MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI
Aylık Göstergeler Nisan 2013 / Yayın No: 2013-8
03 Avrupa ülkeleri ihracatı gerilerken, Afrika ülkeleri artış eğiliminde
05 Mersin Serbest Bölgesi’nde istihdam ve firma sayısındaki artış, ticaret hacmine yansımadı
DIŞ TİCARET TÜİK tarafından açıklanan geçici verilere göre; 2013 yılı Ocak-Nisan döneminde Mersin hinterlandı kapsamında gerçekleştirilen ihracat, önceki yıla göre %4 artarak 2,6 milyar $'a; ithalat ise %7 artarak yaklaşık 4,7 milyar $'a yükselmiştir. 2012 yılı Ocak-Nisan döneminde %58 olan ihracatın ithalatı karşılama oranının 2013 yılında %56’ya gerilediği görülmektedir. Dış ticaret hacmi ise geçen yıla göre %6 artarak 7,3 milyar $ olarak gerçekleşmiştir. Söz konusu dönemde Türkiye’de gerçekleştirilen ihracatın %5’i, ithalatın ise %6’sı Mersin hinterlandından yapılmıştır. Yılın ilk dört ayında Mersin firmaları tarafından gerçekleştirilen ihracat, 2012 yılına göre %8 artarak yaklaşık 484 milyon $’a, ithalat ise %9 artarak 390 milyon $’a yükselmiştir. İhracatın ithalatı karşılama oranı %125’den %124’e gerilerken; dış ticaret hacmi ise %8 artarak 874 milyon $’a yükselmiştir. İhracattaki artışta; net ihracatta önemli payı olan metalik olmayan diğer mineral ürünler, metal eşya sanayi (makine ve teçhizatı hariç) ve başka yerde sınıflandırılmamış makine ve teçhizat sektörlerinin önemli payı olmuştur. İthalattaki gerçekleşmelerde ise; gıda ürünleri ve içecek, tarım ve hayvancılık ile net ithalatçı sektörler arasında yer alan diğer ulaşım araçları ithalat artışını etkileyen başlıca sektörler olduğu görülmektedir.
Dış Ticaret Göstergeleri*
07
İhracat (Milyon $)
Türkiye
İthalat (Milyon $)
Mersin Liman Başkanlığı konteyner elleçlemesi ile 2. sırada
Mersin Hinterlandı İhracat (Milyon $)
Mersin Firmaları Mersin Hinterlandı
İthalat (Milyon $)
11
Mersin Firmaları Türkiye
Protesto edilen senet tutarı yükselişe geçti
Mersin Hinterlandı Dış Ticaret Dengesi (Milyon $)
Mersin Firmaları Türkiye
12 Bireysel krediler ile KOBİ’lere kullandırılan kredilerin takibe dönüşüm oranı arttı
Mersin Hinterlandı Karşılama Oranı ($)
17 İlimiz işyeri ve istihdam artışı geçen yılın altında kaldı
18 Mersin, satılan konut sayısına göre 6. sırada
2013 Ocak-Nisan
Değişim (%)
47.935
49.550
%3
75.207
81.581
%9
2.539
2.637
%4
448
484
%8
4.391
4.687
%7
358
390
%9
-27.271
-32.030
%18
-1.852
-2.050
%11
89
93
%5
%64
%61
%58
%56
%125
%124
Mersin Firmaları Tarafından Gerçekleştirilen İhracatın Dağılımı*
16
200.000 160.000 (’000 $)
İŞKUR’a yapılan her 100 iş başvurusunun 21’i işe yerleşti
Mersin Firmaları
2012 Ocak-Nisan
*: Geçici veriler Kaynak: TÜİK
İhracat ithalattan daha hızlı arttı
120.000
14%
%3
%25
Mart
Nisan
-%5
80.000 40.000 0
Ocak
Şubat
Mayıs
Haziran Temmuz Ağustos
2012 115.484 122.941 117.120 92.012 104.447 100.411 91.717
77.487
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
88.538 115.360 140.149 145.747
2013 131.701 116.214 120.616 115.288
Aylık bazda Mersin firmaları bazında dış ticarettteki gelişmeler incelendiğinde; 2013 Nisan ayı ihracatında bir önceki aya göre %4’lük azalış; ithalatta ise %19’luk artış olmuştur. Söz konusu dönemler için dış ticaretteki gelişmelere sektörel olarak baktığımızda; tarım ve ormancılık sektörü ihracat azalışında; tarım ve ormancılık ve imalat sanayi sektörleri ise ithalattaki artışta etkili olmuştur.
*: Geçici veriler Kaynak: TÜİK
01
2013 yılı Nisan ayında Mersin firmaları ihracatında önceki yılın aynı ayına göre %25’lik, ithalatında ise %6’lık artış gerçekleşmiştir. Söz konusu dönemlerdeki gelişmeler sektörel olarak incelendiğinde; ihracattaki artışta imalat sanayi içerisindeki başka yerde sınıflandırılmamış makine ve teçhizat, gıda ürünleri ve içecek, metal eşya sanayi; (makine ve teçhizat hariç) ithalattaki artışta ise tarım ve hayvancılık, kimyasal madde ve ürünler; motorlu kara taşıtı ve römorklar sektörlerinin etkili olduğu gözlenmektedir.
Mersin Firmaları Tarafından Gerçekleştirilen İthalatın Dağılımı*
(’000 $)
160.000 6%
120.000
19%
5%
6%
80.000 40.000 Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
2012
82.752
89.701
85.167
100.612
127.920
2013
98.828
94.365
90.131
107.076
Haziran Temmuz Ağustos 89.301
98.978
68.914
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
86.551
82.702
114.001
102.616
*: Geçici veriler Kaynak: TÜİK
0
Mersin Firmaları Bazında Dış Ticaretin Sektörel Dağılımı * İthalat ($)
199.817.736
197.289.423
Balıkçılık
1.566.063
1.857.156
-
2.966
%19
-
Madencilik ve taşocakçılığı
5.683.482
4.514.565
141.120
72.261
-%21
-%49
238.910.019
278.348.820
212.654.697
240.717.370
%17
%13
İmalat sanayi Gıda ürünleri ve içecek
2012 Ocak-Nisan
Değişim (%)
2013 Ocak-Nisan
Tarım ve ormancılık
138.641.251
2013 Ocak-Nisan 145.313.507
İhracat -%1
İthalat %5
57.311.102
63.665.469
13.253.477
22.011.240
%11
%66
Tütün ürünleri
5.973.463
3.386.870
945
10.619
-%43
%1024
Tekstil ürünleri
6.016.693
10.435.346
6.574.271
5.960.727
%73
-%9
Giyim eşyası
5.354.159
4.424.637
2.772.521
3.830.436
-%17
%38
132.991
415.273
401.149
518.594
%212
%29
Ağaç ve mantar ürünleri (mobilya hariç); hasır vb. örülerek yapılan maddeler
1.702.549
1.649.741
352.916
871.003
-%3
%147
Kağıt ve kağıt ürünleri
Dabaklanmış deri, bavul, el çantası, saraciye ve ayakkabı
2.769.110
4.028.897
4.190.087
4.916.443
%45
%17
Basım ve yayım; plak, kaset vb.
128.059
161.721
285.778
127.750
%26
-%55
Kok kömürü, rafine edilmiş petrol ürünleri ve nükleer yakıtlar
334.244
1.633.392
87.407.581
89.115.929
%389
%2
Kimyasal madde ve ürünler
11.337.431
14.619.282
49.932.348
54.133.101
%29
%8,4
Plastik ve kauçuk ürünleri
30.458.533
35.227.449
2.450.366
1.832.648
%16
-%25
Metalik olmayan diğer mineral ürünler
35.422.204
47.406.007
5.223.990
6.648.213
%34
%27
Ana metal sanayi
19.003.747
8.260.354
1.989.657
2.154.831
-%57
%8,3
Metal eşya sanayi (makine ve teçhizatı hariç)
20.521.025
29.182.115
2.648.210
6.310.365
%42
%138
Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve teçhizat
29.897.097
37.263.629
24.973.439
25.400.976
%25
%2
Büro, muhasebe ve bilgi işleme makineleri
166.204
47.514
324.762
286.367
-%71
-%12
Başka yerde sınıflandırılmamış elektrikli makine ve cihazlar
1.112.119
5.270.580
3.452.174
2.653.704
%374
-%23
186.403
194.475
1.104.100
1.523.377
%4
%38
Radyo, televizyon, haberleşme teçhizatı ve cihazları
375.216
866.646
1.307.780
1.130.915
%131
-%14
Motorlu kara taşıtı ve römorklar
4.426.388
4.034.829
2.450.122
4.320.561
-%9
%76
Diğer ulaşım araçları
2.771.215
1.014.727
23.598
5.473.110
-%63
%23093
Mobilya ve başka yerde sınıflandırılmamış diğer ürünler
3.510.067
5.159.867
1.535.426
1.486.461
%47
-%3
Toptan ve perakende ticaret
1.578.388
1.805.559
6.792.394
4.293.580
%14
-%37
Tıbbi aletler; hassas optik aletler ve saat
Gayrimenkul, kiralama ve iş faaliyetleri
420
-
-
-
-
-
Diğer sosyal, toplumsal ve kişisel hizm.
