Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος by Metropolis

Ιούλιος Αύγουσ τος 2014

Στην Αριστοτέλους... Ο Μιχάλης Μαδένης και τα μυστικά της τέχνης του

Αστική γεωγραφία Διαδρομές πολιτισμού στην οδό Πειραιώς

Επιρροές και ταυτότητες Ο Ανδρέας Παπαμιμίκος και η καθημερινότητά του

Σκανάρετε το QR Code στην αρχή των κειμένων και ανακαλύψτε έξτρα περιεχόμενο

Metropolis www.metropolispress.gr

«Εναρξις τον Σεπτέμβριον» O Nίκος Γκέλια και ο Κώστας Νικούλι, οι δύο πρωταγωνιστές της νέας ταινίας του Πάνου Κούτρα, “Xenia”

Edito

Για τα δικαιώματα και τις ελευθερίες Κώστας Τσαούσης kt@m-media.gr Η Νάντια Βαλαβάνη στη Μεταπολίτευση -τον Ιούλιο του 1974- δεν είχε καν προλάβει να κλείσει τα 20 της. Φοιτήτρια στην τότε ΑΣΟΕΕ. Κι όμως, είχε προλάβει να γνωρίσει στο πετσί της όλη τη βία της δικτατορίας και των οργάνων της - Ασφάλεια, βασανιστήρια, Κορυδαλλός. Σήμερα, σχεδόν 60 ετών, είναι βουλευτής, εκλεγμένη με τον ΣΥΡΙΖΑ στη Β΄Αθηνών. Η Βαλαβάνη κλήθηκε από τον δημοσιογράφο Λάμπρο Τόκα να απαντήσει σε μία κλειστή λίστα 20 ερωτήσεων. Η ερώτηση υπ΄ αριθμόν 12 ήταν η εξής: «Πώς κρίνεις το σύνθημα που ακούγεται στις σημερινές διαδηλώσεις ‘Ψωμί - Παιδεία - Ελευθερία, η Xούντα δεν τελείωσε το ΄73’, που αποτελεί παραλλαγή του κεντρικού συνθήματος του Πολυτεχνείου;». Η Βαλαβάνη στην απάντησή της (δημοσιεύεται στο βιβλίο «Τα παιδιά του Φλεβάρη - Μαρτυρίες συλληφθέντων αγωνιστών 40 χρόνια μετά το χτύπημα στο κλιμάκιο του ΚΚΕ το 1974», εκδόσεις Καστανιώτη) είναι κατηγορηματική: «Η Χούντα τελείωσε το ‘74». Η Βαλαβάνη δεν είναι η εξαίρεση. Ολοι όσοι στάθηκαν απέναντι στη Χούντα και την πολέμησαν με τα όπλα που ο καθείς διέθετε εκείνη τη δύσκολη εποχή -ανεξαρτήτως των σημερινών ιδεολογικών και πολιτικών επιλογών τους- συμφωνούν πως η Ιστορία δεν επιδέχεται άλλης ανάγνωσης, ούτε πολύ περισσότερο μιας αναθεωρητικής ματιάς που μπλέκει τα τότε με τα σημερινά. Στο ίδιο ερώτημα, ένας άλλος σύντροφος της, ο Νίκος Τσικόπουλος, απαντά ότι το σύνθημα αυτό αποτελεί «παρωδία και όχι παραλ-

λαγή του κεντρικού συνθήματος του Πολυτεχνείου». Από τον Ιούλιο του ΄74, τον ερχομό του Καραμανλή και την αποκατάσταση της Δημοκρατίας, μας χωρίζουν 40 ολόκληρα χρόνια. Η Μεταπολίτευση είναι πλέον ένα ιστορικό γεγονός, ένας σταθμός στη πορεία της σύγχρονης Ελλάδας. Το πώς και το γιατί της διακυβέρνησης των δεκαετιών που ακολούθησαν αφορούν πέραν όλων των άλλων τους πολιτικούς επιστήμονες και τους ιστορικούς. Σαράντα χρόνια μετά, το ζητούμενο της δικής μας εποχής δεν είναι άλλο από την εμβάθυνση και την ποιοτική ενίσχυση των θεσμών της δημοκρατίας. Με άλλα λόγια, αυτό που χρειαζόμαστε είναι καλύτερη δημοκρατία… Εχοντας στη σκέψη μας όλα αυτά -τις μικρές ιστορίες της Μεταπολίτευσης που θα διαβάσετε στις σελίδες του παρόντος τεύχους- επιλέξαμε να βάλουμε στο εξώφυλλο τους πρωταγωνιστές της ταινίας του Πάνου Κούτρα “Xenia” που παίχθηκε τον περασμένο Μάιο στις Κάννες και θα βγει στις αθηναϊκές αίθουσες τον ερχόμενο Οκτώβριο. Οι λόγοι της επιλογής μας έχουν να κάνουν ακριβώς με το ζητούμενο της εποχής μας, την εμβάθυνση της δημοκρατίας μας και τη δυνατότητά της να δίνει ουσιαστικές απαντήσεις σε κρίσιμα ζητήματα που αφορούν δικαιώματα και ελευθερίες.

Index “Xenia”... 6

Μαδένης...26

Ο Νίκος Γκέλια και ο Κώστας Νικούλι πρωταγωνιστούν στη νέα ταινία του Πάνου Κούτρα

Ο Νικήτας Καραγιάννης επισκέφτηκε το ατελιέ του ξεχωριστού δημιουργού

«Εντευκτήριο»... 30 Ο Γιώργος Κορδομενίδης μιλάει για τα 27 χρόνια του λογοτεχνικού περιοδικού

Επέτειος... 10

Αφιέρωμα... 31

Ο Δημήτρης Σωτηρόπουλος γράφει για την ευζωία της μεταπολίτευσης και την κατάρρευση ενός ασθενούς οικοδομήματος

Μια διαδρομή πολιτισμού από την Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων έως το Σχολείο της Ειρήνης Παππά

Μεταπολίτευση... 12 Ο Κώστας Τσαούσης για το πώς θα ήταν η αφήγησή της μέσα από ένα post του facebook

Χρήσιμα... 50 Μαθητικά χρόνια... 14 Η Αγγέλα Καστρινάκη φιλοτεχνεί τον δικό της κόσμο της Μεταπολίτευσης μέσα από πραγματικές ιστορίες πραγματικών ανθρώπων

«Ανακρίσεις»... 16

Ψηφιακές πλατφόρμες στην υπηρεσία των... διακοπών

Αστυνομικά... 52 Πιάστε τον δολοφόνο στην παραλία

Ο Λάμπρος Τόκας υποβάλλει 20 ερωτήσεις σε ανθρώπους που βασανίστηκαν από τη Χούντα

Προτάσεις... 54 Παπαμιμίκος...18 O γραμματέας της Νέας Δημοκρατίας συστήνεται με έναν διαφορετικό τρόπο

Ο Ηλίας Κολοκούρης ετοίμασε μια λίστα με τα must-read βιβλία του καλοκαιριού

Αθήνα... 57 Γωνιές της πόλης που αντέχουν τις υψηλές θερμοκρασίες

Ολυμπιακά Ακίνητα... 22 Ο Χάρης Σαββίδης προτείνει τρόπους για την αξιοποίησή τους

METROPOLIS

5/1057

www.metropolispress.gr / metropolis@metropolisnews.gr / Facebook: MetropolisPress / YouTube: MetropolisPress Ιδιοκτησία - Εκδοση: Μ media Α.Ε. / Εδρα: Κύπρου 12Α Τ.Κ. 183 46 - Μοσχάτο, τηλ. 210 4823977, φαξ 210 4832887 Διεύθυνση: Κώστας Τσαούσης Project Manager: Βίκτωρας Δήμας Ειδικός Σύμβουλος: Θάνος Τριανταφύλλου Συντονισμός: Νατάσα Μαστοράκου, Χρήστος Τσαπακίδης Σύνταξη: Ανδρέας Γιαννόπουλος, Νίκητας Καραγιάννης, Βούλα Σουρίλα, Δημήτρης Χαλιώτης Υποστήριξη: Βασίλης Λουκανίδης Εκτύπωση: «Καθημερινές Εκδόσεις» Α.Ε.

Κείμενο: Δημήτρης Χαλιώτης / Φωτογραφίες: Μάριος Κουρουνιώτης

I ούλιος - Αύγουσ τος 2014

Με το βλέμμα στο ταξί δι

Στα 20 χρόνια τους βρέθηκαν από το πουθενά στο κόκκινο χαλί του Φεστιβάλ των Καννών, φορώντας σμόκιν και με τα φλας γύρω τους να αστράφτουν. Δεν θα μπορούσαν να το φανταστούν ούτε στα πιο τρελά τους όνειρα. Κι όμως, ο Νίκος Γκέλια και ο Κώστας Νικούλι, οι δύο νεαροί πρωταγωνιστές της νέας ταινίας του Πάνου Κούτρα “Xenia”, που θα κάνει πρεμιέρα στις ελληνικές αίθουσες τον Οκτώβριο από την Feelgood Entertainment, το έζησαν στην πραγματικότητα. «Οταν θες κάτι πολύ, το μπορείς», μου λένε με ένα στόμα μια φωνή. Και οι δύο κατάγονται από την Αλβανία. Ο Κώστας γεννήθηκε εδώ. Ο Νίκος ήρθε στην Ελλάδα στα έξι του χρόνια, το 1997. «Πήγα ξανά στην πρώτη δημοτικού για να προσαρμοστώ πιο γρήγορα», μου λέει. «Επειδή οι γονείς μου δούλευαν, έμενα στο σχολείο και μετά το τέλος των μαθημάτων. Μία από τις δραστηριότητες που υπήρχαν για να μας απασχολούν μέχρι να έρθουν να μας πάρουν οι γονείς μας ήταν και η θεατρική αγωγή. Αυτή ήταν η πρώτη μου επαφή. Μετά όταν τελείωσα το δημοτικό και πήγα στο γυμνάσιο υπήρχε κι εκεί θεατρική ομάδα. Οπότε από μικρός όλο αυτό ήταν μέσα στην καθημερινότητά μου», συμπληρώνει. Ο Κώστας πάλι ήταν ήδη στο λύκειο όταν άρχισε να μυείται στην υποκριτική τέχνη. «Υπήρχε μια θεατρική ομάδα στο σχολείο. Ετσι άρχισα να ασχολούμαι με την υποκριτική και να γουστάρω!» μου λέει και το πρόσωπό του φωτίζεται. Με το που τέλειωσε το σχολείο έμαθε για το casting του “Xenia”. Δεν έχασε χρόνο. Δήλωσε συμμετοχή και άρχισε να περνάει το ένα δοκιμαστικό μετά το άλλο. Πέρασαν κάποιοι μήνες μέχρι να συναντηθεί σε ένα από τα τελικά δοκιμαστικά με τον Νίκο. Δεν χρειάστηκε άλλο. Ο Κούτρας είχε βρει το πρωταγωνιστικό του δίδυμο.

«Τι σκεφτήκατε όταν πρωτοείδε ο ένας τον άλλον;» τους ρωτάω και βάζουν τα γέλια ψάχνοντας να βρουν τις λέξεις. «Ρε συ, αυτό δεν στο έχω ρωτήσει ποτέ! Για λέγε!» πειράζει ο Νίκος τον Κώστα. «Τον είδα και κατάλαβα ότι αυτός μάλλον ήταν πιο προετοιμασμένος από μένα», μου εξομολογείται ο Κώστας. «Εγώ ήμουν λίγο αλλού. Εδινα και πανελλήνιες εκείνη την περίοδο. Οχι ότι με ένοιαζαν οι πανελλήνιες, απλά δεν είχα καταλάβει πόσο σημαντική είναι αυτή διαδικασία του casting για να δώσω τη δέουσα προσοχή. Είδα λοιπόν τον Νίκο πολύ πιο έτοιμο και προσηλωμένο στον στόχο του και ένιωσα λίγο σαν... αγγούρι. Από τη μία ήθελα κάπως να τον εντυπωσιάσω κι από την άλλη έτρεμα μέσα μου. Μετά έμαθα ότι ήταν ήδη και στη Δραματική και σκέφτηκα: 'Ω! Ηθοποιός!'».

έγινε. Πρώτη μέρα στο γύρισμα και ο Νίκος και ο Κώστας μοιάζουν με δύο «αδέλφια» εκστασιασμένα με όλο αυτό που συμβαίνει γύρω τους. «Ολοι τρέχανε πέρα-δώθε. Αυτό για τους γνωρίζοντες είναι κάτι φυσικό. Αλλά για εμάς ήταν καινούργιο», μου εξηγεί ο Κώστας. «Ηταν σαν να ανακαλύπταμε εκείνη την ώρα την πυρηνική φυσική!» παρεμβαίνει ο Νίκος. Είχαν όμως πάντα τον Πάνο Κούτρα φύλακα-άγγελό τους. «Γενικά νοιαζόταν για εμάς. Και σαν άνθρωπος. Θυμάμαι να λέει συχνά στους άλλους να μας προσέχουν», μου αποκαλύπτει ο Κώστας. «Ε, ήμασταν τα μικρά έτσι κι αλλιώς εκεί, οπότε καταλαβαίνεις… Ηταν γενικά πολύ στοργικός», συμπληρώνει ο Νίκος. «Και σαν πατέρας και σαν φίλος και σαν παιδί ώρες ώρες! Ανάλογα με τη συνθήκη, άλλαζε!» σχολιάζει ο Κώστας.

«Εγώ πάω εκείνη τη μέρα στο casting και μου λέει ο Πάνος ότι σήμερα είναι διαλογικό το δοκιμαστικό. Και βλέπω ξαφνικά μπροστά μου ένα άγριο παιδί -στην κυριολεξία όμως!- ξυρισμένο με μία μοϊκάνα να κρατάει ένα χαρτί και να διαβάζει τα λόγια. Αυτή ήταν η πρώτη εικόνα που μου έχει μείνει από τον Κώστα», θυμάται ο Νίκος γελώντας.

Το “Xenia” είναι η πιο ώριμη, ευαίσθητη και ουσιαστικά φωτεινή ταινία του Κούτρα. Μία γλυκόπικρη ιστορία ενηλικίωσης, που δεν παραγνωρίζει τίποτα απ’ όσα σκοτεινά μας περιτριγυρίζουν, αλλά αφήνει από επιλογή ανοιχτή την πόρτα στην ελπίδα. «Είναι μία ταινία για τις ανθρώπινες σχέσεις, για την ταυτότητα, την προσωπική σου και όχι την κοινωνική σου. Γι’ αυτό που είσαι και όχι γι’ αυτό που σου επιβάλλεται», σχολιάζει ο Νίκος και ο Κώστας σπεύδει να προσθέσει: «Εσύ καθορίζεις τη ζωή σου. Ο καθένας μπορεί να πάρει τις αποφάσεις για τον εαυτό του. Σου δίνει δύναμη αυτή η ταινία για να κάνεις αυτό που θέλεις στη ζωή σου. Αν θέλεις, μπορείς».

Μετά γίνονται φίλοι. Πριν ακόμα ξεκινήσουν τα γυρίσματα. Οι πρόβες κρατάνε σχεδόν έξι μήνες και οι δυο τους περνούν άπειρες ώρες παρέα. Βγαίνουν, συζητούν, γνωρίζονται καλύτερα. «Μία φιλία προκύπτει», παρατηρεί ο Νίκος. «Περάσαμε πολύ χρόνο μαζί. Ηταν κάτι πρωτόγνωρο και για τους δυο μας. Ημασταν δύο νέοι που δεν ξέραμε τίποτα από τον μαγικό κόσμο του σινεμά. Ολα τα ανακαλύπταμε μαζί». Στην ταινία υποδύονται δύο αδέλφια, μετανάστες στην Ελλάδα, που μετά τον θάνατο της μητέρας τους από την Αλβανία ξεκινούν την αναζήτηση του Ελληνα πατέρα τους φτάνοντας μέχρι τη Θεσσαλονίκη. Ηταν μία σχέση αίματος που έπρεπε να χτιστεί στις πρόβες. Από την πρώτη ημέρα του γυρίσματος έπρεπε να πείθουν για αδέλφια. Κι έτσι

«Πώς νιώσατε όταν διαβάσατε το σενάριο;» τους ρωτάω. «Ηταν μαγευτικό. Σε ταξίδευε», μου απαντά αμέσως ο Κώστας. «Οταν μας αφηγήθηκε αρχικά ο Πάνος όλη την πλοκή της ταινίας θυμάμαι να μου έχει κοπεί κυριολεκτικά η ανάσα σε δύο σκηνές», συμπληρώνει ο Νίκος και μου τις λέει, αλλά για ευνόητους λόγους δεν θα γίνω ο σπαστικός που θα σας τις αποκαλύψει.

Τους ρωτάω για τους ήρωές τους. Τι θαύμασαν σε αυτούς; Πόσο κοντά και πόσο μακριά τους είναι; «Στον Ντάνι αγάπησα το θάρρος του να τολμάει πράγματα. Εγώ δεν το έχω. Ταυτίζομαι σε άλλα πράγματα μαζί του, αλλά αυτό που έμαθα από τον Ντάνι είναι ότι αν θέλω πολύ κάτι πρέπει να φτάνω στα άκρα για να το αποκτήσω», μου λέει ο Κώστας, ο οποίος υποδύεται τον μικρότερο αδελφό που δεν σταματά να ονειρεύεται παρά τις αντίξοες συνθήκες. «Εγώ έχω πολλά κοινά στοιχεία γενικότερα με τον Οδυσσέα», μου εξομολογείται ο Νίκος. «Είναι κλειστός, αρκετά καταπιεσμένος - εγώ όχι σε τέτοιο βαθμό ευτυχώς. Αυτό όμως που θαύμασα σε αυτόν είναι εκείνη η στιγμή που παίρνει μία μεγάλη απόφαση για τη ζωή του και ανατρέπει τα πάντα. Οταν αποφασίζει να ακολουθήσει τον Ντάνι στην αναζήτηση του πατέρα τους και ξεκινάει το ταξίδι. 'Ξύπνα! Φεύγουμε!' του λέει. Αυτό». Κι ύστερα παραδέχονται και οι δύο ότι υπό άλλες συνθήκες θα μπορούσαν σίγουρα να είναι οι ήρωές τους.

χρόνια ο Νίκος και ο Κώστας γίνονται ουκ ολίγες φορές θύματα λεκτικής ρατσιστικής βίας. «Ηταν η περίοδος που έγινε το μπαμ, που ήρθε στην Ελλάδα το μεγάλο μεταναστευτικό κύμα από την Αλβανία. Και η αλήθεια είναι ότι στο ξένο και το διαφορετικό πάντα είμαστε επιφυλακτικοί», μου λέει ο Κώστας, επιχειρώντας να κρατήσει χαμηλούς τόνους. «Μου έχει τύχει να μου πουν κάποια παιδιά διάφορες κουβέντες. Πάντα έριχνα τις ευθύνες όχι στο παιδί, αλλά στην οικογένειά του και στην ίδια την κοινωνία. Τι ερεθίσματα του έχει δώσει αυτή η κοινωνία… Οταν βλέπεις στην τηλεόραση όλη την ώρα ότι Αλβανοί ληστεύουν και σκοτώνουν είναι λογικό να χτιστεί και μία ολόκληρη νοοτροπία από πίσω. Βλέπεις όμως και πώς αλλάζει όλο αυτό», σχολιάζει ο Νίκος και ο Κώστας συμπληρώνει: «Τώρα πια έχουν συνηθίσει τους Αλβανούς. Αλλά παλαιότερα είχαμε βιώσει πολλά κρούσματα ρατσισμού. Προσωπικά θέλω να τα αφήσω πίσω. Δεν με ενδιαφέρει να αποδείξω σε κανέναν ότι μπορώ να κάνω όσα ονειρεύομαι κι ας είμαι Αλβανός!».

