Μάιος 2014
Ramona Ο Δημήτρης Μοθωναίος και η Λένα Δροσάκη πρωταγωνιστούν στην καινούργια παράσταση της bjioux de kant
Σκανάρετε το QR Code στην αρχή των κειμένων και ανακαλύψτε έξτρα περιεχόμενο
Καλή και ανάποδη Η Κατερίνα Σχινά με τα σύνεργα της πλεκτικής ανά χείρας μας αποκαλύπτει μια παρεξηγημένη τέχνη
Metropolis www.metropolispress.gr
Δεύτερη θητεία Ο Γιώργος Καμίνης στο τιμόνι του Δήμου Αθηναίων μέχρι το 2019
Edito
3
Μάιος 2014
Οι πραγματικότητες της μνήμης Κώστας Τσαούσης kt@m-media.gr
Την περίοδο των εκλογών είχα στο μυαλό μια φράση του Κούντερα: «η Ιστορία εξατμίζεται από τη μνήμη». Θέλησα να την ξαναβρώ και το πέτυχα με λίγη προσπάθεια και μια μικρή βόλτα στον πάγκο του νέου Βιβλιοπωλείου της Εστίας που βρήκε μια ήσυχη γωνιά να κουρνιάσει απέναντι από τη μάντρα του Γαλλικού Ινστιτούτου στη Διδότου. Η φράση προέρχεται από «Το βιβλίο του γέλιου και της λήθης», που κυκλοφορεί σε μετάφραση Γιάννη Η. Χάρη από τις εκδόσεις της Εστίας. Την επαύριον της πρώτης κάλπης προσπάθησα να συνδέσω τη φράση του Κούντερα με τα αποτελέσματα και το βαθύτερο νόημα της εκλογικής συμπεριφοράς των νέων σε ηλικία πολιτών - κυρίως στην Αθήνα. «Σε μια εποχή που η Ιστορία προχωρούσε ακόμη αργά, τα ολιγάριθμα γεγονότα της εγγράφονταν εύκολα στη μνήμη και έφτιαχναν έναν γνωστό σε όλους σκηνικό διάκοσμο μπροστά από τον οποίο η ατομική ζωή ξεδίπλωνε το σαγηνευτικό θέαμα των περιπετειών της. Σήμερα ο χρόνος προχωράει με μεγάλα βήματα. Τα ιστορικά γεγονότα λησμονιούνται μέσα σε μια νύχτα και την άλλη κιόλας μέρα στραφταλίζουν με την πρωινή δροσιά του καινούργιου, κι έτσι δεν αποτελούν πια σκηνικό στην εξιστόρηση του αφηγητή,
αλλά μια εντυπωσιακή περιπέτεια που διαδραματίζεται στο βάθος της γνωστής κοινοτοπίας της ατομικής ζωής». Το μικρό αυτό απόσπασμα από «Το βιβλίο του γέλιου και της λήθης» ας μη διαβαστεί ως μια απόπειρα για να βρεθεί το κλειδί ή τα κλειδιά της ερμηνείας των συμπεριφορών των πολιτών. Αλλωστε, η λογοτεχνία δεν επιδιώκει τον ρόλο του ερμηνευτή, αλλά προσφέρει τη δύναμή της για να επαναφέρει καταστάσεις στα ανθρώπινα μέτρα… Πέραν του Κούντερα, ο Καμίνης είναι ο δήμαρχος της νέας θητείας και εγώ προγραμματίζω το τι θα δω στο Φεστιβάλ Αθηνών και κυρίως στη γειτονική Πειραιώς 260. Η αρχή με τη Ραμόνα των bijoux de kant και Γιάννη Σκουρλέτη. ΥΓ: Εγραψα για το βιβλίο της Κατερίνας Σχινά· παρότι αφορά βελόνες και πλεκτά, εγώ το θεωρώ πέραν όλων των άλλων ως ένα σχεδιάγραμμα αποφυγής των λαβυρίνθων που διαμορφώνουν οι παλιές και οι νέες ταυτότητες. ΥΓ1: Ζήλεψα το κείμενο του Νικήτα Καραγιάννη για τον Ντέιβιντ Πλαντ.
Index Βελονιές χωρίς κατινιές... 10
Αδελφοί Καραμάζοφ... 44
Ο Κώστας Τσαούσης παρακολουθεί την Κατερίνα Σχινά να «πλέκει» ιστορίες
Ο Ηλίας Κουνέλας και άλλοι πέντε ηθοποιοί ανεβάζουν Ντοστογιέφσκι με φόντο μία εκκλησία της Πλάκας
Κάννες... 12 Το ταξίδι, η αγωνία, τα πάρτι και το χειροκρότημα για την ταινία «Xenia» του Πάνου Κούτρα
New business... 19
ΡΑΜΟΝΑ travel... 48
Οκτώ startups που ξεχωρίζουν
Η Λένα Δροσάκη και ο Δημήτρης Μοθωναίος κάνουν ντεμπούτο στο Φεστιβάλ Αθηνών
Λιμάνια ξένα... 24
Αβελάρδος & Ελοΐζα... 50
O Nίκος Πορτοκάλογλου καταπιάνεται με τη μουσική των παππούδων του
Η Ελένη Κοκκίδου, ο Γιώργος Γλάστρας και η Χριστίνα Μαξούρη μας ταξιδεύουν στο Παρίσι του 12ου αιώνα
Helix... 26
Α ΣΚΤ... 52
O νέος τηλεοπτικός ιός που προκαλεί «παραληρήματα» και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού
Η Θάλεια Βραχοπούλου μας ξεναγεί στην έκθεση «Κράτος δικαίου και το δικαίωμα να είσαι άνθρωπος»
Mάγοι και ξωτικά...28 Εξι σειρές βιβλίων φαντασίας που μας κάνουν να νιώθουμε και πάλι παιδιά
Οικογενειακή υπόθεση...32 Το Athens Pride κλείνει φέτος 10 χρόνια εστιάζοντας στο δικαίωμα για οικογένεια
METROPOLIS
Λέχου & Ιορδανίδης... 54 Το «Ημέρωμα της στρίγγλας» είναι ο πρώτος Σαίξπηρ που ανεβαίνει σε κεντρική θερινή σκηνή της Αθήνας εδώ και πολλά χρόνια
Lia Hide... 56 Από τα ταξίδια με το Renault Trafic στην πρώτη συναυλία και τελικά στο “Home”
Πριν την κάλπη... 33
Αλουμίνιο και τέχνη... 59
Η προεκλογική Αθήνα ποζάρει στον φακό του Στέφανου Καστρινάκη
Ο Νίκος Φλώρος δημιουργεί με τα υλικά της σύγχρονης κοινωνίας
Θάνος Τοκάκης... 42
Ντέιβιντ Πλαντ... 63
Από το Δημοτικό Θέατρο του Πειραιά στην Επίδαυρο και από το «Μεφίστο» στον «Προμηθέα Δεσμώτη»
Ενα βιβλίο για έναν μοναδικό έρωτα
3/1055
www.metropolispress.gr / metropolis@metropolisnews.gr / Facebook: MetropolisPress / YouTube: MetropolisPress Ιδιοκτησία - Εκδοση: Μ media Α.Ε. / Εδρα: Κύπρου 12Α Τ.Κ. 183 46 - Μοσχάτο, τηλ. 210 4823977, φαξ 210 4832887 Διεύθυνση: Κώστας Τσαούσης Project Manager: Βίκτωρας Δήμας Ειδικός Σύμβουλος: Θάνος Τριανταφύλλου Συντονισμός: Νατάσα Μαστοράκου, Χρήστος Τσαπακίδης Σύνταξη: Ανδρέας Γιαννόπουλος, Νίκητας Καραγιάννης, Βούλα Σουρίλα, Δημήτρης Χαλιώτης Υποστήριξη: Βασίλης Λουκανίδης Εκτύπωση: «Καθημερινές Εκδόσεις» Α.Ε.
Επιλογές
6
Αναζητώντας την ευτυχία
Με Ζορμπά και Οθέλλο Ενα πλούσιο πρόγραμμα για το φετινό καλοκαίρι ανακοίνωσε η Εθνική Λυρική Σκηνή, με γνώμονα πάντα την ανάπτυξη ενός νέου κοινού και τη διάδοση της λυρικής τέχνης και του χορού. Ετσι για τον Ιούνιο, εκτός από την παρουσίαση των δύο μεγάλων θερινών παραγωγών της στο Ηρώδειο -τον «Ντον Τζοβάννι» του Μότσαρτ σε μουσική διεύθυνση Λουκά Καρυτινού και τον «Οθέλλο» του Βέρντι σε μουσική διεύθυνση Μύρωνα Μιχαηλίδη-, θα παρουσιάσει φέτος μετά από πολλά χρόνια και μια καλοκαιρινή παραγωγή μπαλέτου, τον «Ζορμπά» στη θρυλική χορογραφία του Λόρκα Μασίν στο Καλλιμάρμαρο.
Παράλληλα με τις μεγάλες παραγωγές, η Λυρική θα συνεχίσει την παρουσίαση των παραστάσεων της Οπερας της Βαλίτσας σε δήμους της Αττικής με δωρεά από το Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος, στο πλαίσιο του προγράμματος «Ταξίδι προς το Κέντρο Πολιτισμού Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος», ενώ στις 20 και 22 Ιουνίου οι σπουδαστές - μονωδοί του Οπερα Στούντιο θα παρουσιάσουν την όπερα του Μπαλντασσάρε Γκαλούππι «Ενας άντρας για όλες».
Περί έρωτος... Πριν από λίγους μήνες η Ελένη Καρακάση τραγουδούσε για τον έρωτα στο Χυτήριο, με εξαιρετικούς καλεσμένους και νοσταλγική διάθεση. Τώρα με καινούργια συντροφιά επιστρέφει στον κήπο του χώρου και υπόσχεται να μας κάνει να γελάσουμε, να θυμηθούμε και να συγκινηθούμε σε τρεις ξεχωριστές βραδιές. Πρόκειται για μία μουσική ερωτική διαδρομή, που ξεκινά από τον Θεοδωράκη, τον Χατζιδάκι και τον Ξαρχάκο και φτάνει μέχρι τον Κραουνάκη, τον Κηλαηδόνη, τον Μικρούτσικο και τον Λοΐζο, με ενδιάμεσες στάσεις στον Καλδάρα, τον Ζαμπέτα, τον Σπανό, τον Νικολόπουλο και τον Σαββόπουλο.
Οκτώ χρόνια μετά το «Σχεδίασμα Β΄ - Ελεύθεροι Πολιορκημένοι», ο Κωνσταντίνος Ρήγος επιστρέφει στο Φεστιβάλ Αθηνών με μια παράσταση για τη (μάταιη) αναζήτηση της ευτυχίας. Η Αρκαδία, ως αφετηρία αλλά και ως τελικός προορισμός, αποτελεί το κοινό σημείο αναφοράς των επεισοδίων που συνθέτουν την παράσταση. Δώδεκα χορευτές επιχειρούν να ανακαλέσουν στη μνήμη του θεατή εικόνες οικείες, εμπνευσμένες από τον ειδυλλιακό τόπο της Αρκαδίας. Ωστόσο, ο κόσμος της αιώνιας αθωότητας, της ευτυχισμένης και ελεύθερης ζωής έχει οριστικά πια χαθεί. Η Αρκαδία είναι ένα ρέκβιεμ για τη φύση, αφού το όνειρο της αρκαδικής ουτοπίας υποχωρεί κάτω από το βάρος της παράλογης καταστροφής του φυσικού περιβάλλοντος και της συνειδητοποίησης της θνητότητας.
Οι εκδότες μετακομί ζουν Χιλιάδες βιβλία θα φιλοξενήσει σε λίγες ημέρες το Ωδείο Αθηνών, καθώς η Γιορτή Βιβλίου φέτος αλλάζει τοποθεσία και κατεβαίνει στο κέντρο της πόλης. Σε ένα εμβληματικό κτίριο ιδιαίτερης αξίας θα συγκεντρωθούν από τις 4 έως τις 15 Ιουνίου όλοι οι φίλοι του βιβλίου. Δίπλα στο Λύκειο του Αριστοτέλη, στο περιστύλιο του κτιρίου όπου σήμερα στεγάζεται το Ωδείο -αλλά και για λίγο καιρό ακόμα το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης-, δεκάδες εκδότες θα εκθέσουν τα βιβλία τους, ενώ ένας μεγάλος αριθμός εκδηλώσεων θα πραγματοποιηθεί τόσο στον κήπο όσο και στις αίθουσες του Ωδείου.
7
Μάιος 2014
Κάτω στον Πειραιά... Ογδόντα σχεδόν χρόνια μετά τη δημιουργία του πρωτοποριακού για την εποχή σχήματος «Τετράς η ξακουστή του Πειραιώς», ο Μάρκος Βαμβακάρης, ο Γιώργος Μπάτης, ο Ανέστης Δελιάς και ο Στράτος Παγιουμτζής επανέρχονται στον Πειραιά. Στην πρώτη συνεργασία του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά και του Ελληνικού Φεστιβάλ οι θρυλικές μορφές του ελληνικού τραγουδιού θα ξαναζωντανέψουν στην Πέτρινη Αποθήκη στην προβλήτα του ΟΛΠ την Παρασκευή 6 και το Σάββατο 7 Ιουνίου. Η μουσική παράσταση είναι μια ιδέα της Λίνας Νικολακοπούλου, που είναι υπεύθυνη και για την καλλιτεχνική διεύθυνση. Στον Πειραιά (τον τόπο όπου γεννήθηκε το ρεμπέτικο τραγούδι) και στην Πέτρινη Αποθήκη του ΟΛΠ, έναν διατηρητέο χώρο μεγάλης αρχιτεκτονικής αξίας, θα ακουστούν μερικά από τα ομορφότερα τραγούδια μιας εποχής που σημαδεύτηκε από το «πειραιώτικο ρεμπέτικο». Στη μουσική παράσταση «Τετράς η ξακουστή του Πειραιώς» τα τραγούδια ερμηνεύουν οι Στέλιος Βαμβακάρης, Γιάννης Κούτρας, Απόστολος Ρίζος, Ζαχαρίας Καρούνης, Εβελίνα Αγγέλου και Πέτρος Μάλαμας. Συμμετέχουν οι ηθοποιοί Νένα Μεντή, Σταύρος Μερμήγκης, Αλέξανδρος Τσώτσης.
Η φωτεινή πλευρά της μουσικής To “The Bright Side of the Road” είναι ο τίτλος ενός τραγουδιού του σπουδαίου Ιρλανδού Van Morrison από τη δεκαετία του ’70. Στην Ελλάδα, το έχουμε συνδέσει με την πρωινή ραδιοφωνική εκπομπή του Γιώργου Μουχταρίδη, για οκτώ χρόνια στον Kosmos 93,6 και σήμερα στον Pepper 96.6. Κάθε μέρα, από τις 10:00 έως τις 13:00, ο γνωστός ραδιοφωνικός παραγωγός και ιδρυτής του Pepper βουτάει βαθιά στην καθημερινότητα και ανακαλύπτει τη φωτεινή πλευρά του δρόμου που, εκτός από κατάσταση του μυαλού, είναι κυρίως μουσική και τραγούδια. Η πρώτη συλλογή “The bright side of the road vol. 1” κυκλοφόρησε τον Δεκέμβριο του 2012, περιλαμβάνοντας 35 τραγούδια από καλλιτέχνες διαφορετικής αισθητικής, διαφορετικής εποχής και, φυσικά, πολύγλωσσα και multi-culti. Η συλλογή περιλαμβάνει από πολυαγαπημένα ονόματα, όπως Luz Casal, Yasmin Levy, Parov Stelar και Nouvelle Vague μέχρι ολόφρεσκα ονόματα-εκπλήξεις, όπως οι Ελληνες Minor Project (το τραγούδι τους “In colors” έγινε μεγάλη επιτυχία στην Ελλάδα) και οι Imam Baildi, η Maia Vidal, οι Troublemakers και οι Bas Lexter Ensample. Τραγούδια και καλλιτέχνες που αγαπήθηκαν από το ελληνικό κοινό μέσω του ραδιοφώνου και μέσω της εκπομπής του Γιώργου. Η πρώτη αυτή συλλογή έγινε χρυσή και έφτασε τα 4.000 αντίτυπα. Η δεύτερη συλλογή “The bright side of the road vol. 2” διατηρεί το ίδιο μοτίβο: τραγούδια, δηλαδή, και καλλιτέχνες που είναι ήδη γνωστοί και αγαπημένοι ή που «συστήθηκαν» στο ελληνικό κοινό μέσα από την καθημερινή πρωινή εκπομπή του Γιώργου Μουχταρίδη. Καλλιτέχνες, όπως οι Αργεντίνοι Bajofondo, οι Σουηδοί Koop, η Nina Simone σε μια συγκλονιστική ερμηνεία του “Just Say I Love Him”, η Melody Gardot και η Dusty Springfield συναντούν τους Black Keys, τους
Lumineers, τη γαλλική ανατρεπτική κολλεκτίβα των Fauve, τους Ελβετούς Kadebostany και τον ταλαντούχο Βέλγο Stromae σε μια συλλογή καινοτόμα, φρέσκια και με άποψη. Και οι δύο συλλογές αγαπούν εξαιρετικά και στηρίζουν τη νέα γενιά Ελλήνων μουσικών, περιλαμβάνοντας τραγούδια από καλλιτέχνες όπως οι Imam Baildi, η Monika, οι Minor Project, η Idra Kayne και οι Pop Eye. Επιπλέον, περιλαμβάνονται τραγούδια ιδιαιτέρως δυσεύρετα, όπως το “Everybody’s free to wear sunscreen” των Quindon Tarver και Baz Luhrmann, το “The love me or die” του C.W. Stoneking και το “Quimey Neuquén” των Jose Larralde και Chancha via Circuito. Γενικά, πρόκειται για δύο συλλογές τραγουδιών που ξεφεύγουν από τα καθιερωμένα και που προτείνουν μουσικές διαφορετικές, ιδιαίτερες και σίγουρα αγαπημένες. Μουσικές που πραγματικά σε οδηγούν στη φωτεινή πλευρά του δρόμου. Μαρία Ανδρικάκη
Κλικ στην πόλη Ο Νίκος Βατόπουλος έχει μία βαθιά και βιωματική σχέση με την Αθήνα, αποτυπωμένη σε πλήθος κειμένων, άρθρων, ερευνητικών αναζητήσεων και φωτογραφικών περιπλανήσεων. Οι φίλοι του ξέρουν αυτή την αγάπη του για πόλη, τόσο από τα κείμενα του, τόσο και από τις εξαιρετικές φωτογραφίες που ανεβάζει σχεδόν σε καθημερινή βάση στο Facebook. Κάποιες από αυτές τις φωτογραφίες παρουσιάζει η Αίθουσα Τέχνης «ena» στο Κολωνάκι έως το Σάββατο 28 Ιουνίου, σε μία ροή οπτικής αφήγησης που αποτυπώνει, επιλεκτικά και συνεκτικά, μία «εσωτερική» ματιά πάνω στην πόλη της Αθήνας. Με ιδιαίτερη έμφαση στις λεπτομέρειες, στη διπλή ζωή των κτιρίων και στην αύρα των δρόμων στην έκθεση παρουσιάζονται φωτογραφίες που, ως σώμα και στο σύνολό τους, προτείνουν μία εσωτερική επανασύνδεση με την Αθήνα ενεργοποιώντας τα τοπία προσωπικής μνήμης.
8
Κείμενο: Ανδρέας Γιαννόπουλος
9
Μάιος 2014
Τα βραβευμένα βιβλία
Το να βλέπεις το βράδυ της Δευτέρας 26 Μαΐου το κεντρικό αμφιθέατρο του Ιδρύματος Μιχάλης Κακογιάννης γεμάτο με κόσμο που αγαπά το βιβλίο δεν είναι κάτι που σου συμβαίνει καθημερινά. Πόσο μάλλον όταν εκπρόσωποι του εκδοτικού κλάδου, συγγραφείς, δημοσιογράφοι και επώνυμοι έχουν συγκεντρωθεί για να τιμήσουν τα βιβλία, τους συγγραφείς, αλλά και τους εκδότες της χρονιάς που πέρασε βάσει των προτιμήσεων των ίδιων των αναγνωστών. Αφορμή για την τελετή στάθηκαν τα Βραβεία Βιβλίου Public 2014, μια πρωτοβουλία που κατάφερε να προσελκύσει τη συμμετοχή 83.000 αναγνωστών, 100 εκδοτικών οίκων, 900 συγγραφέων και 1.000 ελληνικών τίτλων βιβλίων. Ο αριθμός των ψήφων μάλιστα είναι ακόμα πιο εντυπωσιακός, καθώς συγκεντρώθηκαν 176.000 ψήφοι, με το 55% αυτών να προέρχεται από την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη και το υπόλοιπο 45% από άλλες πόλεις, όπως το Ηράκλειο, η Λάρισα, η Πάτρα, η Κοζάνη, η Καλαμάτα, η Καβάλα, ο Βόλος, τα Χανιά, η Κέρκυρα, η Κομοτηνή, η Ξάνθη, η Βέροια και η Ρόδος. Για να επιστρέψουμε όμως στους νικητές της βραδιάς, συνολικά απονεμήθηκαν δέκα βρα-
βεία. Στην κατηγορία «Μαγειρική», το βραβείο κέρδισε το «Αθενς Σπέσιαλ - Λε τουρ» του Βασίλη Καλλίδη από τις εκδόσεις Πατάκη, με τον δημοσιογράφο Δημήτρη Αντωνόπουλο από το «Αθηνόραμα» να παραδίδει το βραβείο. Ακολούθησαν τα βραβεία «Παιδικής Λογοτεχνίας» και «Εφηβικής Λογοτεχνίας», τα οποία απονεμήθηκαν αντίστοιχα στον «Αίσωπο» της Κάρμεν Ρουγγέρη από τις εκδόσεις Διάπλαση και στο «Ημερολόγιο ενός κακομαθημένου» της Ισμήνης Μπάρακλη από τις εκδόσεις Μίνωας. Τα δύο βραβεία παρέδωσαν μαζί ο ηθοποιός και τραγουδιστής Πάνος Μουζουράκης και ο Τάσος Πετράκης, τιμηθείς με το Βραβείο Μικρού Συγγραφέα από τον Μικρό Αναγνώστη (ΕΚΕΒΙ). Στην κατηγορία «Ποίηση» τις περισσότερες ψήφους συγκέντρωσε ο Αλέξανδρος Ισαρης με το «Εγώ ένας ξένος» των εκδόσεων Κίχλη, ενώ το βραβείο τού παρέδωσε ο σκηνοθέτης και ηθοποιός Νίκος Καραθάνος. Το βιβλίο «Γράμματα από το Παρίσι στον Ανδρέα Εμπειρίκο 19461947» της Μάτσης Χατζηλαζάρου από τις εκδόσεις Αγρα διακρίθηκε στην κατηγορία «Δοκίμιο», με το βραβείο να παραδίδεται από την Αμαλία Ζέπου, υπεύθυνη δικτύωσης με ομάδες πολιτών του Δήμου Αθηναίων. Οσον αφορά την κατηγορία «Μυθιστόρημα», μεγάλη νικήτρια ήταν η Αλκη Ζέη με το «Με μολύβι φάμπερ νούμερο
2» από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, μια επιλογή που χειροκροτήθηκε έντονα από όλους τους παρευρισκομένους κατά την παράδοση του βραβείου από τη σεναριογράφο Μιρέλλα Παπαοικονόμου. Τέλος, στην κατηγορία «Μεγάλες Συγκινήσεις» την προτίμηση του κοινού κέρδισε η Καίτη Οικονόμου με το «Η καρδιά θυμάται» από τις εκδόσεις Ψυχογιός. Το βραβείο παρέδωσαν η Αλίκη Βούλγαρη, marketing manager Tablet & Digital Imaging της Samsung, και η Αναστασία Κάλου, εκπρόσωπος του φορέα LIBRARY 4 ALL. Παράλληλα, υπήρξαν τρεις ειδικές κατηγορίες βραβείων. Η πρώτη αφορά το «Βραβείο Βιβλιοπωλείων Public», το οποίο παρέδωσαν πωλητές του τμήματος βιβλίου από το κατάστημα Public Νέας Σμύρνης στον Αύγουστο Κορτώ για «Το βιβλίο της Κατερίνας» των εκδόσεων Πατάκη. Η δεύτερη κατηγορία είχε τίτλο «Εκδοτικό Αποτύπωμα» και επιβράβευσε έναν εκδότη για την ιδιαίτερη επιμέλεια των εκδόσεών του. Παραδόθηκε από τον σκηνοθέτη Νίκο Περάκη στις εκδόσεις Κίχλη. Τρίτη και τελευταία ήταν η κατηγορία του «Εκδότη της Χρονιάς», με την υπεύθυνη της Βιβλιοθήκης Βέροιας, Ασπασία Τασιοπούλου, να δίνει το βραβείο στις εκδόσεις Πατάκη.
10
Κείμενο: Κώστας Τσαούσης / Φωτογραφία: Στέφανος Καστρινάκης
11
Μάιος 2014
Βελονιές χωρίς κατινιές Οι εποχές έχουν τους δικούς τους κανόνες, τα δικά τους μέτρα και σταθμά. Από όλα αυτά δεν θα μπορούσε να ξεφύγει και ένα κορίτσι της μεταπολίτευσης που θέλησε να κάνει τη δική της -ιδιαίτερα προσωπική- επανάσταση μέσα στην... επανάσταση (με ή χωρίς εισαγωγικά). Το κορίτσι μας -μια 20χρονη «Κινέζα»- τόλμησε να πάρει το μαλλί και τις βελόνες της και να αρχίσει να πλέκει κάτω από το πορτρέτο του μεγάλου τιμονιέρη, του προέδρου Μάο. Με απλά λόγια, έγκλημα καθοσιώσεως… Η Κατερίνα Σχινά στο χορταστικό της βιβλίο για τον πολιτισμό του πλεκτού («Καλή και ανάποδη Ο πολιτισμός του πλεκτού» ο τίτλος του) ανασυνθέτει με έναν ξεχωριστά οικείο τρόπο τις εικόνες των ημερών της μεταπολίτευσης: «Μισοντροπαλά, λοιπόν, μισοπροκλητικά, ξεπρόβαλλαν οι βελόνες από την τσάντα, κυλούσε το κουβάρι στο πάτωμα. 'Πλέκεις;' αναρωτιόντουσαν εμβρόντητες οι 'συντρόφισσες'. Η ανάστατη μεταπολίτευση είχε τα 'πρέπει' της: τις ταβέρνες και τα αντάρτικα, τον Αντι-Ντύρινγκ και το Ενα βήμα μπρός, δυο βήματα πίσω, την Κόκκινη Σημαία (που την αντέγραφε η δική μας, η Προλεταριακή), τον Λαϊκό Δρόμο που ήμουν υποχρεωμένη να πουλάω στα μηχανουργεία του Πειραιά, πίσω από τον Παπαστράτο, το αφόρητο Κορίτσι με τα άσπρα μαλλιά που παρακολουθήσαμε ομαδικά στον κινηματογράφο Ιλιον, τα πορτρέτα των πέντε -Μαρξ, Ενγκελς, Λένιν, Στάλιν, Μάο Τσε Τουνγκ- που αναρτιόνταν σε κάθε συγκέντρωση στα θέατρα της οδού Ιπποκράτους, κραυγές, κοσμοπλημμύρα, καπνούς στις συνελεύσεις, ιδεολογική θολούρα και αισθητική παραζάλη. [Δεν διήρκεσε πολύ η ερωτοτροπία με την 'επανάσταση': στον χρόνο πάνω συγκλήθηκε ο πυρήνας της σχολής μου, για να με ψέξει για τα σγουρά μου μαλλιά και τα εξωφρενικά μου ρούχα, για τα μαθήματα πιάνου, που συνέχιζα, αν και με αυξανόμενη βαριεστημάρα, να παρακολουθώ -πού να ‘ξεραν πόσο πειθαναγκαστικά σερνόμουν στα ωδεία όταν με πληροφορούσαν: 'ο πρόεδρος Μάο έχει κριτιÆ ÍÀÄçÏÊÉç ËÀϹ½ÀÉrçÀ¸É¼Äç¼ÉÏĿͼÎÏÄÆ¹Ò çÂļçÏÄÒç παρέες με 'ρηγάδες', για κινηματογραφικές αγά-
πες και 'ξενόφερτες' μουσικές προτιμήσεις, για την άρνησή μου να κατεβαίνω στον Πειραιά και να πουλάω στους καταμουτζουρεμένους εργάτες ιδέες για τις οποίες αμφέβαλλα η ίδια (τι ντροπή!), για τον ανεπίτρεπτο 'φιλελευθερισμό' μου. Μετά απ’ αυτό, δεν ξαναπάτησα στο ζοφερό νεοκλασικό της Θεμιστοκλέους, με τους κιτρινωπούς γλόμπους των ελάχιστων κηρίων και τα στοιβαγμένα στην είσοδο πανό που ευπειθέστατα φιλοτεχνούσαν οι ελάχιστοι της Καλών Τεχνών, για τους οποίους επαιρόταν η παράταξη.]» Οταν διάβασα τα σχετικά με τις συμπεριφορές των συντρόφων της Σχινά -σελίδα 17, κεφάλαιο 1, Γενεαλογία-, μου ήρθε στο μυαλό η αντίδραση των συντρόφων της Ελλης Αλεξίου όταν μαθεύτηκε στους κύκλους των πολιτικών προσφύγων στο Βουκουρέστι ότι η συγγραφέας διέθετε και… γάτα. Η Αλεξίου κατηγορήθηκε ως μικροαστή και εκείνη για να διασκεδάσει τα πράγματα ανήρτησε στο φτωχικό της δωμάτιο μια αφίσα με τον Λένιν να χαϊδεύει μια γάτα στα πόδια του. Τα σχόλια κόπηκαν με το μαχαίρι… Ευτυχώς η Σχινά ζούσε στην Αθήνα και δεν ήταν καν μέλος της φοιτητικής παράταξης των «Κινέζων» (της ΠΠΣΠ αν δεν με απατά η μνήμη μου) - λογιζόταν ως οργανωμένη επιρροή σύμφωνα με την αργκό της αριστεράς της εποχής. Ετσι, με συνοπτικές διαδικασίες η συγγραφέας την έκανε με ελαφρά πηδηματάκια για την επικράτεια της πλεκτικής ελευθερίας έχοντας δώσει εκ των προτέρων ραντεβού με τις «βελόνες της εξέγερσης». Το βιβλίο που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κίχλη γράφτηκε όπως μας πληροφορεί η συγγραφέας μέσα σε δύο χρόνια: από τον Οκτώβριο του 2010 έως τον Οκτώβριο του 2012. Τα κείμενά του δημοσιεύτηκαν σε συνέχειες στο περιοδικό “The Book’s Journal” υπό το ψευδώνυμο Ειρήνη Φωκιανού. Περιλαμβάνει οκτώ κεφάλαια, με έξι προσωπικές ιστορίες με πρωταγωνιστές την ίδια, την οικογένεια της -η κόρη Ειρήνη, ο αδελφός της-, τους κοντινούς συγγενείς και φίλους, αλλά και ένα παράρτημα με ποιήματα σχετικά με την τέχνη της πλεκτικής και μία αναλυτική βιβλιογραφία.