-
4.497
2.767
-
-
-
447.556.108
483.820.020
358.232.229
390.399.684
%8
%9
Toplam
02
İhracat ($) 2012 Ocak-Nisan
*: Geçici veriler Kaynak: TÜİK
Sektörler
MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI / www.mtso.org.tr
Mersin Firmaları Dış Ticaret İstatistiklerinin Ülke Gruplarına Göre Dağılımı* ($) 2012 Ocak-Nisan Ülke Grupları
İthalat
Avrupa
145.128.501
2013 Ocak-Nisan
İhracat
Değişim (%)
İthalat
İhracat
158.887.292
128.190.062
199.326.645
İthalat -12%
İhracat 25%
Avrupa Birliği
94.403.841
83.853.375
71.965.994
84.517.085
-24%
1%
Diğer Avrupa Ülkeleri
50.724.660
75.033.917
56.224.068
114.809.560
11%
53%
Afrika
18.164.831
58.523.071
23.270.664
58.301.810
28%
-0,4%
Kuzey Afrika
5.456.592
30.971.903
6.800.308
30.009.324
25%
-3%
Diğer Afrika Ülkeleri
12.708.239
27.551.168
16.470.356
28.292.486
30%
3%
Amerika
84.635.550
7.501.671
93.467.263
10.969.692
10%
46%
Kuzey Amerika
59.086.446
3.115.934
60.211.000
4.919.589
2%
58% 531%
Orta Amerika ve Karayipler
2.412.239
197.795
10.500.672
1.248.484
335%
Güney Amerika
23.136.865
4.187.942
22.755.591
4.801.619
-2%
15%
Asya
98.198.352
198.119.399
140.162.777
197.553.004
43%
-0,3%
Yakın ve Orta Doğu Asya Ülkeleri
9.230.890
174.658.259
14.761.650
172.480.476
60%
-1%
Diğer Asya Ülkeleri
88.967.462
23.461.140
125.401.127
25.072.528
41%
7%
Okyanusya ve Kutup Bölgeleri
8.467.734
185.038
8.934
1.200.453
-100%
549%
Avustralya ve Yeni Zelanda
8.467.734
152.500
8.934
384.804
-100%
152%
0
32.538
0
815.649
-
2407%
Diğer Okyanusya ve Kutup Bölgeleri Ülkeleri Diğer Ülkeler
43.981
Serbest Bölgeler Toplam
31.211
0
5.865
-
-81%
3.322.361
24.805.480
5.299.984
16.462.551
60%
-34%
357.961.310
448.053.162
390.399.684
483.820.020
9%
8%
*: Geçici veriler Kaynak: TÜİK
Mersin firmaları tarafından gerçekleştirilen ihracattaki gelişmeler ülke grupları itibariyle incelendiğinde; 2013 yılı ilk dört ayında Avrupa ve Amerika ülkeleri ihracatında geçen yıla göre artış, Afrika ve Asya ülkelerinde ise azalış olduğu görülmektedir. Avrupa ülkeleri içerisinde Rusya ve Ukrayna; Amerika ülkelerinde A.B.D., Venezuella ve Küba ihracattaki yukarı yönlü hareketlenmelerde etkili olan ülkelerdir. Mersin firmaları tarafından gerçekleştirilen ihracat ülke grupları itibariyle aylık bazda incelendiğinde; 2013 yılın ilk ayı haricinde Şubat-Nisan döneminde Avrupa ülkelerinin azalış; Afrika ülkelerinde ise artış eğiliminde olduğu; Asya ülkelerinde Ocak ve Şubat aylarındaki azalışın; Mart-Nisan döneminde yerini artışa bıraktığı; Amerika ülkelerinde ise inişli çıkışlı bir seyir izlediği gözlenmiştir. Mersin firmaları tarafından gerçekleştirilen ithalattaki gelişmeler ülke grupları itibariyle incelendiğinde; 2013 yılı ilk dört ayında Asya, Amerika ve Afrika ülkeleri ithalatında geçen yıla göre artış, Avrupa’da ise azalış olduğu gözlenmiştir. Asya ülkelerinde Hindistan, Çin ve İsrail; Amerika ülkelerinde A.B.D. ve Meksika; Afrika ülkelerinde Sudan, Etiopya ve Burkina Faso ithalat artışında etkili olan ülkelerdir. Mersin firmaları tarafından gerçekleştirilen ithalat ülke grupları itibariyle aylık bazda incelendiğinde; Avrupa ülkelerinde 2013 yılı Ocak-Mart döneminde azalışın Nisan ayında yerini artışa bıraktığı; Asya ülkelerinde Mart ayında bir miktar azalış olsa da Ocak-Nisan döneminde artış eğiliminde olduğu; Afrika ve Amerika ülkelerinde ise inişli çıkışlı bir seyir izlediği gözlenmiştir.
Aylar İtibariyle Mersin Firmaları Avrupa Ülkeleri İthalat ve İhracatı İhracat
80.000
Aylar İtibariyle Mersin Firmaları Afrika Ülkeleri İthalat ve İhracatı
İthalat
İthalat
18.000
70.000
16.000 (1000 $)
60.000 (1000 $)
İhracat
20.000
50.000 40.000 30.000
14.000 12.000 10.000 8.000 6.000
20.000
4.000
10.000
2.000
0 Oca-12 Şub-12 Mar-12 Nis-12 May-12 Haz-12 Tem-12 Agu-12 Eyl-12 Eki-12 Kas-12 Ara-12 Oca-13 Şub-13 Mar-13 Nis-13
Oca-12 Şub-12 Mar-12 Nis-12 May-12 Haz-12 Tem-12 Agu-12 Eyl-12 Eki-12 Kas-12 Ara-12 Oca-13 Şub-13 Mar-13 Nis-13
0
Kaynak: TÜİK
Kaynak: TÜİK
ekon@mtso.org.tr / MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI
03
Aylar İtibariyle Mersin Firmaları Amerika Ülkeleri İthalat ve İhracatı
İhracat
70.000
35.000
60.000
30.000
50.000
(1000 $)
25.000 20.000 Kaynak: TÜİK
15.000 10.000 5.000
40.000 30.000 20.000 10.000 0
Oca-12 Şub-12 Mar-12 Nis-12 May-12 Haz-12 Tem-12 Agu-12 Eyl-12 Eki-12 Kas-12 Ara-12 Oca-13 Şub-13 Mar-13 Nis-13
0
İthalat
Oca-12 Şub-12 Mar-12 Nis-12 May-12 Haz-12 Tem-12 Agu-12 Eyl-12 Eki-12 Kas-12 Ara-12 Oca-13 Şub-13 Mar-13 Nis-13
(1000 $)
İthalat
Kaynak: TÜİK
İhracat
40.000
Aylar İtibariyle Mersin Firmaları Asya Ülkeleri İthalat ve İhracatı
AKİB İHRACAT GÖSTERGELERİ AKİB'in açıklamış olduğu ihracat rakamlarına göre; 2013 yılı Ocak-Nisan döneminde Birlik bazında ihracatta geçen yıla göre %7, Mersin firmalarında ise %0,4 azalış olduğu görülmektedir. 2013 yılı Nisan ayında Birlik bazında ihracat, geçen yıla göre aylık bazda %8 azalarak yaklaşık 979 milyon $’a gerilerken; Mersin firmaları ihracatı ise %10 artarak 98 milyon $’a yükselmiştir. Birlik bazında ihracat azalışında sanayi sektörü; Mersin firmaları bazında artışta ise sanayi ve madencilik sektörleri etkili olmuştur. Söz konusu dönemde Birlik bazında ihracat azalışında ihracat içerisinde önemli payı olan sanayi mamullerinden; başta kimyevi maddeler ve mamulleri olmak üzere, çelik ve tarım grubu içerisinde yer alan yaş meyve ve sebze sektörleri etkili olmuştur. Mersin Firmaları bazında ise ihracat içerisinde önemli payı olan tarım sektörü hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri ile sanayi sektöründe yer alan makine ve aksamları ihracat artışında etkili olan alt sektörlerdir.
