitvoering was de type 300 SE lang, W112/3. Deze was o.a. voorzien van luchtvering. Naast de Limousines waren er van zowel de W111 en de W112 Coupé en Cabriolet varianten. De W111 werd tot 1971 (!) gebouwd.

Meerdere fabrikanten hebben deze types 43 keer verkleind.

Van Minichamps is type 300 SE lang (foto 7).

De Brusselse firma Universal maakte van de W110 en W111 een Station uitvoering die via de Mercedes Benz dealer kon worden geleverd. Spark levert de beide types in 1:43. Op de foto is type 230 S Universal afgebeeld (foto 8).

7

De laatste niet officiële S-klasse was de W108/109. Van de W108 heeft Spark in 1:43 een mooi model uitgebracht (foto 9). Minichamps heeft de W109 in diverse kleuren gemaakt (foto 10) en niet in de laatste plaats de “Rote Sau”, de auto waarmee AMG bekend is geworden. Er zijn maar liefst vijf uitvoeringen, terwijl er maar één gebouwd is die zijn laatste levensjaren heeft gesleten voor het testen van remmen voor landingsgestellen bij Matra in Frankrijk. Op de foto de 24hr Spa Francorchamps 1971 uitvoering waarvan Mercedes Classic een replica heeft gebouwd (foto 11).

8

15

FRITS BAKKER

9

11 Foto’s: Frits Bakker

10

STERKLASSE BULLETIN

Instructieboekje R129 met handtekening Bruno Sacco Bij de “Jahrestreffen” van de MBMC (Mercedes Benz Modelauto Club) in 2011 te Stuttgart was het erelid Bruno Sacco aanwezig!

Onvermijdelijk werd de beste man gevraagd om handtekeningen. Ariane, mijn vrouw, drong er bij mij op aan om ook een handtekening te vragen maar ik vind dat flauwekul en deed dat dus niet. Wat moet je er mee!? En laat die man met rust! Naarmate de avond vorderde leek het mij toch wel aardig idee om een handtekening van Bruno Sacco te hebben, de man die verantwoordelijk is voor vele mooie Mercedes ontwerpen en niet in de laatste plaats voor de R129! Dit was een once in a lifetime oppurtunity Ariane bood aan het te vragen hoewel ze dat normaal gesproken ook niet zou doen. Nu is ze Duits dus dat maakt de conversatie toch wat makkelijker. Maar als hij het al zou doen, waarop? Gewoon op een briefje slaat ook nergens op en iets anders hadden we niet bij ons. Wat we wel bij ons hadden was de SL en toen kwam het idee. Het instructieboekje van onze 129! Ik naar de parkeergarage en het boekje opgehaald. Ariane de stoute schoenen aan-

16

getrokken en gaan vragen. En ja hoor, geen probleem, maar alleen als het een Mercedes betrof die van zijn hand was. En dat was de 129.

Sinds die avond siert de handtekening van Bruno Sacco het instructie boekje van onze SL. Leuk toch!

FRITS BAKKER

Bruno Sacco Bruno Sacco werd geboren in Udine, Italië op 12-11-1933.

Op jonge leeftijd tekende hij al graag. Na zijn schooltijd begon hij een studie machinebouw in Turijn. Vandaaruit is hij in de vormgeving van auto’s gerold. Bij Ghia en Pininfarina kwam hij in contact met de wereld van autodesign. In 1958 werd Sacco door Karl Wilfert naar Mercedes gehaald en kwam te werken in de nieuwe afdeling Carrosserieontwikkeling en Design onder leiding van Friedrich Geiger, die prachtige vooroorlogse modellen zoals de 500 K ontworpen had. Een jaar later trouwt Bruno met de Berlijnse Annemarie Ibe en in 1960 wordt zijn dochter Marina-Mercedes geboren.

Bruno werkt o.a. aan de 600 limousine, SL (pagode) en draagt bij aan het ontwikkelen van prototypen van de nooit in productie genomen C111. In 1970 krijgt hij de leiding over de afdeling Carrosserieconstructie en Ontwerp. Hij houdt zich o.a. bezig met het ESF project (Experimental Sicherheits Fahrzeug) en de ontwikkeling van de W123.

Het eerste model van zijn hand is het T-model van deze serie (1977). In 1974 neemt hij de leiding van de Design afdeling over van Geiger.

De S-klasse W126 was de eerste productieauto die geheel onder zijn leiding ontstond. Belangrijk bij de ontwikkeling van dit type waren betere en nieuwe veiligheidsvoorzieningen en een mindere belasting van het milieu. Sacco noemde zich zelf de ‘Kurator der Tradition.’ Het design ontwikkelde zich binnen de kaders van de traditie. Hoge kwaliteit, een grote mate van betrouwbaarheid, lange levensduur en technische innovatie waren belangrijke kenmerken van

STERKLASSE BULLETIN

17 Linksboven: T-model W123, daarnaast de ‘ Baby Benz’ W201, linksonder W124 en rechtsonder W126 coupé Mercedes automobielen in die tijd.

De W126 werd in 1979 gepresenteerd. De volgende modellen die onder Sacco werden ontwikkeld waren de zogenaamde Baby-Benz in 1983 (de voorloper van de C-klasse) en de W124-serie (de voorloper van de E-klasse). De modellen sloten mooi op elkaar aan maar hadden duidelijk een eigen vormgeving. De W126, De Baby-Benz en de W124 maakten de jaren tachtig tot een zeer succesvolle tijd voor Mercedes-Benz.

De W126 coupé (SEC) wordt wel gezien als het mooiste ontwerp van Sacco. De opvallend grote deurgrepen waren niet zijn idee, integendeel hij verafschuwde ze. De zijbeplating op de W126 serie wordt in de volksmond ‘Sacco Bretter’ genoemd. Zelf had Bruno de gladde beplating vanaf het begin van de serie willen aanbrengen. De leiding van Mercedes koos voor de weg van geldelijke verandering en wenste de geribbelde variant zoals ook in de R/C107 was toegepast. Naast deze beschermplaten, die een doortrekking van de lijn van de bumpers betekende, waren de aluminiumvelgen de belangrijskte verschillen tussen de serie 1 en 2, kroonkrukvelgen versus putdekselvelgen.

In 1987 wordt Sacco directeur van de Designafdeling en positioneert zich daarmee direct onder de Raad van Bestuur.

Zijn R129 verschijnt twee jaar later, een auto die geheel naar zijn smaak is. Het model breekt met barokke karakter van de R107. Daarna volgde al snel de W140. Over deze auto zei hij: ’het was jammer dat de Mercedes leiding zo’n grote auto wilde’. Deze nieuwe S-klasse ontstond in een tijd dat er veel kon bij Mercedes. Er werd groots gedacht en kosten

nog moeite werden bespaard om de best mogelijke auto te maken. Aanvankelijk was de W140 alleen als lange versie bedacht, maar bij de introductie verscheen er toch ook een SE-versie, met name bedoeld voor de Europese markt. De nieuwste S-klasse leed na de introductie onder de zware kritieken in de pers.