Στην αρχή της ταινίας υπάρχει μια ανατριχιαστική σκηνή με χρυσαυγίτες που κυνηγούν μετανάστες στο κέντρο της Αθήνας. Ο Νίκος και ο Κώστας βέβαια δεν περίμεναν τη Χρυσή Αυγή για να βιώσουν στο πετσί τους τι εστί ρατσισμός. Στα μέσα της δεκαετίας του ’90 η συντριπτική πλειοψηφία της ελληνικής κοινωνίας έχει ήδη στείλει τους Αλβανούς μετανάστες στο πυρ το εξώτερον. Στα σχολικά τους

Οι δυο τους δεν αλλάζουν την Αθήνα με τίποτα. «Δεν μπορώ να με φανταστώ να πάω να μείνω κάπου αλλού», μου εξομολογείται ο Νίκος. «Εμένα οι γονείς μου επέστρεψαν στην Αλβανία. Το σκέφτηκα στιγμιαία. Ευτυχώς ήρθε στη ζωή μου η ταινία του Πάνου και έπεισα τους γονείς μου ότι πρέπει να μείνω στην Αθήνα», μου λέει ο Κώστας και ο Νίκος θυμάται: «Πίναμε καφέ μια μέρα και συζη-

I ούλιος - Αύγουσ τος 2014

τούσαμε πώς θα ήταν αν αποφασίζαμε να φύγουμε και να πάμε να ζήσουμε στην Αλβανία. Δεν υπάρχει καμία περίπτωση!». «Εδώ ωστόσο τα πράγματα έχουν δυσκολέψει πολύ τα τελευταία χρόνια», τους λέω και αναρωτιέμαι αν ένιωσαν ποτέ να τους κόβονται τα φτερά, να μην τους αφήνουν να ονειρευτούν, όπως τόσα και τόσα νέα παιδιά στην Ελλάδα που βρίσκονται μπροστά σε αδιέξοδο. Η απάντησή τους με αιφνιδιάζει. «Δεν ανήκουμε σε αυτούς που έζησαν με τα πολλά, ξαφνικά τους τα κόψανε και πάθανε κατάθλιψη. Δεν παίρναμε ποτέ 3.000 ευρώ μισθό», μου επισημαίνει ο Νίκος. «Εμείς μεγαλώσαμε στην περίοδο της κρίσης. Λίγο συμφιλιωθήκαμε με αυτή. Είπαμε 'Κρίση-κρίση, αλλά αυτά έχουμε και πρέπει με αυτά να βρούμε την άκρη!'» προσθέτει ο Κώστας και συνεχίζει: «Βγήκαμε στην κοινωνία με το όνειρο να γίνουμε κάτι για τον εαυτό μας. Να γίνουμε ηθοποιοί για εμάς. Για να είμαστε χαρούμενοι. Και οι γονείς μας ποτέ δεν μας στέρησαν την ελπίδα». «Οπως οι ίδιοι ήρθαν εδώ με μια ελπίδα, έχουν μάθει να στην ενισχύουν και σε εσένα», καταλήγει ο Νίκος. Πολύτιμο αυτό. Ισως σε αυτό τελικά να πάσχουμε οι υπόλοιποι.

Κείμενο: Δημήτρης Π. Σωτηρόπουλος*

I ούλιος - Αύγουσ τος 2014

Κοιτάζοντας τη μεταπολίτευση από το τέλος της Ανήκω σε όσους «συνελήφθησαν» μέσα στη δικτατορία και κατόπιν εξαργύρωσαν όλα τα οφέλη από αυτή τη «σύλληψη». Για να το πω απλούστερα, γεννήθηκα το 1972 και βίωσα με μακάρια ευχαρίστηση όλα τα ωραία της μεταπολίτευσης: τη μακρύτερη περίοδο του ελληνικού κράτους με τέτοιο βαθμό πολιτικής σταθερότητας, τέσσερις δεκαετίες χωρίς πολιτειακές μεταβολές, μια αδιατάρακτη ειρήνη και μια οικονομική ανάπτυξη και ευημερία που ούτε στα τρελά της όνειρα δεν είχε φανταστεί τούτη η κοινωνία των τέως αγροτών και των τρυφερών τους βλασταριών. Για ένα πιτσιρίκι σαν του λόγου μου -καθαρά βιωματικά μιλώντας- η δεκαετία του '80 ήταν ένας παράδεισος. Το «εκδημοκρατισμένο» σχολείο της πασοκικής κουλτούρας είχε ελάχιστες απαιτήσεις από τους μαθητές του: τους αξιολογούσε με ισοπεδωτικούς όρους, κατήργησε, δε, ό,τι μπορούσε να παραπέμπει σε μηχανισμούς πειθαρχίας (ποδιά, διαγωγή κλπ.). Ολα αυτά φάνταζαν περίπου τέλεια στο ακραία φιλελεύθερο σπίτι μου. Είχα πλέον και την κρατική νομιμοποίηση να κάνω ό,τι ήθελα. Μου επιτρεπόταν να διαβάζω το λιγότερο δυνατό, και όλο τον υπόλοιπο χρόνο μου να τον περνώ παίζοντας μέχρι αργά εκτός σπιτιού, «λιώνοντας» στο ATARI (δεν υπήρχαν φευ ακόμη οι θεωρίες για τις εξαρτήσεις από τα ηλεκτρονικά παιχνίδια) και κάνοντας κάθε καλοκαίρι τρεις μήνες διακοπές σε κάποιο θέρετρο γεμάτο με άλλα μικρά ρεμάλια σαν κι εμένα. Μόνο από μια (ευτυχή) συγκυρία μυήθηκα στις χαρές του διαβάσματος, χάρη στη μεγάλη βιβλιοθήκη του πατέρα μου και στην εγγενή εσωστρέφειά μου - κατά τα άλλα δεν θυμάμαι να άνοιγα βιβλίο για το σχολείο. Σημασία έχει ότι αυτός ο πανηδονισμός με έφερε πολύ κοντά σε μια α-πολίτικη ενατένιση του κόσμου. Κάποιοι, σχεδόν αόρατοι, είχαν επιφορτιστεί με το καθήκον της διακυβέρνησης, προκειμένου όλοι εμείς οι

υπόλοιποι να κάνουμε τις ζωές μας - αυτό καταλάβαινα ασυνείδητα. Οι φιγούρες αυτών των πολιτικών μού ήταν βέβαια γνωστές, μιλούσαν στραμπουληγμένα ελληνικά και είχαν ένα γελοίο ύφος χιλίων καρδιναλίων. Ορισμένοι μάθαινα ότι ήταν και διεφθαρμένοι.

Η συλ λογική ε μπε ιρία της χρεοκοπίας Εξαιτίας αυτής της αλαζονείας και της υποκρισίας, μαζί με μια ενστικτώδη απόρριψη της κολακείας των κατώτερων ενστίκτων (είπαμε, ήμουν ηδονιστής αλλά όχι αήθης), ήταν που «πολιτικοποιήθηκα» απότομα. Ηταν η πρώτη, πολλά υποσχόμενη περίοδος Σημίτη, κι εγώ 24 χρονών. Ας σημειωθεί εδώ ότι είχε προηγηθεί μια άλλη επώδυνη εμπειρική διαπίστωση από την πλευρά μου: στα κυρίαρχα πολιτικά κόμματα στρατεύονταν κι έκαναν καριέρα κατά κανόνα οι λιγότερο ενδιαφέροντες (για να το πω κομψά) και οι πιο ιδιοτελείς της γενιάς μου. Συνειδητοποιούσα ταυτόχρονα ότι δεν ήταν περισσότερο πολιτικοποιημένοι από εμένα τον «απολιτίκ» και όσους απείχαν από τέτοιες παραδοσιακές στρατεύσεις. Ο σνομπισμός μου αποκτούσε έτσι σοβαρό λόγο ύπαρξης. Γινόταν μια πολιτική στάση που πατούσε σε δύο προϋποθέσεις: τη χειραφέτησή μου από τον κυρίαρχο τρόπο σκέψης, και την έγνοια για την τεκμηρίωση των απόψεών μου. Κοντολογίς, όφειλα να μην αναπαράγω την περιρρέουσα μπουρδολογία και να μελετώ πολύ. Προφήτης δεινών δεν το έπαιζα, αλλά ήδη από το 2007 κάτι σάπιο υπήρχε στο βασίλειο της Δανιμαρκίας, αυτό τουλάχιστον το καταλάβαινα καλά. Αλλά και πάλι εφησύχαζα κι επαμφοτέριζα. Χρειαζόταν κάτι δυνατό για να οριστικοποιήσω την αμφιβήτησή μου ως προς εκείνο που με έκανε αυτό που ήμουν. Για τη γενιά μου που μεγάλωσε με τα διονυσιακά γλέντια του γιουρομπάσκετ και αργότερα με το «θαύμα» της ομάδας του Ρεχάγκελ, η πρώτη μεγάλη σκληρή

συλλογική εμπειρία ήταν αυτή της χρεοκοπίας του 2010 και -λίγο αργότερα- των εκλογών του 2012. Σε αυτό το διάστημα ακόμα και οι τελευταίες ψευδαισθήσεις κατέρρευσαν με πάταγο. Ολο αυτό που συνέβαινε, ο ακήρυχτος χαμηλός εμφύλιος, η προ-πολιτική βαρβαρότητα των νοσταλγών του Χίτλερ, η απαξίωση της χώρας στα μάτια των ξένων, η μικρότητα του πολιτικού συστήματος, οι μούντζες στη βουλή στοίχειωναν -χωρίς καμία υπερβολή- τον ύπνο μου. Τι είχε συμβεί στα αλήθεια; Αν η κατάρρευση δεν ήταν τελικά ένα απλό δημοσιονομικό πρόβλημα ή μια ακόμη κρίση του παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού, τα απόνερα του οποίου είχαν φθάσει να μας πνίξουν, αλλά υπήρξε επίσης το ξεγύμνωμα του πολιτικού και του πολιτισμικού μας ήθους και των θεσμικών τους αποτυπώσεων, τότε το ψάρι βρομούσε ολόκληρο, όχι μόνο στο κεφάλι. Αναμφισβήτητα, λοιπόν, το πρίσμα μου δεν μπορούσε να είναι άλλο από αυτό της χρεοκοπίας. Από εκείνο το παρατηρητήριο έπρεπε να ξαναδώ την ιστορία της μεταπολίτευσης, αναγκαστικά από πίσω προς τα εμπρός. Η αυτοβιογραφική αυτή αφήγηση θα μπορούσε άνετα να τείνει προς μια συγκαλυμμένη αυτοαναφορικότητα αν δεν ήμουν πεπεισμένος ότι ο τρόπος αυτός θέασης δεν αφορά μόνο τον γράφοντα αλλά πολλούς από όσους βιώνουν τον ίδιο διχασμό: τη μεγάλη απόσταση ανάμεσα στη γλυκιά ευζωία της μεταπολίτευσης και στην παράλληλη κατάρρευση ενός ολόκληρου οικοδομήματος που είχε φθάσει να διατηρεί μόνο ελάχιστες νησίδες υγείας. Σήμερα ξέρω ότι ο διχασμός αυτός μου επιτρέπει παραδόξως να βλέπω το πρόβλημα πιο ισορροπημένα. *Ο κ. Δημήτρης Π. Σωτηρόπουλος είναι επίκουρος καθηγητής Σύγχρονης Πολιτικής Ιστορίας και γραμματέας σύνταξης της ΝΕΑΣ ΕΣΤΙΑΣ.

Κείμενο: Κώστας Τσαούσης

I ούλιος - Αύγουσ τος 2014

Με τον τρόπο του Facebook

«Με λένε Μαργαρίτα και δουλεύω στο ραδιόφωνο από το -μακρινό- 1987. Νομίζω πως δικαίως είμαι η μια από τους δυο ramolimentalists της Μέντας 88! Σπούδασα αγγλική φιλολογία. Είμαι -και θα είμαι- πάντα σε απόσταση οκτώ μαθημάτων από το πτυχίο. Εχω κάνει επιμέλειες σε θεατρικές παραστάσεις και μουσικά προγράμματα, σεμινάρια ραδιοφώνου, voice over σε διαφημίσεις. Εχω γράψει κείμενα και στίχους. Αγαπάω τα χειροποίητα πράγματα και τους κανονικούς ανθρώπους. Αυτούς που μιλάνε και δεν φωνάζουν». Το παραπάνω πρόκειται για ένα προσωπικό σημείωμα της Μαργαρίτας Μυτιληναίου που βρήκα στο site του ραδιοφωνικού σταθμού Μέντα 88 fm. Εκεί εργάζεται η Μαργαρίτα και μπορείς να ακούσεις και εκείνη και τις μουσικές επιλογές της στο σταθερό ραντεβού της από τις 10.00 μέχρι τις 12.00, από την Δευτέρα έως και την Παρασκευή. Η Μαργαρίτα, όπως διάβασα και έμαθα από μία γύρα στο διαδίκτυο, γεννήθηκε το 1969 στο Λονδίνο. Εκεί ζούσαν τότε οι δύο γονείς της, ο Στέφανος Ληναίος και η Ελλη Φωτίου, ηθοποιοί και οι δύο. Μάλιστα, ο Ληναίος είχε και πριν από το 1967 -τη χρονιά του στρατιωτικού πραξικοπήματος- μια αξιόλογη πολιτική και συνδικαλιστική δράση, στην παράταξη της Αριστεράς, έχοντας διατελέσει και γενικός γραμματέας του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών (ΣΕΗ). Στο χρονικό της δημοσιογράφου Μαρίας Καραβία για την περίοδο της αυτοεξορίας της στη βρετανική πρωτεύουσα («Το ημερολόγιο του Λονδίνου - Σημειώσεις από την εποχή της δικτατορίας», εκδόσεις Αγρα) βρήκα μια εγγραφή για τη μικρούλα Μαργαρίτα με ημερομηνία 23 Νοεμβρίου 1969: «[…] οι Ληναίοι με την κορούλα τους μαζί, που φώλιασε στην αγκαλιά του Γιώργου Μυλωνά και την

πήρε ο ύπνος […]». Σε μια άλλη εγγραφή -με ημερομηνία 15 Δεκεμβρίου 1969- διαβάζω: «Πέρασε ο Ληναίος απόψε και μας εξομολογήθηκε την απόφαση του να γυρίσει στην Ελλάδα. Δεν τα βγάζει πέρα, δεν αντέχει, νομίζει πως θα είναι πιο χρήσιμος στην Αθήνα. Θα φύγει πρώτα η Ελλη με το παιδί τους». Στο βιβλίο της Καραβία μπορεί να βρει κανείς και ένα πλούσιο φωτογραφικό υλικό από εκείνη την εποχή. Σε τρεις από τις δεκάδες φωτογραφίες που φιλοξενούνται σε αυτή την ειδική ενότητα, πρωταγωνίστρια είναι η μικρούλα Μαργαρίτα. Στη μια είναι στην ποδιά της μάνας της, στην άλλη τη θέση της Ελλης Φωτίου έχει πάρει η Ελένη Βλάχου (φωτογραφία αριστερά). Εικόνες και κυρίως ονόματα που στους σημερινούς ακροατές της ραδιοφωνικής εκπομπής της Μαργαρίτας Μυτιληναίου μπορεί και να μη λένε απολύτως τίποτα. Οι περισσότεροι -γεννημένοι μετά το 1981- μάλλον αγνοούν ποια ήταν η Ελένη Βλάχου, τι έκανε στη ζωή της και γιατί βρέθηκε η χριστιανή στα καλά καθούμενα στο Λονδίνο. Πολύ περισσότερο θα απορούσαν αν τους μιλούσες για πρόσωπα όπως τον Γιώργο Μυλωνά ή τον Τάκη Λαμπρία που αναφέρει η Καραβία στο χρονικό της. Σε κάθε περίπτωση, η Μαργαρίτα Μυτιληναίου είχε την ακριβή τύχη να είναι μέρος μιας ιστορίας που δεν έχει ακόμη προλάβει να γραφτεί. Και αυτή η ιστορία δεν θα μπορούσε να είναι τίποτα παραπάνω από μια νέου τύπου αφήγηση της Μεταπολίτευσης που με τη σειρά της προϋποθέτει μια καλή γνώση για το πριν -δηλαδή την περίοδο της επταετούς δικτατορίας- και το μετά -δηλαδή την περίοδο της αποκατάστασης της Δημοκρατίας με την κυρίαρχη παρουσία του Κωνσταντίνου Καραμανλή-, έτσι ώστε να απαντά με τον δικό της τρόπο και στους «ανιστόρητους» θιασώτες του συνθήματος περί «Χούντας που δεν τελείωσε το ΄73»…

Αυτή η νέου τύπου αφήγηση για τη Μεταπολίτευση Ð¼ç ËÍ¶ËÀÄç É¼ç ¶ÓÀÄç ÑÒç ËÍÑÏ¼ÂÑÉÄÎÏ¶Òç ËÍ¹ÎÑË¼rç πρόσωπα του σήμερα, όπως η Μαργαρίτα Μυτιληναίου, που έχουν την δυνατότητα να απευθύνονται στα νεανικά ακροατήρια. Τέτοια πρόσωπα, περάν του γεγονότος ότι είναι ζωντανοί φορείς που μεταφέρουν βιωμένες εμπειρίες και άλλα ακριβά τεκμήρια, μπορούν με αξιοπιστία και φερεγγυότητα να ανταποκριθούν στις ανάγκες μιας αφήγησης που διαμορφώνεται από ψηφίδες της επικράτειας των social media. Με άλλα λόγια, μια τέτοιου τύπου αφήγηση λειτουργεί ή θα μπορούσε να λειτουργεί ως μια σελίδα στο Facebook -με φωτογραφίες και post- ακολουθώντας τη μέθοδο της δικτύωσης από το ένα πρόσωπο στο άλλο, από μια ιστορία στην άλλη. Για παράδειγμα, από τη φωτογραφία της μικρής Μαργαρίτας Μυτιληναίου στα πόδια της Ελένης Βλάχου φτάνουμε στην ίδια την εκδότρια - με πρώτη και κύρια αναφορά στη συνειδητή επιλογή της να διακόψει την έκδοση των εφημερίδων της, της «Καθημερινής» και της «Μεσημβρινής», του περιοδικού «Εικόνες» κά. την πρώτη κιόλας ημέρα του πραξικοπήματος της 21ης Απριλίου 1967. Υπάρχουν διαθέσιμα κείμενα της ίδιας της αείμνηστης Βλάχου και για την πρώτη μέρα του πραξικοπήματος, για τη στάση της απέναντι στους πραξικοπηματίες, τον κατ΄οίκον περιορισμό της, την επεισοδιακή διαφυγή της, την εγκατάσταση της στο Λονδίνο αλλά και την πολυσχιδή αντιδικτατορική δράση της στην Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο. Μια τέτοιου είδους συγκρότηση της αφήγησης θα μπορούσε να λειτουργήσει προνομιακά για την ανάδειξη των πρωταγωνιστών, των ίδιων των αφηγητών. Με λίγα λόγια, η νέου τύπου αφήγηση της Μεταπολίτευσης ούτε λίγο ούτε πολύ θα μπορούσε να είναι μια σελίδα στο Facebook.

Κείμενο: Κώστας Τσαούσης

I ούλιος - Αύγουσ τος 2014

Τα μαθητικά μας χρόνια… Με την Αγγέλα Καστρινάκη είμαστε συνομήλικοι. Κάποιοι μήνες πρέπει να μας χωρίζουν. Εκείνη στο βιογραφικό της γράφει πως είναι του ’61, δίχως άλλες λεπτομέρειες. Η αφεντιά μου γεννήθηκε στις 17 Νοεμβρίου 1960. Είμαστε και οι δύο παιδιά της Μεταπολίτευσης. Μαθητές γυμνασίου μας βρήκε η κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας του Κωνσταντίνου Καραμανλή. Με την Αριστερά μεγαλώσαμε. Στους ίδιους δρόμους βρεθήκαμε και από ό,τι φαίνεται δεν το μετανιώσαμε ποτέ. Διαβάζοντας το νέο βιβλίο της Καστρινάκη (ο τίτλος του: «Και βέβαια αλλάζει! - Αφήγημα για τη Μεταπολίτευση», από τις εκδόσεις Κίχλη) ξαναγύρισα πίσω στα θρανία και τις αυλές των σχολείων, στα κατάφορτα από καπνό δωμάτια των κομματικών συνεδριάσεων, στον προαύλιο χώρο του Πολυτεχνείου, στο υπόγειο του Κουν, στον Πανιώνιο των μεγάλων συναυλιών και στο κλειστό του Σπόρτινγκ των χιλιάδων συγκεντρώσεων, στην Αλκυονίδα και το Studio της οδού Σταυροπούλου, στη self service καφετέρια του Μινιόν, στα βιβλιοπωλεία από την πάνω μεριά της Ακαδημίας, στα υπόγεια δισκοπωλεία της Ηφαίστου… Η Καστρινάκη φιλοτεχνεί τον δικό της κόσμο της Μεταπολίτευσης μέσα από πραγματικές ιστορίες πραγματικών ανθρώπων - μία σειρά ντελικάτων σεναρίων ταινιών μικρού μήκους, όπου η μυθοπλασία δουλεύει αναγκαστικά πάνω στο έδαφος μιας καλά προσδιορισμένης πραγματικότητας με σεβασμό και προσήλωση στην ίδια την Ιστορία. Αλλωστε, η συγγραφέας προειδοποιεί τον αναγνώστη εξαρχής: «Το αφήγημα που ακολουθεί στηρίζεται σε αναμνήσεις και πραγματικό υλικό, το οποίο έχει υποστεί μυθοπλαστική επεξεργασία. Καταστάσεις, γεγονότα και σκέψεις αποδίδονται όπως συνέβησαν ή όπως θα μπορούσαν να είχαν συμβεί. Τα πρόσωπα είναι σχεδόν όλα υπαρκτά, εμφανίζονται όμως με παραλλαγμένα ονόματα».