Sektörel Bazda İhracat Rakamları (’000 $) Birlik Bazında
Mersin Firmaları
Sektörler
2012 Ocak-Nisan
2013 Ocak-Nisan
I.Tarım
1.039.210
1.068.234
810.058
791.664
74.527
103.304
%39
A. Bitkisel Ürünler B. Hayvansal Ürünler C. Ağaç Ve Orman Ürünleri II. Sanayi
Değişim (%)
2012 Ocak-Nisan
2013 Ocak-Nisan
Değişim (%)
%3
311.218
306.236
-%2
293.570
285.016
-%3
8.132
9.257
%14
-%2
154.625
173.266
%12
9.515
11.963
%26
3.449.413
3.072.929
-%11
120.931
121.224
%0,2
A. Tarıma Dayalı İşlenmiş Ürünler
296.482
285.853
-%4
9.480
3.141
-%67
B. Kimyevi Maddeler Ve Mamulleri
2.161.412
1.782.078
-%18
28.783
32.595
%13
991.519
1.004.997
%1
82.668
85.488
%3
41.642
65.756
%58
2.879
6.032
%109
4.530.265
4.206.918
-%7
435.029
433.492
-%0,4
C. Sanayi Mamulleri III. Madencilik Toplam
Not: 07.12.1998 tarih ve 6702 sayılı talimat gereğince (transit ve reexport ticaret, bedelsiz ihracat, geçici ihracat sınır ve kıyı ticareti, mahrecine iade, geçici kabul ile Irak transit ihracat) değerleri dahil değildir. Kaynak: Akdeniz İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği
AKİB Birlik ve Mersin Firmaları Bazında İhracatın Aylara Göre Dağılımı 1.500.000 Kaynak: Akdeniz İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği
(000$)
1.250.000 1.000.000 750.000 500.000 250.000
Birlik Bazında
04
Nisan
Mart
Şubat
Ocak ’13
Aralık
Kasım
Ekim
Eylül
Ağustos
Temmuz
Haziran
Mayıs
Nisan
Mart
Şubat
Ocak ‘12
0
Mersin Firmaları
MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI / www.mtso.org.tr
MERSİN SERBEST BÖLGESİ 2013 yılının Nisan ayı sonu itibariyle Mersin Serbest Bölgesi'nde toplam 7.750 kişi istihdam edilmektedir. 2012 yılı Nisan ayına göre istihdam %1 artmıştır. 348’i yerli, 38'i yabancı ve 47’si yerli-yabancı ortaklığı olmak üzere toplam 433 firma faaliyette bulunmaktadır. Faaliyette bulunan firma sayısının, önceki yılın Nisan ayına göre %6 arttığı görülmektedir. Yatırım harcamalarının dağılımına bakıldığında; %93’ünün Türkiye'den bölgeye, %7'sinin ise yurtdışından bölgeye yapıldığı görülmektedir. Bölgedeki ticaret hacmindeki gelişmeler incelendiğinde; 2013 yılı Nisan ayında ticaret hacmi geçen yıla göre aylık bazda %4 azalarak 304 milyon $’a gerilemiştir. Söz konusu dönemde ticaret hacmindeki gelişmeler sektörel olarak incelendiğinde; başta işlenmiş petrol ürünleri olmak üzere, işlenmiş tütün ürünleri ve sanayi bitkilerinin ticaret hacmindeki azalışta etkili olduğu gözlenmiştir. 2013 Ocak-Nisan döneminde ise ticaret hacmi geçen yıla göre %12 azalarak 1,1 milyar $’a gerilediği gözlenmiştir. Yılın dört aylık döneminde azalışta etkili olan sektörlere bakıldığında; işlenmiş petrol ürünleri, gıda sanayi ürünleri ve işlenmiş tütün ürünleri olduğu görülmektedir.
Mersin Serbest Bölgesi Ticaret Hacmi 450.000 400.000
(’000 $)
350.000 300.000 250.000 200.000
-%27
-%19
Ocak
Şubat
%3
-%4
Mart
Nisan
150.000 100.000 50.000 0 Mayıs
Haziran Temmuz Ağustos 2012
Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
2013
Bölgedeki ticaret hacmi işlenmiş petrol ürünleri hariç olarak değerlendirildiğinde; 2013 yılı Nisan ayında önceki yılın Nisan ayına göre %13 artarak 271 milyon $’a, Ocak-Nisan döneminde ise geçen yıla göre %1 azalarak yaklaşık 977 milyon $’a gerilemiştir. Söz konusu dönemlerdeki gelişmeler sektörel bazda incelendiğinde; aylık bazda artışta hububat, demir çelik sanayi mamulleri ve diğer sanayi mamulleri; yılın dört aylık dönemindeki azalışta ise gıda sanayi ürünleri, işlenmiş tütün ürünleri, sanayi bitkileri ve baklagillerin etkili olduğu gözlenmektedir. Bölgedeki ticaretin ülke grupları bazında dağılımı incelendiğinde; ticaret hacmi içerisinde önemli ağırlığa sahip olan AB ülkelerinde geçen yılki artışın 2013 yılında yerini azalışa, İslam ülkeleri ile Türkiye’nin ticaret hacmindeki artışın ise yerini azalışa bıraktığı gözlenmiştir.
Mersin Serbest Bölgesi’nde Ticaret Hacminin Sektörel Dağılımı (%) İşlenmiş Petrol Ürünleri Dahil Sektörler
2012 Ocak-Nisan
Tarım Grubu
225.007.747
223.161.677
5.069.892
8.787.438
Madencilik
2013 Ocak-Nisan
İşlenmiş Petrol Ürünleri Hariç
Değişim (%)
2012 Ocak-Nisan
2012 Ocak-Nisan
Değişim (%)
-%1
225.007.747
223.161.677
-%1
%73
5.069.892
8.787.438
%73
Sanayi Grubu
1.034.980.220
879.333.106
-%15
758.778.772
744.591.552
-%2
Toplam
1.265.057.859
1.111.282.221
-%12
988.856.411
976.540.666
-%1
Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü
ekon@mtso.org.tr / MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI
05
Mersin Serbest Bölgesi Ticaret Hacminin Ülke Gruplarına Göre Dağılımı 700.000
500%
(’000 $)
600.000
400%
381%
500.000
300%
400.000
200%
300.000 200.000
-11%
0
39%
8%
100.000
100%
-1%
-7%
-29%
-20%
-100%
AB Ülkeleri
Diğer OECD Ülkeleri
2012 Ocak-Nisan
143.956
67.043
353
21.618
66.800
251.751
137.236
576.300
2013 Ocak-Nisan
128.016
72.704
1.698
30.001
47.570
233.234
135.987
462.072
-11%
48%
381%
39%
-29%
-7%
-1%
-20%
Değişim (%)
0
Diğer Avrupa Türk Ülkeleri Cumhuriyetleri
Eski S.S.C.B.
İslam Ülkeleri Diğer Ülkeler
Türkiye
Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü
LİMAN FAALİYETLERİ Liman başkanlıkları bazındaki istatistiklere göre; 2013 yılı Ocak-Nisan döneminde Mersin ili elleçlenen yük miktarı; önceki yıla göre %10 azalarak 9.640.924 ton olarak gerçekleşmiştir. Söz konusu azalışta ithalat yükleri etkili olmuştur. Yük trafiğinde geçen yıla göre yükleme tonajı %15 artarak 3.671.050 seviyesine yükselmiş; boşaltma tonajı ise %20 azalarak 5.969.874 seviyesine gerilemiştir. Yılın ilk dört ayında Mersin Liman Başkanlığı tarafından elleçlenen yük miktarı ile, Türkiye genelindeki liman başkanlıkları içerisinde 6. sırada yer almaktadır. Yük trafiğindeki gelişmeler üçer aylık dönemler itibariyle incelendiğinde; yılın ilk çeyreğinde Şubat ve Mart aylarındaki artışın etkisiyle geçen yılın üzerinde gerçekleştiği, ikinci çeyreğin ilk ayı olan Nisan ayında ise ithal yüklerindeki gerilemenin etkisiyle %37’lik azalış kaydetmiştir. 2013 yılı Nisan ayında yük trafiğinde geçen yıla göre aylık bazda yükleme tonajı %24 artarak 1.046.700; boşaltma tonajı %51 azalarak 1.733.317 seviyesinde gerçekleşmiş ve toplam yük trafiği %37 azalarak 2.780.017 seviyesine gerilemiştir.