In 1993 werd het zogenaamde vier ogen gezicht onthuld bij een studiepresentatie in Geneve.. De in 1995 verschenen E-klasse W210 was de eerste modellenreeks die dit design meekregen. ‘Bekijk Mercedes met nieuwe ogen’ werd de nieuwe toepasselijke reclameslogan.

In de daarop volgende jaren had de designontwikkeling het druk met de ontwikkeling van veel nieuwe modellen. Naast de gebruikelijke S, E en C-klasse en de SL-serie ontstonden de SLK, de ML, de CLK en de A-klasse. Onderaan het modellenpalet kwam de Smart en bovenaan sloot de Maybach de reeksen. Over de nieuwe S-klasse W220 (1998) zei Sacco: ’We hebben met de nieuwe S-klasse een emotionele en tegelijk waardevolle auto gemaakt die door zijn ongewoon jeugdig voorkomen op het levensgevoel van nu is toegesneden’.

Op 31 maart 1999 ging Bruno Sacco met pensioen. Je kunt gerust stellen dat hij het gezicht van Mercedes-Benz in de jaren tachtig en negentig bepaald heeft.

ROB PEKELHARING Foto’s: Daimler Media

STERKLASSE BULLETIN

Veluwerit juni 2015 18

De hele week hadden we het weer al in de gaten gehouden, want zaterdag de 13e (hoe bedenk je het) werd de Veluwerit van de S-klasse Club gehouden. Tja, en dan wil je toch graag weten of het dak van de SL er af kan of niet. Nou, we zijn nog met open dak naar De Koude Hoek in Elspeet gereden, waar we onder het genot van een kop koffie door Karel Schoorl werden opgewacht, de start afwachtten en kennis met elkaar konden maken.

De toertocht, met meer dan 30 auto’s, zou ook hier weer eindigen. Dat is handig, want dat kan dan meteen in de tomtom. En weet je tenminste zeker dat je niet verdwaalt en uiteindelijk toch een keer aankomt. Belangrijk, want je wilt de barbecue niet missen.

Dat kennismaken liep meteen wel even uit vanwege een heftige logebarsten regenbui. Lekker begin, daar sta je dan met je auto die normaal bij dreigende regen niet buitenkomt. Het lijkt een beetje overdreven, maar er was zelfs iemand die zijn auto meteen onder een dekzeil verborg, om hem er later op de dag, want het werd uiteindelijk toch mooi weer, pas weer onderuit te halen. Achter in de auto bij een andere deelnemer hebben zij de rit meegereden.

Schrikken was het in ieder geval toen de route naar het Verscholen Dorp leidde. Een voormalig onderduikerskamp uit de Tweede Wereldoorlog en alleen bereikbaar via een kilometerslange zandweg. Even heb ik nog getwijfeld of het misschien beter was het geasfalteerde fietspad te nemen.

Nog onder de indruk van het oorlogsleed ging de route verder over de mooiste weggetjes op de Veluwe naar het Aardhuis. Dit is oorspronkelijk een jachthuis van de kon-

Mooie diversiteit in clubauto’s.

STERKLASSE BULLETIN

Gezelligheid bij De Koude Hoek te Elspeet inklijke familie en hier worden nu excursies in de natuur gegeven. Het is zeker de moeite waard hier nog eens een keer individueel naar toe te gaan. Na het versterken van de inwendige mens en het bezichtigen van het museum wilden we onze weg weer vervolgen. Het was inmiddels droog geworden en de zon brak door. En dan blijkt dat één van de deelnemers (ik heb beloofd zijn naam niet te noemen) bezig was zijn auto te wassen. Hoe bedenk je het, een jerrycan water achter in de auto? We waren bereid te wachten tot hij alle auto’s had gedaan, maar zover ging de dienstverlening niet.

Genietend van de mooie omgeving reden we via prachtige bos- en heidegebieden verder volgens het routeplan. Dit was goed opgezet en voor iedereen gemakkelijk te volgen.

In het zonnetje en inmiddels met open dak bereikten we De Beeldentuin in Garderen, waar we een expositie van

Zandsculpturen bezochten. Een uitgebreide collectie tuinornamenten staat hier zo mooi mogelijk opgesteld en alles is te koop. We zagen meerdere leden met grote voorwerpen sjouwen en zelf ben ik ook een paar weken later nog terug geweest om iets te kopen waarvan ik spijt had het niet eerder gedaan te hebben.

Uiteindelijk kwamen we dan toch weer terug op het beginpunt, de Koude Hoek in Elspeet, waar een heerlijke barbecue klaarstond. Nadat de honger en dorst waren gelest vertrok iedereen weer naar huis. Wat mij betreft een mooie rit, goed georganiseerd en voor herhaling vatbaar. Iedereen die niet heeft meegedaan heeft een mooi evenement gemist.

CEES HOEVELAKEN Foto’s: Cees Hoevelaken en Rob Pekelharing

De oudste deelnemende clubauto, een witte W108 280 SE uit 1968, daarchter een groene W109 300 SEL 3,5 uit 1971

19

STERKLASSE BULLETIN

Matra Murena

In het Almere van 1998 werden jaarlijks tal van evenementen georganiseerd, waarbij ook de auto aan bod kwam. Met mijn zoon Vincent, ondertussen in het bezit van een rijbewijs, bezocht ik deze. Daar kwamen wij voor het eerst het automerk Matra tegen, een groene van het type Talbot Murena met een 1600 cc motor. De eigenaar, een heer van middelbare leeftijd, raakte maar niet uitgesproken over zijn auto. Een driezits concept met middenmotor en een thermisch verzonken chassis met polyester carrosserie delen.

20

Mijn zoon was bijzonder enthousiast, wat logisch te verklaren was als je de Matra vergeleek met de Saab 90 waar hij op dat moment in reed. Er bleek ook een actieve vereniging te bestaan, de Simca & Matra Sports Club, die toentertijd in Haarlem gevestigd was.

Het enthousiasme van het eerste moment kreeg in de weken erna een vervolg en ontwikkelde zich tot een gezamenlijk project. Zoon en vader waren met regelmaat op stap om Matra’s te bekijken. Er waren drie types Talbot Murena. Het instap model met een 1.6 motor, de 2.2 en de 2.2 S. De laatste twee hadden een Peugeot 2.2 liter motor, afkomstig van de 505, waardoor het kleine motor compartiment boven de achterwielen en achter de voorstoelen volledig was volgebouwd. Dit in tegenstelling tot de Simca 1.6 liter motor, waar meer ruimte voor beschikbaar was.

