Mtso aylikbulten 09 2013

Page 1

MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI

Aylık Göstergeler Eylül 2013 / Yayın No: 2013-13

01 Yılın ilk dokuz ayında Mersin firmaları ihracat hacmi son 5 yılın en yüksek seviyesinde

07 Eylül ayında limanda elleçlenen yük trafiği artışında iş makinaları ve parçaları ithalatı etkili oldu

08 Açılan yabancı sermayeli firma sayısındaki artış dikkat çekici

11 MTOSB’de enerji tüketimi sınırlı da olsa artış yakaladı

12 Eylül ayında protesto edilen senet tutarı geçen yılın altında

14 Ocak-Eylül döneminde teşvikli yatırımların %68’i yeni yatırım projeleri

16 Döviz kurundaki artış eğilimi; araç satışlarına yansıdı

17 2013 yılında her 100 iş başvurusunun 28’i işe yerleştirildi

DIŞ TİCARET TÜİK tarafından açıklanan geçici verilere göre; 2013 yılı Ocak-Eylül döneminde Mersin hinterlandı kapsamında gerçekleştirilen ihracat, önceki yıla göre %6 artarak yaklaşık 5,9 milyar $'a; ithalat ise %9 artarak yaklaşık 11 milyar $'a yükselmiştir. 2013 yılı dokuz aylık döneminde dış ticaret açığı %12 artarak 5,1 milyar $’a ulaşmıştır. Belirtilen dönemde ihracatın ithalatı karşılama oranı geçen yıla göre 2 puan gerileyerek %53 olarak gerçekleşmiştir. Dış ticaret hacmi ise geçen yıla göre %8 artarak yaklaşık 16,9 milyar $ olarak gerçekleşmiştir. Söz konusu dönemde Türkiye’de gerçekleştirilen ihracatın %5’i, ithalatın ise %6’sı Mersin hinterlandından yapılmıştır. Yılın dokuz aylık döneminde Mersin firmaları tarafından gerçekleştirilen ihracat, 2012 yılına göre %13 artarak 1 milyar $’a, ithalat ise %4 artarak 863 milyon $’a yükselmiştir. İhracatın ithalatı karşılama oranı 9 puan yükselerek %119’a ulaşmıştır. Mersin firmaları tarafından söz konusu dönemde ihracat artışının; ithalat artışının üzerinde olmasının etkisiyle dış ticaret fazlası geçen yıla göre %102 artarak 162 milyon $’a yükselmiştir. 2013 yılı Ocak-Eylül döneminde; Türkiye geneli ihracat performansının bir önceki yıla göre önemli bir gelişme kaydetmediği gözlenirken; Mersin firmaları bazında gerçekleştirilen ihracat son beş yılın en yüksek seviyesine ulaşmıştır. Yılın dokuz ayında Mersin firmaları ihracatı artışında itici gücün imalat sanayi sektörü olduğu gözlenirken; ilgili sektör içerisinde yer alan kimyasal madde ve ürünler ile net ihracatçı sektörler olan başka yerde sınıflandırılmamış makine ve teçhizat; gıda ürünleri ve içecek; metalik olmayan diğer mineral ürünler sektörleri geçen yıla göre ihracat artışında belirleyici olmuştur. Diğer yandan net ihracatçı sektörler arasında yer alan ana metal sanayinde küresel ölçekte yaşanan talep daralmasının etkisinin ticaret hacmine yansımasının devam ettiği gözlenmektedir. Mersin firmaları ihracatındaki gelişmeler üçer aylık dönemler itibariyle incelendiğinde; yılın ilk çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre sınırlı artışın, yılın ikinci çeyreğinde hız kazandığı, üçüncü çeyrekte ise Eylül ayındaki belirgin artışın etkisiyle ivme kazanmaya devam ettiği gözlenmiştir. Yılın dokuz aylık döneminde ithalattaki gelişmeler incelendiğinde; Ocak-Nisan döneminde ithalat gıda ürünleri ve içecek, tarım ve hayvancılık diğer ulaşım araçları sanayi sektörlerindeki artışın etkisiyle geçen yılın üzerinde gerçekleştiği, Mayıs-Temmuz döneminde ise dış ticaret dengesi üzerinde negatif etkisi olan kok kömürü, rafine edilmiş petrol ürünleri ve nükleer yakıtlar sektöründeki ithalat azalışının etkisiyle geçen yılın altında kaldığı, Ağustos ve Eylül aylarında ise söz konusu sektör ile tarım ve hayvancılık sektöründeki artışın etkisiyle önceki yılın üzerine çıktığı gözlenmektedir.

Dış Ticaret Göstergeleri*

İthalat (Milyon $)

Türkiye Mersin Hinterlandı

İhracat (Milyon $)

Mersin Firmaları Mersin Hinterlandı

İthalat (Milyon $)

Mersin Firmaları

Değişim (%)

112.493

-%0,4

176.983

187.623

%6

5.522

5.868

%6

910

1.025

%13

10.103

10.992

%9

830

863

%4

-64.071

-75.130

%17

-4.581

-5.124

%12

80

162

%102

Türkiye

%64

%60

Mersin Hinterlandı

%55

%53

%110

%119

Türkiye Mersin Hinterlandı Dış Ticaret Dengesi (Milyon $)

18 Konut satışlarında yılsonu beklentileri olumlu

2013 Ocak-Eylül

112.912

2012 Ocak-Eylül İhracat (Milyon $)

Karşılama Oranı (%) *: Geçici veriler Kaynak: TÜİK

Mersin Firmaları

Mersin Firmaları


Mersin Firmaları Tarafından Gerçekleştirilen İhracatın Dağılımı* 200.000

(’000 $)

160.000

%14

%3

120.000

%25

%16

%8

%12

-%6

80.000

%37

%14

40.000 Ocak

Şubat

Mart

Nisan

Mayıs

Haziran Temmuz Ağustos

2012 115.484 122.941

117.120

92.012

104.447

100.411

91.717

2013 131.703 116.040

120.505

115.086

121.020

108.115

104.317

Eylül

Ekim

Kasım

Aralık

77.487

88.538

115.341

140.153

145.738

87.155

120.858

*: Geçici veriler Kaynak: TÜİK

0

Aylık bazda Mersin firmaları bazında dış ticarettteki gelişmeler incelendiğinde; 2013 Eylül ayı ihracatında bir önceki aya göre %39’luk; ithalatta ise %4’lük artış olmuştur. Söz konusu dönemler için dış ticaretteki gelişmelere sektörel olarak baktığımızda tarım ve ormancılık sektörü hem ihracat hem de ithalattaki artışta etkili olurken; ayrıca imalat sanayi sektörünün ihracat artışında payı olan bir diğer sektör olduğu gözlenmiştir. 2013 yılı Eylül ayında Mersin firmaları ihracatı geçen yıla göre aylık bazda %37’lik; ithalatında ise %6’lık artış gerçekleştirmiştir. Söz konusu dönemlerdeki gelişmeler sektörel olarak incelendiğinde; mevsimsellik faktörü kaynaklı tarım ve hayvancılık sektörü ihracat artışında etkili olurken; artışın ivme kazanmasında gıda ürünleri ve içecek ile tekstil ve ürünleri sektörleri belirleyici olmuştur. Söz konusu dönemde ithalat artışında ise tarım ve hayvancılık, kok kömürü, rafine edilmiş petrol ürünleri ve nükleer yakıtlar; metal eşya sanayi (makine ve teçhizatı hariç); tütün ürünleri sektörlerinin etkili olduğu gözlenmektedir.

Mersin Firmaları Tarafından Gerçekleştirilen İthalatın Dağılımı*

(’000 $)

160.000 %6

120.000

%19

%27

%6

%5

-%14

80.000

-%4

%6

-%2

40.000 Ocak

Şubat

Mart

Nisan

Mayıs

Haziran Temmuz Ağustos

2012

82.752

89.701

85.167

100.612

127.920

89.301

98.978

2013

98.828

94.365

90.116

107.078

110.328

85.702

96.614

Eylül

Ekim

Kasım

Aralık

68.914

86.551

82.702

114.001

102.644

87.858

91.651

*: Geçici veriler Kaynak: TÜİK

0

Mersin Firmaları Bazında Dış Ticaretin Sektörel Dağılımı * Sektörler Tarım ve ormancılık Balıkçılık Madencilik ve taşocakçılığı

İthalat ($)

Değişim (%)

2013 Ocak-Eylül

2012 Ocak-Eylül

2013 Ocak-Eylül

350.511.893

360.246.174

278.462.878

284.678.727

%3

%2

2.268.410

4.608.204

13.552

3.951

%103

-%71 %69

İhracat

İthalat

13.207.985

12.665.737

344.168

583.063

-%4

İmalat sanayi

541.210.826

643.810.114

537.505.201

567.674.288

%19

%6

Gıda ürünleri ve içecek

139.300.575

156.551.743

33.422.807

62.942.340

%12

%88

Tütün ürünleri

10.503.999

13.949.924

55.966

1.216.895

%33

%2074

Tekstil ürünleri

16.038.221

25.729.261

18.313.379

16.519.575

%60

-%10

Giyim eşyası

10.500.199

13.142.809

8.336.940

8.479.503

%25

%2

560.058

1.227.301

853.976

1.237.876

%119

%45

Ağaç ve mantar ürünleri (mobilya hariç); hasır vb. örülerek yapılan maddeler

3.444.418

3.067.919

2.716.445

1.536.264

-%11

-%43

Kağıt ve kağıt ürünleri

Dabaklanmış deri, bavul, el çantası, saraciye ve ayakkabı

02

İhracat ($) 2012 Ocak-Eylül

6.205.959

9.533.538

8.846.408

9.155.640

%54

%3

Basım ve yayım; plak, kaset vb.

