MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI
Aylık Göstergeler Mayıs 2013 / Yayın No: 2013-9
06 Limanda yük trafiğindeki artışta ihracat etkili
09 Tescilli marka ve endüstriyel tasarım sayısındaki artış İlimiz girişimcilik potansiyelini teyit ediyor
DIŞ TİCARET TÜİK tarafından açıklanan geçici verilere göre; 2013 yılı Ocak-Mayıs döneminde Mersin hinterlandı kapsamında gerçekleştirilen ihracat, önceki yıla göre %5 artarak yaklaşık 3,4 milyar $'a; ithalat ise %7 artarak 6 milyar $'a yükselmiştir. 2012 yılı Ocak-Mayıs döneminde %56 olan ihracatın ithalatı karşılama oranının 2013 yılında %55’e gerilediği görülmektedir. Dış ticaret hacmi ise geçen yıla göre %6 artarak 9,5 milyar $ olarak gerçekleşmiştir. Söz konusu dönemde Türkiye’de gerçekleştirilen ihracatın %5’i, ithalatın ise %6’sı Mersin hinterlandından yapılmıştır. Yılın beş aylık döneminde Mersin firmaları tarafından gerçekleştirilen ihracat, 2012 yılına göre %10 artarak 605 milyon $’a, ithalat ise %3 artarak 501 milyon $’a yükselmiştir. İhracatın ithalatı karşılama oranı %114’den %121’e yükselirken; dış ticaret hacmi ise %7 artarak 1,1 milyar $’a yükselmiştir. İhracattaki artışta; net ihracatta önemli payı olan metalik olmayan diğer mineral ürünler, metal eşya sanayi (makine ve teçhizatı hariç) ve başka yerde sınıflandırılmamış makine ve teçhizat sektörlerinin önemli payı olmuştur. İthalattaki gerçekleşmelerde ise; gıda ürünleri ve içecek, metal eşya sanayi (makine ve teçhizatı hariç) ile net ithalatçı sektörler arasında yer alan diğer ulaşım araçları ithalat artışını etkileyen başlıca sektörler olduğu görülmektedir.
Dış Ticaret Göstergeleri* 2012 Ocak-Mayıs İhracat (Milyon $)
Türkiye
İthalat (Milyon $)
10
Mersin Hinterlandı İhracat (Milyon $)
Organize Sanayi Bölgesi enerji tüketimindeki artış üretimdeki hareketlenmeleri işaret ediyor
Mersin Firmaları Mersin Hinterlandı
İthalat (Milyon $)
Mersin Firmaları Türkiye Mersin Hinterlandı
Dış Ticaret Dengesi (Milyon $)
Mersin Firmaları
11
Türkiye Mersin Hinterlandı
Otellerdeki doluluk oranı geçen yılın üzerinde
Teşvik belgeleri ile yapılacak yatırım tutarı %27 arttı
17 İş bulmak için İŞKUR’a başvurular ile işsizlik ödeneğine başvuruların sayısı arttı
18 Türkiye genelinde olduğu gibi İlimizde de işyeri sayısı ve kayıtlı istihdam artışı hız kesti
Mersin Firmaları
61.067
62.829
%3
96.957
104.790
%8
3.211
3.378
%5
552
605
%10
5.723
6.136
%7
486
501
%3
-35.890
-41.961
%17
-2.511
-2.758
%10
66
105
%59
%63
%60
%56
%55
%114
%121
Mersin Firmaları Tarafından Gerçekleştirilen İhracatın Dağılımı* 200.000 160.000 (’000 $)
13
Karşılama Oranı (%)
Değişim (%)
2013 Ocak-Mayıs
*: Geçici veriler Kaynak: TÜİK
İhracattaki artış devam ederken, Mayıs ayı ithalatı geçen yılın altında
120.000
14%
%3
%25
Mart
Nisan
%17
-%6
80.000 40.000 0
Ocak
Şubat
Mayıs
Haziran Temmuz Ağustos
2012 115.484 122.941 117.120 92.012 104.447 100.411 91.717 77.487
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
88.538 115.360 140.153 145.741
2013 131.701 116.059 120.595 115.053 121.945
Aylık bazda Mersin firmaları bazında dış ticarettteki gelişmeler incelendiğinde; 2013 Mayıs ayı ihracatında bir önceki aya göre %6’lık; ithalatta ise %3’lük artış olmuştur. Söz konusu dönemler için dış ticaretteki gelişmelere sektörel olarak baktığımızda; tarım ve ormancılık sektörü ihracatta; imalat sanayi sektörü ise ithalattaki artışta etkili olmuştur.
*: Geçici veriler Kaynak: TÜİK
01
2013 yılı Mayıs ayında Mersin firmaları ihracatında önceki yılın aynı ayına göre %17’lik artış, ithalatında ise %14’lük azalış gerçekleşmiştir. Söz konusu dönemlerdeki gelişmeler sektörel olarak incelendiğinde; ihracattaki artışta imalat sanayi içerisindeki başka yerde sınıflandırılmamış makine ve teçhizat, gıda ürünleri ve içecek, metal eşya sanayi (makine ve teçhizatı hariç); ithalattaki azalışta ise tarım ve hayvancılık; kok kömürü, rafine edilmiş petrol ürünleri ve nükleer yakıtlar; motorlu kara taşıtı ve römorklar sektörlerinin etkili olduğu gözlenmektedir.
Mersin Firmaları Tarafından Gerçekleştirilen İthalatın Dağılımı* (’000 $)
160.000 6%
120.000
19%
5%
6%
-14%
80.000 40.000 Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
2012
82.752
89.701
85.167
100.612
127.920
2013
98.828
94.365
90.131
107.076
110.306
Haziran Temmuz Ağustos 89.301
98.978
68.914
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
86.551
82.702
114.001
102.644
*: Geçici veriler Kaynak: TÜİK
0
Mersin Firmaları Bazında Dış Ticaretin Sektörel Dağılımı * İthalat ($)
Değişim (%)
2013 Ocak-Mayıs
2012 Ocak-Mayıs
237.622.493
234.999.967
182.519.986
Balıkçılık
1.689.832
2.212.077
4.146
2.966
%31
-%28
Madencilik ve taşocakçılığı
9.157.429
7.067.577
189.093
157.757
-%23
-%17
301.779.587
358.956.062
294.737.838
314.876.158
%19
%7
Tarım ve ormancılık
İmalat sanayi
2013 Ocak-Mayıs 179.306.851
İhracat -%1
İthalat -%2
73.417.058
83.202.093
20.145.271
33.410.707
%13
%66
Tütün ürünleri
6.567.463
5.023.770
945
59.574
-%24
%6204
Tekstil ürünleri
7.947.244
13.664.074
8.696.809
8.478.733
%72
-%3
Giyim eşyası
6.259.243
5.734.924
4.194.644
4.551.033
-%8
%8
201.061
503.635
468.173
626.558
%150
%34
Ağaç ve mantar ürünleri (mobilya hariç); hasır vb. örülerek yapılan maddeler
2.204.696
1.964.291
655.081
923.101
-%11
%41
Kağıt ve kağıt ürünleri
Gıda ürünleri ve içecek
Dabaklanmış deri, bavul, el çantası, saraciye ve ayakkabı
3.568.422
5.477.126
4.983.751
6.156.122
%53
%24
Basım ve yayım; plak, kaset vb.
142.100
163.141
305.088
133.566
%15
-%56
Kok kömürü, rafine edilmiş petrol ürünleri ve nükleer yakıtlar
400.791
1.974.733
122.553.732
118.468.136
%393
-%3
Kimyasal madde ve ürünler
13.747.647
19.246.918
61.694.701
66.409.642
%40
%8
Plastik ve kauçuk ürünleri
40.280.359
42.131.055
3.163.214
2.593.382
%5
-%18
Metalik olmayan diğer mineral ürünler
46.993.346
60.796.224
7.138.570
9.311.105
%29
%30
Ana metal sanayi
21.241.274
9.901.559
5.276.413
3.189.437
-%53
-%40
Metal eşya sanayi (makine ve teçhizatı hariç)
25.432.570
37.349.764
3.220.111
9.564.893
%47
%197
Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve teçhizat
38.360.117
51.577.505
30.493.455
31.070.335
%34
%2
Büro, muhasebe ve bilgi işleme makineleri
231.447
55.063
357.436
344.357
-%76
-%4
Başka yerde sınıflandırılmamış elektrikli makine ve cihazlar
1.581.736
6.322.446
4.184.036
2.826.764
%300
-%32
190.228
254.117
1.521.015
1.700.428
%34
%12
Radyo, televizyon, haberleşme teçhizatı ve cihazları Tıbbi aletler; hassas optik aletler ve saat
424.068
979.645
1.513.228
1.280.764
%131
-%15
Motorlu kara taşıtı ve römorklar
5.382.643
4.974.765
12.165.790
6.337.404
-%8
-%48
Diğer ulaşım araçları
2.788.601
1.078.715
27.585
5.502.632
-%61
%19848
Mobilya ve başka yerde sınıflandırılmamış diğer ürünler
4.417.473
6.580.499
1.978.790
1.937.485
%49
-%2
Toptan ve perakende ticaret
1.753.780
2.113.502
8.698.332
6.356.602
%21
-%27
Gayrimenkul, kiralama ve iş faaliyetleri
420
-
-
-
-
-
Diğer sosyal, toplumsal ve kişisel hizm.
