Metropolis Free Press - Φεβρουάριος 2016 by Metropolis

Φε βρουάριος 2016

Αμαλία Αρσένη Η μία πλευρά του (ερωτικού) τριγώνου

Φώφη Τσεσμελή Η γυναίκα-μύθος του Sodade

Αμαλία Μουτούση Η Νόρα του «Κουκλόσπιτου»

Metropolis www.metropolispress.gr

Οι επτά Ρωμαίοι του Πειραιά Οταν η Βερόνα συνάντησε το λιμάνι

Σκανάρετε το QR Code στην αρχή των κειμένων και ανακαλύψτε έξτρα περιεχόμενο

Index Lucifer...6

Δημοτικό Θέατρο...26

Ο Εωσφόρος ανεβαίνει στη γη και αναλαμβάνει χρέη ντετέκτιβ

120 χρόνια ιστορία με μέλλον

Τσεσμελή...8 Η χορευτική μουσική στην Ελλάδα έχει ταυτότητα

Blue Growth...40 Στήριξη, προβολή και καθοδήγηση της νεοφυούς θαλάσσιας επιχειρηματικότητας στην Ελλάδα

Ρήγος...10 Ο Ρωμαίος και η Ιουλιέτα όπως θα τους έβλεπε ο Τζώρτζ Οργουελ

Κυριαζίδης...50 Ελληνογερμανική συνάντηση με αφορμή τη μισαλλοδοξία

Δεσποινίς Τζούλια...14

Ζαμπετάκης...52

Η Αμαλία Αρσένη στο ερωτικό τρίγωνο του Στρίντμπεργκ

Ενας ηθοποιός με μεγάλο ενδιαφέρον για την αρχιτεκτονική και το design

Τελευταίος εαυτός...16 O Θέμης Καραμουρατίδης και η Γιώτα Νέγκα ετοίμασαν έναν δίσκο με... προσωπικά υλικά

Ιψεν...54 Ο Δημήτρης Καραντζάς σκηνοθετεί και οι Αλεξία Καλτσίκη και Μιχάλης Σαράντης πρωταγωνιστούν στο «Οταν ξυπνήσουμε εμείς οι νεκροί»

PortXL...22 Κάντο όπως το Ρότερνταμ

Vinyl...58

Μώραλης...25 Ο δήμαρχος Πειραιά περιγράφει το όραμά του για το μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας

Ο Μπόμπι Καναβάλε αναζητά τους καλύτερους ήχους στη Νέα Υόρκη των ‘70s

Μουτούση...60 Η Νόρα, η ποίηση και ο ρεαλισμός

METROPOLIS

21/1074

www.metropolispress.gr / metropolis@metropolisnews.gr / Facebook: MetropolisPress / YouTube: MetropolisPress Ιδιοκτησία - Εκδοση: Μ media Α.Ε. / Εδρα: Πραξιτέλους 26, Τ.Κ. 105 61 - Αθήνα, τηλ.: 210 4823977, φαξ: 210 4832887 Διεύθυνση: Κώστας Τσαούσης Project Manager: Βίκτωρας Δήμας Συντονισμός: Νατάσα Μαστοράκου, Χρήστος Τσαπακίδης Σύνταξη: Ανδρέας Γιαννόπουλος, Νικήτας Καραγιάννης, Βούλα Σουρίλα, Δημήτρης Χαλιώτης Υποστήριξη: Βασίλης Λουκανίδης Εκτύπωση: «Καθημερινές Εκδόσεις» ΑΕ

Edito

Από το Ρότερνταμ στον Πειραιά Κώστας Τσαούσης kt@m-media.gr Επέλεξα να φιλοξενήσω στη σελίδα το κείμενο μιας παλαιότερης ανάρτησης στη στήλη «Ειδικός Εκκαθαριστής» στο www.newmoney.gr (21 Ιανουαρίου 2016). Με εκφράζει πλήρως και δίνει και το στίγμα του αφιερώματός μας στο μεγάλο λιμάνι: στον Πειραιά που από τα συνθήματα της νέας εξουσίας (ποιος δεν θυμάται το «Λιμάνι της Αγωνίας» και τον επικεφαλής του, νυν υπουργό Θοδωρή Δρίτσα) οφείλει να βρει τη θέση του στον διαρκώς μεταβαλλόμενο χάρτη με τις νέες ευρωπαϊκές πραγματικότητες. Ο φάκελος της υποψηφιότητας για την Πολιτιστική Πρωτεύουσα, το εγχείρημα του Blue Growth, ο πυρήνας του αναγεννημένου Δημοτικού Θεάτρου, ο επενδυτικόςαναπτυξιακός χάρτης, οι πρωτοβουλίες των πολιτών μπορούν ως συνδυασμός επιλογών και δράσεων να φέρουν πιο κοντά την επίτευξη αυτού του στόχου. Το κείμενο της ανάρτησης έχει ως εξής: «Πολλοί στη χώρα μας, αλλά και σε όλη την Ευρώπη, σνομπάρουν και αντιδρούν στην κουλτούρα της επιχειρηματικής ανταπόδοσης - μια κουλτούρα επιχειρηματικής δράσης που εμπεριέχει και το στοιχείο του κοινωνικού μερίσματος κατά κύριο λόγο στα μέλη μιας τοπικής αγοράς ή μιας ευρύτερης κοινότητας συμφερόντων.

»Τελικά, όμως, αυτή η κουλτούρα, που δεν αρέσει ούτε στους οπαδούς της λησμονημένης Λαίδης Θάτσερ ούτε στους φωνακλάδες ακτιβιστές της αντιπαγκοσμιοποίησης, είναι εκείνη που φτιάχνει και συντηρεί γέφυρες επικοινωνίας και αλληλοκατανόησης ανάμεσα στους επιχειρηματικούς φορείς και τους πολίτες σε μια πόλη ή, αν προτιμάτε, σε ένα λιμάνι. »Το απόγευμα της περασμένης Τρίτης [19 Ιανουαρίου] στη Ναυτιλιακή Λέσχη του Πειραιά, λίγα μέτρα από τις εγκαταστάσεις του πρώτου λιμανιού της χώρας, ο Πέτρος Κόκκαλης (εκλεγμένος δημοτικός σύμβουλος) παρουσία και του δημάρχου, Γιάννη Μώραλη, ανακοίνωσε μέσα από μια συμμετοχική διαδικασία τους νικητές του διαγωνισμού Blue Growth, ενός θεσμού που αφορά στην προώθηση των νέων καινοτομικών ιδεών σε δραστηριότητες που έχουν να κάνουν με τη θάλασσα και το λιμάνι. »Ολοι οι φορείς του Πειραιά ήταν εκεί. Και οι μεγάλοι και οι μικροί και κυρίως εκπρόσωποι της κινητήριας μηχανής, δηλαδή του εφοπλισμού. Εκεί ήταν και ο Mare Straetmans, επικεφαλής του PortXL, ενός new startup accelerator στο λιμάνι του Ρότερνταμ που στηρίζεται από τον ίδιο τον διαχειριστικό φορέα του λι-

μανιού, αλλά και πολλούς διεθνείς παίκτες - τράπεζες, μεγάλες επιχειρήσεις στην ενέργεια και τις μεταφορές κά. »Ουσιαστικά, ο Straetmans διευθύνει έναν επιταχυντή επιχειρηματικών ιδεών που αξιοποιούν την τεχνολογία και προωθούν καινοτομικές λύσεις σε προϊόντα και υπηρεσίες. Αλλά το PortXL δεν είναι μόνο ένας επιταχυντής, αλλά και ένας φορέας που κινητοποιεί επενδυτές και κεφάλαια, δημιουργεί προστιθέμενη αξία στη πόλη και την περιοχή, δεσμεύει “μυαλά” για το μέλλον. »Στην Ευρώπη και στην κουλτούρα που εκείνη αντιπροσωπεύει, έτσι παίζεται το παιχνίδι. Στην Ελλάδα συζητάμε ακόμη για τις άδειες των τηλεοπτικών καναλιών (την εποχή της ψηφιακής επανάστασης...). »Για να μην έχετε αγωνία, στην εκδήλωση δεν παρευρέθηκε κανείς εκπρόσωπος ούτε του ΟΛΠ ούτε και της Cosco. Πάντως, αν οι Κινέζοι -τα νέα αφεντικά του λιμανιού- ήταν έξυπνοι, θα είχαν κερδίσει την παρτίδα από τα αποδυτήρια... Θα μου πείτε ποτέ δεν είναι αργά - και θα συμφωνήσω απολύτως μαζί σας!».

Publi

Φε βρουάριος 2016

Η νέα σειρά που καθηλώνει

Η νέα δραματική σειρά της HBO, "Vinyl", σε παραγωγή των Martin Scorsese και Mick Jagger, η οποία προβάλλεται αποκλειστικά στην Ελλάδα από τα κανάλια Novacinema, υπόσχεται μία άγρια βόλτα πίσω στην δεκαετία των ‘70s γεμάτη sex drugs και καταιγισμό από απίθανες μουσικές rock & roll, soul, funk, blues, punk και disco pop! Το "Vinyl" μας μεταφέρει στην δεκαετία του 1970 όπου ο Bobby Cannavale ως Richie Finestra, είναι ένας χαρισματικός New Yorker και πρόεδρος της δισκογραφικής εταιρείας American Century Music, η οποία βρίσκεται στα πρόθυρα της χρεωκοπίας. Η σειρά εξερευνά και μας μεταφέρει στη γεμάτη σεξ και ναρκωτικά μουσική βιομηχανία της εποχής, η οποία άρχιζε να αλλάζει λόγω των νέων ειδών μουσικής που έκαναν την εμφάνισή τους, όπως jazz rock, punk και disco, και το hip hop στα πρώτα του βήματα. Ολη αυτή η «εξερεύνηση» γίνεται μέσα από τη «θολή» ματιά του Richie, ο οποίος ακροβατεί ανάμεσα στο έντονο παρελθόν του και τη νέα του οικογενειακή κατάσταση, όντας σύζυγος και πατέρας.

Η σειρά είναι βασισμένη σε μία ιδέα του Mick Jagger, την οποία μοιράστηκε με το φίλο του Martin Scorsese. Από τότε, πέρασαν 20 ολόκληρα χρόνια προκειμένου η ιδέα αυτή να μετουσιωθεί σε ένα σενάριο μιας τηλεοπτικής σειράς που ασχολείται με την έκρηξη της μουσικής βιομηχανίας και τη γέννηση των μουσικών ρευμάτων. Το σενάριο υπογράφει ο Τέρενς Γουίντερ, δημιουργός του “Boardwalk Empire”. «Σκεφτείτε την τελευταία φορά που ακούσατε ένα τραγούδι που σας έκανε να ανατριχιάσετε, σας έκανε να θέλετε να χορέψετε ή να βγείτε έξω και να κλωτσήσετε τον κ*** κάποιου». Αυτή είναι η φράση που χρησιμοποιεί ο Richie Cannavale στη σειρά προκειμένου να περιγράψει τι είναι αυτό που ψάχνει και προϊδεάζει ουσιαστικά για τη συνέχεια, καθώς κυνηγά το νέο, φρέσκο, συναρπαστικό ταλέντο προκειμένου να διασφαλίζει το μέλλον της εταιρείας του. «Αυτό είναι άλλωστε το ροκ εν ρολ, είναι γρήγορο είναι βρώμικο και σου διαλύει το κεφάλι», προσθέτει. Το πρώτο δίωρο επεισόδιο φέρει την υπογραφή του Martin Scorsese, ο οποίος έχει φροντίσει να αφήσει το αποτύπωμά του παντού. Από τον μοναδικό τρόπο που δείχνει τη Νέα Υόρκη, μέχρι χαρακτηριστικά πλάνα που θυμίζουν από τον «Ταξιτζή» μέχρι τον «Λύκο

της Wall Street» και τους «Goodfellas». Είναι γεμάτο μουσική, πάθη -με τις απαραίτητες εξάρσεις βίας αλλά και έξυπνου χιούμορ- ενώ περιστρέφεται γύρω από την προσπάθεια της American Century Records να …ξεπουληθεί σε Γερμανούς επενδυτές. Τεράστιο εμπόδιο στην επίτευξη της εξαγοράς, η αδυναμία να υπογράψουν τους Led Zeppelin. Ως εκ τούτου, η μόνη σανίδα σωτηρίας για τον Richie και την παρέα του, είναι η εύρεση ενός «next big thing» που θα αλλάξει τα δεδομένα, και ίσως αυτό να είναι το νεανικό συγκρότημα Nasty Bits.. Στο δεύτερο επεισόδιο, με τίτλο “Yesterday once more”, τη σκυτάλη από τον Martin Scorcese στη σκηνοθετική καρέκλα παίρνει ο Allen Coulter, δίνοντας το δικό του στίγμα και ουσιαστικά εδώ αρχίζει το “Vinyl”, καθώς ο Richie Finestra αποφασίζει να μην πουλήσει την εταιρεία του, πετώντας –κυριολεκτικά- τους Γερμανούς επενδυτές έξω, και ο αγώνας επιβίωσης της American Century Records ξεκινά. Η HBO ήδη ανακοίνωσε ότι θα υπάρξει και δεύτερος κύκλος, πράγμα που σημαίνει ότι θα χορεύουμε για καιρό στους ρυθμούς του "Vinyl" και στα ροκ ακούσματα της εποχής, τα οποία ακόμα και αν δεν τα ζήσαμε, σίγουρα μεγαλώσαμε στον απόηχό τους.

Κείμενο: Χρήστος Τσαπακίδης

Φε βρουάριος 2016

Από την κόλαση στη γη Ο οργανισμός One Million Moms είναι έξαλλος με μία συγκεκριμένη σειρά! Και για να εκδηλώσει την οργή του, δημιούργησε μία καμπάνια καλώντας τον κόσμο να στηρίξει ένα ψήφισμα που θα απευθυνόταν στο FOX με σκοπό το κόψιμο του “Lucifer”, το οποίο «θα εξωραΐσει τον Σατανά, παρουσιάζοντάς τον ως ένα φιλεύσπλαχνο, αρεστό πρόσωπο σε ανθρώπινη σάρκα». Αυτή η εκστρατεία, ωστόσο, δεν πτόησε το αμερικανικό κανάλι, το οποίο πρόβαλε κανονικά την πρεμιέρα της σειράς. Το One Million Moms δεν πτοήθηκε από αυτό το πισωγύρισμα και επανήλθε καλώντας τις μαμάδες σε όλες τις γωνιές της χώρας να μποϊκοτάρουν την αλυσίδα εστιατορίων Olive Garden, η οποία είχε τη βλάσφημη ιδέα να μπει ως χορηγός στην εκπομπή. Παρά τις αντιδράσεις, το “Lucifer” στην πρεμιέρα του σημείωσε μία στιβαρή επίδοση, προσελκύοντας 7,2 εκατ. τηλεθεατές. Πέραν από τη διαφήμιση που έκαναν στη σειρά οι ιερεμιάδες του One Million Moms (δεν υπάρχει κακή δημοσιότητα), το “Lucifer” ήταν ούτως ή άλλως μία από τις αναμενόμενες σειρές της φετινής σεζόν, προκαλώντας ιδιαίτερα θετικά σχόλια στο κοινό που παρακολούθησε τον πιλότο του πριν από ένα εξάμηνο στο Comic Con του Σαν Ντιέγκο. Και δικαιολογημένα έως έναν βαθμό, μια και πρόκειται για μία γοητευτικά εξωφρενική σειρά με άφθονες δόσεις χιούμορ, που δεν της λείπουν, όμως, και ορισμένα μειονεκτήματα. Και για να σε κατατοπίσουμε λίγο καλύτερα σε περίπτωση που δεν έχεις μάθει μέχρι στιγμής το story, τα πράγματα έχουν κάπως έτσι: ο Εωσφόρος (Τομ Ελις) κουράστηκε με τα καθήκοντά του στην κόλαση και αποφασίζει να διώξει όλους τους… θαμώνες, να κλείσει το μαγαζί και να ανοίξει ένα άλλο στο Λος Αντζελες! Ο πετυχημένος πια ιδιοκτήτης του κλαμπ Lux κάνει μεγάλη ζωή ανάμεσα στους θνητούς, μέχρι που μία γνωστή του δολοφονείται μπροστά στα μάτια του. Ετσι, αναλαμβάνει δράση για να βρει ποιος κρύβεται πίσω από αυτή την αποτρόπαια πράξη και συνεργάζεται με την αστυνομία - μία συνεργασία που πρόκειται να συνεχιστεί και στον υπόλοιπο κύκλο, όχι πάντα προς ικανοποίηση της ντετέκτιβ Κλόι Ντάνσερ (Λόρεν Τζέρμαν). Παράλληλα, οι Ουρανοί βρίσκονται σε αναστάτωση από αυτή την πράξη του Lucifer και ο άγγελος Amenadiel κατεβαίνει στη γη και προσπαθεί επιτακτικά να του αλλάξει γνώμη…

Το “Lucifer” διαθέτει εξαρχής μία πολύ καλή μαγιά, καθώς στηρίζεται στον ομώνυμο χαρακτήρα που εμπνεύστηκε ο Νιλ Γκέιμαν για τη σειρά κόμικς “The Sandman” της Vertigo/DC. Ο Εωσφόρος δεν ήταν ο κεντρικός ήρωας της συγκεκριμένης σειράς· έκανε το ντεμπούτο του στην ιστορία “Season of mists”, στην οποία μονοπώλησε και το ενδιαφέρον. Στην αποτύπωσή του στο χαρτί, ο Γκέιμαν έδωσε ως πρότυπο τον ένα και μοναδικό Ντέιβιντ Μπάουι! Η σπιρτάδα (μέχρι και Τζον Μίλτον παραθέτει) και το φλεγματικό χιούμορ του Lucifer ήταν εμφανές σε όλους τους διαλόγους. Για παράδειγμα, όταν ο Μορφέας επισκέπτεται την κόλαση για να ελευθερώσει μία αγαπημένη του, τη συναντά άδεια. «Θέλεις να μάθεις τι έγινε; Παραιτήθηκα», του λέει ο Lucifer με το πλατύ χαμόγελο ενός παιδιού που πιστεύει ότι μόλις κατάφερε κάτι σπουδαίο. Και όταν ο Μορφέας λέει ότι δεν τον πιστεύει, τότε ο Εωσφόρος επιμένει: «Σταμάτησα. Παραιτήθηκα. Φεύγω. Πόσο πιο απλά να το πω;». Η αιτία πίσω από αυτή τη συμπεριφορά είναι η κούραση, σύμφωνα με τον ίδιο. Στο κόμικ, ο Lucifer αναπολεί την εποχή που ήταν άγγελος και σκέφτεται ότι τελικά εξαπατήθηκε, υπηρετώντας απλά ένα τμήμα του Μεγάλου Σχεδίου του Πατέρα του με την απόφασή του να επαναστατήσει εναντίον του. Οσο για τις κακές πράξεις των ανθρώπων; «Χρησιμοποιούν το όνομά μου, λες και ξοδεύω ολόκληρη τη μέρα μου καθισμένος στους ώμους τους, αναγκάζοντάς τους να κάνουν πράγματα που σε διαφορετική περίπτωση θα έβρισκαν αποκρουστικά. “Ο διάβολος με έβαλε να το κάνω”. Ποτέ δεν έβαλα κανέναν να κάνει τίποτα. Ποτέ». Και κάπως έτσι, βάζει τον Μορφέα να του κόψει τα φτερά, του δίνει το κλειδί της κόλασης και εξαφανίζεται… Αν και η ιστορία της σειράς αποκλίνει εξαιρετικά από αυτή των κόμικς (όρεξη είχε ο Εωσφόρος να παριστάνει τον Σέρλοκ…), το χάρισμα του Lucifer παρέμεινε αναλλοίωτο στη μικρή οθόνη. Ας είναι καλά ο Τομ Ελις, ο οποίος έχει μετατρέψει τη σειρά σε ένα ουσιαστικά one man show χάρη στο χιούμορ και τη γοητεία του. Σχολιάζοντας τις αποκλίσεις από το κόμικ, ο Ελις επισημαίνει στο “Variety” ότι η σειρά «δεν προοριζόταν να γίνει μία ακριβής αναπαραγωγή του [κόμικ]. Αυτό που λατρεύω σε αυτή είναι ότι έκανε έναν χαρακτήρα κόμικ να βιώσει τον πραγματικό κόσμο και όχι τον κόσμο του κόμικ. Βρήκε αρκετά γρήγορα τη φωνή της και την πήγαμε στο Comic Con πέρυσι. Ηταν πραγματικά ευ-

χάριστο να δούμε την αντίδραση του κόσμου. Νομίζω ότι αυτοί που είδαν τον πιλότο εξεπλάγησαν ευχάριστα με τη σειρά, με το πόσο αστεία είναι, καθώς και με το πόσο πολύ διέφερε από αυτό που περίμεναν να δουν». Ισως να είναι καλύτερα έτσι, γιατί το “Constantine” που φιλοδοξούσε να κινηθεί πιο κοντά στον κόσμο των κόμικς είδαμε τι κατάληξη είχε. Λόγω του περιεχομένου της, η σειρά εγείρει αναπόφευκτα ορισμένα φιλοσοφικά/θεολογικά ερωτήματα. Ο πιλότος ασχολείται με ορισμένα από αυτά, αλλά μόνο ακροθιγώς. Για παράδειγμα, ο Lucifer είναι αυτός που είναι λόγω της φύσης του ή επειδή ανήκει σε ένα ευρύτερο σχέδιο του Πατέρα του; Ή τι θα γινόταν εάν δεν υπήρχε κόλαση; Δυστυχώς, όμως, αυτά δεν εξετάζονται περαιτέρω, με τους παραγωγούς να δίνουν μεγαλύτερη έμφαση στο πώς θα βρεθεί ο ένοχος του εγκλήματος. Οσο για τις αντιδράσεις που συνάντησε η σειρά από μία μερίδα κόσμου που θεώρησε ότι απειλούνται τα πιστεύω του, ο Ελις έχει επίσης κάτι να πει: «Συγκεκριμένες ομάδες βγήκαν μπροστά για να εκφράσουν τη δυσαρέσκειά τους. Βρίσκω ενδιαφέρον το πώς ο κόσμος σχολιάζει πράγματα που δεν έχει δει. Λέει πολλά περισσότερα για αυτούς παρά για αυτό που κάνουμε εμείς». Είναι κάτι που νομίζω ότι ισχύει όχι μόνο στην Αμερική, αλλά σε όλες τις χώρες του κόσμου… Οσο για την επί της ουσίας κριτική; Αρκετοί σχολίασαν το γεγονός ότι η σειρά -τουλάχιστον στην αρχή της- μοιάζει αρκετά με άλλες ως προς το μοτίβο της. Η ιστορία ενός ατόμου με ιδιαίτερες ικανότητες που αποφασίζει να συνεργαστεί με την αστυνομία δεν είναι νέα. Την έχουμε συναντήσει σε σειρές όπως το “Mentalist” ή το “Lie to me” με τον Τιμ Ροθ. Αλλοι σχολιάζουν τις περιορισμένες ικανότητες του Lucifer: κυρίως μπορεί να ενθαρρύνει τους ανθρώπους να επιδιώξουν τις κρυμμένες επιθυμίες τους και μπορεί να τους εκμαιεύσει την αλήθεια (όχι πάντα, βέβαια). Παρ’ όλα αυτά, το κοινό εψήφισε. Ανάμεσα στις σειρές του FOX που έκαναν πρεμιέρα αυτή τη σεζόν, το “Lucifer” μοιράζεται με το “Rosewood” τη θέση με την υψηλότερη τηλεθέαση (όσον αφορά στις πρεμιέρες των σειρών). Και στο IMDB δεν τα πάει άσχημα, με βαθμολογία 8,5.

Κείμενο / Φωτογραφία: Νικήτας Καραγιάννης

Φε βρουάριος 2016

Η Φώφη του Sodade Σύρος, καλοκαίρι, πριν από χρόνια. Ενα δωδεκάχρονο κορίτσι μπαίνει στο γνωστό κυκλαδίτικο μπαράκι του Κλέαρχου, διάσημο στέκι με άποψη για τα πάντα και με φανατικούς θαμώνες. Με αφοπλιστική άνεση και αυτοπεποίθηση για την ηλικία της, η μικρή λέει στον ιδιοκτήτη ότι μπορεί να παίξει καλύτερη μουσική από εκείνη που ακούγεται στα ηχεία και ζητάει να την αφήσει να δοκιμάσει. Εκείνος ανταποκρίνεται στην πρωτοφανή πρόκληση και της δίνει το ΟΚ. Είναι η Φώφη, που κερδίζει τις εντυπώσεις της βραδιάς μέχρι που τη βλέπουν οι αστυνομικοί και την πηγαίνουν στο αστυνομικό τμήμα επειδή δεν επιτρεπόταν να βρίσκεται εκεί. Πρέπει να τηλεφωνήσει στους δικούς της να την πάρουν. Ηταν η κάπως επεισοδιακή συνέχεια μιας πολύ σημαντικής, για την ίδια, στιγμής στη ζωή της. Ομως η αρχή είχε γίνει για ένα μελλοντικό αστέρι των decks. Το κορίτσι εκείνο, το οποίο σήμερα έχει μεγαλώσει και κάθεται απέναντί μου κάπου στην Πλάκα, έχει γράψει ιστορία στην αθηναϊκή νύχτα ως resident dj για 16 χρόνια στο backstage του Sodade, όπου παίζει κάθε Παρασκευή και Σάββατο. Ταυτόχρονα, το ευρύτερο κοινό της την ακούει Παρασκευή από τα μεσάνυχτα έως τις 02.00 πμ. στο UP Radio και στο radiodoc.gr από 10.00 μμ. έως τα μεσάνυχτα του Σαββάτου. Η Φώφη είναι πλέον αναγνωρισμένη μορφή στη χορευτική μουσική στην Ελλάδα. Το παλιό περιστατικό στη Σύρο ήταν αποτέλεσμα μιας έντονης επιθυμίας να παίξει μουσική, που υπήρχε ήδη από τα μαθητικά της ακόμα χρόνια, όταν έπαιζε στα πάρτι των συμμαθητών της. Με πατέρα βιρτουόζο του ακορντεόν και μητέρα σοπράνο, η σχέση της με τη μουσική ήταν καθοριστική. «Σε ηλικία έξι ετών ζήτησα για δώρο ένα δεύτερο κασετόφωνο προκειμένου να κάνω μείξεις», μου λέει γελώντας. «Με ενοχλούσαν τα κενά μεταξύ των τραγουδιών στις κασέτες και ένιωθα την ανάγκη να μοιραστώ την αγάπη μου για τη μουσική. Στις ντισκοτέκ πήγαινα με μεγαλύτερους λόγω ηλικίας, χόρευα πίνοντας πορτοκαλάδα και έβλεπα τι κάνει ο dj». Η Φώφη ανήκει στους επαγγελματίες που -πολύ σωστά- πιστεύουν ότι οι djs πρέπει να προσφέρουν εκπαί-

δευση, κάτι που όμως λίγοι κάνουν σήμερα. «Το “να πάω ν' ακούσω για να μάθω” έχει πια χαθεί», λέει χαρακτηριστικά καυτηριάζοντας την έλλειψη παιδείας στη νεότερη γενιά. «Δεν ξέρω αν αυτόν τον ενθουσιασμό για μάθηση τον έχουν σήμερα οι νέοι. Το εμπορικό στη χορευτική μουσική δεν υφίσταται για μένα. Τα γνωστά τα παίζουν όλοι. Εχουν βγει πολλά μικρά που δεν ξέρουν από μουσική. Μικρή ψαχνόμουν σε όλα τα είδη, δεν περιόριζα το αυτί μου. Παίρναμε το βινύλιο στα χέρια μας, κοιτούσαμε λεπτομερώς το εξώφυλλο, τα credits. Ηταν βιωματικό το θέμα. Γι' αυτό και οι παλαιοί djs είναι για μένα θεοί». Παρά τη μεγάλη εμπειρία της ακόμα θέλει να μαθαίνει. Βρίσκει συναρπαστική τη γνώση, θέλει να βλέπει ντοκιμαντέρ, να διαβάζει, να ακούει τα πάντα. Η προετοιμασία και μόνο για το κλαμπ προϋποθέτει από πριν ακρόαση για οχτώ ώρες. Με την πάροδο, όμως, του χρόνου έμαθε ότι όταν κάνεις κάτι με αγάπη και συνέπεια, αυτό εκτιμάται. «Είναι πολύπλοκο να δουλεύεις ως dj» προσθέτει. «Ρυθμίζεις τη βραδιά ενός ανθρώπου. Ποτέ δεν θυμόμαστε τις βραδιές που κοιμηθήκαμε νωρίς». Για τη Φώφη η μουσική συντελεί στις κοινωνικές αλλαγές με καλλιτέχνες όπως ο Ντέιβιντ Μπάουι, η Ανι Λένοξ και ο Μπόι Τζορτζ. Τώρα, όπως λέει, η ποπ δεν το κάνει αυτό. Συμφωνώ απόλυτα όταν επισημαίνει ότι «είναι πολύ δύσκολο να είσαι resident dj για 16 χρόνια, να κρατήσεις τον κόσμο, αλλά να εξελιχτείς κι εσύ ο ίδιος». Το «ευχαριστώ που μου έμαθες αυτή τη μουσική» από ένα πιτσιρίκι έρχεται σαν μια σημαντική ανταμοιβή. Τα χρήματα δεν ήταν ποτέ επιδίωξή της. «Εμείς ζήσαμε τη ζωή με τους δικούς μας όρους και αυτό είναι ευλογία», λέει. Το να παίζει είναι ανάγκη επειδή, αν και πολύ κοινωνική, μιλάει λίγο. Στα decks εκτονώνει συναισθήματα και ψάχνει τη σύνδεση με τον κόσμο. Θα ήθελε ίσως να παίξει και κάτι άλλο, αλλά υποστηρίζει πως το είδος που υπηρετεί την καλύπτει απόλυτα. «Νομίζω ότι είναι καλό να κατηγοριοποιείσαι σε ό,τι κάνεις», λέει. «Εγώ, για παράδειγμα, παίζω tech house και techno στη μελωδική τους πλευρά». Το συναίσθημα τη χαρακτηρίζει, χρωματίζοντας και τη μουσική της. Ρυθμός και καρδιά, επηρεασμένα από όσα συμβαίνουν, καταλήγουν σε μια καταιγιστική συνύπαρξη. «Επηρεάζομαι και από τα προσωπικά μου,

αλλά στη δουλειά μου πρέπει να τα αφήσω όλα στην άκρη», σχολιάζει αυτή τη μεγάλη αλήθεια πίσω από τη δουλειά της. «Παρ' όλα αυτά το συναίσθημα διοχετεύεται στη μουσική. Το αστείο είναι πως μου έχουν πει ότι παίζω συγκλονιστικά όταν είμαι χάλια. Τι να πω; Συγκινούμαι, κλαίω από το baseline». Η ευαισθησία της για κοινωνικά θέματα είναι γνωστή όσο και και η δεξιοτεχνία της. Παρακολουθεί το ανθρωπιστικό δράμα στη Συρία, την αδικία, τον ρατσισμό, τις ανισότητες. Σε όσα συμβαίνουν στην Ελλάδα την ενοχλεί το γεγονός ότι λείπει η συμπόνια και η αλληλεγγύη. «Ο κόσμος δεν βλέπει παραπέρα, ενώ η κοινωνία βάλλεται από παντού και μ' ενοχλεί και η πολιτική που γίνεται μέσω Facebook», διευκρινίζει με σοβαρό ύφος. Λυπάται που τα σημερινά παιδιά ανήκουν σε μια στερημένη γενιά, αλλά ελπίζει ότι από την κρίση θα δημιουργηθούν αξιόλογα καλλιτεχνικά κινήματα. Κάνοντας μια πρόβλεψη για τη μουσική, επισημαίνει ότι οι μόδες αλλάζουν γρήγορα. «Τώρα η διάθεση στην techno κάνει μια στροφή προς τη μελωδία και αυτό φαίνεται ακόμη και από τους hard παραγωγούς. Η techno έχει εξελιχτεί πολύ και για αυτό έχει και μεγάλο fan club. Ωραίες μουσικές βγαίνουν πάντα όσο υπάρχει το “μικρόβιο”. Στην εποχή μας είναι εύκολο να φτιάξεις τη δική σου μουσική στο σπίτι και να την ανεβάσεις στο διαδίκτυο. Είναι καλή αυτή η αμεσότητα. Πιστεύω ότι η τεχνολογία φτιάχνει νέα ταλέντα. Βέβαια, στην υπερπληθώρα υπάρχουν πολλά ωραία, αλλά και σκουπίδια. Σε εκείνο που είμαι αισιόδοξη είναι η επιτροφή του βινυλίου». Ενα βράδυ στο μαγαζί, ενώ παίζει βινύλια, ανάβουν μπροστά της φλας από τον κόσμο που ήθελε να απαθανατίσει τη στιγμή. «Σαν να θεωρούσαν ότι παίζοντας βινύλιο κάνω κάτι. “Συνέχισε να παίζεις βινύλια”, μου φώναζαν». Τι θα έλεγε σε ένα νέο παιδί που ονειρεύεται να γίνει dj; «Να το κάνει», απαντάει. «Χρειαζόμαστε νέο αίμα γενικά. Να ψαχτεί όμως μέσα από τη γνώση, να βάλει στόχους και να έχει επικοινωνία με τον κόσμο. Να μην ξεχνάει πως χρειάζεται μεγάλη προσπάθεια και ότι εκεί έξω η προσφορά είναι μεγαλύτερη από τη ζήτηση. Και, βασικά, να μην απογοητεύεται διότι μόνο έτσι θα επιτύχει. Στους επιχειρηματίες και το κοινό λέω, απλά, να εμπιστεύονται τον άνθρωπο που βρίσκεται στη θέση του dj».