Παρότι η συγγραφέας ακολουθεί μια χρονολογική σειρά στην κατασκευή του καμβά των ιστοριών -αρχίζοντας από το 1973-, εγώ με διάθεση «άτακτου οδηγού» άρχισα τις προσπεράσεις και τις παρακάμψεις στην προσδιορισμένη κανονική πορεία. Με αίσθημα βιασύνης έφτασα στη σελίδα 62 και στάθηκα εκεί για τα καλά. Μεμιάς η εικόνα της τάξης μου (κάπου εκεί στο 1975-76) ήρθε ζωντανή να με προϋπαντήσει μέσα από τον λόγο της Καστρινάκη. Ενα απόσπασμα από αυτή τη μικρή ιστορία της με τίτλο «Οι δεξιοί, οι αριστεροί»: «Το σχολείο ήταν μοιρασμένο στα δύο: από τη μια οι αριστεροί, από την άλλη οι δεξιοί. Ξεχώριζαν στα ρούχα, στις ασχολίες, σε όλα. Οι δεξιοί παίζαν μπάσκετ και βόλεϊ και είχαν περιπαθείς συζητήσεις για τα ούφο και τη θεωρία του Ντένικεν: υπάρχουν άραγε εξωγήινοι; Και έχουν επηρεάσει όντως τους αρχαίους πολιτισμούς; Βιβλία του γεμάτα με εικόνες κυκλοφορούσαν στην τάξη και διαρκώς γινόταν λόγος για τρίγωνα και τετράγωνα του διαβόλου, για πυραμίδες, κύκλους προσγείωσης εξωγήινων και πολλά-πολλά παράξενα. Η Ειρήνη αρνιόταν να πληροφορηθεί γι΄ αυτό το θέμα. Αλλωστε στο σπίτι της είχαν πει ξερά ότι αυτά είναι καθαρές βλακείες. Και πως δεν είχαν καμία σημασία για το σήμερα… Οι δραστηριότητες των αριστερών ήταν πολύ σοβαρότερες: ασχολιόντουσαν με το να οργανώνουν τις σχολικές γιορτές και να γράφουν άρθρα για τη μαθητική κοινότητα. Η Ειρήνη μείωσε πολύ τη συμμετοχή της στα αθλήματα. Δεν είχε χρόνο, με τόσα πολλά που έπρεπε να κάνει για την κοινότητα και την παράταξη. Ο χρόνος όμως ήταν μονάχα το ένα ζήτημα - το άλλο ήταν ότι η άθληση μύριζε αστικούρα και συντηρητισμό. Οι αριστεροί ήταν, σίγουρα, άνθρωποι του λόγου». Το ενδιαφέρον είναι ότι η Καστρινάκη πετυχαίνει με απλά υλικά να ζωντανέψει την ατμόσφαιρα των ημερών δίχως καμία «αναθεωρητική» ματιά στα συναισθήματα των ηρώων και πρωταγωνιστών της. Οι ήρωες και οι πρωταγωνιστές του ψηφιδωτού των

μικρών ιστοριών της ζουν και λειτουργούν ως γνήσια τέκνα της Μεταπολίτευσης, με τα πάθη αλλά και τις βεβαιότητες εκείνης της εποχής, δίχως να έχουν μια δεύτερη σκέψη για το τι θα συμβεί μετά. Η ίδια η συγγραφέας ξεκαθαρίζει τα πράγματα. «Ενα αφήγημα για τη Μεταπολίτευση δεν είναι βέβαια η ίδια η Μεταπολίτευση», επισημαίνει στον διεισδυτικό και αποκαλυπτικό επίλογο του αφηγήματος. Ετσι κι αλλιώς η Καστρινάκη ούτε κρύβεται ούτε χαϊδεύει αυτιά… Κατά πρώτον, η συγγραφέας δεν αποκρύπτει από κανέναν από ποια μεριά μιλάει. Η ίδια -όπως και οι περισσότεροι της γενιάς μας- ήταν στρατευμένη. Στην πλευρά της Αριστεράς, της ανανεωτικής Αριστεράς. Στην παράταξη του Ρήγα Φεραίου στους μαθητές, τη ΔΗΜΑΚ. Η Καστρινάκη δεν διστάζει να παραδεχτεί ως συγγραφέας, αλλά και ως δρων: «Ημασταν παιδιά στη Μεταπολίτευση, βρέφη, κουτάβια, δεκατριών, δεκατεσσάρων, δεκαπέντε χρονών. Είχαμε χάσει μόλις το σπουδαίο γεγονός, το Πολυτεχνείο. Κοιτάζαμε τους μεγαλύτερους με δέος, επειδή ακριβώς το είχαν ζήσει, είχαν νιώσει πάνω τους (εδώ που τα λέμε, κάποτε κυριολεκτικά στο πετσί τους) τα σκληρά γεγονότα και την άγρια εκδοχή της ιστορίας. Εμείς μεγαλώναμε στα πούπουλα κατά κάποιον τρόπο, χωρίς τη βία πάνω μας και μονάχα με τον απόηχο του ηρωισμού». Για το τέλος κρατώ πέραν όλων των άλλων τη βιωμένη αισιοδοξία της Καστρινάκη για τον άνθρωπο που μπορεί να αλλάζει. Ναι, η συγγραφέας και πρωταγωνίστρια του βιβλίου της το πιστεύει: και βέβαια αλλάζει! Αλλωστε και η ίδια -ενεργή και μάχιμη πολίτις που έχει ταχθεί υπέρ της ανασυγκρότησης της Κεντροαριστεράς- δεν το βάζει κάτω. Η ψυχή άλλοτε του φοιτητικού περιοδικού «Πάροδος» είναι σήμερα καθηγήτρια Νέας Ελληνικής Λογοτεχνίας στο Τμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου της Κρήτης, αλλά και καταξιωμένη συγγραφέας που έχει κρατήσει ζωντανό το απόθεμα των προσδοκιών της Ειρήνης του βιβλίου…

Κείμενο: Κώστας Τσαούσης

I ούλιος - Αύγουσ τος 2014

Συνάντηση στον δρόμο με τον βασανιστή σου…

Τι θα συνέβαινε αν τα έφερνε έτσι η μοίρα και η στιγμή και ένα από τα θύματα συναντούσε -έστω και μετά από 40 χρόνια- τον βασανιστή του; Μια συνάντηση πρόσωπο με πρόσωπο. Μπορείτε να το σκεφτείτε; Και όμως, ο χρόνος και η Ιστορία παίζουν παράξενα παιχνίδια… Ο 64χρονος σήμερα Δημήτρης Τσοπανίδης, γιατρός στο επάγγελμα, διευθυντής του Πνευμονολογικού Τμήματος του Γενικού Νοσοκομείου Κέρκυρας από το 1986 συνάντησε τον βασανιστή του! Για την ακρίβεια του πράγματος, συνάντησε δύο από τους βασανιστές του. «Συνάντησα δύο εντελώς τυχαία. Ο πρώτος, στην Ασφάλεια, ήταν πολύ βάρβαρος. Τις νύχτες που ήταν βάρδια, άνοιγε τα κελιά και άρχιζε να μας ρίχνει χαστούκια και κλοτσιές. […] Αυτός λοιπόν, όταν τον συνάντησα τυχαία ύστερα από χρόνια στην Κέρκυρα, μου είπε με αθώο ύφος: 'Γιατρέ, θυμάσαι εκεί στην Ασφάλεια, εκείνες τις μέρες…'. Δικαιολογώντας τη στάση του, ονόμαζε τον εαυτό του 'τελευταίο τροχό της αμάξης' στον κρίκο των κατασταλτικών μηχανισμών. Μια φορά μου είπε και το εξής αμίμητο: 'Εγώ δεν είχα ιδέα. Δεν σας μισούσα επειδή ήσασταν κομμουνιστές, σας μισούσα επειδή με βάζανε νυχτερινή βάρδια'». Και ο γιατρός συνεχίζει: «Ο δεύτερος ήταν ένας από τους πολύ κακούς βασανιστές, που μας είχε ρίξει πολύ ξύλο στο Μπογιάτι. Με γνώρισε ο ίδιος, όταν δούλευα ως γιατρός στη Βοιωτία και ήρθε στο ΙΚΑ για κάποιο πρόβλημα υγείας που είχε. Δεν του είπα τίποτε. Αυτός μου μίλησε ως άρρωστος και εγώ ως γιατρός. Μετά από αυτό, όταν τύχαινε να ξανασυναντηθούμε στον δρόμο, άλλαζε κατεύθυνση αυτός, όπως άλλαζα και εγώ».

Η μικρή αφήγηση του γιατρού ήταν η απάντηση που ο ίδιος έδωσε στην όγδοη ερώτηση -μιας κλειστής λίστας από 20 ερωτήσεις- που του έθεσε ο δημοσιογράφος Λάμπρος Τόκας, συγγραφέας του βιβλίου «Τα παιδιά του Φλεβάρη» (εκδόσεις Καστανιώτη) και αποτελείται από μια σύνθεση μαρτυριών των συλληφθέντων και βασανισθέντων μελών και στελεχών του ΚΚΕ, της ΚΝΕ και των μετωπικών οργανώσεών τους στους φοιτητές και τη νεολαία με το «χτύπημα» της Ασφάλειας τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο του 1974. Το περιεχόμενο της ερώτησης που φέρει τον αριθμό 8 έχει ως εξής: «Θυμάσαι ονόματα βασανιστών σου και τι θα έλεγες, αν σήμερα συναντούσες κάποιον απ΄ αυτούς;». Μια ερώτηση για τη μνήμη, αλλά πάνω απ΄όλα για τη βία. Βασανιστές και θύματα. Πρόσωπα από τη μια και την άλλη πλευρά, πρόσωπα και ρόλοι, ρόλοι και καταστάσεις. Καταστάσεις πέρα από τον ηρωισμό. Το ισοζύγιο ανάμεσα στο ανθρώπινο και το απάνθρωπο… Στο ίδιο ερώτημα του Λάμπρου Τόκα, ο Πάνος Παπαδόπουλος, ένας από τους συλληφθέντες και βασανισθέντες της ίδια υπόθεσης, απαντά ως εξής: «[…] Συνήθως όμως κάποιοι πιτσιρικάδες ήταν που έκαναν τη 'βρόμικη δουλειά'. Κάποιοι πιτσιρικάδες, που στην πλειοψηφία τους μάλιστα έμειναν ανώνυμοι, καθώς δεν μάθαμε ποτέ ούτε καν το μικρό τους όνομα. »Αλλά να σου πω και κάτι. Ολους αυτούς τους 'μικρούς', περισσότερο τους λυπάσαι. Κι αν τότε τους είχαμε κυνηγήσει κι αυτούς με τις δίκες που έγιναν, ήταν κυρίως για παραδειγματισμό και όχι τόσο για να τιμωρηθεί ο άλφα ή ο βήτα. Είχε βεβαίως νόη-

μα κι αυτό, γιατί η προσωπική ευθύνη δεν παραγράφεται, αλλά ο κυριότερος λόγος ήταν ο παραδειγματισμός». Ο Παπαδόπουλος, δημοσιογράφος στο επάγγελμα, ένας από τους συντελεστές της εκπομπής «Σαν σήμερα τον 20ό αιώνα» στην ΕΡΤ, με πολλή περίσκεψη και ωριμότητα απαντά πως αν συναντούσε στον δρόμο τον βασανιστή του -ή έναν από όλους τους βασανιστές του- θα ένιωθε γι' αυτόν οίκτο. «Οίκτο για τον εξευτελισμό στον οποίο οδήγησε ο ίδιος τον εαυτό του, αποδεχόμενος τον ρόλο του βασανιστή που οι ανώτεροι του τού επέβαλαν». ΥΓ1: Τον Λάμπρο Τόκα τον γνώρισα το δεύτερο μισό της δεκαετίας του΄80. Τον βρήκα στο ρεπορτάζ του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας, επί υπουργίας Σημίτη. Κάλυπτε το ρεπορτάζ για λογαριασμό του «Ριζοσπάστη». Ο Τόκας έχαιρε γενικής εκτίμησης. Ο ίδιος μαχητής για τις ιδέες του, αλλά και υπόδειγμα επαγγελματία. Σεμνός και ταπεινός -κατά κυριολεξία- στο ρεπορτάζ και μετρημένος στη ζωή του. Κάποτε η εφημερίδα -όργανο της ΚΕ του ΚΚΕ, μην ξεχνάμε- έφερε και… επόπτη στο ρεπορτάζ. Ενα κομματικό στέλεχος που ανέλαβε τον ιδεολογικό αγώνα εναντίον του Σημίτη… ΥΓ2: Στο ερωτηματολόγιο του Τόκα απαντούν 18 άτομα, ενώ ένας απαντά με ένα δικό του κείμενο. Ενας από τους συμμετέχοντες είναι ο αδελφός του Λάμπρου, ο Δημήτρης Τόκας. ΥΓ3: Ενα από τα ερωτήματα αφορά στο σύνθημα «Ψωμί, παιδεία, ελευθερία, η Χούντα δεν τελείωσε το ΄73». Οι απαντήσεις έχουν ψωμί!

Κείμενο: Θάνος Τριανταφύλλου

I ούλιος - Αύγουσ τος 2014

Ενας εναλλακτικός γραμματέας Αυτές τις ημέρες η σύγχρονη ελληνική δημοκρατία σβήνει 40 κεράκια. Ενα από τα δύο κυρίαρχα κόμματα του σκηνικού της μεταπολίτευσης, η Νέα Δημοκρατία, κλείνει επίσης 40 χρόνια από την ίδρυσή της. Ο Ανδρέας Παπαμιμίκος, γραμματέας της, γεννήθηκε το 1979, πέντε χρόνια αργότερα από όλα αυτά. Ο νεότερος γραμματέας του παραδοσιακά φιλελεύθερου-συντηρητικού κόμματος μας συστήνεται στο Metropolis με έναν πολύ διαφορετικό τρόπο. Συναντηθήκαμε στην Πλατεία Προσκόπων, ανάμεσα στα νεότευκτα «στέκια» του Παγκρατίου. Δική του επιλογή. Εκεί κινείται, γιατί όπως λέει: «Στο Παγκράτι αισθάνομαι πιο άνετα. Βέβαια, τελευταία έχω μπει στο 'τριπάκι' να ψάχνω τις καλοκαιρινές 'αυλές' της πόλης, οπότε ανακαλύπτω συνεχώς νέα μέρη. Και να σου πω την αλήθεια, θα διάλεγα να μείνω λίγο πιο πάνω, στο Μετς. Υπάρχουν δρόμοι που ο όρος 'γειτονιά' συνεχίζει να έχει νόημα και αυτό είναι κάτι που με ταξιδεύει στα παιδικά μου χρόνια». Τον είδα να φτάνει με μια μηχανή. «Λόγω δουλειάς δεν γίνεται διαφορετικά. Οταν βρέχει έχω ένα μικρό αυτοκίνητο πόλης», σημειώνει. «Γιατί δεν ήρθες με ποδήλατο ας πούμε;» τον ρωτάω, για να μου απαντήσει: «Ζούσα πολλά χρόνια στη Θεσσαλονίκη και ξέρω πως ελάχιστα πράγματα μπορούν να συγκριθούν με μία βόλτα με το ποδήλατο στην παραλία». Ψάχνω εκείνη την ώρα να βρω ένα πρόχειρο ποδήλατο να του δώσω αλλά προλαβαίνει να μου πει πως «στην Αθήνα δεν το έχω τολμήσει γιατί σε πολλά σημεία οι υποδομές είναι ανεπαρκείς. Δηλαδή δεν θα με δεις να κάνω με το ζόρι ποδήλατο στην Πανεπιστημίου. Βεβαίως, κάποια προάστια της Αθήνας προσφέρονται για ποδηλάτη. Σου δίνουν μια καταπληκτική αίσθηση. Αυτή την αίσθηση ελευθερίας». Στο Παγκράτι και γενικότερα στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας, υπάρχουν σχεδόν 1.200 εγκαταλελειμμένα κτίρια. Αναρωτιέμαι τι μπορεί να γίνει για αυτά. «Η αναπαλαίωση των κτιρίων αποτελεί ένα στοίχημα για να εμπλακούν τα πιο ανήσυχα και δημιουργικά πνεύματα της πόλης. Εικαστικά, street art, graffiti, φωτογραφία κλπ. μπορούν να ομορφύνουν αρκετές γωνιές και ταυτόχρονα να περάσουν σημαντικά μηνύματα», σημειώνει. Μόλις τον ειρωνεύομαι που μετατρέπει αυτόματα την Αθήνα σε Βαρκελώνη ή Βερολίνο με ένα κλικ, με διακόπτει με ύφος: «Μερικές πράσινες 'πινελιές' χρειάζονται για να σπάσει αυτό το αποπνικτικό 'γκρι'. Ο δήμος σε συνεργασία με τις τοπικές κοινωνίες μπορούν να

δημιουργήσουν εναλλακτικές χρήσεις... Από πάρκα πολιτισμού και κατοικίδιων, μέχρι χώρους εκγύμνασης, κατάλληλους ακόμα και για άτομα με ειδικές ανάγκες. Σε κάθε περίπτωση, όλα μπορούν να γίνουν εμπλέκοντας τις ανεξάρτητες ομάδες και τους ενεργούς πολίτες από όλες τις γειτονιές».

Με γάλωσε με Αγ γε λάκα Ενεργοί πολίτες, γειτονιές, εναλλακτικές χρήσεις. Τώρα σκέφτομαι, τι να περιμένεις από κάποιον που ποστάρει στο Facebook Μποφίλιου και Τρύπες. Αλήθεια, τι λένε οι φίλοι του για όλα αυτά; Μήπως τον πηγαίνουν στον Κιάμο για αποτoξίνωση; «Με τον Αγγελάκα μεγάλωσα, αλλά ναι, είναι αλήθεια πως γουστάρω τη φωνή και τους στίχους που τραγουδά η Νατάσσα Μποφίλιου. Η σχέση μου με τη μουσική είναι πολύ δυνατή. Ακούω καθημερινά στο αμάξι και στο γραφείο κυρίως ροκ και έντεχνη. Πιστεύω, άλλωστε, πως η μουσική που ακούει κανείς διαμορφώνει και τον χαρακτήρα του. Τώρα, αν έχουν δίκιο οι φίλοι μου που λένε ότι όλα αυτά τα 'καταθλιπτικά' που ακούω με έκαναν 'μουντρούχο', είναι άλλο θέμα», λέει και γελά. Το ντύσιμό του θυμίζει Μαραβέγια. Οπως και οι λέξεις του. Λίγες και απλές. «Δεν μπορώ τη σοβαροφάνεια και το 'δήθεν'. Επίσης, να σου πω την αλήθεια, οι ταμπέλες 'μοιάζεις με τον ένα ή τον άλλο' με χαλάνε λιγάκι. Επιλέγω να ντύνομαι όπως με εκφράζει καλύτερα. Πάντως, κατά σύμπτωση η τελευταία συναυλία που πήγα ήταν του Κωστή Μαραβέγια». Φαντάζομαι πως κανείς δεν ονειρεύεται από μικρός να γίνει γραμματέας ενός κόμματος. Ο ίδιος από μικρός ήθελε να γίνει ποδοσφαιριστής Επαιξε μάλιστα επαγγελματικά για ένα διάστημα, φτάνοντας μέχρι την Εθνική Νέων. «Αν ισχύει αυτό που λένε, πως η πρώτη αγάπη είναι και παντοτινή, τότε δεν αποκλείεται μια μέρα να την ξανασυναντήσω. Εντάξει, δεν θα γίνω ποδοσφαιριστής σε τέτοια ηλικία... ίσως από άλλη θέση», αποκρίνεται. Τη θέση του προπονητή, θα έλεγα εγώ. Περίπου αυτό είναι στη Νέα Δημοκρατία.

