Mersin Ticaret ve Sanayi Odas覺
Ekonomik Rapor 2014
Ekonomik Rapor 2014
YAYIN KURULU Abdulkadir DÖLEK Genel Sekreter Aslı ÖZYAMANOĞLU Didem ÖZER Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü Yayın No: 2015-7 Tasarım ve Baskı (324) 2219090 www.bigfoot.com.tr
önsöz Ülke ve kent olarak kendimize çok fazla odaklandık. Artık başımızı kaldırıp dünyaya bakmamız gerekiyor. Küresel ekonominin bir parçası olmak isteyen ve ekonomisini ihracata dayandıran bir ülke için bu kaçınılmazdır. 2015 ve yakın bir geleceğin sürprizlerle dolu bir süreç olacağı ifade ediliyor. ABD, Avrupa, Rusya ve Çin ekonomileri dalgalı bir seyir izliyor. 2015 yılına kadar gelişen ekonomiler hızlı büyürken, gelişmekte olan ekonomiler ise yavaş büyüyordu. Bu yıl gelişen ekonomilerin de yavaşladığı görülüyor ki, bu küresel ekonomide tehlike çanlarının çalması demektir. Daha temkinli, daha dikkatli olmalıyız. Elbette 2008-2009 küresel finans krizi sonrasında bir toparlanma oldu ama bu dünya ekonomisinin toparlanmasına yetmedi. Çevre ülkelerimiz zaten büyük bir sıkıntı içinde. İran, Irak, Suriye… Bu pazarlar hem istikrarsız, hem güvenlik sorunu olan yerler. Rusya petrol fiyatlarının düşmesine bağlı olarak sıkıntı yaşayan bir diğer büyük pazarımız. Bu pazarlar, Rusya hariç, ekonomimizi hareketlendiren ama ekonomimizin kalitesini çok yukarılara taşıyacak unsurları talep eden pazarlar değil. Pazarınız ne kadar istikrarlı ve kaliteyi talep eden pazarla olursa ekonominiz o kadar kaliteli olur. Derler ya; “yokluklar icatların anasıdır”… Mersin ve Türkiye iş dünyası olarak sürekli bu sorunları düşünmek yerine, bu zamanları değişim ve dönüşümün zamanı olarak görmeli ve bir fırsata çevirmeliyiz. Yeni pazarlara odaklanmak, insan kaynağımızı değişen şartlara göre yeniden eğitmek, bilgi ekonomisine doğru kayan yeni dünyanın yüksek teknolojili ve katma değerli ekonomisine ulaşmanın alt yapısını hazırlamak için bu zaman iyi değerlendirilmelidir. Hiçbir kriz, hiçbir sorun sonsuza kadar sürmez. Önemli olan yeni bir ekonomik çıkış başladığında bizim buna hazır olmamızdır. Çünkü, talih hazır olana güler. Ülke ve kent ekonomimiz kobilere dayanmaktadır. Yani kırılganlığı yüksek bir ekonomimiz var. Ama aynı zamanda dinamik ve esnek bir ekonomi bu. Bu avantajı kullanmalıyız. Markalaşmadan kurumsallaşmaya, yenilikçilikten Ar-Ge’ye, insan kaynağımızı eğitmekten kalite çemberlerine kadar her alanda ve seviyede kendimizi revize etmeliyiz. Mersin iş dünyası çatı örgütü olan Mersin Ticaret ve Sanayi Odası yıllardır bu konulara yönelik bir vizyon çizmiştir. Meslek Komitelerimizle, Meclisimizle ve Yönetim Kurulumuzla klasik yönetme mantığını bir kenara bırakarak, “Yönetişim” felsefesi ile hareket ediyoruz. Üstten verilen kararlarla değil, yönetişimin temeli olan tabanın sesine daha çok kulak vererek hareket ediyoruz. Komitelerle daha çok bir araya geliyoruz. Çalıştaylarla sorunların detayına iniyor ve gerçek çözümler buluyoruz. Eğitim Odamızın her zaman merkezinde olan bir anlayış. MTSO Eğitim ve Kalkınma Vakfımız iş dünyamızın ihtiyaç duyduğu eğitimleri yıl boyunca aksamadan veren önemli bir oluşum. AB projesi olarak aldığımız fonla gerçekleştirdiğimiz “RİS Mersin” projesi ile Mersin bir dönüşüm yaşamıştı. Ancak hızla değişen küresel ekonomi, hızla değişen teknoloji ve hızla değişen Mersin artık yeni bir yol haritasına ihtiyaç duyuyor. MTSO olarak öncü olduk ve “RİS Mersin Plus” için kolları sıvadık. Mersin’in yeni sektörleri oluşuyor. Bunların yol haritası hazırlanmalıdır. Mersin’in üretim şekli değişmelidir. RİS Mersin Plus’ın temel hedeflerinden birisi de Mersin ekonomisini yüksek teknolojili, yenilikçi, Ar-Ge odaklı, bilgi ve iletişim teknolojilerine dayanan bir bilgi ekonomisine entegre etmektir. Bilgi ekonomisine kayan dijital bir dünyada hala analog bir ekonomi ile var olamayız. Yeni dönemde sıkıntılar olacaktır… İhtiyatlı ve dikkatli olmayı öneriyoruz ama RİS Mersin Plus gibi çalışmalar bize aynı zamanda büyük bir umut veriyor. Biz firmalarımızla sağlam ve güçlü olursak sorunların çözümü kendiliğinden gelecektir. Mersin Ticaret ve Sanayi Odası olarak, kentimizin ekonomik göstergelerini istatistiklerden faydalanarak somut tablolarla ortaya koyabilmekteyiz. Bu bağlamda; Odamız tarafından hazırlanan raporumuz farklı kurumlarca derlenen verilerin detaylı olarak bir araya getirilerek, toplumsal ve kültürel yapı, ekonomik yapı ve makro ekonomik göstergeler, alt yapı sistemleri, sivil toplum kuruluşları alt başlıklarında incelenen konuların yanı sıra Dünya ve Türkiye Ekonomisindeki gelişmeler ve beklentilere ait değerlendirmelere de yer verilmiştir. Yayınımızın üyelerimize ve ilgililere faydalı olmasını diler, destek veren tüm Kurum ve Kuruluşlara teşekkür ederiz.
Şerafettin Aşut Yönetim Kurulu Başkanı Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
içindekiler Dünya ve Türkiye Ekonomisindeki Gelişmeler ve Beklentiler 9 Mersin Hakkında Genel Bilgiler 21
TOPLUMSAL ve KÜLTÜREL YAPI Nüfus Eğitim Kültür Sağlık Sosyal Hizmetler Sosyal Güvenlik Çalışmaları
28 34 45 49 52 54
EKONOMİK YAPI ve MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER Tarım, Ormancılık ve Hayvancılık İmalat Sanayi Organize Sanayi Bölgeleri Ar-Ge ve Yenilikçilik Dış Ticaret Mersin Serbest Bölgesi Mersin Limanı Faaliyetleri Ticaret Borsaları ve Toptancı Halleri İç Ticaret Turizm Madencilik Ulusal Hesaplar Fiyat Indeksleri Parasal Göstergeler Yatırımlar Kamu Gelirleri İşgücü
60 82 86 91 94 119 123 127 130 134 139 140 145 147 153 159 160
ALTYAPI SİSTEMLERİ Ulaştırma 171 Haberleşme Hizmetleri 176 Konut 178
SİVİL TOPLUM KURULUŞLARI Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Hakkında Genel Bilgiler 186 İlimizdeki Mesleki Kuruluşlar 189
dĂźnya ve tĂźrkiye ekonomisindeki geliĹ&#x;meler ve beklentiler
2014 EKONOMİK RAPOR
8
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
DÜNYA ve TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER VE BEKLENTİLER
2014 EKONOMİK RAPOR
2014 YILINDA DÜNYA EKONOMİSİ Dünya ekonomisi, 2014 yılında genelde sorunlarla karşı karşıya kalsa da yaklaşık yüzde 3.4 oranında büyüme gerçekleştirmiştir. Bir önceki yıla kıyasla 2014 yılında başta ABD olmak üzere, gelişmiş ülkelerde büyüme açısından bir toparlanma göze çarparken, gelişen ve gelişmekte olan ülkelerde büyüme performansında bir zayıflamanın olduğu dikkat çekmektedir. Dünya ekonomisi, Avrupa başta olmak üzere birçok bölge ve ülkede yaşanan krizlerin; diğer taraftan da nüfusun yaşlanması, potansiyel büyüme oranının gerilemesi ve petrol fiyatlarındaki şok düşüşler gibi uzun vadeli sorunların etkisi altında bulunmaktadır. Bu çerçevede Uluslararası Para Fonu (IMF); 2014 yılında dünya ekonomisindeki büyümenin yüzde 3.4 olmasına rağmen; 2015 yılında büyümenin yüzde 3.5, 2016 yılında da yüzde 3.8’e yükseleceği tahminini yapmaktadır. Büyüme konusunda IMF, gelişmiş ülkelerin büyüme trendlerinin yükselmesi karşısında, gelişen ve gelişmekte olan ekonomilerin ve özellikle de petrol ihracatçısı olan ülkelerin zayıf görünümlerini koruyacağını belirtmektedir. Büyüme konusunda iyimser görünen IMF, global enflasyon konusunda da iyimserliğini sürdürmekte; düşük petrol fiyatlarının enflasyonu baskılayacağını ve bu nedenle de merkez bankalarının faizleri hızlı biçimde yükseltmesine gerek kalmayacağını tahmin etmektedir . Genelde hammadde fiyatlarının gerilemesine ve ekonomik aktivitelerin daralmasına bağlı olarak; 2013 ve 2014 yıllarında gelişmiş ülkelerde enflasyon yıllık yüzde 1.4 oranında gerçekleşirken; gelişen ve gelişmekte olan ülkelerde 2013 yılında enflasyon yıllık yüzde 5.9 olmuş, 2014 yılında da yüzde 5.1’e gerilemiştir. Tablo 1. Dünya’da Büyüme Trendleri (%, T=Tahmin) Kaynak: IMF
2013
2014
2015T
2016T
Global Büyüme
3.4
3.4
3.5
3.8
Gelişmiş Ekonomiler
1.4
1.8
2.4
2.4
- ABD
2.2
2.4
3.1
3.1
- AB
-0.5
0.9
1.5
1.6
Gelişmekte Olan Ekonomiler
5.0
4.6
4.3
4.7
- Rusya
1.3
0.6
-3.8
-1.1
- Çin
7.8
7.4
6.8
6.3
Başta petrol olmak üzere genelde tüm emtia fiyatları gerilemektedir. Petrol fiyatları; 2013 yılında yüzde 0.9, 2014 yılında yüzde 7.5, 2015 yılında da ilk çeyrek sonuna kadar yüzde 39.6 oranında gerileme göstermiştir. IMF verileri petrol dışı emtia fiyatlarının (metal, yiyecek ve enerji) da 2013 yılında ortalama yüzde 1.2, 2014 yılında yüzde 4, 2015 yılının ilk çeyreği sonuna göre de yüzde 14.1 oranında gerilediğini ortaya koymaktadır. Dünya Ticaret Örgütü (WTO) de dünyada ticari faaliyetlerin 2014 yılının ikinci yarısından itibaren zayıfladığına dikkat çekerek, dünya ihracatının 2014 yılının dördüncü çeyreğinde, küresel ekonomik aktivitedeki yavaşlamaya paralel olarak, sınırlı bir azalış gösterdiğini belirtmektedir. IMF verileri de dünya ticaret hacminin 2013 yılında yüzde 3.5 oranında artarken 2014 yılında ticaret hacmindeki artışın yüzde 3.4’e gerilediğine dikkat çekmektedir. Dünya ticaret hacmindeki gerilemeden en fazla olumsuz etkilenenler de gelişmekte olan ülkeler olmuştur. Gelişmiş ülkelerin ihracatı 2013 yılında yüzde 3.1, 2014 yılında da yüzde 3.3 oranında artış göstermiştir. Buna karşın gelişmekte olan ülkelerin ihracatı 2013 yılında yüzde 4.6 oranında artarken 2014 yılında bu artış yüzde 3.4’e gerilemiştir. IMF verilerine göre aynı dönemde gelişmiş ülkelerin ithalatı yüzde 2.1 ve yüzde 3.3 oranında artış gösterirken; gelişen ve gelişmekte olan ülkelerde ithalat 2013 yılında yüzde 5.5 oranında, 2014 yılında da yüzde 3.7 oranında artmıştır.
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
9
DÜNYA ve TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER VE BEKLENTİLER
2014 EKONOMİK RAPOR
Euro Dolar Paritesinde Gelişmeler 2007 yılında başlayan ve hala etkilerini devam ettiren krizle mücadele genelde merkez bankalarına bırakılmış ve para politikası araçlarıyla mücadele tercih edilmiştir. Krizden çıkış için özellikle gelişmiş ekonomi merkez bankaları faiz oranlarını hızla düşürmüş ve parasal genişleme ile ekonomik aktiviteler hızlandırılmaya çalışılmıştır. Kriz öncesi ABD’de Merkez Bankası’nın (FED) aktif büyüklüğü GSYH’nın yüzde 7’si iken, FED’in menkul kıymet alımlarıyla bu oran yüzde 30’lara yükselmiştir. Parasal genişlemeye devam eden Japon Merkez Bankası’nın (Bank of Japan) da bilanço büyüklüğü aynı dönemde yüzde 30’dan yüzde 65’e artmıştır. Avrupa Merkez Bankası (ECB) ise kriz öncesinde yüzde 10 olan bilanço büyüklüğünü 2012 yılına kadar kademeli olarak artırmış ve yüzde 30’lara ulaşmıştır. Avrupa’da özellikle Almanya’nın parasal genişlemeye sıcak bakmaması tekrar ECB’nin bilanço büyüklünü GSYH’nın yüzde 30’una çekmiştir. Ancak diğer ülkelerin baskısına daha fazla direnemeyen Almanya, parasal genişlemenin önünden çekilmiş görünmektedir. ECB, 2015 yılının ilk aylarından başlamak üzere 1.1 trilyon Euro’luk tahvil alımı yapacağını açıklamıştır. Hiç kuşkusuz parasal genişleme bir ülke parasının piyasalarda bollaşması ve sonuçta da değerinin düşmesi anlamına gelmektedir. FED parasal genişleme yapacağını açıkladıktan sonra uluslararası piyasalarda hızla değer kaybetmiştir. Bu aynı zamanda ABD açısından rekabet gücünün artması yani ihracatının artması, ithalatının da azalması sonucunu doğurmuştur. Bu durumdan en fazla olumsuz etkilenen Japonya ve AB üyesi ülkeler olmuştur. Japonya da yurtiçi ticari faaliyetlerin daraldığını “bahane” ederek “kur savaşına” katılmış ve parasının değer kazanmasını engellemiştir. Doğal olarak sıra AB’ne gelmiştir: 2014 yılında ABD ekonomisinde toparlanma sinyallerinin güçlenmesi, Euro Bölgesi’nde ise toparlanmanın zayıf seyretmesi, para politikalarını ayrıştırmıştır. 2013 yılının Mayıs ayında FED’in parasal genişlemeye son vereceğini ve faiz artırımına başlayacağına dair iletişimini artırması; 2014 yılında da kademeli olarak parasal genişlemeye son vermesi; diğer taraftan da Avrupa Merkez Bankası (ECB)’nın ekonomik aktiviteyi desteklemek üzere genişletici para politikası uygulamalarını sürdüreceğine dair duruşunu sağlamlaştırması, 2014 yılının ikinci yarısından itibaren euro-dolar paritesinin belirgin bir düşüş eğilimine girmesine neden olmuştur. 2015 yılında da ECB’nin parasal genişlemeyi aylık 60 milyar Euro’luk tahvil alımıyla gerçekleştirmeye başlaması Euro’yu zayıflatmıştır. ECB’nin parasal genişleme sürecine girmesi ve Japonya’nın da gevşek para politikasını sürdüreceğine ilişkin açıklamaları doğal olarak bu bölgelerin rekabet gücünü artırmasını da beraberinde getirmiştir. Grafik 1. Euro Dolar Paritesi ve Ülke Paralarının ABD Dolarına Göre Değişimi (Nisan 2014-Nisan 2015) Kaynak: Bloomberg, TCMB
1,7
60
1,6
50
1,5 1,4
40
1,3
30
1,2
20
1,1 1
10
0,9
0
0,8
01 /9 01 9 /0 01 0 /0 01 1 /0 01 2 /0 01 3 /0 01 4 /0 01 5 /0 01 6 /0 01 7 /0 01 8 / 01 09 /1 01 0 / 01 11 /1 2 01 / 01 13 /1 01 4 /1 5
Çin Tayland Kore Hindistan İsviçre Arjantin Şili Malezya G. Afrika İsrail Y. Zellanda Meksika Endonezya Japonya İzlanda Avustralya Türkiye Macaristan Romanya Euro Çek Cumh. Kolombiya İsveç Norveç Brezilya Rusya
-10
0,7
Son Veri: 2 Nisan 2015
FED Açıklamaları ve Sermaye Hareketleri FED’in parasal genişlemeyi durduracağı ve faiz oranlarını yükselteceğine ilişkin açıklamalarının ardından risk alma iştahında yaşanan azalma bizim gibi ülkelere yönelen sermaye akımlarının sınırlanmasına neden olmuştur.
10
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
DÜNYA ve TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER VE BEKLENTİLER
2014 EKONOMİK RAPOR
Grafik 2. Gelişmekte Olan Ülkelere Yönelik Sermaye Akımlarının Yönü Kaynak: EPFR.
Grafikten de görülebileceği gibi 2013 yılının Mayıs ayından itibaren gelişmekte olan ülkelere akan hisse senedi ve tahvil yatırımları tersine dönmüştür. Bu tersine akım bir taraftan gelişmekte olan ülke paralarının değer kaybına (Bkn. Grafik 1) yol açarken diğer taraftan da ülke risk primlerinin(CDS) artmasına yol açmıştır. 2014 yılının Mayıs ayında yeniden gelişmekte olan ülkelere yönelen portföy yatırımlarının yılın sonuna doğru yeniden çıkış yönünde hareket ettiği görülmüştür. Kısaca; global ekonomide ABD’den başlayan toparlanma sürerken başta Çin olmak üzere gelişmekte olan ülkelerde ekonomik faaliyetlerde yavaşlama dikkat çekmektedir. Daralan global ticaret hacminin gelişen ve gelişmekte olan ülkelere olumsuz yansıdığı açıktır. Petrol ve petrol dışı emtia fiyatlarındaki gerileme 2014 yılında devam etmiş, 2015 yılında da düşüş trendini sürdürmektedir. Bu düşüş trendi enflasyonu baskılamaya devam etmiş ve etmektedir. Enflasyonun düşüş trendinde olması da merkez bankalarının faiz yükseltmesini geciktirmektedir. Ancak önünde sonunda gelişmekte olan ülkelerin para politikalarının normalleşmesi beklenmektedir. Özellikle FED’in faiz artıracağına ilişkin beklentiler; risk alma eğilimini azaltmakta ve bizim gibi ekonomilere giren sermaye akımlarını olumsuz yönde etkilemektedir. Dolayısıyla da uluslararası sermaye akımlarına erişim zorlaşmaktadır. Sermaye akımlarında yaşanan olumsuz gelişmeler, daralan global ticaretle birleşince bizim gibi gelişmekte olan ülkelerin büyüme performansını olumsuz etkilemekte; ülke paralarının aşırı oynak hale gelmesine ve risk primlerinin yükselmesine neden olmaktadır.
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
11
DÜNYA ve TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER VE BEKLENTİLER
2014 EKONOMİK RAPOR
2014 YILINDA TÜRKİYE EKONOMİSİ Büyüme Ekonomik faaliyet hacmindeki gelişmeleri gösteren Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) 2014 yılında, 2013 yılına kıyasla zayıflamayı işaret etmiştir. Piyasa (Cari) fiyatlarla GSYH 2013 yılına kıyasla yüzde 11.6 oranında artış göstererek 1.749.7 milyar ’ye ulaşmıştır. Tablo 2. GSYH ve Büyüme Gelişmeleri Kaynak: TUİK
Cari Fiyatlarla GSYH (Milyon )
Artış Hızı (%)
Cari Fiyatlarla GSYH (Milyar )
Artış Hızı (%)
Sabit Fiyatlarla GSYH (Milyar )
Büyüme Hızı (%)
I
355.8
9.4
199.1
10.3
28.0
3.1
II
387.1
10.6
210.8
8.7
30.2
4.7
III
417.8
10.8
213.0
1.9
33.0
4.3
IV
406.4
11.5
200.0
-1.3
31.2
4.6
2013 Yıllık
1.567.2
10.6
823.0
4.7
122.5
4.2
I
411.2
15.6
185.9
-6.6
29.4
4.9
II
428.2
10.6
202.4
-4.0
30.9
2.3
III
463.9
11.0
214.7
0.8
33.6
1.9
IV
446.3
9.8
196.9
-1.5
32.1
2.6
1.749.7
11.6
800.1
-2.8
126.0
2.9
2014 Yıllık
Ancak bu artış yalnızca üretilen mal ve hizmetlerin miktarındaki değişimi değil fiyatlarındaki değişimi de ifade etmektedir. Dolayısıyla büyümeyi yani üretilen mal ve hizmetlerin miktarındaki değişimi bulmak için GSYH rakamlarını fiyat değişimlerinden arındırmak gerekmektedir. Bu nedenle sabit fiyatlarla GSYH’ya bakmak daha doğru olacaktır. Tablo 2’den de görülebileceği gibi sabit fiyatlarla GSYH 2014 yılında bir önceki yıla kıyasla yüzde 2.9 oranında artış göstermiştir. Yani Türkiye ekonomisi 2013 yılında yüzde 4.2 oranında büyürken, 2014 yılında faaliyetler daralmış ve büyüme yüzde 2.9 olarak gerçekleşmiştir.2014 yılının ilk çeyreğinde yakalanan yüzde 4.9’luk artış performansı izleyen dönemlerde yakalanamamıştır. Büyüme bileşenleri üretim yönünden incelendiğinde; olumsuz hava koşulları nedeni ve diğer nedenlerle tarım katma değerinde yaşanan daralmanın düşük oranlı büyümede önemli bir faktör olduğu görülmektedir. 2014 yılında tarım sektöründe yaratılan katma değer sabit fiyatlarla yüzde 1.9 oranında azalmıştır. Sanayi sektöründe üretim 2014 yılında yüzde 3.5 oranında artarken, hizmetler sektöründe yüzde 4’lük artış yaşanmıştır. Ancak zayıf seyreden yurtiçi talep nedeniyle 2014 yılında stoğa üretim artmıştır. Harcamalar yönünden bakıldığında, hanehalkı nihai tüketim harcamaları 2013 yılında yıllık bazda yüzde 5.1 oranında artarken, 2014 yılında yüzde 1.3 oranında artış göstermiştir. Devletin nihai tüketim harcamaları da 2013 yılında yıllık yüzde 6.5 oranında artarken 2014 yılında biraz gerileyerek yüzde 4.6 olmuştur. Sabit sermaye yatırım harcamalarındaki artış da 2013 yılında yüzde 4.4 olurken, 2014 yılında eksi 1.3 olarak geçekleşmiştir. Kısaca yurtiçi talep devletin nihai tüketim harcamaları ile hareketlenmiştir. Yatırımlar ise oldukça olumsuz bir trend izlemektedir. Buna karşın büyümeyi etkileyen olumlu gelişme; 2013 yılında mal ve hizmet ihracatının eksi 0.2 etkisi 2014 yılında yüzde 6.8’lik artışa işaret etmektedir. İthalat da 2013 yılında yüzde 9 artarken 2014 yılında yüzde 0.2 oranında gerilemiştir. Harcamalar yönünden büyümeye katkı devletten ve ihracattan gelirken, hane halkı tüketim harcamaları zayıf seyretmiştir.
12
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
DÜNYA ve TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER VE BEKLENTİLER
2014 EKONOMİK RAPOR
ABD Doları cinsinden GSYH Tablo2’den de görülebileceği gibi Cari fiyatlarla GSYH ABD Doları cinsinden 2013 yılında 823.0 milyar dolar iken 2014 yılında kurdaki artış ile birlikte 800.1 milyar dolara gerilemiştir. ABD Doları cinsinden bulunan GSYH, o dönemdeki nüfusa oranlandığında kişibaşına düşen GSYH değerine ulaşılır. 2013 yılında dolar cinsinden kişibaşı GSYH 10.822 dolar iken; 2014 yılında gerilemiş ve 10.414 ABD Doları olarak gerçekleşmiştir. Kapasite Kullanımı ve Sanayi Üretimi 2013 yılı ortasından itibaren gelişmekte olan ülkelere yönelik sermaye akımlarının tersine dönmesi ve tüketici kredilerini sınırlayan politikaların uygulamaya sokulması yurtiçi talebin cılız seyretmesine neden olmuştur. 2014 yılında canlı olan ihracatın 2015 yılı ilk aylarında gerileme trendine girmesi kapasite kullanımını azaltmakta ve sanayi üretimini dalgalı hale getirmektedir. Sanayi üretimde bazı aylar olumsuz bir trend ortaya çıksa da mevsimlik etkilerden arındırıldığında genel bir artış trendi izlediğini söylemek mümkün görünmektedir (Grafik 3). Ancak Kapasite Kullanımı 2014 yılı boyunca genelde gerileme göstermiştir. Yurtiçi piyasalardaki olumsuz konjonktüre 2015 yılının ilk aylarından itibaren ihracattaki daralma da eklendiğinde, imalat sanayi siparişlerindeki dalgalı ve olumsuz trendin nedeni anlaşılmış olacaktır. Grafik 3. Sanayi Üretimi, Kapasite Kullanımı ve İmalat Sanayi Siparişleri Kaynak: TUİK, TCMB
Sanayi Üretimi ve Kapasite Kullanım Oranı (Mevsimsellikten Arındırılmış)
125
80
120 115 110
İmalat Sanayi Siparişleri (Mevsimsellikten Arındırılmış) 30
78
25
76
20
74
105 72 100
15 10 5
Son Veri: Sanayi Üretimi, Ocak 2015 KKO, Şubat 2015
01/15
10/14
07/14
04/14
Yurt İçi
01/14
10/13
07/13
04/13
01/13
10/12
-10
07/12
12/14
06/14
04/14
12/13
08/13
01/13
12/12
08/12
04/12
12/11
06/11
04/11
12/10
08/10
04/10
85
İhracaat
04/12
66
-5
01/12
68
KK: (Sağ Eksen)
10/11
90
0
07/11
Sanayi Üretimi
04/11
95
01/11
70
Son Veri: Şubat 2015
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
13
DÜNYA ve TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER VE BEKLENTİLER
2014 EKONOMİK RAPOR
Diş Ticaret Gelişmeleri ve Cari Denge 2014 yılı başından itibaren toplam ihracatın yıllık büyüme oranında gözlenen yavaşlama eğilimi, euro-dolar paritesinde süregelen düşüşün etkisiyle devam etmiştir. İhracattaki olumsuz seyir özellikle yılın son çeyreğinde etkili olmuştur. Mevsimsellikten arındırılmış olarak, altın hariç ve dahil ihracat yılın dördüncü çeyreğinde gerilemiştir. İhracat dördüncü çeyrekte bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 0.3 oranında gerileme gösterirken, 2014 yılı genelinde yıllık bazda yüzde 4.4 oranında artış göstermiştir. AB ülkelerinin ihracat içindeki payında son bir yılda gözlenen ılımlı artış eğilimi 2014 yılı son çeyreğinde duraksama göstermekle birlikte yılın ilk yarısındaki seviyelerin üzerinde kalmaya devam etmiştir. AB ülkelerinin Türkiye’nin toplam (altın hariç) ihracatı içindeki payı yüzde 44 civarında gerçekleşirken, diğer Avrupa ülkelerinin payı sınırlı oranda artışla yüzde 9’a yükselmiştir. Yılın dördüncü çeyreğinde Orta Doğu ve Afrika ülkelerinin payı bir önceki çeyrekteki seviyesini korumuş, öte yandan Kuzey Amerika ve Bağımsız Devletler Topluluğu ülkelerine yapılan ihracatın toplam ihracat içindeki paylarında ılımlı artış eğilimleri bu dönemde de devam etmiştir. Türkiye’nin ihracatındaki olumsuz trend genelde ihracat pazarı olan ülkelerdeki ekonomik aktivitelerin yavaşlamasından kaynaklanmaktadır. İhracat pazarlarını oluşturan ülkelerdeki ekonomik büyüme oranı 2014 yılı son çeyreğinde yavaşlamıştır. Tablo 3. Dış Ekonomik Gelişmeler (Milyon ABD doları) Kaynak: TCMB
2011
2012
2013
2014
İhracat
142.392
161.948
161.789
168.943
İthalat
231.552
227.315
241.696
232.515
Cari Denge
-75.008
-45.535
-64.658
-45.947
Finans Hesabı
67.039
71.068
72.721
43.058
Net Hata Noksan
9.008
345
2.796
2.487
Cari Denge/GSYH
9.6
5.7
7.8
5.7
Uluslararası Rezervler
88.3
119.2
131.0
127.3
Mevsimsellikten arındırılmış olarak incelendiğinde, 2014 yılı son çeyreğinde toplam ithalatta artış gözlenmiştir. Altın ithalatı bu dönemde altın fiyatlardaki ılımlı gerilemenin de etkisiyle, bir önceki çeyreğe kıyasla artış göstermiştir. Altın hariç tutulduğunda ise, petrol fiyatlarındaki azalışın enerji ithalatını düşürmesine paralel olarak, ithalatta süregelen azalış eğilimi yılın son çeyreğinde de devam etmiştir. Öte yandan, çekirdek ithalat olarak tanımlanabilecek altın ve enerji hariç ithalat dördüncü çeyrekte belirgin bir artış sergilemiştir. Yılın dördüncü çeyreğinde ithalat reel olarak bir önceki döneme kıyasla ılımlı bir artış göstermiş, gerek ithalat miktarının gerekse altın hariç ithalat miktarının yıllık büyüme oranı yüzde 4.5 dolayında gerçekleşmiştir. Diğer taraftan, nominal olarak ithalatta gözlenen yıllık bazda daralma eğilimi yılın ikinci yarısında yavaşlamıştır. Paritedeki düşüşün ithalatı azaltıcı yönde rol oynadığı söz konusu dönemde, bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla ithalattaki azalış yüzde 2.5’e gerilemiştir. Bu çerçevede, 2014 yılında toplam mal ithalatı yıllık bazda yüzde 3.7 oranında gerileme kaydetmiş; böylece, toplam mal ihracatının ithalatı karşılama oranı 2013 yılında yüzde 66.9 iken bu oran 2014 yılında yüzde 72.6’ya yükselmiştir. Dış Ticarette Riskler 2014 yılı itibariyle Türkiye’nin toplam ihracatının yüzde 44.4’ü Euro, yüzde 47.4’ü ABD doları ve geriye kalan yüzde 8.2’si ise diğer para cinslerinden yapılmaktadır. İthalatın ise yüzde 30’u Euro, yüzde 63.5’i ABD Doları, geriye kalan yüzde 6.5’i ise diğer para cinslerinden gerçekleşmektedir. 2014 yılının ikinci yarısından itibaren euro-dolar paritesinde gözlenen düşüş eğilimi dış ticaretimize olumsuz olarak yansımaktadır. Diğer taraftan AB ülkelerindeki toparlamanın gecikmesi de potansiyel risklerden biridir.
14
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
DÜNYA ve TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER VE BEKLENTİLER
2014 EKONOMİK RAPOR
Dış ticaret açısından olumlu olan gelişme ise yılın ikinci yarısında düşüş eğilimine giren enerji fiyatlarıdır. Bu eğilimin 2015 yılında da sürmesi cari açıktaki gerileme eğilimini sürdürebilecektir. Ancak enerji fiyatlarındaki gerileme bir başka açıdan ihracat üzerinde olumsuz etki yaratma potansiyeline sahiptir. Önemli dış ticaret ortaklarımızdan ve turizm geliri açısından önemli yere sahip olan Rusya’ya yönelik yapılan yaptırımlar, enerji fiyatlarındaki gelişmelerle birleştiğinde bu ülkedeki ekonomik büyümeye ilişkin endişeleri artırmaktadır. Irak’a yapılan ihracatta yılın son çeyreğinde gözlenen sınırlı toparlanmaya karşın, bölgede süregelen siyasi belirsizlik ve artan İran etkinliği dış ticaret açısından halen bir risk unsuru olarak değerlendirilmelidir. Cari Açık ve Finansmanı Bir taraftan tüketici kredilerinin kontrolü ve dolayısıyla daralan hanehalkı harcamaları diğer taraftan yatırım harcamalarındaki gerilemenin düşük ekonomik büyümeye neden olması; dünyada petrol ve petrol dışı emtia fiyatlarındaki gerileme cari açığın 2014 yılında küçülmesine neden olmuştur. Cari açık 2014 yılında bir önceki yıla kıyasla yüzde 28.9 oranında gerileyerek 45.9 milyar dolar olmuştur. Böylece 2013 yılında Cari Açığın GSYH’ya oranı yüzde 7.8 iken 2014 yılında bu oran yüzde 5.7’ye gerilemiştir. 2013 yılındaki 64.6 milyar dolarlık cari açık; 72.7 milyar dolarlık; dış borçlanma, doğrudan yabancı sermaye yatırımları ve portföy yatırımlarındaki girişten kaynaklanan fonlarla kapatılmış, ayrıca nedeni bilinmeyen döviz girişlerini tanımlayan Net Hata ve Noksan kaleminden 2.7 milyar dolarlık girişle birlikte uluslararası rezervlerin artması sağlanmıştır. 2014 yılında ise 45.9 milyar dolarlık cari açık için 43 milyar dolar saydığımız kalemlerden, 2.4 milyar dolar da Net Hata ve Noksan kaleminden giriş sağlanabilmiştir. Yeterince fon girişi olmadığı için ve aynı zamanda piyasalarda döviz talebi de dikkate alındığında uluslararası rezervler 2014 yılında azalmıştır. Para Politikası ve Enflasyon Gelişmeleri 2013 yılı Mayıs ayından itibaren global ölçekte artan belirsizlikler neticesinde gelişen ülkelerin dolayısıyla Türkiye’nin risk primi göstergelerinde kayda değer bir bozulma gözlenmiştir. Bu dönemde döviz kuru hareketleri ve finansal piyasalardaki oynaklık artışı enflasyon görünümü ve makro-finansal istikrarı olumsuz etkilemiştir. Bu nedenle Merkez Bankası, 28 Ocak 2014 tarihinde “önden yüklemeli para politikası sıkılaştırması” ile enflasyon görünümündeki bozulmanın kontrol altına alınmasını ve finansal istikrarın desteklenmesini amaçlamıştır. Bu çerçevede politika faizi olarak adlandırılan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranı yüzde 4.5’ten yüzde 10’a çıkarılmıştır. Sıkı para politikası duruşu ve yakın dönemde azalan belirsizlikler neticesinde kurdaki yükseliş trendi durdurulmuş, orta vadeli enflasyon beklentilerindeki bozulma sınırlanmış, finansal piyasalardaki oynaklık düşmüş ve risk primlerinde kısmi iyileşme görülmüştür. Yılın ikinci çeyreğinde yukarıda gösterdiğimiz Grafik 2’den izlenebileceği gibi gelişen ülkelere yönelik sermaye akımlarında bir artış yaşanmış; risk primlerinin düşmesi, enflasyon eğiliminin düzelmesi ve döviz kurunun enflasyon üzerindeki birikimli etkilerinin azalmaya başlamasına bağlı olarak TCMB son dönemde ölçülü oranlarda faiz indirimlerine gitmiştir. Ancak Merkez Bankası faiz indirimlerine gitmiş olmakla beraber para politikasındaki sıkı duruşunu sürdürmüştür. TCMB fonlamasının temelde bir hafta vadeli repo ihaleleriyle yapılması uygulamasına yılın üçüncü çeyreğinde de devam edilmişti. TCMB fonlamasının çoğunlukla bir hafta vadeli repo ihaleleriyle sağlanması ile, TCMB ortalama fonlama faizi haftalık fonlama faizi seviyelerine yakın gerçekleşmiştir. Ancak Eylül ayından itibaren jeopolitik riskler, gelişen ülkelere yönelik sermaye akımlarındaki negatif gelişmeler ve finansal piyasalarda yaşanan oynaklık gözönünde bulundurularak sıkı para politikası sıkı likidite politikasıyla desteklenmiştir.
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
15
2014 EKONOMİK RAPOR
DÜNYA ve TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER VE BEKLENTİLER
Grafik 4. TCMB Faiz Politikası ve Faiz Koridoru Kaynak: TCMB
TCMB, küresel para politikalarının normalleşmesi sürecinde Türkiye’de dengeli büyümenin ve sermaye akımlarının sürekliliğini desteklemek amacıyla, Döviz Depo Piyasası’nda bankalara tanınan borçlanma limitleri çerçevesinde bankaların TCMB’den alabilecekleri döviz depolarının faiz oranlarını düşürmüştür. Diğer taraftan TCMB, 20 Ekim 2014 tarihinde yaptığı değişiklikle dengeli büyümeyi desteklemek amacıyla ihracat reeskont kredisi limitlerini artırmış ve kredi maliyetlerini düşürmüştür. Bunun yanısıra TCMB zorunlu karşılıklara faiz ödemesi getirerek bankaların maliyetlerini azaltmaya çalışmıştır. TCMB, 2013 yılı üçüncü çeyreğinde döviz piyasasındaki aşırı oynaklığın fiyat istikrarı ve finansal istikrar üzerindeki olası etkilerini gidermek amacıyla sterilize edilmemiş döviz satım ihaleleri düzenlemeye başlamıştır. 2014 yılı boyunca bu uygulamaya devam edilmiş ve bu dönemde, Ocak ayında yapılan 3,1 milyar ABD doları doğrudan müdahale ile olmak üzere yaklaşık 13,0 milyar ABD doları döviz satımı TCMB rezervlerini azaltıcı yönde etkilemiştir. TCMB 2014 yılı sonunda finansal istikrarı desteklemek amacıyla bankaların ve finansman şirketlerinin yabancı para cinsinden yükümlülüklerinin zorunlu karşılık oranlarını, çekirdek dışı yükümlülüklerde vadelerin uzamasını teşvik edici yönde değiştirmiştir. Bununla TCMB rezervlerini artırmayı da hedeflemiştir. 2013 yılı Aralık ayında FED’in parasal genişleme politikasından çıkış stratejisini başlatmasıyla başlayan belirsizlik Türkiye’ye özgü gelişmelerin de etkisiyle 2014 yılının ilk aylarında ’nin ima edilen oynaklığı gelişmekte olan ülkelere göre daha fazla artış göstermiştir. 2014 yılının ikinci ve üçüncü çeyreğinde düşüş eğilimine giren kur oynaklığı 2014 Aralık ayından itibaren tekrar artış göstermiştir. Ancak 2014 yılı genelinde dış finansman ihtiyacı yüksek olan diğer gelişmekte olan ülke para birimleriyle paralel bir seyir izlemiştir.
16
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
DÜNYA ve TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER VE BEKLENTİLER
2014 EKONOMİK RAPOR
Grafik 5. Türkiye’de Banka Kredilerinin Gelişimi Kaynak: TCMB
TCMB’nin uyguladığı sıkı para politikası ve Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulunun (BDDK) 2014 yılı başında yürürlüğe koyduğu uygulamalar sonucu finans dışı kesime kullandırılan kredilerin yıllık büyüme oranı 2014 yılı içinde kayda değer bir düşüş yaşamıştır. Gözlenen bu düşüş tüketici kredilerinde daha güçlü olarak görülmüştür. Yıl ortasından itibaren tüketici kredilerindeki toparlanmaya bağlı olarak yıllıklandırılmış toplam kredi büyüme oranı kısmi bir artış yaşamıştır. Bu gelişmelerle beraber toplam kredilerin yıllık büyüme oranı 2014 yılında yaklaşık yüzde 16 seviyesinde gerçekleşmiştir. Enflasyon Gelişmeleri 2013 yılı Mayıs ayından itibaren gözlenen ’deki değer kaybının yansımalarıyla 2014 yılının ilk yarısında yükseliş eğiliminde olan enflasyon, yılın ikinci yarısında azalış eğilimine girmiş ve yıl sonu itibarıyla yüzde 8.2 oranında gerçekleşmiştir. Enflasyonun belirsizlik aralığının üzerinde gerçekleşmesinde döviz kuru geçişkenliğinin yanısıra; kuraklık ve olumsuz hava koşullarına bağlı olarak ortaya çıkan negatif arz şoku sonucunda gıda fiyatlarında kaydedilen keskin artış da etkili olmuştur. Diğer taraftan, yılın son döneminde uluslararası petrol fiyatlarındaki hızlı düşüşün enerji fiyatlarına olumlu yansıması enflasyondaki düşüşü hızlandırmıştır. Özellikle akaryakıt fiyatlarında gözlenen azalışların belirli hizmet kalemleri üzerindeki etkileri sonucunda hizmet enflasyonunda da yılın son döneminde düşüş kaydedilmiştir. Bu gelişmeye ek olarak temel mal enflasyonu üzerindeki döviz kuru etkilerinin de azalmasıyla birlikte temel enflasyon göstergelerinde de bir iyileşme kaydedilmiştir. Yıl genelinde döviz kuru ve gıda kaynaklı maliyet şoklarının etkisinin yanında yılın ilk çeyreğinde fiyatlama davranışında gözlenen bozulmaya istinaden artış eğilimine giren enflasyon beklentilerinde, son dönemde enerji fiyatlarının olumlu katkısıyla bir toparlanma gözlenmiştir.
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
17
2014 EKONOMİK RAPOR
DÜNYA ve TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER VE BEKLENTİLER
Grafik 6. Enflasyon Hedef ve Gerçekleşmeleri Kaynak: TÜİK, TCMB
TCMB’nin hedeflediği enflasyon TÜFE’dir. Kur geçişkenliği ve gıda sektöründe yaşanan sorunlar dikkate alındığında 2015 yılında da enflasyonun hedeflenen (yüzde 5) rakamın üzerinde gerçekleşeceği tahmin edilmektedir. Özellikle gıda enflasyonunda yaşanan sorunların çözümüne yönelik olarak Gıda ve Tarımsal Ürün Piyasaları İzleme ve Değerlendirme Komitesi, 9 Aralık 2014 tarihinde kurulmuştur. Komite, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Müsteşarının başkanlığında; Ekonomi, Gümrük ve Ticaret, Kalkınma ve Maliye Bakanlıklarının Müsteşarları, Hazine Müsteşarı, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanı ve Türkiye İstatistik Kurumu Başkanının katılımıyla oluşturulmuştur. 2015 YILINA İLİŞKİN BEKLENTİLER Yurtiçi talepteki durgunluk 2014 yılının ikinci yarısından itibaren kendini hissetirmiş, bu eğilim 2015 yılın ilk çeyreğinde de devam etmiştir. Beklenmeyen stok oluşumu ve ihracat gibi zayıf seyreden bazı göstergeler mevcut ekonomik durumun 2015 yılının ortasına kadar devam edeceğini göstermektedir. Bu arada hızla artan döviz kurunun yarattığı sıkıntılar yaklaşık 170 milyar ABD dolar pozisyon açığı bulunan reel kesim bilançoları üzerinde baskı yaratmaktadır. Kur artışının sürmesi finans kesiminde kredilerin daralması sürecini de beraberinde getirebilecektir. Sözkonusu belirsizlik ortamına yılın ortasında yapılacak seçimler ve sınır bölgelerinde yaşanan gelişmeler gibi diğer politik riskler de eklendiğinde 2015 yılında yurtiçi talebin zayıf seyredeceği öngörülebilir. En önemli ihracat pazarımız olan AB ülkelerinde yaşanan durgunluk ve bölgesel belirsizliklerin 2015 yılında da ihracat üzerinde baskı yapması muhtemeldir. Bu gelişmeler çerçevesinde büyüme hızının yüzde 3 civarında gerçekleşmesi dahi başarı olarak kabul edilebilir. Düşük büyüme ve enerji fiyatlarındaki düşüş trendi, kur artışının enflasyon üzerindeki baskısını azaltıcı niteliktedir. Ancak uluslararası piyasalarda enerji fiyatlarındaki düşüşün enflasyon üzerindeki olumlu etkisinin ne olacağını kur artışının belirleyeceği unutulmamalıdır. Bu koşullar altında hedeflenen yüzde 5’lik enflasyon hedefini yakalamak pek mümkün görünmemektedir. Buna karşın kurlarda yaşanan artış, yurtiçi talepteki zayıf seyir, düşük ekonomik büyüme ve düşen enerji faturasının 2015 yılında cari açık üzerinde olumlu etki yaratması beklenmektedir.
18
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
DÜNYA ve TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER VE BEKLENTİLER
2014 EKONOMİK RAPOR
mersin hakkında genel bilgiler
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
19
2014 EKONOMİK RAPOR
20
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
MERSİN HAKKINDA GENEL BİLGİLER
MERSİN HAKKINDA GENEL BİLGİLER
2014 EKONOMİK RAPOR
TARİH Mersin’in Kalkolitik, İlk Tunç ve Orta Tunç Çağlarından bu yana bir yerleşim yeri olduğu anlaşılmıştır. Yörede Hititler, Asurlar, Fenikeliler, Frikyalılar,Yunanlılar, Selefkoslar, Araplar, Selçuklular, Karamanoğulları ve Osmanlıların kültür birikimi mevcuttur. M.Ö. 17-12 yy. arasında Hititler’ le çağdaş Kizuvatna Krallığı hüküm sürmüş, M.Ö. 1290-612 yılları arasında Kue Krallığı ve M.Ö. 546’da Persler yöreye yerleşmişlerdir. M.Ö. 334 yılında Makedonya Kralı Büyük İskender bölgeyi ele geçirmiş, özellikle Silifke’ de etkinliğini sürdürmüştür. Kral Selefkos Nikador, adını bu ilçeye vererek hükümdarlığını M.Ö. 100 yılına kadar devam ettirmiştir. M.Ö. 66 yılında Roma İmparatorlarından Pompeus, korsanların işgalindeki Mersin ve çevresini zaptederek Soloi şehrini kendi adına izafeten Pompeipolis olarak değiştirmiştir. Böylece Kilikya ve Selefkoslar ülkesi bir Roma eyaleti olmuş, daha sonra doğu bölgesi Antonius’a verilmiş ve onun yönetiminde Tarsus ile çevresi zenginleşerek bir bilim merkezi olmuştur. M.S. 330 yılına kadar bir yükselme devri yaşayan bölge İmparator Julyanus döneminde (361-363) putperestliğin resmi din olması ve Hristiyanlara baskı yapılması nedeniyle büyük karışıklıklar yaşamıştır. İlk Kral Arcadius zamanında Kilikya eyaleti üçe bölündü: Silifke, Tarsus ve Anavarza şehirleri merkez seçildi. Bu dönemde Neapolis (Kanlıdivane) şehri kuruldu. Bizans döneminde şehirleşme gelişmiş daha sonra İslam Orduları Kıbrıs’ı ve Silifke’yi, Muaviye döneminde de Kilikya’yı ele geçirmişlerdir. Ancak bir süre sonra Bizanslılar bölgeyi egemenlikleri altına almışlardır. Bölgenin 705 yılında İslam Orduları tarafından tekrar ele geçirildiği ve 250 yıl süre ile egemenliklerini sürdürdükleri bilinmektedir. Çok kısa bir süre Selçukluların elinde kalan İçel, 1516 yılında Yavuz Sultan Selim zamanında Osmanlı topraklarına katılmıştır. Ancak Mısır Valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa ayaklanması sırasında Mersin ve çevresi İbrahim Paşa tarafından ele geçirilmiş, 1852 Kütahya Anlaşması ile Osmanlılar yeniden egemen olmuşlardır. Osmanlı Devletinin son zamanlarında İçel’ de müstakil mutasarrıflık ve Sancak kurulmuş, Sancağın Merkezi Silifke ve bir sürede Ermenek olmuştur. Önceleri Tarsus İlçesi Gökçeli bucağına bağlı olan Mersin 1850 yılında Bucak Merkezi olmuştur. 1864 yılında Mersin’ de Kaza Teşkilatı, 1894 yılında da merkezi Mersin ile Tarsus’ u içine alan Adana Vilayetine bağlı Sancak Teşkilatı kurulmuş, 1915 yılında müstakil mutasarrıflık olmuştur. Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra 1918 yılında tüm Çukurova’yı işgal eden Fransız ve İngilizler, Kurtuluş Savaşı sonunda Ankara Anlaşması ile 3 Ocak 1922’ de Mersin’i terk etmişlerdir. 1924 yılında Mersin Vilayeti kurulmuştur. 1933 yılında, Merkezi Silifke olan İçel Vilayeti lağvedilerek Silifke, Anamur, Gülnar, Mut İlçeleri Mersin’e bağlanmış ve vilayetin adı İçel olarak değiştirilmiştir. 1954 yılında Erdemli, 1989 yılında Aydıncık (Gilindire), Bozyazı ve Çamlıyayla İlçelerinin kurulmasıyla İçel’ in Merkezi İlçe Mersin ile birlikte ilçe sayısı 10’a yükselmiştir. İçel adı, 20.06.2002 tarihli ve 4764 sayılı kanunun 1.maddesinde Mersin olarak değiştirilmiştir. Kaynak: İl Turizm Müdürlüğü
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
21
MERSİN HAKKINDA GENEL BİLGİLER
2014 EKONOMİK RAPOR
MERSİN KRONOLOJİSİ Kaynak: Mersin Valiliği
M.Ö. 6000-5500
Neolitik Dönem
M.Ö. 5500-3000
Kalkolitik Dönem
M.Ö. 3000-2000
İlk Tunç Çağı
M.Ö. 2000-1700
Orta Tunç Çağı
M.Ö. 1700-1200
Kizuvatna Krallığı
M.Ö. 1200-612
Kue Krallığı
M.Ö. 546-334
Persler Dönemi
M.Ö. 301-101
Selefkos Dönemi
M.Ö. 101-MS 395
Roma Dönemi
M.S. 395-661
Bizans Dönemi
661
Muaviye’nin İçel’de bazı yöreleri ele geçirmesi
685-960
Yörenin Bizanslılar ile Araplar arasında sık sık el değiştirmesi
960
Bizanslıların yöreye egemen olması
1082
Süleyman Şah’ın İçel yöresini ele geçirmesi
1129
Ermeniler’in Tarsus’u ele geçirmesi
1224
Alaaddin Keykubat’ın İçel yöresinin büyük bölümünü ele geçirmesi
1254
Karamanoğullarının İçel yöresinde egemenliği
1357
Silifke’nin Karamanoğulları Beyliğinin eline geçmesi
1473
Gedik Ahmet Paşa’nın Silifke’yi Osmanlı topraklarına katması
1516
Mersin ve Tarsus yöresinin Osmanlı yönetimine katılması
1839
Mısırlı İbrahim Paşa’nın yöreyi ele geçirmesi
1852
İçel yöresinin yeniden Osmanlı yönetimine katılması
1886
Adana-Mersin demiryolunun hizmete girmesi
17 Aralık 1918
Mersin’in İngiliz ve Fransız birliklerince işgal edilmesi
19 Aralık 1918
Tarsus’un Fransızlar tarafından işgal edilmesi
17 Mart 1920
Fransızlarla ilk silahlı çatışma Başnalar Savaşı
20 Temmuz 1920
Fransızlarla Bağlar Savaşı
05 Ağustos 1920
Pozantı Kongresi
20 Aralık 1921
Çukurova’nın işgalciler tarafından boşaltılması için Fransızlarla Ankara Anlaşması
27 Aralık 1921
Tarsus’un Kurtuluşu
03 Ocak 1922
Mersin’in Kurtuluşu
1924
Mersin Vilayeti’nin Kuruluşu
COĞRAFİ KONUMU Kaynak: Mersin Valiliği
Enlemler
Kuzey
34o 47’ 30’’
Boylamlar
Doğu
34o 38’ 00’’
22
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
MERSİN HAKKINDA GENEL BİLGİLER
2014 EKONOMİK RAPOR
MERSİN İLİ İÇ KİLOMETRE CETVELİ Kaynak: Mersin Valiliği
Mersin 224
Anamur
173
51
Aydıncık
211
13
38
Bozyazı
90
314
263
301
Çamlıyayla
37
187
136
174
127
Erdemli
148
87
36
74
238
111
Gülnar
159
146
95
133
249
122
59
Mut
84
140
89
187
174
47
64
75
Silifke
27
251
200
238
63
64
175
186
111
Tarsus
KOMŞU İLLER VE UZAKLIKLARI Kaynak: Mersin Valiliği
İl
İstikamet
Uzaklık (Km)
Adana
Doğu
69
Antalya
Batı
487
Karaman
Kuzey batı
236
Konya
Kuzey
367
Niğde
Kuzey doğu
198
İLİN İDARİ DURUMU
İLÇELERİN YÜZÖLÇÜMÜ ( km2 )
Kaynak: T.C. İçişleri Bakanlığı İller İdaresi Genel Müdürlüğü
İlçesi
Kaynak: Mersin Valiliği
Belediye Sayısı
Mahalle Sayısı
Akdeniz
1
65
Mersin (Merkez )
1.772
Mezitli
1
41
Anamur
1.280
Toroslar
1
67
Aydıncık
410
Yenişehir
1
32
Bozyazı
625
Anamur
1
56
Çamlıyayla
675
Aydıncık
1
15
Erdemli
2.078
Bozyazı
1
26
Gülnar
1.769
Çamliyayla
1
14
Mut
2.554
Erdemli
1
74
Silifke
2.666
Gülnar
1
50
Tarsus
2.024
Mut
1
102
Toplam
Silifke
1
88
Tarsus
1
179
Toplam
13
809
İlçesi
Yüzölçümü (Km2)
15.853
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
23
2014 EKONOMİK RAPOR
MERSİN HAKKINDA GENEL BİLGİLER
ÖNEMLİ COĞRAFİ BİLGİLER Kaynak: Mersin Valiliği
Ovalar
Mersin-Berdan ve Efrenk Ovaları, Silifke, Gilindire(Aydıncık) Ovaları, Anamur, Bozyazı, Ovacık-Eğribük Ovaları,
Vadiler
Anamur,Erdemli,Göksu(Silifke),Tarsus,
Yaylalar
Anamur’da Kaş, Abanoz, Beşoluk, Akpınar Aydıncık’da Söğüt, Göcüm, Karagöl Bozyazı’da Elmagözü, Kozağacı Erdemli’de Sorgun, Mühlü, Pınarbaşı,Avgadı (Aydınlar),Karakızderesi, Küçük Sorgun (Toros Köyü), Nohutlu, Güneyli, Küçükfındık, Güzeloluk Gülnar’da Bardat, Tersakan, Balyaran Mersin (Merkez)’de Gözne, Fındıkpınarı, Soğucak, Bekiralanı, Mihrican, Ayvagediği (Fatih), Arslanköy, Kızılbağ(Güzelyayla), Sunturas(Çağlarca), Mut’ta Kozlar, Çivi, Söğütözü, Sertavul, Elmapınarı, Dağ Pazarı Silifke’de Balandız, Gökbelen, Kırobası(Mara Köyü), Uzuncaburç Tarsus’da Gülek. Çamlıyayla’da Sebil,Atdağı
Akarsular
Berdan, Efrenk(Müftü), Lamas, Göksu, Dragon(Anamur)
Göller
Çamlıyayla’da krater göllerinin en büyüğü Çinili göl, Gülnar’da Kamışlı, Uzun, Çıplak, Silifke’de set gölü (Akgöl,Keklik,Paradeniz)
Baraj Gölleri
Tarsus’da Berdan, Gülnar’da Aygır, Mut’da Gezende,
Göletler
Merkezde(Evcili Değirmendere, Tepeköy Gölpınarı),Tarsus’da (Çavuşlu Kaleönü) Erdemli’de (Karakız, Esenpınar)
Dağlar
Bolkar, Kümpet, Elma, Alamusa, Büyükeğri, Kızıl, Geven, Kayrak, Naldöken, Kabaklı, Karaziyaret, Tol, Sunturas,
Tepeler
Medetsiz, Balkalesi, Ayvagediği, Makamtepesi, Kaşkaya
Geçitler
Sertavul, Gülek
Obruklar
Cennet, Cehennem, Kanlıdivane
Mağaralar
Anamur: Köşekbükü, Çukurpınar (Düden), Üğü, Bicikli Aydıncık: Aynalı Göl (Mavi Göl) Bozyazı: Çaltı Çamlıyayla: Mehribakan, Hacı Sarının,Saydibi, Karain Mut: Dereköyü Kuzeyi, Sason Kanyonu Mağaraları, Gökden Kapız Bölgesi Mağaraları, Çayırharman, Karıkoca, Karain, Kıravga, Alaoda, Silifke: Cennet Çöküğü, Cehennem Çukuru, Astım- Dilek, Ekizin Düdeni, Sumaklı Düden Tarsus: Eshab-I Kehf
Şifalı Su Kaynakları
Gülnar’da Kafesin Suyu, Mut’da Hocantı, Tarsus’ta Akçakoca ve Keşbükü, Silifke’de Saparca, Mersin’de Güneysu-Güneyyolu ,
Şelâle
Gülnar’da (Ilısu Köyünde Düşensu), Tarsus Şellalesi,
Kıyı Uzunluğu
326 Km.
Bitki Örtüsü
Kıyı ile 500-600 m. yükseklik arasında görülen maki, Akdeniz Bölgesinin yaz ve kış yeşil kalan tipik bitki topluluğudur. Defne, yabani zeytin, keçi boynuzu, mersin, zakkum, kozayemiş, böğürtlen, kuşburnu bu kuşakta doğal olarak yetişmektedir. Makilerden sonra ormanlar başlar. Meşe 100-1000 m., kızılçam 100-1200 m., karaçam 1500 m., sedir ve ardıç ise 2000 m. Yüksekliklerde yetişir. 2500 m.’den sonra çalılıklara ve otlaklara rastlanır.
İklimi
Mersin’in kıyı kesiminde yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlı Akdeniz iiklimi, iç kesimlerde ve yükseklerde kara iklimi görülür.
24
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
MERSİN HAKKINDA GENEL BİLGİLER
2014 EKONOMİK RAPOR
YABAN HAYATI KORUMA ALANLARI Kaynak: Mersin Valiliği
Anamur
Kızılaliler Keklik Koruma Alanı (4.500 Ha.)
Çamlıyayla
Cehennemdere Yaban Keçisi Koruma Alanı (27.000 Ha.)
Mut
Kestel Dağı Yaban Keçisi Koruma Alanı (1.961 Ha.)
Silifke
Hisar ve Gedik Dağı Yaban Keçisi Koruma Alanı (4.763 Ha.), Göksu Deltası Su Kuşları Koruma Alanı (4.350 Ha.)
Tarsus
Karabucak Turaç Koruma Alanı (1.635 Ha.) Hopur-Topaşır Dağkeçisi Koruma Alanı (9.014 Ha.)
2014 YILI MERSİN METEOROLOJİK DEĞERLERİ Kaynak: Meteoroloji Genel Müdürlüğü
Aylar
Ortalama En Yüksek En Düşük Aylık Açık Sıcaklık ºC Sıcaklık ºC Sıcaklık ºC Gün Sayısı
Ortalama Aylık Ortalama Deniz Toplam Yağış Yağışlı Gün Maksimum Nisbi Nem Suyu Miktarı (mm) Sayısı Yağış Miktarı % Sıcaklığı ºC (mm)
Ocak
13,3
19
5,8
10
15,5
57
111,8
7
40,8
Şubat
*
*
*
16
*
54,9
*
*
6,3
Mart
16,3
26,4
7,1
11
17,2
58,5
145,6
9
69,8
Nisan
19,3
33,9
9,5
7
19,3
62,4
12,8
6
7,2
Mayıs
21,9
31,7
14,6
5
21,1
66,6
73,9
8
36,6
Haziran
25,7
33,9
19,4
17
24,4
64,9
4,5
3
3,1
Temmuz
28,9
33,8
25,1
8
27,6
67,6
0
**
0
Ağustos
29,5
34,9
22,4
9
29,5
68,9
20,6
4
10,3
Eylül
27
34,3
18,3
19
29,1
57,9
63,5
2
56,9
Ekim
22,2
32
13,3
14
25,4
56
33,7
10
9,6
Kasım
16,4
26
7,1
12
21,2
49,1
153,9
6
126
Aralık
14,7
22,4
6,6
8
18
61
106,4
11
31,9
*:ölçüm yapılamadığı için ilgili aya ait bilgi verilmemiştir. **:Yağış yoktur.