12.000.000
15%
Ton
10.000.000 8.000.000
3%
6.000.000 4.000.000
-22%
2.000.000 0
9% 3% -10%
İhracat
İthalat
Transit
Dahili
2012 Ocak-Nisan
3.074.398
7.119.015
36.989
456.720
10.687.122
2013 Ocak-Nisan
3.550.737
5.580.303
38.020
471.864
9.640.924
15%
-22%
3%
3%
-10%
Değişim (%)
Toplam
20% 15% 10% 5% 0% -5% -10% -15% -20% -25%
Kaynak: T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı
Mersin Liman Başkanlığı Bazında Elleçlenen Yüklerin Dağılımı
5.000.000
Ton
4.000.000 3.000.000 2.000.000 1.000.000 0
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran Temmuz 2012
06
Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
Kaynak: T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı
Aylar İtibariyle Mersin Liman Başkanlığı Bazında Elleçlenen Yük Miktarı
2013
MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI / www.mtso.org.tr
Mersin Liman Başkanlığı bazında 2013 yılı ilk dört aylık dönemde ihracattaki gelişmeler değerlendirildiğinde; Ocak-Nisan döneminde ihracat edilen yük miktarının geçen yılın üzerinde bir seyir izlediği, önceki yıla kıyasla %15 oranında artış kaydettiği görülmektedir. Söz konusu dönemde ihracattaki artışta petrol ürünleri; ham ve üretilmiş mineraller, inşaat malzemeleri ve makineler, taşıma teçhizatı, aksam ve çeşitli parçaları ile konteynerler yük gruplarındaki artış etkili olmuştur. 2013 yılının Nisan ayında ise ihraç yükleri makineler, taşıma teçhizatı, aksam ve çeşitli parçaları ile konteynerler ve petrol ürünleri yük gruplarındaki yukarı yönlü hareketlenmelerin etkisiyle önceki yılın aynı ayına göre %26 artış kaydetmiştir. 2013 yılı ilk dört ayı için ithalattaki gelişmeler değerlendirildiğinde; Ocak ve Nisan ayları haricinde ithal edilen yük miktarının geçen yılın üzerinde gerçekleştiği, önceki yıla kıyasla %53 oranında azalış kaydettiği görülmektedir. Söz konusu dönemde ithalattaki azalışta makineler, taşıma teçhizatı, aksam ve çeşitli parçaları ile konteynerler yük grubundaki azalış etkili olmuştur. 2013 yılının Nisan ayında ise ithalat yükleri makineler, taşıma teçhizatı, aksam ve çeşitli parçaları ile konteynerler yük grubundaki gerilemenin etkisiyle önceki yıla göre %53 azalış kaydetmiştir. Mersin Liman Başkanlığı bazında transit ve dâhili taşımacılık yüklerindeki gelişmeler incelendiğinde; 2013 yılı Ocak-Nisan döneminde hem transit taşımacılık yüklerinde hem de dahili taşımacılıkta geçen yıla göre %3’lük artış olduğu görülmektedir. 2013 yılı Nisan ayında ise transit taşımacılık önceki yıla göre %26, dâhili yük taşımacılık ise %13 oranında artış kaydetmiştir.
Aylar İtibariyle Mersin Liman Başkanlığı Bazında İthalat-İhracat Yük Miktarı Kaynak: T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı
4.000.000 3.500.000
Ton
3.000.000 2.500.000 2.000.000 1.500.000 1.000.000 500.000 Ocak ’13
Şubat
Mart
Nisan
Ocak ’13
Şubat
Mart
Nisan
Aralık
Kasım
Ekim
Eylül
Ağustos
Temmuz
Haziran
Mayıs
Nisan
Mart
Şubat
Ocak ‘12
0
İthalat
İhracat
Aylar İtibariyle Mersin Liman Başkanlığı Bazında Konteyner Trafiği Kaynak: T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı
70.000 60.000
TEU
50.000 40.000 30.000 20.000
Yükleme
Aralık
Kasım
Ekim
Eylül
Ağustos
Temmuz
Haziran
Mayıs
Nisan
Mart
Şubat
0
Ocak ‘12
10.000
Boşaltma
Yılın ilk dört ayında konteyner adeti bazında (TEU), geçen yıla göre %5 oranında artış gerçekleşmiştir. Söz konusu dönemde Mersin Liman Başkanlığı, Türkiye genelinde en fazla konteyner elleçlemesi yapılan liman başkanlıkları içerisinde 2. sırada yer almaktadır. Söz konusu dönemde Mersin liman tesislerine operasyon için 1.685 adet gemi uğramış olup, bu sayı önceki yıla göre %8’lik artışı ifade etmektedir. Belirtilen dönemde Türkiye genelinde liman başkanlıkları bazında limanlara uğrayan gemi sayısına göre Mersin 3. sırada bulunmaktadır.
MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI HAKKINDA GENEL BİLGİLER TOBB tarafından açıklanan açılan kapanan şirket istatistikleri incelendiğinde; 2013 yılının ilk dört ayında Türkiye genelinde kurulan şirket ve kooperatif sayısı geçen yılın aynı dönemine göre %9, Mersin’de %23 artmış; ticaret unvanlı işyeri sayısı Türkiye genelinde %7, Mersin’de ise %25 azalmıştır. Aynı dönem içinde kapanan şirket ve kooperatif sayısı Türkiye genelinde %23; Mersin’de %29 artmış; gerçek kişi ticari işletme sayısı Türkiye genelinde %33 azalmış, Mersin’de %15 artmıştır. Söz konusu dönemde Mersin ile Türkiye genelindeki gerçekleşmeler kıyaslandığında; İlimizde açılan şirket ve kooperatif sayısındaki gelişmelerin Türkiye geneline göre daha olumlu olduğu; kapanan şirket ve kooperatif sayısı ile ticari unvanlı işyeri sayısındaki gelişmelerin ise Türkiye geneline göre daha olumsuz olduğu gözlenmiştir. İlimiz; 2013 yılının ilk dört ayında Türkiye genelinde yeni açılan firma sayısına %1,3’lük payla 15. sırada, kapanan firma sayısına göre %1,4’lük payla 15. sırada yer almaktadır. 2013 yılı Nisan ayı sonu itibariyle MTSO’ya kayıtlı üye sayısı 22.772’ye ulaşmıştır.
ekon@mtso.org.tr / MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI
07
Türkiye Nisan 2012
Mersin Ocak-Nisan
2013
Değişim (%)
2012
2013
Nisan Değişim (%)
2012
2013
Ocak-Nisan Değişim (%)
2012
Değişim (%)
2013
Açılan
3.405
4.576
%34
16.157
17.662
%9
46
65
%41
245
302
%23
882
1.093
%24
5.294
6.515
%23
10
24
%140
95
123
%29
Kapanan
Ticaret Unvanlı İşyerleri Açılan
6.139
6.199
%1
24.882
23.212
-%7
75
58
-%23
316
238
-%25
Kapanan
2.214
1.926
-%13
14.161
9.533
-%33
9
15
%67
88
101
%15
Kaynak: TOBB
Şirketler ve Kooperatifler
1.000
150
800
100
600 400
50
200
0
Yeni Kayıt
*: 2012 yılı Ocak ayında terkinlerdeki artışın sebebi, durumu münfesih olan şirketlerin, Oda kaydından silinmesidir. Kaynak: Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
Nisan
Mart
Şubat
Ocak ’13
Aralık
Kasım
Ekim
Eylül
Ağustos
Temmuz
Haziran
Mayıs
Nisan
Mart
Şubat
0
Terkin yaptıran firma sayısı
1.200
200
Ocak ‘12
Yeni kayıt yaptıran firma sayısı
Aylar İtibariyle MTSO’ya Yeni Kayıt -Terkin Yaptıran Firmaların Dağılımı
Terkin
MTSO’ya Kayıtlı Üyelerin Hukuki Statülerine Göre Dağılımı
Hakiki Şahıs Firmaları 6.702 30%
Anonim Şirketler 1.415 Kooperatifler 6% 753 3%
Yabancı Sermayeli Şirketler 729 3%
Limited Şirketler 13.046 57%
Kollektif Şirketler 97; 0,4% Komandit Şirketler 9; 0,04%
Vakıf, Dernek İşl. ve Kamu Kuruluşları 21; 0,1%
Kaynak: Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
MTSO Tır Karnesi, Geçiş Belgesi ve Sayısal Takograf İstatistikleri (Adet) 2012 Ocak-Nisan
2013 Ocak-Nisan
Değişim (%)
Tır Karnesi*
18.250
21.581
%18
Geçiş Belgesi
9.946
9.417
-%5
Sayısal Takograf
1.415
1.292
-%9
*: 4,6,14,20 yapraklı karneler toplamı Kaynak: MTSO
2013 yılı ilk dört aylık döneminde Mersin Ticaret ve Sanayi Odası’ndan verilen Tır Karnesi sayısı, geçen yıla göre %18 artış; geçiş belgesi sayısı %5, sayısal takograf sayısı %9 azalış göstermiştir. Mersin Ticaret ve Sanayi Odası tarafından verilen geçiş belgesi, tır karnesi ve sayısal takograf sayısındaki gelişmeler aylık bazda incelendiğinde; geçiş belgesi ve sayısal takograf sayısı yılın ilk ayı haricinde geçen yılın altında bir seyir izlediği, tır karnesi sayısının ise Ocak-Nisan döneminde artış eğiliminde olduğu gözlenmiştir. 2013 yılı Nisan ayında, geçen yılın aynı ayına göre verilen tır karnesi sayısı %23 artış gösterirken, sayısal takograf sayısı %59, geçiş belgesi sayısı ise %23 azalmıştır
08
MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI / www.mtso.org.tr
MTSO Tır Karnesi ve Geçiş Belgesi Sayısının Aylar İtibariyle Dağılımı 7.000
(Adet)
6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000
Kaynak: MTSO
Geçiş Belgesi
Nisan
Mart
Şubat
Ocak ’13
Aralık
Kasım
Ekim
Eylül
Ağustos
Temmuz
Haziran
Mayıs
Nisan
Mart
Şubat
Ocak ‘12
0
Tır Karnesi
TİCARET BORSASI 2013 yılı Ocak-Nisan döneminde Mersin Ticaret Borsası işlem hacmi geçen yılın aynı dönemine göre artış göstererek 1.008.193.459 T seviyesine ulaşmıştır. Söz konusu dönemde borsada işlem gören ürün sıralamasında yaş meyveler ilk sırada yer alırken; onu sırasıyla bakliyat ve mamulleri ile hububat takip etmektedir. 2013 yılı Nisan ayında ise Mersin Ticaret Borsası işlem hacminin geçen yılın Nisan ayına göre artış göstererek 226.940.449 T seviyesinde gerçekleştiği görülmektedir. 2013 yılı Nisan ayında işlem gören ürünler içerisinde bakliyat ve mamulleri, hububat ile yaş meyveler ilk sırada yer almaktadır
Mersin Ticaret Borsası’nda İşlem Gören Ürünlerin Paylarına Göre Dağılımı ( ) 35% 30%
(%)
25% 20% 15% 10% 5% 0%
Yaş Meyveler
Bakliyat ve mamulleri
Hububat
Muhtelif Gıda Mad. 2012 Ocak-Nisan
Kaynak: Mersin Ticaret Borsası
Diğer 2013 Ocak-Nisan
ENERJİ Organize Sanayi Bölgesi Elektrik Tüketimi 64%
(’000 kwh)
25.000
56% 60%
52%
20.000
Kaynak: Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü
30.000
15.000 10.000 5.000 0
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran Temmuz Ağustos
Eylül 2012
ekon@mtso.org.tr / MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI
Ekim
Kasım
Aralık
2013
09
Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölgesi’nde tüketilen enerji miktarı; 2013 yılı ilk dört ayında geçen yıla göre %58 artmıştır. 2013 yılı Nisan ayında tüketilen enerji miktarı, bir önceki aya göre %3; 2012 yılının aynı ayına göre %60 artış göstermiştir. Söz konusu artışta 2012 yılı Mayıs ayından itibaren MTOSB Gelişme Alanı’nda yer alan firmaların faaliyete geçmiş olmasının etkili olduğu söylenebilir. Doğalgaz tüketiminde ise 2013 yılı Ocak-Nisan döneminde geçen yıla göre %6, Nisan ayında bir önceki aya göre %7, önceki yılın aynı ayına göre ise %5 azalış olduğu görülmektedir.