Ταράζ ε ι τα νερά Σε κάθε περίπτωση, ως γραμματέας ενός παραδοσιακά συντηρητικού ακροατηρίου έχει ταράξει τα νερά με απόψεις ανατρεπτικές, όπως αυτή που είχε πάρει υπέρ του συμφώνου συμβίωσης των ομοφυλοφίλων. Αν και ο ίδιος αναγνωρίζει την απόσταση μεταξύ θεωρίας και πράξης, σημειώνει πως «υπάρχει και αυτή η πλευρά της ΝΔ. Η κοινωνία αλλάζει, λαμβάνει σύγχρονα ερεθίσματα και είναι λογικό να προκρίνονται πλέον και πιο προοδευτικές απόψεις». Μιλώντας για την κοινωνία και τα προβλήματά της, συμφωνούμε πως ο κόσμος

-και ιδίως η νέα γενιά- θέλει να χαλαρώσει λίγο. Δεν μπαίνει στη λογική των διλημμάτων, όπως παλιά. Γι’ αυτό στρέφεται εύκολα σε νέα πολιτικά κόμματα, όπως για παράδειγμα το Ποτάμι, που το μειονέκτημά του είναι πως δεν εκφράζει κάτι συγκεκριμένο. Αυτό είναι βέβαια και το πλεονέκτημά του. Βρήκα την τοποθέτησή του εξαιρετικά ενδιαφέρουσα, μια και μου υπογράμμισε τη σημασία των διαφορετικών ιδεολογικών ρευμάτων και τάσεων μέσα σε σύγχρονους πολιτικούς οργανισμούς, ανοικτούς στους πολίτες. Από το 2010 που ως επικεφαλής της νεολαίας της ΝΔ είχε ως προτεραιότητα την ανάδειξη των startups. Το εάν επηρεάστηκε από τη μόδα των καιρών ή από την προοπτική τους, θα το δείξει η συνέπειά του. Το μεγαλύτερο κέρδος σύμφωνα με τον ίδιο είναι πάνω από όλα «η γενικότερη κουλτούρα που έφεραν οι startups στην κοινωνία». Η κουλτούρα της απαξίωσης όντως πρέπει να αλλάξει. Για παράδειγμα δεν έχει γίνει κάτι σπουδαίο για την αξιοποίηση των Ολυμπιακών Ακινήτων. Ο Ανδρέας Παπαμιμίκος καταθέτει τρεις προτάσεις. Ακούγονται φιλόδοξες και μοντέρνες. Τις κωδικοποιώ ως εξής: Πρώτον, παραχώρηση σε ιδιώτες για συνεκμετάλλευση. Το κράτος αποδείχθηκε αδύναμο να σηκώσει τέτοιο βάρος μόνο του. Δεύτερον, δημιουργία incubator και accelerator centres, όπου αυτό είναι εφικτό, για την τόνωση της νεανικής επιχειρηματικότητας. Τέλος, άνοιγμα των εγκαταστάσεων στο κοινό. Το μεγαλύτερο μήνυμα των Αγώνων ήταν η επιστροφή των ανθρώπων στις αξίες του αθλητισμού. Ανοιγμα λοιπόν κάποιων εγκαταστάσεων και ελεύθερη πρόσβαση σε όλους. Η συζήτηση άρχισε να βαραίνει και ζήτησα να μου πει κάτι για το οποίο είπε «Ανδρέα, αυτό δε θα το κάνεις ποτέ». «Bunjee jumping, γιατί έχω υψοφοβία», μου απαντά ανάμεσα σε γέλια. Στα σοβαρά τώρα: «Δεν θα πουλήσω ποτέ τους φίλους μου». Τον ρωτάω επίσης τι θα προτιμούσε να είναι, χίπστερ στην πλατεία Αγίας Ειρήνης ή σκεϊτάς στο Γκάζι. «Δεν τα πάω καλά με τα στερεότυπα. Αν έπρεπε οπωσδήποτε να περιγράψω τον εαυτό μου, όμως, πες ότι είμαι ένας εναλλακτικός τύπος που δεν φοβάται τις προκλήσεις», καταλήγει. Τέλος, του ζητάω να μου πει πού θα πάει για διακοπές, περιμένοντας να ακούσω ως sos τη Χαλκιδική και ως αουτσάιντερ κάποιο νησί των Κυκλάδων. Δεν πέσανε τα sos. «Δεν έχω κανονίσει τίποτα ακόμα, το σίγουρο είναι πως θα πάω στη Ρεντίνα, ένα χωριό των Αγράφων στα 1.000 μέτρα υψόμετρο. Με ηρεμεί απόλυτα αυτός ο τόπος», μου λέει με νόημα. Η βόλτα μας στο Παγκράτι κατέληξε εκεί που ξεκίνησε. Πλατεία Προσκόπων. Στο Αερόστατο.

Kείμενο: Θάνος Τριανταφύλλου

Εισιτήριο στη γνώση

Σύμφωνα με μία πρόσφατη έρευνα, το πρόγραμμα Erasmus αποτελεί την πιο σημαντική συνεισφορά της Ευρωπαϊκής Ενωσης στη νεολαία. Λογικό. Φτάνει μόνο μια ματιά στα reports των «μετακινούμενων» φοιτητών, για να αντιληφθεί κανείς όχι μόνο την πληθώρα των αιτήσεων, αλλά και τις θετικές εντυπώσεις από τα «εκπαιδευτικά ταξίδια». Παρ' όλα αυτά η οικονομική συγκυρία έθεσε σε σοβαρό κίνδυνο τη βιωσιμότητα του προγράμματος, το οποίο φάνηκε αρχικά πως δεν βρισκόταν στις προτεραιότητες των Βρυξελλών. Στο πλαίσιο αυτό δόθηκε μεγάλη μάχη στις Βρυξέλλες, προκειμένου να βρεθεί λύση για τη χρηματοδότηση του προγράμματος, και η Ευρωπαϊκή Ενωση αποφάσισε θετικά. Θεσμοθέτησε ένα ενισχυμένο εργαλείο, το Erasmus+, για τους τομείς της εκπαίδευσης, της κατάρτισης, της νεολαίας και του αθλητισμού για την περίοδο 2014-2020. Η χρυσή τομή, αλλά και ταυτόχρονα η ειδοποιός διαφορά είναι πως εγκαθιδρύει μηχανισμό εγγύησης φοιτητικών δανείων, τον οποίο διεκδίκησε και η χώρα μας προκειμένου νέοι που αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα να μη στερούνται τη συμμετοχή τους σε μεταπτυχιακά προγράμματα στο εξωτερικό. Συζητήσαμε με τον Πρόεδρο του Ιδρύματος Νεολαίας και Δια Βίου Μάθησης του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, Φίλιππο Λέντζα, για τη νέα λογική του προγράμματος. «Η Ευρωπαϊκή

χρηματοδότηση για το πρόγραμμα Erasmus+ παρουσιάζει σημαντική αύξηση (+40%) με σκοπό την ανάπτυξη της γνώσης και των δεξιοτήτων, αντικατοπτρίζοντας τη σημαντική θέση που καταλαμβάνει στην ατζέντα τόσο της Ευρωπαϊκής Ενωσης, όσο και των εθνικών πολιτικών των κρατών-μελών, η εκπαίδευση και η κατάρτιση των νέων. Σκοπός είναι να δοθεί ώθηση στην προσωπική ανάπτυξη των νέων, καθώς και στην επαγγελματική τους προοπτική», υποστηρίζει ο ίδιος. Είναι σαφές πως η ΕΕ έχει ως στόχο να εξελίξει το πρόγραμμα, πέρα από ένα απλό εισιτήριο ανταλλαγής γνώσεων και εμπειριών για τους φοιτητές. Απώτερος σκοπός είναι η διασύνδεση της εκπαιδευτικής αυτής διαδικασίας με την αγορά. Είναι λοιπόν το Erasmus+, πέραν όλων των άλλων, μια ουσιαστική πολιτική της ΕΕ για την καταπολέμηση της ανεργίας των νέων; «Το Erasmus+ συνεισφέρει στην καταπολέμηση της ανεργίας των νέων, βοηθώντας τους νέους να βελτιώσουν βασικές δεξιότητες τους, την πολύ καλή εκμάθηση μιας ξένης γλώσσας, την επικοινωνία, την προσαρμοστικότητα, καθώς και το πώς να μάθουν να ζουν και να εργάζονται με ανθρώπους διαφορετικών εθνικοτήτων και από διαφορετικές κουλτούρες. Δίνει, επίσης, έμφαση στη σημασία της μη τυπικής μάθησης. Υπάρχουν στοιχεία που αποδεικνύουν ότι οι εργοδότες εκτιμούν δεξιότητες και ικανότητες που έχουν αποκομισθεί μέσα από εμπειρίες μη τυπικής μάθησης, όπως ο εθελοντισμός. Επιπρόσθετα, μέσω του προγράμμα-

τος, τόσο τα εκπαιδευτικά ιδρύματα, όσο και οι οργανώσεις νεολαίας θα αποκτήσουν στενότερους συνδέσμους με την αγορά εργασίας», σημειώνει ο πρόεδρος του ΙΝΕΔΙΒΙΜ. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, ο συνολικός προϋπολογισμός του προγράμματος Erasmus+ την περίοδο 2014-2020 ανέρχεται στα 14,7 δισ. ευρώ, ποσό αυξημένο κατά 40% από την τελευταία προγραμματική περίοδο 2007-2014. Συνολικά αναμένεται να ωφεληθούν πάνω από 4 εκατ. πολίτες, πάνω από 125.000 ιδρύματα και οργανισμοί και πάνω από 500.000 νέοι από προγράμματα εθελοντισμού και ανταλλαγών. «Η αύξηση αυτή υποδηλώνει και την επένδυση που επιχειρεί να κάνει η ΕΕ στους τομείς που υποστηρίζει το πρόγραμμα. Η εκπαίδευση, η κατάρτιση και η μη τυπική μάθηση γίνονται πλέον σημαντικά εργαλεία για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης, σύμφωνα και με τις αρχές της στρατηγικής Ευρώπη 2020, με στόχο να ξεπεραστεί η κοινωνική και οικονομική κρίση που επηρεάζει τις χώρες της Ενωσης, να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας και να καταπολεμηθεί η ανεργία κυρίως των νέων, αλλά και να ενδυναμωθεί η κοινωνική ισότητα και η κοινωνική ένταξη», υπογραμμίζει ο κ. Λέντζας. Ο προϋπολογισμός της χώρας μας, ειδικά για τον τομέα της νεολαίας ανέρχεται σε σχεδόν 4 εκατομμύρια ευρώ ανά έτος. Ο τομέας της νεολαίας χρηματοδοτείται με ποσοστό 10% του συνολικού προϋπολογισμού του προγράμματος.

Κείμενο: Χάρης Σαββίδης / Φωτογραφίες: Στέφανος Καστρινάκης

I ούλιος - Αύγουσ τος 2014

Σύγχρονα ερείπια: Η ζωή μετά τη ζωή Δέκα χρόνια μετά το θαύμα του θέρους του 2004 βρισκόμαστε σε μια Αθήνα που έχει κάνει αρκετά βήματα πίσω. Στα περισσότερα σημεία της πόλης η άσφαλτος και τα πεζοδρόμια παραμένουν τα ίδια, όπως τότε, τις δοξασμένες εκείνες μέρες. Η πόλη δεν έχει ακόμα μητροπολιτική διοίκηση απεναντίας, η ενιαία διοίκηση που είχε επιτευχθεί τότε για να λειτουργήσει συγκεντρωτικά για χάρη των Ολυμπιακών Αγώνων φαντάζει μακρινό όνειρο και κανείς πια δεν μιλά για αυτό, παρόλο που παρεμβλήθηκε η αναδιοργάνωση της τοπικής αυτοδιοίκησης βάσει του Καλλικράτη και η περιφέρεια απέκτησε περισσότερες αρμοδιότητες. Ο Δήμος της Αθήνας διαχειρίζεται τα του οίκου του, αλλά περιορισμένος στο δευτερεύον οδικό δίκτυο και την ουσιαστική μεν, αφανή δε ανθρωπιστική βοήθεια την οποία προσφέρει ποικιλοτρόπως. Ο ολυμπιακός δακτύλιος εξακολουθεί να υφίσταται, αλλά κανένα έργο δεν πραγματοποιήθηκε μετά το 2004 σε αυτόν και καμία βελτίωση του κυκλοφοριακού δεν έχει ουσιαστικά επιτευχθεί. Κι όμως, θα μπορούσε κάποιος να προτρέψει τα εκατομμύρια των επισκεπτών της πόλης -περαστικά ως επί το πλείστον στον δρόμο για άλλους τουριστικούς προορισμούς- να συμπεριλάβουν στο πρόγραμμά τους και έναν γύρο με το πανοραμικό λεωφορείο στους τόπους του ολυμπιακού θαύματος; Γιατί όχι... αλλά τι να δουν; Παντού βρομιά και ερείπια. Τέσσερα είδη κατασκευών πραγματοποιήθηκαν για τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Κατοικίες, στάδια, γραφεία και υπαίθριοι χώροι. Πολλά τα αγωνίσματα, πολλοί οι αθλητές, πολλοί και οι επισκέπτες. Οι κατασκευές αυτές φτιάχτηκαν για να μείνουν και μετά τους Ολυμπιακούς, καθώς θεωρήθηκε ευκαιρία, υποδομές ανύπαρκτες στη φτωχή νεοελληνική πρωτεύουσα να έχουν εξασφαλισμένη τη μεταολυμπιακή χρήση και τη χρηστικότητα αυτών των εκτός κλίμακας ολυμπιακών κατασκευών. Φτιάξαμε λοιπόν γραφεία για να στεγάσουμε δημοσιογράφους, όταν άλλοι στη θέση μας τους στέγαζαν σε τέντες. Φτιάξαμε σπίτια για να τους κοιμίσουμε,

όταν άλλοι έκαναν ξενοδοχεία. Φτιάξαμε στάδια για κάθε ένα από τα αθλήματα, όταν πολλά από αυτά θα μπορούσαν να έχουν στηθεί σε προσωρινούς ή/και υπαίθριους χώρους. Γενικά στεγάσαμε ένα γεγονός 40 ημερών σε κατασκευές 100% μόνιμες, όταν άλλοι θα χρησιμοποιούσαν σε ποσοστό τουλάχιστον κατά 50% αντίστοιχες εφήμερες. Σήμερα αυτές οι κατασκευές είναι άχρηστες. Δυστυχώς η αλήθεια είναι πως τα στάδια και οι εγκαταστάσεις αθλημάτων μικρής απήχησης δεν θα καταφέρουν ποτέ να βρουν την οικονομική δυνατότητα να λειτουργούν και να συντηρούν αυτά τα μνημειακής κλίμακας έργα. Μεγάλα κτίρια γραφείων, κατασκευασμένα στην περιφέρεια της πρωτεύουσας, θα γίνονταν έδρες υπουργείων, όμως κανένας δεν σκέφτηκε πως τα υπουργεία σε όλες τις χώρες του κόσμου στεγάζονται στο κέντρο και όχι στην περιφέρεια της πρωτεύουσας. Το μόνο θετικό είναι πως έχουν βρει χρήση τα ολυμπιακά χωριά, των αθλητών και των δημοσιογράφων, αφού αμέσως μετά τους αγώνες, πωλήθηκαν ή μοιράστηκαν στους δικαιούχους. Επίσης ένα μικρό γήπεδο μετατράπηκε σε θέατρο και ο ιδιώτης που το ανέλαβε κατάφερε να το εδραιώσει ως έναν χώρο στον οποίο βρίσκουν στέγη διεθνή θεάματα κύρους για να μεταφερθούν και στην Αθήνα. Αλλο ένα γήπεδο στην παραλία δίδεται για δημόσιες χρήσεις (συνέδρια, καλλιτεχνικά γεγονότα, εκθέσεις) και μάλλον περισσότερο για τις συνεδριακές ανάγκες των μεγάλων κομμάτων που όμως έχουν γίνει μικρότερα και δεν γεμίζουν πια το τεράστιο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας. Τα υπόλοιπα λοιπόν είναι καλώς ή κακώς σύγχρονα ερείπια. Ως τέτοια, πρέπει πρώτα να βρουν ιδιοκτήτη, κάποιον δηλαδή που να τα χρειάζεται, να προσδιορίσει τη χρήση τους και μετά να ξεκινήσει η αναδιάρθρωσή τους και εν τέλει η λειτουργία τους. Ομως για όλα αυτά, θα πρέπει να υπάρξει μια νέα αναγκαιότητα. Δυστυχώς, η θέληση να τα δούμε κάποτε να ξαναχρησιμοποιούνται δεν αρκεί.

Αναρωτιέμαι, όμως, υπάρχουν άραγε τέτοιες χρήσεις (δημόσιου ή αθλητικού ενδιαφέροντος) που να μπορούν να στεγαστούν σε κτίρια αυτού του μεγέθους και είδους; Δυστυχώς σε επίπεδο τοπικών δήμων και φορέων (σωματείων κλπ.) αυτά φαντάζουν μεγάλα και ασύμφορα. Στην περίπτωση όμως μιας μητροπολιτικής διοίκησης που θα κάλυπτε όλη την Αττική, τότε αυτό θα ήταν πιο εύκολο. Ακόμα και το Ολυμπιακό Στάδιο με τις εγκαταστάσεις του δεν φαίνεται να έχει την κίνηση που θα του επέτρεπε να χρηματοδοτεί από μόνο του τη συντήρησή του. Μήπως λοιπόν θα έπρεπε να αναζητηθεί χρήση που να έχει διεθνή εμβέλεια για κάποια από αυτά; Θα μπορούσαν κάποιες εγκαταστάσεις, προς όφελος της επιβίωσής τους, ακόμα και να δωριστούν σε διεθνείς ομοσπονδίες αθλημάτων ή οργανισμούς που θα μπορούσαν να τις χρησιμοποιήσουν έναντι της συντήρησής τους και των παράπλευρων κερδών (στην τοπική και την εθνική οικονομία); Πιστεύω ότι τέτοιου είδους αθλητικές εγκαταστάσεις θα πρέπει να είναι διαχειρίσιμες σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Πόσο έτοιμοι είμαστε οι Ελληνες να δωρίσουμε σε έναν διεθνή οργανισμό αυτό που θεωρούμε ως ιδιοκτησία μας και ως δημόσιο αγαθό; Αυτή τη στιγμή βλέπουμε αυτά τα κτίρια να μετατρέπονται σε μοντέρνα απολιθώματα και το προτιμούμε από το να τα δίναμε έστω και ως παραχώρηση σε κάποιον ιδιώτη να τα λειτουργήσει... Πόσο μάλλον να προσπαθήσουμε να κερδίσουμε την κοινή γνώμη, προσφέροντάς τα σε κάποια διεθνή ομοσπονδία ή οργανισμό που προέρχεται από άλλη χώρα. Η ζωή λοιπόν μετά τη... ζωή είναι απλή. Ή την κερδίζεις ενεργοποιώντας μια νέα δύναμη, ή την παραδίνεις στον αργό θάνατο, αυτόν δηλαδή που αναγνωρίζουμε, βλέποντας αυτά τα σύγχρονα ερείπια.

I ούλιος - Αύγουσ τος 2014

Κείμενο / Φωτογραφίες: Νικήτας Καραγιάννης

I ούλιος - Αύγουσ τος 2014

Γυμνές... κουβέντες

Απόγευμα στην οδό Αιστοτέλους. Ο χιλιοτραγουδισμένος δρόμος της Αθήνας αλλάζει ταχύτητα μετά το λιοπύρι της μέρας και μεταφέρει το πολυπολιτισμικό του πρόσωπο στα πεζοδρόμια που αρχίζουν να δροσίζουν. Λίγα μέτρα κάτω από την πλατεία Βικτωρίας ο ζωγράφος Μιχάλης Μαδένης μας περιμένει στο σπίτι και ατελιέ του για καφέ και κουβέντα. Από τη μικρή μου σχέση με τη ζωγραφική, κάθε συνάντηση με άνθρωπο του χώρου, πόσο μάλλον με έναν τόσο εντός και εκτός συνόρων καταξιωμένο καλλιτέχνη, με εξιτάρει και -δεν το κρύβω- μου δημιουργεί μια μικρή αμηχανία. Είναι μια ήπια σύγχυση μπροστά στο δέος που μου προκαλεί το γεγονός ότι μιλάω με κάποιον ο οποίος έχει αφιερώσει τη ζωή του σε ένα αντικείμενο που ενώ πάντα αγαπούσα δεν κατάφερα ωστόσο να το κατακτήσω όσο θα ήθελα. Ο Μαδένης είναι ένας βιρτουόζος της ανθρώπινης φιγούρας, ένας ζωγράφος που έχει αφοσιωθεί στην αναπαράσταση του ανθρώπινου σώματος στο οποίο έχει μάθει να αποδίδει όλη του την δύναμη, την ένταση, τον ερωτισμό, τη γοητεία και το μυστήριο που περιέχει. Θαυμαστής της δουλειάς του, αρκετά πριν τη γνωριμία μας, ένιωσα πάλι εκείνη τη γνώριμη αμηχανία που προανέφερα να σκαρφαλώνει προς τον λαιμό μου, καθώς με τον φίλο μου Περικλή μπαίναμε στο ασανσέρ της πολυκατοικίας. Η πόρτα άνοιξε και ο Μαδένης μας περίμενε στην είσοδο του σπιτιού του. Από τις πρώτες λέξεις του καλωσορίσματός του διέκρινα στο βελούδο της φωνής του μια ευγένεια που σπάνια συναντάς. Περνώντας στο εσωτε-

ρικό, μας υποδέχτηκε το χαρακτηριστικό άρωμα των λαδιών με τα οποία ζωγραφίζει. Τη λατρεύω αυτή τη μυρωδιά, καθώς μου θυμίζει την πρώτη μου επαφή με τα πινέλα και τους καμβάδες, τα χρόνια μου στη Σχολή Βακαλό και το μαγικό κατάστημα του Κατσαχνιά στην Γ' Σεπτεμβρίου όπου πήγαινα για υλικά. Του το ανέφερα. «Ναι, το καταλαβαίνω ότι σας μυρίζει το λάδι των χρωμάτων, αλλά εγώ το έχω τόσο συνηθίσει που δεν μυρίζω πια τίποτα», απάντησε ήρεμα. Οταν ο κατά πολύ νεότερός μας Περικλής ρώτησε για το μαγαζί του Κατσαχνιά, ο Μαδένης άρχισε να του το περιγράφει με απίστευτη γλαφυρότητα, τόση που μέσα από την περιγραφή του διακτινίστηκα εκεί. Με τον Μαδένη γεννηθήκαμε την ίδια χρονιά, το 1960, αλλά δεδομένης της θέσης του στην τέχνη αισθάνομαι σαν μαθητούδι του που κρέμεται από τα χείλη του δασκάλου. Ισως με τον τρόπο που τον ακούνε οι ανήλικοι μικροί μαθητές του στους οποίους παραδίδει μαθήματα στο Παιδικό Εργαστήρι της Εθνικής Πινακοθήκης. «Τον λατρεύουν» με είχε πληροφορήσει η συνάδελφος Νατάσα. Και τώρα καταλαβαίνω τους λόγους. «Ηλπιζα να σε φωτογραφίσω ενώ ζωγραφίζεις», του είπα σε κάποια στιγμή. «Δεν γίνεται, βλέπεις όταν ζωγραφίζω φοράω κάτι άλλο πολύ πιο άνετο που δεν ενδείκνυται για φωτογράφιση», μου εξηγεί γελώντας. Ενώ περιεργάζομαι τον χώρο του, ένα διαμέρισμα διακοσμημένο χωρίς κανένα σχέδιο, με κυρίαρχη την παρουσία των εργαλείων της δουλειάς του, τον ακούω να αφηγείται ιστορίες από τα χρόνια των σπουδών του στην Ολλανδία, όπου πήγε με υποτροφία. «Γύρισα σε

τρεις μέρες. Μου φαινόταν αδύνατο να μείνω εκεί. Μου έλειψε αμέσως η Ελλάδα, οι φίλοι μου. Ομως, ο καθηγητής μου με κατσάδιασε άγρια και έτσι μετά από λίγες μέρες επέστρεψα στο Ρότερνταμ για να μείνω τρία χρόνια», λέει ενώ το βλέμμα του φαίνεται σαν να κυνηγάει τις εικόνες του παρελθόντος που ζωντανεύουν πάλι στο μυαλό του. Οταν τον ρωτάω τι θα έκανε αν δεν ζωγράφιζε, με κοιτάζει τονίζοντας διακριτικά το περιττό της απορίας μου: «Εχω κάνει διάφορες δουλειές αλλά εδώ και πολλά χρόνια δεν θα μπορούσα να κάνω τίποτα άλλο. Η ζωγραφική είναι κομμάτι του εαυτού μου». Μιλάμε για άλλα θέματα, από τη σημασία του Αρχαιολογικού Μουσείου της Πατησίων και την αρχιτεκτονική του Νέου Μουσείου Ακρόπολης, μέχρι τις αδυναμίες της Εθνικής Πινακοθήκης που ελπίζει να εκλείψουν στο νέο κτίριο που ετοιμάζεται τώρα. Ο Μαδένης δεν είναι απλά ένας κορυφαίος ζωγράφος. Είναι ένας φιλόσοφος της πόλης που την έχει ζήσει και αναλύσει όσο ελάχιστοι. Ενας καλλιτέχνης που ξεγυμνώνεται στον συνομιλητή του με την ίδια άνεση που το κάνουν τα μοντέλα στους πίνακές του. Ενα απόγευμα μαζί του δεν είναι αρκετό και γι' αυτό είπαμε να ξαναβρεθούμε. Πριν φύγω μου κάνει δώρο ένα μικρό έργο του και με κάνει να του υποσχεθώ ένα γεύμα στο σπίτι μου. «Μαγειρεύοντας για έναν δάσκαλο της τέχνης», θα είναι η λεζάντα εκείνης της βραδιάς που θα έρθει σύντομα.

