MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI
Aylık Göstergeler Mart 2013 / Yayın No: 2013-6
04 Serbest Bölgede ticaret hacmi yükselişe geçti
05 Limanda yük trafiği artışında ihracat ve ithalat yükleri belirleyici oldu
TÜİK tarafından açıklanan geçici verilere göre; 2013 yılı Ocak-Mart döneminde Mersin hinterlandı kapsamında gerçekleştirilen ihracat, önceki yıla göre %5 artarak yaklaşık 2 milyar $'a; ithalat ise %5 artarak 3,4 milyar $'a yükselmiştir. İhracatın ithalatı karşılama oranı %58’den %57’ye gerilemiştir. Dış ticaret hacmi ise geçen yıla göre %5 artarak yaklaşık 5,4 milyar $ olarak gerçekleşmiştir. Söz konusu dönemde Türkiye’de gerçekleştirilen ihracatın %5’i, ithalatın ise %6’sı Mersin hinterlandından yapılmıştır. Yılın ilk üç ayında Mersin firmaları tarafından gerçekleştirilen ihracat, 2012 yılına göre %4 artarak yaklaşık 369 milyon $’a, ithalat ise %10 artarak 283 milyon $’a yükselmiştir. İhracatın ithalatı karşılama oranı %138’den %130’a gerilerken; dış ticaret hacmi ise %6 artarak 652 milyon $’a yükselmiştir. İhracattaki artışta; tekstil ürünleri, net ihracatta önemli payı olan metalik olmayan diğer mineral ürünler ile metal eşya sanayinin (makine ve teçhizatı hariç) önemli payı olmuştur. İthalattaki gerçekleşmelerde ise; gıda ürünleri ve içecek, net ithalatın en yüksek olduğu kok kömürü, rafine edilmiş petrol ürünleri ve nükleer yakıtlar sektörü ile diğer ulaşım araçları sanayinin ithalat artışını etkileyen başlıca sektörler olduğu görülmektedir.
Dış Ticaret Göstergeleri* İhracat (Milyon $)
09
İthalat (Milyon $)
Mersin Hinterlandı
Sanayi sektörü enerji tüketimindeki artış eğilimi devam ediyor
İhracat (Milyon $)
İthalat (Milyon $)
Mersin Hinterlandı Dış Ticaret Dengesi (Milyon $)
16 İlimizdeki kayıtlı işyerleri ve istihdamdaki artış geçen yılın altında
Mersin Firmaları
Karşılama Oranı ($)
2013 Ocak-Mart
Değişim (%)
35.305
37.073
%5
55.934
58.757
%5
1.887
1.972
%5
356
369
%4
3.258
3.439
%6
258
283
%10
-20.629
-21.684
%5
-1.371
-1.467
%7
98
86
-%12
Türkiye
%63
%63
Mersin Hinterlandı
%58
%57
%138
%130
Mersin Firmaları
Mersin Firmaları Tarafından Gerçekleştirilen İhracatın Dağılımı*
Protesto edilen senet tutarı Mart ayında azalışa geçti
200.000 160.000 (’000 $)
Belge başına düşen sabit yatırım tutarı %153 artarken, istihdam ise 18 kişiden 25 kişiye yükseldi
Mersin Firmaları Türkiye
Deniz sınır kapılarından giriş yapan yabancı ziyaretçi sayısındaki artışta Suriye ‘den gelen ziyaretçiler etkili oldu
13
Mersin Firmaları Mersin Hinterlandı
10
11
Türkiye
2012 Ocak-Mart
*: Geçici veriler Kaynak: TÜİK
İmalat sanayi sektörü ithalat ve ihracattaki artışta etkili oldu
DIŞ TİCARET
120.000
14%
%3 -%5
80.000 40.000 0
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran Temmuz Ağustos
2012 115.484 122.941 117.120 92.012 104.447 100.411 91.717
77.487
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
88.538 115.360 140.149 145.747
2013 131.787 116.334 120.752
Aylık bazda Mersin firmaları bazında dış ticarettteki gelişmeler incelendiğinde; 2013 Mart ayı ihracatında bir önceki aya göre %4’lük artış; ithalatta ise %4’lük azalış olmuştur. Söz konusu dönemler için dış ticaretteki gelişmelere sektörel olarak baktığımızda; imalat sanayi sektörü ihracat artışında; tarım ve ormancılık sektörü ise ithalattaki azalışta etkili olmuştur.
*: Geçici veriler Kaynak: TÜİK
02
2013 yılı Mart ayında Mersin firmaları ihracatında önceki yılın aynı ayına göre %3’lük, ithalatında ise %6’lık artış gerçekleşmiştir. Söz konusu dönemlerdeki gelişmeler sektörel olarak incelendiğinde; ihracattaki artışta imalat sanayi içerisindeki başka yerde sınıflandırılmamış makine ve teçhizat; tekstil ürünleri; başka yerde sınıflandırılmamış elektrikli mekina ve cihazlar; ithalattaki artışta ise gıda ürünleri ve içecek; kimyasal madde ve ürünler; kok kömürü, rafine edilmiş petrol ürünleri ve nükleer yakıtlar sektörlerinin etkili olduğu gözlenmektedir.
Mersin Firmaları Tarafından Gerçekleştirilen İthalatın Dağılımı*
(’000 $)
160.000 120.000
19%
5%
6%
80.000 40.000 Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
2012
82.752
89.701
85.167
100.612
127.920
2013
98.781
94.312
90.078
Haziran Temmuz Ağustos 89.301
98.978
68.914
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
86.551
82.702
114.001
102.616
*: Geçici veriler Kaynak: TÜİK
0
Mersin Firmaları Bazında Dış Ticaretin Sektörel Dağılımı * Sektörler Tarım ve ormancılık Balıkçılık Madencilik ve taşocakçılığı İmalat sanayi Gıda ürünleri ve içecek
2012 Ocak-Mart
Değişim (%)
2012 Ocak-Mart
2013 Ocak-Mart
164.622.408
165.714.325
101.747.597
2013 Ocak-Mart 104.978.660
İhracat %1
İthalat %3
1.411.188
1.351.875
-
2.966
-%4
-
4.114.628
2.338.331
42.684
70.937
-%43
%66
184.296.855
197.833.116
149.564.008
175.075.696
%7
%17
45.142.487
45.877.735
7.145.387
17.125.153
%2
%140
Tütün ürünleri
4.198.163
2.486.870
945
10.619
-%41
%1024
Tekstil ürünleri
4.520.152
7.627.429
4.456.141
3.598.570
%69
-%19
Giyim eşyası
4.586.862
3.032.505
1.624.522
2.468.626
-%34
%52
88.101
236.848
342.839
375.537
%169
%10
Ağaç ve mantar ürünleri (mobilya hariç); hasır vb. örülerek yapılan maddeler
1.282.478
1.132.078
290.607
791.266
-%12
%172
Kağıt ve kağıt ürünleri
1.923.997
2.709.769
3.558.402
3.809.456
%41
%7
89.913
142.804
275.628
118.951
%59
-%57
251.731
1.236.097
53.214.132
62.058.867
%391
%17
Kimyasal madde ve ürünler
7.913.892
10.604.542
40.115.643
40.313.253
%34
%1
Plastik ve kauçuk ürünleri
22.323.854
25.342.311
1.695.182
1.334.677
%14
-%21
Metalik olmayan diğer mineral ürünler
26.276.649
34.457.213
4.120.547
4.027.827
%31
-%2
Ana metal sanayi
15.990.794
6.159.669
1.612.937
1.616.978
-%61
%0,3
Metal eşya sanayi (makine ve teçhizatı hariç)
16.581.212
20.621.134
2.100.408
4.734.570
%24
%125
Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve teçhizat
23.090.618
24.544.219
21.175.889
21.293.202
%6
%1
Büro, muhasebe ve bilgi işleme makineleri
132.405
41.383
137.795
159.153
-%69
%15
Başka yerde sınıflandırılmamış elektrikli makine ve cihazlar
847.310
2.803.419
3.096.123
1.824.500
%231
-%41
Radyo, televizyon, haberleşme teçhizatı ve cihazları
154.834
35.224
843.655
1.304.173
-%77
%55
Tıbbi aletler; hassas optik aletler ve saat