O Σαίξπηρ και ο... O Κωνσταντίνος Ρήγος αποφάσισε φέτος να καταπιαστεί με ένα έργο από το κλασικό ρεπερτόριο. Το αρχέτυπο των αιώνιων εραστών, όπως το διαμόρφωσε ο Ουίλιαμ Σαίξπηρ το 1595, παραμένει ένα από τα αγαπημένα έργα όλων των σκηνοθετών του κόσμου. Το «Ρωμαίος και η Ιουλιέτα» έχει ανέβει χιλιάδες φορές από κλασικούς, αλλά και πρωτοποριακούς σκηνοθέτες σε όλο τον κόσμο και τώρα ήρθε η σειρά του Ρήγου να παρουσιάσει μέσα από τη δική του οπτική το ερωτευμένο ζευγάρι, αλλά και την διένεξη μεταξύ των δύο αντίπαλων οικογενειών. Από τις 19 Φεβρουαρίου στη σκηνή του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά εμφανίζονται δύο Ιουλιέτες (Επιθυμιάδη Δανάη και Παϊταζόγλου Κίττυ), επτά Ρωμαίοι (Αχτάρ

Αλέξανδρος, Καραούλης Γιάννης, Καραχανίδης Αναστάσιος, Κατσής Γιώργος, Παναγιώτης Μπρατάκος, Πλεμμένος Κωνσταντίνος, Σταμόπουλος Αντώνης), ένας ιερέας, μια υψίφωνος, μια μέτζο σοπράνο και 34 νέοι ηθοποιοί οι οποίοι ερωτεύονται, τραγουδούν, χορεύουν, παλεύουν, συγκρούονται και παθιάζονται αναζητώντας μια άλλη ζωή. Λίγο προτού δω την παράσταση, συζητάω με τον Κωνσταντίνο για την εποχή που αποφάσισε να τοποθετήσει τη δράση στη δική του παράσταση. «Σε ένα οργουελικό αύριο», μου απαντάει και βλέποντας τα σκηνικά αρχίζω να παίρνω μία πρώτη ιδέα. «Αρχικά η έμπνευση μου προέκυψε από το “1984”, το γνωστό μυθιστόρημα του συγγραφέα», διευκρινίζει ο ίδιος και συνεχίζει: «Σε ένα περιβάλλον παρακολούθησης οι ήρωες μάχονται για να διατηρή-

Κείμενο: Νατάσα Μαστοράκου / Φωτογραφίες: Δώρα Καλακίδου

Οργουελ σουν τη δική τους οικογένεια αγνοώντας κανόνες και συνέπειες. Σε ένα μέλλον, λοιπόν, που θα ήθελα να μοιάζει μακρινό, αλλά έχει πολλά σημεία κοινά με το σήμερα, οι ήρωες του έργου του Σαίξπηρ βρίσκουν έδαφος δράσης».

Τον ρομαντισμό, το χιούμορ, την αφέλεια, την παιδικότητα και όλα αυτά τα μοίρασα σαν ένα εφηβικό παιχνίδι σε επτά πρόσωπα. Είναι σαν να μιλάει ο Ρωμαίος με τους κολλητούς του, μόνο που στην περίπτωσή μας οι κολλητοί του είναι ο εαυτός του», απαντάει ο ίδιος.

Τι κι αν ο συγγραφέας δημιούργησε τους ήρωες το 1595, στην αρχή της καριέρας του; Ο Ρωμαίος και η Ιουλιέτα μπορούν να σταθούν σε οποιαδήποτε εποχή, μια και τα ζητήματα που θέτουν φαίνεται να μη βρίσκουν άμεση λύση. «Δεν είδα ποτέ τον έρωτα του Ρωμαίου και της Ιουλιέτας ως μια ρομαντική ιστορία, αλλά ως μια πράξη “βίας ενάντια στη βία της εξουσίας”. Εξαρχής με γοήτευε αφενός η περιγραφή της βεντέτας που ταλανίζει μια ολόκληρη κοινωνία κι αφετέρου η ιδιότυπη αίσθηση του χρόνου που αναδύει το έργο», αναφέρει ο σκηνοθέτης για να εξηγήσει: «Ο πατριαρχικός κόσμος του έργου, ένας κόσμος καμίας επιλογής και καμίας διαφυγής, κυριαρχείται από το μίσος με το οποίο γαλουχούνται οι ήρωες (“οι άλλοι είναι εχθροί”), από το αναπόφευκτο της ακραίας σύγκρουσης (“θα σκοτώσω ή θα σκοτωθώ”), από την έννοια του “φέουδου” που πρέπει να προστατευτεί πάση θυσία, από τους θανάσιμους νόμους του “ανδρισμού”, από την αδυναμία μεταστροφής του μέλλοντος. Η ατμόσφαιρα αυτή διαποτίζει όλους τους χαρακτήρες που συμμετέχουν στο “φέουδο”, πολώνει τις κοινωνικές τους σχέσεις (ακόμη και οι πιο στενές σχέσεις συνιστούν ένα “προπονητήριο” για ό,τι βεβαιωμένα έπεται να συμβεί στους δρόμους) και τους καθιστά ερωτικά ανενεργούς, αποσυνδέοντας τη σεξουαλική πράξη από το φλερτ και ταυτίζοντας την ηδονή με την επιθετικότητα και τη φαλλική βία. Αυτή η σύγκρουση μεταξύ του να είσαι “άντρας” για λογαριασμό του πατέρα και του να είσαι άντρας για μια γυναίκα βρίσκεται στην καρδιά του έργου».

Πριν από έναν χρόνο ο Κωνσταντίνος παρουσίασε ένα άλλο κλασικό έργο στη σκηνή του θεάτρου Σημείο, την «Εντα Γκάμπλερ». Τότε, όπως και τώρα, αρκετοί ήταν αυτοί που χαρακτήρισαν ανατρεπτικό το ανέβασμα της παράστασης. Οπως, ακριβώς, έγινε και τώρα. Ο ίδιος διαφωνεί, υποστηρίζοντας ότι και στις δύο περιπτώσεις έμεινε πιστός στο αρχικό κείμενο: «Και τώρα, όπως και πέρυσι, έχω μείνει τελείως πιστός στο πνεύμα του συγγραφέα και του έργου. Δεν έχω αλλάξει τίποτα, απλά τα έχω ερμηνεύσει με τον δικό μου τρόπο και σκέψη, κάτι που οφείλει κάθε σκηνοθέτης να κάνει σκηνοθετώντας ένα τέτοιο έργο. Αλλιώς μιλάμε για διεκπεραίωση της ιστορίας».

Στην ουσία αυτή η ερωτική σχέση διαλύεται εξαιτίας του κοινωνικού περιβάλλοντος των δύο νέων και αυτή είναι σύμφωνα με τον Κωνσταντίνο η διαφορά με τις υπόλοιπες τραγωδίες του συγγραφέα. «Ο,τι φτιάχνουν νύχτα οι δύο κρυφοί εραστές, η μέρα το διαλύει», σχολιάζει. Σε αυτό το ανέβασμα, όμως, οι εραστές εμφανίζονται με διαφορετικές μορφές, καθώς ο σκηνοθέτης χρησιμοποιεί επτά Ρωμαίους και δύο Ιουλιέτες. Πώς κατέληξε σε αυτή τη σκέψη; «Την Ιουλιέτα την είδα σαν το σκοτεινό αντικείμενο του πόθου. Ηθελα να μεταφέρω δύο διαφορετικές ατμόσφαιρες για την ηρωίδα και αυτό νομίζω επιτυγχάνεται ολοκληρωτικά με αυτό τον τρόπο. Για τους Ρωμαίους, πάλι, ήθελα να κάνω ένα παιχνίδι με την αντρική φύση και τις εκδοχές της βίας.

Το τελευταίο πράγμα που μπορεί κανείς να κατηγορήσει τον Κωνσταντίνο είναι για διεκπεραίωση κάποιου έργου. Είτε πρόκειται για χορευτική παράσταση είτε για κλασικό ή σύγχρονο έργο, ο Κωνσταντίνος έχει μάθει να καταθέτει τη δική του ματιά, χωρίς φίλτρα και περιορισμούς. Το στίγμα του είναι πια αναγνωρίσιμο και μπορεί να μη σου αρέσει πάντα το τελικό αποτέλεσμα, αλλά όλοι θα συμφωνήσουμε ότι μιλάμε για καλοδουλεμένες παραστάσεις και μια ομάδα που ακολουθεί κατά γράμμα το σκεπτικό του σκηνοθέτη. Κλείνοντας το σημείωμα του για την παράσταση, ο ίδιος αναφέρει: «Ο έρωτας του Ρωμαίου και της Ιουλιέτας είναι μια εναλλακτική που ουσιαστικά δεν υφίσταται. Γι’ αυτό και από τη στιγμή που τον βιώνουν, τους είναι αδύνατον να “γυρίσουν πίσω” και να επιστρέψουν σ’ ένα μέλλον βέβαιο, στερημένο, που θα καταστήσει σταδιακά και τους ίδιους κινούμενες εικόνες που δίνουν διαταγές. Απαντούν με “βία” στη βία. Για μια φορά στη σαιξπηρική τραγωδία, αυτό που μετράει δεν είναι το τι είσαι, αλλά το σε τι κόσμο ζεις. Στη μνήμη μας μένει η έξαψη, ο πόθος, οι ταραχές, η κατάπνιξή τους, οι καυγάδες στους δρόμους, τα βρόμικα αστεία, το γκροτέσκο στοιχείο, το καταπιεσμένο συναίσθημα, το αίμα, τα σπαθιά, οι δάδες, τα πλήθη που συρρέουν μετά από κάθε συμβάν, ο σεξουαλικός πόθος, ο αποχωρισμός υπερφορτισμένων κορμιών. Και μετά όλοι οι απόγονοι του “φέουδου” πέθαναν, δεν έμεινε πια κανείς για να συνεχίσει τη βεντέτα».

Φε βρουάριος 2016

Κείμενο: Νατάσα Μαστοράκου / Φωτογραφία: Νίκος Καρανικόλας

Φε βρουάριος 2016

Η Αμαλία της ανατροπής Η Αμαλία Αρσένη τον τελευταίο καιρό βρίσκεται κλεισμένη σε μια κουζίνα. Εκεί ζει κάθε βράδυ τη νύχτα της παραμονής μεσοκαλόκαιρου, μια από τις μεγαλύτερες γιορτές στη Σουηδία. Στην πνιγηρή ατμόσφαιρα της κουζίνας της, η νεαρή μπλέκει σε ένα παιχνίδι εξουσίας και πάθους, όντας η μόνη που προσπαθεί να κρατήσει ισορροπίες. Ολα αυτά συμβαίνουν στο Νέο Θέατρο Βασιλάκου και στην παράσταση «Δεσποινίς Τζούλια», στην οποία η Αμαλία παίζει μαζί με τη Μαρία Κίτσου και τον Ορέστη Τζιόβα. Το έργο, που γράφτηκε το 1888, παρουσιάζεται για πρώτη φορά το 1904 και σοκάρει το κοινό. Ουσιαστικά με αυτό ο Στρίντμπεργκ εισάγει την τεχνική της σκηνής δράσης, όπου οι πράξεις έχουν καταργηθεί και όλη η δράση τοποθετείται σε έναν χώρο και σε ορισμένο χρόνο. Η δεσποινίς Τζούλια, κόρη ενός κόμη, της οποίας ο αρραβώνας έχει διαλυθεί πρόσφατα, αποφασίζει να μη συνοδέψει τον πατέρα της σε μία επίσκεψη σε συγγενικό σπίτι και να περάσει όλη τη νύχτα με τον Ζαν, έναν υπηρέτη που έχει ερωτικό δεσμό με την Κριστίν, μια μαγείρισσα. Ενα ερωτικό τρίγωνο μετατρέπεται σε ένα βασανιστικό παιχνίδι εξουσίας και εναλλαγής ρόλων.

κλαδί» που θα τον βοηθήσει στην αναρρίχησή του. Για την δεσποινίδα Τζούλια, από την άλλη, ο απόλυτος στόχος είναι η πτώση, η συντριβή, η εξαφάνιση και εντέλει η ανυπαρξία που θα την οδηγήσει στη λύτρωση από τα εφιαλτικά φορτία-κληρονομιά ενός ένοχου παρελθόντος. Και για την Κριστίν, ο μόνος στόχος είναι η εξασφάλιση μιας οικογενειακής ζωής. Οι δύο γυναίκες μοιάζουν τελείως διαφορετικές. Εχουν, όμως, έστω και λίγα κοινά στοιχεία; «Είναι και οι δυο γυναίκες. Και τους γοητεύει ο ίδιος άντρας. Τους εξυπηρετεί ο ίδιος άντρας για να πετύχουν αυτό που θέλουν: η Τζούλια την κάθοδό της και η Κρίστιν την κανονικότητα μιας ήρεμης νοικοκυρεμένης ζωής», αναφέρει η Αμαλία και μου διευκρινίζει ότι και εκείνη μοιάζει σε πολλά σημεία με την ηρωίδα που υποδύεται: «Η Κριστίν αντιδρά. Εγώ δεν είμαι έτσι. Σε επίθεση δεν βγαίνω εύκολα λόγω χαρακτήρα και προσωπικών βιωμάτων. Η Κρίστιν συγχωρεί και μετά, όταν απειλείται πραγματικά, αποχωρεί. Η Αμαλία θα συγχωρούσε, δεν θα ξεχνούσε και θα προσπαθούσε να βρει συμβιβαστική λύση. Γενικά δεν είμαι άνθρωπος των άκρων όσον αφορά τη ζωή μου. Αυτά επιθυμώ να τα βιώνω στο θέατρο. Ισως για αυτό μου αρέσουν “οι κόντρα ρόλοι”».

«Η δεσποινίς Τζούλια είναι ένα κορυφαίο έργο της παγκόσμιας δραματουργίας, ένα έργο “σταρ”. Η παράστασή μας είναι ένα κλασικό ανέβασμα αυτού του σπουδαίου κειμένου που γράφτηκε από τον Στρίντμπεργκ μέσα σε έναν μόλις μήνα», μου εξηγεί η Αμαλία και συνεχίζει: «Με τον όρο κλασικό ανέβασμα εννοώ πως η παράσταση εστιάζει στον ψυχισμό των χαρακτήρων και στις ανθρώπινες σχέσεις που αναπτύσσουν μεταξύ τους: σχέσεις εξουσίας, πάθους, εκμετάλλευσης, έρωτα. Τρεις πολύ διαφορετικοί άνθρωποι με διαφορετικό κοινωνικό στάτους και διαφορετικά προσωπικά θέλω μπλέκονται σε ένα ερωτικό τρίγωνο-θρίλερ. Είναι μια μάχη, ένα επικίνδυνο παιχνίδι το οποίο κοστίζει σε όλους».

Οι φιλοδοξίες της Κριστίν, ωστόσο, παραμένουν μετρημένες. Επιθυμεί μια ζωή τακτοποιημένη με κουτάκια. «Να γίνει σύζυγος και μάνα. Να φροντίζει το σπιτικό και τον άντρα της. Αφενός λόγω της εποχής της, αφετέρου λόγω της ιδιοσυγκρασίας της, που θεωρεί πως σε αυτό είναι καλή και αυτό πρέπει να κάνει. Το βρίσκω πολύ τίμιο αυτό». Φυσικά, οι φιλοδοξίες της Αμαλίας ταιριάζουν πιο πολύ σε μια κοπέλα στην ηλικία της. Στα 25 της χρόνια θέλει να είναι δημιουργική και να κάνει αυτό που αγαπάει και την εκφράζει σε κάθε φάση της ζωή της. «Η φιλοδοξία μου είναι να μπορώ σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς να κάνω αυτό που επιθυμώ με όρους (συνεργασίες, έργα, συνθήκες) που με εκφράζουν. Αυτό είναι φιλοδοξία και πολυτέλεια στους καιρούς μας - δυστυχώς, θα συμπλήρωνα».

Οι τρεις ήρωες έχουν εντελώς διαφορετικούς στόχους. Για τον Ζαν, τον υπηρέτη του κόμη, ο στόχος είναι η άνοδος, η απόδραση, η φυγή και η κοινωνική καταξίωση. Το μόνο που αναζητά διακαώς είναι το «ιδανικό πρώτο

Από τη μέχρι τώρα πορεία της, συμπεραίνουμε ότι έχει καταφέρει μέχρι στιγμής να κάνει αυτό που αγαπάει. Από μικρή αγαπούσε το θέατρο: στο γυμνάσιο ξεκίνησε να παίζει σε θεατρικές ομάδες και μόλις τελείωσε

το σχολείο πήγε στην Αμερική και στη συνέχεια στο Λονδίνο για σπουδές. Η πορεία της στο σανίδι ξεκίνησε με μικρά και αργά βήματα και πέρυσι έλαμψε δίπλα στον Πέτρο Φιλιππίδη στην παράσταση «Φον Δημητράκης». Από ελληνικό έργο πέρυσι, σε ένα ψυχόδραμα του Στρίντμπεργκ φέτος. Τελικά σε τι έργα προτιμάει να παίζει; «Νιώθω πολύ τυχερή που έχω συνεργαστεί με διαφορετικούς σκηνοθέτες, κάνοντας διαφορετικά είδη θεάτρου: κωμωδία, devised theatre, αρχαίο δράμα, σύγχρονα και κλασικά έργα. Το θέατρο για μένα είναι ένα και αγαπώ όλα τα είδη εξίσου. Ειλικρινά, δεν έχω προτίμηση. Αυτό που με νοιάζει πάντα είναι οι χαρακτήρες με τους οποίους καταπιάνομαι να έχουν εξέλιξη, διαδρομή και εναλλαγές. Να ξεκινούν κάπως και να καταλήγουν διαφορετικά. Να κάνουν την ανατροπή». Η Αμαλία μεγάλωσε σε μια πολύ ιδιαίτερη οικογένεια. Γονείς της είναι η Λούκα Κατσέλη και ο Γεράσιμος Αρσένης, αλλά το μικρόβιο της υποκριτικής το πήρε από τους γονείς της μητέρας, Πέλο και Αλέκα Κατσέλη, αν και δεν πρόλαβε να τους γνωρίσει, και από τις θείες της, Νόρα Κατσέλη και Κίττυ Αρσένη. «Μεγάλωσα με επιρροές και αγάπη για τη λογοτεχνία, το διάβασμα και την τέχνη και ταυτόχρονα με πολιτικές συζητήσεις και κοινωνικές αναλύσεις. Μεγάλο δώρο να έχει ένα παιδί αυτά τα εφόδια από το σπίτι του. Είμαι τυχερή και ευγνώμων», σχολιάζει η ίδια, τονίζοντας πάντα ότι η οικογένειά της τη στήριξε στην απόφασή της να ασχοληθεί με το θέατρο. Σε λίγες ημέρες -και παράλληλα με τη «Δεσποινία Τζούλια»- η Αμαλία θα ξεκινήσει να παίζει στην παράσταση «Ορλάντο» της Βιρτζίνια Γουλφ σε διασκευή Σάρα Ρουλ και σκηνοθεσία Λίλλυς Μελεμέ στο θέατρο Αγγέλων Βήμα και το καλοκαίρι θα ξεκινήσει γυρίσματα για τη νέα ταινία του Γιάννη Σμαραγδή για τη ζωή του Καζαντζάκη. «Είμαι πολύ χαρούμενη για όλα όσα κάνω και ελπίζω πραγματικά να συνεχίσω να νιώθω δημιουργική και πλήρης», λέει η ίδια. «Είναι σημαντικό για όλους μας, μα κυρίως για τους νέους να αισθάνονται πως κάνουν αυτό που αγαπούν και είναι παραγωγικοί. Αυτή είναι η πηγή της ευτυχίας για μένα. Η ευτυχία είναι επιλογή. Και το να ακούς την καρδιά σου και να κάνεις όσα σου λέει είναι μια πολύ σημαντική συνήθεια που κάποιες φορές αμελούμε. Μα δεν πρέπει».

Κείμενο: Δημήτρης Χαλιώτης / Φωτογραφίες: Δώρα Καλακίδου

Φε βρουάριος 2016

Φίλοι καρδιάς

«Την αγαπώ γιατί είναι αυτό που λέμε χρυσός άνθρωπος. Εχει καλή καρδιά, ξέρει τι σημαίνει αγάπη, μπορεί να δώσει αγάπη», μου λέει ο Θέμης Καραμουρατίδης για τη Γιώτα Νέγκα. «Εγώ τον αγαπώ για την καθαρή του ψυχή. Για το ότι λέει πάντα τη γνώμη του με αγάπη, το ότι με καταλαβαίνει και ότι είναι πάντα ειλικρινής μαζί μου. Με λίγα λόγια, αγαπάω που με αγαπάει», μου εξομολογείται η Γιώτα. Με όρκους αγάπης θέλησα να ξεκινήσω αυτό το άρθρο μου για τη Γιώτα Νέγκα και τον Θέμη Καραμουρατίδη. Γιατί είναι πολύ όμορφο να βλέπεις πώς δύο άνθρωποι γίνονται από συνεργάτες που εκτιμούν ο ένας τον άλλον, φίλοι καρδιάς. Και όταν τους ζητάς να σου πουν τι αγαπούν ο ένας στον άλλον δεν σου λένε τίποτα που να αφορά το ταλέντο τους και την επαγγελματική τους συνεργασία, αλλά τα πιο ανθρώπινα, τα πιο ουσιώδη.

«Θυμάμαι μία συμφοιτήτριά μου στο Πάντειο που μου έλεγε για ένα τραγούδι που άκουσε στο ραδιόφωνο και για μία φοβερή φωνή που δεν ήξερε ποια είναι», λέει ο Θέμης, γυρίζοντας δώδεκα χρόνια πίσω. Το τραγούδι ήταν το «Με τα μάτια κλειστά» και η φοβερή φωνή δεν ήταν άλλη φυσικά από τη Γιώτα Νέγκα. «Μου έκαναν τρομερή εντύπωση οι κορώνες της που είχαν ένα θράσος. Την άκουγα με δυναμισμό, χωρίς καμία δειλία, χωρίς καμία απώλεια του χρώματός της να ανοίγει μία τεράστια φωνή και να κάνει αυτές τις κορώνες και αναρωτιόμουν: Κοίτα να δεις τι γίνεται στον κόσμο!» αναφέρει για τα συναισθήματά του όταν την πρωτάκουσε στο ραδιόφωνο. «Αργότερα την είδα στο Χάραμα και τη θυμάμαι να λέει τα “Ξένα χέρια”. Τρία συναρπαστικά λεπτά. Ηταν αυτό που νιώθεις ότι δεν πατάς στη γη, ότι ίπτασαι λίγο πάνω από το έδαφος. Ηταν μυσταγωγικό, μαγικό και διονυσιακό ταυτόχρονα. Από εκεί και πέρα την καψουρεύτηκα».

Φυσικά σε μία... οικογένεια δεν κοιτάς πάντα τον άλλον και λιώνεις. «Με εκνευρίζει που αργεί στα ραντεβού, που δεν σηκώνει τα τηλέφωνα, που κάνει χίλιες δουλειές και δεν τον βρίσκω όταν τον θέλω», παραπονιέται η Γιώτα. «Εμένα μου έρχεται να τη στραγγαλίσω, επειδή δεν έχει μάθει να διεκδικεί για τον εαυτό της όπως πρέπει τα πράγματα και τα διεκδικεί τσαπατσούλικα. Δεν θα διεκδικήσει στην ώρα του ένα δικαίωμά της, με αποτέλεσμα να συσσωρεύει όλη την ένταση και όταν φτάσει να το κάνει έχει λίγο αυτό το “άντε γ... κι εσύ και ο γρύλος σου!”», αποκαλύπτει ο Θέμης. «Ναι, είμαι λίγο γρύλος! Αλλά έχω βελτιωθεί πολύ!» σχολιάζει η Γιώτα και μας πιάνουν τα γέλια.

Η Γιώτα, πάλι, τον ερωτεύτηκε μόλις άκουσε το «Εν λευκώ». «Οταν το πρωτάκουσα, η αναπνοή μου και η ψυχή μου δεν άντεχε αυτή την εξέλιξη που ένιωθα, αυτό το φόρτωμα - συναισθηματικό και μουσικό. Φαίνονται απλές οι γραμμές, αλλά είναι πολύ βαθιά η σύλληψη. Φανταζόμουν ότι το έχει γράψει ένας άνθρωπος πάρα πολύ ώριμος. Και βλέπω τον Θέμη και λέω: “Είναι δυνατόν ένα τέτοιο νέο πλάσμα να έχει αυτή την ωριμότητα, αυτή την καθαρή ματιά, αυτό το ταλέντο, αυτή τη μουσικότητα;”» μου εκμυστηρεύεται και συνεχίζει: «Aρχισα να τον ερωτεύομαι μέσα από αυτή τη φοβερή παρέα. Αρχισα να λαχταράω μια αντίστοιχη παρέα. Είναι ωραίο να σε ακούει καμιά φορά το σύμπαν».

Τρέφουν απεριόριστη εκτίμηση ο ένας για τον άλλον. Το καταλαβαίνεις αυτό κλέβοντας στιγμές τους. Εκείνη τον συμβουλεύεται για πράγματα που δεν έχουν να κάνουν με τη μεταξύ τους συνεργασία. Κι εκείνος θα της στείλει να ακούσει ένα καινούργιο του τραγούδι που δεν προορίζεται για εκείνη, για να του πει τη γνώμη της. «Εχουμε μία αποδοχή ο ένας στη διαφορετικότητα του άλλου. Λέω πάντα αυτό που θέλω, με πιάνουν τα γέλια όταν γίνεται κι αυτός πολύ ο εαυτός του, αλλά όλα αυτά είναι που μας ενώνουν. Είναι μια σχέση ζωής», μου εξομολογείται η Γιώτα.

Το σύμπαν την άκουσε και μερικά χρόνια αργότερα η Γιώτα τραγούδησε με τον δικό της μοναδικό τρόπο το «Θρυψαλάκι» του Θέμη και του Γεράσιμου. Η αρχή είχε γίνει. Ακολούθησε η πρώτη ολοκληρωμένη τους δισκογραφική συνεργασία με το «Καινούριο φιλί» και τώρα ήρθε η στιγμή και για τη δεύτερη, το άλμπουμ «Τελευταίος εαυτός», που κυκλοφορεί ήδη στα δισκοπωλεία από τη Feelgood Records και αποτελεί δημιούργημα μίας νέας, πολλά υποσχόμενης τριπλέτας (Θέμης Καραμουρατίδης, Οδυσσέας Ιωάννου και Γιώτα Νέγκα).