-
4.497
2.767
4.732
-
%71
552.003.541
605.353.682
486.152.162
500.705.066
%10
%3
Toplam
02
İhracat ($) 2012 Ocak-Mayıs
*: Geçici veriler Kaynak: TÜİK
Sektörler
MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI / www.mtso.org.tr
Mersin Firmaları Dış Ticaret İstatistiklerinin Ülke Gruplarına Göre Dağılımı* ($) 2013 Ocak-Mayıs
Değişim (%)
İthalat
İhracat
İthalat
İhracat
İthalat
İhracat
Avrupa
205.413.116
198.862.980
162.459.984
240.765.758
-%21
%21
Avrupa Birliği
131.322.218
105.095.754
95.201.646
104.134.341
-%28
-%1
Diğer Avrupa Ülkeleri
74.090.898
93.767.226
67.258.338
136.631.417
-%9
%46
Afrika
23.305.416
68.445.970
27.559.153
74.855.151
%18
%9
Kuzey Afrika Diğer Afrika Ülkeleri Amerika Kuzey Amerika Orta Amerika ve Karayipler Güney Amerika Asya Yakın ve Orta Doğu Asya Ülkeleri
5.920.736
36.325.154
7.357.977
39.393.237
%24
%8
17.384.680
32.120.816
20.201.176
35.461.914
%16
%10
119.463.562
9.783.005
120.853.144
13.953.458
%1
%43
85.976.214
4.146.653
77.897.204
6.880.795
-%9
%66 %478
4.331.139
238.210
12.322.361
1.377.738
%185
29.156.209
5.398.142
30.633.579
5.694.925
%5
%5
123.280.329
247.061.163
183.578.216
253.694.662
%49
%3
12.102.317
215.441.816
25.116.177
218.432.523
%108
%1
111.178.012
31.619.347
158.462.039
35.262.139
%43
%12
Okyanusya ve Kutup Bölgeleri
9.591.361
225.646
13.393
1.275.724
-%100
%465
Avustralya ve Yeni Zelanda
9.591.361
180.057
13.393
450.851
-%100
%150
0
45.589
0
824.873
-
%1709
Diğer Asya Ülkeleri
Diğer Okyanusya ve Kutup Bölgeleri Ülkeleri Diğer Ülkeler Serbest Bölgeler Toplam
43.981
31.211
0
5.865
-
-%81
4.736.551
28.435.479
6.241.176
20.803.064
%32
-%27
485.834.316
552.845.454
500.705.066
605.353.682
%3
%10
*: Geçici veriler Kaynak: TÜİK
2012 Ocak-Mayıs
Ülke Grupları
Mersin firmaları tarafından gerçekleştirilen ihracattaki gelişmeler ülke grupları itibariyle incelendiğinde; 2013 yılı beş aylık döneminde Asya, Avrupa, Afrika, Amerika ülkeleri ile Okyanusya ve Kutup Bölgeleri ihracatında artış, diğer ülkeler ve serbest bölgelerde azalış olduğu görülmektedir. Avrupa ülkeleri içerisinde Rusya Federasyonu ve Ukrayna; Amerika ülkelerinde A.B.D., Venezuella ve Küba; Afrika ülkelerinde Etiopya ve Libya; Asya ülkelerinde Suriye ve Birleşik Arap Emirlikleri ihracattaki yukarı yönlü hareketlenmelerde etkili olan ülkelerdir. Mersin firmaları tarafından gerçekleştirilen ihracat ülke grupları itibariyle aylık bazda incelendiğinde; Amerika ülkelerinde Ocak-Mayıs döneminde geçen yılın üzerinde bir seyir izlediği; Avrupa ülkelerinde yılın ilk ayındaki geçen yıla göre artışın hız kesmiş olsa da Şubat-Mayıs döneminde de devam ettiği; Afrika ülkelerinde Ocak-Şubat dönemi, Asya ülkelerinde yılın ilk çeyreği haricinde geçen yıla göre arttığı gözlenmiştir. Mersin firmaları tarafından gerçekleştirilen ülke grupları itibariyle ithalattaki gelişmeler incelendiğinde; 2013 yılı Ocak-Mayıs döneminde Asya, Amerika, Afrika ülkeleri ile serbest bölgeler ithalatında artış, Okyanusya ve Kutup Bölgeleri ile Avrupa’da ise azalış olduğu gözlenmiştir. Asya ülkelerinde Hindistan ve İsrail; Amerika ülkelerinde Meksika, Ekvator ve Kostarika; Afrika ülkelerinde Sudan, Etiopya ve Burkina Faso ithalat artışında etkili olan ülkelerdir. Mersin firmaları tarafından gerçekleştirilen ithalat ülke grupları itibariyle aylık bazda incelendiğinde, Avrupa ülkelerinde yılın ilk ayı haricinde geriye kalan Şubat-Mayıs döneminde geçen yıla göre arttığı, Afrika ülkelerinde Ocak-Nisan dönemindeki artış eğiliminin, Mayıs ayında yerini azalışa bıraktığı; Amerika ülkelerinde Ocak ve Mayıs ayları haricinde geçen yıla göre arttığı, Asya ülkelerinde yılın ilk çeyreğinde geçen yıla göre artışın, Nisan ve Mayıs aylarında hızını yükselttiği gözlenmiştir.
Aylar İtibariyle Mersin Firmaları Avrupa Ülkeleri İthalat ve İhracatı İhracat
İthalat
200.000
İthalat
180.000
700.000
160.000
500.000 400.000 Kaynak: TÜİK
300.000 200.000 100.000 Oca-12 Şub-12 Mar-12 Nis-12 May-12 Haz-12 Tem-12 Agu-12 Eyl-12 Eki-12 Kas-12 Ara-12 Oca-13 Şub-13 Mar-13 Nis-13 May-13
0
ekon@mtso.org.tr / MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI
140.000 120.000 100.000 80.000
Kaynak: TÜİK
(1000 $)
600.000 (1000 $)
İhracat
60.000 40.000 20.000 0 Oca-12 Şub-12 Mar-12 Nis-12 May-12 Haz-12 Tem-12 Agu-12 Eyl-12 Eki-12 Kas-12 Ara-12 Oca-13 Şub-13 Mar-13 Nis-13 May-13
800.000
Aylar İtibariyle Mersin Firmaları Afrika Ülkeleri İthalat ve İhracatı
03
Aylar İtibariyle Mersin Firmaları Asya Ülkeleri İthalat ve İhracatı
İhracat
400.000 350.000
500.000
300.000 (1000 $)
600.000
400.000 300.000
100.000
200.000
100.000 50.000 0
Oca-12 Şub-12 Mar-12 Nis-12 May-12 Haz-12 Tem-12 Agu-12 Eyl-12 Eki-12 Kas-12 Ara-12 Oca-13 Şub-13 Mar-13 Nis-13 May-13
0
250.000
Oca-12 Şub-12 Mar-12 Nis-12 May-12 Haz-12 Tem-12 Agu-12 Eyl-12 Eki-12 Kas-12 Ara-12 Oca-13 Şub-13 Mar-13 Nis-13 May-13
200.000
İthalat
150.000
Kaynak: TÜİK
(1000 $)
İthalat
Kaynak: TÜİK
İhracat
700.000
Aylar İtibariyle Mersin Firmaları Amerika Ülkeleri İthalat ve İhracatı
AKİB İHRACAT GÖSTERGELERİ AKİB'in açıklamış olduğu ihracat rakamlarına göre; 2013 yılı Ocak-Mayıs döneminde Birlik bazında ihracatta geçen yıla göre %6, Mersin firmalarında ise %0,1 azalış olduğu görülmektedir. 2013 yılı Mayıs ayında Birlik bazında ihracat, geçen yıla göre aylık bazda %5 artarak yaklaşık 1,1 milyar $’a; Mersin firmaları ihracatı ise %1 artarak 102 milyon $’a yükselmiştir. Birlik bazında ihracat artışında tarım, sanayi ve madencilik sektörleri; Mersin firmaları bazında artışta ise sanayi ve madencilik sektörleri etkili olmuştur. Söz konusu dönemde Birlik bazında ihracat artışında ihracat içerisinde önemli payı olan sanayi mamullerinden; başta kimyevi maddeler ve mamulleri olmak üzere, makine ve aksamları ve tarım grubu içerisinde yer alan hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri sektörleri etkili olmuştur. Mersin Firmaları bazında ise tarım sektöründe yer alan tütün ve sanayi sektöründe yer alan makine ve aksamları, demir ve demir dışı metaller sektörleri ihracat artışında etkili olan alt sektörlerdir.
Sektörel Bazda İhracat Rakamları (’000 $) Birlik Bazında Sektörler
2012 Ocak-Mayıs
2013 Ocak-Mayıs
I.TARIM
1.265.373 973.480
A. Bitkisel Ürünler B. Hayvansal Ürünler C. Ağaç Ve Orman Ürünleri II. SANAYİ
Mersin Firmaları
Değişim (%)
2012 Ocak-Mayıs
2013 Ocak-Mayıs
Değişim (%)
1.313.746
%4
385.518
373.704
-%3
971.973
-%0,2
361.504
346.314
-%4
95.723
128.904
%35
12.136
11.960
-%1
196.171
212.869
%9
11.878
15.430
%30
4.245.505
3.861.078
-%9
146.730
153.817
%5
A. Tarıma Dayalı İşlenmiş Ürünler
368.383
353.345
-%4
10.009
3.735
-%63
B. Kimyevi Maddeler Ve Mamulleri
2.610.724
2.233.107
-%14
36.133
40.527
%12
C. Sanayi Mamulleri
1.266.398
1.274.626
%1
100.588
109.555
%9
53.895
80.673
%50
3.899
8.093
%108
5.564.773
5.255.496
-%6
536.147
535.614
-%0,1
III. MADENCİLİK TOPLAM
Not: 07.12.1998 tarih ve 6702 sayılı talimat gereğince (transit ve reexport ticaret, bedelsiz ihracat, geçici ihracat sınır ve kıyı ticareti, mahrecine iade, geçici kabul ile Irak transit ihracat) değerleri dahil değildir. Kaynak: Akdeniz İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği
AKİB Birlik ve Mersin Firmaları Bazında İhracatın Aylara Göre Dağılımı 1.500.000 Kaynak: Akdeniz İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği
(000$)
1.250.000 1.000.000 750.000 500.000 250.000
Birlik Bazında
04
Mayıs
Nisan
Mart
Şubat
Ocak ’13
Aralık
Kasım
Ekim
Eylül
Ağustos
Temmuz
Haziran
Mayıs
Nisan
Mart
Şubat
Ocak ‘12
0
Mersin Firmaları
MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI / www.mtso.org.tr
MERSİN SERBEST BÖLGESİ 2013 yılının Mayıs ayı sonu itibariyle Mersin Serbest Bölgesi'nde toplam 7.873 kişi istihdam edilmektedir. 2012 yılı Mayıs ayına göre istihdam %1 artmıştır. 346’sı yerli, 39'u yabancı ve 45’i yerli-yabancı ortaklığı olmak üzere toplam 430 firma faaliyette bulunmaktadır. Faaliyette bulunan firma sayısının, önceki yılın Mayıs ayına göre %4 arttığı görülmektedir. Yatırım harcamalarının dağılımına bakıldığında; %93’ünün Türkiye'den bölgeye, %7'sinin ise yurtdışından bölgeye yapıldığı görülmektedir. Bölgedeki ticaret hacmindeki gelişmeler incelendiğinde; 2013 yılı Mayıs ayında ticaret hacmi hem geçen yıla göre aylık bazda; hem de bir önceki aya göre %2’lik azalışla 299 milyon $’a gerilemiştir. Söz konusu dönemde ticaret hacmindeki gelişmeler sektörel olarak incelendiğinde; tarım grubu içerisinde hububatın, sanayi grubu içerisinde gıda sanayi ürünleri, makine sanayi mamulleri ve işlenmiş petrol ürünlerinin ticaret hacmindeki bir önceki aya göre azalışta etkili olduğu gözlenmiştir. 2013 Ocak-Mayıs döneminde ise ticaret hacminin geçen yıla göre %10 azalarak 1,4 milyar $’a gerilediği gözlenmiştir.
Mersin Serbest Bölgesi Ticaret Hacmi 450.000 400.000
(’000 $)
350.000 300.000 250.000 200.000
-%27
-%19
Ocak
Şubat
%3
-%4
-%2
Mart
Nisan
Mayıs
150.000 100.000 50.000 0 Haziran Temmuz Ağustos 2012
Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
2013
Bölgedeki ticaret hacmi işlenmiş petrol ürünleri hariç olarak değerlendirildiğinde; 2013 yılı Mayıs ayında ise önceki yılın Mayıs ayına göre %2 artarken; 2013 yılı Nisan ayına göre %1’lik azalışla 268 milyon $’a gerilediği gözlenmiştir. Söz konusu dönemde bir önceki aya göre azalış sektörel bazda incelendiğinde; tarım grubundaki hububat; sanayi grubunda ise gıda sanayi ürünleri, makine sanayi mamulleri ve dokumacılık mamullerinin etkili olduğu görülmektedir. 2013 yılı Ocak-Mayıs döneminde ise bölgedeki ticaret hacmi işlenmiş petrol ürünleri haricinde geçen yıla göre %1 azalarak 1,2 milyar $’a gerilemiştir. Bölgedeki ticaretin ülke grupları bazında dağılımı incelendiğinde; ticaret hacmi içerisinde önemli ağırlığa sahip olan AB, İslam ülkeleri ve Türkiye’deki geçen yılki artışın 2013 yılında yerini azalışa bıraktığı gözlenmiştir.
Mersin Serbest Bölgesi’nde Ticaret Hacminin Sektörel Dağılımı ($) İşlenmiş Petrol Ürünleri Dahil Sektörler
2012 Ocak-Mayıs
Tarım Grubu
277.308.193
423.081.295
%53
277.308.193
423.081.295
%53
8.642.026
12.295.341
%42
8.642.026
12.295.341
%42
Madencilik
2013 Ocak-Mayıs
İşlenmiş Petrol Ürünleri Hariç
Değişim (%)
2012 Ocak-Mayıs
2012 Ocak-Mayıs
Değişim (%)
Sanayi Grubu
1.283.912.500
975.241.684
-%24
966.709.942
809.568.937
-%16
Toplam
1.569.862.719
1.410.618.320
-%10
1.252.660.161
1.244.945.573
-%1
Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü
ekon@mtso.org.tr / MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI
05
Mersin Serbest Bölgesi Ticaret Hacminin Ülke Gruplarına Göre Dağılımı 800.000
600%
555%
700.000
500%
(’000 $)
600.000
400%
500.000
300%
400.000
200%
300.000
-10%
200.000 100.000 0
-4%
-36%
24%
-1%
100%
-16%
0 -100%
AB Ülkeleri
Diğer OECD Ülkeleri
2012 Ocak-Mayıs
186.523
83.596
588
32.583
86.507
311.250
177.429
691.387
2013 Ocak-Mayıs
167.455
82.371
3.849
40.455
55.072
298.694
183.270
579.452
-10%
-1%
555%
24%
-36%
-4%
3%
-16%
Değişim (%)
Diğer Avrupa Türk Ülkeleri Cumhuriyetleri
3%
Eski S.S.C.B.
İslam Ülkeleri Diğer Ülkeler
Türkiye
Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü
LİMAN FAALİYETLERİ Liman başkanlıkları bazındaki istatistiklere göre; 2013 yılı Ocak-Mayıs döneminde Mersin ili elleçlenen yük miktarı; önceki yıla göre %6 azalarak 12.505.489 ton olarak gerçekleşmiştir. Söz konusu azalışta ithalat yükleri etkili olmuştur. Yük trafiğinde geçen yıla göre yükleme tonajı %17 artarak 4.916.166 seviyesine yükselmiş; boşaltma tonajı ise %16 azalarak 7.589.323 seviyesine gerilemiştir. Yılın beş aylık döneminde Mersin Liman Başkanlığı tarafından elleçlenen yük miktarı ile Türkiye genelindeki liman başkanlıkları içerisinde 6. sırada yer almaktadır. Yük trafiğindeki önceki yılın aynı ayına göre gerçekleşmeler incelendiğinde; Ocak ve Nisan ayları haricinde geçen yılın üzerinde gerçekleştiği gözlenmiştir. 2013 yılı Mayıs ayında yük trafiğinde geçen yıla göre aylık bazda yükleme tonajı %22 artarak 1.245.116; boşaltma tonajı %6 artarak 1.619.449 seviyesinde gerçekleşmiş ve toplam yük trafiği %13 artarak 2.864.565 seviyesine yükselmiştir.
Mersin Liman Başkanlığı Bazında Elleçlenen Yüklerin Dağılımı 14.000.000
80%
67%
12.000.000
60%
Ton
10.000.000
40%
8.000.000
17%
6.000.000
-6%
-17%
4.000.000
-2%
2.000.000 0
0% -20%
İhracat
İthalat
Transit
Dahili
2012 Ocak-Mayıs
4.047.236
8.559.610
45.549
581.290
13.233.685
2013 Ocak-Mayıs
4.738.444
7.118.601
75.991
572.453
12.505.489
17%
-17%
67%
-2%
-6%
Değişim (%)
20%
Toplam
-40%
Kaynak: T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı
Aylar İtibariyle Mersin Liman Başkanlığı Bazında Elleçlenen Yük Miktarı 5.000.000 4.000.000
Ton
3.000.000 2.000.000 1.000.000 0
Ocak
Şubat
Mart
Kaynak: T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı
06
Nisan
Mayıs
Haziran Temmuz 2012
Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
2013
MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI / www.mtso.org.tr
Mersin Liman Başkanlığı bazında 2013 yılı beş aylık dönemde ihracattaki gelişmeler değerlendirildiğinde; Ocak-Mayıs döneminde ihracat edilen yük miktarının geçen yılın üzerinde bir seyir izlediği, önceki yıla kıyasla %17 oranında artış kaydettiği görülmektedir. Söz konusu dönemde ihracattaki artışta petrol ürünleri; ham ve üretilmiş mineraller, inşaat malzemeleri ve makineler, taşıma teçhizatı, aksam ve çeşitli parçaları ile konteynerler yük gruplarındaki artış etkili olmuştur. 2013 yılının Mayıs ayında ise ihraç yükleri petrol ürünleri ile cevher ve metal atıkları yük gruplarındaki yukarı yönlü hareketlenmelerin etkisiyle önceki yılın aynı ayına göre %22 artış kaydetmiştir. 2013 yılı beş ayı için ithalattaki gelişmeler değerlendirildiğinde; Ocak ve Nisan ayları haricinde ithal edilen yük miktarının geçen yıla göre arttığı, önceki yıla kıyasla %17 oranında azalış kaydettiği görülmektedir. Söz konusu dönemde ithalattaki azalışta makineler, taşıma teçhizatı, aksam ve çeşitli parçaları ile konteynerler yük grubundaki azalış etkili olmuştur. 2013 yılının Mayıs ayında ise ithalat yükleri petrol ürünleri yük grubundaki artışın etkisiyle önceki yıla göre %7 artış kaydetmiştir. Mersin Liman Başkanlığı bazında transit ve dâhili taşımacılık yüklerindeki gelişmeler incelendiğinde; 2013 yılı Ocak-Mayıs döneminde transit taşımacılık yüklerinde geçen yıla göre %67’lik artış; dahili taşımacılıkta ise %2’lik azalış olduğu görülmektedir. 2013 yılı Mayıs ayında ise transit taşımacılık önceki yıla göre %344, dâhili yük taşımacılık ise %19 oranında azalış kaydetmiştir.
Aylar İtibariyle Mersin Liman Başkanlığı Bazında İthalat-İhracat Yük Miktarı 4.000.000 3.500.000
Ton
3.000.000 2.500.000 2.000.000 1.500.000 1.000.000 500.000 Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Ocak ’13
Aralık
Kasım
Ekim
Eylül
Ağustos
Temmuz
Haziran
Mayıs
Nisan
Mart
Şubat
Ocak ‘12
0
İthalat
İhracat Kaynak: T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı
Aylar İtibariyle Mersin Liman Başkanlığı Bazında Konteyner Trafiği 70.000 60.000
TEU
50.000 40.000 30.000 20.000
Yükleme
Ocak ’13
Aralık
Kasım
Ekim
Eylül
Ağustos
Temmuz
Haziran
Mayıs
Nisan
Mart
Şubat
0
Ocak ‘12
10.000
Boşaltma
Kaynak: T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı
Yılın ilk beş ayında konteyner adeti bazında (TEU), geçen yıla göre %6 oranında artış gerçekleşmiştir. Söz konusu dönemde Mersin Liman Başkanlığı, Türkiye genelinde en fazla konteyner elleçlemesi yapılan liman başkanlıkları içerisinde 2. sırada yer almaktadır. Söz konusu dönemde Mersin liman tesislerine operasyon için 2.096 adet gemi uğramış olup, bu sayı önceki yıla göre %6’lık artışı ifade etmektedir. Belirtilen dönemde Türkiye genelinde liman başkanlıkları bazında limanlara uğrayan gemi sayısına göre Mersin 3. sırada bulunmaktadır.
ekon@mtso.org.tr / MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI
07
MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI HAKKINDA GENEL BİLGİLER TOBB tarafından açıklanan açılan kapanan şirket istatistikleri incelendiğinde; 2013 yılının ilk beş ayında Türkiye genelinde kurulan şirket ve kooperatif sayısı geçen yılın aynı dönemine göre %14, Mersin’de %34 artmış; ticaret unvanlı işyeri sayısı Türkiye genelinde %7, Mersin’de ise %25 azalmıştır. Aynı dönem içinde kapanan şirket ve kooperatif sayısı hem Türkiye genelinde; hem de Mersin’de %20 artmış; gerçek kişi ticari işletme sayısı Türkiye genelinde %33, Mersin’de ise %12 azalmıştır. Söz konusu dönemde Mersin ile Türkiye genelindeki gerçekleşmeler kıyaslandığında; İlimizde açılan şirket ve kooperatif ile kapanan ticaret unvanlı işyeri sayısındaki gelişmelerin Türkiye geneline göre daha olumlu olduğu, kapanan şirket ve kooperatif sayısındaki gelişmelerin Türkiye geneli ile yaklaşık aynı seviyelerde gerçekleştiği, açılan ticari unvanlı işyeri sayısındaki gelişmelerin ise Türkiye geneline göre daha olumsuz olduğu gözlenmiştir. İlimiz; 2013 yılının beş aylık döneminde Türkiye genelinde yeni açılan firma sayısına göre %1,4’lük payla 14. sırada, kapanan firma sayısına göre %1,4’lük payla 15. sırada yer almaktadır. 2013 yılı Mayıs ayı sonu itibariyle MTSO’ya kayıtlı üye sayısı 22.908’e ulaşmıştır.
Türkiye
Mersin
Mayıs 2012
Ocak-Mayıs
2013
Mayıs
Değişim (%)
2012
2013
Değişim (%)
2012
2013
Ocak-Mayıs Değişim (%)
2012
2013
Değişim (%)
Şirketler ve Kooperatifler Açılan
3.250
4.475
%38
19.407
22.137
%14
58
105
%81
303
407
%34
Kapanan
1.123
1.184
%5
6.417
7.699
%20
23
19
-%17
118
142
%20
Ticaret Unvanlı İşyerleri Açılan
6.555
5.930
-%10
31.437
29.142
-%7
96
73
-%24
412
311
-%25
Kapanan
2.384
1.598
-%33
16.545
11.131
-%33
42
14
-%67
130
115
-%12
Kaynak: TOBB
1.000
150
800
100
600 400
50
200
0
*: 2012 yılı Ocak ayında terkinlerdeki artışın sebebi, durumu münfesih olan şirketlerin, Oda kaydından silinmesidir. Kaynak: Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
Yeni Kayıt
Mayıs
Nisan
Mart
Şubat
Ocak ’13
Aralık
Kasım
Ekim
Eylül
Ağustos
Temmuz
Haziran
Mayıs
Nisan
Mart
Şubat
0
Terkin yaptıran firma sayısı
1.200
200
Ocak ‘12
Yeni kayıt yaptıran firma sayısı
Aylar İtibariyle MTSO’ya Yeni Kayıt -Terkin Yaptıran Firmaların Dağılımı
Terkin
MTSO’ya Kayıtlı Üyelerin Hukuki Statülerine Göre Dağılımı
Hakiki Şahıs Firmaları 6.731 30%
Limited Şirketler 13.117 57%
Kaynak: Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
08
Anonim Şirketler 1.430 Kooperatifler 6% 756 3%
Yabancı Sermayeli Şirketler 747 3%
Kollektif Şirketler 97; 0,4% Komandit Şirketler 9; 0,04%
Vakıf, Dernek İşl. ve Kamu Kuruluşları 20; 0,1%
MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI / www.mtso.org.tr
Tır Karnesi, Geçiş Belgesi ve Sayısal Takograf İstatistikleri (Adet) Türkiye
Mersin
2012 Ocak-Mayıs
2013 Ocak-Mayıs
Değişim (%)
2012 Ocak-Mayıs
2013 Ocak-Mayıs
Değişim (%)
Tır Karnesi*
279.331
249.735
-%11
23.519
27.457
%17
Geçiş Belgesi
360.675
377.514
%5
12.124
11.511
-%5
14.920
12.313
-%17
1.655
1.472
-%11
Sayısal Takograf
*: 4,6,14,20 yapraklı karneler toplamı Kaynak: TOBB, MTSO
2013 yılı beş aylık döneminde TOBB Ticaret ve TIR Dairesi Başkanlığı’nın verilerine göre; Türkiye genelinde verilen Tır Karnesi sayısında geçen yıla göre %11, sayısal takograf sayısında %17 azalış, geçiş belgesi sayısında ise %5 artış görülmektedir. Söz konusu dönemde Mersin Ticaret ve Sanayi Odası’ndan verilen Tır Karnesi sayısı ise, geçen yıla göre %17 artış; geçiş belgesi sayısı %5, sayısal takograf sayısı %11 azalış göstermiştir. Mersin Ticaret ve Sanayi Odası tarafından verilen geçiş belgesi, tır karnesi ve sayısal takograf sayısındaki gelişmeler aylık bazda incelendiğinde; geçiş belgesi ve sayısal takograf sayısı yılın ilk ayı haricinde geçen yılın altında bir seyir izlediği, tır karnesi sayısının ise Ocak-Mayıs döneminde geçen yıla göre artış eğiliminde olduğu gözlenmiştir. 2013 yılı Mayıs ayında, geçen yılın aynı ayına göre verilen tır karnesi sayısı %12 artış gösterirken, sayısal takograf sayısı %25, geçiş belgesi sayısı ise %4 azalmıştır.
MTSO Tır Karnesi ve Geçiş Belgesi Sayısının Aylar İtibariyle Dağılımı 7.000
(Adet)
6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000
Kaynak: MTSO
Mayıs
Nisan
Mart
Şubat
Ocak ’13
Aralık
Kasım
Ekim
Eylül
Ağustos
Temmuz
Haziran
Mayıs
Nisan
Mart
Şubat
Ocak ‘12
0
Tır Karnesi
Geçiş Belgesi
MARKA, PATENT, FAYDALI MODEL, ENDÜSTRİYEL TASARIM İSTATİSTİKLERİ Türkiye
Mersin
Değişim (%)
2013 2012 2013 2012 2013 2012 Ocak-Mayıs Ocak-Mayıs Ocak-Mayıs Ocak-Mayıs Ocak-Mayıs Ocak-Mayıs Marka
19.252
33.455
271
412
74%
52%
909
818
2
2
-10%
0%
Faydalı Model Endüstriyel Dosya Tasarım Tasarım
2.805
3.153
10
18
12%
80%
13.661
16.217
18
36
19%
100%
378
495
2
1
31%
-50%
Patent Kaynak: Türk Patent Enstitüsü
Türk Patent Enstitüsü'nden alınan verilere göre; 2013 yılı Ocak-Mayıs döneminde Türkiye genelinde tescili yapılan marka, endüstriyel tasarım ve patent sayısında geçen yıla göre artış, faydalı model sayısında azalış olduğu; Mersin’de ise tescili yapılan marka ve endüstriyel tasarım sayısında artış, patent sayısında azalış olduğu, faydalı model sayısında ise bir değişim olmadığı görülmektedir. 2012 yılı beş aylık döneminde tescilli marka sayımız ile 10. sıradaki yerimizin 2013’de 12. sıraya, faydalı modelde ise 17. sıradaki yerimizin 19. sıraya; patentte 13. sıradaki yerimizin 14. sıraya gerilediği, endüstriyel tasarımda 27. sıradaki yerimizin 26. sıraya yükseldiği görülmektedir.
ekon@mtso.org.tr / MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI
09
TİCARET BORSASI 2013 yılı Ocak-Mayıs döneminde Mersin Ticaret Borsası işlem hacmi geçen yılın aynı dönemine göre artış göstererek 1.228.633.946 ¨ seviyesine ulaşmıştır. Söz konusu dönemde borsada işlem gören ürün sıralamasında yaş meyveler ilk sırada yer alırken; onu sırasıyla bakliyat ve mamulleri ile hububat takip etmektedir. 2013 yılı Mayıs ayında ise Mersin Ticaret Borsası işlem hacminin geçen yılın Mayıs ayına göre artış göstererek 220.440.486 ¨ seviyesinde gerçekleştiği görülmektedir. 2013 yılı Mayıs ayında işlem gören ürünler içerisinde bakliyat ve mamulleri, hububat ile yaş meyveler ilk sırada yer almaktadır.
Mersin Ticaret Borsası’nda İşlem Gören Ürünlerin Paylarına Göre Dağılımı (¨) 35% Kaynak: Mersin Ticaret Borsası
30%
(%)
25% 20% 15% 10% 5% 0%
Yaş Meyveler
Bakliyat ve Mamulleri
Hububat
Muhtelif Gıda Mad. 2012 Ocak-Mayıs
Diğer 2013 Ocak-Mayıs
ENERJİ
30.000
64%
(’000 kwh)
25.000
56% 60%
52%
20.000
65%
15.000 10.000 5.000 0
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran Temmuz Ağustos 2012
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
Kaynak: Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü
Organize Sanayi Bölgesi Elektrik Tüketimi
2013
Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölgesi’nde tüketilen enerji miktarı; 2013 yılı beş aylık döneminde geçen yıla göre %59 artmıştır. 2013 yılı Mayıs ayında tüketilen enerji miktarı, bir önceki aya göre %6; 2012 yılının aynı ayına göre %65 artış göstermiştir. Söz konusu gelişmelerin üretim faaliyetlerindeki hareketlenmelerin göstergesi olduğu söylenebilir. Doğalgaz tüketiminde ise 2013 yılı Ocak-Mayıs döneminde geçen yıla göre %6 azalış, Mayıs ayında bir önceki aya göre %3 artış, önceki yılın aynı ayına göre ise %8 azalış olduğu görülmektedir.
14.000
-%3
(’000 sm3)
12.000 10.000
Kaynak: Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü
Organize Sanayi Bölgesi Doğalgaz Tüketimi
-%4
8.000
-%12
-%5
-%8
Nisan
Mayıs
6.000 4.000 2.000 0
Ocak
Şubat
Mart
Haziran Temmuz Ağustos 2012
10
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
2013
MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI / www.mtso.org.tr
TURİZM BİLGİLERİ İlimiz Deniz Sınır Kapılarından Giriş-Çıkış Yapan Ziyaretçi Sayısı Mayıs 2012
Yabancı
Yerli
Toplam
Ocak-Mayıs
Değişim (%)
2013
2012
2013
Değişim (%)
Giriş
905
2.157
%138
3.489
8.333
%139
Çıkış
949
1.928
%103
3.503
8.044
%130
Giriş
6.522
7.839
%20
27.138
34.906
%29
Çıkış
6.197
7.119
%15
29.748
37.683
%27
Giriş
7.427
9.996
%35
30.627
43.239
%41
Çıkış
7.146
9.047
%27
33.251
45.727
%38
Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
2013 yılı Ocak-Mayıs döneminde İlimiz deniz sınır kapılarından giriş yapan ziyaretçilerin sayısı geçen yıla göre %41; çıkış yapan ziyaretçilerin ise %38 arttığı gözlenmiştir. 2013 yılı Mayıs ayında ise önceki yılın aynı ayına göre İlimiz deniz sınır kapılarından giriş yapan yerli ve yabancı ziyaretçi sayısı %35; çıkış yapanların sayısı ise %27 artmıştır. Aylık bazda yabancı girişler incelendiğinde; 2012 Mayıs ayına göre yabancı girişler %138 artmıştır. Söz konusu artışta Ortadoğu, diğer Avrupa ve AB ülkeleri etkili olmuştur. Artışta ülke bazında Suriye, Bulgaristan ve Lübnan’dan gelen ziyaretçilerin önemli payı olduğu görülmüştür. Turizm işletme belgeli tesislerden alınan bilgilere göre; 2013 yılının Mayıs ayında tesislerdeki ortalama doluluk oranı, önceki yılın aynı ayına göre 5,9 puan artış göstererek %47,8 seviyesinde gerçekleşmiştir.
Turizm İşletme Belgeli Tesislerin Doluluk Oranları 70,0
%
50,0
43,8
48,2 41,4
40,0 30,0
61,9
59,0
60,0
40,5
41,7
Ocak
Şubat
45,8
47,8
51,6
49,6 41,4
43,6
42,9
41,9
Mart
Nisan
Mayıs
38,1
41,5
2,00 10,0 0,0 Haziran
Temmuz
2012
Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
2013
Mersin Deniz Sınır Kapılarından Giriş Yapan Yabancı Ziyaretçilerin Ülke Gruplarına Göre Dağılımı Ülke Grupları
2012 Ocak-Mayıs
2013 Ocak-Mayıs
2.683
3.580
33%
Afrika
11
39
255%
Amerika
46
37
-20%
690
4.636
572%
59
41
-31%
3.489
8.333
139%
Avrupa
Asya Diğer* Toplam
Değişim (%)
*:Diğer içerisinde Okyanusya ve Kutup Bölgeleri ve Diğer Ülkeler yer almaktadır. Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
ekon@mtso.org.tr / MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI
11
PROTESTO EDİLEN SENETLER Mersin’de protesto edilen senet sayısı 2013 yılının Ocak-Mayıs döneminde önceki yılın aynı dönemine göre %29 artarak 5.494 adete, 2013 yılı Mayıs ayında ise geçen yılın aynı ayına göre %17 artarak 1.184 adete yükselmiştir. Söz konusu dönemde senet tutarı ise önceki yılın aynı dönemine göre %81, geçen yılın Mayıs ayına göre ise %34 artmıştır. İlimiz protesto edilen senet tutarındaki gelişmelere aylık bazda bakıldığında; 2013 yılı iki ayındaki artışın ardından Mart ayında önceki aya göre %48’lik azalış olduğu, Nisan ayındaki yükselişin ise Mayıs ayında devam ettiği gözlenmiştir. 2013 yılı ilk beş ayında Türkiye’de protesto edilen senet tutarının %2’si Mersin kaynaklıdır. Söz konusu dönemde Mersin, protesto edilen senet sayısına göre 8.; protesto edilen senet tutarına göre iller arasında 9.sırada yer almaktadır.
Mersin İli Protesto Edilen Senet Tutarlarının Aylar İtibariyle Dağılımı (’000 )* 16.000
180%
(000 )
14.000 12.000
115%
75%
10.000 8.000
34%
25%
6.000 4.000 1.000 0
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz
Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
2012
6.256
5.146
6.019
5.487
7.649
7.718
7.909
7.738
10.983
7.803
12.389
11.798
2013
13.439
14.393
7.550
9.595
10.251
*:2000 ve üzerindeki senet tutarıdır. Kaynak: T.C. Merkez Bankası
FİYAT ENDEKSLERİ Kentsel Yerler Tüketici Fiyatları Endeksi Değişim Oranları (%) (2003=100) TR62 (Adana-Mersin*)
2012 Mayıs
2013 Mayıs
-0,21
0,13
Bir Önceki Yılın Aralık Ayına Göre Değişim Oranı (%)
2,76
3,72
Bir Önceki Yılın Aynı Ayına Göre Değişim Oranı(%)
10,20
6,81
12 Aylık Ortalamalara göre Değişim Oranı (%)
9,33
7,69
Bir Önceki Aya Göre Değişim Oranı (%)
(*):TR62:İstatistik amaçlı bölge sınıflaması “Adana ve Mersin” illerine göre düzenlenmiştir. Kaynak: TÜİK
2013 yılının Mayıs ayında, Adana ve Mersin illerini kapsayan TR62 bölgesinde 2003=100 Temel Yıllı Tüketici Fiyatları Endeksi’nde bir önceki aya göre %0,13 oranında, bir önceki yılın Aralık ayına göre %3,72; bir önceki yılın aynı ayına göre %6,81 ve on iki aylık ortalamalara göre %7,69 oranında artış gerçekleşmiştir. Yıllık enflasyon oranındaki değişim baz alındığında; Adana ve Mersin alt bölgesinin %6,81’lik artış oranıyla; %6,51 olan Türkiye ortalamasının üzerinde olduğu ve 26 alt bölge içerisinde 10. sırada yer aldığı görülmektedir.
MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE GERÇEKLEŞMELERİ 2013 yılı Ocak-Mayıs döneminde merkezi yönetim bütçe giderleri önceki yıla göre %22 oranında artarak yaklaşık 1,3 milyar ¨'ye; gelirler ise %7 artarak yaklaşık 2,6 milyar ¨'ye yükselmiştir. Söz konusu dönemde bütçe fazlası önceki yıla göre %5 azalarak 1,3 milyar ¨ olarak gerçekleşmiştir. Yılın ilk beş ayında bütçe gelirlerinin %95'ini vergi gelirleri oluştururken, harcamaların ise %61'ini personel harcamaları oluşturmaktadır. Yılın beş aylık döneminde bütçe gelirleri içerisinde yer alan vergi gelirleri tahsilatı, önceki yıla göre %7 oranında artmıştır. Söz konusu dönemde, vergi gelirleri içerisinde yer alan, uluslar arası ticaret ve muamelelerden alınan vergi tahsilatında; geçen yıla göre %7 oranında, ithalde alınan katma değer vergisinde ise %6 oranında artış olduğu görülmektedir.
12
MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI / www.mtso.org.tr
Mersin İli Merkezi Yönetim Bütçe Gerçekleşmeleri (’000 ¨) 2012 Ocak-Mayıs Harcamalar
2013 Ocak-Mayıs
Değişim (%)
1.064.094
1.296.056
%22
676.536
789.391
%17
Personel Giderleri Sosyal Güv.Kur.Devlet Primi
119.951
139.311
%16
Mal ve Hizmet Alımı
126.389
133.356
%6
Cari Transferler
47.032
54.225
%15
Sermaye Giderleri
93.186
179.659
%93
Sermaye Transferi
1.000
-
-
-
114
-
Gelirler
2.431.649
2.591.682
%7
1-Genel Bütçe Gelirleri
2.410.638
2.571.900
%7
Vergi Gelirleri
2.307.610
2.463.574
%7
31.049
33.178
%7
Borç Verme
Teşebbüs ve Mülkiyet Gelirleri Alınan Bağış ve Yardımlar
-
538
-
Faizler, Paylar ve Cezalar
69.371
69.440
%0,1
Sermaye Gelirleri
2.608
5.170
%98
21.011
19.782
-%6
1.367.555
1.295.626
-%5
2-Özel Bütçe Bütçe Dengesi
Kaynak: T.C. Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü
Genel bütçe vergi gelirlerinin tahakkuk ve tahsilatının illere göre dağılımı incelendiğinde; 2012 yılı Ocak-Mayıs döneminde toplam tahsilat içinde %2,1'lik payla 6.sırada yer alan Mersin, 2013 yılında da %1,9'luk payla yerini korumuştur.
YATIRIM TEŞVİK BELGELERİ 2013 yılı Ocak-Mayıs döneminde, Mersin’de Yatırım Teşvik Belgesine bağlanan sabit yatırım projesi sayısı geçen yılın aynı dönemine göre %16 azalarak 27 adete gerilemiş, öngörülen sabit yatırım tutarı ise %27 artarak 252 milyon ¨‘ye yükselmiştir. 2012 yılı Ocak-Mayıs döneminde düzenlenen belgelerde öngörülen istihdam 719 kişi iken, 2013 yılında 552 kişidir. Söz konusu dönemde yatırım teşvik belgelerine öngörülen 252 milyon ¨’lik yatırım tutarının %33’ü hizmetler, %31’i enerji, %17’si tarım, %17’si imalat ve %2’si madencilik sektöründedir. Söz konusu dönemde öngörülen 552 kişilik istihdamın ise %49’u hizmetler, %26’sı imalat, %17’si tarım, %6’sı madencilik ve %2’si enerji sektöründedir.
Yatırım Teşvik Belgelerinin Dağılımı Türkiye 2012 Ocak-Mayıs Belge Sayısı (Adet) Sabit Yatırım (Milyon
)
İstihdam
Mersin
2013 Ocak-Mayıs
2012 Ocak-Mayıs
2013 Ocak-Mayıs
1.580
2.199
32
27
17.983
36.988
198
252
43.313
76.521
719
552
Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı
ekon@mtso.org.tr / MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI
13
Mersin İli Yatırım Projelerinin Yatırım Tutarlarına Göre Sektörel Dağılımı (2013 Ocak-Mayıs) Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı
Enerji 31%
Hizmetler 33%
Tarım 17%
Tarım 17%
Madencilik 2%
Hizmetler 49%
Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı
Mersin İli Yatırım Projelerinin İstihdama Göre Sektörel Dağılımı (2013 Ocak-Mayıs)
İmalat 26% Tarım 17%
Enerji 2%
Madencilik 6%
Mersin İline Bağlanan Yatırım Teşvik Belge Sayısının Aylar İtibariyle Dağılımı* 20
(Adet)
15 10 5
Mayıs
Nisan
Mart
Şubat
Ocak ’13
Aralık
Kasım
Ekim
Eylül
Ağustos
Temmuz
Haziran**
Mayıs
Nisan
Mart
Şubat
Ocak ‘12
0
Belge Sayısı
*: Tüm destek sınıfları dahildir. **: 20 Haziran 2012 tarihi itibariyle yeni teşvik sistemine geçilmiştir. Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı
Mersin İlinde Öngörülen Sabit Yatırım Tutarı İle İstihdamın Aylar İtibariyle Dağılımı* Milyon ¨
Kişi
600
500
500
400
400
300
300 200
200
100
100 0
Sabit Yatırım Tutarı
Mayıs
Nisan
Mart
Şubat
Ocak ’13
Aralık
Kasım
Ekim
Eylül
Ağustos
Temmuz
Haziran**
Mayıs
Nisan
Mart
Şubat
Ocak ‘12
0
İstihdam
*: Tüm destek sınıfları dahildir. **: 20 Haziran 2012 tarihi itibariyle yeni teşvik sistemine geçilmiştir. Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı
14
MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI / www.mtso.org.tr
20 Haziran 2012 – Mayıs 2013 Tarihleri Arasında Düzenlenen 3305 Sayılı Karar Kapsamındaki Teşvik Belgeleri İstatistikleri Yatırım Teşvik Belgelerinin Sektörel Dağılımı 20 Haziran 2011 - Mayıs 2012 Belge Adedi
Türkiye
Enerji
İstihdam (Kişi)
Belge Adedi
Sabit Yatırım (Milyon )
İstihdam (Kişi)
200
13.439
3.624
195
17.377
3.909
Hizmetler
1.070
15.032
39.217
1.284
16.174
64.503
İmalat
2.241
15.933
57.600
2.920
35.126
92.830
227
1.076
4.069
312
6.230
12.372
3.738
45.480
104.510
4.711
74.907
173.614
3
43
40
3
125
18
Madencilik Toplam Enerji
Mersin
Sabit Yatırım (Milyon )
20 Haziran 2012 - Mayıs 2013
Hizmetler
23
114
582
30
263
792
İmalat
32
196
499
47
737
1.139
Madencilik Toplam
8
25
100
6
28
90
66
378
1.221
86
1.153
2.039
Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı
Yeni teşvik sistemi kapsamında 20 Haziran 2012-Mayıs 2013 tarihleri arasında Türkiye genelinde düzenlenen yatırım teşvik belge adedi 2012 yılının aynı dönemine göre %26’lık artışla 4.711 adede, öngörülen sabit yatırım tutarı %65’lik artışla yaklaşık 75 milyar ¨’ye, istihdam ise %66’lık artışla 173.614 kişiye ulaşmıştır. Belirtilen dönemde Türkiye genelinde düzenlenen 4.711 teşvik belgesinin 2.033’ü genel, 2.652’si bölgesel, 19’u büyük ölçekli, 7’si ise stratejik yatırım mahiyetine sahiptir. Aynı dönem için Mersin’de düzenlenen yatırım teşvik belge adedi 2012 yılının belirtilen dönemine göre %30’luk artışla 86 adede, öngörülen sabit yatırım tutarı %205’lik artışla yaklaşık 1,2 milyar ¨’ye, istihdam ise %67’lik artışla 2.039 kişiye ulaşmıştır. Teşvikli yatırımlarda Mersin ile Türkiye genelindeki gerçekleşmeler kıyaslandığında Mersin’de belge sayısı ile öngörülen istihdam bazında artışın Türkiye geneli ile yaklaşık aynı seviyelerde gerçekleştiği, öngörülen toplam sabit yatırım tutarı bazındaki artışın ise, Türkiye genelinin üzerinde olduğu gözlenmiştir. Yeni teşvik sistemi başlamadan önceki 20 Haziran 2011-Mayıs 2012 döneminde İlimizde belge başına düşen yatırım tutarı yaklaşık 6 milyon ¨ iken; yeni uygulama ile %134’lük artışla 13,4 milyon ¨’ye yükselmiştir. Söz konusu dönemler için belge başına düşen istihdamın ise 19 kişiden 24 kişiye ulaştığı gözlenmiştir. Teşvikli yatırımların sektörel dağılımına bakıldığında; yatırımlar içerisinde ağırlıklı paya sahip olan imalat ve hizmetler sektörlerinde önceki yılın aynı dönemine göre artış, enerji ve madencilik sektörlerinde öngörülen sabit yatırım tutarı bazında artış, istihdamda azalış olduğu, belge adedi bazında ise enerji sektöründe bir değişim olmazken, madencilik sektöründe azalış kaydedildiği gözlenmiştir. İlimizde düzenlenen teşvik belgesinin 30’u genel, 56’sı bölgesel mahiyete sahiptir. Düzenlenen Yatırım Teşvik Belgelerinin dağılımı bölgesel bazda incelendiğinde; İlimizin de içinde yer aldığı 3.bölgede düzenlenen belge sayısının Türkiye geneli kapsamında düzenlenen belge sayısının %15’ine sahip olduğu gözlenmiştir. 3. Bölgede teşvik belgesine bağlanan toplam 722 yatırımın %12’sinin Mersin’de olduğu ve Mersin yatırımlarının söz konusu bölge içerisindeki iller arasında üçüncü sırada yer aldığı görülmektedir.
Yatırım Teşvik Belge Sayısının Bölgesel Dağılımı
1. Bölge 37%
5. Bölge 9%
2. Bölge 16%
6. Bölge 12%
3. Bölge 15%
4. Bölge 11%
Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı
ekon@mtso.org.tr / MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI
15
ULAŞTIRMA BİLGİLERİ Motorlu Kara Taşıtları Sayısı* Dönem
Otomobil (1)
Minibüs
Otobüs
Kamyonet (1)
Kamyon (2)
Motosiklet
Diğer(3)
Toplam
Nisan 2012
172.506
6.556
5.236
72.636
25.000
130.853
29.388
442.175
Nisan 2013
187.236
6.910
5.501
77.630
26.485
135.323
30.123
469.208
*: Motorsuz (römork ve yarı römork) kara taşıtları hariçtir. 1: Arazi taşıtları dahildir. 2: Ağır tonajlı yük taşıtlarını da kapsar. (Çekici, Damperli Kamyon, Tanker, Çöp Kamyonu vb.) 3: Özel amaçlı taşıtlar ve traktörleri kapsar. Kaynak: TÜİK
2013 yılının Nisan ayı sonu itibariyle Mersin ilindeki motorlu kara taşıtlarının sayısı 469.208’e ulaşmıştır. İlimiz Türkiye genelinde motorlu kara taşıtları sayısına göre %2,7’lik payla sekizinci sıradadır. 2013 yılı Nisan ayı sonu itibariyle Mersin ilinde toplam 8.591 adet aracın trafiğe kaydı yapılmıştır. Hem 2013 yılı Nisan ayında aylık bazda, hem de yılın dört aylık döneminde geçen yıla göre Mersin’de trafiğe kaydı yapılan taşıt sayısında artışın, Türkiye genelinin altında kaldığı gözlenmiştir. Söz konusu dönemde Türkiye genelinde trafiğe kaydı yapılan araçların illere göre yoğunluk sıralamasında Mersin, %2,3’lük payla sekizinci sırada yer almaktadır.
Trafiğe Kaydı Yapılan Taşıt Sayısı Nisan
Ocak-Nisan
2012
2013
Değişim (%)
2012
2013
Değişim (%)
Türkiye
87.542
99.434
%14
348.142
371.530
%7
Mersin
2.191
2.258
%3
8.399
8.591
%2
Kaynak: TÜİK
Mersin’de Araç Satışlarının Türlerine Göre Dağılımı Araç Türü
2012 Ocak-Mayıs 2013 Ocak-Mayıs
Değişim (%)
Ağır Ticari Araç
691
549
-21%
Hafif Ticari Araç
1.802
1.576
-13%
Binek Araç
3.942
4.464
13%
Toplam
6.435
6.589
2%
Kaynak: MODER
Mersin Otomobil Yetkili Satıcıları Derneği’nden edinilen bilgilere göre; Mersin’de 2013 yılı Ocak-Mayıs döneminde araç satışları, binek araç satışlarındaki artışın etkisiyle geçen yılın aynı dönemine göre %2 artarak 6.589’a yükselmiştir. Mersin’de satılan araç sayısındaki gelişmeler aylık bazda incelendiğinde; Şubat ve Mart ayları haricinde satılan araç sayısının geçen yılın üzerinde gerçekleştiği gözlenmiştir.
Aylar İtibariyle Mersin’de Satılan Araç Sayısı 3.000
2.000 Kaynak: MODER
Adet
2.500
1.500 1.000 500 0
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran Temmuz Ağustos 2012
MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI / www.mtso.org.tr
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
2013
16
İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ Türkiye 2012 Ocak-Mayıs
Mersin Değişim (%)
2013 Ocak-Mayıs
12/11
13/12
2012 Ocak-Mayıs
2013 Ocak-Mayıs
Değişim (%) 12/11
13/12
14%
84%
5.448
13.023
%37
%139
1.084.648
5%
79%
14.274
27.260
%11
%91
301.307
31%
59%
3.599
5.858
%69
%63
302.610
17%
42%
2.731
3.931
-%0,4
%44
Açık İşler
300.368
552.673
İşe Başvurular
607.243
İşe Yerleştirmeler
189.803
İşsizlik Ödeneğine Başvuru
213.402
Kaynak: Türkiye İş Kurumu
Ocak-Mayıs 2011-2013 döneminde İlimiz işgücü piyasalarındaki gelişmelere bakıldığında; 2013-2012 Ocak-Mayıs döneminde işe yerleştirmeler artış hızının 2012-2011 Ocak-Mayıs dönemine göre yavaşladığı, açık işler ve işe başvuruların yükseldiği, işsizlik ödeneğine başvurulardaki azalışın ise yerini artışa bıraktığı gözlenmiştir. Aylık bazda İlimiz işgücü piyasalarındaki gelişmeler incelendiğinde; işe yerleştirmeler ve açık işlerin Ocak ayı haricinde geriye kalan Şubat-Mayıs döneminde geçen yıla göre artış olduğu, açık işlerde Nisan ayında ivme kazanan artışın, Mayıs ayında da devam ettiği gözlenmiştir. Söz konusu gelişmede İŞKUR tarafından yürütülen İşgücü Piyasası Talep Araştırması etkili olmuştur. İşe yerleştirmeler ve işe başvuruların ise Ocak-Mayıs döneminde geçen yıla göre önceki yılın üzerinde bir seyir izlediği gözlenmiştir. İŞKUR göstergeleri incelendiğinde; ilimizde Mayıs ayı sonu itibariyle 2013 yılında ortalama aylık her 100 iş başvurusundan 21’i işe yerleştirilirken; 2012 yılında bu oran 25’dir.
Mersin İli İşgücü Piyasasındaki Gelişmelerin Aylara Göre Dağılımı
Açık İşler
İşe Yerleştirmeler
Mayıs
Nisan
Mart
Şubat
Ocak ’13
Aralık
Kasım
Ekim
Eylül
Ağustos
Temmuz
Haziran
Mayıs
Nisan
Mart
Şubat
Ocak ‘12
5.000 4.500 4.000 3.500 3.000 2.500 2.000 1.500 1.000 500 0
İşsizlik Ödeneğine Başvurular
Kaynak: Türkiye İş Kurumu
8.000 7.000 6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000
Kaynak: Türkiye İş Kurumu
17
Mayıs
Nisan
Mart
Şubat
Ocak ’13
Aralık
Kasım
Ekim
Eylül
Ağustos
Temmuz
Haziran
Mayıs
Nisan
Mart
Şubat
Ocak ‘12
0
İşe Başvurular
ekon@mtso.org.tr / MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI
SOSYAL GÜVENLİK ÇALIŞMALARI Sosyal Güvenlik Kurumu’na kayıtlı işyeri ve istihdam ile ilgili gelişmeler incelendiğinde; Mart 2012 itibariyle Mersin’de kayıtlı istihdam artışı %9,2 iken Mart 2013 itibariyle %3,7 artarak 340.885’e ulaştığı görülmektedir. Bu artış, 12.105 ilave istihdama karşılık gelmektedir. Kayıtlı istihdam artışında ağırlıklı olarak sigortalı ücretli (4/a) sayısındaki artışın etkili olduğu görülmektedir.
2013 Yılı Mart Ayı Kayıtlı İstihdamın İl Düzeyinde Dağılımı İstanbul 25%
Diğer iller 41%
Ankara 9% Gaziantep 2% Mersin 2%
Adana 2% Konya 2%
Kocaeli 3%
Bursa 4% Antalya 3%
İzmir 6%
Kaynak: T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu
Mart 2013 itibariyle İl bazında kayıtlı istihdamın dağılımında toplam istihdamın %59’unu oluşturan ilk on il arasında Mersin İlinin; %1,9’luk pay ile 10. sırada yer aldığı görülmektedir. Türkiye genelinde Mart 2012-2013 dönemi arasında 755.131 kişiyi bulan kayıtlı istihdamda önceki yıla kıyasla %4,5’lik artış gözlenmiştir.
Sosyal Güvenlik Kurumuna Kayıtlı İşyeri ve İstihdam Göstergeleri Değişim (%)
2012 Mart
2013 Mart
Türkiye
1.466.571
1.547.872
%9,1
%5,5
Mersin
30.127
31.050
%12,4
%3,1
Türkiye
11.257.343
12.030.850
%9,8
%6,9
Mersin
188.692
202.894
%12,5
%7,5
Türkiye
16.900.157
17.655.288
%8,2
%4,5
Mersin
328.780
340.885
%9,2
%3,7
12/11 Mart
13/12 Mart
İşyeri Sayısı*
Sigortalı Ücretli Çalışan Sayısı**
Kayıtlı İstihdam Sayısı
*: 4/a kapsamındaki işyeri sayılarını içermektedir. **:4/a kapsamındaki zorunlu sigortalı sayılarını içermektedir. Kaynak: T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu
Mart 2013’de Türkiye genelinde 12.030.850’yi bulan kayıtlı ücretli istihdamda geçen yıla göre %6,9’luk artış görülmektedir. İlimizde Mart 2012 itibariyle kayıtlı ücretli istihdam artışı %12,5 iken, Mart 2013’de %7,5’lik artışla 202.894 olarak gerçekleşmiştir. Mart 2013’de Türkiye genelinde 1.547.872 işyeri bulunmaktadır. Türkiye’de bulunan işyerlerinin %2’si ilimizde faaliyet göstermektedir. Türkiye genelinde Mart 2012-2013 dönemleri arasında 81.301 işyeri açıldığı, geçen yıldan bu yana işyeri sayısında %5,5’lik artış gözlenmiştir. Söz konusu dönemde ilimizde açılan firma sayısı 923 olup, Mart 2012’de Mersin’de açılan firma sayısı artışı %12,4 iken, Mart 2013’de %3,1 olarak gerçekleşmiştir.
18
MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI / www.mtso.org.tr