Η Σχινά δεν ξεχνάει τίποτα. Ούτε καν την Ιταλίδα, την Πατρίσια, που τη μύησε στον κόσμο με τις βελόνες και το πλέξιμο ένα καλοκαίρι στη Σκιάθο. Πολύ περισσότερο τις φεμινίστριες φίλες της, που την κοιτούσαν με ένα μάτι και έσκυβαν στο πλάι για να ψιθυρίσουν για τις «βλαβερές συνέπειες» του εργόχειρου, μια ευγενική συνήθεια της παράδοσης που είχε ταυτιστεί με τον κόσμο και την ιδεολογία που πήρε μαζί της η χούντα στην πτώση της. Σήμερα, διαβάζοντας ξανά και ξανά το βιβλίο (ειδικά το κεφάλαιο που επιγράφεται «Οι βελόνες της εξέγερσης») μαθαίνω πως το πλέξιμο πέραν όλων των άλλων συγκροτεί «μια εναλλακτική δυνατότητα απέναντι στη μαζική κουλτούρα, τη βιομηχανοποιημένη παραγωγή, το παγκόσμιο καπιταλισμό». Δεν ξέρω πώς ακούγονται όλα αυτά από τους συνομήλικους της Ειρήνης, της κόρης της Σχινά (δηλαδή τις ηλικίες που ψωνίζουν από τα ράφια του Zara και του H&M), αλλά εμένα μου αποκαλύπτουν μικρές κρυφές όψεις και εκδοχές ενός πολιτισμού της καθημερινής ζωής που ξεφεύγει από τα παραδεδεγμένα και τις κατά καιρούς κοσμιότητες διεκδικώντας το δικαίωμα να είναι διαφορετικός. Τα χρόνια που η Σχινά δραπέτευε από τις κάθε λογής συμβατικότητες, οι περισσότεροι φίλοι της και φίλοι μας διάβαζαν ένα μικρό βιβλιαράκι στη σειρά των εκδόσεων Αγώνας. Ο συγγραφέας, Γάλλος -ο Ντομινίκ Λεκούρ-, και ο τίτλος του, «Ετεροδοξία και επανάσταση». Τι σχέση έχει, θα μου πείτε, το εγκώμιο του πλεξίματος της Σχινά με τα σχίσματα των επιγόνων της Οκτωβριανής Επανάστασης; Προφανώς καμία. Απλώς μου έμεινε στη μνήμη ο τίτλος του μικρού βιβλίου και κυρίως το πρώτο συνθετικό του: η ετεροδοξία. Σε αυτή, κατά την ταπεινή μου γνώμη, ανήκει και η ενασχόληση με το πλέξιμο, αλλά και το βιβλίο της Σχινά. Ακόμη περισσότερο, προτιμώ τη (διαρκή) ετεροδοξία από την επανάσταση! ΥΓ: Ο τίτλος έχει να κάνει με το όνομα ενός καταστήματος ειδών πλεκτικής στη Καλλιθέα. Το κατάστημα επί της Λεωφόρου Θησέως ονομάζεται Velonies & Katinies. Οταν το είπα στην Κατερίνα γέλασε…
12
Κείμενο: Νικήτας Καραγιάννης / Φωτογραφίες: Βασίλης Μπαρμπαρίγος
13
Μάιος 2014
Κάννες... εκ των έσω
«Θα σου φέρω φωτογραφικό υλικό από τις Κάννες», μου είχε υποσχεθεί ο ταλαντούχος σχεδιαστής μόδας Βασίλης Μπαρμπαρίγος, συνεργάτης του σκηνοθέτη Πάνου Κούτρα και ενδυματολόγος της ταινίας του, “Xenia”, η οποία προβλήθηκε πριν από λίγες μέρες στο Φεστιβάλ των Καννών. Τα νέα για την πολύ καλή υποδοχή της ταινίας έφτασαν στην Ελλάδα πριν από τον Βασίλη. Στο ραντεβού μας ήρθε γεμάτος ακόμα από την αστερόσκονη του διεθνούς φεστιβάλ. «Ηταν σίγουρα μια εμπειρία ζωής» μου είπε, με το jet lag ακόμα ενεργό στο σώμα του. Του ζητάω να μου εξιστορήσει τις εντυπώσεις του και εκείνος για μια στιγμή με κοιτάζει σαν να μην ήξερε από πού να αρχίσει. «Οπως καταλαβαίνεις είχαμε πολύ άγχος, αλλά εγώ είχα προετοιμάσει την ομάδα για το κόκκινο χαλί με τη βοήθεια του στυλίστα Γιώργου Μεσημέρη. Οι δύο πρωταγωνιστές, Κώστας Νικούλι και Νίκος Γκέλια, φόρεσαν Miro, ενώ εγώ έντυσα τον Κούτρα και τη Ρομάνα Λόμπατς. Τα υποδήματα ήταν του Στάθη Σαμάντα, ενώ τα κοσμήματα από την Αγγέλικα Κόμη», συμπληρώνει ως άψογος επαγγελματίας, για να μην ξεχάσει κάποιον. Μου λέει πόσο χάρηκαν όλοι από την πρώτη στιγμή που ανακοινώθηκε η συμμετοχή της ταινίας και ότι σχεδόν αμέσως άρχισε η διαδικασία της προετοιμασίας για το μεγάλο γεγονός. «Είχα πολλή δουλειά για να τους 'φροντίσω' όλους. Βλέπεις, δεν είχαμε προηγούμενη ανάλογη εμπειρία και δεν ξέραμε τι θα γίνει. Είναι αλλιώς όταν τα βλέπεις από κοντά, είναι ένα πολύ μεγάλο 'πανηγύρι'». Στα μάτια τους οι Κάννες φάνηκαν αρχικά σαν μία αχανής πολυτελής λουτρόπολη και όπως μου επισημαίνει ο Βασίλης γελώντας, τόσα παπιγιόν δεν είχε
ξαναδεί στη ζωή του. «Από το πρωί ήταν όλοι ντυμένοι με black-tie και πανάκριβες τουαλέτες. Ολοι μαζί, πλούσιοι, φιλόδοξοι, βίζιτες πολυτελείας, δι ÎÃàÊÄrç ¶½ÇÀËÀÒç ϼç Ë Éϼ£ ç ËÑÒç àÊÔç ǶÀÄ ç ÏÊç πρώτο πάρτι για την ταινία έγινε σε ένα πολύ γνωστό μαγαζί με drag show, όπου και πέρασαν καταπληκτικά. Η παρέα ήταν -λίγο πολύ- μοιρασμένη σε διαφορετικά σημεία της πόλης για τις ανάγκες των δημοσίων σχέσεων του “Xenia”. «Το πρωί της ημέρας της πρεμιέρας ο Πάνος με τους πρωταγωνιστές πήγε σ' εκείνη την πρώτη προβολή, ενώ εγώ με τους υπόλοιπους συνεργάτες ήμασταν... 'support'». Μου περιγράφει τη φάση που ο σεναριογράφος Παναγιώτης Ευαγγελίδης μαζί με τη Λόμπατς πήγαν σε συνοικιακό κομμωτήριο και προσπαθούσαν να εξηγήσουν στα γαλλικά στον κομμωτή τις εντολές που τους είχε δώσει για το χτένισμα. «Αν υπήρχε εκεί κάμερα θα γυριζόταν όλο αυτό ταινία, ήταν πολύ αστείο. Υστερα φύγαμε με ένα ταξί-λιμουζίνα, υπό βροχή που μετά γύρισε σε λιακάδα. Γενικά ο καιρός ήταν καλός. Το ραντεβού μας ήταν στο καζίνο. Στη συνέχεια πήγαμε σε ένα κότερο, όπου δόθηκε ένα πάρτι προς τιμή μας από το κανάλι ARTE, όπου και καταναλώσαμε απίστευτες ποσότητες σαμπάνιας! Οταν φτάσαμε αργότερα (με ομπρέλες) στην αίθουσα προβολής Ντεμπισί ήμασταν σε πολύ καλά κέφια όπως καταλαβαίνεις». Καταλαβαίνω! Η ομάδα συναντήθηκε στο σαλόνι. Λίγο μετά, ο Βασίλης μου εξηγεί ότι η συγκίνηση ήταν έντονη, καθώς από τη σκηνή ο διευθυντής του Φεστιβάλ διάβαζε τα ονόματα των συντελεστών της ταινίας και τους παρουσίαζε στο κοινό. «Οταν, μετά την προβολή, μας χειροκροτούσαν όρθιοι για τρία λεπτά, ένιωσα υπέροχα, πολύ συγκινημένος. Ηταν
και η πρώτη φορά που οι περισσότεροι από εμάς βλέπαμε την ταινία τελειωμένη. Είναι εξαιρετική η δουλειά του Πάνου, κάτι που είχα καταλάβει όταν στην αρχή ακόμα διάβασα το σενάριο, πριν ακόμα 'χτίσουμε' τους χαρακτήρες. Η υποδοχή της ταινίας, αλλά και όλη η εμπειρία ήταν ένα ντοπάρισμα για όλους μας, ένα πολύ cool φλασάκι. Εκεί καταλαβαίνεις τη σημασία της δουλειάς σου! Μακάρι να το ξαναζήσω, με τον Πάνο, φυσικά!». Ο Αγγελος Παπαδημητρίου, ένας από τους κορυφαίους συντελεστές της ταινίας, βρέθηκε επίσης στις Κάννες με την ομάδα και δήλωσε μόλις επέστρεψε ότι η εμπειρία του από το “Xenia” ήταν από τις καλύτερες στην καριέρα του. «Το παρατεταμένο χειροκρότημα του κοινού και των κριτικών στο τέλος της προβολής στις Κάννες ήταν όντως η ωραιότερη στιγμή του ταξιδιού» λέει χαρακτηριστικά με εμφανή ενθουσιασμό. «Η ίδια η ταινία είναι καταπληκτική, για μένα πρόκειται για την καλύτερη ελληνική ταινία. Στην αρχή αναρωτιόμουν αν θα 'άγγιζε' την ομορφιά της 'Στρέλλας', επειδή και εκείνη η ταινία μου άρεσε πολύ. Ομως, το “Xenia” είναι μια φοβερή δουλειά, δέκα φορές καλύτερη μπορώ να πω. Επίσης, άρεσε πολύ στους ξένους επειδή ο Κούτρας ξέρει καλά πώς να μιλάει στη 'γλώσσα' τους. Με άγγιξε στο σύνολό της, το πώς μετατρέπει τον θάνατο σε ζωή, δείχνοντας την Ελλάδα στη διαπασών της, χωρίς να γίνεται γραφική. Εχω ζήσει πολλές χαρές και μεγάλες στιγμές στην τέχνη, αλλά αυτή ήταν κορυφαία, σε σημείο που με προβληματίζει το επόμενό μου βήμα, τι θα κάνω μετά. Είναι σαν τους μεγάλους έρωτες που κρατούν για χρόνια».
14
Κείμενο: Lia Hide / Φωτογραφία:
15
Μάιος 2014
16
Κείμενο: Γιώργος Νάστος
17
Μάιος 2014
Καλοκαιρινά μικρόφωνα Σε στανταράκια με σταθερό κοινό πόνταραν και φέτος οι διοργανωτές συναυλιών, σε ονόματα δηλαδή που τα φέρνουν σίγουρα τα λεφτά τους. Ακόμα κι έτσι, το καλοκαίρι του 2014 είναι γεμάτο ενδιαφέρουσες μουσικές εκδηλώσεις. Διαβάστε και διαλέξτε.
Τα με γάλα ονόματα Τους αγαπάνε οι Ελληνες πολύ και τους το δείχνουν κάθε φορά που έρχονται για συναυλίες, γεμίζοντας ασφυκτικά κάθε χώρο όπου εμφανίζονται. Αυτή τη φορά οι Thievery Corporation θα τιμήσουν και την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη. Εχουν να μας παρουσιάσουν και ένα νέο άλμπουμ. Το “Saudade” κυκλοφόρησε τον Απρίλιο και είναι γεμάτο ρυθμούς παρμένους από τη βραζιλιάνικη μουσική παράδοση. Ο,τι πρέπει για καλοκαίρι δηλαδή. Η συναυλία τους στην Αθήνα θα πραγματοποιηθεί στις 17 Ιουνίου στην Πλατεία Νερού στο Φάληρο. Λίγες ημέρες μετά, ένας ζωντανός θρύλος της μουσικής, ο Μπομπ Ντίλαν, επιστρέφει στην Ελλάδα για να δώσει δύο συναυλίες: στις 22 Ιουνίου στη Θεσσαλονίκη -στην παρθενική του εμφάνιση στην πόλη-, και στις 23 Ιουνίου στο Terra Vibe στη Μαλακάσα, τέσσερα χρόνια μετά το επιτυχημένο live του στον ίδιο χώρο. Επιτυχημένο από πλευράς προσέλευσης, διότι αρκετοί θαυμαστές του είχαν μείνει τότε δυσαρεστημένοι από τις ερμηνευτικές ικανότητές του. Μέσα στη χρονιά αναμένεται και η καινούργια δισκογραφική του δουλειά. Πριν από λίγες μέρες ανέβασε στο site του και ένα καινούργιο κομμάτι, μια διασκευή του “Full moon and empty arms” που είχε πρωτοτραγουδήσει ο Φρανκ Σινάτρα. Οσοι αναζητάτε αφορμή για να ανηφορίσετε προς τη Θεσσαλονίκη, μάθετε πως στις 23 Ιουνίου ο Manu Chao θα εμφανιστεί στο λιμάνι της πόλης, βουλιάζοντάς το - κατά πάσα πιθανότητα. Οσοι αγαπούν το αυθεντικό, σκληρό rock'n'roll θα ανυπομονούν για τη συναυλία των Clutch (24 Ιουνίου στο Fuzz Club). Το σπουδαίο συγκρότημα από το Μέριλαντ των ΗΠΑ έρχεται για τέταρτη φορά στην
Ελλάδα. Στις αρχές του Ιουλίου, την Πέμπτη 3 του μήνα στο Stage Volume 1 συγκεκριμένα, άλλη μια πολυαγαπημένη μπάντα των Ελλήνων μουσικόφιλων έρχεται ξανά στη χώρα μας: oι Βραζιλιάνοι «θεοί» του thrash metal Sepultura. Οι James θα δώσουν στην Αθήνα μία και μοναδική συναυλία στις 15 Ιουλίου στο Θέατρο Βράχων του Βύρωνα. Το αγαπημένο συγκρότημα του ελληνικού κοινού συμπεριέλαβε την Αθήνα στο πλαίσιο της περιοδείας του για το νέο άλμπουμ τους “La petite mort” που κυκλοφορεί στις 2 Ιουνίου - με το πρώτο single του δίσκου “Frozen Britain” να έχει ανοίξει ήδη την όρεξη των φανατικών οπαδών τους. Μια ημέρα του Αυγούστου που σίγουρα δεν θα μπορεί να χαρακτηριστεί ήσυχη θα είναι η Παρασκευή 8 του μήνα. Oι Placebo θα ταρακουνήσουν το Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας, στο πλαίσιο της παγκόσμιας προώθησης του τελευταίου τους άλμπουμ “Loud like love”. Αν όχι το καλύτερο, τότε μάλλον το πιο εντυπωσιακό, έμεινε για το τέλος. Η συναυλία της ποπ σταρ Lady Gaga στις 19 Σεπτεμβρίου στο Ολυμπιακό Στάδιο αποτελεί ήδη το πιο πολυσυζητημένο συναυλιακό γεγονός της χρονιάς. Η παγκόσμια περιοδεία Lady Gaga's artRAVE: The Artpop Ball γίνεται με αφορμή ένα άλμπουμ που δίχασε, όμως το σόου αναμένεται να είναι πλούσιο και καθηλωτικό.
Τα φεσ τ ιβάλ Πολλά και με πολυσυλλεκτικά προγράμματα τα μουσικά φεστιβάλ και φέτος. Στις 6 και στις 7 Ιουνίου στο Κέντρο Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος» το φεστιβάλ Plissken (www.plisskenfestival.gr) μπλέκει τα μουσικά είδη και ικανοποιεί πολλά γούστα. Από το lineup του ξεχωρίζουν οι Black Lips, οι Fuck Buttons, ο Dirty Beaches και οι Wild Beasts. Την Παρασκευή 20 και το Σάββατο 21 Ιουνίου στην «Τεχνόπολις» του Δήμου Αθηναίων έχουμε το διήμερο En Lefko Festival (enlefkofestival.gr) με τους Simple Minds και τον Boy George να φιγουράρουν ως headliners. Από τις 20 ως τις 22 Ιουνίου το φεστιβάλ Resistance (με πολιτικό χαρακτήρα) θα φέρει Ελληνες καλλιτέχνες, αλλά και κάποια πολύ ενδιαφέροντα ονόματα από το εξωτερι-
κό, στη Γεωπονική Σχολή. Τη Λιβανέζα Γιασμίν Χαμντάν καλύτερα να μην τη χάσετε. Οσοι αγαπάτε τον σκληρό ήχο μπορείτε να επισκεφτείτε το φεστιβάλ Heavy By The Sea Festival, στην Πλατεία Νερού στις 23 Ιουνίου, με Deftones, Ghost, Behemoth, Nightstalker, Planet Of Zeus και Tardive Dyskinesia. Το Ejekt Festival (www.eject.gr) γιορτάζει φέτος τα δέκα του χρόνια. Οι Kasabian (στο φόρτε τους αφού μόλις κυκλοφόρησαν ένα πολύ ωραίο καινούργιο άλμπουμ), οι White Lies και οι Editors είναι τα μεγάλα ονόματα που θα παίξουν στις 25 Ιουνίου στην Πλατεία Νερού. Το πρόγραμμα του Rockwave Festival 2014, που πραγματοποιείται στο Terra Vibe της Μαλακάσας, θα μοιραστεί φέτος σε δύο ημέρες, στις 11 και στις 12 Ιουλίου. Πρώτα ονόματα ο Ερικ Μπάρτον, ένας γερόλυκος της rock, και οι σταθερά δημοφιλείς Calexico, ενώ μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει η εμφάνιση του Γάλλου Woodkid. Από το πρόγραμμα ξεχωρίζει η hip hop συνύπαρξη της χρονιάς, καθώς στη σκηνή στις 11 Ιουλίου θα ανέβουν οι Active Member, οι οποίοι μόλις ολοκλήρωσαν τον 18ο δίσκο τους -και με αυτή την αφορμή ο B.D.Foxmoor και η Sadahzinia θα ανοίξουν έναν καινούργιο δρόμο για να πορευτούν στη δεύτερη εποχή του γκρουπ- και ο Nικήτας Κλιντ (που και αυτός ξεκίνησε τη μουσική από την παρέα των Active Member το 1993 και λατρεύει να αναμιγνύει κουλτούρες και ήχους) μαζί με τον μουσικό παραγωγό και DJ Fleck. Από τη Βρετανία και μόνο για το Rockwave θα έρθει στη χώρα μας ο Rodney P, ο οποίος έχει επηρεάσει πάμπολλους παραγωγούς στη χώρα του, καθώς ήταν ο πρώτος που ράπαρε με την αυθεντική λονδρέζικη προφορά μαζί με τον DJ Skitz, με τον οποίο έχουν κοινή πορεία από το 2002, όταν και το BBC υποκλίθηκε στο ταλέντο του ανερχόμενου τότε DJ ανακηρύσσοντάς τον ως τον hip hop star της γενιάς του. Το line-up συμπληρώνουν οι δικοί μας Βαβυλώνα, Ταφ Λάθος, Noova Groova, Groond Zero, Στιχοπλοκές και Normatraxx!
Επιμέλεια: Βούλα Σουρίλα
18
Πιο απλά δεν γίνεται
Το να στήνεσαι σε μία ουρά και να περιμένεις με τις ώρες για να πληρώσεις τους λογαριασμούς σου εν έτει 2014 θα το χαρακτηρίζαμε τουλάχιστον ξεπερασμένο. Κι αν μέχρι στιγμής τα online συστήματα πληρωμών σου φαίνονταν δύσκολα στον χειρισμό τους, πλέον δεν θα έχεις καμία δικαιολογία, χάρη στο i-bank Simple Pay της Εθνικής Τράπεζας. Η νέα υπηρεσία ηλεκτρονικών πληρωμών ήρθε για να σου εξοικονομήσει πολύτιμο χρόνο αναμονής σε υπηρεσίες, φορείς και εταιρείες, παρέχοντάς σου τη δυνατότητα να εξοφλείς τους λογαριασμούς σου εύκολα και με απόλυτη ασφάλεια όλο το 24ωρο, 365 ημέρες τον χρόνο. Το μόνο που χρειάζεται είναι να έχεις πιστωτική ή χρεωστική κάρτα MasterCard ή VISA της Εθνικής Τράπεζας ή και άλλων τραπεζών (ισχύει για συγκεκριμένες κατηγορίες) ή λογαριασμό στην Εθνική Τράπεζα.
Η διαδικασία εγγραφής στην υπηρεσία είναι εξαιρετικά απλή. Το μόνο που έχεις να κάνεις είναι να επισκεφθείς τη διεύθυνση www.simplepay.gr και να επιλέξεις το πεδίο «Εγγραφή». Αφού συμπληρώσεις τα στοιχεία που απαιτούνται (email, όνομα, επώνυμο, πατρώνυμο, ημερομηνία γέννησης, τηλέφωνο επικοινωνίας) και αποδεχθείς τους όρους χρήσης, είσαι έτοιμος να τη χρησιμοποιήσεις. Από το σημείο αυτό κι έπειτα επιλέγεις την πληρωμή που θέλεις να πραγματοποιήσεις, συμπληρώνεις τα στοιχεία της (λχ. ποσό και κωδικό ηλεκτρονικής πληρωμής) και είσαι έτοιμος. Επιπλέον μπορείς να αποθηκεύεις τα στοιχεία των συναλλαγών σου με μία ονομασία που κρίνεις πως θα θυμάσαι («φιλική ονομασία»), ώστε να μη χρειάζεται να εισάγεις τα στοιχεία εκ νέου κάθε φορά που θέλεις να πραγματοποιήσεις μία πληρωμή. Τέλος, σε βοηθάει να τηρήσεις και σου απεικονίζει αναλυτικά το ιστορικό των συναλλαγών σου, για να ανατρέχεις σε αυτό εύκολα και γρήγορα κάθε φορά που το χρειάζεσαι.
Πέρα των παραπάνω ωστόσο, το i-bank Simple Pay σου προσφέρει και μία σειρά από άλλα πλεονεκτήματα. Το σημαντικότερο από αυτά είναι ότι κερδίζεις πολύτιμο χρόνο, αλλά και κόπο, καθώς πραγματοποιείς με ευκολία τις πληρωμές σου από το σπίτι ή το γραφείο, οποιαδήποτε στιγμή της ημέρας σε εξυπηρετεί. Παράλληλα, οι πληρωμές εκτελούνται άμεσα και λαμβάνεις επιβεβαίωση της πληρωμής σου, ενώ η διαδικασία είναι απόλυτα ασφαλής χάρη στα προηγμένα ηλεκτρονικά συστήματα της Εθνικής Τράπεζας. Ακόμη, έχεις υποστήριξη για ό,τι χρειαστείς 24 ώρες το 24ωρο, 365 ημέρες τον χρόνο. Απλά καλείς στο 181818 από σταθερό ή κινητό τηλέφωνο, από οπουδήποτε κι αν βρίσκεσαι στην Ελλάδα, ή στο +30 210 48 48 484 αν βρίσκεσαι στο εξωτερικό. Για περισσότερες πληροφορίες μπορείς να απευθυνθείς στα καταστήματα της Εθνικής Τράπεζας, στο www.simplepay.gr, στο www.nbg.gr και στο 181818. Τόσο απλά!
Αναδυόμενες δυνάμεις LPJLQBç0Q>OQRM çBDDç çBKQBOrDOLTrDL çF ?>KHçƼÄÉÊÏÊ฼ç çÏÀÓÉÊÇʸ¼ ç F.?FIFQV ç 1EBç ,O>KDBç $OLSB ç Àç ¹ËÊļç ÎÀÄÍ ç ƼÄç ¼Éç ¿Ä¼Ç¶ÅÀÄçƼÉÀ¸ÒçɼçÏÊËÊÐÀÏ·ÎÀÄçϼçË¼Í¼Ë ÉÑçËÍÊÂÍ àà¼Ï¼çÀËÄÏ ÓÔÉÎÃÒç ÏÃÒçÀËÄÓÀÄÍÃà¼ÏÄƹÏÃÏ¼Ò çÏÊç¼ËÊ϶ÇÀÎà¼ç˼ͼà¶ÉÀÄçÏÊ縿ÄÊ ç¼ÔÏ·çÏÃç ÎÏÄÂà·ç¹ÎÊÄçɶÊÄç ÉÐÍÑËÊÄçÏÊÇàÊ»ÉçɼçÀËÄÓÀÄÍ·ÎÊÔÉç¶ÓÊÔÉçÎϼçÓ¶ÍļçÏÊÔÒçàļçÎÀÄÍ ç¼Ë¹çÀͼÇÀ¸¼çËÊÔçàËÊÍÊ»ÉçɼçÏÊÔÒç½ÊÃзÎÊÔÉç
ÊÔÎļÎÏÄÆ ç ÎÏÃÉç ËÍÊÎË ÐÀÄ ç ÏÊÔÒ ç ¸ÏÀç ¼ÔÏ¹ç ¼ÁÊÍ ç ¶É¼Éç ¿ÑÍÀ Éç ÓÌÍÊçÂļçɼçÎÏÀ¼ÎÏÊ»ÉçÀ¸ÏÀçà¶ÉÏÊÍÀÒçËÊÔçÏÊÔÒçÎÔà½ÊÔÇÀ»ÊÔÉçƼÄç ÓÍÃà¼ÏÄÆ·ç ÀɸÎÓÔÎÃç Âļç ɼç Ƽǻ¾ÊÔÉç à¶ÍÊÒç ÏÑÉç ÀŹ¿ÑÉç ÏÊÔÒ ç ¡Äç ¼ËÊ϶ÇÀÎà¼çÁ¶ÍÉÊÔÉç¹àÑÒçÎÏÃÉçËÍ ÅÃçϼçË¼Í¼Ë ÉÑçËÍÊÂÍ àà¼Ï¼ ç ÆÏÌçÊà ¿ÀÒçËÊÔçÎÔààÀÏÀ¸Ó¼Éç·çÎÔààÀ϶ÓÊÔÉçÎÀç¼ÔÏ çà¼Ò翸ÉÊÔÉç ÏÃÉç¼Ë ÉÏÃÎÃ
20
Εχοντας αντιληφθεί πως οι μεγάλες τους αγάπες είναι το marketing και ο προγραμματισμός αντίστοιχα, ο 25χρονος Αποστόλης Λιανός και ο 32χρονος ξάδερφός του Σπύρος Ξένος αποφάσισαν να δημιουργήσουν πριν από ένα χρόνο το tizU. Εργάστηκαν με σχέδιο και υπομονή πάνω στην ιδέα τους και κατάφεραν πρόσφατα να παρουσιάσουν ένα social messaging app που απευθύνεται σε φοιτητές και μαθητές που θέλουν να περάσουν καλά με την παρέα τους. Η εφαρμογή τους είναι διαθέσιμη για iPhone και σκοπός της είναι να σου επιτρέψει να πειράξεις τους φίλους σου μέσα από χρονοκαθυστερούμενα μηνύματα. Συγκεκριμένα, κάθε μήνυμά της αποτελείται από δύο μέρη: ένα ορατό και ένα κρυμμένο, με το δεύτερο να αποκαλύπτεται μετά από ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Ο χρήστης το μόνο που έχει να κάνει είναι να επιλέξει τον φίλο του που θέλει να πειράξει, να γράψει το πείραγμά του και τέλος να θέσει την ακριβή ημερομηνία και ώρα που θέλει να ανοίξει το μήνυμα στον φίλο του.
tizU
Οι δύο τους πρόσφατα πήραν μέρος στο πρόγραμμα Cosmote Startup, που σύμφωνα με τα λεγόμενά τους τούς πρόσφερε «πολλές γνωριμίες και ουσιαστική καθοδήγηση». Μέλημά τους τώρα είναι να μεγαλώσει η ομάδα τους ώστε να επιταχύνουν τους ρυθμούς ανάπτυξης και να ανταποκριθούν γρήγορα σε αυτά που ζητά ο χρήστης. Ξεκάθαρος μάλιστα στόχος τους είναι να πάνε στη Silicon Valley. «Η Silicon Valley είναι η Μέκκα των social apps, το πιο κατάλληλο μέρος στον κόσμο για να καταφέρουμε να ‘στήσουμε’ κάτι πραγματικά μεγάλο. Για να το κάνουμε αυτό χρειαζόμαστε χρήματα και από τη στιγμή που ξέρουμε πόσα είναι αυτά, είμαστε σε διαπραγματεύσεις για να βρούμε τον κατάλληλο συνεργάτη και να προχωρήσουμε μαζί».
Η δεύτερη ομάδα που ξεχώρισε από το «φυτώριο» του Cosmote Startup είναι η Susurrus. Τέσσερις 27άρηδες φίλοι που φοίτησαν σε τμήματα πληροφορικής στην Πάτρα, αποφάσισαν να γίνουν και συνεργάτες, ιδρύοντας μια διαδικτυακή πλατφόρμα που συνδέει brands με fashion bloggers σε όλο τον κόσμο. Η ιδέα τους ήρθε όταν δουλεύοντας πάνω σε μία παλαιότερη startup διαπίστωσαν ότι όλες οι προσπάθειες που έκαναν για να διαφημίσουν διαδικτυακά τα fashion brands δεν απέδιδαν ούτε στο ελάχιστο μπροστά στις «διαφημιστικές» κινήσεις των fashion bloggers. Την ίδια στιγμή ελάχιστα fashion brands είχαν πρόσβαση σε αυτούς, ειδικά στο εξωτερικό. Ετσι πήραν την απόφαση να δημιουργήσουν ένα εργαλείο που θα βοηθά και το πιο μικρό brand να επικοινωνήσει με bloggers παγκοσμίως, ενώ παράλληλα θα μετατρέψει τις online διαφημίσεις από «spam banners και ads» σε ποιοτικά κείμενα και εικόνες ανθρώπων που μπορούν να μιλήσουν για ένα προϊόν με τον δικό τους προσωπικό τρόπο. Εβγαλαν το Susurrus στον αέρα στο τέλος του περασμένου Μαρτίου και από τότε «δουλεύουμε εντατικά ώστε να εγγράψουμε άμεσα στην πλατφόρμα μία κρίσιμη μάζα από blogs κυρίως από το εξωτερικό, αλλά και από την Ελλάδα». Οσον αφορά στο πρόγραμμα της Cosmote, υποστηρίζουν πως στην περίπτωσή τους δεν ήταν απλώς ένα πρόγραμμα υποστήριξης. «Μας βοήθησε να καταλάβουμε τα προβλήματα που είχε η αρχική ιδέα που ακολουθούσαμε και να αλλάξουμε εντελώς το επιχειρηματικό μας μοντέλο. Ουσιαστικά η startup μας γεννήθηκε εκεί μετά από πολλές συμβουλές, mentoring, feedback από ειδικούς του χώρου της διαφήμισης και των startups».
Susurrus
Κείμενο: Ανδρέας Γιαννόπουλος / Φωτογραφίες: Νικήτας Καραγιάννης
Happy Hour Application
21
Μάιος 2014
Δουλεύοντας παράλληλα με τις σπουδές τους σε νυχτερινά μαγαζιά για αρκετά χρόνια, τα αδέρφια Γιάννης και Αντώνης Δίπλας διαπίστωσαν από πρώτο χέρι το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν σήμερα οι καταστηματάρχες: την αδυναμία τους να προσελκύσουν κόσμο τις ώρες που είναι άδειοι. Αποφάσισαν έτσι να αναπτύξουν το Happy Hour Application, μια εφαρμογή που χρησιμοποιείς όταν κινείσαι μέσα στην πόλη και σου δείχνει τα πλησιέστερα καφέ, μπαρ, κλαμπ κλπ. που προσφέρουν τα προϊόντα τους με έκπτωση. Η υπηρεσία, εκτός από το να κάνει οικονομία στον καταναλωτή, προσφέρει όφελος και στους μαγαζάτορες, καθώς έχουν με αυτό τον τρόπο τη δυνατότητα να καταχωρούν προσφορές και να προσελκύουν πελάτες ανταποκρινόμενοι άμεσα στον νόμο της προσφοράς και της ζήτησης. ç ÓÍÊÉÊÒç ÉÏÌÉÃÒ çËÊÔç¶ÓÀÄçÎËÊÔ¿ ÎÀÄçàÃÓ¼ÉÊǹÂÊÒçàÃÓ¼ÉÄκός στο Πολυτεχνείο, είχε αναλάβει το κομμάτι του marketing, ενώ Êç ÓÍÊÉÊÒç}Ä ÉÉÃÒçÏÃÉç¼É ËÏÔÅÃçÏÃÒçÀÁ¼ÍàÊÂ·Ò çàļçƼÄçÎËÊÔδάζει πληροφορική. «Οι προσφορές καταχωρούνται και προσαρμόζονται πάνω στις πραγματικές ανάγκες του καταστηματάρχη», τονίζει ο Αντώνης και συνεχίζει αναλύοντας σε τι τους έχει βοηθήÎÀÄçÏÊçBDDç çBKQBOrDOLTrDL®çÏÃÒç"ROL?>KHçƼÄçÏÊÔç LO>IIF> ç¢ ¶ραν όλων των υπηρεσιών που μας παρέχοντας δωρεάν -λογιστικές, νομικές κλπ.-, το σημαντικότερο είναι ότι στεγαζόμαστε μαζί με άλλες startups. Το ότι συνυπάρχουμε μαζί στον ίδιο χώρο και μοιραζόμαστε τον ίδιο σκοπό μας βοηθά να προχωρήσουμε μπροστά και να εξελιχθούμε».