«Ο νέος αυτός δίσκος γεννήθηκε από την αίσθηση που μας άφησε η πρώτη κοινή επαφή μας με τους στίχους του Οδυσσέα Ιωάννου μέσα από τα τραγούδια “Το δίκαιο” και το “Σερί”. Νιώσαμε ότι θέλαμε να το πάμε παρακάτω, αφού μιλάμε μία κοινή γλώσσα», μου εξηγεί η Γιώτα. «Η ειδοποιός διαφορά του “Τελευταίου εαυτού” με το “Καινούριο φιλί” είναι ότι είναι ένας δίσκος φίλων. Τα υλικά με τα οποία φτιάχνεται είναι πιο προσωπικά. Οι εμπειρίες είναι πιο κοινές. Δεν είμαστε πια τρεις άνθρωποι που αλληλοεκτιμούνται απλώς. Εχουμε περάσει πράγματα μαζί. Εχουμε γελάσει, έχουμε φάει, έχουμε μαλώσει», παρατηρεί ο Θέμης. «Εχουμε ζήσει κανονικά δηλαδή. Σε μένα αυτό στη δουλειά μου πρώτη φορά μου συμβαίνει με τέτοια ένταση. Και το χαίρομαι αφάνταστα», συμπληρώνει η Γιώτα. «Τι καινούργιο κομίζει αυτός ο δίσκος;» τους ρωτάω. «Ε, εντάξει, δεν είναι και η ανακάλυψη της Αμερικής», σχολιάζει ο Θέμης με το γνωστό του χιούμορ. «Είμαστε άνθρωποι συγκινησιακοί και συναισθηματικοί. Κάθε δημιουργία μας έχει να κάνει με τη δική μας καλλιτεχνική διάθεση τη δεδομένη στιγμή. Μπορεί να μην προσφέρει κάτι πρωτότυπο απαραίτητα αυτός ο νέος δίσκος -χωρίς να αποκλείεται κι αυτό-, αλλά ο βασικός στόχος μας είναι να προσφέρει κάτι συγκινητικό και αληθινό». «Εγώ νιώθω ότι με αυτόν τον δίσκο πήγαμε και οι τρεις ένα βήμα παραπέρα με στόχο να ανιχνεύσουμε τα όριά μας, να μοιραστούμε πράγματα και να γνωριστούμε καλύτερα», επισημαίνει η Γιώτα. «Αν στο “Καινούριο φιλί” η λαϊκότητά μας ήταν ίσως υπαινικτική, εδώ πια δεν φοβάται να αρθρώσει λόγο. Κι εγώ ως ερμηνεύτρια αισθάνομαι ελεύθερη και ολόκληρη. Η λαϊκότητά μου και η λυρικότητά μου έχουν βρει τρόπο να φυτρώσουν και νιώθω ολόκληρη». Είχα την τιμή και τη χαρά να συμμετέχω στιχουργικά με ένα τραγούδι μου στο «Καινούριο φιλί». Οφείλω, ωστόσο, να ομολογήσω ότι ο «Τελευταίος εαυτός» είναι πράγματι μία πολύ πιο ολοκληρωμένη δουλειά. Ο πήχης έχει ανέβει εντυπωσιακά και από τους τρεις. Τους αρέσει να τον χαρακτηρίζουν έναν σύγχρονο δίσκο παλαιάς κοπής. «Οπως παλιά: ένας συνθέτης, ένας στιχουργός και μία ερμηνεύτρια. Προσπαθήσαμε

να έχουμε την απλότητα αυτού που λέμε παλαιάς κοπής. Απλά, λαϊκά τραγούδια ερμηνευμένα με λιτότητα και δωρικότητα», μου εξηγεί ο Θέμης. Δέκα έντεχνα λαϊκά τραγούδια, που είναι βέβαιο -ειδικά ορισμένα από αυτά- ότι θα μείνουν στο πέρασμα των χρόνων. Αλλωστε και ο Θέμης και η Γιώτα το αγαπάνε με πάθος το λαϊκό τραγούδι. Κι επειδή ακριβώς το αγαπάνε έχουν μάθει και να το σέβονται. «Το λαϊκό είναι για μένα πολύ βαριά λέξη όταν μιλάμε για μουσική και τραγούδια. Οταν τον χρησιμοποιείς τον όρο πρέπει λίγο να τον “νερώνεις”. Είναι πολύ σπουδαίος για να τον χρησιμοποιήσεις χωρίς φειδώ», μου λέει ο Θέμης και η Γιώτα συμφωνεί απόλυτα: «Τα τελευταία χρόνια πολλά πράγματα βαφτίστηκαν λαϊκά με μία ευκολία, χωρίς να έχουν στον πυρήνα τους τον κώδικα αυτόν. Εγώ το “έντεχνο λαϊκό” το καταλαβαίνω ως εξής: υπάρχει ένας λαϊκός κώδικας, μία μνήμη και μία σύνδεση με το DNA του λαϊκού τραγουδιού, αλλά την ίδια στιγμή όλο αυτό δεν έχει αμιγώς ως σκοπό του την εκτόνωση. Είναι πιο πολύ ακρόαμα, χωρίς να χάνει τον πυρήνα του». Τους ζητάω να μου πουν το αγαπημένο τους τραγούδι από τον δίσκο και ενώ είμαι σίγουρος ότι θα μου αρχίσουν αυτά τα κλασικά «είναι όλα τους παιδιά μου» και τέτοια. Ωστόσο με εκπλήσσουν ευχάριστα. «Εμένα το αγαπημένο μου είναι το “Σ’ εσένα τρέχω”», ομολογεί ο Θέμης. «Δεν το χορταίνω να το ακούω αυτό το τραγούδι. Είναι όπως θα ήθελα να είναι όλα τα τραγούδια μου. Κυλάει σαν νεράκι, ρέει σωστά σε όλα τα επίπεδα. Και πιστεύω ότι είναι από τα τραγούδια που έρχεται μία στιγμή που σε πιάνει. Μπορεί να μη σου μιλήσει με την πρώτη ή τη δεύτερη φορά και μια μέρα εκεί που οδηγείς να σε τσιμπήσει και να σε μαχαιρώσει».

μία εξαιρετική παράσταση, σκηνοθετημένη στην παραμικρή της λεπτομέρεια, που σε έκανε να μη θέλεις να αγγίξεις το ποτό δίπλα σου. «Θεωρώ ότι ήταν από τα πιο ολοκληρωμένα πράγματα που έχω κάνει στη ζωή μου, για το οποίο αισθάνομαι περήφανος», μου λέει ο Θέμης. «Αυτή την παράσταση δεν αισθάνθηκα ούτε μία στιγμή να τη βαριέμαι. Νομίζω ότι θα έπρεπε να είναι η σφραγίδα της συνεργασίας μας μέχρι να έρθει η επόμενη». Είναι βέβαιο ότι θα τη δούμε να επιστρέφει προσεχώς και στην Αθήνα και στην περιφέρεια. Οπως, άλλωστε, μου εκμυστηρεύεται η Γιώτα, της λείπει. «Ηταν κάτι πολύ προκλητικό και απαιτητικό για μένα. Στην πρώτη και τη δεύτερη παράσταση είχα την αγωνία να τα θυμηθώ όλα και να οργανώσω την ψυχή μου, τη σκέψη μου, τα συναισθήματά μου αρμονικά με τις απαιτήσεις της σκηνής. Πολύ γρήγορα το οικειοποιήθηκα και ενσωματώθηκα σε όλο αυτό. Δεν μου άφηναν, άλλωστε, περιθώριο τα τραγούδια και όλο αυτό το υπέροχο πράγμα που είχε στήσει ο Θέμης μουσικά». Προς ώρας οι δρόμοι τους επαγγελματικά θα χωρίσουν αυτό το διάστημα - τουλάχιστον όσον αφορά τις ζωντανές εμφανίσεις. Η Γιώτα συναντάει κάθε Σάββατο και Κυριακή στη σκηνή του Passport Κεραμεικός δύο αγαπημένες της φίλες και σπουδαίες ερμηνεύτριες, τη Δήμητρα Γαλάνη και την Ελένη Τσαλιγοπούλου. «Είναι τεράστια η χαρά μου και η τιμή που νιώθω. Είμαστε τρεις γυναίκες που αγαπάμε στα ίσα και σεβόμαστε το λαϊκό τραγούδι, έχοντας η κάθε μια τη δική της απόχρωση. Ο πυρήνας μας είναι κοινός. Οπως και το ζητούμενο. Είναι μία παράσταση με λαϊκά τραγούδια. Θυμόμαστε και τραγουδάμε σπουδαία λαϊκά τραγούδια μαζί και οι τρεις επί σκηνής. Είναι πολύ μαζί το “μαζί”», μου λέει.

Η Γιώτα, πάλι, δεν μπορεί να ξεχάσει την πρώτη φορά που ερμήνευσε το «Τα τραγούδια που λες». «Δεν ξέρω τι συνέβη και στο τέλος του έσπασα. Αυτό τώρα έχει φωλιάσει με έναν τρόπο πολύ δικό μου μέσα μου. Είναι το πρώτο πράγμα που με συνδέει ψυχικά με όλο αυτό», μου εξομολογείται, σημειώνοντας ότι αγαπά πολύ και το «Και καλά κάνω».

Ο Θέμης πάλι ετοιμάζεται πυρετωδώς με τη Νατάσσα Μποφίλιου και τον Γεράσιμο Ευαγγελάτο για την πρεμιέρα τους στο Βοτανικό με τη νέα μουσική τους παράσταση «Βαβέλ», στην οποία θα παρουσιάσουν και τον νέο τους ομότιτλο δίσκο πέντε χρόνια μετά τις «Μέρες του φωτός».

Στις αρχές του περασμένου Δεκεμβρίου -και προτού κυκλοφορήσει ο δίσκος- η Γιώτα και ο Θέμης παρουσίασαν στο Γυάλινο Μουσικό Θέατρο τη μουσική παράσταση «Τελευταίος εαυτός», που περιελάμβανε σε πρώτη ακρόαση όλα τα τραγούδια του δίσκου. Ηταν

«Βαβέλ, γιατί θεωρούμε ότι ταιριάζει με την πολυχρωμία, την πολυφωνία και την ασυμφωνία που χαρακτηρίζει την εποχή μας. Ο καθένας μιλάει τη δική του γλώσσα και προσπαθούμε να επικοινωνήσουμε όχι πάντα με επιτυχία. Βαβέλ και γιατί μουσικά είναι ένας δί-

Φε βρουάριος 2016

σκος-μωσαϊκό αυτών που χαρακτηρίζουν τους τρεις μας μαζί με πράγματα που δεν έχετε ξανακούσει από εμάς», σχολιάζει. Οι αλλαγές είναι πολλές και οι εκπλήξεις που μας επιφυλάσσουν ακόμα μεγαλύτερες. Ο ήχος θα είναι πιο balkan, η ορχήστρα ανανεώνεται ριζικά, αποκτά πνευστά και μεγαλώνει και σε σύνθεση, οι ενορχηστρώσεις θα κινηθούν σε πιο εξωστρεφή μονοπάτια, πάντα όμως με τον τρόπο των τριών τους, ενώ οι στίχοι του Γεράσιμου γίνονται πιο κοινωνικοί με έναν πιο απλό και άμεσο τρόπο χωρίς να χάνουν το στίγμα τους. «Είναι κάτι πολύ διαφορετικό από τις “Μέρες του φωτός” και απ’ ό,τι έχουμε παρουσιάσει μέχρι τώρα. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι χάνεται η συνέχεια. Εμάς θα ακούσετε, αλλά θα καταλάβετε ότι είναι κάτι άλλο αυτό που έχουμε να πούμε τώρα», μου λέει ο Θέμης. Οσο για τη μουσική τους παράσταση, και αυτή θα είναι διαφορετική από τις άλλες. Είναι χαρακτηριστική η συνεργασία στο σκηνοθετικό κομμάτι με τον Αγγελο Τριανταφύλλου, αλλά και την Ελλη Παπαγεωργακοπούλου στα σκηνικά και τα κοστούμια. Δύο ανθρώπους που δραστηριοποιούνται κυρίως στο θέατρο. «Η παράσταση θέλουμε να έχει μία αίσθηση της Βαβέλ. Αυτό θα εκφραστεί και σκηνογραφικά. Θα είναι όμως κάτι που θα ενισχύει το μουσικό. Θα παραμένει ένα live με στοιχεία που θα ενισχύει τους κόσμους που θέλουμε να φτιάξουμε», μου εξηγεί ο Θέμης. «Είμαι σίγουρη ότι η “Βαβέλ” της Νατάσσας, του Θέμη και του Γεράσιμου θα αντικατοπτρίζει τη θετική ζύμωση, την καλή πολυφωνία και όχι την ασυνεννοησία που βιώνουμε. Ακόμα κι αυτοί που θεωρούν τη Βαβέλ κάτι αρνητικό νομίζω ότι μέσα από αυτόν τον δίσκο και αυτή την παράσταση θα κοιτάξουν τη θετική της πλευρά», μου λέει η Γιώτα, που ήδη έχει κρυφοκοτάξει πρόβα τους. Γιατί έτσι συμβαίνει με τους φίλους, είναι πάντα δίπλα ο ένας στον άλλον.

21ος Αιώνας

Επιμέλεια: Χρήστος Τσαπακίδης

Αλκοτέστ τσέπης Δεν χρειάζεται να σταματήσεις σε κάποιο μπλόκο για να διαπιστώσεις ότι έχεις πιει αρκετά για να οδηγήσεις. Αυτό θα σου κοστίσει πολύ ακριβά. Η λύση είναι η… αυτορρύθμιση, όπως θα έλεγαν και οι φιλελεύθεροι, που έχουν δίκιο αυτή τη φορά. Το Alcohoot Edge είναι μία συσκευή που εντοπίζει τα επίπεδα αλκοόλ στο αίμα μέσω της ανάλυσης της αναπνοής σου (χρησιμοποιεί την τεχνολογία των αλκοτέστ που κάνει η αστυνομία). Χωρά

Εσύ και ο… Poof στην παλάμη σου και συνδέεται με Bluetooth στο smartphone σου, προκειμένου να κρατάς αρχείο με τις… επιδόσεις σου. Συνοδεύεται και από app, το οποίο με τη σειρά του συνδέεται με apps συνεπιβατισμού, ούτως ώστε να βρίσκεις εύκολα μεταφορικό μέσο όταν εσύ δεν είσαι σε θέση να οδηγήσεις.

Θέλεις να εξασφαλίσεις τη μέγιστη δυνατή προστασία για τον τετράποδο φίλο σου; Το Poof είναι μία λιλιπούτεια αδιάβροχη συσκευή που προσαρμόζεται στο κολάρο του κατοικίδιού σου και καταγράφει στοιχεία όπως τα επίπεδα άσκησής του, πόσες ώρες κοιμάται και πόσες θερμίδες καταναλώνει (τα δεδομένα αποστέλλονται στο app του κινητού σου). Επίσης, έχει ενσωματωμένο GPS για να μη χάσεις ποτέ τον καλύτερό σου φίλο.

http://bit.ly/1Qk6ul0 http://bit.ly/1WMkbNq

Προβολές παντού

High-tech lunchbox

Ρομπότ για το σπίτι

Μπορεί το JmGO να μη χωρά στην τσέπη σου, σίγουρα όμως μπορεί να χωρέσει στην τσάντα πλάτης σου. «Και γιατί να με νοιάζει εμένα αυτό;», θα αναρωτηθείς. Σε νοιάζει αν θέλεις να έχεις μαζί σου ένα φορητό σύστημα ψυχαγωγίας με υψηλές επιδόσεις. Και αυτό γιατί ο συγκεκριμένος κύλινδρος είναι ένας προτζέκτορας 180 ιντσών με ποιότητα εικόνας HD και άψογο ήχο dolby surround. Διαθέτει υποδοχή USB για να αναπαράγει αρχεία από στικάκια, αλλά και δυνατότητα σύνδεσης με Bluetooth και Wi-Fi. Λειτουργεί με Android, επομένως μπορείς να κατεβάσεις τις αγαπημένες σου video streaming εφαρμογές και να παίξεις βίντεο απευθείας από το ίντερνετ. Α, έχει και δυνατότητα αναπαραγωγής 3D ταινιών, επομένως ας έχεις εύκαιρα και τα γυαλιά σου!

Μία startup από το Σαν Φρανσίσκο κατάφερε να μαγέψει το κοινό του Kickstarter προτείνοντάς του ένα πρωτότυπο… φαγητοδοχείο. Το Prepd Pack αποτελείται από τέσσερα στοιχεία: το ειδικά σχεδιασμένο δοχείο, ένα σετ από τάπερ, μαγνητικά μαχαιροπήρουνα και ένα app. Ανάλογα με το γεύμα σου, μπορείς να πάρεις διαφορετικά τάπερ μαζί σου, καθώς είναι σχεδιασμένα να χωρούν σε διαφορετικούς συνδυασμούς. Αυτό, όμως, που κλέβει την παράσταση είναι το app (διαθέσιμο για συσκευές Android και iOS), το οποίο σε διευκολύνει να σχεδιάσεις και να ετοιμάσεις τα γεύματά σου για ολόκληρη την εβδομάδα. Οι δημιουργοί, Γουίλ Μάτερς και Κρις Πλέις, δηλώνουν ότι συνεργάστηκαν με διατροφολόγους και σεφ για να δημιουργήσουν μία ευρεία γκάμα συνταγών, οι οποίες καλύπτουν διαφορετικούς τύπους δίαιτας και ικανοποιούν διαφορετικές ανάγκες. Παράλληλα, το app δημιουργεί και μία λίστα για ψώνια που περιλαμβάνει όλες τις ελλείψεις τις κουζίνας σου, προκειμένου να μην ψάχνεσαι τελευταία στιγμή στο σούπερ μάρκετ.

Πόσες φορές έχεις δει τον C3P0 ή άλλα ρομπότ σε ταινίες επιστημονικής φαντασίας και σκέφτηκες ότι θα ήθελες να έχεις και εσύ ένα τέτοιο; Η Ingen Dynamics Inc σου δίνει την ευκαιρία. Οι λειτουργίες του Aido έχουν να κάνουν κυρίως με τη συλλογή και την αποστολή δεδομένων. Είναι, ωστόσο, τόσο πλήρες αυτό το «πακέτο» που καθιστά το ρομπότ ικανό να εκτελεί μία ευρεία γκάμα λειτουργιών. Κατ’ αρχάς, μπορείς να το χρησιμοποιήσεις ως προσωπικό βοηθό, καθώς μπορεί να χειρίζεται άλλες συσκευές ή να διαχειρίζεται το πρόγραμμά σου, να εκτελεί βιντεοκλήσεις κτλ. Δεύτερον, μπορεί να σε βοηθήσει στις δουλειές του σπιτιού προτείνοντας πχ. συνταγές και προβάλλοντας βίντεο με το πώς θα τις εκτελέσεις. Επίσης, μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ως φύλακας, καθώς μπορεί να κινηθεί μέσα στο σπίτι και να εκπέμψει live streaming video στη φορητή συσκευή σου χάρη στην ενσωματωμένη κάμερα. Τέλος, μπορεί να λειτουργήσει και ως ολοκληρωμένο σύστημα διασκέδασης, καθώς μπορείς να το χρησιμοποιήσεις ως HD προτζέκτορα.

http://bit.ly/1S2bXBD

http://bit.ly/1Q0Lx0v http://kck.st/1PeUVQJ

Φε βρουάριος 2016

Η πόλη και η θάλασσα, ο πολιτισμός και η επιχειρηματικότητα

Κείμενο: Ανδρέας Γιαννόπουλος

Φε βρουάριος 2016

Καν' το όπως το Ρότερνταμ

Το όνομα του PortXL έφτασε για πρώτη φορά στα αυτιά μου στα μέσα του περασμένου Ιανουαρίου, κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης του δεύτερου διαγωνισμού Blue Growth. Η πληροφορία πως πρόκειται για έναν επιταχυντή startup που εστιάζει στους τομείς κυρίως της ναυτιλίας, των μεταφορών και των logistics, αλλά και των χημικών, των διυλιστηρίων και της ενέργειας, μου τράβηξε άμεσα το ενδιαφέρον. Ψάχνοντας λίγες ώρες αργότερα στο site του για να βρω περισσότερα στοιχεία, ανακάλυψα πως στον οργανισμό εργάζεται και ένας Ελληνας, ο 26χρονος Χρήστος Μανιάς. Κάθε λιμάνι χρειάζεται νέες ιδέες για να παραμείνει καινοτόμο και να μην απορροφηθεί απο τον ανταγωνισμό. Oι μεγάλες εταιρείες ήδη προσπαθούν να εκσυγχρονιστούν, αλλά οι startups είναι ταχύτερες και πιο ευέλικτες», μου λέει ξεκινώντας να αφηγείται την ιδέα της δημιουργίας του επιταχυντή. Ολα ξεκίνησαν πριν από δύο χρόνια περίπου, όταν το λιμάνι του Ρότερνταμ έψαχνε τρόπους για να αυξήσει το επίπεδο της καινοτομίας και των νέων επιχειρήσεων γύρω απο το λιμάνι. «Εκτός από τη δημιουργία δύο ταμείων επιχειρηματικών κεφαλαίων (ύψους 50 εκατ. ευρώ και 10 εκατ. ευρώ), αλλά και έχοντας το Νο1 makerspace με το www.rdmrotterdam.nl υπήρχε ένα σαφές όραμα ότι ένα πρόγραμμα που επιταχύνει τις startups ήταν απαραίτητο για την ολοκλήρωση του οικοσυστήματος. Ετσι, σχεδιάσαμε το πρόγραμμα, πλησιάσαμε τους συνεργάτες και ξεκινήσαμε το PortXL». Στόχος του incubator είναι η προώθηση της καινοτομίας μέσω της προσέλκυσης νεοσύστατων επιχειρήσεων. Για να τα καταφέρει, θέλει να βοηθήσει τις εταιρείες να βρουν τους πρώτους πελάτες για το προϊόν τους, κυρίως μέσα από το ευρύ δίκτυο γνωριμιών του. «Εκτός απο αυτό, οι startups θα πρέπει να αναπτύξουν ένα σαφές επιχειρηματικό μοντέλο με την υποστήριξη περισσότερων από 150 μεντόρων (ειδικοί εμπειρογνώμονες, έμπειροι επιχειρηματίες, επεν-

δυτές κλπ). Σημαντικοί εταίροι στο πρόγραμμα είναι γνωστές εταιρείες όπως η Van Oord, η Ε&Υ, η Damen, η Vopak και η Boskalis». Και το ίδιο το PortXL, βέβαια, λειτουργεί ως startup. Ο επισκέπτης δεν θα δει φανταχτερά γραφεία στο κέντρο της πόλης, αλλά έναν κοινό χώρο εργασίας (coworking space) στο Rotterdam Science Tower, ακριβώς στη μέση του λιμανιού του Ρότερνταμ. «Εμείς συγκεκριμένα βρισκόμαστε στον 11ο όροφο και ο χώρος μάς έχει παραχωρηθεί από το Erasmus Center of Entepreneurship», προσθέτει ο Χρήστος και συνεχίζει: «Ολες οι startups που σχετίζονται με τους προαναφερθέντες τομείς και ήδη έχουν ένα πρωτότυπο, ένα καινοτόμο προιόν και φιλοδοξίες για επέκταση σε παγκόσμια κλίμακα, είναι πιθανές υποψήφιες για το πρόγραμμα». Το όλο πρόγραμμα «τρέχει» από τον προηγούμενο Σεπτέμβριο, με επίσημη έναρξη δραστηριοτήτων τον περασμένο Νοέμβριο. Σε αυτό το διάστημα οι συντελεστές του βρήκαν και μίλησαν με 450 startups από όλο τον κόσμο. Οι 30 απο αυτές θα έρθουν στο Ρότερνταμ από τις 5 έως τις 8 Μαρτίου, έτσι ώστε να παρουσιάσουν τις δραστηριότητες της εταιρείας τους στους μέντορες και να διαγωνιστούν για μια θέση στην κορυφαία δεκάδα. «Οι 10 καλύτερες startups θα συμμετάσχουν στο PortXL, το οποίο θα τρέχει για 3 μήνες, απο 29 Μαρτίου έως 30 Ιουνίου. Μετά το πέρας των τριών μηνών οι startups θα εχουν το “Shakedown” (Demo Day) μπροστά σε ένα κοινό περισσότερων από 1.000 ανθρώπους, συμπεριλαμβανομένων πιθανών πελατών και επενδυτών». Ο ίδιος ο Χρήστος, που κατάγεται από το Βέλο Κορινθίας, βρέθηκε στην Ολλανδία για χάρη των σπουδών του. Αφού πρώτα σπούδασε Οικονομικά στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, έφυγε από την Ελλάδα τον Σεπτέμβριο του 2014 για να κάνει MSc in Maritime Economics and Logistics στο Rotterdam School of Management του Erasmus University. «Δύο μήνες μετα την ορκωμοσία μου -και συγκεκριμένα στα μέσα

Οκτωβρίου του 2015- άρχισα να εργάζομαι στο PortXL. Δεν είχα ασχοληθεί με τις startups προηγουμένως και ενθουσιάστηκα αμεσως με την ενέργεια που κρύβεται σε αυτόν τον χώρο». Στην αρχή δούλευε ως startup scouter κυρίως λόγω του master του, αλλά και του πάθους του για τον τομέα της ναυτιλίας. Εψαχνε, όπως λέει, για startups ναυτιλιακού περιεχομένου σε όλο τον κόσμο. «Είναι μια δύσκολη περίοδος για τη ναυτιλία και τέτοιες πρωτοβουλίες μπορούν να βοηθήσουν την κατάσταση μελλοντικά. Αυτό γινόταν είτε με ατέλειωτη αναζήτηση σε online startup βάσεις δεδομένων, είτε με τηλέφωνα και email σε οργανισμούς, αλλά και με αναζήτηση σε site εταιρειών». Η ιδιότητά του τώρα είναι administrative assistant: επικοινωνεί με τις startups που τους ενδιαφέρουν, έτσι ώστε να τις ενημερώσει για το PortXL και τα πλεονεκτήματα τoυ accelerator, αλλά και για να κανονίσει συναντήσεις. Σε δεύτερο στάδιο παίρνει την πρώτη συνεντεύξη απο τις startups, έτσι ώστε να δει αν ταιριάζουν στο προφίλ που ψάχνουν. «Αν είναι σχετικές με το PortXL κανονίζω follow-up call με τους συναδέλφους και τους συνεργάτες μας για να δουν αν θα είναι μία από τις top 30 που θα παρευρεθούν στις ημέρες επιλογής των φιναλίστ στις 5, 6, 7, και 8 Μαρτίου». Οσο για τη γνώμη του για το ελληνικό οικοσύστημα, είχε την ευκαιρία να τη διαμορφώσει σε πρόσφατη επίσκεψη στην Αθήνα. Συγκεκριμένα, ο ίδιος και οι συνεργάτες του παρουσίασαν το PortXL στο Blue Growth, ενώ επισκέφθηκαν και το Orange Grove και μίλησαν με πολλούς σχετικούς φορείς και startups. «Παρατηρήσαμε ότι μεγάλο ποσοστό των Ελλήνων διαθέτει τρομερές γνώσεις για τη ναυτιλία, κάτι που έκανε τρομερή εντύπωση τόσο σε εμένα όσο και στους συναδέλφους μου. Προφανώς όλη η γνώση που έχει η Ελλάδα για ναυτιλιακές δραστηριότητες προσφέρει πολλές ευκαιρίες για τις startups», αναφέρει και καταλήγει: «Πιστεύω οτι υπάρχει ένα κρυμμένο δυναμικό στην Ελλάδα, το οποίο μπορεί και πρέπει να αξιοποιηθεί με τον καλύτερο δυνατό τροπο».

ΟΔΗΓΟΙ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥΔΑΚΗ ΑΘΗΝΑΙ ΚΑΙ ΑΤΤΙΚΗ ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ "ΕΛΕΥΘΕΡΟΥΔΑΚΗΣ" Α.Ε. ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣ, 1930

Κείμενο: Γιάννης Μώραλης*

Φε βρουάριος 2016

Κοιτώντας προς τη θάλασσα

Ο Πειραιάς βρίσκεται στο πλέον κρίσιμο σταυροδρόμι της σύγχρονης ιστορίας του. Η οικονομική κρίση που μαστίζει όλη τη χώρα επηρέασε σημαντικά την πόλη μας και τους δημότες. Η ανεργία, τα μεγάλα προβλήματα της τοπικής οικονομίας, το υποβαθμισμένο οικιστικό περιβάλλον, απαιτούν άμεσες, βιώσιμες και ουσιαστικές λύσεις. Το σχέδιο μας είναι ξεκάθαρο: Πρώτα από όλα προσπαθούμε να εξορθολογίσουμε τα οικονομικά του δήμου που τον κρατούν δέσμιο εξαιτίας της κακοδιαχείρισης του παρελθόντος. Ταυτόχρονα καταθέτουμε προς έγκριση το Σχέδιο Ανάπτυξης του Πειραιά. Μελετήσαμε γειτονιά-γειτονιά τις συνθήκες και τα προβλήματα των δημοτικών διαμερισμάτων, προτείνουμε παρεμβάσεις και δράσεις, εκμεταλλευόμαστε στο έπακρο τους χρηματοδοτικούς πόρους του νέου ΕΣΠΑ. Προσδοκούμε έτσι να δημιουργήσουμε ένα αναπτυξιακό πλέγμα στο οποίο θα συμμετέχουν το Πανεπιστήμιο Πειραιά, οι παραγωγικοί και ερευνητικοί φορείς, οι νεοφυείς και καινοτόμες επιχειρήσεις. Eνα πλέγμα που θα προσελκύσει επενδυτές και χρηματοδότηση και θα αξιοποιεί τις προοπτικές που δημιουργεί η θαλάσσια οικονομία. Αυτός είναι ο σύγχρονος τρόπος για να το-

νωθεί η επιχειρηματική δραστηριότητα, για να βρουν επαγγελματική προοπτική οι νέοι. Παράλληλα ο Πειραιάς πρέπει να κοιτάξει προς τη θάλασσα. Στοχεύουμε στη λειτουργική και οργανική ένωση του λιμανιού με την πόλη. Δεν υπάρχει προηγούμενο πόλης να επιβαρύνεται από τη δραστηριότητα ενός λιμανιού και να μην έχει το οποιοδήποτε όφελος. Η ιδιωτικοποίηση του λιμανιού έχει πάρει το δρόμο της. Η δημοτική αρχή υποστήριξε μια εναλλακτική πρόταση, σύμφωνα με την οποία θα διασφαλιζόταν ο δημόσιος χαρακτήρας του λιμανιού, όμως προκρίθηκε μια άλλη πρόταση. Θεωρούμε ότι πλέον πρέπει να κοιτάξουμε μπροστά, να εκμεταλλευθούμε κάθε θετικό στοιχείο της συμφωνίας αυτής προς όφελος της πόλης του Πειραιά, των κατοίκων και των εργαζομένων σε αυτή. Ο δήμος θα έχει πλέον λόγο για τις επενδύσεις που θα γίνονται στο λιμάνι, έστω και σε επίπεδο διαβούλευσης, ενώ ο Πειραιάς και οι όμοροι δήμοι θα λαμβάνουν αντισταθμιστικό όφελος από τη λειτουργία του. Την ίδια στιγμή, επενδύουμε στον τουρισμό. Ο Πειραιάς πρέπει να σταματήσει να είναι απλά ένα πέρασμα. Πρέπει να γίνει προορισμός. Χρειάζεται πολλή

δουλειά και επιμονή προκειμένου να κρατήσουμε στην πόλη μας κάποια από τα εκατομμύρια των διερχόμενων τουριστών. Τέλος, μεγάλη πρόκληση, όχι όμως και αυτοσκοπός, είναι και η διεκδίκηση της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης 2021. Πιστεύουμε στην εξωστρέφεια του Πειραιά. Η πόλη πρέπει να εκμεταλλεύεται κάθε ευκαιρία που θα τη θέτει στο επίκεντρο των εξελίξεων, όπως συνέβη και τον Μάιο, όταν διοργανώσαμε με απόλυτη επιτυχία την Ευρωπαϊκή Ημέρα Θάλασσας, που κατά κοινή ομολογία ήταν μια διοργάνωση σταθμός για τον Πειραιά. Η δημοτική αρχή έβαλε πριν από ενάμιση χρόνο ένα στοίχημα, με τις περισσότερες πιθανότητες εναντίον της: να γίνει ο Πειραιάς ένα σύγχρονο ναυτιλιακό κέντρο, διεθνούς φήμης και εμβέλειας, πόλος επιχειρηματικής, τουριστικής και τεχνολογικής δραστηριότητας. Είναι μόνη διέξοδος που έχουμε για να μπορέσει ο Πειραιάς να αναγεννηθεί και να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας. *Ο κ. Γιάννης Μώραλης είναι δήμαρχος Πειραιά.