296.068
652.124
1.030.808
577.658
%120
-%44
Motorlu kara taşıtı ve römorklar
3.611.727
2.999.919
1.739.445
1.079.583
-%17
-%38
Diğer ulaşım araçları
2.542.154
1.014.586
10.663
5.332.981
-%60
%49914
Mobilya ve başka yerde sınıflandırılmamış diğer ürünler
2.451.454
4.075.238
976.310
1.120.096
%66
%15
Toptan ve perakende ticaret
1.099.123
1.630.716
6.264.694
3.042.580
%48
-%51
-
4.497
1.520
-
-
-
355.544.202
368.872.860
257.620.503
283.170.839
%4
%10
Dabaklanmış deri, bavul, el çantası, saraciye ve ayakkabı
Basım ve yayım; plak, kaset vb. Kok kömürü, rafine edilmiş petrol ürünleri ve nükleer yakıtlar
Diğer sosyal, toplumsal ve kişisel hizm. Toplam
02
İthalat ($)
*: Geçici veriler Kaynak: TÜİK
İhracat ($)
MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI / www.mtso.org.tr
İhracattaki gelişmeler ülke grupları itibariyle incelendiğinde; 2013 Mart ayında Avrupa, Afrika ve Amerika ülkeleri ihracatında geçen yılın Mart ayına göre artış; Asya ülkelerinde azalış olduğu gözlenmiştir.Avrupa ülkelerinde Ukrayna, Rusya Federasyonu, Belarus; Afrika ülkelerinde Libya ve Etiopya; Amerika ülkelerinde A.B.D. ve Küba ihracattaki yukarı yönlü hareketlenmelerde etkili olan ülkelerdir.
Mersin Firmaları İhracatının Ülke Gruplarına Göre Dağılımı* 80.000.000 ($)
60.000.000
60% 18%
28%
40%
48%
20%
40.000.000
-18%
20.000.000 0
-20%
-12% Avrupa
Afrika
Amerika
Asya
Diğer
2012 Mart
38.879.143
11.290.670
2.207.194
59.792.148
5.363.302
2013 Mart
45.864.067
14.437.388
3.257.303
52.777.643
4.415.339
18%
28%
48%
-12%
-18%
Değişim (%)
0% -40%
*: Diğer içerisinde Okyanusya ve Kutup Bölgeleri, Diğer Ülkeler, Serbest Bölgeler yer almaktadır. Kaynak: TÜİK
İthalattaki gelişmeler ülke gruplarına göre değerlendirildiğinde; 2013 Mart ayında Asya, Afrika ve Amerika ülkeleri ithalatında geçen yılın aynı ayına göre artış, Avrupa ülkelerinde ise azalış olduğu gözlenmiştir. Asya ülkelerinde Hindistan, Malezya ve Suudi Arabistan; Amerika ülkelerinde Kanada ve Meksika, Afrika ülkelerinde ise Burkina Faso, Mısır ve Cezayir ithalat artışında etkili olan ülkelerdir.
Mersin Firmaları İthalatının Ülke Gruplarına Göre Dağılımı* 40.000.000
62%
($)
30.000.000
9%
20.000.000 14%
10.000.000 0
-48%
-22% Avrupa
Afrika
Amerika
Asya
Diğer
2012 Mart
36.666.652
5.094.246
20.008.137
19.838.432
3.536.562
2013 Mart
28.501.835
5.784.877
21.751.633
32.202.710
1.836.751
-22%
14%
9%
62%
-48%
Değişim (%)
80% 60% 40% 20% 0% -20% -40% -60%
*: Diğer içerisinde Okyanusya ve Kutup Bölgeleri, Diğer Ülkeler, Serbest Bölgeler yer almaktadır. Kaynak: TÜİK
AKİB İHRACAT GÖSTERGELERİ AKİB'in açıklamış olduğu ihracat rakamlarına göre; 2013 yılı Ocak-Mart döneminde Birlik bazında ihracatta geçen yıla göre %7, Mersin firmalarında ise %3 azalış olduğu görülmektedir. 2013 yılı Mart ayında Birlik bazında ihracat, geçen yıla göre aylık bazda %16 azalarak yaklaşık 1,1 milyar $; Mersin firmaları ihracatı ise %2 azalarak 109 milyon $’a gerilemiştir. Birlik bazında ihracat azalışında tarım ve sanayi sektörleri; Mersin firmaları bazında ise tarım sektörü etkili olmuştur. Söz konusu dönemde Birlik bazında ihracat azalışında ihracat içerisinde önemli payı olan sanayi mamullerinden; başta kimyevi maddeler ve mamulleri olmak üzere, tekstil ve hammaddeleri, çelik ve otomotiv endüstrisi sektörleri etkili olmuştur. Mersin Firmaları bazında ise ihracat içerisinde önemli payı olan tarım sektöründe yer alan yaş meyve sebze, fındık ve mamulleri ile sanayi sektöründeki tekstil ve hammaddeleri ihracat azalışında etkili olan alt sektörlerdir.
ekon@mtso.org.tr / MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI
03
Sektörel Bazda İhracat Rakamları (’000 $) Birlik Bazında
Mersin Firmaları
2012 Ocak-Mart
2013 Ocak-Mart
I.TARIM
803.269
837.245
A. Bitkisel Ürünler
633.629
632.796
56.959
75.032
32%
Sektörler
B. Hayvansal Ürünler C. Ağaç Ve Orman Ürünleri II. SANAYİ
Değişim (%)
2012 Ocak-Mart
2013 Ocak-Mart
Değişim (%)
4%
248.690
245.426
-0,1%
235.998
229.318
-3%
6.068
7.439
23%
-1%
112.682
129.417
15%
6.625
8.669
31%
2.628.991
2.342.933
-11%
95.339
86.036
-10%
A. Tarıma Dayalı İşlenmiş Ürünler
226.470
214.520
-5%
8.791
2.509
-71%
B. Kimyevi Maddeler Ve Mamulleri
1.657.040
1.368.826
-17%
20.499
23.741
16%
745.481
759.587
2%
66.049
59.786
-9%
29.757
49.427
66%
2.192
3.917
79%
3.462.017
3.229.605
-7%
346.221
335.379
-3%
C. Sanayi Mamulleri III. MADENCİLİK TOPLAM
Not: 07.12.1998 tarih ve 6702 sayılı talimat gereğince (transit ve reexport ticaret, bedelsiz ihracat, geçici ihracat sınır ve kıyı ticareti, mahrecine iade, geçici kabul ile Irak transit ihracat) değerleri dahil değildir. Kaynak: Akdeniz İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği
AKİB Birlik ve Mersin Firmaları Bazında İhracatın Aylara Göre Dağılımı 1.400.000 Kaynak: Akdeniz İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği
(000$)
1.200.000 1.000.000 800.000 600.000 400.000 200.000
Birlik Bazında
Mart
Şubat
Ocak ’13
Aralık
Kasım
Ekim
Eylül
Ağustos
Temmuz
Haziran
Mayıs
Nisan
Mart
Şubat
Ocak ‘12
0
Mersin Firmaları
MERSİN SERBEST BÖLGESİ 2013 yılının Mart ayı sonu itibariyle Mersin Serbest Bölgesi'nde toplam 7.386 kişi istihdam edilmektedir. 2012 yılı Mart ayına göre istihdam %3 azalmıştır. 345’i yerli, 36'sı yabancı ve 46’sı yerli-yabancı ortaklığı olmak üzere toplam 427 firma faaliyette bulunmaktadır. Faaliyette bulunan firma sayısının, önceki yılın Mart ayına göre %3 arttığı görülmektedir. Yatırım harcamalarının dağılımına bakıldığında; %93’ünün Türkiye'den bölgeye, %7'sinin ise yurtdışından bölgeye yapıldığı görülmektedir. Bölgedeki ticaret hacmindeki gelişmeler incelendiğinde; 2013 yılı Mart ayında ticaret hacmi geçen yıla göre aylık bazda %3 artarak yaklaşık 310 milyon $’a yükselmiştir. Söz konusu dönemde ticaret hacmindeki gelişmeler sektörel olarak incelendiğinde; kimya sanayi mamulleri, demir çelik sanayi mamulleri ile meyvelerin ticaret hacmindeki artışta etkili olduğu gözlenmiştir. 2013 Ocak-Mart döneminde ise ticaret hacmi geçen yıla göre %15 azalarak yaklaşık 807 milyon $’a gerilemiştir. Yılın ilk çeyreğindeki azalışta etkili olan sektörlere bakıldığında; işlenmiş petrol ürünleri ile gıda sanayi olduğu görülmektedir.