14.000
-%3
(’000 sm3)
12.000 10.000
Kaynak: Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü
Organize Sanayi Bölgesi Doğalgaz Tüketimi
-%4
-%5
-%12
8.000 6.000 4.000 2.000 0
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran Temmuz Ağustos
Eylül
Ekim
2012
Kasım
Aralık
2013
TURİZM BİLGİLERİ İlimiz Deniz Sınır Kapılarından Giriş-Çıkış Yapan Ziyaretçi Sayısı Nisan 2012 Giriş Yabancı
Yerli
Toplam
2013
Ocak-Nisan
Değişim (%)
Değişim (%)
2012
2013
2.584
6.176
%139
790
1.821
%131
Çıkış
715
1.468
%105
2.554
6.116
%139
Giriş
5.210
7.099
%36
20.616
27.067
%31
Çıkış
5.802
7.286
%26
23.551
30.564
%30
Giriş
6.000
8.920
%49
23.200
33.243
%43
Çıkış
6.517
8.754
%34
26.105
36.680
%41
Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
2013 yılı Ocak-Nisan döneminde İlimiz deniz sınır kapılarından giriş yapan ziyaretçilerin sayısı geçen yıla göre %43; çıkış yapan ziyaretçilerin ise %41 arttığı gözlenmiştir. 2013 yılı Nisan ayında ise önceki yılın aynı ayına göre İlimiz deniz sınır kapılarından giriş yapan yerli ve yabancı ziyaretçi sayısı %49; çıkış yapanların sayısı ise %34 artmıştır. Aylık bazda yabancı girişler incelendiğinde; 2012 Nisan ayına göre yabancı girişler %131 artmıştır. Söz konusu artışta Ortadoğu, diğer Avrupa ve AB ülkeleri etkili olmuştur. Artışta ülke bazında Suriye, Lübnan ve Romanya’dan gelen ziyaretçilerin önemli payı olduğu görülmüştür. Turizm işletme belgeli tesislerden alınan bilgilere göre; 2013 yılının Nisan ayında tesislerdeki ortalama doluluk oranı, önceki yılın aynı ayına göre 2,2 puan azalış göstererek %43,6 seviyesinde gerçekleşmiştir.
Turizm İşletme Belgeli Tesislerin Doluluk Oranları 70,0
%
50,0
43,8
48,2 41,4
40,0 30,0
61,9
59,0
60,0
41,4
40,4
Ocak
Şubat
45,8
42,1
43,6
Mart
Nisan
51,6
49,6 41,4
41,9
38,1
41,5
2,00 10,0 0,0
Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
10
Mayıs
Haziran 2012
Temmuz
Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
2013
MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI / www.mtso.org.tr
Mersin Deniz Sınır Kapılarından Giriş Yapan Yabancı Ziyaretçilerin Ülke Gruplarına Göre Dağılımı Ülke Grupları
2012 Ocak-Nisan
2013 Ocak-Nisan
1.989
2.597
%31
8
18
%125
Avrupa Afrika Amerika Asya Diğer* Toplam
Değişim (%)
31
18
-%42
505
3.514
%596
51
29
-%43
2.584
6.176
%139
*:Diğer içerisinde Okyanusya ve Kutup Bölgeleri ve Diğer Ülkeler yer almaktadır. Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
PARASAL GÖSTERGELER PROTESTO EDİLEN SENETLER Mersin’de protesto edilen senet sayısı 2013 yılının Ocak-Nisan döneminde önceki yılın aynı dönemine göre %33 artarak 4.310 adete, 2013 yılı Nisan ayında ise geçen yılın aynı ayına göre %33 artarak 1.051 adete yükselmiştir. Söz konusu dönemde senet tutarı ise önceki yılın ilk dört ayına göre %96, geçen yılın Nisan ayına göre ise %75 artmıştır. İlimiz protesto edilen senet tutarındaki gelişmelere aylık bazda bakıldığında; 2013 yılının ilk iki ayındaki artışın ardından, Mart ayında önceki aya göre %48’lik azalış olduğu, Nisan ayında ise tekrar yükselişe geçtiği gözlenmiştir. 2013 yılı ilk dört ayında Türkiye’de protesto edilen senet tutarının %2’si Mersin kaynaklıdır. Söz konusu dönemde Mersin, protesto edilen senet sayısına göre iller arasında 8. protesto edilen senet tutarına göre ise 9.sırada yer almaktadır.
Mersin İli Protesto Edilen Senet Tutarlarının Aylar İtibariyle Dağılımı (’000 )* 16.000
180%
(000 )
14.000 12.000
115%
10.000
75%
8.000
25%
6.000 4.000 1.000 0
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz
Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
7.649
7.718
7.909
7.738
10.983
7.803
12.389
11.798
2012
6.256
5.146
6.019
5.487
2013
13.439
14.393
7.550
9.595
*:2000 ve üzerindeki senet tutarıdır. Kaynak: T.C. Merkez Bankası
KREDİ VE MEVDUAT 2013 yılının Mart ayı sonu itibariyle ilimizdeki kredi ve mevduat ile ilgili gelişmeler incelendiğinde; toplam nakdi kredilerin geçen yılın aynı dönemine göre %26’lık artışla 13,6 milyar T’ye; takibe düşen alacakların %50’lik artışla 539 milyon T’ye yükseldiği, gayri nakdi kredilerin ise %9’luk artışla yaklaşık 2,2 milyar T olarak gerçekleştiği görülmektedir. Çeyreklik dönemler itibariyle kredilerdeki gelişmelere bakıldığında; 2012 yılının üçüncü çeyreğinden itibaren durağan bir yapı sergileyen kredi hacmindeki artış hızının, 2013 yılı ilk çeyreğinde yükselişe geçtiği gözlenmiştir. Yılın ilk çeyreğinde kredilerdeki gelişmelere bakıldığında; 2012 yılı ilk çeyreğinde %29,9 olan artış, 2013 yılında yerini %25,8’e bırakmıştır. Takipteki alacaklar çeyreklik dönemler itibariyle incelendiğinde; 2012 yılının ikinci ve üçüncü döneminde artış hızını yükselten takipteki alacakların, yılın son çeyreğinde yavaşladığı, 2013’ün ilk çeyreğinde ise tekrar yükselişe geçtiği gözlenmiştir. Yılın ilk çeyreğinde takipteki alacaklar incelendiğinde; 2012 yılında %0,3’lük azalışın, 2013 yılında yerini %50,5’lik artışa bıraktığı gözlenmiştir. Takipteki alacakların illere göre sıralamasında 2012 yılının ilk çeyreğinde 8.sırada yer alan Mersin; 2013 yılının söz konusu döneminde de aynı sırada yer almıştır.