Επιμέλεια: Χχχχχχ Χχχχχχ / Photos: Χχχχχχ Χχχχχχ

Μια ιστορία 120 ετών

με μέλλον

Φε βρουάριος 2016

Επιμέλεια: Χχχχχχ Χχχχχχ / Photos: Χχχχχχ Χχχχχχ

Επιμέλεια: Νατάσα Μαστοράκου / Φωτογραφίες: Μαρία Κούκου

Το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά ανοίγει για πρώτη φορά τη σκηνή του την Τετάρτη 9 Απριλίου 1895, με τον Ομιλο Φιλομούσων Πειραιά να ψάλλει εμβατήρια και ύμνους και τη Φιλαρμονική του δήμου με την καθοδήγηση του αρχιμουσικού Καίσαρη να «εκτελεί απανθίσματα εκ της “Αφρικανής”», του μελοδράματος του Τζιάκομο Μάγερμπεερ. Ενα μήνα αργότερα η μεγαλοπρεπής σκηνή υποδέχθηκε το έργο του Δημήτριου Βερναδάκη, «Μαρία Δοξαπατρή». Μπορεί οι Πειραιώτες να ήλπιζαν να ανοίξει το θέατρο με ένα έργο Πειραιώτη συγγραφέα, αλλά ο δήμος προτίμησε το δράμα του Βερναδάκη και κάλεσε μερικούς από τους κορυφαίους ηθοποιούς της εποχής για να το παρουσιάσουν. Ετσι, ο Δημήτρης Αλεξιάδης, ο Δημήτρης Ταβουλάρης και η Μαρία Αρνιωτάκη ήταν από τους πρώτους που ερμήνευσαν μπροστά στο ενθουσιασμένο κοινό. Η απόφαση για την ανέγερση του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά πάρθηκε επί δημάρχου Τρύφωνα Μουτζόπουλου, ο οποίος το 1882 εγγράφει ένα ιδιαίτερα σημαντικό κονδύλι 200 χιλιάδων δραχμών «δι’ ανέγερσιν θεάτρου», με το σύνολο των δαπανών για τα δημοτικά έργα να ανέρχεται σε 315 χιλιάδες δραχμές. Στην πρώτη περιγραφή των σχεδίων, τα οποία είχε αναλάβει ο Πειραιώτης αρχιτέκτονας Ιωάννης Λαζαρίμος και τα οποία ανακοινώθηκαν στις αθηναϊκές εφημερίδες το 1883, το μήκος του κτιρίου θα ήταν 45 μέτρα, το πλάτος 34 και το ύψος 30, ενώ θα μπορούσε να φιλοξενήσει 1.154 «εν ανάγκη 1.400 θεατάς».

Το λευκό οικοδόμημα με το ναόσχημο πρόπυλο και τις τέσσερεις λεπτές -χωρίς ραβδώσεις- κορινθιακού τύπου κολώνες στην πρόσοψή του γίνεται σημείο αναφοράς της πολιτιστικής ζωής της πόλης τόσο στον 19ο όσο και τον 20ό αιώνα. Μορφολογικά, έχει τις αναφορές του στην αμιγή κλασικιστική παράδοση και είναι επηρεασμένο από τη γερμανική σχολή που εκπροσωπούσε ο Ερνέστος Τσίλλερ. Η σκηνή του θεάτρου θεωρείται ένα από τα ελάχιστα σωζόμενα δείγματα της εποχής μπαρόκ στην Ευρώπη. Διαθέτει προσκήνιο και χώρο ορχήστρας, ενώ η πλατεία, τα θεωρεία και οι εξώστες εξελίσσονταν σε τέσσερα επίπεδα. Την αίθουσα φώτιζε ένας τεράστιος πολυέλαιος (σώζεται και σήμερα) που λειτουργούσε με γκάζι. Για τους ηθοποιούς είχαν προβλεφθεί άνετα καμαρίνια και ένα πολυτελές καθιστικό. Γύρω από το πέταλο της κεντρικής αίθουσας βρίσκεται το διώροφο φουαγιέ, στο οποίο αρχικά δίνονταν χοροεσπερίδες φιλανθρωπικών συλλόγων και πραγματοποιούνταν εκθέσεις σπουδαίων ζωγράφων. Αξίζει να σημειωθεί ότι η επιθυμία των Πειραιωτών να έχουν δικό τους θίασο οδηγεί το 1957 τον δήμαρχο Δημήτρη Σαπουνάκη και τον ποιητή και δημοτικό σύμβουλο Νικηφόρο Βρεττάκο να καλέσουν τον Δημήτρη Ροντήρη να αναλάβει δράση. «Με δάκρυα στα μάτια», σημείωνε ο Ροντήρης στην αυτοβιογραφία του, «τον παρακαλούσαν παρά τις οικονομικές δυσκολίες του δήμου να κατέβει στο Δημοτικό Θέατρο». Οι παραστάσεις του Δημήτρη Ροντήρη, οι εμφανίσεις της Εθνικής Λυρικής Σκηνής -με πρώτη παράσταση στις 5 Μαρτίου του 1947 με την όπερα «Μανόν» του Μα-

Φε βρουάριος 2016

σνέ σε μουσική διεύθυνση Αντίοχου Ευαγγελάτου-, ο Μάνος Κατράκης με το Λαϊκό Θέατρο αργότερα και ο Μίκης Θεοδωράκης από το ’66 με τον Μουσικό Οργανισμό Πειραιά σκιαγραφούν την εικόνα ενός θεάτρου που ήθελε να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στον πολιτισμό. Το θέατρο επισκευάστηκε και ανακαινίστηκε αρκετές φορές στα 120 χρόνια λειτουργίας του. Το 1980 ανακηρύχθηκε με υπουργική απόφαση προστατευόμενο μνημείο ως «έργο τέχνης». Υπέστη ζημιές από τους σεισμούς του 1981 και του 1999 και τον Ιανουάριο του 2006 το έργο της συνολικής, εκ βάθρων (για πρώτη φορά) αποκατάστασης εντάχθηκε στο Γ’ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης υπό την εποπτεία του Υπουργείου Πολιτισμού. Κατά την επισκευή του θεάτρου εντοπίστηκαν παλαιότερα στοιχεία όπως η αρχική ξύλινη σκηνή, μία εντυπωσιακή κατασκευή που είναι από τις λίγες του είδους που έχουν σωθεί στην Ευρώπη. Οι εργασίες αποκατάστασης, οι οποίες άρχισαν το 2008, ολοκληρώθηκαν πέντε χρόνια μετά και την Τρίτη 22 Οκτωβρίου 2013 εγκαινιάστηκε το ανακαινισμένο θέατρο. Σήμερα το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά παίζει σημαντικό ρόλο στην πολιτιστική ζωή του Πειραιά και συνδέει την Αθήνα με το πρώτο λιμάνι της χώρας. Αυτή τη στιγμή παίζει στην κεντρική σκηνή την παράσταση «Ρωμαίος και Ιουλιέτα» σε σκηνοθεσία του Κωνσταντίνου Ρήγου, ενώ στις 7 Μαρτίου θα κάνει πρεμιέρα η «Προδοσία» του Χάρολντ Πίντερ σε σκηνοθεσία Γιάννη Μόσχου.

Επιμέλεια: Χχχχχχ Χχχχχχ / Photos: Χχχχχχ Χχχχχχ

Πώς μπορεί η ανησυχία των καιρών σήμερα να κατανοηθεί, να εξεταστεί, να αναλυθεί, με καθαρότητα και ψυχραιμία; Πώς μπορεί η αλλαγή σε παγκόσμια κλίμακα,η κινητικότητα και η μετακίνηση των ανθρώπων, το χάος και η συντριβή να μας οδηγήσουν σε απαντήσεις και να μας βρουν έτοιμους ως καλλιτέχνες και εργαζόμενους; Ενα ζωντανό θέατρο όπως το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά προτείνει, με τον χαρακτήρα του επείγοντος, λύσεις που αφουγκράζονται το σήμερα. Κυρίως, όμως, ζητάει από όλους τον επαναπροσδιορισμό του μαζί, την επανεφεύρεση της κοινωνικής σύνθεσης. Ας βρούμε τα στοιχεία που επειγόντως μας ενώνουν. Ο πολιτισμός ας γίνει η γέφυρα ανάμεσα στο διαφορετικό. Νίκος Διαμαντής, καλλιτεχνικός διευθυντής του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά

Φε βρουάριος 2016

Φωτογραφίες: Δώρα Καλακίδου

Φε βρουάριος 2016

Κείμενο: Πέτρος Κόκκαλης

Φε βρουάριος 2016

Ανάπτυξη σε μπλε φόντο Α smooth sea never made a skilled sailor (Ποτέ ήρεμη θάλασσα δεν γέννησε επιδέξιο ναυτικό) -- Franklin D. Roosevelt

Το ταξίδι στις θάλασσες ξεκίνησε για εμάς τους Ελληνες πριν από πέντε χιλιετίες. Από την εποχή του Οδυσσέα, ο πλούτος και η δύναμή μας βρίσκονται σε αυτό το στοιχείο, το απρόβλεπτο, το αυτόβουλο και γοητευτικό. Ισως γι’ αυτό επιστρέφουμε και ξεκινούμε πάντα από τη θάλασσα. Στον Πειραιά μπορεί κανείς να αντιληφθεί αυτή την αλήθεια παντού. Από την παράκτια λιμενοβιομηχανική ζώνη του Κερατσινίου ως τον Αγιο Διονύσιο, από τη Δραπετσώνα ως τις όχθες του Κηφισού, από το λιμάνι ως τα παλιά μηχανουργεία, από τις λαϊκές συνοικίες ως τα ιστορικά μνημεία, η αιώνια θαλάσσια πρωτεύουσα της Ελλάδας μαρτυρά εκκινήσεις και τερματισμούς με σημείο αναφοράς τη θάλασσα. Αυτή η αφήγηση της πόλης γεννά προσωπικά στοιχήματα, αλλά και την ανάγκη να δράσεις συλλογικά, πολιτικά. Να αλλάξεις τα κακώς κείμενα, να πολεμήσεις την ανεργία, την ύφεση, την περιβαλλοντική απειλή. Να αναλογιστείς ξανά τι σημαίνει θαλάσσια ανάπτυξη, πώς γίνεται και πώς εσύ μπορείς να γίνεις μέρος της. Πριν από λίγες ημέρες πέντε νέες ομάδες βραβεύτηκαν στον διαγωνισμό Blue Growth Piraeus 2016 για τις επιχειρηματικές ιδέες τους και εισάγονται στην κυψέλη του δικτύου Aephoria, ένα πρόγραμμα εκκόλαψης που βασίζεται στο τρίπτυχο άνθρωποι-πλανήτης-κέρδος. Στα δύο χρόνια λειτουργίας του το δίκτυο Aephoria έχει εκπαιδεύσει 58 ομάδες και έχει στηρίξει με τις υπηρεσίες του 15 startups. Στο προσεχές τρίμηνο οι βραβευμένες ομάδες του Blue Growth Piraeus θα έχουν την ευκαιρία εξελιχθούν και να ετοιμαστούν για την επόμενη παρουσίασή τους, τον Ιούνιο, στη μεγαλύτερη ναυτιλιακή έκθεση του κόσμου, τα Ποσειδώνια. Μέσα στη συνεχιζόμενη ύφεση νέες ελληνικές επιχειρήσεις αναδύονται. Μία τολμηρή νοοτροπία εκκίνησης διαμορφώνεται. Στον Πειραιά λειτουργούμε στο ίδιο μήκος κύματος ιδεών και ενέργειας με τις ομάδες που επιχειρούν. Ξεκινήσαμε προεκλογικά να θέτουμε τις προϋποθέσεις που μπορούν να δώσουν ώθηση στην καινοτομία και σήμερα ο δήμος μέσω δομών, όπως το Blue Growth Piraeus που διοργανώθηκε φέτος για δεύτερη φορά, στρέφει το βλέμμα και πάλι στη θά-

λασσα, δημιουργεί αξία και δυναμικό καινοτομίας και δίνει προοπτική για νέες θέσεις εργασίας. Το Blue Growth Piraeus αποτελεί μία δομή ανάδειξης και επιβράβευσης ελληνικών ομάδων που διαθέτουν ολοκληρωμένα επιχειρηματικά μοντέλα για τη διάθεση καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών στον χώρο της γαλάζιας ανάπτυξης. Ως γαλάζια ανάπτυξη ορίζεται η διατομεακή πολιτική της Ευρωπαϊκής Ενωσης που στρέφεται στην αειφορία και τη θάλασσα ως πηγή οικονομικής στρατηγικής και κοινωνικής προόδου. Αποστολή του Blue Growth Piraeus είναι η στήριξη, προβολή και καθοδήγηση της νεοφυούς θαλάσσιας επιχειρηματικότητας στην Ελλάδα. Στόχος η παραγωγή ενός ζωντανού και ποιοτικού οικοσυστήματος που θα προσελκύει κονδύλια στον Πειραιά, κοινοτικά προγράμματα, χρηματοδοτήσεις και επενδύσεις με επίκεντρο δραστηριότητας το παράκτιο, θαλάσσιο και υποθαλάσσιο περιβάλλον. Επιπλέον, ο διαγωνισμός Blue Growth λειτουργεί σαν καταλύτης που ενισχύει την εμπιστοσύνη και την αυτοπεποίθηση στο εσωτερικό της πόλης, καθώς φέρνει κοντά δεκάδες αναγνωρισμένους φορείς και σημαντικές προσωπικότητες του οικοσυστήματος της ναυτιλιακής οικογένειας που υποστηρίζουν τη δομή του και προσφέρουν την επιχειρηματική τεχνογνωσία τους μέσω έμπρακτης καθοδήγησης στους νικητές του. Για τον Πειραιά, το σπίτι της πιο ισχυρής ναυτιλιακής δύναμης στον κόσμο, η γαλάζια ανάπτυξη αποτελεί υψηλή πολιτική και στρατηγική προτεραιότητα, μία σημαντική υπόσχεση και ελπίδα για τον τόπο μας. Εως το 2020, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει εκτιμήσει ότι η συνολική απασχόληση στη γαλάζια οικονομία δύναται να αυξηθεί σε 7 εκατομμύρια θέσεις εργασίας - από 5,4 εκατομμύρια που είναι σήμερα. Σε μέγεθος η αγορά μπορεί να υπερβεί τα 590 δισεκατομμύρια ευρώ εφόσον υποστηριχθεί από πολιτικές που εξασφαλίζουν καινοτομία, βιωσιμότητα και εργατικό δυναμικό κατάλληλης εξειδίκευσης και εμπειρίας. Η Ελλάδα με

ακτογραμμή 13.676 χλμ. -που αντιστοιχεί περίπου στο ½ του συνολικού μήκους των ακτών της Μεσογείουκαι περίπου 3.053 νησιά, εκ των οποίων τα 165 είναι κατοικήσιμα, διαθέτει το συγκριτικό πλεονέκτημα και την ηθική υποχρέωση απέναντι στις επόμενες γενιές να είναι παρούσα σε μία έξυπνη και συνεκτική οικονομία που θα αποδίδει υψηλά επίπεδα απασχόλησης, περιβαλλοντικής προστασίας και κοινωνικής συνοχής. To Blue Growth Piraeus συντάσσεται με την ευρωπαϊκή πολιτική και εστιάζει ακριβώς σε αυτό το πολλά υποσχόμενο πεδίο δράσης και διεκδίκησης χρηματοδοτήσεων. Αναζητά επιχειρηματικές ομάδες με καινοτόμες ιδέες στις τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών, στην ενέργεια και το περιβάλλον -και ειδικά την πράσινη ναυσιπλοΐα-, στον θαλάσσιο πρωτογενή τομέα και τις υδατοκαλλιέργειες, στον θαλάσσιο τουρισμό και πολιτισμό και στις θαλάσσιες μεταφορές. Σχεδιάζει τα επόμενα βήματά του μέσα στην πόλη με τη δημιουργία μίας θερμοκοιτίδας νεοφυούς επιχειρηματικότητας που θα στεγάσει τη δομή του Blue Growth Piraeus κατά τα πρότυπα του PortXL στο Ρότερνταμ. Πρόκειται για τη φιλοξενία ενός οικοσυστήματος καινοτομίας μέσα στην καρδιά του Πειραιά, όπου ακαδημαϊκά ιδρύματα, ερευνητικά κέντρα, ναυτιλιακές εταιρείες και φορείς μεταφοράς τεχνογνωσίας, κεφάλαια, επιχειρηματικοί άγγελοι και διοικητικές αρχές δημόσιου ή ιδιωτικού δικαίου συμπράττουν για τη συντεταγμένη καθοδήγηση των ομάδων και την ανάπτυξη καινοτομιών. Η ανάπλαση ενός κτιρίου που ανήκει στη βιομηχανική ιστορία και κληρονομιά της πόλης συνδέει συμβολικά και ουσιαστικά τον 19ο με τον 21ο αιώνα και θέτει την πόλη και πάλι στο επίκεντρο οικονομικών μετασχηματισμών και εξελίξεων. To Blue Growth αποτελεί γραμμή εκκίνησης σε ένα δρόμο που επικοινωνεί ήδη με το μέλλον ενός Πειραιά ως κέντρου ναυτιλίας, δράσης και πολιτισμού. *Ο κ. Πέτρος Κόκκαλης είναι εντεταλμένος δημοτικός σύμβουλος Τοπικής Οικονομικής Ανάπτυξης και Επιχειρηματικότητας του Δήμου Πειραιά.

Κείμενο: Αλέξανδρος Τσιατσιάμης

Φε βρουάριος 2016

Οι γειτονιές στο επίκεντρο Η Πολιτική Συνοχής της ΕΕ για τη νέα προγραμματική περίοδο (2014-2020) έχει ως στόχο την προώθηση ολοκληρωμένων παρεμβάσεων που ευνοούν τη βιώσιμη αστική ανάπτυξη. Οι ολοκληρωμένες στρατηγικές αστικής ανάπτυξης προβλέπουν την εφαρμογή περισσότερο ευέλικτων εργαλείων για την αποδοτικότερη και αποτελεσματικότερη χρήση των διαθέσιμων πόρων του Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων (ΕΔΕΤ) που επενδύονται από τα κράτη-μέλη μέσω των εθνικών τομεακών και περιφερειακών επιχειρησιακών προγραμμάτων. Η Ολοκληρωμένη Χωρική Επένδυση (OXE) δεν έχει τον χαρακτήρα υποπρογράμματος του ΕΣΠΑ. Επιτρέπει στα κράτη-μέλη να εφαρμόζουν ολοκληρωμένες δράσεις σε αστικές περιοχές συλλέγοντας χρηματοδότηση από διαφορετικούς θεματικούς στόχους, άξονες προτεραιοτήτων από ένα ή περισσότερα τομεακά Επιχειρησιακά Προγράμματα, με πεδίο εφαρμογής μια οριοθετημένη εδαφικώς περιοχή. Η αποβιομηχάνιση, η μείωση της εμπορικής και επιχειρηματικής δραστηριότητας, η μετατόπιση των ναυτιλιακών επιχειρήσεων και η υποβάθμιση του αστικού περιβάλλοντος έχουν επιφέρει ανεπανόρθωτα πλήγματα στην οικονομική ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή της πόλης του Πειραιά. Εντούτοις, υλοποιούνται έργα επέκτασης των δικτύων τραμ και μετρό που θα συμβάλλουν καθοριστικά στη βελτίωση της ποιότητας ζωής κατοίκων, εργαζομένων και τουριστών, ενώ η επικείμενη ιδιωτικοποίηση του λιμανιού θα επιφέρει τόσο την αναβάθμιση των υποδομών του όσο και την επιχειρηματική αναζωογόνηση του ευρύτερου ναυτιλιακού τομέα και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Ο Δήμος Πειραιά διαθέτει μια Ολοκληρωμένη Στρατηγική Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης, προκρίνοντας το εργαλείο της ΟΧΕ ως το πλέον κατάλληλο για την ολιστική και διαρθρωτική ανάπτυξη της πόλης. Πρόκειται για μια συνεκτική και λειτουργική στρατηγική για την υλοποίηση αναπτυξιακών έργων υποδομής, έναν συνεκτικό και μακροπρόθεσμο σχεδιασμό με παρεμβάσεις ισχυρού κοινωνικού αντικτύπου. Η ΟΧΕ εφαρμόζεται σε συγκεκριμένες αστικές λειτουργικές ενότητες που αγκαλιάζουν το σύνολο του αστικού ιστού και του παραλιακού μετώπου, παρέχοντας ένα ευέλικτο χρηματοδοτικό πλαίσιο και διαμορφώνοντας στην ουσία μια κοινή συνισταμένη πολλαπλών παρεμβάσεων, χωρίς όμως να εξαντλεί το σύνολο της αναπτυξιακής στρατηγικής της πόλης.

Η σύνταξη της ΟΧΕ Πειραιά αποτέλεσε μια καινοτόμο και δίχως προηγούμενο άσκηση διεξοδικής και ενδελεχούς μελέτης της υφιστάμενης κατάστασης στον Πειραιά, σε κάθε δημοτικό διαμέρισμα, γειτονιά-γειτονιά. Eχουν χρησιμοποιηθεί τα πλέον επίκαιρα διαθέσιμα στατιστικά στοιχεία από αναγνωρισμένες εγχώριες και ευρωπαϊκές πηγές, όπως η Eurostat, η Παγκόσμια Τράπεζα, η ΕΛΣΤΑΤ, ο ΟΑΕΔ, ο ΣΕΤΕ, το ΞΕΕ και το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Είναι άρρηκτα συνδεδεμένη και τροφοδοτείται από το Σχέδιο Ολοκληρωμένης Αστικής Παρέμβασης (ΣΟΑΠ) του Δήμου, το οποίο βρίσκεται σε στάδιο εκπόνησης. Ακολουθείται η πλέον σύγχρονη μεθοδολογία ανάλυσης της υφισταμένης κατάστασης με χρήση διαρθρωτικών δεικτών (urban audit) προκειμένου να εξεταστεί η γενική εικόνα του Πειραιά και οι χωρικές ενότητες που την απαρτίζουν σε ό,τι αφορά τα πληθυσμιακά μεγέθη, τις χρήσεις γης, την τοπογραφία. Ερευνάται η ιστορική εξέλιξη του Πειραιά, ενώ αναλύεται η δημογραφική εικόνα του δήμου, τα τρέχοντα προβλήματα μείωσης και γήρανσης του πληθυσμού, καθώς και οι δείκτες που αναφέρονται στο περιβάλλον, τις υποδομές και τη συνολική εικόνα του αστικού τοπίου του Πειραιά. Περαιτέρω εξετάζεται το οικονομικό και επενδυτικό περιβάλλον του Πειραιά, τόσο ως προς τις υφιστάμενες συνθήκες όσο και ως προς τις μελλοντικές προοπτικές. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στην απασχόληση και την συνοχή του πληθυσμού, με επίκεντρο τα οξυμένα κοινωνικά προβλήματα που έχουν αναδειχθεί εξαιτίας της οικονομικής κρίσης. Πρέπει να υπογραμμισθεί ότι μεθοδολογικά επιλέχθηκε η χωρική εστίαση σε συγκεκριμένες υποπεριοχές του Δήμου και όχι μια οριζόντια προσέγγιση που θα παρέβλεπε τις ιδιαιτερότητες και ιδιομορφίες των γειτονιών του Πειραιά. Η ανάλυση και η κατανόηση του σύνθετου πλέγματος των σημερινών προβλημάτων του Πειραιά αποτελεί την αφετηρία για την ολοκληρωμένο σχεδιασμό με εξειδικευμένα έργα και δράσεις. Από την ανάλυση των αναγκών σε συνδυασμό με τα κριτήρια εφαρμογής της ΟΧΕ αναδεικνύονται στην ουσία δύο «ενότητες παρέμβασης», οι οποίες έχουν ως κοινό παρανομαστή την αστική, κοινωνική, εμπορική και επιχειρηματική υποβάθμιση, έντονες εισοδηματικές ανισότητες, την εμφάνιση θυλάκων ανεργίας, ιδιαίτερα των νέων, τη γήρανση του τοπικού πληθυσμού, έντονα φαινόμενα κυκλοφοριακής συμφόρησης, δυσκολίες προσβάσεων και στάθμευσης, καθώς και έλλειψη σημαντικών/εμβληματικών αστικών υποδομών και τοπόσημων, τα οποία θα μπορούσαν να αποτελέσουν πόλους έλξης επιχειρηματικών, πολιτιστικών και τουριστικών δραστηριοτήτων.

Με την Ολοκληρωμένη Χωρική Επένδυση, ο Πειραιάς αναδεικνύεται σε: -

«Πράσινη πόλη», μέσω της αξιοποίησης ενεργειακών τεχνολογιών στις δημόσιες υποδομές και λειτουργίες και της συμβολής στην ενεργειακή αναβάθμιση του κτιριακού αποθέματος, σε συνδυασμό με παρεμβάσεις βιώσιμης αστικής κινητικότητας.

«Γαλάζια πόλη», προσανατολισμένη στις θαλάσσιες δραστηριότητες και στη γαλάζια οικονομία.

«Εξυπνη πόλη» με ανάπτυξη και υιοθέτηση νέων τεχνολογιών που βελτιώνουν τις υπηρεσίες προς τους πολίτες, τους επισκέπτες, τις επιχειρήσεις κλπ., προσελκύουν τους νέους και δημιουργούν νεοφυείς επιχειρήσεις.

«Βιώσιμη πόλη», κάτω από την αλληλεπίδραση περιβαλλοντικών, κυκλοφοριακών και κοινωνικών παρεμβάσεων και υπηρεσιών.

Βασιζόμενη σε εννέα άξονες προτεραιότητας παρουσιάζονται δεκαπέντε «ομάδες προτεινόμενων παρεμβάσεων» που αποτελούνται από σειρά συγκεκριμένων έργων-παρεμβάσεων αστικής αναβάθμισης και αναζωογόνησης στα δημοτικά διαμερίσματα-γειτονιές του Πειραιά. Η ΟΧΕ του Δήμου Πειραιά ενσωματώνει τη λογική της παρέμβασης των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων του ΕΣΠΑ 2014-2020, από τα οποία αντλεί πόρους και στο πλαίσιο των οποίων σχεδιάζει και υλοποιεί δράσεις. Η λογική της παρέμβασης στοχεύει μέσα από τα Επιχειρησιακά Προγράμματα της περιόδου 2014-2020 στην ενίσχυση της αποδοτικότητας των Ταμείων. Πρέπει να υπογραμμιστεί ότι για τη σύνταξη του σχεδίου της ΟΧΕ ο Δήμος Πειραιά απευθύνθηκε στους ενδιαφερόμενους φορείς και την κοινωνία των πολιτών μέσω ειδικής διαδικτυακής πλατφόρμας για τη Βιώσιμη Αστική Ανάπτυξη του Δήμου Πειραιά (www. planpiraeus.gr). Το σχέδιο της ΟΧΕ έχει παρουσιασθεί στην Ευρωπαία Επίτροπο αρμόδια για θέματα Περιφερειακής Πολιτικής κας Κρέτσου, σε τεχνικά κλιμάκια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ενώ έχει κοινοποιηθεί σε αρμόδιους εθνικούς κυβερνητικούς φορείς. Στο αμέσως προσεχές διάστημα το σχέδιο της ΟΧΕ θα τεθεί σε ευρεία δημόσια διαβούλευση. * Ο κ. Αλέξανδρος Τσιατσιάμης είναι σύμβουλος του δημάρχου Πειραιά για θέματα Ευρωπαϊκών Χρηματοδοτήσεων.

Κείμενο: Ανδρέας Γιαννόπουλος

Τέσσερις ιδέες… εν πλω

Επιτρέπεται η νεοφυής επιχειρηματικότητα μιας χώρας κατ' εξοχήν ναυτικής, όπως η Ελλάδα, να μην ασχολείται με τη θάλασσα; Φυσικά και όχι είναι η απάντηση και αυτό προσπαθεί να καταφέρει εδώ και δύο χρόνια ο διαγωνισμός Blue Growth. Βραβεύοντας, μεταξύ άλλων, προτάσεις βασισμένες πάνω στην «πράσινη» ναυτιλία, τον αειφόρο παράκτιο και θαλάσσιο τουρισμό, τις βιώσιμες υδατοκαλλιέργειες, αλλά και τις νέες τεχνολογίες στη ναυσιπλοΐα, προσπαθεί να δημιουργήσει την απαραίτητη κουλτούρα για την ενίσχυση της θαλάσσιας οικονομίας. Αν κρίνουμε, μάλιστα, από το επίπεδο των προτάσεων που υποβάλλονται και βραβεύονται κάθε χρόνο, μπορούμε να πούμε ότι πετυχαίνει τους στόχους του σε μεγάλο βαθμό. Πρώτο παράδειγμα είναι η Nostimo, μια μικρή startup «με μεγάλες φιλοδοξίες», όπως χαρακτηριστικά λένε τα μέλη της. Στόχος της είναι να αναδείξει στις διεθνείς αγορές ένα από τα πιο ποιοτικά, αλλά ταυτόχρονα ανεκμετάλλευτα ελληνικά προϊόντα: το φυσικό ανεπεξέργαστο αλάτι. Για την ακρίβεια, η ομάδα προσδοκά να διαδώσει ευρύτερα την αρχαία τέχνη της συγκομιδής φυσικού αλατιού και παράλληλα να διασφαλίσει μέσα από την εμπορική επιτυχία της τους πολλούς μικροπαραγωγούς αλατιού ανά την Ελλάδα.