Mersin Serbest Bölgesi Ticaret Hacmi Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü
450.000 400.000
(’000 $)
350.000 300.000 %3
250.000 200.000
-%27
-%19
Ocak
Şubat
150.000 100.000 50.000 0 Mart
Nisan
Mayıs
Haziran Temmuz Ağustos 2012
04
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
2013
MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI / www.mtso.org.tr
Bölgedeki ticaret hacmi işlenmiş petrol ürünleri hariç olarak değerlendirildiğinde; 2013 yılı Mart ayında önceki yılın Mart ayına göre %15 artarak 269 milyon $’a yükselirken, Ocak-Mart döneminde ise geçen yıla göre %6 azalarak 705 milyon $’a gerilemiştir. Söz konusu dönemlerdeki gelişmeler sektörel olarak incelendiğinde; aylık bazda ticaret hacmindeki artışta kimya sanayi mamulleri, demir çelik sanayi mamulleri ve meyveler sektörleri, yılın ilk çeyreğindeki azalışta ise gıda sanayi ürünleri, hububat ve işlenmiş tütün ürünleri sektörlerinin etkili olduğu gözlenmektedir. Bölgedeki ticaretin ülke grupları bazında dağılımı incelendiğinde; ticaret hacmi içerisinde önemli ağırlığa sahip olan AB ve İslam ülkeleri ile Türkiye’nin ticaret hacmindeki 2012 yılı Ocak-Mart dönemindeki artışın, 2013 yılında yerini azalışa bıraktığı gözlenmiştir.
Mersin Serbest Bölgesi’nde Ticaret Hacminin Sektörel Dağılımı (%) İşlenmiş Petrol Ürünleri Dahil Sektörler
2012 Ocak-Mart
2013 Ocak-Mart
Tarım Grubu
175.938.661
164.415.083
Madencilik
İşlenmiş Petrol Ürünleri Hariç
Değişim (%) -%7
2012 Ocak-Mart
2012 Ocak-Mart
Değişim (%)
175.938.661
164.415.083
-%7
2.782.169
5.204.506
%87
2.782.169
5.204.506
%87
Sanayi Grubu
767.890.720
637.280.534
-%17
570.550.544
535.705.550
-%6
Toplam
946.611.550
806.900.123
-%15
749.271.374
705.325.139
-%6
Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü
(’000 $)
Mersin Serbest Bölgesi Ticaret Hacminin Ülke Gruplarına Göre Dağılımı 450.000 400.000 350.000 300.000 250.000 200.000 150.000 100.000 50.000 0
500%
463%
400% 300% 200% 53%
-17% 4%
-61%
100%
-4%
-11%
-18%
0 -100%
AB Ülkeleri
Diğer OECD Ülkeleri
Diğer Avrupa Türk Ülkeleri Cumhuriyetleri
2012 Ocak-Mart
110.973
55.655
300
14.186
52.985
186.234
104.843
421.435
2013 Ocak-Mart
92.287
57.606
1.690
21.639
20.431
165.966
100.593
346.689
Değişim (%)
-17%
4%
463%
53%
-61%
-11%
-4%
-18%
Eski S.S.C.B.
İslam Ülkeleri Diğer Ülkeler
Türkiye
Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü
LİMAN FAALİYETLERİ
Ton
Mersin Liman Başkanlığı Bazında Elleçlenen Yüklerin Dağılımı 8.000.000 7.000.000 6.000.000 5.000.000 4.000.000 3.000.000 2.000.000 1.000.000 0
16% 12% 9%
12%
9%
-4% İhracat
İthalat
Transit
Dahili
2012 Ocak-Mart
2.264.477
3.648.042
27.451
340.573
6.280.543
2013 Ocak-Mart
2.532.680
3.961.293
26.037
340.897
6.860.907
12%
9%
-5%
0,1%
9%
Değişim (%)
4% 0%
0,1%
-5%
8%
Toplam
-8%
Kaynak: T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı
Liman başkanlıkları bazındaki istatistiklere göre; 2013 yılı Ocak-Mart döneminde Mersin ili elleçlenen yük miktarı; önceki yıla göre %9 artarak 6.860.907 ton olarak gerçekleşmiştir. Söz konusu artışta ithalat ve ihracat yükleri etkili olmuştur. Yük trafiğinde geçen yıla göre yükleme tonajı %12 artarak 2.624.350 seviyesine; boşaltma tonajı ise %8 artarak 4.236.557 seviyesine yükselmiştir. Yılın ilk üç ayında Mersin Liman Başkanlığı tarafından elleçlenen yük miktarı ile, Türkiye genelindeki liman başkanlıkları içerisinde 6. sırada yer almaktadır.
ekon@mtso.org.tr / MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI
05
Yük trafiğindeki gelişmeler aylık bazda incelendiğinde; yılın ilk ayında geçen yılın altında kaldığı, Şubat ve Mart aylarında ise geçen yılın üzerinde gerçekleştiği gözlenmiştir. 2013 yılı Mart ayında yük trafiğinde geçen yıla göre aylık bazda yükleme tonajı %17 artarak 951.338; boşaltma tonajı %14 artarak 1.604.128 seviyesinde gerçekleşmiş ve toplam yük trafiği %15 artarak 2.555.466 seviyesine yükselmiştir.