Αγαπούν τα παιδιά, τη μάθηση, τους οδοντίατρους (!) και την τεχνολογία. Κάπως έτσι ο Κωνσταντίνος Σάββιτς, με μεταπτυχιακό στην κοινωνική ψυχολογία και μάστερ στα ανθρωποκεντρικά συστήματα υπολογιστών, και ο Καίσαρας Βρεττός, απόφοιτος της Σχολής Καλών Τεχνών, αποφάσισαν να δημιουργήσουν την Frogs & Flies. Η τεχνολογική startup τους δραστηριοποιείται στον χώρο των edutainment mobile εφαρμογών για παιδιά προσχολικής και πρώτης σχολικής ηλικίας και ήδη κυκλοφόρησαν την πρώτη τους εφαρμογή με τίτλο «Γιατί χαλάνε τα δόντια;». Ηρωάς της ο γεμάτος περιέργεια γάτος, κύριος Γιατί, με τον οποίο τα παιδιά καλούνται να μάθουν γιατί χαλάνε τα δόντια μας παίζοντας. Οι δυο τους μπήκαν στο πρόγραμμα εταιρικής κοινωνικής ευθύνης BDDç ç BKQBOrDOLTrDL®ç ÏÊÉç ÄÊç ÏÊÔç ç ¢}ļç Àà Òç ·Ï¼Éç ÏÊç ÎÃà¼ÉÏÄƹÏÀÍÊç ÂÀÂÊÉ¹Ò ç Àç ÏÃç ½Ê·ÐÀļç ÏÊÔç ËÍÊÂÍ àà¼ÏÊÒç àË·καμε στον κόσμο των επιχειρήσεων χωρίς τον φόβο που, μόνοι, ίσως να είχαμε. Συμμετέχουμε οι ιδρυτές της εταιρείας, Κώστας και Καίσαρας, και μαζί μας είναι η Αλίκη Γιαννάκη που επιμελείται τα κείμενα». Οσο για τη σχέση παιδιού, παιχνιδιού και τεχνολογίας, η άποψή τους είναι ξεκάθαρη: «Το παιδί έχει μία 'δουλειά', μία εργασία αν θέλεις, και αυτό είναι να παίζει. Εμείς χρησιμοποιούμε τις κινητές συσκευές και κυρίως τα tablets ως μέσο. Είναι τόσο εύχρηστα και ευχάριστα, που έχουν ήδη αναγνωριστεί ως εκπαιδευτικά εργαλεία και βρίσκονται μέσα στις τάξεις. Σε βοηθούν να 'παντρέψεις' την παιχνιδομηχανή με το βιβλίο με απίθανα δημιουργικούς συνδυασμούς».
Frogs & Flies
22
Οι νικητές του διαγωνισμού «i-bank καινοτομία & τεχνολογία» της Εθνικής Τράπεζας είναι από αυτούς που έχουν αξιοποιήσει σχεδόν στο έπακρο τις βοήθειες που προσφέρει το εγχώριο startup οικοσύστημα στις νέες ομάδες. Κατά το παρελθόν έχουν φιλοξενηθεί τον χώρο του iQbility στην Καλλιθέα, έχουν λάβει χρηματοδότηση 200.000 ευρώ από το PJ Tech Catalyst Fund, ενώ σε αυτά ήρθε να προστεθεί και το πρόσφατο χρηματικό έπαθλο των 20.000 ευρώ της Εθνικής. Το αποτέλεσμα είναι ο 26χρονος Γιάννης Παπαδάκης, ο συνομήλικός του Γιάννης Ζαούδης, ο 29χρονος Αντρέας Βούρκος και ο 34χρονος Ζήσης Μπέλλας να δημιουργήσουν ένα επιτυχημένο εργαλείο για τη διεξαγωγή στοχοποιημένων ερευνών, το Pollfish. «Προσεγγίζουμε δημιουργούς εφαρμογών για κινητά τηλέφωνα, είτε στο Android είτε στο iOS, και τους προτείνουμε να ενσωματώσουν το "Pollfish" μέσα στην εφαρμογή τους», εξηγούν. Προερχόμενοι οι τρεις πρώτοι από το Τμήμα Μηχανικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών στην Πάτρα και ο τέταρτος από τον χώρο του web design γνώριζαν εξαρχής πόσο πολύτιμη θα ήταν μία πλατφόρμα για τους δημιουργούς εφαρμογών εάν τους βοηθούσε να καταλάβουν ποιο είναι το κοινό τους. Την υλοποίησαν και αυτή τη στιγμή βρίσκονται σε περισσότερα από 21 εκατομμύρια smartphones σε όλο τον κόσμο, με την ανάπτυξή τους να συνεχίζεται με ταχύτατους ρυθμούς. «Πελάτες μας», καταλήγουν, «είναι εταιρείες ερευνών και μετρήσεων, μικρομεσαίες επιχειρήσεις, και γενικότερα εταιρείες που αναζητούν οικονομικούς τρόπους να κατανοήσουν τους πελάτες τους και να προωθήσουν τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες τους».
Pollfish
Η Incrediblue θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως μία από τις πιο ενδιαφέρουσες ελληνικές startups που δραστηριοποιούνται στον χώρο του τουρισμού. Ξεκίνησε τη λειτουργία της πριν από περίπου 2,5 χρόνια, όταν ο 29χρονος σήμερα Αντώνης Φιοράκης χρειάστηκε να δημιουργήσει για τις ανάγκες του μεταπτυχιακού του στη Μαδρίτη μία διαδικτυακή πλατφόρμα που θα συνέδεε την προσφορά με τη ζήτηση. Σκέφτηκε λοιπόν να φέρει σε επαφή ιδιοκτήτες σκαφών με κόσμο που θέλει να τα νοικιάσει, έχοντας ζήσει από πρώτο χέρι την εμπειρία ενοικιάσεως σκάφους με φίλους. Για να τα καταφέρει στην προσπάθειά του πήρε μαζί του τον 32χρονο Γιώργο Γάτο, αναλυτή επενδύσεων σε fund και διοργανωτή του OpenCoffee στη Θεσσαλονίκη, και τον επίσης 32χρονο Θοδωρή Ορφανίδη που είχε εμπειρία σε μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας, όπως η PeoplePerHour και η Upstream.
Incrediblue
Αυτή τη στιγμή η Incrediblue αναπτύσσεται σταθερά, προσφέροντας πάνω από 1.700 σκάφη στους επισκέπτες της, ενώ πρόσφατα βραβεύθηκε με το πέμπτο βραβείο στον διαγωνισμό «i-bank καινοτομία & τεχνολογία» της Εθνικής Τράπεζας το οποίο συνοδεύεται από 1.500 ευρώ. «Πέραν των χρημάτων που λάβαμε ως έπαθλο», λέει ο Γιώργος Γάτος, «ο διαγωνισμός για μας ήταν μία πρώτης τάξεως ευκαιρία να δείξουμε τη δουλειά μας σε περισσότερο κόσμο. Ταυτόχρονα μπορέσαμε να μιλήσουμε με ειδικούς και από την ακαδημαϊκή κοινότητα και από τον τραπεζικό κλάδο και πήραμε ιδέες και προτάσεις για το πώς μπορούμε να βελτιωθούμε».
23
Speakerzen
Μάιος 2014
Το Speakerzen ξεκίνησε τη λειτουργία του μέσα από μία άλλη εκδήλωση ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας, το Google Launchpad. Ο 30χρονος Σάκης Τριανταφυλλάκης, με σπουδές στα οικονομικά και την πληροφορική και εργασιακή εμπειρία στον χώρο της διοργάνωσης εκδηλώσεων, εμπνεύστηκε τη δημιουργία μιας εφαρμογής για events. Συγκεκριμένα, το SpeakerZen δίνει τη δυνατότητα σε ομιλητές συνεδρίων να λαμβάνουν κατά τη διάρκεια της παρουσίασής τους απαντήσεις και σχόλια από το ακροατήριο -μέσω smartphones ή tablets- σχετικά με το αντικείμενο που αναλύουν. Τους προσφέρεται έτσι η δυνατότητα να γίνουν καλύτεροι και πιο αποτελεσματικοί πάνω στο αντικείμενό τους. Μαζί του στην ομάδα ο Σάκης έχει τους Νίκο Ροσσολάτο, Μανώλη Κυριακάκη, Φιορεντίνα Κούτσι και Γιάννη Σοφιανό, όλοι τους μεταξύ 22 και 23 χρονών, με διαφορετικό ωστόσο επιστημονικό υπόβαθρο μεταξύ τους. Και οι πέντε στεγάζονται πλέον στον χώρο του iQbility, που αποτελεί μια πρωτοβουλία του ομίλου Quest σε συνεργασία με το PJ Tech Catalyst Fund, και εκεί εκτός από τη δωρεάν φιλοξενία έχουν βρει και ανθρώπους που με τις συμβουλές τους τους βοηθούν να αναπτυχθούν. «Η συνύπαρξη και μόνο με άλλες startups στον ίδιο χώρο και το brainstorming που κάνουμε συχνά όλοι μαζί μας έχει βοηθήσει να εξελίξουμε την ιδέα μας. Επιπλέον όλα τα resources που μας παρέχονται μας βοηθούν να συγκεντρωθούμε αποκλειστικά στην ιδέα μας και να προχωρήσουμε παρακάτω».
Με τη φράση «θέλουμε να φέρουμε τους επισκέπτες πίσω στα μουσεία», τα τρία μέλη της ιδρυτικής ομάδας της Clio Muse εξηγούν ποιος είναι ο -φιλόδοξος- σκοπός τους. Ο Ανδρέας Φατούρος, συντηρητής έργων τέχνης και αρχαιοτήτων, ο Γιάννης Νικολόπουλος, τελειόφοιτος ηλεκτρολόγος μηχανικός και τεχνολογίας υπολογιστών και η Δάφνη Τσεβρένη, απόφοιτη του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, ξεκίνησαν να συνεργάζονται πριν από ενάμιση χρόνο στο πλαίσιο ενός σεμιναρίου επιχειρηματικότητας και τώρα έχουν βάλει σκοπό να διασυνδέσουν τα πολιτιστικά ιδρύματα με τους επισκέπτες των εκθέσεων. Η πλατφόρμα τους δίνει τη δυνατότητα στους επισκέπτες να επιλέξουν για κάθε έκθεμα την ποσότητα της πληροφορίας που θα διαβάσουν, να ψηφίσουν τα αγαπημένα τους εκθέματα και τις πιο ενδιαφέρουσες ιστορίες και να μοιραστούν την εμπειρία τους με τους φίλους τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Από την πλευρά τους τα πολιτιστικά ιδρύματα έχουν τη δυνατότητα να επεξεργαστούν τα στοιχεία που προκύπτουν από την αλληλεπίδραση των χρηστών με τα εκθέματά τους, να τα αξιολογήσουν και να σχεδιάσουν επιπλέον δράσεις σύμφωνα με αυτά. Ως έδρα των προσπαθειών τους έχουν το Orange Grove, τον συνεργατικό χώρο της ολλανδικής πρεσβείας στην Αθήνα για τη νεανική επιχειρηματικότητα. «Εκτός από τον χώρο στον οποίο μας φιλοξενεί», τονίζει ο Ανδρέας, «το Orange Grove μας υποστηρίζει και μέσα από μία σειρά σεμιναρίων που διοργανώνει σε τακτική βάση. Επιπλέον μας παρέχει μέντορες αλλά και γνωριμίες που μόνοι μας δύσκολα θα βρίσκαμε».
Clio Muse
Κείμενο: Νατάσα Μαστοράκου
24
Οι μουσικές των προγόνων μας
Ο Νίκος Πορτοκάλογλου στο λύκειο μισούσε τα λαϊκά και τα παραδοσιακά τραγούδια. Τα θεωρούσε soundtrack της χούντας. Προτιμούσε ροκ και Σαββόπουλο. Σήμερα, μετά από 30 χρόνια πορείας στο ελληνικό τραγούδι ο Νίκος βγάζει για πρώτη φορά ένα δίσκο που δεν περιλαμβάνει δικά του τραγούδια, αλλά τις αγαπημένες του μελωδίες. Εικοσιπέντε παλιά τραγούδια που «έρχονται από το μέλλον», όπως του αρέσει να λέει. Σμυρναίικα, παραδοσιακά, λαϊκά. Ολα προσαρμοσμένα στον δικό του ήχο, στη δική του αισθητική. «Εδώ κάτω στο στούντιο ξεκίνησα να τα γράφω» μου λέει, δείχνοντάς μου τη σκάλα που ξεκινάει από το σαλόνι του και καταλήγει στον αγαπημένο του χώρο. «Στην αρχή το έκανα με σκοπό να κάνω ένα δοκιμαστικό. Στην πορεία αποφάσισα ότι έτσι ήθελα να είναι αυτός ο δίσκος. Εγώ παίζω τις κιθάρες, το μπάσο και τα κρουστά. Τελικά βγήκε ένας δίσκος πολύ προσωπικός». Μιλάει για αυτή τη δουλειά με πολλή αγάπη. Ενα χρόνο του πήρε να ολοκληρώσει την ιδέα, αν και στο μυαλό του στριφογύριζε εδώ και πολύ καιρό. Ο Νίκος αγάπησε τα λαϊκά τραγούδια στο σπίτι του θείου του Αλκη, όταν πήγε να σπουδάσει στη Σχολή Καλών Τεχνών στις Βρυξέλλες. Και από τότε δεν τα αποχωρίστηκε ποτέ. Τη δεκαετία του '80 και με τους Φατμέ έρχεται η πρώτη διασκευή με το «Είδα τα μάτια σου κλαμένα» του Ακη Πάνου. Στη συνέχεια ακολούθησαν αρκετές ακόμα, άλλες καταγεγραμμένες σε δίσκο, άλλες γνωστές από τις συναυλίες του. «Υπήρχε πάντα αυτή η σκέψη στο μυαλό μου γιατί πάντα με ενδιέφερε πώς μεταφράζουμε την παράδοση, πώς μεταφράζουμε το παλιό σε μια σημερινή γλώσσα», μου λέει. «Δεν ήμουν ποτέ της άποψης ότι πρέπει τα παραδοσιακά να παίζονται με τον παραδοσι-
ακό τρόπο. Δεν τα έβλεπα ποτέ σαν παλιά τραγούδια, για αυτό και στον υπότιτλο γράφω '25 παλιά τραγούδια που έρχονται από το μέλλον'. Υπάρχουν ηπειρώτικα ή μικρασιάτικα που αισθάνομαι ότι είναι πιο ψυχεδελικά και πιο φευγάτα και πιο μοντέρνα από πολλά σημερινά τραγούδια». Αυτή είναι η δύναμη που έχουν τα σπουδαία τραγούδια στον χρόνο, σκέφτομαι, τη στιγμή που ο Νίκος μου εξηγεί ότι καθοδηγείται πάντα από το ένστικτο και ποτέ από τη λογική. «Δεν κάθομαι να αναλύσω αυτό που κάνω, είτε γράφω δικά μου τραγούδια είτε διασκευάζω. Στη μουσική με ενδιαφέρει το άγνωστο, το μυστηριώδες. Αυτό που δεν ξέρω, αυτό που προσπαθώ να εκφράσω. Για αυτό δεν έχω τόση εκτίμηση στα τραγούδια που γράφονται με βάση συγκεκριμένες απόψεις, δηλαδή το περίφημο πολιτικό τραγούδι που είναι γεμάτο τσιτάτα και αποφθέγματα. Με συγκινούν πιο πολύ τα τραγούδια που μιλάνε για ερωτήματα, για αγωνίες. Με συγκινεί γενικά αυτή η στάση της απορίας και της εξερεύνησης απέναντι στη ζωή, παρά της απάντησης και της σιγουριάς». Καταλαβαίνω από τα λόγια του ότι αγαπά περισσότερο το λαϊκό από το έντεχνο τραγούδι, αλλά προφταίνει να διευκρινίσει. «Αυτό το μεγαλείο το βρίσκω και στα παραδοσιακά και στα καλά λαϊκά. Παντού υπάρχουν και καλά τραγούδια. Και στο λαϊκό και στο έντεχνο τραγούδι. Το λαϊκό το έχω πιο πολύ στην καρδιά μου από το λεγόμενο έντεχνο. Με συγκινεί η δωρική του απλότητα και στον στίχο και στη μουσική και στις καλές του στιγμές καταφέρνει με πολύ λίγα μέσα να πει πολύ μεγάλα πράγματα, ενώ στις κακές του στιγμές το έντεχνο τραγούδι κάνει το αντίθετο. Με πολύ μεγάλα λόγια και με βαρύγδουπο τρόπο δεν λέει τίποτα».
Και πώς φτάσαμε σε αυτά τα 25 κομμάτια; «Τα περισσότερα από αυτά είναι τραγούδια-εμμονές μου, έχω κόλλημα. Τα έπαιζα κατά καιρούς σε παρέες φίλων, κυρίως το καλοκαίρι στο Πήλιο που είμαστε πιο χαλαροί και τραγουδώντας τα, έφτιαχνα στο μυαλό μου σενάρια για το πώς θα μπορούσαν να παιχτούν». Ετσι έγινε η αρχή και πέρυσι τον Απρίλιο ο δίσκος αυτός άρχισε να παίρνει σάρκα και οστά. Και μαζί του ένα ιδιότυπο πάρτι στο υπόγειο του σπιτιού του Νίκου. Ενα πάρτι σαν αυτά που φανταζόταν και ο Κηλαηδόνης: με λαϊκούς και ροκάδες και μπλουζίστες. Ολοι καλεσμένοι και όλοι ταιριαστοί. Οπως και η μουσική του Νίκου. «Αυτοί θα τα έβρισκαν μια χαρά μεταξύ τους, χωρίς κανένα απολύτως πρόβλημα. Τα κολλήματα είναι στο μυαλό μας», μου εξηγεί και συμφωνώ απόλυτα. Από αυτό το πάρτι εμπνεύστηκε ο Νίκος και «πείραξε» το «Ας παν στην ευχή τα παλιά», το «Μήλο μου κόκκινο», το «Χαρικλάκι» και τόσα άλλα. Με τον δικό του τρόπο. Αλλωστε ο ίδιος πιστεύει ότι ένα παλιό καλό τραγούδι δεν πρόκειται ποτέ να χάσει από μια διασκευή. Ο μόνος που μπορεί να χάσει είναι ο διασκευαστής, αλλά σε αυτή την περίπτωση αυτό δεν θα συμβεί. Αν δεν με πιστεύετε, προμηθευτείτε τον δίσκο «Λιμάνια ξένα» που κυκλοφορεί από την Feelgood Records ή πηγαίνετε στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών την Παρασκευή 6 Ιουνίου. Εκεί ο Νίκος και η μπάντα του -οι Φτερωτές Κιθάρες- θα παρουσιάσουν για πρώτη φορά επίσημα τον δίσκο και θα μας χαρίσουν τις μεγαλύτερες επιτυχίες από την πορεία του. Χαλαρή διάθεση, ψάθες και κουβέρτες για το πικ νικ και η καλύτερη μουσική. Απολαύστε!
Κείμενο: Βούλα Σουρίλα
25
Μάιος 2014
Οι άγγελοι των startups
Ενα από τα μεγαλύτερα στηρίγματα που μπορεί να έχει μία startup εταιρεία είναι οι «άγγελοι επενδυτές». Διεθνώς, προσφέρουν οικονομική υποστήριξη σε καινοτόμες επιχειρήσεις και νέους επιχειρηματίες, συνήθως με πιο ευνοϊκούς όρους από τους άλλους επενδυτές, ενώ ενδιαφέρονται περισσότερο να πετύχει το επιχειρηματικό σχέδιο, παρά να αποκομίσουν ένα μεγάλο κέρδος από την επένδυση σε αυτό. Με αφορμή λοιπόν την επερχόμενη «αποφοίτηση» των 21 επιχειρηματικών ομάδων που φιλοξενήθηκαν στο BDDç çBKQBOrDOLTrDL®çÏÃÒç"ROL?>KHçƼÄçÏÊÔç LO>IIF>ç διοργανώθηκε διήμερο εκδηλώσεων με σκοπό την «εκκόλαψη» ενός Δικτύου Αγγέλων Επενδυτών στην Ελλάδα. Κατά τη διάρκειά του, 17 επιλεγμένες startups του LO>IIF> çÏÊÔçBDD çÏÊÔç&.?FIFQVçƼÄçÏÊÔç,O>KDBç$OLLSBç διαγωνίστηκαν στη δημόσια παρουσίαση του επιχειρηματικού τους σχεδίου, εκπαιδεύτηκαν και πήραν CBBA?>@Hç ¼Ë¹ç ÆÊÍÔÁ¼¸ÊÔÒç ÀËÄÓÀÄÍÃà¼Ï¸ÀÒ ç ÀËÀÉ¿Ô϶Òç ƼÄçÎÏÀǶÓÃçÏÑÉç$LIABKç0BBAP çÀɹÒç¼Ë¹çϼçàÀ¼ǻÏÀͼç δίκτυα αγγέλων επενδυτών στις ΗΠΑ. Από αυτές, οι τέσÎÀÍÄÒç ƼǻÏÀÍÀÒç FQV$>JBç LO>IIF> ç &KPFABOPç 1O>SBIç "UMBOFBK@BPç BDD ç0L LLIç BDD çƼÄç1OR@H?FOAç BDD çÀ¸χαν την ευκαιρία να παρουσιάσουν τις επενδυτικές ευκαιρίες που προσφέρουν στους αγγέλους επενδυτές
και να συνομιλήσουν μαζί τους με σκοπό την επένδυση στην ιδέα, την ομάδα και το σχέδιό τους. Από την πλευρά τους, οι άγγελοι επενδυτές είχαν την ευκαιρία ɼç¢ÀÆ˼ĿÀÔÏʻɣç¼Ë¹çÏÊÔÒç$LIABKç0BBAPçÎÏÄÒç½¼ÎÄκές αρχές της αξιολόγησης των startups, της εκτίμησης της επένδυσης, του κλεισίματος της συμφωνίας, καθώς και της εξόδου και απο-επένδυσης έπειτα από την επιτυχημένη πορεία μιας επιχείρησης. Σχολιάζοντας τις εκδηλώσεις, ο κ. Χρήστος Μεγάλου, ¿ÄÀÔлÉÑÉç λà½ÊÔÇÊÒç ÏÊÔç à¸ÇÊÔç "ROL?>KH ç ¼É¶ÁÀρε σχετικά: «Θέλω να δηλώσω ότι είμαι πολύ χαρούμενος που απευθύνομαι σήμερα σε εσάς που καλείστε να δώσετε στήριξη σε αυτό που αποκαλούμε κίνημα των startups στη χώρα μας, ένα κίνημα που είναι ελπιδοφόρο αλλά απαιτεί τη σώφρονα και συστηματική ÔËÊÎÏ·ÍÄÅÃç¹ÇÑÉçà¼ÒçÂļçɼçÎÔའÇÀÄçÊÔÎļÎÏÄÆ çÎÀç μια ανανεωμένη αναπτυξιακή πορεία της χώρας. Θέλω, À˸ÎÃÒ ç ɼç μÒç ƼǶÎÑç ɼç ÎÔའÇÊÔàÀç ÎÏÃÉç ¼ÇǼ·ç της υπάρχουσας αντίληψης για την ανάληψη επιχειρηματικού κινδύνου και στην ανάπτυξη ενός συνεργατικού ÎÔÉ ÀËÀÉ¿ÔÏÄÆÊ»çËÉÀ»à¼ÏÊÒçÎÏÃçÓÌͼçà¼Ò£ ç,çƼÐÃÂÃÏ·Òç ¼Î¸ÇÀÄÊÒç ¼ÆÄ¹Ò çÂÀÉÄƹÒç¿ÄÀÔÐÔÉÏ·ÒçÏÊÔç LO>IIF> ç επεσήμανε εμφανώς ικανοποιημένος πως «φεύγοντας από εδώ σήμερα, πιστεύω ότι πραγματικά υπάρχει ελπίδα για το μέλλον αυτής της χώρας».
Από την πλευρά του, ο κ. Γιάννης Παπαδόπουλος, πρόε¿ÍÊÒçÏÊÔç Ôà½ÊÔǸÊÔç ¼ÄÉÊÏÊ฼ÒçƼÄçÎÔÉÏÊÉÄÎÏ·ÒçÏÃÒç ομάδας εργασίας νέας επιχειρηματικότητας και καινοτομίας του Υπουργείου Ανάπτυξης, ανέφερε ότι «σύντομα θα έχουμε έτοιμο το θεσμικό πλαίσιο για τους επιχειρηματικούς αγγέλους, το οποίο θα καθορίσει με απλό και ξεκάθαρο τρόπο ποιος έχει το προφίλ του επιχειρηà¼ÏÄÆÊ»ç¼Â¶ÇÊÔçƼÄçϼçƸÉÃÏͼç ÁÊÍʼ˼ÇÇ¼Â¶Ò çËÊÔç θα δίνονται για την πραγματοποίηση επενδύσεων σε νεοφυείς, καινοτόμες εταιρείες από τους αγγέλους». ΔηÇÌÎÀÄÒç¶Æ¼ÉÀçƼÄçÊçÆ ç!>SFAç B>QQV çÂÀÉÄƹÒç¿ÄÀÔÐÔÉÏ·Òç ÏÑÉç$LIABKç0BBAPçÎÏÃç ¶¼ç¦¹ÍÆà çÏÊɸÕÊÉϼÒçËÑÒç¢Ãç "ROL?>KHç ÎÀç ÎÔÉÀͼθ¼ç àÀç ÏÊç LO>IIF>ç ¶ÓÊÔÉç Ç ½ÀÄç πλέον μία σημαντική ηγετική θέση στην ελληνική επιχειÍÃà¼ÏÄÆ·çÆÊÄɹÏÃϼçàÀçÏÃÉçÔËÊÎÏ·ÍÄÅÃçÏÊÔçBDDçƼÄç½ ζουν ακόμη ένα σημαντικό λιθαράκι με τη δημιουργία ενός Δικτύου Αγγέλων Επενδυτών στην Ελλάδα. ΜακάÍÄçɼ綽ÇÀ˼çËÀÍÄÎιÏÀÍÀÒçÏÍ ËÀÕÀÒçÎÀç¹ÇÊçÏÊÉçƹÎàÊç να κάνουν το έργο αυτό για το οικοσύστημα καινοτομί¼ÒçÏÊÔÒ£ ç çÆ ç'>@HFBç*>DKL ç϶ÇÊÒ ç¼Ë¹çÏÊÔÒç$LIABKç 0BBAPçÎÏÃç ¸ÇÄÆÊÉç ÇÀÖ ç¿·ÇÑÎÀçÀÉÏÔËÑÎļÎà¶ÉÃ碼˹ç την ποιότητα των Ελλήνων startuppers και των επιχειρηματικών τους σχεδίων και το γεγονός ότι ήταν ικανοί να àÀϼÏͶ¾ÊÔÉçÆ ÐÀçÎÔà½ÊÔÇ·çËÊÔç¶Ç¼½¼ÉçÎÀçËͼÂà¼ÏÄκές αλλαγές».
26
Κείμενο: Σίμος Βερβερίδης
27
Μάιος 2014
Μεταδοτικός... ιός
Είναι η σειρά που το κανάλι Syfy παρήγγειλε προτού καλά καλά γυριστεί το επεισόδιο πιλότος! Η πρώτη σεζόν (13 επεισόδια παρακαλώ) ολοκληρώθηκε πριν από περίπου ένα μήνα και πήρε το πράσινο φως για του χρόνου. Φυσικά, αν πάρεις το όνομα και τα χρήματα πίσω από τον κολοσσό Syfy, παραγωγούς όπως ο Steven Maeda (“CSI: Miami”, “Lost”) και η Lynda Obst (“Contact”, “Interstellar”) και τους βάλεις να δουλέψουν με σκηνοθέτες σαν τον Ronald D. Moore (“Battlestar Galactica”, “Star Trek”), το λιγότερο που περιμένεις είναι ένα θαύμα. Οι απανταχού κοινότητες Trekkies, Losties και πασών τηλεοπτικών σειρών επιστημονικής φαντασίας περιμένουν με ανυπομονησία και με τα χέρια πάνω στο πληκτρολόγιο για να εξυμνήσουν -ή να θάψουν- το “Helix”. Σχεδόν όλοι το λάτρεψαν, ακριβώς επειδή ένιωσαν στο στοιχείο τους. Αντικαταστήστε το χαμένο νησί με μια υπόγεια hi-tech βάση κάπου στον Αρκτικό Κύκλο, τα σάιμποργκ ή τα ζόμπι με «λυσσασμένους» ασθενείς που κυνηγούν τους επιζώντες, προσθέστε μια μυστική εταιρεία που θέλει να καταλάβει τον κόσμο (φημολογείται ότι μπορεί να απαρτίζεται από εξωγήινους), ρίξτε και ένα ερωτικό τετράγωνο στο μείγμα και έχετε πάνω-κάτω τη βασική υπόθεση του πρώτου κύκλου. Το μόνο που λείπει είναι ο σωστός ο πρωταγωνιστής. Στην προκειμένη περίπτωση την παράσταση δεν την κλέβει το καστ της σειράς (ουδόλως ευκαταφρόνητο με τους Billy Campbell, Hiroyuki Sanada, Kyra Zagorsky, Mark Ghanimé, Jordan Hayes και Neil Napier), αλλά ο ίδιος ο ιός Norvik. Μεταλλάσσεται, εξελίσσεται, μεταφέρεται και όλα γυρίζουν γύρω από αυτόν. Ο ένας τον χρειάζεται για να αφανίσει την ανθρωπότητα, ο άλλος τον φτιάχνει γιατί του απήγαγαν την αγαπημένη, αλλά
για καλό και για κακό φτιάχνει και το αντίδοτο -που παρεμπιπτόντως είναι και η πανάκεια για κάθε κακό- και κάποιος άλλος φτάνει στη βάση για τον περιορίσει μετά το πρώτο ξέσπασμα. Ιντριγκα, δολοπολοκίες και μυστικά που φανερώνονται από επεισόδιο σε επεισόδιο σε κρατούν κολλημένο στην οθόνη. Από τα πρώτα λεπτά οι «καλοί» επιδημιολόγοι ανακαλύπτουν ότι οι δραστηριότητες των επιστημόνων της βάσης δεν ήταν ακριβώς αυτές που ο υπόλοιπος πλανήτης πίστευε ότι ήταν. Σχεδόν μέχρι και τα τελευταία επεισόδια κανείς από τους χαρακτήρες δεν ξέρει στα σίγουρα αν έχει κόλλησει ή όχι ή αν το αντίδοτο λειτουργεί όπως θα έπρεπε. Και δικαιολογημένα, αφού ένας κολλάει και τεζάρει, άλλος είναι απλά φορέας (χωρίς να το ξέρει φυσικά), κάποιος περνάει σε κατάσταση ημι-ζόμπι, καποιος άλλος γίνεται ο αρχηγός των μολυσμένων και ορισμένοι γίνονται πάνω-κάτω αθάνατοι. Θυμάστε τα flash-forwards, flash-backs και flashsideways του “Lost”; Εδώ έχουμε τη νέα και βελτιωμένη βερσιόν τους: τα παραληρήματα που προξενεί ο ιός - σούπερ ατού αν θέλετε τη γνώμη μου. Ο,τι βλέπαμε να συμβαίνει στο “Lost”, ανεξάρτητα αν ήταν στο παρόν, το παρελθόν ή το μέλλον ήταν αλήθεια, ήταν γεγονός αδιευψευδαίσθητο - γι’αυτό άλλωστε αρχίσαμε να κρατάμε σημειώσεις για τον κάθε χαρακτήρα ή χασαμε ώρες ατελείωτες σε φόρουμ και wikis για να ενώσουμε όλα τα κομμάτια του παζλ. Mε τον ιό Narvik κάποιοι από τους πρωταγωνιστές αρχίζουν να έχουν παραισθήσεις (όχι όλοι!): ξαναζούν στιγμές από το παρελθόν, οραματίζονται το μέλλον και προσπαθούν να επιβιώσουν σε κατάσταση πανικού. Αλλο, όμως, παραίσθηση και άλλο τι πραγματικά συμβαίνει. Τα σύνορα μπερδεύονται και ακόμα και οι ίδιοι χάνουν το παιχνίδι και δεν μπορούν να ξεχωρίσουν το ψέμα από την πραγματικότητα.