Μια δεύτερη, ιδιαίτερα αξιόλογη περίπτωση είναι αυτή της PHEE. Η εταιρεία χρησιμοποιεί τα νεκρά φύλλα από το φύκι Posidonia, που ξεβράζεται σε τεράστιες ποσότητες κατά μήκος πολλών ελληνικών ακτών, για να κατασκευάσει ανακυκλώσιμες επαναχρησιμοποιούμεvες επιφάνειες (πάνελ) που είναι 100% βιοδιασπώμενες. Υπολογίζεται ότι μία ποσότητα 20-25 τόνων συλλέγεται από κάθε παραθαλάσσιο δήμο κάθε χρόνο και θάβεται στους χώρους υγειονομικής ταφής απορριμμάτων. Η εταιρεία δίνει προτεραιότητα στον συνδυασμό του καινοτόμου σχεδιασμού και της επιστήμης για τη βελτίωση του περιβάλλοντος και της ανθρώπινης υγείας. Από το Blue Growth, όμως, έχει περάσει και η SEALEAU, μία ιδιαίτερα καινοτόμος επιχείρηση που στοχεύει στην παραγωγή μηδενικών υγρών αποβλήτων από την αφαλάτωση, με ταυτόχρονη παραγωγή χρήσιμων τελικών προϊόντων (νερό και αλάτι). Η ομάδα έχει ολοκληρώσει ευρωπαϊκά πρότζεκτ με προϋπολογισμό ύψους 1,3 εκατ. ευρώ, χρήματα που της επέτρεψαν να αναπτύξει ακόμα καλύτερα την τεχνολογία της. Το σύστημα σχεδιάστηκε από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο -και συγκεκριμένα από τη Μονάδα Περιβαλλοντικής Επιστήμης και Τεχνολογίας της Σχολής Χημικών Μηχανικών- και θεωρείται ως μία πολλά

υποσχόμενη λύση για την αντιμετώπιση της επερχόμενης πρόκλησης στο πεδίο της διαθεσιμότητας νερού. Η τέταρτη ομάδα που έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον δεν είναι άλλη από τη Hopwave, η οποία προσφέρει online εύρεση και κράτηση εισιτηρίων μικρών πλοίων που εκτελούν δρομολόγια ανάμεσα στα νησιά (island hoping). Η πλατφόρμα της είναι ουσιαστικά ένα εργαλείο στα χέρια του ταξιδιώτη, με το οποίο μπορεί να βρει πληροφορίες για όλους τους δυνατούς τρόπους μετακίνησης μέσω θαλάσσης, όπως τουριστικά σκάφη αναψυχής, φέρι-μποτ, καταμαράν, πλοία ακτοπλοϊκών γραμμών, ακόμη και υδροπλάνα. Στόχος των ιδρυτών είναι ο ταξιδιώτης να μπορεί να κινηθεί μεταξύ των νησιών και να ανακαλύψει τις ομορφιές των προορισμών γύρω από το σημείο που βρίσκεται· να έχει δηλαδή τη δυνατότητα να σχεδιάσει το πρόγραμμα διακοπών του και να κλείσει τα εισιτήριά του σε πραγματικό χρόνο, όπως χαρακτηριστικά λένε οι ίδιοι.

Κείμενο: Γιάννης Μεργές

Φε βρουάριος 2016

Τα παράπονά σου στο... app

Το Pireapp είναι μία δωρεάν εφαρμογή για smartphones που βασίζεται στην πλατφόρμα novoville και επιτρέπει στους δημότες και τους επισκέπτες του Πειραιά να αναφέρουν οτιδήποτε δυσχεραίνει την καθημερινότητά τους στην πόλη. Λακκούβες, παρατημένα σκουπίδια, φθαρμένα πεζοδρόμια είναι μερικά από τα προβλήματα που μπορεί πλέον ο Πειραιώτης να αναφέρει στις αρμόδιες υπηρεσίες του Δήμου Πειραιά με ένα κλικ από το κινητό του τηλέφωνο. Οι υπηρεσίες του δήμου έχουν πρόσβαση στο διαδικτυακό διαχειριστικό σύστημα του novoville, μέσα από το οποίο βλέπουν σε πραγματικό χρόνο τα προβλήματα που δηλώνονται και δρομολογούν την επίλυσή τους μέσω των αρμόδιων υπηρεσιών του δήμου. Ο δημότης ενημερώνεται αυτόματα για την πορεία επίλυσης του ζητήματος που έχει αναφέρει μέχρι την οριστική του διευθέτηση. Τα έξυπνα κινητά τηλέφωνα διαθέτουν τις τεχνολογικές δυνατότητες προκειμένου οποιοδήποτε συμβάν να μπορεί να αποτυπωθεί και να αποσταλεί με όλα τα σημαντικά δεδομένα που το συνοδεύουν: ακριβή τοποθεσία μέσω του GPS, φωτογραφία και είδος προβλήματος. Αυτά τα τρία στοιχεία μαζί με μια προαιρετική περιγραφή από τον δημότη είναι αρκετά ώστε ο δήμος να έχει πλήρη και ζωντανή εικόνα των προβλημάτων της πόλης. Ταυτόχρονα, μια σειρά από στατιστικά στοιχεία και χρήσιμα δεδομένα δίνει τη δυνατότητα στη διοίκηση του δήμου να εξάγει χρήσιμα συμπεράσματα για τα συχνότερα προβλήματα, τις ελλείψεις σε πόρους, την αποτελεσματικότητα των υπηρεσιών και πολλά άλλα που επιτρέπουν τον καλύτερο σχεδιασμό και τη λήψη σχετικών αποφάσεων.

Και αν κάποιος δεν έχει smartphone; Κανένα πρόβλημα! Οι δημότες που δεν είναι εξοικειωμένοι με την τεχνολογία των smartphones μπορούν να καλούν τη γραμμή του δημότη του Δήμου Πειραιά στο πενταψήφιο νούμερο 15510 για να αναφέρουν τα παράπονά τους. Εκεί εκπαιδευμένο προσωπικό του δήμου καταγράφει τα ζητήματα στην πλατφόρμα novoville και με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται η ενιαία καταγραφή και διαχείριση των ζητημάτων του Πειραιά. Η πρωτοβουλία του Pireapp και του πενταψήφιου τηλεφωνικού αριθμού 15510 ονομάστηκε από τις αρχές του δήμου, «Ανοιχτή Γραμμή». Οπως δήλωσε και ο δήμαρχος Πειραιά, Γιάννης Μώραλης, «επιχειρούμε να χτίσουμε μια νέα σχέση μεταξύ δήμου και δημότη. Μέχρι σήμερα ο δημότης έψαχνε να βρει ποια υπηρεσία είναι αρμόδια, έπαιρνε τηλέφωνο στην καθαριότητα, στο πράσινο ή στην οδοποιία για μια λακκούβα, για ένα δέντρο που μπορεί να πέσει, για σκουπίδια. Ολο αυτό γινόταν λίγο άναρχα. Απώτερος στόχος είναι πράγματι να επιλύονται περισσότερα προβλήματα όσο το δυνατό πιο γρήγορα, μέσα από μια σωστή αξιολόγηση. Με αυτόν τον τρόπο θα μπορέσουμε όλοι μαζί, δημότες και δημοτική αρχή, να βελτιώσουμε τη σχέση μας και να βελτιώσουμε την πόλη μας». Το Pireapp ήταν μια πιλοτική προεκλογική πρωτοβουλία του Πέτρου Κόκκαλη. Μάλιστα, είχε προκαλέσει μεγάλη εντύπωση και πολύ θετικά σχόλια τότε, καθώς μέσα σε διάστημα τριών μόλις εβδομάδων είχαν καταγραφεί μέσω της πιλοτικής εφαρμογής περισσότερα από 200 προβλήματα. Στην επίσημη παρουσίαση του Pireapp, που έγινε στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, ο κ.

Κόκκαλης δεν έκρυβε την ικανοποίησή του: «Είμαστε πολύ υπερήφανοι που μπορέσαμε και συνεργαστήκαμε με μία καθαρόαιμη ελληνική startup, που έχει φτιάξει αυτή την εφαρμογή και την εφαρμόζει και σε αρκετούς άλλους δήμους», δήλωσε χαρακτηριστικά. Το Pireapp είναι, άλλωστε, το πρώτο βήμα σε ένα ευρύτερο σχέδιο ώστε ο Πειραιάς να καταστεί «έξυπνη πόλη». Η ελληνική startup που έφτιαξε το Pireapp, novoville, ξεκίνησε πριν από περίπου δύο χρόνια από μια ιδέα των συνιδρυτών της, Ηρακλή Μπουραντά και Φώτη Ταλάντζη. Η ιδέα ξεκίνησε όταν μια ημέρα οι δύο φίλοι προσπαθούσαν να επικοινωνήσουν με τον δήμο τους και να αναφέρουν έναν σπασμένο κάδο. «Εντυπωσιαστήκαμε από το πόσο πολύπλοκη ήταν η διαδικασία εντοπισμού του σωστού τηλεφωνικού αριθμού και αρμόδιου τμήματος χωρίς απαραίτητα να σημαίνει την έλλειψη καλών προθέσεων του δήμου», αναφέρει ο κ. Ταλάντζης και συνεχίζει: «Το πρόβλημα και η λύση βρίσκεται στο πώς κλείνουμε το κενό ανάμεσα στον πολίτη και τον δήμο, ωφελώντας ιδανικά και τους δύο». Αυτή είναι, άλλωστε, και η φιλοσοφία του novoville. Η διαφανής, αποτελεσματική και αμφίδρομη σχέση δήμου-δημότη. «Η απλή αναφορά ενός προβλήματος που συναντάμε στη γειτονιά μας είναι μια ελάχιστη, αλλά ταυτόχρονα εξαιρετικά σημαντική πράξη συμμετοχής. Σε μια εποχή αδιαφορίας για τα κοινά, ακόμα και αυτή η απλή πράξη αποκτά ιδιαίτερη σημασία», δηλώνει ο κ. Μπουραντάς.

Ο Κόσμος Αυτόν τον Μήνα Της Μαριάννας Σκυλακάκη

Trumped by the Pope Κάποιοι πιστεύουν ότι ο επικεφαλής μιας εκκλησίας πρέπει να είναι «υπεράνω πολιτικής». Αλλά έχουν δίκιο; Ο πάπας Φραγκίσκος πήρε τον δρόμο της επιστροφής για τη Ρώμη μετά από μια εξαήμερη επίσκεψη στο Μεξικό και κατά τη διάρκεια της πτήσης μίλησε στους δημοσιογράφους για τον Ντόναλντ Τραμπ, λέγοντας ότι ο τελευταίος «δεν είναι χριστιανός», δεδομένης της εκστρατείας που διεξάγει εναντίον των μεταναστών στις ΗΠΑ. «Ενα άτομο που σκέφτεται μόνο την οικοδόμηση τειχών, όπου κι αν αυτά βρίσκονται, και όχι την οικοδόμηση γεφυρών, δεν είναι χριστιανός», δήλωσε χαρακτηριστικά. Ερωτηθείς αν η Καθολική Εκκλησία θα πρέπει να αλλάξει τη στάση της απέναντι στις αμβλώσεις και την αντισύλληψη σε περιοχές όπου ο ιός Ζίκα εξαπλώνεται ραγδαία, ο Πάπας απέκλεισε κατηγορηματικά το ενδεχόμενο όσον αφορά τις αμβλώσεις, τις οποίες μάλιστα περιέγραψε ως «ένα έγκλημα, ένα απόλυτο κακό», άφησε όμως ανοιχτό το ενδεχόμενο εξαίρεσης για την αντισύλληψη. Πόσο προοδευτικός είναι τελικά ο Πάπας;

Μεγάλες Προσδοκίες Καμιά φορά, όλα συνωμοτούν για να νιώσουμε ικανοί για μεγάλα πράγματα. Είναι οι στιγμές εκείνες που μας κατακλύζει αισιοδοξία και μας μεθά η βεβαιότητα ότι όλα είναι δυνατά. Η αίσθηση αυτή μπορεί να είναι ο καταλύτης για να μεγαλουργήσεις, μπορεί όμως να οδηγήσει και σε απρόβλεπτα καταστροφικές συνέπειες. Κάπως έτσι φαντάζεται κανείς την αισιοδοξία που θα είχε πλημμυρίσει τον ΟΗΕ κατά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου στις αρχές της δεκαετίας του ’90, με πρωταγωνιστή των εξελίξεων τον Μπούτρος Μπούτρος Γκάλι, τον Αιγύπτιο διπλωμάτη και γενικό γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, ο οποίος έφυγε από τη ζωή αυτό το μήνα, σε ηλικία 93 ετών. Ο Μπούτρος Μπούτρος Γκάλι αποπειράθηκε να δώσει στον ΟΗΕ την εντολή και τα «δόντια» που πολλοί στο χώρο των διεθνών σχέσεων γκρινιάζουν ότι ο οργανισμός δεν διαθέτει, να του δώσει τη δυνατότητα να λειτουργεί ως εργαλείο παύσης ένοπλων συγκρούσεων, αλλά κι ως καταλύτης για την αναγέννηση μιας χώρας μετά το τέλος ενός πολέμου ή μιας καταστροφικής εμφύλιας διαμάχης. Οι ενθουσιώδεις προσπάθειες προς αυτή την κατεύθυνση και η ανάλογη φιλόδοξη αίσθηση πήραν απότομο τέλος στη Σομαλία, με την Αμερική να αποχωρεί κακήν κακώς από την αποστολή στη χώρα μετά τη δραματική μάχη στη Μογκαντίσου το 1993. Αυτή η «προσγείωση στην πραγματικότητα» αποτέλεσε έναν από τους βασικούς λόγους που η διεθνής κοινότητα δεν έκανε περισσότερα για να αποτρέψει τη γενοκτονία στη Ρουάντα έναν χρόνο μετά, η οποία κόστισε τη ζωή σχεδόν ενός εκατομμυρίου Ρουαντανών.

Ας Συμφωνήσουμε ότι Διαφωνούμε Μια και μιλάμε όμως για σημαντικές προσωπικότητες που έφυγαν πρόσφατα από τη ζωή, δείτε όταν έχετε χρόνο τη συνέντευξη του ανώτατου δικαστή των ΗΠΑ, Αντονίν Σκαλία, στο “60 minutes” του αμερικάνικου δικτύου CBS από το 2008 (κυκλοφόρησε πολύ τις προηγούμενες μέρες στο διαδίκτυο). Ο Σκαλία, ο πρόσφατος θάνατος του οποίου έχει λειτουργήσει ως αφορμή για άλλη μια διακομματική σύγκρουση στην Αμερική, ήταν αναμφίβολα ένας συντηρητικός δικαστής, έχαιρε όμως τεράστιας εκτίμησης ακόμη κι από φιλελεύθερους συναδέλφους του. Είναι τυχαίο άραγε το γεγονός ότι η Ρουθ Μπέιντερ Γκίνσμπεργκ αναφέρεται σε αυτόν λέγοντας: "He’s so utterly charming, so amusing, so sometimes outrageous, you can’t help but say, 'I’m glad that he’s my friend or he’s my colleague'". Εχει επίσης ενδιαφέρον ο τρόπος που προσέγγιζε το σύνταγμα, το οποίο θεωρούσε ότι δεν ήταν εκεί για να διευκολύνει την αλλαγή, αλλά για να την εμποδίζει σε κάποιο βαθμό· εκεί ακριβώς θεωρούσε ότι έγκειτο ο προστατευτικός του χαρακτήρας.

Why Read Της Αναστασίας Διακάκη

Lee / Eco Δύο τεράστια ονόματα των γραμμάτων έφυγαν από τον κόσμο των ζωντανών την περασμένη εβδομάδα κι αξίζει τον κόπο να θυμηθούμε το έργο τους και τις αξίες που βρίσκονταν στον άξονα των βιβλίων του καθενός. Η Αμερικανίδα Χάρπερ Λι, συγγραφέας του απίστευτα δημοφιλούς "To kill a mockingbird" (στα ελληνικά «Οταν σκοτώνουν τα κοτσύφια»), κατάφερε να αγγίξει εκατομμύρια αναγνώστες με το μυθιστόρημα αυτό που πραγματεύεται το ρατσισμό, την ισότητα και τη δικαιοσύνη. Ο Ιταλός Ουμπέρτο Εκο από την άλλη, γνωστός φυσικά για το επικό "Il nome della rosa" (στα ελληνικά «Το όνομα του ρόδου»), αλλά και για τόσα άλλα έργα και κείμενα, πλησίαζε τους αναγνώστες όχι τόσο από την πλευρά των εννοιών που χαρακτηρίζουν τις σχέσεις μεταξύ ανθρώπων, αλλά της έννοιας που κάνει τις σχέσεις αυτές δυνατές, δηλαδή της γλώσσας. Είτε με την ευφάνταστη χρήση των αρχαίων γλωσσών και της ετυμολογίας στα μυθιστορήματά του, είτε με τα δοκίμιά του στη σημειολογία, όπως το «Η σημειολογία στην καθημερινή ζωή», η Γλώσσα με «γ» κεφαλαίο ήταν η αξία που διακατείχε το έργο του. Η Γλώσσα, ο απόλυτος εξισωτής, κι η δικαιοσύνη, η δύναμη που στοχεύει στην επικράτηση της ισότητας, έχασαν δύο από τους σημαντικότερους οραματιστές τους.

Η Μυστική Ζωή των Δέντρων Ζουν σε κοινότητες, μικρές ή μεγάλες, που παρέχουν υποστήριξη σε όλα τους τα μέλη. Οταν υπάρχει κάποιο άρρωστο μέλος στην κοινότητα, τα υγιή μέλη βοηθούν να γίνει ξανά καλά. Από μικρή ηλικία μαθαίνουν αριθμητική κι όχι μόνο, και φυσικά αναπτύσσουν τη μνήμη τους με γνώσεις κι εμπειρίες. Αν συντρέχει κάποιος κίνδυνος, τα μέλη ειδοποιούνται μέσω ενός περίπλοκου και πρωτοποριακού δικτύου επικoινωνίας. Οχι, δεν πρόκειται για κάποια ομάδα ανθρώπων, αλλά για την πιο αρχαία κοινότητα της φύσης, αυτή του δάσους. Τα μέλη της, τα γνωστά σε όλους μας δέντρα, φυτρώνουν και μεγαλώνουν σε έναν κατά μεγάλο βαθμό άγνωστο σε εμάς κόσμο που μοιάζει όμως πολύ με το δικό μας. Αγνωστο σε όλους, εκτός από τους τουλάχιστον 300 χιλιάδες Γερμανούς που έχουν διαβάσει το βιβλίο “Das geheime Leben der Bäume”, σε ελεύθερη μετάφραση «Η μυστική ζωή των δέντρων». Ο δασολόγος συγγραφέας Πέτερ Βόλεμπεν κατάφερε να καθηλώσει το αναγνωστικό κοινό με ένα βιβλίο που περιγράφει την ύπαρξη των δέντρων σε σχέση με την ανθρώπινη ζωή. Σύμφωνα με τον Βόλεμπεν, οι άνθρωποι περνούν όλο και περισσότερες ώρες μπροστά στην οθόνη του υπολογιστή, έτσι αναζητούν παντού την επιβεβαίωση της επαφής και του δεσμού τους με τη φύση. Στην τάση αυτή οφείλεται κι η απροσδόκητη επιτυχία του βιβλίου, το οποίο ενώνει τους κόσμους δέντρων και ανθρώπων. Προς το παρόν δεν υπάρχουν σχέδια μετάφρασης του βιβλίου στα ελληνικά, αλλά θα κυκλοφορήσει σίγουρα στα αγγλικά σε μερικούς μόλις μήνες.

Φε βρουάριος 2016

@RT of lOOking Της Ηλέκτρας Σουτζόγλου

Ζωή σ' έναν Πίνακα Εχετε φανταστεί ποτέ πώς θα ήταν να ζείτε μέσα σ ένα πίνακα; Εγώ πάντως πάμπολλες φορές. Πώς θα ήταν να κάναμε βόλτες στους πολύχρωμους κήπους του Μονέ ή να βλέπαμε τις μπαλαρίνες του Ντεγκά να ζωντανεύουν μπροστά στα μάτια μας; Κάποια όνειρα γίνονται πραγματικότητα... ή έστω μια εκδοχή τους. Aναφέρομαι στο καινούργιο project του Art Institute of Chicago, το οποίο δίνει στο κοινό μια μοναδική και πρωτοποριακή ευκαιρία σε συνεργασία με το Airbnb. Με σκοπό να προωθήσει την προσεχή έκθεση του Βίνσεντ βαν Γκογκ, “Bedrooms”, το μουσείο νοικιάζει μέσω του Airbnb ένα πανομοιότυπο υπνοδωμάτιο μ’ αυτό που απεικονίζει ο βαν Γκογκ στον πασίγνωστο ομώνυμο μεταϊμπρεσιονιστικό πίνακά του, “La chambre à Arles”. Η τιμή του δωματίου είναι μόνο 10 δολάρια τη νύχτα και ο σκοπός της ρέπλικας είναι να δώσει τη δυνατότητα στον κάθε επισκέπτη να ζήσει κάτι ασυνήθιστο: να καταλάβει την ψυχολογία και την ψυχοσύνθεση του καλλιτέχνη, αλλά και τη φυσική πραγματικότητα του χώρου που τον επηρέαζε και ενέπνεε καθημερινά. Οπως γράφει και η σελίδα του Airbnb για το υπνοδωμάτιο, το οποίο βρίσκεται μέσα στο μουσείο: “This room will make you feel like you’re living in a painting. Its furniture, bright colors, and artwork will give you the experience of a lifetime”. Ετοιμοι λοιπόν να πάτε πίσω στο 19ο αιώνα, χρησιμοποιώντας τις τεχνικές, την επιστήμη και τα μέσα του 21ου; Καλώς ήρθατε στο παρόν και καλή διαμονή στο παρελθόν.

Μαρίνα Αμπράμοβιτς Γνωρίζω ότι αυτή είναι ίσως η τρίτη φορά που γράφω για τη Μαρίνα Αμπράμοβιτς στο “@RT of lOOking”, όμως η επερχόμενη συνεργασία του Marina Abramovic Institute (MAI) με το ΝΕΟΝ είναι ένα project στο οποίο δεν μπορώ να μην αναφερθώ. Το συμμετοχικό κοινωνικό αυτό πρόγραμμα, με τίτλο NEON-MAI Lab θα αρχίσει τον Μάρτιο στο Μουσείο Μπενάκη και θα διαρκέσει έξι εβδομάδες. Με γνώμονα την performance τέχνη και τη Μέθοδο Αμπράμοβιτς, το κοινό θα βιώσει και θα διερευνήσει τα όρια του σώματος και του μυαλού, ενώ παράλληλα το Lab θα παρουσιάσει ένα πλούσιο πρόγραμμα συνομιλιών, διαλέξεων και εργαστηρίων από ανερχόμενους Ελληνες καλλιτέχνες. Γιατί είναι must-see ή μάλλον must-experience; Οπως δηλώνει το ΝΕΟΝ: «Αυτή η συνεργασία επιδιώκει να προσφέρει μια μοναδική εμπειρία τέχνης στο ελληνικό κοινό, να συμβάλει στην ανάδειξη μιας νέας γενιάς καλλιτεχνών performance στην Ελλάδα, αλλά και να εξοικειώσει το κοινό μέσω της εκπαίδευσής του με την τέχνη της performance». Το κοινό έχει συνηθίσει να πηγαίνει σε μια έκθεση και να κοιτάζει απλά ένα έργο, όμως μέσω αυτού του project μετατρέπεται από παθητικό θεατή σε ενεργό πρωταγωνιστή - αντί να κοιτάζει... συμμετέχει! Την πρώτη φορά που γνώρισα την Αμπράμοβιτς και πήρα μέρος σ’ ένα performance art project της, τη ρώτησα: “And now do I have to do anything specific?”. Με ήρεμη, ψιθυριστή φωνή μού είπε: "Now, you live it".

No Finish Line Runner: Μια Ελληνική Παρουσία στην ISPO Του Λευθέρη Πλακίδα Πριν από λίγες μέρες, μια αμιγώς ελληνική εταιρεία αθλητικών ρούχων πήρε μέρος με ένα πολύ εντυπωσιακό περίπτερο στη μεγαλύτερη έκθεση αθλητικών ειδών στον κόσμο, την ISPO στο Μόναχο. Εκεί καταθέτουν κάθε χρόνο τις προτάσεις τους σε ένδυση, εξοπλισμό, αξεσουάρ, είδη γυμναστηρίου, αλλά και νέες τάσεις που αναμένεται να επικρατήσουν τα επόμενα χρόνια, όλοι όσοι έχουν σχέση με αθλητισμό. Ηταν λοιπόν μια αισιόδοξη νότα το γεγονός ότι η ελληνική Gepaworld, εξαγωγική ως επί το πλείστον που ξεκίνησε από το πάθος ενός νεαρού από ένα μικρό γραφειάκι στην Αιόλου, ήταν μέσα στους 2.500 εκθέτες από ολόκληρο τον κόσμο. Με όπλο τα τεχνικά ρούχα για τρέξιμο και ποδήλατο με περιβαλλοντική ευαισθησία (παράγονται από ανακυκλωμένα μπουκάλια νερού), η εταιρεία δείχνει το δρόμο προς την εξωστρέφεια και την ανάδειξη της ελληνικής παραγωγικής δύναμης. Το τρέξιμο αναπτύσσεται στην Ελλάδα, δίνει τη δυνατότητα σε ολοένα και περισσότερους να ασκηθούν εύκολα και γρήγορα, αλλά και σε εταιρείες να δημιουργήσουν προϊόντα εφάμιλλα των μεγάλων brands του εξωτερικού, που μέχρι τώρα κυριαρχούσαν στην ελληνική αγορά.

Φε βρουάριος 2016

If Tasting is a Crime, I Plead Guilty: Nolan Της Μαρίας Τριτάρη Αν και μετράει μόνο λίγες μέρες που άνοιξε, εκπέμπει τρομερή αυτοπεποίθηση και σιγουριά. Μόλις μπήκα στο ολοκαίνουργιο Νolan ένιωσα λίγο σαν την Carrie Bradshaw στο “Sex and the City”, που πάει να συναντήσει τις φίλες της σε ένα κοσμοπολίτικο all-day εστιατόριο της Νέας Υόρκης. Αυτή την αίσθηση αφήνουν ο φωτεινός, μίνιμαλ διακοσμημένος χώρος, αλλά και ο όμορφος, γεμάτος ζωντάνια κόσμος, που κάθεται με άνεση και οικειότητα, απολαμβάνοντας το φαγητό ή ένα ποτήρι κρασί από τη μικρή αλλά περιεκτική λίστα. Το μενού αλλάζει καθημερινά ανάλογα με τη δημιουργική διάθεση του συμπαθέστατου Chef Σωτήρη Κοντιζά, τον οποίο θυμάμαι να μαγειρεύει στο πλευρό του Χριστόφορου Πέσκια τα ωραία χρόνια του Π Box. Η κουζίνα δεν μπορεί να προσδιοριστεί γεωγραφικά, αφού η σύνθεση διαφόρων στοιχείων από Ιαπωνία, Βιετνάμ, Κορέα, Κίνα, αλλά και Ελλάδα την καθιστούν ιδιαιτέρως πρωτότυπη. Από τα πιάτα που δοκίμασα ξεχωρίζω το NFC (Nolan Fried Chicken), τα «Καμμένα» λάχανα και κουνουπίδια με ξερό ανθότυρο, το ατμόψωμο με χοιρινά μάγουλα, αλλά και την τάρτα μελάσσας. Θα το βρείτε Βουλής 31-33 στο Σύνταγμα.

Video Killed the Radio Star Της Μαριάννας Σκυλακάκη

Λαβύρινθος Μια είναι η ταινία που πρέπει να δείτε αυτή την εβδομάδα: ο καταπληκτικός, γερμανικής παραγωγής «Λαβύρινθος της σιωπής». Το 1958 στη Γερμανία η ζωή συνεχίζεται και κανείς δεν γνωρίζει τι συνέβη στο Αουσβιτς, κανείς δεν ρωτά. Ενας νεαρός δικηγόρος αναλαμβάνει να φέρει στο φως τη φρικαλεότητα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και μας θυμίζει ότι η συγκάλυψη εγκλημάτων από μια ολόκληρη κοινωνία μπορεί να μοιάζει καμιά φορά βολική, όμως δεν της επιτρέπει να μάθει από τα λάθη του παρελθόντος. Πείσθηκα επίσης (με μια καθυστέρηση ετών) να ξεκινήσω το πολεμικό miniseries "Band of brothers" του HBO, το οποίο σας προτείνω ανεπιφύλακτα.

Funny or Die Ενα νέο 50λεπτο mocumentary στο Funny Or Die έχει τις προδιαγραφές να είναι πολύ, πολύ αστείο! Το θέμα του; Ο Ντόναλντ Τραμπ, τον οποίο ενσαρκώνει ο Τζόνι Ντεπ με την αντίστοιχη περούκα και μια ανατριχιαστικά Trumpian προφορά. Σκηνοθέτης της παρωδίας, η οποία βασίζεται μερικώς στο best-selling βιβλίο του Τραμπ "The art of the deal" είναι ο Ρον Χάουαρντ.