344.965

383.538

366.578

156.446

%11

-%57

Kok kömürü, rafine edilmiş petrol ürünleri ve nükleer yakıtlar

890.556

3.332.060

232.844.116

220.217.676

%274

-%5

Kimyasal madde ve ürünler

26.053.612

40.246.300

101.674.304

110.842.207

%54

%9

Plastik ve kauçuk ürünleri

67.755.661

74.296.354

5.438.703

5.764.308

%10

%6

Metalik olmayan diğer mineral ürünler

83.866.545

99.146.014

17.709.493

17.728.857

%18

%0,1

MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI / www.mtso.org.tr


İhracat ($) 2012 Ocak-Eylül

İthalat ($)

2013 Ocak-Eylül

2012 Ocak-Eylül

Değişim (%)

2013 Ocak-Eylül

İhracat

İthalat

Ana metal sanayi

28.555.991

15.076.270

7.649.755

6.108.794

-%47

-%20

Metal eşya sanayi (makine ve teçhizatı hariç)

55.123.031

65.069.611

4.943.856

22.590.505

%18

%357

Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve teçhizat

67.269.940

85.713.683

58.323.172

52.708.029

%27

-%10

Büro, muhasebe ve bilgi işleme makineleri

305.186

113.223

420.410

399.398

-%63

-%5

Başka yerde sınıflandırılmamış elektrikli makine ve cihazlar

4.063.172

10.674.899

7.464.525

6.336.539

%163

-%15

250.228

527.768

2.590.988

2.444.824

%111

-%6

Radyo, televizyon, haberleşme teçhizatı ve cihazları Tıbbi aletler; hassas optik aletler ve saat

871.238

1.270.784

2.216.256

3.055.208

%46

%38

Motorlu kara taşıtı ve römorklar

8.289.430

12.572.468

17.510.888

9.767.245

%52

-%44

Diğer ulaşım araçları

2.827.547

1.280.673

89.493

5.632.014

-%55

%6193

Mobilya ve başka yerde sınıflandırılmamış diğer ürünler

8.190.295

10.903.974

5.716.743

2.834.145

%33

-%50

Toptan ve perakende ticaret

2.953.599

3.463.703

13.566.818

9.577.101

%17

-%29

Gayrimenkul, kiralama ve iş faaliyetleri

420

980

0

0

%133

-

Diğer sosyal, toplumsal ve kişisel hizm.

4.247

4.497

2.767

22.160

%6

%701

910.157.380

1.024.799.409

829.895.384

862.539.290

%13

%4

Toplam

*: Geçici veriler Kaynak: TÜİK

Sektörler

Mersin Firmaları Dış Ticaret İstatistiklerinin Ülke Gruplarına Göre Dağılımı* ($) Ülke Grupları

2012 Ocak-Eylül

2013 Ocak-Eylül

Değişim (%) İthalat

İhracat

-%8

%16

İthalat

İhracat

İthalat

İhracat

Avrupa

307.538.202

328.327.444

282.967.175

380.428.489

Avrupa Birliği**

202.322.298

196.976.633

184.542.242

197.661.720

-%9

%0,3

Diğer Avrupa Ülkeleri

105.215.904

131.350.811

98.424.933

182.766.769

-%6

%39

36.166.792

107.486.511

49.790.949

123.568.344

%38

%15

8.576.101

54.783.848

13.177.326

64.314.424

%54

%17

Afrika Kuzey Afrika Diğer Afrika Ülkeleri

27.590.691

52.702.663

36.613.623

59.253.920

%33

%12

Amerika

219.890.362

18.871.434

192.359.396

28.688.179

-%13

%52

Kuzey Amerika

154.326.780

9.613.691

119.144.508

14.313.481

-%23

%49

19.599.874

778.093

23.605.434

1.663.611

%20

%114

Orta Amerika ve Karayipler Güney Amerika Asya Yakın ve Orta Doğu Asya Ülkeleri

45.963.708

8.479.650

49.609.454

12.711.087

%8

%50

244.933.319

413.820.105

323.028.944

457.752.743

%32

%11

22.234.250

354.823.842

45.369.556

389.632.991

%104

%10

222.699.069

58.996.263

277.659.388

68.119.752

%25

%15

Okyanusya ve Kutup Bölgeleri

10.040.181

677.319

1.180.225

1.631.333

-%88

%141

Avustralya ve Yeni Zelanda

10.040.181

597.502

1.180.225

772.225

-%88

%29

Diğer Asya Ülkeleri

Diğer Okyanusya ve Kutup Bölgeleri Ülkeleri Diğer Ülkeler Serbest Bölgeler Toplam

0

79.817

0

859.108

-

%976

43.981

20.152

0

8.337

-

-%59

11.282.547

40.954.415

13.212.601

32.721.984

%17

-%20

829.895.384

910.157.380

862.539.290

1.024.799.409

%4

%13

*: Geçici Veriler **: 1 Temmuz 2013 itibariyle Hırvatistan’ın üye olmasıyla AB üye sayısı 28’e yükselmiş olup, karşılaştırma yapılabilmesi için önceki yıl verileri 28 ülkeyi içerecek şekilde revize edilmiştir. Kaynak: TÜİK

2013 yılı Ocak-Eylül döneminde Mersin firmaları tarafından gerçekleştirilen ihracat ülke grupları itibariyle incelendiğinde; diğer ülkeler ve serbest bölgeler haricindeki tüm ülke gruplarının ihracatının geçen yıla göre arttığı görülmektedir. Belirtilen dönemde Mersin firmalarının temel ihraç pazarı olan Yakın ve Ortadoğu, diğer Avrupa ve Afrika ülkelerinde geçen yıla göre artışa karşın; diğer önemli ihraç pazarı olan AB ülkelerinde ise; önemli bir değişim olmadığı gözlenmiştir. Yılın dokuz aylık döneminde ihracatta yukarı yönlü hareketlenmelerde etkili olan ülkeler arasında Asya ülkelerinde Irak, Suriye ve Türkmenistan; Avrupa ülkelerinde Rusya Federasyonu, Ukrayna; Afrika ülkelerinde Libya, Etiopya ve Cezayir gelmektedir.

ekon@mtso.org.tr / MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI

03


Mersin firmaları tarafından gerçekleştirilen ülke grupları itibariyle ithalattaki gelişmeler incelendiğinde; 2013 yılı Ocak-Eylül döneminde Afrika, Asya ve serbest bölgelerde artış; Avrupa, Amerika, Okyanusya ve Kutup bölgelerinde azalış olduğu gözlenmiştir. Asya ülkelerinde Hindistan, Çin ve İsrail; Afrika ülkelerinde Mısır, Sudan, Çad ve Nijerya ithalat artışında etkili olan ülkelerdir.

Aylar İtibariyle Mersin Firmaları Afrika Ülkeleri İthalat ve İhracatı

Aylar İtibariyle Mersin Firmaları Avrupa Ülkeleri İthalat ve İhracatı İhracat

80.000

İthalat

16.000 (1000 $)

60.000 (1000 $)

İthalat

18.000

70.000

50.000 40.000

14.000 12.000 10.000

30.000

8.000 6.000

20.000

4.000

10.000

2.000

0 Oca-12 Şub-12 Mar-12 Nis-12 May-12 Haz-12 Tem-12 Ağu-12 Eyl-12 Eki-12 Kas-12 Ara-12 Oca-13 Şub-13 Mar-13 Nis-13 May-13 Haz-13 Tem-13 Ağu-13 Eyl-13

Oca-12 Şub-12 Mar-12 Nis-12 May-12 Haz-12 Tem-12 Ağu-12 Eyl-12 Eki-12 Kas-12 Ara-12 Oca-13 Şub-13 Mar-13 Nis-13 May-13 Haz-13 Tem-13 Ağu-13 Eyl-13

0

Kaynak: TÜİK

Kaynak: TÜİK

Aylar İtibariyle Mersin Firmaları Asya Ülkeleri İthalat ve İhracatı İhracat

70.000

Aylar İtibariyle Mersin Firmaları Amerika Ülkeleri İthalat ve İhracatı

İthalat

İhracat

40.000

60.000

35.000

50.000

30.000 (1000 $)

(1000 $)

İhracat

20.000

40.000 30.000

İthalat

25.000 20.000 15.000

20.000

10.000

0 Oca-12 Şub-12 Mar-12 Nis-12 May-12 Haz-12 Tem-12 Ağu-12 Eyl-12 Eki-12 Kas-12 Ara-12 Oca-13 Şub-13 Mar-13 Nis-13 May-13 Haz-13 Tem-13 Ağu-13 Eyl-13

5.000

0 Oca-12 Şub-12 Mar-12 Nis-12 May-12 Haz-12 Tem-12 Ağu-12 Eyl-12 Eki-12 Kas-12 Ara-12 Oca-13 Şub-13 Mar-13 Nis-13 May-13 Haz-13 Tem-13 Ağu-13 Eyl-13

10.000

Kaynak: TÜİK

Kaynak: TÜİK

AKİB İHRACAT GÖSTERGELERİ AKİB Birlik ve Mersin Firmaları Bazında İhracatın Aylara Göre Dağılımı (000$) Mersin Firmaları

Birlik Bazında 1.400.000

160.000

1.200.000

140.000

1.000.000

120.000 100.000

800.000

80.000

600.000

60.000

400.000

40.000

200.000

20.000

0

Birlik Bazında

Eylül

Ağustos

Temmuz

Haziran

Mayıs

Nisan

Mart

Şubat

Ocak ’13

Aralık

Kasım

Ekim

Eylül

Ağustos

Temmuz

Haziran

Mayıs

Nisan

Mart

Şubat

Ocak ‘12

0

Mersin Firmaları

Kaynak: Akdeniz İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği

04

MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI / www.mtso.org.tr


AKİB'in açıklamış olduğu ihracat rakamlarına göre; 2013 yılı Ocak-Eylül döneminde Birlik bazında geçen yıla göre %4; Mersin Firmaları bazında ise %2’lik azalış olduğu görülmektedir. 2013 yılı Eylül ayında Birlik bazında ihracatın geçen yıla göre aylık bazda %5 azalarak 946 milyon $’a gerilediği; Mersin firmaları ihracatının ise %20 artarak yaklaşık 105 milyon $’a yükseldiği gözlenmiştir. Birlik bazında ihracat azalışında kimyevi maddeler ve mamulleri sektörü; Mersin firmaları bazında ihracat artışında ise yaş meyve ve sebze ile çimento cam seramik ve toprak ürünleri sektörleri etkili olmuştur.

Sektörel Bazda İhracat Rakamları (’000 $) Birlik Bazında Sektörler

2012 Ocak-Eylül

2013 Ocak-Eylül

I.TARIM

2.036.933 1.499.312 181.020

A. Bitkisel Ürünler B. Hayvansal Ürünler C. Ağaç Ve Orman Ürünleri

Mersin Firmaları Değişim (%)

2012 Ocak-Eylül

2013 Ocak-Eylül

Değişim (%)

2.191.407

%8

642.128

599.531

1.562.355

%4

594.912

549.201

-8

231.361

%28

27.237

23.187

-%15 %36

-%7

356.601

397.691

%12

19.980

27.143

7.275.791

6.731.505

-%7

254.668

273.931

%8

A. Tarıma Dayalı İşlenmiş Ürünler

644.606

649.645

%1

13.184

8.997

-%32

B. Kimyevi Maddeler Ve Mamulleri

4.303.038

3.850.908

-%11

58.594

72.648

%24

C. Sanayi Mamulleri

2.328.148

2.230.952

-%4

182.890

192.286

%5

115.067

131.608

%14

7.099

15.473

%118

9.427.791

9.054.520

-%4

903.895

888.935

-%2

II. SANAYİ

III. MADENCİLİK TOPLAM

Not: 07.12.1998 tarih ve 6702 sayılı talimat gereğince (transit ve reexport ticaret, bedelsiz ihracat, geçici ihracat sınır ve kıyı ticareti, mahrecine iade, geçici kabul ile Irak transit ihracat) değerleri dahil değildir. Kaynak: Akdeniz İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği

MERSİN SERBEST BÖLGESİ 2013 yılının Eylül ayı sonu itibariyle Mersin Serbest Bölgesi'nde toplam 8.184 kişi istihdam edilmektedir. 2012 yılı Eylül ayına göre istihdam %4,4 artmıştır. 350’si yerli, 42'si yabancı ve 46’sı yerli-yabancı ortaklığı olmak üzere toplam 438 firma faaliyette bulunmaktadır. Faaliyette bulunan firma sayısının, önceki yılın Eylül ayına göre %5,5 arttığı görülmektedir. Yatırım harcamalarının dağılımına bakıldığında; %93’ünün Türkiye'den bölgeye, %7'sinin ise yurtdışından bölgeye yapıldığı görülmektedir. Bölgedeki ticaret hacmindeki gelişmeler incelendiğinde; 2013 yılı Eylül ayında ticaret hacmi geçen yıla göre aylık bazda %17 artarak yaklaşık 301 milyon $’a yükselmiş; 2013 Ocak-Eylül döneminde ise geçen yıla göre %11 azalarak yaklaşık 2,6 milyar $’a gerilemiştir. Söz konusu dönemlerdeki gelişmeler sektörel bazda incelendiğinde; dokuz aylık dönemde ticaret hacmindeki geçen yıla göre gerilemede sanayi sektöründeki azalışın tarım sektöründe önemli miktardaki artışın üzerinde olmasının etkili olduğu gözlenirken; 2013 yılı Eylül ayı ticaret hacmindeki artışta 2012 yılı Eylül ayında belirgin azalış kaynaklı baz etkisiyle tarım sektörü etkili olmuştur.

Mersin Serbest Bölgesi Ticaret Hacmi 450.000 400.000

(’000 $)

350.000

%17

300.000 %3

250.000 200.000

-%27

-%19

Ocak

Şubat

-%4

-%17

-%2

-%3

-%31

150.000 100.000 50.000 0 Mart

Nisan

Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü

ekon@mtso.org.tr / MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI

Mayıs

Haziran Temmuz Ağustos 2012

Eylül

Ekim

Kasım

Aralık

2013

05


Bölgedeki ticaret hacmi işlenmiş petrol ürünleri hariç olarak sektörel bazda değerlendirildiğinde; yılın dokuz aylık döneminde tarım sektöründeki geçen yıla göre önemli miktardaki artışa karşın; sanayi sektöründeki azalışın etkisiyle toplam ticaret hacmi %2’lik sınırlı artışla yaklaşık 2,3 milyar $ seviyesinde gerçekleşmiştir. 2013 yılı Eylül ayında ise; geçen yıla göre aylık bazda tüm sektörlerde gözlenen artışın etkisiyle %39’luk artışla toplam ticaret hacminin yaklaşık 270 milyon $’a ulaşmıştır. Bölgedeki ticaretin ülke grupları bazında dağılımı incelendiğinde; ticaret hacmi içerisinde önemli ağırlığa sahip olan AB ile Türkiye’de geçen yılki artışın 2013 yılında yerini azalışa bıraktığı; İslam Ülkeleri’nde ise geçen yılki artışa karşın; 2013 yılında ise önemli bir değişim olmadığı gözlenmiştir.

Mersin Serbest Bölgesi’nde Ticaret Hacminin Sektörel Dağılımı (1000 $) İşlenmiş Petrol Ürünleri Dahil 2012 Ocak-Eylül

Sektörler Tarım Grubu Madencilik

2013 Ocak-Eylül

İşlenmiş Petrol Ürünleri Hariç

Değişim (%)

2012 Ocak-Eylül

2013 Ocak-Eylül

Değişim (%)

411.551

690.229

%68

411.551

690.229

%68

17.392

24.625

%42

17.392

24.625

%42

Sanayi Grubu

2.467.794

1.872.881

-%24

1.783.209

1.541.426

-%14

Toplam

2.896.737

2.587.734

-%11

2.212.152

2.256.280

%2

Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü

Mersin Serbest Bölgesi Ticaret Hacminin Ülke Gruplarına Göre Dağılımı 1.400.000

(’000 $)

1.000.000 800.000

40%

13%

1.200.000

-7%

20%

28% -35%

-9%

0%

-0,03% -20%

-20%

600.000

-40%

400.000

-60%

200.000 AB Ülkeleri*

Diğer OECD Ülkeleri

2012 Ocak-Eylül

359.046

149.007

2013 Ocak-Eylül

327.289 -9%

Değişim (%)

-80%

-97%

0

Diğer Avrupa Türk Ülkeleri Cumhuriyetleri

-120% Eski S.S.C.B.

İslam Ülkeleri Diğer Ülkeler

Türkiye

13.067

56.432

155.715

501.068

342.698

1.319.704

138.694

341

72.321

101.043

500.915

385.804

1.061.327

-7%

-97%

28%

-35%

-0,03%

13%

-20%

*: 1 Temmuz 2013 itibariyle Hırvatistan’ın üye olmasıyla AB üye sayısı 28’e yükselmiş olup, karşılaştırma yapılabilmesi için önceki yıl verileri 28 ülkeyi içerecek şekilde revize edilmiştir. Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü

LİMAN FAALİYETLERİ Liman başkanlıkları bazındaki istatistiklere göre 2013 yılı Ocak-Eylül döneminde Mersin ili elleçlenen yük miktarı, ihracat ve ithalat yüklerindeki artışın etkisiyle önceki yıla %8 artarak 24.393.394 ton olarak gerçekleşmiştir. Yük trafiğinde geçen yıla göre yükleme tonajı %16 artarak 9.134.611 seviyesine; boşaltma tonajı ise %3 artarak 15.258.783 seviyesine yükselmiştir. Yılın dokuz aylık döneminde Mersin Liman Başkanlığı tarafından elleçlenen yük miktarı ile Türkiye genelindeki liman başkanlıkları içerisinde 5. sırada yer almaktadır. Yük trafiğindeki gelişmeler üçer aylık dönemler itibariyle incelendiğinde; yılın ilk çeyreğinde elleçlenen yük miktarı geçen yılın aynı döneminin üzerinde gerçekleşse de; ikinci çeyrekte geçen yılın altında kaldığı, üçüncü çeyrekte ise Eylül ayında ithal yüklerindeki belirgin artışın etkisiyle geçen yılın üzerinde bir seviyeye ulaştığı gözlenmiştir. 2013 yılı Eylül ayında yük trafiğinde yükleme tonajı geçen yıla göre aylık bazda %11 artarak 1.004.401; boşaltma tonajı %134 artarak 3.388.952 seviyesinde gerçekleşmiş ve toplam yük trafiği %87 artarak yılın ilk dokuz aylık döneminin en yüksek seviyesi olan 4.393.353’e ulaşmıştır.

06

MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI / www.mtso.org.tr


Mersin Liman Başkanlığı Bazında Elleçlenen Yüklerin Dağılımı 20%

30.000.000 17%

15%

20.000.000

8%

10%

15.000.000

10% 5%

10.000.000

4%

5.000.000 0

0%

-3%

İhracat

İthalat

Transit

Dahili

2012 Ocak-Eylül

7.521.031

13.925.486

107.554

1.091.190

22.645.261

2013 Ocak-Eylül

8.791.608

14.430.512

118.180

1.053.094

24.393.394

17%

4%

10%

-3%

8%

Değişim (%)

-5%

Toplam

Kaynak: T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı

Ton

25.000.000

5.000.000 4.000.000

Ton

3.000.000 2.000.000 1.000.000 0

Ocak

Şubat

Mart

Nisan

Mayıs

Haziran Temmuz 2012

Ağustos

Eylül

Ekim

Kasım

Aralık

Kaynak: T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı

Aylar İtibariyle Mersin Liman Başkanlığı Bazında Elleçlenen Yük Miktarı

2013

Mersin Liman Başkanlığı bazında çeyreklik dönemler itibariyle ihracattaki gelişmeler değerlendirildiğinde; yılın ilk çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre ihracat artışı; ikinci çeyrekte ivme kazansa da, yılın üçüncü çeyreğinde tekrar yavaşladığı, 2013 yılı dokuz aylık döneminde geçen yıla kıyasla %17 artış kaydettiği gözlenmiştir. Yılın dokuz aylık döneminde petrol ürünleri yük grubu, ihracatta yukarı doğru hareketlenmelerde etkili olan sektörlerin başında yer alırken; söz konusu gelişmede 2013 yılının ilk ayından itibaren Kuzey Irak’tan Mersin Limanı üzerinden ham petrol sevkiyatının başlaması etkili olmuştur. Makineler, taşıma teçhizatı, aksam ve çeşitli parçaları ile konteynerler ve ham ve üretilmiş mineraller, inşaat malzemelerinin belirtilen dönemde ihracat yükleri artışında etkili olan diğer yük grupları olduğu gözlenmiştir. 2013 yılının Eylül ayında ise ihraç yükleri başta petrol ürünleri olmak üzere; makineler, taşıma teçhizatı, aksam ve çeşitli parçaları ile konteynerler yük gruplarındaki yukarı yönlü hareketlenmelerin etkisiyle önceki yılın aynı ayına göre %9 artış kaydetmiştir. 2013 yılı Ocak-Eylül dönemi için ithalattaki gelişmeler değerlendirildiğinde; yılın ilk çeyreğinde önceki yılın aynı dönemine göre artışın; ikinci çeyrekte yerini azalışa bıraktığı; üçüncü çeyrekte ise Eylül ayında belirgin artışın etkisiyle tekrar geçen yılın aynı döneminin üzerinde gerçekleştiği; yılın dokuz aylık döneminde önceki yıla kıyasla %4 arttığı gözlenmiştir. Söz konusu dönemde ithalattaki artışta petrol ürünleri yük grubu etkili olmuştur. 2013 yılının Eylül ayında ise makineler, taşıma teçhizatı, aksam ve çeşitli parçaları ile konteynerler yük grubu içerisinde yer alan iş makinaları ve parçaları ithalatındaki yukarı yönlü hareketlenmelerin etkisiyle önceki yılın aynı ayına göre %145 artmıştır. Mersin Liman Başkanlığı bazında transit ve dâhili taşımacılık yüklerindeki gelişmeler incelendiğinde; 2013 yılı Ocak-Eylül döneminde transit taşımacılık yüklerinde geçen yıla göre %10’luk artış; dâhili taşımacılıkta ise %3’lük azalış olduğu görülmektedir. 2013 yılı Eylül ayında ise transit taşımacılık önceki yılın aynı ayına göre %14 azalış, dâhili yük taşımacılık ise %6 oranında artış kaydetmiştir.

Aylar İtibariyle Mersin Liman Başkanlığı Bazında İthalat-İhracat Yük Miktarı 4.000.000 3.500.000

Ton

3.000.000 2.500.000 2.000.000 1.500.000 1.000.000 500.000

İhracat

Eylül

Ağustos

Temmuz

Haziran

Mayıs

Nisan

Mart

Şubat

Ocak ’13

Aralık

Kasım

Ekim

Eylül

Ağustos

Temmuz

Haziran

Mayıs

Nisan

Mart

Şubat

Ocak ‘12

0

İthalat

Kaynak: T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı

ekon@mtso.org.tr / MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI

07


Aylar İtibariyle Mersin Liman Başkanlığı Bazında Konteyner Trafiği 70.000 60.000

TEU

50.000 40.000 30.000 20.000

Eylül

Ağustos

Temmuz

Haziran

Mayıs

Nisan

Mart

Şubat

Ocak ’13

Aralık

Kasım

Ekim

Eylül

Ağustos

Temmuz

Haziran

Mayıs

Nisan

Mart

Ocak ‘12

0

Şubat

10.000

Boşaltma

Yükleme Kaynak: T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı

2013 yılı Ocak-Eylül döneminde konteyner adeti bazında (TEU), geçen yıla göre %8 oranında artış gerçekleşmiştir. Söz konusu dönemde Mersin Liman Başkanlığı, Türkiye genelinde en fazla konteyner elleçlemesi yapılan liman başkanlıkları içerisinde 2. sırada yer almaktadır. Söz konusu dönemde Mersin liman tesislerine operasyon için 3.755 adet gemi uğramış olup, bu sayı önceki yıla göre %3’lük artışı ifade etmektedir. Belirtilen dönemde Türkiye genelinde liman başkanlıkları bazında limanlara uğrayan gemi sayısına göre Mersin 3. sırada bulunmaktadır.

MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI HAKKINDA GENEL BİLGİLER TOBB tarafından açıklanan açılan kapanan şirket istatistikleri incelendiğinde; 2013 yılının Ocak-Eylül döneminde Türkiye genelinde kurulan şirket ve kooperatif sayısı geçen yılın aynı dönemine göre %24, Mersin’de %53 artmış; ticaret unvanlı işyeri sayısı Türkiye genelinde %15, Mersin’de ise %31 azalmıştır. Aynı dönem içinde kapanan şirket ve kooperatif sayısı Türkiye genelinde %13; Mersin’de %14 artmış; gerçek kişi ticari işletme sayısı Türkiye genelinde %145 artarken, Mersin’de ise %4 azalmıştır. Söz konusu dönemde Mersin ile Türkiye genelindeki gerçekleşmeler kıyaslandığında; İlimizde açılan şirket ve kooperatif sayısındaki gelişmelerin Türkiye geneline göre daha olumlu; ticaret unvanlı işyeri sayısında ise daha olumsuz olduğu; kapanan şirket ve kooperatif sayısındaki artışın ise Türkiye geneli ile yaklaşık aynı seviyelerde gerçekleştiği gözlenmiştir. İlimiz; 2013 yılının Ocak-Eylül döneminde Türkiye genelinde yeni açılan firma sayısına göre %1,5’lik payla 12. sırada, kapanan firma sayısına göre %0,6’lık payla 13. sırada yer almaktadır. Yılın dokuz aylık döneminde Türkiye genelinde kurulan yabancı sermayeli şirket sayısı geçen yıla göre %0,6’lık artışla 2.888’e; İlimizde ise %192 artarak 105’e yükselmiştir. 2012 yılı Ocak-Eylül döneminde Türkiye genelinde kurulan yabancı sermayeli şirket sayısına göre İlimiz %1,3’lük payla 7. sırada yer alırken; 2013 yılının aynı döneminde %3,6’lık payla 5. sıraya yükselmiştir. 2013 yılı Eylül ayı sonu itibariyle 12.716’sı faal olmak üzere MTSO’ya kayıtlı üye sayısı 22.547’dir.

Türkiye Eylül 2012

2013

Mersin Ocak-Eylül

Değişim (%)

2012

Eylül

2013

Değişim (%)

2012

2013

Ocak-Eylül Değişim (%)

2012

2013

Değişim (%)

Şirketler ve Kooperatifler Açılan* Kapanan**

2.680

4.061

%52

30.144

37.344

%24

45

94

%109

489

750

%53

932

1.117

%20

11.199

12.605

%13

18

21

%17

199

227

%14

Ticaret Unvanlı İşyerleri Açılan*

5.025

3.698

-%26

52.528

44.748

-%15

56

54

-%4

723

499

-%31

Kapanan**

1.839

1.606

-%13

23.966

58.738

%145

14

11

-%21

211

202

-%4

*: Kurulan gerçek kişi ticari işletmesi sayısı adi ortaklıkları da içermektedir. **: Kapanan gerçek kişi ticari işletmesi sayısı, yapılan tebligatlarla ticari faaliyeti bulunmadığı tespit edilen gerçek kişi ticari işletmesinin kayıtlarının ilgili Ticaret Sicil Müdürlükleri tarafından Ticaret Sicil Yönetmeliğinin 51. maddesine istinaden re’sen silinen işletmelerini de kapsamaktadır. Kaynak: TOBB

08

MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI / www.mtso.org.tr


1.000

150

800

100

600 400

50

200

0

Yeni Kayıt

Eylül

Ağustos

Temmuz**

Haziran

Mayıs

Nisan

Mart

Şubat

Ocak ’13

Aralık

Kasım

Ekim

Eylül

Ağustos

Temmuz

Haziran

Mayıs

Nisan

Mart

Şubat

0

Terkin yaptıran firma sayısı

1.200

200

Ocak ‘12*

Yeni kayıt yaptıran firma sayısı

Aylar İtibariyle MTSO’ya Yeni Kayıt -Terkin Yaptıran Firmaların Dağılımı

Terkin

*: 2012 yılı Ocak ayında terkinlerdeki artışın sebebi, durumu münfesih olan şirketlerin, Oda kaydından silinmesidir. **: 2013 yılı Temmuz ayında terkinlerdeki artışın sebebi, ticaret sicil kaydı silinen ancak Oda kaydı devam eden şirket ve kooperatiflerin Oda kaydından silinmesidir. Kaynak: Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

MTSO’ya Kayıtlı Üyelerin Hukuki Statülerine Göre Dağılımı

Hakiki Şahıs Firmaları 6.780 30%

Anonim Şirketler 1.324 Kooperatifler 6% 223 1% Kollektif Şirketler 97; 0,4%

Yabancı Sermayeli Şirketler 795 4%

Limited Şirketler 13.296 59%

Komandit Şirketler 9; 0,04%

Vakıf, Dernek İşl. ve Kamu Kuruluşları 23; 0,1% Kaynak: Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

Tır Karnesi, Geçiş Belgesi ve Sayısal Takograf İstatistikleri (Adet) Türkiye 2012 Ocak-Eylül

Mersin

2013 Ocak-Eylül

Değişim (%)

2012 Ocak-Eylül

2013 Ocak-Eylül

Değişim (%)

Tır Karnesi*

493.076

428.030

-%13

44.635

49.052

%10

Geçiş Belgesi

657.074

658.507

%0,2

20.710

19.500

-%6

22.332

18.345

-%18

2.332

2.184

-%6

Sayısal Takograf

*: 4,6,14,20 yapraklı karneler toplamı Kaynak: TOBB, MTSO

2013 yılı Ocak-Eylül döneminde TOBB Ticaret ve TIR Dairesi Başkanlığı’nın verilerine göre; Türkiye genelinde verilen tır karnesi sayısında geçen yıla göre %13, sayısal takograf sayısında %18 azalış, geçiş belgesi sayısında ise %0,2 artış kaydedilmiştir. Söz konusu dönemde Mersin Ticaret ve Sanayi Odası’ndan verilen tır karnesi sayısı ise, geçen yıla göre %10 artış; hem geçiş belgesi hem de sayısal takograf sayısında ise %6 azalış gözlenmiştir. Mersin Ticaret ve Sanayi Odası tarafından verilen geçiş belgesi, tır karnesi ve sayısal takograf sayısındaki gelişmeler aylık bazda incelendiğinde; geçiş belge sayısının Ocak ve Temmuz ayları haricinde geçen yılın altında kaldığı, tır karnesi sayısının Haziran ve Ağustos ayları haricinde geçen yılın üzerinde gerçekleştiği, sayısal takograf sayısında ise yılın ilk ayı haricinde Şubat-Haziran dönemindeki azalış eğiliminin, Temmuz-Eylül döneminde yerini artışa bıraktığı gözlenmiştir. 2013 yılı Eylül ayında, geçen yılın aynı ayına göre verilen tır karnesi sayısı %8; sayısal takograf sayısı ise %7 artmış; geçiş belgesi sayısı %20 azalmıştır.

ekon@mtso.org.tr / MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI

09


MTSO Tır Karnesi ve Geçiş Belgesi Sayısının Aylar İtibariyle Dağılımı 7.000

(Adet)

6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000

Geçiş Belgesi

Kaynak: MTSO

Eylül

Ağustos

Temmuz

Haziran

Mayıs

Nisan

Mart

Şubat

Ocak ’13

Aralık

Kasım

Ekim

Eylül

Ağustos

Temmuz

Haziran

Mayıs

Nisan

Mart

Şubat

Ocak ‘12

0

Tır Karnesi

TİCARET BORSASI 2013 yılı Ocak-Eylül döneminde Mersin Ticaret Borsası işlem hacmi geçen yılın aynı dönemine göre artış göstererek 2.226.492.735¨ seviyesine ulaşmıştır. Söz konusu dönemde borsada işlem gören ürün sıralamasında bakliyat ve mamulleri ilk sırada yer alırken; onu sırasıyla hububat ve yaş meyveler takip etmektedir. Mersin Ticaret Borsası işlem hacmindeki gelişmeler aylık bazda incelendiğinde; 2013 yılı Ocak-Eylül döneminde işlem hacminin Mart ayı haricinde geçen yılın üzerinde gerçekleştiği görülmektedir. 2013 yılı Eylül ayında ise Mersin Ticaret Borsası işlem hacminin geçen yılın Eylül ayına göre artış göstererek 253.037.225 ¨ seviyesinde gerçekleştiği görülmektedir. 2013 yılı Eylül ayında işlem gören ürünler içerisinde bakliyat ve mamulleri, hububat ve yağlı tohumlar ilk sırada yer almaktadır.

Mersin Ticaret Borsası’nda İşlem Gören Ürünlerin Paylarına Göre Dağılımı (¨)

35% 30%

(%)

25% 20% 15% 10% 5% 0%

Yaş Meyveler

Bakliyat ve Mamulleri

Hububat 2012 Ocak-Eylül

Muhtelif Gıda Mad.

Diğer

2013 Ocak-Eylül

Kaynak: Mersin Ticaret Borsası

10

MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI / www.mtso.org.tr


ENERJİ Organize Sanayi Bölgesi Elektrik Tüketimi 30.000

64%

(’000 kwh)

25.000

56% 60%

52%

20.000

65%

3%

23%

38%

-3%

15.000 10.000 5.000 0

Ocak

Şubat

Mart

Nisan

Mayıs

Haziran Temmuz Ağustos 2012

Eylül

Ekim

Kasım

Aralık

2013

Kaynak: Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü

Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölgesi’nde tüketilen enerji miktarı; 2013 yılı Ocak-Eylül döneminde geçen yıla göre %35 artmıştır. 2013 yılı Eylül ayında tüketilen enerji miktarı, bir önceki aya göre %20 artış göstermiştir. Bölgedeki enerji tüketimindeki gelişmeler aylık bazda incelendiğinde; 2013 yılı Ocak-Temmuz döneminde geçen yılın üzerinde bir seyir izleyen enerji tüketiminin, Ağustos ayında yerini azalışa bıraksa da Eylül ayında geçen yılın aynı ayına göre %3’lük artış kaydettiği görülmektedir. Doğalgaz tüketiminde ise 2013 yılı dokuz aylık döneminde geçen yıla göre %6; Eylül ayında önceki yılın aynı ayına göre ise %5 azalış olduğu, bir önceki aya göre ise önemli bir değişim olmadığı görülmektedir.

Organize Sanayi Bölgesi Doğalgaz Tüketimi 14.000

(’000 sm3)

12.000 10.000

-%4

-%12

8.000

-%3

-%5

-%8

Mart

Nisan

Mayıs

-%5

-%4

-%8

-%5

6.000 4.000 2.000 0

Ocak

Şubat

Haziran Temmuz Ağustos 2012

Eylül

Ekim

Kasım

Aralık

2013

Kaynak: Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü

TURİZM BİLGİLERİ İlimiz Deniz Sınır Kapılarından Giriş-Çıkış Yapan Ziyaretçi Sayısı Eylül

Yabancı

Yerli

Toplam

Değişim (%)

Ocak-Eylül 2012

2013

Değişim (%)

2012

2013

Giriş

2.676

4.639

%73

17.223

26.747

%55

Çıkış

4.113

4.439

%8

17.285

22.692

%31

Giriş

10.608

8.373

-%21

70.988

75.578

%6

Çıkış

15.474

15.066

-%3

76.138

81.306

%7

Giriş

13.284

13.012

-%2

88.211

102.325

%16

Çıkış

19.587

19.505

-%0,4

93.423

103.998

%11

Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü

11 ekon@mtso.org.tr / MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI


2013 yılı Ocak-Eylül döneminde İlimiz deniz sınır kapılarından giriş yapan ziyaretçilerin sayısı geçen yıla göre %16; çıkış yapan ziyaretçilerin ise %11 arttığı gözlenmiştir. 2013 yılı Eylül ayında ise önceki yılın aynı ayına göre İlimiz deniz sınır kapılarından giriş yapan yerli ve yabancı ziyaretçi sayısı %2; çıkış yapanların sayısı ise %0,4 azalmıştır. Aylık bazda yabancı girişler incelendiğinde; 2012 Eylül ayına göre yabancı girişler %73 artmıştır. Söz konusu artışta Yakın ve Ortadoğu ülkeleri etkili olmuştur. Artışta ülke bazında Suriye’den gelen ziyaretçi sayısındaki artışın etkili olduğu görülmüştür.

Mersin Deniz Sınır Kapılarından Giriş Yapan Yabancı Ziyaretçilerin Ülke Gruplarına Göre Dağılımı

Ülke Grupları

2012 Ocak-Eylül

Avrupa Afrika Amerika Asya Diğer* Toplam

2013 Ocak-Eylül

Değişim (%)

11.302

11.694

%3

42

72

%71

194

115

-%41

5.007

14.611

%192

678

255

-%62

17.223

26.747

%55

*:Diğer içerisinde Okyanusya ve Kutup Bölgeleri ve Diğer Ülkeler yer almaktadır. Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü

PARASAL GÖSTERGELER PROTESTO EDİLEN SENETLER Mersin’de protesto edilen senet sayısı 2013 yılının Ocak-Eylül döneminde önceki yılın aynı dönemine göre %22 artarak 10.127 adete, 2013 yılı Eylül ayında ise geçen yılın aynı ayına göre %2 artarak 1.067 adete yükselmiştir. Söz konusu dönemde senet tutarı ise önceki yılın aynı dönemine göre %54 artarken, geçen yılın Eylül ayına göre ise %26 azalmıştır. İlimiz protesto edilen senet tutarındaki gelişmelere aylık bazda bakıldığında; 2013 yılı Ocak-Ağustos döneminde geçen yıla göre artış eğiliminin Eylül ayında yerini azalışa bıraktığı gözlenmiştir. 2013 yılı dokuz aylık döneminde Türkiye’de protesto edilen senet tutarının %2’si Mersin kaynaklıdır. Söz konusu dönemde Mersin, gerek protesto edilen senet sayısına gerekse tutarına göre iller arasında 9.sırada yer almaktadır

Mersin İli Protesto Edilen Senet Tutarlarının Aylar İtibariyle Dağılımı (1000 ¨)* 18.000

(000¨)

16.000 14.000

112% 115%

180% 41%

12.000

75%

10.000

38%

34%

25%

8.000

-26%

6.000 4.000 2.000 0

Ocak

Şubat

Mart

Nisan

Mayıs

Haziran

Temmuz

Ağustos

Eylül

Ekim

Kasım

Aralık

7.803

12.389

11.798

2012

6.256

5.146

6.019

5.487

7.649

7.718

7.909

7.738

10.983

2013

13.439

14.393

7.550

9.595

10.251

16.334

11.153

9.099

8.109

*:2000 ¨ ve üzerindeki senet tutarıdır. Kaynak: Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi

12

MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI / www.mtso.org.tr


FİYAT ENDEKSLERİ Kentsel Yerler Tüketici Fiyatları Endeksi Değişim Oranları (%) (2003=100) TR62 (Adana-Mersin*)

2012 Eylül

2013 Eylül

Bir Önceki Aya Göre Değişim Oranı (%)

0,53

-0,07

Bir Önceki Yılın Aralık Ayına Göre Değişim Oranı (%)

3,09

4,89

Bir Önceki Yılın Aynı Ayına Göre Değişim Oranı(%)

9,16

7,67

12 Aylık Ortalamalara göre Değişim Oranı (%)

10,01

7,47

(*):TR62:İstatistik amaçlı bölge sınıflaması “Adana ve Mersin” illerine göre düzenlenmiştir. Kaynak: TÜİK

2013 yılının Eylül ayında, Adana ve Mersin illerini kapsayan TR62 bölgesinde 2003=100 Temel Yıllı Tüketici Fiyatları Endeksi’nde bir önceki aya göre %0,07 oranında azalış, bir önceki yılın Aralık ayına göre %4,89; bir önceki yılın aynı ayına göre %7,67 ve on iki aylık ortalamalara göre %7,47 oranında artış gerçekleşmiştir. Yıllık enflasyon oranındaki değişim baz alındığında; Adana ve Mersin alt bölgesinin 26 alt bölge içerisinde 10. sırada yer aldığı görülmektedir.

MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE GERÇEKLEŞMELERİ 2013 yılı Ocak-Eylül döneminde merkezi yönetim bütçe giderleri önceki yıla göre %20 oranında artarak 2,4 milyar ¨'ye; gelirler ise %12 artarak yaklaşık 5 milyar ¨'ye yükselmiştir. Söz konusu dönemde bütçe fazlası önceki yıla göre %5 artarak 2,5 milyar ¨ olarak gerçekleşmiştir. Yılın dokuz aylık döneminde bütçe gelirlerinin %95'ini vergi gelirleri oluştururken, harcamaların ise %58'ini personel harcamaları oluşturmaktadır. Belirtilen dönemde bütçe gelirleri içerisinde yer alan vergi gelirleri tahsilatı, önceki yıla göre %11 oranında artmıştır. Söz konusu dönemde, vergi gelirleri içerisinde yer alan, uluslararası ticaret ve muamelelerden alınan vergi tahsilatında; geçen yıla göre %12 oranında, ithalde alınan katma değer vergisinde ise %11 oranında artış olduğu görülmektedir.

Mersin İli Merkezi Yönetim Bütçe Gerçekleşmeleri (’000 ¨) 2012 Ocak-Eylül

2013 Ocak-Eylül

Harcamalar

2.036.215

2.445.727

Personel Giderleri

Değişim (%) %20

1.265.056

1.413.497

%12

Sosyal Güv.Kur.Devlet Primi

221.424

247.466

%12

Mal ve Hizmet Alımı

230.394

253.462

%10

85.138

100.042

%18

Sermaye Giderleri

231.368

428.430

%85

Sermaye Transferi

2.463

2.237

-%9

Cari Transferler

Borç Verme Gelirler 1-Genel Bütçe Gelirleri Vergi Gelirleri

372

593

%59

4.422.566

4.962.911

%12

4.390.397

4.927.826

%12

4.220.855

4.692.648

%11

47.182

51.451

%9

Alınan Bağış ve Yardımlar

Teşebbüs ve Mülkiyet Gelirleri

-

4.383

-

Faizler, Paylar ve Cezalar

118.700

131.415

%11

3.660

47.929

%1210

Sermaye Gelirleri 2-Özel Bütçe

32.169

35.085

%9

Bütçe Dengesi

2.386.351

2.517.184

%5

Kaynak: T.C. Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü

ekon@mtso.org.tr / MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI

13


Genel bütçe vergi gelirlerinin tahakkuk ve tahsilatının illere göre dağılımı incelendiğinde; 2012 yılı Ocak-Eylül döneminde toplam tahsilat içinde %2,1'lik payla 6.sırada yer alan Mersin, 2013 yılında da %1,9'luk payla yerini korumuştur. 2013 yılı dokuz aylık döneminde Mersin, uluslararası ticaret ve muamelelerden alınan vergiler düşüldükten sonraki vergi tahsilâtında ise iller arasında yedinci sırada yer almaktadır.