Spoiler: η σειρά δεν συνίσταται σε κλειστοφοβικούς. Μεγάλο μέρος της δράσης διαδραματίζεται στους αεραγωγούς της βάσης, με κυνηγητά τύπου “Blair Witch project”. Ο Moore περιγράφει τη σειρά ως «εσωτερική και κλειστοφοβική» και οι δημιουργοί της αναφέρουν ανάμεσα στις πηγές της έμπνευσής τους τις ταινίες του Stanley Kubrick και videogames όπως το “Portal”. Στα συν της σειράς είναι και η μουσική. Πίστευα πως μετά τους τίτλους αρχής του “True blood” και του “Game of thrones” έρχεται το χάος, όμως η μινιμαλιστική προσέγγιση και τα μουσικά θέματα του “Helix” με διέψευσαν - αν και μου πήρε ένα-δύο επεισόδια μέχρι να καταλάβω τη λογική τους. Οι σκληροπυρηνικοί κριτικοί από την πλευρά τους επιμένουν πως το στόρι είναι χιλιοειπωμένο. Το “Helix” αναπόφευκτα δέχεται συγκρίσεις, αλλά όπως και να έχει περιμένετε πρώτα να προβληθεί και μετά θα έχετε όλο το ελεύθερο να διαμαρτυρηθείτε και να κάνετε τα σχόλια σας. Σύμφωνα και με τον El Duderino (www.moviebox.gr) αν μη τι άλλο, στο “Helix”, πάντα κάτι τρέχει: αδίστακτη επιστήμη και κυβερνητική γραφειοκρατία, εταιρική ιατροφαρμακευτική απληστία, βιολογικά τερτίπια, δυσοίωνοι δαρβινισμοί και αδεξιότητες της ανθρώπινης φυλής, καραντίνα, ανταρσίες, συμμαχίες, προδοσίες και σενάρια απόδρασης, ζόμπι και... Εσκιμώοι. Προσωπικά το μόνο που εύχομαι είναι να ολοκληρωθεί σε τρεις κύκλους το πολύ. Τι περισσότερο να σου πει μια σειρά μετά τον όγδοο κύκλο;
28
Η μονομαχία του Morgoth με τον βασιλιά των ξωτικών Fingolfin στο «Σιλμαρίλλιον»
Ο Jon Snow, ο ανταρόλυκός του και οι Whitewalkers στο “A song of ice and fire”
Ενας από τους πολυδιάστατους ήρωες του “The Malazan book of the fallen”, ο Anomander Rake
Κείμενο: Χρήστος Τσαπακίδης
29
Μάιος 2014
Συντροφιά με μάγους και ξωτικά Στο βιβλίο της Patti Perret, “The faces of fantasy” -μία συλλογή από φωτογραφίες συγγραφέων fantasy μαζί με προσωπικές τους εξομολογήσεις-, ο διάσημος συγγραφέας George RR Martin μιλά για το τι μας προσφέρει το συγκεκριμένο είδος: «Διαβάζουμε fantasy για να βρούμε και πάλι τα χρώματα. Για να δοκιμάσουμε μπαχαρικά με έντονη γεύση και να ακούσουμε τα τραγούδια που τραγούδησαν οι σειρήνες. Υπάρχει κάτι το παλιό και αληθινό στο fantasy που μιλά βαθιά μέσα μας, στο παιδί που ονειρεύτηκε μια ημέρα ότι θα κυνηγούσε στα δάση τη νύχτα [...] και ότι θα βρει μία αγάπη που θα διαρκέσει για πάντα». Δεν υπάρχει πιο εύστοχη τοποθέτηση. Τα βιβλία fantasy μας κάνουν να νιώσουμε και πάλι παιδιά, να ανοίξουμε τους ορίζοντές μας και το μυαλό μας και εάν είμαστε λυπημένοι, να δραπετεύσουμε για λίγο από την γκρίζα πραγματικότητα. Το συγκεκριμένο είδος έχει γνωρίσει ιδιαίτερη άνθιση κατά τις τελευταίες δεκαετίες και έχουν εκδοθεί πάρα πολλοί ενδιαφέροντες τίτλοι που αξίζει να διαβάσεις. Ανάμεσα σε αυτούς ξεχωρίσαμε έξι... πολυλογίες που είναι must-read για τους λάτρεις του fantasy.
Εκε ί και πάλι πίσω O JRR Tolkien είναι το Α και το Ω στο fantasy, καθώς είναι αυτός που ουσιαστικά ενέπνευσε όλους τους μεταγενέστερους συγγραφείς να ασχοληθούν με το είδος. Και το έκανε με ιδανικό τρόπο. Κατ’ αρχάς επινόησε δικές του γλώσσες για το φανταστικό του σύμπαν: από την Κουένυα (με βάση τα φινλανδικά) μέχρι τη Σίνταριν (με βάση τα ουαλικά), οι γλώσσες του Tolkien έδωσαν μοναδικό βάθος στον κόσμο του. Και επειδή είναι άδικο να εστιάζουμε αποκλειστικά στον «Αρχοντα των δαχτυλιδιών», οποιοδήποτε αναγνωστικό project θα πρέπει να περιλαμβάνει τόσο την πασίγνωστη τριλογία, όσο και το «Χόμπιτ» και ιδιαίτερα το «Σιλμαρίλλιον», το οποίο εξηγεί από πού ξεκίνησαν όλα: από τη θεογονία στον κόσμο του Tolkien μέχρι τη γέννηση των ξωτικών και των ανθρώπων και την προσπάθεια του σατανικού θεού Morgoth να επιβληθεί στη Μέση Γη, προκαλώντας απίστευτο πόνο σε όλους όσοι προσπάθησαν να ορθώσουν
το ανάστημά τους εναντίον του. Καταγράφει επίσης το background των σημαντικών πρωταγωνιστών του «Αρχοντα», όπως την άνοδο του Sauron, την πορεία της Galadriel από τη Μέση Γη στη γη των θεών και πάλι πίσω, αλλά και την ιστορία των Νουμενόριαν (από όπου κατάγεται ο Aragorn) και πώς αυτοί διεφθάρησαν από τον Sauron. Πολλές είναι οι φορές που ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του fantasy στα χρόνια μας, ο George Martin, επικρίνει τον Tolkien επειδή βλέπει τάχα τον κόσμο με μία μανιχαϊστική προσέγγιση. Δεν έχει 100% δίκιο. Τόσο ο Morgoth στο «Σιλμαρίλλιον», όσο και ο διάδοχός του Sauron στον «Αρχοντα» αποτελούν τον «πόλο του κακού». Από εκεί και πέρα έγκειται στην ευχέρεια του κάθε ήρωα να προσεγγίσει αυτόν τον πόλο ή όχι, ανάλογα με τις προσωπικές του επιδιώξεις και όχι επειδή είναι εξαρχής καλός ή κακός (πχ. Saruman). Και στο τέλος, ο Tolkien ήθελε περισσότερο να αναδείξει τις αρετές της αφοσίωσης, της φιλίας και της αγάπης, παρά να διηγηθεί μία ιστορία με power games όπου το γκρίζο έχει περίοπτη θέση.
Dragons are coming Ο George Martin (μια και κάναμε τον λόγο του παραπάνω) είναι πλέον ο δεύτερος πιο αναγνωρίσιμος συγγραφέας fantasy στον κόσμο και αυτό χάρη στη μεταφορά του έργου του, “A song of ice and fire”, στην τηλεόραση από το HBO. Ξαφνικά, όλος ο κόσμος μιλάει για την καλοσύνη των Starks, τη φιλαργυρία και την ασωτία των Lannisters, τους δράκους της Khaleesi και γενικά οτιδήποτε συμβαίνει στο Westeros και το Essos. Παρόλα αυτά, το έργο του Martin είναι… λιγότερο fantasy από τα υπόλοιπα που αναφέρονται σε αυτή τη λίστα. Η ιστορία μοιάζει οικεία και θυμίζει έντονα την εποχή του Μεσαίωνα, από την οποία έχει αντλήσει έμπνευση ο συγγραφέας (από τον Πόλεμο των Ρόδων μέχρι την επέλαση των βαρβάρων). Ο συγγραφέας χρησιμοποιεί με πολλή φειδώ το στοιχείο της μαγείας και αποφεύγει να προσθέσει στο κάδρο μη ανθρώπινες φυλές (εντάξει, υπάρχουν οι whitewalkers και οι γίγαντες βόρεια του τεί-
χους, αλλά μέχρι εκεί). Ακόμα και όταν διαβάζεις για τους δράκους της Daenerys, εύκολα μπορείς να οδηγηθείς στο συμπέρασμα ότι θα μπορούσαν να είναι μία μεταφορά για ένα τεχνολογικό άλμα που δίνει ένα τεράστιο πλεονέκτημα πυρός σε αυτόν που το κατέχει. Οπως και να έχει, εάν σου αρέσει η σειρά “Game of thrones”, καλό θα ήταν να δώσεις μία ευκαιρία και στα βιβλία, τώρα μάλιστα που έχουν εκδοθεί τα πέντε από αυτά και αναμένονται μόνο άλλα δύο. Ο Martin είναι ένας σπουδαίος storyteller, ο οποίος περιγράφει με μοναδικό τρόπο δραματικές σκηνές (η σκηνή του «Κόκκινου Γάμου» για παράδειγμα θα σε στοιχειώσει για πολύ καιρό), ενώ δίνει μοναδικό βάθος στους ήρωές του, δίνοντας επαρκέστατες εξηγήσεις για τα κίνητρα και τη συμπεριφορά τους. Ασε που εάν διαβάσεις τα βιβλία, δεν θα τολμήσει κανένας τηλεορασιόπληκτος να σου κάνει spoiler για τη σειρά…
Η αυτοκρατορία αν τε πιτί θε ται Τελείωνα το “A dance with dragons” όταν ρώτησα έναν φίλο μου «ρε Μήτσο, τι μου προτείνεις να διαβάσω μετά το “A song of ice and fire”;» Αυτός μου απάντησε χωρίς να διστάσει: «Διάβασε Steven Erikson». Και αφού η προπαγάνδα του Μήτσου πέτυχε τον στόχο της με συνοπτικές διαδικασίες, άρχισα να τσεκάρω στο ίντερνετ για το έργο του Καναδού συγγραφέα. Η πρώτη μου αντίδραση ήταν να κοιτάζω επί ένα πεντάλεπτο την οθόνη του υπολογιστή μου με αμηχανία: η σειρά “The Malazan book of the Fallen” αποτελείται από 10… ελαφριά βιβλία (τουλάχιστον 800 σελίδων το καθένα) και ουκ ολίγα spin-offs. «Δεν βαριέσαι, ξεκινάμε», σκέφτηκα και έπεσα με τα μούτρα στο διάβασμα. Το γεγονός ότι ο Erikson σου αραδιάζει με το καλημέρα ένα τσούρμο ήρωες, διαφορετικές φυλές και τοποθεσίες, αλλά και εντελώς καινούργια πράγματα που δεν έχεις συναντήσει ποτέ και πρέπει κάπως να τα χωνέψεις (όπως το επιβλητικό “Moon's Spawn”, το οποίο είναι μία ιπτάμενη πόλη σε σχήμα τεράστιας σφαίρας που φιλοξενεί μία φυλή αθανάτων, τους tiste andii και τον ηγέτη τους Anomander Rake) είναι επαρκείς λόγοι για να επιβραδύνεις τον ρυθμό διαβάσματος μέχρι να
30
Ο Μαύρος Λόχος έχει πολεμιστές, αλλά και μάγους, στο “The chronicles of the Black Company”
Ο John Howe ζωγραφίζει το ταξίδι στις θάλασσες της Fionavar (“The Fionavar tapestry”)
Ο Τροχός γυρνά και υφαίνει όπως αυτός επιθυμεί, στο “The wheel of time”
31
αφομοιώσεις τι γίνεται. Η ιστορία ξεκινάει με την τεράστια αυτοκρατορία των Μαλαζάνων να διεισδύει σε μία νέα ήπειρο, λίγο μετά τη δολοφονία του Αυτοκράτορα Kellanved από το δεξί του χέρι, τη Surly (Laseen). Εστιάζει στις περιπέτειες μίας μικρής ομάδας επίλεκτων και θεότρελων στρατιωτών, των Bridgeburners. Στην πορεία αναμειγνύονται νέοι σύμμαχοι και εχθροί, η αυτοκρατορία κλονίζεται από εσωτερικούς και εξωτερικούς κινδύνους, ενώ ο συγγραφέας ανακατεύει συνέχεια την τράπουλα προσθέτοντας ιστορίες προδοσίας, αλλά και wildcards, όπως οι αδιάκοπες επεμβάσεις μίας ολόκληρης στρατιάς θεών, που ο ένας στρέφεται συνεχώς εναντίον του άλλου. Στην ουσία, ο Erikson δεν σταματάει ποτέ να σε βομβαρδίζει με νέους ήρωες, καινούργιες τοποθεσίες και πλοκές μέχρι και το τελευταίο του βιβλίο, ντύνοντας το σύνολο με μεγάλες δόσεις μαγείας και μακελειού και συνεχές μπουρδούκλωμα της χρονικής σειράς των γεγονότων, κάτι που επιβάλλει την αμέριστη προσοχή σου σε όλη τη διάρκεια της δεκαλογίας. Και επειδή στην «κλίμακα επικότητας» το “Book of the fallen” χτυπάει κόκκινα, δεν θα μπορούσε, παρά να επηρεάσει και τη μουσική σκηνή. Η σειρά έχει εμπνεύσει δύο συγκροτήματα black metal: τους Caladan Brood που πήραν το όνομά τους από τον ομώνυμο πολέμαρχο, συμπολεμιστή του Anomander Rake, και τους Dragnipur που δανείστηκαν το όνομά τους από το σπαθί του τελευταίου.
Ολα για το χρήμα Αφού πάρεις... φωτιά με τη δεκαλογία του Erikson, μπορείς να το ρίξεις στον -επίσης Καναδό- Glen Cook, στον οποίο ο πρώτος αφιέρωσε το έβδομο βιβλίο της σειράς του, αποδεικνύοντας έμπρακτα τον θαυμασμό του και αναδεικνύοντας την επιρροή του. Το πόνημα του κυρίου Cook έχει τίτλο “The chronicles of the Black Company”. Ξεκίνησε αρχικά ως τριλογία, εξελίχθηκε σε εννεαλογία και αφού ο συγγραφέας είδε ότι υπάρχει ακόμα ψωμί, αποφάσισε να γράψει άλλα δύο βιβλία και να δοκιμάσει και αυτός τις αντοχές μας. Η σειρά αφηγείται τις περιπέτειες του Μαύρου Λόχου, μίας ομάδας μισθοφόρων (υπήρχε και στην πραγματικότητα μία με το ίδιο όνομα στη Γερμανία του 16ο αιώνα, αλλά δεν έχει καμία σχέση με αυτή του βιβλίου), η οποία εντελώς αναπάντεχα θέτει εαυτόν στις υπηρεσίες του μέχρι τότε θανάσιμου εχθρού της, της Lady. Η τελευταία ήταν μία επικίνδυνη μάγισσα που κατάφερε να δραπετεύσει από τη φυλακή της και να δημιουργήσει μία ολόκληρη αυτοκρατορία στον Βορρά. Χρειαζόταν όμως έναν αξιόπιστο στρατό για να αντιμετωπίσει τους επανα-
στάτες που θέλουν να απελευθερωθούν από την αυτοκρατορία. Στην αρχή, η Lady παρουσιάζεται ως ο «διάβολος με το αγγελικό πρόσωπο» και οι επαναστάτες αντιπροσωπεύουν την ηθική πλευρά, με τον Μαύρο Λόχο να ακολουθεί απλά το χρήμα. Στη συνέχεια όμως οι γραμμές της ηθικής θολώνουν, ορισμένοι «καλοί» αλλάζουν στρατόπεδο, ενώ κάποιοι «κακοί» αποδεικνύονται λιγότερο σατανικοί σε σύγκριση με ορισμένους άλλους χαρακτήρες, άρα και πιο αποδεκτοί. Τα τρία πρώτα βιβλία είναι ιδιαίτερα ευχάριστα, αφού είναι ιδιαίτερα φειδωλά στην περιγραφή, αφήνοντας τον αναγνώστη να συμπληρώσει μόνος του τα κενά, εξελίσσονται με πολύ γρήγορους ρυθμούς και έχουν ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες ανατροπές στην πλοκή που σε καθηλώνουν. Το πιο θετικό είναι ότι μπορείς να διαβάσεις μόνο τα τρία πρώτα βιβλία και να σταματήσεις χωρίς να αναρωτιέσαι τι γίνεται στη συνέχεια, καθώς το αρχικό story ολοκληρώνεται σε αυτά, με τον Μαύρο Λόχο να μεταφέρεται στα επόμενα έξι βιβλία στον Νότο - και σε νέες περιπέτειες.
Ενα πολύχρωμο υφαν τό Και επειδή έχουμε καταπιαστεί με τους Καναδούς, ας δούμε λίγο και το πόνημα του Guy Gavriel Kay, ο οποίος μπορεί να καυχάται ως ένας συγγραφέας που ήρθε σε πολύ στενή επαφή με τα έργα του JRR Tolkien και αυτό επειδή βοήθησε τον γιο του τελευταίου, Christopher, να βάλει σε μία σειρά το «Σιλμαρίλλιον», προκειμένου να εκδοθεί. Η τριλογία “The Fionavar tapestry” αρχίζει κάπως οικεία, θυμίζοντας «Το χρονικό της Νάρνια» του C. S. Lewis: πέντε φοιτητές του Πανεπιστημίου του Τορόντο συναντούν τον -μάγο όπως αποδεικνύεται- Loren Silvercloak, ο οποίος τους ταξιδεύει στον κόσμο της Fionavar για να λάβουν θέσεις μάχης εναντίον του υπέρτατου «κακού» Rakoth Maugrim. Η Fionavar είναι ένας όμορφος κόσμος με μεσαιωνικές πόλεις και κάστρα, ιππότες, μάγους, ξωτικά (lios alfar όπως λέγονται - ο συγγραφέας παίζει λίγο με τη λέξη «ήλιος» στον όρο), νάνους, την ειρηνόφιλη φυλή των γιγάντων paraiko, και ασφαλώς τους uathach και τους urgach (τα ορκ ας πούμε). Αυτό όμως που κράτησα περισσότερο σαν εικόνα από την τριλογία είναι οι ιπτάμενοι σύμμαχοι του Maugrim: αντί για δράκους, ο Kay προτίμησε να βάλει στη θέση τους υπερμεγέθεις μαύρους κύκνους με κοφτερά δόντια! Η τριλογία ενδείκνυται ειδικά για όσους διάβασαν Tolkien και Lewis και θέλουν να συνεχίσουν στο ίδιο μοτίβο διαβάζοντας μία ιστορία που τους θυμίζει κάτι. Ενδείκνυται επίσης σε όσους θέλουν να διαβάσουν για μία σύγκρουση «καλών»-«κακών», καθώς δεν υπάρχουν ήρωες που κινούνται κάπου
Μάιος 2014
στο ενδιάμεσο. Ο Kay δανείζεται και αυτός πολλά στοιχεία από τη σκανδιναβική, την ουαλική, την κέλτικη και την ιρλανδική μυθολογία. Μοναδικό σημείο στο οποίο μπορούμε να πούμε ότι το παράκανε, ήταν να εντάξει στην πλοκή την ιστορία του ερωτικού τριγώνου Αρθούρου-ΛάνσελοτΓκουίνεβιρ, κάτι το οποίο είναι τόσο περιττό και τετριμμένο όσο οι προεκλογικές ομιλίες.
Ο χρόνος κύκ λους κάνε ι Θα ολοκληρώσω αυτή τη λίστα με το “The wheel of time” του (Αμερικανού - μας τελείωσαν οι Καναδοί) Robert Jordan. Κατ’ αρχάς, να επισημανθεί ότι στην περίπτωση του Jordan έγινε πραγματικότητα ο χειρότερος εφιάλτης του αναγνώστη - κάτι το οποίο φοβόμαστε μη γίνει και με την περίπτωση του George Martin. Και εξηγούμαι: ο συγγραφέας άρχισε να γράφει το 1984. Εγραφε, έγραφε και τελειωμό δεν είχε. Και εκεί που ετοιμαζόταν να ολοκληρώσει το τελευταίο βιβλίο της σειράς, εγκατέλειψε αναπάντεχα τον μάταιο τούτο κόσμο το 2007! Χάρη στο μεγάλο απόθεμα σημειώσεων του Jordan, ο Brandon Sanderson μπόρεσε να ολοκληρώσει την… πολυλογία· όχι όμως σε ένα βιβλίο, αλλά σε τρία. Σούμα: 14 βιβλία για το “The wheel of time” και εγγύηση αϋπνίας για κάθε επίδοξο αναγνώστη. Δεν μπορώ να βγάλω ένα γενικό συμπέρασμα για ολόκληρη τη σειρά, καθώς μόλις πρόσφατα τελείωσα μόλις το πρώτο βιβλίο. Εχω όμως να σημειώσω τα εξής. Πρώτον, το αρχικό βιβλίο είναι standalone, που σημαίνει ότι μπορείς να το διαβάσεις και εάν δεν σου αρέσει να μην προχωρήσεις στα επόμενα, αφού σου προσφέρει ένα ικανοποιητικό τέλος. Δεύτερον, σε κερδίζει ήδη από τις πρώτες σελίδες, καθώς είναι πάρα πολύ καλογραμμένο, με τον συγγραφέα να προσφέρει πλούσια περιγραφή των τοποθεσιών, των προσώπων που εμπλέκονται και των συμπεριφορών τους, που είναι σαν να σε μεταφέρει στον τόπο που εκτυλίσσεται η ιστορία. Στα της πλοκής τώρα, το βιβλίο ακολουθεί έναν πιτσιρικά αγρότη (Rand al'Thor) που όπως φαίνεται έχει γεννηθεί για να καθορίσει την ισορροπία μεταξύ του καλού και του κακού. Για τον λόγο αυτό, ο σκοτεινός άρχοντας Ba'alzamon έχει εξαπολύσει τις ορδές του από trollocs (αντίστοιχα των ορκ) για να τον βρει και να τον αναγκάσει να συμμαχήσει μαζί του. Τον βρίσκουν όμως πρώτα η μάγισσα Moiraine και ο ατρόμητος πολεμιστής Lan που προσπαθούν να σώσουν αυτόν και τους φίλους του.
Κείμενο / Φωτογραφία: Νικήτας Καραγιάννης
32
Τα χρώματα της οικογένειας
Την πρώτη φορά που βρέθηκα μέσα σε μία οικογένεια ενός γκέι ζευγαριού με παιδιά ήταν πριν από πολλά χρόνια, όταν ακόμα ήμουν στα 20 και κάτι μου. Οι γονείς εξαιρετικά μυαλά και μεγάλες καρδιές και τα παιδιά τους πολύ προχωρημένα για την ηλικία τους, με ανεπτυγμένη αισθητική, αίσθηση καθήκοντος και καλούς τρόπους. Χρόνια μετά, βλέπω με μεγάλη χαρά ότι τα παιδιά αυτά διαπρέπουν στην επαγγελματική τους ζωή, είναι ενεργά μέλη της κοινωνίας με πολλές δραστηριότητες, ενώ έχουν δημιουργήσει και έναν ευρύ κύκλο καλών και πιστών φίλων. Με λίγα λόγια, πρόκειται για μια υπέροχη, δεμένη οικογένεια με γερές βάσεις. Ετσι, απλά. Φέτος, το Athens Pride συμπληρώνοντας 10 χρόνια παρουσίας εστιάζει στη δυνατότητα των επιλογών στην οικογενειακή ζωή, στη δυνατότητα δημιουργίας νομικά αναγνωρισμένης οικογένειας. Ολα αυτά, σε ένα περιβάλλον εχθρικό προς κάθε βασική έννοια ελευθερίας που αφορά στη ζωή και τα δικαιώματα των ομοφυλόφιλων ζευγαριών. Ας μην ξεχνάμε ότι η Ελλάδα έχει ήδη καταδικαστεί με απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για παραβίαση της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου επειδή αποκλείει τα γκέι ζευγάρια
από το σύμφωνο συμβίωσης, κρατώντας τα ομήρους μιας μεσαιωνικής κοινωνικής αντίληψης για το τι είναι ισότητα. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια αυξάνεται ραγδαία ο αριθμός των LGBT ανθρώπων που αποφασίζουν να γίνουν γονείς. Σε αυτό συνέβαλε θετικά η νομική αναγνώριση των σχέσεων ανάμεσα σε άτομα του ίδιου φύλου σε ορισμένες χώρες, η ορατότητα πάνω σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αλλά και η αναγνώριση μιας κοινωνικής πραγματικότητας που δεν είναι άλλη από τη δυνατότητα όλων των LGBT να γίνουν γονείς. H Ειρήνη Πετροπούλου, αντιπρόεδρος και εκπρόσωπος τύπου των Οικογενειών Ουράνιο Τόξο, σημειώνει χαρακτηριστικά για το καυτό αυτό θέμα: «Η αναγνώριση μιας κοινωνικής πραγματικότητας που δεν είναι άλλη από τη δυνατότητα όλων των LGBT να γίνουν γονείς είναι αναμφισβήτητα πολύχρωμη όπως το ουράνιο τόξο, που αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για το όνομα της οργάνωσής μας. Οι Οικογένειες Ουράνιο Τόξο, συλλογικότητα με δράση τα δύο τελευταία χρόνια στον ελλαδικό χώρο, αποσκοπούν στη δημιουργία ενός κλίματος σεβασμού και νομικής ισότητας για κάθε LGBT άνθρωπο που θέλει να διεκδικήσει το δικαίωμά του να μπορεί να γίνει γονέας εάν το θελήσει, που επι-
θυμεί να γίνει γονέας και να μεγαλώσει με τη/τον σύντροφο του τα παιδιά τους, αλλά και να δώσει πρόσωπο και φωνή σε κάθε λεσβία, γκέι, αμφί και τρανς που είναι ήδη γονέας». Ειδικότερα, οι διεκδικήσεις της οργάνωσης περιλαμβάνουν πρώτον τη νομική αναγνώριση των LGBT ζευγαριών σύμφωνα με το Αρθρο 8 περί «οικογενειακής ζωής» της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, την προστασία των γονεϊκών δικαιωμάτων των LGBT και των παιδιών τους και το δικαίωμα στην τεκνοθεσία (υιοθεσία) και παρενθεσία. Επιπλέον, οι δράσεις των Οικογενειών Ουράνιο Τόξο επικεντρώνονται στη δημιουργία παιδαγωγικού και εποπτικού υλικού για παιδιά και μεγάλους που αποσκοπούν στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση της κοινωνίας και της πολιτείας. Το Σάββατο, 14 Ιουνίου, θα βρεθούμε όλοι στην πλατεία Κλαυθμώνος, στην πολύχρωμη γιορτή της πόλης, ενώνοντας τις φωνές μας για ένα καλύτερο και πιο δίκαιο μέλλον. Η Ελλάδα πρέπει να σταματήσει κάποτε να γράφει στα παλιά της τα παπούτσια το Διεθνές Δίκαιο και τις ανάγκες των παιδιών της, αυτών των παιδιών που βλέποντας παντού αδιέξοδα φεύγουν απογοητευμένα αφήνοντας πίσω την πατρίδα τους να γερνά χωρίς να μαθαίνει.
Πριν την κάλπη...
34
Φωτογραφίες: Στέφανος Καστρινάκης
35
Μάιος 2014
Οι δρόμοι της Αθήνας απέκτησαν μέχρι τις 25 Μαΐου άρωμα... εκλογών: από τις αφίσες που πλημμύρισαν (και ρύπαναν) την πόλη μέχρι την οθόνη που απεικόνιζε το... επικό 48-52% των exit polls στη Ρένα Δούρου και τον Γιάννη Σγουρό την Κυριακή του δεύτερου γύρου των περιφερειακών εκλογών. Τα συνθήματα, πολλά: «Αλλάζουμε την Αθήνα τώρα!», «Αν όχι τώρα, πότε;» και «Για αυτά που γίνονται και για αυτά που μπορούν να γίνουν». Και όχι μόνο: συνδέσεις ελληνικών και ξένων μέσων ενημέρωσης, προεκλογικές ομιλίες και τα κλασικά «πηγαδάκια» στα εκλογικά κέντρα των υποψηφίων. Ολα αυτά μας έκαναν να κινηθούμε και εμείς σε ρυθμούς εκλογών - το καλύτερο εργαλείο που έχουμε ως πολίτες για να εκφράσουμε την άποψή μας για τα κοινά. Περιηγηθήκαμε, λοιπόν, στην πόλη μας και σας μεταφέρουμε σε εικόνες τον προεκλογικό... οίστρο!