Super Bowl Μοιάζει το Super Bowl να το κέρδισε τελικά η Μπιγιονσέ Νόουλς με μια electrifying, πολιτικών αποχρώσεων ερμηνεία στο halftime show του παιχνιδιού. Ομως είναι το βίντεο κλιπ του νέου της τραγουδιού "Formation" το οποίο έχει κάνει τη μεγαλύτερη αίσθηση στο διαδίκτυο και παραπέρα: "It is unapologetically black, Southern, and black Southern", "an inherently political and a deeply personal look at the black and queer bodies who have most often borne the brunt of our politics", όπως εύστοχα γράφει η Σιρίτα ΜακΦάντεν στον "Guardian".

Face Control Φαντάζεται κανείς ότι όταν ο Πολ ΜακΚάρτνεϊ θέλει να πάει σε ένα πάρτι, όλες οι πόρτες είναι ανοιχτές. Και όμως! Ακόμα και ο Sir Paul "τρώει πόρτα" καμιά φορά! Το αναπάντεχο συμβάν, στο Grammys after-party του ράπερ Tyga, καταγράφηκε από την κάμερα του TMZ, με το πασίγνωστο Σκαθάρι να διαπιστώνει σαρκαστικά: "How V.I.P. do we gotta get? We need another hit!".

Γραφτείτε δωρεάν στο καθημερινό ημερήσιο newsletter αθηΝΕΑ www.a8inea.com

Κείμενο: Χρήστος Κυριαζίδης

Φε βρουάριος 2016

Επουλώνοντας το τραύμα Η έκθεση «Το φως πυκνώνει», που παρουσιάστηκε στο Goethe Institut της Θεσσαλονίκης τον Φεβρουάριο, ήταν μία ομαδική έκθεση εννέα καλλιτεχνών οι οποίοι συμμετείχαμε τον Δεκέμβριο του 2014 σε ερευνητικό εργαστήριο στη Γερμανία που διοργάνωσε το Ινστιτούτο Γκαίτε της Βόννης και είχε ως θέμα τον ναζισμό, το Ολοκαύτωμα, την Κατοχή στην Ελλάδα και τα ελληνικά μαρτυρικά χωριά. Ο σκοπός του εργαστηρίου ήταν να έρθουν σε επαφή Ελληνες και Γερμανοί καλλιτέχνες που ενδιαφέρονται ή ασχολούνται ήδη με το θέμα, να ανταλλάξουν απόψεις, να μοιραστούν τις εμπειρίες τους και να προτείνουν πρότζεκτ. Στη Γερμανία επισκεφθήκαμε τόπους μαρτυρίων και μνημεία και εντυπωσιαστήκαμε από τον τρόπο που οι ίδιοι οι Γερμανοί διαχειρίζονται αυτό το κομμάτι της ιστορίας τους. Σαν να βρίσκονται σε έναν διαρκή αγώνα ενάντια στη λήθη, έχουν μετατρέψει σχεδόν κάθε τόπο μαρτυρίου σε χώρους όπου ο επισκέπτης, πέρα από το να πληροφορηθεί με ανατριχιαστική λεπτομέρεια για το τι συνέβη σ' αυτούς, μπορεί να γίνει κοινωνός του τραύματος μέσα από καλλιτεχνικές παρεμβάσεις. Εκείνο το διάστημα, λοιπόν, έγιναν και οι πρώτες ζυμώσεις μεταξύ των συμμετεχόντων καλλιτεχνών και άρχισαν να αναδύονται οι πρώτες ιδέες. Επίσης, μας δόθηκε η ευκαιρία να έρθουμε σε επαφή με φορείς όπως το Ελληνογερμανικό Ταμείο για το Μέλλον το οποίο δέχθηκε τελικά να αναλάβει τη χρηματοδότηση της παρούσας έκθεσης, όπως και τη χρηματοδότηση για το ντοκιμαντέρ. Η σκηνοθέτρια του ομότιτλου ντοκιμαντέρ, Λυδία Κώνστα, που συμμετείχε επίσης στο εργαστήριο, εκδήλωσε από την αρχή το ενδιαφέρον να παρακολουθήσει με τον φακό της τη δημιουργική διαδικασία των καλλιτεχνών και την πορεία της παραγωγής των έργων τέχνης. Με την κάμερά της κατέγραψε τους καλλιτέχνες του σήμερα που ήρθαν σε επαφή με τους επιζώντες του τότε, στην προσπάθειά τους να αντλήσουν υλικό για τη δουλειά τους. Κάποιοι επικεντρώθηκαν σε προσωπικές αφηγήσεις επιζώντων, άλλοι εμπνεύστηκαν από την ιστορία μαρτυρικών χωριών και άλλοι ασχολήθηκαν πιο γενικά με το φαινόμενο του πολέμου, της καταστροφής και του φασισμού. Τα καίρια ερωτήματα για τη σκηνοθέτρια ήταν πώς η τέχνη συνδιαλέγεται με την ιστορία, πώς καταφέρνει να μετουσιώσει την ιστορική πληροφορία και πώς τελικά αποτολμά την επεξεργασία του τραύματος. Το δικό μου έργο, ένα βίντεο και ένα πεντάπτυχο φτιαγμένο από στάχτες πάνω σε καμβά, είναι μία μεταφορά σε σχέση με την ποιητική δύναμη του ίχνους που απομένει μετά από μία καταστρεπτική διαδικασία. Στο βίντεο εμφανίζονται δύο χέρια που καίνε ασταμάτητα λευκές σελίδες χαρτιού πάνω από μία επιφάνεια νε-

ρού. Το νερό σταδιακά γεμίζει στάχτες και χάνει τη διαύγειά του. Το λερωμένο νερό και τα υπολείμματα της καύσης χρησιμοποιούνται εντέλει ως το ζωγραφικό υλικό των πινάκων. Ο τίτλος του -“Alles, alles, alles weiss ich, alles ward mir nun frei” (Ολα, όλα, όλα τα ξέρω, όλα μου είναι πια καθαρά)- είναι στίχοι από το φινάλε της όπερας «Λυκόφως των θεών» του Ρίχαρντ Βάγκνερ, όπου η Βρουνχίλδη, μετά από μία τραγική στιγμή συνειδητοποίησης της αλήθειας, πέφτει στη νεκρική πυρά του Ζίγκφριντ. Η φωτιά που θεριεύει καταστρέφει τα πάντα επί σκηνής πριν ο Ρήνος πλημμυρίσει και τα νερά του σβήσουν τις φλόγες. Ο Βάγκνερ, γνωστός για τον αντισημιτισμό του (από τους αγαπημένους συνθέτες του Χίτλερ), θεωρείται από τις εμβληματικές μορφές του Ρομαντισμού, του καλλιτεχνικού αυτού ρεύματος που ως αντίδραση στον Διαφωτισμό εξυμνεί το απόκρυφο, το υπερφυσικό, το μεγαλειώδες και στο οποίο πολλοί είναι αυτοί που διακρίνουν τα πρώτα ψήγματα του ναζιστικού εθνικισμού και της ιδέας περί ανωτερότητας της φυλής. Για μένα είχε σημασία η αναφορά αυτή. Τα σύμβολα, τα αρχέτυπα που συναντά κανείς στο έργο του Βάγκνερ και στο Ρομαντισμό εν γένει, μεταπλάθονται και επαναχρησιμοποιούνται ως μέρος του λεξιλογίου του ναζισμού. Φωτιά, στάχτη, νερό. Μνήμη, λήθη, ίχνος, κάθαρση. Αυτά είναι και τα Leitmotive της αφήγησής μου. Η αφορμή για τους συσχετισμούς αυτούς, λοιπόν, και για την τελική μορφή του έργου ήταν κάποιες αναφορές σχετικά με τη χρήση της φωτιάς από τους Ναζί. Η κυριότερη αφορά στη συνήθη πρακτική διαχείρισης των νεκρών στα στρατόπεδα συγκέντρωσης - την καύση στα κρεματόρια. Ιδιαίτερη εντύπωση μου είχε κάνει η περιγραφή αυτής της διαδικασίας σε ένα συγκεκριμένο στρατόπεδο, αυτό του Ράβενσμπρουκ. Οι εναπομείνασες στάχτες από την καύση των νεκρών πετιούνταν στα νερά της κοντινής λίμνης, σαν αυτό να αποτελούσε το τελικό στάδιο μιας διαδικασίας εξάλειψης και του τελευταίου ίχνους της μνήμης αυτού που εκλαμβάνεται ως ξένος και μιαρός. Η σχέση της φωτιάς και του νερού μου φάνηκε σχεδόν αρχετυπική. Εντύπωση μου έκανε επίσης η καύση βιβλίων και έργων τέχνης. Μια υποτιθέμενη πράξη κάθαρσης του γερμανικού πνεύματος. Τεράστιες δημόσιες πυρές όπου εκφωνούνταν λόγοι πριν τη ρίψη των έργων και οι οποίες συχνά λάμβαναν χώρα σε συμβολικές ημερομηνίες, όπως αυτή του θερινού ηλιοστασίου. Και μία τελευταία αναφορά, η τελετή αφής της ολυμπιακής φλόγας και η -ναζιστικής έμπνευσης- λαμπαδηδρομία, η οποία εξακολουθεί να τελείται μέχρι και σήμερα με τον ίδιο τρόπο που την αποτυπώνει στην

ταινία “Olympia” η Λένι Ρίφενσταλ με αφορμή τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Βερολίνου το 1936· άλλη μία τελετουργική, συμβολική χρήση της φωτιάς, πάντα στο πλαίσιο της ναζιστικής προπαγάνδας, με σκοπό να δημιουργηθεί αυτή τη φορά μία επίπλαστη μνήμη - η ιστορική συνέχεια της Αριας φυλής. Η φωτιά ως καταστροφέας και δημιουργός μνήμης και ταυτότητας: φορέας μιας κακώς εννοούμενης κάθαρσης που (σε αντίθεση με το βαγκνερικό δράμα) δεν πηγάζει από τη γνώση και τη συνειδητοποίηση. Ταυτόχρονα μετουσιώνει την πρώτη ύλη του έργου τέχνης που, έστω και συμβολικά, επιδιώκει να λειτουργήσει σαν ένα αντίστροφο κρεματόριο όπου η στάχτη ξαναγίνεται σώμα. Πιστεύω πως οποιασδήποτε μορφής συζήτηση αναφορικά με τον φασισμό και τη βία απέναντι στο διαφορετικό έχει σημασία και σήμερα και αυτό επιχειρούν, εν μέρει, να κάνουν η έκθεση και το ντοκιμαντέρ: να δημιουργήσουν έναν διάλογο που να είναι τροφή για σκέψη γύρω από αυτά τα ζητήματα τα οποία φαίνεται να εξακολουθούν να αποτελούν αγκάθι της σύγχρονης κοινωνίας. Η περίοδος του ναζισμού είναι απλά η αφορμή και η αφετηρία ώστε οι καλλιτέχνες να μιλήσουν για πράγματα που μας αφορούν τώρα. Κατά τη γνώμη μου, η σύγχρονη κοινωνία επιδεικνύει δυστυχώς ταχύτατα αντανακλαστικά βίας απέναντι σε οτιδήποτε δεν κατανοεί. Αν αναφερθούμε πιο συγκεκριμένα στην ελληνική, τα περιστατικά τυφλής και άμεσης βίας απέναντι σε οτιδήποτε «διαφορετικό» είναι καθημερινά. Βία σε μετανάστες και πρόσφυγες, βία προς άτομα με διαφορετικό σεξουαλικό προσανατολισμό και πολλά άλλα παραδείγματα. Εκπρόσωποι της «θρησκείας της αγάπης» καλούν ανοιχτά το ποίμνιο σε χρήση βίας, μέσα από ρητορικές μίσους. Εδώ και αρκετά χρόνια εκλεγμένοι νεοναζί είναι σταθερά μέλη του ελληνικού κοινοβουλίου. Η συζήτηση λοιπόν, είναι περισσότερο επίκαιρη από ποτέ. Μέσα από όλη αυτή τη διαδικασία συνειδητοποιήσαμε όλοι πως, παρόλο που έχουν περάσει πάνω από εβδομήντα χρόνια, το τραύμα δεν έχει επουλωθεί πλήρως. Και αυτό ισχύει και για τις δύο πλευρές. Αισθήματα οργής από τη μία πλευρά και ενοχής από την άλλη βρίσκουν ακόμα διόδους έκφρασης, με αδέξιο τρόπο πολλές φορές, ακόμα και στις νεότερες γενιές που γνωρίζουν τα γεγονότα μόνο μέσα από την αφήγηση. Σ' αυτή την περίπτωση, ίσως η τέχνη να έχει και μια άλλη λειτουργία πέραν της επαγρύπνησης, αυτή της επανερμηνείας των πραγμάτων υπό διαφορετικά πρίσματα, που ίσως επιτρέπουν πιο ψύχραιμες αντιμετωπίσεις.

Κείμενο: Νικόλαος Μπάρδης / Φωτογραφία: Ιωάννα Τζετζούμη

Φε βρουάριος 2016

Ενας Αμερικανός στην Αθήνα Λένε ότι η ζωή είναι ένας κύκλος και όπως συμπεριφέρεσαι στους άλλους, έτσι θα σε ανταμείψει και η ζωή μελλοντικά. Ο Λευτέρης Ζαμπετάκης έχει να δώσει στους γύρω του μόνο αγάπη και καλοσύνη. Μετρημένος, ευγενικός και με ταλέντο στην υποκριτική, ο Λευτέρης κάνει την κάθε στιγμή ξεχωριστή, περνώντας τη δίπλα σε άτομα που αγαπά. Θα τον πετύχετε να σκαρφαλώνει στο ποδήλατό του και να «οργώνει» το Λεκανοπέδιο και τα στενά του, προτού πάει να παίξει στο θέατρο για να ψυχαγωγήσει τον κόσμο. Γι’ αυτόν, η κάθε μέρα είναι μια νέα παράσταση και οι πρωταγωνιστές της εντοπίζονται στα χαμόγελα που καθρεπτίζονται στα μάτια του. Εμείς βρεθήκαμε με τον Λευτέρη και μιλήσαμε για τη ζωή στην Αθήνα, τη θεατρική πραγματικότητα εν καιρώ οικονομικής κρίσης, τα μελλοντικά σχέδια και φυσικά για τον έρωτα. Με φυσικότητα και ειλικρίνεια στη διατύπωση, ο Λευτέρης μάς άνοιξε τα χαρτιά του, σε έναν διάλογο μπολιασμένο με την τέχνη, τη δημιουργικότητα και την αγάπη.

ένα ενδιαφέρον για τον συνάνθρωπό μας, που δεν τα συναντάς πουθενά αλλού. Τρανό παράδειγμα οι υπέροχες γιαγιάδες στη Μυτιλήνη που ταΐζουν το βρέφος των προσφύγων. Μια άλλη μεγάλη διαφορά είναι το φως. Οπου και αν πάω, δεν το έχω δει. Δεν υπάρχει κάτι ανάλογο σαν το ελληνικό φως και ειδικά το αττικό φως. Είναι ευλογημένη αυτή η γη.

Πού σου αρέσει να συχνάζεις στην Αθήνα; Υπάρχει κάτι που να σε ενοχλεί στο Λεκανοπέδιο; Κυκλοφορώ πολύ στο Κέντρο με το ποδήλατό μου κυρίως. Δεν έχω σταθερά στέκια. Ωστόσο, τον τελευταίο καιρό, επειδή ο ανιψιός μου έχει αδυναμία στα μουσεία και ειδικά στο Μουσείο της Ακρόπολης, πηγαίνουμε πολύ συχνά εκεί και περνάμε τη μέρα μας στις γύρω περιοχές. Γνωρίζω την Αθήνα καλά, την αγαπώ πολύ και παραβλέπω τις άσχημες πλευρές της. Ο ρομαντισμός μου με έχει σώσει, θα έλεγα, και οι μυρωδιές από τις νεραντζιές την άνοιξη σβήνουν καθετί γκρίζο.

Πες μου ένα ριψοκίνδυνο πράγμα που θα ήθελες να δοκιμάσεις, αλλά ποτέ δεν τόλμησες μέχρι σήμερα να κάνεις. Ηθελα πάντα να πέσω με αλεξίπτωτο, είδα όμως μια συνέντευξη του Λεονάρντο Ντι Κάπριο που έλεγε ότι το έκανε και δεν άνοιξε το αλεξίπτωτο και κάπως από θαύμα σώθηκε μαζί με τον εκπαιδευτή του και λέω άσε καλύτερα. Αλλωστε, ζω αρκετά ριψοκίνδυνα σε καθημερινή βάση, αφού κινούμαι με το ποδήλατο στην Αθήνα. Δεν είναι και το πιο ασφαλές πράγμα σε αυτή την πόλη...

Τηλεόραση vs θεάτρου: ποιο από τα δύο προτιμάς; Ποια πιστεύεις ότι είναι η επίδραση της οικονομικής κρίσης πάνω στον κλάδο της ηθοποιίας; Το θέατρο είναι και παραμένει μεγάλος έρωτας. Παρ' όλα αυτά, τα τελευταία χρόνια που κάνω τηλεόραση την έχω αγαπήσει. Θέλω να επιστρέψει η καλή τηλεόραση και θέλω να ξαναμπεί όραμα μέσα σε αυτή. Τόσο το θέατρο όσο και η τηλεόραση έχουν δυσκολέψει λόγω της κατάστασης και κανείς δεν ξέρει τι μας ξημερώνει. Πάντως, έχω πίστη στους ανθρώπους του χώρου μου και νομίζω ότι υπάρχει πάντα ενθουσιασμός και ανάγκη να δημιουργήσουμε πράγματα στην τέχνη. Χαίρομαι που φέτος, παρά τις δυσκολίες, τα θέατρα γεμίζουν και ανθίζουν. Αυτή είναι μία ελπιδοφόρα απάντηση του κόσμου. Σε τι πιστεύεις ότι διαφέρει η ζωή στο εξωτερικό από αυτή της Ελλάδας; Στη νοοτροπία θα έλεγα. Στο εξωτερικό μού άρεσε που δεν υπήρχε αυτός ο σχολιασμός και το κουτσομπολιό για τη ζωή των άλλων. Επίσης, τα ταλέντα και οι άξιοι δεν χάνονται. Υπάρχει ένα σύστημα αξιοκρατίας. Από την άλλη, όμως, στην Ελλάδα υπάρχει μια αλληλεγγύη και

Θα ήθελες να στρέψεις τις επαγγελματικές σου βλέψεις και στο εξωτερικό ή θα προτιμούσες να μείνεις στην Ελλάδα; Ζούσα στο εξωτερικό, έχω δουλέψει εκεί, αλλά επιλέγω την Ελλάδα. Μου αρέσει να συναναστρέφομαι και να παίζω σε αυτή τη γλώσσα. Δεν θα μου ήταν δύσκολο να μείνω στην Αμερική για παράδειγμα, καθότι ως μισός Αμερικάνος είμαι δίγλωσσος. Το έχω επιχειρήσει στο παρελθόν, και δεν θα έλεγα όχι αν προκύψει κάτι. Παρ' όλα αυτά θέλω να είμαι εδώ και να παλεύω. Αγαπώ αυτή τη χώρα και ό,τι μου έχει διδάξει.

Θέλω να μου πεις ένα πράγμα που μπορεί να σου φτιάξει τη μέρα, και ένα που μπορεί να στη χαλάσει. Μια σακουλίτσα κρεμασμένη έξω από την πόρτα μου, που μου άφησε ο πατέρας μου και έχει μαγειρευτό φαγητό της μάνας μου, που θα την ανακαλύψω όταν ξυπνήσω, βγαίνοντας από το σπίτι. Είναι μια κίνηση που με κάνει να νιώθω αγάπη, θαλπωρή και με κάνει να χαμογελάω. Η ίδια χαρά, βέβαια, κόβεται απότομα με το που αντικρίσω τους άστεγους συνανθρώπους μας, ανεβαίνοντας τη Σταδίου για παράδειγμα. Πιστεύεις στον έρωτα με την πρώτη ματιά; Θα παρατούσες τα πάντα για έναν μεγάλο έρωτα; Πιστεύω στον έντονο ενθουσιασμό, στο χτυποκάρδι, στις «πεταλούδες στο στομάχι», και πάνω από όλα στην παιδικότητα που μας δημιουργεί αυτό το συναίσθημα. Πάντως, έξω από αυτό το συννεφάκι, δεν πιστεύω στην επόμενή του μέρα. Πιστεύω, όμως, στην αγάπη και στις σχέσεις που χτίζονται με τον καιρό. Μόνο για μια τέτοια δοκιμασμένη και στέρεη αγάπη θα άφηνα τα πάντα. Ψέμα, αδιαφορία, απιστία: ποιο από τα τρία θα συγχωρούσες σε μία σχέση; Ποιο δεν θα ανεχόσουν ποτέ; Εχω συγχωρήσει και τα τρία στο παρελθόν, αλλά με-

γαλώνοντας δεν συγχωρώ και δεν ανέχομαι τίποτα από αυτά. Θέλω μια σχέση να είναι ειλικρινής, αγαπησιάρικη και παρούσα. Το ψέμα με θυμώνει, η αδιαφορία με πληγώνει και η απιστία με ξενερώνει. Αν δεν γινόσουν ηθοποιός, τι επάγγελμα θα σου άρεσε να ασκείς; Εδώ και αρκετά χρόνια έχω ένα πολύ μεγάλο ενδιαφέρον για την αρχιτεκτονική και το design. Βρίσκω πολύ μεγάλη καλλιτεχνία σε αυτό. Πηγαίνω σε εκθέσεις στο εξωτερικό, ενημερώνομαι, παίρνω περιοδικά αρχιτεκτονικής και διακόσμησης. Δεν έχω τις γνώσεις, φυσικά, αλλά με εξιτάρει πάρα πολύ και θαυμάζω τους ανθρώπους που ασχολούνται με αυτό. Το βρίσκω πολύ δημιουργικό και έχω ανακαλύψει μεγάλους καλλιτέχνες. Είναι ένας υπέροχος κόσμος. Σου αρέσουν τα ταξίδια; Ποιος είναι ο αγαπημένος σου χειμερινός προορισμός; Ποτέ και για κανέναν λόγο δεν βαριέμαι να ταξιδεύω. Η δουλειά μου βέβαια δεν μου επιτρέπει τη χειμερινή περίοδο να ταξιδεύω, διότι έχω θέατρο. Εχω πολλά χρόνια να πάω κάπου μακριά τον χειμώνα. Πάντως, η τελευταία φορά που ταξίδεψα χειμώνα ήταν Χριστούγεννα στη Βιέννη. Ηταν σαν παραμύθι. Αν είχες να διαλέξεις ανάμεσα στο χρήμα και τη δόξα, ποιο θα διάλεγες και γιατί; Το χρήμα είναι απαραίτητο μόνο στον βαθμό που μου παρέχει μια άνετη και καλής ποιότητας ζωή. Στους δύσκολους καιρούς που ζούμε έχω αρχίσει να το εκτιμώ λίγο περισσότερο και να το ξοδεύω λιγότερο. Δεν μας περισσεύει άλλωστε... Οπότε, ας είναι τόσο ώστε να εκπληρώνει τουλάχιστον κάποιες απαραίτητες και βασικές ανάγκες. Περισσότερο με ενδιαφέρει ο εσωτερικός πλούτος και η κληρονομιά που ελπίζω κάποια στιγμή να αφήσω στην τέχνη μου. Το χρήμα πολλοί εμίσησαν, τη δόξα ουδείς! Με τι ασχολείσαι αυτή την περίοδο; Υπάρχουν κάποια σχέδια στα σκαριά; Για δεύτερη χρονιά βρίσκομαι στο Θέατρον του Κέντρου Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος», στο έργο της Μιμής Ντενίση, «Σμύρνη μου αγαπημένη», και η επιτυχία της παράστασης συνεχίζεται. Είναι πολύ σπάνιο μια παράσταση να έχει ακόμη περισσότερο κόσμο τη δεύτερη χρονιά από την πρώτη. Μόλις ολοκληρώθηκε και η σειρά «Το δαχτυλίδι της φωτιάς» που προβαλλόταν στο Mega και το guest που έκανα στο «Μπρούσκο» για κάποια επεισόδια. Τώρα στα σκαριά υπάρχουν κάποιοι πιλότοι για τηλεοπτικές σειρές που ίσως μπουν στον προγραμματισμό για την επόμενη σεζόν. Αυτό που μου έχει λείψει πραγματικά είναι να κάνω θέατρο τα βράδια της Δευτέρας και της Τρίτης σε μια μικρή σκηνή και υπάρχουν ήδη κάποιες ιδέες...

Κείμενο: Δημήτρης Χαλιώτης / Φωτογραφίες: Δώρα Καλακίδου

Φε βρουάριος 2016

Ο θάνατος, η τέχνη και το... μπαλέτο Με δύο λέξεις θα τους χαρακτήριζες και τους τρεις ως ανήσυχους καλλιτέχνες. Αλλά και αυτό μπορεί να είναι πλεονασμός, αφού κάθε καλλιτέχνης οφείλει να είναι ανήσυχος. Ομως ο σκηνοθέτης Δημήτρης Καραντζάς και οι ηθοποιοί Αλεξία Καλτσίκη και Μιχάλης Σαράντης ανήκουν στην κατηγορία των καλλιτεχνών που υπηρετούν ένα θέατρο που γεννά νέα ερωτήματα πάνω στα μεγάλα ερωτήματα και δεν διστάζει να δοκιμάσει νέες φόρμες για να ανοίξει νέα παράθυρα σε έργα που μέχρι σήμερα μπορεί να έχουν φωτιστεί μονοπρισματικά. Κάτι τέτοιο συμβαίνει και με το «Οταν ξυπνήσουμε εμείς οι νεκροί» του Ιψεν, που παρουσιάζεται από τις 26 Φεβρουαρίου στο Υπόγειο του Θεάτρου Τέχνης σε σκηνοθεσία του Δημήτρη με τους Ρένη Πιττακή, Περικλή Μουστάκη, Μαρία Κεχαγιόγλου, Μενέλαο Χαζαράκη, την Αλεξία και τον Μιχάλη. «Ενας δραματικός επίλογος», όπως το χαρακτήρισε ο ίδιος ο Ιψεν χωρίς να γνωρίζει στην πραγματικότητα ότι θα είναι το κύκνειο άσμα του. «Ο ίδιος σε κάποιες επιστολές του γράφει ότι μετά από αυτό το έργο όλα τα επόμενα θα κινούνταν σε τελείως διαφορετικές φόρμες», μου αποκαλύπτει η Αλεξία. Ηδη όμως στο «Οταν ξυπνήσουμε εμείς οι νεκροί» πειράζει πολύ τη φόρμα του επιχειρώντας μία έμμεση κριτική στο ίδιο του το έργο. «Είναι χαρακτηριστικό ότι το κεντρικό πρόσωπο του έργου, ο γλύπτης Ρούμπεν, που αντικατοπτρίζει τον Ιψεν, λέει ότι ξεκίνησε με ένα όραμα και κατέληξε τα τελευταία χρόνια να κάνει προτομές», μου λέει ο Δημήτρης, εξηγώντας μου ότι ο Ιψεν θεωρούσε προτομές εμβληματικά έργα του, όπως το «Κουκλόσπιτο», η «Εντα Γκάμπλερ» και ο «Τζον Γαβριήλ Μπόρκμαν», αφού στην εποχή τους είχαν εκληφθεί ως προσωπικά ψυχογραφήματα. Στο «Οταν ξυπνήσουμε εμείς οι νεκροί» η στέρεη ρεαλιστική βάση του Ιψεν φαίνεται να ταρακουνιέται συθέμελα. Το μεταφυσικό, που προϋπάρχει και σε προηγούμενα έργα του, κάνει εδώ ιδιαίτερα αισθητή την παρουσία του. Ολα μοιάζουν λίγο κουνημένα και παράλογα. «Ο ίδιος ο Ιψεν υπήρξε ένας πολύ αυστηρός “κατασκευαστής” των έργων του. Εδώ η δομή και η φόρμα

είναι πολύ μετακινημένη. Ορισμένα σημεία για μένα είναι σαν φάρσα. Σαν ο ίδιος να δικάζει τον εαυτό του με χιούμορ για μοτίβα που έχει χρησιμοποιήσει και ξαναχρησιμοποιήσει. Ψάχνει να βρει δηλαδή αυτό που μένει», σχολιάζει ο Δημήτρης. Η βασική πλοκή θέλει τον γλύπτη Ρούμπεν και τη σύζυγό του, Μάγια, να επιστρέφουν στην πατρίδα και να βρίσκονται αντιμέτωποι με ένα τοπίο που έχει αλλάξει. «Ενα τοπίο που έχει κάτι το πεθαμένο και το ανοίκειο, το οποίο φυσικά έχει να κάνει και με τη δική τους εσωτερική κατάσταση», παρατηρεί ο Δημήτρης. Σε αυτόν τον τόπο παραθερισμού, λοιπόν, εμφανίζεται με περίεργο τρόπο η Ιρίνα, η γυναίκα που υπήρξε η έμπνευση του Ρούμπεν για το μεγάλο του αριστούργημα, η οποία ισχυρίζεται ότι είναι νεκρή και ότι μάλιστα πεθαίνει και όποιος βρεθεί δίπλα της. Μαζί της είναι μία μυστηριώδης συνοδός. Οι δύο γυναίκες είναι ντυμένες με τον ίδιο τρόπο -η μία στα λευκά και η άλλη στα μαύρα- και περιφέρονται μιλώντας μεταξύ τους μία περίεργη γλώσσα. Το παζλ συμπληρώνει ένας αρκουδοφονιάς που εμφανίζεται από τα βουνά. Με έναν τρόπο αυτά τα πρόσωπα βγάζουν από το αδιέξοδο το ζευγάρι των κεντρικών ηρώων. «Οι ήρωές του βρίσκονται αντιμέτωποι με το πώς θα μπορέσουν να απαλλαγούν από τα δεσμά που ορίζει η ίδια η αποστολή της τέχνης, η πίστη, ο έρωτας», τονίζει ο Δημήτρης. «Κυριαρχεί ένας μεγάλος σαρκασμός απέναντι στη μονομερή αντίληψη της ζωής είτε μέσα μόνο από την τέχνη είτε μέσα από μία μεγάλη ιδέα. Σαν να θέλει και ο ίδιος να αγγίξει με έναν τρόπο την απλή ζωή». «Τι τον κινεί σε αυτό;» αναρωτιέμαι. «Για μένα είναι μία επιστροφή στο μέλλον του», μου λέει η Αλεξία. Εχει επιστρέψει πια στη Νορβηγία και οι ήρωές του ξεκινούν και αυτοί μια επιστροφή. Εγώ παρατηρώ ότι όλοι οι άνθρωποι που εξελίσσουν τη φόρμα της δουλειάς τους και τολμάνε να αλλάζουν πολλές φορές επιστρέφουν αναστημένοι σε επιλογές και σε δρόμους της νεότητας. Πλέον όμως είναι οι ίδιοι πολύ διαφορετικοί. Οπως ο “Πέερ Γκυντ”, που είναι από τα πρώτα του έργα, διαδραματίζεται στα βουνά, σε ένα τοπίο σχεδόν

ορφικό, έτσι κι αυτό το έργο -το εντελώς διαφορετικά ζυμωμένο- τοποθετείται σε τοπία τα οποία είναι σχεδόν μη θεατρικά. Σε βουνά και απόκρημνους γκρεμνούς». «Μέσα στο έργο ένα θέμα που έρχεται και ξανάρχεται είναι το θέμα της Ανάστασης. Το αριστούργημα του Ρούμπεν ονομάζεται “Αναστάσιμη μέρα”. Ολοι επιδιώκουν την ανάστασή τους με έναν τρόπο. Να αναστηθούν τα παιδικά τους χρόνια», προσθέτει ο Δημήτρης κι εγώ αναρωτιέμαι αν ο θάνατος, που πλησιάζει, παίζει κάποιο ρόλο σε αυτή την αναθεώρηση. «Οσο πιο κοντά αισθάνεσαι το τέλος τόσο μεγαλύτερη είναι και η ανάγκη σου να γυρίσεις στη νεότητά σου, να κάνεις έναν απολογισμό και να πας παρακάτω. Ούτως ή άλλως τον θάνατο των άλλων τον ξέρουμε, τον δικό μας δεν τον ξέρουμε και τον φοβόμαστε», παρεμβαίνει ο Μιχάλης και συνεχίζει: «Δεν βρίσκω επαναστατικό το να κοντράρεις τον θάνατο. Μου φαίνεται πολύ φυσιολογικό. Κι αυτό δεν έχει να κάνει με την ηλικία». «Ανεξαρτήτως ηλικίας και πέρα από τη δουλειά μας, σε οποιονδήποτε τομέα της ζωής μας επικρατήσει μία αντίληψη παγίωσης ιδεών έχει υπάρξει ένας εσωτερικός θάνατος», σημειώνει ο Δημήτρης και η Αλεξία σπεύδει να προσθέσει: «Ο συντηρητισμός δεν είναι θέμα ηλικίας. Είναι καθαρά θέμα χαρακτήρα και της σχέσης που έχει ο καθένας με αυτό που κάνει». Και η τέχνη; Τι ρόλο παίζει η τέχνη σε αυτό το δίπολο ζωής και θανάτου; «Ο Ιψεν δεν δίνει μία σαφή απάντηση σε αυτό. Την ίδια στιγμή που αντιλαμβάνεται ότι η ζωή του χάθηκε μέσα από την αποκλειστική του ενασχόληση με την πνευματική εργασία και το αντικείμενο της τέχνης, επιχειρεί να μετακινηθεί στη ζωή χρησιμοποιώντας πάλι την ιδιότητα του συγγραφέα. Επιτίθεται τρομερά στα στεγανά της τέχνης, αλλά κι αυτό το κάνει μέσα από ένα έργο τέχνης», επισημαίνει ο Δημήτρης, που δηλώνει αδυναμία να απαντήσει στην ερώτηση σε προσωπικό επίπεδο. «Ούτε εγώ μπορώ να σου απαντήσω συνειδητά, αλλά υποθέτω ότι όλα τα πράγματα που κάνουμε ή δεν κάνουμε έχουν μία άρρηκτη σχέση με ένα τέλος», μου λέει ο Μιχάλης. «Δεν εννοώ αυτό το τετριμμένο “να

ζήσουμε τη ζωή μας, γιατί θα τελειώσει!”, αλλά όταν συνειδητοποιείς ότι δεν υπάρχει δεύτερη ευκαιρία νομίζω ότι δοκιμάζεις πράγματα για να νιώσεις όσο πιο πλήρης γίνεται». Η Αλεξία πάλι βάζει στη συζήτησή μας το ζήτημα της μνήμης. «Ας πούμε στο θέατρο όλο αυτό το άρωμα που κουβαλάω εγώ ακούγοντας για μεγάλους ηθοποιούς περασμένων γενιών είναι από αναμνήσεις άλλων. Ο θάνατος λοιπόν -όσον αφορά τους ζωντανούς- σχετίζεται με μία ανάμνηση», μου εξηγεί. Και όταν της λέω ότι η προσωποιημένη μνήμη έχει κι αυτή συγκεκριμένη διάρκεια, μου θυμίζει ότι: «Τους κουβαλάμε τους προγόνους μας χωρίς να το ξέρουμε». Σύμφωνα με την ίδια, όμως, υπάρχει και κάτι άλλο που συνδέει την τέχνη με τον θάνατο. «Κανείς δεν ξέρει τον θάνατο. Είναι κάτι αόρατο. Στην τέχνη, πάλι, η βασική μας επιδίωξη είναι να αγγίξουμε τα αόρατα πράγματα. Αλλά γιατί να το περιορίσουμε αυτό στην τέχνη; Νομίζω ότι έχει να κάνει με το τι κάνει ο κάθε άνθρωπος στη ζωή του. Απλώς στην τέχνη προσπαθούμε με πολύ πρακτικά μέσα να προκύψει κάτι άλλο που είναι πέρα από εμάς. Με κάποιον τρόπο λοιπόν η τέχνη συναντιέται με την έννοια του θανάτου». «Ειρήνη υμίν» είναι η τελευταία φράση του έργου, που ακούγεται από τα χείλη της μυστηριώδους γυναίκας (μία σχεδόν καλογερική μορφή) που συνοδεύει την Ιρίνα. «Για μένα το “ειρήνη υμίν“ έχει κάτι πολύ ανοιχτό και αινιγματικό ταυτόχρονα. Είναι τα πρώτα λόγια που είπε ο Χριστός στους μαθητές του όταν τους πρωτοσυνάντησε μετά την ανάστασή του. Μέσα στο έργο υπάρχει η αποδοχή για την εκπλήρωση αυτού που είσαι, υπάρχει η αναγκαιότητα του να ακουμπήσεις κάπου για να μπορέσεις να συνεχίσεις και υπάρχει και μια ειρωνεία την ίδια στιγμή γιατί μπροστά στον θάνατο βρίσκουν την εκπλήρωση», παρατηρεί η Αλεξία, εξηγώντας μου ότι αυτό το «ειρήνη υμίν» λέγεται πάνω από δύο πτώματα. «Για μένα αυτά τα δύο ζευγάρια -ο Ρούμπεν και η Ιρίνα από τη μία και η Μάγια με τον Αρκουδοφονιά από την άλλη- εκπληρώνουν στο τέλος αυτό που θέλουν με έναν κάποιο τρόπο και με ένα ερωτηματικό ταυτόχρονα», σχολιάζει ο Μιχάλης και ο Δημήτρης συμπληρώνει: «Η εκπλήρωση είναι κάτι πολύ προσωπικό για τον καθένα. Στο έργο ο Ρούμπεν ψάχνει να καταφέρει να συγχωρεθεί, η Ιρίνα να αποδεχτεί ότι “πέθανε” εξαιτίας του, η Μάγια να μυριστεί την αληθινή ζωή πέρα από ένα περιβάλλον διανόησης και τέχνης που της ήταν εφιαλτικό και ο Αρκουδοφονιάς να εκπληρωθεί μέσα από την επαφή του με έναν άνθρωπο. Η εκπλήρωση ξεκινάει από τη βάση του καθενός μας. Η ανάγκη μας όμως για εκπλήρωση είναι κοινή».

Φε βρουάριος 2016

«Στη βάση του το έργο μιλάει για κάτι πολύ απλό. Η εκπλήρωση και η συμφιλίωση είναι πολύ βασικά πράγματα, που τα σκεφτόμαστε κάθε μέρα. Το δύσκολο σε αυτό είναι ότι δεν υπάρχουν πραγματικά λέξεις που να εκφράζουν αυτά που νιώθουμε. Προσπαθούμε να συνεννοηθούμε για πράγματα που σκεφτόμαστε όλοι με λέξεις που δεν χωράνε αυτά που σκεφτόμαστε. Γι' αυτό και ο Ιψεν έχει αναγάγει το συγκεκριμένο θέμα σε ένα υπερβατικό τοπίο. Εκεί έγκειται, κατά τη γνώμη μου, η σπουδαιότητα αυτού του έργου. Αυτό νομίζω οδήγησε σκηνοθετικά και τον Δημήτρη σε ένα κινησιολογικό μοτίβο που έχει μια υπέρβαση», μου λέει ο Μιχάλης κι εγώ ζητάω διευκρινίσεις για το πώς αντιμετώπισε σκηνοθετικά το έργο ο Δημήτρης. «Αυτός ο λυρισμός και ο σαρκασμός που έχει το κείμενο έχει μπει σε μία ειδική φόρμα. Στη φόρμα του μπαλέτου. Και μιλάω για κλασικό μπαλέτο», μου αποκαλύπτει ο Δημήτρης και ομολογώ ότι αιφνιδιάζομαι. «Κάναμε καθημερινά κλασικό μπαλέτο σε όλες τις πρόβες μας. Είναι σαν να μπαίνει όλο αυτό σε ένα μοτίβο κίνησης μέσα από το οποίο οι ήρωες του έργου παλεύουν να φτάσουν σε μια μεγάλη χορογραφία. Η εκπλήρωση έχει μετατεθεί σε κάτι πιο απτό, που δεν είναι καθόλου απλό φυσικά. Αυτή η φόρμα δεν πρέπει φυσικά να είναι απλώς πειραματική. Πρέπει ταυτόχρονα να γειώνεται. Μιλάμε για μία μακράς διάρκειας χορογραφία που έχει μία αργή ανάπτυξη». «Και μιλάμε για πέντε ανθρώπους που δεν είναι χορευτές. Είναι πέντε άνθρωποι που προσπαθούν να χορέψουν μπαλέτο, όπως οι ήρωες προσπαθούν να εκπληρώσουν κάτι», προσθέτει ο Μιχάλης. Το θέατρο που υπηρετεί ο Δημήτρης μιλάει με έμμεσο τρόπο στο σήμερα. Παλεύει να βρει τον πυρήνα που θα το οδηγήσει στο πάντα. Δεν μένει στο επίκαιρο ούτε στο προφανές, που εύκολα θα το συσχετίσει με το σήμερα. «Προσωπικά μόνο με έμμεσο τρόπο μπορώ να αντιμετωπίσω αυτά τα θέματα. Φυσικά υπάρχουν άνθρωποι που κάνουν θέατρο-ντοκουμέντο και το κάνουν πολύ καλά. Υπάρχουν και οι δύο δρόμοι. Ομως εγώ νιώθω ότι μόνο μέσω της μεταφοράς μπορώ να εμπλακώ επί της ουσίας», μου εξηγεί. «Αμα φορέσω μια μάσκα θα παίξω καλύτερα. Θα απελευθερωθούν αλλιώς τα εκφραστικά μου μέσα», σχολιάζει με νόημα ο Μιχάλης και η Αλεξία επιμένει στην αξία του σύγχρονου και όχι του σημερινού. «Σημασία έχει κατά πόσο αυτό που παρουσιάζεις μπορεί να ανοίξει ερωτήματα και σκέψεις σε αυτόν που το βλέπει. Ας μην το περιορίζουμε στο θέατρο. Ολη η τέχνη στηρίζεται στη μεταφορά και στη μεταμόρφωση. Ο τρόπος που αντιμετωπίζεις το σήμερα ή ένα κείμενο του χθες είναι αυτός που το κάνει σύγχρονο».

Κείμενο: Χρήστος Τσαπακίδης

Φε βρουάριος 2016

Sex and drugs and... HBO Βγαίνοντας από την πρεμιέρα του “Vinyl” στο Γκάζι, την οποία οργάνωσαν τα κανάλια Novacinema, το μυαλό μου συνέχισε να ταξιδεύει για αρκετή ώρα στη Νέα Υόρκη του 1973, με τον… δίσκο να παίζει αξέχαστα τραγούδια όπως το “Papa was a rolling stone” και το “Something else” σε εκτέλεση Led Zeppelin. Μετά το “Boardwalk Empire”, ο Μάρτιν Σκορσέζε και ο Τέρενς Γουίντερ έκαναν και πάλι το θαύμα τους, σκέφτηκα. Στη συνέχεια άρχισαν να δημοσιεύονται διάφορες κριτικές και κατάλαβα ότι η νέα σειρά του HBO κατάφερε με το καλημέρα να γίνει αμφιλεγόμενη. Eνας κριτικός του Vox τη χαρακτήρισε «άδεια», σπεύδοντας, ωστόσο, να συμπληρώσει ότι αξίζει να τη δεις. Μία αρθρογράφος του “Guardian” την απαξίωσε τελείως, χαρακτηρίζοντάς την ήδη από τον τίτλο του άρθρου της, «μία μάπα του Τζάγκερ και του Σκορσέζε». Επιχείρημά της; Oτι η σειρά εστιάζει αποκλειστικά στο rock ‘n’ roll και όχι σε άλλα μουσικά είδη που άρχισαν να αναδύονται εκείνη την περίοδο. Αποτέλεσμα; Τα άκουσε για τα καλά από τους αναγνώστες. Τίποτα από αυτά, πάντως, δεν μπορεί να υποβαθμίσει το γεγονός ότι το “Vinyl” είναι μία από τις καλύτερες σειρές αυτής της σεζόν! Η νέα παραγωγή του HBO ακολουθεί τη ζωή του καπάτσου Ρίτσι Φινέστρα (Μπόμπι Καναβάλε), του προέδρου της πάλαι ποτέ επιτυχημένης δισκογραφικής εταιρείας American Century, η οποία τη στιγμή που τη συναντούμε (Νέα Υόρκη, 1973) πνέει τα λοίσθια. Ο ίδιος την περιγράφει ως νεκροταφείο, εκεί όπου πηγαίνουν οι καλλιτέχνες για να πεθάνουν. Σε αυτό δεν είναι άμοιρος ευθυνών ούτε ο ίδιος, ο οποίος έχει χάσει το ενδιαφέρον του και θέλει απλά να πουλήσει την επιχείρηση στους φραγκάτους Ευρωπαίους της PolyGram. Και εκεί, ενώ βρίσκεται σε ένα στενό της Νέας Υόρκης και παίρνει την κόκα του, βλέπει ένα τσούρμο από ενθουσιασμένους πιτσιρικάδες. Τους ακολουθεί, καταλήγει σε ένα κτίριο όπου τραγουδούν οι New York Dolls και αλληλούια! Σε μία σκηνή που με τραγικό τρόπο οδηγεί από την έκσταση σε μία μορφή αναβάπτισης, ο Ρίτσι φαίνεται να βρίσκει και πάλι αυτό που έψαχνε. Οι δημιουργοί έχουν καταφέρει να αναπαραστήσουν με μεγάλη πειστικότητα την αμερικανική μεγαλούπολη των ‘70s, η οποία αποκτά δικό της χαρακτήρα και μοιάζει με μία πανέμορφη κοπέλα με αυτοκαταστροφικές τάσεις (κάτι σαν σήμα κατατεθέν για τους ήρωες του Σκορσέζε). Για να το καταφέρουν αυτό, αξιοποιούν πλή-

ρως την παλέτα sex and drugs and rock ‘n’ roll. Από τη μία άκρη έχουμε τα ναρκωτικά σε… χονδρική που αγοράζει η Τζέιμι Βάιν (Τζούνο Τεμπλ) για να εφοδιάσει τα στελέχη της δισκογραφικής. Σχεδόν όλοι οι χαρακτήρες «φτιάχνονται» -σε μία εποχή που ο Πρόεδρος Νίξον έχει ήδη κηρύξει τον πόλεμο εναντίον των ναρκωτικών- σε σημείο που μπορείς να αλλάξεις το μότο της σειράς από «Δεν είδε το μέλλον. Το άκουσε» σε «Δεν είδε το μέλλον. Την άκουσε». Από την άλλη μεριά έχεις το μαζικό όργιο που έχει οργανώσει ο ραδιοφωνικός παραγωγός Μπακ Ρότζερς. Ολα αυτά «ντύνονται» με ένα απίστευτο soundtrack, που περιέχει από Slade μέχρι Zeppelin και Edgar Winter. Ούτως ή άλλως, κατά τη συγκεκριμένη περίοδο η Νέα Υόρκη αποτελεί ένα εργαστήριο πειραματισμού πάνω σε νέα μουσικά είδη. Σύντομα θα ξεπηδήσουν τα πρώτα κλωνάρια της πανκ, της ντίσκο και της χιπ-χοπ. Τέλος, ιδιαίτερο ρόλο στη διαμόρφωση της ατμόσφαιρας έχουν και τα κοστούμια, τα οποία κυκλοφορούν συνήθως σε εξωφρενικούς χρωματικούς συνδυασμούς και σχέδια. Αυτό το άρτιο αποτέλεσμα προέκυψε χάρη στην… ευθυγράμμιση λαμπρών αστεριών. Πρώτα από όλα, στο τιμόνι βρίσκονται τέσσερα σημαντικά ονόματα του χώρου. Ο Μάρτιν Σκορσέζε εκτός από παραγωγός, κάθισε στην καρέκλα του σκηνοθέτη για τον χορταστικό δίωρο πιλότο, αναδεικνύοντάς τον σε μία παραγωγή κινηματογραφικών προδιαγραφών. Ορισμένα στοιχεία της πρεμιέρας ενδεχομένως να σας φανούν γνώριμα. Η βιαιότητα των «Καλών παιδιών» και η ασωτία του «Λύκου της Wall Street» είναι εκεί. Ο Μικ Τζάγκερ από τη θέση επίσης του παραγωγού έδωσε τα φώτα του για το τι συνέβαινε εκείνη την περίοδο ως insider. «Αυτό το πρότζεκτ ξεκίνησε σχεδόν πριν από 20 χρόνια όταν ο Μικ Τζάγκερ με προσέγγισε για να κάνουμε μία ταινία σχετικά με τη βιομηχανία του rock ‘n’ roll με σκηνικό τον κόσμο του rock ‘n’ roll», θυμάται ο Σκορσέζε, με τον Τζάγκερ να συμπληρώνει: «Είχα αυτή την ιδέα για μία ταινία. Πήγα να δω τον Μάρτι [Σκορσέζε] που γνώριζα ήδη, τη συζητήσαμε και αρχίσαμε να την αναπτύσσουμε». Σταδιακά, όμως, κατάλαβαν ότι η ιδέα τους δεν μπορούσε να χωρέσει μέσα σε μία ταινία. «Προσπαθήσαμε για μία σειρά ετών να κάνουμε την ταινία. Τελικά αναμίχθηκε ο Τέρι Γουίντερ και πρότεινε να κάνουμε μία τηλεοπτική σειρά, επειδή ήταν τόσο πλούσια [ιδέα]», λέει ο Σκορσέζε. Ο Τέρενς Γουίντερ είναι ο τρίτος του κουαρτέτου των παραγωγών (το οποίο συμπληρώνεται από τον Ριτς Κοέν).

Ο ίδιος είναι μία ιδιοφυία της μικρής οθόνης. Εχει υπογράψει μία από τις καλύτερες σειρές όλων των εποχών, το “Sopranos” (η κρίση ταυτότητας του Ρίτσι Φινέστρα θυμίζει κάτι από Τόνι Σοπράνο), ενώ με τον Σκορσέζε συνεργάστηκε και για την παραγωγή “Boardwalk Empire” (και τα δύο ανήκουν στο χαρτοφυλάκιο του HBO). Το καστ κινείται επίσης σε υψηλό επίπεδο, με τον Μπόμπι Καναβάλε να σε μαγνητίζει ενσαρκώνοντας έναν Ρίτσι Φινέστρα που βρίσκεται στο μάτι του κυκλώνα και προσπαθεί να βγάλει μία άκρη, προκειμένου να μη χάσει ότι έχει χτίσει έως τώρα. Ενα ακόμα σπουδαίο στοιχείο της σειράς είναι, ωστόσο, ο χώρος που αφήνει στους υπόλοιπους χαρακτήρες να «ανθίσουν». Θα ήταν κρίμα, άλλωστε, να μη γινόταν κάτι τέτοιο, καθώς οι ηθοποιοί που τους υποδύονται διακρίνονται για το ταλέντο τους. Ετσι έχουμε την αιθέρια, δυναμική Ολίβια Γουάιλντ στον ρόλο της κυρίας Φινέστρα που αποτελεί τη μόνη πραγματική σταθερά στη ζωή του Ρίτσι, τον Ρέι Ρομάνο στον ρόλο του Ζακ Γιάνκοβιτς -δεξιού χεριού του Ρίτσι- και τον Μαξ Κασέλα ως τον κοινωνικά αμήχανο Τζούλι Σίλβερ (επικεφαλής του τμήματος καλλιτεχνών και ρεπερτορίου της εταιρείας). Ξεχωρίζουν επίσης η Τζούνο Τεμπλ ως η φιλόδοξη υπάλληλος Τζέιμι Βάιν που θέλει να ανελιχθεί στην επιχείρηση και ο Ατο Εσαντο ως ο χαρισματικός τραγουδιστής Λέστερ Γκράιμς τον οποίο πρόδωσε ο Ρίτσι για να ικανοποιήσει τα σχέδιά του. Σημαντικό ρόλο έχει και ο γιος του Μικ Τζάγκερ, Τζέιμς, ο οποίος υποδύεται τον frontman ενός πανκ συγκροτήματος με οικτρό ήχο, τους οποίους έχει αναλάβει να προωθήσει στην American Century η Τζέιμι, βλέποντας σε αυτούς το εισιτήριο για την προαγωγή της. Παρ’ όλα αυτά, μόνο «ζεστή» δεν θα μπορούσε να χαρακτηρίσει κανείς την υποδοχή του “Vinyl” από τους τηλεθεατές. Η πρεμιέρα του ανήμερα του Αγίου Βαλεντίνου προσέλκυσε μόλις 764.000 άτομα. Η χλιαρή επίδοση μπορεί να αποδοθεί, βέβαια, στην ισοπεδωτική επιστροφή του “The walking dead”, αλλά και στην προβολή του All-Star Game του NBA. Οπως και να έχει, δεν φάνηκε να ιδρώνει το αυτί των επικεφαλής του HBO. Λίγες ημέρες μετά την προβολή του πιλότου ανακοινώθηκε ότι η σειρά ανανεώθηκε για δεύτερη σεζόν. Με τόσο δυνατά χαρτιά στη διάθεσή του, δεν αποκλείεται άλλωστε το “Vinyl” να αποκτήσει μεγαλύτερη δυναμική στη συνέχεια. Εμείς, τουλάχιστον, το ελπίζουμε!

Μακιγιάζ: Μαρία Πιλάφα Χτένισμα: Αρετή Σούη

Κείμενο: Δημήτρης Χαλιώτης / Φωτογραφίες: Βάια Πιλάφα

Φε βρουάριος 2016

Ο ρεαλισμός της ποίησης

«Αυτό που νιώθω είναι ότι πήγαινα πάντα προς αυτό που χρειαζόμουν κάθε φορά. Oλη μου η ζωή στο θέατρο ήταν πράγματα που για κάποιον λόγο με τραβήξανε. Αυτή η έλξη ήταν πάντα καθοριστική. Αισθάνομαι ότι δεν θα μπορούσαν να γίνουν τα πράγματα διαφορετικά», μου εξομολογείται η Αμαλία Μουτούση, την οποία συναντώ στο μικροσκοπικό αυτοσχέδιο καμαρίνι της στο παλιό ηλεκτρολογείο του Θεάτρου της Οδού Κυκλάδων. Εκεί όπου κάθε βράδυ, από Τετάρτη μέχρι Κυριακή, συναντά τη Νόρα στο «Κουκλόσπιτο» του Ιψεν. Σκέφτομαι ότι η λέξη εκτίμηση μοιάζει λίγη για αυτά που νιώθω για την Αμαλία. Ισως, όμως, να είναι απολύτως αντιπροσωπευτική των συναισθημάτων μου αν της προσδώσω όλο το ψυχικό της νόημα. «Το ψυχικό νόημα των λέξεων», όπως συνήθιζε να λέει ο Λευτέρης Βογιατζής, δίπλα στον οποίο μαθήτευσε και μεγαλούργησε η Αμαλία. Και τώρα, ώριμη πια και συνειδητοποιημένη, μεταμορφώνει τις λέξεις σε κλειδιά για να ανοίξει νέα παράθυρα, νέους κόσμους. Τους δίνει νέο νόημα. Ανακαλύπτει τη βαθύτερη αλήθεια τους. Οπως θα ήθελε ο Ιψεν. «Τα έργα του Ιψεν έχουν ένα απύθμενο βάθος, το οποίο στέκεται πάνω σε κάτι πάρα πολύ “ελαφρύ”», μου λέει. «Αυτό νομίζω είναι χαρακτηριστικό της πολύ μεγάλης γραφής. Το συναντάμε και στην αρχαία τραγωδία. Ο Ιψεν μιλάει για πάρα πολύ βαθιά πράγματα, για τα οποία δεν μπορείς να μιλήσεις παρά μόνο μέσα από μία γλώσσα ανάτασης. Είναι όπως το τραγούδι. Τον μεγάλο πόνο μόνο μέσα από το τραγούδι μπορείς να τον διατυπώσεις. Δεν διατυπώνεται διαφορετικά». Η Νόρα της Αμαλίας «τραγουδά». Και καλπάζει. «Μοιάζει με ζαρκάδι που το λαβώνεις και συνεχίζει μέχρι τελικής πτώσεως. Είναι ένας χορός που πρέπει να χορέψεις μέχρι και το τελευταίο δευτερόλεπτο», μου λέει για την ηρωίδα της. Κι εγώ αναρωτιέμαι αν το φινάλε του έργου συνιστά και το τέλος αυτού του χο-

ρού. «Οχι, είναι η αποθέωσή του», μου επισημαίνει. «Ολα αυτά δεν γίνονται εγκεφαλικά. Είναι μια ζωτική ορμή που κινεί τη Νόρα προς τα εμπρος. Αρχικά αυτή η ζωτική ορμή είναι για να προστατέψει τον άνδρα της. Μετά μετασχηματίζεται σε κάτι άλλο. Είναι όμως η ίδια ορμή. Απλά τα υλικά που τη συγκροτούν αλλάζουν κάθε φορά». Η Νόρα έχει ένα μεγάλο μυστικό. Για πρώτη φορά στη ζωή της έχει ενεργήσει ερήμην του άντρα της. Εχει παραβεί τον νόμο για το δικό του καλό. Είναι όμως μόνο η αγάπη της προς τον άνδρα της που την κινεί σε αυτό ή μήπως κάτι πέρα από αυτό; «Οπωσδήποτε υπάρχει κάτι πέρα από αυτό, γιατί ποτέ δεν υπάρχει στη ζωή μόνο κάτι. Οταν λέμε “η αγάπη για τον άντρα μου”, αυτό χωράει πάρα πολλά πράγματα. Γίνεται πολύ προσωπικό. Δεν μπορείς να ξέρεις τι σημαίνει για την ίδια αυτό. Μήπως φοβάται περισσότερο για τον εαυτό της; Να μη δει αυτό που πραγματικά είναι ο Τόρβαλντ, να μην πέσει το μεγαλύτερο είδωλό της;» παρατηρεί η Αμαλία και συνεχίζει: «Η Νόρα μεγάλωσε με έναν πατέρα που δεν τολμούσε να τον αμφισβητήσει. Τη θέση του πήρε ο Τόρβαλντ, που δεν θέλει να τον αμφισβητήσει. Φτιάχνει δηλαδή συνεχώς κουκλόσπιτα, από τα οποία πρέπει να κρατηθεί. Απλώς επειδή η ορμή της είναι πολύ μεγαλύτερη από τη φυλακή της, μέσα από αυτόν τον ξέφρενο χορό αλλάζει συνεχώς μπάμπουσκες, μέχρι που στο τέλος μένει γυμνή». Να συλλάβει αυτή τη ζωτική ορμή. Αυτή τη ζωτική ορμή που ξεπερνά την ίδια την ηρωίδα, υπερβαίνει το ανθρώπινο και γίνεται συμπαντική. Αυτό ήταν το πιο προκλητικό για την Αμαλία. «Τίποτα δεν περνάει από το μυαλό της, ενώ είναι πανέξυπνη. Είναι κάτι πιο δυνατό από αυτή. Αυτή η ζωτική ορμή ξεπερνάει τα πρόσωπα. Δεν μπορείς να μιλήσεις για πρόσωπα, μιλάς για δυνάμεις οι οποίες κυκλοφορούν μέσα στο σύμπαν. Η Νόρα είναι φορέας μίας δυνάμεως», μου εξηγεί και συζητάμε γι’ αυτά τα κορυφαία έργα, που έχουν τη δική τους θέση στο σύμπαν. «Δεν είναι αρκετός ο χώρος της ψυχολογίας για να τα αποκρυπτογραφήσει. Ενώ ο Ιψεν ξεκινάει από κάτι τόσο ανθρώπινο, την ίδια στιγμή βλέ-

πεις ότι έχει την αναφορά του σε κάτι μεγαλύτερο από εμάς. Αυτό το έργο είναι τόσο βαθιά συνδεδεμένο με τους νόμους της φύσης, με το σύμπαν, με τα στοιχεία του ατόμου», μου λέει. «Αυτό μπορεί κάποιος να το ανακαλύψει για ένα έργο που γράφεται σήμερα ή είναι απαραίτητη η χρονική απόσταση;» την ρωτάω. «Εχω την αίσθηση ότι αυτό έχει να κάνει με την αντίληψη του κάθε ανθρώπου ξεχωριστά. Με το αν εσύ ο ίδιος αντιλαμβάνεσαι τον εαυτό σου πιο οντολογικά, πέρα από τους κοινωνικούς ρόλους. Αν αντιλαμβάνεσαι σιγά σιγά ότι είσαι μέρος ενός πολύ μεγαλύτερου πράγματος, για το οποίο και επιστημονικά να το δεις γνωρίζουμε ένα πολύ μικρό ποσοστό. Αν αντιλαμβάνεσαι τον εαυτό σου μέσα σε αυτή την ευρύτερη χωροχρονική διάσταση... Τότε αυτά τα μεγάλα έργα φωτίζονται αυτομάτως αλλιώς. Συνδέεσαι αλλιώς με τον ήρωα ή την ηρωίδα», μου απαντά, θεωρώντας ότι ένα μεγάλο έργο γραμμένο σήμερα θα μπορούσε να γίνει αντιληπτό από κάποιους. Η παράσταση του Γιώργου Σκεύα στο θρυλικό θεατράκι της Οδού Κυκλάδων δεν είναι απλά μία συναρπαστική παράσταση ενός κλασικού αριστουργήματος με απογειωτικές ερμηνείες. Είναι μία παράσταση που σου επιτρέπει να συνδεθείς με τα ρεύματα που διατρέχουν από κάτω τη μοναδική ρεαλιστική κατασκευή, την οποία έχει δομήσει δεξιοτεχνικά ο Ιψεν. Ξανακούς τις λέξεις. Στέκεσαι στην καθεμία ξεχωριστά. Δεν τις προσπερνάς. «Οσο κι αν ακούγεται οξύμωρο προσπαθούμε να μην εκφράζουμε τίποτα ώστε όλα να συμβαίνουν χωρίς να προλαβαίνουν να δειχτούν. Να συμβαίνουν από κάτω. Αυτό δημιουργεί και στα δικά μας σώματα την κατάλληλη θερμοκρασία. Δεν διατυπώνονται τα πράγματα», μου λέει η Αμαλία. «Τι κάνει σήμερα το σκιουράκι μου;» τη ρωτάει επί σκηνής ο Αρης Λεμπεσόπουλος ως Τόρβαλντ και αυτό το «σκιουράκι» χωράει μέσα του τόσα πολλά. «Το σκιουράκι πρέπει να ειπωθεί σκιουράκι, αλλά υπάρχουν άλλα εκατό πράγματα που θα ήθελε ο Τόρβαλντ να πει εκείνη την ώρα. Ομως λέει “σκιουράκι” για να τελειώ-

νουμε», σχολιάζει η Αμαλία. «Για τη Νόρα η λέξη “σκιουράκι” μπορεί να έχει τα πάντα. Μπορεί να κρύβει απειλή, αλλά μπορεί να κρύβει και θαλπωρή. Αλλωστε δεν είναι τυχαία η επιλογή του σκίουρου. Σκίουρος, δηλαδή σκιά και ουρά. Με την ουρά του δημιουργεί σκιά. Σκιάζεται με την ίδια του την ουρά. Ολα αυτά τα έχει δουλέψει πολύ ο Γιώργος στη μετάφρασή του. Πατήσαμε πολύ πάνω στο νόημα των λέξεων για να μπούμε σε νέες περιοχές». Σε περιοχές που ηλεκτρίζουν. Δούλεψαν πολύ πάνω στο νόημα των λέξεων, αλλά σε μία στάθηκαν παραπάνω. Ρεαλισμός. Τι είναι ρεαλισμός; «Είναι το πιο δύσκολο πράγμα», παραδέχεται η Αμαλία. «Πάντα καταφεύγεις σε μία φόρμα, ένα στυλιζάρισμα. Ο ρεαλισμός στο θέατρο είναι αυτή η περιοχή όπου όλα συμβαίνουν στ’ αλήθεια και όλα είναι ψεύτικα. Είναι εκεί που δεν έχεις να πιαστείς από κάτι. Εκεί που δεν υπάρχει αυτή η κακώς εννοούμενη φυσικότητα. Απαιτείται απόλυτη ακρίβεια στον τρόπο με τον οποίο πρέπει να συμβαίνουν τα πράγματα ώστε να μπορέσει να περάσει στους θεατές το ψυχικό νόημα. Είναι σαν χειρουργική πράξη». Την ακούω και ύστερα ψελίζω: «Δηλαδή ο ρεαλισμός ζει και βασιλεύει στο ποιητικό σύμπαν». «Ακριβώς αυτό», μου λέει. «Γι’ αυτό και ο Λευτέρης [Βογιατζής] ήταν ένας πολύ μεγάλος ποιητής. Δεν μπορούσε να αντιληφθεί το θέατρο έξω από τον ρεαλισμό, γιατί ο ρεαλισμός γι’ αυτόν τον καλλιτέχνη ήταν το σύμπαν ολόκληρο. Συνομιλούσε με αυτό που συνέβαινε μέσα σου και το οποίο ήξερε πάρα πολύ καλά ότι μόλις πας να το εκφράσεις, αν δεν προσέξεις πάρα πολύ, θα το σκοτώσεις. Γιατί η έκφραση αν δεν είναι απολύτα ενωμένη με αυτό που γεννά, είναι ικανή να το διαλύσει. Κι έτσι έφτιαχνε αυτό το μοναδικό ποιητικό σύμπαν, που όλα συνέβαιναν στ’ αλήθεια και συγχρόνως η μαγεία ήταν εκεί». Η ποίηση. Αυτή είναι ο πιο αυθεντικός ρεαλισμός. Η ποίηση είναι το μεγάλο ταμπού. Σήμερα και πάντα. Το μεγάλο ταμπού σήμερα είναι οι λέξεις και ο τρόπος που τολμά κανείς να τις επαναδιατυπώσει. «Οι λέξεις μας δεν είναι ενωμένες πια με μια βαθύτερη αλήθεια μας. Εκφέρονται μηχανικά. Εχουν φθαρεί από την πάρα πολύ εύκολη χρήση τους. Η τέχνη του θεάτρου, λοιπόν, έρχεται για να ξαναδώσει υπόσταση στις λέξεις και δίνοντας υπόσταση στις λέξεις δίνεις υπόσταση στα ίδια τα πράγματα τα οποία οι λέξεις θέλουν να ονομάσουν», τονίζει η Αμαλία. «Στην τελευταία σκηνή η Νόρα λέει πράγματα που δεν λέγονται», σχολιάζει. «Οπως και τα πράγματα στην αρχαία τραγωδία δεν λέγονται. Δεν μπορεί να πει μία γυναίκα, που ετοιμάζεται να ανοίξει την πόρτα και να

αφήσει τον άντρα της και τα παιδιά της, “κατάλαβα ότι για δέκα χρόνια έζησα με έναν ξένο”. Δεν λέγεται. Πρώτα βγαίνει το αίμα και μετά βγαίνει ο λόγος όταν πρέπει κάποιος να το διατυπώσει αυτό. Μπορεί να το πει στον ψυχολόγο της μετά από δέκα χρόνια, αλλά εκείνη τη στιγμή ο Ιψεν έχει γράψει πράγματα τα οποία δεν λέγονται. Οπότε πρέπει να ειπωθούν σαν να υπάρχει ένα στόμα το οποίο κινείται και μέσα από αυτό το στόμα λέγονται κάποιες πάρα πολύ μεγάλες αλήθειες. Κι έτσι όλο αυτό γίνεται αρχετυπικό. Αυτά τα λόγια θα μπορούσαν να ειπωθούν από αγάλματα. Αυτή είναι και η τεράστια ομορφιά και η λύτρωση. Γιατί αν μέναμε απλά στον μικρόκοσμό μας κι αυτά τα λέγαμε απλά σαν άνθρωποι θα ήταν μία σπείρα που δεν θα είχε συνέχεια μέσα στο άπειρο». Αυτό το μεγαλειώδες κατορθώνει η Αμαλία σε αυτή την παράσταση. Αυτό το τόσο απλό και τόσο αδιανόητα δύσκολο. Και το κατορθώνει, γιατί πέρα από το τεράστιο ταλέντο της έχει επανατοποθετηθεί και η ίδια απέναντι στη ζωή της, απέναντι στον κόσμο και απέναντι στον καθρέφτη της. «Μέσα στα χρόνια άλλαξα απέναντι στον εαυτό μου», ομολογεί. «Θυμάμαι όταν δούλευα με τον Λευτέρη στο “Καθαροί πια” μου έλεγε: “Μην είσαι τόσο υπερήφανη!”. Και του έλεγα: “Εγώ είμαι περήφανη; Μα γιατί το λες αυτό;”. Και επέμενε: “Είσαι περήφανη! Δεν επιτρέπεις στον εαυτό σου να κάνει λάθη. Δεν έχεις υπομονή. Δεν δέχεσαι ότι υπάρχουν περίοδοι που δεν τα καταφέρνεις. Είσαι πολύ αυστηρή με τον εαυτό σου με έναν τρόπο όχι ευχάριστο”. Είχε δίκιο. Τώρα πια, παρότι πάντα μου αρέσει η τελειότητα, καταλαβαίνω ότι το τέλειο για μένα είναι η λεπτότητα. Παίρνουν τα πράγματα πια σιγά σιγά πιο συγκεκριμένες μορφές κι έτσι κι εσύ αρχίζεις να διαλέγεις τι αγώνισμα κάνεις. Πώς συμπεριφέρεσαι απέναντι στον εαυτό σου». Τώρα πια τα πράγματα με τον Γιώργο Σκεύα είναι πιο απλά. «Πιο απλά όχι ως προς το αποτέλεσμα και το ζητούμενο. Πιο απλά ως προς το πώς νιώθω. Νιώθω λιγότερο βάρος. Ο Λευτέρης αποτέλεσε για μένα πρότυπο. Δεν νομίζω ότι μπόρεσα ποτέ να ελευθερωθώ μαζί του όσο θα ήθελα και όσο θα ήθελε», μου λέει. «Το θέατρο μονοπωλεί και σήμερα τη ζωή σας;» τη ρωτάω. «Η αλήθεια είναι ότι δεν είμαι ένας άνθρωπος που έζησα μία κανονική ζωή», μου απαντά. «Δεν γίνεται εκ των πραγμάτων όταν είσαι αφοσιωμένος σε μία τέτοια δουλειά. Υπάρχουν όμως τόσοι πολλοί άνθρωποι που δεν ζουν μια κανονική ζωή υπό αυτή την έννοια. Εγώ δεν είχα αυτό που λέμε ελεύθερο χρόνο στην καθημερινότητά μου. Να πάω ένα σινεμά, ένα θέατρο, μια βόλτα... Επρεπε να δουλέψω πάνω στον εκάστοτε ρόλο μου και δεν μου έφταναν οι έξι ώρες της πρόβας.

Φε βρουάριος 2016

Πήγαινα σπίτι μου, έκανα τις δουλειές του σπιτιού και μετά ασχολιόμουν πάλι με τον ρόλο μου. Τώρα βέβαια που μεγαλώνω το σώμα μου μου μιλάει πιο καθαρά. Κουράζομαι πολύ πιο εύκολα, αρρωσταίνω πολύ πιο εύκολα. Και μου είναι πολύ σαφές πια ότι χρειάζομαι πλέον έναν άλλον ρυθμό στη δουλειά μου. Η κανονικότητα στη ζωή μου να έχει περισσότερο χώρο. Νομίζω ότι τώρα στη ζωή μου υπάρχει μεγαλύτερη ισορροπία». «Εχει αυτή η κανονικότητα μία μεγαλειώδη απλότητα», της λέω χαμογελώντας. Γνέφει καταφατικά. «Ειδικά για κάποιον που την έχει εντελώς στερηθεί», συμπληρώνει. Αναρωτιέμαι αν αυτή η αλλαγή στην κοσμοθεωρία της έχει να κάνει και με τα τελευταία χρόνια της κρίσης. «Εχω την αίσθηση ότι όλοι καιγόμαστε μέσα μας. Αυτό που συμβαίνει στον διπλανό μας, στη διπλανή χώρα, στον διπλανό δρόμο δεν γίνεται παρά να συμβαίνει μέσα μας με κάποιο τρόπο. Το κουβαλάμε. Αλλιώς είμαστε τρελοί άνθρωποι, αποκομμένοι από τον χώρο και τον χρόνο μέσα στον οποίο υπάρχουμε και αναπνέουμε», παρατηρεί. «Οταν καιγόμαστε μέσα μας και πάλι μπορεί να πονάμε, αλλά όχι με αυτόν τον τρόπο της καταστροφικής απομόνωσης. Καιγόμαστε, γιατί καίγεται ο κόσμος έξω. Εσύ μπορεί να μην πέθανες και να πέθαναν άλλοι, αλλά όλη αυτή την απώλεια θα την αφήσεις να σε επηρεάσει και κάτι θα την κάνεις. Θα τη γράψεις, θα την τραγουδήσεις, θα την κάνεις αγάπη για κάποιον, θα την κάνεις μια πόρτα που ανοίγει, όπως η Νόρα... Θα την κάνεις ζωή. Ενας είναι ο κόσμος. Είμαστε μαζί. Ενωμένοι». Τις τελευταίες μέρες, μετά τη συζήτησή μου με την Αμαλία, προσπαθώ όταν περπατάω να κοιτάζω όλο και πιο συχνά ψηλά. Να μην κοιτάζω μόνο το πεζοδρόμιο. Να σηκώνω το κεφάλι και να κοιτάω τις οροφές των σπιτιών. Να μην προσπερνάω. Να στέκομαι. Είναι πολύ πιο όμορφος ο κόσμος έτσι. Και αυτό το χρωστάω στην Αμαλία.

«Εγραφε αλλά δεν έγραψε» Κείμενο: Γρηγόρης Καραγρηγορίου Αρχισε πάλι μια άνευ αντικειμένου διαμάχη στο ελληνικό διαδίκτυο για υποτίθεται λυμένα θέματα. Αυτή τη φορά για τη βιογραφία του Διονύσιου Σολωμού. Γνωστός τηλεοπτικός δημοσιογράφος ανέφερε κάποια στοιχεία της ζωής του κι ο δήμαρχος Ζακύνθου θεώρησε ότι θίχτηκε η μνήμη του εθνικού μας ποιητή και ζήτησε από τον εργοδότη του δημοσιογράφου να πράξει τα δέοντα. Η συζήτηση κανονικά θα έπρεπε να μην έχει καν αρχίσει, η ελευθερία του λόγου είναι κατοχυρωμένη, η ζωή του Σολωμού αρκετά γνωστή, είναι εξάλλου μέσα στους πιο βιογραφημένους και μελετημένους Νεοέλληνες - και δικαίως. Η πασίγνωστη φράση που του αποδίδεται από τον Πολυλά «εθνικόν είναι το αληθές», αρκεί για επιχείρημα. Οποιος ενδιαφέρεται για το αληθές του βίου και του έργου του, μπορεί να συμβουλευτεί πχ. τα γραπτά του Βάρναλη, του Πολίτη, του Μαρωνίτη, του Σαββίδη, που είναι κάποιοι από τους εκατοντάδες που το μελέτησαν και που μου έρχονται πρόχειρα στο μυαλό. Πιστεύω πως δεν είναι ζήτημα που καίει, δεν είναι το ζήτημα των ημερών, ίσως να μην μπορεί να φωτίσει σημερινά προβλήματα -κι είναι πολλά- και ίσως να μην ενδιαφέρει. Αλλά είναι αγαπημένο μου θέμα και είμαστε όμηροι των παθών μας. Και δεύτερον, όλα κάπως συνδέονται, είμαι σίγουρος. Ο κόντες Σολωμός ήταν, εκτός των άλλων, μια διδακτική προς τους Νεοέλληνες, ιδιαίτερη προσωπικότητα. Κυρίως μοναδικό όμως ήταν το έργο του. Κατά βάση αγωνιωδώς αποσπασματικό: «έγραφε αλλά ποτέ δεν έγραψε», λέει ο Βάρναλης. Και δεν μπορώ παρά να σημειώσω εδώ πως μου δημιουργούσε πάντα ένα δέος αλλά και έναν ταπεινό μεν, προσωπικό δε, δεσμό αυτή η αδυναμία να νιώσει ασφαλής κι ικανοποιημένος από αυτά που έγραφε. Αλλά έργο μοναδικό και λαμπερό νοηματικά και ποιητικά, κυρίως όμως γλωσσικά. Η γλώσσα που μιλάμε σήμερα οφείλει πολλά στην προσπάθεια του Σολωμού να παλέψει διαλεκτικά τη μορφή της, να την πιάσει από το στόμα της υπηρέτριας μάνας του και να την κάνει λογοτεχνική, να την αναβαθμίσει χωρίς να την αλλοιώσει και να τη μετατρέψει σε εργαλείο μόρφωσης ενός λαού που ζούσε τον μακρύ πολιτιστικό του μεσαίωνα. Το σύνθημα του; «Υποτάξου πρώτα στη γλώσσα του λαού και αν είσαι αρκετός, κυρίεψέ την». Να την επανεφεύρει πριν την κυριέψει στην πραγματικότητα, γιατί ακριβώς την έμαθε από την αρχή, τη σπούδασε μοναχός του. Αφού όλη του η μόρφωση από τη νηπιακή ηλικία έως το τέλος των νομικών σπουδών του στη Βενετία, την Κρεμόνα και την Παβία, μέχρι τα πρώτα του έργα και αρκετά κι από τα επόμενα, ήταν στην ιταλική. Και λοιπόν; Το επώνυμο του κόντε πατέρα του ήταν μάλλον Σολομών, εβραϊκό επίθετο ενετοκρητικής καταγωγής. Και λοιπόν; Και ναι, άσχετο, ήταν μασόνος, όπως πολλοί προοδευτικοί αριστοκράτες στα Επτάνησα την εποχή εκείνη. Οι Ελευθεροτέκτονες, εξάλλου, ήταν μια οργάνωση προερχόμενη από το πνεύμα του πρόσφατου ευρωπαϊκού Διαφωτισμού. Αλλοι καιροί, άλλη η σημειολογία της εποχής. Και λοιπόν; Και αλκοολικός, έπινε, αυτό τον οδήγησε στην αρρώστια και τα εγκεφαλικά επεισόδια και τελικά στον θάνατο. Και λοιπόν; Και

ήταν μοναχικός και μονόχνοτος. Και με οικογενειακά προβλήματα. Και μια προβληματικότατη μάνα. Και δικομανής. Και ο Πετρόπουλος λέει πως ήταν ομοφυλόφιλος. Και λοιπόν; Κι αν ναι, κι αν όχι, γιατί αυτό ή αυτά ή άλλα χαρακτηριστικά του έχουν άλλη αξία, πέραν της ιστορικής; Το έργο του ή η ζωή του πώς αμαυρώνεται από αυτά; Και γιατί είναι λιγότερο Ελληνας ή μικρότερος ποιητής από αυτά; Πώς σας πέρασε, από το μυαλό κάποιων, ότι αυτά είναι αντίρροπα στον μύθο του γεγονότα; Αλλά ο Σολωμός που δεν χώρεσε ποτέ σε κουτάκια και ταμπέλες, ήταν πάντα ο ίδιος ή η φήμη του δέκτης τέτοιας αντίδρασης. Ας ξαναγυρίσουμε, για παράδειγμα, στη γλώσσα του, το έργο της ζωής του, που ποτέ δεν αισθάνθηκε ότι ολοκλήρωσε. «… Ο Κάλβος κι ο Σαλομός (sic), ωδοποιοί μεγάλοι, κι οι δύο παρημέλησαν της γλώσσης μας

τα κάλλη», έλεγε ο Α. Σούτσος στον Οθωνα το 1833. Ο Γ. Ν. Χατζιδάκις το 1905 έγραφε πως είχε «πλήρη άγνοια της ελληνικής», ενώ ο Σεφέρης το 1936 δεν δίστασε να γράψει πως «δεν ήξερε ελληνικά». Και ίσως να μην έχουν άδικο. Δεν ήξερε. Τα μάθαινε και τα έφτιαχνε στην πορεία. Γι’ αυτό ήταν τόσο εκθαμβωτικά όμορφα τα σολωμικά ελληνικά. Γιατί ήταν εργαλείο μόρφωσης του ίδιου πρώτα κι όσων ήθελαν να μιλάνε ελληνικά μετά. Οχι γιατί τους διατάζουν τα φαντάσματα των προγόνων τους, αλλά γιατί πρέπει να μάθουν να σκέφτονται. Και μετά να αγαπήσουν αυτό που σκέφτονται. Το λέει κι ο ίδιος: «Πρέπει πρώτα με δύναμη να συλλάβει ο νους, κι έπειτα η καρδιά θερμά να αισθανθεί ό,τι ο νους εσυνέλαβε». Μια προσπάθεια επιμορφωτική που, διακόσια χρόνια παρά δυο από τότε που γύρισε από την Ιταλία ο Σολωμός, δεν τελείωσε. Κάθε άλλο. «Εγραφε αλλά δεν έγραψε».

Τa κείμενa δημοσιεύτηκaν στο dimartblog.com.

Φε βρουάριος 2016

O Warhol, η μαμά Warhola, η Suzie και ένας οδηγός μαγειρικής Κείμενο: Stucano Closer και Μαργαρίτα Ζαχαριάδου

Την άνοιξη του 1959, κάποια χρόνια προτού ο Andy Warhol γίνει ο Andy Warhol της Campbell’s Tomato Soup, δούλευε στις εκδόσεις Doubleday ως εικονογράφος παιδικών βιβλίων και παρεμπιπτόντως εξέθετε κατά καιρούς έργα του στο Μανχάταν. Για την ακρίβεια, σε ένα παγωτατζίδικο στο Μανχάταν. Τελικώς, όμως, λίγη σημασία είχε το πού ακριβώς, αφού οι ακουαρέλες του τράβηξαν την προσοχή της θρυλικής τότε περσόνας των κοσμικών κύκλων, Suzie Frankfurt, που θέλησε να γνωρίσει τον καλλιτέχνη.

πάνω όροφο από τους Warhol για να αναλάβουν το μπογιάτισμα των εικόνων.

Η συνάντησή τους πραγματοποιήθηκε πολύ σύντομα, στο διαμέρισμα που ο Andy μοιραζόταν με τη μητέρα του, Julia Warhola, και οδήγησε σε μια στενή φιλία. Και μέσα σε λίγους μήνες, στην απόφαση για ένα κοινό project: μια σειρά από χειροποίητα βιβλιαράκια που θα σατιρίζουν τους μεγάλους, λαμπερούς οδηγούς γαλλικής κουζίνας που είχαν αρχίσει να κατακλύζουν την αμερικανική αγορά τη δεκαετία του ’50. Ο τίτλος του: “Wild Raspberries”, κατά το “Wild Strawberries” (Αγριες φράουλες) του Μπεργκμαν. H Frankfurt συνέταξε τα κείμενα για τις συνταγές, ο Warhol τις εικονογράφησε και η μαμά Warhola τις έγραψε με τα ωραία τις καλλιγραφικά γράμματα πάνω στις σελίδες. Στη συνέχεια, η γραμμή παραγωγής εμπλουτίστηκε με τέσσερα αγόρια που έμεναν στον από

Η όλη δημιουργική διαδικασία, ωστόσο, αποδείχθηκε τόσο επίπονη που τελικά η ομάδα άντεξε μέχρι το 34ο τεμάχιο. Τριάντα τέσσερα όντως μαγευτικά τεμάχια, ωστόσο ο κατακλυσμός παραγγελιών από τα βιβλιοπωλεία της Νέας Υόρκης δεν ήρθε ποτέ, κι έτσι τα περισσότερα βιβλιαράκια έγιναν δώρα Χριστουγέννων σε φίλους και γνωστούς. Τα άλλα, θάφτηκαν σε κάποιο συρτάρι και ξεχάστηκαν.

Οι συνταγές ήταν πραγματικά ακαταμάχητες, ιδίως αν δεν ξέρεις/θέλεις να μαγειρεύεις. Παράδειγμα, μεταξύ άλλων, η ομελέτα Greta Garbo, που γίνεται χωρίς αυγά και τρώγεται κατά μόνας σε αίθουσα φωτισμένη με κεριά, ή το γουρουνόπουλο a la Trader Vic’s, για το οποίο ο σεφ πρέπει να στείλει έναν σοφέρ στο περίφημο εστιατόριο του ξενοδοχείου Plaza και να το φέρει έτοιμο.

Ωσπου ο γιος της Frankfurter, Jaime, τα ανακάλυψε 40 χρόνια αργότερα, το 1997, και τα εξέδωσε, ενώ τον Αύγουστο του 2013 τα πρωτότυπα δημοπρατήθηκαν προς 30.000 δολάρια το ένα. Τώρα ίσως καταλαβαίνουμε από πού προήλθε και η ιδέα για την Campbell’s Tomato Soup…

Τα πρόσωπα της πόλης Του Στέφανου Καστρινάκη

1.Ανδρέας Κωνσταντινίδης 2. Γιάννης Πανταζόπουλος 3. Βαγγέλης Πασιάς 4. Christos Fourkis

Φε βρουάριος 2016

5. Χρήστος Γιαννόπουλος 6. Δημήτρης Κοντοπίδης 7. Γιώργος Γαβρίδης 8. Εγκντι Κούλα

Φε βρουάριος 2016

Κείμενο: Πόπη Διαμαντάκου

Μόνο η επιθυμία είναι αληθινή

Σε μια μικρή θεατρική σκηνή τρεις μορφές, δυο κορίτσια και ένα αγόρι -ίδια ντυμένα και μόνον οι φωνές να δίνουν το στίγμα του φύλου-, αφηγούνται εικόνες, στιγμιότυπα, πόθους, φόβους, ανάγκες βαθιές, συναισθήματα και επιθυμίες, που αναβλύζουν ανεξέλεγκτες χάρη σε μια και μοναδική, ιδανική αφορμή, τον έρωτα. Η ομορφιά του κειμένου παρασύρει τη φαντασία· αφήνεσαι στο σκοτάδι και στις μορφές. Τρεις εαυτοί σε έναν, ένας εαυτός σε τρία κομμάτια μέσα σε έναν κόσμο που έχει όψεις σαν σειρήνες απατηλές, που ξυπνούν όμως μέσα στην ανθρώπινη ψυχή αλήθειες, την ανάγκη του έρωτα, την επιθυμία για ένωση. Καθώς η αφήγηση εκτυλίσσεται σε ένα παιχνίδι με τη φαντασία και τις αλήθειες της ψυχής, νομίζεις ότι μπροστά σου βλέπεις εικόνες. Μια σκηνή γυμνή γεμίζει θαρρείς από κόσμο, τον κόσμο του Γιάννη Σκαρίμπα και είναι αυτός ο κόσμος και δικός σου, σημερινός και αιώνιος, είναι το παντοτινό παιχνίδι ανάμεσα στην απατηλή όψη των πραγμάτων και τη μοναδική ανθρώπινη αλήθεια, την επιθυμία. Ηταν μια στιγμή θεατρικής απόλαυσης. Μια ανάσα ζωής σε μια πόλη που προσφέρει ακόμη πολλές, είναι αλήθεια, αλλά πρέπει όλο και πιο επίμονα να τις αναζητάς και όλο και πιο επίμονα να τις αναδεικνύεις. Θέατρο του Νέου Κόσμου, στη μικρή σκηνή, μια ομάδα νέων,

οι T.d.S., αναζήτησαν σε ένα κείμενο σχεδόν ξεχασμένο, όπως και ο συγγραφέας του, τον «Κύριο του Τζακ» του Γιάννη Σκαρίμπα, την αλήθεια που ενώνει τις εποχές, τους ανθρώπους, τους πολιτισμούς, την αλήθεια της επιθυμίας απέναντι σε μια αιώνια πραγματικότητα, ότι τα πράγματα δεν είναι αυτό που φαίνονται.

τέωρους με σκέψεις δυσοίωνες, πόσοι, αλήθεια, από εμάς δεν νοσταλγούμε τις παλιές μας βεβαιότητες; Εκείνες που είχαμε την πολυτέλεια να αμφισβητούμε κάθε στιγμή για να αλλάξουμε -προς το καλύτερο, πιστεύαμε-, συγκεντρώνοντας νέες βεβαιότητες, για να ικανοποιούν κάθε επιθυμία, κάθε διαφορετικότητα.

Ο θεατής παρασύρεται από την ομορφιά των λέξεων και του κειμένου που του αποκαλύπτεται και δεν μπορεί να μην αντιληφθεί ότι το παιχνίδι της ιστορίας είναι σύγχρονο. Δεν μπορεί να μη θαυμάσει τον ψυχισμό του Σκαρίμπα που το σκαρφίστηκε αποφασίζοντας να μιλήσει για τον κόσμο ξεδιπλώνοντας τις επιθυμίες που συντάραζαν την ψυχή του. Νομίζεις ότι μιλά για την επιθυμία του έρωτα, που μπορεί να παραπλανηθεί από λόγια, από υποσχέσεις, αλλά και από μορφές - μορφές μεταμφιεσμένες, που παίζουν το δικό τους παιχνίδι του πόθου. Αλλά καθώς η ιστορία προχωρά και οι τρεις μορφές στη σκηνή αλλάζουν ρόλους, με τα ίδια πάντα ουδέτερα κοστούμια τους, ενώνονται σε έναν για να μοιραστούν μετά σε περισσότερους, οι βεβαιότητες καταρρέουν και αποκαλύπτεται η βαθιά φιλοσοφική σχέση του Σκαρίμπα με τη ζωή. Η αμφιβολία αποθεώνεται ως την τελική ανατροπή, που είναι η αποκάλυψη της πλάνης.

Ο Σκαρίμπας, από τη μοναξιά του, αυτή της θαλασσινής Χαλκίδας 60 χρόνια πριν, το ήξερε, το έβλεπε πως δεν μπορεί ποτέ να είναι κανείς βέβαιος για οτιδήποτε. Η αποδοχή του διαφορετικού αναμετριέται κάθε στιγμή με την απατηλή πραγματικότητα. Και ο ίδιος ο έρωτας, μια πλάνη και αυτός, λόγια που θέλει η ψυχή να πιστέψει. Μόνο η επιθυμία γι' αυτόν είναι αληθινή και η επιθυμία τού δίνει τη μορφή που θέλει, γίνεται αυτός που λαχταράει η ψυχή. Το παράδοξο καιροφυλακτεί για να ανατρέψει την τελευταία βεβαιότητα του θεατή, την ύστατη βεβαιότητα όλων μας.

Αυτές τις αναστατωμένες μέρες που η πραγματικότητα του κόσμου που ξέραμε διαλύεται, αφήνοντάς μας με-

Ναι, το ξέρουμε πια καλά ότι η μοναδική βεβαιότητα της εποχής μας είναι η διαρκής ανατροπή της. Μένει μόνον η επιθυμία, βαθιά, αιώνια, μοναδική, πυρήνας εντέλει του πολιτισμού ολόκληρου και της κίνησης του κόσμου. Από τον Σκαρίμπα ως τη δική μας εποχή γέφυρα, η ίδια πάντα επιθυμία. Μόνον λέξεις χρειάζονται για να εκφραστεί. Αρκεί να μην επιτρέψουμε να χάσουν το νόημά τους.

Ενα ένθετο για την urban culture σκηνή της Αθήνας, κάθε Δευτέρα και Παρασκευή στις 14:30 και στις 20:30 στην εκπομπή Lifεtime