YATIRIM TEŞVİK BELGELERİ 2013 yılı Ocak-Eylül döneminde, Mersin’de öngörülen sabit yatırım tutarı 576 milyon ¨ olan 59 adet Yatırım Teşvik Belgesi düzenlenmiştir. Düzenlenen belgelerde toplam 1.118 kişilik istihdam öngörülmektedir. Aynı dönemde düzenlenen 59 adet Yatırım Teşvik Belgesinin 56 adedi yerli firmalar, 3 adedi yabancı sermayeli firmalar tarafından alınmıştır. Yerli firmalara düzenlenen teşvik belgelerinde öngörülen toplam sabit yatırım tutarı 565 milyon ¨; öngörülen istihdam 1.090 kişi olurken, yabancı sermayeli firmalara düzenlenen teşvik belgelerinde öngörülen toplam sabit yatırım tutarı 12 milyon ¨; öngörülen istihdam ise 28 kişidir. 2013 yılı dokuz aylık dönemde Mersin’de düzenlenen 59 adet belgenin 40 adedi komple yeni yatırım, 15 adedi tevsi, 4 adedi ise diğer mahiyetli yatırımlardır. Söz konusu dönemde yatırım teşvik belgelerinde öngörülen toplam 576 milyon ¨’lik sabit yatırım tutarının 361 milyon ¨’si komple yeni yatırım, 71 milyon ¨’si tevsi ve 145 milyon ¨’si diğer mahiyetleri yatırımlardan oluşmaktadır.

Yatırım Teşvik Belgelerinin Dağılımı Türkiye 2012 Ocak-Eylül Belge Sayısı (Adet)

3.063

Mersin

2013 Ocak-Eylül

Değişim (%)

3.710

%21

2012 Ocak-Eylül

2013 Ocak-Eylül

72

Değişim (%)

59

-%18

Sabit Yatırım (Milyon¨)

34.930

55.198

%58

482

576

%20

İstihdam

96.647

132.649

%37

1.610

1.118

-%31

Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı

3305 Sayılı Karar Kapsamındaki Teşvik Belgeleri İstatistikleri Yatırım Teşvik Belgelerinin Sektörel Dağılımı* Belge Adedi

Türkiye

Eylül 2012

Eylül 2013

Eylül 2012

Eylül 2013

İstihdam Eylül 2012

20 Haziran 2012 - Eylül 2013 Eylül 2013

Belge Adedi

Sabit Yatırım (Milyon ¨)

İstihdam

Enerji

21

14

1.355

440

281

93

245

19.690

4.367

Hizmetler

83

103

1.432

1.592

4.432

4.492

1.719

21.947

89.536

244

205

2.097

1.193

7.718

5.699

3.856

43.362

120.953

28

22

293

1.662

767

1.243

396

8.220

14.889

376

344

5.178

4.887

13.198

11.527

6.216

93.219

229.745

0

1

0

2

0

0

4

127

18

İmalat Madencilik Toplam Enerji

Mersin

Sabit Yatırım (Milyon ¨)

Hizmetler

2

3

7

27

54

120

43

388

1.133

İmalat

6

2

21

3

100

17

61

918

1.297

Madencilik

0

0

0

0

0

0

10

43

157

Toplam

8

6

28

32

154

137

118

1.476

2.605

*: Geçici Veriler Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı

14

MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI / www.mtso.org.tr


Yeni teşvik sistemi kapsamında 20 Haziran 2012-Eylül 2013 tarihleri arasında Türkiye genelinde düzenlenen yatırım teşvik belgesi 6.216 adet, öngörülen sabit yatırım tutarı 93 milyar ¨, öngörülen istihdam ise 229.745 kişidir. Belirtilen dönemde Türkiye genelinde düzenlenen 6.216 teşvik belgesinin 2.634’ü genel, 3.549’u bölgesel, 24’ü büyük ölçekli, 9’u ise stratejik yatırım mahiyetine sahiptir. Aynı dönem için Mersin’de düzenlenen yatırım teşvik belge adedi 118 adet, öngörülen sabit yatırım tutarı yaklaşık 1,5 milyar ¨, öngörülen istihdam ise 2.605 kişiye ulaşmıştır. 20 Haziran 2011-Eylül 2012 dönemi (önceki teşvik sistemi ile yeni teşvik sistemi dönemlerini kapsar) İlimizde belge başına düşen yatırım tutarı 6,3 milyon ¨ iken; 20 Haziran 2012-Eylül 2013 döneminde %100’lük artışla 12,5 milyon ¨’ye yükselmiştir. Söz konusu dönemler için belge başına düşen istihdam ise 20 kişiden 22 kişiye ulaşmıştır. İlimizde 20 Haziran 2012-Eylül 2013 döneminde teşvikli yatırımların sektörel dağılımına bakıldığında; yatırımlar içerisinde imalat ve hizmetler sektörünün ağırlıklı paya sahip olduğu gözlenmiştir. İlimizde düzenlenen teşvik belgesinin 41’i genel, 77’si bölgesel mahiyete sahiptir. Düzenlenen Yatırım Teşvik Belgelerinin dağılımı bölgesel bazda incelendiğinde; İlimizin de içinde yer aldığı 3.bölgede Türkiye geneli kapsamında düzenlenen belge sayısının %15’ine sahip olduğu gözlenmiştir. 3. Bölgede teşvik belgesine bağlanan toplam 938 yatırımın %12,4’ünün Mersin’de olduğu ve Mersin yatırımlarının söz konusu bölge içerisindeki iller arasında üçüncü sırada yer aldığı görülmektedir. Yatırım teşvik istatistikleri aylık bazda incelendiğinde; 2013 yılı Eylül ayında Türkiye genelinde düzenlenen belge adedinin geçen yılın Eylül ayına göre %9’luk azalışla 344 adede; öngörülen istihdamın %13’lük azalışla 11.527 kişiye; öngörülen sabit yatırım tutarının %6’lık azalışla yaklaşık 4,9 milyar ¨’ye gerilediği gözlenmiştir. Türkiye genelinde aylık bazda teşvikli yatırımlardaki gelişmeler sektörel olarak incelendiğinde; enerji ve imalat sektörlerinde azalış gözlenirken; madencilik sektöründe ise belge sayısındaki azalışın, öngörülen sabit yatırım tutarı ile istihdama yansımadığı, hizmetler sektöründe teşvikli yatırımlarda artış olduğu görülmektedir. Eylül 2013’de İlimizde ise; belge sayısının önceki yılın aynı ayına göre azalış göstererek 6 adede, öngörülen istihdamın 137 kişiye gerilediği; öngörülen sabit yatırım tutarının ise artış göstererek 32 milyon ¨’ye yükseldiği gözlenmiştir. Teşvikli yatırımlarda Eylül 2013’de İlimizde madencilik sektöründe teşviğe bağlanan yatırım bulunmazken; hizmetler sektöründe geçen yıla göre aylık bazda artış; imalat sektöründe azalış olduğu; madencilik sektöründe geçen yılın Eylül ayında teşviğe bağlanan proje bulunmazken; 2013 yılı aynı ayında 1 adet projenin yatırım teşviğe bağlandığı gözlenmiştir.

Yatırım Teşvik Belge Sayısının Bölgesel Dağılımı 2. Bölge 16%

1. Bölge 37%

5. Bölge 9%

3. Bölge 15%

4. Bölge 11%

6. Bölge 12%

Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı

ULAŞTIRMA BİLGİLERİ Motorlu Kara Taşıtları Sayısı* Dönem

Otomobil (1)

Minibüs

Otobüs

Kamyonet (1)

Kamyon (2)

Motosiklet

Diğer(3)

Toplam

2012 Ağustos

177.294

6.673

5.334

74.572

25.612

133.620

29.634

452.739

2013 Ağustos

192.595

6.984

5.548

78.920

26.702

135.897

30.379

477.025

*: Motorsuz (römork ve yarı römork) kara taşıtları hariçtir. 1: Arazi taşıtları dahildir. 2: Ağır tonajlı yük taşıtlarını da kapsar. (Çekici, Damperli Kamyon, Tanker, Çöp Kamyonu vb.) 3: Özel amaçlı taşıtlar ve traktörleri kapsar. Kaynak: TÜİK

ekon@mtso.org.tr / MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI

15


2013 yılının Ağustos ayı sonu itibariyle Mersin ilindeki motorlu kara taşıtlarının sayısı 477.025’e ulaşmıştır. İlimiz Türkiye genelinde motorlu kara taşıtları sayısına göre %2,7’lik payla sekizinci sıradadır. 2013 yılı Ağustos ayı sonu itibariyle Mersin ilinde toplam 18.470 adet aracın trafiğe kaydı yapılmıştır. Yılın sekiz aylık döneminde Mersin’de trafiğe kaydı yapılan taşıt sayısındaki geçen yıla göre artışın, Türkiye genelinin altında kaldığı, Ağustos ayında ise azalışın; Türkiye genelinin üzerinde olduğu gözlenmiştir. Söz konusu dönemde Türkiye genelinde trafiğe kaydı yapılan araçların illere göre yoğunluk sıralamasında Mersin, %2,4’lük payla sekizinci sırada yer almaktadır.

Trafiğe Kaydı Yapılan Taşıt Sayısı Ağustos

Ocak-Ağustos

2012

2013

Değişim (%)

2012

2013

Değişim (%)

Türkiye

91.193

86.274

-%5

733.958

784.586

%7

Mersin

2.406

2.101

-%13

18.259

18.470

%1

Kaynak: TÜİK

Mersin’de Araç Satışlarının Türlerine Göre Dağılımı Araç Türü

2012 Ocak-Eylül

2013 Ocak-Eylül

Değişim (%)

Ağır Ticari Araç

1.257

1.076

-%14

Hafif Ticari Araç

3.664

2.711

-%26

7.812

8.793

%13

12.733

12.580

-%1

Binek Araç Toplam Kaynak: MODER

Mersin Otomobil Yetkili Satıcıları Derneği’nden edinilen bilgilere göre; Mersin’de 2013 yılı Ocak-Eylül döneminde araç satışları geçen yıla göre %1 azalarak 12.580’e gerilemiştir. Söz konusu gelişmede ağır ve hafif ticari araç satışlarındaki gerileme etkili olurken; binek araç satışlarındaki artış; toplam araç satışlarındaki gerilemenin sınırlı düzeyde kalmasında etkili olmuştur. 2013 yılı Eylül ayında ise Mersin’de satılan araç sayısı tüm araç türleri satışlarındaki azalışın etkisiyle geçen yılın aynı ayına göre %17’lik azalışla 1.282’ye gerilemiştir. Söz konusu gelişmede Eylül ayında döviz kurunda yukarı yönlü hareketlenmelerin etkisi olduğu söylenebilir. Mersin’de satılan araç sayısındaki gelişmeler üçer aylık dönemler itibariyle incelendiğinde; yılın ilk çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre azalışın ardından, yılın ikinci ve üçüncü çeyreklerinde geçen yılın aynı dönemlerine göre önemli bir değişim olmadığı gözlenmiştir. Döviz kurunda gözlenen artışın yılın son çeyreğinde de devam etmesi halinde satışlardaki artışı sınırlandıracağı beklenmektedir.

Aylar İtibariyle Mersin’de Satılan Araç Sayısı 3.000

Adet

2.500 2.000 1.500 1.000 500 0

Ocak

Şubat

Mart

Kaynak: MODER

MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI / www.mtso.org.tr

Nisan

Mayıs

Haziran Temmuz Ağustos 2012

Eylül

Ekim

Kasım

Aralık

2013

16


İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ Türkiye

Açık İşler İşe Başvurular

Mersin Değişim (%)

2012 Ocak-Eylül

2013 Ocak-Eylül

12/11

659.733

1.091.812

%34

Değişim (%)

2012 Ocak-Eylül

2013 Ocak-Eylül

%65

11.505

24.731

%62

13/12

12/11

13/12 %115

1.309.054

1.899.851

%26

%45

33.693

48.388

%40

%44

İşe Yerleştirmeler

366.911

529.230

%34

%44

6.050

13.321

%55

%120

İşsizlik Ödeneğine Başvuru

391.127

566.643

%21

%45

5.340

7.179

%19

%34

Kaynak: Türkiye İş Kurumu

Ocak-Eylül 2011-2013 döneminde İlimiz işgücü piyasalarındaki gelişmelere bakıldığında; Türkiye genelindeki gelişmelerle paralellik gösterdiği, 2013-2012 Ocak-Eylül döneminde açık işler, işe başvurular, işe yerleştirmeler ve işsizlik ödeneğine başvuruların 2012-2011 Ocak-Eylül dönemine göre artış hızının yükseldiği gözlenmiştir. Aylık bazda İlimiz işgücü piyasalarındaki gelişmeler incelendiğinde; işe yerleştirmeler ve açık işlerde Ocak ayı haricinde geriye kalan Şubat-Temmuz döneminde geçen yıla göre önemli miktardaki artış eğiliminin, işe yerleştirmelerde Ağustos ayında belirgin şekilde hız kestiği; Eylül ayında ise yerini azalışa bıraktığı; açık işlerde ise Ağustos ayındaki azalışın, Eylül ayında da devam ettiği gözlenmiştir. İşe başvurularda ise Ocak-Ağustos dönemindeki artış eğiliminin, Eylül ayında yerini azalışa bıraktığı; işsizlik ödeneğine başvurularda Haziran ayı haricinde Ocak-Eylül döneminde artış eğiliminde olduğu gözlenmiştir. İŞKUR göstergeleri incelendiğinde; ilimizde Eylül ayı sonu itibariyle 2012 yılında ortalama aylık her 100 iş başvurusundan 18’i işe yerleştirilirken; 2013 yılında bu oran 28’dir.

Mersin İli İşgücü Piyasasındaki Gelişmelerin Aylara Göre Dağılımı 7.000 6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000

Açık İşler

İşe Yerleştirmeler

Eylül

Ağustos

Temmuz

Haziran

Mayıs

Nisan

Mart

Şubat

Ocak ’13

Aralık

Kasım

Ekim

Eylül

Ağustos

Temmuz

Haziran

Mayıs

Nisan

Mart

Şubat

Ocak ‘12

0

İşsizlik Ödeneğine Başvurular

Kaynak: Türkiye İş Kurumu

8.000 7.000 6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 Eylül

Ağustos

Temmuz

Haziran

Mayıs

Nisan

Mart

Şubat

Ocak ’13

Aralık

Kasım

Ekim

Eylül

Ağustos

Temmuz

Haziran

Mayıs

Nisan

Mart

Şubat

Ocak ‘12

0

İşe Başvurular Kaynak: Türkiye İş Kurumu

17

ekon@mtso.org.tr / MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI


KONUT SATIŞ İSTATİSTİKLERİ Türkiye Genelinde Dönemler İtibariyle Konut Satışlarındaki Gelişmeler* 350.000 300.000

Adet

250.000 200.000 150.000 100.000 50.000 0 Türkiye

2011 I. Dönem

2011 II. Dönem

2011 III. Dönem

2011 IV. Dönem

2012 I. Dönem

2012 II. Dönem

2012 III. Dönem

2012 IV. Dönem

2013 I. Dönem

2013 II. Dönem

2013 III. Dönem

173.949

194.888

162.648

176.790

144.845

173.515

170.333

212.928

273.826

295.010

293.318

*: 2011-2012 yılları verileri il merkezleri ve merkez ilçeleri, 2013 yılı verisi tüm yerleşim yerlerini kapsamaktadır. Kaynak: TÜİK

Mersin İli Dönemler İtibariyle Konut Satışlarındaki Gelişmeler* 9.000 8.000 7.000 Adet

6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 0 Mersin

2011 I. Dönem 4.385

2011 II. Dönem 5.142

2011 III. Dönem 4.226

2011 IV. Dönem

2012 I. Dönem

2012 II. Dönem

2012 III. Dönem

4.711

4.102

4.929

4.399

2012 IV. Dönem

2013 I. Dönem

2013 II. Dönem

7.607

8.505

5.017

2013 III. Dönem 8.479

*: 2011-2012 yılları verileri il merkezleri ve merkez ilçeleri, 2013 yılı verisi tüm yerleşim yerlerini kapsamaktadır. Kaynak: TÜİK

2013 yılının üçüncü (Temmuz, Ağustos, Eylül) döneminde Türkiye genelinde satılan konut sayısı 2013 yılı ikinci dönemine göre %0,6 azalarak 293.318 adede; Mersin ilinde ise %0,3’lük azalışla 8.479 adete gerilemiştir. Söz konusu sınırlı azalışlarda mevsimsellik faktörünün etkisi olduğu gözlenirken; yılın son çeyreğinde ekonomide büyümenin devam edeceği, konut kredileri faiz oranlarının artacağı yönünde beklentiler, KDV oranı avantajı, söz konusu dönemde konut satışlarında önemli hareketlenmeler olacağı yönünde beklentileri güçlendirmektedir. Yılın üçüncü döneminde hem Türkiye genelinde, hem de Mersin ilinde toplam konut satışları içerisinde ipotekli satışların payı %39; diğer satışların payı ise %61’dir. İlimiz Türkiye genelindeki toplam konut satış sayısına göre %2,9’luk payla iller içerisinde 6. sırada yer almaktadır.

18

MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI / www.mtso.org.tr


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.