36
37
Μάιος 2014
38
40
41
Μάιος 2014
42
Κείμενο: Δημήτρης Χαλιώτης / Φωτογραφία: Μάριος Κουρουνιώτης
43
Μάιος 2014
Από το Μεφίστο στον Προμηθέα «Τι σημαίνει το θέατρο για σένα;» τον ρωτάω. «Θέλω να ψάχνω τον εαυτό μου. Θέλω έστω και λίγο μετά από κάθε παράσταση να έχω αλλάξει. Να έχω αλλάξει στη ζωή μου κυρίως. Να γίνομαι καλύτερος άνθρωπος», μου απαντά. Ο Θάνος Τοκάκης είναι αναμφισβήτητα ένας από τους πιο ταλαντούχους και ικανούς ηθοποιούς της γενιάς του. Δεν είναι όμως αυτό το πιο σημαντικό στην περίπτωσή του. Αυτό που ξεχωρίζει τον Θάνο από πολλούς άλλους νέους συναδέλφους του είναι ότι είναι εξαιρετικά συνειδητοποιημένος όσον αφορά στη δουλειά του. Ξέρει τι θέλει. Θα μπορούσε εύκολα να λοξοδρομήσει. Η εκρηκτική επιτυχία του τηλεοπτικού «Πενήντα - Πενήντα», στο οποίο πρωταγωνιστούσε, του χάρισε μία αναπάντεχη αναγνωρισιμότητα στο ευρύ κοινό. Εκείνος όμως επέλεξε μία πιο αθόρυβη θεατρική πορεία με μικρότερους ή μεγαλύτερους ρόλους με δασκάλους τον Μοσχόπουλο, τον Μαστοράκη, τον Βογιατζή. «Αυτό ήθελα περισσότερο. Αυτό το θέατρο μου ταίριαζε καλύτερα», μου λέει και μοιάζει ήσυχος με την επιλογή του. Το επόμενο θεατρικό στοίχημα του Θάνου είναι διπλό. Μετά τα αλλεπάλληλα sold out του “Mistero Buffo”, στο όποιο ήταν για ακόμα μία φορά απολαυστικός, ο Θάνος συναντά τον Νίκο Μαστοράκη στη θεατρική μεταφορά του «Μεφίστο» του Κλάους Μαν, δια χειρός Αριάν Μνουσκίν, που παρουσιάζει το Εθνικό Θέατρο από τις 28 Μαΐου στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά. Και ενάμιση μήνα μετά, στις 12 Ιουλίου, ετοιμάζεται να βρεθεί ξανά στην Επίδαυρο με τον «Προμηθέα Δεσμώτη» του Αισχύλου ιδωμένο μέσα από τη σκηνοθετική ματιά του Εκτορα Λυγίζου. Γραμμένο το 1936, την εποχή που ο ναζισμός επισκιάζει σταδιακά τα πάντα στη Γερμανία, το «Μεφίστο» παρακολουθεί τη διαδρομή ενός Γερμανού ηθοποιού, ο οποίος συμμαχεί με τους ναζί προκειμένου να πετύχει το καλύτερο για την καριέρα του. «Ο Χένρικ Χέφγκεν είναι ένας ήρωας που εμπνεύστηκε ο Κλάους Μαν από τον γαμπρό του, ο οποίος ήταν ένας από τους μεγαλύτερους Γερμανούς ηθοποιούς», μου εξηγεί ο Θάνος, που υποδύεται τον Χέφγκεν στην παράσταση. «Είναι ένας άνθρωπος, που όπως αναφέρεται επανειλημμένα μέσα
στο μυθιστόρημα είναι θεατρίνος. Οχι μόνο όσον αφορά στη δουλειά του. Ολες του οι σχέσεις και οι κοινωνικές του συμπεριφορές είναι θεατρικές. Ο μόνος του στόχος είναι η επαγγελματική του ανέλιξη. Κι όταν τελικά φτάνει στην κορυφή, αισθάνεται μετέωρος». Δεν είναι τυχαίος άλλωστε ο υπότιτλος του «Μεφίστο»: το μυθιστόρημα μιας καριέρας. «Το έργο μιλάει πάνω απ’ όλα για τη ματαιοδοξία. Το πώς ένας άνθρωπος εκμεταλλεύεται την ιδεολογία του φασισμού για την προσωπική του καταξίωση», παρατηρεί ο Θάνος. «Εσύ τι θα έκανες σε μία αντίστοιχη περίπτωση;» τον ρωτάω. «Το πιο εύκολο είναι να πεις ότι θα αντισταθείς», λέει με νόημα και συνεχίζει: «Δεν ξέρω πώς θα αντιδρούσα. Κανείς μας δεν ξέρει. Κανείς μας δεν πρέπει να είναι σίγουρος για το τι πραγματικά θα έκανε σε μία τέτοια περίσταση. Το έχουμε συζητήσει πολύ στην πρόβα αυτό». Στη θεατρική της διασκευή η Αριάν Μνουσκίν ευφυώς φρόντισε να δώσει χώρο και λόγο και στα υπόλοιπα μέλη του θιάσου που πλαισιώνουν τον Χέφγκεν. «Πρόκειται για έναν ετερόκλητο θίασο, μέσα από τον οποίο παρακολουθούμε τις ιστορίες πολλών ανθρώπων και την τύχη τους στα χρόνια της ανόδου και της κυριαρχίας του ναζισμού στη Γερμανία», μου επισημαίνει ο Θάνος. Εχοντας στη διάθεσή του ένα έξοχο επιτελείο ηθοποιών -από τον Μηνά Χατζησάββα, τον Νίκο Ψαρρά και τον Χάρη Φραγκούλη μέχρι τη Βίκυ Βολιώτη, τη Μαρίνα Ασλάνογλου, τη Γιούλικα Σκαφιδά, τον Θάνο φυσικά και πολλούς άλλους- ο Νίκος Μαστοράκης στήνει την παράσταση με τη λογική ενός θεάτρου εν θεάτρω. «Είμαστε επί σκηνής οι ηθοποιοί που υποδυόμαστε τους ρόλους. Ως ηθοποιοί αφηγούμαστε την ιστορία και κατά τη διάρκεια των σκηνών μεταμορφωνόμαστε στους ήρωες του έργου», μου αποκαλύπτει ο Θάνος και όταν τον ρωτάω για τη συνεργασία του με τον Μαστοράκη το πρόσωπό του φωτίζεται. «Το γεγονός ότι δουλεύουμε τέταρτη φορά μαζί νομίζω τα λέει όλα. Ο Νίκος μου έδειξε τρομερή εμπιστοσύνη δίνοντάς μου αυτόν τον ρόλο. Εχουμε πολύ καλή συνεργασία. Ξέρουμε τι θέλει ο ένας από τον άλλο και υπάρχει μία ηρεμία στις πρόβες». Αν με τον Μαστοράκη τους ενώνουν τρεις ακόμα παραστάσεις, με τον Εκτορα Λυγίζο είναι η πρώ-
τη φορά που συνεργάζονται. Και μπορεί οι πρόβες για τον «Προμηθέα Δεσμώτη» να είναι ακόμα στην αρχή, αλλά ο Θάνος μοιάζει ενθουσιασμένος με τον τρόπο δουλειάς του Εκτορα. «Του έχω απεριόριστη εμπιστοσύνη. Ξέρει τι θέλει. Αισθάνομαι ασφαλής, ότι μπορώ να αφεθώ πάνω του. Είναι παρά πολύ σημαντικό αυτό όταν είσαι ηθοποιός» μου εξομολογείται. «Στην παράσταση έχουμε δίπολα. Ο Εκτορας και η Στεφανία Γουλιώτη θα κάνουν τον Προμηθέα, η Αννα Μάσχα και η Τζίνα Θλιβέρη τον Χορό, η Γαλήνη Χατζηπασχάλη και η Δήμητρα Βλαγκοπούλου την Ηώ και εγώ με τον Μιχάλη Κίμωνα θα κάνουμε το Κράτος - Βία, τον Ηφαιστο, τον Ερμή και τον Ωκεανό», μου εξηγεί όταν τον ρωτάω για τον ρόλο του στη δουλειά. Δεν είναι σε θέση να μου πει πολλά για την αισθητική της παράστασης, αφού ακόμα όλα είναι ρευστά. «Αυτό που μπορώ να σου πω με σιγουριά είναι ότι δουλεύουμε πολύ με τον λόγο. Η σκηνοθεσία θα παίξει με συνεκφωνήσεις και διάφορα σχετικά», μου λέει. Η σκηνοθετική παρουσία τόσο του Εκτορα, όσο και του Δημήτρη Καραντζά στο φετινό Φεστιβάλ της Επιδαύρου είναι, κατά τη γνώμη του, το λιγότερο αισιόδοξη και ελπιδοφόρα. «Κι αυτό στο λέω ανεξαρτήτως αποτελέσματος», μου τονίζει. «Και ο Εκτορας και ο Δημήτρης είναι δύο άνθρωποι, που έχουν αποδείξει ότι οι παραστάσεις τους έχουν μία σκέψη, ενώ παράλληλα έχουν επιβάλει και μία δική τους αισθητική. Το θαυμάζω αυτό», προσθέτει. Λίγο πριν το τέλος, τον ρωτάω ποιες θεωρεί τις πιο κομβικές στιγμές της μέχρι τώρα θεατρικής του διαδρομής. Μου αναφέρει φυσικά τη συνάντησή του με τον Θωμά Μοσχόπουλο. «Ταιριάξαμε και μου έδωσε μία πολύ σημαντική ώθηση ο Θωμάς», σχολιάζει. Κι ύστερα μένει για λίγο σκεπτικός. «Κι επίσης, έστω κι αν τον γνώρισα λίγο, μου άλλαξε τρόπο σκέψης η συνάντησή μου με τον Λευτέρη Βογιατζή. Ο Λευτέρης μου έλεγε να κοιτάξω ένα κλικ λίγο διαφορετικά. Μου λέει 'κάνε αυτό το κλικ και θα αλλάξεις πορεία'. Δεν ξέρω αν το έχω κάνει ακόμα, αλλά και μόνο που μου το είπε και το προσπαθώ έχει αλλάξει κάτι μέσα μου». Θα τα καταφέρει ο Θάνος. Οχι μόνο γιατί μπορεί. Αλλά κυρίως γιατί θέλει.
44
Κείμενο: Δημήτρης Χαλιώτης / Φωτογραφίες: Μάριος Κουρουνιώτης
45
Μάιος 2014
Ο Ντοστογιέφσκι μέσα τους
«Ονειρεύομαι ένα θέατρο με καμπαναριό. Να χτυπάνε οι καμπάνες και ο κόσμος να μαζεύεται. Να μην υπάρχει αφηγητής. Να μην υπάρχει ο ηθοποιός και ο θεατής. Να καταλάβουμε όλοι ότι ανήκουμε στην ίδια ιστορία. Να καταλάβουμε όλοι πως ό,τι κι αν έχουμε βιώσει στο τέλος θα αφηγηθούμε τη ζωή μας στο ίδιο μυθιστόρημα». Τον ακούω και νιώθω τα μάτια μου να υγραίνονται. Ο Ηλίας Κουνέλας είναι ένας πραγματικός καλλιτέχνης. Eνας άνθρωπος με τις κεραίες του διαρκώς υψωμένες, έτοιμες να αιχμαλωτίσουν εσωτερικούς κραδασμούς και συναισθήματα. Ενας άνθρωπος που δεν σταματά να ψάχνεται, να ονειρεύεται, να αλλάζει, να διεκδικεί τον δικό του χώρο στην ουτοπία. Απόφοιτος της Δραματικής Σχολής του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδας το 2006 δεν ανήκει μάλλον στους ηθοποιούς και σκηνοθέτες που είναι γνωστοί στο ευρύ κοινό. Αλλωστε κάτι τέτοιο δεν το επιζήτησε ποτέ. Ο Ηλίας κάνει θέατρο για να γίνεται καλύτερος άνθρωπος. Ενα θέατρο που δεν υψώνει τείχη, αλλά μας φέρνει κοντά. «Πιστεύω πολύ σε μία ισότιμη σχέση ηθοποιού - θεατή. Αλλιώς κρυβόμαστε πίσω από τα αξιώματά μας κι αυτό δημιουργεί ένα τεράστιο χάσμα, το οποίο το εκμεταλλεύεται η εποχή. Νομίζω ότι έχουμε ανάγκη να έρθουμε κοντά», μου λέει. Τον συναντώ στον περίβολο του Αγίου Νικολάου Ραγκαβά στην Πλάκα. Ετοιμάζεται πυρετωδώς με τους ηθοποιούς του για την παράσταση «Αδελφοί Καραμάζοφ - Η εμπειρία μίας ανάγνωσης», που βασίζεται στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Ντοστογιέφσκι και θα παρουσιαστεί από τις 9 μέχρι
τις 29 Ιουνίου στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών. Εξι ηθοποιοί, ανάμεσά τους και ο Ηλίας, διάβασαν από τον Αύγουστο του 2013 μέχρι τον Μάρτιο του 2014 το εμβληματικό αυτό έργο του κορυφαίου Ρώσου συγγραφέα. Η παράσταση αυτή είναι μία εμπειρία της δικής τους ανάγνωσης, που ξεπερνά τα στενά προσωπικά όρια και γίνεται οικουμενική. «Διάβασα για πρώτη φορά το βιβλίο μόνος μου το 2010 και συγκλονίστηκα», μου εξομολογείται ο Ηλίας. «Ενιωσα παράλληλα όμως και πάρα πολύ μεγάλη πίεση. Ηθελα όλο αυτό να το μοιραστώ, να μη μείνει πάνω μου. Σκέφτηκα αμέσως ότι πρέπει οπωσδήποτε να κάνω κάτι. Να το ξαναδιαβάσω μαζί με άλλους. Ο Ντοστογιέφσκι είναι ένας πολύ διαχειριστικός συγγραφέας. Σου τραβάει το χαλί κάτω από τα πόδια προκαλώντας μέσα σου πολύ μεγάλες μετατοπίσεις». «Σε σένα τι μετατόπιση σου προκάλεσε;» τον ρωτάω. «Προέρχομαι από μία οικογένεια αριστερών αβάπτιστων. Κι εγώ αβάπτιστος είμαι», μου αποκαλύπτει ο Ηλίας, που γεννήθηκε στο χωριό Μπελογιάννη της Ουγγαρίας, όπου και είχαν καταφύγει ο παππούς και η γιαγιά του μετά την ήττα των κομμουνιστών στον Εμφύλιο. «Στους 'Αδελφούς Καραμάζοφ' υπάρχει ένας χώρος που συναντιέται ο αβάπτιστος και ο βαπτισμένος. Αυτό είναι κάτι που το αναζητούσα επίμονα. Διαβάζοντας το βιβλίο άρχισα να βλέπω μπροστά μου τον διάλογο που βίωνα τόσα χρόνια μέσα μου», μου εξηγεί. «Αυτό το βιβλίο με έκανε να υπάρξω ξανά», συνεχίζει ο Ηλίας. «Οι άνθρωποι διαλέγουμε να αφηγηθούμε την ιστορία της ζωής μας από πράγματα που μας έχουν πονέσει πολύ. Και νομίζουμε ότι κάπου εκεί τελειώνει. Μέσα από το βιβλίο αυτό κατα-
νοείς ότι από όποια αφετηρία επιλέξεις να διηγηθείς τη ζωή σου, θα είναι ανάλογος και ο μύθος που θα πεις. Αν ξεκινήσω να αφηγούμαι τη ζωή μου από μία ευτυχισμένη στιγμή, όλη η ιστορία θα έχει μία ανάλογη χροιά. Ο Ντοστογιέφσκι με ανανέωσε. Μου είπε ότι ακόμα δεν έχεις ζήσει τίποτα. Από εδώ και στο εξής θα βλέπεις τον κόσμο με άλλα μάτια. Θα έχεις περισσότερο χώρο μέσα σου. Θα κατανοείς καλύτερα τα κίνητρα και θα βρίσκεις δύναμη να συγχωρήσεις. Θα καταλάβεις ότι στην πραγματικότητα δεν είσαι τίποτα παρά ένα έκπτωτο πλάσμα. Αλλά αυτό ίσως είναι και το πιο σημαντικό, που θα σε βοηθήσει να ξεχωρίσεις». Μοιάζει να τοποθετεί τον Ντοστογιέφσκι στην κορυφή των μεγάλων κλασικών. «Τι τον ξεχωρίζει από τους άλλους;» αναρωτιέμαι. «Πολλά», μου απαντά. «Το κυριότερο είναι ότι ο Ντοστογιέφσκι δεν νοσταλγεί καθόλου. Μιλάει για το μέλλον, οραματίζεται. Δεν ξοδεύει ενέργεια στη νοσταλγία. Και επίσης όλες οι απαντήσεις που δίνει μοιάζουν με ανοιχτά λουλούδια, όπως και οι ερωτήσεις του. Οταν ο αναγνώστης πάει να σκεφτεί απόλυτα αυτομάτως ακυρώνεται». Κοιτάζω γύρω μου. Το μικρό εκκλησάκι του Αϊ Νικόλα Ραγκαβά -ένα μόνο από τα πολλά που συναντάς σε αυτή την πανέμορφη γειτονιά της Αθήναςμοιάζει με απομεινάρι μιας άλλης εποχής. Θα ήταν ωστόσο το τελευταίο μέρος που θα περίμενα να δω μια παράσταση. «Γιατί εδώ;» τον ρωτάω. «Η επιλογή του χώρου προέκυψε στις αναγνώσεις. Είναι, ούτως ή άλλως, μία από τις βασικές σκηνογραφίες του έργου ένα μοναστήρι. Στην αρχή ήθελα να το παρουσιάσω στη Μονή Καισαριανής. Δυστυχώς δεν καταφέραμε να μας παραχωρήσουν τον χώρο, αλλά όλα γίνονται για καλό. Κι επειδή λέμε ότι η
46
47
ενέργεια της παράστασης είναι μπροστά από εμάς, ήρθαμε εδώ και έχουμε τύχει της πιο θερμής φιλοξενίας», μου λέει. Σωπαίνει για λίγο κι ύστερα μου εξομολογείται: «Διάβαζα επί έναν χρόνο αυτό το έργο στον ναό του Απόστολου Φίλιππου στο Μοναστηράκι. Η πρώτη μου επαφή μαζί του έγινε πάλι σε έναν εκκλησιαστικό χώρο. Το είδος αυτού του θεάτρου που κάνουμε είναι, κατά κάποιο τρόπο, ένα είδος εξομολογητικό. Βοηθάει λοιπόν και σε αυτό ο χώρος. Ο ίδιος ο χώρος εδώ σε ξεπερνά. Ακούει αλλιώς ο θεατής σε τέτοιους χώρους».
Δεν είναι η πρώτη φορά που το δοκιμάζει. Πέρυσι είχε δημιουργήσει μία αντίστοιχη παράσταση σε ένα εγκαταλελειμμένο νεοκλασικό στον Κολωνό. Στο «Κήπος Στάχτες» ο Ηλίας και οι συνεργάτες του μοιράστηκαν με το κοινό την εμπειρία τους από τη συνάντησή τους με το αυτοβιογραφικό έργο του Σερβοούγγρου Ντανίλο Κις, «Το οικογενειακό μας τσίρκο». Με αφορμή εκείνη την παράσταση είχε δώσει μία συνέντευξη στην Εφη Μαρίνου και στην «Εφημερίδα των Συντακτών». Μου έκανε εντύπωση μία φράση του. «Μας διέλυσε η πολιτική», είχε πει.
Μάιος 2014
Η τελευταία του κουβέντα σχεδόν με κεραυνοβολεί. Ο πόλεμος και η εμφύλια σύγκρουση έχουν χαράξει μέσα του. Κουβαλά μαζί του τον πόλεμο χωρίς να τον έχει ζήσει. «Θέλω να σου κάνω μία τελευταία ερώτηση, έστω κι αν ακουστεί πολύ θεωρητική», του λέω. «Πώς θα ήθελες να είναι ιδανικά οι άνθρωποι;» Μένει για λίγο σκεπτικός. Περιμένω ότι θα μου περιγράψει κάτι τεράστιο, κάτι άπιαστο. «Δεν θα ήθελα να είμαστε αλλιώς από αυτό που είμαστε», μου απαντά και νιώθω την απορία να ζωγραφίζεται στο πρόσωπό μου. «Θα ήθελα απλά αυτό που είμαστε να το δεχτούμε, να το παρατηρήσουμε και να το αγαπήσουμε. Κι αυτό έχει να κάνει από το τι απαίτηση παιδείας έχουμε εμείς οι ίδιοι μέχρι το τι χώρο δίνουμε στους άλλους στα όνειρά μας. Ρωτάω συνέχεια τον εαυτό μου: θα έδινες τη ζωή σου για κάτι που θα ήξερες ότι δεν θα πραγματοποιηθεί ποτέ; Απαντάω ναι. Ετσι θα ήθελα να είναι οι άνθρωποι», καταλήγει. Χάρηκα πολύ που τον γνώρισα τον Ηλία. Πάρα πολύ.
Πράγματι εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με μία συμβατική παράσταση που θα μπορούσε να χωρέσει σε έναν αμιγώς θεατρικό χώρο. Εδώ μιλάμε για εμπειρία. «Η εμπειρία είναι για μένα μια καινούργια γλώσσα, που βασίζεται πάνω στη συνειρμική σκέψη», σχολιάζει ο Ηλίας. «Θα είναι 14 παραστάσεις αυτοσχεδιαστικές κατά κύριο λόγο. Θα αφηγείται ο καθένας από τους ηθοποιούς την εμπειρία της ανάγνωσης του βιβλίου, της ανάγνωσης της ζωής του, της ζωής των ανθρώπων και γενικά την εμπειρία των ημερών μας».
«Το απολιτίκ δεν έχει όμως πάντα θετικό πρόσημο», του λέω. «Δεν είμαι καθόλου απολιτίκ. Είμαι βαθιά πολιτικό ον. Κι αυτό το έχω βιωμένο και μέσα από την οικογένειά μου», μου διευκρινίζει. «Μέσα από τον Νταντίλο Κις όμως έμαθα ότι οι άνθρωποι είναι πρώτα πνευματικά όντα και μετά πολιτικά. Κι αυτό το βλέπεις ακόμα πιο έντονα και στον Ντοστογιέφσκι. Θέλω η αφετηρία της αφήγησής μου να ξεκινάει από την πνευματικότητα και μετά να φτάνει στην πολιτική. Δεν θέλω να ξεκινάω με βάση την πολιτική μου θέση. Γιατί, για να στο πω πολύ απλά, δεν θέλω άλλο πόλεμο».
Βασί λης Σαφός
Κ λεοπάτρα Μάρκου
Μαρί να Συμεού
Με το να μαζευτούμε τόσο διαφορετικοί άνθρωποι και να διαβάσουμε αυτό το μυθιστόρημα φτιάχτηκε χώρος για έναν διάλογο που κατέληξε στη βασική τοποθέτηση και του ίδιου του βιβλίου, ότι όλοι είναι υπεύθυνοι για όλους. Πώς θα ήταν ο κόσμος αν όλοι μας είχαμε συναίσθηση ότι έχουμε ευθύνη για τον κόσμο αυτό; Οι «Αδελφοί Καραμάζοφ» είναι ένα βιβλίο που σε παρακινεί να αλλάξεις, ξυπνώντας σου μία αίσθηση ευθύνης για τους ανθρώπους που είναι δίπλα σου, για τους ανθρώπους που υπήρξαν πριν από σένα και γι’ αυτούς που θα έρθουν μετά από σένα.
Με αφορμή ένα μυθιστόρημα βιώσαμε την εμπειρία του πώς είναι να αντιλαμβάνεσαι και την ίδια σου τη ζωή σαν ένα μυθιστόρημα. Κι από τη στιγμή που αντιλαμβάνεσαι τη ζωή σου σαν ένα τέτοιο, έχεις όλη την ελευθερία να αλλάξεις και να γράψεις τη συνέχεια, όπως εσύ θέλεις. Επίσης είναι εξαιρετικά σημαντικό πώς μέσα από αυτή τη διαδικασία που ανοίγεται ο ένας στον άλλον γίνεται παράλληλα κοινωνός και του βάρους του άλλου. Είναι πολύ βασικό να μην αποδυναμώνεσαι. Ο Ντοστογιέφσκι αναφέρεται σε μία αυτοκτονική ανημπόρια. Πιστεύουν οι άνθρωποι ότι μόνοι τους μπορούν να τα καταφέρουν και ότι μπορούν να γίνονται ευτυχισμένοι μέσα από μία συνεχή συσσώρευση υλικών αγαθών. Ολα αυτά είναι μία πλάνη. Μόνο που αναπνέεις και έχεις την ευκαιρία να συναντηθείς με τους άλλους, να ανακατέψεις την τράπουλα και να καταλάβεις ότι όλα αυτά τα χαρτιά είναι κοινά, αντιλαμβάνεσαι περισσότερο την έννοια άνθρωπος. Δεν νιώθεις μόνος σου.
Μαζευτήκαμε έξι τελείως διαφορετικοί άνθρωποι μεταξύ μας. Ακούσαμε ο ένας τον άλλον. Και ακούγοντας ο ένας τον άλλον αποδεχτήκαμε αλλήλους. Αν διάβαζα μόνη μου αυτό το βιβλίο νομίζω δεν θα ένιωθα σε κάποια σημεία τόση οργή, οδύνη και πόνο. Οπως επίσης θα προσπερνούσα και κάποια σημεία που μου χάρισαν ελπίδα και αγάπη για την ανθρωπότητα. Μέσα από αυτή τη συλλογική εμπειρία χάραξαν όλα αυτά μέσα μου αλλιώς.
Στέ λιος Ανδρονίκου Αυτό που μετακίνησε το συγκεκριμένο βιβλίο μέσα μου είναι οι μπάρες. Οι οποιεσδήποτε μπάρες φυλακής που μπορεί να νιώθουμε κάποιες στιγμές. Και στα κάτεργα να πάει κανείς, έχει την επιλογή να αγαπήσει τη ζωή. Κι όπως λέει και ο Ντοστογιέφσκι σε ένα άλλο του έργο, στο «Υπόγειο», ακόμα κι αν με κλείσουν σε ένα μέρος που θα έχω μόνο έναν τοίχο μπροστά μου, θα παίρνω φόρα και θα βαράω συνέχεια αυτόν τον τοίχο. Ποιος ξέρει… Μπορεί και να πέσει κάποτε και να ελευθερωθώ. Θέλω να ευχαριστήσω τον Θεό που φώτισε τον Ηλία και μας σύναξε γι’ αυτή την ιστορία.
Λεωνί δας Καλφαγιάν νης Αυτό το βιβλίο θέτει ερωτήματα πάνω σε ζητήματα που απασχολούν τον άνθρωπο αιώνες τώρα. Αυτό που κάναμε ήταν να μοιραστούμε σκέψεις, φόβους, ανασφάλειες, επιθυμίες… Δεν βλέπουμε αυτή τη συνάντηση σαν παράσταση, αλλά σαν μία αφετηρία για να βρούμε τον εαυτό μας. Κι αφού μοιραστήκαμε τις σκέψεις μας μεταξύ μας, στόχος μας είναι να επικοινωνήσουμε αυτή μας την προσπάθεια και με άλλον κόσμο για να παρακινήσουμε και αυτούς που θα έρθουν να μας δουν να μην διστάσουν να μοιραστούν δικά τους πράγματα. Ζούμε σε μία εποχή που είναι φρόνιμο να βγάλουμε προς τα έξω όσα νιώθουμε και να τα μοιραστούμε με τους άλλους.
48
Κείμενο: Νατάσα Μαστοράκου / Φωτογραφία: Μάριος Κουρουνιώτης
49
Μάιος 2014
Ταξί δι στη χώρα του ρομαντισμού Η Λένα Δροσάκη και ο Δημήτρης Μοθωναίος συμμετέχουν φέτος για πρώτη φορά στο Φεστιβάλ Αθηνών με την παράσταση «ΡΑΜΟΝΑ travel / η γη της καλοσύνης» της ομάδας bijoux de kant. Αλλά αυτό δεν είναι το μόνο κοινό σημείο τους. Και οι δύο νεαροί ηθοποιοί ήταν φέτος υποψήφιοι για τα κορυφαία θεατρκά βραβεία της χώρας μας: η Λένα για το Βραβείο Μελίνα Μερκούρη και ο Δημήτρης -για δεύτερη φορά- για το Βραβείο Δημήτρης Χορν. Μπορεί να μην κατάφεραν να κερδίσουν, αλλά τέτοιες υποψηφιότητες ανταμείβουν σίγουρα τη σκληρή δουλειά που έχουν κάνει και οι δύο όσα χρόνια ασχολούνται με το θέατρο. Φέτος συναντιούνται για πρώτη φορά θεατρικά με αφορμή τη Ραμόνα, μια κοπέλα από το Διδυμότειχο. Μια κοπέλα που κουβαλάει τη δική της ιστορία, που δεν είναι άλλη από την ιστορία αυτού του τόπου. «Είναι και Μήδεια και Αντιγόνη και αφίσα σε σκυλάδικο και συνθηκολογημένη του εμφυλίου», όπως λέει ο ίδιος ο σκηνοθέτης Γιάννης Σκουρλέτης. Η Ραμόνα ταξιδεύει αιώνες αυτή τη διαδρομή από τη γέννα μέχρι τον θάνατο και πάλι απ’ την αρχή. Η γλώσσα της έχει το γρατζούνισμα του έρωτα, της ξενιτιάς, της ορφάνιας. Είναι μια βαθιά ελληνική γλώσσα που ταξιδεύει κι αυτή αιώνες, αλλάζοντας συνεπιβάτες. «Η bijoux de kant σκηνοθετεί ένα ταξίδι στη χώρα της καλοσύνης, του θαύματος, του ορατού και του πανταχού απόντος. Η Ραμόνα, για μένα, είναι ένα συγκινητικό ταξίδι πίστης, ένα ταξίδι όπου το θαύμα είναι το τελικό ζητούμενο και η πίστη σ’ αυτό η μόνη αποσκευή», συνεχίζει ο ίδιος. Για τη Λένα και τον Δημήτρη η Ραμόνα «συμβολίζει τη δύναμη της γυναίκας που μπαίνει σε ένα ρημαγμένο σπίτι για να ξαναθέσει τα πράγματα σε ένα νέο πλαίσιο. Κατά τη διάρκεια αυτής της επίσκε-
ψης θα αλλάξουν όλα και θα συντελεστεί ένα θαύμα». Πρόκειται για ένα «δημοτικό τραγούδι» όπως χαρακτηριστικά σημειώνει η συγγραφέας, Γλυκερία Μπασδέκη, ενώ ο σκηνοθέτης προσθέτει ότι είναι «ένα τραγούδι που υποδύεται μια παράσταση». Οπως ακριβώς και στην παράσταση «Στέλλα travel», η Ραμόνα είναι ένα τοτεμικό πρόσωπο, όπως και η Στέλλα του Κακογιάννη. «Κουβαλάει μνήμες από ολόκληρη τη νεότερη ελληνική ιστορία. Αναφέρεται στα βασικά ζητήματα της ζωής: τον έρωτα, τη μοναξιά, την προδοσία και κυρίως την πίστη και την ελπίδα στο καινούργιο. Μοιάζει με ηρωίδα τραγωδίας που επιδιώκει διακαώς την κάθαρση», συμπληρώνει η Λένα. Εκτός από τους δύο συνομήλικους ηθοποιούς στην παράσταση παίζουν και η Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, που κρατάει τον πρωταγωνιστικό ρόλο, και ο Κρις Ραντάνοφ. Ο Δημήτρης Μοθωναίος ερμηνεύει τον Μάρκο, ένα παιδί που του έχει αφαιρεθεί το δικαίωμα της έκφρασης. «Υπομένει σιωπηλά το βάρος της ύπαρξής του, αλλά χωρίς να το γνωρίζει είναι η ενσάρκωση του θαύματος», όπως μας εξηγεί ο ίδιος ο ηθοποιός. Η Λένα από την άλλη υποδύεται τη Στέλλα, την αδελφή της Ραμόνα. «Ενα κορίτσι πληγωμένο, θλιμμένο αλλά χωρίς να έχει σβήσει για αυτό η ελπίδα. Περιμένει την αδελφή της να της καρφώσει φτερά για να πετάξει» συμπληρώνει η ίδια. Το συναρπαστικό σε αυτή τη δουλειά είναι το πώς από μια συνηθισμένη ηθογραφική αφήγηση περνάμε σταδιακά στον κόσμο του υπερρεαλισμού, μια σύμπτωση που θα επιτρέψει να συμβεί το πολυπόθητο θαύμα. «Η bijoux εστιάζει την έρευνά της σε κείμενα και παραστάσεις που περνούν από τη βιαιότητα των λέξεων και των συμπεριφορών για να καταλήξουν στην επαλήθευση του ρομαντισμού», μου εξηγούν τα παιδιά και έχοντας δει σχεδόν όλες τις παραστάσεις της ομάδας οφείλω να
συμφωνήσω. Αλλο ένα ταξίδι στη χώρα του διηνεκούς ρομαντισμού, λοιπόν. Ενα ταξίδι που θα διαδραματιστεί από την 1η έως τις 5 Ιουνίου στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών στην αποθήκη της Πειραιώς 260. Η Λένα και ο Δημήτρης κάνουν φέτος το ντεμπούτο τους στο φεστιβάλ και θεωρούν ότι είναι σημαντικό που ένας τέτοιος θεσμός καταφέρνει να επιβιώσει στην εποÓ·ç ËÊÔç ÕÊ»àÀrç ÎÀç àļç ÀËÊÓ·ç ¿»ÎÆÊÇÃç Âļç ÏÊç жατρο και την τέχνη γενικότερα. Τα παιδιά βρίσκονταν σε πυρετώδεις προετοιμασίες για την παράσταση όταν εμείς οι υπόλοιποι ασχολιόμασταν με τις εκλογές των τελευταίων ημερών, όμως βρήκαν χρόνο να ψηφίσουν και να δηλώσουν το δικό τους όνειρο για την Αθήνα. «Ψήφισα γιατί ήταν ο μόνος τρόπος να τοποθετηθώ απέναντι στα πράγματα», μου λέει ο Δημήτρης και η Λένα συμφωνεί: «Δεν νομίζω ότι ζούμε σε εποχές που μας επιτρέπεται να μην ασχοληθούμε». Στην Αθήνα αγαπούν και οι δύο τα καλλιτεχνικά δρώμενα, αλλά όχι τη μιζέρια. «Αγαπώ την Αθήνα μας και μισώ την Αθήνα τους» αναφέρει χαρακτηριστικά ο Δημήτρης, ενώ η Λένα αγαπά τα φεστιβάλ, τους ανθρώπους στα πάρκα και στα καφενεία, αλλά μισεί τους κλειστούς δρόμους, τον θόρυβο και την γραφειοκρατία. Λίγο πριν τους αποχαιρετίσω για να πάνε σε μια ακόμα πρόβα τους ρωτάω αν η Ραμόνα θα μπορούσε να ζει στην Αθήνα του 2014. Κατηγορηματικά όχι απαντούν και οι δύο. «Η Ραμόνα αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι μιας αυθεντικής ηθογραφίας, δεν θα τη συναντούσες εύκολα στην Αθήνα του σήμερα».