ekon@mtso.org.tr / MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI
11
(Bin ) Toplam Nakdi Krediler Nakdi Krediler
Mart 2012
Mart 2013
Değişim (%)
10.815.470
13.609.421
26%
10.456.905
13.069.934
25%
Takipteki Alacaklar
358.565
539.487
50%
Gayri Nakdi Krediler
1.973.366
2.148.951
9%
*: Geçici veriler Kaynak: BDDK
Mersin İli Bireysel Bankacılık İstatistikleri* (Bin ) Mart 2012
Tüketici Kredileri -Taşıt Kredisi
Mart 2013
Nakdi Krediler
Takipteki Krediler
Nakdi Krediler
Takipteki Krediler
3.469.075
75.141
4.269.704
96.994
170.606
5.142
191.159
5.171
-Konut Kredisi
1.594.415
13.764
1.959.911
14.720
-Diğer Tüketici Kredileri
1.704.054
56.235
2.118.634
77.103
Kredi Kartları
1.239.700
88.891
1.440.942
123.840
Bireysel Krediler Toplamı
4.708.775
164.032
5.710.646
220.834
*: Geçici veriler Kaynak: BDDK
Mart 2012 itibariyle 5,7 milyar seviyesine ulaşan bireysel kredilerin %75’i tüketici kredilerinden, %25’i kredi kartı alacaklarından oluşmaktadır. İlimizde kullandırılan tüketici kredileri içerisinde en fazla paya %49,6 ile diğer tüketici kredileri sahipken, bunu %45,9 ile konut kredisi takip etmektedir. İlimizde kullandırılan bireysel krediler toplamının takibe dönüşüm oranı Mart 2012 itibariyle %3,4 iken, Mart 2013 itibariyle %3,7’ye yükselmiştir. Bireysel kredilerin türlerine göre takibe dönüşüm oranları incelendiğinde, kredi kartı alacaklarının takibe dönüşüm oranı %6,7’den %7,9’a; diğer tüketici kredilerinin ise %3,2’den %3,5’e yükseldiği, taşıt kredilerinin %2,9’dan %2,6’ya; konut kredilerinin %0,9’dan %0,7’ye gerilediği görülmektedir.
Mersin İli Seçilmiş Krediler* (Bin ) Mart 2012 Sektörler
Nakdi Krediler
Takipteki Krediler
Mart 2013 Gayri Nakdi Krediler
Nakdi Krediler
Takipteki Krediler
Gayri Nakdi Krediler
Gıda, Meşrubat ve Tütün Sanayi
487.348
7.140
80.989
390.250
37.744
174.626
İnşaat
264.142
21.567
183.670
338.695
19.272
264.809
98.854
806
44.187
305.456
1.724
53.535
Metal Ana Sanayi ve İşlenmiş Maden Ürünleri Tekstil ve Tekstil Ürünleri Sanayi Toptan, Perakende Ticaret ve Komisyonculuk Turizm Ziraat ve Balıkçılık Enerji Denizcilik Finansal Kuruluşlar Toplam
38.140
6.980
3.560
91.413
8.059
22.870
1.107.518
23.280
404.223
1.208.021
71.433
408.760
67.438
959
12.055
93.989
2.931
16.025
1.009.736
46.730
67.379
1.006.846
64.668
54.380
144.407
5.477
278.722
648.812
4.735
330.575
6.033
259
10.871
110.787
270
14.953
6.130
202
6.626
52.438
282
35.361
3.229.746
113.400
1.092.282
4.246.707
211.118
1.375.894
*: Geçici veriler Kaynak: BDDK
2013 yılının Ocak ayı sonu itibarıyla bankacılık sektörünün Mersin’de KOBİ’lere 4,2 milyar T nakdi kredi, yaklaşık 1,4 milyar L. gayri nakdi kredi kullandırdığı; KOBİ’lere kullandırılan kredilerin 211 milyon T’lik tutarının takibe düştüğü, takibe dönüşüm oranının %3,4’den %4,7’ye yükseldiği görülmektedir. Söz konusu dönemde Mersin’de seçilmiş sektörlere göre kullandırılan kredilerin dağılımı incelendiğinde; ağırlıklı paya sahip olan toptan, perakende ticaret ve komisyonculuk ve enerji sektörlerinde geçen yılın aynı dönemine göre nakdi kredi miktarında artış, ziraat ve balıkçılık sektöründe ise azalış olduğu görülmektedir. Söz konusu sektörlerin takibe dönüşüm oranları incelendiğinde; toptan, perakende ticaret ve komisyonculuk sektöründe takibe dönüşüm oranının %2,1’den %5,6’ya, ziraat ve balıkçılık sektöründe %4,4’den %6,0’a yükseldiği, enerji sektöründe ise %3,7’den %0,7’ye gerilediği görülmektedir.
12
MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI / www.mtso.org.tr
(Bin )
Mart 2012
Mart 2013
Tasarruf Mevduatı
6.203.306
6.759.216
4.990.785
5.407.364
Tasarruf Mevduatı Türk Lirası Tasarruf Mevduatı Döviz Tevdiat Hesabı Diğer Mevduat
1.212.521
1.351.852
1.707.606
1.770.708
1.148.955
1.344.211
558.651
426.497
7.910.912
8.529.924
Diğer Mevduat Türk Lirası Diğer Mevduat Döviz Tevdiat Hesabı Toplam Mevduat
*: Geçici veriler Kaynak: BDDK
Mersin İli Mevduatın Dağılımı*
Kişi Başı Takipteki Alacak* Kişi Başı Tasarruf Mevduatı*
6.269
Mart 2013 7.767
215
321
3.719
4.017
Kişi Başı Toplam Mevduat*
4.743
5.069
Şubeye Düşen Nüfus
9.114
8.674
*: Kaynak: BDDK
Mart 2012 Kişi Başı Nakdi Kredi*
Mart 2012
Mart 2013
Şube Sayısı
183
194
Toplam Nakdi Kredi/ Toplam Mevduat
137
160
Toplam Nakdi Kredi/Tasarruf Mevduatı
174
201
3
4
Takipteki Alacaklar/Toplam Nakdi Kredi
Kaynak: BDDK
İlimizdeki toplam mevduat hacmindeki gelişmelere bakıldığında, 2012 yılı Mart ayı sonu itibariyle %7,6’lık artışın, 2013 yılının söz konusu döneminde yerini %7,7’ye bıraktığı gözlenmiştir. Mevduat hacmindeki gelişmelere dönemler itibariyle bakıldığında; 2012 yılın ilk üç çeyreğinde inişli çıkışlı bir seyir izlese de artış eğiliminin, son çeyrekte yerini azalışa bıraktığı, 2013’ün ilk çeyreğinde ise tekrar yükselişe geçtiği gözlenmiştir. Kredilerin artış hızının mevduatın üzerinde olmasına bağlı olarak mevduatın krediye dönüşüm oranında geçmiş dönemlere kıyasla artış gözlenmiş ve Mart 2013 itibariyle %160 olarak gerçekleşmiştir. Mart 2012 itibarıyla %3 olan kredilerin takibe dönüşüm oranı, Mart 2013’de %4’e yükselmiştir. Mart 2012 itibariyle Türkiye genelinde toplam mevduat büyüklüğü ile iller arasında 9. sıradaki yer alan Mersin, 2013’ün aynı döneminde de yerini korumuştur.
MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE GERÇEKLEŞMELERİ Mersin İli Merkezi Yönetim Bütçe Gerçekleşmeleri (’000 ) 2013 Ocak-Nisan
846.675
1.044.218
Personel Giderleri
Değişim (%) %23
544.923
637.426
%17
Sosyal Güv.Kur.Devlet Primi
97.427
112.977
%16
Mal ve Hizmet Alımı
95.935
106.075
%11
Cari Transferler
38.160
44.492
%17
Sermaye Giderleri
70.230
143.157
%104
-
91
-
Borç Verme Gelirler
1.883.702
1.967.614
%4
1- Genel Bütçe Gelirleri
1.865.769
1.951.086
%5
Vergi Gelirleri
1.783.745
1.869.579
%5
26.673
28.209
%6
Teşebbüs ve Mülkiyet Gelirleri Alınan Bağış ve Yardımlar
-
50
-
Faizler, Paylar ve Cezalar
54.153
51.565
-%5
Sermaye Gelirleri 2- Özel Bütçe Bütçe Dengesi
1.198
1.683
%40
17.933
16.528
-%8
1.037.027
923.396
-%11
Kaynak: T.C. Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü
2012 Ocak-Nisan Harcamalar
2013 yılı Ocak-Nisan döneminde merkezi yönetim bütçe giderleri önceki yıla göre %23 oranında artarak 1 milyar T'ye; gelirler ise %4 artarak yaklaşık 2 milyar L'ye yükselmiştir. Söz konusu dönemde bütçe fazlası önceki yıla göre %11 azalarak 923 milyon T olarak gerçekleşmiştir. Yılın ilk dört ayında bütçe gelirlerinin %95'ini vergi gelirleri oluştururken, harcamaların ise %61'ini personel harcamaları oluşturmaktadır. Yılın ilk dört ayında bütçe gelirleri içerisinde yer alan vergi gelirleri tahsilâtı, önceki yıla göre %5 oranında artmıştır. Söz konusu dönemde, vergi gelirleri içerisinde yer alan, uluslararası ticaret ve muamelelerden alınan vergi tahsilâtında; geçen yıla göre %7 oranında, ithalde alınan katma değer vergisinde ise %6 oranında artış olduğu görülmektedir.
ekon@mtso.org.tr / MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI
13
Genel bütçe vergi gelirlerinin tahakkuk ve tahsilâtının illere göre dağılımı incelendiğinde; 2012 yılı Ocak-Nisan döneminde toplam tahsilât içinde %2,1'lik payla 6.sırada yer alan Mersin, 2013 yılında da %1,8'lik payla yerini korumuştur. 2013 yılı ilk dört aylık döneminde Mersin, uluslar arası ticaret ve muamelelerden alınan vergiler düşüldükten sonraki vergi tahsilâtında iller arasında ise yedinci sırada yer almaktadır.
YATIRIM TEŞVİK BELGELERİ 2013 yılı Ocak-Nisan döneminde, Mersin’de öngörülen toplam sabit yatırım tutarı 243 milyon L olan toplam 23 adet Yatırım Teşvik Belgesi düzenlenmiştir. Düzenlenen belgelerde 512 kişilik istihdam öngörülmektedir. Söz konusu dönemde yatırım teşvik belgelerine öngörülen 243 milyon T’lik yatırım tutarının %32’si enerji sektörü, %34’ü hizmetler, %18’i tarım, %15’i imalat ve %1’i tarım sektöründedir. Söz konusu dönemde öngörülen 512 kişilik istihdamın ise %49’u hizmetler, %28’i imalat, %18’i tarım, %3’ü madencilik ve %2’si enerji sektöründedir.
Yatırım Teşvik Belgelerinin Dağılımı Türkiye 2012 Ocak-Nisan Belge Sayısı (Adet)
Mersin
2013 Ocak-Nisan
2012 Ocak-Nisan
2013 Ocak-Nisan
1.226
1.750
28
23
Sabit Yatırım (Milyon )
14.272
30.369
187
243
İstihdam
34.502
61.515
652
512
Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı
Mersin İli Yatırım Projelerinin İstihdama Göre Sektörel Dağılımı
Enerji 32%
Hizmetler 34%
Hizmetler %49
Tarım 18%
İmalat 15%
Tarım 18%
Madencilik 1%
Enerji 2%
İmalat %28
Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı
Mersin İli Yatırım Projelerinin Yatırım Tutarlarına Göre Sektörel Dağılımı
Madencilik 3%
20 Haziran 2012 – Nisan 2013 Tarihleri Arasında Düzenlenen 3305 Sayılı Karar Kapsamındaki Teşvik Belgeleri İstatistikleri Yatırım Teşvik Belgelerinin Sektörel Dağılımı 20 Haziran 2011 - Nisan 2012 Belge Adedi
Türkiye
Enerji Hizmetler İmalat Madencilik Toplam
İstihdam (Kişi) 3.286
Belge Adedi 181
Sabit Yatırım (Milyon ) 16.371
İstihdam (Kişi)
179
12.351
991
13.681
36.288
1.158
15.063
59.815
2.014
14.892
53.190
2.646
32.473
84.815
3.389
203
851
3.570
284
4.371
11.383
3.387
41.775
96.334
4.269
68.278
159.402
Enerji Mersin
Sabit Yatırım (Milyon )
20 Haziran 2012 - Nisan 2013
3
43
40
2
96
10
Hizmetler
23
121
612
29
165
776
İmalat
29
186
442
44
825
1.111
8
26
100
5
26
70
63
376
1.194
80
1.112
1.967
Madencilik Toplam
Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı
14
MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI / www.mtso.org.tr
Yeni teşvik sistemi kapsamında 20 Haziran 2012-Nisan 2013 tarihleri arasında Türkiye genelinde düzenlenen yatırım teşvik belge adedi 2012 yılının aynı dönemine göre %26’lık artışla 4.269 adede, öngörülen sabit yatırım tutarı %63’lük artışla 68 milyar T’ye, istihdam ise %65’lik artışla 159.402 kişiye ulaşmıştır. Belirtilen dönemde Türkiye genelinde düzenlenen 4.269 teşvik belgesinin 1.842’si genel, 2.403’ü bölgesel, 19’u büyük ölçekli, 5’i ise stratejik yatırım mahiyetine sahiptir. Aynı dönem için Mersin’de düzenlenen yatırım teşvik belge adedi 2012 yılının belirtilen dönemine göre %27’lik artışla 80 adede, öngörülen sabit yatırım tutarı %196’lık artışla 1,1 milyar T’ye, istihdam ise %65’lik artışla 1.967 kişiye ulaşmıştır. Teşvikli yatırımlarda Mersin ile Türkiye genelindeki gerçekleşmeler kıyaslandığında Mersin’de belge sayısı, öngörülen istihdam bazında artışın Türkiye geneli ile yaklaşık aynı seviyelerde gerçekleştiği, öngörülen toplam sabit yatırım tutarı bazındaki artışın ise, Türkiye genelinin üzerinde olduğu gözlenmiştir. Yeni teşvik sistemi başlamadan önceki 20 Haziran 2011-Nisan 2012 döneminde İlimizde belge başına düşen yatırım tutarı yaklaşık 6 milyon T iken; yeni uygulama ile %133’lük artışla 13,9 milyon T’ye yükselmiştir. Söz konusu dönemler için belge başına düşen istihdamın ise 19 kişiden 25 kişiye ulaştığı gözlenmiştir. Teşvikli yatırımların sektörel dağılımına bakıldığında; yatırımlar içerisinde ağırlıklı paya sahip olan imalat ve hizmetler sektörlerinde önceki yılın aynı dönemine göre artış, enerji ve madencilik sektörlerinde belge adedi ve öngörülen istihdam bazında azalış olduğu, madencilik sektöründe öngörülen sabit yatırım tutarında önemli bir değişim olmazken, enerji sektöründe ise artış kaydedildiği gözlenmiştir. İlimizde düzenlenen teşvik belgesinin 25’i genel, 55’i bölgesel mahiyete sahiptir. Düzenlenen Yatırım Teşvik Belgelerinin dağılımı bölgesel bazda incelendiğinde; İlimizin de içinde yer aldığı 3.bölgede düzenlenen belge sayısının Türkiye geneli kapsamında düzenlenen belge sayısının %15’ine sahip olduğu gözlenmiştir. 3. Bölgede teşvik belgesine bağlanan toplam 668 yatırımın %12’sinin Mersin’de olduğu ve Mersin yatırımlarının söz konusu bölge içerisindeki iller arasında üçüncü sırada yer aldığı görülmektedir.
Yatırım Teşvik Belge Sayısının Bölgesel Dağılımı 2. Bölge 16%
1. Bölge 37%
5. Bölge 9%
3. Bölge 15%
4. Bölge 11%
6. Bölge 12%
Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı
ULAŞTIRMA BİLGİLERİ Motorlu Kara Taşıtları Sayısı* Otomobil (1)
Minibüs
Otobüs
Kamyonet (1)
Kamyon (2)
Motosiklet
Diğer(3)
Toplam
2012 Ocak-Mart
Dönem
171.269
6.539
5.219
72.182
24.797
130.370
29.297
439.673
2013 Ocak-Mart
185.887
6.888
5.489
77.262
26.485
134.937
30.067
467.015
*: Motorsuz (römork ve yarı römork) kara taşıtları hariçtir. 1: Arazi taşıtları dahildir. 2: Ağır tonajlı yük taşıtlarını da kapsar. (Çekici, Damperli Kamyon, Tanker, Çöp Kamyonu vb.) 3: Özel amaçlı taşıtlar ve traktörleri kapsar. Kaynak: TÜİK
2013 yılının Mart ayı sonu itibariyle Mersin ilindeki motorlu kara taşıtlarının sayısı 467.015’e ulaşmıştır. İlimiz Türkiye genelinde motorlu kara taşıtları sayısına göre %2,7’lik payla sekizinci sıradadır. 2013 yılı Mart ayı sonu itibariyle Mersin ilinde toplam 6.333 adet aracın trafiğe kaydı yapılmıştır. Hem Mart 2013’de geçen yılın aynı ayına göre, hem de yılın üç aylık döneminde önceki yıla göre Mersin’de trafiğe kaydı yapılan taşıt sayısında artışın, Türkiye genelinin altında kaldığı gözlenmiştir. Söz konusu dönemde Türkiye genelinde trafiğe kaydı yapılan araçların illere göre yoğunluk sıralamasında Mersin, %2,3’lük payla yedinci sırada yer almaktadır.
Trafiğe Kaydı Yapılan Taşıt Sayısı Mart
Ocak-Mart
2012
2013
Değişim (%)
2012
2013
Türkiye
82.186
88.397
8%
219.384
272.096
Değişim (%) 24%
Mersin
1.822
1.891
4%
6.208
6.333
2%
Kaynak: TÜİK
ekon@mtso.org.tr / MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI
15
Mersin’de Araç Satışlarının Türlerine Göre Dağılımı 2012 Ocak-Nisan 2013 Ocak-Nisan
Değişim (%)
Ağır Ticari Araç
569
403
-29%
Hafif Ticari Araç
1.367
1.196
-13%
Binek Araç
2.877
3.255
13%
Toplam
4.813
4.854
1%
Kaynak: MODER
Araç Türü
Mersin Otomobil Yetkili Satıcıları Derneği’nden edinilen bilgilere göre; Mersin’de 2013 yılı Ocak-Nisan döneminde araç satışları, binek araç satışlarındaki artışın etkisiyle geçen yılın aynı dönemine göre %1 artarak 4.854’e yükselmiştir. Mersin’de satılan araç sayısındaki gelişmeler aylık bazda incelendiğinde; yılın ilk ayında araç satışlarının önceki yılın üzerinde gerçekleştiği, Şubat ve Mart aylarında yukarı yönlü hareketlenmeler olsa da geçen yılın altında kaldığı, Nisan ayında ise tekrar geçen yılın üzerinde gerçekleştiği gözlenmiştir.
Aylar İtibariyle Mersin’de Satılan Araç Sayısı 3.000
2.000 Kaynak: MODER
Adet
2.500
1.500 1.000 500 0
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran Temmuz Ağustos 2012
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
2013
İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ
2012 Ocak-Nisan
2013 Ocak-Nisan
Mersin Değişim (%)
12/11
13/12
2012 Ocak-Nisan
2013 Ocak-Nisan
Değişim (%) 12/11
13/12
Açık İşler
227.772
406.967
18%
79%
4.424
8.301
%51
%88
İşe Başvurular
495.303
911.568
5%
84%
11.837
23.201
%16
%96
İşe Yerleştirmeler
153.027
241.684
46%
58%
3.273
4.840
%87
%48
İşsizlik Ödeneğine Başvuru
176.209
251.938
16%
43%
2.244
3.339
-%1
%49
Kaynak: Türkiye İş Kurumu
Türkiye
Ocak-Nisan 2011-2013 döneminde İlimiz işgücü piyasalarındaki gelişmelere bakıldığında; 2013-2012 Ocak-Nisan döneminde işe yerleştirmeler artış hızının 2012-2011 Ocak-Nisan dönemine göre daraldığı, açık işler ve işe başvuruların ivme kazandığı, işsizlik ödeneğine başvurulardaki azalışın ise yerini artışa bıraktığı gözlenmiştir. Aylık bazda İlimiz işgücü piyasalarındaki gelişmeler incelendiğinde; açık işler ve işe yerleştirmelerin, yılın ilk ayı haricinde, işsizlik ödeneğine başvuruların ise Nisan ayı haricinde geçen yılın üzerinde gerçekleştiği, işe başvuruların ise Ocak-Nisan döneminde geçen yılın üzerinde bir seyir izlediği gözlenmiştir. İŞKUR göstergeleri incelendiğinde ilimizde Nisan ayı sonu itibariyle 2013 yılında aylık ortalama her 100 iş başvurusundan 21’i işe yerleştirilirken, 2012 yılında bu oran 28’dir.
Mersin İli İşgücü Piyasasındaki Gelişmelerin Aylara Göre Dağılımı 3.500 3.000 2.500 2.000 1.500 1.000 500
Açık İşler
MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI / www.mtso.org.tr
İşe Yerleştirmeler
Nisan
Mart
Şubat
Ocak ’13
Aralık
Kasım
Ekim
Eylül
Ağustos
Temmuz
Haziran
Mayıs
Nisan
Mart
Şubat
Ocak ‘12
0
İşsizlik Ödeneğine Başvurular
16
8.000 7.000 6.000 Kaynak: Türkiye İş Kurumu
5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 Nisan
Mart
Şubat
Ocak ’13
Aralık
Kasım
Ekim
Eylül
Ağustos
Temmuz
Haziran
Mayıs
Nisan
Mart
Şubat
Ocak ‘12
0
İşe Başvurular
SOSYAL GÜVENLİK ÇALIŞMALARI Sosyal Güvenlik Kurumu’na kayıtlı işyeri ve istihdam ile ilgili gelişmeler incelendiğinde; Şubat 2012 itibariyle Mersin’de kayıtlı istihdam artışı %6,7 iken Şubat 2013 itibariyle %4,6 artarak 336.507’ye ulaştığı görülmektedir. Bu artış, 14.693 ilave istihdama karşılık gelmektedir. Kayıtlı istihdam artışında ağırlıklı olarak sigortalı ücretli (4/a) sayısındaki artışın etkili olduğu görülmektedir.
2013 Yılı Şubat Ayı Kayıtlı İstihdamın İl Düzeyinde Dağılımı İstanbul 25%
Diğer iller 41%
Ankara 9% Gaziantep 2% Mersin 2%
Adana 2% Konya 2%
Kocaeli 3%
Bursa 4% Antalya 3%
İzmir 6%
Kaynak: T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu
Şubat 2013 itibariyle İl bazında kayıtlı istihdamın dağılımında toplam istihdamın %59’unu oluşturan ilk on il arasında Mersin İlinin; %1,9’luk pay ile 10. sırada yer aldığı görülmektedir. Türkiye genelinde Şubat 2012-2013 dönemi arasında 906.461 kişiyi bulan kayıtlı istihdamda önceki yıla kıyasla %5,5’lik artış gözlenmiştir.
Sosyal Güvenlik Kurumuna Kayıtlı İşyeri ve İstihdam Göstergeleri Değişim (%)
2012 Şubat
2013 Şubat
Türkiye
1.440.497
1.528.499
%8,8
%6,1
Mersin
29.522
30.693
%11,9
%4,0
Türkiye
10.845.430
11.748.042
%8,8
%8,3
Mersin
182.063
198.183
%12,1
%8,9
Türkiye
16.481.557
17.388.018
%7,7
%5,5
Mersin
321.814
336.507
%6,7
%4,6
12/11 Şubat
13/12 Şubat
İşyeri Sayısı*
Sigortalı Ücretli Çalışan Sayısı**
Kayıtlı İstihdam Sayısı
*: 4/a kapsamındaki işyeri sayılarını içermektedir. **:4/a kapsamındaki zorunlu sigortalı sayılarını içermektedir. Kaynak: T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu
17
ekon@mtso.org.tr / MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI
Şubat 2013’de Türkiye genelinde 11.748.042’yi bulan kayıtlı ücretli istihdamda geçen yıla göre %8,3’lük artış görülmektedir. İlimizde Şubat 2012 itibariyle kayıtlı ücretli istihdam artışı %12,1 iken, Şubat 2013’de %8,9’luk artışla 198.183 olarak gerçekleşmiştir. Şubat 2013’de Türkiye genelinde 1.528.499 işyeri bulunmaktadır. Türkiye’de bulunan işyerlerinin %2’si ilimizde faaliyet göstermektedir. Türkiye genelinde Şubat 2012-2013 dönemleri arasında 88.002 işyeri açıldığı, geçen yıldan bu yana işyeri sayısında %6,1’lik artış gözlenmiştir. Söz konusu dönemde ilimizde açılan firma sayısı 1.171 olup, Şubat 2012’de Mersin’de açılan firma sayısı artışı %11,9 iken, Şubat 2013’de %4,0 olarak gerçekleşmiştir.
KONUT SATIŞ İSTATİSTİKLERİ Türkiye Genelinde Dönemler İtibariyle Konut Satışlarındaki Gelişmeler* 300.000
Adet
250.000 200.000 150.000 100.000 50.000 0 Türkiye
2011 I. Dönem
2011 II. Dönem
2011 II. Dönem
2011 IV. Dönem
2012 I. Dönem
2012 II. Dönem
2012 II. Dönem
2012 IV. Dönem
2013 I. Dönem
173.949
194.888
162.648
176.790
144.845
173.515
170.333
212.928
273.826
*: 2011-2012 yılları verileri il merkezleri ve merkez ilçeleri, 2013 yılı verisi tüm yerleşim yerlerini kapsamaktadır. Kaynak: TÜİK
Mersin İli Dönemler İtibariyle Konut Satışlarındaki Gelişmeler* 8.000 7.000
Adet
6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 0 Mersin
2011 I. Dönem
2011 II. Dönem
2011 II. Dönem
2011 IV. Dönem
2012 I. Dönem
2012 II. Dönem
2012 II. Dönem
2012 IV. Dönem
2013 I. Dönem
4.385
5.142
4.226
4.711
4.102
4.929
4.399
5.017
7.607
*: 2011-2012 yılları verileri il merkezleri ve merkez ilçeleri, 2013 yılı verisi tüm yerleşim yerlerini kapsamaktadır. Kaynak: TÜİK
2013 yılının birinci (Ocak, Şubat, Mart) döneminde Türkiye genelinde 273.826 adet konutun satışı gerçekleşmiştir. Toplam konut satışları içerisinde ipotekli satışların payı %42; diğer satışların payı ise %58’dir. Söz konusu dönemde Mersin ilinde satışı gerçekleşen konut sayısı 7.607 adet olup, konut satışlarının %42’sini ipotekli; %58’ini diğer satışlar oluşturmaktadır. İlimiz Türkiye genelindeki toplam konut satış sayısına göre %2,8’lik payla iller içerisinde 6. sırada yer almaktadır.
18
MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI / www.mtso.org.tr