Kaynak: T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı
Aylar İtibariyle Mersin Liman Başkanlığı Bazında Elleçlenen Yük Miktarı 5.000.000
Ton
4.000.000 3.000.000 2.000.000 1.000.000 0
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran Temmuz 2012
Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
2013
Mersin Liman Başkanlığı bazında 2013 yılı ilk üç aylık dönemde ihracattaki gelişmeler değerlendirildiğinde; Ocak, Şubat ve Mart aylarında ihracat edilen yük miktarının geçen yılın üzerinde gerçekleştiği, önceki yıla kıyasla %12 oranında artış kaydettiği görülmektedir. Söz konusu dönemde ihracattaki artışta ham ve üretilmiş mineraller, inşaat malzemeleri ve petrol ürünleri yük gruplarındaki artış etkili olmuştur. 2013 yılının Mart ayında ise ihraç yükleri makineler, taşıma teçhizatı, aksam ve çeşitli parçaları ile konteynerler ve petrol ürünleri yük gruplarındaki yukarı yönlü hareketlenmelerin etkisiyle önceki yılın aynı ayına göre %18 artış kaydetmiştir. 2013 yılı ilk üç ayı için ithalattaki gelişmeler değerlendirildiğinde; Ocak ayında ithal edilen yük miktarı geçen yılın altında kalırken Şubat ve Mart aylarında ise üzerinde gerçekleştiği, önceki yıla kıyasla %9 oranında artış kaydettiği görülmektedir. Söz konusu dönemde ithalattaki artışta makineler, taşıma teçhizatı, aksam ve çeşitli parçaları ile konteynerler; petrol ürünleri; tarım ürünleri ve canlı hayvanlar yük gruplarındaki artış etkili olmuştur. 2013 yılının Mart ayında ise ithalat yükleri tarım ürünleri ve canlı hayvanlar yük grubundaki artışın etkisiyle önceki yıla göre %16 artış kaydetmiştir. Mersin Liman Başkanlığı bazında transit ve dahili taşımacılık yüklerindeki gelişmeler incelendiğinde; 2013 yılı Ocak-Mart döneminde transit taşımacılık yüklerinde geçen yıla göre %5 azalış, dahili taşımacılıkta ise %0,1 artış olduğu görülmektedir. 2013 yılı Mart ayında ise transit taşımacılık önceki yıla göre aylık bazda %36 artış, dâhili yük taşımacılığında %19 oranında azalış kaydedilmiştir.
Aylar İtibariyle Mersin Liman Başkanlığı Bazında İthalat-İhracat Yük Miktarı Kaynak: T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı
4.000.000 3.500.000
Ton
3.000.000 2.500.000 2.000.000 1.500.000 1.000.000 500.000 Aralık
Ocak ’13
Şubat
Mart
Aralık
Ocak ’13
Şubat
Mart
Kasım
Ekim
Eylül
Ağustos
Temmuz
Haziran
Mayıs
Nisan
Mart
Şubat
Ocak ‘12
0
İthalat
İhracat
Aylar İtibariyle Mersin Limanı Başkanlığı Bazında Konteyner Trafiği Kaynak: T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı
60.000 55.000
TEU
50.000 45.000 40.000 35.000 30.000 25.000
Yükleme
06
Kasım
Ekim
Eylül
Ağustos
Temmuz
Haziran
Mayıs
Nisan
Mart
Şubat
Ocak ‘12
20.000
Boşaltma
MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI / www.mtso.org.tr
Yılın ilk üç ayında konteyner adeti bazında (TEU), geçen yıla göre %4 oranında artış gerçekleşmiştir. Söz konusu dönemde Mersin Liman Başkanlığı, Türkiye genelinde en fazla konteyner elleçlemesi yapılan liman başkanlıkları içerisinde 2. sırada yer almaktadır. Söz konusu dönemde Mersin liman tesislerine operasyon için 1.246 adet gemi uğramış olup, bu sayı önceki yıla göre %7’lik artışı ifade etmektedir. Belirtilen dönemde Türkiye genelinde liman başkanlıkları bazında limanlara uğrayan gemi sayısına göre Mersin 3. sırada bulunmaktadır.
MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI HAKKINDA GENEL BİLGİLER TOBB tarafından açıklanan açılan kapanan şirket istatistikleri incelendiğinde; 2013 yılının ilk üç ayında Türkiye genelinde kurulan şirket ve kooperatif sayısı geçen yılın aynı dönemine göre %2, Mersin’de %19 artmış; ticaret unvanlı işyeri sayısı Türkiye genelinde %9, Mersin’de ise %25 azalmıştır. Aynı dönem içinde kapanan şirket ve kooperatif sayısı Türkiye genelinde %23; Mersin’de %16 artmış; gerçek kişi ticari işletme sayısı Türkiye genelinde %36 azalmış, Mersin’de %9 artmıştır. Söz konusu dönemde Mersin ile Türkiye genelindeki gerçekleşmeler kıyaslandığında; İlimizde açılan ve kapanan şirket ve kooperatif sayısındaki gelişmelerin Türkiye geneline göre daha olumlu olduğu; İlimizdeki ticari unvanlı işyeri sayısındaki gelişmelerin ise Türkiye geneline göre daha olumsuz olduğu gözlenmiştir. İlimiz; 2013 yılının ilk üç ayında Türkiye genelinde yeni açılan firma sayısına göre %1,4’lük payla 13. sırada, kapanan firma sayısına göre %1,4’lük payla 15. sırada yer almaktadır. 2013 yılı Mart ayı sonu itibariyle MTSO’ya kayıtlı üye sayısı 22.693’e ulaşmıştır. Türkiye
Mersin
Mart 2012
Ocak-Mart
2013
Değişim (%)
2012
2013
Mart Değişim (%)
2012
2013
Ocak-Mart Değişim (%)
2012
2013
Değişim (%)
Açılan Kapanan
3.762
4.538
%21
12.885
13.086
%2
60
85
%42
199
237
%19
869
1.123
%29
4.412
5.422
%23
23
20
-%13
85
99
%16
Ticaret Unvanlı İşyerleri Açılan
6.216
5.600
-%10
18.743
17.013
-%9
89
52
-%42
241
180
-%25
Kapanan
4.421
2.048
-%54
11.947
7.607
-%36
21
27
%29
79
86
%9
Kaynak: TOBB
Şirketler ve Kooperatifler
1000 800 600 400 200
Yeni Kayıt
*: 2012 yılı Ocak ayında terkinlerdeki artışın sebebi, durumu münfesih olan şirketlerin, Oda kaydından silinmesidir. Kaynak: Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
Mart
Şubat
Ocak ’13
Aralık
Kasım
Ekim
Eylül
Ağustos
Temmuz
Haziran
Mayıs
Nisan
Mart
Şubat
0
Terkin yaptıran firma sayısı
1200
180 160 140 120 100 80 60 40 20 0 Ocak ‘12
Yeni kayıt yaptıran firma sayısı
Aylar İtibariyle MTSO’ya Yeni Kayıt -Terkin Yaptıran Firmaların Dağılımı
Terkin
MTSO’ya Kayıtlı Üyelerin Hukuki Statülerine Göre Dağılımı
Hakiki Şahıs Firmaları 6.667 30%
Limited Şirketler 13.007 57%
Kaynak: Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
ekon@mtso.org.tr / MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI
Anonim Şirketler 1.414 Kooperatifler 6% 753 3%
Yabancı Sermayeli Şirketler 725 3%
Kollektif Şirketler 97; 0,4% Komandit Şirketler 9; 0,04%
Vakıf, Dernek İşl. ve Kamu Kuruluşları 20; 0,1%
07
Tır Karnesi, Geçiş Belgesi ve Sayısal Takograf İstatistikleri (Adet) Türkiye
Mersin
2012 Ocak-Mart
2013 Ocak-Mart
Değişim (%)
Tır Karnesi*
167.121
148.845
-%11
13.874
Geçiş Belgesi
220.783
228.587
%4
7.509
7.545
%1
10.590
8.960
-%15
920
1.087
%18
Sayısal Takograf
2012 Ocak-Mart
2013 Ocak-Mart
Değişim (%)
16.185
%17
*: 4,6,14,20 yapraklı karneler toplamı Kaynak: TOBB, MTSO
2013 yılı ilk üç aylık döneminde TOBB Ticaret ve TIR Dairesi Başkanlığı’nın verilerine göre; Türkiye genelinde verilen Tır Karnesi sayısında geçen yıla göre %11, sayısal takograf sayısında %15 azalış, geçiş belgesi sayısında ise %4 artış görülmektedir. Söz konusu dönemde Mersin Ticaret ve Sanayi Odası’ndan verilen Tır Karnesi sayısı ise, geçen yıla göre %17; geçiş belgesi sayısı %1, sayısal takograf sayısı %18 artış göstermiştir. Mersin Ticaret ve Sanayi Odası tarafından verilen geçiş belgesi, tır karnesi ve sayısal takograf sayısındaki gelişmeler aylık bazda incelendiğinde; geçiş belgesi ve sayısal takograf sayısının yılın ilk ayı haricinde Şubat ve Mart aylarında geçen yılın altında gerçekleştiği, tır karnesi sayısının ise yılın ilk çeyreğinde geçen yılın üzerinde bir seyir izlediği gözlenmiştir. 2013 yılı Mart ayında, geçen yılın aynı ayına göre verilen tır karnesi sayısı %10 artış gösterirken, sayısal takograf sayısı %22, geçiş belgesi sayısı ise %6 azalmıştır.
