Metropolis Weekend 72 by Metropolis

18-20 Ιουνίου 2010 Αριθμός φύλλου 903/72

ΠΟΛΗ

18 - 6 - 10

i ¸ rÀ ½ ¸

Ò © © oß ¨Ô áz

n ¨Ì¯¡¬© Ì ¬¬ ¤¡Ì¥ ¡©Ì¯ ³¡Ì¥¤°

πάρχουν απεργίες που περνούν απαρατήρητες και απεργίες που τις νιώθουμε στο... πετσί μας. Η απεργία στο Μετρό ανήκει -φυσικάστη δεύτερη κατηγορία. Χθες το μεσημέρι, το Διοικητικό Συμβούλιο των εργαζομένων στην «Αττικό Μετρό» αποφάσισε νέα κινητοποίηση, η οποία δεν έχει τη μορφή 24ωρης απεργίας αλλά επαναλαμβανόμενων στάσεων εργασίας, γεγονός που σημαίνει ότι οι συρμοί του Μετρό, για τρίτη κατά σειρά μέρα, δεν θα βγουν από τα αμαξοστάσια. Οι εργαζόμενοι συνεχίζουν τις κινητοποιήσεις τους σε ένδειξη συμπαράστασης προς τους 286 συμβασιούχους οι οποίοι απειλούνται με απόλυση, καθώς δεν ανανεώνονται οι συμβάσεις τους, οι οποίες κρίθηκαν παράνομες από τον Ελεγκτή Δημόσιας Διοίκησης. Το γεγονός ότι 600.000 πολίτες πλήττονται άμεσα από την αποχή των εργαζομένων του Μετρό είναι μία μόνο παράμετρος της απεργίας. Ας δούμε τις λιγότερο επιφανειακές.

«Αττικό Μετρό» ήταν μέχρι πέρυσι ο μοναδικός συγκοινωνιακός φορέας της πρωτεύουσας που δεν επιβάρυνε κάθε χρόνο τον κρατικό προϋπολογισμό με νέα ελλείμματα. Ηταν, δηλαδή, κερδοφόρος. Ηταν. Πιθανότατα γιατί εξαρχής εφάρμοσε ένα μοντέλο λειτουργίας, που ταίριαζε περισσότερο στον ιδιωτικό τομέα και λιγότερο στο ευρύτερο δημόσιο όπου ανήκει. Φέτος η ειδυλλιακή αυτή εικόνα άρχιζε να μεταβάλλεται. Για την ακρίβεια, το 2010 θα είναι η πρώτη χρονιά που το Μετρό της Αθήνας θα παρουσιάσει ζημιές. Τι συνέβη μέσα σ’ ένα χρόνο και το «καμάρι» της πρωτεύουσας θα μοιάζει περισ-

σότερο με την ΕΘΕΛ (λεωφορεία) και τον ΗΛΠΑΠ (τρόλεϊ) και λιγότερο με τον παλιό, «καλογυαλισμένο» εαυτό του; Από τον προεκλογικό Αύγουστο του 2009 μέχρι τον επίσης προεκλογικό Οκτώβριο του ίδιου έτους προσελήφθησαν 220(!) υπάλληλοι στην «Αττικό Μετρό». Στο πόρισμά του ο Ελεγκτής Δημόσιας Διοίκησης έκρινε τις περισσότερες από τις προσλήψεις ως παράνομες -κοινώς «από το παράθυρο»ενώ έχει ενδιαφέρον η παρατήρησή του ότι οι προσλήψεις παρουσιάζουν γεωγραφική συγγένεια με την καταγωγή των πολιτικών προϊσταμένων που προχώρησαν στη λήψη των συγκεκριμένων αποφάσεων.

αι η λέξη «προσλήψεις» είναι άστοχη, αφού μιλάμε για συμβάσεις οι περισσότερες από τις οποίες λήγουν τους τρεις καλοκαιρινούς μήνες. Που σημαίνει ότι οι άνθρωποι αυτοί γνώριζαν πολύ καλά ότι δεν ήταν εξασφαλισμένοι. Υπολόγιζαν φυσικά στο φριχτό ελληνικό κράτος που μας εκπαίδευσε στο πελατειακό σύστημα και στην ανομία. Τώρα βρίσκονται ξεκρέμαστοι και η ιστορία υπενθυμίζει σε όλους μας σε ποια χώρα ζούμε και πώς φτάσαμε ως εδώ. Είναι πολύ άσχημο που 285 άνθρωποι θα προστεθούν στη μεγάλη λίστα του ΟΑΕΔ. Σήμερα ξέρουμε καλά ότι αν είχαμε τη δυνατότητα να κρατήσουμε αυτούς τους ανθρώπους στην «Αττικό Μετρό» δεν θα κάναμε κάτι άλλο, από το να «λύνουμε» προσωρινά ένα πρόβλημα μεταθέτοντάς το για κάποια χρόνια μετά. Δυστυχώς ή ευτυχώς, δεν έχουμε αυτήν την πολυτέλεια. Οι 285 συμβασιούχοι του Μετρό είναι τα ανώνυμα θύματα μιας Ελλάδας, που οφείλουμε να τη θάψουμε όσο πιο βαθιά γίνεται...

AΠΟΨΗ

18 - 6 - 10

Εβδομαδιαία ειδική έκδοση της εφημερίδας Metropolis www.metropolisnews.gr metropolis@metropolisnews.gr Τηλ. Επικοινωνίας: 210 48.23.977 - 48.16.710 Fax: 210 - 48.32.887 Ιδιοκτησία - Εκδοση ΜETROPOLIS EΚΔΟΤΙΚΗ Α.Ε. Εδρα: Εθνάρχου Μακαρίου & Δημητρίου Φαληρέως 2 Τ.Κ. 185 47 - Ν. Φάληρο Σύνταξη - Διαφήμιση: Κύπρου 12Α Τ.Κ. 183 46 - Μοσχάτο Σύμβουλος Eκδοσης: Κώστας Τσαούσης Project Manager: Βίκτωρας Δήμας Συντονισμός Eκδοσης: Νατάσα Μαστοράκου, Θάνος Τριανταφύλλου Στην οργάνωση, παραγωγή και επιμέλεια της έκδοσης συμμετέχουν οι: Αλεξία Κονάχου, Γεωργία Μπάστα, Νάντια Γιαννούλη, Γεωργία Διαβολίτση, Νίκος Καλαμπάκας, Νικήτας Καραγιάννης, Βασίλης Καραγιαννόπουλος, Αντώνης Κόλλιας, Γιάννης Μανάλης, Μιχάλης Παναγιωτάκης, Νίκος Πιτσιλαδής, Αλεξάνδρα Σαρμά, Xρήστος Τσαπακίδης, Αντώνης Χιοκτούρης, Ανδρέας Γιαννόπουλος, Ντίνος Ρητινιώτης, Θάνος Αλεξίου, Βασίλης Αναστασόπουλος, Τάσος Γραικός, Βίκυ Οικονομοπούλου, Τηλέμαχος Χορμοβίτης Δημιουργικό: Δημήτρης Στεργίου, Ρουμπίνη Νάτση, Γιώργος Στασινόπουλος, Iωάννα Κυρίτση Εμπορικός Διευθυντής: Πάνος Πατρίκης Διαφήμιση: Χρήστος Τσαούσης, Εμμανουέλα Χειρακάκη Φωτογραφίες: ΑΠΕ-ΜΠΕ, Actionimages, AFP, ΕUROKINISSI Εκτύπωση: Η Καθημερινη Α.Ε.

$REAMÀON Ö ¡©Ò ß ¨Î Ñ

σα φέρνει η ώρα δεν τα φέρνει ο χρόνος», λέει η λαϊκή παροιμία και ως συνήθως βγαίνει αληθινή. Επειτα από 10 χρόνια στην ΟΝΕ και μια περιπετειώδη διαδρομή με το ευρώ, ήρθε και η δύσκολη ώρα για την Ελλάδα, που καλείται τώρα να πληρώσει τις λανθασμένες εκτιμήσεις του -όχι και πολύ μακρινού- παρελθόντος της. Το ευρώ, αφού μας έδωσε ευκαιρίες και... καρδιοχτύπια, τώρα ζητάει τα... ρέστα του. Ετσι, με τις παρούσες δύσκολες συνθήκες, η... σκιά της δραχμής δεν λέει να σβήσει πάνω από τη χώρα, κάνοντας αρκετούς εκεί έξω να αναπολούν το χρώμα της. Dream on… Ομως, όπως όλοι -ακόμα- διαβεβαιώνουν, το... ποτάμι του ευρώ δεν έχει επιστροφή. Το μέλλον μπορεί να περάσει ανάμεσα από τις... Συμπληγάδες του ΔΝΤ και των κερδοσκόπων, αλλά ακόμα και «λαβωμένο» θα έρθει με τις «ευλογίες» της ευρωπαϊκής

οικογένειάς μας. Ο οπτιμισμός ποτέ δεν έβλαψε κανέναν, αλλά το ζεν μότο “think positive” δοκιμάζει τα νεύρα ακόμη και των πλέον αισιόδοξων. «Το θέμα δεν είναι αν θα έρθει το μέλλον, αλλά πού θα μας βρει…» έλεγε προχθές η Θεοδώρα, φυσώντας τον καπνό του τσιγάρου της στην τροπική υγρασία της αθηναϊκής νύχτας. «Μη ρωτάς», βρήκα μόνο να της απαντήσω και από τον τόνο της φωνής μου κατάλαβε ότι ακόμη και κληρονομικό χάρισμα να είχα δεν θα ήμουν σε θέση να πω περισσότερα. Πάντως, το μέλλον της πρωτεύουσας, όπως προαναγγέλθηκε διά στόματος της «φοβερής και τρομερής» «πράσινης Τίνας», προβλέπεται γεμάτο πεζόδρομους, μονόδρομους και ποδηλατόδρομους. Χαράς ευαγγέλια, λοιπόν, για τους ταλαίπωρους κατοίκους, που ευελπιστούν σε καλύτερες μέρες στην πόλη. Με τα νέα σχέδια του υπουργείου Περιβάλλοντος, τα αυτοκίνητα θα εκτοπιστούν ακόμη περισσότερο από το Κέντρο και τις μεγάλες οδικές αρτηρίες του. Μη ρωτάτε πού θα πάνε.

Συγκοινωνιολόγοι και άλλοι ειδικοί έχουν σκύψει πάνω από τα υπουργικά πλάνα, προσπαθώντας να βγάλουν άκρη. Μη ρωτάτε αν τα έχουν καταφέρει. Ο χρόνος θα δείξει. «Μα, πού θα βρουν τα χρήματα γι’ αυτές τις αλλαγές;» αναρωτιέται εν τω μεταξύ ο κόσμος, αφού το μόνο που ακούει τον τελευταίο καιρό είναι «δεν υπάρχει μία». Μη ρωτάτε πού και πώς θα βρεθεί αυτή η έρημη «μία». Για να το λέει η υπουργός, κάτι θα ξέρει. Οι Αθηναίοι ποδηλάτες κάνουν όνειρα πως μια μέρα θα πάρουν... γεύση από Ευρώπη. Πως θα έρθει η στιγμή που δεν θα θεωρούνται, απλώς, «γραφικοί». Οι πεζοί, από την άλλη πλευρά του πεζοδρομίου, μέσα από ένα παράθυρο εικονικής πραγματικότητας προσπαθούν να δουν τον εαυτό τους να σουλατσάρει στην Πανεπιστημίου, δίπλα σε παρτέρια με λουλούδια. Μη ρωτάτε αν αυτή η «πράσινη» πραγματικότητα που μας τάζει η κυρία Μπιρμπίλη θα γίνει έως το 2014 κάτι περισσότερο από εικονική. Τα όνειρα, μεγάλα ή μικρά, είναι δωρεάν. Dream on…

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

18 - 6 - 10

j À©r À¸ ¸ ³ ½ À Ó Ñ Ö © á ©Ð{Ò

το 70% του κατώτερου μισθού ή ημερομισθίου της εθνικής συλλογικής σύμβασης. Το ποσό που κερδίζει ο εργοδότης «δύναται», σύμφωνα με την έκφραση του Προεδρικού Διατάγματος, να το καταβάλει ο ΟΑΕΔ.

ημαντικές αλλαγές στον τομέα της απασχόλησης επέρχονται με το Προεδρικό Διάταγμα, που προωθεί το υπουργείο Εργασίας και αφορά στις αποζημιώσεις σε περίπτωση απόλυσης ή συνταξιοδότησης εργαζομένων. Οι νέες διατάξεις υλοποιούν όσα προβλέπει το μνημόνιο σταθερότητας και ανάπτυξης και θα προχωρήσουν με διαδικασίες-εξπρές, καθώς το Προεδρικό Διάταγμα εστάλη στους κοινωνικούς εταίρους προκειμένου να καταθέσουν τις απόψεις τους και στη συνέχεια θα εγκριθεί από το ΣτΕ. Στόχος να δημοσιευτεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως στο τέλος Αυγούστου, οπότε και θα ξεκινήσει η ισχύς του. Για εργασιακό μεσαίωνα κάνουν λόγο τα συνδικάτα, που προσανατολίζονται σε νέα γενική απεργία στα τέλη του μήνα. Οξύτατες είναι και οι αντιδράσεις των κομμάτων της αντιπολίτευσης.

p pâ © © Ò

Ô © {ß Οι ρυθμίσεις του Προεδρικού Διατάγματος περιλαμβάνουν τα εξής: Αποζημιώσεις. Το ποσό μειώνεται κατά 50%, θέτοντας σε εφαρμογή το «τρικ» της προειδοποίησης. Εως τώρα ίσχυε η χορήγηση της μισής αποζημίωσης, εφόσον ο εργοδότης προειδοποιήσει γραπτώς τον εργαζόμενο ότι θα τον απολύσει. Η προειδοποίηση έπρεπε να γίνει τόσους μήνες πριν όσοι είναι οι μηνιαίοι μισθοί αποζημίωσης που δικαιούται ο απολυόμενος. Τότε θα λάμβανε τη μισή αποζημίωση. Με τις νέες ρυθμίσεις μειώνονται στο ελάχιστο οι μήνες προειδοποίησης. Γίνονται από ένας έως τέσσερις, αντί από ένας έως 24 μήνες που ίσχυε έως τώρα. Ως εκ τούτου, οι εργοδότες θα μπορούν κάλλιστα να επιλέγουν την οικονομικότερη λύση προκειμένου να απολύσουν. Οριο απολύσεων. Αυξάνεται το όριο των απολύσεων για τις επιχειρήσεις με προσωπικό άνω των 20 ατόμων, καθώς στις επιχειρήσεις με λιγότερο προσωπικό οι απολύσεις είναι ελεύθερες. Οι επιχειρήσεις με προσωπικό από 20 έως 150 εργαζόμενους μπορούν να απολύουν έξι άτομα το μήνα και οι επιχειρήσεις με προσωπικό άνω των 150 ατόμων μπορούν να απολύουν το 5% του προσωπικού, με οροφή τους 30 εργαζόμενους τον μήνα. Διαιτησία. Ουσιαστικά καταργείται η διαδικασία προσφυγής στη διαιτησία, με αποτέλεσμα να παραμένουν σε «μόνιμη εκκρεμότητα» οι συμβάσεις όταν υπάρχει διάσταση απόψεων μεταξύ εργοδοτών και εργαζομένων. Καταργείται η μονομερής προσφυγή στη διαιτησία και απαιτείται είτε συμφωνία των δύο μερών είτε μονομερής προσφυγή, μόνο στην περίπτωση που ένα μέρος αρνηθεί τη μεσολάβηση. Απολυμένοι μεγάλης ηλικίας. Δίνεται η δυνατότητα αυτασφάλισης σε απολυμένους μεγάλης ηλικίας, για το διάστημα της επιδότησής τους α-

πό τον ΟΑΕΔ. Το 50% του κόστους της αυτασφάλισης πληρώνει ο εργοδότης για απολυμένους ηλικίας από 57 έως 60 ετών και το 80% για ασφαλισμένους από 60 έως 64 ετών. Ο ΟΑΕΔ θα μπορεί να καλύψει το υπόλοιπο κόστος. Ο αριθμός των απολυόμενων ηλικίας 55 έως 64 ετών δεν πρέπει να υπερβαίνει το 10% του συνολικού αριθμού των απολυμένων. Αμοιβές νέων. Οι νέοι έως 21 ετών θα παίρνουν το 80% του κατώτερου μισθού (595 ευρώ) και όσοι είναι έως 25 ετών θα... απολαμβάνουν το 85%. Οι μαθητευόμενοι από 15 έως 18 ετών à « «

Ó à Ü « y ß « Ü «ß Ü« Ü à «

©pà © ¡p{ ©ß © ©ß © © É © ¡© ©ß ¡ ©ß © ©ß © © ©ß © ¡p{ © ©ß © © ©ß © ¡p{ © ©ß © © ©ß © ¡p{ © ©ß © © ©ß © ¡p{ © © ©ß © ¡p{ © © ©ß © ¡p{ © © ©ß © ¡p{ © © ©ß © ¡p{ © © ©ß © ¡p{ © © ©ß © ¡p{ © © ©ß © ¡p{ © © ©ß © ¡p{ © © ©ß © ¡p{ © © ©ß © ¡p{ © © ©ß © ¡p{ © © ©ß © ¡p{ © © ©ß © ¡p{ © © ©ß © ¡p{ © © ©ß © ¡p{ © © ©ß © ¡p{ © © ©ß © ¡p{ © © ©ß © ¡p{ ©

Για Προεδρικό Διάταγμα που παραβιάζει ωμά το Σύνταγμα, καταργεί κάθε κανόνα εργατικού δικαίου και ανατρέπει κάθε μέτρο προστασίας για τους ανθρώπους του μόχθου, έκανε λόγο ο πρόεδρος της ΓΣΕΕ, Γιάννης Παναγόπουλος. Δριμύτατη επίθεση κατά της κυβέρνησης εξαπέλυσε, σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε, η γγ του ΚΚΕ. «Αυτή η κυβέρνηση και οι σύμμαχοί της είναι κυριολεκτικά αδίστακτοι. Είναι οι 'νεκροθάφτες' των όποιων κατακτήσεων της εργατικής τάξης έχουν απομείνει. Επιβάλλουν καθεστώς Νταχάου εφ' όρου ζωής», τόνισε η Αλέκα Παπαρήγα. Για ωμή θεσμική εκτροπή μίλησε ο Αλέξης Τσίπρας. Πρόσθεσε μάλιστα πως ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έχει αρμοδιότητα και ευθύνη να ελέγξει και να αναπέμψει τα διατάγματα αυτά. «Η συζήτηση πρέπει να γίνει στη Βουλή, αλλιώς καθετί διαφορετικό συνιστά εκτροπή, που όμοιά της δεν έχει ζήσει η χώρα από τη μεταπολίτευση και μετά», σημείωσε. «Καθημερινά επιβεβαιώνεται το 'όχι' της Ν.Δ στα μέτρα. Ηταν άθλιο αυτό που έγινε με τις αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις, εμείς δεν συμφωνούμε και θα καταθέσουμε τις δικές μας προτάσεις», τόνισε από την πλευρά του ο τομεάρχης κοινωνικών υποθέσεων της ΝΔ, Γιάννης Βρούτσης.

¼à¼ÆË³¸¼àÆ¯À¸Å´àà Ü à« yÜ çß « Ó à Ü « yÜ çß «Ýy « ß «y Ü ÜyÜß « y Ü ÜyÜß « yà«y Ü ÜyÜß « © ©p â © © ©p © © ©p © © ©p © © ©p © © ©p © © ©p © © ©p © © ©p © ©p © ©p © ©p © ©p © ©p © ©p © ©p © ©p © ©p © ©p © ©p © ©p © ©p © ©p © ©p ©

©© ©p â © ©©©©© ©p â © ©© ©p â © ©©©©©© ©p © ©©© ©p © ©©©©©© ©p © ©©© ©p © ©©©©©© ©p © ©©© ©p © ©©©©©© ©p © ©©© ©p © ©©©©©© ©p © ©©© ©p © ©©©©©© ©p © ©©© ©p © ©©©©© ©p © ©©© ©p © ©©©©©© ©p © ©©© ©p © ©©©© ©p © © ©p © ©©©© ©p © © ©p © ©©©© ©p ©

ÂàÁ®Âà¾´È¸ÆÇÄÊà Ó à Ü « yÜ çß y Ü ÜyÜß « ç «y Ü ÜyÜß ©p â © ©p â © ©p â © ©p â © ©p â © ©p © ©p © ©p © ©p © ©p © ©p © ©p © ©p © ©p © ©p © ©p © ©p © ©p © ©p © ©p © ©p © ©p © ©p © ©p ©

©© ©p â ©©©©© ©p â ©© ©p â ©©©©© ©p ©© ©p ©©©©© ©p ©© ©p ©©©©© ©p ©© ©p ©©©©© ©p ©© ©p ©©©©© ©p ©© ©p ©©©©© ©p ©© ©p ©©©©© ©p ©© ©p ©©©©© ©p ©© ©p ©©© ©p ©p ©©© ©p ©p ©©© ©p

18 - 6 - 10

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

t À ¸½ ± ½

´¡ÌÝ¡¶Ì·³¸¯® Ì¡¬ ¯¨³¡ Ö ¡©ÖÒ © £ Ò

(À

είδηση της υποβάθμισής μας από τη Moody’s, εξαγρίωσε αρκετούς. Υποτίθεται πως δεν το περίμεναν, παρότι είχαμε ειδοποιηθεί από τον Απρίλιο ότι η αξιολόγησή μας ήταν υπό αναθεώρηση. Εδώ γεννάται μία μεγάλη απορία: από πού και ως που δεν το περιμέναμε; Πηγαίνουν όλα τόσο καλά, ώστε η Moody’s θα έπρεπε να περιμένει μερικούς μήνες ακόμη μήπως και φανούν τα πρώτα αποτελέσματα του σταθεροποιητικού προγράμματος; Προς Θεού, δεν υπερασπιζόμαστε τη Moody’s και τα άλλα «μπουμπούκια» του χώρου που ευθύνονται σε μεγάλο βαθμό για την κρίση, αφού μας είχαν πλημμυρίσει με αξιολογήσεις που αποδείχθηκαν ψευδείς. Ωστόσο, αντί να τα φορτώνουμε πάλι όλα στους ξένους, καλό θα είναι να είμαστε ρεαλιστές και να γνωρίζουμε πού πατάμε και πού βρισκόμαστε γιατί το κενό δεν απέχει και πολύ.

Ë p à©¡ ß Τα στοιχεία για τα δημόσια έσοδα δεν ικανοποιούν. Ο,τι μαζεύεται είναι από τις έκτακτες εισφορές. Τα έσοδα από ΦΠΑ υστερούν πανηγυρικά. Το μεγάλο πρόβλημα παραμένει. Οσοι έχουν τη... θηλιά στο λαιμό, εξακολουθούν να μην έχουν να πληρώσουν. Μπορεί ενδεχομένως να βοηθήσει λίγο το ΤΕΜΠΜΕ, αλλά η έλλειψη ρευστότητας είναι κοινό μυστικό. Η διεθνής εμπειρία, από την Αμερική κυρίως, δείχνει ότι όσοι μπουν σε ρυθμίσεις είναι αρχικά σε θέση να πληρώσουν δυο-τρεις δόσεις, αλλά μετά το πρόβλημα επανέρχεται. Οσο η αγορά δεν κινείται, όσο η κατανάλωση μειώνεται, όσο οι τράπεζες κλείνουν τις...

στρόφιγγες, το πρόβλημα παραμένει στο ακέραιο. Το δεύτερο ζητούμενο είναι τα δημόσια έξοδα. Εδώ πράγματι υπάρχει μία βελτίωση. Σαφώς και υπήρξε άμεσο αποτέλεσμα από τις μειώσεις μισθών και επιδομάτων. Σαφώς και έχει ξεκινήσει ένα συμμάζεμα. Ωστόσο στις δημόσιες δαπάνες μέχρι σήμερα δεν έχουν αποτυπωθεί, γιατί δεν έχουν καταβληθεί, οι υποχρεώσεις του κράτους, δηλαδή η επιστροφή του ΦΠΑ και οι πληρωμές των οφειλομένων σε κατασκευαστικές και ιατροφαρμακευτικά. Ούτε επίσης έχουν καταβληθεί τα οφειλόμενα του κράτους σε δημόσιους οργανισμούς και ασφαλιστικά ταμεία. Μόνο όταν αρχίσει και καταβάλλει το κράτος με σαφές χρονοδιάγραμμα όσα χρωστάει, θα μπορέσει κάποιος με ακρίβεια να κάνει «ταμείο». Και επί τη ευκαιρία των χρωστούμενων για τα ιατροφαρμακευτικά, καλό θα είναι να αναλογιστούμε πως το δημόσιο χρέος αφορά τόσο οφειλές προς το εξωτερικό, όσο και οφειλές προς το εσωτερικό.

ØÒ ©© © pâ Μπορεί μεν για το εξωτερικό χρέος της χώρας να διατυμπανίζουμε πως αναδιάρθρωση δεν θα γίνει, αλλά στο εσωτερικό χρέος έχει ήδη παγιωθεί με διάφορους τρόπους. Η μετάθεση της επιστροφής του ΦΠΑ, για παράδειγμα, είναι ένας τρόπος επιμήκυνσης της εξυπηρέτησης των υποχρεώσεων. Οταν για τα ιατροφαρμακευτικά πληρώνει το κράτος με ομόλογα, άτοκα διετή και τετραετή, δηλαδή οι προμήθειες υλικών του 2009 θα πληρωθούν το 2014, είναι ηλίου φαεινότερο πως πρόκειται για χονδροειδή αναδιάρθρωση. Είναι δε φυσικό εφόσον ξεκινήσει αυτό το... βιολί, να γίνει μόνιμη πατέντα. Είναι αλήθεια πως το κράτος δεν είχε λεφτά. Ολοι μέχρι πρόσφατα περιμέναμε με αγωνία: θα πάρου-

με ή δεν θα πάρουμε το πακέτο. Πόσα θα πάρουμε και πότε θα τα πάρουμε; Ωστόσο φαίνεται πως δεν ήμασταν προετοιμασμένοι. To κράτος δεν ήξερε τι χρωστάει και σε ποιον. Ενδεχομένως, δε, να μην τα είπε όλα στο τριμερές Διευθυντήριο. Το πιο βασικό είναι πως δεν ήξερε αν χρωστάει επιστροφή ΦΠΑ σε «απατεώνες» με πλαστά τιμολόγια, ή σε «απατεώνες» που υπερτιμολογούσαν ιατροφαρμακευτικά αναλώσιμα. Να υποθέσουμε καλοπροαίρετα, ότι για να ψάξει εξονυχιστικά τους πρώτους θέλει κάποιο χρόνο, γιατί μιλάμε για χιλιάδες. Τους δεύτερους όμως μπορούσε να τους «τσιμπήσει» με συνοπτικές διαδικασίες. Τα υπερτιμολογημένα υλικά είναι γνωστά. Βοά η πιάτσα. Ετσι κι αλλιώς διαγωνισμοί δεν γίνονταν. Τα νοσοκομεία δεν είναι παραπάνω από 100 σε όλη τη χώρα. Οι προμηθευτές μετρημένοι στα δάχτυλα. Θα μπορούσε λοιπόν, με έναν στοιχειώδη -ακόμη και δειγματοληπτικό- έλεγχο, να έχει εντοπίσει τους αισχροκερδείς και να μην τους πληρώσει μέχρι να δικαιολογήσουν το κόστος του προϊόντος τους. Ακόμη κι αν δεν ήθελε να το κάνει αυτό, υπάρχει από τον Απρίλιο έτοιμη η έρευνα του Κέντρου Μελετών Υπηρεσιών Υγείας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, που αποτυπώνει «σημεία και τέρατα». Αν λοιπόν είχε προνοήσει, θα ήξερε πραγματικά πόσα ακριβώς χρωστάει και σε ποιον. Ολα τα παραπάνω, δεν είναι η καλύτερη εικόνα. Δυστυχώς η ουσία παραμένει, ότι για τους ξένους αναλυτές είμαστε «ξέφραγο αμπέλι». Και όσο δεν κάνουμε τίποτα ώστε να αντιστρέψουμε αυτή την εικόνα και όσο θα στρουθοκαμηλίζουμε, θα δίνουμε «πάτημα» στη κάθε Moody’s να μας χτυπάει αλύπητα...

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

ADS@ÌUDQRHNM

18 - 6 - 10

Ò © ©Òß ¨ Þ

z ¨ Æ Æ Ç ¨ Æ¨ Ê Ισόπαλη η Ιταλία με την Παραγουάη, ήττα η Ισπανία από την Ελβετία, ήττα και η Ελλάδα στο πρώτο παιχνίδι. Τώρα εγώ φταίω να αρχίσω τους συνειρμούς; Τα καλά νέα είναι πως μετά τη νίκη μας επί της Νιγηρίας, μάλλον αχνοφαίνεται μία ελπίδα διεξόδου από την ύφεση. Με το πειρατικό του Moody’s πότε παίζουμε; Δηλαδή, το μελίσσι που βουίζει στις κερκίδες είναι οι κερδοσκόποι που στριφογυρίζουν πάνω από τα PIIGS; Αν υπάρχουν, δηλαδή, κι αυτοί και δεν συγκαταλέγονται στη σφαίρα της φαντασίας μας, όπως διατείνεται προχθεσινό δημοσίευμα των “Financial Times”, σύμφωνα με το οποίο έρευνα που διεξάγει από το Μάρτιο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καταλήγει πως δεν υπήρξαν ποτέ κερδοσκοπικά παιχνίδια εις βάρος της χώρας μας. Εμένα ο Γιώργος μου είπε πως υπάρχουν. Και τον πιστεύω. Και ακούω και τις βουβουζέλες με τα ίδια μου τ’ αυτιά. Και όχι μόνο μέσω ΕΡΤ. Τελικά, οι μόνοι που πιστεύουν ακόμα σε εμάς είναι οι σύντροφοι Κινέζοι. Και ο Οτο. Τώρα με ποιον θα έχουμε κοινή πορεία στο μέλλον, βουτώντας μέσα στο μυαλό της φυλής μας, τολμώ να ομολογήσω πως θα σε γελάσω. Πριν από το Μουντιάλ, ο Οτο ήταν κάτι σαν τον Κολοκοτρώνη του 21ου αιώνα. Μετά τον πρώτο αγώνα, μόνο το εφάπαξ δεν του έστειλαν στο Γιοχάνεσμπουργκ. Ο κ. Ζανγκ Ντετζιάνγκ, από την άλλη, φαίνεται πως προορίζεται κατευθείαν για προτομή μπροστά στη (νέα) Βουλή, αλλά φευ: καθώς υπογράφει τη μία μετά την άλλη τις συμφωνίες (14 υπέγραψε προχθές, ζωή να ’χουν) και συνεχίζει να καλοβλέπει τις επικείμενες αποκρατικοποιήσεις (πωλείται όπως είναι επιπλωμένο), κάτι μου λέει πως δεν θα αργήσει να πάρει και εκείνος τα... καράβια του στον ώμο και να φύγει. Ή να τα κάψει στον Πειραιά, όπως ο Κορτέζ στον Κόλπο του Μεξικού και να συνεχίσει την… εξημέρωση.

Μεγάλες ανατροπές σε έξι σημεία φέρνει το νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο, το οποίο αναμένεται να περάσει την πόρτα της Βουλής στις 23 του μηνός. Αν ισχύσουν αυτά που διαβάζουμε για βασική σύνταξη, ηλικίες συνταξιοδότησης και νέα εισφορά τύπου «Λάφκα», τις βλέπω τις βουβουζέλες να παιανίζουν μερόνυχτα στο Σύνταγμα για τον Ανδρέα. Και επειδή οι εξαντλητικές ώρες εργασίας για την προετοιμασία του νομοσχεδίου δεν επέτρεψαν, σου λέει, στον υπουργό να δει Μουντιάλ, άντε καμιά «κλεφτή» ματιά από την ασπρόμαυρη φορητή του θυρωρού, η στήλη σπεύδει να τον πληροφορήσει πως τεστ στις παραδοσιακές βουβουζέλες αποδεικνύουν πως ο ήχος τους φτάνει στα 144 ντεσιμπέλ -σαν να λέμε δυνατότερος από το θόρυβο της μηχανής ενός επιβατηγού αεροσκάφους ή ενός πυροβολισμού. Εμένα, πάντως, μου θυμίζει συνεχή κόρνα νταλίκας που έρχεται κατά πάνω μου.

Η νταλίκα που λέγαμε; Déjà vu. Αναθαρρείτε σύντροφοι! Κατατέθηκε το πολυνομοσχέδιο που όλοι περιμέναμε. Η μεγάλη προσφορά της κυβέρνησης προς το μέσο Ελληνα πολίτη, που δεν έβλεπε μέχρι τώρα ούτε μία μικρή αχτίδα φωτός στην κατηφή καθημερινότητά του: απελευθερώνεται η εντατικότερη μορφή τυχερών παιχνιδιών στη χώρα, διαδικτυακών και μη. Στόχος είναι, φυσικά, να πλουτίσει και πάλι ο Ελληνας πολίτης, ο οποίος, έμπειρος ων από το πρόσφατο τζογάρισμα στο Χρηματιστήριο, προβλέπεται να τινάξει την μπάνκα στον αέρα. Παράλληλα, όπως ανακοινώθηκε, θα δημιουργηθεί δίκτυο απεξάρτησης από τον εθισμό για την προστασία από τον τζόγο, καθώς είμαστε μία πολιτισμένη χώρα της Δύσης και δεν θα σπρώχναμε σε καμία περίπτωση τους πολίτες μας στον τζόγο εν μέσω ύφεσης, προκειμένου να βγάλουμε τα σπασμένα. Επιτέλους, γίναμε πολιτισμένοι. Δεν περιγράφω άλλο.

18 - 6 - 10

ΘΕΜΑ ΕΛΕΥΘΕΡΟ

¶¸ ¸ ± ½¸

...να ακούω και να βλέπω στην τηλεόραση εγγράμματους επαγγελματίες ανθρώπους να κλίνουν όπως λάχει τα θηλυκά επίθετα σε -ης. Αχ αυτή η διεθνή συνθήκη, η συνεπή υπόσχεση και η διαφανές μπλούζα. Εντάξει, αντιλαμβάνομαι ότι σπούδασες στο εξωτερικό (και Δημοτικό όξω το ’βγαλες), κάνε τουλάχιστον καμία παράκαμψη, τι πας και πέφτεις στις κακοτοπιές του... Διεθνές Νομισματικού Ταμείου; Βασανίζομαι… ...επίσης και με αυτήν την ηθική κατάπτωση όλων μας. Κάποιοι βλέπουν τσόντες στην τηλεόραση, ξεκινώντας πρώτα με light ενημέρωση για την εγχώρια και τη διεθνή show biz(zzzZZZZ) από τα αρμόδια «ειδησεογραφικά» κανάλια. Κάποιοι άλλοι καπαρώνουν το «Αβέρωφ» και παρτάρουν ασύστολα (ούτε τα Οινόφυτα δεν έβγαλαν τέτοιους τίτλους!!!). Κάποιοι άλλοι καπαρώνουν τον Παρθενώνα για να περάσουν τα φιλειρηνικά τους μηνύματα… Και όλοι οι υπόλοιποι κάνουν υπομονή… Βασανίζομαι… ...και με τις ζέστες, που πλάκωσαν κι αυτές μαζί με όλα τα υπόλοιπα θερμά επεισόδια. Και στους 40 υπό σκιάν είναι γνωστό ότι το μυαλό γίνεται γιαούρτι... Βασανίζομαι… Αλήθεια…

alexia.konachou@metropolisnews.gr

Βασανίζομαι… ...λιγότερο από τότε που πρωτοείδα τη λέξη στον τοίχο. Το σύνθημα λειτούργησε αντίστροφα, όπως συμβαίνει με όλες τις πετυχημένες ατάκες, και ολίγον «πολυαννικά». Μου έστειλε συνειρμικά στο μυαλό εικόνες από πραγματικά βάσανα. Και ένιωσα καλύτερα. Οχι επειδή υπάρχουν κάποιοι που βασανίζονται περισσότερο, αλλά επειδή είχα την τύχη να είμαι από αυτούς που γεννήθηκαν στην «τυχερή πλευρά του πλανήτη». Κάπου εκεί άρχισαν να με σκαρφαλώνουν ενοχές. Αλλά όπως κάθε καλός δυτικού τύπου άνθρωπος, τίναξα το κεφάλι μου, έδιωξα τις σκέψεις και συνέχισα με τα δικά μου… Βασανίζομαι… ...με όλον αυτόν τον περιφερόμενο θυμό. Ανούσιο τις περισσότερες φορές και ψυχοφθόρο, παρά απελευθερωτικό. Ολοι εχθρευόμαστε και από κάποιον είναι πολύ chic τελευταία. Οι μισοί τα «πιάνουν», κλέβουν, λεηλατούν και οι άλλοι μισοί καταδιώκουν ακούραστα τους κακούς. Εχουμε διαφορές να λύσουμε. Η πρόοδος μπορεί να περιμένει. Αχ αυτός ο Ελληνας με το πολύ και το καθόλου… Εκεί που κανείς δεν έβαζε το χεράκι του να βγάλει το φίδι απ’ την τρύπα, τώρα η τρύπα έχει γεμίσει φοβισμένα χέρια και το φίδι έχει γίνει καπνός… Βασανίζομαι…

Ò © ©È à ¨Î Ñ ¨È Ñ

πό τα καλύτερα που έχω δει γραμμένα στο δρόμο. Πάνε δύο χρόνια που το είδα, με τεράστια γράμματα και μια μικρή ζωγραφιά από κάτω: Βασανίζομαι (και αποσιωπητικά). Βασάνιζα το μυαλό μου να θυμηθώ πού το είδα γραμμένο, αλλά τίποτα. Το μόνο που είχε μείνει ήταν η λέξη και τα αποσιωπητικά. Θυμάμαι ότι σκεφτόμουν μια δουλειά που είχα να παραδώσω κι έκλωθα τις ανασφάλειές μου. Θα προλάβω, δεν θα προλάβω… Τι θα γίνει αν αργήσω; Δεν έχω αργήσει ποτέ… Μήπως να μη βγω το βράδυ, να κάτσω να δουλέψω; Να δεις που στο τέλος θα χάσω την προθεσμία… Και ξαφνικά το είδα μπροστά μου να με κοιτά και να με κοροϊδεύει. Βασανίζομαι… Και μ’ έπιασαν τα γέλια. Ποτέ δεν είχα κάτσει να ακούσω τον ήχο αυτής της λέξης, είχα μείνει μόνο στο βαρύ νόημα. Βασα-νίζομαι. Είναι λέξη μπουζουκλερί. Τουρκοφέρνει. Στέλνει στο νταλκάδες, αμανέδες και καημούς. Χανούμια να λικνίζουν τους γοφούς τους, σε μια απέλπιδα προσπάθεια να λυτρώσουν την αμαρτωλή τους ψυχή. Και παλικάρια να καπνίζουν ό,τι υπάρχει μέσα και έξω από το πακέτο για να γιατροπορέψουν την πονεμένη τους καρδιά. Αντε και λίγο βιολί να κλαίει στριγκά τον πόνο… Ωχ, κι αμάν, αμάν.

COVER

18 - 6 - 10

j ¸ À ¸½¸À ¸ À ¸ÀÀÀ

Ενα παλιό σχέδιο, διανθισμένο με καινούργια στοιχεία, αποτελεί την πρόταση της υπουργού Περιβάλλοντος, κ. Τίνας Μπιρμπίλη, για τον αστικό σχεδιασμό της Αθήνας με τίτλο «Αθήνα - Αττική 2014». 3 © á ©Ð{Ò

να φιλόδοξο σχέδιο για μια πιο ανθρώπινη πρωτεύουσα, που βασικές πτυχές ωστόσο του δεν παρουσιάζονται για πρώτη φορά. Οι παλαιότεροι θυμούνται σίγουρα την πρόταση του Αντώνη Τρίτση για πεζοδρόμηση της οδού Πανεπιστημίου, αλλά και το σχέδιο «Αττική SΟS», που είχε παρουσιάσει ο Κώστας Λαλιώτης επί υπουργίας του στο ΥΠΕΧΩΔΕ. Ετσι, το ζητούμενο παραμένει ο σχεδιασμός και οι μελέτες που θα εκπονηθούν, για όλα αυτά τα έργα που εξήγγειλε η κα Μπιρμπίλη, να περάσουν από τα χαρτιά στην πράξη. Ωστόσο, το ερώτημα που γεννάται είναι πού θα βρεθούν τα χρήματα για να υλοποιηθεί το νέο πρότυπο ανάπτυξης για την Αθήνα, καθώς η οικονομική συγκυρία είναι η χειρότερη δυνατή. Σύμφωνα με την υπουργό, πάντως, η απάντηση στο οικονομικό θέμα βρίσκεται στα κονδύλια του ΕΣΠΑ και το Πράσινο Ταμείο. Σε ό,τι αφορά στο όραμα του υπουργείου Περιβάλλοντος για το λεκανοπέδιο, αυτό περιλαμβάνει ανατροπές στην εικόνα του αλλά και στις καθημερινές συνήθειες των Αθηναίων. Ενισχύονται οι πεζοδρομήσεις, οι ποδηλατόδρομοι, τα μέσα σταθερής τροχιάς όπως το τραμ, ενώ θέλει να επαναφέρει την κατοικία στο Κέντρο και να ανακόψει την απρογραμμάτιστη ανάπτυξη της πρωτεύουσας. Επίσης, δίνει έμφαση στην προστασία του περιβάλλοντος, το άνοιγμα προς τη θάλασσα, την πάταξη της αυθαιρεσίας και τα έργα ανάπλασης σε υποβαθμισμένες περιοχές της πόλης. Ακόμη, για το πάρκο του Ελληνικού η κα Μπιρμπίλη δεσμεύτηκε ότι μέσα στο έτος θα παρουσιάσει μια ολοκληρωμένη πρόταση, η οποία, όπως είπε, θα απέχει

ως λογική από την πρόταση Σημίτη και Σουφλιά (πολεοδόμηση 1.000 στρεμμάτων και μετατροπή του υπολοίπου σε πάρκο), όσο και εκείνη των δημάρχων (μετατροπή όλου του χώρου σε πάρκο). «Η πολεοδόμηση του χώρου θα δώσει ένα άμεσο εισόδημα, αλλά χωρίς συνέχεια, δημιουργώντας τεράστιες υπεραξίες. Θέλουμε να προσελκύσουμε επιχειρηματίες με διαφορετική λογική: όχι κατοικίες, όχι εμπορικά κέντρα, όχι ξενοδοχεία ή άλλες επενδύσεις εύκολου κέρδους. Μια ιδέα θα μπορούσε να είναι η δημιουργία ενός ενυδρείου ή άλλων αθλητικών και πολιτιστικών χρήσεων, με βάση την καινοτομία», ανέφερε η υπουργός. «Δεν υπάρχει καμία λογική εκποίησης του Ελληνικού», τόνισε.

Ë{ à© ©Ïß Το προφίλ μιας σύγχρονης και αλλαγμένης Αθήνας, όπου οι κάτοικοι θα επιστρέψουν στο Κέντρο, παρουσίασε το υπουργείο Περιβάλλοντος, συνολικού ύψους 140 εκατ. ευρώ. Το υπουργείο φιλοδοξεί έως το 2014, δέκα χρόνια μετά τη «χαμένη ευκαιρία» των Ολυμπιακών Αγώνων, να διώξει το... γκρίζο από την καθημερινότητα του πολίτη. Οι άμεσες παρεμβάσεις αφορούν: • Πεζοδρόμηση της οδού Πανεπιστημίου. Το σχέδιο προβλέπει τη μετατροπή του δρόμου σε άξονα περιπάτου και ποδηλάτου, με τη διέλευση των δημόσιων συγκοινωνιών και επέκταση του τραμ

18 - 6 - 10

COVER

À ¸ r À ¸À Ài ® ¸ •

•

• •

•

έως την οδό Πατησίων. Σήμερα γίνεται κυκλοφοριακή μελέτη από το ΕΜΠ, ώστε μέσα στο επόμενο έτος να γίνει αρχιτεκτονικός διαγωνισμός. Μονοδρόμηση των παράλληλων οδών Πατησίων και Αχαρνών, ώστε η μία να εξυπηρετεί την είσοδο στο Κέντρο και η άλλη την έξοδο. Πεζοδρόμηση της λεωφόρου Βασιλίσσης Ολγας, στο πλαίσιο ολοκλήρωσης του αρχαιολογικού περιπάτου της Αθήνας. Μέσα στο έτος θα δημοπρατηθεί. Ανάπλαση των πλατειών Θεάτρου στο Κέντρο, Σωτήρη Πέτρουλα στον Κολωνό (οδός Λένορμαν), Αγίου Παντελεήμονα, Αγίου Νικολάου, Αττικής, Αγίου Στυλιανού στα Ανω Λιόσια και δημιουργία νέας πλατείας στα Καμίνια (συμβολή οδών Θηβών και Φαλήρου). Πιλοτικό πρόγραμμα «Αθήνα x 4»: κατάργηση του σταυρού που σχηματίζουν οι ενδιάμεσοι δρόμοι σε ένα οικοδομικό τετράγωνο και μετατροπή τους σε χώρους πρασίνου. Θα γίνουν 6 αρχιτεκτονικοί διαγωνισμοί. Μελέτη για την αναβάθμιση της οδού Πειραιώς, με την επιδότηση ενεργειών αισθητικής και ενεργειακής αναβάθμισης των κτιρίων της. Πιλοτικό πρόγραμμα ζωγραφικής «τυφλών» όψεων κτιρίων. Δημιουργία δύο ποδηλατόδρομων, από το Φαληρικό Ορμο έως τα Λιμανάκια Βουλιαγμένης και από την Κηφισιά έως το Φάληρο (παράλληλα με τις γραμμές των ΗΣΑΠ). Το τμήμα του τελευταίου, από το Κέντρο έως το Φάληρο, θα δημοπρατηθεί έως το τέλος του έτους. Εκπόνηση προγράμματος για την αναβάθμιση της εικόνας και της λειτουργίας της οδού Πειραιώς. Θα αφορά στην ιεράρχηση και υλοποίηση επιμέρους παρεμβάσεων που είχαν προταθεί από παλαιότερη μελέτη πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες, καθώς και τη διερεύνηση αισθητικής και ενεργειακής αναβάθμισης σημαντικών ιδιωτικών κτιρίων. Πιλοτικό πρόγραμμα φύτευσης στεγών δημοσίων κτιρίων. Μέσα στο 2010 θα ολοκληρωθούν τα δύο πρώτα.

¨³±®¯®¬©³©« Ì ±§¡ Εκτός από παρεμβάσεις σε συγκεκριμένα σημεία της πρωτεύουσας, το πρόγραμμα του υπουργείου Περιβάλλοντος περιλαμβάνει και παρεμβάσεις μητροπολιτικού χαρακτήρα για την Αττική. • Ολοκλήρωση κατά προτεραιότητα, μέσα στο 2010, των γενικών πολεοδομικών σχεδίων σε περιοχές της βόρειας και δυτικής Αττικής, όπου υπάρχουν μεγάλες οικιστικές πιέσεις (λχ. Νέα Μάκρη, Μαλακάσα, Ωρωπός, Μέγαρα). • Ανάπλαση Φαληρικού Ορμου. Προβλέπει τη μετατροπή του γηπέδου Τάε Κβον Ντο σε συνεδριακό κέντρο και τη διαμόρφωση του Φαληρικού Ορμου σε πάρκο. Μέσα στο 2010 αναμένεται να εκπονηθούν οι μελέτες ανάπλασης. • Ανάπλαση περιοχής «λιπασμάτων» στη Δραπετσώνα. Το υπουργείο εξετάζει τον τρόπο δημιουργίας μεγάλων χώρων πρασίνου, παράλληλα με τα επιχειρηματικά σχέδια των ιδιοκτητών του χώρου (λχ. μέσω της εισφοράς σε γη). Μέσα στο 2010 θα ξεκινήσουν οι διαδικασίες θεσμοθέτησης των σχεδίων. • Προώθηση των σχεδίων για την αναζωογόνηση του Ελαιώνα. Στόχος είναι η προσέλκυση παραγωγικών δραστηριοτήτων που θα δώσουν μια νέα δυναμική στην περιοχή και η οργάνωση των επιχειρήσεων που παραμένουν στο χώρο. Μέσα στο 2010 θα διαμορφωθεί συγκεκριμένο σχέδιο, ενώ θα επικαιροποιηθεί το Προεδρικό Διάταγμα του 1995

που ορίζει τις χρήσεις γης στην περιοχή. • Δημιουργία μητροπολιτικών πάρκων Γουδή και Ιλισίων. Μέσα στο 2010 θα αναπλαστεί πιλοτικά μια έκταση 70 στρεμμάτων στον πυρήνα του πάρκου. Εντός του έτους θα δημιουργηθεί το απαραίτητο νομικό πλαίσιο. • Αναβάθμιση του πάρκου «Αντώνης Τρίτσης» (Πύργος Βασιλίσσης). • Ολοκλήρωση του σχεδιασμού για τους ορεινούς όγκους της Αττικής. Μέσα στο έτος αναμένεται η ολοκλήρωση και θεσμοθέτηση του νέου Προεδρικού Διατάγματος για την προστασία του Υμηττού, η διαμόρφωση ανάλογου πλαισίου για τα βουνά της δυτικής Αττικής και η δημιουργία ενιαίου φορέα διαχείρισης του περιαστικού πρασίνου της Αττικής. • Οριοθέτηση ζωνών απολύτου προστασίας στον παράκτιο χώρο της Αττικής (λχ. όπου υπάρχουν δασικές εκτάσεις, ιδιαίτερα τοπία). Εντός του 2010 θα καταρτιστεί ολοκληρωμένο σχέδιο για την παράκτια ζώνη της ανατολικής και δυτικής Αττικής (χρήσεις, όροι δόμησης, φέρουσα ικανότητα), ενώ ανάλογο σχέδιο θα προωθηθεί και για τις ακτές του νότιου Ευβοϊκού. • Εκπόνηση, μέσα στο 2010, των δασικών χαρτών για τη βόρεια και νότια Αττική, ώστε να κυρωθούν μέσα στο 2011. Στόχος είναι όλοι οι δασικοί χάρτες της Αττικής να έχουν ολοκληρωθεί έως το 2013.

COVER

18 - 6 - 10

° r ¸ À À ³¸Ài ® ¸À ©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©Í©Öá ©Ð{ p{á ©p Ò© © Ñ ¨Õ â

«Η εικόνα αυτής της πόλης είναι η εικόνα του σημερινού πολιτισμού μας. Είναι η εικόνα μιας πόλης σε γενική κρίση, που αποκαλύπτει και άλλες κρίσεις, κρίσεις αξιών: κοινωνικών - περιβαλλοντικών - οικονομικών», τόνισε η υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, κα Τίνα Μπιρμπίλη, κατά την παρουσίαση του προγράμματος «Αθήνα - Αττική 2014». Στο πλαίσιο αυτό συνομιλήσαμε μαζί της, προκειμένου να μας δώσει μία ευκρινέστερη εικόνα του φιλόδοξου σχεδίου για το rebranding της πόλης. Με ποιον τρόπο η αρνητική οικονομική συγκυρία δεν θα αποτελέσει τροχοπέδη στο σχεδιασμό; Προκάτοχοί σας, άλλωστε, όπως ο Αντώνης Τρίτσης και ο Κώστας Λαλιώτης, με ανάλογη θέληση και σε ευνοϊκότερες οικονομικές εποχές έμειναν στα... χαρτιά. Ασχετα με την παρούσα οικονομική συγκυρία, τα τρέχοντα χρηματοδοτικά προγράμματα προβλέπουν την υλοποίηση έργων. Η παρούσα ύφεση «επιβάλλει» την αξιοποίησή τους, διότι μόνο τα συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα δίνουν ελπίδα. Δυστυχώς, όμως, δεν υπάρχουν σε ώριμο στάδιο μελέτες που θα επέτρεπαν την άμεση δημοπράτηση έργων. Με αυτόν ακριβώς τον προσανατολισμό, την εκπόνηση δηλαδή μελετών, θα επιτύχουμε την κινητοποίηση διατιθέμενων κεφαλαίων από προγράμματα όπως το ΠΕΠ Αττικής, στο οποίο θα ενταχθούν έργα όπως η πεζοδρόμηση της Βασ. Ολγας, του Φαληρικού μετώπου, των πρώτων πλατειών. Ηδη συνεργαστήκαμε πολλούς μήνες με το γενικό γραμματέα της Περιφέρειας Αττικής, τον κύριο Λιακόπουλο και η στήριξή του αλλά και η οπτική του είναι ενθαρρυντική. Ο Τρίτσης έδωσε προτεραιότητα στο τεράστιο έργο της πολεοδομικής ανασυγκρότησης της χώρας και σε θεσμικές ρυθμίσεις. Εργα που επεδίωξε έμειναν στα... χαρτιά, κυρίως διότι έπαψε να είναι στη θέση που εξασφάλιζε την υλοποίησή τους. Η χρονική συγκυρία και οι συνδυασμοί πολλών παραγόντων οδηγούν στην υλοποίηση ή την κατάργηση έργων, συχνά άσχετα με τις οικονομικές προβλέψεις. Για την υλοποίηση του σταδίου των μελετών προαναγγείλατε την άμεση διάθεση 20 εκατ. ευρώ από το ΕΣΠΑ, αλλά πώς θα κινητοποιήσετε τα «ιδιωτικά κεφάλαια»; Η διάθεση των 20 εκατ. ευρώ, αφορά στην κατηγορία των μελετών αναπλάσεων του δημόσιου χώρου, με σημαντική αναφορά στην ποιότητα του περιβάλλοντος, με προδιαγραφές και εφαρμογή βιοκλιματικού και φιλο-περιβαλλοντικού σχεδιασμού. Η κινητοποίηση ιδιωτικών κεφαλαίων αφορά στη χορηγική προσφορά, όπως για παράδειγμα στην περίπτωση του Ιδρύματος Νιάρχου για το συγκρό-

τημα της Λυρικής Σκηνής. Σε περίοδο κρίσης το όφελος είναι σημαντικό. Το σχέδιο προαναγγέλλει παρεμβάσεις τόσο στο Κέντρο όσο και στην Περιφέρεια. Από πού θα επιθυμούσατε να ξεκινήσει η εκπόνηση του προγράμματος; Η αναχαίτιση της υποβάθμισης περιοχών που παρουσιάζουν φαινόμενα άρχουσας γκετοποίησης, η συγκράτηση της μικρής επιχειρηματικότητας και της μίξης του πληθυσμού -και κυρίως της κατοικίας- στις κεντρικές περιοχές της πόλης, η βελτίωση της εικόνας και της λειτουργίας σημαντικών αξόνων στο Ιστορικό Κέντρο της πόλης, η διάσωση χώρων σημαντικής αξίας, οι ευαίσθητες περιοχές που χρειάζονται προστασία και ενίσχυση όπως παραλίες, ορεινοί όγκοι, τοπία, οικοσυστήματα και η βιώσιμη κινητικότητα είναι οι σαφείς προτεραιότητές μας. Επίσης, πολλές θεσμικές ρυθμίσεις που θα σταματούν το ξεχείλισμα της πόλης και η απελευθέρωση των ακτών μας. Ο «Καλλικράτης» εμπλέκεται στο συνολικό σχεδιασμό και αν ναι, με ποιον τρόπο; Σας απασχολεί το επίπεδο αποδοχής του προγράμματος από τις τοπικές κοινωνίες; O «Καλλικράτης» δεν δημιουργεί συγκρούσεις με τις χωροταξικές παραδοχές και προβλέψεις, κυρίως διότι λαμβάνει υπόψη τις χωρικές τους ενότητες. Επιπλέον είναι μια καλή ευκαιρία να συντονιστούν γειτονικές περιοχές, με διαφορετικού τύπου προσέγγιση σε κοινά θέματα. Σίγουρα θα υπάρξουν ανακατατάξεις στον τρόπο λειτουργίας της διοίκησης, αλλά υπάρχει και μια μεγάλη ανάγκη να γίνουν κάποιες αλλαγές, στον τρόπο για παράδειγμα της έγκρισης των πολεοδομικών και άλλων σχεδίων, ή τον τρόπο λειτουργίας των πολεοδομικών γραφείων. Ποια είναι η μελέτη που έχει γίνει ώστε να προβλεφθούν οι πιθανές επιπτώσεις (κυκλοφορική συμφόρηση σε γειτονικές περιοχές, parking κτλ.) από το πρόγραμμα «Αθήνα - Αττική 2014»; Καμία παρέμβαση που αφορά τροποποίηση των κυ-

κλοφοριακών προβλέψεων ή που έχει επιπτώσεις σε αυτές δεν προωθείται χωρίς τη συνεργασία με το υπουργείο Μεταφορών ή των όποιων αρμόδιων φορέων. Για σημαντικές παρεμβάσεις, όπως η πεζοδρόμηση της Βασ. Ολγας, η κυκλοφοριακή μελέτη προηγείται όλων. Για την Πανεπιστημίου εκπονείται ερευνητικό πρόγραμμα, ενώ το υπουργείο Μεταφορών μελετάει την περιοχή από 7μήνου. Τίποτα δεν πρέπει να γίνεται χωρίς σοβαρή και συνολική διερεύνηση. Παύουμε να σχεδιάζουμε με βάση το αυτοκίνητο, σχεδιάζουμε με βάση την ποιότητα της ζωής μας και του περιβάλλοντος, με γνώμονα τη βιώσιμη κινητικότητα και την ενίσχυση των ήπιων μετακινήσεων. Αυτό, βέβαια, είναι μια αλλαγή συνηθειών, αλλά είναι ευπρόσδεκτη γιατί αλλάζουμε ως κοινωνία, αλλάζουν οι αξίες μας και προσαρμοζόμαστε σε έναν κόσμο που επίσης αλλάζει. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα επαρκεί προκειμένου να αναζωογονηθεί το Ιστορικό Κέντρο της Αθήνας; Ποιες θα είναι οι συνέπειες (θετικές και αρνητικές) στην «αγορά» των περιοχών που θα ενταχθούν στο πρόγραμμα; Το πρόγραμμα συνθέτει τις δράσεις που στηρίζουν τη στρατηγική μας. Είναι ένα πλαίσιο αναφοράς για τις κατευθύνσεις που ακολουθούμε, τις προσδοκίες που μπορούμε να έχουμε. Αν στηριχθεί από τις τοπικές κοινωνίες και υπάρξουν συνέργειες με τους συναρμόδιους φορείς, θα έχει πολλαπλασιαστική αξία. Η αναζωογόνηση έχει διαβαθμίσεις που φτάνουν έως την πλήρη αστική ανασυγκρότηση, όπως της περιοχής «Γεράνι». Οταν οι κοινωνικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές συνθήκες δεν αναστρέφονται πλέον με τα γνωστά εργαλεία σχεδιασμού, τότε καταφεύγουμε σε σύνθετες συνολικές παρεμβάσεις, που απαιτούν πολλές συμμετοχικές διεργασίες και ειδικές επιχειρησιακές και επιχειρηματικές παρεμβάσεις. Η νέου τύπου επιχειρηματικότητα γύρω από τα τεχνικά επαγγέλματα, μπορεί να βρει διεξόδους στην ανακύκλωση των κτιρίων, την ανάπλαση περιοχών, την αναβάθμιση και τις μετατροπές του κτιριακού αποθέματος.

18 - 6 - 10

COVER

Ê ä © ¡ â Ê½³ÀÊ ¾§¸¬À Ö ©Ï à ¨Î Ñ ©

Αθήνα αναζητά το «στίγμα» της με σημερινούς όρους. Εγχείρημα δύσκολο και επιτακτικό, επιβάλει την αναζήτηση νέων τοπόσημων, την ανάδειξη τοπίων και όχι κάποιων τόπων, την ποιότητα στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό, την ανανέωση μακριά από τα γνωστά στερεότυπα, έναν αρμονικό σχεδιασμό στο χώρο που αμβλύνει τις συγκρούσεις. Η αναζήτηση αποτελεσματικών προτάσεων για το μέλλον, προϋποθέτει να αντιληφθούμε τις επερχόμενες αλλαγές και την αλλαγή των προτύπων. Απαιτεί σε βάθος κατανόηση των προβλημάτων. Σημαίνει άλλες συμπεριφορές, μετακίνηση από τον καταναλωτισμό στην αναζήτηση της ποιότητας, στην εξοικονόμηση πόρων και ενέργειας, στη συλλογικότερη έκφραση των ανθρώπινων δραστηριοτήτων. Σε περίοδο βαθιάς κρίσης, λοιπόν, αναζητείται ο τρόπος προσαρμογής της ασθενικής πόλης που αλλάζει σε έναν κόσμο που αλλάζει. Ο ρόλος του σχεδιασμού του δημόσιου αστικού χώρου έχει ανάγκη από «νέες» συνέργειες και διαδικασίες, γιατί αντιμετωπίζει δραματικές προκλήσεις όπως η περιβαλλοντική υποβάθμιση, η ανεργία, ο κοινωνικός αποκλεισμός. Βρισκόμαστε μπροστά σε περιβαλλοντικά και ενεργειακά αδιέξοδα. Εξαιτίας της θερμικής νησίδας στην Αθήνα, σχεδόν διπλασιάζεται το ενεργειακό της αποτύπωμα. Oμως δεν υπάρχει κανένας κλιματικός σχεδιασμός. Πρέπει να εξασφαλίσουμε την κατασκευή με σύγχρονα, βιώσιμα και φιλικά υλικά, που συμβάλλουν στη μείωση της ρύπανσης, της κατανάλωσης ενέργειας και της θερμικής υποβάθμισης. Πάνω απ’ όλα, η Αθήνα πρέπει να αποκτήσει τη σύγχρονη ταυτότητά της. Το έλλειμμα αρχιτεκτονικής στην πόλη είναι σχεδόν ακατανόητο και αναντίστοιχο με τη δυναμική των νεότερων κυρίως μελετητών. Οι λόγοι -και οι δικαιολογίες- είναι πολλοί. Ισως οι αρχιτεκτονικοί διαγωνισμοί καταφέρουν να προκαλέσουν ενδιαφέρουσες ζυμώσεις και να αναδείξουν νέες ο-

πτικές που τόσο έχει ανάγκη ο απαξιωμένος χώρος της πόλης. Ευτυχώς, οδηγούμαστε στην εξοικείωση με νέα έξυπνα πρότυπα, μακριά από την εμμονή στη χρήση εμπειρικών και ξεπερασμένων τεχνικών σχεδιασμού του χώρου και των κτιρίων. Η στροφή της μελετητικής και της κατασκευαστικής δραστηριότητας σε έργα αναπλάσεων και στην ανακύκλωση γης και κτιρίων είναι αναπόφευκτη, αλλά προς το παρόν και διέξοδος σωτηρίας. Οι μετατροπές, επισκευές και αναβαθμίσεις με ενεργειακή και βιοκλιματική διάσταση, θα τονώσουν με άλλους τρόπους και θα αναπτύξουν -έστω με καθυστέρηση- την ελληνική τεχνογνωσία και βιομηχανία σχεδιασμού και παραγωγής δομικών υλικών φιλικών προς το περιβάλλον. Η αναζήτηση του εύκολου κέρδους μέσα από την οικοδομική δραστηριότητα, σε ένα πλέγμα συνενοχών, έχει ευτυχώς ανεπιστρεπτί τελειώσει. Δυστυχώς δεν το επιβάλλαμε ως κοινωνία, συνειδητά, μας το επέβαλλε με έντονο τρόπο η δυναμική της ζωής, με ένα αξιακό σύστημα που σε περίοδο κρίσης ενισχύεται και εξακολουθεί, ευτυχώς, να είναι πιο δυνατό από τα ευκαιριακά πρότυπα ανάπτυξης χωρίς αξίες. Εξαντλημένη από τις κάθε είδους υπερβολές, η υψηλή αρχιτεκτονική σήμερα μετακινείται από τις εκφράσεις επιβλητικής έπαρσης στη σχεδόν άτυπη και αρμονική ένταξή της στο τοπίο και τις παραστάσεις της καθημερινότητάς. Από την ποσότητα στην ποιότητα. Μπορούμε εύκολα να την εντάξουμε στις προσδοκίες μας. Με αυτές τις παραδοχές, προσεγγίζονται τα ζητήματα στο Πρόγραμμα «Αθήνα - Αττική 2014» και οι προβλέψεις του αντανακλούν αντίστοιχες προθέσεις για τις άλλες μεγάλες πόλεις. Εναρμονίζονται με τους στόχους, τις κλίμακες, τις ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής και αναζητούν με τίμιο τρόπο στήριξη και αποδέκτες της πολύ απλής, σχεδόν αυτονόητης, πρόθεσής τους.

Í© ©Ð á ©Ï Ò á © à© pp ß ©Ø á © ©É ä© Ò

¹Ê ä © á p ²´¬Ê½³¸Ê °»´¬··¹¸½´¶§Ê¬¸¬ ¾p´¼³Ê½³ÀÊ ½½´¶§À Ö ¡© ËÄ½¡¿ÂËÓ ¼ÆÅÂÆ¡¿¼

ριν από λίγες ημέρες παρουσιάστηκε από το υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής το Πρόγραμμα «Αθήνα-Αττική 2014». Οι εξαγγελίες της κυβέρνησης είναι μία, ομολογουμένως χρήσιμη, συλλογή χρόνιων εκκρεμοτήτων που αφορούν στο αστικό περιβάλλον της Αττικής. Πολλές από τις ιδέες που παρουσιάστηκαν έχουν συζητηθεί ξανά στο παρελθόν, όπως, για παράδειγμα, η πεζοδρόμηση της Πανεπιστημίου. Αρκετά, επίσης, από τα σημεία του Προγράμματος είναι προς τη σωστή κατεύθυνση, όπως η πεζοδρόμηση της Βασ. Ολγας και η σύνδεσή της με τους αρχαιολογικούς χώρους της Αθήνας. Προς το παρόν, όμως, οι ανακοινώσεις του ΥΠΕΚΑ μόνον ως μία θεωρητική έκθεση ιδεών μπορούν να αντιμετωπιστούν, καθώς από το Πρόγραμμα λείπουν ορισμένα στοιχεία απαραίτητα για την πρακτική του εφαρμογή. Ο τρόπος χρηματοδότησης των έργων και των μελετών, το μεσοπρόθεσμο χρονοδιάγραμμα υλοποίησής τους, ο βαθμός συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα και ο τρόπος συντήρησής τους, ώστε να καταστούν πραγματικά αποδοτικά για το περιβάλλον και τους πολίτες της Αττικής σε βάθος χρόνου, είναι ορισμένα από τα ανοικτά ζητήματα του προγράμματος που πρέπει να συγκεκριμενοποιηθούν. Θέλω, επίσης, ενδεικτικά να επισημάνω ότι από το Πρόγραμμα απουσιάζουν δραστικές παρεμβάσεις στα επιβαρυμμένα δυτικά προάστια

της Αθήνας, όπως, για παράδειγμα, η αξιοποίηση και επαναπόδοση στις τοπικές κοινωνίες ανενεργών στρατοπέδων (όπως τα ΚΕΒΟΠ-ΚΕΔΒ και 301 Εργοστάσιο Βάσεως). Δεν γίνεται, επίσης, καμία ιδιαίτερη αναφορά στην ανάπλαση και αξιοποίηση ρεμάτων και ποταμών της Αττικής, που μπορούν να αποτελέσουν αναπόσπαστο κομμάτι του αστικού της περιβάλλοντος (όπως της Πικροδάφνης, της Πύρνας και του Κηφισού). Ολοι αναγνωρίζουμε την αναγκαιότητα της αναβάθμισης του αστικού περιβάλλοντος της Αττικής. Η υλοποίηση, όμως, ενός τόσο φιλόδοξου σχεδίου μεγάλης κλίμακας τίθεται εν αμφιβόλω, όταν, μέχρι σήμερα, σε πρακτικό επίπεδο η κυβέρνηση δείχνει μία ακατανόητη ακινησία και ατολμία σε πρωτοβουλίες μικρότερης κλίμακας, με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα την ανάπλαση και αξιοποίηση του πρώην αεροδρομίου Ελληνικού, του πιο ώριμου έργου πνοής για την πρωτεύουσα που συνεχίζει δυστυχώς να παραμένει στα χαρτιά. Η βελτίωση της ποιότητας ζωής στην Αττική είναι μια εξαιρετικά σοβαρή υπόθεση, για να περιορίζεται σε θεωρητικές προσεγγίσεις και εκθέσεις ιδεών. Η Αττική χρειάζεται τολμηρά και πρωτότυπα βήματα που θα αλλάξουν την εικόνα της πόλης, και όχι άλλες διαδικαστικές διευθετήσεις και χιλιοειπωμένες υποσχέσεις χωρίς αντίκρισμα.

Ô© ©Ï¡ Ò ©Ð Ò á © p Ò © à © à © ©Ó © © ¡ ¡ à ©Ê}©É

COVER

18 - 6 - 10

®Ì²³® ·¨Ý¡Ì ³¨¶Ì¥ª ¬©ª¨¶

· À ®À½ ¸À¸ ®À ¸ ±¸

Ö ¡© Ë¡Ò ¡© ¡ ä

προσπάθεια του ΥΠΠΕΚΑ να απευθυνθεί στην κοινωνία με μια σειρά επιλογών και επεμβάσεων, που παρουσιάστηκε από την υπουργό κα Μπιρμπίλη στο Μέγαρο Μελά στην Αθήνα, δεν μπορεί να απορριφθεί. Ομως: Η Αθήνα είναι μια «παγκόσμια πόλη». Είναι μια πόλη που θεωρείται σημαντικός κόμβος στο παγκόσμιο οικονομικό σύστημα. Η λειτουργία του παγκόσμιου συστήματος οικονομικών και εμπορικών συναλλαγών, έμμεσα ή άμεσα, δημιουργεί ή αναζητά μια παγκόσμια ιεραρχία των πόλεων προκειμένου να διευκολύνει την ανάπτυξη και την εξέλιξή του. Η πόλη σχηματίζεται από πόλους -σημεία- ενδιαφέροντος (απασχόλησης, αναψυχής, συγκέντρωσης κλπ.), καθώς και διαδρομές σύνδεσης μεταξύ τους. Τις περιόδους υποβάθμισης, εγκατάλειψης και φθοράς στην πόλη διαδέχονται οι περίοδοι ακμής. Την ερήμωση πολλές φορές διαδέχεται η αναβίωση και επανακατοίκηση. Το κράτος και η διοίκηση υποχρεούνται να σχεδιάζουν, να παρακολουθούν και να διευκολύνουν την εξέλιξη της πολεοδομικής αλληλουχίας, στο πλαίσιο της αειφορίας, της ευνομίας και της ομαλής εξέλιξης, ώστε να μη σημειώνονται κοινωνικές εντάσεις, γκετοποιήσεις και κοινωνικά αδιέξοδα, κυρίως για τους οικονομικά ασθενέστερους που «τυχαίνει» καμιά φορά να κατοικούν πάνω στα μονοπάτια της προόδου. Τα παραπάνω δεν είναι θεωρητικά και αόριστα όσον αφορά στη διαχείριση της μεταβολής στη μεγαλούπολη. Είναι πρακτικά και συγκεκριμένα και προϋποθέτουν δράσεις, χωροθετήσεις, νομοθετικές διαδικασίες και πρωτοβουλίες, ώστε να πραγματοποιούνται και να επιτυγχάνονται. Η παγκοσμιοποίηση εκφράζει την ομογενοποίηση των περιφερειακών - εθνικών οικονομιών. Παράλληλα όμως ομογενοποιούνται οι κοινωνίες και οι πολιτισμοί, μέσω του εμπορίου, των διεθνών επενδύσεων, των ροών κεφαλαίου γενικότερα, της μετανάστευσης και της διάδοσης της τεχνολογίας. Ετσι οι πόλεις και οι υποδομές αποκτούν ιδιαίτερη σημασία στο δίκτυο της παγκοσμιοποιημένης κοινωνίας γενικότερα και της ΕΕ ειδικότερα. Τα έργα και οι δράσεις που παρουσιάζονται στον προγραμματισμό του ΥΠΠΕΚΑ δεν αποκλείεται -ορισμένα από αυτά- να συντελούν σε κάποιας μορφής διατήρηση και προστασία της πόλης. Aν όμως δεν είναι ενταγμένα στο γενικό προγραμματισμό και προσανατολισμό που περιγράψαμε, είναι δυνατόν να εξελιχθούν μόνο ως μελετητικού και εργολαβικού ενδιαφέροντος και οφέλους. Δηλαδή αυτό που ο λαός με απλά λόγια χαρακτηρίζει έργα βιτρίνας.

©Ô© ©Ë¡Ò © ¡ ä © á { â © © à ©Ë ©É â

Ö ¡© Óá ¡©Ì¡ ä

αρουσιάστηκε από την υπουργό ΠΕΚΑ το τετραετές πρόγραμμα «Αθήνα-Αττική 2014». Οσοι έχουν ασχοληθεί, αντιλαμβάνονται αμέσως ότι οι προτάσεις δεν είναι καινούργιες, έχουν προταθεί παρόμοια και στο παρελθόν. Δυστυχώς, όμως, εδώ και 30 χρόνια οι προτάσεις αυτές παραμένουν μόνο μακέτες και σχέδια. Φυσικά, δεν είναι κακό να προτείνει κάποιος κάτι, το οποίο θα έπρεπε να έχει γίνει, αλλά δεν έγινε, απλώς θα πρέπει πρώτα να εξετάσει τους λόγους που δεν επέτρεψαν την υλοποίησή του. Κανένας δεν θα μπορούσε να είναι αντίθετος με οτιδήποτε αναβαθμίζει και βελτιώνει την ποιότητα ζωής των κατοίκων μιας πόλης. Αναμφισβήτητα, το σχέδιο ήταν και είναι μεγαλόπνοο ως ιδέα. Εξάλλου, ποιος δεν θα ήθελε την πόλη που μας παρουσιάζουν; Το ζητούμενο, όμως, είναι ότι οι παρεμβάσεις θα πρέπει να γίνουν συντονισμένα και προγραμματισμένα. Παρεμβάσεις αυτού του μεγέθους απαιτούν συντονισμό πολλών υπουργείων (πχ. Υποδομών και Μεταφορών κά.) και υπηρεσιών. Η δημιουργία πεζόδρομων και κυκλοφοριακών ρυθμίσεων θα πρέπει να είναι μελετημένη στο σύνολό της. Οι παρεμβάσεις θα πρέπει να είναι συμβατές με τις ανάγκες της πόλης, η οποία οφείλει να λειτουργεί καθημερινά, και όταν λέμε λειτουργία, εννοούμε τις μετακινήσεις, το εμπόριο, την εξυπηρέτηση των πολιτών κλπ. Είναι εντυπωσιακό να προτείνουμε πεζοδρόμηση βασικών οδικών αξόνων, τι γίνεται όμως με την κυκλοφορία των οχημάτων; Πώς θα εκτονωθεί όλη η κίνηση περιμετρικά της πόλης; Υπάρχουν υποδομές επαρκείς; Υπάρχει συγκοινωνιακό δίκτυο και γενικότερα δίκτυο ΜΜΜ, το οποίο θα υποστηρίξει το σχέδιο; Είναι δυνατή η συνέχιση της εμπορικής δραστηριότητας, όπως αυτή έχει διαμορφωθεί; Τα παραπάνω είναι λίγα από τα ερωτήματα τα οποία προκύπτουν. Θεωρώ βέβαιο ότι αυτοί που τα σχεδίασαν τα έχουν σκεφτεί, απλώς επειδή όσα γίνονται, μας δη-

μιουργούν ανασφάλειες, καλό θα ήταν να μας παρουσιάσουν όλο το σχέδιο. Ο τεχνικός κόσμος είναι πρόθυμος να συζητήσει, αλλά η συζήτηση θα πρέπει να γίνει με όλα τα χαρτιά ανοικτά και πάνω στο τραπέζι. Οσο όμορφη και να φαντάζει μία πρόταση, δεν μπορεί να είναι αποδεκτή, εάν δεν αντιμετωπίζει σφαιρικά όλες τις ενδεχόμενες επιπτώσεις. Πέραν όλων όσων αναφέρθηκαν, υπάρχει και το μεγάλο ζήτημα του κόστους. Πού θα βρεθούν τα απαιτούμενα χρήματα; Γνωρίζουμε το πραγματικό κόστος των έργων; Γνωρίζουμε το κόστος της συντήρησής τους; Φυσικά, αξίζει τον κόπο να δαπανηθούν χρήματα, για να βελτιώσουμε την πρωτεύουσα της χώρας μας, αλλά τα χρήματα θα πρέπει κατ’ αρχήν να υπάρχουν. Αναφέρθηκαν ποσά για μελέτες, το μεγάλο κόστος όμως είναι η υλοποίηση και η συντήρηση των έργων. Δυστυχώς, η οικονομική συγκυρία δεν μας βοηθά, ο Ελληνας είναι αναγκασμένος να συρρικνωθεί οικονομικά, προκειμένου να ανακάμψει η οικονομία μας. Αρα, θα πρέπει να μας εξηγήσει το υπουργείο πώς ακριβώς θα χρηματοδοτηθούν αυτά τα έργα και τι θα επιβαρύνει τον Ελληνα πολίτη. Μην ξεχνάμε ότι αναφερόμαστε μόνο στην ανάπλαση της Αθήνας, και φυσικά θα πρέπει να ακολουθήσει και η αντίστοιχη ανάπλαση και άλλων μεγάλων πόλεων. Αυτό βέβαια συμβαίνει τη στιγμή που προτείνεται περικοπή του ΠΔΕ, το οποίο αναμέναμε να χρηματοδοτήσει έργα υποδομής σε όλη την επικράτεια. Καταλήγοντας, δεν είμαι αρνητικός σε οποιαδήποτε πρόταση βελτίωσης του προσώπου μιας πόλης, αλλά τονίζω ότι δεν υπάρχει περιθώριο για πειραματισμούς. Εχουμε ανάγκη από ένα σχέδιο συνολικό στο οποίο θα εντάσσεται η κάθε πρόταση. Οι προτάσεις δε, θα πρέπει να είναι ολοκληρωμένες και τεκμηριωμένες, τεχνικά και οικονομικά.

©Ô© ©Óá ©Ì¡ ä © á { â © ¡© ¡ â ¡© © Ð ©Ë Ò © ÐË

18 - 6 - 10

COVER

°¸Ê±½ ¸¹Â¸Ê¹´Ê »¹¾¦¼°´À

ε «θετικό μάτι», αλλά και αρκετό σκεπτικισμό, βλέπουν οι Ελληνες Συγκοινωνιολόγοι τις εξαγγελίες του υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής για την ανάγκη νέων παρεμβάσεων και ρυθμίσεων στην περιοχή του Κέντρου των Αθηνών. Ο Σύλλογος Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων (ΣΕΣ) σε παρέμβασή του τονίζει ότι οι εξαγγελίες τυγχάνουν θετικής, κατ' αρχήν, αποδοχής, αλλά θέτει μια σειρά από προβληματισμούς για λειτουργία του εγχειρήματος, κρατώντας μια απόσταση ασφαλείας, αφού, όπως υπογραμμίζουν, «περισσότερα δεν μπορούν να ειπωθούν σε αυτήν τη φάση, κυρίως αφού ο Σύλλογος δεν έχει εμπεριστατωμένη και λεπτομερή πληροφόρηση, ώστε να εξειδικεύσει τη θέση του». Πιο αναλυτικά ο ΣΕΣ υποστηρίζει ότι: «Τo συγκοινωνιακό δίκτυο της πρωτεύουσας δεν καλύπτει τις απαιτήσεις και τις ανάγκες ούτε των χρηστών του, αλλά ούτε και συνολικά των πολιτών του. Ο σχεδιασμός και η λειτουργία των συγκοινωνιακών δικτύων συνολικά, ακολουθώντας το γενικευμένο πρότυπο της δράσης της ελληνικής πολιτείας, ερχόταν διαχρονικά να καλύψει περιπτωσιολογικά και σε αποσπασματικά προβλήματα, που έχουν ανακύψει από ολιγωρίες πολλών δεκαετιών, με συνέπεια τη σημερινή κατάσταση υποβάθμισης της λειτουργίας και της απόδοσής τους. Ως εκ τούτου, θεωρούμε ότι είναι απαραίτητη η ανάληψη πρωτοβουλιών και σχεδιασμού πολιτικών και επεμβάσεων και μάλιστα επεμβάσεων που να έχουν χαρακτηριστικά ανατροπής της σημερινής κατάστασης. Αυτή όμως η πρόδηλη ανάγκη παρεμβάσεων, θα πρέπει να καταλήγει σε πολιτικές αποφάσεις και μέτρα τα οποία να έχουν την, εκ των προτέρων, τεχνοκρατική τεκμηρίωση, αξιολόγηση και υποστήριξη, ώστε να εξασφαλιστεί ό-

τι πράγματι καλύπτουν προκαθορισμένα ή/και προσυμφωνημένα κριτήρια και προδιαγραφές ώστε να αποτελέσουν και τις βέλτιστες επιλογές. Η διαδικασία αυτή δεν μπορεί να ολοκληρωθεί χωρίς την πραγματοποίηση σειράς μελετών, η καθεμία εκ των οποίων να αντιμετωπίζει το θέμα της αναδιοργάνωσης του προτύπου των μετακινήσεων στην περιοχή του μείζονος κέντρου (αλλά και ευρύτερα) από κάθε σκοπιά (πχ. συγκοινωνιακή, πολεοδομική, οικονομική, ασφάλειας, περιβαλλοντική κά.), διερευνώντας το ρόλο και την επιρροή του συνόλου εναλλακτικών σχεδίων και επεμβάσεων, αλλά και αναδεικνύοντας τα πολλαπλά διλήμματα που αναφύονται σε τέτοιου είδους περιπτώσεις. Στοιχεία (είτε ποσοτικά είτε ποιοτικά) ή άλλου είδους εμπεριστατωμένη τεκμηρίωση των προτεινόμενων μέτρων δεν έχουν παρουσιαστεί ποτέ ως σήμερα, δίνοντας την εντύπωση ότι αν και οι προθέσεις του ΥΠΕΚΑ είναι ασφαλώς προς τη σωστή κατεύθυνση, δεν έχουν μελετηθεί και αξιολογηθεί στο σύνολό τους και σε όλο τους το εύρος ως προς τις συνέπειες που αυτές θα προκαλέσουν, γεγονός που δημιουργεί σκεπτικισμό και επιφυλακτικότητα. Ο ΣΕΣ τάσσεται υπέρ της ανάληψης πρωτοβουλιών και επεμβάσεων στο συγκοινωνιακό σύστημα του μητροπολιτικού Κέντρου των Αθηνών. Οι επιστήμονες - μέλη του ΣΕΣ μπορούν και θέλουν να συμβάλλουν στην απαραίτητη διαδικασία της τεχνοκρατικής διερεύνησης και υποστήριξης των πρωτοβουλιών της πολιτείας. Οι Ελληνες συγκοινωνιολόγοι επίσης ζητούν και περιμένουν από την πολιτεία και τους αρμόδιους φορείς την απαραίτητη τεχνική ενημέρωση ώστε να συμβάλλουν θετικά με προτάσεις και διάλογο».

ä ©Ë à © ¡ â

- Για Πατήσια, πώς πάω; - Εύκολο. Κατεβαίνεις με το ποδήλατο την Πανεπιστημίου, παίρνεις τον ποδηλατόδρομο της Πατησίων όλο ίσια κι έφτασες. Aμα κουραστείς, μπαίνεις με το ποδήλατο στο Τραμ. Μοιάζει με διάλογο από μυθιστόρημα, αλλά δεν είναι. Πρόκειται για έναν πραγματικό διάλογο, που θα γίνει καθημερινότητα αν καταφέρουν να περάσουν από τις... Συμπληγάδες οι νέες εξαγγελίες του υπουργείου Περιβάλλοντος, τις οποίες επικροτούμε. Επειδή, όμως, έχουμε ακούσει πολλές φορές για κεράσια, κρατάμε μικρό καλάθι... Ο ποδηλατόδρομος της παραλίας έχει εξαγγελθεί ήδη δυο-τρεις φορές, ενώ το ίδιο ισχύει και για τον ποδηλατόδρομο Κηφισιάς - Φαληρικού Ορμου. Ευελπιστούμε πως αυτήν τη φορά θα υλοποιηθούν. Κυρίως, όμως, ελπίζουμε και διεκδικούμε πως θα ενταχθούν σε ένα συνολικό και συστηματικό σχεδιασμό που, με κεντρικό άξονα τα ποδήλατα και τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, θα βάλει «μαχαίρι» στο αυτοκίνητο και στα συμφέροντα και τα δεινά που έχουν καθηλώσει τις μετακινήσεις στην πόλη μας. Περιμένουμε τη συνέχεια...

¶ ¨ Ê ¨ Æ¨~ w ÈÑ Æ

ΠΟΛΗ

18 - 6 - 10

Ö ¡©È Þ ¨ à

τη βόρεια πλευρά της Ακρόπολης, λίγα μέτρα πάνω από τους Αέρηδες στην Πλάκα, στο ιστορικό κτίριο της οικίας Κλεάνθους, γνωστότερης ως το «Παλιό Πανεπιστήμιο», στεγάζεται το Μουσείο Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Στο κτίριο αυτό φιλοξενήθηκε το πρώτο Πανεπιστήμιο του ανεξάρτητου ελληνικού κράτους τα τέσσερα πρώτα χρόνια της λειτουργίας του -1837-1841- και αποτελεί ένα από τα ελάχιστα σωζόμενα δείγματα προ-οθωνικής αρχιτεκτονικής της Αθήνας. Στις 3 Μαΐου του 1837 εγκαινιάστηκε η λειτουργία του Πανεπιστημίου με τη λειτουργία τεσσάρων σχολών: Θεολογίας, Νομικής, Ιατρικής και Φιλοσοφικής, με 52 φοιτητές και 27 Ελληνες καθηγητές, που προέρχονταν κυρίως από γαλλικά και γερμανικά πανεπιστήμια, καθώς και έξι Βαυαρούς. Τα μαθήματα παρακολουθούσαν και 75 εγγεγραμμένοι ακροατές, κυρίως δημόσιοι υπάλληλοι. Μεταξύ των ακροατών ήταν και ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης. Στις συλλογές του Μουσείου μπορεί κανείς να περιηγηθεί στη μακρόχρονη ιστορία του Πανεπιστημίου, μέσα από σπάνια βιβλία και εκδόσεις, συγγράμματα καθηγητών, προσωπογραφίες καθηγητών, χειρόγραφα, επι-

στολές, διπλώματα, χειρόγραφα βιβλία, παλαιά επιστημονικά όργανα Ιατρικής, Φυσικής, Χημείας, Φαρμακολογίας, μετάλλια και διάφορα αναμνηστικά του Πανεπιστημίου. Στην πρώτη αίθουσα του Μουσείου εκτίθεται το Λάβαρο του Πανεπιστημίου, έργο του Νικόλαου Γύζη, που κατασκευάστηκε στο Μόναχο για τα πενήντα χρόνια του Πανεπιστημίου το 1887. Από τα παράθυρα του Μουσείου η θέα είναι εκπληκτική, με την Πλάκα και τα σοκάκια της να βρίσκονται σε πρώτο πλάνο. Το Μουσείο Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αθηνών είναι ανοικτό για το κοινό καθημερινά, από τις 09:30 μέχρι τις 14:30, εκτός Σαββάτου και Κυριακής. Αξίζει να σημειωθεί και κάτι που λίγοι γνωρίζουν: το Πανεπιστήμιο Αθηνών διαθέτει ευρύ δίκτυο μουσείων, τα εκθέματα των οποίων παρουσιάζουν μεγάλο ενδιαφέρον από επιστημονικής και μορφωτικής άποψης και καλύπτουν ευρύτατο πεδίο επιστημονικών αντικειμένων. Αναφέρονται ενδεικτικά: Μουσεία Ανατομίας, Ανθρωπολογικό Μουσείο, Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης, Μουσεία Βιβλικής και Χριστιανικής Αρχαιολογίας και Τέχνης, Βοτανικό Μουσείο, Παλαιοντολογίας, Εγκληματολογικό Μουσείο, Ζωολογικό Μουσείο, Ορυκτολογίας και Πετρολογίας Φαρμακολογίας Φυσικών Επιστημών και Τεχνολογίας.

18 - 6 - 10

ΠΟΛΗ

o À À ¸ ³ À ½³ ÀË «©Ë Üµ¶ Ë¸¯ ±ª¡ Ö ¡© pà ©Õ â{ ¡ ¡ Πρέπει να είσαι κοντά στα 55, για να θυμάσαι το Φιξ της λεωφόρου Συγγρού «στα ντουζένια του». Προσωπικά, το θυμάμαι πάντα παραμελημένο και «ταπεινωμένο», με σπασμένα τζάμια και μεγάλες διαφημιστικές επιγραφές. Με τα έργα του Μετρό κατεδαφίστηκε το μισό και μετά αποφασίστηκε ό,τι απέμεινε να στεγάσει το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Τα έργα έχουν βαλτώσει εν αναμονή μιας δικαστικής απόφασης... Αλλά ας πάμε πίσω στις «καλές εποχές». Η σχέση του νέου κτιρίου με το οικιστικό περιβάλλον την εποχή της κατασκευής του, αλλά και η κοινωνιολογική διάσταση του δημιουργήματος του Τάκη Ζενέτου, περιγράφονται με γλαφυρό τρόπο από τον προϊστάμενο του Τμήματος Βυζαντινών Μουσείων του υπουργείου Πολιτισμού, Ισίδωρο Κακούρη, στην εισήγησή του κατά τη διάρκεια συνεδρίασης του Κεντρικού Συμβουλίου Νεοτέρων Μνημείων: «Στα πλευρά της ευθύγραμμης λεωφόρου που ανεβαίνει από τη θάλασσα και συναντά το Ολυμπιείο και την Πύλη του Αδριανού. Κάτω από την Ακρόπολη και δίπλα στον Ιλισσό. Σ’ ένα περιβάλλον διώροφων, κατά κανόνα, αστικών νεοκλασικών κατοικιών επί της Συγγρού και ταπεινότερων εργατικών κατοικιών προς την πλευρά του ποταμού. Σε μια Αθήνα που μόλις είχε ανακαλύψει την αντιπαροχή. Πρόκληση ερεθιστική, όσο και ασεβής. Ο Ζενέτος την αποδέχθηκε με ευφυΐα, ίσως και έπαρση. Το εκτός αθηναϊκού μέτρου οικοδόμημα πήρε τη μορφή ενός μεγάλου καραβιού, που εισχώρησε στον Ιλισσό και ήρθε να αράξει απαλά στην είσοδο της πόλης. Η μεγαλοπρέπεια και η βαρύτητα των κάθετων στοιχείων της ελληνικής αρχιτεκτονικής αντικαταστάθηκε με τη σβελτάδα των οριζόντιων συνεχών ανοιγμάτων. Η προσφυγή στον οριζόντιο άξονα, αντί των καθέτων, υπήρξε η ευφυής λύση. Το κτίριο απέκτησε μία δυναμική φόρμα, φαινόταν να κινείται, να «πλέει» πάνω στο διάφανο νερό, που υποδηλωνόταν από τις συνεχείς τζαμαρίες του ισογείου… Ο χώρος της εργασίας, διάφανος, εισχωρούσε στη ζωή της πόλης. Και το αποτέλεσμα ήταν ιδιαίτερα εντυπωσιακό τη νύχτα, όταν το πάμφωτο εργοστάσιο ταξίδευε στο σκοτάδι και τη σιωπή, με τους εργάτες–πλήρωμα σε διαρκή ενεργητικότητα. Πρωτότυπες και ίσως ανεπανάληπτες λύσεις, όχι μόνον αρχιτεκτονικές, αλλά και κατασκευαστικές, για την επίτευξη του φανταστικού αποτελέσματος».

KΕΡΚΙΔΑ

18 - 6 - 10

Ì¢ ¸ r ¸¡Ì³µÌ§«®¬¯ ²³ Ö ¡© Ê á ©É â{ ¡ ¡

ο 1986 στο Μεξικό, «το χέρι του Θεού» (του Ντιέγκο Αρμάντο Μαραντόνα, δηλαδή) κόστισε στους Αγγλους την ήττα με 21 και τον αποκλεισμό από τη συνέχεια του Μουντιάλ. Μετά το 1-1 της 12ης Ιουνίου 2010 κόντρα στις ΗΠΑ, για το Μουντιάλ της Νότιας Αφρικής αυτήν τη φορά, η “Sunday Mirror” δεν χρειάστηκε να το… πολυσκεφτεί. Το τραγικό λάθος του γκολκίπερ της Εθνικής Αγγλίας, Ρόμπερτ Γκριν, με το οποίο ο Αμερικανός Κλιντ Ντέμπσεϊ διαμόρφωσε το τελικό σκορ, δεν άφηνε άλλωστε και πολλά περιθώρια. «Το χέρι του… χαζού» (The hand of clod) ήταν ο τίτλος στο πρωτοσέλιδο της βρετανικής εφημερίδας, στο αδιαμφισβήτητα κορυφαίο από τα λογοπαίγνια που «γέννησε» η γκάφα του 30χρονου τερματοφύλακα της Γουέστ Χαμ. Γνωστός για τα «καυστικά» σχόλιά του, ο βρετανικός Τύπος δεν άφησε την ευκαιρία να πάει χαμένη… Στα περισσότερα sites υπήρχε παραφρασμένο το “God save the Queen! ” (Ο Θεός σώζει τη βασίλισσα!») σε... “God save the Green! ”, στη “Sun” ο τίτλος ήταν «Κατάρα!», η “Daily Star” έγραφε “Rob-bish” (αντί για “rubbish”, που σημαίνει σκουπίδια) και η “Sunday Mail” είχε τον τίτλο “Calamity”, παραπέμποντας στο παρατσούκλι “Calamity James”, το οποίο οι Βρετανοί έχουν αποδώσει σε έναν ακόμα γκαφατζή τερματοφύλακα των «λιονταριών», τον Ντέιβιντ Τζέιμς! Την ίδια ώρα, ο ίδιος ο «ένοχος», προσπαθώντας να απολογηθεί, μπορούσε μόνο να ψελλίσει: «Είδα την μπάλα να έρχεται. Νόμιζα ότι την είχα καλυμμένη, αλλά αστόχησα»…

Ο Μπανκς και μετά... το χάος Σε ένα άλλο, παράλληλο ποδοσφαιρικό σύμπαν, το τραγικό λάθος του Γκριν μπορεί να είχε περάσει στα… ψιλά. Δεν έκρινε, δα, κανέναν τίτλο, και οι Αγγλοι είχαν τα χρονικά και αγωνιστικά περιθώρια να νικήσουν Αλγερία και Σλοβενία και να προκριθούν στους «16» του Παγκοσμίου Κυπέλλου. Η «γηραιά Αλβιόνα», ωστόσο, έχει μακρά παράδοση στις γκάφες των γκολκίπερ που καλούνται να υπερασπιστούν την εστία της Εθνικής. Από το 1972, όταν ο Γκόρντον Μπανκς κάθισε για 73η και τελευταία φορά κάτω από τα δοκάρια τους, τα «λιοντάρια» εξακολουθούν να βρίσκονται στην αναζήτηση ενός τερματοφύλακα που να μπορούν να εμπιστευθούν. Οι Ρέι Κλέμενς και Πίτερ Σίλτον ήταν αξιόλογοι, αλλά οι εκάστοτε τεχνικοί της Εθνικής Αγγλίας είχαν την κακή συνήθεια να τους χρησιμοποιούν μέχρι και

τα… 40 τους χρόνια! Κάπως έτσι, η εικόνα του Μπανκς να σταματάει την κεφαλιά του Πελέ («η απόκρουση του αιώνα») στο Μουντιάλ του Μεξικού, το 1970, «ξεθώριασε» με τα χρόνια, δίνοντας τη θέση της σε αυτήν του δύσμοιρου Πίτερ Σίλτον το 1990. Στην ηλικία των 41 ετών τότε, ο ρέκορντμαν της Εθνικής Αγγλίας με 125 συμμετοχές έβλεπε τα πέναλτι των Γερμανών να καταλήγουν στη γωνία του, προτού ο ίδιος προλάβει έστω να πέσει… Από τότε ακολούθησε ένα διάστημα 12 ετών, κατά το οποίο το πρόβλημα του τερματοφύλακα της Αγγλίας έμοιαζε να έχει λυθεί. Ο μυστακοφόρος Ντέιβιντ Σίμαν, που έμοιαζε περισσότερο με… πορνοστάρ παρά με κανονικό ποδοσφαιριστή, πήρε στο… σπίτι του τη φανέλα με το νούμερο 1 μέχρι και το φθινόπωρο του 2002, που αποφάσισε να αποσυρθεί. Το «μήνυμα» περί… πληρώματος του χρόνου είχε φροντίσει να του το στείλει ο Ροναλντίνιο στον αγώνα Βραζιλίας - Αγγλίας για το Μουντιάλ της Ιαπωνίας και της Νότιας Κορέας, νικώντας τον 39χρονο γκολκίπερ με χτύπημα φάουλ από πλάγια θέση και σε απόσταση περίπου 20 μέτρων έξω από την περιοχή! Η «σελεσάο» κέρδισε 2-1, ο Σίμαν παραδέχτηκε το λάθος του με δακρυσμένα μάτια, αλλά η «κατάρα» δεν σταμάτησε εκεί. Ο… γεννημένος γκαφατζής Ντέιβιντ Τζέιμς πήρε τη σκυτάλη, προσφέροντας άφθονες στιγμές… γέλιου στους απανταχού ποδοσφαιρόφιλους, αν και η πλειονότητα των λαθών του καταγράφηκε σε ματς των συλλόγων με τους οποίους αγωνιζόταν και όχι με τη φανέλα της Εθνικής.

Ατζαμήδες νέας... κοπής Ο… κύκλος των χαμένων τερματοφυλάκων συνεχίστηκε με το παροιμιώδες λάθος του Πολ Ρόμπινσον, το 2006, κόντρα στην Κροατία (σε ένα γύρισμα του Γκάρι Νέβιλ, κλώτσησε… αέρα και η μπάλα κατέληξε στα δίχτυα του) και με αυτό του Σκοτ Κάρσον το 2007, με αντίπαλο και πάλι την Κροατία, όταν ένα μακρινό σουτ του Κράνιτσαρ πέρασε κάτω από τα χέρια του για το 0-1 (τελικό 2-3), με συνέπεια τον αποκλεισμό της Αγγλίας από τα τελικά του Euro 2008! Κάπως έτσι φτάσαμε στο «σήμερα» και σςτο λάθος του Ρόμπερτ Γκριν κόντρα στις ΗΠΑ, που ξύπνησε τους εφιάλτες ενός ολόκληρου έθνους. Ο Ιταλός εκλέκτορας της Εθνικής Αγγλίας, Φάμπιο Καπέλο, εξετάζει πολύ σοβαρά το ενδεχόμενο να δώσει φανέλα βασικού στον 23χρονο Τζο Χαρτ, ενώ η αμέσως επόμενη λύση ακούει στο όνομα… Ντέιβιντ Τζέιμς! Η ειρωνεία είναι ότι αυτή φαντάζει και ως η πιο αξιόπιστη, μολονότι ο γκολκίπερ της Πόρτσμουθ βρίσκεται πια στο «κατώφλι» των 40 ετών…

18 - 6 - 10

ΚΕΡΚΙΔΑ

µ ¸À À À ¬ ¡Ì«®¸± ¬©¡Ì³±¡§®¸¤ ¥Ì¡« Ý¡j Η Η πρώτη πρώτη νίκη νίκη για για την την Ελλάδα Ελλάδα σε σε Μουντιάλ Μουντιάλ είναι είναι γεγονός! γεγονός! Με Με μία μία επιεπική κή ανατροπή ανατροπή επικράτησε επικράτησε 2-1 2-1 της της Νιγηρίας Νιγηρίας και και μπορεί μπορεί να να ονειρεύεται ονειρεύεται ακόμη ακόμη και και πρόκριση πρόκριση στους στους «16» «16» της της διοργάνωσης. διοργάνωσης.

KOΣΜΟΣ

18 - 6 - 10

½Å ¨°¸¬¸½¨¹¸Ê½Å Ö ¡©Õ Þo ¨× o à

ις τελευταίες μέρες, η Αμερική βρίσκεται μπροστά σε ένα βαθύ υπαρξιακό δίλημμα: Φρίντριχ Χάγεκ ή Σάλμα Χάγεκ; Ενας νομπελίστας Αυστριακός οικονομολόγος ή μια μέτρια, αλλά «εκρηκτική», ηθοποιός από το Μεξικό; Ολα άρχισαν την προηγούμενη εβδομάδα, όταν ο αμφιλεγόμενος συντηρητικός παρουσιαστής Γκλεν Μπεκ αφιέρωσε την εκπομπή του στο τηλεοπτικό κανάλι “Fox News” στον Φρίντριχ Χάγεκ (18991992) και στο πιο διάσημο βιβλίο του, το «Δρόμος προς τη δουλεία».

Ô© âp © ¡© á Αυτό το μικρό, σε μέγεθος, βιβλίο κυκλοφόρησε το 1944, σε μια εποχή που οι ιδέες του κολεκτιβισμού κυριαρχούσαν παγκοσμίως. Υστερα από την κρίση του 1929, που αποδόθηκε στον ανεξέλεγκτο καπιταλισμό, και την εμπειρία του πολέμου, όταν η κυβέρνηση πήρε υπό τον έλεγχό της βασικούς τομείς της οικονομίας, ο κυβερνητικός σχεδιασμός θεωρούταν πια από όλες τις παρατάξεις ως ο μόνος ενδεδειγμένος τρόπος οργάνωσης της οικονομίας. Με το «Δρόμο προς τη δουλεία», ο Χάγεκ πήγε κόντρα στο κυρίαρχο ιδεολογικό ρεύμα της εποχής. Με απλό και κατανοητό τρόπο έδειξε πως ο κεντρικός σχεδιασμός τελικά οδηγεί στη σκλαβιά και τη στέρηση των ατομικών ελευθεριών. Αρχικά ο Χάγεκ δυσκολεύτηκε να βρει εκδότη και η πρώτη έκδοση κυκλοφόρησε μόνο σε 2.000 αντίτυπα, που όμως, προς μεγάλη έκπληξη όλων, εξαντλήθηκαν αμέσως. Τα επόμενα χρόνια το βιβλίο μεταφράστηκε σε δεκάδες ξένες γλώσσες, βγήκε σε μορφή κόμιξ, κυκλοφόρησε σε παράνομες εκδόσεις πίσω από το παραπέτασμα, ενώ πούλησε πάνω από 5.000.000 αντίτυπα. Οπως

τόνισε ο Γκλεν Μπεκ, ο «Δρόμος προς τη δουλεία» ήταν «σαν μια δεξιά γροθιά του Μάικ Τάισον ενάντια στο σοσιαλισμό». Το βιβλίο αυτό σηματοδότησε την αναγέννηση των φιλελεύθερων ιδεών και έδειξε πως υπάρχει και άλλος δρόμος πέρα από τον κεντρικό σχεδιασμό. Σε μια χώρα όπου η οικονομική πολιτική του Ομπάμα (αλλά και του Μπους) οδήγησε σε μια άνευ προηγουμένου μεγέθυνση του κράτους, οι προειδοποιήσεις του Χάγεκ πως ο κρατικός παρεμβατισμός στην οικονομία οδηγεί στο «δρόμο προς τη δουλεία» ακούστηκαν πιο επίκαιρες από ποτέ, για μια μεγάλη μερίδα Αμερικανών. Λίγες ώρες μετά το τέλος της εκπομπής, το βιβλίο του Χάγεκ ανέβηκε αμέσως στην πρώτη θέση των μπεστ σέλερ, στο ηλεκτρονικό βιβλιοπωλείο Amazon.

j © © á p © © Ò p Οταν όμως η δημοσιογράφος του περιοδικού “Reason”, Κatherine Mangu-Ward, επιχείρησε να βάλει τη λέξη Hayek στο ηλεκτρονικό ψαχτήρι του Google, ανακάλυψε προς μεγάλη της έκπληξη πως το πρώτο λήμμα δεν αφορούσε στον Αυστριακό οικονομολόγο αλλά σ’ ένα βίντεο, με τη γνωστή ηθοποιό Σάλμα Χάγεκ να ουρλιάζει μπροστά στη θέα ενός φιδιού! Τι γίνεται, λοιπόν, όταν εκτιμάς τις φιλελεύθερες ιδέες του Φρίντριχ Χάγεκ, αλλά ταυτόχρονα δεν μπορείς να αντισταθείς στα εξωτικά θέλγητρα της Σάλμα; Ενα κρας-τεστ μεταξύ των δύο, που κυκλοφορεί εδώ και κάποια χρόνια στο internet, προσπαθεί να δώσει λύση στο θεμελιώδες αυτό υπαρξιακό δίλημμα, αλλά η... μάχη είναι σκληρή! Η Σάλμα, που ψηφίστηκε στη λίστα του People με τους 50 ομορφότερους ανθρώπους του κόσμου για το 1996, υπερτερεί εύκολα στην εξωτερική εμφάνιση έναντι του Φρίντριχ, που τα κύρια χαρακτη-

ριστικά του ήταν η μεγάλη μύτη και το αστείο μουστάκι. Και οι περισσότεροι θα συμφωνήσουν πως θα περάσεις ένα πιο ευχάριστο βράδυ βλέποντας τη μεγάλη επιτυχία της Σάλμα, «Ντεσπεράντο», παρά διαβάζοντας το «Τιμές και Παραγωγή» ή έστω το… «Νομισματική Θεωρία και Εμπορικοί Κύκλοι». Από την άλλη όμως, το Νόμπελ Οικονομίας που κατέκτησε ο Φρίντριχ το 1974 αξίζει μάλλον περισσότερο από την υποψηφιότητα της Σάλμα για το…. καλύτερο φιλί, στα κινηματογραφικά βραβεία του ΜΤV το 1996. Oσο για το βάθος της σκέψης των δύο αντιπάλων; Η ρήση του φιλελεύθερου οικονομολόγου «το μυαλό δεν μπορεί να προβλέψει την πρόοδό του», μάλλον προδίδει μεγαλύτερο φιλοσοφικό βάθος από το εξομολογητικό «θέλω να συναντήσω έναν άντρα με μεγαλύτερα αρ…α από μένα», που αποδίδεται στη χυμώδη ηθοποιό. Εδώ, στην Ελλάδα πάλι, δεν χρειάζεται καν να μπούμε σε τέτοιο δίλημμα. Στο τελευταίο μαρξιστικό οχυρό της Δύσης, ο φιλελευθερισμός θεωρείται υπεύθυνος για όλα τα δεινά της ανθρωπότητας. Ο Φρίντριχ Χάγεκ είναι παντελώς άγνωστος και δεν θα δείτε ποτέ τα βιβλία του να φιγουράρουν στις λίστες των μπεστ σέλερ. Αν πάλι ψάξετε στα ελληνικά βιβλιοπωλεία, ανάμεσα στους εκατοντάδες τόμους με Τσόμσκι και Μαρξ, για να ξετρυπώσετε την ελληνική μετάφραση του «Δρόμου προς τη δουλεία», ατυχήσατε. Κάπου στα μέσα της δεκαετίας του ’80 κυκλοφόρησε μία ελληνική έκδοση, σε περιορισμένα αντίτυπα, η οποία είναι εξαντλημένη εδώ και πολλά χρόνια. Και μην ξεχνάμε βέβαια πως η Σάλμα κατάγεται από το Μεξικό, μια χώρα που υπέφερε από τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό, όποτε κερδίζει αυτόματα τη συμπάθειά μας και της συγχωρούμε ακόμη και το ότι κάνει καριέρα στο Χόλιγουντ. Σάλμα Φρίντριχ, σημειώσατε 1.

18 - 6 - 10

ΚΟΣΜΟΣ

Ì À° ½© ± Ì³®¸Ì¯¥±©¢ ¬¬®³®¶

Κοσμοναύτης

ρει «τίνος τον ‘πισινό’ πρέπει να κλωτσήσει» για την καταστροφή που συνεχίζεται. Οι τελευταίες αυτές δηλώσεις σηματοδοτούν μια γενικότερη μεταστροφή του προέδρου σε σχέση με την πολιτική διαχείριση του ζητήματος. Στο επιτελείο του επικράτησε τελικά η άποψη που υποστηρίζει ότι η προσοχή των πολιτών πρέπει να απομακρυνθεί από τη διαρροή και να επικεντρωθεί στις προσπάθειες που γίνονται για τον περιορισμό της. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσονται τόσο η δήλωση Ομπάμα ότι η γιγάντια πετρελαιοκηλίδα θα αλλάξει τη στάση των ΗΠΑ για το περιβάλλον, όπως οι επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου την εξωτερική τους πολιτική, όσο και η δημιουργία ειδικού ταμείου για την αποζημίωση όλων όσοι επλήγησαν, το οποίο ήδη η ΒΡ ανακοίνωσε πως θα χρηματοδοτήσει με 20 εκατ. δολάρια. Οι αναλυτές εκτιμούν θετικά τις τελευταίες κινήσεις του Μπαράκ Ομπάμα. Ωστόσο, υποστηρίζουν ότι όλη αυτή η ιστορία έβλαψε την εικόνα του σε μία κρίσιμη χρονική συγκυρία. Θεωρούν, μάλιστα, πως ο Αμερικανός πρόεδρος πολύ δύσκολα θα καταφέρει, μέσα στο 2010, να αλλάξει θεαματικά προς όφελός του το υπάρχον πολιτικό κλίμα, ενώ τα αποτελέσματα θα φανούν πολύ σύντομα· αφενός στις διαδικασίες προώθησης των μεταρρυθμίσεων, και αφετέρου στις ενδιάμεσες εκλογές του Νοεμβρίου.

Î o ã N¨ Ñ¨ á o ¨È ¨× ã

ηλεοπτικό διάγγελμα προς τους Αμερικανούς πολίτες απηύθυνε την Τρίτη ο Μπαράκ Ομπάμα, μία περίπου εβδομάδα πριν από τη συμπλήρωση δύο μηνών από την έκρηξη στην εξέδρα “Deepwater Horizon” της BP, που προκάλεσε το θάνατο 11 ανθρώπων και τη μεγαλύτερη οικολογική καταστροφή στην ιστορία των ΗΠΑ. Εχοντας προηγουμένως ολοκληρώσει την τέταρτη επίσκεψή του στον Κόλπο του Μεξικού, ο Aμερικανός πρόεδρος διαβεβαίωσε για μία ακόμα φορά τους πολίτες πως θα κάνει ό,τι είναι δυνατόν για τον έλεγχο της διαρροής του πετρελαίου και τη συνολική αντιμετώπιση της περιβαλλοντικής καταστροφής. Ωστόσο, ο πρόεδρος Ομπάμα γνωρίζει πως δεν θα πρέπει να είναι υπέρμετρα αισιόδοξος. Τα μηνύματα, άλλωστε, που λαμβάνει η αμερικανική κυβέρνηση από τους επιτελείς της ΒΡ μόνον ενθαρρυντικά δεν είναι. 45 ημέρες χρειάστηκαν οι υπεύθυνοι της εταιρείας μέχρι να αποδώσει κάποια από τις μεθόδους αντιμετώπισης της καταστροφής, ενώ τις τελευταίες 15 ημέρες το ειδικό κάλυμμα που τοποθετήθηκε πάνω στον κεντρικό αγωγό της πετρελαιοπηγής συλλέγει, στην καλύτερη των περιπτώσεων, 12.000 βαρέλια πετρελαίου την ημέρα. Αρκετά λιγότερες χιλιάδες βαρέλια από τις 30.000-40.000 που υπολογίζεται ότι αναβλύζουν καθημερινά. Επιπλέον, η έναρξη της λειτουργίας των «βοηθητικών πηγαδιών», η οποία αποτελεί την «καλύτερη λύση» για την εκτόνωση της πίεσης στο κύριο πηγάδι, δεν αναμένεται πριν από... τον Αύγουστο. Oι πολιτικές προεκτάσεις της υπόθεσης απασχολούν πολύ σοβαρά τον Μπαράκ Ομπάμα, ο οποίος, αν και αρχικά κατηγορήθηκε για ολιγωρία, στη συνέχεια εξαπέλυσε αντεπίθεση. Ανέλαβε προσωπικά την ευθύνη για την αντιμετώπιση της περιβαλλοντικής καταστροφής, επέρριψε τις ανάλογες ευθύνες στην ΒΡ και πολλαπλασίασε τις δυνάμεις που έχουν αναπτυχθεί στην περιοχή. Επίσης, ανακοίνωσε την επ’ αόριστον διακοπή κάθε νέας υποθαλάσσιας γεώτρησης και την προώθηση αλλαγών στη σχετική νομοθεσία, ανοίγοντας, τρόπον τινά, μέτωπο με τις πετρελαϊκές εταιρείες. Οι παραπάνω ενέργειες, όμως, αν και στη σωστή κατεύθυνση, δεν «έπειθαν» την κοινή γνώμη, με αποτέλεσμα το επιτελείο του Ομπάμα να παρατηρεί ότι η πρώτη του θητεία κυριολεκτικά κινδυνεύει να «βουλιάξει» στο γεμάτο με πετρέλαιο Κόλπο του Μεξικού, όπως εκείνη του προκατόχου του Τζορτζ Μπους στην πλημμυρισμένη, από τον τυφώνα «Κατρίνα», Νέα Ορλεάνη το 2005. «Φράξτε την καταραμένη τρύπα», φέρεται να αναφώνησε οργισμένος προς τους συνεργάτες ο συνήθως πράος πρόεδρος, ο οποίος, μερικές ημέρες αργότερα, σε ανάλογο ύφος, δήλωνε ότι, αν ήταν στο χέρι του, θα είχε απολύσει το διευθυντή της ΒΡ, προσθέτοντας ότι θέλει να ξέ-

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ

18 - 6 - 10

lÀ¢ ³ ¸Àm ± ¡À ²³®jÌ²¡¬ ©ÌÝ¡¶ Ö ¡© Óá ¡© à

την εποχή της ψηφιακής τηλεόρασης πέρασε και η Αττική, από σήμερα τα ξημερώματα. Η Digea, εταιρεία που έχει συσταθεί από τα επτά μεγαλύτερα ιδιωτικά κανάλια εθνικής εμβέλειας, έπειτα από επιτυχημένες δοκιμαστικές εκπομπές σε μεταμεσονύχτιες ώρες εδώ και αρκετό καιρό, ξεκίνησε την εκπομπή ψηφιακού σήματος από τα κέντρα της Αίγινας και του Υμηττού. Στο λεκανοπέδιο της Αττικής, αλλά και σε μία ευρύτατη περιοχή, συμπεριλαμβανομένων και των δυτικών παραλίων των Κυκλάδων και της νοτιοδυτικής Εύβοιας, το ψηφιακό σήμα του Υμηττού δίνει από το πρωί σχεδόν άψογη εικόνα και κρυστάλλινο ήχο.

,ODF © © {Òj©c ß¢ i© ©pß ©Ð ¡ Ò å Το ψηφιακό τηλεοπτικό σήμα εκπέμπει ήδη από τις αρχές του χρόνου στις περιοχές της Θεσσαλονίκης και της κεντρικής Μακεδονίας, παράλληλα με το αναλογικό. Το ίδιο θα γίνεται και στην Αττική μέχρι το 2012, οπότε, και με βάση το χρονοδιάγραμμα της Digea, δεν θα έρθει η συντέλεια του κόσμου, αλλά θα διακοπεί η αναλογική εκπομπή και από το κέντρο εκπομπής Υμηττού -αν και οι καθυστερήσεις πρέπει να θεωρούνται βέβαιες. Ηδη από σήμερα επηρεάζονται οι περιοχές της Γλυφάδας, της Βούλας, του Περάματος και ορισμένα σημεία στους πρόποδες του Υμηττού, που έπαιρναν μέχρι σήμερα αναλογικό σήμα από την Αίγινα, από την οποία οι τηλεοπτικοί σταθμοί εκπέμπουν πλέον μόνο ψηφιακά. Παράλληλα, το κέντρο εκπομπής της Πάρνηθας δεν συμμετέχει στη μετάβαση και θα συνεχίσει να εκπέμπει αναλογικά. Για τη λήψη του ψηφιακού σήματος από τους τηλεοπτικούς σταθμούς Alpha, Alter, Antenna, Mega, Μακεδονία, Σκάι και Star απαιτείται τηλεόραση με ψηφιακό δέκτη ή αναλογική τηλεόραση συνδεδεμένη με ψηφιακό αποκωδικοποιητή, που υποστηρίζει συμπίεση mpeg4/H.264/AVC. Αποκωδικοποιητής χρειάζεται για κάθε συσκευή. Συνδέεται απευθείας με την κεραία και την τηλεόραση. Δεν χρειάζεται αλλαγή κεραίας, αλλά ίσως χρειαστεί αλλαγή κατεύθυνσης. Η χρήση εξωτερικού αποκωδικοποιητή χρειάζεται δύο τηλεκοντρόλ: αυτό της τηλεόρασης, με το οποίο ανοιγοκλείνετε τη συσκευή, ρυθμίζετε ήχο, εικόνα και αλλάζετε αναλογικά κανάλια, και εκείνο του αποκωδικοποιητή, με το οποίο χειρίζεστε τα ψηφιακά κανάλια. Πρέπει να διευκρινιστεί εδώ πως τηλεόραση, η οποία λαμβάνει το σήμα των τεσσάρων ψηφιακών τηλεοπτικών σταθμών της ΕΡΤ (Σινέ+, Πρίσμα+, Info+ και Σπορ+), δεν σημαίνει απαραίτητα πως θα λαμβάνει και το ψηφιακό σήμα του «μπουκέτου» της Digea, καθώς η επίγεια ψηφιακή τηλεόραση της ΕΡΤ χρησιμοποιεί συμπίεση mpeg2 -άγνωστο γιατί. Οσοι, λοιπόν, διαθέτουν ενσωματωμένο ή εξωτερικό αποκωδικοποι-

ητή mpeg2 που διαθέτει υποδοχή μετατροπέα CI (Common Interface), μπορούν να τον μετατρέψουν σε mpeg4 με κάρτα μετατροπέα, γλιτώνοντας περιττά καλώδια και τηλεκοντρόλ. Οι τιμές των αποκωδικοποιητών ξεκινούν από 38 ευρώ και μπορούν να φτάσουν και τα 100 ευρώ, ανάλογα με τις δυνατότητες σύνδεσης που διαθέτουν (HDMI, USB) και τις δυνατότητες που προσφέρουν στην παρακολούθηση του τηλεοπτικού προγράμματος (καταγραφή σε σκληρό δίσκο, πάγωμα εικόνας). Σε αρκετές μάρκες έχει τοποθετηθεί και το λογότυπο της Digea, ώστε να διευκολύνεται ο καταναλωτής στη διαπίστωση συμβατότητας.

Ö © ä © á p Με ανάμικτα συναισθήματα, είναι η αλήθεια, αντέδρασαν οι Ελληνες στο πρώτο άκουσμα της είδησης της μετατροπής του αναλογικού τηλεοπτι-

κού σήματος σε ψηφιακό και στη χώρα μας (μίας από τις τελευταίες στην Ευρώπη). Μάλιστα, έπρεπε κάθε εμφάνιση της «οικογένειας Κλικλίκου», που ανέλαβε το βαρύ φορτίο να κάνει την ψηφιακή εποχή λίγο πιο συμπαθή στα μάτια μας, να συνοδεύεται από αυτό το πηχυαίο «βάσει Ευρωπαϊκής Οδηγίας» στα τελευταία δευτερόλεπτα των σποτ της. Κάτι η έλλειψη ολοκληρωμένης ενημέρωσης, κάτι το ότι το αγαπημένο «κουτί» των Ελλήνων βρέθηκε να απειλείται με βαριές «χιονοπτώσεις» -και μάλιστα εν μέσω Μουντιάλ- και οι διάφορες αρνητικές αντιδράσεις για το ψηφιακό σήμα δεν άργησαν να φανούν. Ευτυχώς, πλέον το θολό τοπίο από πλευράς ενημέρωσης δείχνει να έχει ξεκαθαρίσει, καθώς η Digea έδειξε να αντιλαμβάνεται την έλλειψη ενημέρωσης. Για περισσότερες πληροφορίες, λοιπόν, μπορείτε να επισκέπτεστε το συνεχώς ανανεούμενο www.digea.gr, ή να καλείτε στο 14510.

18 - 6 - 10

Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΗΝ ΟΝΕ

25 Ë{ pß © Ò ©Ö ä ¡©©

19 Ιουνίου 2000: η ένταξη της Ελλάδας στην ευρωπαϊκή Οικονομική και Νομισματική Ενωση (ΟΝΕ), αποτελεί κορυφαίο γεγονός της μεταπολιτευτικής περιόδου. Από μία μακροχρόνια σκοπιά θα μπορούσε να αναδειχθεί σε ιστορική καμπή, σηματοδοτώντας την είσοδο της χώρας στην τελική φάση της οικονομικής και κοινωνικής σύγκλισης με τις υπόλοιπες χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης. 19 Ιουνίου 2010: δέκα χρόνια μετά, η πορεία της χώρας στην ΟΝΕ δεν είναι όσο ομαλή φανταζόμασταν, και το ίδιο το εγχείρημα της ευρωζώνης τίθεται συχνά υπό αμφισβήτηση. Το «Ο» δεν έχει συγκολληθεί με ουσιαστικούς όρους με το υπόλοιπο «ΝΕ», ενώ ήδη γίνεται λόγος για την ευρωζώνη δύο και τριών... ταχυτήτων.

Η “Metropolis Weekend” επιχειρεί μία αποτίμηση των πρώτων δέκα χρόνων της Ελλάδας στην ΟΝΕ, καθώς και μία εκτίμηση της εξέλιξης του εγχειρήματος της ευρωζώνης, όπως αποτυπώνεται στην παρούσα συγκυρία.

Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΗΝ ΟΝΕ

18 - 6 - 10

n ¸À rÀ À³ ¸ À ¸ Ö ¡©É ©Ø ä

lÀ

κυκλοφορία του ευρώ στη χώρα μας ξεκίνησε επίσημα την 1η Ιανουαρίου του 2002. Ωστόσο, η έγκριση των ηγετών της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΕΕ) για την ένταξη της Ελλάδας στην Οικονομική και Νομισματική Ενωση (ΟΝΕ) ήρθε στις 19 Ιουνίου του 2000. Η συμμετοχή στην ευρωζώνη ήταν αποτέλεσμα διαδικασιών, που ξεκίνησαν στα μέσα της δεκαετίας του ’90. Η επιθυμία, μάλιστα, της ελληνικής κυβέρνησης να αποτελέσει το 12ο μέλος της ΟΝΕ είχε εκφραστεί ήδη από το 1998. Προκειμένου, όμως, να εκπληρωθούν τα κριτήρια της ένταξης και να φτάσουμε στη Σύνοδο Κορυφής της πορτογαλικής πόλης Φέιρα, όπου και επικυρώθηκε η συμφωνία, χρειάστηκε ένα επιπλέον χρονικό διάστημα.

d¹ Æ ÆÑ È¨ ¨wÆ È¨ Ê j Αναμφισβήτητα, πολιτικός πρωταγωνιστής εκείνης της περιόδου ήταν ο Κώστας Σημίτης. Με αφορμή μάλιστα τη συμπλήρωση δέκα ετών από την είσοδο της χώρας στην ευρωζώνη, ο τότε πρωθυπουργός υποστηρίζει σε πρόσφατο άρθρο του πως είχε την πεποίθηση ότι «η χώρα έπρεπε, με οποιοδήποτε κόστος, να συνταχθεί με τον πυρήνα των χωρών που θα συγκροτούσαν τελικά την ΟΝΕ». Η αναγκαιότητα αυτή, σύμφωνα με τον πρώην πρωθυπουργό, ήταν πολιτική και οικονομική, καθώς «η ΟΝΕ θα διασφάλιζε συνθήκες οικονομικής σταθερότητας και ανάπτυξης, σε σχέση με ένα παρελθόν συνεχών κρίσεων, μόνιμης αστάθειας και αβεβαιότητας». Δεν έχει άδικο ο κ. Σημίτης να υπογραμμίζει σήμερα ότι η συμμετοχή στην ΟΝΕ απο-

τέλεσε τεράστια ευκαιρία προς αξιοποίηση για τους πρωταγωνιστές της ελληνικής, αλλά και της ευρωπαϊκής οικονομίας. Πράγματι, κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι ο μέσος ρυθμός ανάπτυξης την τετραετία 2000-2003 ήταν 4,2% ενώ στην ΕΕ των «15» μόλις 1,8%, ότι οι ρυθμοί πληθωρισμού ύψους άνω του 10% μειώθηκαν σημαντικά, ότι τα επιτόκια χορηγήσεων από το επίπεδο του 23% το 1995 «βούτηξαν» στο 7% στο τέλος του 2003 και πως τα επιτόκια των στεγαστικών δανείων έπεσαν από επίπεδα άνω του 14% σε επίπεδα κοντά στο 5%. Ωστόσο, δεν φαίνεται να αποφεύγει την υπερβολή όταν υποστηρίζει ότι η παραγωγική βάση της χώρας είναι εξαιρετικά περιορισμένη ή ότι το χαμηλό επιτόκιο των στεγαστικών δανείων έκανε το «όνειρο της απόκτησης στέγης προσιτό στο μεγαλύτερο μέρος των Ελλήνων». Το ποσοστό ιδιοκατοίκησης στην Ελλάδα, άλλωστε, συγκαταλέγεται στα υψηλότερα της Ευρώπης πολύ πριν από την τελευταία δεκαετία, ενώ σε μια χώρα που ανήκει σήμερα, παρά τον δρόμο ανάπτυξης που ακολούθησε, στις τριάντα πλουσιότερες του κόσμου, δεν ταιριάζει η λογική της... Ψωροκώσταινας. Επιπλέον, τα χαμηλά επιτόκια, που πράγματι επικράτησαν την τελευταία δεκαετία, σε συνδυασμό με ένα στρεβλό οικονομικό μοντέλο ανάπτυξης, που βασίστηκε στην υψηλή ροπή της ιδιωτικής κατανάλωσης, οδήγησαν σε κατακόρυφη αύξηση του χρέους των νοικοκυριών, το οποίο μαζί με το χρέος των επιχειρήσεων, που μόνο τυχαία δεν αυξάνεται την ίδια περίοδο, ανέρχονται σήμερα σε επίπεδα ανάλογα του δημόσιου χρέους και είναι πολύ πιθανό να αποτελέσουν τους επόμενους βρόχους για το μέλλον της ελληνικής οικονομίας.

Το ευρώ, όπως κάθε νόμισμα, έχει δύο «όψεις». Η εν λόγω διαπίστωση, άλλωστε, μάλλον βρίσκει σύμφωνο και τον πρώην πρωθυπουργό, ο οποίος, μόλις μια εβδομάδα πριν από την ένταξη της Ελλάδας στην ΟΝΕ (12/6/2000), έγραφε σε άρθρο του: «Η συμμετοχή στο ευρώ δεν είναι η άφιξη στην ‘Ιθάκη’, αλλά η αρχή μιας αισιόδοξης και ελπιδοφόρας πορείας για τη χώρα, την κοινωνία και τους πολίτες». Παράλληλα, επισημαίνοντας πως «πρέπει να πετύχουμε μεγαλύτερη κοινωνική συνοχή αυξάνοντας την απασχόληση και καταπολεμώντας τη φτώχεια», ο Κώστας Σημίτης προφητικά περιέγραφε το πολιτικό στοίχημα, το οποίο έπρεπε να κερδηθεί στη συνέχεια.

»Æ¨wÆ Ê¨ Ë Ñ Δέκα χρόνια μετά την ένταξη της Ελλάδος στην ΟΝΕ, το παραπάνω στοίχημα για την πορεία της χώρας φαίνεται πως έχει λάβει πλέον πανευρωπαϊκές διαστάσεις σε ένα πολύ διαφορετικό «περιβάλλον». Οι Ευρωπαίοι ηγέτες, παγιδευμένοι σήμερα στις εγγενείς αδυναμίες της ευρωζώνης και τις αντιθέσεις τους για το πώς οι αδυναμίες αυτές μπορούν να ξεπεραστούν, «πετούν» από το καράβι που πηγαίνει στην «Ιθάκη», ως παρωχημένες, έννοιες όπως η αλληλεγγύη και η συνοχή. Στο κείμενό του ο κ. Σημίτης αναφέρει κάτι πολύ σωστό. Οτι στη διάρκεια της συνεχούς ισχυροποίησης του ευρώ «μηχανισμοί έγκαιρης προειδοποίησης επερχόμενων οικονομικών διαταραχών λειτουργούν, αλλά δεν γίνονται εύκολα αντιληπτοί». Αντίστοιχα, όμως, στην παρούσα συγκυρία που το ενιαίο νόμισμα δείχνει να αποδυναμώνεται, πόσο εύκολα γίνεται αντιληπτή η λειτουργία μηχανισμών έγκαιρης προειδοποίησης επερχόμενων πολιτικών διαταραχών;

18 - 6 - 10

Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΗΝ ΟΝΕ

lÀ ¸ ¸½ ®À ÀtsjÀ ¸ ¸ ±À½ ¸ ½± .©y Å Æ ¨~ w ÉÆ © p Ò© © Ñ ¨Õ â

«Χωρίς μεταρρυθμίσεις δεν είναι εφικτή η βιώσιμη συμμετοχή μας στην ΟΝΕ», τονίζει ο πρώην υπουργός Οικονομίας και πρωτεργάτης της ένταξής μας, κ. Γιάννος Παπαντωνίου. Παράλληλα, υπογραμμίζει πως μία ενδεχόμενη έξοδός μας από τη ζώνη του ευρώ θα είχε καταστροφικά αποτελέσματα για τη χώρα και για το βιοτικό επίπεδο των πολιτών. Τέλος, καταθέτει τις προτάσεις του για την επιβίωση της ΟΝΕ, κυρίως μέσα από τη δημιουργία μηχανισμών που εξασφαλίζουν ενιαία ρύθμιση και εποπτεία του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Ποιο ήταν το κλίμα που επικρατούσε πριν από την ένταξη; Η απόφαση για την ένταξη στην ΟΝΕ υιοθετήθηκε από την κυβέρνηση του Ανδρέα Παπανδρέου τον Οκτώβριο του 1993 και οριστικοποιήθηκε, όταν ανέλαβα το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας το Μάιο του 1994. Η χώρα την περίοδο εκείνη είχε τεράστιο έλλειμμα (12,2% του ΑΕΠ), πληθωρισμό που ακουμπούσε το 15% και μια οικονομία σε κατάσταση ύφεσης. Ελάχιστοι, λοιπόν, πίστευαν πως η Ελλάδα θα πληρούσε σε πέντε χρόνια τα κριτήρια ένταξης στην ΟΝΕ. Οι πολίτες αλλά και τα ΜΜΕ δεν είχαν καμία ελπίδα για τις δυνατότητες της κυβέρνησης. Ποιοι ήταν οι σταθμοί-ορόσημο μέχρι την ένταξη; To Πρόγραμμα Σύγκλισης που εγκρίθηκε από το ECOFIN το Νοέμβριο του 1994. Με βάση αυτό, ο πληθωρισμός έπεσε σε μονοψήφιο αριθμό, το έλλειμμα μειώθηκε και γενικότερα άλλαξε η εικόνα της ελληνικής οικονομίας, δημιουργώντας συνθήκες εμπιστοσύνης τόσο στην ΕΕ, όσο και στις αγορές. Η ένταξη της δραχμής το 1998 στο Μηχανισμό Συναλλαγματικών Ισοτιμιών και η παράλληλη υποτίμησή της, ουσιαστικά, «κλείδωσαν» την ένταξη στην ευρωζώνη. Οι μεγάλες διαρθρωτικές αλλαγές που έλαβαν χώρα την περίοδο 1998-1999. Μετοχοποιήσεις, ιδιωτικοποιήσεις (για παράδειγμα, η Ιονική Τράπεζα), τέθηκαν στην πρώτη γραμμή της ατζέντας, μέσα από ένα ευρύ πλαίσιο κοινωνικού διαλόγου και συναίνεσης, οδήγησαν σε βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, ενώ η αποτελεσματική καταπολέμηση της φοροδιαφυγής επέτρεψε τη μείωση των φορολογικών συντελεστών και την αύξηση των κοινωνικών δαπανών. Συνεκτικός σχεδιασμός, πειθαρχία, διάλογος συνέθεταν την πολιτική προσέγγιση για την ένταξη στην ΟΝΕ. Σε κάθε περίπτωση, η κυβέρνηση προέτασσε το συμφέρον του τόπου απέναντι σε στενές κομματικές και συντεχνιακές σκοπιμότητες, και η εκλογική νίκη το 2000 δικαίωσε την επιλογή αυτή.

Ποιο ήταν το μυστικό της επιτυχίας; Η ειδοποιός διαφορά με τις προηγούμενες κυβερνήσεις ήταν η ίδια η δομή της κυβέρνησης. Είχε ένα συνεκτικό και λειτουργικό σχήμα, με ισχυρό υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών, το οποίο κατά βάση συντόνιζε και καθοδηγούσε τα υπόλοιπα υπουργεία. Παράλληλα, υπήρχε εξαιρετική συνεργασία με την Τράπεζα της Ελλάδος, η οποία με επικεφαλής τον Λουκά Παπαδήμο, διαδραμάτιζε έναν ευρύτερο συμβουλευτικό ρόλο, ενώ σημαντική ήταν η παρουσία πολλών συνεργατών, αρκετοί από τους οποίους κατέχουν σήμερα θέσεις πολιτικής και διοικητικής ευθύνης. Παρά το γεγονός πως ήμασταν μαζί για οκτώ περίπου χρόνια, οι σχέσεις μας ήταν φιλικές, εποικοδομητικές, με κυρίαρχο το πνεύμα της συλλογικότητας, σε όλες τις δραστηριότητές μας. Η παρουσία μας στην ΟΝΕ σε ποιους σταθμούς μπορεί να χωριστεί; Η πρώτη περίοδος είναι από το 2000 έως το 2004. Σε γενικές γραμμές, αξιοποιήσαμε τα οφέλη από την ένταξη στην ΟΝΕ, οι ρυθμοί ανάπτυξης επιταχύνθηκαν, ο πληθωρισμός μειώθηκε δραστικά με συνακόλουθη αύξηση των πραγματικών εισοδημάτων των εργαζομένων. Εκείνη η περίοδος χαρακτηρίστηκε από μεγάλα έργα υποδομών -ιδιαίτερα για την προετοιμασία των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004- χαμηλά επιτόκια, ισχυρό νόμισμα, που οδήγησαν με τη σειρά τους σε υψηλότερα επίπεδα την καταναλωτική και επενδυτική δαπάνη. Ολα αυτά βοήθησαν στην αύξηση της ζήτησης. Στα αρνητικά αυτής της περιόδου μπορούμε να καταγράψουμε την υποχώρηση της κυβέρνησης στο ασφαλιστικό, γεγονός που «ζημίωσε» ολόκληρη τη μεταρρυθμιστική προσπάθεια. Με αυτό τον τρόπο έκλεισε ο κύκλος των μεταρρυθμίσεων που συνδέθηκε με την ένταξη στην ΟΝΕ, κάτι που οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στη γενικότερη -εν μέρει δικαιολογημένη- κόπωση της ελληνικής κοινωνίας στις μεταρρυθμίσεις. Παρόλα αυτά, η κυβέρνηση όφειλε να δώσει την πολιτική μάχη και να αναλάβει το πολιτικό κόστος για τη συνέχιση των μεταρρυθμίσεων. Χωρίς

μεταρρυθμίσεις δεν είναι εφικτή η βιώσιμη συμμετοχή μας στην ΟΝΕ. Από την άλλη πλευρά, στην περίοδο 2004-2009 είχαμε υπερδιόγκωση του κράτους, δημοσιονομικό εκτροχιασμό και αδράνεια στις μεταρρυθμίσεις. Η ΝΔ είναι κατ΄εξοχήν υπεύθυνη για τη σημερινή κρίση. Είχε υποσχεθεί επανίδρυση του κράτους. Στην πράξη, επικράτησε η χαλαρότητα και η πελατειακή διαχείριση στα όρια του φαύλου παλαιοκομματισμού. Η χώρα έχασε το βηματισμό της και παρασύρθηκε στη δίνη της παγκόσμιας κρίσης. Πώς βλέπετε τα σενάρια εξόδου από την ΟΝΕ; Καταστροφικά. Κάτι τέτοιο θα είχε ως αποτέλεσμα: μεγάλη υποτίμηση του εθνικού νομίσματος και αντίστοιχη πτώση του βιοτικού επιπέδου των πολιτών. Η υποτίμηση θα αύξανε το ποσοστό του δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ, με αποτέλεσμα τη χρεοκοπία. Η επαναφορά της δραχμής θα βοηθούσε μόνο βραχυπρόθεσμα την ανταγωνιστικότητα. Οι εργαζόμενοι, έχοντας απολέσει μεγάλο μέρος του εισοδήματός τους, θα διεκδικούσαν αυξήσεις, εξανεμίζοντας το κέρδος της ανταγωνιστικότητας. Παράλληλα η Ελλάδα, για να στηρίξει το νόμισμά της, θα διατηρούσε υψηλά τα επιτόκια, ώστε να αποφύγει τις συνεχείς υποτιμήσεις. Αυτό θα οδηγούσε στο λεγόμενο στασιμοπληθωρισμό ή, με άλλα λόγια, στον «αργό θάνατο» της ελληνικής οικονομίας. Quo vadis Euro? Το μέλλον του ευρώ είναι αβέβαιο και θολό, αν και γίνονται προσπάθειες ανασυγκρότησης του συστήματος διακυβέρνησης της ευρωζώνης. Σε κάθε περίπτωση, για την επιβίωση του ευρώ απαιτείται: Αυστηρότερος συντονισμός της δημοσιονομικής πολιτικής των κρατών-μελών, με τελικό στόχο την κατάρτιση κοινών προϋπολογισμών. Δημιουργία μηχανισμών που εξασφαλίζουν ενιαία ρύθμιση και εποπτεία του χρηματοπιστωτικού συστήματος, κοινές εγγυήσεις για τις τράπεζες και διαδικασίες διάσωσης των υπερχρεωμένων χωρών-μελών. Η δημιουργία Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ταμείου μπορεί να συμβάλει προς αυτή την κατεύθυνση.

Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΗΝ ΟΝΕ

Ö © á p ©p{ á

©{ ß{

18 - 6 - 10

Éµº§»²É®¯·É»²o«§·¯³ ¼¸É¼¥¶¸¿É¼¸ÁÉ¯Áº¹ Ö ¡©Ï à©Ø ¢ Ò

Ö ©É ¡ © p Ò

τις 19 Μαΐου συμπληρώνονται 10 χρόνια συμμετοχής της Ελλάδας στη ζώνη του ευρώ. Τον Ιούνιο του 2000, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Φέιρα, επί πορτογαλικής προεδρίας, επικύρωσε την ένταξη της χώρας στη ζώνη του ευρώ, επιβραβεύοντας έτσι τις προσπάθειες του ελληνικού λαού, στο πλαίσιο μιας εξαετούς πορείας αυστηρής δημοσιονομικής προσαρμογής, στο τέλος της οποίας η Ελλάδα πληρούσε πλέον τα κριτήρια του Μάαστριχτ και εισήλθε επάξια στη ζώνη του ευρώ, δηλαδή στο «σκληρό πυρήνα» της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Σήμερα, η ζώνη του ευρώ αντιμετωπίζει τη χειρότερη κρίση στην ιστορία της. Οι καθυστερήσεις, η ολιγωρία και οι εσωτερικές αντιδικίες σε ό,τι αφορούν στην ενδεδειγμένη αντιμετώπιση της ελληνικής κρίσης, έστειλαν, δυστυχώς, το λάθος μήνυμα στις αγορές, που δεν σταμάτησαν στιγμή, στη διάρκεια των τελευταίων μηνών, να «δοκιμάζουν» όχι πλέον την οικονομική αλλά την πολιτική συνοχή της ζώνης του ευρώ. Εστω καθυστερημένα, η Ευρωπαϊκή Ενωση έκανε σημαντικά βήματα προς τα μπρος, με την ενεργοποίηση του Μηχανισμού Στήριξης της Ελλάδας και τη συγκρότηση ενός δεύτερου μηχανισμού για τη σταθερότητα της ζώνης του ευρώ. Ταυτοχρόνως, η ελληνική κρίση που μετεξελίχθηκε σε κρίση του ευρώ, έδωσε το έναυσμα για να ανοίξει μια ευρύτερη συζήτηση στους κόλπους της Ενωσης, γύρω από τις γενικότερης αδυναμίες και παθογένειες της ζώνης του ευρώ και τους ενδεδειγμένους τρόπους αντίδρασης ώστε να αποφευχθούν παρόμοιες κρίσεις στο μέλλον. Η Ενωση έχει σήμερα δύο επιλογές μπροστά της: είτε να περιοριστεί στα «επιφαινόμενα», δηλαδή αποκλειστικά και μόνο στη δημοσιονομική κρίση και στην ανάγκη μέτρων αυστηρής επιτήρησης και κυρώσεων σε περιπτώσεις δημοσιονομικής «παρεκτροπής», είτε να προχωρήσει σε μια ουσιαστική αποτίμηση των βαθύτερων προβλημάτων και αδυναμιών στη δεκαετή κυκλοφορία του ευρώ, τα οποία ήρθαν στο προσκήνιο με αφορμή την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση που ξέσπασε τον Οκτώβριο του 2008. Για την Ευρώπη, η σημερινή κρίση μπορεί πραγματικά να αναδειχθεί σε μια μοναδική ιστορική ευκαιρία, για να γίνουν αποφασιστικά βήματα προς την κατεύθυνση ενός ουσιαστικού και στενού δημοσιονομικού και οικονομικού συντονισμού και την εγκαθίδρυση μιας πραγματικής «οικονομικής διακυβέρνησης», που θα ισχυροποιήσει το ευρώ και θα το θωρακίσει απέναντι στις επιθέσεις των αγορών. Για την Ελλάδα, που έχει αναμφισβήτητα μπροστά της ένα δύσκολο δρόμο -καθώς βρέθηκε στο χείλος της χρεοκοπίας εξαιτίας των καταστροφικών πολιτικών της προηγούμενης διακυβέρνησης, αλλά και αδυναμιών και παραλείψεων δεκαετιών- η σημερινή κρίση αποτελεί επίσης μια ιστορική ευκαιρία. Εάν την αξιοποιήσουμε, προχωρώντας με αίσθημα ευθύνης και συλλογικότητας στις αναγκαίες τομές, έχουμε όλες τις δυνατότητες να βάλουμε τις βάσεις για να (ξανα)γίνει η Ελλάδα ένας ισχυρός και αξιόπιστος εταίρος, που θα συμβάλλει στην οικοδόμηση της Ευρώπης του «αύριο». Μιας Ευρώπης που θα βασίζεται στην πράσινη ανάπτυξη, στις νέες τεχνολογίες, στη γνώση και την καινοτομία και θα αποτελεί την πιο ισχυρή και ανταγωνιστική οικονομική ζώνη του πλανήτη. Για την Ελλάδα -όπως και για την Ευρώπη- τίποτα δεν είναι αυτονόητο, όμως το στοίχημα μπορεί και πρέπει να κερδηθεί. Ì¨ ¨È ¨ o Ñ¨ ß ¨ Þ ¨ ¨ È ÓÎ

ριν από δέκα χρόνια η Ελλάδα υπέγραφε την ένταξή της στην ΟΝΕ. Πριν από λίγες μέρες, παραλίγο να προκαλέσει κρίση στην ίδια την ευρωζώνη. Κρίση που, σημειωτέον, δεν έχει απολύτως ξεπεραστεί ακόμα. Η Ελλάδα δεν είχε άλλη επιλογή από το να ενταχθεί στην ΟΝΕ. Η Ευρώπη, επίσης, δεν είχε ίσως άλλη επιλογή από το να περάσει από τα εθνικά νομίσματα στο ευρώ. Ωστόσο, η Ελλάδα μπήκε στο ευρώ χωρίς να κάνει όλα τα απαραίτητα βήματα για την εξυγίανση της οικονομίας της, τόσο πριν από την εισαγωγή του ευρώ στην πατρίδα μας όσο και μετά. Και η Ευρώπη αποφάσισε να έχει κοινή νομισματική πολιτική, χωρίς να έχει εγκαίρως εισάγει κοινούς δημοσιονομικούς κανόνες που θα επέτρεπαν μια πιο ομαλή λειτουργία της ΟΝΕ. Εχοντας ως αφετηρία τα πάγια διαρθρωτικά προβλήματα της ελληνικής οικονομίας, η διεθνής οικονομική κρίση που ξεκίνησε το 2008, σε συνδυασμό με ατυχείς χειρισμούς της ελληνικής κυβέρνησης τους τελευταίους μήνες αλλά και την καθυστερημένη αντίδραση της ΕΕ στο πρόβλημα, έφεραν την Ελλάδα στην «αγκαλιά» του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Το δικό μας πρόβλημα συζητήθηκε περισσότερο από κάθε άλλο, διότι η ελληνική κυβέρνηση προσφέρθηκε να γίνει η πατρίδα μας το επικοινωνιακό και κερδοσκοπικό επίκεντρο της κρίσης. Ωστόσο, πριν από μας έντονα οικονομικά προβλήματα παρουσίασαν η Ουγγαρία, η Λετονία, η Ρουμανία και η Ιρλανδία (η τελευταία μέλος της ευρωζώνης). Και μετά από μας η Ισπανία, η Πορτογαλία, η Ιταλία, ακόμα και η Μεγάλη Βρετανία. Η κρίση έφερε στο προσκήνιο τις γενικότερες διαρθρωτικές αδυναμίες που ο μηχανισμός του ευρώ «κουβαλάει» πάνω του. Μπορεί η δημιουργία ενός ενιαίου νομίσματος να είχε για την Ευρώπη πολύ μεγάλη οικονομική και πολιτική σημασία, δεν βασίστηκε όμως από την αρχή στα κατάλληλα δημοσιονομικά εργαλεία που θα μπορούσαν να στηρίξουν το όλο εγχείρημα σε δύσκολες περιόδους. Ο σχεδιασμός του ευρώ δεν συνδυάστηκε με κοινούς δημοσιονομικούς κανόνες, παρά μόνο με την εκ των υστέρων υιοθέτηση του Συμφώνου Σταθερότητας, το οποίο, με τρόπο εξίσου κατανοητό αλλά και αυθαίρετο, επέβαλε το όριο του 3% για το έλλειμμα και του 60% επί του ΑΕΠ για το χρέος. Ο, από το... παράθυρο, συντονισμός των δημοσιονομικών πολιτικών δεν είχε τα ποθούμενα αποτελέσματα, καθώς ακόμα και η Γερμανία και η Γαλλία δεν τήρησαν τα όρια που τέθηκαν. Για την Ευρωπαϊκή Ενωση, και ακόμα περισσότερο για τα κράτη-μέλη της ευρωζώνης, η κρίση δεν σημαίνει το τέλος του ευρώ. Εξάλλου, οι αιτήσεις δεν σταματούν -με 17ο μέλος την Εσθονία πρόσφατα. Ωστόσο, η κρίση σημαίνει ανάγκη για αλλαγές. Σημαίνει ουσιαστική συζήτηση για κοινούς ευρωπαϊκούς δημοσιονομικούς κανόνες από την πόρτα, όχι από το παράθυρο! Μπορεί Γερμανοί και Γάλλοι, Βόρειοι και Νότιοι, πλουσιότεροι και φτωχότεροι, να έχουν διαφορετική άποψη για το ποια θα είναι η λύση, αλλά συμφωνούν απόλυτα ότι πρέπει να υπάρξει λύση. Ολοι είμαστε στο ίδιο πλοίο. Οπως μέχρι τώρα όλες οι χώρες της ευρωζώνης, για διαφορετικούς λόγους καθεμιά, κάτι κέρδισαν από το ευρώ, έτσι κι από εδώ και πέρα κάτι πρέπει να κερδίζουν. Η κατεδάφιση του ευρώ θα είναι αρνητική εξέλιξη για όλους. Οι εμβαλωματικές λύσεις δεν προσφέρουν σιγουριά, ιδιαίτερα με τα σημερινά οικονομικά δεδομένα. Ενας μόνο δρόμος υπάρχει για όλους μας. Να μάθουμε το μάθημα της τελευταίας κρίσης και να θεσπίσουμε δημοσιονομικούς κανόνες που θα αντιμετωπίζουν τέτοιου είδους κρίσεις, θα στηρίζουν την ΟΝΕ σε πιο σταθερά θεμέλια και θα δημιουργούν τις προϋποθέσεις για μια πιο ισχυρή Ευρώπη. Η κρίση μπορεί να είναι μια ευκαιρία. .¨ ¨Î Þ ¨× ¡ Ñ ß ¨ Þ ¨É ¨È ¨ ¨Ò

18 - 6 - 10

Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΗΝ ΟΝΕ

i ® À³ Ö ¡© pà ©Ó ©Ø ¡ â ¡

ν μέσω της διαδικασίας «διάσωσης» ή ανάταξης της εθνικής μας οικονομίας υπό την εποπτεία της «τρόικας», η Ελλάδα συμπληρώνει στις 19 Ιουνίου του 2010 δέκα χρόνια από την υπογραφή της συμφωνίας ένταξης στο κοινό νόμισμα. Η επετειακή στιγμή συνοδεύεται από ένα πρωτόγνωρα εκρηκτικό μείγμα χρέους και ελλείμματος, που οδήγησε τη χώρα να διεκδικήσει το δικαίωμά της στην ευρωπαϊκή αλληλεγγύη. Η τελευταία, όμως, αποδείχθηκε εν μέρει «ευρωπαϊκή» (λόγω της συμμετοχής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου) και ακόμη λιγότερο «αλληλέγγυα» (λόγω του υψηλού επιτοκίου δανεισμού και των κοινωνικών επιπτώσεων των έκτακτων μέτρων δημοσιονομικής εξυγίανσης). Και όλα αυτά, εν μέσω τόσο μιας παγκόσμιας κρίσης που καταδεικνύει, χωρίς αντίκρισμα, την ανάγκη μιας νέας θεσμικής αρχιτεκτονικής της παγκόσμιας οικονομίας, όσο και μιας έντονης ευρωπαϊκής θεσμικής αρρυθμίας. Σε αυτήν τη συγκυρία, επίσης, επτά μήνες από τη θέση σε ισχύ του νέου καταστατικού χάρτη της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΕΕ), η ευφορία της «συγκαταβατικής συναίνεσης» των πολιτών στο ευρωπαϊκό εγχείρημα αποτελεί παρελθόν. Εξ ου και το μείζον διακύβευμα: η ΕΕ αποτελεί μια «ανολοκλήρωτη» ένωση, πολιτικά ελλιπτική και δημοκρατικά ελλειμματική. Μία ένωση, η οποία δεν έχει αναδείξει ακόμη, και δη συλλογικά, την πολιτική της ταυτότητα ή την ικανότητα διακυβέρνησης που θα έπρεπε να διαθέτει στην παγκόσμια σκηνή. Μία ένωση, την οποία χαρακτηρίζει η απουσία επαρκών επιπέδων συστημικής συνοχής και θεσμικής όσο και ηγετικής

αυτοπεποίθησης. Η λογική, έτσι, της «φυγής προς τα εμπρός» φαντάζει ουτοπική, ενώ ακόμη και η επίτευξη εξισορρόπησης μεταξύ αποκλινουσών προτιμήσεων -η ίδια η τέχνη της ευρωπαϊκής συνδιάθεσης- κρίνεται αμφίβολη. Με δύο λόγια: η ποιοτική μετάβαση της Ευρώπης από μια ένωση (περιστασιακά, όσο και συμβατικά) κυρίαρχων κρατών σε μια πολιτικά εύρωστη και κοινωνικά συμμετοχική συγκρότηση, βρίσκεται σήμερα περισσότερο στη σφαίρα της φαντασίας παρά σε αυτήν του εφικτού. Quo vadis Europa? Μια πιθανή, αλλά όχι ιδιαίτερα ευοίωνη, απάντηση αφορά όχι στην κατεύθυνση ενός σύνθετου αλλά διακριτού και αυτο-αναγνωρίσιμου δήμου που θα ερείδεται στην ικανότητα των μελών του να μετέχουν της κοινής πολιτικής συγκρότησης, αλλά τη διαρκή διολίσθηση σε μια προοπτικά άγονη αντιπαράθεση ανάμεσα σε αντικρουόμενα συμφέροντα και σε διαφορετικές θεάσεις της πραγματικότητας -εν τέλει, της ίδιας της ανάγκης η κρίσιμη αυτή συγκυρία να μετουσιωθεί σε ευκαιρία συλλογικής δράσης. Οσο η λογική της συνδιάθεσης που επί μακρόν καθόριζε τις λειτουργίες του γενικού συστήματος -τη δομική του υπόσταση ως οργανωμένης συναρχίας μεταξύ συγκυρίαρχων δρώντων- δεν αντικαθίσταται από μια συλλογικά εμφορούμενη αξίωση για περισσότερη, όχι λιγότερη, «πολιτική Ευρώπη», τόσο θα μειώνονται οι πιθανότητες υπέρβασης των σημερινών συνθηκών.

Ô© © pà ©Ó ©Ø ¡ â ¡© á { à © à © ©Ë¡ { £ à ©Ô à © © Ò © { àp

~¥±©²² ³¥±¨Ì ¸±°¯¨ Ö ¡© ©Ï ¡ ¡p{ß ©

ωρίς καμιά αμφιβολία, η κρίση που αντιμετωπίζει η πατρίδα μας δεν είναι μόνο οικονομική. Είναι πολύπλευρη και αγγίζει το σύνολο των εκφάνσεων της θεσμικής, πολιτικής, κοινωνικής και οικονομικής οργάνωσης του κράτους. Ανέδειξε τις ανεπάρκειες, τις ελλείψεις, τα προβλήματα αλλά και τις μειονεξίες της διακυβέρνησης μιας ολόκληρης περιόδου, μιας ολόκληρης γενιάς, της μεταπολίτευσης. Σήμερα, ως χώρα, καλούμαστε να διαχειριστούμε τις συνέπειες αυτής της κρίσης. Καλούμαστε, μ’ άλλα λόγια, ν’ αντιμετωπίσουμε όλα αυτά που για δεκαετίες αφήσαμε να γιγαντωθούν και να πνίξουν τις δημιουργικές δυνάμεις του τόπου μας. Μπορεί η κατάσταση να είναι πραγματικά δυσάρεστη και δύσκολη, όμως δεν πρέπει να μείνουμε καθηλωμένοι σ’ αυτήν τη διαπίστωση. Πρέπει να βρούμε το κουράγιο ν’ αντιδράσουμε και με τομές και ρήξεις να βρεθούμε ξανά ως χώρα, αλλά και ως κοινωνία, στο προσκήνιο. Πρέπει ν’ αντιμετωπίσουμε την κρίση ως ευκαιρία, να βάλουμε τον πήχη ψηλά και να προσπαθήσουμε να δημιουργήσουμε τις αναγκαίες συνθήκες για μια καλύτερη Ελλάδα απαλλαγμένη από τα προβλήματα του χθες. Ισως τελικά αυτό να είναι και το μεγάλο στοίχημα της δικής μας γενιάς. Για τρία πράγματα μπορεί να περηφανεύεται η μεταπολίτευση: α) για τη δημοκρατική σταθερότητα, β) για την ένταξη της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ενωση και γ) για την ένταξη της Ελλάδας στην ΟΝΕ και το ευρώ. Πάνω σ’ αυτές τις παρακαταθήκες πρέπει να οικοδομήσουμε τη νέα Ελλάδα. Αυτές πρέπει να είναι οι

βάσεις για την υλοποίηση των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων, αλλά και των και πολιτικών που θα επαναφέρουν την πατρίδας μας σε τροχιά εξυγίανσης, ανάπτυξης, προόδου και ευημερίας. Κάθε άλλο μείγμα πολιτικής ίσως ν’ αποδειχθεί καταστροφικό. Προσωπική μου άποψη είναι ότι κάποιες σκέψεις που ακούστηκαν για έξοδο της Ελλάδας από την ΕΕ και το ευρώ, αποτελούν συνταγή αποτυχίας με απρόβλεπτες για τη χώρα συνέπειες. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η έξοδος από την κρίση απαιτεί θυσίες, σ’ ένα δρόμο ανηφορικό και δύσβατο. Ομως πυξίδα για την εύρεση πορείας σ’ αυτό το δύσκολο μονοπάτι αποτελούν οι τρεις παρακαταθήκες της μεταπολίτευσης που αναφέραμε παραπάνω. Η κρίση που αντιμετωπίζουμε έχει και μια ευρωπαϊκή διάσταση. Σαφώς και για τα χάλια της οικονομίας μας άμεσοι υπεύθυνοι είμαστε οι ίδιοι. Ομως κανένας πλέον δεν αρνείται ότι τα κερδοσκοπικά παιχνίδια, καθώς και η απουσία κεντρικής, κοινής και πάνω απ’ όλα συνεκτικής οικονομικής ευρωπαϊκής διακυβέρνησης δεν επιτάχυναν και δεν μεγέθυναν τις διαστάσεις της κρίσης. Η εξάπλωσή της και στις άλλες αδύναμες και αθωράκιστες οικονομίες της ευρωζώνης αποδεικνύει στην πράξη την παραπάνω διαπίστωση. Αρα μια συνολική απάντηση στην κρίση, τόσο σ’ ευρωπαϊκό επίπεδο όσο και σ’ εθνικό επίπεδο, θα ήταν περισσότερη κι όχι λιγότερη Ευρώπη, αλλά και γιατί όχι μια επιτάχυνση της πορείας προς την πολιτική ένωση της ΕΕ.

©Ô© © ©Ï ¡ ¡p{ß © á ©{ â © © â © ¡ ¡ à ©ËÏËÐ.

Ç ¨ ¨ Ç ¨

Ö ¡©Ó á ¡©Õ

Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΗΝ ΟΝΕ

18 - 6 - 10

Ενα πολύ ενδιαφέρον online debate φιλοξένησε το περιοδικό Economist στο διαδικτυακό του τόπο. Επικεντρωμένο στην επίκαιρη θεματολογία για το παρόν και το μέλλον της ΟΝΕ, το περιοδικό έδωσε το λόγο σε δύο διακεκριμένους πανεπιστημιακούς· τον Martin Feldstein, ο οποίος προκρίνει τις αποχωρήσεις κρατών από την ευρωζώνη, και τον Charles Wyplosz, που με τη σειρά του απορρίπτει μια τέτοια εξέλιξη, διαβλέποντας προοπτικές ισχυροποίησης της ευρωζώνης διαμέσου της σημερινής κρίσης. Ð¨ wÆ ÉÑ ¨ ¨ÑÆ Ê ÆÑÆ

Ð¨ Ë ¨ ¨ ¨ ¨

Ο Martin Feldstein θεωρεί πως έπειτα από 11 χρόνια η ΟΝΕ δεν μπορεί να συνεχίσει ως έχει. Η αποχώρηση τουλάχιστον ενός από τα μέλη της κρίνεται αναγκαία. Μία τέτοια εξέλιξη θα «θωρακίσει» τις αντοχές τόσο των εναπομεινάντων μελών, όσο και εκείνων που θα αποχωρήσουν, έναντι των επιδράσεων της υφιστάμενης κρίσης. Ο καθηγητής του Χάρβαρντ προτάσσει το ελληνικό παράδειγμα, για να θεμελιώσει το επιχείρημά του. Εστιάζοντας στην προσπάθεια της χώρας για δημοσιονομική προσαρμογή, θεωρεί πως εάν η χώρα παραμείνει στο ευρώ, ο στόχος της μείωσης του δημοσιονομικού ελλείμματος από το τρέχον 14% στο 4% μέσα στην επόμενη τετραετία, δεν είναι εφικτός. Η αποχώρηση από τη ζώνη του ευρώ και η επιστροφή στο υποτιμημένο νέο νόμισμα φαντάζει για τον Feldstein μονόδρομος. Ενας μονόδρομος που θα αναζωογονήσει τις ελληνικές παραγωγικές δομές και ως εκ τούτου τον εξαγωγικό τομέα της χώρας, κάτι που με τη σειρά του θα αμβλύνει τις επιπτώσεις από τις προσπάθειες για προσαρμογή. Παράλληλα, το υποτιμημένο νόμισμα θα βοηθήσει τη μείωση του τεράστιου ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου, τη στιγμή που, για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο μέσα από την παραμονή της χώρας στο ευρώ, υπολογίζεται πως απαιτείται μείωση των μισθών στον ιδιωτικό τομέα κατά 25%. Από τη στιγμή που η εισαγωγή της Ελλάδας στην ευρωζώνη δεν συνοδεύτηκε από παράλληλη αύξηση της εξωτερικής ζήτησης για ελληνικά προϊόντα και υπηρεσίες, φτάνοντας στο σημείο να καταγράφεται αυτή τη στιγμή ένα έλλειμμα της τάξης του 7% στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, η επιστροφή στη δραχμή μπορεί να αποτελέσει «ασπίδα» στις πιέσεις των αγορών και να βοηθήσει τη χώρα να κρατήσει μια ισορροπία στο εμπορικό της ισοζύγιο, χωρίς να καταφεύγει σε συνεχείς μειώσεις των μισθών. Ο Feldstein επισημαίνει ότι και οι αυξημένες πιθανότητες που διαθέτει η προοπτική αποχώρησης της Ελλάδας από τη ζώνη του ευρώ ίσως να είναι προϊόν των έντονων αντιδράσεων του γερμανικού Εκλογικού Σώματος. Το τελευταίο δεν φαίνεται διατεθειμένο να παράσχει μόνιμη οικονομική βοήθεια προς μία χώρα με έντονες παθογένειες, όπως η Ελλάδα. Οι πρόσφατες γερμανικές απειλές αποδεικνύουν πως η μη πρόβλεψη των Συνθηκών για αποβολή μιας χώρας από την ΟΝΕ μπορεί να καλυφθεί από μία «εθελούσια» έξοδο.

Στον αντίποδα, ο Charles Wyplosz, καθηγητής Οικονομικών στο Ινστιτούτο Διεθνών Σπουδών της Γενεύης, εμφανίζεται περισσότερο αισιόδοξος για το μέλλον της ΟΝΕ. Υπενθυμίζει πως η Συνθήκη του Μάαστριχτ διέθετε τρεις βασικές επιταγές για τη διατήρηση της δημοσιονομικής πειθαρχίας των κρατών-μελών. Η πρώτη αφορούσε στην απαγόρευση δημοσιονομικής διάσωσης ενός μέλους μέσω χρηματοδοτήσεων από άλλα μέλη, η δεύτερη στην απαγόρευση προς την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να εξαγοράσει μέρος του δημόσιου χρέους κάποιου κράτους-μέλους, και η τρίτη στο γνωστό Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Δεδομένου ότι, για να λειτουργήσει η τρίτη πρόβλεψη, απαιτείται περιορισμός της κρατικής κυριαρχίας, όταν παραβιάζονται κάποια όρια (εξέλιξη που θεωρείται αμφίβολη), o Wyplosz τάσσεται υπέρ της άρσης των απαγορεύσεων των δύο πρώτων επιταγών και την επικέντρωση των προσπαθειών σε αυτές. Ο Wyplosz, σε αντίθεση με τον Feldstein, «κρούει τον κώδωνα του κινδύνου» για το ενδεχόμενο επικείμενων αποχωρήσεων μελών από τη ζώνη του ευρώ. Για την Ελλάδα μία τέτοια προοπτική θα προκαλούσε τη μεγέθυνση του ήδη ασφυκτιούντος δημόσιου χρέους (λόγω της αδύναμης ισοτιμίας του νέου νομίσματος) και τη χρεοκοπία εκατομμυρίων Ελλήνων δανειοληπτών, νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Ακόμα μεγαλύτερες θα είναι οι αρνητικές επιπτώσεις για τη Γερμανία. Εάν η τελευταία αποφασίσει να αποχωρήσει, θα πρέπει να αναλογιστεί ότι μια τέτοια κίνηση θα σημάνει την απαρχή του τέλους της ίδιας της ΕΕ. Τόσο οι οικονομικές, όσο και οι πολιτικές επιπτώσεις από μια τέτοια απόφαση, θα είναι σαφώς μεγαλύτερες από αυτές που θα έχει να αντιμετωπίσει η Γερμανία μέσα από την παραμονή της σε μια προβληματική ΟΝΕ. Τέλος, ο Γάλλος οικονομολόγος υπενθυμίζει πως η επιστροφή στο παλιό νόμισμα δεν αποτελεί μια απλοϊκή διαδικασία. Αντιθέτως, συνοδεύεται από χρονοβόρες και περίπλοκες διαδικασίες, όπως η επανεκτύπωση χρήματος και οι απαιτούμενες νομοθετικές μεταρρυθμίσεις. Η απόφαση της 9ης Μαΐου για τη δημιουργία ενός τεράστιου ευρωπαϊκού μηχανισμού υποστήριξης, ύψους 750 δισ. ευρώ, απέδειξε πως οι Ευρωπαίοι διαμορφωτές πολιτικής έχουν επενδύσει ένα τεράστιο πολιτικό κεφάλαιο στην επιχείρηση διάσωσης. Η απόκλιση από τον αρχικό στόχο αυτής της επένδυσης ενδεχομένως να αποδειχθεί καταστροφική.

18 - 6 - 10

Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΗΝ ΟΝΕ

Ö © á p © © pÒ ¡ Ö ¡© Ø à ¡©Ö { á

lÀ

κρίση χρέους που πλήττει την Ευρώπη ήγειρε πολλές αμφιβολίες ως προς την αποτελεσματικότητα του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης (ΣΣΑ), βασικής συνιστώσας για τη διατήρηση κάποιου minimum βαθμού δημοσιονομικής εναρμόνισης μεταξύ των κρατών-μελών της ευρωζώνης. Το μοτίβο, μάλιστα, της παρούσας κρίσης, θυμίζει κατά κάποιον τρόπο το αντίστοιχο της κρίσης του Μηχανισμού Συναλλαγματικών Ισοτιμιών το 1992: οι κερδοσκόποι κινήθηκαν εναντίον των «αδύναμων κρίκων» της Ευρώπης, οι οποίοι αντιμετώπιζαν «δίδυμα ελλείμματα» (δημόσια οικονομικά και ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών), όπως και τότε. Επίσης, και στις δύο περιπτώσεις φάνηκε ότι ο έλεγχος είχε ξεφύγει τόσο από τα κράτημέλη, όσο και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή -τουλάχιστον μέχρι τις 9 Μαΐου για την τελευταία περίπτωση, οπότε και τα κράτη-μέλη υιοθέτησαν έναν κολοσσιαίο μηχανισμό στήριξης για τους εταίρους που αντιμετωπίζουν πρόβλημα δανειοδότησης. Μέσα σε αυτό το σκηνικό, έχουν παρουσιαστεί ουκ ολίγες προτάσεις για το τι θα πρέπει να πράττει η ευρωζώνη σε μελλοντικές αντίστοιχες περιπτώσεις, ώστε να κατασβήνει τη σπίθα, προτού να ξεσπά η πυρκαγιά. Μία ενδιαφέρουσα θεσμική πρόταση -η οποία πρωτοεμφανίστηκε σε έκθεση του Γερμανικού Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων (ΓΣΟΕ) τον περασμένο Νοέμβριοέρχεται από τους Peter Bofinger (καθηγητή Νομισματικής Πολιτικής και Διεθνούς Οικονομικής στο Πανεπιστήμιο του Wuerzburg και μέλος του think-tank CEPR) και Stefan Ried (μέλος του ΓΣΟΕ), οι οποίοι συνιστούν σε άρθρο τους στο portal πολιτικής του CEPR, voxeu.org (“A new framework for fiscal policy consolidation in Europe”, 20.05), τη δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Συμφώνου Σταθεροποίησης (ΕΣΣ), το οποίο θα λειτουργεί συμπληρωματικά προς το ΣΣΑ σε καιρούς κρίσης. Το Σύμφωνο αυτό θα διαθέτει πέντε βασικά χαρακτηριστικά, ορισμένα από τα οποία θα αποτρέπουν κάθε κράτος να ακολουθεί «άσωτες» δημοσιονομικές πολιτικές και κάποια άλλα θα το βοηθούν να αντεπεξέρχεται σε περιπτώσεις κρίσης.

»Æk¨wÇÑw Æ¨ Æ ÉÆ ¨µ ¨ ¨ wÊ Æ w Κατ’ αρχάς, οι συμμετέχουσες χώρες θα πρέπει να καταθέσουν ένα λεπτομερές σχέδιο εξισορρόπησης του προϋπολογισμού τους, το οποίο θα συμπεριλαμβάνει ένα πρόγραμμα περικοπής των μη-κυκλικών κρατικών δαπανών και έναν οδικό χάρτη για την υιοθέτηση μεταρρυθμίσεων στη φορολογική νομοθεσία. Τα μέλη του ΕΣΣ οφείλουν να εναρμονίσουν τις προσπάθειές τους για δημοσιονομική εξυγίανση. Ποιο το όφελος συμμετοχής σε ένα τέτοιο Σύμφωνο; Πρώτα απ’ όλα, για τις χώρες με χαμηλό έλλειμμα και χρέος, το ΕΣΣ προσφέρει ένα αυστηρό πλαίσιο σταθερότητας για όλα τα μέλη. Από την άλλη πλευρά, τα κράτη που αντιμετωπίζουν δημοσιονομικές υπερβάσεις θα έχουν το κίνητρο να κερδίσουν την εμπιστοσύνη των αγορών μέσω μιας αξιόπιστης δέσμευσης για δημοσιονομική πειθαρχία, γεγονός που θα τους εξασφαλίσει χαμηλά επιτόκια δανεισμού. Επίσης, οι συμμετέχουσες χώρες θα πρέπει να εφαρμόσουν ένα νόμο αυτόματης αύξησης της φορολογίας (εν είδη «φόρου χρέους» ή «φόρου ελλείμματος») σε περίπτωση που η χώρα υπερβαίνει τα δημοσιονομικά όρια

που έχουν τεθεί. Το συγκεκριμένο καθεστώς φορολογίας θα διατηρείται για όσο διάστημα διαπιστώνονται υψηλά ελλείμματα/χρέη. Αυτό το στοιχείο θα καθιστά σαφές στους ψηφοφόρους ότι είναι στο χέρι τους να διαχειριστούν τα υψηλά ελλείμματα και έτσι δεν θα επιβραβεύουν (με την ψήφο τους) πολιτικούς που υποστηρίζουν «σπάταλες» πολιτικές. Ενα τρίτο στοιχείο του Συμφώνου προβλέπει ότι κάθε συμμετέχουσα χώρα θα μπορεί να ζητά εγγυήσεις για την έκδοση νέου κυβερνητικού χρέους, το οποίο όμως θα πρέπει να συμβαδίζει με τις προσπάθειές της να ισοσκελίσει τον προϋπολογισμό της. Κάτι τέτοιο σημαίνει ότι η υγεία των δημοσιονομικών πολιτικών κάθε κράτους θα πρέπει να επιτηρείται τόσο πριν, όσο και μετά την έκδοση νέων ομολόγων -κατά προτίμηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ή από δοτά στελέχη του Συμφώνου. Σε περίπτωση παροχής εγγυήσεων, το επωφελούμενο κράτος θα πρέπει να πληρώνει ένα τέλος στο ΕΣΣ, το οποίο θα λειτουργεί ως αποζημίωση για τον κίνδυνο που αναλαμβάνεται, αλλά και ως λύση περιορισμού του ηθικού κινδύνου. Το τέλος αυτό, αφού εισπραχθεί, θα πρέπει να διαμοιράζεται στα μέλη του Συμφώνου. Εντούτοις, το ύψος του τέλους πρέπει να είναι τέτοιο, ώστε να εξασφαλίζει οφέλη και για τις δύο μεριές. Το ΕΣΣ θα πρέπει να αποζημιώνεται για την ανάληψη του κινδύνου αθέτησης των υποχρεώσεων, ενώ ο επωφελούμενος θα πρέπει να ικανοποιείται μέσω του μειωμένου κόστους δανειοδότησης που προκύπτει από την κατάθεση εγγυήσεων. Οι συγγραφείς προτείνουν αυτό το τέλος να είναι προοδευτικό, έχοντας ως πλαφόν το spread του αναφερόμενου κρατικού ομολόγου σε περίπτωση που δεν υπήρχαν εγγυήσεις. Τέλος, σε περίπτωση που μία χώρα δεν σέβεται τις υποχρεώσεις που πηγάζουν από το Σύμφωνο, αποκλείεται από την παροχή εγγυήσεων για τα ομόλογά της. Οι Bofinger και Ried συνιστούν την επιτήρηση της δημοσιονομικής πολιτικής των κρατών-μελών, είτε από την Επιτροπή, είτε από ένα όργανο του ΕΣΣ. Η πρόταση των δύο επιφανών οικονομολόγων συνάδει και με τις πρόσφατες απαιτήσεις της Επιτροπής (στις 12 Μαΐου) για την «ενίσχυση του συντονισμού των οικονομικών πολιτικών» εντός της ευρωζώνης και τη βελτίωση του ΣΣΑ. Το Ευρωπαϊκό Σύμφωνο Σταθεροποίησης θα μπορούσε να είναι το επόμενο βήμα της διαδικασίας ολοκλήρωσης στο πεδίο της δημοσιονομικής πολιτικής.

Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΗΝ ΟΝΕ

18 - 6

t À ¸ ½ ±À À Ö ¡© Ø à ¡©Ö { á

1970 1957

Υπογράφεται η Συνθήκη της Ρώμης, η οποία, ασφαλώς, δεν αναφέρει τίποτα περί νομισματικής ενοποίησης. Εξάλλου, το μεταπολεμικό σκηνικό της διεθνούς οικονομίας έχει διαμορφωθεί από το σύστημα του Bretton Woods, το οποίο καθόριζε τη διεθνή συναλλαγματική σταθερότητα, έχοντας ως σημεία αναφοράς το χρυσό και το αμερικανικό δολάριο.

Δημοσιεύεται η Εκθεση Werner, η οποία προβλέπει μία διαδικασία τριών σταδίων για την επίτευξη της ΟΝΕ εντός μιας δεκαετίας. Κατά το τελικό στάδιο θα επιτυγχανόταν η αμετάκλητη μετατρεψιμότητα των νομισμάτων, η ελεύθερη μεταφορά κεφαλαίων και το οριστικό «κλείδωμα» των συναλλαγματικών ισοτιμιών, ή, πιθανώς, η δημιουργία ενός κοινού νομίσματος. Προς αυτήν την κατεύθυνση, η έκθεση πρότεινε στενότερο συντονισμό των οικονομικών πολιτικών, αλλά και την επιβολή πλαισίου για τις εθνικές δημοσιονομικές πολιτικές.

1969

Επειτα από συνεχείς συναλλαγματικές αναταράξεις (ανατίμηση γερμανικού μάρκου και υποτίμηση γαλλικού φράγκου) και τον κλονισμό του δολαρίου, η Οικονομική και Νομισματική Ενωση τίθεται ως επίσημος στόχος της Κοινότητας, στο πλαίσιο της Συνόδου Κορυφής της Χάγης.

1990

Η Συνθήκη του Μάαστριχτ προβλέπει τη διαδικασία τριών σταδίων (19912002) προς την επίτευξη της ΟΝΕ και ορίζει τα κριτήρια σύγκλισης που πρέπει να ικανοποιηθούν για την υιοθέτηση του κοινού νομίσματος. Επιπρόσθετα, τα κράτη-μέλη καλούνται να εναρμονίσουν τις εθνικές τους νομοθεσίες και τους κανόνες που διέπουν τη λειτουργία των κεντρικών τραπεζών, αλλά και νομισματικά ζητήματα.

1995

Στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Μαδρίτης «βαφτίζεται» το νέο νόμισμα. Και το όνομα αυτού: «ευρώ». Στο ίδιο Συμβούλιο καθορίζεται η μεταβατική διαδικασία προς το κοινό νόμισμα, η οποία θα ξεκινούσε την 1η Ιανουαρίου 1999.

1994

1979

Δημιουργείται το Ευρωπαϊκό Νομισματικό Σύστημα (ΕΝΣ), στο οποίο συμμετέχουν τα ευρωπαϊκά νομίσματα πλην της βρετανικής λίρας, και το οποίο στηρίζεται στην ιδέα των σταθερών, αλλά προσαρμόσιμων συναλλαγματικών ισοτιμιών σε σχέση με τη νεοπαγή Ευρωπαϊκή Νομισματική Μονάδα (ECU). Εντός του ΕΝΣ, οι διακυμάνσεις των ισοτιμιών ελέγχονται από το Μηχανισμό Συναλλαγματικών Ισοτιμιών (ΜΣΙ), ο οποίος συμπεριλαμβάνει έναν επιμέρους μηχανισμό αντιμετώπισης κρίσεων και ένα όργανο πρόληψης κρίσεων. Το ΕΝΣ αποτελεί την πρώτη σημαντική προσπάθεια ανάθεσης νομισματικών αρμοδιοτήτων σε κοινοτικό επίπεδο.

Ολοκληρώνεται το πρώτο στάδιο προς την ΟΝΕ, το οποίο αφορά την ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς και στην άρση των περιορισμών προς την περαιτέρω οικονομική ολοκλήρωση. Ιδρύεται επίσης ο «πρόγονος» της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, το Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ινστιτούτο (ΕΝΙ), το οποίο είναι επιφορτισμένο με την προετοιμασία των λεπτομερειών για το κοινό νόμισμα.

1996-97

Μετά το όνομα, έρχεται το σχήμα. Το ΕΝΙ παρουσιάζει τα σχέδια των χαρτονομισμάτων, με τα αντίστοιχα των κερμάτων να παρουσιάζονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το 1997. Η τελευταία είναι και η χρονιά της υπογραφής Συνθήκης του Αμστερνταμ, με την οποία ορίζονται οι κανόνες και οι ευθύνες του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης (ΣΑΑ).

6 - 10

Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΗΝ ΟΝΕ

1998

Ολοκληρώνεται το δεύτερο στάδιο προς την ΟΝΕ: 11 κράτη-μέλη ικανοποιούν τα κριτήρια σύγκλισης και σχηματίζουν το πρώτο κύμα εισερχόμενων στο κοινό νόμισμα. Πρόκειται για το Βέλγιο, τη Γερμανία, την Ισπανία, τη Γαλλία, την Ιρλανδία, την Ιταλία, το Λουξεμβούργο, την Ολλανδία, την Αυστρία, την Πορτογαλία και τη Φινλανδία. Την ίδια χρονιά, ιδρύονται το Ευρωπαϊκό Σύστημα Κεντρικών Τραπεζών και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Η δραχμή υποτιμάται κατά 14% και εισέρχεται στο Μηχανισμό Συναλλαγματικών Ισοτιμιών.

2007

Η Σλοβενία εισέρχεται στο ευρώ.

2020 2009

Η Σλοβακία γίνεται το 16ο μέλος της ευρωζώνης.

2000

Το Συμβούλιο αποφασίζει στις 19 Ιουνίου ότι η Ελλάδα πληροί τις προϋποθέσεις ένταξης στο ευρώ και η χώρα μας ετοιμάζεται να προσχωρήσει στη λέσχη των «11», την 1η Ιανουαρίου της επόμενης χρονιάς. Παρόλα αυτά, το ευρώ φαίνεται ευάλωτο στα πρώτα του βήματα· στις 26 Οκτωβρίου σημειώνει ιστορικό χαμηλό έναντι του δολαρίου, με την ισοτιμία στο 0,8252.

2011

Η Εσθονία αυξάνει τον αριθμό των κρατώνμελών της ευρωζώνης σε 17.

Σενάριο spillover: οι αναταράξεις του 2010 και η διαπίστωση ότι η ευρωζώνη είναι ευάλωτη απέναντι σε ασύμμετρα σοκ οδήγησαν στην ενίσχυση της δημοσιονομικής διακυβέρνησης (fiscal governance) σε κεντρικό, ευρωπαϊκό επίπεδο. Η πολιτική ολοκλήρωση προχωρά αργά, αλλά σταθερά. Πέραν της εμβάθυνσης της ενοποίησης, η επιτυχία της ευρωζώνης προσελκύει και άλλες χώρες που είχαν επιλέξει αρχικά να απόσχουν από τη συγκεκριμένη πρωτοβουλία.

2002

Επειτα από ένα μεταβατικό στάδιο, κατά το οποίο κυκλοφορούσαν ταυτόχρονα τα εθνικά νομίσματα και το ευρώ, το κοινό νόμισμα αντικαθιστά τα πρώτα. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη αλλαγή νομίσματος που συνέβη ποτέ στην παγκόσμια ιστορία.

2008

Η Κύπρος και η Μάλτα είναι τα νέα μέλη της ευρωζώνης. Η χρηματοπιστωτική κρίση που πλήττει την Αμερική στρέφει τους επενδυτές στο ευρώ. Ως αποτέλεσμα, το ευρωπαϊκό νόμισμα σημειώνει στις 27 Οκτωβρίου ιστορικό υψηλό έναντι του δολαρίου στο 1,5990.

2010 1999

Ξεκινά το τρίτο στάδιο προς την ΟΝΕ, κατά το οποίο «κλειδώνουν» οι συναλλαγματικές ισοτιμίες των πρώτων 11 κρατών-μελών της ευρωζώνης και πραγματοποιείται η μετάβαση στο ευρώ. Το ευρωσύστημα (ΕΚΤ και εθνικές κεντρικές τράπεζες) αναλαμβάνει τη νομισματική πολιτική της ευρωζώνης.

2020

Σενάριο spillback: οι εξελίξεις του 2010 οδήγησαν τις πλούσιες κυβερνήσεις στο συμπέρασμα ότι δεν μπορούν να χρηματοδοτούν το ευρωπαϊκό εγχείρημα. Σε ένα πλαίσιο, στο οποίο κυριαρχεί το εθνικό συμφέρον, και με την επιβολή ρήτρας περί αποβολής των κρατών-μελών που δεν ικανοποιούν τα κριτήρια της ευρωζώνης, η ΟΝΕ εγκαταλείπεται και η ΕΕ εκπίπτει σε ένα χαλαρό οργανισμό low politics -όπως είχε ξεκινήσει.

Η χρηματοπιστωτική κρίση στην Αμερική δίνει τη «σκυτάλη» στην κρίση δημοσίου χρέους στην Ευρώπη. Επειτα από μεγάλη καθυστέρηση, οι χώρες της ευρωζώνης σε συνεργασία με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αποφασίζουν την παροχή πακέτου διάσωσης (υπό τη μορφή δανείων) στην Ελλάδα, ύψους 110 δισ. ευρώ. Λίγο αργότερα, οι υπουργοί Οικονομικών της ΕΕ αποφασίζουν τη δημιουργία ενός μηχανισμού διάσωσης για όσες χώρες αντιμετωπίζουν πρόβλημα δανειοδότησης, στον οποίο συμμετέχει και το ΔΝΤ. Συνολικά 750 δισ. ευρώ καθίστανται διαθέσιμα γι' αυτόν το σκοπό. Ο κίνδυνος διάδοσης της κρίσης αποστρέφει τους επενδυτές από το ευρώ, το οποίο σημειώνει στις 8 Ιουνίου ιστορικό χαμηλό τετραετίας έναντι του δολαρίου, στο 1,1942.

Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΗΝ ΟΝΕ

18 - 6 - 10

Η πορεία του ευρώ στην Ελλάδα, από την 1η Ιανουαρίου του 2002, όταν αντικατέστησε τη δραχμή, έως σήμερα, ανέδειξε, αν μη τι άλλο, την «ιδιαίτερη», για να το θέσουμε ευγενικά, ψυχοσύνθεση του Ελληνα. Εδειξε, επίσης, την τεράστια σημασία που έχει η διαχείριση ενός νομίσματος, αφού η αξία του συνδέεται άμεσα με την ψυχολογία της αγοράς.

j ¸ ± À ¸ À¸ Ö ¡©Ó à ©Ï Ò

λοι θυμόμαστε πως με την ιστορική μετάβαση από τη δραχμή στο ενιαίο ευρωπαϊκό νόμισμα, οι τιμές των αγαθών εκτοξεύτηκαν στα ύψη εν μία νυκτί, με την τότε κυβέρνηση να παρακολουθεί τις επικίνδυνες για την ελληνική οικονομία αλλαγές ως απλός -και ανίσχυρος να επέμβει- θεατής. Η απουσία ελεγκτικών μηχανισμών έδωσε τότε την ευκαιρία στους «κερδοσκόπους της στιγμής», να εξομοιώσουν το κατοστάρικο της ελληνικής δραχμής με το ένα ευρώ της Ευρώπης. Η τυρόπιτα των εκατό δραχμών έγινε η τυρόπιτα του ενός ευρώ, ήτοι 3,4 φορές ακριβότερη, χωρίς να ιδρώσει το αυτί κανενός... Αποτέλεσμα: οι Ελληνες κατάφεραν ένα ωραιότατο... αυτογκόλ στην τσέπη τους, αφού οι μισθοί τους είχαν παραμείνει στα ίδια -προ ευρώ- επίπεδα. Καιρός για αυτοκριτική; Ισως, όσοι αναπολούν την αγοραστική δύναμη της δραχμής, πρέπει να αναλογιστούν πως το 2002 οι ίδιοι, αυθαίρετα και με την ψυχολογία του αρπακτικού, διατάραξαν την ισορροπία της αγοράς, ή -όπως λέει ο λαός- «έβαλαν τα χεράκια τους και έβγαλαν τα ματάκια τους». Παρόλα αυτά, το ευρώ άνοιξε νέους δρόμους για τη χώρα, προσφέροντας νέες δυναμικές σε όλους τους τομείς, ειδικά όσον αφορά στο εμπόριο και τον τουρισμό. Το κατά πόσον εκμεταλλευτήκαμε σωστά αυτές τις δυναμικές, είναι μια άλλη... πονεμένη ιστορία.

Ö © ß ©{ Ò Αφουγκραζόμενος την αγορά, ο κ. Κ. Μίχαλος, πρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αθηνών (ΕΒΕΑ), εκτιμά πως αν και το ευρώ δημιούργησε ένα ευνοϊκό και σταθερό μακροοικονομικό και νομισματικό περιβάλλον, με στόχο την αύξηση και βελτίωση των επενδύσεων, η μία και μοναδική οικονομική πολιτική -που εφαρμόζεται σε όλες τις χώρες της ευρωζώνης, ανεξαρτήτως των οικονομικών κύκλων στους οποίους αυτές βρίσκονται- αναιρεί την εξεύρεση λύσεων, όπως είναι η υποτίμηση της συναλλαγματικής ισοτιμίας ή η παρέμβαση στο ύψος των επιτοκίων, σε περιόδους κρίσεων, όπως αυτή που αντιμετωπίζει τώρα η Ελλάδα. «Από την άλλη», επισημαίνει ο κ. Μίχαλος, «όπως διαπιστώσαμε πρόσφατα, ακόμα και με τις σοβαρές επιφυλάξεις κάποιων εταίρων, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα προχώρησε σε διορθωτικές κινήσεις και πήρε πρωτόγνωρες -υπό άλλες συνθήκες-

πρωτοβουλίες. Τελικά, η ένταξη της Ελλάδας στο ευρώ ήταν μία σπουδαία στιγμή, αλλά -σε καμία περίπτωση- πανάκεια για τα προβλήματα της χώρας μας. Στην πραγματικότητα, η οικονομία μας εξακολουθεί να πλήττεται από τα χρόνια διαρθρωτικά της προβλήματα -όπως είναι το μεγάλο κράτος, το μεγάλο έλλειμμα ανταγωνιστικότητας, κά.- καταγράφοντας σοβαρή αδυναμία στην αξιοποίηση ευκαιριών, όπως είναι η μεγάλη αγορά ή οι κοινοτικές επιδοτήσεις».

Ø á © { à Ποιο μήνυμα στέλνει η ελληνική αγορά σε όσους διακινούν σενάρια περί επιστροφής της χώρας στη δραχμή; «Η επιστροφή στη δραχμή θα είναι καταστροφική για την ελληνική οικονομία και την ελληνική αγορά» υπογραμμίζει ο κ. Μίχαλος, θεωρώντας πως σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο η χώρα μας θα βρεθεί στο περιθώριο των διεθνών εξελίξεων και τα οφέλη από την υιοθέτηση ενός κοινού νομίσματος θα εξανεμιστούν. «Η λύση στα προβλήματά μας είναι μόνο μία», εξηγεί ο πρόεδρος του ΕΒΕΑ. «Να εργαστούμε σκληρά, να επιδείξουμε την απαραίτητη σοβαρότητα και νηφαλιότητα και να προβούμε σε αναγκαίες μεταρρυθμίσεις που θα μεταμορφώσουν την οικονομία μας. Η επιστροφή στη δραχμή -όπως και όλα τα άλλα σενάρια που διακινούνται τον τελευταίο καιρό- αναστατώνουν την αγορά και προκαλούν εσφαλμένες και επικίνδυνες εντυπώσεις»

Í©{ â Ο τουρισμός είναι ένας άλλος νευραλγικός τομέας της ελληνικής οικονομίας που επηρεάστηκε από το ευρώ. Πώς όμως; Οπως επισημαίνει ο κ. Γ. Δρακόπουλος, γενικός διευθυντής του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ), «ο τουρισμός είναι μια πρόκληση που έχουμε να αντιμετωπίσουμε, όντας στη ζώνη του ευρώ, αφού βάσει αυτών των δεδομένων δεν μπορούμε να κάνουμε focus στον ανταγωνισμό σε επίπεδο τιμών». Αναφορικά με την άνοδο που παρουσιάζουν άλλες τουριστικές αγορές της περιοχής μας, τονίζει πως πάντα θα υπάρχουν τουριστικοί προορισμοί στη Μεσόγειο, που βρίσκονται εκτός ευρωζώνης, με δυνατότητα να επηρεάζουν τη συναλλαγματική ισοτιμία και τελικά να γίνονται ελκυστικότεροι. Ο κ. Δρακόπουλος εκτιμά πως «η δική μας επιλογή πρέπει να εστιαστεί στη βελτίωση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών και, ακόμη σημαντικότερο, στη βελτίωση της σχέσης τιμής με ποιότητα».

ΕΥΡΩ+ΤΕΧΝΗ

18 - 6 - 10

Ö © ÓÒ © ä

ÌÌÌÌÌÌÌÌÌ~¨§ Ì Ý¯¥¸²¨¶

έκα χρόνια πέρασαν από την ημέρα που η δραχμή βγήκε από τα πορτοφόλια μας, μπαίνοντας άπαξ δια παντός στο κουτί με τα ενθύμια. Η είσοδος του ευρώ μας μπέρδεψε λιγάκι στην αρχή, μα συνηθίσαμε. Το ευρωπαϊκό νόμισμα, πλέον, έχει μπει για τα καλά στη ζωή μας. Πώς θα μπορούσε άλλωστε να συμβεί το αντίθετο, αφού το χρησιμοποιούμε καθημερινά στις συναλλαγές μας. Η ανταλλακτική του ιδιότητα είναι δεδομένη για όλους. Για μερικούς, ωστόσο, το ευρώ έχει και άλλες χρήσεις. Αποτελεί πηγή έμπνευσης για καλλιτέχνες ή και καμβά, πάνω στον οποίο αποτυπώνεται ένα έργο τέχνης. Η αλήθεια βέβαια είναι πως μέχρι στιγμής δεν έχει καταφέρει να πάρει την «πρωτοκαθεδρία» του δολαρίου, το οποίο εξακολουθεί να αποτελεί πρωταγωνιστή της λεγόμενης money art. Στη χώρα μας δε, η εναλλακτική αυτή ιδιότητά του δεν είναι ευρέως διαδεδομένη. Μπορεί το τραγούδι της Λίνας Νικολακοπούλου και του Σταμάτη Κραουνάκη να λέει: «Για τα λεφτά όλα γίνονται / για το μοιραίο το ευρώ / με το ξυστό όλα ξύνονται / μα εγώ έχω εσέ θησαυρό», ωστόσο το σχετικά νεόκοπο νόμισμα δεν έχει απασχολήσει ιδιαίτερα τους Ελληνες καλλιτέχνες. Σε άλλες ευρωπαϊκές πόλεις, η... euro art είναι πιο διαδεδομένη. Καλλιτέχνες χρησιμοποιούν το ευρώ σαν αντικείμενο ή εμπνέονται από αυτό, θέλοντας είτε να προβάλουν την αντίθεσή τους προς το εν λόγω ενιαίο νόμισμα, είτε και να το εξυμνήσουν.

Ï á © ©{ â Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η πρωτοβουλία του Stephan Segmeister. Ο διακεκριμένος καλλιτέχνης της urban art παρουσίασε πριν από ένα χρόνο, σε μια πλατεία του Αμστερνταμ, μια εγκατάσταση, στην οποία ουσιαστικά αναπαριστά το απόφθεγμα “Obsessions make my life worse and my work better” («Οι εμμονές κάνουν τη ζωή μου χειρότερη και τη δουλειά μου καλύτερη»). Για να ολοκληρώσει τη δημιουργία του -η οποία μάλιστα κάλυπτε 300 μέτρα- χρειάστηκε εντατική εργασία οκτώ ημερών, πολλοί εθελοντές και... 250.000 cents του ευρώ. Η street art θεωρείται -και είναιμία από τις πλέον πρωτοπόρες μορφές τέχνης. Ασυμβίβαστη, κυνική, προκλητική και σίγουρα βαθιά κοινωνική. Το ευρώ, λοιπόν, δεν θα μπορούσε να λείπει από τους ευρωπαϊκούς τοίχους. Σε κεντρικό δρό-

μο της Βαρκελώνης, όσοι σταματούν στο φανάρι αντικρίζουν ένα τεράστιο πράσινο graffiti. Τα πινέλα και τα σπρέι του γνωστού καλλιτέχνη Blu «γέννησαν» ένα γιγαντιαίο «καπιταλιστικό» καρχαρία, το σώμα και η ράχη του οποίου είναι καλυμμένα εξ ολοκλήρου από χαρτονομίσματα των εκατό ευρώ. Μέχρι και σε τοίχους της Μαγιόρκα βρίσκουμε έργα τέχνης εμπνευσμένα από το ευρώ. Ο Frank Vincentz, για παράδειγμα, έχει φιλοτεχνήσει ένα περήφανο παγόνι, τα φτερά του οποίου έχουν αντικατασταθεί από κάθε λογής χαρτονόμισμα του ευρώ. Ερέθισμα σε Ευρωπαίους καλλιτέχνες να εμπνευστούν από το ευρώ έδωσε η Γενική Διεύθυνση Οικονομικών και Χρηματοδοτικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, οργανώνοντας το διαγωνισμό φωτογραφίας «Τι σημαίνει για μας το ευρώ;». Νικητής ήταν η ομάδα “Os matadors” από την Πορτογαλία, η οποία μάλιστα βρέθηκε στις 25 Μαΐου στις Βρυξέλλες για να παραλάβει το βραβείο της.

Ï p Ò Το ευρώ εκτός από πηγή έμπνευσης αποτελεί και καμβά δημιουργίας. Το 2008, το ολλανδικό υπουργείο Οικονομίας θέσπισε ένα διαγωνισμό, αναθέτοντας σε μια διαλεγμένη ομάδα αρχιτεκτονικών εταιρειών και καλλιτεχνών να σχεδιάσουν ένα αναμνηστικό νόμισμα των πέντε ευρώ στο θέμα «Ολλανδία και Αρχιτεκτονική». Το νικητήριο νόμισμα είναι φιλοτεχνημένο από τον Stani. Στην μπροστινή του όψη ο καλλιτέχνης δημιούργησε μία προσωπογραφία της βασίλισσας, χρησιμοποιώντας γράμματα διαφορετικού μεγέθους και πάχους. Για την πίσω όψη, πήρε μία σειρά βιβλίων για διάφορους Ολλανδούς αρχιτέκτονες και τα τοποθέτησε γύρω από το περίγραμμα του νομίσματος σαν να ήταν ράφι. Ενα ακόμη χαρακτηριστικό παράδειγμα, αποτελεί η πρωτοβουλία του οίκου Coco Chanel. Με αφορμή τη συμπλήρωση 125 ετών από την ίδρυσή του, ο Karl Lagerfeld σχεδίασε ένα επετειακό νόμισμα των πέντε ευρώ επηρεασμένος από το “Chanel No 5”. Η μία όψη του απεικονίζει την Chanel, ενώ η δεύτερη γραφικά που παραπέμπουν άμεσα στο brand του οίκου. Τα επετειακά νομίσματα βγήκαν σε δύο εκδοχές: χρυσά και ασημένια. Στην πρώτη περίπτωση, για να αποκτήσεις ένα μόλις νόμισμα θα έπρεπε να πληρώσεις 5.900 ευρώ, ενώ το ασημένιο πουλιόταν έναντι 45 ευρώ. Ας μην ξεχνάμε πως και η τέχνη κοστίζει!

18 - 6 - 10

ΕΥΡΩ+ΤΕΧΝΗ

37 Ë{ pß © Òp{ ©É {Ò

j ½ À À»³ Με αφορμή τη συμπλήρωση μιας δεκαετίας από τότε που μπήκε το ευρώ στη ζωή μας, δέκα καλλιτέχνες απαντούν στην ερώτηση: «Το ευρώ αποτελεί πηγή έμπνευσης και δημιουργίας;». Οι περισσότεροι είναι θετικοί, ορισμένοι δεν το αποκλείουν, ενώ κάποιοι θεωρούν πως το νέο νόμισμα μπορεί να γίνει η «μούσα» τους. Αλλοι πάλι, δεν βρίσκουν καμία γοητεία στο «ψυχρό» και «άψυχο» νόμισμα. Οι απαντήσεις ποικίλλουν -και λογικό- καθώς η Τέχνη και καθετί στη ζωή είναι υποκειμενικό. Αλλωστε, όπως σημειώνει και ο φωτογράφος Στέργιος Τσιόκας: «Λέγεται ότι ο 'χρυσός κανόνας' στο χώρο της Τέχνης είναι ότι δεν υπάρχουν κανόνες»!

»§¼½¹ÀÊ ¿¸¼½¬¸½© ¹Â·¹À »¬²¹Â¯¹ ¹´©À Οταν ήρθε το ευρώ στην Ελλάδα δεν μου άρεσε καθόλου. Δεν δεχόμουν να μάθω ούτε πόσες δραχμές είναι τα 10 ευρώ. Τον τελευταίο καιρό γράφω συνέχεια στιχάκια που αναφέρονται στο ευρώ, όπως και στην οικονομική κρίση. Και το εντυπωσιακό είναι ότι μου βγαίνει εντελώς αυθόρμητα. Το ευρώ πια στην τέχνη είναι must. Το χρήμα είναι πάντα επίκαιρο, απασχολεί τους πάντες και η τέχνη είναι ένα μέσο για να περάσεις μηνύματα χρησιμοποιώντας το. Συνήθως, στην τέχνη περνάει με στοιχείο κωμικοτραγικό. Γιατί υποδηλώνει ουσιαστικά τον προοδευτισμό της χώρας μας και όχι την πρόοδό της. Πολλοί νέοι τραγουδιστές κάνουν συχνή αναφορά στο ευρώ. Συνήθως διακωμωδούν το χάλι της σύγχρονης κοινωνίας. Επίσης, συχνές αναφορές γίνονται και στη γενιά των 700 ευρώ, που απασχολεί έντονα τους νέους και όλο αυτό περνάει στο... αίμα ενός νέου απόλυτα ρεαλιστικά. Τις προάλλες, άκουσα ένα τραγούδι που έλεγε: «Κάνεις όνειρα από εκείνα που γελάνε και οι κότες, με 700 ευρώ το μήνα δεν αντέχουν οι ιππότες». Στην αρχή γέλασα και μετά σκέφτηκα πόση αλήθεια κρύβει...

¿¸¼½¬¸½¨¸¹ÀÊ ¼³p¬¶© ¹Â·¹À »Á´½¦¶½¿¸Ê Ê ³Á¬¸´¶©ÀÊ ¬¸ p¨¹ÂÊ ¬½»º¸ Με την... ανατολή της νέας χιλιετίας γεννήθηκε στην Ευρώπη ένα νέο νόμισμα, το ευρώ. Ενα νόμισμα νέο μα ταυτόχρονα και παλιό, αφού η ιστορία της γέννησής του ξεκινά ουσιαστικά από την αρχαία ελληνική μυθολογία. Κοινή συνιστώσα και σημείο αναφοράς ανάμεσα στους δύο κόσμους, το γεγονός ότι διαχρονικά αποτέλεσε πηγή έμπνευσης και καλλιτεχνικής δημιουργίας. Την πρώτη φορά είναι ο μύθος της αρπαγής της Ευρώπης από το Δία μεταμορφωμένο σε ταύρο, που ενέπνευσε τους καλλιτέχνες της αρχαιότητας, οι οποίοι αποτύπωσαν την καλλιτεχνική τους δημιουργία σε όμορφα ψηφιδωτά και μοναδικής αισθητικής αναπαραστάσεις σε αγγεία. Πολλά χρόνια αργότερα, ο ίδιος μύθος έμελλε να αποτελέσει εκ νέου πηγή έμπνευσης, δη εικαστικής, για τους σύγχρονους καλλιτέχνες που κλήθηκαν να διακοσμήσουν την εθνική πλευρά του κοινού πλέον ευρωπαϊκού νομίσματος, του ευρώ. Από όλα τα παραπάνω, προκύπτει αβίαστα το συμπέρασμα ότι το ευρώ εμφορείται από καλλιτεχνική δημιουργία και έμπνευση και μοιάζει να έχει μια διαρκή και αέναη σχέση με την τέχνη, αφού πριν ακόμα δημιουργηθεί ως νόμισμα, στις αρχές του 21 αιώνα, αποτελούσε ψηφιδωτή αναπαράσταση στην αρχαιότητα.

¬» »¬Ê ¹«¶¬Ê Ê ¶³¸¹¾¦½´À

½¦»²´¹ÀÊ ¼´©¶¬ÀÊ Ê ¿½¹²» ±¹À Λέγεται ότι ο «χρυσός κανόνας» στο χώρο της τέχνης, είναι ότι δεν υπάρχουν κανόνες. Στην περίπτωση του ευρώ εύκολα θα μπορούσε να πει κανείς ότι δεν αποτελεί ένα θέμα που γεννά εύκολα καλλιτεχνικές ανησυχίες. Ισως αυτό να οφείλεται στη σχετικά μικρή ιστορία του, αντίθετα με το δολάριο, για παράδειγμα. Το δολάριο έχει την αντίστοιχη δυναμική, καθώς έχει αποτελέσει ένα σύμβολο στο πέρασμα των χρόνων, σύμβολο του πλούτου, της εμφάνισης της αστικής τάξης, του αμερικανικού ονείρου. Το ευρώ δεν έχει την αντίστοιχη ιστορία και η αναφορά του σε κάποιο έργο τέχνης δεν θα είχε τέτοια δυναμική. Ομως ο «κανόνας» αυτός, ταυτόχρονα, αποτελεί μια πρόκληση για τον καλλιτέχνη. Ισως την πρόκληση για αποτύπωση του ευρωπαϊκού ονείρου.

Αν έφτιαχνα ένα φιλμάκι πάντως για το ευρώ, θα ήταν το sequel της αρπαγής της Ευρώπης… ανάποδα…. Δηλαδή ο ταύρος θα άρπαζε την Ευρώπη και θα την πήγαινε στην Αμερική να συναντήσει τον κ. Δολάριο, και κείνη θα ξελογιαζόταν με τον κ. Γιου-αν (το εθνικό νόμισμα της Κίνας). Τότε, με μια καταδίωξη μεταξύ κινεζικής μαφίας, εβραϊκών λόμπι, τραπεζών και Γερμανίδων Βαλκυριών, η Ευρώπη θα αποδρούσε για άλλους πλανήτες, με την ευλογία ενός θεριεμένου ταύρου μεγαλωμένου στα «παχιά» βοσκοτόπια της Αργεντινής. Και ο νοών νοείτω… Θα ήταν ένα φιλμ που θα περνούσε από διαφορετικά είδη… Από την ερωτική κομεντί στο θρίλερ και από κει στο sci-fi…

ΕΥΡΩ+ΤΕΧΝΗ

·¦µ¬¸¯»¹ÀÊ ´ ¸¸¹ÂÊ Ê ¾¹ ¹´©À Κάθε φορά που σκέφτομαι τις δραχμές, προσπαθώ να θυμηθώ το χρώμα κάποιου χαρτονομίσματος και η αλήθεια είναι πως τα καταφέρνω ακόμα. Δεν ξέρω βέβαια για πόσο καιρό. Το ευρώ μπήκε στη ζωή μας πριν από μία δεκαετία και έγινε συνήθεια -αν όχι αναγκαίο κακό. Εχω την εντύπωση πως σε δέκα χρόνια από τώρα, ίσως και λιγότερο, θα είναι σαν να υπήρχε από πάντα. Νομίζω πάει καιρός από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου να κάνει πράξεις για να βρει πόσο ακριβώς θα κόστιζε ένας καφές σε δραχμές. Με το «έτσι θέλω», λοιπόν, το ευρώ έγινε μέρος της καθημερινότητάς μας. Είναι γεγονός πως δεν το έχω συναντήσει ιδιαίτερα στην τέχνη, αν και είμαι σίγουρος πως δεν θα αργήσει να γίνει κι αυτό, όπως συνέβη με το δολάριο που το είδαμε να πρωταγωνιστεί μέχρι και σε ταινίες. Αν και η ζωή μας κοστίζει κάθε μέρα ολοένα και περισσότερο... Αν και το ευρώ ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για την οικονομική κατάσταση στη χώρα μας... Αν και όλοι μας έχουμε νοσταλγήσει τη δραχμή και δεν είναι λίγες οι φορές που την είπαμε «δραχμούλα». Οφείλουμε να σκεφτόμαστε και τα θετικά, όπως για παράδειγμα το να έχουμε κοινό νόμισμα με την υπόλοιπη Ευρώπη. Αλλωστε, όλα τα νομίσματα έχουν δύο όψεις. Ετσι και το ευρώ.

18 - 6 - 10

»¿Ê ¬· ¸³Ê Ê ¹»¹²» ±¹À Δεν θα μπορούσα καθόλου να φανταστώ το ευρώ ως έμπνευση. Η αλήθεια όμως είναι ότι ως αντικείμενο θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί στη σκηνή και να δώσει ενδιαφέρουσες κινητικές ροές... Μμμμ! Μήπως να είναι ένα επόμενο project για την ομάδα μου; Οχι για να διαπραγματευτεί τον τρόπο μέσω του οποίου ο πολιτισμός μας προσδίδει νόημα στη λέξη ευρώ, όχι ως «περιουσιακό στοιχείο» που τα περισσότερα από τα χαρακτηριστικά του ως αντικειμένου παραλείπονται, καθώς αυτή η λέξη (πλούτος) έχει ένα εξαιρετικά υψηλό επίπεδο αφαίρεσης, αλλά αδιαφορώντας για τη σημειωτική λειτουργία του στον καθημερινό κωδικό επικοινωνίας, να το αναδείξει μια performance, με δράσεις, επιδόσεις και πρακτικές, που θα είναι απλώς παραδείγματα της χρήσης του, σε αντικείμενο.

¸¹ÀÊ »¬¸´½ ¶³ÀÊ Ê ¶³¸¹¾¦½³À §Ä°ÅÆÂÉÓ¢½¿ÂÀ¡ÂËÓ Ó ÇÂ Â½²É Ταινίες ερωτικές, κωμωδίες, θρίλερ, μυστηρίου! Για καράβια, φαντάσματα, δράκουλες, εξωγήινους, ρούχα… σε θέλω, δεν σε θέλω… να σε φάω, να μην σε φάω… βουλιάζουμε, κολύμπα… μου πάει, δεν μου πάει… κοκ. Τόσο χρήμα και μία ταινία για το ευρώ δεν είδαμε… Γιατί άραγε; Αλλάξαμε και τον τρόπο που μιλάμε για το καινούργιο νόμισμα! Είσαι όλα τα ευρώ! Δεν χαραμίζω ούτε μισό ευρώ! Φιλαράκι, έχεις μισό ευρώ να πάρω κάτι να φάω; Μυαλά όμως δεν είπαμε ν’αλλάξουμε και δεν έχω λεφτά ούτε μισό ευρώ... Νομίζω με έπιασε η κρίση!

·¦µ´¹ÀÊ ¿p¬¸©ÀÊ Ê Á°¯´¬¼½§ÀÊp©¯¬À Δύσκολα ένα οποιοδήποτε νόμισμα, που -έτσι και αλλιώςείναι ταυτισμένο με τον υλικό κόσμο, θα μπορούσε να αποτελέσει έμπνευση για καλλιτεχνική δημιουργία. Από την άλλη πλευρά, ο Andy Warhol με το διάσημο πίνακά του της κονσέρβας “Campbell’s”, αλλά και γενικότερα η Pop Art έχει αφιερώσει πολλές δημιουργίες στην ύλη και το χρήμα. Το νόμισμα κάθε κράτους αποτελεί στοιχείο της κουλτούρας της χώρας στην οποία ανήκει. Οι ελληνικές δραχμές, παραδείγματος χάριν, απεικόνιζαν ήρωες της Επανάστασης και διάσημους Ελληνες. Συνεπώς, ο καλλιτέχνης-πολίτης ήταν συναισθηματικά και πατριωτικά δεμένος με το νόμισμά του. Το ευρώ, όμως, είναι ένα νόμισμα κοινό για την Ευρωπαϊκή Ενωση (ΕΕ) και έτσι καθίσταται ένα νόμισμα «ψυχρό» και «άψυχο». Προσωπικά, και ως πολίτη αλλά και ως σχεδιαστή μόδας, δεν με ελκύει ούτε ο χάρτης της Ευρώπης, που βρίσκεται στο πίσω μέρος, αλλά ούτε και τα θέματα των αρχιτεκτονικών ρυθμών της Ευρώπης, στο μπροστινό μέρος. Εχοντας υπ’ όψιν μου και τις τελευταίες εξελίξεις της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα, αλλά και την ψυχρή αντιμετώπισή της από τη Γερμανία και από άλλα κράτη, η απάντησή μου λοιπόν στο αρχικό ερώτημα είναι πως η μόνη έμπνευση που μπορεί να μου δημιουργήσει το ευρώ είναι η αρνητική θέση και προς την ΕΕ αλλά και προς το νόμισμά της.

Το ευρώ είναι ένα νόμισμα. Ενα νόμισμα που σηματοδότησε μια σύμπραξη κρατών για την ευημερία τους(;). Δεν θα ασχοληθώ με το αν τα κατάφερε. Το σίγουρο -για μένα- είναι ότι ένα νόμισμα δεν μπορεί να είναι πηγή έμπνευσης ή κάτι τέτοιο. Δεν μπορεί να γίνει η αιτία. Σίγουρα μπορούν να γίνουν τα αποτελέσματα. Είτε θετικά, είτε αρνητικά. Οσο και αν οι Αμερικανοί αγαπούν το δολάριο, δεν μπορούν να μας πείσουν ότι συχνά-πυκνά οι αναφορές τους δεν είναι καθοδηγούμενες ή εσκεμμένες. Ισως αν η ζωή μας καλυτέρευε από το ευρώ, να μπορούσαμε να το αγαπήσουμε κι εμείς. Το θέμα όμως δεν είναι εκεί. Πιθανότατα να δημιουργούμε πιο εύκολα για κάτι που δεν αγαπάμε. Το νόμισμα είναι η σημαία της κοινωνίας που μάθαμε να ζούμε, η σημαία της αξιοποίησης ή της καπηλείας ανθρώπων, κοινωνιών, λαών (βλ. Ελλάδα). Αλλά -πάντα- πρόκειται για υποκειμενική άποψη και ίσως έτσι να σκέφτομαι μόνο εγώ. Μπορούμε να συνεχίζουμε να γυαλίζουμε τον Τιτανικό, καθώς βυθίζεται... Κι εμείς, ως επιβαίνοντες, μαζί του.

Ã¿»½Ã¨¸¬Ê ¬¶¹Â¯ ¶³Ê °¬½»¹·©²¹ÀÊ Ê³¾¹ ¹´©À Το ευρώ στην τέχνη; Λοιπόν φέτος έκανα ένα ολόκληρο εικαστικό θέμα με την ομάδα κινηματογράφου του Λεοντείου Λυκείου Πατησίων για το ευρώ, με θέμα τις άλλες χρήσεις του. Τυπώσαμε χιουμοριστικά μπλουζάκια με ευρώ, φτιάξαμε σοκολατάκια και πάνω χαράξαμε τα λογότυπα του ευρώ, οργανώσαμε μια μεγάλη φωτογράφηση για το ευρώ σε άλλες χρήσεις, με 18 άτομα 13-17 ετών. Ναι, το ευρώ μας ενέπνευσε τελικά. Είχε πλάκα να είναι το νόμισμά μας κάτι άλλο εκτός από χρήμα. Στον καθένα μας το project κόστισε ένα ευρώ.

18 - 6 - 10

ΤΑΣΕΙΣ

Πού θα βρω το Γιώργο: web site: www.alexandrakisgeorge.com, email: info@alexandrakisgeorge.com

Στη φωτογραφία εμφανίζεται η ηθοποιός Κατερίνα Σαβράνη

Η αθέατη τέχνη της πόλης

επαφή του με τις τέχνες ξεκίνησε απο μικρή ηλικία. Επιρροές πολλές. Η μητέρα του ασχολείται με τη ζωγραφική, τη συγγραφή μυθιστορημάτων, ποιημάτων και... μαντινάδων. Δεν το έκανε όμως ποτέ επάγγελμα, γιατί νιώθει ότι αποτελεί μέσο χαλάρωσης και έκφρασης. «Τόσες εικόνες, χρώματα μέσα στο σπίτι… Στα 7 περίπου ζήτησα την πρώτη φωτογραφική. Μετέπειτα ήρθαν κι άλλες, ωσότου έφτασα στην επαγγελματική μου. Η φωτογραφία με απομονώνει, αλλά με κάνει και μέρος του συνόλου», περιγράφει. Οταν πρόκειται για ανθρωποκεντρική φωτογραφία αισθάνεται χαρά και δημιουργία, αλλά πλέον αποφεύγει συνεργασίες με ανθρώπους που δεν ξέρουν τι θέλουν και αλλάζουν γνώμη συνεχώς. Το design προκύπτει σε στιγμές που «μου κατεβαίνουν ιδέες, όμως μένουν συχνά μόνο στο χαρτί, γιατί τα υλικά που μου αρέσουν είναι πολύ ακριβά, μέταλλα, πλεξιγκλάς… Αλλα πάλι ήδη βρίσκονται σε κάποιους συλλέκτες…», λέει ο ίδιος. Αυτή τη χρονιά ασχολήθηκε με πολλές εκθέσεις και ένα θεατρικό έργο, που είχε τη φωτογραφική επιμέλεια του προγράμματος. Μόλις τελείωσε τη φωτογράφιση για την καμπάνια που βρίσκεται στην ιστιοσελίδα www.pitbull-rescue.gr/, μια ιδέα της Μαρίνας Λυμπεροπούλου. Αυτήν την περίοδο δουλεύει πάνω στην ατομική του έκθεση -θα γίνει τον Οκτώβριο στην Gallery Adamκαθώς και σε μια ομαδική έκθεση που θα γίνει στο Λονδίνο τον ίδιο μήνα. Κλείνοντας την κουβέντα μας σχολιάζει: «Κάνω κάτι που αγαπάω πολύ, δεν με νοιάζει να ζήσω απ’ αυτό, με ενδιαφέρει να ζήσω γι’ αυτό... Ακόμα και αν δυσκολευτώ, είμαι δυνατός να κάνω οποιαδήποτε άλλη δουλειά…».

Της Βίκυς Οικονομοπούλου

Ονομάζεται Alexandrakis George… «Μη με ρωτήσεις γιατί στα αγγλικά -καθετί ξενόφερτο φαντάζει κάπως- είπα και εγώ να το κάνω έτσι. Κάνω πλάκα. Απλώς υπογράφω έτσι, βάζεις και ένα .com και μπαίνεις στην ιστοσελίδα μου. Παρόλα αυτά, καθετί που μπαίνει στο σπίτι μου είναι ελληνικής παραγωγής», ήταν τα πρώτα λόγια του Γιώργου. Γεννήθηκε στην Κρήτη που λατρεύει. Στα 19 έρχεται στην Αθήνα για σπουδές και δουλειά. «Μόλις ξυπνήσω, το πρώτο πράγμα που κάνω είναι να ταΐσω τους υπέροχους συγκάτοικούς μου, τα δύο γατιά μου, και γειτονάκια αδέσποτα που κυκλοφορούν. Το τελευταίο είναι όνειρα, σχέδια, ιδέες, συνήθως μόνο θετικές σκέψεις...», λέει ο ίδιος. Του αρέσει η ποικιλία στις γεύσεις, από το γλυκό στο αλμυρό και πουθενά η κρέμα γάλακτος. Αγαπά το Μάνο Χατζιδάκι, το Lolek και τον Ξυλούρη. Οι φίλοι, η οικογένεια και τα ζώα τον χαροποιούν, ενώ κάθε μορφής κακοποίηση ζώων και παιδιών τον λυπεί βαθιά. Η μεταλλική καρδιά στο σταθμό «Μοναστηράκι», στο πλαίσιο της έκθεσης Hearts in Athens, είναι ένα έργο του -στην πόλη που αγαπά πολύ- ειδικά οι διαδρομές στο πίσω μέρος της. Βολτάρει στην Αθήνα με αυτοκίνητο ή με τα πόδια. «Αγαπημένοι καλλιτέχνες;», τον ρωτάω. «Η Μίνα Παπαθεοδώρου-Βαλυράκη. Εξαιρετική και μοναδικός άνθρωπος. Ο Λουκάς Σαμαράς, εικαστικός με έντονη καλλιτεχνική γραφή στα έργα του, η συγκλονιστική ερμηνεία της στην ταινία ‘Unitas’ με έκανε να λατρέψω την Κατερίνα Σαβράνη, απ’ την οποία ζήτησα και να τη φωτογραφίσω. Η Καραμπέτη, επίσης μοναδική. Και άλλοι πολλοί…», απαντά ο Γιώργος.

Οσοι νέοι καλλιτέχνες ενδιαφέρονται να μας «συστήσουν» τη δουλειά τους, ας επικοινωνήσουν με ένα email στο vasecgr2@yahoo.gr γράφοντας λίγα λόγια για εκείνους και τις δημιουργίες τους.

Μόνο θετικές σκέψεις

ΨΥΧΑΓΩΓΙΑ

18 - 6 - 10

Μ Å Û

INFO y «¨°Ä ¨²¡£¨²i³ °Ä Ä Ä±« §£ Ä« ¡¨ £Ä Ä j ½ ¬O À Àµ Às ¸ r ¸ Àvr Ài ± Àµ r À m¸ ¸ ® Ài ¸À¶± Ài ½ ±¸Àm ½ ®

Ô©Ð Ò ©É â © { ¡© á{ ©â ©{ ß

yà« Ü« á Ü« Ü«LO «ç « Ü«ß Ü« Ü à

Το αφιέρωμα στη Σώτια Τσώτου, πριν από μέρες, μου θύμισε ότι της ανήκουν οι στίχοι... «μου ξανάρχονται ένα-ένα, χρόνια δοξασμένα, να ’τανε το ’21...». Η μουσική ανήκει στο συνθέτη των τραγουδιών που βρίσκονται σε ένα συρτάρι της καρδιάς μου. Απ’ τα πιο καθαρά κι αγαπημένα μου. Οσο «καθαρή» είχε ματιά και ψυχή. Οταν ρωτήθηκε τι θυμάται από τα παιδικά του χρόνια απάντησε: «Θυμάμαι να είμαι φτωχός, πολύ φτωχός». Θα του έλεγα αν μπορούσα... «στ’ αρχοντικό σου το σπιτάκι το φτωχό...», πόσο πλούτο και πόσα «είχες λουλούδια μες στην καρδιά...». Τα τραγούδια του Σταύρου Κουγιουμτζή -πλημμύρα μελωδικότητας, αμεσότητας και αισθήματος τρυφερότητας- εδώ συγκεντρωμένα στις πρώτες τους εκτελέσεις. «Κάπου νυχτώνει κι ο ήλιος παγώνει...» υπέροχος Νταλάρας -βασικός ερμηνευτής των τραγουδιών του συνθέτη- ψάχνει αγάπη «να μας ζεστάνει στην παγωνιά...» και παρότι χτυπημένος απ’ τ’ αγιάζι... τραγουδά με σιγουριά... «σου το λέω δεν με νοιάζει μιας και είμαστε μαζί...». Με πιάνει το μεθοκόπι, αλλά «έτσι είναι οι ανθρώποι... όσα λάθη κι αν μου βρούνε θα συγχωρεθούνε...», εσένα όμως «δεν σου μάθανε ακόμη τι θα πει συγγνώμη...». Σαν να μην έφτανε αυτό, στα ψηλά τα παραθύρια... «τα ματόκλαδά σου κλείνεις, να περάσω δεν μ’ αφήνεις...», ο Νταλάρας με καταλαβαίνει -με αυτόν το λυγμό του στο ρεφρένμοιάζει να με συμπονά. Αναστενάζω. Ανθίζουν πασχαλιές. Ολα καλά κι όλα ωραία. Μόνο που δεν «επιτρέπονται οι αναμνήσεις...», εκείνο «το πουκάμισο το θαλασσί» που «μια φορούσα εγώ και μια εσύ...», εσύ, δεν το ξαναφόρεσες. Φωνάζω τη Χαρούλα. Βάζει τα πράγματα στη θέση τoυς. «Ασε τις παρεξηγήσεις, σ’ το ’χω πει τόσες φορές, μη γυρεύεις εξηγήσεις...», συγχωρώ τα γινάτια σου, ήσουν τόσο «ωραία όταν γελούσες, μοσχοβολούσες σαν πασχαλιά...» και τραγουδάω κι εγώ τώρα, με την ίδια σιγουριά «...δίχως την καρδούλα σου, καρδούλα μου, πώς κουράστηκα...», να γυρίσω όμως δεν θα βιαστώ. Μη μου θυμώσεις. Να μ’ αγαπάς και να με θυμάσαι «μες στο χιόνι που κοιμάσαι...», γιατί εκεί «...στην άκρη ξεχασμένη, μια ζωή σε περιμένει...». Δώδεκα του Μάρτη -τι ειρωνία- έφυγε ο Σταύρος Κουγιουμτζής και μίκρυνε ο κόσμος. Μεγαλώνει ο δικός μου κόσμος, αυτή η εισαγωγή, αυτή η μελωδία -το δικό μου φυλαχτό και πάθος- να γενώ νερό του παραδεισού ...«τώρα που θα φύγεις...», για την αμοιβή σου. Στην επόμενη εισαγωγή θα σε χρειαστώ… «το παράπονο με πήρε κι έκλαψα πικρά...» όταν έγινε επτά, «ένα φίλο και μια αγάπη είχα μια φορά...», το ρολόι μου δείχνει εννιά... «πουλί θα γίνω και θα ’ρθω, πάλι κοντά σε σένα...». Πόσες απώλειες να αντέξω;

Γράφει η©Éà ¨Ó o z ã

Τρίτη 15 Ιουνίου 2010. Δεκαέξι χρόνια μετά το θάνατο του σπουδαιότερου Ελληνα συνθέτη, Μάνου Χατζιδάκι. Εκτός του μουσικού του μεγαλείου, οι διαρκείς παρεμβάσεις του στα κοινωνικά - πολιτικά ζητήματα της εποχής, ουσιαστικές όσο λίγες. Σήμερα, που σιωπούν οι διανοούμενοι -αν δεν λείπουν εντελώς- η φωνή του λείπει όσο ποτέ. Ενα περισταστικό, ίσως πιο άγνωστο από άλλα, είναι όταν, τρία χρόνια πριν από το θάνατό του, αγνοεί το υπουργείο Προεδρίας και κυκλοφορεί στο «Σείριο» το απαγορευμένο τραγούδι «Το Μάθημα», του Σταμάτη Κραουνάκη, σε στίχους Λίνας Νικολακοπούλου, με ερμηνευτή το Γιώργο Μαρίνο. «Ο Μάνος αγνόησε επιδεικτικά και εντελώς τις επιτροπές ελέγχου του υπουργείου», θυμάται ο Κραουνάκης. «Οι Ελληνες είναι λαός / όλο τιμή και δόξα / το ένδοξό τους παρελθόν / κλωσσάνε σαν την κλώσσα / κι ανέκαθεν πολέμησαν / κατά της τυραννίας / τους έμεινε η καρκατσουλιά / και δυο αυγά Τουρκίας. / Οι Ελληνες είναι λαός / με βίτσια και ψωνάρα / γι’ αυτό τους μούντζωσε ο Θεός / τους έριξε κατάρα / κι αφού πολύ δοξάστηκαν / και φτάσαν’ στην ακμή τους / τους έσπασε ο τσαμπουκάς / και βράζουν στο ζουμί τους...». www.youtube.com/watch?v=UEMSOA1mMmM

Í ©ß © ä © Ò «Υπάρχουν μέρες / τόσο απαλές / τέλειωσαν λες οι σφαίρες / μπροστά σου οι δρόμοι / τόσο ανοιχτοί / τόσο αραχτοί / οι ώμοι...», ερμηνεύει η Δήμητρα Παπίου τους στίχους της Λίνας Νικολακοπούλου, σε μουσική Κώστα Λειβαδά. Το τραγούδι -που έδωσε τον τίτλο του καινούργιου δίσκου της- είναι ό,τι δηλώνει. Μια καρδιά που έμαθε. Λες και τέλειωσαν οι σφαίρες. «...Λες κι η πόλη μας χωρά / όλους όσους μια ελπίδα / μας κρατά / κι ήρθε ένα τραγούδι ν’ αναλάβει / τι θα λέν' στο δρόμο οι συντροφιές…», φως που ανάβει στις συννεφιές, με ζεστά λόγια της Λίνας, εδώ: www.youtube.com/watch?v=4HHccAXgZLA

2NBQ@SDR© © â ©p Ò Μπορεί τα βασικά μέλη των Socrates να έχουν... πατήσει τα 60, αλλά μοιάζουν πιο ζωντανοί από ποτέ. «Είναι και γιατί βγάζουμε τον καινούργιο μας δίσκο», λένε με μια φωνή ο Γιάννης Σπάθας και ο Αντώνης Τουρκογιώργης. «Μέχρι το Σεπτέμβριο θα έχουμε κυκλοφορήσει το νέο μας άλμπουμ. Περνάμε πολλές ώρες καθημερινά στο στούντιο». Τελικά το “Drunk the conium” δεν λειτούργησε για τους Socrates, μιας και «επέζησαν» και συνεχίζουν δημιουργικότατοι από τις αρχές της δεκαετίας του ’70. Μια ιδέα απο τους τότε Socrates εδώ: http://www.youtube.com/watch?v=BjLVDzWON1I.

cÐ © Ò i© © ä©p

«Οταν ακούσεις την Τάνια να λέει Σαββόπουλο ‘Μια θάλασσα μικρή’ και συγχρόνως η Ελευθερία το ‘Ολα τα πήρε το καλοκαίρι’, είμαι σίγουρος πως θα συγκινηθείς πολύ...», έλεγε το μήνυμα του Κωνσταντίνου. Η μαγική στιγμή που έφερε το καλοκαίρι με αυτήν τη συνεργασία βρίσκεται εδώ: www.youtube.com/watch?v=RI-AFxQ3sOY. Αισθάνομαι «μια θάλασσα μικρή με περιμένει»... στη ζωντανή ακρόαση σε κάποιο live τους. «Κι εμάς τους δύο χέρι με χέρι… το ραντεβού μας, η ώρα μία…», εκεί.

18 - 6 - 10

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

lÀ ± À± À ± ½¸ ¸ÀÀÀÀ

¸À ³ À ±

Ô© ©Ð â{ ¡ ©p Ò © © Òp{ ©É {Ò

Η καθημερινότητα, πολλές φορές, είναι σκληρή και γρήγορη. Το θέμα είναι να μπορείς να ξεφεύγεις, δημιουργώντας μικρόκοσμους που σε γεμίζουν με αληθινές αναπνοές. Ο Γιώργος Μελισσαρόπουλος (Meliss) ήταν τυχερός, διότι από μικρός είχε ανακαλύψει τις δικές του αποδράσεις για να... αναπνέει: στο σχολείο διαρκώς σχεδίαζε τα βιβλία του. Αυτά τα πρώτα, αθώα σχέδια σηματόδοτησαν την αποφάσή του ν’ ασχοληθεί με το κινούμενο σχέδιο... Εκείνο που θαυμάζω στο Γιώργο είναι το γεγονός ότι αψήφησε οποιοδήποτε φόβο, σπούδασε και έκανε πραγματικότητα αυτό που ήθελε, φτιάχνοντας ευφάνταστες, έξυπνες και με χιούμορ, ιστορίες, που ξυπνούν εκείνη την αθωότητα που κάπου έχουμε κρύψει βαθιά... Αν σε ρωτούσαν ποια είναι η επαγγελματική σου ιδιότητα -και να την εξηγήσεις- τι θα έλεγες; Η επαγγελματική μου ιδιότητα είναι κάπως σύνθετη, καθώς δραστηριοποιούμαι σε πολλούς χώρους ταυτόχρονα, όπως στην εικονογράφηση βιβλίων, στην παραγωγή κόμικς, τη συγγραφή σεναρίων, την παραγωγή παιχνιδών για το internet και τη δημιουργία κινουμένων σχεδίων... Νομίζω πως η ιδιότητα του σχεδιαστή κινουμένων σχεδίων (cartoonist), μου ταιριάζει περισσότερο! Φαντάζομαι ότι όταν ήσουν μικρός ζωγράφιζες σκίτσα στα σχολικά σου βιβλία... Η αλήθεια είναι ότι αυτή η τάση να σχεδιάζω στα βιβλία μου, με έκανε να καταλάβω πόσο σημαντικό ήταν για μένα να «ξεφεύγει» το μυαλό μου μέσα από το σχέδιο. Τι είναι αυτό που σου προκάλεσε το ενδιαφέρον, για να σπουδάσεις στο Λονδίνο εικονογράφηση και κινούμενο σχέδιο; Φοβήθηκες ότι πρόκειται για «ριψοκίνδυνη» επαγγελματική επιλογή που δεν θ’ απέφερε χρήματα; Από μικρός λάτρευα τα κινούμενα σχέδια και τα κόμικς και σταδιακά έγιναν το χόμπι μου. Φτάνοντας

όμως στο Λύκειο, έπρεπε να πάρω μια απόφαση για το τι θέλω να κάνω. Ετσι, προσπάθησα να φανταστώ τον εαυτό μου σε κάποια δουλειά και η μόνη ιδέα που με γέμιζε ήταν να σχεδιάζω. Το να φύγω στο εξωτερικό ήταν μια πολύ δύσκολη απόφαση, ειδικά στην ηλικία των 18. Ομως ήμουν σίγουρος για την επιλογή μου αυτή κι έτσι ο φόβος χάθηκε. Αντιμετώπισες τη δυσπιστία των γύρω σου για την επαγγελματική σου επιλογή; Οταν επέλεξα να γίνω σχεδιαστής κινουμένων σχεδίων, λίγοι αντιλαμβάνονταν για τι πράγμα μιλούσα. Παρ’ όλα αυτά, η οικογένειά μου και οι άνθρωποι που με γνώριζαν πίστεψαν σε εμένα, με στήριξαν και ήταν πάντα δίπλα μου. Εχεις δημιουργήσει 5 κόμικς-albums, αλλά και περιοδικά. Τι σε εμπνέει για να δημιουργήσεις ήρωες και ιστορίες; Πώς είναι η διαδικασία δημιουργίας; Η δημιουργία γίνεται πρώτα στο χαρτί και μετά στον υπολογιστή; Εμπνέομαι κατά κύριο λόγο από την καθημερινότητα. Κάθε ιδέα που αντλώ από κει, σκιτσάρεται αρχικά με μολύβι πάνω σ’ ένα απλό χαρτί. Αμέσως μετά κοιτάζω ποιο μέσο μπορεί να με βοηθήσει, ώστε η δημιουργία αυτή να αγγίζει την αρχική ιδέα με τον καλύτερο τρόπο. Ανάλογα, λοιπόν, χρησιμοποιώ ψηφιακά μέσα για άμεση σχεδίαση στον υπολογιστή ή παραδοσιακά με μελάνι, μαρκαδόρους και ακουαρέλες. Ποιον ήρωα που έχεις επινοήσει και δημιουργήσει, έχεις αγαπήσει περισσότερο και γιατί; Δεν υπάρχει ένας ήρωας αλλά πολλοί, και ακούν στο όνομα «κατσαρίδες». Νομίζω ότι ο κάθε τύπος κατσαρίδας που σχεδίασα όλα αυτά τα χρόνια, από τον πρώτο «Πριν το Τέζα», ήταν για μένα μια πρόκληση, που φυσικά και αγάπησα...

Η σημερινή οικονομική κατάσταση της χώρας μπορεί ν’ αποτελέσει αφορμή για νέες ιστορίες και ήρωες; Η οικονομική κατάσταση της χώρας δίνει άπειρα ερεθίσματα για νέες ιστορίες! Μάλιστα αυτός ο φανατισμός των Μέσων και των πολιτικών κομμάτων περί κρίσης, με έκανε να δημιουργήσω μια καινούργια σειρά κινουμένων σχεδίων που να βασίζεται πάνω σε αυτήν την καθημερινή τρέλα. Εδώ και κάποια χρόνια έχεις φτιάξει το δημιουργικό γραφείο animatic vision. Με τι ακριβώς δραστηριοποιείστε; Η animatic vision ξεκίνησε στην Πάτρα το 2006. Από τότε έχουμε κάνει εκδόσεις κόμικς, όπως το happy revolver, free press περιοδικών και emagazines, όπως το mosquito και multimedia cdrom με κινούμενα σχέδια, όπως το e-sense. Αυτή τη στιγμή συνεργάζομαι με πολλούς νέους καλλιτέχνες και προγραμματιστές και δημιουργούμε κινούμενα σχέδια, ιστοσελίδες, flash games και εικονογραφήσεις για έντυπα και εκδοτικούς οίκους σε όλη την Ελλάδα. Πρόσφατα, με τη βοήθεια συνεργατών μου, ξεκινήσαμε και το δεύτερο γραφείο μας στην Αθήνα -με την ίδια δραστηριότητα. Επόμενα σχέδια; Αυτή τη στιγμή ετοιμάζω ένα νέο βιντεοπαιχνίδι πολεμικών τεχνών για το διαδίκτυο, με τίτλο fight tempo, που θα είναι online από τα μέσα Σεπτέμβρη. Παράλληλα ετοιμάζω το έκτο άλμπουμ της σειράς «Τέζα» και επιπλέον δουλεύω το σενάριο και το animation μίας νέας ελληνικής σειράς κινουμένων σχεδίων. ~ ¨z á ¨z à ¨ VVV LDKHRR FQ ¨VVV @MHL@SHB UHRHNM FQ ¨ Õ ¨ áo ¨Ñ oz o¨ ¨,DKHRR¨oz à ¨ ¨ ¨ à ¨ zá¨ ¨ á ¨)DLL@/QDRR¨ VVV IDLL@BNLHBR FQ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

18 - 6 - 10

¨ Å ¨Ñ k¨ Å

α τραγούδια του με «βομβαρδίζουν» τελευταία. Αρχικά, άκουσα τον «Κουκουλοφόρο» στο ραδιόφωνο, έπειτα, μια μέρα που είχα ακεφιές, έπεσα πάνω στην «Μπαλάντα του κακομοίρη» και λίγο αργότερα στην παραμυθένια του «Αλίκη». Σύντομα «έπεσα» και πάνω στον ίδιο, στη συνέντευξη Τύπου για το Φεστιβάλ του δήμου Βύρωνα. Κυνικός μα και ρομαντικός, με αστείρευτο και σκωπτικό χιούμορ, ο Σπύρος Γραμμένος συγκαταλέγεται στους συνειδητοποιημένους τριαντάρηδες. Ο λόγος του δεν είναι ξύλινος, μα οι στίχοι και οι παρλάτες, που μοιράζεται με το κοινό, πολλές φορές... σφάζουν με το βαμβάκι. Σε κλίμα χαλαρό μιλήσαμε για το πρώτο του cd «Λίγο πριν τα τιράντα», μα και για την πρώτη μεγάλη συναυλία του, στις 21 Ιουνίου στο Θέατρο Βράχων. Η σχέση του με τη μουσική χάνεται πίσω στο χρόνο, τότε που για πρώτη φορά έγραψε ένα ποίημα για τη μητέρα του. «Στο Δημοτικό έφτιαχνα ποιηματάκια. Είχα γράψει ένα ποίημα στη μαμά μου για τη Γιορτή της Μητέρας. Στο Γυμνάσιο, άρχισα να φτιάχνω τραγουδάκια με την κιθάρα μου. Στα δεκαοχτώ μου σταμάτησα για πέντε χρόνια. Επαιζα μόνο στο σπίτι. Στα 23 ξεκινήσαμε ξανά να παίζουμε σ’ ένα μαγαζί στα Γιάννενα και επειδή έπρεπε να κάνω κάτι πέρα από το να τραγουδάω -τραγουδούσα πολύ άσχημα- έκανα λίγο πλάκα. Αυτό έπιασε και το συνέχισα έτσι», θυμάται.

Ë{Ò p © pp à Αναρωτιέμαι πώς θα χαρακτήριζε τον εαυτό του, από τη στιγμή που θεωρεί πως δεν έχει καλή φωνή. Η απάντησή του με αποστομώνει: «Δεν είμαι τραγουδιστής αλλά κομμωτής. Αυτή ήταν η δουλειά μου. Τώρα, πια, κουρεύω τους φίλους μου». «Κουκουλοφόρος», «Χίλιες φωνές», «4», «Ροζ μικρές, μοναχικές, παγωμένες πατούσες του ροζ πάνθηρα»… τραγούδια αστεία -για άλλους ερωτικά, για τον ίδιο κυρίως κοινωνικά- περιλαμβάνονται στο πρώτο δισκογραφικό του βήμα «Λίγο πριν τα τιράντα». Ο τίτλος προκύπτει από την αγάπη του για τις τιράντες και φυσικά από την ηλικία του. Η παραγωγή είναι το ίδιου, ενώ στο booklet αντί για στίχους θα βρείτε ένα σκίτσο για κάθε τραγούδι, διά χειρός της παλιάς του φίλης, Νίκης Σφαιροπούλου. Η γνώμη του Σπύρου για τη δισκογραφία σήμερα είναι «καταπέλτης»: «Οσοι από τις δισκογραφικές λένε ότι πεθαίνει η δισκογραφία, είναι οι ίδιοι που την σκοτώνουν. Δεν ασχολείται κανένας. Προσπαθούν να βγάλουν λεφτά από οπουδήποτε, χωρίς να επενδύσουν σε κάτι…». Ο ίδιος δεν επιδιώκει να βγάλει χρήματα από το cd του. Δεν θα είχε κανένα πρόβλημα να αφήσει τα κομμάτια του «ελεύθερα» στο διαδίκτυο -το οποίο, σημειωτέον, θεωρεί την επανάσταση του μέλλοντος, ωστόσο θεωρεί πως αγοράζοντας ένα cd, παίρνεις μια πιο ολοκληρωμένη δουλειά. Τα live του δίνουν μια φρέσκια ματιά και είναι μια μίξη συναυλίας με stand up comedy. Τρα-

γούδια του ίδιου, σπάνια διασκευές άλλων κομματιών, παρλάτες και σκωπτικά σκετσάκια που ο ίδιος σκαρφίζεται. Πηγή έμπνευσης αποτελεί η καθημερινότητα και ό,τι τον ενοχλεί: «Εμπνέομαι από την καθημερινότητα. Αυτό που με ενοχλεί είναι η αδικία που βλέπω γύρω μου, σε επίπεδο κοινωνικό. Θυμώνω με όλα αυτά που συμβαίνουν γύρω μας -όχι μόνο στη χώρα μας, παντού…», μου εξηγεί.

ä © â Παρόλα αυτά, ο Σπύρος αλλιώς «Αμελής» (ίσως έχετε δει το πρόσωπό του να αντικαθιστά αυτό της πρωταγωνίστριας σε αφίσες) βλέπει το... ποτήρι μισογεμάτο: «Είμαι αισιόδοξος. Βλέπω πάντα πως όλα τα κακά γίνονται για καλό. Η οικονομική κρίση ήταν ένα πολύ μεγάλο μάθημα για πολλούς. Πιστεύω πως θα μας βγάλει σε καλό. Πάντα μετά την καταστροφή γεννιέται ένα λουλούδι. Αν υπάρξει η καταστροφή…». Πρόσφατα, μετακόμισε στην Αθήνα. «Με έδιωξε η μάνα μου. Με την καλή έννοια. Μου είπε ‘τι κάνεις εδώ, σήκω φύγε!’. Τα τελευταία έξι χρόνια έπαιζα στα Γιάννενα. Κάποια στιγμή έπρεπε να πάω και κάπου παραπέρα. Βαρέθηκαν να με ακούνε οι ίδιοι άνθρωποι… Είχα κάποια κομμάτια μαζεμένα και κάπως έτσι προέκυψε ο δίσκος. Τώρα θα ήθελα να βγάλω τον δεύτερο, ο οποίος είναι έτοιμος, γιατί νιώθω ότι αυτός που βγήκε τώρα είναι μια περίοδος δική μου, η οποία έχει περάσει». Δηλώνει ευπροσάρμοστος, του αρέσει που στην Αθήνα η ζωή του ξεκινά το βράδυ, αλλά και η θάλασσα: «Είναι πολύ όμορφη η Αθήνα το βράδυ! Επίσης, μου αρέσει να πηγαίνω στην παραλία στη Βάρκιζα και να κάθομαι. Ε, όχι σε αυτή που πληρώνεις εισιτήριο, στη δίπλα. Πολλές φορές η τηλεόραση δείχνει στην υπόλοιπη Ελλάδα ότι η Αθήνα είναι ένα μπάχαλο, ότι κινδυνεύεις. Δεν είναι έτσι. Και ωραία μέρη έχει και ξεχωριστές στιγμές». Σιχαίνεται την αχαριστία και τους τσακωμούς, του αρέσουν οι χαμογελαστοί άνθρωποι, η σπανακόπιτα της μαμάς του, ακούει την εναλλακτική ελληνική μουσική που γράφτηκε από τα τέλη της δεκαετίας του ’70 μέχρι και το ’90 και το τραγούδι που πιστεύει ότι θα λέει και έπειτα από είκοσι χρόνια στα live του είναι ο «Κόκορας» του Λοΐζου. Πολλοί τον παρομοιάζουν με τον Πανούση. Ο ίδιος σπεύδει να το αποσαφηνίσει: «Αν κάποιος δει τα δέκα πρώτα λεπτά της παράστασης

θα πει ‘ω, ένας Πανούσης’. Είναι άλλος άνθρωπος. Φυσικά, τον άκουσα πολύ πιο μικρός.Τώρα, αν όλο το ύφος θυμίζει, ναι. Μιλάω και λέω αστεία, τραγουδάω αστεία κομμάτια, έχω κοιλιά και μούσι. Ναι, αυτό το έκανε ο Πανούσης πριν. Το έκανε και ο Γιώργος Μαρίνος». Αυτή τη Δευτέρα λοιπόν, ο Σπύρος Γραμμένος θα βρεθεί στο Θέατρο Βράχων μαζί με τους φίλους του (Μουζουράκης, Μπαλάφας, Στεφάνου, Καρακώστα και Μυλωνάς). «Τι περιμένεις από εδώ και πέρα;», ρωτώ για τον επίλογο. «Την καταστροφή!», μου λέει γελώντας και κάπου εκεί ανανεώνουμε το ραντεβού μας για τη Δευτέρα!

Photo: Spyros Biniaris

Ô© {ä © ppß ©p Ò© © ÓÒ © ä

18 - 6 - 10

ΕΞΟΔΟΣ

Ë{ pß ©ÒÑ ¨~ ã

Γήπεδο Tae Kwon Do, Δέλτα Φαλήρου, τηλ. 210-9472050. Εισιτήριο: 38 ευρώ.

} ô ô Í ô ô Q Φουσκώστε τα μαλλιά, βγάλτε τα σακάκια με τις βάτες από τη ναφθαλίνη και σπεύσατε σήμερα, Παρασκευή, στο γήπεδο της λεωφόρου Αλεξάνδρας. Εκεί θα βρίσκεται ο πολυβραβευμένος Billy Idol τραγουδώντας το αθάνατο “Sweet sixteen” -και όχι μόνο! Μαζί του μία από τις πλέον αγαπημένες βρετανικές μπάντες, οι Stranglers, θα ερμηνεύσουν κομμάτια όπως το “No More Heroes”, με το γνωστό μαύρο χιούμορ να επικρατεί.

Ê Ýô ßô Οι συγγραφείς του βιβλίου «Βαλίτσες και φύγαμε» (εκδ. Λιβάνη), Γιάννης Μανάλης και Χάρης Παπαδόπουλος, μας προσκαλούν σε μια παρουσίαση αλλιώτικη από τις άλλες. Μας κλείνουν ραντεβού απόψε, στις 19.30, στο cafe του Ελευθερουδάκη και υπόσχονται να μας ταξιδέψουν κάπου εξωτικά. Με πολύ κέφι και χαλαρή διάθεση θα μας συστήσουν τους ήρωες του ταξιδιάρικου μυθιστορήματός τους, μα πάνω από όλα θα μας κάνουν να ξεφύγουμε από τη ρουτίνα της -καυτής πλέον- καθημερινότητας!

Ελευθερουδάκης, Πανεπιστημίου 17, 6ος όροφος, τηλ. 210-3258440.

Ê Ý

ô Ý Ενα ακροβατικό που θα κόψει την ανάσα... Από τη μία, ένα ψάρι εκπαιδευμένο να κολυμπά στα νερά του... ψεύδους κι από την άλλη, ένας... πολύ-θυμος λίθος, χωρίς ήθος κι αξιοπρέπεια. Το ψάρι πηδά από το ενυδρείο και καταφέρνει να επιβιώσει έξω από το νερό. Ξαφνικά, δίνει μια με την ουρά του, τα σπάει όλα φωνάζοντας «Αφύπνιση τώρα»!... Η ομάδα ΑλωςArt παρουσιάζει σήμερα και αύριο, στο θέατρο Επί Κολωνώ, τη σουρεάλ, μα άκρως κοινωνική, παράσταση «ΑλωςLOVE».

Θέατρο Επί Κολωνώ, Ναυπλίου 12, τηλ. 210-5138067. Εισιτήριο: 5 ευρώ.

Αμφιθέατρο Αθήνα 9,84, Πειραιώς 100, τηλ. 210-3411610.

Ë Ûô Ûô «Εν αρχή, ην ο ήχος... Η μουσική μία και αδιαίρετη... Οι μελωδίες σύμπαν ολόκληρο, φτιαγμένο από αισθήσεις. Το ακορντεόν μου, οι φίλοι μου κι εγώ σας περιμένουμε να γιορτάσουμε παρέα με τις Μουσικές του Κόσμου...». Τάδε έφη, Ζωή Τηγανούρια. Η ερμηνεύτρια και ακορντεονίστρια μάς περιμένει όλους τη Δευτέρα, στις 20.30, στο Αμφιθέατρο του Αθήνα 9,84 να γιορτάσουμε όλοι μαζί την Παγκόσμια Ημέρα Μουσικής.

Κέντρο Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος», Πειραιώς 254, τηλ. 212-2540000.

bÆ Ûhô Û Για ενδέκατη χρονιά, οι χώροι του «Ελληνικού Κόσμου» μετατρέπονται σε κατασκήνωση φιλοξενώντας τους μικρούς εξερευνητές που θα μείνουν στην πόλη. Για ένα δεκαπενθήμερο, από νωρίς το πρωί έως το απόγευμα, οι μικροί κατασκηνωτές συμμετέχουν σε δραστηριότητες και παιχνίδια που συνθέτουν ένα πολυθεματικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα με τίτλο -τι άλλο;- «Καλοκαίρι στην πόλη». Το πρόγραμμα υλοποιείται σε τέσσερα δεκαήμερα, ενώ το πρώτο γκρουπ ξεκινά αυτή τη Δευτέρα.

Æ ô ôyÍ Í Τους αδελφούς Γκριμ τους ξέρετε. Καιρός να γνωρίσετε και τις αδελφές Γκριμ! Μετά τη μυστηριώδη εξαφάνιση των γονιών τους, η Σαμπρίνα και η Δάφνη μένουν με τη γιαγιά τους. Οταν αυτή τους αποκαλύπτει πως είναι απόγονοι των αδελφών Γκριμ, και ότι το παραμυθοβιβλίο των προγόνων τους είναι μια ιστορική καταγραφή αληθινών υποθέσεων μαγικής κατεργαριάς, οι δύο αδελφές αποφασίζουν ν’ αναλάβουν δράση! Το βιβλίο «Αδελφές Γκριμ: Ντετέκτιβ Παραμυθιών» -best seller των “New York Times”- μόλις κυκλοφόρησε στα ελληνικά από τις εκδόσεις Φανταστικός Κόσμος. Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Φανταστικός Κόσμος, σε μετάφραση Κατερίνας Αθανασίου.

ΕΞΟΔΟΣ

18 - 6 - 10

Θέατρο Πόρτα, Μεσογείων 59, τηλ. 210-7780518. Εισιτήριο: 7 (μειωμένο) και 15 ευρώ.

Æ y ô y ß ô

Γήπεδο Καραϊσκάκη, Νέο Φάληρο, τηλ. 210-4813221. Εισιτήριο από 60 έως και 200 ευρώ.

Í ôn

ô Ú ô y Ú

Το Φεστιβάλ Αθηνών υποδέχεται τη «μεγάλη κυρία» του παιδικού θεάτρου Ξένια Καλογεροπούλου (φωτό: Νίκος Νικολόπουλος), στην πρώτη της εμφάνιση μπροστά σε μικρούς θεατές. Η ίδια θα παρουσιάσει από αύριο μέχρι τις 27 Ιουνίου, στο θέατρο Πόρτα, ένα δικό της μονόλογο, χωρίς λόγια... Η κα Καλογεροπούλου αναζητά αυτό το «κάτι» που συχνά θέλουμε, που μας λείπει, χωρίς να ξέρουμε τι είναι ακριβώς. Κάτι υπαρκτό; Κάτι φανταστικό; Να είναι άραγε το φεγγάρι;

Οι Aerosmith, οι θρύλοι του αμερικανικού rock, έρχονται για πρώτη φορά στην Ελλάδα, στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής περιοδείας τους με τίτλο “Cocked, Loaded, Ready to Rock”. Το συγκρότημα που έδωσε το ραντεβού με την ιστορία πριν από 41 χρόνια και απέδειξε πως ένα μεγάλο κεφάλαιο της rock του ανήκει, «προσγειώνεται» την Κυριακή στο γήπεδο Καραϊσκάκη, εκπληρώνοντας την επιθυμία των Ελλήνων φανατικών θαυμαστών του!

Äy Ýô Í n

Ä Ý ôy n Ú

Οι προσπάθειες του Νικόλα να βγάλει πολλά και γρήγορα λεφτά στήνοντας μία κομπίνα. Πού; Στην Αμοργό. Πότε; Το καλοκαιράκι. Ενας σκηνοθετημένος θάνατος, ένα κουτί παπουτσιών, μια ληστεία αργόσχολων, μια μάνα με κονέ, ένα μαγικό κλαρίνο, ψημένες ρακές, μπαμπέσες γυναίκες, εκπλήξεις, μα και άφθονο γέλιο... Περισσότερα, τη Δευτέρα, στις 19.30, στο Metropolis Live Stage. Εκεί θα βρεθεί ο 26χρονος Λουκάς Μέξης μιλώντας για το πρώτο του μυθιστόρημα «Shoebox: Μια καλοκαιρινή κομπίνα» (εκδ. Τετράγωνο).

Με προπάππου τον Ευγένιο Ο’Νιλ, παππού τον Τσάρλι Τσάπλιν και γονείς τους Ζαν-Μπατίστ Τεριέ και Βικτόρια Τσάπλιν, ο Τζέιμς Τεριέ (φωτό: Richard Haughton) είναι πράγματι... το μήλο που έπεσε κάτω απ’ τη μηλιά! Συνεχιστής της ρομαντικής παράδοσης του τσίρκου, ο Τεριέ θα βρίσκεται μέχρι και το Σάββατο στην πόλη παρουσιάζοντας την ιστορία του Ραούλ, που ως άλλος Ροβινσώνας απολαμβάνει τη ζωή του σ’ ένα ερημικό τοπίο. Αλλόκοτα πλάσματα, ωστόσο, θα βρεθούν στην πορεία του, μεταφέροντας τον ίδιο και τους θεατές σ’ έναν κόσμο παραμυθένιο... Εθνικό Θέατρο - Σκηνή «Μαρίκα Κοτοπούλη» (Rex), Πανεπιστημίου 48, τηλ. 210-3305074. Εισιτήριο: 10 (φοιτητικό) και 20 ευρώ.

Metropolis Live Stage, Πανεπιστημίου 54, τηλ. 210-3306682.

Ä y Íô y ß n Ανοιχτή είναι ήδη για το κοινό η πρώτη ατομική έκθεση της Σπάρτης Λιναρδάκη «Τόσο μακριά και τόσο κοντά», που φιλοξενείται στο Χώρο Τέχνης “Mary Alexiou - Athens Art Space”. Η ζωγράφος είναι επικεντρωμένη στο σύγχρονο άνθρωπο με όλα τα συναισθήματα και τις καθημερινές αναζητήσεις, ενώ μέσα από τα δεκαοχτώ έργα της μας ταξιδεύει από το Λος Αντζελες μέχρι την Ιαπωνία. Αλλωστε, όπως έχει δηλώσει και η ίδια, πατρίδα της είναι όλος ο κόσμος, εφόσον η τέχνη είναι παγκόσμια. Χώρος Τέχνης “Mary Alexiou - Athens Art Space”, Δημοκρίτου και Στρ. Συνδέσμου 23, Κολωνάκι, τηλ. 210-3608105.

Å Íôn Ûn

Χάρις Αλεξίου, Γιώργος Νταλάρας, Λένα Αλκαίου, Γεράσιμος Ανδρεάτος, Παντελής Θαλασσινός (φωτό), Μανώλης Λιδάκης, είναι μόνο λίγοι από τους ερμηνευτές που θα μοιραστούν την Παρασκευή τη σκηνή του Θεάτρου Βράχων, συμμετέχοντας σε «Μια βραδιά για τον Ηλία». Ηταν Αύγουστος όταν ο Ηλίας Κατσούλης -βιαστικός, πολυπράγμων, αλλά όχι αγχωμένος- «έφυγε» από τη ζωή. Οι στίχοι του θα μας συντροφεύουν. Αυτούς τους στίχους θα μοιραστούν μαζί μας οι φίλοι του.

Θέατρο Βράχων, Νταμάρι Βύρωνα, τηλ. 210-7626438. Εισιτήριο: 20 ευρώ.

18 - 6 - 10

ΕΞΟΔΟΣ

À ³ À± À¢· Àr ¡ Ο Γιάννης Ρίτσος (1909-1990) έγραψε το ποίημα «Πρωϊνό άστρο» το 1955 για το κοριτσάκι του, όταν έγινε πατέρας. Εκφράζει την αγάπη του για εκείνη και περιγράφει την πληρότητα που έφερε στη ζωή του η γέννησή της. Είναι το ποίημα της πατρικής στοργής και της λυρικής φαντασίας «που μόνο ένας παλμογράφος θα μπορούσε να ‘οπτικοποιήσει’ και να καταγράψει τους παλμούς της εκπληκτικής ευαισθησίας του». Ο ίδιος ο ποιητής το χαρακτήρισε «Μικρή εγκυκλοπαίδεια υποκοριστικών» για την κορούλα του. Ο συνθέτης Σάκης Τσιλίκης μελοποίησε το ποίημα μοναδικά, σε ένα εξαιρετικό μουσικό αποτέλεσμα, επιλέγοντας ως ερμηνευτές σπουδαίους παλιότερους, αλλά και νεότερους, ερμηνευτές. Ο δίσκος περιλαμβάνει έντεκα μελοποιημένα αποσπάσματα, εξαιρετικά ερμηνευμένα από τους Βασίλη Παπακωνσταντίνου, Πέτρο Πανδή, Πάνο Κατσιμίχα, Αλέξανδρο Χατζή, Βαγγέλη Μαρκαντώνη (από την Ανοικτή Θάλασσα), Βασίλη Παγώνη (από τους Αλχημιστές), Γιώργο Μιχαήλ (από τους Κύκλος Band) και δέκα πρόζες με τις εκφραστικές απαγγελίες των ηθοποιών Δανάης Παπουτσή και Αλέξανδρου Κομπόγιωργα, πλαισιωμένες από τις ατμοσφαιρικές μελωδίες του σημαντικού συνθέτη, ο οποίος κατάφερε να συνδυάσει το παλιό με το καινούργιο, δηλαδή «έντεχνα» με «ηλεκτρικά» στοιχεία. Η τρυφερότητα της ερμηνείας του Βασίλη Παπακωνσταντίνου στο «Σ’ ένα μαξιλαράκι φεγγαράκι» είναι συγκινητική. Ο Αλέξανδρος Χατζής τραγουδάει τα πιο πολλά κομμάτια του δίσκου και καταθέτει ίσως τις πιο ώριμες ερμηνείες του στα

«Ανάμεσα στη μάνα σου», «Ελα να σου συστήσω», «Να ’τη η νύχτα που σιμώνει» και «Κι εγώ ανασκουμπωμένος» και κυρίως στο μοναδικό «Εκεί που σμίγει η αγάπη», που μοιράζεται με τους νεότερους Β. Μαρκαντώνη, Β. Παγώνη και Γ. Μιχαήλ. Εξαιρετικός ο Πάνος Κατσιμίχας στο «Η δροσιά τ’ ουρανού», όπως και ο Πέτρος Πανδής με τη νοσταλγική ερμηνεία του «Πρέπει να μάθεις». Τις ενορχηστρώσεις έκανε ο Σάκης Τσιλίκης με τον Κίμωνα Πολλάτο (από τους Κύκλος Band), ενώ η ταλαντούχα Ελεάννα Ζεγκίνογλου έκανε την ενορχήστρωση των εγχόρδων. Σημαντική η συμβολή των εξαίρετων μουσικών: Σάκης Τσιλίκης (πιάνο), Κίμωνας Πολλάτος (κιθάρες), Μάνος Νεόφυτος (τύτμπανα), Αντώνης Δελαπόρτας (πλήκτρα), Πόλυς Πελέλης (μπάσο), Μιχαέλα Ρώτα (βιολί), Λευκή Κολόβου (τσέλο). Συμμετέχουν: Ζωή Σολδάτου (solist-soprano), Τόνια και Κατερίνα Γραμματικάκη (chorus). Δισκογραφικές εργασίες μελοποιημένης ποίησης και μάλιστα υψηλής ποιότητας και αισθητικής σαν αυτήν σπανίζουν πια στους σημερινούς ευτελείς και εμπορικούς καιρούς, γι’ αυτό και αξίζει ένα μεγάλο «μπράβο» τόσο στον Σάκη Τσιλίκη όσο και σε όλους τους συντελεστές, αλλά και στον παραγωγό Γιάννη Μακρίδη και την “ΤΕΧΝΙS”, οι οποίοι προχώρησαν στην έκδοση της δουλειάς αυτής που αξίζει να ακουστεί. © p â{ ¡

À ³ À± À¢t½ À ¸ À ½³ ¡ Τον τραγουδοποιό Αλέξανδρο Εμμανουηλίδη γνωρίσαμε πρώτη φορά το 2004, στη Δεύτερη Ακρόαση της Μικρής Αρκτου, με τα τραγούδια «Επαρχία» και «Ποτάμι μαύρο» με τα οποία συμμετείχε. Η πρώτη του δισκογραφική δουλειά με τίτλο «Φυσάει αλλιώς εδώ ο αέρας» κυκλοφόρησε το 2007, σε παραγωγή του Παρασκευά Καρασούλου. Τρία χρόνια μετά, στη νέα του δουλειά με τίτλο «Ομορφοι και ηττημένοι», επιλέγει ως βασική ερμηνεύτρια τη νεαρή τραγουδίστρια Μαρία Παπαγεωργίου, την οποία γνωρίσαμε ήδη από τις συμμετοχές της σε διάφορους δίσκους, με πιο πρόσφατη το «Γκόλεμ» του Νίκου Χαλβατζή. Μια πραγματικά ξεχωριστή νέα φωνή, εκφραστική και με πολύ όμορφη χροιά. Ερμηνεύει δέκα τραγούδια, ενώ τα υπόλοιπα δύο ο δημιουργός (θα μπορούσε να τραγουδήσει περισσότερα, ερμηνεύει ιδιαίτερα και εκφραστικά). Ο δίσκος περιέχει δώδεκα τραγούδια, από τα οποία ο Αλέξανδρος Εμμανουηλίδης έγραψε τη μουσική και τους στίχους σε δέκα και μελοποίησε μοναδικά το ποίημα «Θεατρίνοι, Μ.Α.» του Γιώργου Σεφέρη, ενώ μουσική και στίχους σε ένα τραγούδι έγραψε και η Μαρία Παπαγεωργίου. Τα κομμάτια σε γενικές γραμμές είναι ακουστικές μπαλάντες, πολύ ατμοσφαιρικές, ενώ υπάρχουν και τα πιο ρυθμικά «700 ευρώ το μήνα» και «Να καεί ο καναπές μου», υπάρχει ακόμη ένα πανέμορφο «Βαλς», καθώς και ένα ζεϊμπέκικο, το «Ερωτες». Ο δίσκος κυκλοφορεί από το «Μικρό Ηρωα», σε παραγωγή του Αγγελου Σφακιανάκη. Ξεχώρισα τα τραγούδια «Να καεί ο καναπές μου», «Ομορφοι και ηττημένοι», «Τερατογένεση», «Βαλς», που ερμηνεύει η Μαρία Παπαγεωργίου, καθώς επίσης και τα δύο που ερμηνεύει ο Αλέξανδρος Εμμανουηλίδης, το μοναδικό «Θεατρίνοι, Μ.Α.» σε ποίηση Γιώργου Σεφέρη και το κοινωνικού περιεχομένου, με αρκετή δόση χιούμορ, «700 ευρώ το μήνα», ένα από τα πιο επίκαιρα τραγούδια που έχουν γραφτεί τελευταία: «Κάνεις όνειρα από κείνα που γελάνε και οι κότες, μ’ 700 ευρώ το μήνα δεν αντέχουν οι ιππότες / Κι όλο σκέφτεσαι να φύγεις με την τάδε ή με τη δείνα, αλλά ποια θα ’ρθει μαζί σου μ’ 700 ευρώ το μήνα». ©

Γράμματα στην Ιουλιέτα

ΣΙΝΕΜΑ

Του Γιάννη Μανάλη

Ο πατέρας των παιδιών μου

Κοινωνική

Αισθηματική κωμωδία

Σκηνοθεσία: Γκάρι Ουίνικ. Πρωταγωνιστούν: Αμάντα Σίφριντ, Γκαέλ Γκαρσία Μπερνάλ, Βανέσα Ρέντγκρεϊβ. Οταν μια νεαρή Αμερικανίδα ταξιδεύει στη Βερόνα, πόλη όπου αναπτύχθηκε το ειδύλλιο του Ρωμαίου και της Ιουλιέτας, γίνεται μέλος μιας ομάδας εθελοντών, που σκοπός της είναι να απαντά σε γράμματα -προς την Ιουλιέτα- όσων αναζητούν συμβουλές σχετικά με τον έρωτα. Αφού απαντά σε ένα γράμμα που χρονολογείται από το 1951, εμπνέει τη γυναίκα που το έγραψε να ταξιδέψει ως την Ιταλία για να βρει τη χαμένη για χρόνια αγάπη της. Αυτό θα είναι η αρχή μιας αλυσίδας γεγονότων, που θα φέρει τον έρωτα στις ζωές των δύο αυτών γυναικών, όπως δεν τον είχαν ποτέ φανταστεί.

Τhe Back-Up Plan

18 - 6 - 10

Σκηνοθεσία: Μία Χάνσεν-Λόβε. Πρωταγωνιστούν: Κιάρα Κασέλι, Λουί-Ντο ντε Λένκεσεν. Ο Γκρεγκουάρ Κάνβελ έχει όλα όσα θα μπορούσε να ζητήσει ένας άντρας: μια σύζυγο που λατρεύει, τρία αξιαγάπητα παιδιά και μια δουλειά που του κεντρίζει το ενδιαφέρον. Είναι παραγωγός ταινιών. Το να ανακαλύπτει ταλαντούχους ανθρώπους και να δημιουργεί ταινίες που ταιριάζουν στην αντίληψή του για το σινεμά, είναι ακριβώς ο λόγος για τον οποίο ζει. Αφιερώνει σχεδόν όλο το χρόνο και την ενέργειά του στη δουλειά του. Είναι υπερδραστήριος, δεν σταματά ποτέ. Εκτός από τα Σαββατοκύριακα, τα οποία περνά στην εξοχή με... οικογενειακά διαλείμματα, που είναι τόσο πολύτιμα. Ωσπου μια μέρα θα έρθει αντιμέτωπος με μια βαριά αλήθεια: η εταιρεία του έχει μεγάλα χρέη. Θα καταφέρει να τα βγάλει πέρα με την πιθανή αποτυχία και την κούραση που τον καταβάλλει; H γαλλογερμανική αυτή παραγωγή είχε προβληθεί στο τμήμα «Ενα κάποιο βλέμμα» του φεστιβάλ Καννών του 2009 και διακρίθηκε με το Μεγάλο Βραβείο της Επιτροπής.

Kομεντί

The A-Team

Περιπέτεια

Σκηνοθεσία: Τζο Κάρναχαν. Πρωταγωνιστούν: Λίαμ Νίσον, Μπράντλεϊ Κούπερ, Τζέσικα Μπιλ, Πάτρικ Ουίλσον, Σάρλοτ Κόπλεϊ. To φιλμ ακολουθεί τα τολμηρά κατορθώματα μιας δραστήριας ομάδας πρώην στρατιωτών των Ειδικών Δυνάμεων, που κατηγορούνται για ένα έγκλημα που δεν διέπραξαν. Χρησιμοποιούν λοιπόν τα μοναδικά τους ταλέντα και προσπαθούν να «καθαρίσουν» το όνομά τους και να βρουν τον αληθινό ένοχο. Σημειώνεται πως η ταινία είναι βασισμένη στην ομώνυμη τηλεοπτική σειρά του 1983.

Σκηνοθεσία: Αλαν Πουλ. Πρωταγωνιστούν: Τζένιφερ Λόπεζ, Αλεξ Ο’Λάφλιν, Ερικ Κρίστιαν Ολσεν, Αντονι Αντερσον. Επειτα από πολλές περιστασιακές σχέσεις και αφού ο «κύριος Τέλειος» δεν φαίνεται στον ορίζοντα, η Ζόι αποφασίζει να ζήσει μόνη της την εμπειρία της μητρότητας. Την ημέρα όμως της τεχνητής γονιμοποίησης, συναντά τον Σταν, έναν άνδρα που μοιάζει να πληροί όλες τις προδιαγραφές. Στην προσπάθειά της να κρύψει τα πρώτα σημάδια της εγκυμοσύνης για να ξεκινήσει μία σχέση μα-

ζί του, τα απανωτά λάθη της Ζόι στέλνουν λάθος «μηνύματα» στον Σταν. Οταν του αποκαλύπτει το λόγο για την ακατανόητη συμπεριφορά της, ο Σταν δέχεται να σταθεί στο πλευρό της. Για να συνειδητοποιήσουν μέσα στο ορμονικό χάος και τις προετοιμασίες του τοκετού, πως στην πραγματικότητα δεν γνωρίζουν τίποτα ο ένας για τον άλλον... Οταν δύο άνθρωποι αποφασίζουν να κάνουν παιδί προτού καν ερωτευτούν, μήπως σημαίνει ότι είναι πράγματι φτιαγμένοι ο ένας για τον άλλον;

18 - 6 - 10

ΣΙΝΕΜΑ

Δεν είναι για τα μούτρα σου Κομεντί Σκηνοθεσία: Τζιμ Φιλντ Σμιθ. Πρωταγωνιστούν: Τζέι Μπαρούσελ, Αλις Ιβ, Νέιτ Τόρενς, Μάικ Βάουελ. Ο Κερκ, ένας συνηθισμένος άντρας, υπάλληλος αεροδρομίου, δεν έχει κανέναν άλλο στόχο στη ζωή του παρά μονάχα την επανασύνδεσή του με την πρώην αγαπημένη του. Οταν συναντά τη Μόλι, την τέλεια γυναίκα, κι αρχίζει να βγαίνει μαζί της, κανείς δεν μπορεί να το πιστέψει… Ούτε καν ο ίδιος… Ομως, η επιρροή των φίλων του σε συνδυασμό με τη δική του χαμηλή αυτοεκτίμηση, πυρπολούν την πιθανότητα ευόδωσης και μακροημέρευσης του παράδοξου αυτού ειδυλλίου… Αραγε θα τα καταφέρουν να ζήσουν καλά κι εμείς καλύτερα; Στο σημείο αυτό να αναφέρουμε μερικές λεπτομέρειες από την παραγωγή της ταινίας. Τους γονείς της πρωταγωνίστριας υποδύονται οι γονείς της στην πραγματικότητα, οι Τρέβορ Ιβ και Σάρον Μόγκαν. Τα γυρίσματα πραγματοποιήθηκαν σε αληθινό αεροδρόμιο (με όποιες απαγορεύσεις και δυσκολίες αυτό συνεπάγεται), αληθινό γήπεδο -με πάνω από 18.000 κανονικούς θεατές να συμπληρώνουν το καστ ως κομπάρσοι- ενώ αξιοποιήθηκαν πολλές τοποθεσίες στο Πίτσμπουργκ.

Με το ζόρι μαζί

Κωμωδία

Σιωπηλός γάμος

Σατιρική

Σκηνοθεσία: Οράτιου Μαλέλε. Πρωταγωνιστούν: Mέντα Αντρέα Βικτόρ, Αλεξάντρου Ποτοκεάν, Βαλεντίν Τεοντοσίου. Ρουμανία, 1953, σ’ ένα μικρό χωριό, ξεχασμένο από το Θεό, ακόμα κι από τη… «μαμά ΕΣΣΔ»… Ελάχιστοι οι κάτοικοι, αλλά αρκετοί ώστε να γεμίζουν την πλατεία του χωριού και την εκκλησία, σε γάμους, κηδείες και βαφτίσεις! Ενα ζευγάρι ετοιμάζεται να παντρευτεί. Ολο το χωριό επί ποδός για τις προετοιμασίες. Θα γίνει μεγάλο γλέντι, και, φυσικά, όλοι είναι καλεσμένοι! Τα τραπέζια έχουν στρωθεί. Η αυτοσχέδια τοπική μπάντα έχει ξεκινήσει το τραγούδι και το χορό. Η γαμήλια πομπή έχει ξεκινήσει. Απρόσμενα εμφανίζεται μπροστά τους μια πομπή οχημάτων του ρωσικού στρατού. Ο «πατερούλης» Στάλιν πέθανε. Το εθνικό πένθος κηρύσσεται από σήμερα και για επτά ημέρες. Εχουν μια ώρα στη διάθεσή τους για να μαζέψουν τα… του γάμου και να κλειστούν στα σπίτια τους. Επιβάλλονται συσκότιση, ησυχία και σοβιετικός θρήνος. Ολα του γάμου δύσκολα κι ο Στάλιν πεθαμένος! Αποφασίζουν ότι τίποτα δεν θα διακόψει τη χαρά τους. Θα γιορτάσουν το γάμο των παιδιών… στα μουγγά!

Σκηνοθεσία: Σέριλ Χάινς. Πρωταγωνιστούν: Μεγκ Ράιαν, Τίμοθι Χάτον, Κρίστιν Μπελ, Τζάστιν Λονγκ. Η Λουίζ, μια πετυχημένη και δυναμική δικηγόρος, φτάνοντας μια μέρα νωρίτερα από το προγραμματισμένο στο εξοχικό της σπίτι, συγκινείται όταν αντικρίζει μια θάλασσα από τριαντάφυλλα. Δυστυχώς, όμως, ο σύζυγός της δεν περιμένει αυτήν, αλλά την κατά πολύ νεότερη φίλη του, Σάρα. Μάλιστα βρίσκεται σε διαδικασία κατά την οποία της γράφει ένα γράμμα, εξηγώντας της την πρόθεσή του να την αφήσει. Φυσικά η ιδιόρρυθμη, αλλά κατά τα άλλα ψύχραιμη, Λουίζ, του ανατρέπει τα σχέδια. Κατορθώνει να τον αιχμαλωτίσει και αρνείται να τον απελευθερώσει, αν δεν της υποσχεθεί ότι θα προσπαθήσουν μαζί να σώσουν το γάμο τους. Τα πράγματα περιπλέκονται ακόμα περισσότερο όταν εμφανίζεται η ανυπόμονη Σάρα και ένας καιροσκόπος κηπουρός...

ΑΓΟΡΑ

º»¬ Ê¼½³Ê¼½´²p§

Αυτό το καλοκαίρι, το Conn-x του ΟΤΕ δίνει τη δυνατότητα σε νέους και υπάρχοντες πελάτες να απολαύσουν το κορυφαίο ποδοσφαιρικό γεγονός του πλανήτη, το Μουντιάλ, πιο ζωντανά από ποτέ. Συγκεκριμένα, όσοι συνδρομητές αποκτήσουν νέα σύνδεση ή συνδυάσουν το Conn-x που ήδη έχουν με υπηρεσίες ομιλίας ή τηλεόρασης, μπορούν να κερδίσουν στη στιγμή μεταξύ 80 τρισδιάστατων τηλεοράσεων 42 ιντσών, 80 blu-ray DVD players, 70 home cinemas και χιλιάδες άλλα δώρα. Μπορείτε να δώσετε την παραγγελία σας online στην ηλεκτρονική διεύθυνση www. oteshop.gr, τηλεφωνικά στο 13888 ή σε ένα κατάστημα της αλυσίδας OTESHOP, COSMOTE ή ΓΕΡΜΑΝΟΣ.

»¯§¿É¯ ³¶¥±¯¼¯ É ¯»¯§¿Éµ¯º®§Â¯¼¯ H Carrefour Μαρινόπουλος, προσφέροντας πάντα λύσεις που αναποκρίνονται στις ανάγκες των καταναλωτών, σας προσκαλεί να κερδίσετε ακόμα περισσότερα, μέσα από τις καθημερινές σας αγορές. Με τη νέα ενέργεια “My Promo”, για κάθε τρία προϊόντα που επιλέγετε από συγκεκριμένες ομάδες, κερδίζετε το ένα δωρεάν, για όλο το μήνα Ιούνιο. Αναλυτικότερα, σε όλα τα καταστήματα Carrefour και Carrefour Μαρινόπουλος, μπορείτε να επιλέξετε από τη μεγάλη ποικιλία σηματοδοτημένων προϊόντων “My Promo”, τα οποία κατηγοριοποιούνται σε τέσσερις μεγάλες χρωματικές ομάδες (πράσινη, πορτοκαλί, μοβ, μπλε). Με την επιλογή τριών προϊόντων από την ίδια ομάδα, το φτηνότερο προσφέρεται εντελώς δωρεάν, με αποτέλεσμα όσους περισσότερους συνδυασμούς τριών προϊόντων επιλέξετε, τόσα περισσότερα προϊόντα να κερδίζετε.

18 - 6 - 10

µ»¼º«¼¯§«É ¯¼«³º³µ¦¿ÉÁ ¯Á½Á·¨¼²¼«¿ Με το σύνθημα «Ζήσε Υπεύθυνα!» ξεκίνησε η εκστρατεία εταιρικής υπευθυνότητας της ING Ελλάδος. Με την ευκαιρία του εορτασμού της Παγκόσμιας Ημέρας του Περιβάλλοντος, η εταιρεία επιδιώκει να ενημερώσει και να ευαισθητοποιήσει τους ίδιους τους εργαζομένους της στους «χρυσούς» κανόνες περιβαλλοντικής ευθύνης: επαναχρησιμοποίηση - ανακύκλωση - εξοικονόμηση ενέργειας, και να τους κινητοποιήσει ώστε να τους υιοθετήσουν στην εργασιακή καθημερινότητά τους. «Μέσω του προγράμματος Εταιρικής Υπευθυνότητας 'Ζήσε Υπεύθυνα!', επιδιώκουμε να δράσουμε συλλογικά στη δημιουργία ενός υπεύθυνου περιβαλλοντικού αποτυπώματος της ING Ελλάδος. Στοχεύουμε, με προσήλωση και συμμετοχική προσπάθεια, οι πρακτικές αυτές να εξελιχθούν σε καθημερινή συνήθεια και συνείδηση. Με τον τρόπο αυτό θα μεταφέρουμε το καλό παράδειγμα υπεύθυνης συμπεριφοράς και σε όλα τα ενδιαφερόμενα κοινά», δήλωσε ο γενικός διευθυντής Marketing, Μάνος Χειράκης.

¬·¹¶¬´»´¸¦ÀÊ »¹¼±¹»¦À Τα ENTOS σας προσκαλούν να απολαύσετε το καλοκαίρι με νέες ασυναγώνιστες προσφορές για το σπίτι και τον κήπο σας. Μόνο στα καταστήματα της αλυσίδας θα βρείτε σετ αλουμινίου, τραπέζι και τέσσερις πολυθρόνες πολλαπλών θέσεων, στην απίστευτη τιμή των 79,99 ευρώ! Επίσης επωφεληθείτε των μοναδικών προσφορών σε καναπέδες, κρεβατοκάμαρες και τραπεζαρίες και διαμορφώστε τον προσωπικό σας χώρο με ιδιαίτερο στιλ, εύκολα και οικονομικά! Αποκτήστε και εσείς το νέο μοντέρνο καναπέ Fresh μόνο με 199,99 ευρώ και μέσα από 6 διαφορετικές επιλογές υφασμάτων επιλέξτε το κάλυμμα που σας ταιριάζει! Οι επιλογές συνεχίζονται ανάμεσα σε αμέτρητα είδη σπιτιού, σε μοντέρνα σχέδια και χρώματα, όπως το ολοκληρωμένο σετ κουζίνας 41 τεμαχίων μόνο με 41 ευρώ!Ανακαλύψτε τις μοναδικές προσφορές ΕΝΤΟS και ανανεώστε ολόκληρο το σπίτι ή τον κήπο σας με τα πιο μοντέρνα και λειτουργικά έπιπλα στις πιο ανεπανάληπτες τιμές.

18 - 6 - 10

«º¼¸µ³·²¼¦ É µ¸³·¾·³µ¦¿É º¸»°¸º ¿ Στη δημιουργία νέας διαφημιστικής καμπάνιας, με πρωταγωνιστές τους «Ράδιο Αρβύλα», προχώρησε η WIND φέτος το καλοκαίρι. Με τους Αντώνη Κανάκη, Γιάννη Σερβετά, Στάθη Παναγιωτόπουλο και Χρήστο Κιούση, η WIND θα επικοινωνήσει στους καταναλωτές τις λύσεις που προτείνει στην καρτοκινητή τηλεφωνία, αλλά και στη σταθερή τηλεφωνία και το internet. Η πιο ουσιαστική, όμως, παράμετρος της συνεργασίας αυτής είναι η απόφαση των συντελεστών της εκπομπής να δωρίσουν το σύνολο της αμοιβής τους, ύψους 550.000 ευρώ, στην «Κιβωτό του Κόσμου». Η WIND, από την πλευρά της, δεν θα μπορούσε παρά να συμμετέχει σε αυτήν την πρωτοβουλία και σύμφωνα με απόφαση της διοίκησης της εταιρείας, ποσοστό 2% επί των εσόδων της νέας WIND Καρτοκινητής για τους επόμενους έξι μήνες θα αποδοθεί επίσης στην «Κιβωτό του Κόσμου». Μάλιστα, δεσμεύεται ότι, ανεξάρτητα από το σύνολο των εσόδων, θα διαθέσει στο ίδρυμα κατ’ ελάχιστον το ποσό των 150.000 ευρώ.

¬¸½°¹«Êp°Ê½³¸Ê #Ê½°Á¸¹·¹²¨¬ Με αφορμή τον ερχομό της τρισδιάστατης τηλεόρασης, η Sony Hellas δεν θα μπορούσε να απουσιάζει από τη θεματική έκθεση «Τηλεόραση 2010: 3D & Web TV», που διεξήχθη στην Τεχνόπολη στο Γκάζι από τις 11 έως τις 13 Ιουνίου 2010. Κατά τη διάρκεια της έκθεσης, η Sony παρουσίασε όλες τις τελευταίες εξελίξεις που προτείνει στο καταναλωτικό κοινό για τη συναρπαστική νέα τεχνολογία. Το 3D της Sony, με την προηγμένη τεχνολογία απεικόνισης και τα ειδικά γυαλιά Active Shutter, προσέφερε τη δυνατότητα θέασης σε ρεαλιστικό βάθος και απίστευτη λεπτομέρεια στην 3D εικόνα σε πλήρη HD ανάλυση και επέτρεψε στους επισκέπτες να βυθιστούν κυριολεκτικά σε μια 3D Full HD εμπειρία. Παράλληλα, παρουσίασε την εμπειρία του 3D gaming για PlayStation 3, δίνοντας στους χρήστες μια ολοκαίνουργια οπτική κι ένα νέο «δρόμο» απόλαυσης ορισμένων από τους πλέον επιτυχημένους τίτλους.

ΑΓΟΡΑ

Τα αγαπημένα δημητριακά ολικής αλέσεως FITNESS της NESTLÉ υποστηρίζουν το πρόγραμμα ευεξίας “Wellness”, μια μοναδική εμπειρία χαλάρωσης, που θα πραγματοποιηθεί στο Panormos Village στη Μύκονο, από τις 2 έως τις 4 Ιουλίου. Μέσα από ένα μαγευτικό τριήμερο σωματικής και πνευματικής ανάτασης, το ολοκληρωμένο πρόγραμμα “Wellness” δίνει τη δυνατότητα σε όποιον επιθυμεί να γυμναστεί, να χαλαρώσει και να διασκεδάσει, σε ένα μοναδικό τοπίο με θέα το γραφικό κόλπο του Πάνορμου. Επιλέγοντας ανάμεσα σε Yoga, Fitness και Aqua, μπορεί κανείς να διαμορφώσει το πρόγραμμα που του ταιριάζει και να χαρίσει στον εαυτό του τρεις μέρες αποτοξίνωσης, τόνωσης και ευεξίας. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το κόστος συμμετοχής στο πρόγραμμα ή παρακολούθησης μεμονωμένων μαθημάτων, μπορείτε να επικοινωνείτε στα τηλέφωνα: 6932467496 και 6974929614.

º¸»³»¼¯§¼¯É o¯ÉFQ@MCDÉ« ¸¶«ª»¯³¿ Το καλοκαίρι είναι πια κοντά και τα Flocafé ανεβάζουν τη διάθεση στα ύψη, προσφέροντας σε grande μέγεθος τα πιο δημοφιλή κρύα ροφήματα, για όσους θέλουν πάντα λίγη ακόμα απόλαυση. Ο grande cappuccino freddo, ένα δροσερό διάλειμμα στη διάρκεια μιας ζεστής ημέρας, ιδανικός συνδυασμός κρύου espresso με δροσερό αφρόγαλα, μια αγαπημένη καλοκαιρινή συνήθεια που σε γεμίζει ενέργεια, ενώ ο grande espresso freddo, με τρεις δόσεις espresso, κλείνει το... μάτι σε όσους θέλουν μια δυνατή γεύση κρύου καφέ. Για όσους αναζητούν κάτι το διαφορετικό, τα Flocafé και o Jacobs προτείνουν ένα παγωμένο flocaccino με βάση από καφέ ή βανίλια σε 4 μοναδικές γεύσεις (original, chocolate, caramel, vanilla, oreo), ενώ για τους φανατικούς «εραστές» της σοκολάτας, η grande classic freddo σε μεγάλο ποτήρι με επιπλέον αφρόγαλα, προσφέρει maximum σοκολατένια απόλαυση. Αυτό το καλοκαίρι, δροσιστείτε με grande γεύσεις στα Flocafé!

ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟ

18 - 6 - 10 Του Αντώνη Κόλλια

Μόνο Ford και Citroen έτοιμες για το WRC του 2011

υρετός» προετοιμασίας επικρατεί στις εργοστασιακές αγωνιστικές ομάδες του WRC (World Rally Championchip - Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ράλι) για την επόμενη χρονιά, παρά το ότι είμαστε στη μέση τους φετινού πρωταθλήματος. Ο λόγος είναι ότι από του χρόνου αλλάζουν άρδην οι κανονισμοί για τα αυτοκίνητα, τα οποία θα είναι λίγο πιο μικρά και λίγο πιο αδύνατα από τα σημερινά. Είναι δε πιθανόν του χρόνου να υπάρχουν και αυτοκίνητα WRC 2λιτρα μαζί με τα καινούργια 1,6. Τα καινούργια αυτά θα είναι το Fiesta της Ford, το καινούργιο DS3 της Citroen, που θα αντικαταστήσουν τα Focus και C4, αντίστοιχα. Αναμένονται δε αυτοκίνητα από τη Fiat και άλλες εταιρείες. Ολες οι ομάδες θα κατέβουν ένα κλικ σε μέγεθος αυ-

τοκινήτου, οι δε κινητήρες δεν θα είναι 2λιτρο τούρμπο αλλά 1,6 τούρμπο. Μέχρι τώρα, όμως, μόνο δύο ομάδες φαίνεται πως θα είναι έτοιμες από το ξεκίνημα για το πρωτάθλημα του 2011, της Citroen και της Ford, δηλαδή των ομάδων που είναι οι μεγάλοι «μονομάχοι» του παγκοσμίου πρωταθλήματος τα τελευταία χρόνια, αλλά και αυτές που το κρατούν ζωντανό. Αλλά και αυτές, όμως, δεν έχουν ακόμη δοκιμάσει το αυτοκίνητό τους με το νέο κινητήρα διότι οι προδιαγραφές

τους οριστικοποιήθηκαν πριν από λίγες μέρες. Γι’ αυτό, οι δοκιμές που έχουν γίνει για το στήσιμο των αυτοκινήτων είναι με 2λιτρους κινητήρες, οι οποίοι έχουν ρυθμιστεί με μειωμένη ιπποδύναμη, όπως αυτή η «κατασκοπευτική» που δημοσιεύτηκε από τη γαλλική αθλητική εφημερίδα “L’Equipe” με τους Λοέμπ και Σόρδο στο τιμόνι του DS3. Πάντως, οι διευθυντές και των δύο αγωνιστικών ομάδων, Γουίλσον και Κενέλ, δηλώνουν πως θα έχουν έτοιμα τουλάχιστον από δύο αγωνιστικά αυτοκίνητα ο καθένας.

Ανακαλούνται Kia cee’d και Jeep Cherokee Αν έχετε αγοράσει ΚΙA cee’d με ηλεκτρονικό σύστημα ευστάθειας -ESP- που έχει παραχθεί από την 1η Απριλίου 2008 μέχρι τις 30 Μαρτίου 2009, τότε έχετε ένα από τα 1.134 αυτοκίνητα στην Ελλάδα στο οποίο ενδέχεται να έχει τοποθετηθεί ελαττωματική αντλία φρένων. Γι’ αυτό και η εταιρεία αποφάσισε την ανάκλησή τους στα συνεργεία για επισκευή. Το ενδεχόμενο πρόβλημα μπορεί, σπάνια βέβαια, να οδηγήσει σε ανεπαρκή λειτουργία του συστήματος πέδησης, χωρίς ωστόσο μέχρι στιγμής να έχει αναφερθεί κάποια περίπτωση ατυχήματος που να σχετίζεται με το συγκεκριμένο ζήτημα. Για πιθανό πρόβλημα στην ανάρτηση ανακαλούνται και 740 Jeep Cherokee στην Ελλάδα, παραγωγής 2002 και 2003, στα οποία απαιτείται να γίνει έλεγχος και ίσως αντικατάσταση των άνω σφαιρικών συνδέσμων της εμπρός ανάρτησης. Οι ιδιοκτήτες των προς ανάκληση αυτοκινήτων θα ενημερωθούν εγγράφως, μέσω συστημένης επιστολής, ώστε να προσέλθουν στο δίκτυο εξουσιοδοτημένων συνεργείων για τον απαραίτητο έλεγχο χωρίς καμία οικονομική επιβάρυνση.

18 - 6 - 10

ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟ

Σε δημοπρασία το Aston Martin του πράκτορα 007 Αν θέλετε να αποκτήσετε ένα πολύ-πολύ φανταχτερό κομμάτι της ιστορίας του κινηματογράφου αλλά και του αυτοκινήτου, τότε ετοιμαστείτε. Τον Οκτώβριο βγαίνει σε δημοπρασία το ένα από τα δύο ασημένια Aston Martin DB5, που οδηγούσε ο θρυλικός πράκτορας 007 Τζέιμς Μποντ στις ταινίες «Χρυσοδάκτυλος» το 1964 και «Επιχείρηση Κεραυνός» το 1965. Αν και το Aston Martin DB5 θεωρείται ένα από τα καλύτερα GT του κόσμου, εν τούτοις το γκλάμουρ του συγκεκριμένου κομματιού, που στάθηκε επάξια δίπλα στον καλύτερο Τζέιμς Μποντ όλων των εποχών, τον Σον Κόνερι, είναι αυτό που αναμένεται να ανεβάσει την τιμή του -κρατηθείτε(!)- πάνω από… 5 εκατ. δολάρια! Την τιμή αυτή «προμοτάρουν» όλοι οι «αναλυτές» που κινούνται στους χώρους αυτών των δημοπρασιών και είναι σαφώς εξωφρενική. Ο μοναδικός, όμως, μέχρι τώρα ιδιοκτήτης του DB5, ο ραδιοφωνικός παραγωγός Τζέρι Λι από την Πενσυλβάνια των ΗΠΑ, το βγάζει «στο σφυρί» για να χρηματοδοτήσει -λέει- ένα ίδρυμα κατά της φτώχειας -και είναι αυτό που κάνει τη διαφορά. Εστω κι αν το ίδρυμα θα έχει το όνομά του. Το αυτοκίνητο το είχε αγοράσει το 1969 από το εργοστάσιο αντί 12.000 δολαρίων (360.000 δρχ.), τιμή κανονική για μεταχειρισμένο αυτοκίνητο του είδους. Η δημοπρασία γίνεται από την εταιρεία RM στο Λονδίνο στις 27 Οκτωβρίου. Ο εξοπλισμός του αυτοκινήτου είναι πλήρης και δεν λείπει ούτε ένα από τα γκάτζετ δια χειρός Q, είναι δε όλα σε λειτουργία. Ενδεικτικά αναφέρουμε τα πολυβόλα Μπράουνινγκ πίσω από τα εμπρός φλάς, την πίσω αλεξίσφαιρη ασπίδα, τις περιστρεφόμενες πινακίδες (αγγλικές, γαλλικές, ελβετικές), το σύστημα ψεκασμού λαδιού στο δρόμο και το εκτινασσόμενο κάθισμα συνεπιβάτη.

Με κινητήρες 1,2/1,4 τούρμπο το νέο Jetta της VW Στη γνωστή πλατεία Τάιμς της Ν. Υόρκης παρουσιάστηκε προχθές, από τη VW, το Jetta, το νέο μεσαίο μοντέλο της με αμάξωμα 3 όγκων. Ουσιαστικά, πρόκειται για την έκδοση με πορτ μπαγκάζ του Golf, το οποίο είναι πιο μακρύ. Το ίδιο πιο μακρύ, 9 εκ., είναι και από το απερχόμενο Jetta, με μήκος 4,64μ., πλάτος 1,78μ. και ύψος 1,45μ. Αυτό όμως που κάνει το Jetta ενδιαφέρον για την Ελλάδα, στη συγκεκριμένη οικονομική συγκυρία, είναι ότι θα προσφέρεται και με το μικρό κινητήρα 1,2 τούρμπο, ο οποίος αποδίδει 105 ίππους αλλά -κυρίως- σημαντική ροπή, χάρη στην οποία κινούνται τα αυτοκίνητα. Παράλληλα θα υπάρχει και ο κινητήρας 1,4 τούρμπο με 122 ή 160 ίππους και -πάλι- αυξημένη ροπή. Θα υπάρχει, επίσης, και πετρελαιοκινητήρας τούρμπο 1,6 με 105 ίππους και πολύ αυξημένη ροπή. Ετσι, οι επιλογές του αγοραστή στην κατηγορία C των αυτοκινήτων με αμάξωμα 3 όγκων και μικρούς κινητήρες τούρμπο αυξάνεται σημαντικά. Το νέο Jetta θα βρίσκεται στην Ελλάδα το φθινόπωρο.

18 - 6 - 10

Ò © ©Ï Ñ ¨ Ñ

ΕΠΙΣΤΗΜΗ/ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ

¯©²³¨Ý®¬ §©®

¸»¨¼²¼¯¿ Σύμφωνα με τον κλιματολογικό ιστοχώρο Real Climate, η ποσότητα άνθρακα που εκλύεται καθημερινά στην ατμόσφαιρα, ως αποτέλεσμα της ανθρώπινης δραστηριότητας, είναι ίση με 5.000 (πέντε χιλιάδες) φορές την ποσότητα άνθρακα που αποτίθεται στη θάλασσα του Κόλπου του Μεξικού κάθε μέρα, εξαιτίας της διαρροής πετρελαίου από την υποθαλάσσια πηγή της BP. Είναι σαν κάθε μέρα, συνεχώς, να έχει κανείς 5.000 διαρροές σαν εκείνη του Κόλπου του Μεξικού να συμβαίνουν ταυτόχρονα, και αυτό όχι για μια περιορισμένη περίοδο αλλά για πάντα. Παρότι άλλες φυσικά είναι οι επιπτώσεις και η τοξικότητα του πετρελαίου στη θάλασσα και του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα, η εικόνα αυτή δίνει μια αίσθηση του μεγέθους της ανθρώπινης παρέμβασης στη γήινη ατμόσφαιρα, για όσους δεν μπορούν να πιστέψουν πως η έκταση των ανθρωπίνων δραστηριοτήτων είναι τέτοια ώστε να επηρεάζει τις φυσικές διαδικασίες και τη δυναμική του κλίματος...

³·²¼¦É¼²¶¯°¾·§« É ¼«É º¹¼«É¨º³«É«µ¼³·¸¬¸¶§«¿ Παρά τις διαμαρτυρίες και τα λόμπι της βιομηχανίας κινητών τηλεφώνων, η πόλη του Σαν Φρανσίσκο στην Καλιφόρνια είναι η πρώτη που απαιτεί να αναγράφονται τα επί-

πεδα ακτινοβολίας των συσκευών στα κινητά τηλέφωνα που πωλούνται, αλλά και να παραπέμπουν τους καταναλωτές σε πηγές όπου θα μπορούν να μάθουν περισσότερα. Οι εταιρείες κινητής και συσκευών κινητών τηλεφώνων, ισχυρίζονται πως η αναγραφή των στοιχείων αυτών είναι παραπλανητική, μια και δεν έχει επιβεβαιωθεί η συσχέτιση των επιπέδων της ακτινοβολίας με οιαδήποτε βλάβη της υγείας -και έτσι οι καταναλωτές εκφοβίζονται αδίκως. Παρόλα αυτά το δημοτικό συμβούλιο επέμεινε στη θέσπιση αυτής της ρύθμισης, εξηγώντας πως οι καταναλωτές έχουν το δικαίωμα να κάνουν ενημερωμένες επιλογές…

·¾É« ¨É¼¸É É ¼¸ÁÉ ¯º³¯À¸o¥·¸ÁÉ¼¸ÁÉ®³«®³µ¼ª

¸ÁÉ¯§·«³É ¸º·¸±º«°³µ¨ Σύμφωνα με έρευνα της εταιρείας διαδικτυακού λογισμικού Optenet, το διαδίκτυο είναι γεμάτο από πορνογραφία: το 37% των σελίδων που ερευνήθηκαν ήταν πορνογραφικού περιεχομένου, ίσως γιατί η πορνογραφία διαθέτει το μόνο σίγουρο επιχειρηματικό μοντέλο στο διαδίκτυο… Παράλληλα, η ίδια έρευνα διαπίστωσε πως σε σχέση με πέρυσι (1ο τρίμηνο 2009 με 1ο τρίμηνο 2010), οι ιστοχώροι που έχουν σχέση με παιχνίδια ρόλων όπως το World of Warcraft, το Final Fantasy κτλ., έχουν αυξη-

θεί κατά 212%! Επίσης αυξημένες είναι οι ιστοσελίδες που περιέχουν βία (+10,8%), περιεχόμενο σχετικό με την τρομοκρατία (ό,τι και να σημαίνει αυτό - +8,5%) και την αγορά παράνομων φαρμάκων (+6,8%). Επειδή η εταιρεία δεν έχει παρουσιάσει τη μεθοδολογία και τα δεδομένα της δημοσίως, δεν είναι δυνατόν να εκτιμήσει κανείς τι μέρος της έρευνας είναι πραγματικό και τι είναι τμήμα της εκστρατείας μάρκετινγκ της εταιρείας (που πουλάει συστήματα διαδικτυακής ασφαλείας και γονεϊκής εποπτείας, μεταξύ άλλων). Το σίγουρο είναι πως ο όγκος του πορνογραφικού περιεχομένου είναι τεράστιος… Σε παράλληλες εξελίξεις, σύμφωνα με εταιρεία ερευνών στη Βρετανία, μόνο στη χώρα αυτή, κάθε ώρα της ημέρας, στέλνονται κατά μέσο όρο 420.000 e-mail, που αποπειρούνται να εξαπατήσουν τον λήπτη. Συνολικά μέσα σε ένα χρόνο στέλνονται μόνο στη Μεγάλη Βρετανία περί τα 3,7 δισεκατομμύρια phishing e-mails το χρόνο…

2,2É« ¨É ¸¼ o³«Éµ«³É¶§o·¯¿ Η Γεωλογική Υπηρεσία των ΗΠΑ (U Geological Survey) χρησιμοποιεί την τεχνολογία των μηνυμάτων με ένα πρωτότυπο τρόπο. Από το Μάιο που μας πέρασε, έχει συνδέσει τα όργανα που ανιχνεύουν ποσοτικά στοιχεία, αλλά και ρύπους και χημική σύνθεση στους υδάτινους πόρους που εποπτεύει, με ένα σύστημα τηλεφωνικών μηνυμά-

18 - 6 - 10

ΕΠΙΣΤΗΜΗ/ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ

των κινητής τηλεφωνίας. Ετσι ο κάθε ενδιαφερόμενος (φορέας ή άτομο) μπορεί να μαθαίνει άμεσα τα στοιχεία που αφορούν στον υδάτινο όγκο που τον ενδιαφέρει. Το σύστημα αυτό δεν έχει μόνο ενδιαφέρον για όσους εποπτεύουν την ποιότητα των υδάτων και τη ρύπανσή τους, αλλά και τις υπηρεσίες πολιτικής προστασίας που ενημερώνονται άμεσα για αλλαγές στη στάθμη των υδάτων και πλημμύρες, κωπηλάτες και όσους κάνουν αθλήματα σε ποτάμια ή κοντά σε αυτά, καλλιεργητές που ενδιαφέρονται για την ποιότητα ή την επάρκεια των υπογείων υδάτων, κοκ. Αυτού του είδους οι σύγχρονες έξυπνες δημόσιες υπηρεσίες είναι κάτι που στήνεται χωρίς πολλά λεφτά και μπορεί να οδηγήσει σε κοινωνικά και ατομικά οφέλη πολλαπλάσια της υποτυπώδους επένδυσης. Φτάνει να υπάρχουν άνθρωποι να «τρέξουν» τέτοια έργα…

«¶«´§«¿É-&"É É»¼¸·É ¶ª ¼² Η εντυπωσιακή αυτή εικόνα από τον NGC 253, έναν Γαλαξία στον αστερισμό του Γλύπτη, καταγράφηκε με τη βοήθεια του τηλεσκοπίου υπέρυθρου και ορατού φωτός ESO-VISTA, στο Νότιο Ευρωπαϊκό Αστεροσκοπείο στη Χιλή, που άρχισε να λειτουργεί μόλις πέρυσι. Πρόκειται για το μεγαλύτερο τηλεσκόπιο «χαρτογράφησης» του ουρανού (στο νότιο ημισφαίριο). Ο εικονιζόμενος γαλαξίας είναι ένας από τους φωτεινότερους γαλαξίες στον ουρανό, ορατός και με ένα ζευγάρι κιάλια, και είναι ένας από τους γαλαξίες που συναποτελούν την τοπική γαλαξιακή ομάδα του Γλύπτου ή Ομάδα του Νότιου Γαλαξιακού Πόλου…

É¯ ³»¼º¸°¦É¼¸ÁÉ ¾·« ®³«»¼²o³µ¸ªÉ¼¸Áº§»¼« Στις 13 Ιουνίου επέστρεψε στη Γη το ιαπωνικό διαστημικό όχημα Χαγιαμπούσα (που σημαίνει πετρίτης, ένα είδος γερακιού) της ιαπωνικής Αεροδιαστημικής Υπηρεσίας Εξερεύνησης, αφού έγινε

Έ ¥¦ ¤¢ Ò©Έ ¦¢ Ð¢« το πρώτο μη-επανδρωμένο σκάφος που προσεδαφίστηκε πάνω σε αστεροειδή, συνέλεξε δείγμα από την επιφάνειά του και επέστρεψε στη Γη για να παραδώσει τα δείγματα που συνέλεξε. Οι αστεροειδείς είναι μικρά διαστημικά σώματα, μεγέθους από μερικά μέτρα μέχρι μερικά χιλιόμετρα, τα οποία περιστρέφονται γύρω από τον Ηλιο σε μια ζώνη μεταξύ Αρη και Κρόνου. Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές δεν είναι γνωστό αν η συλλογή εξελίχθηκε ομαλά, αν πέτυχε να επιστρέψει σώα τα δείγματα από τον αστεροειδή Ιτοκάουα, στον οποίο προσεδαφίστηκε πριν από 4 χρόνια, ή αν καταστράφηκαν στην επανείσοδο του σκάφους στην ατμόσφαιρα της Γης. Αν η αποστολή αυτή έχει επιτύχει, θα έχει προσφέρει στοιχεία για το πρώιμο ηλιακό μας σύστημα, αλλά και τη διαδικασία σχηματισμού των αστεροειδών. Στο ταξίδι του ο Χαγιαμπούσα, πέρα από τη συλλογή δειγμάτων, κατέγραψε σεισμούς στην επιφάνεια του μικρού αστεροειδούς Ιτοκάουα, την υφή του εδάφους του και φωτογράφησε τον αστεροειδή.

l½

17 Ιουνίου 1967: η Κίνα δοκιμάζει την πρώτη της βόμβα υδρογόνου. Πολύ πριν από τη σύγχρονη εξέλιξη της Κίνας σε οικονομική υπερδύναμη, είχε προηγηθεί η στρατιωτική της ισχυροποίηση. Αυτό δεν το ξεχνάει η σύγχρονη Κίνα, η οποία εόρτασε το 2007 την 40ή επέτειο της επιτυχούς δοκιμής. Πάνω από 10.000 άνθρωποι εργάστηκαν στο εγχείρημα αυτό υπό συνθήκες «πρωτόγονες», μια και η δοκιμή είχε συμπέσει με καταστροφές σε άλλες περιοχές της χώρας και δεν υπήρχε καν αρκετή τροφή για όλους. Ο διοικητής του εγχειρήματος θυμόταν πως ζούσαν μέσα σε σπήλαια, έτρωγαν κακής ποιότητας σιτηρά και λάχανα και τίποτα άλο, και όταν τελείωναν και αυτά χρειαζόταν να ψάξουν για άγρια χόρτα για να συντηρηθούν. Μπορεί να πει κανείς με βεβαιότητα ότι οι συνθήκες της στρατιωτικής έρευνας είναι σαφώς καλύτερες πλέον σήμερα στην Κίνα!

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟ-polis

18 - 6 - 10

Ò © ©ÕÑ ¨~ á

¯®©®©ÌÝ¡¶Ì¢¬ ¯®¸Ì²¡Ì³¡ÌÝ©«± ¢©¡ Ì ¬¬®©ÌÝ¡¶Ì³²¡¬¡¯¡³® Ì²¡Ì ³®Ý¡ Ìz ²«®¬®Ì¡Ì¥ ²¡©ÌÝ©«± ¶Ì²¥Ì ¡Ì« ²Ý®ÌÝ¥§ ¬µ Ì¯®¬ ÌÝ¥§¡¬ ³¥±µÌ¡¯ Ì¥² ¡ Ì ®¡¤©« Ì²®¸Ì¥¬¯ ¤¡Ì¡Ì¥ ²¡©Ì·± ²©Ý®¶Ì²¥Ì« ³© ÌÝ ¯µ¶Ì«¡©Ì²®¸Ì¦¥±´® Ì Ý®±¦¡Ì ²®Ì²¥Ì·±¥© ¹®³¡© Ìy©¡Ì¯¡± ¤¥©§Ý¡ Ì³¡ÌÝ©«± ¢©¡Ì²¥Ì¢©®¬®§©« Ì«¡´¡±©²Ý Ì³¨¶Ì y¥±Ý¡ ¡¶Ì ¯®¸Ì¯¬ ®Ì¡¯®¬¡Ý¢ ®¸Ì«¬¡²©« ÌÝ®¸²©« Ì§©¡³ Ì ³²©Ì¡¯®¤ ¤®¸Ì¯¥±©²² ³¥±® Ì ³¨Ì ¬¬¨Ì¯¬¥¸± Ì ±¥¸¡Ì¡¯®¤¥©« ¥©Ì¯µ¶Ì³¡Ì¦µ³®¢®¬³¡º« Ì¯ ¥¬Ì ¢¬ ¯³®¸Ì³¡Ì ³®Ý¡ Ì ©Ì¡³¡¡«¬ ²¥©¶Ì³® ¶Ì¯±®«¡¬® Ì³¨Ì£¥¸¤¡ ²´¨²¨Ì ³©Ì¯±®«¥©³¡©Ì§©¡Ì¬ Ý¨Ì Ì ¬®¶ ÌÝ¥Ì Ý¥²¨Ì¥¯ ¯³µ²¨Ì²³¨Ì¡¡¯¡±¡§µ§ Ì³®¸¶ Ì«¡´°¶Ì ³¡Ì¡¸§ Ì³®¸¶Ì«¡³¡²³± ¦®³¡©Ì¯ µÌ²³®Ì²«¬¨± Ì¸¬©« Ì ¬¬ ÌÝ ¬¬®Ì³¡Ì ³®Ý¡ Ì©¤©¡ ³¥±¡Ì³®Ì«¡¬®«¡ ±© ÌÝ¡¶Ì¯±®«¡¬® Ì¤¸²¦®± ¡ Ì¥¯®Ý µ¶ÌÝ©«± Ì³®Ì«¡« Ì

Ä ô Í

ô yÍ

λοι θα έχουμε προσπαθήσει, με κάποιον τρόπο, να εξολοθρεύσουμε ιπτάμενα έντομα το καλοκαίρι, και οι περισσότεροι θα γνωρίζουμε εκείνες τις ενοχλητικές παγίδες με το ιώδες φως που «καίνε» κυριολεκτικά τους ατυχείς ιπτάμενους επισκέπτες του εξοχικού μας. Τώρα, τη δουλειά αυτή έρχονται να κάνουν τα φωτοβολταϊκά πάνελ, με μία λίγο πιο... ύπουλη τακτική. Ο κ. Bruce Robertson, του Ινστιτούτου Βιοενέργειας των Great Lakes του Μichigan, υποστηρίζει πως τα φωτολταϊκά πάνελ αποδεκατίζουν τον πληθυσμό των υδρόβιων εντόμων. Αυτό γίνεται ως εξής: τα φωτοβολταϊκά πάνελ αντανακλούν οριζόντια πολωμένο φως, όπως ακριβώς και η αντανάκλαση από τις λίμνες και τα στάσιμα ύδατα. Επομένως, όταν τοποθετούνται δίπλα σε υδάτινα περιβάλλοντα με στάσιμα

νερά, τα έντομα «μπερδεύονται», καθώς ο εντοπισμός τέτοιου φωτός είναι ο τρόπος τους για να εντοπίσουν το νερό. Ετσι, τα έντομα «κάθονται» πάνω στα φωτοβολταϊκά, γενόμενα εύκολοι στόχοι για τους φυσικούς θηρευτές τους. Επιπλέον, γεννούν και αποθέτουν τα αυγά τους στη σκληρή επιφάνεια αντί για το νερό και αυτά είτε παρασύρονται από τα καιρικά φαινόμενα ή γίνονται τροφή για άλλα μέλη του ζωικού βασιλείου. Σε πειράματα μάλιστα που έγιναν στην Ουγγαρία από τους συνεργάτες του κ. Robertson, αποδείχτηκε ότι τα έντομα προτιμούν τα φωτοβολταϊκά από το φυσικό τους περιβάλλον. Ο φόβος των επιστημόνων έγκειται στη διάσπαση της ζωικής αλυσίδας, σε μέρη όπου τα φωτοβολταϊκά γειτονεύουν με λίμνες ή έλη. Υποστηρίζουν ότι ο αφανισμός των εντόμων θα έχει αλυσιδωτή αντίδραση στον υπόλοιπο πληθυσμό της πανίδας, αφού θα εκλείψει η τροφή τους. Ο φόβος αυτός ενισχύεται με τη ραγδαία εξάπλωση των φωτοβολταϊκών σε όλο τον κόσμο. Ως λύση προτείνουν τα φωτοβολταϊκά, όπου τα «κύτταρά» τους χωρίζονται με λευκές γραμμές, αφού σύμφωνα με τις παρατηρήσεις τους είναι λιγότερο θελκτικά για τα έντομα. Αυτό συμβαίνει λόγω της διάσπασης της αντανάκλασης του φωτός. Κάποιοι φυσικά θα σκεφτούν πονηρά και θα πουν πως βρήκαν την τέλεια οικολογική εντομοπαγίδα. Οι επιστήμονες μιλούν για τον λεγόμενο «οικολογικό αντίκτυπο» της πράσινης τεχνολογίας και ανησυχούν, ως οφείλουν.

Πηγή: The Guardian, www.guardian. co.uk/environment/series/guardianenvironment-network

Ë Ý

ôn Ý

έχρι τώρα είχαμε ακούσει για τα φυτά, τα οποία αρέσκονται στην κλασική μουσική και αναπτύσσονται πιο αρμονικά. Τη... δόξα τους ζήλεψαν και τα μικρόβια, όπου φαίνεται όχι απλώς να αναπτύσσονται καλύτερα, αλλά να δουλεύουν σκληρότερα. Και όταν αυτή η δουλειά είναι η «βρώμικη» δουλειά σε βιολογικό καθαρισμό, τότε λίγη μουσική μπορεί να έχει θεαματικά αποτελέσματα. Το αυτό συμβαίνει στη γερμανική πόλη Treuenbrietzen, μία ώρα μακριά από το Βερολίνο. Εκεί τεστάρεται ήδη ένα στερεοφωνικό σύστημα μετάδοσης ήχου, το οποίο παίζει μουσική του Μότσαρτ στα... μικρόβια που καταβροχθίζουν το στερεό κομμάτι των υγρών αποβλήτων και το μετατρέπουν σε λάσπη. Ο κ. Detlef Dalichow, διευθυντής του βιολογικού καθαρισμού, δήλωσε ιδιαίτερα αισιόδοξος στα τοπικά Μέσα για την επιτυχία του εγχειρήματος, το οποίο «ξεσήκωσε» από μία παρόμοια μονάδα στην Αυστρία. Το σύστημα έχει δημιουργηθεί από την εταιρεία Mundus, μία μικρή γερμανική εταιρεία υπό τον κ. Anton Stucki, εφευρέτη της ιδέας και της εφαρμογής της. Ο ίδιος ισχυρίζεται ότι τα ηχητικά κύματα της μουσικής του Μότσαρτ, σε συνδυασμό με τις κατάλληλες ποσότητες οξυγόνου, ενεργοποιούν τους μικροοργανισμούς που προκαλούν τη διάσπαση των αποβλήτων. Ως αποτέλεσμα οι εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων θα είναι σε θέση να εξοικονομήσουν ενέργεια, χρήμα και να μειώσουν την ποσότητα της λάσπης που παράγεται ως απόβλητο της βιολογικής επεξεργασίας. Η εταιρεία εγκαθιστά ένα ειδικό σύστημα αναπαραγωγής μουσικής, το οποίο μιμείται άριστα τις ηχητικές συνθήκες σε ένα πραγματικό συναυλιακό χώρο. Το σύστημα ενοικιάζεται από την εταιρεία για 400 ευρώ το μήνα. Ο κ. Stucki διαβεβαιώνει ότι μία εγκατάσταση μπορεί να γλιτώσει μερικές χιλιάδες ευρώ το μήνα, από τη μείωση της ενέργειας και την ελαχιστοποίηση της παραγόμενης λάσπης (η οποία έχει ένα κόστος απόρριψης ή επεξεργασίας). Στην Ελλάδα, η τεχνική θα ήταν αμφιβόλου αποτελέσματος. Εκτός και αν άλλαζαν το CD του Μότσαρτ με αυτό της... Πέγκυς Ζήνα ή του Αντώνη Ρέμου.

Πηγή: Spiegel International, www.spiegel.de/international

18 - 6 - 10

ΠΡΑΣΙΝΟ ΚΑΡΜΑ

lÀ ¸ rÀ¸ ± ¸ Ö ¡¨Ò ß ¨Î Ñ

ίγο πριν ανακοινωθεί από το υπουργείο Περιβάλλοντος το φιλόδοξο σχέδιο «Αθήνα-Αττική 2014», ήμουν έτοιμος να κάνω ένα μικρό αφιέρωμα-«μαστίγωμα» στην οικολογική καταστροφή που προκάλεσε η BP στον Κόλπο του Μεξικού, καθότι δεν νοείται Πράσινο Κάρμα χωρίς μια αναφορά σ’ αυτήν την παγκόσμια συμφορά. Πώς λέμε… «τι κάρμα θα παραδώσω;». Από τότε που άρχισε η διαρροή του πετρελαίου ήθελα να γράψω γι’ αυτό, αλλά πάντα κάτι συνέβαινε και το πλάνο για τη στήλη άλλαζε την τελευταία στιγμή. Ετσι και προχθές, με την ανακοίνωση του υπουργείου Περιβάλλοντος, το Κάρμα άλλαξε... ρότα και προσγειώθηκε πάλι στην αγαπημένη μας πόλη. Βασικά, το σχέδιο της «πράσινης Τίνας» με βρίσκει απολύτως σύμφωνο. Επικροτώ και επαυξάνω. Να μη μείνει κανένας δρόμος για τα αυτοκίνητα. Οι οδηγοί να φύγουν, να πάνε αλλού... Στο πυρ το εξώτερον! Ολα καλά, αλλά με προβλημάτισε μια παράγραφος του σχεδίου, που αναφέρεται στην περιοχή του Ιστορικού Κέντρου. Διαβάζω λοιπόν ότι «εντός Ιουνίου προκηρύσσεται διαγωνισμός για την ανάπλαση της περιοχής της πλατείας Θεάτρου και της οδού Μενάνδρου. Στόχος είναι η δημιουργία ενός δημόσιου χώρου, που θα δώσει νέο στίγμα στην ευρύτερη περιοχή του Κέντρου της πόλης, με τη δραστήρια συμμετοχή κατοίκων, εμπόρων αλλά και επιχειρηματιών της περιοχής. Επίσης, προβλέπεται η άμεση κήρυξη της οδού Ευριπίδου σε οδό των 'μπαχαρικών και των παραδοσιακών μαγαζιών', με διατήρηση της παραδοσιακής τους χρήσης». Για όσους έχουν καιρό να περάσουν από την Ευριπίδου, σημειώνω πως: α) οι ελληνικές επιχειρήσεις που απέμειναν στη γειτονιά είναι ελάχιστες και β) τα δημοφιλέστερα «μπαχαρικά» εδώ είναι η πρέζα, η κοκαΐνη και τα χάπια, τα οποία οι έμποροι ναρκωτικών διακινούν σε

24ωρη βάση χωρίς καμία ενόχληση από κανέναν. Το θλιβερό αυτό γεγονός έχει αυξήσει κατακόρυφα την εγκληματικότητα, όπως μου μετέφερε και η Βάσω που ζει και εργάζεται εκεί. «Κοίτα», μου εξήγησε, «για να καταλάβεις τι γίνεται, οι κάτοικοι, βλέποντας την αδυναμία της αστυνομίας να διορθώσει την κατάσταση, έχουν πάρει δικές τους πρωτοβουλίες». «Δηλαδή, τι κάνουν;». «Για παράδειγμα, πριν από λίγο καιρό κάτι πρεζόνια την ‘έπεσαν’ σε μία ηλικιωμένη γειτόνισσα, γνωστή ‘τσαούσα’, που δεν σηκώνει πολλές κουβέντες και η οποία έχει μάλιστα διαγνωστεί με καρκίνο, λέγοντάς της ‘τα λεφτά σου ή τη ζωή σου’». «Ωχ, και τι έγινε;». «Πολύ ψύχραιμα, εκείνη τους απάντησε: ‘Tι θέλετε; Εδώ, βρε, οι γιατροί μου έδωσαν τρεις μήνες ζωής και εσείς τώρα θέλετε να σας δώσω τα λεφτά μου; Ουστ από δω, να μη σας βλέπω’… και τους πήρε στο κυνήγι με τη μαγκούρα της!». Η αντιστροφή αυτού του κλίματος δεν είναι εύκολη υπόθεση. Από την άλλη, όταν το υπουργείο ανακοινώνει την πρόθεσή του για «άμεση κήρυξη της οδού Ευριπίδου σε οδό των ‘μπαχαρικών και των παραδοσιακών μαγαζιών’, με διατήρηση της παραδοσιακής τους χρήσης», ελπίζουμε να μην εννοεί τη μετονομασία του ιστορικού δρόμου. «Δηλαδή, πώς θα λέγεται;», με πρόλαβε η Βασούλα, «οδός… παραισθησιογόνων ή οδός... ονείρων; Και μετά, για ποια παραδοσιακά μαγαζιά μιλούν; Για τα κινέζικα, τα ινδικά ή τα αραβικά;». «Θα σε γελάσω, δεν έχω καταλάβει καλά. Ασε και θα δούμε». «Ναι, αλλά μέχρι να δούμε, με βλέπω κι εμένα να κυκλοφορώ με μαγκούρα! Πάντως, το χειμώνα που κάλεσα την αστυνομία για να συλλάβει τους εμπόρους πρέζας κάτω από το σπίτι μου, όχι μόνο δεν τους πρόλαβε, αλλά μετά εκείνοι έσπασαν στο ξύλο τον ιδιοκτήτη του απέναντι μαγαζιού, επειδή νόμιζαν ότι ήταν αυτός που την κάλεσε! Περνούσα και τον έβλεπα με τους επιδέσμους και τον λυπόμουν, αλλά τι να έκανα;». «Επρεπε να φωνάξεις τη βιονική γιαγιά…»!

ΥΓΕΙΑ

18 - 6 - 10

ª¸ r ¸ ± À ¸ À¸ ½ ®À

° ½© ³ À ¸ ¬

Προσοχή στην απώλεια κιλών. Μπορεί να κρύβει κινδύνους Αν έχετε παρατηρήσει πως το τελευταίο διάστημα χάνετε κιλά χωρίς καμία ιδιαίτερη προσπάθεια μην επαναπαύεστε, κι αυτό γιατί υπάρχουν πολλές παθήσεις που μπορούν να προκαλέσουν απώλεια κιλών. Επίσης, ορισμένα φάρμακα ή ουσίες που μπορεί να αγοράζονται χωρίς ιατρική συνταγή είναι πολύ πιθανό να ευθύνονται για την αλλαγή στο σωματικό σας βάρος. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, αν διαπιστώσετε ότι χάνετε αδικαιολόγητα κιλά, μιλήστε αμέσως με το γιατρό σας.

υστεροσαλπιγγογραφία (ΥΣΓ) είναι μία διαγνωστική μέθοδος, με την οποία μπορούμε να ελέγξουμε τόσο το εσωτερικό της μήτρας για τυχόν παθολογικές καταστάσεις, όσο και τη βατότητα των σαλπίγγων. Η απεικόνιση των σαλπίγγων είναι εξαιρετικά σημαντική για τη γονιμότητα της γυναίκας, αφού μέσω αυτών, όταν το ωάριο γονιμοποιηθεί, θα κινηθεί προς τη μήτρα για να γίνει η εμφύτευση. Εάν κάποια από τις σάλπιγγες δεν απεικονιστεί στην υστεροσαλπιγγογραφία, σημαίνει ότι ο αυλός τους είναι κλειστός και το ζευγάρι θα καταφύγει στην υποβοηθούμενη αναπαραγωγή. Το μόνο που απαιτείται για την εφαρμογή της μεθόδου

είναι να πραγματοποιείται σε συγκεκριμένες ημέρες του κύκλου. Παράλληλα προτείνεται, πριν από την πραγματοποίησή της, κάθε γυναίκα να υποβάλλεται σε καλλιέργεια κολπικού υγρού αλλά και σε έλεγχο για την ύπαρξη χλαμυδίων. Η λήψη είναι εύκολη, αφού το δείγμα μπορεί να το πάρει η γυναίκα μόνη της, διαφορετικά θα το ζητήσει από το γυναικολόγο της. Από τη στιγμή που θα αποκλειστεί η παρουσία οποιουδήποτε μικροοργανισμού, η γυναίκα μπορεί στη συνέχεια να προχωρήσει στην εξέταση.

Εχω παρατηρήσει πως ξυπνάω συχνά μέσα στη νύχτα από πονοκέφαλο. Είναι σοβαρό αυτό;

Επικρατεί ο μύθος ότι το σεξ κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης -και ιδιαίτερα το πρώτο τρίμηνο- μπορεί να οδηγήσει σε αποβολή. Αυτό σε καμία περίπτωση δεν ισχύει, αφού οι αποβολές του πρώτου τριμήνου συνήθως οφείλονται σε άλλους παράγοντες, όπως για παράδειγμα σε χρωμοσωμικές ανωμαλίες και σε όχι στην ερωτική πράξη. Ετσι λοιπόν δεν υπάρχει λόγος να στερηθείτε την ερωτική επαφή με το σύντροφό σας, αν και καλό είναι να μιλήσετε πρώτα με το γιατρό σας που θα σας δώσει πολύτιμες συμβουλές για να απολαύσετε περισσότερο και χωρίς κανένα φόβο το σεξ. Και να θυμάστε το εξής: το αναπτυσσόμενο παιδί στη μήτρα της μητέρας του προστατεύεται από τον αμνιακό σάκο, γι’ αυτόν και μόνο το λόγο μπορείτε να χαλαρώσετε.

Οι αιτίες που μπορεί να προκαλέσουν πονοκεφάλους κατά τη διάρκεια του νυχτερινού σας ύπνου ποικίλλουν. Η άπνοια ύπνου και η φλεγμονή των αρτηριών της κεφαλής είναι κάποιες από αυτές. Θα πρέπει οπωσδήποτε να επισκεφτείτε το γιατρό σας για να κάνετε τις απαραίτητες εξετάσεις.

i ¸ ®

Πρόκειται για μια επώδυνη επιμήκη σχισμή που δημιουργείται στο βλεννογόνο του πρωκτού, είναι συνήθως μονήρης και παρουσιάζεται με την ίδια συχνότητα σε άνδρες και γυναίκες. Οταν ένας ασθενής εμφανίσει περισσότερες από μία, τότε συνυπάρχει και άλλη πάθηση όπως ελκώδης κολίτιδα ή νόσος του Crohn. Οι ραγάδες αντιμετωπίζονται χειρουργικά, συνήθως με δύο τεχνικές: Διαστολή του πρωκτικού δακτυλίου: με γενική ή τοπική αναισθησία γίνεται διαστολή 4-6 δακτύλων. Η επέμβαση είναι απλή, ολιγόλεπτη, ανακουφίζει γρήγορα τον ασθενή και η νοσηλεία στο νοσοκομείο διαρκεί λίγες ώρες. Τα τελευταία χρόνια δεν εφαρμόζεται συχνά, καθώς έχει σχετικά αυξημένη πιθανότητα να προκαλέσει ακράτεια αερίων και σπανιότερα κοπράνων. Πλάγια έσω σφιγκτηροτομή: η συγκεκριμένη επέμβαση έχει υψηλά ποσοστά επιτυχίας και είναι η συχνότερη επιλογή για τη χειρουργική αντιμετώπιση των ραγάδων. Η τεχνική περιλαμβάνει τη μερική διατομή του έσω σφιγκτήρα, ενώ η αφαίρεση της ραγάδας δεν θεωρείται απαραίτητη. Η επέμβαση πραγματοποιείται με τοπική ή γενική αναισθησία, διαρκεί λίγα λεπτά και ο ασθενής εξέρχεται από το νοσοκομείο την ίδια ημέρα. Στις περιπτώσεις που συνυπάρχει αιμορροϊδοπάθεια αντιμετωπίζεται στο ίδιο χειρουργείο.

Μπορείτε να στέλνετε τα ερωτήματά σας στην ηλεκτρονική διεύθυνση metropolis@metropolisnews.gr

Ò © © Ø á © Ò

18 - 6 - 10

ο πιο περίεργο της ανεργίας, είναι ότι σου ανοίγει τα μάτια. Βλέπεις -και ακούς- όσα έκρυβαν οι τοίχοι του γραφείου σου. Κατ’ αρχήν τους γείτονες. Την ανατολική που καβγαδίζει όλη μέρα με την ηλικιωμένη κυρία με το προχωρημένο αλτσχάιμερ που έχει υπό την προστασία της. Τη διπλανή που βρίζει με απόλυτη σοβαρότητα μια γάτα. Το ζευγάρι που «το κάνει» μεσημεριάτικα. Αναρωτιέμαι αν όλοι αυτοί γνωρίζουν πως ό,τι κάνουν ακούγεται στην τελευταία του λεπτομέρεια ή αν πρόκειται για παραλλαγή επιδειξιομανίας. Οι παρατηρήσεις μου συγκλίνουν προς το δεύτερο ενδεχόμενο. Τις προάλλες ο Σωτήρης, ο κομμωτής στη διπλανή πολυκατοικία που μου κόβει το μαλλί με υπόκρουση www.classicandjazz. net, είχε φρικάρει. Φίλοι και γνωστοί πακετάρουν την οικοσκευή και φεύγουν για Κύπρο, Λονδίνο, Γερμανία. Μήπως να πάρουμε την κατάσταση στα χέρια μας; Να «βαφτίσουμε» το τέρμα Αμπελοκήπων «εξωτερικό» και να εκδώσουμε διαβατήρια; Με σαράντα βαθμούς υπό σκιά όλο αυτό μου φαίνεται πολλή δουλειά, αν και αναγνωρίζω ότι έχει, προφανώς, δίκιο. Αν όχι σωματικά, τουλάχιστον ψυχικά ας μετοικίσουμε. Για την ώρα πλατσουρίζω στα νερά. Εχω αποφασίσει να ανταποδώσω στις γλάστρες μου την υπομονή που επέδειξαν τόσα χρόνια. Ψειρίζω τα φύλλα του ιβίσκου. Η μελίγκρα κι εγώ έχουμε ανοίξει... μέτωπο εδώ κι ένα μήνα. Ολο νομίζω πως είπα την «τελευταία λέξη» κι όλο κάτι μένει. Ομως ο ιβίσκος δεν μοιάζει να πτοείται. Κάθε πρωί με υποδέχεται με πέντε νέα μεγαλοπρεπή άνθη, σκέτη πυρκαγιά! Τον ψεκάζω με νερό, στο οποίο έχω αφήσει μέσα τσιγάρα το προηγούμενο βράδυ. Το ματζούνι είναι αρκούντως αποτρεπτικό για ζουζούνια και λιγότερο δολοφονικό από τα δηλητήρια που κυκλοφορούν στην αγορά. Με το ίδιο καταπότι ψεκάζω και το νυχτολούλουδο. Γλυκοαίματο κι αυτό, ποτέ δεν γλιτώνει από την επιδρομή των ζουζουνιών. Τα ανθάκια του είναι μικροσκοπικά και σε τσαμπιά. Το βράδυ που ανοίγουν, η μυρωδιά με ξελιγώνει. Ομως το SOS είναι η γλυσίνα. Λουλούδια δεν έχει βγάλει τόσα χρόνια. Αίνιγμα. Πάτησα wisteria στο Google κι ανακάλυψα πως το κορίτσι είναι ακόμα ανήλικο. Θέλει το ελάχιστο πέντε χρόνια για να ανθίσει -τα οποία μπορεί να γίνουν και δέκα- εκτός αν πρόκειται για παραφυάδα. Η δική μου, προφανώς, προέρχεται από σπόρο. Κι έχει κιτρινίσει. Την ποτίζω σίδηρο λοιπόν κι ελπίζω. Κατεβάζω ρολά. Εξω ο κόσμος ψήνεται μεσημεριάτικα κι εγώ αντί ν’ ανάψω το air condition, κλείνω παράθυρα και κουρτίνες και πάω για ντους. Ο ιδρώτας που κυλάει καθαρός πάνω μου μοιάζει με μήνυμα από το υπερπέραν ή -εξίσου απίστευτο- από

ΓΥΝΑΙΚΑ + ΠΟΛΗ

την παιδική μου ηλικία. Τότε που γυρνούσαμε από το πρωινό μπάνιο σε σκοτεινιασμένο σπίτι για ύπνο. Ανάβω τον ανεμιστήρα οροφής -το τέλειο gadget- και την πέφτω στον επιθεωρητή Βαλάντερ, του Σουηδού συγγραφέα Henning Mankell. Τριάντα εκατομμύρια αντίτυπα έχει πουλήσει παγκοσμίως ο τυραννισμένος επιθεωρητής, αναζητώντας τους δολοφόνους του στον «απόπατο» της σουηδικής κοινωνίας, εκεί όπου η ξενοφοβία, η κακοποίηση γυναικών και η δουλεμπορία βγάζουν... γλώσσα στο κοινωνικό κράτος. Τόση, δε, είναι η απήχησή του παγκόσμια, που το BBC ανάθεσε το ρόλο του Βαλάντερ στον Κenneth Branagh και τα έξι επεισόδια της σειράς (κινηματογραφικής διάρκειας έκαστο) που έχουν προβληθεί ως τώρα, θεωρήθηκαν τηλεοπτικό γεγονός πρώτης τάξης. Τα τρία πρώτα θα τα βρείτε και σε ελληνικά video club. Μην τα χάσετε. Ο Henning Mankell ήταν ένας από τους έντεκα Σουηδούς ακτιβιστές που επέβαιναν στα πλοία, τα οποία επιχείρησαν να σπάσουν τον αποκλεισμό της Γάζας. Η σύλληψη και η ομηρία του έγινε πρώτο θέμα ανά τον κόσμο. Στα ελληνικά δελτία ειδήσεων δεν αναφέρθηκε. Σημειώνω: επτά από τα έργα του Mankell κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις εκδόσεις Ψυχογιός. Και επειδή οι παλιές συνήθειες δύσκολα πεθαίνουν, δεν μπορώ παρά να σας μεταφέρω όσα έγραψε η συντάκτρια της “Guardian” σε άρθρο με θέμα το τέλειο μοντέλο εξωφύλλου για γυναικείο περιοδικό. Σύμφωνα, λοιπόν, με τη διευθύντρια της βρετανικής “Vogue”, που απαντάει στις ερωτήσεις της εφημερίδας, το βραβείο των υψηλότερων πωλήσεων απονέμεται σε μοντέλα λευκής επιδερμίδας, καστανόξανθων μαλλιών, που φορούν ρούχα σχετικά συμβατικά σε παραλλαγές του ροζ ή μεταλιζέ. Μαύρες, κατάξανθες και ρούχα υπέρμετρα μοδίστικα ή σε «δύσκολα» χρώματα αποτελούν ρίσκο. Το no, no, no της χρονιάς; Οι βάτες του Balenciaga. Κανένα πρόβλημα. Στη Μυτιλήνη, όπου θα βρίσκομαι από το Σάββατο, οι βάτες είναι de facto μπανάλ. Πετάω στο πλυντήριο μαγιό και πετσέτες από την τελευταία εξόρμηση στο Σαρωνικό. Επιθεωρώ παρεό, μακό και σορτσάκια. Φιλοδοξία μου, να υιοθετήσω το στιλ φύκι στην άμμο. Με τον καλό μου και ένα μπουκάλι νερό στο χέρι θα προσκυνήσω στη Χαραμίδα κι απ’ το μπαλκονάκι... θα τρώω και θα πίνω το θέαμα του κόλπου της Γέρας. Κι αν είμαι τυχερή και δεν έχει ακόμα πλακώσει η κίνηση, ο Κώστας θα με μάθει να φτιάχνω τα σουγάνια -υπέροχα γεμιστά κρεμμύδια με κιμά κι άρωμα από ντόπιο κύμινο. Με το καλό, θα σας μάθω και σας.

ΜΙΚΤΗ ΖΩΝΗ

18 - 6 - 10

Αυστηρώς κατάλληλο

ώρα που ο... πυρετός του Παγκοσμίου Κυπέλλου ποδοσφαίρου αγγίζει ύψη δυσθεώρητα, τώρα ήρθε η ώρα του καθήκοντος και για μένα. Ορίστε, λοιπόν, τι έχουν πει άνθρωποι σώφρονες και γνώστες του προαιώνιου συνδυασμού σεξ και σπορ: «Σιγά μην επηρεάζεται η απόδοσή σου, άμα περνάς μια ολόκληρη νύχτα παρέα με μια ωραία γυναίκα. Το πρόβλημα προκύπτει όταν περνάς μια ολόκληρη νύχτα αναζητώντας μια ωραία γυναίκα»! (Το είπε ο Αμερικανός προπονητής μπέιζμπολ Charles “Casey” Stengel). «Αν είναι να γίνετε... πίτα απ’ το πιοτό ή να νταλαβεριστείτε με μια γυναίκα, κάν’ τε το, δεν θα πω όχι. Φροντίστε ωστόσο να ξεμπερδέψετε πριν απ' τα μεσάνυχτα». (Το είπε ο Bρετανός μύθος του κρίκετ, Mike Cattling). «Εμένα το ποδόσφαιρο μού μοιάζει με... γιορτή γονιμότητας. Εντεκα σπερματοζωάρια, προσπαθούν να εισβάλλουν σε ένα ωάριο. Τον λυπάμαι τον καημένο τον γκολκίπερ». (Το είπε η διεθνούς φήμης αοιδός Bjork). «Ούτε χωρίς σεξ τη βγάζεις, ούτε χωρίς μπάλα. Αυτό που θέλω να πω όμως είναι ότι όσο καλό και να ’ναι το σεξ, δεν μπορεί να συγκριθεί με μια νίκη στον τελικό του Παγκοσμίου Κυπέλλου. Το σεξ είναι σούπερ, μη με παρεξηγείτε! Αλλά μπορεί να σου προκύψει κάθε μέρα ή και αρκετές φορές μέσα σε μια μέρα. Ενώ στο Παγκόσμιο Κύπελλου, έχει τελικό μία φορά στα 4 χρόνια». (Το είπε ο διεθνούς φήμης ποδοσφαιριστής Ronaldo). «Αν είχα να διαλέξω ανάμεσα σε ντριμπλάρισμα τεσσάρων αντίπαλων παικτών και συνακόλουθη... κανονιά από 30 μέτρα που θα ξετίναζε τα δίχτυα της Λίβερπουλ και σε μια νύχτα με τη Μις Κόσμος, η αλήθεια είναι ότι θα είχα ένα προβληματάκι. Ευτυχώς και το ένα και το άλλο τα έχω καταφέρει. Απλώς το ένα το κάνεις χωρίς θεατές και το άλλο μπροστά σε 50.000 κόσμο»! (Το είπε ο μεγάλος άσος του ποδοσφαίρου, George Best). • Παρεμπιπτόντως, να και κάτι ακόμη που είχε δηλώσει ο ρέκτης Ronaldo: «Οταν αλλάζεις φανέλες με τους αντιπάλους σου, μετά το τέλος του ματς, δεν είναι και πολύ παράδοξο να βρωμοκοπάει η φανέλα που θα σου δώσουν. Του Beckham, ωστόσο, μύριζε υπέροχα». Οπως θα έλεγε και η Victoria, τίποτε δεν είναι τυχαίο!

«Χ»

Τα ζώδια σε Κριός: φλογερός, ασταθής, ακατάστατος, φιλόξενος, δημιουργικός. Ταύρος: αισθαντικός, μυστικοπαθής, αψυχολόγητος, αργός, παρορμητικός. Δίδυμοι: διορατικός, πνευματικός, κυκλοθυμικός, ερωτεύσιμος, απρόβλεπτος. Καρκίνος: ευαίσθητος, χιουμορίστας, επικριτικός, εκδικητικός, γενναιόδωρος. Λέων: δραματικός, περήφανος, ονειροπόλος, φιλόδοξος, ωραιοπαθής. Παρθένος: ορθολογιστής, παρεξηγημένος, ερωτικός, συμφεροντολόγος, σκεπτόμενος.

ÏÕÎÔ

ÖÉ×ÕÔ

Î ×ÐÔÎ

Για την ερχόμενη εβδομάδα, προσπάθησε να αποφύγεις την αποκάλυψη ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων σε τρίτους, γιατί κάποιες κακόβουλες παρεμβάσεις καραδοκούν. Ισως αισθανθείς την ανάγκη ενεργής εμπλοκής στην επίλυση προβλημάτων, που ταλανίζουν προσωπικές σχέσεις, οικογενειακό περιβάλλον και εργασιακό στάτους. Με την πολύτιμη συμβολή της Αφροδίτης στο Λέοντα απολαμβάνεις εύνοια σε δραστηριότητες της καρδιάς.

Οι όψεις Σελήνης και Αφροδίτης φέρνουν στο προσκήνιο τη δυνατότητα διευθέτησης καταστάσεων που σε απασχολούν. Ωστόσο καλό θα ήταν να διατηρήσεις την ψυχραιμία σου, αν κάποιο σχέδιο δεν ολοκληρωθεί κατά το επιθυμητό. Προσοχή σε σφάλματα από αμέλεια ή πιθανή υπεκφυγή ευθυνών. Τα επαγγελματικά δείχνουν να αναβαθμίζονται με αργά, αλλά σταθερά βήματα.

Αυτήν την περίοδο τείνεις να συγχέεις το σεξ με την αγάπη, κάνοντας υπεράνθρωπες προσπάθειες για να μη γίνεις αντιληπτός. Με μια ενεργητικότητα, απόρροια της Νέας Σελήνης, που χτυπάει... κόκκινο και ένα έντονο ενδιαφέρον για ενασχόληση με παντός είδους πνευματικές δραστηριότητες, ήρθε η στιγμή να εκμεταλλευτείς την εύνοια των άστρων στο πρόσωπό σου. Η ερχόμενη εβδομάδα σε ωθεί να ξεκαθαρίσεις κάποια διλήμματα που σε ταλανίζουν.

Ì× Ô

ÏÔÕ ÎÔ

ÖÔ ÔÖÍ

Αλλαγή παραστάσεων, νέες εμπειρίες, καινούργιες ιδέες τροφοδοτούν τις ημέρες και νύχτες σου. Πειρασμοί, πάσης φύσεως, περνούν αστραπιαία μπροστά στα μάτια σου, και εσύ ενδεχομένως αισθάνεσαι ανήμπορος να αντισταθείς. Προτού προχωρήσεις σε λήψη αποφάσεων ζύγισε, όπως μόνο εσύ γνωρίζεις, τα υπέρ και τα κατά της κάθε κατάστασης. Ισως διαπιστώσεις πως η γενναιοδωρία σου δεν βρίσκει ουσιαστικό αντίκρισμα.

Οικονομικές εκκρεμότητες απορροφούν σημαντικό κομμάτι της ενέργειάς σου. Υποθέσεις που είχες αφήσει πίσω απαιτούν άμεση επίλυση, ενώ είναι πιθανή κάποια μικροπαρεξήγηση με άτομο του φιλικού κύκλου. Απρόβλεπτες εξελίξεις σε παρεκκλίνουν από το αρχικό σου πρόγραμμα, ωστόσο η εύνοια των πλανητών στον ερωτικό τομέα έρχεται να εξισορροπήσει τα πράγματα, προσφέροντας πολύτιμες... ανάσες ανακούφισης.

Ενεργοποιείται ο τομέας σχέσεων και συνεργασιών, ενώ ευνοούνται επαφές και συζητήσεις στον επαγγελματικό τομέα. Πρέπει να παραμείνεις ανοιχτός στους άλλους, ξεκαθαρίζοντας ωστόσο μέσα σου ποιοι επιθυμείς να παραμείνουν ενεργά στη ζωή και την καθημερινότητά σου. Ο Αρης στην Παρθένο σε ωθεί να επαναδιαπραγματευτείς το εργασιακό στάτους σου και πιθανόν να στραφείς σε διαφορετικές πηγές εισοδήματος.

18 - 6 - 10

ΜΙΚΤΗ ΖΩΝΗ

Starstruck City

Ò © © Ñ ¨Î ß

5 λέξεις Ζυγός: ακριβοδίκαιος, γοητευτικός, σπάταλος, οξύθυμος, ιντριγκαδόρος. Σκορπιός: παθιασμένος, υπερβολικός, φιλότιμος, σαρωτικός, αυτοκαταστροφικός. Τοξότης: παιχνιδιάρης, δημιουργικός, παιδί, ευαίσθητος, πονηρός. Αιγόκερως: υπολογιστικός, φιλόδοξος, ώριμος, γενναίος, οικογενειάρχης. Υδροχόος: εφευρετικός, σκληρός, ερωτύλος, άπιστος, φιλικός. Ιχθείς: ονειροπόλος, ασταθής, φίλος, κυκλοθυμικός, γενναιόδωρος.

ÏÉÕÏÎÓÔ

Ë Ó

ÉÕ ËÓÔ

Η επερχόμενη έκλειψη στον Αιγόκερω έχει αρχίσει ήδη να εκδηλώνεται στην καθημερινότητά σου, με σχέσεις που περνούν από το «μικροσκόπιο», επαγγελματικές διαμάχες, αλλά και άφθονη εσωτερική ενδοσκόπηση. Ωστόσο, εάν το χειριστείς σωστά, το έδαφος είναι πρόσφορο για τη δημιουργία θετικού κλίματος εμπιστοσύνης και καλής θέλησης, ανάμεσα σε σένα και το στενό σου περιβάλλον. Προσοχή σε θέματα υγείας.

Το τελευταίο διάστημα λειτουργείς με δικλείδες ασφαλείας στον ερωτικό τομέα. Ισως έφτασε η στιγμή για την υιοθέτηση μιας χαλαρότερης στάσης, πιο ανοιχτής σε νέα δεδομένα και απρόβλεπτες καταστάσεις. Η Αφροδίτη βρίσκεται στο peak του αστερισμού σου και σε ευνοεί σημαντικά σε θέματα νέων γνωριμιών, ευόδωση προσωπικών στόχων και φιλοδοξίων, σπουδές, οικονομικά. Αρκεί να αφήσεις, επιτέλους, το παρελθόν πίσω σου και να κοιτάξεις μπροστά.

Εντονη δραστηριότητα στον επαγγελματικό τομέα, αλλά και διαμάχες -προσφορά του Αρη στο ζώδιό σου. Στο κομμάτι των προσωπικών σχέσεων είσαι αποφασισμένος να ικανοποιήσεις τα «θέλω» σου, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Ισως αισθανθείς πως αυτήν την περίοδο δεν λαμβάνεις την υποστήριξη και την προστασία που πραγματικά χρειάζεσαι, ωστόσο απαιτείται ανοιχτό μυαλό και κριτική σκέψη προτού καταλήξεις σε τυχόν λανθασμένα συμπεράσματα.

ÉÎ ÔÏËÕ

× ÕÔØÔÔ

ÎØ ËÎ

Πιθανές συγκρούσεις με συνεργάτες και φιλικά πρόσωπα καραδοκούν, επομένως η βδομάδα απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή και διπλωματικούς χειρισμούς. Είναι κατάλληλη στιγμή να ασχοληθείς ενεργά με τη φυσική σου κατάσταση ή ένα θέμα υγείας που είχες παραμελήσει το τελευταίο διάστημα. Το μυαλό σου, ωστόσο, είναι μάλλον στραμμένο στις σαρκικές απολαύσεις, καθώς και σε τρόπους πραγματοποίησης αυτών.

Καλή διάθεση, θετικά συναισθήματα, υπέρμετρη αισιοδοξία, καθιστούν την ερχόμενη εβδομάδα ιδανική για νέες γνωριμίες και επιτυχημένες κοινωνικές συναναστροφές. Ηλιος, Αφροδίτη και Ερμής βρίσκονται ήδη τοποθετημένοι σε ευνοϊκές θέσεις, αρκεί να το εκμεταλλευτείς σωστά. Με την παρουσία σου αφήνεις ευχάριστες εντυπώσεις, προσοχή όμως σε επαγγελματικές ίντριγκες και... χτυπήματα κάτω από τη ζώνη.

Οι ερωτικές σου επιθυμίες αποτελούν το έναυσμα για αλυσιδωτές αντιδράσεις, σε όλους τους τομείς της καθημερινότητάς σου. Η περίοδος γενικότερα χαρακτηρίζεται από ξαφνικές αλλαγές και απρόβλεπτες εξελίξεις, επομένως προσπάθησε να διατηρήσεις την παροιμιώδη ψυχραιμία σου. Επίσης, καλύτερα να αποφύγεις ανορθόδοξες κινήσεις και συμπεριφορές, που ίσως βλάψουν την αξιοπιστία σου. Καριέρα - οικογένεια στο προσκήνιο.

Εκ-κεντρικές ιστορίες

προορισμός εξωτικός και με άρωμα... βορείων προαστίων. Στριμωγμένοι στο Fox μου η Μ., συμμετέχουσα σε λαμπερό καθημερινό μαγκαζίνο, ο Τ., η Δ. (απλοί, ποταποί, ανώνυμοι, χωρίς σχέσεις με τη showbiz) και φυσικά ο... εμού του ιδίου, κατευθυνόμαστε προς Καστρί, προσκεκλημένοι σε πολλά υποσχόμενο, φαντασμαγορικό πάρτι - gala. Επειτα από αλλεπάλληλα ζιγκ ζαγκ και πισωγυρίσματα, ο προσανατολισμός μου είναι χειρότερος και από φυσικής ξανθιάς οδηγού στην πρώτη της επαφή με το τιμόνι, επιτέλους φτάνουμε «στον τόπο του εγκλήματος». Ο περιβάλλων χώρος γεμάτος από Mini Cooper και Smart, στο βάθος διακρίνω και ένα Yugo, προφανώς ανήκει στο υπηρετικό προσωπικό. Στην είσοδο της έπαυλης δεσπόζουν δύο μεγαλοπρεπείς Κούροι. Το εσωτερικό αντίστοιχα πλούσιο, υπερφορτωμένο και απολαυστικά κιτς, το όλο οίκημα μοιάζει σαν να έχει ξεπηδήσει από επεισόδιο της «Δυναστείας» που κόπηκε στο μοντάζ. Ακολουθώντας τη μουσική καταλήγουμε στον τεράστιο κήπο, όπου διεξάγεται το πάρτι. Ο κόσμος βαρετά προβλέψιμος. Αντρες πιστοί στο τρίπτυχο polo, τζιν παντελόνι, μοκασίνι, όλα με επώνυμες υπογραφές, το πιο φτηνό ρούχο εκεί μέσα είναι Gant. Οι θηλυκές παρουσίες με μαλλί υπερπαραγωγή (3,5 ώρες ξάσιμο / αμπούλες / μάσκες / μιζ-αν-πλι), βαμμένες σε απόχρωση διακριτικής λατέρνας, με φορεματάκια που θα έκαναν ακόμα και σκληρά εργαζόμενο κορίτσι της πλατείας Βάθης να κοκκινίσει από συστολή, όλες υπερτονίζουν την «πραμάτεια» τους σαν εκθέματα βιτρίνας πολυτελούς νυφοπάζαρου με σαφή και συγκεκριμένο επαγγελματικό προσανατολισμό: wannabe σύζυγοι επιχειρηματία / εφοπλιστή / ποδοσφαιριστή. Αφόρητη δηθενιά / ποζερία, κανείς δεν χορεύει, όλοι αγαλματάκια ακίνητα με ποτό και τσιγάρο ανά χείρας, ούτε καν το ρυθμικό πατ-πατπατ στο ένα πόδι, για δήθεν χορευτικό άλλοθι. Η Δ. στρατοπεδεύει πάνω απ’ τον μπουφέ, με στόχο τα καναπεδάκια σολωμού. Μια κοπέλα αναγνωρίζει τη Μ. από την εκπομπή και τη ρωτάει για το δεσμό Μακρυπούλιας / Λάτσιου. Η Μ., χωρίς να γυρίσει καν να την κοιτάξει, απαντά “Get a fucking life”. Εγώ και ο Τ. χοροπηδάμε σαν κατσίκια μπροστά στον dj, εισπράττοντας παγωμένα βλέμματα από τους παρευρισκόμενους, προφανώς μας θεωρούν χαπακωμένους / τύφλα στο μεθύσι / αδερφές. Κάποιος ζητάει από τον dj το “Alors οn danse”, για να λάβει την αποστομωτική απάντηση: «Φιλάρα, εδώ δεν είναι Περιστέρι». Ορθώς. Αποφασίζουμε να φύγουμε κακήν κακώς. Επόμενη στάση: Ρακάδικο στο Κέντρο. Ο Γκόλντεν Χολ-ίστας

MIKTH ΖΩΝΗ

• Στη συνέντευξη Τύπου που έδωσαν πρόσφατα οι συντελεστές της επιτυχημένης εκπομπής «Ράδιο αρβύλα» αναφέρθηκαν στην απόφασή τους να συνεργαστούν με τη WIND. Αιτία της συνεργασίας, η στήριξη του Ιδρύματος «Κιβωτός» για τη δημιουργία Κέντρου Μέριμνας και Στήριξης Μητέρας και Παιδιού. «Το να κάνουμε υψηλά νούμερα και να μην είμαστε καλά με τον εαυτό μας δεν είναι ό,τι καλύτερο, επομένως η υψηλή τηλεθέαση είναι δελεαστική για εμάς αλλά όχι αυτοσκοπός» δήλωσαν οι ίδιοι, ενώ σε ερώτηση για την αποχώρηση της Μανωλίδου από το “Dancing with the Stars” με αφοπλιστική ειλικρίνεια απάντησαν: «Χέστηκε ο κόσμος για το τι θα πει η Μανωλίδου, τη στιγμή που αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα. Ούτε κι εμάς όμως μας αφορά τι κάνει!». • «Οι τηλεοπτικές προτάσεις είναι ελάχιστες για την ερχόμενη σεζόν και μάλιστα δεν έχουν ακόμα αποφασιστεί ποια σίριαλ τελικά θα γίνουν στα κανάλια», δήλωσε πρόσφατα η ηθοποιός Ζέτα Δούκα, χωρίς να κρύψει πως και η ίδια έχει επηρεαστεί από τα κακά μαντάτα της οικονομικής κρίσης της χώρας μας. • Μοναστήρι, καλόγριες και μακρύς σταυρός προβλέπεται για το θέατρο «Αλίκη» το χειμώνα! Αυτά κι άλλα πολλά με ευτράπελο τρόπο υφαίνουν ο Α. Ρήγας και ο Δ. Αποστόλου στην ξεκαρδιστική τους κωμωδία. Αντε να γελάσει λίγο το χειλάκι μας… • Τι γίνεται όταν δύο Κρητικοί συναντιούνται στη μεγάλη οθόνη; Ο λόγος για τον Ιωσήφ Μαρινάκη και τον Κώστα Αποστολάκη. Θα τους δούμε σύντομα σε μια νέα ταινία, υπό την επιμελή σκηνοθετική καθοδήγηση του Στράτου Μαρκίδη. • Τρεις φίλοι -ένας τυφλός (Σπ. Σπαντίδας), ένας κουφός (Σπ. Πούλης) κι ένας μουγγός (Θ. Βισκαδουράκης)- θα διεκδικήσουν μέχρι τέλους το ίδιο κορίτσι επί σκηνής (Δ. Στογιάννη), στο θέατρο Αθηνά φέτος το καλοκαίρι… Ομως άλλα οι θνητοί σχεδιάζουν και άλλα ο καλός Θεούλης, μιας και θα μείνουν... αμανάτι, γιατί εκείνη έχει δοσμένη την καρδιά της αλλού... Η παράσταση «Δεν βλέπω, δεν ακούω, δεν μιλάω», σε σκηνοθεσία Χρ. Χατζηπαναγιώτη, υπόσχεται ασυγκράτητο γέλιο… • Τι σας θυμίζει η φράση «Θα φάμε, θα πιούμε και νηστικοί θα κοιμηθούμε;». Σίγουρα τον αεικίνητο Καραγκιόζη, που ο Τάκης Βαμβακίδης (και λόγω physic) θα ενσαρκώσει φέτος το καλοκαίρι ιδανικά στη θρυλική παράσταση του Ευγένιου Σπαθάρη «Σκιών Καμώματα», «Ο γάμος του μπαρμπα-Γιώργου». Μαζί του ο ξεχωριστός Γιάννης Μποστατζόγλου (μπαρμπα-Γιώργος), αλλά και όλο το «Ξυπόλυτο Τάγμα» (Δ. Παπαδήμα, Κ. Ταχτσόγλου, Ν. Παναγιωτούνης κά) θα βάλουν τα δυνατά τους για να χαρίσουν άφθονο γέλιο στο κοινό με τις περιοδείες τους.

ÁÅ֋¼¾±ÉßÂÄ ¾ÆÈÄ

Γνωρίζατε ότι:

18 - 6 - 10

Καλημέρα φίλοι μου. Αυτή η ζέστη μάς έχει εξουθενώσει πια. Από την άλλη, θα μου πείτε, καλοκαίρι είναι. Θα κάνουμε υπομονή ώσπου να πάμε κι εμείς σε καμιά παραλία, να δροσιστούμε λίγο, να ακούσουμε κανένα νησιώτικο τραγουδάκι και στο τσακίρ κέφι να το χορέψουμε κιόλας αλλά σε κάποια ανεμότρατα πάνω, εκεί δηλαδή που του αρμόζει. Το καλύτερό μου βέβαια είναι να βλέπω σενιόρες με τουαλέτες και σενιόρους με σμόκιν να λικνίζονται στους ρυθμούς του «ντάρι ντάρι», αλλά τώρα αυτό δεν είναι της παρούσης. Ας πάω σε κάτι πιο ευχάριστο και χρήσιμο. Λοιπόν, την Κυριακή μην ξεχάσετε να πείτε χρόνια πολλά στους μπαμπάδες σας καθότι είναι η γιορτή του πατέρα. Και έχει που έχει το παράπονο ότι μόνο τη μητέρα θυμόμαστε, θα μας το κρατήσει... μανιάτικο αν τυχόν δεν του ευχηθούμε -αν και είμαι σίγουρος ότι μάλλον δεν θα το ξέρει ούτε ο ίδιος. Αλλά γι’ αυτό είμαι εγώ εδώ. Για να μας το θυμίσω και να του κάνουμε την έκπληξη. Κατά τα άλλα, σας εύχομαι να περάσετε μία υπέροχη εβδομάδα, μη σας ανησυχήσουν τίποτα εκλείψεις και τέτοια. Υπάρχει κάτι πιο δυνατό και από την έκλειψη: το ελληνικό καλοκαίρι... Στην υπηρεσία της Αυτού Showbiz

Αν περιμένατε να δείτε τη Shakira τσίτσιδη, δεν θα σας το κάνει το χατίρι -τουλάχιστον προς το παρόν. Μπορεί η εμφάνισή της στο video clip του τραγουδιού της “SheWolf” να ήταν σούπερ σέξι, φορώντας ένα εφαρμοστό κορμάκι και χορεύοντας μέσα σε ένα κλουβί, αλλά η τραγουδίστρια είναι πολύ ντροπαλή για να φωτογραφηθεί γυμνή. Ομως, επειδή όπως έχει πει και το τραγούδι «ποτέ μη λές ποτέ», αφήνει κι ένα ενδεχόμενο μήπως και αλλάξει γνώμη μια μέρα. Φαίνεται ότι η Κολομβιανή τραγουδίστρια με τη σέξι κίνηση επαναπροσδιορίζει τα πράγματα με τις δεκαετίες. Πριν από δέκα χρόνα δεν θα μπορούσε να φανταστεί, όπως λέει σε συνέντευξή της στο site Tagesspiegel, ότι θα έκανε αυτή την εμφάνιση στο video clip. Tώρα στα 33 δεν διανοείται ότι θα ποζάρει χωρίς ρούχα, αλλά στα 40 ίσως αλλάξει γνώμη (κάτι μου λέει ότι θα αλλάξει, άλλωστε όσο μεγαλώνουν κάποιοι θέλουν και μία επιβεβαίωση). Η ίδια, πάντως, αποδίδει την απροθυμία της να τσιτσιδωθεί στην καθολική της ανατροφή. Δηλαδή όσοι μεγάλωσαν ορθόδοξα, ή εβραϊκά ή ινδουιστικά είναι πιο επιρρεπείς στο «πέτα τα ρούχα»; Δεν νομίζω, απλώς η κοπέλα ήθελε να δώσει βαρύτητα στην αυστηρότητα ορισμένων αρχών. Τέλος πάντων. Εγώ πάντως θα περιμένω άλλα επτά χρόνια...

18 - 6 - 10

MIKTH ΖΩΝΗ

Αχ και να γνώριζα έναν άνθρωπο, που να μπορεί να μου πει ότι κάποια στιγμή στο άμεσο μέλλον θα ξαναβρούμε την ηρεμία μας και θα... στρώσουν κάπως τα πράγματα στην οικονομία! Αλλά πού να τον βρω, θα μου πεις. Τουλάχιστον η Penelope Cruz μπορεί πλέον να αισθάνεται σίγουρη ότι κοντοζυγώνει ο καιρός που θα γίνει μάνα. Καλέ, είναι σίγουρο. Εγώ βέβαια δεν έχω το χάρισμα της ενόρασης, όμως το είπε ο Κenny Kingston! Ποιος είναι ο κύριος; Διάσημο μέντιουμ που μετράει χρόνια επικοινωνίας με πνεύματα (Παναγιά μου και σκιάχτηκα λίγο, αλλά να μην σας ενημερώσω;). Αυτός, σου λέει, έδινε συμβουλές σε μία σειρά από σταρ, μεταξύ των οποίων και η Marilyn Monroe, ενώ εξασκεί ακόμα το λειτούργημα. Το βράδυ της Δευτέρας που πέρασε, λοιπόν, και μιας και στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού δεν έπαιζε φυσικά το Greek Idol, ο πνευματιστής σου λέει δεν κάνω μία επικοινωνία με το πνεύμα που μου τα λέει ό-

Προηγουμένως αναφέρθηκα στη γιορτή του πατέρα. Ας πάω λοιπόν και σε έναν διάσημο μπαμπά, για να δούμε τι του ετοιμάζει η σύζυγος για εκείνη την ημέρα. Αναφέρομαι στον Will Smith, που είναι πατέρας τριών παιδιών (το πρώτο το απέκτησε με την πρώην σύζυγό του, Sheree Smith, ενώ τα δύο άλλα με τη νυν σύζυγο, Jada Pinkett Smith). Eπομένως από τρία στόματα θα ακούσει τα «χρόνια πολλά» ο γνωστός πρωταγωνιστής. Η σύζυγός του, από την άλλη, σχεδίαζε ένα ρομαντικό ταξιδάκι για τους δυο τους για εκείνη την ημέρα. Κάπου που να υπάρχει γκολφ αλλά όχι παιδιά, για να μπορέσουν να απολαύσουν μαζί κάποιες ξεχωριστές στιγμές. Ο Will, σχολιάζοντας το σχέδιο της γυναίκας του, είπε με το γνωστό του χιούμορ: Ισως επιστρέψουμε (από το ταξιδάκι) με ένα ακόμα (παιδί), αλλά εκείνη έσπευσε να διευκρινίσει ότι «το μαγαζί έκλεισε»...

λα και το εμπιστεύομαι; Ετσι λοιπόν έκανε και η αποκάλυψη δεν άργησε να έλθει. Το πνεύμα είπε ότι η Penelope Cruz και ο αγαπημένος της Javier Bardem πρόκειται να γίνουν γονείς. Βέβαια υπάρχει και μία λεπτομέρεια που είναι κάπως, πώς να το πω, ανατριχιαστική. Οπως ανέφερε στο δίκτυο Wenn, θα είναι ένα παιδί του οποίου η Penelope ήταν μητέρα του σε προηγούμενη ζωή. Διευκρίνισε ακόμα ότι θα είναι καλό γι’ αυτήν να υιοθετήσει, αλλά αν θέλει να μείνει έγκυος θα πρέπει να γίνει μέσω του... νερού, αν κατάλαβα καλά -όρκο δεν παίρνω, γιατί κι εγώ βραδιάτικα τα έμαθα και όσο να ’ναι ταράχτηκα λίγο. Πάντως αν ισχύουν τα λεγόμενα του πνεύματος, αγαπημένη Σπανιόλα άρχισε σιγά-σιγά να προβάρεις τίποτα νανουρίσματα και μάθε στον Javier από τώρα πώς να αλλάζει πάνες. Μέχρι πρότινος, πάντως, η Penelope διέψευδε επίμονα σχετικά δημοσιεύματα ότι βρίσκεται σε «ενδιαφέρουσα». Για να δούμε...

Πήγαινέ με όπου θέλεις ταξιτζή αλλά βάλε σε παρακαλώ και το δικό σου το CD να παίζει. Κάπως έτσι θα μπορούσαμε να απευθυνθούμε στον πατέρα της διάσημης τραγουδίστριας Αmy Winehouse που, ναι, κυκλοφόρησε και εκείνος το δικό του δίσκο με τίτλο “Rush of Love”, που κινείται σε jazz ρυθμούς. Πώς λένε «το μήλο κάτω από τη μηλιά θα πέσει»; Καμία σχέση. Εδώ μιλάμε για τη... μηλιά που φύτρωσε εκεί που υπήρχε το μήλο. Ο κύριος Mitch παραδέχτηκε φυσικά ότι η φήμη της κόρης του τον βοήθησε για να προχωρήσει στην κυκλοφορία της πρώτης του δισκογραφικής δουλειάς, σε μία ηλικία που, όπως είπε, ίσως δώσει ένα νέο επι-

χείρημα στη γηριατρική ότι ποτέ δεν είναι αργά. Ανέφερε επίσης ότι την ιδέα για την κυκλοφορία του δίσκου τη συζητούσε με την κόρη του εδώ και πέντε με έξι χρόνια, αλλά δεν ήταν ποτέ η κατάλληλη στιγμή για να υλοποιηθεί λόγω των προβλημάτων της Amy, της εξάρτησής της από ουσίες και των μπλεξιμάτων που είχε με το νόμο. Τώρα όμως που είναι πολύ καλύτερα η κόρη του, όπως είπε, προχώρησε. Εάν ήταν άρρωστη δεν θα μπορούσε να βάλει την καρδιά και την ψυχή του σε αυτήν τη δουλειά, ανέφερε σε δηλώσεις του στο Reuters. Aστειεύτηκε μάλιστα, λέγοντας πως αν γνώριζε μεγάλη επιτυχία θα έδειχνε στην κόρη του πώς είναι να είσαι ντίβα!

Εντάξει, το να σε φωτογραφίσουν με τη νέα σου αγαπημένη σε τρυφερό ενσταντανέ είναι σημαντικό, αλλά να φοράς και πιτζάμες; Ακόμα πιο σπουδαίο. Ομως τόσο ο Bρετανός σκηνοθέτης Guy Ritchie, όσο και το μοντέλο Jacqui Ainsley όχι μόνο δεν εκνευρίστηκαν, αλλά τους φάνηκε και αστείο το όλο περιστατικό. Αν τα έχεις βρει με τον εαυτό σου και με το πρόσωπο που σε ενδιαφέρει, τι σε νοιάζει τώρα αν σε βγάλουν και μία φωτογραφία έξω από το σπίτι σου... Απλώς επιβεβαιώνεις αυτό που είδε και ο φακός. Και για να διευκρινίσω τα πράγματα: ήταν απόγευμα της προηγούμενης εβδομάδας όταν ο πρώην σύζυγος της Madonna άνοιξε την πόρτα του σπιτιού του στο Λονδίνο, βγήκε από μέσα το μοντέλο και εκείνος τη φίλησε για να την αποχαιρετίσει. Πού να φανταζόταν ότι εκείνη τη στιγμή θα καραδοκούσε απ’ έξω το φλας ενός φωτογράφου; Αν το ήξερε θα είχε φορέσει και κάτι πιο σικάτο ενδεχομένως και όχι τη ριγωτή πιτζάμα του. Ομως το ζευγάρι φάνηκε να το διασκεδάζει το περιστατικό. Μπράβο!

ΘΕΑ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ

18 - 6 - 10

i ¸½ ® ½ ¸ À

Ö ¡© Ñ ¨È à

ις προάλλες, στο πλαίσιο μιας απολύτως αναγκαίας άδειας από την πρωινή δουλειά, βρέθηκα ξαφνικά με άφθονο -προς διαχείριση- ελεύθερο χρόνο στη διάθεσή μου και αποφάσισα να πάρω το λεωφορείο από Ζωγράφου, για να κατέβω για ψώνια στο Σύνταγμα και στα πέριξ. Δεν μου δίνεται συχνά η ευκαιρία να κυκλοφορώ με τα μέσα μεταφοράς, συνήθως χρησιμοποιώ από και προς τη δουλειά μου αυτοκίνητο σε καθημερινή βάση. Λειτουργώ πλέον σαν τον αυτόματο πιλότο, μπαίνω σε μια νοητή ευθεία, την οποία και διασχίζω χωρίς εκπλήξεις, χωρίς ανατροπές, απρόσιτος και αποκομμένος από τους γύρω μου, αδυνατώντας να διακρίνω τα πρόσωπά τους. Ολοι τρέχουμε πολύ γρήγορα, μέχρι να φτάσουμε στο τέρμα της μηχανικής πορείας μας. Μου λείπει το παιχνίδι με τα μάτια, το φλερτ, να «κόβω φάτσες» και να χαζεύω στο αγαπημένο μου Κέντρο της Αθήνας. Την αγαπάω αυτή την πόλη, με όλα τα άσχημά της και ποτέ δεν βαριέμαι να ρεμβάζω από το παράθυρο του λεωφορείου την ώρα που διασχίζει κατά μήκος την οδό Πανεπιστημίου. Οσες χιλιάδες φορές κι αν πραγματοποίησα αυτή τη διαδρομή, με κοπάνες απ’ το σχολείο, ως φοιτητής, κατεβαίνοντας στο κτίριο της Νομικής (όχι πάντα για μάθημα!), για καφέ με τους κολλητούς, στα πρώτα επαγγελματικά ραντεβού στο «Εν Δελφοίς», για αγορές, για να συναντήσω Εκείνη, ναι, είναι μία «βόλτα» που πάντοτε απολαμβάνω. Και όταν η διαδρομή ολοκληρώνεται και κατεβαίνω στα γνώριμα μονοπάτια του Κέντρου, μου φαίνεται πάντα σαν την πρώτη φορά. Ο σταθμός του Μετρό στην πλατεία Κοραή, με τον κόσμο να βα-

δίζει με βήμα ταχύ, όλοι βιάζονται τα πρωινά, όλοι έχουν αφήσει εκκρεμότητες στη μέση, σε αναγκάζει να βρίσκεσαι πάντα σε εγρήγορση, να προσέχεις τους γύρω σου, γιατί μπορεί να σε σκουντήξει κάποιος που κατευθύνεται αλαφιασμένος στη δική σου πλευρά του πεζοδρομίου, χωρίς να αντιληφθεί την παρουσία σου. Μόνοι χαλαροί… οι φοιτητές που απολαμβάνουν τον καφέ τους στα Starbucks, τα εξωτερικά τραπέζια γεμίζουν σε χρόνο dt -από νεαρή ηλικία μερακλήδες, οι νεολαίοι μας καπνίζουν σαν φουγάρα- άδειος ο μέσα χώρος, ελάχιστοι περιμένουν στην ουρά για τα ακριβοπληρωμένα τους ροφήματα. Και το Μetropolis. Το θυμάμαι στο ξεκίνημά του, ένα πρωτόγνωρο για τα ελληνικά δεδομένα κατάστημα, που σχεδόν εξαφάνισε τα συνοικιακά δισκάδικα. Το επισκεπτόμουν μία φορά την εβδομάδα, εκατομμύρια έχω ξοδέψει εκεί μέσα. Την ημέρα της επίσημης κυκλοφορίας (ταυτόχρονα σε όλο τον κόσμο) του Older του George Michael, έτρεξα πρωίπρωί πριν από τις προφορικές εξετάσεις στο «παλούκι»-μάθημα, για να το προμηθευτώ από τους πρώτους. Τελικά, το έφεραν το επόμενο απόγευμα. Και οι «Γρηγόρηδες». Ο ένας ακριβώς απέναντι από την κεντρική είσοδο της Νομικής στη Σόλωνος, νομίζω το είχε ο πρώτος «πραγματικός» Γρηγόρης που, επηρεασμένος από το όνομά του, «έπιασε γρήγορα την καλή» και επεκτάθηκε στην υπόλοιπη Αθήνα. Ο άλλος στο Χημικό, από την πίσω πλευρά, εκεί ανακάλυψα πως λατρεύω τον καφέ, αλλά δυστυχώς δεν τον αντέχει το στομάχι μου. Τα σάντουιτς χορταστικά και απίστευτα παχυντικά, αλλά τότε δεν με ένοιαζε: -«Μπορείτε να μου βάλετε περισσότερη μαγιονέζα; Ευχαριστώ!». Και το βιβλιοπωλείο Πρωτοπορία, η λατρεία μου για τα βιβλία των εκδόσεων

Οξύ -το πρώτο μυθιστόρημα που αγόρασα με τα δικά μου λεφτά ήταν το Trainspotting. Και τόσα ακόμα μέρη, τα Ιταλικά Καπάτου στην Εμμανουήλ Μπενάκη, εκεί βίωσα και την πρώτη μου ερωτική απογοήτευση, απεδείχθη μεγάλη «πατάτα», άνθρακας ο θησαυρός, αλλά η ανάμνηση παραμένει γλυκιά. To club Kalua στην οδό Αμερικής, με τις ποικίλες μουσικές του από τρέχοντα χιτάκια της σεζόν έως το YMCA των Village People(!), αλλά και τα ξενύχτια μέχρι πρωίας στο αλησμόνητο Kingsize, με την εκπληκτική κόκκινη επένδυση στους τοίχους και «τον Dj Akyla στα decks». Και ο πρώτος τσακωμός με φίλο-«φίδι» που έλαβε χώρα μέρα-μεσημέρι έξω από το σταθμό του Μετρό Πανεπιστήμιο. Και ένας επώδυνος χωρισμός μέσα στο γεμάτο DaCapo, για να αποφευχθούν τυχόν σκηνές και εκρήξεις. Και αν με τα χρόνια γίνομαι πιο κυνικός, δεν εντυπωσιάζομαι εύκολα, με κουράζει η συνεχής επανάληψη καταστάσεων και η μονιμότητα των εικόνων που αντικρίζω στον καθημερινό μου αγώνα. Ομως, το Κέντρο πάντοτε θα αποτελεί μια πηγή χαλάρωσης μέσα στη φρενίτιδά του, γνωρίζοντας πως βρίσκεται πάντα εκεί, με τα κτίρια που συναντώ ξανά και ξανά, τα πεζοδρόμια που έχω χιλιοπερπατήσει, πόσες σόλες παπουτσιών έλιωσαν επάνω τους, με τα γνωστά καταστήματα, τους κινηματογράφους, τις κόρνες των φωνακλάδων ταξιτζήδων και τον τρελαμένο κόσμο που τρέχει να προλάβει. Και κάθε φορά θα είναι πάντα σαν την πρώτη φορά. Λατρεύω την Αθήνα, στο είπα;