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
25
2014 EKONOMİK RAPOR
26
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
MERSİN HAKKINDA GENEL BİLGİLER
2014 EKONOMİK RAPOR
toplumsal ve kültürel yapı
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
27
NÜFUS
2014 EKONOMİK RAPOR
NÜFUS ADRESE DAYALI NÜFUS KAYIT SİSTEMİNE GÖRE NÜFUS SONUÇLARI* Kaynak: TÜİK
NÜFUS
Türkiye
2012
2013
2014*
Toplam Nüfus
75.627.384
76.667.864
77.695.904
İl ve İlçe Merkezleri
58.448.431
70.034.413
71.286.182
Belde ve Köyler
17.178.953
6.633.451
6.409.722
98
100
101
12,01
13,7
13,3
Toplam Nüfus
1.682.848
1.705.774
1.727.255
İl ve İlçe Merkezleri
1.327.870
1.705.774
1.727.255
354.978
-
-
Nüfus Yoğunluğu
109
110
112
Yıllık Nüfus Artış Hızı(‰)
8,90
13,53
12,5
Nüfus Yoğunluğu Yıllık Nüfus Artış Hızı(‰)
Mersin
Belde ve Köyler
* :İl, ilçe, belediye, köy ve mahallelere göre nüfuslar belirlenirken: Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü tarafından, ilgili mevzuat ve idari kayıtlar uyarınca Ulusal Adres Veri Tabanı (UAVT)nda yerleşim yerlerine yönelik olarak yapılan; idari bağlılık, tüzel kişilik ve isim değişiklikleri dikkate alınmıştır.
Nüfus Artış Hızı (%)
YILLAR İTİBARİYLE NÜFUS ARTIŞI (%) 18,00 16,00 14,00 12,00 10,00 8,00 6,00 4,00 2,00 0,00
2010
2011
2012
2013
2014
Türkiye
15,88
13,5
12,0
13,7
13,3
Mersin
4,26
12,1
8,9
13,5
12,5
2013 yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi kapsamındaki sayım sonuçlarına göre 1.705.774 kişi olan Mersin nüfusu 2014 yılında yıllık ‰ 12,5’lik nüfus artış hızı ile 1.727.255 kişiye yükselmiştir. Nüfusun 860.306’sını erkek, 866.949’unu ise kadınlar oluşturmaktadır. Ülkemiz nüfusunun %2,2’si İlimiz de ikamet etmektedir. İlimiz toplam nüfusu ile Türkiye’nin 10.büyük ilidir. Nüfus yoğunluğu olarak ifade edilen bir kilometrekareye düşen kişi sayısı, Türkiye genelinde 101 iken nüfus yoğunluğunun en fazla olduğu illerin sıralamasında Mersin 112 kişi ile 20. sırada yer almaktadır. İlimizde yıllık nüfus artış hızı ile iller arasında 2013 yılındaki 28.sıradaki yeri 2014 yılında 30.sıraya gerilemiştir.
28
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
NÜFUS
2014 EKONOMİK RAPOR
ADRESE DAYALI NÜFUS KAYIT SİSTEMİNE GÖRE NÜFUS SONUÇLARI Kaynak: TÜİK
2013
2014
İlçeler
Nüfus Artış Hızı (‰)
Nüfus Yoğunluğu (km²/kişi)*
Erkek
Kadın
Toplam
Erkek
Kadın
Toplam
Akdeniz
140.916
138.467
279.383
139.419
136.639
276.058
-12,0
1.042
Anamur
31.977
31.082
63.059
32.328
31.655
63.983
14,5
45
Aydıncık
5.824
5.649
11.473
5.692
5.549
11.241
-20,4
32
Bozyazı
13.375
13.220
26.595
13.467
13.346
26.813
8,2
42
Çamlıyayla
4.469
4.312
8.781
4.390
4.260
8.650
-15,0
14
Erdemli
65.163
65.063
130.226
66.578
66.360
132.938
20,6
58
Gülnar
13.221
13.230
26.451
12.946
13.083
26.029
-16,1
18
Mezitli
77.742
80.740
158.482
80.825
83.604
164.429
36,8
443
Mut
31.314
31.379
62.693
31.097
31.257
62.354
-5,4
23
Silifke
57.764
56.911
114.675
58.288
57.892
116.180
13,0
43
Tarsus
160.032
161.371
321.403
161.392
162.569
323.961
7,9
160
Toroslar
138.950
138.708
277.658
141.013
140.117
281.130
12,4
262
Yenişehir
108.801
116.094
224.895
112.871
120.618
233.489
37,5
1.680
*:Harita Genel Komutanlığına ait 2014 yılında üretilen 1/1 000 000 ölçekli Mülki İdari Bölümleri Haritası vektör verisinden hesaplanarak elde edilmiş yüz ölçümü verileri yardımıyla hesaplanmıştır.
2014 yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi sonuçlarına göre Yenişehir, Mezitli, Toroslar, Erdemli, Silifke ilçesi 2013 yılına göre nüfus en fazla artış gösterdiği ilçeler arasında yer almasına rağmen Yenişehir ve Mezitli ilçelerinde nüfus artış hızı önceki yıla göre yavaşlarken Toroslar, Erdemli ve Silifke ilçelerinde artış hızının yükselişte olduğu gözlenmektedir. 2014 yılı verileri kapsamında Mersin ilinde nüfus yoğunluğu en fazla olduğu üç ilçe Yenişehir, Akdeniz ve Mezitli olduğu görülmektedir.
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
29
NÜFUS
2014 EKONOMİK RAPOR
2014 YILI ADRESE DAYALI NÜFUS KAYIT SİSTEMİ SONUÇLARINA GÖRE MERSİN İLİ NÜFUS PRAMİDİ Kaynak: TÜİK
‘90+’ ‘85-89’ ‘80-84’ ‘75-79’ ‘70-74’ ‘65-69’ ‘60-64’ ‘55-59’ ‘50-54’ ‘45-49’ ‘40-44’ ‘35-39’ ‘30-34’ ‘25-29’ ‘20-24’ ‘15-19’ ‘10-14’ ‘5-9’ ‘0-4’
Kadın
80.000
60.000
40.000
20.000
0
Erkek
0
20.000
40.000
60.000
80.000
Son beş yıllık dönemde İlimize 0-14 yaş grubu yani çalışma çağına gelmemiş nüfus ve 15-24 yaş grubu arasındaki genç nüfusun toplam nüfus içerisindeki payı azaldığı gözlenmektedir. Söz konusu dönemde 15-64 yaş grubunda bulunan çalışma çağındaki nüfusun toplam nüfus içerisindeki payının 0,1 puan azaldığı görülmektedir. 2014 yılında önceki yıla göre çalışma çağındaki nüfus 13.934 kişi artmıştır. 2010-2014 döneminde 65 yaş ve üzeri nüfusun toplam nüfus içerisindeki payındaki artışın devam ettiği gözlenmektedir. MERSİN İLİ “0-14” YAŞ GRUBUNDAKİ NÜFUSUN İL NÜFUSU İÇERİSİNDEKİ PAYI Kaynak: TÜİK 25,6% 25,4% 25,2% 25,0% 24,8% 24,6% 24,4% 24,2% 24,0% 23,8% 23,6%
MERSİN İLİ “15-64” YAŞ GRUBUNDAKİ NÜFUSUN İL NÜFUSU İÇERİSİNDEKİ PAYI Kaynak: TÜİK 16.6% 16.4% 16,2% 16,0% 15,8% 15,6% 15,4% 15,2%
2010
2011
2012
2013
2014
16.6% 16.4% 16,2% 16,0% 15,8% 15,6% 15,4%
30
2010
2011
2012
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
2013
2011
2012
2013
2014
2013
2014
MERSİN İLİ 65 VE DAHA ÜZERİ YAŞ GRUBUNDAKİ NÜFUSUN İL NÜFUSU İÇERİSİNDEKİ PAYI Kaynak: TÜİK
MERSİN İLİ “15-24” YAŞ GRUBUNDAKİ NÜFUSUN İL NÜFUSU İÇERİSİNDEKİ PAYI Kaynak: TÜİK
15,2%
2010
2014
8,0% 7,8% 7,6% 7,4% 7,2% 7,0% 6,8% 6,6% 6,4% 6,2%
2010
2011
2012
NÜFUS
2014 EKONOMİK RAPOR
ADRESE DAYALI NÜFUS KAYIT SİSTEMİ SONUÇLARINA GÖRE İLÇELERE GÖRE ORTANCA YAŞ Kaynak: TÜİK
İl ve İlçeler
2013
2014
Erkek
Kadın
Toplam
Erkek
Kadın
Toplam
Akdeniz
26,5
27,4
26,9
26,8
27,8
27,3
Anamur
35,3
36,9
36,1
36,1
37,7
36,9
Aydıncık
34,3
36,5
35,4
35,0
37,2
36,1
Bozyazı
33,7
35,1
34,4
34,8
36,1
35,4
Çamlıyayla
39,7
42,0
40,8
40,8
43,0
41,9
Erdemli
32,0
32,6
32,3
32,5
33,2
32,9
Gülnar
34,7
39,1
36,9
36,2
40,3
38,3
Mezitli
33,3
34,1
33,7
33,5
34,6
34,1
Mut
33,1
34,3
33,6
33,6
34,9
34,2
Silifke
35,2
36,3
35,7
36,1
37,1
36,6
Tarsus
29,5
30,8
30,2
29,9
31,2
30,5
Toroslar
29,0
29,5
29,2
29,1
29,7
29,4
Yenişehir
32,1
32,7
32,4
32,3
32,9
32,6
Toplam
30,6
31,7
31,2
31,6
31
32,2
Adrese dayalı nüfus kayıt sistemi nüfus sayımı sonuçlarına göre, Türkiye genelinde 2013 yılında 30,4 olan ortanca yaş 2014 yılında 30,7 seviyesine yükselmiştir. Ortanca yaş erkeklerde 30,1 iken, kadınlarda 31,3 olarak gerçekleşmiştir. İlimizde ise ortanca yaş 2013 yılında 31,2 iken 2014 yılında 32,2’ye yükselmiştir. 2013 yılına göre İlimizde ortanca yaştaki hızlı artış dikkat çekicidir. 2014 yılında Mersin ili Türkiye genelinde ortanca yaşı en yüksek olan iller sıralamışında 47.sırada yer alırken, TR6Akdeniz Bölgesinde ise Burdur(37,0), Isparta(34,5), Antalya(32,7)’dan sonra 4.sıradadır. İlimizde ortanca yaş erkeklerde 2013 yılında 30,6 iken 2014 yılında artış göstererek 31,6, kadınlarda ise 31,7’den 31’e gerilediği gözlenmektedir. İlimiz ilçelerinde ortanca yaşın en yüksek olduğu ilçe Çamlıyayla iken en düşük olduğu ilçe ise Akdeniz’dir. DÖNEMLER İTİBARİYLE MERSİN İLİNİN NET GÖÇ VE NET GÖÇ HIZI Kaynak: TÜİK
Dönemler
Aldığı Göç
Verdiği Göç
Net Göç
Net Göç Hızı(‰)
2008-2009
48.377
49.209
- 832
- 0,51
2009-2010
50.430
51.739
-1.309
- 0,79
2010-2011
51.328
54.630
-3.302
-1,98
2011-2012
46.721
53.523
-6.802
-4,03
2012-2013
51.468
55.482
-4.014
-2,35
2013-2014
55.598
54.843
755
0,44
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
31
NÜFUS
2014 EKONOMİK RAPOR
2013-2014 döneminde Türkiye genelinde 2.681.275 kişi yaşadığı yeri değiştirirken 28 il göç alırken, 58 il göç vermiştir. İlimiz, aldığı ve verdiği göç ile iller arasında 9. sırada yer almaktadır. Söz konusu dönemde, İlimizin verdiği göç bir önceki döneme göre azalması ve aldığı göçteki artışında devam etmesi sonucu ilimiz göç net göç alan iller arasında 24. sırada yer almaktadır. 2013-2014 döneminde ‰ 0,44’lük net göç hızına göre Türkiye genelinde 27. sırada yer almaktadır. Son iki dönemde yaş gruplarına göre göç istatistikleri incelendiğinde İlimizde 15-64 yaş grubundaki çalışma çağındaki nüfusta ve 65+ nüfusta alınan göç miktarının artması net göç hızını arttırdığı görülmektedir. Söz konusu dönemlerde, 15-24 yaş grubu arasındaki genç nüfusta ise verilen göçün alınan göçten daha fazla arttığı görülmektedir. DÖNEMLER İTİBARİYLE MERSİN İLİNİN CİNSİYETE VE YAŞ GRUBUNA GÖRE GÖÇ İSTATİSTİKLERİ Kaynak: TÜİK
Yaş Grubu
2012-2013 Aldığı Göç Verdiği Göç Erkek Kadın Erkek Kadın
2013-2014 Aldığı Göç Verdiği Göç Erkek Kadın Erkek Kadın
0-4
1.937
1.767
1.590
1.474
1.874
1.870
1.567
1.479
5-9
2.060
1.887
1.732
1.592
1.979
1.897
1.636
1.594
10-14
1.674
1.749
1.503
1.395
1.741
1.519
1.418
1.299
15-19
2.543
3.371
4.083
5.149
2.292
3.223
4.030
5.247
20-24
4.601
6.416
4.549
6.480
4.707
6.881
4.670
6.624
25-29
2.942
3.603
4.132
4.249
3.356
3.670
3.643
4.089
30-34
2.212
2.398
2.493
2.341
2.381
2.625
2.241
2.258
35-39
1.680
1.683
1.520
1.518
1.731
1.717
1.434
1.471
40-44
1.216
1.112
1.172
1.152
1.371
1.224
1.163
1.063
45-49
864
898
876
887
915
866
795
831
50-54
719
672
819
826
845
890
731
810
55-59
606
536
694
652
744
886
690
748
60-64
399
390
479
475
701
777
568
533
65+
697
836
741
909
1.409
1.507
1.074
1.137
24.150
27.318
26.383
29.099
26.046
29.552
25.660
29.183
Toplam
2013-2014 İLLERİN ALDIĞI GÖÇ Kaynak: TÜİK 500.000 450.000 400.000 350.000 300.000 250.000 200.000 150.000 100.000 0
32
İstanbul İzmir Bursa Balıkesir Mersin Adana Gaziantep Samsun Diyarbakır Tokat Manisa Hatay Sivas Ordu Erzurum Van Giresun Afyonkarahisar Gümüşhane Batman Isparta Kastamonu Adıyaman Yozgat Erzincan Kırlareli Ağrı Karabük Bolu Şınrnak Düzce Bitlis Kırşelhir Kars Uşak Bilecik Bigöl Karaman Iğdır Hakkari Ardahan
50.000
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
İstanbul İzmir Antalya Konya Mersin Diyarbakır Samsun Gaziantep Balıkesir Tokat Sivas Aydın Tekirdağ Kahramanmaraş Trabzon Sakarya Yozgat Zonguldak Çorum Elazığ Çankırı Kütahya Çanakkale Isparta Osmaniye Niğde Bitlis Şırnak Amasya Siirt Erzincan Nevşehir Bingöl Düzce Sinop Hakkari Artvin Karaman Bartın Kilis Bayburt
NÜFUS 2014 EKONOMİK RAPOR
2013-2014 İLLERİN VERDİĞİ GÖÇ
Kaynak: TÜİK
450.000 400.000 350.000 300.000 250.000 200.000 150.000 100.000 50.000 0
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
33
EĞİTİM
2014 EKONOMİK RAPOR
EĞİTİM TEMEL EĞİTİM 2014-2015 ÖĞRETİM YILI TEMEL EĞİTİM DÜZEYİNE GÖRE OKUL, ÖĞRETMEN VE ÖĞRENCİ SAYISI Kaynak: T.C. Milli Eğitim Bakanlığı
Okul Sayısı
Öğrenci Sayısı
Öğretmen Sayısı
Okulöncesi (Resmi)
517
32.624
1.477
Okulöncesi (Özel)
31
1.717
125
Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü
55
1.445
237
Toplam
603
35.786
1.839
İlkokul (Resmi)
448
116.764
7.360
İlkokul (Özel)
27
3.823
526
Toplam
475
120.587
7.886
Ortaokul (Resmi)
350
109.044
6.829
Ortaokul (Özel)
25
3.397
427
-
5.259
-
Toplam
375
117.700
7.256
Ortaöğretim (Resmi)
148
93.446
6.529
Ortaöğretim (Özel)
45
6.343
812
-
28.697
-
193
128.486
7.341
Okul Öncesi
İlkokul
Ortaokul
Açık Öğretim Ortaokulu
Ortaöğretim (Genel+Mesleki Ortaöğretim)
Açıköğretim Lise Toplam
EĞİTİM SEVİYESİNE GÖRE OKULLAŞMA ORANI(3) Kaynak: T.C. Milli Eğitim Bakanlığı
Türkiye 2013-2014
İlköğretim
Ortaöğretim
Genel Ortaöğretim(1)
Mesleki ve Teknik Ortaöğretim(2)
Mersin 2014-2015
2013-2014
2014-2015
Brüt (%)
Net (%)
Brüt (%)
Net (%)
Brüt (%)
Net (%)
Brüt (%)
Net (%)
Toplam
110,36
99,31
103,97
97,10
109,39
99,46
103,03
96,92
Erkek
109,18
99,39
103,07
97,08
108,56
99,58
102,30
96,89
Kadın
111,61
99,23
104,93
97,12
110,27
99,33
103,80
96,95
Toplam
103,26
76,65
107,36
79,37
99,86
77,42
103,77
80,41
Erkek
106,05
77,22
109,82
79,46
100,64
77,33
104,24
80,09
Kadın
100,32
76,05
104,77
79,26
99,04
77,51
103,27
80,75
Toplam
55,37
36,67
54,75
35,35
54,28
40,12
53,87
39,08
Erkek
55,19
34,66
54,84
33,34
51,29
36,85
51,26
36,21
Kadın
55,56
38,78
54,68
37,47
57,41
43,55
56,51
42,10
Toplam
47,89
39,99
52,60
44,02
45,58
37,30
49,89
41,33
Erkek
50,86
42,56
54,98
46,12
49,34
40,48
52,98
43,88
Kadın
44,76
37,27
50,09
41,79
41,64
33,97
46,66
38,65
Not: (1) Genel Lise, Anadolu Lisesi, Anadolu Öğretmen Lisesi, Fen Lisesi, Sosyal Bilimler Lisesi, Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi ve Özel Liseler.(2) İmam Hatip Lisesi, Anadolu İmam Hatip Lisesi, Mesleki ve Teknik Liseler, Özel Eğitim Meslek Liseleri ve Özel Meslek Liseleri. (3) Ortaokul brüt okullaşma oranları hesaplanırken Açık Öğretim Ortaokulu öğrencileri dahil edilmiştir. Ortaöğretim de ise brüt ve net okullaşma oranları hesaplanırken Açık Öğretim Lise öğrencileri dahil edilmiştir.
34
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
EĞİTİM
2014 EKONOMİK RAPOR
Türkiye’de ilköğretimde net okullaşma oranı 2013-2014 öğretim yılında %99,31 iken 2014-2015 öğretim yılında %97,10’a, İlimizdeki oran %99,46 seviyesinden %96,92 seviyesine gerilemiştir. Ortaöğretimde ise Türkiye genelinde 2013-2014 öğretim döneminde %76,65 olan okullaşma oranı, 2014-2015 döneminde %79,37’ye, Mersin’de ise %77,42 seviyesinden, %80,41’e yükselmiştir. Söz konusu dönemlerde Türkiye genelinde genel ortaöğretimde net okullaşma oranı %36,67’den %35,35’e İlimizde ise %40,12’den %39,08’e gerilemiştir. Mesleki ve teknik ortaöğretimde net okullaşma oranı Türkiye’de %39,99’dan %44,02’ye, İlimizde ise mesleki ve teknik ortaöğretimdeki okullaşma oranı %37,30’dan, %41,33’e yükselmiştir. EĞİTİM SEVİYESİNE GÖRE OKUL, ŞUBE, ÖĞRETMEN VE DERSLİK BAŞINA DÜŞEN ÖĞRENCİ SAYISI Kaynak: T.C. Milli Eğitim Bakanlığı
Eğitim Seviyesi Türkiye İlkokul+Ortaokul
Ortaöğretim
Mersin
2014/2015 Öğretim Yılı Şube Öğretmen 21 18
İlkokul
Okul 197
Ortaokul
292
25
17
İlkokul
254
21
15
Ortaokul
300
24
15
Derslik 27 28
Ortaöğretim Toplam
Türkiye
466
21
14
28
Mersin
517
20
14
28
Genel Ortaöğretim
Türkiye
446
22
14
26
Mersin
519
21
15
27
Mesleki ve Teknik Ortaöğretim
Türkiye
481
21
14
29
Mersin
516
19
13
28
2014-2015 öğretim döneminde eğitim seviyesine göre okul, şube, öğretmen ve derslik başına düşen öğrenci sayıları incelendiğinde; ilkokul ve ortaokul ile ortaöğretimde Mersin’de şube, öğretmen ve derslik başına düşen öğrenci sayısının Türkiye geneli ile yaklaşık aynı seviyelerde iken; okul başına düşen öğrenci sayısının ise Türkiye genelinin üzerinde olduğu görülmektedir. MERSİN İLİ İLÇELER BAZINDA İLKOKUL EĞİTİM SEVİYESİNDE OKUL, ÖĞRENCİ, ÖĞRETMEN SAYISI Kaynak: İl Milli Eğitim Müdürlüğü
2013-2014 İlçeler
2014-2015
Okul Sayısı
Öğrenci Sayısı
Öğretmen Sayısı
Okul Sayısı
Öğrenci Sayısı
Öğretmen Sayısı
Akdeniz
54
23.612
1.291
53
22.197
1.245
Yenişehir
34
15.117
910
33
15.413
785
Mezitli
25
8.586
477
26
8.916
478
Toroslar
47
21.064
1.190
46
20.929
1.134
Anamur
28
3.827
253
28
3.741
241
Aydıncık
5
711
61
5
647
48
Bozyazı
17
2.043
153
16
1.911
137
Çamlıyayla
6
470
38
6
431
31
Erdemli
58
9.755
717
58
9.704
672
Gülnar
20
1.691
126
19
1.539
110
Mut
46
4.429
303
46
4.088
279
Silifke
46
6.916
511
46
6.681
445
Tarsus
90
25.318
1.516
89
24.391
1.295
*: Resmi ve Özel Okulları kapsamaktadır.
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
35
EĞİTİM
2014 EKONOMİK RAPOR
2014-2015 eğitim-öğretim yılında İlimizde 471 adet ilkokulda, 120.588 adet öğrenci eğitim görürken, 6.900 öğretmen görev yapmaktadır. 2013-2014 öğretim yılı verileri ile kıyaslandığında okul, öğrenci ve öğretmen sayısında azalış olduğu gözlenmektedir. 2014-2015 eğitim-öğretim döneminde ilçeler bazında ilkokul sayısı Tarsus, Erdemli, Akdeniz; öğrenci ve öğretmen sayısının ise Tarsus, Akdeniz ve Toroslar ilçelerinde yoğunlaştığı görülmektedir. MERSİN İLİ İLÇELER BAZINDA ORTAOKUL EĞİTİM SEVİYESİNE GÖRE ÖĞRENCİ SAYISI Kaynak: İl Milli Eğitim Müdürlüğü
İlçe Adı
2013-2014
2014-2015
Okul Sayısı
Öğrenci Sayısı
Öğretmen Sayısı
Okul Sayısı
Öğrenci Sayısı
Öğretmen Sayısı
Akdeniz
43
18.367
1.085
44
20.502
1.111
Yenişehir
31
13.042
934
29
15.379
941
Mezitli
18
8.064
461
19
8.193
477
Toroslar
44
14.291
999
40
18.203
1.053
Anamur
21
3.735
287
21
3.785
264
Aydıncık
3
345
34
3
630
40
Bozyazı
10
1.284
92
10
1.749
93
Çamlıyayla
4
188
41
4
411
38
Erdemli
47
7.649
628
47
9.172
680
Gülnar
14
1.168
98
14
1.465
115
Mut
26
2.866
240
26
3.957
271
Silifke
36
6.698
449
36
6.512
455
Tarsus
68
20.061
1.095
70
22.482
1.141
2014-2015 öğretim yılında İlimizde 363 adet ortaokulda, 112.440 öğrenci eğitim görürken, 6.679 öğretmen görev yapmaktadır. Bir önceki eğitim-öğretim dönemine göre İlimizde okul sayısında önemli bir değişim olmadığı; öğrenci ve öğretmen sayısında artış olduğu görülmektedir. 2014-2015 öğretim yılında ortaokul sayısının Tarsus, Erdemli ve Akdeniz; öğrenci ve öğretmen sayısının Tarsus, Akdeniz ve Toroslar ilçelerinde yoğunlaştığı görülmektedir. 2014-2015 ÖĞRETİM YILI MESLEK LİSELERİNİN İLÇELERE GÖRE DAĞILIMI
Okul Türü
Akdeniz
Toroslar
Yenişehir
Mezitli
Anamur
Aydıncık
Bozyazı
Çamlıyayla
Erdemli
Gülnar
Mut
Silifke
Tarsus
2014-2015 Toplam
Kaynak: İl Milli Eğitim Müdürlüğü
Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi
10
8
3
3
4
1
3
1
5
3
3
8
12
64
Din Öğretim
3
2
1
2
1
0
1
0
1
1
1
1
2
16
Özel Eğitim Uygulama Okulları
2
1
1
1
0
0
0
0
0
0
1
1
1
8
Müzik ve Sahne Sanatları Lisesi
0
0
0
1
0
0
0
0
0
0
0
0
0
1
Özel Meslek Liseleri
1
1
5
3
1
0
0
0
1
0
0
1
3
16
Toplam
16
12
10
10
6
1
4
1
7
4
5
11
18
105
2014-2015 öğretim yılında İlimizde yer alan meslek lisesi sayısı 2013-2014 dönemine göre 44 adet azalarak 105’e gerilemiştir. 2014-2015 öğretim döneminde İlimizde meslek okulu sayısının en fazla yoğunlaştığı ilçelerin Tarsus, Akdeniz ve Toroslar olduğu görülmektedir.
36
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
EĞİTİM
2014 EKONOMİK RAPOR
2014-2015 ÖĞRETİM YILI ÇIRAKLIK VE KALFALIK EĞİTİMİ GÖRENLERİN DURUMU Kaynak: İl Milli Eğitim Müdürlüğü
Eğitim Veren İlçeler
Çırak Öğrenci Kalfa Öğrenci Öğretmen Sayısı*
Akdeniz
1.317
168
69
Anamur
185
16
8
Erdemli
166
160
111
Mut
89
51
12
Silifke
163
151
14
Tarsus
633
412
24
2014-2015 Toplam
2.553
958
238
2013-2014 Toplam
2.778
1.183
317
*: Öğretmen sayılarına idareci sayısı dahildir.
2014-2015 öğretim yılında İlimizde Çıraklık Eğitim Merkezlerinde eğitim gören çırak ve kalfa öğrenci sayısı ile öğretmen sayısının bir önceki öğretim yılına göre azalış göstermiştir. 2014-2015 öğretim döneminde çıraklık eğitimi gören öğrenci sayısı Akdeniz ilçesinde; kalfalık eğitimi görenlerin sayısının Tarsus’ta; öğretmen sayısının ise Erdemli ve Akdeniz’de yoğunlaştığı gözlenmiştir. 2014-2015 ÖĞRETİM YILI ÖZEL OKUL DURUMU Kaynak: İl Milli Eğitim Müdürlüğü
Okul Adı
İlçe
Öğrenci Sayısı
Özel Mersin Tarsus Organize Sanayi Bölgesi Meslek Lisesi
Akdeniz
434
Özel Hasan Kılıç Ortaokulu
Akdeniz
25
Özel Hasan Kılıç Anadolu Lisesi
Akdeniz
67
Özel Akdeniz Şifa Temel Lisesi
Akdeniz
30
Özel Özbilici Güven Temel Lisesi
Akdeniz
76
Özel Anamur Hızır Anadolu Sağlık Meslek Lisesi
Anamur
111
Özel Anamur İlkokulu
Anamur
53
Özel Yıldırımhan Tekalan İlkokulu
Anamur
105
Özel Anamur Ortaokulu
Anamur
47
Özel Yıldırımhan Tekalan Ortaokulu
Anamur
123
Ted Mersin Koleji Özel Lisesi
Erdemli
185
Özel Erdemli Onay Anadolu Sağlık Meslek Lisesi
Erdemli
134
Özel Erdemli Onay Anadolu Lisesi
Erdemli
24
Özel Erdemli Yıldırımhan İbrahim Gül İlkokulu
Erdemli
111
Ted Mersin Özel İlkokulu
Erdemli
315
Özel Erdemli Yıldırımhan İbrahim Gül Ortaokulu
Erdemli
146
Ted Mersin Özel Ortaokulu
Erdemli
223
TED Mersin Özel Anaokulu
Mezitli
158
Özel Mersin Şifa Anadolu Sağlık Meslek Lisesi
Mezitli
181
Özel Onay Anadolu Sağlık Meslek Lisesi
Mezitli
393
Özel Deniz Anadolu Sağlık Meslek Lisesi
Mezitli
112
Özel Mersin Gelecek İlkokulu
Mezitli
224
Özel Mersin Gelecek Ortaokulu
Mezitli
180
Özel Ataşehir Anaokulu
Mezitli
11
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
37
EĞİTİM
2014 EKONOMİK RAPOR
Özel İnci Gündüz Anaokulu
Mezitli
45
Özel Ataşehir İlkokulu
Mezitli
23
Özel Merkez Anaokulu
Mezitli
28
Özel Yıldırımhan Mutlu İlköğretim Okulu
Mut
52
Özel Yıldırımhan Mutlu Ortaokulu
Mut
65
Özel Mutlu Çocuk Anaokulu
Mut
131
Özel Mut Hedef Volkan Temel Lisesi
Mut
189
Özel Mut Sınav Başarı Temel Lisesi
Mut
156
Silifke Özel Uğur Anadolu Lisesi
Silifke
58
Özel Hızır Anadolu Sağlık Meslek Lisesi
Silifke
88
Özel Taşeli Anaokulu
Silifke
40
Özel Taşeli İlkokulu
Silifke
46
Silifke Özel Uğur İlkokulu
Silifke
79
Özel Yıldırımhan Burak İlkokulu
Silifke
76
Özel Taşeli Ortaokulu
Silifke
70
Silifke Özel Uğur Ortaokulu
Silifke
95
Özel Yıldırımhan Burak Ortaokulu
Silifke
78
Özel Tarsus Bahar Anaokulu
Tarsus
88
Özel İlgi Anaokulu
Tarsus
20
Özel Tarsus Sev İlköğretim Okulu
Tarsus
176
Özel Tarsus Toros Anadolu Lisesi
Tarsus
99
Özel Çağ Anadolu Lisesi
Tarsus
107
Özel Çağ Lisesi
Tarsus
34
Özel Tarsus Amerikan Lisesi
Tarsus
351
Özel Çukurova Anadolu Sağlık Meslek Lisesi
Tarsus
169
Özel Tarsus Bilge Lokman Hekim Anadolu Sağlık Meslek Lisesi
Tarsus
300
Özel Tarsus Onay Anadolu Sağlık Meslek Lisesi
Tarsus
76
Özel Çağ Fen Lisesi
Tarsus
83
Özel Tarsus Toros İlkokulu
Tarsus
86
Özel Çağ İlkokulu
Tarsus
212
Özel Tarsus Sağlık Eğitim Vakfı İlkokulu
Tarsus
217
Özel Yıldırımhan Eğitim Kurumları Bahar İlkokulu
Tarsus
227
Özel Tarsus İlkokulu
Tarsus
87
Özel Tarsus Sağlık Eğitim Vakfı Ortaokulu
Tarsus
217
Özel Yıldırımhan Eğitim Kurumları Bahar Ortaokulu
Tarsus
201
Özel Tarsus Toros Ortaokulu
Tarsus
66
Özel Çağ Ortaokulu
Tarsus
170
Özel Tarsus Ortaokulu
Tarsus
63
Özel Tarsus Çukurova Kampüs Anadolu Lisesi
Tarsus
300
Özel Tarsus Çıukurova Fen Lisesi
Tarsus
84
Özel Tarsus Çukurova Anadolu Lisesi
Tarsus
87
Özel Tarsus Uğur Anadolu Lisesi
Tarsus
53
38
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
EĞİTİM
2014 EKONOMİK RAPOR
Özel Güney Gelişim Anaokulu
Yenişehir
74
Özel Yenişehir Gelecek Anaokulu
Yenişehir
61
Özel Doğaç Dilek Beyazkule Anaokulu
Yenişehir
43
Özel İçel Koleji Anaokulu
Yenişehir
67
Özel Toros Anaokulu
Yenişehir
167
Özel Mersin Küçükşeyler Anaokulu
Yenişehir
44
Özel Mersin Bahçeşehir Anadolu Lisesi
Toroslar
168
Özel Mersin Merkez Anadolu Sağlık Meslek Lisesi
Toroslar
198
Özel Mersin Bahçeşehir İlkokulu
Toroslar
297
ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel Mersin İlkokulu
Toroslar
217
ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel Mersin Ortaokulu
Toroslar
141
Özel Mersin Bahçeşehir Ortaokulu
Toroslar
245
Özel Yıldırımhan Anadolu Lisesi
Yenişehir
174
Özel Yıldırım Bayezıt Anadolu Lisesi
Yenişehir
164
Özel İçel Koleji Anadolu Lisesi
Yenişehir
232
Mersin Eğitim Vakfı Özel Toros Anadolu Lisesi
Yenişehir
203
Özel Mersin Doğa Lisesi
Yenişehir
169
Özel Mersin Kültür Temel Lisesi
Yenişehir
87
Özel Pozcu Şifa Anadolu Sağlık Meslek Lisesi
Yenişehir
167
Özel Yaşam Anadolu Sağlık Meslek Lisesi
Yenişehir
148
Özel Yıldırımhan Anadolu Sağlık Meslek Lisesi
Yenişehir
13
Özel Mersin Hızır Anadolu Sağlık Meslek Lisesi
Yenişehir
104
Özel Mersin Deva Anadolu Sağlık Meslek Lisesi
Yenişehir
159
Özel Toros Fen Lisesi
Yenişehir
232
Özel Yıldırımhan Fen Lisesi
Yenişehir
56
Özel Yıldırımhan Burç Fen Lisesi
Yenişehir
55
Özel Toros İlkokulu
Yenişehir
392
Özel Mersin Doğa İlkokulu
Yenişehir
371
Özel Yıldırımhan Ali Yükselgüngör İlkokulu
Yenişehir
262
Özel İçel İlkokulu
Yenişehir
86
Özel Güney Gelişim İlkokulu
Yenişehir
175
Özel Yıldırımhan Gülcihan Memiş İlkokulu
Yenişehir
73
Özel Beyaz Kule İlkokulu
Yenişehir
36
Özel Mersin Kültür İlkokulu
Yenişehir
43
Özel Yıldırımhan Ali Yükselgüngör Ortaokulu
Yenişehir
284
Özel İçel Ortaokulu
Yenişehir
119
Özel Güney Gelişim Ortaokulu
Yenişehir
154
Özel Toros Ortaokulu
Yenişehir
355
Özel Mersin Doğa Ortaokulu
Yenişehir
283
Özel Mersin Kültür Ortaokulu
Yenişehir
49
2013-2014 öğretim yılında İlimizde 86 adet özel okulda, toplam 11.660 öğrenci öğrenim görürken, 2014-2015 öğretim yılında İlimizde faaliyet gösteren özel okul sayısı 106; söz konusu okullarda öğrenim gören öğrenci sayısı ise 14.727’dir. MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
39
EĞİTİM
2014 EKONOMİK RAPOR
YÜKSEKÖĞRETİM Mersin’de yükseköğrenim alanında biri resmi (Mersin Üniversitesi), ikisi özel (Çağ, Toros Üniversitesi) olmak üzere üç üniversite ve Orta Doğu Teknik Üniversitesi’ne bağlı Deniz Bilimleri Enstitüsü ile Selçuk Üniversitesi Silifke-Taşucu Meslek Yüksekokulu bulunmaktadır. 2014-2015 ÖĞRETİM YILI MERSİN ÜNİVERSİTESİ ÖĞRENCİ SAYISI Kaynak: T.C. Mersin Üniversitesi Rektörlüğü
Birimler
Öğretim Üyesi Sayısı
Öğrenci Sayısı
Fen-Edebiyat Fakültesi
135
3.529
Mühendislik Fakültesi
78
2.080
İktisadi Ve İdari Bil. Fakültesi
54
2.146
Güzel Sanatlar Fakültesi
36
345
Tıp Fakültesi
437
1.242
Su Ürünleri Fakültesi
22
107
Eczacılık Fakültesi
23
341
Eğitim Fakültesi
78
2.208
Mimarlık Fakültesi
23
427
Turizm Fakültesi
5
1.219
Tarsus Teknik Eğitim Fakültesi
1
94
Tarsus Teknoloji Fakültesi
15
75
İletişim Fakültesi
19
480
Fen Bilimleri Enstitüsü
73
794
Sağlık Bilimleri Enstitüsü
43
236
Sosyal Bilimler Enstitüsü
34
1.647
Eğitim Bilimleri Enstitüsü
10
454
Güzel Sanatlar Enstitüsü
5
122
Devlet Konservatuarı
28
83
Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu
15
232
Sağlık Yüksekokulu
31
812
Takı Teknolojisi ve Tasarımı Yüksekokulu
3
74
Anamur Meslek Yüksekokulu
11
701
Aydıncık Meslek Yüksekokulu
2
28
Erdemli Meslek Yüksekokulu
14
1.673
Mustafa Baysan Meslek Yüksekokulu
13
343
Mersin Meslek Yüksekokulu
9
2.532
Mut Meslek Yüksekokulu
16
487
Silifke Meslek Yüksekokulu
11
294
Tarsus Meslek Yüksekokulu
22
1.437
Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu
11
3.407
Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu
12
843
Silifke Uygulamalı Teknoloji ve İşletmecilik Yüksekokulu
7
275
Tarsus Uygulamalı Teknoloji ve İşletmecilik Yüksekokulu
7
79
Erdemli Uygulamalı Teknoloji ve İşletmecilik Yüksekokulu
13
279
Yabancı Diller Yüksekokulu
78
40
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
EĞİTİM
2014 EKONOMİK RAPOR
2014-2015 ÖĞRETİM YILI MERSİN ÜNİVERSİTESİ AKADEMİK PERSONEL DURUMU Kaynak: T.C. Mersin Üniversitesi Rektörlüğü
Unvanı
Sayısı
Profesör
222
Doçent
147
Yardımcı Doçent
302
Öğretim Görevlisi
221
Okutman
127
Araştırma Görevlisi
462
Uzman
65
Toplam
1.546
1992 yılında kurulan Mersin Üniversitesi’nde toplam 13 fakülte, 5 enstitü, 17 yüksekokul, 1 adet konservatuar bulunmaktadır. 2014-2015 öğretim yılında 31.125 öğrencinin öğrenim gördüğü Mersin Üniversitesi’nde 222’si Profesör, 147’si Doçent, 302’si de Yardımcı Doçent olmak üzere toplam 1.546 öğretim elemanı görev yapmaktadır. Mersin Üniversitesi akademik personel sayısı bir önceki öğretim yılına göre %5 artmış, öğrenci sayısı ise %9 oranında azalmıştır. 2014-2015 ÖĞRETİM YILI ODTÜ DENİZ BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ AKADEMİK PERSONEL VE ÖĞRENCİ DURUMU Kaynak: T.C. Orta Doğu Teknik Üniversitesi Deniz Bilimleri Enstitüsü
Öğretim Üyesi Sayısı Ana Bilim Dalı
Prof.
Doç.
Yrd.Doç.
Öğrenci Sayısı Toplam
Master
Doktora
Toplam
Oşinografi
3
-
3
6
7
8
15
Deniz Jeolojisi ve Jeofiziği
-
-
1
1
-
-
-
Deniz Biyolojisi ve Balıkçılık
2
1
1
4
8
4
12
Toplam
5
1
5
11
15
12
27
Toplam Araştırma Görevlisi
4
Erdemli’de bulunan ODTÜ Deniz Bilimleri Enstitüsü’nde; Oşinografi, Deniz Jeolojisi ve Jeofiziği, Deniz Biyolojisi ve Balıkçılık Bölümleri mevcut olup, 2014-2015 öğretim yılında 11 öğretim üyesi bulunmakta ve 27 öğrenci öğrenim görmektedir.
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
41
EĞİTİM
2014 EKONOMİK RAPOR
2014-2015 ÖĞRETİM YILI SELÇUK ÜNİVERSİTESİ SİLİFKE-TAŞUCU MESLEK YÜKSEKOKULU AKADEMİK PERSONEL DURUMU Kaynak: T.C. Selçuk Üniversitesi Silifke-Taşucu Meslek Yüksekokulu
Unvanı
Sayısı
Profesör
1
Yardımcı Doçent
4
Öğretim Görevlisi
18
Okutman
7
Uzman
1
Toplam
31
2014-2015 ÖĞRETİM YILI SELÇUK ÜNİVERSİTESİ SİLİFKE-TAŞUCU MESLEK YÜKSEKOKULU ÖĞRENCİ DURUMU Kaynak: T.C. Selçuk Üniversitesi Silifke-Taşucu Meslek Yüksekokulu
Bölümler
Öğrenci Sayısı Normal Öğretim
İkinci Öğretim
Aşçılık
40
0
Bahçe Tarımı
102
18
Elektronik Teknolojisi
168
84
İnşaat Teknolojisi
163
143
Dış Ticaret
243
198
Turizm Rehberliği
161
57
Yerel Yönetimler
75
103
Turizm ve Otel İşletmeciliği
206
69
Turizm ve Seyahat Hizmetleri
159
96
1.317
768
Toplam
Selçuk Üniversitesi Silifke-Taşucu Meslek Yüksekokulu’nda, 31 öğretim üyesi bulunmakta ve 1.317‘si normal öğretim, 768’i ikinci öğretim olmak üzere toplam 2.085 öğrenci öğrenim görmektedir. 2014-2015 öğretim yılında toplam öğrenci sayısı bir önceki öğretim yılına göre %25 artmıştır.
42
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
EĞİTİM
2014 EKONOMİK RAPOR
2014-2015 ÖĞRETİM YILI ÇAĞ ÜNİVERSİTESİ ÖĞRENCİ DURUMU Kaynak: T.C. Çağ Üniversitesi Rektörlüğü
Fakülte ve Yüksekokul Adı
Öğrenci Sayısı
İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi
1.196
Fen Edebiyat Fakültesi
667
Hukuk Fakültesi
751
Meslek Yüksekokulu
619
Sosyal Bilimler Enstitüsü
644
Toplam
3.877
2014-2015 ÖĞRETİM YILI ÇAĞ ÜNİVERSİTESİ AKADEMİK PERSONEL DURUMU Kaynak: Çağ Üniversitesi Rektörlüğü
Unvanı
Personel Sayısı
Profesör
14
Doçent Dr.
5
Yardımcı Doçent Dr.
28
Doktor
3
Öğretim Görevlisi
30
Araştırma Görevlisi
9
Okutman
47
Toplam
136
1997’de Mersin ve Adana arasında Yenice’de kurulan ve Mersin’e 35 km. uzaklıkta olan Çağ Üniversitesi’nde, üç fakülte, bir yüksekokul ve bir enstitü bulunmaktadır. 2014-2015 öğretim yılında 3.877 öğrencinin eğitimini sürdürdüğü Çağ Üniversitesi’nde 14’ü Profesör, 5’i Doçent, 28’i Yardımcı Doçent olmak üzere toplam 136 akademik personel görev yapmaktadır. Çağ Üniversitesi öğrenci sayısı, 2014-2015 öğretim yılında bir önceki öğretim yılına göre %12, akademik personel sayısı ise %5 oranında artmıştır.
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
43
EĞİTİM
2014 EKONOMİK RAPOR
2014-2015 ÖĞRETİM YILI TOROS ÜNİVERSİTESİ ÖĞRENCİ DURUMU Kaynak: T.C. Toros Üniversitesi
Fakülte ve Yüksekokul Adı
Öğrenci Sayısı
Mühendislik Fakültesi
438
İktisadi İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi
371
Güzel Sanatlar Fakültesi
319
Meslek Yüksekokulu
607
Sağlık Bilimleri Yüksekokulu
26
Fen Bilimleri Enstitüsü
115
Sosyal Bilimler Enstitüsü
448
Toplam
2.324
2014-2015 ÖĞRETİM YILI TOROS ÜNİVERSİTESİ AKADEMİK PERSONEL DURUMU Kaynak: T.C. Toros Üniversitesi
Unvanı
Personel Sayısı
Profesör
19
Doçent Dr.
3
Yardımcı Doçent Dr.
24
Araştırma Görevlisi
6
Öğretim Görevlisi(Dr.)
15
Öğretim Görevlisi
33
Okutman
22
Toplam
122
Mersin’de kurulan ikinci özel üniversite olan Toros Üniversitesi’nde, 2014-2015 öğretim yılında 19’u Profesör, 3’ü Doçent, 24’ü Yardımcı Doçent olmak üzere toplam 122 akademik personel görev yapmakta olup, öğrenci sayısı ise 2.324’dür. Söz konusu dönemde Toros Üniversitesi akademik personel sayısı 2013-2014 eğitim dönemine göre %14; öğrenci sayısı ise %41 artış göstermiştir.
44
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
KÜLTÜR
2014 EKONOMİK RAPOR
KÜLTÜR MERSİN İLİ MÜZELERİ
Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Mersin Müzesi Mersin-Atatürk Evi Müzesi Anamur Müzesi Müzeler
Silifke Müzesi Atatürk Evi Etn. Müzesi Narlıkuyu Mozaik Müzesi Tarsus Müzesi St. Paul Anıt Müzesi
MÜZELERDE BULUNAN ESER SAYISI Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Mersin
Anamur
Silifke
Tarsus
Toplam
Arkeolojik Eser
5.937
3.929
3.687
4.414
17.967
Etnoğrafik Eser
889
883
1.532
1.301
4.605
24.306
19.078
16.297
16.640
76.321
424
194
108
171
897
Sikke Mühür Tablet
1
0
El Yazması
5
0 0
6
11
Fosil
2
1 2
Toplam
31.558
24.090
21.624
22.532
99.804
Sergilenen Eser
2.331
0
2.034
2.005
6.370
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
45
KÜLTÜR
2014 EKONOMİK RAPOR
MERSİN İLİ ÖREN YERLERİ
Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Toroslar Ören Yerleri
Yumuktepe
Mezitli Ören Yerleri
Soli - Viranşehir( Soloı- Pompeıpolıs )
Aydıncık Ören Yerleri
Anıt Mezar (Dört Ayak), Kelenderis
Bozyazı Ören Yerleri
Nagidos
Erdemli Ören Yerleri
Elaiussa-Sebaste( Ayaş )(Tiyatro, Agora, Büyük Hamam, Tapınak, Nekropol Alanı), Korykos (Kızkalesi) (Kızkalesi(Denizdeki Kale), Kanlıdivane)
Mut Ören Yerleri
Alahan Manastırı, Al Oda, Adrassus (Balabolu)
Silifke Ören Yerleri
Roma Tapınağı, Cambazlı Kilisesi, Aya Thekla Yeraltı Kilisesi(Meryemlik), Taşucu (Holmi), Liman Kalesi, Kilikya Afrodisiası, Demircili (Imbriogon) Anıtmezarları, Uzuncaburç (Diocaesarea)
Tarsus Ören Yerleri
Eski Cami- St. Paul Kilisesi, Aziz Paulus, St. Paul Kuyusu, Gözlükule, Donuktaş, Altından Geçme (Roma Hamamı), Kleopatra Kapısı (Deniz Kapısı), Onur Yazıtı (Yeni Hamam), Justiniaus Köprüsü (Baç Köprüsü), Tarsus Şelalesi ve Roma Mezarları, Cumhuriyet Alanı Antik Kenti, Roma Yapı Kalıntısı, Sağlıklı Köyü Antik Yolu ve Kapısı, Gülek Kalesi
Anamur Ören Yerleri
Titiopolis, Eski Anamur (Anemurium)
MERSİN İLİ SİT ALANLARININ DAĞILIMI
Kaynak: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü
Kentsel Sit Alanı 0,4 %
Arkeolojik Sit Alanı 93%
Tarihi Sit Alanı 0,4 %
Doğal ve Tarihi Sit Alanı 0,2 %
46
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
Arkeolojik ve Doğal Sit Alanı 6%
KÜLTÜR
2014 EKONOMİK RAPOR
2014 YILI MERSİN İLİ MÜZE VE ÖREN YERLERİ İSTATİSTİKLERİ Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Aylar
Yerli Ziyaretçi
Yabancı Ziyaretçi
Müze Kartlı Ziyaretçi
Toplam Ziyaretçi
Ocak
10.587
1.258
1.839
13.684
Şubat
18.059
1.942
3.002
23.003
Mart
18.855
3.273
2.280
24.408
Nisan
32.174
5.249
4.611
42.034
Mayıs
45.043
4.962
7.266
57.271
Haziran
10.621
2.559
896
14.076
Temmuz
45.330
3.442
3.595
52.367
Ağustos
90.383
2.080
7.843
100.306
Eylül
39.237
6.741
3.671
49.649
Ekim
25.463
5.473
2.628
33.564
Kasım
20.755
2.299
1.344
24.398
Aralık
11.821
747
698
13.266
368.328
40.025
39.673
448.026
Toplam
YILLAR İTİBARİYLE MÜZE ve ÖREN YERLERİ ZİYARETÇİ SAYISI Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü 700.000 600.000 500.000 400.000 300.000 200.000 100.000 0 2012
2013
2014
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
47
KÜLTÜR
2014 EKONOMİK RAPOR
2014 YILI MERSİN İLİ HALK VE ÇOCUK KÜTÜPHANELERİNDE BULUNAN KİTAP VE KÜTÜPHANEDEN YARARLANAN OKUYUCU SAYISI Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
İlçesi
Halk Kütüphanesi
Çocuk Kütüphanesi
Kitap Sayısı
Okuyucu Sayısı
Akdeniz
2
1
68.315
183.018
Toroslar
2
-
8.565
0
Mezitli
2
-
13.630
592
Anamur
2
-
24.377
0
Bozyazı
1
-
8.490
9.562
Aydıncık
1
-
4.150
0
Gülnar
4
-
22.709
26.036
Mut
1
-
10.499
0
Silifke
1
-
22.985
10.956
Erdemli
1
-
22.447
0
Tarsus
3
-
47.877
55.312
Çamlıyayla
2
-
5.335
777
Toplam
22
1
259.379
286.253
YILLAR İTİBARİYLE MERSİN İLİ KÜTÜPHANELERİNDEN YARARLANAN OKUYUCU SAYISI Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
600.000 500.000 400.000 300.000 200.000 100.000 0
48
2012
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
2013
2014
SAĞLIK
2014 EKONOMİK RAPOR
SAĞLIK İl Sağlık Müdürlüğü, bağlı birimleriyle koruyucu ve tedavi edici sağlık hizmetleri ve sağlık eğitim öğretim görevlerini yürütmektedir. Mersin’de, 11 Devlet, 1 Üniversite Hastanesi ve 12 adet Özel Hastane olmak üzere toplam 24 adet hastane ile sağlık hizmeti verilmektedir. İLİMİZ SAĞLIK PERSONELİNİN SAYISAL DAĞILIMI Kaynak: İl Sağlık Müdürlüğü, Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi
Sağlık Bakanlığı
Özel Sektör
Üniversite
2014 Toplam
Uzman Hekim
787
422
211
1.420
Pratisyen Hekim
799
89
221
1.109
Diş Hekimi
161
281
-
442
Hemşire+Ebe
3.626
657
303
4.586
Sağlık Memuru
1.753
22
61
1.836
Eczacı
43
11
6
17
Diğer Sağlık Personeli
145
600
71
816
7.314
2.082
873
10.269
Toplam
2014 yılında İlimiz sağlık personelinin sayısal dağılımı incelendiğinde, uzman hekim ve pratisyen hekim sayısının 2013 yılına göre %7,3, diş hekimi sayısının %4,7, hemşire ve ebe sayısının %6,8 arttığı gözlenmektedir. Söz konusu dönemde toplam sağlık personeli sayısının ise önceki yıla göre %7 arttığı görülmektedir. 31.12.2014 TARİHİ İTİBARİYLE İLİMİZDE YATAKSIZ SAĞLIK HİZMETİ VEREN KURUMLAR Kaynak: T.C. Mersin Valiliği Halk Sağlığı Müdürlüğü
Yataksız Sağlık Kurumları
Adet
Aile Sağlığı Merkezi
137
Aile Hekimliği Birimi
495
Halk Sağlığı Müdürlüğü
1
Halk Sağlığı Laboratuvarı
1
Sağlık Evi
8
Toplum Sağlık Merkezi
13
İlçe Sağlık Müdürlüğü
13
İl Ambulans Servisi Başhekimliği
1
Acil Sağlık Hizmeti İstasyonu
44
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
49
SAĞLIK
2014 EKONOMİK RAPOR
İLİMİZDEKİ YATAKLI SAĞLIK KURUMLARININ HİZMETLERİ Kaynak: İl Sağlık Müdürlüğü
Kuruluşun Adı
Yatak Sayısı
Yatan Hasta Sayısı
Poliklinik Hasta Sayısı
2013
2014
2013
2014
2013
Mersin Ün.Tıp Fak. Ar. Ve Uy. Hast.
407
601
20.673
25.000
565.035
386.548
Mersin Devlet Hastanesi
506
553
32.269
33.253
968.756
1.098.692
Toros Devlet Hastanesi
250
282
14.055
17.523
738.923
804.469
Mersin Kadın Doğum ve Çocuk Hastanesi
306
306
26.059
28.583
428.615
508.815
Anamur Devlet Hastanesi
134
114
6.563
6.520
154.966
174.137
Aydıncık Devlet Hastanesi
25
25
62
77
11.015
10.807
Bozyazı Devlet Hastanesi
30
30
1.572
2.360
30.724
24.481
Erdemli Devlet Hastanesi
159
154
10.104
10.193
343.668
359.529
Gülnar Devlet Hastanesi
50
48
1.028
869
30.669
19.594
Mut Devlet Hastanesi
54
54
4.581
4.629
127.474
125.184
Silifke Devlet Hastanesi
142
142
9.784
10.349
239.291
304.026
Tarsus Devlet Hastanesi
544
544
31.132
33.220
989.893
1.001.805
Çamlıyayla Ent. Hastanesi
10
0
10
0
13.191
1.337
Sağlık Bakanlığı Toplam
2.210
2.252
137.219
147.576
4.077.185
4.432.876
-
30
-
43
-
2.125
Özel İmece Hastanesi
87
87
11.940
11.594
143.627
141.813
Özel Doğuş Hastanesi
52
52
5.878
6.839
88.970
72.915
Özel Yenişehir Hastanesi
87
87
6.132
5.867
125.750
122.064
Özel Olbamed Hastanesi
51
51
3.810
7.795
65.684
129.295
Özel Ömer Sayar Hastanesi
46
46
3.732
3.699
37.452
30.628
Özel Ortadoğu Hastanesi
100
100
8.577
8.169
112.604
103.711
Özel Vizyon Göz Merkezi
12
12
0
0
60.598
54.503
Özel Tarsus Kadın Doğum Hastanesi
22
22
3.009
2.596
35.544
29.506
Özel Forum Yaşam Hastanesi
96
96
11.223
12.157
176.837
178.484
Özel Anamur Anamed Hastanesi
57
58
6.806
6.789
76.641
73.252
Özel Tarsus Medicalpark Hastanesi
133
133
12.409
11.347
110.309
98.629
Özeller Toplam
743
774
73.516
76.895
1.034.016
1.036.925
Genel Toplam
3.360
3.627
231.408
249.471
5.676.236
5.856.349
Özel Mersin Akdeniz Hastanesi
50
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
2014
SAĞLIK
2014 EKONOMİK RAPOR
31.12.2014 TARİHİ İTİBARİYLE İLİMİZDE BULUNAN SAĞLIK KURUMLARININ DURUMU
Akdeniz
Anamur
Aydıncık
Bozyazı
Çamlıyayla
Erdemli
Gülnar
Mezitli
Mut
Silifke
Tarsus
Toroslar
Yenişehir
TOPLAM
Kaynak: T.C. Mersin Valiliği Halk Sağlık Müdürlüğü, İl Sağlık Müdürlüğü, Mersin İli Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği
İlçe Sağlık Müdürlüğü
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
13
Üniversite Hastanesi
1
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
1
İl Ambulans Servisi B. hek.
-
1
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
1
Acil Sağlık Hiz. İstasyonu
5
3
2
2
1
4
4
3
2
4
6
5
3
44
Devlet Hastanesi
2
1
1
1
-
1
1
-
1
1
1
1
-
11
Özel Hastane
4
1
-
-
-
-
-
1
-
1
3
-
2
12
Özel Tıp Merkezi
3
-
-
-
-
-
-
2
-
-
1
1
3
10
Özel Dal Merkezi
4
-
-
-
-
-
-
1
-
-
2
-
1
8
Özel Diyaliz Merkezi
1
-
-
-
-
1
-
1
-
1
2
1
2
9
Özel Tüp Bebek Merkezi
1
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
1
Aile Sağlığı Merkezi
22
7
1
4
1
14
5
11
4
11
24
20
13
137
Aile Hekimliği Birimi
85
19
3
8
4
38
9
45
18
33
97
77
59
495
Sağlık Evi
-
-
-
-
-
3
-
-
1
2
1
1
-
8
Halk Sağlığı Müdürlüğü
1
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
1
Toplum Sağlığı Merkezi
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
13
Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
1
1
-
2
Özel Ağız ve Diş Sağlığı Mer.
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
2
2
Özel Ağız ve Diş Sağlığı Pol.
11
1
-
-
-
3
-
3
-
2
5
-
9
34
Özel Ağız ve Diş Mua.