50
Κείμενο: Δημήτρης Χαλιώτης
51
Μάιος 2014
Το τίμημα της αγάπης Ισως πρόκειται για την απόλυτη ιστορία αγάπης. Ισως πάλι να είναι και κάτι περισσότερο από αυτό. Μετά τις «Παραλογές» και το «Γιοι και κόρες» ο Γιάννης Καλαβριανός και η Εταιρεία Θεάτρου Sforaris επιστρέφουν στο Φεστιβάλ Αθηνών για να μας ταξιδέψουν στο Παρίσι του 12ου αιώνα και να μας διηγηθούν την ιστορία του Αβελάρδου και της Ελοΐζας. Η Ελένη Κοκκίδου, ο Γιώργος Γλάστρας, η Χριστίνα Μαξούρη και 13 ακόμα ερασιτέχνες ηθοποιοί σηκώνουν την αυλαία του φετινού Φεστιβάλ στις 1 και 2 Ιουνίου και μας δίνουν ραντεβού στην Πειραιώς 260 για να μας μιλήσουν για μία αγάπη που ύψωσε το φως της πάνω από το σκοτάδι του Μεσαίωνα. «Βρισκόμαστε στο Παρίσι του 12ου αιώνα. Η Εκκλησία είναι πανίσχυρη. Μεγάλη μερίδα ανθρώπων ζει είτε ως κληρικοί είτε ως εγκόσμιος κλήρος, μία ενδιάμεση κατάσταση κληρικών και λαϊκών. Ενας τέτοιος άνθρωπος ήταν ο Αβελάρδος», μου λέει ο Γιάννης ξεκινώντας να μου διηγηθεί την απίστευτη -και όμως αληθινή- αυτή ιστορία. Ο Αβελάρδος δεν ήταν μία τυχαία περίπτωση κληρικού. Εξαιρετικά μορφωμένος, φιλόσοφος και καθηγητής θεολογίας, είχε ήδη αποκτήσει μία ευρύτατη φήμη στα 40 του χρόνια και το μέλλον του προοιωνιζόταν λαμπρό, με τον ίδιο να ανέρχεται γρήγορα στα ανώτατα εκκλησιαστικά αξιώματα. Κάπου εκεί όμως ήρθε ο έρωτας. Και ανέτρεψε τα πάντα… «Ο Εφημέριος του Παρισιού του εμπιστεύεται την 16χρονη ανιψιά του, την Ελοΐζα, προκειμένου να γίνει ο δάσκαλός της. Οι δυο τους ερωτεύονται παράφορα», αποκαλύπτει ο Γιάννης. «Ο έρωτάς τους δεν μένει κρυφός. Το νέο φτάνει στα αυτιά του Εφημέριου, ο οποίος εξοργίζεται. Ο Αβελάρδος προτείνει να παντρευτεί την Ελοΐζα, προκειμένου να καταλαγιάσει ο θόρυβος. Εκείνη όμως αρνείται για να μην του ανακόψει την πορεία του προς τα ανώτατα εκκλησιαστικά αξιώματα. Γεννάει το παιδί του. Τελικά επιλέγουν να παντρευτούν, αλλά ο γάμος να παραμείνει κρυφός. Ο Εφημέριος όμως, που θεωρεί ότι έχει εξευτελιστεί δημοσίως, βάζει δολοφόνους να μπουν στο σπίτι του Αβελάρδου. Τον αφήνουν ευνουχισμένο να πεθάνει από ακατάσχετη αιμορραγία. Εκείνος όμως επιζεί».
Ευνουχισμένος, ντροπιασμένος και ακυρωμένος, με τις πύλες του Παραδείσου να φαντάζουν πλέον κλειστές, σύμφωνα με τις Γραφές, ο Αβελάρδος επέλεξε να κλειστεί σε μοναστήρι. Το ίδιο έκανε και η Ελοΐζα. Δεν ξαναείδε ο ένας τον άλλον ποτέ. Για τα επόμενα 20 χρόνια οι δυο τους επικοινωνούσαν μέσω επιστολών. Οταν ο Αβελάρδος πέθανε, η Ελοΐζα ζήτησε όταν πεθάνει κι αυτή να τη θάψουν δίπλα του. Η επιθυμία της δεν πραγματοποιήθηκε παρά μόνο 700 χρόνια μετά, όταν η Ιωσηφίνα Βοναπάρτη έδωσε εντολή να ενταφιαστούν τα οστά τους σε κοινό τάφο στο κοιμητήριο του Père Lachaise στο Παρίσι. «Η ιστορία τους στην Ευρώπη είναι πολύ γνωστή. Στην Ελλάδα όχι τόσο», μου λέει ο Γιάννης, ο οποίος έμαθε για τον Αβελάρδο και την Ελοΐζα σε ένα ταξίδι του στο Παρίσι, όπου και έπεσε πάνω στον τάφο τους, που έχει γίνει πια μνημείο για τους απανταχού ερωτευμένους. Κάπως έτσι αποφάσισε να τη μετατρέψει σε θεατρικό έργο, χρησιμοποιώντας πάντα τους κώδικες της Sforaris. «Η δομή της παράστασης στηρίζεται κυρίαρχα στην αφήγηση και δευτερευόντως στη δράση. Παίζουμε όλοι και τον ρόλο του αφηγητή», τονίζει η Χριστίνα Μαξούρη, η οποία ενσαρκώνει την Ελοΐζα. «Και αυτή και οι προηγούμενες παραστάσεις μας είναι ιστορίες που καλύπτουν ένα μεγάλο χρονικό διάστημα και που μεταφέρουν τη δράση τους σε διάφορους χρόνους και χώρους. Στη συγκεκριμένη δουλειά ο βασικός άξονας της παράστασης είναι ο ρόλος της Ελένης Κοκκίδου, που είναι ένας άλλου τύπου αφηγητής. Διατρέχει όλο το έργο, μπαίνει όποτε θέλει μέσα σε αυτό και ενσαρκώνει διάφορους από αυτούς τους χαρακτήρες, για να καταλάβουμε στο τέλος ότι ουσιαστικά πρόκειται για έναν άνθρωπο που έχει χτυπηθεί από τον έρωτα και παλεύει να βρει την αρχική του γαλήνη», μου εξηγεί. Σε πρώτο πλάνο ο έρωτας, λοιπόν. Ο έρωτας και η αγάπη. Η απόλυτη αγάπη. «Για μένα το πρώτο πράγμα που μου έρχεται στο μυαλό όταν ακούω τη λέξη αγάπη είναι η αφοσίωση», μου λέει η Χριστίνα. «Αυταπάρνηση, ελευθερία, κάτι που δεν έχει όρια», προσθέτει. «Και πίστη», συμπληρώνει ο Γιώργος Γλάστρας, τονίζοντας ότι η αγάπη πάντα αλλάζει με τον καιρό. «Οποτε σου συμβαίνει πάντα μετατοπίζεσαι. Δεν πτοείσαι με τίποτα. Αποκτάς μία
απίστευτη δύναμη. Ισως τελικά να είναι το μέσο για μία ολοκλήρωση, για μία επίγεια θείωση», παρατηρεί ο Γιάννης. Είναι όμως η ιστορία του Αβελάρδου και της Ελοΐζας μία ιστορία μόνο για την αγάπη; Οι δυο τους υψώνουν το ανάστημά τους απέναντι σε ένα σκοταδιστικό καθεστώς. «Παλεύουν να υπάρξουν σαν μονάδες στην εποχή τους. Να ερωτευτούν, να διεκδικήσουν τα πιστεύω τους», μου λέει ο Γιώργος. «Δεν είχαν ως μόνο όπλο την αγάπη τους, αλλά και τη μόρφωσή τους», σχολιάζει η Χριστίνα και ο Γιάννης μου εξηγεί: «Η Ελοΐζα ήταν πολύ καλλιεργημένη για την εποχή της. Διάβαζε αρχαία ελληνικά, λατινικά, εβραϊκά, ήξερε αστρονομία. Ο Αβελάρδος από την άλλη είχε πλούσιο συγγραφικό έργο ασχολούμενος με διάφορα θεολογικά ζητήματα, προσεγγίζοντας για πρώτη φορά την αμαρτία με μία περισσότερο ψυχαναλυτική διάθεση, επισημαίνοντας ότι αμαρτία δεν είναι μόνο η πράξη, αλλά και η πρόθεση πίσω από μία πράξη». Αυτό ήταν αρκετό για να χαρακτηριστεί ως αιρετικός από την επίσημη Εκκλησία και να ριχτούν τα βιβλία του στην πυρά. Οπως ακριβώς και ο έρωτάς του με την Ελοΐζα. «Η αγάπη αυτή αναπτύχθηκε σε ένα σκοτεινό περιβάλλον. Ενα περιβάλλον που δεν χαριζόταν σε οτιδήποτε πήγαινε να ξεφύγει από τα κοινώς αποδεκτά. Αυτό το βλέπω και σήμερα. Ολοι είναι έτοιμοι να δημιουργήσουν εχθρούς, όχι απλά να αντιπαρατεθούν. Αναρωτιέμαι, γιατί τόσο μένος; Δεν είναι αναγκαστικά εχθρός οποιοσδήποτε δεν συμφωνεί μαζί μας σε κάτι», μου λέει ο Γιάννης και συνεχίζει: «Μου φαίνεται εντελώς ξένο το ότι μπορεί κάποιος να σκοτώσει τον άλλον όχι επειδή έθιξε τον ίδιο, αλλά τα όρια της ηθικής του. Επειδή, ας πούμε, διαφωνούν για το προπατορικό αμάρτημα. Μου φαίνεται τρελό να βάζεις τέτοια θέματα πάνω από την ανθρώπινη ζωή. Δεν γίνεται να σοκαριζόμαστε τόσο πολύ επειδή ο άλλος έχει άλλη θρησκεία, άλλη σεξουαλικότητα, άλλες συνήθειες… Τι στο καλό κάνει ο πολιτισμός τόσα χρόνια; Δεν μπορεί να συζητάμε σήμερα ακόμα για το σύμφωνο συμβίωσης και παπάδες να απειλούν βουλευτές με αφορισμό. Μάλλον υπάρχουν ακόμα στην κοινωνία μας νησίδες Μεσαίωνα». «Ο καθένας κρύβει έναν Μεσαίωνα μέσα του!» σχολιάζει χαριτολογώντας ο Γιώργος. «Αρκεί να μην τον βγάζει έξω του!» απαντά ο Γιάννης. Και μας πιάνουν τα γέλια.
52
Κείμενο / Φωτογραφίες: Νικήτας Καραγιάννης
53
Μάιος 2014
Το κράτος δικαίου της τέχνης Η Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών φιλοξενεί αυτή την περίοδο την ξεχωριστή έκθεση «Κράτος δικαίου και το δικαίωμα να είσαι άνθρωπος» του John Jay College of Criminal Justice του City of New York University στον εκθεσιακό χώρο της σχολής, «Νίκος Κεσσανλής». Την ημέρα των εγκαινίων βρέθηκα εκεί ζητώντας να συναντήσω την επιμελήτρια (καθηγήτρια εικαστικών τεχνών στο John Jay College), κυρία Θάλεια Βραχοπούλου, η οποία μαζί με τον διευθυντή της Andrew and Anya Shiva Gallery της Νέας Υόρκης, κ. Bill Pangburn, έφερε εις πέρας, με εξαιρετική επιτυχία, το δύσκολο έργο της οργάνωσης. Με ένα πλατύ χαμόγελο που εντούτοις έκρυβε το -φυσιολογικό- άγχος της για τα εγκαίνια, η κυρία Βραχοπούλου με καλωσόρισε, δίνοντας μου μάλιστα τον χρόνο να φωτογραφίσω τα εκθέματα πριν από την προκαθορισμένη ώρα της επίσημης έναρξης. «Είμαι τρομερά συγκινημένη που βρίσκομαι πάλι στην Ελλάδα με αφορμή αυτή την έκθεση», μου είπε ζητώντας μου να μιλήσουμε αμέσως μετά. Τα έργα, επιλεγμένα προσεκτικά από δουλειές κορυφαίων Ελλήνων και ξένων δημιουργών, αντανακλούν τον χώρο που διεκδικεί ο άνθρωπος μέσα στα μονοπάτια της δικαιοσύνης σε διάφορα σημεία του πλανήτη. Η περιήγηση ανάμεσά τους συγκινεί, προβληματίζει, αλλά και διαφωτίζει τον θεατή. «Το ταξίδι μου στον κόσμο της τέχνης ξεκίνησε πριν από 35 χρόνια, εδώ στην Ελλάδα» άρχισε να μου εξηγεί η κυρία Βραχοπούλου λίγο αργότερα, ενώ οι επισκέπτες που είχαν ήδη αρχίσει να καταφθάνουν διεκδικούσαν κι εκείνοι την προσοχή της. Οπως μου λέει, στη συνέχεια άλλαξε η ζωή της όταν πήγε στην Ασία, αν και εξακολουθούσε να επιστρέφει στη χώρα μας σε κάθε ευκαιρία που της δινόταν. «Τότε είδα ότι οι Ελληνες καλλιτέχνες κάνουν θαυμάσια δουλειά και γεννήθηκε μέσα μου η επιθυμία να κάνω κάτι γι' αυτό. Στη διάρκεια ενός συνεδρίου με θέμα το κράτος δικαίου πρότεινα στον πρύτανη να οργανώσουμε αυτή την έκθεση με τη βοήθεια του συνεργάτη μου, κ. Pangburn».
Το επόμενο βήμα ήταν να βρουν τους καλλιτέχνες και να επιλέξουν τα έργα. Κάποιοι «μιλούσαν» μέσα από τη δουλειά τους για τον φασισμό, άλλοι για τον καπιταλισμό ή τα δικαιώματα των παιδιών. «Δεν ήταν εύκολο», τονίζει η συνομιλήτριά μου. «Επρεπε να πηγαινοέρχομαι από το ένα στούντιο στο άλλο και είδα πολλά έργα. Αν είχα στη διάθεσή μου περισσότερα κεφάλαια τότε θα είχαμε περισσότερα εκθέματα, αλλά τελικά καταφέραμε να συγκεντρώσουμε αυτά που βλέπετε και τα οποία εκφράζουν επακριβώς το ευαίσθητο αυτό και πάντα επίκαιρο θέμα». Οπως διευκρινίζει, η ανεύρεση πόρων είναι μεγάλο πρόβλημα ακόμα και στις ΗΠΑ, όπου τα κονδύλια για την εκπαίδευση μειώνονται συνεχώς. «Γι' αυτό θέλω να ευχαριστήσω από την καρδιά μου όλους τους καλλιτέχνες που παίρνουν μέρος στην έκθεση και που μας βοήθησαν και με δικά τους έξοδα για τη μεταφορά και την εγκατάστασή τους εδώ». Για το μέλλον η κυρία Βραχοπούλου σχεδιάζει να μεταφέρει την έκθεση στις ΗΠΑ ώστε να προβληθούν κι εκεί οι Ελληνες δημιουργοί, κάτι που υπολογίζει να γίνει το 2015. Λίγο μετά την ολοκλήρωση της σύντομης κουβέντας μας, διακρίνω την κυρία Δέσποινα Μεϊμάρογλου, διακεκριμένη και διεθνώς αναγνωρισμένη δημιουργό που παίρνει μέρος στην έκθεση με το έργο της «Κάλυκες μνήμης 2012». Η δουλειά της χαρακτηρίζεται κυρίως ως εννοιολογική και περιλαμβάνει φωτογραφία, βίντεο, εγκαταστάσεις στον χώρο, χαρακτικά τυπώματα και artist books. Από το 1981 έως σήμερα η κυρία Μεϊμάρογλου έχει στο ενεργητικό της πάνω από 25 ατομικές εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, αλλά και πολλές συμμετοχές σε σημαντικές διεθνείς ομαδικές εκθέσεις στις ΗΠΑ, σε μουσεία και οργανισμούς στη χώρα μας, καθώς και στο Παρίσι, το Μιλάνο, το Τορόντο και την Αλεξάνδρεια. Το 2009 συμμετείχε στη 2η Διεθνή Μπιενάλε Θεσσαλονίκης και στην 1η Διεθνή Μπιενάλε Γυναικών στην πόλη Ιντσεον της Νότιας Κορέας. Από τα μέσα της δεκαετίας του ‘90 μέχρι σήμερα έχει λάβει μέρος σε διεθνή συνέδρια, σε καλλιτεχνικά εργαστήρια (art-workshops), όπως και σε artist’s residencies ανά τον κόσμο. Η βασική της φιλο-
σοφία στηρίζεται στις αρχές παρουσία, απώλεια, μνήμη, επανατοποθέτηση της ιστορίας. Στεκόμαστε δίπλα στο έργο της κυρίας Μεϊμάρογλου -που είναι όντως συγκλονιστικό- και τη ρωτάω για τις δυσκολίες που αντιμετώπισε, αφού πρόκειται για μια καταγραφή εμπειριών από έγκλειστους σε ένα ελληνικό Ειδικό Κατάστημα Κράτησης Νέων. «Σίγουρα δεν ήταν εύκολο», μου απαντά. «Ο τίτλος που επέλεξα -δηλαδή 'Κάλυκες μνήμης 2012'- να χρησιμοποιήσω ήταν για την καταγραφή ενός δημιουργικού-εβδομαδιαίου-εθελοντικού εργαστηρίου (workshop) που διοργάνωσα με τη συμμετοχή μιας μικρής (έως οκτώ ατόμων) ετερόκλητης ομάδας νεαρών, προερχόμενων από διαφορετικές καταβολές, έγκλειστων στο Ειδικό Κατάστημα» εξηγεί και συνεχίζει: «Μιλώντας μεταφορικά, κάλυκες μνήμης αποκαλώ τα ίδια τα ανθρώπινα σώματα που από τη φύση τους είναι σε θέση να αποθηκεύουν μεγάλες ποσότητες αναφοράς στα περασμένα, με αποτέλεσμα να μπορούν με μοναδική ευχέρεια να επαναφέρουν στην επιφάνεια και να επαναπροσδιορίζουν, ακόμη και να επεξεργάζονται οικείες μνήμες και γεγονότα θαμμένα βαθιά στο υποσυνείδητο, ανάλογα με το προτεινόμενο ερέθισμα μέσω της τέχνης». Τα εντυπωσιακά αποτελέσματα της συνεργασίας της με την ομάδα κατά τη διάρκεια του έτους καταγράφτηκαν οπτικοακουστικά, σε σειρές φωτογραφιών, αλλά και υπό τη μορφή κειμένων, σαν ημερολόγιο, αποκαλύπτοντας την πρόοδο που συντελέστηκε ως αποτέλεσμα της σταδιακής διαπολιτισμικής ανάμειξης και της σταθερής συνεργασίας μεταξύ των μελών της ομάδας. Αυτό έδωσε τη δυνατότητα στους συμμετέχοντες να παρατηρήσουν και να αποδεχθούν ο ένας την ιδιοσυγκρασία του άλλου μέσω της συνεργασίας και κοινών καλλιτεχνικών πρακτικών. Οσο μιλούμε οι επισκέπτες γύρω μας πληθαίνουν και αναγκάζομαι να διακόψω τη συνέντευξη μένοντας με την έντονη αίσθηση ότι θέλω να μάθω περισσότερα. Εξάλλου μια κουβέντα με την κυρία Μεϊμάρογλου που αφορά μάλιστα αυτή την τόσο ιδιαίτερη έκθεση, η οποία θα διαρκέσει έως τις 13 Ιουνίου, είναι από τις καλύτερε εμπειρίες που μπο-
54
Κείμενο: Δημήτρης Χαλιώτης / Φωτογραφία: Μάριος Κουρουνιώτης
55
Μάιος 2014
Δαιμονισμένη… στρίγγλα Από τις 18 Ιουνίου θα μετρήσουν τις δυνάμεις του στο όνομα του… έρωτα! Οι καλοκαιρινές διακοπές μοιάζουν φέτος με όνειρο θερινής νυκτός για την Κατερίνα Λέχου και τον Τάσο Ιορδανίδη. Αυτό όμως δεν φαίνεται να τους πειράζει καθόλου. Μοιάζουν και οι δύο ενθουσιασμένοι που πρωταγωνιστούν στην πλέον δημοφιλή και πολυπαιγμένη κωμωδία του Σαίξπηρ «Το ημέρωμα της στρίγγλας». Υπό τις σκηνοθετικές οδηγίες της Φωτεινής Μπαξεβάνη και με έναν θίασο αξιώσεων στο πλευρό τους, η Κατερίνα και ο Τάσος θα ζωντανέψουν την αιώνια μάχη των δύο φύλων στο πεδίο του έρωτα, σε μία φιλόδοξη θερινή παραγωγή που θα παρουσιαστεί όλο το καλοκαίρι στο Αίθριο του Ελληνικού Κόσμου. «Με ιντρίγκαρε πάντα η σχέση αυτών των δύο ηρώων, της Κατερίνας και του Πετρούκιου. Είναι ένα από τα πιο δυνατά love stories που υπάρχουν στην παγκόσμια λογοτεχνία και ήθελα να δοκιμάσω αυτή την πρόκληση. Να δω πώς θα μπορούσε να διαμορφωθεί μία σχέση ανάμεσα σε αυτούς τους δύο τόσο ίδιους ήρωες και πώς θα μπορούσε να αντιμετωπίσει ένας άνδρας μία τόσο δυναμική -και όχι μόνο για την εποχή που γράφτηκε το έργο- γυναίκα», μου εξηγεί ο Τάσος, ο οποίος έκανε και την επιλογή του έργου. «Ακούγοντας τον τίτλο νομίζεις ότι η Κατερίνα είναι στρίγγλα. Θεωρώ όμως ότι η αλήθεια είναι στην αντίπερα όχθη», επισημαίνει η Κατερίνα και διευκρινίζει: «Εχει ενδυθεί αυτόν τον ρόλο γιατί είναι σχεδόν μία 'ρομαντική' φύση. Θέλει να αγαπήσει και να αγαπηθεί. Δεν θέλει να την ξεπουλήσουν στον πρώτο τυχόντα και αντιστέκεται στην παράδοση της εποχής. Απλά το εξωτερικεύει με έναν πολύ άγριο τρόπο για να κερδίσει αυτό που επιθυμεί. Εγώ τη βλέπω με πολλή τρυφερότητα». Ο Τάσος απ’ την πλευρά του μοιάζει γοητευμένος από τον Πετρούκιο. «Υπάρχουν δύο ειδών ρόλοι. Αυτοί που πρέπει να τους σεβαστείς κι αυτοί που πρέπει να τους αγαπήσεις. Τον Πετρούκιο και τον έχω σεβαστεί και τον έχω αγαπήσει. Και τον έχω σεβαστεί πάρα πολύ για τη μοναδικότητά του. Μέσα σε μία κοινωνία που έχει δώσει μία συγκεκριμένη ταυτότητα σε έναν άνθρωπο, εκείνος δεν συμμερίζεται αυτή την άποψη και ορμάει σε αυτό που όλοι αποφεύγουν. Ο Πετρούκιος κυνηγάει χίμαιρες», μου λέει.
Προσπαθώ να μάθω περισσότερα για την παράσταση. Στέκομαι σε μία φράση του δελτίου τύπου: «Η γνωστή ρομαντική κωμωδία του Σαίξπηρ αγγίζει τα όρια της φάρσας, αλλά και της παρωδίας ταινιών τρόμου». Μπερδεύομαι. «Παρωδία ταινιών τρόμου; Δηλαδή;» τους ρωτάω. «Η Φωτεινή έχει επιλέξει τη συνθήκη ότι η Κατερίνα δρα και αντιμετωπίζεται σε όλη την πόλη της Πάντοβα σαν δαιμονισμένη. Ακόμα και ο πατέρας της έτσι την αντιμετωπίζει. Κι έρχεται ο Πετρούκιος, ο οποίος δεν μασάει, για να το πω λαϊκά», μου εξηγεί ο Τάσος. Η Κατερίνα πάλι το θέτει κάπως διαφορετικά. «Εμένα δεν μου αρέσει ο όρος 'παρωδία ταινιών τρόμου'. Θα έλεγα ότι έχουμε να κάνουμε με ένα ανέβασμα του έργου με στοιχεία μαύρης κωμωδίας». «Πόσο επίκαιρη μπορεί να είναι σήμερα μία κωμωδία του Σαίξπηρ;» τους ρωτάω ελαφρώς προβοκατόρικα. Η Κατερίνα δεν συμφωνεί ότι τα δράματα του Σαίξπηρ είναι πιο σημαντικά από τις κωμωδίες. «Πιστεύω ότι στον πυρήνα όλων των έργων του Σαίξπηρ βρίσκεται το παιχνίδι της εξουσίας. Αυτός είναι ο κεντρικός μοχλός για να χτιστούν οι ιστορίες», μου τονίζει. «Αυτός ο Ουίλιαμ τα έχει πει όλα!» σχολιάζει παιχνιδιάρικα ο Τάσος. «Μαζί με τους τρεις τραγικούς έχει πει τα πάντα. Κι από εκεί και πέρα μετράει η ματιά του σκηνοθέτη σε κάθε παράσταση». Κεφάλαιο έρωτας. «Ο έρωτας είναι ένα παιχνίδι εξουσίας. Ενα παιχνίδι ανταλλαγής βλεμμάτων, χαμόγελων. Μία μάχη για το ποιο βλέμμα και ποιο χαμόγελο θα υπερισχύσει», παρατηρεί ο Τάσος. «Το βλέπει λίγο αντρικά», μου λέει χαμογελώντας η Κατερίνα. «Εγώ θα έλεγα ότι είναι αγώνας να κερδηθούν οι ισορροπίες ανάμεσα στα δύο φύλα, που είναι τόσο διαφορετικά». «Φιλία ανάμεσα στα δύο φύλα μπορεί να υπάρξει; Δηλαδή ένας άντρας και μια γυναίκα μπορεί να είναι φίλοι ή πάντα θα κρύβεται κάτι ερωτικό από κάτω;» τους ρωτάω. Ο Τάσος μειδιά. «Είναι πονηρή η ερώτησή σου. Είμαστε παντρεμένοι και οι δύο», μου απαντά. Μας πιάνουν τα γέλια. Υστερα σοβαρεύει. «Ναι, μπορούν να είναι φίλοι». Η Κατερίνα το αναλύει λίγο περισσότερο. «Δεν ξέρω πώς τον εννοεί ο καθένας τον ερωτισμό... Για εμένα το να μου αρέσει να κοιτάζω έναν άνθρωπο, να μυρίζω έναν άνθρωπο, να μου γελάει ένας άνθρωπος σημαίνει ερωτισμός. Αυτό μπορεί να μου
συμβεί με έναν ηλικιωμένο άνθρωπο, με έναν άνθρωπο του ίδιου φύλου, με έναν οποιονδήποτε άνθρωπο». Ενα από τα πολύ δυνατά χαρτιά της παράστασης είναι το όνομα του Θάνου Μικρούτσικου, ο οποίος υπογράφει τη μουσική. «Πώς προέκυψε αυτή η συνεργασία;» αναρωτιέμαι. «Ηρθε και με είδε στην παράσταση που έπαιζα τον χειμώνα με τον Γιώργο Μιχαλακόπουλο. Είναι φίλοι. Πάντα ήθελα να υπάρξει ένας γερός και δυνατός συγκερασμός σε αυτό που λέμε θέατρο και μουσική. Κι αφού με 'ενέκρινε' ο κύριος Μικρούτσικος, του έκανα και τη σχετική πρόταση. Και δέχτηκε», μου αποκαλύπτει ο Τάσος. Το «Ημέρωμα της στρίγγλας» είναι ο πρώτος Σαίξπηρ που ανεβαίνει σε κεντρική θερινή σκηνή της Αθήνας εδώ και πολλά χρόνια. Από πέρυσι το καλοκαίρι τα θερινά θέατρα της πρωτεύουσας έχουν αρχίσει δειλά δειλά να δίνουν ξανά δυναμικό παρών. «Νομίζω είχαν λείψει πολύ από τον κόσμο. Υπάρχουν πολλοί πια που δεν μπορούν να φύγουν από την Αθήνα και να πάνε διακοπές και θέλουν να μπορούν να ψυχαγωγηθούν με μία καλή παράσταση», επισημαίνει ο Τάσος. «Υπάρχει πάντα χώρος για θέατρο», μου λένε και οι δύο, αν και δεν δηλώνουν το ίδιο αισιόδοξοι για τη θεατρική παιδεία των Ελλήνων. «Το θέμα είναι ο λόγος που πηγαίνει κανείς θέατρο. Δυστυχώς στην Ελλάδα δεν έχουμε καμία παιδεία όσον αφορά τις τέχνες. Κι αυτό το δείχνει ακόμα και το ίδιο το Υπουργείο Πολιτισμού, το οποίο έχει ξεκάθαρα γυρισμένη την πλάτη του σε κάθε μορφή τέχνης. Μόνο η ιδιωτική πρωτοβουλία έχει συντηρήσει κάπως τα τελευταία χρόνια την έννοια τέχνη στην Ελλάδα. Το πράγμα σώζεται μόνο από την τρέλα κάποιων ανθρώπων που συνεχίζουν και κάνουν παραγωγές», σχολιάζει ο Τάσος. Και η Κατερίνα καταλήγει: «Δεν υπάρχει καλό υπόβαθρο έτοιμο να στηρίξει το θέατρο ή τις τέχνες γενικότερα. Κι αυτό συμβαίνει γιατί κανείς δεν δίνει έμφαση για να υπάρξει κάτι τέτοιο. Ολα είναι νούμερα σε αυτή τη χώρα. Βλέπεις ειδήσεις και ακούς μόνο αριθμούς. Δεν ασχολείται κανείς με τη βάση του προβλήματος. Το γεγονός είναι ότι είμαστε ένας απαίδευτος λαός».
56
Κείμενο: Lia Hide / Φωτογραφία: Μάριος Κουρουνιώτης
57
Μάιος 2014
It feels like... home Οταν ήμουν μικρή, θυμάμαι, ο πατέρας μου με έπαιρνε δίπλα του και προσπαθούσε (ε, και λίγο με το στανιό, εδώ που τα λέμε) να μου μάθει κιθάρα. Ημουν ανεπίδεκτη, δεν τη συμπάθησα ποτέ, αν και τώρα τελευταία κάτι έχει αλλάξει - έστω και λίγο. Αφού δεν καρποφορούσαν οι κόποι του, με έβαζε να τραγουδάμε ντουέτα, το «Η μέρα εκείνη δεν θ’ αργήσει», το «Ροζ» και άλλα πολλά. Ταξιδεύαμε πολύ τότε, μέσα σε ένα Renault Trafic, σε όλη την Ελλάδα, την Ιταλία, τη Ρουμανία και τη Γερμανία, με καρπούζι και φέτα, με Simon & Garfunkel στο repeat και το «Χαμόγελο της Τζοκόντας». Δεν θυμάμαι ποτέ να μην είχε μουσική ζωντανή στο σπίτι. Δίσκους ακούγαμε σε ένα παλιό μπομπινόφωνο και στο αυτοκίνητο. Ηξερα όλο το “Revolver” των Beatles πριν καλά-καλά μάθω αγγλικά. Τηλεόραση μετά, που μου προκαλούσε αδιαφορία. Ραδιόφωνο πολύ, τρίτο πρόγραμμα και άγιος ο θεός. Η μάνα μου μαγείρευε (κάνει ακόμα την καλύτερη σπανακόπιτα, I dare you) και τραγουδούσε ηπειρώτικα στην κουζίνα, ενώ ο παππούς τραγουδούσε ρεμπέτικα στο μπαλκονάκι. Ολα ταύτα, στη Νέα Κυψέλη. Στην πρώτη μου «εμφάνιση» (σε γιορτή του σχολείου για τη 17η Νοεμβρίου) είπα τον «Αρχηγό», του Λοΐζου. Η πρώτη συναυλία με δική μου μπάντα -τρομάρα μου- έγινε στα 14 μου. Η playlist περιείχε κομμάτια όπως το “What’s up”, το “Runaway train”, το “Nightmare” (των MSG) και το “Everything about you”. Δεν μπορώ να θυμηθώ τον εαυτό μου να μην παίζει μουσική (πολύ ταιριαστό ρήμα όπως έλεγε και η δασκάλα μου) ή να μην τραγουδάω. Προτού μεγαλώσω ήθελα, λέει, να γίνω πολλά πράγματα: πιλότος (σε μαχητικό, παρακαλώ!), ξεναγός, πολιτικός μηχανικός γιατί ήθελε και η καλή μου η Ασπασούλα. Μπα, τίποτα. Στην πραγματικό-
τητα ήθελα πάντα να γίνω αυτό που είμαι τώρα και τώρα το ξέρω. Αγαπώ πολύ τα παιδιά μου, τους μαθητές μου. Με πάνε μπροστά, με κρατούν στη γη, με ανεβάζουν στα σύννεφα, με γεμίζουν με τα όνειρά τους και ας χαλάω τη φωνή μου και τα χέρια μου. Χαλάλι, για αυτά τους τα χαμόγελα όταν πετυχαίνουμε τους στόχους μας. Εγραφα πάντα κομμάτια. Εχω σημειωματάρια με καμιά εκατοστή κομμάτια πια. Μετά ήρθαν οι μπάντες στην Κυψέλη και τα... στούντια, το Pique και τα live, τα demo και τα πιο μεγάλα όνειρα. Και κάπου εκεί ξεκίνησε το ΜTV. Και είδα μεγάλα φεστιβάλ. Σταμάτησα να ακούω metal και Doors και είδα Guns n’ Roses, Soundgarden, Alice in Chains, Nirvana, Kate Bush και Cindy Lauper, Madonna και το Wembley Arena γεμάτο. Ζήλεψα. Σκέφτηκα, δεν μπορεί, αφού το κάνουν αυτοί θα το κάνω και εγώ. Οχι επειδή μοιάζει να 'χει πλάκα, αλλά γιατί ερωτεύτηκα τη στιγμή που ο κόσμος γίνεται μία αγκαλιά και όλοι τραγουδάνε έναν στίχο. Σπούδασα μουσική, μεγάλη, γιατί ανακάλυψα την επικινδυνότητα του να γίνω τραγουδιάρα. Δουλεύοντας σε μουσικές σκηνές, χωρίς υποδομή, αλλά με μία καλή φωνή, την είδα την λακκούβα να ‘ρχεται. Και επιτέλους ήρθε ο μεγάλος μου έρωτας, το πιάνο, στο σπίτι. Επαιρνα τα αυτιά των γειτόνων από τις επτά το πρωί, για να προλάβω στη συνέχεια να τρέξω στη σχολή και μετά να πιάσω vetex και δίσκο, στο Παράφωνο, για να κλέβω και λίγο τζαζούλα με τ’ αυτί. ¡Ìͼç¹Ç¼çàÊÄ ÕÊÔÉçËÊÇ»çÁÔÎÄÊÇÊÂÄÆ rçɼç¶ÓÊÔÉç πάρει τον δρόμο τους. Αλλά ήταν και είναι πάντα δύσκολα. Και δεν σταματάς ποτέ. Μετά τα χρόνια της electronica, του chill out, του soulful, μετά τους Influence, τον Robin Skouteris, το project A dog named Rodriguez, τα τέσσερα άλμπουμ και τις δεκάδες συλλογές, πήρα θάρρος και είπα ότι πρέπει να βγάλω εκεί έξω τον ήχο που έχω στο κε-
φάλι μου. Το “Home” πήρε πάνω από δύο χρόνια να φτιαχτεί. Αυτός ο Γιάννης μου, που με κάθισε δίπλα του στην SSL στο Στούντιο Κυριαζή, είναι ο πιο υπομονετικός άνθρωπος του κόσμου. Χωρίς τον κ. Γιάννη Λαμπρόπουλο και τον κ. Γιώργο Ράδο τίποτα δεν θα ’χε γίνει όπως έγινε - και το ήθελα ακριβώς έτσι. Το ότι αρέσει σιγά-σιγά σε κόσμο είναι όχι μόνο η μεγαλύτερη ανταμοιβή, αλλά και μία γερή σπρωξιά για να «γεννήσω» αδελφάκια του “Home”. Πιστεύω στην ελληνική σκηνή, και πιστεύω ότι υπάρχει. Τη βλέπω κάθε βράδυ που βγαίνω και παρακολουθώ συναυλίες, τη βλέπω στους δρόμους στις αφίσες. Και ναι, η κρίση μας βοήθησε. Τώρα τα παίζουμε όλα για όλα ούτως ή άλλως, αφού δεν έχουμε τίποτα για να το χάσουμε. Και το επίπεδο των μουσικών πια εκεί έξω είναι ως επί το πλείστον πανύψηλο. Ομορφιές παντού! Σκληρή η κάθε μέρα, αλλά κλείνεις τα μάτια και ελπίζεις. Με κουράζει η αδικία, τα ψέματα και η αναμονή. Με κουράζουν και οι άνθρωποι του συστήματος, που έχουν βαλθεί να μας μάθουν ότι η μουσική είναι σκληρός στίβος (σοβαρά;). Με κουράζει και το δήθεν πολύ, οι ψηλοσηκωμένες μύτες και οι ταμπέλες. Αλλά όλα έρχονται και φεύγουν. Οι καιροί μας τώρα είναι γρήγοροι πολύ, θα μάθουμε και έτσι. Αυτό κάνουν οι μουσικοί, οι καλλιτέχνες. Αφουγκράζονται και αντιδρούν δημιουργώντας. Τα κομμάτια μου είμαι εγώ. Θέλησα να με γνωρίσετε. Ενα κορίτσι που μεγάλωσε (;) και γέμισε φαντάσματα, από μία εποχή που πέρασε σε μία εποχή που γεννιέται, κάθε μέρα πιο δυνατή. Σας αφήνω με κάτι δικό μου, παλιό: “Everyday’s a brand new day”.
Κείμενο: Χρήστος Τσαπακίδης / Φωτογραφία: Νίκη Μουσαδάκου
58
Ιστορίες φωτός και σκοταδιού
Κάπου στα μέσα Μαΐου, το Facebook μου επεφύλαξε μία ευχάριστη έκπληξη: ένα ποστ με το νέο τραγούδι «Πιο πολύ», που ερμηνεύει ο Αλκίνοος Ιωαννίδης. Ηταν έκπληξη πρώτον γιατί είχα καιρό να ακούσω τον Αλκίνοο σε καινούργιο κομμάτι, αλλά κυρίως επειδή το τραγούδι αυτό προέρχεται από το πρώτο προσωπικό άλμπουμ του ταλαντούχου συνθέτη και μουσικού Νίκου Παραουλάκη σε στίχους του Δημήτρη Παπαχαραλάμπους, με τίτλο «Από το φως και το σκοτάδι» (κυκλοφορεί από την MLK). Ο Νίκος έχει συνεργαστεί με τους σημαντικότερους εκπρόσωπους του έντεχνου, όπως ο Σωκράτης Μάλαμας, ο Αλκίνοος Ιωαννίδης, η Χάρις Αλεξίου και η Ελένη Βιτάλη, παίζοντας κιθάρες και πνευστά. Αυτό, όμως, που τον κάνει να ξεχωρίζει στις συναυλίες, είναι το νέυ του. «Το νέυ το άκουσα για πρώτη φορά σε μια συναυλία του Ross Daly το καλοκαίρι του ‘96 στην Κρήτη. Ο βαθύς του ήχος έμεινε στο μυαλό μου, σαν να είχα ακούσει ένα όργανο μαγικό. Τέσσερα χρόνια μετά από εκείνη τη συναυλία κατάφερα να βρω το πρώτο μου νέυ. Τότε ξεκίνησε μια ιστορία αγάπης, τουλάχιστον από την πλευρά μου», μου λέει. Η ονομασία του δίσκου «Από το φως και το σκοτάδι» βγήκε αυθόρμητα, όπως επισημαίνει ο Νίκος, που συμπληρώνει: «Νομίζω ότι περιγράφει σε με-
γάλο βαθμό τον δίσκο, αλλά και αυτό που ζούμε. Τα πάντα είναι προβολές του φωτός και του σκοταδιού, στοιχεία που είτε μάχονται και δημιουργούν συγκρούσεις, είτε φέρνουν την αρμονία, αν επιτευχθεί η ένωση τους». Αυτό γίνεται ξεκάθαρο και με τους στίχους του Δημήτρη Παπαχαραλάμπους, οι οποίοι «έχουν πολύ έντονα αυτά τα αντίθετα, αλλά συνάμα τόσο συμπληρωματικά στοιχεία, κάτι το οποίο με γοήτευσε πολύ», όπως τονίζει ο Νίκος, για να προσθέσει για τη μουσική που υπογράφει ο ίδιος: «Είναι οι ζυμώσεις των ήχων που με μεγάλωσαν. Από τα κρητικά ακούσματα που είχα από παιδί μέχρι το ροκ και από το ρεμπέτικο μέχρι τα ακούσματα από αγαπημένους μου Ελληνες συνθέτες. Είναι ένας δίσκος που φτιάχτηκε με πολλή αγάπη», καταλήγει. Είναι εντυπωσιακό αυτό που κατάφερε ο Νίκος με την πρώτη δουλειά του, καθώς συγκέντρωσε 10 τραγουδιστές για να ερμηνεύσουν τα 14 τραγούδια του: από τον Αλκίνοο και τον Μανώλη Λιδάκη μέχρι τη Μαρίνα Δακανάλη. «Στα 15 χρόνια που είμαι στον μουσικό χώρο είχα πολλές δισκογραφικές συνεργασίες ως μουσικός. Ομως, όταν έρχεται η ώρα να εκθέσεις τη 'δική σου' συνθετική άποψη, πολλά αλλάζουν. Ξαφνικά είσαι εσύ αυτός που πρέπει να οργανώσει τα πράγματα. Χρειάζεται πολλή αφοσίωση, πολύ χρόνο και το κυριότερο θάρρος. Να καταλάβεις ότι το δημιούργημα σου δεν είναι και τίποτα το πολύ σημαντικό, αλλά ούτε και κάτι ασήμαντο» τονίζει ο Νίκος, συμπληρώνο-
ντας: «Αισθάνομαι πολύ τυχερός και χαρούμενος που συνεργάστηκα στην πρώτη μου προσωπική δουλειά με τόσο σημαντικούς ερμηνευτές και μουσικούς. Μου έμειναν πολλές όμορφες στιγμές και εμπειρίες». Τον ρώτησα για τους δύο πιο γνωστούς καλλιτέχνες που συμμετέχουν στο άλμπουμ. «Ο Αλκίνοος ήταν από τους πρώτους που άκουσε το demo του δίσκου και η γνώμη του μας βοήθησε πολύ και μας έδωσε θάρρος να προχωρήσουμε. Βρήκε αρκετά κομμάτια που του άρεσαν και θα ήθελε να τραγουδήσει. Επίσης, ο Μανώλης Λιδάκης ήταν από τους πρώτους που μας στήριξε και μας έδωσε κουράγιο», μου απάντησε. Με τον Νίκο γνωριστήκαμε πριν από λίγα χρόνια στο Διδασκαλείο Ξένων Γλωσσών του Πανεπιστημίου Αθηνών, σε ένα τμήμα τουρκικής γλώσσας. Μπήκα λοιπόν στον πειρασμό να τον ρωτήσω εάν έπιασαν τόπο τα μαθήματα. «Τα τούρκικα που μαθαίναμε με βοήθησαν να επικοινωνήσω καλύτερα όσα χρόνια πηγαινοερχόμουν στην Κωνσταντινούπολη, να γνωρίσω από κοντά τις μουσικές και τους όμορφους ανθρώπους και φίλους», μου λέει χαμογελώντας. Οσο για τα σχέδιά του το καλοκαίρι; «Είναι ανοιχτά ακόμα. Θα συμμετέχω στις δύο μεγάλες συναυλίες του Σωκράτη Μάλαμα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Πιθανόν να κάνω κάποια σεμινάρια νέυ. Επίσης, μετά από αρκετά καλοκαίρια στον δρόμο για συναυλίες, υποβοηθούμενος τώρα από την κρίση, νομίζω ότι φέτος θα κάνω τα μπάνια που μου έλειπαν!» απαντά ο Νίκος.
Κείμενο: Στέφανος Καστρινάκης / Φωτογραφίες: Ηλίας Διαμαντάκος
59
Μάιος 2014
Δημιουργίες αλουμινίου
Ο γλύπτης Νίκος Φλώρος είναι ένα παράδειγμα νέου καλλιτέχνη που έχει ξεπεράσει τα σύνορα της Ελλάδας, επιδεικνύοντας αρκετή δουλειά και αγάπη για την τέχνη. Tα γλυπτά του είναι αναγνωρίσιμα στο εξωτερικό και ο ίδιος με το ήθος του και φυσικά το έργο του έχει καταφέρει να συμπεριληφθεί ανάμεσα στους σημαντικότερους γλύπτες του κόσμου. Η ιστορία του Νίκου αρχίζει πριν από περίπου 30 χρόνια, όταν το 1983 συμμετείχε σε έναν διαγωνισμό ζωγραφικής στο Αρκαδικό Φεστιβάλ με έναν ιδιαίτερο
πίνακα, για τον οποίο η αείμνηστη Μελίνα Μερκούρη του έδωσε το πρώτο βραβείο. Η Μελίνα, μάλιστα, πήρε αργότερα αυτόν τον πίνακα για να στολίσει το γραφείο της στο Υπουργείο Πολιτισμού. Ο Νίκος πηγαίνει στη συνέχεια στο Παρίσι για να σπουδάσει ζωγραφική στο Université Paris Sorbonne και από τότε ο κόσμος της τέχνης υποκλίνεται στις δημιουργίες του. Η φήμη του φτάνει έως το Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης για το κοστούμι “Red Queen Elizabeth”, το οποίο τιμήθηκε με το πρώτο βραβείο, ενώ ο ίδιος επιλέχθηκε ανάμεσα σε πολλούς
καταξιωμένους καλλιτέχνες ανά τον κόσμο για τον επίσημο εορτασμό των 250 ετών της όπερας της Μπολόνια, με την ατομική έκθεση γλυπτών κοστουμιών της κορυφαίας Ελληνίδας ντίβας Μαρίας Κάλλας. Ο Νίκος είναι τόσο υπερήφανος για την ελληνική καταγωγή του, που κάθε φόρα που έχει έκθεση στο εξωτερικό φοράει μια καρφίτσα με την ελληνική σημαία. Ο διεθνής τύπος του έχει κάνει μάλιστα τόσα πολλά αφιερώματα που θα χρειαζόμασταν πολλές σελίδες για να αναφερθούμε σε αυτά. Ας τον αφήσουμε όμως να μας τα πει όλα από την αρχή.
60
Πότε καταλάβατε ότι θέλατε να γίνετε γλύπτης; Δεν υπήρχε σαφής στιγμή που θέλησα να γίνω καλλιτέχνης. Σαν παιδί ήθελα να δημιουργήσω και νομίζω ότι εξελίχθηκε φυσιολογικά από την επιθυμία μου και την εσωτερική ανάγκη. Εχετε λάβει αναγνώριση από όλο τον κόσμο για την εκτενή χρήση ενός πολύ σύγχρονου υλικού, του αλουμινίου. Πώς προέκυψε αυτή η επιλογή; Για τα έργα μου χρησιμοποιώ ανακυκλωμένα υλικά -εφημερίδες, περιοδικά, χαρτί περιτυλίγματος-, αλλά κυρίως αλουμίνιο, δοχεία που έχω μετατρέψει σε ύφασμα. Η μέθοδος αυτή δημιουργήθηκε και κατοχυρώθηκε με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας από εμένα το 2003. Αρχισα να χρησιμοποιώ αναλώσιμα προϊόντα, διότι πιστεύω ότι οι σύγχρονοι ναοί μας σήμερα είναι τα σούπερ μάρκετ και τα εμπορικά κέντρα, όπου αισθανόμαστε ότι υπάρχουμε, με άλλα λόγια «καταναλώνω, άρα υπάρχω». Το αλουμίνιο είναι ένα υλικό το οποίο χαρακτηρίζει τη σύγχρονη εποχή μας, είναι μια πολύ σύγχρονη δημιουργία και είναι πλέον διαθέσιμο και διαδεδομένο στα καθημερινά μας κουτιά αναψυκτικών. Ενα από τα πιο αναγνωρίσιμα εμπορικά σήματα στη σύγχρονη εποχή μας είναι η Coca Cola. Είναι γνωστή σε όλο τον κόσμο και ένα ισχυρό σύμβολο δύναμης και επιρροής. Από την άλλη πλευρά, σε όλη τη διάρκεια της ιστορίας, το ένδυμα χρησιμοποιούνταν από τους ισχυρούς για την επιβολή της δύναμης και της εξουσίας τους στους απλούς ανθρώπους. Τα ρούχα έχουν προβάλει το καθεστώς και έχουν υπηρετήσει τους πλούσιους και ισχυρούς (όπως τη βασίλισσα Ελισάβετ Α', τη Μαρία Κάλλας, την Γκρέις Κέλι και τη Μεγάλη Αικατερίνη) σαν τα σύμβολα της δύναμης και της επιρροής τους στους άλλους. Σήμερα, αυτό το αποκαλούμε “branding”. Μέσα από τα έργα μου, έχω σκοπό να συνδυάσω όλα αυτά τα στοιχεία για να δημιουργήσω μια εναλλακτική αντίληψη. Αξιοποιώντας αυτό το πολύ σύγχρονο μέσο, το αλουμίνιο, μαζί με ένα πολύ σύγχρονο και ισχυρό εμπορικό σήμα, αυτό της Coca Cola, έχω δημιουργήσει μια νέα μορφή «υφάσματος» για να κατασκευαστούν αυτά τα γλυπτικά κοστούμια που θυμίζουν το status αυτών των ιστορικών προσωπικοτήτων. Μέσα από αυτά τα γλυπτά κοστούμια, χρησιμοποιώντας ένα υλικό το οποίο είναι προϊόν της σύγχρονης κοινωνίας, στόχος μου είναι να καταστεί εμφανής η μεγάλη δύναμη και η αντοχή της μονοκρατορίας του marketing στη σύγχρονη εποχή μας και να φανεί πως το raison d'être της κοινωνίας μας έχει γίνει το σύνθημα «καταναλώνω, άρα υπάρχω». Οι δημόσιες σχέσεις είναι σημαντικές; Ναι, είναι. Ο κόσμος «βομβαρδίζεται» καθημερινά από τα μέσα -την τηλεόραση, τις εφημερίδες, το internet-, επηρεάζεται, μπερδεύεται, πιστεύει αυτό που κάποιοι θέλουν να προωθήσουν, χειραγωγείται, χάνει την ουσία και δεν μπορεί να σκεφτεί και να αποφασίσει μόνος του τι είναι τέχνη, τι είναι οτιδήποτε. Ενας ιστορικός τέχνης μπορεί να χαρακτηρίσει αριστούργημα έναν σπά-
61
γκο σε ένα τελάρο, ο οποίος πωλείται σε αστρονομικά ποσά. Εγώ πιστεύω ότι αν ένα έργο τέχνης δεν «μιλάει» απευθείας στην ψυχή του απλού ανθρώπου, απλά δεν είναι έργο τέχνης. Ας πάρουμε τον Παρθενώνα. Δεν χρειάζεται κανέναν ιστορικό τέχνης που να εξηγεί «τι θέλει να πει ο δημιουργός» και να το ανάγει σε αριστούργημα. Είναι αριστούργημα, είναι υψηλή τέχνη και αυτό το αντιλαμβάνεται ακόμα και ένα μικρό παιδί. Οι αρχαίοι κλασικοί ήθελαν να εκφράσουν έναν Θεό μέσα από την τέχνη, ένα λατρευτικό σύμβολο που θα το λατρέψει ένας ολόκληρος λαός! Σκέψου την ευθύνη που είχε ο δημιουργός. Για παράδειγμα, το κολοσσιαίο Αγαλμα του Ολυμπίου Διός, που φιλοτεχνήθηκε από τον Φειδία και θεωρήθηκε ένα από τα πιο μεγαλοπρεπή μνημεία που κατασκευάστηκαν στην αρχαιότητα, τοποθετήθηκε ως λατρευτικό άγαλμα στον Ναό του Δία στην Ολυμπία και σκοπό είχε να απευθυνθεί στις ψυχές των αρχαίων Ελλήνων. Θεωρώ ότι ο καλλιτέχνης πρέπει να μεταφέρει ένα μήνυμα μέσα από το έργο του. Εμείς οι Ελληνες έχουμε έναν πολυμήχανο Οδυσσέα μέσα μας. Η τέχνη είναι ο Δούρειος Ιππος, μας βοηθά να επιβιώσουμε. Προάγεται η μετριότητα του καλλιτέχνη; Φυσικά, γιατί αυτοί που διαχειρίζονται τις τύχες των λαών μπορούν να χειριστούν τη μετριότητα, είναι εύκολο γι’ αυτούς. Θέλουν τους πολίτες ανδρείκελα, να μη σκέφτονται, να μην αντιδρούν, να χειραγωγούνται. Αυτούς που σκέφτονται δεν μπορούν να τους χειριστούν και αυτό δεν τους αρέσει γιατί θα ξυπνήσουν και τους υπόλοιπους! Και το παγκόσμιο σύστημα δεν θέλει σκεπτόμενους πολίτες, θέλει πρόβατα. Αλλά οι καλλιτέχνες είναι ¿Ä¼ÁÊÍÀÏÄÆʸ çËÄÊç¼Ï¸Ð¼ÎÀÒçËÍÊÎÑËÄƹÏÃÏÀÒrç¾ χνουν να βρουν την ουσία των πραγμάτων κάτω από την επιφάνεια για να εκφράσουν το ουσιώδες, το βαθύτερο νόημα που κρύβεται πίσω από αυτό που φαίνεται. Γι’ αυτόν τον λόγο το σύστημα προσπαθεί με κάθε τρόπο να περιορίσει τη σκέψη τους, την επίδραση που έχει το έργο τους στους άλλους ανθρώπους. Είναι απίστευτο το πώς μας έχουν μετατρέψει όλους σε απόλυτα καταναλωτικά όντα, το μόνο που κάνουμε είναι να καταναλώνουμε, χωρίς μέτρο, χωρίς σκέψη! Πιστεύω ότι ήρθε η στιγμή να αντιδράσουμε, να ξεφύγουμε από το μότο «καταναλώνω, άρα υπάρχω». Ισως αυτή η παγκόσμια κρίση να μας βοηθήσει να επαναπροσδιορίσουμε αρκετά πράγματα. Στη Ρωσία σχεδόν 4 εκατομμύρια άτομα επισκέφτηκαν την πρόσφατη έκθεσή σας. Εξηγήστε μας αυτό το φαινόμενο. Οι εκθέσεις μου έχουν δημιουργήσει μεγάλο ενδιαφέρον και έχουν προσελκύσει μεγάλο αριθμό ανθρώπων. Πριν από δύο καλοκαίρια τα έργα μου παρουσιάστηκαν στο Παλάτι του Μεγάλου Μαγίστρου στη Ρόδο και δύο εκατομμύρια άτομα επισκέφθηκαν την έκθεση, η οποία παρατάθηκε λόγω της μεγάλης προσέλευσης. Τα γλυπτά μου είναι μοναδικά και πιστεύω ότι οι εκθέσεις μου γίνονται όλο και πιο δημοφιλείς. Οι Ρώσοι ενδιαφέρονται πολύ για την τέχνη. Εχουν μια καθιερωμέ-
Μάιος 2014
62
νη παράδοση στη λογοτεχνία, την όπερα και το μπαλέτο και είναι ένα πολύ απαιτητικό κοινό. Είναι πολύ ευχάριστο για έναν καλλιτέχνη όταν αισθάνεται αυτή τη σύνδεση και την επικοινωνία με τους ανθρώπους. Το κεντρικό highlight της έκθεσης είναι ένα νέο πορτρέτο εμπνευσμένο από τη Μεγάλη Αικατερίνη της Ρωσίας. Παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στις 6 Μαρτίου στην Αγία Πετρούπολη. Σε αυτό το πορτρέτο χρησιμοποιώ αλουμίνιο - είναι μια φυσική εξέλιξη και ανάπτυξη της δουλειάς μου. Εχω χρησιμοποιήσει μία τεχνική για αυτό το πορτρέτο προκειμένου να μοιάζει με μωσαϊκό, ενώ συμπεριλαμβάνει και γλυπτική. Ο Αριστοτέλης Καραντής, επιμελητής της έκθεσης, δήλωσε ότι «για πρώτη φορά ένα πορτρέτο της Μεγάλης Αικατερίνης έχει δημιουργηθεί με τη χρήση αλουμινίου και αυτό το κομμάτι θα πρέπει να συνεισφέρει στη μόνιμη συλλογή του Μουσείου Ερμιτάζ της Αγίας Πετρούπολης. Είμαι πολύ συγκινημένος από τον ενθουσιασμό και τη θερμή υποδοχή της δουλειάς μου στη Ρωσία και έχω στείλει ένα προσωπικό σημείωμα ευχαριστίας στον Ρώσο πρόεδρο
Βλαντιμίρ Πούτιν, εκφράζοντας τα συναισθήματα ευγνωμοσύνης και τη μεγάλη τιμή που αισθάνομαι που η δουλειά μου αναγνωρίζεται και παρουσιάζεται από αυτά τα δύο πολύ σημαντικά και διακεκριμένα εθνικά μουσεία της Ρωσίας. Ποιο είναι το πιο σημαντικό πράγμα που θέλετε να μεταφέρετε μέσα από το έργο σας; Πιστεύω ότι η τέχνη είναι από τις ισχυρότερες γέφυρες μεταξύ των λαών σε όλο τον κόσμο. Συγκεντρώνει τα έθνη με στόχο την ενοποίηση των πολιτισμών και την προώθηση της κατανόησης και της συνεργασίας. Ως πολύ υπερήφανος Ελληνας πιστεύω επίσης ότι ο πολιτισμός και η τέχνη μας αποτελούν ζωτικής σημασίας πρεσβευτές της Ελλάδας σε όλο τον κόσμο. Ορισμένα από τα μελλοντικά σχέδιά μου περιλαμβάνουν μια σειρά από έργα εμπνευσμένα από την τελευταία αυτοκρατορική οικογένεια της Ρωσίας, τους Ρομανόφ, για το Ετος Ελληνορωσικής Φιλίας που έχει προγραμματιστεί για το 2016. Επίσης, εργάζομαι για να ολοκληρωθούν τα έργα σε αλουμίνιο, εμπνευσμένα από τα μάρμαρα του Παρθενώνα που βρί-
σκονται σήμερα στο Βρετανικό Μουσείο. Εχετε λάβει την αναγνώριση σε όλο τον κόσμο για το έργο σας. Πώς σας κάνει να αισθάνεστε ως Ελληνας; Τα ελληνικά ιδεώδη της ομορφιάς, της αρμονίας, της αλήθειας και της αρετής έχουν εμπνεύσει όχι μόνο εμένα και άλλους καλλιτέχνες, αλλά ολόκληρο τον πολιτισμό μας. Αυτά τα ιδανικά, η ιστορία μας, οι φιλοσοφικές και πολιτιστικές παραδόσεις μας είναι πάντα στην καρδιά και το μυαλό μου. Η δύναμη της Ελλάδας ήταν πάντα στις ιδέες, τη δημιουργικότητα, το πάθος και την ενέργεια. Είχαμε τη μεγαλύτερη επιρροή σε όλο τον κόσμο για όλα αυτά τα στοιχεία. Οι αξίες και οι ιδέες μας είναι αυτά που μας στήριξαν στη μεγάλη και ταραχώδη ιστορία μας και μας επέτρεψαν όχι μόνο να επιβιώσουμε σε περιόδους κρίσης, αλλά να αντέξουμε και τελικά να θριαμβεύσουμε. Είμαι σίγουρος ότι θα το πράξουμε ξανά.
Κείμενο / Φωτογραφία: Νικήτας Καραγιάννης
63
Μάιος 2014
Οι συνθήκες του έρωτα
Είναι πάντα υπέροχο να μιλάς μ' έναν ερωτευμένο. Με έναν άνθρωπο που ο έρωτας έχει σημαδέψει τη ζωή και την ψυχή του με τα ωραιότερα, ανεξίτηλα σημάδια. Αυτό σκέφτηκα από τα πρώτα κιόλας λεπτά της σύντομης συνομιλίας μου με τον Αμερικανό συγγραφέα και αρθρογράφο Ντέιβιντ Πλαντ στον μικρό κήπο του βιβλιοπωλείου Πλειάδες, στο Παγκράτι. Εκεί τον συνάντησα με αφορμή την παρουσίαση του βιβλίου του «Ο αγνός εραστής», στο οποίο περιγράφει με συγκλονιστικό τρόπο την ερωτική του σχέση με τον ποιητή Νίκο Στάγκο. «Μου αρέσουν οι πολύ προσωπικές ερωτήσεις, δεν με φοβίζουν» άρχισε να λέει με ένα ανεπιτήδευτο χαμόγελο που έβλεπα καθαρά ότι πήγαζε από τα βάθη της καρδιάς του. Μια σύντομη, ξεκάθαρη και ανακουφιστική δήλωση που όμως μπορεί να σε μπλοκάρει τόσο εύκολα, όσο και να σε ξεκλειδώσει. Ρώτησα τι πιστεύει για όλους εκείνους εκεί έξω που έχουν ξορκίσει τον έρωτα από τη ζωή τους - άλλοι λόγω απογοήτευσης και άλλοι από τον φόβο της απόρριψης και της προδοσίας. «Θα τους έλεγα ποτέ να μη γράψουν ένα βι-
βλίο!» απαντάει αμέσως, καθώς βολεύεται στη μικρή καρέκλα του. «Η έκδοση ενός βιβλίου σημαίνει να στέκεσαι γυμνός μπροστά στους αναγνώστες, σαν να βρίσκεσαι σε ένα απέραντο χωράφι που είναι γεμάτο σκουπίδια. Ο συγγραφέας είναι πάντα ευάλωτος, πολύ ευάλωτος στις γνώμες των άλλων, στην έκθεση. Είναι κάτι που δεν το συνηθίζεις ποτέ. Απλώς, γράφεις, γράφεις, γράφεις, χωρίς να σκέφτεσαι άλλα πράγματα, χωρίς να φοβάσαι. Μόνο έτσι καταφέρνεις να μη χάνεις ποτέ την ευαισθησία σου. Διαφορετικά χάνεσαι κι εσύ ο ίδιος». Με την άκρη του γαλάζιου του βλέμματος κοιτάζει διακριτικά προς την αίθουσα που αρχίζει να γεμίζει για την παρουσίαση, αλλά επιστρέφει στην κουβέντα μας πολύ ευγενικά, με απίστευτη κομψότητα. «Δεν μπορώ να καταλάβω αυτούς τους ανθρώπους που φοβούνται να αφεθούν στον έρωτα, στη δίνη του», συνεχίζει. «Δεν καταλαβαίνω ποιο είναι το πρόβλημά τους. Τους λυπάμαι. Ομως πρέπει να σου πω ότι εγώ προσωπικά στάθηκα και πολύ τυχερός στην αγάπη, επειδή ο Νίκος ήταν ένας πολύ ιδιαίτερος άνθρωπος που αγαπούσε κι εκείνος με πάθος. Με τον Νίκο δεν μιλούσαμε ποτέ για προβλήματα της σχέσης. Πι-
στεύαμε ότι στον έρωτα ισχύουν τρεις συνθήκες: συμφιλίωση, συμπόνια και συγχώρεση». Η κουβέντα στρέφεται προς τους νέους και τον τρόπο που βιώνουν σήμερα τον έρωτα και ο συγγραφέας του απίστευτα ερωτικού αυτού βιβλίου μου λέει ότι κι εκείνος προσπαθεί ακόμα να τους καταλάβει καλύτερα, να τους μάθει. «Νομίζω ότι γι' αυτούς το σεξ είναι ένας χορός σ' ένα κλαμπ. Μπορούν πολύ εύκολα και χωρίς δεύτερη σκέψη να κάνουν σεξ με πέντε άτομα σε μια βραδιά, αλλά όχι να δεσμευτούν με ένα. Οταν δεσμεύεσαι, αφιερώνεις ολόκληρη τη ζωή σου στον άλλον. Δεν μπορώ να κριτικάρω τους νέους, δεν θέλω. Πιστεύω, ελπίζω παρόλα αυτά ότι θα βρουν τον δρόμο τους. Πάντως τους λέω ότι η αγάπη μας κρατάει πάντα νέους, πάντα ζωντανούς. Οσο για το βιβλίο, σου λέω μόνο ότι το έγραψα από θρήνο για τον χαμό του Νίκου μετά από σαράντα χρόνια συμβίωσης μαζί του, από απέραντη θλίψη γι' αυτή την απώλεια που ακόμα πασχίζω να ξεπεράσω, αν και δεν νομίζω ότι θα το καταφέρω ποτέ εντελώς. Αυτή η θλίψη μου όμως είναι μια πολύ δυνατή και βαθιά πηγή αγνής αγάπης».
