Mersin Ekonomik Rapor 2016 by Mersin TSO

EKONOMİK RAPOR 2016

YAYIN KURULU Abdulkadir DÖLEK Genel Sekreter Aslı ÖZYAMANOĞLU Didem ÖZER Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü Yayın No: 2017-7 Tasarım Medyanorm Tanıtım PR Yayıncılık H. Emin GÖKCEOĞLU

ÖNSÖZ 2016 yılı Türkiye açısından hem ekonomik hem de ekonomiyi doğrudan etkileyen iç ve dış siyaset anlamında olağanüstü hareketli bir yıl oldu. Zaten 2015 yılından beri ardı ardına yapılan seçimlerle siyaseten hareketlenen ama ekonominin ikinci sıraya atıldığı bir Türkiye, dış etmenler ve çevre ülkelerdeki sıkıntılardan dolayı terörün arttığı bir Türkiye’ye ek olarak, Temmuz 2016’da yaşanan ve milletimizin ve ülkemizin geleceğini yok etmeyi amaçlayan bir darbe girişimi ekonomik anlamda karamsar bir tablo sunuyordu. Daha önce yaşanan Rusya ile yaşanan gerginliğin sonunda güneyimizin dışında kuzeyimizle ilişkilerimizin sarsıldığı ve buna ilaveten sayısı 4 milyonu bulan Suriyeli mülteci sorunun daha da tetiklediği AB ilişkilerinin olumsuz seyri 2016’da da devam etti. Tüm bunlar aslında ülkenin birinci sorunu olan ekonomiyi sürekli ikinci plana attı. 2003-2008 arasında ekonomi ülkenin temel ve birincil çözülmesi gereken sorunuydu ve bundan dolayı işsizlikte, milli gelirde, ekonomik büyümede ve ihracatta rekorlar kırıldı. Ülke imajı dünya çapında olağan üstü olumlu bir imaja kavuşmuştu. Son yıllarda işte bu farklı gündemler ekonomiyi zaman zaman unutturmuştu. Ancak Temmuz darbe girişiminin milletin feraset ve cesareti, tüm siyasi partilerin darbe karşısındaki demokrasiye bağlı duruşları, medyanın darbeye karşı olana duruşu bir araya gelince, bu hain girişim boşa çıktı. Darbe sonrası gündem her ne kadar siyaset olsa da, ekonominin acil konularında büyük adımlar atıldı, destekler verildi. Tüm bunlar köklü yapısal reformlar olmasa da iş dünyasına can suyu oldu. Elbette sorunlar daha geçmişe dayanıyordu. 2008 küresel finans krizinin uzun süren olumsuz ekonomik etkileri ne yazık ki olumsuz anlamda toplumsal olaylara da yansıdı ve Arap Baharı adıyla başlayan sosyal ayaklanmalar dünya ve bizim için tam bir kışa dönüştü. Bu süreçte Türkiye olarak 2003 yılında başladığımız ekonomik hızlanmayı devam ettirebilseydik, kendi içimize daha çok odaklanabilseydik, siyasi kutuplaşma ve siyasi kavgaları bu kadar ilk gündem haline getirmeseydik inanıyorum ki bugün hem büyümemiz, hem işsizlik rakamlarımız hem de ihracatımız başka bir boyutta olacaktı. Ancak, her şeye rağmen ülkemizin özel sektörü dinamik yapısını, girişimci yapısını korumaya, üretmeye ve ihraç etmeye devam etti. Eğer bu gün Türkiye dünyada bazı konulara ses çıkarabiliyorsa, bazı konularda öncü olabiliyorsa bunun arkasında güçlü bir özel sektör olmasındandır. Ülkemizin son yıllarda yakaladığı ekonomik ve siyasi istikrar bizim için bir sıçrama tahtası olmuştu. Bu gücü ve değeri basit siyasi kavgalara kurban etmemeli ve ortak paydalarda buluşabilen bir siyaset anlayışı ve bunun yarattığı olumlu hava ülke tabanına yayılmalıdır. Unutmayalım ki güçlü ekonomiler güçlü demokrasilerle yükselir. Bizler iş dünyasının temsilcileri olarak gerçeklerle ilgileniriz ve asla umutsuzluğa düşmeyiz. Bizler bir slalom kayakçısı gibi engellerin arasında geçer ve ülkemizin üretimini, ihracatını, istihdamını ve zenginliğini devam ettiririz. Bugünün sorunları bizim geleceğe olan güvenimizi sarsamaz veya umutsuzluğa düşüremez. Ancak, geleceğe ait planlarımızı yaparken de gerçekçi olmak ve gerçekleri anlamak zorundayız. Ülke olarak sıkıntıların ortasında olabiliriz ama biz işimize bakmalı ve kendi eksiklerimize odaklanmalıyız. Ekonomik anlamda çözüm bekleyen onlarca yapısal sorunumuz varken başka şeylerle enerjimizi, sinerjimizi israf etmemeliyiz. Eğer biz kendi eksiklerimizi; ekonomik anlamda, siyasi anlamda, hukuk ve eğitim anlamında, ar-ge ve ileri teknoloji anlamında, girişimcilik anlamında eksiklerime odaklanırsak küresel sıkıntılardan etkilenmeyiz. Aksine, bunlar bizi tüm küresel sorunlara karşı dirençli yapar. Mersin özelinde ise; Mersin üretimini ve ihracatını arttırdı. Ancak, karını arttıramadı. Aslında bu Türkiye’nin sorunudur. Belki de en çok düşünülmesi gereken konu da budur. Üretiyoruz ama para kazanamıyoruz. Yani, aynı koşu bandında koşan biri gibi; Koşuyoruz ama mesafe alamıyoruz. Bunun da tek bir nedeni var; Düşük ve Orta teknolojili bir üretim sistemine sahip olmamız. Yani, katma değer yaratmayan bir sistem. Artık, hem ülke hem de Mersin olarak orta teknolojili üretimden, daha çok katma değer yaratacak olan yüksek teknolojili üretime geçmemiz gerekiyor. Orta gelir tuzağından kurtulmamız ve Ar-Ge’ye önem vermemiz gerekiyor. Bu noktada yeni hedefimiz yeni, sanayi devrimi olan Endüstri 4.0’ı sektörlerimize entegre etmek olacaktır. Bu geçişi sağlayabilirsek ve gençlerinizi buna göre eğitebilirsek işte o zaman hedeflerimize ulaşabiliriz. Mersin’in yeni hedefi budur. Mersin Ticaret ve Sanayi Odası, kentimizin ve iş dünyasının yaşadığı sıkıntıları istatistiklerden faydalanarak somut tablolar ortaya koyabilmekteyiz. Bu bağlamda; Odamız tarafından hazırlanan kitabımız farklı kurumlarca derlenen verilerin detaylı olarak bir araya getirilerek, toplumsal ve kültürel yapı, ekonomik yapı ve makro ekonomik göstergeler, alt yapı sistemleri, sivil toplum kuruluşları alt başlıklarında incelenen konuların yanı sıra Dünya ve Türkiye Ekonomisindeki gelişmeler ve beklentilere ait değerlendirmelere de yer verilmiştir. Yayınımızın üyelerimize ve ilgililere faydalı olmasını diler, destek veren tüm Kurum ve Kuruluşlara teşekkür ederiz. Şerafettin AŞUT Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı

MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI YÖNETİM KURULU ÜYELERİ ŞERAFETTİN AŞUT Başkan Nuh YÜKSELGÜNGÖR Başkan Yardımcısı

Ali Fuat BUDUR Sayman Üye

Hakan Sefa ÇAKIR

İbrahim ZEPER

Ufuk MAYA

Ekrem SAĞLAM

Fatih KISA

Mehmet Alper GÜRSOY

Enis Gürbüz HEKİMOĞLU

Mustafa KABADAYI

MECLİS ÜYELERİ Mahmut ARSLAN Başkan Murat ÇALIŞKAN Başkan Yardımcısı

Bedirhan ORAK Başkan Yardımcısı

Hacı İbrahim BİLİR Katip Üye

Hakan Sefa ÇAKIR

Ahmet BULUT

Mustafa Gökhan SOYLU

Haluk MUTLUAY

Hikmet ADIGÜZEL

Ahmet Turan SERTTAŞ

Doğan NARİN

Abbay POLAT

Yusuf CANSEV

Murat OKŞAR

Enis Gürbüz HEKİMOĞLU

Yusuf ÖZTÜRK

Hatem DÜLEK

Veysi TOPUZ

İbrahim ZEPER

Ahmet DÜLEK

Faysal TATLI

Hüseyin KIŞ

Hasan YILMAZ

Murat YÜKSEKBAŞ

Veysel BAYSAL

Mehmet Can DUMAN

Mesut Selim ÖZCÖMERT

Ekrem SAĞLAM

Habib KURT

Özcan DEMİR

Tahattin BEDİROĞLU

Murat KANMIŞ

Mehmet Alper GÜRSOY

Nedim İKANÇ

Atik KAYAN

Nuh YÜKSELGÜNGÖR

Hasan ENGİN

Ahmet BELİCE

Selami ARICI

Sadık Çağatay GÜNEŞ

Mustafa KABADAYI

Cem BUCUGE

Sinan KOÇ

Mustafa ÖZDAMAR

İsmet SÖKÜN

Cebrail ORMAN

Arif ŞENGEL

Ufuk MAYA

Vural Zafer EMİREL

Nihat IRMAK

Mehmet Sıddık DİNÇ

Mehmet ALTAY

Mehmet Azmi DAMLA

Onur OCAK

Doğan ERTÜRK

Sabahaddin YEŞİLOĞLU

Ali ELİAÇIK

Çetin KANAR

Necmi GÖÇTÜ

Hıdır KARADAĞ

Ali Fuat BUDUR

Murat DEMİR

Yasemin TAŞ

Üzeyir KILIÇ

Şerafettin AŞUT

Yalçın DARICI

Ömer Muhsin YILMAZ

İbrahim BONCUK

Fatih KISA

Ahmet AKBAŞ

Hüseyin DİNLER

Ahmet AKIN

Melih AYDOĞDU

Serhat Servet DÖVENCİ

Ayhan KIZILTAN

Fuat AKBAŞ

Abit DALKILIÇ

Kamil KURTULUŞ

Alpay SEYHAN

Sema TEZCAN

Mahmut DAĞ

İÇİNDEKİLER Dünya ve Türkiye Ekonomisindeki Gelişmeler ve Beklentiler

Mersin Hakkında Genel Bilgiler

TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI Nüfus

Eğitim

Kültür

Sağlık

Sosyal Hizmetler

Sosyal Güvenlik Çalışmaları

EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER Tarım, Orman ve Hayvancılık

İmalat Sanayi

Organize Sanayi Bölgeleri

Ar-Ge ve Yenilikçilik

Dış Ticaret

Mersin Serbest Bölgesi

126

Deniz Ticareti

132

Ticaret Borsaları ve Toptancı Halleri

137

İç Ticaret

141

Turizm

146

Madencilik

154

Ulusal Hesaplar

158

Fiyat Endeksleri

161

Parasal Göstergeler

165

Yatırımlar

174

Kamu Gelirleri

179

İşgücü

180

ALTYAPI SİSTEMLERİ Ulaştırma

190

Haberleşme Hizmetleri

195

Enerji

197

Konut

199

SİVİL TOPLUM KURULUŞLARI Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Hakkında Genel Bilgiler

210

İlimizdeki Mesleki Kuruluşlar

215

DÜNYA ve TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER ve BEKLENTİLER

DÜNYA EKONOMİSİ: GERÇEKLEŞME ve BEKLENTİLER IMF, 23 Haziran’da İngiltere’de gerçekleştirilen referandum öncesinde küresel ekonomik aktivitenin beklentiler doğrultusunda hareket ettiğini ancak referandumdan çıkan sürpriz ayrılma kararının dünya ekonomisi açısından önemli belirsizlik yarattığına işaret etmişti. Referandum sonucunun özellikle gelişmiş Avrupa ekonomileri üzerinde aşağı yönlü etkide bulunmasının beklendiğini vurgulayan IMF, küresel büyümenin de baskı altında kalabileceğI yönünde uyarıda bulunmuştu. IMF bu nedenle dünya ekonomisine ilişkin 2016 ve 2017 büyüme tahminlerini 0,1’er puan azaltarak sırasıyla yüzde 3,1 ve yüzde 3,4’e indirmiş; Gelişmiş ekonomiler için de büyüme tahminlerinde en büyük revizyon İngiltere için yapılmıştı. IMF, İngiltere için Nisan ayında yaptığı yüzde 1,9’luk 2016 büyüme tahminini yüzde 1,7 düzeyine indirirken, 2017 tahminini de yüzde 2,2’den yüzde 1,3’e çekmişti. Bu olumsuz beklentilere karşın 2016’da gelişmiş ekonomilerde büyümede beklenenden daha güçlü bir artış olmuş, bunun nedeni çoğunlukla stoklardaki düşüşün azalması ve imalat sanayiinde bir miktar iyileşmeydi. Buna karşın, gelişmekte olan bazı piyasa ekonomilerinde beklenmeyen bir yavaşlama ile karşı karşıya kalındı. Satın alma yöneticilerinin endeksleri (PMI) gibi ileriye dönük göstergeler, çoğu alanda dördüncü çeyrekte güçlü seyretti.

Tablo 1. Dünya Ekonomisindeki Gelişmeler (%) Kaynak: http://www.imf.org/en/Publications/WEO/Issues/2016/12/27/A-Shifting-Global-Economic-Landscape 2015G

2016T

2017T

2018T

Dünya

3.2

3.1

3.4

3.6

Gelişmiş Ülkeler (GÜ)

2.1

1.6

1.9

ABD

2.6

1.6

2.3

2.5

1.7

1.6

2.2

1.5

1.4

Euro Alanı İngiltere Japonya

1.2

0.9

0.8

0.5

Gelişmekte Olan Ülkeler (GOÜ)

4.1

4.5

4.8

Rusya

-3.7

-0.6

1.1

1.2

Çin

6.9

6.7

6.5

Brezilya

-3.8

-3.5

0.2

1.5

Türkiye

6.1

2.9

3.2

Dünya Ticaret Hacmi

2.7

1.9

3.8

4.1

Petrol Fiyatları

-47

-15.9

19.9

3.6

Enflasyon (GÜ)

0.3

0.7

1.7

1.9

Enflasyon (GOÜ)

4.7

4.5

4.4

Gelişmiş ekonomiler arasında, 2016’nın ilk yarısında oldukça zayıf bir büyüme performansı sergileyen Amerika Birleşik Devletleri’nde ikinci yarıda güçlü bir toparlanma yaşandı ve ekonomi tam istihdama yaklaştı. Euro bölgesi başta olmak üzere bir dizi gelişmiş ekonomide ise büyüme potansiyelin altında kaldı. Tahminlerin aksine İngiltere Brexit referandumunun ardından beklenenden (yüzde 1.7) daha iyi olduğunu gösteren bir büyüme (yüzde 2) gerçekleştirdi. Büyüme revizyonlarında en fazla şaşırtan ise Japonya’nın 2016’daki ve önceki yıllardaki büyüme oranının öngörüldüğünden daha güçlü olduğunu gösterdi. Gelişmekte olan piyasa ve ülkeler oldukça farklı büyüme oranları ile karşı karşıya kaldı: Çin’deki büyüme oranı 2016 için yüzde 6.6 beklenirken, devam eden ekonomik desteklerle beklenenden biraz daha güçlü (yüzde 6.7) oldu. Ancak, durgunluk yaşayan Latin Amerika ülkelerinde (Arjantin ve Brezilya gibi) 2016’da durgunluğun aynı düzeyde devam ettiği görüldü. IMF tarafından yılın ortasında yayınlanan raporda yüzde 3.8 büyümesi beklenen Türkiye ise özellikle turizm gelirlerinde yaşanan keskin bir daralma sonucu yüzde 2.9 oranında büyüme gerçekleştirdi. Kısmen petrol fiyatlarındaki toparlanmaya bağlı olarak 2016’da yüzde 1.2 daralması beklenen Rusya ekonomisi beklenenden biraz daha iyi bir performans gösterdi ancak ekonomi yüzde 0.6 oranında küçüldü.

Emtia Fiyatları ve Enflasyon Küresel ekonomide 2014’den itibaren görülen yavaşlama sinyalleri emita fiyatlarının ciddi oranlarda gerilemesi ile sonuçlanmıştı: 2013’de 120 USD’a kadar artan petrol fiyatları 2014’ün ortasından itibaren gerileyerek 2016 başında 30 USD seviyesine kadar geriledi. Enerji başta olmak üzere endüstriyel metal, diğer metaller ve tarımsal ürün fiyatlarında da benzer gelişmeler yaşandı. Genel Emtia Fiyatları Endeksi (Goldman Sachs Emtia Fiyatları Endeksi) 2014 başındaki 100 düzeyinden 2016 başında 50 düzeyine düştü. Emtia fiyatları genel endeksi 2016 yılının özellikle son çeyreğinden itibaren yukarı yönlü bir eğilim gözlendi; enerji ve endüstriyel metal endeksleri, sırasıyla, yüzde 9,8 ve 8,9 oranında gözlenen yükselişlerle bir önceki çeyreğe göre ortalama yüzde 5,7 oranında artış gösterdi. Çin’de inşaat sektöründe gözlenen talep artışı ve ABD’de seçim sonrasında altyapı yatırımlarının güçleneceği beklentisi endüstriyel metal fiyatlarındaki yükselişte belirleyici rol oynadı. Söz konusu dönemde enerji fiyatlarındaki artış büyük üreticiler arasında arzın düzeltilmesi yönündeki kararın ardından yükselen ham petrol fiyatlarından kaynaklandı. 2016’da rekor seviyelerdeki hasat artışlarıyla yaz aylarında gerileyen küresel tarım fiyatları, yılın son çeyreğinde hava koşullarındaki olumsuzluklara karşın yüksek stok seviyelerine bağlı olarak yatay bir seyir izledi. 2016’nın ikinci yarısında gelişmiş ekonomilerde başlıca enflasyon oranları emtia fiyatlarının en azından düşüşüne son vermesi, petrol fiyatlarının 50 USD’lar seviyelerine yükselmesi, genel emtia endeksinin de 50’den 65’lere gelmesi emtia üreticisi ülkeler açısından olumlu bir görünüm yaratttı. Emtia fiyatlarındaki artışa karşın ekonomik büyümenin hala yavaş seyretmesi ve zayıf talep nedeniyle çekirdek enflasyon oranları genel olarak değişmedi ve genel olarak enflasyon da hedeflenen oranların altında kaldı. Çin’de enflasyon, kapasite kesintileri ve yükselen emtia fiyatları, üretici fiyat enflasyonunu dört yılı aşkın bir düşüşün ardından ardından yükselişe geçti. Diğer gelişmekte olan ekonomilerde enflasyon gelişmeleri, farklı döviz kuru hareketleri ve kendine has faktörler nedeniyle oldukça farklı oranlar olarak yansıdı.

Grafik 1. Goldman Sachs Emtia Endeksleri ve Petrol Fiyatları Kaynak: TCMB Enflasyon Raporu 2017-1 s.17

140

20 10.16

1-21 Ekim 2016 tarihleri arasında vadeli sözleşmelerde oluşan fiyatların basit ortalamalarıdır.

01.17

07.16

04.16

10.15

01.16

100

07.15

100

04.15

120

01.15

120

10.14

10.16

01.17

07.16

04.16

30 10.15

30 01.16

07.15

04.15

01.15

10.14

07.14

04.14

110

01.14

110

140

07.14

130

2016 ER IV (27 Ekim)* 26 Ocak 2017** Gerçekleşen

04.14

130

Tarım Değerli Metal (sağ eksen)

01.14

Genel Enerji Endüstriyel Metal

ABD’de seçim sonrasında ekonomiyi canlandırmaya yönelik politikaların uygulanacağına ilişkin beklentilerin artmasının yanı sıra, Fed’in Aralık ayındaki faiz artışı ve önümüzdeki döneme ilişkin olarak daha sıkı bir para politikası izleyeceği sinyalinin güçlenmesi emtia fiyatlarının artışını yılın son çeyreğinde sınırlamaya başladı. Bu bağlamda, değerli metal endeksi yılın son çeyreğinde bir önceki döneme göre yüzde 9,4 oranında geriledi.

Finansal Piyasalarda Gelişmeler Yılın son çeyreğinde, ABD işgücü piyasasındaki toparlanmanın güçlenerek devam etmesi, büyümenin ivme kazanması ve Kasım ayındaki seçimler sonucunda oluşan genişlemeci maliye politikası beklentisi, enflasyon bekleyişlerinde artışa yol açtı. Bu süreç Fed’in Aralık ayında politika faizini 25 baz puan artırması ve 2017 yılına ilişkin politika duruşunu sıkılaştırması ile sonuçlandı. ABD ve İngiltere’den başlayarak uzun vadeli nominal ve reel faiz oranları 2016’da artış gösterdi. Örneğin; 3 Ocak 2017 itibarıyla, 10 yıllık ABD Hazine bonolarının nominal getirileri 2016 Ağustos’una göre bir puan, ABD seçimlerinden bu yana 60 baz puan arttı. ABD mali politikasının genişlemeye devam edeceği ve geleceğe yönelik daha güçlü talebin enflasyonist baskıya yol açacağı beklentisi ABD’de faiz oranlarının yükselmesi sonucunu doğurması beklenirken; ABD Merkez Bankası FED’in 2016 Aralık’ta gerçekleştirdiği faiz yükselişini 2017’de de devam etticeği tahmin ediliyor. Euro bölgesindeki uzun vadeli getirilerin Ağustos ayından itibaren yükselmesi kısmen daha ılımlıydı; Almanya’da 35 baz puan, İtalya’da 70 baz puan yükseliş gerçekleşti.

Döviz Kurları ve Sermaye Akımları ABD Doları, 2016 Ağustos ayından itibaren yüzde 6 oranında değer kazandı. Emtia fiyatlarının güçlenmesini yansıtan gelişmiş emtia ihracatçılarının para birimleri de güçlendi; buna karşın Euro ve özellikle de Japon Yeni zayıfladı. Gelişmekte olan ekonomilere ait birkaç para birimi, son yıllarda önemli ölçüde değer kaybetti (başta Türk Lirası ve Meksika Pesosu); çok sayıda emtia ihracatçısı (Rusya) ülkelerin para birimleri ise değer kazandı.

Grafik 2. Tüm Gelişmekte Olan Ekonomilere Yönelik Portföy Yatırımları Kaynak: TCMB 95

-5

-25

-45

-65

-85

-105

01 /0 5 07 /0 5 01 /0 6 07 /0 6 01 /0 7 07 /0 7 01 /0 8 07 /0 8 01 /0 9 07 /0 9 01 /1 0 07 /1 0 01 /1 1 07 /1 1 01 /1 2 07 /1 2 01 /1 3 07 /1 3 01 /1 4 07 /1 4 01 /1 5 07 /1 5 01 /1 6 07 /1 6 01 /1 7

Kaynak: EPFR.

Tahvil Piyasaları

Hisse Senedi Piyasaları

Son Veri: 22 Mart 2017

ABD ekonomisindeki toparlanma ile birlikte FED faiz artırım sürecine başlayacağı ve parasal genişlemenin durdurulacağına ilişkin açıklamanın yapıldığı 2013 Mayıs’ından itibaren Gelişmekte olan ekonomilere yönelik yabancı fon girişlerinin zayıfladığı ve 2014’den itiberen çıkışa dönüştüğü gözlenmişti. Grafik 2’den de izlenebileceği gibi haftalık birikimli rakamlara göre gelişmekte olan piyasalardan yıllık 300 milyar USD ve üstü sermaye çıkışı gerçekleşti. FED’in faiz artırımını geciktireceğine ilişkin beklentilere bağlı olarak oldukça dalgalı seyreden çıkışlar ve risk alma iştahındaki azalma gelişmekte olan ülke paraları ve faiz oranları üzerinde etkili oldu. 2016 da bu dalgalanmaların sıklıkla yaşandığı bir yıl oldu. Emtia üreticisi olmayan türkiye ve Meksika gibi ülkelerde ülke paraları değer kaybederken, faiz oranlarında da yükselmeler gözlendi. Genelde ABD dolarının güçlü seyir izlediği dönemin ardından 2017 başından itibaren risk alma iştahı yeniden artmaya ve gelişen piyasalara yönelik sermaye akımlarında artışlar görülmeye başladı.

2016’dan 2017’ye Dünya Ekonomisi Kısaca 2016’da küresel ekonominin gündeminde; ABD Merkez Bankası (Fed) başta olmak üzere gelişmiş ülke merkez bankalarının para polikası uygulamaları, İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden ayrılma kararı alması, ABD’deki başkanlık seçimleri, artan jeopolitik riskler, Çin ekonomisinin performansı ve petrol fiyatları vardı. 2016’da gelişmiş ülkelerin ekonomik büyüme hızı 2015 yılına kıyasla ivme kaybederken, gelişmekte olan ülkelerde ekonomik faaliyetler sınırlı da olsa toparlanma kaydetti. Önümüzdeki dönemde gelişmiş ülke ekonomilerinin mevcut ekonomik büyümelerini koruyacağı, gelişmekte olan ülke ekonomilerinin ise daha yüksek büyüme geçekleştirmesi bekleniyor. 2017’de Fed başta olmak üzere gelişmiş ülke merkez bankalarının kararları ve bunlara yönelik beklentiler yakından izlenmeye devam edilecek. Diğer taraftan ABD’de yeni yönetimin izleyebileceği korumacı politikalar, Avrupa’da Brexit’in ardından güçlendiği gözlenen Birlik karşıtı eğilimler ile Orta Doğu’da artan jeopolitik riskler küresel ekonomiyi baskı altında tutacak. 2017’de yetersiz kalan para politikaları karşısında dünya genelinde ekonomik faaliyetleri desteklemek üzere maliye politikalarının da devreye girmesi, bu nedenle 2017’de küresel ekonomide kısmi bir toparlanma kaydedeceği tahmin ediliyor. 2016 yılında öne çıkan gelişmelerden birisi de petrol fiyatları başta olmak üzere emtia fiyatlarında gözlenen artıştı. OPEC ülkelerinin üretimde kontrollü düşüş konusunda anlaşma ile birlikte petrol arzının azalması petrol fiyatlarının artmasına neden olmuştu. Çin ekonomisindeki durgunluğa ve İran’ın küresel enerji piyasasına yeniden dâhil olmasına rağmen ABD’de ekonomisinin toparlanması kaynaklı beklentiler petrol fiyatlarını desteklemişti. Ancak ABD’de enerji üretim artış beklentileri ile birlikte değerlendirildiğinde petrol fiyatlarının 2017’de ılımlı yükseliş biçiminde seyretmesi bekleniyor. Buna karşık metal ve diğer hammade fiyatlarında ise yükselme trendinin süreceği tahmin ediliyor.

TÜRKİYE EKONOMİSİ Türkiye ekonomisi gerek uluslararası piyasalarda yaşanan FED faiz artırım gelişemeleri, ABD’deki seçim, Çin’deki ekonomik yavaşlama, petrol başta olmak üzere emtia fiyatlarındaki yukarı doğru eğilimler, jeopolitik riskler gerekse yurtiçi piyasalarda yaşanan ekonomik ve politik gelişmelerin etkisinde kaldı.

Büyüme Performansı Ekonomide üretilen mal ve hizmet miktarındaki artışı ifade eden büyüme hesaplaması 2016’da TUİK tarafından değiştirildi. TÜİK tarafından yapılan büyümeye ilişkin açıklama şu şekilde yapıldı: “ESA 2010 geçişinden kaynaklanan fark genel devlet altında yer alan AR-GE vb.etkilerle birlikte yaklaşık yüzde 1,02 olmuştur. ESA- 2010/SNA-2008 geçişinde AR-GE, kendi hesabına yazılım, uyarlanmış sigorta hasar prim ödemelerinin toplam etkisi yüzde 0,72 olmuştur. Ayrıca, AR-GE ve kendi hesabına yazılımların sermayeleştirilmesi sebebi ile sabit sermaye tüketimi ile ilgili kalemler için hesaplanmıştır. Bu durum maliyet yönünden üretim-katma değer hesaplaması yapılan Genel Devlet hesaplarına da etki etmiştir. Bu etki tabloda Genel Devlet hesabında sunulmuştur. Yeni seri ile eski seri arasındaki farkın bir diğer nedeni ise ölçüm sorunlarıdır. Yeni seri ile birlikte GSYH hesaplamalarında kullanılan veri kaynakları güncellenmiştir. 1998 bazlı eski seride anket çalışmalarına dayanan kısa dönemli iş istatistikleri verilerinin kullanıldığı sektörlerde yeni seride Gelir İdaresi Başkanlığından alınan Türkiye’de faaliyet gösteren tüm şirketlere ait aylık Katma Değer Beyannamesi, üçer aylık geçici beyannameler (Gelir Tablosu, Muhtasar Beyannamesi vb.) ve yıllık kesinleşmiş gelir tablosu ve bilanço bilgileri kullanılmıştır. Başta Gelir İdaresi Başkanlığı ve SGK’dan alınan idari kayıt verileri olmak üzere Ulusal Hesaplar Sistemine entegre edilen yeni veri kaynakları ile yapılan analizler sonucu, 1998 bazlı seride kullanılan veri kaynaklarının büyümeyi eksik tahmin ettiği gözlenmiştir. Bu çerçevede, GSYH hızı ve seviyesi yukarı yönlü revize edilmiştir.” (TUİK, 2017, Ocak) TÜİK’in 2012 yılında ortaya çıkan farklılıkların faaliyet türleri itibariyle dağılımı konusunda verdiği bilgiye göre, ölçüm hatalarının en yüksek olduğu sektörler, sırasıyla, inşaat (yüzde 4,5), ulaştırma, depolama (yüzde -2,3), imalat sanayi (yüzde 1,2), toptan-perakende ticaret (yüzde 1,1) ve gayrimenkul faaliyetleri (yüzde 0,9) sektörleri oldu. Toplam revizyon farlılıklarında ise öne çıkan sektörler; inşaat (yüzde 4,0), ulaştırma-depolama (yüzde 2,9), imalat sanayi (yüzde 2,5), insan sağlığı ve sosyal hizmet faaliyetleri (yüzde 1,4), kamu yönetimi-savunmazorunlu sosyal güvenlik (yüzde 1,0), eğitim (yüzde 0,9) ve toptan-perakende ticaret (yüzde 0,8) sektörleriydi. Eski seride reel büyüklükler 1998 yılı fiyatları ile hesaplanmaktaydı. Yeni seride sabit bazlı reel GSYH hesabı yerine zincirleme hacim endeksi kullanılmaya başlandı. Yeni ulusal hesaplar sisteminde, TÜİK referans yılı olarak 2009 yılı baz alındı. Zincirleme hacim endeksi kullanılması nedeniyle, bir önceki yıl baz alınarak zincirleme hacim endekslerinin hesaplandığından baz yılı seçiminin reel büyüklükler üzerinde etkisi olmadığı TUİK tarafından açıklandı. TÜİK tarafından yapılan açıklamalara göre, yeni seride reel büyüme hızları zincirleme hacim endeksi aracılığıyla hesaplanıyor. Kısaca, yeni düzenlemeyle birlikte “yeni” milli gelir hesaplarında artık “reel üretim” değeri kavramı kaldırılmış oldu bunun yerine “zincirleme büyüme endeksi” kavramı getirildi. Buna göre yıllık üretim değerlerinin enflasyondan arındırılarak “reel üretim” verisi üretilmiyor. Bunun yerine her yılın üretim miktarındaki değişimler bir önceki yıla görece hareketli olarak değiştirilen baz yılı kavramıyla “zincirleme endeks yöntemi” ile hesaplanıyor.

Grafik 3. Yıllık GSYH Büyümesi (Zincirlenmiş End. 2009=100) Kaynak: T.İşbankası 2017 Nisan

9,6 6,4

8,5

7,1

5,6

11,1

4,8

9,0 5,0

4,8

5,2

6,1 2,9

0,8

GSYH -4,7

1924-2016 Ortalaması 2002

2004

2006

2008

2010

2012

2014

2016

Bu yeni hesaplama yöntemiyle üretim yöntemine göre dört dönem toplamıyla elde edilen yıllık Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH), zincirlenmiş hacim endeksiyle 2016’da bir önceki yıla göre yüzde 2,9 artış gösterdi. Üretim yöntemine göre cari fiyatlarla GSYH, 2016’da bir önceki yıla göre yüzde 10,8 artarak 2 trilyon 590 milyar 517 milyon TL (856.7 milyar ABD doları) oldu. GSYH’yı oluşturan faaliyetler incelendiğinde; 2016’da tarım sektörünün toplam katma değeri, zincirlenmiş hacim endeksi olarak yüzde 4,1 azalırken; sanayi sektörünün toplam katma değeri yüzde 4,5; inşaat sektörünün toplam katma değeri yüzde 7,2 arttış gösterdi. Hizmetler sektörünün toplam katma değeri ise 0,8 azaldı. 2016 yılında kişi başına GSYH cari fiyatlarla 32 676 TL, ABD doları cinsinden 10 807 dolar olarak hesaplandı.

Tablo 2. GSYH Gelişmeleri Kaynak: TUİK GSYH Cari Fiyatlarla (Milyon ABD Doları)

GSYH Zincirlenmiş Hacim Endeksi (2009=100)

2.337.530

861.467

152.9

6.1

581.185

190.478

139.6

4.5

2. Çeyrek

639.912

218.202

156.2

5.3

3. Çeyrek

662.026

223.819

161.2

-1.3

4. Çeyrek

734.393

224.292

171.9

3.5

2.590.517

856.791

157.3

2.9

GSYH Cari Fiyatlarla (Milyon TL) 2015 (Yıllık) 1. Çeyrek

2016 (Yıllık)

GSYH Değişim Oranı (%)

Harcamalar yönünden yapılan GSYH hesaplamalarına göre; hanehalkı nihai tüketim harcamaları 2016’da bir önceki yıl zincirlemiş hacim endeksine göre yüzde 2,3 artış gösterdi ve hanehalkı tüketim harcamalarının GSYH içindeki payı da yüzde 59,5 oldu. 2016’da devletin nihai tüketim harcamalarının GSYH içindeki payı yüzde 14,7 olurken, sabit sermaye oluşumunun payı ise yüzde 29,8 olarak gerçekleşti. Bir önceki yıl zincirlenmiş hacim endeksine göre, devletin nihai tüketim harcamaları yüzde 7,3, gayrisafi sabit sermaye oluşumu ise yüzde 3 artış gösterdi. 2016’da bir önceki yıl zincirlenmiş hacim endeksine göre mal ve hizmet ihracatı yüzde 2 azalırken, ithalat yüzde 3,9 artış gösterdi.

Tablo 3. Harcamalar Yönünden GSYH Büyüme Hızları (%) Kaynak: TUİK Hanehalkları Nihai Tüketim Harcamaları

Devletin Nihai tüketim Harcamaları

Gayrisafi Sabit Sermaye Oluşumu

Mal ve Hizmet İhracatı

Mal ve Hizmet İthalatı (eksi)

2015 (Yıllık)

5.5

4.1

9.2

4.2

1.7

1. Çeyrek

0.9

10.5

6.6

1.4

2.7

2. Çeyrek

4.1

14.4

3.8

-1.9

7.2

3. Çeyrek

-1.7

5.6

0.5

-9.3

2.1

4. Çeyrek

5.7

0.8

2.0

2.3

3.3

2016 (Yıllık)

2.3

7.3

3.0

-2.0

3.9

İşsizlik ve İstihdamdaki Gelişmeler Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştakilerde işsiz sayısı 2016 yılında bir önceki yıla göre 273 bin kişi artarak 3 milyon 330 bin kişi oldu. İşsizlik oranı ise 0,6 puanlık artış ile yüzde 10,9 seviyesinde gerçekleşti. İşsizlik oranı erkeklerde 0,4 puanlık artışla yüzde 9,6 kadınlarda ise 1,1 puanlık artışla yüzde 13,7 olarak gerçekleşti. Aynı yılda; tarım dışı işsizlik oranı bir önceki yıla göre 0,6 puanlık artışla yüzde 13 olarak tahmin edildi. 15-24 yaş grubunu içeren genç işsizlik oranı 1,1 puanlık artış ile yüzde 19,6 olurken,15-64 yaş grubunda bu oran 0,6 puanlık artış ile yüzde 11,1 olarak gerçekleşti. İstihdam edilenlerin sayısı 2016’da bir önceki yıla göre 584 bin kişi artarak 27 milyon 205 bin kişi, istihdam oranı ise 0,3 puanlık artış ile yüzde 46,3 oldu. Erkeklerde istihdam oranı 0,1 puanlık artışla yüzde 65,1 kadınlarda ise 0,5 puanlık artışla yüzde 28 olarak gerçekleşti.

Grafik 4. İşsizlik Yükseliş Trendinde Kaynak: TUİK, TCMB 18

01 /0 06 5 /0 5 11 /0 04 5 /0 09 6 /0 02 6 /0 7 07 /0 7 12 /0 05 7 /0 10 8 /0 03 8 /0 08 9 /0 9 01 /1 06 0 /1 0 11 /1 0 04 /1 1 09 /1 02 1 /1 2 07 /1 2 12 /1 2 05 /1 3 10 /1 03 3 /1 08 4 /1 4 01 /1 06 5 /1 5 11 /1 04 5 /1 6 09 /1 6

İşsizlik Oranı

Tarım Dışı İşsizlik Oranı (%)

Son Veri: Aralık 2016

2016’da tarım sektöründe çalışan sayısı 178 bin kişi azalırken, tarım dışı sektörlerde çalışan sayısı ise 763 bin kişi arttı. İstihdam edilenlerin yüzde 19,5’i tarım, yüzde 19,5’i sanayi, yüzde 7,3’ü inşaat, yüzde 53,7’si ise hizmetler sektöründe yer aldı. Bir önceki yıl ile karşılaştırıldığında hizmet sektörünün istihdam edilenler içindeki payı 1,5 puan, inşaat sektörünün payı 0,1 puan artarken, tarım sektörünün payı 1,1 puan, sanayi sektörünün payı 0,5 puan azalış gösterdi. İşgücü 2016 yılında bir önceki yıla göre 857 bin kişi artarak 30 milyon 535 bin kişi, işgücüne katılma oranı ise 0,7 puan artarak yüzde 52 olarak gerçekleşti. Erkeklerde işgücüne katılma oranı 0,4 puanlık artışla yüzde 72, kadınlarda ise 1 puanlık artışla yüzde 32,5 olarak gerçekleşti.

Dış Ticaret Gelişmeleri ve Cari Denge Tablo 4. Dış Ticaret Dengesi (Milyar ABD doları) Kaynak: TCMB 2015

2016

Değişim (%)

İhracat

151.9

150.1

-1.1

İthalat

200.0

191.0

-4.5

Dış Ticaret Dengesi

-48.1

-40.8

-17.8

Jeopolitik gelişmeler ve küresel talepteki zayıf seyir ihracat artışlarını kısıtlasa da AB ülkelerindeki ılımlı iç talep koşullarının desteğiyle, 2016 yılı son çeyreğinde ihracat reel ve nominal bazda artış gösterdi. İhracat fiyatlarındaki düşüşün yavaşlaması da nominal ihracat artışını destekleyen bir unsur oldu. Buna karşın yılın tamamında ihracat bir önceki yıla kıyasla yüzde 1.1 azalarak 150.1 milyar ABD Doları olarak gerçekleşti. 2016 yılında, AB ülkelerindeki ılımlı iç talep koşullarının devam etmesi, jeopolitik gelişmeler nedeniyle ihracatta yaşanan daralmayı büyük ölçüde telafi edici bir rol oynadı. 2016 yılının son çeyreğinde, Rusya ile ilişkilerde normalleşme sürecinin başlaması etkilerini göstermeye başladı ve Rusya’nın içinde olduğu Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) ülkelerinin payındaki düşüş eğilimi tersine döndü. Irak’a yapılan ihracatın 2014 yılı ilk çeyreğinden sonra ilk kez yıllık bazda artış göstermesi Orta Doğu ve Afrika (ODA) ülkelerine yapılan ihracattaki düşüşü sınırlayan önemli bir gelişme oldu. En büyük ihracat pazarı olan AB ülkelerine yapılan ihracatın toplam ihracat içindeki payı son çeyrekte sınırlı bir oranda düşse de yüksek seviyelerini korudu. İç talepteki zayıf seyir ve reel kurdaki değer kaybı ithalat artışlarını sınırlandırsa da petrol fiyatlarındaki kademeli yükseliş ve yüklü altın ithalatı nedeniyle ithalat yılın son çeyreğinde nominal ve reel bazda artış gösterdi. Yılın tamamı açısından bakıldığında ithalat bir önceki yıla kıyasla yüzde 4.5 daralarak 191 milyar ABD doları olarak gerçekleşti. İhracatın sınırlı, ithalatın ise belirgin bir biçimde gerilemesi sonucu 2016’da dış ticaret dengesi yüzde 17.8 oranında daralarak 40.8 milyar ABD doları açık verdi. 2016 yılında jeopolitik gelişmeler cari dengeyi olumsuz etkilemeye devam etti. Yurt içinde artan güvenlik endişeleri ve Rusya ile ilişkilerde yaşanan sorunlar turizm gelirleri üzerindeki etkisi belirgin biçimde hissedildi. 2015’te yıllık bazda yaklaşık yüzde 9,9 azalan turizm gelirleri 2016’da yüzde 29,6 düşüş kaydetti. 2016’da Türkiye’ye gelen toplam turist sayısı yüzde 29 oranında azalarak 35,6 milyon kişiden 25,3 milyon kişiye geriledi. Rusya’dan gelen turist sayısının 3,7 milyon kişiden 1 milyon kişinin altına inmesi ön plana çıkan bir gelişme oldu. En çok turist gelen ilk 20 ülke arasında sadece Suudi Arabistan ile İsrail’den gelen turist sayının 2015’e kıyasla arttığı gözlendi. Bu gelişmeler ışığında cari açık 2016’da bir önceki yıla kıyasla yüzde 2 oranında artarak 32 milyar 602 milyon ABD doları olarak gerçekleşti. 2015’de cari açığın finansmanında 17.5 milyar ABD doları doğrudan yabancı sermaye yatırımı; 28.3 milyar ABD doları dış borçlanma kullanılırken portföy yatırımlarında 9.5 milyar ABD doları net çıkış gerçekleşmişti. 2015’de 10.1 milyar ABD doları da nedeni bilinmeyen döviz giriş ve çıkışlarını gösteren net hata noksan’dan giriş gerçekleşti. 2016’da ise 32.6 milyar ABD doları cari açığın finansmanında 12.2 milyar dolar doğrudan yabancı sermaye girişi gerçekleşirken; 7.8 milyar portföy girişi, 12.8 milyar dolar dış borçlanma ve 11.2 milyar ABD doları da net hata noksan kaleminden döviz girişi sağlandı. Cari açığın finansman kalitesinin gittikçe bozulduğu 2016’da yaşanan gelişmeler (Türkiye, 1994 yılında kaybettiği yatırım yapılabilir ülke statüsünü tam 19 yıl sonra 2013’de kazanmış ve 2016’da tekrar kaybetmişti), FED faiz artırım süreci ve ABD doları likiditesindeki daralmalar cari açığın önümüzdeki dönem finansmanın zorlaşacağına işaret etti. Enerji fiyatlarındaki gerilemeden kaynaklanan baz etkisinin ortadan kalkmaya başlaması dış ticaret dengesinin cari denge üzerindeki olumlu etkisinin azalmasına neden olurken; Rusya ile bozulmuş olan ilişkilerin düzelmeye başlamış olması geleceğe ilişkin umutları artırsa da bu durumun turizm gelirlerine yansımasının zaman alacağı tahmin ediliyor. Bu çerçevede, 2017 yılında referendum sürecindeki kredi genişlemesi de dikkate alındığında cari açığın geçen seneye kıyasla bir miktar artması bekleniyor.

Enflasyon ve Merkez Bankası Politikaları 2016 yılı için enflasyon hedefi ekonomi yönetimi tarafından yüzde 5 olarak belirlenmişti. 2016 yıl sonu itibarıyla enflasyon yüzde 8,53 düzeyinde gerçekleşti. Merkez Bankası, 2016’nın ilk Enflasyon Raporu’nda (ER 2016/I) yıl sonu için öngörülen enflasyon tahmininin orta noktasını yüzde 7,5 olarak belirtmişti. Ancak, yıl içinde söz konusu tahmine ilişkin varsayımlarda gözlenen sapmalar ve enflasyon dinamiklerini etkileyen gelişmeler sonucunda yıl sonunda enflasyon daha yüksek bir oranda gerçekleşti.

Grafik 5. Enflasyonun Seyri Kaynak: TCMB, 2016 Aralık Aylık fiyat Gelişmeleri (Yıllık % Değişim) 11 10 9 8 7 6 5

TÜFE

12.16

10.16

08.16

06.16

04.16

02.16

12.15

10.15

08.15

06.15

04.15

02.15

12.14

İşlenmemiş Gıda, Al. İç. ve Tütün Dışı TÜFE

2016 yılında enflasyonun hedefin üzerinde gerçekleşmesinde etkili olan temel unsurların başında vergi ayarlamaları, ücret artışları ve Türk lirasında gözlenen değer kaybı geldi. Yıl başında asgari ücrete yapılan yüksek oranlı artışın genel ücret seviyesini artırması, hem maliyet hem de gelir kanalıyla, tüketici fiyatları üzerinde etkili olurken; yıl içinde tütün ve alkollü içecekler ile akaryakıt ve otomobilde yapılan ÖTV ayarlamaları da enflasyonu olumsuz etkiledi. Yılın son çeyreğinde Türk lirasındaki değer kaybı ve döviz kurunda gözlenen yüksek oynaklık enflasyon üzerinde maliyet yönlü doğrudan etkilerinin yanında, beklenti ve genel fiyatlama davranışları kanalıyla da etkili oldu. Küresel para politikalarına dair belirsizliklerin arttığı 2013 yılının ortalarından itibaren gelişmekte olan ülke para birimlerinde belirgin değer kayıpları yaşanmıştı. 2016 yılında da bu görünümün sürmesine ek olarak jeopolitik gelişmelerin de etkisiyle Türk lirası döviz kuru sepeti karşısında yaklaşık yüzde 11 değer kaybetti. Değer kaybının büyük bir kısmının yılın son çeyreğinde gerçekleşmesi nedeniyle yıl genelinde birikimli döviz kuru etkilerinin azaldığı görüldü. Nitekim temel mal grubu yıllık enflasyonu Kasım ayına kadar belirgin olarak geriledi ancak yılın son çeyreğindeki değer kaybının yansımalarıyla Aralık ayında tekrar yükseliş kaydetti. 2016 yılı başında, 2004 yılından bu yana en düşük seviyesine gerileyen uluslararası petrol fiyatları, yıl genelinde yükseliş eğilimi sergileyerek Aralık ayı itibariyle yıllık yüzde 40’ın üzerinde artış gösterdi. Buna ek olarak Türk lirasındaki değer kaybı ve akaryakıt ürünlerindeki ÖTV artışı ile enerji grubunda yıllık enflasyon bir önceki yıla kıyasla belirgin olarak yükseldi. Elektrik fiyatlarında yıl başında kaydedilen artışa karşın, doğalgaz fiyatlarındaki indirim ile enerji grubundaki yönetilen fiyatların toplam katkısı ise sınırlı oldu. Enflasyona katkısı yıl genelinde en çok yükselen alt grup alkollü içecekler ve tütün ürünlerinde gerçekleşti. Bu grupta Ocak ve Aralık aylarında yapılan ÖTV ayarlamalarına ek olarak, Temmuz ayında tütün ürünlerinde firmalar da fiyat artışına gitti. Böylece alkollü içecekler ve tütün ürünleri grubunun yıllık enflasyona katkısı 1,6 puana ulaştı. Yıl genelinde hizmet enflasyonu da yüksek seyretti. Sonuç olarak, yurt içi talep koşullarındaki yavaşlama ve gıda fiyatlarındaki olumlu seyre rağmen enflasyonun hedefin üzerinde gerçekleşmesinde döviz kuru ve ithalat fiyatlarındaki gelişmeler ile asgari ücret ve vergi ayarlamaları belirleyici oldu. Türk lirasında son aylarda gözlenen değer kaybının gecikmeli etkileri, petrol fiyatlarının seyri ve orta vadeli enflasyon beklentilerindeki yükseliş enflasyon görünümünü olumsuz etkilemeye devam ediyor. Merkez Bankası yıl boyunca enflasyon gelişmeleri ve beklentilerini dikkate alarak para politikası çerçevesini şekillendirdi: Eylül ayına kadar geçen dönemde enflasyonist baskılardaki azalma, finansal koşullardaki sıkılık ve küresel koşulların ılımlı seyri TCMB’nin marjinal fonlama faizinde kademeli indirimler yapmasına olanak tanımıştı. Bu doğrultuda, Mart-Eylül döneminde ölçülü ve temkinli adımlar atılmak suretiyle marjinal fonlama faizi toplamda 250 baz puan indirilmiş; 2016 yılı Ekim ayından itibaren ise petrol fiyatları ve döviz kurundan kaynaklanan maliyet yönlü enflasyonist baskılarının ortaya çıkmasıyla TCMB para politikasında daha temkinli bir duruşa geçti. Bu çerçevede, likidite politikası sıkılaştırıldı.

2017 yılı başında döviz kurunda yaşanan oynaklıkların ve ekonomik temellerden uzaklaşan fiyat oluşumlarının fiyat istikrarı ve makrofinansal istikrar üzerinde yaratabileceği olumsuz etkileri bertaraf etmek amacıyla dinamik ve farklı likidite araçlarını da içeren yeni bir politika şekillenmeye başladı. Bu doğrultuda, TCMB, 12 Ocak 2017 tarihinden itibaren bir hafta vadeli repo ihalesi açmadı, TCMB bünyesinde faaliyette bulunan Bankalararası Para Piyasasında bankaların borç alabilme limitleri düşürüldü. 16 Ocak tarihinden itibaren gerekli görülen günlerde Borsa İstanbul bünyesindeki Bankalararası Repo/Ters Repo Pazarında TCMB tarafından yapılan fonlama tutarı da sınırlandırılmaya başlandı. Bunlara ek olarak, yabancı para zorunlu karşılık oranları da tüm vade dilimlerinde 50 baz puan indirildi. Ayrıca TCMB, Türk Lirası ve döviz likiditesi yönetimindeki esnekliğin ve araç çeşitliliğinin artırılması amacıyla 17 Ocak 2017 tarihinde Türk Lirası Depoları Karşılığı Döviz Depoları piyasasını açtı. Döviz kurlarında gözlenen aşırı hareketlilik enflasyon görünümüne dair yukarı yönlü riskleri artırdı. Bu gelişmelerin gecikmeli etkisi ve işlenmemiş gıda fiyatlarındaki oynaklık nedeniyle kısa vadede enflasyondaki yükselişin devam edebileceği öngörüsüyle enflasyon görünümündeki bozulmayı sınırlamak amacıyla parasal sıkılaştırmanın güçlendirilmesine karar verildi: Bu çerçevede, 2017 yılı Ocak ayında marjinal fonlama oranı yüzde 8,5’ten yüzde 9,25’e, Geç Likidite Penceresi uygulaması çerçevesinde, Merkez Bankası borç verme faiz oranı yüzde 10’dan yüzde 11’e yükseltildi. Faizlerdeki yükseliş ve parasal sıkılaşma sonucu döviz kurundaki değer kaybı durdu ve oynaklıklar belirgin şekilde azaldı.

Grafik 6. Kredi Gelişmeleri (Yıllık Yüzde Artış) Kaynak: TCMB 45

01 /1 04 0 /1 0 07 /1 0 10 /1 0 01 /1 04 1 /1 1 07 /1 1 10 /1 1 01 /1 2 04 /1 2 07 /1 2 10 /1 2 01 /1 04 3 /1 3 07 /1 3 10 /1 01 3 /1 04 4 /1 4 07 /1 4 10 /1 4 01 /1 04 5 /1 5 07 /1 5 10 /1 5 01 /1 04 6 /1 6 07 /1 6 10 /1 6 01 /1 7

Toplam Kredi Büyümesi

Toplam Kredi Büyümesi (Kur Etkisinden Arındırılmış)

Merkez Bankası, faiz ve Türk lirası likidite politikasının yanı sıra özellikle 2016 yılının ikinci yarısında gözlenen döviz kuru oynaklıklarına karşı döviz piyasasındaki likiditeyi desteklemek amacıyla da önlemler almaya başladı: Yabancı para zorunlu karşılık oranları ve rezerv opsiyonu katsayılarında kademeli indirimler yapılarak finansal sisteme ek döviz likiditesi sağlandı. Ayrıca bankaların yabancı para likidite yönetimine esneklik kazandırmak üzere, yabancı para yükümlülükler için tesis edilmesi gereken zorunlu karşılıkların ortalama olarak tesis edilebilecek kısmının üst sınırı 3 puandan 4 puana yükseltildi; ihracat reeskont kredileri kapsamında yıl sonuna kadar yapılacak olan geri ödemelerin vade uzatımına veya Türk lirası cinsinden yapılabilmesine olanak tanınması, teminat döviz depolarına tekrar limit getirilmesi ve enerji ithalatçısı kamu kuruluşlarının talebinin bir kısmının piyasa koşullarına göre Merkez Bankası ve Hazine Müsteşarlığınca karşılanması gibi tedbirler de piyasadaki döviz likiditesini destekledi. Kısaca TCMB, küresel ve yurt içi finans piyasalarındaki oynaklıkların döviz piyasası ve kredi koşulları üzerindeki olumsuz etkilerini sınırlamak amacıyla, döviz likiditesinde dengeleyici ve finansal istikrarı destekleyici duruşunu 2016 yılı boyunca korumaya çalıştı. Enflasyonu düşürmeye odaklı ve sıkı bir politika duruşu altında, enflasyonun yüzde 5’lik hedefe kademeli olarak yakınsayacağı; 2017 yılında yüzde 8’e; 2018 yılında ise yüzde 6’ya geriledikten sonra 2019 yılında yüzde 5 düzeyinde istikrar kazanması hedefleniyor.

2017 Yılı Beklentileri Uluslararası piyasalarda FED’in faiz artırım sürecinin 2017’de de devam etmesi, dolar likiditesinin azalması ve dolayısıyla uluslararası piyasalarda paranın genelde maliyetinin yükselmesi bekleniyor. Bu gelişmelerden özellikle cari açık veren gelişen ekonomilerin olumsuz etkileneceği tahmin ediliyor. Artan jeopolitik riskler, petrol fiyatları başta olmak üzere genelde emtia fiyatlarındaki ılımlı yükseliş petrol ve hammadde ithalatçısı ülkelere olumsuz yansıyacağına kesin gözüyle bakılıyor. Türkiye jeopolitik risklerden, enerji başta olmak üzere artan emtia fiyatlarından, dolar likiditesinin azalmasından ve uluslararası fonlara erişim zorluğu ve artan maliyetlerden olumsuz etkilecek ülkelerin başında geliyor. Artan işsizlik oranları, artan enflasyon, zayıf iç talep ve piyasa likiditesindeki sorunlar 2017 yılında Türkiye ekonomisinin önemli sorunları olmaya devam edcek gibi görünüyor. Hiç kuşkusuz 2016’nın ikinci yarısından itibaren artan kredi hacminin yurtiçi talepte bir toparlanmaya yol açması beklense de bölgesel sorunlar, referendum ve iç siyasi ortamdaki gelişmelerin ekonomik toparlanmayı geciktirici etkisinin 2017’de de devam etmesi bekleniyor. Özellikle turizm konusunda yaşanan sıkıntıların tarım kesimi de olumsuz yönde etkilemesi ve tarımda yakalanan ölçek ekonomisinin büyük darbe alacağı tahmin ediliyor. Hiç kuşkusuz ekonominin temelde gereksinimi olan yapısal reformlarının gecikmeden uygulamaya geçirilmesi, katma değeri yüksek üretim odaklı politikalara öncelik verilmesi önümüzdeki dönemde ekonomideki olumsuz gelişmeleri dengeleyici olabilecektir. Ekonomi politkalarının güven verici, kapsayıcı olması artan uluslararası rekabet ve korumacı gelişmelere karşı panzehir etkisi gösterebilecektir.

MERSİN HAKKINDA GENEL BİLGİLER

TARİH Kaynak: İl Turizm Müdürlüğü Mersin’in Kalkolitik, İlk Tunç ve Orta Tunç Çağlarından bu yana bir yerleşim yeri olduğu anlaşılmıştır. Yörede Hititler, Asurlar, Fenikeliler, Frikyalılar, Yunanlılar, Selefkoslar, Araplar, Selçuklular, Karamanoğulları ve Osmanlıların kültür birikimi mevcuttur. M.Ö. 17-12 yy. arasında Hititler’ le çağdaş Kizuvatna Krallığı hüküm sürmüş, M.Ö. 1290-612 yılları arasında Kue Krallığı ve M.Ö. 546’da Persler yöreye yerleşmişlerdir. M.Ö. 334 yılında Makedonya Kralı Büyük İskender bölgeyi ele geçirmiş, özellikle Silifke’ de etkinliğini sürdürmüştür. Kral Selefkos Nikador, adını bu ilçeye vererek hükümdarlığını M.Ö. 100 yılına kadar devam ettirmiştir. M.Ö. 66 yılında Roma İmparatorlarından Pompeus, korsanların işgalindeki Mersin ve çevresini zaptederek Soloi şehrini kendi adına izafeten Pompeipolis olarak değiştirmiştir. Böylece Kilikya ve Selefkoslar ülkesi bir Roma eyaleti olmuş, daha sonra doğu bölgesi Antonius’a verilmiş ve onun yönetiminde Tarsus ile çevresi zenginleşerek bir bilim merkezi olmuştur. M.S. 330 yılına kadar bir yükselme devri yaşayan bölge İmparator Julyanus döneminde (361-363) putperestliğin resmi din olması ve Hristiyanlara baskı yapılması nedeniyle büyük karışıklıklar yaşamıştır. İlk Kral Arcadius zamanında Kilikya eyaleti üçe bölündü: Silifke, Tarsus ve Anavarza şehirleri merkez seçildi. Bu dönemde Neapolis (Kanlıdivane) şehri kuruldu. Bizans döneminde şehirleşme gelişmiş daha sonra İslam Orduları Kıbrıs’ı ve Silifke’yi, Muaviye döneminde de Kilikya’yı ele geçirmişlerdir. Ancak bir süre sonra Bizanslılar bölgeyi egemenlikleri altına almışlardır. Bölgenin 705 yılında İslam Orduları tarafından tekrar ele geçirildiği ve 250 yıl süre ile egemenliklerini sürdürdükleri bilinmektedir. Çok kısa bir süre Selçukluların elinde kalan İçel, 1516 yılında Yavuz Sultan Selim zamanında Osmanlı topraklarına katılmıştır. Ancak Mısır Valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa ayaklanması sırasında Mersin ve çevresi İbrahim Paşa tarafından ele geçirilmiş, 1852 Kütahya Anlaşması ile Osmanlılar yeniden egemen olmuşlardır. Osmanlı Devletinin son zamanlarında İçel’ de müstakil mutasarrıflık ve Sancak kurulmuş, Sancağın Merkezi Silifke ve bir sürede Ermenek olmuştur. Önceleri Tarsus İlçesi Gökçeli bucağına bağlı olan Mersin 1850 yılında Bucak Merkezi olmuştur. 1864 yılında Mersin’ de Kaza Teşkilatı, 1894 yılında da merkezi Mersin ile Tarsus’ u içine alan Adana Vilayetine bağlı Sancak Teşkilatı kurulmuş, 1915 yılında müstakil mutasarrıflık olmuştur. Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra 1918 yılında tüm Çukurova’yı işgal eden Fransız ve İngilizler, Kurtuluş Savaşı sonunda Ankara Anlaşması ile 3 Ocak 1922’ de Mersin’i terk etmişlerdir. 1924 yılında Mersin Vilayeti kurulmuştur. 1933 yılında, Merkezi Silifke olan İçel Vilayeti lağvedilerek Silifke, Anamur, Gülnar, Mut İlçeleri Mersin’e bağlanmış ve vilayetin adı İçel olarak değiştirilmiştir. 1954 yılında Erdemli, 1989 yılında Aydıncık (Gilindire), Bozyazı ve Çamlıyayla İlçelerinin kurulmasıyla İçel’ in Merkezi İlçe Mersin ile birlikte ilçe sayısı 10’a yükselmiştir. İçel adı, 20.06.2002 tarihli ve 4764 sayılı kanunun 1.maddesinde Mersin olarak değiştirilmiştir.

MERSİN KRONOLOJİSİ Kaynak: Mersin Valiliği M.Ö. 6000-5500

Neolitik Dönem

M.Ö. 5500-3000

Kalkolitik Dönem

M.Ö. 3000-2000

İlk Tunç Çağı

M.Ö. 2000-1700

Orta Tunç Çağı

M.Ö. 1700-1200

Kizuvatna Krallığı

M.Ö. 1200-612

Kue Krallığı

M.Ö. 546-334

Persler Dönemi

M.Ö. 301-101

Selefkos Dönemi

M.Ö. 101-MS 395

Roma Dönemi

M.S. 395-661

Bizans Dönemi

661

Muaviye’nin İçel’de bazı yöreleri ele geçirmesi

685-960

Yörenin Bizanslılar ile Araplar arasında sık sık el değiştirmesi

960

Bizanslıların yöreye egemen olması

1082

Süleyman Şah’ın İçel yöresini ele geçirmesi

1129

Ermeniler’in Tarsus’u ele geçirmesi

1224

Alaaddin Keykubat’ın İçel yöresinin büyük bölümünü ele geçirmesi

1254

Karamanoğullarının İçel yöresinde egemenliği

1357

Silifke’nin Karamanoğulları Beyliğinin eline geçmesi

1473

Gedik Ahmet Paşa’nın Silifke’yi Osmanlı topraklarına katması

1516

Mersin ve Tarsus yöresinin Osmanlı yönetimine katılması

1839

Mısırlı İbrahim Paşa’nın yöreyi ele geçirmesi

1852

İçel yöresinin yeniden Osmanlı yönetimine katılması

1886

Adana-Mersin demiryolunun hizmete girmesi

17 Aralık 1918

Mersin’in İngiliz ve Fransız birliklerince işgal edilmesi

19 Aralık 1918

Tarsus’un Fransızlar tarafından işgal edilmesi

17 Mart 1920

Fransızlarla ilk silahlı çatışma Başnalar Savaşı

20 Temmuz 1920

Fransızlarla Bağlar Savaşı

05 Ağustos 1920

Pozantı Kongresi

20 Aralık 1921

Çukurova’nın işgalciler tarafından boşaltılması için Fransızlarla Ankara Anlaşması

27 Aralık 1921

Tarsus’un Kurtuluşu

03 Ocak 1922

Mersin’in Kurtuluşu

1924

Mersin Vilayeti’nin Kuruluşu

COĞRAFİ KONUMU Kaynak: Mersin Valiliği Enlemler

Kuzey

34o 47’ 30’’

Boylamlar

Doğu

34o 38’ 00’’

İLÇELERİN YÜZÖLÇÜMÜ ( km2 ) Kaynak: Harita Genel Komutanlığı Akdeniz

265

Anamur

1.430

Aydıncık

352

Bozyazı

642

Çamlıyayla

602

Erdemli

2.279

Gülnar

1.416

Mezitli

371

Mut

2.718

Silifke

2.692

Tarsus

2.029

Toroslar

1.075

Yenişehir

139

Toplam

15.853

MERSİN İLİ İÇ KİLOMETRE CETVELİ Kaynak: Mersin Valiliği Mersin 224

Anamur

173

Aydıncık

211

Bozyazı

314

263

301

187

136

174

127

Erdemli

148

238

111

Çamlıyayla Gülnar

159

146

133

249

122

Mut

140

187

174

Silifke

251

200

238

175

186

111

KOMŞU İLLER VE UZAKLIKLARI Kaynak: Mersin Valiliği İL

İstikamet

Uzaklık (km)

Doğu

Antalya

Batı

487

Karaman

Kuzey Batı

236

Adana

Konya

Kuzey

367

Niğde

Kuzey Doğu

198

Tarsus

İLİN İDARİ DURUMU Kaynak: T.C. İçişleri Bakanlığı İller İdaresi Genel Müdürlüğü İlçesi

Belediye Sayısı

Mahalle Sayısı

Akdeniz

Mezitli

Toroslar

Yenişehir

Anamur

Aydıncık

Bozyazı

Çamlıyayla

Erdemli

Gülnar

Mut

102

Silifke

Tarsus

179

Toplam

806

ÖNEMLİ COĞRAFİ BİLGİLER Kaynak: Mersin Valiliği Ovalar

Mersin-Berdan ve Efrenk Ovaları, Silifke, Gilindire(Aydıncık) Ovaları, Anamur, Bozyazı, OvacıkEğribük Ovaları,

Vadiler

Anamur,Erdemli,Göksu(Silifke),Tarsus,

Yaylalar

Anamur’da Kaş, Abanoz, Beşoluk, Akpınar Aydıncık’da Söğüt, Göcüm, Karagöl Bozyazı’da Elmagözü, Kozağacı Erdemli’de Sorgun, Mühlü, Pınarbaşı,Avgadı (Aydınlar),Karakızderesi, Küçük Sorgun (Toros Köyü), Nohutlu, Güneyli, Küçükfındık, Güzeloluk Gülnar’da Bardat, Tersakan, Balyaran Mersin (Merkez)’de Gözne, Fındıkpınarı, Soğucak, Bekiralanı, Mihrican, Ayvagediği (Fatih), Arslanköy, Kızılbağ(Güzelyayla), Sunturas(Çağlarca), Mut’ta Kozlar, Çivi, Söğütözü, Sertavul, Elmapınarı, Dağ Pazarı Silifke’de Balandız, Gökbelen, Kırobası(Mara Köyü), Uzuncaburç Tarsus’da Gülek. Çamlıyayla’da Sebil,Atdağı

Akarsular

Berdan, Efrenk(Müftü), Lamas, Göksu, Dragon(Anamur)

Göller

Çamlıyayla’da krater göllerinin en büyüğü Çinili göl, Gülnar’da Kamışlı, Uzun, Çıplak, Silifke’de set gölü (Akgöl,Keklik,Paradeniz)

Baraj Gölleri

Tarsus’da Berdan, Gülnar’da Aygır, Mut’da Gezende,

Göletler

Merkezde(Evcili Değirmendere, Tepeköy Gölpınarı),Tarsus’da (Çavuşlu Kaleönü) Erdemli’de (Karakız, Esenpınar)

Dağlar

Bolkar, Kümpet, Elma, Alamusa, Büyükeğri, Kızıl, Geven, Kayrak, Naldöken, Kabaklı, Karaziyaret, Tol, Sunturas,

Tepeler

Medetsiz, Balkalesi, Ayvagediği, Makamtepesi, Kaşkaya

Geçitler

Sertavul, Gülek

Obruklar

Cennet, Cehennem, Kanlıdivane

Mağaralar

Anamur: Köşekbükü, Çukurpınar (Düden), Üğü, Bicikli Aydıncık: Aynalı Göl (Mavi Göl) Bozyazı: Çaltı Çamlıyayla: Mehribakan, Hacı Sarının,Saydibi, Karain Mut: Dereköyü Kuzeyi, Sason Kanyonu Mağaraları, Gökden Kapız Bölgesi Mağaraları, Çayırharman, Karıkoca, Karain, Kıravga, Alaoda, Silifke: Cennet Çöküğü, Cehennem Çukuru, Astım- Dilek, Ekizin Düdeni, Sumaklı Düden Tarsus: Eshab-I Kehf

Şifalı Su Kaynakları

Gülnar’da Kafesin Suyu, Mut’da Hocantı, Tarsus’ta Akçakoca ve Keşbükü, Silifke’de Saparca, Mersin’de Güneysu-Güneyyolu,

Şelâle

Gülnar’da (Ilısu Köyünde Düşensu), Tarsus Şellalesi,

Kıyı Uzunluğu

326 Km.

Bitki Örtüsü

Kıyı ile 500-600 m. yükseklik arasında görülen maki, Akdeniz Bölgesinin yaz ve kış yeşil kalan tipik bitki topluluğudur. Defne, yabani zeytin, keçi boynuzu, mersin, zakkum, kozayemiş, böğürtlen, kuşburnu bu kuşakta doğal olarak yetişmektedir. Makilerden sonra ormanlar başlar. Meşe 100-1000 m., kızılçam 100-1200 m., karaçam 1500 m., sedir ve ardıç ise 2000 m. Yüksekliklerde yetişir. 2500 m.’den sonra çalılıklara ve otlaklara rastlanır.

İklimi

Mersin’in kıyı kesiminde yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlı Akdeniz iiklimi, iç kesimlerde ve yükseklerde kara iklimi görülür.

YABAN HAYATI KORUMA ALANLARI Kaynak: Mersin Valiliği Anamur

Kızılaliler Keklik Koruma Alanı (4.500 Ha.)

Çamlıyayla

Cehennemdere Yaban Keçisi Koruma Alanı (27.000 Ha.)

Mut

Kestel Dağı Yaban Keçisi Koruma Alanı (1.961 Ha.)

Silifke

Hisar ve Gedik Dağı Yaban Keçisi Koruma Alanı (4.763 Ha.), Göksu Deltası Su Kuşları Koruma Alanı (4.350 Ha.)

Tarsus

Karabucak Turaç Koruma Alanı (1.635 Ha.) Hopur-Topaşır Dağkeçisi Koruma Alanı (9.014 Ha.)

2016 YILI MERSİN METEOROLOJİK DEĞERLERİ Kaynak: T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Meteoroloji Genel Müdürlüğü

Aylar

Ortalama Sıcaklık ºC

En Yüksek Sıcaklık ºC

En Düşük Sıcaklık ºC

Aylık Ortalama Açık Gün Sayısı

Ortalama Deniz Suyu Sıcaklığı ºC

Ortalama Nisbi Nem %

Toplam Yağış Miktarı (mm)

Yağışlı Gün Sayısı

Aylık Maksimum Yağış Miktarı (mm)

Ocak

9,9

19,5

0,0

16,2

56,1

126,6

66,4

Şubat

14,7

24,6

5,9

15,1

62,7

85,2

49,6

Mart

16,6

26,0

9,3

16,2

56,1

79,8

33,4

Nisan

20,5

29,5

12,5

18,9

57,2

2,8

1,4

Mayıs

22,0

29,5

13,3

22,1

65,0

18,4

7,0

Haziran

27,1

36,3

16,8

24,5

63,9

12,1

8,0

Temmuz

29,9

34,4

25,6

28,3

63,4

Ağustos

30,3

36,2

24,3

29,8

62,0

6,6

Eylül

26,7

33,7

17,2

28,3

52,8

34,0

18,6

Ekim

23,3

32,6

14,9

24,9

49,8

0,2

Kasım

16,8

27,0

6,8

21,4

40,5

30,0

19,2

Aralık

10,0

19,3

1,0

16,3

57,7

371,4

107,4

TOPLUMSAL ve KÜLTÜREL YAPI

2016 yılında nüfus artış hızı ve nüfus yoğunluğu ile Mersin Türkiye genelinin üzerinde. Mezitli, Yenişehir ve Erdemli ilçesi nüfus artış hızının en hızlı arttığı ilçeler.

Nüfus ADRESE DAYALI NÜFUS KAYIT SİSTEMİNE GÖRE NÜFUS SONUÇLARI* Kaynak: TÜİK

Türkiye

Mersin

2014

2015

2016

Toplam Nüfus

77.695.904

78.741.053

79.814.871

İl ve İlçe Merkezleri

71.286.182

72.523.134

73.671.748

Belde ve Köyler

6.409.722

6.217.919

6.143.123

Nüfus Yoğunluğu

101

102

104

Yıllık Nüfus Artış Hızı (‰)

13,3

13,4

13,5

Toplam Nüfus

1.727.255

1.745.221

1.773.852

İl ve İlçe Merkezleri

1.727.255

1.745.221

1.773.852

Belde ve Köyler Nüfus Yoğunluğu

112

113

115

Yıllık Nüfus Artış Hızı (‰)

12,5

10,3

16,3

YILLAR İTİBARİYLE NÜFUS ARTIŞI Kaynak: TÜİK 18,0

Nüfus Artış Hızı (%)

16,0 14,0 12,0 10,0 8,0 6,0 4,0 2,0 0,0

2012

2013

2014

2015

2016

Türkiye

12,0

13,7

13,3

13,4

13,5

Mersin

8,9

13,5

12,5

10,3

16,3

2015 yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi kapsamındaki sayım sonuçlarına göre 1.727.255 kişi olan Mersin nüfusu 2016 yılında yıllık ‰ 16,3’lük nüfus artış hızı ile 1.773.852 kişiye yükselmiştir. 2016 yılında il nüfusunda erkeklerin nüfus önceki yıla göre ‰17,8’lik artış oranıyla 885.583’e, kadın nüfus ise ‰14,8’lik artış oranıyla 888.269’a ulaşmıştır. Ülkemiz nüfusunun %2,2’si İlimiz de ikamet etmektedir. İlimiz toplam nüfusu ile Türkiye’nin 11.büyük ilidir. Nüfus yoğunluğu olarak ifade edilen bir kilometrekareye düşen kişi sayısı, Türkiye genelinde 104 iken nüfus yoğunluğunun en fazla olduğu illerin sıralamasında Mersin 115 kişi ile 20. sırada yer almaktadır. İlimiz; nüfus yoğunluğu ile Türkiye genelinin üzerindedir. İlimizde yıllık nüfus artış hızı ile iller arasında 2015 yılındaki 27.sıradaki yeri 2016 yılında 23.sıraya yükselmiştir. 2012-2015 dönemi arasında Mersin ili nüfus artış hızı Türkiye genelinin altında iken 2016 yılında önceki yıla göre 6 puanlık artışla Türkiye genelinin üzerine çıkmıştır.

MERSİN İLİ İLÇELERE GÖRE NÜFUSU Kaynak: TÜİK *:Harita Genel Komutanlığına ait 2014 yılında üretilen 1/1 000 000 ölçekli Mülki İdari Bölümleri Haritası vektör verisinden hesaplanarak elde edilmiş yüz ölçümü verileri yardımıyla hesaplanmıştır. 2015

2016

Nüfus Yoğunluğu (km²/kişi)*

Erkek

Kadın

Toplam

Erkek

Kadın

Toplam

Nüfus Artış Hızı (‰)

Akdeniz

137.830

134.536

272.366

138.106

134.203

272.309

-0,2

1.028

Anamur

32.509

31.754

64.263

32.946

31.987

64.933

10,4

İlçeler

Aydıncık

5.676

5.463

11.139

5.680

5.421

11.101

-3,4

Bozyazı

13.309

13.192

26.501

13.460

13.236

26.696

7,3

Çamlıyayla

4.300

4.124

8.424

4.162

3.978

8.140

-34,3

Erdemli

67.107

67.007

134.114

68.331

67.823

136.154

15,1

Gülnar

12.713

12.739

25.452

12.680

12.620

25.300

-6

Mezitli

84.481

87.356

171.837

89.340

91.827

181.167

52,9

488

Mut

31.078

31.120

62.198

31.216

31.180

62.396

3,2

Silifke

58.492

57.949

116.441

59.032

58.263

117.295

7,3

Tarsus

162.488

163.575

326.063

164.258

165.236

329.494

10,5

162

Toroslar

143.572

142.399

285.971

146.654

144.754

291.408

18,8

271

Yenişehir

116.434

124.018

240.452

119.718

127.741

247.459

28,7

1.780

2016 yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi sonuçlarına göre Mezitli, Yenişehir, Erdemli ilçesi nüfus artış hızı en hızlı artan ilk üç ilçe iken nüfus artış hızında en fazla azalış Çamlıyayla ilçesinde olduğu gözlenmektedir. Söz konusu dönemde kilometrekareye düşen kişi sayısı olan nüfusun yoğunluğunun en fazla arttığı ilçeler Yenişehir ve Mezitli ilçeleridir.

2016 YILI ADRESE DAYALI NÜFUS KAYIT SİSTEMİ SONUÇLARINA GÖRE MERSİN İLİ NÜFUS PRAMİDİ Kaynak: TÜİK Kadın

80.000

60.000

Erkek

‘90+’ ‘85-89’ ‘80-84’ ‘75-79’ ‘70-74’ ‘65-69’ ‘60-64’ ‘55-59’ ‘50-54’ ‘45-49’ ‘40-44’ ‘35-39’ ‘30-34’ ‘25-29’ ‘20-24’ ‘15-19’ ‘10-14’ ‘5-9’ ‘0-4’ 40.000

20.000

40.000

60.000

80.000

Son beş yıllık dönemde İlimize 0-14 yaş grubu yani çalışma çağına gelmemiş nüfustaki azalış eğiliminin devam ettiği ve 15-24 yaş grubu arasındaki genç nüfusun toplam nüfus içerisindeki payının 2012-2015 döneminde azalış eğiliminde olduğu gözlense de 2016 yılında 20-24 yaş grubu aralığındaki nüfusun artması ile toplam nüfus içerisinde 2015 yılındaki payını koruduğu görülmektedir. 1564 yaş grubunda bulunan çalışma çağındaki nüfusun özellikle genç nüfus ve 45-49 yaş grubu aralığındaki nüfus artışı ile toplam nüfus içerisindeki payını arttırdığı gözlenmektedir. 65 yaş ve üzeri nüfusun toplam nüfus içerisindeki payındaki artış eğilimi devam ettiği gözlense de 2016 yılında artış hızı yavaşlamıştır.

MERSİN İLİ “0-14” YAŞ GRUBUNDAKİ NÜFUSUN İL NÜFUSU İÇERİSİNDEKİ PAYI %25,2

MERSİN İLİ “15-64” YAŞ GRUBUNDAKİ NÜFUSUN İL NÜFUSU İÇERİSİNDEKİ PAYI %68,0

%25,0

%67,9

%24,8 %24,6

%67,9

%24,4 %24,2

%67,8

%24,0

%67,8

%23,8 %23,6

%67,7

%23,4 %23,2

2012

2013

2014

2015

2016

%67,7

MERSİN İLİ “15-24” YAŞ GRUBUNDAKİ NÜFUSUN İL NÜFUSU İÇERİSİNDEKİ PAYI

2012

2013

2014

2015

2016

MERSİN İLİ “65+” YAŞ GRUBUNDAKİ NÜFUSUN İL NÜFUSU İÇERİSİNDEKİ PAYI

%16,0

%8,4

%15,9

%8,2 %8,0

%15,8

%7,8

%15,7

%7,6

%15,6

%7,4 %7,2

%15,5

%7,0

%15,4

%6,8

%15,3

2012

2013

2014

2015

2016

%6,6

2012

2013

2014

2015

2016

ADRESE DAYALI NÜFUS KAYIT SİSTEMİ SONUÇLARINA GÖRE İLÇELERE GÖRE ORTANCA YAŞ Kaynak: MTSO İl ve İlçeler

2015 Erkek

2016

Kadın

Toplam

Erkek

Kadın

Toplam

Akdeniz

27,6

29,2

28,4

27,2

28,3

27,8

Anamur

36,4

38,1

37,3

36,6

38,6

37,6

Aydıncık

35,4

37,8

36,6

35,8

38,7

37,2

Bozyazı

35,3

36,5

35,9

35,6

37,1

36,4

Çamlıyayla

40,9

44,1

42,4

43,3

46,4

Erdemli

32,9

33,6

33,3

34,4

33,8

Gülnar

41,6

39,4

37,4

39,8

Mezitli

33,9

35,1

34,5

33,9

35,5

34,8

Mut

34,1

35,6

34,9

34,4

36,1

35,3

Silifke

36,5

37,6

36,9

38,1

37,5

Tarsus

30,9

31,6

31,2

30,5

31,2

Toroslar

29,3

29,6

29,4

30,2

29,8

Yenişehir

32,6

33,4

32,8

33,6

33,3

Mersin Toplam

31,4

32,6

31,6

33,0

32,3

Türkiye Toplam

30,4

31,6

30,8

32,0

31,4

Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi nüfus sayımı sonuçlarına göre, Türkiye genelinde 2015 yılında 31 olan ortanca yaş, 2016 yılında 31,4 seviyesine yükselmiştir. Ortanca yaş erkeklerde 30,8 iken, kadınlarda 32’dir. İlimizde ise ortanca yaş 2015 yılında 32 iken 2016 yılında 32,3’e yükselmiştir. İlimizde ortanca yaş erkeklerde 2015 yılında 31,4 iken 2016 yılında artış göstererek 31,6’ya, kadınlarda ise 32,6’dan 33’e yükselmiştir. İlimiz ilçelerinde ortanca yaşın en yüksek olduğu ilçe Çamlıyayla iken en düşük olduğu ilçe ise Akdeniz’dir. 2015 yılı ile kıyaslandığında 2016 yılında ortanca yaşta en fazla artış Çamlıyayla ilçesinde olurken, Akdeniz ilçesi ise ortanca yaşta tek azalış olan ilçedir.

DÖNEMLER İTİBARİYLE MERSİN İLİNİN NET GÖÇ VE NET GÖÇ HIZI Kaynak: TÜİK Dönemler

Aldığı Göç

Verdiği Göç

Net Göç

Net Göç Hızı (‰)

2008-2009

48.377

49.209

- 832

- 0,51

2009-2010

50.430

51.739

-1.309

- 0,79

2010-2011

51.328

54.630

-3.302

-1,98

2011-2012

46.721

53.523

-6.802

-4,03

2012-2013

51.468

55.482

-4.014

-2,35

2013-2014

55.598

54.843

755

0,44

2014-2015

56.171

58.404

-2.233

-1,3

2015-2016

54.962

52.763

2.199

1,24

2015-2016 döneminde Türkiye genelinde 2.619.403 kişi yaşadığı yeri değiştirirken 45 il göç almış, 36 il ise göç vermiştir. İlimiz, göç alan iller arasında 9, verdiği göç ile 10. sırada yer almaktadır. Söz konusu dönemde, İlimizin net göç hızının önceki döneme göre artmasında ilin verdiği göçteki hızlı azalmanın etkili olduğu söylenebilir. Söz konusu dönemde verilen göçteki hızlı azalışta 20-29 yaş grubu arasındaki nüfusun etkisi olduğu gözlenmektedir.

DÖNEMLER İTİBARİYLE MERSİN İLİNİN CİNSİYETE VE YAŞ GRUBUNA GÖRE GÖÇ İSTATİSTİKLERİ Kaynak: TÜİK

2014-2015 Yaş Grubu

Aldığı Göç

2015-2016 Verdiği Göç

Aldığı Göç

Verdiği Göç

Erkek

Kadın

Erkek

Kadın

Erkek

Kadın

Erkek

Kadın

0-4

1.998

1.955

1.508

1.453

2.159

1.964

1.563

1.429

5-9

2.135

2.033

1.630

1.545

2.185

2.040

1.685

1.567

10-14

1.757

1.601

1.346

1.289

1.750

1.711

1.363

1.270

15-19

2.475

3.403

4.722

6.294

2.756

3.543

4.380

5.903

20-24

5.103

7.181

5.046

7.058

5.243

7.181

4.034

6.299

25-29

3.489

3.874

4.193

4.227

3.309

3.666

3.502

3.708

30-34

2.405

2.610

2.301

2.255

2.355

2.378

2.000

2.160

35-39

1.793

1.814

1.457

1.549

1.793

1.866

1.448

1.609

40-44

1.380

1.302

1.107

1.113

1.315

1.216

1.090

1.019

45-49

886

846

868

808

891

752

8.46

779

50-54

869

794

772

854

807

688

762

766

55-59

638

649

580

719

504

540

525

558

60-64

565

569

605

669

482

434

473

440

65+ Toplam

988

1.059

1.170

1.266

645

789

689

896

26.481

29.690

27.305

31.099

26.194

28.768

24.360

28.403

2015-2016 döneminde Mersin ili net göç hızındaki değişimler yaş gruplarına bir önceki dönemle karşılaştırıldığında çalışma çağına gelmemiş (0-14) yaş grubunda net göç hızında artış önceki dönemle aynı seviyeyi koruduğu gözlense de; genç nüfus (15-24), çalışma çağındaki nüfus(15-64) ve 65 ve üzeri yaştaki nüfusta verilen göçlerdeki yavaşlama alınan göçlere göre daha fazla olması nedeniyle net göç hızı artmıştır.

MERSİN İLİ YAŞ GRUPLARINA GÖRE NET GÖÇ HIZI (‰) Kaynak: TÜİK 10,0 5,0 0,0

Çalışma Çağına Gelmemiş Nüfus (0-14)

-5,0

Genç Nüfus (15-24)

Çalışma Çağındaki Nüfus (15-64)

65+

-10,0 -15,0 -20,0

2014

2015

2016

2015-2016 DÖNEMİ TÜRKİYE GENELİ İLK 15 İLİN ALDIĞI GÖÇ Kaynak: TÜİK 400.000 350.000 300.000 250.000 200.000 150.000 100.000

9. Sıra

50.000

Ba lık es ir

O rd u

Şa nl ıu rfa

Va n

G az ia nt ep

Ad an a

M er sin

Ko ny a

Te kir da ğ

An ta lya

Bu rs a

Ko ca el i

İzm ir

An ka ra

İst an bu l

2015-2016 DÖNEMİ TÜRKİYE GENELİ İLK 15 İLİN VERDİĞİ GÖÇ Kaynak: TÜİK 500.000 450.000 400.000 350.000 300.000 250.000 200.000 150.000 100.000

10. Sıra

50.000

G az ia nt ep

M er sin

Ko ny a

D iya rb ak ır

Ko ca el i

Ad an a

Bu rs a

An ta lya

İzm ir

An ka ra

İst an bu l

Ortaöğretimde net okullaşma oranında hem Türkiye hem İlimizde hızlı yükselişte genel ortaöğretim etkili. Mesleki ve teknik ortaöğretimde net okullaşma oranındaki azalış eğilimi devam ediyor.

Eğitim TEMEL EĞİTİM 2016-2017 (I.DÖNEM) ÖĞRETİM YILI TEMEL EĞİTİM DÜZEYİNE GÖRE OKUL, ÖĞRETMEN VE ÖĞRENCİ SAYISI *:Kadrolu ve sözleşmeli öğretmenleri kapsar. Kaynak: T.C. Milli Eğitim Bakanlığı

MEB’e Bağlı Kurumlar Okul Öncesi

İlkokul

Ortaokul

Ortaöğretim Toplam

Genel Ortaöğretim

Mesleki Ortaöğretim

MEB Dışı Kurumlar

Okul Sayısı

Öğrenci Sayısı

Öğretmen Sayısı*

Resmi

497

34.377

1.539

Özel

1.998

172

Resmi

794

Özel

1.724

261

Toplam

619

38.893

2.031

İlkokul (Resmi)

428

109.228

7.353

İlkokul (Özel)

3.808

438

Toplam

453

113.036

7.791

Ortaokul (Resmi)

351

118.560

7.517

Ortaokul (Özel)

4.962

524

2.216

Toplam

383

125.738

8.041

Resmi

159

86.872

6.886

Özel

12.809

1.471

Açık Öğretim Ortaokulu

Açıköğretim Lise

25.761

Toplam

233

125.442

8.357

Resmi

40.166

2.619

Özel

8.725

1.131

18.228

Açıköğretim Lise Toplam

121

67.119

3.750

Resmi

46.706

4.267

Özel

4.084

340

7.533

112

58.323

4.607

Açıköğretim Lise Toplam

EĞİTİM SEVİYESİNE GÖRE OKULLAŞMA ORANI(3)

Not: (1) Genel Lise, Anadolu Lisesi, Anadolu Öğretmen Lisesi, Fen Lisesi, Sosyal Bilimler Lisesi, Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi ve Özel Liseler.(2) İmam Hatip Lisesi, Anadolu İmam Hatip Lisesi, Mesleki ve Teknik Liseler, Özel Eğitim Meslek Liseleri ve Özel Meslek Liseleri. (3) Ortaokul brüt okullaşma oranları hesaplanırken Açık Öğretim Ortaokulu öğrencileri dahil edilmiştir. Ortaöğretim de ise brüt ve net okullaşma oranları hesaplanırken Açık Öğretim Lise öğrencileri dahil edilmiştir. (4) 2016-2017 öğretim yılı 1.dönem bilgisini içerir. Kaynak: T.C. Milli Eğitim Bakanlığı Türkiye 2015-2016

İlköğretim

Ortaöğretim

Genel Ortaöğretim(1) Mesleki ve Teknik Ortaöğretim(2)

Mersin 2016-2017(4)

Brüt (%)

Net (%)

Brüt (%)

2015-2016

Net (%)

Brüt (%)

2016-2017(4)

Net (%)

Brüt (%)

Net (%)

Toplam

102,95

96,44

100,73

96,51

102,24

96,51

100,48

96,78

Erkek

102,03

96,34

100,29

96,39

101,58

96,39

100,20

96,63

Kadın

103,92

96,54

101,18

96,63

102,94

96,63

100,78

96,93

Toplam

109,85

79,79

106,94

82,54

107,48

81,37

106,17

84,50

Erkek

112,28

79,36

109,99

82,69

108,31

80,93

107,65

84,23

Kadın

107,29

80,24

103,73

82,38

106,61

81,84

104,60

84,79

Toplam

57,64

36,65

56,49

40,16

56,91

40,21

56,81

43,88

Erkek

58,02

34,66

56,70

38,24

54,45

37,29

54,96

41,17

Kadın

57,25

38,75

56,27

42,19

59,50

43,29

58,77

46,76

Toplam

52,21

43,14

50,45

42,38

50,58

41,16

49,37

40,62

Erkek

54,26

44,71

53,30

44,46

53,86

43,64

52,70

43,05

Kadın

50,04

41,48

47,45

40,20

47,11

38,56

45,83

38,03

Türkiye’de ilköğretimde net okullaşma oranı 2015-2016 öğretim yılında %96,44 iken 2016-2017 öğretim yılında %96,51’e, İlimizdeki oran ise %96,51 seviyesinden %96,78 seviyesine yükselmiştir. Ortaöğretimde ise Türkiye genelinde 2015-2016 öğretim döneminde %79,79 olan okullaşma oranı, 2016-2017 döneminde %82,54’e, Mersin’de ise %81,37 seviyesinden, %84,5’e yükselmiştir. Hem Türkiye hem Mersin’de ortaöğretimde net okullaşma oranında hızlı artış gözlenmiştir. 2016-2017 öğretim yılında ortaöğretimdeki söz konusu gelişmede; genel ortaöğretimdeki net okullaşma oranındaki yükseliş etkili olmuştur. Mesleki ve teknik ortaöğretimde ise 2016-2017 döneminde de net okullaşma oranındaki azalış Türkiye genelinde ve İlimizde de devam ettiği gözlenmektedir.

EĞİTİM SEVİYESİNE GÖRE OKUL, ŞUBE, ÖĞRETMEN VE DERSLİK BAŞINA DÜŞEN ÖĞRENCİ SAYISI Kaynak: T.C. Milli Eğitim Bakanlığı

2016/2017 Öğretim Yılı

Eğitim Seviyesi Türkiye İlkokul+Ortaokul

Ortaöğretim

Mersin

Okul

Şube

Öğretmen

Derslik

İlkokul

195

Ortaokul

301

İlkokul

250

Ortaokul

323

24 27

Ortaöğretim Toplam

Türkiye

399

Mersin

428

Genel Ortaöğretim

Türkiye

377

Mersin

404

Mesleki ve Teknik Ortaöğretim

Türkiye

419

Mersin

453

2016-2017 öğretim döneminde eğitim seviyesine göre okul, şube, öğretmen ve derslik başına düşen öğrenci sayıları incelendiğinde ilköğretimde okul ve derslik başına düşen öğrenci sayısının ise Türkiye genelinin üzerinde şube ve öğretmen başına düşen öğrenci sayısı ile Türkiye’nin altındadır. Ortaöğretimde ise okul ve derslik başına düşen öğrenci sayısının ise Türkiye genelinin üzerinde, şube başına düşen öğrenci sayısı ile altında, öğretmen başına düşen öğrenci sayısı ile aynı seviyededir. Mesleki ve teknik eğitimde net okullaşma oranındaki düşüşe paralel olarak bir önceki öğretim dönemine göre hem Türkiye geneli hem de İlimizde okul, şube, öğretmen ve derslik başına düşen öğrenci sayılarında önemli azalışlar gözlenmektedir.

MERSİN İLİ İLÇELER BAZINDA İLKOKUL EĞİTİM SEVİYESİNDE OKUL, ÖĞRENCİ, ÖĞRETMEN SAYISI* *: Resmi ve Özel Okulları kapsamaktadır. Kaynak: İl Milli Eğitim Müdürlüğü

2015-2016 İlçeler

2016-2017

Okul Sayısı

Öğrenci Sayısı

Öğretmen Sayısı

Okul Sayısı

Öğrenci Sayısı

Öğretmen Sayısı

Akdeniz

21.271

1.184

20.144

1.251

Yenişehir

15.597

795

15.466

668

Mezitli

9.155

432

9.200

462

Toroslar

21.164

1.049

20.365

1070

Anamur

3.655

220

3.338

233

Aydıncık

644

558

Bozyazı

1.819

114

1.642

128

Çamlıyayla

381

329

Erdemli

9.578

601

8.827

621

Gülnar

1.415

1.226

118

Mut

3.941

245

3.430

274

Silifke

6.609

392

6.029

436

Tarsus

24.089

1.254

22.480

1.282

2016-2017 eğitim-öğretim yılında İlimizde 448 adet ilkokulda, 113.034 adet öğrenci eğitim görürken, 6.619 öğretmen görev yapmaktadır. İlçeler bazında okul başına düşen öğrenci sayısının en yüksek olduğu ilçeler Yenişehir, Toroslar, Akdeniz ve Mezitli ilçeleri iken en az öğrenci Gülnar, Çamlıyayla ve Mut ilçelerinde olduğu gözlenmektedir. Söz konusu dönemde öğretmen başına düşen öğrenci sayısının en yüksek olduğu ilçeler Yenişehir, Mezitli, Toroslar ve Tarsus ilçeleri iken öğrenci sayısının en az olduğu ilçeler Gülnar, Çamlıyayla, Aydıncık ilçeleridir.

MERSİN İLİ İLÇELER BAZINDA ORTAOKUL EĞİTİM SEVİYESİNDE OKUL, ÖĞRENCİ, ÖĞRETMEN SAYISI Kaynak: İl Milli Eğitim Müdürlüğü

2015-2016 İlçeler

Okul Sayısı

2016-2017

Öğrenci Sayısı

Öğretmen Sayısı

Okul Sayısı

Öğrenci Sayısı

Öğretmen Sayısı

Akdeniz

19.366

1.186

20.801

1.173

Yenişehir

15.660

997

17.379

891

Mezitli

8.699

532

9.904

547

Toroslar

18.296

1.100

20.586

1.100

Anamur

3.698

277

3.977

255

Aydıncık

620

676

Bozyazı

1.767

2.006

103

Çamlıyayla

398

394

Erdemli

9.120

684

10.276

684

Gülnar

1.431

127

1.540

121

Mut

3.825

307

4.244

278

Silifke

6.394

475

7.103

482

Tarsus

22.057

1.289

24.638

1.346

2016-2017 öğretim yılında İlimizde 380 adet ortaokulda, 123.524 öğrenci eğitim görürken, 7.068 öğretmen görev yapmaktadır. İlçeler bazında okul başına düşen öğrenci sayısının en yüksek olduğu ilçeler sırasıyla Toroslar, Yenişehir, Akdeniz ve Mezitli iken en az öğrenci bulunan ilçeler Çamlıyayla ve Gülnar ilçeleridir. Söz konusu dönemde öğretmen başına düşen öğrenci sayısının en fazla olduğu ilçeler Yenişehir, Toroslar ve Bozyazı ilçeleri iken en az öğrenci Çamlıyayla ilçesindedir.

2016-2017 ÖĞRETİM YILI MESLEK LİSELERİNİN İLÇELERE GÖRE DAĞILIMI

Mezitli

Anamur

Aydıncık

Bozyazı

Çamlıyayla

Erdemli

Gülnar

Mut

Silifke

Tarsus

2015-2016 Toplam

Özel Eğitim Uygulama Okulları

Müzik ve Sahne Sanatları Lisesi

2016-2017 Toplam

Toroslar

Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Din Öğretim

Okul Türü

Yenişehir

Akdeniz

Kaynak: İl Milli Eğitim Müdürlüğü

Özel Meslek Liseleri

Toplam

106

112

2016-2017 öğretim yılında İlimizde yer alan meslek lisesi sayısı önceki döneme göre %6 artarak 112 adete ulaşmıştır. Söz konusu dönemde meslek liselerindeki artışta dini öğretim, özel eğitim uygulama okulları ve mesleki ve teknik anadolu lisesi türündeki okullar etkili olmuştur. 2016-2017 öğretim döneminde İlimizde meslek okulu sayısının en fazla yoğunlaşma Tarsus, Akdeniz, Toroslar ve Yenişehir ilçelerinde olduğu görülmektedir.

2016-2017 ÖĞRETİM YILI ÇIRAKLIK VE KALFALIK EĞİTİMİ GÖRENLERİN DURUMU *: Öğretmen sayılarına idareci sayısı dahildir. Kaynak: İl Milli Eğitim Müdürlüğü Eğitim Veren İlçeler

Çırak Öğrenci

Kalfa Öğrenci

Öğretmen Sayısı*

Akdeniz

920

683

Anamur

132

Erdemli

171

Mut

Silifke

112

155

Tarsus

643

466

2016-2017 Toplam

2.059

1.385

132

2015-2016 Toplam

2.039

1.719

135

2016-2017 öğretim yılında İlimizde Çıraklık Eğitim Merkezlerinde eğitim gören çırak sayısı önceki döneme göre önemli bir değişim olmazken, kalfa öğrenci sayısında %20 azalış kaydedilmiştir. Söz konusu dönemde öğretmen sayısında önemli bir değişim olmamıştır. 2016-2017 öğretim döneminde çıraklık ve kalfalık eğitimi gören öğrenci sayısı Akdeniz ile Tarsus ilçelerinde yoğunlaştığı gözlenmiştir.

2016-2017 ÖĞRETİM YILI ÖZEL OKUL DURUMU

*: Özel İlkokullar bünyesinde bulunan anasınıflarındaki ( 622) öğrenci dahil edilmemiştir. Kaynak: İl Milli Eğitim Müdürlüğü Öğrenci Sayısı

Öğretmen Sayısı

İlçe

Okul Adı

Akdeniz

Özel Mersin Doğu Akdeniz Ortaokulu

Akdeniz

Özel Mersin Doğu Akdeniz Anadolu Lisesi

Akdeniz

Özel Mersin Cebir Temel Lisesi

145

Akdeniz

Özel Mersin Final Temel Lisesi

131

Akdeniz

Özel İleri Kavram Temel Lisesi

164

Akdeniz

Özel Pozitif Bilgi Temel Lisesi

150

Akdeniz

Özel Bilgiyön Temel Lisesi

117

Akdeniz

Özel Çarşı Kültür Temel Lisesi

149

Akdeniz

Özel Mersin Güney Temel Lisesi

161

Akdeniz

Özel Şişecam Mesleki Ve Teknik Anadolu Lisesi

485

Toroslar

Özel Mersin Bahçeşehir İlkokulu

342

Toroslar

ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel Mersin İlkokulu

226

Toroslar

Özel Şebnem İlkokulu

110

Toroslar

Özel Berrak Su Özel Eğitim Uygulama Merkezi (Okulu) I. Kademe

Toroslar

Özel Mersin Bahçeşehir Ortaokulu

386

Toroslar

ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel Mersin Ortaokulu

190

Toroslar

Özel Bahçeşehir Anadolu Lise

158

Toroslar

ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel Mersin Anadolu Lisesi

Toroslar

Özel Mersin Merkez Mesleki Teknik Anadolu(Sağlık Meslek) Lisesi

313

Yenişehir

Özel Doğaç Dilek Beyazkule Anaokulu

Yenişehir

Özel Güney Gelişim Anaokulu

Yenişehir

Özel Hamit İzol Anaokulu

Yenişehir

Özel İçel Anaokulu

Yenişehir

Özel Mersin Küçükşeyler Anaokulu

181

Yenişehir

Özel Mersin Safa Kelebek Anaokulu

Yenişehir

Özel Nevin Yılmaz Anaokulu

Yenişehir

Özel Toros Anaokulu

125

Yenişehir

Özel Yenişehir Gelecek Anaokulu

123

Yenişehir

Özel Yenişehir Merkez Anaokulu

Yenişehir

Özel Yenişehir Mersin Final Anaokulu

Yenişehir

Özel Beyaz Kule İlkokulu

129

Yenişehir

Özel İçel İlkokulu

Yenişehir

Özel Toros İlkokulu

412

Yenişehir

Özel Mersin Yıldızı İlkokulu

Yenişehir

Özel Mersin Doğa İlkokulu

371

Yenişehir

Özel Güney Gelişim İlkokulu

178

Yenişehir

Özel Yenişehir Mersin Final İlkokulu

Yenişehir

Özel Mersin Evrensel Kültür İlkokulu

Yenişehir

Özel Beyaz Kule Ortaokulu

135

Öğrenci Sayısı

Öğretmen Sayısı

İlçe

Okul Adı

Yenişehir

Özel Kavram Ortaokulu

Yenişehir

Özel İçel Ortaokulu

151

Yenişehir

Özel Güney Gelişim Ortaokulu

174

Yenişehir

Özel Toros Ortaokulu

429

Yenişehir

Özel Mersin Doğa Ortaokulu

300

Yenişehir

Özel Mersin Evrensel Kültür Ortaokulu

112

Yenişehir

Özel Mersin Yıldızı Ortaokulu

Yenişehir

Özel Altınoran Ortaokulu

Yenişehir

Özel Değişim Ortaokulu

Yenişehir

Özel Ege Ortaokulu

Yenişehir

Özel Yenişehir Mersin Final Ortaokulu

223

Yenişehir

Özel İçel Anadolu Lisesi

195

Yenişehir

Mersin Eğitim Vakfı Özel Toros Anadolu Lisesi

151

Yenişehir

Özel Yenişehir Mersin Final Anadolu Lisesi

Yenişehir

Özel Mehmet Güler Kartal Anadolu Lisesi

Yenişehir

Özel Tepe Anadolu Lisesi

186

Yenişehir

Özel Güney Gelişim Anadolu Lisesi

Yenişehir

Özel Mersin Doğa Koleji

104

Yenişehir

Özel Toros Fen Lisesi

232

Yenişehir

Özel Mersin Evrensel Kültür Temel Lisesi

128

Yenişehir

Özel En Eğitim Temel Lisesi

Yenişehir

Özel Pozcu Kavram Temel Lisesi

180

Yenişehir

Özel Egem Temel Lisesi

Yenişehir

Özel Su Temel Lisesi

227

Yenişehir

Özel Mersin Uğur Temel Lisesi

215

Yenişehir

Özel Pozcu Final Temel Lisesi

332

Yenişehir

Özel Birey Temel Lisesi

102

Yenişehir

Özel Mersin Temel Lisesi

133

Yenişehir

Özel Forum Kültür Temel Lisesi

Yenişehir

Özel Başarım Temel Lisesi

Yenişehir

Özel Değişim Temel Lisesi

158

Yenişehir

Özel Mersin Öztürk Temel Lisesi

280

Yenişehir

Özel Mersin Tac Temel Lisesi

174

Yenişehir

Özel Pozcu Şifa Anadolu Sağlık Meslek Lisesi

239

Yenişehir

Özel Yaşam Anadolu Sağlık Meslek Lisesi

176

Yenişehir

Özel Mersin Hızır Anadolu Sağlık Meslek Lisesi

287

Yenişehir

Özel Mersin Deva Anadolu Sağlık Meslek Lisesi

300

Mezitli

Özel Ataşehir Anaokulu

Mezitli

Özel İnci Gündüz Anaokulu

Mezitli

Özel Merkez Anaokulu

Mezitli

TED Mersin Özel Anaokulu

177

Mezitli

Özel Mersin Gelecek İlkokulu

340

Öğrenci Sayısı

Öğretmen Sayısı

Özel Mezitli Basut İlkokulu

Özel Mersin Gelecek Ortaokulu

331

Mezitli

Özel Mersin Sınav Ortaokulu

205

Mezitli

Özel Bilimkent Ortaokulu

Mezitli

Özel Ataşehir Ortaokulu

Mezitli

Özel Mezitli Basut Ortaokulu

Mezitli

Özel Bilimkent Anadolu Lisesi

109

Mezitli

Özel Mersin Gelecek Anadolu Lisesi

Mezitli

Özel Mezitli Kültür Temel Lisesi

199

Mezitli

Özel Deniz Meslek ve Teknik Anadolu( Sağlık M.) Lisesi

204

Mezitli

Özel Onay Meslek ve Teknik Anadolu (Sağ. M.) Lisesi

398

Mezitli

Özel Mersin Şifa Anadolu (Sağlık M.)Lisesi

159

Anamur

Özel Anamur Sınav İlkokulu

Anamur

Özel Anamur Sınav Ortaokulu

Anamur

Özel Anamur Uğur Ortaokulu

151

Anamur

Özel Anamur Uğur Anadolu Lisesi

197

Anamur

Özel Lider Final Temel Lisesi

178

Anamur

Özel Anamur Hızır Mesleki Ve Tek. Anadolu (Sağlık Meslek) Lisesi

226

Erdemli

Özel Hedef İlkadım Anaokulu

Erdemli

TED Mersin Özel İlkokulu

337

Erdemli

TED Mersin Özel Ortaokulu

310

Erdemli

TED Mersin Koleji Özel Lisesi

172

Erdemli

Özel Erdemli Onay Anadolu Lisesi

Erdemli

Özel Erdemli Birey Temel Lisesi

167

Erdemli

Özel Erdemli Çözüm Temel Lisesi

134

Erdemli

Özel Erd.Onay Mes.Ve Tek.And.

233

Mut

Özel Mutlu Çocuk Anaokulu

114

Mut

Özel Çınar İlkokulu

Mut

Özel Mut Volkan Ortaokulu

177

Mut

Özel Mut Başarı Ortaokulu

102

Mut

Özel Mut Hedef Volkan Temel Lise.

355

Mut

Özel Mut Başarı Temel Lisesi

237

Silifke

Özel Silifke Anaokulu

Silifke

Özel Silifke Final İlkokulu

Silifke

Özel Silifke İlkokulu

Silifke

Özel Silifke Final Ortaokulu

124

Silifke

Özel Silifke Ortaokulu

Silifke

Özel Silifke Final Anadolu Lisesi

Silifke

Özel Silifke Anadolu Lisesi

Silifke

Özel Özlem Temel Lisesi

239

Silifke

Özel Silifke Final Temel Lisesi

137

İlçe

Okul Adı

Mezitli

Özel Ataşehir İlkokulu

Mezitli Mezitli

Öğrenci Sayısı

Öğretmen Sayısı

141

Özel Kıvılcım Anaokulu

Özel Tarsus Çukurova Kampüs Anaokulu

Tarsus

Özel Tarsus Çukurova Kampüs İlkokulu

150

Tarsus

Özel Tarsus Sağlık Eğitim Vakfı İlkokulu

249

Tarsus

Özel Tarsus Toros İlkokulu

116

Tarsus

Özel Çağ İlkokulu

196

Tarsus

Özel Tarsus Sağlık Eğitim Vakfı Ortaokulu

250

Tarsus

Özel Tarsus Toros Ortaokulu

100

Tarsus

Özel Çağ Ortaokulu

178

Tarsus

Özel Tarsus Çukurova Kampüs Ortaokulu

312

Tarsus

Özel Amerikan Lisesi

429

Tarsus

Özel Tarsus Çukurova Kampüs Anadolu Lise

313

Tarsus

Özel Çağ Fen Lisesi (K)

342

Tarsus

Özel Tarsus Çukurova Fen Lisesi

Tarsus

Özel Tarsus Çukurova Anadolu Lise

105

Tarsus

Özel Tarsus Toros Anadolu Lisesi

Tarsus

Özel Çağ Anadolu Lise (K)

Tarsus

Özel Tarsus Değişim Anadolu Lisesi

144

Tarsus

Özel Uçan Temel Lisesi

253

Tarsus

Özel Köklü Temel Lisesi

Tarsus

Özel Tarsus Final Temel Lisesi

Tarsus

Özel Çukurova Meslek ve Teknik Anadolu( Sağlık) Lisesi

214

Tarsus

Özel Tarsus Bilge Lokman Hekim Anadolu Sağlık Meslek Lisesi

475

Tarsus

Özel Tarsus Değişim Mesleki Ve Teknik Anadolu Lisesi

148

Tarsus

Özel Çukurova Gökjet Mesleki Ve Teknik Anadolu Lisesi

22.953

2.535

İlçe

Okul Adı

Silifke

Özel Hızır Anadolu Sağlık Meslek Lisesi

Tarsus Tarsus

Toplam

2015-2016 öğretim yılında İlimizde 161 adet özel okulda, toplam 22.170 öğrenci öğrenim görürken, 2016-2017 öğretim yılında İlimizde faaliyet gösteren özel okul sayısı 149’a gerilemiş; söz konusu okullarda öğrenim gören öğrenci sayısı ise 22.953’e yükselmiştir.

YÜKSEKÖĞRETİM Mersin’de yükseköğrenim alanında biri resmi (Mersin Üniversitesi), ikisi özel (Çağ, Toros Üniversitesi) olmak üzere üç üniversite ve Orta Doğu Teknik Üniversitesi’ne bağlı Deniz Bilimleri Enstitüsü ile Selçuk Üniversitesi Silifke-Taşucu Meslek Yüksekokulu bulunmaktadır. Mersin ilinde yer alan üniversitelerdeki öğretim elemanı sayısı ile Türkiye genelinde %1,2’lik paya, öğrenci sayısı ile %0,7’lik paya sahiptir. Mersin hem üniversitelerdeki öğretim elemanı sayısı hem de öğrenci sayısı ile ilk 20 il arasında yer almaktadır.

2016-2017 DÖNEMİ MERSİN İLİ ÖĞRETİM ELEMANLARININ AKADEMİK GÖREVLERİNE GÖRE DAĞILIMI Diğer %3 Okutman %11

Profesör %15

Doçent %9 Araştırma Görevlisi %27 Öğretim Görevlisi %17

Yardımcı Doçent %18

2016-2017 ÖĞRETİM YILI MERSİN ÜNİVERSİTESİ AKADEMİK PERSONEL VE ÖĞRENCİ SAYISI Kaynak: T.C. Mersin Üniversitesi Rektörlüğü

Öğretim Üyesi Sayısı

Öğrenci Sayısı

Denizcilik Fakültesi

Diş Hekimliği Fakültesi

Birimler

Eczacılık Fakültesi

374

Eğitim Fakültesi

4.414

Fen Edebiyat Fakültesi

146

1.291

Güzel Sanatlar Fakültesi

414

İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi

2.653

İletişim Fakültesi

577

Mimarlık Fakültesi

577

Mühendislik Fakültesi

2.688

Su Ürünleri Fakültesi

Tarsus Teknoloji Fakültesi

364

Tıp Fakültesi

473

1.381

Turizm Fakültesi

1.090

Eğitim Bilimleri Enstitüsü

544

Fen Bilimleri Enstitüsü

3.661

Güzel Sanatlar Enstitüsü

147

Sağlık Bilimleri Enstitüsü

324

Sosyal Bilimler Enstitüsü

2.408

Anamur Meslek Yüksekokulu

813

Anamur Uygulamalı Teknoloji ve İşletmecilik Yüksekokulu

Öğretim Üyesi Sayısı

Birimler

Öğrenci Sayısı

Aydıncık Meslek Yüksekokulu

Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu

306

Denizcilik Meslek Yüksekokulu

329

Erdemli Meslek Yüksekokulu

1.935

Erdemli Uygulamalı Teknoloji ve İşletmecilik Yüksekokulu

458

İçel Sağlık Yüksekokulu

1.070

Mersin Meslek Yüksekokulu

2.972

Gülnar Mustafa Baysan Meslek Yüksekokulu

391

Mut Meslek Yüksekokulu

581

Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu

1.356

Silifke Meslek Yüksekokulu

394

Silifke Uygulamalı Teknoloji ve İşletmecilik Yüksekokulu

239

Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu

4.358

Takı Teknolojisi ve Tasarımı Yüksekokulu

128

Tarsus Meslek Yüksekokulu

1.554

Tarsus Uygulamalı Teknoloji ve İşletmecilik Yüksekokulu

195

Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu

7.000

Yabancı Diller Yüksekokulu

Devlet Konservatuvarı

Rektörlük

1.646

47.187

Toplam

2016-2017 ÖĞRETİM YILI MERSİN ÜNİVERSİTESİ AKADEMİK PERSONEL DURUMU Kaynak: T.C. Mersin Üniversitesi Rektörlüğü Unvanı

Sayısı

Profesör

249

Doçent

162

Yardımcı Doçent

305

Öğretim Görevlisi

244

Okutman

132

Araştırma Görevlisi

501

Uzman

Toplam

1.646

1992 yılında kurulan Mersin Üniversitesi’nde toplam 14 fakülte, 5 enstitü, 8 yüksekokul, 20 adet meslek yüksekokulu, 1 adet konservatuar bulunmaktadır. 2016-2017 öğretim yılında 47.187 öğrencinin öğrenim gördüğü Mersin Üniversitesi’nde 249’u Profesör, 162’si Doçent, 305’i de Yardımcı Doçent olmak üzere toplam 1.646 akademik personel görev yapmaktadır. Mersin Üniversitesi akademik personel sayısı bir önceki öğretim dönemine göre %7, öğrenci sayısı ise %15 oranında artmıştır.

2016-2017 ÖĞRETİM YILI ODTÜ DENİZ BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ AKADEMİK PERSONEL VE ÖĞRENCİ DURUMU Kaynak: T.C. Orta Doğu Teknik Üniversitesi Deniz Bilimleri Enstitüsü

Öğretim Üyesi Sayısı Ana Bilim Dalı

Prof.

Doç.

Yrd. Doç.

Öğrenci Sayısı Toplam

Master

Doktora

Toplam

Oşinografi

Deniz Jeolojisi ve Jeofiziği

Deniz Biyolojisi ve Balıkçılık

Toplam

Toplam Araştırma Görevlisi

Erdemli’de bulunan ODTÜ Deniz Bilimleri Enstitüsü’nde; Oşinografi, Deniz Jeolojisi ve Jeofiziği, Deniz Biyolojisi ve Balıkçılık bölümleri mevcut olup, 2016-2017 öğretim yılında 14 öğretim üyesi bulunmakta ve 17 öğrenci öğrenim görmektedir.

2016-2017 ÖĞRETİM YILI SELÇUK ÜNİVERSİTESİ SİLİFKE-TAŞUCU MESLEK YÜKSEKOKULU AKADEMİK PERSONEL DURUMU Kaynak: T.C. Selçuk Üniversitesi Silifke-Taşucu Meslek Yüksekokulu Unvanı

Sayısı

Profesör

Yardımcı Doçent

Öğretim Görevlisi

Okutman

Toplam

2016-2017 ÖĞRETİM YILI SELÇUK ÜNİVERSİTESİ SİLİFKE-TAŞUCU MESLEK YÜKSEKOKULU ÖĞRENCİ DURUMU Kaynak: T.C. Selçuk Üniversitesi Silifke-Taşucu Meslek Yüksekokulu Bölümler

Öğrenci Sayısı Normal Öğretim

İkinci Öğretim

Bitkisel ve Hayvansal Üretim

126

Elektronik ve Otomasyon

180

İnşaat

154

150

Dış Ticaret

305

210

Otel, Lokanta ve İkram Hizmetleri

313

168

Seyahat Turizm ve Eğlence Hizmetleri

389

277

Yönetim ve Organizasyon Toplam

103

100

1.570

1.010

Selçuk Üniversitesi Silifke-Taşucu Meslek Yüksekokulu’nda, 31 öğretim üyesi bulunmakta ve 1.570‘i normal öğretim, 1.010’u ikinci öğretim olmak üzere toplam 2.580 öğrenci öğrenim görmektedir. 2016-2017 öğretim yılında toplam öğrenci sayısı bir önceki öğretim yılına göre %6 artmıştır.

2016-2017 ÖĞRETİM YILI ÇAĞ ÜNİVERSİTESİ ÖĞRENCİ DURUMU Kaynak: T.C. Çağ Üniversitesi Rektörlüğü Fakülte ve Yüksekokul Adı

Öğrenci Sayısı

İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi

1.385

Fen Edebiyat Fakültesi

919

Hukuk Fakültesi

944

Meslek Yüksekokulu

1.014

Sosyal Bilimler Enstitüsü

946

Toplam

5.208

2016-2017 ÖĞRETİM YILI ÇAĞ ÜNİVERSİTESİ AKADEMİK PERSONELİ DURUMU Kaynak: T.C. Çağ Üniversitesi Rektörlüğü Unvanı

Personel Sayısı

Profesör

Doçent

Yardımcı Doçent

Doktor

Öğretim Görevlisi

Araştırma Görevlisi

Okutman

Toplam

169

1997’de Mersin ve Adana arasında Yenice’de kurulan ve Mersin’e 35 km. uzaklıkta olan Çağ Üniversitesi’nde, üç fakülte, bir yüksekokul ve bir enstitü bulunmaktadır. 2016-2017 öğretim yılında 5.208 öğrencinin eğitimini sürdürdüğü Çağ Üniversitesi’nde 15’i Profesör, 5’i Doçent, 33’ü Yardımcı Doçent olmak üzere toplam 169 akademik personel görev yapmaktadır. Çağ Üniversitesi öğrenci sayısı, 2015-2016 öğretim yılına göre %17, akademik personel sayısı %24 artış göstermiştir.

2016-2017 ÖĞRETİM YILI TOROS ÜNİVERSİTESİ ÖĞRENCİ DURUMU Kaynak: T.C. Toros Üniversitesi Fakülte ve Yüksekokul Adı

2016-2017 ÖĞRETİM YILI TOROS ÜNİVERSİTESİ AKADEMİK PERSONELİ DURUMU Kaynak: T.C. Toros Üniversitesi

Öğrenci Sayısı

Unvanı

Personel Sayısı

Mühendislik Fakültesi

597

Profesör

İktisadi İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi

565

Doçent

Güzel Sanatlar Fakültesi

614

Yardımcı Doçent

Meslek Yüksekokulu

1.199

Araştırma Görevlisi

Sağlık Bilimleri Yüksekokulu

142

Öğretim Görevlisi

Fen Bilimleri Enstitüsü

166

Okutman

Sosyal Bilimler Enstitüsü

587

Toplam

143

3.870

Mersin’de kurulan ikinci özel üniversite olan Toros Üniversitesi’nde, 2016-2017 öğretim yılında 22’si Profesör, 6’sı Doçent, 26’sı Yardımcı Doçent olmak üzere toplam 143 akademik personel görev yapmakta olup, öğrenci sayısı ise 3.870’dir. Söz konusu dönemde Toros Üniversitesi akademik personel sayısı 2015-2016 eğitim dönemine göre %4; öğrenci sayısı ise %18 artış göstermiştir.