93
12
-
1
-
13
-
10
4
11
30
4
30
208
Halk Sağlığı Laboratuarı
1
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
1
İlçe Devlet Hast. (Entegre)
-
-
-
-
1
-
-
-
-
-
-
-
-
1
Özel Poliklinik
4
-
-
-
-
1
-
-
-
-
-
-
2
7
Özel Muayenehane
26
-
-
-
-
5
-
5
-
3
5
1
21
66
Özel Sağlık Kabinleri
8
-
-
-
-
-
-
1
-
-
-
2
2
12
134
28
3
9
3
54
7
50
21
48
98
52
74
581
5
-
-
-
-
-
1
-
-
-
1
2
-
9
Eczane Ecza Deposu
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
51
SOSYAL HİZMETLER
2014 EKONOMİK RAPOR
SOSYAL HİZMETLER 2014 YILI SONU İTİBARİYLE İLİMİZ SOSYAL HİZMETLER MÜDÜRLÜĞÜ’NE BAĞLI SOSYAL HİZMET KURULUŞLARININ DURUMU Kaynak: T.C. Mersin Valiliği Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü
Kuruluşun Adı
Yeri
Kapasitesi
Mevcut
Erdemli Huzurevi Müdürlüğü
Erdemli
88
88
Yaşlılara yönelik geceli gündüzlü bakım veren kuruluş (60 +)
Tarsus Huzurevi Müdürlüğü
Tarsus
54
29
Yaşlılara yönelik geceli gündüzlü bakım veren kuruluş(60 +)
Silifke Huzurevi Müdürlüğü
Silifke
44
20
Yaşlılara yönelik geceli gündüzlü bakım veren kuruluş (60 +)
Nihat Sözmen Bakım Rehabilitasyon ve Aile Danışma Merkezi
Toroslar
80
80
Engelli bireylere yönelik geceli gündüzlü bakım veren kuruluş
Mersin Engelli Bakım Rehabilitasyon Merkezi
Akdeniz
80
80
Engelli bireylere yönelik geceli gündüzlü bakım veren kuruluş
Koruma Bakım ve Rehabilitasyon Merkezi
Akdeniz
20
8
Suça sürüklenen erkek çocuklara yönelik geceli gündüzlü bakım veren kuruluş (7-18 yaş)
Bakım ve Sosyal Rehabilitasyon Merkezi
Toroslar
25
17
İstismar mağduru kız çocuklarına yönelik geceli gündüzlü bakım veren kuruluş (7-18 yaş)
Toroslar
70
57
Erkek çocuklara yönelik geceli gündüzlü bakım veren kuruluş (13-18 yaş)
Sevgi Evleri Çocuk Yuvası ve Kız Yetiştirme Yurdu
Akdeniz
50
65
0-18 yaş kız ve 0-12 yaş erkek çocuklara yönelik geceli gündüzlü bakım veren kuruluş
Çocuk Evleri Koordinasyon Merkezi
Akdeniz
93
92
0-18 yaş erkek ve kız çocuklara yönelik geceli gündüzlü bakım veren kuruluş
Mersin Kadın Konukevi
Toroslar
16
6 Kadın 3 Çocuk
Şiddet mağduru kadınlara yönelik geceli gündüzlü bakım veren kuruluş
Mersin 2. Kadın Konukevi
Yenişehir
19
6 Kadın 3 Çocuk
Şiddet mağduru kadınlara yönelik geceli gündüzlü bakım veren kuruluş
Şiddet Önleme ve İzleme Merkezi Müdürlüğü
Yenişehir
-
-
Kadın hizmetlerine yönelik tüm iş ve işlemleri yürüten kuruluş
Akdeniz Sosyal Hizmet Merkezi Müdürlüğü
Akdeniz
-
-
Çocuk, yaşlı, aile ve toplum hizmetlerine yönelik tüm iş ve işlemleri yürüten kuruluş
Toroslar Sosyal Hizmet Merkezi Müdürlüğü
Toroslar
-
-
Çocuk, yaşlı, engelli, aile ve toplum hizmetlerine yönelik tüm iş ve işlemleri yürüten kuruluş
Tarsus
-
-
Çocuk, yaşlı, engelli aile ve toplum hizmetlerine yönelik tüm iş ve işlemleri yürüten kuruluş
Yetiştirme Yurdu
Tarsus Sosyal Hizmet Merkezi Müdürlüğü
52
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
Hizmet Türü
SOSYAL HİZMETLER
2014 EKONOMİK RAPOR
31.12.2014 TARİHİ İTİBARİYLE İLİMİZ DİĞER SOSYAL HİZMET KURULUŞLARININ DURUMU Kaynak: T.C. Mersin Valiliği Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü
Kreş ve Gündüz Bakım Evi 3
Kuruluş Adı Akdeniz Toroslar Yenişehir Mezitli Anamur Aydıncık Bozyazı Çamlıyayla Erdemli Gülnar Mut Silifke Tarsus
Sayı Kapasite
182
Huzurevi
Çocuk Kulüpleri
-
-
Özürlü Bakım ve Rehabilitasyon Merkezi 1
-
-
33
Sayı
1
3
-
1
Kapasite
37
195
-
84
23
-
6
1
1.296
-
171
48
Sayı Kapasite Sayı
11
4
1
2
Kapasite
730
135
40
69
Sayı
2
-
-
-
100
-
-
-
Sayı
-
-
-
-
Kapasite
-
-
-
-
Sayı
-
-
-
-
Kapasite
-
-
-
-
Sayı
-
-
-
-
Kapasite
-
-
-
-
Sayı
1
-
-
-
Kapasite
35
-
-
-
-
-
-
-
Kapasite
-
-
-
-
Sayı
1
-
-
-
Kapasite
40
-
-
-
Sayı
6
-
4
-
248
-
92
-
8
-
1
1
361
-
35
100
Kapasite
Sayı
Kapasite Sayı Kapasite
2014 YILI SONU İTİBARİYLE İLÇELERE GÖRE DERNEKLERİN DAĞILIMI Kaynak: Mersin Valiliği İl Dernekler Müdürlüğü
Akdeniz
30
Kamu Yararına 23
Toroslar
38
1
İlçeler
Cami
Kurs/Okul
Kültür
Sosyal
Spor
Diğer
Toplam
23
40
105
84
98
403
22
9
41
31
27
169
Mezitli
9
2
15
9
35
38
24
132
Yenişehir
16
9
16
22
81
122
60
326
Anamur
2
5
5
9
18
13
23
85
Aydıncık
1
-
2
-
3
2
4
11
Bozyazı
2
1
5
5
10
2
7
32
Çamlıyayla
3
-
2
-
-
-
3
6
Erdemli
39
3
25
16
31
26
52
182
Gülnar
5
-
5
6
7
4
9
36
Mut
3
4
15
-
16
6
24
71
Silifke
21
7
28
25
41
30
25
177
Tarsus
33
9
25
19
55
53
39
233
202
64
188
160
443
411
395
1.863
Toplam
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
53
SOSYAL GÜVENLİK ÇALIŞMALARI
2014 EKONOMİK RAPOR
SOSYAL GÜVENLİK ÇALIŞMALARI MERSİN İLİ 4/A* KAPSAMINDAKİ İŞYERİ VE ZORUNLU SİGORTALI SAYISI Kaynak: T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu
İŞYERİ SAYISI
Daimi Mevsimlik Kamu Özel Erkek Kadın Toplam
27.462 4.705 649 31.518
32.167
*: Hizmet Akdine Tabi Çalışanlar
2013 ZORUNLU ORTALAMA GÜNLÜK SİGORTALI KAZANÇ ( ) SAYISI 152.916 52,58 49.817 43,44 13.669 103,68 189.064 46,74 157.583 51,58 45.150 47,02 202.733 50,57
İŞYERİ SAYISI 29.146 4.087 607 32.626
33.233
2014 ZORUNLU SİGORTALI SAYISI 165.685 52.575 14.419 203.841 167.881 50.379 218.260
ORTALAMA GÜNLÜK KAZANÇ ( ) 57,90 49,00 112,19 52,06 57,28 51,68 55,98
MERSİN İLİ 4/A KAPSAMINDAKİ SİGORTALILARIN DAĞILIMI Kaynak: T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu
I- Aktif Sigortalılar Zorunlu Sigortalılar Çıraklar Tarım Kısmi Süreli Çalışan Sigortalılar Y.dışı Topluluk Sigortalıları II- Pasif Sigortalılar (Aylık Alanlar) Malullük, Yaşlılık, Ölüm Sigortası Malullük Aylığı Alanlar Yaşlılık Aylığı Alanlar Ölüm Aylığı Alanlar (Hak sahibi) Ölüm Aylığı Alanlar (Dosya) İş Kazası İle Meslek Hastalığı Sigortası Sürekli İş Göremezlik Geliri Alanlar Ölüm Geliri Alan (Hak sahibi) Ölüm Geliri Alan (Dosya) Toplam Aylık ve Gelir Alanlar (Dosya) Toplam Aylık ve Gelir Alanlar (Kişi) Aktif/Pasif Oranı Sosyal Güvenlik Kapsamı
2013 213.495 202.733 7.268 2.939 555 70
2014 229.694 218.260 8.388 2.131 745 170
1.236 79.075 34.560 24.858
1.334 82.694 35.787 25.995
963 1.907 1.071 110.652 121.445 1,93 676.635
967 1.947 1.112 115.822 126.686 1,98 723.841
MERSİN İLİ 4/B* SİGORTALILARIN DAĞILIMI Kaynak: T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu
1479 S.K. 42.410
2013 2926 S.K. 37.903
TOPLAM 80.313
35.905 38.520 24.864 301 10.740 13.355 1,18 295.262
6.417 7.163 4.824 105 1.488 2.234 5,91 127.839
42.322 45.683 29.688 406 12.228 15.589 1,90 423.101
Aktif Sigortalılar Aylık Alanlar -Dosya -Kişi Yaşlılık Malullük Ölüm (Dosya) Ölen Sigortalıların Hak sahipleri Aktif/Pasif Oranı Sosyal Güvenlik Kapsamı
*: Kendi Adına ve Hesabına Bağımsız Çalışanlar
54
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
1479 S.K. 43.827
2014 2926 S.K. 35.694
TOPLAM 79.521
35.807 39.066 314 25.226 10.265 13.519 1,22 303.606
7.296 8.123 138 5.574 1.582 2.406 4,89 121.543
43.103 47.189 452 30.800 11.847 15.925 1,84 425.149
SOSYAL GÜVENLİK ÇALIŞMALARI
2014 EKONOMİK RAPOR
MERSİN İLİ 4/C* SİGORTALILARININ DAĞILIMI Kaynak: T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu
Aktif Sigortalılar Pasif Sigortalılar (Aylık Alanlar) Dosya Kişi Yaşlılık Malullük Vazife Malulü Ölüm (Dosya) Ölen Sigortalıların Hak sahipleri Vataniler Aktif/Pasif Oranı Sosyal Güvenlik Kapsamı
*: Kamu İdarelerinde Çalışanlar
2013 57.408
2014 59.212
41.239 44.624 31.479 640 172 8.948 12.333 1.195 1,39 236.675
42.387 45.556 31.913 662 250 9.562 12.731 1.172 1,40 243.171
MERSİN İLİ SOSYAL GÜVENLİK KAPSAMINDAKİ KİŞİ SAYISI VE NÜFUSA ORANI Kaynak: T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu
Yıllar
İlin Toplam Nüfusu
2012 2013 2014
1.682.848 1.705.774 1.727.255
Sosyal Güvenlik Kapsamındaki Aktif Çalışan Kişi Sayısı 353.488 351.216 368.427
Aktif çalışan kişi sayısının İl nüfusuna oranı (%) %21,01 %20,59 %21,33
Sosyal Güvenlik Kapsamında Aylık Alan Kişi Sayısı* 216.490 211.752 219.431
Emeklilerin Nüfusa Oranı %12,86 %12,41 %12,70
Sosyal Güvenlik Kapsamında Bakmakla Yükümlü Tutulan Kişi Sayısı** 769.152 771.870 804.303
*: Sosyal güvenlik kapsamında aylık alan kişi sayısına hak sahibi kişi sayısı dahildir. **:Sosyal güvenlik kapsamında bakmakla yükümlü tutulanların (yararlanıcıların) sayısı tahmini olarak verilmiştir.
Bakmakla yükümlü tutulanların İl Nüfusuna Oranı %45,71 %45,25 %46,57
SOSYAL GÜVENLİK KURUMUNA KAYITLI İŞYERİ VE İSTİHDAM GÖSTERGELERİ Kaynak: T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu
Değişim (%)
2013 Aralık
2014 Aralık
12/13
13/14
Türkiye
1.611.292
1.679.990
4,8%
4,3%
Mersin
32.167
33.233
3,9%
3,3%
Türkiye
12.484.113
13.240.122
4,6%
6,1%
Mersin
202.733
218.260
1,1%
7,7%
18.068.430
19.821.822
2,8%
9,7%
-0,5%
9,1%
İşyeri Sayısı*
Sigortalı Ücretli Çalışan Sayısı**
Aktif Çalışan Sayısı Türkiye
Mersin 337.675 368.427 *: 4/a kapsamındaki işyeri sayılarını içermektedir. **:4/a kapsamındaki zorunlu sigortalı sayılarını içermektedir.
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
55
SOSYAL GÜVENLİK ÇALIŞMALARI
2014 EKONOMİK RAPOR
Sosyal Güvenlik Kurumu’na kayıtlı işyeri ve istihdam ile ilgili gelişmeler incelendiğinde; Türkiye genelinde Aralık 20132014 döneminde kayıtlı işyeri sayısı 68.698 artarak Aralık 2014 sonu itibariyle 1.679.990’a ulaşmıştır. Türkiye genelinde kayıtlı işyeri sayısındaki 12 aylık dönemdeki artış %4,3 olurken, söz konusu oran bir önceki yıl için %4,8 seviyesindedir. İlimizde ise Aralık 2013-2014 döneminde kayıtlı işyeri sayısı 1.066 artarak Aralık 2014 sonu itibariyle kayıtlı işyeri sayısı 33.233’e yükselmiştir. 12 aylık dönemdeki artış bir önceki sene %3,9 iken, Aralık 2014 döneminde %3,3 ile sınırlı kalmıştır. Türkiye genelinde olduğu gibi İlimizde de kayıtlı işyeri sayısındaki artış hızının yavaşladığı gözlenmektedir. Mersin ili Aralık 2014 itibariyle 33.233 adet işyeri ile Türkiye içerisinde %2’lik paya sahiptir. Söz konusu dönemde işyeri sayısı ile Türkiye’nin 9. büyük ilidir. Aralık 2014 tarihi itibariyle işyerlerinin %87’si mikro, %11’i Küçük ve %2’si orta ölçekli işyerleridir. 2014 YILI İŞYERİ SAYISININ İLLERE GÖRE DAĞILIMI Kaynak: T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu 600.000 500.000 400.000 300.000 200.000 100.000
İS
TA N
BU İZ L M AN İR TA L KO YA CA M ELİ ER GA SİN Zİ AN BA TEP LI KE AY SİR D SA IN M SU HA N TA ES Y Kİ ŞE H K. M İR Dİ AR YA AŞ RB A OR KIR ZO DU NG U KÜ LDA K T ER AHY ZU A RU IS M PA RT ÇO A R KI UM RK LA R BO EL LU İ EL AZ IĞ VA N Rİ Z AK E SA NE RAY VŞ AM EHİ AS R YO YA ZG M AT AR Dİ N Bİ LE C BA İK R KI TIN RŞ EH AR İR TV ÇA İN NK IR I GÜ BİT M LİS ÜŞ HA N Sİ E İR Bİ T NG ÖL K AR İLİS DA H BA AN YB UR T
0
2014 ARALIK SONU İŞYERİ SAYISININ İŞYERİ BÜYÜKLÜĞÜNE GÖRE DAĞILIMI Kaynak: T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu
Orta Ölçekli 2% Küçük Ölçekli 11%
Büyük Ölçekli 0%
Mikro Ölçekli 87%
Türkiye genelinde Aralık 2013-2014 dönemi arasında 1.753.392 kişiyi bulan kayıtlı istihdam Aralık 2014 dönemi itibariyle 19.821.822 kişiye ulaşmıştır. 12 aylık dönemde bir önceki yılda kayıtlı istihdamdaki artış %2,8 iken 2014 yılında %9,7 olarak gerçekleşmiştir. Mersin’de ise Aralık 2013-2014 döneminde 30.752 kişi artarak Aralık 2014 sonu itibariyle kayıtlı istihdam 368.427kişiye yükselmiştir. 12 aylık dönem için kayıtlı istihdam önceki yıl %0,5 azalış gösterirken; Aralık 2014 döneminde ise %9,1 artmıştır. Aralık 2014 itibariyle İl bazında kayıtlı istihdamın dağılımında toplam istihdamın %59,5’ini oluşturan ilk on il arasında yer alan Mersin; %1,9’luk pay ile 10. sıradadır.
56
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
SOSYAL GÜVENLİK ÇALIŞMALARI
2014 EKONOMİK RAPOR
2014 YILI KAYITLI İSTİHDAMIN İL DÜZEYİNDE DAĞILIMI Kaynak: T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu
İstanbul, 30,00%
Diğer İller, 33,80%
Ankara, 8,50% İzmir, 6,30%
Bursa, 4,70%
Antalya, 3,50%
Mersin, 1,60% Tekirdağ, 1,80% Gaziantep, 2,00% Konya, 2,10% Adana, 2,20% Kocaeli, 3,40%
Aralık 2013-2014 döneminde Türkiye genelinde kayıtlı ücretli istihdam 756.009 kişi artarak 13.240.122’ye ulaşmıştır. Kayıtlı ücretli istihdamındaki artış bir önceki 12 aylık dönemde %4,6 iken; bu yıl %6,1 seviyesindedir. İlimizde ise söz konusu 12 aylık dönemdeki kayıtlı ücretli sayısı 15.527 kişi artarak Aralık 2014 itibariyle 218.260 düzeyindedir. Bir önceki yılı kapsayan 12 aylık dönemde kayıtlı ücretli artışı %1,1 iken içinde bulunduğumuz 12 aylık dönemde artış %7,7’dir. İşyeri büyüklüğüne göre zorunlu sigortalıların dağılımı incelendiğinde; sigortalıların %35’i Mikro, %34’ü küçük, %22’si orta, %9’u büyük ölçekli işletmelerde istihdam edilmektedir.
2014 ARALIK SONU İŞYERİ BÜYÜKLÜĞÜNE GÖRE ZORUNLU SİGORTALILARIN DAĞILIMI Kaynak: T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu
Orta Ölçekli, 22%
Büyük Ölçekli, 9%
Mikro Ölçekli, 35% Küçük Ölçekli, 34%
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
57
2014 EKONOMİK RAPOR
58
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
2014 EKONOMİK RAPOR
ekonomik yapı ve makroekonomik göstergeler
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
59
TARIM, ORMANCILIK ve HAYVANCILIK
2014 EKONOMİK RAPOR
TARIM, ORMANCILIK ve HAYVANCILIK 2014 YILINDA MERSİN’DE ARAZİ VARLIĞI
Kaynak: T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Mersin İl Müdürlüğü
Arazi Nevi
Alan (hektar)
(%)
Tarım Arazisi
384.864
24
Çayır ve Mera Arazisi
59.282
4
Orman ve Fidanlık
840.347
53
Tarım Dışı Araziler
300.807
19
1.585.300
100
Toplam
Akdeniz Havza’sının içinde yer alan Mersin ili, 1.585.300 hektarlık yüzölçümü ile Türkiye’nin yüzölçümünün yaklaşık %2’sini oluşturmaktadır. İl yüzölçümünün %53’ünü orman arazisi, %24’ünü tarım arazisi, %19’unu tarım dışı arazi oluştururken, %4’ünü de çayır ve mera arazisi oluşturmaktadır. MERSİN İLİ TARIM ALANLARININ DAĞILIMI
Kaynak: T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Mersin İl Müdürlüğü
2013
2014
Hektar
%
Hektar
%
Tahıllar ve Diğer Bitkisel Ürünlerin Ekilen Alanı
220.199
55,6
208.248
54,1
Nadas Alanı
24.270
6,1
21.467
5,6
Sebze Bahçeleri Alanı
30.671
7,7
30.766
8,0
Meyveler, İçecek ve Baharat Bitkilerinin Alanı
120.965
30,5
124.331
32,3
51
0,0
51
0,0
Süs Bitkileri Alanı Toplam Alan
396.156
384.864
Mersin ili tarım alanlarının önemli bölümü olan %54,1’ini tahıllar ve diğer bitkisel ürünlerin ekilen alanı, %32,3’ünü meyveler, içecek ve baharat bitkilerinin alanı oluşturmaktadır. İlçeler bazında tarım alanı ile en büyük paya sahip ilçeler %25’lik payla Tarsus, %19 ile Gülnar, %18 ile Mut, %13 ile Silifke ilçeleridir.
60
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
TARIM, ORMANCILIK ve HAYVANCILIK
2014 EKONOMİK RAPOR
2014 YILI MERSİN İLİ TARIM ALANLARININ İLÇELERE GÖRE DAĞILIMI (Hektar) Kaynak: T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
Nadas Alanı
Sebze Bahçeleri Alanı
Meyveler, İçecek ve Baharat Bitkilerinin Alanı
Süs bitkileri Alanı
Toplam Alan
9.732
2.672
986
5.654
0
19.044
Aydıncık
2.069
2.862
479
277
0
5.687
Bozyazı
4.118
574
298
1.474
0
6.464
Çamlıyayla
2.005
410
308
1.946
0
4.669
Erdemli
4.305
4.525
5.653
13.352
5
27.840
Gülnar
66.793
748
37
5.453
0
73.031
Mut
24.178
1.801
2.128
39.387
0
67.494
Silifke
32.871
2.222
3.811
9.711
0
48.615
Tarsus
58.280
273
11.419
27.677
37
97.686
Tahıllar ve Diğer Bitkisel Ürünlerin Ekilen Alanı
Anamur
Akdeniz
557
0
4.132
8.633
3
13.325
Mezitli
1.734
2.672
1.271
4.170
6
9.853
Toroslar
1.089
1.737
159
4.220
0
7.205
Yenişehir
518
972
86
2.377
0
3.953
Toplam
208.249
21.468
30.767
124.331
51
384.866
2014 YILI MERSİN İLİNDE EKİLEN ALANLARIN ÜRÜN GRUPLARINA GÖRE DAĞILIMI Kaynak: T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
2014 YILI MERSİN İLİNDE EKİLEN ÜRÜNLERİN ÜRETİM MİKTARININ ÜRÜN GRUPLARINA GÖRE DAĞILIMI Kaynak: T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
Tahıllar ve Diğer Bitkisel Ürünler 58%
Meyveler 33%
Sebzeler 9%
Tahıllar ve Diğer Bitkisel Ürünler 16% Meyveler 43% Sebzeler 41%
2014 yılı sonu itibariyle İlimizde ekilen alanların ürün gruplarına göre dağılımında tahıllar ve diğer bitkisel ürünler %58’lik, meyveler %33’lük, sebzeler %9’luk paya sahiptir. İlimizdeki bitkisel üretim miktarının %43’ünü meyveler, %41’ini sebzeler, %16’sını tahıllar ve diğer bitkisel ürünler oluşturmaktadır.
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
61
2014 EKONOMİK RAPOR
TARIM, ORMANCILIK ve HAYVANCILIK
MERSİN İLİ BİTKİSEL ÜRETİM MİKTARININ ÜRÜN GRUPLARINA GÖRE DAĞILIMI (Ton) Kaynak: T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
2013
2014
Değişim (%)
20
0
-
Patates-Kuru Baklagiller-Yenilebilir Kök ve Yumrular
43.835
42.195
-4
Saman ve Ot
143.984
157.891
10
Tahıllar
582.135
507.707
-13
Tekstilde Kullanılan Ham Bitkiler
20.112
3.970
-80
Yağlı Tohumlar
48.948
46.712
-5
Kök ve Yumru Sebzeler
80.093
63.220
-21
1.573.886
1.724.460
10
Diğer Sebzeler (Başka Yerde Sınıflandırılmamış)
99.852
117.660
18
Üzüm
250.570
267.664
7
Üzüm (Diğer)
12.656
15.745
24
Muz-İncir-Avokado-Kivi
167.306
190.076
14
Turunçgiller
835.514
858.981
3
Diğer Meyveler-Taş Çekirdekliler ve Yumuşak Çekirdekliler
479.525
517.538
8
152.294
131.650
-14
4.490.730
4.645.469
3
Ürün Grubu Parfümeri-Eczacılık vb.Bitkiler-Şekerpancarı ve Yem Bitkileri Tohumları
Meyvesi İçin Yetiştirilen Sebzeler
Zeytin ve Diğer Sert Kabuklular Toplam
2014 yılında İlimizde yetiştiren bitkisel ürünlerin ürün gruplarına göre üretim miktarları incelendiğinde toplam bitkisel üretim miktarı 2013 yılına göre %3,4 artış göstermiştir. Söz konusu dönemde özellikle meyvesi için yetiştirilen sebzeler, diğer meyveler-taş çekirdekliler ve yumuşak çekirdekliler üretimindeki artış, tahıllar ile zeytin ve diğer sert kabuklular üretiminde azalış olduğu gözlenmektedir.
62
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
TARIM, ORMANCILIK ve HAYVANCILIK
2014 EKONOMİK RAPOR
2014 YILI MERSİN İLİ BİTKİSEL ÜRETİM ALANLARI VE ÜRETİM MİKTARLARI Kaynak: T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
Grup ve Ürünler Patates-Kuru Baklagiller-Yenilebilir Kök ve Yumrular Bakla (Yemeklik) Fasulye (Kuru) Mercimek (Yeşil) Nohut
Üretim (ton)
Türkiye Üretimi İçerisindeki Pay(%)
286.764
42.195
0,8
40
22
0,3
1.190
121
0,1
720
82
0,4
282.594
34.568
7,7
Patates (Diğer)
2.220
7.402
0,2
Saman ve Ot
253.916
157.891
0,4
700
1.235
1,1
218.096
46.160
1,7
35
147
0,1
15.760
36.815
2,2
Burçak (Yeşil Ot) TAHILLAR VE DİĞER BİTKİSEL ÜRÜNLER
Ekilen Alan (dekar)
Fiğ (Adi) (Yeşil Ot) Hayvan Pancarı Korunga (Yeşil Ot) Mısır (Hasıl)
45
26
0,0
Mısır (Silajlık)
18.100
70.750
0,4
Yonca (Yeşil Ot)
1.180
2.758
0,0
1.511.009
507.707
1,6
152.922
21.606
0,4
1.091.507
234.094
1,5
78.663
16.228
0,5
916
140
0,0
Mısır (Dane)
187.001
235.639
4,0
Tekstilde Kullanılan Ham Bitkiler
17.500
14.999
0,5
11.029
0,5
3.970
0,5
Tahıllar Arpa (Diğer) Buğday (Diğer) Buğday (Durum) Çavdar
Pamuk (Kütlü)** Pamuk (Lif )
17.500
Yağlı Tohumlar
129.168
46.712
1,3
Ayçiçeği (Yağlık)
22.980
5.727
0,4
Pamuk Tohumu (Çiğit)*
17.500
6.529
0,5
Soya
69.750
32.141
21,4
Susam
10.838
693
3,9
Yerfıstığı Toplam *: Çiğit, pamuk (lif) pamuk (kütlü)’un ekilen alanları aynıdır. **: Kütlü pamuk alan ve üretimi toplama dahil edilmemiştir.
8.100
1.622
1,3
2.198.357
758.475
0,7
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
63
TARIM, ORMANCILIK ve HAYVANCILIK
2014 EKONOMİK RAPOR
Grup ve Ürünler
Ekilen Alan* (Dekar)
Üretim (Ton)
Türkiye Üretimi İçerisindeki Pay(%)
Kök ve Yumru Sebzeler
18.019
63.220
2,1
Soğan (Taze)
3.590
5.272
3,6
Soğan (Kuru)
2.926
7.970
0,4
554
763
3,0
Sarımsak (Taze)
260
124
0,1
Pırasa
Sarımsak (Kuru)
9.679
46.630
20,9
Havuç
150
300
0,1
5
10
0,0
Turp (Bayır) Turp (Kırmızı)
855
2.151
1,3
255.201
1.724.460
7,3
Domates (Sofralık)
86.775
890.796
11,2
Hıyar (Sofralık)
20.413
199.359
11,7
SEBZELER
Meyvesi İçin Yetiştirilen Sebzeler
Acur
415
623
1,9
Biber (Salçalık)
420
3.016
0,4
Biber (Dolmalık)
8.319
29.497
7,5
Biber (Sivri)
39.604
227.320
25,1
Bamya
5.100
3.676
11,1
Patlıcan
19.080
109.175
13,2
Kabak (Sakız)
12.763
62.467
20,8
177
459
0,5
Bezelye (Taze)
2.189
1.694
1,6
Fasulye (Taze)
19.377
30.382
4,8
Bakla (Taze)
12.530
8.218
20,8
929
1.026
1,3
Balkabağı
Barbunya Fasulye (Taze) Kavun
5.503
21.192
1,2
Karpuz
21.607
135.560
3,5
Diğer Sebzeler (Başka Yerde Sınıflandırılmamış)
45.298
117.660
6,6
Karnıbahar
5.746
16.313
10,1
Brokoli
3.492
7.038
17,2
Lahana (Beyaz)
2.283
13.136
2,7
Lahana (Kırmızı)
3.273
12.809
7,8
Marul (Kıvırcık)
6.563
16.390
9,5
Marul (Göbekli)
10.799
28.076
12,2
Marul (Aysberg)
4.305
10.488
16,0
Ispanak
5.068
8.370
4,0
Pazı
20
20
0,3
Semizotu
664
797
13,7
Maydonoz
2.351
3.217
5,5
Roka
82
79
0,9
Tere
52
77
0,9
Nane
600
Toplam 318.518 *:Ekilen alana üretime birden fazla ekilişler ve örtüaltı üretim dahil edilmiştir.
64
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
850
5,8
1.905.340
6,7
TARIM, ORMANCILIK ve HAYVANCILIK
Grup ve Ürünler
2014 EKONOMİK RAPOR
Meyveliklerin Alanı (dekar)*
Üretim (ton)
MEYVELER
Üzüm 208.803 267.664 Üzüm (Sofralık-Çekirdekli) 172.372 234.446 Üzüm (Sofralık-Çekirdeksiz) 7.931 10.213 Üzüm (Kurutmalık-Çekirdekli) 28.500 23.005 Üzüm (Diğer) 17.800 15.745 Üzüm (Şaraplık) 17.800 15.745 Muz-İncir-Avokado-Kivi 35.879 190.076 Muz 30.859 182.803 Kivi 418 257 Avokado 344 243 İncir 4.258 6.773 Turunçgiller 292.728 858.981 Portakal (Washington) 73.246 216.785 Portakal (Yafa) 13.109 31.467 Portakal (Diğer) 10.835 28.236 Mandalina (Satsuma) 29.298 89.542 Mandalina (Clementin) 1.714 5.515 Mandalina (King) 848 3.420 Mandalina (Diğer) 19.017 44.125 Limon 137.514 414.499 Greyfurt (Altıntop) 7.147 25.292 Turunç 0 100 Diğer Meyveler-Taş Çekirdekliler ve Yumuşak Çekirdekliler 288.362 517.538 Elma (Golden) 10.540 21.019 Elma (Starking) 23.641 22.389 Elma (Amasya) 476 1.090 Elma (Grannysmith) 639 467 Elma (Diğer) 8.290 41.464 Armut 2.407 6.706 Ayva 258 892 Yenidünya 4.542 5.647 Şeftali (Nektarin) 7.772 11.731 Şeftali (Diğer) 42.249 62.049 Erik 25.296 37.579 Kayısı 67.684 111.738 Kiraz 15.096 14.638 Vişne 15 56 Kızılcık 0 120 Çilek 38.586 132.556 Böğürtlen 80 88 Dut 626 1.510 Nar 34.658 35.015 Trabzon Hurması 3.415 3.532 Keçi Boynuzu 2.092 7.252 Zeytin ve Diğer Sert Kabuklular 399.740 131.650 Zeytin (Sofralık) 136.652 35.468 Zeytin (Yağlık) 241.104 78.694 Badem 7.971 9.411 Ceviz 9.023 6.845 Antep Fıstığı 4.990 1.232 Toplam 1.243.312 1.981.654 *:Meyve alanları, plantasyon (toplu) alanlar olup, dağınık ağaçların alanları dahil edilmemiştir.
Türkiye Üretimi İçerisindeki Pay (%) 7,2 14,8 1,7 5,4 3,5 3,5 32,4 72,5 0,8 13,3 2,3 22,7 16,3 46,6 7,4 13,9 6,7 52,2 14,0 57,2 11,0 4,6 9,0 3,0 2,0 1,0 0,4 9,0 1,5 0,8 43,8 15,3 11,7 14,2 41,4 3,3 0,0 1,1 35,2 3,7 2,4 8,8 10,6 51,9 5,1 8,1 5,9 12,9 3,8 1,5 10,8
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
65
TARIM, ORMANCILIK ve HAYVANCILIK
SÜS BİTKİLERİ
2014 EKONOMİK RAPOR
Grup ve Ürünler
Ekilen Alan* (m2)
Üretim* (Adet)
Türkiye Üretimi İçerisindeki Pay(%)
Kesme Çiçekler
181.480
23.224.000
2,3
500
650
0,0
Lale Gül (Kesme)
180.980
23.223.350
26,6
Çiçek Soğanları ve Diğer Süs Bitkileri
329.178
11.533.181
2,2
İç Mekân Süs Bitkileri
117.208
8.895.556
21,5
Dış Mekân Süs Bitkileri
211.970
2.637.625
0,6
510.658
34.757.181
2,2
Toplam *: Ekilen alan ve üretime; birden fazla ekilişler ve örtüaltı dahildir.
Mersin ili, arazi yapısı tarımsal çeşitlilik sunan, özellikle meyve üretiminde ülke ekonomisine önemli katkısı olan illerden biridir. Elverişli toprak yapısı, bitkisel üretimde sulu tarımın yaygınlığı, ılıman iklimi ve gelişmiş alt yapısı ile yüksek katma değerli ürünler yetiştirilmektedir. İlimiz Türkiye genelinde sahip olduğu %10,8’lik meyve üretimi payı ile birinci, %6,7’lik sebze üretimi payı ile üçüncü, turunçgil üretimi ile ikinci, %2,2’lik süs bitkisi üretimi ile sekizinci sırada; toplamda ise Türkiye tarım ürünleri üretiminde sahip olduğu %3,2’lik pay ile altıncı sırada yer almaktadır. Tarımsal üretim değeri ile Türkiye’nin dördüncü büyük ilidir. 2014 yılında bitkisel üretim ürün grubu bazında İlimizde üretilen tahıllar ve diğer bitkisel ürünler grubunda yer alan tahılların Türkiye genelindeki tahıl üretiminde %1,6’lık ve yağlı tohumların %1,3’lük payı olduğu gözlenirken, ürün bazında ise İlimizdeki soya üretimi Türkiye’nin %21,4’ünü, nohut üretimi %7,7’si; susam ise %3,9’unu oluşturmaktadır. Sebzeler grubunda ise İlimiz meyvesi için yetiştirilen sebzeler üretimi Türkiye genelindeki üretimin %7,3’ü; diğer sebzeler (Başka Yerde Sınıflandırılmamış) %6,6’sına sahiptir. Sebzeler grubunda yer alan ürünlerde ise Türkiye genelindeki sivri biber üretiminin %25,1’i, pırasa üretiminin %20,9’u, sakız kabak üretiminin %20,8’i, taze baklanın %20,8’i Mersin kaynaklıdır. Meyveler grubunda ise Muz-İncir-Avokado-Kivi grubu Türkiye üretiminin %32,4’ünü, Turunçgiller %22,7’sini oluşturmaktadır. Ürün bazında ise Türkiye limon üretiminin %57,2’si, king mandalina üretiminin %52,2’si, yafa portakal üretiminin %46,6’sı, muz üretiminin %72,5’i, keçiboynuzu üretiminin %51,9’u, yeni dünya üretiminin %43,8’i, kayısı üretiminin %41,4’ü, çilek üretiminin %35,2’si Mersin kaynaklıdır. Bununla birlikte 2014 yılında ülkemiz greyfurt ihracatının %49,5’i, limon ihracatının %43,6’sı, portakal ihracatının %46,5’i, mandarin ihracatının %38,7’si toplamda narenciye ihracatının %42,9’u Mersin firmaları tarafından gerçekleştirilmektedir. İlimiz firmaları tarafından gerçekleştirilen narenciye ihracatının Türkiye içerisindeki payı 2013 yılında %39 iken 2014 yılında payını 4 puan arttırdığı görülmektedir.
66
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
TARIM, ORMANCILIK ve HAYVANCILIK
2014 EKONOMİK RAPOR
MERSİN FİRMALARININ GERÇEKLEŞTİRDİĞİ YAŞ MEYVE SEBZE İHRACATI Kaynak: AKİB
Ürün Armut
2013
2014
Değişim (%)
Miktar (kg)
Tutar ($)
Miktar (kg)
Tutar ($)
Miktar
Tutar
2.107.164
1.346.626
3.501.463
2.115.850
66,2
57,1
Ayva
922.770
790.315
650.067
723.923
-29,6
-8,4
Bezelye
12.504
14.990
1.786
3.228
-85,7
-78,5
5.667.458
6.580.114
7.683.962
7.320.462
35,6
11,3
Çay
Biber
580.056
2.194.904
843.587
3.126.981
45,4
42,5
Çilek
3.082.489
3.613.356
1.863.552
1.889.868
-39,5
-47,7
Diğer Taze Meyveler
345.034
247.288
496.904
396.566
44,0
60,4
Diğer Baklagiller
286.965
299.887
944.918
617.002
229,3
105,7
Diğer Sebzeler
202.420
408.582
224.336
364.078
10,8
-10,9
Domates
33.510.196
27.737.436
45.504.745
30.768.933
35,8
10,9
Elma
24.811.244
10.546.144
21.037.181
7.777.818
-15,2
-26,2
Erik
7.803.216
3.514.599
4.849.587
3.483.467
-37,9
-0,9
215.932
327.628
194.941
237.008
-9,7
-27,7
Havuç,turp
Fasulye
2.228.115
600.576
1.534.053
467.565
-31,2
-22,1
Hıyar, kornişon
2.155.737
2.327.131
5.047.177
4.783.211
134,1
105,5
112.720
451.922
244.411
359.921
116,8
-20,4
Hurma Ispanak
354.762
472.014
394.553
493.325
11,2
4,5
İncir
665.637
1.751.276
1.438.244
4.016.235
116,1
129,3
5.301.136
4.167.192
9.776.477
6.690.400
84,4
60,5
Kabak Karnabahar
184.964
93.879
260.522
176.264
40,9
87,8
Karpuz
6.843.648
2.874.777
14.969.108
5.051.813
118,7
75,7
Kavun
747.717
493.203
924.053
607.071
23,6
23,1
Kayısı
8.565.906
10.071.950
5.506.648
5.793.989
-35,7
-42,5
Kiraz, vişne
1.680.615
3.378.925
2.866.125
4.730.733
70,5
40,0
Limon
161.581.611
121.784.456
171.718.965
124.902.982
6,3
2,6
Mandarin
189.133.795
123.957.903
238.567.506
142.768.726
26,1
15,2
Maydanoz
99.937
133.557
184.482
192.878
84,6
44,4
26.955.372
19.650.102
31.914.426
22.657.268
18,4
15,3
Nar Patates
5.011.890
1.702.827
203.370
131.529
-95,9
-92,3
Patlıcan
1.005.109
976.988
1.890.584
1.444.535
88,1
47,9
Pırasa
4.977.264
2.094.039
1.140.772
489.291
-77,1
-76,6
119.088.110
74.712.046
159.727.639
88.427.106
34,1
18,4
Portakal
22.279
45.779
20.695
32.735
-7,1
-28,5
Soğan, şalot
Sarmısak
16.055.843
6.664.697
29.613.434
9.149.021
84,4
37,3
Şeftali
9.398.837
5.898.723
9.635.227
8.061.364
2,5
36,7
Greyfurt
63.960.494
42.047.380
88.441.956
47.886.159
38,3
13,9
Kestane
147.375
310.722
77.700
151.436
-47,3
-51,3
Lahana
778.392
334.412
1.355.092
583.987
74,1
74,6
Mantar Marul, hindiba Muz Üzüm Genel Toplam
2.948
3.211
18.096
17.973
513,8
459,7
215.727
147.596
1.929.124
1.879.478
794,2
1173,4
0
0
10.826
3.122
-
-
9.737.951
9.526.650
26.643.433
20.495.416
173,6
115,1
716.561.339
494.295.803
893.851.725
561.270.718
24,7
13,5
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
67
TARIM, ORMANCILIK ve HAYVANCILIK
2014 EKONOMİK RAPOR
2013 YILI EN FAZLA YAŞ MEYVE SEBZE İHRACATI YAPILAN 10 ÜRÜN Kaynak: AKİB 000 $ 140.000 120.000 100.000 80.000 60.000 40.000 20.000
A
YI SI
EL M
ZV
KA
ÜZ ÜM
İŞ NE
R NA
ES AT
Kİ RA
EY GR
DO M
FU
RT
AL AK RT
M
PO
AN
Lİ M
DA R
ON
İN
0
2014 YILI EN FAZLA YAŞ MEYVE SEBZE İHRACATI YAPILAN 10 ÜRÜN Kaynak: AKİB 000 $ 160.000 140.000 120.000 100.000 80.000 60.000 40.000 20.000 0
ON
RİN
A ND
LİM
MA
L
KA
A RT
PO
RT
G
S
TE
FU
Y RE
A OM
R
ÜM
NA
D
T
LO
ÜZ
ŞA N-
ĞA
SO
Lİ
MA
TA
F ŞE
EL
2014 YILI MERSİN FİRMALARI TARAFINDAN GERÇEKLEŞTİRİLEN YAŞ MEYVE SEBZE İHRACATININ TÜRKİYE İÇERİSİNDEKİ PAYI (İLK 15 ÜRÜN) Kaynak: AKİB
Türkiye İçerisindeki Payı 60,0% 50,0%
49,5%
48,0%
46,5%
40,0%
43,6%
38,7% 24,6%
30,0% 20,0%
22,8% 20,9% 20,7% 19,3%
18,5% 10,1% 9,1%
10,0%
7,2%
6,2%
68
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
BE R M AT ES .K OR Nİ ŞO N
Bİ
HI YA R
DO
ÜM ÜZ
M A EL
K BA
R KA
NA
Lİ M O M AN N DA SO Rİ N ĞA N. ŞA LO T ŞE FT AL İ KA YI SI
AL
UZ
TA K
PO R
RP KA
GR
EY FU
RT
0,0%
TARIM, ORMANCILIK ve HAYVANCILIK
2014 EKONOMİK RAPOR
MERSİN İLİ ORGANİK TARIMSAL ÜRETİM MİKTARI (TON) Kaynak: T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
Ürünler
2012
2013
Üzüm (Kuru)
1.356,48
1.516,64
Kocayemiş (Doğadan toplama)
1.000,00
1.210,00
831,04
1.125,20
1.235,93
1.120,36
Keçiboynuzu
350,01
684,20
Yaban Mersini (Doğadan toplama)
500,02
650,00
Keçiboynuzu (Doğadan toplama)
0
625,16
406,27
432,75
300
300,00
263,4
196,57
Diğer
1.174,59
1.652,82
Toplam
7.417,74
9.513,7
Zeytin Muz
Kayısı Defne (Doğadan toplama) Limon
MERSİN İLİ ORGANİK TARIMSAL ÜRETİM VERİLERİ
Kaynak: T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
2012 Çiftçi Sayısı
2013
Değişim (%)
Mersin’in Türkiye İçerisindeki Payı (%)
200
211
5,5
0,8
Üretim Alanı (ha)
13.668,7
111.150,8
713,2
19,9
Üretim Miktarı (Ton)
7.417,7
9.513,7
28,3
1,0
2013 yılında Mersin’de organik tarımsal üretim miktarı önceki yıla göre %28,3 artarak 9.514 ton olarak gerçekleşmiştir. belirtilen dönemde İlimizdeki organik tarımsal üretimde %15,9’luk payla üzüm ilk sırada yer alırken, onu %12,7’lik payla kocayemiş, %11,8’lik payla zeytin takip etmektedir. Mersin; 2013 yılında organik tarım yapılan yetmiş üç il içerisinde üretim miktarı ile 17.sırada yer alırken, üretim alanına göre 1. sırada, çiftçi sayısına göre 24. sırada yer almaktadır.
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
69
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
Diğer
7.701
50
1.325
Kulaklı Traktör Pulluğu
Yağmurlama Tesisi
610
16.771
Diğer Alet ve Makinalar
Elektropomp
-
Biçerdöver (21 Yaş Ve Üzeri)
3.000
-
Biçerdöver (11-20 Yaş)
Römork (Tarım Arabası)
-
Biçerdöver (6-10 Yaş)
3.225
-
Biçerdöver (0-5 Yaş)
Sırt Pulverizatörü
-
Biçerdöverler
860
-
Traktör - Tek Akslı (5 Bg’Den Fazla)
Damla Sulama Tesisi
-
Traktör - Tek Akslı (1-5 Bg)
315
Traktör - İki Akslı (51-70 Bg)
-
1.465
Traktör - İki Akslı (35-50 Bg)
Traktör - Paletli (Tırtıllı)
67
Traktör - İki Akslı (25-34 Bg)
-
13
Traktör - İki Akslı (11-24 Bg)
Traktör - İki Akslı (70 Bg’Den Fazla)
-
1.860
Akdeniz
Traktör - İki Akslı (1-10 Bg)
Traktörler
3.725
4.500
420
2.300
420
5.000
9.250
25.615
-
-
-
-
-
-
-
-
-
53
380
15
10
1
459
Anamur
Kaynak: TÜİK
233
2
35
41
110
1.250
4.950
6.621
-
-
-
-
-
132
-
-
-
1
52
-
2
-
187
Aydıncık
70 827
6.500
190
6.100
250
2.200
8.600
24.667
-
-
-
-
-
53
-
-
-
15
180
25
5
-
278
Bozyazı
2014 YILI KULLANILAN TARIMSAL ARAÇ VE GEREÇLERİN MİKTARI (ADET)
Çamlıyayla 1.087
-
150
27
230
900
100
2.494
-
-
-
-
-
100
-
-
-
100
50
-
-
-
250
Erdemli 5.116
-
1.200
350
1.210
3.150
3.200
14.226
-
-
-
-
-
234
-
-
-
290
825
45
10
10
1.414
Gülnar 2.394
-
500
80
500
3.000
235
6.709
-
-
2
-
2
44
-
-
15
520
50
20
-
-
649
Mezitli 2.317
7
500
350
360
760
2.650
6.944
-
-
-
-
-
-
-
-
-
300
1.100
45
25
-
1.470
Mut 12.709
200
2.185
3.727
2.043
2.250
3.150
26.264
-
-
-
-
-
1.697
750
-
-
250
1.934
-
-
-
4.631
Silifke 8.356
62
2.500
1.750
2.600
3.000
6.650
24.918
-
-
-
-
-
-
-
-
170
647
1.930
50
3
-
2.800
Tarsus 31.367
2.845
5.385
286
6.735
4.545
4.862
56.025
4
2
2
7
15
422
-
73
571
1.116
5.323
377
99
-
7.981
Toroslar 2.651
18
795
260
750
1.170
480
6.124
-
-
-
-
-
45
-
-
-
165
635
33
4
-
882
Yenişehir 2.185
-
395
96
698
386
3.495
7.255
-
-
-
-
-
-
-
-
-
711
786
23
-
-
1.520
Toplam 80.668
14.184
15.580
15.977
18.906
30.836
48.482
224.633
4
2
4
7
17
2.727
750
73
756
4.483
14.710
700
171
11
24.381
2014 EKONOMİK RAPOR
TARIM, ORMANCILIK ve HAYVANCILIK
TARIM, ORMANCILIK ve HAYVANCILIK
2014 EKONOMİK RAPOR
MEYVE ÜRÜNLERİNDE VERİM ve MEYVE VEREN AĞAÇ SAYISI Kaynak: T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
2013
2014
Ağaç Başına Ortalama Verim(Kg)
Meyve Veren Yaşta Ağaç Sayısı
Meyve Vermeyen Yaşta Ağaç Sayısı
Kivi
20
10.940
3.914
20
13.120
7.537
Avokado
70
3.537
3.459
70
3.462
3.512
İncir
56
116.654
54.263
57
117.828
51.594
Portakal (Washington)
131
1.613.408
213.973
130
1.671.273
171.728
Portakal (Yafa)
90
384.433
46.242
77
406.973
26.827
Portakal (Diğer)
143
189.308
39.071
119
236.458
104.001
Mandalina (Satsuma)
121
763.207
84.014
116
775.202
152.333
Mandalina (Clementin)
123
42.878
17.876
118
46.678
13.676
Mandalina (King)
134
56.616
12.646
126
27.087
4.060
Mandalina (Diğer)
130
206.242
47.113
135
327.083
195.879
Limon
128
3.182.810
1.102.260
126
3.282.619
1.112.221
Greyfurt (Altıntop)
169
138.175
46.512
170
149.164
35.032
Turunç
56
1.800
100
56
1.800
100
Elma (Golden)
79
251.134
66.373
79
266.159
67.255
Ağaç Başına Ortalama Verim(Kg)
Meyve Veren Yaşta Ağaç Sayısı
Meyve Vermeyen Yaşta Ağaç Sayısı
Elma (Starking)
83
264.348
27.125
83
269.863
28.430
Elma (Amasya)
66
19.258
200
62
17.708
200
Elma (Grannysmith)
41
11.750
6.500
40
11.750
6.500
Elma (Diğer)
59
618.326
108.535
65
642.505
91.900
Armut
51
127.477
37.958
51
131.817
31.233
Ayva
47
21.534
3.300
49
18.359
2.656
Yenidünya
52
90.103
43.441
53
107.292
27.327
Şeftali (Nektarin)
48
194.882
116.510
49
239.420
67.271
Şeftali (Diğer)
49
1.098.519
403.144
50
1.245.852
357.630
Erik
60
624.560
244.363
56
666.179
224.600
Kayısı
76
1.231.765
323.646
84
1.329.762
265.427
Kiraz
47
296.998
118.316
47
308.569
110.667
Vişne
28
2.085
920
29
1.957
640
Kızılcık
27
8.140
500
25
4.790
0
Dut
39
25.655
1.780
49
30.705
2.430
Nar
47
649.773
546.292
46
768.006
1.350.508
Trabzon Hurması
34
109.737
5.696
31
112.285
6.225
Keçi Boynuzu *:Örtüaltı dahildir.
58
133.012
15.072
54
134.507
13.253
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
71
TARIM, ORMANCILIK ve HAYVANCILIK
2014 EKONOMİK RAPOR
2013
2014
Ağaç Başına Ortalama Verim(Kg/da)
Meyve Veren Alan (da)
Ağaç Başına Ortalama Verim(Kg/da)
Meyve Veren Alan (da)
Üzüm (Sofralık-Çekirdekli)
1.265
170.810
1.360
172.372
Üzüm (Sofralık-Çekirdeksiz)
1.248
6.760
1.288
7.931
912
28.500
807
28.500
-
-
885
17.800
Muz
5.997
26.721
5.924
30.859
Çilek
3.437
39.368
3.435
38.586
1.485
101
1.100
80
Üzüm (Kurutmalık-Çekirdekli) Üzüm (Şaraplık)
Böğürtlen *: Örtü altı dahildir.
ZEYTİN VE SERT KABUKLU MEYVE VEREN AGAÇ SAYISI Kaynak: T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
2013
2014
Ağaç Başına Ortalama Verim(Kg)
Meyve Veren Yaşta Ağaç Sayısı
Meyve Vermeyen Yaşta Ağaç Sayısı
Ağaç Başına Ortalama Verim(Kg)
Meyve Veren Yaşta Ağaç Sayısı
Meyve Vermeyen Yaşta Ağaç Sayısı
Zeytin (Sofralık)
16
2.247.634
2.201.016
14
2.613.792
2.246.046
Zeytin (Yağlık)
25
4.072.767
5.446.744
18
4.350.540
3.485.029
Badem
30
294.006
79.675
31
305.954
65.984
Ceviz
43
137.191
69.109
53
129.396
71.962
5
249.625
122.525
5
257.109
109.903
Antep Fıstığı *Örtü altı dahildir.
2014 yılı sonu itibariyle ilimizde bulunan örtü altı tarım alanları önceki yıla göre %7 oranında artarak 158.846 dekar alandır. Örtü altı tarım alanlarının %47’si plastik sera, %34’ü yüksek tünel, %14’ü alçak tünel, %4’ü ise cam seradır. İlimizdeki sera alanları ve seracılık faaliyetlerini incelediğimizde; plastik sera ile yüksek tünel seranın sera çeşitleri içerisinde öne çıktığı ve plastik sera niteliğinde olanların Anamur, Erdemli ve Akdeniz ilçelerinde; yüksek tünel niteliğindekilerin ise Akdeniz, Anamur ve Tarsus ilçelerinde yoğunlaştığı görülmektedir.
72
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
TARIM, ORMANCILIK ve HAYVANCILIK
2014 EKONOMİK RAPOR
2014 YILI EKİLEN SERA ALANLARININ İLÇELERE GÖRE DAĞILIMI* (Dekar) Kaynak: T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
İlçeler
Alçak Tünel
Toplam Ekilen Alan
27.000
0
40.028
14.120
2.540
40.150
84
0
0
3.816
8.000
0
250
9.465
Cam Sera
Plastik Sera
Yüksek Tünel
Akdeniz
0
13.028
Anamur
1.170
22.320
Aydıncık
3.732
Bozyazı
1.215
Çamlıyayla
0
0
0
0
0
Erdemli
10
16.770
0
115
16.895
Gülnar
158
30
90
0
278
Mezitli
5
1.132
386
32
1.554
Mut
0
15
0
0
15
Silifke
182
3.443
1.900
80
5.605
Tarsus
0
10.340
10.608
20.000
40.948
Toroslar
0
19
0
0
19
Yenişehir
0
73
Toplam 6.472 75.253 *: Örtü altı alanlarına süs bitkileri alanları da dâhil edilmiştir.
0
0
73
54.103
23.017
158.846
YILLAR İTİBARİYLE SERA ALANLARININ NİTELİKLERİNE GÖRE DAĞILIMI Kaynak: T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
180.000 160.000 140.000
Dekar
120.000 2012
100.000
2013
80.000
2014
60.000 40.000 20.000 0 Toplam Alan
Cam Sera
Plastik Sera
Yüksek Tünel
Alçak Tünel
İlimizde 2014 yılında örtü altı üretim miktarı önceki yıla göre %17 artarak 1.209.683 ton seviyesinde gerçekleşmiştir. İlimizde örtü altı üretimin %56’sı plastik seralarda yapılırken, bunu sırasıyla yüksek tünel, alçak tünel ve cam seralar takip etmektedir. 2014 yılında İlimiz örtü altı sebze ve meyve üretim miktarı ile Türkiye genelinde sahip olduğu %15,9’luk payla ikinci sırada, %2,9’luk süs bitkileri üretim miktarı payı ile Türkiye genelinde örtü altı süs bitkisi üretimi yapan otuzaltı il içerisinde 5. sırada yer almaktadır.
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
73
TARIM, ORMANCILIK ve HAYVANCILIK
2014 EKONOMİK RAPOR
2014 YILI SERA ALANLARINDAKİ TARIMSAL ÜRETİMİN İLÇELERE GÖRE DAĞILIMI*(Ton) Kaynak: T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Mersin İl Müdürlüğü
Cam Sera
Plastik Sera
Yüksek Tünel
Alçak Tünel
Toplam Üretim
Akdeniz
0
106.105
213.940
0
320.045
Anamur
10.485
139.899
56.454
8.868
215.706
Aydıncık
38.611
751
0
0
39.362
Bozyazı
14.265
51.268
0
1.000
66.533
Erdemli
151
265.080
0
460
265.691
Gülnar
1.628
300
805
0
2.733
Mezitli
98
10.701
2.944
144
13.887
Mut
0
225
0
0
225
Silifke
2.315
32.637
9.050
140
44.142
Tarsus
0
65.539
51.107
124.000
240.646
Toroslar
0
65
0
0
65
Yenişehir
0
648
0
0
648
334.300
134.612
1.209.683
İlçeler
Toplam 67.553 673.218 *:Örtü altı süs bitkileri üretimi dahil değildir.
2014 YILI ÜRÜN TÜRLERİNE GÖRE ÖRTÜ ALTI ÜRETİM MİKTARI (Ton) Kaynak: T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
Alçak Tünel
Cam Sera
Plastik Sera
Yüksek Tünel
Domates
118
6.578
278.922
64.650
Kabak (Sakız)
570
-
9.665
33.795
Karpuz
114.460
-
325
150
Kavun
Ürün
9.624
-
100
-
Biber (Sivri)
-
641
82.690
104.106
Hıyar
-
41.680
89.626
43.440
Patlıcan
-
18.650
32.108
23.885
Biber (Dolmalık)
-
-
12.653
4.616
Fasulye (Taze)
-
-
34
1.811
Marul (Aysberg)
-
-
1.100
-
Semizotu
-
-
-
797
Çilek
9.840
4
600
57.050
Kayısı
-
-
646
-
Muz
-
-
164.360
-
Şeftali (Nektarin)
-
-
66
-
Üzüm (Sofralık-Çekirdekli)
-
-
323
-
Dış Mekan Süs Bitkileri*
-
-
65.000
2.274.775
Gül (Kesme)*
-
-
3.831.350
19.392.000
-
-
-
8.873.056
İç Mekan Süs Bitkileri* *:Üretim adet olarak verilmiştir.
74
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
TARIM, ORMANCILIK ve HAYVANCILIK
2014 EKONOMİK RAPOR
İLÇELERE GÖRE ÖRTÜALTI SÜS BİTKİLERİ ÜRETİMİ (Adet) Kaynak: T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Mersin İl Müdürlüğü
Plastik Sera
Yüksek Tünel
2013
2014
2013
2014
Akdeniz
839.400
3.357.600
-
-
Erdemli
455.700
455.700
-
-
Mezitli
105.550
83.050
1.175
1.175
Tarsus
24.566.388
-
-
30.538.656
Örtü altında ekilen ürünlerin dağılımına baktığımızda, cam seralarda hıyar, patlıcan, domates üretimi ilk sırada yer alırken; plastik seralarda domates, muz ve süs bitkileri; yüksek tünel seralarda biber, domates, çilek; alçak tünelde ise karpuz üretimi önemli yer tutmaktadır. BİTKİSEL ÜRETİM DEĞERLERİ Kaynak: TÜİK
Değişim (%)
(000 )
2013
2014*
Türkiye
92.489.688
97.988.282
5,9
Mersin
4.217.463
4.681.033
11,0
4,6
4,8
Mersin’in Payı (%) :Geçici Veriler
2014 yılında Türkiye geneli bitkisel üretim değeri 2013 yılına göre %5,9 oranında artış göstererek yaklaşık 98 milyar seviyesine ulaşmıştır. İlimizde ise son üç yıllık dönemde; 2012 yılında bitkisel üretim değerindeki yatay seyir; 2013 yılında yerini azalışa bıraksa da 2014 yılında ilgili dönemin en yüksek seviyesine ulaşarak yaklaşık 4,7 milyar ’ye yükselmiştir. 2014 yılında Mersin, %4,8’lik Türkiye geneli bitkisel üretim değeri payı ile 3. büyük ildir. İLLERİN BİTKİSEL ÜRETİM DEĞERLERİNİN TÜRKİYE İÇERİSİNDEKİ PAYI (İLK 15 İL) Kaynak: TÜİK
8,0% 7,0% 6,0% 5,0% 4,0% 3,0% 2,0% 1,0%
ba
kı
r
zli
ya r
ni
Di
De
uğ la M
Ha ta y
n Ay dı
n
ar a
su m Sa
An k
isa M
an
a rs Bu
na Ad a
nl ıu
rfa
ir Şa
İzm
n si er M
ny a Ko
An ta
lya
0,0%
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
75
TARIM, ORMANCILIK ve HAYVANCILIK
2014 EKONOMİK RAPOR
2014 YILI SULAMA ve SULANAN ALANLARIN DAĞILIMI
Kaynak: T.C. Orman Su İşleri Bakanlığı, DSİ Genel Müdürlüğü VI.Bölge Müdürlüğü
Sorumlu İdarelere Göre 67. Teknik Şube Sorumluluk Bölgesi
Sulama Alanı (Hektar) 25.237
Mersin Ovası Sulaması
8.481
Tarsus-Berdan Ovası Sulaması
14.371
Erdemli Pompaj Sulaması
550
Gilindires Sulaması
800
Alata-Kızılalan Sulaması
800
Limonlu-Kumkuyu Sulaması
63
Arslanköy Göleti Sulaması
172
62. Şube Sorumluluk Bölgesi Silifke Ovası Sulaması (Göksu ve Silifke Sulama Birlikleri) Aydıncık-Yenikaş Pompaj Sulaması Mut Pompaj Sulaması
18.124 5.595 750 2.925
Kızılgeçit Sulaması
60
KKTC Proje Şube
4.397
Anamur Ovası Sulaması
3.027
Bozyazı Sulama Ovası
1.370
ASO Sulaması
34.734
Pamukova
10.214
Toroslar
8.472
Adana Sulama Biriliği
538
Seyhan Sulama Birliği
2.512
Tarsus Onköy
12.998
Genel Toplam
82.492
76
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
0
Arslanköy Göleti Sulaması
5.499
10.122
10.944
ASO Sulaması Toplamı
Mersin İl Toplam
1.126
Seyhan Sul.Bir.
Tarsus Onköy Sul.Bir.
240
606
Pamukova Sul.Bir.
Adana Sul.Bir.
15
KKTC Proje Şube Toplamı
2.651
15
Anamur Ovası Sulaması
Toroslar Sul.Bir.
0
0
Evkaf Çiftliği Sulaması
483
0
Kızılgeçit Sulaması
Bozyazı Sulaması
0
Mut Pompaj Sulaması
62. Şube Toplamı
0
Aydıncık Pompaj Sulaması
483
0
Limonlu-Kumkuyu Sulaması
Silifke Ovası Sulaması
0
Alata-Kızılalan Sulaması
324
0
Gilindires Sulaması
67. Şube Toplamı
0
311
Berdan Ovası Sulaması
Erdemli Pompaj Sulaması
13
Mısır
Mersin Ovası Sulaması
Sorumlu İdarelere Göre Sulama
5.063
2.569
730
108
51
996
684
51
44
7
463
0
0
40
14
409
1.980
0
0
0
0
4
843
1.133
Fidan
Kaynak: T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı DSİ VI.Bölge Müdürlüğü
2.430
1.064
217
64
7
448
328
0
0
0
92
0
0
0
3
89
1.274
0
0
0
0
0
581
693
Meyve
12.980
3.533
343
62
75
2.478
575
150
114
36
1.190
0
54
36
24
1.076
8.107
141
121
426
615
289
2.176
4.339
Narenciye
9.328
3.340
1.450
120
3
1.435
332
53
53
0
1.249
0
131
960
37
121
4.686
10
64
33
117
262
3.826
374
Sebze
2014 YILI SULANAN ALANLARIN MAHSUL CİNSLERİNE GÖRE DAĞILIMI (Hektar)
27
0
0
0
0
0
0
25
25
0
1
0
0
0
0
1
1
0
0
0
0
1
0
0
Muz
3
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
3
0
0
0
0
0
3
0
Bağ
1.104
1.019
474
105
24
96
320
0
0
0
32
0
0
0
0
32
53
0
0
0
0
0
53
0
Bostan
235
77
50
0
0
27
0
81
30
51
77
0
0
30
0
47
0
0
0
0
0
0
0
0
Y. Fıstığı
4.580
4.580
1.880
665
68
656
1.311
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
Baklagil
1.645
1.645
1.058
102
11
89
385
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
Pamuk
11.325
6.821
74
501
61
209
5.976
1.127
742
385
2.864
0
0
0
173
2.691
513
0
0
184
9
0
54
266
Diğer
59.664
34.770
11.775
2.853
540
9.085
10.517
1.502
1.023
479
6.451
0
185
1.066
251
4.949
16.941
151
185
643
741
556
7.847
6.818
Toplam
TARIM, ORMANCILIK ve HAYVANCILIK 2014 EKONOMİK RAPOR
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
77
TARIM, ORMANCILIK ve HAYVANCILIK
2014 EKONOMİK RAPOR
2014 YILI İLİMİZİN ORMAN ALANI (Hektar)
Kaynak: T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Mersin Orman Bölge Müdürlüğü
Normal Koru (Verimli) Orman Alanı
378.739
Bozuk Koru (Verimsiz) Orman Alanı
459.192
Normal Baltalık (Verimli) Orman Alanı
908
Bozuk Baltalık (Verimsiz) Orman Alanı Toplam
1.508 840.347
2014 YILI İLİMİZİN ORMAN SERVETİ (m3)
Kaynak: T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Mersin Orman Bölge Müdürlüğü
Normal Koru (Verimli) Orman Serveti
33.764.881
Bozuk Koru (Verimsiz) Orman Serveti
3.839.947
Normal Baltalık (Verimli) Orman Serveti
144.410
Bozuk Baltalık (Verimsiz) Orman Serveti
3.750
Toplam
37.752.988
Mersin ili genel alanının %53’ünü oluşturan ormanlık alanın yaklaşık %45’i verimli orman niteliği taşımaktadır. İlimiz orman serveti ise 37.752.988 m3 olup, bunun en önemli kısmını normal koru (verimli) orman serveti oluşturmaktadır.
78
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
899
Maden direk (m³)
3.866
Lif-yonga odunu (m³)
0
0
0
0
Kekik (kg)
Krağan yap. (kg)
Biberiye (kg)
Fıstık çamı (kg)
0
0
Defne yaprağı (kg)
Mersin yaprağı (kg)
0
Defne tohumu (kg)
0
1.173
Top. yap. od. ster
Sumak (kg)
9.489
Toplam (m³)
0
285
Kağıtlık odun (m³)
Sırık (m³)
741
Sanai odunu (m³)
0
3.698
Tomruk (m³)
Tel direk (m³)
Akdeniz
Emvalin cinsi
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
Yenişehir
0
0
0
0
1.580
30.000
313.000
0
3.126
23.799
19
6.799
1.356
2.130
0
1.417
12.078
Toroslar
Kaynak: T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Mersin Orman Bölge Müdürlüğü
116.725
0
2.000
0
24.000
0
111.480
0
1.621
21.606
0
9.300
302
1.362
0
1.291
9.351
Mezitli
0
0
0
0
50.911
210.000
8.000
0
13.564
58.497
120
21.184
393
6.168
0
4.262
26.370
Anamur
0
0
0
0
0
0
0
0
9.099
53.518
74
22.850
1.260
5.849
0
3.239
20.246
Bozyazı
MERSİN ORMAN BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ İLÇELER İTİBARİYLE 2014 YILI ÜRETİM CETVELİ
0
0
0
0
3.100
2.000
1.337.000
0
14.980
39.303
0
10.569
3.474
4.194
0
2.540
18.526
Erdemli
0
0
0
0
14.478
6.000
0
0
8.252
26.942
0
9.814
1.988
2.916
0
1.918
10.306
Gülnar
0
0
0
0
0
0
0
0
4.869
21.651
0
7.879
850
2.160
0
1.712
9.050
Aydıncık
0
0
28.467
0
2.555
0
0
0
7.314
46.351
178
22.689
2.298
2.909
0
2.753
15.524
Mut
0
0
2.000
7.000
0
500
200.000
0
11.509
45.109
132
21.541
2.107
4.914
0
2.516
13.899
Silifke
0
0
95.268
150.300
30.000
1.000
98.562
0
4.501
58.703
312
18.200
811
3.036
0
7.100
29.244
Tarsus
0
0
0
0
0
0
10.800
0
3.060
26.917
140
7.900
621
2.100
0
5.056
11.100
Çamlıyayla
TARIM, ORMANCILIK ve HAYVANCILIK 2014 EKONOMİK RAPOR
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
79
TARIM, ORMANCILIK ve HAYVANCILIK
2014 EKONOMİK RAPOR
İLİMİZ HAYVAN VARLIĞI Kaynak:TÜİK
2013 (Adet)
2014 (Adet)
Büyükbaş Hayvanlar
127.786
108.390
Sığır
127.740
108.314
46
76
4.268
3.492
Manda Tek Tırnaklı At
1.252
1.065
Eşek
1.876
1.498
Katır
1.116
909
Deve
24
20
1.053.705
1.302.962
Küçükbaş Hayvanlar Koyun
413.403
530.076
Kıl keçi
640.302
772.886
Kanatlı Hayvanlar
8.835.298
10.217.521
Tavuk
8.828.059
10.210.510
-Yumurtacı
2.157.435
2.210.471
- Broiler
6.670.624
8.000.039
Hindi
4.091
4.038
611
537
2.537
2.436
207.369
213.108
820
887
Kaz Ördek Arı kovanı (fenni) Arı kovanı (eski tip) CANLI HAYVAN DEĞERİ Kaynak:TÜİK
(000 )
2013
2014*
Değişim (%)
Türkiye
57.656.092
62.512.147
8,4
Mersin
928.926
1.013.027
9,1
1,6
1,6
Mersin’in Payı (%) *:Geçici Veriler
2014 yılında Türkiye geneli canlı hayvan değeri 2013 yılına göre %8,4 oranında artış göstererek yaklaşık 63 milyar seviyesine yükselmiştir. İlimizde ise son üç yıllık dönemde; 2012 yılında önceki yıla göre gözlenen artışın, 2013 yılında yerini azalışa bıraktığı; 2014 yılında ise bir önceki yıla göre %9 artarak 1 milyar seviyesine yükseldiği görülmektedir. Söz konusu dönemde İlimiz Türkiye genelinde sahip olduğu %1,6’lık canlı hayvan değeri payı ile 21.sırada yer almaktadır. İLİMİZDE ELDE EDİLEN HAYVANSAL MADDELERİN ÜRETİMİ
Kaynak: T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Mersin İl Müdürlüğü, TÜİK
Ton
Cinsi
2013
2014
Süt
616.830
215.032
Bal
9.350
2.884
208
216
Bal Mumu
80
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
TARIM, ORMANCILIK ve HAYVANCILIK
2014 EKONOMİK RAPOR
HAYVANSAL ÜRÜNLER DEĞERİ Kaynak:TÜİK
(000 )
2013
2014*
Değişim (%)
Türkiye
20.399.767
44.332.506
117,3%
Mersin
289.192
313.476
8,4%
1,4%
0,7%
Mersin’in Payı *:Geçici Veriler
2014 yılında Türkiye geneli hayvansal ürünler değeri 2013 yılına göre %117 oranında artış göstererek 44 milyar ’ye yükselmiştir. İlimizde ise son üç yıllık dönemde inişli çıkışlı seyir izlediği; 2014 yılında önceki yıla göre %8,4 oranında artarak 313 milyon seviyesine yükseldiği gözlenmiştir. Söz konusu dönemde İlimiz Türkiye genelinde sahip olduğu %1,2’lik hayvansal ürün değeri payı ile 33.sırada yer almaktadır. İLİMİZDE KESİLEN HAYVAN MİKTARI
Kaynak: İlçe Belediye Başkanlıkları ile Hadi Doğan Mersin Et Entegre Tesisleri
( Adet ) Cinsi
Özel Mezbahanede*
Belediye Mezbahanelerinde
2013
2014
2013
2014
Büyükbaş
4.766
4.025
7.633
9.322
Sığır
3.771
3.462
4.835
7.675
Dana
995
563
2.798
1.647
Küçükbaş
2.334
2.785
50.499
70.054
Koyun -Kuzu
2.275
2.762
36.804
57.096
Keçi – Oğlak 59 23 13.695 *: Özel Mezbahanede kesimi yapılan büyükbaş ve küçükbaş hayvan sayısı toplu olarak alınmıştır.
12.958
İLİMİZDEKİ SU ÜRÜNLERİ İSTATİSTİKLERİ (Ton)
Kaynak: T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Mersin İl Müdürlüğü
Su Ürünleri
2013
2014
Deniz Balıkları
9.100
7.518
Diğer Deniz Ürünleri
800
735
Tatlı Su Balıkları
85
40
Kültür Balıkları
850
278
10.835
8.571
Toplam
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
81
İMALAT SANAYİ
2014 EKONOMİK RAPOR
İMALAT SANAYİ 2013 yılında sanayi sicil kayıtları kapsamında Mersin de faaliyet gösteren sanayi işletmesi sayısı 1.335’dir. Mersin ilinde yer alan sanayi işletmelerinin %92,7’sini oluşturan imalat sanayi alt sektöründe işletmelerin %34’ü gıda ürünleri imalatında faaliyet gösterirken bu faaliyet alanını sırasıyla kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı, diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı, fabrikasyon metal ürünleri imalatı (makine ve techizatı hariç,) ve başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipman imalatı faaliyet kolları takip etmektedir. İlimizde sanayi sicil kayıtlı işletmelerde çalışan personel sayısı 32.966’dır. 2013 yılında sanayi sicil kayıtları kapsamında sanayi işletmesi sayısı 2012 yılına göre %15,5, çalışan sayısı ise %13,9 artış göstermiştir. 2013 YILI MERSİN İLİ SANAYİ İŞLETMELERİ ve ÇALIŞAN SAYILARI Kaynak: T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Sanayi Genel Müdürlüğü
İşletme Sayısı
Çalışan Sayısı
79
1.644
1.238
30.973
420
6.205
İçecek İmalatı
6
177
Tütün Ürünleri ve İmalatı
4
451
Tekstil Ürünleri İmalatı
26
791
Giyim Eşyası İmalat; Kürkün İşlenmesi ve Boyanması;
61
4.176
Ağaç ve Mantar Ürünleri İmalatı (Mobilya Hariç) Saz, Saman ve Benzeri Malzemelerde, Örülerek Yapılan Eşyaların İmalatı
54
1.109
Kağıt ve Kağıt Ürünlerinin İmalatı
24
979
Kayıtlı Medyanın Basılması ve Çoğaltılması
22
116
Kok Kömürü ve Rafine Edilmiş Petrol Ürünleri İmalatı
12
263
Kimyasalların ve Kimyasal Ürünlerin İmalatı
53
1.247
Temel Eczacılık Ürünlerinin ve Eczacılığa İlişkin Malzemelerin İmalatı
1
8
Kauçuk ve Plastik Ürünlerin İmalatı
116
2.792
Diğer Metalik Olmayan Mineral Ürünlerin İmalatı
111
4.667
Ana Metal Sanayi
36
1.338
Fabrikasyon Metal Ürünleri İmalatı (Makine ve Techizatı Hariç,)
89
2.873
Bilgisayarların, Elektronik ve Optik Ürünlerin İmalatı
9
36
Elektrikli Teçhizat İmalatı
30
346
Başka Yerde Sınıflandırılmamış Makine ve Ekipman İmalatı
74
1.400
Motorlu Kara Taşıtı, Treyler (Römork) ve Yarı Treyler (Yarı Römork) İmalatı
14
670
Diğer Ulaşım Araçları İmalatı
3
27
Mobilya İmalatı
51
776
Diğer İmalatlar
14
112
Makine ve Ekipmanların Kurulumu ve Onarımı
8
414
Elektrik, Gaz, Buhar ve İklimlendirme Üretimi ve Dağıtımı
18
349
2013 Yılı Toplam
1.335
32.966
2012 Yılı Toplam
1.156
28.953
Faaliyet Alanı Madencilik ve Taş Ocakçılığı İmalat Gıda Ürünlerinin İmalatı
82
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
İMALAT SANAYİ
2014 EKONOMİK RAPOR
Mersin ili sanayi sicil kayıtları kapsamında 2013 yılında çalışan personel sayısına göre işletmelerin büyüklükleri incelendiğinde; %51’i mikro ölçekli, %37’si küçük ölçekli, %11’i orta ölçekli KOBİ iken %1’i büyük ölçekli işletmeler oluşturmaktadır. ÇALIŞAN SAYISINA GÖRE İŞLETMELERİN BÜYÜKLÜKLERİNE GÖRE DAĞILIMI Kaynak: T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Sanayi Genel Müdürlüğü
Büyük Ölçekli(250+) 1% Orta Ölçekli(50-249) 11%
Küçük Ölçekli(10-49) 37%
Mikro Ölçekli(0-9) 51%
2014 YILI MERSİN İLİ KAPASİTE RAPORU İSTATİSTİKLERİ Kaynak: TOBB
Türkiye 2013 Kapasite Raporu Sayısı Çalışan Sayısı
Mersin 2014
2013
Değişim (%) Türkiye Mersin
2014
68.443
71.825
1.233
1.235
%4,9
%0,2
2.663.764
2.843.679
31.206
33.329
%6,8
%6,8
Türkiye genelinde kapasite raporu almış firmaların bilgilerinden oluşturulan TOBB sanayi veritabanı bilgileri kapsamında; Mersin 2014 yılı sonu itibariyle geçerliliği devam eden kapasite raporu sayısı 2013 yılı sonuna göre aynı seviyede kalarak 1.235’ e ulaşmıştır. Türkiye genelinde ise önceki yıla göre %5 artış kaydederek 71.825 olmuştur. 2014 yılında Mersin, Türkiye genelinde %2’lik paya sahip olup 13.sırada yer almaktadır. 2014 yılı sonu itibariyle toplam çalışan sayısı önceki yıl sonuna göre hem Türkiye hem Mersin’de %6,8 artış göstermiştir. Mersin kapasite raporları kapsamında çalışan sayısına göre Türkiye genelinde 1,1’lik payla 17. sırada yer almaktadır. 2014 YILI MERSİN İLİ KAPASİTE RAPORU BİLGİLERİNE GÖRE ÇALIŞAN SAYISININ DAĞILIMI Kaynak: TOBB
Mühendis, 3%
Teknisyen, 5%
İdari, 12% Usta, 9% İşçi, 71%
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
83
İMALAT SANAYİ
2014 EKONOMİK RAPOR
İl genelinde konularına göre düzenlenen kapasite raporlarının ekonomik faaliyet alanlarına göre dağılımına bakıldığında imalat sektörü önemli bir ağırlığa sahip iken bu sektörü sırasıyla idari ve destek hizmet faaliyetleri(gıda ve kimyasal maddelerin ambalajlanması ve dolumu, paketleme faaliyetleri), madencilik ve taş ocakçılığı takip etmektedir. DÜZENLENEN KAPASİTE RAPORLARININ FAALİYET KOLLARINA GÖRE DAĞILMI Kaynak: TOBB
5%
3%
4%
6%
82%
İmalat İdari ve Destek Hizmet Faaliyetleri Madencilik ve Taş Ocakçılığı Su Temini; Kanalizasyon, Atık Yönetimi ve İyileştirme Faaliyetleri Diğer Faaliyet Kolları
Ekonomik faaliyet kollarına göre İl genelinde kapasite raporu almış firmalar içerisinde önemli ağırlığa sahip olan imalat sektörünün alt sektör gruplarına göre dağılımı incelendiğinde 2014 yılı sonu itibariyle geçerliliği devam eden kapasite raporlarının %46’sı “gıda ürünlerinin imalat” faaliyet grubunda düzenlenirken, bu grubu kimyasalların ve kimyasal ürünlerin imalatı, diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı, başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipman imalatı, fabrikasyon metal ürünleri imalatı (makine ve teçhizat hariç), kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı, ağaç, ağaç ürünleri ve mantar ürünleri imalatı (mobilya hariç); saz, saman ve benzeri malzemelerden örülerek yapılan eşyaların imalatı, mobilya imalatı faaliyet gruplarında düzenlenmiştir. MERSİN İLİ İMALAT SEKTÖRÜNDE DÜZENLENEN FAALİYET RAPORLARININ KONULARINA GÖRE DAĞILIMI Kaynak: TOBB
%15 %4 %5 %6
%46
%6 %6 %6
%6
Gıda ürünlerinin imalatı Kimyasalların ve kimyasal ürünlerin imalatı Diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı Fabrikasyon metal ürünleri imalatı (makine ve teçhizat hariç) Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipman imalatı Kauçuk ve Plastik ürünlerin imalatı Ağaç ve ağaç ürünleri ve mantar ürünleri imalatı (mobilya hariç); saz, saman ve benzeri Malzemelerden örülerek yapılan eşyaların imalatı Mobilya İmalatı Diğer Faaliyet Kolları
84
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
İMALAT SANAYİ
2014 EKONOMİK RAPOR
2014 yılı sonu itibariyle İlimizde geçerli olan kapasite raporlarının teknoloji düzeylerine göre dağılımı incelendiğinde; kapasite raporlarının %63’ü düşük teknoloji, %21’i orta-düşük teknoloji, %15’i orta yüksek, %1’i yüksek teknoloji konularında düzenlenmiştir. MERSİN İLİ DÜZENLENEN KAPASİTE RAPORLARININ TEKNOLOJİ DÜZEYLERİNE GÖRE DAĞILIMI Kaynak: TOBB
Yüksek teknoloji 1% Orta-yüksek teknoloji 15% Orta-düşük teknoloji 21%
Düşük Teknoloji 63%
2014 YILI KÜÇÜK SANAYİ SİTELERİNE AİT İSTATİSTİKÎ BİLGİLER Kaynak: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Mersin İl Müdürlüğü
İlçe
Toplam İşyeri
Dolu İşyeri
Boş İşyeri
Ortalama Çalışan Sayısı
Mersin Küçük Sanayi Sitesi
Mersin
705
690
15
3.500
Tırmıl Küçük Sanayi Sitesi
Mersin
433
419
14
2.500
Tarsus Küçük Sanayi Sitesi
Tarsus
273
258
15
1.400
Erdemli Küçük Sanayi Sitesi
Erdemli
300
300
-
900
Silifke Küçük Sanayi Sitesi
Silifke
204
204
-
820
Mezitli Küçük Sanayi Sitesi
Mezitli
132
132
-
250
Anamur Küçük Sanayi Sitesi
Anamur
150
150
-
300
Mut
118
118
0
360
Toroslar Küçük Sanayi Sitesi
Mersin
88
88
0
200
Bozyazı Küçük Sanayi Sitesi
Bozyazı
55
54
1
100
Mezitli Sevkiyatçılar Küçük Sanayi Sitesi
Mezitli
32
32
-
360
Tarsus/Yenice Küçük Sanayi Sitesi
Tarsus
38
33
5
70
Tarsus Madeni Esnaf ve Sanatkarlar KSS
Tarsus
90
83
7
180
Öz Gülnar Küçük Sanayi Sitesi
Gülnar
73
72
1
80
Kargıpınarı Küçük Sanayi Sitesi
Erdemli
52
32
20
60
2.743
2.665
78
11.080
Küçük Sanayi Sitesinin Adı
Mut Küçük Sanayi Sitesi
Toplam
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
85
ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİ
2014 EKONOMİK RAPOR
ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİ MERSİN-TARSUS ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ: ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİNİN 31.12.2014 TARİHİ İTİBARİYLE SON PARSELASYON DURUMU Kaynak: Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü
1. Bölge
2. Bölge
Faaliyetteki Firma Sayısı
114
18
İnşaatı Devam Eden Firma Sayısı
8
13
Proje Aşamasındaki Firma Sayısı
2
2
10.000
2.000
İstihdam Edilen Kişi Sayısı Toplam Yüzölçümü (hektar)
380
278
Toplam Parsel Sayısı
185
62
Sanayi Parseli Sayısı
157
41
YATIRIMA YÖNELEN FİRMALARIN DAĞILIMI
Kaynak: Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü
140 120 100 80 60 40 20 0
Üretime Geçen
İnşaat Halinde Aralık 2013
Proje Safhasında
Aralık 2014
2014 yılının Aralık ayı sonu itibariyle; Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölgesi’nde yatırıma yönelen firmaların 132’si üretime geçmiş, 21’i inşaat halinde, 4’ü proje safhasındadır. Bölgede faaliyete geçen firmaların sektörel olarak dağılımında önemli paya sahip olan imalat sektörünün alt sektörlere göre dağılımı incelendiğinde; firmaların ağırlıklı olarak gıda ürünlerinin imalatı, fabrikasyon metal ürünleri imalatı (makine ve teçhizat hariç), kimyasalların ve kimyasal ürünlerin imalatı alt sektörlerinde faaliyette oldukları görülmektedir. Söz konusu dönemde bölgede 12.000 kişi istihdam edilmektedir.
86
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİ
2014 EKONOMİK RAPOR
2014 YILI SONU İTİBARİYLE ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ’NDE FAALİYETTE OLAN FİRMALARIN SEKTÖREL DAĞILIMI Kaynak: Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü
Faaliyet Adı
Firma Sayısı
Madencilik ve Taş Ocakçılığı
1
İmalat
120
Su Temini; Kanalizasyon, Atık Yönetimi ve İyileştirme Faaliyetleri
1
İnşaat
1
Toptan ve Perakende Ticaret; Motorlu Kara Taşıtlarının ve Motosikletlerin Onarımı
2
Ulaştırma ve Depolama
3
Konaklama ve Yiyecek Hizmeti Faaliyetleri
2
Mesleki, Bilimsel ve Teknik Faaliyetler
1
İdari ve Destek Hizmet Faaliyetleri
1
Toplam
132
MERSİN TARSUS ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ İMALAT SEKTÖRÜNDE FAALİYET GÖSTEREN FİRMALARIN SEKTÖREL DAĞILIMI Kaynak: Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü
8%
7%
1% 14%
3%
8% 1%
7% 17% 12% 3% 2%
2% 1%
17%
6% 5% 1%
2% 1%
1% 2%
Gıda ürünlerinin imalatı İçeceklerin imalatı Tütün ürünleri imalatı Giyim eşyalarının imalatı Ağaç, ağaç ürünleri ve mantar ürünleri (momilya hariç); saz, saman ve benzeri malzemelerden örülerek yapılan eşyaların imalatı Kağıt ve kağıt ürünlerinin imalatı Kayıtlı medyanın basılması ve çoğaltılması Kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı Kimyasalların ve kimyasal ürünlerin imalatı Temel eczacılık ürünlerinin ve eczacılığa ilişkin malzemelerin imalatı Kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı Diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı Ana metal sanayii Fabrikasyon metal ürünleri imalatı (makine ve teçhizat hariç) Bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin imalatı Elektrikli teçhizat imalatı Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipman imalatı Motorlu kara taşıtı, treyler (römork) ve yarı treyler (yarı römork) imalatı Mobilya imalatı Diğer imalatlar Makine ve ekipmanların kurulumu ve onarımı
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
87
ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİ
2014 EKONOMİK RAPOR
Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölgesi’nde tüketilen enerji miktarı; 2014 yılında geçen yıla göre %8 artarak 340.054.451 kWh seviyesine ulaşmıştır. Doğalgaz tüketimi ise 2014 yılında geçen yıla göre %6 artarak 135.493.799 sm³ seviyesine yükselmiştir. Yılın ikinci yarısında bölgedeki hem enerji hem de doğalgaz tüketimi artışının, yılın ilk yarısına göre ivme kazandığı gözlenmiştir. ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ ELEKTRİK TÜKETİMİ Kaynak: Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü
35.000 30.000
%8
%7
%9
%3
%2
%4
%8
%5
25.000 (’000 kWh)
%24
%3
%15
%6
20.000 15.000 10.000
2013
Aralık
Kasım
Ekim
Eylül
Ağustos
Temmuz
Haziran
Mayıs
Nisan
Mart
Şubat
0
Ocak
5.000
2014
ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ DOĞALGAZ TÜKETİMİ Kaynak: Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü
14.000 %4
12.000
%9
%6
% 11
%10
%8 %4
('000 sm ³ )
%16
%13
%7
10.000
%0,4 -%13
8.000 6.000 4.000 2.000
2013
88
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
2014
Aralık
Kasım
Ekim
Eylül
Ağustos
Temmuz
Haziran
Mayıs
Nisan
Mart
Şubat
Ocak
0
ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİ
2014 EKONOMİK RAPOR
SİLİFKE ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ: ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİNİN 31.12.2014 TARİHİ İTİBARİYLE SON PARSELASYON DURUMU Kaynak: Silifke Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü
Faaliyetteki Firma Sayısı
31
İnşaatı Devam Eden Firma Sayısı
11
Proje Aşamasındaki Firma Sayısı
4
İstihdam Edilen Kişi Sayısı Toplam Yüzölçümü (m²)
671 921.000
Toplam Parsel Sayısı
74
Sanayi Parseli Sayısı
68
YATIRIMA YÖNELEN FİRMALARIN DAĞILIMI Kaynak: Silifke Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü
Projesini veren 4;9% İnşaat Halinde Olan 11;24%
Üretime Geçen 31;67%
2014 yılının Aralık ayı sonu itibariyle; Silifke Organize Sanayi Bölgesi’nde yatırıma yönelen firmaların 31’i üretime geçmiş, 11’i inşaat halinde, 4’ü proje safhasındadır. Bölgenin 1. ve 2. etap parselasyon ve alt yapı projeleri tamamlanmış olup 46 parsel satışa hazır hale getirilmiştir. 46 parselden 45 parselin tahsisi yapılmıştır. Bölgede faaliyete geçen firmaların sektörel olarak dağılımında önemli paya sahip olan imalat sektörünün alt sektörlere göre dağılımı incelendiğinde; firmaların ağırlıklı olarak taş ve toprağa dayalı sanayi ile gıda ürünlerinin imalatı alt sektörlerinde faaliyette oldukları görülmektedir. SİLİFKE ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ’NDEKİ FİRMALARIN SEKTÖREL DAĞILIMI Kaynak: Silifke Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü
Sektörler
Firma Sayısı
Taş ve Toprağa Dayalı Sanayi
21
Gıda, İçki ve Tütün Sanayi
13
Kimya-Petrol, Kömür, Kauçuk ve Plastik Sanayi
6
Metal Eşya, Makine ve Teçhizat Sanayi
5
Kâğıt-Kâğıt Ürünleri ve Basım Sanayi
1
Toplam
46
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
89
ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİ
2014 EKONOMİK RAPOR
SİLİFKE ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ’NDE İMALAT SEKTÖRÜNDE ÜRETİME GEÇEN FİRMALARIN SEKTÖREL DAĞILIMI Kaynak: Silifke Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü
10,32% 13,42%
4,13% 1,3%
3,10%
Metal Eşya, Makine ve Teçhizat Sanayi Kimya-Petrol, Kömür, Kauçuk ve Plastik Sanayi Gıda, İçki, Tütün Sanayi Taş ve Toprağa Dayalı Sanayi Kağıt-Kağıt Ürünleri ve Basım Sanayi
Silifke Organize Sanayi Bölgesi’nde tüketilen enerji miktarı; 2014 yılında geçen yıla göre %48 artarak 13.446.803 kWh seviyesine ulaşmıştır. SİLİFKE ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ ELEKTRİK TÜKETİMİ Kaynak: Silifke Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü
kWh 1.600.000 1.400.000 1.200.000 1.000.000 800.000 600.000 400.000 200.000
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
2014
ık Ar al
sım Ka
im Ek
l Ey lü
Ağ u
st os
uz m Te m
n Ha
2013
90
zir a
ay ıs M
n sa Ni
t ar M
ba t Şu
Oc
ak
0
AR-GE ve YENİLİKÇİLİK
2014 EKONOMİK RAPOR
AR-GE ve YENİLİKÇİLİK 2014 yılı Aralık ayı sonu itibariyle Mersin Teknoloji Geliştirme Bölgesi’nde yer alan firma sayısı 63’e ulaşmıştır. Mersin Teknoloji Geliştirme Bölgesi’nde yer alan firma sayısının yıllar itibariyle artış eğiliminde olduğu görülmektedir. Firmaların sektörel dağılımında ağırlıklı payı olan yazılım ilk sırada yer alırken; bunu makine ile elektronik, mekatronik alanında faaliyet gösteren firmalar takip etmektedir. MERSİN TEKNOLOJİ GELİŞTİRME BÖLGESİ’NDE YER ALAN FİRMA SAYISI Kaynak: Mersin Teknoloji Geliştirme Bölgesi Kurum ve İşletici Tic. A.Ş.
70 60 50
63
59
53
40 36
30 20
30
10 0
2010
2011
2012
2013
2014
MERSİN TEKNOLOJİ GELİŞTİRME BÖLGESİ’NDE YER ALAN FİRMALARIN SEKTÖREL DAĞILIMI Kaynak: Mersin Teknoloji Geliştirme Bölgesi Kurum ve İşletici Tic. A.Ş.
Tasarım 3% Biyoteknoloji 2%
Gıda 5%
Medikal 5%
Makine 10%
Elektronik Mekatronik 6% Otomotiv 3%
Kimya 3%
Tıp 5%
Yazılım 59%
Mersin Teknoloji Geliştirme Bölgesi bünyesinde AR-GE personelinin yıllar itibariyle düzenli artış kaydettiği gözlenmiştir. 2014 yılı Aralık ayı sonu itibariyle Bölgede 319’u AR-GE; 21’i ise destek personeli olmak üzere toplam 340 personel istihdam edilmektedir. İstihdamın eğitim düzeyine göre dağılımında lisans, ön lisans, yüksek lisans önemli paya sahiptir.
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
91
AR-GE ve YENİLİKÇİLİK
2014 EKONOMİK RAPOR
MERSİN TEKNOLOJİ GELİŞTİRME BÖLGESİ’NDE İSTİHDAMIN EĞİTİM DÜZEYİNE GÖRE DAĞILIMI Kaynak: Mersin Teknoloji Geliştirme Bölgesi Kurum ve İşletici Tic. A.Ş.
Lisans 56%
Lisans Öğrencisi 1%
Yüksek Lisans 11%
Ön Lisans 11%
Meslek yüksek Okulu 6%
Doktora 5%
Lise Meslek Lisesi 7%
Profesör 1%
Doçent 1%
Yard. Doç. 1%
2014 yılı Aralık ayı sonu itibariyle bölgedeki AR-GE projesi faaliyetlerine bakıldığında; projelerin 173 adedi tamamlanmış olup, 27 adedi tamamlanmamış ve 124 adedi ise yürütülmeye devam edilmektedir. 2013 yılının aynı dönemine göre tamamlanan ve devam eden proje sayısının ivme kaydettiği, tamamlanamayan proje sayısında ise azalış olduğu görülmektedir. MERSİN TEKNOLOJİ GELİŞTİRME BÖLGESİ BÜNYESİNDEKİ AR-GE PROJELERİNİN DAĞILIMI Kaynak: Mersin Teknoloji Geliştirme Bölgesi Kurum ve İşletici Tic. A.Ş.
200 180 160 140 120 100 80 60 40 20 0
92
Tamamlanan Proje Sayısı
Devam Eden Proje Sayısı
Tamamlanamayan Proje Sayısı
2013
128
95
35
2014
173
124
27
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
AR-GE ve YENİLİKÇİLİK
2014 EKONOMİK RAPOR
MARKA, PATENT, FAYDALI MODEL, ENDÜSTRİYEL TASARIM İSTATİSTİKLERİ Kaynak: Türk Patent Enstitüsü
Türkiye
Mersin
Değişim (%)
2013
2014
2013
2014
Türkiye
Mersin
Marka
68.391
72.371
774
741
6
-4
Faydalı Model
1.997
2.474
11
13
24
18
Endüstriyel Tasarım Patent
Dosya
7.916
7.634
46
32
-4
-30
Tasarım
41.117
40.125
77
91
-2
18
1.244
1.255
4
5
1
25
Türk Patent Enstitüsü’nden alınan verilere göre; 2014 yılı Türkiye genelinde tescili yapılan marka, faydalı model ve patent sayısında geçen yıla göre artış, endüstriyel tasarım sayısında azalış olduğu; Mersin’de ise tescili yapılan faydalı model, endüstriyel tasarım ve patent sayısında artış; marka sayısında azalış olduğu görülmektedir. 2013 yılında tescilli marka sayımız ile 12. sıradaki yerimizin 2014’de de aynı kaldığı, endüstriyel tasarımda 28.sıradaki yerimizin 24. sıraya; faydalı modelde ise 19. sıradaki yerimizin 17. sıraya yükseldiği görülmektedir.
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
93
DIŞ TİCARET
2014 EKONOMİK RAPOR
DIŞ TİCARET DIŞ TİCARET İSTATİSTİKLERİ Kaynak:TÜİK
2010
2011
2012
2013
2014*
113.883.219.184
134.906.868.830
152.461.736.556
151.802.637.087
157.715.040.403
Mersin Hinterlandı
5.910.738.505
7.009.770.274
7.601.738.799
8.104.049.138
8.491.191.805
Mersin Firmaları
1.182.398.544
1.339.367.523
1.311.389.823
1.472.245.689
1.717.443.704
Türkiye
185.544.331.852
240.841.676.274
236.545.140.909
251.661.250.110
242.223.958.803
Mersin Hinterlandı
10.188.772.398
13.888.409.663
13.329.435.006
14.900.391.539
15.233.588.877
Mersin Firmaları
1.080.384.278
1.236.879.351
1.129.241.958
1.033.790.433
1.421.104.306
Türkiye
299.427.551.036
375.748.545.104
389.006.877.465
403.463.887.197
399.938.999.206
Mersin Hinterlandı
16.099.510.903
20.900.070.429
20.931.173.805
23.004.440.677
23.724.780.682
Mersin Firmaları
2.262.782.822
2.576.246.874
2.440.631.781
2.506.036.122
3.138.548.010
Türkiye
-71.661.112.668
-105.934.807.444
-84.083.404.353
-99.858.613.023
-84.508.918.400
Mersin Hinterlandı
-4.278.033.893
-6.878.639.389
-5.727.696.207
-6.796.342.401
-6.742.397.072
102.014.266
102.488.172
182.147.865
438.455.256
296.339.398
Türkiye
61,4
56,0
64,5
60,3
65,1
Mersin Hinterlandı
58,0
50,5
57,0
54,4
55,7
Mersin Firmaları
109,4
108,3
116,1
142,4
120,9
Türkiye İhracat Değeri ($)
İthalat Değeri ($)
Hacim ($)
Denge ($)
Mersin Firmaları
Karşılama Oranı(%)
*: Geçici Veriler MERSİN FİRMALARI TARAFINDAN GERÇEKLEŞTİRİLEN İHRACATTAKİ GELİŞMELER Kaynak:TÜİK
$ 2.000.000.000 1.800.000.000 1.600.000.000 1.400.000.000 1.200.000.000 1.000.000.000 800.000.000 600.000.000 400.000.000 200.000.000 0
% 20% 17% 13%
13% 12%
10% 5% 0%
-2% 2010
2011 İhracat
94
15%
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
2012 Değişim (%)
2013
2014
-5%
DIŞ TİCARET
2014 EKONOMİK RAPOR
MERSİN FİRMALARI TARAFINDAN GERÇEKLEŞTİRİLEN İTHALATTAKİ GELİŞMELER Kaynak:TÜİK
$ 1.600.000.000
% 60%
57%
1.400.000.000 1.200.000.000
37%
40%
1.000.000.000 800.000.000
20%
14%
600.000.000 400.000.000
0%
200.000.000
-8%
-9%
0
-20% 2010
2011
2012 İthalat
2013
2014
De ğişim(%)
Türkiye genelinde dış ticaretteki gelişmeler 2010-2014 dönemi için incelendiğinde; 2010-2012 döneminde Türkiye geneli ihracat hacminde istikrarlı artış eğilimi; 2013 yılında yatay seyir izlemiş, 2014 yılında ise önceki yıla göre %4 artarak son beş yılın en yüksek seviyesinde gerçekleşmiştir. İthalatta ise 2010-2011 dönemindeki hızlı artış; 2011 yılı son çeyreğinden itibaren başlayan Türkiye ekonomisindeki yavaşlamayla birlikte 2012 yılında yerini azalışa bırakmış; 2013 yılındaki artışın ise iç tüketimi kısıtlayıcı önlemler kapsamında iç talepteki baskı ile petrol fiyatlarındaki gerileme eğiliminin etkisiyle 2014 yılında yön değiştirdiği gözlenmiştir. 2014 yılında ihracatın ithalatı karşılama oranı ithalattaki daralmaya karşın ihracat artışının etkisiyle, geçen yıla göre 4,8 puan yükselerek %65,1 olarak gerçekleşmiştir. Dış ticaret açığı ise bu gelişmelere paralel olarak 2013 yılına göre %15 azalış göstermiştir. 2014 yılında Mersin hinterlandı kapsamında ihracat %5; ithalat ise %2 artmış; dış ticaret açığı ise geçen yıla göre %1’lik sınırlı azalışla 6,7 milyar $ olarak gerçekleşmiştir. Mersin firmaları tarafından gerçekleştirilen dış ticaretteki gelişmeler son beş yıllık dönem için incelendiğinde; 2012 yılı haricinde ihracatın artış eğiliminde olduğu, 2014 yılında ise son beş yılın en yüksek seviyesinde gerçekleştiği; ithalatta ise 2010-2011 dönemindeki artış eğiliminin, 2012-2013 döneminde yerini azalışa bıraktığı, 2014 yılında ise hızlı artış kaydettiği görülmektedir. 2014 yılında Mersin firmaları ihracatı geçen yıla göre %17, ithalat ise %37 artış kaydetmiştir. İhracatın ithalatı karşılama oranı geçen yıla göre 21 puanlık azalışla %121’e; dış ticaret fazlası ise ithalatın ihracatın üzerinde artış kaydetmesinin etkisiyle %32 azalarak 296 milyon $’a gerilemiştir. Mersin firmaları ihracatındaki gelişmeler altı aylık dönemler itibariyle incelendiğinde; 2014 yılı ilk yarısında geçen yılın aynı dönemine göre gözlenen ihracat artışının, yılın ikinci yarısında yavaşladığı gözlenmiştir. Söz konusu gelişmede gıda ürünleri ve içecek ile tarım ve hayvancılık sektörlerindeki yılın ilk yarısındaki belirgin artışın ikinci yarısında ivme kaybetmesi etkili olmuştur. Belirtilen dönem için ihracat içerisinde ağırlıklı payı olan başka yerde sınıflandırılmamış makine ve teçhizat sektörü ihracatının 2014 yılı Şubat ayı haricinde; plastik ve kauçuk ürünlerinin ise yılın tüm aylarında geçen yılın altında kaldığı; 2014 Ocak-Kasım döneminde daralma eğiliminde olan metal eşya sanayinin (makine ve teçhizatı hariç) ise yılın son ayında geçen yıla göre aylık bazda artış kaydettiği gözlenmiştir. 2014 yılı Mersin firmaları ithalatına altı aylık dönemler itibariyle bakıldığında; yılın ilk yarısında geçen yılın ilk yarısına göre yukarı yönlü eğilimin, ikinci yarısında da devam ettiği gözlenmiştir. Söz konusu gelişmede gıda ürünleri ve içecek ile tarım ve hayvancılık sektörleri ithalatındaki belirgin artış etkili olmuştur. İthalat içerisinde önemli ağırlığa sahip olan kok kömürü, rafine edilmiş petrol ürünleri ve nükleer yakıtlar sektörü ithalatının ise, petrol fiyatlarındaki gerileme eğiliminin de etkisiyle yıllık bazda azalış eğiliminde olduğu gözlenmiştir.
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
95
DIŞ TİCARET
2014 EKONOMİK RAPOR
MERSİN FİRMALARININ DIŞ TİCARETİNİN SEKTÖR GRUPLARINA GÖRE DAĞILIMI* ($) Kaynak:TÜİK
2013
2014
Değişim (%)
İhracat
İthalat
İhracat
İthalat
İhracat
İthalat
Tarım ve hayvancılık
676.594.302
404.727.934
722.324.353
613.032.849
7
51
Ormancılık ve tomrukçuluk
11.768.355
2.073.454
10.088.621
1.713.051
-14
-17
Balıkçılık
8.239.963
2.966
14.272.431
6.794
73
129
265.093
74.439
433.277
130.349
63
75
9.259.892
6009
6.344.533
-31
-100
Maden kömürü , linyit ve turb Metal cevherleri
7.529.362
236.716
9.474.073
586.878
26
148
Gıda ürünleri ve içecek
Taşocakçılığı ve diğer madencilik
284.167.432
134.261.926
483.068.438
325.764.635
70
143
Tütün ürünleri
18.144.424
1.424.291
22.041.510
1.076.148
21
-24
Tekstil ürünleri
24.953.997
19.041.583
37.022.292
18.734.450
48
-2
Giyim eşyası
11.038.000
10.599.661
20.642.036
17.762.173
87
68
Dabaklanmış deri, bavul, el çantası, saraciye ve ayakkabı
1.265.133
1.440.206
2.100.813
919.680
66
-36
Ağaç ve mantar ürünleri (mobilya hariç); hasır vb. örülerek yapılan maddeler
5.182.960
2.112.595
5.110.661
3.367.304
-1
59
Kağıt ve kağıt ürünleri
11.838.194
12.640.666
11.012.392
16.493.302
-7
30
490.421
199.871
415.323
176.726
-15
-12
Kok kömürü, rafine edilmiş petrol ürünleri ve nükleer yakıtlar
7.588.371
145.835.028
7.276.398
103.831.387
-4
-29
Kimyasal madde ve ürünler
54.715.783
114.399.145
52.366.219
117.972.870
-4
3
Plastik ve kauçuk ürünleri
71.701.556
5.254.750
62.979.156
6.353.927
-12
21
Metalik olmayan diğer mineral ürünler
32.006.806
25.920.696
30.134.422
20.262.277
-6
-22
Ana metal sanayi
27.502.310
15.216.328
23.529.033
19.581.038
-14
29
77.745.171
25.841.227
65.664.513
12.840.706
-16
-50
95.432.719
67.824.590
76.718.056
59.776.543
-20
-12
114.434
462.084
222.483
251.254
94
-46
6.419.686
7.437.372
7.278.407
10.240.780
13
38
610.146
2.797.559
278.700
3.325.302
-54
19
Basım ve yayım; plak, kaset vb.
Metal eşya sanayi (makine ve teçhizatı hariç) Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve teçhizat Büro, muhasebe ve bilgi işleme makinaları Başka yerde sınıflandırılmamış elektrikli makine ve cihazlar Radyo, televizyon, haberleşme teçhizatı ve cihazları Tıbbi aletler; hassas optik aletler ve saat
1.427.140
2.842.773
891.554
3.794.203
-38
33
Motorlu kara taşıtı ve römorklar
11.889.666
12.541.527
29.682.821
10.981.682
150
-12
Diğer ulaşım araçları
459.308
329.193
173.545
46.870
-62
-86
Mobilya ve başka yerde sınıflandırılmamış diğer ürünler
11.610.783
3.527.237
14.329.832
7.749.297
23
120
Atık ve hurdalar
2.276.122
14.696.447
1.541.175
44.331.831
-32
202
980
0
0
0
-
-
688
22.160
12.035
0
1649
-
6.492
0
14.602
0
125
-
17
37
Diğer iş faliyetleri Eğlence, kültür ve sporla ilgili faaliyetler Diğer hizmet faaliyetleri Toplam
1.472.245.689
*: Geçici Veriler
96
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
1.033.790.433 1.717.443.704 1.421.104.306
DIŞ TİCARET
2014 EKONOMİK RAPOR
MERSİN FİRMALARI TARAFINDAN GERÇEKLEŞTİRİLEN İHRACATIN DAĞILIMI Kaynak:TÜİK
000 $ 240.000 200.000 160.000 120.000 80.000 40.000 0
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
2013 128.339
109.965
113.968
104.390
112.096
96.891
86.849
2014
138.734
141.999
158.918
134.076
112.381
89.229
156.981
Haziran
Temmuz Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
69.230
105.223
139.486
197.100
208.710
102.099
132.815
152.317
194.128
203.766
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
MERSİN FİRMALARI TARAFINDAN GERÇEKLEŞTİRİLEN İTHALATIN DAĞILIMI Kaynak:TÜİK
000 $ 160.000 140.000 120.000 100.000 80.000 60.000 40.000 20.000 0 2013
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz Ağustos
81.945
77.626
76.929
85.664
88.207
68.488
83.894
70.485
78.959
108.507
115.048
98.039
2014 110.711
112.560
108.609
130.144
119.514
101.756
120.855
120.528
103.949
144.200
127.125
121.153
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
97
DIŞ TİCARET
2014 EKONOMİK RAPOR
2014 YILI FASILLARA GÖRE İHRACAT* (000 $) Kaynak:TÜİK
Fasıl
Fasıl adı
1 2
Canlı hayvanlar Etler ve yenilen sakatat Balıklar, kabuklu hayvanlar, yumuşakçalar ve suda yaşayan diğer omurgasız hayvanlar Süt ürünleri, yumurtalar, tabii bal, diğer yenilebilir hayvansal menşeli ürünler Diğer hayvansal menşeli ürünler (kıl, kemik, boynuz, fildişi, mercan, bağırsak, vb.) Canlı ağaçlar ve diğer bitkiler, yumrular, kökler ve benzerleri, kesme çiçekler ve süs yaprakları Yenilen sebzeler ve bazı kök ve yumrular Yenilen meyvalar ve yenilen sert kabuklu meyvalar Kahve, çay, paraguay çayı ve baharat Hububat Değirmencilik ürünleri, malt, nişasta, inülin, buğday gluteni Yağlı tohum ve meyvalar, muhtelif tane, tohum ve meyvalar,sanayiide ve tıpta kullanılan bitkiler, saman ve kaba yem Lak, sakız, reçine ve diğer bitkisel özsu ve hülasalar Örülmeye elverişli bitkisel maddeler, tarifenin başka yerinde belirtilmeyen veya yer almayan bitkisel ürünler Hayvansal ve bitkisel katı ve sıvı yağlar, yemeklik katı yağlar, hayvansal ve bitkisel mumlar Et, balık, kabuklu hayvanlar, yumuşakçalar veya diğer su omurgasızlarının müstahzarları Şeker ve şeker mamulleri Kakao ve kakao müstahzarları Hububat, un, nişasta veya süt müstahzarları, pastacılık ürünleri Sebzeler, meyvalar, sert kabuklu meyvalar ve bitkilerin diğer kısımlarından elde edilen müstahzarlar Yenilen çeşitli gıda müstahzarları (kahve hülasaları, çay hülasaları, mayalar, soslar, diyet mamaları, vb.) Meşrubat, alkollü içkiler ve sirke Gıda sanayiinin kalıntı ve döküntüleri, hayvanlar için hazırlanmış kaba yemler
3
4
5
6 7 8 9 10 11
12
13 14
15
16 17 18 19
20
21 22 23
98
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
Türkiye İçerisindeki Payı (%) Mersin Mersin Hinterlandı Firmaları 9,7 0,0 13,8 2,6
Türkiye İhracat
Mersin Hinterlandı
Mersin Firmaları
26.720 659.660
2.582 90.948
11 17.295
630.326
25.270
14.431
4,0
2,3
732.901
97.241
6.722
13,3
0,9
74.476
5.744
261
7,7
0,4
82.977
2.673
3.328
3,2
4,0
1.083.292
257.195
204.166
23,7
18,8
4.330.880
663.216
491.964
15,3
11,4
172.279 126.489
16.447 62.888
6.813 7.391
9,5 49,7
4,0 5,8
1.127.858
124.133
75.771
11,0
6,7
255.616
65.338
14.578
25,6
5,7
9.836
7.242
7.361
73,6
74,8
12.984
8.975
2.644
69,1
20,4
1.177.620
180.311
197.784
15,3
16,8
100.855
21.861
2.150
21,7
2,1
670.032 638.913
118.994 104.977
1.141 1.275
17,8 16,4
0,2 0,2
1.656.878
543.452
120.967
32,8
7,3
2.091.313
178.856
28.932
8,6
1,4
784.532
72.986
3.633
9,3
0,5
326.032
49.748
4.016
15,3
1,2
161.950
6.076
16.814
3,8
10,4
DIŞ TİCARET
Fasıl
24 25 26 27
28 29 30 31 32
33
34
35
36 37
38 39 40 41
42
43 44 45 46
47
Fasıl adı Tütün ve tütün yerine geçen işlenmiş maddeler Tuz, kükürt, topraklar ve taşlar, alçılar, kireçler ve çimento Metal cevherleri, cüruf ve kül Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve bunların damıtılmasından elde edilen ürünler, bitümenli maddeler, mineral mumlar İnorganik kimyasallar, kıymetli metal, radyoaktif element, metal ve izotopların organik-anorganik bileşikleri Organik kimyasal ürünler Eczacılık ürünleri Gübreler Debagatte ve boyacılıkta kullanılan hülasalar, tanenler, boyalar, pigmentler,vb, vernikler, vb, macunlar, mürekkepler Uçucu yağlar ve rezinoitler, parfümeri, kozmetik veya tuvalet müstahzarları Sabunlar, yüzey-aktif organik maddeler, yıkama-yağlama müstahzarları, mumlar,bakım müstahzarları, dişçilik müstahzarları Albüminoid maddeler, değişikliğe uğramış nişasta esaslı ürünler, tutkallar, enzimler Barut ve patlayıcı maddeler, pirotekni mamulleri, kibritler, piroforik alaşımlar, ateş alıcı maddeler Fotoğrafçılıkta veya sinemacılıkta kullanılan eşya Muhtelif kimyasal maddeler (biodizel, yangın söndürme maddeleri, dezenfektanlar, haşarat öldürücüler, vb.) Plastikler ve mamulleri Kauçuk ve kauçuktan eşya Ham postlar, deriler (kürkler hariç) ve köseleler Deri-saraciye eşyası, eyer-koşum takımları, seyahat eşyası, el çantaları vb mahfazalar, hayvan bağırsağından mamul eşya Kürkler ve taklit kürkler, bunların mamulleri Ağaç ve ahşap eşya, odun kömürü Mantar ve mantardan eşya Hasırdan, sazdan veya örülmeye elverişli diğer maddelerden mamuller, sepetçi ve hasırcı eşyası Odun veya diğer lifli selülozik maddelerin hamurları, geri kazanılmış kağıt veya karton (döküntü, kırpıntı ve hurdalar)
2014 EKONOMİK RAPOR
Türkiye İçerisindeki Payı (%) Mersin Mersin Hinterlandı Firmaları
Türkiye İhracat
Mersin Hinterlandı
Mersin Firmaları
1.072.118
29.743
22.045
2,8
2,1
2.552.386
354.230
17.904
13,9
0,7
1.398.770
313.923
6.663
22,4
0,5
6.126.953
18.138
7.726
0,3
0,1
1.321.145
245.869
650
18,6
0,0
534.080 806.552 151.429
28.977 12.663 11.056
266 18.428 2.239
5,4 1,6 7,3
0,0 2,3 1,5
771.222
89.877
1.251
11,7
0,2
772.111
12.347
891
1,6
0,1
1.017.463
38.190
1.936
3,8
0,2
181.793
12.007
8.497
6,6
4,7
28.563
1.343
6
4,7
0,0
18.746
303
20
1,6
0,1
593.798
15.798
1.405
2,7
0,2
6.099.728 2.598.671
460.058 138.260
52.875 25.561
7,5 5,3
0,9 1,0
226.701
323
139
0,1
0,1
427.077
755
167
0,2
0,0
239.757
3
0
0,0
0,0
853.581 891
44.200 2
5.516 0
5,2 0,2
0,6 0,0
2.412
98
111
4,1
4,6
34.836
62
0
0,2
0,0
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
99
DIŞ TİCARET
2014 EKONOMİK RAPOR
Fasıl
48 49 50 51 52 53 54 55 56 57
58
59 60 61 62 63 64 65 66
67 68 69 70 71 72 73 74 75
100
Fasıl adı Kağıt ve karton, kağıt hamurundan, kağıttan veya kartondan eşya Basılı kitaplar, gazeteler, resimler ve baskı sanayiinin diğer mamulleri, el ve makina yazısı metinler ve planlar İpek Yapağı ve yün, ince veya kaba hayvan kılı, at kılından iplik ve dokunmuş mensucat Pamuk, pamuk ipliği ve pamuklu mensucat Dokumaya elverişli diğer bitkisel lifler, kağıt ipliği ve kağıt ipliğinden Sentetik ve suni filamentler, şeritler ve benzeri sentetik ve suni dokumaya elverişli maddeler Sentetik ve suni devamsız lifler Vatka, keçe ve dokunmamış mensucat, özel iplikler, sicim, kordon, ip, halat ve bunlardan mamul eşya Halılar ve diğer dokumaya elverişli maddelerden yer kaplamaları Özel dokunmuş mensucat, tufte edilmiş dokunabilir mensucat,dantela,duvar halıları, şeritçi ve kaytancı eşyası, işlemeler Emdirilmiş, sıvanmış, kaplanmış veya lamine edilmiş dokunabilir mensucat, dokunabilir maddelerden teknik eşya Örme eşya Örme giyim eşyası ve aksesuarı Örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarı Dokunabilir maddelerden hazır eşya, takımlar, kullanılmış giyim ve dokunmuş diğer eşya, paçavralar Ayakkabılar, getrler, tozluklar ve benzeri eşya, bunların aksamı Başlıklar ve aksamı (şapka, kasket, koruyucu başlıklar vb.) Şemsiyeler, güneş şemsiyeleri, bastonlar, iskemle bastonlar, kamçılar, kırbaçlar ve bunların aksamı Hazırlanmış ince ve kalın kuş tüyleri ve bunlardan eşya, yapma çiçekler, insan saçından eşya Taş, alçı, çimento, amyant, mika veya benzeri maddelerden eşya Seramik mamulleri Cam ve cam eşya Kıymetli veya yarı kıymetli taşlar, kıymetli metaller, inciler, taklit mücevherci eşyası, metal paralar Demir ve çelik Demir veya çelikten eşya Bakır ve bakırdan eşya Nikel ve nikelden eşya MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
Türkiye İçerisindeki Payı (%) Mersin Mersin Hinterlandı Firmaları
Türkiye İhracat
Mersin Hinterlandı
Mersin Firmaları
1.204.374
51.097
10.981
4,2
0,9
96.749
1.544
220
1,6
0,2
2.737
1
0,1
0,0
0,0
195.909
2.572
15
1,3
0,0
1.875.419
243.032
8.904
13,0
0,5
25.934
799
132
3,1
0,5
1.773.377
347.537
1.257
19,6
0,1
1.456.457
147.487
7.788
10,1
0,5
578.225
139.549
2.475
24,1
0,4
2.348.407
700.018
1.250
29,8
0,1
595.977
5.949
441
1,0
0,1
340.497
2.464
96
0,7
0,0
1.694.296 10.034.391 6.235.161
65.333 9.166 18.829
674 17.820 9.248
3,9 0,1 0,3
0,0 0,2 0,1
2.230.093
56.877
6.642
2,6
0,3
719.486
19.206
1.940
2,7
0,3
34.030
3.290
188
9,7
0,6
5.366
674
141
12,6
2,6
1.824
28
12
1,5
0,7
1.430.729
116.125
16.487
8,1
1,2
1.021.899 1.063.612
14.632 121.693
2.915 4.841
1,4 11,4
0,3 0,5
7.716.710
12
8
0,0
0,0
9.260.602 6.363.861 1.428.084 14.988
177.010 533.757 19.447 17
17.449 65.133 70 6
1,9 8,4 1,4 0,1
0,2 1,0 0,0 0,0
DIŞ TİCARET
Fasıl 76 78 79 80
Fasıl adı
Alüminyum ve alüminyumdan eşya Kurşun ve kurşundan eşya Çinko ve çinkodan eşya Kalay ve kalaydan eşya Diğer adi metaller (tungsten, molibden, tantal, magnezyum, kobalt, 81 bizmut, kadmiyum, vb.), sermetler, bunlardan eşya Adi metallerden aletler, bıçakcı eşyası 82 ve sofra takımları, adi metallerden bunların aksam ve parçaları Adi metallerden çeşitli eşya (kilit, 83 kasa, mobilya tertibatı, vb.) Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar 84 ve aletler, nükleer reaktörler, bunların aksam ve parçaları Elektrikli makina ve cihazlar, ses kaydetme-verme, televizyon görüntü85 ses kaydetme-verme cihazları,aksamparça-aksesuarı Demiryolu vb hatlara ait taşıtlar ve 86 malzemeler, bunların aksam-parçaları, mekanik trafik sinyalizasyon cihazları Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer 87 kara taşıtları, bunların aksam, parça, aksesuarı Hava taşıtları, uzay taşıtları ve 88 bunların aksam ve parçalar 89 Gemiler ve suda yüzen taşıt ve araçlar Optik, fotoğraf, sinema, ölçü, kontrol, 90 ayar, tıbbi, cerrahi alet ve cihazlar, bunların aksam, parça ve aksesuarı 91 Saatler ve bunların aksam ve parçaları Müzik aletleri, bunların aksam, parça 92 ve aksesuarı Silahlar ve mühimmat, bunların 93 aksam, parça ve aksesuarı Mobilyalar, yatak takımları, aydınlatma cihazları, reklam 94 lambaları, ışıklı tabelalar vb, prefabrik yapılar Oyuncaklar, oyun ve spor 95 malzemeleri, bunların aksam, parça ve aksesuarı Çeşitli mamul eşya (hijyenik havlu, 96 bebek bezi, kalem, çakmak, fermuar, fırça vb.) Sanat eserleri, kolleksiyon eşyası ve 97 antikalar Kişisel eşyalar, deniz ve hava 99 taşıtlarına verilen kumanya ve malzeme (yakıtlar hariç) Toplam *: Geçici Veriler
2014 EKONOMİK RAPOR
Türkiye İçerisindeki Payı (%) Mersin Mersin Hinterlandı Firmaları 2,9 0,1 7,9 0,1 0,3 0,0 2,5 1,5
Türkiye İhracat
Mersin Hinterlandı
Mersin Firmaları
2.549.172 15.508 20.682 1.103
74.499 1.232 60 27
3.210 20 7 16
13.510
48
15
0,4
0,1
267.952
2.348
647
0,9
0,2
935.685
9.677
758
1,0
0,1
13.599.014
440.974
76.148
3,2
0,6
9.698.275
220.191
7.608
2,3
0,1
150.372
480
5
0,3
0,0
18.065.263
182.098
29.843
1,0
0,2
595.904
184
0
0,0
0,0
1.270.033
6.877
65
0,5
0,0
716.373
11.843
736
1,7
0,1
37.269
106
85
0,3
0,2
10.222
11
5
0,1
0,1
512.712
8.220
32
1,6
0,0
2.971.872
147.609
14.676
5,0
0,5
129.336
1.366
231
1,1
0,2
1.079.934
46.034
877
4,3
0,1
4.272
12
12
0,3
0,3
556.177
3.771
1.567
0,7
0,3
157.715
8.491
1.717
5,4
1,1
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
101
DIŞ TİCARET
2014 EKONOMİK RAPOR
2014 YILI FASILLARA GÖRE İTHALAT* (000 $) Kaynak:TÜİK
Fasıl 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
21 22 23
102
Fasıl adı
Türkiye
Canlı hayvanlar Etler ve yenilen sakatat Balıklar, kabuklu hayvanlar, yumuşakçalar ve suda yaşayan diğer omurgasız hayvanlar Süt ürünleri, yumurtalar, tabii bal, diğer yenilebilir hayvansal menşeli ürünler Diğer hayvansal menşeli ürünler (kıl, kemik, boynuz, fildişi, mercan, bağırsak, vb.) Canlı ağaçlar ve diğer bitkiler, yumrular, kökler ve benzerleri, kesme çiçekler ve süs yaprakları Yenilen sebzeler ve bazı kök ve yumrular Yenilen meyvalar ve yenilen sert kabuklu meyvalar Kahve, çay, paraguay çayı ve baharat Hububat Değirmencilik ürünleri, malt, nişasta, inülin, buğday gluteni Yağlı tohum ve meyvalar, muhtelif tane, tohum ve meyvalar,sanayiide ve tıpta kullanılan bitkiler, saman ve kaba yem Lak, sakız, reçine ve diğer bitkisel özsu ve hülasalar Örülmeye elverişli bitkisel maddeler, tarifenin başka yerinde belirtilmeyen veya yer almayan bitkisel ürünler Hayvansal ve bitkisel katı ve sıvı yağlar, yemeklik katı yağlar, hayvansal ve bitkisel mumlar Et, balık, kabuklu hayvanlar, yumuşakçalar veya diğer su omurgasızlarının müstahzarları Şeker ve şeker mamulleri Kakao ve kakao müstahzarları Hububat, un, nişasta veya süt müstahzarları, pastacılık ürünleri Sebzeler, meyvalar, sert kabuklu meyvalar ve bitkilerin diğer kısımlarından elde edilen müstahzarlar Yenilen çeşitli gıda müstahzarları (kahve hülasaları, çay hülasaları, mayalar, soslar, diyet mamaları, vb.) Meşrubat, alkollü içkiler ve sirke Gıda sanayiinin kalıntı ve döküntüleri, hayvanlar için hazırlanmış kaba yemler
139.897 6.377
3.046 53
0 0
193.493
6.790
1.154
3,5
0,6
192.697
58.489
1.714
30,4
0,9
60.032
6.257
439
10,4
0,7
92.890
1.001
791
1,1
0,9
465.855
404.206
254.528
86,8
54,6
415.893
219.189
67.555
52,7
16,2
155.191 2.338.407
31.552 567.253
9.992 142.713
20,3 24,3
6,4 6,1
99.031
4.250
1.873
4,3
1,9
2.261.845
501.638
171.754
22,2
7,6
43.043
1.199
749
2,8
1,7
12.635
2.840
830
22,5
6,6
2.133.548
1.215.442
233.137
57,0
10,9
9.695
0
0
0,0
0,0
127.465 560.284
8.083 19.261
106 345
6,3 3,4
0,1 0,1
221.280
1.312
110
0,6
0,0
98.547
21.846
939
22,2
1,0
593.504
17.823
440
3,0
0,1
302.360
120.472
1.750
39,8
0,6
1.329.366
116.586
79.487
8,8
6,0
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
Mersin Firmaları
Türkiye İçerisindeki Payı (%) Mersin Mersin Hinterlandı Firmaları 2,2 0,0 0,8 0,0
Mersin Hinterlandı
DIŞ TİCARET
Fasıl
24 25 26 27
28 29 30 31 32
33
34
35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46
47
Fasıl adı Tütün ve tütün yerine geçen işlenmiş maddeler Tuz, kükürt, topraklar ve taşlar, alçılar, kireçler ve çimento Metal cevherleri, cüruf ve kül Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve bunların damıtılmasından elde edilen ürünler, bitümenli maddeler, mineral mumlar İnorganik kimyasallar, kıymetli metal, radyoaktif element, metal ve izotopların organik-anorganik bileşikleri Organik kimyasal ürünler Eczacılık ürünleri Gübreler Debagatte ve boyacılıkta kullanılan hülasalar, tanenler, boyalar, pigmentler,vb, vernikler, vb, macunlar, mürekkepler Uçucu yağlar ve rezinoitler, parfümeri, kozmetik veya tuvalet müstahzarları Sabunlar, yüzey-aktif organik maddeler, yıkama-yağlama müstahzarları, mumlar,bakım müstahzarları, dişçilik müstahzarları Albüminoid maddeler, değişikliğe uğramış nişasta esaslı ürünler, tutkallar, enzimler Barut ve patlayıcı maddeler, pirotekni mamulleri, kibritler, piroforik alaşımlar, ateş alıcı maddeler Fotoğrafçılıkta veya sinemacılıkta kullanılan eşya Muhtelif kimyasal maddeler (biodizel, yangın söndürme maddeleri, dezenfektanlar, haşarat öldürücüler, vb.) Plastikler ve mamulleri Kauçuk ve kauçuktan eşya Ham postlar, deriler (kürkler hariç) ve köseleler Deri-saraciye eşyası, eyer-koşum takımları, seyahat eşyası, el çantaları vb mahfazalar, hayvan bağırsağından mamul eşya Kürkler ve taklit kürkler, bunların mamulleri Ağaç ve ahşap eşya, odun kömürü Mantar ve mantardan eşya Hasırdan, sazdan veya örülmeye elverişli diğer maddelerden mamuller, sepetçi ve hasırcı eşyası Odun veya diğer lifli selülozik maddelerin hamurları, geri kazanılmış kağıt veya karton (döküntü, kırpıntı ve hurdalar)
2014 EKONOMİK RAPOR
Türkiye İçerisindeki Payı (%) Mersin Mersin Hinterlandı Firmaları
Türkiye
Mersin Hinterlandı
Mersin Firmaları
563.680
13.324
12.830
2,4
2,3
424.624
13.911
602
3,3
0,1
1.151.884
32.901
0
2,9
0,0
54.906.087
3.112.402
103.977
5,7
0,2
1.593.630
188.203
5.236
11,8
0,3
5.832.864 4.428.133 1.470.997
321.802 337 188.548
8.612 43 20.345
5,5 0,0 12,8
0,1 0,0 1,4
2.122.896
161.547
3.917
7,6
0,2
1.191.588
3.099
1.085
0,3
0,1
876.350
36.201
580
4,1
0,1
552.579
35.783
1.353
6,5
0,2
60.323
5.870
54
9,7
0,1
193.671
2.693
8
1,4
0,0
2.276.115
117.364
6.803
5,2
0,3
14.150.702 2.856.417
2.351.495 275.804
54.445 12.851
16,6 9,7
0,4 0,4
506.536
3.816
669
0,8
0,1
554.649
432
212
0,1
0,0
101.223
0
0
0,0
0,0
1.487.625 7.384
110.160 0
4.471 0
7,4 0,0
0,3 0,0
11.192
494
21
4,4
0,2
683.453
52.563
111
7,7
0,0
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
103
DIŞ TİCARET
2014 EKONOMİK RAPOR
Fasıl
48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58
59 60 61 62 63 64 65 66
67 68 69 70 71 72 73 74 76
104
Fasıl adı Kağıt ve karton, kağıt hamurundan, kağıttan veya kartondan eşya Basılı kitaplar, gazeteler, resimler ve baskı sanayiinin diğer mamulleri, el ve makina yazısı metinler ve planlar İpek Yapağı ve yün, ince veya kaba hayvan kılı, at kılından iplik ve dokunmuş mensucat Pamuk, pamuk ipliği ve pamuklu mensucat Dokumaya elverişli diğer bitkisel lifler, kağıt ipliği ve kağıt ipliğinden Sentetik ve suni filamentler, şeritler ve benzeri sentetik ve suni dokumaya elverişli maddeler Sentetik ve suni devamsız lifler Vatka, keçe ve dokunmamış mensucat, özel iplikler, sicim, kordon, ip, halat ve bunlardan mamul eşya Halılar ve diğer dokumaya elverişli maddelerden yer kaplamaları Özel dokunmuş mensucat, tufte edilmiş dokunabilir mensucat,dantela,duvar halıları, şeritçi ve kaytancı eşyası, işlemeler Emdirilmiş, sıvanmış, kaplanmış veya lamine edilmiş dokunabilir mensucat, dokunabilir maddelerden teknik eşya Örme eşya Örme giyim eşyası ve aksesuarı Örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarı Dokunabilir maddelerden hazır eşya, takımlar, kullanılmış giyim ve dokunmuş diğer eşya, paçavralar Ayakkabılar, getrler, tozluklar ve benzeri eşya, bunların aksamı Başlıklar ve aksamı (şapka, kasket, koruyucu başlıklar vb.) Şemsiyeler, güneş şemsiyeleri, bastonlar, iskemle bastonlar, kamçılar, kırbaçlar ve bunların aksamı Hazırlanmış ince ve kalın kuş tüyleri ve bunlardan eşya, yapma çiçekler, insan saçından eşya Taş, alçı, çimento, amyant, mika veya benzeri maddelerden eşya Seramik mamulleri Cam ve cam eşya Kıymetli veya yarı kıymetli taşlar, kıymetli metaller, inciler, taklit mücevherci eşyası, metal paralar Demir ve çelik Demir veya çelikten eşya Bakır ve bakırdan eşya Alüminyum ve alüminyumdan eşya
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
Türkiye İçerisindeki Payı (%) Mersin Mersin Hinterlandı Firmaları
Türkiye
Mersin Hinterlandı
Mersin Firmaları
3.170.705
274.418
16.494
8,7
0,5
181.380
1.126
109
0,6
0,1
44.146
78
0
0,2
0,0
357.661
15.905
263
4,4
0,1
3.022.047
916.847
546
30,3
0,0
281.328
196.172
8.173
69,7
2,9
2.361.464
200.541
357
8,5
0,0
2.163.730
679.928
9.207
31,4
0,4
425.750
33.003
1.451
7,8
0,3
174.464
2.142
131
1,2
0,1
214.072
6.874
27
3,2
0,0
374.951
17.037
294
4,5
0,1
467.750 985.001 1.882.863
3.565 3.243 62.023
58 482 17.372
0,8 0,3 3,3
0,0 0,0 0,9
194.655
9.675
2.459
5,0
1,3
953.892
109
297
0,0
0,0
68.063
469
1
0,7
0,0
32.443
1.377
37
4,2
0,1
42.016
9.698
519
23,1
1,2
601.004
63.921
16.520
10,6
2,7
560.491 877.184
28.503 45.904
575 6.895
5,1 5,2
0,1 0,8
8.120.821
108
143
0,0
0,0
17.606.032 2.617.496 3.570.523 3.499.977
197.744 160.793 2.775 91.780
17.848 9.036 1.556 2.033
1,1 6,1 0,1 2,6
0,1 0,3 0,0 0,1
DIŞ TİCARET
Fasıl 76 78 79 80
Fasıl adı
Alüminyum ve alüminyumdan eşya Kurşun ve kurşundan eşya Çinko ve çinkodan eşya Kalay ve kalaydan eşya Diğer adi metaller (tungsten, molibden, tantal, magnezyum, 81 kobalt, bizmut, kadmiyum, vb.), sermetler, bunlardan eşya Adi metallerden aletler, bıçakcı eşyası 82 ve sofra takımları, adi metallerden bunların aksam ve parçaları Adi metallerden çeşitli eşya (kilit, 83 kasa, mobilya tertibatı, vb.) Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar 84 ve aletler, nükleer reaktörler, bunların aksam ve parçaları Elektrikli makina ve cihazlar, ses kaydetme-verme, televizyon 85 görüntü-ses kaydetme-verme cihazları,aksam-parça-aksesuarı Demiryolu vb hatlara ait taşıtlar ve malzemeler, bunların 86 aksam-parçaları, mekanik trafik sinyalizasyon cihazları Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer 87 kara taşıtları, bunların aksam, parça, aksesuarı Hava taşıtları, uzay taşıtları ve 88 bunların aksam ve parçalar Gemiler ve suda yüzen taşıt ve 89 araçlar Optik, fotoğraf, sinema, ölçü, kontrol, 90 ayar, tıbbi, cerrahi alet ve cihazlar, bunların aksam, parça ve aksesuarı Saatler ve bunların aksam ve 91 parçaları Müzik aletleri, bunların aksam, parça 92 ve aksesuarı Silahlar ve mühimmat, bunların 93 aksam, parça ve aksesuarı Mobilyalar, yatak takımları, aydınlatma cihazları, reklam 94 lambaları, ışıklı tabelalar vb, prefabrik yapılar Oyuncaklar, oyun ve spor 95 malzemeleri, bunların aksam, parça ve aksesuarı Çeşitli mamul eşya (hijyenik havlu, 96 bebek bezi, kalem, çakmak, fermuar, fırça vb.) Sanat eserleri, kolleksiyon eşyası ve 97 antikalar Kişisel eşyalar, deniz ve hava 99 taşıtlarına verilen kumanya ve malzeme (yakıtlar hariç) Toplam *: Geçici Veriler
2014 EKONOMİK RAPOR
Türkiye İçerisindeki Payı (%) Mersin Mersin Hinterlandı Firmaları 2,6 0,1 1,0 0,0 0,1 0,0 0,0 0,0
Türkiye
Mersin Hinterlandı
Mersin Firmaları
3.499.977 249.365 603.836 63.291
91.780 2.392 612 0
2.033 0 0 0
133.987
2.557
1
1,9
0,0
851.752
10.438
1.335
1,2
0,2
904.041
18.414
1.660
2,0
0,2
28.103.793
1.144.802
59.310
4,1
0,2
17.950.245
250.927
9.749
1,4
0,1
607.790
116.437
8
19,2
0,0
15.735.932
93.435
11.125
0,6
0,1
3.022.173
313
9
0,0
0,0
452.659
21.897
0
4,8
0,0
4.878.468
39.554
3.736
0,8
0,1
335.789
1.428
50
0,4
0,0
33.828
235
71
0,7
0,2
163.401
8.718
87
5,3
0,1
1.588.975
76.378
7.524
4,8
0,5
730.757
18.505
273
2,5
0,0
573.252
4.729
834
0,8
0,1
54.983
0
0
0,0
0,0
287.696
38.725
3.813
13,5
1,3
242.224
15.234
1.421
6,3
0,6
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
105
DIŞ TİCARET
2014 EKONOMİK RAPOR
TEKNOLOJİ YOĞUNLUĞUNA GÖRE İMALAT SANAYİ ÜRÜNLERİ DIŞ TİCARETİ Mersin ili imalat sanayi ürünlerinin teknoloji yoğunluğuna göre dış ticaret verileri incelendiğinde; imalat sanayi ürünleri içerisinde 2014 yılında 2013 yılına göre düşük teknolojili ürünler ihracatı ve ithalatı toplam imalat sanayi ürünleri ticareti içerisindeki payı artarken; orta-düşük teknolojili ürünler, orta-yüksek teknolojili ürünler ile yüksek teknolojili ürünlerin ihracatı ve ithalatı toplam imalat sanayi ürünleri ticareti içerisindeki payının azalışta olduğu görülmektedir. MERSİN FİRMALARI TEKNOLOJİ YOĞUNLUĞUNA GÖRE İMALAT SANAYİ ÜRÜNLERİ DIŞ TİCARETİ Kaynak:TÜİK
İhracat
İmalat Sanayi
İthalat
2013
2014
2013
2014
Düşük Teknolojili Ürünler
48,7
62,5
30,3
51,5
Orta-Düşük Teknolojili Ürünler
28,6
19,9
35,7
21,4
Orta-Yüksek Teknolojili Ürünler
19,6
15,5
32,8
26,0
Yüksek Teknolojili Ürünler
3,0
2,1
1,3
1,1
MERSİN FİRMALARI TEKNOLOJİ YOĞUNLUĞUNA GÖRE İMALAT SANAYİ ÜRÜNLERİ İHRACATI Kaynak:TÜİK 80,00 70,00 60,00 50,00 40,00 30,00 20,00 0,00
Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık
10,00
2012
2013 Düşük
Orta-Düşük
2014 Orta-Yüksek
Yüksek
MERSİN FİRMALARI TEKNOLOJİ YOĞUNLUĞUNA GÖRE İMALAT SANAYİ ÜRÜNLERİ İTHALATI Kaynak:TÜİK 70,00 60,00 50,00 40,00 30,00 20,00 0,00
Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık
10,00
2012
2013 Düşük
106
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
Orta-Düşük
2014 Orta-Yüksek
Yüksek
DIŞ TİCARET
2014 EKONOMİK RAPOR
2014 YILI ÜLKELERE GÖRE İHRACAT* ($) Kaynak:TÜİK
ABD ABD Küçük Out.Adl. ABD Virjin Adaları Afganistan AHL Serbest Bölgesi Almanya Amerikan Samoası Andorra Angola Anguilla Antalya Serbest Bölgesi Antarktika Antigua ve Barbuda Arjantin Arnavutluk Aruba Avustralya Avusturya Azerbaycan BAE Bahamalar Bahreyn Bangladeş Barbados Belarus Belçika Belize Benin Bermuda Bhutan Bolivya Bosna-Hersek Botsvana Bouvet Adaları Brezilya Brunei Bulgaristan Burkina Faso Bursa Serbest Bölgesi Burundi Cape Verde Cayman Adaları Cebelitarık Ceuta Cezayir Christmas Adaları Cibuti Cocos Adaları Cook Adaları Curaçao
Türkiye
Mersin Firmaları
6.345.063.908 204.010 352.322 186.402.683 92.357.923 15.156.028.213 145.504 555.619 287.734.741 81.680 107.340.192 0 14.954.660 141.438.009 318.670.790 718.409 505.506.770 1.134.723.508 2.876.116.503 4.662.880.768 13.834.046 204.085.427 148.720.403 8.183.823 272.394.277 2.940.313.007 19.546.733 99.615.776 1.255.208 71.707 16.027.623 322.449.373 1.884.621 0 794.531.868 5.526.826 2.041.036.348 25.704.681 252.784.252 2.517.573 6.549.868 18.790.521 155.886.703 2.105 2.083.473.165 0 60.142.234 123.474 7.269.447 5.782.048
15.418.792 0 0 173.932 0 56.435.866 402 0 572.302 0 5.269 0 43.297 593.437 1.298.786 0 623.873 7.555.573 18.331.432 6.008.105 148.618 573.204 2.568.835 4.822 17.200.728 3.437.941 13.540 2.025.113 0 0 0 3.764.471 0 0 1.297.734 0 16.491.081 0 5.938 0 39.235 0 27.159 0 10.948.118 0 8.096.473 0 7.307 42.934
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
107
DIŞ TİCARET
2014 EKONOMİK RAPOR
Türkiye
Mersin Firmaları
19.272.703 837.188.640 2.861.985.605 180.487.830 1.077.285.453 3.197.476 51.304 456.418 66.069.809 474.945.088 77.840.611 64.314.625 2.069.500 227.637.480 6.160.193 0 177.672.080 329.207.784 0 102.880 1.406.816.388 869.487 93.220.922 138.095.212 90.996.438 329.572.648 6.466.707.833 184.199 900.115 57.208.835 20.811.636 175.800.834 48.658.907 66.350.554 6.223.944 0 209.545 609 1.449.598 20.721.719 11.245.425 545.532.551 25.890 247.550 470.733.135 1.444.253.023 22.488.578 287.670.806 586.719.767 3.460.302.666 8.239.524 439.578.862 10.896.202.645
0 9.242.069 10.227.404 7.859 1.811.450 0 0 0 33.463 469.622 3.246 53.424 0 1.561.158 0 0 117.367 1.754.153 0 0 2.408.994 0 365.200 945.694 5.136.936 109.917 10.849.788 0 0 414.878 120.063 1.163.843 0 101.017 144.674 0 0 0 0 0 95.665 1.378.463 0 4.352 2.179.098 11.370.317 46.560 2.359.357 6.482.496 20.855.054 0 4.467.160 553.124.497
Çad Çek Cumhuriyeti Çin Çorlu Avrupa Serbest Bölgesi Danimarka Denizli Serbest Bölgesi Doğu Timor Dominik Dominik Cumhuriyeti Ege Serbest Bölgesi Ekvator Ekvator Ginesi El Salvador Endonezya Eritre Ermenistan Estonya Etiyopya Falkland Adaları Faroe Adaları Fas Fiji Fildişi Kıyısı Filipinler Filistin Finlandiya Fransa Fransa Güney Bölgesi Fransız Polinezyası Gabon Gambiya Gana Gaziantep Serbest Bölgesi Gine Gine Bissau Gizli Ülke Grenada Grönland Guam Guatemala Guyana Güney Afrika Cumhuriyeti Güney Georgia ve Sand. Adl. Güney Kıbrıs Güney Kore Gürcistan Haiti Hırvatistan Hindistan Hollanda Honduras Hong Kong Irak
108
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
DIŞ TİCARET
İngiliz Virjin Ad. İngiliz.Hint Okyanusu Adaları İngiltere İran İrlanda İspanya İsrail İstanbul Endüstri ve Tic.Serb. Böl. İsveç İsviçre İtalya İzlanda İzmir Serbest Bölgesi Jamaika Japonya Kamboçya Kamerun Kanada Karadağ Katar Kayseri Serbest Bölgesi Kazakistan Kenya Kesinleşmemiş Ülke ve Bölgeler Kırgızistan Kiribati Kocaeli Serbest Bölgesi Kolombiya Komorolar Kongo Kongo Demokratik Cumhuriyeti Kosova Kostarika Kuveyt Kuzey Kıbrıs Türk Cum. Kuzey Kore Kuzey Mariana Adaları Küba Laos Lesotho Letonya Liberya Libya Liechtenstein Litvanya Lübnan Lüksemburg Macaristan Madagaskar Makao Makedonya
2014 EKONOMİK RAPOR
Türkiye
Mersin Firmaları
18.722.592 11.535 9.914.028.188 3.888.292.120 471.323.253 4.763.139.962 2.950.252.758
0 0 31.211.275 21.103.288 2.684.834 11.065.374 24.303.472
231.104.994
1.381.601
1.320.652.640 3.207.777.880 7.144.642.175 18.130.273 26.389.373 46.275.838 375.736.809 11.617.658 110.729.619 952.479.670 34.945.399 344.806.084 167.520.043 977.820.348 118.157.232
7.339.261 2.755.281 16.618.643 829 0 13.567 13.320.862 193.000 671.306 2.582.150 246.962 1.199.478 57.177 4.104.436 3.848.166
5.719.082
55.817
421.980.198 656.995 185.378.495 183.131.014 6.798.578 97.634.920
1.419.155 0 0 980.459 0 46.439
41.051.999
211.724
275.926.672 48.928.495 372.554.150 1.195.878.761 5.736.183 0 12.838.949 4.819.694 178.474 193.543.134 104.005.270 2.060.005.507 11.977.716 351.068.620 781.732.999 65.991.160 693.698.600 54.066.225 7.562.723 348.193.398
1.667.847 33.436 3.706.145 44.887.182 865.000 0 113.605 0 118.269 2.368.372 134.984 25.226.920 0 1.613.726 29.924.608 410 4.157.882 617.062 0 4.123.056 MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
109
DIŞ TİCARET
2014 EKONOMİK RAPOR
Türkiye
Mersin Firmaları
2.290.251 7.818.036 315.024.179 33.547.604 1.015.467.303 207.058.281 37.801.516 3.619.367 312.004.464 0 288.045.326 3.300.940.321 18.242 35.361.282 286.825.956 0 91.873.129 47.811.806 37.832.301 9.597.048 0 21.942.906 35.250.500 439.948.432 3.769.072 0 0 557.738.393 6.121.211 603.420.505 259.679.349 1.005.027 208.407.239 3.994.023 31.711.105 288.023.129 2.402.762.337 557.557.266 1.704.604 3.008.858.012 38.373.037 5.945.712.565 756.759 5.122.856 40.607 518.525 165.579.615 9.106.028 506.697.699 45.650.108 370.620.698 472.423.261 743.291.344
0 0 8.390.694 114.475 362.719 124.897 131.052 53.028 614.423 0 22.050.065 21.504.877 0 31.081 4.311.824 0 693.223 57.976 172.526 77.756 0 19.519 86.151 2.208.643 0 0 0 728.979 0 3.283.592 3.782.137 8.999 190.340 0 423.999 12.521 17.272.437 907.550 0 13.352.500 0 210.420.143 0 0 0 17.263 1.463.734 362.629 8.232.917 186.756 4.017.332 2.122.908 1.497.840
Malavi Maldivler Malezya Mali Malta Marshall Adaları Mauritius Mayotte Meksika Melilla Mersin Serbest Bölgesi Mısır Mikronezya Moğolistan Moldova Montserrat Moritanya Mozambik Myanmar Namibya Nauru Nepal Nijer Nijerya Nikaragua Niue Adası Norfolk Adaları Norveç Orta Afrika Cumhuriyeti Özbekistan Pakistan Palau Panama Papua Yeni Gine Paraguay Peru Polonya Portekiz Rize Serbest Bölgesi Romanya Ruanda Rusya Federasyonu Samoa Samsun Serbest Bölgesi San Marino Sao Tome ve Principe Senegal Seyşeller Sırbistan Sierra Leone Singapur Slovakya Slovenya
110
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
DIŞ TİCARET
Solomon Adaları Somali Sri Lanka St Pierre ve Miquelon St. Helena St. Kitts ve Nevis St. Lucia St. Vincent ve Grenadines Sudan Surinam Suriye Suudi Arabistan Svaziland Şili Tacikistan Tanzanya Tayland Tayvan Togo Tokelau Adaları Tonga Trabzon Serbest Bölgesi Trakya Serbest Bölgesi Trinidad ve Tobago Tunus Tuvalu Tübitak MAM Teknoloji Serbest Bölgesi Türk ve Caicos Ad. Türkmenistan Uganda Ukrayna Umman Uruguay Ürdün Vallis ve Futuna Vanuatu Vatikan Venezuela Vietnam Yemen Yeni Kaledonya Yeni Zelanda Yumurtalık Serbest Bölgesi Yunanistan Zambia Zimbabve Toplam *: Geçici Veriler
2014 EKONOMİK RAPOR
Türkiye
Mersin Firmaları
42.564 62.119.434 51.976.862 37.548 183 9.168.684 631.764 23.580.503 308.101.546 12.139.302 1.802.598.487 3.048.131.322 671.342 198.613.524 277.504.770 151.855.249 210.538.231 132.861.103 54.427.820 0 520.931 1.688.905 150.442.311 50.041.892 915.092.024 972.445
0 3.986.916 7.234.000 0 0 2.933 0 2.856 25.757.828 0 142.007.176 14.270.623 0 324.126 989.145 2.621.381 1.395.348 672.374 1.059.110 0 0 0 957.541 0 2.896.361 0
987.652
0
89.075 2.232.838.303 26.422.313 1.730.087.438 491.460.593 49.653.744 907.364.744 20.859 1.199.503 0 48.566.195 168.149.454 647.661.860 4.796.880 87.670.627 52.557.104 1.536.763.636 21.966.199 4.923.727 157.715.040.403
0 12.260.383 210.982 63.842.105 559.975 98.853 5.339.773 0 3.662 0 13.060 1.605.335 2.332.909 0 291.623 1.784.288 5.453.596 47.322 0 1.717.443.704
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
111
DIŞ TİCARET
2014 EKONOMİK RAPOR
2014 YILI ÜLKELERE GÖRE İTHALAT* ($) Kaynak:TÜİK
Türkiye
Mersin Firmaları
12.727.480.568
68.490.287
ABD Küçük Out.Adl.
100.106
0
ABD Virjin Adaları
398.595
0
Afganistan
16.488.430
48.750
AHL Serbest Bölgesi
48.931.011
0
22.369.253.291
36.271.512
Amerikan Samoası
149.854
0
Andorra
101.815
0
Angola
4.964.169
0
Anguilla
9.975
0
5.624.615
0
Antarktika
3.462
0
Antigua ve Barbuda
87.447
0
Arjantin
325.406.874
17.362.860
Arnavutluk
97.174.475
9.865
7.441
0
Avustralya
544.148.275
3.511.900
Avusturya
1.814.147.765
968.006
ABD
Almanya
Antalya Serbest Bölgesi
Aruba
Azerbaycan
291.283.409
99.000
3.253.024.076
1.578.166
4.838.514
0
294.342.270
0
Bangladeş
1.028.797.732
9.377.240
Barbados
1.138.204
0
Belarus
147.702.735
591.345
Belçika
3.863.934.082
4.712.091
Belize
7.791.364
196.104
Benin
BAE Bahamalar Bahreyn
1.491.160
0
Bermuda
148.885
5.942
Bhutan
264.264
0
Bolivya
3.672.693
0
171.424.364
45.586.254
5.669
0
377
0
Brezilya
1.728.745.551
15.068.533
Brunei
59.760
0
Bulgaristan
2.847.481.904
8.079.025
Burkina Faso
22.435.009
716.210
Bursa Serbest Bölgesi
92.311.301
0
2.881
0
1.091.328
0
Bosna-Hersek Botsvana Bouvet Adaları
Burundi Cape Verde
112
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
DIŞ TİCARET
2014 EKONOMİK RAPOR
Türkiye
Mersin Firmaları
5.597
0
839.340
0
Ceuta
4.191
0
Cezayir
920.989.273
113.892
Christmas Adaları
2.551
0
Cibuti
Cayman Adaları Cebelitarık
80.680
0
Cocos Adaları
109
0
Cook Adaları
3.717.113
0
80.447
0
16.819.994
8.892.024
Çek Cumhuriyeti
2.420.192.384
1.593.903
Çin
24.918.237.813
102.588.925
140.284.066
101.010
1.034.791.204
1.377.656
2.300.231
0
Curaçao Çad
Çorlu Avrupa Serbest Bölgesi Danimarka Denizli Serbest Bölgesi Doğu Timor
0
0
107.316
0
Dominik Cumhuriyeti
15.882.812
0
Ege Serbest Bölgesi
283.596.996
0
Ekvator
91.057.171
38.517.228
Ekvator Ginesi
330.941
0
El Salvador
511.889
0
Endonezya
2.043.470.897
13.241.149
1.666
0
1.464.656
0
Dominik
Eritre Ermenistan Estonya
293.568.504
131.625
Etiyopya
67.479.374
16.078.328
Falkland Adaları
6.442
0
Faroe Adaları
8.637
0
Fas
639.849.090
3.806.192
Fiji
127.857
0
Fildişi Kıyısı
238.711.078
10.945
Filipinler
113.989.902
278.230
2.502.285
35.225
Filistin Finlandiya
1.138.277.015
925.153
Fransa
8.122.565.150
13.241.852
Fransa Güney Bölgesi
0
0
Fransız Polinezyası
0
0
3.026.903
0
58.550
0
157.924.607
222.761
823.493
0
5.408.925
1.259.069
572.153
390.244
Gabon Gambiya Gana Gaziantep Serbest Bölgesi Gine Gine Bissau
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
113
DIŞ TİCARET
2014 EKONOMİK RAPOR
Türkiye
Mersin Firmaları
Gizli Ülke
13.617.958.407
0
Grenada
835
0
Grönland
0
0
Guam
0
0
10.785.141
337.032
Guatemala Guyana
3.570.983
0
1.189.399.532
701.697
0
0
Güney Kıbrıs
149.716
0
Güney Kore
7.548.310.671
31.276.462
232.595.838
3.570
159.759
0
Hırvatistan
136.889.291
680.975
Hindistan
6.898.553.730
123.930.132
Hollanda
3.516.607.092
10.073.777
Güney Afrika Cumhuriyeti Güney Georgia ve Sand. Adl.
Gürcistan Haiti
Honduras
2.157.783
6.548
Hong Kong
94.979.412
1.434.021
Irak
268.544.114
1.384.192
2.255.115
0
970
0
İngiltere
5.932.179.005
4.559.524
İran
9.833.329.096
13.823.639
İrlanda
893.928.512
100.656
İspanya
6.075.844.195
12.117.241
İsrail
2.881.261.733
23.789.929
İngiliz Virjin Ad. İngiliz.Hint Okyanusu Adaları
İstanbul Endüstri ve Tic.Serb.Böl.
114.988.963
0
İsveç
2.014.860.920
3.251.647
İsviçre
4.821.030.760
1.114.564
İtalya
12.055.915.726
32.466.268
İzlanda
25.096.722
0
İzmir Serbest Bölgesi
57.094.762
0
Jamaika
471.733
5.796
Japonya
3.199.889.348
753.177
112.809.875
0
Kamboçya Kamerun
40.427.507
14.926
Kanada
1.107.271.383
131.563.271
Karadağ
7.373.311
0
Katar
394.551.959
251.255
Kayseri Serbest Bölgesi
137.088.319
0
1.236.267.027
2.552.802
Kenya
15.733.706
569
Kesinleşmemiş Ülke ve Bölgeler
30.450.095
5.219
Kırgızistan
65.647.764
17.706.712
46.205
0
Kazakistan
Kiribati
114
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
DIŞ TİCARET
2014 EKONOMİK RAPOR
Türkiye
Mersin Firmaları
Kocaeli Serbest Bölgesi
136.024.262
0
Kolombiya
814.095.696
0
Komorolar
1.013.355
97.725
Kongo
83.879.805
0
Kongo Demokratik Cumhuriyeti
198.229.182
0
Kosova
12.783.364
0
Kostarika
67.893.277
6.824.644
Kuveyt
196.245.020
0
Kuzey Kıbrıs Türk Cum.
79.708.390
16.614.875
Kuzey Kore
1.125.407
0
80.186
0
Küba
15.470.120
617.002
Laos
2.396.076
0
Lesotho
78.882
0
Letonya
167.813.186
1.327.192
Kuzey Mariana Adaları
Liberya
14.891.750
0
Libya
248.864.158
6.794
4.427.053
0
Litvanya
217.223.288
298.195
Lübnan
139.959.889
1.118.230
Lüksemburg
150.185.337
0
Macaristan
1.187.646.680
2.665.991
Madagaskar
6.214.022
2.266.780
Makao
3.061.011
0
Makedonya
79.194.398
269.737
Malavi
Liechtenstein
29.260.931
505
Maldivler
1.158
0
Malezya
1.160.993.800
4.760.405
Mali
9.586.592
0
Malta
57.330.705
185
347.677
0
Mauritius
7.939.425
0
Mayotte
0
0
Meksika
944.664.979
32.532.225
Marshall Adaları
Melilla
835
0
74.926.316
18.881.238
1.437.260.469
21.991.675
Mikronezya
0
0
Moğolistan
126.023
0
246.928.128
10.264.644
Montserrat
8.226
0
Moritanya
15.909.262
719.546
Mozambik
62.739.537
1.337.524
Myanmar
9.731.861
1.890.141
Mersin Serbest Bölgesi Mısır
Moldova
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
115
DIŞ TİCARET
2014 EKONOMİK RAPOR
Türkiye
Mersin Firmaları
3.323.157
0
Nauru
16.993
0
Nepal
17.413.772
0
Nijer
22.234
0
134.414.557
22.005.249
Nikaragua
93.084
0
Niue Adası
146.154
0
253
0
868.462.477
178.127
2.586.665
0
Özbekistan
780.706.584
1.244.182
Pakistan
435.545.822
4.477.965
Palau
2.727.538
0
Panama
23.654.447
776.033
13.091
0
Paraguay
360.204.647
13.075.912
Peru
74.808.390
1.984.905
Polonya
3.082.269.071
483.859
Portekiz
762.659.849
1.473.099
153
0
3.362.759.117
44.905.633
3.157
0
25.293.391.962
255.981.769
0
0
Samsun Serbest Bölgesi
10.562.067
0
San Marino
3.124.108
0
Sao Tome ve Principe
2.877.574
0
Senegal
4.452.445
0
Seyşeller
4.943.552
0
Sırbistan
273.921.127
123.214
Sierra Leone
26.177.888
0
Singapur
293.028.093
178.555
Slovakya
919.485.287
543.128
Slovenya
301.867.659
63.056
Namibya
Nijerya
Norfolk Adaları Norveç Orta Afrika Cumhuriyeti
Papua Yeni Gine
Rize Serbest Bölgesi Romanya Ruanda Rusya Federasyonu Samoa
Solomon Adaları
1.376.247
0
Somali
1.522.895
522.700
Sri Lanka
98.177.827
1.622.229
160.553
0
0
0
4.011.110
0
1.779
0
St. Vincent ve Grenadines
8.710.406
0
Sudan
12.150.385
1.096.467
133.132
0
St Pierre ve Miquelon St. Helena St. Kitts ve Nevis St. Lucia
Surinam
116
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
DIŞ TİCARET
2014 EKONOMİK RAPOR
Türkiye
Mersin Firmaları
115.498.978
805.768
2.343.143.861
12.917.948
14.876
0
Şili
363.303.857
1.968.388
Tacikistan
160.947.247
0
Suriye Suudi Arabistan Svaziland
Tanzanya
34.901.807
323.744
Tayland
1.276.803.078
6.454.851
Tayvan
2.011.288.501
6.719.546
45.579.508
0
6.258
0
387
0
5.146
0
Trakya Serbest Bölgesi
51.895.759
0
Trinidad ve Tobago
12.488.900
0
Tunus
196.697.125
286.245
Tuvalu
254
0
1.255.084
0
156
0
Türkmenistan
624.090.765
288.724
Uganda
11.501.254
1.111.517
Ukrayna
4.272.768.622
66.156.535
Umman
101.364.302
481
Uruguay
47.094.676
1.978.404
Ürdün
126.068.377
1.295.204
Togo Tokelau Adaları Tonga Trabzon Serbest Bölgesi
Tübitak MAM Teknoloji Serbest Bölgesi Türk ve Caicos Ad.
Vallis ve Futuna
0
0
Vanuatu
4.002
0
Vatikan
1.839
0
122.632.735
0
2.009.895.566
6.118.995
5.325.408
0
9.762
0
Yeni Zelanda
89.657.107
399.805
Yumurtalık Serbest Bölgesi
103.055.427
6.621
4.043.838.977
8.920.521
Venezuela Vietnam Yemen Yeni Kaledonya
Yunanistan Zambia
12.822.157
0
Zimbabve
9.218.002
745.572
242.223.958.803
1.421.104.306
Toplam
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
117
DIŞ TİCARET
2014 EKONOMİK RAPOR
MERSİN FİRMALARI DIŞ TİCARET İSTATİSTİKLERİNİN ÜLKE GRUPLARINA GÖRE DAĞILIMI ($) Kaynak:TÜİK
Ülke Grupları
2013
2014
Değişim (%)
İthalat
İhracat
İthalat
İhracat
İthalat
İhracat
Avrupa
395.150.523
573.083.234
588.122.699
610.807.411
49
7
Avrupa Birliği
207.700.880
220.658.070
191.231.770
247.299.142
-8
12
Diğer Avrupa Ülkeleri
187.449.643
352.425.164
396.890.929
363.508.269
112
3
Afrika
71.889.973
142.199.918
84.718.900
123.998.283
18
-13
Kuzey Afrika
20.660.356
70.703.901
26.924.344
63.678.493
30
-10
Diğer Afrika Ülkeleri
51.229.617
71.496.017
57.794.556
60.319.790
13
-16
Amerika
191.414.173
22.505.318
331.311.114
23.148.436
73
3
Kuzey Amerika
108.322.408
11.930.768
200.053.558
18.000.942
85
51
Orta Amerika ve Karayipler
21.563.673
1.229.048
41.301.326
1.304.394
92
6
Güney Amerika
61.528.092
9.345.502
89.956.230
3.843.100
46
-59
359.191.675
712.245.469
394.045.800
931.653.634
10
31
Yakın ve Orta Doğu Asya Ülkeleri
80.616.114
625.923.942
57.102.607
839.291.938
-29
34
Diğer Asya Ülkeleri
278.575.561
86.321.527
336.943.193
92.361.696
21
7
Okyanusya ve Kutup Bölgeleri
1.030.096
1.072.969
3.911.705
1.060.763
280
-1
Avustralya ve Yeni Zelanda
1.030.096
978.496
3.911.705
922.803
280
-6
Diğer Okyanusya ve Kutup Bölgeleri Ülkeleri
0
94.473
0
137.960
-
46
Diğer Ülkeler
0
18.673
5.219
55.817
-
199
15.113.993
21.120.108
18.988.869
26.719.360
26
27
37
17
Asya
Serbest Bölgeler Toplam *: Geçici Veriler
1.033.790.433 1.472.245.689 1.421.104.306 1.717.443.704
2014 yılında Mersin firmaları tarafından gerçekleştirilen ihracat başlıca ülke grupları itibariyle incelendiğinde; Avrupa, Amerika ve Asya ülkelerinde artış; Afrika’da azalış gözlenmiştir. İlimiz önemli ihraç pazarlarındaki gelişmeler üçer aylık dönemler itibariyle incelendiğinde; Avrupa, Amerika ve Asya ülkelerinde yılın ilk ve üçüncü çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre azalış, ikinci ve son çeyreğinde ise artış eğilimi olduğu; Afrika ülkelerinin ise yılın dört çeyreğinde de azalış eğiliminde olduğu görülmektedir. 2014 yılında Avrupa ülkelerinde Rusya Federasyonu, İngiltere ve Hollanda; Asya ülkelerinde Irak ve Suriye; Amerika ülkelerinde A.B.D. ve Kanada geçen yıla göre ihracat artışında etkili olan ülkelerdir. Mersin firmaları tarafından gerçekleştirilen ithalattaki gelişmeler başlıca ülke grupları itibariyle incelendiğinde; 2014 yılında Asya, Afrika, Amerika ve Avrupa ülkelerinde geçen yıla göre artış kaydedildiği gözlenmiştir. Ülke gruplarına göre Mersin firmaları ithalatındaki gelişmeler üçer aylık dönemler itibariyle incelendiğinde; Avrupa ülkelerinin yılın ikinci, Amerika ülkelerinin yılın üçüncü çeyreği haricinde artış, Asya ülkelerinin ise yılın ikinci çeyreği haricinde azalış eğiliminde olduğu, Afrika ülkelerinde yılın ilk iki çeyreğindeki artışın, yılın son iki çeyreğinde yön değiştirdiği gözlenmiştir. 2014 yılında Avrupa ülkelerinde Rusya Federasyonu, Romanya ve Ukrayna; Asya ülkelerinde Hindistan ve Çin; Afrika ülkelerinde Mısır, Etiopya ve Çad; Amerika ülkelerinde Kanada ve A.B.D. ithalat artışında etkili olan ülkelerdir.
118
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
MERSİN SERBEST BÖLGESİ
2014 EKONOMİK RAPOR
MERSİN SERBEST BÖLGESİ MERSİN SERBEST BÖLGE ALANI
Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü
Bölgenin Toplam Brüt Alanı
836.322 m2
Bölgenin Net Parsel Alanı
625.565 m2
Kiraya Verilen Toplam Alan
603.086 m2
Kiraya Verilebilir Toplam Alan
-
MERSİN SERBEST BÖLGESİ’NDEKİ İSTİHDAMIN DAĞILIMI Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü
MERSİN SERBEST BÖLGESİ'NDEKİ İSTİHDAMIN DAĞILMI 9.500
25%
9.000
20%
8.500
15%
8.000
10%
7.500
5%
7.000
2012
2013
2014
Toplam
7.829
8.143
9.334
Değişim
20%
4%
15%
0%
2014 YILI YATIRIM HARCAMALARININ DAĞILIMI (ABD $) (*) Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü
Türkiye’den
Yurtdışından
Toplam
Sarf Malzeme
7.678.738
834.724
8.513.462
Demirbaş
5.399.515
3.079.583
8.479.098
Yatırım ve Tesis
2.598.439
265.834
2.864.273
15.676.692
4.180.141
19.856.833
Toplam
2014 YILI SONU İTİBARİYLE FİRMA SAYISI Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü
Firma Sayısı
31.12.2014 TARİHİ İTİBARİYLE VERİLEN RUHSATLARIN SAYISI Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü
Yatırımcı
Kiracı
Toplam
Yerli
332
Yerli
298
205
503
Yabancı
66
Yabancı
33
54
87
Yerli-Yabancı Ortaklığı
40
Yerli-yabancı Ortaklığı
33
24
57
364
283
647
Toplam
438
Toplam
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
119
MERSİN SERBEST BÖLGESİ
2014 EKONOMİK RAPOR
2014 YILI SONU İTİBARİYLE FAALİYET RUHSATLARININ KONULARINA GÖRE DAĞILIMI Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü
Faaliyet konuları
Kiracı 141 2 1 55 1 5 205
Alım-Satım Bankacılık-Sigortacılık İşyeri Kiralama Üretim Depolama Montaj-Demontaj İşletici Diğer Toplam
Yerli Yatırımcı 73 3 88 80 50 2 1 1 298
Yabancı Kiracı Yatırımcı 38 12 7 16 8 6 54 33
Yerli-Yabancı Ort. Kiracı Yatırımcı 19 12 2 9 5 6 4 24 33
Genel Toplam 295 7 105 170 60 3 1 6 647
2014 yılı sonu itibariyle, Mersin Serbest Bölgesi’nde 91’i yabancı olmak üzere toplam 9.334 kişi istihdam edilmektedir. 2013 yılına göre istihdam %14 oranında artarken, 2014 yılının Aralık ayı sonu itibariyle Mersin Serbest Bölgesi, serbest bölgeler içinde istihdam edilen kişi sayısına göre 2. sırada yer almaktadır. Söz konusu dönemde faaliyet gösteren firma sayısı, 2013 yılına göre önemli bir değişim göstermeyerek 438 olarak gerçekleşmiştir. Mersin Serbest Bölgesi’nde firmaların %46’sı alım-satım, %26’sı üretim, %16’sı işyeri kiralama, %9’u depolama, %1’i bankacılık sigortacılık, %2’si ise diğer hizmetler alanlarında faaliyet göstermektedir. YILLAR İTİBARİYLE MERSİN SERBEST BÖLGESİ TİCARET HACMİ Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı
YILLAR İTİBARİYLE MERSİN SERBEST BÖLGESİ TİCARET HACMİ 4.500.000
50%
4.000.000
42,3%
1.000 $
3.500.000
4 0%
3.000.000
30%
2.500.000
20,9%
2.000.000
20%
16,1%
1.500.000
10%
-‐1,2%
1.000.000 500.000
-‐7,3%
0 Toplam Ticaret Hacmi(1.000 $ )
2010
2011
2012
2013
2014
2.227.309
2.693.04 9
3.832.24 6
3.552.257
3.509.209
16,1%
20,9%
42,3%
-‐7 ,3%
-‐1 ,2%
Değişim(%)
MERSİN SERBEST BÖLGESİ TİCARET HACMİNİN SEKTÖREL DAĞILIMI (1000 $) Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı
Sektörler
İşlenmiş Petrol Ürünleri Dâhil
İşlenmiş Petrol Ürünleri Hariç
2013
2014
Değişim(%)
2013
2014
Değişim (%)
Tarım Grubu
992.457
1.060.186
7
992.457
1.060.186
7
Madencilik
30.107
24.379
-19
30.107
24.379
-19
Sanayi Grubu
2.529.694
2.424.644
-4
2.032.503
1.884.267
-7
Toplam
3.552.257
3.509.209
-1
3.055.066
2.968.831
-3
120
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
0% -‐1 0%
MERSİN SERBEST BÖLGESİ
2014 EKONOMİK RAPOR
Mersin Serbest Bölgesi’nde ticaret hacmindeki gelişmeler son beş yıllık dönem için incelendiğinde; 2010-2012 dönemindeki artış eğiliminin, 2013-2014 döneminde yerini azalışa bıraktığı gözlenmiştir. 2014 yılında serbest bölgedeki ticari faaliyetler sektörel olarak incelendiğinde; sanayi grubunun toplam ticaret hacmindeki gerilemede etkili olmasına karşın; tarım grubundaki artışın toplam ticaret hacmi azalışını sınırlandırdığı gözlenmiştir. Serbest bölge ticaret hacmindeki gelişmeler çeyreklik dönemler itibariyle incelendiğinde; yılın ilk iki çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre yukarı yönlü, son iki çeyreğinde ise aşağı yönlü seyir izlediği; söz konusu gelişmede sanayi grubunun etkili olduğu görülmektedir. Bölgedeki ticaret hacmi işlenmiş petrol ürünleri hariç olarak değerlendirildiğinde; 2014 yılında geçen yıla göre %3’lük azalışla yaklaşık 3 milyar $’a gerilemiştir. Çeyreklik dönemler itibariyle bölgedeki işlenmiş petrol ürünleri haricinde ticaret hacmindeki gelişmeler değerlendirildiğinde; yılın ilk çeyreğinde tarım sektöründeki ticari hareketlenmelerin etkisiyle önceki yılın aynı dönemine göre artışın, ikinci çeyrekte tarım ve sanayi sektörlerinin etkisiyle ivme kazandığı; yılın son iki çeyreğinde ise sanayi sektöründeki daralmanın etkisiyle geçen yılın altında kaldığı görülmektedir. Mersin Serbest Bölgesi’nin, toplam ticaret hacmine göre serbest bölgeler içerisinde %16’lık payla ikinci sırada yer aldığı görülmektedir. MERSİN SERBEST BÖLGESİ TİCARET HACMİ Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı
‘000$ 400.000 350.000
%30
300.000
%3
%15
%6
%19
-%2 %0,01
%15
250.000
-%2 %9
-%17 -%29
200.000 150.000 100.000 50.000 0
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz
2013
Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
2014
Bölgedeki ticaretin ülke grupları bazında dağılımı incelendiğinde; ticaret hacmi içerisinde önemli ağırlığa sahip olan Asya ve Avrupa ülkeleri ile Türkiye’de azalış; Afrika ve Amerika ülkelerinde artış olduğu gözlenmiştir.
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
121
MERSİN SERBEST BÖLGESİ
2014 EKONOMİK RAPOR
2014 YILI TİCARET HACMİNİN ÜLKE GRUPLARINA GÖRE DAĞILIMI (1.000 ABD $) Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü
Bölgeye Giriş
Bölgeden Çıkış
Toplam Ticaret Hacmi
Toplam Ticaret Hacmi İçindeki Pay (%)
Avrupa
353.571
273.070
626.641
18
Avrupa Birliği
228.023
223.552
451.576
13
Diğer Avrupa Ülkeleri
125.547
49.518
175.065
5
Afrika
61.822
59.230
121.052
3
Kuzey Afrika
55.810
33.620
89.430
3
Diğer Afrika Ülkeleri
6.012
25.610
31.622
0,9
Amerika
312.863
55.955
368.818
11
Kuzey Amerika
140.686
53.387
194.073
6
4.405
100
4.505
0,1
Güney Amerika
167.772
2.467
170.239
5
Asya
354.685
469.786
824.471
23
Yakın ve Orta Doğu Asya Ülkeleri
78.313
384.732
463.046
13
Diğer Asya Ülkeleri
276.372
85.054
361.426
10
Okyanusya ve Kutup Bölgeleri
8.246
1.684
9.930
0,3
Avustralya ve Yeni Zelanda
8.246
1.684
9.930
0,3
0
0
0
-
55.492
120.034
175.526
5
Ülke Grupları
Orta Amerika ve Karayipler
Diğer Okyanusya ve Kutup Bölgeleri Ülkeleri Diğer Ülkeler Türkiye
521.258
861.512
1.382.770
39
Toplam
1.667.937
1.841.271
3.509.209
100
2014 YILI TİCARET HACMİNİN SEKTÖRLERE GÖRE DAĞILIMI (1.000 ABD $) Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı - Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü
Sektörler I. Tarım A-Bitkisel Ürünler B-Hayvansal Ürünler C-Su Ürünleri D-Orman Ürünleri II. Madencilik-Taşocakçılığı III. Sanayi A-İşlenmiş Tarım Ürünleri B-İşlenmiş Petrol Ürünleri C-Sanayi Ürünleri Toplam
122
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
Türkiye Serbest Bölgeleri 1.537.509 1.464.254 50.270 3.939 19.046 78.956 20.815.776 1.160.957 548.575 19.106.245 22.432.242
Mersin Serbest Bölgesi 1.060.186 1.059.876 0,6 217 92 24.379 2.424.644 506.197 540.377 1.378.070 3.509.209
Mersin Serbest Bölgesi’nin Payı(%) 69 72 0,001 6 0,5 31 12 44 99 7 16
MERSİN LİMANI FAALİYETLERİ
2014 EKONOMİK RAPOR
MERSİN LİMANI FAALİYETLERİ MERSİN LİMANI HAKKINDA ÖNEMLİ BİLGİLER Kaynak: Mersin Uluslararası Liman İşletmeciliği A.Ş.
İşleticisi Hizmete Açılış Tarihi Toplam Rıhtım Uzunluğu Liman Alanı Deniz Alanı Kullanılan Net Saha Kapalı Alan Rıhtım Derinlikleri Gemi Kabul Kapasitesi Dökme Kuru Yük Kapasitesi Dökme Sıvı Yük Kapasitesi Genel Kargo Kapasitesi Konteyner Operasyon Kapasitesi
Mersin Uluslararası Liman İşletmeciliği A.Ş. 12.05.2007 3.250 m 110 hektar 32 hektar 110 hektar 13.517 m2 14m-10m max 305 m gemi uzunluğu 8.000.000 Ton 850.000 Ton 1.000.000 Ton 1.800.000 TEU
2014 YILI SONU İTİBARİYLE MERSİN LİMANI KONTEYNER İLE YÜKLEME-BOŞALTMA ARAÇLARI Kaynak: Mersin Uluslararası Liman İşletmeciliği A.Ş.
Araç Cinsi Gentry-Crane Dolu Konteyner Forklifti (RS) Boş Konteyner Forklifti (ECH) Saha Kreynleri (RTG) Mobil Vinçleri (MHC) Forkliftler Tırlar Çekiciler Treylerler Mini Loder (Bobcat)
Adet 7 13+5 13+1 25 4 51+23 75+25 86 92 8
Kapasitesi/Ton 40-45-65 45 12 35-40-41 100 3-7 30-60 65-165 5-50-65-100 1,1
MERSİN LİMAN BAŞKANLIĞI BAZINDA GEMİ TRAFİĞİ Kaynak: T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı
MERSİN LİMAN BAŞKANLIĞI BAZINDA GEMİ TRAFİĞİ
Adet
(%) 25,0%
6.000
20,0%
19,6%
5.000
15,0%
4.000
10,0%
3.000
5,0%
2,8%
2.000
-‐4,9%
-‐4,8%
1.000
0,0% -‐5,0%
-‐10,1% -‐10,0%
0
-‐15,0% 2010
2011
2012 Gemi Sayısı
2013
2014
Değişim (%)
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
123
MERSİN LİMANI FAALİYETLERİ
2014 EKONOMİK RAPOR
MERSİN LİMAN BAŞKANLIĞI YÜKLEME BOŞALTMA TONAJLARI Kaynak: T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı
Dâhili
İhracat
İthalat
Transit
Toplam
2010
1.548.639
10.037.533
13.526.324
239.563
25.352.059
2011
1.434.506
9.699.790
14.094.216
109.497
25.338.009
2012
1.445.599
10.249.336
18.898.491
153.496
30.746.922
2013
1.397.786
11.949.003
18.858.211
120.970
32.325.970
2014
1.222.443
12.109.436
18.856.944
35.906
32.224.729
Mersin Liman Başkanlığı bazında yük taşıma istatistikleri son beş yıllık dönem için değerlendiğinde; 2011 yılı haricinde 2010-2013 dönemindeki toplam yük trafiğindeki artış eğiliminin ardından, 2014 yılında yatay seyir izlediği görülmektedir. 2014 yılında yük trafiği önceki yıla göre önemli bir değişim göstermeyerek 32.224.729 ton seviyesinde gerçekleşmiştir. Belirtilen dönemde Mersin Liman Başkanlığı tarafından elleçlenen yük miktarı ile Türkiye genelindeki liman başkanlıkları içerisinde 5. sırada yer almaktadır. Yük trafiğindeki gelişmeler üçer aylık dönemler itibariyle incelendiğinde; yılın ilk çeyreğinde elleçlenen yük miktarının hem ihraç hem de ithal yüklerindeki artışın etkisiyle geçen yılın üzerinde gerçekleştiği; yılın ikinci çeyreğindeki ihraç yüklerindeki gerilemenin etkisiyle sınırlı azalışın ise, üçüncü çeyrekte ithal yüklerindeki daralmanın etkisiyle hızını yükselterek devam ettiği, yılın son çeyreğinde ise ithal yüklerindeki hareketlenmenin etkisiyle tekrar artışa geçtiği görülmektedir. Mersin Liman Başkanlığı bazında yük taşıma istatistiklerine kargo tipine göre bakıldığında; katı dökme yük ve konteyner yüklerinde artış; genel kargo, sıvı dökme yüklerinde azalış olduğu; araç içi yüklerde ise geçen yıla göre önemli bir değişim olmadığı gözlenmiştir. MERSİN LİMAN BAŞKANLIĞI BAZINDA ELLEÇLENEN YÜKLERİN KARGO TİPİNE GÖRE DAĞILIMI Kaynak: T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı
Ton 18.000.000 16.000.000 14.000.000 12.000.000 10.000.000 8.000.000 6.000.000 4.000.000 2.000.000 0
MERSİN LİMAN BAŞKANLIĞI BAZINDA ELLEÇLENEN YÜKLERİN KARGO TİPİNE GÖRE DAĞILIMI 19%
-‐0,5%
-‐11%
-‐43% Katı D ökme Yük
Genel K argo
Sıvı D ökme Yük
Konteyner
Araç
2013
5.069.409
3.850.906
6.919.874
15.365.193
1.120.588
2014
6.026.067
2.203.433
6.134.367
16.745.488
1.115.374
19%
-‐43%
-‐11%
9%
-‐0,5%
Değişim (%)
124
9%
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
30% 20% 10% 0% -‐10% -‐20% -‐30% -‐40% -‐50%
MERSİN LİMANI FAALİYETLERİ
2014 EKONOMİK RAPOR
MERSİN LİMAN BAŞKANLIĞI BAZINDA ELLEÇLENEN YÜKLERİN YÜK CİNSLERİNE GÖRE DAĞILIMI (TON)* Kaynak: T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı
Yükleme 2013 2014 246.726 106.205 302.909 329.171 0 0 1.128.026 728.920 244.570 316.520 170.957 138.849
Yük Cinsi A Tarım Ürünleri ve Canlı Hayvanlar B-Gıda Maddeleri ve Hayvan Yemleri C-Katı Mineral Yakıtlar D-Petrol Ürünleri E-Cevher ve Metal Atıkları F-Metal Ürünleri G-Ham ve Üretilmiş Mineraller, İnşaat Malzemeleri H-Gübreler I-Kimyasallar J-Makineler, Taşıma Teçhizatı, Aksam ve Çeşitli Parçaları ile Konteynerler K-Silahlar ve Mühimmat L-Yolcu M-Diğer Taşınan Mallar Elleçlenen Toplam Yük (ton) *: Geçici Veriler
1.264.016 32.515 546.366
1.241.559 43.739 471.524
Boşaltma 2013 2014 1.728.350 2.339.210 1.715.064 2.283.143 450.122 462.504 4.638.997 4.144.615 146.713 156.851 147.563 198.499 148.895 606.662 401.311
95.660 775.570 377.209
Genel Toplam 2013 2014 1.975.076 2.445.415 2.017.973 2.612.314 450.122 462.504 5.767.023 4.873.535 391.283 473.371 318.520 337.348 1.412.911 639.177 947.677
1.337.219 819.309 848.733
8.471.997 9.103.279 9.919.440 8.909.500 18.391.437 18.012.779 57 0 0 0 57 0 0 0 0 0 0 0 669 507 14.045 1.695 14.714 2.202 12.408.808 12.480.273 19.917.162 19.744.456 32.325.970 32.224.729
Mersin Liman Başkanlığı bazında ihracattaki gelişmeler son beş yıllık dönem için değerlendirildiğinde; 2010-2013 döneminde 2011 yılında gözlenen azalışın haricindeki artış eğiliminde, 2014 yılında belirgin yavaşlama olduğu görülmektedir. 2014 yılında Mersin Limanı’nda ihraç edilen yükler, önceki yıla göre %1,3 artarak 12 milyon tona yükselmiştir. Söz konusu dönemde ihracattaki artışta makineler, taşıma teçhizatı, aksam ve çeşitli parçaları ile konteynerler; cevher ve metal atıkları yük gruplarındaki artış etkili olurken; petrol ürünlerindeki azalışın ise toplam ihraç yükleri artışını sınırlandırdığı gözlenmiştir. Söz konusu dönem için Mersin Liman Başkanlığı bazında ithalat kapsamında tahliye edilen yükler incelendiğinde; ithal edilen yük miktarının 2010-2012 dönemindeki artış eğiliminin ardından, 2013-2014 döneminde yatay seyir izlediği görülmektedir. 2014 yılında ithalat kapsamında tahliye edilen yükler, bir önceki yıla göre önemli bir değişim göstermeyerek yaklaşık 18,9 milyon ton seviyesinde gerçekleşmiştir. 2014 yılında ithalatta makineler, taşıma teçhizatı, aksam ve çeşitli parçaları ile konteynerler ile petrol ürünleri yük gruplarında azalış; tarım ürünleri ve canlı hayvanlar ile gıda maddeleri ve hayvan yemlerinde artış olduğu görülmektedir. Mersin Liman Başkanlığı bazında son beş yılık dönemde transit ve dâhili taşımacılık yükleri incelendiğinde; dâhili taşımacılık yüklerinin 2010-2014 döneminde; transit taşımacılık yüklerinin ise 2010 ve 2012 yılları haricinde azalış eğiliminde olduğu görülmektedir. 2014 yılında dâhili taşımacılık yükleri önceki yıla göre petrol ürünleri ve gübreler yük gruplarındaki azalışın etkisiyle %13; transit taşımacılık yükleri ise makineler, taşıma teçhizatı, aksam ve çeşitli parçaları ile konteynerler yük grubundaki daralmanın etkisiyle geçen yıla göre %70 gerilemiştir. MERSİN KONTEYNER TRAFİĞİ (TEU)
Kaynak: T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı
Yıllar
Yükleme
Boşaltma
Toplam
2010
497.456
518.111
1.015.567
2011
557.890
568.976
1.126.866
2012
618.379
632.494
1.250.873
2013
684.633
682.501
1.367.134
2014
739.793
744.152
1.483.945
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
125
MERSİN LİMANI FAALİYETLERİ
2014 EKONOMİK RAPOR
Son beş yıllık dönemde Mersin ili liman tesisleri bazında elleçlenen konteyner miktarının artış eğiliminde olduğu görülmektedir. 2014 yılında elleçlenen konteyner miktarı bazında (TEU), 2013 yılına göre yüklemede %8, boşaltmada %9’luk artış kaydedilmiştir. 2013 yılında Mersin Limanı elleçlenen konteyner miktarına göre, Türkiye’deki konteyner limanları içerisinde 2. sıradaki yerini, 2014 yılında da korumuştur. Belirtilen dönemde Mersin liman tesislerine operasyon için 4.559 adet gemi uğramış olup, bu sayı önceki yıla göre %10’luk azalışı ifade etmektedir. Söz konusu dönemde Türkiye genelinde liman başkanlıkları bazında limanlara uğrayan gemi sayısına göre Mersin 4. sırada bulunmaktadır. MERSİN İLİ LİMAN TESİSLERİNDE İŞLEM GÖREN GEMİ İSTATİSTİKLERİ Kaynak: T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı
Yıllar
Gemi
Gros Ton
2010
4.341
44.599.743
2011
4.127
44.760.552
2012
4.936
51.572.205
2013
5.076
61.023.513
2014
4.561
62.462.033
2014 YILI RO-RO İSTATİSTİKLERİ
Kaynak: T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı
Araç
Gemi
Toplam Yolcu
Gelen Araç
Giden Araç
Toplam Araç
Taşucu - Girne
426
87.093
16.888
17.609
34.497
Mersin - Magusa
342
22.628
11.217
10.921
22.138
Mersin - Trieste
104
0
18.068
17.781
35.849
Mersin - İskenderiye
20
0
383
1.224
1.607
Taşucu-Tripoli
173
46.104
4.360
4.253
8.613
Taşucu-Tartous
83
6.380
1.158
1.868
3.026
1.148
162.205
52.074
53.656
105.730
Hatlar
Toplam
126
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
TİCARET BORSALARI ve TOPTANCI HALLERİ
2014 EKONOMİK RAPOR
TİCARET BORSALARI ve TOPTANCI HALLERİ MERSİN TİCARET BORSASI’NIN İŞLEM HACMİ Kaynak: Mersin Ticaret Borsası
Cinsi
2013
2014
Miktar (kg)
Değer ( )
Miktar (kg)
Değer ( )
Hububat
685.347.480
581.520.957,13
1.320.609.813
1.197.220.908,26
Hububat Mamulleri
157.037.461
192.175.115,89
184.968.800
246.324.969,62
Bakliyat ve Mamulleri
632.666.450
1.020.729.696,27
726.025.408
1.448.191.386,48
Yağlı Tohumlar
47.507.302
185.332.258,48
71.818.974
302.684.253,97
Küspe ve Prina
4.633.188
398.079,21
45.860.232
43.446.862,58
Yağlar
43.096.433
108.143.653,90
132.778.511
378.770.123,09
Kuru Meyveler
32.317.033
54.031.601,66
46.765.098
95.423.613,33
Yaş Meyveler
793.173.560
708.287.848,93
1.059.318.885
971.023.933,07
Meyve Çekirdekleri
2.100.608
1.751.263,50
512.350
477.280,84
Orman Ürünleri
2.278.224
10.412.156,94
3.890.105
12.945.406,67
-
-
32.000
57.760
116.957
36.286.791,45
28.315
43.611.923,37
-
-
698.040
829.536,37
Diğer Yan Ürünler Canlı Hayvanlar Ham Deriler Çeşitli Maddeler Pamuk Yem Muhtelif Gıda Maddeleri Genel Toplam
-
-
1.781.837
9.754.672,83
51.974.265
200.471.157,02
16.893.799
74.957.596,79
3.742.478
2.586.757,44
5.009.343
4.329.004,46
290.020.540
248.198.312,17
378.913.590
375.060.927,22
2.746.011.979
3.350.325.649,99
3.995.905.100
5.205.110.158,95
TARSUS TİCARET BORSASI’NIN İŞLEM HACMİ Kaynak: Tarsus Ticaret Borsası
Cinsi
2013 Miktar (kg)
2014 Miktar (kg)
1.240.780.706
Değer ( ) 774.628.915,38
1.997.611.542
Değer ( ) 1.409.381.774,80
Hububat Mamulleri
49.163.056
40.506.888,18
62.116.348
54.597.722,08
Bakliyat ve Mamulleri
2.533.415
2.822.329,51
117.772
157.579,80
Yağlı Tohumlar
195.963.702
215.241.487,36
303.310.294
352.345.918,80
Küspe ve Prina
18.361.050
7.601.679,91
38.206.831
44.778.980,81
Bitkisel Yağlar
5.146.707
23.539.310,57
162.667.086
494.155.989,74
Bitkisel Gıda Maddeleri
-
-
-
-
Hayvansal Gıda Maddeleri
-
-
21.995.500
20.330.540,31
Hububat
Kuru Meyveler Yaş Meyveler Meyve Çekirdekleri
1.883.790
2.980.468,86
1.164.884
2.321.828,11
113.695.812
99.196.193,74
137.512.079
127.854.425,87
202.750
423.725,80
207.415
678.153,87
Orman Ürünleri
1.270.101
3.625.995,05
1.063.849
3.030.387,00
Canlı Hayvanlar
7.857
4.771.534,00
18.176
6.164.555
338
2.239,00
-
-
Kümes Hayvanları Çeşitli Maddeler
-
-
-
-
Pamuk(Kg)
24.846.687
84.817.297,80
18.358.287
71.787.096,00
Pamuk Çiğitli(Kg)
15.294.486
19.424.387,39
15.115.997
19.950.967,34
-
-
-
-
25.125.000
29.416.705,00
-
-
1.694.275.457
1.308.999.157,55
2.759.466.060
2.607.535.919,53
Tekstil Hammaddeleri Muhtelif Gıda Maddeleri(Kg) Genel Toplam
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
127
TİCARET BORSALARI ve TOPTANCI HALLERİ
2014 EKONOMİK RAPOR
MERSİN TOPTANCI HALİ’NİN İŞLEM HACMİ ( )
Kaynak: Mersin Büyükşehir Belediyesi Toptancı Hal Müdürlüğü
2013
2014
Ocak
41.487.300
43.048.700
Şubat
29.441.950
46.578.100
Mart
31.086.550
57.569.950
Nisan
37.764.500
60.170.050
Mayıs
36.776.850
50.298.150
Haziran
40.472.500
63.554.850
Temmuz
39.148.900
49.413.900
Ağustos
30.737.350
44.132.250
Eylül
38.063.050
40.585.350
Ekim
35.174.400
46.758.700
Kasım
40.706.150
62.865.450
Aralık
39.788.200
49.993.300
440.647.700
614.968.750
Toplam
2014 YILINDA İLİMİZ TOPTANCI HALLERİNDE EN ÇOK İŞLEM GÖREN TAZE SEBZE MİKTARI Kaynak: Mersin Büyükşehir Hal Müdürlüğü
Ton
Cinsi Bakla Bamya Barbunya Bezelye Biber top. Brokoli
Mersin
Mezitli
Tarsus
Silifke
Bozyazı
Erdemli
Kazanlı
Aydıncık
Anamur
Mut
-
-
-
9
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
10
-
-
-
-
-
1.219
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
124
-
-
-
-
-
-
27.724
726
15.980
91
104
7
2.110
160
34
46.936
-
-
-
-
-
0,06
12
-
-
-
Domates
81.870
1.126
11.847
1.583
62
3.204
320
50
541
-
Fasulye
7.121
73
3.684
43
34
217
50
10
4
-
Havuç
-
-
-
27
-
-
-
-
-
-
Ispanak
22.174
-
2.544
4
-
-
-
-
-
-
Kabak
21.001
1.121
11.547
19
-
5
-
-
2
-
Karnabahar
2.176
-
2.158
26
-
11
22
-
-
-
Lahana
14.347
-
3.931
-
-
-
113
-
-
18.391
Marul
-
-
1.150
79
-
-
-
-
-
-
Maydonoz
-
-
-
56
-
-
-
-
-
-
Patates
47.195
484
1.500
470
-
-
-
-
-
-
Patlıcan
-
-
17.594
116
8.524
46
195
30.000
2.255
-
Pırasa
14.776
-
2.460
-
-
-
-
-
-
-
Salatalık
27.184
1.467
3.047
655
26.465
742
65
50.300
1.343
-
-
-
-
301
-
-
-
-
-
-
53.148
846
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
382
16
-
-
-
-
-
-
Soğan Soğan Kuru Turp
128
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
TİCARET BORSALARI ve TOPTANCI HALLERİ
2014 EKONOMİK RAPOR
2014 YILINDA İLİMİZ TOPTANCI HALLERİNDE EN ÇOK İŞLEM GÖREN BAŞLICA TAZE MEYVE MİKTARI Kaynak: Mersin Büyükşehir Hal Müdürlüğü
Cinsi Armut Avokado
Ton Mersin
Mezitli
Tarsus
Silifke
Bozyazı
Erdemli
Kazanlı
Anamur
Mut
2.643
-
-
17
-
-
-
-
-
-
-
-
-
3
-
-
-
-
Ayva
857
-
15
-
-
-
-
-
-
Çilek
1.219
-
184
8
578
-
-
9.719
-
Dut
-
-
-
-
1
-
-
333
-
Elma
12.192
194
1.081
82
121
1,4
175
-
-
Erik
14.474
186
1.704
10
-
9
97
-
18
Greyfurt
11.417
124
-
-
-
-
-
-
-
-
-
264
-
-
-
-
-
-
Hurma
-
-
-
-
-
-
-
-
7
Karpuz
İncir
43.179
-
4.647
429
-
-
460
-
-
Kavun
21.001
-
3.127
74
-
7
226
-
-
Kayısı
-
-
1.869
-
0,1
168
-
-
80
Kiraz
3.179
-
-
2
-
-
15
-
-
Kivi
946
-
-
2
9
-
67
54
-
-
-
914
139
22
7
753
176
-
Mandalina
40.749
610
2.190
63
21
0,12
425
-
-
Limon Muz
2.294
-
439
83
16.028
-
56.000
8.567
-
Nar
-
-
720
5
23
0,12
250
43
3
Nektarin
-
-
-
-
-
-
230
-
-
Pepino
-
-
-
-
-
-
-
15
-
Portakal
41.535
643
2.473
120
60
0,6
600
533
-
Şeftali
38.196
1.261
3.811
53
-
34
270
60
-
Üzüm
53.412
546
2.842
17
-
13
125
-
-
Yeni Dünya
-
-
2.805
-
-
431
-
-
-
Zeytin
-
-
-
-
-
-
-
-
160
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
129
İÇ TİCARET
2014 EKONOMİK RAPOR
İÇ TİCARET MERSİN İLİNİN DİĞER İLLERE İÇ TİCARET SATIŞ HACMİ
Kaynak: T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Girişimci Bilgi Sistemi %
(000 ) 25.000.000
40,0% 35,0%
20.000.000
30,0% 25,0%
15.000.000
20,0% 10.000.000
15,0% 10,0%
5.000.000
5,0% 0 Satış Değeri (000 ) Değişim (%)
2009
2010
9.158.000
12.574.278
8,6%
37,3%
2011
2012
2013
16.698.445
19.612.632
22.970.345
32,8%
17,5%
17,1%
0,0%
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Girişimci Bilgi Sisteminden edinilen bilgilere göre; 2009-2013 döneminde Mersin ili iç ticaret kapsamında alış ve satış faaliyetleri değerlendirildiğinde; 2008 yılında başlayan ve 2009 yılında devam eden ekonomik krizin etkilerinin 2010 yılında hafiflemesiyle iç ticaret kapsamında gerçekleştirilen faaliyetlerde iyileşmeler gözlenmiştir. İç ticaret kapsamında satış ve alış hacmi 2010 yılında önemli artış kaydetmiş, daha sonraki 2011-2013 döneminde artışın hız kaybettiği gözlenmiştir. Mersin ili iç ticaret kapsamında gerçekleştirdiği faaliyetlerde 2013 yılında satış ve alış hacmine göre iller arasında 13. sıradadır. Mersin ili iç ticaret faaliyetleri diğer illerden yaptığı alımların, satışların üzerinde gerçekleşen bir yapıda olduğu gözlenmektedir. 2009-2012 dönemleri arasında iç ticaret kapsamında İlde diğer illerden yapılan alımların artış hızının, satışlardaki artışın üzerinde olduğu ancak 2013 yılında söz konusu eğilimin tersine döndüğü görülmektedir. MERSİN İLİNİN DİĞER İLLERDEN İÇ TİCARET ALIŞ HACMİ Kaynak: T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Girişimci Bilgi Sistemi
% 40,0%
(000 ) 30.000.000
35,0%
25.000.000
30,0% 20.000.000
25,0%
15.000.000
20,0% 15,0%
10.000.000
10,0% 5.000.000
5,0% 0
Alış Değeri (000 ) Değişim (%)
130
2009
2010
2011
2012
2013
10.458.925
14.343.890
19.374.536
23.167.187
25.965.743
6,6%
37,1%
35,1%
19,6%
12,1%
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
0,0%
İÇ TİCARET
2014 EKONOMİK RAPOR
2013 YILI İÇ TİCARET KAPSAMINDA MERSİN İLİNDEN GERÇEKLEŞTİRİLEN SATIŞLARIN İLLERE GÖRE DAĞILIMI Kaynak: T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Girişimci Bilgi Sistemi
Di ğer İller 28%
Gaziantep 3%
Mersin 34%
Adana 7%
İstanbul 23%
Ankara 5%
2013 yılında iç ticaret kapsamında Mersin İlinden gerçekleştirilen satışların illere göre dağılımı incelendiğinde; satışların %34’ü Mersin ili iç piyasasına, %23’ünün İstanbul, %7’sinin Adana illerine gerçekleştirildiği görülmektedir. Söz konusu dönem için Mersin ilinin gerçekleştirdiği alımların dağılımı incelendiğinde ise; %34 ile İstanbul ilk sırada yer alırken, bu ili %30 ile Mersin’in kendi iç piyasası, %6 ile Adana takip etmektedir.
2013 YILI İÇ TİCARET KAPSAMINDA MERSİN İLİNİN GERÇEKLEŞTİRDİĞİ ALIMLARIN İLLERE GÖRE DAĞILIMI Kaynak: T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Girişimci Bilgi Sistemi
Ankara 4%
Di ğ er İller 21%
İstanbul 34%
Kocaeli 5%
Adana 6%
Mersin 30%
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
131
İÇ TİCARET
2014 EKONOMİK RAPOR
2013 YILI MERSİN İLİNİN İÇ TİCARET ALIŞ VE SATIŞ HACMİNİN SEKTÖREL DAĞILIMI Kaynak: T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Girişimci Bilgi Sistemi
Diğer İllere Satış Değeri ( )
Diğer İllerden Alış Değeri ( )
Tarım, Ormancılık ve Balıkçılık
179.359.724
214.817.704
Madencilik ve Taş Ocakçılığı
140.433.464
175.856.464
3.565.060.384
3.179.998.508
Gıda Ürünlerinin İmalatı
832.335.346
907.426.871
İçeceklerin İmalatı
25.583.752
22.777.549
Tütün Ürünleri İmalatı
534.059.483
38.810.556
Tekstil Ürünlerinin İmalatı
30.076.535
21.781.445
Giyim Eşyalarının İmalatı
268.193.791
275.064.825
Ağaç, Ağaç Ürünleri ve Mantar Ürünleri İmalatı (Mobilya Hariç); Saz, Saman ve Benzeri Malzemelerden Örülerek Yapılan Eşyaların İmalatı
105.277.345
66.888.852
Kağıt ve Kağıt Ürünlerinin İmalatı
144.499.222
85.302.615
Kayıtlı Medyanın Basılması ve Çoğaltılması
27.526.630
33.235.537
-
18.007.004
53.615.578
55.899.662
Faaliyet Kodu
İmalat
Kok Kömürü ve Rafine Edilmiş Petrol Ürünleri İmalatı Kimyasalların ve Kimyasal Ürünlerin İmalatı Temel Eczacılık Ürünlerinin ve Eczacılığa İlişkin Malzemelerin İmalatı
33.081.843
38.360.395
Kauçuk ve Plastik Ürünlerin İmalatı
290.189.866
269.606.891
Diğer Metalik Olmayan Mineral Ürünlerin İmalatı
182.784.214
212.285.759
Ana Metal Sanayii
216.897.094
220.111.232
Fabrikasyon Metal Ürünleri İmalatı (Makine ve Teçhizat Hariç)
335.057.561
393.900.290
Elektrikli Teçhizat İmalatı
24.613.291
35.989.876
Başka Yerde Sınıflandırılmamış Makine ve Ekipman İmalatı
209.598.366
241.737.666
Motorlu Kara Taşıtı, Treyler (Römork) ve Yarı Treyler (Yarı Römork) İmalatı
110.657.968
102.395.668
Mobilya İmalatı
44.451.027
53.611.083
Diğer İmalatlar
24.745.941
36.249.853
Makine ve Ekipmanların Kurulumu ve Onarımı
56.344.460
46.694.867
Diğer İmalat Sanayi Sektörleri Toplamı
15.471.071
3.860.012
Elektrik, Gaz, Buhar ve İklimlendirme Üretimi ve Dağıtımı
-
27.501.708
Su Temini; Kanalizasyon, Atık Yönetimi ve İyileştirme Faaliyetleri
96.430.363
84.807.457
İnşaat
771.140.559
1.477.915.037
Toptan ve Perakende Ticaret; Motorlu Kara Taşıtlarının ve Motosikletlerin Onarımı
14.721.042.985
17.492.984.439
Ulaştırma ve Depolama
2.866.401.915
2.319.601.655
Konaklama ve Yiyecek Hizmeti Faaliyetleri
120.649.407
258.744.044
Bilgi ve İletişim
26.530.217
33.782.978
Finans ve Sigorta Faaliyetleri
66.254.659
111.373.266
Gayrimenkul Faaliyetleri
30.070.488
25.478.834
Mesleki, Bilimsel ve Teknik Faaliyetler
156.118.202
241.502.168
İdari ve Destek Hizmet Faaliyetleri
118.273.456
115.936.710
-
63.929.611
Eğitim İnsan Sağlığı ve Sosyal Hizmet Faaliyetleri
-
78.103.921
Diğer Hizmet Faaliyetleri
60.154.112
51.148.664
Diğer Sektörler Toplamı
52.425.088
12.260.110
22.970.345.023
25.965.743.278
Toplam
132
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
İÇ TİCARET
2014 EKONOMİK RAPOR
2013 yılında Mersin ili iç ticaret kapsamında gerçekleştirdiği faaliyetler sektörel bazda incelendiğinde; hem alış hem de satış hacmi içerisinde toptan ve perakende ticaret; motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı ilk sırada yer alırken; söz konusu sektörleri sırasıyla imalat ile ulaştırma ve depolama sektörleri izlemektedir. Belirtilen dönemde İlimizde İmalat sektörü içerisinde ağırlıklı olarak; gıda ürünleri, tütün ürünleri, fabrikasyon metal ürünleri (makine ve teçhizat hariç) diğer illere satışı yapılan sektörlerdir. Söz konusu dönemde imalat sektörü içerisinde diğer illerden İlimize en fazla alışı yapılan sektörler arasında ise gıda ürünleri, fabrikasyon metal ürünleri (makine ve teçhizat hariç), giyim eşyaları gelmektedir. GİRİŞİM NET SATIŞLARINA GÖRE MERSİN İLİ İMALAT SANAYİ BÜYÜKLÜK, BAŞATLIK UZMANLIK DEĞERLERİ* Kaynak: T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Girişimci Bilgi Sistemi
Sektörler
Büyüklük
Başatlık
Uzmanlık
Gıda Ürünlerinin İmalatı
1,0%
27,9%
1,9
İçeceklerin İmalatı
0,4%
0,5%
0,7
Tütün Ürünleri İmalatı
2,1%
1,9%
3,9
Tekstil Ürünlerinin İmalatı
0,0%
0,7%
0,1
Giyim Eşyalarının İmalatı
1,0%
10,4%
1,8
Deri ve İlgili Ürünlerin İmalatı
0,0%
0,0%
0,0
Ağaç, Ağaç Ürünleri ve Mantar Ürünleri İmalatı (Mobilya Hariç); Saz, Saman ve Benzeri Malzemelerden Örülerek Yapılan Eşyaların İmalatı
1,2%
3,0%
2,1
Kağıt ve Kağıt Ürünlerinin İmalatı
0,8%
3,1%
1,5
Kayıtlı Medyanın Basılması ve Çoğaltılması
0,5%
1,0%
1,0
Kok Kömürü ve Rafine Edilmiş Petrol Ürünleri İmalatı
0,0%
0,5%
0,1
Kimyasalların ve Kimyasal Ürünlerin İmalatı
0,2%
2,0%
0,4
Temel Eczacılık Ürünlerinin ve Eczacılığa İlişkin Malzemelerin İmalatı
1,0%
1,7%
1,8
Kauçuk ve Plastik Ürünlerin İmalatı
0,9%
8,7%
1,7
Diğer Metalik Olmayan Mineral Ürünlerin İmalatı
0,5%
5,1%
0,9
Ana Metal Sanayii
0,3%
6,9%
0,6
Fabrikasyon Metal Ürünleri İmalatı (Makine ve Teçhizat Hariç)
1,1%
10,5%
2,0
Bilgisayarların, Elektronik ve Optik Ürünlerin İmalatı
0,1%
0,1%
0,1
Elektrikli Teçhizat İmalatı
0,1%
0,8%
0,1
Başka Yerde Sınıflandırılmamış Makine ve Ekipman İmalatı
0,9%
7,9%
1,7
Motorlu Kara Taşıtı, Treyler (Römork) ve Yarı Treyler (Yarı Römork) İmalatı
0,2%
2,7%
0,3
Diğer Ulaşım Araçlarının İmalatı
0,0%
0,0%
0,0
Mobilya İmalatı
0,5%
1,6%
0,8
Diğer İmalatlar
0,4%
1,8%
0,7
0,7%
1,4%
1,2
Makine ve Ekipmanların Kurulumu ve Onarımı *: Büyüklük, başatlık uzmanlık parametreleri 2012 yılı net satış değerleri için hesaplanmıştır.
Girişim net satışlarına göre Mersin ilinde büyüklük, başatlık ve uzmanlaşma kriterlerine göre kümelenme analizi incelendiğinde; potansiyel küme özelliği gösteren sektörler arasında tütün ürünleri imalatı (büyüklük-uzmanlık kriterinden); gıda ürünleri, giyim eşyaları, kauçuk ve plastik ürünler, fabrikasyon metal ürünleri (makine ve teçhizat hariç), başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipman imalatı (başatlık-uzmanlık kriterinden) sektörleri yer almaktadır. İlimizde aday küme özelliği taşıyan sektörler ise diğer metalik olmayan ürünler imalatı ile ana metal sanayi (başatlık kriteri); ağaç, ağaç ürünleri ve mantar ürünleri imalatı (mobilya hariç); saz, saman ve benzeri malzemelerden örülerek yapılan eşyaların imalatı, kağıt ve kağıt ürünlerinin imalatı, temel eczacılık ürünlerinin ve eczacılığa ilişkin malzemelerin imalatı, makine ve ekipmanların kurlumu ve onarımı (uzmanlık kriteri) sektörlerdir.
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
133
TURİZM
2014 EKONOMİK RAPOR
TURİZM Mersin ili, coğrafi konumu itibariyle. Akdeniz Bölgesi’nin Çukurova bölümünün batısında Doğu Akdeniz Havzası’nın önemli bir bölümünü kapsamaktadır. 330 km.’lik sahil şeridiyle, Türkiye’nin en uzun sahil şeritlerinden birine sahiptir. Tarsus’tan Anamur’a kadar, antik kentleri, tarihi ve doğal değerleri, ören yerleri ile Mersin, bir turizm kenti potansiyeline sahiptir. İlimizde, turizmin çeşitlendirilerek geliştirilmesi, bütün bir yıla yaygın her mevsim turizm yapılması için; kongre ve teşvik turizmi, dağ, yayla ve kış turizmi, inanç, kültür turizmi, termal turizmi, deniz, yat turizmi, eko turizmi gibi turizm çeşitleri ile Silifke-Taşucu-Anamur-Antalya arası karayolu projesi, Karboğazı Kış Sporları Turizm Merkezi Projesi açığa çıkarılmamış turizm ve kültürel değerlerin turizme kazandırılması, tanıtılması ve geliştirilmesi projeleri gibi projeler ve ilimizde ilan edilen dokuz adet Turizm Merkezi ve Bölgesi’nin entegreli olarak ele alınarak, sözü edilen turizm potansiyellerinin hayata geçirilmesi gerekmektedir. 2014 YILI SONU İTİBARİYLE İLİMİZDEKİ TURİZM İŞLETME BELGELİ KONAKLAMA TESİSLERİ Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Bulunduğu Yer
Kapasitesi
Tesisin Adı
Sınıfı
Oda
Yatak
Hiltonsa Oteli
*****
189
378
Mersin
Radisson Blu Hotel
*****
246
492
Mersin-Erdemli
Lamos Resort Hotel
*****
170
348
Mersin
Atlıhan Otel
****
90
180
Mersin-Mezitli
Sahil Martı
****
66
132
Mersin-Silifke
Altın Orfoz Oteli
****
112
232
Mersin-Silifke
Mersin
Pinepark Holiday Cl.
****
68
232
Mersin-Bozyazı
Anemurion Otel
****
74
150
Mersin-Mezitli
Yücesoy Liva Otel
****
70
140
Mersin-Erdemli
Kilikya Oteli
****
75
162
Mersin-Kızkalesi
Club Hotel Barbarossa
****
79
158
Mersin Mersin-Erdemli Mersin-Kızkalesi
Gondol Oteli
****
78
149
Olbios Marina Resort
****
96
272
Grand Ada Otel
***
48
96
Mersin-Tarsus
Tarsus Şelale Oteli
***
50
100
Mersin-Silifke
Nixe Otel
***
42
87
Mersin
Nobel Oteli
***
92
184
Mamure Otel
***
50
106
Mersin-Erdemli
Eylül Hotel
***
79
170
Mersin-Erdemli
Admiral Otel
***
63
141
Mersin-Mut
Neslihan Otel
***
41
96
Mersin-Mut
Bulutbey & Spa Oteli
***
20
56
Othello Oteli
***
68
120
Mersin-Silifke
Mediterrenean Resort Otel
***
67
134
Mersin-Silifke
Susanoğlu Club Efes Otel
***
62
124
Denizkumu Otel
***
30
60
Calamie Otel
***
47
106
Aktaş Oteli
***
42
84
Mersin-Akdeniz
Cadde Park Otel
***
47
94
Mersin-Mut
Mutlu Aslan Otel
***
74
158
Mersin-Akdeniz
Egemen Otel
***
52
98
Mersin-Anamur
Grand Hermes Hotel
**
70
140
Mersin-Erdemli
Ya-Ka Oteli
**
15
30
Mersin-Erdemli
Korykos Otel
**
25
50
Park Hotel Yalçın
**
37
74
Mersin-Bozyazı
Mersin
Mersin-Erdemli Mersin-Silifke Mersin-Akdeniz
Mersin
134
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
TURİZM
Bulunduğu Yer
2014 EKONOMİK RAPOR
Tesisin Adı
Kapasitesi
Sınıfı
Oda
Yatak
Mersin-Silifke
Silifke Göksu Oteli
**
24
50
Mersin-Silifke
Tolya Otel
**
25
50
Mersin
Yaşat Oteli
**
39
81
Mersin-Anamur
Luna Piena Otel
**
32
68
Mersin
Kardelen Oteli
**
67
134
Mersin
Akdeniz Otel
*
36
61
Yan Oteli
*
21
42
Mersin-Silifke
İntermot-Boğsak
Motel
65
134
Mersin-Silifke
Aksay Apart Otel
Apart
13
26
Mersin-Silifke
Jasmin Court Apart Otel
Apart Günübirlik Tesis
39
68
…
…
2.895
6.047
Mersin-Anamur
Mersin-Anamur
Anamorium Aquapark
Toplam
31.12.2014 TARİHİ İTİBARİYLE İLİMİZDEKİ TURİZM YATIRIM BELGELİ TESİSLER Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Bulunduğu Yer Yenişehir Yenişehir Yenişehir Yenişehir Yenişehir Yenişehir Yenişehir Akdeniz Akdeniz Akdeniz Akdeniz Mezitli Tarsus Erdemli Erdemli Erdemli Erdemli Erdemli Erdemli Erdemli Erdemli Silifke Silifke Silifke Silifke Silifke Silifke Silifke Silifke Silifke Silifke Gülnar Anamur Toplam
Tesisin Adı
Türü
Sınıfı
Divan Hotel Mislina Otel Pulatlar Otel Ayseli Otel Forum Suites Mersin Butik Otel Hevedan Otel Elgin City Otel Lüks Otel Loja Otel Dominic Palace Hotel Grand Mersin Fulya Gıran Çiftlik Evi Tarsus Zorbaz Otel Wonasis Resort&Aqua Tatil Köyü Ayaş Athena Otel Garden Asmin Otel Noma Otel Sultanoğlu Otel Wonasis Hotel Aklandia Resort Otel Neoplis Hotel Kozza Blue Beach Mediterrenean Resort Otel Er-Ba Hotel Civil Otel Susanoğlu Eser Otel Asmay Otel Yeşil Ovacık Safir Otel Susanoğlu Harmony Otel Valentine Hotel Bora Bey Club Hotel Ulu Hotel Acapulco Anamurıum Castle O.
Otel Otel Otel Otel Butik Otel Butik Otel Otel Otel Otel Otel Otel Çiftlik Evi Otel Tat. Köyü Otel Otel Otel Otel Otel Otel Otel Tatil Köyü Otel Otel Otel Otel Otel Otel Otel Otel Otel Otel Otel
5 Yıldız 3 Yıldız 3 Yıldız 3 Yıldız Butik Ot. Butik Ot. 4 Yıldız 3 Yıldız 4 Yıldız 3 Yıldız 4 Yıldız 3 Yıldız 5 Yıldız 5 Yıldız 3 Yıldız 3 Yıldız 3 Yıldız 3 Yıldız 4 Yıldız 5 Yıldız 5 Yıldız 4 Yıldız 3 Yıldız 3 Yıldız 3 Yıldız 4 Yıldız 3 Yıldız 3 Yıldız 5 Yıldız 3 Yıldız 3 Yıldız 5 Yıldız
Oda 170 40 56 49 48 32 78 40 99 60 80 5 44 367 194 52 73 66 88 75 120 192 112 21 28 32 80 32 34 374 23 241 158 3.163
Kapasitesi Yatak 340 64 114 98 96 62 156 50 198 120 160 10 78 734 388 104 140 132 176 164 272 576 228 42 56 72 160 96 80 988 46 600 360 6.960
Lokanta 250 50 150 60 100 50 100 50 258 120 200 95 600 580 250 70 100 200 379 440 541 50 50 500 187 210 500 54 150 260 6.604
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
135
TURİZM
2014 EKONOMİK RAPOR
31.12.2014 TARİHİ İTİBARİYLE İLİMİZDEKİ TURİZM İŞLETME BELGELİ YEME-İÇME TESİSLERİ Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Bulunduğu Yer Mersin
Tesisin Adı Alibaba Kordon
Sınıfı 2. Sınıf
Kapasitesi 80 Kişilik
Türü Lokanta-Bar
Şimal Yıldızı
Yüzer (Yeme-İçme)
104 Kişilik
Yüz.Tesis
Mersin Mersin Mersin Mersin Mersin Mersin Mersin-Tarsus Mersin-Silifke Mersin-Silifke Toplam
Öz Tropicana Bar Botanik Garden Villa Umut Alesta Meşhur Tavacı Recep Usta Begonvil Restoran Kafe Miz Kayıkçıoğlu Restaurant
25 Kişilik Bar 80 Kişilik Lokanta 805 Kişilik Özel Tesis 140 Kişilik Lokanta 240 Kişilik Lokanta 150 Kişilik Lokanta 100 Kişilik Özel Tesis 240 Kişilik Lokanta 1.869 Kişilik
2. Sınıf Özel Tesis 1.Sınıf 1.Sınıf 1. Sınıf Özel Tesis 1.Sınıf
2014 yılı sonu itibariyle İlimizde 3.163 oda, 6.960 yatak kapasiteli 33 adet turizm yatırım belgeli tesis, 10 adet 1.869 kişi kapasiteli turizm işletme belgeli yeme-içme tesisleri bulunmaktadır. İlimizde Turizm işletme belgeli konaklama tesis sayısı 46 olup, söz konusu tesislerin oda kapasitesi 2.895; yatak kapasitesi ise 6.047’dir.Turizm işletme belgeli tesislerden alınan bilgilere göre; 2014 yılında ortalama doluluk oranı %49,0 olup, önceki yıla göre 3,6 puanlık artış söz konusu olmuştur. TURİZM İŞLETME BELGELİ TESİSLERİN DOLULUK ORANLARI Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü 70 60
%
50 40 30 20 10 0 2013
Ocak 40,5
Şubat 41,7
Mart 43,6
Nisan 42,9
Mayıs 45,8
2014
42,9
45,6
41,3
43,4
44,6
Haziran Temmuz Ağustos 60 49,8 65,9 53
50,9
63,7
Eylül 45,8
Ekim 37,4
Kasım 38,3
Aralık 33,7
53,8
49,6
49,3
50
2014 YILI İLİMİZ DENİZ SINIR KAPILARINDAN GİRİŞ-ÇIKIŞ YAPAN ZİYARETÇİ SAYISI Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Giriş
Aylar Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Toplam
136
Yerli 6.839 5.872 5.846 6.047 6.244 10.228 10.502 10.659 8.079 7.766 6.305 6.216 90.603
Çıkış Yabancı 2.307 2.157 2.383 3.169 3.966 4.705 5.487 11.267 9.728 9.553 9.834 3.840 68.396
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
Yerli 6.955 6.659 6.427 6.215 6.332 8.217 7.725 12.854 10.845 11.425 6.852 6.998 97.504
Yabancı 1.395 1.521 1.662 2.008 1.946 3.066 4.600 7.606 6.331 4.323 3.124 1.835 39.417
Toplam Giriş Çıkış 9.146 8.350 8.029 8.180 8.229 8.089 9.216 8.223 10.210 8.278 14.933 11.283 15.989 12.325 21.926 20.460 17.807 17.176 17.319 15.748 16.139 9.976 10.056 8.833 158.999 136.921
TURİZM
2014 EKONOMİK RAPOR
İLİMİZ DENİZ SINIR KAPILARINDAN GİRİŞ YAPAN ZİYARETÇİLERİN DAĞILIMI Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
İLİMİZ DENİZ SINIR KAPILARINDAN GİRİŞ YAPAN ZİYARETÇİLERİN DAĞILIMI 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 0
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz
Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
2013
8.463
8.179
7.681
8.920
9.996
14.501
12.620
18.953
13.012
13.453
9.163
Aralık 7.558
2014
9.146
8.029
8.229
9.216
10.210
14.933
15.989
21.926
17.807
17.319
16.139
10.056
2014 yılında İlimiz deniz sınır kapılarından giriş yapan yerli ve yabancı ziyaretçilerin sayısı geçen yıla göre %20 artış kaydetmiş; çıkış yapanlar ise geçen yıla göre önemli bir değişim göstermemiştir. Giriş yapan ziyaretçi sayısındaki artışta özellikle yabancı ziyaretçi sayısındaki %97’lik artış etkili olmuştur. Belirtilen dönemde yerli ziyaretçi sayısı geçen yıla göre %7 azalış kaydetmiştir. İlimiz deniz sınır kapılarından giriş yapan yabancı ziyaretçilerin ülke gruplarına göre dağılımı incelendiğinde; Avrupa ülkeleri haricinde tüm ülke gruplarında artış olduğu gözlenmiştir. Yabancı girişlerdeki artışta ülke bazında Suriye’den giriş yapan ziyaretçi sayısındaki belirgin artışın haricinde; K.K.T.C.; İran ve Yunanistan etkili olan diğer ülkelerdir. MERSİN DENİZ SINIR KAPILARINDAN GİRİŞ YAPAN YABANCI ZİYARETÇİLERİN ÜLKE GRUPLARINA GÖRE DAĞILIMI Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Ülke Grupları
2013
2014
Değişim (%)
13.903
13.464
-3
Avrupa Birliği
5.083
5.438
7
Diğer Avrupa Ülkeleri
8.820
8.026
-9
Avrupa
Afrika
96
133
39
Kuzey Afrika
89
107
20
Diğer Afrika Ülkeleri
7
26
271
Amerika
147
239
63
Kuzey Amerika
140
225
61
Orta Amerika ve Karayipler
0
0
-
Güney Amerika
7
14
100
Asya
20.290
53.904
166
Yakın ve Orta Doğu Asya Ülkeleri
19.308
52.529
172
Diğer Asya Ülkeleri
982
1.375
40
Okyanusya ve Kutup Bölgeleri
80
99
24
Avustralya ve Yeni Zelanda
80
99
24
Diğer Okyanusya ve Kutup Bölgeleri Ülkeleri Diğer Ülkeler Toplam
0
0
-
230
557
142
34.746
68.396
97
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
137
TURİZM
2014 EKONOMİK RAPOR
MERSİN DENİZ SINIR KAPILARINDAN GİRİŞ YAPAN ZİYARETÇİLERİN BAZI ÜLKELERE GÖRE DAĞILIMI (İLK 10 ÜLKE) Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Uyruğu Suriye Lübnan Bulgaristan Almanya Romanya Yunanistan Filipinler İran İngiltere Diğer Ülkeler Yabancı Toplamı K.K.T.C. Toplamı Türk Toplamı Genel Toplam
2013 15.037 2.949 939 837 836 747 609 486 470 11.836 34.746 7.829 97.753 132.499
Uyruğu Suriye Lübnan Almanya Romanya Yunanistan Filipinler İran Bulgaristan Ukrayna Diğer Ülkeler Yabancı Toplamı K.K.T.C. Toplamı Türk Toplamı Genel Toplam
2014 47.167 3.956 1.573 697 655 624 599 572 471 12.082 68.396 6.964 90.603 158.999
TURİZM İŞLETME BELGELİ KONAKLAMA TESİSLERİ’NDE GİRİŞ VE GECELEME YAPAN YABANCI ZİYARETÇİLERİN ÜLKE GRUPLARINA GÖRE DAĞILIMI Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
2013
2014
Değişim (%)
Ortalama Kalış
Giriş
Geceleme
Giriş
Geceleme
Giriş
Geceleme
2013
2014
11.885
32.440
22.966
48.269
93
49
2,7
2,1
Avrupa Birliği
9.675
27.286
20.767
44.145
115
62
2,8
2,1
Diğer Avrupa Ülkeleri
2.210
5.154
2.199
4.124
0
-20
2,3
1,9
Afrika
553
1.796
767
1.940
39
8
3,2
2,5
Kuzey Afrika
488
1.656
142
317
-71
-81
3,4
2,2
Avrupa
Diğer Afrika Ülkeleri
65
140
625
1.623
862
1059
2,2
2,6
Amerika
1.156
2.605
1.935
3.758
67
44
2,3
1,9
Kuzey Amerika
1.082
2.446
1.856
3.565
72
46
2,3
1,9
0
0
0
0
-
-
-
-
Orta Amerika ve Karayipler Güney Amerika
74
159
79
193
7
21
2,1
2,4
Asya
20.829
39.997
14.183
30.582
-32
-24
1,9
2,2
Yakın ve Orta Doğu Asya Ülkeleri
19.651
36.936
3.683
8.150
-81
-78
1,9
2,2
Diğer Asya Ülkeleri
1.178
3.061
10.500
22.432
791
633
2,6
2,1
Okyanusya ve Kutup Bölgeleri
99
335
106
279
7
-17
3,4
2,6
Avustralya ve Yeni Zelanda
99
335
106
279
7
-17
3,4
2,6
Diğer Oky. ve Ktp. Blg. Ülkeleri
0
0
0
0
-
-
-
-
Diğer Ülkeler
1.624
4.261
145
319
-91
-93
2,6
2,2
Toplam
36.146
81.434
40.102
85.147
11
5
2,3
2,1
2014 yılında İlimiz Turizm İşletme Belgeli konaklama tesislerinde giriş ve geceleme yapan ziyaretçiler ülke grupları itibariyle incelendiğinde; giriş yapan ziyaretçi sayısı geçen yıla göre %11; geceleme yapan ziyaretçi sayısı %5 artış kaydedilmiştir. Söz konusu dönemde hem giriş hem de geceleme yapan yabancı ziyaretçi sayısındaki artışta Avrupa ülkeleri belirleyici olmuştur. 2014 yılında ülke bazında hem giriş hem de geceleme yapanların sayısındaki artışta İngiltere ve Türkmenistan etkili olan ülkelerdir. İlimizde Turizm İşletme Belgeli tesislerine 2013 yılında giriş yapan yabancı ziyaretçilerin 2,3 gece olan ortalama kalış süresi 2014 yılında 2,1 geceye gerilemiştir.
138
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
MADENCİLİK
2014 EKONOMİK RAPOR
MADENCİLİK MERSİN İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI Kaynak: M.T.A. Genel Müdürlüğü
Cinsi
Yeri
Tenör
Açıklamalar
Bakır Kurşun Çinko
Anamur - Ortakonuş
%1 S, %22 Pb %28 Zn, % 1 CaO
Yataktan geçmiş yıllarda 60.000 ton üretim yapılmıştır. Halen 10.000 ton görünür+muhtemel rezerv
Barit
Anamur - Aşağıkuren Ky.
%94.15 BaSO4
2.250 ton görünür rezerv
Barit
Silifke - Torul - Çılbayır Ky.
%77-96 BaSO4
70.000 ton görünür+muhtemel rezerv
Demir
Silifke - Pelitpınarı (Kürtler) Zuhuru
% 30.8 (Fe+Mn)
1.100.000 ton görünür, 571.000 ton muhtemel+mümkün rezerv
Demir
Gülnar - Kocaşlı Grubu (Yanışlı, Besi T., Taşbaşı T., Kocaşlı) Zuhurları
%16-50 Fe
550.000 ton görünür+muhtemel rezerv. Yanışlı’nın büyük bir kısmı alınmış olup diğer zuhurların tenörleri çok düşüktür
Demir
Gülnar - Dedeler Sahası
%40-57 Fe
Zuhur olduğundan rezerve yönelik çalışma yoktur
Demir
Gülnar - Örendüzü Sahası
% 20-40 Fe, % 2.72-4.53 SiO2 ve %2 Al2O3
120.690 ton görünür, 1.293.000 ton muhtemel rezerv.
Demir
Anamur - Melleç Sahası
% 45-65 Fe
90.000 ton görünür+muhtemel rezerv. Geçmişte çok az cevher alınmıştır.
Dolomit
Gülnar-Aydıncık Sahaları
% 18.5-20.7 MgO
9.616.879.800 ton görünür+ muhtemel, 21.061.565.000 ton mümkün rezerv
Dolomit
Silifke Sahası
% 19.45 MgO
75.240.000.ton görünür 192.199.366 ton muhtemel rezerv
Fosfat
Bozyazı ve Aydıncık Zuhurları
% 2.15-20.83 P2 O5
Zuhur olduğundan rezerve yönelik çalışma yoktur.
Kireçtaşı
Aslanköy Sahası
%54 CaO, %0.24 MgO
Rezerve yönelik çalışma yoktur.
Kireçtaşı
Silifke (Ovacık) Dolomit Sahası
% 32.14 CaO, % 19.45 MgO, % 0.50 SiO2, % 0.76 Fe2O3
Toplam 220.000.000 ton görünür+muhtemel rezerv
Krom
İlde çok sayıda krom oluşumları bulunmakta olup, bunların bir kısmı büyük boyutta yataklar olduğundan işletme yapılmıştır.
%10-48 Cr2O3
1.5-2 milyon ton muhtemel+mümkün rezerv
Manyezit
Mut - Çatalköy
%45 MgO
100.000 ton muhtemel rezerv
Manyezit
Tarsus - Sarıkavak Köyü
%46 MgO
36.642 ton görünür+muhtemel rezerv
Çimento
Silifke - Taşucu Sahası
Marn
111.000.000 ton görünür+muhtemel rezerv
Namrun - Çamlıyayla
Su: %19,67 Kül: %35,74 Kükürt: %3,29 AID K kal/kg: 2.832
Kapalı işletme 4.458.000 ton görünür rezerv
Linyit
Doğal Çıkış Jeotermal
Sıcaklık: 36-37,5 °C Debi:1 lt/sn. Sıcaklık: 45,5°C
Güneyyolu Sondaj
Debi: 35,5lt/sn.
Kullanım alanı termal turizm
Potansiyel: 1,56 MWt Sıcaklık: 45°C
Jeotermal
Keben
Sondaj
Debi: 30 lt/sn. Potansiyel: 1,26 MWt
Kullanım alanı termal turizm
Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü tarafından Mersin ili ve yakın çevresinde yaptığı çalışmalar sonucunda metalik madenlerden başta krom olmak üzere demir ve bakır-kurşun-çinko, endüstriyel hammadde kaynaklarından ise başta dolomit ve barit olmak üzere çimento hammaddeleri, fosfat, kireçtaşı ve manyezit yatak ve zuhurları ortaya çıkarılmıştır. MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
139
ULUSAL HESAPLAR
2014 EKONOMİK RAPOR
ULUSAL HESAPLAR 2009-2011 DÖNEMİ CARİ FİYATLARLA BÖLGESEL GAYRİ SAFİ KATMA DEĞER (000 ) Kaynak: M.T.A. Genel Müdürlüğü
2009
2010
2011
TR62 (Adana, Mersin)
34.686.590
39.909.003
45.529.304
TR6 (Akdeniz)
91.085.069
105.544.678
121.066.360
Türkiye
864.449.686
980.547.016
1.150.453.139
TR62 (Adana, Mersin) / TR6 (Akdeniz)
38,1%
37,8%
37,6%
TR62 (Adana, Mersin) / Türkiye
4,0%
4,1%
4,0%
TR6 (Akdeniz) / Türkiye
10,5%
10,8%
10,5%
Ülkedeki tüm üretici sektörlerin yarattığı katma değerin toplamını veren Gayri Safi Katma Değer(GSKD) verileri incelendiğinde; TR62(Adana, Mersin) bölgesinin GSKD 2009-2011 döneminde %31,3 oranında artarak 46 milyar seviyesinde gerçekleşmiştir. TR62(Adana, Mersin), bu değer ile Türkiye GSKD’inin %4,0’ünü oluştururken, TR6(Akdeniz) Bölgesinin GSKD’inin %37,6’sını oluşturmaktadır. Ülkemizde üretilen her 100 liralık katma değerin 4 lirası Bölgemiz (TR62(Adana,Mersin)) kaynaklıdır. TR62 alt bölgesinin TR6(Akdeniz) bölgesi GSKD içerisindeki payının 2006-2011 dönemlerinde azalış eğilimi içerisinde olduğu gözlenmektedir.2006-2009 döneminde Türkiye genelinde TR62 Bölgesi GSKD ile 26 alt bölge içerisinde 6. sıradaki yeri; 2010 ve 2011 yılında bir sıra gerileyerek 7.sırada yer almaktadır. YILLAR İTİBARİYLE TÜRKİYE GENELİ GSKD DEĞİŞİM ORANLARI Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı
25,0% 20,0% 15,0% 10,0% 5,0% 0,0% -5,0% -10,0%
140
2007
2008
2009
2010
2011
Tarım
2,7%
12,3%
9,0%
17,7%
11,7%
Sanayi
11,1%
11,0%
-6,0%
18,5%
22,1%
Hizmetler
15,2%
14,4%
3,1%
10,9%
16,2%
GSKD
12,9%
13,3%
1,2%
13,4%
17,3%
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
ULUSAL HESAPLAR
2014 EKONOMİK RAPOR
YILLAR İTİBARİYLE TR62 (ADANA, MERSİN) BÖLGESİ GSKD DEĞİŞİM ORANLARI Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı
20,0% 15,0% 10,0% 5,0% 0,0% -5,0% -10,0% -15,0%
2007
2008
2009
2010
2011
Tarım
12,2%
5,0%
8,3%
11,4%
5,6%
Sanayi
14,0%
11,8%
-9,0%
13,9%
14,8%
Hizmetler
12,8%
12,5%
4,1%
16,4%
16,0%
GSKD
13,0%
11,1%
1,7%
15,1%
14,1%
2011 yılında Türkiye genelinde gayri safi katma değer 2010 yılına göre %17,3 oranında artarak (170 milyar artarak) 1.150 milyar seviyesine ulaşmıştır. Söz konusu dönemde TR62 bölgesinde GSKD %14,1 artarak (6 milyar ) 46 milyar ’ye ulaşmıştır. 2011 yılındaki Türkiye GSKD’deki artışta TR62 Bölgesinin payı %3,3’dür. Türkiye genelindeki GSKD artışına sağladığı mutlak artış miktarı ile TR62 Bölgesi 26 alt bölge içerisinde 7. sırada yer almaktadır. 2010-2011 dönemi için TR6(Akdeniz) Bölgesinde GSKD artışı %14,7 iken aynı dönemde TR62 Bölgesi GSKD artış hızı TR6(Akdeniz) ve Türkiye genelinin altında kalmıştır. TR62 (ADANA, MERSİN) BÖLGESİ İKTİSADİ FAALİYET KOLLARINA GÖRE GAYRİ SAFİ KATMA DEĞER PAYLARI Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı
TR62(ADANA,MERSİN) BÖLGESİ İKTİSADİ FAALİYET KOLLARINA GÖRE GAYRİ SAFİ KATMA DEĞER PAYLARI 100% 80%
60,3
61,0
62,5
63,2
64,2
23,4
23,6
21,1
20,9
21,0
16,3
15,4
16,4
15,9
14,7
60% 40% 20% 0%
2007
2008 Tarım
2009 Sanayi
2010 Hizmetler
2011
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
141
ULUSAL HESAPLAR
2014 EKONOMİK RAPOR
TR 62(Adana, Mersin) bölgesi için gayri safi katma değerin iktisadi faaliyet kollarına göre dağılımında 29,3 milyar TL(%64,2) ile hizmetler ilk sırada yer alırken, hizmetleri 9,6 milyar TL(%21,0)sanayi ve 6,7 milyar TL(%14,7) ile tarım sektörü takip etmektedir. Yıllar itibariyle TR 62(Adana, Mersin) bölgesinde faaliyet kollarına göre gayri safi katma değer paylarına bakıldığında hizmetler sektöründeki düzenli artışa karşın tarım sektöründe azalış eğilimi olduğu, 2009-2011 döneminde sanayi sektörünün payının 2007-2008 dönemine göre azaldığı ancak %20,9-21,1 seviyesini koruduğu gözlenmektedir. 2011 yılında GSKD artışında hizmetler ve sanayi sektörü etkili olduğu gözlenmektedir. İKTİSADİ FAALİYET KOLLARINA GÖRE TR62(ADANA, MERSİN) ALT BÖLGESİ GAYRİ SAFİ KATMA DEĞERİNİNİ TÜRKİYE İÇERİSİNDEKİ PAYI Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı
2007
2008
2009
2010
2011
Tarım
7,8
7,3
7,2
6,8
6,5
Sanayi
3,4
3,5
3,3
3,2
3,0
Hizmetler
3,9
3,8
3,8
4,0
4,0
Gayri Safi Katma Değer
4,1
4
4,0
4,1
4,0
6
6
6
7
7
TR62 (ADANA, MERSİN) Bölgesi Sıra No
Bölgesel gayri safi katma değer hesaplarını sektörel olarak incelediğimizde, 2010 yılında Türkiye genelinde Bölgemizin tarım sektörüne sağladığı %6,8’lik katma değer ile 26 bölge içerisinde üçüncü sırada yer alınırken, 2011 yılında bu pay %6,5 olmuş ancak sıralamadaki yerimi değişmemiştir. Sanayi sektöründe ise 2010 yılında üretilen 100 liralık katma değerin 3,2 lirası bölge kaynaklı iken bu rakam 3 liraya gerilemiştir. Mersin’in geçmiş yıllarda 8.sıradaki yerimizin korunduğu görülmektedir. Hizmetler sektöründe ise 2010 yılındaki pay %4,0 iken 2011 yılında da aynı seviyede kalmış ve 7. sıradaki yerin korunduğu gözlenmektedir. 2011 YILI DÜZEY 2 BÖLGELERİ İTBARİYLE TARIM SEKTÖRÜNDE YARATILAN KATMA DEĞERİN DAĞILIMI Kaynak: TÜİK
% 8,0 7,0 6,0 5,0 4,0 3,0 2,0 1,0 0,0
142
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
ULUSAL HESAPLAR
2014 EKONOMİK RAPOR
2011 YILI DÜZEY2 BÖLGELERİ İTBARİYLE SANAYİ SEKTÖRÜNDE YARATILAN KATMA DEĞERİN TÜRKİYE İÇERİSİNDEKİ PAYININ DAĞILIMI Kaynak: TÜİK
% 30 25 20 15 10 5
Ad
an
a,
M
er si n
0
2011 YILI DÜZEY2 BÖLGELERİ İTBARİYLE HİZMETLER SEKTÖRÜNDE YARATILAN KATMA DEĞERİN TÜRKİYE İÇERİSİNDEKİ PAYININ DAĞILIMI Kaynak: TÜİK
% 80,0 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
143
ULUSAL HESAPLAR
2014 EKONOMİK RAPOR
KİŞİ BAŞINA DÜŞEN GAYRİ SAFİ KATMA DEĞERİN DAĞILIMI Kaynak: TÜİK
18.000 16.000 14.000 12.000 10.000 8.000 6.000 4.000 2.000 0
2006
2007
2008
2009
2010
2011
TR62(Adana, Mersin)
7.674
8.569
9.431
9.461
10.734
12.125
TR6(Akdeniz)
7.960
8.874
9.827
9.844
11.200
12.999
Türkiye
9.632
10.744
12.020
12.000
13.406
15.500
Kişi başına gayri safi katma değere bakıldığında 2006 yılında 7.674 seviyesinde olan TR62(Adana, Mersin) bölgesi kişi başına düşen gayri safi katma değerin 2006-2011 döneminde %58 oranında artarak 2011 yılında 12.125 düzeyine ulaştığı görülmektedir. Söz konusu dönemde TR6(Akdeniz) Bölgesinde kişi başına düşen gayri safi katma değer artış oranı %63,3 iken Türkiye genelinde %60,9 düzeyindedir. Kişi başına düşen gayri safi katma değer Düzey 2 bölgeleri sıralamasında yani 26 alt bölge içerisinde 2006-2011 yıllarında 12. sırada yerini korumaktadır. Grafikten de görüldüğü üzere TR62 Bölgesi 2011 yılına ait kişi başına düşen GSKD’i ile Türkiye genelinin ve TR6 Bölgesinin altında düzeydedir. 2011 YILI DÜZEY2 BÖLGELERİ İTİBARİYLE KİŞİ BAŞINA DÜŞEN GSKD DAĞILIMI Kaynak: TÜİK
25 000 20 000 15 000 10 000 5 000
144
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
FİYAT İNDEKSLERİ
2014 EKONOMİK RAPOR
FİYAT İNDEKSLERİ KENTSEL YERLER TÜKETİCİ FİYATLARI İNDEKSİ DEĞİŞİM ORANLARI ( % ) ( 2003=100) Kaynak: TÜİK
TÜRKİYE
Bir Önceki Aya Göre Değişim Oranı (%)
Bir Önceki Yılın Aralık Ayına Göre Değişim Oranı (%)
Bir Önceki Yılın Aynı Ayına Göre Değişim Oranı (%)
12 Aylık Ortalamalara Göre Değişim Oranı (%)
2013
2014
2013
2014
2013
2014
2013
2014
Ocak
1,65
1,98
1,65
1,98
7,31
7,75
8,62
7,53
Şubat
0,30
0,43
1,95
2,41
7,03
7,89
8,33
7,60
Mart
0,66
1,13
2,63
3,57
7,29
8,39
8,08
7,70
Nisan
0,42
1,34
3,06
4,96
6,13
9,38
7,66
7,97
Mayıs
0,15
0,4
3,21
5,38
6,51
9,66
7,51
8,23
Haziran
0,76
0,31
4,00
5,70
8,30
9,16
7,47
8,31
Temmuz
0,31
0,45
4,32
6,18
8,88
9,32
7,47
8,35
Ağustos
-0,10
0,09
4,21
6,28
8,17
9,54
7,42
8,46
Eylül
0,77
0,14
5,01
6,43
7,88
8,86
7,32
8,54
Ekim
1,80
1,90
6,90
8,45
7,71
8,96
7,32
8,65
Kasım
0,01
0,18
6,91
8,65
7,32
9,15
7,39
8,80
Aralık
0,46
-0,44
7,40
8,17
7,40
8,17
7,49
8,85
KENTSEL YERLER TÜKETİCİ FİYATLARI İNDEKSİ DEĞİŞİM ORANLARI ( % ) ( 2003=100) Kaynak: TÜİK
Bir Önceki Bir Önceki Yılın Aralık Aya Göre Ayına Göre Değişim TR62 Değişim Oranı (%) Oranı (%) (Adana, Mersin) 2013 2014 2013 2014
Bir Önceki Yılın Aynı Ayına Göre Değişim Oranı (%)
12 Aylık Ortalamalara Göre Değişim Oranı (%)
2013
2014
2013
2014
Ocak
2,00
2,11
2,00
2,11
7,38
7,56
8,99
7,73
Şubat
0,19
-0,01
2,20
2,10
7,15
7,34
8,69
7,75
Mart
0,76
0,95
2,97
3,07
7,63
7,54
8,40
7,74
Nisan
0,59
1,56
3,58
4,68
6,44
8,58
7,97
7,92
Mayıs
0,13
-0,13
3,72
4,53
6,81
8,29
7,69
8,04
Haziran
0,39
0,16
4,12
4,71
8,72
8,05
7,67
7,99
Temmuz
0,78
0,38
4,93
5,10
9,39
7,62
7,66
7,84
Ağustos
0,03
0,03
4,96
5,14
8,31
7,62
7,58
7,79
Eylül
-0,07
0,36
4,89
5,52
7,67
8,08
7,47
7,82
Ekim
1,97
1,96
6,96
7,59
7,95
8,07
7,48
7,83
Kasım
0,25
0,20
7,23
7,81
7,74
8,02
7,59
7,86
Aralık
0,20
-0,41
7,45
7,36
7,45
7,36
7,72
7,85
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
145
FİYAT İNDEKSLERİ
2014 EKONOMİK RAPOR
2014 YILI TR62(ADANA, MERSİN) BÖLGESİ ANA HARCAMA GRUPLARINA GÖRE TÜKETİCİ FİYATLARI İNDEKSİ VE DEĞİŞİM ORANI(%) (2003=100)
Oniki Aylık Ortalamalara Göre Değişim(%)
Bir Önceki Yılın Aynı Ayına Göre(%)
Bir Önceki Yılın Aralık Ayına Göre Değişim(%)
146
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz
Eylül
Ekim
Kasım
5,16
0,13
2,10
1,42
-1,35
0,36
0,30
0,89
0,31
2,65
0,24
0,00
Alkollü İçecekler ve Tütün
7,45
0,02
-0,02
0,02
-0,15
-0,06
1,99
-0,46
-1,12
0,00
0,00
-0,01
Giyim ve Ayakkabı
-7,59
-5,06
2,49
13,10
9,19
-1,25
-3,28
-4,92
-2,44
9,95
4,11
-3,71
Konut, Su, Elektrik, Gaz ve Diğer Yakıtlar
0,49
0,46
0,23
0,24
0,36
0,24
0,56
0,31
0,49
2,94
0,21
0,13
Mobilya, Ev Aletleri ve Ev Bakım Hizmetleri
1,55
1,33
0,90
1,57
-0,16
0,46
0,24
0,31
0,41
0,20
0,86
0,12
Sağlık
1,86
0,76
0,85
0,93
0,98
0,98
0,30
0,16
0,42
0,70
0,23
0,13
Ulaştırma
2,50
2,29
0,88
-0,54
-0,50
0,50
0,71
-0,06
0,11
-0,18
-1,79
-1,78
Haberleşme
-0,60
0,19
0,27
0,13
-0,11
0,08
1,90
0,14
-0,05
-0,10
-0,13
-0,11
Eğlence ve Kültür
1,26
0,63
0,68
0,09
0,21
0,40
2,97
0,59
0,07
0,03
-1,32
-0,01
Eğitim
0,06
0,21
0,19
0,97
0,99
1,72
0,59
0,75
1,78
0,52
0,25
0,01
Lokanta ve Oteller
1,73
1,42
1,33
0,76
1,11
0,92
1,05
1,64
1,21
0,86
0,63
0,51
-0,10
0,79
Aralık
Şubat
Gıda ve Alkolsüz İçecekler
Ağustos
Ana Harcama Grupları
Ocak
Bir Önceki Aya Göre Oranı(%)
Kaynak: TÜİK
Çeşitli Mal ve Hizmetler
2,43
1,14
1,20
-0,10
0,49
0,70
0,63
0,65
0,72
0,74
Gıda ve Alkolsüz İçecekler
5,16
5,29
7,50
9,02
7,55
7,93
8,26
9,22
9,55
12,45 12,73 12,73
Alkollü İçecekler ve Tütün
7,45
7,48
7,46
7,48
7,32
7,26
9,40
8,89
7,68
7,68
7,68
Giyim ve Ayakkabı
-7,59 -12,27 -10,09 1,69
11,03
9,65
6,05
0,84
-1,62
8,17
12,61
8,43
Konut, Su, Elektrik, Gaz ve Diğer Yakıtlar
0,49
1,79
2,03
2,60
2,92
3,43
6,47
6,69
6,83
0,95
1,18
1,42
7,67
Mobilya, Ev Aletleri ve Ev Bakım Hizmetleri
1,55
2,90
3,83
5,46
5,29
5,78
6,03
6,36
6,79
7,01
7,93
8,06
Sağlık
1,86
2,64
3,52
4,48
5,50
6,54
6,86
7,03
7,48
8,23
8,48
8,62
Ulaştırma
2,50
4,85
5,78
5,20
4,67
5,20
5,95
5,88
6,00
5,80
3,91
2,07
Haberleşme
-0,60
-0,41
-0,14
-0,01
-0,12
-0,04
1,86
2,00
1,95
1,85
1,72
1,61
Eğlence ve Kültür
1,26
1,89
2,58
2,68
2,89
3,29
6,36
6,99
7,07
7,10
5,68
5,68
Eğitim
0,06
0,27
0,46
1,43
2,44
4,20
4,82
5,60
7,48
8,04
8,30
8,31
Lokanta ve Oteller
1,73
3,17
4,54
5,33
6,50
7,48
8,61
10,39 11,73 12,69 13,40 13,98
Çeşitli Mal ve Hizmetler
2,43
3,60
4,84
4,74
5,26
5,99
6,66
7,36
Gıda ve Alkolsüz İçecekler
10,89 10,05 10,12 13,15 14,11 12,47 12,56 14,44 13,95 12,56 14,37 12,73
8,13
8,93
8,82
9,68
Alkollü İçecekler ve Tütün
3,94
3,11
3,10
3,13
2,97
2,92
5,06
4,56
3,38
4,14
4,81
Giyim ve Ayakkabı
4,15
5,59
7,30
7,63
7,97
8,51
10,11
8,62
8,44
8,83
9,71
7,67 8,43
Konut, Su, Elektrik, Gaz ve Diğer Yakıtlar
4,62
4,84
4,84
4,92
5,34
5,29
5,41
5,39
5,18
7,89
7,64
6,83
Mobilya, Ev Aletleri ve Ev Bakım Hizmetleri
6,44
6,77
7,64
8,84
8,91
9,19
9,29
9,64
9,25
7,77
8,13
8,06
Sağlık
6,27
6,62
7,02
7,66
8,57
9,48
9,32
9,08
9,37
9,91
9,33
8,62
Ulaştırma
11,95 12,68 13,74 13,84 13,11 12,01 10,29
9,45
7,44
6,88
5,06
2,07
Haberleşme
0,62
1,53
1,40
1,30
1,59
1,61
0,63
0,88
0,86
0,34
0,36
1,32
Eğlence ve Kültür
6,25
7,60
7,97
7,31
7,04
5,93
8,79
8,95
8,64
8,00
5,89
5,68
Eğitim
10,00
9,87
9,98
10,37
9,57
9,28
9,05
8,56
7,79
8,05
8,31
8,31
Lokanta ve Oteller
10,70 11,72 12,51 12,48 12,88 13,22 13,74 14,73 14,43 14,34 14,32 13,98
Çeşitli Mal ve Hizmetler
2,96
4,32
5,27
6,11
Gıda ve Alkolsüz İçecekler
9,45
9,82
9,99
10,54 11,12 11,10 11,11 11,45 11,88 12,00 12,37 12,62
Alkollü İçecekler ve Tütün
14,12 12,91 11,73 10,58
7,03 9,46
7,72 8,37
8,77 7,49
8,13 6,60
7,89 5,64
9,14 4,87
8,82 4,23
9,68 4,05
Giyim ve Ayakkabı
5,99
5,91
5,98
6,12
6,28
6,58
7,02
7,24
7,40
7,39
7,71
8,01
Konut, Su, Elektrik, Gaz ve Diğer Yakıtlar
6,67
6,23
5,82
5,68
5,58
5,46
5,27
5,10
4,93
5,23
5,53
5,69
Mobilya, Ev Aletleri ve Ev Bakım Hizmetleri
4,97
5,10
5,37
5,77
6,15
6,57
6,95
7,42
7,81
7,98
8,16
8,33
Sağlık
3,02
3,42
3,84
4,33
4,89
5,53
6,12
6,63
7,15
7,71
8,14
8,45
Ulaştırma
7,50
8,13
8,95
9,85
10,54 10,89 10,93 10,97 10,80 10,75 10,45
9,77
Haberleşme
4,67
4,19
3,71
3,22
2,63
1,04
2,21
1,83
1,48
1,23
1,08
1,00
Eğlence ve Kültür
2,95
3,49
4,05
4,55
5,03
5,36
5,86
6,39
6,87
7,22
7,30
7,34
Eğitim
7,53
7,92
8,31
8,74
9,04
9,29
9,55
9,74
9,54
9,36
9,21
9,06
Lokanta ve Oteller
9,36
9,55
9,82
10,12 10,46 10,82 11,22 11,69 12,13 12,54 12,95 13,28
Çeşitli Mal ve Hizmetler
4,46
4,17
3,99
3,99
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
4,11
4,36
4,76
5,04
5,42
6,00
6,54
7,15
PARASAL GÖSTERGELER
2014 EKONOMİK RAPOR
PARASAL GÖSTERGELER KREDİ VE MEVDUAT KREDİLERİN DAĞILIMI*
Kaynak: Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu
TÜRKİYE
MERSİN Değişim (%)
Aralık 2013
Aralık 2014
(000 ) Toplam Nakdi Krediler Nakdi Krediler Takipteki Alacaklar Gayri Nakdi Krediler *: Geçici Veriler
1.065.773.939 1.261.042.063
Değişim (%)
13/12 Aralık
14/13 Aralık
Aralık 2013
32%
18%
15.014.308
Aralık 2014
13/12 Aralık
14/13 Aralık
17.606.371
22%
17%
1.036.461.115
1.224.997.085
32%
18%
14.426.128
16.964.231
22%
18%
29.312.824
36.044.978
27%
23%
588.180
642.140
21%
9%
304.505.641
351.021.691
38%
15%
2.225.281
3.076.700
25%
38%
Türkiye’de ve İlimizdeki kredi ve mevduat ile ilgili gelişmeler incelendiğinde; 2014 yılı Aralık ayı sonu itibariyle Türkiye’de toplam nakdi krediler geçen yılın aynı dönemine göre %18 artarak yaklaşık 1 trilyon 261 milyar ’ye, gayri nakdi krediler ise %15 artarak 351 milyar ’ye yükselmiştir. Takipteki alacaklar 2014 yılının belirtilen dönemine göre %23 artarak 36 milyar seviyesine yükselmiştir. İlimizde ise; toplam nakdi kredilerin geçen yılın aynı dönemine göre %17’lik artışla 17,6 milyar ’ye; takibe düşen alacakların %9’luk artışla 642 milyon ’ye yükseldiği, gayri nakdi kredilerin ise %38’lik artışla yaklaşık 3,1 milyon olarak gerçekleştiği görülmektedir. Türkiye geneli ile Mersin’de çeyreklik dönemler itibariyle kredilerdeki gelişmelere bakıldığında; hem Türkiye geneli hem de Mersin’de yılın ilk üç çeyreğinde kredi hacmi artış hızında istikrarlı yükselme eğiliminin, yılın son çeyreğinde yerini yavaşlamaya bıraktığı gözlenmiştir. Yılın son çeyreğinde kredilerdeki gelişmelere bakıldığında; Türkiye genelinde 2013 son çeyreğinde %32’lik artış; 2014 yılında %18’e; Mersin’de ise %22’den %17’ye gerilemiştir. Aralık 2013 itibariyle Türkiye genelinde toplam kredi hacmi ile iller arasında 11. sırada yer alan Mersin, 2014’ün aynı döneminde de yerini korumuştur. Takipteki alacaklar çeyreklik dönemler itibariyle incelendiğinde; Türkiye genelinde yılın son çeyreğinde artış oranının, yılın ilk üç çeyreğinin de gerisinde kaldığı; Mersin’de ise yılın ilk çeyreğindeki artışın ardından ikinci çeyrekte yatay seyir izlediği, yılın üçüncü çeyreğindeki hızlı artışın, son çeyrekte yerini azalışa bıraktığı gözlenmiştir. Yılın son çeyreğinde takipteki alacaklar incelendiğinde; Türkiye genelinde 2013 yılı son çeyreğinde %27’lik artış, 2014 yılında yerini %23’e; Mersin’de ise %21’lik artış yerini %9’a bırakmıştır. Takipteki alacakların illere göre sıralamasında 2013 yılı son çeyreğinde 8.sırada yer alan Mersin, 2014 yılında da aynı sırada yer almaktadır. BİREYSEL BANKACILIK İSTATİSTİKLERİ* (BİN ) Kaynak: Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu
TÜRKİYE Tüketici Kredileri -Taşıt Kredisi
Aralık 2013 Nakdi Krediler Takipteki Krediler 242.711.827
5.054.164
Aralık 2014 Nakdi Krediler Takipteki Krediler 274.348.950
7.069.328
8.531.567
255.940
6.832.184
224.844
-Konut Kredisi
110.285.971
661.036
125.750.350
607.458
-Diğer Tüketici Kredileri
123.894.289
4.137.188
141.766.416
6.237.026
Kredi Kartları Bireysel Krediler Toplamı *: Geçici Veriler
83.806.484
5.014.803
74.126.263
5.725.574
326.518.311
10.068.967
348.475.213
12.794.902
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
147
PARASAL GÖSTERGELER
2014 EKONOMİK RAPOR
Bireysel kredilerle ilgili gelişmelere bakıldığında; Türkiye genelinde Aralık 2014 itibariyle 348 milyar ’ye ulaşan bireysel kredilerin %21,3’ü kredi kartı alacaklarından, %78,7’si ise tüketici kredilerinden oluşmaktadır. Mersin’de kullandırılan bireysel kredilerin ise 7 milyar ’ye ulaştığı ve bireysel kredilerin %19,1’inin kredi kartı alacaklarından, %80,9’unun ise tüketici kredilerinden oluştuğu görülmektedir. Türkiye geneli ile Mersin’de çeyreklik dönemler itibariyle bireysel kredilerdeki gelişmeler incelendiğinde; Türkiye genelinde yılın üç çeyreğindeki azalış eğiliminin yılın son çeyreğinde yerini artışa bıraktığı; Mersin’de ise yılın ilk çeyreğindeki daralmanın, geri kalan çeyrekliklerde yerini artış eğilimine bıraktığı gözlenmiştir. Bireysel kredilerin takibe dönüşüm oranı Türkiye genelinde 2013 yılı son çeyreğinde %3,0 iken; Aralık 2014 itibariyle %3,5’e; Mersin’de ise %3,9’dan %4,6’ya yükselmiştir. Bireysel kredilerin türleri itibariyle takibe dönüşüm oranları incelendiğinde; Türkiye’de taşıt kredisinin takibe dönüşüm oranının %2,9’dan %3,2’ye; kredi kartı alacaklarının %5,6’dan, %7,2’ye yükseldiği, konut kredilerinin %0,6’dan %0,5’e gerilediği; Mersin’de ise taşıt kredilerinin %2,2’den %3,0’a, kredi kartı alacaklarının %8,9’dan %11,9’a yükseldiği, konut kredilerinin %0,7’den %0,5’e gerilemiştir. MERSİN İLİ BİREYSEL BANKACILIK İSTATİSTİKLERİ (1000 ) Kaynak: Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu
MERSİN
Aralık 2013 Nakdi Krediler Takipteki Krediler
Tüketici Kredileri -Taşıt Kredisi
5.111.254
114.353
Aralık 2014 Nakdi Krediler Takipteki Krediler 5.734.155
159.451
199.043
4.527
162.461
4.951
-Konut Kredisi
2.366.235
16.788
2.633.928
14.099
-Diğer Tüketici Kredileri
2.545.976
93.038
2.937.766
140.401
Kredi Kartları Bireysel Krediler Toplamı *: Geçici Veriler
148
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
1.589.942
155.758
1.357.392
183.710
6.701.196
270.111
7.091.547
343.161
1.564.629 112.244 1.304.980 188.633 18.888 10.044 4.317.962
Toptan, Perakende Ticaret ve Komisyonculuk Turizm Ziraat ve Balıkçılık Enerji Denizcilik
Finansal Kuruluşlar Toplam *: Geçici Veriler
398 202.322
74.978 2.411 62.016 3.855 383
Takipteki Krediler 39.876 12.560 1.315 4.530
9.270 1.290.795
494.756 12.212 41.172 330.112 9.873
Gayri Nakdi Krediler 114.552 213.000 60.484 5.364
Gayri Nakdi Krediler 8.212.888 66.360.771 21.764.198 10.437.615 37.090.176 2.585.504 2.631.961 41.709.715 3.078.057 32.497.671 226.368.556
Aralık 2013
Takipteki Krediler 902.608 3.047.835 555.172 1.406.993 2.131.108 646.269 1.320.938 366.767 1.056.192 100.956 11.534.838
Gıda, Meşrubat ve Tütün Sanayi İnşaat Metal Ana Sanayi ve İşlenmiş Maden Ürünleri Tekstil ve Tekstil Ürünleri Sanayi
33.527.328 69.420.239 37.334.916 35.737.554 65.589.592 25.494.247 36.469.042 62.765.497 11.401.446 26.283.454 404.023.315
Nakdi Krediler
Aralık 2013
Nakdi Krediler 502.732 445.264 111.916 58.632
MERSİN
Gıda, Meşrubat ve Tütün Sanayi İnşaat Metal Ana Sanayi ve İşlenmiş Maden Ürünleri Tekstil ve Tekstil Ürünleri Sanayi Toptan, Perakende Ticaret ve Komisyonculuk Turizm Ziraat ve Balıkçılık Enerji Denizcilik Finansal Kuruluşlar Toplam
TÜRKİYE
Kaynak: Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu
SEÇİLMİŞ SEKTÖREL KREDİLER* (BİN )
11.566 5.721.141
2.235.632 155.082 1.646.857 159.105 25.296
Nakdi Krediler 672.790 542.791 193.299 78.723
Nakdi Krediler 42.490.160 84.997.972 41.481.469 43.265.576 92.884.377 32.596.838 45.797.444 75.825.743 9.474.682 30.461.934 499.276.195
690 179.282
76.262 3.310 48.988 1.444 337
Takipteki Krediler 29.991 12.589 1.734 3.937
Aralık 2014
Takipteki Krediler 1.025.321 3.668.462 596.378 1.371.534 2.919.516 776.101 1.349.781 948.576 690.472 72.790 13.418.931
Aralık 2014
472.377 1.923.165
582.068 11.986 57.750 250.899 9.333
Gayri Nakdi Krediler 148.794 250.572 120.560 18.826
Gayri Nakdi Krediler 9.935.969 68.349.601 23.830.876 11.715.240 39.157.411 2.885.003 2.380.959 46.261.307 2.892.262 22.634.045 230.042.673
3,8 4,5
4,6 2,1 4,5 2,0 2,0
5,6 3,0
3,3 2,1 2,9 0,9 1,3
Kredinin Takibe Dönüşüm Oranı (%) Aralık Aralık 2013 2014 7,3 4,3 2,7 2,3 1,2 0,9 7,2 4,8
Kredinin Takibe Dönüşüm Oranı (%) Aralık Aralık 2013 2014 2,6 2,4 4,2 4,1 1,5 1,4 3,8 3,1 3,1 3,0 2,5 2,3 3,5 2,9 0,6 1,2 8,5 6,8 0,4 0,2 2,8 2,6
PARASAL GÖSTERGELER 2014 EKONOMİK RAPOR
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
149
PARASAL GÖSTERGELER
2014 EKONOMİK RAPOR
Türkiye genelinde seçilmiş sektörlerde 2014 Aralık sonu itibariye kullandırılan nakdi kredi miktarı önceki yıla göre %23,6 artarak 499 milyar , gayri nakdi krediler ise %1,6 artarak 230 milyar seviyesine yükselmiştir. Söz konusu dönemde Türkiye genelinde seçilmiş sektörel kredilerin 13,4 milyar ’lik tutarının takibe düştüğü, önceki yıl %2,8 olan takibe dönüşüm oranının 2014’te %2,6’ya görülmektedir. 2014 yılı Aralık ayı sonu itibariyle Türkiye’de seçilmiş sektörlere göre kullandırılan kredilerin takibe dönüşüm oranları incelendiğinde; ağırlıklı paya sahip olan sektörler arasında yer alan inşaat sektöründe takibe dönüşüm oranı 2013 yılı aynı döneminde %4,2 iken 2014 yılı sonunda %4,1’e; enerji sektöründe %0,6’dan %1,2’ye yükseldiği; toptan, perakende ticaret ve komisyonculuk sektöründe %3,2’den %3,0’a gerilemiştir. 2014 yılı Aralık ayı sonu itibariyle bankacılık sektörünün Mersin’de seçilmiş sektörlerde göre kullandırılan nakdi kredi miktarı önceki yıla göre %32,5 artarak 5,7 milyar , gayri nakdi kredi miktarı %49 artarak 1,9 milyar olarak gerçekleşmiştir. Söz konusu dönemde seçilmiş sektörel kredilerin 179 milyon ’lik tutarının takibe düştüğü, takibe dönüşüm oranının önceki yıl %4,5’den 2014 yılı sonu itibariyle %3,0’a gerilediği görülmektedir. Aralık 2014 döneminde Mersin’de seçilmiş sektörlere göre kullandırılan kredilerin takibe dönüşüm oranları incelendiğinde; ağırlıklı paya sahip olan sektörler arasında yer alan toptan, perakende ticaret ve komisyonculuk sektöründe takibe dönüşüm oranı %4,6’dan %3,3’e; ziraat ve balıkçılık sektöründe %4,5’den %2,9’a; gıda, meşrubat ve tütün sanayinin ise %7,3’den %4,3’e gerilemiştir. MEVDUATIN DAĞILIMI* (BİN )
Kaynak: Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu
TÜRKİYE
MERSİN Değişim (%)
Değişim (%) Aralık 2013 Aralık 2014 14/13 13/12 14/13 Aralık Aralık Aralık
Aralık 2013
Aralık 2014
13/12 Aralık
Tasarruf Mevduatı
523.934.920
595.141.904
18
14
7.608.290
9.013.319
15
18
Tasarruf Mevduatı Türk Lirası
347.274.755
391.104.379
13
13
5.987.554
6.967.819
14
16
Tasarruf Mevduatı Döviz Tevdiat Hesabı
176.660.165
204.037.525
27
15
1.620.736
2.045.500
19
26
Diğer Mevduat
367.033.441
395.214.170
26
8
2.455.044
3.326.186
56
35
Diğer Mevduat Türk Lirası
236.706.512
259.261.754
15
10
1.539.277
1.796.574
29
17
Diğer Mevduat Döviz Tevdiat Hesabı
130.326.929
135.952.416
50
4
915.767
1.529.612
142
67
890.968.361
990.356.074
21
11
23
23
Toplam Mevduat *: Geçici Veriler
10.063.334 12.339.505
2014 yılı Aralık ayı sonu itibariyle Türkiye genelinde toplam mevduat 2013 yılı aynı dönemine göre %11 artarak 990 milyar ’ye; Mersin’de ise %23’lük artışla 12,3 milyar ’ye ulaşmıştır. Türkiye geneli ile Mersin’deki toplam mevduat hacmindeki gelişmeler kıyaslandığında; 2014 son çeyrekte Mersin ili toplam mevduat hacmi artış oranının, Türkiye genelinin üzerinde gerçekleştiği görülmektedir. Çeyreklik dönemler itibariyle Mersin ili toplam mevduattaki gelişmelerin de Türkiye geneli ile paralel seyir izlediği görülmektedir. Hem Türkiye geneli hem de Mersin’de yılın ilk iki çeyreğinde mevduat hacmi artış hızının, üçüncü çeyrekte belirgin ivme kazandığı; yılın son çeyreğinde ise yavaşladığı gözlenmiştir. Mersin ilinin Türkiye genelinde toplam mevduat büyüklüğü ile 2013 yılı Aralık ayı sonu itibariyle iller arasında 9. sıradaki yeri; 2014 yılında 8. sıraya yükselmiştir.
150
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
PARASAL GÖSTERGELER
2014 EKONOMİK RAPOR
AYLIK ORTALAMA DÖVİZ KURLARI1
Kaynak: T.C. Kalkınma Bakanlığı, Merkez Bankası
2013 Aylar
ABD Doları
Ocak 1,7639 Şubat 1,7699 Mart 1,8072 Nisan 1,7965 Mayıs 1,8228 Haziran 1,8945 Temmuz 1,9305 Ağustos 1,9547 Eylül 2,0172 Ekim 1,9903 Kasım 2,0218 Aralık 2,0578 (1):Döviz Alış Kuru
2014
Dolar/Euro Paritesi
Euro
ABD Doları
Euro
2013
2014
2,3414 2,3689 2,3448 2,3355 2,3666 2,4987 2,5240 2,6018 2,6902 2,7132 2,7291 2,8180
2,2168 2,2128 2,2178 2,1275 2,0908 2,1157 2,1187 2,1583 2,2036 2,2583 2,2336 2,2877
3,0215 3,0194 3,0658 2,9382 2,8745 2,8758 2,8764 2,8769 2,8501 2,8642 2,7872 2,8217
1,33 1,34 1,30 1,30 1,30 1,32 1,31 1,33 1,33 1,36 1,35 1,37
1,36 1,36 1,38 1,38 1,37 1,36 1,36 1,33 1,29 1,27 1,25 1,23
PROTESTOLU SENETLER PROTESTOLU SENET İSTATİSTİKLERİ*
Kaynak: Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi
TÜRKİYE
Değişim (%)
MERSİN
Değişim (%)
Adet
Tutar ( )
Adet
Tutar
Adet
Tutar ( )
Adet
Tutar
2012
640.091
6.530.643.832
22
44
11.831
96.895.911
31
44
2013
698.956
7.107.473.308
9
9
13.517
127.160.988
14
31
2014 686.658 7.902.453.046 *:Senet tutarı 2.000 ve üzeridir.
-2
11
12.908
121.111.152
-5
-5
2014 yılında Türkiye genelinde 2.000 ve üzeri tutarındaki protesto edilen senet sayısının, önceki yıla göre %2’lik azalışla 686.658 adede gerilediği; protesto edilen senet tutarının ise %11 artarak 7,9 milyar ’ye ulaştığı görülmektedir. Türkiye genelinde protestolu senetlerde adet bazında geçen yılki artışın 2014 yılında yerini azalışa bıraktığı, tutar bazında ise artışın bir miktar da olsa hız kazandığı görülmektedir. İlimizde ise protesto edilen senet sayısı önceki yıla göre %5 azalarak 12.908; senet tutarı ise %5 azalarak 121 milyon olarak gerçekleşmiştir. İlimizde, protestolu senetlerde hem adet hem de tutar bazında önceki yıllarda gözlenen artış eğiliminin, 2014 yılında yerini azalışa bıraktığı görülmektedir. TÜRKİYE GENELİ PROTESTOLU SENETLERİN ADET BAZINDA AYLAR İTİBARİYLE DAĞILIMI
TÜRKİYE GENELİ PROTESTOLU SENETLERİN ADET BAZINDA AYLAR İTİBARİYLE DAĞILIMI
Adet
Kaynak: Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi
70.000 60.000 50.000 40.000 30.000 20.000 10.000 0
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran Temmuz Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
2013
60.738
49.732
50.639
53.047
57.972
57.710
64.487
60.688
59.493
64.660
61.663
58.127
2014
58.893
49.098
48.738
53.520
53.821
56.122
56.087
66.503
57.552
65.541
59.482
61.301
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
151
PARASAL GÖSTERGELER
2014 EKONOMİK RAPOR
TÜRKİYE GSENETLERİN ENELİ PROTESTOLU SENETLERİN TUTAR BAZINDA AYLAR İTİBARİYLE TÜRKİYE GENELİ PROTESTOLU TUTAR BAZINDA AYLAR İTİBARİYLE DAĞILIMI Kaynak: Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi
DAĞILIMI
1.200.000 1.200.000
000 ( T)L 000
1.000.000 1.000.000 800.000 800.000 600.000 600.000 400.000 400.000
200.000 200.000 00
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran Temmuz Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
2013 691.888 501.359 509.550 535.761 601.660 560.534 676.742 559.978 620.124 613.815 613.083 622.978
2014 727.787 509.992 532.463 551.697 555.592 562.573 576.251 959.795 683.893 832.746 659.662 750.002
Türkiye genelinde 2014 yılı protestolu senetlerdeki gerçekleşmeler aylar itibariyle incelendiğinde adet ve tutar bazında yılın ilk yarısındaki yukarı yönlü eğimin ikinci yarısında devam ettiği gözlenmektedir. MERSİN İLİ PROTESTOLU SENETLERİN ADET BAZINDA AYLAR İTİBARİYLE DAĞILIMI MERSİN İLİ PROTESTOLU SENETLERİN ADET BAZINDA AYLAR İTİBARİYLE
Adet
Kaynak: Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi
1.400 1.400 1.200 1.200 1.000 1.000 800800 600600 400400 200200 00
DAĞILIMI
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
2013
1.273
996
990
1.051
1.184
Haziran Temmuz Ağustos
1.226
1.213
1.127
1.067
1.169
1.128
1.093
2014
1.164
986
1.002
1.066
986
1.068
1.011
1.213
975
1.195
1.109
1.133
Senet tutarı 2.000 ve üzeridir.
MERSİN İLİ PROTESTOLU SENETLERİN TUTAR BAZINDA AYLAR İTİBARİYLE DAĞILIMI
MERSİN İLİ PROTESTOLU SENETLERİN TUTAR BAZINDA AYLAR İTİBARİYLE DAĞILIMI
000 000 (TL)
Kaynak: Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi
18.000 18.000 16.000 16.000 14.000 14.000 12.000 10.000 10.000 8.000 8.000 6.000 6.000 4.000 4.000 2.000 2.000 00
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
2013
13.439
14.393
2014
9.709
8.020
Temmuz Ağustos
7.550
9.595
10.251
16.334
11.153
8.844
10.847
8.680
10.101
8.843
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
9.099
8.109
9.314
8.494
9.430
10.098
7.226
9.399
15.266
14.079
Mersin ilinde 2014 yılı protestolu senetlerdeki gerçekleşmeler aylar itibariyle incelendiğinde; adet ve tutar bazında yılın ilk yarısındaki yukarı yönlü eğim ikinci yarısında da devam ettiği görülmektedir. İlimizde, Türkiye geneline göre 2014 yılındaki gerçekleşmelerin daha olumlu olduğu söylenebilir. Söz konusu dönemde Mersin, protesto edilen senet adedine göre iller arasında 13; tutarına göre ise 12.sırada yer almaktadır.
152
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
YATIRIMLAR
2014 EKONOMİK RAPOR
YATIRIMLAR GENEL İDARE YATIRIMLARI: 2015 YILI MERSİN İLİ YATIRIMLARININ SEKTÖRLERE GÖRE DAĞILIMI* (Bin ) Kaynak: İl Planlama ve Koordinasyon Müdürlüğü
Sektörü
Proje Sayısı
Proje Toplamı
2014 Yılı Ödeneği Toplamı
Tarım-Sulama 5 729.755 32.100 Enerji 2 57.000 6.300 Ulaştırma 3 872.829 17.500 Turizm 1 60.000 6.000 Eğitim 7 169.429 23.798 Sağlık 4 495.093 52.400 Diğer Kamu Hizmetleri 9 929.530 146.424 Toplam 31 3.313.636 284.522 *:14.01.2015 tarih ve 29236 sayılı mükerrer Resmi Gazete’de yayınlanan 2015 yılı yatırım programından derlenmiştir. 2015 YILI MERSİN İLİ YATIRIMLARININ KURULUŞLARI İTİBARİYLE DAĞILIMI* (Bin ) Kaynak: İl Planlama ve Koordinasyon Müdürlüğü
Kuruluşu Proje Sayısı Proje Toplamı 2015 Yılı Ödeneği Toplamı DSİ Genel Müdürlüğü 7 1.305.498 48.580 Elektrik Üretim A.Ş.Genel Müdürlüğü 1 9.000 1.500 TEİAŞ 1 48.000 4.800 TCK Genel Müdürlüğü 3 872.829 17.500 Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı 1 60.000 6.000 Mersin Üniversitesi 10 483.746 62.698 Ortadoğu Teknik Üniversitesi 1 8.900 2.000 Sağlık Bakanlığı 2 183.176 15.900 Sosyal Güvenlik Kurulu Başkanlığı 1 13.000 1.300 Adalet Bakanlığı 1 170.090 53.000 İller Bankası A.Ş. 1 50.584 25.755 MESKİ Genel Müdürlüğü 1 70.800 28.320 Diğer Belediyeler 1 38.013 17.169 Toplam 31 3.313.636 284.522 *:14 Ocak 2015 tarihli ve 29236 sayılı mükerrer Resmi Gazete’de yayınlanan 2015 yılı yatırım programından derlenmiştir. KAMU YATIRIMLARININ SEKTÖREL DAĞILIMI (Bin ) Kaynak: T.C. Kalkınma Bakanlığı
2013
2014
Payı (%)
2013 Tarım 51.631 65.851 10,1% Madencilik 50.142 0 9,8% Enerji 7.902 7.975 1,5% Ulaştırma-Haberleşme 37.546 41.741 7,3% Turizm 15.512 3.500 3,0% Konut 750 0 0,1% Eğitim 125.183 93.334 24,5% Sağlık 56.502 41.852 11,1% Diğer Kamu Hizmetleri 165.953 167.682 32,5% İl Toplamı 511.121 421.935 Türkiye İçerisindeki Payı 1,0% 0,7% Türkiye İçerisindeki Sırası 11 22 NOT: Yatırım Programında toplam dışı tutulan yatırımlar dahil edilmiştir.
2014 15,6% 1,9% 9,9% 0,8% 22,1% 9,9% 39,7%
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
153
YATIRIMLAR
2014 EKONOMİK RAPOR
YATIRIM TEŞVİKLERİ: 2014 yılında Mersin’de öngörülen sabit yatırım tutarı yaklaşık 1,3 milyar olan 75 adet Yatırım Teşvik Belgesi düzenlenmiştir. Düzenlenen belgelerde toplam 1.831 kişilik istihdam öngörülmektedir. Aynı dönemde düzenlenen 75 adet yatırım teşvik belgesinin 67’si yerli firmalar, 8’i yabancı sermayeli firmalar tarafından alınmıştır. Yerli firmalara düzenlenen teşvik belgelerinde öngörülen toplam sabit yatırım tutarı 896 milyon ; öngörülen istihdam 1.632 kişi olurken, yabancı sermayeli firmalara düzenlenen teşvik belgesinde öngörülen toplam sabit yatırım tutarı 368 milyon ; öngörülen istihdam ise 199 kişidir. Hem Türkiye geneli hem de Mersin’de teşvikli yatırımlarda geçen yıla göre azalış kaydedildiği gözlenmiştir. YATIRIM TEŞVİK BELGELERİNİN DAĞILIMI Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı
TÜRKİYE
MERSİN
2013
2014
2013
2014
Belge Sayısı (Adet)
4.927
4.062
80
75
Sabit Yatırım (Milyon )
96.059
61.779
1.491
1.264
İstihdam
191.845
143.763
2.926
1.831
2014 yılında Mersin’de düzenlenen 75 adet belgenin 59 adedi komple yeni yatırım, 10 adedi tevsi, 6 adedi ise diğer mahiyetli yatırımlardır. Söz konusu dönemde yatırım teşvik belgelerinde öngörülen toplam yaklaşık 1,3 milyar ’lik sabit yatırım tutarının 779 milyon ’si komple yeni yatırım, 380 milyon ’si tevsi ve 105 milyon ’si diğer mahiyetleri yatırımlardan oluşmaktadır. YATIRIM TEŞVİK BELGELERİNİN MAHİYETİNE GÖRE DAĞILIMI* Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı
TÜRKİYE 2013
MERSİN 2014
2013
2014
Belge Adedi
Sabit Yatırım (milyon )
Belge Adedi
Sabit Yatırım (milyon )
Belge Adedi
Sabit Yatırım (milyon )
Belge Adedi
Sabit Yatırım (milyon )
Komple Yeni Yatırım
2.911
65.740
2.616
42.607
56
1.188
59
779
Tevsi
1.505
20.988
1.056
14.179
15
72
10
380
Diğer**
511
9.331
390
4.993
9
230
6
105
Toplam
4.927
96.059
4.062
61.779
80
1.491
75
1.264
*:Tablodaki rakamlar yuvarlamadan dolayı toplamı vermeyebilir. **:Modernizasyon, Yenileme, Entegrasyon ve Tamamlama Yatırımları 2014 yılında Türkiye genelinde verilen yatırım teşvik belgelerinde öngörülen yaklaşık 61,8 milyar ’lik toplam sabit yatırım tutarının 10,3 milyar ’si enerji, 25,6 milyar ’si hizmetler, 634 milyon ’si tarım, yaklaşık 2 milyar ’si madencilik ve 23 milyar ’si ise imalat sektöründedir. Düzenlenen Yatırım Teşvik Belgelerinin dağılımı bölgesel bazda incelendiğinde; İlimizin de içinde yer aldığı 3.bölgenin Türkiye genelinde düzenlenen belge sayısının %15’ine sahip olduğu gözlenmiştir. 2013 yılında İlimizde belge başına düşen istihdam 37 kişi iken, 2014 yılında bu rakam 24’e, belge başına düşen yatırım tutarı 18,6 milyon ‘den 16,8 milyon ’ye gerilemiştir. 2014 yılında; 3. bölgede teşvik belgesine bağlanan toplam yaklaşık 10 milyar sabit yatırım tutarının %12,7’sinin Mersin’de olduğu ve Mersin yatırımlarının söz konusu bölge içerisindeki iller arasında üçüncü sırada yer aldığı görülmektedir.
154
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
YATIRIMLAR
2014 EKONOMİK RAPOR
YATIRIM TEŞVİK BELGELERİNİN SEKTÖREL DAĞILIMI Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı
Mersin
Türkiye
Belge Adedi
İstihdam
Sabit Yatırım (Milyon )
2013
2014
2013
2014
2013
2014
Tarım
107
94
875
634
3.173
2.175
Madencilik
279
166
7.788
1.995
10.673
4.289
İmalat
2.961
2.171
34.519
23.185
96.074
64.426
Enerji
184
276
33.211
10.304
4.993
2.273
Hizmetler
1.396
1.355
19.667
25.661
76.932
70.600
Toplam
4.927
4.062
96.059
61.779
191.845
143.763
Tarım
5
3
50
8
129
50
Madencilik
8
3
27
13
117
38
İmalat
33
40
517
550
608
859
Enerji
2
3
79
32
10
16
Hizmetler
32
26
818
661
2.062
868
Toplam
80
75
1.491
1.264
2.926
1.831
2014 yılında Mersin ilinde destek verilen yatırım teşvik belgeli proje sayısının 42 adedi bölgesel yatırım, 32 adedi genel yatırım, 1 adedi ise büyük ölçekli yatırım mahiyetine sahiptir. Yatırım teşvik belgelerinde öngörülen toplam yaklaşık 1,3 milyar ’lik sabit yatırım tutarının %29’u bölgesel yatırım, %45’i genel yatırım, %26’sı büyük ölçekli yatırımlardan oluşmaktadır. 2014 YILI YATIRIM TEŞVİK BELGELERİNİN DESTEK SINIFINA GÖRE DAĞILIMI Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı
TÜRKİYE
MERSİN
Destek Sınıfı
Belge Adedi
Sabit Yatırım (Milyon )
İstihdam (kişi)
Belge Adedi
Sabit Yatırım (Milyon )
İstihdam (kişi)
Bölgesel Yatırımlar
2.315
34.049
108.530
42
364
1.132
16
4.988
2.465
1
332
132
1.728
22.147
32.560
32
567
567
3
595
208
0
0
0
4.062
61.779
143.763
75
1.264
1.831
Büyük Ölçekli Yatırımlar Genel Yatırımlar Stratejik Yatırımlar Toplam
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
155
YATIRIMLAR
2014 EKONOMİK RAPOR
2014 YILI BELGE ADEDİNE GÖRE BÖLGESEL YATIRIM TEŞVİK BELGELERİNİN DAĞILIMI Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı
6. Bölge 18%
1. Bölge 28%
5. Bölge 11% 4. Bölge 13%
2. Bölge 15% 3. Bölge 15%
2014 YILI SABİT YATIRIM TUTARINA GÖRE BÖLGESEL TEŞVİKLERİN DAĞILIM Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı
4. Bölge 8%
5. Bölge 6%
6. Bölge 5%
1. Bölge 45%
3. Bölge 18%
2. Bölge 18%
2014 yılında bölgesel yatırım teşvik istatistiklerindeki gelişmelere bakıldığında; İlimizin de içinde yer aldığı 3.bölgenin, Türkiye geneli kapsamında düzenlenen bölgesel teşvikli yatırımlarda belge sayısına göre %15,5’lik; öngörülen sabit yatırım tutarına göre ise %17,8’lik payı olduğu gözlenmiştir. Bölgesel yatırımların öngörülen sabit yatırım tutarına göre en fazla yoğunlaştığı bölgelerin; başta birinci bölge olmak üzere ikinci ve üçüncü bölgeler olduğu görülmektedir.
156
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
YATIRIMLAR
2014 EKONOMİK RAPOR
ULUSLARARASI SERMAYELİ ŞİRKETLER Ekonomi Bakanlığı tarafından açıklanan geçici verilere göre; 2013 yılının Aralık ayı sonu itibariyle Mersin’de faaliyet gösteren uluslararası sermayeli şirket sayısı 676 iken, 2014 yılının söz konusu döneminde bu rakam 1.014’e yükselmiştir. Mersin, Türkiye’de bulunan uluslararası sermayeli şirketlerin illere göre sıralamasında %2,4’lük payla 6.sırada yer almaktadır. Söz konusu dönemde Mersin’de faaliyet gösteren uluslararası sermayeli şirketlerin sektörel dağılımı incelendiğinde; %56’sı toptan ve perakende ticaret, %12’si ulaştırma, haberleşme ve depolama hizmetleri ve %10’u imalat sanayi sektöründe faaliyet göstermektedir. İmalat sanayiinde faaliyette bulunan uluslararası sermayeli şirketlerde gıda ürünleri ve içecek imalatı birinci sırada yer alırken, bunu sırasıyla kimyasal madde ve ürünlerin imalatı; mobilya imalatı izlemektedir. 2014 yılı Aralık ayı sonu itibariyle tüm sektörlerde faaliyet gösteren firma sayısında geçen yılın aynı dönemine göre artış gözlenirken; özellikle toptan ve perakende ticaret sektörü artışın en fazla olduğu sektör olarak dikkat çekmektedir. MERSİN’DEKİ ULUSLARARASI SERMAYELİ FİRMALARIN SEKTÖRLERE GÖRE DAĞILIMI* Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı
Sektörler Tarım, Avcılık, Ormancılık ve Balıkçılık Madencilik ve Taş ocakçılığı İmalat Sanayii Gıda Ürünleri ve İçecek İmalatı Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı Mobilya İmalatı B.Y.S. Makine ve Teçhizatı İmalatı Diğer İmalat Elektrik, Gaz ve Su İnşaat
31.12.2013 23 14 68 19 7 4 5 33 5 58
31.12.2014 29 15 98 21 13 8 8 48 8 76
Toptan ve Perakende Ticaret
343
567
Oteller ve Lokantalar
20
24
Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri
87
118
Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri
46
63
Sağlık İşleri ve Sosyal Hizmetler
2
4
10 676
12 1.014
Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet Faaliyetleri Toplam *:Geçici veriler
2014 Aralık ayı sonu itibariyle Mersin’de faaliyet gösteren uluslararası sermayeli şirketlerin ülke gruplarına göre dağılımı incelendiğinde; 2013 yılına göre Orta ve Güney Amerika, Karayipler ile Diğer Ülkelerde firma sayısında değişim olmadığı; geri kalan tüm ülke grupları bazında artış olduğu gözlenmiştir. İlimizde faaliyet gösteren uluslararası sermayeli firmalar içerisinde ağırlıklı payı olan AB ülkelerinin; 2013 yılı Aralık ayı sonu itibariyle %25’lik payının 2014 yılı aynı döneminde %19’a; Diğer Asya ülkelerinin %10’dan %9’a gerilediği; Yakın ve Ortadoğu ülkelerinin ise %52’den %63’e yükseldiği gözlenmiştir. Geçen yıla göre Mersin’de faaliyet gösteren firmalar artışında ülke bazında başta Suriye olmak üzere Irak ve Almanya etkili olmuştur.
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
157
YATIRIMLAR
2014 EKONOMİK RAPOR
MERSİN’DEKİ ULUSLARARASI SERMAYELİ FİRMALARIN ÜLKE GRUPLARINA GÖRE DAĞILIMI* Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı
Ülke Grupları
31.12.2013
31.12.2014
AB Ülkeleri
166
191
Almanya
67
80
Belçika
19
19
Hollanda
17
18
Diğer AB Ülkeleri
63
74
Diğer Avrupa Ülkeleri (AB Hariç)
22
24
Afrika Ülkeleri
14
19
Kuzey Amerika
36
40
A.B.D.
26
30
Kanada
10
10
Orta ve Güney Amerika, Karayipler
12
12
Yakın ve Orta Doğu Ülkeleri
352
636
Suriye
109
357
Irak
149
173
Diğer
94
106
Diğer Asya
69
87
Diğer Ülkeler
5
5
676
1.014
Toplam *:Geçici veriler
158
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
KAMU GELİRLERİ
2014 EKONOMİK RAPOR
KAMU GELİRLERİ İLİMİZ VERGİ GELİRLERİNİN MUKAYESESİ ( )
Kaynak: T.C. Gelir İdaresi Başkanlığı Mersin Vergi Dairesi Başkanlığı 2013 VERGİNİN TÜRÜ
2014
TAHAKKUK
TAHSİLÂT
TAHSİLÂT ORANI%
TAHAKKUK
TAHSİLÂT
TAHSİLÂT ORANI%
1.048.498.466,58
833.559.154,37
%80
1.188.793.386,06
921.688.397,64
%78
KURUMLAR VER.
317.508.696,64
182.437.010,60
%57
364.045.296,72
202.793.244,74
%56
KATMA DEĞER V.
699.455.108,95
414.909.796,57
%59
786.188.408,77
388.112.122,90
%49
PETROL ve DOĞALGAZ ÜRÜNLERİ ÖTV.
285.604.055,76
181.601.786,13
%64
300.957.976,49
209.888.222,05
%70
TÜTÜN MAMÜLLERİ ÖTV.
455.295.794,71
351.507.240,93
%77
460.821.355,41
230.999.808,25
%50
MOTORLU TAŞ.V.
229.058.615,75
175.116.554,23
%76
252.348.875,32
189.150.919,33
%75
DAMGA VERGİSİ
154.592.678,20
116.346.415,74
%75
164.200.685,30
118.888.028,79
%72
HARÇLAR
249.351.647,74
225.097.846,15
%90
273.247.410,78
242.942.489,42
%89
DİĞER VERGİLER
266.864.480,19
259.046.230,87
%97
333.281.116,49
325.259.419,89
%98
VERGİ GEL.TOP.
3.706.229.544,52
2.739.622.035,59
%74
4.123.884.511,34
2.829.722.653,01
%69
DİĞER GELİRLER TOPLAMI
1.863.119.123,36
214.426.381,27
%12
1.989.887.856,76
203.605.040,07
%10
66.835.318,94
58.678.792,96
%88
72.358.893,22
63.817.554,57
%88
GÜMRÜK GELİRLERİ
4.277.385.595,19
4.277.385.595,19
%100
4.929.416.866,70
4.929.416.866,70
%100
GENEL TOPLAM
9.913.569.582,01
7.290.112.805,01
%74
11.115.548.128,02
8.026.562.114,35
%72
GELİR VERGİSİ
TEŞEBBÜS VE MÜLKİYET GEL.
MERSİN BÜYÜKŞEHİR VE MERKEZ İLÇE BELEDİYELERİNİN 2015 MALİ YILI BÜTÇELERİ Kaynak: İlgili Belediyelerin Mali Hizmetler Müdürlüğü
Bütçe Tutarı ( ) (B) Gelirlerin Ekonomik Sınıflandırılması
(C) Finansmanın Ekonomik Sınıfı
1.422.500.000
1.300.816.539
121.683.461
Akdeniz Belediyesi
105.000.000
102.800.000
2.200.000
Toroslar Belediyesi
116.000.000
114.400.842
1.599.158
Yenişehir Belediyesi
92.400.573
92.400.573
-
Mezitli Belediyesi
85.000.000
85.000.000
-
Belediyenin Adı Büyükşehir Belediyesi
(A) Ödenek Cetveli
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
159
İŞGÜCÜ
2014 EKONOMİK RAPOR
İŞGÜCÜ HANEHALKI İŞGÜCÜ ANKETİ SONUÇLARI Kaynak: TÜİK
TR62 (Adana, Mersin)* Nüfus ve İşgücü Durumu
2013
2014
Erkek
Kadın
Toplam
Erkek
Kadın
Toplam
1.347
1.400
2.747
1.439
1.401
2.840
İşgücü durumu (‘000)
965
415
1.381
990
407
1.397
İstihdam edilenler
860
343
1.203
897
350
1.247
İşsiz
105
72
177
92
58
150
İşgücüne katılma oranı (%)
71,7
29,7
50,3
70,7
28,3
49,2
İşsizlik oranı (%)
10,9
17,4
12,8
9,3
14,1
10,7
15 ve daha yukarı yaştaki nüfus (‘000)
Tarımdışı İşsizlik Oranı (%)
13,0
İstihdam oranı (%)
63,9
24,5
43,8
64,1
24,3
43,9
İşgücüne dahil olmayanlar (‘000)
381
985
1.366
409
1.034
1.443
İş bulma ümidi yok
34
62
96
30
30
60
Diğer
56
116
172
61
109
170
Mevsimlik Çalışanlar
1
1
2
1
2
3
Ev İşleriyle Meşgul
-
357
357
-
493
493
Öğrenci
90
103
193
92
104
196
Emekli
112
29
141
120
31
151
Çalışamaz Halde
71
159
230
79
132
211
Diğer
18
157
176
25
133
158
İş aramayıp, işbaşı yapmaya hazır olanlar
(*):TR62:İstatistik amaçlı bölge sınıflaması “Adana ve Mersin” illerine göre düzenlenmiştir. İSTİHDAMIN EKONOMİK FAALİYET KOLLARINA GÖRE DAĞILIMI (1.000 KİŞİ) Kaynak: TÜİK
TR62 (Adana, Mersin) 2013 SEKTÖRLER
2014
Değişim(%)
Erkek
Kadın
Toplam
Erkek
Kadın
Toplam
Erkek
Kadın
Toplam
Tarım
170
114
284
154
108
262
-9,4
-5,3
-7,7
Sanayi*
242
38
280
251
46
297
3,7
21,1
6,1
Hizmetler
448
190
638
Toplam 860 343 1.203 (*): İnşaat sektörü, sanayi sektörü içinde değerlendirilmiştir.
160
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
491
197
688
9,6
3,7
7,8
896
351
1.247
4,2
2,3
3,7
İŞGÜCÜ
2014 EKONOMİK RAPOR
Türkiye İstatistik Kurumu’nun açıklamış olduğu Hanehalkı İşgücü Anketi sonuçlarına göre, 2013 yılında TR62(Adana, Mersin) bölgesinde, kurumsal olmayan çalışma çağındaki (15 ve daha yukarı yaştaki) nüfus önceki 2013 dönemine göre iki kat artarak 93 bin kişiye ulaşmıştır. 2014 yılında işgücüne katılma oranı önce yıla göre 1,1 puanlık azalış göstererek %49,2 olmuştur. Erkeklerde işgücüne katılma oranı 2013 yılına göre 1 puanlık azalışla %70,7, kadınlarda ise 1,4 puanlık azalışla %28,3 olarak gerçekleşmiştir. 2014 yılında istihdam edilenlerin sayısında 2013 yılındaki azalışın tersine döndüğü ve 44 bin kişi artarak 1 milyon 247 bin kişi olarak gerçekleşmiştir. Söz konusu dönem için TR62 bölgesinde istihdam edilenlerdeki artışın cinsiyete göre dağılımı incelendiğinde, erkeklerde 37 bin, kadınlarda ise 7 bin kişilik artış olmuştur. Söz konusu dönemde istidam edilenlerin oranı, bir önceki yıla önemli bir değişim olmamış %43,9 olarak gerçekleşmiştir. 2014 yılında istihdam edilen 1 milyon 247 bin kişinin %55,2’si hizmetlerde, %21’i tarımda %23,8’i sanayi ve inşaat sektöründe yer almıştır. Bir önceki yıl ile karşılaştırıldığında hizmet ve sanayi sektörünün istihdam edilenlerin toplam istihdam içerisindeki payı artarken tarım sektörünün payının azaldığı görülmektedir. 2014 yılında TR 62 Bölgesinde önceki yıla göre en fazla istihdam artışı kaydedilen sektörün hizmetler sektörü olduğu gözlenirken bunu sanayi sektörü takip etmektedir. TR62 (Adana, Mersin) BÖLGESİNDE İSTİHDAM EDİLENLERİN İŞTEKİ DURUMU (1.000 KİŞİ) Kaynak: TÜİK
2013
Toplam
Toplam
Tarım
Erkek
Kadın
Toplam
Erkek
Kadın
Toplam
860
343
1.203
897
350
1.247
Ücretli, maaşlı ve yevmiyeli
596
221
817
632
222
854
İşveren ve kendi hesabına
233
39
272
226
46
272
Ücretsiz aile işçisi
31
83
114
39
82
121
170
114
284
155
108
263
Toplam
Tarım Dışı
2014
Ücretli, maaşlı ve yevmiyeli
57
35
92
48
32
80
İşveren ve kendi hesabına
91
11
102
84
12
96
Ücretsiz aile işçisi
22
68
90
23
64
87
690
229
919
743
242
985
Ücretli, maaşlı ve yevmiyeli
539
186
725
584
190
774
İşveren ve kendi hesabına
142
28
170
143
34
177
9
15
24
16
18
34
Toplam
Ücretsiz aile işçisi
TR62(Adana, Mersin) bölgesinde, sektördeki istihdam edilenler işteki duruma göre incelendiğinde ücretsiz aile işçisi olarak çalışanların sayısı ile ücretli, maaşlı ve yevmiyeli çalışanların sayısının arttığı işveren ve kendi hesabına çalışanların sayısında önemli değişim olmadığı görülmektedir. Söz konusu dönemde istihdamın %79’una sahip olan tarım dışı sektörlerde istihdamın %79’unu ücretli, maaşlı ve yevmiyeli çalışanlar oluştururken, %18’ini işveren ve kendi hesabına çalışanlar, %3’ünü ücretsiz aile işçileri oluşturmaktadır. İstihdamın %21’ini oluşturan tarım sektöründe ise işteki tüm durumlara göre azalışların devam ettiği görülmektedir.
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
161
İŞGÜCÜ
2014 EKONOMİK RAPOR
2014 YILI İSTİHDAMIN İŞYERİ BÜYÜKLÜĞÜNE VE SOSYAL GÜVENLİK KURUMUNA KAYITLILIK DURUMUNA GÖRE DAĞILIMI(1.000 KİŞİ) Kaynak: TÜİK
Sosyal Güvenlik Kurumuna Kayıtlılık
İşyeri Büyüklüğü
Kayıtlı
Kayıtlı Değil
Erkek
Kadın
Toplam
Erkek
Kadın
1-10
206
42
247
285
180
11-19
27
10
37
12
20-49
74
23
97
50+
210
62
272
Belirsiz
22
4
Toplam
539
141
Toplam
Toplam
Erkek
Kadın
Toplam
465
491
222
713
8
20
39
18
57
27
12
39
101
35
136
10
7
17
220
69
289
26
25
5
30
47
9
56
680
359
212
571
898
353
1.251
2014 yılında istihdamın %54’ü sosyal güvenlik kurumuna kayıtlı olmadığı, %46’sının ise kayıtlı olduğu görülmektedir. 2013 yılına göre kayıtlı olmayanların toplam istihdam içerisindeki payının arttığı gözlenmektedir. EĞİTİM DURUMUNA GÖRE İSTİHDAMIN DAĞILIMI (15+,1.000 Kişi) Kaynak: TÜİK
Eğitim Durumu Okuma yazma bilmeyen
Lise altı
Lise ve dengi meslek okulu
Yükseköğretim
Cinsiyet
2013
2014
Erkek
15
18
Kadın
26
34
Toplam
41
52
Erkek
518
544
Kadın
181
175
Toplam
699
719
Erkek
202
189
Kadın
58
63
Toplam
260
252
Erkek
126
146
Kadın
78
78
Toplam
204
224
2014 yılında TR62(Adana, Mersin) Bölgesinde eğitim durumuna göre istihdamın dağılımına bakıldığında istihdam edilenlerin %58’ini lise altı eğitimli olanlar, %20’sini lise ve dengi meslek okulu, %18’ini yükseköğretim mezunları, %4’ünü ise okuryazar olmayanlar oluşturmaktadır.
162
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
İŞGÜCÜ
2014 EKONOMİK RAPOR
İŞGÜCÜ PİYASASI İŞKUR İŞGÜCÜ PİYASASI GÖSTERGELERİ Kaynak: Türkiye İş Kurumu
2013
Erkek
Açık İşler
2014
Kadın
Toplam
Erkek
32.423
Başvurular
33.761
İşe Yerleştirmeler
10.299
İşsizlik Ödeneğine Başvuru
Kadın
Toplam
30.197
-6,9
24.613
58.374
33.090
18.708
51.798
5.974
16.273
10.614
4.362
14.976
9.430
Değişim (%)
16.284
-11,3 -8,0 72,7
Kayıtlı İşsiz
35.520
33.809
69.329
37.196
30.808
68.004
-1,9
Kayıtlı İşgücü
64.722
52.838
117.560
68.584
48.983
117.567
0,0
İŞKUR kayıtlarına göre İlimiz işgücü göstergeleri incelendiğinde; 2013 yılında açık iş sayısındaki artış 2014 yılında yön değiştirerek önceki yıla göre %6,9 azalarak 30.197 seviyesinde gerçekleşmiştir. Açık işlerdeki bu gelişmelerin işe yerleştirmelere de yansıdığı, 2013 yıla göre %8 azalış göstererek 14.976 kişiye gerilemiştir. Söz konusu dönemde iş başvurularının önceki yıla göre %11,3’lük azalışla 51.798 kişi, işsizlik ödeneğine başvurular ise önceki dönemlere göre artış hızını arttırdığı 2013 yılına göre %72,7 arttığı görülmektedir. 2013 yılında ortalama aylık her 100 iş başvurusundan 26’sı işe yerleştirilirken; 2014 yılında bu oran 30 kişiye ulaşmıştır. 2013 yılında İlimizde İŞKUR’a kayıtlı işsiz sayısı önceki yıla göre %1,9 azalarak 68.004 kişiye, kayıtlı işgücü ise yaklaşık olarak aynı seviyede kaldığı görülmektedir. Önceki yıllara göre kayıtlı işsizler ve kayıtlı işgücündeki artış hızındaki yavaşlamanın devam ettiği gözlenmektedir. İŞ BAŞVURUSUNDA BULUNANLARIN YAŞ GRUPLARINA GÖRE DAĞILIMI Kaynak: Türkiye İş Kurumu
16.000 14.000 12.000 10.000 8.000 6.000 4.000 2.000 0
15 -19
20 -24
25 -29
30 -34 2012
2013
35 -39
40 -44
45-64
65+
2014
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
163
İŞGÜCÜ
2014 EKONOMİK RAPOR
İŞ BAŞVURUSUNDA BULUNANLARIN YAŞ GRUPLARINA GÖRE DAĞILIMI Kaynak: Türkiye İş Kurumu
30.000 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 0
Okuma-Yazma Bilmeyenler
Okur-Yazar Olanlar
İlköğretim
Ortaöğretim 2012
Önlisans 2013
Lisans
Yüksek Lisans
Doktora
2014
İŞKUR kayıtlarına göre İlimizdeki iş başvurularındaki gelişmeler yaş gruplarına göre incelendiğinde 2013 yılına göre tüm yaş gruplarında azalış olduğu gözlenirken en fazla azalış ise 25-29 yaş grubu aralığındadır. İş başvurularındaki gelişmeler başvuruda bulunanların eğitim düzeyine göre incelendiğinde önceki yıla göre en fala azalış ilk ve orta öğretim olduğu görülmektedir. MERSİN İLİ ALINAN AÇIK İŞLER VE İŞE YERLEŞTİRMELERİN DAĞILIMI Kaynak: Türkiye İş Kurumu 35.000 30.000 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 0 Kamu
Özel Açık İşler
Toplam
Kamu
Özel İşe Yerleştirmeler
Toplam
2013
3.357
29.066
32.423
3.342
12.931
16.273
2014
138
29.999
30.137
135
14.841
14.976
İŞKUR kayıtlarına göre 2014 yılı içerisinde alınan açık iş sayısı önceki yıla göre %6,9 azalış göstermiştir. Azalışın kaynağının kamu sektörü olduğu gözlenirken, aynı dönem için özel sektördeki açık işlerin %3,2 artış kaydettiği görülmektedir. 2014 yılında açık işlerdeki azalışa paralel olarak işe yerleştirmelerde %8 oranında azalmıştır. Açık işlerdeki gerçekleşmelere paralel olarak önceki yıla göre azalışta kamunun payı olduğu özel sektörde ise yerleştirmelerin %15 arttığı görülmektedir. Söz konusu dönemde işe yerleştirilenlerin yaş grubuna göre dağılımı incelendiğinde 2013 yılına göre işe yerleştirilenler 45-64 yaş grubu hariç tüm yaş gruplarında azalış olduğu gözlenmektedir. Eğitim durumuna göre ise işe yerleştirilenlerde önceki yıla göre artış lisans mezunlarında olduğu gözlenmektedir.