64
Οδικός χάρτης γεύσεων Η Καλλιθέα, πάντα ζωντανή, κλασική, αλλά και μοντέρνα, διαθέτει μερικά από τα καλύτερα, πιο φρέσκα στέκια της Αθήνας. Διαλέξαμε έξι από αυτά για να φτιάξουμε έναν μικρό χάρτη στην αρένα της διασκέδασης.
Θαλασσινός Από τα πιο γνωστά και καλύτερα ρεστοράν για θαλασσινή κουζίνα είναι ο πασίγνωστος Θαλασσινός του Γιώργου Λουκή, που από το 1989 γράφει γαστρονομική ιστορία. Το επισκεφτήκαμε απόγευμα και είδαμε τα τραπέζια στρωμένα κάτω από τη δροσιά των δέντρων και τον σεφ Ξενοφώντα Κατσιμαγκλή να φαίνεται πανέτοιμος για τους πρώτους πελάτες. «Η δική μας 'συνταγή' επιτυχίας είναι βασικά πολύ απλή», μου λέει. «Πολύ καλή πρώτη ύλη, καλομαγειρεμένη με μεράκι, καλό σέρβις και σεβασμός προς τον πελάτη». Το μαγαζί προμηθεύεται τα ψάρια του από το Λιμένι της Μάνης, όπου συμφωνα με τον σεφ η περιεκτικότητα των θαλασσών της περιοχής σε αλάτι κάνει τα ψάρια απίστευτα νόστιμα. Σφυρίδα, μπαρμπούνι Γυθείου, κουζίνα με πολίτικες νότες και «πειραγμένοι» μεζέδες είναι μερικά από τα διαμάντια που σερβίρονται εδώ. «Πολλοί έρχονται για την κακκαβιά μας και άλλοι ακόμα και για τα ζυμαρικά μας», προσθέτει. Η μουσική του Θαλασσινού είναι ένα κράμα καλής, αρχοντικής τζαζ που απευθύνεται σε ψαγμένους, αν και μεγάλο μέρος της πελατείας του αποτελείται από νέους που ακούγοντας για την κουζίνα του, έρχονται για να την ανακαλύψουν και τελικά γίνονται συχνοί πελάτες. Τα χαμόγελα του προσωπικού και ο όμορφος διάκοσμος που θυμίζει αυλή σπιτιού είναι επίσης από τα «συν» που μας έκαναν ωραία εντύπωση. Από τα ρεπορτάζ που πρέπει να πηγαίνεις φαγωμένος, διότι διαφορετικά τα θέλεις όλα.
Ηρακλέους & Λυσικράτους 32
Κείμενο / Φωτογραφίες: Νικήτας Καραγιάννης
65
Μάιος 2014
Αν θός Γεύσεων Πριν από έναν χρόνο ο γνωστός φωτογράφος Γιώργος Γεράρδος, ο οποίος για 20 χρόνια συνεργαζόταν με πολλά έντυπα, αποφάσισε να ανοίξει ένα δικό του εστιατόριο. Αφορμή για αυτή την απόφαση στάθηκε κατ' αρχάς η αγάπη του για το μαγείρεμα, το καλό φαγητό, αλλά και η συμμετοχή του στο τηλεοπτικό “Master Chef”, όπου και πήρε την τρίτη θέση, κάτι που όπως λέει δεν περίμενε. «Είχα να συναγωνιστώ επαγγελματίες του χώρου που είχαν κάνει σπουδές και ήταν έμπειροι, αλλά τα πήγα ανέλπιστα καλά», λέει ένα βράδυ στον Ανθό - το πανέμορφο γωνιακό εστιατόριο με την ξύλινη, έξυπνη και ζεστή διακόσμηση. Από την είσοδο μας προλαβαίνουν τα αρώματα της κουζίνας, προμηνύματα για τις ομορφιές που θα γευτούν αργότερα οι τυχεροί πελάτες. Ο Γιώργος είναι ένας χαμογελαστός, γλυκομίλητος άνθρωπος. Πολύ απλά μου εξηγεί ότι τότε έψαχνε ήδη για μια αλλαγή στην καριέρα του. «Το αποτέλεσμα του τηλεπαιχνιδιού με έκανε να προχωρήσω. Βλέπεις, το μαγείρεμα είναι το αγχολυτικό μου», επισημαίνει. Η φιλοσοφία του είναι: άριστα υλικά από μικρούς παραγωγούς και αγάπη στο μαγείρεμα. Από τα πιο δημοφιλή πιάτα του Ανθού είναι τα βουβαλίσια μπιφτέκια (από βουβάλια της λίμνης Κερκίνης), ο κρασάτος κόκορας, ο μαύρος χοίρος και η στάκα από την Κάσο. Γενικά, οι συνταγές έρχονται από πολλές γωνιές της Ελλάδας. «Για μένα το καλύτερο σ' αυτή τη δουλειά είναι τα χαμόγελα ικανοποίησης των πελατών μου, να μιλάω μαζί τους», τονίζει ο Γιώργος με τον φιλικό του τρόπο που μένει αξέχαστος. Παρά την κρίση στη χώρα πιστεύει ότι όταν έχεις μεράκι για τη δουλειά σου, οι δυσκολίες ξεπερνιούνται και καλεί όλους τους επίδοξους νέους επιχειρηματίες να μην το βάλουν κάτω.
Ευαγγελιστρίας 96
Crème Royale Στην οδό Θησέως οι λάτρεις της μπουγάτσας κάνουν πάρτι, κάθε μέρα. Το Crème Royale είναι το στέκι τους - και δικαιολογημένα αφού φτιάχνει από τις καλύτερες μπουγάτσες που έχουμε δοκιμάσει. Αλμυρές ή γλυκές, δεν έχει σημασία. Ολα εδώ μοσχοβολούν και είναι πεντανόστιμα. Είναι τρία χρόνια που έχει ανοίξει και ο υπεύθυνος του χώρου Γιάννης Καρβούνης μου λέει ότι κάτι ανάλογο, που να συνδυάζει μπουγάτσα, ροφήματα, χυμούς και άριστης ποιότητας γλυκά, δεν υπάρχει! «Βασικό μας μέλημα είναι η ποιότητα σε όλα τα επίπεδα», εξηγεί. «Στην αρχή ήταν μόνο μπουγατσατζίδικο, αλλά στη συνέχεια προσθέσαμε και τα άλλα προϊόντα με την ίδια φροντίδα που δείχναμε στην μπουγάτσα». Υπάρχουν επίσης καταστήματα στα Πετράλωνα και την οδό Αθηνάς στο κέντρο, αφού η επιτυχία του πρώτου (στην Καλλιθέα) ήταν καθολική. Σερβιρισμένα στον χώρο ή take away, τα προϊόντα έχουν γεύση μοναδική και όπως λέει και η επωνυμία, απλά «βασιλική»!
Λεωφόρος Ελ. Βενιζέλου 136 & Ματζαγριωτάκη
66
Μπερε κέ τ ι Στη μικρή, γεμάτη χρώμα γειτονιά του σταθμού του ΗΣΑΠ, βρίσκω μερικά από τα ωραιότερα μικρά μαγαζιά της Καλλιθέας. Ενα εξ αυτών, το Μπερεκέτι, υποδέχεται την πολίτικη κουζίνα στα καλύτερά της. Οι ιδιοκτήτες του, Εφη και Τάσος Ιωαννίδης, είναι υπεύθυνοι όχι μόνο για το καλόγουστο design, αλλά και για τις γεύσεις που μένουν αξέχαστες. «Ανοίξαμε πριν από οχτώ μήνες και είναι η πρώτη μας φορά που επιχειρούμε κάτι τέτοιο», μου λέει η Εφη ενώ καθόμαστε σ' ένα μικρό τραπέζι. «Η ιδέα γεννήθηκε επειδή ο σύζυγός μου είναι Κωνσταντινουπολίτης και λατρεύει την πολίτικη κουζίνα. Στο σπίτι αυτό μαγειρεύουμε και πολλή έμπνευση πήραμε και από τη μαγειρική της πεθεράς μου». Οπως σε όλα τα επιτυχημένα εστιατόρια, έτσι και στο Μπερεκέτι η επιτυχία έγκειται στις καλές πρώτες ύλες, την τεχνική του μαγειρέματος και φυσικά την αγάπη για το αντικείμενο. Η πελατεία του αγαπάει ιδιαιτέρως το χιουνκιάρ με τας κεμπάπ, τα μπουρεκάκια με πολίτικο φύλο ενώ η «ταυτότητα» του καταστήματος είναι το ανεπανάληπτο κιοφτέ πιλάφ της Εφης! «Νομίζω ότι όποιος μαγειρεύει για κόσμο καταλαβαίνει ότι δεν υπάρχει μεγαλύτερη χαρά από το να βλέπεις γελαστά πρόσωπα γεμάτα ικανοποίηση», συμπληρώνει ενώ τα μάτια μου δεν ξεκολλούν από τα πιάτα που ετοιμάζονται στον πάγκο.
Σιβιτανίδου & Γράμμου 1, Σταθμός ΗΣΑΠ Καλλιθέας
67
Μάιος 2014
BubbleTale Tea Bar Λίγα μέτρα παραδίπλα βρίσκεται το δροσερότατο BubbleTale με τις δικές του εκπλήξεις. Εδώ, βασικό συστατικό είναι το τσάι σε μορφές νέες, που ομολογουμένως δεν είχα ξαναδοκιμάσει: μαύρο, πράσινο ή κόκκινο τσάι με συμπυκωμένους χυμούς φρούτων και τις μαγικές «φουσκάλες» από φυτική μεβράνη που εκρήγνυνται στο στόμα με γεύσεις φρούτων! «Στόχος μας ήταν να ταξιδέψουμε τους πελάτες μας στα μαγικά, παιδικά τους χρόνια και να τους κάνουμε να γελάσουν!» μου εξηγεί ο ιδιοκτήτης, Μιχάλης Ζουρνατσίδης. Και το κατάφεραν! Το περιβάλλον θυμίζει παιδότοπο. Είναι γεμάτος χρώματα, παιχνίδια και φώτα. Η ομάδα που είχε την έμπνευση σκοπεύει τώρα να την επεκτείνει και στην υπόλοιπη Ελλάδα (λειτουργεί ήδη ένα μαγαζί στο Αιγάλεω -στην οδό Πανόρμου- και στο κέντρο -Ερμού και Αιόλου 17), αλλά και στο εξωτερικό. Το μαγαζί είναι self-service και take away, ενώ προσφέρει επίσης κοκτέιλ, γλυκά και καφέδες. «Βασικά, θέλουμε να κάνουμε τον Ελληνα να μάθει το τσάι ως μια πιο υγιεινή συνήθεια από τον καφέ», λέει ο Μιχάλης και προσωπικά πιστεύω ότι βρίσκονται σε πολύ καλό δρόμο.
Σιβιτανίδου 34
Αμοργιανό Πέρασμα Πάντα στο ίδιο σημείο, το γραφικό Αμοργιανό Πέρασμα απευθύνεται στους αιώνιους λάτρεις του Αιγαίου και δη, της πανέμορφής μας Αμοργού. Πάντα ερωτευμένες με το κυκλαδίτικο νησί από το οποίο και κατάγονται, η Μαρία Αναστασίου και η Χρύσα Κοσκοσιάν περνούσαν εκεί τα καλοκαίρια τους δουλεύοντας, έως ότου... μεγάλωσαν και είπαν να «μεταφέρουν» το πάθος τους στην Καλλιθέα φτιάχνοντας αυτό το μικρό στέκι. Οι μεζέδες τους «σπάνε μύτες» με τα αρώματα που αναδύονται από την κουζίνα, ενώ τι να πεις για την ψημένη αμοργιανή ρακή που τα κορίτσια φτιάχνουν μόνα τους και που σε κάνει να νιώθεις την αιγαιοπελαγίτικη μαγεία καθώς κυλά στο αίμα σου! Φυσικά, για να τη συνοδέψουμε βρίσκουμε ντοματοκεφτέδες, κολοκυθοκεφτέδες, τυροπιτάκι αμοργιανό, ντάκο με αμοργιανές μυζήθρες και κοτόπουλο μπίρας. «Διανύουμε τον τρίτο χρόνο λειτουργίας μας», μου λένε χαρούμενες για τη μικρή τους επιχείρηση που έχει δημιουργήσει πιστό κοινό. Στο μαγαζί με τον κυκλαδίτικο διάκοσμο ακούμε έντεχνο ελληνικό και ξένο ρεπερτόριο ενώ ο κόσμος γύρω μας είναι ηλικίας 25-45 ετών. Τα βράδια που το μαγαζί απογειώνεται έρχονται παρέες με όργανα και το τραγούδι γίνεται ομαδική υπόθεση. Εδώ θα μείνω!
Σιβιτανίδου 51, πεζόδρομος Ηλ. Σταθμού
21ος Αιώνας
Επιμέλεια: Χρήστος Τσαπακίδης
Ενέργεια από τα κύματα
68
Απολαύστε άφοβα
Μία παράξενη κατασκευή κάνει αισθητή την παρουσία της στις ακτές της Βηρυτού. Το Iris συνδυάζει το design με τη λειτουργικότητα και φιλοδοξεί να εξισορροπήσει σε κάποιο βαθμό τον κατακλυσμό της ακτογραμμής της πόλης από πολυτελείς κατοικίες. Το δημιούργημα της Najjar & Najjar Architects ανοιγοκλείνει σαν βλέφαρο για να προσφέρει καταφύγιο στους περαστικούς που είτε θέλουν να ατενίσουν τη θάλασσα, είτε να ψαρέψουν.
Παράλληλα, είναι συνδεδεμένο με ένα πλωτό σύστημα κυματικής ενέργειας που είναι τοποθετημένο στη θάλασσα και το οποίο χρησιμοποιείται για να μετατρέψει την ισχύ των κυμάτων σε ηλεκτρική ενέργεια (η συνολική ισχύς που μπορεί να παραχθεί δεν είναι ακόμη γνωστή). Ενα πρώτης τάξης παράδειγμα «καθαρής» ενέργειας.
Ενα νέο χρήσιμο αξεσουάρ βγαίνει στην κυκλοφορία για τους baristi της πόλης. Το μελάνι που αφήνει ο μαρκαδόρος Ink N Drink αλλάζει χρώμα ανάλογα με το εάν ο καφές ή το τσάι σου είναι πολύ ζεστό για να το πιεις ή όχι. Εάν η θερμοκρασία του ροφήματος ξεπερνά τους 65 βαθμούς Κελσίου, το μελάνι γίνεται πράσινο. Σε διαφορετική περίπτωση, αλλάζει σε σκούρο μπλε.
www.najjar-najjar.com
www.inkndrinkmarkers.com
Καθαρός αέρας
Συμμετοχικό ψήσιμο
Κιμ, σώσε μας!
Σε κάποιους θυμίζει τους βιονικούς στρατιώτες του Halo. Αν εξαιρέσεις την ευρύτερη ζελατίνα, εμένα μου θυμίζει κράνος stormtrooper στο «Star Wars». Πρόκειται για το νέο concept κράνος που αναπτύσσει ο αμερικανικός στρατός για τους στρατιώτες του. Διαθέτει αυτόνομο σύστημα παροχής καθαρού και δροσερού αέρα που εξασφαλίζει την προστασία του στρατιώτη από πιθανή χημική/βιολογική επίθεση, αλλά και από υψηλές θερμοκρασίες που θα μπορούσαν να μειώσουν τον βαθμό ετοιμότητάς του. Το κράνος είναι ελαφρύτερο και φιλτράρει πιο αποδοτικά τον αέρα και δεδομένου ότι είναι ακόμη σε στάδιο εξέλιξης δεν αποκλείεται τελικά να προστεθούν σε αυτό και άλλα «καλούδια», όπως απεικόνιση χαρτών GPS, βίντεο και άλλων ζωτικών πληροφοριών στη ζελατίνα.
Οι μπάρμπεκιου Κυριακές με φίλους ή συγγενείς είναι ο καλύτερος τρόπος για να κλείσεις μία κοπιαστική εβδομάδα. Αρκεί να μην είσαι ο ψήστης. Τότε αλλάζει το θέμα. Βλέπεις όλους τους καλεσμένους να μαζεύονται γύρω σου όπως οι παππούδες σε μια παρτίδα τάβλι και να σου ζαλίζουν το κεφάλι δίνοντάς σου οδηγίες τύπου: «μην τα ψήνεις τόσο», «μην ρίχνεις λαδορίγανη, κάνει κάπνα!» ή «γύριζε πιο γρήγορα τα ψητά, μην αρπάξουν». Το JAG Grill table είναι μία καλή ιδέα για όσους είναι υπέρ της... συμμετοχικής δημοκρατίας στο μπάρμπεκιου. Πρόκειται για μία κυκλική ψησταριά που αποτελείται από οκτώ επιμέρους σχάρες και επιτρέπει σε όλους τους καλεσμένους να ψήσουν μόνοι τους τη μερίδα τους σύμφωνα με τις δικές τους ανάγκες. Η ψησταριά πλαισιώνεται μάλιστα από ένα ξύλινο τραπέζι, επιτρέποντας στην παρέα να κάθεται γύρω από τη φωτιά και να τρώει άμεσα ό,τι ψήνει. Το JAG Grill table είναι ήδη διαθέσιμο για προπαραγγελία.
Καπιταλιστικά, ιμπεριαλιστικά γουρούνια τρέμετε γιατί ήρθε η ώρα σας! Ο υπέρτατος ηγέτης της Βόρειας Κορέας, ο Θεός επί γης (ο Κιμ Γιονγκ Ουν, ντε!), αρπάζει το όπλο του, σελώνει τον πιστό του μονόκερο και τάσσει τον εαυτό του σε έναν σκοπό που θα ζήλευε και ο Τσακ Νόρις: να πατάξει τον κακοποιό καπιταλισμό και να απελευθερώσει τον κόσμο από τα δεσμά του χρήματος, δίνοντάς του το δικαίωμα να αντιγράψει τη σούπερ κουπ του. Ολα αυτά εκτυλίσσονται στο παιχνίδι “Glorious Leader!”, το οποίο πρόκειται να κυκλοφορήσει μέσα στη χρονιά από τη Moneyhorse για PC και για κάποιες συσκευές που δεν είναι ιδιαίτερα διαδεδομένες στη Βόρεια Κορέα, τα smartphones και τα tablets. Στις επτά πίστες του παιχνιδιού αναλαμβάνεις τον ρόλο του στρουμπουλού ηγέτη για να εξαλείψεις τις στρατιές της Δύσης και μεγαλοσχήμονες διευθυντές, ταξιδεύοντας ακόμα και στις ΗΠΑ για να δεις το Αγαλμα της Ελευθερίας να βουλιάζει στον βυθό της θάλασσας. Πολύτιμος σύντροφος σε αυτές τις περιπέτειες -ποιος άλλος;-, ο Ντένις Ρόντμαν.
www.army.mil
www.jaggrill.com
www.moneyhorsegames.com
69
Μάιος 2014
Braillephone Τα άτομα με προβλήματα όρασης αποτελούν μία μικρή σχετικά αγορά, για αυτό αρκετοί κατασκευαστές προϊόντων τεχνολογίας δεν απευθύνονται σε αυτούς. Αυτό δεν ισχύει για τη βρετανική εταιρεία OwnFone, η οποία άρχισε να διαθέτει το πρώτο τηλέφωνο του κόσμου που χρησιμοποιεί το κώδικα Μπράιγ. Η επιφάνεια του κινητού κατασκευάζεται με 3D εκτύπωση, προκειμένου να διατηρηθεί σε χαμηλά επίπεδα το κόστος (στοιχίζει 74 ευρώ). Οι επίδοξοι αγοραστές επισκέπτονται την ιστοσελίδα της OwnFone και παραγγέλνουν το κινητό τους αποστέλλοντας τα ονόματα των προεπιλεγμένων επαφών που επιθυμούν να μεταφραστούν σε Μπράιγ. Ετσι, τα δύο ή τέσσερα κουμπιά του κινητού θα δίνουν τη δυνατότητα στον χρήστη να καλέσει τις προεπιλεγμένες επαφές απλά με το πάτημά τους.
Στην γκιλοτίνα! Μισείς τα σαλιγκάρια που λυμαίνονται τα φυτά σου, αλλά δεν θέλεις να ξοδεύεις τεράστιες ποσότητες αλατιού για την εξόντωσή τους. Το Snail Pick and Cut της Unikia είναι μία τηλεσκοπική δαγκάνα με ενσωματωμένο μαχαίρι που σε βοηθά να συλλέγεις από απόσταση τα σιχαμένα πλάσματα και να τα αποκεφαλίζεις με συνοπτικές διαδικασίες. H τιμή του δεν ξεπερνά τα 25 ευρώ. unikia.com
myownfone.com
Artoo is here
Θέμα ασφάλειας
Καρέκλα πλάτης
Οσο αυξάνεται η χρήση ποδηλάτου στην πόλη, τόσο αυξάνονται και οι κλοπές. Τα περισσότερα συστήματα ασφαλείας επικεντρώνονται στο δέσιμο του ποδηλάτου με κάποια σταθερή κατασκευή. Η IXOW όμως σκέφτηκε πέρα από τα καθιερωμένα για να μας προσφέρει το Stemlock. Πρόκειται για μία κλειδαριά που χρησιμοποιείται ως μία έξτρα δικλείδα ασφαλείας, καθώς προσαρμόζεται πάνω στο τιμόνι και αποδεσμεύει τις λαβές του τιμονιού από το μπροστινό πιρούνι, καθιστώντας αδύνατη τη χρήση του τιμονιού. Οι κατασκευαστές του υποστηρίζουν ότι το Stemlock είναι πολύ ελαφρύτερο από τα άλλα συστήματα ασφάλειας (όπως η κουλούρα), όμως δεν μας εξηγούν τι γίνεται στην περίπτωση που ο επίδοξος κλέφτης σηκώσει απλά το ποδήλατο στα χέρια του και φύγει μαζί του...
Πόσες φορές έχεις πετύχει τον εαυτό σου μέσα στο μετρό σε ώρες αιχμής, να τρέμουν τα πόδια σου από την κούραση και να θες να κάτσεις απαραιτήτως, αλλά να μην υπάρχει καμία θέση ελεύθερη; Με το Backpack Cooler Chair εξαφανίζεις το πρόβλημα. Πρόκειται για μία αναδιπλούμενη καρέκλα με ιμάντες, που μπορείς να τη φορέσεις στους ώμους σου σαν μία τσάντα πλάτης. Η καρέκλα παρέχει ένα σωρό ανέσεις, όπως ψυγειάκι με τέσσερις εξωτερικές τσέπες για να βάζεις το νερό ή το κολατσιό σου, ενώ στον δεξιό βραχίονα εφαρμόζει μία θήκη για το αναψυκτικό και ένα υφασμάτινο ντουλαπάκι με δύο ράφια για να βάλεις την εφημερίδα ή τα gadgets σου. Μπορείς να το χρησιμοποιήσεις είτε στα μέσα μεταφοράς (αν και μάλλον θα αρχίσει να σε κοροϊδεύουν οι υπόλοιποι επιβάτες), στο πικνίκ, στο ψάρεμα ή ακόμη και στην εκκλησία (ήρθε η ώρα να αντικαταστήσεις εκείνο το παλιό σκαμπό).
Είναι ένας από τους ελάχιστους ήρωες του “Star Wars” που έχει εμφανιστεί και στις δύο τριλογίες, ενώ θα συνεχίσει και στην επόμενη. Και μπορεί ο φλώρος C-3PO να τον αποκαλεί με διάφορα κοσμητικά επίθετα, όμως ο R2D2 είναι ένας από τους πιο συμπαθητικούς χαρακτήρες της σειράς. Την άποψη αυτή φαίνεται πως συμμερίζονται και οι Shawn και Lara Steele, οι οποίοι ξεκίνησαν πέρυσι τον Αύγουστο ένα project (με την έξυπνη ονομασία L3-G0) για να δημιουργήσουν έναν πλήρως λειτουργικό Artoo, χρησιμοποιώντας ως κύριο υλικό κατασκευής τα lego! Το project ολοκληρώθηκε τον Μάιο με τη βοήθεια των Nikita και Laurel Lee Steele και του Hosik Lee και παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο Emerald City Comicon. Ο Artoo αποτελείται από περίπου 16.000 lego, ζυγίζει περίπου 30 κιλά, έχει ύψος περίπου 1 μέτρο (κλίμακα 1:1 με αυτόν των ταινιών) και μπορεί να αναπτύξει ταχύτητα έως 8 χλμ. ανά ώρα. Ο κινητήρας του ελέγχεται από δύο Arduinos με τη χρήση του Microsoft Surface Pro.
www.ixow.com
www.hammacher.com
l3-g0.blogspot.gr
Κείμενο: Πόπη Διαμαντάκου / Φωτογραφία: Στέφανος Καστρινάκης
70
Ο δήμαρχος που ταιριάζει στην Αθήνα
Τον άκουγα δύο, τρεις ημέρες πριν από την εκλογική μάχη να ξεκαθαρίζει σε συγκέντρωση που γινόταν σε πλατεία κεντρικής γειτονιάς των Αθηνών ότι αυτός ως δήμαρχος δεν πρόκειται να χαριστεί σε καταστηματάρχες που καταπατούν τον νόμο για τα τραπεζοκαθίσματα. Απέναντί του βρίσκονταν αυτού του είδους ακριβώς καταστηματάρχες. Ανάμεσα στους τελευταίους και ο περιπτεράς, που είχε στήσει ολόκληρο τσαντίρι γύρω από το περίπτερο, για να απλώσει την επιχείρησή του, έχοντας μετατρέψει μια γωνιά της ωραιότατης πλατείας σε αυθαίρετο καραγκιόζ μπερντέ. Ο κύριος Καμίνης όμως δεν έδινε καμία σημασία στα ψηφαλάκια εκείνη τη στιγμή. Στο παραπέντε της δύσκολης εκλογικής μάχης δεν έκανε καμία υποχώρηση από τις αρχικές του προτεραιότητες. Προσηλωμένος στο όραμα μιας Αθήνας όπου με πείσμα και επιμονή σε έναν συστηματικό, σύγχρονο επανασχεδιασμό της λειτουργίας της θα θεμελιωθεί οριστικά -και όχι ευκαιριακά όπως με τους Ολυμπιακούς Αγώνες- ένα κοσμοπολίτικο, λειτουργικό για κατοίκους και επισκέπτες μοντέλο πρωτεύουσας. Γιατί ζούμε οι Αθηναίοι σε μια πόλη-σύμβολο. Παγκόσμιο. Νομίζω ότι το συνειδητοποιούμε σιγά σιγά με ηρεμία, καθώς απομακρυνόμαστε πια από τα ενοχικά σύνδρομα των μεταπολιτευτικών στρεβλώσεων, που δημιούργησαν στη σχέση μας με την πόλη και την ιστορία της μια «παλαιοκομμουνιστική» αντίληψη ότι κάθε αίσθημα υπερηφάνειας
και κάθε εκδήλωση φροντίδας στον τόπο μας αποτελεί κατάπτυστο τοπικισμό και ως εκ τούτου συνιστά ροπή προς τον εθνικισμό. Κάτι τέτοιες υπερβολές προκάλεσαν τη σύγχυση ταυτότητας των Αθηναίων και τα κόμπλεξ που πλήρωσε η πόλη με την επί μακρόν αδιαφορία των κατοίκων της. Και είναι απέναντι ακριβώς σε αυτά που στάθηκε ο Γιώργος Καμίνης πριν από τριάμισι χρόνια, όταν, αουτσάιντερ για τη δημαρχία της Αθήνας, κατάφερε τελικά να την κερδίσει. Με τα ίδια ακριβώς κόμπλεξ -του κλειστοφοβικού επαρχιωτισμού- βρέθηκε να μάχεται, όταν διεκδίκησε την επανεκλογή του αυτόν τον ιστορικό Μάιο για την Αθήνα, προκειμένου να ολοκληρώσει το έργο που ξεκίνησε για μια πόλη με ανοιχτούς ορίζοντες και αυτοπεποίθηση, η οποία σχεδιάζει και κερδίζει τη θέση που της ανήκει στον παγκόσμιο χάρτη. Και ο κύριος Καμίνης ξανακέρδισε τη μάχη. Γιατί είναι ο δήμαρχος που ταιριάζει στην Αθήνα. Επειδή η πόλη θέλει να κλείσει πια τις πληγές της. Να αφήσει πίσω της τον τρόμο ότι θα γίνει έρμαιο έξαλλων νεολαίων και ασυνείδητων μπαχαλάκηδων που έσπαγαν και έκαιγαν με λύσσα περιουσίες και μνήμες αγαπημένες των Αθηναίων (δεν ξεχάσαμε τον Φεβρουάριο του ’12, η ανοιχτή πληγή του Αττικόν δεν μας το επιτρέπει). Επειδή η πόλη αρνείται να βουλιάξει στον κλειστοφοβικό επαρχιωτισμό των φοβικών συνδρόμων και του ρα-
τσισμού. Ανοιχτή και φιλόξενη για φυλές και θρησκείες όπως όλες οι μεγάλες πόλεις της ιστορίας και του κόσμου, πολύμορφη και πολυπολιτισμική, σταυροδρόμι πολιτισμού, όπως ταιριάζει στη μνήμη και την ιστορία της. Ε, ναι, Rethink Athens και εκθέσεις γλυπτών στον Εθνικό Κήπο, για να αναδειχθεί έτσι ακόμη περισσότερο το έξοχο Μουσείο της Ακρόπολης και το πολυαναμενόμενο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και να κατηφορίσει ο πολιτισμός στην Πειραιώς του Φεστιβάλ Αθηνών, περνώντας από την «Τεχνόπολις» και το Κέντρο Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας του Δήμου της Αθήνας. Ε, λοιπόν, ναι, ο κύριος Καμίνης ταιριάζει στην Αθήνα γιατί δεν έχει κανένα ταμπού να συνεργαστεί με την ιδιωτική πρωτοβουλία. Οχι μόνο γιατί αυτό σημαίνει και συρρίκνωση, μέχρι εξαφάνιση του διεφθαρμένου κρατισμού, αλλά και γιατί κυρίως σημαίνει θέσεις εργασίας με στέρεες βάσεις σε ένα μοντέλο παραγωγικής ανάπτυξης και όχι παρασιτικού δημοσιοϋπαλληλισμού. Να τελειώνουμε με τις αγκυλώσεις της μεταπολίτευσης. Και η Αθήνα έδειξε τον δρόμο. Ανήκει πια σε μια νέα εποχή. Ηταν καιρός.