I ούλιος - Αύγουσ τος 2014

Συνέντευξη στη Νατάσα Μαστοράκου

27 χρόνια «κουπί» To «Εντευκτήριο» έχει φτάσει στο 104ο τεύχος του. Πώς ήταν αυτή η διαδρομή; Η έκδοση λογοτεχνικού περιοδικού στον τόπο μας και στον καιρό μας είναι ένα πολύ απαιτητικό διακόνημα. Σου προσφέρει βέβαια μεγάλες χαρές και συγκινήσεις, ιδιαίτερα όταν το περιοδικό καταφέρνει, στα 27 του χρόνια, να παραμένει (από ό,τι μου λένε) ζωντανό, να συγκρατεί συνδρομητές και να προσελκύει καινούργιους, να έχει σταθερούς συνεργάτες, όπως και επίμονους, φανατικούς αναγνώστες. Ομως, προϋποθέτει και πολύ «κουπί». Μέχρι και το 2009 είχα μια απαιτητική βιοποριστική απασχόληση άσχετη με το «Εντευκτήριο», γεγονός που μού άφηνε ελάχιστο ελεύθερο χρόνο για την έκδοση του περιοδικού. Γι’ αυτό και από το 1987 ξέχασα τι σημαίνουν οι όροι καλοκαιρινές διακοπές, Χριστούγεννα, Πάσχα κτλ. Πώς νιώθετε για την επιτυχία του περιοδικού; Η όποια «επιτυχία» είναι καρπός της συμπόρευσης με τους συνεργάτες, τους αναγνώστεςσυνδρομητές, τους λίγους αλλά πολύτιμους υποστηρικτές του «Εντευκτηρίου». Προς όλους αυτούς αισθάνομαι βαθιά και διαρκή ευγνωμοσύνη. Πάντως, αυτό που λέμε «επιτυχία» δεν ήταν ποτέ το πρώτο ζητούμενο για μένα. Στην αρχή έφτιαχνα ένα περιοδικό έτσι όπως θα ήθελα να το διαβάζω εγώ. Με τον καιρό, επεδίωκα παράλληλα να ανταποκρίνομαι στις προσδοκίες που το περιοδικό είχε καλλιεργήσει στον «κύκλο» των συνεργατών και αυτών που το παρακολουθούν. Τους περισσότερους δεν τους γνωρίζω προσωπικά, αλλά αισθάνομαι μαζί τους δυνατή συναισθηματική και πνευματική συγγένεια. Ποιοι από τους στόχους που είχατε βάλει το 1987 επιτεύχθηκαν και ποιοι όχι; Το «Εντευκτήριο» είχε δηλώσει πως θέλει να είναι ένα περιοδικό όχι απλώς λογοτεχνικό, αλλά ένα έντυπο ευρύτερου πνευματικού προβληματισμού και γενικής παιδείας, χωρίς περιορισμούς γεωγραφικής προέλευσης, φύλου ή ηλικίας των συνεργατών του, ανοιχτό σε όλα τα λογοτεχνικά ρεύματα, καθώς και σε άλλες μορφές τέχνης. Προτιμώ να ξεχάσω πως κατά την παρουσίαση του πρώτου τεύχους είχα πει πως το περιοδικό θα προσπαθήσει να αμείβει, συμβολικά έστω, τους συνεργάτες του. Τα οικονομικά δεδομένα δεν επέτρεψαν ποτέ την επίτευξη και αυτού του στόχου. Εχετε καταφέρει τόσα χρόνια να περνούν όλα από τα χέρια σας. Είναι τελικά μία μοναχική διαδρομή;

Δεν είμαι σίγουρος αν πρόκειται για κατόρθωμα ή για ένα είδος προσωπικής αναπηρίας - η κριτικός λογοτεχνίας Μάρη Θεοδοσοπούλου, πριν από χρόνια, σε ένα κείμενό της στην «Εποχή», με χαρακτήρισε «μοναχικό λύκο». Οταν βγάζεις μόνος σου ένα λογοτεχνικό περιοδικό, δεν χρειάζεται απλώς να τα κάνεις όλα μόνος, χρειάζεται και να παίρνεις μόνος κάθε μέρα αποφάσεις για μια σειρά από θέματα, από την επιλογή των συνεργασιών μέχρι τα θέματα των αφιερωμάτων και το ποιοι θα κληθούν να γράψουν σε καθένα από αυτά. Βέβαια, υπάρχουν κάποιοι συνεργάτες και φίλοι που βοηθούν στην αξιολόγηση των συνεργασιών ιδιαίτερα στον τομέα της ποίησης, των θεωρητικών κειμένων και των επιλογών στα εικαστικά. Τελικά, ίσως δεν είμαι και τόσο μόνος όσο φαίνεται. Οι φίλοι και οι συνδρομητές του περιοδικού πόσο σημαντικοί είναι για την επιβίωση του; Κανένα περιοδικό δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς συνεργάτες, αναγνώστες, συνδρομητές. Και οι φίλοι-υποστηρικτές είναι πολύτιμοι: παλαιότερα οι διαφημιστές Αρης Κυλίτης και Γιώργος Κωνσταντινίδης, τώρα ο ποιητής και πεζογράφος Γιάννης Ευσταθιάδης, επί σειρά ετών ο Γιάννης Μπουτάρης, ο τραπεζίτης Τάκης Αράπογλου, ο Παναγής Βουρλούμης, κατά περίσταση η δημοσιογράφος Ελένη Λαζαρίδου και άλλοι που τώρα ξεχνώ - ας με συγχωρήσουν. Υπάρχουν κάποια τεύχη που ξεχωρίζετε και γιατί; Τα επετειακά τεύχη 50, 78 (για τα 20χρονα) και 100, το τεύχος 1 φυσικά, τα αφιερώματα στη Δημουλά, τον Αναγνωστάκη, τον Χριστιανόπουλο, τον Ελύτη. Τι να περιμένουμε από το «Εντευκτήριο» στο μέλλον; Διαρκή ανανέωση, καινούργιους συνεργάτες, φρέσκια ματιά. Εχετε αγαπήσει όσο λίγοι στην Ελλάδα το ραδιόφωνο, ποια είναι η γνώμη σας για την σημερινή του κατάσταση; Εχω δουλέψει ως παραγωγός ραδιοφωνικών εκπομπών λόγου από το 1978 μέχρι και το 2009. Το ραδιόφωνο υπήρξε ο τομέας στον οποίο αισθάνθηκα κατεξοχήν δημιουργικός, τουλάχιστον μέχρι την έκδοση του «Εντευκτηρίου», αλλά και αργότερα. Υπάρχουν συνεντεύξεις, παρουσιάσεις κτλ. για τις οποίες αισθάνομαι πραγματικά υπερήφανος. Μετά το αποτρόπαιο «μαύρο» στην ΕΡΤ δεν ακούω σχεδόν καθόλου ραδιόφωνο. Και οπωσδήποτε αρνούμαι να παρακολουθήσω το ραδιόφωνο της ΝΕΡΙΤ, παρότι συνεργάζονται με αυτό πρόσωπα που αγαπώ και εκτιμώ.

Ο Γιώργος Κορδομενίδης μας μιλάει για το «Εντευκτήριο» με αφορμή το 104ο τεύχος του λογοτεχνικού περιοδικού

Κείμενο: Ανδρέας Γιαννόπουλος, Νατάσα Μαστοράκου Φωτογραφίες: Νικήτας Καραγιάννης

«Από εδώ αρχίζει σίγουρα το πιο ζωντανό, αλλά και το πλέον αντιφατικό και συναρπαστικό κομμάτι της πρωτεύουσας», γράφει ο Πέτρος Μάρκαρης για την οδό Πειραιώς στο βιβλίο του «Η Αθήνα της μιας διαδρομής». Και πώς να διαφωνήσεις μαζί του, όταν μέσα σε μερικά μέτρα συναντάς τον Αρχαιολογικό Χώρο του Κεραμεικού, το καφέ-μπαρ-πολιτιστικό χώρο Bios, την «Τεχνόπολις» και το Μουσείο Μπενάκη; «Η οδός Πειραιώς», συνεχίζει ο συγγραφέας, «είναι η κεντρική αρτηρία που ενώνει την Αθήνα με τον Πειραιά. Το σχέδιο ήταν να γίνει η κεντρική λεωφόρος της Αθήνας, γιατί ο αρχικός σχεδιασμός προέβλεπε να γίνουν τα ανάκτορα στην Ομόνοια. Η μετατόπιση των ανακτόρων από τον βασιλιά Οθωνα στο Σύνταγμα (στη σημερινή Βουλή των Ελλήνων) άλλαξε τον σχεδιασμό και μετέτρεψε την οδό Πειραιώς σε μια άτυπη βιομηχανική ζώνη». Μια απόφαση που μας έδωσε -μεταξύ άλλων- τα κτίρια της Σχολής Καλών Τεχνών (πρώην υφαντήρια Σικιαρίδη) και της Πειραιώς 260 (πρώην εργοστάσιο Τσαούσογλου). Από όπου και αν την πιάσεις, η οδός Πειραιώς κουβαλάει μαζί της την ιστορία της πρωτεύουσας. Οπως γράφει στη συνέχεια του βιβλίου του ο Πέτρος Μάρκαρης, «η Πειραιώς έχει υποβληθεί, τις δύο τελευταίες δεκαετίες, σε μια από τις πιο εντυπωσιακές αναπλάσεις περιοχής που γνώρισε ποτέ η Αθήνα και έχει μεταβληθεί σε μια περιοχή τέχνης και πολιτισμού. Η αρχή έγινε με το ιστορικό 'Γκάζι'. [...] Στη θέση του δημιουργήθηκε η «Τεχνόπολις», ένας τεράστιος χώρος που στεγάζει τον ραδιοφωνικό σταθμό του Δήμου Αθηναίων, αλλά και μια σειρά από χώρους για εκθέσεις κι εκδηλώσεις. Στη λεωφόρο Μεγάλου Αλεξάνδρου, κοντά στην Ιερά Οδό έχει εγκατασταθεί εδώ και λίγο καιρό η καινούργια Ταινιοθήκη της Ελλάδος. Λίγα τετράγωνα πιο κάτω λειτουργεί το καινούργιο Μουσείο Μπενάκη [...]. Ο επόμενος σταθμός είναι οι δύο χώροι του Φεστιβάλ Αθηνών που φιλοξενούν παραστάσεις κάθε καλοκαίρι. Αν συνεχίσει κανείς, θα πέσει πάνω στη Σχολή Καλών Τεχνών. Αυτό το πολιτισμικό τοπίο επεκτείνεται προς τη συνοικία του Ψυρή, τον Κεραμεικό και το Μεταξουργείο».

Πειραιώς ς

Πειραιώς

Σαλαμ'ινος

Προς Πειραιά

Αγ. Ασωμάτων

Πλαταίων

BIOS Πειραιώς 84

Στο νούμερο 84 της Πειραιώς βρίσκεται το Bios, «ένα κέντρο συνάντησης για τις τέχνες και τα μέσα του σήμερα» όπως υποστηρίζουν οι δημιουργοί του. Αν έχεις περάσει μια βόλτα από τον πολυχώρο, σίγουρα θα έχεις ξεχωρίσει την ταράτσα του με την υπέροχη θέα τους καλοκαιρινούς μήνες και κάποιο από τα θεατρικά events του τον υπόλοιπο χρόνο. Κατά τα άλλα, περιλαμβάνει δύο χώρους για live συναυλίες, τέσσερα μπαρ, χώρους για θεατρικές παραστάσεις και περφόρμανς, χώρους για πρόβες, δημιουργικό γραφείο, αίθουσα προβολών και χώρο εικαστικών εγκαταστάσεων. Σε περίπτωση τώρα που θα βρεθείς εδώ μέχρι το τέλος του καλοκαιριού, μην παραλείψεις να δοκιμάσεις το παποτό: παγωμένο ποτό σε ξυλάκι, σαν να τρως παγωτό με αλκοόλ.

Ακαδήμου

Πειραιώς

Δημοτική Πινακοθήκη Δήμου Αθηναίων

Προς Αθήνα

Πλ. Ελευθ

Κατεβαίνοντας την Πειραιώς από την Ομόνοια προς τον Πειραιά, στο ύψος της πλατείας Κουμουνδούρου, υπάρχει ένα από τα πιο εντυπωσιακά κτίρια της πόλης. Εργο του αρχιτέκτονα Παναγιώτη Κάλκου, η παλιά Δημοτική Πινακοθήκη περατώθηκε το 1874 και λειτούργησε μέχρι το 1977 ως βρεφοκομείο. Ενα τυπικό δείγμα της νεοκλασικής αντίληψης που επικράτησε στη δημόσια και αστική αρχιτεκτονική από την ίδρυση του ελληνικού κράτους έως τις πρώτες δεκαετίες του αιώνα μας. Σήμερα η Δημοτική Πινακοθήκη -που λειτουργεί μόνο όταν υπάρχει έκθεση- απαριθμεί 2.936 καλλιτεχνικά έργα, τα περισσότερα από τα οποία αποκτήθηκαν κατά τη δεκαετία 1930-1940. Το σύνολο σχεδόν των σημαντικότερων Ελλήνων καλλιτεχνών του 20ού αιώνα αντιπροσωπεύονται με σημαντικά έργα τους στη συλλογή της Πινακοθήκης. Η συλλογή επίσης διαθέτει αξιόλογα έργα χαρακτικής των μεγάλων δασκάλων, αλλά και των συνεχιστών τους σήμερα. Στο κτίριο της Πλατείας Κουμουνδούρου λειτουργούν διοικητικές και λοιπές υπηρεσίες (όπως εργαστήριο συντήρησης) της Πινακοθήκης και αναμένεται να περαιωθούν οι εργασίες αποκατάστασης για να επαναλειτουργήσει και ως εκθεσιακός χώρος.

Mυλλέρου

Πέτρου Ράλλη

Πειραιώς

Ιερ άΟ

δό

λ ε ξά νδ

ρου

Ταινιοθήκη της Ελλάδας

δό

δω

άΟ

υτά

Ιερ

Βο

Με γ. Α

Προς Πειραιά

Πειραιώς

Στη γωνία της Ιεράς Οδού με τη Μεγάλου Αλεξάνδρου, μόλις λίγα μέτρα μέσα από την Πειραιώς, βρίσκεται από το 2009 η νέα στέγη της Ταινιοθήκης της Ελλάδας. Το διατηρητέο κτίριο που φιλοξενούσε τον θερινό κινηματογράφο “Λαΐς” από το 1948 έως το 1975 συνδυάζει τα χαρακτηριστικά μιας απλοποιημένης βιομηχανικής αρχιτεκτονικής στο ισόγειο και στοιχεία λαϊκού εκλεκτικισμού στον θερινό κινηματογράφο. Η Ταινιοθήκη διαθέτει κλειστούς χώρους 1.785 τετ. μ. περίπου κατανεμημένους σε δύο επίπεδα, στα οποία υπάρχουν δύο αίθουσες προβολών 200 και 60 θέσεων, καθώς και 700 τετ.μ. στο δώμα για τη λειτουργία του υπαίθριου κινηματογράφου 250 θέσεων.

Πλαταίων

Κλ εο μβ

ρό

Πειραιώς

Προς Αθήνα

Στο ύψος της Ιεράς Οδού, στο αριστερό μας χέρι, βρίσκεται ένας από τους πιο σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους της Αθήνας, αυτός του Κεραμεικού. Κομμάτι του αρχαίου αττικού δήμου των Κεραμέων, πήρε το όνομά του από τους αγγειοπλάστες και αγγειογράφους που εργάζονταν στην περιοχή εκμεταλλευόμενοι τα αργιλώδη εδάφη που περιβάλλουν τον μικροσκοπικό ποταμό Ηριδανό. Επειδή μάλιστα η παραποτάμια περιοχή του Κεραμεικού πλημμύριζε συνεχώς και δεν ευνοούσε την κατοίκηση, άρχισε να χρησιμοποιείται και ως χώρος ταφής και σταδιακά έγινε το σημαντικότερο νεκροταφείο της αρχαίας Αθήνας.

Αρχαιολογικός Χώρος Κεραμεικού

Σαλαμ'ινος

Πειραιώς

του

BIOS BIO Πειραιώς 84 Πει

Πειραιώ Πειραιώς

Πειραιώς

Μουσείο Μπενάκη

Αγαθημέρου θημέρου

Πέτρου Ράλλη

Ανδονίκου

Πέτρου Ράλλη

Προς Πειραιά

Λίγο πριν φτάσεις στην Πέτρου Ράλλη, στο δεξί σου χέρι, στον αριθμό 138 βρίσκεται το Πολιτιστικό Κέντρο του Μουσείου Μπενάκη. Το κτίριο καταλαμβάνει έκταση 8.200 τετ.μ. με υπόγειους χώρους 2.800 τετ.μ. και εσωτερικό αίθριο 850 τετ.μ. Οι εκθεσιακοί χώροι καλύπτουν επιφάνεια 3.000 τετ.μ., ενώ το αμφιθέατρο είναι χωρητικότητας 300 ατόμων. Οι γενικές αρχές σχεδιασμού βασίζονται στην ιδέα ενός εσωστρεφούς κτιρίου με ανοίγματα προς το κεντρικό αίθριο. Αυτό το αίθριο είναι που διαφοροποιεί τόσο πολύ αυτό το Μουσείο από τα υπόλοιπα, μια και του δίνει τη δυνατότητα να φιλοξενεί υπαίθριες εκθέσεις, μουσικές εκδηλώσεις, αλλά και παραστάσεις. Aλλωστε η όλη λογική της αρχιτεκτονικής οργάνωσης και του ύφους του κτιρίου στοχεύει στη δημιουργία ενός χώρου που δεν εξαντλείται σε μια απλή σύντομη επίσκεψη, αλλά λειτουργεί καθ' όλη τη διάρκεια της ημέρας, προσφέροντας στο κοινό άνετες συνθήκες παραμονής και συμμετοχής σε εναλλακτικές εκδηλώσεις.

Πειραιώς

Περσεφόνης Γνωρίζεις τον χώρο της «Τεχνόπολις» από τις συναυλίες και τα events που γίνονται εκεί όλο τον χρόνο. Αυτό που ίσως δεν γνώριζες είναι ότι ο χώρος του παλιού Αεριοφυλακίου έχει μετατραπεί εδώ και λίγο καιρό σε συνεργατικό χώρο με στόχο να βοηθήσει τις νέες επιχειρήσεις. Στο InnovAthens, όπως ονομάζεται, συνεργάζονται έξι σύνδεσμοι καινοτόμων επιχειρήσεων που απαριθμούν πάνω από 320 μέλη και μονάδες καινοτομίας πανεπιστημίων. «Θέλουμε να παρέχουμε στους νέους της πόλης», λέει ο Κώστας Μπιτζάνης, διευθυντής της «Τεχνόπολις», «τη δυνατότητα να πληροφορηθούν για ό,τι συμβαίνει γύρω από την επιχειρηματικότητα και την καινοτομία στην Αθήνα και να μετατραπούμε σε έναν Κόμβο που θα δικτυώσει φορείς και νέους ανθρώπους».

λ ε ξά νδ

δό

Πειραιώς Πειρ

άΟ

δό

Τεχνόπολις

Ιερ

δω

άΟ

υτά

Ιερ

Βο

Περσεφόνης

Με γ. Α

ρου

Ταινιοθήκη της Ελλάδας

Προς Αθήνα

Λεωφ. Κωνσταντινουπόλεως

6 Προς Πειραιά

Πειραιώς

Σταθμός Ρουφ

Πειραιώς

Τι σχέση έχουν οι καθαρές παραλίες και οι ήρεμες ταβέρνες με την Πειραιώς; Μεγάλη, αν σκεφτείς πως με αφετηρία το Ρουφ μπορείς να δραπετεύσεις από την Αθήνα με προορισμό είτε το Κιάτο είτε τη Χαλκίδα. Περνώντας κάθετα την Πέτρου Ράλλη, στο ύψος του Αθλητικού Κέντρου Ρουφ του Δήμου Αθηναίων, θα δεις στο δεξί σου χέρι την πινακίδα με το σήμα του Προαστιακού Σιδηρόδρομου. Από τη στιγμή που θα το αποφασίσεις, μπορείς σε μία ώρα και 34 λεπτά να βρίσκεσαι στη Χαλκίδα, ενώ με ανταπόκριση στις Αχαρνές θα χρειαστείς μία ώρα και 27 λεπτά για να αποβιβαστείς στο Κιάτο. Το εισιτήριο μετ’ επιστροφής στην πρώτη περίπτωση κοστίζει 10,40 ευρώ και στη δεύτερη φθάνει τα 18 ευρώ.

Ενας από τους πρώτους μη συμβατικούς χώρους στην Αθήνα που ξεκίνησαν να φιλοξενούν θεατρικές παραστάσεις είναι το Τρένο στο Ρουφ. Αποτελείται από εννέα ανακαινισμένα παλαιά βαγόνια -μεταξύ των οποίων ένα αυθεντικό Wagon Restaurant του Orient Express, κατασκευής 1924, και μια διατηρητέα ατμομηχανή τύπου Μπρέντα του 1947- που λειτουργούν ως θεατρική σκηνή, μουσική σκηνή, εστιατόριο, φουαγιέ, μπαρ, καμαρίνια και βοηθητικοί χώροι. Για να το βρεις θα χρειαστεί να απομακρυνθείς λίγο από την Πειραιώς, ειδικά αν βρίσκεσαι με αυτοκίνητο. Συγκεκριμένα στη διασταύρωση με τη Χαμοστέρνας στρίβεις δεξιά, περνάς πάνω από τις γραμμές του τρένου και στο πρώτο φανάρι που συναντάς είναι οι μπάρες του Σιδηροδρομικού Σταθμού του Ρουφ και το θέατρo.

Πειραιώς

Μουσείο Μπενάκη

Αγαθημέρου

Πειραιώς

Πέτρου Ράλλη

Τρένο στο Ρουφ

Πέτρου Ράλλη

Ανδονίκου

Λεωφ. Κωνσταντινουπόλεως

Προς Αθήνα

Μακεδονίας δονίας ονίας

Λεωφ. Κωνσταντινουπόλεως

Προς Πειραιά

Πειραιώς

Ιστορικό Αρχείο ΠΙΟΠ

Λεωφ. Κωνσταν Κωνσταντινουπόλεως

Πειραιώς

Περνώντας κάθετα τη Χαμοστέρνας και στρίβοντας δεξιά στον Ταύρο, συναντάμε στα 500 μέτρα το Ιστορικό Αρχείο του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς (ΠΙΟΠ). Σε ένα ανακατασκευασμένο βιομηχανικό κτίριο, το οποίο δημιουργήθηκε τη δεκαετία του ’50 για να στεγάσει τη χυμοποιία «Κρόνος», βρίσκεται πλέον το ιστορικό αρχείο της Τράπεζας Πειραιώς, καθώς και των τραπεζών τις οποίες σταδιακά απορρόφησε. «Από την αξιοποίηση του αρχείου», εξηγούν οι άνθρωποι του ΠΙΟΠ, «μπορούν να ερευνηθούν βασικοί θεσμοί και δομές της ελληνικής οικονομίας, η αγροτική και βιομηχανική πολιτική της χώρας επί δεκαετίες, σημαντικές πτυχές του τραπεζικού της συστήματος, η αποκατάσταση των προσφύγων της Μικρασιατικής Καταστροφής και το αγροτικό συνεταιριστικό κίνημα, η ξένη βοήθεια που δέχθηκε μεταπολεμικώς η χώρα και η διαχείριση της».

Π. Τσαλδάρη

Πειραιώς

Π. Τσαλδάρη

Πειραιώς

Προς Αθήνα

Αναξαγορα

Αγρινίου

Προς Πειραιά

Πειραιώς

Υδρας

Εθνική Λυρική Σκηνή

Λίγα μέτρα μέσα από την Πειραιώς, στην οδό Αρχιμήδους, βρίσκεται ο χώρος προβών και δοκιμών της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Από το 2008 περίπου όλη η προετοιμασία για τις παραστάσεις γίνεται σε αυτό το κτίριο. Οι πρόβες της ορχήστρας, των ηθοποιών του μπαλέτου, αλλά και οι δραστηριότητες της σχολής χορού και της χορωδίας γίνονται στην Καλλιθέα και μόνο όταν όλα βρίσκονται στην τελική ευθεία μεταφέρονται στο Θέατρο Ολύμπια στην Ακαδημίας. Κάθε μεσημέρι το στενό γεμίζει μελωδίες, μια και κάνει πρόβες η ορχήστρα και όταν έρχεται η ώρα για διάλειμμα πραγματικά κλείνει η Αρχιμήδους από τον κόσμο. Εκτός από τις δοκιμές στο ισόγειο του χώρου, στο κτίριο στεγάζεται η μουσική βιβλιοθήκη και το ιστορικό αρχείο της Λυρικής Σκηνής, ενώ στον ίδιο χώρο κατασκευάζονται τα κοστούμια και τα καπέλα κάθε παράστασης.

Ιδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης

Πειραιώ Πειραιώς

Π. Τσαλδάρη

Μυρακτης

Πειραιώς

Μακεδονίας

Αγ. Γεωργίου

Κυδωνιών

Προς Αθήνα Π. Τσαλδάρη

Αμέσως μόλις περάσεις τη Χαμοστέρνας, στον αριθμό 206 της Πειραιώς, δεσπόζει το «σπίτι» ενός από τους σημαντικότερους Ελληνες σκηνοθέτες. Το Ιδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης είναι η υλοποίηση της επιθυμίας του ίδιου να δημιουργήσει έναν φορέα πολιτισμού που θα διαθέτει σύγχρονα μέσα, καινοτόμες ιδέες, αλλά και καλλιτεχνική άποψη αντιπροσωπευτική της σχέσης του ίδιου με την τέχνη. Το κτίριο συνολικού εμβαδού 6.810 τετ.μ. αποτελεί τη στέγη του Ιδρύματος και μέχρι σήμερα έχει δώσει το καλλιτεχνικό του στίγμα στην πόλη με θεατρικές παραστάσεις, συναυλίες, αλλά και εκθέσεις. Κάθε χρόνο το Ιδρυμα δημιουργεί ένα φιλόδοξο πρόγραμμα δραστηριοτήτων αντάξιο της εμπειρίας και του καλλιτεχνικού διαμετρήματος του ιδρυτή του, εγκαινιάζοντας συνεργασίες με γνωστά ιδρύματα και πολιτιστικούς φορείς της χώρας και του εξωτερικού, σχεδιάζοντας και υλοποιώντας έγκυρα εκπαιδευτικά προγράμματα, σεμινάρια, workshops και εισάγοντας νέους θεσμούς που υποστηρίζουν τις νέες και τους νέους δημιουργούς. Στον προαύλιο χώρο του κτιρίου βρίσκεται και το μνήμα του ιδρυτή του, ο οποίος έφυγε από τη ζωή το 2011.

Πολυκράτους

Προς Πειραιά

Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών

Πειραιώς

Αρτης

Λευκάδος

Ακριβώς δίπλα από τον «Ελληνικό Κόσμο», στον αριθμό 256, στεγάζεται η Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών. Το κτίριο, πρώην Αγγλοελληνική Εριουργία, αγοράστηκε το 1992 από την Εμπορική Τράπεζα όταν υπουργός Πολιτισμού ήταν ο Γιώργος Σουφλιάς και πρύτανης ο Νίκος Κεσσανλής. Ενα κτίριο μεγάλης έκτασης και κοντά στην παραδοσιακή έδρα της Σχολής επί της Πατησίων, όπου πια υπάρχουν μόνο οι διοικητικές υπηρεσίες. Ανάμεσα στις εγκαταστάσεις δεσπόζει ο εργοστασιακός χώρος, ο οποίος μετατράπηκε σε εκθεσιακό και ονομάστηκε Εργοστάσιο, ενώ από το 2006 προστέθηκε σε αυτόν και το όνομα του Νίκου Κεσσανλή. Σήμερα στο κτίριο στεγάζονται όλα τα εργαστήρια ζωγραφικής, γλυπτικής, χαρακτικής, η αίθουσα των θεωρητικών μαθημάτων και προβολών, η βιβλιοθήκη, ο εκθεσιακός χώρος, η αίθουσα θεάτρου και κινηματογράφου, καθώς και όλες οι αίθουσες διδασκαλίας.

Συκιαρίδη

Πειραιώς

Υδρας

Το Κέντρο Πολιτισμού του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού «Ελληνικός Κόσμος» βρίσκεται στην οδό Πειραιώς από το 1998, στη θέση του παλιού εργοστασίου της ΒΙΟΣΩΛ ,που μεταφέρθηκε στο σημείο το 1940. Το 1997 το Ιδρυμα αγοράζει το παλιό εργοστάσιο και το μετατρέπει σε χώρο ιστορίας και πολιτισμού, όπου οι επισκέπτες βιώνουν την ελληνική ιστορία μέσω εξελιγμένων τεχνολογιών. Από τα 16 στρέμματα που αρχικά καταλάμβανε το Κέντρο σήμερα έχει φτάσει στα 60 και έχει μετατραπεί σε ένα πολιτιστικό πάρκο με ιδιαίτερη έμφαση στις εκπαιδευτικές δραστηριότητες. Η ανάπτυξη του «Ελληνικού Κόσμου» οδήγησε το 2006 στη λειτουργία του «Θόλου» (του νέου ημισφαιρικού θεάτρου Εικονικής Πραγματικότητας) και το 2008 στο «Θέατρον», το οποίο στεγάζει σύγχρονες καλλιτεχνικές δράσεις.

Ελληνικός Κόσμος

Πειραιώς

Προς Αθήνα

6 Προς Πειραιά

Πειραιώς

Πειραιώς 260

Πειραιώς

Ο χώρος που παλαιότερα ήταν γεμάτος ξύλα, σχέδια και έπιπλα γραφείου, το παλιό εργοστάσιο Τσαούσογλου, είναι τα τελευταία καλοκαίρια το πιο ζωντανό σημείο της πόλης. Από τότε που η Εθνική Τράπεζα -στην οποία ανήκει πια ο χώρος- τον παραχώρησε στο Φεστιβάλ Αθηνών, το τυπικό δείγμα βιομηχανικές αρχιτεκτονικής της δεκαετίας του '70 φιλοξενεί τις πιο σύγχρονες θεατρικές παραστάσεις, τα πιο αμφιλεγόμενα σχήματα. Τα τέσσερα πολύ μεγάλα κτίρια, που έχουν ανακηρυχθεί διατηρητέα από το Υπουργείο Πολιτισμού, γεμίζουν μουσική, φωνές, κοστούμια και πρωτότυπες εγκαταστάσεις για τις ανάγκες της τέχνης του σήμερα και του αύριο. Σύμφωνα μάλιστα με πρόσφατες δηλώσεις του υπουργού Πολιτισμού Κώστα Τασούλα, όλες οι υπηρεσίες του υπουργείου θα μεταφερθούν στην Πειραιώς 260, καθώς το ΥΠΠΟ έχει έρθει σε συμφωνία για την απόκτηση του χώρου.

Συκιαρίδη

Πολυκράτους

Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών Πειραιώς

Ελληνικός Κό

Πειραιώς

Προς Αθήνα

Υδρας

Αρτης

Λευκάδος

Ελ. Βενιζέλου

Βαρίκα

Προς Πειραιά

Πειραιώς

Λεωφ. Κηφισού

Ν. Φαλήρου

Σχολείον

Στον αριθμό 52 της οδού Πειραιώς, στην περιοχή του Μοσχάτου, βρίσκεται το τελευταίο πολιτιστικό σημείο της διαδρομής. Το για πολλά χρόνια κλειστό «Σχολείον» της Ειρήνης Παππά ξανανοίγει τις πύλες του αυτές τις μέρες με την παρουσίαση της παράστασης “Fantastico”, η οποία σφραγίζει την παραχώρησή του στο Εθνικό Θέατρο. Η νέα θερινή σκηνή του Εθνικού, όπως αποκάλεσε το χώρο ο Σωτήρης Χατζάκης στην παρουσίαση που έγινε πριν από λίγες ημέρες, θα λειτουργεί κανονικά και τη χειμερινή σεζόν και πρόκειται να μεταφερθεί εκεί ένα μέρος της Σχολής του Εθνικού Θεάτρου. Στον χώρο θα φιλοξενούνται ακομα όλες οι διεθνείς συνεργασίες του θεάτρου και θα δημιουργηθεί ένα τμήμα νέων δημιουργών, ενώ το καλοκαίρι του 2015 θα πραγματοποιηθεί το πρώτο φεστιβάλ. Φυσικά η παρουσία της Ειρήνης Παππά και του έργου της θα είναι ισχυρή, καθώς θα υπάρχει στο Σχολείο έκθεση που θα λειτουργεί ανεξάρτητα από τις εκάστοτε καλλιτεχνικές δραστηριότητες.

Πειραιώς Λεωφ. Κηφισού

Πειραιώς

Προς Αθήνα

Κείμενο: Ανδρέας Γιαννόπουλος

Δωμάτια, σκάφη, προορισμοί

Εχει τελειώσει ο Ιούλιος και εσύ ακόμα δεν έχεις την παραμικρή ιδέα για το πού θα πας διακοπές. Ηλπιζες πως θα σκεφτόσουν κάτι έστω και την τελευταία στιγμή, αλλά τελικά τίποτα. Δεν χρειάζεται παρόλα αυτά να ανησυχείς: ακόμα και τώρα υπάρχει λύση, είτε θες ένα μικρό κατάλυμα, είτε ένα πλήρες πακέτο διακοπών, είτε ένα ολόκληρο σκάφος για να χαθείς στο πέλαγος και να αδειάσει το μυαλό σου. Φρόντισαν για αυτό οι Discoveroom, Captainwise και Incrediblue, μερικές από τις σημαντικότερες ελληνικές startup εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον χώρο του τουρισμού. Πέρνα λοιπόν μία βόλτα από τις σελίδες τους, κάνε την κράτησή σου, ετοίμασε βαλίτσες και άφησέ τους όλους να σε ψάχνουν.

Discoveroom Αφορμή για τη δημιουργία του Discoveroom στάθηκε η αναζήτηση του εμπνευστή της, Νίκου Αναγνώστου, για δωμάτιο το καλοκαίρι του 2012. Υστερα από αρκετές ανεπιτυχείς προσπάθειες και τηλεφωνήματα για να κάνει μία κράτηση, αποφάσισε να βοηθήσει όλα τα μικρά καταλύματα (ενοικιαζόμενα δωμάτια και διαμερίσματα, ξενώνες, πανσιόν και άλλα) να μπουν στο ίντερνετ. Ανέπτυξε λοιπόν το Discoveroom, μία εφαρμογή που ενσωματώνει έναν ηλεκτρονικό κατάλογο και μία υπηρεσία κρατήσεων. Αυτή τη στιγμή απευθύνεται σε ιδιοκτήτες που θέλουν να διαχειρίζονται τις κρατήσεις τους, ενώ σύντομα θα ανοίξει για το κοινό και θα σου δίνει τη δυνατότητα να βρεις κατάλυμα, να συγκρίνεις τιμές και παροχές, να ελέγ-

ξεις διαθεσιμότητες και εν τέλει να κάνεις κράτηση online. «Στην υπηρεσία δεν πρόκειται να βρεις τα συνηθισμένα ξενοδοχεία που αναπαράγουν όλες οι σχετικές υπηρεσίες, παρά μόνο μικρά, όμορφα και προσιτά καταλύματα από όλο τον κόσμο», τονίζει ο Νίκος και καταλήγει: «Μπορείς πάντα να βρεις κάτι που να ταιριάζει στις ανάγκες σου για να ρυθμίσεις ανάλογα τις διακοπές σου».

Captainwise Εάν είσαι από τους τύπους που δεν τους αρέσει να ψάχνουν με τις ώρες τον προορισμό τους, τότε το Captainwise δημιουργήθηκε για σένα. Εμπνευση τεσσάρων φίλων, του Χρήστου Χατζηαποστολάκη, Ανδρέα Καρούτζου, Δημήτρη Σχίζα και Αλεξ Αργυρόπουλου, έγινε πραγματικότητα όταν προσπάθησαν να οργανώσουν μόνοι τους τις εξορμήσεις τους στο εξωτερικό. Επειτα από πολύωρες αναζητήσεις διαπίστωσαν πόσο χρήσιμο θα ήταν να υπήρχε κάποιος να τους προτείνει προορισμούς βάσει των χρημάτων που διαθέτουν. Εφτιαξαν έτσι μια μηχανή αναζήτησης για ταξιδιωτικούς προορισμούς, στην οποία ο χρήστης έχει τη δυνατότητα να ορίσει τα χρήματα που διαθέτει, να μάθει πού μπορεί να πάει με αυτά, και στη συνέχεια να κλείσει αεροπορικά εισιτήρια και ξενοδοχείο για να μείνει. «Το εγχείρημα», εξηγεί ο Αλεξ, «αφορά την εύκολη και προσιτή για όλους αναζήτηση. Ο χώρος των ταξιδιών είναι παρά πολύ ανταγωνιστικός, όπου οι μεγάλοι παίκτες ξοδεύουν εκατομμύρια σε διαφήμιση. Εμείς

ήρθαμε με ένα καινούριο concept που πιστεύαμε πως έλειπε από την αγορά και η ανταπόκριση του κόσμου μέχρι τώρα είναι πολύ καλή».

Inc rediblue Με κεντρικό σύνθημα «διακοπές με σκάφος, για όλους», η Incrediblue σου δίνει τη δυνατότητα να κλείσεις το καταλληλότερο σκάφος για τις διακοπές σου σε ιδιαίτερα προσιτές τιμές. Η υπηρεσία ξεκίνησε τη λειτουργία της πριν από περίπου 2,5 χρόνια, όταν ο Αντώνης Φιοράκης χρειάστηκε να δημιουργήσει για τις ανάγκες του μεταπτυχιακού του στη Μαδρίτη μία διαδικτυακή πλατφόρμα που θα συνέδεε την προσφορά με τη ζήτηση. Σκέφτηκε λοιπόν να φέρει σε επαφή ιδιοκτήτες σκαφών με κόσμο που θέλει να τα νοικιάσει, έχοντας ζήσει από πρώτο χέρι την εμπειρία ενοικίασης σκάφους με φίλους. Για να τα καταφέρει στην προσπάθειά του, πήρε μαζί του τον Γιώργο Γάτο, αναλυτή επενδύσεων σε fund και διοργανωτή του OpenCoffee στη Θεσσαλονίκη, και τον Θοδωρή Ορφανίδη που είχε εμπειρία σε μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας όπως η PeoplePerHour και η Upstream. Σήμερα η Incrediblue αναπτύσσεται σταθερά, προσφέροντας περισσότερα από 1.700 σκάφη στους επισκέπτες της, ενώ διαθέτει και εργαλείο ταξιδιωτικού συμβούλου για να σχεδιάσεις τις ιδανικές διακοπές.