164
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
İŞGÜCÜ
2014 EKONOMİK RAPOR
MERSİN İLİ İŞE YERLEŞTİRMELERİN YAŞ GRUPLARINA GÖRE DAĞILMI Kaynak: Türkiye İş Kurumu 4.000 3.500 3.000 2.500 2.000 1.500 1.000 500 0
15 - 19
20 -24
25 -29
30 - 34 2012
35-39 2013
40 - 44
45-64
65+
Lisans
Yüksek Lisans
Doktora
2014
MERSİN İLİ İŞE YERLEŞTİRMELERİN EĞİTİM DURUMUNA GÖRE DAĞILIMI Kaynak: Türkiye İş Kurumu
10.000 9.000 8.000 7.000 6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 0
Okuma-Yazma Bilmeyenler
Okur-Yazar Olanlar
İlköğretim
Ortaöğretim 2012
2013
Önlisans 2014
2014 yılında İŞKUR’a kayıtlı işgücü önceki yıla göre önemli bir değişim göstermeyerek 117.567 kişi seviyesinde kalmıştır. 2013 yılı ile karşılaştırıldığında yaş gruplarına göre kayıtlı işgücündeki 15-19, 20-24 yaş grupları haricinde tüm yaş gruplarında artış olduğunu görülmektedir. İşgücü eğitim durumuna göre dağılımı incelendiğinde başta ilköğretim, önlisans ve lisans mezunlarında önceki yıla göre düşük oranlarda da olsa artış olduğu görülmektedir.
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
165
İŞGÜCÜ
2014 EKONOMİK RAPOR
KAYITLI İŞGÜCÜNÜN YAŞ GRUPLARINA GÖRE DAĞILIMI Kaynak: Türkiye İş Kurumu
30.000 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 0
15 -19
20 -24
25 -29 2012
30 -34 2013
35 -39 2014
40 -44
45-64
65+
KAYITLI İŞGÜCÜNÜN EĞİTİM DURUMUNA GÖRE DAĞILIMI Kaynak: Türkiye İş Kurumu 60.000 50.000 40.000 30.000 20.000 10.000 0
Okuma-Yazma Bilmeyenler
Okur-Yazar Olanlar
İlköğretim
Ortaöğretim 2012
Önlisans 2013
Lisans
Yüksek Lisans
Doktora
2014
2014 yılında kayıtlı işsizlerin 2013 yılına göre %1,9 azalış göstererek 68.004 kişiye gerilemiştir. Kayıtlı işsizlerin yaş grubuna göre dağılımı incelendiğinde 2013 yıla göre kayıtlı işsizlerde artışın en fazla yoğunlaştığı yaş grubu 25-29 ve 45-64 yaş grupları arasında olduğu, azalışın ise 15-19 ve 20-24 yaş grupları arasında olduğu gözlenmektedir. Kayıtlı işsizlerin eğitim durumuna göre dağılımı incelendiğinde 2013 yılına göre ilköğretim, ortaöğretim mezunlarında azalış olduğu, ön lisans ve lisans mezunlarında artış olduğu görülmektedir.
166
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
İŞGÜCÜ
2014 EKONOMİK RAPOR
KAYITLI İŞSİZLERİN YAŞ GRUBUNA GÖRE DAĞILIMI Kaynak: Türkiye İş Kurumu 16.000 14.000 12.000 10.000 8.000 6.000 4.000 2.000 0
15 -19
20 -24
25 -29
30 -34 2012
35 -39
2013
40 -44
45-64
Lisans
Yüksek Lisans
65+
2014
KAYITLI İŞSİZLERİN EĞİTİM DURUMUNA GÖRE DAĞILIMI Kaynak: Türkiye İş Kurumu
40.000 35.000 30.000 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 0
Okuma-Yazma Bilmeyenler
Okur-Yazar Olanlar
İlköğretim
Ortaöğretim 2012
Önlisans
2013
Doktora
2014
2014 yılında iş başvurusunda bulunanların meslek grubuna göre dağılımı incelendiğinde; ağırlıklı olarak %32,9’u nitelik gerektirmeyen meslekler, %16,4’ü hizmet ve satış elemanları ve %13,8’ini büro hizmetlerinde çalışan elemanlar oluşturmaktadır. İŞ BAŞVURUSUNDA BULUNANLARIN MESLEK GRUBUNA GÖRE DAĞILIMI Kaynak: Türkiye İş Kurumu
1,1%
13,8%
16,4%
0,0%
7,4%
32,9%
8,6%
8,5%
10,5% 0,8%
Büro Hizmetlerinde Çalışan Elemanlar
Hizmet ve Satış Elemanları
Nitelik Gerektirmeyen Meslekler
Nitelikli Tarım, Ormancılık ve Su Ürünleri Çalışanları
Profesyonel Meslek Mensupları
Sanatkârlar ve İlgili İşlerde Çalışanlar
Silahlı Kuvvetlerle İlgili Meslekler
Teknisyenler, Teknikerler ve Yardımcı Profeyonel Meslek Mensupları
Tesis ve Makine Operatörleri ve Montajcılar
Yöneticiler MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
167
İŞGÜCÜ
2014 EKONOMİK RAPOR
2014 yılında işe yerleştirilenlerin meslek grubuna göre dağılımı incelendiğinde ağırlıklı olarak %52,2’sini nitelik gerektirmeyen meslekler, %15,5’ini hizmet ve satış elemanları, %11,6’sını teknisyenler, teknikerler ve yardımcı profesyonel meslek mensup çalışanları oluşturmaktadır. İŞE YERLEŞTİRİLENLERİN MESLEK GRUBUNA GÖRE DAĞILIMI Kaynak: Türkiye İş Kurumu
1,2%
4,87%
15,5%
3,6%
2,9%
52,2%
11,6%
8,1%
Büro Hizmetlerinde Çalışan Elemanlar
Hizmet ve Satış Elemanları
Nitelik Gerektirmeyen Meslekler
Nitelikli Tarım, Ormancılık ve Su Ürünleri Çalışanları
Profesyonel Meslek Mensupları
Sanatkârlar ve İlgili İşlerde Çalışanlar
Teknisyenler, Teknikerler ve Yardımcı Profeyonel Meslek Mensupları
Tesis ve Makine Operatörleri ve Montajcılar
Yöneticiler
2014 yılında İlimizde İŞKUR’a kayıtlı işsizlerin meslek grubuna göre dağılımında ağırlıklı olarak %33,5’ini nitelik gerektirmeyen meslekler, %16,4’ünü büro hizmetlerinde çalışan elemanlar, %16,3’ünü hizmet ve satış elemanları oluşturmaktadır. KAYITLI İŞSİZLERİN MESLEK GRUBUNA GÖRE DAĞILIMI Kaynak: Türkiye İş Kurumu
0,9%
16,4%
16,3%
33,5%
0,0%
7,9%
6,8%
0,8%
8,0%
9,5%
Büro Hizmetlerinde Çalışan Elemanlar
Hizmet ve Satış Elemanları
Nitelik Gerektirmeyen Meslekler
Nitelikli Tarım, Ormancılık ve Su Ürünleri Çalışanları
Profesyonel Meslek Mensupları
Sanatkârlar ve İlgili İşlerde Çalışanlar
Silahlı Kuvvetlerle İlgili Meslekler
Teknisyenler, Teknikerler ve Yardımcı Profeyonel Meslek Mensupları
Tesis ve Makine Operatörleri ve Montajcılar
Yöneticiler
Diğer Meslekler
168
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
2014 EKONOMİK RAPOR
altyapı sistemleri
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
169
2014 EKONOMİK RAPOR
170
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
ULAŞTIRMA
2014 EKONOMİK RAPOR
ULAŞTIRMA Mersin’de ulaşım ağırlıklı olarak karayolu ile sağlanmaktadır. Ülkemizdeki bütün yerleşim birimlerine karayolu ile bağlantısı bulunmaktadır. Mersin’de 506 km.si devlet yolu, 789 km.si il yolu, 154 km.si otoyol, 5.177 km.si mahalle yolu olmak üzere toplam 6.626 km karayolu bulunmaktadır. 2014 yılı sonu itibariyle Mersin ilindeki motorlu kara taşıtları sayısı 510.719‘a ulaşmıştır. Mersin motorlu kara taşıtları sayısına göre Türkiye genelinde %2,7’lik payla 8.sırada gelmektedir. İlimizde demiryolu bağlantısı bulunmakta ve denizyolu ile ulaşım sağlanmaktadır. Havaalanı olmamasına rağmen, hava yolu ile ulaşım Adana hava alanından sağlanmaktadır. İLİMİZDEKİ MOTORLU VE MOTORSUZ ARAÇLARIN DURUMU Kaynak: Mersin Emniyet Müdürlüğü Trafik Tescil Şube Müdürlüğü
Aracın Cinsi Motorlu Motosiklet Otomobil Minibüs Otobüs Kamyonet Kamyon Traktör Çekici Özel A.Taşıt Tanker Arazi Taşıtı Toplam Motorsuz Römork Yarı Römork Toplam
2013 136.517 197.950 7.198 5.378 80.140 12.981 29.808 13.255 794 1.090 399 485.510 383 15.968 16.351
2014 140.281 212.461 7.252 5.354 84.222 13.315 30.717 14.881 890 1.028 318 510.719 386 18.171 18.557
Değişim (%) 3 7 1 0 5 3 3 12 12 -6 -20 5 1 14 13
31.12.2014 TARİHİ İTİBARİYLE İLİMİZDEKİ ARAÇLARIN DURUMU Kaynak: Mersin Emniyet Müdürlüğü Trafik Tescil Şube Müdürlüğü
Akdeniz, şehir, Akdeniz,Yeni Yenişehir,Toroslar, Mezitli Toroslar, Mezitli 54% 54%
Tarsus Tarsus 17% 17%
Anamur 4% Bozyazı 2%
Erdemli 9% Gülnar 1%
Mut 4%
Silifke 9%
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
171
ULAŞTIRMA
2014 EKONOMİK RAPOR
MERSİN İLİ TRAFİĞE KAYDI YAPILAN TAŞIT SAYISININ AYLAR İTİBARİYLE DAĞILIMI Kaynak: TÜİK
4.000 3.500 3.000 2.500 2.000 1.500 1.000 500 0
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz
2013
2104
Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
2014 yılı sonu itibariyle kaydı yapılan taşıtların illere göre yoğunluğu incelendiğinde Mersin, %2,3’lük payla iller arasında yedinci sırada yer almaktadır. İlimiz trafiğe kaydı yapılan taşıt sayısındaki gelişmelere altı aylık dönemler itibariyle bakıldığında; 2014 yılı ilk yarısında trafiğe kaydı yapılan taşıt sayısının geçen yılın aynı döneminin altında kaldığı; söz konusu eğilimin yılın ikinci yarısında da devam etmesine karşın; azalış oranının hız kestiği gözlenmiştir. MERSİN İLİ ARAÇ TESCİL İŞLEMLERİ
Kaynak: Mersin Emniyet Müdürlüğü Trafik Tescil Şube Müdürlüğü 160.000 140.000 120.000 ADET
100.000 80.000 60.000 40.000 20.000 0 Yeni Kayıt
Devir
Hurda
Trafikten Çekme
Toplam
2013
41.020
94.954
5.690
1.789
143.475
2014
32.687
80.213
2.356
1.849
117.105
2014 YILI SONU İTİBARİYLE MERSİN KARAYOLU DURUMU
Kaynak: T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Karayolları Genel Müdürlüğü T.C. Mersin Büyükşehir Belediye Başkanlığı Fen İşleri Dairesi Başkanlığı
Uzunluğu ( Km.)
İl Yolu
789
Devlet Yolu
506
Otoyol
154
Mahalle Yolu
5.177
Toplam
6.626
172
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
ULAŞTIRMA
2014 EKONOMİK RAPOR
İLİMİZDEKİ DEMİRYOLU YÜK TAŞIMACILIĞININ DURUMU
Kaynak: T.C. Devlet Demiryolları Genel Müdürlüğü Mersin Lojistik Müdürlüğü
2013 (Ton)
Cinsi
2014 (Ton)
Gelen
Giden
Gelen
Giden
Kalsit
28.340
-
34.615
-
Boru
3.171
-
645
-
-
50.808
-
11.723
Akaryakıt
152.227
193.587
177.166
166.081
Yurt dışı
5.293
24.890
2.319
26.716
Demir
-
47.527
-
46.078
Demir Cevheri
-
-
172.545
-
Suni Gübre
İş Makinası
-
-
3.346
-
Konteyner
511.183
191.661
669.570
260.107
PVC
-
34.523
-
18.974
R.Kağıt
-
9.843
-
8.865
Ray
-
860
-
1.593
İplik
-
6.818
-
8.041
Çimento
-
-
-
1.036
Diğerleri
63.950
5.549
518
-
Toplam
764.164
566.066
1.060.724
549.214
Karayolu Ulaşımı Türkiye’de olduğu gibi Mersin’de de, yolcu ve yük taşımacılığı karayolları üzerine yoğunlaşmıştır. Serbest bölge’nin varlığı ve yoğun liman faaliyetleri, ilimizde ulaştırma sektörünün önemini artırmıştır. Limanda yükleme ve boşaltması yapılan yüklerin ülke içerisine dağılımı çoğunlukla karayolu ile sağlanmaktadır. İl ekonomisinde önemli bir yeri olan tarımsal üretim içerisindeki meyve ve sebze ürünlerinin dağıtımı da yine ağırlıklı olarak karayolları üzerinden yapılmaktadır. MERSİN İLİ BAZINDA YILLIK TAŞIT-KM, YOLCU-KM, TON-KM DEĞERLERİ Kaynak: T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Karayolları Genel Müdürlüğü
Otoyol
Devlet Yolu
Toplam
2012
2013
2012
2013
2012
2013
Değişim (%)
Taşıt-km
792.522
834.992
1.078.763
1.120.596
1.871.285
1.955.588
5%
Yolcu-km
2.885.234
2.878.455
2.853.935
2.933.120
5.739.169
5.811.575
1%
Ton-km
2.758.779
2.869.145
2.350.105
2.370.629
5.108.884
5.239.774
3%
2013 yılında İlimizden gerçekleşen taşıt trafiğinin geçen yıla göre %5; yolcu trafiğinin %1; yük trafiğinin ise %3 artış kaydettiği görülmektedir.
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
173
ULAŞTIRMA
2014 EKONOMİK RAPOR
2013 YILI KARAYOLLARI MERSİN BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ YILLIK TAŞIT-KM, YOLCU-KM, TON-KM DEĞERLERİ
Kaynak: T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Karayolları Genel Müdürlüğü
Taşıt-Km Değerleri (000)
Otoyol
Devlet yolu
Toplam
1.721.360
3.697.683
5.419.043
-
374.188
374.188
Otobüs-Km
245.805
63.130
308.935
Kamyon-Km
744.862
740.449
1.485.312
Kamyon+Römork, Çekici+Yarı Römork-km
499.058
375.748
874.806
Otomobil-Km Orta Yüklü Ticari Taşıt-Km
Taşıt-Km, Yolcu-Km ve Ton-Km Değerleri (000)
Otoyol
Devlet Yolu
Toplam
Taşıt-Km
3.211.085
5.251.198
8.462.283
Yolcu-Km
11.431.733
12.525.607
23.957.340
Ton-Km
12.347.585
11.116.890
23.464.475
Türkiye Geneline Oranı
Otoyol
Devlet Yolu
Toplam
Taşıt-Km
%18
%8
%10
Yolcu-Km
%19
%7
%10
Ton-Km
%24
%7
%11
Denizyolu Ulaşımı Doğu Anadolu Bölgesi, Güneydoğu Anadolu Bölgesi ve İç Anadolu Bölgeleri ithalat ve ihracat faaliyetlerini gerçekleştirmek için Mersin Uluslararası Limanı’nı kullanmaktadır. Ayrıca Ortadoğu Ülkeleri ve Orta Asya Türk Cumhuriyetlerine, ABD ve AB ülkelerine ithalat-ihracat ve bu ülkelere transit yük taşımacılığı yapılmaktadır. 2007 yılına kadar, T.C. Devlet Demiryolları tarafından işletilen Mersin Limanı, 11.05.2007 tarihinde özelleştirilmiştir. Bu tarihten itibaren Mersin Limanı’ndaki faaliyetler, PSA-Akfen grubuna ait Mersin Uluslararası Liman İşletmeciliği A.Ş. tarafından yürütülmektedir. Demiryolu Ulaşımı İl sınırları içerisinde 55 km. çift hat yolcu ve yük taşımacılığı yapılmaktadır. Yolcu trenlerinin sevk ve kabulü için 3 adet yolcu peronu ve yük trenleri için 3 adet yükleme rampası olup, Mersin limanına 250 metre demir yolu ile hat bağlantısı bulunmaktadır. Liman içinde de 31 km Demiryolu ile 51 adet makas bulunmaktadır. Deniz yolu ile gelen transit yükler demir yolu ile Ortadoğu ülkeleri ve Orta Asya Türk Cumhuriyetlerine taşınmaktadır.
174
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
ULAŞTIRMA
2014 EKONOMİK RAPOR
MERSİN İLİ DEMİRYOLU YÜK TAŞIMA İSTATİSTİKLERİ Kaynak: T.C. Devlet Demiryolları Genel Müdürlüğü 2.000.000
1.500.000
TON
1.000.000
500.000 0 2010
2011
2012
2013
2014
Havayolu Ulaşımı Mersin’de hava alanı bulunmamaktadır. Hava yolu ulaşımı il merkezine 69 km. uzaklıktaki Adana hava alanından yapılmaktadır. Hava alanından yurt içi ve yurt dışına düzenli olarak uçak seferleri yapılmaktadır. İlimiz sınırları içerisinde, Çukurova Bölgesel Havaalanı kurulacaktır. Çukurova Bölgesel Havaalanı’nda düzenli olarak yolcu uçağı seferlerinin yanı sıra kargo seferleri de yapılacaktır. ADANA HAVAALANI UÇAK, YOLCU VE TAŞINAN YÜK İSTATİSTİKLERİ (TON)
Kaynak: T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü
İç Hat 2013 Dış Hat Toplam İç Hat 2014 Dış Hat Toplam İç Hat Değişim (%) Dış Hat Toplam
Ticari Uçak Trafiği 26.963 4.387 31.350 28.739 5.915 34.654 7% 35% 11%
Yük Trafiği (Bagaj, Kargo, Posta) (TON) 34.945 8.865 43.810 36.219 10.213 46.431 4% 15% 6%
Yolcu Trafiği (Gelen/Giden) 3.754.227 561.551 4.315.778 4.057.291 630.203 4.687.494 8% 12% 9%
Tüm Uçak Trafiği 37.129 4.801 41.930 37.604 7.376 44.980 1% 54% 7%
2014 yılında toplam uçak trafiği önceki yıla göre %7 artış kaydetmiştir. Son dört yıldır tüm uçak trafiğinde artış hızının yavaşladığı görülmektedir. Ticaret uçak trafiği ise 2012 yılında artış hızını yükselttiği ancak sonraki dönemlerde hızının yavaşladığı gözlenmiştir. Yolcu trafiğindeki eğilim de ticari uçak trafiği ile benzerlik göstermektedir.
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
175
HABERLEŞME HİZMETLERİ
2014 EKONOMİK RAPOR
HABERLEŞME HİZMETLERİ ŞEHRİMİZDE POSTA HABERLEŞMESİ VE TELGRAF HİZMETLERİ Kaynak: Mersin PTT Baş Müdürlüğü
Adet 2013
2014
18.629.975
16.236.344
-
-
Taahhütlü Maddeler
708.236
810.236
Gazete ve Basılmış Kâğıt
422.639
263.086
4.282
6.729
-
-
19.765.132
17.316.395
3.087
2.031
-
-
Giren ( Şehrimize )
14.879
14.902
Çıkan ( Şehrimizden )
3.087
2.031
Posta Haberleşmesi Mektup, Posta ve Tebrik Kartı Değer Konulmuş Mektup ve Kart
Küçük Paket, Ticaret Eşyası Örneği Ücretsiz Posta Malzemeleri Toplam Telgraf Hizmetleri Yurt İçi Telgraf Yurt Dışı Telgraf
2014 yılında ilimizde posta haberleşmesi kapsamında mektup, posta ve tebrik kartı geçen yıla göre %13; gazete ve basılmış kâğıt %38 azalmış; taahhütlü maddeler %14; küçük paket, ticaret eşyası örneği %57 artmıştır. İlimizden gönderilen yurt içi telgraf sayısı geçen yıla göre %34 azalmış; yurt dışı telgraf gönderimi ise yapılmamıştır.
BASIN-YAYIN FAALİYETLERİ 2014 yılında ilimiz basın yayın faaliyetlerini önceki yıl ile karşılaştırdığımızda ilimizde yer alan ulusal basın kuruluşlarının temsilciliklerinin sayısının azaldığı görülmektedir. İlimizde yayın yapan özel televizyon sayısında değişiklik olmazken, radyo, gazete ve dergi sayısı azalmıştır. İLİMİZDEKİ ULUSAL BASIN KURULUŞLARI TEMSİLCİLİKLERİ SAYISI Kaynak: T.C. Mersin Valiliği Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü
2013
2014
Yaygın Basın Temsilcilikleri Ajanslar
6
5
Ulusal TV Kanal Temsilcilikleri ve Muhabirlikleri
2
4
Ulusal Gazete Temsilcilikleri ve Muhabirlikleri
13
10
Toplam
21
19
İLİMİZDE YAYIN YAPAN ÖZEL TELEVİZYON VE RADYOLARIN İLÇELERE GÖRE SAYISI
Kaynak: T.C. Mersin Valiliği Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü
Televizyonlar
İlçeler Akdeniz Toroslar Yenişehir Anamur Erdemli Mut Silifke Tarsus Toplam
176
2013 6 1 7
2014 6 1 7
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
Radyolar 2013 14 1 1 3 4 2 3 7 35
2014 14 1 1 3 4 2 2 3 30
HABERLEŞME HİZMETLERİ
2014 EKONOMİK RAPOR
İLİMİZDE YAYIN YAPAN GAZETE VE DERGİLERİN İLÇELERE GÖRE SAYISI Kaynak: T.C. Mersin Valiliği Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü
2013 İlçeler
2014
Gazeteler
Dergiler
Gazeteler
Dergiler
Akdeniz
68
11
75
15
Anamur
4
1
4
1
Aydıncık
1
-
1
-
Bozyazı
1
-
1
-
Çamlıyayla
-
-
1
-
Erdemli
4
-
4
-
Gülnar
1
-
1
-
Mezitli
2
1
3
1
Mut
2
-
2
1
Silifke
3
1
5
1
Tarsus
22
-
41
-
Toroslar
-
-
1
-
Yenişehir
5
3
6
3
Toplam
112
17
145
22
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
177
KONUT
2014 EKONOMİK RAPOR
KONUT KULLANIM AMACINA GÖRE YAPILACAK YENİ VE İLAVE YAPILAR (YAPI RUHSATI) Kaynak: TÜİK
Kullanım Amacı Bir Daireli Binalar
Bina Sayısı Yüzölçümü(m²)
İkamet Amaçlı Binalar
Daire Sayısı Bina Sayısı İki Ve Daha Fazla Daireleri Binalar
Halka Açık İkamet Yerleri
Toplam
14.338
20.219
6
20
20.152
24.255
Yüzölçümü(m²) Daire Sayısı
0
0
Bina Sayısı
2.099
2.545
2.464.906
3.421.667
14.932
20.963
Yüzölçümü(m²)
Yüzölçümü(m²)
İkamet Amaçlı Binalar Dışındaki Binalar
Toplam
43
30
95.892
78.247
Daire Sayısı
0
0
Bina Sayısı
18
63
29.522
102.480
9
58
Yüzölçümü(m²)
Yüzölçümü(m²)
Yüzölçümü(m²)
127
125
145.983
105.978
109
109
1
2
17.579
7.648
Daire Sayısı
0
0
Bina Sayısı
65
63
232.969
132.229
2
1
Yüzölçümü(m²) Daire Sayısı
İkamet Amaçlı Binalar Dışındaki Diğer Binalar
744
Bina Sayısı
Bina Sayısı
Kamu Eğlence, Eğitim, Hastane Veya Bakım Kuruluşları Binaları
141.015
594
Daire Sayısı
Daire Sayısı
Sanayi Binaları Ve Depolar
103.486
1.781
Bina Sayısı
Trafik Ve İletişim Binaları
744
3.256.397
Daire Sayısı Toptan Ve Perakende Ticaret Binaları
594
1.499
Bina Sayısı
Ofis(İşyeri) Binaları
2014
2.341.268
Yüzölçümü(m²)
Daire Sayısı Otel Vb. Binaları
2013
Bina Sayısı Yüzölçümü(m²)
41
27
132.423
473.760
Daire Sayısı
0
0
Bina Sayısı
24
86
23.694
141.531
Yüzölçümü(m²) Daire Sayısı
2
10
Bina Sayısı
319
396
678.062
1.041.873
122
178
Yüzölçümü(m²) Daire Sayısı
2014 yılında yapı ruhsatı baz alındığında, Mersin’de kullanım amacına göre yapılacak yeni ve ilave yapıların sayısı 2013 yılına göre %22 oranında artarak 2.941’e yükselmiştir. Söz konusu dönemde yapı ruhsatı verilen binaların %87’sini oluşturan ikamet amaçlı binalar önceki yıla göre %21; %13’ünü oluşturan ikamet amaçlı olmayan binalar ise %24 oranında artmıştır. Yapı ruhsatı verilen ilçelerin en fazla Toroslar, Tarsus ve Mezitli ilçelerinde yoğunlaştığı gözlenmektedir.
178
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
KONUT
2014 EKONOMİK RAPOR
KULLANIM AMACINA GÖRE BİTEN YENİ VE İLAVE YAPILAR (YAPI KULLANIM İZİN BELGESİNE GÖRE) Kaynak: TÜİK
Kullanım Amacı
İkamet Amaçlı Binalar
Bir Daireli Binalar
İki Ve Daha Fazla Daireleri Binalar
Halka Açık İkamet Yerleri
Bina Sayısı Yüzölçümü(m²)
808
743 2.068
Yüzölçümü(m²)
1.868.899
3.195.941
Daire Sayısı
11.997
20.256
Bina Sayısı
5
2
15.537
6.619
0
0
Yüzölçümü(m²)
Yüzölçümü(m²) Daire Sayısı Yüzölçümü(m²) Daire Sayısı Bina Sayısı Yüzölçümü(m²)
İkamet Amaçlı Binalar Dışındaki Binalar
Daire Sayısı Bina Sayısı Toptan Ve Perakende Ticaret Binaları
Trafik Ve İletişim Binaları
Kamu Eğlence, Eğitim, Hastane Veya Bakım Kuruluşları Binaları
İkamet Amaçlı Binalar Dışındaki Diğer Binalar
2.813 3.328.314
12.805
20.999
17
25
20.154
55.228
1
0
25
55
63.763
29.765
0
3
653
705 185.174
Daire Sayısı
12
106
Bina Sayısı
0
1
Yüzölçümü(m²)
90
6.298
Daire Sayısı
0
0
Yüzölçümü(m²)
101
63
221.549
73.429
Daire Sayısı
3
8
Bina Sayısı
25
29
110.905
131.528
Yüzölçümü(m²) Daire Sayısı
0
0
Bina Sayısı
18
44
10.011
109.490
3
8
Yüzölçümü(m²) Daire Sayısı Bina Sayısı
Toplam
2.344 2.010.537
139.246
Yüzölçümü(m²)
Bina Sayısı Sanayi Binaları Ve Depolar
743 125.754
1.531
Bina Sayısı
Ofis(İşyeri) Binaları
808 126.101
Bina Sayısı
Bina Sayısı
Otel Vb. Binaları
2014
Daire Sayısı
Daire Sayısı Toplam
2013
Yüzölçümü(m²) Daire Sayısı
839
922
565.718
590.912
19
125
2014 yılında yapı kullanım izin belgesi baz alındığında, Mersin’de kullanım amacına göre biten yeni ve ilave yapıların sayısı 2013 yılına göre %17 oranında artarak 3.735’e yükselmiştir. Söz konusu dönemde kullanım izin belgesi verilen binaların %75’ini oluşturan ikamet amaçlı binalar önceki yıla göre %20, %25’ini oluşturan ikamet amaçlı olmayan binalar ise %10 oranında artış göstermiştir. Yapı kullanım izin belgesi verilen ilçelerin en fazla Toroslar, Yenişehir ve Tarsus ilçelerinde yoğunlaştığı gözlenmektedir.
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
179
KONUT
2014 EKONOMİK RAPOR
MERSİN İLİ VE İLÇELER BAZINDA YAPI RUHSATI VE YAPI KULLANIM İZİN BELGELERİNE GÖRE KONUT İSTATİSTİKLERİ Kaynak: TÜİK
2013 İlçeler
Yapı Ruhsatı
Yapı Kullanma İzin Belgesi
Yapı Ruhsatı
Yapı Kullanma İzin Belgesi
90
228
131
148
156.033
221.592
187.484
179.119
106.914.409
142.547.289
143.746.981
130.665.940
Daire Sayısı
371
419
458
445
Bina Sayısı
43
49
71
66
79.525
60.633
127.675
94.765
55.800.419
42.139.483
99.363.325
73.595.133
Daire Sayısı
343
316
506
516
Bina Sayısı
8
9
2
-
3.834
5.560
2.764
-
2.645.179
3.588.799
2.088.616
-
Daire Sayısı
12
37
16
-
Bina Sayısı
19
27
9
27
14.512
21.812
13.866
23.940
10.072.124
14.641.428
10.672.499
17.751.825
Daire Sayısı
80
103
43
134
Bina Sayısı
107
106
189
111
17.290
15.980
39.766
20.784
11.631.751
10.835.363
29.612.606
15.392.358
Daire Sayısı
121
125
207
123
Bina Sayısı
211
335
305
319
354.800
238.331
545.705
322.787
250.268.537
147.886.316
420.377.125
229.505.894
Daire Sayısı
2.103
1.365
3.286
1.684
Bina Sayısı
39
78
62
67
40.308
21.107
52.173
47.920
29.033.062
13.337.246
40.442.278
35.927.688
Daire Sayısı
74
143
176
114
Bina Sayısı
222
308
337
545
472.258
221.740
925.026
707.563
340.710.368
138.564.757
731.169.411
520.063.769
2.512
1.289
4.665
3.893
Mezitli
Gülnar
Erdemli
Çamlıyayla
Bozyazı
Aydıncık
Anamur
Akdeniz
Bina Sayısı Yüzölçümü(m²) Değer ( )
Yüzölçümü(m²) Değer ( )
Yüzölçümü(m²) Değer ( )
Yüzölçümü(m²) Değer ( )
Yüzölçümü(m²) Değer ( )
Yüzölçümü(m²) Değer ( )
Yüzölçümü(m²) Değer ( )
Yüzölçümü(m²) Değer ( ) Daire Sayısı
180
2014
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
KONUT
2014 EKONOMİK RAPOR
2013 İlçeler
Yapı Ruhsatı
Yapı Kullanma İzin Belgesi
Yapı Ruhsatı
Yapı Kullanma İzin Belgesi
87
142
125
148
78.788
67.753
98.497
75.752
55.385.066
44.730.103
76.795.886
56.784.644
Daire Sayısı
281
348
462
415
Bina Sayısı
283
402
327
356
359.704
259.827
337.707
219.735
245.944.749
172.616.488
256.917.153
162.365.875
Daire Sayısı
1.280
1.497
2.325
1.445
Bina Sayısı
439
453
445
551
414.768
382.283
490.436
466.978
290.024.078
243.656.821
382.426.221
327.188.395
Daire Sayısı
1.905
1.831
2.196
2.616
Bina Sayısı
579
446
603
700
464.967
228.894
896.698
666.968
323.617.917
155.075.517
702.964.593
510.515.807
Daire Sayısı
2.110
1.214
2.342
3.677
Bina Sayısı
291
600
335
697
686.181
830.743
745.743
1.092.915
491.517.320
590.346.619
588.668.010
857.432.742
Daire Sayısı
3.862
4.137
4.459
6.062
Bina Sayısı
2.418
3.183
2.941
3.735
3.142.968
2.576.255
4.463.540
3.919.226
2.213.564.979
1.719.966.229
3.485.244.704
2.937.190.070
15.054
12.824
21.141
21.124
Yenişehir
Toroslar
Tarsus
Silifke
Mut
Bina Sayısı
İl Toplamı
2014
Yüzölçümü(m²) Değer ( )
Yüzölçümü(m²) Değer ( )
Yüzölçümü(m²) Değer ( )
Yüzölçümü(m²) Değer ( )
Yüzölçümü(m²) Değer ( )
Yüzölçümü(m²) Değer ( ) Daire Sayısı
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
181
KONUT
2014 EKONOMİK RAPOR
TÜRKİYE GENELİNDE DÖNEMLER İTİBARİYLE KONUT SATIŞLARINDAKİ GELİŞMELER* Kaynak: TÜİK
Adet 400.000 350.000 300.000 250.000 200.000 150.000 100.000 50.000 0
2012 2012 2012 2012 2013 2013 2013 2013 2014 2014 2014 2014 I. II. III. IV. I. II. III. IV. I. II. III. IV. Dönem Dönem Dönem Dönem Dönem Dönem Dönem Dönem Dönem Dönem Dönem Dönem Türkiye 144.845 173.515 170.333 212.928 273.919 295.066 293.396 294.809 257.853 266.923 306.511334.094
*: 2012 yılı verileri il merkezleri ve merkez ilçeleri, 2013 ve 2014 yılları verisi tüm yerleşim yerlerini kapsamaktadır. MERSİN İLİ DÖNEMLER İTİBARİYLE KONUT SATIŞLARINDAKİ GELİŞMELER* Kaynak: TÜİK Adet 10.000 9.000 8.000 7.000 6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 0
Mersin
2012 2012 2012 2012 2013 2013 2013 2013 2014 2014 2014 2014 I. II. III. IV. I. II. III. IV. I. II. III. IV. Dönem Dönem Dönem Dönem Dönem Dönem Dönem Dönem Dönem Dönem Dönem Dönem 4.102
4.929
4.399
5.017
7.607
8.504
8.479
7.803
6.667
7.386
8.317
8.834
*: 2012 yılı verileri il merkezleri ve merkez ilçeleri, 2013 ve 2014 yılları verisi tüm yerleşim yerlerini kapsamaktadır.
Konut satışlarındaki gelişmeler son 5 yıllık dönem için incelendiğinde; 2010-2011 döneminde hem Türkiye geneli hem de İlimizde konut satışlarında gözlenen artış eğiliminin ardından; 2012 yılında yatay seyir izlediği; 2013 yılındaki hızlı artışın ise 2014 yılında Türkiye genelinde yerini belirgin yavaşlamaya; Mersin’de ise azalışa bıraktığı gözlenmiştir. Konut satışlarındaki gelişmeler çeyreklik dönemler itibariyle incelendiğinde; hem Türkiye geneli hem de Mersin’de konut satışlarında 2014 yılının ilk çeyreğindeki azalışın ardından, yılın son üç çeyreğinde artış eğiliminde olduğu gözlenmiştir. 2014 yılı dördüncü döneminde Türkiye genelinde satılan konut sayısı bir önceki çeyreğe göre %9 artarak 334.094’e; Mersin’de ise %6 artarak 8.834’e yükselmiştir. 2013 yılında İlimiz Türkiye genelinde satılan toplam konut sayısına göre %2,8’lik payla 6. sırada yer alırken; 2014 yılında da %2,7’lik payla iller arasındaki yerini korumuştur.
182
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
KONUT
2014 EKONOMİK RAPOR
KONUT SATIŞLARININ DAĞILIMI Kaynak: TÜİK
Türkiye
Mersin
Değişim (%)
2013
2014
2013
2014
Türkiye
Mersin
İpotekli Satışlar¹
460.112
389.689
12.895
10.606
-15%
-18%
İlk Satış³
203.955
171.708
4.975
3.737
-16%
-25%
İkinci El Satış
256.157
217.981
7.920
6.869
-15%
-13%
Diğer Satışlar²
697.078
775.692
19.498
20.598
11%
6%
İlk Satış³
325.174
369.846
7.688
7.723
14%
1%
İkinci El Satış4
371.904
405.846
11.810
12.875
9%
9%
4
Toplam 1.157.190 1.165.381 32.393 31.204 1% -4% 1: İpotekli satış, borçlanarak satın alınan konutun kredi teminatını oluşturmak için, yine aynı konutun teminat olarak gösterilmesidir. 2: Diğer konut satışları ipotekli konut satışı dışında kalan satış türlerini kapsamaktadır. 3: İlk satış, konut üretici bir firma veya kişi tarafından; bu firma veya kişi ile kat karşılığı anlaşma yapıp arsa karşılığında konut alan kişiler tarafından bir konutun ilk defa satılmasıdır. 4: İkinci el satış, ilk satıştan ev alan kişinin bu konutu tekrar başka bir kişiye satmasıdır.
Konut satışlarına ipotekli ve diğer satışlar ayrımında bakıldığında; 2013 yılında Türkiye genelinde ipotekli satışların toplam konut satışları içerisindeki payı %40 iken, 2014 yılında %33’e; Mersin’de ise %40’dan %34’e gerilediği; diğer satışların payının ise Türkiye genelinde %60’dan %67’ye; Mersin’de ise %60’dan %66’ya yükseldiği gözlenmiştir. Konut satış istatistikleri incelendiğinde; 2014 yılında Türkiye genelinde satılan konut sayısı geçen yıla göre %1 artarak 1.165.381’e yükselmiş; Mersin’de ise %4 azalarak 31.204’e gerilemiştir. Söz konusu dönemde Türkiye genelinde toplam konut satışları artışının sınırlı kalmasında; Mersin’de ise konut satışlarındaki azalışta ipotekli satışlardaki daralma etkili olmuş; diğer satışlarda ise hem Türkiye geneli hem de Mersin’de geçen yıla göre artış kaydedilmiştir. Çeyreklik dönemler için toplam konut satışlarındaki gelişmelere ipotekli ve diğer satış ayrımına göre bakıldığında; hem Türkiye geneli hem de Mersin’deki 2014 yılı ilk çeyreğinde gerek ipotekli gerekse diğer konut satışlarındaki bir önceki döneme göre daralmanın, yılın son üç çeyreklik döneminde yerini artışa bıraktığı; diğer satışlarda yılın son üç çeyreğinde istikrarlı artış eğiliminin devam ettiği; ipotekli satışlar artışının yılın son çeyreğinde ivme kaybederek önceki iki çeyreğin altında artış hızı kaydettiği gözlenmiştir. 2014 yılında İlimizde yabancılara satılan konut sayısı ise geçen yıla göre %44’lük artışla 783 adet olarak gerçekleşmiştir. İlimiz Türkiye genelinde yabancılara yapılan konut satışına göre iller içerisinde 2013 yılında %4,5’lik payla 5. sırada yer alırken; 2014 yılında %4,1’lik payla 6.sırada yer almaktadır.
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
183
2014 EKONOMİK RAPOR
184
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
2014 EKONOMİK RAPOR
sivil toplum kuruluşları
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
185
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI HAKKINDA GENEL BİLGİLER
2014 EKONOMİK RAPOR
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI HAKKINDA GENEL BİLGİLER ÜYELERİMİZİN HUKUKİ STATÜLERİNE GÖRE DAĞILIMI Kaynak: Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
Kuruluş Nevi
2013
2014
Hakiki Şahıs Firmaları
3.387
3.404
Kollektif Şirketler
18
15
Komandit Şirketler
4
2
Limited Şirketler
10.156
9.940
Anonim Şirketler
1.203
1.328
Yabancı Sermayeli Şirketler
723
1.017
Kooperatifler
203
206
Adi Ortaklık
-
2
Vakıf ve Dernek İşletmeleri, KİTler Toplam
24
27
15.718
15.941
2014 yılında Mersin Ticaret ve Sanayi Odası’na yeni kayıt yaptıran firma sayısı, 2013 yılına göre %18 oranında artarak 2.016 olarak gerçekleşmiştir. Söz konusu dönemde kayıt sildiren firma sayısı ise önceki yıla göre %79 azalış göstererek 1.763 olarak gerçekleşmiştir. 2014 yılında kayıt sildiren firma sayısında geçen yıla göre gerilemenin sebebi; 2013 yılında terkin yapan firma sayısı içerisinde Oda Sicil Kayıtlarından re’sen silinmiş olan firmaların da dahil edilmiş olmasıdır. 2013 yılında Mersin Ticaret ve Sanayi Odası’na kayıtlı üye sayısı 15.718 iken, 2014 yılı sonunda 15.941’e yükselmiştir. TOBB istatistiklerine ticaret sicil kayıtları kapsamında yeni açılan firma sayısı ile İlimiz; 2014 yılında Türkiye genelinde yeni açılan firma sayısına göre %1,9’luk payla 8. sırada, kapanan firma sayısına göre %1,6’lık payla 12. sırada yer almaktadır. YENİ KAYIT YAPTIRAN FİRMALARIN HUKUKİ STATÜLERİNE GÖRE DAĞILIMI Kaynak: Mersin Ticaret ve Sanayi Odası 2.250 2.000 1.750 1.500 1.250 1.000 750 500 250 0 Limited Şirketler
Anonim Şirketler
Kollektif Şirketler
Kooperatifler
Vakıf ve Dernek İşletmeleri
Gerçek Kişi Tacirleri
Diğer
TOPLAM
2013
1.102
148
1
20
4
440
1
1.716
2014
1340
219
1
20
3
430
3
2.016
186
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI HAKKINDA GENEL BİLGİLER
2014 EKONOMİK RAPOR
KAYIT SİLDİREN FİRMALARIN HUKUKİ STATÜLERİNE GÖRE DAĞILIMI Kaynak: Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
4.000 3.500 3.000 2.500 2.000 1.500 1.000 500 0 Limited Şirketler
Anonim Şirketler
Kollektif Şirketler
Komandit Şirketler
Kooperatifler
Vakıf ve Dernek İşletmeleri
Gerçek Kişi Tacirleri
2013
3.740
358
80
5
574
0
3.640
2014
1264
101
3
1
14
3
377
YILLAR İTİBARİYLE AÇILAN KAPANAN FİRMALAR Kaynak: Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
500%
9.000 8.000
400%
393%
7.000
300%
6.000
200%
129%
5.000 4.000 3.000
-10%
16%
17%
100%
12% 26%
17%
-5%
2.000
-79%
1.000 0
0% -100% -200%
2010
2011
2012
Yeni Kayıt Yaptıran Yeni Kayıt Değişim(%)
2013
2014
Kayıt Sildiren Kayıt Sildiren Değişim (%)
YILLAR İTİBARİYLE ÜYE SAYISI
Kaynak: Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
25.000 20.684 20.000
4,0%
21.557 4,2%
10,0%
22.415
5,0%
4,0%
1,4% 15.718
15.941
15.000
-5,0% -10,0% -15,0%
10.000
-20,0% -25,0%
5.000 0
0,0%
-30,0%
-29,9% 2010
2011
2012
2013
2014
-35,0%
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
187
2014 EKONOMİK RAPOR
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI HAKKINDA GENEL BİLGİLER
MTSO’YA KAYITLI FAAL ÜYELERİN EKONOMİK FAALİYET KOLLARINA GÖRE DAĞILIMI Kaynak: Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
Ekonomik Faaliyet Kolu (NACE Rev.2)
Faal Üye Sayısı
Tarım
173
Sanayi
1.591
Madencilik ve Taş Ocakçılığı İmalat
118 1.374
Gıda ürünlerinin imalatı İçeceklerin imalatı
210 6
Tütün ürünleri imalatı
4
Tekstil ürünlerinin imalatı
41
Giyim eşyalarının imalatı
121
Deri ve ilgili ürünlerin imalatı Ağaç, ağaç ürünleri ve mantar ürünleri imalatı (mobilya hariç); saz, saman ve benzeri malzemelerden örülerek yapılan eşyaların imalatı Kağıt ve kağıt ürünlerinin imalatı
53
Kayıtlı medyanın basılması ve çoğaltılması
37
Kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı
16
Kimyasalların ve kimyasal ürünlerin imalatı
61
Temel eczacılık ürünlerinin ve eczacılığa ilişkin malzemelerin imalatı
5
25
5
Kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı
108
Diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı
99
Ana metal sanayii
45
Fabrikasyon metal ürünleri imalatı (makine ve teçhizat hariç)
122
Bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin imalatı
15
Elektrikli teçhizat imalatı
26
Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipman imalatı
109
Motorlu kara taşıtı, treyler (römork) ve yarı treyler (yarı römork) imalatı
22
Diğer ulaşım araçlarının imalatı
10
Mobilya imalatı
90
Diğer imalatlar
72
Makine ve ekipmanların kurulumu ve onarımı
72
Elektrik, Gaz, Buhar, Su ve Kanalizasyon
99
İnşaat
1.775
Hizmetler
10.423
Toptan ve Perakende Ticaret; Motorlu Kara Taşıtlarının ve Motosikletlerin Onarımı
5.849
Ulaştırma ve Depolama
1.934
Konaklama ve Yiyecek Hizmeti Faaliyetleri
442
Bilgi ve İletişim
139
Finans ve Sigorta Faaliyetleri
495
Gayrimenkul Faaliyetleri
179
Mesleki, Bilimsel ve Teknik Faaliyetler
554
İdari ve Destek Hizmet Faaliyetleri
331
Kamu Yönetimi ve Savunma; Zorunlu Sosyal Güvenlik
20
Eğitim
191
İnsan Sağlığı ve Sosyal Hizmet Faaliyetleri
147
Kültür, Sanat, Eğlence, Dinlence ve Spor
49
Diğer Hizmet Faaliyetleri Faal Üye Sayısı Diğer*
1.979
Toplam Üye Sayısı *:Durumu Geçici Terkin ve Üyeliği Askıda Olan Üyeler
188
93 13.962
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
15.941
İLİMİZDEKİ MESLEKİ KURULUŞLAR
2014 EKONOMİK RAPOR
İLİMİZDEKİ MESLEKİ KURULUŞLAR İLİMİZDEKİ MESLEKİ KURULUŞLAR Kaynak: Aşağıda Yer Alan Kuruluşlar
Kuruluşların Unvanı
Üye Sayısı 2013
2014
Ticaret ve Sanayi Odaları
26.649
24.946
- Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
15.718
15.941
- Anamur Ticaret ve Sanayi Odası
1.235
1.212
- Erdemli Ticaret ve Sanayi Odası
1.675
1.576
- Mut Ticaret ve Sanayi Odası
653
736
- Silifke Ticaret ve Sanayi Odası
2.600
2.273
- Tarsus Ticaret ve Sanayi Odası
2.359
2.733
- Mersin Deniz Ticaret Odası
409
475
Akdeniz İhracatçı Birlikleri
4.997
5.965
- Akdeniz Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçılar Birliği
544
606
- Akdeniz Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller İhracatçıları Birliği
189
249
- Akdeniz Yaş Sebze-Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği
904
1.057
- Akdeniz Ağaç Mamulleri ve Orman Ürünleri İhracatçıları Birliği
697
840
- Akdeniz Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği
340
379
- Akdeniz Hazır Giyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği
274
289
1.285
1.620
764
925
Ticaret Borsaları
1.349
1.416
- Mersin Ticaret Borsası
1.092
1.147
- Tarsus Ticaret Borsası
257
269
129.367
131.436
- Mersin Ziraat Odası
22.370
22.659
- Anamur Ziraat Odası
10.670
11.092
- Erdemli Ziraat Odası
17.271
17.402
- Silifke Ziraat Odası
15.206
15.570
- Tarsus Ziraat Odası
31.844
32.606
- Aydıncık Ziraat Odası
3.182
3.231
-Mut Ziraat Odası
17.546
17.825
-Çamlıyayla Ziraat Odası
2.065
1.996
-Gülnar Ziraat Odası
9.213
9.055
Mersin Barosu
1.472
1.577
Mersin Serbest Muhasebeciler ve Mali Müşavirler Odası
1.573
1.583
557
581
İnşaat Mühendisleri Odası Mersin Şubesi
1.290
1.354
Makine Mühendisleri Odası Mersin Şubesi
1.854
1.900
Elektrik Mühendisleri Odası Mersin Şubesi
810
845
- Akdeniz Demir ve Demir Dışı İhracatçıları Birliği - Akdeniz Kimyevi Maddeler ve Mamulleri İhracatçıları Birliği
Ziraat Odaları
Mimarlar Odası Mersin Şubesi
Çevre Mühendisleri Odası Mersin Şubesi
274
285
Ziraat Mühendisleri Odası Mersin Şubesi
1.590
1.598
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
189
2014 EKONOMİK RAPOR
İLİMİZDEKİ MESLEKİ KURULUŞLAR
Kuruluşların Unvanı Gıda Mühendisleri Odası Mersin Şubesi
Üye Sayısı 2013
2014
388
417
1.663
1.731
Mersin Diş Hekimleri Odası
410
416
Mersin Veteriner Hekimler Odası
300
317
25. Bölge Mersin Eczacı Odası
647
668
Mersin Tabip Odası
Mersin Esnaf ve Sanatkarları Odaları Birliği
44.237
46.075
- Mersin Bakkallar ve Bayiler Odası
1.887
1.984
- Mersin Berberler ve Kuaförler Odası
1.621
1.721
- Mersin Büfeciler Esnaf Odası
544
556
- Mersin Camcılar Esnaf Odası
323
313
- Mersin Çiçekçiler Esnaf ve Sanatkarlar Odası
115
135
- Mersin Tüm Emlakçılar Meslek Odası
579
619
- Mersin Elektrik, Bobinaj ve Benzerleri Teknisyenleri Odası
436
457
1.246
1.149
- Mersin Fırıncılar Un ve Undan Mamul Ürünler İmalat ve Satıcıları Odası
408
428
- Mersin Fotoğraf Sanatkarları Odası
131
134
- Mersin Giyim Eşyası İmalat ve Satıcıları Esnaf ve Sanatkarlar Odası
971
1.041
- Mersin Hamallar Esnaf Odası
217
156
- Mersin Hurdacılar Esnaf Odası
217
234
- Mersin Kahveciler Esnaf Odası
993
999
- Mersin Kasaplar Esnaf Odası
299
291
- Mersin Kırtasiyeciler Odası
212
237
- Mersin Kundura Deri Mam. ve Hediyelik Eşya İml. Tamir ve Satıcıları Esn.ve San. Odası
348
363
- Mersin Elektronikçiler Esnaf ve Sanatkarlar Odası
- Mersin Kuyumcular Esnaf ve Sanatkarlar Odası
181
207
1.399
1.433
- Mersin Madeni Sanatkarlar EsnafOdası
970
1.007
- Mersin Manavlar ve Seyyar Satıcılar Esnaf Odası
392
357
- Mersin Marangozlar ve Mobilyacılar Esnaf Odası
651
673
- Mersin Matbaacılar Esnaf ve Sanatkarlar Odası
168
190
- Mersin Milli Piyango Bayileri Esnaf Odası
318
322
- Mersin Minibüsçüler Esnaf Odası
741
757
- Mersin Oto Sanatkarları Esnaf Odası
700
777
- Mersin Sıhhi Tesisatçılar Güneş Enerjisi İmalatçıları ve Tenekeciler Esnaf ve San.Odası
236
274
- Mersin Süt ve Sütten Mamul Ürünler İmalat ve Satıcıları Esnaf Odası
97
57
- Mersin Servis Aracı İşletmecileri Esnaf Odası
502
525
2.280
2.492
- Mersin Terziler Esnaf ve Sanatkarlar Odası
421
444
- Mersin Tüpçüler Esnaf Odası
148
161
- Mersin Pazarcılar Esnaf Odası
646
774
- Tarsus Bakkallar Esnaf Odası
1.608
1.635
- Tarsus Berberler ve Kuaförler Esnaf ve Sanatkarlar Odası
463
471
- Tarsus Biriketçiler, Karocular, Büzcüler, Mozaikçiler ve Büz Borucuları Esn.ve San. Od.
126
131
- Mersin Kebapçılar Lokantacılar Kafeteryacılar Pastacılar Esnaf ve Sanatkarlar Odası
- Mersin Kamyoncular, Kamyonetçiler, Otobüsçüler, Otomobilciler ve Şof. Esn. Odası
190
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
İLİMİZDEKİ MESLEKİ KURULUŞLAR
Kuruluşların Unvanı
2014 EKONOMİK RAPOR
Üye Sayısı 2013
2014
- Tarsus Elektrik Teknisyenleri Esnaf ve Sanatkarlar Odası
359
382
- Tarsus Fırıncılar Esnaf ve Sanatkarlar Odası
164
177
- Tarsus Fotoğrafçılar Esnaf ve Sanatkarlar Odası
244
240
- Tarsus Kahveciler ve Eğlence Yerleri Esnaf Odası
633
655
- Tarsus Kasaplar Esnaf ve Sanatkarlar Odası
143
167
- Tarsus Kebapçılar Lokantacılar Esnaf Odası
448
496
- Tarsus Kunduracılar Esnaf ve Sanatkarlar Odası
120
131
- Tarsus Kuyumcular Esnaf ve Sanatkarlar Odası
113
107
- Tarsus Madeni Sanatkarlar Odası
820
859
- Tarsus Mobilyacılar ve Marangozlar Esnaf Odası
326
343
- Tarsus Seyyar ve Sabit Tuhafiyeciler ve Zücaciyeciler Esnaf Odası
681
683
1.416
1.484
- Tarsus Tenekeciler ve İnşaat Malzemeleri İmalat ve Satıcıları Esnaf Odası
255
265
- Tarsus Terziler Esnaf ve Sanatkarlar Odası
175
172
- Tarsus Şoförler ve Otomobilciler Odası
- Tarsus Servis Aracı İşletmeciler Esnaf Odası
297
302
1.561
1.643
- Anamur Terziler Esnaf ve Sanatkarlar Odası
87
89
- Anamur Şoförler ve Nakliyeciler Odası
296
316
- Aydıncık Esnaf ve Sanatkarlar Odası
233
260
- Aydıncık Şoförler ve Nakliyeciler Odası
104
82
- Bozyazı Esnaf ve Sanatkarlar Odası
636
643
- Bozyazı Şoförler ve Nakliyeciler Odası
178
190
2.366
2.482
- Erdemli Şoförler ve Otomobilciler Odası
844
857
- Erdemli Oto Sanatkarları ve Madeni Eşya Esnaf ve Sanatkarlar Odası
515
540
- Gülnar Esnaf ve Sanatkarlar Odası
509
534
- Gülnar Şoförler ve Nakliyeciler Esnaf Odası
116
112
1.107
1.119
372
402
1.441
1.518
489
512
2.441
2.589
- Silifke Şoförler ve Otomobilciler Esnaf Odası
445
452
- Silifke Minibüsçüler Odası
323
342
1.129
1.152
257
274
- Anamur Esnaf ve Sanatkarlar Odası
- Erdemli Esnaf ve Sanatkarlar Odası
- Mut Esnaf ve Sanatkarlar Odası - Mut Şoförler ve Otomobilciler Esnaf Odası - Mezitli Esnaf ve Sanatkarlar Odası - Silifke Bakkal, Bayi ve Gıda Maddeleri Satıcıları Esnaf Odası - Silifke Esnaf ve Sanatkarlar Odası
- Tömük Esnaf ve Sanatkarlar Odası - Çamlıyayla Esnaf ve Sanatkarlar Odası
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
191
İLİMİZDEKİ MESLEKİ KURULUŞLAR
2014 EKONOMİK RAPOR
MERSİN’ DE FAALİYET GÖSTEREN SENDİKALAR
Kaynak: T.C. Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Mersin Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü
5 97
T.İ.S Sayısı -
-
-
-
Silifke/Mersin
1
18
-
Çim.Cam
Mersin
-
-
-
Kristal-İş
Çim.Cam
Tarsus/Mersin
3
4.310
-
B.Metal-İş
Metal Çelik
Mersin
1
505
1
T.Yol-İş
Yapı-İnşaat
Mersin
-
-
-
Koop-İş
Koop.Büro
Mersin
3
8.380
-
Ağaç-İş
Ağaç ve Kağıt
---
2
95
-
Tümtis
Kara Taşıma
Mersin
5
44
2
Oleyis
Otel Eğlence
Mersin
3
138
3
Harb. San.
Mersin
1
262
-
Belediye-İş
Gen.Hizmetler
Mersin
11
1.387
8
Belediye-İş
Gen.Hizmetler
Anamur/Mersin
-
-
-
Genel-İş
Gen.Hizmetler
Arpaçsakarlar
-
-
-
Genel-İş
Gen.Hizmetler
Mersin
10
337
5
Genel-İş
Gen.Hizmetler
Tarsus/Mersin
-
-
-
Hizmet-İş
Gen.Hizmetler
Tarsus/Mersin
1
641
1
Hizmet-İş
Gen.Hizmetler
Mersin
14
256
7
Hizmet-İş
Gen.Hizmetler
Mersin 2.Şube
-
-
-
Koop. Büro
---
5
61
1
Enerji
---
5
150
3
Tek Gıda-İş
Gıda
Mersin
-
-
-
T.Maden-İş
Madencilik
---
1
-
-
Metal
---
1
103
-
Tarım-İş
Tarım ve Orman
---
1
-
-
Basisen
Ünvanı Öz-Orman-İş Petrol-İş Teksif Selülöz-İş Kristal-Çitser
T.Harb-İş
Tez Koop-İş Tes-İş
Türk-Metal-İş
Faaliyet Sahası Tarım Orman Petro Kimya
Kurulu Bulunduğu Yer Mersin Mersin
İşyeri Sayısı 1 5
Dokuma
Tarsus/Mersin
Kağıt
İşçi Sayısı
Banka ve Finans
---
1
-
-
Demiryol-İş
Taşımacılık
---
1
-
-
Genel Maden-İş
Madencilik
---
1
-
-
77
16.789
31
Toplam
192
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
2014 EKONOMİK RAPOR
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI
193
2014 EKONOMİK RAPOR
194
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI