Yayın Kurulu Abdulkadir DÖLEK Genel Sekreter Aslı ÖZYAMANOĞLU Didem ÖZER Araştırma Yayın Müdürlüğü Yayın No: 2013/7 Tasarım Hüseyin AKYAR Baskı Güven Ofset
ÖNSÖZ Geçtiğimiz yıl yayınladığımız Ekonomik Rapor’un önsözünde 2008’de finans piyasalarında başlayan kredi krizinden, 2009’da kendini gösteren likidite krizinden ve özellikle gelişmiş ülkeler başta olmak üzere başlatılan parasal ve mali teşvik programlarından bahsetmiştik. İyileşme beklerken ülkelerin ekonomilerinin küçüldüğüne ve özellikle ülke iflaslarına şahit olduk. Kuzey Afrika’daki sosyal ve siyasal patlamaların Orta-Doğu ve özellikle Suriye’ye sıçramasından endişe ederken, bu gün Suriye’de bir iç savaş durumuna gelen bir vahim durum ile karşı karşıyayız. Bu arada hükümetimiz bu ateşin ülke ekonomimize sıçramaması için Teşvik ile başlayan tedbirlere başvurmuş olsa da küresel yangınlar, yerel önlemlerle tam anlamıyla söndürülemiyor ne yazık ki. Mersin olarak biz de yerel dinamikleri harekete geçirerek ve ilgili Bakanlıklarımızla iş birliği içinde yeni pazarlara gittik, Ro-Ro hatları ile sıkıntılı bölgeleri by-pass ettik. Ancak, küresel daralma ve siyasal sorunlar sadece ekonomik tedbirlerin değil, akılcı bir dış politikanın da önemli olduğunu gösterdi. Her şeye rağmen, Türk girişimcisi, sanayicisi durmadı. Üretmeye devam etti. İhracata devam etti ve 150 milyar dolar baremini geçti. Evet, bazen var olanı korumak ta bir başarıdır. Ancak, hedefleri olan bir Türkiye için, %50’si 30 yaşın altında genç bir nüfusa sahip bir ülke için yavaşlamak kabul edilemez. Bizim gibi gelişen ülkeler pedal çevirmeyi bırakırsa düşerler. Ekonominin çarklarını döndürmek zorundayız. İşsizlerimize iş vermek zorundayız. Bu aynı zamanda bir toplumsal huzur meselesidir. Geçen yıl aynı önsözümüzde bankaların krizde muslukları kapatmasını eleştirmiştik. Geçtiğimiz 2-3 yılda bankalar asli görevlerini hatırladılar ve tekrar kredileri açtılar. Neticede iş dünyası ve bankalar birbirlerine bağımlı çalışırlar. Ancak, 2013 yılı ile birlikte bankalar bu kez düşen faizleri kredilerine yansıtmamaya başladılar. Ekonomik sıkıntılar devam ederken, sadece bankaların müthiş bir şekilde kârlarını arttırmaları, aşırı komisyonlarla hizmet ücretlerini yükseltmeleri olayı sadece “hep bana” durumuna getirmiş ve tek taraflı bir kazanımı ortaya çıkarmıştır. Unutulmamalıdır ki; finansal kesim sağlıklı ve sürdürülebilir bir büyüme istiyorsa; bunu reel kesimle paylaşarak yapmak zorundadır. Hiç kimsenin üretimi durdurmaya hakkı yoktur. Çünkü üretim durursa, Türkiye durur. Aslında, bankalar düşman kardeş değil; tam aksine, ekonominin çarklarının dönmesini sağlayan önemli araçlardan ve ekonominin destekçilerinden birisidir. Gereken tek şey, kontrol, adalet ve dengedir… Her şeye rağmen kriz sonrası dönemde Mersin üretimini ve ihracatını arttırdı. Ancak karını arttıramadı. Aslında bu Türkiye’nin sorunudur. Belki de en çok düşünülmesi gereken konu da budur. Üretiyoruz ama para kazanamıyoruz. Yani, aynı koşu bandında koşan biri gibi; koşuyoruz ama mesafe alamıyoruz. Bunun da tek bir nedeni var; düşük ve orta teknolojili bir üretim sistemine sahip olmamız. Yani, katma değer yaratmayan bir sistem. Artık, hem ülke hem de Mersin olarak orta teknolojili üretimden, daha çok katma değer yaratacak olan yüksek teknolojili üretime geçmemiz gerekiyor. Orta gelir tuzağından kurtulmamız ve Ar-Ge’ye önem vermemiz gerekiyor. Bu geçişi sağlayabilirsek ve gençlerimizi buna göre eğitebilirsek işte o zaman hedeflerimize ulaşabiliriz. Mersin Ticaret ve Sanayi Odası olarak, kentimizin ve iş dünyasının yaşadığı sıkıntıları istatistiklerden faydalanarak somut tablolar ortaya koyabilmekteyiz. Bu bağlamda; Odamız tarafından hazırlanan kitabımız farklı kurumlarca derlenen verilerin detaylı olarak bir araya getirilerek, toplumsal ve kültürel yapı, ekonomik yapı ve makroekonomik göstergeler, alt yapı sistemleri, sivil toplum kuruluşları alt başlıklarında incelenen konuların yanı sıra Dünya ve Türkiye Ekonomisindeki gelişmeler ve beklentilere ait değerlendirmelere de yer verilmiştir. Yayınımızın üyelerimize ve ilgililere faydalı olmasını diler, destek veren tüm Kurum ve Kuruluşlara teşekkür ederiz. Şerafettin AŞUT Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı
MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI YETKİ ORGANLARI YÖNETİM KURULU Şerafettin AŞUT Başkan Kasım TANRIÖVER Başkan Yardımcısı
Nuh YÜKSELGÜNGÖR Başkan Yardımcısı
Ali Fuad BUDUR Sayman Üye
Hakan Sefa ÇAKIR
İbrahim ZEPER
Ufuk MAYA
Fatih KISA
Ekrem SAĞLAM
Mehmet Alper GÜRSOY Enis Gürbüz HEKİMOĞLU
MECLİS ÜYELERİ Mahmut ARSLAN Başkan Bedirhan ORAK Başkan Yardımcısı
Murat ÇALIŞKAN Başkan Yardımcısı
Hasan YEŞİLÇİMEN Katip Üye
Hakan Sefa ÇAKIR
Yusuf Vedat YÜCESOY
Ahmet BULUT
Süleyman YILMAZ
Metin BEYAN
Ahmet Turan SERTTAŞ
Doğan NARİN
Abbay POLAT
Mehmet YETER
Enis Gürbüz HEKİMOĞLU
İsmail Yavuz ÖZGÜVEN
Nihat TAN
Hatem DÜLEK
Mehmet Kemal VARAT
İbrahim ZEPER
Faysal TATLI
Şemsettin BAYAR
Mustafa ÇİÇEK
Hüseyin KIŞ
Uğur SUATOĞLU
Murat YÜKSEKBAŞ
Mesut Selim ÖZCÖMERT
Mehmet Can DUMAN
Özcan DEMİR
Ekrem SAĞLAM
Habib KURT
İbrahim KİPER
Mehmet KİPER
Nedim İKANÇ
Mehmit Alper GÜRSOY
Nuh YÜKSELGÜNGÖR
Cihad GÜNDOĞAR
İzzet FAZLIOĞLU
Serdal KUYUCUOĞLU
Sadık Çağatay GÜNEŞ
Mustafa KABADAYI
Cem BUCUGE
Sinan KOÇ
Mustafa ÖZDAMAR
Cebrail ORMAN
İsmet SÖKÜN
Arif ŞENGEL
Ufuk MAYA
Erdoğan ERGENÇ
Nihat IRMAK
Mehmet ALTAY
Mehmet KELEŞ
Mehmet Azmi DAMLA
Onur OCAK
Doğan ERTÜRK
Sabahaddin YEŞİLOĞLU
Ali ELİAÇIK
Çetin KANAR
Necmi GÖÇTÜ
Hıdır KARADAĞ
Murat DEMİR
Ali Fuad BUDUR
Kasım TANRIÖVER
Üzeyir KILIÇ
Şerafettin AŞUT
Yalçın DARICI
Habip DEMİRCİ
Suat ERAS
Hacı İbrahim BİLİR
Fatih KISA
Hüseyin DİNLER
Ahmet AKBAŞ
Ahmet AKIN
Melih AYDOĞDU
Ayhan KIZILTAN
Serhat Servet DÖVENCİ
Mustafa BALIKÇI
Abit DALKILIÇ
Sinan ACAR
Sabri TEKLİ
Serdar ALTUNTAŞ
Serdal KURU
İÇİNDEKİLER Dünya ve Türkiye Ekonomisindeki Gelişmeler ve Beklentiler Mersin Hakkında Genel Bilgiler
03 15
TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI TOP Nüfus Eğitim Kültür Sağlık Sosyal Güvenlik Çalışmaları Sosyal Hizmetler
23 28 38 41 45 49
EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER
E
Ekonomik Yapı Eko Tarım, Ormancılık ve Hayvancılık 55 İmalat Sanayi 72 Organize Sanayi Bölgesi 76 Dış Ticaret 79 Mersin Serbest Bölgesi 101 Liman Faaliyetleri 105 Ticaret Borsaları ve Toptancı Halleri 109 Turizm 113 Madencilik 119 Makroekonomik Göstergeler Makr Milli Gelir 120 Fiyat Endeksleri 124 Parasal Göstergeler 127 Yatırımlar 133 Kamu Gelirleri 138 İstihdam 140
ALTYAPI SİSTEMLERİ
A
Enerji Ulaştırma Haberleşme Hizmetleri Konut
151 153 157 159
SİVİL TOPLUM KURULUŞLARI
S
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Hakkında Genel Bilgiler İlimizdeki Mesleki Kuruluşlar
167 170
01 11 DÜNYA VE TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER VE BEKLENTİLER
2007 yılında başlayan küresel krizin 2009 yılından itibaren sona erdiğine ilişkin veriler yayınlanırken bu toparlanma sürecinin sınırlı olduğu ortaya çıkmıştır. 2012 yılına ilişkin veriler, küresel iktisadi faaliyetlerin gerilemeye devam ettiğini işaret etmiştir. Özellikle; Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) mali uçurum, Euro Bölgesi’nde bankacılık sistemindeki sorunların devam etmesi ve Yunanistan benzeri ülkelerin borçlanma konusunda yaşadığı sıkıntılar bu bölgedeki sorunları derinleştirirken, Japonya’da büyümenin bir türlü pozitif düzeylere yükseltilememesi ve sonuçta büyümeci politikalara yöneleceğine söz veren yeni siyasi ortamın oluşmaya başlaması 2012 yılındaki trendleri etkileyen gelişmeler olarak karşımıza çıkmıştır. Euro Bölgesi’nde sorunların çözümüne yönelik, mali disiplin zorlamaları ve parasal destekler olumlu adımlar olarak görülmesine karşın, belirsizlikler giderilememiş ve ülkelerin borç ve sözkonusu borcu çevirme sorunları devam etmiştir. Aynı dönemde, Yunanistan, tahvil geri alım programını gerçekleştirmiş ve borç oranını, hedeflenen kadar olmasa da, belirgin bir şekilde azaltmıştır. ABD ekonomisi 2012 yılının son çeyreğinde düşük büyüme gerçekleştirmiş olsa da yılın tamamında yaklaşık yüzde 2,3 büyüyerek diğer gelişmiş ülkelerden farklılaştığını göstermiştir. Bu toparlanmada ABD Merkez Bankası’nın (Fed) piyasa likiditesini artırma çabası etkili olmuştur. Fed, enflasyon bekleyişlerinin yüzde 2,5’in üzerine çıkmaması kaydıyla, işsizlik oranı yüzde 6,5’e düşene kadar para politikasını sıkılaştırmayacağını taahhüt etmiştir. Öte yandan, geçmiş dönemlerde sağlanan vergi avantajlarının kaldırılmasını ve kamu harcamalarının azaltılmasını (10 yılda 1.2 trilyon ABD Doları) öngören ve iktisadi faaliyet üzerindeki olası negatif etkilerinden dolayı “mali uçurum” olarak adlandırılan sürecin ancak kısmen aşılabilmesi ve ABD’nin borçlanma üst sınırına tekrar yaklaşması kuşkusuz önümüzdeki dönem için risk oluşturmaktadır. Diğer taraftan 2012 yılında emtia fiyat baskısının azalması ve tüketici enflasyon oranlarının, gerek gelişmiş gerekse gelişmekte olan ülkelerde enflasyonun düşüş eğiliminde olması para politikası kararlarını şekillendiren temel faktörlerden biri olmuştur. Ülkelerin büyümeye ilişkin kaygılarının para politikalarındaki gevşeme ile giderilme çabası düşük enflasyon düzeyi ile büyük ölçüde örtüşmüştür. Ancak gelişmiş ülke merkez bankalarının, ekonomilerini desteklemede karşılaştıkları en temel sorun, bankacılık sektörlerine sağlanan likiditenin reel sektöre yönlendirilememiş olmasıdır.
TABLO 1. DÜNYA EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER 2011
2012 *
2013*
2014*
2015*
GSYİH (Büyüme %)
3.95
3.15
3.31
4.04
4.37
Ticaret Hacmi (%)
5.96
2.47
3.61
5.32
6.05
Kaynak: Dünya Bankası * Tahmin
Küresel Büyüme Yaklaşık beş yıl önce başlayan küresel kriz, başta gelişmiş ülkeler olmak üzere genelde tüm ekonomiler tarafından tam olarak atlatılamamıştır. Özellikle gelişmiş ülkelerde ve özellikle de Avro Bölgesi’nin temel makroekonomik ve finansal sorunları halen çözememiş, gelişmiş ekonomilerde düşük büyüme, yüksek işsizlik ile devam eden mali ve finansal sorunlar, 2010 yılındaki güçlü toparlanmann 2011 yılının ikinci yarısından itibaren ivme kaybetmesine neden olmuştur. 2010 yılında yüzde 5,1 oranında gerçekleşen küresel büyüme, 2011 yılında yüzde 3,8’e, 2012 yılında ise yüzde 3,2’ye gerilemiştir. 2011 yılının ortasından itibaren küresel büyümede görülen bu performans kaybının temel nedeni, yılın ikinci yarısından itibaren derinleşen Avro Bölgesi borç krizi olmuştur. Avro Bölgesi ve ABD’deki belirsizliklerin devam etmesi ve özellikle jeopolitik risklere bağlı olarak yüksek seyreden petrol fiyatları nedeniyle 2012 yılında da küresel ekonomideki performans kaybı devam etmiştir. Japon ekonomisinden gelen sinyallerde Asya’yı etkileyebilecek düzeydedir. Küresel krizle birlikte yüzde 6,3 oranında daralan Japon ekonomisi, 2011 yılında yüzde 3,9 oranında büyüme göstermiş ancak bu trend 2012 yılında devam etmemiş büyüme oranı yüzde 0,5’e düşmüştür. 2012 yılında Japonya’da yapılan seçimlerin ardından genişletici politikalara hız verileceği açıklanmış, Japon Merkez Bankası özellikle 2013 yılı başından itibaren bilançosunu büyüterek ekonomiye likidite akışı sağlamıştır. Üç yıldan buyana Japonya’da negatif olan enflasyon oranının yüzde 2’lere ulaşıncaya kadar Japon Merkez Bankası piyasaya likidite akışı sağlayacağını açıklamıştır. Küresel büyümedeki sıkıntılar, dünya ticaret hacmindeki gelişmelerle de teyit edilmiştir. 2011 yılında yüzde 5,9 artan dünya ticareti 2012 yılında yalnızca yüzde 2,8 oranında artış kaydetmiştir.
03
EKONOMİK RAPOR / 2012 DÜNYA VE TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER VE BEKLENTİLER / 01-11
DÜNYA EKONOMİSİ
EKONOMİK RAPOR / 2012 DÜNYA VE TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER VE BEKLENTİLER / 01-11
2011 yılında küresel ölçekte büyümenin dinamiğini gelişmiş ülkeler oluşturmuştur. Aynı yıl Çin ekonomisi yüzde 10,3; Rusya 4,0; Hindistan yüzde 10,1 ve Brezilya yüzde 7,5 oranında büyüme göstermiştir. Gelişmekte olan ülkelerde 2011 büyüme oranı yüzde 6’nın üzerinde gerçekleşmiştir. Gelişmekte olan ülkeler bir ayrışma yaşamasına karşın 2012 yılında, bir önceki yıla kıyasla bir yavaşlama gözlenmiştir. 2012 yılında Çin ekonomisi yüzde 7,4; Hindistan 3,2; Rusya 4,1 ve Brezilya yüzde 1 civarında büyümüştür. 2012 yılında küresel ölçekte daralma trendine giren iktisadi faaliyetler istihdamı da olumsuz yönde etkilemeye devam etmiştir. Euro bölgesi 2012 yılında yüzde 0,4 oranında daralmış dolayısıyla 2010 yılında yüzde 10,1 olan işsizlik oranı 2011 yılında yüzde 11,7’ye, 2012 yılında da yüzde 11,8’e yükselmiştir. İspanya ve Yunanistan gibi sorunları gittikçe ağırlaşan ve sürekli küçülen Avrupa ülkelerinde işsizlik yüzde 24’ler seviyesinin üzerinde seyretmiştir. ABD ekonomisindeki toparlanmanın istihdam üzerindeki etkisi olumlu seyretmiştir. İşsizlik oranı ABD’de 2010 yılında yüzde 9,6 iken, 2011 yüzde 7,9 ve 2012 yılında yüzde 7,8 olmuştur. Gelişmekte olan ülkeler ise gösterdikleri ekonomik performansa paralel olarak yüksek istihdam veya düşük işsizlik oranları ile dikkat çekmektedir. 2011 ve 2012 yılında Çin’de yüzde 4,1 işsizlik oranı bulunurken, Rusya’da işsizlik aynı dönemlerde yüzde 5,4; Brezilya’da yüzde 4,9 işsizlik oranı sözkonusu olmuştur. Emtia Fiyatları Tarım ve değerli maden fiyatlarındaki yükselişe bağlı olarak 2012 yılının üçüncü çeyreğinde artan emtia fiyatları genel endeksi, yılın son çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre yüzde 1,16 oranında düşmüştür. Söz konusu düşüşte, tarım ve enerji fiyatlarının gerilemesi belirleyici olurken, endüstriyel metal ve değerli metal fiyat endeksleri ise, yılın son çeyreğinde, sırasıyla, yüzde 3,57 ve 4,49’luk artış kaydetmiştir. Grafikte (CRB Emtia endeksi) görülebileceği gibi, küresel krizle birlikte gerileyen emtia fiyatları özellikle 2011 yılının sonuna doğru yükselme eğilimini sürdürmüş ancak daha sonra ekonomik aktivitelerde görülen yavaşlama endeksi de düşürmüştür.
GRAFİK 1. EMTİA FİYATLARINDAKİ GELİŞİM (CRB İNDEKS)
2012 yılının son çeyreğinde gerek arz gerekse talep yönlü gelişmeler petrol fiyatlarının aşağı yönlü hareketi üzerinde belirleyici olmuştur. ABD ekonomisine ilişkin işgücü göstergelerinin halen kalıcı bir toparlanmaya işaret ediyor olmaması, Euro Bölgesi’ndeki daralma ve atılan olumlu adımlara karşın bölgeye ilişkin kaygıların tam olarak giderilememesi küresel büyüme görünümünü olumsuz yönde etkilemiş ve petrol fiyatları üzerinde aşağı yönlü bir baskı unsuru olarak ortaya çıkmıştır. ABD ham petrol stoklarının birinci Körfez Savaşı’ndan bu yana ulaştığı en yüksek seviyelerinde olması ve OPEC üyesi ülkelerin üretim düzeylerini korumasına bağlı olarak ham petrol arzında da fiyatların yukarı doğru ivmelenmesine yol açacak bir baskı görünmemektedir. Bununla birlikte, halen sürmekte olan Ortadoğu kaynaklı politik riskler, petrol arzına yönelik kaygı oluşturabilecek bir unsur olarak dikkatle izlenmektedir. Tarım fiyatları üzerinde aşağı ve yukarı yönlü riskler mevcut olmakla birlikte bu risklerin gerçekleşip gerçekleşmeyeceği ve hangi etkilerin baskın olacağı belirsizliğini korumaktadır. Nitekim, 2012 yılının ilk yarısında yukarı yönlü seyreden tarım fiyatları, yılın ikinci yarısında gevşemiş ve yılın genelini 2011 yılının altında tamamlamıştır. Genel olarak ana tarım ürünlerinde ekim alanlarının genişlemesi beklenirken, hava koşullarının seyrine ilişkin belirsizlik, 2013 yılı içerisinde tarım fiyatlarının nasıl bir seyir izleyeceği konusunda bir öngörü yapılmasını zorlaştırmaktadır.
04
Küresel Enflasyon Gelişmiş ekonomilerde krizden çıkmaya yönelik olarak parasal genişlemenin saçilmiş olmasının küresel enflasyon üzerinde baskı luşturacağı beklentisine karşın, 2011 yılından itibaren küresel ölçekte enflasyon (TÜFE) oranlarında gerileme gözlenmiştir. Özellikle 2012 yılının son çeyreğinde genel ve çekirdek tüketici enflasyon oranları, gerek gelişmiş gerekse gelişmekte olan ülkelerde aşağı yönlü bir eğilim sergilemeye devam etmiştir. Bunca parasal genişlemeye rağmen, enflasyondaki gerilemenin nedenleri; emtia fiyatlarında gözlenen düşüş ve göreli olarak zayıf seyreden büyüme olmuştur. EURO Bölgesinde İstikrarsızlık 2012 yılı özellikle Avrupa için resesyon yılı olarak tarihlere geçmiştir. Bu arada Euro bölgesinde borç krizi yaşayan ülkelerde sorunlar şiddetlenmiş ve borç yükü giderek artmıştır. GSYİH’nın yüzde 160’ına ulaşan kamu borcuyla Yunanistan manşetlerden düşmemiş ve Yunanistan’ın iki kez iflasın eşiğine gelmesiyle Avrupa Birliği’nin geleceğine yönelik endişeler belirgin biçimde artmıştır. Bütün yıl Yunanistan’a yardım sağlanmış ve Yunanistan’ın borcu tahvil takası programıyla azaltılmaya çalışılmıştır. Euro bölgesinde Bir başka gündem maddesi de İspanya olmuştur. İspanya’da 2010 yılından itibaren konut sektöründe beliren sorunlar bankalara sıçramış, İspanya’nın Avrupa Kurtarma Fonu’na başvurup başvurmayacağına yönelik endişeler artmıştır. İspanya fona başvurmamış ancak AB İspanya bankaları için 100 milyar euroluk bir fon ayırmıştır. İtalya’da ise Berlusconi’nin partisinin Mario Monti liderliğindeki teknokrat hükümetine desteğini çekmesi erken seçim sürecini tetiklemiştir. İtalyan seçim sonuçlarının belirsizliği 2013 yılında halen devam etmektedir. 2011 yılının Ağustos ayında Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) İtalyan ve İspanyol tahvilleri almasıyla başlayan süreç 2011 Aralık ile 2012 yılı Mart ayı arasında ECB’nin Euro bölgesine 1 trilyon Euro enjekte etmesiyle sonuçlanmıştır. Bu gelişmeler karşısında Euro bölgesi yüzde 0,4 oranında daralmış, işsizlik ise yüzde 11’in üstünde seyretmiştir. Dünya Ekonomisine İlişkin Beklentiler Küresel kriz öncesi dönemde görülen küresel bütünleşme, büyüme ve gelişme süreci, krizle birlikte yerini bölgesel ayrışma, kırılganlıklar ve bulaşma etkilerine bırakmıştır. Finansal sistemde ulusal ve uluslararası boyutta yeniden yapılanma, yeni düzenlemeler, kur savaşları ve sonuçta dış ticarette korumacılık gündeme gelmiştir. Uluslararası finansal sistemde, temel olarak, birtakım iyileşme göstergelerine rağmen, güven unsuru halen tam olarak sağlanamamıştır. Bu çerçevede küresel kriz sonrasında tüm dünyayı etkileyen belirsizlik ortamı 2012 yılında da önemini korumuştur. Bir yandan gelişmiş ülkelerdeki toparlanmanın beklenildiği kadar hızlı olmaması, bulaşma etkilerine bağlı olarak bir önceki dönemde güçlü bir büyüme performansı gösteren gelişmekte olan ülkelerde de büyüme görünümünü olumsuz etkilemektedir. Özellikle gelişmiş ülkelerde alınan mali önlemler tek başına yeterli kalmamaktadır. Bu sürecin ülkelerin siyasi irade yürütülmesi gerekmektedir. Oysa ağır sorun yaşayan kesimlere yönelik düzenlemeler zaman zaman sosyal hareketlenmelere yol açmaktadır. Klasik politikalar özellikle Euro bölgesinde etkili olmaktan uzak görünmektedir. Diğer taraftan, gelişmiş ülkelerin ekonomilerini canlandırmaya yönelik uyguladıkları parasal genişleme politikaları küresel boyutta likidite bolluğuna yol açarak borsa ve emtia fiyatlarındaki değer kayıplarını sınırlarken, artan likidite aynı zamanda piyasalarda risk iştahındaki artışın devam etmesini sağlamakta, mali yapıları ve büyüme potansiyelleri görece iyi olan gelişmekte olan ülkelere yönelik sermaye akımlarını desteklemeye devam etmektedir. Bu da 2013 yılında da dünya ekonomisinin itici gücünün gelişmekte olan ekonomiler olduğunu işaret etmektedir. Çin ve Asya’da Yeni Trendler Asya bölgesinde Çin, uzun süredir sürdürdüğü yüksek büyüme oranı ile dikkat çekmektedir. Hiç kuşkusuz yalnızca Çin değil diğer Asya ülkeleri de son yıllarda küresel ekonomik büyümenin temel itici gücü haline gelmişlerdir. Hiç kuşkusuz Asya’daki gelişmeler pürüzsüz bir gelişme olarak algılanmamalıdır. Sonuçta Asya bölgesindeki büyümenin; Batı, ABD ve Avrupa’dan gelen talebe “aşırı bağımlı’’ olduğu bilinmektedir. ABD ve Avrupa’da büyüme konusunda yaşanan sorunlar, Asya’nın ihracata dayalı büyümesini de tehdit etmektedir. Ancak son beş yılda Asya’da başlayan tüketim de yabana atılır gibi görünmemektedir. Çin’in diğer Asya ülkeleri ile yaptığı ticaretin ABD ve Avrupa ile yaptığından çok daha fazla olması da ilginç bir gelişme olarak gözlenmektedir. Çin’in komşuları ile ticareti 2012 yılında 1.2 trilyon dolara ulaşmıştır. Bu rakam Avrupa Birliği ve ABD ile yaptığı ticaretin toplamından 120 milyon dolar daha fazla olarak gerçekleşmiştir. Başta Çin olmak üzere birçok Asya ülkesi gerçekleştirdiği yüksek büyüme sayesinde geliri hiç de küçümsenmeyecek düzeyde bir kesimin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Doğal olarak bu gelişme özellikle Çin’in tüketim ve hammadde talebini artırmaktadır. Yine Çin başta olmak üzere Asya bölgesinde altyapı yatırımlarının da hızlanması Endonezya gibi doğal kaynaklara sahip
05
EKONOMİK RAPOR / 2012 DÜNYA VE TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER VE BEKLENTİLER / 01-11
Emtia fiyatlarındaki bu gelişmelere karşın Brezilya hariç; Rusya, Hindistan, Arjantin ve Meksika gibi petrol ve tarıma dayalı ekonomiler emtia fiyatlarının yüksek düzeylerini korumaları nedeniyle büyümelerini sürdürmüş ve işsizliğin nispeten düşük kaldığı bir ekonomik ortam oluşmuştur.
EKONOMİK RAPOR / 2012 DÜNYA VE TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER VE BEKLENTİLER / 01-11
ülkelerden hammade talebini de artırmıştır. Asya içindeki ticaret döngüsünün ve yeni bölgesel işbirliği arayışlarının dünya ticaretini yeniden şekillendirdiği dikkat çekmektedir. Diğer taraftan da bölgenin Güney ve Kuzey Kore veya Çin ve Filipinler arasında yaşanan gerginlikler gibi siyasi riskler taşıdığı ve bunun önümüzdeki dönemde daha da derinleşeceğine ilişkin beklentiler artmaktadır. IMF’ye Göre 2013 Yılı Beklentileri Dünya Ekonomik Görünüm raporunun taslağına göre IMF, otomatik bütçe kesintilerinin devreye girmesini gerekçe göstererek 2013 yılı için ABD’nin büyüme tahminini düşürmüştür. IMF, ABD’nin Mart ayında devreye giren mali sıkılaştırmalarının tüketimi geçici olarak kısıtlayacağı bunun sonucunda da ekonominin yüzde 1,7 oranında büyüyeceğini belirtmektedir. Büyüme tahminlerinin aşağı çekilmesi yalnızca ABD ekonomisi için geçerli görünmemektedir. IMF’ye göre küresel ekonominin bu yıla ait büyüme tahminini de yüzde 3,5’ten yüzde 3,4’e çekilmiştir. Euro Bölgesi için yüzde 0,2 daralma öngören IMF, İtalya’daki siyasi çıkmazsın politika yapıcıların borç kriziyle mücadeledeki zorluklarına dikkat çekmektedir. Kısaca, IMF’ye göre gelişmiş ülkelerde toparlanmanın 2013 yılında oldukça zor olması beklenmektedir. 2013 yılı başında ülkelerin toparlanmaya yönelik olarak başlattıkları kur savaşları da devreye girmiş görünüyor. IMF özellikle, Japonya Merkez Bankası’nın, ülkedeki ekonomik büyümeyi hızlandırmak için ülkedeki para arzını önemli ölçüde arttıracağı açıklamasına kuşkuyla yaklaşmaktadır. Japon Merkez Bankası’nın enflasyon yüzde 2 oluncaya kadar ekonomiye likidite enjekte etmesinin sağlam bir program çerçevesinde yapılmasının gerekliliği IMF yetkilileri tarafından ifade edilmektedir. Parasal genişlemenin, Japon Yeni’nin, ABD Doları karşısında değer kaybetmesi sonucunu doğuracağı ve bunun da kur savaşlarını hızlandıracağı korkusu küresel ölçekte sıkıntı yaratan konuların başında gelmektedir.
06
Türkiye ekonomisi 2010 ve 2011 yıllarında ivmelenen banka kredileri destekli, iç talebe dayalı yüksek büyüme dönemi yaşamıştır. Kredi destekli yüksek büyümenin hızla artan ithalat nedeniyle cari açığı riskli düzeylere çıkarması ve diğer taraftan uluslar arası piyasalarda özellikle Euro bölgesinde yaşanan sıkıntıların cari açığın finansmanı ve kalitesi sorununu gündeme getirmiş olması yüksek büyüme ile devam edilemeyeceği görüşünün ağırlık kazanmasına neden olmuştur. Bu nedenle özellikle 2011 yılı sonundan itibaren “yumuşak iniş” adı altında yeni bir politika uygulanmaya başlamıştır. Büyüme Hızında Yavaşlama 2011 yılında uygulanmaya başlayan “yumuşuk iniş” programı etkisini 2011 yılının son çeyreğinden itibaren göstermeye başlamıştır. 2011 yılının ilk üç çeyreğinde yüzde 9’lar düzeyinde büyüyen ekonominin son çeyrek büyümesi yüzde 5,3 olarak gerçekleşmiştir. Yunanistan’ın borç çevirimi tartışmaları altında başlayan 2012 yılının ilk çeyreğinde büyüme oranı yüzde 3,3; ikinci çeyreğinde yüzde 2,9; üçüncü çeyreğinde yüzde 1,6 ve son çeyrekte de yüzde 1,6 olmuştur. Orta Vadeli Programa göre yüzde 3,2 olarak tahmin edilen büyüme 2012 yılında yüzde 2,2 düzeyinde kalmıştır. Merkez Bankası’nın 2012 yılına ilişkin kredi sıkılaşması etkisini hissettirmiş; özel kesim yatırımlarında daralma ve yurt içi talebin zayıf seyrini koruması ekonominin daralmasında etkili olmuştur. Özellikle 2012 yılının ikinci çeyreğinden itibaren büyümeyi tetikleyen unsur net ihracattır.
TABLO 2. TÜRKİYE EKONOMİSİ’NİN GÖRÜNÜMÜ Yıllar
Cari Fiyatlarla GSYİH (Milyar )
Cari Fiyatlarla GSYİH (Milyar ABD $)
Sabit Fiyatlarla GSYİH (Milyar )
Büyüme (%)
2007
856.3
658.7
101.0
4.5
2008
950.5
742.0
101.9
0.7
2009
952.5
616.7
97.0
-4.8
2010
1.105.1
735.8
105.6
8.9
2011
1.297.7
773.9
115.1
8.8
2012
1.416.8
786.2
117.7
2.2
Kapasite Kullanımı İmalat Sanayi Kapasite Kullanımı ile büyüme arasında yakın ilişki bulunmaktadır. Kapasite Kullanım oranı (KKO) büyüme trendini tahmin için kullanılan göstergelerden biri olarak kabul edilmektedir. 2010 yılının ikinci çeyreğinden itibaren KKO’nın yüzde 70’lerin üzerine çıktığı ve bu eğilimin 2011 yılında yükseldiği izlenmiştir. Ancak 2012 yılında imalat sanayi KKO 2011 düzeyinin gerisinde kalmıştır. Bu gösterge 2012 yılındaki düşük büyüme oranını teyit etmiştir. Mevsimlik etkilerden arındırılmış KKO da bu trendi doğrulamıştır.
TABLO 3. İMALAT SANAYİ KAPASİTE KULLANIM ORANLARI (%) 1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
2011
74,6
73,0
73,2
74,9
75,2
76,7
75,4
76,1
76,2
77,0
76,9
75,5
2012
74,7
72,9
73,1
74,7
74,7
74,6
74,8
74,3
74,0
74,9
74,0
73,6
Kaynak: TCMB
2012 yılı itibariyle genel imalat sanayi KKO’nın altında kalan alt sektörler; Gıda Ürünleri İmalatı, İçecek İmalatı, Tütün Ürünleri İmalatı, Deri ve İlgili Ürünlerin İmalatı ve Motorlu Taşıt İmalatı bulunurken; KKO’nın üzerinde performans gösteren alt sektörler ise; Tekstil ürünleri ve Giyim Eşyaları İmalatı, Kağıt ve Kağıt Ürünlerinin İmalatı, Ana Metal Sanayi, Kimyasallar, Elektronik Ürünler gibi alt sektörler olmuştur.
07
EKONOMİK RAPOR / 2012 DÜNYA VE TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER VE BEKLENTİLER / 01-11
TÜRKİYE EKONOMİSİ
EKONOMİK RAPOR / 2012 DÜNYA VE TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER VE BEKLENTİLER / 01-11
2013 yılının ilk çeyreği KKO’ları da 2013 yılının büyüme performansı açısından gösterge olarak kabul edildiğinde 2013 yılının ilk üç ayının büyüme açısından pek ümit vadetmemektedir. Çünkü 2013 yılının birinci çeyrek KKO’ları 2011 ve 2012 yılı verilerinin altında gerçekleşmiştir. Büyüme-Cari Açık İlişkisi Türkiye Ekonomisi’nin en önemli sorunlarından biri büyüme-cari açık ilişkisidir. Grafik 2’den de takip edilebileceği gibi banka kredilerindeki artış ile büyüme arasında paralel bir ilişki bulunmaktadır. Banka kredilerinin arttığı dönemlerde ekonomi büyürken, kredinin hız kestiği dönemlerde ekonomi daralmaktadır. Kredi hacmindeki artışın temelinde yalnızca yatırıma yönelik krediler değil tüketici kredileri de bulunmaktadır. Özellikle tüketim finansmanına yönelik kredi hacmi büyüme dönemlerinde dikkat çekmektedir. Dolayısıyla tüketim ve yatırım itişli kredi hacmi artışı ithalat talebini artırmakta ve cari açığın artmasına neden olmaktadır. Son yıllarda enerji fiyatlarındaki yüksek fiyat düzeyi de dışa bağımlı enerji yapısı nedeniyle cari açığı artıran diğer önemli nedenlenlerden biri olmaktadır.
GRAFİK 2. KREDİ ARTIŞI VE CARİ AÇIK İLİŞKİSİ
Kaynak: TCMB
Cari açık kuşkusuz tek başına sorun değildir. Ancak Cari açığın GSYİH’ya oranının yüzde 5’in üzerinde seyretmesi genel olarak riski (kırılganlığı) ifade etmektedir. 2011 yılında Türkiye’nin cari açığının GSYİH’ya oranı yüzde 10’a yükselmiştir. Cari açıkla ilgili bir diğer sorun ise finansman kalitesidir. Özellikle küresel krizin ardından cari açığın finansman kalitesinde bozulma dikkati çekmiştir. 2007 yılına kadar cari açığın finansmanında Doğrudan Yabancı Sermaye Girişleri ve Dış Borçlanma yer alırken, küresel krizin ardından cari açığın finansmanında büyük oranda Portföy Yatırmları ve Dış Borçlanma yoluyla finansman yer almıştır. Diğer taraftan giriş ve çıkış nedeni bilinmeyen dövizlerin yer aldığı Net Hata Noksan da yine gittikçe artan oranda cari açığın finansmanında kullanılmaya başlamıştır. Özellikle “sıcak para” olarak adlandırılan portföy ve Net Hata Noksan girişleriyle finansman cari açığın finansman kalitesinin bozulduğuna işaret etmiştir. Nitekim 2011 yılından itibaren özellikle Merkez Bankası bazı önlemler alarak kredi hacminin kontrol edilmesine yönelmiş ve “yumuşak iniş” adı verilen program 2012 yılında da izlemeye başlamıştır. Grafik 2’den de izlenebileceği gibi uygulanan politikalar kredi hacminin gerilemesine yol açmış ve sonuçta kırılgan düzeylere yükselen cari açık küçülmeye başlamıştır.
08
(Milyon ABD Doları) CARİ İŞLEMLER HESABI İhracat f.o.b.
2007
2008
2009
2010
2011
2012
-37.781
-40.438
-12.168
-45.447
-75.092
-47.476
115.361
140.800
109.647
120.902
143.396
163.245
-162.213
-193.821
-134.497
-177.315
-232.535
-228.957
Mal Dengesi
-46.852
-53.021
-24.850
-56.413
-89.139
-65.712
Mal ve Hizmet Dengesi
-32.898
-34.204
-6.269
-39.755
-69.009
-42.167
Mal, Hizmet ve Gelir Dengesi
-40.006
-42.570
-14.577
-46.970
-76.850
-48.843
2.225
2.132
2.409
1.523
1.758
1.367
-8
-61
-43
-51
-25
-44
49.287
34.730
10.123
59.061
66.698
68.418
19.941
17.211
7.110
7.572
13.698
8.346
833
-5.014
227
16.093
21.986
40.780
Dış Borçlanma (Net)*
28.513
22.533
2.786
35.396
31.014
19.292
Cari, Sermaye ve Finansal Hesaplar Toplamı
11.498
-5.769
-2.088
13.563
-8.419
20.898
517
3.011
2.879
1.405
9.433
1.923
12.015
-2.758
791
14.968
1.014
22.821
-12.015
2.758
-791
-14.968
-1.014
-22.821
İthalat f.o.b.
Cari Transferler SERMAYE HESABI FİNANS HESABI Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımı (Net) Portföy Yatırımı (Net)
NET HATA VE NOKSAN GENEL DENGE REZERV VARLIKLAR (**)
Kaynak: TCMB *2009, 2010 ve 2011 yıllarında yurtdışına kullandırdığımız kredilerin tahsilatı da dış borçlanma içinde gösterilmiştir. Bu türden giriş 3 yıl toplamında 29.135 milyon dolardır. Amaç Türkiye’ye para girişlerinin kaynağını göstermektir. ** Rezerv Varlıklardaki eksi artışı, artı ise azalışı ifade etmektedir.
Tablo 4’den de görülebileceği gibi 2011 yılında 75 milyar dolar olan cari açık 2012 yılında 47.4 milyar dolara gerilemiştir. 2011 yılında 75 milyar dolarlık cari açığa karşın yalnızca 66.6 milyar dolarlık sermaye girişi sağlanabilirken; 2012 yılında 47.4 milyar dolarlık cari açıktan daha fazla, 68.4 milyar dolarlık sermaye girişi sağlanmıştır. Sermaye girişinin yaklaşık yüzde 60’ının Portföy yatırımlarıyla sağlanmış olması dikkat çekicidir. Diğer taraftan turizm gelirlerinde düzeltme yapılarak aşağı çekilen Net Hata ve Noksal kaleminden girişler de oldukça yüksek düzeyde gerçekleşmiştir. Bunun sonucunda 2011 yılında Uluslar arası Rezervler 1 milyar dolar, 2012 yılında da 22.8 milyar dolar artış göstermiştir. Kamu Kesimi Dengesi
TABLO 5. MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇESİ GERÇEKLEMELERİ (MİLYAR 2011
2012 Hedef
2012
Değişim (%)
Bütçe Giderleri
314.6
350.9
360.4
14.6
-Faiz Dışı Giderler
272.3
300.6
312.0
14.6
-Faiz Giderleri
42.2
50.2
48.4
14.6
Bütçe Gelirleri
296.8
329.8
331.7
11.7
-Vergi Gelirleri
253.8
277.6
278.7
9.8
Bütçe Dengesi
-17.7
-21.1
-28.7
61.9
Faiz Dışı Denge
24.4
29.1
19.6
-19.7
)
Kaynak: Hazine
2012 yılında ekonomik büyümenin yüzde 2,2’lerde kalması kamu kesiminin performansını olumsuz yönde etkilemiştir. 2012 yılında hedeflenen bütçe gelir ve gider kalemleri büyük ölçüde sapmış ve 2011 yılına kıyasla 2012 yılında bütçe açığı yüzde 61,9 oranında artarak 28,7 milyar ’ye ulaşmıştır. Yine 2011 yılında 24,4 milyar olan Faiz Dışı Denge, 2012 yılında 19,6 milyar ’ye gerilemiştir.
09
EKONOMİK RAPOR / 2012 DÜNYA VE TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER VE BEKLENTİLER / 01-11
TABLO 4. TÜRKİYE’NİN CARİ İŞLEMLER DENGESİ TABLOSU
EKONOMİK RAPOR / 2012 DÜNYA VE TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER VE BEKLENTİLER / 01-11
Kamu bütçesinde gider kalemlerinde tasarruf yapılamazken, gelir kalemlerinde özellikle de vergi gelirlerinin artışında sıkıntı yaşanmış sonuçta bütçe açığı hedeflenen rakamın oldukça üzerine çıkmıştır. Vergi gelirlerindeki azalmanın temel nedeni “yumuşak iniş” programı sonucu küçülen ithalat nedeniyle ithalden alınan verginin azalması ve tüketim harcamalarındaki gerilemeye bağlı olarak yurtiçinden tahsil edilen dolaylı vergilerin küçülmesidir. Bütçe performansındaki bozulmaya karşın; Bütçe açığının GSYİH’ya oranı genel kriter (Maastrich) olan yüzde 3’ü aşmamıştır. Diğer taraftan Kamu Borcu’nun GSYİH’ya oranı da sözkonusu kriterin (%60) oldukça altında, yüzde 39’lar düzeyinde gerçekleşmiştir. Para Politikası ve Enflasyon Küresel kriz sonrasında gelişmiş ülke merkez bankalarının krizin etkilerini sınırlamak amacıyla uyguladıkları parasal genişleme politikalarınn gelişmekte olan birçok ülkede olduğu gibi Türkiye üzerinde de önemli yansımaları olmuştur. Nitekim bu dönemde bu çerçevede Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), enflasyon hedeflemesine finansal istikrar amacı da eklenmiş ve bu amaca yönelik zorunlu karşılıklar ve faiz koridoru gibi yeni politika araçları kullanmaya başlanmıştır. Küresel risk iştahınn bozulması sonucunda, 2011 yılı ortasından itibaren Türk Lirası’nın değer kaybı sözkonusu olmuş ve yılın son çeyreğinde fiyatı yönetilen/yönlendirilen ürünlerdeki ayarlamalar nedeniyle enflasyon kısa vadede beklenilenin üzerinde bir yükselmiştir. TCMB, iç talebin ve kredi büyümesinin yüksek seviyelerde büyümeye devam etmesini önlemek ve enflasyon görünümünü olumsuz etkilemesini engellemek amacıyla Ekim ayında gecelik borç verme faizleri artırarak faiz koridorunu yukarı itmiştir. Böylece hem kredi talebi hem de Türk Lirasının değer kaybı sınırlanmaya çalışılmıştır. İzleyen aylarda TCMB zorunlu karşılık politikasını daha etkili bir biçimde kullanmıştır. Özellikle 2012 yılı başında Yunanistan’ın borçlarının çevrilmesine yönelik endişeler gittikçe azalmaya başlamıştır. 2012 yılının ortasından itibaren gelişmekte olan ülkelere yönelik sermaye akımlarının tekrar canlanması ve özellikle petrol fiyatandaki görece yumuşama enflasyon risklerini azaltan bir gelişme olmuştur. Ayrıca, bu dönemde enflasyon ve cari dengeye ilişkin açıklanan verilerin piyasa beklentilerine olumlu yansıması, Türkiye’ye yönelik risk algılamalarını iyileştirmiştir. TCMB bu gelişmeler sonucunda Haziran başı itibariyle ortalama fonlama maliyetlerini kademeli olarak düşürülmüştür.
TABLO 6. ENFLASYON GELİŞMELERİ 2010
2011
2012
2013
TÜFE (Hedef)
6.5
5.5
5
5
TÜFE (Gerçekleşme)
6.4
10.4
6.2
-
ÜFE (Gerçekleşme)
8.8
13.3
2.5
-
Kaynak: TCMB
Kur sepetinde sağlanan istikrar ve kredilerin artış hızının kontrol edilmesi enflasyonun 2011 yılına kıyasla düşmesini sağlamış, 2011 yılında yüzde 10,4 olarak gerçekleşen Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), 2012 yılında yüzde 6,2 olarak gerçekleşmiştir. Üretici maliyetlerini temsil eden Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) ise 2011 yılında yüzde 13,3 iken 2012 yılında yüzde 2,5’e düşmüştür. Türkiye Ekonomisi’nde 2013 Yılı Beklentileri Orta Vadeli Program (OVP) çerçevesinde; 2013 yılında büyüme yüzde 4, TÜFE yüzde 5 ve Cari İşlemler Açığı ise 60.7 milyar dolar olarak hedeflenmiştir. Buna karşın sözkonusu hedeflere ulaşmayı engelleyecek iç ve dış sıkıntılar bulunmaktadır. Öncelikle uluslararası piyasalarda özellikle de gelişmiş ülkelerde sorunlar sürmektedir. Güney Kıbrıs ile başlayan sürecin bulaşıcı etkisi Euro bölgesini olumsuz yönde etkilemeye devam etmektedir. Euro bölgesi bu baskılar altında resesyon sürecinden çıkamamaktadır. Dolayısıyla bu bölgeye yaplan ihracat konusunda sıkıntılar yaşanmaktadır. Diğer taraftan gelişmiş ülkelerin parasal genişleme ile (ABD ve Japonya) kur savaşına girmiş olmaları ve bu ekonomilerin de büyümelerinde yaşanan sıkıntılar bizim gibi ekonomileri olumsuz yönde etkilemektedir. Çin gibi dünya ekonomisindeki büyümenin motoru olarak kabul edilen ülkeler de bu konjonktürde büyüme tahminlerini aşağı çekmektedir. Türkiye’yi ihracatta zorlayan bir diğer faktör ise Suriye, Irak ve İran çevresinde oluşan ekonomik ve siyasi belirsizlerdir. Bu bölgeye yapılan ihracatlarda ciddi sıkıntılar yaşanmaktadır. Dolayısıyla 2012 yılının ortasından itibaren başlayan ihracatın büyümeye katkısı ciddi biçimde azalmaya başlamıştır.
10
Sonuçta, ekonomik büyüme dahil, diğer OVP hedeflerinin gerçekleşmesi uluslararası ekonomilerde ve piyasalarda yaşanacak olumlu gelişmelere bağlı görünmektedir. Prof. Dr. Sadi Uzunoğlu Trakya Üniversitesi İİBF Öğretim Üyesi
11
EKONOMİK RAPOR / 2012 DÜNYA VE TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER VE BEKLENTİLER / 01-11
Diğer taraftan TCMB, faiz oranlarını düşürerek ve kredi sınırında “ısrarlı” olmayarak iç talebi göreceli hareketlendirmeye çalışmaktadır. Ancak iç talebe dayalı büyümenin cari açık üzerindeki baskısı da açıktır. Bu durumda iç talabe dayalı büyüme cari açıkta bozulmaya neden olabilecektir. Bu da uluslararası piyasalardaki belirsizlik ortamında kırılganlığın artması anlamına gelmektedir.
13 20 MERSİN HAKKINDA GENEL BİLGİLER
TARİH Mersin’in Kalkolitik, İlk Tunç ve Orta Tunç Çağlarından bu yana bir yerleşim yeri olduğu anlaşılmıştır. Yörede Hititler, Asurlar, Fenikeliler, Frikyalılar,Yunanlılar, Selefkoslar, Araplar, Selçuklular, Karamanoğulları ve Osmanlıların kültür birikimi mevcuttur. M.Ö. 17-12 yy. arasında Hititler’ le çağdaş Kizuvatna Krallığı hüküm sürmüş, M.Ö. 1290-612 yılları arasında Kue Krallığı ve M.Ö. 546’da Persler yöreye yerleşmişlerdir. M.Ö. 334 yılında Makedonya Kralı Büyük İskender bölgeyi ele geçirmiş, özellikle Silifke’ de etkinliğini sürdürmüştür. Kral Selefkos Nikador, adını bu ilçeye vererek hükümdarlığını M.Ö. 100 yılına kadar devam ettirmiştir. M.Ö. 66 yılında Roma İmparatorlarından Pompeus, korsanların işgalindeki Mersin ve çevresini zaptederek Soloi şehrini kendi adına izafeten Pompeipolis olarak değiştirmiştir. Böylece Kilikya ve Selefkoslar ülkesi bir Roma eyaleti olmuş, daha sonra doğu bölgesi Antonius’a verilmiş ve onun yönetiminde Tarsus ile çevresi zenginleşerek bir bilim merkezi olmuştur. M.S. 330 yılına kadar bir yükselme devri yaşayan bölge İmparator Julyanus döneminde (361-363) putperestliğin resmi din olması ve Hristiyanlara baskı yapılması nedeniyle büyük karışıklıklar yaşamıştır. İlk Kral Arcadius zamanında Kilikya eyaleti üçe bölündü: Silifke, Tarsus ve Anavarza şehirleri merkez seçildi. Bu dönemde Neapolis (Kanlıdivane) şehri kuruldu. Bizans döneminde şehirleşme gelişmiş daha sonra İslam Orduları Kıbrıs’ı ve Silifke’yi, Muaviye döneminde de Kilikya’yı ele geçirmişlerdir. Ancak bir süre sonra Bizanslılar bölgeyi egemenlikleri altına almışlardır. Bölgenin 705 yılında İslam Orduları tarafından tekrar ele geçirildiği ve 250 yıl süre ile egemenliklerini sürdürdükleri bilinmektedir. Çok kısa bir süre Selçukluların elinde kalan İçel, 1516 yılında Yavuz Sultan Selim zamanında Osmanlı topraklarına katılmıştır. Ancak Mısır Valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa ayaklanması sırasında Mersin ve çevresi İbrahim Paşa tarafından ele geçirilmiş, 1852 Kütahya Anlaşması ile Osmanlılar yeniden egemen olmuşlardır. Osmanlı Devletinin son zamanlarında İçel’ de müstakil mutasarrıflık ve Sancak kurulmuş, Sancağın Merkezi Silifke ve bir sürede Ermenek olmuştur. Önceleri Tarsus İlçesi Gökçeli bucağına bağlı olan Mersin 1850 yılında Bucak Merkezi olmuştur. 1864 yılında Mersin’ de Kaza Teşkilatı, 1894 yılında da merkezi Mersin ile Tarsus’ u içine alan Adana Vilayetine bağlı Sancak Teşkilatı kurulmuş, 1915 yılında müstakil mutasarrıflık olmuştur. Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra 1918 yılında tüm Çukurova’yı işgal eden Fransız ve İngilizler, Kurtuluş Savaşı sonunda Ankara Anlaşması ile 3 Ocak 1922’ de Mersin’i terk etmişlerdir. 1924 yılında Mersin Vilayeti kurulmuştur. 1933 yılında, Merkezi Silifke olan İçel Vilayeti lağvedilerek Silifke, Anamur, Gülnar, Mut İlçeleri Mersin’e bağlanmış ve vilayetin adı İçel olarak değiştirilmiştir. 1954 yılında Erdemli, 1989 yılında Aydıncık (Gilindire), Bozyazı ve Çamlıyayla İlçelerinin kurulmasıyla İçel’in Merkezi İlçe Mersin ile birlikte ilçe sayısı 10’a yükselmiştir. İçel adı, 20.06.2002 tarihli ve 4764 sayılı kanunun 1. maddesinde Mersin olarak değiştirilmiştir. Kaynak: İl Turizm Müdürlüğü
15
EKONOMİK RAPOR / 2012 MERSİN HAKKINDA GENEL BİLGİLER / 13/20
MERSİN HAKKINDA GENEL BİLGİLER
EKONOMİK RAPOR / 2012 MERSİN HAKKINDA GENEL BİLGİLER / 13/20
MERSİN KRONOLOJİSİ M.Ö. 6000-5500
Neolitik Dönem
M.Ö. 5500-3000
Kalkolitik Dönem
M.Ö. 3000-2000
İlk Tunç Çağı
M.Ö. 2000-1700
Orta Tunç Çağı
M.Ö. 1700-1200
Kizuvatna Krallığı
M.Ö. 1200-612
Kue Krallığı
M.Ö. 546-334
Persler Dönemi
M.Ö. 301-101
Selefkos Dönemi
M.Ö. 101-MS 395
Roma Dönemi
M.S. 395-661
Bizans Dönemi
661
Muaviye’nin İçel’de bazı yöreleri ele geçirmesi
685-960
Yörenin Bizanslılar ile Araplar arasında sık sık el değiştirmesi
960
Bizanslıların yöreye egemen olması
1082
Süleyman Şah’ın İçel yöresini ele geçirmesi
1129
Ermeniler’in Tarsus’u ele geçirmesi
1224
Alaaddin Keykubat’ın İçel yöresinin büyük bölümünü ele geçirmesi
1254
Karamanoğullarının İçel yöresinde egemenliği
1357
Silifke’nin Karamanoğulları Beyliğinin eline geçmesi
1473
Gedik Ahmet Paşa’nın Silifke’yi Osmanlı topraklarına katması
1516
Mersin ve Tarsus yöresinin Osmanlı yönetimine katılması
1839
Mısırlı İbrahim Paşa’nın yöreyi ele geçirmesi
1852
İçel yöresinin yeniden Osmanlı yönetimine katılması
1886
Adana-Mersin demiryolunun hizmete girmesi
17 Aralık 1918
Mersin’in İngiliz ve Fransız birliklerince işgal edilmesi
19 Aralık 1918
Tarsus’un Fransızlar tarafından işgal edilmesi
17 Mart 1920
Fransızlarla ilk silahlı çatışma Başnalar Savaşı
20 Temmuz 1920
Fransızlarla Bağlar Savaşı
05 Ağustos 1920
Pozantı Kongresi
20 Aralık 1921
Çukurova’nın işgalciler tarafından boşaltılması için Fransızlarla Ankara Anlaşması
27 Aralık 1921
Tarsus’un Kurtuluşu
03 Ocak 1922
Mersin’in Kurtuluşu
1924
Mersin Vilayeti’nin Kuruluşu
Kaynak: Mersin Valiliği
COĞRAFİ KONUMU ENLEMLER
KUZEY
34o 47’ 30’’
BOYLAMLAR
DOĞU
34o 38’ 00’’
16
MERSİN (MERKEZ)
1.772
ANAMUR
1.280
AYDINCIK
410
BOZYAZI
625
ÇAMLIYAYLA
675
ERDEMLİ
2.078
GÜLNAR
1.769
MUT
2.554
SİLİFKE
2.666
TARSUS
2.024
TOPLAM
15.853
EKONOMİK RAPOR / 2012 MERSİN HAKKINDA GENEL BİLGİLER / 13/20
İLÇELERİN YÜZÖLÇÜMÜ (KM2)
Kaynak: Mersin Valiliği
MERSİN İLİ KİLOMETRE CETVELİ Mersin 224
Anamur
173
51
Aydıncık
211
13
38
Bozyazı
90
314
263
301
Çamlıyayla
37
187
136
174
127
Erdemli
148
87
36
74
238
111
Gülnar
159
146
95
133
249
122
59
84
140
89
187
174
47
64
75
Silifke
27
251
200
238
63
64
175
186
111
Kaynak: Mersin Valiliği
KOMŞU İLLER VE UZAKLIKLARI İL
İSTİKAMET
ADANA
Doğu
69
ANTALYA
Batı
487
KARAMAN
Kuzey batı
236
KONYA
Kuzey
367
NİĞDE
Kuzey doğu
198
Kaynak: Mersin Valiliği
17
UZAKLIK (KM)
Mut Tarsus
EKONOMİK RAPOR / 2012 MERSİN HAKKINDA GENEL BİLGİLER / 13/20
İLİN İDARİ DURUMU İlçesi
Belediye Sayısı
Köy Sayısı
Akdeniz
1
8
Mezitli
3
15
Toroslar
6
32
Yenişehir
2
8
Anamur
3
37
Aydıncık
1
10
Bozyazı
3
14
Çamliyayla
2
10
Erdemli
11
49
Gülnar
5
41
Mut
2
90
Silifke
9
66
Tarsus
6
129
Toplam
54
509
Kaynak: TÜİK
18
Ovalar
Mersin-Berdan ve Efrenk Ovaları, Silifke, Gilindire(Aydıncık) Ovaları, Anamur, Bozyazı, OvacıkEğribük Ovaları,
Vadiler
Anamur,Erdemli,Göksu(Silifke),Tarsus,
Yaylalar
Anamur’da Kaş, Abanoz, Beşoluk, Akpınar Aydıncık’da Söğüt, Göcüm, Karagöl Bozyazı’da Elmagözü, Kozağacı Erdemli’de Sorgun, Mühlü, Pınarbaşı,Avgadı (Aydınlar),Karakızderesi, Küçük Sorgun (Toros Köyü), Nohutlu, Güneyli, Küçükfındık, Güzeloluk Gülnar’da Bardat, Tersakan, Balyaran Mersin (Merkez)’de Gözne, Fındıkpınarı, Soğucak, Bekiralanı, Mihrican, Ayvagediği (Fatih), Arslanköy, Kızılbağ(Güzelyayla), Sunturas(Çağlarca), Mut’ta Kozlar, Çivi, Söğütözü, Sertavul, Elmapınarı, Dağ Pazarı Silifke’de Balandız, Gökbelen, Kırobası(Mara Köyü), Uzuncaburç Tarsus’da Gülek. Çamlıyayla’da Sebil,Atdağı
Akarsular
Berdan, Efrenk(Müftü), Lamas, Göksu, Dragon(Anamur)
Göller
Çamlıyayla’da krater göllerinin en büyüğü Çinili göl, Gülnar’da Kamışlı, Uzun, Çıplak,
Baraj Gölleri
Silifke’de set gölü (Akgöl,Keklik,Paradeniz) Tarsus’da Berdan, Gülnar’da Aygır, Mut’da Gezende,
Göletler
Merkezde(Evcili Değirmendere, Tepeköy Gölpınarı),Tarsus’da (Çavuşlu Kaleönü)
Tepeler
Erdemli’de (Karakız, Esenpınar) Bolkar, Kümpet, Elma, Alamusa, Büyükeğri, Kızıl, Geven, Kayrak, Naldöken, Kabaklı, Karaziyaret, Tol, Sunturas, Medetsiz, Balkalesi, Ayvagediği, Makamtepesi, Kaşkaya
Geçitler
Sertavul, Gülek
Obruklar
Cennet, Cehennem, Kanlıdivane
Mağaralar
Anamur: Köşekbükü, Çukurpınar (Düden), Üğü, Bicikli
Dağlar
Aydıncık: Aynalı Göl (Mavi Göl) Bozyazı: Çaltı Çamlıyayla: Mehribakan, Hacı Sarının,Saydibi, Karain Mut: Dereköyü Kuzeyi, Sason Kanyonu Mağaraları, Gökden Kapız Bölgesi Mağaraları, Çayırharman, Karıkoca,Karain, Kıravga, Alaoda, Silifke: Cennet Çöküğü ,Cehennem Çukuru, Astım- Dilek, Ekizin Düdeni, Sumaklı Düden Tarsus: Eshab-I Kehf Şifalı Su Kaynakları
Gülnar’da Kafesin Suyu, Mut’da Hocantı, Tarsus’ta Akçakoca ve Keşbükü, Silifke’de Saparca, Mersin’de Güneysu-Güneyyolu ,
Şelâle
Gülnar’da (Ilısu Köyünde Düşensu), Tarsus Şellalesi,
Kıyı Uzunluğu
326 Km.
Bitki Örtüsü
Kıyı ile 500-600 m. yükseklik arasında görülen maki, Akdeniz Bölgesinin yaz ve kış yeşil kalan tipik bitki topluluğudur. Defne, yabani zeytin, keçi boynuzu, mersin, zakkum, kozayemiş, böğürtlen, kuşburnu bu kuşakta doğal olarak yetişmektedir. Makilerden sonra ormanlar başlar. Meşe 1001000 m., kızılçam 100-1200 m., karaçam 1500 m., sedir ve ardıç ise 2000 m. Yüksekliklerde yetişir. 2500 m.’den sonra çalılıklara ve otlaklara rastlanır.
İklimi
Mersin’in kıyı kesiminde yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlı Akdeniz iiklimi, iç kesimlerde ve yükseklerde kara iklimi görülür.
Kaynak: Mersin Valiliği
19
EKONOMİK RAPOR / 2012 MERSİN HAKKINDA GENEL BİLGİLER / 13/20
ÖNEMLİ COĞRAFİ BİLGİLER
EKONOMİK RAPOR / 2012 MERSİN HAKKINDA GENEL BİLGİLER / 13/20
YABAN HAYATI KORUMA ALANLARI Anamur
Kızılaliler Keklik Koruma Alanı (4.500 Ha.)
Çamlıyayla
Cehennemdere Yaban Keçisi Koruma Alanı (27.000 Ha.)
Mut
Kestel Dağı Yaban Keçisi Koruma Alanı (1.961 Ha.)
Silifke
Hisar ve Gedik Dağı Yaban Keçisi Koruma Alanı (4.763 Ha.), Göksu Deltası Su Kuşları Koruma Alanı (4.350 Ha.)
Tarsus
Karabucak Turaç Koruma Alanı (1.635 Ha.) Hopur-Topaşır Dağkeçisi Koruma Alanı (9.014 Ha.)
Kaynak: Mersin Valiliği
2012 YILI MERSİN METEOROLOJİK DEĞERLERİ Aylık Toplam Yağış Yağışlı Gün Maksimum Miktarı Sayısı Yağış Miktarı (mm) (mm)
Ortalama Sıcaklık ºC
En Yüksek Sıcaklık ºC
En Düşük Sıcaklık ºC
Ortalama Deniz Suyu Sıcaklığı ºC
Ortalama Nisbi Nem %
Ocak
9.4
16.8
0.0
14.5
68.2
299.9
20
43.3
Şubat
10.2
18.1
2.1
13.4
54.9
95.0
11
39.9
Mart
12.6
23.6
1.9
15.2
55.3
70.1
6
30.3
Nisan
18.8
29.0
10.9
17.6
67.4
17.2
5
12.3
Mayıs
22.3
31.2
16.6
20.5
65.9
30.5
10
23.3
Haziran
27.0
35.0
19.6
24.1
65.5
19.0
4
7.4
Temmuz
30.2
37.3
23.9
28.5
61.6
*
*
*
Ağustos
30.5
36.5
24.6
30.8
56.6
*
*
*
Eylül
28.3
35.4
21.7
28.6
55.0
*
*
*
Ekim
23.0
34.0
15.1
26.0
56.1
113.6
9
33.8
Kasım
18.0
28.7
10.1
22.7
59.8
98.0
4
49.0
Aralık
12.6
22.4
6.0
18.6
67.5
290.4
14
91.8
Aylar
*:Yağış yoktur Kaynak: Meteoroloji Genel Müdürlüğü
20
21 51 TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI
EKONOMİK RAPOR / 2012 TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI / 21-51
NÜFUS NÜFUS SAYIMI SONUÇLARI*
Türkiye
Mersin
2011 74.724.269 57.385.706 17.338.563 97 13,49 1.667.939 1.303.018 364.921 108 12,09
Toplam Nüfus İl ve İlçe Merkezleri Belde ve Köyler Nüfus Yoğunluğu Yıllık Nüfus Artış Hızı(‰) Toplam Nüfus İl ve İlçe Merkezleri Belde ve Köyler Nüfus Yoğunluğu Yıllık Nüfus Artış Hızı(‰)
2012 75.627.384 58.448.431 17.178.953 98 12,01 1.682.848 1.327.870 354.978 109 8,90
* :Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları Kaynak: TÜİK
2011 yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi kapsamındaki sayım sonuçlarına göre 1.667.939 kişi olan Mersin nüfusu, 2012 yılı sayım sonuçlarına göre 1.682.848 kişiye yükselmiştir. Nüfusun 838.102 ’sini erkek, 844.746’sını ise kadınlar oluşturmaktadır. Ülkemiz nüfusunun %2,2’si İlimiz de ikamet etmektedir. İlimiz toplam nüfusu ile Türkiye’nin 10.büyük ilidir. Nüfus yoğunluğu olarak ifade edilen bir kilometrekareye düşen kişi sayısı, Türkiye genelinde 98 iken nüfus yoğunluğunun en fazla olduğu illerin sıralamasında Mersin 109 kişi ile 20. sırada yer almaktadır. 2012 yılı sonuçlarına göre yıllık nüfus artış hızı Türkiye genelinde ‰12,01, İlimizde ise ‰8,9 olarak gerçekleşmiştir. Türkiye genelinde olduğu gibi ilimizde de nüfus artış hızının yavaşladığı görülmektedir. İlimizde yıllık nüfus artış hızı ile iller arasında 35. sırada yerini almaktadır.
MERSİN İLİ İLÇELERE GÖRE ŞEHİR VE KÖY NÜFUSU
İl ve İlçeler
Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi 2011 Nüfus Sayımı İl ve İlçe Merkezleri
Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi 2012 Nüfus Sayımı
Belde ve Köyler
Toplam
İl ve İlçe Merkezleri
Belde ve Köyler
Toplam
Akdeniz
274.684
6.036
280.720
275.206
5.951
Anamur
35.044
28.077
63.121
35.082
27.528
62.610
Aydıncık
7.915
3.509
11.424
9.502
2.755
12.257
Bozyazı
15.833
10.944
26.777
15.861
10.696
26.557
2.553
6.484
9.037
2.537
6.239
8.776
Erdemli
48.606
79.410
128.016
50.154
78.890
129.044
Gülnar
7.841
19.609
27.450
7.504
18.929
26.433
Mezitli
151.394
Çamlıyayla
281.157
133.378
11.865
145.243
140.326
11.068
Mut
28.852
34.284
63.136
29.100
33.434
62.534
Silifke
54.818
60.067
114.885
55.501
58.737
114.238
Tarsus
241.876
75.049
316.925
245.671
72.944
318.615
Toroslar
252.706
24.731
277.437
253.446
22.974
276.420
Yenişehir
198.912
4.856
203.768
207.980
4.833
212.813
1.303.018
364.921
1.667.939
1.327.870
354.978
1.682.848
Toplam Kaynak: TÜİK
2011 yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi kapsamındaki sayım sonuçlarına göre il ve ilçe merkezleri nüfusunun toplam nüfus içerisindeki payı %78,1 iken; bu oran 2012’da %78,9’a yükselmiş, belde ve köy nüfusu ise %21,9’dan %21,1’e gerilemiştir.
23
EKONOMİK RAPOR / 2012 TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI / 21-51
2012 YILI ADRESE DAYALI NÜFUS KAYIT SİSTEMİ SONUÇLARINA GÖRE MERSİN İLİ NÜFUS PRAMİDİ 90+ 85-89 80-84 75-79 70-74 65-69 60-64 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34 25-29 20-24 15-19 10-14 05-09 0-4
Erkek
8
6
4
2
Kadın
0
0
2 x 10000
4
6
8
Kaynak: TÜİK
Son beş yıllık dönemde İlimize 0-14 yaş grubu yani çalışma çağına gelmemiş nüfus ve 15-24 yaş grubu arasındaki genç nüfusun toplam nüfus içerisindeki payı 2008-2009 yıllarında aynı düzeyde kaldığı gözlenirken, 2010-2012 yılları arasında giderek azaldığı gözlenmektedir. Söz konusu dönemde 15-64 yaş grubunda bulunan çalışma çağındaki nüfusun toplam nüfus içersindeki payı 2010 yılında önceki yıla göre azalış gösterse de 2011-2012 yıllarında payını arttırdığı görülmektedir. 2012 yılında önceki yıla göre çalışma çağındaki nüfus 10.028 kişi artmıştır. 2008-2012 döneminde 65 yaş ve üzeri nüfusun toplam nüfus içerisindeki payının düzenli olarak arttığı görülmektedir.
2012 YILI ADRESE DAYALI NÜFUS KAYIT SİSTEMİ SONUÇLARINA GÖRE İLÇE NÜFUSUNUN CİNSİYETE GÖRE DAĞILIMI VE ORTANCA YAŞ Nüfus İl ve İlçeler Akdeniz Anamur
Ortanca Yaş
Erkek 141.612
Kadın 139.545
Toplam 281.157
31.562
31.048
62.610
Erkek 21,3
Kadın 27,0
Toplam 26,6
34,8
36,3
35,6
Aydıncık
6.207
6.050
12.257
33,2
35,3
34,2
Bozyazı
13.336
13.221
26.557
33,1
34,2
33,7
4.400
4.376
8.776
38,6
40,4
39,5
Erdemli
Çamlıyayla
64.509
64.535
129.044
31,6
32,0
31,8
Gülnar
13.132
13.301
26.433
34,0
37,9
36,0
Mezitli
74.126
77.268
151.394
33,1
33,7
33,4
Mut
31.079
31.455
62.534
32,8
33,6
33,2
Silifke
57.460
56.778
114.238
34,6
35,7
35,2
Tarsus
158.278
160.337
318.615
29,3
30,4
29,9
Toroslar
138.537
137.883
276.420
28,7
29,3
29,0
Yenişehir
103.864
108.949
212.813
31,8
32,9
32,4
Toplam
838.102
844.746
1.682.848
30,3
31,3
30,8
Kaynak: TÜİK
24
YAŞ GRUPLARININ TOPLAM NÜFUS İÇERİSİNDEKİPAYLARININ PAYLARININ DAĞILIMI YAŞ GRUPLARININ TOPLAM NÜFUS İÇERİSİNDEKİ
70,0%
DAĞILIMI
69,5%
67,6%
69,2%
60,0%
68,6%
67,7%
50,0% 40,0%
26,1%
30,0% 20,0%
26,2% 17,2%
17,0%
10,0%
2008
2010
15-64 Yaş Grubu
24,9% 15,9% 7,4%
16,2% 7,1%
6,8%
2009
0-14 Yaş Grubu
25,2%
16,4%
6,6%
6,4%
0,0%
25,5%
2011 65+ Yaş Grubu
2012 15-24 Yaş Grubu
Kaynak: TÜİK
Adrese dayalı nüfus kayıt sistemi nüfus sayımı sonuçlarına göre, 2011 yılında 29,7 olan ortanca yaş 2012 yılında 30,1 olmuştur. Ortanca yaş erkeklerde 29,5 iken, kadınlarda 30,6’dır. İlimizde ise ortanca yaş 2011 yılında 30,4 iken 2012 yılında 30,8’e yükselmiştir. Ortanca yaş erkeklerde 30,3 iken, kadınlarda 31,3’dür. İlimiz ilçelerinde ortanca yaşın en yüksek olduğu ilçe Çamlıyayla iken en düşük olduğu ilçe ise Akdeniz’dir.
DÖNEMLER İTİBARİYLE MERSİN İLİNİN NET GÖÇ VE NET GÖÇ HIZI Dönemler
Aldığı Göç
Verdiği Göç
Net Göç
Net Göç Hızı(‰)
2008-2009
48.377
49.209
- 832
- 0,51
2009-2010
50.430
51.739
-1.309
- 0,79
2010-2011
51.328
54.630
-3.302
-1,98
2011-2012
46.721
53.523
-6.802
-4,03
Kaynak: TÜİK
2011-2012 döneminde Türkiye genelinde 36 il göç alırken, 45 il göç vermiştir. Söz konusu döneminde İlimiz, Türkiye genelinde alınan 2.317.814 göçün %2,0’sini alırken, %2,3’ünü ise vermektedir. Net göç hızına göre illerin sıralamasında, -‰4,03’lük net göç hızı ile Mersin, Türkiye genelinde 48. sırada yer almaktadır. Bir başka ifade ile İlimizin aldığı göçten daha fazlasını verdiği görülmektedir. Türkiye’de göç eden 1000 kişiden 4’ü ilimizden göç etmiştir. İlimizin, 2008-2012 dönemlerinde net göç rakamı negatif yönlü en yüksek olan dönem 2011-2012 dönemi olduğu görülmektedir. İlimiz 0-14 yaş arasındaki ve 30-44 yaş arasındaki tüm yaş gruplarında pozitif yönlü bir net göçe sahipken, ağırlıklı olarak 15-29 arasındaki yaş grupları olmak üzere 45-64 arasındaki yaş gruplarında aldığı göçten daha fazlasını vermektedir.
25
EKONOMİK RAPOR / 2012 TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI / 21-51
80,0%
EKONOMİK RAPOR / 2012 TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI / 21-51
DÖNEMLER İTİBARİYLE MERSİN İLİNİN CİNSİYETE VE YAŞ GRUBUNA GÖRE GÖÇ İSTATİSTİKLERİ 2010-2011 Yaş Grubu
Aldığı Göç Erkek
2011-2012 Verdiği Göç
Kadın
Erkek
Aldığı Göç
Kadın
Erkek
Verdiği Göç
Kadın
Erkek
Kadın
0-4
2.036
1.866
1.515
1.413
2.040
1.793
1.580
1.499
5-9
2.207
1.984
1.697
1.550
2.157
2.023
1.693
1.676
10-14
1.948
1.788
1.608
1.525
1.838
1.733
1.582
1.494
15-19
2.069
2.730
3.431
4.188
1.913
2.730
3.935
4.983
20-24
3.630
5.376
4.990
6.524
2.591
3.913
4.275
5.846
25-29
3.549
3.926
4.204
4.446
3.361
3.482
4.069
3.932
30-34
2.574
2.819
2.548
2.516
2.534
2.624
2.480
2.451
35-39
1.807
1.677
1.565
1.518
1.733
1.577
1.647
1.450
40-44
1.184
1.089
1.063
1.006
1.165
1.045
1.062
1.026
45-49
1.070
890
948
931
931
871
965
880
50-54
726
683
755
725
684
664
772
705
55-59
697
578
711
682
596
547
638
568
60-64
450
437
474
447
395
348
440
475
65+ Toplam
668
870
740
910
578
855
590
810
24.615
26.713
26.249
28.381
22.516
24.205
25.728
27.795
Kaynak: TÜİK
TÜRKİYE GENELİ EN FAZLA GÖÇ VEREN 10 İLE GÖRE DAĞILIM
Diyarbakır 2% Konya 2% Kocaeli 2%
Ankara 6% Bursa 3%
Mersin 2% Adana 3%
Kaynak: TÜİK
26
Antalya 3%
Mersin 2%
Ankara 7%
Ordu 2% Van 2%
Bursa 3%
Konya 2%
Kocaeli 3%
Kaynak: TÜİK
27
Antalya 4%
EKONOMİK RAPOR / 2012 TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI / 21-51
TÜRKİYE GENELİ EN FAZLA GÖÇ ALAN 10 İLE GÖRE DAĞILIM
EKONOMİK RAPOR / 2012 TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI / 21-51
EĞİTİM İlimizde eğitim faaliyetleri Milli Eğitime bağlı çeşitli kademedeki okullar, Sağlık Bakanlığı’na bağlı Sağlık Meslek Liseleri ikisi özel olmak üzere üç üniversite kanalıyla yürütülmektedir. İl genelinde toplam 445’i resmi ve 35’i özel olmak üzere 480 ilkokul, 340’ı resmi 35’i özel olmak üzere 375 adet ortaokul, 93’ü genel, 127’si mesleki ve teknik olmak üzere 220 adet ortaöğretim okulu mevcuttur.
2011-2012 YILLARI BİTİRİLEN EĞİTİM DÜZEYİ VE CİNSİYETE GÖRE MERSİN İLİ NÜFUSU
2011
Bitirilen eğitim düzeyi (6+ yaştaki nüfus)
Toplam
2012
Erkek
Kadın
55.798
10.004
45.794
42.136
7.456
34.680
Okuma yazma bilen fakat bir okul bitirmeyen
319.253
146.520
172.733
334.201
150.273
183.928
İlkokul mezunu
369.513
165.209
204.304
365.952
162.443
203.509
İlköğretim mezunu
266.006
147.598
118.408
279.538
155.142
124.396
64.358
38.017
26.341
64.024
37.729
26.295
Lise veya dengi okul mezunu
267.063
146.852
120.211
266.398
146.446
119.952
Yüksekokul veya fakülte mezunu
120.059
70.065
49.994
129.277
74.373
54.904
5.603
3.363
2.240
5.722
3.407
2.315
Okuma yazma bilmeyen
Ortaokul veya dengi okul mezunu
Yüksek lisans mezunu Doktora mezunu
Erkek
Kadın
1.676
979
697
1.677
981
696
33.847
18.370
15.477
26.889
14.350
12.539
1.503.176
746.977
756.199
1.515.814
752.600
763.214
Bilinmeyen Toplam
Toplam
Kaynak: TÜİK
Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçlarına göre, İlimizde 6 ve üzeri yaş grubunda, okuryazar nüfus oranı 2011 yılında %96,2 iken 2011 yılında %97,17’ye yükselmiştir. Türkiye genelinde ise okuryazar nüfus oranı %95,13’den %95,78 seviyesine ulaşmıştır. Mersin 2012 yılında okuryazar nüfus oranı ile 2011 yılındaki 16. sıradaki yeri üç sıra yükselerek 13. sırada yerini almıştır. 2011-2012 yıllarında arasında Mersin ilinde okuryazar erkek nüfus oranı %98,63’den %93,82’ye, okuryazar kadın oranı %93,82’den %95,38’e yükselmiştir. 2012 yılında yüksekokul veya fakülte bitirenlerin okul bitirenlere oranı, Türkiye’de ise %10,79 iken, Mersin’de %10,48’dir. İl bazında okuma yazma bilmeyenlerin oranı 2011 yılında %3,8 iken 2012 yılında %2,83’e gerilemiştir. Türkiye genelinde okuma yazma bilmeyenlerin oranı ise %4,87’den %4,22’ye gerilemiştir. 2012 yılında okuma yazma bilmeyenlerin oranı ile Mersin Türkiye genelinde 70.sırada yer almaktadır.
2011-2013 ÖĞRETİM DÖNEMİ EĞİTİM SEVİYESİNE GÖRE OKULLAŞMA ORANI Türkiye 2011-2012
Mersin 2012-2013
2011-2012
2012-2013
Brüt (%)
Net (%)
Brüt (%)
Net (%)
Brüt (%)
Net (%)
Brüt (%)
Net (%)
Toplam
108,42
98,67
107,58
98,80
109,4
100,00
106,92
99,01
Erkek
108,21
98,77
106,67
98,88
109,54
100,00
106,12
99,14
Kadın
108,65
98,56
108,54
98,71
109,25
100,00
107,76
98,87
92,56
67,37
96,77
70,06
91,13
69,47
94,04
71,91
Ortaöğretim Erkek
95,68
68,53
99,6
70,77
92,76
69,99
95,09
72,13
Kadın
89,26
66,14
93,77
69,31
89,41
68,94
92,93
71,69
Toplam
51,88
35,14
52,8
34,47
52,54
39,54
52,49
38,75
52,08
33,8
52,82
32,78
50,42
36,97
49,66
35,67
51,67
36,54
52,78
36,26
54,76
42,24
55,47
41,98
40,68
32,24
43,96
35,59
38,59
29,93
41,55
33,16
43,6
34,73
46,78
37,99
42,33
33,01
45,43
36,46
37,59
29,6
40,99
33,05
34,65
26,7
37,46
29,71
İlköğretim
Toplam
Genel Erkek Ortaöğretim Kadın
Toplam Mesleki ve Teknik Erkek Ortaöğretim Kadın
Not: 18.08.1997 tarihli ve 4306 sayılı Kanun ile 1997/’98 öğretim yılından itibaren 8 yıllık kesintisiz, 30.03.2012 tarihli ve 6287 sayılı Kanun ile 2012/’13 öğretim yılından itibaren de 12 yıllık kademeli zorunlu eğitime geçilmiştir. Kaynak: T.C. Milli Eğitim Bakanlığı
28
2012-2013 ÖĞRETİM YILI İLKÖĞRETİM OKULU ÖĞRENCİ DURUMU* Okul Sayısı
İlçe Adı
Şehir
Köy
Öğrenci Sayısı Toplam
Şehir
Köy
Toplam
Öğretmen Sayısı
Akdeniz
96
0
96
46.988
0
46.988
2.032
Yenişehir
69
0
69
29.930
0
29.930
1.227
Mezitli
31
10
41
26.882
688
27.570
678
Toroslar
83
7
90
27.866
698
28.564
1.779
Anamur
13
35
48
5.100
2.700
7.800
415
Aydıncık
6
2
8
1.280
130
1.410
77
Bozyazı
20
10
30
2.953
914
3.867
190
Çamlıyayla
2
7
9
324
612
936
64
Erdemli
33
77
110
8.644
10.926
19.570
1.016
Gülnar
8
25
33
1.431
2.040
3.471
200
Mut
24
47
71
5.272
3.547
8.819
414
Silifke
28
53
81
7.754
6.259
14.013
721
Tarsus
75
86
161
39.566
9.954
49.520
1.991
2012-2013 Dönemi Toplam
488
359
847
203.990
38.468
242.458
10.804
2011-2012 Dönemi Toplam
307
226
533
198.853
38.134
236.987
13.208
*: Resmi ve Özel Okulları kapsamaktadır. Kaynak: İl Milli Eğitim Müdürlüğü
2012-2013 eğitim-öğretim yılında İlimizde ilköğretimde 847 adet okulda, 242.458 adet öğrenci eğitim görürken, 10.804 öğretmen görev yapmaktadır. 2011-2012 öğretim yılı verileri ile kıyaslandığında okul sayısında 314, öğrenci sayısında 334 artış olurken, öğretmen sayısı 2.404 azalmıştır.
2012-2013 ÖĞRETİM YILI LİSE ÖĞRETİMİ ÖĞRENCİ DURUMU İlçe Adı
Genel Lise Öğrenci Sayısı
Meslek Liseleri Öğrenci Sayısı
Özel Lise Öğrenci Sayısı
Toplam
Akdeniz
6.356
11.980
-
18.336
Yenişehir
7.905
3.239
1.375
12.519
Mezitli
4.144
3.169
464
7.777
Toroslar
7.941
5.893
166
14.000
Anamur
1.899
1.884
-
3.783
89
214
-
303
1.100
65
-
1.165
Aydıncık Bozyazı Çamlıyayla Erdemli Gülnar
186
-
-
186
4.001
3.343
151
7.495
499
699
-
1.198
Mut
1.256
1.467
-
2.723
Silifke
3.374
3.175
60
6.609
Tarsus
10.020
8.539
741
19.300
2012-2013 Toplam
48.770
43.667
2.957
95.394
2011-2012 Toplam
57.200
43.126
2.277
102.603
Kaynak: İl Milli Eğitim Müdürlüğü
29
EKONOMİK RAPOR / 2012 TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI / 21-51
Türkiye de ilköğretimde net okullaşma oranı 2011-2012 öğretim yılında %98,67 iken 2012-2013 öğretim yılında %98,80’e yükselirken, söz konusu dönemler için İlimizdeki oran %100 seviyesinden %99,01 seviyesine gerilemiştir. Ortaöğretimde ise Türkiye genelinde 2011-2012 öğretim döneminde %67,37 olan okullaşma oranı, 2012-2013 döneminde %70,06’ya, Mersin’de ise %69,47 seviyesinden, %71,91’e yükselmiştir. Söz konusu dönemlerde Türkiye genelinde mesleki ve teknik ortaöğretimde okullaşma oranı %32,24’den %35,59’a, İlimizde ise mesleki ve teknik ortaöğretimdeki okullaşma oranı %29,93’den, %33,16’ya yükselmiştir.
EKONOMİK RAPOR / 2012 TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI / 21-51
2012-2013 öğretim yılında İlimizde genel lise öğrenci sayısı bir önceki öğretim yılına göre 8.430 azalarak 48.770’e gerilerken, meslek liseleri öğrenci sayısı 541 artarak 43.667, özel lise öğrenci sayısı 680 artarak 2.957’e yükselmiştir. Liselerdeki öğrencisi sayısı 7.209 azalarak 95.394’e gerilemiştir. Söz konusu eğitim-öğretim döneminde meslek liselerinde ve özel liselerde eğitim gören öğrencilerin payının önceki eğitim-öğretim dönemine göre arttığı gözlenmektedir.
2012-2013 ÖĞRETİM YILI ÖZEL OKUL DURUMU İlçe Akdeniz
Okul Adı
Öğrenci Sayısı
Özel Neşeli Çocuklar Özel Eğt. Okulu
29
Yenişehir
Özel İçel İlköğretim Okulu
205
Yenişehir
Özel Toros İlköğretim Okulu
589
Yenişehir
Özel Yıldırımhan Ali Yüksel Güngör İlk. Okulu
790
Yenişehir
Özel Doğa İlköğretim Okulu
923
Yenişehir
Özel Yıldırımhan Gülcihan Memiş İlk. Okulu
Yenişehir
Özel Güney Gelişim İlköğretim Okulu
Yenişehir
Özel İzem Özel Eğt Okulu
Yenişehir
Özel Derin Algı Özel Eğt Okulu
-
Yenişehir
Özel Lodos Özel Eğitim Okulu
72
Yenişehir
Özel Umuda Gülümse Özel Eğt.Ok.
50
Yenişehir
Özel Yaşam Özel Eğt. Okulu I.Kademe
40
Yenişehir
Özel Çatı Özel Eğt. Okulu
15
Toroslar
Özel Mersin Bahçeşehir İlköğretim Okulu
483
Toroslar
ODTÜ Geliş. Vakfı Özel Mersin İlköğretim O.
273
Toroslar
Özel Berrak Su Özel Eğt. Okulu
34 60
35
Mezitli
Özel Günışığı Özel Eğt. İlk. Okulu
-
Mezitli
Özel Tek Ufuk Özel Eğitim Okulu
-
Mezitli
Özel Tez Özel Eğitim Okulu
10
Anamur
Özel Anamur İlköğretim Okulu
111
Anamur
Özel Yıldırımhan Tekalan İ.Ö.O
232
Bozyazı
Özel Yıldırımhan Aysal Aytaç İ.Ö.O.
152
Erdemli
Özel Erdemli Yıldırımhan İbrahim Gül İ.Ö.O
243
Erdemli
Özel TED Mersin İ.Ö.Okulu
474
Erdemli
Özel Erdemli Günışığı Özel Eğt. Uygulama Okulu
42
Erdemli
Özel Erdemli Günışığı Özel Eğt. Zihinsel Engelliler Okulu
35
Mut
Özel Yıldırımhan Mutlu İlköğretim Okulu
165
Silifke
Özel Silifke Uğur İlköğretim Okulu
145
Silifke
Özel Taşeli İlköğretim Okulu
Silifke
Özel Yıldırımhan Burak İ.Okulu
181
Tarsus
Özel Tarsus Yıldırımhan Bahar İ.Okulu
537
Tarsus
Özel Tarsus Sağlık Eğitim Vakfı İ.Okulu
412
Tarsus
Özel Tarsus Toros Sev İ.Okulu
Tarsus
Özel Tarsus Toros İ.Okulu
112
Tarsus
Özel Tarsus İ.Okulu
127
Tarsus
Özel Çağ İ.Ö.Okulu
426
85
-
30
Okul Adı
Öğrenci Sayısı
Tarsus
Özel Tarsus Güneş Özel Eğitim Okulu II.Kademe
70
Tarsus
Özel Aksuna Özel Eğt. Okulu
-
Tarsus
Özel Kırışlar Özel Eğt. Okulu
78
Yenişehir
Özel Mersin Doğa Lisesi
82
Yenişehir
Özel Mersin Doğa And. Lisesi
94
Yenişehir
Özel İçel And. Lisesi
195
Yenişehir
Özel Toros And. Lisesi
199
Yenişehir
Özel Yıldırımhan And. Lisesi
240
Yenişehir
Özel Yıldırım Beyazıt And. Lisesi
262
Yenişehir
Özel Toros Fen Lisesi
192
Yenişehir
Özel Yıldırımhan Fen Lisesi
66
Yenişehir
Özel Yıldırımhan Burç Fen Lisesi
45
Toroslar
Özel Bahçeşehir Koleji
166
Özel Mersin Anadolu Sağlık Meslek Lisesi
143
Mezitli
Özel Onay Anadolu Sağlık Meslek Lisesi
321
Erdemli
TED Özel Mersin And. Lisesi
151
Mezitli
Silifke
Özel Silifke Uğur Lisesi
20
Silifke
Özel Silifke Uğur And. Lisesi
40
Tarsus
Özel Tarsus Amerikan Lisesi
363
Tarsus
Özel Çağ Lisesi
Tarsus
Özel Tarsus Toros Anadolu Lisesi
Tarsus
Özel Çağ And. Lisesi
45
Tarsus
Özel Çağ Fen Lisesi
80
99
Toplam
154
10.192
Kaynak: İl Milli Eğitim Müdürlüğü
2012-2013 öğretim yılında, Milli Eğitim Bakanlığı’ndan kurum açma ve öğretime başlama izni alarak faaliyet gösteren 59 özel okulda, toplam 10.192 öğrenci öğrenim görürken, 2011-2012 öğretim yılında faaliyet gösteren özel okul sayısı 52, söz konusu okullarda öğrenim gören öğrenci sayısı ise 8.754’dür.
31
EKONOMİK RAPOR / 2012 TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI / 21-51
İlçe
Akdeniz
Toroslar
Yenişehir
Mezitli
Anamur
Aydıncık
Bozyazı
Erdemli
Gülnar
Mut
Silifke
Tarsus
2012-2013 Toplam
2011-2012 Toplam
EKONOMİK RAPOR / 2012 TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI / 21-51
2012-2013 ÖĞRETİM YILI MESLEK OKULLARININ İLÇELERE GÖRE DAĞILIMI
Endüstri Meslek Lisesi
3
3
2
1
1
-
-
-
1
1
1
4
17
15
Teknik Lise
1
2
1
1
1
-
-
1
-
-
1
3
11
11
Anadolu Teknik Lise
2
2
2
1
1
-
-
1
1
1
1
3
15
15
Anadolu Meslek Lisesi
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
1
1
3
Anadolu Denizcilik Meslek Lisesi
1
-
-
-
-
-
-
-
-
-
1
-
2
2
Çok Programlı Lise (Erkek Tek. Bağlı)
1
-
-
-
-
1
-
-
-
-
-
1
3
4
Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezi
-
-
-
-
-
-
-
1
-
-
-
-
1
1
Okul Türü
Tarım Meslek Lisesi
-
-
-
-
-
-
-
1
-
-
-
-
1
1
Kız Meslek Lisesi
1
1
1
1
1
-
1
-
-
-
1
1
8
7
Anadolu Kız Meslek Lisesi
1
1
-
1
1
-
-
-
-
-
1
1
6
6
Meslek Lisesi
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
1
1
1
Anadolu Teknik Lise
1
1
1
-
-
-
-
-
-
-
-
1
4
2
Kız Teknik Lise
1
1
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
2
2
Ticaret Meslek Lisesi
2
1
-
-
1
-
-
-
-
-
1
1
6
6
Anadolu Ticaret Meslek Lisesi
2
1
-
-
-
-
-
-
-
-
1
1
5
3
Anadolu İletişim Meslek Lisesi
-
1
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
1
1
Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi
-
-
1
-
-
-
-
1
-
-
1
1
4
4
Çok Programlı Lise (Tic.Turz. Bağlı)
1
-
-
-
-
-
-
-
1
1
1
-
4
4
İmam Hatip Lisesi
1
1
1
1
1
-
-
1
1
1
1
2
11
8
Anadolu İmam Hatip Lisesi
1
-
-
1
1
-
-
1
1
1
1
2
9
6
İşitme Engelliler Meslek Lisesi
-
1
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
1
1
Sağlık Meslek Lisesi
1
-
-
1
1
-
-
1
-
-
1
1
6
5
Çankaya İş Okulu
1
-
1
-
-
-
-
-
-
1
1
-
4
1
Müzik ve Sahne Sanatları Lisesi Toplam
-
-
-
1
-
-
-
-
-
-
-
-
1
-
21
16
10
9
9
1
1
8
5
6
14
24
124
109
Kaynak: İl Milli Eğitim Müdürlüğü
2012-2013 öğretim yılında İlimizde yer alan meslek lisesi sayısı 2011-2012 öğretim dönemine göre 15 adet artarak 124’e yükselmiştir.
32
Eğitim Veren İlçeler
Çırak Öğrenci
Kalfa Öğrenci
Öğretmen Sayısı*
Akdeniz
1.750
298
76
Anamur
200
0
6
Erdemli
235
270
113
Mut
135
192
8
Silifke
162
212
16
Tarsus
780
422
25
2012-2013 Toplam
3.262
1.394
244
2011-2012 Toplam
2.957
1.247
258
EKONOMİK RAPOR / 2012 TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI / 21-51
2012-2013 ÖĞRETİM YILI ÇIRAKLIK VE KALFALIK EĞİTİMİ GÖRENLERİN DURUMU
*: Öğretmen sayılarına idareci sayısı dahildir. Kaynak: İl Milli Eğitim Müdürlüğü
2012-2013 öğretim yılında Çıraklık Eğitim Merkezlerinde çırak öğrenci sayısı bir önceki öğretim yılına göre 305 artarak 3.262’ye, kalfa öğrenci sayısı 147 artarak 1.394’e yükselmiştir.
2012-2013 ÖĞRETİM YILI OKULLARA GÖRE ÖĞRETMEN VE ÖĞRENCİ DURUMU
Okul Sayısı
Meslek Okulları
Öğretmen Sayısı
Öğrenci Sayısı
124
2.723
43.667
Genel Lise
89
2.544
48.770
Özel Lise
18
384
2.493
2
44
464
782
11.655
235.223
65
1.078
7.235
1.080
18.428
337.852
Meslek Lisesi (Özel) İlköğretim Okulları (Resmi) İlköğretim Okulları (Özel) Toplam Kaynak: İl Milli Eğitim Müdürlüğü
EĞİTİM SEVİYESİNE GÖRE OKUL, ŞUBE, ÖĞRETMEN VE DERSLİK BAŞINA DÜŞEN ÖĞRENCİ SAYISI 2012/2013 Öğretim Yılı
Eğitim Seviyesi Türkiye İlkokul+Ortaokul
Ortaöğretim
Mersin
Okul
Şube
Öğretmen
İlkokul
192
22
20
Ortaokul
306
27
19
İlkokul
259
22
17
Ortaokul
315
26
18
Derslik 30 31
Ortaöğretim Toplam
Türkiye
382
23
16
31
Mersin
434
23
15
32
Genel Ortaöğretim
Türkiye
464
23
16
28
Mersin
551
22
16
29
Mesleki ve Teknik Ortaöğretim
Türkiye
326
24
15
34
Mersin
347
23
14
37
Kaynak: İl Milli Eğitim Müdürlüğü
33
EKONOMİK RAPOR / 2012 TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI / 21-51
Mersin’de yüksek öğrenim alanında biri resmi (Mersin Üniversitesi), ikisi özel (Çağ, Toros Üniversitesi) olmak üzere üç üniversite ve Orta Doğu Teknik Üniversitesi’ne bağlı Deniz Bilimleri Enstitüsü ile Selçuk Üniversitesi Silifke-Taşucu Meslek Yüksekokulu bulunmaktadır.
2012-2013 ÖĞRETİM YILI MERSİN ÜNİVERSİTESİ ÖĞRETİM ELEMANI VE ÖĞRENCİ SAYISI Fakülte, Yüksek Okul ve Enstitü Adı
Öğretim Elemanı Sayısı
Öğrenci Sayısı
Fen-Edebiyat Fakültesi
119
3.576
Mühendislik Fakültesi
70
1.812
İktisadi ve İdari Bil. Fakültesi
43
1.672
Güzel Sanatlar Fakültesi
32
299
Tıp Fakültesi
396
1.001
Su Ürünleri Fakültesi
22
220
Eczacılık Fakültesi
17
294
Eğitim Fakültesi
58
2.218
Mimarlık Fakültesi
22
296
Tarsus Teknik Eğitim Fakültesi
19
336
İletişim Fakültesi
14
398
Turizm Fakültesi
10
1.133
Fen Bilimleri Enstitüsü
58
514
Sağlık Bilimleri Enstitüsü
34
153
Sosyal Bilimler Enstitüsü
23
830
Eğitim Bilimleri Enstitüsü
9
226
Güzel Sanatlar Enstitüsü
2
79
Devlet Konservatuarı
25
76
Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu
11
227
Sağlık Yüksekokulu
15
576
Takı Teknolojisi ve Tasarımı Yüksekokulu
3
157
Yabancı Diller Yüksekokulu*
75
-
Anamur Meslek Yüksekokulu
10
699
Aydıncık Meslek Yüksekokulu
3
41
Erdemli Meslek Yüksekokulu
11
1.457
Gülnar Meslek Yüksekokulu
13
211
Mersin Meslek Yüksekokulu
8
2.239
Mut Meslek Yüksekokulu
16
436
Tarsus Meslek Yüksekokulu
22
1.282
Silifke Meslek Yüksekokulu
9
310
Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu
13
665
Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu
29
2.744
Silifke Uygulamalı Teknoloji ve İşletmecilik Yüksekokulu
5
270
Tarsus Uygulamalı Teknoloji ve İşletmecilik Yüksekokulu**
1
-
Erdemli Uygulamalı Teknoloji ve İşletmecilik Yüksekokulu
11
231
Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu
53
4.675
Denizcilik Meslek Yüksekokulu
11
215
Rektörlük Toplam
48
-
1.340
31.568
*: Yabancı Diller Yüksekokulu’nda eğitim gören öğrenciler, İsteğe Bağlı veya Zorunlu Yabancı Dil Hazırlık programına kayıtlı ya da üniversitenin çeşitli yüksekokul ve fakültelerinde ortak zorunlu yabancı dil dersi alan öğrenciler olduğundan, bu bölümün öğrenci sayıları verilmemiştir. **:2012/2013 Eğitim-Öğretim Yılında Öğrenci Alımı Yapılmayan Bölüm/Program Kaynak: T.C. Mersin Üniversitesi Rektörlüğü
34
Unvanı
Sayısı
Profesör
173
Doçent
102
Yardımcı Doçent
265
Öğretim Görevlisi
213
Okutman
126
Araştırma Görevlisi
407
Uzman
54
Toplam
1.340
Kaynak: T.C. Mersin Üniversitesi Rektörlüğü
1992 yılında kurulan ve üç kampuse yerleştirilen Mersin Üniversitesi’nde toplam 12 fakülte, 5 enstitü, 1 devlet konservatuarı, 19 yüksekokul bulunmaktadır. 2012-2013 öğretim yılında 31.568 öğrencinin öğrenim gördüğü Mersin Üniversitesi’nde 173’ü Profesör, 102’si Doçent, 265’i de Yardımcı Doçent olmak üzere toplam 1.340 öğretim elemanı görev yapmaktadır. Mersin Üniversitesi akademik personel sayısı bir önceki öğretim yılına göre %3 azalırken, öğrenci sayısı ise %8 oranında artmıştır.
2012-2013 ÖĞRETİM YILI ODTÜ DENİZ BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ AKADEMİK PERSONEL VE ÖĞRENCİ DURUMU Öğretim Üyesi Sayısı
Ana Bilim Dalı
Öğrenci Sayısı
Prof.
Doç.
Yrd.Doç.
Toplam
Master
Doktora
Kimyasal Oşinografi
2
-
1
3
1
-
Toplam 1
Fiziksel Oşinografi
1
-
2
3
1
8
9
Deniz Jeolojisi ve Jeofiziği
-
-
-
-
-
-
-
Deniz Biyolojisi ve Balıkçılık
2
1
-
3
6
4
10
Toplam
5
1
3
9
8
12
20
Toplam Araştırma Görevlisi
4
Kaynak: T.C. Orta Doğu Teknik Üniversitesi Deniz Bilimleri Enstitüsü
Erdemli’de bulunan ODTÜ Deniz Bilimleri Enstitüsü’nde; Fiziksel ve Kimyasal Oşinografi, Deniz Jeolojisi ve Jeofiziği, Deniz Biyolojisi ve Balıkçılık Bölümleri mevcut olup, 9 öğretim üyesi bulunmakta ve 20 öğrenci öğrenim görmektedir.
2012-2013 ÖĞRETİM YILI SELÇUK ÜNİVERSİTESİ SİLİFKE-TAŞUCU MESLEK YÜKSEKOKULU AKADEMİK PERSONEL DURUMU Unvanı
Sayısı
Profesör
2
Yardımcı Doçent
5
Öğretim Görevlisi
16
Okutman
7
Uzman
1
Toplam
31
Kaynak: T.C. Selçuk Üniversitesi Silifke-Taşucu Meslek Yüksekokulu
35
EKONOMİK RAPOR / 2012 TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI / 21-51
2012-2013 ÖĞRETİM YILI MERSİN ÜNİVERSİTESİ AKADEMİK PERSONEL DURUMU
EKONOMİK RAPOR / 2012 TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI / 21-51
2012-2013 ÖĞRETİM YILI SELÇUK ÜNİVERSİTESİ SİLİFKE-TAŞUCU MESLEK YÜKSEKOKULU ÖĞRENCİ DURUMU Öğrenci Sayısı
Bölümler
Normal Öğretim
İkinci Öğretim
Elektronik ve Otomasyon Bölümü
151
85
İnşaat Bölümü
127
98
Bitkisel ve Hayvansal Üretim Bölümü
82
8
Dış Ticaret
200
149
Yönetim ve Organizasyon Bölümü
79
-
Otel Lokanta ve İkram Hizmetleri Bölümü
159
139
Turizm Seyahat Hizmetleri
153
116
Turizm Rehberliği
24
4
975
599
Seyahat Turizm ve Eğlence Hizmetleri Bölümü Toplam
Kaynak: T.C. Selçuk Üniversitesi Silifke-Taşucu Meslek Yüksekokulu
Selçuk Üniversitesi Silifke-Taşucu Meslek Yüksekokulu’nda, 31 öğretim üyesi bulunmakta ve 975‘i normal öğretim, 599’u ikinci öğretim olmak üzere toplam 1.574 öğrenci öğrenim görmektedir. 2012-2013 öğretim yılında toplam öğrenci sayısı bir önceki öğretim yılına göre %12 artmıştır.
2012-2013 ÖĞRETİM YILI ÇAĞ ÜNİVERSİTESİ ÖĞRENCİ DURUMU Fakülte ve Yüksekokul Adı
Öğrenci Sayısı
İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi
1.208
Fen Edebiyat Fakültesi
479
Hukuk Fakültesi
553
Meslek Yüksek Okulu
497
Sosyal Bilimler Enstitüsü
395
Toplam
3.132
Kaynak: T.C. Çağ Üniversitesi Rektörlüğü
2012-2013 ÖĞRETİM YILI ÇAĞ ÜNİVERSİTESİ AKADEMİK PERSONELİ DURUMU Unvanı
Personel Sayısı
Profesör
11
Doçent Dr.
4
Yardımcı Doçent Dr.
33
Doktor
3
Öğretim Görevlisi
24
Araştırma Görevlisi
14
Okutman
49
Toplam
138
Kaynak: T.C. Çağ Üniversitesi Rektörlüğü
1997’de Mersin ve Adana arasında Yenice’de kurulan ve Mersin’e 35 km. uzaklıkta olan Çağ Üniversitesi’nde, üç fakülte, bir yüksekokul ve bir enstitü bulunmaktadır. 2012-2013 öğretim yılında 3.132 öğrencinin eğitimini sürdürdüğü Çağ Üniversitesi’nde 11’i Profesör, 4’ü Doçent, 33’ü Yardımcı Doçent olmak üzere toplam 138 akademik personel görev yapmaktadır. Çağ Üniversitesi öğrenci sayısı, 2012-2013 öğretim yılında bir önceki öğretim yılına göre %4 artarken, akademik personel sayısı ise %16 oranında azalmıştır.
36
Fakülte ve Yüksekokul Adı
Öğrenci Sayısı
Mühendislik Fakültesi
132
İktisadi İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi
110
Güzel Sanatlar Fakültesi
105
Meslek Yüksek Okulu
105
Fen Bilimleri Enstitüsü
16
Sosyal Bilimler Enstitüsü
14
Toplam
482
Kaynak: T.C. Toros Üniversitesi
2012-2013 ÖĞRETİM YILI TOROS ÜNİVERSİTESİ AKADEMİK PERSONELİ DURUMU Unvanı
Personel Sayısı
Profesör
18
Doçent Dr.
4
Yardımcı Doçent Dr.
25
Araştırma Görevlisi
2
Öğretim Görevlisi
24
Diğer
17
Toplam
90
Kaynak: T.C. Toros Üniversitesi
Toros Üniversitesi, 2010 yılında Mersin’de kurulan ikinci özel üniversite olarak, 2010-2011 öğretim yılında ilk öğrencilerini kabul ederek faaliyete geçmiştir. 2012-2013 öğretim yılında 18’i Profesör, 4’ü Doçent, 25’i Yardımcı Doçent olmak üzere toplam 90 akademik personel görev yapmakta olup, öğrenci sayısı ise 482’dir.
37
EKONOMİK RAPOR / 2012 TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI / 21-51
2012-2013 ÖĞRETİM YILI TOROS ÜNİVERSİTESİ ÖĞRENCİ DURUMU
EKONOMİK RAPOR / 2012 TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI / 21-51
KÜLTÜR MERSİN İLİ MÜZELERİ Mersin Müzesi Mersin-Atatürk Evi Müzesi Anamur Müzesi Silifke Müzesi Müzeler
Silifke-Atatürk Evi Müzesi Narlıkuyu Mozaik Müzesi Tarsus Müzesi St. Paul Anıt Müzesi
Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
MÜZELERDE BULUNAN ESER SAYISI Arkeolojik Eser Etnoğrafik Eser
Mersin
Anamur
5.792
3.892
Silifke 3.633
Tarsus
Toplam
4.222
17.539
889
880
1.530
1.297
4.596
24.166
18.644
16.176
16.612
75.598
Mühür
422
188
98
170
878
Tablet
0
1
0
0
1
El Yazması
0
5
0
6
11
Fosil
2
0
0
0
2
31.271
23.610
21.437
22.307
98.625
2.331
483
2.166
1.950
6.930
Sikke
Toplam Sergilenen Eser
Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
MERSİN İLİ ÖREN YERLERİ Toroslar Ören Yerleri
Yumuktepe
Mezitli Ören Yerleri
Soli - Viranşehir( Soloı- Pompeıpolıs ), Aydıncık Ören Yerleri, Anıt Mezar (Dört Ayak), Kelenderis
Bozyazı Ören Yerleri
Nagidos
Erdemli Ören Yerleri
Elaiussa-Sebaste( Ayaş )(Tiyatro, Agora, Büyük Hamam, Tapınak, Nekropol Alanı), Korykos (Kızkalesi) (Kızkalesi(Denizdeki Kale), Kanlıdivane)
Mut Ören Yerleri
Alahan Manastırı, Al Oda, Adrassus (Balabolu)
Silifke Ören Yerleri
Roma Tapınağı, Cambazlı Kilisesi, Aya Thekla Yeraltı Kilisesi(Meryemlik), Taşucu (Holmi), Liman Kalesi, Kilikya Afrodisiası, Demircili (Imbriogon), Anıtmezarları, Uzuncaburç (Diocaesarea)
Tarsus Ören Yerleri
Eski Cami- St. Paul Kilisesi, Aziz Paulus, St. Paul Kuyusu, Gözlükule, Donuktaş, Altından Geçme (Roma Hamamı), Kleopatra Kapısı (Deniz Kapısı), Onur Yazıtı (Yeni Hamam), Justiniaus Köprüsü (Baç Köprüsü), Tarsus Şelalesi ve Roma Mezarları, Cumhuriyet Alanı Antik Kenti, Roma Yapı Kalıntısı, Sağlıklı Köyü Antik Yolu ve Kapısı, Gülek Kalesi
Anamur Ören Yerleri
Titiopolis, Eski Anamur (Anemurium)
Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
38
EKONOMİK RAPOR / 2012 TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI / 21-51
MERSİN İLİ SİT ALANLARININ DAĞILIMI
Arkeolojik Sit Alanı 428 93%
Kentsel Sit Alanı 2 0%
Tarihi Sit Alanı 2 0% Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
2012 YILI MERSİN İLİ MÜZE VE ÖREN YERLERİ İSTATİSİTİKLERİ Yerli Ziyaretçi
Yabancı Ziyaretçi
Mersin Müzesi
12.899
605
0
13.504
Atatürk Evi
42.189
433
0
42.622
Kanlıdivane
16.418
2.724
3.926
23.068
Kızkalesi Örenyeri
8.796
1.777
2.556
13.129
Gözne Kalesi
7.160
0
1.060
8.220
12.639
479
0
13.118
9.102
7.175
5.047
21.324
St.Paul Kuyusu
11.750
17.916
3.782
33.448
Anamur Müzesi
586
311
0
897
Mamure Kalesi
11.551
10.251
3.651
25.453
Anamurium Örenyeri
14.773
5.353
2.088
22.214
Müze Adı Durumu
Tarsus Müzesi St.Paul Anıt Müzesi
Silifke Müzesi
Müze Kartlı Ziyaretçi
Toplam Ziyaretçi
3.481
356
0
3.837
165.241
8.164
23.085
196.490
12.535
1.848
0
14.383
Atatürk Evi Etn.Mü.
2.872
125
0
2.997
Ayatekla
4.745
3.451
3.775
11.971
Uzuncaburç Örenyeri
7.507
2.185
2.394
12.086
Alahan Manastırı
2.723
1.780
594
5.097
Astım Mağarası
50.244
2.575
16.375
69.194
397.211
67.508
68.333
533.052
Cennet-Cehennem Narlıkuyu Mozaik Mü.
Toplam Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
39
EKONOMİK RAPOR / 2012 TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI / 21-51
2012 YILI MERSİN İLİ HALK VE ÇOCUK KÜTÜPHANELERİNDE BULUNAN KİTAP VE KÜTÜPHANEDEN YARARLANAN OKUYUCU SAYISI Halk Kütüphanesi
İlçesi
Çocuk Kütüphanesi
Kitap Sayısı
Okuyucu Sayısı
Akdeniz
2
1
54.979
308.651
Toroslar
2
-
7.584
1.624
Mezitli
2
-
12.893
839
Anamur
2
-
19.220
7.728
Bozyazı
1
-
4.265
2.993
Aydıncık
1
-
4.150
0
Gülnar
4
-
22.483
29.587
Mut
1
-
8.488
0
Silifke
1
-
19.339
12.665
Erdemli
1
-
21.333
6.553
Tarsus
4
-
48.892
37.656
Çamlıyayla
2
-
7.309
2.991
3.400
0
234.335
411.287
1
Gezici Kütüphane Toplam
23
1
Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
MERSİN İLİ KÜLTÜREL DEĞERLERİ Kamu
Özel
Toplam
Kütüphane
24
0
24
Kültür Merkezi
8
0
8
Fuar ve Kongre Merkezi
1
0
1
Sinema
0
8
8
Tiyatro
1
0
1
Sanat Galerisi
4
6
10
Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
40
İl Sağlık Müdürlüğü, bağlı birimleriyle koruyucu ve tedavi edici sağlık hizmetleri ve sağlık eğitim öğretim görevlerini yürütmektedir. Hastane ve sağlık merkezlerinde; ayakta ve yatarak tedavi hizmetleri, sağlık ocakları ve dispanserlerde de tedavi edici hizmetler verilmektedir. Bu kapsamda anne ve çocuk sağlığı hizmetleri, aşılar, aile planlaması, bulaşıcı hastalıkların önlenmesi, takibi ve çevre sağlığı hizmetleri yer almaktadır. Mersin’de, 12 Devlet, 1 Üniversite Hastanesi ve 11 adet Özel Hastane olmak üzere toplam 24 adet hastane ile sağlık hizmeti verilmektedir.
İLİMİZ SAĞLIK PERSONELİNİN SAYISAL DAĞILIMI
Sağlık Bakanlığı
Özel Sektör
Üniversite
2012 Toplam
2011 Toplam
Uzman Hekim
656
372
182
1.210
1.225
Pratisyen Hekim
704
79
210
993
1.080
Diş Hekimi
125
294
3
422
361
Hemşire
1.854
334
254
2.442
2.326
Sağlık Memuru
1.560
356
124
2.040
2.068
Ebe
1.395
90
20
1.505
1.476
38
563
6
607
551
6.332
2.088
799
9.219
9.087
Eczacı Toplam
Kaynak: İl Sağlık Müdürlüğü, Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi, TÜİK
2012 yılında İlimiz sağlık personelinin sayısal dağılımı incelendiğinde, hekim sayısının 2011 yılına göre %4 azaldığı, diş hekimi sayısının %17, eczacı sayısının %10, hemşire sayısının %5 arttığı gözlenmektedir. Söz konusu dönemde toplam sağlık personeli sayısının ise önceki yıla göre %2 arttığı görülmektedir.
MERSİN İLİNDEKİ SAĞLIK PERSONELİNİN DAĞILIMI
Kaynak: İl Sağlık Müdürlüğü, Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi, TÜİK
41
EKONOMİK RAPOR / 2012 TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI / 21-51
SAĞLIK
EKONOMİK RAPOR / 2012 TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI / 21-51
İLİMİZDEKİ YATAKLI SAĞLIK KURUMLARININ HİZMETLERİ Yatak Sayısı
Yatan Hasta Sayısı
Poliklinik Hasta Sayısı
Kuruluşun Adı
2011
2012
2011
2012
2011
2012
Mersin Ün.Tıp Fak. Ar. Ve Uy. Hast.
407
407
22.053
25.425
436.078
433.968
Mersin Devlet Hastanesi
506
506
28.469
35.469
868.226
853.861
Toros Devlet Hastanesi
255
255
14.101
12.367
615.640
632.734
Mersin Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları Hastanesi
306
306
26.990
26.579
273.621
343.644
Anamur Devlet Hastanesi
145
134
11.384
7.508
179.079
159.205
Aydıncık Devlet Hastanesi
25
25
244
263
11.104
16.907
Bozyazı Devlet Hastanesi
30
30
1.904
1.845
28.796
36.906
Erdemli Devlet Hastanesi
120
159
6.550
8.436
268.140
307.748
Gülnar Devlet Hastanesi
50
50
2.493
1.121
44.274
28.268
Mut Devlet Hastanesi
50
54
5.881
4.826
114.709
118.825
Silifke Devlet Hastanesi
160
160
9.383
8.233
273.393
279.717
70. Yıl Tarsus Devlet Hastanesi
544
544
35.853
31.842
914.034
999.135
Çamlıyayla Ent. Hastanesi
10
10
-
-
29.892
3.008
Sağlık Bakanlığı Toplam
2.201
2.233
143.252
138.489
3.620.908
3.779.958
Özel İmece Hastanesi
69
69
10.032
11.264
134.235
144.078
Özel Doğuş Hastanesi
32
52
5.975
5.870
96.575
90.033
Özel Yenişehir Hastanesi
27
57
7.454
5.124
102.204
111.884
Özel Gözde Diabet Hastanesi
30
30
956
376
21.377
9.672
Özel Ömer Sayar Hastanesi
49
49
3.534
3.788
31.078
36.338
Özel Ortadoğu Hastanesi
69
89
6.543
7.673
117.110
116.904
Özel Vizyon Göz Merkezi
10
12
4.807
3.800
62.825
57.249
Özel Tarsus Kadın Doğum Hastanesi
22
22
2.826
3.401
33.515
37.685
Özel Forum Yaşam Hastanesi
75
75
10.603
10.317
163.084
174.621
Özel Anamur Anamed Hastanesi
42
51
4.035
6.177
69.838
76.754
Özel Tarsus Medicalpark Hastanesi
133
133
7.619
13.802
79.348
127.280
Özeller Toplam
558
639
64.384
71.592
911.189
982.498
Genel Toplam
3.166
3.279
229.689
235.506
4.968.175
5.196.424
Kaynak: İl Sağlık Müdürlüğü
42
Yataksız Sağlık Kurumları
Adet
Aile Sağlığı Merkezi
118
Aile Hekimliği Birimi
450
Halk Sağlığı Laboratuarı
1
Sağlık Evi
25
Toplum Sağlık Merkezi
13
İlçe Sağlık Müdürlüğü
13
İl Ambulans Servisi Başhekimliği Acil Sağlık Hizmeti İstasyonu
EKONOMİK RAPOR / 2012 TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI / 21-51
31.12.2012 TARİHİ İTİBARİYLE İLİMİZDE YATAKSIZ SAĞLIK HİZMETİ VEREN KURUMLAR
1 48
Kaynak: T.C. Mersin Valiliği Halk Sağlığı Müdürlüğü
YATAK VE HEKİM SAYISINA AİT GÖSTERGELER 2010
2011
2012
Hekim Sayısı
1.255
1.327
2.203
Hekim Başına Düşen Nüfus
1.313
1.257
764
Yatak Sayısı
3.193
3.166
3.279
516
527
513
Yatak Başına Düşen Nüfus Kaynak: İl Sağlık Müdürlüğü, TÜİK
Sağlık hizmetlerine erişimin önemli göstergeleri olan yatak ve hekim sayısı ile bunların nüfusa oranlarını incelediğimizde; yatak başına ve hekim başına düşen nüfusta iyileşmeler olduğu görülmektedir.
43
31.12.2012 TARİHİ İTİBARİYLE İLİMİZDE BULUNAN SAĞLIK KURUMLARININ DURUMU
Akdeniz
Anamur
Aydıncık
Bozyazı
Çamlıyayla
Erdemli
Gülnar
Mezitli
Mut
Silifke
Tarsus
Toroslar
Yenişehir
Toplam
EKONOMİK RAPOR / 2012 TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI / 21-51
İlçe Sağlık Müdürlüğü
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
13
Üniversite Hastanesi
1
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
1
İl Ambulans Servisi Başhekimliği
-
1
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
1
Acil Sağlık Hizmetleri İstasyonu
4
3
2
2
2
4
4
4
1
4
7
7
4
48
Devlet Hastanesi
2
-
1
1
1
1
1
-
1
1
1
1
-
11
Özel Hastane
4
1
-
-
-
-
-
1
-
-
3
-
2
11
Özel Tıp Merkezi
4
-
-
-
-
-
-
1
-
1
1
1
2
10
Özel Dal Merkezi
7
1
-
-
-
1
-
-
-
-
3
-
2
14
Özel Diyaliz Merkezi
1
-
-
-
-
1
-
1
-
1
2
1
2
9
Özel Tüp Bebek Merkezi
1
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
1
Aile Sağlığı Merkezi
20
6
1
4
1
13
5
8
3
10
19
19
9
118
Aile Hekimliği Birimi
80
18
3
7
4
35
8
35
17
32
86
74
51
450
Sağlık Evi
1
1
-
-
1
3
1
-
2
5
6
4
1
25
Halk Sağlığı Müdürlüğü
1
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
1
Toplum Sağlığı Merkezi
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
13
Özel Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
4
4
Halk Sağlığı Laboratuarı
1
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
1
İlçe Devlet Hastanesi(Entegre)
-
-
-
-
1
-
-
-
-
-
-
-
-
1
13
1
-
-
-
3
-
1
-
-
1
-
5
24
132
14
-
1
1
20
-
14
3
21
42
5
49
302
8
-
-
-
-
1
-
1
-
-
-
4
3
17
Özel Poliklinik Özel Muayenehane Özel Sağlık Kabinleri
Kaynak: T.C. Mersin Valiliği Halk Sağlık Müdürlüğü, İl Sağlık Müdürlüğü, Mersin İli Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği
44
MERSİN İLİ 4/A* KAPSAMINDAKİ İŞYERİ VE ZORUNLU SİGORTALI SAYISI 2011
2012
İşyeri Sayısı
Zorunlu Sigortalı Sayısı
Ortalama Günlük Kazanç ( )
Daimi
24.681
137.054
Mevsimlik
4.539
47.215
İşyeri Sayısı
Zorunlu Sigortalı Sayısı
Ortalama Günlük Kazanç ( )
42,40
26.395
147.686
49
34,51
4.578
52.790
39,32
Kamu
732
16.431
65,98
730
18.740
82,49
Özel
28.488
167.838
37,97
30.243
181.736
42.059
Erkek
144.650
41,19
155.683
47,94
Kadın
39.619
38,15
44.793
44,00
184.269
40,55
200.476
47,08
Toplam
29.220
30.973
*: Hizmet Akdine Tabi Çalışanlar Kaynak: T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu
MERSİN İLİ 4/A KAPSAMINDAKİ SİGORTALILARIN DAĞILIMI
2011
2012
I- Aktif Sigortalılar
195.591
211.221
Zorunlu Sigortalılar
184.269
200.476
Çıraklar
5.656
6.381
Tarım
5.413
3.837
Kısmi Süreli Çalışan Sigortalılar
113
342
Y.dışı Topluluk Sigortalıları
140
185
II- Pasif Sigortalılar (Aylık Alanlar) Malullük, Yaşlılık, Ölüm Sigortası Malullük Aylığı Alanlar
1.231
1.217
Yaşlılık Aylığı Alanlar
72.538
75.946
Ölüm Aylığı Alanlar (Hak sahibi)
32.496
33.454
Ölüm Aylığı Alanlar (Dosya)
22.694
23.724
İş Kazası İle Meslek Hastalığı Sigortası Sürekli İş Göremezlik Geliri Alanlar
934
956
Ölüm Geliri Alan (Hak sahibi)
1.812
1.876
Ölüm Geliri Alan (Dosya)
1.003
1.041
Toplam Aylık ve Gelir Alanlar (Dosya)
101.262
106.040
Toplam Aylık ve Gelir Alanlar (Kişi)
112.152
116.876
1,93
Aktif/Pasif Oranı Sosyal Güvenlik Kapsamı
653.756
Kaynak: T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu
45
1,99 649.991
EKONOMİK RAPOR / 2012 TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI / 21-51
SOSYAL GÜVENLİK ÇALIŞMALARI
EKONOMİK RAPOR / 2012 TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI / 21-51
MERSİN İLİ 4/B* SİGORTALILARIN DAĞILIMI
2011
2012
1479 S.K.
2926 S.K.
Toplam
1479 S.K.
2926 S.K.
Toplam
47.994
42.850
90.844
46.622
41.927
88.549
-Dosya
34.647
4.808
39.455
34.959
5.586
40.545
-Kişi
38.966
5.645
44.611
49.290
6.515
55.805
24.386
3.595
27.981
24.546
4.186
28.732
289
84
373
311
100
411
9.972
1.129
11.101
10.102
1.300
11.402
14.291
1.966
16.257
14.331
2.229
16.560
1,4
8,9
2,3
1,3
7,5
2,2
323.080
138.276
461.356
316.697
137.051
453.748
Aktif Sigortalılar Aylık Alanlar
Yaşlılık Malullük Ölüm (Dosya) Ölen Sigortalıların Hak sahipleri Aktif/Pasif Oranı Sosyal Güvenlik Kapsamı
*: Kendi Adına ve Hesabına Bağımsız Çalışanlar Kaynak: T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu
MERSİN İLİ 4/C* SİGORTALILARININ DAĞILIMI
2011
2012
Aktif Sigortalılar
51.168
53.718
Dosya
39.908
40.458
Kişi
43.245
43.809
Yaşlılık
30.749
31.022
Malullük
606
623
Vazife Malulü
170
168
Ölüm (Dosya)
8.383
8.645
11.720
11.996
1.237
1.211
Pasif Sigortalılar (Aylık Alanlar)
Ölen Sigortalıların Hak sahipleri Vataniler Aktif/Pasif Oranı Sosyal Güvenlik Kapsamı
1,3
1,3
217.468
225.290
*: Kamu İdarelerinde Çalışanlar Kaynak: T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu
MERSİN İLİ SOSYAL GÜVENLİK KAPSAMINDAKİ KİŞİ SAYISI VE NÜFUSA ORANI Aktif çalışan kişi sayısının İl nüfusuna oranı (%)
Sosyal Güvenlik Kapsamında Aylık Alan Kişi Sayısı*
Sosyal Güvenlik Bakmakla Kapsamında Emeklilerin yükümlü Bakmakla Yükümlü Nüfusa Oranı tutulanların İl Tutulan Kişi nüfusuna oranı Sayısı**
Yıllar
İlin Toplam Nüfusu
Sosyal Güvenlik Kapsamındaki Aktif Çalışan Kişi Sayısı
2011
1.667.939
337.603
%20,24
200.008
%12
794.968
%47,7
2012
1.682.848
353.488
%21,01
206.388
%12
769.152
%45,7
*: Sosyal güvenlik kapsamında aylık alan kişi sayısına hak sahibi kişi sayısı dahildir. **:Sosyal güvenlik kapsamında bakmakla yükümlü tutulanların (yararlanıcıların) sayısı tahmini olarak verilmiştir. Kaynak: T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu
46
2011 Aralık
2012 Aralık
Değişim (%)
Türkiye
1.435.879
1.538.006
%7,1
Mersin
29.220
30.973
%6,0
Türkiye
11.030.939
11.939.620
%8,2
Mersin
184.269
200.476
%8,8
Türkiye
16.587.656
17.569.585
%5,9
Mersin
321.753
339.412
%5,5
İşyeri Sayısı
Sigortalı Ücretli Çalışan Sayısı
Kayıtlı İstihdam Sayısı
Kaynak: T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu
2012 YILI ARALIK AYI KAYITLI İSTİHDAMIN İL DÜZEYİNDE DAĞILIMI
Kaynak: T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu
Sosyal Güvenlik Kurumu’na kayıtlı işyeri ve istihdam ile ilgili gelişmeler incelendiğinde; Aralık 2011 itibariyle Mersin’de kayıtlı istihdam artışı %10,3 iken, Aralık 2012 itibariyle %5,5’lik artışla 339.412’ye ulaştığı görülmektedir. Bu artış, 17.659 ilave istihdama karşılık gelmektedir. Kayıtlı istihdam artışında ağırlıklı olarak sigortalı ücretli (4/a) sayısındaki artışın etkili olduğu görülmektedir. Aralık 2012 itibariyle İl düzeyinde kayıtlı istihdamın dağılımında toplam istihdamın %58’ini oluşturan ilk on il arasında Mersin; %1,9’luk pay ile 9. sırada yer aldığı görülmektedir. Türkiye genelinde Aralık 2011-2012 dönemi arasında 981.929 kişiye ulaşan kayıtlı istihdamda önceki yıla kıyasla %5,9’luk artış gözlenmiştir. İlimiz; Türkiye genelindeki kayıtlı istihdam sayısındaki artışta en yüksek paya sahip 15 il arasında, oransal olarak geçen yıldan bu yana en fazla artış gösteren iller arasında %2’lik payla 12.sıradadır.
47
EKONOMİK RAPOR / 2012 TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI / 21-51
SOSYAL GÜVENLİK KURUMUNA KAYITLI İŞYERİ VE İSTİHDAM GÖSTERGELERİ
EKONOMİK RAPOR / 2012 TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI / 21-51
Aralık 2012’de Türkiye genelinde 11.939.620’yi bulan kayıtlı ücretli istihdamda geçen yıla göre %8,2’lik artış görülmektedir. Söz konusu dönemde İlimizde 200.476’yı bulan kayıtlı ücretli istihdam önceki yıla göre %8,8’lik artış göstermiştir. Türkiye genelinde kayıtlı ücretli istihdamdaki artışta en yüksek paya sahip 15 il arasında, oransal olarak geçen yıldan bu yana en fazla artış gösteren iller arasında %2’lik payla 7.sırada yer almaktadır. Aralık 2012’de Türkiye genelinde 1.538.006 işyeri bulunmaktadır. Türkiye’de bulunan işyerlerinin %2’si İlimizde faaliyet göstermektedir. Türkiye genelinde Aralık 2011-2012 dönemleri arasında 102.127 işyeri açıldığı, geçen yıldan bu yana işyeri sayısında %7,1’lik artış gözlenmiştir. Söz konusu dönemde ilimizde açılan firma sayısı 1.753 olup, önceki yıla göre %6,0’lık artış göstermektedir. İlimiz Türkiye genelindeki işyeri sayısındaki artışta en yüksek paya sahip 15 il arasında, oransal olarak geçen yıldan bu yana en fazla artış gösteren iller arasında %2’lik payla 13.sırada yer almaktadır.
48
2012 YILI SONU İTİBARİYLE İLİMİZ AİLE VE SOSYAL POLİTİKALAR İL MÜDÜRLÜĞÜ’NE BAĞLI SOSYAL HİZMET KURULUŞLARININ DURUMU Kuruluşun Adı
Yeri
Kapasitesi
Mevcut
Hizmet Türü
Mersin Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü
Mersin
-
-
Mersin Yetiştirme Yurdu
Mersin
70
63
Yatılı Kuruluş
Mersin Çocuk Yuvası Müdürlüğü
Mersin
50
45
Yatılı Kuruluş
Mersin Özürlü Bakım ve Rehabilitasyon Merkezi Müdürlüğü
Mersin
80
76
Yatılı
Mersin Nihat Süzmen Zihinsel Özürlü Çocuklar Bakım ve Rehabilitasyon Merkezi Müdürlüğü
Mersin
80
86
Yatılı
Aile Danışma Merkezi
Mersin
-
-
Gündüzlü Kuruluş
Mersin Çocuk ve Gençlik Merkezi
Mersin
1.722
250
Gündüzlü Kuruluş
Mersin Erkek Koruma Bakım ve Rehabilitasyon Merkezi
Mersin
30
11
Yatılı
Mersin Kız Sosyal Rehabilitasyon Merkezi
Mersin
24
17
Yatılı
Erdemli Huzurevi Müdürlüğü
Mersin
88
87
Yatılı
Kadın Konukevi Müdürlüğü*
Mersin
30
15
Yatılı Kuruluş
Tarsus Huzurevi
Tarsus
46
50
Yatılı Kuruluş
MTSO Akdeniz Toplum Merkezi Müdürlüğü
Mersin
-
5.503
Gündüzlü Kuruluş
Halkkent Toplum Merkezi Müdürlüğü
Mersin
-
3.656
Gündüzlü Kuruluş
Çilek Toplum Merkezi Müdürlüğü
Mersin
-
718
Gündüzlü Kuruluş
Tarsus Toplum Merkezi Müdürlüğü
Tarsus
-
1.357
Gündüzlü Kuruluş
Şiddet Önleme ve İzleme Merkezi
Mersin
-
-
Gündüzlü Kuruluş
*:Çocuk dahil Kaynak: T.C. Mersin Valiliği Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü
49
Gündüzlü Kuruluş
EKONOMİK RAPOR / 2012 TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI / 21-51
SOSYAL HİZMETLER
EKONOMİK RAPOR / 2012 TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI / 21-51
31.12.2012 TARİHİ İTİBARİYLE İLİMİZ DİĞER SOSYAL HİZMET KURULUŞLARININ DURUMU Kreş ve Gündüz Bakım Evi
Kuruluş Adı Akdeniz
Toroslar
Yenişehir
Mezitli
Anamur
Aydıncık
Bozyazı
Çamlıyayla
Erdemli
Gülnar
Mut
Silifke
Tarsus
Sayı Kapasite
Huzurevi
8
-
Çocuk Kulüpleri
Özürlü Bakım ve Rehabilitasyon Merkezi
-
1
361
-
-
24
1
2
-
1
Kapasite
37
133
-
84
Sayı
32
-
5
2
1.706
-
123
162
8
3
-
2
494
95
-
59
3
-
-
-
Sayı
Kapasite Sayı Kapasite Sayı
156
-
-
-
Sayı
Kapasite
-
-
-
-
Kapasite
-
-
-
-
Sayı
-
-
-
-
Kapasite
-
-
-
-
Sayı
-
-
-
-
Kapasite
-
-
-
-
Sayı
1
-
-
-
35
-
-
-
Sayı
Kapasite
-
-
-
-
Kapasite
-
-
-
-
Sayı
-
-
-
-
Kapasite
-
-
-
-
Sayı
7
1
4
-
293
44
82
-
8
-
3
1
305
-
100
80
Kapasite Sayı Kapasite
Kaynak: T.C. Mersin Valiliği Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü
50
İlçeler
Cami
Kamu Yararına
Akdeniz
25
Toroslar
34
Mezitli
Kurs
Kültür
Okul
Sosyal
Spor
Diğer
Toplam
25
9
11
7
11
95
258
441
1
11
2
8
2
28
68
154
11
2
5
2
6
2
39
46
113
Yenişehir
13
5
3
0
14
0
113
96
244
Anamur
4
5
2
3
3
3
13
29
62
Aydıncık
2
0
1
0
2
0
3
2
10
Bozyazı
3
1
3
0
5
0
4
15
31
Çamlıyayla
3
0
1
0
1
0
0
1
6
Erdemli
53
3
16
5
4
5
27
53
166
Gülnar
8
1
6
2
3
2
4
6
32
Mut
8
4
6
1
2
1
8
29
59
Silifke
35
7
14
3
154
3
28
90
334
Tarsus
42
13
20
8
15
8
66
29
201
Toplam
241
67
97
37
224
37
428
722
1.853
Kaynak: Mersin Valiliği İl Dernekler Müdürlüğü
51
EKONOMİK RAPOR / 2012 TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI / 21-51
2012 YILI SONU İTİBARİYLE İLÇELERE GÖRE DERNEKLERİN DAĞILIMI
53 147 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER
TARIM, ORMANCILIK VE HAYVANCILIK 2012 YILINDA MERSİN’DE ARAZİ VARLIĞI Arazi Nevi
Alan (hektar)
(%)
406.000
%25
59.282
%4
Orman ve Fidanlık
840.347
%53
Tarım Dışı Araziler
279.671
%18
1.585.300
%100
Tarım Arazisi Çayır ve Mera Arazisi
Toplam
Kaynak: T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Mersin İl Müdürlüğü
Akdeniz Havza’sının içinde yer alan Mersin ili, 1.585.300 hektarlık yüzölçümü ile Türkiye’nin yüzölçümünün yaklaşık %2’sini oluşturmaktadır. İl yüzölçümünün %53’ünü orman arazisi, %25’ini tarım arazisi, %18’ini tarım dışı arazi oluştururken, %4’ünü de çayır ve mera arazisi oluşturmaktadır.
MERSİN İLİ TARIM ALANLARININ DAĞILIMI 2011
2012
Hektar
%
Hektar
%
Tahıllar ve Diğer Bitkisel Ürünlerin Ekilen Alanı
238.996
57,8%
224.796
56,0%
26.095
6,3%
25.364
6,3%
Nadas Alanı Sebze Bahçeleri Alanı Meyveler, İçecek ve Baharat Bitkilerinin Alanı Süs Bitkileri Alanı Toplam Alan
31.048
7,5%
31.036
7,7%
117.240
28,4%
120.111
29,9%
34
0,01%
38
0,01%
413.413
401.345
Kaynak: T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
İlimizdeki tarım arazilerinin kullanım alanlarına göre dağılımı incelendiğinde; tahıllar ve diğer bitkisel ürünlerin ekilen alanı %56’lık, meyveler, içecek ve baharat bitkilerinin alanı %29,9’luk, bağ, sebze bahçeleri alanı %7,7’lik paya sahip oldukları görülmektedir. Geri kalan alanların %6,3’ü nadas alanları ve %0,01’i süs bitkilerinin oluşturduğu alanlardır.
55
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
EKONOMİK YAPI
Grup ve Ürünler
Ekilen Alan (dekar)
Üretim (ton)
Parfümeri-Eczacılık vb.Bitkiler-Şekerpancarı ve Yem Bitkileri Tohumları
121
20
Fiğ (Dane)
121
20
Patates-Kuru Baklagiller-Yenilebilir Kök Ve Yumrular
320.557
42.863
Bakla (Yemeklik)
48
22
Börülce
36
3
1.755
194
0
0
Fasulye (Kuru) Mercimek (Kırmızı) Mercimek (Yeşil) Nohut Patates (Diğer) Saman ve Ot Burçak (Yeşil Ot) Fiğ (Yeşil Ot) TAHILLAR VE DİĞER BİTKİSEL ÜRÜNLER
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
2012 YILI MERSİN İLİ BİTKİSEL ÜRETİM ALANLARI VE ÜRETİM MİKTARLARI
Hayvan Pancarı Korunga (Yeşil Ot) Mısır (Hasıl) Mısır (Silajlık) Sorgum (Yeşil Ot) Yonca (Yeşil Ot) Tahıllar Arpa (Diğer) Buğday (Diğer) Buğday (Durum)
523
68
315.450
35.712
2.745
6.864
339.199
194.632
785
14
312.390
86.112
52
209
2.926
6.371
219
69
21.800
99.468
266
330
761
2.059
1.547.387
491.825
220.756
37.461
1.072.135
287.224
65.905
14.675
Çavdar
7.835
1.620
Çeltik
5.100
2.341
175.556
148.472
Mısır (Dane) Tritikale (Dane) Tekstilde Kullanılan Ham Bitkiler Pamuk (Kütlü)**
100
32
41.850
24.367
41.850
Pamuk (Lif)
17.786 6.581
Yağlı Tohumlar
89.547
39.583
Ayçiçeği (Yağlık)
11.690
2.872
10.530
Soya
55.450
23.368
Susam
10.238
740
Yerfıstığı
12.169
2.073
2.338.661
775.504
Pamuk Tohumu (Çiğit)*
Toplam *: Çiğit, pamuk (lif) pamuk (kütlü)’un ekilen alanları aynıdır. **: Kütlü pamuk alan ve üretimi toplama dahil edilmemiştir.
56
Ekilen Alan* Dekar
Kök ve Yumru Sebzeler
25.647
66.942
Soğan (Taze)
4.160
4.999
Soğan (Kuru)
5.793
8.177
Sarımsak (Taze)
1.064
1.070
Sarımsak (Kuru)
832
409
Pırasa
12.782
50.200
Havuç
190
407
5
10
15
20
Kırmızı Pancar Turp (Bayır) Turp (Kırmızı)
806
1.650
253.940
1.557.085
Domates (Sofralık)
89.044
782.669
Hıyar (Sofralık)
19.506
188.064
1.724
2.771
20
16
Meyvesi İçin Yetiştirilen Sebzeler
Acur Biber (Salçalık) Biber (Dolmalık) Biber (Sivri)
SEBZELER
Üretim (Ton)
7.201
23.280
38.437
211.744
Bamya
5.099
2.502
Patlıcan
16.877
93.818
Kabak (Sakız)
10.575
59.101
147
419
Balkabağı Bezelye (Taze)
7.500
5.076
Fasulye (Taze)
16.706
23.190
Börülce (Taze) Bakla (Taze) Barbunya Fasulye (Taze)
310
158
12.076
7.788
840
711
Kavun
6.583
24.243
Karpuz
21.295
131.535
Diğer Sebzeler (Başka Yerde Sınıflandırılmamış)
41.620
79.022
Karnıbahar
4.133
8.066
Brokoli
2.854
4.508
Lahana (Beyaz)
1.671
5.034
Lahana (Kırmızı)
2.225
4.428
Marul (Kıvırcık)
10.925
19.106
Marul (Göbekli)
5.415
13.225
Marul (Aysberg)
4.687
11.433
Ispanak
4.774
6.729
25
25
Pazı Semizotu
395
474
3.119
4.126
Roka
157
154
Tere
160
232
Maydonoz
Nane Toplam *:Ekilen alana üretime birden fazla ekilişler ve örtüaltı üretim dahil edilmiştir.
57
1.080
1.482
321.207
1.703.049
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
Grup ve Ürünler
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
Grup ve Ürünler
Meyveliklerin alanı (dekar)*
Üzüm
185.933
224.305
Üzüm (Sofralık-Çekirdekli)
152.092
193.710
Üzüm (Sofralık-Çekirdeksiz)
5.341
7.766
Üzüm (Kurutmalık-Çekirdekli)
28.500
22.829
Üzüm (Diğer)
17.800
12.168
Üzüm (Şaraplık)
17.800
12.168
Muz-İncir-Avokado-Kivi
30.188
159.090
Muz
25.296
151.420
Kivi
303
215
Avokado İncir Turunçgiller
284
228
4.305
7.227
291.241
825.279
Portakal (Washington)
83.407
187.712
Portakal (Yafa)
15.475
47.678
Portakal (Diğer)
10.696
27.362
Mandalina (Satsuma)
24.998
82.459
Mandalina (Clementin)
1.716
4.378
Mandalina (King)
2.160
6.687
Mandalina (Diğer)
12.470
37.103
131.539
403.123
8.780
28.677
Limon Greyfurt (Altıntop) Turunç Diğer Meyveler-Taş Çekirdekliler ve Yumuşak Çekirdekliler MEYVELER
Üretim (ton)
0
100
279.097
411.010
Elma (Golden)
11.107
22.189
Elma (Starking)
23.921
22.571
Elma (Amasya)
1.649
3.862
Elma (Grannysmith)
630
483
Elma (Diğer)
7.708
41.616
Armut
2.508
6.461
292
1.087
Ayva Yenidünya
3.936
4.159
Şeftali (Nektarin)
7.215
7.668
Şeftali (Diğer)
44.785
52.695
Erik
24.340
24.297
Kayısı
72.140
46.865
Kiraz
14.763
13.688
Vişne Kızılcık Çilek Böğürtlen
19
65
152
269
37.536
124.704
152
225
Dut
6
992
Nar
20.327
25.227
Trabzon Hurması
3.266
4.256
Keçi Boynuzu
2.645
7.631
Zeytin ve Diğer Sert Kabuklular
396.848
137.794
Zeytin (Sofralık)
136.813
57.119
Zeytin (Yağlık)
238.372
64.314
Badem
7.608
8.621
Ceviz
8.906
6.375
Antep Fıstığı Toplam
5.149
1.365
1.201.107
1.769.646
*:Meyve alanları, plantasyon (toplu) alanlar olup, dağınık ağaçların alanları dahil edilmemiştir.
58
Ekilen alan* (m2)
Kesme Çiçekler
135.000
Lale Gül (Kesme)
Üretim* (Adet) 13.327.550
500
6.500
134.500
13.321.050
*: Ekilen alan ve üretime; birden fazla ekilişler ve örtüaltı dahildir. Kaynak: T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
Mersin ili, arazi yapısı tarımsal çeşitlilik sunan, özellikle meyve üretiminde ülke ekonomisine önemli katkısı olan illerden biridir. Elverişli toprak yapısı, bitkisel üretimde sulu tarımın yaygınlığı, ılıman iklimi ve gelişmiş alt yapısı ile yüksek katma değerli ürünler yetiştirilmektedir. Türkiye narenciye üretiminin %24’ünü, sebze üretiminin %6,1’ini, meyve üretiminin %9,8’ini, tarla ürünlerinin %1,3’ ünü, süs bitkisi üretiminin ise %1,2’si toplamda ise Türkiye tarım ürünlerinin %4,1’ini Mersin sağlamaktadır. İlimiz, Türkiye limon üretiminin %57’sini, , portakal üretiminin %16’sını, muz üretiminin %72,9’unu, çilek üretiminin %35,4’ünü, zeytin üretiminin %6,7’sini, keçiboynuzu üretiminin %54’ünü, marul üretiminin %36,3’ünü baklagil sebzeleri üretiminin %29,6’sı, biber üretiminin %29,3’ünü, pırasa üretiminin %21,9’unu, domates üretiminin %7’sini karşılamaktadır. Bununla birlikte ülkemiz greyfurt ihracatının %40,6’sı, portakal ihracatının %40,3’ü, limon ihracatının %36,2’si, mandarin ihracatının %27,5’i toplamda narenciye ihracatının %35’i, elma ihracatının %19,5’i, , kayısı ihracatının %20,3’ü, biber ihracatının %10,3’ü ve çilek ihracatının %18,2’si Mersin firmaları tarafından gerçekleştirilmektedir. 2012 yılında Mersin ilinde in ekim dikim alanlarının %61’inin oluşturan tahıllar ve diğer bitkisel ürünlerin üretimi 2011 yılına göre %9,2, %8’ini oluşturan sebzelerin üretimi %1 artarken, %31’inin oluşturan meyveler %16,3 azaldığı görülmektedir. 2012 yılında süs bitkileri üretimi ise önceki yıla göre %18 artış kaydetmiştir.
2012 YILI MERSİN İLİNDE EKİLEN ALANLARIN DAĞILIMI
Tahıllar ve Diğer Bitkisel Ürünler %61
Meyveler %31
Sebzeler %8
Kaynak: T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
2012 YILI MERSİN İLİNDE EKİLEN ÜRÜNLERİN ÜRETİM MİKTARLARI Diğer Bitkisel Ürünler %18 Sebzeler %40
Meyveler %42
Kaynak: T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
59
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
SÜS BİTKİLERİ
Grup ve Ürünler
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
2011-2012 YILLARI MERSİN İLİ BİTKİSEL ÜRETİM MİKTARLARININ ÜRÜN GRUPLARINA GÖRE DAĞILIMI
(Ton)
Kaynak: T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
MERSİN İLİ ORGANİK TARIMSAL ÜRETİM MİKTARI (TON) Ürünler
2011
Ürünler
2012
Üzüm
1.529
Üzüm
1.357
Zeytin
587
Muz
1.236
Defne
575
Kocayemiş (Doğadan toplama)
1.000
Muz
473
Zeytin
831
Kayısı
371
Yaban Mersini (Doğadan toplama)
500
Koca yemiş
300
Kayısı
406
Limon
235
Keçiboynuzu
350
Kekik
170
Defne (Doğadan toplama)
300
Nohut
108
Limon
263
Domates
185
Nar
99
Diğer
389
Toplam
4.836
Diğer
990
Toplam
7.418
Kaynak: T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü
MERSİN İLİ ORGANİK TARIMSAL ÜRETİM VERİLERİ 2011
2012
Değişim (%)
Mersin’in Türkiye İçerisindeki Payı
185
200
8,1%
0,8%
Üretim Alanı (ha)
18.180
13.669
-24,8%
3,4%
Üretim Miktarı (Ton)
4.836
7.418
53,4%
0,8%
Çiftçi Sayısı
Kaynak: T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü
60
MERSİN FİRMALARININ GERÇEKLEŞTİRDİĞİ YAŞ MEYVE SEBZE İHRACATI 2011 Ürün Armut Ayva Bezelye Biber Çay Çilek Diğer baklagiller
Miktar (KG)
2012 Tutar ($)
Miktar (KG)
Değişim (%) Tutar ($)
Miktar
Tutar
196%
196%
1.303.479
651.694
3.861.174
1.929.397
742.039
654.186
688.944
654.185
-7%
0%
8.276
13.395
19.038
33.510
130%
150%
7.496.736
8.510.291
7.180.313
7.732.334
-4%
-9% -92%
25.914
177.953
1.449
13.979
-94%
2.615.557
2.923.755
4.385.046
3.685.958
68%
26%
58.155
72.450
68.955
83.155
19%
15%
Diğer sebzeler
404.465
469.455
207.855
365.372
-49%
-22%
Diğer taze meyveler
224.637
170.937
112.951
96.126
-50%
-44%
Domates
25.653.151
15.940.897
29.692.273
18.478.087
16%
16%
Elma
17.849.340
8.024.156
12.458.951
5.552.832
-30%
-31%
Erik
2.674.465
1.609.647
9.867.046
3.849.483
269%
139%
Fasulye Greyfurt
252.786
349.976
297.007
384.069
17%
10%
58.183.480
39.766.649
65.529.751
44.308.179
13%
11%
Havuç, turp
2.168.424
531.815
3.018.620
747.873
39%
41%
Hıyar, kornişon
2.044.744
1.739.142
1.718.741
1.479.258
-16%
-15%
128.773
81.323
125.310
77.845
-3%
-4%
1.107.639
1.116.903
499.545
661.868
-55%
-41%
290.202
848.867
192.867
542.577
-34%
-36%
1.897.147
1.411.202
2.116.243
1.304.544
12%
-8%
151.786
60.485
421.303
108.143
178%
79%
Hurma Ispanak İncir Kabak Karnabahar
17.415.170
6.507.269
11.059.491
2.978.134
-36%
-54%
Kavun
Karpuz
794.738
445.159
591.585
404.050
-26%
-9%
Kayısı
4.360.403
5.062.607
11.946.627
8.587.628
174%
70%
85.303
176.633
64.609
108.498
-24%
-39%
Kiraz, vişne
4.295.858
13.241.091
2.609.589
6.311.256
-39%
-52%
Lahana
2.918.477
1.143.240
914.770
429.822
-69%
-62%
Kestane
Limon
167.463.076
117.206.976
132.143.699
99.013.959
-21%
-16%
Mandarin
145.511.840
106.186.129
113.257.041
82.800.553
-22%
-22% -87%
2.080
1.978
595
248
-71%
Marul, hindiba
Mantar
153.553
124.254
226.544
171.703
48%
38%
Maydonoz
837.597
776.089
233.122
215.397
-72%
-72%
12.377.810
9.257.817
13.459.083
11.829.487
9%
28%
Patates
Nar
1.587.460
402.297
2.445.160
553.607
54%
38%
Patlıcan
1.016.493
859.937
1.133.829
828.344
12%
-4%
Pırasa Portakal Sarımsak Soğan, şalot
3.088.280
1.464.369
1.740.177
756.916
-44%
-48%
153.215.358
111.924.243
130.727.520
92.812.302
-15%
-17%
102.924
253.014
36.653
52.313
-64%
-79%
13.743.916
4.553.600
6.009.286
1.720.169
-56%
-62%
Şeftali
6.004.728
3.010.271
6.586.269
3.623.550
10%
20%
Üzüm
6.439.799
5.522.996
6.196.873
5.120.910
-4%
-7%
666.696.058
473.245.148
583.845.901
410.407.621
-12%
-13%
Genel Toplam Kaynak: AKİB
61
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
2012 yılında Mersin›de organik tarımsal üretim miktarı önceki yıla göre %53,4 artarak 7.418 ton olarak gerçekleşmiştir. 2012 yılında İlimizdeki organik tarımsal üretimde %18,3’lük payla üzüm ilk sırada yer alırken, onu %16,7’lik payla muz, %13,5’lik payla kocayemiş takip etmektedir. Mersin; 2012 yılında organik tarım yapılan yetmiş dört il içerisinde üretim miktarı ile 21.sırada yer alırken, üretim alanına göre 8. sırada, çiftçi sayısına göre 26. sırada yer almaktadır.
2011-2012 YILLARI YAŞ MEYVE VE SEBZE ÜRÜNLERİ İHRACATINDA 2011-2012 YILLARI MEYVE VEDEĞİŞİM SEBZE ÜRÜNLERİ İLK 5 YAŞ ÜRÜNDEKİ İHRACATINDA İLK 5 ÜRÜNDEKİ DEĞİŞİM
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
140.000.000
15,9%
120.000.000
11,4%
100.000.000 80.000.000 $
60.000.000 40.000.000 -15,5%
20.000.000
-17,1% -22,0%
0 Limon
Portakal 2011
Mandarin 2012
Greyfurt
Domates
Değişim(%)
Kaynak: AKİB
Akdeniz
Anamur
Aydıncık
Bozyazı
Çamlıyayla
Erdemli
Gülnar
Mezitli
Mut
Silifke
Tarsus
Toroslar
Yenişehir
Toplam
2012 YILI KULLANILAN TARIMSAL ARAÇ VE GEREÇLERİN MİKTARI (ADET)
1.860
439
129
290
250
1.310
649
1.355
4.432
1.721
7.541
812
1.507
22.295
Traktör - İki Akslı (1-10 Bg)
-
1
-
-
-
10
-
-
-
-
-
-
-
11
Traktör - İki Akslı (11-24 Bg)
13
10
2
5
-
10
-
15
-
-
92
4
-
151
Traktör - İki Akslı (25-34 Bg)
67
15
-
25
-
40
20
40
-
50
338
33
24
652
Traktör - İki Akslı (35-50 Bg)
1.465
360
52
180
50
810
50
1.000
1.932
1.274
5.211
620
780
13.784
Traktör - İki Akslı (51-70 Bg)
Traktörler
315
53
1
15
100
280
520
300
250
308
1.079
155
703
4.079
Traktör - İki Akslı (70 Bg’Den Fazla)
-
-
-
-
-
-
15
-
-
55
368
-
-
438
Traktör - Paletli (Tırtıllı)
-
-
-
-
-
-
-
-
-
34
64
-
-
98
Traktör - Tek Akslı (1-5 Bg)
-
-
-
-
-
-
-
-
750
-
-
-
-
750
Traktör - Tek Akslı (5 Bg’Den Fazla)
-
-
74
65
100
160
44
-
1.500
-
389
-
-
2.332
Biçerdöverler
-
-
-
-
-
-
6
-
-
1
7
-
-
14
Biçerdöver (0-5 Yaş)
-
-
-
-
-
-
4
-
-
-
-
-
-
4
Biçerdöver (6-10 Yaş)
-
-
-
-
-
-
2
-
-
-
2
-
-
4
Biçerdöver (11-20 Yaş)
-
-
-
-
-
-
-
-
-
1
2
-
-
3
Biçerdöver (21 Yaş Ve Üzeri)
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
3
-
-
3
16.683
8.697
5.873
22.707
Diğer Alet ve Makinalar
2.494 12.941 6.626
5.436
26.031 23.887 50.274
5.798
7.047 194.494
Damla Sulama Tesisi
850
150
4.500
7.500
100
2.500
230
2.000
3.000
6.110
4.573
410
3.423
35.346
Sırt Pulverizatörü
3.220
3.000
1.000
1.900
900
2.850
3.000
500
2.250
2.535
4.479
1.150
360
27.144
Kulaklı Traktör Pulluğu
1.320
350
-
185
150
1.200
500
450
2.182
1.805
5.193
795
392
14.522
Elektropomp
600
1.300
41
5.850
27
330
75
100
3.600
1.628
245
235
92
14.123
Yağmurlama Tesisi
50
150
-
6.200
-
-
-
8
200
54
2.698
16
-
9.376
Kültüvatör
155
80
-
30
130
84
15
80
750
351
6.239
38
108
8.060
10.488
3.667
332
1.042
1.187
5.977
2.806
2.298
3.154
2.672
85.923
Diğer Kaynak: TÜİK
62
14.049 11.404 26.847
2011
2012 Meyve Vermeyen
Meyve Veren Yaşta Ağaç Sayısı
Yaşta Ağaç Sayısı
Meyve Veren Yaşta Ağaç Sayısı
Meyve Vermeyen Yaşta Ağaç Sayısı
Armut
132.228
29.007
121.501
39.674
Ayva
24.109
3.155
22.487
3.420
Dut Elma Erik İncir Kayısı Ve Zerdali Keçi Boynuzu Kızılcık
24.260
875
25.275
1.680
1.144.689
343.920
1.215.431
324.728
524.349
189.403
425.384
243.477
114.810
40.450
116.250
46.407
1.143.179
342.334
1.224.160
350.891
140.187
22.357
136.402
19.072
8.140
500
8.140
500
Kiraz
282.308
138.656
278.440
127.954
Nar
458.908
432.880
741.173
489.952
1.167.037
242.452
1.206.351
459.365
107.649
7.524
109.137
6.096
1.667
945
1.885
1.120
Şeftali Trabzon Hurması Vişne Yenidünya Zeytin
80.696
18.218
78.001
28.646
4.937.615
6.614.521
5.891.111
5.947.911
Kaynak: T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
SERT KABUKLU MEYVE VEREN AGAÇ SAYISI 2011
2012
Meyve Veren Yaşta Ağaç Sayısı
Meyve Vermeyen Yaşta Ağaç Sayısı
Meyve Veren Yaşta Ağaç Sayısı
Meyve Vermeyen Yaşta Ağaç Sayısı
Ceviz
121.266
64.998
132.604
69.074
Badem
261.076
91.242
276.006
87.977
Kaynak: T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
TURUNÇGİLLER MEYVE VEREN AĞAÇ SAYISI 2011 Limon Turunç
2012
Meyve Veren Yaşta Ağaç Sayısı
Meyve Vermeyen Yaşta Ağaç Sayısı
Meyve Veren Yaşta Ağaç Sayısı
Meyve Vermeyen Yaşta Ağaç Sayısı
3.142.475
498.285
3.178.875
986.165
1.800
150
1.800
100
159.371
156.416
164.921
49.262
Portakal
1.664.703
296.399
2.229.884
320.702
Mandalina
1.164.936
90.695
1.116.283
161.499
Greyfurt (Altıntop)
Kaynak: T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
63
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
SEÇİLMİŞ MEYVE ÜRÜNLERİNDEN MEYVE VEREN AĞAÇ SAYISI
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
2012 YILI EKİLEN SERA ALANLARININ İLÇELERE GÖRE DAĞILIMI (Dekar) İlçeler
Cam Sera
Plastik Sera
Yüksek Tünel
Alçak Tünel
Toplam Ekilen Alan
Akdeniz
0
13.042
27.000
0
40.042
Anamur
1.170
20.320
13.123
2.040
36.653
Aydıncık
3.732
70
0
0
3.802
Bozyazı
1.215
8.000
0
250
9.465
Erdemli
10
16.763
0
130
16.903
Gülnar
160
30
80
0
270
Mezitli
5
1.141
446
40
1.631
Mut
0
15
0
0
15
Silifke
182
5.285
4
50
5.521
Tarsus
0
12.287
6.991
21.883
41.161
Toroslar
0
19
0
0
19
Yenişehir
0
50
6
0
56
6.474
77.021
47.650
24.393
155.538
Toplam
Kaynak: T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
2012 YILI EKİLEN SERA ALANLARINDAKİ TARIMSAL ÜRETİMİN İLÇELERE GÖRE DAĞILIMI (Ton) İlçeler
Cam Sera
Plastik Sera
Yüksek Tünel
Alçak Tünel
Toplam Üretim
Akdeniz
0
101.500
215.500
0
317.000
Anamur
6.075
128.095
52.471
7.120
193.761
Aydıncık
36.960
680
0
0
37.640
Bozyazı
14.285
51.270
0
1.000
66.555
Erdemli
150
173.070
0
520
173.740
Gülnar
480
300
805
0
1.585
Mezitli
100
10.775
2.960
144
13.979
Mut
0
225
0
0
225
Silifke
2.313
49.969
6
50
52.338
Tarsus
0
71.797
40.897
134.840
247.533
Toroslar
0
65
0
0
65
Yenişehir
0
588
1
0
588
57.413
548.329
346.265
143.754
1.095.761
Toplam
Kaynak: T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Mersin İl Müdürlüğü
İlimizdeki sera alanları ve seracılık faaliyetlerini incelediğimizde; plastik seranın sera çeşitleri içerisinde öne çıktığı ve bu nitelikteki seraların Akdeniz, Tarsus, Anamur ve Erdemli ilçesinde yoğunlaştığı görülmektedir. 2012 yılı itibariyle ilimizde bulunan seraların %49,5’i plastik sera, %30,6’sı yüksek tünel, %15,7’si alçak tünel, %4,2’si ise cam seradır. 2012 yılında İlimiz örtü altı üretim miktarı ile Türkiye genelinde sahip olduğu %17,8’lik payla ikinci sırada yer almaktadır. İlimizde 2012 yılında örtü altı üretim miktarının önceki yıla göre önemli bir değişim göstermediği görülmektedir. Seralarda ekilen ürünlerin dağılımına baktığımızda, cam seralarda hıyar, patlıcan, domates üretimi ilk sırada yer alırken, plastik seralarda muz, domates, hıyar ve biber, yüksek tünel seralarda biber, domates, çilek alçak tünelde ise karpuz üretimi önemli yer tutmaktadır.
64
Ürünlerin Türü Biber (Dolmalık) Biber (Sivri) Çilek (örtüaltı dahil) Domates (Sofralık) Fasulye (Taze) Hıyar (Sofralık)
Cam Sera (da)
Plastik Sera (da)
Yüksek Tünel (da)
Alçak Tünel (da)
Toplam Ekilen Alan (da)
Toplam Üretim (ton)
0
6.553
5.000
0
2.127
11.553
646
82.065
104.106
0
28.889
186.817
4
600
52.000
8.000
15.401
60.604
2.085
183.710
76.216
120
26.712
262.131
0
35
1.020
0
841
1.055
38.228
86.023
48.006
0
14.878
172.257
Kabak (Sakız)
0
49.355
295
630
7.545
50.280
Karpuz
0
0
0
123.060
18.935
123.060
Kavun
0
0
1.620
11.864
3.328
13.484
Kayısı (Zerdali hariç)
0
600
7
0
310
607
Marul (Aysberg)
0
1.000
0
0
500
1.000
Marul (Göbekli)
0
0
11
0
3
11
Muz (örtüaltı dahil)
0
151.310
0
0
25.224
151.310
Nane
0
60
0
0
30
60
19.400
26.660
23.885
0
9.986
69.945
0
0
474
0
395
474
Patlıcan Semizotu Şeftali (Nektarin)
0
60
0
0
30
60
Üzüm (Sofralık Çekirdekli)
0
303
0
0
123
303
Kaynak: T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Mersin İl Müdürlüğü
65
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
2012 YILI ÜRÜN TÜRLERİNE GÖRE ÖRTÜ ALTI EKİM ALANLARI VE ÜRETİM MİKTARI
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
2012 YILI SULAMA VE SULANAN ALANLARIN DAĞILIMI Sorumlu İdarelere Göre
Sulama Alanı (Hektar)
67. Teknik Şube Sorumluluk Bölgesi Mersin Ovası Sulaması Tarsus-Berdan Ovası Sulaması
Sulanan Alan (Hektar)
25.237
22.950
8.481
7.529
14.371
13.099
Erdemli Pompaj Sulaması
550
538
Gilindires Sulaması
800
876
Alata-Kızılalan Sulaması
800
637
63
159
172
112
Limonlu-Kumkuyu Sulaması Arslanköy Göleti Sulaması 62. Şube Sorumluluk Bölgesi
14.506
10.040
Silifke Ovası Sulaması (Göksu ve Silifke Sulama Birlikleri)
6.032
6.396
Anamur Ovası Sulaması
3.775
1.553
Bozyazı Sulama Ovası
1.876
718
750
261
2.013
1.037
Aydıncık-Yenikaş Pompaj Sulaması Mut Pompaj Sulaması Kızılgeçit Sulaması
60
75
ASO Sulaması
36.235
32.605
Pamukova
11.084
10.104
Toroslar
9.447
8.322
Yukarı Seyhan
1.363
1.334
Seyhan
2.358
2.356
Tarsus Onköy
11.983
10.489
Genel Toplam
75.978
65.595
Kaynak: T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü DSİ VI.Bölge Müdürlüğü
66
67
-
Arslanköy Göleti Sulaması
750
187 -
-
-
-
-
-
2.660,1
-
202,3
-
162
1,8
2.294,00
-
1.627,9
-
168,9
-
413,0
962
84
Sera
Kaynak: T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı DSİ VI. Bölge Müdürlüğü
2.314
208
652
602
Pamukova
Tarsus Onköy
ASO
12
19
Seyhan
18
94
Adana
325
947
1.425,2
102,5
43
-
Toroslar
3.286,90
-
Erdemli Pompaj Sulaması
67.Şube Toplam
-
Limonlu-Kumkuyu Sulaması
9
12,6
-
-
Gilindires Sulaması
Alata-Kızılalan Sulaması
715,8
1.762,30
Tarsus-Berdan Ovası Sulaması
542,3
892,3
31,5
1.524,60
631,3
-
2,2
637,4
221,2
-
-
Her Çeşit Meyve
Mersin Ovası Sulaması
62.Şube Toplam
Yeşilgeçit Sulaması
14,9
-
Mut Pompaj Sulaması
Aydıncık-Yenikaş Pompaj Sulaması
480,4
Silifke Ovası Sulaması
45
91
Anamur Ovası Sulaması
Her Çeşit Fidan
Bozyazı Ovası Sulaması
Sorumlu İdarelere Göre Sulama
1.848
987
584
107
44
126
29,3
-
-
-
-
-
29,3
-
-
-
-
-
-
-
-
Pamuk
57
-
-
-
-
57
-
-
-
-
-
-
-
-
887,9
-
-
-
47,9
824
16
Fıstığı
Yer
-
-
-
-
4.456
875,5
Muz
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
49,4
-
0,9
40
8,5
-
-
-
1.879,5 5.331,5
-
-
-
1.278,0
196
405,5
Çilek
3.567
331
571
27
167
2.471
8.073,90
-
281
101,5
427
751,8
1.976,50
4.536,10
2.335,0
-
25,1
-
1.788,9
425
96
Narenciye
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
757,0
-
50,0
400,0
51,0
-
256
Hububat
1.509
616
284
144
13
452
3.910
9,8
11
17,5
30
110
3.170
561,7
333,3
43,5
-
-
75,8
201
13
Sebze
5.535
1.762
1.582
733
291
1.167
709
-
-
-
-
-
356,2
352,8
1.670,2
-
-
-
1.665,2
-
5
Diğerleri
32.605
10.489
10.104
2.356
1.334
8.322
22.949,80
112,3
538,2
159
636,5
876,2
13.098,70
7.528,90
16.374,4
75,0
261,1
1.037,4
6.395,9
7.155
1.810
Toplam
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
17.025
6.004
6.223
1.314
707
2.777
2.806
-
-
-
-
-
2.794,60
11,4
388,0
-
-
-
374,5
-
13,5
Mısır
2012 YILI SULANAN ALANLARIN MAHSUL CİNSLERİNE GÖRE DAĞILIMI (Hektar)
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
2012 YILI İLİMİZİN ORMAN ALANI (Hektar) Normal Koru (Verimli) Orman Alanı
378.739
Bozuk Koru (Verimsiz) Orman Alanı
459.192
Normal Baltalık (Verimli) Orman Alanı
908
Bozuk Baltalık (Verimsiz) Orman Alanı
1.508
Toplam
840.347
Kaynak: T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Mersin Orman Bölge Müdürlüğü
2012 YILI İLİMİZİN ORMAN SERVETİ (m3) Normal Koru (Verimli) Orman Serveti
33.764.881
Bozuk Koru (Verimsiz) Orman Serveti
3.839.947
Normal Baltalık (Verimli) Orman Serveti Bozuk Baltalık (Verimsiz) Orman Serveti Toplam
144.410 3.125 37.752.363
Kaynak: T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Mersin Orman Bölge Müdürlüğü
Mersin ili genel alanının %53’ünü oluşturan ormanlık alanın yaklaşık %45’i verimli orman niteliği taşımaktadır. İlimiz orman serveti ise 37.752.363 m3 olup, bunun en önemli kısmını normal koru(verimli) orman serveti oluşturmaktadır.