MTSO Tır Karnesi ve Geçiş Belgesi Sayısının Aylar İtibariyle Dağılımı 7.000
(Adet)
6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000
Kaynak: MTSO
Geçiş Belgesi
Mart
Şubat
Ocak ’13
Aralık
Kasım
Ekim
Eylül
Ağustos
Temmuz
Haziran
Mayıs
Nisan
Mart
Şubat
Ocak ‘12
0
Tır Karnesi
TİCARET BORSASI 2013 yılı Ocak-Mart döneminde Mersin Ticaret Borsası işlem hacmi geçen yılın aynı dönemine göre artış göstererek 781.253.010 T seviyesine ulaşmıştır. Söz konusu dönemde borsada işlem gören ürün sıralamasında yaş meyveler ilk sırada yer alırken; onu sırasıyla bakliyat ve mamulleri ile hububat takip etmektedir. 2013 yılı Mart ayında ise Mersin Ticaret Borsası işlem hacminin geçen yılın Mart ayına göre azalış göstererek 202.906.714 Tseviyesinde gerçekleştiği görülmektedir. 2013 yılı Mart ayında işlem gören ürünler içerisinde yaş meyveler, bakliyat ve mamulleri ile hububat ilk sırada yer almaktadır.
Mersin Ticaret Borsası’nda İşlem Gören Ürünlerin Paylarına Göre Dağılımı ( ) 40% 35% 30%
(%)
25% 20% 15% 10% 5% 0%
Yaş Meyveler
Bakliyat ve mamulleri
Kaynak: Mersin Ticaret Borsası
08
Hububat
Muhtelif Gıda Mad. 2012 Ocak-Mart
Diğer 2013 Ocak-Mart
MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI / www.mtso.org.tr
ENERJİ 2013 yılı Ocak-Mart döneminde Mersin'de tüketilen enerji miktarı, geçen yıla göre %13 azalarak 615.051.164 kWh olarak gerçekleşmiştir. Söz konusu dönemde kullanım alanlarına göre tüketilen enerji miktarı incelendiğinde; %41’i meskenler, %30’u sanayi, %12’si ticarethaneler tarafından tüketilmiştir. Yılın üç aylık döneminde sanayi sektöründe tüketilen enerji miktarı incelendiğinde; Ocak, Şubat ve Mart aylarında tüketilen enerji miktarının geçen yılın üzerinde gerçekleştiği, önceki yıla göre %10 artarak 181.230.431 kWh olarak gerçekleştiği gözlenmiştir.
Mersin İli Elektrik Tüketiminin Kullanım Alanlarına Göre Dağılımı 800.000
20% 10%
10%
600.000
-3%
500.000
0%
-9%
400.000
-10%
300.000
-20%
-13%
200.000 100.000
-30%
-29%
0
Ticarethaneler
Sanayi
Meskenler
2012 Ocak-Mart
2013 Ocak-Mart
Diğer
-40%
Toplam
Kaynak: Toroslar EDAŞ
(MWh)
700.000
Değişim (%)
30.000
64%
(’000 kwh)
25.000
Kaynak: Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü
Organize Sanayi Bölgesi Elektrik Tüketimi 56% 52%
20.000 15.000 10.000 5.000 0
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran Temmuz Ağustos
Eylül 2012
Ekim
Kasım
Aralık
2013
Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölgesi’nde tüketilen enerji miktarı; 2013 yılı ilk üç ayında geçen yıla göre %57 artmıştır. 2013 yılı Mart ayında tüketilen enerji miktarı, bir önceki aya göre %12; 2012 yılının aynı ayına göre %56 artış göstermiştir. Söz konusu artışta 2012 yılı Mayıs ayından itibaren MTOSB Gelişme Alanı’nda yer alan firmaların faaliyete geçmiş olmasının etkili olduğu söylenebilir. Doğalgaz tüketiminde ise 2013 yılı Ocak-Mart döneminde geçen yıla göre %6 azalış, Mart ayında bir önceki aya göre %15 artış, önceki yılın aynı ayına göre ise %3 azalış olduğu görülmektedir.
14.000
-%3
(’000 sm3)
12.000 10.000
Kaynak: Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü
Organize Sanayi Bölgesi Doğalgaz Tüketimi
-%4
8.000
-%12
6.000 4.000 2.000 0
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran Temmuz Ağustos
Eylül
2012
ekon@mtso.org.tr / MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI
Ekim
Kasım
Aralık
2013
09
TURİZM BİLGİLERİ İlimiz Deniz Sınır Kapılarından Giriş-Çıkış Yapan Ziyaretçi Sayısı Mart 2012 Giriş Yabancı
Yerli
Toplam
Ocak-Mart
Değişim (%)
2013
Değişim (%)
2012
2013
1.794
4.355
%143
682
1.682
%147
Çıkış
750
1.639
%119
1.839
4.648
%153
Giriş
5.410
5.999
%11
15.406
19.968
%30
Çıkış
6.551
7.160
%9
17.749
23.278
%31
Giriş
6.092
7.681
%26
17.200
24.323
%41
Çıkış
7.301
8.799
%21
19.588
27.926
%43
Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
2013 yılı Ocak-Mart döneminde İlimiz deniz sınır kapılarından giriş yapan ziyaretçilerin sayısı geçen yıla göre %41; çıkış yapan ziyaretçilerin ise %43 arttığı gözlenmiştir. 2013 yılı Mart ayında ise önceki yılın aynı ayına göre İlimiz deniz sınır kapılarından giriş yapan yerli ve yabancı ziyaretçi sayısı %26; çıkış yapanların sayısı ise %21 artmıştır. Aylık bazda yabancı girişler incelendiğinde; 2012 Mart ayına göre yabancı girişler %147 artmıştır. Söz konusu artışta başta Ortadoğu ülkeleri olmak üzere diğer Avrupa ve diğer Asya ülkeleri etkili olmuştur. Artışta ülke bazında Suriye, Lübnan ve Filipinler’den gelen ziyaretçilerin önemli payı olduğu görülmüştür. Turizm işletme belgeli tesislerden alınan bilgilere göre; 2013 yılının Mart ayında tesislerdeki ortalama doluluk oranı, önceki yılın aynı ayına göre 3,8 puan azalış göstererek %44,4 seviyesinde gerçekleşmiştir.
Turizm İşletme Belgeli Tesislerin Doluluk Oranları 70,0
%
50,0
43,8
48,2
45,8
41,4
40,0 30,0
61,9
59,0
60,0
41,7
40,6
Ocak
Şubat
51,6
49,6
41,9
41,4
38,1
Ekim
Kasım
42,0
44,4
2,00 10,0 0,0 Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz
2012
Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Ağustos
Eylül
Aralık
2013
Mersin Deniz Sınır Kapılarından Giriş Yapan Yabancı Ziyaretçilerin Ülke Gruplarına Göre Dağılımı Ülke Grupları Avrupa Afrika Amerika Asya Diğer* Toplam
2012 Ocak-Mart
2013 Ocak-Mart
Değişim (%)
1.342
1.753
%31
5
17
%240
24
16
-%33
386
2.545
%559
37
24
-%35
1.794
4.355
%143
*:Diğer içerisinde Okyanusya ve Kutup Bölgeleri ve Diğer Ülkeler yer almaktadır. Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
10
MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI / www.mtso.org.tr
PARASAL GÖSTERGELER PROTESTO EDİLEN SENETLER Mersin’de protesto edilen senet sayısı 2013 yılının Ocak-Mart döneminde önceki yılın aynı dönemine göre %33 artarak 3.259 adete, 2013 yılı Mart ayında ise geçen yılın aynı ayına göre %20 artarak 990 adete yükselmiştir. Söz konusu dönemde senet tutarı ise önceki yılın ilk çeyreğine göre %103, geçen yılın Mart ayına göre ise %25 artmıştır. İlimiz protesto edilen senet tutarındaki gelişmelere aylık bazda bakıldığında; 2012 yılı Kasım ayından itibaren ivme kazanan artış eğiliminin, 2013 yılı ilk iki ayında da devam ettiği, Mart ayında ise önceki aya göre %48 oranında azaldığı gözlenmiştir. 2013 yılı ilk üç ayında Türkiye’de protesto edilen senet tutarının %2’si Mersin kaynaklıdır. Söz konusu dönemde Mersin, protesto edilen senet sayısına göre iller arasında 8. protesto edilen senet tutarına göre ise 9.sırada yer almaktadır.
Mersin İli Protesto Edilen Senet Tutarlarının Aylar İtibariyle Dağılımı (’000 )* 16.000
180%
(000 )
14.000 12.000
115%
10.000
25%
8.000 6.000 4.000 1.000 0
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz
Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
2012
6.256
5.146
6.019
5.487
7.649
7.718
7.909
7.738
10.983
7.803
12.389
11.798
2013
13.439
14.393
7.550
*:2000 ve üzerindeki senet tutarıdır. Kaynak: T.C. Merkez Bankası
FİYAT ENDEKSLERİ Kentsel Yerler Tüketici Fiyatları Endeksi Değişim Oranları (%) (2003=100) TR62 (Adana-Mersin*)
2012 Mart
2013 Mart
0,30
0,76
Bir Önceki Yılın Aralık Ayına Göre Değişim Oranı (%)
1,24
2,97
Bir Önceki Yılın Aynı Ayına Göre Değişim Oranı(%)
11,17
7,63
12 Aylık Ortalamalara göre Değişim Oranı (%)
8,40
8,40
Bir Önceki Aya Göre Değişim Oranı (%)
(*):TR62:İstatistik amaçlı bölge sınıflaması “Adana ve Mersin” illerine göre düzenlenmiştir. Kaynak: TÜİK
2013 yılının Mart ayında, Adana ve Mersin illerini kapsayan TR62 bölgesinde 2003=100 Temel Yıllı Tüketici Fiyatları Endeksi’nde bir önceki aya göre %0,8 oranında, bir önceki yılın Aralık ayına göre %2,9; bir önceki yılın aynı ayına göre %7,6 ve on iki aylık ortalamalara göre %8,4 oranında artış gerçekleşmiştir. Yıllık enflasyon oranındaki değişim baz alındığında; Adana ve Mersin alt bölgesinin %7,6’lık artış oranıyla; %7,3 olan Türkiye ortalamasının üzerinde olduğu ve 26 alt bölge içerisinde 7. sırada yer aldığı görülmektedir.
MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE GERÇEKLEŞMELERİ 2013 yılı Ocak-Mart döneminde merkezi yönetim bütçe giderleri önceki yıla göre %20 oranında artarak 750 milyon T'ye; gelirler ise %3 artarak yaklaşık 1,5 milyar T.'ye yükselmiştir. Söz konusu dönemde bütçe fazlası önceki yıla göre %10 azalarak 710 milyon L olarak gerçekleşmiştir. Yılın ilk üç ayında bütçe gelirlerinin %95'ini vergi gelirleri oluştururken, harcamaların ise %64'ünü personel harcamaları oluşturmaktadır. Yılın ilk üç ayında bütçe gelirleri içerisinde yer alan vergi gelirleri tahsilâtı, önceki yıla göre %3 oranında artmıştır. Söz konusu dönemde, vergi gelirleri içerisinde yer alan, uluslar arası ticaret ve muamelelerden alınan vergi tahsilâtında; geçen yıla göre %7 oranında, ithalde alınan katma değer vergisinde ise %6 oranında artış olduğu görülmektedir.
ekon@mtso.org.tr / MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI
11
Mersin İli Merkezi Yönetim Bütçe Gerçekleşmeleri (’000 ) 2012 Ocak-Mart
2013 Ocak-Mart
Değişim (%)
Harcamalar
623.855
750.470
%20
Personel Giderleri
412.945
480.360
%16
75.112
86.759
%16
Sosyal Güv.Kur.Devlet Primi Mal ve Hizmet Alımı
67.813
69.143
%2
Cari Transferler
25.703
30.168
%17
Sermaye Giderleri
42.282
83.949
%99
-
91
-
Borç Verme Gelirler
1.413.042
1.460.876
%3
1-Genel Bütçe Gelirleri
1.402.763
1.446.429
%3
Vergi Gelirleri
1.341.102
1.384.356
%3
Teşebbüs ve Mülkiyet Gelirleri
19.593
22.429
%14
Faizler, Paylar ve Cezalar
40.959
38.740
-%5
1.109
904
-%18
Sermaye Gelirleri 2-Özel Bütçe Bütçe Dengesi
10.279
14.447
%41
789.187
710.406
-%10
Kaynak: T.C. Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü
Genel bütçe vergi gelirlerinin tahakkuk ve tahsilâtının illere göre dağılımı incelendiğinde; 2012 yılı Ocak-Mart döneminde toplam tahsilât içinde %2,1'lik payla 6.sırada yer alan Mersin, 2013 yılında da %1,8'lik payla yerini korumuştur. 2013 yılı ilk üç aylık döneminde Mersin, uluslar arası ticaret ve muamelelerden alınan vergiler düşüldükten sonraki vergi tahsilâtında iller arasında ise sekizinci sırada yer almaktadır.
YATIRIM TEŞVİK BELGELERİ 2013 yılı Ocak-Mart döneminde, Mersin’de öngörülen toplam sabit yatırım tutarı 228 milyon T olan toplam 19 adet Yatırım Teşvik Belgesi düzenlenmiştir. Düzenlenen belgelerde 420 kişilik istihdam öngörülmektedir. Söz konusu dönemde yatırım teşvik belgelerine öngörülen 228 milyon T’lik yatırım tutarının %34’ü enerji sektörü, %31’i hizmetler, %19’u tarım ve %16’sı imalat sektöründedir. Söz konusu dönemde öngörülen 420 kişilik istihdamın ise %42’si hizmetler, %34’ü imalat, %22’si tarım ve %2’si enerji sektöründedir.
Yatırım Teşvik Belgelerinin Dağılımı Türkiye 2012 Ocak-Mart Belge Sayısı (Adet)
Mersin
2013 Ocak-Mart
2012 Ocak-Mart
2013 Ocak-Mart
924
1.317
23
19
Sabit Yatırım (Milyon )
11.304
22.623
140
228
İstihdam
26.844
43.451
527
420
Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı
Mersin İli Yatırım Projelerinin Yatırım Tutarlarına Göre Sektörel Dağılımı Enerji 34%
Hizmetler 31% İmalat 16%
Tarım 19%
Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı
12
MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI / www.mtso.org.tr
Mersin İli Yatırım Projelerinin İstihdama Göre Sektörel Dağılımı
Hizmetler %42
İmalat %34 Tarım 22%
Enerji 2%
Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı
20 Haziran 2012 – Mart 2013 Tarihleri Arasında Düzenlenen 3305 Sayılı Karar Kapsamındaki Teşvik Belgeleri İstatistikleri Yatırım Teşvik Belgelerinin Sektörel Dağılımı
Türkiye
20 Haziran 2011 - Mart 2012 Belge Adedi
Sabit Yatırım (Milyon )
Enerji
162
11.955
2.965
158
13.331
2.750
Hizmetler
910
12.152
32.657
1.047
13.931
55.529
1.827
13.918
49.148
2.375
29.314
74.582
183
775
3.252
259
3.955
8.352
3.082
38.801
88.041
3.839
60.531
141.213
3
43
40
2
96
10
Hizmetler
22
113
512
26
153
699
İmalat
25
147
417
44
825
1.111
İmalat Madencilik Toplam Enerji
Mersin
20 Haziran 2012 - Mart 2013
Madencilik Toplam
İstihdam (Kişi)
Belge Adedi
Sabit Yatırım (Milyon )
İstihdam (Kişi)
8
26
100
4
23
55
58
329
1.069
76
1.097
1.875
Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı
Yeni teşvik sistemi kapsamında 20 Haziran 2012-Mart 2013 tarihleri arasında Türkiye genelinde düzenlenen yatırım teşvik belge adedi 2012 yılının aynı dönemine göre %25’lik artışla 3.839 adede, öngörülen sabit yatırım tutarı %55’lik artışla yaklaşık 61 milyar L’ye, istihdam ise %60’lık artışla 141.213 kişiye ulaşmıştır. Belirtilen dönemde Türkiye genelinde düzenlenen 3.839 teşvik belgesinin 1.667’si genel, 2.150’si bölgesel, 18’i büyük ölçekli, 4’ü ise stratejik yatırım mahiyetine sahiptir. Aynı dönem için Mersin’de düzenlenen yatırım teşvik belge adedi 2012 yılının belirtilen dönemine göre %31’lik artışla 76 adede, öngörülen sabit yatırım tutarı %233’lük artışla yaklaşık 1,1 milyar T’ye, istihdam ise %75’lik artışla 1.875 kişiye ulaşmıştır. Teşvikli yatırımlarda Mersin ile Türkiye genelindeki gerçekleşmeler kıyaslandığında Mersin’de belge sayısı, öngörülen toplam sabit tutarı ve istihdam bazındaki artışın, Türkiye genelinin üzerinde olduğu gözlenmiştir. Yeni teşvik sistemi uygulamasına başlamadan önceki 20 Haziran 2011-Mart 2012 döneminde İlimizde belge başına düşen sabit yatırım tutarı 5,7 milyon L iken; yeni uygulama ile %153’lük artışla 14,4 milyon T’ye yükselmiştir. Söz konusu dönemler için belge başına düşen istihdamın ise 18 kişiden 25 kişiye ulaştığı gözlenmiştir. Teşvikli yatırımların sektörel dağılımına bakıldığında; yatırımlar içerisinde ağırlıklı paya sahip olan imalat ve hizmetler sektörlerinde artış, madencilik sektöründe azalış kaydedildiği; enerji sektöründe öngörülen sabit yatırım tutarındaki artışa karşın, belge adedi ve öngörülen istihdam bazında azalış gözlenmiştir. İlimizde düzenlenen teşvik belgesinin 25’i genel, 51’i bölgesel mahiyete sahiptir. Düzenlenen Yatırım Teşvik Belgelerinin dağılımı bölgesel bazda incelendiğinde; İlimizin de içinde yer aldığı 3.bölgede düzenlenen belge sayısının Türkiye geneli kapsamında düzenlenen belge sayısının %16’sına sahip olduğu gözlenmiştir. 3. Bölgede teşvik belgesine bağlanan toplam 609 yatırımın %12’sinin Mersin’de olduğu ve Mersin yatırımlarının söz konusu bölge içerisindeki iller arasında üçüncü sırada yer aldığı görülmektedir.
ekon@mtso.org.tr / MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI
13
Yatırım Teşvik Belge Sayısının Bölgesel Dağılımı 3. Bölge 16%
1. Bölge 37%
2. Bölge 16%
4. Bölge 11%
5. Bölge 9%
6. Bölge 11%
Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı
ULAŞTIRMA BİLGİLERİ Motorlu Kara Taşıtları Sayısı* Otomobil (1)
Minibüs
Otobüs
Kamyonet (1)
Kamyon (2)
Motosiklet
Diğer(3)
Toplam
2012 Ocak-Şubat
Dönem
170.283
6.522
5.212
71.830
24.526
130.249
29.231
437.853
2013 Ocak-Şubat
184.659
6.853
5.473
77.025
26.501
134.681
29.972
465.164
*: Motorsuz (römork ve yarı römork) kara taşıtları hariçtir. 1: Arazi taşıtları dahildir. 2: Ağır tonajlı yük taşıtlarını da kapsar. (Çekici, Damperli Kamyon, Tanker, Çöp Kamyonu vb.) 3: Özel amaçlı taşıtlar ve traktörleri kapsar. Kaynak: TÜİK
2013 yılının Şubat ayı sonu itibariyle Mersin ilindeki motorlu kara taşıtlarının sayısı 465.164’e ulaşmıştır. İlimiz Türkiye genelinde motorlu kara taşıtları sayısına göre %2,4’lük payla yedinci sıradadır. Hem Şubat 2013’de geçen yılın aynı ayına göre, hem de yılın iki aylık döneminde önceki yıla göre Türkiye genelinde ve Mersin’de trafiğe kaydı yapılan taşıt sayısında artış olduğu gözlenmiştir. 2013 yılı Şubat ayı sonu itibariyle Mersin ilinde toplam 4.442 adet aracın trafiğe kaydı yapılmıştır. Söz konusu dönemde Türkiye genelinde trafiğe kaydı yapılan araçların illere göre yoğunluk sıralamasında Mersin, %2,4’lük payla yedinci sırada yer almaktadır.
Trafiğe Kaydı Yapılan Taşıt Sayısı Şubat
Ocak-Şubat
2012
2013
Değişim (%)
2012
2013
Değişim (%)
Türkiye
52.463
60.680
16%
178.414
183.699
3%
Mersin
1.305
1.331
2%
4.386
4.442
1%
Kaynak: TÜİK
Mersin’de Araç Satışlarının Türlerine Göre Dağılımı Araç Türü
2012 Ocak-Mart
2013 Ocak-Mart
Değişim (%)
Ağır Ticari Araç
404
301
-%25
Hafif Ticari Araç
1010
789
-%22
Binek Araç
2.017
2.147
%6
Toplam
3.431
3.237
-%6
Kaynak: MODER
Mersin Otomobil Yetkili Satıcıları Derneği’nden edinilen bilgilere göre; Mersin’de 2013 yılı Ocak-Mart döneminde araç satışları, ağır ve hafif ticari araç satışlarındaki gerilemenin etkisiyle geçen yılın aynı dönemine göre %6 azalarak 3.237 olarak gerçekleşmiştir. Mersin’de satılan araç sayısındaki gelişmeler aylık bazda incelendiğinde; yılın ilk ayında araç satışlarının önceki yılın üzerinde, Şubat ve Mart aylarında ise altında kaldığı gözlenmiştir.
14
ekon@mtso.org.tr / MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI
Aylar İtibariyle Mersin’de Satılan Araç Sayısı 3.000
2.000 Kaynak: MODER
Adet
2.500
1.500 1.000 500 0
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran Temmuz Ağustos 2012
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
2013
İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ Mersin Değişim (%)
2013 Ocak-Mart
Açık İşler
167.344
274.583
%28
%64
3.781
5.441
%66
%44
İşe Başvurular
393.453
704.751
%4
%79
9.153
17.843
%12
%95
İşe Yerleştirmeler
119.286
176.833
%61
%48
2.921
3.691
%103
%26
İşsizlik Ödeneğine Başvuru
141.104
199.821
%17
%42
1.796
2.601
-%4
%45
12/11 Ocak-Mart
13/12 Ocak-Mart
2012 Ocak-Mart
2013 Ocak-Mart
Değişim (%)
2012 Ocak-Mart
12/11 Ocak-Mart
13/12 Ocak-Mart
Kaynak: Türkiye İş Kurumu
Türkiye
Ocak-Mart 2011-2013 döneminde İlimiz işgücü piyasalarındaki gelişmelere bakıldığında; 2013-2012 Ocak-Mart döneminde açık işler ve işe yerleştirmeler artış hızının 2012-2011 Ocak-Mart dönemine göre daraldığı, işe başvuruların ivme kazandığı, işsizlik ödeneğine başvurulardaki azalışın yerini artışa bıraktığı gözlenmiştir. Aylık bazda İlimiz işgücü piyasalarındaki gelişmeler incelendiğinde; açık işler ve işe yerleştirmelerin, yılın ilk ayı haricinde, işe başvurular ve işsizlik ödeneğine başvuruların ise Ocak, Şubat ve Mart aylarında geçen yılın üzerinde gerçekleştiği gözlenmiştir.
Mersin İli İşgücü Piyasasındaki Gelişmelerin Aylara Göre Dağılımı 3.000 2.500 2.000 1.500 1.000 500
Açık İşler
İşe Yerleştirmeler
Mart
Şubat
Ocak ’13
Aralık
Kasım
Ekim
Eylül
Ağustos
Temmuz
Haziran
Mayıs
Nisan
Mart
Şubat
Ocak ‘12
0
İşsizlik Ödeneğine Başvurular
8.000 7.000 6.000 Kaynak: Türkiye İş Kurumu
5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 Mart
Şubat
Ocak ’13
Aralık
Kasım
Ekim
Eylül
Ağustos
Temmuz
Haziran
Mayıs
Nisan
Mart
Şubat
Ocak ‘12
0
İşe Başvurular
MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI / www.mtso.org.tr
15
SOSYAL GÜVENLİK ÇALIŞMALARI Sosyal Güvenlik Kurumu’na kayıtlı işyeri ve istihdam ile ilgili gelişmeler incelendiğinde; Ocak 2012 itibariyle Mersin’de kayıtlı istihdam artışı %9,7 iken Ocak 2013 itibariyle %5,0 artarak 337.439’a ulaştığı görülmektedir. Bu artış, 16.195 ilave istihdama karşılık gelmektedir. Kayıtlı istihdam artışında ağırlıklı olarak sigortalı ücretli (4/a) sayısındaki artışın etkili olduğu görülmektedir.
2013 Yılı Ocak Ayı Kayıtlı İstihdamın İl Düzeyinde Dağılımı İstanbul 25%
Diğer iller 42%
Ankara 9% Gaziantep 2% Mersin 2%
Adana 2% Konya 2%
Kocaeli 3%
Bursa 4% Antalya 3%
İzmir 6%
Kaynak: T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu
Ocak 2013 itibariyle İl bazında kayıtlı istihdamın dağılımında toplam istihdamın %58’ini oluşturan ilk on il arasında Mersin İlinin; %1,9’luk pay ile 9. sırada yer aldığı görülmektedir. Türkiye genelinde Ocak 2012-2013 dönemi arasında 889.364 kişiyi bulan kayıtlı istihdamda önceki yıla kıyasla %5,4’lük artış gözlenmiştir. İlimiz Türkiye genelindeki kayıtlı istihdam sayısındaki artışta en yüksek paya sahip 15 il arasında, oransal olarak geçen yıldan bu yana en fazla artış gösteren iller arasında %1,8’lik payla 12.sıradadır.
Sosyal Güvenlik Kurumuna Kayıtlı İşyeri ve İstihdam Göstergeleri Değişim (%)
2012 Ocak
2013 Ocak
Türkiye
1.427.590
1.522.258
%8,4
%6,6
Mersin
29.140
30.623
%11,9
%5,1
Türkiye
10.957.242
11.818.115
%10,0
%7,9
Mersin
182.513
198.981
%13,5
%9,0
Türkiye
16.560.454
17.449.818
%8,7
%5,4
Mersin
321.244
337.439
%9,7
%5,0
12/11 Ocak
13/12 Ocak
İşyeri Sayısı*
Sigortalı Ücretli Çalışan Sayısı**
Kayıtlı İstihdam Sayısı
*: 4/a kapsamındaki işyeri sayılarını içermektedir. **:4/a kapsamındaki zorunlu sigortalı sayılarını içermektedir. Kaynak: T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu
Ocak 2013’de Türkiye genelinde 11.818.115’i bulan kayıtlı ücretli istihdamda geçen yıla göre %7,9’luk artış görülmektedir. İlimizde Ocak 2012 itibariyle kayıtlı ücretli istihdam artışı %13,5 iken, Ocak 2013’de %9,0’lık artışla 198.981 olarak gerçekleşmiştir. Türkiye genelinde kayıtlı ücretli istihdamdaki artışta en yüksek paya sahip 15 il arasında, oransal olarak geçen yıldan bu yana en fazla artış gösteren iller arasında %1,9’luk payla 6. sırada yer almaktadır. Ocak 2013’de Türkiye genelinde 1.522.258 işyeri bulunmaktadır. Türkiye’de bulunan işyerlerinin %2’si ilimizde faaliyet göstermektedir. Türkiye genelinde Ocak 2012-2013 dönemleri arasında 94.668 işyeri açıldığı, geçen yıldan bu yana işyeri sayısında %6,6’lık artış gözlenmiştir. Söz konusu dönemde ilimizde açılan firma sayısı 1.483 olup, Ocak 2012’de Mersin’de açılan firma sayısı artışı %11,9 iken, Ocak 2013’de %5,1 olarak gerçekleşmiştir. İlimiz Türkiye genelindeki işyeri sayısındaki artışta en yüksek paya sahip 15 il arasında, oransal olarak geçen yıldan bu yana en fazla artış gösteren iller arasında %2’lik payla 12.sırada yer almaktadır.
16
ekon@mtso.org.tr / MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI