Σε π τέ μβριος 2014
Σύγχρονος παραμυθάς Ο Πέτρος Χριστούλιας είναι κάτι περισσότερο από ένας απλός κομίστας
Υπέροχο πλάσμα Η νέα πραγματικότητα της Μυρτώς Κοντοβά
Love.it Τέχνη, design, μόδα και αρχιτεκτονική στην Αγία Παρασκευή
Σκανάρετε το QR Code στην αρχή των κειμένων και ανακαλύψτε έξτρα περιεχόμενο
Metropolis www.metropolispress.gr
Η Μαριάννα του «Τέχνης» Η νέα καλλιτεχνική διευθύντρια του θεάτρου που ίδρυσε ο Κάρολος Κουν
Edito
2
Εικόνες του Ευρίπου… Κώστας Τσαούσης kt@m-media.gr Τι σχέση μπορεί να υπάρχει ανάμεσα σε έναν κομίστα, μια μπίρα Double Malt Ale και ένα λογοτεχνικό και όχι μόνο περιοδικό; Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Πρώτα, τα δεδομένα, τα στοιχεία του καθενός εξ αυτών - τα συστατικά στοιχεία της σύνθεσης μας. Ο 35χρονος Πέτρος Χριστούλιας είναι ζωγράφος, εικονογράφος και δημιουργός κόμικς. Ακόμα έχει ασχοληθεί με τo κινούμενo σχέδιo και με το video art. Γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Χαλκίδα την οποία έχει επιλέξει πια ως τόπο της μόνιμης κατοικίας του, αγναντεύοντας από το μπαλκόνι του τον Εύριπο. Μεταξύ των πολλαπλών επαγγελματικών και προσωπικών ενασχολήσεών του και το δημοτικό Εργαστήρι Τέχνης που και εκείνος πέρασε από τις τάξεις των μαθητών του κάποτε. Στα 16 του χρόνια κάνει την πρώτη ατομική έκθεση του στη γενέτειρα του με σκίτσα από την ιστορία της πόλης. Η έκδοση που ακολούθησε την έκθεση του Χριστούλια είχε πρόλογο γραμμένο από τον φιλόλογο και συγγραφέα Ν. Δ. Τριανταφυλλόπουλο, τον αποκαλούμενο -και δικαίωςως «πατριάρχη των παπαδιαμαντικών σπουδών». Ο ίδιος ο Τριανταφυλλόπουλος αυτοσυστήνεται ως ο επιμελητής ενός ακριβού λογοτεχνικού και όχι μόνο περιοδικού. Στην ταυτότητα του εν λόγω περιοδικού διαβάζουμε: «Τα Νεφούρια - Ενα φυλλάδιο της Διαμέτρου», εκδότρια: Βασιλική Στεφανή Χιώτη, επιμελητής: Νίκος Τριανταφυλλόπουλος. (Η Διάμετρος είναι
ένας ποιοτικός εκδοτικός οίκος της περιφέρειας και ένας ζωντανός οργανισμός παραγωγής πολιτισμού στην πόλη του Σκαρίμπα.) Στο περιοδικό «Τα Νεφούρια» ο Χριστούλιας έχοντας μια σχέση ζωής με τον Τριανταφυλλόπουλο δίνει σκίτσα και εικονογραφεί κείμενα. Ο τελευταίος -γεννηθείς το 1933- έχει 46 χρόνια διαφορά ηλικίας από τον πρώτο και όμως οι δύο τους -ενεργοί δημιουργοί και μάχιμοι πολίτες- επικοινωνούν και συνεργάζονται αρμονικά χάρη στο «ανεβοκατέβασμα» των νερών του Ευρίπου. Και ας τελειώσουμε με την μπίρα. Μια Double Malt Ale μπίρα, που παρασκευάζεται από πέντε δημητριακά και διακρίνεται από τη μεστή της γεύση και το άρωμα εσπεριδοειδών και αποξηραμένων φρούτων. Μια διπλοζύμωτη, αφιλτράριστη και απαστερίωτη μπίρα που παράγεται στις εγκαταστάσεις της μικροζυθοποιίας Ελιξη ΑΕ, λίγα χιλιόμετρα από το κέντρο της Χαλκίδας, στη βοιωτική ενδοχώρα της πόλης. Το όνομά της είναι Marea και η ετικέτα πάνω στη φιάλη αφηγείται μια ιστορία με τον τρόπο του Χριστούλια. Εδώ, ολοκληρώνεται η ιστορία μας - μια ιστορία που συνδέει την πλούσια λογοτεχνική παράδοση και κληρονομιά της ευβοϊκής πρωτεύουσας με τη σύγχρονη δημιουργία και τη νέα καινοτόμο επιχειρηματικότητα.
Index Στέγη... 6
Πρεμιέρα... 46
Η Αφροδίτη Παναγιωτάκου, ο Χρήστος Καρράς, η Κάτια Αρφαρά και η Μαριλένα Καρρά επιλέγουν το δικό τους αγαπημένο από το φετινό της πρόγραμμα
Ο Γιάννης Μπέζος ετοιμάζεται να γίνει ένας ήρωας με παντόφλες
Μαριάννα Κάλμπαρη... 8 Η νέα καλλιτεχνική διευθύντρια του Θεάτρου Τέχνης μιλά στον Δημήτρη Χαλιώτη για τις νέες της αρμοδιότητες
Χριστούλιας... 12 Ενας κομίστας με έδρα τη Χαλκίδα
Αργυρίου... 48 Ο οικοδεσπότης μία συνάντησης με θρυλικές διαστάσεις για την ιστορία του ΚΚΕ
Κουτσόπουλος... 50 Carte Postale... 16
Στην κουζίνα δίκιο έχει πάντα... ο σεφ!
Εξι Πατρινοί ένωσαν τις δυνάμεις τους και παίζουν ρετρο-ποπ μουσική που θυμίζει... ταξίδι
Αφιέρωμα Εύβοια... 21 Δώδεκα προϊόντα με premium υπογραφή από το δεύτερο μεγαλύτερο νησί της Ελλάδας
Μικρή οθόνη... 52 Παλιές και νέες τηλεοπτικές σειρές που θα μας καθηλώσουν
Υπέροχο πλάσμα... 54 Συναυλίες... 26 Ποιους μουσικούς θα δούμε επί σκηνής αυτή τη σεζόν;
Αστικές λεπτομέρειες... 33 Η Αθήνα μέσα από τον φωτογραφικό φακό του Δημήτρη Γαλάνη
Η Μυρτώ Κοντοβά μιλά στον Νικήτα Καραγιάννη για την αγαπημένη μας σειρά
Σελαμσής... 60 Από τη Χάγη στην Αθήνα και από την Επίδαυρο στο θέατρο Πόρτα
Στο σπίτι... 64 Ο Αθανάσιος Καρανικόλας μιλάει για την καινούργια του ταινία
METROPOLIS
6/1058
www.metropolispress.gr / metropolis@metropolisnews.gr / Facebook: MetropolisPress / YouTube: MetropolisPress Ιδιοκτησία - Εκδοση: Μ media Α.Ε. / Εδρα: Κύπρου 12Α Τ.Κ. 183 46 - Μοσχάτο, τηλ. 210 4823977, φαξ 210 4832887 Διεύθυνση: Κώστας Τσαούσης Project Manager: Βίκτωρας Δήμας Ειδικός Σύμβουλος: Θάνος Τριανταφύλλου Συντονισμός: Νατάσα Μαστοράκου, Χρήστος Τσαπακίδης Σύνταξη: Ανδρέας Γιαννόπουλος, Νίκητας Καραγιάννης, Βούλα Σουρίλα, Δημήτρης Χαλιώτης Υποστήριξη: Βασίλης Λουκανίδης Εκτύπωση: «Καθημερινές Εκδόσεις» Α.Ε.
Κείμενο: Νατάσα Μαστοράκου
6
Κοσμοπολίτικη Στέγη
Λουλούδια, λουλούδια, λουλούδια! Παντού! Αυτά κυριαρχούσαν στη φετινή παρουσίαση του νέου προγράμματος της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση. Εντεκα χιλιάδες λουλούδια στον ουρανό της εισόδου από την εικαστικό Ρεμπέκα Λουίζ Λω και την εγκατάσταση της «Ψηλά Κήπος», δεκάδες γλαστράκια στην είσοδο από γνωστή εταιρεία ανθοστολισμού που έπαιρναν οι καλεσμένοι φεύγοντας, λουλούδια στο εξώφυλλο του προγράμματος-τόμου, λουλούδια του Εθνικού Κήπου στην κεντρική σκηνή που έγινε η παρουσίαση και κυρίως «λουλούδια» καλλιτεχνικά, αυτά που πρόκειται να δούμε τους επόμενους μήνες. Ζητήσαμε από την Αφροδίτη Παναγιωτάκου, τον Χρήστο Καρρά, την Κάτια Αρφαρά και τη Μαριλένα Καρρά να διαλέξουν μόνο μια από τις φετινές εκδηλώσεις της Στέγης. Αν και δυσκολεύτηκαν πολύ στην επιλογή, διαβάστε παρακάτω τα δικά τους αγαπημένα. Αφροδίτη Παναγιωτάκου Εκτελεστική υποδιευθύντρια Εγώ θα ψηφίσω τις «Παράξενες πόλεις» που θα παρουσιαστούν τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο. Κατ' αρχάς είναι αθηνοκεντρικό θέμα και στην έκθεση αυτή συμμετέχουν 40 καλλιτέχνες από όλο τον κόσμο, από τους οποίους έχει ζητηθεί να δημιουργήσουν κάτι για την Αθήνα με μόνη προϋπόθεση να μην την έχουν δει ποτέ. Με μόνη βοήθεια ένα «κουτί έμπνευσης» που περιείχε μια συνταγή, ένα άρωμα, ένα ποίημα, ένα βιβλίο και ηχογραφήσεις από ήχους και μουσική της πόλης, η έκθεση αυτή έρχεται για να ξυπνήσει την περιέργεια και να ενεργοποιήσει τη φαντασία καλλιτεχνών και επισκεπτών. Τι ανέδειξαν οι λέξεις, οι ήχοι και οι γεύσεις; Σε ποιους δρόμους οδήγησε τους καλλιτέχνες η αθέατη Αθήνα; Αυτή η παράξενη και μη ιδωμένη πόλη, με την απαρά-
μιλλη ιστορία της και τους μοναδικούς της μύθους, τι γέννησε στη φαντασία τους; Θα το μάθουμε όλοι μαζί σε λίγους μήνες. Χρήστος Καρράς, Εκτελεστικός διευθυντής, καλλιτεχνικός διευθυντής μουσικής Αν δεν τον ξέρετε, έφτασε η στιγμή να τον γνωρίσετε. Ο Wadada Leo Smith αποτελεί το τέλειο παράδειγμα καλλιτέχνη με βαθιές ρίζες στην παράδοση της τζαζ. Γεννημένος στο Δέλτα του Μισισίπη, μεγαλωμένος με blues και με μουσικούς πατέρες τους Λούις Αρμοστρονγκ, Ντέιβις, Τσέρι και Κλίφορντ Μπράουν, ο στυλοβάτης της avant-garde, o συνθέτης και δεξιοτέχνης τρομπετίστας Σμιθ έρχεται στη Στέγη την 1η Νοεμβρίου για ένα μοναδικό ταξίδι-εμπειρία. Το “10 Freedom Summers” είναι ένα επικών διαστάσεων δημιούργημα, με το προσωπικό του αυτοσχεδιαστικό ιδίωμα σύγχρονης free τζαζ πρωτοπορίας. Εργο εμπνευσμένο από το Κίνημα Πολιτικών Δικαιωμάτων στις ΗΠΑ (κυρίως κατά τη δεκαετία 1954-64) δεν περιγράφει, αλλά διεισδύει στον παλμό κοσμογονικών στιγμών της ιστορίας μίας ολόκληρης χώρας. Κάτια Αρφαρά Καλλιτεχνική διευθύντρια θεάτρου και χορού Αυτό που σίγουρα μπορώ να προτείνω είναι η παράσταση των Vasistas «Αίματα», που παρουσιάζεται στις 8 Οκτωβρίου και θα ανοίξει το φετινό πρόγραμμα της Στέγης. Ο σεναριογράφος του «Κυνόδοντα» Ευθύμης Φιλίππου και η τολμηρή σκηνοθέτρια Αργυρώ Xιώτη υπογράφουν μια παράλογη παράσταση-συναυλία γεμάτη παραδοξότητες και σκοτεινό χιούμορ. Ο συνσεναριογράφος των ταινιών του Λάνθιμου που έφεραν στο παγκόσμιο κινηματογραφικό προσκήνιο το
νέο ελληνικό κινηματογράφο, γράφει το πρώτο του θεατρικό έργο αποκλειστικά για τη διακεκριμένη ομάδα VASISTAS και τη Στέγη και η Αργυρώ Χιώτη με τις εξαίσιες ατμόσφαιρες και την πάλλουσα θεατρικότητα, το ανεβάζει σαν ένα πανκ ορατόριο για τις αγιάτρευτες πληγές μας. Εχει ιδιαίτερη σημασία για εμάς ότι ξεκινάμε φέτος με ένα ελληνικό έργο και μάλιστα μια από τις ομάδες που έχουν να επιδείξουν εξαιρετική συνέπεια στην έρευνα τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιώντας νέες μορφές έκφρασης. Μαριλένα Καρρά Καλλιτεχνική διευθύντρια εικαστικών Εγώ αυτό που θα έλεγα ότι πρέπει κάποιος να δει οπωσδήποτε είναι το Lumen Prize, που εγκαινιάζει τη σεζόν στις 31 Οκτωβρίου. Θεωρώ ότι η έκθεση αυτή αποτελεί ένα πολύ πλήρες και μεγάλο πανόραμα σε σχέση με αυτό που συμβαίνει παγκοσμίως με την ψηφιακή εικόνα. Θα παρουσιαστούν 75 έργα και θα δούμε τη χρήση της τεχνολογίας σε σχέση με τα εικαστικά. Θα είναι μια φαντασμαγορικη έκθεση και θα δείξει σε όλους σε πόσο μεγάλο βαθμό η χρήση νέων μέσων έχει εισβάλει στα εικαστικά - ελπίζουμε προς όφελος των εικαστικών. Το Lumen Prize αποτελεί το κορυφαίο βραβείο ψηφιακών έργων τέχνης και μετά την ολοκλήρωση του διαγωνισμού, οι επικρατέστερες συμμετοχές «ταξιδεύουν» με την έκθεση The Lumen Prize ανά τον κόσμο. Ανάμεσά τους θα είναι και το έργο Apodemy της Ελληνίδας εικαστικού Κατερίνας Αθανασοπούλου, που απέσπασε το πρώτο βραβείο της περσινής διοργάνωσης.
8
Κείμενο: Δημήτρης Χαλιώτης / Φωτογραφίες: Μάριος Κουρουνιώτης
9
Σε π τέ μβριος 2014
Σαλπάροντας… στ’ ανοιχτά
«Δεν ήταν κάτι που το ονειρευόμουν. Δεν το είχα σκεφτεί ποτέ, ομολογώ. Ξέρεις, είναι πολύ όμορφο να φτιάχνεις μία παράσταση, αλλά εδώ έχουμε να κάνουμε με κάτι διαφορετικό. Εδώ καλείσαι να φτιάξεις κάτι πολύ μεγαλύτερο, τον χώρο μέσα στον οποίο μπορούμε όλοι να δημιουργούμε», μου λέει η νέα καλλιτεχνική διευθύντρια του Θεάτρου Τέχνης, Μαριάννα Κάλμπαρη. Μπορώ να σκεφτώ πολλά επίθετα που να ταιριάζουν στη Μαριάννα. Ταλαντούχα, γλυκύτατη, ευγενής, ήρεμη, έξυπνη, αποτελεσματική… Σε off the record συζητήσεις δεν έχω ακούσει ποτέ κανέναν συνάδελφό της να λέει κάτι κακό για τη Μαριάννα. Ισα ίσα που όσοι έχουν συνεργαστεί μαζί της την αγαπούν και το δηλώνουν. Ισως να ακούγομαι λίγο σαν να έχω πληρωθεί να τα γράψω όλα αυτά, αλλά είμαι της άποψης ότι το καλό πρέπει να το λες. Ειδικά στον καλλιτεχνικό χώρο, όπου νομίζω ότι άνθρωποι σαν τη Μαριάννα σπανίζουν. Οπως είναι λογικό λοιπόν χάρηκα πολύ όταν την περασμένη άνοιξη έμαθα ότι η Μαριάννα αναλαμβάνει την καλλιτεχνική διεύθυνση του ιστορικού (και πολύ-
παθου) Θεάτρου Τέχνης. Χάρηκα όμως ακόμα παραπάνω όταν έμαθα πριν από λίγες μέρες το ρεπερτόριο που επιμελήθηκε η ίδια για τη φετινή σεζόν. Δεν χάρηκα επειδή απαραίτητα μου αρέσουν όλοι οι συντελεστές των παραστάσεων που θα παρουσιαστούν τον χειμώνα στο Τέχνης. Χάρηκα, κατά κύριο λόγο, γιατί η Μαριάννα δεν επέλεξε παραγωγές και δημιουργούς που συμβαδίζουν απαραίτητα με την αισθητική των δικών της παραστάσεων. Ανοιξε τη βεντάλια με γνώμονα… «να μείνει έξω, στ’ ανοιχτά». Εκεί που η αναζήτηση πάνω στη θεατρική πράξη και την τέχνη εν γένει δεν σταματά ποτέ. Κάπως έτσι λοιπόν στο νέο πρόγραμμα του Θεάτρου Τέχνης βρήκαν θέση η Αντζελα Μπρούσκου, οι Blitz, η Μαρία Μαγκανάρη από τους Κανιγκούντα με τη νέα της ομάδα Προτσές, ο Νίκος Μαστοράκης, η Λένα Κιτσοπούλου, ο Γιάννος Περλέγκας στο σκηνοθετικό του ντεμπούτο, ο Εκτορας Λυγίζος, η Νατάσα Τριανταφύλλη της περυσινής «Αντιγόνης» στο Αίθριο του Μουσείου Μπενάκη, ο Γιάννης Μόσχος, ομάδες όπως Οι όπερες των ζητιάνων, αλλά και νεότερες, όπως οι Elephas tiliensis. «Ολη η ευτυχία στην τέχνη και στη ζωή γενικά είναι οι συναντήσεις», μου εξηγεί η Μαριάννα. «Αυτός εί-
ναι και ο άξονας πάνω στον οποίο θέλω να κινηθούμε. Με το βλέμμα στραμμένο στις συναντήσεις και σε αυτή την 'ανοιχτωσιά'… Και γι’ αυτόν τον λόγο κάλεσα ανθρώπους που σήμερα συνεχίζουν να δουλεύουν με την ίδια φιλοσοφία του Τέχνης, αλλά με έναν άλλον τρόπο». Παιδί του Θεάτρου Τέχνης η ίδια, αποφοίτησε από αυτό το 1996. Μπορεί να μην κατάφερε να γνωρίσει από κοντά τον ίδιο τον Κουν, αλλά πρόλαβε να μυηθεί ως μαθήτρια στη μαγεία των τελευταίων έστω παραστάσεών του. «Θυμάμαι τον Ήχο του όπλου' της Αναγνωστάκη. Ηταν η τελευταία του παράσταση. Ημουν ακόμα στο σχολείο τότε. Ηταν κάτι μαγικό. Αυτό που συνέβαινε εδώ ήταν πολύ διαφορετικό από όλα τα άλλα. Και φαντάζομαι ότι όταν πρωτοξεκίνησε το Θέατρο Τέχνης πρέπει να ήταν μία πραγματική επανάσταση», μου εξομολογείται. Στη συνέχεια έμελλε να γίνει και η ίδια μέλος αυτού του εμβληματικού θεάτρου. «Το σημαντικότερο πράγμα που έμαθα εδώ μέσα είναι ότι μόνος του στο θέατρο δεν μπορεί κανείς να κάνει τίποτα. Εμαθα να αναζητώ τη συλλογικότητα», μου λέει. Και όταν τη ρωτάω για τα χρόνια που ακολούθησαν του θανάτου του Κουν, όταν το Τέχνης έμοιαζε να κλυδωνίζεται καλλιτε-
10
11
χνικά έχοντας χάσει αυτή την αίσθηση καινοτομίας και πρωτοπορίας που το έκανε αναντικατάστατο για περισσότερα από 40 χρόνια, η Μαριάννα μου επισημαίνει ότι έγιναν και πολλά θετικά σε αυτή την περίοδο από τους προκατόχους της. «Το βάρος αυτής της κληρονομιάς για τους πρώτους διαδόχους του Κουν, τον Λαζάνη και τον Κουγιουμτζή, ήταν πάρα πολύ μεγάλο. Αυτό όμως που νομίζω ότι πρέπει να κρατήσουμε από την πορεία του Τέχνης, από τον θάνατο του Κουν μέχρι σήμερα, είναι ότι το θέατρο είναι ζωντανό. Δεν είναι τυχαίο αυτό. Το Τέχνης είναι μία φιλοσοφία. Από εκεί και πέρα, το θέατρο, όπως και η ζωή, επαναπροσδιορίζονται», παρατηρεί. Επιστρέφω την κουβέντα μας στο σήμερα και στο ρεπερτόριο του φετινού χειμώνα. «Σε τι κοινό στοχεύεις;» τη ρωτάω. «Σε όλο το κοινό», μου απαντά σχεδόν αυτονόητα. «Θέλω να έρθουν άνθρωποι κάθε ηλικίας. Φυσικά μιλάω για ανθρώπους που ενδιαφέρονται για ένα θέατρο που έχει να πει κάτι. Πιστεύω όμως ότι αυτά τα έργα με αυτούς τους σκηνοθέτες μπορούν να μιλήσουν σε πολύ περισσότερο κόσμο απ’ όσο φανταζόμαστε ίσως. Είμαστε σε μία εποχή που ο κόσμος έχει πραγματική ανάγκη όχι μόνο να διασκεδάσει, αλλά να βρει χώρους που θα του χαρίσουν αυτή την αίσθηση παρηγοριάς και θα τον κάνουν να πιστέψει ότι δεν είναι μόνος του. Εδώ θα δει παραστάσεις που θα του ανοίξουν την καρδιά του και το μυαλό του. Αυτό έκανε πάντα το Θέατρο Τέχνης». «Το Τέχνης είναι μια φιλοσοφία»· την κρατάω αυτή τη φράση της. Μια φιλοσοφία, που όπως φαίνεται συνεχίζει να γοητεύει 70 χρόνια μετά. Αυτός είναι άλλωστε και ο λόγος που τόσο ετερόκλητοι καλλιτέχνες δήλωσαν «παρών» στο νέο ξεκίνημα του Τέχνης, κάτω από αρκετά αντίξοες συνθήκες, αφού, ως γνωστόν, λεφτά δεν υπάρχουν. «Είναι συγκινητική η διάθεση των ανθρώπων, που ήρθαν να στηρίξουν αυτή την προσπάθεια», σχολιάζει η Μαριάννα. «Στόχος μας είναι να βρούμε τον τρόπο να υπάρχουμε με αξιοπρέπεια. Η στήριξη της Πολιτείας είναι ανύπαρκτη. Και δεν μιλάω μόνο για το κομμάτι των επιχορηγήσεων, που έχουν εκλείψει πια. Μιλάω και για τις χορηγίες από ιδιώτες που πρέπει να διευκολύνει η Πολιτεία μέσα από την αλλαγή του νομοθετικού πλαισίου. Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που θέλουν να βοηθήσουν. Οταν όμως φορολογούνται για τα χρήματα που δίνουν κάνουν πίσω - και είναι λογικό».
Το πρόγραμμα διαρθρώνεται μέσα από τρεις βασικές περιόδους και έξι θεματικές. Το μυστήριο της επιβίωσης. Η δίψα για ζωή. Ο θάνατος της αθωότητας. Ο θάνατος της πνευματικότητας. Ο κύκλος του αίματος. Και… ο κύκλος της Ιστορίας. «Οι θεματικές έχουν να κάνουν με την εποχή μας και με την επιθυμία να μείνουμε έξω στ’ ανοιχτά. Οταν δεν κλείνεσαι μέσα στο σπίτι, θα αντιμετωπίσεις όλα αυτά τα πράγματα». Κάπου εκεί λοιπόν, στ’ ανοιχτά, ο Τσέχωφ συναντά τον Ντοστογιέφσκι, ο Κλωντέλ τον Μπέρνχαρντ, ο Αισχύλος τον Πρεβελάκη, ο Ουάιλντερ την Κιτσοπούλου, το ελληνικό έργο το διεθνές ρεπερτόριο, το κλασικό το σύγχρονο, η ποίηση τη βαρβαρότητα, το θέατρο τη μουσική και τον χορό. «Αυτό που θέλω είναι να γίνουν πολύ ωραίες παραστάσεις. Να νιώθουν όσοι συμμετέχουν ότι βρίσκονται σε έναν χώρο που τους αγκαλιάζει. Και να υπάρχει και η ανάλογη ανταπόκριση του κόσμου. Τα πράγματα βέβαια κρίνονται εκ του αποτελέσματος και μένει να δούμε αν ο κόσμος θα στηρίξει αυτή τη νέα προσπάθεια. Το κοινό αποφασίζει», μου τονίζει η Μαριάννα, εξηγώντας μου ότι μπορεί πάνω απ’ όλα να κινείται με γνώμονα την καλλιτεχνική επιτυχία και όχι την εμπορική, αλλά από την άλλη, αν δεν έλθει ο κόσμος δεν θα αντέξει το Θέατρο Τέχνης. «Θέλουμε τον κόσμο για να επιβιώσουμε», παραδέχεται. Στέκομαι σε μία σειρά αναλογίων με νέα ελληνικά έργα, που θα παρουσιαστούν στη Φρυνίχου από τις 3 έως τις 7 Οκτωβρίου. Είναι επιτακτική η ανάγκη, θεωρώ, να στηριχτούν οι νέοι Ελληνες δημιουργοί και καλλιτέχνες. Η Μαριάννα συμφωνεί απόλυτα και πάει ένα βήμα παρακάτω. «Δεν μπορούμε να μιλάμε για ελληνικό θέατρο χωρίς ελληνικό έργο. Θέλω να βρούμε μηχανισμούς για να στηρίξουμε τους Ελληνες συγγραφείς πέρα από το να ανεβάσουμε τα έργα τους», μου λέει και προσθέτει: «Πώς μπορούμε να τα προωθήσουμε έξω; Πώς μπορούμε να βοηθήσουμε να γράφονται καλύτερα ελληνικά έργα; Σε τέτοιες δράσεις αναφέρομαι και ήδη στο υπάρχον πρόγραμμα υπάρχει μία συνεργασία με το Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών, η οποία ευελπιστούμε να αποφέρει καρπούς. Και φυσικά, παράλληλα μας ενδιαφέρει η συνεργασία με νέους σκηνοθέτες, με νέες ομάδες, με νέους ηθοποιούς. Το Θέατρο Τέχνης ξεκίνησε ως το πιο πρωτοπόρο θέατρο της χώρας και αυτό το στοιχείο της πρωτοπορίας θέλουμε να το τονώσουμε. Να βγουν καινούργια πράγματα μέσα από το Θέατρο Τέχνης».
Σε π τέ μβριος 2014
Μου αποκαλύπτει μάλιστα ότι υπάρχει μια σκέψη την επόμενη χειμερινή σεζόν να επεκταθεί αυτή η δράση με τα αναλόγια νέων ελληνικών έργων σε όλη τη διάρκεια της χρονιάς, δίνοντας τη δυνατότητα να παρουσιαστούν πολύ περισσότερα έργα. Η Μαριάννα δίνει σοφά ξεχωριστή έμφαση στους νέους δημιουργούς και σε ένα θέατρο που βρίσκεται σε διαρκή επικοινωνία και διάλογο με την εποχή του. «Θεωρώ πολύ σημαντικό σήμερα το θέατρο να μιλάει γι’ αυτό που μας συμβαίνει», μου αναφέρει χαρακτηριστικά. Σε αυτό το πλαίσιο τείνει χείρα συνεργασίας και με άλλους καλλιτεχνικούς φορείς τόσο της Ελλάδας, όπως το Φεστιβάλ Αθηνών -η παρουσία άλλωστε του Γιώργου Λούκου στην ανακοίνωση του προγράμματος έχει τη σημασία της-, όσο και του εξωτερικού. Η ισχύς εν τη ενώσει. Επιθυμεί επίσης να ανοίξει ακόμα περισσότερο τη βεντάλια των τεχνών που θα βρίσκουν καταφύγιο στο Θέατρο Τέχνης, εντάσσοντας από την επόμενη σεζόν στο πρόγραμμα και εικαστικές δράσεις, πέρα από χοροθεατρικές και μουσικές παραστάσεις που έχουν ήδη βρει τη θέση τους στο φετινό ρεπερτόριο. Η ίδια μοιάζει πανέτοιμη να σαλπάρει στ’ ανοιχτά… Στο άγνωστο, αν και μάλλον η πυξίδα της δεν θα την απογοητεύσει. «Σαφώς και η ανάληψη της καλλιτεχνικής διεύθυνσης του Τέχνης είναι μία τεράστια ευθύνη με πάρα πολλές παραμέτρους. Δεν τις γνωρίζω ακόμα, γιατί τώρα ξεκινάει αυτό το ταξίδι», μου εξομολογείται. Κι όταν τη ρωτάω πώς νιώθει τώρα που βρίσκεται στην εκκίνηση μου χαμογελάει σχεδόν ντροπαλά. «Πολύ χαρούμενη και αισιόδοξη. Είναι η φύση μου τέτοια. Ελπίζω να μην με διαψεύσουν οι καιροί».
12
Κείμενο: Νατάσα Μαστοράκου, Ανδρέας Γιαννόπουλος / Φωτογραφίες: Νικήτας Καραγιάννης
13
Σε π τέ μβριος 2014
Ενας παραμυθάς απ’ τη Χαλκί δα
Οπου και να επιλέγαμε να συναντήσουμε τον κομίστα και εικονογράφο Πέτρο Χριστούλια, ένα είναι σίγουρο: η Χαλκίδα δεν θα μπορούσε να λείπει από τη συζήτηση. Γι' αυτό και αποφασίσαμε να τον επισκεφτούμε στην πόλη του -και συγκεκριμένα στο αγαπημένο του καφέ-, ώστε να μιλήσουμε μαζί του στο καθημερινό του περιβάλλον και να τον φωτογραφίσουμε εκεί ακριβώς που αγαπά να ζει και να δημιουργεί. «Εχω ήδη δύο χρόνια που έφυγα από την Αθήνα και ζω στη Χαλκίδα, στο μέρος από όπου κατάγομαι και μεγάλωσα», μας εξηγεί καθώς ο σερβιτόρος φέρνει τα ποτά μας. Συγκεκριμένα, όπως λέει, όταν τελείωσε το σχολείο έφυγε για τη Θεσσαλονίκη ώστε να σπουδάσει στη Σχολή Καλών Τεχνών. Στη συνέχεια μετακόμισε στην Αθήνα και τα Εξάρχεια, όπου έζησε και δούλεψε περίπου για μία επταετία, για να αποφασίσει τελικά πρόσφατα να επιστρέψει στη γενέτειρά του. «Δυστυχώς με την κρίση ξεκίνησε να χάνεται το urban στοιχείο από το κέντρο της πόλης. Η γοητεία που μου ασκούσε το αστικό τοπίο χάθηκε, και τη θέση της πήρε η ασχήμια κι ένα πρόσωπο πολύ σκληρό». Η απόφαση να μετακομίσει μία… ώρα πιο βόρεια από το κέντρο της Αθήνας δεν ήταν δύσκολη, αφού πάντοτε διατηρούσε δεσμούς με τη Χαλκίδα. Την επισκεπτόταν συχνά, μια και συνεργαζόταν με το Εργαστήρι Τέχνης της πόλης, ενώ εκεί εξέδωσε και το πρώτο του
βιβλίο με τίτλο «Σελίδες και σκίτσα από την ιστορία της Χαλκίδας» το 1997. «Το Εργαστήρι Τέχνης, που ιδρύθηκε πριν από 35 χρόνια από τον δήμαρχο Γιάννη Σπάνο και τους ζωγράφους Χαρίκλεια και Δημήτρη Μυταρά, είναι για μένα, αλλά και για όλα τα παιδιά που μεγάλωσαν εδώ, πνεύμονας πολιτισμού. Κι αυτό κυρίως εξαιτίας των σημαντικών καθηγητών που δίδασκαν και διδάσκουν», υποστηρίζει. Ο ίδιος εξάλλου πέρασε από εκεί ως μαθητής και επέστρεψε λίγα χρόνια αργότερα για να διδάξει -τι άλλο;- κόμικ. «Αγαπάω τη διδασκαλία, να μεταδίδω πράγματα. Το τμήμα κόμικ που έχω αναλάβει τώρα αποτελείται από ενήλικες και έφηβους. Για την ακρίβεια είμαστε 12 με 15 άτομα που φέρνουμε εις πέρας ομαδικά πρότζεκτ». Η σχέση του με τα παιδιά είναι άριστη και θεωρεί μάλιστα πως η ζωγραφική είναι κάτι έμφυτο. «Τα παιδιά πάντα θα έχουν την ανάγκη να παρατηρήσουν, να μάθουν, να ζωγραφίσουν», τονίζει. «Αυτό που χρειάζονται είναι το κατάλληλο ερέθισμα». Ετσι, για να καταφέρει να τραβήξει την προσοχή μικρών και μεγάλων, ανέλαβε την περασμένη χρονιά να διασκευάσει ο ίδιος ένα διήγημα του Νίκου Τριανταφυλλόπουλου, αναγνωρισμένου επιμελητή του Παπαδιαμάντη, το οποίο είχε σχέση με τη Χαλκίδα. Στη συνέχεια ανέθεσε στους μαθητές του να το εικονογραφήσουν. Το αποτέλεσμα ήταν ένα εξαιρετικό εικονογραφημένο παιδικό παραμύθι που έδωσε την αφορμή για μία έκθεση-παρουσίαση με σκοπός να γίνει ετήσιος θεσμός.
Συνεχίζοντας την κουβέντα μαζί του, καταλαβαίνουμε από πρώτο χέρι ότι δεν πρόκειται για έναν κομίστα που σχεδιάζει ιστορίες κλεισμένος στο καβούκι του. Αντιθέτως, ο Πέτρος εικονογραφεί παιδικά βιβλία -η μεγάλη του αγάπη-, σχεδιάζει επιτυχημένες ιστορίες όπως «Τα χαρακώματα» και το «Σλαπ», φτιάχνει μικρά στριπάκια για την ετικέτα της μπίρας Marea, μέχρι και αφίσες όπως αυτές της καλοκαιρινής εκστρατείας του Future Library. Αυτή την περίοδο μάλιστα ασχολείται με τον επόμενό του ήρωα -υπερήρωα για την ακρίβεια- που ακούει στο όνομα «Καπετάν Νυχτερίδας» και ζει στην Τρούμπα τη δεκαετία του '50. «Ο ήρωας θυμίζει γνωστά στερεότυπα από αντίστοιχους σούπερ ήρωες αλλά στην ουσία είναι αστός που βρίσκεται στο λούμπεν και χαμηλοταξικό περιβάλλον της Τρούμπας. Ερωτεύεται τη Θοδώρα, μία τραγουδίστρια σε ταβέρνα, και προσπαθεί να κερδίσει το ενδιαφέρον της νικώντας τη γοητεία που ασκεί σε αυτή το περιθώριο. Στα μάτια της είναι κατ' αρχήν φλώρος», λέει χαμογελώντας, «αλλά τελικά διαπιστώνει ότι είναι πιο εύκολο να τη ρίξει στο κρεβάτι παρά να την κερδίσει πραγματικά». Αυτόματα αναρωτιέται κανείς γιατί την εποχή των χολιγουντιανών παραγωγών, των σκοτεινών υπερηρώων και της ψηφιακής επανάστασης ο Πέτρος διαλέγει έναν ήρωα που δεν ταιριάζει όχι μόνο με την εποχή μας, αλλά και με την ηλικία του. «Θέλω να πιστεύω», απαντά, «από ειλικρίνεια. Η έμπνευσή μου ξεκινά από τη σχέση που είχα ως φοιτητής με τη μουσική της επο-
14
χής. Είχα συγκεντρώσει αρκετές πληροφορίες για την κατάσταση που επικρατούσε, και προσπαθώντας να είμαι ειλικρινής στη δουλειά μου, χρησιμοποίησα αυτό το background, το οποίο βρίσκω τρομερά ενδιαφέρον. Πήρα τα στερεότυπα της υπερηρωικής φαντασίας, φυσικά με έναν χιουμοριστικό τρόπο, και τα τοποθέτησα μέσα στον ρεαλισμό της μεταπολεμικής Ελλάδας. Και απ’ ό,τι φαίνεται αυτό το δίπολο έδεσε». Οσο αντισυμβατικός όμως και αν είναι ο υπέρηρωας του Πέτρου, δεν παύει να είναι ένας ακόμη υπερήρωας. «Μπορεί να μην τους χρειαζόμαστε καθόλου στην πραγματικότητα τους σούπερ ήρωες, στα κόμικ όμως η ύπαρξή τους είναι απαραίτητη. Ο δημιουργός χρειάζεται μια εμβληματική εικόνα, μια φιγούρα που περνά στη συλλογική συνείδηση. Και στη δική μου περίπτωση πρόκειται για ένα στερεότυπο που χρησιμοποιώ σαν όχημα για να πάω σε μια ιστορία και μια εποχή που έχει να κάνει με τις δικές μου προσωπικές εμμονές». Πέρα από τον «Καπετάν Νυχτερίδα», ο Πέτρος συνεχίζει να σχεδιάζει το «Σλαπ», μια εξαιρετική δουλειά σε σενάριο του Τάσου Ζαφειριάδη και του Λουκά Τσουκνίδα. Για τους μη γνωρίζοντες, πρόκειται για ένα κόμικ σε συνέχειες που αποτελείται πάντα από τρία καρέ, με έντονο το στοιχείο της επανάληψης. Ο ένας χαρακτήρας λέει ένα κλισέ και μέχρι το τρίτο καρέ έχει προλάβει να φάει... σφαλιάρα. «Η ιστορία παρωδεί τον τρόπο
που γίνεται ο διάλογος στην Ελλάδα και δεν είναι τίποτα άλλο από μία επανάληψη μεταξύ της αναμάσησης της έτοιμης πληροφορίας και της βίας». Οσο για τη δουλειά του στην μπίρα Marea -που σημειωτέον παρασκευάζεται στην Εύβοια- εξηγεί ταπεινά πως δεν έκανε κάτι πολύ διαφορετικό από αυτό που κάνει συνήθως. «Η εταιρεία γνώριζε τη δουλειά μου και ήρθε σε επαφή μαζί μου. Ηταν δική τους η ιδέα να μπει για πρώτη φορά μια ιστορία κόμικ σε ετικέτα μπίρας. Εγώ απλά ανέλαβα την εικονογράφηση σε σενάρια του δημοσιογράφου Ηλία Κανέλλη». Αναπόφευκτα η κουβέντα πηγαίνει και στον χώρο του ελληνικού κόμικ γενικότερα. Η άποψη ότι ο κλάδος αναπτύσσεται σταθερά τα τελευταία χρόνια βρίσκει και τον ίδιο σύμφωνο, χωρίς να παραγνωρίζει βέβαια πως παραμένουμε μία πολύ μικρή αγορά σε σχέση με το εξωτερικό. «Στο παρελθόν δεν υπήρχαν πολλοί Ελληνες δημιουργοί. Υπήρχε βέβαια η Βαβέλ με τον πειραματικό της χώρο, ο Αρκάς, ο Γιάννης Καλαϊτζής και ορισμένοι άλλοι που άφησαν το δικό τους στίγμα». Η μεγάλη στροφή παρατηρεί πως πραγματοποιείται μετά την κυκλοφορία του «9» της «Ελευθεροτυπίας». «Τα τελευταία 15 περίπου χρόνια δημιουργήθηκε μια γενιά που έδωσε στον χώρο μεγάλη και σημαντική παραγωγή. Σημαντικό ρόλο έπαιξε και παίζει φυσικά και το Comicdom, που είναι ένα συνέδριο λίγο πιο κοντά
στα αμερικάνικα πρότυπα. Ετσι πλέον βλέπει κανείς μια σκηνή πολύ πιο ενεργή και να γίνονται παραγωγές, εκδόσεις, αλλά και αυτοεκδόσεις. Ολο αυτό μόνο καλό μπορεί να είναι για τον χώρο». Αυτό φυσικά δεν σημαίνει πως οι κομίστες περνούν μια ζωή χαρισάμενη. Υπάρχουν πολλές δυσκολίες, οι οποίες ωστόσο ξεπερνιούνται αν έχεις ανοιχτούς τους ορίζοντές σου. «Ο κομίστας είναι ένα ακόμη ελεύθερο επάγγελμα όπως πολλά άλλα. Το θετικό είναι πως σου επιτρέπει να ασχοληθείς με μία ευρεία γκάμα πραγμάτων για να εξασφαλίσεις τα προς το ζειν. Αλλά να ασχολείσαι αποκλειστικά με τα κόμικ στην Ελλάδα είναι πολύ δύσκολο», συμπληρώνει και καταλήγει: «Αν όμως έχεις χρόνο, όρεξη και πάνω από όλα αγάπη για τη δουλειά, μπορείς να ζήσεις από αυτή».
16
Κείμενο: Νατάσα Μαστοράκου
17
Σε π τέ μβριος 2014
Μουσική σαν από ταξί δι
Την ώρα που ετοίμαζα αυτό το κείμενο, οι Carte Postale ήταν δεύτεροι στην ψηφοφορία του Jumping Fish για το αγαπημένο γκρουπ του φθινοπώρου. Ελπίζω μέχρι να διαβάζετε αυτές τις λέξεις να έχουν βγει τελικά πρώτοι. Οχι γιατί οι άλλοι δύο συμμετέχοντες δεν είναι αξιόλογοι και καλά παιδιά. Αλλά τι να κάνουμε; Εχουμε και εμείς τις αδυναμίες μας. Στο πιάνο, την τρομπέτα, το ακορντεόν, τη ρετρο-ποπ που παίζουν. Με αφορμή την ψηφοφορία του πόρταλ, αλλά και τον δίσκο τους που κυκλοφόρησε πριν από λίγους μήνες, μίλησα με τον Αντώνη Σπαθή, ιδρυτή του γκρουπ και συνθέτη όλων των τραγουδιών τους. Μηχανικός ο ίδιος, ζει στη γενέτειρά του την Πάτρα και ασχολείται με τη μουσική από πολύ μικρός. «Πάντα ήθελα, αλλά δεν με άφηναν πολύ», μου απαντάει γελώντας όταν τον ρωτάω γιατί δεν καταπιάστηκε νωρίτερα με το όνειρό του. Το πρώτο του συγκρότημα το δημιούργησε όταν βρέθηκε στην Κρήτη για να σπουδάσει Τεχνολόγος Μηχανικός. Η ιδέα όμως για τους Carte Postale ήρθε το 2009, όταν κυκλοφορεί μόνος του ένα ντέμο σε 100 τεμάχια και το χαρίζει σε φίλους και συγγενείς. Το 2010 βρίσκει συνοδοιπόρους στο όνειρό του, αλλά ο ήχος τους δεν θυμίζει πολύ αυτό που έχουμε συνηθίσει και αγαπήσει σήμερα. Περισσότερο ηλεκτρικός και όχι ακριβώς αυτό που είχε στο μυαλό του ο Αντώνης. Η ουσιαστική δημιουργία της μπάντας ξεκινάει το 2011, όταν ο Αντώνης αποφασίζει ακριβώς το στιλ που θέλει να υπηρετήσει και βρίσκει τους κατάλληλους μουσικούς για να το πράξει. Ετσι από τότε ο Γεράσιμος Ασπρομάλλης, ο Κώστας Νικολόπουλος, ο Ιάσονας Βάκρινος, ο Γιώργος Νικολόπου-
λος και η Δέσποινα Γκοτσοπούλου που προστέθηκε στην ομάδα πέρυσι, όλοι τους Πατρινοί, είναι οι καλύτεροι φίλοι του Αντώνη. Η οικογένειά του, αυτοί που παίρνουν ένα τραγούδι του και το φέρνουν στο 100% των δυνατοτήτων του - ακόμα και αν δεν έχει καμία σχέση με την πρώτη του μορφή. «Είναι πάρα πολύ όμορφο να μπορείς να μοιραστείς ένα όνειρό σου», τονίζει ο Αντώνης και συνεχίζει: «Στην πορεία βρέθηκαν οι άνθρωποι που θα το πάρουν από εκεί που βρίσκεται και θα το πάνε ακόμα ψηλότερα, κυρίως επειδή το νιώθουν και δικό τους δημιούργημα». Ομαδική δουλειά, λοιπόν, σε κάθε περίπτωση και τα εύσημα ανήκουν σε όλους. «Αλλωστε όλοι είναι πολύ καλοί μουσικοί, θα ήταν άκομψο και λάθος να τους επιβληθώ. Ο καθένας τους έχει περάσει πολλές ώρες μελετώντας και πάντα έχει κάτι παραπάνω να σου δώσει», αναφέρει ο Αντώνης και δείχνει ιδιαίτερη αγάπη για τους συνεργάτες του. Δεν συνηθίζεται στην Ελλάδα ο δημιουργός ενός γκρουπ και συνθέτης των τραγουδιών να δίνει τόση ελευθερία στους υπόλοιπους μουσικούς. Τα περισσότερα γκρουπ είναι προσωποκεντρικά, με ξεκάθαρη επιβλητική θέση του αρχηγού τους. Αυτό δεν ισχύει με τους Carte Postale. «Μου αρέσει να μοιράζομαι και πάντα την τελική απόφαση την παίρνουμε όλοι μαζί. Μπορεί να πλακωθούμε βέβαια, αλλά στο τέλος βγαίνει το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα», ομολογεί ο ίδιος. «Παίζουμε ρετρο-ποπ», μου ξεκαθαρίζει από την αρχή όταν ρωτάω για τον ήχο τους. «Το ονομάζω ρετρό γιατί τα όργανα που παίζουμε τα χρησιμοποιούσαν κυρίως στο παρελθόν και ποπ γιατί φτιάχνουμε ποπ κομμάτια, όμορφες μελωδίες που μπορεί να τις ακούσει ο καθένας ανεξαρτήτως γούστου και ηλικίας». Χαρακτηριστικό της μουσικής τους είναι σίγουρα η έντονη νοσταλγικότητα που εκπέμπει. Αυτή η ποπ που θυμίζει δεκαετία του '20,
που θα μπορούσε να συντροφεύει την αγαπημένη μας ταινία. Το “Rio” -το τραγούδι που ξεχώρισε στο Jumping Fish-, αλλά και το αγαπημένο μου “Acrobats”, όπως και το “Kyklamino” είναι τέτοια δείγματα. Και τα τρία κομμάτια ανήκουν στον δίσκο που κυκλοφόρησε η μπάντα τον περασμένο Απρίλιο από την ανεξάρτητη εταιρεία “The sound of everything”. «Η διαδικασία προετοιμασίας του δίσκου κράτησε πάνω από ένα χρόνο. Ηταν το φυσικό επακόλουθο της δουλειάς που είχαμε κάνει όλοι μαζί αυτό το διάστημα. Ηταν το επιστέγασμα της προσπάθειας μας». Μιας προσπάθειας που βρήκε πολύ θετική ανταπόκριση από το κοινό. «Εχουμε λάβει μεγάλη αγάπη από τον κόσμο και αυτό είναι για εμάς αναπάντεχο. Ξαφνικά βρεθήκαμε από ένα χώρο 4x4 που παίζαμε μόνοι μας, να περπατάμε στον δρόμο και να ακούμε τυχαία κάποιο κομμάτι μας». Και όλα αυτά φυσικά στην Πάτρα. Τη γενέτειρα τους, την πόλη με την καλλιτεχνική παράδοση, με τη κληρονομιά των Raining Pleasure και την πρόσφατη επιτυχία των Minor Project. «Είμαστε μια κοινότητα που ασχολούμαστε με τη μουσική, γνωριζόμαστε και εκτιμούμε ο ένας τον άλλο. Και το κοινό είναι πιο εξοικειωμένο με αυτά τα ακούσματα περισσότερο από ό,τι σε άλλες πόλεις», παραδέχεται ο Αντώνης που δεν έχει σκοπό να αφήσει την Πάτρα σύντομα. Του αρέσει να ζει σε μικρή πόλη, όπως και στα υπόλοιπα μέλη της μπάντας, και μπορούν εύκολα να έρχονται στην Αθήνα όποτε χρειάζεται. «Μας αρέσει εδώ, μας εμπνέει η πόλη, απολαμβάνουμε να δημιουργούμε εδώ», απαντάει με χαρά και δεν έχω κανένα λόγο να τον αμφισβητήσω.
Κείμενο: Κώστας Τσαούσης
18
Ερείπια και…
Πριν από λίγες ημέρες -υπό τη συνεχή απειλή του αθηναϊκού ψιλόβροχου της εποχής- βρέθηκα μαζί με δεκάδες άλλους συμπολίτες στην αυλή του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων στην αρχή του πεζοδρόμου της Ερμού, δίπλα στον αρχαιολογικό χώρο του Κεραμεικού, τη Συναγωγή και τον βυζαντινό ναό των Αγίων Ασωμάτων. Αφορμή για τη συνάντησή μας ήταν μια ανοιχτή συζήτηση για το βιβλίο του Γιάννη Κιουρτσάκη «Ο νεοελληνικός διχασμός και το μυστήριο της τέχνης - Ξαναβλέποντας δύο ταινίες του Λάκη Παπαστάθη» (στην έκδοση περιλαμβάνονται 2 DVD με τις ταινίες του Παπαστάθη, «Τον καιρό των Ελλήνων» και «Θεόφιλος»). Παρόντες στη συζήτηση -που συνοδεύτηκε και από επιλεγμένα αποσπάσματα από τις ταινίες- ήταν και ο συγγραφέας και ο σκηνοθέτης, με τα σχόλια, τις παρατηρήσεις τους, τις συμφωνίες και τις ενστάσεις τους… Ενα από αυτά τα αποσπάσματα αφορούσε μια σκηνή από την ταινία «Τον καιρό των Ελλήνων» (1981) - μια σκηνή με τους ληστές και το θύμα της απαγωγής τους στον ναό του Ποσειδώνα στο Σούνιο. Ανάμεσά τους και η εμβληματική φιγούρα του σκηνοθέτη Αλέξη Δαμιανού που κρατά στην ταινία τον ρόλο του θεοσεβούμενου αρχιληστή, ο οποίος στο τέλος καταλήγει να περάσει στην… άλλη πλευρά του λόφου και να ενταχθεί στον Εθνικό Στρατό. Βλέποντας τον Δαμιανό και ακούγοντας τα σχόλια του Κιουρτσάκη ήρθε αμέσως στο μυαλό μου η πνευματική σκανδαλιά. Η τελευταία έχει να κάνει με την Αμφίπολη και όλα αυτά που συμβαίνουν στον Λόφο Καστά τις τελευταίες εβδομάδες. Για σκεφτείτε τον γενειοφόρο φουστανελά Δαμιανό να στέκεται αρματωμένος -με τη βοήθεια της σύγχρονης ψηφιακής τεχνολογίας- στην είσοδο του χώρου της ανασκαφής και να αναμένει να αποκαλυφθεί το μυστικό του… ενοίκου ή των ενοίκων του τάφου. Ο Δαμιανός του Παπαστάθη είναι -πάντα και παντού- ο τυπικός εκπρόσωπος του νεοελληνικού διχασμού και των πολλαπλών ταυτοτήτων, που διατηρεί μια σχέση μυστηριακής αποκάλυψης με την τέχνη των προγόνων. Τόσο εκείνος όσο και ο ήρωας της άλλης ταινίας του Παπαστάθη -ο Θεόφιλος του Δημήτρη Καταλειφού- νιώθουν και αποδέχονται με περισσή ταπεινότητα μόνο τη βιωματική τους σχέση με τη λαϊκή παράδοση, αν και δεν μπορούν να αντισταθούν στην προκλητικά ελκυστική πρόταση της… άλλης πλευράς - αναφέρω ως παράδειγμα το σοκ του Καταλειφού όταν βρίσκεται μπροστά στον πίνακα του Γύζη.
Και από τον Κιουρτσάκη μπορεί εύκολα να φτάσει κανείς στα ευρήματα του καθηγητή Γιάννη Χαμηλάκη, ο οποίος στο βιβλίο του με το χαρακτηριστικό τίτλο «Το έθνος και τα ερείπιά του» (Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου, 2012) μπορεί να δώσει απαντήσεις για τις δημόσιες συμπεριφορές γύρω από την Αμφίπολη μέσα από την ιστορία του Μανόλη Ανδρόνικου και της Βεργίνας. Μέσα από το βιβλίο του Χαμηλάκη μπόρεσα να κατανοήσω για τα καλά το φέρσιμο του Δαμιανού στην ταινία του Παπαστάθη «Τον καιρό των Ελλήνων». Ο Χαμηλάκης -καθηγητής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Σαουθάμπτον και συνδιευθυντής του ερευνητικού προγράμματος αρχαιολογίας και αρχαιολογικής εθνογραφίας στην Κουτρουλού Μαγούλα Φθιώτιδας- γράφει στο βιβλίο του για μια πτυχή της προσωπικότητας του Ανδρόνικου που δένει με όλα όσα βλέπουμε στις ταινίες του Παπαστάθη, αλλά και στα ρεπορτάζ των ανταποκριτών των αθηναϊκών καναλιών στην Αμφίπολη: «Αφ’ ης στιγμής οι αρχαιότητες κατέλαβαν κεντρική θέση στο εθνικό φαντασιακό, από τον 19ο αιώνα και μετά, επενδύθηκαν με ιερές ιδιότητες. Η έννοια της ιερότητας φαίνεται ότι αποτελεί σημαντικό στοιχείο στη σκέψη και στο έργο του Ανδρόνικου. Ενα καίριο σημείο στις περιγραφές του ανοίγματος του ασύλητου τάφου που μας έχει δώσει είναι ότι πραγματοποιήθηκε (όπως αποδεικνύεται, κατόπιν δικού του προγραμματισμού) στις 8 Νοεμβρίου, την ημέρα που η Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία γιορτάζει τη Σύναξη των Αρχαγγέλων Μιχαήλ και Γαβριήλ, των αρχόντων και θυροφυλάκων, όπως λέει ο Ανδρόνικος, του κάτω κόσμου». Ο Χαμηλάκης παραθέτει και ένα μικρό απόσπασμα από τα γραπτά του Ανδρόνικου το 1987: «Σήμερα, 8η Νοεμβρίου, η ορθόδοξη εκκλησία τιμά τους ταξιάρχες αρχαγγέλους Μιχαήλ και Γαβριήλ, τους άρχοντες του άλλου κόσμου. Αυτή τη μέρα έλαχε πριν από δέκα χρόνια να ανοίξουμε στη Βεργίνα έναν ασύλητο τάφο, αυτόν που είναι πια βέβαιο πως ανήκε στον Φίλιππο τον Β’, τον κοσμοξακουστό βασιλιά της Μακεδονίας [...]». Και ο Χαμηλάκης συνεχίζει: «Ο προγραμματισμός του ανοίγματος του τάφου, ώστε να συμπέσει με εκείνη τη γιορτή, και η επανειλημμένη μνεία αυτού του γεγονότος σε εκλαϊκευμένες και ημιεπιστημονικές περιγραφές, προδίδει μια σκόπιμη προσπάθεια να συνδεθεί το εύρημα με το χριστιανικό εορτολόγιο και τις χριστιανικές πεποιθήσεις. Το 'ταξίδι' του Ανδρόνικου στον κάτω κόσμο συγχώνευσε την
19
Σε π τέ μβριος 2014
μνήματα
εθνική με τη θρησκευτική αφήγηση· το αρχαιοελληνικό παρελθόν παρέχει άφθονες περιπτώσεις καθόδου στον κόσμο των νεκρών, με πιο διάσημη ίσως εκείνη που επιχείρησε ο Οδυσσέας και αφηγήθηκε ο Ομηρος στην Οδύσσεια (ραψωδία λ). Η ιεροποίηση του παρελθόντος με τη συγχώνευση χριστιανισμού και αρχαιότητας, μια προσπάθεια που άρχισε τον 19ο αιώνα, προοσυπογράφεται και αναπαράγεται εδώ, στο αρχαιολογικό πεδίο της Βεργίνας». Διαβάζοντας τον Χαμηλάκη έρχεται ολοένα και πιο κοντά ο θεοσεβούμενος Δαμιανός του Παπαστάθη σε τέτοιο βαθμό που αρχίζει να εμπεριέχει τον Ανδρόνικο της Βεργίνας, αλλά και τους προσκυνητές της Αμφίπολης. Τον καιρό των Ελλήνων… Η ανάγνωση του Κιουρτσάκη Γράφει ο Χαμηλάκης για τον Ανδρόνικο: «Εξέφρασε επίσης συναισθήματα θρησκευτικού σεβασμού και ευλάβειας για τα δικά του ευρήματα στη Βεργίνα. Να πώς περιγράφει τη στιγμή του ανοίγματος της χρυσής λάρνακας που βρέθηκε μες στον ασύλητο τάφο, για την οποία θεώρησε ότι περιείχε τα καμένα οστά του Φιλίππου Β’: '[...] με θρησκευτικό σεβασμό και ευλάβεια στεκόμασταν μπροστά στο ιερό αυτό λείψανο, όπως ένας χριστιανός θα στεκόταν στα λείψανα ενός αγίου'. »Οταν, κατόπιν, μια ομάδα αρχαιολόγων από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης επισκέφθηκε την ανασκαφή για να δει τα ευρήματα, σημειώνει ότι ένας τους, βλέποντας τη λάρνακα με τα οστά: '[...] ήταν έτοιμος να κάνει τον σταυρό του έτσι αυθόρμητα, και μόνο την τελευταία στιγμή συγκρατήθηκε ελέγχοντας τον εαυτό του. Ηταν αυτό που νιώθαμε όλοι μας· είχαμε την εντύπωση πως βρισκόμαστε μπροστά σε μια λειψανοθήκη με άγια λείψανα'».
Η «ελληνικότητα» ως ιδεολόγημα έχει δραστικά ανακατασκευαστεί, με την κατάδειξη του χιμαιρικού και αδιεξόδου χαρακτήρα της - συνάμα όμως, κατά παράδοξο τρόπο, και καταξιωθεί ως ατέρμων αναζήτηση της Ελλάδας, πέρα από κάθε τελειωμένο σχήμα, αφού αυτή η ταινία δεν παύει να εξερευνά τον ελληνικό κόσμο, με εικόνες, θα τολμούσα να πω, βαθιά «ελληνικές»: εννοώ όχι ασφαλώς εθνικιστικές, αλλά πρωτότυπες, ιθαγενείς, ιδιαίτερες εικόνες, δηλαδή, από τη μια, ριζωμένες σ΄ αυτόν εδώ τον συγκεκριμένο τόπο και θρεμμένες με όλους τους χυμούς του και, από την άλλη, παράδοξες, έκκεντρες, αντιμαχόμενες συνειδητά τον νατουραλισμό του χολιγουντιανού μοντέλου. Εικόνες αντιχολιγουντιανές, που σαν να ξέρουνε και οι ίδιες πόσο είναι εύθραυστες, αδύναμες, καταδικασμένες ίσως να βουλιάξουν (όπως και ο κόσμος που απεικονίζουν) μέσα στον σημερινό πόλεμο των εικόνων, των «μίντια», της εικονικής πραγματικότητας («μέσα σε πόλεμο - φαντάσου, ελληνικές εικόνες», για να παραφράσω τον ποιητή), που συμμετέχουν έτσι κι εκείνες στο πένθος των ηρώων (πένθος για έναν κόσμο που δεν θα ξαναϋπάρξει δίχως άλλο ποτέ, κι όμως υπήρξε κάποτε, σ’ ένα μυθικό πια παρελθόν: τον καιρό των Ελλήνων) κι ωστόσο, την ίδια στιγμή, αντιστέκονται δονκιχωτικά κι απεγνωσμένα, όμοιες και σ’ αυτό με τον ληστή που χάνεται στην ερημιά πετροβολώντας μας, και αγωνίζονται ως το τέλος να αναστήσουν με τη νεωτερική τους τέχνη του κινηματογράφου την παμπάλαια φωνή αυτού του άλλου κόσμου που διατρέχει τους αιώνες˙ να μετατρέψουν ετούτο το εμποροκρατούμενο και βιομηχανοκρατούμενο σήμερα εργαλείο σε όργανο συλλογικής αυτογνωσίας και καλλιτεχνικής γνησιότητας. Γιατί -κι εδώ βρίσκεται το τελικό παράδοξο- οι εικόνες αυτές υπάρχουν και μένουν εκεί, αντίκρυ μας ή μέσα στη μνήμη μας, φωτίζοντας το «εθνικό» -δηλαδή πρώτα πρώτα το «αληθινό», για να θυμηθώ τον άλλο ποιητή-, αποκαλύπτοντάς μας πάλι και πάλι τη δυναμική οικουμενικότητα του πιο μικρού ανθρώπινου τόπου απέναντι στη σημερινή παγκοσμιοποιημένη επαρχία μας, ακινητοποιώντας τον χρόνο, όπως και οι παλιές φωτογραφίες που τις εμπνέουν (ξαναδείτε, λόγου χάρη, το επεισόδιο με τους ληστές και τον αστό στον ναό του Σουνίου και θυμηθείτε τις φωτογραφίες του 19ου αιώνα που απεικονίζουν φραγκοφορεμένους και φουστανελάδες μπρος σε αρχαίους ναούς), αλλά μ’ έναν τρόπο εντελώς διαφορετικό από εκείνον της φωτογραφίας: όχι απαθανατίζοντας ένα εφήμερο συμβάν της Ιστορίας, αλλά δίνοντας στο ιστορικό ή μυθοπλαστικό συμβάν μια διιστορική, διαχρονική υπόσταση –υπόσταση που, έτσι ή αλλιώς, αυτές οι εικόνες τη διαθέτουν από μόνες τους, καθώς μας παραπέμπουν συνεχώς στα διαδοχικά στρώματα του ιστορικού παρελθόντος- και τρέποντας έτσι το εφήμερο σε αιωνιότητα, πάει να πει σε οντολογικό γεγονός, ικανό όχι απλώς να μνημειωθεί. (Απόσπασμα από το βιβλίο του Γιάννη Κιουρτσάκη «Ο νεοελληνικός διχασμός και το μυστήριο της τέχνης - Ξαναβλέποντας δύο ταινίες» του Λάκη Παπαστάθη, εκδόσεις Πατάκη)
Κείμενο / Φωτογραφία: Νικήτας Καραγιάννης
20
Πυρήνας ζωής
Σε λίγες ημέρες η Αθήνα θα φιλοξενήσει ένα ξεχωριστό γεγονός, το 1ο Ευρωπαϊκό Φεστιβάλ Σπόρων (1st European Seed Festival) που διοργανώνεται από 5 έως 13 Οκτωβρίου, με πρωτοβουλία του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Demeter σε συνεργασία με την Οργάνωση Γη. Θέμα του, οι σπόροι˙ αυτές οι μικρές, αλλά τεράστιας σημασίας πηγές ζωής, τον ρόλο των οποίων οι περισσότεροι αγνοούν. Παρά την τιτάνια προσπάθεια που καταβάλλουν οι πολυεθνικές εταιρείες για τον εμπορικό έλεγχο της διανομής των σπόρων, γεγονός που έχει άμεσες και ολέθριες -σύμφωνα με ειδικούς επιστήμονες και ερευνητές- επιπτώσεις στη διατροφή μας, το ευρύ κοινό άρχισε πριν από λίγα χρόνια να ενημερώνεται χάρη στην πρωτοβουλία των οικολογικών οργανώσεων. Η εμπορική εκμετάλλευση των σπόρων έχει ευρύτερες επιπτώσεις, ακόμα και στα ίδια τα θεμέλια της δημοκρατίας για πολλές χώρες του πλανήτη, αφού όποιος ελέγχει την διακίνηση των σπόρων μπορεί να επιβάλλει δικούς του κανόνες στην παγκόσμια
πολιτική σκηνή. Το θέμα είναι σύνθετο και εξαιρετικά ευαίσθητο και γι' αυτό καλούνται οι Αθηναίοι να παρακολουθήσουν το συγκεκριμένο φεστιβάλ ώστε να ενημερωθούν. Η Οργάνωση Γη έχει συνθέσει έναν δεκάλογο στον οποίο συνοψίζονται οι λόγοι της σπουδαιότητας των σπόρων. Οπως ότι οι σπόροι είναι η βάση του κύκλου της ζωής. Η γη είναι η τροφή των σπόρων και αυτό σημαίνει υγιής γη, υγιείς σπόροι, και φυσικά υγιείς άνθρωποι. Αφού το τι είμαστε εξαρτάται από το τι τρώμε, το τι τρώμε εξαρτάται από το τι σπέρνουμε. Ενα ισχυρό οικοσύστημα είναι συνάρτηση της αφθονίας και της εξασφάλισης της διαφορετικότητας των σπόρων, ενώ το γενετικό υλικό και οι σπόροι κάθε περιοχής αποτελούν τη διατροφική κληρονομιά και τον ζωντανό θησαυρό της. Επίσης, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η προσαρμογή στο περιβάλλον είναι απαραίτητη για τη διαιώνιση της ζωής και ότι το ίδιο ισχύει για τους ανθρώπους, τα ζώα, τα φυτά και τους σπόρους τους.
Το πρόγραμμα του φεστιβάλ περιλαμβάνει ένα εκπαιδευτικό κομμάτι για μαθητές νηπιαγωγείου και δημοτικού σχολείου (6 Οκτωβρίου) στο Κέντρο της Γης, το οποίο θα διαρκέσει όλο το σχολικό έτος, καθώς και μία εσπερίδα με σκοπό την ευαισθητοποίηση του κοινού. Η τελευταία θα πραγματοποιηθεί στις 8 Οκτωβρίου στο Impact Hub στου Ψυρρή (στη φωτογραφία διακρίνονται οι συντελεστές της παρουσίασης του φεστιβάλ στο Impact Hub). Η Ευώνυμος Οικολογική Βιβλιοθήκη θα είναι ανοιχτή στις 9 Οκτωβρίου σε όσους ενδιαφέρονται να ενημερωθούν περαιτέρω, ενώ στις 12 του μήνα, πάλι στο Κέντρο της Γης, το φεστιβάλ θα ολοκληρωθεί με μια μεγάλη γιορτή που περιλαμβάνει συλλογική κουζίνα, παιχνίδια για παιδιά, εργαστήρι σπόρων και προβολή μηνυμάτων από τις υπόλοιπες χώρες της καμπάνιας (το φεστιβάλ θα διεξαχθεί ταυτόχρονα σε Βρετανία, Ολλανδία, Βέλγιο, Πολωνία και Ρουμανία και κάθε χώρα θα προσαρμόσει το μήνυμα ανάλογα με τις ανάγκες του κοινού που απευθύνεται).
Κείμενο: Ανδρέας Γιαννόπουλος
Από την Εύβοια με αγάπη Μπορεί να απέχει οδικώς λιγότερο από 100 χιλιόμετρα από την Αθήνα, ωστόσο το νησί της Εύβοιας μοιάζει να ακολουθεί τη δική του ξεχωριστή πορεία. Το ίδιο και οι κάτοικοί του που μοιάζουν αποφασισμένοι να εκμεταλλευτούν ό,τι τους προσφέρει απλόχερα η γη τους και να το μοιραστούν όχι μόνο με τους… απέναντι, αλλά και με τον υπόλοιπο κόσμο. Από τα αποξηραμένα σύκα της Κύμης, λοιπόν, μέχρι τις μπίρες από το Αυλωνάρι και από τις ελιές των Ροβιών έως τα μανιτάρια του όρους Δίρφυς, υπάρχει σίγουρα κάτι που θα σε συναρπάσει.
21
Σε π τέ μβριος 2014
22
ΜΠΙΡΑ DELPHI
ΜΑΝΙΤΑΡΙΑ ΔΙΡΦΥ Σ Δύο γεωπόνοι, ο 45χρονος Λευτέρης Λαχουβάρης και ο συνομήλικός του Θανάσης Μαστρογιάννης, είναι υπεύθυνοι για την εταιρεία Δίρφυς που λειτουργεί στους πρόποδες του ομώνυμου όρους από το 2003. Στον κατάλογό τους θα βρει κανείς φρέσκα και αποξηραμένα μανιτάρια υψηλής ποιότητας, φαρμακευτικά μανιτάρια, καθώς και μία σειρά άλλων προϊόντων, όπως ζυμαρικά, μπίρα, αλλά και γλυκά, πάντα με βάση το μανιτάρι. Αξίζει μάλιστα να σημειωθεί ότι όλα τα προϊόντα της εταιρείας περνούν από εξαιρετικά αυστηρά ποιοτικά κριτήρια, με τα μανιτάρια να παράγονται χωρίς καμία χρήση χημικών παραγόντων, λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων.
Εδώ και περίπου ενάμιση χρόνο, η 47χρονη Ντία Παπανικολάου κι ο 51χρονος Γιώργος Κωστόπουλος παρασκευάζουν την Delphi Beer. Οπως λένε, όλα ξεκίνησαν όταν συνάντησαν σε μία έκθεση τον Davide Zingareli, βραβευμένο ζυθοποιό από την Ιταλία. Με τη βοήθειά του «έψησαν» την πρώτη τους παρτίδα στο ιδιόκτητο ζυθοποιείο του και το γευστικό αποτέλεσμά κυκλοφόρησε στην ελληνική αγορά τον Ιούνιο του 2013. Σήμερα η Delphi Beer διατίθεται από το νέο ζυθοποιείο της ΕΛΙΞΗ ΑΕ στη Χαλκίδα και είναι μία μεσογειακή μπίρα, Pilsner, ξανθιά, διπλοζύμωτη, θολή και μη παστεριωμένη. Εχει ιδιαίτερα αρωματική γεύση, με ελαφριά επίγευση, πικρή αλλά ευχάριστη, που συνοδεύεται από ένα αίσθημα φρέσκιας βύνης.
ΜΠΙΡΑ SEPTEM Από το 2009 ο χημικός-οινολόγος, Σοφοκλής Παναγιώτου, μαζί με τον αδερφό του -οικονομολόγο στο επάγγελμα-, Γιώργο Παναγιώτου, παράγουν στο Αυλωνάρι τη φρέσκια, μη παστεριωμένη μπίρα Septem. Το όνομα στα λατινικά σημαίνει «επτά», που είναι ο αριθμός της δημιουργίας, και αποτέλεσε έμπνευση για τους ιδρυτές του ζυθοποιείου, καθώς κάθε τύπος μπίρας που παράγουν έχει το όνομα μιας διαφορετικής ημέρας. Επιπλέον κυκλοφορούν και ορισμένες «σπέσιαλ» αλλά και εποχιακές μπίρες ξεχωριστής γεύσης. «Στη Septem», εξηγεί ο Σοφοκλής Παναγιώτου, «πιστεύουμε ότι ο λυκίσκος είναι το 'σταφύλι της μπίρας' και η αναζήτηση και χρήση μοναδικών ποικιλιών λυκίσκου από όλο τον κόσμο αποτελεί το μυστικό της διαφοροποίησης των προϊόντων μας».
ΣΥΚΑ ASKADA FARM
Οσοι αγαπούν τα σύκα γνωρίζουν ότι της Κύμης είναι τα πιο περιζήτητα εξαιτίας της μοναδικής γεύσης τους. Γνωρίζοντάς το από πρώτο χέρι, η Ευαγγελία Μύταλα και η οικογένειά της αποφάσισαν να ιδρύσουν την Askada Farm και να ασχοληθούν με την καλλιέργειά τους. «Σήμερα», υποστηρίζει, «στο αγρόκτημα Ασκάδα παράγουμε ξηρά σύκα βιολογικής καλλιέργειας, αποξηραμένα με τον παραδοσιακό τρόπο που μεταφέρεται από γενιά σε γενιά, χωρίς επεξεργασία ατμών θείου». Επιπλέον διαθέτουν στην αγορά μπάρες σύκου, συκόμελο, μαρμελάδα καθώς και chutney σύκου. «Το chutney είναι μία γλυκόξινη σάλτσα σύκου, που συνδυάζεται με τζίντζερ και κορινθιακή σουλτανίνα. Πρόσφατα βραβευτήκαμε γι' αυτή στον διεθνή διαγωνισμό γευσιγνωσίας Great Taste με χρυσό αστέρι!».
23
Σε π τέ μβριος 2014
ΜΕΛΙ STAYIA FARM
ΚΡΑ ΣΙΑ ΑΒΑΝΤΙΣ Ιδρυμένο το 1994 στο Ληλάντιο Πεδίο από τον Απόστολο Μούντριχα, το Κτήμα Αβαντίς παράγει ορισμένα από τα καλύτερα κρασιά του νησιού. Οι αμπελώνες του εκτείνονται σε μία έκταση 200 στρεμμάτων και δίνουν μια πλήρη σειρά λευκών, ροζέ, κόκκινων και γλυκών κρασιών. Συγκεκριμένα οι ποικιλίες που καλλιεργούνται είναι Μαλαγουζιά, Ασύρτικο, Μοσχάτο, Sauvignon Βlanc, Gewurztraminer, Viognier, Μανδηλαριά, Syrah, Grenache rouge και Merlot. Το κτήμα εξάλλου διαθέτει το μοναδικό ελληνικό κρασί που κατάφερε να μπει στο Βιβλίο των Ρεκόρ Guinness, το Αβαντίς Δρυός (Μαλαγουζιά), ενώ έχει διακριθεί σε περισσότερους από 200 διεθνείς διαγωνισμούς.
Μπορεί η εταιρεία του 33χρονου Γιάννη Καρυπίδη και της 29χρονης Στέβης Θεοδώρου να έγινε γνωστή στο πανελλήνιο χάρη στο θυμαρίσιο μέλι με βρώσιμο χρυσό 24 καρατίων που παράγει, αυτό ωστόσο δεν είναι το μοναδικό της προϊόν. Συνολικά διαθέτει 11 ποικιλίες σε premium συσκευασίες των 250 γραμμαρίων, μεταξύ των οποίων συναντά κανείς μέλι με κανέλα, με άνθη λεβάντας, με μαστίχα Χίου, με γκότζι μπέρι και με τσίλι. Επίσης, υπό τον τίτλο Vasilissa, κυκλοφορούν εδώ και λίγο καιρό τόσο παστέλια, όσο και μπουκάλια με εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο. Ολα τα προϊόντα θα τα βρει κανείς να ταξιδεύουν σε ολόκληρο τον κόσμο, από την Κίνα και το Κατάρ μέχρι τις ΗΠΑ και τον Καναδά.
ΑΜΑΛΙ ΚΕΡΑΣΜΑΤΑ
ΥΠΕΡΤΡΟΦΕΣ BERRYLAND Πριν από τρία περίπου χρόνια ο Βασίλης Δαφνής και ο Αγάπιος Κιούσης αποφάσισαν να ιδρύσουν την εταιρεία Berryland και να ασχοληθούν με την καλλιέργεια υπερτροφών. Ανάμεσά τους βρίσκονται το ιπποφαές, η αρώνια και το γκότζι μπέρι πάνω στα οποία «πάτησαν» και δημιούργησαν μία σειρά καινοτόμων προϊόντων, όπως ξύδι με αρώνια, σάλτσα γκότζι με τσίλι, μαρμελάδα με ιπποφαές και βερύκοκο, αλλά και τουρσί με γκότζι μπέρι. Στην προσπάθειά τους δεν είναι μόνοι, αφού συνεργάζονται με 25 καλλιεργητές από όλη την Ελλάδα και παράλληλα εκπαιδεύουν όσους άλλους το επιθυμούν. Πρόσφατα, τέλος, εγκαινίασαν και το κατάστημά τους στη Χαλκίδα, που βρίσκεται στην οδό Μάρκου Μπότσαρη 42.
Το πρώτο προϊόν το οποίο παρασκεύασε η Αμαλία Μπίρτσα και αποτέλεσε την αφορμή για να ακολουθήσουν μία σειρά από άλλα είναι το «οπωρικόν ξύδι», όπως το αποκαλεί. «Το όνομα το εμπνεύστικα εγώ και στην ουσία είναι ξύδι αρωματισμένο με γεύσεις φρούτων ή βοτάνων, όπως κυδώνι και δυόσμος, φτιαγμένο παραδοσιακά με τη συνταγή των γιαγιάδων μου». Αλλα προϊόντα της είναι τα χειροποίητα γλυκά του κουταλιού, οι μαρμελάδες, οι μπάρες δημητριακών, ο μαρινάτος γαύρος, η βανίλια υποβρύχιο, η σπιτική λεμονάδα, τα παστέλια, οι έτοιμες σάλτσες και τα διαφόρων ειδών τουρσιά. «Για όλα τα προϊόντα μου είτε επιλέγω προσεκτικά τους προμηθευτές, ώστε να έχω την καλύτερη πρώτη ύλη, είτε μαζεύω εγώ η ίδια τους καρπούς και τα παρασκευάζω στο εργαστήριό μου».
24
ΕΛΙΕΣ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΥ ΡΟΒΙΩΝ Ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Ροβιών αποτελεί παράδειγμα για το πώς η σωστή συνεργασία μπορεί να αποφέρει… καρπούς. Ξεκίνησε τη λειτουργία του το 1981 και μέχρι και σήμερα δραστηριοποιείται στη συγκέντρωση, επεξεργασία, συσκευασία και εμπορία επιτραπέζιων ελιών. Μετρά περίπου 130 μέλη, παραγωγούς και εργαζόμενους, και εκμεταλλεύεται έναν ελαιώνα με περισσότερα από 100 χρόνια ζωής. Η τοποθεσία των Ροβιών στη βόρεια Εύβοια -προφυλαγμένη από τους δυνατούς βοριάδες και ανοιχτή στην αύρα του Ευβοϊκού κόλπου- βοηθά να παράγονται βρώσιμες ελιές άριστης ποιότητας. Στα ράφια των καταστημάτων θα βρει κανείς πράσινες ελιές, ελιές καλαμών και πάστα ελιάς.
ΚΑΛ ΛΥΝΤΙΚΑ LENGA WINE SPA Τα Lenga wine spa αποτελούν έμπνευση της Λένγκας Γρηγοριάδου και είναι τα πρώτα ελληνικά οινικά φυσικά καλλυντικά. Προέρχονται από τα σταφύλια του Κτήματος Αβαντίς και οι ιδιότητές τους βασίζονται στην αντιοξειδωτική δράση των κόκκινων κυρίως σταφυλιών και του ελαίου από τα κουκούτσια τους. «Οι πολυφαινόλες που βρίσκονται στα σταφύλια αποτελούν τα πιο ισχυρά αντιοξειδωτικά σε όλο τον φυτικό κόσμο. Σταματούν τη δημιουργία των ελεύθερων ριζών οι οποίες είναι υπεύθυνες για τη γήρανση του δέρματος», εξηγεί η κ. Γρηγοριάδου και συνεχίζει: «Ουσιαστικά αυτό που κάνουμε στα καλλυντικά μας είναι ό,τι και στο κρασί. Διαβάζουμε τη φύση και εκμεταλλευόμαστε αυτά που μας δίνει απλόχερα».
ΣΥΚΑ ΣΥΚΟΦΑΓΟΣ
ΛΑΔΙ ΓΝΗΣΙΟΝ
Μία παρέα τριών γυναικών, η Ειρήνη Παππά, η Χρυσούλα Ζιούτη και η Ελένη Μαργέλη, αποφάσισε να ενώσει τις δυνάμεις της και να εκμεταλλευτεί με τη σειρά της τη σπουδαία δυναμική των σύκων Κύμης. Ιδρυσε την εταιρεία Συκοφάγος και δημιούργησε καινοτόμα προϊόντα όπως συκομπουκιές με κόκκους κόκκινου πιπεριού, σύκα με κάλυψη σοκολάτας γάλακτος ή σοκολάτας υγείας και καπνιστό «σαλάμι» από σύκα. Σήμερα τα διαθέτει σε επιλεγμένα καταστήματα της εγχώριας αγοράς, αλλά και στο εξωτερικό, με βασικό προορισμό τη Γερμανία. «Αυτό που κάνει τα σύκα της Κύμης μοναδικά είναι η χαρακτηριστική παχιά σάρκα και η λεπτή μαλακιά φλούδα. Το σύκο είναι το αιώνιο gourmet της Ελλάδας».
Μπορεί η προσπάθεια του 46χρονου Γιάννη Μούντριχα και του 43χρονου ξαδέλφου του, Θεοδόση Μπενέτου, να μετρά μόλις λίγους μήνες ζωής, το αποτέλεσμά της ωστόσο είναι εξαιρετικό. Το ελαιόλαδο Γνήσιον (όπως είναι το όνομά του), είναι εξαιρετικά παρθένο, έχει πολύ χαμηλά οξέα -κοντά στο 0,3% τη στιγμή της εμφιάλωσης-, και έρχεται σε μία συσκευασία που τραβάει την προσοχή του premium καταναλωτή. «Με τον ξάδερφό μου», λέει ο κ. Μούντριχας, «συνειδητοποιήσαμε πως τα αγροτικά προϊόντα, και ιδίως το ελαιόλαδο, αν αξιοποιηθούν σωστά έχουν όλες τις δυνατότητες για να αποτελέσουν τη διέξοδό μας από την οικονομική κρίση. Δημιουργήσαμε λοιπόν ένα ιδιαίτερο προϊόν και αυτή τη στιγμή, εκτός από τη δραστηριοποίησή μας στην ελληνική αγορά, είμαστε σε προχωρημένες επαφές τόσο με την αγορά της Σουηδίας, όσο και με αυτή της Γαλλίας».
25
Σε π τέ μβριος 2014
Ποδηλατώ για καλό σκοπό 7.000 άτομα ποδηλάτησαν για καλό σκοπό στο 5ο Athens Bike Festival με τον ΟΤΕ και την COSMOTE Περίπου 34.000 επισκέπτες υποδέχτηκε φέτος το Athens Bike Festival, η μεγαλύτερη γιορτή ποδηλάτου στη χώρα μας, που προσέφερε ένα μοναδικό 3ήμερο γεμάτο εκπλήξεις για μικρούς και μεγάλους με την υποστήριξη του OTE και της COSMOTE. Ο OTE και η COSMOTE, για 4η συνεχή χρονιά, έδωσαν δυναμικά το «παρών» προσκαλώντας, μεταξύ άλλων, το κοινό να κάνει πετάλι σε στατικά ποδήλατα για καλό σκοπό! Περισσότερα από 7.000 άτομα ποδηλάτησαν για να ενισχυθεί ο Πανελλήνιος Σύλλογος Γυναικών με Καρκίνο του Μαστού «Αλμα Ζωής», συγκεντρώνοντας το συνολικό ποσό των 7.000 ευρώ. Οι Ποδηλατοδράσεις ΟΤΕ-COSMOTE ανανέωσαν το ραντεβού τους με τους φίλους του ποδηλάτου με μία σειρά ενεργειών, που στόχο είχαν να εκπαιδεύσουν και να διασκεδάσουν το κοινό. Τα τεχνικά σεμινάρια επισκευής ποδηλάτου και η σωματομέτρηση, που υποδεικνύει την κατάλληλη θέση του σώματος πάνω στο ποδήλατο, συγκέντρωσαν εκατοντάδες συμμετοχές. Οι φίλοι του ποδηλάτου όλων των ηλικιών είχαν, επίσης, την ευκαιρία να απολαύσουν διασκεδαστικά και εκπαιδευτικά ποδηλατικά δρώμενα, όπως test rides διαφόρων κατηγοριών ποδηλάτων, επιδείξεις δεξιοτεχνίας με εναέρια άλματα από τους Dirt Riders, ποδηλατοβόλτα σε ειδικά διαμορφωμένη πίστα με εμπόδια και κλίσεις, βόλτα στο κέντρο της πόλης αποκλειστικά για κορίτσια, virtual διαδρομές με ποδήλατα που συνδέονται σε tablets και φορητούς υπολογιστές, έκθεση παλαιών ποδηλάτων κά.
26
Κείμενο: Χρήστος Τσαπακίδης
27
Σε π τέ μβριος 2014
Με το μικρόφωνο... indoors Το συναυλιακό μας καλοκαίρι πέρασε κάπως υποτονικά. Αν εξαιρέσεις τις εμφανίσεις των Ελλήνων καλλιτεχνών και την εμφάνιση της Lady Gaga, δεν υπήρξε κάτι που να μας κάνει «κλικ». Ακόμα και το Rockwave που παραδοσιακά φέρνει ονόματα που συζητιούνται, περιορίστηκε στην αμφιλεγόμενη (για να μην πω τίποτα άλλο) παρουσία της Μποφίλιου και τους Calexico. Επομένως, το ερώτημα που τίθεται είναι, θα ρεφάρουμε τον χειμώνα ή θα πρέπει να περιμένουμε μέχρι του χρόνου για να δούμε κάτι καλό; Ο Οκτώβριος μπαίνει πάντως με καλούς οιωνούς. Εχοντας στις αποσκευές τους το περυσινό άλμπουμ “In fuzz we trust”, αλλά και σπουδαία τραγούδια όπως το “Strychnine” και το “Green slime”, οι garage rockers Fuzztones προσγειώνονται στις 4 Οκτωβρίου στο Gagarin 205. Την αμέσως επόμενη μέρα, ο ιδιαίτερα αγαπητός στο ελληνικό κοινό Parov Stelar εμφανίζεται με την μπάντα του στο Gazi Music Hall, με τα περισσότερα εισιτήρια να έχουν ήδη γίνει καπνός! Ηλεκτρονική swing μουσική και μία υπερπαραγωγή με δεκάδες ρομποτικά φώτα και τεράστιες LED οθόνες θα συνοδεύσουν κομμάτια όπως το κλασικό πια “Catgroove” και το “Chambermaid swing”. Αρκετά κοντά, στις 8 Οκτωβρίου, οι Wovenhand κατηφορίζουν στην Αθήνα (έπειτα από το live τους στη Θεσσαλονίκη μία ημέρα νωρίτερα). Η μπάντα θα μας παρασύρει υπό τον David Eugene Edwards και την εκφραστική φωνή του σε σκοτεινές και θλιμμένες ιστορίες, έχοντας το momentum των θετικών κριτικών που απέσπασε ο τελευταίος της δίσκος, “Refractory obdurate” (κυκλοφόρησε τον περασμένο Απρίλιο). Για να πάμε όμως σε πιο hardcore καταστάσεις. Οι Enter Shikari επισκέπτονται για πρώτη φορά τη χώρα μας, στις 17 Οκτωβρίου στο Κύτταρο. Εχοντας αναπτύξει έναν ιδιαίτερα ξεχωριστό ήχο που παντρεύει διαφορετικά είδη μουσικής μεταξύ τους (metal με ηλεκτρονικά στοιχεία), η μπάντα από τη Βρετανία θεωρείται ως μία από τις καλύτερες στις live εμφανίσεις. Οκτώ ημέρες μετά, στις 27 Οκτωβρίου, οι συμπατριώτες τους, Saxon, κάνουν έφοδο στο Gagarin για να μας προσφέρουν μία γνήσια metal βραδιά παίζοντας επικά κομμάτια
από κλασικά πλέον άλμπουμ, όπως το “Crusader” και το “Wheels of steel”. Λίγο πιο alternative, αλλά πάλι metal, οι Helmet σπάνε επίσης το ρόδι των live εμφανίσεών τους στην Ελλάδα, με τη συναυλία που θα δώσουν στις 27 Οκτωβρίου στο An Club. Παρόλα αυτά, οι συναυλίες για τον Οκτώβριο είναι έτσι προγραμματισμένες, θαρρείς και οδηγούν όλες στο live της μεγάλης ντίβας του metal, Tarja, την τελευταία ημέρα του Οκτωβρίου στο Gagarin. Μέχρι να χωρίσουν οι δρόμοι τους στα μέσα των ‘00s, η Tarja και οι Nightwish έγραψαν τη δική τους ιστορία στο συμφωνικό power metal και αποτέλεσαν πρότυπο για ουκ ολίγα συγκροτήματα, τα οποία επέλεξαν να χρησιμοποιήσουν γυναίκες στα κύρια φωνητικά. Μετά την εκδίωξή της από την μπάντα το 2005, η Tarja ακολουθεί σόλο καριέρα διατηρώντας το ίδιο στιλ που την καθιέρωσε. Ο Νοέμβριος θα είναι κάπως πιο… ήσυχος. Την πρώτη του μήνα το Fuzz θα φιλοξενήσει τους AllahLas, οι οποίοι επιστρέφουν στο ελληνικό κοινό που τους έχει αγκαλιάσει (η περυσινή τους συναυλία ήταν sold-out). Καλύτερο timing δεν θα μπορούσε να υπάρξει, καθώς η μπάντα κυκλοφόρησε στις 15 Σεπτεμβρίου το δεύτερο άλμπουμ της με τίτλο “Worship the sun”. Ετοιμαστείτε για μία ψυχεδελική βραδιά που θα μας ταξιδέψει σε παλαιότερες εποχές, μια και ο ήχος των Allah-Las έχει μία χίπικη απόχρωση… Στον ίδιο χώρο πρόκειται να εμφανιστεί στις 8 Νοεμβρίου και ο Sebastien Tellier. Σημαντικός εκπρόσωπος της γαλλικής pop/electronica, έχει αναπτύξει μία ιδιαίτερη αισθητική που εμπνέεται σε μεγάλο βαθμό από τα ‘60s και τα ‘70s. Μία ημέρα μετά στο Gagarin, οι God is an Astronaut θα δώσουν το δικό τους στίγμα συνδυάζοντας επικές μελωδίες post-rock με space rock και ηλεκτρονικά στοιχεία. Με κομμάτια όπως το “Remaining light” και το “All is violent, all is bright”, τα οποία πραγματικά αποτυπώνονται στο μυαλό σου, η ιρλανδική μπάντα πρόκειται να μαγέψει το κοινό της από τις πρώτες νότες έως το τέλος του live. Και κάπως έτσι, φτάνουμε στον Δεκέμβριο, ο οποίος προμηνύεται θερμός. Στις 4 Δεκεμβρίου το Plisskën Festival σβήνει τέσσερα κεράκια και το γιορτάζει με τη χειμερινή του έκδοση στην Ιερά Οδό. Προς το παρόν δεν έχει ανακοινωθεί ολόκληρο το line-up. Ξέρουμε όμως ότι θα συμμετάσχουν οι Swan, οι Simian Mobile Disco και ο Son
Lux. Μία ημέρα μετά, ο αξιότιμος κύριος Morrissey ανανεώνει το ραντεβού του με το αθηναϊκό κοινό δύο χρόνια μετά την εμφάνισή του στον Λυκαβηττό, με μία συναυλία στο κλειστό του Τάε Κβον Ντο. Γνωστός από τους Smiths αρχικά και από τη σόλο καριέρα του στη συνέχεια, ο Βρετανός καλλιτέχνης θα κάνει μία στάση στο Παλαιό Φάληρο στο πλαίσιο της “World Peace Is None Of Your Business Tour” για την προώθηση του ομώνυμου δίσκου που κυκλοφόρησε πριν από λίγους μήνες. Τέλος, παραμονή Χριστουγέννων θα είστε... “Too drunk to fuck”, μια και οι μουρλοί Nouvelle Vague παίρνουν τα πρωτότυπα και τα πειραγμένα τραγούδια τους και ανεβαίνουν στη σκηνή του Fuzz για να φτιάξουν μία μοναδική ατμόσφαιρα κεφιού, όπως αυτοί ξέρουν να κάνουν. Οι λάτρεις της ελληνικής μουσικής σκηνής έχουν να περιμένουν και φέτος κλασικές, σταθερές αξίες. Στις 4 Οκτωβρίου οι Λάκης Παπαδόπουλος, Δημήτρης Πουλικάκος και Γιάννης Γιοκαρίνης εμφανίζονται σε γνώριμα λημέρια και συγκεκριμένα στο Κύτταρο για να μας θυμίσουν αγαπημένα τραγούδια (χωρίς τον Πουλικάκο, αλλά με Ζιώγαλα το σχήμα θα εμφανιστεί και στον Ρυθμό). Ο πρώτος, μάλιστα, θα ανέβει στην ίδια σκηνή στις 27 Οκτωβρίου για ένα live με τους Μπλε. Στις 21 Νοεμβρίου, ετοιμαστείτε να τραγουδήσετε ένρινα «Εσύ μου 'πες πως μ' αγαπάς» και πάλι στο Κύτταρο: οι 2002 Gr έχουν reunion! Εν τω μεταξύ, έπειτα από ένα χρόνο απουσίας ο αγαπημένος Αλκίνοος Ιωαννίδης επιστρέφει στα live, από τις 31 Οκτωβρίου έως τις 22 Νοεμβρίου στο Γυάλινο. Η Ακτή Πειραιώς, δε, υποδέχεται για δέκα παραστάσεις τον Τζιμάρα τον Πανούση, από τις 17 Οκτωβρίου, ενώ ο Σταυρός του Νότου φιλοξενεί όπως πάντα τα δυνατά χαρτιά του έντεχνου, από τον Χρήστο Θηβαίο (από 10 Οκτωβρίου), μέχρι τον Μίλτο Πασχαλίδη (τον Νοέμβριο) και από τη Μελίνα Κανά (επίσης τον Νοέμβριο) μέχρι τον Σωκράτη Μάλαμα (από τις 23 Ιανουαρίου). Στο ίδιο μήκος κύματος και το Passport, με Παύλο Παυλίδη στις 17 και 24 Οκτωβρίου, Πάνο Κατσιμίχα και Κίτρινα Ποδήλατα τον Νοέμβριο και Φοίβο Δεληβοριά από 17 Ιανουαρίου. Μάλλον είμαστε σε καλό δρόμο τελικά...
28
Κείμενο: Ανδρέας Γιαννόπουλος / Φωτογραφίες: Νικήτας Καραγιάννης
Αγάπησέ το
Οδηγώντας στη Μεσογείων με προορισμό το Κέντρο, στο ύψος του Μεγάρου της πρώην ΕΡΤ, μπορείς να δεις στο δεξί σου χέρι ένα κατάστημα εντελώς διαφορετικό από τα υπόλοιπα της περιοχής. Οχι μόνο γιατί συνδυάζει με μοναδικό τρόπο την τέχνη, το design, την αρχιτεκτονική και τη μόδα, αλλά και επειδή το κάνει με το δικό του ξεχωριστό στιλ. Το όνομά του είναι Love. it και πρόκειται για έναν χώρο που σε κερδίζει αμέσως με το που περνάς την πόρτα του. Κάπως έτσι συνέβη και στη δική μου περίπτωση, όταν μετά από παρότρυνση φίλου βρέθηκα στο μαγαζί. Μέσα σε λίγα μόλις λεπτά κατέληξα να χαϊδεύω τον Charlie -το λαμπραντόρ της παρέας-, να ονειρεύομαι έναν κατάλευκο καναπέ στο σαλόνι του σπιτιού μου και να προγραμματίζω την αγορά του επόμενού μου τζιν. Για να δημιουργηθεί αυτό το αποτέλεσμα χρειάστηκε να ενώσουν τις δυνάμεις τους έξι φίλοι, όπως μου εξηγεί ο ένας εξ αυτών, ο Πέτρος Γκανούτας Λεβέντης. «Ξεκινήσαμε το Love.it σαν φίλοι με όραμα να ενώσουμε διαφορετικές πτυχές του καθημερινού lifestyle σε ένα μοναδικό, ομοιόμορφο concept. Με βάσεις ο καθένας στον δικό του τομέα συνεργαστήκαμε ώστε να πραγματοποιήσουμε αυτό που ονειρευόμασταν. Δεν κοιτάξαμε ποτέ την εμπορικότητα, θέλαμε να δημιουργήσουμε κάτι που να μας αντιπροσωπεύει, να είναι 100% αληθινό και να το αγαπάμε». Ο ίδιος έχει σπουδάσει marketing management, marketing communications, ζωγραφική και αρχιτεκτονικό σχεδιασμό, ενώ ασχολείται με την αρχιτεκτονική εσωτερικού χώρου, τις εισαγωγές, τις εξαγωγές και τις τεχνικές λεπτομέρειες που προκύπτουν. Παράλληλα είναι υπεύθυνος για τα projects του Love.it εκτός Ελλάδος και συμμε-
τέχει στα περισσότερα εγχώρια που απαιτούν τεχνικές γνώσεις. «Εχω δεχθεί επιρροές στη δουλειά μου από τα '80s και είμαι φαν της vintage pop κουλτούρας με αδυναμία στον Andy Warhol, τη σχολή Bauhaus και τη βιομηχανική κουλτούρα», συμπληρώνει. Καθώς συζητάμε, δίπλα του στέκεται η Νανά Φαρμάκη, «η καρδιά, το στιλ και ο χαρακτήρας του Love.it», όπως μαθαίνω. Και οι δικές της σπουδές ξεκίνησαν στον τομέα του marketing και της επικοινωνίας για να... εκτροχιαστούν αργότερα και να συναντήσουν το interior design και μία διατριβή σε υφάσματα και χρωματικούς συνδυασμούς. Δηλώνει επηρεασμένη από διαφορετικές σχολές και trends της τέχνης, όπως τα '80s, Bauhaus, postmodernism και industrialism, με τις εσωτερικές της διακοσμήσεις να χαρακτηρίζονται από νότες ρομαντισμού, αλλά και τολμηρά βιομηχανικά στοιχεία. «Σίγουρα επηρεάζουμε ο ένας τον άλλο, αλλά αφήνουμε και το περιβάλλον μας να μας επηρεάζει», μου λέει όταν τη ρωτάω για τη μεταξύ τους σχέση πάνω στη δουλειά. «Κάποιοι απο την ομάδα έχουν ζήσει χρόνια στο Βέλγιο και άλλοι στο Λονδίνο και το Μιλάνο. Εχουμε δεχτεί επιρροές από τις αντίστοιχες κουλτούρες, που φαίνονται στο showroom του Love.it, αλλά και στον τρόπο εργασίας μας». Η δεύτερη κοπέλα της παρέας ακούει στο όνομα Ασπα Φωκά. Εύκολα καταλαβαίνει κανείς ότι έχει την πιο αξιοζήλευτη θέση μέσα στο μαγαζί «μια και η καθημερινή μου ρουτίνα σχετίζεται με το ξεφύλλισμα περιοδικών που έχουν σχέση με την εσωτερική διακόσμηση», όπως εξηγεί χαμογελώντας. Η Ασπα διαθέτει εμπειρία στο marketing και την επικοινωνία, ενώ σαν προσωπικότητα χαρακτηρίζεται από τη φιλικότητα και τη δημιουργι-
29
Σε π τέ μβριος 2014
30
31
κή της σκέψη. Επιπλέον είναι φιλόζωη και φουλ οικολόγος - όπως βέβαια και όλη η υπόλοιπη ομάδα. «Η προστασία του περιβάλλοντος είναι ανάμεσα στις προτεραιότητές μας. Προσέχουμε πολύ τα σκουπίδια μας, τα οποία κατά 95% ανακυκλώνονται, ενώ πρόσφατα υιοθετήσαμε και το δεύτερο σκυλάκι μας». Οσο για τον τέταρτο παρόντα την ημέρα της επίσκεψης, αυτός δεν είναι άλλος από τον Χάρη Λιακωτίτη. Με εμπειρία στον χώρο του ρούχου και της μόδας, ο Χάρης ασχολείται με το κομμάτι του Love.it που αφορά την ένδυση και τα αξεσουάρ. «Το ταλέντο μου θεωρώ ότι βρίσκεται στην ικανότητα συνδυασμού των χρωμάτων, αλλά και στη ματιά πάνω στις νέες τάσεις της μόδας», υποστηρίζει και το ντύσιμό του επιβεβαιώνει πλήρως τα λεγόμενά του. Το ίδιο και τα ρούχα που βρίσκονται τοποθετημένα στο υπόγειο του καταστήματος, στον δικό τους ξεχωριστό χώρο. «Συνήθως θα με βρεις είτε στο κατάστημα να ετοιμάζω καινούργιες παραλαβές είτε σε δειγματισμούς ανά την Ευρώπη για να φέρω εδώ ό,τι πιο φρέσκο υπάρχει». Η ομάδα συμπληρώνεται από άλλα δύο μέλη, τον Γρηγόρη Παπανικολάου και τον Πάρη Ανδρίκο. Ο πρώτος είναι ταλαντούχος φωτογράφος, υπεύθυνος για τις περισσότερες φωτογραφίες του Love.it. Mε σπουδές στα μαθηματικά και τα logistics, είναι επίσης υπεύθυνος για το στοκ και τη διαθεσιμότητα των προϊόντων του καταστήματος. Συνήθως βρίσκεται στο showroom παραλαμβάνοντας εμπορεύματα ή ετοιμάζοντας τις αποστολές της επόμενης ημέρας. Ο δεύτερος διαθέτει ειδικότητα στην αρχιτεκτονική, το civil engineering, το real estate/ risk management και την ιστορία της τέχνης. Ασχολείται με τα κατασκευαστικά projects, ετοιμάζει προτάσεις, καθώς και 3D απεικονίσεις. Ενα απο τα πρόσφατα δημιουργήματά του είναι η πόρτα του μαγαζιού, η οποία έχει έντονες επιρροές από τα '50s και τον Kadinsky και όπως είναι φυσικό μαγνητίζει τα βλέμματα των περαστικών. Αναλογιζόμενος όλα τα παραπάνω, σκέφτομαι πως είχα καιρό να συναντήσω τόσο ταλέντο μαζεμένο σε έναν χώρο. Τους το λέω, με ευχαριστούν, αλλά παρατηρώ στα πρόσωπά τους πως παραμένουν ταπεινοί. Το ίδιο συμβαίνει και όταν μου λένε ότι μέσα από το e-shop τους δέχονται παραγγελίες όχι μόνο από διάφορα μέρη της Ελλάδας, αλλά και από χώρες που δεν είχαν καν φανταστεί. Ενα e-shop το οποίο κι αυτό με τη σειρά του έχει το δικό του ξεχωριστό χαρακτήρα. «Μια και πάντα θέλουμε να υπάρχει η προσωπική επαφή, το έχουμε στήσει με τέτοιο τρόπο ώστε να υπάρχει επαφή με τον πελάτη για την έναρξη της παραγγελίας. Το ψυχρό μοντέλο του κλασικού e-shop το απορρίψαμε εξαρχής, χωρίς δεύτερη σκέψη».
Σε π τέ μβριος 2014
Κείμενο: Θάνος Τριανταφύλλου
32
Τα… likes και τα unlikes των πολιτικών Χιλιάδες έρευνες έχουν αποδείξει ότι ο εγκέφαλός μας αντιμετωπίζει τη χρήση των social media με τρόπο παρόμοιο με εκείνον που αντιμετωπίζει άλλες εθιστικές συνήθειες ή/και ουσίες. Αυτό ίσως που θα είχε περισσότερο ενδιαφέρον θα ήταν να δούμε πόσο εθισμένος είναι πλέον ο εγκέφαλος των πολιτικών στη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Είναι αλήθεια πως για κάποιους η χρήση αποτελεί καθημερινότητα και ανάγκη. Ορισμένοι, πάλι, καταγράφουν απλά τις δράσεις τους, ενώ κάποιοι άλλοι ποστάρουν όποτε το θυμούνται. Πάμε λοιπόν να δούμε την χαρακτηριστική ομάδα των πολιτικών, ασκώντας μια ποιοτική κριτική στη χρήση των λογαριασμών τους στα social media.
Αδωνις Γεωργιάδης Κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος, Νέα Δημοκρατία Το γεγονός και μόνο πως έχει δύο συσκευές για να προλαβαίνει να απαντά απευθείας στο Twitter σε οποιονδήποτε, δείχνει την αξία του. Για πολλούς έχει ξεπεράσει στο τρολάρισμα ακόμα και τα ίδια τα τρολ. Είναι από εκείνους που μπορεί να ξοδέψει ώρες σε διάλογο, ιδιαίτερα με κάποιον εκπρόσωπο του ΣΥΡΙΖΑ. Οι φήμες που λένε πως αν βγει ο ΣΥΡΙΖΑ θα πάρει τα tweets του και θα φύγει μάλλον δεν ευσταθούν.
Ρένα Δούρου Περιφερειάρχης Αττικής, ΣΥΡΙΖΑ Η καμπάνια της στο διαδίκτυο ομολογουμένως στέφθηκε με επιτυχία. Οχι μόνο για το τελικό αποτέλεσμα που είχε άλλα για τη σύγχρονη στρατηγική επικοινωνίας που έπιασε το trend. Ηδη ως βουλευτής είχε αναπτύξει μια έντονη δραστηριότητα τόσο στο Facebook όσο και στο Twitter. Στη φαρέτρα της διαθέτει έξυπνα σχόλια, ενώ πολλές φορές προτείνει και συγκεκριμένα άρθρα για ανάγνωση. Αξιολογείται με πολύ καλό βαθμό.
Ανδρέας Λοβέρδος Υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων, ΠΑΣΟΚ Μετά την ανάληψη των υπουργικών καθηκόντων του έγινε σαφώς πιο ενεργός στα social media. Οι καλά γνωρίζοντες μιλούν για έναν άνθρωπο εξόχως επικοινωνιακό, που έχει την άνεση να γράφει τόσο για το μέλλον της Κεντροαριστεράς όσο -ίσως και με περισσότερη άνεση- για το επόμενο κρίσιμο ματς του Ολυμπιακού.
Ραχήλ Μακρή Βουλευτής, Ανεξάρτητοι Ελληνες Εξαπολύει ρουκέτες μέσα από το Twitter για τα πάντα. Απευθύνεται με την ίδια ευθύτητα στον Σαμαρά και τον Ομπάμα αλλά και στα διάφορα τρολ. Στο Facebook τοποθετεί τον εαυτό της, κυρίως μέσα από καθημερινές, ανθρώπινες στιγμές, από χορούς σε πανηγύρια μέχρι χειροφιλήματα σε ιερείς. Πρόσφατα ο σύζυγός της ποστάρισε στο Facebook μια φωτογραφία της ενώ ήταν στο νοσοκομείο, αποδεικνύοντας πως η χρήση των social media είναι μια οικογενειακή υπόθεση.
Κυριάκος Μητσοτάκης Υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, Νέα Δημοκρατία Από τους πιο «παλιούς» στα κοινωνικά δίκτυα. Με ολιστική αντίληψη για την επικοινωνιακή στρατηγική, μοιάζει να έχει αξιοζήλευτη συνοχή σε fb/ Twitter/site. Ποστάρει με την ίδια άνεση γελοιογραφίες του Πετρουλάκη και επιστημονικά άρθρα από την Οξφόρδη. Με όπλο τα infographics και τα έξυπνα poster προβάλλει τις πολιτικές του αποφάσεις σε επίπεδο υπουργείου. Κινείται «επαγγελματικά».
Βασίλης Κικίλιας Υπουργός Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη, Νέα Δημοκρατία Δουλεύει με επιμέλεια στο διαδίκτυο από την προεκλογική του εκστρατεία ως υποψήφιος περιφερειάρχης Αττικής. Και όπως συμβαίνει πάντα, η μακροπρόθεσμη στρατηγική επιβραβεύεται. Αρκετά δυνατός και στο Instagram, με ισχυρό χαρτί την εικόνα του, ο νυν υπουργός φαίνεται πως έχει μεγάλη δυναμική στα social media. Αγαπημένη του εικόνα, αυτή με αγκαλιά το σκυλί του.
Δημήτρης Παπαδημούλης Ευρωβουλευτής, ΣΥΡΙΖΑ Από τους πρωτοπόρους της Αριστεράς που τόλμησε να μεταφέρει τις πολιτικές ζυμώσεις στο Twitter. Οι τοποθετήσεις του συνιστούν πολλές φορές είδηση, ενώ συχνά προτάσσει τη δράση του στην Ευρωβουλή. Εχει τον μεγαλύτερο αριθμό followers στον ΣΥΡΙΖΑ και αυτό από μόνο του λέει κάτι.
Νίκος Νικολόπουλος Βουλευτής, Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα Ανατροπής Οι... χαρακτήρες είναι περιττοί. Προκάλεσε πρόσφατα την απάντηση του πρωθυπουργού του Λουξεμβούργου με ένα χυδαίο tweet. Και αυτό τα λέει όλα. Επίσης συχνά γράφει με κεφαλαία. Αυτό λέει περισσότερα.
Φωτογραφίες: Δημήτρης Γαλάνης
Αστικές λεπτομέρειες
34
Κείμενο: Νικήτας Καραγιάννης
Ο Δημήτρης Γαλάνης είναι δημοσιογράφος στην εφημερίδα «Το Βήμα», με μεγάλη εμπειρία στο ρεπορτάζ και με αγάπη για τη φωτογραφία, τη ζωγραφική και το βίντεο. Στα πολυάριθμα ταξίδια του στην Ελλάδα, αλλά και στο εξωτερικό, έχει καλύψει μεγάλα θέματα της επικαιρότητας με μια σπάνια, χαρακτηριστική, ευαισθησία και διεισδυτικότητα, γεγονός που τον κάνει να χαίρει ιδιαίτερου σεβασμού στον χώρο τον οποίο υπηρετεί πιστά για σχεδόν τρεις δεκαετίες. Γεννημένος το 1961 στην Αθήνα και μεγαλωμένος εδώ, του αρέσει να αποσύρεται συχνά στον τόπο καταγωγής του, το Αιτωλικό, το μοναδικό φυσικό τοπίο του οποίου αποτελεί και έναν ιδιαίτερο καμβά για τις καλλιτεχνικές αναζητήσεις του. Οι φωτογραφίες του Δημήτρη, έγχρωμες ή ασπρόμαυρες, είτε απεικονίζουν το αστικό τοπίο στο οποίο ζει και εργάζεται είτε τη φύση που υπεραγαπά. Πολλές φορές εστιάζουν σε μικρές συγκλονιστικές λεπτομέρειες που όταν απομονωθούν αποτελούν από μόνες τους ολοκληρωμένα έργα τέχνης. Μια σκιά, ένα φύλλο, μια αρχι-
τεκτονική λεπτομέρεια, ένα πρόσωπο, όλα αντιμετωπίζονται ως εύθραυστα και ως τέτοια αναδεικνύονται. Οταν, αντιθέτως, το φωτογραφικό κάδρο του Γαλάνη «ανοίγει» για να συλλάβει τη μεγαλύτερη εικόνα, μας φέρνει αντιμέτωπους με θεϊκές αλήθειες που ήταν πάντα μπροστά μας, αλλά δεν είχαμε μάθει να τις διαβάζουμε. Και αυτό είναι ένα από τα στοιχεία που κάνουν τη δουλειά του τόσο ιδιαίτερη: η δεύτερη ανάγνωση. Η συλλογή φωτογραφιών του που φιλοξενούμε εδώ μας χαρίζει όψεις μιας πόλης που από χαοτική μεταμορφώνεται σε γαλήνια. Τα γεμάτα από συμμετρία θέματα που μας παρουσιάζει θα μπορούσαν να βρίσκονται σε διαφορετικές γωνιές του πλανήτη, σε γκαλερί τέχνης μιας μητρόπολης, σε μια ερημιά ή σε κάποιο μικρό σοκάκι. Το «καθημερινό» γίνεται μέσα από τον φακό του ανεπιτήδευτα μαγικό, εξάπτοντας ταυτόχρονα την περιέργειά μας να μάθουμε τι κρύβεται παραδίπλα, κάτι που μόνο η έμπειρη ματιά ενός πραγματικού καλλιτέχνη μπορεί να πετύχει.
35
Σε π τέ μβριος 2014
Κείμενο / Φωτογραφίες: Νικήτας Καραγιάννης
39
Σε π τέ μβριος 2014
40
Κείμενο: Χχχχχ Χχχχχ / Φωτογραφία: Χχχχχ Χχχχχ
41
Σε π τέ μβριος 2014
42
43
Σε π τέ μβριος 2014
46
Κείμενο: Δημήτρης Χαλιώτης
47
Σε π τέ μβριος 2014
Ενας ήρωας… αξιοπρεπής Ο Γιάννης Μπέζος είναι πάνω απ’ όλα ένας άνθρωπος που σ έβεσαι. Στο εμπνέει ο ίδιος εί τε μέσα από τη δουλειά του ε ίτε μέσα από μία συζήτηση μα ζί του. Δεν έχει σημασία αν σ υμφωνείς πάντα με τις επιλογές του ή σου αρέσει σε ό,τι ανεξαιρέτως κάνει. Το σημαντικό είναι ότι υπάρχει ένα σοβαρό σκεπτικό πίσω από την κάθε του κίνηση. Είναι υπόδειγμα επαγγελματία στον χώρο του και έχω την αίσθηση ότι δεν υπάρχει συνάδελφός του που δεν θα ήθελε να συνεργασ τεί μαζί του. Κι αυτό λέει πολλά. Τ ον συναντώ στο καμαρίνι του στο θέατρο Βρετάνια, όπου μετράει αντίστροφα για την πρεμιέρα του έργου «Ενας ήρωας με παντόφλες» των Σακελλάριου-Γιαννακόπουλου στις 10 Οκτωβρίου. «Για μένα είναι το καλύτερο έργο του συγγραφικού αυτού διδύμου και ίσως το μοναδικό τους που δείχνει ένα κομμάτι της ζωής έτσι ακριβώς όπως είναι και όχι μόνο τη μία της πλευρά, δηλαδή την αστεία», παρατηρεί γι’ αυτή την πικρή κωμωδία από την οποία δεν απουσιάζει φυσικά το γέλιο. Ο ίδιος ο Μπέζος υποδύεται τον απόστρατο στρατηγό Δεκαβάλλα -ρόλο που δόξασε ο Βασίλης Λογοθετίδης τόσο στη σκηνή όσο και στο πανί- που ζει φτωχικά και τίμια, όταν δέχεται την επίσκεψη του εξαδέλφου του, που τον πληροφορεί ότι η πατρίδα για να τον τιμήσει αποφάσισε να ανεγείρει τον ανδριάντα του. Στην πορεία όμως ο στρατηγός συνειδητοποιεί ότι μέσα από το συγκεκριμένο έργο οι επιτήδειοι επιθυμούν να τσεπώσουν μερικά εκατομμύρια από το Δημόσιο. Ο Γιάννης Μπέζος εστιάζει σε μία λέξη-κλειδί που διαπνέει συνολικά τον ήρωά του. Το καθήκον. «Πώς μεταφράζεται για εσάς το καθήκον;» τον ρωτάω. «Είναι κάτι που ή το αντιλαμβάνεσαι ή δεν το αντιλαμβάνεσαι. Τι είναι αυτό που μας κρατάει από το να ρίξουμε μια μπουνιά ο ένας στον άλλον; Το καθήκον. Το ότι κατανοούμε πως πρέπει να ζήσουμε όλοι μαζί και σε αυτό το πλαίσιο είμαστε υποχρεωμένοι να κάνουμε θυσίες. Η μεγαλύτερη θυσία είναι όταν θυσιάζεις τα 'ψευτοπλούτη', που λέει και ο Σενέκας, και κρατάς αυτό που σε κάνει ουσιαστικά πλούσιο, την αξιοπρέπεια», μου απαντά. Σε ένα κριτικό του σημείωμα για το έργο το 1984 ο Κώστας Γεωργουσόπουλος κάνει λόγο για «την αξιοπρέπεια των απλών ανθρώπων, που ανακαλύ-
πτουν πως οι παγίδες που έπεσαν είναι και δικά τους δημιουργήματα, έχουν θυσιαστεί για να τις στήσουν». Ζητάω από τον Γιάννη Μπέζο να μου σχολιάσει αυτή την αλλόκοτη συνενοχή. «Υπάρχει μία διάθεση εκ μέρους μας αντί να αποκαλύψουμε τον ένοχο να τον καλύψουμε τις περισσότερες φορές. Αυτό έχει να κάνει φυσικά με την ίδια μας την κοινωνία, μία κοινωνία βαθιά συντηρητική, που έβλεπε πάντα το Δημόσιο και το κράτος σαν αντίπαλο. Το χειρότερο είναι όμως ότι έχουμε συνηθίσει σε αυτή την παραβατικότητα και την ατιμωρησία», μου τονίζει. «Δεν αντιδράς πολλές φορές, γιατί νιώθεις κι εσύ λίγο ενοχικά. Ολοι έχουμε κάνει το ίδιο πράγμα κατά καιρούς. Με πρώτη την Πολιτεία, η οποία, επειδή λειτουργεί κι αυτή ενοχικά, σε αφήνει και σένα να κάνεις αυτό για να μη σου χαλάσει το χατίρι. Γι’ αυτό δεν υπάρχει και κάθαρση στην Ελλάδα». Η συζήτησή μας έρχεται στο θεατρικό τοπίο σήμερα στην Ελλάδα. «Εχει ένα καλό η ελληνική παραγωγή. Εχει ό,τι τραβάει η ψυχή του καθενός. Εχει mainstream παραστάσεις, έχει avant-garde παραστάσεις, τα έχει όλα… Ενδεχομένως να μη συμφωνώ με αρκετά, αλλά αυτό δεν σημαίνει και τίποτα», μου λέει επικροτώντας τον θεατρικό πληθωρισμό. «Το ότι υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι που θέλουν να εκφραστούν είναι πολύ θετικό. Θα μου πει κάποιος 'ναι, αλλά ο καθένας κάνει το ψώνιο του!'. Δεν πειράζει. Ολοι το ψώνιο μας κάνουμε». Ο ίδιος είναι θετικά διακείμενος στο καινούργιο. Δεν το επικροτεί πάντα, ούτε το αποθεώνει. Ομως πιστεύει πολύ στη νέα γενιά. «Εχουμε προτάσεις από ανθρώπους που έχουν ενδιαφέρον. Μπορεί κάποιοι να ενοχλούνται. Η τέχνη όμως δεν έχει δεδομένα. Είναι ένα ρίσκο. Μια ζαριά. Εξαρτάται ποιος τολμάει να τη ρίξει. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι και οι νέοι θα πρέπει να συμπεριφέρονται κάποιες φορές με αμετροέπεια. Βέβαια αυτό είναι ίδιον της νιότης, αλλά λίγο λίγο θα πρέπει να καταλάβουν και οι νεότεροι ότι δεν ανακάλυψαν την πυρίτιδα. Πρέπει να διατηρείται πάντα αυτή η αλυσίδα. Το θέατρο δεν γεννήθηκε τώρα», επισημαίνει. Του ζητάω να σχολιάσει τα φαινόμενα γνωστών θεατρικών παραγωγών, που αφήνουν τους συντελεστές των παραστάσεων απλήρωτους. «Αυτό το φαινόμενο υπήρχε πάντα. Τώρα με την κρίση έχει γιγαντωθεί. Είναι φυσικά απολύτως καταδικαστέο.
Η αλήθεια είναι ότι η Ελλάδα πάσχει από παραγωγούς. Ο παραγωγός πρέπει να είναι κάποιος που έχει ένα όραμα. Δεν είναι κάποιος που βάζει πέντε δεκάρες και προσπαθεί να βγάλει δέκα κοιτώντας πώς θα κλέψει τους ηθοποιούς και τους συντελεστές μιας παράστασης!» μου λέει και σπεύδει να προσθέσει: «Είναι ευθύνη μας να αντιδρούμε σε αυτά και κυρίως ευθύνη των μεγαλυτέρων, οι οποίοι έχουν και μία πιο ισχυρή δημόσια παρουσία». Μετά τον περσινό «Φιλάργυρο» του Μολιέρου ο Γιάννης Μπέζος ετοιμάζεται να ξανασυνεργαστεί με το Εθνικό το ερχόμενο καλοκαίρι σκηνοθετώντας και πρωταγωνιστώντας στις «Εκκλησιάζουσες» με τον Κωστή Μαραβέγια να υπογράφει τη μουσική. «Δεν θέλω να ξαναμπούμε στη λογική των παλιών αριστοφανικών παραστάσεων, που ρίχνουν το βάρος στη λαϊκή πλευρά του πράγματος. Ηταν εξαιρετικά εκτελεσμένη αυτή η οπτική από τον Κουν και από τον Τσιάνο αργότερα. Ομως σήμερα νομίζω χρειάζεται κάτι άλλο. Θέλω το έργο να επικοινωνήσει με τον κόσμο μέσα σε μία ατμόσφαιρα εορταστική και όχι δήθεν πνευματική. Διότι αυτά τα σιχαίνομαι. Προτιμώ να είμαι λιγότερο πνευματικός και περισσότερο τίμιος». «Τι είναι αυτό που επιθυμείτε για τον εαυτό σας θεατρικά μέσα στα επόμενα χρόνια;» τον ρωτάω. «Θέλω να μην κάνω τα χατίρια του κοινού, αλλά να κάνω αυτό που πραγματικά πιστεύω εγώ για το κοινό. Να παρουσιάσουμε πράγματα που δεν θα έχουν στόχο ούτε να το μπερδέψουμε ούτε να το συναγωνιστούμε σε χυδαιότητα, γιατί το κοινό κάποιες φορές γίνεται χυδαίο. Να είμαστε πιο ψύχραιμοι. Δεν θέλω να κάνω μάθημα στο κοινό, αλλά θέλω οι άνθρωποι να φεύγουν από το θέατρο και να έχουν πάρει κάτι και για το σπίτι», αναφέρει χαρακτηριστικά. Και μετά το θέατρο τι; «Νομίζω ότι υπάρχει ζωή μετά το θέατρο. Το λέω τώρα. Δεν ξέρω αν γεράσω και με τραβάνε με το ζόρι να φύγω, αλλά πιστεύω ότι υπάρχει. Οταν είσαι επαγγελματίας την υπηρετείς την τέχνη. Για να την υπηρετήσεις όμως πρέπει να είσαι και έτοιμος γι’ αυτό. Οταν δεν είσαι πια, δεν έχει νόημα», σχολιάζει και καταλήγει με νόημα. «Η διαχείριση της δύσης σου είναι πολύ πιο δύσκολο πράγμα από τη διαχείριση της ανατολής σου». Πόσο δίκιο έχει…
Κείμενο: Κώστας Τσαούσης
48
Τα παιχνί δια της Την άνοιξη του 1949 -τελευταίος χρόνος του αιματηρού Εμφυλίου Πολέμου- ο μετέπειτα συγγραφέας και κριτικός που έγινε γνωστός με το όνομα Αλέξανδρος Αργυρίου ήταν απλά και μόνο ο Αλέκος Κουμπής. Αυτό ήταν και το πραγματικό όνομα του 28χρονου σπουδαγμένου στο ΕΜΠ πολιτικού μηχανικού. Λίγους μήνες μετά -όπως αναφέρει στην εισαγωγή της η καθηγήτρια Αγγέλα Καστρινάκη, επιμελήτρια της έκδοσης «Αλέξανδρος Αργυρίου - Μνήμης και λήθης σημαντικά και ασήμαντα», Βιβλιοθήκη του Μουσείου Μπενάκη, Αθήνα, 2013- ο Κουμπής θα κάνει εννέα μήνες στο Μακρονήσι, αν και ο ίδιος είχε πάρει πλέον τις απαιτούμενες αποστάσεις από την προηγούμενη στράτευση του με την Αριστερά. Την άνοιξη του 1949 ο αποστασιοποιημένος αριστερός Κουμπής συνδέει δίχως τη θέλησή του το όνομά του με μια κίνηση που έχει πάρει θρυλικές διαστάσεις στην ιστορία του ΚΚΕ: την κίνηση τεσσάρων μελών του προεδρείου του Κεντρικού Συμβουλίου της νεολαιίστικης οργάνωσης ΕΠΟΝ να συγκροτήσουν στην Αθήνα το λεγόμενο δεύτερο παράνομο καθοδηγητικό κέντρο του κόμματος. Στο βιβλίο του Αργυρίου δεν γίνεται καμία αναφορά στο γεγονός πως ο Κουμπής τυχαίνει να είναι ο οικοδεσπότης της μάζωξης των «4», του Σταύρου Κασιμάτη, του Πέτρου Διβέρη, του Κώστα Φιλίνη και της Φώφης Λαζάρου. Περιορίζεται να μιλήσει μόνο για τον Σταύρο Κασιμάτη - τον έναν από τους «4» και βασικό εμπνευστή της πρωτοβουλίας. Η αναφορά του Αργυρίου είναι η εξής: «Ο Κασιμάτης ή πήρε εντολή ή με δική του πρωτοβουλία προσπάθησε να παραμερίσει τον Πλουμπίδη και να πάρει στα χέρια του όλο τον παράνομο κομμουνιστικό μηχανισμό». Ο Αργυρίου ως Κουμπής γνωρίζεται καλά με τον Κασιμάτη από το Πολυτεχνείο: ο πρώτος είναι μέλος, προερχόμενος από την οργάνωση Αλήθεια του δημοσιογράφου Νίκου Καρβούνη, ο δεύτερος είναι καθοδηγητής - και στην κομματική οργάνωση του Πολυτεχνείου και σε όλη τη σπουδάζουσα. Παρά την αποστασιοποίηση του Κουμπή από την οργανωμένη δράση (κυρίως μετά από τη δολοφονία του Κίτσου Μαλτέζου και τα Δεκεμβριανά), οι δύο συμφοιτητές και παλιοί σύντροφοι δεν χάνουν επαφή, ενώ διατηρούν σχέσεις εμπιστοσύνης. Ετσι εξηγείται και το γεγονός ότι ο Κασιμάτης διά της Λαζάρου προσφεύγει -έστω και με ένα τέχνασμα- στον Κουμπή για τη φιλοξενία της παράνομης συνεδρίασης.
Ο Κασιμάτης πριν φύγει από τη ζωή έγραψε την ιστορία της ζωής του. Το βιβλίο του με τίτλο «Οι παράνομοι» (με εισαγωγή του Φίλιππου Ηλιού, από τις εκδόσεις Φιλίστωρ) έκανε αίσθηση όταν κυκλοφόρησε το 1997. Σε αυτό το βιβλίο ο Κασιμάτης περιγράφει το συμβάν του 1949 ως εξής: «Αποφασίζω χωρίς έγκριση να βγω από την 'εφεδρεία' και σε συνάντηση με τη Φώφη Λαζάρου συζητούμε να πάρουμε πρωτοβουλίες να συναντηθούμε και με τους άλλους δύο του προεδρείου. Τη στέλνω στο σπίτι του Αλέκου Κουμπή. […] Το σπίτι του ήταν στην οδό Αβέρωφ, χολ, δωμάτιο, και μικρή κουζίνα. […] Του λέει ότι θέλω να τον δω. Κλείνεται ραντεβού στο σπίτι του για κάποιο απόγευμα της άνοιξης του 1949. Ειδοποιούμε να έρθουν στο ίδιο ραντεβού με διαδοχική καθυστέρηση ενός τετάρτου και οι Διβέρης, Φιλίνης. »Αρχικά πηγαίνουμε εγώ και η Φώφη. Μόλις αρχίσαμε τις εισαγωγικές φιλικές κουβέντες χτυπάει η πόρτα. Μας βάζει από το χολ στο πιο μέσα δωμάτιο και σχεδόν έντρομος ανοίγει την πόρτα. Ερχεται ανήσυχος στο δωμάτιο και λέει, 'ήρθε ο Πέτρος Διβέρης'. 'Φέρ΄τον στο δωμάτιο'. Πριν καταλαγιάσουμε, ξαναχτυπάει η πόρτα. Ανοίγει, ήταν ο Φιλίνης. 'Φέρ΄τον μέσα'. Ο Αλέκος κατάλαβε και εμείς αρχίζουμε τη συνεδρίαση […]». Η αναφορά σε αυτό το μυθοποιημένο για τα δεδομένα της κομμουνιστικής Αριστεράς γεγονός δεν είναι τυχαία, μα καθόλου τυχαία. Και αυτό γιατί αποδεικνύει τη γνώση που διατηρεί από πρώτο χέρι ο συγγραφέας Αργυρίου για πρόσωπα και καταστάσεις λόγω της εμπλοκής του Κουμπή. Για αυτό και έχει μεγάλη αξία η επιλογή του Αργυρίου να δώσει χώρο στην υπόθεση της δολοφονίας του Κίτσου Μαλτέζου στις αρχές του 1944 από μια ομάδα της ΟΠΛΑ, τα μέλη της οποίας προέρχονται από τις οργανωμένες δυνάμεις της σπουδάζουσας και του Πολυτεχνείου. Η αξία βρίσκεται στο γεγονός ότι στην αφήγηση του Αργυρίου παρελαύνουν όλα τα πρόσωπα που πρωταγωνιστούν στην υπόθεση που συζητείται μέχρι σήμερα και θα εξακολουθεί να συζητείται όσον καιρό παραμένουν σαν ανοικτό τραύμα για την κομμουνιστογενή Αριστερά οι μικροί Εμφύλιοι της Κατοχής με τη βία και το αίμα τους. Παραθέτω ολόκληρο το συγκεκριμένο απόσπασμα:
49
Σε π τέ μβριος 2014
μνήμης και της λήθης «Κάποτε βρέθηκ α σε μια επιτροπ ή με πρόεδρο το και μέλη τον Π ν Αδωνη Κύρου ερικλή Ματθα ίου και τον Αντ και έφευγε μαζί Ν[ουάρο], και ρέα Μ[ιχαηλίδη ρόλος μας ήταν με τον δεκαπεντ ]να 'κρατάμε', όπ άχρονο γιο του, ση ρανομία, τους μείο της πορεία ως λέμε στην πα όταν σε κάποιο νέους ηθοποιού ς τους οι εντε ς. ταλμένοι οπλα Ηταν σπουδαστ αδεξιότητα είτε λές του Εθνικο τζήδες, είτε απ ές από τις σχού, του Βασίλη από υπερβάλλ ό Ρώτα και άλλω οντα ζήλο, σκότ κοποιό και τον οποίους διέπρε ν, μερικοί από ωσαν τον φαρ ψαν. γιο του. Θυμάμ το μα υς αι την κατάπληξη μας γι’αυτή την »Στο διάστημα της γειτονιάς αποτρόπαιη δο της Απελευθέρ λο ω ση φ ονία. Υποθέτω ς, στη δέκατη τουλάχιστον απ γάνωση (κόβες ότι σε μερικές κομματική ορό τις άλλες δο τις λέγαμε), βρ λοφονίες οι γε ήκα ως λοχαγό ση χόπουλο, ενώ ς κα τά ιτονιές θα ήταν πλ της τον Χρ. Αντ ηκτες. Δεν θυ σε άλλες κόβε επίμάμαι αν πριν ας έβρισκα γραμ αυτά γράφτηκε ή συμμαθητές ή μετά τα περι ματείς σπουδα στους τοίχους μου στο γυμν στατικά στ ές κά άσ πο ιο ιων σπιτιών της . Ισχυρίζομαι, ων το 'Θάνατος υπάρχουν επαρ οδού Πατησίαλλά νομίζω κή στοιχεία, ότ στον τάδε' που ι για την εαμική ήταν βιοτέχνης, λι τοχής πολλά οφ κά δο λο φ ανάπτυξη επί Κα όνησαν. Εμείς τον οποίο και τε είλονται στη σπ οι μυημένοι, πο ουδάζουσα κα ξέραμε ότι από της επίπεδο. Κυ υ λέει και ο Κα ι στο πνευματικ ρίως διότι δεν τον Λένιν και με βάφης, ό χρ τά ησ ιμοποιούσε το καταδικαζόταν τρομοκρατία. Π τικό λεξιλόγιο. ξύλινο κομμαη προσωπική Θα παραθέσω ότε και γιατί εγ ένα λεγόμενο. καταλείφθηκε απ πια φτάσει στο οτ ελ ού σε Ο αυτή η αρχή, ή ταν ο Χίτλερ εί πρ ω απόγειό του κα το τυ πί α των Ελλήνων κο αν χε ι κυνηγούσε ό, να ξέρω και δε είχαν πιάσει μι μμουνιστών, δε τι το κομμουνιστ ν θα ήθελα τότε α φοιτήτρια κα ν μπορώ ικ ό, ι τη να ν υπ ανέκριναν. Αυτ »Ο φοιτητής Κί είχε σχέση με οθέσω. ή αρνιόταν ότι το ΚΚ Γερμανία τσος Μαλτέζο ς -τελευταίος απ ς και ο ανακρι τη την αφήσει ελεύ γο ύ Μ τή ακ όγονος του στ ς ρυγιάννη και ήταν έτοιμος να θερη, όταν της ραανιψιός των κα φοιτήτριας της ου από το ξύλινο κα θη ι Π γη ολ τών Πανεπιστη υτεχνείου Μαλ ξέφυγε μια λέξη κομματικό λεξι μίτέ ζω λό νγι , ο. έπ ήταν ανέντακτος στη φυλακή. Α ειτα από μια πε Αυτό ήταν˙ κα ρχή τότε. ι την έστειλε , πέρασε στη νε ρίοδο που ολ αί να παίρνει μέρο »Πριν να περά α της Αριστεράς σουμε στον Δεκ ς στις συνεδρ και άρχισε ιάσεις. Θα ήταν έμβρη, να δώσω Ιο από την κατοχι υν ίο υ το υ κάπου στα μέσα 1942, όταν στ κάποια στοιχεία κή αντίσταση πο ο σπίτι του στρα υ φανέρωναν το όπου διέμενε ο σίας. Ολο το τηγού Μακρυγι πνεύμα της ηγεδιάστημα του Κ. Μαλτέζος, άννη, 19 συνεδριάσαμε 42 η το χθηκε με εθνι εα υ Λ μι ευ κή τέ ορ ρη υπό την προεδρ γάνωση αναπτύ Αποστόλου η κοαπελευθερω ία τριάδα Μαλτέζο τικά συνθήματ κής και εγώ το κυκλοφορούσε α, καθώς, άλλω ς, ένας της Εμ υ ΕΜΠ, και ο «επίσημα» το πο στε, ρι Ελ βιβλίο του Δημ ευ θε μα ναι και τι θέλει ρίου μας ανέθ τεία των νόμιμω ήτρη Γληνού 'Τ εσε τη γραμτο ΕΑΜ'. ν επιτροπών τω ι είν τριών τότε αν των. Μας γνωστ »Το πρώτο εξάμ ωτάτων ιδρυμά οποίησε δε ότι ηνο του 1943 σφ όπως αποφάσισ ραγίστηκε με τις φείο του Κόμμ σεις οι οποίες ε το Πολιτικό Γρ τρεις διαδηλώατος ορίστηκε αποδείκνυαν πό αο σο πολύς κόσμ Ιο ύλ κή ρήσει στο ΕΑΜ ιος του ’42 ως περίοδος ημινόμ ος είχε προσχω . Ηταν πια γεγο αντιστασιαιμων εκδηλώσε νός ότι χάρις ων για διάφορ πρ ικανότητες των άγ μα τι ω στ ς πρ α αιτήματα. Κα ις οργανωτικές ώτη ήταν η συγκ στελεχών του ι ΚΚ και στις αν έντρωση της σπ υπουργείο Οικ κές τους γνώσε άλογες συνωμο ουδάζουσας στ ονομικών, την οπ ις είχε αναπτυχθ τιο οί εί ένα απίστευτ α έχ »Ο σιακό φρόνημα ω αναφέρει. Μαλτέζος κάπο α πλατύ αντιστα . Οταν όμως έγ ια στιγμή συνά ινε η συνθηκολ του είπε ότι δε ντησε τον Στ. ας (Σεπτέμβριος όγ ηση της ΙταλίΚασιμάτη και ν θέλει να ανήκ 1943) και μαζε ει στην οργάνω ύτηκε πολύς οπ μάτης του είπε Ιταλούς στρατιώ ση. Και ο Κασι λισμός από το ότ τες, δεν ξέρω ι αυ τό ση υς μαίνει ότι είναι τους λόγους πο τη μοίρα των απ αλλά ξέρω απ αποστάτης και υ αποφασίστηκε ό εξομολογήσ οστατών'. Αυτά 'ξέρεις , εις υψηλής βα το υ τη δόθηκε η γραμ εί πε, χωρίς να δι συγκεκριμένη θμίδας στελεχ μή 'Τώρα πηγα μοίρα. Ο Μαλ ευκρινίσει ών ότι ίνουμε για κατά τέζος απάντησε Πράγματι για ας', με πολιτικ κτ ησ : 'Το γνωρίζω'. περίπου έναν ή συνέπεια να η της εξουσίχρόνο ο Μαλ 'πρέπει να καθα χτος, αλλά ότ από τους εχθρ τέζος έμεινε αν ρίσομε το έδαφ αν άρχισαν οι ούς μας'. Και ένταος ξυλοδαρμοί στ εχθροί δεν ήταν πο στές, αλλά, μιλώ υ στ εγ αζ η φοιτητική λέ ότ μό αν νο οι τροτσκισε ένα υπόγειο παραδειγματικ σχη, της οδού Ιπποκρ ά, αίφνης και όπ ρησε σε μια φ θεί να δώσει χρ άτους, προσχώ οιος είχε αρνη οι ήματα στους ερ τη τικ ή ορ γά νωση κεντρώω άνους του ΚΚΕ. μάτων και έπει κάτω πού το στ ν και δεξιών φ (Θα δούμε παρα τα εντάχθηκε στ ηρίζω αυτό). Α ρονηλλά, αν δεν κα ην πι ο νω η γραμμή για κα σκ ση ληρή κεντροδε ΡΑΝ. τέβηκε προς τα τάληψη της εξου ξιά οργάκάτω σίας, όμως συ »Αρχές του 19 γραμμής αποτέλ νέ πε 44 ο Μαλτέζο ια αυτής της εσε η δημιουργ ς δολοφονήθηκ ία της Οργάνω κό Κήπο με [την Λαϊκών Αγωνιστ ε κοντά στον Εθ σης Προστασία ] κατηγορία τη ών (ΟΠΛΑ) πο νις ς προδοσίας. υ θα προετοίμαζ στ τάληψης της εξ ήρ ιο ο λό Εί ναι για μένα μυ ε γο το ς ουσίας. υς όρους καπου τελικά αποφ ασίστηκε να εκ τέζος, χωρίς να »Η ΟΠΛΑ δήλω τελεστεί ο Μαλ έχει πράγματι νε πανηγυρικά πρ την ύπαρξή τη οδ βα δυ σε δεκαπέντ ώ σε ιο ι, για το οποίο ς. Οσους ήξερ ς, όταν ένα βρ ε διαφορετικά είμαι βέε [άλλωστε], εί άμέρη της Αθήνα χαμε απομακρυ σταν παράνομο και από ένας 'ε ς δο νθεί και ήμαλο ι, επομένως δε χθρός του λαού φονούνταν ν κινδυνεύαμε. ', χωρίς η εκάσ πόν; Ξέρω ότι οι γνωρίζει για πο Τι είχε συμβεί τοτε περιοχή να ια αντεθνική πρ φοιτητικές οργα λοιάξη οι άνθρωπο νώσεις της Αρι νη λογοι, με συνέ θε ί να μετάσχουν στεράς είχαν αρ ι αυτοί ήταν υπ πεια η εκτέλεσή στ ην υπ όόθ εση της ΟΠΛΑ τους να είναι αν ότι το Κόμμα δε αναφέρω την πε . Τείνω να υποθ αιτιολόγητη. Ν ν ήθελε να μείν ρίπτωση που έζ έσ ω α ει έξω από το μα ησα. Το φαρμα της σπουδάζο μου ανήκε σε έν κείο της γειτονι κελειό η νεολαί υσας, η οποία αν αγαθότατο άς α τη άνθρωπο, αν κρ μόνη βία που ξυ ριφορά του πρ λο δαρμοί της λέσχ ίνω από τη συμπ ασ κούσε ήταν οι ος τους πελάτε ης στ ην ε'υπόγα' της Ιππο ς. επίσης ότι η δο »Εκείνο το βρ κράτους. Και ξέ άδυ ο φαρμακο λοφονία αυτή ρω ξε ποιός έκλεισε σήκωσε τη διαμ απ ό τη ν οργάνωση με το φαρμακείο αρτυρία πολλώ ρικοί μάλιστα του ν και αποσύρθηκα ν».
50
Κείμενο: Νατάσα Μαστοράκου / Φωτογραφία: Στέφανος Καστρινάκης
51
Σε π τέ μβριος 2014
Μαγειρεύοντας με... Θανάση Οταν δίνεις ραντεβού με έναν σεφ για συνέντευξη, περιμένεις να σου πει να πας στο εστιατόριο που διευθύνει, σε κάποιο άλλο, άντε το πολύ σε ένα κυριλέ καφέ του κέντρου. Οχι όμως όταν πρόκειται για τον Λεωνίδα Κουτσόπουλο. Το ραντεβού μας δόθηκε στο ιστορικό μπαρ Μπάτμαν στον Νέο Κόσμο. «Πηγαίνω πολύ συχνά εκεί», μου εξηγεί στο τηλέφωνο και ζητάει για χάρη της συνέντευξης να ανοίξουν το μαγαζί δύο ώρες νωρίτερα. Μέχρι να τον συναντήσω ήξερα ότι μαγειρεύει εξαιρετικά, ότι πρόσφατα ανέλαβε το Rock 'n' Balls στην πλατεία Αγίας Ειρήνης και ότι πηγαίνει στο Μπάτμαν. Αργότερα έμαθα ότι του αρέσει να μαγειρεύει με μουσική, ότι είναι Νεοσμυρνιώτης τοπικιστής -δικός του χαρακτηρισμός- και ότι θέλει συνεχώς να εξελίσσεται. Δεν διστάζει να φύγει από την Ελλάδα με την πρώτη ευκαιρία, να δουλέψει χωρίς πληρωμή στο San Sebastian, να πάρει το κορίτσι του και να το πάει με το αυτοκίνητο για φαγητό στο Noma στην Κοπεγχάγη. «Το κορίτσι δεν έμεινε», παραδέχεται γελώντας ο Λεωνίδας, «αλλά τουλάχιστον φάγαμε στο Noma». Οσο ξετυλίγουμε το κουβάρι της ζωής του -γιατί για κουβάρι πρόκειται με τόσο πηγαινέλα στο εξωτερικό- καταλαβαίνω ότι βιάζεται να τα κάνει όλα γρήγορα. Να μάθει, να γεμίσει εικόνες, να εξελίξει το πάθος του. Πήγε σε σχολή μαγειρικής για να πάρει αναβολή από τον στρατό, αλλά μόνο όταν γνωρίζει τον Γιάννη Λουκάκο αρχίζει να καταλαβαίνει τι πραγματικά σημαίνει μαγειρική. Ο τελευταίος έχει ήδη έλθει από το εξωτερικό, έχοντας αποκτήσει άλλη φιλοσοφία. Ο Λεωνίδας έχει τις καλύτερες αναμνήσεις από τη συνεργασία τους. «Ηταν η πρώτη σοβαρή μου δουλειά. Είχε διαφορετική νοοτροπία, κατάλαβα τι σημαίνει να μαγειρεύεις ωραία πράγματα, να δουλεύεις με ομαδικό πνεύμα. Δεν είναι μόνο τα πιάτα, είναι μια μικρή κοινωνία η κουζίνα και αυτό δεν το συναντάς πολύ συχνά στην Ελλάδα», μου λέει. Με τον Γιάννη Λουκάκο παρέμειναν φίλοι, τον βοήθησε να πάει για πρώτη φορά να δουλέψει στο Λονδίνο και από εκεί αρχίζει ο Λεωνίδας ένα παιχνίδι μεταξύ Ελλάδας και Ευρώπης, με μόνο στόχο να
γεμίσει γνώσεις. Φεύγει από το Λονδίνο, δουλεύει στον Ηριδανό, πάει στο San Sebastian, γυρνάει για λίγο και ξαναφεύγει. Αλλάζει δουλειά σχεδόν κάθε εννέα μήνες και αναρωτιέμαι αν συνηθίζεται στο επάγγελμά του να μετακινείται κάποιος τόσο συχνά. «Το δύσκολο για εμάς δεν είναι να βρεις δουλειά, αλλά να την κρατήσεις. Εγώ έφευγα πολύ γρήγορα, βιαζόμουν. Είμαστε αρκετά αναλώσιμοι, αλλά το εννέα μήνες που συζητάμε είναι πραγματικά πολύ λίγο. Κάθεσαι σε μια δουλειά όσο έχει κάτι να σου δώσει. Οσο περισσότερο γυρνάς, όταν είσαι νέος, τόσο περισσότερες εμπειρίες αποκομίζεις. Δουλεύεις δίπλα σε αρκετούς διαφορετικούς σεφ, και μαθαίνεις διαφορετικά πράγματα», τονίζει ο ίδιος. Και όταν τον ρωτάω τι γίνεται με τους σεφ μεγαλύτερης ηλικίας, αν βρίσκονται και αυτοί σε μία διαδικασία συνεχούς μάθησης, απαντάει κατηγορηματικά: «Δεν έχει σχέση η ηλικία σε αυτό. Υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι ανεξάρτητα από την ηλικία τους ψάχνονται γιατί ξέρουν ότι υπάρχουν και άλλοι πρωτοπόροι. Οι σεφ στο εξωτερικό έχουν και τη δυνατότητα να το κάνουν, εμείς εδώ όχι. Εχουμε τη φθορά της καθημερινότητας μέσα στο εστιατόριο. Τα εστιατόρια του εξωτερικού για τα οποία συζητάμε έχουν δημιουργικές ομάδες, τεχνολόγους τροφίμων, ομάδες τεράστιες που τρέχουν τα μαγαζιά. Για να μπορούν να σκεφτούν και να δημιουργήσουν οι σεφ. Εχουν βρει τον τρόπο και έχουν πολύ κόσμο να δουλεύει δωρεάν και έτσι έχουν πάντα γεμάτες κουζίνες. Και δεν εκμεταλλεύονται κανέναν, όλοι πάνε εκεί για να μάθουν και οι σεφ παρέχουν τη γνώση απλόχερα, γιατί ξέρουν ότι μόνο έτσι μπορούν και εκείνοι να εξελιχθούν, να πιεστούν να γίνουν καλύτεροι». Επιστρέφοντας στην Ελλάδα τον ρωτάω τι τρώμε στην Αθήνα το 2014. «Σουβλάκια, κεμπάπ, τυρόπιτες, πίτσες», λέει γελώντας και συνεχίζει: «Υπάρχει κάτι που λέγεται φαγητό και αυτό είναι μια πολύ ευρεία έννοια. Μπορεί να είναι σουβλάκι, μπέργκερ, μοριακή γαστρονομία ή ιταλική κουζίνα. Ολα είναι κάτω από την ίδια ομπρέλα. Αυτό που γίνεται στην Αθήνα σήμερα δεν έχει τίποτα να προσφέρει σε αυτό που συζητάμε όταν μιλάμε για γαστρονομία. Στο εξωτερικό η γαστρονομία προσφέρει χί-
λια δύο πράγματα, πολιτισμό, εξαγωγές, τουρισμό. Εμείς εδώ δεν έχουμε κάνει τίποτα». Ο Λεωνίδας θυμάται την εποχή που ξεκίνησε να δουλεύει, την έξαρση που είχαν τότε τα ακριβά εστιατόρια, αλλά και τον κόσμο που πήγαινε εκεί μόνο για το στάτους και όχι για το φαγητό. «Ολο αυτό μεταφραζόταν απλώς σε χρήμα», μου εξηγεί. «Ο κόσμος πλήρωνε, αλλά δεν ήξερε, γιατί και εμείς δεν καταφέραμε να δημιουργήσουμε πελατολόγιο για τα εστιατόρια, δεν πείσαμε τον κόσμο γιατί αξίζει όλο αυτό. Μόλις τα πράγματα χειροτέρεψαν, ο κόσμος έκοψε τις πολυτέλειες και τελείωσε». Μοιάζει απογοητευμένος, μου αναφέρει παραδείγματα χωρών όπως το Περού που έχει εξελιχθεί σε γαστρονομική Μέκκα και τα παιδιά από τις φτωχογειτονιές βρίσκουν διέξοδο στη μαγειρική ή την Κοπεγχάγη και το Νοma, όπου μαγειρεύουν μόνο ό,τι υπάρχει στα σύνορα τους, «όχι από εθνικοπατριωτική προσέγγιση, όπως κάνουμε εμείς, αλλά από άποψη. Μπορεί να μας αρέσει, μπορεί όχι, αλλά έχει κάπου να βασιστεί», προσθέτει. Η συζήτηση με τον Λεωνίδα είναι τόσο απολαυστική, που περνάει από το φαγητό στην πολιτική και από εκεί στη μουσική με γρήγορους ρυθμούς. Μου λέει ότι κάνει παρέα με τους μάγειρες της γενιάς του, ότι όλοι μαζί πάνε στο Μπάτμαν και ξενυχτάνε -εκείνος τους έχει μυήσει- και ότι δεν σταμάτησε ποτέ να είναι Νεοσμυρνιώτης και να συχνάζει στην πλατεία. Θα χαρακτήριζε τον εαυτό του κλασικό Πανιώνιο: πάει στο γήπεδο όποτε μπορεί, αλλιώς ακούει το ματς από το ραδιόφωνο. Και όταν έχει κάποιο ντέρμπι και χάσει η ομάδα; Οι φίλοι της αντίπαλης ομάδας πάνε κατ' ευθείαν για λάντζα. Είναι η μόνη στιγμή που εκμεταλλεύεται τη δύναμη του στην κουζίνα, παραδέχεται. Τότε, και όταν επιλέγει μουσική. Γιατί όταν έχει νεύρα μαγειρεύει με Γιάννη Αγγελάκα, όταν είναι καλά με Θανάση Παπακωνσταντίνου και όταν είναι χάλια με Διάφανα Κρίνα. «Και αν κάποιος έχει αντίρρηση;» τολμώ να ρωτήσω. «Στην κουζίνα υπάρχουν δύο κανόνες», μου εξηγεί: «Ο πρώτος λέει ότι έχω πάντα δίκιο και ο δεύτερος ότι αν έχω άδικο ισχύει ο πρώτος κανόνας!».
52
Κείμενο: Χρήστος Τσαπακίδης
53
Σε π τέ μβριος 2014
Αγκαλιά με το τηλεκοντρόλ Φέτος κλείνουμε είκοσι χρόνια από τον πρώτο κύκλο της σειράς «Φιλαράκια» και δέκα από την έναρξη του “Lost”. Και όμως, σήμερα οι τηλεοπτικές σειρές είναι περισσότερο “must” από ποτέ. Ασε που έχουν ξεπηδήσει τόσες πολλές, που δεν προλαβαίνεις να τις δεις όλες. Ποιες αξίζουν την προσοχή μας αυτή τη σεζόν; Πέρυσι οι λάτρεις των κόμικς είχαν να περιμένουν την πρεμιέρα του “Agents of S.H.I.E.L.D.”. Φέτος θα έχουν ακόμη περισσότερα. Ηδη έκανε πρεμιέρα στις ΗΠΑ το “Gotham”, μία σειρά που βασίζεται στο σύμπαν του Μπάτμαν και στην οποία δεν πρωταγωνιστεί ο Μπάτμαν, καθώς το story εκτυλίσσεται πριν από την ανάδυση του σούπερ-ήρωα - θα υπάρχει ωστόσο το alter ego του, Μπρους Γουέιν, ως πιτσιρίκι. Σε νεαρή ηλικία θα φανούν επίσης ο ντετέκτιβ Τζέιμς Γκόρντον, αλλά και «κακοί», όπως ο Πιγκουίνος και ο Γρίφος. Τα επεισόδια έρχονται φρέσκα-φρέσκα στην Ελλάδα από τη Nova. Η DC Comics έχει φέτος την τιμητική της, καθώς στη μικρή οθόνη θα κάνει πρεμιέρα στις 24 Οκτωβρίου και το “Constantine”. Η σειρά εστιάζει στην ιστορία του Τζον Κόνστανταϊν, ο οποίος έχει κάνει τις αμαρτίες του, ετοιμάζεται να πακετάρει και να μετακομίσει στην Κόλαση μια και τον έχει καταφάει ο καρκίνος, αλλά μέχρι τότε θα ξεπαστρεύει όλες τις δυνάμεις του σκότους που επιβουλεύονται τη γη. Τη σκηνοθεσία του πρώτου επεισοδίου έχει αναλάβει ο Νιλ Μάρσαλ, ο οποίος κράτησε την μπαγκέτα στα δύο πιο επικά επεισόδια του “Game of thrones” (το ένα με τη μάχη στον Μπλακγουότερ και το άλλο με τη μάχη στο Τείχος). Στη λίστα των υπερηρώων της DC με δική τους σειρά προστίθεται όμως και ο Φλας, ο οποίος κάνει δυναμικό comeback στη μικρή οθόνη μετά τη δεκαετία του 1990. Πρόκειται ουσιαστικά για μία spin-off σειρά που κινείται στο ίδιο σύμπαν με αυτό του “Arrow” - η οποία είναι «στον αέρα» από το 2012 και έχει αποσπάσει επίσης καλές κριτικές. Υπερδύναμη του Φλας είναι η υπερφυσική ταχύτητα που μπορεί να αναπτύξει και την οποία «κληρονόμησε» έπειτα από ένα ατύχημα που είχε με έναν επιταχυντή σωματιδίων. Το πρώτο επεισόδιο θα παιχτεί στις ΗΠΑ στις 7 Οκτωβρίου.
Και μιλώντας για spin-offs, νομίζεις ότι οι Αμερικανοί θα περιορίζονταν φέτος μόνο σε ένα; Λάθος, μεγάλο λάθος! Το “NCIS” κάνει τρελά νούμερα τηλεθέασης στις ΗΠΑ και για τον λόγο αυτό απέκτησε και δεύτερο ξαδελφάκι μετά το Λος Αντζελες. Οι παραγωγοί προσπαθούσαν από πέρυσι να βγάλουν μία τρίτη σειρά μέσω του franchise, όμως το “NCIS: Red” βάρεσε τελικά μπιέλα. Αυτό, βέβαια, δεν πτόησε τους υπευθύνους, οι οποίοι επέστρεψαν δριμύτεροι φέτος, δημιουργώντας το “NCIS: New Orleans”, το οποίο αφηγείται τις ιστορίες της εγκληματολογικής ομάδας του Ναυτικού, που έχει ως έδρα το λίκνο της τζαζ. Η νέα ομάδα έδωσε τα διαπιστευτήριά της σε δύο επεισόδια του προηγούμενου κύκλου του “NCIS” και οφείλω να πω ότι καθόλου δεν με εντυπωσίασε. Η σειρά έκανε πρεμιέρα στις 23 Σεπτεμβρίου. Ενα άλλο spin-off, το οποίο περιμένουμε με μεγαλύτερη ανυπομονησία, είναι αυτό που ξεπήδησε από τα σπλάχνα του εξαιρετικού “Breaking bad” και δεν είναι άλλο από το “Better call Saul”. Πραγματεύεται τον βίο και πολιτεία του αθεόφοβου δικηγόρου Σολ Γκούντμαν, προτού αυτός βρεθεί στον δρόμο του Γουολτερ Γουάιτ. Ο Μπομπ Οντενκιρκ ήταν εξαιρετικός στον ρόλο του στο “Breaking bad” και δεν υπάρχει λόγος να μη συνεχίσει έτσι. Κάνε λίγη υπομονή, η σειρά θα κάνει πρεμιέρα τον Φεβρουάριο. Εάν πάλι είσαι λάτρης των σειρών τρόμου, το “Walking dead” δεν είναι πια μόνο του. Το “Strain” του Γκιγιέρμο Ντελ Τόρο (ο οποίος έχει σκηνοθετήσει ταινίες όπως το “Hellboy”, «Ο λαβύρινθος του Πάνα» και το πιο πρόσφατο “Pacific rim”) μπορεί να σε φρικάρει απλά και μόνο κοιτώντας την αφίσα του. Σύμφωνα με το story, μία ομάδα ελέγχου ασθενειών ερευνά ορισμένα κρούσματα βαμπιρισμού που ξεκινούν με την άφιξη ενός αεροπλάνου στο JFK, στο οποίο εντοπίζονται 206 πτώματα, μόλις τέσσερις επιζώντες και ένα… φέρετρο γεμάτο με χώμα (σου θυμίζει αμυδρά Μπραμ Στόουκερ, έτσι;). Ο πρώτος κύκλος ολοκληρώνεται μέσα στον Οκτώβριο. Για τους λάτρεις των βρικολάκων υπάρχει επίσης το “From dusk till dawn”, το οποίο υπογράφεται από τους Ρόμπερτ Ροντρίγκεζ και Κουέντιν Ταραντίνο και βασίζεται στην ομώνυμη ταινία των '90s (ναι, αυτή με τον χορό της Σάλμα Χάγιεκ με τον αλμπίνο πύθωνα). Ο πρώτος κύκλος
έχει ήδη ολοκληρωθεί. Και μιλώντας για Ροντρίγκεζ, αξίζει να σημειώσουμε την προσπάθεια της τηλεοπτικής μεταφοράς του “El Mariachi”, όχι για την επιτυχία του, αλλά για την αποτυχία του. Η Sony Television είχε τη φαεινή ιδέα να το κάνει ισπανόφωνη παραγωγή, χωρίς όμως budget και χωρίς να συμβουλευτεί καν τον αρχικό δημιουργό. Ως συνέπεια, η προσπάθεια απέτυχε παταγωδώς. Η φετινή σεζόν προβλέπει αυλαία και για σειρές που έχουμε ήδη αγαπήσει. Το “Boardwalk empire” (από το κανάλι των επιτυχιών HBO) μπήκε ήδη από τις 7 Σεπτεμβρίου στον πέμπτο και τελευταίο κύκλο. Η ιστορία είναι ήδη γνωστή: οι περιπέτειες του αρχιμαφιόζου Νάκι Τόμπσον (από τον εξαιρετικό σε ό,τι και εάν κάνει Στιβ Μπουσέμι) στο Ατλάντικ Σίτι. Και μια και αναφέραμε παρανόμους, στο τέλος του φτάνει και το “Sons of anarchy”, η σειρά που αφηγείται τις ιστορίες μιας ομάδας χαρλεάδων που όταν δεν κόβουν βόλτες με τις μηχανές ους πουλάνε όπλα και εμπλέκονται σε άλλες μη ευαγείς δραστηριότητες. Ξεχωρίζει βέβαια ο Ρον Πέρλμαν, ενώ την παράσταση κλέβει η Κέιτι Σαγκάλ (θυμάστε την Πέγκι με το χοροπηδηχτό περπάτημα στο «Παντρεμένοι με παιδιά»; Ε, αυτή…). Ο έβδομος κύκλος ξεκίνησε ήδη στις 7 Σεπτεμβρίου με ένα επεισόδιο-θηρίο διάρκειας 73 λεπτών, το οποίο έκανε και ρεκόρ τηλεθέασης (για τα δεδομένα της σειράς) στο Αμέρικα. Και εάν δεν σου φτάνουν όλα τα παραπάνω, αξίζει να αναφερθούν επιγραμματικά και οι σειρές “Newsroom” (η τελευταία της σεζόν ξεκινά τον Νοέμβριο), το “Knick”, ένα δράμα εποχής με τον Κλάιβ Οουεν που ξεκίνησε τον Αύγουστο, το “True detective”, στο οποίο θα πρωταγωνιστήσουν φέτος οι Κόλιν Φάρελ και Βινς Βον (άντε να δούμε πώς θα ταιριάξουν οι δυο τους) και το “Person of interest”, μία προσωπική αδυναμία με πρωταγωνιστή τον Μάικλ Εμερσον (aka Μπέντζαμιν Λάινους στο “Lost”) και τη Σάρα Σάχι που έχει κερδίσει την προσοχή μας. Και όλα αυτά, για να περιμένουμε τον πέμπτο κύκλο του “Game of thrones” και τον τρίτο του “Vikings” που θα ξεκινήσουν τη μακρινή άνοιξη…
54
Κείμενο / Φωτογραφίες: Νικήτας Καραγιάννης
55
Σε π τέ μβριος 2014
Διαφορετικά πλάσματα
Μεσημέρι με τη Μυρτώ Κοντοβά στην πλατεία Αβησσυνίας. Αν και χαίρομαι πάντα να μιλάω μαζί της, αφορμή της συνάντησής μας αυτή τη φορά στάθηκε η επανάληψη της τηλεοπτικής σειράς «Υπέροχα πλάσματα», που παρακολουθώντας τη σήμερα νιώθεις σαν ν' ανοίγει ένα παράθυρο σε ένα άλλο ελληνικό σύμπαν, μερικά έτη φωτός μακριά. Ανάμεσά μας, σε αυτό το φαινομενικά αχανές διάστημα, μπαίνουν τώρα ένα μαγνητόφωνο και πολλές νέες εμπειρίες. Παρακολουθώντας ξανά τα «Υπέροχα πλάσματα» μετά τις τεράστιες κοινωνικές αλλαγές που έχουν μεσολαβήσει, βλέπουμε μια άλλη Ελλάδα με διαφορετικές ανάγκες, προτεραιότητες, ενδιαφέροντα. Πού θα ήταν σήμερα οι χαρακτήρες σου; Δεν ξέρω. Πιθανότατα στην πόλη και προφανώς θ' ακολουθούσαν δρόμους που ακολούθησαν τα δικά μου «Υπέροχα πλάσματα», αν θεωρηθεί ότι έχουν και στοιχεία αυτοβιογραφικά, δηλαδή των φίλων μας. Φαντάζομαι θα περνούσαν ό,τι πέρασαν φίλοι κι εγώ η ίδια βλέποντας μια πόλη ν' αλλάζει, βλέποντας φασίστες ν' ανοίγουν τα κεφάλια του κόσμου στον δρόμο, παθαίνοντας κατάθλιψη. Δεν αναγνωρίζω αυτή την Αθήνα και δεν μπορώ να φανταστώ την Αθήνα που περιέγραφα τότε, στ' ορκίζομαι αυτό. Βλέπω επεισόδια και λέω ότι σήμερα αυτό δεν θα το έγραφα έτσι. Οπως και ο Μπιλ θα εκφραζόταν πολύ πιο συντηρητικά σε μια Αθήνα που η γκέι κοινότητα ξαφνικά βρέθηκε υπό διωγμό. Εκανα επεισόδιο για την πολυπολιτισμική Αθήνα, τα πακιστανικά μαγαζιά, τα άφρο κομμωτήρια στην Κυψέλη. Ολο αυτό διαλύθηκε. Αντιμετωπίζω τα «Υπέροχα πλάσματα» σήμερα ως ρεπορτάζ μιας εποχής! Δηλα-
δή ξεκολλάω εντελώς από τις τεχνικές διαφωνίες και βλέπω ένα ρεπορτάζ πάνω σε μια πόλη και μια χώρα που πραγματικά γύρισε τούμπα. Δεν ξέρω σε τι φάση θα βρίσκονταν, αλλά φαντάζομαι ότι θα είχαν περάσει πολλές στιγμές βαθιάς απογοήτευσης, έχοντας την αίσθηση ότι είναι ξένοι στην πόλη που έζησαν και αγάπησαν.
μετά την περίοδο της θλίψης και της κατάθλιψης - που δεν συνδέεται μόνο με το ότι δεν έχω δουλειά, αλλά και με το ότι κυκλοφορώ στην πόλη και βλέπω να δέρνουν κόσμο. Μπορούσες να φανταστείς ότι θα συνέβαινε ποτέ αυτό στην Πειραιώς; Να υπάρχει τόσο νομιμοποιημένος φασισμός;
Οι χαρακτήρες που έχτισες πιστεύεις ότι θα είχαν πολεμήσει όλη αυτή τη δυσοίωνη αλλαγή και με ποιο τρόπο ο καθένας; Δηλαδή, δεν υπάρχουν ραδιόφωνα, περιοδικά, δισκογραφικές που τότε όλοι δούλευαν. Τι θα έκαναν σήμερα; Είναι ωραία ερώτηση επειδή ακριβώς όταν ξεκίνησα τη σειρά οι δουλειές που έκαναν αυτοί οι άνθρωποι ήταν πολύ μέσα στη φάση και η συζήτηση στα κανάλια ήταν αν με αυτές τις δουλειές θα ταυτιζόταν ο κόσμος. Υποστήριζα ότι σε κάθε περίπτωση το περιτύλιγμα είναι το όχημα για την αλήθεια. Είσαι δεν είσαι δημοσιογράφος ή μουσικός παραγωγός παραμένεις ένα πλάσμα της πόλης. Ειδικά μέσα από αυτές τις δουλειές μετράς το στίγμα της. Σήμερα, λοιπόν, φαντάζομαι ότι τουλάχιστον ο Μπίλι θα είχε ένα βασικότατο πρόβλημα επειδή προερχόταν από τα lifestyle έντυπα. Η απάντηση δίνεται σήμερα από μόνη της. Φαντάζομαι θα αναρωτιόταν αν αυτή η γενιά εφηύρε τελικά τη δουλειά της ή αν υπήρξε πραγματικά η δουλειά. Επειδή όμως έχω εμπιστοσύνη και στους τρεις, νομίζω ότι δεν θα είχαν γονατίσει. Θα περνούσαν την περίοδο της βαθιάς απογοήτευσης, την καναπεδάτη του «δεν με αφορά η πόλη μου», αλλά πιστεύω ότι θα εύρισκαν την άκρη με άλλους τρόπους. Μπορεί να είχαν αλλάξει δουλειές. Είναι πιθανότατο να έβαζα κάποιον από τους τρεις να καλλιεργεί σαλιγκάρια, ας πούμε, και να μοιράζει τη ζωή του ανάμεσα στην Αθήνα και την επαρχία. Σίγουρα όμως κάτι θα υπήρχε
Θα είχαν πολιτικοποιηθεί περισσότερο; Ηταν ήδη μ' έναν τρόπο, εκτός από την Ελλη που είχε οικογενειακές ρίζες στα πολιτικά πράγματα. Για μένα πολιτικά όντα σημαίνει κοινωνικά όντα. Η πολιτική είναι τοποθέτηση που αφορά πάρα πολύ το κοινωνικό σου πλαίσιο. Ενας άνθρωπος που λέει «δεν θα ψηφίσω επειδή δεν συμφωνώ σε τίποτα», έχει τοποθέτηση. Κάτι που παρατήρησα: ο φίλος από τον οποίο πήρα επιρροές για τον χαρακτήρα του γκέι αγοριού, τότε 35άρης, υπήρξε ένα απολίτικο άτομο που ασχολούνταν περισσότερο με το τι συνέβαινε σε εκθέσεις, συναυλίες, στις μουσικές, στα σινεμά κλπ. Δεν τον αφορούσε και πολύ η πολιτική - άλλωστε ποιον αφορούσε τότε αφού όλο αυτό ήταν ξύλινο; Ενα επεισόδιο για τον Τσίπρα έλεγε οτι η Αριστερά είναι σαν τα παλιά σινεμά: δεν θέλεις να κλείσουν, δεν πηγαίνεις, αλλά περιμένεις πάντα να φέρουν μια καλή ταινία και να κλείσουν τα multiplex. Αυτός ο άνθρωπος, ο τότε απολίτικος, όταν έκλεισε η ΕΡΤ ήρθε με το μηχανάκι, με πήρε και πήγαμε εκεί. Τώρα έχει πολιτική σκέψη λόγω συνθήκης, έχει αναπτύξει το κριτήριό του και έχει άποψη. Εχω εμπιστοσύνη σ' εκείνα τα υπέροχα πλάσματα. Θα είχαν και κοινωνική δράση. Κάτι θα έκαναν. Πόσο θα σε ενδιέφερε να μεταφέρεις εκείνη την παρέα στο σήμερα; Θα ήταν πρόκληση; Ο κόσμος θα ήθελε να το δει; Ναι, θα ήταν πρόκληση. Κοίτα, ο κόσμος θέλει.
56
57
Παίρνω πολλά μηνύματα. Γι' αυτούς τους λόγους το λένε. Θα είχε ενδιαφέρον. Αλλά δεν θα το ξανάκανα σήμερα. Μπορεί να ήταν διαφορετικά πλάσματα. Ενα μάθημα που πήρα: επειδή νιώθω ότι ο κόσμος αγαπάει περισσότερο τα «Υπέροχα πλάσματα» από την άλλη μου δουλειά, το «Μίλα μου βρώμικα» που ήταν μεγαλύτερη πρόκληση για μένα, δεν καταλάβαινα ποτέ, και μερικές φορές νευρίαζα, γιατί τέτοια εμμονή. Τώρα που το βλέπω. καταλαβαίνω το γιατί. Επειδή είναι σαν ρεπορτάζ. Μου θυμίζει τη ζωή μου και είναι αυτό που αγαπώ κι εγώ, βλέποντάς το τώρα από απόσταση. Τώρα θα έφτιαχνα κάτι που να αφορά και πάλι το σήμερα. Τι παίζει, τι έγινε, τι συμβαίνει στην πόλη; Πού συναντιούνται οι γενιές; Είναι κάτι που σκέφτομαι. Σκοπεύω δηλαδή να το κάνω. Και αυτό που θα κάνω τώρα είναι «αντρικό». Εννοώντας; Εννοώντας ότι θα πρωταγωνιστούν άντρες, θέλω την αντρική ματιά, την αντρική πλευρά. Θέλω να αναποδογυρίσω το πράγμα και να το δω από τη σκοπιά τους. Πώς είναι να μεγαλώνεις, να έχεις άγχος αν είσαι καλός εραστής, τι θα γίνει με τις δουλειές, σε διαφορετικές γενιές αντρών. Ο πιτσιρικάς που μέσα στον κυκεώνα αναρωτιέται τι θα κάνει με το πτυχίο, ο μεγαλύτερος που είναι στο «τι έκανα ρε μαλάκα τόσα χρόνια, τι μου συμβαίνει, γιατί δεν τα βρίσκω μ' αυτήν πια;» και ούτω καθεξής. Μέσα από αυτό το αντρικό παρεάκι, που έχει πλάκα αλλά και καφριλίκι μαζί, έχω την ευκαιρία και παρατηρώ την παρέα μου στην Τζια. Από 25άρηδες μέχρι και 57 ετών. Αυτοί όλοι που κοινωνικά δεν συναντιούνται μεγαλώνοντας, συνδέονται από μια παιδική φιλία και το νησί. Αρα είναι ισότιμοι στη Τζια. Μαζί τους είναι σαν να 'μαι κι εγώ αγόρι. «Κλέβω» τη ζωή τους. Είναι πολύ ωραίο να μπορεί μια γυναίκα να δει πώς είναι οι άντρες μέσα στην πόλη τους. Οι γυναίκες παρατηρούν τους άντρες; Πώς τους ψάχνουν; Μένουν στην εικόνα; Ακου, τους παρατηρούμε πάρα πολύ. Αυτό όμως έχει διαφορά από το να τους βλέπουμε. Μπορεί να σε παρατηρώ με τις ώρες για να δω αν μου κάνεις. Το στρίβεις σωστά το τσιγάρο; Αυτό ήταν υπαινιγμός για το ότι δεν θέλει δέσμευση; Για να δω, πώς λειτουργεί μέσα στο σπίτι του. Επειδή έχουμε πια και τις δεξιότητες και έχουμε έλθει κοντά σε ψυχολογία και εξελικτικές συμπεριφορές, παρατηρούμε, αλλά έχει μεγάλη διαφορά με το αν βλέπουμε πώς είσαι, τι ανάγκη έχεις τώρα. Η «οντισιόν» αυτή δεν πάει σε βάθος; Εκεί είναι η μεγάλη διαφορά. Η οντισιόν τελειώνει
στη δική μου ανάγκη ή σε παρατηρώ για να μάθω ποιος είσαι; Αυτό δεν το ξέρω, αλλά νομίζω ότι είναι στάδιο μεγάλης ωρίμανσης και από τις δυο πλευρές. Δεν μπορώ να σου αρνηθώ ότι οι γυναίκες λειτουργούμε αρκετά στερεοτυπικά. Μπορεί να είναι από τη φύση μας, μπορεί όντως να θέλω τον πιο δυνατό. Δεν έχω απαντήσει ακόμα. Βλέπω όμως τα γράμματα στο «Μίλα μου βρώμικα» στο target group που είναι γύρω στα 24 και που τελευταία έχει πέσει και στα 17, στα 19. Νικήτα, δεν λένε κάτι άλλο απ' ό,τι έλεγαν χρόνια πριν στη στήλη. Απλώς τώρα έχει συμπεριληφθεί το άγχος με τη δουλειά, το «Ελλάδα-εξωτερικό». Το «τι θα απογίνω» έχει επιδράσει στο προσωπικό. Αλλά η αγωνία είναι ίδια. Δηλαδή δεν έχουμε κάνει βήμα παραπέρα ή ελάχιστα έστω; Αν θεωρήσεις ότι το 2007-2008 αυτή η σειρά πραγματευόταν θέματα που μπορεί σήμερα να μην τα έθιγα, θα έλεγα ακριβώς το αντίθετο. Και μιλάω συγκεκριμένα για τον τρόπο που μπήκε στη ζωή μας ο φασισμός. Βήμα σίγουρα έχουμε κάνει σε άλλα, γιατί δεν θέλω να είμαι μηδενίστρια. Οτι μπορεί να πεις σήμερα «ναι, δεν μου χρειάζεται όλο αυτό το κουκουρούκου». Ηταν ψευδής ο μανδύας και το ξέρεις, το βλέπεις. Ναι, συνωμοτικές το θεωρώ πολύ σοβαρό βήμα. Μέσα από τη στήλη σου έχεις προσέξει, δηλαδή, τις αλλαγές στις σχέσεις, στις ζωές. Ναι, πάρα πολύ. Τα γράμματα τότε είχαν και πολύ χαβαλέ, αντιμετωπιζόταν η κατάσταση με χιούμορ ενώ σήμερα είναι πολύ πιο σοβαρά. Ο τρόπος που εκφράζουν το θέμα τους είναι πολύ πιο προσγειωμένος, ακόμα και τα 19χρονα. Εχει λίγο παραπάνω απελπισία. Ειδικά με τα προβλήματα των πανεπιστημίων είχα γράμματα που έλεγαν «δεν μπορώ να σκεφτώ ότι θα ερωτευθώ αφού δεν ξέρω πού πάει η ζωή μου». Πολύ ενδιαφέρον είναι επίσης ότι πριν από 10 χρόνια δεν είχα γράμματα που μου έλεγαν «είμαι 22 και είμαι παρθένα», ή «είμαι 26, αγόρι, και δεν έχω ακόμα σχέσεις», δεν υπήρχε αυτό! Τώρα, είναι «θα βρω την αγάπη για να κάνω σεξ;». Ποια είναι δηλαδή η νέα ανάγκη στις σχέσεις; Μάλλον αυτή της μοναδικότητας. Δηλαδή ν' ακουμπήσω στη σταθερότητα τουλάχιστον της σχέσης μου, να χτίσω το σύμπαν μου σ' αυτή για ν' αντιμετωπίσω το μπουρδέλο εκεί έξω. Είναι λίγο σαν να τέλειωσε το πάρτι. Να είμαι σίγουρος ότι δεν θα φάω κι εκεί τα μούτρα μου. Είναι σαν να μεγάλωσαν με το ζόρι. Είναι 19χρονοι αλλά προβληματίζονται σαν 35άρηδες.
Σε π τέ μβριος 2014
Χάθηκε η αθωωότητα; Εχει μπει λίγο στην άκρη, δεν είναι τόσο ανέμελη όσο πριν από 10 χρόνια. Δεν ξέρω αν είναι καλό επειδή το καρπούζι έχει και κουκούτσια. Οταν αναγκάζεσαι να βάλεις δύναμη για ν' ανοίξεις την πόρτα, ανακαλύπτεις ότι έχεις την δύναμη να την ανοίξεις. Τι σχέδια έχεις τώρα, τι θέλεις να κάνεις; Θέλω να γράψω πάλι σειρά. Πριν από ενάμιση χρόνο θα σου έλεγα τίποτα, επειδή δυσκολεύτηκα πάρα πολύ. Ανησυχώ για μένα, την υγεία μου. Ο τρόπος που έμπαινα μέσα στις δουλειές, κι ελπίζω ότι δεν θα το κάνω πια, ήταν με τα μπούνια. Σκεφτόμουν «θα πεθάνω, αλλά θα γίνει». Σαν να τρέχεις με τον εαυτό σου σε αγώνα δρόμου και να του βάζεις τρικλοποδιές. Και δεν είχα και τίποτα άλλο. Η ζωή μου δεν υπήρχε από 'κει κι έπειτα. Τέλειωνε στο στούντιο, στο μοντάζ, στο «γιατί αυτό το πλάνο είναι λάθος;». Θα είμαι πάντα έτσι, αλλά δεν θα το αντιμετωπίσω πάλι σαν ζήτημα ζωής και θανάτου. Ναι, νομίζω ότι το πράγμα ξανανοίγει. Τι να έγραφα πριν; Παρόλο που είμαι πάντα δημοσιογράφος και δεν το ξεχνώ, να στήσω μια κάμερα στην Πειραιώς και να βλέπω το μακελειό; Αυτό ν' αφηγηθώ; Τι κωμωδία να γράψω όταν η ίδια έχω κοινωνική κατάθλιψη; Δεν γινόταν. Τώρα νιώθω πιο φωτεινά τα πράγματα μέσα μου. Θα κάνω μια νέα μίνι σειρά, διαδικτυακή, με αγορίστικη αφήγηση επειδή μου φαίνεται πολύ ενδιαφέρον όλο αυτό με την αντρική ψυχή. Τη βλέπω από άλλη οπτική. Είναι και στοίχημα για μένα. Είναι τελικά οι άντρες τρυφερά πλάσματα; Ναι, είναι. Τους πονάω περισσότερο. Αυτή είναι η λέξη. Σαφέστατα θα είμαι πάντα περιπαικτική αλλά... με τρυφερότητα. Θέλω να σχολιάσω το αντρικό σύμπαν χωρίς ν' αποφύγω αυτό που είμαι. Γράφω επίσης τραγούδια πάλι μετά από χρόνια, και είμαι πολύ ευτυχισμένη. Πέρασα τη φάση του «σε ποια πλευρά ανήκω;». Το μάθημα που πήρα και παίρνω απ' ό,τι συμβαίνει είναι ότι τότε δεν είχα καμιά ανάγκη να ενταχθώ πουθενά, δεν χρειαζόταν να πάρω θέση απέναντι σε τίποτα που να είναι τόσο σηματοδοτημένα συνολικό θέμα. Τώρα βλέπω ανθρώπους με ταμπελάκια «πεινάω». Πεινάω; Τι έγινε ρε παιδιά; Εκεί σκέφτηκα ότι και καλλιτεχνικά χρειάζεται να πάρω θέση. Σ' αυτό το κομμάτι λοιπόν, έχει ενδιαφέρον να σταθεί κάποιος. Και σίγουρα ζυγίσαμε τον εαυτό μας σε όλο αυτό. Η διαφωνία μου είναι ότι δεν χρειάζεται να αυτοκτονεί κόσμος για να το κάνουμε. Είναι καλή στιγμή να πάμε για νέα υπέροχα πλάσματα και πράγματα.
58
Κείμενο: Νατάσα Μαστοράκου / Φωτογραφία: Στέφανος Καστρινάκης
59
Σε π τέ μβριος 2014
Ολοι οι... θεοί στην Πειραιώς
«Το καλλιτεχνικός διευθυντής ακούγεται βαρύγδουπο και ταιριάζει πιο πολύ σε κρατικά επιχορηγούμενα θέατρα όπως η Εθνική Λυρική Σκηνή και το Εθνικό Θέατρο. Θα προτιμούσα το καλλιτεχνικός σύμβουλος». Με αυτά τα λόγια προσδιόρισε ο Δημήτρης Λιγνάδης τον νέο του ρόλο στο “Pantheon”. Ο χώρος του Αθηνών Αρένα φιλοδοξεί να γίνει από χώρος διασκέδασης και ψυχαγωγίας «ένας χώρος θεάτρου με την ευρεία, τη διασταλτική έννοια του όρου που μπορεί να περιλαμβάνει το θέαμα και όλες τις έννοιες που συναντώνται για να αποτελέσουν την έννοια του θεάτρου» αναφέρει ο ίδιος ο σκηνοθέτης και ηθοποιός. Το συνοικέσιο για τη συνεργασία του Δημήτρη Λιγνάδη με τον επιχειρηματία Γιάννη Παπαθεοχάρη έγινε από τον Σάκη Ρουβά. Ο τραγουδιστής που πέρυσι συμμετείχε στις «Βάκχες» του Δημήτρη Λιγνάδη έγινε η αφορμή για τη γνωριμία και τη μετέπειτα συνεργασία. «Ηταν μια λαμπρή συνεργασία», σχολιάζει ο Δημήτρης που έχει να θυμάται μόνο καλά πράγματα από τη συγκεκριμένη δουλειά. Ο Σάκης Ρουβάς -που κάθεται λίγα μέτρα μακριά μας την ώρα της συνέντευξης- θα είναι παρών και στο νέο εγχείρημα, με τους «Αθλους του Ηρακλή» σε σκηνοθεσία Απόλλωνα Παπαθεοχάρη να είναι η πρώτη νέα παραγωγή που πρόκειται να φιλοξενηθεί στο χώρο. Μια παράσταση για όλη την οικογένεια, αλλά και για αυτούς που δεν έχουν οικογένεια, όπως λέει γελώντας ο Δημήτρης. Και μπορεί η σκηνοθεσία να μην είναι δική του, ωστόσο υπογράφει τη δραματουργική επεξεργασία και βοηθάει σε όσα κομμάτια πιστεύει ότι μπορεί.
Πριν από τον εντυπωσιακό Ηρακλή θα επαναληφθεί η παράσταση «Συρανό ντε Μπερζεράκ» σε σκηνοθεσία Γιάννη Κακλέα, με πρωταγωνιστές τον Βασίλη Χαραλαμπόπουλο, τη Σμαράγδα Καρύδη, τον Νίκο Αρβανίτη και τον Ομηρο Πουλάκη. Οι περισσότεροι συντελεστές του έργου θα είναι ίδιοι, με κάποιες μικρές αντικαταστάσεις, ενώ η Ευανθία Ρεμπούτσικα που υπογράφει τη μουσική θα εμφανίζεται ζωντανά. Τη νέα χρονιά στο Pantheon θα ανέβει η νέα ροκ όπερα του Νίκου Καρβέλα με την Αννα Βίσση σε σκηνοθεσία Γιάννη Κακλέα και τον Μάρτιο ο ίδιος ο Δημήτρης θα δοκιμαστεί για πρώτη φορά σε μιούζικαλ. Θα σκηνοθετήσει το «Βίκτωρ Βικτώρια», με τη Μαρία Ναυπλιώτου στον πρωταγωνιστικό ρόλο. Αν και ο Δημήτρης έχει παραδεχτεί ότι δεν επικοινωνούσε στο παρελθόν πολύ καλά με το μιούζικαλ σαν είδος, αυτή τη φορά έχει βάλει στοίχημα με τον εαυτό του και θα το κερδίσει. Αφήνει στην άκρη, λοιπόν, το αρχαίο δράμα που τόσο αγαπά και καταπιάνεται με ένα τόσο κλασικό έργο. Για το καλοκαίρι του 2015 η ομάδα του Pantheon προγραμματίζει μια μεγαλεπήβολη παραγωγή, αλλά όσο κι αν πίεσα τον Δημήτρη, δεν πήρα λέξη παραπάνω. Ολα τα παραπάνω θα συμβούν σε έναν χώρο 1.800 θέσεων με μια σκηνή σχεδόν 29 επί 29 μέτρα. Τεράστιος για τα μάτια μου, αλλά ο Δημήτρης μοιάζει ψύχραιμος. Είτε τον συναντάς σε ένα υπόγειο, είτε στο Εθνικό, είτε στη Στέγη, ο Δημήτρης έχει ακριβώς το ίδιο βλέμμα. Αυτό της δίψας για δουλειά. Της δίψας για οτιδήποτε καινούργιο, ριψοκίνδυνο, παράτολμο. Αυτό το χαρακτηριστικό είναι μάλλον που τον οδήγησε και εδώ. «Είναι ένα φοβιστικά τεράστιο θέατρο», παραδέχεται και ο ίδιος και συνεχίζει: «Αυτό που πολλές φορές με
τρομάζει, γίνεται μετά ένα αίνιγμα προς επίλυση. Η καλλιτεχνική δημιουργία και γενικά η ζωή είναι η διαχείριση των φόβων μας. Εμένα δεν μου εγγράφονται ως τολμηρά όλα αυτά, αλλά σε δουλειά να βρισκόμαστε, να κινούμαστε και όπου πάει». Αν και φροντίζει να μου ξεκαθαρίσει ότι η εμπλοκή σε όλο αυτό είναι ένας ρόλος διερευνητικός και το συμβόλαιο του είναι μόνο για ένα χρόνο, βλέπω από τα λεγόμενα του ότι έχει σχέδια για το μέλλον. «Και για ένα μήνα να ήμουν εδώ, θα προσπαθούσα να το βάλω στα σωστά θεμέλια, να το στελεχώσω με τους κατάλληλους ανθρώπους», αναφέρει ο Δημήτρης, ο οποίος μαζί με τον Απόλλωνα Παπαθεοχάρη από τον περασμένο Ιανουάριο δουλεύουν προς αυτή την κατεύθυνση. Ιδιαίτερη βαρύτητα για τον Δημήτρη έχει όμως και η παράσταση που θα σκηνοθετήσει στο Εθνικό Θέατρο τον Δεκέμβριο. Το «Κρίμα που είναι πόρνη» του Τζον Φορντ. Στην παράσταση θα πρωταγωνιστούν ο Δημήτρης Πασσάς, η Μαρία Κίτσου, ο Μηνάς Χατζησάββας και άλλοι. «Εγώ είμαι ηθοποιός, σκηνοθέτης, δάσκαλος», μου τονίζει. Καθώς τελειώνουμε τη συζήτηση τον ρωτάω αν η σειρά που μου ανέφερε τα σχέδιά του είναι τυχαία. «Τυχαία», απαντάει αμέσως, αλλά στην απορία μου γιατί δεν διδάσκει στη σχολή του Εθνικού Θεάτρου δεν παίρνω συγκεκριμένη απάντηση. «Το Εθνικό είναι ο γενέθλιος χώρος μου, με συνδέει μαζί του ένας λώρος», μου λέει και δεν θέλει να σχολιάσει παραπάνω.
60
Κείμενο: Δημήτρης Χαλιώτης / Φωτογραφίες: Μάριος Κουρουνιώτης
61
Σε π τέ μβριος 2014
Μια φωτεινή εξαίρεση Μέχρι πριν από πέντε μήνες το όνομα του Κορνήλιου Σελαμσή απλά μου θύμιζε κάτι. Αν και είχα ακούσει μουσικές του σε παραστάσεις του Θωμά Μοσχόπουλου και του Νίκου Καραθάνου, δεν είχα δώσει ποτέ την απαραίτητη προσοχή. Φέτος το καλοκαίρι έτυχε να τον δω σε τρεις μουσικές παραστάσεις σε ρόλο μαέστρου. Δεν ξέρω πόσο καλός πραγματικά ήταν με αυστηρά μουσικά κριτήρια. Δεν έχω ιδέα από διεύθυνση ορχήστρας. Αυτό που ξέρω είναι ότι με μαγνήτισε. Διέφερε από όλους τους άλλους. Την τρίτη φορά που τον είδα, πήγα μετά το τέλος της παράστασης στη Μικρή Επίδαυρο και του μίλησα. Του συστήθηκα. «Θέλω το φθινόπωρο να κάνουμε μια συνέντευξη», του είπα. «Ευχαρίστως. Πάντως, να ξέρεις, εγώ είμαι συνθέτης. Γράφω μουσική βασικά», μου διευκρίνισε σαν να ήθελε να βάλει τα πράγματα στη θέση τους. Χαμογέλασα. «Εγινε. Θα τα πούμε».
μόνο λίγο θεωρητικά και πιάνο. Μου λέγανε ότι για να φτάσεις να γράφεις μουσική πρέπει να περάσεις επτά-οκτώ χρόνια που να κάνεις όλα τα θεωρητικά μαθήματα. Εγώ αυτό το θεωρούσα περιττό», σχολιάζει. Το έμφυτο ταλέντο του είναι αρκετό για να ξεκινήσει να δουλεύει ως συνθέτης στο θέατρο. «Ξεκίνησα στα 21 μου ενορχηστρώνοντας μία παιδική όπερα. Ο Γιώργος Κουρουπός, που ήταν καλλιτεχνικός διευθυντής της Ορχήστρας των Χρωμάτων, με εμπιστεύτηκε για να το κάνω. Μάλλον επειδή έλεγα πολλά ψέματα τότε. Ελεγα ότι μπορώ να κάνω πολλά πράγματα. Μέσα σε αυτά και η ενορχήστρωση. Η αλήθεια είναι ότι δεν ήξερα τίποτα. Ηταν ένα φοβερό στοίχημα για μένα. Εγραψα μία παρτιτούρα 200 σελίδες και κάπως έτσι γεννήθηκε η όπερα 'Ο μικρός πρίγκιπας' του Τάση Χριστογιαννόπουλου, που σκηνοθέτησε ο Θωμάς Μοσχόπουλος», θυμάται.
Δύο μήνες μετά τον συναντώ στο φουαγιέ του θεάτρου Πόρτα. Μόλις έχει τελειώσει από μία πρόβα. Δεν κατάλαβα από ποια ακριβώς, γιατί ο Κορνήλιος φέτος υπογράφει μουσικά -αναλαμβάνοντας και τη μουσική διδασκαλία- τρεις παραστάσεις και έχει αναλάβει και την καλλιτεχνική επιμέλεια της φιλόδοξης ενότητας «Τρίτες παράλληλες - Κύκλος μουσικής στο θέατρο Πόρτα». Με λίγα λόγια, δεν προλαβαίνει να πάρει ανάσα. «Ορισμένες φορές αισθάνομαι σαν ένα εργοστάσιο παραγωγής. Ομως κάποιος πρέπει να πληρώνει το ενοίκιο. Αν είχα λεφτά, όλα θα ήταν αλλιώς», μου λέει και αμέσως σπεύδει να διευκρινίσει: «Η περίπτωση του 'Πόρτα' πάντως είναι διαφορετική. Πίστεψα σε όλο αυτό και θέλω πάρα πολύ να δουλέψει».
«Μα πώς γίνεται να μην ξέρεις ενορχήστρωση και να ενορχηστρώσεις μια όπερα;» απορώ. «Στην περίπτωσή μου κάποια πράγματα γίνονταν αυτόματα. Ηξερα από την αρχή πώς λειτουργούν οι νότες, ποιες είναι οι καλές περιοχές των οργάνων. Μου ήταν τόσο αυτονόητο. Δεν ξέρω πώς μπορώ να στο εξηγήσω», μου απαντά. Θα μπορούσα να τον περάσω για υπερφίαλο αν όλο αυτό που μου περιέγραφε δεν ήταν μία πραγματικότητα. «Ο μικρός πρίγκιπας» παρουσιάστηκε πράγματι με επιτυχία και ο Κορνήλιος βαφτίστηκε ενορχηστρωτής εν μία νυκτί. Οι πόρτες άνοιξαν…
Η αλήθεια είναι ότι ο Κορνήλιος είναι πραγματικά δοσμένος στη μουσική. Την αγαπάει με πάθος. Είναι όμως και αυστηρός με τον εαυτό του. Δεν υποκύπτει στις ευκολίες του. Θέλει να κάνει το βήμα το παραπέρα. «Ποτέ δεν με ενδιέφερε η διασκεδαστική μουσική, που σε ψυχαγωγεί με έναν τρόπο, σε πλαισιώνει ευχάριστα ή σε κάνει να συγκινηθείς. Με ενδιέφερε περισσότερο μία μουσική που έχει έναν άλλον τρόπο λειτουργίας μέσα στη ζωή μας», μου εξηγεί. Η περίπτωσή του μοιάζει με την εξαίρεση του κανόνα. Με τα ωδεία παίρνει από νωρίς διαζύγιο. «Εκανα
«Είχα δουλειές, είχα ευκαιρίες˙ υπήρχαν πολλοί άνθρωποι που με εμπιστεύτηκαν και με βοήθησαν σ’ εκείνα τα πρώτα μου βήματα. Το 2004 έβγαζα χρήματα μέσα από τη δουλειά μου και ζούσα αξιοπρεπέστατα. Το πρόβλημα όμως ήταν ότι εγώ δεν ήθελα να γράψω μία μουσική προσβάσιμη σε όλους. Ηθελα να γράψω αυτό που άκουγα μες στο κεφάλι μου και δεν ήξερα τον τρόπο να το κάνω», μου επισημαίνει. «Αυτό που αναζητούσα ήταν η μεγάλη αποσύνδεση από το συλλογικό υποσυνείδητο της Ελλάδας, η οποία έχει πολύ συγκεκριμένες μουσικές που ακούει σε συνδυασμό με τους διάφορες Βούδες του παρελθόντος που θεωρούμε το έργο τους αξεπέραστο», συνεχίζει. Και τότε παίρνει τη μεγάλη απόφαση. Του λένε για
μία σχολή στην Ολλανδία με έναν φοβερό καθηγητή. Στέλνει μία αίτηση, τον καλούν να δώσει εξετάσεις, τον επιλέγουν ανάμεσα σε πολλούς. Τα παρατάει όλα και φεύγει. Οχι για ένα ή δύο χρόνια. Θα μείνει στη Χάγη για έξι ολόκληρα έτη. «Τι κρατάς από εκείνα τα χρόνια;» τον ρωτάω. «Κρατάω εκείνα τα χρόνια», μου απαντά χαμογελώντας. «Ηταν για μένα μία αποκάλυψη. Ηρθα κοντά με ανθρώπους που ζούσαν μία πολύ πειθαρχημένη ζωή μέσα στη μουσική. Αυτό μου ήταν τελείως ξένο στην αρχή. Αλλά ήταν σαν να ήμουν και προετοιμασμένος για όλο αυτό. Δεν μου πήρε πάνω από ενάμιση μήνα για να προσαρμοστώ και να καταλάβω ότι εδώ είναι το σπίτι μου. Δεν μου έλειψε τίποτα από την Ελλάδα. Ή βασικά μου έλειπε ο ήλιος και το καλοκαίρι». Το 2010 έχει τελειώσει τις σπουδές του εκεί, έχει ήδη αρχίσει να κάνει κάποιες δουλειές εδώ, αλλά έχει πάρει την απόφαση να μείνει στην Ολλανδία. Μετά από ένα καλοκαίρι στην Ελλάδα επιστρέφει στη Χάγη και… «Ξυπνάω το πρώτο πρωί στο επί έξι χρόνια διαμέρισμά μου στη Χάγη και με πιάνει ένα πράγμα που δεν ήξερα πού βρίσκομαι. Κι αυτό με τρόμαξε. Μετά σκέφτηκα ότι για να μείνω και να συνεχίσω τη ζωή μου στην Ολλανδία πρέπει να ξεκινήσω να κάνω μαθήματα πιάνου σε παιδιά για να έχω ένα εισόδημα. Στην Ελλάδα τότε με περίμεναν δέκα προτάσεις για να δουλεύω για τα επόμενα δύο χρόνια. Και προτίμησα την εύκολη λύση». «Το μετάνιωσες;» αναρωτιέμαι. «Οχι ακριβώς», μου λέει. «Εχω όμως καταλάβει ότι δεν ωφελήθηκα από αυτή μου την επιλογή σε όλα τα επίπεδα. Ως συνθέτης δεν ωφελήθηκα από αυτό. Ωφελήθηκα ωστόσο πολύ ως άνθρωπος, που πήρα το ρίσκο και επέστρεψα σε ένα πολύ επικίνδυνο και ανθυγιεινό περιβάλλον για τα πράγματα που προσωπικά με ενδιαφέρουν», παρατηρεί και προχωρά σε μία πολύ ενδιαφέρουσα διαπίστωση. «Οταν ζεις στην Ελλάδα σαν καλλιτέχνης έχεις συνεχώς εισερχόμενα ερεθίσματα. Κάτι θα σε τσιγκλήσει, κάτι θα σε στεναχωρήσει, κάτι θα σε ευχαριστήσει. Οι αισθήσεις είναι διαρκώς υπερτροφικές. Τόσο πολύ όμως που δεν έχεις περιθώριο να στοχαστείς πάνω στα ερεθίσματα. Οταν ζεις στον Βορρά οι εισερχόμενες πληροφορίες είναι πολύ λιγότερες, οι αισθή-
62
63
σεις δεν ερεθίζονται από κάτι και ο στοχασμός είναι σχοινοτενής. Αυτό δημιουργεί το αντίθετο πρόβλημα. Στοχάζεσαι, στοχάζεσαι, στοχάζεσαι και κάποια στιγμή χρειάζεσαι ένα ερέθισμα». Από το 2010 μέχρι το 2013 γράφει ασταμάτητα, αλλά βρίσκεται σε μία κατάσταση αφασίας. «Προσπαθούσα να καταλάβω τι μου γίνεται», μου εξομολογείται. Και τότε μπαίνει στο προσκήνιο το παράτολμο εγχείρημα της επανεκκίνησης του θεάτρου Πόρτα. Μαζί με τον Θωμά Μοσχόπουλο μπαίνουν μπροστά για να ανοίξουν δρόμο στο όνειρο. «Για μένα είναι η πιο ωραία στιγμή τα τελευταία τέσσερα χρόνια από τότε που γύρισα στην Ελλάδα. Το ότι είμαι στο ίδιο μέρος κάθε μέρα και συζητάμε μαζί για το πώς μπορούμε να στεγάσουμε όσα περισσότερα πράγματα αγαπάμε, όσους περισσότερους ανθρώπους αγαπάμε, όση περισσότερη τέχνη… Είναι για μένα συναρπαστικό. Είσαι εδώ και ξέρεις γιατί είσαι εδώ», σχολιάζει ο Κορνήλιος. Η σεζόν ανοίγει με το «Ακου», μια παράσταση της Ξένιας Καλογεροπούλου για πολύ μικρά παιδάκια (1-3 ετών). «Εψαξα μέσα από μελέτες να μάθω τι ακούνε τα βρέφη. Τα βρέφη έχουν πολύ οξύτερη ακοή από τους ενήλικους όσον αφορά τη μουσική. Επίσης ο βρεφικός εγκέφαλος διαπιστώθηκε ότι μπορεί να επεξεργαστεί με άνεση πολύ περίπλοκες μουσικές. Οπότε συνειδητοποίησα ότι δεν υπάρχει κάποιος περιορισμός. Ο στόχος είναι να κεντρίσεις με έναν τρόπο τη μνήμη ενός παιδιού. Το ευχάριστο με τα παιδάκια είναι ότι ακόμα δεν έχουν μία ισχυρά διαμορφωμένη αισθητική», μου εξηγεί και συνεχίζει: «Στο 'Ακου' προσπάθησα να κάνω κάτι που να κρατήσει σε επαγρύπνηση τις βασικές αισθήσεις. Υπάρχει ένας ρυθμός με τέσσερις πολύ απλές νότες και μία μελωδία που διαδέχεται μία άλλη και μία άλλη. Σχεδόν το κομμάτι γεννάει τον εαυτό του. Είναι σαν τα μαθηματικά. Πιστεύω πολύ περισσότερο σε αυτή τη διαδικασία, παρά σε ένα όμορφο κομμάτι που φιλοδοξεί να τρυπώσει στις ψυχές των λιλιπούτειων ακροατών». Ακολουθεί μία πραγματικά φιλόδοξη παραγωγή. Μετά το «Νησί των θησαυρών», που είχαν παρουσιάσει πέρυσι με τον Μοσχόπουλο στο Μέγαρο Μουσικής, έρχεται το «Μυστήριο της πολιτείας του Χάμελιν» που συνυπογράφουν με τον Θωμά. «Θα έλεγα ότι είναι ένα περίεργο θέατρο μαδριγαλιών. Είναι μια παράσταση που δεν σταματάει ποτέ να έχει μουσική. Είναι κάτι μεταξύ ενός μιούζικαλ, μίας αλλόκοτης καντάτας και μίας όπερας. Η μουσική είναι το πιο βασικό κομμάτι σε όλο αυτό. Παίζω πολύ με το μουσικό ιδίωμα του Μεσαίωνα, που έχει φοβερές μουσικές», μου τονίζει γι’ αυτό το μεσαιωνικό μουσικό θρίλερ για όλη την οικογένεια, που δεν στερείται χιούμορ. Και τέλος, το «Λίλιομ». Το υπέροχο μελόδραμα του Φέρεντς Μόλναρ που θα σκηνοθετήσει ο Μοσχόπουλος από τις 20 Δεκεμβρίου. «Νομίζω ότι η μουσική μου στο 'Λίλιομ' θα είναι μία σπουδή στο κοινότυπο. Θέλω να γράψω μια φορά όλα αυτά που εμένα μου φαίνονται πολύ κοινότυπα, αλλά πιθανώς να είναι πολύ συγκινητικά», μου λέει και χαμογελάω. Κάποιες φορές ακούγεται λίγο σνομπ. Ε, δεν είναι. Καθόλου. Απλά ψά-
Σε π τέ μβριος 2014
χνεται σε άλλα μήκη κύματος από αυτά που έχουμε συνηθίσει οι περισσότεροι. Τον θαυμάζω γι’ αυτό. Οπως τον θαυμάζω και για την τόλμη του να κάνει πραγματικότητα τον Κύκλο μουσικής κάθε Τρίτη στη σκηνή του Πόρτα από τις 28 Οκτωβρίου. Αυτό είναι το πραγματικό του στοίχημα για φέτος. «Δεν ξέρω καθόλου αν θα έρθει κανείς να τα δει αυτά τα κονσέρτα», μου αποκαλύπτει με απόλυτη ειλικρίνεια. «Δεν ξέρω πώς θα λειτουργήσει η αίθουσα με κοινό και ζωντανή μουσική όχι ενισχυμένη. Δεν έχω ιδέα για όλα αυτά. Αυτό που ξέρω είναι ότι το πρόγραμμα έχει μία πολύ γερή δόση από πράγματα που δεν ακούμε συχνά και μία γερή δόση από πράγματα που αγαπάμε να ακούμε. Υπάρχει μία ισοτιμία και ισορροπία νομίζω. Δεν έχουμε να κάνουμε με έναν εκκεντρικό κύκλο συναυλιών για εκκεντρικούς ανθρώπους. Θέλω να υπάρχει η εμπλοκή αυτών των δύο στοιχείων, του οικείου και του ανοίκειου. Υπάρχει επίσης πολλή σύγχρονη μουσική. Είμαι ευτυχής που, κατόπιν πρόσκλησής μου, δώδεκα συνθέτες, Ελληνες και ξένοι, έρχονται στο Πόρτα για να παρουσιάσουν καινούργια, πρωτότυπα έργα». Σας είναι αρκετά όλα αυτά; Για τον Κορνήλιο δεν είναι. Θα τον απασχολήσουν μόνο το πρώτο μισό της σεζόν. Από τον Ιανουάριο σκοπεύει να αφιερωθεί σε ένα άλλο φιλόδοξο πρότζεκτ του. «Εχω έναν ανοιχτό λογαριασμό. Εδώ και δυόμισι χρόνια προσπαθώ να γράψω μία όπερα πάνω στον 'Λεόντιο και τη Λένα' του Μπύχνερ. Τη γράφω και την ξαναγράφω. Την ξεκίνησα σε ένα εργαστήρι στη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών. Υπήρξε μία πρόταση από τον Γιώργο Κουρουπό να γίνει αυτή η όπερα στο Μέγαρο Μουσικής. Εγώ πάλι με τον φόρτο εργασίας που έχω, προκειμένου να μπορώ να επιβιώνω, μου είναι αδύνατον να κλέψω δέκα μήνες από τον χρόνο μου για να αφοσιωθώ σε αυτό. Οπότε σκοπεύω τελειώνοντας μέχρι τον Γενάρη όλα αυτά που τρέχουν αυτή τη στιγμή να ασχοληθώ με αυτό το πρότζεκτ για έξι μήνες και να το ολοκληρώσω». Μετά από όλα αυτά ο Κορνήλιος μου ομολογεί ότι δεν είναι τόσο εργατικός όσο νομίζω. «Εχω πολλές στιγμές που τεμπελιάζω, γιατί αν δεν το κάνω θα κάψω τον εγκέφαλό μου», μου εξομολογείται. Με πιάνουν τα γέλια, αλλά η αλήθεια είναι ότι τον καταλαβαίνω. Μόνο που πιστεύω ότι άνθρωποι σαν τον Κορνήλιο ακόμα κι όταν λένε ότι τεμπελιάζουν, πάλι σκέφτονται. Κι αυτό κάποιες φορές καταντά ανυπόφορο. «Τι ονειρεύεσαι για σένα; Για τη ζωή σου, όχι για τη δουλειά σου», τον ρωτάω λίγο πριν το τέλος. «Ονειρεύομαι μια ζωή με λίγο περισσότερο χρόνο. Εχω ένα γαλήνιο κομμάτι μέσα μου. Ενα κομμάτι που αγαπά πολλά πράγματα που δεν προλαβαίνω να δοθώ. Κάποτε με είχε ρωτήσει κάποιος στην Ολλανδία 'τι κάνεις αυτές τις μέρες;'. Και του απάντησα: 'Αυτές τις μέρες κοιμάμαι, ξυπνάω, διαβάζω, τρώω αυτά που μου αρέσουν, γίνομαι τρυφερός με όσους θέλω να είμαι τρυφερός και κάποιες ώρες την ημέρα γράφω μουσική'. Αυτό ονειρεύομαι».
Κείμενο: Δημήτρης Χαλιώτης
64
Με τη δύναμη της απλότητας
«Στη Γερμανία είμαι ο Eλληνας και στην Ελλάδα ο Γερμανός», μου λέει χαριτολογώντας ο Αθανάσιος Καρανικόλας, που ζει τα τελευταία 17 χρόνια στο Βερολίνο. Αυτές τις ημέρες βρίσκεται στην Ελλάδα με αφορμή την πρεμιέρα της νέας του ταινίας «Στο σπίτι», που προβάλλεται στις κινηματογραφικές αίθουσες από τις 25 Σεπτεμβρίου. Με συνεπήρε η ταινία του. Τόσο απλή. Τόσο δυνατή. Τόσο επίκαιρη και διαχρονική μαζί. Μου γεννήθηκε η περιέργεια να τον γνωρίσω. «Θα ήθελα να έρχομαι πιο συχνά στην Ελλάδα. Να δουλεύω και να κάνω πράγματα και εδώ», μου εξομολογείται. Πάνε πια 26 χρόνια που ζει στο εξωτερικό. Εφυγε το 1988 αρχικά για τις ΗΠΑ και στη συνέχεια μετακόμισε στο Ντίσελντορφ της Γερμανίας το 1991, όπου και σπούδασε στην Ακαδημία Καλών Τεχνών. Από το 1997 ζει μόνιμα στο Βερολίνο διδάσκοντας σκηνοθεσία και υποκριτική μπροστά στην κάμερα σε δύο πανεπιστήμια. «Το αγαπώ πολύ το Βερολίνο. Εχω πια πολλούς φίλους εκεί, δουλεύω πολύ. Το Βερολίνο είναι ένα πολιτιστικό κέντρο. Νομίζω το μεγαλύτερο στην Ευρώπη αυτή τη στιγμή», μου λέει, σημειώνοντας ωστόσο ότι κι εκεί τα πράγματα έχουν δυσκολέψει τα τελευταία χρόνια. «Εχουν αρχίσει και μειώνονται κάποιες κοινωνικές παροχές, τα πράγματα είναι πιο ακριβά, τα ενοίκια ανεβαίνουν», μου αναφέρει
χαρακτηριστικά. «Είσαι εκεί και κάνεις αυτό που αγαπάς», του υπενθυμίζω. «Ναι. Αυτή είναι μία επιλογή μου και την πληρώνω», μου απαντά χαμογελώντας. Η σχέση του πάντως με την Ελλάδα παραμένει αδιάρρηκτη. «Παρακολουθώ τα πολιτιστικά της Ελλάδας. Διαβάζω ελληνικές εφημερίδες. Ενημερώνομαι. Η οικογένειά μου ζει εδώ, στη Θεσσαλονίκη. Πηγαινοέρχομαι συνέχεια. Δεν νιώθω ότι έχω κάποια απόσταση με την Ελλάδα. Και συναισθηματικά δηλαδή. Είναι σαν να ζω εδώ», μου εξηγεί. Ισως γι’ αυτό και δεν δυσκολεύτηκε να γράψει μία ταινία που σχολιάζει με τον δικό της τρόπο την ελληνική πραγματικότητα, χωρίς ωστόσο να εγκλωβίζεται και σ’ αυτή. Η ιστορία είναι απλή. Η Νάντια, μία Γεωργιανή που ζει 20 χρόνια στην Ελλάδα και μιλάει τέλεια τα ελληνικά, δουλεύει ως οικιακή βοηθός σε μία ιδιαίτερα ευκατάστατη οικογένεια. Είναι μαζί τους πάνω από μία δεκαετία. Την αντιμετωπίζουν ως μέλος της οικογένειάς τους. Την αγαπάνε και τους αγαπάει. Η σκιά της κρίσης όμως, που αρχίζει να προκαλεί τριγμούς στην οικονομική ευρωστία της οικογένειας, σε συνδυασμό με ένα πρόβλημα υγείας της Νάντιας θα ανατρέψουν τις ισορροπίες… «Οταν η σχέση είναι βασισμένη σε οικονομική ανταλλαγή, οι πάντες είμαστε ανταλλάξιμοι. Νομί-
ζω ότι αυτό το βιώνουμε όλοι μας γύρω μας σε όλα τα επίπεδα», παρατηρεί ο Αθανάσιος και συνεχίζει: «Με την κρίση νομίζω ότι φάνηκαν περισσότερο κάποια πράγματα τα οποία υπήρχαν ήδη. Ξέρεις, κάποιες φορές αντιμετωπίζουμε την κρίση μόνο σαν ένα φαινόμενο που ήρθε απ' έξω. Εμείς είμαστε η κρίση. Και προσωπικά όταν αναφέρομαι στην κρίση δεν εστιάζω μόνο στο οικονομικό κομμάτι της, όσο στο πολιτισμικό, το κοινωνικό και το αξιακό της σκέλος». Ο Αθανάσιος αποφεύγει να δαιμονοποιήσει το παντρεμένο ζευγάρι, που επιλέγει να διώξει τη Νάντια όταν τα βρίσκει σκούρα. «Αυτό δημιουργεί αμέσως μία απόσταση με τον θεατή. Λες 'δεν είμαι εγώ σαν αυτόν!'» σχολιάζει προσθέτοντας: «Νομίζω ότι κάποιες αποφάσεις που παίρνουν κάποια αφεντικά σε εταιρείες ανά τον κόσμο που αφορούν στην απόλυση ανθρώπων είναι το ίδιο σκληρές. Βασίζονται σε αυτού του είδους τη σκέψη 'Δεν μου είσαι απαραίτητος πια! Αντίο!'». Ο ίδιος δεν θέλει να αναλύει την ταινία του. «Διηγούμαι μία ιστορία που με αγγίζει και μετά έρχεται ο κάθε θεατής και συμπληρώνει τα κομμάτια», μου εξηγεί. Προσωπικά μιλώντας λοιπόν μπορώ να σας πω ότι το «Στο σπίτι» είναι μια βαθιά ανθρώπινη ταινία χαμηλών τόνων, αλλά υψηλού συναισθηματικού φορτίου, που δεν πρέπει να χάσετε.
Κείμενο: Νατάσα Μαστοράκου
65
Σε π τέ μβριος 2014
Στην υπηρεσία του ρεμπέτικου
Το να ανεβαίνει ένας ηθοποιός στο πάλκο για να τραγουδήσει σίγουρα δεν αποτελεί είδηση. Δεκάδες επαγγελματίες αφήνουν τη θεατρική σκηνή και πιάνουν το μικρόφωνο, άλλοι το κάνουν καλά και άλλοι όχι. Η Λένα Κιτσοπούλου και ο Γιάννος Περλέγκας ανήκουν στην κατηγορία αυτών που το κάνουν καλά, γιατί το αγαπούν. Εδώ και τέσσερα χρόνια βρίσκονται τα βράδια μαζί με το σχήμα Ραστ Χιτζάζ και τραγουδούν ρεμπέτικα και λαϊκά. Η Λένα αγαπούσε ανέκαθεν το τραγούδι, το εξασκούσε μια περίοδο ερασιτεχνικά και μετά επαγγελματικά στη Σαντορίνη με ντόπιους μουσικούς, ενώ τα τελευταία χρόνια ανακάλυψε ότι το ίδιο μεράκι έχει και ο φίλος της και συνάδελφος Γιάννος Περλέγκας. Ο τελευταίος είχε ήδη δημιουργήσει το σχήμα Ραστ Χιτζάζ με συμμαθητές του από το σχολείο που στην πορεία έγιναν μουσικοί και όλοι μαζί τραγουδούν κομμάτια που αγαπούν και τους συγκινούν.
«Είναι μεγάλη μου αγάπη το τραγούδι», μου λέει η Λένα «και ειδικά το ρεμπέτικο. Είναι από το είδος της μουσικής που με συγκινεί και έχει ταυτιστεί με μια συγκεκριμένη εποχή της Ελλάδας». Η απλότητα των στίχων, ο πόνος, η αλήθεια που έχουν αυτά τα τραγούδια τα έχουν κάνει να αντέχουν στο χρόνο. Να μοιάζουν σημερινά κι ας έχουν γραφεί 80 χρόνια πριν. Η καθημερινή στιγμή που εκφράζουν, ο έρωτας, η ταπεινότητα που βλέπουν τον κόσμο. Η Λένα και ο Γιάννος εμφανίζονται φέτος κάθε Παρασκευή στην «Αγία Φιάλη» στην Πανόρμου -όπως με ενημερώνει η Λένα σύντομα θα προστεθεί και η Πέμπτη- και κάθε Τετάρτη στα «Μπριζολάκια» στην Ευελπίδων, αγαπημένο τους στέκι τα τελευταία δύο χρόνια. Ο κόσμος που πηγαίνει να τους ακούσει ανήκει σε κάποιο βαθμό στον χώρο του θεάτρου, αλλά δεν εξαντλείται εκεί. Είναι κό-
σμος που αγαπάει το ρεμπέτικο, τον Τσιτσάνη, τον Βαμβακάρη, τον Ζαμπέτα. «Τα τραγούδια που λέμε ξεκινούν από τις πρώτες ηχογραφήσεις των ρεμπέτικων, τον Τούντα που θεωρώ κορυφαίο συνθέτη και τον Σκαρβέλη και φτάνουν μέχρι τη δεκαετία του '60 και του '70 με τον Τσιτσάνη και τον Ζαμπέτα. Είναι τραγούδια που αγαπάμε πολύ, που τραγουδάμε όλοι στις παρέες μας και τα λέμε χωρίς να τα πειράζουμε και να κάνουμε πειραματισμούς. Τα αγαπάμε και τα ερμηνεύουμε όπως είναι», τονίζει η Λένα. Και όταν αναρωτιέμαι γιατί τα τραγούδια τα προτιμάει αυτούσια ενώ τα θεατρικά έργα αγαπάει να τα «πειράζει», απαντάει: «Τα τραγούδια μου αρέσουν έτσι όπως είναι, αλλά το θέατρο είναι αλλιώς. Η παράσταση είναι μια ξανα-δημιουργία, οπότε εκεί μπορείς να επέμβεις και να ερμηνεύσεις τα πράγματα με τον τρόπο που θέλεις εσύ, με τον τρόπο που σε συγκινεί».
66
Κείμενο / Φωτογραφίες: Νικήτας Καραγιάννης
67
Σε π τέ μβριος 2014
Mr Style
Την πρώτη φορά που τον είδα στο Drunk Sinatra μου εντυπώθηκε η εικόνα του: διαπεραστικό βλέμμα πίσω από τον βαρύ σκελετό των γυαλιών του, τατουάζ, παπιγιόν και ένα στιλ που δεν μπορείς να ξεχάσεις εύκολα. Εφτιαχνε τα φώτα στο μαγαζί που έχει ομολογουμένως τον καλύτερο, τον πιο «σοφό» φωτισμό από όλα τα μπαρ της Αθήνας! Γνωριστήκαμε και λίγο καιρό αργότερα του ζήτησα να μου δώσει μια μικρή συνέντευξη έχοντας πριν αποδείξει με τον τρόπο του ότι έχει πολλά κι ενδιαφέροντα να πει για το μεγάλο θέμα του «στιλ». Στο σπίτι του, στο Παγκράτι, όλα σχεδόν τα αντικείμενα έχουν περάσει από τα χέρια του, είτε για να τα επιδιορθώσει, είτε για να τα κατασκευάσει από το μηδέν. Είχα προσέξει ότι είναι πολύ δημιουργικός από τα παπιγιόν που ράβει μόνος του και τα οποία είναι μοναδικά. Το ίδιο ξεχωριστά είναι, όμως, και τα έπιπλα του -πεντακάθαρου και τακτοποιημένου- χώρου του. Η ιστορία του Gi Pap έχει μια καταλυτική αρχή: επειδή σε νεαρή ηλικία έβαλε ένα στοίχημα με μια κοπέλα, μπήκε σε μοναστήρι της Ναυπάκτου για περίπου τέσσερις μήνες! «Σίγουρα δεν ήμουν ο συνηθισμένος δόκιμος μοναχός», μου εξηγεί βλέποντας την απορία να διαγράφεται φαρδιά πλατιά στο πρόσωπό μου. «Είχα μαζί μου ένα μικρό κασετόφωνο και στο κελί μου άκουγα συνέχεια U2. Οι καλόγεροι ήξεραν πως ήταν θέμα χρόνου να σηκωθώ να φύγω. Πάντως εκεί έμαθα να τρώω φασολάδα και άρχισα να τελειοποιώ και την τεχνική της αγιογραφίας που μου αρέσει πολύ». Ο Gi Pap μαθαίνει από όλους και από όλα. Οταν θέλει να κατακτήσει έναν στόχο, απλά πολεμάει μέχρι να το καταφέρει. Ωστόσο, αν υπάρχει κάτι που δεν κατάφερε, ήταν να γίνει πολεμικός ανταποκριτής, ένα παιδικό του όνειρο για το οποίο είχε γράψει σε μία σχολική έκθεση. Μπήκε, πάντως, στα νερά της δημοσιογραφίας περνώντας για λίγο από μια σχολή, την οποία στη συνέχεια εγκατέλειψε όταν βεβαιώθηκε ότι βασικά δεν του προσέφε-
ρε και πολλά. Τον ζήτησαν στον «Ελεύθερο Τύπο», στο πολιτιστικό ρεπορτάζ. «Μου αρέσει περισσότερο το θέατρο από τον κινηματογράφο, με μαγεύει. Παρόλα αυτά, γενικά βαριέμαι εύκολα, οπότε προχώρησα σε διευθυντική θέση περιοδικού, όπου και έμεινα για 12 χρόνια και αυτό όχι επειδή μου άρεσε, αλλά επειδή έχω δύο παιδιά και σκέφτηκα ότι έπρεπε να κάνω υπομονή». Ο καιρός πέρασε, πολλά μεσολάβησαν στη ζωή του και τώρα στο επόμενο επαγγελματικό του βήμα καλείται να συνεισφέρει σε μεγάλο βαθμό με τις γνώσεις και τις απόψεις του στη νέα τηλεοπτική μεσημεριανή εκπομπή της Τατιάνας Στεφανίδου. Επιμένει ωστόσο ότι τo lifestyle δεν τον αφορά πια. Καθόλου. Οι προσωπικές του στιλιστικές επιλογές είναι κομμάτια της προσωπικότητάς του που δεν ακολουθούν κανέναν κανόνα. Γι' αυτό και πολλές φορές, όπως παραδέχεται, η παρουσία του σοκάρει, χωρίς ωστόσο να το επιδιώκει. «Πάντα μου άρεσε να έχω διαφορετικό στιλ, ακόμα και όταν στην Ελλάδα δεν υπήρχε μόδα. Ολα τα περνάω μέσα από τη δημιουργία», μου λέει. Η αφορμή για να φτιάξει παπιγιόν ήρθε όταν μια μέρα έψαχνε για να αγοράσει ένα στα μαγαζιά του κέντρου. Δεν του άρεσε τίποτα και το ερώτημα γεννήθηκε αμέσως στο μυαλό του: «Γιατί δεν φτιάχνω εγώ ένα μόνος μου;». Διέλυσε ένα κλασικό παπιγιόν, είδε πώς μπορεί να το φτιάξει, αγόρασε το ύφασμα και... voilà! Από τότε με αυτό το χόμπι έχει δημιουργήσει μια εξαιρετική προσωπική συλλογή, ενώ οι φίλοι του έχουν το προνόμιο να χαίρονται τα ιδιαίτερα δώρα του. «Οχι, δεν έχουμε στιλ στην Ελλάδα», μου απαντάει όταν τον ρωτάω σχετικά. «Είναι φανερό. Δες το και από τον περιβάλλοντα χώρο μας και δεν μιλάω μόνο για την επέλαση των πολυκατοικιών μετά το 1970. Ακόμα και τα νέα κτίρια, που γίνονται από άτομα που υποτίθεται ότι ξέρουν, είναι τέρατα. Ας μη γελιόμαστε: εμείς δεν είμαστε εκείνοι που έφτιαξαν τους Παρθενώνες! Η Αθήνα έχει ισοπεδωθεί.
Οσο για εμάς, δεν φταίει ότι δεν έχουμε χρήματα. Ακόμα και όταν ήμασταν σιχαμένα πλούσιοι δεν είχαμε στιλ. Ημασταν 'καγκουρο-κυριλέ'! Εδώ δεν κατανοούν τίποτα. Ανάλογα με το ντύσιμο θα σε χαρακτηρίσουν από αδελφή μέχρι τρελό. Δεν θα συμπαθήσω ή θα αντιπαθήσω κάποιον από το στιλ του. Συμπαθώ, ας πούμε, τις κοπέλες που προσπαθούν στο ντύσιμό τους, ακόμα και αν κάνουν υπερβολές. Οι άντρες δυστυχώς δεν ενημερώνονται για τη μόδα, και μάλιστα όταν παντρεύονται οι γυναίκες τους τους αλλάζουν και τους ντύνουν όπως ντυνόταν ο πατέρας τους. Επιβάλλεται να μην είσαι fashion victim. Εχεις στιλ όταν δεν είσαι στη μόδα. Στιλ είναι να είσαι ντεμοντέ!». Πριν από καιρό είχε ξεσηκωθεί για να πάει να ζήσει στις ΗΠΑ. «Οχι για λίγο καιρό, αλλά για πάντα», μου τονίζει. Τι έγινε λοιπόν; «Είχα τη μεγάλη ατυχία να μπλέξω εκεί με Ελληνες που ήδη ζούσαν στην Αμερική, και πίστεψέ με είναι κάτι που δεν θέλεις να σου συμβεί. Αντίθετα απ' ό,τι πιστεύουν πολλοί, δεν είναι φιλικοί προς εμάς που γεννηθήκαμε στην Ελλάδα. Αναφέρονται σε εμάς ως 'εσείς οι Ελληνες οι τριτοκοσμικοί', ενώ η ιδέα που έχουν συνοψίζεται στο 'σας έχουμε με πέντε δολάρια την ώρα αν θέλουμε'. Οι ίδιοι ωστόσο είναι περισσότερο Ελληνες από εμάς μόνο όταν πρόκειται για τη Θεοδωρίδου ή τον Παντελίδη. Εμεινα μόνο τέσσερις μήνες και γύρισα. Οι συγκυρίες δεν ήταν καλές». Είναι παιδί της Ευρώπης. Τώρα που το σκέφτεται, αν θα ζούσε κάπου αλλού θα ήταν στο Τόκιο ή στην ανατολική πλευρά του Βερολίνου. «Παλαιότερα μου άρεσε το Λονδίνο, αλλά το Βερολίνο με μαγεύει, έχει μια ωραία, 'χαλασμένη' καλλιτεχνική μυρωδιά», μου εξηγεί καθώς με ξαναγεί στον χώρο του. Κάθε γωνιά αναβλύζει δημιουργικότητα, ιδέες, χιούμορ. Οπως ακριβώς και ο συνομιλητής μου, ο κομψότατος κύριος Gi Pap.
21ος Αιώνας
Επιμέλεια: Χρήστος Τσαπακίδης
68
Δίκυκλη καινοτομία Ο Μάικλ Κίλιαν αγαπάει το σνόουμπορντ και το ποδήλατο. Αποφάσισε λοιπόν να παντρέψει τις δύο αδυναμίες του, δημιουργώντας το Sideways Bike, ένα ποδήλατο του οποίου τα πετάλια δεν βρίσκονται σε διάταξη αριστερά-δεξιά, αλλά σε διάταξη μπρος-πίσω, στην αριστερή πλευρά του δικύκλου (δεν έχει διευκρινιστεί ακόμα εάν θα βγει ξεχωριστή έκδοση με πετάλια στη αντίθετη πλευρά για τους αριστερόχειρες). Ο ίδιος ο Κίλιαν
υποστηρίζει ότι η ισορροπία «μπρος προς πίσω» είναι καλύτερη από αυτή που προσφέρουν τα συμβατικά ποδήλατα, καθώς εξασφαλίζει καλύτερο έλεγχο, ενώ ταυτόχρονα δημιουργεί ένα καλύτερο «καλλιτεχνικό αποτέλεσμα» για τον αναβάτη. Ο εφευρέτης αναπτύσσει το project του από το 2006, ενώ τώρα φαίνεται πως το τελειοποίησε. www.sidewaysbike.com
Γίνε DJ Η μουσική χωρά σε όλα τα δωμάτια του σπιτιού. Άλλοι τραγουδούν στο μπάνιο. Εσύ μπορείς να κάνεις μίξεις στην κουζίνα. Το DJ Grater είναι ένας τρίφτης από ανοξείδωτο ατσάλι σε μορφή μείκτη, για να τρίβεις το τυρί σαν ένας πραγματικός Tiesto. Διαθέτει επίσης οπές για να υπολογίζεις με ακρίβεια τη μερίδα μακαρονιών που θα σερβίρεις. Η τιμή του ανέρχεται σε περίπου 6 ευρώ.. www.insound.com
Κράνος κήπου
Smarttalkie
Οχημα πλάτης
Μια φορά κι έναν καιρό, σε ένα γαλαξία πολύ πολύ μακριά, οι επαναστάτες έπαιρναν ως τρόπαια τα κράνη των stormtroopers για να αποδείξουν την ανδρεία τους στη μάχη κατά της σατανικής Γαλαξιακής Αυτοκρατορίας. Εσύ δεν χρειάζεται να «καθαρίσεις» έναν κλώνο για να εξασφαλίσεις ένα τέτοιο κράνος. Αρκούν 10 ευρώ και μία παραγγελία από το Fancy. Και εάν αναρωτιέσαι ακόμα τι να κάνεις ένα τέτοιο μπιχλιμπίδι, το Stormtrooper Porch Light Cover χρησιμεύει ως κάλυμμα για τη λάμπα που έχεις στην αυλή ή το μπαλκόνι. Εάν πάλι είσαι έτοιμος να ανέβεις πίστα, μπορείς να παραγγείλεις το ίδιο προϊόν σε σχήμα κράνους Darth Vader. Να έχεις μόνο υπόψη ότι το τελευταίο έχει αναπόφευκτα μαύρο χρώμα, επομένως τζάμπα θα καίει η λάμπα.
Πάει καιρός από τότε που τα walkie talkie ήταν ογκώδεις συσκευές που όταν τις χρησιμοποιούσες άκουγες κυρίως παράσιτα και συνομιλίες νταλικιέρηδων. Τώρα πια την ίδια δουλειά (χωρίς τις παρεμβολές ελπίζω) μπορεί να την κάνει και το smartphone σου με τοο Beartooth Radio. Πρόκειται για μία ειδικά διαμορφωμένη θήκη με ενσωματωμένη κεραία, η οποία χρησιμοποιεί ραδιοσυχνότητες στη ζώνη των βραχέων κυμάτων για να σου επιτρέψει να συνομιλήσεις με έναν άλλον χρήστη Beartooth σε απόσταση έως περίπου τρία χιλιόμετρα. Με τη συσκευή μπορείς επίσης να στείλεις κρυπτογραφημένα μηνύματα (για την πλάκα σου ή για να διασκεδάσεις την παρανοϊκή αίσθηση ότι σε παρακολουθούν), να δηλώσεις την τοποθεσία σου ή να στείλεις σήμα κινδύνου. Περιέργως, το Beartooth Radio δεν θα περάσει από τον «στίβο» κάποιας crowdfunding πλατφόρμας, αλλά θα βγει κατ’ ευθείαν στην αγορά, κάπου μέσα στην επόμενη χρονιά.
Θυμάσαι την τσάντα του Σπορτ Μπίλι που είχε μέσα τα πάντα; Το Movpak είναι η δεύτερη καλύτερη λύση για όσους έχουν υψηλές απαιτήσεις από την τσάντα τους. Κατ’ αρχάς παρέχει τις ίδιες ευκολίες με μία απλή τσάντα πλάτης: πολλές θήκες και τσέπες για να τις γεμίσεις όπως εσύ θέλεις. Και εκεί σταματούν οι ομοιότητες. Μέσα στο Movpak βρίσκεται ένα ενσωματωμένο ηλεκτρικό όχημα. Πρόκειται για μία συρόμενη σανίδα που μοιάζει με σκέιτμπορντ και με την οποία μπορείς να μετακινηθείς εύκολα και άκοπα για 14,5 χιλιόμετρα, με ταχύτητα έως 22,5 χιλιόμετρα την ώρα. Μπορείς να χειριστείς το γκάζι και τα φρένα με ένα ασύρματο τηλεχειριστήριο. Η τσάντα συνδέεται σε οποιαδήποτε πρίζα και φορτίζει πλήρως τον κινητήρα μέσα σε μόλις δύο ώρες. Παρεμπιπτόντως, η ενέργεια που αποθηκεύει το Movpak μπορεί εναλλακτικά να χρησιμοποιηθεί για τη φόρτιση του smartphone ή της ταμπλέτας σου. Οι πρώτοι που θα παραγγείλουν την... αυτοκινούμενη τσάντα θα την αγοράσουν με έκπτωση 50% επί της τιμής διάθεσης.
www.beartooth.com
www.movpak.com
www.fancy.com
69
Για δώρο Είτε καλώς είτε κακώς, για ορισμένους μετράει η εξωτερική εμφάνιση. Οταν λοιπόν αποφασίσεις να τους κάνεις ένα δώρο, σκέψου: όσο πιο εντυπωσιακό το περιτύλιγμα, τόσο το καλύτερο! Το Skyline Gift Wrap είναι μία καλή λύση. Πρόκειται για ένα περιτύλιγμα που μοιάζει με πρόσοψη πολυκατοικίας (σε διάφορα μεγέθη), για να αφήσεις εντυπωσιασμένο οποιονδήποτε… δωρολήπτη - ακόμα και εάν το περιεχόμενο δεν είναι εξίσου συναρπαστικό.
Σεπτέμβριος 2014
Η επιστροφή του ΚΙΤT Εάν έχεις μία στοιχειώδη επαφή με την αυτοκίνηση, σίγουρα θα γνωρίζεις τα αυτοκίνητα Tesla, τα πλήρως ηλεκτροκινούμενα οχήματα υψηλής αισθητικής, made in USA. Η Tesla Motors (η βιομηχανία που τα κατασκευάζει) όμως δεν σταματάει να καινοτομεί. Σύμφωνα με τον διευθύνοντα σύμβουλό της, Ελον Μασκ, η εταιρεία μέσα σε έναν χρονικό ορίζοντα έξι ετών πρόκειται να κατασκευάσει οχήματα που θα κινούνται μόνα τους, χωρίς να χρειάζονται κάποιον να τα οδηγεί. Ο ίδιος, μάλιστα, σε σχετική του συνέντευξη στην ”Wall Street Journal” δήλωσε ότι τα οχήματα αυτά θα είναι 10 φορές ασφαλέστερα από αυτά που οδηγούνται από ανθρώπους. Το πρόβλημα είναι ότι μετά από την τελειοποίηση της τεχνολογίας ίσως να απαιτηθεί ακόμη περισσότερος χρόνος μέχρις ότου η εταιρεία να καταφέρει να ξεπεράσει τα νομικά εμπόδια στις ΗΠΑ για να βγάλει τα αυτόνομα οχήματα στους δρόμους. Πού να έρθουν και στην Ελλάδα…
www.suck.uk.com www.teslamotors.com
Οχι απλά σέλα Προσοχή οδηγέ!
Η εποχή των smartwatches
Η ανάγνωση, σύνταξη και αποστολή SMS κατά τη διάρκεια της οδήγησης αποσπούν την προσοχή του οδηγού και μπορούν να προκαλέσουν θανατηφόρα ατυχήματα. Για αυτό και απαγορεύονται. Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι οι οδηγοί συμμορφώνονται πάντα. Η ComSonics προσπαθεί να κάνει ευκολότερη τη ζωή των τροχονόμων στην προσπάθειά τους να καταπολεμήσουν το φαινόμενο, αναπτύσσοντας μία συσκευή που θα μοιάζει με το ραντάρ ανίχνευσης ταχύτητας και η οποία θα εντοπίζει τα σήματα που εκπέμπονται κατά την αποστολή μηνύματος. Οπως και με τα συμβατικά ραντάρ, ο τροχονόμος θα στρέφει τη συσκευή προς το διερχόμενο αυτοκίνητο και θα αντιλαμβάνεται εάν ο οδηγός στέλνει SMS. Το πρόβλημα έγκειται στο ότι εάν υπάρχουν και συνοδηγοί στο αυτοκίνητο, η συσκευή δεν θα μπορεί να εντοπίζει τον συγκεκριμένο αποστολέα.
Η παρουσίαση του πολυαναμενόμενου Apple Watch ήταν η τεχνολογική είδηση του Σεπτεμβρίου. Τα νέα ενθουσίασαν τους λάτρεις της τεχνολογίας, αλλά προκάλεσαν προβληματισμό ανάμεσα στους κατασκευαστές συμβατικών ρολογιών, ιδιαίτερα σε αυτούς που βρίσκονται στη Μέκκα του ρολογιού, την Ελβετία. Οι αντιδράσεις είναι ανάμεικτες. Ο Ζαν-Κλοντ Μπιβέρ της Hublot πιστεύει ότι το smartwatch είναι απλά ένα εργαλείο πληροφόρησης, το οποίο μπορεί να καταστεί σύντομα απαρχαιωμένο από ένα επόμενο μοντέλο, τη στιγμή που τα ελβετικά ρολόγια διαθέτουν διαχρονική αξία. Αυτό βέβαια ισχύει για τα ακριβά ρολόγια. Σύμφωνα με τον “Economist”, οι κατασκευαστές φθηνότερων ρολογιών είναι αυτοί που κινδυνεύουν περισσότερο από τον νέο ανταγωνισμό. Οπως και να έχει, ορισμένοι κατασκευαστές θα στραφούν στην αγορά smartwatches για να εξασφαλίσουν την επιβίωσή τους. Ηδη η Tag Heuer ετοιμάζει τα... γρανάζια για το δικό της έξυπνο ρολόι.
www.comsonics.com
www.apple.com/watch
Το αστικό περιβάλλον είναι αρκετά επισφαλές για το ποδήλατο. Αρκεί να το αφήσεις μισό λεπτό χωρίς επίβλεψη για να σου το ξαφρίσουν. Ετσι, αναγκάζεσαι να κουβαλάς μαζί σου μία ξεχωριστή κλειδαριά. To Seatylock (πρόσεχε μην το προφέρεις με παχύ «σ») είναι μία σέλα που μετατρέπεται σε κλειδαριά, για να μην έχεις μαζί σου περιττό φορτίο. Σύμφωνα με τους κατασκευαστές, το Seatylock μπορεί να τοποθετηθεί σε οποιοδήποτε ποδήλατο, χάρη στον ειδικό αντάπτορα που διαθέτει. Μετά απο την εγκατάσταση, μπορείς και πάλι να ρυθμίσει τη θέση της σέλας σύμφωνα με τις ανάγκες σου. Κυκλοφορεί σε δύο εκδόσεις, μία με στενή σέλα (trekking) και μία με φαρδύτερη (comfort), αλλά και σε ποικιλία χρωμάτων. www.seatylock.com
Κείμενο: Πόπη Διαμαντάκου
70
Χάρη στην έκκληση των αναμνήσεων
Ποιος είπε ότι οι χώροι που γέμισαν ανθρώπινες ανάσες, όνειρα, απόλαυση δεν έχουν ζωή; Δική τους θαρρείς. Και επιβάλλουν το πείσμα τους γι' αυτή. Το είδα, το ένιωσα όταν το βλέμμα μου έπεσε στην καινούργια ταμπέλα του κινηματογράφου των αναμνήσεων μιας ολόκληρης γειτονιάς, του ΠτιΠαλαί, η οποία προαναγγέλλει την επανέναρξη της λειτουργίας του. Νόμισα ότι ένιωσα την ανάσα της υπόγειας αίθουσας. Το κάλεσμα της ζωής που δεν θέλει να χάσει το νήμα της συνέχειάς της. Το πείσμα μιας γειτονιάς που αντιστέκεται στην οξείδωση του χρόνου, το πείσμα εκείνων των Αθηναίων -νόμιζα είμαστε λίγοι- που αρνούνται να χάσουν τα τελευταία τους στέκια, εκεί που κάποτε, ασυναίσθητα, έχτιζαν μέλλον με τα πρώτα τους ερεθίσματα από κοινότητες, συναντήσεις και καρδιοχτύπια. Θυμάμαι έναν χρόνο πριν, το κείμενο σε αυτή εδώ τη στήλη απέπνεε την πίκρα της απώλειας. Τότε οι άδειες βιτρίνες του κινηματογράφου των νιάτων μας έχασκαν δυσοίωνες και οι σκέψεις είχαν παγώσει το βήμα μου. Τις έγραψα, εδώ, σε αυτές τις σελίδες, όπως τις ένιωθα: «Εκεί στη γωνιά της Ριζάρη, κάτω από τη μαρκίζα “Petit Palais”, βούρκωσα. Θυμήθηκα τα κυριακάτικα απογεύματα, που ήθελα να σπάσω τη θλίψη τους και έβγαζα βιαστικά τα
παντοφλάκια για να κατηφορίσω ως τον κινηματογράφο. Δυο βήματα. Μεγάλο προνόμιο. Χανόμουν στη μεγάλη οθόνη. »Και όταν άναβαν τα φώτα μερικές καλησπέρες. Ανθρώπινα πράγματα. Για να μη θυμηθώ χρόνια σχολικά, το βολικό σκοτάδι για συναντήσεις. Τα κορίτσια κουλτουροχτυπημένα, τα αγόρια έρχονταν για χάρη μας... Σημείο αναφοράς μια ζωή και βάλε. 'Πίσω από το Πτι-Παλαί', 'απέναντι από το Πτι-Παλαί'. Δεν σβήνουν έτσι οι αναφορές των ανθρώπων, οι σταθερές της ζωής τους, συμβολικές, αλλά δεμένες με την ιστορία τους, την ιστορία της γειτονιάς, της πόλης». Ολα αυτά δεν ήταν μόνο δικά μου, δεν τα έζησα μόνη μου, δεν τα θυμόμουν μόνον εγώ. Αποδείχτηκε πως η γειτονιά του Παγκρατίου, ακόμη κι αν ξεχάστηκε για λίγο μέσα στην αγωνία της κρίσης, ξύπνησε αιφνίδια, εκεί μπροστά στο άδειο φουαγιέ του κινηματογράφου των νιάτων της και ενώθηκε στο ίδιο όνειρο. Να λειτουργήσει και πάλι ο κινηματογράφος, να μη συρρικνωθούν οι αναμνήσεις. Για να είμαστε ειλικρινείς με τους εαυτούς μας, αφεθήκαμε, οι Παγκρατιώτες, για λίγο στους και-
ρούς. Ξεχαστήκαμε, πρώτα ακολουθώντας μόδες που έκαναν άλλες γειτονιές φανταχτερές, άλλους κινηματογράφους πιο ελκυστικούς, σε πολυπληθείς τόπους συνάθροισης, οι οποίοι πρόσφεραν υποτίθεται πολλαπλές επιλογές διασκέδασης. Αφέθηκε το δικό μας Πτι-Παλαί στην τύχη του, να παγώνει σιγά σιγά η αίθουσά του καθώς αραίωναν οι θεατές και αυτοί απογοητευμένοι, μια και η οικονομική στενότητα δεν επέτρεπε τα αλλοτινά σινεφιλικά μεγαλεία. Περιμένω την καινούργια αρχή του Πτι-Παλαί με ελπίδα. Εστω κι αν την προκαλεί το γεγονός ότι η γειτονιά, ερήμην της, έγινε μόδα τελευταία και μαζεύει κόσμο. Θέλω να πιστεύω ότι έγινε μόδα το πείσμα της να συντηρήσει τη ζωή της στα δύσκολα, έγινε μόδα η σταθερότητα των κατοίκων της στις συνήθειές τους, αλλά και η δυνατότητά τους να αγκαλιάζουν το καινούργιο, όταν αυτό εντάσσεται διακριτικά στο περιβάλλον τους και δεν κραυγάζει «αρπαχτή». Περιμένω εκείνο το πρώτο φθινοπωρινό απόγευμα Κυριακής για να κατηφορίσω βιαστικά, όπως παλιά, στο σινεμά των αναμνήσεών μου. Και είμαι σίγουρη ότι θα είμαστε πολλοί αυτή τη φορά.