68
69
-
-
-
-
-
-
Sanayi Odunu (m3)
Kağıtlık Odun (m )
Lif-Yonga Odun (m )
Sırık (m3)
Toplam (m3)
-
-
-
Biberiye (kg)
Fıstık Çamı Koza (kg)
Sumak (kg)
-
-
-
-
-
-
-
-
300
1.703
-
49
-
581
164
-
909
Yenişehir
-
-
-
-
-
-
-
-
4.814
27.128
-
9.291
587
3.009
2.121
15
12.105
Toroslar
Kaynak: T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Mersin Orman Bölge Müdürlüğü
200.000
-
Mersin Yaprağı (kg)
-
194.180
Defne Yaprağı (kg)
Karağan Yap. (kg)
-
Defne Tohumu (kg)
Kekik (kg)
-
Top. Yap Odun Ster St
3
-
Tel Direk (m )
Maden Direk (m3)
3
-
Tomruk (m )
3
Akdeniz
3
Emvalin Cinsi
-
-
-
-
-
-
-
-
2.705
21.929
10
8.160
674
2.000
2.000
6
9.079
Mezitli
-
-
-
-
32.356
-
-
-
35.270
70.396
134
11.941
2.432
10.286
7.577
100
37.926
Anamur
-
-
-
-
-
-
-
-
26.298
62.038
76
15.593
2.455
8.804
4.984
-
30.126
Bozyazı
-
-
-
-
-
-
26.000
-
9.203
33.008
38
17.655
1.070
2.953
3.719
-
7.573
Erdemli
-
-
-
-
-
-
-
-
12.689
20.705
19
6.947
795
3.017
1.966
-
7.961
Aydıncık
-
-
7.874
-
-
-
-
-
5.494
25.709
223
11.794
905
2.107
3.620
-
7.060
Mut
-
-
600
-
-
-
42.500
-
8.837
44.182
-
9
20.253
1.545
3.293
5.102
13.980
Silifke
-
-
547.030
27.250
-
-
93.843
10.317
56.414
868
5.248
1.253
4.893
14.932
2
29.218
Tarsus
-
-
-
-
-
-
-
-
3.880
24.229
-
7.288
922
2.182
3.567
-
10.270
Çamlıyayla
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
-
-
-
-
39.295
7.020
-
-
22.419
20.899
13
2.917
3.558
2.700
2.512
-
9.199
Gülnar
MERSİN ORMAN BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ İLÇELER İTİBARİYLE 2012 YILI ÜRETİM CETVELİ
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
İLİMİZ HAYVAN VARLIĞI 2011 (Adet)
2012 (Adet)
Büyükbaş Hayvanlar
102.933
112.474
Sığır
102.928
112.461
Manda
5
13
Tek Tırnaklı
4.516
3.983
At
1.247
1.012
Eşek
2.114
1.122
Katır
1.122
1.816
Deve
33
33
Küçükbaş Hayvanlar
910.043
960.751
Koyun
292.993
366.267
Kıl keçi Kanatlı Hayvanlar Tavuk -Yumurtacı - Broiler Hindi
617.050
594.484
12.686.914
12.118.166
6.338.217
12.107.825
929.393
918.325
5.408.824
11.189.500
7.460
6.635
535
1.701
Kaz Ördek Arı kovanı (fenni)
2.485
2.005
165.465
151.461
807
570
Arı kovanı (eski tip)
Kaynak: T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Mersin İl Müdürlüğü
İLİMİZDE ELDE EDİLEN HAYVANSAL MADDELERİN ÜRETİMİ Ton Cinsi
2011
Süt
2012
203.024
203.024
Et (kırmızı)
5.975
5.975
Bal
2.717
277
229
2.714
9.305
4.613
Balmumu Yumurta (ton)
Kaynak: T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Mersin İl Müdürlüğü
İLİMİZDE KESİLEN HAYVAN MİKTARI (Adet) Cinsi
Özel Mezbahanede
Belediye Mezbahanelerinde
2011
2012
2011
2012
Büyükbaş
2.589
4.423
4.747
6.382
Sığır
2.426
3.872
3.368
4.625
Dana
163
551
1.379
1.757
Küçükbaş
3.196
3.115
42.738
48.347
Koyun - Kuzu
3.043
3.038
34.998
38.902
153
77
7.740
9.445
Keçi - Oğlak
Kaynak:İlçe Belediye Başkanlıkları ile Hadi Doğan Mersin Et Entegre Tesisleri
70
Av Sahaları
Seyhan, Berdan, Göksu Nehirleriyle Lemas, Bozyazı ve Dragon Çaylarının denize döküldüğü mansaplar ile Viranşehir ve Tırtar açıkları verimli av sahalarıdır. Silifke İlçesi hudutları dahilinde bulunan ve 2.100 hektar alana sahip olan Paradeniz-Akgöl Dalyanı da önemli av sahalarımızdan biridir. Ayrıca İlimizde, Kazanlı kasabasında açılan suni göletle deniz ürünleri (kefal ve levrek) üretimi yapılmaktadır.
Balıkçı Teknelerinin Barındığı Liman ve Barınaklar
Karaduvar, Mersin, Taşucu, Yeşilovacık, Aydıncık ve Bozyazı.
Balıkçı Teknesi Sayısı
Balıkçı teknesi sayısı 572 adet.
Balıkçı Ailesi Sayısı
2.500
İlimizde Avcılık
Trol (Sürütme Ağı), Gırgır (Çevirme Ağı), Uzatma Ağları (Molozma, Palamut, Kefal, Barbunya ağları), Paraketa ile yapılmaktadır.
Avlanan Balıklar
Trol ağı ve paraketa ile Demeresal (dip), gırgır ağı ile de orta su ve pelajik balıklar yakalanmaktadır. Ayrıca Paradeniz-Akgöl’de dalyancılık usulü ile balık avlanmaktadır. İlimizde avlanan balıkların (Deniz ürünlerinin) başında Lagos, Barbunya, Mercan, Dil, İskarmoz, Mezgit, Karides, Mürekkep balığı, Kalamar, Levrek, Karagöz, Çipura, İstavrit, İzmarit, Mırmır, Kırlangıç, Karakulak, Halili, Sardalya, Turna, Kolyoz gelmektedir. Deniz Ürünleri Üretimi: 2.544 Ton, Tatlı Su Balıkları Üretimi: 44 Ton ve
İlimizin 2012 Yılı Su Ürünleri Üretimi Kültür Balıkları Üretimi: 700 Ton Diğer Deniz Ürünleri:175 Ton’ dur. İlimizde Su Ürünleri Avcılığı ve Kontrolü
1380 Sayılı Yasa Çerçevesinde Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Mersin İl Müdürlüğü’nce yapılmaktadır. Ayrıca Sahil Güvenlik Komutanlığı kontrol destek hizmetlerini de yürütmektedir.
İlimizdeki İstihsal ve Satış Amacıyla Kurulmuş Kooperatifler
İlimizde hali hazırda faal durumda bulunan ve istihsal ve satış amacıyla kurulmuş olan kooperatifler Karaduvar-Mersin, Silifke Yeşilovacık, Taşucu, Aydıncık ve Anamur’da olmak üzere 10 adet kooperatif bulunmaktadır.
Tatlı Su Balıkçılığı
İlimizde tatlı su balıkçılığı, tesis edilen işletmeler ile akarsu, dere ve çaylarda avcılık yoluyla ayrıca göl-gölet ve baraj göllerinin balıklandırılması şeklinde olmaktadır. İşletmelerin tamamında Gökkuşağı Alabalığı yetiştirilmektedir. İlimiz sınırları dahilinde faal halde 21 adet alabalık işletmesi bulunmakta ve bunların üretim miktarı yıllara göre değişmekle beraber toplam ortalama 250 Ton/Yıl’ dır. Ayrıca 1 adet akvaryum balıkları yetiştiriciliği işletmesi bulunmaktadır.
Balıklandırma ve Kerevitlendirme Projesi
İlimiz sınırları içerisinde bulunan Gölpınar Göletine 30.000 adet, Fındıklı Göletine 20.000 adet, Değirmençay Göletine 20.000 adet, Esenpınar Göletine 100.000 adet, Karakız Göletine 20.000 adet, Çavuşlu Göletine 100.000 adet, Hortu Göletine 300.000 adet, Karakuyu Göletine 12.000, Çelebi Göletine 10.000 adet, Aydınlar Göletine 14.000 adet aynalı sazan yavrusu atılmıştır.
Su Ürünleri Pazarlama ve Satış Tekniği
İlimizde su ürünlerinin pazarlanması çoğunlukla komisyoncular tarafından yapılmaktadır. Bir bölümü de kurulmuş bulunan su ürünleri kooperatiflerinin açmış oldukları satış büroları tarafından yapılmaktadır. Çok az bir bölümü ise istihsal yapanlar tarafından pazarlanmaktadır. Pazarlanan balıkların çoğu taze olarak tüketilmektedir. Bir bölümü de başta İstanbul, Ankara, İzmir ve Antalya’ya olmak üzere iç pazarlara da gönderilmektedir.
Kaynak: T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Mersin İl Müdürlüğü
71
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
2012 YILINDA İLİMİZDEKİ DENİZ VE TATLI SU BALIKÇILIĞININ DURUMU
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
İMALAT SANAYİ 2011 yılında sanayi sicil kayıtları kapsamında Mersin de faaliyet gösteren sanayi işletmesi sayısı 1.113’dür. Mersin ilinde yer alan sanayi işletmelerinin sektörel dağılımına bakıldığında %33’lük payla Gıda Ürünlerinin İmalatı ilk sırada yer alırken, bu sektörü Kauçuk ve Plastik Ürünlerin İmalatı, Diğer Metalik Olmayan Mineral Ürünlerin İmalatı sektörleri takip etmektedir. Söz konusu dönemdeki kayıtlarına göre, İldeki kayıtlı işletmelerde çalışan personel sayısı 29.388’dir. İstihdamın sektörel dağılımı incelendiğinde Gıda Ürünlerinin İmalatı %23’lük payla ilk sırada yer alırken, bu sektörü Diğer Metalik Olmayan Mineral Ürünlerin İmalatı, Giyim Eşyası İmalat; Kürkün İşlenmesi ve Boyanması sektörleri takip etmektedir.
2011 YILI MERSİN İLİ SANAYİ İŞLETMELERİ VE ÇALIŞAN SAYILARI İşletme Sayısı
Çalışan Sayısı
Ham Petrol ve Doğal Gaz Çıkarımı, ve Saha Arama ve Tetkiki Hariç, Petrol ve Gaz Çıkarımı İle İlgili Hizmetler
Faaliyet Alanı
1
21
Metal Cevherleri Madenciliği
11
216
Diğer Madencilik ve Taşocakcılığı
72
1.032
Gıda Ürünlerinin İmalatı
372
6.768
9
227
İçecek İmalatı Tütün Ürünleri ve İmalatı
3
270
Tekstil Ürünleri İmalatı
24
895
Giyim Eşyası İmalatı Kürkün İşlenmesi ve Boyanması;
48
3.565
Deri ve İlgili Ürünlerin İmalatı
1
90
Ağaç ve Mantar Ürünleri İmalatı ( Mobilya Hariç) Saz, Saman ve Benzeri Malzemelerde, Örülerek Yapılan Eşyaların İmalatı
39
790
Kağıt ve Kağıt Ürünlerinin İmalatı
20
796
Kayıtlı Medyanın Basılması ve Çoğaltılması
17
124
Kok Kömürü ve Rafine Edilmiş Petrol Ürünleri İmalatı
15
306
Kimyasalların ve Kimyasal Ürünlerin İmalatı
41
1.546
Temel Eczacılık Ürünlerinin ve Eczacılığa İlişkin Malzemelerin İmalatı
2
126
Kauçuk ve Plastik Ürünlerin İmalatı
90
1.389
Diğer Metalik Olmayan Mineral Ürünlerin İmalatı
74
4.155
Ana Metal Sanayi
44
2.120
Fabrikasyon Metal Ürünleri İmalatı (Makine ve Techizatı Hariç,)
58
1.767
Bilgisayarların, Elektronik Ve Optik Ürünlerin İmalatı
5
17
Elektrikli Teçhizat İmalatı
29
312
Başka Yerde Sınıflandırılmamış Makine ve Ekipman İmalatı
58
1.214
Motorlu Kara Taşıtı, Treyler (Römork) ve Yarı Treyler (Yarı Römork) İmalatı
13
356
Diğer Ulaşım Araçlarının İmalatı
1
13
Mobilya İmalatı
29
567
Diğer İmalatlar
11
104
Makine ve Ekipmanların Kurulumu ve Onarımı
6
322
1.113
29.388
Toplam Kaynak: T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Sanayi Genel Müdürlüğü
Mersin ili sanayi sicil kayıtları kapsamında 2011 yılında çalışan personel sayısına göre işletmelerin büyüklükleri incelendiğinde; %49’unu mikro ölçekli, %40’ını küçük ölçekli, %10’unu orta ölçekli KOBİ iken %1’ini büyük ölçekli işletmeler oluşturmaktadır.
72
0-9 %49
10-49 %40
50-249 %10
250%1 Kaynak: T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Sanayi Genel Müdürlüğü
2012 YILI MERSİN İLİ KAPASİTE RAPORU İSTATİSTİKLERİ Türkiye Kapasite Raporu Sayısı Çalışan Sayısı
Mersin
2011
2012
57.041
63.937
2.107.988
2.434.185
2011
Değişim (%) 2012
Türkiye
Mersin
1.134
1.163
12,1%
2,6%
27.476
29.473
15,5%
7,3%
Kaynak: TOBB
Türkiye genelinde kapasite raporu yaptırmış firmaların bilgilerinden oluşturulan TOBB sanayi veritabanı bilgileri kapsamında; Mersin ilinde, son 3 yılda düzenlenen ve 2012 yılı sonu itibariyle geçerliliği devam eden 1.163 adet sanayi kapasite raporu bulunmaktadır. Türkiye genelinde bu rakam 63.937’dir. Mersin, Türkiye genelinde %2’lik paya sahip olup 12.sırada yer almaktadır. İl genelinde geçerliliği devam eden raporlarda yer alan bilgilere göre toplam çalışan sayısı 29.473’dür. Mersin çalışan sayısına göre Türkiye genelinde 1,2’lik payla 18. sırada yer almaktadır. Söz konusu sanayi tesislerinde çalışanların arasında mühendis olanların sayısı Türkiye genelinin %1,1’i olup sıralamada 18. sıradadır.
2012 YILI MERSİN İLİ KAPASİTE RAPORU BİLGİLERİNE GÖRE ÇALIŞAN SAYISININ DAĞILIM İşçi %70 Usta %10
İdari %12
Diğer (Geçici, Mevsimlik vb.) Teknisyen %1 %4 Mühendis %3 Kaynak: TOBB
İl genelinde kapasite raporu almış firmaların sektörel dağılımına bakıldığında imalat sektörü önemli bir ağırlığa sahip iken bu sektörü sırasıyla madencilik ve taş ocakçılığı, idari ve destek hizmet faaliyetleri (paketleme faaliyetleri, gıda ve kimyasal maddelerin ambalajlanması ve dolumu) takip etmektedir.
73
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
ÇALIŞAN PERSONEL SAYISINA GÖRE İŞLETMELERİN BÜYÜKLÜKLERİNİN DAĞILIMI
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
2012 YILI MERSİN İLİ KAPASİTE RAPORLARININ EKONOMİK FAALİYET KOLLARINA GÖRE DAĞILIMI
Kaynak: TOBB
Ekonomik faaliyet kollarına göre İl genelinde kapasite raporu almış firmalar içerisinde önemli ağırlığa sahip olan imalat sektörünün alt sektör gruplarına göre dağılımı incelendiğinde gıda ürünlerinin imalatı önemli ağırlığa sahip iken bu sektörü kimyasalların ve kimyasal ürünlerin imalatı, diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı, başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipman imalatı, fabrikasyon metal ürünleri imalatı (makine ve teçhizat hariç), kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı alt sektörleri takip etmektedir.
MERSİN İLİ KAPASİTE RAPORU ALMIŞ İMALAT SANAYİ FİRMALARININ EKONOMİK FAALİYET KOLLARINA GÖRE DAĞILIMI
Kaynak: TOBB
74
2012 YILI KÜÇÜK SANAYİ SİTELERİNE AİT İSTATİSTİKÎ BİLGİLER Dolu İşyeri
Boş İşyeri
Çalışan Sayısı
265
22
760
38
24
14
34
300
300
0
600
72
63
9
100
Mezitli
132
120
12
130
Mut Küçük Sanayi Sitesi
Mut
118
117
1
351
Silifke Küçük Sanayi Sitesi
Silifke
204
204
0
816
Küçük Sanayi Sitesinin Adı
İlçe
Anamur Küçük Sanayi Sitesi
Anamur
Tarsus/Yenice Küçük Sanayi Sitesi
Tarsus
Erdemli Küçük Sanayi Sitesi
Erdemli
Öz Gülnar Küçük Sanayi Sitesi
Gülnar
Mezitli Küçük Sanayi Sitesi
Toplam İşyeri 287
Tarsus Küçük Sanayi Sitesi
Tarsus
329
324
5
1.316
Tırmıl Küçük Sanayi Sitesi
Mersin
433
408
25
2.100
1.825
88
6.207
Toplam
1.913
Kaynak: İlgili Küçük Sanayi Sitesi Yapı Kooperatifi Başkanlığı
75
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
*: Kağıt ve kağıt ürünlerinin imalatı, Motorlu kara taşıtı, treyler (römork) ve yarı treyler (yarı römork) imalatı, Kayıtlı medyanın basılması ve çoğaltılması, İçeceklerin imalatı, Elektrikli teçhizat imalatı, Kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı, Bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin imalatı, , Diğer imalatlar, Tütün ürünleri imalatı, Diğer ulaşım araçlarının imalatı Makine ve ekipmanların kurulumu ve onarımı, Deri ve ilgili ürünlerin imalatı, Temel eczacılık ürünlerinin ve eczacılığa ilişkin malzemelerin imalatı
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ MERSİN-TARSUS ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ’NİN 31.12.2012 TARİHİ İTİBARİYLE SON PARSELASYON DURUMU
1. Bölge
2. Bölge
111
7
İnşaatı Devam Eden Firma Sayısı
10
19
Proje Aşamasındaki Firma Sayısı
1
16
5.500
1.000
2.680.544
1.292.087
Toplam Parsel Sayısı
185
61
Sanayi Parseli Sayısı
156
42
Faaliyetteki Firma Sayısı
İstihdam Edilen Kişi Sayısı Toplam Yüzölçümü (m²)
Kaynak: Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü
YATIRIMA YÖNELENFİRMALARIN FİRMALARIN DAĞILIMI YATIRIMA YÖNELEN DAĞILIMI 150 100 50 0 Üretime Geçen
İnşaat Halinde Proje Safhasında Aralık 2011 Aralık 2012
Kaynak: Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü
2012 yılının Aralık ayı sonu itibariyle; Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölgesi’nde yatırıma yönelen firmaların 118’i üretime geçmiş, 29’u inşaat halinde, 17’si proje safhasındadır. Bölgede faaliyete geçen firmaların sektörel olarak dağılımında önemli paya sahip olan imalat sektörünün alt sektörlere göre dağılımı incelendiğinde; firmaların ağırlıklı olarak gıda ürünlerinin imalatı, fabrikasyon metal ürünleri imalatı (makine ve teçhizat hariç), kimyasallar ve kimyasal ürünlerin imalatı alt sektörlerinde faaliyette oldukları görülmektedir.Söz konus dönemde bölgede 6.500 kişi istihdam edilmektedir.
2012 YILI SONU İTİBARİYLE ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ’NDE FAALİYETTE OLAN FİRMALARIN SEKTÖRLER İTİBARİYLE DURUMU (ADET) Faaliyet Adı
Firma Sayısı
Madencilik ve Taş Ocakçılığı
2
İmalat
103
Su Temini; Kanalizasyon, Atık Yönetimi ve İyileştirme Faaliyetleri
1
İnşaat
2
Toptan ve Perakende Ticaret; Motorlu Kara Taşıtlarının ve Motosikletlerin Onarımı
5
Ulaştırma ve Depolama
1
Konaklama ve Yiyecek Hizmeti Faaliyetleri
2
Mesleki, Bilimsel ve Teknik Faaliyetler
1
İdari ve Destek Hizmet Faaliyetleri
1
Toplam
118
Kaynak: Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü
76
%6 6%
4% 6%
4%
9%
3% 2%
10%
2% 8%
11%
2% 1% 1% 1% 1%
19% 17%
1% 1%
Gıda ürünlerinin imalatı Fabrikasyon metal ürünleri imalatı (makine ve teçhizat hariç) Kimyasalların ve kimyasal ürünlerin imalatı Diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı Ana metal sanayii Kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipman imalatı Ağaç, ağaç ürünleri ve mantar ürünleri imalatı (mobilya hariç); saz, saman ve benzeri malzemelerden örülerek yapılan eşyaların imalatı atı Kağıt ve kağıt ürünlerinin imalatı Motorlu kara taşıtı, treyler (römork) ve yarı treyler (yarı römork) imalatı Tütün ürünleri imalatı Elektrikli teçhizat imalatı Mobilya imalatı Giyim eşyalarının imalatı Kayıtlı medyanın basılması ve çoğaltılması Kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı Temel eczacılık ürünlerinin ve eczacılığa ilişkin malzemelerin imalatı Bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin imalatı Makine ve ekipmanların kurulumu ve onarımı
Kaynak: Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü
Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölgesi’nde tüketilen enerji miktarı; 2012 yılında geçen yıla göre %33 artarak 254.754.881 kWh seviyesine ulaşmıştır. Bölgede aylık bazda enerji tüketimi artış hızının Mayıs ayından itibaren yükselmesinde, söz konusu dönem itibariyle MTOSB Gelişme Alanı’nda yer alan firmaların faaliyete geçmesinin etkisi olduğu gözlenmiştir. Doğalgaz tüketimi ise 2012 yılında geçen yıla göre %2 artarak 133.046.225 sm3 seviyesinde olduğu görülmektedir.
77
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
TARSUS ORGANİZE SANAYİBÖLGESİ BÖLGESİ İMALAT MERSİN -MERSİN TARSUS ORGANİZE SANAYİ İMALATSEKTÖRÜNDE SEKTÖRÜNDE FAALİYET GÖSTEREN FİRMALARIN SEKTÖREL DAĞILIMI FAALİYET GÖSTEREN FİRMALARIN SEKTÖREL DAĞILIMI
ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ DOĞALGAZ TÜKETİMİ 16,000
20.000 20.000 8,000 15.000 15.000
%8
%8
%8
%10
%8
%10
%11
%10
-‐%0,4
%12
%6
%71 %47 %25 -‐%5
%19
%1
%81
-‐%0,4
%52
%53
-‐%2
-‐%3
-‐%6
Ar alı k
Aralık
EkKasım im
Ey Ekim lül
us to s Eylül
2012
2012
Ka sım
2011
Ağ
Temmuz
Te m m uz Ağustos
2011
Haziran
Ha zir an
Mayıs
ay ıs
M
Ni Nisan sa n
M Mart ar t
Oc ak
00 0
Şu ba Şubat t
10.000 10.000 4,000 5.000 5.000
Ocak
(‘000 kWh) ('000 kWh)
12,000 25.000 25.000
Kaynak: Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü
ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ DOĞALGAZ TÜKETİMİ
ORGANİZE BÖLGESİ DOĞALGAZ ORGANİZESANAYİ SANAYİ BÖLGESİ DOĞALGAZ TÜKETİMİ TÜKETİMİ
16,000 16,000 16.000 12,000 12,000 12.000
%8
%8
%10
%8
%8
%10
%10 %11
%11
-‐%0,4
%10
-‐%0,4 -‐%0,4
-‐%-‐%5 2
-‐%5
-‐%2
%1
%1
-‐%0,4
-‐%3
-‐%-‐3 %6
-‐%6
8,000 8.000 8,000
78
2012
k Ar alı
ım
Ar al
ık Aralık
Ka s
Ka s
ım
Ek Kasım im
Ek
im Ey Ekim lül
us Ey to lül sEylül Ağ
m Ağu uz sto
s Ağustos
Te m
u 2012
2011 Kaynak: Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü
z Temmuz
zir T anem m
zir a
n Haziran
2011
Ha
Ha
ay ıs
M
M
ay
ıs Mayıs
Ni sa
n Ni Nisan sa n
M
ar M Mart t ar t
Ş
Şu
00 0
ba ubat Şubat t
4,000 4.000 4,000
Oc ak Oca k Ocak
('000 sm³) (‘000 sm3)
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147 ('000 sm³) ('000 sm³)
30.000 30.000
ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİELEKTRİK ELEKTRİKTÜKETİMİ TÜKETİMİ ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ
DIŞ TİCARET İSTATİSTİKLERİ 2008
2009
2010
2011
2012*
132.027.195.626
102.142.612.603
113.883.219.184
134.906.868.830
152.488.651.761
Mersin Hinterlandı
5.262.182.458
4.682.518.158
5.910.738.505
7.009.770.274
7.601.809.716
Mersin Firmaları
1.075.866.617
1.048.626.371
1.181.422.026
1.339.367.523
1.311.413.816
201.963.574.109
140.928.421.211
185.544.331.852
240.841.676.274
236.545.042.030
9.753.116.402
7.139.247.915
10.188.772.398
13.888.409.663
13.329.435.011
956.588.710
689.728.534
1.080.242.210
1.236.879.351
1.129.214.800
Türkiye
333.990.769.735
243.071.033.814
299.427.551.036
375.748.545.104
389.033.693.791
Mersin Hinterlandı
15.015.298.860
11.821.766.073
16.099.510.903
20.900.070.429
20.931.244.727
Mersin Firmaları
2.032.455.327
1.738.354.905
2.261.664.236
2.576.246.874
2.440.628.616
Türkiye
-69.936.378.483
-38.785.808.608
-71.661.112.668
-105.934.807.444
-84.056.390.269
Mersin Hinterlandı
-4.490.933.944
-2.456.729.757
-4.278.033.893
-6.878.639.389
-5.727.625.295
119.277.907
358.897.837
101.179.816
102.488.172
182.199.016
Türkiye
65,4%
72,5%
61,4%
56,0%
64,5%
Mersin Hinterlandı
54,0%
65,6%
58,0%
50,5%
57,0%
Mersin Firmaları
112,5%
152,0%
109,4%
108,3%
116,1%
Türkiye İhracat Değeri ($)
Türkiye İthalat Değeri ($)
Mersin Hinterlandı Mersin Firmaları
Hacim ($)
Denge ($)
Mersin Firmaları
Karşılama Oranı(%)
*: Geçici Veriler Kaynak:TÜİK
MERSİN FİRMALARI TARAFINDAN GERÇEKLEŞTİRİLEN İHRACATTAKİ GELİŞMELER $ 1.600.000.000 1.400.000.000 1.200.000.000 1.000.000.000 800.000.000 600.000.000 400.000.000 200.000.000 0
MERSİN FİRMALARI TARAFINDAN GERÇEKLEŞTİRİLEN İHRACATTAKİ GELİŞMELER 21%
% 25% 20%
13%
15%
13%
10% 5% -2%
-3% 2008
2009
2010 İhracat
Kaynak:TÜİK
79
2011 Değişim
2012
0% -5%
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
DIŞ TİCARET
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
MERSİN FİRMALARI TARAFINDAN GERÇEKLEŞTİRİLEN İTHALATTAKİ MERSİN FİRMALARI TARAFINDAN GERÇEKLEŞTİRİLEN İTHALATTAKİGELİŞMELER 80,0%
1.200.000.000 1.000.000.000 800.000.000
%
GELİŞMELER
$ 1.400.000.000
60,0%
57%
40,0%
30%
20,0%
14%
600.000.000 400.000.000
-9%
200.000.000
-28%
0 2008
2009
0,0% -20,0% -40,0%
2010
İthalat
2011
2012
Değişim(%)
Kaynak:TÜİK
Türkiye genelinde 2012 yılında ihracat geçen yıla göre % 13 oranında artarak son beş yılın en yüksek seviyesinde gerçekleşirken; ithalat ise %2 azalmıştır. Bu gelişmelere paralel olarak dış ticaret açığı da %21 azalış göstermiştir. Türkiye genelinde ihracatın ithalatı karşılama oranı, ihracat artışı ve ithalattaki azalışının etkisiyle, 2012 yılında %64,5 oranıyla son üç yılın en yüksek seviyesinde gerçekleşmiştir. 2012 yılında Mersin hinterlandı kapsamında ihracat %8 artarken, ithalat %4 azalış göstermiş, ihracat artışına karşın ithalatta azalış olması, dış ticaret açığının %21 seviyesine gerilemesinde etkili olmuştur. Mersin firmaları dış ticaret rakamlarının Türkiye geneli ve hinterlandın dışında bir eğilime sahip olduğu görülmektedir. 2012 yılında Mersin firmalarının ihracatı %2, ithalatı ise %9 oranında azalış göstermiştir. Diğer taraftan genelin aksine ilimiz firmaları dış ticaret fazlası vermiştir. Önceki yıllara kıyasla 2010 ve 2011 yıllarında gözlenen dış ticaret fazlasındaki gerilemenin ardından, 2012 yılında dış ticaret fazlasında artış gerçekleşmiş; ihracatın ithalatı karşılama oranının ise yükseldiği gözlenmiştir. 2011 yılında ilimiz firmalarının ihracatının ithalatı karşılama oranı %108 iken, bu oran 2012 yılında % 116’ya yükselmiştir. 2012 yılında Mersin firmaları tarafından gerçekleştirilen ihracatta; önemli ağırlığa sahip olan tarım ve hayvancılık, giyim eşyası ve tütün ürünleri ihracatı azalışı etkili olmuştur. İthalattaki azalışta önemli paya sahip olan sektörlerin başında atık ve hurdalar, başka yerde sınıflandırılmamış makine ve teçhizat, gıda ürünleri ve içecek sektörleri gelmektedir.
80
2011 İhracat
2012 İthalat
İhracat
Değişim (%) İthalat
İhracat
İthalat
624.620.994
387.929.598
538.754.649
386.860.322
-13,7%
-0,3%
Ormancılık ve tomrukçuluk
5.722.477
584.563
8.650.699
963.206
51,2%
64,8%
Balıkçılık
6.588.099
51.200
3.331.480
13.552
-49,4%
-73,5%
189.472
58.160
139.504
4.587
-26,4%
-92,1%
3.907.588
-
10.608.166
624
171,5%
-
11.682.353
254.037
8.585.523
452.926
-26,5%
78,3%
148.729.063
64.576.448
181.583.412
50.409.874
22,1%
-21,9%
Tarım ve hayvancılık
Maden kömürü , linyit ve turb Metal cevherleri Taşocakçılığı ve diğer madencilik Gıda ürünleri ve içecek Tütün ürünleri
22.200.706
695.981
14.376.220
55.966
-35,2%
-92,0%
Tekstil ürünleri
18.344.685
32.829.520
20.453.262
23.726.612
11,5%
-27,7%
Giyim eşyası
33.923.527
7.359.372
13.315.174
10.328.667
-60,7%
40,3%
794.072
918.384
765.177
1.096.300
-3,6%
19,4%
4.998.884
1.112.123
4.492.278
3.211.889
-10,1%
188,8%
9.362.068
20.193.443
8.175.618
12.262.911
-12,7%
-39,3%
Dabaklanmış deri, bavul, el çantası, saraciye ve ayakkabı Ağaç ve mantar ürünleri (mobilya hariç); hasır vb. örülerek yapılan maddeler Kağıt ve kağıt ürünleri
409.564
320.864
429.696
408.018
4,9%
27,2%
Kok kömürü, rafine edilmiş petrol ürünleri ve nükleer yakıtlar
1.219.765
334.901.280
1.654.516
323.444.116
35,6%
-3,4%
Kimyasal madde ve ürünler
34.135.993
142.942.886
36.217.312
130.959.297
6,1%
-8,4%
Plastik ve kauçuk ürünleri
83.622.640
6.960.664
91.912.461
7.007.884
9,9%
0,7%
105.902.594
21.437.749
112.215.516
21.825.313
6,0%
1,8%
26.386.823
12.504.773
40.797.689
9.035.502
54,6%
-27,7%
77.194.377
20.261.210
81.274.500
6.158.795
5,3%
-69,6%
92.407.611
96.160.771
92.969.765
79.567.479
0,6%
-17,3%
112.864
282.010
411.837
444.841
264,9%
57,7%
3.681.110
6.410.543
6.915.698
9.025.419
87,9%
40,8%
319.421
5.535.857
463.011
3.209.716
45,0%
-42,0%
1.483.020
4.754.555
1.412.151
4.566.756
-4,8%
-3,9%
8.228.260
16.492.043
10.901.438
20.148.092
32,5%
22,2%
Basım ve yayım; plak, kaset vb.
Metalik olmayan diğer mineral ürünler Ana metal sanayi Metal eşya sanayi (makine ve teçhizatı hariç) Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve teçhizat Büro, muhasebe ve bilgi işleme makinaları Başka yerde sınıflandırılmamış elektrikli mekina ve cihazlar Radyo, televizyon, haberleşme teçhizatı ve cihazları Tıbbi aletler; hassas optik aletler ve saat Motorlu kara taşıtı ve römorklar
706.859
38.809
4.985.102
100.022
605,2%
157,7%
Mobilya ve başka yerde sınıflandırılmamış diğer ürünler
7.372.926
5.319.186
11.599.717
6.729.600
57,3%
26,5%
Atık ve hurdalar
5.093.593
45.818.075
4.016.664
17.193.416
-21,1%
-62,5%
-
-
420
331
-
-
26.115
5.930
5.161
1.247
-80,2%
-79,0%
-
169.317
-
1.520
-
-99,1%
1.339.367.523
1.236.879.351
1.311.413.816
1.129.214.800
-2,1%
-8,7%
Diğer ulaşım araçları
Diğer iş faliyetleri Eğlence, kültür ve sporla ilgili faaliyetler Diğer hizmet faaliyetleri Toplam Kaynak:TÜİK
81
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
MERSİN FİRMALARININ DIŞ TİCARETİNİN SEKTÖR GRUPLARINA GÖRE DAĞILIMI ($)
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
2011-2012 YILLARI AYLAR İTİBARİYLE MERSİN FİRMALARITARAFINDAN TARAFINDAN GERÇEKLEŞTİRİLEN 2011-2012 YILLARI AYLAR İTİBARİYLE MERSİN FİRMALARI GERÇEKLEŞTİRİLEN 000 $ 2011-2012 YILLARI AYLAR İTİBARİYLE MERSİN FİRMALARI İHRACATIN DAĞILIMI TARAFINDAN GERÇEKLEŞTİRİLEN 000 $ İHRACATIN DAĞILIMI 000 $ 160.000 180.000 140.000 160.000 120.000 140.000 120.000 100.000 100.000 80.000 80.000 60.000 60.000 40.000 40.000 20.000 20.000 00
İTHALATIN DAĞILIMI
Ocak Ocak
Şubat Şubat
Mart
Nisan Nisan
Mayıs Mayıs
Haziran Temmuz Temmuz Ağustos Ağustos Haziran
2011 128.499 122.240 137.296 90.437 104.011 95.816 103.624 93.523 93.954 119.574 89.009 114.496
Eylül Eylül
Ekim Ekim
Kasım Kasım
Aralık Aralık
92.139 97.766
80.902 98.384 92.290 98.917 126.775 96.722 138.022 115.827 159.151 86.872
2012 115.484 92.012 127.920 104.447 100.411 91.717 82.752 122.941 89.701 117.138 85.167 100.612 89.301 98.978
77.487 86.551 88.538 82.702 115.360 114.001 140.150 102.616 145.728 68.914
Kaynak:TÜİK
2011-2012 YILLARI AYLAR İTİBARİYLE MERSİN FİRMALARI TARAFINDAN GERÇEKLEŞTİRİLEN İTHALATIN DAĞILIMI 2011-2012 YILLARI AYLAR İTİBARİYLE MERSİN FİRMALARI TARAFINDAN GERÇEKLEŞTİRİLEN 000 $ 000 $
160.000 140.000 120.000 100.000 80.000 60.000 40.000 20.000 0
İTHALATIN DAĞILIMI
Eylül
Ekim
2011 93.954
Ocak
89.009 114.496 137.296 104.011 103.624 97.766
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran Temmuz Ağustos 86.872
98.384
98.917
2012 82.752
89.701
68.914
86.551
82.702 114.001 102.616
85.167 100.612 127.920 89.301
Kaynak:TÜİK
82
98.978
Kasım
Aralık
96.722 115.827
Fasıl
Fasıl adı
Türkiye
Mersin Hinterlandı
Mersin Firmaları
8.142
1.132
Türkiye İçerisindeki Payı (%) Mersin Hinterlandı
Mersin Firmaları
0
13,9%
0,0%
1
Canlı hayvanlar
2
Etler ve yenilen sakatat
532.489
55.054
24.235
10,3%
4,6%
3
Balıklar, kabuklu hayvanlar, yumuşakçalar ve suda yaşayan diğer omurgasız hayvanlar
413.921
10.971
3.467
2,7%
0,8%
4
Süt ürünleri; yumurtalar; tabii bal; diğer yenilebilir hayvansal menşeli ürünler
545.562
60.884
11.066
11,2%
2,0%
5
Diğer hayvansal menşeli ürünler (kıl, kemik, boynuz, fildişi, mercan, bağırsak, vb.)
56.835
4.582
0
8,1%
0,0%
6
Canlı ağaçlar ve diğer bitkiler; yumrular, kökler ve benzerleri; kesme çiçekler ve süs yaprakları
73.028
2.175
1.909
3,0%
2,6%
7
Yenilen sebzeler ve bazı kök ve yumrular
966.257
215.639
136.918
22,3%
14,2%
8
Yenilen meyvalar ve yenilen sert kabuklu meyvalar; turunçgillerin ve kavunların ve karpuzların kabukları
3.806.462
649.240
363.470
17,1%
9,5%
9
Kahve, çay, paraguay çayı ve baharat
118.736
7.223
1.801
6,1%
1,5%
10
Hububat
170.358
83.448
12.141
49,0%
7,1%
11
Değirmencilik ürünleri; malt; nişasta; inülin; buğday gluteni
1.021.114
81.657
25.837
8,0%
2,5%
12
Yağlı tohum ve meyvalar; muhtelif tane, tohum ve meyvalar;sanayiide ve tıpta kullanılan bitkiler; saman ve kaba yem
238.575
80.466
13.058
33,7%
5,5%
13
Lak; sakız, reçine ve diğer bitkisel özsu ve hülasalar
8.403
5.207
5.237
62,0%
62,3%
14
Örülmeye elverişli bitkisel maddeler; tarifenin başka yerinde belirtilmeyen veya yer almayan bitkisel ürünler
28.417
21.394
3.470
75,3%
12,2%
15
Hayvansal ve bitkisel katı ve sıvı yağlar; yemeklik katı yağlar; hayvansal ve bitkisel mumlar
1.200.997
85.190
10.458
7,1%
0,9%
16
Et, balık, kabuklu hayvanlar, yumuşakçalar veya diğer su omurgasızlarının müstahzarları
74.530
12.010
432
16,1%
0,6%
17
Şeker ve şeker mamulleri
504.751
82.106
4.320
16,3%
0,9%
18
Kakao ve kakao müstahzarları
550.166
101.927
204
18,5%
0,0%
19
Hububat, un, nişasta veya süt müstahzarları; pastacılık ürünleri
1.235.048
410.544
67.275
33,2%
5,4%
20
Sebzeler, meyvalar, sert kabuklu meyvalar ve bitkilerin diğer kısımlarından elde edilen müstahzarlar
1.722.254
155.061
28.956
9,0%
1,7%
21
Yenilen çeşitli gıda müstahzarları (kahve hülasaları, çay hülasaları, mayalar, soslar, diyet mamaları, vb.)
717.797
71.472
1.266
10,0%
0,2%
83
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
2012 YILI FASILLARA GÖRE İHRACAT (000 $)
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
Fasıl
Fasıl adı
Türkiye
Mersin Hinterlandı
Mersin Firmaları
Türkiye İçerisindeki Payı (%) Mersin Hinterlandı
Mersin Firmaları
22
Meşrubat, alkollü içkiler ve sirke
285.917
41.328
1.598
14,5%
0,6%
23
Gıda sanayiinin kalıntı ve döküntüleri; hayvanlar için hazırlanmış kaba yemler
131.692
3.982
1.554
3,0%
1,2%
24
Tütün ve tütün yerine geçen işlenmiş maddeler
842.432
17.654
14.433
2,1%
1,7%
25
Tuz; kükürt; topraklar ve taşlar; alçılar, kireçler ve çimento
2.481.415
339.623
101.407
13,7%
4,1%
26
Metal cevherleri, cüruf ve kül
1.391.576
398.155
10.608
28,6%
0,8%
27
Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve bunların damıtılmasından elde edilen ürünler; bitümenli maddeler; mineral mumlar
7.708.199
10.516
1.812
0,1%
0,0%
28
Anorganik kimyasallar; kıymetli metal, radyoaktif element, metal ve izotopların organik-anorganik bileşikleri
1.266.587
220.607
684
17,4%
0,1%
29
Organik kimyasal ürünler
646.890
34.008
514
5,3%
0,1%
30
Eczacılık ürünleri
661.784
14.640
9.015
2,2%
1,4%
31
Gübreler
147.832
4.452
1.048
3,0%
0,7%
32
Debagatte ve boyacılıkta kullanılan hülasalar; tanenler; boyalar, pigmentler,vb; vernikler, vb; macunlar; mürekkepler
701.324
85.436
1.906
12,2%
0,3%
33
Uçucu yağlar ve rezinoitler; parfümeri, kozmetik veya tuvalet müstahzarları
621.233
19.763
699
3,2%
0,1%
34
Sabunlar, yüzey-aktif organik maddeler, yıkama-yağlama müstahzarları, mumlar,bakım müstahzarları, dişçilik müstahzarları
854.589
35.351
7.127
4,1%
0,8%
35
Albüminoid maddeler; değişikliğe uğramış nişasta esaslı ürünler; tutkallar; enzimler
183.504
8.456
6.390
4,6%
3,5%
36
Barut ve patlayıcı maddeler; pirotekni mamulleri; kibritler; piroforik alaşımlar; ateş alıcı maddeler
23.575
2.340
6
9,9%
0,0%
37
Fotoğrafçılıkta veya sinemacılıkta kullanılan eşya
25.440
358
10
1,4%
0,0%
38
Muhtelif kimyasal maddeler (biodizel, yangın söndürme maddeleri, dezenfektanlar, haşarat öldürücüler, vb.)
497.224
13.299
1.214
2,7%
0,2%
39
Plastikler ve mamulleri
5.013.889
371.724
71.889
7,4%
1,4%
40
Kauçuk ve kauçuktan eşya
2.425.392
174.614
27.870
7,2%
1,1%
41
Ham postlar, deriler (kürkler hariç) ve köseleler
161.317
88
103
0,1%
0,1%
42
Deri-saraciye eşyası, eyer-koşum takımları; seyahat eşyası, el çantaları vb mahfazalar; hayvan bağırsağından mamul eşya
410.434
1.043
243
0,3%
0,1%
84
Fasıl adı
Mersin Hinterlandı
Türkiye
Mersin Firmaları
Türkiye İçerisindeki Payı (%) Mersin Hinterlandı
Mersin Firmaları
43
Kürkler ve taklit kürkler; bunların mamulleri
273.937
0
0
0,0%
0,0%
44
Ağaç ve ahşap eşya; odun kömürü
658.802
30.970
4.546
4,7%
0,7%
45
Mantar ve mantardan eşya
512
12
0
2,4%
0,0%
46
Hasırdan, sazdan veya örülmeye elverişli diğer maddelerden mamuller; sepetçi ve hasırcı eşyası
936
11
13
1,2%
1,4%
47
Odun veya diğer lifli selülozik maddelerin hamurları; geri kazanılmış kağıt veya karton (döküntü, kırpıntı ve hurdalar)
8.478
23
0,426
0,3%
0,0%
48
Kağıt ve karton; kağıt hamurundan, kağıttan veya kartondan eşya
1.033.237
42.122
7.732
4,1%
0,7%
49
Basılı kitaplar, gazeteler, resimler ve baskı sanayiinin diğer mamulleri; el ve makina yazısı metinler ve planlar
88.786
1.544
303
1,7%
0,3%
50
İpek
3.017
68
2
2,3%
0,1%
51
Yapağı ve yün, ince veya kaba hayvan kılı; at kılından iplik ve dokunmuş mensucat
195.373
2.833
2
1,4%
0,0%
52
Pamuk
1.785.798
280.257
21.523
15,7%
1,2%
53
Dokumaya elverişli diğer bitkisel lifler; kağıt ipliği ve kağıt ipliğinden
23.753
631
52
2,7%
0,2%
54
Sentetik ve suni filamentler, şeritler ve benzeri sentetik ve suni dokumaya elverişli maddeler
1.478.918
259.189
2.726
17,5%
0,2%
55
Sentetik ve suni devamsız lifler
1.378.725
180.481
1.388
13,1%
0,1%
56
Vatka, keçe ve dokunmamış mensucat; özel iplikler; sicim, kordon, ip, halat ve bunlardan mamul eşya
476.752
104.672
1.694
22,0%
0,4%
57
Halılar ve diğer dokumaya elverişli maddelerden yer kaplamaları
1.997.552
550.925
876
27,6%
0,0%
58
Özel dokunmuş mensucat; tufte edilmiş dokunabilir mensucat;dantela;duvar halıları; şeritçi ve kaytancı eşyası; işlemeler
548.930
5.092
390
0,9%
0,1%
59
Emdirilmiş, sıvanmış, kaplanmış veya lamine edilmiş dokunabilir mensucat; dokunabilir maddelerden teknik eşya
299.051
913
89
0,3%
0,0%
60
Örme eşya
1.561.573
58.090
396
3,7%
0,0%
61
Örme giyim eşyası ve aksesuarı
8.422.789
2.986
5.635
0,0%
0,1%
62
Örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarı
5.433.425
23.792
8.454
0,4%
0,2%
63
Dokunabilir maddelerden hazır eşya; takımlar; kullanılmış giyim ve dokunmuş diğer eşya; paçavralar
1.904.741
44.732
5.528
2,3%
0,3%
85
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
Fasıl
EKONOMİK RAPOR / 2012 DÜNYA VE TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER VE BEKLENTİLER / 01-11
Fasıl
Fasıl adı
64
Ayakkabılar, getrler, tozluklar ve benzeri eşya; bunların aksamı
65
Başlıklar ve aksamı (şapka, kasket, koruyucu başlıklar vb.)
66
Türkiye
Mersin Hinterlandı
Mersin Firmaları
Türkiye İçerisindeki Payı (%) Mersin Hinterlandı
Mersin Firmaları
546.156
19.144
594
3,5%
0,1%
21.172
2.423
50
11,4%
0,2%
Şemsiyeler, güneş şemsiyeleri, bastonlar, iskemle bastonlar, kamçılar, kırbaçlar ve bunların aksamı
7.249
594
132
8,2%
1,8%
67
Hazırlanmış ince ve kalın kuş tüyleri ve bunlardan eşya; yapma çiçekler; insan saçından eşya
1.619
27
4
1,7%
0,2%
68
Taş, alçı, çimento, amyant, mika veya benzeri maddelerden eşya
1.223.903
104.670
9.582
8,6%
0,8%
69
Seramik mamulleri
954.428
16.344
5.087
1,7%
0,5%
70
Cam ve cam eşya
955.880
118.509
6.614
12,4%
0,7%
71
İnciler, kıymetli veya yarı kıymetli taşlar, kıymetli metaller; taklit mücevherci eşyası; metal paralar
16.327.186
13
70
0,0%
0,0%
72
Demir ve çelik
11.332.715
108.987
35.170
1,0%
0,3%
73
Demir veya çelikten eşya
6.093.562
465.406
76.871
7,6%
1,3%
74
Bakır ve bakırdan eşya
1.384.552
32.079
417
2,3%
0,0%
75
Nikel ve nikelden eşya
25.849
8
63
0,0%
0,2%
76
Aluminyum ve aluminyumdan eşya
2.252.483
56.721
2.227
2,5%
0,1%
78
Kurşun ve kurşundan eşya
9.730
1.359
65
14,0%
0,7%
79
Çinko ve çinkodan eşya
18.548
246
0,99
1,3%
0,0%
80
Kalay ve kalaydan eşya
1.198
0
0
0,0%
0,0%
81
Diğer adi metaller (tungsten, molibden, tantal, magnezyum, kobalt, bizmut, kadmiyum, vb.); sermetler; bunlardan eşya
14.136
40
8
0,3%
0,1%
82
Adi metallerden aletler, bıçakcı eşyası ve sofra takımları; adi metallerden bunların aksam ve parçaları
179.020
1.847
867
1,0%
0,5%
83
Adi metallerden çeşitli eşya (kilit, kasa, mobilya tertibatı, vb.)
735.271
6.368
1.693
0,9%
0,2%
84
Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler; bunların aksam ve parçaları
12.001.265
420.784
97.715
3,5%
0,8%
85
Elektrikli makina ve cihazlar, ses kaydetme-verme, televizyon görüntü-ses kaydetme-verme cihazları;aksam-parçaaksesuarı
9.374.437
217.227
6.969
2,3%
0,1%
127.016
1.127
3.220
0,9%
2,5%
86
Demiryolu vb hatlara ait taşıtlar ve malzemeler, bunların aksam-parçaları; mekanik trafik sinyalizasyon cihazları
86
87
Fasıl adı Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları; bunların aksam, parça, aksesuarı
Mersin Hinterlandı
Mersin Firmaları
15.148.532
232.428
Türkiye
Türkiye İçerisindeki Payı (%) Mersin Hinterlandı
Mersin Firmaları
8.881
1,5%
0,1%
88
Hava taşıtları, uzay taşıtları ve bunların aksam ve parçalar
500.696
425
0
0,1%
0,0%
89
Gemiler ve suda yüzen taşıt ve araçlar
812.835
695
2.514
0,1%
0,3%
90
Optik, fotoğraf, sinema, ölçü, kontrol, ayar, tıbbi, cerrahi alet ve cihazlar; bunların aksam, parça ve aksesuarı
555.047
8.646
689
1,6%
0,1%
91
Saatler ve bunların aksam ve parçaları
20.983
117
51
0,6%
0,2%
92
Müzik aletleri; bunların aksam, parça ve aksesuarı
9.411
3
2
0,0%
0,0%
93
Silahlar ve mühimmat; bunların aksam, parça ve aksesuarı
336.204
13.638
0
4,1%
0,0%
94
Mobilyalar, yatak takımları; aydınlatma cihazları; reklam lambaları, ışıklı tabelalar vb; prefabrik yapılar
2.421.103
108.557
10.973
4,5%
0,5%
95
Oyuncaklar, oyun ve spor malzemeleri; bunların aksam, parça ve aksesuarı
98.433
1.052
267
1,1%
0,3%
96
Çeşitli mamul eşya (hijyenik havlu, bebek bezi, kalem, çakmak, fermuar, fırça vb.)
796.553
75.741
1.106
9,5%
0,1%
97
Sanat eserleri, kolleksiyon eşyası ve antikalar
2.038
6
5
0,3%
0,3%
99
Kişisel eşyalar, deniz ve hava taşıtlarına verilen kumanya ve malzeme (yakıtlar hariç)
148.270
2.416
2.508
1,6%
1,7%
152.488.652
7.601.810
1.311.414
5,0%
0,9%
Toplam
Kaynak:TÜİK
87
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
Fasıl
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
2012 YILI FASILLARA GÖRE İTHALAT (000 $) Fasıl
Fasıl adı
Mersin Firmaları
Türkiye İçerisindeki Payı (%)
Türkiye
Mersin Hinterlandı
852.074
182.520
77
21,4%
0,0%
97.179
510
191
0,5%
0,2%
Mersin Hinterlandı
Mersin Firmaları
1
Canlı hayvanlar
2
Etler ve yenilen sakatat
3
Balıklar, kabuklu hayvanlar, yumuşakçalar ve suda yaşayan diğer omurgasız hayvanlar
176.497
14.672
911
8,3%
0,5%
4
Süt ürünleri; yumurtalar; tabii bal; diğer yenilebilir hayvansal menşeli ürünler
116.609
38.059
466
32,6%
0,4%
5
Diğer hayvansal menşeli ürünler (kıl, kemik, boynuz, fildişi, mercan, bağırsak, vb.)
50.507
1.938
193
3,8%
0,4%
6
Canlı ağaçlar ve diğer bitkiler; yumrular, kökler ve benzerleri; kesme çiçekler ve süs yaprakları
67.716
1.563
2.373
2,3%
3,5%
7
Yenilen sebzeler ve bazı kök ve yumrular
280.315
229.465
130.132
81,9%
46,4%
8
Yenilen meyvalar ve yenilen sert kabuklu meyvalar; turunçgillerin ve kavunların ve karpuzların kabukları
457.007
228.318
66.270
50,0%
14,5%
9
Kahve, çay, paraguay çayı ve baharat
136.177
27.636
7.585
20,3%
5,6%
10
Hububat
1.514.664
287.337
84.156
19,0%
5,6%
11
Değirmencilik ürünleri; malt; nişasta; inülin; buğday gluteni
79.723
3.637
97
4,6%
0,1%
12
Yağlı tohum ve meyvalar; muhtelif tane, tohum ve meyvalar;sanayiide ve tıpta kullanılan bitkiler; saman ve kaba yem
1.670.997
316.433
82.836
18,9%
5,0%
13
Lak; sakız, reçine ve diğer bitkisel özsu ve hülasalar
38.259
553
424
1,4%
1,1%
14
Örülmeye elverişli bitkisel maddeler; tarifenin başka yerinde belirtilmeyen veya yer almayan bitkisel ürünler
7.445
2.274
539
30,5%
7,2%
15
Hayvansal ve bitkisel katı ve sıvı yağlar; yemeklik katı yağlar; hayvansal ve bitkisel mumlar
1.865.299
948.636
7.450
50,9%
0,4%
16
Et, balık, kabuklu hayvanlar, yumuşakçalar veya diğer su omurgasızlarının müstahzarları
4.200
128
0
3,0%
0,0%
17
Şeker ve şeker mamulleri
97.261
2.433
31
2,5%
0,0%
18
Kakao ve kakao müstahzarları
465.048
24.903
428
5,4%
0,1%
19
Hububat, un, nişasta veya süt müstahzarları; pastacılık ürünleri
190.741
400
460
0,2%
0,2%
20
Sebzeler, meyvalar, sert kabuklu meyvalar ve bitkilerin diğer kısımlarından elde edilen müstahzarlar
76.973
14.632
938
19,0%
1,2%
21
Yenilen çeşitli gıda müstahzarları (kahve hülasaları, çay hülasaları, mayalar, soslar, diyet mamaları, vb.)
467.089
11.764
648
2,5%
0,1%
88
Fasıl adı
Türkiye İçerisindeki Payı (%)
Türkiye
Mersin Hinterlandı
Mersin Firmaları
213.852
82.629
15.845
38,6%
7,4%
1.320.911
130.750
21.878
9,9%
1,7%
Mersin Hinterlandı
Mersin Firmaları
22
Meşrubat, alkollü içkiler ve sirke
23
Gıda sanayiinin kalıntı ve döküntüleri; hayvanlar için hazırlanmış kaba yemler
24
Tütün ve tütün yerine geçen işlenmiş maddeler
487.427
8.576
8.591
1,8%
1,8%
25
Tuz; kükürt; topraklar ve taşlar; alçılar, kireçler ve çimento
426.426
9.489
422
2,2%
0,1%
26
Metal cevherleri, cüruf ve kül
1.260.226
53.994
0,624
4,3%
0,0%
27
Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve bunların damıtılmasından elde edilen ürünler; bitümenli maddeler; mineral mumlar
60.117.414
3.076.155
323.387
5,1%
0,5%
28
Anorganik kimyasallar; kıymetli metal, radyoaktif element, metal ve izotopların organik-anorganik bileşikleri
1.592.244
204.759
6.862
12,9%
0,4%
29
Organik kimyasal ürünler
5.064.621
281.433
5.494
5,6%
0,1%
30
Eczacılık ürünleri
3.995.651
511
30
0,0%
0,0%
31
Gübreler
1.382.708
147.404
12.416
10,7%
0,9%
32
Debagatte ve boyacılıkta kullanılan hülasalar; tanenler; boyalar, pigmentler,vb; vernikler, vb; macunlar; mürekkepler
1.828.419
126.828
3.380
6,9%
0,2%
33
Uçucu yağlar ve rezinoitler; parfümeri, kozmetik veya tuvalet müstahzarları
1.027.870
3.097
1.004
0,3%
0,1%
34
Sabunlar, yüzey-aktif organik maddeler, yıkama-yağlama müstahzarları, mumlar,bakım müstahzarları, dişçilik müstahzarları
806.543
28.820
4.245
3,6%
0,5%
35
Albüminoid maddeler; değişikliğe uğramış nişasta esaslı ürünler; tutkallar; enzimler
494.950
29.913
1.062
6,0%
0,2%
36
Barut ve patlayıcı maddeler; pirotekni mamulleri; kibritler; piroforik alaşımlar; ateş alıcı maddeler
48.003
4.295
0
8,9%
0,0%
37
Fotoğrafçılıkta veya sinemacılıkta kullanılan eşya
214.223
1.220
26
0,6%
0,0%
38
Muhtelif kimyasal maddeler (biodizel, yangın söndürme maddeleri, dezenfektanlar, haşarat öldürücüler, vb.)
2.053.155
95.445
4.491
4,6%
0,2%
39
Plastikler ve mamulleri
12.505.295
2.159.862
77.277
17,3%
0,6%
40
Kauçuk ve kauçuktan eşya
3.035.461
250.887
17.335
8,3%
0,6%
41
Ham postlar, deriler (kürkler hariç) ve köseleler
684.594
4.235
1.646
0,6%
0,2%
42
Deri-saraciye eşyası, eyer-koşum takımları; seyahat eşyası, el çantaları vb mahfazalar; hayvan bağırsağından mamul eşya
484.429
442
53
0,1%
0,0%
89
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
Fasıl
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
Fasıl
Fasıl adı
43
Kürkler ve taklit kürkler; bunların mamulleri
44
Ağaç ve ahşap eşya; odun kömürü
45
Mantar ve mantardan eşya
46
Hasırdan, sazdan veya örülmeye elverişli diğer maddelerden mamuller; sepetçi ve hasırcı eşyası
47
Odun veya diğer lifli selülozik maddelerin hamurları; geri kazanılmış kağıt veya karton (döküntü, kırpıntı ve hurdalar)
48
Kağıt ve karton; kağıt hamurundan, kağıttan veya kartondan eşya
49
Basılı kitaplar, gazeteler, resimler ve baskı sanayiinin diğer mamulleri; el ve makina yazısı metinler ve planlar
50
İpek
51
Yapağı ve yün, ince veya kaba hayvan kılı; at kılından iplik ve dokunmuş mensucat
52
Pamuk
53
Dokumaya elverişli diğer bitkisel lifler; kağıt ipliği ve kağıt ipliğinden
54
Mersin Hinterlandı
Türkiye
Mersin Firmaları
Türkiye İçerisindeki Payı (%) Mersin Hinterlandı
Mersin Firmaları
108.815
0
0
0,0%
0,0%
1.619.739
82.968
4.395
5,1%
0,3%
7.943
0
0
0,0%
0,0%
10.457
54
2
0,5%
0,0%
560.063
41.766
49
7,5%
0,0%
2.882.670
228.792
12.043
7,9%
0,4%
166.191
1.042
187
0,6%
0,1%
35.054
0
0,616
0,0%
0,0%
401.514
15.268
36
3,8%
0,0%
2.377.599
798.765
16.361
33,6%
0,7%
274.956
195.420
11.892
71,1%
4,3%
Sentetik ve suni filamentler, şeritler ve benzeri sentetik ve suni dokumaya elverişli maddeler
2.173.333
192.930
437
8,9%
0,0%
55
Sentetik ve suni devamsız lifler
2.223.177
792.290
3.798
35,6%
0,2%
56
Vatka, keçe ve dokunmamış mensucat; özel iplikler; sicim, kordon, ip, halat ve bunlardan mamul eşya
340.011
16.993
1.835
5,0%
0,5%
57
Halılar ve diğer dokumaya elverişli maddelerden yer kaplamaları
176.995
1.551
25
0,9%
0,0%
58
Özel dokunmuş mensucat; tufte edilmiş dokunabilir mensucat;dantela;duvar halıları; şeritçi ve kaytancı eşyası; işlemeler
179.781
9.185
58
5,1%
0,0%
59
Emdirilmiş, sıvanmış, kaplanmış veya lamine edilmiş dokunabilir mensucat; dokunabilir maddelerden teknik eşya
314.990
14.674
150
4,7%
0,0%
60
Örme eşya
354.113
2.470
53
0,7%
0,0%
61
Örme giyim eşyası ve aksesuarı
843.394
4.276
247
0,5%
0,0%
62
Örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarı
1.497.878
40.208
10.119
2,7%
0,7%
63
Dokunabilir maddelerden hazır eşya; takımlar; kullanılmış giyim ve dokunmuş diğer eşya; paçavralar
161.187
6.723
2.281
4,2%
1,4%
64
Ayakkabılar, getrler, tozluklar ve benzeri eşya; bunların aksamı
863.682
111
488
0,0%
0,1%
65
Başlıklar ve aksamı (şapka, kasket, koruyucu başlıklar vb.)
50.701
390
2
0,8%
0,0%
90
Türkiye
Mersin Firmaları
Türkiye İçerisindeki Payı (%)
Fasıl adı
66
Şemsiyeler, güneş şemsiyeleri, bastonlar, iskemle bastonlar, kamçılar, kırbaçlar ve bunların aksamı
32.014
1.696
41
5,3%
0,1%
67
Hazırlanmış ince ve kalın kuş tüyleri ve bunlardan eşya; yapma çiçekler; insan saçından eşya
34.315
10.770
171
31,4%
0,5%
68
Taş, alçı, çimento, amyant, mika veya benzeri maddelerden eşya
499.849
55.125
15.619
11,0%
3,1%
69
Seramik mamulleri
445.860
28.733
4.442
6,4%
1,0%
70
Cam ve cam eşya
643.240
30.866
5.372
4,8%
0,8%
71
İnciler, kıymetli veya yarı kıymetli taşlar, kıymetli metaller; taklit mücevherci eşyası; metal paralar
8.529.039
34
103
0,0%
0,0%
72
Demir ve çelik
19.642.041
202.139
8.445
1,0%
0,0%
73
Demir veya çelikten eşya
2.367.171
97.053
3.968
4,1%
0,2%
74
Bakır ve bakırdan eşya
3.878.064
7.101
5.182
0,2%
0,1%
75
Nikel ve nikelden eşya
196.931
17
0,751
0,0%
0,0%
76
Aluminyum ve aluminyumdan eşya
2.984.961
38.208
1.814
1,3%
0,1%
78
Kurşun ve kurşundan eşya
227.155
982
0,411
0,4%
0,0%
79
Çinko ve çinkodan eşya
485.687
125
60
0,0%
0,0%
80
Kalay ve kalaydan eşya
49.946
0
0
0,0%
0,0%
81
Diğer adi metaller (tungsten, molibden, tantal, magnezyum, kobalt, bizmut, kadmiyum, vb.); sermetler; bunlardan eşya
111.246
11.303
2
10,2%
0,0%
82
Adi metallerden aletler, bıçakcı eşyası ve sofra takımları; adi metallerden bunların aksam ve parçaları
773.550
12.615
742
1,6%
0,1%
83
Adi metallerden çeşitli eşya (kilit, kasa, mobilya tertibatı, vb.)
754.196
8.163
1.421
1,1%
0,2%
84
Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler; bunların aksam ve parçaları
26.315.569
918.697
78.559
3,5%
0,3%
85
Elektrikli makina ve cihazlar, ses kaydetme-verme, televizyon görüntüses kaydetme-verme cihazları;aksamparça-aksesuarı
16.279.655
180.858
11.028
1,1%
0,1%
86
Demiryolu vb hatlara ait taşıtlar ve malzemeler, bunların aksam-parçaları; mekanik trafik sinyalizasyon cihazları
549.515
10.810
37
2,0%
0,0%
87
Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları; bunların aksam, parça, aksesuarı
14.514.262
83.456
20.176
0,6%
0,1%
88
Hava taşıtları, uzay taşıtları ve bunların aksam ve parçalar
3.157.690
17
54
0,0%
0,0%
89
Gemiler ve suda yüzen taşıt ve araçlar
1.005.739
440
0
0,0%
0,0%
91
Mersin Hinterlandı
Mersin Firmaları
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
Mersin Hinterlandı
Fasıl
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
Mersin Hinterlandı
Mersin Firmaları
4.055.507
25.741
Saatler ve bunların aksam ve parçaları
280.836
92
Müzik aletleri; bunların aksam, parça ve aksesuarı
93
Silahlar ve mühimmat; bunların aksam, parça ve aksesuarı
94
Fasıl
Fasıl adı
90
Optik, fotoğraf, sinema, ölçü, kontrol, ayar, tıbbi, cerrahi alet ve cihazlar; bunların aksam, parça ve aksesuarı
91
Türkiye
Türkiye İçerisindeki Payı (%) Mersin Hinterlandı
Mersin Firmaları
4.523
0,6%
0,1%
1.329
13
0,5%
0,0%
42.295
378
56
0,9%
0,1%
209.303
2.209
0
1,1%
0,0%
Mobilyalar, yatak takımları; aydınlatma cihazları; reklam lambaları, ışıklı tabelalar vb; prefabrik yapılar
1.204.657
74.724
7.789
6,2%
0,6%
95
Oyuncaklar, oyun ve spor malzemeleri; bunların aksam, parça ve aksesuarı
604.265
21.526
996
3,6%
0,2%
96
Çeşitli mamul eşya (hijyenik havlu, bebek bezi, kalem, çakmak, fermuar, fırça vb.)
498.261
3.576
406
0,7%
0,1%
97
Sanat eserleri, kolleksiyon eşyası ve antikalar
40.766
23
1
0,1%
0,0%
99
Kişisel eşyalar, deniz ve hava taşıtlarına verilen kumanya ve malzeme (yakıtlar hariç)
751.019
16.292
2.082
2,2%
0,3%
236.545.042
13.329.435
1.129.215
5,6%
0,5%
Toplam Kaynak: TÜİK
92
2012 YILI ÜLKELERE GÖRE İTHALAT ($) Türkiye Türkiye
Mersin Mersin Firmaları
14.130.402.349
138.406.308
ABD Küçük Out. Adl.
38.912
0
0
ABD Virjin Adaları
79.208
22.165
290.033.805
4.341.049
Afganistan
6.461.117
0
186.115.298
53.451
42.653.724
0
13.126.298.425
79.164.225
21.400.186.242
48.095.737
Amerikan Samoası
190.229
0
Amerikan Samoası
220.370
0
Andorra
350.263
0
Andorra
47.932
0
234.559.070
6.974.635
1.811.718
0
173.185
7.198
Anguilla
59.446
0
82.524.902
2.547
Antalya Serbest Bölgesi
8.850.478
0
Antarktika
212
212
Antarktika
0
0
Antigua ve Barbuda
7.852.339
52.292
Antigua ve Barbuda
5.289.843
0
367.893.571
12.624.596
98.989.835
537
5.108.074
0
Türkiye Türkiye
Mersin Mersin Firmaları Firmaları
5.605.293.545
11.195.362
233.831
0
ABD Virjin Adaları
2.257.473
Afganistan AHL Serbest Bölgesi
ABD ABD Küçük Out.Adl.
Almanya
Angola Anguilla Antalya Serbest Bölgesi
ABD
AHL Serbest Bölgesi Almanya
Angola
Arjantin
316.482.232
714.429
Arnavutluk
255.951.340
2.455.295
977.603
9.871
Avustralya
421.758.231
648.715
Avustralya
804.436.376
10.156.562
Avusturya
1.000.907.155
8.469.100
Avusturya
1.634.276.919
4.545.192
Azerbaycan
2.584.897.622
18.229.942
Azerbaycan
339.935.938
10.426
BAE
8.174.834.832
17.992.295
BAE
3.596.545.521
34.901
10.541.622
35.597
8.447.320
0
Aruba
Bahamalar Bahreyn
208.801.753
606.347
Bangladeş
214.169.264
5.985.357
4.016.953
81.338
Belarus
264.417.926
13.091.578
Belçika
Barbados
Arjantin Arnavutluk Aruba
Bahamalar Bahreyn
158.922.208
0
Bangladeş
766.376.472
11.414.254
58.800
0
Belarus
190.209.993
222.772
Belçika
Barbados
2.359.775.986
3.733.179
3.690.309.340
6.379.976
Belize
6.106.627
89.239
Belize
4.548.802
272.169
Benin
79.065.714
1.249.099
Benin
1.863.706
0
987.051
0
Bermuda
85.371
0
Bhutan
28.424
0
Bhutan
1.508
0
Bolivya
11.956.622
0
Bolivya
5.797.596
0
251.566.534
2.829.103
111.648.688
792.942
1.737.527
0
0
0
1.002.777.296
8.693.441
1.770.094.120
6.127.762
869.291
14.350
2.079
0
Bermuda
Bosna-Hersek Botsvana Brezilya Brunei
Bosna-Hersek Botsvana Brezilya Brunei
93
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
2012 YILI ÜLKELERE GÖRE İHRACAT ($)
Türkiye
Mersin Firmaları
1.681.572.125
14.553.852
Burkina Faso
12.816.110
110.940
Bursa Serbest Bölgesi
247.768.211
6.840
Burundi
4.152.569
146.533
Cape Verde
4.409.551
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
Bulgaristan
Cayman Adaları Cebelitarık Ceuta Cezayir Christmas Adaları Cibuti Cocos Adaları Cook Adaları Çad Çek Cumhuriyeti Çin
2.342.855
Burkina Faso
222.724.693
165.357
Bursa Serbest Bölgesi
111.373.717
0
Burundi
309
0
0
Cape Verde
682
0
18.291.196
0
Cayman Adaları
4.313.880
0
109.525.924
19.188
Cebelitarık
28.230
0
0
0
Ceuta
92.468
0
1.813.181.472
6.120.465
0
0
88.687.427
3.981.312
2.416
0
Cezayir
925.204.588
274.440
Christmas Adaları
50.738
0
Cibuti
89.305
0
5.970
0
Cocos Adaları
675.076
10.756 0
786.305.128
10.047.284
Çek Cumhuriyeti
2.833.213.531
21.211.547
Çin
11.099
Danimarka
984.109.261
5.592.594
5.084.582
Cook Adaları
1.802.969
0
Çad
9.661.782
1.529.782
2.005.340.535
2.125.340
21.295.167.459
83.537.561
Çorlu Avrupa Serbest Bölgesi
139.474.470
0
Danimarka
720.888.574
1.922.545
3.127.749
0
0
Denizli Serbest Bölgesi Doğu Timor
4.068
0
1.196.261
2.471
Dominik Cumhuriyeti
45.044.482
78.828
Ege Serbest Bölgesi
702.918.003
283.955
Ekvator
51.306.105
25.235
Ekvator Ginesi
Dominik
Bulgaristan
9.739.296
148.886.024
Doğu Timor
Mersin Firmaları
Türkiye 2.753.835.647
Çorlu Avrupa Serbest Bölgesi
Denizli Serbest Bölgesi
182
0
503.882
0
Dominik Cumhuriyeti
10.037.092
123.619
Ege Serbest Bölgesi
271.583.315
0
Ekvator
105.652.019
42.022.413
Dominik
75.765.929
0
Ekvator Ginesi
508.790
0
El Salvador
2.017.891
29.039
El Salvador
455.038
0
Endonezya
243.617.888
5.117.325
Endonezya
1.795.778.178
8.925.163
4.996.112
0
Eritre
698
0
Ermenistan
Eritre Ermenistan
240.802
0
221.836
0
Estonya
168.678.698
275.116
Estonya
311.252.844
0
Etiyopya
394.618.603
1.285.022
Etiyopya
46.956.310
7.423.986
1.623
0
Falkland Adaları
0
0
Faroe Adaları
Falkland Adaları Faroe Adaları
342.952
0
1.612
0
Fas
1.015.005.206
2.591.975
Fas
429.482.084
2.200.277
Fiji
1.585.121
0
Fiji
1.148
0
76.562.687
225.461
Fildişi Kıyısı
121.288.602
0
148.106.204
442.606
Filipinler
157.737.496
269.959
Fildişi Kıyısı Filipinler
94
Mersin Firmaları
Türkiye Filistin Finlandiya Fransa Fransa Güney Bölgesi Fransız Polinezyası
62.695.695
6.536.630
Filistin
301.594.619
185.407
6.199.068.404
13.333.711
131.907
0
Fransa Güney Bölgesi
1.273.578
0
Fransız Polinezyası
463.666
0
Finlandiya
1.114.790.374
6.369.252
Fransa
8.589.894.349
21.674.396
0
0
12.251
0
Gabon
5.751.590
0
Gambiya
1.015.817
0
303.476.199
0
Gaziantep Serbest Bölgesi
1.222.931
0
Gine
4.803.401
1.098.586
603.620
0
12.534.338.927
0
Gabon
52.511.632
98.825
Gambiya
35.101.153
408.907
223.495.713
2.351.340
Gaziantep Serbest Bölgesi
27.119.253
0
Gine
54.748.052
2.721.703
2.188.011
0
Gine Bissau
0
0
Gizli Ülke
2.775.744
0
Grenada
21.074
0
Grönland
947.398
0
Guam
Guatemala
27.622.951
19.995
Guyana
14.969.542
26.509
381.841.354
3.549.835
0
0
3.964.706
796
527.996.636
987.317
1.253.717.271
10.866.971
20.689.642
48.144
0
0
200.578.812
2.361.848
Hırvatistan
Gana
Gine Bissau Gizli Ülke Grenada Grönland Guam
Güney Afrika Cumhuriyeti Güney Georgia ve Sand. Adl. Güney Kıbrıs Güney Kore Gürcistan Haiti Heard Adası ve Mc. Donald Adl. Hırvatistan
Mersin Firmaları
Türkiye
Gana
0
0
5.159
0
0
0
Guatemala
7.131.916
1.068.388
Guyana
2.574.806
0
1.289.820.600
1.792.875
96.024
0
111.942
0
5.660.083.253
42.420.262
180.350.957
11.580
257.217
0
2.515
0
209.787.362
696.448
Güney Afrika Cumhuriyeti Güney Georgia ve Sand. Adl. Güney Kıbrıs Güney Kore Gürcistan Haiti Heard Adası ve Mc. Donald Adl.
Hindistan
791.724.047
6.416.079
Hindistan
5.843.637.679
121.684.338
Hollanda
3.247.514.533
19.216.598
Hollanda
3.660.634.649
22.760.627
Hollanda Antilleri
5.159.960
15.849
Hollanda Antilleri
4.606.700
0
Honduras
12.881.866
150
Hong Kong
337.247.945
1.023.327
10.825.135.109
303.864.394
34.011.038
68.019
179.829
0
İngiltere
8.695.727.253
20.607.154
İngiltere
İran
9.921.965.529
41.065.396
İran
Irak İngiliz Virjin Ad. İngiliz.Hint Okyanusu Adaları
Honduras
2.081.139
57.157
Hong Kong
111.856.933
92.084
Irak
149.327.537
2.180.747
537
0
1.759
0
5.629.442.859
7.983.640
11.964.778.631
11.692.002
İngiliz Virjin Ad. İngiliz.Hint Okyanusu Adaları
95
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
İrlanda
Mersin Firmaları
Türkiye
Türkiye
Mersin Firmaları
347.306.993
3.541.949
İrlanda
845.457.551
97.494
İspanya
3.718.975.633
15.670.452
İspanya
6.023.617.928
10.172.231
İsrail
2.329.793.159
30.909.149
İsrail
1.710.401.176
414.947
184.348.581
569.214
78.069.968
0
İsveç
1.185.972.599
4.352.796
İsveç
2.135.409.915
2.278.548
İsviçre
2.124.559.408
1.003.409
İsviçre
4.304.857.118
2.219.137
İtalya
6.374.077.250
19.017.180
İtalya
13.344.470.827
67.825.494
İzlanda
15.995.759
0
İzlanda
14.098.980
0
İzmir Serbest Bölgesi
24.720.126
43.517
İzmir Serbest Bölgesi
52.747.590
0
Jamaika
41.776.052
0
Jamaika
149.726
0
Japonya
331.989.741
8.092.842
Japonya
3.601.427.443
1.853.370
İstanbul Endüstri ve Tic. Serb.Böl.
Kamboçya Kamerun Kanada Karadağ Katar Kayseri Serbest Bölgesi Kazakistan Kenya Kesinleşmemiş Ülke ve Bölgeler Kırgızistan Kiribati
İstanbul Endüstri ve Tic. Serb.Böl.
5.195.011
50.183
Kamboçya
53.768.030
0
115.651.166
310.506
Kamerun
30.172.484
0
1.058.282.528
1.905.523
Kanada
953.716.633
50.745.294
29.131.283
302.549
Karadağ
17.935.753
0
257.360.056
1.123.788
466.498.532
263.856
62.530.220
0
Katar Kayseri Serbest Bölgesi
113.125.110
0
1.069.068.584
3.075.332
Kazakistan
2.056.085.650
6.955.485
137.999.701
8.523.716
Kenya
17.876.739
26.202
5.505.703
29.370
Kesinleşmemiş Ülke ve Bölgeler
54.789.008
50.076
257.477.438
909.777
Kırgızistan
45.226.316
10.376.627
305.880
0
Kiribati
1.975.820
0
Kocaeli Serbest Bölgesi
23.860.823
0
Kocaeli Serbest Bölgesi
139.194.864
0
Kolombiya
152.132.787
1.487.257
Kolombiya
814.146.182
197.767
Komorolar
5.367.475
22.354
Komorolar
10.534.146
0
Kongo
92.128.818
345.528
Kongo
12.172.560
0
Kongo Demokratik Cumhuriyeti
23.862.923
0
Kongo Demokratik Cumhuriyeti
40.887.872
0
255.054.973
1.550.162
Kosova Kostarika Kuveyt Kuzey Kıbrıs Türk Cum. Kuzey Kore Kuzey Mariana Adaları Küba
Kosova
20.312.431
9.092.829
0
76.288.180
4.683.949
278.464.349
0
Kuzey Kıbrıs Türk Cum.
75.519.247
14.620.956
Kuzey Kore
3.497.928
1.123.900
2.367
0
6.219.435
81.214
Kostarika
290.583.848
6.629.040
Kuveyt
1.009.750.320
39.940.732
240.493
8.377
0
0
Kuzey Mariana Adaları
10.090.890
0
Küba
96
Mersin Firmaları
Türkiye Laos
Mersin Firmaları
Türkiye
2.917.447
0
1.785.627
0
Lesotho
503.390
383.160
Lesotho
37.884
0
Letonya
127.436.048
1.854.837
Letonya
160.295.987
0
Liberya
104.369.478
412.277
Liberya
24.169.734
0
2.139.611.003
30.801.531
416.158.408
9.406
9.991.886
0
2.480.519
0
Litvanya
276.162.180
5.304.071
Litvanya
218.346.535
668.108
Lübnan
846.091.172
10.107.667
Lübnan
176.392.680
982.041
Libya Liechtenstein
Lüksemburg
51.869.830
2.051
Macaristan
517.963.707
3.706.134
Madagaskar
56.818.938
278.251
290.504
0
Makao Makedonya
Laos
Libya Liechtenstein
Lüksemburg Macaristan Madagaskar Makao
274.560.872
1.672.205
Malavi
3.730.723
0
Malavi
Maldivler
7.137.383
0
Maldivler
165.505.603
4.662.559
Malezya
Makedonya
Malezya
Mali
19.283.211
0
Malta
919.084.962
737.654
Malta
Marshall Adaları
83.353.977
115.911
Mauritius
35.549.620
Mayotte Meksika Melilla Mersin Serbest Bölgesi Mısır Moğolistan
Mali
0
1.632
0
1.278.252.207
6.393.209
531.217
Mauritius
6.167.350
0
3.807.227
41.356
Mayotte
0
0
205.999.089
107.954
Meksika
867.154.475
34.309.445
289.345
0
8.884
0
292.967.513
49.596.890
Mersin Serbest Bölgesi
94.413.612
13.321.782
3.679.430.891
27.417.049
Mısır
1.342.051.267
9.005.170
Melilla
110.699.555
117.463
Mozambik
36.377.503
1.071.255
Myanmar
5.434.695
0
Myanmar
Namibya
3.994.998
234.934
Namibya
0
0
Nepal
3.230.786
Nijer
38.980.250 438.767.037
1.129.701
8.066.621
0
Norveç
583.924
17.237.937
0
Moritanya
Norfolk Adaları
103.253.461
5.922.954
0
Niue Adası
0
Marshall Adaları
0
Nikaragua
395.470
0
43.788
Nijerya
747.119
491.222
6.140.240
Nauru
2.145.369
2.095.311
35.905.107
Montserrat
53.503 1.476.749
216.491.466
224.556.611
Moldova
145.858.019 1.184.451.209
Moğolistan
8.182
0
135.053.389
3.209.034
135
0
Moritanya
4.188.819
0
Mozambik
156.385.102
824.423
4.214.298
378.149
6.832.530
0
Nauru
100.098
0
306.823
Nepal
11.513.009
0
142.470
Nijer
78.771
0
113.174.528
20.874.538
Nikaragua
210.405
0
135.038
0
0
0
916.821.173
1.766.834
Moldova Montserrat
Nijerya
0
0
Niue Adası
7.768
0
Norfolk Adaları
450.626.508
1.885.259
Norveç
97
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
Mersin Firmaları
Türkiye
Orta Afrika Cumhuriyeti
1.584.607
0
Özbekistan
449.969.578
4.735.069
Pakistan
276.344.789
1.854.303
Palau
Orta Afrika Cumhuriyeti
4.379.584
0
Özbekistan
813.287.488
1.190.143
Pakistan
555.043.870
1.858.063
1.705
0
225.062.244
331.775
4.861.990
0
12.097.374
20.700
246.410.402
258.452
Pitcairn
0
0
Polonya
1.853.837.251
Portekiz
441.147.868 1.676.355
0
2.496.525.037
19.741.440
19.935.081
0
6.682.064.355
112.940.791
108.470
0
Samoa
4.150.394
0
397.332
Panama Papua Yeni Gine Paraguay Peru
Rize Serbest Bölgesi Romanya Ruanda Rusya Federasyonu Samoa Samsun Serbest Bölgesi San Marino Sao Tome ve Principe Senegal
Mersin Firmaları
Türkiye
Palau
0
0
38.519.330
188.449
36.214
0
Paraguay
150.331.252
0
Peru
101.186.427
443.721
Pitcairn
7.133
0
15.707.170
Polonya
3.058.078.422
760.193
365.605
Portekiz
644.368.607
3.244.120
0
0
3.236.424.993
3.823.523
101
0
26.625.286.073
89.518.396
67.011
0
Samsun Serbest Bölgesi
8.330.334
0
0
San Marino
1.406.452
0
383.072
0
Sao Tome ve Principe
4.407
0
Panama Papua Yeni Gine
Rize Serbest Bölgesi Romanya Ruanda Rusya Federasyonu
128.366.466
1.349.875
Senegal
2.162.777
4.429
Seyşeller
9.174.730
276.504
Seyşeller
2.810.559
0
Sırbistan
380.913.664
9.012.429
Sırbistan
205.537.807
1.299.113
35.864.926
663.516
47.869.960
0
Singapur
443.711.305
2.084.029
Singapur
222.535.207
305.542
Slovakya
391.828.629
1.602.814
Slovakya
871.458.809
879
Slovenya
548.378.402
431.863
Slovenya
311.875.403
56.771
Solomon Adaları
9.253
0
Solomon Adaları
2.179.638
0
Somali
43.762.762
231.267
Somali
1.163.423
366.323
Sri Lanka
37.407.213
1.371.055
84.431.639
864.072
503
0
54.559
0
2.006.510
0
6.577
0
St. Vincent ve Grenadines
10.725.920
0
Sudan
11.171.417
934.388
Sierra Leone
St Pierre ve Miquelon
Sierra Leone
Sri Lanka
22.231
0
St Pierre ve Miquelon
St. Helena
0
0
St. Helena
St. Kitts ve Nevis
11.787.967
31.008
543.494
0
7.176.890
76.690
279.665.255
23.855.790
St. Lucia St. Vincent ve Grenadines Sudan
St. Kitts ve Nevis St. Lucia
98
Mersin Firmaları
Türkiye Surinam
Mersin Firmaları
Türkiye
6.256.570
120.384
498.853.419
17.301.485
Suriye
163.010
0
67.448.462
2.673.740
3.676.954.608
17.041.500
Suudi Arabistan
2.171.061.332
7.387.923
163.858
0
4.867
0
Şili
174.994.075
508.086
Tacikistan
235.019.981
163.603
Şili
466.042.285
902.675
Tacikistan
345.177.682
0
Tanzanya
130.591.677
6.927.788
Tanzanya
26.022.016
0
Tayland
176.400.931
531.315
Tayland
1.311.959.638
4.971.137
Tayvan
119.461.735
682.363
Togo
254.938.639
2.864.649
Tayvan
2.058.796.956
4.132.615
45.713.382
0
0
0
2.573
0
Tonga
171.390
12.491
322
0
Trabzon Serbest Bölgesi
265.206
0
Trabzon Serbest Bölgesi
3.116.760
0
Trakya Serbest Bölgesi
114.038.091
196.827
Trakya Serbest Bölgesi
51.039.663
0
36.219.924
25.222
Trinidad ve Tobago
14.781.213
0
Tunus
796.759.353
5.673.016
Tunus
195.623.995
292.516
Tuvalu
212.951
0
Tuvalu
3.812.957
0
3.807.754
0
Tübitak MAM Teknoloji Serbest Bölgesi
1.239.709
0
4.744
0
Türk ve Caicos Ad.
436
0
1.480.375.133
8.123.662
303.506.879
573.172
Uganda
22.538.579
105.043
Uganda
3.605.951
390.861
Ukrayna
1.829.775.521
44.477.735
Ukrayna
4.394.199.797
31.325.532
Umman
268.538.734
581.842
Umman
52.849.681
674.077
Uruguay
45.611.886
33.626
Uruguay
97.978.695
575.020
771.093.231
6.450.919
Ürdün
95.996.450
2.495.223
Suriye Suudi Arabistan Svaziland
Tokelau Adaları
Trinidad ve Tobago
Tübitak MAM Teknoloji Serbest Bölgesi Türk ve Caicos Ad. Türkmenistan
Ürdün Vallis ve Futuna Vanuatu Vatikan Venezuela
10.617
0
1.418.916
10.595
11.156
0
Surinam
Svaziland
Togo Tokelau Adaları Tonga
Türkmenistan
Vallis ve Futuna Vanuatu Vatikan
156.267.688
249.109
Vietnam
90.104.068
1.261.789
Vietnam
Yemen
485.937.156
2.777.687
Yemen
Yeni Kaledonya Yeni Zelanda Yumurtalık Serbest Bölgesi Yunanistan
4.948.526
0
67.923.036
189.738
16.340.551
645.601
1.401.822.230
4.479.582
Venezuela
Yeni Kaledonya Yeni Zelanda Yumurtalık Serbest Bölgesi Yunanistan
99
0
0
3.963.002
0
0
0
197.720.192
0
1.213.963.190
3.534.705
368.408
0
24.701
0
54.586.231
169.129
92.192.232
351.339
3.539.868.997
60.595.914
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
Mersin Firmaları
Türkiye Zambia
12.963.636
153.012
8.435.107
0
152.488.651.761
1.311.413.816
Zimbabve Toplam
Mersin Firmaları
Türkiye Zambia
6.017.442
74.058
Zimbabve
7.929.953
603.858
236.545.042.030
1.129.214.800
Toplam
Kaynak: TÜİK
MERSİN FİRMALARI DIŞ TİCARET İSTATİSTİKLERİNİN ÜLKE GRUPLARINA GÖRE DAĞILIMI* ($) Ülke Grupları
2011 İthalat
2012 İhracat
İthalat
İhracat
Avrupa
371.366.434
581.997.817
421.999.934
511.377.137
Avrupa Birliği
245.553.065
268.402.262
269.577.931
237.399.322
Diğer Avrupa Ülkeleri
125.813.369
313.595.555
152.422.003
273.977.815
Afrika
65.178.017
123.982.696
48.638.594
145.679.280
Kuzey Afrika
28.592.798
61.414.414
11.781.809
72.721.499
Diğer Afrika Ülkeleri
36.585.219
62.568.282
36.856.785
72.957.781
Amerika
338.635.454
35.586.786
292.852.111
26.348.792
Kuzey Amerika
216.050.319
16.276.412
189.151.602
13.100.885
12.606.982
5.335.122
40.806.555
1.110.679
Güney Amerika
109.978.153
13.975.252
62.893.954
12.137.228
Asya
443.372.582
543.549.229
341.675.273
575.580.878
62.180.723
458.448.751
28.821.463
492.085.052
381.191.859
85.100.478
312.853.810
83.495.826
Okyanusya ve Kutup Bölgeleri
10.729.050
622.335
10.325.691
988.418
Avustralya ve Yeni Zelanda
10.729.050
575.150
10.325.691
849.209
0
47.185
0
139.209
21.725
199.260
50.076
29.370
7.576.089
53.429.400
13.673.121
51.409.941
1.236.879.351
1.339.367.523
1.129.214.800
1.311.413.816
Orta Amerika ve Karayipler
Yakın ve Orta Doğu Asya Ülkeleri Diğer Asya Ülkeleri
Diğer Okyanusya ve Kutup Bölgeleri Ülkeleri Diğer Ülkeler Serbest Bölgeler Toplam *: Geçici Veriler Kaynak:TÜİK
Mersin firmaları tarafından gerçekleştirilen ihracattaki gelişmeler ülke grupları itibariyle incelendiğinde; 2012 yılında Avrupa ve Amerika ülkelerine yapılan ihracatta 2011 yılına göre azalış olduğu görülmektedir. Söz konusu ülke gruplarındaki azalışta; Avrupa ülkeleri içerisinde Rusya Federasyonu, Ukrayna ve K.K.T.C; Amerika ülkelerinde A.B.D. ve Brezilya ülkeleri etkili olmuştur. 2012 yılında Afrika ve Asya ülkeleri ihracatında ise yukarı yönlü hareketlenmeler gözlenmiştir. Söz konusu gelişmede Afrika ülkeleri içerisinde Libya ve Sudan, Asya ülkelerinde Irak, Birleşik Arap Emirlikleri ve Filistin’e yapılan ihracat artışı etkili olmuştur. Avrupa bölgesindeki finansal krizin olumsuz etkisiyle Avrupa ülkelerinin ihracat içerisindeki payı azalırken; Afrika ve Asya ülkelerinin payı ise artmıştır. Mersin firmaları tarafından gerçekleştirilen ithalattaki gelişmeler ülke grupları itibariyle değerlendirildiğinde; 2012 yılında Avrupa ülkeleri ithalatında geçen yıla göre artış; Afrika, Asya ve Amerika ülkelerinde ise azalış gözlenmiştir. Afrika ülkeleri içerisinde Mısır ve Nijerya; Asya ülkelerinde Çin, Hindistan ve Bangladeş; Amerika ülkelerinde Kanada ve Brezilya ülkeleri; söz konusu ülke gruplarından yapılan ithalattaki azalışta önemli paya sahiptir. Avrupa ülkeleri ithalatındaki artışta Yunanistan, Rusya Federasyonu ve Ukrayna’dan yapılan önemli miktardaki ithalat artışı etkili olmuştur. Bu gelişmelere paralel olarak Avrupa ülkelerinin ithalat içerisindeki payı artarken; Asya ,Afrika ve Amerika ülkelerinin ise azaldığı gözlenmiştir.
100
Bölgenin Toplam Brüt Alanı
836.322 m2
Bölgenin Net Parsel Alanı
570.365 m2
Kiraya Verilen Toplam Alan
570.365 m2
Kiraya Verilebilir Toplam Alan
-
Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü
MERSİN SERBEST BÖLGESİ’NDEKİ İSTİHDAMIN DAĞILIMI MERSİN SERBEST BÖLGESİNDEKİ İSTİHDAMIN DAĞILMI 9.000 8.000 7.000 6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 0
24,0% 20,0% 16,0% 12,0% 8,0% 4,0% 0,0% 2010
2011
2012
Toplam
6.191
6.537
7.829
Değişim
-0,5%
6%
20%
-4,0%
Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü
2012 YILI SONU İTİBARİYLE YATIRIM HARCAMALARININ DAĞILIMI* ($)
Türkiye’den
Yurtdışından
Bina
63.099.000
4.710.000
67.809.000
Makine-Teçhizat
12.588.500
1.531.000
14.119.500
5.045.327
13.256
5.058.582
972.400
261.800
1.234.200
81.705.227
6.516.056
88.221.282
İşgücü Diğer(Büro Malzemesi) Toplam
Toplam
(*) Beyan Edilen Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü
31.12.2012 TARİHİ İTİBARİYLE BÖLGEYE GETİRİLEN SERMAYE MİKTARININ DAĞILIMI ($) Sermayenin Cinsi
Menşei Türkiye
Yabancı
Toplam
Ayni
81.705.227
6.516.056
88.221.282
Nakdi
24.790.428
916.639
25.707.067
106.495.655
7.432.695
113.928.349
Toplam
Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü
101
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
MERSİN SERBEST BÖLGESİ
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
31.12.2012 TARİHİ İTİBARİYLE VERİLEN RUHSATLARIN SAYISI
Yatırımcı
Kiracı
Toplam
292
199
491
Yabancı
20
28
48
Yerli-Yabancı Ortaklığı
29
37
66
341
264
605
Yerli
Toplam
Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü
2012 YILI SONU İTİBARİYLE FİRMA SAYISI
Firma Sayısı
Yerli
339
Yabancı
33
Yerli-Yabancı Ortaklığı
49
Toplam
421
Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü
2012 YILI SONU İTİBARİYLE FAALİYET RUHSATLARININ KONULARINA GÖRE DAĞILIMI Faaliyet konuları
Yerli
Yabancı
Yerli-Yabancı Ort.
Kiracı
Yatırımcı
Kiracı
Yatırımcı
Yatırımcı
Toplam
134
77
25
8
29
11
284
Bankacılık-Sigortacılık
2
3
-
-
1
2
8
İşyeri Kiralama
1
83
-
6
-
9
99
55
77
3
1
7
4
147
Depolama
1
48
-
5
-
3
57
Montaj-Demontaj
2
2
-
-
-
-
4
İşletici
-
2
-
-
-
-
2
Diğer
4
-
-
-
-
-
4
199
292
28
20
37
29
605
Alım-Satım
Üretim
Toplam
Kiracı
Genel
Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü
2012 yılı sonu itibariyle, Mersin Serbest Bölgesi’nde 30’u yabancı olmak üzere toplam 7.829 kişi istihdam edilmektedir. 2011 yılına göre istihdam %20 oranında artarken, 2012 yılının Aralık ayı sonu itibariyle Mersin Serbest Bölgesi, serbest bölgeler içinde istihdam edilen kişi sayısına göre 3. sırada yer almaktadır. Söz konusu dönemde faaliyet gösteren firma sayısı, 2011 yılının belirtilen dönemine göre %2 artarak 421’e yükselmiştir. Mersin Serbest Bölgesi’nde faaliyet gösteren firmaların %47’si alım-satım, %24’ü üretim, %16’sı işyeri kiralama, %9’u depolama, %1’i bankacılık sigortacılık, %3’ü ise diğer hizmetler alanlarında yer almaktadır.
102
42,3%
4.500.000
50%
4.000.000
40%
3.500.000
30%
20,9%
1.000 $
3.000.000
20%
2.500.000 2.000.000
10%
16,1%
3,2%
0%
1.500.000
-10%
1.000.000
-20%
-27,3%
500.000 0 Toplam Ticaret Hacmi(1.000 $)
-30% -40%
2008
2009
2010
2011
2012
2.637.919
1.918.635
2.227.309
2.693.049
3.832.246
3,2%
-27,3%
16,1%
20,9%
42,3%
Değişim(%) Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı
Mersin Serbest Bölgesi’nde 2009 yılında ekonomik krizin etkisiyle ticaret hacmindeki azalışın, 2010 yılında yerini artışa bıraktığı, söz konusu artışın hızını yükselterek 2011 ve 2012 yıllarında da devam ettiği görülmektedir. 2012 yılında serbest bölgedeki ticari faaliyetler sanayi sektörü içerisinde önemli ağırlığa sahip olan işlenmiş petrol ürünleri alt sektörü haricinde değerlendirildiğinde; yılın ilk yarısında ve son çeyreğinde sanayi sektöründeki ticari hareketlenmelerin etkisiyle geçen yılın üzerinde bir seyir izlediği gözlenirken; üçüncü çeyrekte ise tarım sektöründeki ticaret hacminin azalması ile bir önceki yılın aynı döneminin altında kaldığı görülmektedir. Serbest bölge ticaret hacmindeki gelişmeler sanayi sektöründeki işlenmiş petrol ürünleri alt sektörü dâhilinde incelendiğinde; yılın ilk iki çeyreğinde yukarı yönlü, son iki çeyreğinde ise aşağı yönlü hareketlenmeler olduğu gözlenmektedir. Ticari faaliyetlerdeki söz konusu gelişmede işlenmiş petrol ürünleri alt sektörü etkili olmuştur. Belirtilen sektör haricinde yıllık bazda bölgedeki ticaret hacmi geçen yıla göre %15 artmıştır. Mersin Serbest Bölgesi, serbest bölgeler toplam ticaret hacminde, %17’lik payla ikinci sırada yer aldığı görülmektedir.
2011-2012 YILLARI AYLAR İTİBARİYLE MERSİN SERBEST BÖLGESİ TİCARET HACMİ 2011-2012 YILLARI AYLAR İTİBARİYLE MERSİN SERBEST BÖLGESİ
'000 $
TİCARET HACMİ
450.000 400.000 %56
350.000 300.000 250.000
%74 %73
%55
%47
%48
%40
%65
%36
%4.
%6 %24
200.000 150.000 100.000 50.000 0 Ocak
Şubat
Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran Temmuz Ağustos 2011
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
2012
Bölgedeki ticaretin ülkeler bazında dağılımı incelendiğinde; ticaret hacmi içerisinde önemli ağırlığa sahip olan AB ülkelerinin ticaret hacmindeki 2011 yılındaki artışın 2012 yılında yerini azalışa bıraktığı, Türkiye ve İslam ülkelerinin ise yavaşladığı görülmektedir.
103
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
YILLAR İTİBARİYLE MERSİN SERBEST BÖLGEHACMİ TİCARET HACMİ YILLAR İTİBARİYLE MERSİN SERBEST BÖLGE TİCARET
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
2012 YILI TİCARET HACMİNİN ÜLKE GRUPLARINA GÖRE DAĞILIMI (1.000 $) Bölgeye Giriş
OECD Ülkeleri
492.841
227.920
720.761
19%
AB Ülkeleri
306.571
189.565
496.136
13%
186.269
38.355
224.624
6%
Diğer OECD Ülkeleri Diğer Avrupa Ülkeleri
Bölgeden Çıkış
Toplam Ticaret Hacmi
Toplam Ticaret Hacmi İçindeki Payı (%)
Ülke Grupları
137
1.584
1.722
0,04%
44.162
38.949
83.111
2%
Eski S.S.C.B
151.794
45.113
196.907
5%
İslam Ülkeleri
182.904
539.871
722.775
19%
Türk Cumhuriyetleri
Diğer Ülkeler
315.871
134.900
450.771
12%
Türkiye
655.760
1.000.440
1.656.200
43%
Toplam
1.843.469
1.988.777
3.832.246
100%
Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü
2012 YILI TİCARET HACMİNİN SEKTÖRLERE GÖRE DAĞILIMI (1.000 $) Sektörler
Türkiye Serbest Bölgeleri
Mersin Serbest Bölgesi
Mersin Serbest Bölgesi’nin Payı(%)
I.Tarım
906.461
580.522
A-Bitkisel Ürünler
819.316
580.155
71%
68.366
119
0,2%
1.312
48
4%
17.465
201
1%
B-Hayvansal Ürünler C-Su Ürünleri D-Orman Ürünleri II.Madencilik-Taşocakçılığı
64%
54.212
24.232
45%
22.092.462
3.227.492
15%
A-İşlenmiş Tarım Ürünleri
1.315.612
680.706
52%
B-İşlenmiş Petrol Ürünleri
805.863
799.392
99%
III.Sanayi
C-Sanayi Ürünleri
19.970.987
1.747.394
9%
Toplam
23.053.135
3.832.246
17%
Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı - Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü
104
MERSİN ULUSLARARASI LİMANI MERSİN ULUSLARARASI LİMANI HAKKINDA ÖNEMLİ BİLGİLER İşleticisi
Mersin Uluslararası Liman İşletmeciliği A.Ş.
Hizmete Açılış Tarihi
12.05.2007
Toplam Rıhtım Uzunluğu
3.250 m
Liman Alanı
110 hektar
Deniz Alanı
32 hektar
Kullanılan Net Saha
110 hektar
Kapalı Alan
15.170 m2
Rıhtım Derinlikleri
14m-10m
Gemi Kabul Kapasitesi
max uzunluk 305 m
Dökme Kuru Yük Kapasitesi
8.000.000 Ton
Dökme Sıvı Yük Kapasitesi
750.000 Ton
Genel Kargo Kapasitesi
1.000.000 Ton
Sahalarda Konteyner Tutma Kapasitesi*
2.050.000 TEU/Yıl
*:Konteyner stoklama kapasitesi aktarma payı bırakılmaksızın, tam kapasite hesaplanmıştır. Kaynak: Mersin Uluslararası Liman İşletmeciliği A.Ş.
2012 YILI SONU İTİBARİYLE MERSİN ULUSLARARASI LİMANI KONTEYNER İLE YÜKLEME BOŞALTMA ARAÇLARI Araç Cinsi
Adet
Gentry-Crane Elektrikli Rıhtım Vinci
Kapasitesi/Ton
7
40-45-65
14
3-5-10-35
4+3
100-150
10+10
40
Boş Konteyner Forklifti
13
12
Saha Kreynleri (RTG)
25
35-40-41
2
10
Forkliftler
47+20
3-2,5
Çekiciler
91+10
25-50,65,165
94
40-65-100
6
-
MHC Dolu Konteyner Forklifti
Lastik Tekerlekli Mobil Vinç
Treylerler Mini Loader (Bobcat)
Kaynak: Mersin Uluslararası Liman İşletmeciliği A.Ş.
105
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
LİMAN FAALİYETLERİ
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
MERSİN LİMAN BAŞKANLIĞI Adet
MERSİN LİMAN BAŞKANLIĞI GEMİ TRAFİĞİ MERSİN LİMAN BAŞKANLIĞI BAZINDA BAZINDA GEMİ TRAFİĞİ
5.000
(%) 25,0%
4.800
19,6% 20,0%
4.600
15,0%
4.400
10,0%
7,6%
4.200
5,0%
3,2%
4.000
0,0%
-4,8%
3.800
-4,9%
-5,0%
3.600
-10,0% 2008
2009
2010 Gemi Sayısı
2011
2012
Değişim
Kaynak: T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı
MERSİN LİMAN BAŞKANLIĞI YÜKLEME BOŞALTMA TONAJLARI*
Dâhili 2008
1.579.731
İhracat 7.889.355
İthalat 10.371.079
Transit
Toplam
46.943
19.887.108
2009
1.759.690
8.274.160
11.017.120
60.832
21.111.802
2010
1.548.639
10.037.533
13.526.324
239.563
25.352.059
2011
1.434.506
9.699.790
14.094.216
109.497
25.338.009
2012
1.445.599
10.249.336
18.898.491
153.496
30.746.922
*: Geçici veriler Kaynak: T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı
Mersin Liman Başkanlığı bazında yük taşıma istatistikleri son 5 yıllık dönem için değerlendiğinde; 2009 yılında küresel krizin etkisiyle bir miktar yavaşlama olsa da 2008-2010 döneminde yük trafiğinin artış eğiliminde olduğu, 2011 yılında ise Avrupa’da yaşanan ekonomik ortamdaki belirsizlik ile Ortadoğu’daki gelişmelerin etkisiyle önceki yıla önemli bir değişim olmadığı, 2012 yılında ise yük trafiğinin tekrar yükselişe geçtiği gözlenmiştir. 2012 yılında yük trafiği; yükleme tonajı %5 artarak 10.680.498 ton, boşaltma tonajı %32 artarak 20.066.424 ton; toplam yük trafiği ise %21 artarak 30.746.922 ton seviyesine yükselmiştir. Söz konusu artışta başta ithalat olmak üzere ihracat yükleri etkili olmuştur. 2012 yılında Mersin Liman Başkanlığı tarafından elleçlenen yük miktarı ile Türkiye genelindeki liman başkanlıkları içerisinde 5. sırada yer almaktadır. Mersin Liman Başkanlığı bazında yük taşıma istatistiklerine kargo tipine göre bakıldığında; tüm kargo tiplerine göre artış olduğu; elleçlenen yük tonajındaki artışta ise özellikle konteyner ve genel kargo yükleri etkisi gözlenmektedir.
106
MERSİN LİMAN BAŞKANLIĞI BAZINDA ELLEÇLENEN YÜKLERİN
18,000,000
18.000.000 18,000,000
16,000,000
16.000.000 16,000,000
14,000,000
90%
90%
80%
80%
14.000.000 14,000,000
70%
70%
12,000,000
12.000.000 12,000,000
60%
60%
10,000,000
10.000.000 10,000,000
50%
50%
8,000,000
8.000.000 8,000,000
40%
40%
6,000,000
6.000.000 6,000,000
30%
30%
4,000,000
4.000.000 4,000,000
2,000,000
2.000.000 2,000,000
0
0 0
2%
Ka# Dökme Yük
85%
85%
26%
26%
12%
4% 2%
2%
2%
Ka# Dökme Yük Genel Kargo
Genel Kargo Sıvı Dökme Yük
Sıvı Dökme Yük Konteyner
Konteyner Araç
20%
12%
10% 0%
Araç
2011
4,432,821 2011
4.432.821 4,432,821 1,898,755
1.898.755 1,898,755 4,902,074
4.902.074 4,902,074 13,054,589
13.054.589 13,054,589 1,048,951
1.048.951 1,048,951
2012
4,606,818 2012
4.606.818 4,606,818 3,509,506
3.509.506 3,509,506 5,017,569
5.017.569 5,017,569 16,428,202
16.428.202 16,428,202 1,179,427
1.179.427 1,179,427
4% 4% 85%
85% 85% 2%
2% 2% 26%
26% 26% 12%
12% 12%
Değişim
4% Değişim
20% 10% 0%
Kaynak: T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı
MERSİN LİMAN BAŞKANLIĞI BAZINDA ELLEÇLENEN YÜKLERİN YÜK CİNSİNE GÖRE DAĞILIMI (TON)* Yükleme Yük Cinsi Tarım Ürünleri ve Canlı Hayvanlar Gıda Maddeleri ve Hayvan Yemleri Katı Mineral Yakıtlar
2011
Boşaltma 2012
Genel Toplam
2011
2012
2011
2012
Değişim (%)
79.341
165.567
1.694.150
1.477.943
1.773.491
1.643.510
-7,3%
183.613
134.918
1.145.767
1.579.384
1.329.380
1.714.302
29,0%
0
0
423.684
437.740
423.684
437.740
3,3%
Petrol Ürünleri
295.003
98.800
3.852.411
3.793.331
4.147.414
3.892.131
-6,2%
Cevher ve Metal Atıkları
183.661
322.440
122.789
144.492
306.450
466.932
52,4%
88.101
141.029
137.300
145.721
225.401
286.750
27,2%
1.490.898
1.302.625
107.905
113.348
1.598.803
1.415.973
-11,4%
Metal Ürünleri Ham ve Üretilmiş Mineraller, İnşaat Malzemeleri Gübreler Kimyasallar Makineler, Taşıma Teçhizatı, Aksam ve Çeşitli Parçaları ile Konteynerler Diğer Taşınan Mallar Elleçlenen Toplam Yük
68.700
38.937
229.148
431.954
297.848
470.891
58,1%
516.335
471.669
343.255
392.706
859.590
864.375
0,6%
7.243.703
8.003.536
7.118.527
11.544.937
14.362.230
19.548.473
36,1%
10.881
977
2.018
4.868
12.899
5.845
-54,7%
10.160.236
10.680.498
15.176.954
20.066.424
25.337.190
30.746.922
21,4%
*Geçici Veriler Kaynak: T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı
Mersin Liman Başkanlığı bazında ihracattaki gelişmeler son beş yıllık dönem için değerlendirildiğinde; 20082012 döneminde 2011 yılında gözlenen azalışın haricinde artış eğiliminde olduğu, 2012 yılında ihraç yüklerinin belirtilen dönem içerisinde en yüksek seviyeye ulaştığı gözlenmiştir. 2012 yılında Mersin Limanı’nda ihracat kapsamında tahliye edilen yükler, önceki yıla göre %6 artarak yaklaşık 10,3 milyon tona yükselmiştir. Söz konusu artışta makineler,taşıma teçhizatı, aksam ve çeşitli parçaları ile konteynerler; tarım ürünleri canlı hayvanlar, cevher ve metal atıkları yük grubundaki ihracat artış etkili olmuştur.
107
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
MERSİN BLAZINDA İMAN BAŞKANLIĞI BAZINDA ELLEÇLENEN YÜKLERİN KDARGO TİPİNE GÖRE DAĞILIMI MERSİN LİMAN ELLEÇLENEN YÜKLERİN KARGO GÖRE TİPİNE GÖRE AĞILIMI KARGO TİPİNE DAĞILIMI (Ton)BAŞKANLIĞI Ton
Ton
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
Söz konusu dönem için Mersin Liman Başkanlığı bazında ithalat kapsamında tahliye edilen yükler incelendiğinde; ithal edilen yük miktarının 2009 ve 2011 yıllarında yavaşlamış olsa da artış eğiliminde olduğu, 2012 yılında ise ithalat artışının en yüksek seviyeye ulaştığı görülmektedir. 2012 yılında ithalat kapsamında tahliye edilen yükler, bir önceki yıla göre %34 oranında artış göstererek yaklaşık 18,9 milyon ton seviyesine yükselmiştir. Söz konusu ithalat artışında başta makineler, taşıma teçhizatı, aksam ve çeşitli parçaları ile konteynerler olmak üzere, gıda maddeleri ve hayvan yemleri ile gübreler yük grupları etkili olmuştur. Toplam ithalat yükleri içerisinde %17’lik payı olan petrol ürünleri ithalatı ise, geçen yıla göre %3 azalmıştır. Mersin Liman Başkanlığı bazında son beş yılık dönemde transit ve dâhili taşımacılık yükleri incelendiğinde; transit taşımacılıkta yük hacminin, 2008 ve 2011 yılları haricinde artış eğiliminde olduğu, dâhili taşımacılık yüklerinin ise 2008 ve 2009 yıllarındaki artışın, 2010 ve 2011 yıllarında yerini azalışa bıraktığı, 2012 yılında ise önemli bir değişim olmadığı görülmektedir. 2012 yılında dahili taşımacılık yükleri 2011 yılına göre gübreler yük grubundaki artışın etkisiyle %0,8; transit taşımacılık yükleri ise makineler, taşıma teçhizatı, aksam ve çeşitli parçaları ile konteynerler yük grubundaki artışın etkisiyle %40 artmıştır.
MERSİN İLİ LİMAN TESİSLERİ KONTEYNER TRAFİĞİ (TEU) Yıllar
Yükleme
Boşaltma
Toplam
2008
434.972
434.624
869.596
2009
424.088
421.885
845.973
2010
497.456
518.111
1.015.567
2011
557.890
568.976
1.126.866
2012
618.379
632.494
1.250.873
Kaynak: T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı
Son beş yıllık dönemde Mersin ili liman tesisleri bazında konteyner adedinde, 2009 yılındaki azalışın dışında, 2008-2012 döneminde artış eğiliminde olduğu görülmektedir. 2012 yılında konteyner adedi bazında (TEU), 2011 yılına göre hem yüklemede hem de boşaltmada %11’lik artış olduğu görülmektedir. Söz konusu dönemde Mersin Liman Başkanlığı, Türkiye genelinde en fazla konteyner elleçlemesi yapılan liman başkanlıkları içerisinde 2. sırada yer almaktadır. 2012 yılında Mersin Limanı’na operasyon için 4.936 adet gemi uğramış olup, bu sayı önceki yıla göre %20’lik artışı ifade etmektedir. Belirtilen dönemde Türkiye genelinde liman başkanlıkları bazında limanlara uğrayan gemi sayısına göre Mersin 4.sırada yer almaktadır.
MERSİN İLİ LİMAN TESİSLERİNDE İŞLEM GÖREN GEMİ İSTATİSTİKLERİ Yıllar
Gemi
Gros Ton
2008
4.237
33.730.735
2009
4.560
40.545.366
2010
4.341
44.599.743
2011
4.127
44.760.552
2012
4.936
51.572.205
Kaynak: T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı
2012 YILI RO-RO İSTATİSTİKLERİ Hatlar
Gemi
Araç Gelen Araç
Giden Araç
Toplam Araç
16.412
17.756
34.168
Taşucu - Girne
528
Mersin - Magusa
297
7.557
7.112
14.669
Mersin - Trieste
102
22.797
16.951
39.748
10
789
1
790
937
47.555
41.820
89.375
Mersin- İskenderiye Toplam
Kaynak: T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı
108
MERSİN TİCARET BORSASI’NIN İŞLEM HACMİ Cinsi Hububat
2011 Miktar (kg)
2012 Değer ( )
Miktar (kg)
Değer ( )
553.907.495
505.731.941,35
532.641.173
433.815.225,16
90.755.064
102.867.543,87
124.820.391
136.745.406,71
649.405.272
917.720.549,21
656.498.374
956.686.745,84
Yağlı Tohumlar
39.775.757
114.779.689,94
39.031.442
120.302.977,42
Küspe ve Prina
18.740.193
6.932.823,57
14.643.155
1.019.912,32
5.735.813
16.247.924,53
11.836.506
37.182.117,78
35.492.805
31.236.482,60
38.428.761
45.273.587
Hububat Mamulleri Bakliyat Ve Mamulleri
Yağlar Çeşitli Gıda Maddeleri Kuru Meyveler
19.349.298
31.356.046,57
22.519.720
42.436.366,42
Yaş Meyveler
812.457.661
593.700.171,66
756.655.528
633.204.179,02
747.370
449.653,10
1.198.150
1.125.772,10
1.630.289
5.517.155,94
3.066.873
7.693.237,94
272.960
157.188,48
0
0
Canlı Hayvanlar
30.411
68.759.916,05
53.809
28.985.913,05
Ham Deriler
16.134
58.955,75
122.848
543.372,50
856
2.568,00
398
10.350,29
6.245.840
12.658.111,30
4.974.859
10.992.948,41
34.489.932
173.515.021,31
51.955.506
186.697.494,03
1.618.660
783.925,52
1.243.776
804.564,67
149.308
593.034,76
0
0
Meyve Çekirdekleri Orman Ürünleri Diğer Yan Ürünler
Bağırsaklar Çeşitli Maddeler Pamuk Yem Tekstil Ham Maddeleri Muhtelif Gıda Maddeleri Genel Toplam
235.652.872
167.214.536,32
330.276.144
239.188.427,02
2.506.473.990
2.750.283.239,83
2.589.967.413
2.882.708.597,68
Kaynak: Mersin Ticaret Borsası
109
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
TİCARET BORSALARI VE TOPTANCI HALLERİ
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
TARSUS TİCARET BORSASI’NIN İŞLEM HACMİ 2011
Cinsi
2012
Miktar (kg)
Değer ( )
Miktar (kg)
Değer ( )
940.701.935
564.873.642
1.210.550.511
707.485.521
39.798.011
33.399.108
80.553.739
58.637.845
411.650
530.739
530.058
561.464
Yağlı Tohumlar
246.421.391
222.650.565
179.454.100
194.512.729
Küspe ve Prina
2.261.140
871.094
18.547.980
14.884.973
Hububat Hububat Mamulleri Bakliyat Ve Mamulleri
Bitkisel Yağlar
590.823
2.515.410
2.339.647
8.512.703
2.629.938
2.426.749
6.018.336
6.145.077
44.124.877
18.409.835
36.222.057
24.022.380
9.013.412
12.811.101
22.380.286
45.596.234
128.388.829
100.717.109
130.388.241
108.114.635
Bitkisel Gıda Maddeleri Hayvansal Gıda Maddeleri Kuru Meyveler Yaş Meyveler Meyve Çekirdekleri
49.660
166.937
59.150
197.247
Orman Ürünleri
825.978
1.706.360
1.624.354
3.238.847
Canlı Hayvanlar
4.424
3.786.124
544.952
6.323.088
Çeşitli Maddeler
6.126.110
589.245
6.164.857
633.988
Tekstil Hammaddeleri Genel Toplam
46.511.113
132.078.695
42.799.594
96.028.606
1.467.859.292
1.097.532.713
1.738.177.862
1.274.895.337
Kaynak: Tarsus Ticaret Borsası
MERSİN TOPTANCI HALİ’NİN İŞLEM HACMİ ( ) 2011
2012
Ocak
16.231.700
22.649.600
Şubat
15.329.505
20.116.250
Mart
17.537.800
21.135.150
Nisan
20.607.480
19.048.750
Mayıs
24.597.010
24.700.300
Haziran
25.390.000
28.775.200
Temmuz
22.474.700
33.876.000
Ağustos
17.725.200
26.314.900
Eylül
11.661.900
24.011.800
Ekim
13.904.100
31.667.100
Kasım
20.094.050
28.005.650
Aralık
21.289.600
35.192.500
226.843.045
315.943.200
Toplam
Kaynak: Mersin Büyükşehir Belediyesi Toptancı Hal Müdürlüğü
110
Biber (Sivri-Dolma) Brokoli
Anamur
Aydıncık
Tarsus
Kazanlı
Barbunya
Erdemli
Bamya
Bozyazı
7.476
Silifke
Bakla
Mezitli
Cinsi
Mersin
Ton
87
-
-
-
-
-
-
1,5
3.171
4
-
-
-
-
-
-
-
5.719
10
-
-
-
-
-
-
-
60.740
983
209,5
89
7
0,9
889
195
11,2
-
-
-
19
-
-
12
-
0,2
Domates
84.712
1.161
4,3
520
59
26.598,8
221
25
132
Fasulye
19.127
126
1,1
51
2
49,2
67
2
4,2
Gölevez
-
-
-
-
2
-
-
-
-
Havuç
-
-
58
-
-
-
-
-
-
Ispanak
23.643
943
525,4
-
-
-
-
-
-
Kabak
18.943
617
2,6
35
-
3,96
-
-
9,8
Karnabahar
5.743
121
1,1
88
1
10,5
-
-
0,9
Kurusoğan
30.740
169
-
508
-
-
-
-
-
8.121
454
251,9
254
-
-
85
-
0,4
Marul
-
-
217,3
166
-
-
-
-
0,2
Maydonoz
-
-
-
54
-
-
-
-
-
Patates
59.619
241
-
607
-
-
-
-
-
Patlıcan
36.176
176
7,7
89
2.399
19,7
155
10.025
1.265
Pırasa
12.713
96
579,8
-
-
-
37
-
-
Salatalık
42.696
612
1,3
270
2.723
1.859,8
104
19.212
106
Sarımsak
-
-
-
31
-
-
-
-
-
Turp
-
-
-
48
-
-
-
-
-
Lahana
Kaynak: Mersin Büyükşehir Hal Müdürlüğü ile Yukarıda Yer Alan İlçelerin Hal Müdürlükleri
111
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
2012 YILINDA İLİMİZ TOPTANCI HALLERİNDE EN ÇOK İŞLEM GÖREN TAZE SEBZE MİKTARI
Kazanlı
Aydıncık
-
-
20
-
-
47.162
-
-
Avokado
Mut
Anamur
Erdemli
18.196
Bozyazı
Silifke
Armut
Mezitli
Cinsi
Tarsus
Ton Mersin
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
2012 YILINDA İLİMİZ TOPTANCI HALLERİNDE EN ÇOK İŞLEM GÖREN TAZE MEYVE MİKTARI
-
-
-
-
-
-
-
-
-
3.9
-
Ayva
9.312
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Cennet Meyvesi
5.767
-
-
10
-
-
-
-
-
-
Çağla
-
-
-
-
1
-
-
-
5,1
-
Çilek
10.200
-
-
-
1.036
-
-
-
6.736,5
-
-
-
-
-
-
-
-
-
141,4
-
Elma
30.650
169
326,7
201
36
-
384
-
-
-
Erik
Dut
30.963
312
348,2
16
-
26,3
197
-
4,8
2.983
Fıstık
-
-
-
13
-
-
-
-
-
-
Greyfurt
-
-
-
-
-
1,6
-
-
-
-
İncir
3.619
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Karpuz
24.691
463
-
277
-
-
226
-
-
-
Kavun
11.346
127
-
41
-
4,2
45
-
-
-
Kayısı
6.941
-
570,7
10
0,5
860,4
-
-
13,7
4.561
Kiraz
2.126
-
-
-
0,1
0,78
75
-
0,9
-
-
-
-
-
-
-
27
-
-
-
Limon
79.691
3.179
-
191
129
-
817
112
12,1
-
Mandalina
27.601
2.143
782
53
2
0,44
122
-
-
-
Muz
-
-
-
146
16.643
-
-
-
3.089,3
-
Nar
-
-
-
-
0,5
4,52
167
-
6.9
-
Nektarin
-
-
-
-
-
-
356
-
-
-
Pepino
-
-
-
-
-
-
-
-
33,1
-
Portakal
41.963
1.967
624,1
107
55
13,2
282
2
49,5
-
Şeftali
19.741
1.261
454,5
29
5
111,9
76
-
10,5
-
Üzüm
-
-
1,1
18
-
-
14
-
10
-
Yeni Dünya
-
-
-
-
0,2
455,6
-
2
-
-
Yer Kirazı
-
-
-
-
-
-
-
-
7,8
Kivi
Kaynak: Mersin Büyükşehir Hal Müdürlüğü ile Yukarıda Yer Alan İlçelerin Hal Müdürlükleri
112
Mersin ili coğrafi konumu itibariyle, Akdeniz Bölgesi’nin Çukurova bölümünün batısında Doğu Akdeniz Havzası’nın önemli bir bölümünü kapsamaktadır. 330 km.’lik sahil şeridiyle, Türkiye’nin en uzun sahil şeritlerinden birine sahiptir. Tarsus’tan Anamur’a kadar, antik kentleri, tarihi ve doğal değerleri, ören yerleri ile Mersin, bir turizm kenti potansiyeline sahiptir. İlimizde, turizmin çeşitlendirilerek geliştirilmesi, bütün bir yıla yaygın her mevsim turizm yapılması için; kongre ve teşvik Turizmi, dağ, yayla ve kış turizmi, inanç, kültür turizmi, termal turizmi, deniz, yat turizmi, eko turizmi gibi turizm çeşitleri ile Silifke-Taşucu-Anamur-Antalya arası karayolu projesi, Karboğazı Kış Sporları Turizm Merkezi Projesi açığa çıkarılmamış turizm ve kültürel değerlerin turizme kazandırılması, tanıtılması ve geliştirilmesi projeleri gibi projeler ve ilimizde ilan edilen sekiz adet Turizm Merkezi ve Bölgesi’nin entegreli olarak ele alınarak, sözü edilen turizm potansiyellerinin hayata geçirilmesi gerekmektedir.
2012 YILI SONU İTİBARİYLE İLİMİZDEKİ TURİZM İŞLETME BELGELİ KONAKLAMA TESİSLERİ Kapasitesi
Bulunduğu Yer
Tesisin Adı
Sınıfı
Mersin
Hiltonsa Oteli
*****
189
378
Mersin
Radisson Blu Otel
*****
246
492
Mersin-Erdemli
Lamos Resort Hotel
*****
170
348
Mersin
Atlıhan Otel
****
90
180
Mersin
Mersin Oteli
****
102
207
Mersin-Mezitli
Sahil Martı
****
61
122
Mersin-Silifke
Altın Orfoz Oteli
****
112
232
Mersin-Silifke
Pinepark Holiday Cl.
****
68
232
Mersin-Bozyazı
Anemurion Otel
****
74
150
Mersin-Mezitli
Yücesoy Liva Otel
****
68
136
Mersin
Gondol Oteli
****
78
149
Mersin-Erdemli
Olbios Marina Resort
****
96
272
Mersin-Kızkalesi
Club Hotel Barbarossa
****
79
158
Mersin-Kızkalesi
Güngoğdu Sabah Oteli
***
48
96
Mersin-Tarsus
Tarsus Şelale Oteli
***
50
100
Mersin
Nobel Oteli
***
72
144
Mersin-Erdemli
Kilikya Oteli
***
75
162
Mersin-Bozyazı
Mamure Otel
***
50
106
Mersin-Erdemli
Eylül Hotel
***
79
170
Mersin-Erdemli
Admiral Otel
***
63
141
Mersin-Erdemli
Korykos Otel
***
25
50
Mersin-Mut
Neslihan Otel
***
41
96
Mersin-Mut
Bulutbey & Spa Oteli
***
20
56
Mersin
Othello Oteli
***
68
120
Mersin-Silifke
Mediterrenean Resort Otel
***
67
134
Mersin-Silifke
Susanoğlu Club Efes Otel
***
62
124
Mersin-Erdemli
Denizkumu Otel
***
30
60
Mersin-Anamur
Grand Hermes Hotel
**
70
140
Mersin
Gökhan Oteli
**
28
56
113
Oda
Yatak
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
TURİZM
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
Sınıfı
Kapasitesi
Bulunduğu Yer
Tesisin Adı
Mersin-Erdemli
Ya-Ka Oteli-K.Kalesi
**
15
30
Mersin
Park Hotel Yalçın
**
37
74
Mersin-Silifke
Silifke Göksu Oteli
**
24
50
Mersin-Silifke
Tolya Otel
**
25
50
Mersin
Yaşat Oteli
**
39
81
Mersin-Anamur
Luna Piena Otel
**
32
68
Mersin-Erdemli
Davut Otel
**
15
30
Mersin
Kardelen Otel
**
67
134
Mersin
Cadde Park Otel
**
45
90
Mersin
Akdeniz Otel
*
36
61
Mersin
Grand Aktaş Oteli
*
40
80
Mersin-Anamur
Yan Oteli
*
21
42
Mersin-Silifke
İntermot-Boğsak
Motel
65
134
Mersin-Erdemli
Merada Apart Otel
Apart Otel
168
504
Mersin-Silifke
Aksay Apart Otel
Apart Otel
13
26
Mersin
Mersin Yat Limanı
…
…
Mersin-Anamur
Anamorium Aquapark
Yatlimanı Günübirlik Tesis
…
…
2.923
6.265
TOPLAM Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
114
Oda
Yatak
Kapasitesi
Bulunduğu Yer
Tesisin Adı
Türü
Sınıfı
Oda
Yatak
Lokanta
Mezitli
Golden King Palace - Spa
Otel
****
83
168
200
Yenişehir
Mersin Park Otel
Otel
****
192
436
360
Yenişehir
Mislina Otel
Otel
***
40
64
50
Yenişehir
AFB Otel
Otel
***
136
272
-
Yenişehir
Pulatlar Otel
Otel
***
56
112
150
Yenişehir
Vita Garden Restaurant
Lokanta
1.Sınıf
-
-
250
Yenişehir
Pedias Restaurant
Lokanta
1.Sınıf
-
-
3.250
Akdeniz
Loja Otel
Otel
****
100
200
258
Akdeniz
Lüks Otel
Otel
***
40
50
50
Akdeniz
Mersin Ezel Otel
Otel
***
36
72
50
Tarsus
Dream Of Cleopatra
Tat. Köyü
****
475
1.000
1.000
Tarsus
Otel
Otel
****
100
200
550
Tarsus
Otel
Tat. Köyü
*****
400
800
800
Tarsus
Limmer Golf
Golf Tesisi
-
-
580
Tarsus
Gloria Soloi Golf Resort
Golf Tesisi
Tarsus
Gloria Soloi Golf Resort
Tat. Köyü
*****
-
-
150
200
400
650
Tarsus
Limmer Otel & Resort
Otel
****
100
200
550
Tarsus
Limmer Otel & Resort
Tat. Köyü
*****
400
800
800
Tarsus
Gloria Sandon Otel
Otel
*****
499
1.000
1.200
Tarsus
Çelben Tatil Köyü
Tat. Köyü
*****
475
1.000
1.000
Tarsus
Gloria Kydnos Sağlık Merkezi
Tat. Köyü
****
100
200
350
Tarsus
Gloria Kydnos Sağlık Merkezi
Sağ.Yas.Tes.
-
-
-
Tarsus
Gloria Tarsos
Kongre ve Sergi Merkezi
-
-
1.700
Tarsus
IC Hotels Antbel Tarsus
Otel
477
1.000
1.000
Tarsus
IC Günübirlik Tesisleri
Günübirlik Tesis
-
-
400
Tarsus
IC Otel Antbel
Otel
477
1.000
1.000
**** ****
Tarsus
Grand Matiat Otel
Otel
****
98
204
280
Erdemli
Kervan Otel
Otel
*****
125
408
330
Erdemli
Garden Asmin Otel
Otel
***
52
104
-
Mut
Mutlu Aslan Oteli
Otel
***
80
160
50
Silifke
Selefkos Resort Otel
Otel
****
82
170
250
Silifke
Blue Crab Resort Otel
Otel
****
80
160
260
Silifke
Mediterrenean Resort Otel
Otel
****
126
252
541
Silifke
Göknar Butik Otel
Butik Otel
Butik Ot.
33
66
250
Silifke
Valentine Otel
Otel
*****
374
988
960
Silifke
Jasmin Corasion Otel
Otel
***
40
80
100
Silifke
Nix Otel
Otel
***
37
69
100
Silifke
Elisyon Otel
Otel
***
30
120
-
Anamur
Acapulco Anamurium Castle Otel
Otel
*****
158
360
260
Anamur
Acapulco Anamurium Otel
Otel
*****
441
884
1.300
6.142
12.999
21.029
Toplam Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
115
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
31.12.2012 TARİHİ İTİBARİYLE İLİMİZDEKİ TURİZM YATIRIM BELGELİ TESİSLER
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
31.12.2012 TARİHİ İTİBARİYLE İLİMİZDEKİ TURİZM İŞLETME BELGELİ YEME-İÇME TESİSLER Bulunduğu Yer
Tesisin Adı
Sınıfı
Kapasitesi
Türü
Mersin
Alibaba Kordon
2. Sınıf
80 Kişilik
Lokanta-Bar
Mersin
Şimal Yıldızı
Yüzer (Yeme-İçme)
104 Kişilik
Yüz.Tesis
Mersin
Öz Tropicana Bar
25 Kişilik
Bar
Mersin
Botanik Garden
Mersin-Tarsus
Begonvil Restoran
2. Sınıf
80 Kişilik
Lokanta
1. Sınıf
150 Kişilik
Lokanta
Mersin-Silifke
Kafe Miz
Özel Tesis
100 Kişilik
Özel Tesis
Mersin
Villa
Özel Tesis
805 Kişilik
Özel Tesis
Toplam
1.344 Kişilik
Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
İlimizde 6.142 oda, 12.999 yatak kapasiteli 40 adet turizm yatırım belgeli tesis, 7 adet 1.344 kişi kapasiteli turizm işletme belgeli yeme-içme tesisleri bulunmaktadır. Turizm işletme belgeli konaklama tesislerinden alınan bilgilere göre; 2012 yılında ortalama doluluk oranı %47,1 olup, geçen seneye göre 0,3 puanlık artış söz konusu olmuştur.
TURİZM İŞLETME BELGELİ TESİSLERİN DOLULUK ORANLARI
TURİZM İŞLETME BELGELİ TESİSLERİN DOLULUK ORANI 80,0 70,0 60,0 50,0 % 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
2011
39,0
37,7
38,1
36,5
44,3
Haziran Temmuz Ağustos 47,5
71,6
56,4
52,3
48,8
42,4
46,6
2012
43,8
41,4
48,2
45,8
41,9
51,6
59,0
61,9
49,6
41,4
38,1
42,0
Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
2012 YILI İLİMİZ DENİZ SINIR KAPILARINDAN GİRİŞ-ÇIKIŞ YAPAN ZİYARETÇİ SAYISI Giriş Aylar
Yerli
Çıkış Yabancı
Yerli
Toplam Yabancı
Giriş
Çıkış
Ocak
5.348
579
5.311
499
5.927
5.810
Şubat
4.648
533
5.887
590
5.181
6.477
Mart
5.410
682
6.551
750
6.092
7.301
Nisan
5.210
790
5.802
715
6.000
6.517
6.522
905
6.197
949
7.427
7.146
Haziran
Mayıs
11.008
2.136
8.097
1.559
13.144
9.656
Temmuz
10.829
3.690
11.249
3.899
14.519
15.148
Ağustos
11.405
5.232
11.570
4.211
16.637
15.781
Eylül
10.608
2.676
15.474
4.113
13.284
19.587
Ekim
11.766
2.132
11.580
2.441
13.898
14.021
Kasım
6.390
1.522
8.343
1.472
7.912
9.815
Aralık
5.979
1.426
7.159
1.237
7.405
8.396
95.123
22.303
103.220
22.435
117.426
125.655
Toplam
Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
116
İLİMİZ DENİZ SINIRSINIR KAPILARINDAN ZİYARETÇİLERİN DAĞILIMI İLİMİZ DENİZ KAPILARINDANGİRİŞ GİRİŞ YAPAN YAPAN ZİYARETÇİLERİN DAĞILIMI
15.000 10.000 5.000 0
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran Temmuz Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
2011
7.015
5.908
6.249
7.728
9.223
14.730
17.712
14.576
11.687
6.724
7.882
5.754
2012
5.927
5.181
6.092
6.000
7.427
13.144
14.519
16.637
13.284
13.898
7.912
7.405
Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
2012 yılında ilimiz deniz sınır kapılarından giriş yapan yerli ve yabancı ziyaretçilerin sayısı 2011 yılına göre %2 oranında artmıştır. Söz konusu artışta özellikle yabancı ziyaretçi sayısında %6’lık artış etkili olmuştur. Belirtilen dönemde yerli ziyaretçi sayısı %1 artmıştır. İlimiz deniz sınır kapılarından giriş yapan yabancı ziyaretçilerin ülke gruplarına göre dağılımı incelendiğinde; AB ve Ortadoğu ülkelerinden gelen ziyaretçilerin sayısının arttığı, Diğer Avrupa ülkelerinden gelen turist sayısında azalış olduğu görülmektedir. Ortadoğu ülkelerinden giriş yapan yabancı ziyaretçilerin sayısındaki artışta Suriye’den gelen turistlerin etkili olduğu görülmektedir. Arap baharının yaşandığı 2011 yılının Şubat ayından bu yana ülkemizin güvenilir bir ülke olmasının etkisiyle Söz konusu ülke grubundan gelen ziyaretçiler için tercih nedeni olmuştur. AB ülkelerinden giriş yapan yabancı ziyaretçi sayısındaki artışta ise Bulgaristan ve Romanya ülkeleri önemli paya sahiptir.
MERSİN DENİZ SINIR KAPILARINDAN GİRİŞ YAPAN YABANCI ZİYARETÇİLERİN ÜLKE GRUPLARINA GÖRE DAĞILIMI Ülke Grupları
2011
2012
14.440
13.642
4.067
5.544
10.373
8.098
Afrika
68
49
Kuzey Afrika
62
34
6
15
Amerika
205
214
Kuzey Amerika
188
187
Avrupa Avrupa Birliği Diğer Avrupa Ülkeleri
Diğer Afrika Ülkeleri
Orta Amerika ve Karayipler
3
-
14
27
Asya
5.984
7.650
Yakın ve Orta Doğu Asya Ülkeleri
5.160
6.902
Diğer Asya Ülkeleri
824
748
Okyanusya ve Kutup Bölgeleri
138
140
Avustralya ve Yeni Zelanda
138
140
-
-
169
608
21.004
22.303
Güney Amerika
Diğer Okyanusya ve Kutup Bölgeleri Ülkeleri Diğer Ülkeler Toplam Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
117
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
20.000
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
MERSİN DENİZ SINIR KAPILARINDAN GİRİŞ YAPAN ZİYARETÇİLERİN BAZI ÜLKELERE GÖRE DAĞILIMI Uyruğu
2011
Uyruğu
2012
Lübnan
3.410
Lübnan
3.437
Almanya
1.350
Suriye
2.162 1.335
Bulgaristan
643
Almanya
Romanya
641
Romanya
855
İngiltere
628
Bulgaristan
759
Yunanistan
623
İngiltere
607
Suriye
576
Yunanistan
533
İran
412
Irak
503
Filipinler
383
Ukrayna
458
Diğer Ülkeler Yabancı Toplamı K.K.T.C. Toplamı
4.164
Diğer Ülkeler
12.830
Yabancı Toplamı
8.174
K.K.T.C. Toplamı
4.611 15.260 7.043
Türk Toplamı
94.184
Türk Toplamı
95.123
Genel Toplam
115.188
Genel Toplam
117.426
Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
118
MERSİN İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI Yeri
Tenör
Açıklamalar
Bakır Kurşun Çinko
Cinsi
Anamur - Ortakonuş
%1 S, %22 Pb %28 Zn, % 1 CaO
Barit
Anamur - Aşağıkuren Ky.
%94.15 BaSO4
Yataktan geçmiş yıllarda 60.000 ton üretim yapılmıştır. Halen 10.000 ton görünür+muhtemel rezerv 2.250 ton görünür rezerv
Barit
Silifke - Torul - Çılbayır Ky.
%77-96 BaSO4
70.000 ton görünür+muhtemel
Demir
Silifke - Pelitpınarı Zuhuru
% 30.8 (Fe+Mn)
Demir
Gülnar - Örendüzü Zuhuru
% 20-40 Fe, % 2.72-4.53 SiO2 ve % 2 Al2O3
Demir
Anamur - Melleç Yatağı
% 45-65 Fe
Dolomit
Gülnar-Aydıncık Sahaları
% 18.5-20.7 MgO
Dolomit
Silifke Sahası
% 19.45 MgO
Fosfat
Bozyazı ve Aydıncık Zuhurları
% 2.15-20.83 P2O5
1.100.000 ton görünür, 571.000 ton muhtemel+mümkün rezerv 550.000 ton görünür+muhtemel rezerv. Yanışlı’nın büyük bir kısmı alınmış olup diğer zuhurların tenörleri çok düşüktür Zuhur olduğundan rezerve yönelik çalışma yoktur 120.690 ton görünür, 1.293.000 ton muhtemel rezerv. 90.000 ton görünür+muhtemel rezerv. Geçmişte çok az cevher alınmıştır. 9.616.879.800 ton görünür+ muhtemel, 21.061.565.000 ton mümkün rezev 75.240.000.ton görünür 192.199.366 ton muhtemel Zuhur olduğundan rezerve yönelik çalışma yoktur.
Kireçtaşı
Aslanköy Sahası
%54 CaO, %0.24 MgO
Rezerve yönelik çalışma yoktur.
Kireçtaşı
Silifke (Ovacık) Dolomit Sahası
% 32.14 CaO, % 19.45 MgO, % 0.50 SiO2, % 0.76 Fe2O3
220.000.000 ton görünür+muhtemel
Krom
İlde çok sayıda krom oluşumları bulunmakta olup, bunların bir kısmı büyük boyutta yataklar olduğundan işletme yapılmıştır.
%10-48 Cr2O3
Manyezit
Mut - Çatalköy
%45 MgO
100.000 ton muhtemel
Manyezit
Tarsus - Sarıkavak Ky.
%46 MgO
36.642 ton görünür+muhtemel
Çimento
Silifke - Taşucu Sahası
Marn
111.000.000 ton ton görünür+muhtemel rezerv
Linyit
Tarsus - Çamlıyayla
Jeotermal
Güneyyolu
Jeotermal
Keben
Demir Demir
Gülnar - Kocaşlı Grubu (Yanışlı, Besi T., Taşbaşı T., Kocaşlı) Gülnar - Dedeler Sahası
%16-50 Fe %40-57 Fe
1.5-2 milyon ton görünür+muhtemel
Su: %19,67 Kül: %35,74 Kükürt: %3,29 AID K kal/kg: 2.832 Sıcaklık: 36-37,5 °C Doğal Çıkış Debi:1 lt/sn. Sıcaklık: 45,5°C Sondaj Debi: 35,5 Potansiyel: 1,56 MWt Sıcaklık: 45°C Sondaj Debi: 30 lt/sn. Potansiyel: 1,26 MWt
Kapalı işletme 4.458 ton görünür rezerv
Kullanım alanı termal turizm
Kullanım alanı termal turizm
Kaynak: M.T.A. Genel Müdürlüğü
Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü tarafından Mersin ili ve yakın çevresinde yaptığı çalışmalar sonucunda metalik madenlerden başta krom olmak üzere demir ve bakır-kurşun-çinko, endüstriyel hammadde kaynaklarından ise başta dolomit ve barit olmak üzere çimento hammaddeleri, fosfat, kireçtaşı ve manyezit yatak ve zuhurları ortaya çıkarılmıştır.
119
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
MADENCİLİK
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER MİLLİ GELİR CARİ FİYATLARLA - GSYİH Türkiye GSYİH (Milyon )
Mersin GSYİH (Milyon )
1998
52.224.945.129
1.419.094.404
2,7
78
1999
77.415.272.307
2.181.421.253
2,8
53,7
2000
124.583.458.276
3.424.605.768
2,7
57
2001
178.412.438.499
5.040.086.494
2,8
47,2
YIL
Mersin’in GSYİH İçindeki Payı (%)
Mersin’in GSYİH Gelişme Hızı (%)
Kaynak: TÜİK
SABİT FİYATLARLA- GSYİH (1987 FİYATLARIYLA)
YIL
Türkiye GSYİH (Milyon )
Mersin GSYİH (Milyon )
Mersin’in GSYİH İçindeki Payı (%)
Mersin’in GSYİH Gelişme Hızı (%)
1998
116.113.609
3.001.226
2,6
2,6
1999
110.645.883
2.950.785
2,7
-1,7
2000
118.789.113
3.079.797
2,6
4,4
2001
109.885.336
2.948.871
2,7
-4,3
Kaynak: TÜİK
İLLERİNGSYİH GSYİH İÇİNDEKİ PAYLARI(SABİT FİYATLARLA) İLLERİN İÇİNDEKİ PAYLARI (SABİT FİYATLARLA) İS TA N BU L; 21,5% A N KA RA ; 7,7% A DA N A ; 2,9%
A N TA LYA ; 2,7% M E RS İN ; 2,7%
Diğer; 11,5%
KO N YA ; 2,1% H A TA Y ; 1,6% G A ZİA N TE P ; 1,5% KA H RA M A N M A RA Ş ; 1,0%
DİĞ E R İLLE R ; 56,4%
Kaynak: TÜİK
120
Yıl
Türkiye ($)
Gelişme Hızı (%)
Mersin ($)
Gelişme Hızı (%)
Mersin Sırası
1998
3.176
5
3.579
2,4
18
1999
2.847
-10,3
3.299
-7,8
16
2000
2.941
3,3
3.297
-0,06
17
2001
2.146
-3,7
2.452
-25,6
16
Kaynak: TÜİK
2001 YILI CARİ FİYATLARLA İKTİSADİ FAALİYET KOLLARINA GÖRE GSYİH Değer (000 000 )
Sektörler 1. Tarım
Sektör Payları (%)
Gelişme Hızı (%)
948.054.884
18,8
28,8
914.791.364
18,2
29,1
b. Ormancılık
20.923.904
0,4
18,3
c. Balıkçılık
12.339.616
0,2
25,3
1.343.014.636
26,6
69,1
6.714.167
0,1
228,2
1.279.123.123
25,4
67,6
57.177.346
1,1
97,8
a. Çiftçilik ve hayvancılık
2. Sanayi a. Madencilik ve taşocakçılığı b. İmalat sanayii c. Elektrik, gaz, su 3. İnşaat
126.792.847
2,5
29,4
4. Ticaret
877.158.357
17,4
46,6
a. Toptan ve perakende ticaret
691.695.264
13,7
45,1
b. Otel, lokanta hizmetleri
185.463.093
3,7
52,6
5. Ulaştırma ve haberleşme
674.697.030
13,4
51,7
6. Mali kuruluşlar
125.998.772
2,5
23,3
7. Konut sahipliği
222.776.511
4,4
48,9
8. Serbest meslek ve hizmetler
174.008.316
3,5
50,0
9. (Eksi) İzafi banka hizmetleri
52.473.280
1,0
138,5
4.440.028.071
88,1
47,2
10. Sektörler toplamı (1-9) 11. Devlet hizmetleri 12. Kâr amacı olmayan özel hizmet kuruluşları 13. Toplam (10 + 11 + 12) 14. İthalat vergisi 15. GSYİH (Alıcı fiyatlarıyla) (13+14) Kaynak: TÜİK
121
366.865.898
7,3
53,2
5.248.905
0,1
91,6
4.812.142.875
95,5
47,7
227.943.619
4,5
37,6
5.040.086.494
100,0
47,2
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
CARİ FİYATLARLA DOLAR CİNSİNDEN KİŞİ BAŞINA DÜŞEN GSYİH
GSYİH'NIN SEKTÖREL OLARAK DAĞILIMI
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
GSYİH’NİN SEKTÖREL OLARAK DAĞILIMI GSYİH'NIN SEKTÖREL OLARAK DAĞILIMI Ulaştırma Ulaştırma ve ve Haberleşme Haberleşme 13% 13%
Devlet Devlet Hizmetleri Hizmetleri 7% 7%
Tarım Tarım 19% 19%
Ticaret Ticaret 17% 17% İnşaat İnşaat Sanayi Sanayi 3% Kaynak: TÜİK3%
Diğerleri Diğerleri 14% 14%
Sanayi Sanayi 27% 27%
2006–2008 YILLARI İKTİSADİ FAALİYET KOLLARINA GÖRE TR62(ADANA, MERSİN) BÖLGESİ CARİ FİYATLARLA GAYRİSAFİ KATMA DEĞERİ (1.000 ) Türkiye
İktisadi Faaliyet Kolları
2006
TR62 (Adana, Mersin)
2007
2008
2006
2007
2008
Tarım
62.662.754
64.331.717
72.274.585
4.466.842
5.014.007
5.262.912
Sanayi
188.646.805
209.515.201
232.475.082
6.307.753
7.191.925
8.042.157
Hizmetler
417.108.706
480.537.624
549.835.548
16.405.820
18.502.708
20.815.049
Gayri Safi Katma Değer
668.418.265
754.384.542
854.585.214
27.180.415
30.708.639
34.120.118
Kaynak: TÜİK
2008 yılı iktisadi faaliyet kollarına göre gayri safi katma değer Türkiye genelinde 855 milyar ’dir. TR62 (Adana, Mersin) Bölgesinde ise 34 milyar ’dir. TR 62(Adana, Mersin) bölgesi için gayri safi katma değerin iktisadi faaliyet kollarına göre dağılımında 20,8 milyar (%61) ile hizmetler ilk sırada yer alırken, hizmetleri 8 milyar (%23,6) sanayi ve 5,3 milyar (%15,4) ile tarım sektörü takip etmektedir. 2006-2008 döneminde TR 62(Adana, Mersin) bölgesinde faaliyet kollarına göre gayri safi katma değer paylarına bakıldığında hizmetler ve sanayi sektörünün paylarının arttığı, tarım sektörünün payında da azalış olduğu görülmektedir. 2006-2008 YILLARI TR62(ADANA,MERSİN) BÖLGESİ
İKTİSADİ FAALİYET KOLLARINA GÖREİKTİSADİ GAYRİ SAFİ 2006-2008 YILLARI TR62 (ADANA, MERSİN) BÖLGESİ FAALİYET KOLLARINA KATMA DEĞER PAYLARI GÖRE GAYRİ SAFİ KATMA DEĞER PAYLARI
100% 80%
60,4
60,3
61,0
23,2
23,4
23,6
16,4
16,3
15,4
60% 40% 20% 0% 2006 Kaynak: TÜİK
2007 Tarım
Sanayi
122
2008 Hizmetler
2006
2007
2008
Tarım
7,1
7,8
7,3
Sanayi
3,3
3,4
3,5
Hizmetler
3,9
3,9
3,8
Gayri Safi Katma Değer
4,1
4,1
4,0
6
6
6
TR62 (ADANA, MERSİN) Bölgesi Sıra No Kaynak: TÜİK
Bölgesel gayri safi katma değer hesaplarına göre TR 62 alt bölgesinde yer alan Adana ve Mersin illerinin Türkiye geneli içerisindeki payı %4’dür. Ülkemizde üretilen her 100 liralık katma değerin 4 lirası Bölgemiz kaynaklıdır. Söz konusu oran ile TR 62 alt bölgesi 26 bölge içerisinde 6.sırada yer almaktadır. Bölgesel gayri safi katma değer hesaplarını sektörel olarak incelediğimizde, tarım sektöründe Bölgemiz tarafından üretilen %7,3’lük katma değer ile 26 bölge içerisinde ikinci sırada, sanayi sektöründe üretilen %3,5 ile 8.sırada, hizmetler sektöründe ise %3,8’lik pay ile 7. sıradadır.
2006–2008 YILLARI TR62(ADANA, MERSİN) BÖLGESİ KİŞİ BAŞINA DÜŞEN GAYRİ SAFİ KATMA DEĞERİ 2006
2007
2008
Kişi başına GSKD ( )
7.674
8.569
9.431
Kişi başına GSKD ($)
5.327 12
6.593 12
7.363 12
Sıra Kaynak: TÜİK
TR 62 (Adana, Mersin) bölgesinde kişibaşına düşen gayri safi katma değer 2006-2008 yılları arasında sırasıyla 5.327, 6.593 ve 7.363 $ olarak gerçekleşmiştir. 26 bölge içerisinde TR 62 (Adana, Mersin) bölgesi 12. sırada yer almaktadır.
123
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
2006–2008 YILLARI İKTİSADİ FAALİYET KOLLARINA GÖRE TR62 (ADANA, MERSİN) BÖLGESİ GAYRİ SAFİ KATMA DEĞERİNİN TÜRKİYE İÇERİSİNDEKİ PAYI
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
FİYAT ENDEKSLERİ KENTSEL YERLER TÜKETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ DEĞİŞİM ORANLARI ( % ) ( 2003 =100)
Türkiye
Bir Önceki Aya Göre Değişim Oranı
Bir Önceki Yılın Aralık Ayına Göre Değişim Oranı
Bir Önceki Yılın Aynı Ayına Göre Değişim Oranı
12 Aylık Ortalamalara Göre Değişim Oranı
2011
2012
2011
2012
2011
2012
2011
2012
Ocak
0,41
0,56
0,41
0,56
4,90
10,61
8,28
6,95
Şubat
0,73
0,56
1,14
1,13
4,16
10,43
7,76
7,48
Mart
0,42
0,41
1,57
1,55
3,99
10,43
7,29
8,02
Nisan
0,87
1,52
2,45
3,09
4,26
11,14
6,79
8,59
Mayıs
2,42
-0,21
4,93
2,87
7,17
8,28
6,64
8,68
Haziran
-1,43
-0,90
3,43
1,95
6,24
8,87
6,47
8,89
Temmuz
-0,41
-0,23
3,00
1,71
6,31
9,07
6,37
9,11
Ağustos
0,73
0,56
3,75
2,28
6,65
8,88
6,24
9,29
Eylül
0,75
1,03
4,53
3,34
6,15
9,19
6,00
9,53
Ekim
3,27
1,96
7,95
5,36
7,66
7,80
5,93
9,53
Kasım
1,73
0,38
9,82
5,76
9,48
6,37
6,13
9,26
Aralık
0,58
0,38
10,45
6,16
10,45
6,16
6,47
8,89
Kaynak: TÜİK
KENTSEL YERLER TÜKETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ DEĞİŞİM ORANLARI ( % ) ( 2003 =100) TR62 (Adana, Mersin*)
Bir Önceki Aya Göre Değişim Oranı
Bir Önceki Yılın Aralık Ayına Göre Değişim Oranı
Bir Önceki Yılın Aynı Ayına Göre Değişim Oranı
2011
2012
2011
2012
2011
Ocak
0,41
0,52
0,41
0,52
5,81
Şubat
0,75
0,41
1,17
0,93
4,44
Mart
-0,06
0,30
1,11
1,24
Nisan
1,28
1,72
2,40
Mayıs
1,10
-0,21
3,53
Haziran
-0,44
-1,38
Temmuz
-0,31
Ağustos
1,32
Eylül
2011
2012
11,14
8,99
7,30
10,77
8,33
7,83
4,25
11,17
7,76
8,40
2,98
4,43
11,64
7,19
9,01
2,76
6,38
10,20
6,95
9,33
3,07
1,35
7,13
9,16
6,85
9,49
0,16
2,75
1,51
7,31
9,67
6,85
9,68
1,03
4,11
2,55
7,71
9,36
6,82
9,81
0,71
0,53
4,85
3,09
6,63
9,16
6,60
10,01
Ekim
2,98
1,71
7,98
4,85
7,25
7,81
6,38
10,04
Kasım
1,76
0,45
9,87
5,32
9,57
6,42
6,51
9,76
Aralık
1,05
0,48
11,02
5,82
11,02
5,82
6,85
9,31
(*):TR62:İstatistik amaçlı bölge sınıflaması “Adana ve Mersin” illerine göre düzenlenmiştir. Kaynak: TÜİK
124
2012
12 Aylık Ortalamalara Göre Değişim Oranı
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz
Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
Gıda ve Alkolsüz İçecekler
0,94
1,54
-0,02
0,53
-2,5
-5,08
1,58
2,91
2,5
1,04
-0,54
1,56
Alkollü İçecekler ve Tütün
0,01
0
0
0,03
0,14
-0,01
-0,02
0,01
0,22
0,4
0,02
0,01
Giyim ve Ayakkabı
-7,07
-4,97
-2,02
17,16
8,91
0,13
-3,81
-4,38
-6,91
6,19
6,81
-0,27
Konut, Su, Elektrik, Gaz ve Diğer Yakıtlar
1,65
0,62
0,84
2,32
0,17
-0,47
-0,27
1,12
-0,11
3,31
0,89
0,22
Mobilya, Ev Aletleri ve Ev Bakım Hizmetleri
1,85
1,52
1,01
0,47
-0,43
0,47
0,38
0,8
-0,26
0,5
0,15
0,27
Sağlık
0,07
0,58
0,26
0,7
0,21
0,06
0,02
-0,32
0,02
0,01
-0,07
-0,01
Ulaştırma
1,64
0,31
1,15
0,21
-1,38
-0,98
0,18
1,57
1,51
1,92
-0,43
-0,36
Haberleşme
-0,01
-0,23
-0,36
-0,04
-0,22
1,65
0,65
-0,15
1,72
1,45
0,11
1,23
Eğlence ve Kültür
0,79
0,06
-0,14
0,48
0,48
1,85
-0,51
0,54
-0,48
-1,24
0,03
-0,69
0
0
-0,07
-0,24
1,89
1,05
0,11
0,21
-3,03
0,25
0
0
Lokanta ve Oteller
1,05
0,64
0,21
0,29
0,16
0,55
-0,01
1,07
1,45
0,93
0,35
0,47
Çeşitli Mal ve Hizmetler
1,42
0,54
1,36
0,89
0,94
0,83
0,44
0,83
1,52
0,83
0,61
0,61
Gıda ve Alkolsüz İçecekler
0,94
2,5
2,48
3,02
0,44
-4,66
-3,15
-0,34
2,16
3,22
2,67
4,27
Alkollü İçecekler ve Tütün
0,01
0,01
0,01
0,04
0,18
0,17
0,15
0,16
0,38
0,78
0,81
0,81
Giyim ve Ayakkabı
-7,07
-11,68
-13,46
1,39
10,42
10,56
6,35
1,69
-5,33
0,53
7,37
7,08
Konut, Su, Elektrik, Gaz ve Diğer Yakıtlar
1,65
2,29
3,15
5,54
5,72
5,23
4,95
6,12
6
9,51
10,49
10,73
Mobilya, Ev Aletleri ve Ev Bakım Hizmetleri
1,85
3,4
4,45
4,94
4,49
4,98
5,38
6,22
5,95
6,48
6,63
6,92
Sağlık
0,07
0,65
0,92
1,62
1,84
1,9
1,91
1,58
1,61
1,62
1,54
1,54
Ulaştırma
1,64
1,96
3,13
3,35
1,92
0,93
1,11
2,7
4,26
6,26
5,8
5,42
Haberleşme
-0,01
-0,23
-0,59
-0,63
-0,85
0,79
1,45
1,29
3,04
4,53
4,64
5,93
Eğlence ve Kültür
0,79
0,85
0,7
1,18
1,67
3,55
3,02
3,57
3,07
1,8
1,83
1,13
0
0
-0,07
-0,31
1,57
2,64
2,75
2,97
-0,15
0,1
0,1
0,1
Lokanta ve Oteller
1,05
1,69
1,91
2,2
2,36
2,93
2,92
4,02
5,53
6,51
6,88
7,38
Çeşitli Mal ve Hizmetler
1,42
1,97
3,35
4,27
5,25
6,13
6,6
7,48
9,12
10,02
10,69
11,37
Gıda ve Alkolsüz İçecekler
12,68
11,82
12,96
12,82
10,24
8,1
10,84
10,73
12,9
9,6
5,53
4,27
Alkollü İçecekler ve Tütün
18,73
18,68
18,63
18,68
18,83
18,82
18,8
18,8
18,94
4,52
0,77
0,81
Giyim ve Ayakkabı
7,75
8,52
9,9
14,3
10,52
8,64
9,98
8,86
5,8
5,66
6,83
7,08
Konut, Su, Elektrik, Gaz ve Diğer Yakıtlar
8,89
9,47
10,04
12,26
12,11
11,43
11,14
11,37
10,47
10,85
11,12
10,73
Mobilya, Ev Aletleri ve Ev Bakım Hizmetleri
12,93
13,81
14,04
12,41
11,75
11,62
11,41
10,91
9,52
8,4
7,25
6,92
Sağlık
-0,37
0,07
0,27
0,94
1,06
1,12
2,11
1,7
1,72
1,74
1,57
1,54
Ulaştırma
14,16
12,31
11,85
10,68
8,58
7,06
6,47
5,76
4,39
6,06
6,19
5,42
Haberleşme
1,27
0,61
-0,07
1,87
2,26
3,07
3,6
3,58
5,13
5,94
5,03
5,93
Eğlence ve Kültür
8,61
8,54
7,2
7,71
6,85
7,58
6,04
5,86
5,06
2,44
2,53
1,13
Eğitim
5,67
5,67
5,6
5,52
5,78
4,38
3,87
3,42
-0,07
0,1
0,1
0,1
Lokanta ve Oteller
8,47
9
9,05
9,66
9,27
9,45
7,26
8,4
8,28
8,45
8,21
7,38
Çeşitli Mal ve Hizmetler
15,43
14,59
15,15
15,71
14,76
14,45
13,42
10,95
10,35
12,16
10,9
11,37
Bir Önceki Aya Göre Oranı(%)
Ana Harcama Grupları
Bir Önceki Yılın Aynı Ayına Göre(%)
Bir Önceki Yılın Aralık Ayına Göre Değişim(%)
Eğitim
Eğitim
125
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
Ocak
2012 YILI TR62 (ADANA, MERSİN) BÖLGESİ ANA HARCAMA GRUPLARINA GÖRE TÜKETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ VE DEĞİŞİM ORANI(%) (2003=100)
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz
Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
Oniki Aylık Ortalamalara Göre Değişim(%)
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
Gıda ve Alkolsüz İçecekler
7,48
8,06
8,82
9,59
9,62
9,35
9,36
9,53
10,37
11,11
10,93
10,13
Alkollü İçecekler ve Tütün
5,7
7,29
8,88
10,48
12,09
13,69
15,3
16,91
18,47
17,42
15,71
14,06
Giyim ve Ayakkabı
5,86
6,23
6,61
7,54
8,26
8,7
9,01
9,17
8,99
8,94
8,72
8,62
Konut, Su, Elektrik, Gaz ve Diğer Yakıtlar
6,4
6,81
7,24
7,84
8,41
8,94
9,47
9,9
10,25
10,42
10,61
10,83
Mobilya, Ev Aletleri ve Ev Bakım Hizmetleri
8,47
9,2
9,88
10,33
10,73
11,09
11,49
11,73
11,82
11,64
11,27
10,84
Sağlık
0,24
0,15
0,08
0,1
0,13
0,16
0,37
0,53
0,68
0,84
0,98
1,12
Ulaştırma
11,17
11,69
12,1
12,3
12,25
12,02
11,74
11,17
10,24
9,45
8,79
8,13
Haberleşme
0,64
0,82
1,19
1,46
1,69
1,97
2,29
2,53
2,72
2,88
2,9
3,19
Eğlence ve Kültür
2,89
3,91
4,71
5,44
5,96
6,47
6,72
6,88
6,96
6,64
6,3
5,74
Eğitim
4,95
5,14
5,33
5,52
5,65
5,56
5,4
5,16
4,71
4,23
3,76
3,29
Lokanta ve Oteller
7,36
7,21
7,26
7,49
7,76
8,05
8,01
8,07
8,18
8,41
8,58
8,56
Çeşitli Mal ve Hizmetler
12,89
13,49
14,12
14,75
15,26
15,62
15,58
14,99
14,3
13,99
13,48
13,19
Ana Harcama Grupları
Kaynak: TÜİK
126
Türkiye* (000 )
2011
2012
691.457.514 672.734.027
Takipteki Alacaklar Gayri Nakdi Krediler
Toplam Nakdi Krediler Nakdi Krediler
Mersin* Değişim (%)
2011
2012
11/10
12/11
808.234.770
29%
17%
10.519.024
785.078.299
30%
17%
10.161.458
18.723.487
23.156.471
-5%
24%
202.504.768
220.530.917
34%
9%
Değişim (%) 11/10
12/11
12.332.144
36%
17%
11.844.380
38%
17%
357.566
487.764
-5%
36%
1.856.490
1.773.547
21%
-5%
*: Geçici Veriler Kaynak: Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu
Türkiye’de ve İlimizdeki kredi ve mevduat ile ilgili gelişmeler incelendiğinde; 2011 yılında Türkiye’de toplam nakdi krediler geçen yıla göre %17 artarak 808 milyar ’ye, gayri nakdi krediler ise %9 artarak yaklaşık 221 milyar ’ye yükselmiştir. 2010-2012 döneminde Türkiye genelinde bankacılık sektöründeki gelişmeler incelendiğinde; toplam nakdi kredilerde 2012-2011 dönemindeki artışın 2011-2010 dönemine göre daraldığı, takipteki alacaklarda ise 2011-2010 dönemindeki azalışın, takip eden dönemde yerini artışa bıraktığı görülmektedir. Kredi hacmindeki gelişmelere çeyrekler itibariyle bakıldığında; yılın ilk çeyreğinde artış hızı yavaşlayan kredi hacminin, ikinci çeyrekte hız kazandığı, üçüncü çeyreğinde gözlenen daralmanın ardından son çeyrekte tekrar ivme kazandığı gözlenmiştir. Takipteki alacaklar ise Aralık 2012 itibariyle geçen yılın aynı dönemine göre %5 azalmıştır. Takipteki alacaklardaki gelişmeler dönemler itibariyle incelendiğinde; yılın ilk iki çeyreğinde artış hızında önemli bir değişim olmazken, üçüncü çeyrekte ivme kazandığı, son çeyrekte tekrar yavaşladığı gözlenmiştir. İlimizde ise; 2012 yılında toplam nakdi kredilerin geçen yılın aynı dönemine göre %17’lik artışla 12 milyar ’ye, takibe düşen alacakların %36’lık artışla yaklaşık 488 milyon ’ye yükseldiği, gayri nakdi kredilerin ise %5’lik azalışa yaklaşık 1,8 milyar ’ye gerilediği görülmektedir. Yıllık bazda Mersin ili bankacılık sektöründeki gelişmelerin, Türkiye geneli ile paralellik gösterdiği görülmektedir. İlimizdeki kredi hacmindeki gelişmeler dönemler itibariyle incelendiğinde; 2012 yılı ilk çeyreğinde bir önceki döneme göre gözlenen kredi hacmi artış hızında duraklamanın ardından, yılın ikinci çeyreğinde bir miktar yükseldiği, üçüncü ve dördüncü çeyrekte durağan bir yapı sergilediği gözlenmiştir. Takipteki alacaklar çeyreklik dönemler itibariyle incelendiğinde; yılın ilk çeyreğinde bir önceki üç aylık döneme göre takipteki alacaklar önemli bir değişim göstermezken, ikinci ve üçüncü dönemde artış hızını yükselterek devam ettiği, yılın son çeyreğinde ise yavaşladığı gözlenmiştir.
MEVDUATIN DAĞILIMI* Türkiye (000 ) Tasarruf Mevduatı
2011
2012
Mersin Değişim (%) 11/10
12/11
2011
2012
Değişim (%) 11/10
12/11
405.487.474
445.107.129
16%
10%
6.114.982
6.635.865
10%
9%
Tasarruf Mevduatı Türk Lirası
281.908.223
306.562.316
11%
9%
4.928.068
5.273.314
6%
7%
Tasarruf Mevduatı Döviz Tevdiat Hesabı
123.579.251
138.544.813
27%
12%
1.186.914
1.362.551
27%
15%
262.194.877
292.221.198
8%
11%
1.804.056
1.574.565
20%
-13%
171.024.317
205.499.975
-2%
20%
1.204.945
1.195.454
10%
-1%
91.170.560
86.721.223
30%
-5%
599.111
379.111
45%
-37%
667.682.351
737.328.327
13%
10%
7.919.038
8.210.430
12%
4%
Diğer Mevduat Diğer Mevduat Türk Lirası Diğer Mevduat Döviz Tevdiat Hesabı Toplam Mevduat
*: Geçici Veriler Kaynak: Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu
2012 yılında Türkiye genelinde toplam mevduat 2011 yılına göre %10 artarak yaklaşık 737 milyar ’ye ulaşmıştır. Çeyreklik dönemler itibariyle Türkiye genelinde, 2012 yılında mevduat artış hızının inişli çıkışlı bir seyir izlediği, son çeyrekte yılın en yüksek seviyesine ulaştığı gözlenmiştir. 2011 yılının Aralık ayı sonu itibariyle İlimizdeki toplam mevduat hacminin, geçen yılın aynı dönemine göre %4 arttığı görülmektedir. 2011-2012 döneminde Türkiye genelinde olduğu gibi ilimizde de toplam mevduat artışının bir önceki döneme göre daraldığı gözlenmiştir. İlimizde mevduat hacmindeki gelişmelere dönemler itibariyle bakıldığında; yılın ilk üç çeyreğinde inişli çıkışlı bir seyir izlese de artış eğiliminde olduğu, son çeyrekte ise söz konusu artışın yerini azalışa bıraktığı gözlenmiştir. Mevduatın krediye dönüşüm oranı Türkiye genelinde %139’dan %158’e; Mersin’de ise %133’den %150’ye yükselmiştir. Mersin Türkiye genelinde toplam mevduat büyüklüğü ile iller arasında 9. sırada yer almaktadır.
127
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
PARASAL GÖSTERGELER
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
Türkiye
Mersin
2011
2012
2011
2012
10.430
10.984
181
191
Toplam Nakdi Kredi/ Toplam Mevduat
139
158
133
150
Toplam Nakdi Kredi/Tasarruf Mevduatı
202
230
172
186
Takipteki Alacaklar/Toplam Nakdi Kredi
2,8
2,8
3
4
Banka Şube Sayısı
Kaynak: Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu
BİREYSEL BANKACILIK İSTATİSTİKLERİ* (‘000
)
2011 Türkiye Tüketici Kredileri
Nakdi Krediler
2012
Takipteki Krediler
Nakdi Krediler
Takipteki Krediler
168.401.758
3.198.944
194.317.659
4.216.271
-Taşıt Kredisi
7.366.420
252.494
8.042.791
253.432
-Konut Kredisi
74.587.786
657.550
86.042.212
699.546
-Diğer Tüketici Kredileri
86.447.552
2.288.900
100.232.656
3.263.293
-Kredili Mevduat Hesabı -Diğer Kredi Kartları
3.717.006
4.529.725
82.730.546
95.702.931
55.488.857
3.523.994
71.592.813
3.984.742
223.890.615
6.722.938
265.910.472
8.201.013
Nakdi Krediler
Takipteki Krediler
Nakdi Krediler
Takipteki Krediler
3.337.851
69.707
13.971.043
91.276
168.889
4.815
189.470
5.321
-Konut Kredisi
1.551.471
13.365
1.840.364
15.797
-Diğer Tüketici Kredileri
1.684.997
51.527
1.941.209
70.158
Bireysel Krediler Toplamı
Kaynak: Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu
2011 Mersin Tüketici Kredileri -Taşıt Kredisi
-Kredili Mevduat Hesabı -Diğer
2012
67.506
84.044
1.617.491
1.857.165
Kredi Kartları
1.182.297
93.926
1.492.850
108.643
Bireysel Krediler Toplamı
4.520.148
163.633
5.463.893
199.919
*: Geçici Veriler Kaynak: Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu
Bireysel kredilerle ilgili gelişmelere bakıldığında; Türkiye genelinde Aralık 2012 itibariyle 265,9 milyar ’ye ulaşan bireysel kredilerin %26,9’u kredi kartı alacaklarından, %73’ü ise tüketici kredilerinden oluşmaktadır. Mersin’de kullandırılan bireysel kredilerin ise yaklaşık 5,5 milyar ’ye ulaştığı ve bireysel kredilerin %27,3’ünün kredi kartı alacaklarından, %72,7’sinin ise tüketici kredilerinden oluştuğu görülmektedir. Tüketici kredileri içinde en fazla paya Türkiye genelinde %51,6; Mersin’de ise %48,9’luk payla diğer tüketici kredilerinin sahip olduğu gözlenmektedir. Gerek Türkiye genelinde gerekse Mersin’de tüm bireysel kredi türlerinde artış olduğu gözlenmektedir. Bireysel kredilerin takibe dönüşüm oranı Türkiye genelinde 2011 yılı sonunda %2,9 iken; Aralık 2012 itibariyle %3,0’a yükseldiği; Mersin’de ise Aralık 2011 itibariyle %3,5 olan oranda 2012 yılı aynı döneminde bir değişim olmadığı gözlenmiştir. Bireysel kredilerin türleri itibariyle takibe dönüşüm oranları incelendiğinde; Türkiye’de taşıt kredisinin takibe dönüşüm oranının %3,3’den %3,1’e; konut kredilerinin %0,9’dan, %0,8’e, kredi kartı alacaklarının %6,0’dan, %5,3’e; Mersin’de ise taşıt kredilerinin %2,8’den %2,7’ye, kredi kartı alacaklarının %7,4’den %6,8’e gerilediği, konut kredilerinin %0,9 olan payında ise bir değişim olmadığı göze çarpmaktadır.
128
129
1.181.519 417.435 914.880 157.247 561.118 47.947
39.165.736 15.374.126 30.930.792 35.153.628 8.411.954 14.807.609 253.329.488
Toptan, Perakende Ticaret Ve Komisyonculuk
Turizm
Ziraat Ve Balıkçılık
Enerji
Denizcilik
Finansal Kuruluşlar
Toplam
6.454 21.522 1.198 9.145 21.731
Nakdi Krediler 506.648 235.471 80.248 36.269 1.096.967
Gıda, Meşrubat Ve Tütün Sanayi
İnşaat
Metal Ana Sanayi Ve İşlenmiş Maden Ürünleri
Tekstil Ve Tekstil Ürünleri Sanayi
221 207
4.059 6.291
Denizcilik
Finansal Kuruluşlar
*: Geçici Veriler Kaynak: Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu
Toplam
112.754
5.266
127.856
Enerji
3.215.531
794 46.216
65.340 1.056.382
Turizm
Ziraat Ve Balıkçılık
Toptan, Perakende Ticaret Ve Komisyonculuk
Mersin
Takipteki Krediler
2011
7.267.522
399.235 1.447.510
25.432.348 20.871.017
Metal Ana Sanayi Ve İşlenmiş Maden Ürünleri
Tekstil Ve Tekstil Ürünleri Sanayi
661.888 1.478.743
23.555.266 39.627.012
Gıda, Meşrubat Ve Tütün Sanayi
1.063.186
6.309
4.575
283.666
69.364
13.356
379.604
4.561
40.579
175.231
85.941
Gayri Nakdi Krediler
131.902.898
13.883.529
1.991.432
22.005.536
1.953.240
1.869.027
16.604.065
6.726.394
16.053.049
45.240.439
5.576.187
3.482.596
6.256
11.844
159.256
1.038.806
68.365
1.226.929
47.376
101.521
318.759
503.484
Nakdi Krediler
821.003
183.980
227
188
4.636
59.195
2.681
66.699
7.542
1.786
18.089
22.937
Takipteki Krediler
2012
8.739.257
38.712
719.951
182.745
1.018.145
435.265
1.702.936
1.460.771
480.808
1.878.921
1.060.797
7.463
7.818
272.623
51.533
12.686
413.236
3.842
34.088
186.146
71.362
Gayri Nakdi Krediler
145.151.845
17.621.431
2.007.433
22.573.324
1.837.991
2.022.425
19.431.856
7.355.031
16.840.273
48.834.555
6.627.526
Gayri Nakdi Krediler
8%
-1%
192%
25%
-2%
5%
12%
31%
27%
35%
-1%
Nakdi Krediler
15%
8%
-5%
19%
6%
17%
26%
18%
7%
18%
13%
Nakdi Krediler
63%
10%
-15%
-12%
28%
238%
207%
-18%
49%
-16%
255%
Takipteki Krediler
Değişim (%)
20%
-20%
28%
16%
11%
4%
44%
1%
20%
27%
24%
Takipteki Krediler
10%
27%
1%
3%
-6%
8%
17%
9%
5%
8%
19%
Gayri Nakdi Krediler
-0,2%
18%
71%
-4%
-26%
-5%
9%
-16%
-16%
6%
-17%
Gayri Nakdi Krediler
Değişim (%)
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
290.787.020
15.989.308
8.010.348
41.675.116
32.642.626
17.913.575
49.409.394
24.607.440
27.186.374
46.710.380
26.642.459
Nakdi Krediler
Nakdi Krediler
2012 Takipteki Krediler
Gayri Nakdi Krediler
2011 Takipteki Krediler
)
İnşaat
Türkiye
SEÇİLMİŞ SEKTÖREL KREDİLER* (‘000
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
Aralık 2012 itibariye bankacılık sektörünün Türkiye genelinde KOBİ’lere yaklaşık 291 milyar . nakdi kredi, 145 milyar gayri nakdi kredi kullandırdığı; KOBİ’lere kullandırılan kredilerin 8,7 milyar ’lik kısmının takibe düştüğü görülmektedir. Mersin’de ise söz konusu dönemde KOBİ’lere yaklaşık 3,5 milyar ’lik nakdi kredi, yaklaşık 1,1 milyar ’lik gayri nakdi kredi kullandırıldığı ve kredilerin yaklaşık 184 milyon ’lik tutarının takibe düştüğü görülmektedir. KOBİ’lere kullandırılan kredilerin seçilmiş sektörlere göre dağılımı incelendiğinde; Türkiye genelinde toptan, perakende ticaret ve komisyonculuk, inşaat ve enerji; Mersin’de ise toptan, perakende ticaret ve komisyonculuk, ziraat ve balıkçılık, gıda, meşrubat ve tütün sanayi sektörlerinin ilk sırada yer aldığı, söz konusu sektörlerde Türkiye genelinde enerji sektöründe geçen yıla göre takibe dönüşüm oranında bir değişim olmazken geri kalan tüm sektörler ile Mersin bazında belirtilen sektörlerin tümünde takibe dönüşüm oranının arttığı gözlenmiştir.
AYLIK ORTALAMA DÖVİZ KURLARI*
2011
2012
Dolar/Euro Paritesi
Aylar
ABD DOLARI
EUR0
ABD DOLARI
EUR0
2011
2012
Ocak
1,5538
2,0738
1,8389
2,3723
1,33
1,29
Şubat
1,5828
2,1597
1,7511
2,3146
1,36
1,32
Mart
1,5747
2,2026
1,7793
2,3504
1,40
1,32
Nisan
1,5156
2,1869
1,7798
2,3432
1,44
1,32
Mayıs
1,5642
2,2489
1,7970
2,3052
1,44
1,28
Haziran
1,5940
2,2934
1,8161
2,2747
1,44
1,25
Temmuz
1,6467
2,3528
1,8049
2,2222
1,43
1,23
Ağustos
1,7442
2,4998
1,7858
2,2113
1,43
1,24
Eylül
1,7865
2,4636
1,7956
2,3051
1,38
1,28
Ekim
1,8271
2,4990
1,7941
2,3283
1,37
1,30
Kasım
1,8038
2,4469
1,7855
2,2910
1,36
1,28
Aralık
1,8589
2,4522
1,7791
2,3333
1,32
1,31
*: Döviz Alış Kuru Kaynak: T.C. Kalkınma Bakanlığı, Merkez Bankası
2012 YILI PROTESTOLU SENETLER Türkiye Aylar
Adet
Mersin Tutar ( )
Adet
Tutar ( )
Ocak
44.796
462.418.347
795
6.256.378
Şubat
45.386
396.976.313
830
5.146.440
Mart
44.422
380.153.956
826
6.018.826
Nisan
44.607
435.929.223
792
5.486.993
Mayıs
50.191
475.576.755
1.016
7.649.474
Haziran
50.481
549.746.119
980
7.717.935
Temmuz
53.496
537.755.596
972
7.908.738
Ağustos
59.296
578.110.624
1.019
7.737.593
Eylül
58.854
654.240.221
1.047
10.982.718
Ekim
56.918
687.852.857
1.042
7.803.324
Kasım
71.958
725.129.097
1.333
12.389.161
Aralık
59.686
646.754.724
1.179
11.798.331
640.091
6.530.643.832
11.831
96.895.911
Toplam
Kaynak: T.C. Merkez Bankası
130
MERSİN İLİ PROTESTO EDİLEN SENET TUTARLARININ YILLAR İTİBARİYLE MERSİN İLİ PROTESTO EDİLEN SENET DAĞILIMI* TUTARLARININ YILLAR İTİBARİYLE DAĞILIMI* 000 TL 1.200.000 1.000.000
(‘000 )
800.000 600.000 400.000 200.000 0 2010
2011
2010 yılı için Protesto Edilen Senet Tutarı 1.000 Kaynak: T.C. Merkez Bankası
80,000 80.000
2012
ve üzeri, 2011 ve 2012 yılları için 2.000
ve üzeridir.
TÜRKİYE’DE PROTESTO EDİLEN SENETLERİN AYLAR İTİBARİYLE DAĞILIMI TÜRKİYE'DE PROTESTO EDİLEN SENETLERİN AYLAR İTİBARİYLE DAĞILIMI
70,000 70.000
(Adet) Adet
60.000 60,000 50.000 50,000 40.000 40,000 30.000 30,000 20.000 20,000 10.000 10,000 0 0
Ocak Ocak
Şubat Şubat
Mart Mart
Nisan Nisan
Mayıs Mayıs
Haziran Haziran
Temmuz Temmuz
Ağustos Ağustos
Eylül Eylül
Ekim Ekim
Kasım Kasım
Aralık Aralık
2011 42.838 34.930 42.599 41.334 40.554 42.494 42.172 44.208 48.789 45.821 49.720 48.488 42838 34930 42599 41334 40554 42494 43172 44208 48789 45821 49720 48488 2012 44.796 45.386 44.422 44.607 50.191 50.481 53.496 59.296 58.854 56.918 71.958 59.686 44796 45386 44422 44607 50191 50481 53496 59296 58854 56918 71958 59686
Kaynak: T.C. Merkez Bankası
131
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
2012 yılında Türkiye genelinde protesto edilen senet sayısında, önceki yıla göre %22’lik artışla 640.091 adete; senet sayısındaki gelişmelere paralel olarak, protesto edilen senet tutarının da %44 artarak 6,5 milyar ’ye ulaştığı görülmektedir. İlimizde ise protesto edilen 2.000 ve üzeri tutarındaki senet sayısı önceki yıla göre %31 artarak 11.831’e; protesto edilen senet tutarı ise %44 artarak yaklaşık 97 milyon olarak gerçekleştiği gözlenmektedir.
TÜRKİYE'DE PROTESTO EDİLEN SENET TUTARLARININ AYLAR İTİBARİYLE DAĞILIMI (2.000 TL VE AYLAR ÜZERİ) İTİBARİYLE DAĞILIMI TÜRKİYE’DE PROTESTO EDİLEN SENET TUTARLARININ
BİN TL
(2.000
VE ÜZERİ)
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
800.000 700.000 600.000 (‘000 )
500.000 400.000 300.000 200.000 100.000 0
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran Temmuz Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
2011 395.143 302.982 352.382 338.678 331.352 337.942 353.549 364.044 423.846 443.713 444.460 452.010 2012 462.418 396.976 380.154 435.929 475.577 549.746 537.756 578.111 654.240 687.853 725.129 646.755 Kaynak: T.C. Merkez Bankası
MERSİN İLİ PROTESTO EDİLEN SSENETLERİN ENETLERİN AYLAR AYLAR İTİBARİYLE DAĞILIMI DAĞILIMI MERSİN İLİ PROTESTO EDİLEN İTİBARİYLE 1,400 1.400
1.200 1,200 800 800
(Adet)
(Bin TL)
1.000 1,000 600 600 400 400 200 200 0 0
Ocak Ocak
Şubat Şubat
Mart Mart
Nisan Nisan
Mayıs Mayıs
Haziran Haziran
Temmuz Temmuz
Ağustos Ağustos
Eylül Eylül
Ekim Ekim
Kasım Kasım
Aralık Aralık
685 619 845 712 718 792 763 695 812 744 840 834 2011 685 619 845 712 718 792 763 695 812 744 840 834 2012 795 830 826 792 792 1.016 980 972 972 1.019 1.047 1.042 1.333 1.179 795 830 826 1016 980 1019 1047 1042 1333 1179
Kaynak: T.C. Merkez Bankası
MERSİN İLİ PROTESTO EDİLEN SENET TUTARLARININ AYLAR İTİBARİYLE MERSİN İLİ PROTESTO EDİLEN SENET TUTARLARININ AYLAR İTİBARİYLE DAĞILIMI DAĞILIMI (2.000 TL VE ÜZERİ) (Bin TL) (2.000 VE ÜZERİ) 14.000
(‘000 )
12.000 10.000 8.000 6.000 4.000 2.000 0 Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Temmu Mayıs Haziran Temmuz Ağustos z
2011 5.960
3.884
10.698
4.458
4.533
5.304
5.429
2012 6.256
5.146
6.019
5.487
7.649
7.718
7.909
Kaynak: T.C. Merkez Bankası
132
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
4.514
5.033
7.738
10.983
5.195
6.164
6.101
7.803
12.389 11.798
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
YATIRIMLAR GENEL İDARE YATIRIMLARI: 2013 YILI MERSİN İLİ YATIRIMLARININ SEKTÖRLERE GÖRE DAĞILIMI* (‘000 Sektörü
Proje Sayısı
Proje Toplamı
2013 Yılı Ödeneği Toplamı
Tarım
4
756.868
24.110
Enerji
2
31.000
1.500
Ulaştırma
4
688.658
21.252
Turizm
1
59.500
6.000
Eğitim
6
312.952
49.559
Sağlık
4
353.805
51.500
Diğer Kamu Hizmetleri
10
822.967
156.299
Toplam
31
3.025.750
310.220
)
*:12.01.2013 tarih ve 28526 sayılı mükerrer Resmi Gazete’de yayınlanan 2013 yılı yatırım programından derlenmiştir. Kaynak: İl Planlama ve Koordinasyon Müdürlüğü
2013 YILI MERSİN İLİ YATIRIMLARININ KURULUŞLARI İTİBARİYLE DAĞILIMI (‘000 Kuruluşu DSİ Genel Müdürlüğü
Proje Sayısı
Proje Toplamı
6
1.108.363
2013 Yılı Ödeneği Toplam 54.110
Emniyet Genel Müdürlüğü
1
1.178
250
Elektrik Üretim A.Ş.Genel Müdürlüğü
2
31.000
1.500
TCK Genel Müdürlüğü
3
687.480
21.002
Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı
1
59.500
6.000
Mersin Üniversitesi
8
391.936
69.318
Ortadoğu Teknik Üniversitesi
1
6.475
3.000
Spor Genel Müdürlüğü
1
206.649
30.911
Sağlık Bakanlığı
2
70.342
3.000
Adalet Bakanlığı-Ceza İnf.Kur.Tutukev.İş.Y.K.
1
149.000
50.000
İller Bankası A.Ş.
2
119.827
24.754
MESKİ Genel Müdürlüğü
1
57.388
17.216
Diğer Belediyeler
1
31.612
12.159
Türkiye Atom Enerjisi Kurumu Başkanlığı
1
105.000
17.000
31
3.025.750
310.220
Toplam Kaynak: İl Planlama ve Koordinasyon Müdürlüğü
133
)
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
KAMU YATIRIMLARININ SEKTÖREL DAĞILIMI (‘000 Tarım
2011
2012
)
Payı (%) 2011
2012
26.411
41.511
10,51%
9,02%
Madencilik
225
84
0,09%
0,02%
İmalat
10
10
0,00%
0,00%
Enerji
22.019
30.256
8,77%
6,58%
Ulaştırma-Haberleşme
10.243
11.790
4,08%
2,56%
Turizm
9.182
18.750
3,66%
4,08%
Eğitim
44.525
187.438
17,73%
40,74%
Sağlık
28.300
38.100
11,27%
8,28%
Diğer Kamu Hizmetleri
110.283
132.121
43,90%
28,72%
İl Toplamı
251.198
460.060
0,70%
1,04%
20.sırada
8.sırada
Türkiye İçerisindeki Payı Türkiye İçerisindeki Sırası Kaynak: T.C. Kalkınma Bakanlığı
Kamunun ilimize yaptığı yatırımlar sektörel olarak incelendiğinde; ağırlıklı olarak eğitim, diğer kamu hizmetleri, tarım ve sağlık sektörlerine yatırım yapıldığı; buna karşılık imalat, madencilik, ulaştırma-haberleşme ve turizm sektörlerinin kamu yatırımlarından daha az oranda pay aldığı görülmektedir. İlimizin; Türkiye genelindeki toplam kamu yatırımları içerisinden aldığı pay 2011 yılında %0,7 iken 2012 yılında %1,04’e; Türkiye içerisindeki sırası ise 20’den 8’e yükselmiştir. 2012 yılında yatırımlardaki artışta özellikle eğitim sektörüne yönelik yatırımların etkili olduğu görülmektedir.
YATIRIM TEŞVİK BELGELERİNİN DAĞILIMI Türkiye Belge Sayısı (Adet) Sabit Yatırım (Milyon ) İstihdam
2011
Mersin 2012
4.502
4.365
2011
2012
83
95
56.408
57.771
520
1.111
128.804
149.498
1.388
2.282
Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı
2012 yılında, Mersin’de öngörülen toplam sabit yatırım tutarı 1,1 milyar olan toplam 95 adet yatırım teşvik belgesi düzenlenmiştir. Düzenlenen belgelerde 2.282 kişilik istihdam öngörülmektedir. Düzenlenen 95 adet yatırım teşvik belgesinin 6 adedi yerli firmalar, 89 adedi yabancı sermayeli firmalar tarafından alınmıştır. Yerli firmalar için düzenlenen belgelerde öngörülen toplam sabit yatırım tutarı 67 milyon olurken, yabancı sermayeli firmalar için düzenlenen belgelerde öngörülen toplam sabit yatırım tutarı 1.044 milyon ’dir. 2012 yılında düzenlenen 95 adet belgenin 67 adedi komple yeni yatırım, 23 adedi tevsi, 5 adedi de diğer mahiyetlerdeki yatırımlardan oluşmaktadır. Söz konusu dönemde yatırım teşvik belgelerinde öngörülen 1.111 milyon ’lik toplam sabit yatırım tutarının %83’ü(927 milyon ) komple yeni yatırım, %9’u (94 milyon ) tevsi, %8’i (90 milyon ) ise diğer mahiyetlerdeki yatırımlardan oluşmaktadır. Söz konusu dönemde yatırım teşvik belgelerine öngörülen 1,111 milyon ’lik tutarın %15’i hizmet sektörü, %73’ü imalat sektörü, %8’i enerji sektörü, %3’ü madencilik ve %1’i tarım sektöründedir. Söz konusu dönemde öngörülen 2.282 kişilik istihdamın ise %42’si hizmetler, %46’sı imalat, %2’si enerji, %6’sı madencilik ve %4’ü tarım sektöründedir. 2012 yılında düzenlenen 95 adet yatırım teşvik belgesinin 52 adedi Bölgesel, 43 adedi Genel mahiyete sahiptir. Yatırım teşvik belgelerinde öngörülen toplam sabit yatırım tutarının 408 milyon (%37)’si Bölgesel, 703 milyon (%63)’si ise Genel mahiyetteki yatırımlara aittir.
134
2012 yılının 20 Haziran’dan 31 Aralık’a kadar olan dönemde, 1 Ocak-19 Haziran dönemine göre belge adedi bazında % 50’lik, öngörülen toplam sabit yatırım tutarı bazında % 259’lik ve istihdam bazında % 76’lık bir artış olduğu görülmektedir. Sektörel bazda bakıldığında yeni dönemde imalat ve hizmetler sektörlerinde önemli artışlar olduğu gözlenmektedir.
2012 YILI MERSİN İLİ YATIRIM TEŞVİK BELGELERİNİN DAĞILIMI 1 Ocak-19 Haziran 2012
20 Haziran-31 Aralık 2012
Toplam
Mersin
Pay (%)
Mersin
Pay (%)
38
40,0%
57
60,0%
95
Sabit Yatırım (Milyon )
242
21,8%
869
78,2%
1.111
İstihdam (Kişi)
827
36,2%
1.455
63,8%
2.282
Belge Adedi
Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı
YATIRIM TEŞVİK BELGESİ BAŞINA DÜŞEN SABİT YATIRIM VE İSTİHDAM 1 Ocak-19 Haziran 2012
20 Haziran-31 Aralık 2012
Değişim (%)
Belge Başına Düşen Sabit Yatırım (Milyon )
6,4
15,2
139,4%
Belge Başına Düşen İstihdam
21,8
25,5
17,3%
Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı
YATIRIM TEŞVİK BELGELERİNİN DESTEK SINIFINA GÖRE DAĞILIMI Belge Adedi
Sabit Yatırım (Milyon )
İstihdam (Kişi)
Bölgesel Yatırımlar
52
408
1.500
Genel Yatırımlar
43
703
782
-
-
-
Destek Sınıfı
Büyük Ölçekli Yatırımlar Stratejik Yatırımlar Toplam
-
-
-
95
1.111
2.282
Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı
YATIRIM TEŞVİK BELGELERİNİN SEKTÖREL DAĞILIM 1 Ocak-19 Haziran 2012 Sektörler
Sabit Yatırım Belge Adedi (Milyon TL)
20 Haziran-31 Aralık 2012
İstihdam (Kişi)
Belge Adedi
Sabit Yatırım (Milyon TL)
Toplam
İstihdam (Kişi)
Belge Adedi
Sabit Yatırım (Milyon TL)
İstihdam (Kişi)
Tarım
4
13
86
-
-
-
4
13
86
Madencilik
4
10
87
4
23
55
8
33
142
İmalat
11
68
170
33
745
878
44
813
1.048
Enerji
4
72
48
1
19
0
5
91
48
Hizmetler
15
79
436
19
82
522
34
161
958
Toplam
38
242
827
57
869
1.455
95
1.111
2.282
Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı
135
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
Yeni Teşvik Sistemi’nin yürürlüğe girdiği 20 Haziran 2012 tarihinden Aralık 2012 sonuna kadar 869 milyon TL. yatırım tutarında 57 adet Yatırım Teşvik Belgesi düzenlenmiştir. Söz konusu dönemde düzenlenen teşvik belgeleri 2012 yılının tümünün %60’ını, sabit yatırım tutarı bazında %78,2’sini, istihdam bazında %63,8’ini oluşturmaktadır. Belge başına düşen sabit yatırımın, yeni teşvik sistemi uygulanmaya başlamadan önceki 1 Ocak19 Haziran 2012 döneminde 6,4 milyon iken yeni uygulama ile %139,4’lük artışla 15,2 milyon ’ye, belge başına düşen istihdam da ise 22 kişiden 26 kişiye ulaşıldığı görülmektedir.
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
ULUSLARARASI SERMAYELİ ŞİRKETLER Ekonomi Bakanlığı tarafından açıklanan geçici verilere göre; 2011 yılının Aralık ayı sonu itibariyle Mersin’de faaliyet gösteren uluslararası sermayeli şirket sayısı 514 iken, 2012 yılının söz konusu döneminde bu rakam 534’e ulaşmıştır. Mersin, Türkiye’de bulunan uluslararası sermayeli şirketlerin illere göre sıralamasında %1,7’lik payla 7.sırada yer almaktadır. Söz konusu dönemde Mersin’de faaliyet gösteren uluslararası sermayeli şirketlerin sektörel dağılımı incelendiğinde; %47’si toptan ve perakende ticaret, %14’ü ulaştırma, haberleşme ve depolama hizmetleri ve %11’i imalat sanayi sektöründe faaliyet göstermektedir. İmalat sanayiinde faaliyette bulunan uluslararası sermayeli şirketlerde gıda ürünleri ve içecek imalatı birinci sırada yer alırken, bunu sırasıyla tekstil ürünleri, kimyasal madde ve ürünlerin imalatı ve mobilya imalatı; başka yerde sınıflandırılmamış diğer imalat izlemektedir.
MERSİN’DEKİ ULUSLARARASI SERMAYELİ FİRMALARIN SEKTÖRLERE GÖRE DAĞILIMI* Sektör
31.12.2011
31.12.2012
Tarım, Avcılık, Ormancılık ve Balıkçılık
18
21
Madencilik ve Taşocakçılığı
12
13
İmalat Sanayii
61
60
Gıda Ürünleri ve İçecek İmalatı
20
20
Tekstil Ürünleri İmalatı
5
5
Kimyasal Madde Ve Ürünlerin İmalatı
4
5
Mobilya İmalatı; B.Y.S. Diğer İmalat
4
4
Diğer İmalat
28
26
Elektrik, Gaz ve Su
4
3
İnşaat
40
45
Toptan ve Perakende Ticaret
244
251
Oteller ve Lokantalar
19
19
Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri
70
74
Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri
39
40
Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet Faaliyetleri Toplam
7
8
514
534
*:Geçici veriler Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı
Mersin’de faaliyet gösteren uluslararası sermayeli şirketlerin ülke gruplarına göre dağılımı incelendiğinde; %49’u Yakın ve Ortadoğu, %28’i AB, %10’u ise Diğer Asya ülkeleri ortaklı şirketlerdir. Ülke grupları içerisinde yer alan Irak, Almanya ve Suriye ortaklı şirketler, Mersin’de faaliyet gösteren uluslararası sermayeli şirketler arasında ilk sırada yer almaktadır.
136
Ülke Grupları
31.12.2011
31.12.2012
AB Ülkeleri
144
149
Almanya
60
61
Belçika
18
19
Hollanda
14
15
Diğer AB Ülkeleri
52
54
Diğer Avrupa Ülkeleri (AB Hariç)
17
18
Afrika Ülkeleri
10
9
Kuzey Amerika
26
25
A.B.D.
20
19
Kanada
6
6
Orta ve Güney Amerika, Karayipler
11
11
Yakın ve Orta Doğu Ülkeleri
248
262
Irak
133
139
Suriye
33
38
Lübnan
22
20
Diğer
60
65
Diğer Asya
55
56
Diğer Ülkeler Toplam *:Geçici veriler Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı
137
3
4
514
534
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
MERSİN’DEKİ ULUSLARARASI SERMAYELİ FİRMALARIN ÜLKE GRUPLARINA GÖRE DAĞILIMI*
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
KAMU GELİRLERİ İLİMİZDE VERGİ DAİRELERİNİN TAHAKKUK VE TAHSİLÂT DURUMU ( ) 2011
2012
VERGİ DAİRESİ
TAHAKKUK
TAHSİLÂT
URAY VERGİ D.
TAHSİLÂT ORANI (%)
TAHAKKUK
TAHSİLÂT
TAHSİLÂT ORANI (%)
2.087.315.027,93
1.109.933.729,42
%53
2.029.934.487,03
1.021.260.839,66
50%
İSTİKLAL VER.D.
496.712.115,80
235.726.607,58
%47
542.368.560,74
266.861.313,57
49%
LİMAN VERGİ D.
607.097.081,73
251.634.159,30
%41
743.882.175,05
317.213.318,04
4%
TOROS VERGİ D.
409.104.229,87
306.239.921,08
%75
475.446.750,58
357.937.257,81
75%
ŞEHİTKERİM V.D.
220.984.643,37
109.213.517,89
%49
281.909.799,34
161.973.531,42
57%
KIZILMURAT V.D.
362.749.202,02
127.665.117,80
%35
354.360.070,77
123.673.440,92
35%
ERDEMLİ VER.D.
96.956.157,74
58.092.837,54
%60
108.798.341,66
66.894.298,37
61%
SİLİFKE VERGİ D.
89.033.722,50
56.933.031,72
%64
96.366.007,53
63.664.070,52
66%
ANAMUR VER. D.
61.824.057,38
38.318.918,52
%62
65.251.249,69
40.815.500,83
63%
GÜLNAR MAL MD.
14.712.324,46
9.794.909,19
%67
16.477.863,59
10.572.344,40
64%
MUT MAL MD.
40.693.944,78
26.089.774,25
%64
49.462.529,07
29.880.353,01
60%
BOZYAZI MAL MD.
19.756.852,10
12.708.103,82
%64
20.372.590,06
12.877.003,00
63%
AYDINCIK MAL MD.
6.614.644,50
2.856.564,93
%43
7.560.236,74
3.832.426,35
51%
ÇAMLIYAYLA M.MD.
4.508.725,29
2.622.859,27
%58
4.996.630,79
2.550.583,42
51%
MUH.MD.DİĞ.ML.M.
201.536.263,57
201.536.263,57
%100
216.790.163,16
216.790.163,16
100%
GÜMRÜK SAYMANLIĞI
3.654.919.978,65
3.654.919.978,65
%100
3.692.370.746,36
3.692.370.746,36
100%
TOPLAM
8.374.518.971,69
6.204.286.294,53
%74
8.706.348.202,16
6.389.167.190,84
73%
Kaynak: T.C. Gelir İdaresi Başkanlığı Mersin Vergi Dairesi Başkanlığı
İLİMİZ VERGİ GELİRLERİNİN MUKAYESESİ ( ) 2011 VERGİNİN TÜRÜ
TAHAKKUK
2012
TAHSİLÂT
TAHSİLÂT ORANI (%)
TAHAKKUK
TAHSİLÂT
TAHSİLÂT ORANI (%)
GELİR VERGİSİ
886.256.753,44
693.501.333,32
%78
962.945.968,17
768.452.561,60
80%
KURUMLAR VER.
285.451.269,73
168.163.713,01
%59
297.930.137,30
172.226.101,18
58%
KATMA DEĞER V.
610.884.796,47
345.147.811,34
%56
643.468.455,03
388.017.283,49
60%
DAMGA VERGİSİ
118.322.287,80
88.553.958,66
%75
123.135.085,98
92.575.870,38
75%
MOTORLU TAŞ.V.
178.819.967,27
135.660.270,76
%76
203.766.176,04
157.003.304,56
77%
VERASET İNT.V.
2.973.243,08
1.546.995,04
%52
2.956.562,13
1.763.412,96
60%
BANKA SİG.M.V.
45.183.720,08
43.611.466,73
%97
18.877.849,11
17.156.931,47
91%
HARÇLAR
153.791.370,66
136.982.693,33
%89
183.256.897,73
162.463.508,92
89%
DİĞER VERGİLER
848.379.797,07
712.652.615,29
%84
884.264.511,46
710.266.096,72
80%
VERGİ GEL.TOP.
3.130.063.205,60
2.325.820.857,48
%74
3.320.601.642,95
2.469.925.071,28
74%
VERGİ DIŞI G.TOP.
1.525.925.563,66
169.104.693,53
%11
1.630.849.467,04
173.168.054,44
11%
TEŞEBBÜS VE MÜLKİYET GEL.
63.610.223,78
54.440.764,87
%86
62.526.345,81
53.703.318,76
86%
GÜMRÜK GELİRLERİ
3.654.919.978,65
3.654.919.978,65
%100
3.692.370.746,36
3.692.370.746,36
100%
GENEL TOPLAM
8.374.518.971,69
6.204.286.294,53
%74
8.706.348.202,16
6.389.167.190,84
73%
Kaynak: T.C. Gelir İdaresi Başkanlığı Mersin Vergi Dairesi Başkanlığı
138
2012
İl Özel İdaresi
2013
67.650.000
80.400.000
0
15.763.285
67.650.000
96.163.285
Köyler Toplam
Kaynak: T.C. Mersin Valiliği İl Mahalli İdareler Müdürlüğü İl Özel İdare Müdürlüğü
MERSİN BÜYÜKŞEHİR VE MERKEZ İLÇE BELEDİYELERİNİN 2013 MALİ YILI BÜTÇELERİ Belediyenin Adı
Bütçe Tutarı ( ) (B) Gelirlerin Ekonomik (A) Ödenek Cetveli Sınıflandırılması
Büyükşehir Belediyesi
515.251.100,00
384.729.542,00
Akdeniz Belediyesi
87.182.000,00
82.182.000,00
Toroslar Belediyesi
81.884.431,00
77.449.000,00
Yenişehir Belediyesi
77.050.000,00
77.050.000,00
Mezitli Belediyesi
60.142.343,00
56.642.343,00
Kaynak: T.C. Mersin Valiliği İl Mahalli İdareler Müdürlüğü
İL ÖZEL İDARESİNİN BÜTÇESİ Bütçe Tutarı ( )
Harcamalar
2012
2013
Cari Harcamalar
23.241.157,00
23.528.115,00
Yatırım Harcamaları
36.610.659,00
50.277.402,00
Transfer Harcamaları Toplam
7.798.184,00
6.594.483,00
67.650.000,00
80.400.000,00
Kaynak: T.C. Mersin Valiliği İl Mahalli İdareler Müdürlüğü, İl Özel İdare Müdürlüğü
İL ÖZEL İDARESİNDEN 2013 YILINDA KURUMLARA AYRILAN PAYLAR ( ) Kurumun Adı İl Özel İdaresi
Cari Hr.
Yatırım Hr.
Transfer Hr.
Toplam
22.674.115,00
34.543.402,00
6.594.483,00
63.812.000,00
Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü
0,00
0,00
0,00
0
İl Milli Eğitim Müdürlüğü
0,00
14.439.000,00
0,00
14.439.000
İl Sağlık Müdürlüğü
0,00
100.000,00
0,00
100.000
Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü
0,00
70.000,00
0,00
70.000
Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü
0,00
250.000,00
0,00
250.000
Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü
0,00
275.000,00
0,00
275.000
Halk Eğitim Müdürlüğü
0,00
0,00
0,00
0
Emniyet İl Müdürlüğü
0,00
600.000,00
0,00
600.000
50.000,00
0,00
0,00
50.000,00
Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü Çevre ve Orman İl Müdürlüğü İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü Toplam
0,00
0,00
0,00
0
804.000,00
0,00
0,00
804.000,00
23.528.115,00
50.277.402,00
6.594.483,00
80.400.000,00
Kaynak: T.C. Mersin Valiliği İl Mahalli İdareler Müdürlüğü, İl Özel İdare Müdürlüğü
139
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
MAHALLİ İDARELERİN BÜTÇE TAHMİNLERİNE DAYANAN GELİR DURUMU ( )
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
İSTİHDAM HANEHALKI İŞGÜCÜ ANKETİ SONUÇLARI TR62 (Adana, Mersin)* 2011
Nüfus ve İşgücü Durumu
2012
Erkek
Kadın
Toplam
Erkek
Kadın
Toplam
1.310
1.364
2.675
1.328
1.372
2.700
İşgücü durumu (‘000)
962
428
1.390
959
391
1.350
İstihdam edilenler
872
369
1.241
870
338
1.208
90
59
149
89
53
143
73,4
31,4
52,0
72,2
28,5
50
9,4
13,7
10,7
9,3
13,7
10,6
66,5
27,1
46,4
65,5
24,6
44,7
15 ve daha yukarı yaştaki nüfus (‘000)
İşsiz İşgücüne katılma oranı (%) İşsizlik oranı (%) İstihdam oranı (%)
348
936
1.285
369
980
1.349
İş bulma ümidi olmayanlar
23
35
57
22
32
54
Diğer
40
89
130
36
86
122
1
1
1
-
-
1
İşgücüne dahil olmayanlar (‘000) İş aramayıp, işbaşı yapmaya hazır olanlar Mevsimlik Çalışanlar
-
388
388
-
389
389
Öğrenci
96
99
195
105
105
210
Emekli
90
27
118
105
30
135
Çalışamaz Halde
81
149
230
80
149
229
Diğer
18
149
167
20
189
209
Ev İşleriyle Meşgul
(*):TR62: İstatistik amaçlı bölge sınıflaması “Adana ve Mersin” illerine göre düzenlenmiştir. Kaynak: TÜİK
İSTİHDAMIN EKONOMİK FAALİYET KOLLARINA GÖRE DAĞILIMI (1.000 KİŞİ) TR62 (Adana, Mersin) Sektörler Tarım
2011 Erkek
Kadın
207
167
2012 Toplam
Erkek
Kadın
195
123
375
Değişim (%) Toplam
Erkek
Kadın
Toplam
318
-6%
-26%
-15%
Sanayi*
205
38
242
220
35
255
7%
-8%
5%
Hizmetler
460
164
624
455
180
635
-1%
10%
2%
Toplam
872
369
1.241
870
338
1.208
0%
-8%
-3%
(*): İnşaat sektörü, sanayi sektörü içinde değerlendirilmiştir. Kaynak: TÜİK
Türkiye İstatistik Kurumu’nun açıklamış olduğu Hanehalkı İşgücü Anketi sonuçlarına göre, 2012 yılında TR62(Adana, Mersin) bölgesinde, kurumsal olmayan çalışma çağındaki (15 ve daha yukarı yaştaki) nüfus 25 bin kişi artmıştır. 2012 yılında işgücüne katılma oranı önce yıla göre 2 puanlık azalış göstererek %50 olmuştur. Erkeklerde işgücüne katılma oranı 2011 yılına göre 1,2 puanlık azalışla %72,2, kadınlarda ise 2,9 puanlık azalışla %28,5 olarak gerçekleşmiştir. Kadınların işgücüne katılma oranının daha hızlı azaldığı görülmektedir. 2012 yılında istihdam edilenlerin sayısı önceki yıla göre 32 bin kişi azalarak 1 milyon 208 bin kişi olarak gerçekleşmiştir. TR62 bölgesinde istihdam edilenlerin cinsiyete göre dağılımı incelendiğinde, erkeklerde 2 bin kişi, kadınlarda ise 31 bin kişi azalış olmuştur. 2012 yılında kadınlarda istihdam edilenlerin sayısındaki azalış erkeklere göre daha fazla olduğu görülmektedir. Söz konusu dönemde istidam edilenlerin oranı, bir önceki yıla göre 1,7 puanlık bir azalış göstererek %46,4’den %44,7’ye gerilemiştir.
140
TR62 (ADANA,MERSİN) BÖLGESİNDE İSTİHDAM EDİLENLERİN İŞTEKİ DURUMU (1.000 KİŞİ)
Toplam
2011 Erkek
Kadın
Toplam
Erkek
Kadın
Toplam
Toplam
872
369
1.241
870
338
1.208
Ücretli, maaşlı ve yevmiyeli
571
189
760
601
206
806
İşveren ve kendi hesabına
253
51
304
232
38
270
Ücretsiz aile işçisi
47
128
176
37
94
131
207
167
375
195
123
318
Ücretli, maaşlı ve yevmiyeli
61
37
98
70
32
102
İşveren ve kendi hesabına
113
19
132
98
12
110
Tarım
Toplam
Ücretsiz aile işçisi Tarım Dışı
2012
33
111
144
27
79
106
Toplam
664
202
866
675
214
889
Ücretli, maaşlı ve yevmiyeli
511
152
662
531
174
705
İşveren ve kendi hesabına
140
32
172
134
25
159
14
18
32
10
15
25
Ücretsiz aile işçisi
Kaynak: TÜİK
TR62(Adana, Mersin) bölgesinde, 2012 yılında istihdam edilenlerin %26’sını oluşturan tarım sektörünün payının bir önceki yıla göre azaldığı gözlenmektedir. Sektördeki istihdam edilenler işteki duruma göre incelendiğinde ücretsiz aile işçisi ile işveren ve kendi hesabına çalışanların sayısı azalırken ücretli, maaşlı ve yevmiyeli çalışanların sayısının arttığı görülmektedir. Söz konusu dönemde istihdamın %74’üne sahip olan tarım dışı sektörlerde ise istihdamın %79’unu ücretli, maaşlı ve yevmiyeli çalışanlar oluştururken, %18’ini işveren ve kendi hesabına çalışanlar, %3’ünü ücretsiz aile işçileri oluşturmaktadır. Tarım dışı sektörlerde 2011 yılına göre ücretli, maaşlı ve yevmiyeli sayısı artarken, işveren ve kendi hesabına çalışanlar ile ücretsiz aile işçisi olarak çalışanların sayının azaldığı gözlenmektedir. TR62(Adana, Mersin) bölgesinde, istihdam edilenlerin işteki durumu karşılaştırıldığında ücretli, maaşlı ve yevmiyeli çalışanların payının arttığı işveren ve kendi hesabına çalışanlar ile ücretsiz aile işçisi olarak çalışanların payının azaldığı gözlenmektedir.
2012 YILI İSTİHDAMIN İŞYERİ BÜYÜKLÜĞÜNE VE SOSYAL GÜVENLİK KURUMUNA KAYITLILIK DURUMUNA GÖRE DAĞILIMI (1.000 KİŞİ) Sosyal Güvenlik Kurumuna Kayıtlılık
İşyeri Büyüklüğü
Kayıtlı Değil
Kayıtlı
Erkek
Kadın
Toplam
Erkek
1-9
323
190
513
223
37
10-24
16
12
28
38
25-49
18
6
24
50+
7
2
9
Toplam
364
210
574
Toplam Erkek
Kadın
260
546
226
772
12
50
54
24
78
116
38
154
134
44
179
128
41
169
135
43
179
505
128
633
870
338
1.208
Kaynak: TÜİK
141
Kadın
Toplam
Toplam
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
İstihdam edilen 1 milyon 208 bin kişinin %52,6’sı hizmetlerde, %26,3’ü tarımda %21,1’i sanayi ve inşaat sektöründe yer almıştır. Bir önceki yıl ile karşılaştırıldığında hizmet sektörünün istihdam edilenler içindeki payı 2,3 puan, sanayi ve inşaat sektörünün payı 1,6 puan artarken, tarım sektörünün payı ise 3,9 puan azaldığı görülmektedir. Hizmetler sektöründe istihdam edilenlerin sayısı önceki yıla göre 11 bin, sanayi ve inşaat sektöründe istihdam edilenlerin sayısı 13 bin kişi artarken tarım sektöründe istihdam edilenlerin sayısı 57 bin azalış göstermiştir. 2012 yılında TR 62 Bölgesinde önceki yıla göre en fazla istihdam artışı kaydedilen sektör sanayi ve inşaat sektörü olduğu gözlenirken bunu hizmetler sektörü takip etmektedir.
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
2012 yılında TR62(Adana, Mersin) bölgesinde istihdamın işyeri büyüklüğüne göre dağılımı incelendiğinde; istihdamın %64’ünü 1-9 kişi istihdam eden mikro ölçekli işletmelerde istihdam edilirken, %21’i küçük ölçekli işletmelerde, %15’i ise orta büyüklükteki isletmelerde yer almaktadır. Söz konusu dönemde istihdam sayısı 2011 yılına göre mikro ölçekli ve orta ölçekli işletmelerde azaldığı küçük ölçekli işletmelerde ise attığı görülmektedir. 2012 yılında istihdamın %48’i sosyal güvenlik kurumuna kayıtlı olmadığı, %52’sinin ise kayıtlı olduğu görülmektedir. 2011 yılına göre kayıtlı olanların sayısının arttığı gözlenmektedir.
EĞİTİM DURUMUNA GÖRE İSTİHDAMIN DAĞILIMI (15+,1.000 Kişi) Eğitim Durumu
Cinsiyet
Okuma yazma bilmeyen
Lise altı
Lise ve dengi meslek okulu
Yükseköğretim
2011
2012
Erkek
24
17
Kadın
36
30
Toplam
60
47
Erkek
532
527
Kadın
221
184
Toplam
753
711
Erkek
195
196
Kadın
54
55
Toplam
249
251
Erkek
121
129
Kadın
58
70
179
199
Toplam Kaynak: TÜİK
2012 yılında TR62(Adana, Mersin) Bölgesinde eğitim durumuna göre istihdamın dağılımına bakıldığında istihdam edilenlerin %59’unu lise altı eğitimli olanlar, %21’ini lise ve dengi meslek okulu, %16’sını yükseköğretim mezunları, %4’ünü ise okuryazar olmayanlar oluşturmaktadır. 2011 yılına göre yükseköğretim düzeyinde eğitim sahibi olanlar ve lise ve dengi meslek okulu istihdamda artışlar olduğu gözlenmektedir. İSTİHDAM GRUPLARINA GÖRE DAĞILIMI İSTİHDAM EDİLENLERİN EDİLENLERİNMESLEK MESLEK GRUPLARINA GÖRE DAĞILIMI Kanun yapıcılar üst düzey yöneticiler ve müdürler Profesyonel meslek mensupları
11% 13% 16%
8%
Büro ve müşteri hizmetlerinde çalışan elemanlar Hizmet ve satış elemanları
28%
Nitelikli tarım,hayvancılık,avcılık,ormancılık ve su ürünlerinde çalışanlar Sanatkarlar ve ilgili işlerde çalışanlar
50% 7%
5%
7%
Yardımcı profesyonel meslek mensupları
Tesis ve makina operatörleri ve montajcılar Nitelik gerektirmeyen işlerde çalışanlar
5% Kaynak: TÜİK
TR62(Adana, Mersin) Bölgesinde istihdam nitelik gerektirmeyen işlerde çalışanlar, hizmet ve satış elemanları, sanatkârlar ve ilgili işlerde çalışanlar, nitelikli tarım, hayvancılık, avcılık, ormancılık ve su ürünlerinde çalışanların yer aldığı meslek gruplarında yoğunlaşmaktadır.
142
2011
Erkek
Kadın
2012 Toplam
Erkek
8.971
Açık İşler
Kadın
Değişim (%)
Toplam
94,9%
17.488
Başvurular
18.873
14.425
33.298
34.328
25.654
59.982
80,1%
İşe Yerleştirmeler
3.014
1.069
4.083
5.968
3.511
9.479
132,2%
İşsizlik Ödeneğine Başvuru
4.297
1.602
5.899
5.878
2.063
7.941
34,6%
Kayıtlı İşsiz
24.966
18.611
43.577
32.620
28.125
60.745
39,4%
Kayıtlı İşgücü
29.174
20.316
49.490
48.281
36.705
84.986
71,7%
Kaynak: Türkiye İş Kurumu
2011-2012 YILLARI MERSİN İLİ ALINAN AÇIK İŞLERİN DAĞILIMI Tarım Dışı Yıllar
Kamu
Özel
Tarım Toplam
Kamu
Özel
Toplam
Genel Toplam
2011
1.083
7.672
8.755
85
131
216
8.971
2012
2.080
14.911
16.991
354
143
497
17.488
Kaynak: Türkiye İş Kurumu
İŞKUR kayıtlarına göre 2012 yılı içerisinde alınan açık iş sayısı önceki yıla göre %50 artış göstererek 991.804’e ulaşmıştır. 2011 yılına göre açık işlerdeki artış sektörel bazda incelendiğinde 2012 yılında kamu sektöründe açık iş sayısında %108, özel sektörde ise %93 artış olmuştur.
2011-2012 YILLARI MERSİN İLİ İŞE YERLEŞTİRMELERİN DAĞILIMI 2011 Erkek
Kadın
2012 Toplam
Erkek
Kadın
Toplam
3.410
9.032
2.928
1.059
3.987
5.622
Tarım
86
10
96
346
101
447
Kamu
490
107
597
1.394
966
2.360
2.524
962
3.486
4.574
2.545
7.119
Tarım Dışı
Özel
Kaynak: Türkiye İş Kurumu
2012 yılı içerisinde karşılanan açık iş sayısı(işe yerleştirmeler) önceki yıla göre 5.396 kişi artarak 9.479’a yükselmiştir. Söz konusu artışın cinsiyete göre dağılımında işe yerleştirilen erkeklerin payının kadınlardan daha yüksek olduğu gözlenmektedir. 2012 yılında özel sektöre yapılan yerleştirmeler önceki yıla göre %104, kamu kesim işyerlerine yapılan işe yerleştirmeler %295 oranında artış göstermiştir. İşe yerleştirilenlerin yaş grubuna göre dağılımı incelendiğinde 2011 yılına göre işe yerleştirilenlerde en fazla artış 30-34, 25-29, 20-24 yaş gruplarında olduğu görülmektedir. Eğitim durumuna göre ise işe yerleştirilenlerin önemli bölümü ilköğretim ve ortaöğretim mezunları olduğu gözlenmektedir.
143
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
İŞGÜCÜ PİYASASI BİLGİLERİ
İŞE YERLEŞTİRİLENLERİN YAŞ GRUPLARINAGÖRE GÖRE DAĞILMI İŞE YERLEŞTİRİLENLERİN YAŞ GRUPLARINA DAĞILIMI
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
2500
16.000
İŞ BAŞVURUSUNDA BULUNANLARIN YAŞ GRUBUNA GÖRE DAĞILIMI
2000 14.000
12.000 1500 10.000
8.000 1000
6.000 4.000 500
2.000 0
0
15- 19 -19 15
20-24 -24 20
25-29 -29 25
30- 34 -34 30
35 -39 35-39 2011 2011
40- -44 40 44
45-49 45-49
50-54 50-54
55-59 55-59
60-64 60-64
65+ 65+
2012 2012
Kaynak: Türkiye İş Kurumu
16.000 6.000 14.000 5.000 12.000 4.000 10.000
İŞEİŞE YERLEŞTİRİLENLERİN EĞİTİM DURUMLARINA GÖRE DAĞILIMI YERLEŞTİRİLENLERİN EĞİTİM DURUMUNA GÖRE DAĞILIMI İŞ BAŞVURUSUNDA BULUNANLARIN YAŞ GRUBUNA GÖRE DAĞILIMI
8.000 3.000 6.000 2.000 4.000 1.000 2.000
0 0 Okuma-Yazma 15 -19 20Okur-Yazar -24 25 -29İlköğretim 30 -34 Bilmeyenler Olanlar
Ortaöğretim 35 -39 40 -44Önlisans 45-49
2011 2011
Lisans 55-59 Yüksek60-64 Lisans 50-54
Doktora 65+
2012 2012
Kaynak: Türkiye İş Kurumu
2012 yılında İŞKUR’a iş başvurusunda bulunanların sayısı önceki yıla göre %80 oranında artarak 59.982 kişiye yükselmiştir. Başvuruların cinsiyete göre dağılımı incelendiğinde 2011 yılına göre iş başvurusunda bulunan erkekler %82, kadınlar %78 artış göstermiştir. Yıl içerisinde özellikle yılın ikinci yarısından itibaren iş başvurularındaki artışta toplum yararına çalışma programı kapsamında yaratılacak olan istihdamın etkili olduğu etkili olduğu söylenebilir. Yaş gruplarına göre başvurulardaki dağılımı incelendiğinde başta 25-29, 30-34, 35-39 ve 20-24 yaş grupları arasında 2011 yılına göre önemli artışlar olduğu gözlenmektedir. Eğitim durumuna göre ise iş başvurusunda bulunanların önemli kısmını ilköğretim ve ortaöğretim mezunlarının oluşturduğu görülmektedir.
İŞ BAŞVURUSUNDA BULUNANLARIN YAŞ GRUBUNA GÖRE DAĞILIMI 16.000
İŞ BAŞVURUSUNDA BULUNANLARIN YAŞ GRUBUNA GÖRE DAĞILIMI
14.000 12.000 10.000 8.000 6.000 4.000 2.000 0 15 -19
20 -24
25 -29
Kaynak: Türkiye İş Kurumu
30 -34
35 -39
40 -44
2011
144
2012
45-49
50-54
55-59
60-64
65+
5.000 2.000 0 0 Okuma-Yazma Okur-Yazar İlköğretim Ortaöğretim Önlisans Doktora 15 -19 20 Olanlar -24 25 -29 30 -34 35 -39 40 -44 45-49 Lisans 50-54 Yüksek 55-59Lisans 60-64 65+ Bilmeyenler
Kaynak: Türkiye İş Kurumu
2011 2011
2012 2012
2012 yılında İŞKUR’a kayıtlı işgücü önceki yıla göre 35.496 kişi artarak 84.986 kişiye ulaşmıştır. Söz konusu dönemde kayıtlı işgücündeki artışın 19.107’sini erkek, 16.389’unu kadınlar oluşturmaktadır. Kayıtlı işgücündeki artışta 25-29, 30-34, 20-24 ve 35-39 yaş grupları göre önemli paya sahiptir. Kayıtlı işgücündeki artış eğitim durumuna göre incelendiğinde başta ilköğretim ve ortaöğretim mezunları yer alırken bunları önlisans ve lisans mezunları takip etmektedir.
KAYITLI İŞGÜCÜNÜN YAŞ GRUPLARINA GÖRE DAĞILIMI
25.000 16.000 14.000 20.000 12.000 15.000 10.000 8.000 10.000 6.000 4.000 5.000 2.000 0
KAYITLI İŞGÜCÜNÜN YAŞ GRUPLARINA GÖRE DAĞILIMI İŞ BAŞVURUSUNDA BULUNANLARIN YAŞ GRUBUNA GÖRE DAĞILIMI
15 -19 20 20-24 -24 25 25-29 -29 30 30-34 -34 3535-39 -39 4040 -44 45-49 45-49 50-54 50-54 55-59 55-5960-64 60-64 65+65+ 15 -44 Kaynak: Türkiye İş Kurumu
16.000 40.000 14.000 35.000
2011 2011 2012 2012
KAYITLI İŞGÜCÜNÜN EĞİTİM DURUMUNA DURUMUNA GÖRE DAĞILIMI İŞ BAŞVURUSUNDA BULUNANLARIN YAŞ GRUBUNA GÖRE DAĞILIMI KAYITLI İŞGÜCÜNÜN EĞİTİM GÖRE DAĞILIMI
12.000 30.000 10.000 25.000
20.0008.000 15.0006.000 10.0004.000 5.0002.000 0
0
15 -19 Okur-Yazar 20 -24 25 -29 30 -34 Ortaöğretim 35 -39 40 -44 45-49 Okuma-Yazma İlköğretim Önlisans Bilmeyenler Olanlar 2011 2012 2011
50-54 Lisans
55-59 60-64 Doktora 65+ Yüksek Lisans
2012
Kaynak: Türkiye İş Kurumu
2012 yılında kayıtlı işsizlerin 2011 yılına göre 17.168 kişi artarak 60.745 kişiye ulaşmıştır. Söz konusu dönemde kayıtlı işsizlerdeki artışın 7.654’ünü erkekler, 9.514’ünü kadınlar oluşturmaktadır. Kayıtlı işsizlerde artışın en fazla yoğunlaştığı yaş grubu 20-49 yaş grupları arasında olduğu gözlenmektedir. Eğitim durumuna göre ise 2011 yılına göre ilköğretim, ortaöğretim, lisans ve ön lisans mezunlarında en fazla artış olduğu görülmektedir.
145
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
İŞ BAŞVURUSUNDA BULUNANLARIN YAŞ GRUBUNA GÖRE DAĞILIMI 16.000 İŞ BAŞVURUSUNDA BULUNANLARIN DURUMUNA GÖRE DAĞILIMI İŞ BAŞVURUSUNDA BULUNANLARIN EĞİTİM EĞİTİM DURUMUNA GÖRE DAĞILIMI 14.000 30.000 12.000 25.000 10.000 20.000 8.000 15.000 6.000 10.000 4.000
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
16.000 14.000
KAYITLI İŞSİZLERİN YAŞ GRUBUNA GÖRE GÖRE DAĞILIMI İŞ BAŞVURUSUNDA BULUNANLARIN YAŞ GRUBUNA DAĞILIMI KAYITLI İŞSİZLERİN YAŞ GRUBUNA GÖRE DAĞILIMI
14.000
12.000
12.000
10.000
10.000
8.000 8.000 6.000 6.000
4.000 4.000 2.000 2.000 0
0 -29 30 30-34 -34 1515 -19-19 2020 -24-24 2525-29 Kaynak: Türkiye İş Kurumu
16.000
35-39 -39 40 -44 35 40 -44 2011 2012 2012 2011
45-49 45-49
50-54 50-54
55-59 55-59 60-64 60-64
65+ 65+
KAYITLI İŞSİZLERİN EĞİTİM GÖRE DAĞILIMI KAYITLI İŞSİZLERİN EĞİTİMDURUMUNA DURUMUNA GÖRE DAĞILIMI İŞ BAŞVURUSUNDA BULUNANLARIN YAŞ GRUBUNA GÖRE DAĞILIMI
30.000
14.000
25.000 12.000 20.000 10.000
8.000 15.000 6.000
10.000
4.000
5.000 2.000 0 0 Okuma-Yazma 15 -19 Bilmeyenler
20Okur-Yazar -24 25 -29İlköğretim 30 -34 Olanlar
Ortaöğretim 35 -39 40 -44Önlisans 45-49
2011 2011
Lisans 55-59 Yüksek60-64 Lisans 50-54
Doktora 65+
2012 2012
Kaynak: Türkiye İş Kurumu
2012 yılında 7.941 kişi işsizlik sigortası hizmetlerinden faydalanmak için İŞKUR’a başvuruda bulunmuştur. Başvurular 2011 yılına göre %35 oranında artmıştır. 2012 yılında İşsizlik ödeneğine başvuruların %46’sı 25-34 yaş grubu arasında yer almaktadır. 2011 yılına göre başvuruların en fazla arttığı yaş grubu 25-29 yaş grubu olduğu görülmektedir. İşsizlik ödeneğine başvurular eğitim durumuna incelendiğinde; 2012 yılında başvuruların %47’sini ilköğretim mezunları, %35’ini ortaöğretim mezunları oluşturmaktadır. 2011 yılına göre işsizlik ödeneğine başvurularda en fazla artış ise yine aynı eğitim düzeyine sahip kişiler tarafından yapıldığı görülmektedir.
İŞSİZLİK ÖDENEĞİ YAŞGRUPLARINA GRUPLARINAGÖRE GÖRE DAĞILIMI İŞSİZLİK ÖDENEĞİBAŞVURULARININ BAŞVURLARININ YAŞ DAĞILIMI
2.000 16.000 1.800 14.000 1.600 12.000 1.400 10.000 1.200 1.0008.000 8006.000 6004.000 400 2.000 200 0 0
İŞ BAŞVURUSUNDA BULUNANLARIN YAŞ GRUBUNA GÖRE DAĞILIMI
15 -19 20 -24 25 -29 30 -34 35 -39 40 -44 45-49 15 -19 20 -24 25 -29 30 -34 35 -39 40 -44 45-49 2011 2012
Kaynak: Türkiye İş Kurumu
146
50-54 50-54
55-59 60-64 65+ 55-59 60-64 65+
3.000 12.000 10.000 2.500
2.0008.000 1.5006.000 1.0004.000 2.000 500 0 0
15 -19
20 -24
25 -29 30 -34 35 -39 40 -44 45-49 İlköğretim Ortaöğretim Önlisans 2011 2012 2011 2012
Okuma-Yazma Okur-Yazar Bilmeyenler Olanlar Kaynak: Türkiye İş Kurumu
147
50-54 Lisans
55-59 60-64 Yüksek Lisans
65+
Doktora
EKONOMİK RAPOR / 2012 EKONOMİK YAPI VE MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER/ 53-147
İŞSİZLİK ÖDENEĞİNE ÖDENEĞİ BAŞVURULARININ EĞİTİM DURUMUNA GÖRE DAĞILIMI İŞSİZLİK BAŞVURULARIN EĞİTİM DURUMUNA GÖRE DAĞILIMI İŞ BAŞVURUSUNDA BULUNANLARIN YAŞ GRUBUNA GÖRE DAĞILIMI 4.000 16.000 3.500 14.000
149 164 ALTYAPI SİSTEMLERİ
2012 YILI ELEKTRİK GENEL ABONE DURUMU Şantiye
Mesken
Diğer Gruplar*
Toplam
9.879
7.683
206.438
3.033
275.010
162
6.179
2.613
33.736
442
46.456
1.357
99
3.840
476
13.347
266
19.411
542
77
640
99
5.685
212
7.267
Sanayi
Ticaret
695
45.880
1.402
Anamur
54
3.270
Bozyazı
26
Aydıncık
12
Akdeniz,Yenişehir, Toroslar, Mezitli
Çamlıyayla
Resmi Daire
T.Sulama
6
511
73
697
195
10.379
248
12.109
Erdemli
80
8.393
288
7.546
256
72.255
910
89.728
Gülnar
45
1.068
183
1.037
100
26.625
805
29.863
147
2.815
253
4.440
409
40.713
654
49.431
91
6.861
373
5.182
1.786
93.767
1025
109.085
Mut Silifke Tarsus Toplam
380
13.699
397
3.294
2.964
138.913
2.183
161.830
1.536
84.396
3.307
42.734
16.581
641.858
9.778
800.190
*: İçme ve Kullanma Suyu, Hayır Kurumu, Kitler, Belediye, Bedellendirilen Aydınlatma, Diğer Kaynak: Toroslar Elektrik Dağıtım A.Ş.-Mersin
Toroslar Elektrik Dağıtım A.Ş.’den edinilen bilgilere göre; 2012 yılı sonu itibariyle elektrik genel abone sayısı bir önceki yıla göre %2,8 artarak 800.190’a yükselmiştir. Abone grubunun %34,4’ü merkez ilçede, %20,2’si Tarsus’da, %13,6’sı ise Erdemli’de bulunmaktadır.
MERSİN’DE ABONE GRUBUNA GÖRE ÇEKİLEN ENERJİNİN DURUMU (kWh) 2012
Değişim (%)
Sanayi
731.703.505
756.276.499
3,4%
Ticarethane
305.767.005
326.108.860
6,7%
Resmi Daire
133.799.938
144.790.762
8,2%
Abone Grubu
Tarımsal Sulama Mesken Diğer Gruplar* Toplam
2011
102.730.797
109.507.700
6,6%
1.059.232.284
1.145.713.164
8,2%
292.853.379
268.310.329
-8,4%
2.626.086.908
2.750.707.314
4,7%
*: İçme ve Kullanma Suyu, Hayır Kurumu, Kitler, Belediye, Bedellendirilen Aydınlatma, Diğer Kaynak: Toroslar Elektrik Dağıtım A.Ş.-Mersin
2012 yılı sonu itibariyle Mersin’de tüketilen enerji miktarı bir önceki yıla göre %4,7 oranında artarak 2.750.707.314 kWh’a yükselmiştir. Tüketilen enerji miktarı kullanım alanlarına göre incelendiğinde; %42’si meskenler, %28’i sanayi, %12’si ise ticarethaneler tarafından tüketilmektedir. 2012 yılında sanayi sektöründe tüketilen enerji miktarı, 2011 yılına göre %3,4, ticarethanelerde %6,7, meskenlerde ise %8,2 oranında artış göstermiştir.
151
EKONOMİK RAPOR / 2012 ALTYAPI SİSTEMLERİ / 149/164
ENERJİ
EKONOMİK RAPOR / 2012 ALTYAPI SİSTEMLERİ / 149/164
2012 YILI SONU İTİBARİYLE KÖYLERDEKİ ELEKTRİK ABONE DURUMU İlçe Adı
Köy Sayısı
Köy Abone Sayısı
Merkez
63
29.232
Anamur
37
14.397
Bozyazı
13
3.731
Aydıncık
10
2.001
Çamlıyayla
10
4.942
Erdemli
50
22.210
Gülnar
41
9.511
Mut
90
23.214
Silifke
66
27.155
Tarsus
129
33.330
Toplam
509
169.723
Kaynak: Toroslar Elektrik Dağıtım A.Ş.-Mersin
2011-2012 YILLARI ABONE GRUBUNA GÖRE ÇEKİLEN ENERJİNİN DAĞILIMI
2011-2012 YILLARI ABONE GRUBUNA GÖRE ÇEKİLEN ENERJİNİN kWh DAĞILIMI 1.200.000.000
kWh
1.000.000.000 800.000.000 600.000.000 400.000.000 200.000.000 0 Sanayi
Ticarethane Resmi Daire 2011
2012
Kaynak: Toroslar Elektrik Dağıtım A.Ş.-Mersin
152
Tarımsal Sulama
Mesken
Diğer
Mersin’de ulaşım ağırlıklı olarak karayolu ile sağlanmaktadır. Ülkemizdeki bütün yerleşim birimlerine karayolu ile bağlantısı bulunmaktadır. Mersin’de 511 km.si devlet yolu, 709 km.si il yolu, 157 km.si otoyol, 5.122 km.si köy yolu olmak üzere toplam 6.499 km karayolu bulunmaktadır. 2012 yılı sonu itibariyle Mersin ilindeli motorlu kara taşıtları sayısı 461.044 ‘e ulaşarak Türkiye genelinde sahip olduğu %2,7’lik payla 8.büyük ilidir. 2012 yılı içerisinde kaydı yapılan taşıtların illere göre yoğunluğu incelendiğinde Mersin, %2,7’lik payla yedinci sırada yer almaktadır. İlimizde demiryolu bağlantısı bulunmakta ve denizyolu ile ulaşım sağlanmaktadır. Havaalanı olmamasına rağmen, hava yolu ile ulaşım Adana hava alanından sağlanmaktadır.
İLİMİZDEKİ MOTORLU VE MOTORSUZ ARAÇLARIN DURUMU Aracın Cinsi Motorlu
2011
2012
Değişim (%)
Motosiklet
130.031
134.434
3,4%
Otomobil
167.012
181.658
8,8%
Minibüs
6.492
6.824
5,1%
Otobüs
5.218
5.472
4,9%
Kamyonet
70.898
76.216
7,5%
Kamyon
13.069
13.325
2,0%
Traktör
28.374
29.134
2,7%
Çekici
9.742
11.618
19,3%
Özel A.Taşıt
669
686
2,5%
1.152
1143
-0,8%
897
534
-40,5%
433.554
461.044
6,3%
408
360
-11,8%
Yarı Römork
11.874
14.015
18,0%
Toplam
12.282
14.375
17,0%
Tanker Arazi Taşıtı Toplam Motorsuz Römork
Kaynak: Mersin Emniyet Müdürlüğü Trafik Tescil Şube Müdürlüğü
31.12.2012 TARİHİ İTİBARİYLE İLİMİZDEKİ 31.12.2012 TARİHİ İTİBARİYLE İLİMİZDEKİ ARAÇLARIN İLÇELERE GÖRE DAĞILIMI ARAÇLARIN İLÇELERE GÖRE DAĞILIMI 31.12.2012 TARİHİ İTİBARİYLE İLİMİZDEKİ ARAÇLARIN İLÇELERE GÖRE DAĞILIMI Akdeniz,Yeni Akdeniz, Yenişehir, Akdeniz,Yeni şehir,Toroslar Toroslar, Mezitli şehir,Toroslar ,Mezitli 53% ,Mezitli 53% 53%
Tarsus Tarsus 18% 18%
Anamur Anamur 5% 5% Erdemli Bozyazı Erdemli Bozyazı Gülnar 8% Silifke 2% Gülnar Mut 8% Silifke9% 2% 1% Mut 4% 1% 9% 4% Trafik Tescil Kaynak: Mersin Emniyet Müdürlüğü Şube Müdürlüğü
153
EKONOMİK RAPOR / 2012 ALTYAPI SİSTEMLERİ / 149/164
ULAŞTIRMA
2011-2012 2011-2012 YILLARI YILLARI MERSİN'DE MERSİN'DE YAPILAN YAPILAN ARAÇ ARAÇ TESCİL TESCİL İŞLEMLERİ İŞLEMLERİ 150.000 150.000 150.000
ADET ADET
100.000 100.000 100.000 Adet
EKONOMİK RAPOR / 2012 ALTYAPI SİSTEMLERİ / 149/164
2011-2012 YILLARI MERSİN’DE YAPILAN ARAÇ TESCİL İŞLEMLERİ
50.000 50.000 50.000
00 0
Devir Devir Devir
Hurda Hurda Hurda
2011 45.279 2011 45.279 45.279
64.540 64.540 64.540
4.227 4.227 4.227
2012 2012 39.961 2012 39.961 39.961
92.372 92.372 92.372
2.332 2.332 2.332
YeniKayıt Kayıt Yeni Yeni Kayıt
Trafikten Trafikten Toplam Toplam Trafikten Toplam Çekme Çekme Çekme 1.865 115.911 1.865 115.911 1.865 115.911
1.910 1.910 1.910
136.575 136.575 136.575
Kaynak: Mersin Emniyet Müdürlüğü Trafik Tescil Şube Müdürlüğü
MERSİN’DE ARAÇ SATIŞLARININ TÜRLERİNE GÖRE DAĞILIMI Araç Türü
2011
2012
Değişim(%)
Ağır Ticari Araç
1.822
1.693
-%7
Hafif Ticari Araç
6.355
5.218
-%18
Binek Araç
12.454
11.801
-%5
Toplam
20.631
18.712
-%9
Kaynak: MODER
Mersin Otomobil Yetkili Satıcıları Derneği’nden edinilen bilgilere göre; Mersin’de 2012 yılında araç satışlarının geçen yıla göre %9 azalarak 18.712’ye gerilediği görülmektedir. Tüm araç türleri satışlarında geçen yıla göre azalış olduğu gözlenmektedir.
2012 YILI SONU İTİBARİYLE MERSİN KARAYOLU DURUMU
Uzunluğu ( Km.) İl Yolu
709
Devlet Yolu
511
Otoyol
157
Köy Yolu
5.122
Toplam
6.499
Kaynak: T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Karayolları Genel Müdürlüğü T.C. Mersin İl Özel İdaresi Köye Yönelik Hizmetler Daire Başkanlığı
154
Cinsi Maden Cevheri Suni Gübre
2011 (Ton) Gelen
2012 (Ton)
Giden
21.396
Gelen -
Giden -
-
-
71.430
-
64.044
103.522
67.627
-
-
Akaryakıt
21.975
141.673
133.583
138.544
Yurt dışı
6.846
36.853
707.812
5.409
Muhtelif Eşya
Kağıt
641
2.761
-
6.177
-
5.394
827
24.982
359.305
122.079
452.523
154.236
Diğerleri
67.261
7.642
55.004
68.369
Toplam
580.946
455.459
1.349.749
461.761
Demir Konteyner
Kaynak: T.C. Devlet Demiryolları Genel Müdürlüğü Mersin Lojistik Müdürlüğü
Karayolu Ulaşımı Türkiye’de olduğu gibi Mersin’de de, yolcu ve yük taşımacılığı karayolları üzerine yoğunlaşmıştır. Serbest bölge’nin varlığı ve yoğun liman faaliyetleri, ilimizde ulaştırma sektörünün önemini artırmıştır. Limanda yükleme ve boşaltması yapılan yüklerin ülke içerisine dağılımı çoğunlukla karayolu ile sağlanmaktadır. İl ekonomisinde önemli bir yeri olan tarımsal üretim içerisindeki meyve ve sebze ürünlerinin dağıtımı da yine ağırlıklı olarak karayolları üzerinden yapılmaktadır. Denizyolu Ulaşımı Doğu Anadolu Bölgesi, Güneydoğu Anadolu Bölgesi ve İç Anadolu Bölgeleri ithalat ve ihracat faaliyetlerini gerçekleştirmek için Mersin Uluslararası Limanı’nı kullanmaktadır. Ayrıca Ortadoğu Ülkeleri ve Orta Asya Türk Cumhuriyetlerine, ABD ve AB ülkelerine ithalat-ihracat ve bu ülkelere transit yük taşımacılığı yapılmaktadır. 2007 yılına kadar, T.C. Devlet Demiryolları tarafından işletilen Mersin Limanı, 11.05.2007 tarihinde özelleştirilmiştir. Bu tarihten itibaren Mersin Limanı’ndaki faaliyetler, PSA-Akfen grubuna ait Mersin Uluslararası Liman İşletmeciliği A.Ş. tarafından yürütülmektedir. Demiryolu Ulaşımı İl sınırları içerisinde 55 km. çift hat yolcu ve yük taşımacılığı yapılmaktadır. Yolcu trenlerinin sevk ve kabulü için 3 adet yolcu peronu ve yük trenleri için 3 adet yükleme rampası olup, Mersin limanına 250 metre demir yolu ile hat bağlantısı bulunmaktadır. Liman içinde de 31 km Demiryolu ile 51 adet makas bulunmaktadır. Deniz yolu ile gelen transit yükler demir yolu ile Ortadoğu ülkeleri ve Orta Asya Türk Cumhuriyetlerine taşınmaktadır.
155
EKONOMİK RAPOR / 2012 ALTYAPI SİSTEMLERİ / 149/164
İLİMİZDEKİ DEMİRYOLU YÜK TAŞIMACILIĞININ DURUMU
2 0
500.000
1.000.000
2.000.000
1.500.000 Ton
1.500.000
EKONOMİK RAPOR / 2012 ALTYAPI SİSTEMLERİ / 149/164
2.000.000
2008
TAŞIMA İS
Ton
2008-2012 YILLARI MERSİN İLİ DEMİRYOLU YÜK TAŞIMA İSTATİSTİKLERİ 2008-2012 YILLARI MERSİN İLİ DEMİRYOLU YÜK TAŞIMA İSTATİSTİKLERİ
1.000.000
500.000
0 2008
2009
2010
2011
2012
Kaynak: T.C. Devlet Demiryolları Genel Müdürlüğü Mersin Lojistik Müdürlüğü
Havayolu Ulaşımı Mersin’de hava alanı bulunmamaktadır. Hava yolu ulaşımı il merkezine 69 km. uzaklıktaki Adana hava alanından yapılmaktadır. Hava alanından yurt içi ve yurt dışına düzenli olarak uçak seferleri yapılmaktadır.
2011-2012 YILLARI ADANA HAVAALANI UÇAK, YOLCU VE TAŞINAN YÜK (TON)
İç Hat 2011
2012
Değişim (%)
Ticari Uçak Trafiği
Yük Trafiği (Bagaj,Kargo,Posta) (Ton)
20.211
26.401,0
Yolcu Trafiği (Gelen/Giden) 2.651.873
Tüm Uçak Trafiği 29.624
Dış Hat
4.361
9.839,0
589.094
5.342
Toplam
24.572
36.240,0
3.240.967
34.966
İç Hat
22.960
30.160,0
3.136.143
33.220
Dış Hat
4.995
10.314,2
628.014
5.400
Toplam
27.955
40.474,2
3.764.157
38.620
İç Hat
14%
14%
18%
12%
Dış Hat
15%
5%
7%
1%
Toplam
14%
12%
16%
10%
Kaynak: T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü
156
ŞEHRİMİZDE POSTA HABERLEŞMESİ VE TELGRAF HİZMETLERİ Adet
Posta Haberleşmesi
2011
2012
24.892.262
17.833.343
150
82
Taahhütlü Maddeler
540.327
1.249.465
Gazete ve Basılmış Kağıt
485.064
1.150.129
Mektup, Posta ve Tebrik Kartı Değer Konulmuş Mektup ve Kart
Küçük Paket, Ticaret Eşyası Örneği
7.410
1.566
1.079.787
-
27.005.000
20.234.585
3.848
3.190
3
-
Giren ( Şehrimize )
3.815
28.232
Çıkan ( Şehrimizden )
3.851
3.190
Ücretsiz Posta Malzemeleri Toplam Telgraf Hizmetleri Yurt İçi Telgraf Yurt Dışı Telgraf
Kaynak: Mersin PTT Baş Müdürlüğü
2012 yılında ilimizde posta haberleşmesi kapsamında mektup, posta ve tebrik kartı ve küçük paket, ticaret eşyası örneği gönderilerinde geçen yıla göre azalış, gazete ve basılmış kağıt, taahhütlü maddeler ve değer konulmuş mektup ve kart gönderilerinde ise artış gözlenmiştir. İlimizden gönderilen yurt içi telgraf sayısının geçen yıla göre azaldığı, yurt dışı telgraf gönderimi yapılmadığı görülmektedir.
BASIN-YAYIN FAALİYETLERİ İLİMİZDEKİ ULUSAL BASIN KURULUŞLARI TEMSİLCİLİKLERİ SAYISI Yaygın Basın Temsilcilikleri Ajanslar
12
Ulusal TV Kanal Temsilcilikleri ve Muhabirlikleri
4
Ulusal Gazete Temsilcilikleri ve Muhabirlikleri
12
Toplam
28
Kaynak: T.C. Mersin Valiliği Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü
157
EKONOMİK RAPOR / 2012 ALTYAPI SİSTEMLERİ / 149/164
HABERLEŞME HİZMETLERİ
EKONOMİK RAPOR / 2012 ALTYAPI SİSTEMLERİ / 149/164
31.12.2012 TARİHİ İTİBARİYLE İLİMİZDE YAYIN YAPAN ÖZEL TELEVİZYON VE RADYOLARIN İLÇELERE GÖRE DAĞILIMI İlçeler
Televizyonlar
Radyolar
Akdeniz
7
14
Toroslar
-
1
Yenişehir
-
1
Anamur
-
3
Erdemli
-
4
Mut
-
2
Silifke
-
3
Tarsus
1
7
Toplam
8
35
Kaynak: T.C. Mersin Valiliği Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü
2012 YILI SONU İTİBARİYLE İLİMİZDE YAYIN YAPAN GAZETE VE DERGİLERİN İLÇELERE GÖRE SAYISI İlçeler
Gazeteler
Dergiler
Akdeniz
59
16
Mezitli
3
2
Toroslar
2
1
Yenişehir
5
6
Anamur
4
1
Bozyazı
1
-
Erdemli
4
-
Gülnar
1
-
Mut
2
-
Silifke
3
1
Tarsus
20
-
Toplam
104
27
Kaynak: T.C. Mersin Valiliği Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü
158
KULLANIM AMACINA GÖRE YAPILACAK YENİ VE İLAVE YAPILAR (YAPI RUHSATI) KULLANIM AMACI
İKAMET AMAÇLI BİNALAR
BİR DAİRELİ BİNALAR İKİ VE DAHA FAZLA DAİRELERİ BİNALAR
2011 BİNA SAYISI YÜZÖLÇÜMÜ(m²) DAİRE SAYISI BİNA SAYISI YÜZÖLÇÜMÜ(m²) DAİRE SAYISI BİNA SAYISI
HALKA AÇIK İKAMET YERLERİ
YÜZÖLÇÜMÜ(m²) DAİRE SAYISI BİNA SAYISI
TOPLAM
YÜZÖLÇÜMÜ(m²) DAİRE SAYISI BİNA SAYISI
OTEL VB. BİNALARI
YÜZÖLÇÜMÜ(m²) DAİRE SAYISI BİNA SAYISI
OFİS(İŞYERİ) BİNALARI
YÜZÖLÇÜMÜ(m²)
İKAMET AMAÇLI BİNALAR DIŞINDAKİ BİNALAR
DAİRE SAYISI TOPTAN VE PERAKENDE TİCARET BİNALARI
TRAFİK VE İLETİŞİM BİNALARI
SANAYİ BİNALARI VE DEPOLAR
KAMU EĞLENCE, EĞİTİM, HASTANE VEYA BAKIM KURULUŞLARI BİNALARI İKAMET AMAÇLI BİNALAR DIŞINDAKİ DİĞER BİNALAR
BİNA SAYISI YÜZÖLÇÜMÜ(m²)
506
495
82.871
111.432
506
496
1.005
1.355
1.532.274
2.421.496
9.194
14.953
1
11
1.563
90.257
0
0
1.512
1.861
1.616.708
2.623.185
9.700
15.449
10
13
3.835
58.135
0
0
21
33
51.995
55.565
0
0
112
72
83.089
132.633
DAİRE SAYISI
13
66
BİNA SAYISI
4
0
YÜZÖLÇÜMÜ(m²)
37.846
0
DAİRE SAYISI
0
0
BİNA SAYISI
61
267
YÜZÖLÇÜMÜ(m²)
128.193
192.144
DAİRE SAYISI
2
2
BİNA SAYISI
14
50
YÜZÖLÇÜMÜ(m²)
30.479
227.105
DAİRE SAYISI
0
0
BİNA SAYISI
23
28
13.163
28.102
3
3
245
463
348.600
693.684
18
71
YÜZÖLÇÜMÜ(m²) DAİRE SAYISI BİNA SAYISI
TOPLAM
2012
YÜZÖLÇÜMÜ(m²) DAİRE SAYISI
Kaynak: TÜİK
159
EKONOMİK RAPOR / 2012 ALTYAPI SİSTEMLERİ / 149/164
KONUT
KULLANIM AMACINA GÖRE BİTEN YENİ VE İLAVE YAPILAR (YAPI KULLANIM İZİN BELGESİNE GÖRE) KULLANIM AMACI
İKAMET AMAÇLI BİNALAR
BİR DAİRELİ BİNALAR İKİ VE DAHA FAZLA DAİRELERİ BİNALAR
HALKA AÇIK İKAMET YERLERİ TOPLAM
OTEL VB. BİNALARI
OFİS(İŞYERİ) BİNALARI İKAMET AMAÇLI BİNALAR DIŞINDAKİ BİNALAR
EKONOMİK RAPOR / 2012 ALTYAPI SİSTEMLERİ / 149/164
2012 yılında yapı ruhsatı baz alındığında, Mersin’de kullanım amacına göre yapılacak yeni ve ilave yapıların sayısı 2011 yılına göre %32,3 oranında artarak 2.324’e yükselmiştir. Söz konusu dönemde yapı ruhsatı verilen binaların %80’ini oluşturan ikamet amaçlı binalar önceki yıla göre %23, %20’sini oluşturan ikamet amaçlı olmayan binalar ise %89 oranında artmıştır. Yapı ruhsatı verilen ilçelerin en fazla Toroslar, Silifke ve Tarsus ilçelerinde yoğunlaştığı gözlenmektedir.
BİNA SAYISI YÜZÖLÇÜMÜ(m²)
2011
2012
472
554
77.409
85.101
DAİRE SAYISI
472
554
BİNA SAYISI
1150
1.219
1.470.602
1.451.512
DAİRE SAYISI
9.691
9.625
BİNA SAYISI
4
8
12.661
32.330
YÜZÖLÇÜMÜ(m²)
YÜZÖLÇÜMÜ(m²) DAİRE SAYISI
0
0
BİNA SAYISI
1.626
1.781
1.560.672
1.568.943
DAİRE SAYISI
10.163
10.179
BİNA SAYISI
9
13
31.171
21.151
YÜZÖLÇÜMÜ(m²)
YÜZÖLÇÜMÜ(m²) DAİRE SAYISI
0
0
BİNA SAYISI
21
19
40.203
33.359
YÜZÖLÇÜMÜ(m²) DAİRE SAYISI
0
0
BİNA SAYISI
84
103
166.498
274.565
DAİRE SAYISI
7
34
BİNA SAYISI
0
0
YÜZÖLÇÜMÜ(m²)
0
0
DAİRE SAYISI
0
0
SANAYİ BİNALARI VE DEPOLAR
YÜZÖLÇÜMÜ(m²)
TOPTAN VE PERAKENDE TİCARET BİNALARI
TRAFİK VE İLETİŞİM BİNALARI
YÜZÖLÇÜMÜ(m²)
BİNA SAYISI DAİRE SAYISI BİNA SAYISI
KAMU EĞLENCE. EĞİTİM. HASTANE VEYA BAKIM KURULUŞLARI BİNALARI
YÜZÖLÇÜMÜ(m²)
DAİRE SAYISI
İKAMET AMAÇLI BİNALAR DIŞINDAKİ DİĞER BİNALAR
YÜZÖLÇÜMÜ(m²)
BİNA SAYISI DAİRE SAYISI BİNA SAYISI
TOPLAM
YÜZÖLÇÜMÜ(m²) DAİRE SAYISI
Kaynak: TÜİK
160
95
45
175.712
185.682
6
2
19
15
65.630
37.968
0
0
10
10
7.075
21.494
1
1
238
205
486.289
574.219
14
37
MERSİN İLİ VE İLÇELER BAZINDA YAPI RUHSATI VE YAPI KULLANIM İZİN BELGELERİNE GÖRE KONUT İSTATİSTİKLERİ 2011
ANAMUR
AKDENİZ
BİNA SAYISI YÜZÖLÇÜMÜ(m²) DEĞER ( )
AYDINCIK BOZYAZI ÇAMLIYAYLA
YAPI KULLANMA İZİN BELGESİ
122
75
117
80
198.990
190.756
214.289
158.551
128.862.942
110.629.645
139.961.581
92.711.203
456
167
453
208
BİNA SAYISI
23
43
46
43
YÜZÖLÇÜMÜ(m²) DEĞER ( )
88.620
45.452
87.716
53.198
60.488.015
29.342.464
59.229.225
35.211.195
247
272
359
316
BİNA SAYISI
0
9
5
8
YÜZÖLÇÜMÜ(m²)
0
6.191
1.365
15.992
DEĞER ( )
0
4.013.187
892.345
9.522.340
DAİRE SAYISI
0
42
4
93
BİNA SAYISI
4
33
17
70
2.098
31.462
11.836
34.824
YÜZÖLÇÜMÜ(m²) DEĞER ( )
1.390.201
20.214.177
7.775.698
22.797.726
DAİRE SAYISI
11
126
59
226
BİNA SAYISI
67
57
82
60
YÜZÖLÇÜMÜ(m²) DEĞER ( ) DAİRE SAYISI BİNA SAYISI
ERDEMLİ
YAPI RUHSATI
DAİRE SAYISI
DAİRE SAYISI
YÜZÖLÇÜMÜ(m²) DEĞER ( ) DAİRE SAYISI BİNA SAYISI
GÜLNAR
YAPI RUHSATI
2012
YAPI KULLANMA İZİN BELGESİ
YÜZÖLÇÜMÜ(m²) DEĞER ( ) DAİRE SAYISI
13.698
9.220
12.978
8.601
8.789.451
5.822.068
8.328.578
5.437.542
126
63
101
70
86
116
148
160
94.892
229.484
347.514
182.934
63.800.331
134.575.614
230.144.638
106.163.267
518
1096
2.050
1.068
16
29
29
68
3.036
9.222
12.084
29.405
1.887.834
5.442.889
7.530.798
18.394.850
27
60
61
1.850
Kaynak: TÜİK
161
EKONOMİK RAPOR / 2012 ALTYAPI SİSTEMLERİ / 149/164
2012 yılında yapı kullanım izin belgesi baz alındığında, Mersin’de kullanım amacına göre biten yeni ve ilave yapıların sayısı 2011 yılına göre %6,5 oranında artarak 1.986’ya yükselmiştir. Söz konusu dönemde kullanım izin belgesi verilen binaların %90’ını oluşturan ikamet amaçlı binalar önceki yıla göre %9,5, %10’unu oluşturan ikamet amaçlı olmayan binalar ise %14 oranında azalış göstermiştir. Yapı kullanım izin belgesi verilen ilçelerin en fazla Tarsus, Yenişehir ve Toroslar ilçelerinde yoğunlaştığı gözlenmektedir.
2011
MEZİTLİ
BİNA SAYISI YÜZÖLÇÜMÜ(m²) DEĞER ( ) DAİRE SAYISI
MUT
BİNA SAYISI YÜZÖLÇÜMÜ(m²) DEĞER ( ) DAİRE SAYISI
TARSUS
SİLİFKE
BİNA SAYISI
TOROSLAR YENİŞEHİR
YAPI RUHSATI
2012
YAPI KULLANMA İZİN BELGESİ
204
159
YAPI RUHSATI 258
YAPI KULLANMA İZİN BELGESİ 145
367.718
255.196
606.421
207.347
250.596.885
145.698.757
414.707.356
120.705.596
1.894
1.363
3.089
1.173
60
132
57
107
19.119
66.534
51.345
62.456
12.559.694
40.091.530
34.727.180
38.248.681
121
373
215
330
144
281
389
260
86.190
203.508
266.854
199.735
56.879.612
126.933.541
177.387.428
124.312.911
DAİRE SAYISI
527
1384
1.164
1.250
BİNA SAYISI
264
459
367
380
249.445
407.650
434.092
373.018
166.716.461
243.080.573
293.114.616
228.611.735
1.311
2.252
2.308
1.667
490
227
477
283
YÜZÖLÇÜMÜ(m²) DEĞER ( )
YÜZÖLÇÜMÜ(m²) DEĞER ( ) DAİRE SAYISI
İL TOPLAMI
EKONOMİK RAPOR / 2012 ALTYAPI SİSTEMLERİ / 149/164
BİNA SAYISI YÜZÖLÇÜMÜ(m²) DEĞER ( ) DAİRE SAYISI BİNA SAYISI YÜZÖLÇÜMÜ(m²) DEĞER ( ) DAİRE SAYISI BİNA SAYISI YÜZÖLÇÜMÜ(m²) DEĞER ( ) DAİRE SAYISI
264.282
125.662
471.333
190.582
174.197.211
75.676.409
315.884.367
119.217.203
1.372
689
2.138
827
277
244
332
319
577.220
466.624
799.042
625.309
391.374.370
299.673.616
544.801.082
411.267.143
3.108
2.290
3.519
2.783
1.757
1.864
2.324
1.986
1.965.308
2.046.961
3.316.869
2.143.162
1.317.543.007
1.241.194.470
2.234.484.892
1.333.403.222
9.718
10.177
15.520
10.216
Kaynak: TÜİK
162
140.000 140.000 120.000 120.000
30% 17%
100.000 100.000
22%20%
17%
18%
10%
10%
80.000 80.000
-7%
60.000 60.000
0%
-2%
-5%
-10%
40.000 40.000
-19%
20.000 20.000
00
-20%
2010 2011 2011 2011 2011 2012 2012 2012 2012 2010 2011 2011 2011 2011 2012 2012 2012 2012 IV. Dönem I. Dönem II. Dönem III. Dönem V. Dönem I. Dönem II. Dönem III. Dönem V. Dönem IV.Dönem I.Dönem II.Dönem III.DönemIV.Dönem I.Dönem II.Dönem III.DönemIV.Dönem
-30%
Kaynak: TÜİK
TR62TR62(Adana,Mersin) (ADANA, MERSİN) BÖLGESİNDE BÖLGESİNDE DÖNEMLER DÖNEMLERİTİBARİYLE İTİBARİYLE KONUT KONUTSATIŞLARINDAKİ SATIŞLARINDAKİGELİŞMELER GELİŞMELER 7.000 6.000 5.000
24%
25%
24% 15%
9%
4.000 3.000
-2%
2.000 -13%
1.000
-15%
-16%
0
30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% -5% -10% -15% -20%
2010 2011 2011 2011 2011 2011 2011 2012 2012 2012 2012 2012 2010 2011 2011 2012 2012 2012 IV. Dönem I.Dönem I. Dönem II.Dönem II. Dönem III. Dönem IV.Dönem V. Dönem I.Dönem I. Dönem II. Dönem III. Dönem IV.Dönem V. Dönem IV.Dönem III.Dönem II.Dönem III.Dönem Kaynak: TÜİK
2012 yılında Türkiye genelinde konut satışları artışı, geçen yıla göre hız keserken, TR 62 (Adana,Mersin) Bölgesi’nde önceki yıl gözlenen artış, yerini azalışa bırakmıştır. Türkiye genelinde 2012 yılında 431.485 adet konutun satışı gerçekleşirken, önceki yıla göre %3 artış kaydedilmiştir. Söz konusu dönemde TR62 bölgesinde konut satışı bir önceki yıla göre %0,4 azalarak 21.323 adete gerilemiştir. Konut satışlarındaki gelişmeler çeyreklik dönemler itibariyle incelendiğinde; 2012 yılının ilk çeyreğinde Türkiye genelinde konut satışları geçen yılın aynı dönemine göre %5,5 artış kaydederken, ikinci çeyrekte ise satışlarda %1,2’lik azalış gözlenmiştir. Yılın üçüncü ve son çeyreğinde söz konusu azalış yerini sırasıyla %1,8, %5,8’lik artışa bırakmıştır. TR62 bölgesinde ise yılın ilk çeyreği Türkiye geneline benzer eğilim göstererek 2011 yılının ilk çeyreğine göre %6,2’lik artış olurken yılın ikinci çeyreğinde söz konusu artış hızını kestiği, üçüncü ve dördüncü çeyreklerde ise önceki yılın söz konusu dönemlerine göre azalışa geçtiği görülmektedir. 2012 yılında Türkiye genelinde 26 bölgede önceki yıla göre 17 bölgede konut sayışlarında artış, 9 bölgede ise azalış olmuştur.
163
EKONOMİK RAPOR / 2012 ALTYAPI SİSTEMLERİ / 149/164
TÜRKİYE GENELİNDE TÜRKİYE GENELİNDEDÖNEMLER DÖNEMLERİTİBARİYLE İTİBARİYLE KONUT SATIŞLARINDAKİ GELİŞMELER KONUT SATIŞLARINDAKİ GELİŞMELER
EKONOMİK RAPOR / 2012 ALTYAPI SİSTEMLERİ / 149/164
2012 YILI MERSİN İLİ BELEDİYE SINIRLARI İÇERİSİNDEKİ SAHİL SİTELERİNİN DAĞILIMI Belediye Adı
Site Sayısı
Konut Sayısı
Belediye Sınırları İçerisindeki Toplam Konut Sayısı
Mersin Merkez İlçe Mezitli
87
13.741
65.000
Erdemli
17
1.936
18.540
Arpaçbahşiş
23
3.500
4.487
Çeşmeli
15
3.940
7.603
Kargıpınarı
18
2.573
4.749
Kocahasanlı
25
934
2.538
Limonlu
34
2.922
5.338
Tömük
67
12.301
19.477
Kumkuyu
8
1.375
2.186
Kızkalesi
57
107
1.814
Ayaş
37
2.104
2.104
Taşucu
46
2.286
10.099
Atakent
339
9.605
14.506
Atayurt
22
1.917
4.695
3
104
1.325
Yeşilovacık
17
1.884
3.353
Arkum
Silifke
Narlıkuyu
16
1.048
2.148
Gülnar (Büyükeceli)
3
137
1.247
Aydıncık
8
345
3.625
Bozyazı
25
1.292
6.637
Tekeli
14
752
1.557
Tekmen
9
446
982
Anamur
117
4.860
25.223
14
650
4.750
Ören Kaynak: İlgili Belediye Başkanlıkları
164
165 173 SİVİL TOPLUM KURULUŞLARI
EKONOMİK RAPOR / 2012 SİVİL TOPLUM KURULUŞLARI / 165-173
MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI HAKKINDA GENEL BİLGİLER ÜYELERİMİZİN HUKUKİ STATÜLERİNE GÖRE DAĞILIMI Kuruluş Nevi
2011
2012
Hakiki Şahıs Firmaları
6.198
6.597
97
97
Kollektif Şirketler Komandit Şirketler
8
9
Limited Şirketler
12.557
12.838
Anonim Şirketler
1.321
1.524
Yabancı Sermayeli Şirketler
605
729
Kooperatifler
757
754
14
12
21.557
22.415
Vakıf ve Dernek İşletmeleri, KİTler Toplam Kaynak: Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
2012 yılında Mersin Ticaret ve Sanayi Odasına yeni kayıt yaptıran firma sayısı, 2011 yılına göre %4,6 oranında azalarak 1.536 olarak gerçekleşmiştir. Söz konusu dönemde kayıt sildiren firma sayısı %129 oranında artarak 1.703 olmuştur. Belirtilen dönemde kayıt sildiren firmalardaki artış da durumu münfesih olan firmaların, Oda kaydından silinmesi etkili olmuştur. İlimiz, 2012 yılında TOBB istatistiklerine göre yeni açılan firma sayısı ile %1,4’lik payla 13.sırada, kapanan firma sayısı ile %1,2’lik payla 18.sırada yer almıştır. 2012 yılı sonu itibariyle MTSO’ya kayıtlı üye sayısı 22.415’e ulaşmıştır.
YENİ KAYIT YAPTIRAN FİRMALARIN HUKUKİ STATÜLERİNE GÖRE DAĞILIMI YENİ KAYIT YAPTIRAN FİRMALARIN HUKUKİ STATÜLERİNE GÖRE DAĞILIMI 2.000 1.500 1.000 500 0 Kooperatifler
Gerçek Kişi Tacirleri
Vakıf ve Dernek İşletmeleri
Toplam TOPLAM
0
5
359
4
1.610
0
10
544
4
1.536
Limited Şirketler
Anonim Şirketler
Kollektif Şirketler
2011
1.080
162
2012
856
122
Kaynak: Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
167
EKONOMİK RAPOR / 2012 SİVİL TOPLUM KURULUŞLARI / 165/173
KAYIT SİLDİREN FİRMALARIN HUKUKİ STATÜLERİNE GÖRE DAĞILIMI KAYIT SİLDİREN FİRMALARIN HUKUKİ STATÜLERİNE GÖRE DAĞILIMI
2.000 1.750 1.500 1.250 1.000 750 500 250 0
Limited Şirketler
Anonim Şirketler
Kollektif Şirketler
Kooperatifler
Gerçek Kişi Tacirleri
Vakıf ve Dernek İşletmeleri
Toplam TOPLAM
2011
418
64
1
18
244
0
745
2012*
1.344
195
0
9
154
1
1.703
*: 2012 yılında kayıt sildiren firmalardaki artışın sebebi, durumu münfesih olan firmaların, Oda kaydından silinmesidir. Kaynak: Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
YILLAR İTİBARİYLE AÇILAN KAPANAN FİRMALAR YILLAR İTİBARİYLE AÇILAN KAPANAN FİRMALAR 1.800
140% 126%
1.600 1.400
100%
1.200
80%
1.000
60%
800
40%
16%
600
26%
17%
400 200
120%
6% 6%
2% -8%
Yeni Kayıt Yaptıran
2009 Kayıt Sildiren
20% 0%
-10%
0 2008
26%
2010
-20% 2011
Yeni Kayıt Değişim(%)
Kaynak: Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
168
2012* Kayıt Sildiren Değişim(%)
GRUP NO.SU
GRUP ADI
1.GRUP
SEBZE ve MEYVELERİN TİCARETİ
FAAL ÜYE SAYISI 636
2.GRUP
SEBZE ve MEYVELERİN YETİŞTİRİLMESİ, İŞLENMESİ, PAKETLENMESİ
181
3.GRUP
TAHILLARIN YETİŞTİRİLMESİ ve TİCARETİ
157
4.GRUP
BAKLAGİLLERİN YETİŞTİRİLMESİ ve TİCARETİ
305
5.GRUP
HAYVANCILIK, ET ve ET ÜRÜNLERİ TİCARETİ
154
6.GRUP
TARIM ALETLERİ, GÜBRE, ZİRAİ İLAÇ ve FİDE TİCARETİ
170
7.GRUP
GIDA MADDELERİ TOPTAN TİCARETİ
381
8.GRUP
GIDA MADDELERİ PERAKENDE TİCARET
463
9.GRUP
ELEKTRİKLİ EV ALETLERİ TİCARETİ
227
10.GRUP
BİLGİSAYAR ve DONANIMLARI ile TELEKOMÜNİKASYON ARAÇLARI TİCARETİ
305
11.GRUP
GAZ ve AKARYAKIT İMALATI ile TİCARETİ
529
12.GRUP
KONFEKSİYON, TEKSTİL ve AYAKKABI TİCARETİ
531
13.GRUP
HALI, MOBİLYA ve EV EŞYASI TİCARETİ
207
14.GRUP
MOTORLU ARAÇLARIN TİCARETİ
170
15.GRUP
TAŞIT ARAÇ ve PARÇALARI TİCARETİ
154
16.GRUP
ÖZEL AMAÇLI YAPILARIN İNŞAATI ve ONARIMI
379
17.GRUP
KONUT AMAÇLI YAPILARIN İNŞAATI ve ONARIMI
962
18.GRUP
YAPI KOOPERATİFLERİ
92
19.GRUP
İNŞAAT DESTEK FAALİYETLERİ ve PROJE YAPANLAR
532
20.GRUP
İNŞAAT MALZEMELERİ TİCARETİ
390
21.GRUP
MADENLERİN ÇIKARILMASI, İŞLENMESİ ve TİCARETİ
218
22.GRUP
YURTDIŞI YÜK ve YOLCU TAŞIMACILIĞI
609
23.GRUP
YURTİÇİ YÜK ve YOLCU TAŞIMACILIĞI
762
24.GRUP
DENİZ TAŞIMACILIĞI ve DESTEK HİZMETLER
229
25.GRUP
PARASAL ve FİNANSAL HİZMETLER
148
26.GRUP
DEĞERLİ METALLER ve MÜCEVHER TİCARETİ
162
27.GRUP
LOKANTA ve KAFETERYALAR
264
28.GRUP
OTELLER ve TURİSTİK İŞLETMELER ile SANAT, SPOR ve EĞLENCE YERLERİ
301
29.GRUP
TIBBİ MALZEME İMALATI ve TİCARETİ
182
30.GRUP
SAĞLIK HİZMETLERİ
149
31.GRUP
EĞİTİM ve DESTEK HİZMETLERİ
266
32.GRUP
REKLAMCILAR, MATBAALAR, HALKLA İLİŞKİLER ve İLETİŞİM HİZMETLERİ
202
33.GRUP
SİGORTACILIK HİZMETLERİ
285
34.GRUP
MÜŞAVİRLİK ve ARACILIK HİZMETLERİ
419
35.GRUP
GAYRİMENKUL ARACILARI, GÜVENLİK ve TEMİZLİK HİZMETLERİ
205
36.GRUP
KONFEKSİYON, TEKSTİL ve AYAKKABI SANAYİ
144 254
37.GRUP
GIDA SANAYİ
38.GRUP
ORMAN ÜRÜNLERİ SANAYİ
98
39.GRUP
HALI, MOBİLYA ve EV EŞYASI SANAYİ
112
40.GRUP
TAŞIT ARAÇ ve PARÇALARI SANAYİ ile ONARIMI
137
41.GRUP
PLASTİK ve KİMYASAL MADDELER SANAYİ
236
42.GRUP
METAL SANAYİ
225
43.GRUP
MAKİNA ve YEDEK PARÇA SANAYİ
139
44.GRUP
ENERJİ SİSTEMLERİ ile ELEKTRİKLİ ARAÇ GEREÇ SANAYİ
159
FAAL ÜYE SAYISI
12.830
DİĞER*
9.585
TOPLAM ÜYE SAYISI
22.415
*:Durumun Geçici Terkin ve Üyeliği Askıda Olan Üyeler Kaynak: Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
169
EKONOMİK RAPOR / 2012 SİVİL TOPLUM KURULUŞLARI / 165-173
31.12.2012 TARİHİ İTİBARİYLE ODAMIZA KAYITLI FAAL ÜYELERİN GRUPLARA GÖRE DAĞILIMI
EKONOMİK RAPOR / 2012 SİVİL TOPLUM KURULUŞLARI / 165/173
İLİMİZDEKİ MESLEKİ KURULUŞLAR Üye Sayısı
Kuruluşların Unvanı
2011
2012
Ticaret ve Sanayi Odaları
30.155
31.049
- Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
21.549
22.415
- Anamur Ticaret ve Sanayi Odası
1.183
1.195
- Erdemli Ticaret ve Sanayi Odası
1.692
1.618
662
556
- Silifke Ticaret ve Sanayi Odası
1.590
1.654
- Tarsus Ticaret ve Sanayi Odası
3.073
3.231
- Mut Ticaret ve Sanayi Odası
- Mersin Deniz Ticaret Odası
406
380
6.236
5.192
- Akdeniz Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçılar Birliği
683
598
- Akdeniz Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller İhracatçıları Birliği
192
169
Akdeniz İhracatçı Birlikleri
- Akdeniz Yaş Sebze-Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği
1.197
954
- Akdeniz Ağaç Mamulleri ve Orman Ürünleri İhracatçıları Birliği
828
704
- Akdeniz Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği
484
371
- Akdeniz Hazır Giyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği
309
259
1.535
1.292
- Akdeniz Demir ve Demir Dışı İhracatçıları Birliği - Akdeniz Kimyevi Maddeler ve Mamulleri İhracatçıları Birliği
1.008
845
Ticaret Borsaları
1.612
1.502
- Mersin Ticaret Borsası
1.363
1.248
- Tarsus Ticaret Borsası
249
254
Ziraat Odaları
125.076
127.930
- Mersin Ziraat Odası
23.529
22.026
- Anamur Ziraat Odası
9.867
10.321
- Erdemli Ziraat Odası
17.375
17.822
- Silifke Ziraat Odası
13.183
14.892
- Tarsus Ziraat Odası
30.335
31.302
3.061
3.135
17.026
17.353
2.200
2.094
- Aydıncık Ziraat Odası - Mut Ziraat Odası - Çamlıyayla Ziraat Odası - Gülnar Ziraat Odası
8.500
8.985
Mersin Barosu
1.319
1.381
Mersin Serbest Muhasebeciler ve Mali Müşavirler Odası
1.525
1.547
515
538
İnşaat Mühendisleri Odası Mersin Şubesi
1.176
1.292
Makine Mühendisleri Odası Mersin Şubesi
1.522
1.604
Elektrik Mühendisleri Odası Mersin Şubesi
796
771
Çevre Mühendisleri Odası Mersin Şubesi
225
240
Ziraat Mühendisleri Odası Mersin Şubesi
1.472
1.608
351
367
Mimarlar Odası Mersin Şubesi
Gıda Mühendisleri Odası Mersin Şubesi
170
Mersin Tabip Odası
2011
2012
1.632
1.641
Mersin Diş Hekimleri Odası
407
412
Mersin Veteriner Hekimler Odası
326
350
25. Bölge Mersin Eczacı Odası
621
629
Mersin Esnaf ve Sanatkarları Odaları Birliği
57.938
61.245
- Mersin Bakkallar ve Bayiler Odası
2.487
2.689
- Mersin Berberler ve Kuaförler Odası
1.613
1.773
- Mersin Büfeciler Esnaf Odası
529
629
- Mersin Camcılar Esnaf Odası
395
443
- Mersin Çiçekçiler Esnaf ve Sanatkarlar Odası
170
175
- Mersin Tüm Emlakçılar Meslek Odası
806
851
- Mersin Elektrik, Bobinaj ve Benzerleri Teknisyenleri Odası
430
472
1.015
1.502
- Mersin Fırıncılar Un ve Undan Mamul Ürünler İmalat ve Satıcıları Odası
478
572
- Mersin Fotoğraf Sanatkarları Odası
158
172
1.384
1.423
230
232
- Mersin Elektronikçiler Esnaf ve Sanatkarlar Odası
- Mersin Giyim Eşyası İmalat ve Satıcıları Esnaf Odası - Mersin Hamallar Odası - Mersin Hurdacılar Odası
272
276
1.785
1.566
- Mersin Kasaplar Esnaf Odası
435
444
- Mersin Kırtasiyeciler Odası
314
338
- Mersin Kundura Deri Mamulleri ve Hediyelik Eşya İmalat Tamir ve Satıcıları Esnaf ve Sanatkarlar Odası
520
557
- Mersin Kuyumcular Esnaf ve Sanatkarlar Odası
- Mersin Kahveciler Esnaf Odası
277
302
- Mersin Kebapçılar Lokantacılar Kafeteryacılar Pastacılar Esnaf ve Sanatkarlar Odası
1.999
2.292
- Mersin Madeni Sanatkarlar Odası
1.530
1.523
- Mersin Manavlar ve Seyyar Satıcıları Odası
398
445
- Mersin Marangozlar ve Mobilyacılar Odası
1.084
1.133
- Mersin Matbaacılar Odası
183
216
- Mersin Milli Piyango Bayileri Esnaf Odası
354
374
- Mersin Minibüsçüler Odası
818
832
- Mersin Oto Sanatkarları Odası
901
980
- Mersin Sıhhi Tesisatçılar Güneş Enerjisi İmalatçıları ve Tenekeciler Esnaf ve Sanatkarlar Odası
323
350
- Mersin Süt ve Süt Mamulleri İmalat ve Satıcıları Esnaf ve Sanatkarlar Odası
106
108
- Mersin Servis Aracı İşletmecileri Esnaf Odası
569
602
2.596
3.351
- Mersin Terziler Odası
567
583
- Mersin Taksiciler Esnaf Odası
727
*
- Mersin Tüpçüler Esnaf Odası
197
202
- Mersin Pazarcılar Odası
759
813
- Mersin Şoförler ve Otomobilciler Odası
171
EKONOMİK RAPOR / 2012 SİVİL TOPLUM KURULUŞLARI / 165-173
Üye Sayısı
Kuruluşların Unvanı
Üye Sayısı
EKONOMİK RAPOR / 2012 SİVİL TOPLUM KURULUŞLARI / 165/173
Kuruluşların Unvanı - Tarsus Bakkallar ve Bayiler Odası
2011
2012
2.080
2.171
- Tarsus Berberler ve Kuaförler Odası
481
506
- Tarsus Biriketçiler, Karocular, Büzcüler, Mozaikçiler ve Büz Borucuları Odası
256
247
- Tarsus Elektrik Teknisyenleri Odası
454
504
- Tarsus Fırıncılar Odası
181
217
- Tarsus Fotoğrafçılar Odası
292
327
- Tarsus Kahveciler ve Eğlence Yerleri Odası
928
929
- Tarsus Kasaplar Odası
188
222
- Tarsus Kebapçılar Lokantacılar Odası
519
598
- Tarsus Kunduracılar Odası
187
178
- Tarsus Kuyumcular Odası
126
140
1.055
1.069
429
451
- Tarsus Seyyar ve Sabit Tuhafiyeciler ve Zücaciyeciler Odası
1.005
1.058
- Tarsus Şoförler ve Otomobilciler Odası
2.666
2.501
- Tarsus Tenekeciler Odası
256
256
- Tarsus Terziler Odası
206
220
- Tarsus Madeni Sanatkarlar Odası - Tarsus Mobilyacılar ve Marangozlar Odası
- Tarsus Servis Aracı İşletmeciler Esnaf Odası
451
434
1.982
2.111
- Anamur Terziler Odası
126
126
- Anamur Şoförler ve Nakliyeciler Odası
435
454
- Aydıncık Esnaf ve Sanatkarlar Odası
375
373
- Aydıncık Şoförler ve Nakliyeciler Odası
121
118
- Bozyazı Esnaf ve Sanatkarlar Odası
699
751
- Bozyazı Şoförler ve Nakliyeciler Odası
201
207
- Erdemli Esnaf ve Sanatkarlar Odası
3.150
3.482
- Erdemli Şoförler ve Otomobilciler Odası
- Anamur Esnaf ve Sanatkarlar Odası
1.006
1.064
- Erdemli Oto Sanatkarları ve Madeni Eşya Esnaf ve Sanatkarlar Odası
593
617
- Gülnar Esnaf ve Sanatkarlar Odası
594
615
- Gülnar Şoförler ve Nakliyeciler Odası
245
242
1.182
1.293
- Mut Esnaf ve Sanatkarlar Odası - Mut Şoförler ve Otomobilciler Odası
446
465
1.921
2.077
681
696
3.166
3.321
- Silifke Şoförler ve Otomobilciler Odası
803
770
- Silifke Minibüsçüler Odası
373
353
1.341
1.513
329
349
- Mezitli Esnaf ve Sanatkarlar Odası - Silifke Bakkallar ve Bayiler Odası - Silifke Esnaf ve Sanatkarlar Odası
- Tömük Esnaf ve Sanatkarlar Odası - Çamlıyayla Esnaf ve Sanatkarlar Odası
*: 2012 yılı içerisinde Mersin Taksiciler Odası’nın, Mersin Şoförler ve Otomobilciler Odası ile birleşmesi nedeniyle, üye sayısı Mersin Şoförler ve Otomobilciler Odası’na dâhil edilmiştir. Kaynak: Yukarıda Yer Alan Kuruluşlar
172
Faaliyet Sahası
Unvanı
Kurulu Bulunduğu Yer
İşyeri Sayısı
İşçi Sayısı
T.İ.S Sayısı
Öz-Orman-İş
Tarım Orman
Mersin
-
-
-
Petrol-İş
Petrol Kimya
Mersin
2
394
2
Öz Gıda-İş
Gıda
Tarsus/Mersin
-
-
-
Teksif
Dokuma
Tarsus/Mersin
-
-
-
Selülöz-İş
Kağıt
Silifke/Mersin
-
-
-
Kristal-Çitser
Çim.Cam
Mersin
-
-
-
Kristal-İş
Çim.Cam
Tarsus/Mersin
-
-
-
B.Metal-İş
Metal Çelik
Mersin
1
536
-
T.Yol-İş
Yapı-İnşaat
Mersin
-
-
-
Koop-İş
Koop.Büro
Tarsus/Mersin
-
-
-
Türktis
Kara Taşıma
Mersin
-
-
-
Tümtis
Kara Taşıma
Mersin
2
35
-
Liman-İş
Liman Tah.
Mersin
-
-
-
T.Sağlık-İş
Sağlık
Mersin
-
-
-
Toleyis
Otel Eğlence
Mersin
-
-
-
T.Harb-İş
Harb San.
Mersin
-
-
-
Belediye-İş
Gen.Hizmetler
Mersin
11
576
3
Belediye-İş
Gen.Hizmetler
Anamur/Mersin
-
-
-
Genel-İş
Gen.Hizmetler
Arpaçsakarlar
-
-
-
Genel-İş
Gen.Hizmetler
Mersin
11
406
3
Genel-İş
Gen.Hizmetler
Tarsus/Mersin
-
-
-
Hizmet-İş
Gen.Hizmetler
Tarsus/Mersin
-
-
-
Hizmet-İş
Gen.Hizmetler
Mersin
14
322
3
Hizmet-İş
Gen.Hizmetler
Mersin 2.Şube
-
-
-
Puis
İşveren Send.
Mersin
-
-
-
Sosyal-İş
Koop. Büro
---
-
-
-
Tez Koop-İş
Koop. Büro
---
1
4
-
Tes-İş
Enerji
---
6
156
3
Tek Gıda-İş
Gıda
Mersin
Toplam
-
-
-
48
2.429
14
Kaynak: T.C. Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Mersin Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü
173
EKONOMİK RAPOR / 2012 SİVİL TOPLUM KURULUŞLARI / 165-173
MERSİN’DE FAALİYET GÖSTEREN SENDİKALAR