Voor deze laatste hebben wij gekozen. Gelet op het plan om het onderhoud in eigen beheer te doen was deze motor de betere keuze. Een niet onbelangrijke bijkomstigheid was dat deze 1.6 niet zo snel was als een 2.2. Hetgeen mij een geruster gevoel gaf als zoonlief ermee zou gaan rijden.

Technische gegevens: Motor: viercilinder in lijn OHC Cilinderinhoud: 1.592 cm3 Compressieverhouding: 9,35:1 Vermogen: 92 pk/5.600 tpm Koppel: 131 Nm/3.400 tpm Versnellingen: 5, handgeschakeld Topsnelheid: 182 km/u Accelaratie 0-100 km/u 11,8 sec.

Vreemdgaan In het nabij Hilversum gelegen ‘s Graveland passeerden wij bij toeval een Matra met daarop een bord te koop. Een originele Nederlandse auto van 3 september 1981. De kleur blauw was niet verkeerd, het interieur bestaande uit de drie voorstoelen was acceptabel en de motor draaide netjes rond.

Na enkele keren gekeken en gereden te hebben besloten wij om de auto gezamenlijk te kopen. Zo gebeurde het dat Vincent op 6 augustus 1998 zijn eerste auto ten naam gesteld kreeg. Toen de auto zijn vaste plaats had op de oprit viel het ons op dat er koelwater uit het expansievat lekte. De eerste reparatie diende zich hiermee aan. Na een middag sleutelen was het door het plaatsen van een nieuwe koppakking opgelost. De auto is in de periode daarna wat sportiever gemaakt door het plaatsen van een andere uitlaat en natuurlijk moest hij ook sneller. Er werden twee dubbele Webers gemonteerd voor wat meer koppel en open luchtfilters voor meer geluid. Maar je blijft natuurlijk bezig met zo’n auto. Één cilinder bleef bij een compressie meting wat achter. Het blok was snel uitgebouwd en na een volledige motorrevisie bij een gerenommeerde firma weer als nieuw ingebouwd. Daarna volgde een lange periode van zorgeloos rijden. Vanaf 2004 nam het gebruik wat af en beperkte het aandacht geven aan de Matra zich tot onderhoudsactiviteiten rondom de jaarlijkse APK. Vastzittende remmen, het vacuüm systeem, de verlichting en de CO afstelling waren jaarlijks terugkomende onderwerpen.

In 2011 hebben wij de Matra geschorst. Hiermee verviel de APK stress en sindsdien staat de auto op zijn vaste plaats onder de carport bij het ouderlijkhuis. De banden op 3 bar en met de accudruppelaar in bedrijf. In de afgelopen tijd hebben wij wel onderdelen ingekocht zoals een set nieuwe sloten, deurrubbers, diverse raamrubbers en andere klein materialen. Nog op de verlanglijst staat een set stoelen met leren bekleding. De Matra wacht nu op betere tijden.

Kleinzoon is ondertussen drie jaar oud. Dus wie weet wordt het project over vijftien jaar overgenomen door de volgende generatie.

Er zijn 10.680 Matra Murena’s vanaf september 1980 tot en met juli 1983 gebouwd in de Matra fabriek te Romorantin in Frankrijk, waarvan 5.640 stuks waren voorzien van de 1.6, 5.460 stuks de 2.2 en slechts 480 exemplaren kregen de 2.2 S krachtbron. Er zijn in Nederland ongeveer 200 exemplaren van de Matra Murena 1.6 en 2.2 nieuw verkocht.

Hierna is er nooit meer een auto op de markt gekomen met de merknaam Matra, hoewel het typeplaatje onder de motorkap van de Espace (tot en met 2002) en de Renault Avantime als producent Matra Automobile vermeldt.

LEX TER WEIJDEN

STERKLASSE BULLETIN

Clubwebsite en MercedesMe Op de Klassieke automobielbeurs TechnoClassica te Essen in april 2015 organiseerde Mercedes-Benz Classic voor alle webmasters van de aangesloten clubs in Europa een trainingssessie. Dit hing samen met het omschakelen van het oude online en webplatform naar een Wordpress-systeem.

Website sklasseclub.nl schakelde einde december 2014 als eerste Europese club over van het oude website-platform naar het nieuwe Wordpress-systeem. Dat we de eerste club waren was ons niet bekend, maar we waren er klaar voor en zo geschiedde.

Het doel van Mercedes-Benz Classic is om coherentie en een vergaande eenduidige uitstraling te creëren onder alle officiële Mercedes-Benz Clubs. Daarnaast komt er nog een verandering, namelijk om alle clubsites te ‘laten meeschalen’ op mobiele platforms. Hiermee wordt bedoeld dat de clubsites ook op mobiele apparaten zoals iPads, tablets en smartphones zich aanpassen aan het schermformaat.

Op de webmasterbijeenkomst heeft Mercedes-Benz Classic uitgelegd en laten zien welke mogelijkheden er allemaal zijn op het nieuwe platform Wordpress. En dat zijn er nogal wat. MB Classic heeft voorafgaand wel een vast stramien aangelegd zodat de vereiste coherentie en eenheid gewaarborgd zijn. De aanwezige webmasters kregen methoden te

zien over hoe je de site-content aanpast, uitbreidt en verwijdert en hoe je een beeldbank opbouwt of een ‘slide show’ opzet. Kortom, in praktische voorlichting gaf MB Classic richting aan de officiële clubs.

Verdere voordelen aan het Wordpressplatform zijn de mogelijkheden tot ‘bloggen’, m.a.w. het regelmatig plaatsen van kort nieuws dat bijdraagt aan de binding van leden en het interesseren aspirantleden. Voorts draagt het ‘regelmatig posten’ van nieuws bij aan de vindbaarheid binnen de zoekmachines zoals Google, Bing etc. Voor de webmasters is het gebruik van het Wordpressplatform prettig om mee te werken, omdat het aanpassen en vernieuwen van zogenaamde ‘content’ praktisch werkt. Er kunnen beeldbanken worden opgezet en uitgebreid. En alle nieuwe inhoud kan vervolgens kenmerken worden meegegeven om de vindbaarheid in de zoekmachines te optimaliseren.

Ook het inschrijf- en aanmeldsysteem is verbeterd door de achterliggende techniek. Dat geldt tevens voor de agenda voor de clubactiviteiten. Vanzelfsprekend is het hierbij de bedoeling van MB Classic dat de betrokken clubleden beter hun werk kunnen doen. Dat heeft effect op de club, want we kunnen beter informeren, op een mooiere manier en op een volledig up-to-date wereldwijd toegepast systeem.

21

MEHDI HORSTMANSHOFF

MercedesMe MercedesMe MercedesMe Mercedes U vindt MercedesMe op community.mercedes.me/ en/home. Het heeft de plaats ingenomen van het vroegere forum en is in feite nog steeds een forum zij het dat het veel moderner is geworden.

Het Mercedes Inspire Me-forum is in technische termen een zogenaamde ‘hub’, een plek waar alles van Mercedes samenkomt. Speciaal bedoeld voor automobiel enthousiastelingen. Plaats uw specifieke vragen of deel uw ervaringen met andere Mercedes-Benz liefhebbers. Met inmiddels meer dan 7.000 weergaven en posts, ervaringen en informatie op dit digitale platform, brengt deze uitwisseling voordelen voor iedereen en elke betrokkene. Dus

doe uw voordeel en discussieer mee over de huidige en toekomstige trends, producten en service. Of vind gewoon het juiste antwoord op uw Mercedes-Benz-vragen!

Hoe neemt u deel? Surf naar sklasseclub.nl en klik rechtsboven onder de snelmenu’s Mercedes-me aan. U komt dan op de pagina community.mercedes.me/en/home. Onder Via Login rechtsboven gebruikt u uw Gebruikersnaam en Paswoord van het oude forum. Lukt dit onverhoopt niet, dan vraagt u eenvoudig een nieuw paswoord aan.

Bent u binnen dan vindt u daar Algemene Informatie, het Business Innovation Forum, de Mercedes-Benz Fan Community, een Community for Brand Ambassadors en alle andere officiële Mercedes-Benz Clubs. Ga gerust uw gang!

Foto’s Lex Ter weijden STERKLASSE BULLETIN

De Hobby werkplaats te Zutphen

22

Zaterdag, 19 september 2015. Vandaag ga ik naar Zutphen om een bezoek te brengen aan de Hobby werkplaats van Hans en Danker. Beide heren ontvangen daar vandaag leden van de S-Klasse Club Nederland. Vanaf Lelystad is het anderhalf uur rijden naar Zutphen. Zo rond 11.30 uur sta ik na wat lokale omleidingen voor de Hobby werkplaats. Het regent, dat deed het gedurende de rit ook de hele tijd. De werkplaatsdeur is geopend en buiten voor de deur staat een zwarte W126 500 SEC met geopende motorkap.

Er staan een aantal aanwezigen omheen. Op de brug wederom een 500 SEC. Daar wordt aan de achterremmen gewerkt. Er waren zo’n 10 personen aanwezig, waaronder enkele voor mij bekende clubleden.

Koos Sijm uit Andijk had ik eerder ontmoet bij Jaap Havik. Toen had hij een bijzondere Mercedes Benz bij zich, een W109 300 SEL 6.3. Vandaag was het een W126 560 SEC 600-DOHC AMG uit het jaar 1989 met ± 50.000 km op de teller. Hij heeft deze auto zo’n zeven jaar geleden in België gekocht. Het uitpluizen van de historie bracht hem in Frankrijk alwaar de auto eigendom is geweest van een familie van wie de zoon een bekend formule één coureur is. Nu, zeven jaar later is de auto voorzien van een Nederlands kenteken. Hans hoort het verhaal van Koos aan. Met name het starten van de W126 560SEC 600-DOHC AMG is een probleem en mooi ronddraaien doet hij eigenlijk ook niet. Ook het lampje van de ASR blijft branden. Er wordt eerst gekeken naar een relais. Na een proefrit is de voorlopige conclusie van het brandende lampje dat één van de ABS voorwielsensoren defect is. Daarna gaat de auto aan de testkast. CO2 is te hoog! Na enig speurwerk constateerde Hans dat verscheidene rubberdelen van het vacuümsys-

teem lekkage vertonen. Na het vervangen van een aantal delen wordt er weer proef gereden door Hans en in tweede termijn door Koos. Laatste stapt uit met een grote glimlach.

“Wat een beest van een auto”, waren zijn woorden. Met de diverse benodigde originele onderdelen in een plasticzak zou later de terugreis naar Andijk gaan plaatsvinden.

Robert Kiel uit Almere arriveerde in zijn in perfecte staat verkerende zilverdistelgroene 500 SEC uit 1983. Hij heeft onderdelen van een uitlaat bij zich. Een speciaal spruitstuk en uitlaatpijpen, die wat extra pk’s kunnen opleveren.

Samen met Danker bekijkt hij of er nog aanpassingen moeten plaatsvinden. De conclusie is uiteindelijk dat Robert nog een aantal onderdelen moet aanschaffen, zodat met de aanpassingen de pk’s in de komende periode beschikbaar kunnen komen. De tosties, die Danker terloops bereidt, vinden gretig aftrek.

Het is ondertussen droog geworden en de één komt en de ander gaat. Zo arriveert er een bijzonder mooie blauwe 380 SEC. Het is Edwin de Graaf uit Castricum, voor Hans en Danker geen onbekende. Daar hij ook motor rijdt heeft de 380 SEC dit jaar nog niet zoveel kilometers gemaakt. Vandaag dus een mooie gelegenheid voor een nuttige rit naar Zutphen.

Ondertussen is het 14.00 uur. Voor mij het moment om afscheid te nemen van twee gedreven Mercedes Benz liefhebbers, die met hun hobby werkplaats aan vele S-klasse clubleden de support geven om hun Mercedes zelf in goede staat te houden. Tot slot nog de mededeling dat op zaterdag 12 maart 2016 de Hobby werkplaats een voorjaarsmeeting organiseert, waarbij u van harte welkom bent.

Hans onder de motorkap en Danker die de uitlaat beoordeelt

LEX TER WEIJDEN

STERKLASSE BULLETIN

De 11 dorpen tocht door de Hoeksche Waard Al drie jaar lang had ik het plan opgevat om een tocht door de Hoeksche Waard te organiseren, ook omdat ik zelf in één van de dorpen in deze Waard (polder) woonachtig ben. Op zaterdag 19 september 2015 was het dan zover. De rit startte bij Mercedes Benz dealer Wüst in Oud Beijerland.

We werden hartelijk ontvangen door Marcel Wüst met heerlijke koffie en een stuk koek. Om 11.00 uur gingen de eerste auto’s op pad voorzien van een goodiebag en een lunchpakket . Het geluk was weer met ons, want om 11.00 uur precies werd het droog en het heeft niet meer geregend.

De zon liet zich regelmatig zien, dus de dag kon niet meer stuk. Eén van de eerste auto’s die vertrok was een mooie W126 op de voet gevolgd door een R129 V12 met open kap.

In totaal namen er 19 auto’s deel aan de tocht met in totaal 41 personen aan boord. Het was een mooie opkomst met mooie auto’s.

De tocht voerde de deelnemers door elf dorpen. Tevens kon het natuureiland ‘Tiengemeten’ bezocht worden. Dit eiland is aan de natuur teruggegeven door de dijken op diverse plekken door te steken, zodat het water vrij spel heeft. Op

dit eiland zijn twee musea gevestigd, te weten het Rien Poortvliet museum en het landbouwmuseum. Bijna alle deelnemers hebben van de gelegenheid tot bezoek van het eiland gebruik gemaakt en zijn met het voet/fietsveer overgevaren. Via mooie en schilderachtige dijken en polderwegen werd de gehele Hoeksche Waard doorkruist.

Er waren deelnemers die na afloop meedeelden dat ze in korte tijd nog nooit zoveel smalle dijken en wegen hadden gezien. Soms moest er uitgeweken worden op deze smalle wegen, mede gezien het feit dat de Rotary Club uit Zwijndrecht had besloten om precies tegenovergesteld een route te rijden. Wel leuk en gelukkig is alles zonder ongelukken verlopen.

Iedereen was mooi op tijd terug voor de welkomstbubbels en de BBQ bij de golfbaan te Strijen. Er werd uiteraard nagepraat en genoten van de uitgebreide BBQ die verzorgd werd door Brasserie ‘De groene engel’.

Ik ben blij dat de route in de smaak is gevallen en heb de belofte gedaan om volgend jaar weer een tocht door de provincie Zeeland te organiseren.

PIET WIJKHUIJS 23

Foto: Piet Wijkhuijs

STERKLASSE BULLETIN

W140 ‘Cottage’ 24

Af en toe stuit je onverwacht op iets leuks. Zo waren we afgelopen zomer op vakantie in Zuid-Engeland.

Als vervoermiddel hadden we onze Mercedes G 500 meegenomen. Van eerdere ervaringen in Engeland wisten we nog dat een hoge auto wel zo prettig is, vooral voor de bijrijder. Het links rijden, de vele bochtige landweggetjes met aan beide kanten heggen en natuurlijk de vele rotondes, het is altijd even wennen.

Via Duinkerken gingen we met de ferry naar Dover. Van de grote problemen zoals die er op dat moment bij Calais waren met asielzoekers, was in Duinkerken weinig te merken. Wel zagen we lange rijen vrachtwagens. Maar wij toeristen konden volgens planning inchecken en vertrekken. Eenmaal in Engeland aangekomen zie je meteen aan alles dat het vroeger een rijk en machtig land is geweest. Er is zoveel te zien, eigenlijk is het hele land één

groot museum.

We bezochten een aantal kastelen en paleizen, een oorlogsmuseum en Stonehedge . Ook waren we in Southampton, een mooi havenstadje met veel bezienswaardigheden en natuurlijk de voetbalclub van Ronald Koeman waar zoonlief graag een kijkje wilde nemen.

Zo ook bezochten we op een dag het auto- en motormuseum in Beaulieu, opgericht door Edward Montagu, als eerbetoon aan zijn vader die pionier was van het gemotoriseerd vervoer in Engeland. Het begon met een startcollectie van vijf voertuigen, maar groeide uit tot een volwaardig museum met een aantal van meer dan 300. Naast de bekende formule 1 wagens vind je er allerlei boeken, foto’s, films en andere ‘auto’objecten.

Bij aankomst bleek Beaulieu meer te zijn dan alleen het auto-motormuseum. Onze tickets gaven ook toegang tot meerdere bezienswaardigheden, waaronder een landhuis,

STERKLASSE BULLETIN

oude abdij, maar ook last but not least ‘The world of Top Gear’. In de nagebouwde studio waan je je zelf in het tv programma d.m.v. een levensechte show. Een groot aantal van de voertuigen waar de mannen van Top Gear allerlei grappige en gevaarlijke capriolen mee hebben uitgehaald, waren er te bewonderen.

Eén daarvan sprong er voor ons wel uit, te weten de Mercedes S klasse W140 ‘Cottage’ uit 1996, welke speciaal voor de serie was omgebouwd door Jeremy Clarkson. Hij vond het interieur van de W140 maar niks en met behulp van een Franse interieurontwerpster wilde hij een woonkamer maken in de W140 gebaseerd zoals die van zijn eigen huis. Het interieur werd eerst gestript en daarna ingericht als huiskamer inclusief houten vloer op beton, keukenstoelen, open haard, boekenkast, hanglamp en nog veel meer.

Richard Hammond en James May mochten er vervolgens een testrit mee maken. Zonder veiligheidsgordels,

met brandende open haard en losse stoelen leverde dat natuurlijk hilarische beelden op waar ze van alles om de oren vloog. De acceleratie verliep in 35,4 seconden van 0 naar 60 mph…..

Het blijft jammer dat de drie heren ermee zijn gestopt. Met hun typisch Engelse humor hebben ze vele mensen, ook niet-autoliefhebbers, een plezier gedaan.

Naast de Top Gear ‘projecten’ waren er ook auto’s te zien uit beroemde films als James Bond, Mr. Bean en Harry Potter, voor de hele familie wat wils dus!

Het bezoek aan Beaulieu was een aangename verrassing.

Een echte aanrader voor liefhebbers van auto’s en motoren en in het bijzonder voor fans van het programma Top Gear. http://www.beaulieu.co.uk Foto’s: Liesbeth Schoorl

LIESBETH SCHOORL

25

STERKLASSE BULLETIN

26

Fer d’Arnaud en zijn W116 Rally-auto Een S-klasse kom je normaal gesproken tegen als een comfortabele reiswagen. Het ligt niet voor de hand een dergelijk formaat auto te gebruiken voor het rijden van rally’s. Toch heeft Mercedes grote successen gehad in de rallysport in de jaren zestig met het type W111/ W112 o.a. bereden door Eugen Böhringer. En met een opgevoerde 300 SEL 6.3 behaalde AMG een podiumplaats in de 24 uurs race van Spa in 1971 op het circuit van Francorchamp. Dat een stadsgenoot van mij zware rally’s rijdt met een W116 had ik nooit kunnen bevroeden.

Eugen Bohringer en Peter Lang behaalden in een 220 SE de tweede plaats in de Rallye Monte Carlo 1962

In juni bracht ik een aantal exemplaren van ons Clubmagazine naar het lokaal gevestigde bedrijf SterkMerk.

Zij verkoopt klassieke en youngtimer Mercedes-Benz automobielen en in onze laatst verschenen bulletin was een artikel over het bedrijf opgenomen. Aldaar ontmoette ik Fer d’Arnaud met zijn R129 SL. We kwamen met elkaar aan de praat over zijn 280 SL en daarna over elkaars enthousiasme voor zekere Mercedes-Benz typen. Zo hoorde ik dat hij Winterrally’s reed met een geprepareerde W116 uit 1974. Een dergelijke S-klasse ben ik nog nooit tegengekomen. Het leek mij bijzonder om deze auto eens te mogen aanschouwen.

Hans Heyer en Clemens Schikentanz behaalden in een 300 SEL AMG de tweede plaats in 24-uurs wedstrijd van Spa 1971

STERKLASSE BULLETIN

Tekst: Rob Pekelharing, foto’s: archief Fer d’Arnaud, Daimler Media en Rob Pekelharing 27 Handbak Op een vrijdagavond ben ik naar Fer gereden. De 280 S stond op zijn oprit reeds mij op te wachten. De combinatie van de grijze kleur met een mat zwarte motorkap en vier Hella verstalers voor de radiatorgril maakte de S-klasse tot een opvallende verschijning. Door de reclame- en logostickers zag de auto er helemaal uit als een rallywagen. Fer bood aan om een stukje te gaan rijden met de auto.

Van binnen was de 280 S ook geheel geprepareerd. Stalen buizen waren aangebracht om de auto te verstevigen, sportstoelen omsloten precies het lichaam en er waren allerlei meters geïnstalleerd, zoals een tripmaster voor het aflezen van de gereden kilometers, een toerenteller en olietemperatuur. Verder viel de hydraulische handrem op. Deze maakt het mogelijk om de auto te laten uitbreken om snel

een korte bocht te nemen of om gecontroleerd te driften.

Verder ontbrak de achterbank, waardoor bagage e.d. midden in de auto meegenomen kan worden om een betere gewichtsverdeling te krijgen.

Wat betreft de aandrijflijn is de auto nog geheel origineel.

De motor is een zes cilinder 2,8 liter met carburatie gekoppeld aan een vierversnellingshandbak. Fer wilde persé een W116 met handbak hebben omdat daarmee in de sneeuw, op het ijs en bij het afdalen de auto beter beheersbaar is.

Een handbak was destijds ook in de 350 SE leverbaar, maar daarmee hebben maar weinig auto’s de fabriek verlaten.

Een V8 is ook weer zwaarder dan een zes-in-lijn motor.

Daarmee is de basic 280 S een betere keuze.

Zijn W116 heeft Fer in 2011 gevonden bij de welbekende handelaar Marco Hof in Noord-Holland. De auto had slechts 75.000 kilometers op de teller en was afkomstig uit Duits-

Winter Trail Sinds 2001 organsieert de Nederlandse organisatie Classic Events de Winter Trail. Het is een rally die in winsterse omstandigheden plaatsvindt en waarin de resultaten in disciplines als op tijd rijden, nauwkeurig navigeren en speciale verrichtingen het klassement bepalen. In de eerste jaren werd er gestart in Nederland en geëindigd in Monte Carlo. Latere jaren werd er veelal in Tjsechië en Oostenrijk gereden. In deze landen werd het echter steeds moelijker een Winter Trail te organiseren, vandaar dat sinds 2014 de rally verreden wordt in Noorwegen en Zweden.

STERKLASSE BULLETIN

28

Het interieur is flink aangepast, opvallend zijn de verstevigingsbuizen en de hydraulische handrem Onder: rijdend in Noorwegen tijdens de Winter Trail van 2015

STERKLASSE BULLETIN

land. Zoals te verwachten bij een handbakmodel betrof het een auto in de zogenaamde boekhoudersuitvoering, dus voorzien van gewoon stoffen bekleding en geen schuifdak, geen elektrisch bedienbare ramen en al helemaal geen airconditioning. Maar het was wel een uitstekende basis om als Rallyauto te prepareren.

Winterrally Een grote liefhebberij van Fer is het rijden winterrally’s.

Als het even kan doet hij elk jaar mee aan de Wintertrail, een door Nederlanders georganiseerd evenement. Het rijden in de sneeuw is daar een wezenlijk onderdeel van. Tot 2012 deed Fer met zijn Porsche 911 Targa uit 1972 mee aan de Wintertrails. Op den duur ergerde hij zich eraan dat hij met zijn 911 de Mercedes-Benz S-klassen niet voorbij kwam in de sneeuw. Integendeel ze reden zelfs bij hem weg. Dat deed hem besluiten om ook zelf in een S-klasse te gaan deelnemen. Medebepalende argumenten voor de keuze van de S-klasse waren een betere veiligheid en comfort ten opzichte van de 911. En zit je een week lang dagelijks in de auto dan telt het gerief ook enigszins. Een vriend van hem zou het zelfde doen, beiden besloten ze een W116 aan te schaffen. Wat betreft de motor is er niets gebeurd met de 280 S, deze is nog geheel origineel en nooit open geweest. Ter bescherming is een plaat onder de voorbumper geplaatst. Aan het uiterlijk vallen alleen de matzwarte kleur, de bestickering, de fraaie Hella verstralers en een trekoog voor en achter op.

Door het gebruik in de winterrally’s heeft de auto veel te lijden. De radiateur moet om de paar jaar vervangen worden en ook het plaatwerk lijdt onder de winterse omstandigheden. Elk jaar moet de carrosserie dan ook goed nagezien worden om beginnende roest en mogelijk kleine schades op te sporen en te verhelpen. De bodem is nog steeds keihard en ook de motor is in bijzonder goede conditie. In de aflopen wintertrail in Noorwegen maakte Fer nog een angstig moment mee. Voor zijn auto stak plotseling een eland over. Ternauwernood wist hij het dier te ontwijken.

Het zijn enorm grote beesten dat merk je pas als je zo’n beest in het echt ziet. Gelukkig gebeurde er niets, maar je realiseert je wel dat als het fout gaat je maar beter in een S-klasse kunt zitten dan in een andere rallyauto.

Na een korte rit langs de Gooische heide heeft de auto een plezierige indruk op mij achterlaten. Het is toch eigen wel heel leuk om zelf te koppelen en schakelen in een S-klasse.

Het geeft een zekere rijdynamiek aan de auto waarbij een toerenteller eigenlijk onmisbaar is. En de zescilinder in lijn motor is daarbij een mooi lopende krachtbron.

Van een S-klasse in boekhoudersuitvoering wordt wel gezegd ‘wat er niet op zit kan ook niet stuk gaan’, maar je kunt er dus ook op een heel andere manier plezier aan beleven.

Fer demonstreerde mij ook nog even hoe de hydraulische handrem een uitbrekende achterkant weer snel recht trekt.

Teruggekomen bij zijn huis werd de Rally W116 weer in zijn eigen garage gestald. Wachtend op een volgende evenement in de late zomer.

ROB PEKELHARING

Technische gegevens: 280 S (1974) Motor: Motortype: Cilinderinhoud Boring x Slag: Compressieverhouding: Benzineverzorgimg Vermogen: Koppel: Tankinhoud: Leeg gewicht: Aandrijving: Topsnelheid: Accelaratie 0-100 km/u

zescilinder in lijn OHC M110 2.746 cm3 86 x 78,8 mm.

9,0:1 Carburateur 160 pk/5.500 tpm 230 Nm/4.000 tpm 96 liter 1.610 kg 4 versnellingsbak 190 km/u 11,5 sec.

Productie 280 S 1972-1980 (handbak + automaat) Totale productie W116

122.848 exemplaren 473.035 exemplaren

Nieuwprijs 1974 Nederland

€ 17.500,-29

Onder de motorkap ziet het er allemaal gewoon uit.

Onder: inmiddels is het dak voorzien van (rally)blokken.

STERKLASSE BULLETIN

Tijd Voor Toen: 1973 - W116 In deze nieuwe rubriek is het de bedoeling om een willekeurige brochure van een bij de S-Klasse Club Nederland aangesloten model te presenteren.

Aangezien de W116 de eerste als zodanig door Mercedes-Benz geïntroduceerde S-Klasse is, wordt het passende debuut gevormd door dit exemplaar over de 350 SE, 450 SE en 450 SEL. Helaas zijn er altijd mensen die op folders willen schrijven en daar heeft het onderwerp van dit verhaal ook last van.

Afgezien van dit schoonheidsfoutje is het verder een puntgave uitvoering. Op Marktplaats zijn regelmatig interessante zaken te vinden. Zo ben ik ook deze S-Klasse folder tegen gekomen, hoewel voor een dergelijke automobiel de omschrijving brochure wellicht passender is.

30

De getoonde layout werd destijds voor het complete modellen programma gebruikt. Ook de W115 werd gepromoot door middel van drukwerk zoals dit. Grote zilvergrijze randen voor de cover en op enkele pagina’s verderop is deze indeling eveneens terug te vinden. Daarnaast worden over de volle paginabreedte details getoond, zoals een deel van de voorzijde met dubbele bumper, koplamp en richtingaanwijzer of het dashboard. Een 350 SE in byzanzgold (422) zie je niet vaak. Deze kleur was op een S-Klasse leverbaar van 1972-1975. De 450 SE is silbergrün (861), leverbaar van 1972-1979 en topmodel 450 SEL is afgebeeld in silbergrau (180), iets donkerder dan het bekende zilvergrijs en te bestellen van 1972-1975. In alle gevallen gaat het om een metallic lak. Het overgrote deel van de afbeeldingen betreft de hierboven omschreven uitvoeringen.

Na het nodige fotowerk is het tijd voor het informatieve gedeelte. Aan elk model worden enkele pagina’s gewijd, inclusief een uitklapdeel met de betreffende wagen in volle glorie. Wieldoppen voor de 350 SE plus 450 SEL en de 450 SE maakt goede sier met lichtmetalen 14” Fuchs velgen.

Uiteraard wordt de nadruk gelegd op de in deze reeks uit-

gebreid aanwezige veiligheidsaspecten. Tevens worden de motoren besproken en is er aandacht voor de verschillen in de wielophangingen van deze twee achtcilinders. Verder zijn er veel detailfoto’s over de verschillende krachtbronnen, delen van de wielophanging en diverse exterieur- en interieur delen. Bij de 350 SE is dat de standaard geleverde stoffen bekleding. Bij de duurdere varianten laat men een velours interieur zien. Achterin de 450 SEL is wel héél veel beenruimte. Waarschijnlijk kon de fotograaf de verleiding niet weerstaan om de stoelen nog wat extra naar voren te schuiven. Bij de achtcilinders was stuurbekrachtiging zonder meerprijs aanwezig, iets wat duidelijk wordt vermeld. Dat geldt ook voor de automatische versnellingsbak op de 450 SE en 450 SEL.

STERKLASSE BULLETIN

Veel meer luxe dan dat kreeg een koper eigenlijk ook niet.

Een rechter buitenspiegel, radio, met de hand bediende of automatische antenne, metallic lak, airconditioning? Allemaal in de optielijst terug te vinden. Aan het eind van de brochure zijn enkele pagina’s gereserveerd voor alle technische gegevens en een duidelijke omschrijving van de standaard uitvoering voor alle modellen. Bovendien is er een soort samenvatting betreffende de belangrijkste eigenschappen van de W116. Dit is verdeeld over drie rubrieken: Een nieuwe dimensie van rijeigenschappen, een nieuwe dimensie van veiligheid en een nieuwe dimensie van comfort. Per rubriek voorzien van de nodige plaatjes om een en ander aanschouwelijk te maken.

Het is gewoon een verademing om zulke oude brochures door te bladeren. Er wordt nog over echte super benzine

gesproken (herinnert u zich die kenmerkende geur nog?), het verbruik wordt wel vermeld, maar geen enkele koper lag daar wakker van en alle aandacht gaat uit naar de auto en de techniek. Geen plaatjes van blije gezinnetjes voor een ecologisch verantwoord huis en evenmin opvallend veel fietsen in beeld met veel verspilde pagina’s overdreven milieuvriendelijk geklets.

Deze brochure is van juli 1973 (nummer VII/73/5000) en telt inclusief de cover 43 pagina’s.

ARJEN STOFFELSMA

31

STERKLASSE BULLETIN

S-Klasse Club op bezoek bij Jaap Havik 32 In het kader van “voor leden, door leden” was er op zaterdag 27 juni 2015 een stamtafel bij Jaap Havik in Purmerend. De firma Havik is een familiebedrijf dat zich in onderhoud en restauratie van Mercedes-Benz automobielen heeft gespecialiseerd. Wat betreft de restauraties hebben ze ook al twee eretitels in de wacht gesleept bij het Concours d’Elegance van Paleis Het Loo. Dit betrof zeer uiteenlopende auto’s, te weten een W21 200 (zeg maar de baby-Benz van voor de oorlog) en een W188 300S Cabriolet. Deze cabriolet was in de jaren vijftig bestemd voor een zeer welgestelde kopersgroep en aanzienlijk zeldzamer en bovendien duurder dan de overbekende 300SL sportwagen.

De dag voor deze clubmeeting was goed gekozen. Lekker zomers en mooi voor de hittegolf van een week later. Onderweg naar Purmerend kwamen uit de andere richtingen ook al diverse clubleden aangereden. Het pand van Havik is aan de buitenzijde wat onopvallend, maar dat werd ruimschoots gecompenseerd door datgene wat we binnen aantroffen. De bezoekers, circa 24 personen, werden ontvangen door Jaap en Antoinette Havik met koffie en koek.

Toen iedereen was gearriveerd opende secretaris Lex ter Weijden de middag. Om eens te peilen wie er naar zo’n dag kwam was er een nieuw element ingebouwd. Alle aanwezige leden hebben zich in grote kring voorgesteld en tevens iets verteld over hun auto of auto’s. Daarna was

In het Classic Park te Boxtel stond deze fraaie 250 SE te koop.

De vraagprijs bedroeg 20 mille.

STERKLASSE BULLETIN

Jaap Havik bij een schitterend gerestaureerde W198 300 SL

Voor leden door leden - Voor leden door leden - Voor leden door leden - Voor leden do 33 het woord aan Jaap Havik. Hij gaf eerst een algemene voorstelling van het bedrijf, gevolgd door bijzonderheden van de aanwezige voorbeeld auto’s in de werkplaats. We hebben een aardig beeld gekregen van de valkuilen rondom een W113 Pagode-SL. Een “Rohbau” SL was op een kantelbare lorry gemonteerd en wij konden allen goed zien wat er bij het restaureren van zo’n auto allemaal moet gebeuren. De eigenaar had de auto uit Amerika gehaald en zoals zo vaak het geval is kwam bij het demonteren ook hier regelmatig een extra verrassing om de hoek kijken. Tevens kregen we uitleg over het benodigde werk bij de bodemplaat, portieren, interieur, chromen onderdelen, enzovoort.

Voorbeeld nummer twee was minder alledaags. Een 300SL Roadster kennen wij voornamelijk van foto’s, maar die dag stond er eentje in verband met een pas uitgevoerde motor revisie. Roomwit met een rood lederen interieur. Ik weet wel dat dit persoonlijk is, maar deze combinatie zag er mijns insziens fantastisch uit. Na een revisie moet uiteraard altijd getest worden of alles werkt zoals het moet. Dat betekent een proefrit en in zo’n wagen leek me dat niet bepaald een straf. Een andere Pagode was eveneens aanwezig voor een motor revisie. Ook hierover werd het een en ander verteld.

Op de bovenverdieping troffen wij een 190SL aan, alsmede Jaap’s eerste Mercedes-Benz. Een 170 diesel, weliswaar van na de oorlog, maar nog gebaseerd op het vooroorlogse ontwerp en techniek. Een echte klassieker en eentje die “onthaasting” perfect weerspiegelde. Het was de bedoeling om deze auto weer gebruiksklaar te maken. Na een verfrissing konden we Jaap vragen stellen of individueel over de eigen auto spreken en de aanwezige clubleden plus aanhang konden buiten uitgebreid rondkijken en bijpraten. Voor Jos

en mij was dat een goede gelegenheid om de afgesproken taxaties uit te voeren. De door de leden meegebrachte auto’s gaven weer een leuke dwarsdoorsnede van de bij de club aangesloten modellen. Opvallende uitschieters waren een smetteloze W116 280S en de door clublid Sijm na vijf jaar uit de mottenballen gehaalde W109 300SEL 6.3 in USA uitvoering. De wagen gaf geen krimp en de kwaliteit van de lederen bekleding zou een voorbeeld moeten zijn voor de huidige autofabrikanten. Zoals altijd vloog de tijd weer voorbij en alle aanwezigen konden terugkijken op een geslaagde middag. Leuk om eens een kijkje te nemen bij een bedrijf dat in Mercedes-klassieker kringen al een behoorlijke reputatie heeft opgebouwd. Via deze weg nogmaals hartelijk dank aan de familie Havik voor hun tijd en gastvrijheid.

ARJEN STOFFELSMA

Altijd 50+ kwalitatieve Benzen in de Collectie

www.sterkmerk.net - Bussum 34

Autobedrijf Van Batenburg

Advies verzekerd!

Specialisten in het verzekeren van getaxeerde auto’s

* conform artikel 7:960 BW

voor (semi-) klassiekers en youngtimers vanaf 8 jaar zakelijk- en/of privégebruik van 0 tot onbeperkt aantal kilometers taxatieclausule altijd mogelijk*

Bel 0522-441444 of kijk op adviesverzekerd.nl

Hierbij nodigen wij u uit om het clubjaar af te sluiten in een vroege Kerstsfeer op onze gebruikelijk locatie bij Haus Lutgen in Waldfeucht(Duitsland), nabij Roermond gelegen. We zijn dit jaar een week eerder dan gebruikelijk, en wel op zaterdag 7 december.

Het biedt de mogelijkheid om zaterdag overdag een Kerstmarkt in Duitsland te bezoeken. Het einde van de middag verwelkomen wij u graag met een biertje, een wijntje of een frisje in Haus Lutgen. aansluitend zal er weer een buffet voor ons klaar staan en kunnen we weer de nodige ‘Benzingesprache’ met elkaar voeren. Onze voorzitter is druk bezig met het organiseren van een loterij. U kunt ter plekke zeer gunstig geprijsde loten kopen, waarmee u kans maakt op diverse Mercedes-Benz prijzen. De hoofdprijs zal ook dit jaar weer een verblijf Onderhoud Reparatie van zijn in het prachtig op deen Veluwe gelegen vakantiepark alle S-klasse modellen de Heivlinder. De overheerlijke tweede prijs zal persoonlijkAPK worden verzorgd door onze Banketbakker en pen- Aircoservice - Uitlijnen en bandenservice ningmeester Bert van Leeuwen. U kunt overnachten in

Schadetaxatie - schadereparatie Deelrestauraties

Handelsweg 16, 3881 LS Putten Tel. 0341 357787 www.autobedrijfvanbatenburg.nl info@autobedrijfvanbatenburg.nl

STERKLASSE BULLETIN

Bijzondere Kleuren In het vorige nummer heb ik aandacht besteed aan bijzondere kleuren van o.a. clubauto’s. Op de Veluwerit in juni kwam ik weer zo’n bijzondere auto tegen, de 380 SE van Mark Jonkers. Hij stuurde mij een leuke foto van de auto met caravan. Heeft u ook en Clubauto met een bijzondere kleur stuurt u dan een foto van de auto en van

typeplaatje naar de redactie. In elke uitgave van ons Sterklassebulletin willen we zo’n voorbeeld laten zien.

E-mailadres redactie@sklasseclub.nl.

ROB PEKELHARING 35

VOS MOBILITEITSERVICE Gespecialiseerd in onderhoud van klassieke/youngtimer Mercedes-Benz S-klasse: van W 108 tot W 220

Het typeplaatje Onderhoud en service Cilinderkop en Motorenrevisie Versnellingsbakrevisie, schakel/automaat APK - Airconditioning BAARNSCHEDIJK 13A 3741 LN BAARN TEL. 035 543 50 06 WWW.VOSMOBILITY.NL

Dit plaatje vind u onder de motorkap van uw auto, gelijk in zicht voor de radiateur. Het geeft aan hoe uw auto uitgevoerd is.

Bovenstaande 380 SE heeft kleurcode 459, dat is Kastanjebruin, verder lezen we af 410 = schuifdak elektrisch, 442 = Airbag, 470 = ABS, 504 = Buitenspiegel rechts elektrisch verstelbaar, 534 = Antenne , 600 = Koplampwisinstallatie en 863 = onbekend (mogelijk radio).