Kültür varlıkları ile Türkiye genelinde ilk 20 il arasında yer alan kent, Müze ve ören yerleri varlığı ile Türkiye’nin 4.büyük ilidir.

Kültür MERSİN İLİ MÜZELERİ

Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü

Müzeler

Mersin Müzesi Mersin-Atatürk Evi ve Müzesi Anamur Müzesi Silifke Müzesi Silifke Atatürk Evi ve Etn. Müzesi Narlıkuyu Mozaik Müzesi Tarsus Müzesi St. Paul Anıt Müzesi

MÜZELERDE BULUNAN ESER SAYISI Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü

Mersin

Anamur

Silifke

Tarsus

Toplam

Arkeolojik Eser

6.095

3.942

3.981

4.486

18.504

Etnoğrafik Eser

889

895

1.537

1.307

4.628

24.470

19.224

17.056

16.669

77.419

Mühür

Sikke

428

195

109

175

907

Tablet

El Yazması

Toplam

Fosil

31.884

24.257

22.684

22.643

101.468

Sergilenen Eser

2.346

2.034

1.991

6.371

MERSİN İLİ ÖREN YERLERİ

Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Toroslar Ören Yerleri

Yumuktepe

Mezitli Ören Yerleri

Soli - Viranşehir ( Soloi- Pompeipolis )

Aydıncık Ören Yerleri

Anıt Mezar (Dört Ayak), Kelenderis

Bozyazı Ören Yerleri

Nagidos

Erdemli Ören Yerleri

Elaiussa-Sebaste ( Ayaş )(Tiyatro, Agora, Büyük Hamam, Tapınak, Nekropol Alanı), Korykos (Kızkalesi) (Kızkalesi (Denizdeki Kale), Kanlıdivane)

Mut Ören Yerleri

Alahan Manastırı, Al Oda, Adrassus (Balabolu), Dağpazarı Kilisesi

Silifke Ören Yerleri

Roma Tapınağı, Cambazlı Kilisesi, Aya Thekla Yeraltı Kilisesi (Meryemlik), Taşucu (Holmi), Liman Kalesi, Kilikya Afrodisiası, Demircili (Imbriogon) Anıtmezarları, Uzuncaburç (Diocaesarea)

Tarsus Ören Yerleri

Eski Cami - St. Paul Kilisesi, Aziz Paulus, St. Paul Kuyusu, Gözlükule, Donuktaş, Altından Geçme (Roma Hamamı), Kleopatra Kapısı (Deniz Kapısı), Onur Yazıtı (Yeni Hamam), Justiniaus Köprüsü (Baç Köprüsü), Tarsus Şelalesi ve Roma Mezarları, Cumhuriyet Alanı Antik Kenti, Roma Yapı Kalıntısı, Sağlıklı Köyü Antik Yolu ve Kapısı, Gülek Kalesi

Anamur Ören Yerleri

Titiopolis, Eski Anamur (Anemurium)

MERSİN İLİ SİT ALANLARININ DAĞILIMI

Kaynak: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü

Arkeolojik Sit Alanı %97,1

Kentsel Sit Alanı %0,4 Tarihi Sit Alanı %1,0 Doğal ve Tarihi Sit Alanı %1,4

Türkiye’nin en uzun sahil şeritlerinden birine sahip olan kent, Tarsus’tan Anamur’a kadar antik kentleri, tarihi ve doğal değerleri, ören yerleri ile önemli bir turizm kenti potansiyeline sahiptir. İlde bulunan kültür varlıkları ile Türkiye genelinde ilk 20 il arasında yer alan kent, Müze ve ören yerleri varlığı ile 4.büyük ildir.

2016 YILI MERSİN İLİ HALK VE ÇOCUK KÜTÜPHANELERİNDE BULUNAN KİTAP VE KÜTÜPHANEDEN YARARLANAN OKUYUCU SAYISI Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü İlçesi

Halk Kütüphanesi

Çocuk Kütüphanesi

Kitap Sayısı

Okuyucu Sayısı

52.972

245.665

Toroslar

11.861

4.168

Mezitli

17.501

1.585

Anamur

39.287

20.164

Bozyazı

12.464

843

Aydıncık

4.150

1.899

Gülnar

27.214

12.087

Mut

12.088

2.739

Silifke

30.275

4.796

Erdemli

32.915

19.263

Tarsus

63.604

68.959

Çamlıyayla

5.335

315

Toplam

309.666

382.483

Akdeniz

KÜTÜPHANE İSTATİSTİKLERİ

Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, TÜİK Türkiye 2015 Kütüphane Sayısı

2016

Mersin Değişim (%)

2015

2016

Değişim (%)

1.130

1.137

%0,6

-%16,7

Kitap Sayısı

18.097.101

18.828.188

%4,0

303.808

309.576

%1,9

Üye Sayısı

1.367.139

1.697.090

%24,1

16.942

17.066

%0,7

Kullanıcı (Okuyucu) Sayısı

23.529.016

23.266.599

-%1,1

453.485

382.483

-%15,7

330

321

260

216

Türkiye

Mersin

Pay (%)

Sıralama

2.356

%1,0

23.

Bin Kişi Başına Kullanma Sayısı

SİNEMA VE TİYATRO İSTATİSTİKLERİ Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, TÜİK

Sinema Salonu Sayısı Sinema Koltuk Sayısı

297.610

3.243

%1,1

19.

Sinema Seyirci Sayısı

57.148.011

708.645

%1,2

18.

Tiyatro Salonu Sayısı

719

%2,2

Tiyatro Koltuk Sayısı

258.932

7.505

%2,9

Tiyatro Seyirci Sayısı

5.853.445

58.668

%1,0

18.

Türkiye’de mevcut bulunan sinemaların 23 adetinin yer aldığı Mersin’de koltuk kapasitesi ile Türkiye genelinde 19. sıradadır. Kentte bulunan 16 adet tiyatro salonu ile Türkiye’nin İstanbul, Ankara ve İzmir’den sonra 4.büyük ili konumundadır.

Mersin ili sağlık hizmeti veren kurum sayısı ve mevcut kurumlardaki yatak sayısı ile Türkiye genelinde ilk 15 il arasındadır. 2015 yılında İlimizde yüzbin kişiye düşen hasta yatağı sayısı 218 iken 2016 yılında 227’ye yükselmiştir

Sağlık İl Sağlık Müdürlüğü, bağlı birimleriyle koruyucu ve tedavi edici sağlık hizmetleri ve sağlık eğitim öğretim görevlerini yürütmektedir. Mersin’de, bir tanesi entegre olmak üzere toplam 12 Devlet, 1 Üniversite Hastanesi ve 13 adet Özel Hastane olmak üzere toplam 26 adet hastane ile sağlık hizmeti verilmektedir. Mersin ili sağlık hizmeti veren kurum sayısı ve mevcut kurumlardaki yatak sayısı ile Türkiye genelinde ilk 15 il arasında yer almaktadır.

İLİMİZ SAĞLIK PERSONELİNİN SAYISAL DAĞILIMI Kaynak: İl Sağlık Müdürlüğü, Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Sağlık Bakanlığı

Özel Sağlık Kuruluşları

Üniversite

2016 Toplam

2015 Toplam

Uzman Hekim

1.569

432

226

2.227

2.176

Pratisyen Hekim

1.467

222

1.770

1.739

295

297

592

641

Hemşire+Ebe

7.489

719

289

8.497

8.479

Sağlık Memuru ve Diğer Sağlık Pers.

3.937

223

124

4.284

3.810

102

14.839

1.765

868

17.472

16.943

Diş Hekimi

Eczacı Toplam

2015 yılında ilimiz sağlık personeli sayısı önceki yıla göre %3 artarak 17.472’ye ulaşmıştır. Mersin ilinde 2015 yılında hekim başına düşen kişi sayısı 446 iken 2016 yılında söz konusu rakam 444’e gerilemiştir.

İLİMİZDEKİ YATAKLI SAĞLIK KURUMLARININ HİZMETLERİ Kaynak: İl Sağlık Müdürlüğü

Kuruluşun Adı

Yatak Sayısı

Yatan Hasta Sayısı

Poliklinik Hasta Sayısı

2015

2016

2015

2016

2015

2016

Mersin Ün. Tıp Fak. Ar. Ve Uy. Hast.

625

665

37.738

36.882

482.801

512.479

Mersin Devlet Hastanesi

553

594

32.709

34.710

1.114.361

1.113.758

Toros Devlet Hastanesi

346

350

19.760

21.290

863.770

968.583

Mersin Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları Hastanesi

306

28.189

29.465

509.680

542.257

Anamur Devlet Hastanesi

114

104

6.844

8.291

195.478

236.838

Aydıncık Devlet Hastanesi

302

1.096

18.298

17.933

Bozyazı Devlet Hastanesi

876

698

28.732

21.426

Erdemli Devlet Hastanesi

153

159

9.602

10.095

335.243

347.920

Gülnar Devlet Hastanesi

434

439

19.688

16.950

Mut Devlet Hastanesi

4.455

3.387

117.550

111.803

Silifke Devlet Hastanesi

142

185

11.576

11.753

326.002

392.314

Tarsus Devlet Hastanesi

528

542

34.322

35.468

879.292

845.413

Çamlıyayla Ent. Hastanesi

2.551

2.311

2.389

149.069

156.692

4.408.169

4.617.746

Özel IMC Hastanesi

10.519

11.919

134.576

121.845

Özel Doğuş Hastanesi

9.368

7.391

77.137

71.931

Özel Yenişehir Hastanesi

7.455

7.612

131.727

132.607

Özel Olbamed Hastanesi

10.219

9.941

126.765

100.045

Özel Ömer Sayar Hastanesi

3.299

3.942

24.799

29.180

Özel Ortadoğu Hastanesi

100

9.616

8.337

109.453

111.665

Özel Vizyon Göz Merkezi

59.818

60.975

Özel Tarsus Kadın Doğum Hastanesi

2.363

2.383

25.641

20.231

Özel Forum Yaşam Hastanesi

100

13.230

8.379

191.658

198.619

Özel Anamur Anamed Hastanesi

6.838

6.399

75.067

71.016

Özel Tarsus Medicalpark Hastanesi

141

11.930

12.708

101.156

95.037

Özel Mersin Akademi Hastanesi

418

3.162

5.326

63.582

Sağlık Bakanlığı Toplam

Özel M City Hospital Hastanesi Özeller Toplam Genel Toplam

691

28.562

868

965

87.088

82.864

1.095.723

1.105.295

3.804

4.019

263.702

276.438

5.986.693

6.235.520

2015 yılında İlimizde yer alan sağlık kurumlarında yüzbin kişiye düşen hasta yatağı sayısı 218 iken 2016 yılında 227’ye yükselmiştir.

31.12.2016 TARİHİ İTİBARİYLE İLİMİZDE YATAKSIZ SAĞLIK HİZMETİ VEREN KURUMLAR Kaynak: T.C. Mersin Valiliği Halk Sağlığı Müdürlüğü

Yataksız Sağlık Kurumları

Adet

Aile Sağlığı Merkezi

140

Aile Hekimliği Birimi

521

Halk Sağlığı Müdürlüğü

Halk Sağlığı Laboratuvarı

Sağlık Evi

Toplum Sağlık Merkezi

İlçe Devlet Hastanesi(Entegre)

31.12.2016 TARİHİ İTİBARİYLE İLİMİZDE BULUNAN SAĞLIK KURUMLARININ DURUMU

Anamur

Aydıncık

Bozyazı

Çamlıyayla

Erdemli

Gülnar

Mezitli

Mut

Silifke

Tarsus

Toroslar

Yenişehir

Toplam

İlçe Sağlık Müdürlüğü

Akdeniz

Kaynak: T.C. Mersin Valiliği Halk Sağlık Müdürlüğü, İl Sağlık Müdürlüğü, Mersin İli Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği

Üniversite Hastanesi

İl Ambulans Servisi Başhekimliği

Acil Sağlık Hizmetleri İstasyonu

Devlet Hastanesi

Özel Hastane

Özel Tıp Merkezi

Özel Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi

Özel Diyaliz Merkezi

Özel Tüp Bebek Merkezi

Özel Poliklinik

Özel Ağız ve Diş Sağlığı Polikliniği

Özel Müstakil Laboratuar

Özel Psikoteknik Değerlendirme Merkezi

Özel Akupunktur Tdv. Yapılan Sağlık Kurumu

Özel Diş Protez Laboratuarı

Aile Sağlığı Merkezi

140

Aile Hekimliği Birimi

Özel Hiperbarik Oksijen Tedavi Merkezi

521

Sağlık Evi

Halk Sağlığı Müdürlüğü

Toplum Sağlığı Merkezi

Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi Özel Ağız ve Diş Muayenehanesi Halk Sağlığı Laboratuarı

219

Özel Sağlık Kabinleri

134

101

612

Eczane

Toplam

Yenişehir

Toroslar

Tarsus

Silifke

Mut

Mezitli

Gülnar

Erdemli

Çamlıyayla

Aydıncık

İlçe Devlet Hastanesi (Entegre)

Anamur

Özel Muayenehane

Akdeniz

Bozyazı

Aktar ve Baharatçılar

152

Kozmetik Üretim Yeri

Medikal Gaz Dağıtım Yeri

Ecza Deposu

Tıbbi Cihaz Satış Yetki Belgesi

Ortez Protez Satış ve Uygulama Merkezi

İşitme Cihazı Satış ve Uygulama Merkezi

Optik Müesseseleri

119

Sosyal Hizmetler 2016 YILI SONU İTİBARİYLE İLİMİZ SOSYAL HİZMETLER MÜDÜRLÜĞÜ’NE BAĞLI SOSYAL HİZMET KURULUŞLARININ DURUMU Kaynak: T.C. Mersin Valiliği Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü Kuruluşun Adı

Yeri

Kapasitesi

Mevcut

Erdemli Huzurevi Müdürlüğü

Erdemli

Yaşlılara yönelik geceli gündüzlü bakım veren kuruluş (60 +)

Tarsus Huzurevi Müdürlüğü

Tarsus

Yaşlılara yönelik geceli gündüzlü bakım veren kuruluş (60 +)

Silifke Huzurevi Müdürlüğü

Silifke

Yaşlılara yönelik geceli gündüzlü bakım veren kuruluş (60 +)

Nihat Sözmen Bakım Rehabilitasyon ve Aile Danışma Merkezi

Toroslar

86 (1 Umutevi)

Engelli bireylere yönelik geceli gündüzlü bakım veren kuruluş

Mersin Engelli Bakım Rehabilitasyon Merkezi

Akdeniz

Engelli bireylere yönelik geceli gündüzlü bakım veren kuruluş

Mezitli

Bakım Merkezi

Mersin Çocuk Destek Merkezi

Toroslar

Bakım Merkezi

Yetiştirme Yurdu

Toroslar

Erkek çocuklara yönelik geceli gündüzlü bakım veren kuruluş (1318 yaş)

Sevgi Evleri Çocuk Yuvası ve Kız Yetiştirme Yurdu

Akdeniz

0-18 yaş kız ve 0-12 yaş erkek çocuklara yönelik geceli gündüzlü bakım veren kuruluş

Çocuk Evleri Koordinasyon Merkezi

Akdeniz

94 (16 Ev)

0-18 yaş erkek ve kız çocuklara yönelik geceli gündüzlü bakım veren kuruluş

Mersin 1.Kadın Konukevi

Toroslar

5 Kadın 9 Çocuk

Şiddet mağduru kadınlara yönelik geceli gündüzlü bakım veren kuruluş

Mersin 2. Kadın Konukevi

Yenişehir

2 Kadın 5 Çocuk

Şiddet mağduru kadınlara yönelik geceli gündüzlü bakım veren kuruluş

Şiddet Önleme ve İzleme Merkezi Müdürlüğü

Yenişehir

Kadın hizmetlerine yönelik tüm iş ve işlemleri yürüten kuruluş

Akdeniz Sosyal Hizmet Merkezi Müdürlüğü

Akdeniz

Çocuk, yaşlı, aile ve toplum hizmetlerine yönelik tüm iş ve işlemleri yürüten kuruluş

Toroslar Sosyal Hizmet Merkezi Müdürlüğü

Toroslar

Çocuk, yaşlı, engelli, aile ve toplum hizmetlerine yönelik tüm iş ve işlemleri yürüten kuruluş

Tarsus

Çocuk, yaşlı, engelli aile ve toplum hizmetlerine yönelik tüm iş ve işlemleri yürüten kuruluş

Davultepe Çocuk Destek Merkezi

Tarsus Sosyal Hizmet Merkezi Müdürlüğü

Hizmet Türü

31.12.2016 TARİHİ İTİBARİYLE İLİMİZ DİĞER SOSYAL HİZMET KURULUŞLARININ DURUMU Kaynak: T.C. Mersin Valiliği Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü Kreş ve Gündüz Bakım Evi

Huzurevi

Çocuk Kulüpleri

Özürlü Bakım ve Rehabilitasyon Merkezi

180

Sayı

Kapasite

195

Kuruluş Adı

Akdeniz Toroslar Yenişehir Mezitli Anamur Aydıncık Bozyazı Çamlıyayla Erdemli Gülnar Mut Silifke Tarsus

Sayı Kapasite

Sayı Kapasite Sayı Kapasite Sayı

1.873

148

816

135

277

Sayı

Kapasite

Sayı

Kapasite

Sayı

Kapasite

Sayı

Kapasite

Sayı Kapasite Sayı Kapasite Sayı Kapasite

342

107

467

100

2016 YILI SONU İTİBARİYLE İLÇELERE GÖRE DERNEKLERİN DAĞILIMI Kaynak: Mersin Valiliği İl Dernekler Müdürlüğü Cami

Kamu Yararına

Kurs

Kültür

Okul

Sosyal

Spor

Diğer

Toplam

Akdeniz

218

475

Toroslar

166

İlçeler

Mezitli

137

Yenişehir

129

139

378

Anamur

Aydıncık

Bozyazı

Çamlıyayla

Erdemli

178

Gülnar

Mut

Silifke

190

Tarsus

244

Toplam

164

365

435

707

2.010

SGK’ya kayıtlı işyeri sayısı Aralık ayında yıllık bazda hem Türkiye geneli hem de İlimizde artış hızını kesti İlimiz, SGK’ya kayıtlı işyeri sayısı ve kayıtlı istihdamda Türkiye’nin %2’sine sahip 9.büyük ildir. Sigortalı nüfus oranındaki artış eğilimi devam ediyor.

Sosyal Güvenlik Çalışmaları MERSİN İLİ 4/A* KAPSAMINDAKİ İŞYERİ VE ZORUNLU SİGORTALI SAYISI *: Hizmet Akdine Tabi Çalışanlar Kaynak: T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu

2015

2016

İşyeri Sayısı

Zorunlu Sigortalı Sayısı

Ortalama Günlük Kazanç ([)

İşyeri Sayısı

Zorunlu Sigortalı Sayısı

Ortalama Günlük Kazanç ([)

Daimi

30.542

177.545

63,49

31.057

175.388

77,76

Mevsimlik

4.424

60.773

54,31

4.310

60.585

67,43

Kamu

662

19.749

96,73

772

15.031

127,30

Özel

34.304

218.569

58,09

34.595

220.942

72,03

Erkek

180.101

63,04

178.717

77,10

Kadın

58.217

56,37

57.256

70,09

34.966

238.318

61,40

35.367

235.973

75,42

1.740.187

13.999.398

71,80

1.749.240

13.775.188

83,73

Toplam Türkiye Toplam

Sosyal Güvenlik Kurumu’na kayıtlı işyeri ve istihdam ile ilgili gelişmeler incelendiğinde; Türkiye genelinde Aralık 2015-2016 döneminde kayıtlı işyeri sayısı 9.053 adet artarak Aralık 2016 sonu itibariyle 1.749.240’a ulaşmıştır. Söz konusu dönemlerde zorunlu sigortalı sayısı ise 224.210 kişi azalarak 13.775.188 kişiye gerilemiştir. Türkiye genelinde kayıtlı işyeri sayısında 12 aylık dönemdeki artış hızını keserek bir önceki yılki %3,6 seviyesinden %0,5 seviyesine gerilediği gözlenmiştir. 2015-2016 döneminde Türkiye genelinde SGK’ya kayıtlı işyeri sayısındaki artış hızındaki önemli yavaşlama gözlenmiştir. 2016 Aralık sonunda kayıtlı işyeri sayısında bir önceki döneme göre en fazla azalış gözlenen iller İstanbul, Antalya ve Ankara’dır.

2016 ARALIK SONU İŞYERLERİNİN BÜYÜKLÜKLERİNE GÖRE DAĞILIMI

2016 ARALIK SONU İŞYERLERİNİN BÜYÜKLÜKLERİNE GÖRE ZORUNLU SİGORTALIDAĞILIMI

Kaynak: T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu

Mikro Ölçekli %87

Orta Ölçekli %22

Küçük Ölçekli %32

Küçük Ölçekli %11

Büyük Ölçekli %12

Mikro Ölçekli %34

Büyük Orta Ölçekli Ölçekli %0,16 %2 İlimizde ise Aralık 2016 itibariyle son bir yıllık dönemde SGK’ya kayıtlı işyeri sayısı 401 artarak 35.367’ye yükselmiştir. 12 aylık dönemdeki artış bir önceki sene %5,2 iken, Aralık 2016 döneminde artış hızını keserek %1,1’lik artış seviyesine gerilemiştir. İlimizde SGK’ya kayıtlı işyeri sayısındaki gelişmeler Türkiye geneli ile paralellik göstermektedir. 12 aylık dönemlerde işyeri sayısındaki artış ile 2015 Aralık dönemde 8. sırada yer alan İlimiz, 2016 Aralık döneminde 15.sıraya gerilemiştir. 2016 Aralık sonu itibariyle İlimizde SGK’ya kayıtlı işyerlerinin %87’si mikro, %11’i küçük ölçekli, %2’si orta, %0,2’si büyük ölçeklidir. 2016 Aralık itibariyle son bir yıllık dönemde zorunlu sigortalı sayısı 2.345 kişi azalarak 235.973 kişiye gerilemiştir. Zorunlu sigortalılar içerisinde söz konusu dönemde ki azalış kamu ve daimi çalışanlarda olurken, özel sektörde artış yaşanmıştır. Aralık 2016 sonu itibariyle SGK’ya kayıtlı işyerinin büyüklüğüne göre zorunlu sigortalıların dağılımı incelendiğinde; sigortalıların %34’ü Mikro, %32’si küçük, %22’si orta, %12’si büyük ölçekli işletmelerde istihdam edilmektedir.

2016 YILI İŞYERİ SAYISININ İLLERE GÖRE DAĞILIMI (İLK 15 İL) Kaynak: T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu İşyeri Sayısı 600.000 500.000 400.000 300.000 200.000 100.000

Ay dı n

M an isa

Ka ys er i Ba lık es ir

G az ia nt ep

M uğ la

M er si n

Ad an a

Ko ny a

Ko ca el i

An ta lya

Bu rs a

İzm ir

An ka ra

İst an bu l

2016 Aralık sonu itibariyle İlimiz kayıtlı işyeri sayı ile Türkiye içerisinde sahip olduğu %2’lik pay ile bir önceki yılda 9. sıradaki yerinde değişim olmamıştır.

MERSİN İLİ 4/A KAPSAMINDAKİ SİGORTALILARIN DAĞILIMI Kaynak: T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu

2015

2016

I- Aktif Sigortalılar

250.762

284.751

Zorunlu Sigortalılar

238.318

235.973

Çıraklar

9.790

28.919

Tarım

1.786

1.549

Kısmi Süreli Çalışan Sigortalılar

825

18.279

Y.dışı Topluluk Sigortalıları

1.377

1.434

Yaşlılık Aylığı Alanlar

87.594

91.164

Ölüm Aylığı Alanlar (Hak sahibi)

36.784

37.693

Ölüm Aylığı Alanlar (Dosya)

27.107

27.859

II- Pasif Sigortalılar (Aylık Alanlar) Malullük, Yaşlılık, Ölüm Sigortası Malullük Aylığı Alanlar

İş Kazası İle Meslek Hastalığı Sigortası Sürekli İş Göremezlik Geliri Alanlar

998

1.038

Ölüm Geliri Alan (Hak sahibi)

2.016

2.026

Ölüm Geliri Alan (Dosya)

1.154

1.163

Toplam Aylık ve Gelir Alanlar (Dosya)

122.151

126.706

Toplam Aylık ve Gelir Alanlar (Kişi)

132.918

15.753

Aktif/Pasif Oranı Sosyal Güvenlik Kapsamı

2.05

2,2

766.586

792.440

MERSİN İLİ 4/B* SİGORTALILARIN DAĞILIMI *: Kendi Adına ve Hesabına Bağımsız Çalışanlar Kaynak: T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu

2015

2016

1479 S.K.

2926 S.K.

TOPLAM

1479 S.K.

2926 S.K.

Toplam

46.364

31.996

78.360

46.471

28.611

75.082

- Dosya

36.918

8.493

45.411

37.567

9.145

46.712

- Kişi

40.180

9.387

49.567

40.775

10.076

50.851

25.900

6.524

32.424

26.147

6.965

33.112

319

161

480

321

160

481

Ölüm (Dosya)

10.695

1.806

12.501

11.095

2.018

13.113

Ölen Sigortalıların Hak sahipleri

13.950

2.697

16.647

14.296

2.946

17.242

1,26

3,77

1,73

1,24

3,13

1,61

318.680

112.793

431.473

318.680

103.811

422.491

Aktif Sigortalılar Aylık Alanlar

Yaşlılık Malullük

Aktif/Pasif Oranı Sosyal Güvenlik Kapsamı

MERSİN İLİ 4/C* SİGORTALILARININ DAĞILIMI *: Kamu İdarelerinde Çalışanlar Kaynak: T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu

2015

2016

62.115

62.523

Dosya

43.692

44.860

Kişi

46.828

47.993

Yaşlılık

32.801

33.656

Malullük

688

687

Vazife Malulü

266

273

Aktif Sigortalılar Pasif Sigortalılar (Aylık Alanlar)

Ölüm (Dosya)

9.937

10.244

Ölen Sigortalıların Hak sahipleri

13.073

13.377

Vataniler

1.138

1.118

Aktif/Pasif Oranı

1,42

1,39

253.384

256.607

Sosyal Güvenlik Kapsamı

MERSİN İLİ SOSYAL GÜVENLİK KAPSAMINDAKİ KAYITLI İŞYERİ VE KİŞİ SAYISI

*: Sosyal güvenlik kapsamında aylık alan kişi sayısına hak sahibi kişi sayısı dahildir. **:Sosyal güvenlik kapsamında bakmakla yükümlü tutulanların (yararlanıcıların) sayısı tahmini olarak verilmiştir. Kaynak: T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu Değişim (%)

2015 Aralık

2016 Aralık

14/15

15/16

Türkiye

20.773.227

21.131.838

%4,8

%1,7

Mersin

391.237

422.356

%6,2

%8,0

Türkiye

11.385.745

11.755.203

%4,3

%3,2

Mersin

229.313

236.468

%4,5

%3,1

Sosyal Güvenlik Kapsamında Aktif Çalışan Sayısı

Sosyal Güvenlik Kapsamında Aylık Alan Kişi Sayısı*

Sosyal Güvenlik Kapsamında Bakmakla Yükümlü Tutulan Kişi Sayısı** Türkiye

34.786.165

34.925.976

%2,5

%0,4

Mersin

830.893

814.269

%3,3

-%2,0

2016 Aralık sonu itibariyle Türkiye’de sosyal güvenlik kapsamında 68.205.218 kişi yer alırken bu rakam nüfusun %85,5’inin sigortalı olduğunu göstermektedir. İlimizde ise 1.473.093 kişi sigortalı (gelir testi yaptıranlar hariç) olduğu, söz konusu sigortalı sayısı nüfusun %83’ünü teşkil etmektedir. İlimizde son üç yıllık dönemde sigortalı nüfus oranında artış eğilimi gözlenmektedir. Aralık 2016 itibariyle son bir yıllık dönemde Türkiye genelinde SGK kapsamında aktif çalışan sayısı 358.611 kişi artarak 21.131.838 kişiye ulaşmıştır. 12 aylık dönemde bir önceki yılda aktif çalışan sayısında artış %4,8 iken 2016 yılında artış hızını keserek %1,7 olarak gerçekleşmiştir. Mersin’de ise 12 aylık dönemde ise SGK kapsamında aktif çalışan sayısı 31.119 kişi artarak Aralık 2016 sonu itibariyle 422.356 kişiye yükselmiştir. Bir önceki yılı kapsayan 12 aylık dönem için aktif çalışan artışı %6,2 iken, Aralık 2016 döneminde ise %8’dir. Söz konusu artışta çıraklar başta olmak üzere kısmi süreli çalışan sigortalılar belirleyici olmuştur. 2016 yılında mesleki ve teknik okullarda tamamlayıcı eğitim yada alan eğitimi gören öğrencilerin SGK kapsamına alınmasına yönelik yapılan düzenleme ilgili gelişmede etkili olduğu görülmektedir. İlimizde aktif çalışan sayısındaki artış önceki yıla göre hızını arttırırken, Türkiye genelinde artış hız kesmiştir. Aralık 2015 itibariyle İl bazında kayıtlı istihdamın dağılımında toplam istihdamın %59’unu oluşturan ilk on il arasında yer alan Mersin; %2’lik pay ile 9. sıradadır. İlimizde, SGK kapsamındaki aktif çalışanların il nüfusuna oranındaki son iki yıldır gözlenen artışın 2016 yılında da %23,8 seviyesine ulaşarak devam ettiği gözlenmektedir.

MERSİN İLİ SOSYAL GÜVENLİK KAPSAMINDAKİ KİŞİ SAYISININ İL NÜFUSU İÇERİSİNDEKİ PAYI Kaynak: T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu %90,0

%80,6

%80,0

%83,2

%83,0

%70,0 %60,0 %50,0

%46,6

%47,6

%45,9

%21,3

%22,4

%23,8

%12,7

%13,1

%13,3

2014

2015

2016

%40,0 %30,0 %20,0 %10,0 %0,0 2012

2013

Aktif Çalışan Kişi Sayısının İl Nüfusuna Oranı (%) Emeklilerin Nüfusa Oranı (%) Bakmakla Yükümlü Tutulanların İl Nüfusuna Oranı (%) Sosyal Güvenlik Kapsamının (Gelir Testi Yaptıranlar Hariç) İl Nüfusuna Oranı (%) Türkiye genelinde Aralık 2016 itibariyle son bir yıllık dönemde sosyal güvenlik kapsamındaki emekli sayısı 369.458 kişi artarak 11.755.203 kişiye ulaşmıştır. Sosyal güvenlik kapsamında aylık alan kişi sayısındaki artış oranı 2015 yılının 12 aylık döneminde %4,3 iken 2016 yılında %3,2 olmuştur. İlimizde ise söz konusu dönemde sosyal güvenlik kapsamındaki emekli sayısı 7.155 kişi artarak 236.468 kişiye ulaşmıştır. Önceki dönemlerle kıyaslandığında aylık alan kişi sayısındaki gelişmeler Türkiye geneli ile aynı eğilimde olduğu gözlenmektedir. İlimizde sosyal güvenlik kurumu kapsamındaki emeklilerin il nüfusuna oranı 2016 yılında %13,3’dür. Son üç yıllık dönemde emeklilerin il nüfusu içerisindeki payındaki artış devam ettiği gözlenmektedir. SGK kapsamındaki bakmakla yükümlü tutulanların sayısı Türkiye genelinde 2016 Aralık sonu itibariyle 12 aylık dönemde 139.811 kişi artarak 34.925.976 kişiye ulaşmıştır. Söz konusu dönemde bakmakla yükümlü tutulan kişi sayısında artışın önceki döneme göre artış hızının yavaşladığı gözlenmektedir. İlimizde ise bakmakla yükümlü tutulan kişi sayısı 16.624 kişi azalarak 814.269 kişiye gerilemiştir. İlimizde sosyal güvenlik kapsamında bakmakla yükümlü tutulan kişi sayısının il nüfusu içerisindeki payı 2016 yılında düşüşe geçerek %45,9 olarak gerçekleşmiştir.

EKONOMİK YAPI ve MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER

Tahıllar ve diğer bitkisel ürünlerin ekilen alanı tarım alanları içerisindeki payı azalışta İlimiz Türkiye genelinde sahip olduğu %11,6’lık meyve üretimi payı ile 1., %6,8’lik sebze üretimi payı ile 3. sıradadır. Mersin ili süs bitkileri ürün grubunda yer alan iç mekan süs bitkisi üretimi ile Türkiye 1.si 2016 yılında İlimiz tarımsal üretim değeri ile Türkiye’nin %3’ünü karşılayan 4.büyük ildir.

Tarım, Ormancılık ve Hayvancılık 2016 YILINDA MERSİN’DE ARAZİ VARLIĞI

Kaynak: T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Mersin İl Müdürlüğü

Arazi Nevi

Alan (hektar)

(%)

382.300

%24

59.500

Orman ve Fidanlık

840.347

%53

Tarım Dışı Araziler

303.153

%19

1.585.300

%100

Tarım Arazisi Çayır ve Mera Arazisi

Toplam

Akdeniz Havza’sının içinde yer alan Mersin ili, 1.585.300 hektarlık yüzölçümü ile Türkiye’nin yüzölçümünün yaklaşık %2’sini oluşturmaktadır. İl yüzölçümünün %53’ünü orman arazisi, %24’ünü tarım arazisi, %19’unu tarım dışı arazi oluştururken, %4’ünü de çayır ve mera arazisi oluşturmaktadır.

MERSİN İLİ TARIM ALANLARININ DAĞILIMI

Kaynak: T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Mersin İl Müdürlüğü 2015

2016

Hektar

Tahıllar ve Diğer Bitkisel Ürünlerin Ekilen Alanı

196.313

%51,7

195.194

%51,1

Nadas Alanı

24.822

%6,5

26.469

%6,9

Sebze Bahçeleri Alanı

30.494

%8,0

31.561

%8,3

Meyveler, İçecek ve Baharat Bitkilerinin Alanı

127.730

%33,7

129.031

%33,7

%0,0

Süs Bitkileri Alanı Toplam Alan

379.406

382.300

Mersin toplam tarım alanı büyüklüğü ile Türkiye’nin %1,6’sını karşılarken iller arasında 17.sırada yer almaktadır. Mersin ili tarım alanlarının önemli bölümü olan %51,1’ini tahıllar ve diğer bitkisel ürünlerin ekilen alanı, %33,7’sini meyveler, içecek ve baharat bitkilerinin alanı oluşturmaktadır. İlçeler bazında tarım alanı ile en büyük pay %25,4 ile Tarsus, %18,1 ile Gülnar, %17,4 ile Mut, %13,8 ile Silifke ilçeleridir.

2016 YILI MERSİN İLİ TARIM ALANLARININ İLÇELERE GÖRE DAĞILIMI (Hektar) Kaynak: T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı

Sebze Bahçeleri Alanı

Meyveler, İçecek ve Baharat Bitkilerinin Alanı

Süs Bitkileri Alanı

Toplam Alan

2.079

1.292

6.749

20.211

1.987

2.908

476

295

5.665

Bozyazı

3.866

1.455

306

1.506

7.133

Çamlıyayla

1.995

460

298

1.906

4.658

Erdemli

3.414

5.555

6.025

13.790

28.790

Gülnar

62.725

880

5.453

69.093

Mut

23.392

1.670

2.088

39.407

66.556

Silifke

29.183

9.908

3.096

10.407

52.593

Tarsus

55.322

276

11.816

29.597

97.047

471

4.140

8.621

13.236

1.377

1.760

3.966

7.104

848

1.279

144

4.958

7.229

Tahıllar ve Diğer Bitkisel Ürünlerin Ekilen Alanı

Nadas Alanı

Anamur

10.091

Aydıncık

Akdeniz Mezitli Toroslar Yenişehir Toplam

523

2.377

2.985

195.194

26.469

31.561

129.031

382.300

Tahıllar ve diğer bitkisel ürünlerin ekilen alanı Gülnar ve Tarsus, sebze bahçeleri Tarsus ve Erdemli, meyveler, içecek ve baharat bitkilerinin alanı Mut ve Tarsus, süs bitkileri ise Tarsus ilçelerinde yoğunlaşmaktadır. Son beş yıllık dönemde ekilen tarım alanlarının dağılımı incelendiğinde; tahıllar ve diğer bitkisel ürünlerin ekilen alanının toplam tarım alanları içerisindeki payının azaldığı, sebze bahçeleri alanı, meyveler, içecek ve baharat bitkilerinin alanın payının arttığı gözlenmektedir.

MERSİN İLİ EKİLEN TARIM ALANLARININ TÜRLERİNE GÖRE DAĞILIMI Kaynak: T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı %100 %80 %60 %40 %20 %0 2012

2013

2014

Tahıllar ve Diğer Bitkisel Ürünlerin Ekilen Alanı Sebze Bahçeleri Alanı Süs Bitkileri Alanı

2015

2016

Nadas Alanı Meyveler, İçecek ve Baharat Bitkilerinin Alanı

MERSİN İLİ BİTKİSEL ÜRETİM MİKTARI Kaynak: T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Ton 6.000.000

%7,6

5.000.000

%5,3

%8,0 %6,0 %4,0

4.000.000 %3,4 3.000.000

%2,0

%2,6

%0,0 -%2,0

2.000.000

-%4,0

1.000.000 0

%10,0

-%6,0

-%5,9 2012

-%8,0 2013

2014

2015

2016

Mersin ili bitkisel üretimin miktarı 2014, 2015 yıllarında artış hızında yavaşlama gözlense de 2016 yılında önceki yıla göre ivme kazanarak %7,6 artışla 5.132.141 ton seviyesine ulaşmıştır. Son üç yıllık dönemde bitkisel üretim içerisinde önemli paya sahip olan meyvesi için yetiştirilen sebzelerde, turunçgiller, diğer meyveler-taş çekirdekliler ve yumuşak çekirdekliler ürün gruplarında artış eğiliminin devam ettiği, tahıl ürün grubu üretiminin ise azalış eğilim de olduğu gözlenmektedir.

MERSİN İLİ SEÇİLMİŞ BİTKİSEL ÜRÜN GRUPLARININ ÜRETİM MİKTARI Kaynak: T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Ton 2.000.000 1.800.000 1.600.000

Tahıllar

1.400.000 Meyvesi için Yetiştirilen Sebzeler

1.200.000 1.000.000

Turunçgiller

800.000

Diğer Meyveler - Taş Çekirdekliler ve Yumuşak Çekirdekliler

600.000 400.000 200.000 0 2012

2013

2014

2015

2016

MERSİN İLİ BİTKİSEL ÜRETİM MİKTARININ ÜRÜN GRUPLARINA GÖRE DAĞILIMI (Ton) Kaynak: T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Ürün Grubu

2015

2016

Değişim

Patates-Kuru Baklagiller-Yenilebilir Kök ve Yumrular

34.380

33.306

-%3,1

Saman ve Ot

160.703

159.132

-%1,0

Tahıllar

496.857

477.496

-%3,9

Tekstilde Kullanılan Ham Bitkiler

12.451

14.923

%19,9

Yağlı Tohumlar

49.254

55.060

%11,8

Kök ve Yumru Sebzeler

63.491

53.172

-%16,3

Meyvesi İçin Yetiştirilen Sebzeler

1.714.205

1.865.597

%8,8

Diğer Sebzeler (Başka Yerde Sınıflandırılmamış)

116.861

126.217

%8,0

Üzüm

217.403

274.779

%26,4

Üzüm (Diğer)

14.279

12.650

-%11,4

Muz-İncir-Avokado-Kivi

204.386

229.118

%12,1

Turunçgiller

915.123

1.052.992

%15,1

Diğer Meyveler-Taş Çekirdekliler ve Yumuşak Çekirdekliler

579.640

618.290

%6,7

Zeytin ve Diğer Sert Kabuklular

188.412

159.409

-%15,4

4.767.445

5.132.141

%7,6

Toplam

2016 YILI MERSİN İLİ BİTKİSEL ÜRETİM ALANLARI VE ÜRETİM MİKTARLARI *: Çiğit, pamuk (lif) pamuk (kütlü)’un ekilen alanları aynıdır. **: Kütlü pamuk alan ve üretimi toplama dahil edilmemiştir.

Ekilen Alan (Dekar)

Üretim (Ton)

Toplam Üretimdeki Payı (%)

Türkiye Üretimindeki Payı (%)

242.397

33.306

%4,6

%0,6

%0,0

%0,3

1.245

126

%0,0

%0,1

290

%0,0

%0,2

238.796

26.557

%3,6

%5,8

2.026

6.572

%0,9

%0,1

249.092

159.132

%21,8

%0,3

775

705

%0,1

%0,2

Fiğ (Adi) (Yeşil Ot)

212.006

43.925

%6,0

%1,6

Korunga (Yeşil Ot)

16.968

39.711

%5,4

%2,0

Grup ve Ürünler Patates - Kuru Baklagiller - Yenilebilir Kök ve Yumrular Bakla (Yemeklik) Fasulye (Kuru) Mercimek (Yeşil) Nohut Patates (Diğer) Saman ve Ot

TAHILLAR VE DİĞER BİTKİSEL ÜRÜNLER

Burçak (Yesil Ot)

Mısır (Hasıl)

%0,0

Mısır (Silajlık)

18.500

72.150

%9,9

%0,4

800

2.616

%0,4

%0,0

1.430.883

477.496

%65,5

%1,4

Yonca (Yeşil Ot) Tahıllar Arpa (Diğer)

123.416

14.964

%2,1

%0,2

1.030.781

217.436

%29,8

%1,3

Buğday (Durum)

73.166

16.575

%2,3

%0,5

Çavdar

2.052

295

%0,0

%0,1

Buğday (Diğer)

Çeltik

11.292

7.679

%1,1

%0,8

Mısır (Dane)

190.176

220.547

%30,3

%3,4

Tekstilde Kullanılan Ham Bitkiler

19.000

3.950

%0,5

%0,2

Pamuk (Kütlü)**

19.000

10.973

%1,5

%0,5

3.950

%0,5

Yağlı Tohumlar

128.828

55.060

%7,6

%2,5

Ayçiçeği (Yağlık)

26.707

6.042

%0,8

%0,4

Pamuk Tohumu (Çiğit)*

19.000

6.584

%0,9

%0,5

Pamuk (Lif)

Soya

83.894

38.747

%5,3

%23,5

Susam

8.465

1.139

%0,2

%5,8

Yerfıstığı

9.762

2.548

%0,3

%1,6

Toplam

2.070.200

728.944

%100,0

%1,1

Türkiye genelinde 2016 yılında tahıllar ve diğer bitkisel ürün grubunda üretim 2015 yılına göre %0,2 artış göstererek 65.184.144 ton olarak gerçekleşmiştir. Söz konusu ürün grubunda İlimizdeki üretim miktarı önceki yıla göre %3 azalışla 728.944 ton seviyesine gerilemiştir. Söz konusu azalışta tahıl ürünlerinin etkili olduğu gözlenmektedir. Türkiye geneli tahıllar ve diğer bitkisel ürün grubundaki üretimin %1,1’i Mersin kaynaklıdır. 2016 yılında İlimizde üretilen tahıllar ve diğer bitkisel ürün grubu altında yer alan yağlı tohumların üretim miktarının Türkiye’deki üretimi içerisindeki payının yükseldiği gözlenmektedir. Mersin ili tahıllar ve diğer bitkisel ürün grubunda yer alan soya üretim miktarı ile Türkiye genelinde sahip olduğu payla 2. en büyük il iken, nohut üretimi ile 5.sırada yer almaktadır.

Ekilen Alan (Dekar)

Üretim (Ton)

Toplam Üretimdeki Payı (%)

Türkiye Üretimindeki Payı (%)

16.046

53.172

%2,6

%1,6

Soğan (Taze)

3.779

5.679

%0,3

%4,2

Soğan (Kuru)

2.890

7.955

%0,4

Sarımsak (Taze)

564

766

%0,0

%2,9

Sarımsak (Kuru)

206

100

%0,0

%0,1

Pırasa

7.607

36.279

%1,8

%16,0

Havuç

150

300

%0,0

%0,1

Grup ve Ürünler Kök ve Yumru Sebzeler

Turp (Bayır)

%0,0

%0,1

845

2.083

%0,1

%1,2

265.735

1.865.597

%91,2

%7,5

Domates (Sofralık)

91.211

941.232

%46,0

%7,5

Hıyar (Sofralık)

Turp (Kırmızı)

SEBZELER*

Meyvesi İçin Yetiştirilen Sebzeler

20.947

211.239

%10,3

%11,7

Acur

415

623

%0,0

%1,7

Biber (Salçalık)

530

3.439

%0,2

%0,4

Biber (Dolmalık)

6.631

24.190

%1,2

%5,8

Biber (Sivri)

41.519

246.163

%12,0

%25,4

Bamya

5.205

3.971

%0,2

%13,4

Patlıcan

20.673

143.133

%7,0

%16,8

Kabak (Sakız)

11.401

78.175

%3,8

%22,2

Balkabağı

145

363

%0,0

%0,4

Bezelye (Taze)

1.524

1.205

%0,1

%1,1

Fasulye (Taze)

29.482

45.180

%2,2

%7,1

7.301

5.984

%0,3

%17,1

Bakla (Taze)

789

916

%0,0

%1,0

Kavun

Barbunya Fasulye (Taze)

5.847

19.884

%1,0

%1,1

Karpuz

22.115

139.900

%6,8

%3,6

Diğer Sebzeler (Başka Yerde Sınıflandırılmamış)

49.255

126.217

%6,2

%6,6

Karnabahar

6.536

18.185

%0,9

%9,3

Brokoli

4.256

9.441

%0,5

%17,1

Lahana (Beyaz)

3.171

18.453

%0,9

%3,5

Lahana (Kırmızı)

4.122

12.264

%0,6

%6,6

Marul (Kıvırcık)

6.547

16.494

%0,8

%9,2

Marul (Göbekli)

11.975

29.132

%1,4

%12,5

Marul (Aysberg)

4.325

10.538

%0,5

%16,2

Enginar

%0,0

%0,1

Ispanak

5.065

7.138

%0,3

%3,4

Ekilen Alan (Dekar)

Üretim (Ton)

Toplam Üretimdeki Payı (%)

Türkiye Üretimindeki Payı (%)

Semizotu

664

797

%0,0

%13,7

Maydanoz

1.926

2.804

%0,1

%4,8

%0,0

%0,8

SEBZELER*

Grup ve Ürünler

Roka Tere

%0,0

%1,0

Nane

515

773

%0,0

%5,0

%0,0

331.036

2.044.986

%100

%6,8

Mantar(Kültür) Toplam *:Ekilen alana üretime birden fazla ekilişler ve örtüaltı üretim dahil edilmiştir.

Türkiye genelinde 2016 yılında sebze üretimi önceki yıla göre %2,3 artarak 30.266.897 ton seviyesine ulaşmıştır. Söz konusu dönem için İlimizde ise sebze üretimi %8 artarak 2.044.986 ton olarak gerçekleşmiştir. 2016 yılında ilimizdeki sebze üretimindeki artışta meyvesi için yetiştirilen sebzeler etkili olmuştur. Türkiye sebze üretiminin %6,8’i Mersin kaynaklıdır. Mersin ili sebzeler grubunda yer alan bakla, biber, bamya, kabak (sakız), patlıcan, pırasa, marul ürünleri üretimi ile Türkiye genelinde sahip olduğu payla 2. en büyük il iken, brokoli, semizotu ürünleri üretimi ile 3. sırada yerini almıştır.

MEYVELER*

Toplam Üretimdeki Payı (%)

Türkiye Üretimindeki Payı (%)

Ekilen Alan (Dekar)

Üretim (Ton)

Üzüm

203.683

274.779

%11,7

%7,8

Üzüm (Sofralık-Çekirdekli)

174.708

238.501

%10,2

%17,3

9.775

16.802

%0,7

%2,8

Üzüm (Kurutmalık-Çekirdekli)

19.200

19.476

%0,8

%4,9

Üzüm (Diğer)

17.800

12.650

%0,5

%2,7

Üzüm (Şaraplık)

17.800

12.650

%0,5

%2,7

Muz-İncir-Avokado-Kivi

41.213

229.118

%9,8

%34,9

Muz

36.347

221.064

%9,4

%72,3

Kivi

670

521

%0,0

%1,2

Avokado

440

331

%0,0

%17,0

Grup ve Ürünler

Üzüm (Sofralık-Çekirdeksiz)

Ekilen Alan (Dekar)

Üretim (Ton)

Toplam Üretimdeki Payı (%)

Türkiye Üretimindeki Payı (%)

3.756

7.202

%0,3

%2,4

307.786

1.052.992

%44,9

%24,5

Portakal (Washington)

67.861

207.462

%8,8

%15,3

Portakal (Yafa)

10.961

36.340

%1,5

%51,0

Portakal (Diğer)

9.885

31.345

%1,3

%7,5

Grup ve Ürünler İncir Turunçgiller

Mandalina (Satsuma)

30.131

100.814

%4,3

%12,7

Mandalina (Clementin)

1.917

6.807

%0,3

%7,1

Mandalina (King)

880

3.488

%0,1

%58,6

Mandalina (Diğer)

24.763

54.112

%2,3

%12,3

Limon

153.309

587.392

%25,0

%69,1

8.079

25.131

%1,1

%9,9

Greyfurt (Altıntop) Turunç

101

%0,0

%4,5

312.065

618.290

%26,3

%8,7

Elma (Golden)

9.826

19.232

%0,8

%2,6

Elma (Starking)

23.917

20.356

%0,9

%1,8

MEYVELER*

Diğer Meyveler-Taş Çekirdekliler ve Yumuşak Çekirdekliler

Elma (Amasya)

413

724

%0,0

%0,3

Elma (Grannysmith)

477

498

%0,0

%0,4

Elma (Diğer)

7.633

36.210

%1,5

%5,4

Armut

2.729

5.443

%0,2

%1,2

222

398

%0,0

%0,3

4.608

8.182

%0,3

%58,7

Ayva Yenidünya Şeftali (Nektarin)

9.706

15.822

%0,7

%17,8

Şeftali (Diğer)

47.601

103.595

%4,4

%17,7

Erik

29.717

46.517

%2,0

%15,6

Kayısı

68.694

104.310

%4,4

%14,3

Kiraz

16.116

13.504

%0,6

%2,3

Vişne

%0,0

Kızılcık

137

%0,0

%1,2

44.214

164.988

%7,0

%39,7

Böğürtlen

%0,0

%2,4

Dut

923

1.605

%0,1

%2,2

Nar

40.741

66.595

%2,8

%14,3

Trabzon Hurması

3.505

3.507

%0,1

%10,1

926

6.534

%0,3

%48,7

Zeytin ve Diğer Sert Kabuklular

407.759

159.409

%6,8

%6,0

Zeytin (Sofralık)

122.180

43.438

%1,9

%10,1

Zeytin (Yağlık)

258.573

99.837

%4,3

%7,7

Çilek

Keçi Boynuzu

Badem

10.172

9.190

%0,4

%10,8

Ceviz

11.610

5.773

%0,2

%3,0

Antep Fıstığı

5.224

1.171

%0,0

%0,7

1.290.306

2.347.238

%100,0

%12,4

Toplam *:Ekilen alana üretime birden fazla ekilişler ve örtüaltı üretim dahil edilmiştir.

SÜS BİTKİLERİ

Türkiye genelinde 2016 yılında meyve üretimi önceki yıla göre % 6,8 artarak 18.971.777 ton seviyesine ulaşmıştır. Söz konusu dönem için İlimizde ise meyve üretimi %10,8 artarak 2.347.238 ton olarak gerçekleşmiştir. 2016 yılında ilimizdeki meyve üretimindeki artışta turunçgiller, üzüm, diğer meyveler-taş çekirdekliler ve yumuşak çekirdekliler ile muz-incir-avokado-kivi üretimi etkili olurken, zeytin ve diğer sert kabuklular üretiminin azaldığı gözlenmiştir. Türkiye meyve üretiminin %12,4’ü Mersin kaynaklıdır. 2016 yılında meyveler içerisinde yer alan diğer meyveler-taş çekirdekliler ve yumuşak çekirdekliler ile zeytin ve diğer sert kabuklular grubu ürün üretiminin Türkiye üretimi içerisindeki payında azalış gözlenmiştir. Mersin ili meyve ürün grubunda yer alan muz, yenidünya, şeftali, erik, çilek, yenidünya, badem üretim miktarı ile Türkiye içerisinde birinci, turunçgil ve kayısı üretimi ile ikinci, üzüm ve nar üretimi ile 3.sırada yer almaktadır.

Grup ve Ürünler

Ekilen alan* (m2)

Üretim* (Adet)

Toplam Üretimdeki Payı (%)

Türkiye Üretimi İçerisindeki Payı (%)

Kesme Çiçekler

137.465

15.554.680

%50,8

%1,5

Gül (Kesme)

137.465

15.554.680

%50,8

%17,4

Çiçek Soğanları ve Diğer Süs Bitkileri

329.546

15.070.054

%49,2

%3,2

İç Mekân Süs Bitkileri

151.123

12.392.086

%40,5

%32,5

Dış Mekân Süs Bitkileri

178.423

2.677.968

%8,7

%0,6

Toplam

467.011

30.624.734

%100,0

%2,0

*: Ekilen alan ve üretime; birden fazla ekilişler ve örtüaltı dahildir. Kaynak: T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı

Türkiye genelinde 2016 yılında süs bitkisi üretimi önceki yıla göre % 2,7 azalarak 1.513.713.547 adet seviyesine ulaşmıştır. İlgili dönem için İlimizde ise süs bitkisi üretimi %16,3 azalarak 30.624.734 adet seviyesine gerilemiştir. Söz konusu gerçekleşmede kesme çiçek üretimindeki düşüşün etkili olduğu gözlenmektedir. Türkiye süs bitkisi üretiminin 2015 yılında %2,4’ü, 2016 yılında ise %2’si Mersin kaynaklıdır. 2016 yılında süs bitkileri içerisinde yer alan kesme çiçek üretiminin Türkiye üretimi içerisindeki payı geçen yıla göre 0,8 puan gerilerken, çiçek soğanları ve diğer süs bitkileri üretiminin payı 0,8 puan artış göstermiştir. Mersin ili süs bitkileri ürün grubunda yer alan iç mekan süs bitkisi üretimi ile Türkiye genelinde 1., kesme gül üretimi ile 3.sırada yer almaktadır. Mersin ili, arazi yapısı tarımsal çeşitlilik sunan, özellikle meyve üretiminde ülke ekonomisine önemli katkısı olan illerden biridir. Elverişli toprak yapısı, bitkisel üretimde sulu tarımın yaygınlığı, ılıman iklimi ve gelişmiş alt yapısı ile yüksek katma değerli ürünler yetiştirilmektedir. İlimiz Türkiye genelinde sahip olduğu %11,6’lık meyve üretimi payı ile birinci, %6,8’lik sebze üretimi payı ile üçüncü, %2’lik süs bitkisi üretimi ile sekizinci sırada yer almaktadır. 2016 yılında tarımsal üretim değeri ile Türkiye’nin dördüncü büyük ilidir. 2016 yılında Türkiye genelinde yaş meyve sebze ihracatı önceki yıla göre %5 azalarak 1.978.209.380 $ seviyesine, Mersin firmaları tarafından gerçekleştirilen yaş meyve sebze ihracatı ise %2,9 azalarak 417.285.666 $’a gerilemiştir. Türkiye genelinde yaş meyve sebze ürünleri ihracatındaki gerilemede sebze ürünlerinden domates, meyve ürünlerinden ise üzümün ağırlıklı olarak etkisi olmuştur. 2016 yılında İlimiz firmaları tarafından gerçekleştirilen narenciye ihracatının Türkiye içerisindeki payı 2015 yılına göre 4,7 puan azalarak %35,2’ye gerilemesine rağmen söz konusu döneme göre elma, şeftali, domates ve incir ürünlerinin payının arttığı gözlenmiştir.

MERSİN FİRMALARININ GERÇEKLEŞTİRDİĞİ YAŞ MEYVE SEBZE İHRACATI Kaynak: AKİB Ürün

2015

2016

Değişim (%)

Miktar (kg)

Tutar ($)

Miktar (kg)

Tutar ($)

2.878.988

1.486.902

3.147.030

1.600.598

%9,3

%7,6

732.819

676.701

851.035

748.968

%16,1

%10,7

7.884

2.358

22.800

4.111

%189,2

%74,4

Biber

7.883.393

5.943.552

8.445.392

7.000.493

%7,1

%17,8

Çilek

2.568.493

3.021.614

2.505.591

1.919.569

-%2,4

-%36,5

Armut Ayva Bezelye

Miktar

Tutar

Diğer Baklagiller

307.435

199.637

195.357

104.901

-%36,5

-%47,5

Diğer Sebzeler

200.699

260.010

258.904

392.118

%29,0

%50,8

Diğer Taze Meyveler

369.134

307.893

384.602

259.736

%4,2

-%15,6

Ürün

2015

2016

Değişim (%)

Miktar (kg)

Tutar ($)

Miktar (kg)

Tutar ($)

Miktar

Tutar

704

358,82

Domates

26.585.244

14.357.031

43.542.097

19.128.232

%63,8

%33,2

Elma

17.480.315

6.198.871

32.673.093

11.449.903

%86,9

%84,7

9.829.710

3.529.641

9.482.463

3.769.930

-%3,5

%6,8

Diğer Turunçgiller

Erik Fasulye

257.562

191.313

243.274

177.630

-%5,5

-%7,2

Greyfurt

73.086.905

35.411.128

78.024.609

36.785.332

%6,8

%3,9

Havuç, turp

2.480.727

610.345

2.282.684

641.734

-%8,0

%5,1

Hıyar, kornişon

2.199.809

1.858.346

2.222.498

1.466.695

%1,0

-%21,1

Hurma

383.820

494.731

313.239

421.804

-%18,4

-%14,7

Ispanak

383.485

284.357

115.310

73.025

-%69,9

-%74,3

İncir

1.080.836

3.534.236

1.440.017

4.086.646

%33,2

%15,6

Kabak

7.598.349

4.668.219

8.887.063

4.564.749

%17,0

-%2,2

Karnabahar

133.282

59.011

165.780

65.786

%24,4

%11,5

Karpuz

17.907.132

3.843.056

16.452.176

3.914.433

-%8,1

%1,9

Kavun

779.250

391.604

1.170.457

605.527

%50,2

%54,6

Kayısı

12.168.222

7.419.771

6.409.101

4.412.174

-%47,3

-%40,5

132.475

258.305

162.153

321.412

%22,4

%24,4

Kestane Kiraz, vişne

6.852.255

6.480.477

5.178.147

6.269.574

-%24,4

-%3,3

Lahana

1.661.108

733.747

1.308.515

577.768

-%21,2

-%21,3

Limon

184.617.179

122.752.321

162.543.054

115.567.654

-%12,0

-%5,9

Mandarin

184.264.522

96.994.690

178.461.919

85.154.586

-%3,1

-%12,2

12.408

5.291

9.004

5.686

-%27,4

%7,5

1.531.876

1.469.682

443.554

299.353

-%71,0

-%79,6

186.649

110.199

300.814

182.161

%61,2

%65,3

Muz

162

107

Nar

Mantar Marul, hindiba Maydanoz

28.303.417

18.576.236

32.071.288

19.052.656

%13,3

%2,6

Patates

4.286.672

1.289.089

Patlıcan

1.456.174

918.231

1.273.184

743.558

-%12,6

-%19,0

Pırasa Portakal Sarmısak

2.395.507

844.960

804.697

388.999

-%66,4

-%54,0

144.087.426

72.059.914

163.320.465

72.010.971

%13,3

-%0,1

8.393

13.685

26.092

24.884

%210,9

%81,8

Soğan, şalot

10.434.438

3.147.960

4.740.053

1.292.445

-%54,6

-%58,9

Şeftali

10.577.699

5.905.828

11.672.539

5.702.491

%10,4

-%3,4

Üzüm Genel Toplam

6.003.057

4.828.428

7.723.715

4.807.926

%28,7

-%0,4

769.828.237

429.850.389

793.561.140

417.285.666

%3,1

-%2,9

2016 YILI MERSİN FİRMALARI TARAFINDAN GERÇEKLEŞTİRİLEN SEÇİLMİŞ YAŞ MEYVE SEBZE ÜRÜNÜ İHRACATININ TÜRKİYE İHRACATI İÇERİSİNDEKİ PAYI Kaynak: AKİB Kiraz, Vişne Üzüm

%3,4 %4,6

Ayva

%6,9

Biber

%7,7

Domates

%8,0

İncir

%12,9

Kabak

%13,4

Kayısı

%18,4

Nar

%18,4

Şeftali

%22,4

Erik

%27,1

Mandarin

%27,2

Elma

%31,2

Limon

%37,8

Portakal

%41,5

Greyfurt %0,0

%41,8 %5,0

%10,0

%15,0

%20,0

%25,0

%30,0

Türkiye İhracatı İçerisindeki Pay (%)

%35,0

%40,0

%45,0

13 70 1.471 318

Traktör - İki Akslı (11-24 Bg)

Traktör - İki Akslı (25-34 Bg)

Traktör - İki Akslı (35-50 Bg)

Biçerdöver (21 Yaş Ve Üzeri)

625 1.334

Römork (Tarım Arabası)

Elektropomp

Kulaklı Traktör Pulluğu

Diğer

7.864

3.008

Sırt Pulverizatörü

Yağmurlama Tesisi

879 3.245

Damla Sulama Tesisi

17.005

Biçerdöver (11-20 Yaş)

Diğer Alet ve Makinalar

Biçerdöver (6-10 Yaş)

Biçerdöverler

Biçerdöver (0-5 Yaş)

Traktör - İki Akslı (70 Bg'Den Fazla)

Traktör - İki Akslı (51-70 Bg)

385

3.803

4.600

400

2.500

425

5.100

9.400

26.228

Traktör - Tek Akslı (5 Bg'Den Fazla)

Traktör - İki Akslı (1-10 Bg)

465

1.872 -

Traktörler

Akdeniz

Traktör - Tek Akslı (1-5 Bg)

Anamur

Kaynak: TÜİK Aydıncık 241

115

1.500

5.100

7.041

135

190

Bozyazı 889

6.850

202

6.450

222

2.350

9.050

26.013

185

284

Çamlıyayla 1.087

150

230

900

100

2.494

100

250

5.933

1.300

390

1.250

3.750

4.100

16.723

350

925

300

1.678

Erdemli

Gülnar 2.425

505

3.050

240

6.805

521

660

2016 YILI KULLANILAN TARIMSAL ARAÇ VE GEREÇLERİN MİKTARI (Adet)

Mezitli 2.347

500

425

375

810

2.950

7.410

300

1.100

1.470

Mut 12.356

150

2.190

3.747

2.043

2.250

3.215

25.951

250

1.934

1.700

750

4.638

Silifke 10.377

2.600

3.005

2.740

3.550

7.500

29.834

210

730

2.230

3.235

Tarsus 32.564

2.964

5.412

335

6.836

4.684

5.184

57.979

625

1.655

4.848

385

112

125

428

8.243

Toroslar 2.776

788

294

785

1.200

520

6.378

175

650

912

Yenişehir 2.179

390

105

694

388

3.529

7.285

672

746

1.444

Toplam 84.841

14.702

15.806

18.025

19.228

32.777

51.767

237.146

856

5.143

14.628

761

193

141

2.804

815

25.341

2016 yılı sonu itibariyle İlimizde bulunan örtü altı tarım alanları önceki yıla göre %2,9 artarak 167.153 dekar alana yükselmiştir. Söz konusu artışta plastik seralar etkili olurken, alçak tünel ve yüksek tünel seralarında azalış gözlenmektedir. İlgili dönemde İlimiz örtü altı tarım alanlarının %47’si plastik sera, %34’ü yüksek tünel, %15’i alçak tünel, %4’ü ise cam seradır. İlimizdeki sera alanları ve seracılık faaliyetlerini incelediğimizde; plastik sera ile yüksek tünel seranın sera çeşitleri içerisinde öne çıktığı ve plastik sera niteliğinde olanların Anamur, Erdemli ve Akdeniz ilçelerinde; yüksek tünel niteliğindekilerin ise Akdeniz, Tarsus ve Anamur ilçelerinde yoğunlaştığı görülmektedir.

2016 YILI EKİLEN SERA ALANLARININ İLÇELERE GÖRE DAĞILIMI* (Dekar) *: Örtü altı alanlarına süs bitkileri alanları da dâhil edilmiştir. Kaynak: T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı İlçeler

Cam Sera

Plastik Sera

Anamur

1.000

Aydıncık Bozyazı Çamlıyayla

Yüksek Tünel

Alçak Tünel 3.040

Toplam Ekilen Alan

26.680

13.100

43.820

3.732

222

3.954

1.215

9.745

250

11.210

Erdemli

18.032

105

18.147

Gülnar

143

219

Mut

183

4.861

276

420

5.740

Tarsus

6.457

16.018

21.150

43.625

Akdeniz

13.000

27.044

40.044

Mezitli

269

Toroslar

Yenişehir

5.970

73.184

57.288

26.067

162.509

Silifke

2015 Toplam 2016 Toplam Türkiye Toplam

6.283

79.421

56.484

24.965

167.153

80.120

328.745

112.974

169.867

691.707

YILLAR İTİBARİYLE SERA ALANLARININ NİTELİKLERİNE GÖRE DAĞILIMI Kaynak: T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı 180.000 160.000

Dekar

140.000 120.000

2014

100.000

2015

80.000

2016

60.000 40.000 20.000 0 Toplam Alan

Cam Sera

Plastik Sera

Yüksek Tünel

Alçak Tünel

İlimizde 2016 yılında örtü altı üretim miktarı önceki yıla göre %8,1’lik hızlı artışla 1.322.917 ton seviyesinde gerçekleşmiştir. İlimizde örtü altı üretimin %53,7’si plastik seralarda yapılırken, bunu sırasıyla yüksek tünel, alçak tünel ve cam seralar takip etmektedir. 2016 yılında İlimiz örtü altı sebze ve meyve üretim miktarı ile Türkiye genelinde sahip olduğu %18,5’lik payla ikinci sırada, %2,7’lik süs bitkileri üretim miktarı payı ile Türkiye genelinde örtü altı süs bitkisi üretimi yapan otuzüç il içerisinde 5. sırada yer almaktadır.

2016 YILI SERA ALANLARINDAKİ TARIMSAL ÜRETİMİN İLÇELERE GÖRE DAĞILIMI*(Ton) *:Örtü altı süs bitkileri üretimi dahil değildir. Kaynak: T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Mersin İl Müdürlüğü İlçeler Akdeniz

Cam Sera

Plastik Sera

Yüksek Tünel

Alçak Tünel

Toplam Üretim

106.000

215.500

321.500

Anamur

8.700

165.224

58.852

12.117

244.893

Aydıncık

53.810

1.535

55.345

Bozyazı

14.253

61.719

1.000

76.972

Erdemli

150

271.531

420

272.101

Gülnar

1.402

300

411

2.113

Mezitli

1.412

Mut

225

2.454

44.192

890

1.090

48.626

Tarsus

57.319

113.687

127.850

298.856

Toroslar

222

Yenişehir

652

80.769

710.331

389.340

142.477

1.322.917

Silifke

Toplam

2016 YILI ÜRÜN TÜRLERİNE GÖRE ÖRTÜ ALTI ÜRETİM MİKTARI (Ton) *:Üretim adet olarak verilmiştir. Kaynak: T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Ürün

Alçak Tünel

Cam Sera

Plastik Sera

Yüksek Tünel

Domates

117

5.040

273.972

65.312

Kabak (Sakız)

760

14.126

38.726

8.250

250

119.600

450

Kavun Karpuz Biber (Sivri)

118

85.658

114.030

Hıyar

52.345

90.430

42.360

Patlıcan

23.256

18.600

56.450

Biber (Dolmalık)

6.136

10.750

Fasulye (Taze)

1.665

1.547

Marul (Aysberg)

1.100

Semizotu

797

13.750

1.750

59.368

Kayısı

728

Muz

214.452

Erik

Şeftali (Nektarin)

Üzüm (Sofralık-Çekirdekli)

860

Dış Mekan Süs Bitkileri*

13.000

2.417.968

Gül (Kesme)*

1.020

1.462.700

14.088.800

İç Mekan Süs Bitkileri*

12.392.086

Çilek

Örtü altında ekilen ürünlerin dağılımına baktığımızda, cam seralarda hıyar, patlıcan, domates üretimi ilk sırada yer alırken; plastik seralarda domates, muz ve kesme gül; yüksek tünel seralarda biber, domates, çilek, kesme gül, iç mekan süs bitkileri; alçak tünelde ise karpuz üretimi önemli yer tutmaktadır.

BİTKİSEL ÜRETİM DEĞERLERİ *:Geçici Veriler Kaynak: TÜİK

Bitkisel Üretim Değeri (000 [) Kişi başına bitkisel üretim değeri ([)

2015

2016*

Değişim (%)

Türkiye

119.724.118

118.969.019

-%0,6

Mersin

5.526.940

6.154.277

%11,4

Mersin'in Payı (%)

%4,6

%5,2

Türkiye

1.520

1.491

-%1,9

Mersin

3.167

3.469

%9,5

2016 yılında Türkiye geneli bitkisel üretim değeri önceki yıl ile yaklaşık olarak aynı seviyeyi koruyarak 119 milyar [ olarak gerçekleşmiştir. İlimizde ise son üç yıllık dönemde; bitkisel üretim değerindeki artış trendinin 2016 yılında hızında yavaşlama olsa da devam ettiği gözlenmektedir. 2016 yılında Mersin’in bitkisel üretimde Türkiye içerisindeki payı %4,6 seviyesinden %5,2’ye artsa da iller arasında 3. sıradaki yerini koruduğu görülmektedir.

İLLERİN BİTKİSEL ÜRETİM DEĞERİNİN TÜRKİYE İÇERİSİNDEKİ PAYI (İLK 13 İL) Kaynak: TÜİK %8,0 %7,0 %6,0 %5,0 %4,0 %3,0 %2,0 %1,0

H at ay

D iya rb ak ır

Ay dı n

Sa m su n

An ka ra

M an isa

Bu rs a

Şa nl ıu rfa

Ad an a

İzm ir

M er si n

Ko ny a

An ta lya

%0,0

2016 YILI SULAMA ve SULANAN ALANLARIN DAĞILIMI Kaynak: T.C. Orman Su İşleri Bakanlığı DSİ Genel Müdürlüğü VI.Bölge Müdürlüğü Sorumlu İdarelere Göre

Sulama Alanı (Hektar)

67. Teknik Şube Sorumluluk Bölgesi Mersin Ovası Sulaması Tarsus-Berdan Ovası Sulaması

7.391 14.371

Erdemli Pompaj Sulaması

550

Gilindires Sulaması

800

Alata-Kızılalan Sulaması

800

Limonlu-Kumkuyu Sulaması

Arslanköy Göleti Sulaması

172

62. Şube Sorumluluk Bölgesi Silifke Ovası Sulaması (Göksu ve Silifke Sulama Birlikleri) Aydıncık-Yenikaş Pompaj Sulaması Mut Pompaj Sulaması Kızılgeçit Sulaması

7.132 750 4.163 60

Anamur Ovası Sulaması

3.775

Bozyazı Sulama Ovası

1.866

ASO Sulaması Pamukova

10.214

Toroslar

9.447

Yukarı Seyhan(Adana)

1.363

Seyhan

2.358

Tarsus Onköy

11.987

Genel Toplam

77.262

Mut Pompaj Sulaması

Aydıncık-Yenikaş Pompaj Sulaması

1.131

1.663

4.148

ASO

543

Seyhan

Tarsus Onköy

135

Pamukova

676

Arslanköy Goleti Sulaması

Adana

Erdemli Pompaj Sulaması

Toroslar

Limonlu-Kumkuyu Sulaması

173

Alata-Kızılalan Sulaması

67.Şube Toplam

172,7

Gilindires Sulaması

Tarsus-Berdan Ovası Sulaması

Mersin Ovası Sulaması

284

Silifke Ovası Sulaması

62.Şube Toplam

284

Bozyazı Ovası Sulaması

Baklagil

Anamur Ovası Sulaması

Sorumlu idarelere Göre Sulama Pamuk 1.557

1.120

330

14,9

1.131

494

321

140

146

117

117,2

Bostan

Mısır 16.615

5.812

6.166

1.219

621

2.797

3.083

3.061

22,3

425

409

Muz -

1,7

17,2

7,6

785,8

315,8

419

Her Çeşit Fidan -

2.445

28,6

0,4

33,4

8,1

924,9

1.450

488

468

Ürünün Adı

3.178

316

553

232

2.007

8.825

287,8

67,4

489,4

814,0

3.100,4

4.066,4

2.348,4

2.175

33,4

116,0

Narenciye

Kaynak: T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı DSİ VI.Bölge Müdürlüğü

1.541

137,7

8,2

767,3

627,3

2.013

1.610

395

Her Çeşit Meyve

2016 YILI SULANAN ALANLARIN MAHSUL CİNSLERİNE GÖRE DAĞILIMI (Hektar)

Bağ -

211

11,0

200,4

Zeytin -

3,1

81,6

Sebze 3.289

1.782

188

201

1.102

2.503

7,3

26,3

2.103,1

366

592,5

482

12,5

Sera (Sebze) -

3.452

241,9

4,4

42,9

7,9

3.154,6

402,1

190

59,1

Diğerleri 8.398

2.797

2.300

884

338

2.079

5,8

9.152,4

4.315

1.703

2.612

37,8

484,6

Toplam 38.316

13.984

10.989

3.105

1.495

8.743

22.507

145

560

89,4

573,3

867,6

13.452,1

6.819,8

16.651,2

4.595

3.406

7.070

459,1

1.121,1

2016 YILI İLİMİZİN ORMAN ALANI (Hektar) Kaynak: T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Mersin Orman Bölge Müdürlüğü Normal Koru (Verimli) Orman Alanı

380.029

Bozuk Koru (Verimsiz) Orman Alanı

460.441

Normal Baltalık (Verimli) Orman Alanı

Bozuk Baltalık (Verimsiz) Orman Alanı

Toplam

840.470

2016 YILI İLİMİZİN ORMAN SERVETİ (m3) Kaynak: T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Mersin Orman Bölge Müdürlüğü Normal Koru (Verimli) Orman Serveti

33.578.187

Bozuk Koru (Verimsiz) Orman Serveti

3.790.366

Normal Baltalık (Verimli) Orman Serveti Bozuk Baltalık (Verimsiz) Orman Serveti Toplam

37.368.553

İlimiz sahip olduğu orman alanı ile Türkiye’nin %3,8’ini karşılayan 3. büyük il konumundadır. Orman serveti ile ise %2,3’lük payla 13.sıradadır.

Tel direk (m³)

Sanai odunu (m³)

Kağıtlık odun (m³)

Lif-yonga odunu (m³)

Sırık (m³)

Toplam (m³)

Top. yap. od. ster

Defne tohumu (kg)

Defne yaprağı (kg)

Kekik (kg)

Karağan yap. (kg)

Biberiye (kg)

Fıstık çamı (kg)

Sumak (kg)

Mersin yaprağı (kg)

Harnup (kg)

Andız (kg)

Geyik Elması (kg)

Diğerleri (kg)

250.000

88.000

97.000

100.000

Tomruk (m³)

Yenişehir

Akdeniz

Maden direk (m³)

Emvalin Cinsi

400.000

260.000

4.034

61.998

17.076

2.815

2.990

6.156

32.870

Toroslar

2.017

31.019

8.538

1.407

1.495

3.078

16.435

Mezitli

Kaynak: T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Mersin Orman Bölge Müdürlüğü

452.330

50.000

23.258

85.877

110

22.160

963

10.189

4.425

48.030

Anamur

300

8.000

10.763

65.698

181

26.645

2.863

8.802

3.207

24.000

Bozyazı

290.000

20.000

960.000

19.295

44.921

8.853

4.210

4.101

1.881

25.780

Erdemli

MERSİN ORMAN BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ İLÇELER İTİBARİYLE 2016 YILI ÜRETİM CETVELİ

335.050

100.000

35.000

5.000

12.000

16.000

6.000

24.731

13.208

293

1.610

1.612

8.008

Gülnar

658

32.077

13.363

1.820

3.211

563

13.120

Aydıncık

903.500

30.493

3.036

5.227

50.471

310

28.745

1.525

3.868

2.749

13.274

Mut

491.000

16.150

250.000

462.920

7.949

44.661

21.546

3.758

4.997

1.731

12.578

Silifke

4.684.000

131.710

117.880

7.200

261.429

8.352

82.839

1.120

29.640

833

7.862

10.892

32.492

Tarsus

4.176

41.137

278

14.820

416

3.931

5.446

16.246

Çamlıyayla

İLİMİZ HAYVAN VARLIĞI Kaynak:TÜİK (Adet)

2015

2016

Büyükbaş Hayvanlar

104.677

101.833

Sığır

104.625

101.816

Manda Küçükbaş Hayvanlar

1.315.758

1.296.313

Koyun

552.311

541.952

Kıl keçi

763.447

754.361

3.037

2.826

935

876

Tek Tırnaklı At Eşek

777

724

Katır

1.310

1.213

Deve

Kanatlı Hayvanlar

18.440.398

17.939.270

Tavuk

18.433.108

17.933.788

- Yumurtacı

1.934.104

1.699.145

16.499.004

16.234.643

4.251

2.576

- Broiler Hindi Kaz Ördek Arı kovanı (fenni) Arı Kovanı (eski kovan)

599

579

2.440

2.327

261.716

261.692

887

872

2016 yılında İlimiz büyükbaş hayvan varlığı 2015 yılına göre %2,7 azalarak 101.833’e, küçükbaş hayvan sayısı ise %1,5 azalarak 1.296.313 adete, kanatlı hayvan sayısı ise %2,7 azalarak 17.939.270’e gerilemiştir. 2016 yılında küçükbaş hayvan varlığı ile Türkiye genelinin %3,1’ine sahip olan İlimiz 5. sırada yer alırken, kanatlı hayvan varlığı ile %5,4’lük payla 6.sıradadır.

CANLI HAYVAN DEĞERİ *:Geçici Veriler Kaynak:TÜİK

Canlı Hayvanlar Değeri (000 [)

Kişi başına canlı hayvanlar değeri ([)

2015

2016*

Değişim (%)

Türkiye

73.102.253

89.865.606

%22,9

Mersin

1.084.880

1.226.567

%13,1

Mersin'in Payı (%)

%1,5

%1,4

Türkiye

928

1.126

%21,3

Mersin

622

691

%11,1

2016 yılında Türkiye geneli canlı hayvan değeri 2015 yılına göre ivme kazanarak %22,9’a artışla yaklaşık 90 milyar [ seviyesine yükselmiştir. İlimizde 2016 yılında ise bir önceki yıla göre %13,1 artarak 1,2 milyar [ seviyesine yükseldiği görülmektedir. Türkiye genelinde olduğu gibi canlı hayvan değeri ile İlimizde de artış trendi devam ediyor. Söz konusu dönemde İlimiz, Türkiye genelinde sahip olduğu %1,4’lük canlı hayvan değeri payı ile 2015 yılındaki yeri iki sıra gerileyerek 27.sırada yerini almıştır.

İLİMİZDE ELDE EDİLEN HAYVANSAL ÜRÜN ÜRETİMİ Kaynak: T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Mersin İl Müdürlüğü, TÜİK Ton

Cinsi

2015

2016

Süt

213.646

209.534

Bal

3.493

3.252

2016 yılında İlimiz hayvansal üretim miktarı önceki yıla göre %2 azalış göstererek 212.786 ton seviyesine gerilemiştir. Hayvansal ürünler arasında yer alan bal üretiminde İlimiz, Türkiye genelinde sahip olduğu %3’lük pay ile 5.sırada yer almaktadır.

HAYVANSAL ÜRÜNLER DEĞERİ *:Geçici Veriler Kaynak:TÜİK

Hayvansal Ürünler Değeri (000 [) Kişi başına hayvansal ürünler değeri ([)

2015

2016*

Değişim (%)

Türkiye

55.670.771

62.166.678

%11,7

Mersin

365.264

379.314

%3,8

Mersin'in Payı (%)

%0,7

%0,6

Türkiye

707

779

%10,2

Mersin

209

214

%2,4

2016 yılında Türkiye geneli hayvansal ürünler değeri 2015 yılına göre %11,7 artış göstererek 62 milyar [’ye yükselmiştir. İlimizde ise hayvansal ürünler değeri önceki yıla göre %3,8 artarak 379 milyon [ seviyesine ulaşmıştır. Son üç yıllık dönemde hayvansal üretim değeri hem Türkiye hem Mersin ilinde devam ediyor ancak 2016 yılında artış hızında yavaşlama gözlenmektedir. Söz konusu dönemde İlimiz Türkiye genelinde sahip olduğu %0,6’lık hayvansal ürün değeri payı ile 27.sırada yer almaktadır.

İLİMİZDE KESİLEN HAYVAN MİKTARI Kaynak: İlçe Belediye Başkanlıkları ile Hadi Doğan Mersin Et Entegre Tesisleri *: Özel Mezbahanede kesimi yapılan büyükbaş ve küçükbaş hayvan sayısı toplu olarak alınmıştır. (Adet) Cinsi

Özel Mezbahanede*

Belediye Mezbahanelerinde

2015

2016

2015

2016

Büyükbaş

2.471

1.782

5.601

2.847

Sığır

2.221

1.705

4.053

2.797

250

1.548

Küçükbaş

Dana

4.369

4.365

81.451

34.100

Koyun -Kuzu

4.319

4.365

63.121

25.621

Keçi – Oğlak

18.330

8.479

İLİMİZDEKİ SU ÜRÜNLERİ İSTATİSTİKLERİ (Ton) Kaynak: T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Mersin İl Müdürlüğü Su Ürünleri

2015

2016

300

Tatlısu Avcılığı

Deniz Balıkları

5.808

5.809

450

İçsu Yetiştiriciliği

Deniz Balığı Yetiştiriciliği Diğer Deniz Ürünleri Toplam

689

703

7.314

7.331

Sanayi sicil kayıtlarına göre 2014 yılına göre sanayi işletmesi sayısında artış hızında yavaşlama gözlense de; işletmelerdeki istihdam artışı düzeyini korudu. Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipman imalatı sektörü hem işyeri hemde istihdam artışında etkili 2015 yılında mikro ölçekli işletmelerde daralma küçük ölçeklilerde genişleme gözlendi. 2016 yılında düşük teknoloji faaliyet kollarına düzenlenen kapasite raporlarının payının orta düşük ve orta yüksek teknoloji yoğunluğuna sahip faaliyet kollarına kaydı.

İmalat Sanayi 2015 yılında sanayi sicil kayıtları kapsamında Mersin de faaliyet gösteren sanayi işletmesi sayısı önceki yıla göre %4,1 artarak 1.501’e ulaşmıştır. Sektörel bazda önceki yıla göre işyeri sayısında en fazla artış başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipman imalatı alt sektörlerinde olmuştur. Mersin ilinde yer alan sanayi işletmelerinin %92,5’ini oluşturan imalat sanayi alt sektöründe işletmelerin %32’si gıda ürünleri imalatında faaliyet gösterirken bu faaliyet alanını sırasıyla başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipman imalatı, kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı, diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı, fabrikasyon metal ürünleri imalatı (makine ve techizatı hariç,) faaliyet kolları takip etmektedir. Söz konusu dönemde İlimizde sanayi sicile kayıtlı işletmelerde çalışan personel sayısı 2014 yılına göre %11 artarak 41.120 kişiye ulaşmıştır. Sektörel bazda istihdamda en fazla artış başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipman imalatı, diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı alt sektörlerinde meydana gelmiştir.

MERSİN İLİ SANAYİ İŞLETMELERİ ve ÇALIŞAN SAYILARI Kaynak: T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Sanayi Genel Müdürlüğü 2014 Faaliyet Alanı Madencilik ve Taş Ocakçılığı İmalat Gıda Ürünlerinin İmalatı

2015

İşletme Sayısı

Çalışan Sayısı

İşletme Sayısı

Çalışan Sayısı

1.474

1.686

1.335

35.104

1.388

39.228

444

7.506

447

7.854

İçecek İmalatı

253

370

Tütün Ürünleri ve İmalatı

374

288

Tekstil Ürünleri İmalatı

908

370

Giyim Eşyası İmalat; Kürkün İşlenmesi ve Boyanması;

5.053

5.592

Ağaç ve Mantar Ürünleri İmalatı (Mobilya Hariç) Saz, Saman ve Benzeri Malzemelerde, Örülerek Yapılan Eşyaların İmalatı

1.369

1.480

Kağıt ve Kağıt Ürünlerinin İmalatı

1.220

1.069

Kayıtlı Medyanın Basılması ve Çoğaltılması

138

164

Deri ve İlgili Ürünlerin İmalatı

2014 Faaliyet Alanı

2015

İşletme Sayısı

Çalışan Sayısı

İşletme Sayısı

Çalışan Sayısı

Kok Kömürü ve Rafine Edilmiş Petrol Ürünleri İmalatı

301

288

Kimyasalların ve Kimyasal Ürünlerin İmalatı

1.362

1.645

247

Temel Eczacılık Ürünlerinin ve Eczacılığa İlişkin Malzemelerin İmalatı Kauçuk ve Plastik Ürünlerin İmalatı

122

2.911

125

3.331

Diğer Metalik Olmayan Mineral Ürünlerin İmalatı

120

4.928

119

6.250

Ana Metal Sanayi

1.427

1.192

Fabrikasyon Metal Ürünleri İmalatı (Makine ve Techizatı Hariç,)

3.055

101

2.755

Bilgisayarların, Elektronik ve Optik Ürünlerin İmalatı

Elektrikli Teçhizat İmalatı

403

329

Başka Yerde Sınıflandırılmamış Makine ve Ekipman İmalatı

1.612

126

3.166

Motorlu Kara Taşıtı, Treyler (Römork) ve Yarı Treyler (Yarı Römork) İmalatı

518

946

Diğer Ulaşım Araçları İmalatı

Mobilya İmalatı

1.082

1.028

Diğer İmalatlar

148

164

Makine ve Ekipmanların Kurulumu ve Onarımı

419

247

Elektrik, Gaz, Buhar Ve Havalandırma Sistemi Üretim ve Dağıtım Elektrik, Gaz, Buhar ve İklimlendirme Üretimi ve Dağıtımı Toplam

288

359

206

1.442

36.937

1.501

41.120

Mersin ili sanayi sicil kayıtları kapsamında 2015 yılında çalışan personel sayısına göre işletmelerin büyüklükleri incelendiğinde; %49’u mikro ölçekli, %39’u küçük ölçekli, %10’u orta ölçekli KOBİ iken %2’si büyük ölçekli işletmeler oluşturmaktadır. 2014 yılı ile karşılaştırıldığında mikro ölçekli işletmelerin payında azalış küçük ölçekli işletmelerinde payında ise artış gözlenmiştir. 2015 yılında ilimizde yer alan mikro ölçekli işletmelerin “diğer ulaşım araçlarının imalatı, atığın toplanması, ıslahı ve bertarafı faaliyetleri; maddelerin geri kazanımı” faaliyet kollarında, küçük ölçekli işletmelerin “deri ve ilgili ürünlerin imalatı, tütün ürünleri ve imalatı“ faaliyet kollarında, orta ölçekli işletmelerin “giyim eşyası imalatı; kürkün işlenmesi ve boyanması, içecek imalatı” faaliyet kollarında, büyük ölçekli işletmelerin ise “motorlu kara taş. trey. (römork) ve yarı trey. (yarı römork) imalatı, diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı” faaliyet kollarında yoğunlaştığı gözlenmektedir.

İŞLETMELERİN ÖLÇEK BÜYÜKLÜĞÜNE GÖRE DAĞILIMI Kaynak: T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Sanayi Genel Müdürlüğü %2

%10

Mikro Ölçekli Küçük Ölçekli

%49

%39

Orta Ölçekli Büyük Ölçekli

KAPASİTE RAPORU İSTATİSTİKLERİ Kaynak: TOBB Türkiye

Cinsi Kapasite Raporu Sayısı Çalışan Sayısı Rapor Başına Düşen Çalışan Sayısı

Mersin

Değişim (%)

2015

2016

2015

2016

Türkiye

Mersin

72.433

72.328

1.239

1.259

-%0,14

%1,61

2.947.254

2.991.263

35.754

36.052

%1,49

%0,83

41,37

28,85

%1,68

-%0,04

Türkiye genelinde kapasite raporu almış firmaların bilgilerinden oluşturulan TOBB sanayi veritabanı bilgileri kapsamında; Türkiye genelinde 2016 yılı sonu itibariyle geçerliliği devam eden kapasite raporu sayısı göre 72.328 adet olup 2015 yılı sonuna göre %0,14 azaldığı gözlenmiştir. İlimizde ise önceki yıla göre rapor sayısı %1,6 artış kaydederek 1.259 olmuştur. 2015 yılında Mersin, Türkiye genelinde %2’lik paya sahip olup 14.sırada yer almaktadır. 2016 yılı sonu itibariyle toplam çalışan sayısı önceki yılsonuna göre Türkiye genelinde artış hızının yavaşlayarak %3,6’dan %1,49’a, Mersin’de ise %7,3’den %0,83 seviyesine gerilemiştir. Mersin kapasite raporları kapsamında çalışan sayısına göre Türkiye genelinde sahip olduğu 1,2’lik payla 16. sırada yer almaktadır. İlimiz kapasite raporu sayısı ile ilgili gerçekleşmeler de Türkiye genelinin üzerinde iken çalışan sayısı ile ilgili gelişmelerle altındadır.

2016 YILI MERSİN İLİ KAPASİTE RAPORU BİLGİLERİNE GÖRE ÇALIŞANLARIN DAĞILIMI Kaynak: TOBB

Teknisyen %4 Mühendis %4

İşçi %71

Usta %9 İdari %12

Ekonomik faaliyet kollarına göre İl genelinde kapasite raporu almış firmaların faaliyet kollarına göre dağılımında; %25’lik payla “gıda ürünlerinin imalatı” faaliyet grubu ilk sırada yer alırken, bu grubu “paketleme faaliyetleri”, “fabrikasyon metal ürünleri (makine ve techizatı hariç,)imalatı”, “kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı”, “başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipman imalatı” faaliyet grupları takip etmektedir.

MERSİN İLİ DÜZENLENEN KAPASİTE RAPORLARININ FAALİYET KOLLARINA GÖRE DAĞILIMI Kaynak: TOBB

Gıda ürünlerinin imalatı Paketleme faaliyetleri %25

%31

Fabrikasyon metal ürünleri imalatı (makine ve teçhizat hariç) Kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipman imalatı

Kimyasalların ve kimyasal ürünlerin imalatı

%9 %5

Diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı

Ağaç, ağaç ürünleri ve mantar ürünleri imalatı (mobilya hariç; saz, saman ve benzeri malzemelerden örülerek yapılan eşyaların imalatı Diğer faaliyet kolları

İlimizde geçerli olan imalat sanayi alt sektöründe yer alan kapasite raporlarının teknoloji yoğunluğuna göre dağılımı incelendiğinde; kapasite raporlarının 2015 yılında %63’ünün oluşturan düşük teknolojili faaliyet kollarının payının 2016 yılında %54’e düştüğü, %21’ini oluşturan orta-düşük teknoloji faaliyet kollarının payının %27’e, %15’ini oluşturan orta yüksek teknolojiye sahip faaliyet kollarının payının %18’e yükseldiği gözlenirken %1’ini oluşturan ileri teknoloji faaliyet kollarının payında değişim olmadığı gözlenmiştir. 2016 yılında düşük teknoloji faaliyet kollarına düzenlenen kapasite raporlarının payının orta düşük ve orta yüksek teknoloji yoğunluğuna sahip faaliyet kollarına kaydığı gözlenmektedir.

MERSİN İLİNDE İMALAT SANAYİNDE DÜZENLENEN KAPASİTE RAPORLARININ TEKNOLOJİ YOĞUNLUĞUNA GÖRE DAĞILIMI Kaynak: TOBB

Orta-Düşük Teknoloji %27

Orta-Yüksek Teknoloji %18 Yüksek Teknoloji %1

Düşük Teknoloji %54

2016 YILI KÜÇÜK SANAYİ SİTELERİNE AİT İSTATİSTİKÎ BİLGİLER Kaynak: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Mersin İl Müdürlüğü Küçük Sanayi Sitesinin Adı

İlçe

Toplam İşyeri

Dolu İşyeri

Boş İşyeri

Ortalama Çalışan Sayısı

Mersin Küçük Sanayi Sitesi

Mersin

705

690

3.500

Tırmıl Küçük Sanayi Sitesi

Mersin

433

421

1.950

Tarsus Küçük Sanayi Sitesi

Tarsus

273

268

1.400

Erdemli Küçük Sanayi Sitesi

Erdemli

300

900

Silifke

204

820

Silifke Küçük Sanayi Sitesi Mezitli Küçük Sanayi Sitesi Anamur Küçük Sanayi Sitesi Mut Küçük Sanayi Sitesi

Mezitli

132

250

Anamur

150

300

Mut

118

360

Toroslar Küçük Sanayi Sitesi

Mersin

200

Bozyazı Küçük Sanayi Sitesi

Bozyazı

100

Mezitli Sevkiyatçılar Küçük Sanayi Sitesi

Mezitli

360

Tarsus/Yenice Küçük Sanayi Sitesi

Tarsus

Tarsus Madeni Esnaf ve Sanatkarlar KSS

Tarsus

200

Öz Gülnar Küçük Sanayi Sitesi

Gülnar

Kargıpınarı Küçük Sanayi Sitesi

Erdemli

2016 Toplam

2.743

2.691

10.560

2015 Toplam

2.743

2.667

11.080

İlimizde faaliyette olan 15 küçük sanayi sitesinde 2016 yılında dolu olan işyeri sayısı önceki yıla göre %1 artış göstererek 2.691 adete yükselmiştir. Söz konusu işyerlerinde çalışan sayısı ise %5 azalış göstererek 10.560 kişiye gerilemiştir. 2016 yılında işyeri sayısındaki küçük de olsa yukarı yönlü hareketlenme olmasına rağmen çalışan sayısında azalış gözlenmiştir.

Bölgedeki elektrik tüketimindeki artış hızının yavaşlama eğiliminin 2016 yılında tersine dönmesi üretim faaliyetlerindeki canlanmanın göstergesi

Organize Sanayi Bölgeleri MERSİN-TARSUS ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ: ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİNİN PARSELASYON DURUMU Kaynak: Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü 2015

2016

Faaliyetteki Firma Sayısı

153

150

İnşaatı Devam Eden Firma Sayısı

Proje Aşamasındaki Firma Sayısı

Üretimi Durduran Firma Sayısı İstihdam Edilen Kişi Sayısı

12.000

13.000

2016 yılının Aralık ayı sonu itibariyle; yatırıma yönelen firmaların 150’si üretime geçmiş, 16’sı inşaat halinde, 2’si proje safhasında iken, üretimi durduran firma sayısı ise 13’dür. 2015 yılına göre üretimde, inşaatı devam eden ve proje aşamasında olan firma sayısında azalış gözlenmiştir. Söz konusu gelişmelere rağmen bölgede istihdam edilen kişi sayısı %8 artarak 13.000 kişiye ulaşmıştır. 2016 yılında, Bölgenin ihracatı yaklaşık olarak geçen yıl ile aynı seviyeyi koruyarak 300 milyon $ olarak gerçekleşmiştir. Bölge ihracatı Mersin firmaları tarafından gerçekleştirilen ihracatın %22,4’ünü karşılamaktadır. Bölgede faaliyette olan firmaların sektörel olarak dağılımı incelendiğinde; ağırlıklı olarak gıda ürünlerinin imalatı, fabrikasyon metal ürünleri imalatı (makine ve teçhizat hariç), kimyasallar ve kimyasal ürünlerin imalatı olduğu görülmektedir. 2016 yılında üretimde olan firmaların faaliyet kollarına göre dağılımında gıda ürünleri imalatı sektörünün payının geçen yıla göre arttığı gözlenmektedir.

MERSİN-TARSUS ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ İMALAT SEKTÖRÜ’NDE FAALİYET GÖSTEREN FİRMALARIN SEKTÖREL DAĞILIMI Kaynak: Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü

%5,7 %6,4

%5,7 %5,0 %5,0

%2,9 %2,1 %2,1

%2,1 %1,4

%10,0 %8,6 %11,4

%1,4 %1,4

%15,0

%20,0

%0,7 %0,7 %0,7

Gıda ürünlerinin imalatı Fabrikasyon metal ürünleri imalatı (makine ve teçhizat hariç) Kimyasalların ve kimyasal ürünlerin imalatı Kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı Diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı Ana metal sanayii Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipman imalatı Ağaç, ağaç ürünleri ve mantar ürünleri imalatı (mobilya hariç); saz, saman ve benzeri malzemelerden örülerek yapılan eşyaların imalatı Kâğıt ve kâğıt ürünlerinin imalatı Kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı Tütün ürünleri imalatı Elektrikli teçhizat imalatı Diğer imalatlar Giyim eşyalarının imalatı Motorlu kara taşıtı, treyler (romörk) ve yarı treyler (yarı romörk) imalatı Mobilya imalatı İçeceklerin imalatı Kayıtlı medyanın basılması ve çoğaltılması Bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin imalatı Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölgesi’nde tüketilen enerji miktarı; 2016 yılında geçen yıla göre %10’luk hızlı artışla 379.690.722 kWh olarak gerçekleşmiştir. 2012-2014 dönemlerinde Bölgedeki elektrik tüketimindeki artış hızının yavaşlama eğiliminin 2016 yılında tersine dönmesi üretim faaliyetlerindeki canlanmanın göstergesi olarak değerlendirilebilinir. Doğalgaz tüketiminde ise geçen yılki hızlı azalış yön değiştirerek %41’lik artışla 142.551.084 sm³ seviyesine yükselmiştir.

ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ ELEKTRİK VE DOĞALGAZ TÜKETİMİ Kaynak: Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü Değişim (%) %50

350.000

%40

300.000

%30

250.000

%20

200.000

%10

150.000

100.000

-%10

50.000

-%20

000kWh,sm³

400.000

2012

2013

2014

2015

2016

253.859

315.848

340.053

344.746

379.691

Doğalgaz (000 sm )

131.549

127.833

135.494

101.320

142.551

Enerji Değişimi (%)

%33

%24

%1,4

%10

Doğalgaz Değişimi (%)

-%3

-%25

%41

Enerji (000 kWh) 3

-%30

SİLİFKE ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ: ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİNİN PARSELASYON DURUMU Kaynak: Silifke Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü

2015

2016

Faaliyetteki Firma Sayısı

İnşaatı Devam Eden Firma Sayısı

Proje Aşamasındaki Firma Sayısı

İstihdam Edilen Kişi Sayısı

751

770

2016 yılının Aralık ayı sonu itibariyle; yatırıma yönelen firmaların 39’u üretime geçmiş, 9’u inşaat halinde, 7’si proje safhasındadır. 2015 yılına göre üretimde, inşaatı devam eden firma sayısında artış gözlenirken, proje aşamasında olan firma sayısı azalmıştır. Bölgede istihdam edilen kişi sayısı %2,5 aratarak 770 kişiye ulaşmıştır. Bölgede faaliyete geçen firmaların sektörel olarak dağılımında firmaların ağırlıklı olarak taş ve toprağa dayalı sanayi ile gıda ürünlerinin imalatı alt sektörlerinde faaliyette oldukları görülmektedir.

SİLİFKE ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ’NDEKİ YATIRIMA YÖNELEN FİRMALARIN SEKTÖREL DAĞILIMI Kaynak: Silifke Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü Sektörler

2015

2016

Taş ve Toprağa Dayalı Sanayi

Gıda, İçki ve Tütün Sanayi

Kimya-Petrol, Kömür, Kauçuk ve Plastik Sanayi

Ağaç, Mantar Ürünleri ve Mobilya Sanayi

Metal Eşya, Makine ve Teçhizat Sanayi

Kâğıt-Kâğıt Ürünleri ve Basım Sanayi

Toplam

SİLİFKE ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ’NDE İMALAT SEKTÖRÜNDE ÜRETİME GEÇEN FİRMALARIN SEKTÖREL DAĞILIMI Kaynak: Silifke Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü 1; %2

4; %10

16; %41

3; %8 5; %13 10; %26

Taş ve Toprağa Dayalı Sanayi

Gıda, İçki ve Tütün Sanayi

Kimya-Petrol, Kömür, Kauçuk ve Plastik Sanayi

Ağaç, Mantar Ürünleri ve Mobilya Sanayi

Metal Eşya, Makine ve Teçhizat Sanayi

Kâğıt-Kâğıt Ürünleri ve Basım Sanayi

Silifke Organize Sanayi Bölgesi’nde tüketilen enerji miktarı; 2015 yılında geçen yıla göre %12’lik artışla 18.511.958 kWh olarak gerçekleşmiştir. 2015 yılına göre Bölgede tüketilen elektrik miktarı Mersin Tarsus Organize Bölgesi’nin tersine artış hızını kestiği gözlenmektedir.

SİLİFKE ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ ENERJİ TÜKETİMİ Kaynak: Silifke Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü Değişim (%) 20.000.000

0,25

%23

18.000.000 16.000.000

0,2

kWh

14.000.000 12.000.000

0,15

10.000.000 %12

8.000.000

0,1

6.000.000 4.000.000

0,05

2.000.000 0

0 2014

2015

2016

Net satışlar içerisindeki Ar-Ge Harcamasının payında hızlı artış kaydedildi. Teknoloji geliştirme bölgeleri performans endeksi sonuçlarına göre Mersin Teknoloji Geliştirme Bölgesi Ar-Ge faaliyeti, Teknoloji Transferi ve İşbirliği faaliyeti, Ar-Ge sonuçları ve uluslararasılaşma performansı ile genel performansı yükselişte Endüstriyel tasarım tescillerinde artış eğilimi devam ediyor.

Ar-Ge ve Yenilikçilik AR-GE HARCAMASI

Kaynak: T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı

Ar-Ge Harcaması Ar-Ge Harcamasının Net Satış İçerisindeki Payı(%)

2013

2014

2015

Türkiye

4.485.146.664

5.280.368.646

6.039.510.698

Mersin

18.161.499

21.975.262

30.576.856

Türkiye

%0,122

%0,125

%0,127

Mersin

%0,031

%0,029

%0,038

YILLAR İTİBARİYLE AR-GE HARCAMALARININ NET SATIŞLAR İÇERİSİNDEKİ PAYI Kaynak: T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı (%) 0,0016 0,0014 0,0012 0,001 0,0008 0,0006 0,0004 0,0002 0

2006

2007

2008

2009

2010 Türkiye

2011 Mersin

2012

2013

2014

2015

2006-2015 yılları arasında net satışlar içerisinde Ar-Ge harcamalarının payına baktığımızda 2009 yılında en üst noktaya ulaşan değer, bundan sonraki dönemde 2012 yılına kadar azalış eğilimde olsa da 2013 yılında tekrar yukarı yönlü haretlendiği gözlenmiştir. 2015 yılında Mersin firmalarının net satışları içerisindeki Ar-Ge giderlerinin payı 2014 yılna göre hızlı artış kaydederek %0,038 seviyesine ulaşmıştır. Söz konusu dönem için net satışlar içerisindeki Ar-Ge harcamalarının payındaki artış Türkiye genelinin üzerinde olduğu gözlense de Türkiye ortalaması olan %0,127 oranının oldukça altındadır.

MERSİN TEKNOLOJİ GELİŞTİRME BÖLGESİ Yıllar itibariyle Mersin Teknoloji Geliştirme Bölgesi’nde yer alan firma sayısındaki artışın eğilimi devam ettiği ve 2016 yılı sonu itibariyle 71’e ulaştığı gözlenmektedir. Bölgede yer alan firmaların sektörel dağılımında yazılım ilk sırada yer alırken; bunu makine/ ileri malzeme alanında faaliyet gösteren firmalar takip etmektedir. 2016 yılında bölgeye giriş yapan firma sayısı ise geçen yıla göre %26 azalarak 14’e gerilemiştir.

MERSİN TEKNOLOJİ GELİŞTİRME BÖLGESİ’NDE YER ALAN ve GİRİŞ YAPAN FİRMA SAYISI Kaynak: Mersin Teknoloji Geliştirme Bölgesi Kurum ve İşletici Tic. A.Ş 80 70

59 53

40 30 27

0 2012

2013

2014

Teknoparkta Yer Alan Firma Sayısı

2015

2016

Teknopark’a Giriş Yapan Firma Sayısı

MERSİN TEKNOLOJİ GELİŞTİRME BÖLGESİ’NDE YER ALAN FİRMALARIN SEKTÖREL DAĞILIMI Kaynak: Mersin Teknoloji Geliştirme Bölgesi Kurum ve İşletici Tic. A.Ş.

%4 %4

Yazılım

Makine / İleri Malzeme Tıp

Tasarım / Ambalaj Gıda

%10 %68

Diğer Sektörler (Elektronik / Mekatronik, Danışmanlık / Destek, Otomotiv, Biyoteknoloji

Mersin Teknoloji Geliştirme Bölgesi bünyesinde Ar-Ge personelinin yıllar itibariyle düzenli artış kaydettiği gözlenmiştir. 2016 yılı Aralık ayı sonu itibariyle Bölgede 381’i Ar-Ge; 23’ü ise destek personeli olmak üzere toplam 404 personel istihdam edilmektedir. İstihdamın eğitim düzeyine göre dağılımında lisans, ön lisans, yüksek lisans önemli paya sahiptir.

MERSİN TEKNOLOJİ GELİŞTİRME BÖLGESİ’NDE İSTİHDAMIN EĞİTİM DÜZEYİNE GÖRE DAĞILIMI Kaynak: Mersin Teknoloji Geliştirme Bölgesi Kurum ve İşletici Tic. A.Ş. 450 400 350 300 250 200 150 100 50 0

2012

2013

2014

2015

2016

Destek Personeli

Ar-Ge Personeli

203

271

319

369

381

MERSİN TEKNOLOJİ GELİŞTİRME BÖLGESİ BÜNYESİNDEKİ AR-GE PROJELERİNİN DAĞILIMI Kaynak: Mersin Teknoloji Geliştirme Bölgesi Kurum ve İşletici Tic. A.Ş. 350 300 250 200 150 100 50 0

Tamamlanan Proje Sayısı

Devam Eden Proje Sayısı

Tamamlanamayan Proje Sayısı

2015

241

167

2016

313

157

2016 yılı Aralık ayı sonu itibariyle bölgedeki Ar-Ge projesi faaliyetlerine bakıldığında; projelerin 313 adedi tamamlanmış olup, 14 adedi tamamlanmamış ve 157 adedi ise yürütülmeye devam edilmektedir. Bölgedeki yeni proje sayısı 2015 yılında 74 adet iken 2016 yılında %26 azalış göstererek 55’e gerilemiştir.

TEKNOLOJİ GELİŞTİRME BÖLGELERİ PERFORMANS ENDEKSİNE GÖRE MERSİN TGB SIRALAMA *:2015 yılında ilk kez ölçümlenen göstergeler Kaynak: T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı

6. Sıra 7. Sıra

Genel Performans

2014

2015

3. Sıra

Ar-Ge Sonuçları ve Uluslararasılaşma

8. Sıra 18. Sıra 16. Sıra

Fikri Mülkiyet 3. Sıra

Ar-Ge Çıktıları*

7. Sıra

Teknolojik Ürün Yatırım Faaliyeti

3. Sıra

Kurumsallaşma, Sürdürebilirlik ve Ekosistem Geliştirme Faaliyeti*

3. Sıra 5. Sıra

Teknoloji Transferi ve İşbirliği Faaliyeti

20. Sıra

Kuluçka Faaliyeti

2. Sıra 4. Sıra

Ar-Ge Faaliyeti

25. Sıra 36. Sıra

Finansman, Teşvikler ve Altyapı

12. Sıra 0

Teknoloji geliştirme bölgeleri performans endeksi sonuçlarına göre 39 adet teknoloji geliştirme bölgesi içerisinde Mersin TGB; Ar-Ge Faaliyeti, Teknoloji Transferi ve İşbirliği Faaliyeti, Ar-Ge Sonuçları ve Uluslararasılaşma performansı ile Bölgenin gelen performansı 2014 yılına göre sıralamadaki yeri yükselmiştir. 2015 yılında ilk kez ölçümlenen “Kurumsallaşma, Sürdürebilirlik ve Ekosistem Geliştirme Faaliyeti, Teknolojik Ürün Yatırım Faaliyeti, Ar-Ge Çıktıları” performansı ile de önemli bir büyüklüğe sahip olduğu gözlenmektedir.

MARKA, PATENT, FAYDALI MODEL, ENDÜSTRİYEL TASARIM İSTATİSTİKLERİ* * Tescil sayıları, tescil tarihleri göz önünde bulundurularak hazırlanmıştır. Kaynak: Türk Patent ve Marka Kurumu Türkiye

Mersin

Değişim (%)

2015

2016

2015

2016

Türkiye

Mersin

Marka

70.111

83.665

862

1.200

%19

%39

Faydalı Model

2.681

2.347

-%12

-%40

Endüstriyel Tasarım

8.574

8.801

%31

40.859

41.391

114

207

%82

Patent

Türk Patent Enstitüsü’nden alınan verilere göre; 2016 yılında Türkiye genelinde tescili yapılan marka, patent, endüstriyel tasarım sayısında geçen yıla göre artış; faydalı model sayısında azalış olduğu görülmektedir. Mersin’de söz konusu göstergelerdeki gelişmeler Türkiye geneli ile kıyaslandığında; 2016 yılında Mersin’de tescilli marka ile endüstriyel tasarım sayısındaki artışın ve faydalı model sayısındaki azalışın; Türkiye genelinin üzerinde gerçekleştiği; patent sayısında ise Türkiye genelinin aksine azalış olduğu gözlenmiştir. Tescilli marka sayımız ile iller arasında 2015 yılındaki 12.sıradaki yerimizin 2016 yılında aynı kaldığı, faydalı model sayımız ile 22. sıradaki yerimiz 26.sıraya, patent sayısı ile 17.sıradaki yerimiz 18.sıraya gerilediği gözlenirken endüstriyel tasarım sayısına göre 25. sıradaki yerimizin, 17. sıraya yükselmiştir.

Mersin firmaları ihracatında geçen yılki azalış, 2016 yılında Rusya pazarının açılması yaş meyve sebze ihracatının artmasının etkisiyle yerini artışa bıraktı. 2016 yılında Mersin firmaları tarafından 170 ülkeye ihracat, 126 ülkeden ithalat gerçekleştirilmiştir. İmalat sanayi ürünleri ihracatında OrtaYüksek Teknolojili Ürünlerin payı 2 puan yükseldi.

Dış Ticaret DIŞ TİCARET İSTATİSTİKLERİ *: Geçici Veriler Kaynak:TÜİK

2015

2016*

Değişim(%)

143.838.871.428

142.606.247.403

-%0,9

Mersin Hinterlandı

7.710.177.214

7.487.419.843

-%2,9

Mersin Firmaları

1.407.322.556

1.480.301.762

%5,2

Türkiye

207.234.358.616

198.601.933.745

-%4,2

Mersin Hinterlandı

12.444.561.934

12.213.189.729

-%1,9

1.189.499.838

1.174.395.825

-%1,3

351.073.230.044

341.208.181.148

-%2,8

20.154.739.148

19.700.609.572

-%2,3 %2,2

Türkiye İhracat Değeri ($)

İthalat Değeri ($)

Mersin Firmaları Türkiye Hacim ($)

Mersin Hinterlandı Mersin Firmaları

Denge ($)

2.596.822.394

2.654.697.587

Türkiye

-63.395.487.188

-55.995.686.342

Mersin Hinterlandı

-4.734.384.720

-4.725.769.886

217.822.718

305.905.937

Türkiye

%69,4

%71,8

Mersin Hinterlandı

%62,0

%61,3

Mersin Firmaları

%118,3

%126,0

Mersin Firmaları Karşılama Oranı(%)

MERSİN FİRMALARI TARAFINDAN GERÇEKLEŞTİRİLEN İHRACATTAKİ GELİŞMELER Kaynak:TÜİK 1000$

2.000.000

%20

%17

%15

%12

1.500.000

1.000.000

%10 %5 %0

-%2

-%5

500.000

-%10 -%15

-%18

0 2012

2013

2014 İhracat

2015

-%20 2016

Değişim (%)

MERSİN FİRMALARI TARAFINDAN GERÇEKLEŞTİRİLEN İTHALATTAKİ GELİŞMELER Kaynak:TÜİK 1000$

1.600.000

%40

%37

1.400.000

%30

1.200.000 %20

1.000.000

%10

800.000 600.000

400.000 200.000

-%1

-%8

-%9

-%10 -%16

0 2012

2013

2014 İthalat

2015

-%20 2016

Değişim (%)

Türkiye genelinde dış ticaretteki gelişmeler son beş yıllık dönem için incelendiğinde; 2012-2014 döneminde Türkiye genelinde ihracat hacminin 2013 yılındaki durağan yapının haricinde artış kaydettiği; 2015 yılındaki sert düşüşün 2016 yılında hızını kestiği gözlenmiştir. İthalatta ise 2011 yılı son çeyreğinden itibaren başlayan Türkiye ekonomisindeki yavaşlamayla birlikte 2012 yılında azalış kaydettiği, 2013 yılında gözlenen artışın ise iç tüketimi kısıtlayıcı önlemler kapsamında iç talepteki baskı ile petrol fiyatlarındaki gerileme eğiliminin etkisiyle 2014 yılında yerini azalışa bıraktığı; 2015 ve 2016 yıllarında küresel ekonomik ortamdaki olumsuz gelişmeler paralelinde söz konusu azalışın devam ettiği gözlenmiştir. 2016 yılında ihracatın ithalatı karşılama oranı ithalat azalışının ihracat azalışından daha fazla olmasının etkisiyle geçen yıla göre 2,4 puan yükselerek %71,8 olarak gerçekleşmiştir. Dış ticaret açığı ise bu gelişmelere paralel olarak 2015 yılına göre %12 azalış kaydetmiştir. 2016 yılında Mersin hinterlandı kapsamında ihracat %3; ithalat ise %2 azalmış; dış ticaret açığı ise geçen yıla göre önemli bir değişim göstermeyerek 4,7 milyar $ olarak gerçekleşmiştir.

100

Mersin firmaları tarafından gerçekleştirilen dış ticaretteki gelişmelerde ihracatta; 2014 yılına kadar ki artış, 2015 yılında başlıca ihracat pazarlarımızdaki artan jeopolitik risklerin ihracat hacmini baskı altında tutmasıyla yaşanan sert düşüşün ardından 2016 yılında özellikle son çeyrekte yaş meyve sebze ürünleri ihracatındaki artışın etkisi ile önceki yıla göre %5’lik artış kaydetmiştir. İlimiz ithalatında ise son iki yıldır durağan yapının hakim olduğu gözlenmektedir. 2016 yılında İlimiz ihracatının Türkiye genelinin aksine artış kaydettiği; ithalatta ise Türkiye genelindeki azalışa karşın, İlmizde durağan yapının korunduğu gözlenmiştir. 2016 yılında İlimiz dış ticaretinin Türkiye geneline kıyasla daha olumlu performans gösterdiği söylenebilir. İhracatın artış göstermesi ve ithalatın geçen yılki seviyesini korumasının etkisiyle karşılama oranı geçen yıla göre 8 puan artış göstererek %126 olarak gerçekleşmiş; dış ticaret fazlası ise %40 artarak 306 milyon $’a yükselmiştir. İlimiz 2015 yılında ihracat değerine göre iller arasında 14. sıradaki yeri; 2016 yılında 13.sıraya yükselmiş; ithalat değerine göre ise 13.sıradaki yeri 14. sıraya gerilemiştir. 2016 yılında İlimizin ihracatçı firma sayısı geçen yıla %11’lik artışla 1.205’e; ithalatçı firma sayısı ise %6’lık artışla 889’a yükselmiştir. ithalatçı firma sayısı ile 2015 yılında 10.sırada yer alan Mersin; 2016 yılında da yerini korumuş; ithalatçı firma sayısına göre 10.sıradaki yeri; 2016 yılında 8.sıraya yükselmiştir. Söz konusu gelişmeler sektörel olarak incelendiğinde; ihracattaki %5,2’lik artışta tarım ve hayvancılık, başka yerde sınıflandırılmamış makine ve teçhizat ile gıda ürünleri ve içecek sektörleri etkili olmuştur. 2016 yılında Mersin firmaları ithalat hacmi içerisinde başka yerde sınıflandrılmamış makine ve teçhizat ile kimyasal madde ve ürünler sektörlerinde artış; kok kömürü, rafine edilmiş petrol ürünleri ve nükleer yakıtlar ile gıda ürünleri ve içecek sektörlerinde azalış gözlenmiştir. İlimizde kok kömürü, rafine edilmiş petrol ürünleri ve nükleer yakıtlar sektörü ithalatının son beş yıldır azalış trendinde olmasının, İlimiz dış ticaret dengesine olumlu katkısı olmuş; 2016 yılında İlimiz net ihracatçı yapısının geçen yıla göre ivme kaydettiği gözlenmiştir.

MERSİN FİRMALARININ DIŞ TİCARETİNİN SEKTÖR GRUPLARINA GÖRE DAĞILIMI* ($) *: Geçici Veriler Kaynak:TÜİK

2015 Tarım ve hayvancılık

2016

Değişim (%)

İhracat

İthalat

İhracat

İthalat

İhracat

İthalat

630.552.718

546.717.633

656.003.433

540.505.317

-%1

Ormancılık ve tomrukçuluk

9.360.180

2.157.092

10.860.177

2.021.203

%16

-%6

Balıkçılık

17.435.120

32.769

20.355.331

1.416

%17

-%96

494.314

110.640

263.748

62.053

-%47

-%44

Maden kömürü , linyit ve turb Metal cevherleri

15.525.273

16.100.821

Taşocakçılığı ve diğer madencilik

9.588.363

337.719

9.945.735

685.806

%103

Gıda ürünleri ve içecek

315.943.386

216.090.695

354.010.690

162.093.173

%12

-%25

Tütün ürünleri

18.966.465

1.232.808

10.322.150

675.099

-%46

-%45

Tekstil ürünleri

20.052.607

12.156.365

22.711.291

15.586.485

%13

%28

Giyim eşyası

17.583.876

10.591.272

23.521.768

6.550.925

%34

-%38

Dabaklanmış deri, bavul, el çantası, saraciye ve ayakkabı

2.453.990

913.688

4.533.011

1.149.739

%85

%26

Ağaç ve mantar ürünleri (mobilya hariç); hasır vb. örülerek yapılan maddeler

3.313.286

2.023.239

4.091.372

1.622.738

%23

-%20

Kağıt ve kağıt ürünleri

9.959.550

14.356.908

8.832.254

16.430.450

-%11

%14

156.950

302.998

366.066

375.395

%133

%24

Kok kömürü, rafine edilmiş petrol ürünleri ve nükleer yakıtlar

4.602.028

93.562.331

2.336.783

43.640.970

-%49

-%53

Kimyasal madde ve ürünler

60.234.196

102.062.865

50.285.632

145.918.317

-%17

%43

Basım ve yayım; plak, kaset vb.

Plastik ve kauçuk ürünleri

49.644.392

6.948.475

51.723.103

6.464.513

-%7

Metalik olmayan diğer mineral ürünler

24.921.178

19.665.650

19.977.917

20.281.299

-%20

Ana metal sanayi

20.697.689

35.136.547

15.023.618

20.078.042

-%27

-%43

Metal eşya sanayi (makine ve teçhizatı hariç)

63.106.131

19.501.397

55.464.907

13.622.719

-%12

-%30

Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve teçhizat

69.228.189

57.473.510

92.366.224

105.493.936

%33

%84

101

2015

2016

Değişim (%)

İhracat

İthalat

İhracat

İthalat

İhracat

İthalat

Büro, muhasebe ve bilgi işleme makinaları

158.972

199.898

411.361

181.138

%159

-%9

Başka yerde sınıflandırılmamış elektrikli mekina ve cihazlar

4.419.309

11.761.234

7.043.042

9.298.037

%59

-%21

Radyo, televizyon, haberleşme teçhizatı ve cihazları

381.253

5.213.622

672.244

22.536.321

%76

%332

Tıbbi aletler; hassas optik aletler ve saat

804.110

2.675.956

1.080.392

5.969.601

%34

%123

Motorlu kara taşıtı ve römorklar

19.445.313

7.512.769

22.368.643

7.686.526

%15

Diğer ulaşım araçları

2.371.641

6.706.639

3.189.872

8.540.202

%35

%27

14.764.190

6.824.605

15.014.686

9.569.651

%40

1.156.537

7.140.617

1.424.877

7.354.754

%23

166

89.897

614

%270

Mobilya ve başka yerde sınıflandırılmamış diğer ürünler Atık ve hurdalar Diğer iş faaliyetleri Eğlence, kültür ve sporla ilgili faaliyetler Diğer hizmet faaliyetleri Toplam

1.184

1.407.322.556

1.189.499.838

1.480.301.762

1.174.395.825

-%1

2016 YILI FASILLARA GÖRE İHRACAT* (000 $) *: Geçici Veriler Kaynak:TÜİK

Fasıl

Fasıl adı

Türkiye İhracat

Mersin Hinterlandı

Mersin Firmaları

27.974

244

Türkiye İçerisindeki Payı (%) Mersin Hinterlandı

Mersin Firmaları

%0,9

%0,0

Canlı hayvanlar

Etler ve yenilen sakatat

370.877

19.311

7.327

%5,2

%2,0

Balıklar, kabuklu hayvanlar, yumuşakçalar ve suda yaşayan diğer omurgasız hayvanlar

744.680

24.615

21.337

%3,3

%2,9

Süt ürünleri, yumurtalar, tabii bal, diğer yenilebilir hayvansal menşeli ürünler

592.843

98.299

24.929

%16,6

%4,2

Diğer hayvansal menşeli ürünler (kıl, kemik, boynuz, fildişi, mercan, bağırsak, vb.)

50.643

9.662

307

%19,1

%0,6

Canlı ağaçlar ve diğer bitkiler, yumrular, kökler ve benzerleri, kesme çiçekler ve süs yaprakları

81.613

3.402

2.701

%4,2

%3,3

Yenilen sebzeler ve bazı kök ve yumrular

942.266

355.337

237.161

%37,7

%25,2

Yenilen meyveler ve sert kabuklu meyveler

3.873.872

611.939

391.509

%15,8

%10,1

Kahve, çay, paraguay çayı ve baharat

196.162

18.482

11.328

%9,4

%5,8

Hububat

102.770

41.758

9.469

%40,6

%9,2

Değirmencilik ürünleri, malt, nişasta, inülin, buğday gluteni

1.283.235

139.414

46.851

%10,9

%3,7

Yağlı tohum ve meyvalar, muhtelif tane, tohum ve meyvalar,sanayiide ve tıpta kullanılan bitkiler, saman ve kaba yem

373.970

62.866

11.088

%16,8

%3,0

Lak, sakız, reçine ve diğer bitkisel özsu ve hülasalar

10.283

7.537

7.732

%73,3

%75,2

102

Fasıl adı

Türkiye İhracat

Mersin Hinterlandı

Mersin Firmaları

Örülmeye elverişli bitkisel maddeler, tarifenin başka yerinde belirtilmeyen veya yer almayan bitkisel ürünler

17.742

12.009

Hayvansal ve bitkisel katı ve sıvı yağlar, yemeklik katı yağlar, hayvansal ve bitkisel mumlar

1.045.378

Et, balık, kabuklu hayvanlar, yumuşakçalar veya diğer su omurgasızlarının müstahzarları

Fasıl

Türkiye İçerisindeki Payı (%) Mersin Hinterlandı

Mersin Firmaları

6.100

%67,7

%34,4

127.682

119.306

%12,2

%11,4

74.195

14.566

7.971

%19,6

%10,7

Şeker ve şeker mamulleri

527.767

89.011

1.398

%16,9

%0,3

Kakao ve kakao müstahzarları

476.482

70.638

573

%14,8

%0,1

Hububat, un, nişasta veya süt müstahzarları, pastacılık ürünleri

1.500.914

414.032

79.043

%27,6

%5,3

Sebzeler, meyvalar, sert kabuklu meyvalar ve bitkilerin diğer kısımlarından elde edilen müstahzarlar

1.848.571

159.043

27.487

%8,6

%1,5

Yenilen çeşitli gıda müstahzarları (kahve hülasaları, çay hülasaları, mayalar, soslar, diyet mamaları, vb.)

687.189

69.820

3.952

%10,2

%0,6

Meşrubat, alkollü içkiler ve sirke

290.645

44.142

5.554

%15,2

%1,9

Gıda sanayiinin kalıntı ve döküntüleri, hayvanlar için hazırlanmış kaba yemler

129.189

8.568

14.131

%6,6

%10,9

Tütün ve tütün yerine geçen işlenmiş maddeler

1.006.379

15.042

10.362

%1,5

%1,0

Tuz, kükürt, topraklar ve taşlar, alçılar, kireçler ve çimento

2.191.663

346.035

16.203

%15,8

%0,7

Metal cevherleri, cüruf ve kül

929.569

176.618

16.101

%19,0

%1,7

Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve bunların damıtılmasından elde edilen ürünler, bitümenli maddeler, mineral mumlar

3.207.084

11.747

2.603

%0,4

%0,1

İnorganik kimyasallar, kıymetli metal, radyoaktif element, metal ve izotopların organik-anorganik bileşikleri

1.087.267

237.808

330

%21,9

%0,0

Organik kimyasal ürünler

473.413

18.848

324

%4,0

%0,1

Eczacılık ürünleri

827.082

15.693

15.309

%1,9

Gübreler

146.818

5.234

2.617

%3,6

%1,8

Debagatte ve boyacılıkta kullanılan hülasalar, tanenler, boyalar, pigmentler,vb, vernikler, vb, macunlar, mürekkepler

641.219

75.844

1.207

%11,8

%0,2

Uçucu yağlar ve rezinoitler, parfümeri, kozmetik veya tuvalet müstahzarları

696.446

14.229

1.428

%2,0

%0,2

Sabunlar, yüzey-aktif organik maddeler, yıkama-yağlama müstahzarları, mumlar,bakım müstahzarları, dişçilik müstahzarları

759.429

46.720

2.351

%6,2

%0,3

Albüminoid maddeler, değişikliğe uğramış nişasta esaslı ürünler, tutkallar, enzimler

182.491

7.440

4.373

%4,1

%2,4

Barut ve patlayıcı maddeler, pirotekni mamulleri, kibritler, piroforik alaşımlar, ateş alıcı maddeler

27.101

943

%3,5

%0,0

103

Fasıl

Fasıl adı

Türkiye İhracat

Mersin Hinterlandı

Mersin Firmaları

Türkiye İçerisindeki Payı (%) Mersin Hinterlandı

Mersin Firmaları

Fotoğrafçılıkta veya sinemacılıkta kullanılan eşya

11.480

284

%2,5

%0,0

Muhtelif kimyasal maddeler (biodizel, yangın söndürme maddeleri, dezenfektanlar, haşarat öldürücüler, vb.)

562.845

20.407

12.757

%3,6

%2,3

Plastikler ve mamulleri

5.027.828

403.755

41.493

%8,0

%0,8

Kauçuk ve kauçuktan eşya

2.203.163

106.626

18.832

%4,8

%0,9

Ham postlar, deriler (kürkler hariç) ve köseleler

184.224

129

%0,1

%0,0

Deri-saraciye eşyası, eyer-koşum takımları, seyahat eşyası, el çantaları vb mahfazalar, hayvan bağırsağından mamul eşya

294.807

2.309

161

%0,8

%0,1

Kürkler ve taklit kürkler, bunların mamulleri

123.751

%0,0

Ağaç ve ahşap eşya, odun kömürü

675.924

39.198

4.384

%5,8

%0,6

Mantar ve mantardan eşya

436

%1,5

%0,9

Hasırdan, sazdan veya örülmeye elverişli diğer maddelerden mamuller, sepetçi ve hasırcı eşyası

6.412

%1,3

%0,2

Odun veya diğer lifli selülozik maddelerin hamurları, geri kazanılmış kağıt veya karton (döküntü, kırpıntı ve hurdalar)

23.991

115

15,712

%0,5

%0,1

Kağıt ve karton, kağıt hamurundan, kağıttan veya kartondan eşya

1.354.573

94.963

8.420

%7,0

%0,6

Basılı kitaplar, gazeteler, resimler ve baskı sanayiinin diğer mamulleri, el ve makina yazısı metinler ve planlar

75.075

1.274

%1,7

%0,1

İpek

2.441

%2,5

%0,0

Yapağı ve yün, ince veya kaba hayvan kılı, at kılından iplik ve dokunmuş mensucat

122.161

1.516

%1,2

%0,1

Pamuk, pamuk ipliği ve pamuklu mensucat

1.720.259

263.083

10.563

%15,3

%0,6

Dokumaya elverişli diğer bitkisel lifler, kağıt ipliği ve kağıt ipliğinden

29.493

953

%3,2

%0,0

Sentetik ve suni filamentler, şeritler ve benzeri sentetik ve suni dokumaya elverişli maddeler

1.487.190

208.971

1.658

%14,1

%0,1

Sentetik ve suni devamsız lifler

1.317.138

131.426

1.497

%10,0

%0,1

Vatka, keçe ve dokunmamış mensucat, özel iplikler, sicim, kordon, ip, halat ve bunlardan mamul eşya

612.604

114.888

2.047

%18,8

%0,3

Halılar ve diğer dokumaya elverişli maddelerden yer kaplamaları

1.913.135

507.778

2.683

%26,5

%0,1

Özel dokunmuş mensucat, tufte edilmiş dokunabilir mensucat,dantela,duvar halıları, şeritçi ve kaytancı eşyası, işlemeler

485.183

4.897

515

%1,0

%0,1

Emdirilmiş, sıvanmış, kaplanmış veya lamine edilmiş dokunabilir mensucat, dokunabilir maddelerden teknik eşya

293.487

1.352

107

%0,5

%0,0

Örme eşya

1.498.807

72.794

336

%4,9

%0,0

104

Türkiye İhracat

Mersin Hinterlandı

Mersin Firmaları

Örme giyim eşyası ve aksesuarı

8.855.609

9.534

Örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarı

5.928.894

Dokunabilir maddelerden hazır eşya, takımlar, kullanılmış giyim ve dokunmuş diğer eşya, paçavralar

Ayakkabılar, getrler, tozluklar ve benzeri eşya, bunların aksamı

Başlıklar ve aksamı (şapka, kasket, koruyucu başlıklar vb.)

Fasıl

Fasıl adı

Türkiye İçerisindeki Payı (%) Mersin Hinterlandı

Mersin Firmaları

20.803

%0,1

%0,2

25.791

4.348

%0,4

%0,1

1.954.767

51.817

5.485

%2,7

%0,3

704.374

25.382

4.381

%3,6

%0,6

31.584

3.130

153

%9,9

%0,5

Şemsiyeler, güneş şemsiyeleri, bastonlar, iskemle bastonlar, kamçılar, kırbaçlar ve bunların aksamı

5.233

620

%11,9

%0,6

Hazırlanmış ince ve kalın kuş tüyleri ve bunlardan eşya, yapma çiçekler, insan saçından eşya

2.765

252

%9,1

%0,7

Taş, alçı, çimento, amyant, mika veya benzeri maddelerden eşya

1.172.111

101.786

11.353

%8,7

%1,0

Seramik mamulleri

885.159

13.142

1.378

%1,5

%0,2

Cam ve cam eşya

953.816

95.736

1.943

%10,0

%0,2

Kıymetli veya yarı kıymetli taşlar, kıymetli metaller, inciler, taklit mücevherci eşyası, metal paralar

12.176.573

113

135

%0,0

Demir ve çelik

6.187.046

135.839

11.612

%2,2

%0,2

Demir veya çelikten eşya

4.967.680

405.307

46.334

%8,2

%0,9

Bakır ve bakırdan eşya

1.114.867

9.545

%0,9

%0,0

Nikel ve nikelden eşya

23.909

%0,0

Alüminyum ve alüminyumdan eşya

2.238.041

94.985

2.589

%4,2

%0,1

Kurşun ve kurşundan eşya

26.827

317

%1,2

%0,0

Çinko ve çinkodan eşya

25.257

210

%0,8

%0,2

Kalay ve kalaydan eşya

1.970

%0,1

Diğer adi metaller (tungsten, molibden, tantal, magnezyum, kobalt, bizmut, kadmiyum, vb.), sermetler, bunlardan eşya

11.465

%0,7

%0,1

Adi metallerden aletler, bıçakcı eşyası ve sofra takımları, adi metallerden bunların aksam ve parçaları

213.941

4.008

693

%1,9

%0,3

Adi metallerden çeşitli eşya (kilit, kasa, mobilya tertibatı, vb.)

764.423

11.097

791

%1,5

%0,1

Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler, bunların aksam ve parçaları

12.405.009

486.961

99.289

%3,9

%0,8

Elektrikli makina ve cihazlar, ses kaydetme-verme, televizyon görüntü-ses kaydetme-verme cihazları,aksam-parçaaksesuarı

7.778.954

221.357

6.019

%2,8

%0,1

Demiryolu vb hatlara ait taşıtlar ve malzemeler, bunların aksam-parçaları, mekanik trafik sinyalizasyon cihazları

50.735

5.432

2.924

%10,7

%5,8

105

Fasıl adı

Türkiye İhracat

Mersin Hinterlandı

Mersin Firmaları

Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları, bunların aksam, parça, aksesuarı

19.804.384

191.058

Hava taşıtları, uzay taşıtları ve bunların aksam ve parçalar

717.532

Gemiler ve suda yüzen taşıt ve araçlar

Optik, fotoğraf, sinema, ölçü, kontrol, ayar, tıbbi, cerrahi alet ve cihazlar, bunların aksam, parça ve aksesuarı

Saatler ve bunların aksam ve parçaları

Fasıl

Türkiye İçerisindeki Payı (%) Mersin Hinterlandı

Mersin Firmaları

22.513

%1,0

%0,1

%0,0

970.379

4.127

%0,4

%0,0

709.485

9.137

844

%1,3

%0,1

34.194

%0,3

%0,2

Müzik aletleri, bunların aksam, parça ve aksesuarı

9.561

%0,2

Silahlar ve mühimmat, bunların aksam, parça ve aksesuarı

416.765

5.076

%1,2

%0,0

Mobilyalar, yatak takımları, aydınlatma cihazları, reklam lambaları, ışıklı tabelalar vb, prefabrik yapılar

2.658.941

175.581

17.389

%6,6

%0,7

Oyuncaklar, oyun ve spor malzemeleri, bunların aksam, parça ve aksesuarı

107.902

1.713

282

%1,6

%0,3

Çeşitli mamul eşya (hijyenik havlu, bebek bezi, kalem, çakmak, fermuar, fırça vb.)

864.344

35.545

1.399

%4,1

%0,2

Sanat eserleri, kolleksiyon eşyası ve antikalar

7.711

%0,2

%0,0

Kişisel eşyalar, deniz ve hava taşıtlarına verilen kumanya ve malzeme (yakıtlar hariç)

372.417

11.076

1.171

%3,0

%0,3

142.606.247

7.487.420

1.480.302

%5,3

%1,0

Türkiye

Mersin Hinterlandı

Mersin Firmaları

Toplam

2016 YILI FASILLARA GÖRE İTHALAT* (000 $) *: Geçici Veriler Kaynak:TÜİK

Fasıl

Fasıl adı

Türkiye İçerisindeki Payı (%) Mersin Hinterlandı

Mersin Firmaları

Canlı hayvanlar

603.822

189.314

2.194

%31,4

%0,4

Etler ve yenilen sakatat

42.001

Balıklar, kabuklu hayvanlar, yumuşakçalar ve suda yaşayan diğer omurgasız hayvanlar

174.616

12.002

1.531

%6,9

%0,9

Süt ürünleri, yumurtalar, tabii bal, diğer yenilebilir hayvansal menşeli ürünler

110.077

41.253

966

%37,5

%0,9

Diğer hayvansal menşeli ürünler (kıl, kemik, boynuz, fildişi, mercan, bağırsak, vb.)

46.812

2.689

154

%5,7

%0,3

Canlı ağaçlar ve diğer bitkiler, yumrular, kökler ve benzerleri, kesme çiçekler ve süs yaprakları

87.253

1.166

2.313

%1,3

%2,7

Yenilen sebzeler ve bazı kök ve yumrular

456.733

399.686

234.547

%87,5

%51,4

Yenilen meyveler ve sert kabuklu meyveler

540.776

185.890

55.553

%34,4

%10,3

106

Fasıl

Fasıl adı

Türkiye

Mersin Hinterlandı

Mersin Firmaları

215.998

44.776

1.150.612

Türkiye İçerisindeki Payı (%) Mersin Hinterlandı

Mersin Firmaları

21.319

%20,7

%9,9

173.705

39.534

%15,1

%3,4

126.395

3.757

571

%3,0

%0,5

1.819.617

459.987

187.125

%25,3

%10,3

Kahve, çay, paraguay çayı ve baharat

Hububat

Değirmencilik ürünleri, malt, nişasta, inülin, buğday gluteni

Yağlı tohum ve meyvalar, muhtelif tane, tohum ve meyvalar,sanayiide ve tıpta kullanılan bitkiler, saman ve kaba yem

Lak, sakız, reçine ve diğer bitkisel özsu ve hülasalar

42.599

1.502

1.028

%3,5

%2,4

Örülmeye elverişli bitkisel maddeler, tarifenin başka yerinde belirtilmeyen veya yer almayan bitkisel ürünler

10.910

3.184

1.035

%29,2

%9,5

Hayvansal ve bitkisel katı ve sıvı yağlar, yemeklik katı yağlar, hayvansal ve bitkisel mumlar

1.752.812

1.062.441

130.602

%60,6

%7,5

Et, balık, kabuklu hayvanlar, yumuşakçalar veya diğer su omurgasızlarının müstahzarları

10.796

Şeker ve şeker mamulleri

257.161

85.822

117

%33,4

%0,0

Kakao ve kakao müstahzarları

551.468

22.438

%4,1

%0,0

Hububat, un, nişasta veya süt müstahzarları, pastacılık ürünleri

206.670

1.127

%0,5

%0,0

Sebzeler, meyvalar, sert kabuklu meyvalar ve bitkilerin diğer kısımlarından elde edilen müstahzarlar

78.999

14.229

5.248

%18,0

%6,6

Yenilen çeşitli gıda müstahzarları (kahve hülasaları, çay hülasaları, mayalar, soslar, diyet mamaları, vb.)

584.916

16.106

486

%2,8

%0,1

Meşrubat, alkollü içkiler ve sirke

249.463

99.607

836

%39,9

%0,3

Gıda sanayiinin kalıntı ve döküntüleri, hayvanlar için hazırlanmış kaba yemler

1.326.940

124.824

17.573

%9,4

%1,3

Tütün ve tütün yerine geçen işlenmiş maddeler

590.525

6.191

6.134

%1,0

Tuz, kükürt, topraklar ve taşlar, alçılar, kireçler ve çimento

378.548

12.144

686

%3,2

%0,2

Metal cevherleri, cüruf ve kül

769.290

22.858

%3,0

Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve bunların damıtılmasından elde edilen ürünler, bitümenli maddeler, mineral mumlar

27.155.187

1.849.218

43.716

%6,8

%0,2

İnorganik kimyasallar, kıymetli metal, radyoaktif element, metal ve izotopların organik-anorganik bileşikleri

1.219.692

115.669

3.843

%9,5

%0,3

Organik kimyasal ürünler

4.359.305

198.460

24.605

%4,6

%0,6

Eczacılık ürünleri

4.217.109

359

%0,0

Gübreler

1.275.609

117.818

24.637

%9,2

%1,9

Debagatte ve boyacılıkta kullanılan hülasalar, tanenler, boyalar, pigmentler,vb, vernikler, vb, macunlar, mürekkepler

1.738.944

115.470

3.623

%6,6

%0,2

Uçucu yağlar ve rezinoitler, parfümeri, kozmetik veya tuvalet müstahzarları

1.113.790

2.034

741

%0,2

%0,1

107

Türkiye

Mersin Hinterlandı

Mersin Firmaları

Sabunlar, yüzey-aktif organik maddeler, yıkama-yağlama müstahzarları, mumlar,bakım müstahzarları, dişçilik müstahzarları

772.613

26.251

Albüminoid maddeler, değişikliğe uğramış nişasta esaslı ürünler, tutkallar, enzimler

435.594

Barut ve patlayıcı maddeler, pirotekni mamulleri, kibritler, piroforik alaşımlar, ateş alıcı maddeler

Fotoğrafçılıkta veya sinemacılıkta kullanılan eşya

38 39

Fasıl

Fasıl adı

Türkiye İçerisindeki Payı (%) Mersin Hinterlandı

Mersin Firmaları

1.244

%3,4

%0,2

25.411

1.538

%5,8

%0,4

47.137

1.753

%3,7

%0,2

145.586

847

%0,6

%0,0

Muhtelif kimyasal maddeler (biodizel, yangın söndürme maddeleri, dezenfektanlar, haşarat öldürücüler, vb.)

2.024.133

89.579

6.595

%4,4

%0,3

Plastikler ve mamulleri

11.627.786

1.538.604

68.437

%13,2

%0,6

Kauçuk ve kauçuktan eşya

2.560.848

203.388

9.685

%7,9

%0,4

Ham postlar, deriler (kürkler hariç) ve köseleler

228.795

1.755

228

%0,8

%0,1

Deri-saraciye eşyası, eyer-koşum takımları, seyahat eşyası, el çantaları vb mahfazalar, hayvan bağırsağından mamul eşya

348.839

1.948

958

%0,6

%0,3

Kürkler ve taklit kürkler, bunların mamulleri

29.308

Ağaç ve ahşap eşya, odun kömürü

1.265.053

107.734

2.492

%8,5

%0,2

Mantar ve mantardan eşya

5.057

Hasırdan, sazdan veya örülmeye elverişli diğer maddelerden mamuller, sepetçi ve hasırcı eşyası

8.633

%0,3

Odun veya diğer lifli selülozik maddelerin hamurları, geri kazanılmış kağıt veya karton (döküntü, kırpıntı ve hurdalar)

742.889

72.643

%9,8

Kağıt ve karton, kağıt hamurundan, kağıttan veya kartondan eşya

2.684.713

208.155

16.371

%7,8

%0,6

Basılı kitaplar, gazeteler, resimler ve baskı sanayiinin diğer mamulleri, el ve makina yazısı metinler ve planlar

133.161

305

%0,2

İpek

32.739

218

%0,7

%0,1

Yapağı ve yün, ince veya kaba hayvan kılı, at kılından iplik ve dokunmuş mensucat

241.472

10.151

1808

%4,2

%0,7

Pamuk, pamuk ipliği ve pamuklu mensucat

2.297.306

466.033

3.075

%20,3

%0,1

Dokumaya elverişli diğer bitkisel lifler, kağıt ipliği ve kağıt ipliğinden

238.367

133.129

875

%55,9

%0,4

Sentetik ve suni filamentler, şeritler ve benzeri sentetik ve suni dokumaya elverişli maddeler

2.133.525

211.728

528

%9,9

%0,0

Sentetik ve suni devamsız lifler

1.954.146

443.731

7.151

%22,7

%0,4

Vatka, keçe ve dokunmamış mensucat, özel iplikler, sicim, kordon, ip, halat ve bunlardan mamul eşya

333.471

21.996

2.102

%6,6

%0,6

108

Fasıl

Fasıl adı

Türkiye

Mersin Hinterlandı

Mersin Firmaları

65.153

946

Türkiye İçerisindeki Payı (%) Mersin Hinterlandı

Mersin Firmaları

138

%1,5

%0,2

Halılar ve diğer dokumaya elverişli maddelerden yer kaplamaları

Özel dokunmuş mensucat, tufte edilmiş dokunabilir mensucat, dantela,duvar halıları, şeritçi ve kaytancı eşyası, işlemeler

194.718

3.113

%1,6

%0,0

Emdirilmiş, sıvanmış, kaplanmış veya lamine edilmiş dokunabilir mensucat, dokunabilir maddelerden teknik eşya

311.817

19.680

233

%6,3

%0,1

Örme eşya

433.442

13.630

4.385

%3,1

%1,0

Örme giyim eşyası ve aksesuarı

Örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarı

789.677

4.051

649

%0,5

%0,1

1.693.895

45.114

5.983

%2,7

%0,4

Dokunabilir maddelerden hazır eşya, takımlar, kullanılmış giyim ve dokunmuş diğer eşya, paçavralar

207.135

7.749

1.202

%3,7

%0,6

Ayakkabılar, getrler, tozluklar ve benzeri eşya, bunların aksamı

734.370

418

175

%0,1

%0,0

Başlıklar ve aksamı (şapka, kasket, koruyucu başlıklar vb.)

64.840

1.174

%1,8

%0,0

Şemsiyeler, güneş şemsiyeleri, bastonlar, iskemle bastonlar, kamçılar, kırbaçlar ve bunların aksamı

35.277

2.069

%5,9

Hazırlanmış ince ve kalın kuş tüyleri ve bunlardan eşya, yapma çiçekler, insan saçından eşya

39.277

7.813

801

%19,9

%2,0

Taş, alçı, çimento, amyant, mika veya benzeri maddelerden eşya

524.210

46.223

15.508

%8,8

%3,0

Seramik mamulleri

374.053

16.689

1.053

%4,5

%0,3

Cam ve cam eşya

799.351

42.108

6.301

%5,3

%0,8

Kıymetli veya yarı kıymetli taşlar, kıymetli metaller, inciler, taklit mücevherci eşyası, metal paralar

7.204.353

222

201

Demir ve çelik

12.575.455

158.555

15.776

%1,3

%0,1

Demir veya çelikten eşya

2.981.949

135.117

11.335

%4,5

%0,4

Bakır ve bakırdan eşya

2.724.024

1.290

3.014

%0,0

%0,1

Nikel ve nikelden eşya

Alüminyum ve alüminyumdan eşya

159.801

%0,0

2.865.841

66.672

1.774

%2,3

%0,1

Kurşun ve kurşundan eşya

215.557

1.164

%0,5

Çinko ve çinkodan eşya

567.516

4.869

%0,9

Kalay ve kalaydan eşya

48.777

558

%1,1

Diğer adi metaller (tungsten, molibden, tantal, magnezyum, kobalt, bizmut, kadmiyum, vb.), sermetler, bunlardan eşya

139.746

113

%0,1

%0,0

Adi metallerden aletler, bıçakcı eşyası ve sofra takımları, adi metallerden bunların aksam ve parçaları

612.156

3.354

873

%0,5

%0,1

Adi metallerden çeşitli eşya (kilit, kasa, mobilya tertibatı, vb.)

795.771

16.555

1.598

%2,1

%0,2

Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler, bunların aksam ve parçaları

27.296.283

861.853

103.380

%3,2

%0,4

109

Fasıl adı

Türkiye

Mersin Hinterlandı

Mersin Firmaları

Elektrikli makina ve cihazlar, ses kaydetme-verme, televizyon görüntü-ses kaydetme-verme cihazları,aksam-parçaaksesuarı

20.134.976

1.592.234

Demiryolu vb hatlara ait taşıtlar ve malzemeler, bunların aksam-parçaları, mekanik trafik sinyalizasyon cihazları

416.824

Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları, bunların aksam, parça, aksesuarı

Fasıl

Türkiye İçerisindeki Payı (%) Mersin Hinterlandı

Mersin Firmaları

31.305

%7,9

%0,2

8.000

%1,9

%0,0

17.840.604

102.997

10.599

%0,6

%0,1

Hava taşıtları, uzay taşıtları ve bunların aksam ve parçalar

4.310.417

5.726

%0,1

Gemiler ve suda yüzen taşıt ve araçlar

358.648

772

765

%0,2

Optik, fotoğraf, sinema, ölçü, kontrol, ayar, tıbbi, cerrahi alet ve cihazlar, bunların aksam, parça ve aksesuarı

4.632.094

37.092

5.858

%0,8

%0,1

Saatler ve bunların aksam ve parçaları

260.422

1.315

%0,5

Müzik aletleri, bunların aksam, parça ve aksesuarı

31.274

126

%0,4

%0,2

Silahlar ve mühimmat, bunların aksam, parça ve aksesuarı

108.534

4.701

206

%4,3

%0,2

Mobilyalar, yatak takımları, aydınlatma cihazları, reklam lambaları, ışıklı tabelalar vb, prefabrik yapılar

1.007.000

14.818

2.818

%1,5

%0,3

Oyuncaklar, oyun ve spor malzemeleri, bunların aksam, parça ve aksesuarı

608.844

16.283

505

%2,7

%0,1

Çeşitli mamul eşya (hijyenik havlu, bebek bezi, kalem, çakmak, fermuar, fırça vb.)

568.760

6.760

310

%1,2

%0,1

Sanat eserleri, kolleksiyon eşyası ve antikalar

42.376

169

%0,4

Kişisel eşyalar, deniz ve hava taşıtlarına verilen kumanya ve malzeme (yakıtlar hariç)

270.100

15.717

7.523

%5,8

%2,8

198.601.934

12.213.190

1.174.396

% 6,1

% 0,6

Toplam

110

TEKNOLOJİ YOĞUNLUĞUNA GÖRE İMALAT SANAYİ ÜRÜNLERİ DIŞ TİCARETİ Mersin ili imalat sanayi ürünleri ihracatının teknoloji yoğunluğuna göre incelendiğinde; 2015-2016 döneminde düşük teknolojili ve orta-yüksek teknolojili ürünlerin ihracat hacmi içerisindeki payının artışta, diğer teknoloji yoğunluğundaki ürünlerin payının ise azalışta olduğu görülmektedir. Aylık bazda gelişmeler incelendiğinde; düşük teknolojili ürünlerin imalat sanayi ihracatı içerisindeki payının yılın dört aylık dönemindeki azalışın Mayıs-Ağustos döneminde yön değiştirdiği, Eylül-Aralık döneminde dalgalı seyir izlediği; orta-yüksek teknolojili ürünlerde Ocak-Nisan döneminde Şubat ayı haricinde artış eğiliminin, Mayıs ve Haziran aylarında yön değiştirdiği, Temmuz-Aralık döneminde dalgalı seyir izlediği görülmektedir. Orta-düşük teknolojili ürünlerin imalat sanayi içerisindeki payının Şubat ve Haziran ayları haricinde azalış eğiliminde olduğu, yüksek teknolojili ürünlerinde ise Ocak-Ağustos dönemindeki durağan seyrin Eylül ayında yerini yukarı yönlü hareketlenmeye bıraktığı, Ekim ve Kasım aylarındaki azalışın ardından Aralık ayında hızlı artış kaydettiği görülmektedir. 2015-2016 döneminde ithalattaki gelişmelere bakıldığında; düşük ve orta-düşük teknolojili ürünlerinde azalış; orta-yüksek ve yüksek teknolojili ürünlerin ise önemli artış kaydettiği gözlenmiştir. Düşük teknolojili ürünlerin toplam imalat sanayi ithalatı içerisindeki payının aylık bazda Haziran ayı haricinde azalış eğiliminin Ağustos-Kasım döneminde yerini hızlı artışa bıraktığı, Aralık ayında ise sert düşüş kaydettiği; orta-yüksek teknolojili ürünlerin ise Ocak-Temmuz ayındaki artış eğiliminin Ağustos ve Eylül aylarında yerini azalışa bıraktığı, yılın son çeyreğinde inişli çıkışlı seyir izlediği gözlenmiştir. Orta-düşük teknolojili ürünlerin OcakTemmuz aylarında dalgalı seyir izlediği; Ağustos ve Eylül aylarında gözlenen artışın; Ekim ve Kasım aylarında yerini azalışa bıraktığı, Aralık ayında ise artışa geçtiği gözlenmiştir. Yüksek teknolojili ürünleri payının yılın ilk çeyreğinde durağan seyrin, Nisan ve Mayıs aylarında yön değiştirdiği, Haziran-Ağustos döneminde durağan yapıda olduğu, Eylül-Kasım dönemindeki azalış eğiliminin, Aralık ayında yerini artışa bıraktığı gözlenmiştir.

MERSİN FİRMALARI TEKNOLOJİ YOĞUNLUĞUNA GÖRE İMALAT SANAYİ ÜRÜNLERİ DIŞ TİCARETİ Kaynak: MTSO Hesaplamaları

İhracat

İmalat Sanayi

İthalat

2015

2016

2015

2016

Düşük Teknolojili Ürünler

55,8

57,9

41,8

34,3

Orta-Düşük Teknolojili Ürünler

22,8

18,9

28,2

16,8

Orta-Yüksek Teknolojili Ürünler

19,0

20,9

28,1

43,1

Yüksek Teknolojili Ürünler

2,5

2,3

1,8

5,8

MERSİN İLİ TEKNOLOJİ YOĞUNLUĞUNA GÖRE İMALAT SANAYİ ÜRÜNLERİ İHRACATI Kaynak: MTSO Hesaplamaları 80,00 70,00 60,00 50,00 40,00 30,00 20,00 0,00

Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık

10,00

2014

2015 Düşük

Orta-Düşük

2016 Orta-Yüksek

Yüksek

111

MERSİN İLİ TEKNOLOJİ YOĞUNLUĞUNA GÖRE İMALAT SANAYİ ÜRÜNLERİ İTHALATI Kaynak: MTSO Hesaplamaları 70,00 60,00 50,00 40,00 30,00 20,00 0,00

10,00

2014

2015 Düşük

Orta-Düşük

2016 Orta-Yüksek

Yüksek

YILLAR İTİBARİYLE MERSİN İLİ TEKNOLOJİ SKORUNA GÖRE İMALAT SANAYİ ÜRÜNLERİ DIŞ TİCARETİ Kaynak: MTSO Hesaplamaları 2,40 Teknoloji Skoru

2,20 2,00 1,80 1,60 1,40 1,20 1,00 2012

2013

2014 İhracat

2015

2016

İthalat

Mersin ili imalat sanayi ürünleri dış ticaretindeki gelişmeler teknoloji skorlarındaki gelişmelere göre incelendiğinde; İlimiz imalat sanayi ürünleri ihracatındaki teknoloji skorunda, 2011-2012 dönemlerindeki durağan yapı 2013-2014’de yerini azalışa bırakmıştır. Bu durum imalat sanayinde ihracat kapsamındaki üretilen ürünlerin orta-düşük teknoloji yoğunluğundan düşük teknoloji ürünlere doğru gerilediğini göstermektedir. 2015 yılında ise teknoloji skorunda yukarı doğru hareketlenmeler ihracat kapsamında üretilen orta-düşük yoğunluktaki ürünlerin imalat sanayi ihracatı içerisindeki payının arttığına işaret etmektedir. 2016 yılında İlimiz imalat sanayi sektöründe ithal edilen ürünlerin teknoloji yoğunluğundaki hızlı artış ve buna karşın ihracat edilen ürünlerin teknolojik düzeyindeki durağanlık ithalat ve ihracat teknoloji skorundaki makasın açılmasında yani teknoloji açığının artmasında etkili olmuştur.

112

2016 YILI ÜLKELERE GÖRE İHRACAT* ($) *: Geçici Veriler Kaynak:TÜİK Ülke adı ABD ABD Küçük Out.Adl. ABD Virjin Adaları Afganistan AHL Serbest Bölgesi Almanya Amerikan Samoası

Türkiye

Mersin Firmaları

Mersin Firmalarının Payı(%)

6.627.393.551

25.511.907

%0,4

59.611

369.002

2.158

%0,6

145.788.226

141.208

%0,1

70.321.314

14.004.847.979

53.895.872

%0,4

1.090.786

Andorra

499.689

Angola

128.863.793

485.690

%0,4

Anguilla

108.636

46.637.864

2.181

%0,0

Antalya Serbest Bölgesi Antigua ve Barbuda

4.559.931

59.355

%1,3

Arjantin

127.096.912

346.704

%0,3

Arnavutluk

304.611.351

827.463

%0,3

903.938

Aruba Avustralya

633.455.431

1.360.231

%0,2

Avusturya

1.046.186.007

6.572.610

%0,6

Azerbaycan

1.285.840.413

14.524.905

%1,1

BAE

5.406.223.535

10.277.934

%0,2

Bahamalar

9.949.826

6.369

%0,1

Bahreyn

193.283.472

714.479

%0,4

Bangladeş

263.955.494

12.113.852

%4,6

Barbados

5.409.758

15.553

%0,3

Belarus

357.597.632

18.179.490

%5,1

Belçika

2.548.728.872

5.402.786

%0,2

Belize

5.658.508

9.136

%0,2

Benin

84.315.283

145.999

%0,2

Bermuda

783.611

1.447

%0,2

Bhutan

97.540

Bolivya

14.550.415

33.676

%0,2

309.345.686

3.921.789

%1,3

2.904.747

1.015

Brezilya

334.397.901

306.260

%0,1

Brunei

8.121.594

851

%0,0

Bosna-Hersek Botsvana Bouvet Adaları

2.384.116.179

18.718.449

%0,8

Burkina Faso

Bulgaristan

24.680.947

122.798

%0,5

Bursa Serbest Bölgesi

257.549.884

5.065

%0,0

Burundi

1.865.622

Cape Verde

4.205.761

113

Türkiye

Mersin Firmaları

Mersin Firmalarının Payı(%)

Cayman Adaları

Ülke adı

17.725.162

2.717

%0,0

Cebelitarık

70.450.835

2.100

%0,0

Ceuta

10.738

Cezayir

1.736.663.413

22.541.684

%1,3

Christmas Adaları Cibuti

77.949.161

1.863.335

%2,4

Cocos Adaları

2.764

Cook Adaları

6.902.657

22.701

%0,3

Curaçao

4.375.742

Çad

18.532.593

Çek Cumhuriyeti

804.330.780

9.193.722

%1,1

Çin

2.329.370.833

25.140.577

%1,1

Çorlu Avrupa Serbest Bölgesi

199.791.252

41.721

%0,0

Danimarka

947.815.714

1.789.073

%0,2

1.761.380

66.346

10.530

%15,9

Denizli Serbest Bölgesi Doğu Timor Dominik

518.304

Dominik Cumhuriyeti

40.314.776

155.215

%0,4

Ege Serbest Bölgesi

404.137.056

626.904

%0,2

Ekvator

38.451.048

12.361

%0,0

Ekvator Ginesi

23.610.699

El Salvador

5.622.565

Endonezya

253.900.685

4.243.329

%1,7

Eritre

15.665.988

3.042.612

%19,4

Ermenistan

1.122

Estonya

171.579.970

3.106.421

%1,8

Etiyopya

404.419.649

774.028

%0,2

Falkland Adaları Faroe Adaları

222.035

Fas

1.469.781.907

2.538.500

%0,2

Fiji

833.259

Fildişi Kıyısı

109.878.147

347.113

%0,3

Filipinler

106.680.010

698.536

%0,7

Filistin

94.595.152

478.865

%0,5

Finlandiya

292.397.186

1.123.554

%0,4

6.024.261.559

11.787.698

%0,2

31.407

Fransa Fransa Güney Bölgesi Fransız Polinezyası

2.946.488

Gabon

23.964.521

18.225

%0,1

Gambiya

18.194.635

51.091

%0,3

298.478.055

1.439.794

%0,5

Gana Gaziantep Serbest Bölgesi

12.816.666

Gine

62.322.555

35.140

%0,1

114

Ülke adı

Türkiye

Mersin Firmaları

Mersin Firmalarının Payı(%)

4.120.356

75.668

%1,8

Gizli Ülke

Grenada

698.702

Grönland

51.481.004

Gine Bissau

Guam

1.012.102

Guatemala

30.791.874

4.484

%0,0

Guyana Güney Afrika Cumhuriyeti

10.065.373

12.510

%0,1

405.990.419

2.992.193

%0,7

Güney Kıbrıs

613.145

1.287

%0,2

Güney Kore

518.976.104

1.817.849

%0,4

196.644

36.567

%18,6

1.177.084.917

10.938.595

%0,9

Güney Sudan Gürcistan Haiti

21.750.564

Hırvatistan

278.439.693

924.827

%0,3

Hindistan

652.018.048

10.620.186

%1,6

Hollanda

3.589.552.515

17.044.908

%0,5

Honduras Hong Kong Irak İngiliz Virjin Ad. İngiliz.Hint Okyanusu Adaları

7.069.876

400.252.611

4.835.328

%1,2

7.640.286.761

364.075.303

%4,8

36.235.327

493

%0,0

529.326

İngiltere

11.690.649.520

30.458.354

%0,3

İran

4.968.851.481

26.266.471

%0,5

İrlanda

494.938.444

4.545.865

%0,9

İspanya

4.993.383.053

8.636.160

%0,2

İsrail

2.956.450.559

17.916.731

%0,6

199.831.156

2.191.022

%1,1

İsveç

1.216.285.933

10.694.156

%0,9

İsviçre

2.676.396.012

3.474.046

%0,1

İtalya

İstanbul Endüstri ve Tic.Serb. Böl.

7.583.077.087

16.965.074

%0,2

İzlanda

26.706.366

İzmir Serbest Bölgesi

37.681.572

Jamaika

17.415.144

Japonya

354.567.516

13.070.626

%3,7

Kamboçya

14.177.301

190.564

%1,3

Kamerun

66.552.884

186.530

%0,3

Kanada

729.731.328

9.038.835

%1,2

Karadağ

51.806.619

629.332

%1,2

Katar

439.149.144

2.928.198

%0,7

Kayseri Serbest Bölgesi

139.723.132

87.729

%0,1

Kazakistan

624.499.651

2.759.150

%0,4

Kenya

127.905.514

1.197.529

%0,9

115

Ülke adı Kesinleşmemiş Ülke ve Bölgeler Kırgızistan Kiribati

Türkiye

Mersin Firmaları

Mersin Firmalarının Payı(%)

20.267.138

10.042

%0,0

308.944.068

1.402.621

%0,5

50.092

Kocaeli Serbest Bölgesi

54.882.786

Kolombiya

185.155.994

245.357

%0,1

Komorolar

4.826.841

6.838

%0,1

103.356.054

25.741.158

495.493

%1,9

260.987.554

1.384.313

%0,5

46.907.712

11.695

%0,0

Kuveyt

431.385.949

6.436.225

%1,5

Kuzey Kıbrıs Türk Cum.

907.411.037

43.409.517

%4,8

635.134

203.105

%32,0

5.254

Küba

6.276.721

Laos

Kongo Kongo Demokratik Cumhuriyeti Kosova Kostarika

Kuzey Kore Kuzey Mariana Adaları

2.244.415

Lesotho

346.613

279.797

%80,7

Letonya

196.995.677

2.108.757

%1,1

Liberya

64.670.486

117.181

%0,2

Libya

906.391.754

5.092.394

%0,6

4.513.468

Litvanya

258.623.733

1.847.596

%0,7

Lübnan

734.879.598

36.037.323

%4,9

Lüksemburg

59.924.290

6.344

%0,0

Liechtenstein

Macaristan

831.990.838

3.693.862

%0,4

Madagaskar

59.337.936

138.376

%0,2

Makao

5.665.546

378.096.624

5.296.128

%1,4

Malavi

2.212.756

Maldivler

35.650.575

Malezya

321.585.414

13.649.587

%4,2

Mali

64.744.752

27.461

%0,0

Malta

238.431.094

522.248

%0,2

Marshall Adaları

116.824.343

40.052

%0,0

Mauritius

35.521.468

680.910

%1,9

Makedonya

Mardin Serbest Bölgesi

Mayotte

3.730.431

41.793

%1,1

Meksika

443.852.260

667.486

%0,2

214.221.985

23.155.060

%10,8

2.733.143.175

34.088.195

%1,2

Melilla Mersin Serbest Bölgesi Mısır

116

Ülke adı

Türkiye

Mersin Firmaları

Mersin Firmalarının Payı(%)

Mikronezya

18.439

Moğolistan

24.218.394

12.586

%0,1

262.384.302

4.163.274

%1,6

Montserrat

1.234

Moritanya

73.206.424

1.092.320

%1,5

Mozambik

24.213.183

10.080

%0,0

Myanmar

27.254.479

Namibya

40.308.627

Moldova

Nauru

Nepal

10.005.068

27.107

%0,3

Nijer

23.906.159

241.608.521

1.970.247

%0,8

Nikaragua

4.036.408

Niue Adası

Norfolk Adaları

559.264.643

879.612

%0,2

Nijerya

Norveç Orta Afrika Cumhuriyeti

799.569

Özbekistan

533.321.729

8.502.649

%1,6

Pakistan

346.956.377

7.755.815

%2,2

664.725

2.196

%0,3

Panama

96.045.917

384.579

%0,4

Papua Yeni Gine

1.631.445

Paraguay

19.003.047

Peru

86.274.391

575.478

%0,7

Palau

Pitcairn

Polonya

2.651.895.950

21.115.452

%0,8

Portekiz

649.734.596

462.714

%0,1

531.098

2.672.005.290

12.481.918

%0,5

29.561.547

1.733.568.570

97.864.185

%5,6

971.320

2.883.663

Rize Serbest Bölgesi Romanya Ruanda Rusya Federasyonu Samoa Samsun Serbest Bölgesi San Marino

53.974

736.565

11.628

%1,6

Senegal

154.422.220

1.476.300

%1,0

Seyşeller

6.220.125

332.071

%5,3

Sırbistan

581.670.242

9.370.191

%1,6

39.679.514

3.271.138

%8,2

Singapur

417.216.629

3.938.473

%0,9

Slovakya

384.345.291

1.149.552

%0,3

Slovenya

928.159.341

3.097.527

%0,3

Sao Tome ve Principe

Sierra Leone

117

Ülke adı

Türkiye

Mersin Firmaları

Mersin Firmalarının Payı(%)

Solomon Adaları

18.229

Somali

115.881.986

10.302.612

%8,9

Sri Lanka

51.643.491

1.516.742

%2,9

6.662

St Pierre ve Miquelon St. Helena St. Kitts ve Nevis

3.492.284

810

%0,0

St. Lucia

1.564.610

St. Vincent ve Grenadines

3.495.956

27.006

%0,8

461.570.270

29.273.311

%6,3

8.410.825

10.228

%0,1

Suriye

1.323.124.002

138.313.877

%10,5

Suudi Arabistan

3.174.965.424

23.024.896

%0,7

Sudan Surinam

Svaziland

548.100

Şili

217.166.311

581.226

%0,3

Tacikistan

151.671.192

328.770

%0,2

Tanzanya

95.547.408

1.240.306

%1,3

Tayland

164.144.037

565.929

%0,3

Tayvan

138.819.201

953.741

%0,7

Togo

34.139.371

49.247

%0,1

Tokelau Adaları Tonga

225.360

6.204.817

Trakya Serbest Bölgesi

109.977.633

Trinidad ve Tobago

30.222.171

8.038

%0,0

Tunus

910.719.735

5.035.539

%0,6

Tuvalu

343.158

1.266.942

145.943

1.245.508.510

11.328.030

%0,9

Trabzon Serbest Bölgesi

Tübitak MAM Teknoloji Serbest Bölgesi Türk ve Caicos Ad. Türkmenistan Uganda

20.973.004

28.887

%0,1

Ukrayna

1.254.053.747

44.123.145

%3,5

Umman

243.823.685

777.010

%0,3

Uruguay

37.099.321

Ürdün

711.036.539

5.991.114

%0,8

Vallis ve Futuna

18.496

Vanuatu

430.735

15.687

%3,6

Vatikan

625

Venezuela

18.033.841

178.880

%1,0

Vietnam

234.122.665

5.921.258

%2,5

Yemen

536.763.828

4.206.898

%0,8

4.980.310

Yeni Kaledonya

118

Ülke adı Yeni Zelanda Yumurtalık Serbest Bölgesi Yunanistan Zambia Zimbabve Toplam

Türkiye

Mersin Firmaları

Mersin Firmalarının Payı(%)

95.684.919

341.013

%0,4

77.255.033

121.003

%0,2

1.428.311.623

5.539.763

%0,4

14.294.098

43.615

%0,3

4.632.260

142.606.247.403

1.480.301.762

%1,0

Türkiye

Mersin Firmaları

Mersin Firmalarının Payı(%)

2016 YILI ÜLKELERE GÖRE İTHALAT* ($) *: Geçici Veriler Kaynak:TÜİK Ülke adı ABD

10.867.490.585

40.090.327

%0,4

ABD Küçük Out.Adl.

25.534

ABD Virjin Adaları

4.180

Afganistan

9.398.489

72.548

%0,8

AHL Serbest Bölgesi

33.656.960

21.473.789.403

33.185.301

%0,2

104.377

Andorra

75.054

Angola

5.947.129

Anguilla

3.507

26.654.869

816.226

Arjantin

382.191.096

9.066.607

%2,4

Arnavutluk

20.602.168

23.125

%0,1

Almanya Amerikan Samoası

Antalya Serbest Bölgesi Antigua ve Barbuda

Aruba

6.656

Avustralya

607.446.969

5.348.950

%0,9

Avusturya

1.521.239.927

861.417

%0,1

278.131.382

666.525

%0,2

3.701.152.230

631.372

%0,0

27.712

Bahreyn

127.780.435

11.336

%0,0

Bangladeş

881.038.617

1.139.131

%0,1

Barbados

3.319

Azerbaycan BAE Bahamalar

Belarus

102.567.488

13.659

%0,0

Belçika

3.200.738.093

3.271.662

%0,1

Belize

1.502.701

Benin

2.848.771

282.640

%9,9

Bermuda

6.842

Bhutan

195.260

Bolivya

18.251.923

742.392

%4,1

288.290.679

45.271.317

%15,7

9.685

Bosna-Hersek Botsvana

119

Ülke adı

Türkiye

Mersin Firmaları

Mersin Firmalarının Payı(%)

Brezilya

1.787.943.970

12.862.038

%0,7

Brunei

2.744

2.139.941.996

2.985.403

%0,1

Burkina Faso

44.744.759

132.646

%0,3

Bursa Serbest Bölgesi

117.733.439

Bouvet Adaları

Bulgaristan

Burundi Cape Verde Cayman Adaları

42.196

2.635.193

62.798

6.782.680

Ceuta

8.946

Cezayir

463.774.770

26.813

%0,0

Christmas Adaları

25.390

Cibuti

149.054

Cocos Adaları

Cook Adaları

453.489

Cebelitarık

Curaçao

11.230.244

Çad

23.657.366

11.692.694

%49,4

2.561.650.267

2.220.921

%0,1

25.440.453.724

166.952.145

%0,7

Çek Cumhuriyeti Çin Çorlu Avrupa Serbest Bölgesi

233.652.759

Danimarka

910.556.863

1.115.165

%0,1

1.341.072

Denizli Serbest Bölgesi Doğu Timor Dominik

Dominik Cumhuriyeti

12.476.333

369

%0,0

Ege Serbest Bölgesi

280.199.304

97.574.368

29.299.712

%30,0

Ekvator Ekvator Ginesi

652.718

El Salvador

5.016.884

Endonezya

1.424.722.261

3.399.834

%0,2

Eritre

2.374.844

Ermenistan

1.386.001

Estonya

237.536.168

51.254

%0,0

Etiyopya

35.309.599

4.458.291

%12,6

8.716

128.328

Fas

918.164.168

7.847.015

%0,9

Fiji

39.982

Fildişi Kıyısı

251.303.142

723.935

%0,3

Filipinler

122.374.755

455.790

%0,4

3.363.875

185.400

%5,5

Falkland Adaları Faroe Adaları

Filistin

120

Ülke adı

Türkiye

Mersin Firmaları

Mersin Firmalarının Payı(%)

942.114.075

1.715.242

%0,2

7.364.554.765

12.183.809

%0,2

403

1.701.114

3.825

180.477.551

178.005

%0,1

1.298.319

Gine

6.367.006

1.335.272

%21,0

Gine Bissau

1.588.007

848.300

%53,4

Gizli Ülke

6.714.829.036

Grenada

1.139

Grönland

15.199

11.008.051

588.320

%5,3

18.661

Finlandiya Fransa Fransa Güney Bölgesi Fransız Polinezyası Gabon Gambiya Gana Gaziantep Serbest Bölgesi

Guam Guatemala Guyana Güney Afrika Cumhuriyeti

1.058.113.562

532.327

%0,1

Güney Kıbrıs

133.108

Güney Kore

6.384.205.601

35.121.396

%0,6

211.679.804

1.485

%0,0

252.209

Hırvatistan

133.517.378

174.684

%0,1

Hindistan

5.757.155.716

42.835.692

%0,7

Hollanda

3.000.194.685

7.935.283

%0,3

Honduras

3.921.886

67.947

%1,7

Hong Kong

126.488.295

153.983

%0,1

Irak

836.297.676

1.452.334

%0,2

6.266.751

44.183

İngiltere

5.320.623.604

8.199.898

%0,2

İran

4.699.776.693

4.641.924

%0,1

İrlanda

824.412.758

96.939

%0,0

İspanya

5.678.903.446

13.465.619

%0,2

İsrail

1.385.595.334

8.537.103

%0,6

117.626.032

1.478.331.570

2.119.098

%0,1

Güney Sudan Gürcistan Haiti

İngiliz Virjin Ad. İngiliz.Hint Okyanusu Adaları

İstanbul Endüstri ve Tic.Serb. Böl. İsveç İsviçre

2.502.917.417

500.744

%0,0

İtalya

10.219.003.298

19.877.998

%0,2

İzlanda

27.990.827

306.874

%1,1

İzmir Serbest Bölgesi

34.187.488

72.697

Jamaika

121

Ülke adı

Türkiye

Mersin Firmaları

Mersin Firmalarının Payı(%)

Japonya

3.943.601.983

629.322

%0,0

Kamboçya

77.216.697

Kamerun

45.284.333

1.062.947.614

157.814.267

%14,8

23.363.677

25.686

%0,1

271.083.380

Kanada Karadağ Katar Kayseri Serbest Bölgesi

168.676.036

990

%0,0

1.093.896.872

3.132.736

%0,3

Kenya

13.163.927

47.400

%0,4

Kesinleşmemiş Ülke ve Bölgeler

23.311.705

122.748

%0,5

101.066.820

6.720.555

%6,6

756

Kocaeli Serbest Bölgesi

194.258.594

Kolombiya

945.438.892

881.987

%0,1

Komorolar

45.942

40.300

%87,7

7.746.487

34.460.120

8.506.957

Kazakistan

Kırgızistan Kiribati

Kongo Kongo Demokratik Cumhuriyeti Kosova Kostarika

43.752.775

3.648.479

%8,3

Kuveyt

110.703.090

909.860

%0,8

Kuzey Kıbrıs Türk Cum.

64.519.402

16.277.604

%25,2

Kuzey Kore

6.304.400

1.397.450

%22,2

Kuzey Mariana Adaları

17.176

Küba

13.729.299

126.392

%0,9

Laos

1.536.100

Lesotho

39.639

Letonya

202.021.864

1.519.200

%0,8

Liberya

8.987.224

161.021.128

149.528

%0,1

3.297.561

Libya Liechtenstein Litvanya

281.306.927

961.587

%0,3

Lübnan

81.804.592

1.954.574

%2,4

Lüksemburg

134.490.186

116.109

%0,1

Macaristan

1.301.049.249

3.798.872

%0,3

Madagaskar

4.875.569

1.282.029

%26,3

62.164

Makedonya

82.581.069

274.695

%0,3

Malavi

16.184.963

91.710

%0,6

Makao

Maldivler

508.125

Malezya

1.996.907.382

7.815.375

%0,4

9.128.419

Mali

122

Ülke adı Malta Mardin Serbest Bölgesi

Türkiye

Mersin Firmaları

Mersin Firmalarının Payı(%)

39.078.270

288.460

Marshall Adaları

8.797.244

Mauritius

5.000.183

98.371

%2,0

Mayotte

Meksika

820.919.428

15.726.999

%1,9

Melilla Mersin Serbest Bölgesi Mısır

734

100.342.700

9.143.534

%9,1

1.443.407.696

10.886.330

%0,8

Mikronezya

471

Moğolistan

5.153.355

147.737.345

6.888.926

%4,7

Montserrat

Moritanya

15.128.909

Mozambik

90.820.333

331.500

%0,4

Myanmar

11.102.891

329.607

%3,0

Namibya

Moldova

804.308

Nauru

69.319

Nepal

31.297.683

Nijer

110.009

Nijerya

157.814.199

44.041.487

%27,9

Nikaragua

253.741

Niue Adası

118.099

7.708

627.522.643

5.511.374

%0,9

2.751.883

Özbekistan

709.292.468

3.109.829

%0,4

Pakistan

263.351.529

3.806.562

%1,4

Norfolk Adaları Norveç Orta Afrika Cumhuriyeti

Palau Panama Papua Yeni Gine Paraguay Peru

361.205

12.177.282

87.429

260.387.211

34.582.587

%13,3

59.879.961

279.380

%0,5

Pitcairn

1.065

Polonya

3.244.197.281

1.508.028

%0,0

Portekiz

658.281.405

159.659

%0,0

2.195.672.128

7.412.484

%0,3

110.936

15.160.961.006

145.435.221

%1,0

7.978.015

Rize Serbest Bölgesi Romanya Ruanda Rusya Federasyonu Samoa Samsun Serbest Bölgesi

123

Ülke adı San Marino Sao Tome ve Principe

Türkiye

Mersin Firmaları

Mersin Firmalarının Payı(%)

1.694.579

26.780

%1,6

26.795

Senegal

6.138.346

1.416

%0,0

Seyşeller

5.300.895

Sırbistan

288.236.886

35.281

%0,0

4.093.980

Sierra Leone Singapur

363.236.008

662.889

%0,2

Slovakya

951.212.239

483.586

%0,1

Slovenya

296.053.389

1.213.775

%0,4

15.178

2.156.056

31.000

%1,4

105.098.933

2.247.249

%2,1

St Pierre ve Miquelon

1.173

St. Helena

1.932

6.946.712

139.986

Solomon Adaları Somali Sri Lanka

St. Kitts ve Nevis St. Lucia St. Vincent ve Grenadines

190.759

49.635.822

11.326.544

%22,8

429.835

65.388.846

6.087.181

%9,3

1.835.230.004

25.255.528

%1,4

31.197

Şili

232.971.709

1.664.149

%0,7

Tacikistan

162.255.143

63.023

%0,0

Sudan Surinam Suriye Suudi Arabistan Svaziland

Tanzanya

23.094.194

Tayland

1.482.291.963

3.115.323

%0,2

Tayvan

1.597.301.598

8.308.861

%0,5

5.789.500

17.868

6.623

Trakya Serbest Bölgesi

24.247.937

Trinidad ve Tobago

16.317.686

Tunus

214.382.223

4.473.013

%2,1

Tuvalu

39.533

Togo Tokelau Adaları Tonga Trabzon Serbest Bölgesi

Tübitak MAM Teknoloji Serbest Bölgesi Türk ve Caicos Ad. Türkmenistan

422.492.213

1.088.181

%0,3

Uganda

10.924.119

423.346

%3,9

Ukrayna

2.547.401.045

41.766.276

%1,6

Umman

49.086.951

Uruguay

234.378.959

1.033.516

%0,4

124

Ülke adı Ürdün

Türkiye

Mersin Firmaları

Mersin Firmalarının Payı(%)

102.258.706

2.163.130

%2,1

Vallis ve Futuna

Vanuatu

9.732.174

Vatikan

26.191

Venezuela

65.251.513

1.723.593

%2,6

1.735.871.749

8.207.100

%0,5

Yemen

21.006

Yeni Kaledonya

16.162

Yeni Zelanda

46.558.381

643.224

%1,4

Yumurtalık Serbest Bölgesi

92.715.314

28.211

%0,0

1.184.782.340

5.273.219

%0,4

5.187.727

Vietnam

Yunanistan Zambia Zimbabve Toplam

11.925.441

101.088

%0,8

198.601.933.745

1.174.395.825

%0,6

MERSİN FİRMALARI DIŞ TİCARET İSTATİSTİKLERİNİN ÜLKE GRUPLARINA GÖRE DAĞILIMI ($) *: Geçici Veriler Kaynak:TÜİK Ülke Grupları

2015

2016

Değişim (%)

İthalat

İhracat

İthalat

İhracat

İthalat

İhracat

Avrupa

455.740.429

495.307.844

394.263.774

486.411.134

-%13

-%2

Avrupa Birliği

147.272.267

237.325.939

131.906.212

252.886.549

-%10

Diğer Avrupa Ülkeleri

308.468.162

257.981.905

262.357.562

233.524.585

-%15

-%9

Afrika

69.994.994

114.957.458

101.383.000

133.000.235

%45

%16

Kuzey Afrika

15.074.910

50.521.211

23.382.699

70.388.632

%55

%39

Diğer Afrika Ülkeleri

54.920.084

64.436.247

78.000.301

62.611.603

%42

-%3

Amerika

310.623.538

34.051.738

310.199.061

38.209.963

-%0,1

%12

Kuzey Amerika

204.395.093

30.815.989

197.904.594

34.550.742

-%3

%12

52.520.683

922.012

20.158.506

1.356.541

-%62

%47

Orta Amerika ve Karayipler Güney Amerika

53.707.762

2.313.737

92.135.961

2.302.680

%72

-%0,5

337.560.890

739.854.993

353.262.333

794.657.823

Yakın ve Orta Doğu Asya Ülkeleri

57.573.662

641.527.420

52.497.752

662.908.824

-%9

Diğer Asya Ülkeleri

Asya

279.987.228

98.327.573

300.764.581

131.748.999

%34

Okyanusya ve Kutup Bölgeleri

4.519.148

2.647.755

5.992.174

1.781.880

%33

-%33

Avustralya ve Yeni Zelanda

4.519.148

713.061

5.992.174

1.723.945

%33

%142

Diğer Okyanusya ve Kutup Bölgeleri Ülkeleri

1.934.694

57.935

-%97

Diğer Ülkeler Serbest Bölgeler Toplam

11.036

23.885

122.748

10.042

%1012

-%58

11.049.362

20.478.883

9.172.735

26.230.685

-%17

%28

1.189.499.397

1.407.322.556

1.174.395.825

1.480.301.762

-%1

125

2016 yılında Mersin firmaları tarafından 170 ülkeye ihracat, 126 ülkeden ithalat gerçekleştirilmiştir. Söz konusu dönemde ihracattaki gelişmeler ülke grupları bazında incelendiğinde; İhracatın %54’ünün oluşturan Asya ülkelerine son üç yıllık dönemde hızlı ivme kazanmıştır. Özellikle 2016’da yıllık olarak ihracattaki artışta; son çeyrekte etkisi olan yaş meyve sebze ürünleri ihracatının önemli büyüklüğünün söz konusu ülke grubuna gerçekleştirilmiştir. İhracattaki bu gelişmelerin yanısıra ihratımızın üçte birini gerçekleştirdiğimiz Avrupa ülkelerinde ise son üç yıllık dönemde azalış eğiliminin devam ettiği gözlenmektedir. Avrupa ülkelerinin payındaki azalışta; Diğer Avrupa ülkelerinin etkisi vardır. Diğer Avrupa ülkeleri arasında yer alan başlıca ihraç pazarlarımızdan Rusya Federasyonu’na 2016 yılı Ocak ayından buyana uygulanmakta olan ambargonun, Ekim ayından itibaren bazı ürünlerdeki kısıtlamanın kaldırılmasıyla birlikte kısmen bir toparlanma gözlensede yılllık bazda artış kaydetmesi için yeterli olmamıştır. İhracatta geriye kalan Afrika ve Amerika ülke gruplarında ise son üç yıllık dönemde ihractın artış eğiliminde olması; İlimiz pazar payı açısından olumlu bir gelişme olarak değerlendirilebilinir. 2016 yılında ihracattaki artışında Asya ülkeleri içerisinde Irak, Suriye ve İran; Afrika ülkelerinde Cezayir ve Mısır; Amerika ülkelerinde ise Kanada etkili olmuştur. İthalattaki gelişmeler başlıca ülke grupları itibariyle incelendiğinde; ithalatın üçte birini karşılayan Avrupa ülkelerinde 2014 yılındaki hızlı artış 2015-2016 yıllarında yerini azalışa bırakmış; 2016 yılındaki azalış 2015 yılına göre hız kesmiştir. İlimiz ithalatı içerisinde ağırlıklı payı olan bir diğer ülke grubu olan Asya ülkelerinde ise; önceki iki yıllık dönemde gözlenen azalış; 2016 yılında yerini artışa bırakmıştır. Söz konusu artışta diğer Asya ülkeleri etkili olmuştur. Afrika ülkelerinden yapılan ithalatta ise geçen yılki azalış; 2016 yılında yerini yarı yarıya artışa bırakarak son beş yılın en yüksek seviyesinde gerçekleşmiş; Amerika ülkelerinde ise önceki yıllarda inişli çıkışlı seyir, 2016 yılında yerini durağan yapıya bırakmıştır. Belirtilen dönemde İlimiz ithalat hacmindeki sınırlı azalışta Avrupa ülkeleri içerisinde Rusya Federasyonu, Bosna Hersek ve İtalya belirleyici olmuş; Asya ülkelerinde Çin ve Suudi Arabistan; Afrika ülkelerinde Nijerya ve Sudan ithalat azalışını sınırlandırıcı yönde etkisi olmuştur.

126

Bölgedeki ticaret hacmindeki ve istihdamdaki daralma devam ediyor. Türkiye’den ve Yurtdışından Bölgeye yapılan yatırım harcamaların toplamı 2015’e göre %15 azaldı. Bölgeye yatırıma yönelen firma sayısı alım-satım ve üretim faaliyeti gösteren firmalardaki artışın etkisi ile durağan yapıdan %7’lik artışa geçti. Avrupa ülkeleri ile ticarette yılın ikinci çeyreğinden yıl sonuna kadar ki azalış eğilimde söz konusu ülke grubundan Bölge’ye girişler etkili Yılın ikinci çeyreğinden başlayan Bölgeden Türkiye’ye çıkışlardaki azalış eğilimi yıl sonuna kadar devam etti.

Mersin Serbest Bölgesi MERSİN SERBEST BÖLGE ALANI Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü Bölgenin Toplam Brüt Alanı

836.322 m2

Bölgenin Net Parsel Alanı

625.565 m2

Kiraya Verilen Toplam Alan

603.086 m2 -

Kiraya Verilebilir Toplam Alan

MERSİN SERBEST BÖLGESİ’NDEKİ İSTİHDAMIN DAĞILIMI Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü %20

10.000

%15

8.000

%10

6.000

4.000

%0 -%5

2.000 0

-%10 2014

2015

2016

Toplam

9.334

8.779

7.698

Değişim(%)

%15

-%6

-%12

-%15

127

2016 YILI YATIRIM HARCAMALARININ DAĞILIMI ($) (*) Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü

Türkiye'den

Yurtdışından

Toplam

Sarf Malzeme

7.775.450,78

423.473,45

8.198.924,23

Demirbaş

5.379.641,62

3.035.466,49

8.415.108,11

Yatırım ve Tesis

1.991.589,12

50.009,40

2.041.598,52

15.146.681,52

3.508.949,34

18.655.630,86

Toplam

31.12.2016 TARİHİ İTİBARİYLE VERİLEN RUHSATLARIN SAYISI Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü

Yatırımcı

Kiracı

Toplam

Yerli

323

190

513

Yabancı

137

Yerli-yabancı Ortaklığı Toplam

400

304

704

2016 YILI SONU İTİBARİYLE FİRMA SAYISI Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü

Firma Sayısı Yerli

325

Yabancı

103

Yerli-Yabancı Ortaklığı

Toplam

465

2016 YILI SONU İTİBARİYLE FAALİYET RUHSATLARININ KONULARINA GÖRE DAĞILIMI Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü Faaliyet Konuları Alım-Satım Bankacılık-Sigortacılık

Yerli

Yabancı

Yerli-Yabancı Ort.

Kiracı

Yatırımcı

Kiracı

Yatırımcı

Kiracı

Yatırımcı

Genel Toplam

129

314

116

Üretim

193

Depolama

Montaj-Demontaj

İşletici

Diğer

190

323

704

İşyeri Kiralama

Toplam

128

Mersin Serbest Bölgesi’nde Aralık 2015 itibariyle bölgedeki istihdamın azalışa geçtiği, Aralık 2016 itibariyle son bir yıllık dönemde de söz konusu azalışın hız kazanarak devam ettiği gözlenmiştir. 2015 yılına göre Bölgedeki istihdamda %12’lik azalışta yerli istihdam etkili olurken; yabancı istihdamda ise artış gözlenmiştir. Bölge yarattığı istihdam ile Ege ve Bursa serbest bölgelerinden sonra 3.büyük bölge olarak yerinin almaktadır. 325’i yerli, 103’ü yabancı ve 37’si yerli-yabancı ortaklığı olmak üzere bölgede toplam 465 firma faaliyette bulunmaktadır. Faaliyette bulunan firma sayısında önceki iki yıllık dönemde durağan yapının, 2016 yılında yerini artışa bıraktığı gözlenmiştir. Önceki yılın Aralık ayı sonuna göre %6,7’lik firma sayısı artışında özellikle yabancı sermayeli firmalar etkili olmuştur. Geçen yıla göre %15’lik azalışla 18,6 milyon $’a gerileyen Bölgedeki yatırım tutarının dağılımına bakıldığında; %81’inin Türkiye’den bölgeye, %19’unun ise yurtdışından bölgeye yapıldığı görülmektedir. Mersin Serbest Bölgesi’nde faaliyet gösteren firmaların %45’i alım-satım, %27’si üretim, %16’sı işyeri kiralama, %9’u depolama, %1’i bankacılık sigortacılık, %1’i montaj-demontaj, %1’i ise diğer hizmetler alanlarında yer almaktadır. Bölge’de faaliyet gösteren firma sayısı artışında alım-satım ve üretim sektöründeki firmalar etkili olmuştur.

YILLAR İTİBARİYLE MERSİN SERBEST BÖLGE TİCARET HACMİ Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü 4.500.000

%50

%42,3

4.000.000

%40

1.000 $

3.500.000

%30

3.000.000 2.500.000

%20

2.000.000

%10

1.500.000 -%1,2

-%7,3

500.000 0 Toplam Ticaret Hacmi (1.000$)

-%3,4

1.000.000

2012

2013

2014

2015

2016

3.832.246

3.552.257

3.509.209

3.389.290

2.856.284

%42,3

-%7,3

-%1,2

-%3,4

-%15,7

Değişim(%)

-%10

-%15,7

-%20

MERSİN SERBEST BÖLGESİ TİCARET HACMİNİN SEKTÖREL DAĞILIMI (1000$) Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü

2016 Sektörler

Bölgeye Giriş

Bölgeden Çıkış

Tarım Grubu

506.601

Bitkisel Ürünler

505.978

Hayvancılık Ürünleri Su Ürünleri Orman Ürünleri

2015 Yılına Göre Değişim (%) Toplam

Bölgeye Giriş

Bölgeden Çıkış

Toplam

636.947

1.143.549

-%7

-%18

-%13

636.373

1.142.351

-%7

-%18

-%13

240

248

488

%93

%32

%56

369

320

689

%390

%299

%343

6.407

5.569

11.976

-%1

%12

Sanayi Grubu

757.076

943.683

1.700.760

-%16

-%19

-%17

Tarıma Dayalı İşlenmiş Ürünler

189.024

234.739

423.763

-%19

-%11

-%15

İşlenmiş Petrol Ürünleri

101.545

100.327

201.872

-%28

-%29

-%28

Madencilik

Sanayi Mamulleri Toplam

466.508

608.617

1.075.125

-%12

-%19

-%16

1.270.085

1.586.200

2.856.284

-%13

-%18

-%16

129

Mersin Serbest Bölgesi’nde ticaret hacmindeki gelişmeler son beş yıllık dönem için incelendiğinde; 2012 yılında Bölgedeki ticaret hacminde önceki yıla göre gözlenen artışın; 2013-2016 döneminde yerini azalış eğilimine bıraktığı; 2016 yılındaki azalış oranının, önceki 3 yıllık dönemin de üzerinde olduğu görülmektedir. 2016 yılında ticaret hacmi azalışının hızlanmasında bölgeye giriş ve çıkış yapan tarım sektör grubunda yer alan ürünlerdeki azalış etkili olmuştur. Bölgeye giriş ve bölgeden çıkış yapılan sanayi sektör grubunda ise 2015 yılındaki azalışın, 2016 yılında da devam ettiği gözlenmiştir. Üçer aylık dönemler itibariyle bölgedeki toplam ticaret hacmindeki gelişmeler incelendiğinde; yılın ilk çeyreğindeki artış ikinci ve üçüncü çeyrekte yerini azalışa bıraksa da, yılın son çeyreğinde tekrar yukarı yönlü hareketlendiği gözlenmiştir. Yılın son çeyreğinde gözlenen söz konusu artışta tarım sektör grubunda meyveler, baklagiller sektörleri ile sanayi sektör grubunda diğer sanayi mamulleri, kimya sanayi mamulleri ile gıda sanayi mamulleri etkili olmuştur.

AYLAR İTİBARİYLE MERSİN SERBEST BÖLGESİ TİCARET HACMİ Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü ‘000 $ 500.000 450.000

%58

400.000 350.000 300.000 250.000

150.000

-%9

-%8

200.000

-%19

-%41

-%58

-%7 -%31

-%12

-%6

-%4

-%11

100.000 50.000 0

Ocak

Şubat

Mart

Nisan

Mayıs

Haziran Temmuz Ağustos 2015

2016

Eylül

Ekim

Kasım

Aralık

130

2016 YILI TİCARET HACMİNİN ÜLKE GRUPLARINA GÖRE DAĞILIMI (1.000 $) Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü

Avrupa

2015 Yılına Göre Değişim (%)

Yurtdışından Bölgeye

Bölgeden Yurtdışına

Toplam

Yurtdışından Bölgeye

Bölgeden Yurtdışına

Toplam

233.145

231.824

464.969

-%15

-%3

-%9

Avrupa Birliği

123.839

212.166

336.005

-%21

-%8

Diğer Avrupa Ülkeleri

109.306

19.658

128.964

-%6

-%34

-%12

Afrika

23.465

41.638

65.103

-%47

-%36

Kuzey Afrika

17.947

37.350

55.297

%18

-%35

-%24

5.517

4.288

9.805

-%22

-%80

-%65

Amerika

Diğer Afrika Ülkeleri

294.754

41.419

336.173

-%16

%46

-%11

Kuzey Amerika

114.976

39.789

154.765

-%19

%47

-%8

Orta Amerika ve Karayipler

5.360

602

5.961

-%47

%453

-%42

Güney Amerika

174.418

1.029

175.447

-%13

-%19

-%13

Asya

299.960

504.718

804.677

-%10

-%41

-%32

Yakın ve Orta Doğu Asya Ülkeleri

117.993

457.189

575.182

%28

-%43

-%36

Diğer Asya Ülkeleri

181.966

47.529

229.496

-%25

-%4

-%21

Okyanusya ve Kutup Bölgeleri

6.709

1.338

8.046

%75

-%34

%37

Avustralya ve Yeni Zelanda

6.709

1.338

8.046

%75

-%34

%37

Diğer Okyanusya ve Kutup Bölgeleri Ülkeleri

83.565

68.773

152.339

-%16

-%5

Türkiye

328.488

696.490

1.024.977

-%16

-%2

Toplam

1.270.085

1.586.200

2.856.284

-%13

-%18

-%16

Diğer Ülkeler

2016 yılında Bölgedeki ticaretin ağırlıklı olarak başta Türkiye olmak üzere, Asya, Avrupa ve Amerika ‘ya gerçekleştirildiği görülmektedir. 2016 yılında Asya ve Avrupa ülkelerinden Bölgeye giriş ve çıkış yapılan ticaret hacmi ile Bölgeden Afrika ülkeleri ile Amerika ve Türkiye’den Bölgeye yapılan ticaret hacmindeki 2015 yılına göre daralma, toplam ticaret hacmi azalışında etkili olmuştur.

131

SERBEST BÖLGELER TİCARET HACMİ Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı 000 $ 4.500.000 4.000.000 3.500.000 3.000.000 2.500.000 2.000.000 1.500.000 1.000.000 500.000

2015

Di ğe rB öl ge ler

Yu m ur ta lık

Ad an a

An ta lya

Ka ys er i

AH L

İst an bu lT ra ky a

Bu rs a

Av ru pa

M er İst sin an bu lE nd üs tri ve ...

Eg e

2016

2016 yılında Türkiye serbest bölgelerinin ticaret hacminde 2015 yılına göre %6 azalarak 19 milyar $ seviyesine gerilemiştir. Mersin serbest bölgesi’nin ticaret hacmi, Türkiye serbest bölgeleri içerisinde sahip olduğu %15’lik payla ikinci sıradaki yerini koruduğu görülmektedir. Mersin serbest bölgesinin, Türkiye genelindeki serbest bölgelerin toplam ticaret hacmindeki daralmada en fazla etkisi olan bölge olduğu gözlenmektedir.

132

Dünya Ticaret Merkezleri ve Limanlarına Mevcut Bağlantısı, 2,6 Milyon TEU’luk Rıhtım Kapasitesi ile Türkiye’nin 2. Büyük Konteyner Limanı

Deniz Ticareti MERSİN ULUSLARARASI LİMANI HAKKINDA TEKNİK BİLGİLER Kaynak: Mersin Uluslararası Liman İşletmeciliği A.Ş. İşleticisi Hizmete Açılış Tarihi Toplam Rıhtım Uzunluğu

Mersin Uluslararası Liman İşletmeciliği A.Ş. 11.05.2007 3.370 m

Liman Alanı

1.056.672 m²

Deniz Alanı

320.000 m²

Açık Alan Kapalı Alan Toplam Rıhtım Sayısı

1.048.182 m² 8.490 m2 21