Κείμενο: Χρήστος Τσαπακίδης

I ούλιος - Αύγουσ τος 2014

Παραλίας το ανάγνωσμα Αντηλιακό; Τσεκ! Ψάθα; Τσεκ! Ρακέτες; Οχι βέβαια, σιγά μην κάνεις αυτό που βρίσκεις εκνευριστικό στους άλλους. Βιβλία; Τι, δεν διάλεξες ακόμα βιβλία για την παραλία; Δεν πειράζει, θα σε συμβουλεύσουμε εμείς. Κατ' αρχάς, θα πρέπει να επικεντρωθείς σε ελαφριά αναγνώσματα. Αυτό σημαίνει ότι εάν σκοπεύεις να κουβαλήσεις μαζί σου το βιβλίο «Το κεφάλαιο στον 21ο αιώνα» του Τομά Πικετί, το οποίο έχει γίνει σημείο αναφοράς στην πολιτική και τα οικονομικά φέτος, θα πρέπει να αναθεωρήσεις τα σχέδιά σου, μια και είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα το επιστρέψεις άθικτο στο σπίτι (μία οι εκκλήσεις των φίλων σου να βουτήξεις, μία τα μπαλάκια που θα σου έρχονται στο κεφάλι, θα είναι δύσκολο να συγκεντρωθείς). Πού θα πρέπει λοιπόν να στραφείς; Τα αστυνομικά μυθιστορήμαÏ¼ç¼ËÊÏÀÇÊ»ÉçÄ¿¼ÉÄÆ·çÀËÄÇÊÂ·rçÀÇ¼ÁÍÄ ç¼ÇÇ çàÀç½¼θύτερα μηνύματα και ίντριγκα που θα σε εξιτάρει, τα βιβλία αυτού του είδους θα σου κρατήσουν μοναδική συντροφιά. Ο Αλκης Τεμπονέρας του βιβλιοπωλείου Πλειάδες στο Παγκράτι, καταθέτει τις δικές του προτάσεις για ένα καλοκαίρι γεμάτο σασπένς. «Το Παρίσι εν καιρώ ειρήνης», Gilles Martin-Chauffier, μτφ Γιάννης Στρίγκος, εκδόσεις Πόλις Στο 18ο διαμέρισμα του Παρισιού ζουν διάφορες εθνότητες, συγκεντρωμένες σε τεράστια οικοδομικά συγκροτήματα. Θεωρητικά, σε ειρηνική συνύπαρξη. Αρκεί όμως μια σπίθα για να πάρει φωτιά το καζάνι που βράζει: ένας νεαρός Αραβας επιτίθεται σε μια κοπέλα εβραϊκής καταγωγής. Λίγο προτού ξεσπάσει ένας ακήρυκτος πόλεμος που θα φέρει στην επιφάνεια όλες τις υπόγειες διεργασίες μιας κοινωνίας που ζει χωρισμένη σε «στρατόπεδα», ο Ερβέ Κερζενεάν, διοικητής του αστυνομικού τμήματος της περιοχής, αναλαμβάνει την υπόθεση. «Ο άνθρωπος από το Λονδίνο», Georges Simenon, μτφ Αργυρώ Μακάρωφ, εκδόσεις Αγρα Το βιβλίο αφορά την ιστορία του Μαλουέν, του κλειδούχου των σιδηροδρομικών γραμμών του λιμανιού της Διέππης, ο οποίος έγινε μάρτυρας ενός εγκλήματος. Ενας μυστηριώδης άνδρας είχε φτάσει απ’ το Νιουχέιβεν. Είχε φέρει από το Λονδίνο μια βαλίτσα με χαρτονομίσματα αξίας μισού εκατομμυρίου και σκότωσε τον φίλο του για να μην τα μοιραστεί μαζί του. Τα χρήματα όμως καταλήγουν στον Μαλουέν. Εφεξής, η ζωή του τελευταίου οδεύει στην καταστροφή.

«3 Υποθέσεις για τον επιθεωρητή Μονταλμπάνο», Andrea Camilleri, μτφ Φωτεινή Ζερβού και Φώτος Λαμπρινός, εκδόσεις Πατάκη Με αφορμή τον εορτασμό των 20 χρόνων από την πρώτη ιστορία του επιθεωρητή Μονταλμπάνο κυκλοφορούν στα ελληνικά για πρώτη φορά σε έναν τόμο τρεις εμβληματικές υποθέσεις του: «Η φωνή του βιολιού», «Χάρτινο φεγγάρι» και «Το άρωμα της νύχτας». «Μπλε νότες σε κόκκινο φόντο», Marcus Malte, μτφ Κώστας Κατσουλάρης, εκδόσεις Κέδρος Ολα αρχίζουν με έναν τζαζ αυτοσχεδιασμό, με μια φαντασίωση και μια δολοφονία. Η Βέρα, πρόσφυγας του γιουγκοσλαβικού εμφυλίου, δολοφονείται στο Παρίσι. Ο Μίστερ, πιανίστας της τζαζ, ερωτευμένος με τη Βέρα, αναζητά τους ενόχους μαζί με τον πολύγλωσσο φιλόσοφο-ταξιτζή Μπομπ. Η αναζήτησή τους θα τους φέρει αντιμέτωπους με ένα κύκλωμα Βαλκάνιων κακοποιών που συχνά έχουν την κάλυψη της πολιτικής εξουσίας. «Τίτλοι τέλους», Πέτρος Μάρκαρης, εκδόσεις Γαβριηλίδης Ενας Ελληνας από τη Γερμανία, ο Αντρέας Μακρίδης, αυτοκτονεί στο διαμέρισμά του. Η αστυνομία πιστεύει ότι πρόκειται για αυτοκτονία. Ωστόσο, δύο μέρες μετά, η γερμανική πρεσβεία στην Αθήνα λαμβάνει ένα σημείωμα, στο οποίο αναφέρεται πως ο Μακρίδης δολοφονήθηκε. Το σημείωμα υπογράφουν «οι Ελληνες του '50». Στην αρχή όλοι το θεωρούν ως ένα κακόγουστο αστείο, εκτός από τον αστυνόμο Χαρίτο. Οταν «οι Ελληνες του '50» αρχίζουν τις δολοφονίες, τότε οι υποψίες του Χαρίτου επαληθεύονται. «Ορυμαγδός», François Medeline, μτφ Γιάννης Κουκιάς, Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου Ο Εντουάρ Μπαλαντίρ ετοιμάζεται να κλέψει από τον Ζακ Σιράκ την προεδρία της Δημοκρατίας, που ο τελευταίος φιλοδοξεί να κατακτήσει στις εκλογές του 1995. Ο Ξαβιέ Μεζονέβ, βουλευτής, δήμαρχος του Ουλέν και γιος του προέδρου της Γερουσίας, μπλέκεται σ' ένα σκάνδαλο λόγω της σεξομανίας του. Ο Μανί τρυπάει με θανάσιμη δόση ηρωίνης μια από τις πόρνες που προστατεύει στη συνοικία Περάς της Λυών. Ο Σεκοντί και οι άντρες του της Διεύθυνσης Επίβλεψης της Επικράτειας παρακολουθούν έναν ανακριτή. Ο Βιντσέντε Ντι Κάνιο, Λυωνέζος νονός, διαχειρίζεται τους κουλοχέρηδες και τα φρουτάκια του. Η Λέα ερωτεύεται ένα κάθαρμα. Και οι καιροί δεν είναι καθόλου αθώοι.

“Arab jazz”, Karim Miské, μτφ Αγγελική Τσέλιου, εκδόσεις Πόλις Μια γειτονιά του Παρισιού. Ενα μεγάλο χωνευτήρι πολιτισμών. Μόνο ο Αχμέντ Ταρουντάν -ονειροπόλος, μανιώδης αναγνώστης αστυνομικών- ζει κάπου παράμερα. Ξαφνικά, ανακαλύπτει κατακρεουργημένο το πτώμα της φίλης του Λορά, να κρέμεται πάνω από το μπαλκόνι του. Καταλαβαίνει ότι ο ίδιος αποτελεί τον ιδανικό ύποπτο. Η φρίκη αυτή τον ξυπνάει από το λήθαργο και αποφασίζει να συνεργαστεί με τους δύο αστυνόμους που έχουν αναλάβει την υπόθεση σε μία πυρετώδη αναζήτηση. «Μαπούτσε», Caryl Ferey, μτφ Αργυρώ Μακάρωφ, εκδόσεις Αγρα Στο σύγχρονο Μπουένος Αιρες, το πτώμα μιας τραβεστί ονόματι Λους εντοπίζεται παραμορφωμένο, και μια νεαρή γυναίκα εξαφανίζεται. Η Ζανά, μια πεισματάρα καλλιτέχνις με καταγωγή από τη φυλή των Μαπούτσε, και ο Ρουμπέν, ένας οργισμένος ντετέκτιβ, ερευνούν από μία υπόθεση ο καθένας τους. Η συνάντησή τους θα τους οδηγήσει στα φαντάσματα της δικτατορίας. «Κινούμενος στόχος», Ross Macdonald, μτφ Χίλντα Παπαδημητρίου, εκδόσεις Μεταίχμιο Οπως πολλοί εκατομμυριούχοι στη Νότια Καλιφόρνια, ο Ραλφ Σάμσον έχει περίεργες παρέες: έναν ερημίτη ËÊÔç Ç¼ÏÍÀ»ÀÄç ÏÊÉç ·ÇÄÊrç à¸¼ç ÅÀËÀÎà¶ÉÃç ÃÐÊËÊÄ¹ç ËÊÔç τη βρίσκει με το σαδομαζοχιστικό σεξ. Τώρα, δεν αποκλείεται κάποιος από τους φίλους του να έχει οργανώσει την απαγωγή του. Ο ιδιωτικός ντεντέκτιβ Λιου Αρτσερ ακολουθεί τα ίχνη του πάμπλουτου Σάμσον από το άδυτό του στα φαράγγια της περιοχής ως τα κλαμπάκια της τζαζ. «Η τριλογία της Μασσαλίας», Jean-Claude Izzo, μτφ Ριχάρδος Σωμερίτης και Αλέξης Εμμανουήλ, εκδόσεις Πόλις Με το βιβλίο επανεκδίδονται τα μυθιστορήματα «Το μαύρο τραγούδι της Μασσαλίας», «Το τσούρμο» και «Solea», με ήρωα τον Φαμπιό Μοντάλ, τον ευαίσθητο αστυνόμο, απόγονο μεταναστών, εχθρό της βίας, που αγαπά την ποίηση, την τζαζ, το ψάρεμα, τις γυναίκες και την πόλη του, τη Μασσαλία. Τη Μασσαλία, με το λιμάνι και τους ανθρώπους της, τους δρόμους και τα κορίτσια της, εκεί όπου διασταυρώνονται Γάλλοι ρατσιστές, διεφθαρμένοι αστυνομικοί και φανατικοί ισλαμιστές.

Κείμενο: Ηλίας Κολοκούρης

I ούλιος - Αύγουσ τος 2014

Βιβλία: Με ή χωρίς τα καλοκαίρια; Ολο τον χειμώνα έλεγα «θα πάω στο βιβλιοπωλείο, θα μπω στο captainbook.gr και θα το παραγγείλω!». Αλλά όλο χτυπούσε το τηλέφωνο και πηγαίναμε για ρακές μεσημεριάτικα στον Καπετάν Μιχάλη στη Φειδίου, όλο κάτι συνέβαινε και δεν προλάβαινα! Αλλιώς σου 'λεγα εγώ πόσα βιβλία θα είχα διαβάσει με τα κρύα. Τώρα, το θέρος έχω όλο τον χρόνο να τα αγοράσω και να τα διαβάσω με την ησυχία μου! Επιτέλους! Ναι, ωσάν αυτό να ήτο το πρόβλημά μου, το ότι δεν προλάβαινα να το παραγγείλω. Ας είμαστε ειλικρινείς. Κρυφτούλι παίζαμε με τη διαχειρίστρια για τα κοινόχρηστα. Βιβλία θα αγόραζα; Παρ' όλα αυτά, γεγονός είναι πως το καλοκαίρι προσφέρει άπειρο ελεύθερο χρόνο. Θα το δω σαν εκδρομή. Θα ξεκινήσω πρωί, θα πάρω το μετρό και θα πάω μέχρι εκεί. Μέχρι τη Βιβλιοθήκη του Δήμου Αθηναίων, της Αγίας Παρασκευής ή του Αγίου Δημητρίου και θα δανειστώ. Εχω κάνει λίστα. Οπως λέγει και ο κύριος τέως υπουργός, τα «λιγουρεύτηκα» τον χειμώνα και δεν πρόκαμα να αναγνώσω. Κάποιο θα έχουν, δεν μπορεί! Κι αν δεν έχουν το βιβλίο, θα το παραγγείλουμε. Ναι, παιδιά; Η ελπίδα πεθαίνει τελευταία. Αρχικώς θα ζητήσω λίγη ποίηση. Η ποίηση είναι πυκνή και θέλει περισσότερο χρόνο ανάγνωσης. Επίσης απαιτεί να έχεις ανοικτό τον δέκτη, και μέσα στο πρόγραμμα του χειμώνος γεγονός είναι πως ο δέκτης λιγότερο χρόνο βρίσκει να ανοίξει. Ενώ μέσα στη ραστώνη του θέρους! Θα ρωτήσω τη βιβλιοθηκονόμο αν έχει Δάντη και εκείνη θα με καθοδηγήσει στο κατάλληλο ράφι. Θα βρω φυσικά τη «Θεία κωμωδία» από Καζαντζάκη, αλλά οι ελπίδες μου θα είναι για τις «Πέτρινες ρίμες» (σε μετάφραση Γιώργου Κοροπούλη, εκδόσεις Αγρα) που κυκλοφόρησαν φέτος. Ρίμες για τα κορίτσια με την καρδιά την ψυχρή σαν πέτρα από την σκοπιά του παθιασμένου ποιητή. Η ανελέητη Πέτρα, γυναίκα που βασανίζει τον Αλιγκέρι, και θαρρώ ανελέητη θα είναι και η βιβλιοθηκονόμος, αφού φοβάμαι πως δεν θα το έχει. Σημειωτέον δε πως στις «Ρίμες» ο Δάντης δεν απευθύνεται στη Μούσα του, Βεατρίκη, αλλά σε άλλη. Πασχίζοντας να έρθω λίγο πιο κοντά στο σήμερα, θα της ζητήσω το ράφι του Γιάννη Ρίτσου. Εδώ οι ελπίδες μου θα είναι περισσότερες, αφού δεκατέσσερις είναι μόνον οι τόμοι των «Ποιημάτων». Βέβαια, θα ζητήσω το πρόσφατο και σίγουρα αδιά-

βαστο «Υπερώον» (εκδόσεις Κέδρος, 2013), όπου όπως άκουσα στο Μουσείο Μπενάκη ο Ρίτσος θεάται εαυτόν μέσα στο σκηνικό της καθημερινότητάς του, εν έτει 1985. Αν δεν το έχετε, έχει καλώς, θα έχετε τα «Εικονοστάσια ανωνύμων αγίων», τα οποία γράφονται την ίδια περίοδο και πιθανότατα συμπληρώνουν το αυτοπορτραίτο. Ναι; Κυκλοφορούν από το 1986! Μη μου πείτε ότι δεν... Μήπως έχετε Γιάννη Υφαντή τότε; Το τελευταίο βιβλίο του («Μεταμορφώσεις του μηδενός») κυκλοφόρησε το 2006. Σας παρακαλώ, δώστε μού το, θέλω να ευθυμήσω λίγο φέτος, ν' ανοίξει το κεφάλι μου και όλες οι προσδοκίες μου εναποτίθενται «Κάτω από το εικόνισμα των άστρων» (εκδόσεις Ικαρος). Μη με αφήσετε μονάχα με τους στίχους του pdf που βρήκα online: Η φτώχεια με τραβάει προς τη λύτρωση. «Σου φτάνει» λέει «ένα μικρό καλύβι στο βουνό / ή πιο σωστά να κατοικείς σε μια κουφάλα δέντρου. / Από βιβλία σου φτάνουνε ποιήματα / και παραμύθια. / Κ' ίσως ούτε κι αυτά. / Σου πάει πιο καλά μια εντελώς άδεια βιβλιοθήκη. / Αν και το τέλειο θα ήτανε τα ξύλα της / να επιστρέψουν το ταχύτερο στο δάσος». «Ακου Ανθρωπάκο!» (Βίλχελμ Ράιχ, εκδόσεις Μίνωας, μτφρ. Αύγουστος Κορτώ) θα μου πει η βιβλιοθηκονόμος. «Σε πιάνει πανικός όταν νιώθεις την πρωτογενή αγάπη και το δόσιμο να σου τραντάζει το είναι σου. Φοβάσαι να δώσεις. Το 'λαβείν' το δικό σου έχει βασικά μόνο μία σημασία. Αναγκάζεσαι συνέχεια να τρώγεσαι για λεφτά, για ευτυχία, για γνώση, επειδή αισθάνεσαι άδειος, λιμνασμένος, δυστυχισμένος. Και δεν λαβαίνεις τη γνήσια γνώση, πραγματικά δεν την ποθείς. Για τον ίδιο λόγο εξακολουθείς να αποφεύγεις την αλήθεια, Ανθρωπάκο. Εσύ θέλεις να είσαι μόνο πατριώτης και καταναλωτής. Δεν μου ζήτησες Ρομπέρτο Μπολάνιο, που παραλίγο να πεθάνει άφραγκος και έχουν λυσσάξει όλοι οι ψαγμένοι με το '2666'!». Θα παραδεχτώ πως έχει δίκιο και θα της το ζητήσω, αλλά θα είναι δανεισμένο. Ετσι, θα με ενημερώσει πως υπάρχει έστω το «Φυλαχτό» (εκδόσεις Αγρα, 2013) που και μικρότερο είναι, άρα δεν θα μου φάει όλο το καλοκαίρι, και καινούργιο. Θα χαρώ με την ευτυχή συγκυρία και θα το πάρω. Αλλά με ένα βιβλίο δεν θα τη βγάλω, ολόκληρο ταξίδι έκανα μέχρι τη βιβλιοθήκη.

Σεντάρις στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, ο οποίος απορούσε πώς, ενώ οι Ελληνες έχουμε τέτοια παράδοση στο αρχαίο δράμα και τους αγώνες λόγων, σκεφτήκαμε τον βαρετό διάλογο «Χριστός Ανέστη!», «Αληθώς Ανέστη!» και θα της προτείνω να «Συζητήσουμε για το διαβήτη με κουκουβάγιες» (εκδόσεις Μελάνι). Εκείνη αρχικώς θα με κοιτάξει περίεργα, αλλά κατόπιν θα θυμηθεί ότι είδε κάποιον να διαβάζει το βιβλίο, αλλά δυστυχώς ούτε αυτό το έχουν. Απογοητευμένος, θα της ζητήσω «Τα ποιήματα» της Μαρίας Πολυδούρη (επιμέλεια-επίμετρο: Χριστίνα Ντουνιά, εκδόσεις Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 2014). «Δύναμη ανώφελη σε φέρνει ενάντια / του χαραγμένου δρόμου των κυμάτων» θα απαγγείλει αγέρωχη η βιβλιοθηκονόμος, «η νέα έκδοση έχει παραγγελθεί, μα ακόμα δεν έχει έρθει. Θέλεις την παλιά, με την εισαγωγή της Ελλης Αλεξίου;» Τότε θα θυμηθώ πως όντως, την παλιά την είδα σε εκείνον τον πάγκο με βιβλία στο Σύνταγμα, στην είσοδο του μετρό, μπροστά από τον Εθνικό Κήπο. Εκανε μόλις δύο ευρώ, γιατί δεν την πήρα; Κάτι άλλο λοιπόν «Από ιστορικά μυθιστορήματα υπάρχουν οι 'Σκηνές από τον βίο του Ματίας Αλμοσίνο;'» (Ισίδωρος Ζουργός, εκδόσεις Πατάκη, 2014). «Μα αυτό δεν είναι απλώς ιστορικό! Αυτό είναι αριστούργημα! Φυσικά και το έχουμε! Πρόσεχε μόνο, όταν το τελειώσεις θα πετάς ιταλικά εδώ κι εκεί. Sei sicuro?» θα αναφωνήσει η βιβλιοθηκονόμος. Θα απαντήσω καταφατικότατα και θα της ζητήσω μαζεμένα «Το αίμα νερό» του Χάρη Βλαβιανού, τη «Νίκη» του Χρήστου Χωμενίδη, τους «Χαμαιλέοντες» του Αλέξη Σταμάτη, τον «Ενοικο» του Γιώργου-Ικαρου Μπαμπασάκη, το «360» του Αχιλλέα Κυριακίδη, το «Τεφτέρι» του Βινίτσιο Καποσέλα, τα «Ερωτικά ποιήματα» του Εντουαρντ Εσλιν Κάμινγκς και και και... Και θα μου θυμίσει ότι έχω υπερβεί το όριο δανεισμού - μέχρι δύο βιβλία επιτρέπεται. «Μου δίνετε παρακαλώ έναν λογαριασμό τηλεφώνου και την αστυνομική σας ταυτότητα για να σας βγάλω κάρτα δανεισμού;» «Δεν έχω τηλέφωνο, καλή μου κυρία. Μου το έκοψαν». «Στο καλό και με τη... Νίκη!»

Ετσι, θα θυμηθώ τη χειμερινή ατάκα του Ντέιβιντ

Κείμενο / Φωτογραφίες: Νικήτας Καραγιάννης

Cocktail Stories Καλοκαίρι χωρίς δροσερά κοκτέιλ δεν νοείται, είτε βρισκόμαστε σε ένα εξωτικό beach bar, είτε στη βεράντα μας με φίλους. Τέσσερα γνωστά μπαρ του κέντρου της Αθήνας δίνουν τις δικές τους ξεχωριστές επιλογές/συνταγές για να κάνουν τις καλοκαιρινές μας στιγμές ωραιότερες και, φυσικά, γευστικότερες. Inspired (Μια δημιουργία της Ναταλίας Παπαθανασίου από το Loukoumi Bar της πλατείας Αβησσυνίας, το οποίο κρύβει και μια προσωπική ιστορία!) Gold Rum Reserved Black Rum Triple-Sec Passion Fruit Fresh Strawberries Lime Peppermint

Tiki Colombo (Από το Magaze της πλατείας Αγ. Ειρήνης) Bacardi 8 Anos Fresh Mango Fresh Passion Fruit Fresh Cucumber Fersh Chilli Pimento Agostura Bitters Lime Sugar Passion Fruit Syrup

Amarcord (Εμπνευσμένο από την ομώνυμη ταινία του Φελίνι, από το Comme Il Faux Bar της πλατείας Καρύτση) Di Saronno Fresh Lime Juice Fresh Orange Juice Simple Syrup Bitter Lemon

Toy Coc k tail (Από το Toy Bar της οδού Καρύτση) Don Julio Tequila Blanco Sauce of Forest Fruits Fresh Lime Juice Brown Sugar

Φωτογραφίες: Στέφανος Καστρινάκης - Νικήτας Καραγιάννης

Αθήνα, Καλοκαίρι 2014

Προαύλιο Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου

Κείμενο / Φωτογραφίες: Νικήτας Καραγιάννης

Ιούνιος 2014

Ομώνυμος θερινός κινηματογράφος, Ανω Πετράλωνα

Ιούνιος 2014

Flamme Rouge, Γκάζι

Cabezon, Μεταξουργείο

Ιούνιος 2014

Αυλή Νομισματικού Μουσείου

MOMO, Πλατεία Κύπρου, Καλλιθέα

Επιμέλεια: Νικήτας Καραγιάννης

Πάτα το “Play” Djs, μουσικοί, παραγωγοί και καλοί φίλοι του Metropolis προτείνουν το soundtrack του φετινού καλοκαιριού. Μουσικές αγαπημένες για όλα τα γούστα που θα μας συντροφεύσουν στις παραλίες, στα ηλιοβασιλέματα, στα ποτά και τα ξενύχτια μας, κάνοντας το hangover της επόμενης μέρας πολύ πιο... μελωδικό.

Antonis Manisiotis Terence :Terry: & Hanfry Martinez - Sunday Gathering (Dyed Soundorom Remix) Serotonin Thieves - Just Let Me Be (Tripmastaz Remix) Matthew Dekay, Lee Burridge - Lost In A Moment (Original Mix)

Anna Kalogiratou Raffertie - Rain Handsome Boy Modeling School ft Cat Power I've Been Thinking Panama - It's Not Over Chet Faker - 1998 Bonobo feat. Grey Reverend - First Fires (Maya Jane Coles Remix) The XX - Reconsider (Jamie XX Remix) London Grammar - Darling Are You Gonna Leave Me (LCAW Remix) Sylvan Esso - Coffee

S tavros Bilios Kovacs - My Love Chet Faker - I'm Into You Parov Stelar - The Sun Mister T. - Funk Around The Sun Dim Zach - Internal fm

I ούλιος - Αύγουσ τος 2014

Dj Roses Μιχάλης Δέ λτα Everything but the girl - Eden The Bill Evans Trio - Moon Beams LTJ Bukem - Journey Inwards Ben Frost - By the Throat The Cinematic Orchestra - Ma Fleur

Nikko Patrelakis Louis Mattrs - War With Heaven (Catching Flies Remix) Nufrequency ft Shara Nelson Go That Deep (Charles Webster) Junior X Chinawoman - Nothing to talk about Szjerdene – Arrow(s) Ella Fitzgerald and Louis Armstrong - Summertime Takuya Kuroda - Rising Son Bob Marley - Jammin Chico Hamilton - A trip Miles Davis - So What by

Bruce Springsteen - Girls in their summer clothes Rolling Stones - She's a rainbow Eddie Cochran - Summertime Blues South Street Player - (Who?) Keeps Changing Your Mind (Daniel Bovie & Roy Rox Remix) Crazy P - Never Gonna Reach Me (Hot Toddy Remix)

21ος Αιώνας

Επιμέλεια: Χρήστος Τσαπακίδης

Για ψαγμένους μάστορες Το όνειρο κάθε geek μαστροχαλαστή βρίσκεται πολύ κοντά στην υλοποίησή του. Ανοιξε χώρο, γιατί έρχεται το LazerBlade, ο πρώτος προσιτός κόφτης-χαράκτης που χρησιμοποιεί λέιζερ! Πρόκειται για μία συσκευή ακριβείας που μπορεί να κόψει ή να χαράξει ένα ευρύ φάσμα υλικών, από χαρτί μέχρι πλαστικό και ξύλο (και δάχτυλα, εάν δεν είσαι προσεκτικός). Σκοπός των δημιουργών, όπως αναφέρουν οι ίδιοι, είναι να δημιουργήσουν

μία φορητή συσκευή που θα αποδειχτεί χρήσιμη τόσο για έναν ερασιτέχνη δημιουργό όσο και για έναν σοβαρό επαγγελματία, καλύπτοντας ωστόσο και όλους τους μάστορες που κινούνται ενδιάμεσα. Το LazerBlade μόλις ολοκλήρωσε επιτυχώς την καμπάνια του στο Kickstarter και αναμένεται σύντομα να βγει στην αγορά.

Game of iPhones Αν δεν έχεις αποφασίσει ακόμη τι θήκη να φορέσεις στο πολύτιμο iPhone σου, η αναζήτηση σταματά εδώ. Στο Etsy μπορείς να βρεις μία θήκη-ρέπλικα του Σιδηρού Θρόνου από το “Game of thrones”. Απλά θα πρέπει να είσαι πολύ προσεκτικός γιατί αν και πλαστικά, τα σπαθιά της θήκης μπορούν να σφηνώσουν άνετα την τσέπη σου ή να βγάλουν κανένα μάτι.

www.darklylabs.com www.etsy.com

Hemp glasses!

Phaser σαλονιού

Ψυγειοκλιματιστικό

Ακόμα σκέφτεσαι πώς θα προστατέψεις τα μάτια σου από τον δυνατό ήλιο της Ελλάδας; Η αλήθεια είναι ότι έχεις αργήσει να βρεις λύση για φέτος, αλλά κάλλιο αργά παρά ποτέ. Ασε που έχεις μία επιπλέον επιλογή: γυαλιά ηλίου από κάνναβη! Πρόκειται για τη νέα σειρά Hemp Eyewear που μας προτείνει ο Σαμ Γουίτεν. Τα γυαλιά, εκτός του ότι προσδίδουν άλλον αέρα στο στιλ σου, είναι επίσης και ιδιαίτερα φιλικά προς το περιβάλλον, καθώς δεν χρησιμοποιούν καθόλου πλαστικά υλικά. Το προϊόν είναι ήδη σε φάση ανάπτυξης και αναμένεται να αρχίσει να πωλείται από τις αρχές του επόμενου έτους, με τις πρώτες προσφορές να κάνουν την εμφάνισή τους μέσα στα Χριστούγεννα. Μπορείς μάλιστα να προπαραγγείλεις τα γυαλιά από το σχετικό site.

Προσπαθώ να βρω έναν λόγο για να σου πω να μην αγοράσεις το Star Trek Phaser Remote. Αδυνατώ. Η νέα ρέπλικα του όπλου σήματος-κατατεθέν από το δημοφιλές sci-fi franchise έχει πολλές χρήσεις. Πρώτον, σε προστατεύει από τους Κλίνγκον. Δεύτερον, σε βοηθά να πηγαίνεις μπρος-πίσω το Enterprise (έστω και εάν αφορά τις λειτουργίες rewind/fast-forward). Τρίτον, σου χρησιμεύει για να το βουλώνεις στον Σποκ όταν αρχίζει τις αμπελοφιλοσοφίες. Τέταρτον, φαίνεται πραγματικά cool. Το Phaser λειτουργεί ως τηλεχειριστήριο στο οποίο μπορείς να αποθηκεύσεις έως 36 εντολές, παρά την απουσία κουμπιών. Πώς γίνεται αυτό; Πολύ απλά, οι εντολές διαβιβάζονται στη συσκευή ανάλογα με τις κινήσεις που κάνεις. Το Phaser μπορεί επίσης να παράγει αυθεντικά ηχητικά εφέ, έχει λειτουργία δόνησης, καθώς και δυνατότητα κλειδώματος, για να μην το χρησιμοποιήσουν οι ζηλιάρηδες φίλοι σου (είναι δικό σου, αποκλειστικά δικό σου).

Μαζί με τον πολύ κόσμο, στις παραλίες έχουν σκάσει μύτη και τα γνωστά και αγαπητά σε όλους μας φορητά ψυγειάκια. Σε αυτά μπορείς να αποθηκεύσεις ό,τι μπορείς να φανταστείς, προκειμένου να το κρατήσεις κρύο μέχρι να το καταναλώσεις: νερό, σάντουιτς, μπίρες, τεκίλες, πάγο. Μία εταιρεία από την άλλη άκρη του Ατλαντικού μας παρουσιάζει τη νέα γενιά αυτών των πολύτιμων συντρόφων. Το IcyBreeze δεν φροντίζει μόνο να κρατά κρύα τα ποτά και τα φαγητά του, αναλαμβάνει να δροσίζει και εσένα τον ίδιο όταν βαράει ντάλα ο ήλιος. Το μόνο που χρειάζεται είναι να προσθέσεις νερό και να στρέψεις τον σωλήνα που βρίσκεται στο πάνω μέρος του ψυγείου προς τα εσένα. Χάρη στο σύστημα ψύξης που διαθέτει, το IcyBreeze διοχετεύει δροσερό αέρα, για να μπορέσεις να παλέψεις τη ζέστη. Παράλληλα, οι κατασκευαστές εγγυώνται ότι το ψυγειάκι μπορεί να διατηρήσει τον πάγο έως και μία ολόκληρη εβδομάδα. Το κακό είναι ότι το IcyBreeze θα κυκλοφορήσει μέσα στον Αύγουστο, όταν δηλαδή θα έχουν φύγει οι μεγάλες ζέστες.

www.hempeyewear.com

www.thinkgeek.com/product/1db4

www.icybreeze.com

Iούλιος - Αύγουστος 2014

Ο Μπιρατής To Legless Pirate Corkscrew έχει το σχήμα ενός πειρατή με ένα πόδι (και χωρίς παπαγάλο) και σου επιτρέπει να ανοίξεις μπουκάλια μπίρας ή να βγάλεις τον φελό από το κρασί σου (δίνοντας στον πειρατή σου ένα ξύλινο πόδι). Τώρα, άμα θέλεις να το χρησιμοποιήσεις για να ανοίξεις ένα μπουκάλι ρούμι, ποιος είμαι εγώ που θα σου πει όχι; www.suck.uk.com

Expecto Monopoly! Εάν βαρέθηκες να αγοράζεις την οδό Αθηνάς, να χτίζεις σπίτια στην Πανεπιστημίου ή να εγκαινιάζεις ξενοδοχεία στην Τατοΐου, μάλλον ήρθε η ώρα να αγοράσεις μία καινούργια Monopoly. Ο CustomLumos δημιούργησε μία νέα εκδοχή του παιχνιδιού που εκτυλίσσεται στον θαυμαστό κόσμο του Χάρυ Πόττερ. Είναι 100% χειροποίητη και αποτελείται από υλικά, όπως ξύλο, χαρτί, μπρούτζο, ξόρκια και από ολίγη... μαύρη μαγεία. Η τιμή του στα 762,60 ευρώ είναι απαγορευτική για εμάς τους κοινούς... Μαγκλς, όπως μην αποθαρρύνεσαι. Ο πωλητής σου προσφέρει τη δυνατότητα να αποκτήσεις τα ψηφιακά σχέδια του παιχνιδιού έναντι 22,88 ευρώ, για να κατασκευάσεις μόνος σου τη Harry Potter Monopoly. www.etsy.com

Βάλ' το στο μάτι Χαμογελάστε!

Need for speed

Εάν βρέθηκες ποτέ μπροστά σε μία επαγγελματική φωτογράφιση, σίγουρα θα σου έκανε εντύπωση πόσο χρόνο αφιερώνει ο φωτογράφος για να δημιουργήσει τις καλύτερες συνθήκες φωτισμού. Οι ερευνητές του ΜΙΤ είπαν να βάλουν ένα χεράκι και εμπνεύστηκαν τη χρήση drones για φωτισμό. Το πρότζεκτ που έχουν ξεκινήσει προβλέπει την κατασκευή drones τα οποία θα μπορούν να διατηρούν τη βέλτιστη θέση, προκειμένου να δημιουργούν τις καλύτερες συνθήκες φωτισμού σε σχέση με τη θέση της κάμερας και του φωτογράφου. Οι ερευνητές προσπαθούν επίσης να αναπτύξουν αισθητήρες και αλγόριθμους που θα επιτρέπουν στο τηλεκατευθυνόμενο να αξιολογεί την ποιότητα του φωτισμού πάνω στο αντικείμενο, προκειμένου να προσαρμόζει αναλόγως τη θέση του κάθε φορά που το αντικείμενο κινείται.

Με το παρμπρίζ επαυξημένης πραγματικότητας, η Jaguar μετατρέπει την οδηγική εμπειρία σε video game. Σύμφωνα με το νέο concept, ο οδηγός θα μπορεί να βλέπει πληροφορίες πάνω στον ανεμοθώρακα και όχι στο ταμπλό του αυτοκινήτου, όπως η βέλτιστη διαδρομή, οδηγίες για καλύτερο φρενάρισμα, ταχύτητα που αναπτύσσεις τόσο εσύ, όσο και οι άλλοι οδηγοί στον δρόμο. Ωστόσο, η πιο εντυπωσιακή λειτουργία είναι η απεικόνιση “ghost car”, η οποία δείχνει εικονικά αυτοκίνητα, επιτρέποντας στον οδηγό να ανταγωνίζεται εικονικούς οδηγούς στον πραγματικό δρόμο. Σύμφωνα με έναν εκπρόσωπο τύπου της Jaguar Land Rover το παρμπρίζ επαυξημένης πραγματικότητας αποτελεί προς το παρόν ένα σχέδιο που βρίσκεται μόνο στα χαρτιά, καθώς δεν έχει δημιουργηθεί ακόμη η τεχνολογία που θα απεικονίζει τέτοιου είδους πληροφορίες σε ολόκληρη την επιφάνεια του ανεμοθώρακα.

Τα Google Glass ανήκουν πια στις χθεσινές ειδήσεις. Τη σκυτάλη παίρνουν οι έξυπνοι φακοί επαφής. Η Novartis ανακοίνωσε ότι πήρε την άδεια να χρησιμοποιήσει την τεχνολογία της Google προκειμένου να κατασκευάσει ειδικούς φακούς για τους ασθενείς με διαβήτη. Οι νέοι φακοί θα αναλύουν το δακρυικό υγρό που παράγεται στο μάτι και θα παρέχουν σε πραγματικό χρόνο τη μέτρηση των επιπέδων γλυκόζης του ασθενή. Τα δεδομένα θα εκπέμπονται ασύρματα σε μία φορητή συσκευή, επιτρέποντας στους χρήστες να ενημερώνονται συστηματικά για την κατάσταση της υγείας τους. Η ελβετική φαρμακοβιομηχανία όμως έχει μεγαλύτερα σχέδια, καθώς σκοπεύει να χρησιμοποιήσει τους φακούς για να καταπολεμήσει την πρεσβυωπία, ενώ εξετάζει και την πιθανότητα να εμφυτεύσει τον φακό στο μάτι.

www.jaguarlandrover.com

googleblog.blogspot.gr

newsoffice.mit.edu/2014/drone-lighting-0711

Κείμενο: Πόπη Διαμαντάκου

Το θέρος των αναμνήσεων

Το 'χει ο μήνας Ιούλιος. Των γενεθλίων για μένα. Αλλά και της πιο πικρής πρώτης απώλειας της ζωής μου. Ανήμερα των γενεθλίων μου κι αυτή. Από τις περίεργες συμπτώσεις. Ιούλιος των απολογισμών και των επετείων, που πολύ νέα κάποτε με εκνεύριζαν, ένιωθα ότι μου στερούν χρόνο από το μέλλον. Τότε δεν ήξερα ακόμη. Σήμερα έρχονται αυθόρμητα. Οπως και οι αναμνήσεις. Αυτές είναι η προσωπική ιστορία του καθενός. Αλλά όλες μαζί είναι η ιστορία του τόπου. Το περίεργο γι' αυτή τη σχέση μου με τον χρόνο είναι ότι σπούδασα ιστορία. Στο Παρίσι. Πολύ νέα ακόμη για να αντιληφθώ τη σημασία της, αλλά πολύ γοητευμένη από τις αντιλήψεις εκείνης της ομάδας ιστορικών που άλλαξαν μετά τον Μάη του ’68 την ιστορική έρευνα και τη γραφή. Είχε εκδοθεί η «Μεσόγειος» του Μπρωντέλ και η παρέα των Ζακ Λε Γκοφ και Πιέρ Νορά, μαζί τους και ο δικός μας Σπύρος Ασδραχάς, είχε αντιστρέψει την παραδοσιακή τότε έννοια της ιστορίας-των-μεγάλωνγεγονότων και δίδασκαν την ιστορία ως μεγάλη αφήγηση της καθημερινότητας των λαών. Τριάντα χρόνια συμπληρώνονται αυτόν τον Ιούλιο από την έναρξη των παρισινών σπουδών μου και εκείνη την πρώτη μεγάλη επιλογή της ζωής μου. Ιούλιος του 1984. Ηταν η αρχή, για να βρεθώ αργότερα στη δημοσιογραφία, στην υπηρεσία του «εφήμερου», που όμως αυτό «γράφει» τη μεγάλη ιστορία.

Αλλά και σαράντα χρόνια από τη μεταπολίτευση. Ζούμε τους αγωνιώδεις σπασμούς του τέλους της. Ως προς τις νοοτροπίες ενός τόπου, που δεν βίωσε γήινες διαδρομές, μόνον άλματα, συχνά βίαια, που συντήρησαν τον φόβο των αλλαγών και μαζί του τα υπόγεια ήθη της επιβίωσης εν κινδύνω. Με τα καλά τους, που είναι οι ισχυροί δεσμοί των ανθρώπων, αλλά δυστυχώς και την καθήλωση στα χειρότερα ελαττώματα: βουλιμία, καταπάτηση του δημόσιου χώρου, οικογενειοκρατία και πελατειακό βόλεμα, άρνηση της ιστορίας και της εξέλιξης. Ολα αυτά που αγωνιζόμαστε να αλλάξουμε πλέον. Και ίσως να αποδεχθούμε τους εαυτούς μας, τιμώντας τις αναμνήσεις μας. Σαράντα πέντε χρόνια αυτόν τον Ιούλιο και από την προσελήνωση. Αγαπημένη προσωπική ανάμνηση, εκτός από γεγονός που σφράγισε τη γενιά μου, αλλά και τον κόσμο ολόκληρο, αλλάζοντας την αντίληψή μας γι' αυτόν. Την άλλαξε η τηλεόραση, η μεγαλειώδης απευθείας μετάδοση, το πρώτο παγκόσμιο τηλεοπτικό event, για μια κρίσιμη καμπή του πολιτισμού. Ημουν εκεί. Αλλά για μένα, όπως για τους περισσότερους που ζήσαμε εκείνη τη στιγμή, άλλοι πιτσιρίκια, οχτάχρονα, εννιάχρονα, άλλοι μεγαλύτεροι, υπάρχουν οι προσωπικές αναμνήσεις. Στη δική μου κυριαρχεί η πατρική φιγούρα και η πατρική επιμονή να μη

χάσω το γεγονός. Παραμονή του Αϊ-Λια και φύγαμε νωρίς-νωρίς από οικογενειακό γιορτινό τραπέζι για να δω εγώ στην τηλεόραση «την αλλαγή του κόσμου». Αυτές ήταν οι πατρικές κουβέντες. Αλησμόνητες. Εκείνος ήξερε, ένιωθε. Το ραντεβού της προσελήνωσης είχε καθυστέρηση μερικές ώρες. Αγουροξυπνημένη μετά, χαράματα, στην πολυθρόνα με το βλέμμα καρφωμένο στην οθόνη. Μου φαινόταν φυσικό. Οπως σήμερα, η ιντερνετική τεχνολογία και τα θαύματα της άμεσης επικοινωνίας για τα σημερινά πιτσιρίκια. Ναι, τότε δεν ήξερα ακόμη -πώς θα μπορούσα!- ότι μαζί με την ιστορία του κόσμου γραφόταν και η δική μου και ότι η τηλεόραση, η αφήγηση του εφήμερου, η ιστορία της καθημερινότητας, οι αλλαγές των αντιλήψεων, θα γίνονταν το αντικείμενο των σπουδών μου και αργότερα το επαγγελματικό μου αντικείμενο. Περίεργες συμπτώσεις; Οχι. Ετσι γράφεται η ιστορία. Είναι πάντα παρούσα και εμείς παρόντες σε αυτή. Και για να μην ξεχνιόμαστε, δέκα χρόνια από τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας. Θέλουμε να τους ξεχάσουμε; Κι όμως, κάθε φορά που διασχίζω την Αττική Οδό θυμάμαι τα καλά και η σημερινή προσφυγή στο ΣτΕ για να φρενάρει την ανάπλαση της Πανεπιστημίου, την αντίστασή μας σε αυτά. Η ιστορία δεν είναι όμως ψυχανάλυση, είναι βήμα προς την αυτογνωσία.