30 Ιουλίου-1 Αυγούστου 2010 Αριθμός φύλλου 913/78
2
i ¸ rÀ ½ ¸
Ò © © oß ¨Ô áz
ΠΟΛΗ
30 - 7 - 10
Ì §®¸²³®¶ À À½¸
~
αραδοσιακά το πρώτο δεκαπενθήμερο του Αυγούστου με βρίσκει στην Αθήνα. Οταν άρχισα να εργάζομαι ήταν δύσκολο να πάρω άδεια τις πρώτες δύο ή τρεις εβδομάδες του Αυγούστου γιατί προηγούνταν οι «παλιότεροι» συνάδελφοι. Υπολογίζω ότι έχω να φύγω μέσα στο σκληρό αυγουστιάτικο πυρήνα από τα φοιτητικά μου χρόνια. Είναι η εποχή που δεν σε νοιάζει τίποτα, ούτε καν αν βουλιάζει το νησί από τον κόσμο ή για οποιονδήποτε άλλο λόγο. Το σημαντικό είναι να είσαι μακριά από τους γονείς σου, με τους φίλους σου ή τον πρώτο μεγάλο έρωτα της ζωής σου. Ολα τα άλλα είναι λεπτομέρειες. Επομένως, από τη στιγμή που μπήκα στην παραγωγική διαδικασία ήταν μια περίπου υποχρεωτική «επιλογή» που όλοι σχεδόν έχουν την τάση να μακαρίζουν: «τι τυχερός που είσαι και ο Ιούλιος είναι ο καλύτερος μήνας για διακοπές, καλά για το Σεπτέμβριο δεν το συζητάω καθόλου, μαγεία!». Δεν ήξερα αν το εννοούσαν πραγματικά ή απλώς ήθελαν να με παρηγορήσουν για την παράπλευρη «απώλεια». Γιατί υπάρχει. Δεν σου τη λένε από διακριτικότητα.
άπως έτσι φτάνουμε στον πιο διαδεδομένο αστικό μύθο: η «Αθήνα τον Αύγουστο». Που φυσικά είναι «υπέροχη», «απολαυστική», «συγκλονιστική». Ομολογώ ότι η συσσωρευμένη εμπειρία αλλεπάλληλων αυγουστιάτικων εμπειριών στο «κλεινόν άστυ» μου έχει δείξει πως υπάρχουν ορισμένα πλεονεκτήματα. Οδηγείς ευκολότερα, βρίσκεις να παρκάρεις, στη γειτονιά υπάρχει ησυχία, ο κόσμος είναι λιγότερο οξύθυμος, γενικά έχεις περισσότερο χώρο να κινηθείς. Επίσης οι παρα-
λίες είναι πιο άνετες και -επιτέλους(!)- εύκολα προσβάσιμες, ύστερα από τα διαδοχικά μποτιλιαρίσματα του Ιουνίου και του Ιουλίου. Το πρόβλημα με την αξιολάτρευτη αυγουστιάτικη Αθήνα είναι ότι όλα της τα «καλά» είναι αναπόφευκτα... πασπαλισμένα από μια ελαφριά δόση μελαγχολίας. Ο περισσότερος κόσμος έχει φύγει, πολλά μαγαζιά είναι κλειστά, το αγαπημένο σου στέκι κατέβασε ρολά και οι φίλοι διασκεδάζουν σε κάποιο νησί.
ον Αύγουστο συνειδητοποιείς ότι ένα μέρος της γοητείας της πόλης είναι αυτό που συνηθίζεις να αναθεματίζεις όλον τον υπόλοιπο χρόνο: η πολυκοσμία, η κίνηση, η φασαρία. Η Αθήνα τον Αύγουστο είναι μια πολύ πιο εύκολη, πιο φιλική, πιο ανθρώπινη πόλη, αλλά δεν είναι η Αθήνα. Αυτό δεν θα πρέπει να μας αποθαρρύνει. Εξάλλου δεν είμαστε στη δεκαετία του ’70, που σχεδόν κάθε οικογένεια έφευγε για ένα μήνα και άδειαζε η πόλη. Κάτι οι αλλαγές στον τρόπο ζωής, κάτι η κρίση, υποψιάζομαι, φέτος θα είμαστε περισσότεροι από κάθε άλλη φορά. Κι ευτυχώς έχουμε τόσα ωραία πράγματα να κάνουμε. Με το φόβο να γίνω αφόρητα κοινότοπος ονειρεύομαι το πρώτο θερινό σινεμαδάκι της σεζόν (ντρέπομαι που το λέω αλλά, ναι, είναι αλήθεια), μια τέλεια βόλτα στον Αρειο Πάγο ανάμεσα στο φωτοαγωγημένο ναό του Ηφαίστου και τον Ιερό Βράχο (βρείτε τη χωμάτινη διαδρομή στο ύψος του κινηματογράφου «Θησείον»), την παραδοσιακή αυγουστιάτικη βόλτα στα δροσερά πευκοδάση του Τατοΐου και απογευματινό μπάνιο στο αγαπημένο μου λιμανάκι, λίγο πριν από το Σούνιο. Τώρα που το σκέφτομαι, ο μύθος δεν είναι και τόσο «μύθος». Καλό μας καλοκαίρι!
4
ΑΠΟΨΗ
30 - 7 - 10
Εβδομαδιαία ειδική έκδοση της εφημερίδας Metropolis www.metropolisnews.gr metropolis@metropolisnews.gr Τηλ. Επικοινωνίας: 210 48.23.977 - 48.16.710 Fax: 210 - 48.32.887 Ιδιοκτησία - Εκδοση ΜETROPOLIS EΚΔΟΤΙΚΗ Α.Ε. Εδρα: Εθνάρχου Μακαρίου & Δημητρίου Φαληρέως 2 Τ.Κ. 185 47 - Ν. Φάληρο Σύνταξη - Διαφήμιση: Κύπρου 12Α Τ.Κ. 183 46 - Μοσχάτο Σύμβουλος Eκδοσης: Κώστας Τσαούσης Project Manager: Βίκτωρας Δήμας Συντονισμός Eκδοσης: Νατάσα Μαστοράκου, Θάνος Τριανταφύλλου Στην οργάνωση, παραγωγή και επιμέλεια της έκδοσης συμμετέχουν οι: Αλεξία Κονάχου, Γεωργία Μπάστα, Νάντια Γιαννούλη, Γεωργία Διαβολίτση, Νίκος Καλαμπάκας, Νικήτας Καραγιάννης, Βασίλης Καραγιαννόπουλος, Αντώνης Κόλλιας, Γιάννης Μανάλης, Μιχάλης Παναγιωτάκης, Νίκος Πιτσιλαδής, Αλεξάνδρα Σαρμά, Xρήστος Τσαπακίδης, Αντώνης Χιοκτούρης, Ανδρέας Γιαννόπουλος, Ντίνος Ρητινιώτης, Θάνος Αλεξίου, Βασίλης Αναστασόπουλος, Τάσος Γραικός, Βίκυ Οικονομοπούλου, Τηλέμαχος Χορμοβίτης Δημιουργικό: Δημήτρης Στεργίου, Ρουμπίνη Νάτση, Γιώργος Στασινόπουλος, Iωάννα Κυρίτση Εμπορικός Διευθυντής: Πάνος Πατρίκης Διαφήμιση: Χρήστος Τσαούσης, Εμμανουέλα Χειρακάκη Φωτογραφίες: ΑΠΕ-ΜΠΕ, Actionimages, AFP, ΕUROKINISSI Εκτύπωση: Η Καθημερινη Α.Ε.
$ELETE Ö ¡©Ò ß ¨Î Ñ
ύγουστος. Το καλοκαίρι σκαρφαλώνει στο «θρόνο» του, εν μέσω απανωτών εξελίξεων εντός και εκτός της χώρας. Η Αθήνα κάνει τις δικές της προτάσεις σε όσους δεν καταφέρνουν να ξεφύγουν από τα όριά της επειδή, όπως φαίνεται, για πρώτη φορά τα τελευταία χρόνια αυτοί που θα μείνουν πίσω είναι αρκετοί. Νωχελικά μεσημέρια, δροσερά απογεύματα και πολλά υποσχόμενες νύχτες συνθέτουν το σκηνικό της καλοκαιρινής αστικής «παράστασης», στην οποία έχουμε χριστεί πρωταγωνιστές. Τα περιθώρια για αυτοσχεδιασμό είναι πολλά. Οι έχοντες τις ιδέες καλούνται τώρα να τις υλοποιήσουν στους μισο-άδειους δρόμους, στα πάρκα, στα μπαράκια που δεν αναρτούν ταμπέλα «κλειστόν λόγω θέρους». «Αντε, να περάσει και αυτό το καλοκαίρι να δούμε τι μας περιμένει» λένε μερικοί, κάνοντας απαισιόδοξες προβλέψεις για το φθινόπωρο. Οι υπόλοιποι, οι τελευταίοι των αισιόδοξων, δηλώνουν πεισματικά πως δεν πρόκειται ν’ αφήσουν κανέναν και τίποτα να χαλάσει τα σχέδιά τους για έναν αξέχαστο Αύγουστο. Επιλέγουμε «στρατόπεδο» και συνεχίζουμε, κα-
θώς δίπλα μας οι street-artists με την τέχνη τους, συμπληρώνουν το θερινό μωσαϊκό της πρωτεύουσας. Ομάδες «καλλιτεχνών του δρόμου» έχουν καταφτάσει από διάφορες χώρες και χαρίζουν απλόχερα τις σύντομες παραστάσεις τους στους περαστικούς. “Do it again, Sam” φώναξε μια παρέα τουριστών σε έναν ζογκλέρ, που με περισσή δεξιοτεχνία έπαιζε με φλεγόμενους πυρσούς στο Μοναστηράκι. Χειροκροτήματα και επευφημίες. Παραδίπλα, μερικοί Ινδιάνοι με παραδοσιακές φορεσιές κάποιας αμερικανικής φυλής, μας υπενθυμίζουν πως είμαστε μέλη της παγκόσμιας κοινότητας και πως τα σύνορα υπάρχουν μόνο μέσα μας. Στο χέρι μας είναι να τα διαβούμε, όπως έκανε ο τυπάκος με το σκάφος του, που γύρισε τον κόσμο διαφημίζοντας το δικαίωμα της ανθρωπότητας για δωρεάν πρόσβαση στο internet. Και μιλώντας για το διαδίκτυο, το site Wikileaks κατάφερε πάλι προ ημερών να φέρει τα πάνω-κάτω στην πολιτική σκηνή των ΗΠΑ, δημοσιεύοντας απόρρητα έγγραφα για τον πόλεμο στο Αφγανιστάν. Ναι, πολλοί άνθρωποι στον κόσμο δεν μπορούν να χαρούν, ελεύθερα, αυτόν τον Αύγουστο. Πολιορκούν και πολιορκούνται σε μια αέναη σύγκρουση πολιτισμών, που η ε-
ξέλιξή της πλημμυρίζει τις τηλεοπτικές οθόνες με εικόνες που πονούν. Η Μόσχα «καίγεται» σε πρωτοφανή καύσωνα, η Κίνα πνίγεται στα λασπόνερα της βροχής, ενώ η Ελλάδα αντιλαμβάνεται πόσο ενεργειακά εξαρτημένη είναι από τη ροή του πετρελαίου που σταματά τόσο εύκολα με το κλείδωμα των βυτιοφόρων, αλλά και από τον τουρισμό στον οποίο εμείς οι ίδιοι έχουμε κηρύξει πόλεμο φέτος. Καυτός Αύγουστος, μεταφορικά και κυριολεκτικά. Μήνας για ανασυγκρότηση. Σχέδια για τον επερχόμενο χειμώνα μπαίνουν στο χάρτη του μυαλού μας με υποσχέσεις, προσδοκίες, ελπίδες. “Summertime, and the living is easy”, λέει όμως το παλιό, αγαπημένο, άσμα από τις όχθες του Μισισιπή. Ναι, η ζωή το καλοκαίρι πρέπει να είναι πιο εύκολη, τα προβλήματα πρέπει να... κλειδώνονται για λίγο στο συρτάρι. «Να φανταστούμε μια λευκή σελίδα και να μην σκεφτούμε τίποτα άλλο για λίγα λεπτά», προτείνει ο Γιώργος. Να ξεφορτώσουμε τα... σκουπίδια του μυαλού μας στον κάδο ανακύκλωσης της ζωής μας. Το έχουμε περισσότερη ανάγκη απ’ όσο μπορούμε να φανταστούμε. Για να ξεκουραστούμε ώστε να καταφέρουμε μετά να συνεχίσουμε. Delete! Τώρα!
6
ΔΙΚΤΥΟ
30 - 7 - 10
5NITEDÀ3TATESÀOF
&ACEBOOK
Ö ¡©Ò à ¨Ô
Στις 21 Ιουλίου ο Mark Zuckerberg, ο ιθύνων νους της διαδικτυακής επανάστασης που ακούει στο όνομα Facebook, ανακοίνωσε πως η δημοφιλέστατη υπηρεσία κοινωνικής δικτύωσης έφτασε αισίως τους 500 εκατ. χρήστες. Ολα αυτά, τη στιγμή που δεν έχει συμπληρώσει καλά καλά 6 χρόνια λειτουργίας. Το αρχικό του όραμα για τη δημιουργία ενός «παγκόσμιου χωριού» στο διαδίκτυο, που θα φέρνει κοντά ανθρώπους από κάθε πιθανή κι απίθανη γωνιά αυτής της Γης, φαίνεται να υλοποιείται με γοργότατους ρυθμούς. Κι ίσως να οδεύει προς κατευθύνσεις που ούτε και ο ίδιος θα φανταζόταν ποτέ ότι θα ακολουθήσει. Μία από αυτές είναι οι συζητήσεις που αναδύονται το τελευταίο διάστημα σχετικά με το φαινόμενο Facebook και οι οποίες το αντιμετωπίζουν ως ένα εν δυνάμει ψηφιακό κρατικό μόρφωμα. Ακραίο; Δεν νομίζω. Αν σκεφτείτε πως ένας στους δεκατέσσερις κατοίκους αυτού εδώ του πλανήτη διαθέτει λογαριασμό στη δημοφιλέστατη υπηρεσία κοινωνικής δικτύωσης, τότε, κανένα σενάριο γύρω από αυτήν δεν θα πρέπει να αντιμετωπίζεται ως ουτοπικό ή ακραίο. Η παγκοσμιότητα είναι εδώ και το Facebook αδιαμφισβήτητα είναι ένα από τα προπύργιά της… Δεν διαθέτει σύνορα και δυνάμεις ασφαλείας. Δεν βασίζεται σε κάποια συνταγματική χάρτα δικαιωμάτων και υποχρεώσεων. Ούτε σε εκείνα τα συνεκτικά στοιχεία που μαρτυρούν μια κάποια πολιτισμική ομοιογένεια, σαν κι αυτήν που χαρακτηρίζει τις περισσότερες περιπτώσεις εθνών-κρατών. Επιπλέον, η κορυφή της ιεραρχίας του δεν επηρεάζεται από το βαθμό συναίνεσης κάποιας εκλογικής βάσης και ούτε τελεί υπό το φόβο της καθαίρεσης από αυτήν. Κι όμως. Το Facebook διαθέτει ολίγον τι από... κράτος.
30 - 7 - 10
ιλώντας με αριθμούς, θα ήταν το τρίτο μεγαλύτερο -σε πληθυσμιακούς όρουςμετά την Κίνα και την Ινδία. Λαμβάνοντας υπόψη πως στις αρχές του 2009 αριθμούσε περί τα 150 εκατ. χρήστες, οι ειδικοί υπολογίζουν πως θα φτάσει τον εξωπραγματικό αριθμό του 1 δισ. χρηστών σε περίπου 15 μήνες από σήμερα. Πέρα, όμως, από το πληθυσμιακό εύρος της υπηρεσίας, πολλοί παρατηρητές διακρίνουν και κάποια επιπρόσθετα στοιχεία που μπορούν να της προσδώσουν χαρακτηριστικά κρατικής οντότητας. Σε άρθρο του Economist (“Social networks and statehood. The future is another country”, 22/07/2010), τίθενται επί τάπητος ορισμένα εξ αυτών. «Το Facebook, όπως και τα έθνη-κράτη, αποτελεί μια μηχανή που ενώνει τους ανθρώπους και τους δίνει τη δυνατότητα να ελέγχουν την ίδια τους τη μοίρα», σημειώνει ο καθηγητής Νομικής του πανεπιστημίου Temple, David Post. Το σκεπτικό αυτό έρχεται να συμπληρώσει ο πολιτικός επιστήμονας Benedict Anderson, ο οποίος αναφέρεται στο ρόλο των επιμέρους γκρουπ που δημιουργούνται μέσα στην υπηρεσία. Παρομοιάζει τις συγκεκριμένες ομάδες ανθρώπων με τις λεγόμενες «φαντασιακές κοινότητες», οι οποίες απο-
Η Γεωγραφία υποχωρεί μπροστά στην έλευση του νέου ψηφιακού κόσμου
7
ΔΙΚΤΥΟ
τελούν το θεμέλιο λίθο της συγκρότησης των εθνών. Ομάδες ατόμων, δηλαδή, που αν και δεν γνωρίζονται μεταξύ τους, διέπονται από την αίσθηση του «συνανήκειν» και αποβλέπουν προς έναν κοινό σκοπό.
µÅ ¨w wÅ ¨ wʨ É Æ Πέρα από τους παραπάνω οριζόντιους δεσμούς που παραπέμπουν περισσότερο στην επιστήμη της ψυχολογίας και της κοινωνιολογίας, στο Facebook υπάρχουν και κάποια στοιχεία περισσότερο πραγματιστικά που προσομοιάζουν στην κρατική οργάνωση, με κυριότερο την εφαρμοζόμενη οικονομική του πολιτική. Τα λεγόμενα Facebook Credits, τα οποία αποτελούν τα εικονικά νομίσματα της υπηρεσίας και μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τους χρήστες σε μια σειρά από εφαρμογές, συγκροτούν τον πυλώνα της νομισματικής πολιτικής της εταιρείας. Οσο για τον έτερο πυλώνα, τον δημοσιονομικό, φαίνεται πως η εταιρεία έχει καταφέρει να λύσει πολλούς από τους γρίφους που τον συγκροτούν. Πώς αλλιώς εξηγείται το γεγονός ότι πριν από μερικούς μήνες ο ίδιος ο Βρετανός πρωθυπουργός, David Cameron, κάλεσε τον Zuckerberg (ως άλλο αρχηγό κράτους...) προκειμένου να ανταλλάξουν ιδέες σχετικά με τη μείωση των δημοσίων δαπανών; Πέρα από τα της οικονομίας, αν κοιτάξει κανείς τα οργανωτικά πλαίσια της δημοφιλούς υπηρεσίας, θα συναντήσει ακόμα περισσότερες ομοι-
ότητες. Σαν μια άλλη φιλελεύθερη πολιτεία, αποτελεί την πλατφόρμα πάνω στην οποία τα άτομα εγείρουν γνώμες και προωθούν αιτήματα. Εφαρμόζοντας κατά γράμμα τις επιταγές του φιλελεύθερου προτύπου κοινωνικής οργάνωσης, καταβάλλει προσπάθειες για τη δημιουργία ενός χώρου όπου πολίτες και επιχειρήσεις θα μπορούν να επενδύουν το χρόνο και το χρήμα τους προκειμένου να φέρουν στην επιφάνεια καινοτόμες ιδέες. Την ίδια στιγμή, τα «μεγάλα κεφάλια» της εταιρείας φαίνεται πως λαμβάνουν σοβαρά υπόψη μία ακόμα συνιστώσα του φιλελευθερισμού. Αυτή έχει να κάνει με την κάθετη σχέση που διέπει κυβερνώντες και κυβερνώμενους. Στα φιλελεύθερα κράτη, οι πρώτοι αντλούν τη νομιμοποίηση της εξουσίας τους από το βαθμό συναίνεσης των δεύτερων. Κάτι παρόμοιο συμβαίνει και στην περίπτωση του Facebook. Η εταιρική ελίτ αναζητά συμβουλές από τα μέλη του σχετικά με ζητήματα διακυβέρνησης κι έτσι τους επιτρέπει να εκφέρουν την άποψή τους σε προτεινόμενες αλλαγές. Οπως συνέβη και πρόσφατα, στην περίπτωση της αναδιάρθρωσης της πολιτικής απορρήτου της υπηρεσίας. Η διαδραστική σχέση ενισχύεται παράλληλα και από τα on line φόρουμ, μέσω των οποίων αντλεί απόψεις από τη βάση για τις πολιτικές που θα ακολουθήσει στο μέλλον.
µÆ Ê ¨²w Æ È Ψηφιακό κράτος ή όχι, το Facebook διαθέτει τέτοια δυναμική, που είναι λογικό να δίνει... τροφή για συζήτηση σε κάθε πιθανό κι απίθανο σενάριο. Και μιας και μιλάμε για σενάρια… Πριν από μερικά χρόνια, ο μουσικός Brian Eno συμμετείχε σε έρευνα του περιοδικού Prospect. Σε αυτήν περιλαμβάνονταν οι νέες μεγάλες αντιθέσεις που θα στιγματίσουν τον 21ο αιώνα (ο διαχωρισμός Δεξιάς-Αριστεράς ήταν αυτός που σημάδεψε τον 20ό, σύμφωνα με το περιοδικό). Ανάμεσα σε άλλα σενάρια, προέβλεψε και τις εξής αντιθέσεις για τον τρέχοντα αιώνα: «γεωγραφικές κοινότητες VS κοινότητες επιλογής», «πραγματική ζωή VS εικονική ζωή». Στην πρώτη διάκριση, προβλέπει μια μετατόπιση της υπακοής των πολιτών, οι οποίοι αναμένεται να στραφούν από τις παραδοσιακές γεωγραφικές κοινότητες (communities of geography) στις κοινότητες επιλογής (communities of choice). Οι τελευταίες, έξω από τα στενά πολιτισμικά και γεωγραφικά πλαίσια του έθνους-κράτους, θα στηρίζονται στη λειτουργία υπερεθνικών ομάδων πίεσης και στην απόλυτη ελευθερία κινήσεων των παγκόσμιων πολιτών. Σε ό,τι αφορά στη δεύτερη διάκριση, ο Eno προέβλεψε την ολοένα και μεγαλύτερη επίδραση της εικονικής ζωής, η οποία θα εκλαμβάνεται από τα άτομα ως η λογική προέκταση της συμμετοχικής δημοκρατίας. Τα ίδια τα άτομα θα είναι σε θέση να διαμορφώνουν τον «ιδανικό κόσμο», ξετυλίγοντας τη δημιουργικότητά τους και απολαμβάνοντας, παράλληλα, την απόλυτη αίσθηση ελευθερίας. Δεν ξέρουμε εάν ο Eno ήταν εθισμένος στο Facebook όταν αποτύπωνε τα παραπάνω σενάρια. Το βέβαιο είναι πως σε αυτά «καθρεφτίζει» την περίπτωσή του, καθώς η υπηρεσία αποτελεί πλέον μία από τις πιο δυναμικές κοινότητες επιλογής των ημερών μας και ταυτόχρονα πρωτοστατεί στην επικυριαρχία της αναδυόμενης εικονικής ζωής έναντι της αντίστοιχης πραγματικής.
8
ΔΙΚΤΥΑ
30 - 7 - 10
Ö ¡© ä ¡ © ä ¡© © â © Ö ¡©Óá ¡© à
j
λεύθερη και δωρεάν πρόσβαση στο διαδίκτυο για όλους μέσα από τα κινητά τηλέφωνα και την τεχνολογία Bluetooth, με σταδιακή ένταξη στο ψηφιακό σύμπαν όσων δεν μπορούν να αποκτήσουν πρόσβαση στην τεχνολογία, ευαγγελίζεται το κίνημα Letsfree (www.letsfree. org) που έκανε την παγκόσμια πρώτη παρουσίασή του στη χώρα μας. Μάλιστα, το μήνυμα του πρωτοποριακού εγχειρήματος θα μεταφέρει για τα επόμενα δύο χρόνια το “Messenger” -ο «Αγγελιαφόρος»ένα ιστιοφόρο μήκους είκοσι μέτρων, που διαθέτει σύγχρονο εξοπλισμό πλοήγησης και επικοινωνίας. Το ιστιοφόρο μόλις ξεκίνησε το ταξίδι του από τον Πειραιά, για να μεταφέρει το μήνυμα της ψηφιακής ένταξης και της εκδημοκράτισης του διαδικτύου στις τέσσερις γωνιές του πλανήτη. Σήμερα, από τα επτά δισεκατομμύρια των κατοίκων του πλανήτη, σχεδόν το ένα δισεκατομμύριο είναι συνδεδεμένο στο διαδίκτυο, ενώ τέσσερα δισεκατομμύρια έχουν στην κατοχή τους κινητό τηλέφωνο. «Πολύ λιγότεροι, όμως, χρησιμοποιούν αυτή τη συσκευή για να συνδεθούν στο διαδίκτυο, όχι μόνο για τη δυσκολία που αντιμετωπίζουν στο να κατανοήσουν τη διαδικασία, αλλά κυρίως εξαιτίας του αυξημένου κόστους της συγκεκριμένης υπηρεσίας», εξηγεί ο, ελληνικής καταγωγής, 44χρονος Βραζιλιάνος Ανδρέας Μπλαζουδάκης, που εμπνεύστηκε και οργάνωσε το κίνημα Letsfree, ξεκινώντας από τις φαβέλες της χώρας του. Πρώτη εφαρμογή της ιδέας που πρεσβεύει το κίνημα έγινε στις παραγκουπόλεις του Ρίο. Εν τη γενέσει του, το κίνημα κατάφερε να συνδέσει 60.000 άτομα φτιάχνοντας «παρέες» με κινητά, σε ακτίνα γύρω α-
Εν τη γενέσει του, το ελληνικής έμπνευσης κίνημα κατάφερε στις φαβέλες της Βραζιλίας να συνδέσει στο internet 60.000 άτομα, μέσω αυτοσχέδιων κόμβων τεχνολογίας Bluetooth. πό αυτοσχέδιους κόμβους, που στήνονταν συχνά ακόμα και σε παράγκες εμβαδού 6 τετραγωνικών. Στόχος, να αλλάξει η ανθρωπογεωγραφία των παραγκουπόλεων μέσα από τις καινούργιες προοπτικές για επικοινωνία και κοινωνική δικτύωση, που προσφέρει το Letsfree στον ιστότοπό του. Οπως ανέφερε ο κ. Μπλαζουδάκης: «Επειτα από δύο χρόνια συστηματικής προσπάθειας δεκαπέντε ατόμων που ξεκίνησε στη Βραζιλία, καταφέραμε να σπάσουμε δύο φραγμούς: να φτιάξουμε μια απλή τεχνολογία που να είναι φιλική προς το χρήστη και να ξεπεράσουμε το θέμα του κόστους, προσφέροντας δωρεάν πρόσβαση στο internet, μέσω της τεχνολογίας Bluetooth».
Ö © á © ¡©cÉ â ¡i Από τις 2 Απριλίου του 2010, το σπίτι του Ανδρέα Μπλαζουδάκη, αλλά και κόμβος ελεύθερης δικτύωσης, είναι το ιστιοπλοϊκό “Messenger”, το οποίο o ίδιος εξόπλισε στη Γαλλία πριν σαλπάρει για την Ελλάδα. Με μια ομάδα εκπαιδευμένων πλοηγών και επιστημόνων ειδικών σε τεχνολογίες κοινωνικών δικτύων για κινητά τηλέφωνα, ξεκίνησε από την Αθήνα το ταξίδι του για τον κόσμο. Σε κάθε λιμάνι
που θα φτάνει θα εκπέμπει στα Bluetooth που είναι ανοικτά και θα εκπαιδεύει τον κόσμο ώστε να διαδώσουν την εμπειρία επικοινωνίας και έκφρασης του Letsfree. Η ιδέα είναι απλή: μέσω κινητών τηλεφώνων δίνεται η δυνατότητα δωρεάν πρόσβασης στο internet, με τη βοήθεια ενός απλού λογισμικού που λειτουργεί με Bluetooth σε κινητά, αλλά και σε ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Πρώτος κόμβος του κινήματος είναι το ίδιο το σκάφος. Εγκαθιστώντας μια κεραία Bluetooth στο “Messenger”, σχηματίζεται περιμετρικά ένα δίκτυο ενός χιλιομέτρου και εντοπίζονται τα κινητά που βρίσκονται εντός της ακτίνας αυτής. Σε ακτίνα τριακοσίων μέτρων είναι εφικτό να δημιουργηθεί ένα δίκτυο πεντακοσίων έως και χιλίων ατόμων. Αυτοί οι άνθρωποι θα μπορούν να ανταλλάσσουν δεδομένα (video, μουσική, ενημερωτικό υλικό) με το Bluetooth στα κινητά τους από το internet. Ακολουθώντας το παράδειγμα του “Messenger”, μπορούν να εγκατασταθούν κεραίες Bluetooth σε ηλεκτρονικούς υπολογιστές που έχουν ήδη πρόσβαση στο internet, επεκτείνοντας τη δυνατότητα αυτή από ένα σημείο, σε χιλιάδες άλλα. Το ενδιαφέρον έγκειται στο ότι το δίκτυο του Bluetooth είναι περιορισμένης εμβέλειας -τριακόσια μέτρα- αλλά με τη χρήση του διαδικτύου, ένα μήνυμα μπορεί να φτάσει σε κάθε σημείο που έχει αναπτυχθεί η τεχνολογία, σε απόσταση χιλιάδες χιλιομέτρων. Βασικοί παράγοντες για την επιτυχία του εγχειρήματος είναι, αφενός, η ευαισθητοποίηση όσων είναι ήδη εξοικειωμένοι με την τεχνολογία και έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο αυτή τη στιγμή και, αφετέρου, η εκπαίδευση όσων δεν μπορούν να είναι online, ώστε να γνωρίσουν δωρεάν το Δίκτυο.
30 - 7 - 10
9
ΠΟΛΗ
´à à Ö ¡© ¡©Ép¡ Ò
.
ταν οι συγγενείς, φίλοι και γνωστοί έμαθαν ότι κατεβαίνω ανεξάρτητος υποψήφιος δήμαρχος Αθηναίων -αφού πρώτα σιγουρεύτηκαν ότι δεν τους κάνω πλάκα- με ρώτησαν «γιατί;». Τους απάντησα, λοιπόν, με μια μικρή, αληθινή ιστορία: «Μια φορά κι έναν καιρό, ήταν μια μεγαλούπολη που έζεχνε απ’ τη βρώμα, είχε άθλια πεζοδρόμια, μονίμως κατειλημμένα από αυτοκίνητα, μηχανάκια και τραπεζοκαθίσματα, μισούσε τα ποδήλατα και τους ποδηλάτες, αγνοούσε απαξιωτικά τους ανάπηρους, τις μαμάδες με τα καροτσάκια των παιδιών τους, τους ηλικιωμένους κι όποιον άλλον ήθελε να μετακινηθεί στη γειτονιά του, έκοβε δέντρα για να τα κάνει τσιμέντο και business, έκανε καψόνια σε όποιον ανακύκλωνε τα απορρίμματά του, τα βράδια δεν περπατιόταν απ’ το φόβο της εγκληματικότητας και τις ηλιόλουστες μέρες έβγαζε «ζεστό» χρήμα, πουλώντας στους οδηγούς αυτό που τους ανήκε δικαιωματικά: τις θέσεις στάθμευσης! Αυτή η πόλη, γνωστή σε όλη την οικουμένη, λεγόταν «Αθήνα» και όποιος ξένος ήθελε να κάνει πλάκα στο δήμαρχό της του έλεγε ότι ήταν καθαρότερη από το Παρίσι και το Λονδίνο. Κάποια στιγμή όμως οι κάτοικοι της χιλιοβασανισμένης πόλης, που εδώ γεννήθηκαν και μεγάλωσαν, την αγαπούν βαθιά και σφίγγεται η καρδιά τους με το χάλι της, αφυπνίστηκαν και φώναξαν γερά: «Μένουμε Αθήνα!». Να γιατί αποφάσισα μακριά από κόμματα, οργανώσεις και εξαρτήσεις, να ζητήσω την ψήφο των συμπολιτών μου, για να διεκδικήσω επιτέλους τα αυτονόητα: πεζοδρόμια, ποδήλατα, πράσινο, πάρκινγκ, πολιτισμό! Και ιδού μερικές πρακτικές ιδέες και προτάσεις για να ζωντανέψουμε τα 5 «π»: • Απελευθέρωση ΟΛΩΝ των πεζοδρομίων από τα σταθμευμένα τροχοφόρα και τον υπερβολι-
•
•
•
κό όγκο των τραπεζοκαθισμάτων. Προτείνω διαπλάτυνση των πεζοδρομίων -όπου είναι εφικτήκαι ΔΕΝΔΡΟΦΥΤΕΥΣΗ με ελληνικές ποικιλίες αρωματικών νεαρών δέντρων. Ετσι δημιουργούνται συνθήκες σκίασης και δεν αντανακλάται η ζέστη από τα καπό των αυτοκινήτων στις πολυκατοικίες, προκαλώντας mini φαινόμενα θερμοκηπίου στις γειτονιές της πόλης. Επιπλέον, με τη δενδροφύτευση δεν μένει χώρος για παρκάρισμα πάνω στα πεζοδρόμια. Ελεγχόμενες υιοθεσίες για τα αδέσποτα της πόλης. Απαλλάσσεται από τα δημοτικά τέλη όποιος δημότης υιοθετήσει ένα αδέσποτο. Ο δήμος Αθηναίων αναλαμβάνει την ιατρική φροντίδα του ζώου εφ’ όρου ζωής του. Η επιλογή του ανάδοχου θα γίνεται κατόπιν συνέντευξης και αφού συμφωνήσει εγγράφως ότι δέχεται τακτικό έλεγχο (2 φορές ετησίως για εμβόλια, στείρωση και κτηνιατρική φροντίδα του ζώου) και απροειδοποίητους ελέγχους ανά πάσα στιγμή. Λειτουργία λαϊκών αγορών-παζαριών από νόμιμους μετανάστες, οι οποίοι θα πωλούν αποκλειστικώς προϊόντα των εμπορικών μικρομάγαζων της Αθήνας με κυλιόμενη σειρά, ταμειακές μηχανές και αμοιβή των μεταναστώνπωλητών, με συμφωνημένο ποσοστό επί των πωλήσεων που θα κάνουν. Ο δήμος Αθηναίων, μέσω της Δημοτικής Αστυνομίας, οι εμπορικοί σύλλογοι και τα βιοτεχνικά επιμελητήρια της πόλης αναλαμβάνουν εγγυητές της διαδικασίας. Ποδηλατόδρομοι στην πόλη. Ως ποδηλάτης χρησιμοποιώ στην Αθήνα αποκλειστικά το ποδήλατο για τις μετακινήσεις μου, κάνοντας καθημερινά 25-30 χιλιόμετρα. Θα έχετε όλοι προσέξει ότι ξαφνικά έχουν αυγατίσει οι ποδηλάτες στους δρόμους. Υπολογίζω από την καθημερινή μου εμπειρία ότι κινούνται (τακτικά ή ευκαιριακά) περίπου 5.000 ποδηλάτες στην πόλη! Εχω καταγράψει 70 εφικτές διαδρομές μι-
•
•
κρών και μεσαίων αποστάσεων (μήκους από 2-10 χλμ.), όπου μπορούν να κατασκευαστούν ποδηλατόδρομοι ΧΩΡΙΣ να θιγεί η κυκλοφορία των αυτοκινήτων. Μία ομάδα καθηγητώνσυγκοινωνιολόγων του ΕΜΠ, οι οποίοι επίσης μετακινούνται με ποδήλατο στην πόλη, έχει προσφέρει ΔΩΡΕΑΝ στο δήμο Αθηναίων έτοιμες μελέτες για χωροθέτηση ποδηλατόδρομων, αλλά ως σήμερα (συμπληρώστε εσείς τη συνέχεια)... Πλήρης αναμόρφωση του τομέα Καθαριότητας κατά τα πρότυπα του συστήματος καθαριότητας των πόλεων των Βρυξελλών, Βερολίνου και Παρισίου. Σε περίπτωση αδυναμίας εφαρμογής του μοντέλου, λόγω ενδεχόμενου πολέμου από οργανωμένα συμφέροντα και παραδημοτικές συντεχνίες, προκήρυξη καθαρού διεθνούς διαγωνισμού για την παραχώρηση των υπηρεσιών καθαριότητας σε περισσότερους από δύο ιδιώτες. Ξεκαθάρισμα της Δημοτικής Αστυνομίας από τους ανίκανους, τεμπέληδες και αδιάφορους υπαλλήλους και τα στελέχη. Νομίζω δεν χρειάζονται πολλές επεξηγήσεις εδώ, όλοι ζούμε καθημερινά την ΠΛΗΡΗ ανυπαρξία της Δημοτικής Αστυνομίας και τη μετατροπή των υπαλλήλων απλώς και μόνο σε κινητά παρκόμετρα.
©Ô© © ©Ép¡ Ò © á ©{ Ò p Ò
10
ΘΕΜΑ
30 - 7 - 10
ƉƜƟƛƲȵ
° ¯ ® « ©¡ ¤ Ì i µ Ìc ª¸¯ Ö ¡© Ó á ¡©Õ
Τέλη Ιουλίου και η καλοκαιρινή σεζόν βρίσκεται στο απόγειό της. Οσοι Αθηναίοι δεν έχουν φύγει ακόμα από την πρωτεύουσα, αναζητούν τρόπους για να το κάνουν -εφόσον τους το επιτρέπει η τσέπη τους, βεβαίως... Κι αυτό διότι, εκτός από το φυσιολογικό ιδρώτα της εποχής, έχουμε να αντιμετωπίσουμε και τον... κρύο ιδρώτα από τα καταιγιστικά οικονομικά μέτρα. Πέρα από την καθημερινότητά μας, τα τελευταία συμπιέζουν και τις απαιτήσεις για τις θερινές μας εξορμήσεις. Ωστόσο, «τα καλά τα παλικάρια -και οι κυρίες, βεβαίως- ξέρουν κι άλλα μονοπάτια»... Δεν το βάζουμε κάτω λοιπόν κι έστω και την ύστατη στιγμή μπορούμε να βρούμε λύσεις και να οργανώσουμε «έξυπνες» και οικονομικές διακοπές.
1. CouchSurfing: «φιλοξένησέ με στον καναπέ σου για κάποιες μέρες και θα στο ανταποδώσω». Στην παραπάνω πρόταση συμπυκνώνεται η λογική της διαδικτυακής ιδέας, η οποία ξεκίνησε μεν στο εξωτερικό, βρίσκει δε ολοένα και περισσότερους ακόλουθους στη χώρα μας. Αν μπεις στη διαδικτυακή σελίδα www.couchsurfing.org θα συναντήσεις χιλιάδες ανθρώπους ανά τον κόσμο, που είναι πρόθυμοι να σε φιλοξενήσουν. Εάν είναι δεδομένη και η δική σου προθυμία, δεν έχεις παρά να το επιχειρήσεις. 2. Κάμπινγκ: εξαιρουμένων των υποχόνδριων και των... «καλοπερασάκηδων», για όλους τους άλλους η λύση του κάμπινγκ είναι ιδανική. Χρειάζονται μόνο καλή παρέα και λίγη προσοχή στην επιλογή του μέρους και την ημερομηνία που θα επιλέξετε. Το κόστος διαμονής σε κάποιο από τα πολυάριθμα κάμπινγκ της χώρας δεν υπερβαίνει συνήθως τα 10 ευρώ το άτομο ανά ημέρα. Εάν προσθέσετε και ένα συνολικό μπάτζετ 150 ευρώ περίπου για αγορά σκηνής, υπνόσακου, υποστρώματος, ψυγείου, φαναριών και του υπόλοιπου βασικού εξοπλισμού, τότε υπολογίστε πως με 250 ευρώ μπορείτε να καλύψετε τα έξοδα διαμονής για ένα χαλαρωτικό δεκαήμερο μέσα στη φύση. Ακριβό; Δεν νομίζω. 3. Κοντινοί προορισμοί: δεν χρειάζεται να περάσετε ένα δεκάωρο μέσα στο αμάξι ή το πλοίο για να κάνετε πετυχημένες διακοπές. Ομορφοι προορισμοί βρίσκονται και σε απόσταση... αναπνοής από την Αθήνα. Πέρα από τα γνωστά νησιά του Αργοσαρωνικού, η Εύβοια και η Πελοπόννησος προσφέρουν πληθώρα λύσεων για κοντινές αποδράσεις. Αποφεύγοντας τα ακτοπλοϊκά έξοδα και τις μη προσιτές τιμολογιακές πολιτικές στα δημοφιλή τουριστικά μέρη για το μήνα Αύγουστο, έχετε την ευκαιρία να γνωρίσετε κοντινές ομορφιές, οι οποίες, πέρα
από χρήμα, θα σας εξασφαλίσουν και περισσότερο κερδισμένο χρόνο από την άδειά σας. 4. CarPooling: μια άλλη διαδικτυακή ιδέα που έρχεται να μετριάσει τις οικονομικές μας εκροές. Με την εγγραφή σου στη σελίδα www.carpooling.gr, μπορείς να βρεις άτομα που ξεκινούν από την ίδια βάση κι οδεύουν προς τον ίδιο με εσένα προορισμό. Αφού συμφωνήσετε για το αυτοκίνητο που θα χρησιμοποιήσετε και για τον καταμερισμό των εξόδων της διαδρομής (διόδια, βενζίνες κλπ.), ο… δρόμος είναι ανοιχτός και, πλέον, πιο οικονομικός. 5. Αναχώρηση κι επιστροφή μεσοβδόμαδα: δεν είναι ανάγκη να κλείσετε οπωσδήποτε τα εισιτήριά σας έχοντας κατά νου πως η πρώτη μέρα που θα φτάσετε στον προορισμό πρέπει να είναι Παρασκευή ή Σάββατο για να πετύχετε το μεγάλο... τζέρτζελο. Πέραν του γεγονότος ότι εάν αναζητήσετε κάποιο δωμάτιο κατά την άφιξη οι τιμές που θα συναντήσετε τέτοιες ημέρες θα είναι περισσότερο «τσιμπημένες», να έχετε στο νου πως υπάρχουν περιπτώσεις που ευνοούν τη μετακίνησή σας στα μέσα της εβδομάδας. Χαρακτηριστικότερη αυτή της Κρήτης, με την εταιρεία ΑΝΕΚ να προσφέρει δυνατότητα δωρεάν μεταφοράς ΙΧ με τα ημερήσια δρομολόγιά της. 6. InterRail: ακόμη μία εναλλακτική πρόταση, για όλους εκείνους που δεν συνδέουν απαραίτητα τις καλοκαιρινές τους διακοπές με τους «συνήθεις ύποπτους» εγχώριους τουριστικούς προορισμούς. Με το θεσμό του InterRail μπορείς να βρεθείς μέσω τρένου σε οποιαδήποτε ευρωπαϊκή πόλη επιθυμείς. Τα ταξίδια που μπορείς να πραγματοποιήσεις, σε χρονικό ορίζοντα μέχρι κι ενός μήνα, απεριόριστα. Χαρακτηριστικά να αναφέρουμε πως για ένα δεκαήμερο ταξίδι με τρένο σε χώρες της κε-
ντρικής και νότιας Ευρώπης οι συνολικές δαπάνες ανέρχονται κοντά στα 500 ευρώ. Τιμή καθόλου «τσουχτερή» εάν αναλογιστείτε τις προσφερόμενες εμπειρίες και τα μέρη που θα επισκεφτείτε. Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να ανατρέξετε στην ιστοσελίδα www.interrail.net. 7. Ορεινοί προορισμοί: εάν τα θαλάσσια μπάνια δεν αποτελούν αυτοσκοπό για τις διακοπές σας και εάν οι ορδές των τουριστών στα δημοφιλή νησιά σάς θυμίζουν κάτι από... Ερμού σε περίοδο εκπτώσεων, τότε δεν θα δυσκολευτείτε να... πάρετε τα όρη και τα βουνά για να ξοδέψετε την άδειά σας. Η χαλαρότητα κι η ηρεμία που θα σας προσφέρουν είναι δεδομένη, όπως δεδομένο είναι και το γεγονός ότι οι τιμές που θα συναντήσετε σε αυτά τα μέρη εν μέσω θέρους δεν θα έχουν καμία σχέση με αυτές του χειμώνα. Είναι χαρακτηριστικό πως αυτήν την εποχή μπορείτε να κλείσετε κάποιο δίκλινο δωμάτιο ακόμα και με 30 ευρώ. 8. Εξοχικά φίλων: «οι φίλοι στις δύσκολες στιγμές φαίνονται», λέει το ρητό. Κι αν δεν είναι δύσκολες στιγμές αυτές που διανύουμε, τότε ποιες είναι; Σε περίπτωση που δεν σας το έχουν προτείνει ακόμα οι ίδιοι, μη διστάσετε να αναλάβετε την πρωτοβουλία. Πάρ’ τε τους ένα τηλέφωνο και εκδηλώστε την επιθυμία σας να τους επισκεφτείτε στα εξοχικά τους. Αναλάβετε εξ ολοκλήρου να «γεμίσετε» το ψυγείο τους κατά την επίσκεψή σας, μιας και τα έξοδα που θα γλιτώσετε από τη διαμονή, φαντάζουν (και είναι) λίγα, συγκριτικά με αυτά που θα ξοδέψετε για να δηλώσετε την ευχαρίστησή σας στους οικοδεσπότες. Εάν, πάλι, διαθέτετε εξοχικό και θέλετε να αλλάξετε παραστάσεις για φέτος το καλοκαίρι, μπορείτε να προχωρήσετε σε ανταλλαγή εξοχικών. Ενα εγχώριο... CouchSurfing, δηλαδή. Είναι βέβαιο πως και οι δύο πλευρές θα μείνουν απόλυτα ικανοποιημένες.
p¬Ê¼°Ê»°´ ¹Ê «²¹Â¼½¹Àʼ½³¸Ê ¾§¸¬ p³¸Ê °´À ©½´Êcµ¦p°´¸°Ài Ê ³Ê¼½°¸¹Á¿»³¾°¨À p³¸Ê²¶»´¸´ µ°´À ʧ ʽ¦·¹ÀÊ ¸½¿¸ Ê ²¶»¨¸´¬µ°Ê·¨²¹ ¼½³¸Ê¬»Á§
p³ÊÁ¬· ¼°´À ¶¬´Ê½¹Ê¦¾´p¹
¬·· Êp°½ ¶ ¸°Ê½¹Êcµ¦p°´¸¬iÊ ¼¶¦½¹Êc¦p°´¸¬i °Àʽ³¸Ê ··³ ·°Â» ½¹Âʱ°²²¬»´¹« Ê ¹ÂÊ ¸¬´ ¶¬´Ê °»´· ·³½¹ ¿Àʬ²¹Â¼½´ ½´¶¹ Ê
12
COVER
30 - 7 - 10
ÆÌ˸ÊÒÀ®Å¸ÊÒÒ
μα σε βρει ο Αύγουστος στην Αθήνα, μην πεις ότι ξέμεινες. Μην στεναχωρεθείς, μην γκρινιάξεις. Ή, τέλος πάντων, γκρίνιαξε λίγο στην αρχή -μην χαλάσεις και το έθιμο-, αλλά μετά κάνε το «ξέμεινα» σκέτο «έμεινα». Δες την άλλη πλευρά του φεγγαριού, που ’ναι και περιλάλητο ως αυγουστιάτικο. Οποιος λέει πως δεν αγαπάει την Αθήνα, να δεις που δεν την έχει ζήσει Αύγουστο, δεν έχει γνωρίσει το καλοκαιρινό της πρόσωπο. Που είναι ήρεμο, όχι, όμως, το ήρεμο το θαμπό, το απονευρωμένο. Το ήρεμο των χαλαρών ρυθμών που συναντούν τη ζωηρή διάθεση, κι άμα πεις ότι δεν σ’ αρέσει ο συνδυασμός, σημαίνει πως κράτησες την γκρίνια λίγο παραπάνω. Και βέβαια κάνει ζέστη, δεν σ’ αδικώ. Αλλά ευτυχώς οι σύγχρονες κοινωνίες του καταναλωτισμού και της αλλοτρίωσης κλιματίζονται. Κι αν εξαιρέσεις κάποια πολυκαταστήματα που το παρακάνουν λίγο -ίσως για να σου διαφημίσουν την άρτι αφιχθείσα χειμερινή τους κολεξιόν- υπάρχουν μέρη φιλόξενα, όπου η θερμοκρασία είναι μέχρι και ευχάριστη. Βασικό προσόν του Αθηναίου Αυγούστου είναι αυτό που λένε άδειοι οι δρόμοι. Πρόκειται για εκείνη τη συνθήκη που τον υπόλοιπο καιρό μπορείς να πετύχεις, όταν συμβαίνει κάτι σαν απεργία των οδηγών ταξί ή αργία που «κολλάει» σε Σαββατοκύριακο ή Χριστούγεννα ή Πάσχα. Τότε, όμως, όχι σε όλη αυτή την υπέροχη θερινή έκταση του φαινομένου. Η πόλη μεταμορφώνεται σε ένα απέραντο δωρεάν πάρκινγκ. Επίσης, τα μέσα μαζικής μεταφοράς γίνονται οχήματα ανθρώπινα -χαλάλι η αραίωση των δρομολογίων, θυσιάζω την πυκνότητά τους στην αραίωση του πανικόβλητου χειμερινού πλήθους.
Οι φίλοι λένε καμιά φορά: «Ελα, πάμε για μπάνιο». Σαφώς, ετούτη η πρόταση είναι πολύ καλύτερη στην αυγουστιάτικη εκδοχή της απ’ ό,τι στα αντίστοιχα σχέδια του πρώιμου καλοκαιριού. Τώρα δεν θα ταλαιπωρηθείς στη διαδρομή. Ούτε στις παραλίες θα συναντήσεις τα κυριακάτικα πλήθη της απόδρασης. Δεν χρειάζεται λοιπόν να το σκεφτείς και πολύ, όταν η όρεξή σου σηκώνει θάλασσα. Κατηφορίζοντας την παραλιακή, τη Συγγρού ή τη Βουλιαγμένης, σε πολύ λίγη ώρα θα βρεθείς στις παραλίες του Σαρωνικού, όπως Φάληρο, Αλιμο, Γλυφάδα, Βουλιαγμένη, Βούλα, Βάρκιζα. Κι άμα θες να βγεις εκτός λεκανοπεδίου, παίρνεις τους δρόμους που σε βγάζουν από Σχοινιά μέχρι Πόρτο Ράφτη και από Ψάθα μέχρι Πόρτο Γερμενό. Οι επιλογές πολλαπλασιάζονται, όταν δεν έχεις για ζητούμενο το φυσικό τοπίο, το μπλε της θάλασσας που δένει με το γαλάζιο τ’ ουρανού και λοιπά όμορφα για χάζι. Αμα θες απλώς δροσερό νερό με πυθμένα, και μετά χαλάρωση, ηλιοθεραπεία, παγωμένο καφέ και κοκτέιλ, γι’ αυτό το σκοπό υπάρχουν πισίνες σε ξενοδοχεία της πόλης. Είναι μία λύση που έχει κάπως κοσμοπολίτικο ύφος. Σίγουρα την προτιμούν όσοι δεν θέλουν το καλοκαίρι για επιβάτη στο αυτοκίνητό τους, δήθεν γιατί φέρνει μαζί του άμμο και αλάτι.
Υπάρχουν όμως και κάποια πρωινά του Αυγούστου που ξυπνάς με μια διάθεση πολιτιστική. Σαν να σε πιάνει μια λαχτάρα για μουσεία, εκθέσεις, αρχαιολογικούς χώρους. Και είναι μια ευκαιρία να πας ή να ξαναπάς, να επιλέξεις ό,τι σε ενδιαφέρει ή να ανακαλύψεις ό,τι δεν ήξερες πως σε ενδιαφέρει. Εκτός από τις μόνιμες συλλογές των μουσείων, θα βρεις κάποιες πολύ ενδιαφέρουσες περιοδικές εκθέσεις και αφιερώματα. Προλαβαίνεις ακόμα την αναβίωση της αρχαίας Ερέτριας στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, το αφιέρωμα στον Ερνέστο Τσίλερ στην Εθνική Πινακοθήκη, Λουίζ Μπουρζουά και Σάρα Λούκας στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, το ταξίδι στην Αλεξάνδρεια του Καβάφη μέσα από υδατογραφίες της Αννας Μπογκιγιάν στο Μουσείο Ισλαμικής Τέχνης. Ακρως πολιτιστική είθισται να είναι η πανσέληνος του Αυγούστου. Στις 24 πέφτει φέτος, αλλά τι σου λέω, και να μην το ξέρεις, θα το καταλάβεις με το που θ’ ανοίξεις το ραδιόφωνο. Θα παίζει Χαρούλα Αλεξίου. Και καθώς θ’ ανεβαίνει στον ουρανό το δημοφιλέστερο φεγγάρι του χρόνου, έχεις να διαλέξεις ανάμεσα σε αρχαιολογικούς χώρους και μνημεία που μένουν ανοιχτά μέχρι τη μία, με ή χωρίς μουσικές εκδηλώσεις. Ακρόπολη, Ναός του Ηφαίστου, Ρωμαϊκή Αγορά, Στύλοι του Ολυμπίου Διός. Μπορείς, βέβαια, να συνδυάσεις την πανσέληνο με δείπνο και ποτό σε κάποια ταράτσα στο Γκάζι ή το Θησείο. Φιλικές κουβέντες, πάντα στο πλαίσιο του ρεμβασμού που πάει με την περίσταση. Ομορφη βόλτα πανοραμική -και όχι μόνον ως εναλλακτική για την πανσέληνο- είναι ο λόφος του Λυκαβηττού. Με τα πόδια, αν είσαι του περιπάτου, ή και με το τελεφερίκ, για την ανάβαση θα σε αποζημιώσει η θέα. Ναι, βρίσκεσαι στο υψηλότερο σημείο του λεκανοπεδίου και βλέπεις όλη την Αθήνα.
30 - 7 - 10
13
COVER
ÇÂÌÒ ÌºÂ³ÆÇÂÌ Ò © ©Ê ¨Ô ozÑ
Για τις αυγουστιάτικες περιπλανήσεις προσφέρεται η Πλάκα. Κυδαθηναίων, Αδριανού, Αναφιώτικα. Γραφικά σοκάκια, ιστορικά κτίρια, παλιές γειτονιές, η πόλη εδώ μοιάζει με νησί. Ησυχα καφέ με άρωμα άλλης εποχής, παραδοσιακά ταβερνάκια, χρώμα παλιάς πόλης. Το Μοναστηράκι ίσως ξυπνήσει το συλλέκτη που κρύβεις μέσα σου. Εκεί, γύρω από την πλατεία Αβησσυνίας, βρίσκεις όλων των ειδών τα πράγματα, έπιπλα, βιβλία, φωτογραφίες, δίσκους, γραμματόσημα. Στα παλαιοπωλεία της Πανδρόσου και της Ηφαίστου θα ξετρυπώσεις ό,τι έχει μείνει από παλιές εποχές, και μπορεί να γίνει δικό σου. Και μιας και πιάσαμε τα παζάρια, μην ξεχνάς ότι ο Αύγουστος είναι και μήνας εκπτώσεων. Η θερινή Ερμού, λιγότερο στριμωγμένη από τα συνήθη δεδομένα της, μέχρι και που βρίσκεις αμέσως δοκιμαστήριο. Ακόμα κι αν δεν βρεις το δικό σου «σπασμένο» νούμερο, για να το αγοράσεις, μπορείς να φτάσεις μέχρι την Ασωμάτων για καφέ στο Θησείο. Ιδανικός για καλοκαιρινό περίπατο είναι και ο πεζόδρομος της Διονυσίου Αρεοπαγίτου, κάτω από το λόφο της Ακρόπολης. Συνδυάζεται περίφημα με το Νέο Μουσείο, όπου λειτουργεί και η πρώτη ειδική θεματική έκθεση για την Αθήνα του Περικλή. Για συναυλίες και θεατρικές παραστάσεις στο Ωδείο του Ηρώδου του Αττικού θα περιμένεις το Σεπτέμβρη, όταν και θα ανηφορίσεις μαζί με ένα πλήθος ολόλευκων λινών.
Τώρα για άφθονο θέατρο και μουσική, θα ανατρέξεις στο πρόγραμμα του Αττικού Αλσους, καθώς και στα φεστιβάλ που διοργανώνονται σε διάφορους δήμους, όπως στην Πετρούπολη, στη Νίκαια και τα Βριλήσσια. Και βέβαια, ανάμεσα στις επιλογές σου έχεις αρκετό αρχαίο δράμα, ακόμα περισσότερο Αριστοφάνη, κάμποσα άλλα κλασικά και μερικά πιο σύγχρονα. Και μουσική για όλα τα γούστα. Ο Αύγουστος στην Αθήνα έχει κι άλλες χαρές, αν είσαι σινεφίλ. Εκτός από τις ταινίες που έχασες το χειμώνα και τώρα ξαναπροβάλλονται, έχεις κι ένα σωρό αγαπημένες επανεκδόσεις. Από υπέροχη Οντρεϊ Χέπμπορν μέχρι Γκοντάρ κι από Γούντι Αλεν μέχρι Μόντι Πάιθον, ταινίες που αν τις έχεις δει σε οθόνη που δεν ήταν από πανί, είναι σαν να τις βλέπεις για πρώτη φορά τώρα. Κι άμα τις έχεις δει σε πανί, αλλά σε κλειστή αίθουσα, εδώ έχεις τη διάφανη αίσθηση του θερινού σινεμά, που, όπως και να το κάνουμε, είναι... άλλο πράμα. Βοξ, Ριβιέρα, Αθηναία, Δεξαμενή, Αίγλη, Σινέ Παρί, Ψυρρή, Θησείον και Ζέφυρος, σημεία συνάντησης με έγχρωμες ή ασπρόμαυρες κόπιες, κι ύστερα φαγητό και ποτό στα τριγύρω φιλόξενα στέκια. Κι εκεί λίγο πριν μπει ο Σεπτέμβρης, που έχει κι αυτός ακόμα καλοκαίρι, ο μήνας Αύγουστος θα κλείσει χαμογελαστά, αφού θα σου έχει υπενθυμίσει ότι η Αθήνα, με πανσέληνο ή χωρίς, είναι ωραία...
14
ΘΕΜΑ
30 - 7 - 10
Ô© â ©c ä i©Éä ¡ Ö ¡©Ò ß ¨Î Ñ ¨
c Ì
Ουμπέρτο Εκο, τελικώς, διαψεύστηκε» είπε ο Κώστας, εννοώντας πως ο μήνας Αύγουστος δεν είναι, πλέον, «βουβός» ειδήσεων. Ο σύντροφός μας έχει δίκιο. Από τη δημοσιογραφική «ησυχία» που χαρακτήριζε τον Αύγουστο, έχουμε περάσει τώρα σε μια νέα εποχή στην οποία ο «βασιλικότερος» μήνας του καλοκαιριού βρίθει εξελίξεων σε όλα τα επίπεδα, πλάτη και μήκη της Γης. Πρώτο παράδειγμα, η δική μας «γειτονιά»: οι ζυμώσεις, κοινωνικές και πολιτικές, που προκαλεί η παρουσία του ΔΝΤ στη ζωή μας είναι απανωτές και χρήζουν προσεχτικής παρατήρησης και ανάλυσης, γεγονός που σημαίνει ότι τα keyboards των δημοσιογράφων δεν μπορούν να σιγήσουν. Η πρότερη νωχέλεια του Αυγούστου έχει δώσει τη θέση της σε απανωτά δελτία ειδήσεων που αφορούν... στα πάντα και τους πάντες. Η ροή των πληροφοριών είναι τόσο μεγάλη, ώστε ακόμα και μία μέρα χωρίς ενημέρωση μας δίνει την εντύπωση ότι μας απομακρύνει έτη φωτός μακριά από τον πυρήνα των γεγονότων. Οι εξελίξεις δεν περιμένουν. Δεν επηρεάζονται από την άνοδο του υδράργυρου ούτε από τη φυσική ή ψυχολογική κούραση - κληροδότημα ενός δύσκολου χειμώνα. Οι «διακοπές» για τους δημοσιογράφους στη διάρκεια του Αυγούστου αποτελούν, πλέον, μια εικονική πραγματικότητα τόσο εύθραυστη, όσο και ένα φύλλο ριζόχαρτου. Από την άλλη, η δίψα του κοινού για ενημέρωση μεγαλώνει με τρομαχτικές ταχύτητες. Εχουμε γίνει πραγματικά “junkies” της ενημέρωσης, εθισμένοι στην αποχαυνωτική δύναμη του «καινούργιου». Η είδηση που ανακοινώνεται τώρα, μέσα σε λίγες ώρες... μυρί-
ζει παλαιότητα, που θυμίζει τα υπόγεια του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας. Θυμάμαι, μέχρι πριν από λίγα χρόνια, την απελπισία που μας βασάνιζε κάθε Αύγουστο αφού δεν υπήρχαν σημαντικές ειδήσεις, με αποτέλεσμα «ελαφρά» θέματα, που σε άλλες χρονικές στιγμές περνούσαν στα «ψιλά», να γίνονται βασικά ρεπορτάζ. Αυτό δεν συμβαίνει πια. Τα press-rooms τον Αύγουστο μοιάζουν με... καζάνια που βράζουν και αλίμονο σε όσους δεν βρίσκονται σε άδεια. Η κοινή γνώμη, «ψιλιασμένη» από εμπειρίες του παρελθόντος για σημαντικές ειδήσεις που «χάνονταν» μεταξύ μιας απομακρυσμένης παραλίας και μερικών καλοκαιρινών κοκτέιλ, δηλώνει τώρα παρούσα και «πεινασμένη» για ενημέρωση μέσω internet. Θα έλεγε κανείς πως η αίσθηση του χρόνου έχει τροποποιηθεί διά παντός. Τίποτα δεν σταματά και δεν διακόπτεται πραγματικά. Ειδικά φέτος, ο Αύγουστος φαίνεται να είναι μια απύθμενη δεξαμενή πρωτοκλασάτων εξελίξεων, τις οποίες δεν έχουμε την πολυτέλεια να προσπεράσουμε. Μάλιστα οι δύσκολες οικονομικές συγκυρίες, που αναγκάζουν αυτό το καλοκαίρι πολλούς από εμάς είτε να μειώσουμε στο ελάχιστο τις διακοπές μας, είτε να μην φύγουμε καθόλου, ρίχνουν άλλο ειδικό βάρος σε όσα συμβαίνουν γύρω μας, κάνοντας τη φράση «έχεις χάσει επεισόδια» να αποκτά αυτόν τον Αύγουστο βαθύτερο νόημα, το οποίο δεν θέλουμε να μας αφορά. Η λαγνεία για την επόμενη είδηση είναι δεδομένη και θα εξακολουθήσει να μας ταλαιπωρεί, όπου και αν βρεθούμε. Δεν έχουμε, λοιπόν, άλλη επιλογή από το να παραδοθούμε στην κοινωνία της πληροφορίας; Δώστε απάντηση, δοκιμάζοντας να κλείσετε το κομπιούτερ, την τηλεόραση, το κινητό και το ραδιόφωνο. Πόσο νομίζετε ότι θα αντέξετε;
16
ΠΟΛΗ
30 - 7 - 10
½³¸Ê¬²¹» ʽ¿¸Êi À·¸ ± ÀÀÊ Βρεθήκαμε σε μία από τις πιο πυκνοκατοικημένες γειτονιές της Αθήνας. Αφήνοντας το Μετρό των Ανω Πατησίων, στο τέλος της ομώνυμης οδού, πιάνουμε από την αρχή την Αγίας Λαύρας και ανηφορίζουμε για να δούμε πώς έχει επηρεάσει η κρίση την οικονομία της περιοχής. Πώς έχει διαφοροποιήσει τα ήθη και τις συνήθειες της γειτονιάς, της τοπικής αγοράς και κοινωνίας. Ö ¡© Ò ¡©Ö ä ¡
Η αρχή έγινε από το κομμωτήριο (Hair Studio) στον αριθμό 80 και η αλήθεια είναι ότι μπήκαμε εκεί για πολλούς λόγους. Ο πρώτος ήταν οι εντυπωσιακές παρουσίες που κρατούσαν τα ψαλίδια, τις βούρτσες και τα υπόλοιπα εργαλεία και ο δεύτερος είναι ο (παράδοξα για την ηρεμία της ώρας) πολύς κόσμος που περίμενε τη σειρά του. Η χαμογελαστή Δήμητρα Κατσάβα μάς υποδέχτηκε και μας συστήθηκε ως ιδιοκτήτρια. Αν και νέα, δεν είχαμε λόγο να μην την πιστέψουμε. Εδειχνε τόσο έμπειρη στη δουλειά της και φαίνεται από την πρώτη στιγμή πως ο κόσμος το εκτιμάει. «Επειτα από εφτά χρόνια σε Λονδίνο και Τορόντο, ως επικεφαλής της Tony and Guy (σσ. της μεγαλύτερης αλυσίδα κομμωτηρίων στο κόσμο), έμαθα πως το κομμωτήριο στην πραγματικότητα είναι 75% επικοινωνία και 25% κούρεμα. Και αυτό συμβαίνει γιατί το βασικότερο συστατικό για ένα καλό κούρεμα είναι η εμπιστοσύνη, την οποία εάν δεν στη δίνουν, οφείλεις να την κερδίσεις για να μη σου πω να την αρπάξεις! Κάτι που μπορείς να καταφέρεις μόνο με την ποιότητα στη δουλειά και διατηρώντας ψηλά τα στάνταρ σου. Η... διαχείριση του κεφαλιού σου δεν είναι απλώς… τρίχες. Είναι μία τέχνη διαχείρισης της ψυχολογίας και εν τέλει διαμόρφωσης της προσωπικότητας του άλλου. Γι' αυτό και όσοι έρχονται εδώ δεν… ξαναβγαίνουν. Τόσο σε άντρες, όσο και γυναίκες, φροντίζουμε να ελέγχουμε τις ανασφάλειές τους και -πιστέψτε με- ποτέ δεν έχουμε ακούσει παράπονο. Μεγάλη πέραση έχουμε σε ξεχωριστές στιγμές, όπως γάμοι, γιορτές κλπ.». Εχεις όμως αυτήν την πολυτέλεια και στη δεδομένη συγκυρία; «Οι πελάτες μου είναι περίπου 2.000 και έρχονται από όλα τα μέρη της Αθήνας. Ενδεικτικά, έχουμε κόσμο από Βουλιαγμένη, Πειραιά, Αμπελόκηπους, Μαρούσι. Και ακόμα και τώρα συνεχίζουν να μας επιλέγουν από μακρινά μέρη που δεν το περιμένεις. Και μπορώ να πω ότι αυξάνονται. Εκείνο που μειώνεται είναι η συχνότητα ή οι 'πολυτελείς περιποιήσεις', όπως τα βαψίματα». Τους βλέπεις, δηλαδή, να έρχονται με... μακρύτερο μαλλί; «Ναι, όσο και αν φαίνεται περίεργο. Σε κάθε περίπτωση, έχουμε προχωρήσει σε μια σειρά πραγματικών προσφορών, μειώσεων τιμών, αντιλαμβανόμενοι την πίεση που υφίστανται. Πλέον, έχουμε αποκτήσει τέτοια σχέση με τους πελάτες μας που δεν ρισκάρουμε να χάσουμε ούτε… εκατοστό από την ποιότητα της δουλειάς μας». Αλήθεια, ποιοι είναι οι πελάτες σου; «Το 60% των πελατών είναι άντρες και το υπόλοιπο 40% είναι γυναίκες. Αυτό εξηγείται από το γεγονός πως ξεκινήσαμε ως αντρικό κομμωτήριο και έτσι έχουμε μείνει στη συνείδηση μεγάλου μέρους του κόσμου. Παρόλα αυτά, το γυναικείο κοινό βαίνει αυξανόμενο και φαίνεται πως το... απειλεί».
ÀÀ» À ¸ r ½¸À À° r
Θύσσου 17, Ανω Πατήσια. Τηλ. 210-2929153
Αγ. Λαύρας 80, Ανω Πατήσια. Τηλ. 210-2230074
ÀÀ»¸À«¸ ± ¸À À¼®½ ¸
Συνεχίσαμε τη διαδρομή μας (με νέο look) ανεβαίνοντας προς την οδό Θύσσου, στον αριθμό 17, εντοπίσαμε το μέρος που κάθε νοικοκυρά και νοικοκύρης θέλει να πάει, προκειμένου να έχει χρόνο να επισκεφτεί το κομμωτήριο. Εκεί εδράζεται ένα από τα τρία σύγχρονα στεγνοκαθαριστήρια Finostyl, που διατηρεί ο Στράτος Χασομέρης από το 1978. Ενα μαγαζί που φαίνεται να είναι «μέρος της γειτονιάς» και όπως μας λέει ο κ. Στράτος... «ο κόσμος έρχεται απ' έξω, πετάει τη σακούλα με τα ρούχα και φεύγει. Είναι μεγάλη η εμπιστοσύνη που μας δείχνει και η σχέση μας τόσα χρόνια δεν είναι πλέον επαγγελματική. Για παράδειγμα, έχουμε τις ίδιες τιμές από το 2000, με την είσοδο του ευρώ. Παράλληλα, αντιλαμβανόμενοι τις δυσκολίες, έχουμε προχωρήσει σε μια σειρά από προσφορές, όπως το σιδέρωμα της μπουγάδας με δύο ευρώ το κιλό». Εχω την αίσθηση πως αυτή η υπηρεσία θα κάνει θραύση. «Αλίμονο. Παράλληλα δεν κάνουμε καμία διάκριση στο ταμείο, για όλα τα είδη ρούχων, αλλά και για το είδος του καθαρισμού που επιλέγουμε. Τα τελευταία χρόνια έχουμε εισάγει μία εντελώς πρωτοποριακή τεχνολογία με διαλύτη στο νερό, έτσι ώστε τα ρούχα να φθείρονται όσο λιγότερο γίνεται με το πέρασμα του χρόνου. Παρότι είναι πιο ακριβό για εμάς, το κόστος για τους πελάτες είναι το ίδιο με αυτό του στεγνοκαθαρίσματος». Είναι φανερή λοιπόν η κρίση; Γιατί είχα την αίσθηση πως σε εποχές δυσπραγίας ο κόσμος καταναλώνει λιγότερο και στρέφεται περισσότερο σε μεθόδους διατήρησης των ρούχων του. «Εχεις δίκιο. Στρέφεται όμως περισσότερο στις επιδιορθώσεις των ρούχων. Αν και οι πελάτες μας παραμένουν (περίπου 3.500 σε κάθε μαγαζί), εν τούτοις τα ρούχα που φέρνουν είναι κατά 50% λιγότερα. Εκεί που έφερναν 15 πουκάμισα την εβδομάδα, τώρα φέρνουν 7. Και πίστεψέ με, το κατανοούμε απόλυτα. Οσο και αν σου φαίνεται απίστευτο, κρατάμε... βερεσέ. Είμαστε εδώ πάνω από τριάντα χρόνια, ως μέρος πλέον αυτής της γειτονιάς, ενώ στην αποθήκη έχουμε πάνω από 200 χαλιά που ο κόσμος δεν έχει πάρει. Αντιλαμβανόμαστε, λοιπόν, τη δυσκολία του κόσμου να ανταποκριθεί». Οσο συνομιλούμε, πάνω από 20 άτομα έχουν περάσει να... πετάξουν τα ρούχα τους στα... τυφλά. Απορώ πώς τους γνωρίζετε. «Επενδύουμε στη σχέση με τους πελάτες μας. Επαγγελματικά, κάθε πελάτης έχει έναν κωδικό, με τον οποίο αντιστοιχεί και το κάθε ρούχο του. Από την άλλη, υπάρχουν ρούχα που μόλις τα βλέπουμε καταλαβαίνουμε σε ποιον ανήκουν. Είναι μεγάλη η δέσμευση και δυνατή η σχέση που έχουμε».
30 - 7 - 10
17
ΠΟΛΗ
' °Äy ¨² Ä ¥ Ĩ²Ä
Ö ¡© pà ©Õ â{ ¡ ¡
Μία από τις πιο αγαπημένες μου παλιές φωτογραφίες της Αθήνας. Εχεις την ψευδαίσθηση ότι βλέπεις μια πόλη με μεγάλο αστικό βάθος. Νομίζω ότι ο Μεσοπόλεμος και οι δεκαετίες του ’50 και του ’60 ήταν οι καλύτερες της Αθήνας. Μιλάμε, μάλλον, για τις αρχές της δεκαετίας του ’50. Το μόνο αναγνωρίσιμο σημείο αναφοράς το οποίο επιβιώνει μέχρι και σήμερα, δεξιά, ένα τμήμα του Εθνικού Τυπογραφείου. Η αριστερή όχθη είναι, δυστυχώς, σχεδόν ολοκληρωτικά αποψιλωμένη, ενώ σχετικά καθαρά διακρίνεται δεξιά το μεγαλοπρεπές Μέγαρο Αθηνογένους (δεύτερο κτίριο μετά το Τυπογραφείο) που σήμερα έχει τα... χάλια του. Στο βάθος, ίσα που φαίνεται η Ομόνοια με το κατεδαφισμένο σήμερα θέατρο Κοτοπούλη. Περισσότερο, όμως, και από τα κτίρια, ενδιαφέρον παρουσιάζει η καταπληκτική ατμόσφαιρα του δρόμου. Τα προσεγμένα ντυσίματα των Αθηναίων της εποχής μαρτυρούν μια ηλιόλουστη χειμωνιάτικη μέρα, το ρολόι δείχνει δέκα παρά είκοσι το πρωί και τα πολλά αναμμένα τσιγάρα μάς βοηθούν να καταλάβουμε ότι κάποτε το κάπνισμα ήταν πολύ της μόδας και εξαιρετικά σικ.
18
KΟΣΜΟΣ
30 - 7 - 10
d¶ Ë Æ ¨ Ê j
ριπτε ευθύνες στην Transocean, εταιρεία από την οποία η ΒΡ προμηθεύτηκε τον «ύποπτο» για την έκρηξη εξοπλισμό. Υστερα, υποστήριζε πως «ο Κόλπος του Μεξικού είναι ένας απέραντος ωκεανός» και πως «ο όγκος του πετρελαίου και των διαλυτικών που ρίχνουμε είναι ασήμαντος σε σχέση με το συνολικό όγκο του νερού», ενώ αργότερα, όταν το πετρέλαιο είχε φτάσει στις ακτές της Λουιζιάνα, μιλούσε για «ήπιες περιβαλλοντικές επιπτώσεις». Στη συνέχεια, οι δηλώσεις του Χέιγουορντ ότι «στην BP νοιαζόμαστε για τα ανθρωπάκια που έπληξε η πετρελαιοκηλίδα» και πως «δεν υπάρχει κανείς που να θέλει να τελειώσουν όλα αυτά περισσότερο από εμένα, θα ήθελα τη ζωή μου πίσω», καθώς και μία ατυχής διαφημιστική καμπάνια κύρους, με πρωταγωνιστή τον ίδιο, ύψους 50 εκατ. δολαρίων, προκάλεσαν την οργή του Μπαράκ Ομπάμα, ο οποίος υποστήριξε ότι θα είχε απολύσει το Βρετανό, αν ήταν στο χέρι του. Τη χαριστική βολή στην καριέρα του διευθύνοντος συμβούλου φαίνεται πως έδωσαν οι φωτογραφίες που τον απαθανάτιζαν στις 20 Ιουνίου, λίγες ημέρες μετά την οξεία κριτική που δέχτηκε από μέλη του Κογκρέσου και ενώ η διαρροή συνεχιζόταν, να συμμετέχει με το αξίας 270.000 δολαρίων σκάφος του σε ιστιοπλοϊκό αγώνα στη νότια Αγγλία. Τη θέση του Χέιγουορντ αναλαμβάνει τον Οκτώβριο ο «διπλωμάτης» Ρόμπερτ Ντάντλι, ο οποίος από τις 22 Ιουνίου συντονίζει τις προσπάθειες αντιμετώπισης της πετρελαιοκηλίδας. Στην ΒΡ υποστηρίζουν πως ο γεννημένος στον Μισισιπή διευθύνων σύμβουλος, ο πρώτος Αμερικανός από την ίδρυση της εταιρείας, έχοντας «συγγένεια» με τον Κόλπο του Μεξικού και «βαθιά κατανόηση» της σημαντικότητάς του, αποτελεί τον «καταλληλότερο», προκειμένου να διασώσει και να αποκαταστήσει τη φήμη της εταιρείας. Ως «καταλληλότερος», όμως, δεν είχε επιλεγεί και ο Τόνι Χέιγουορντ;
Î o ã N¨ Ѩ á o ¨È ¨× ã JNRLNM@TSHR VNQCOQDRR BNL
Κοσμοναύτης
πορεί το διοικητικό συμβούλιο της ΒΡ να αποφάσισε την απαλλαγή του Τόνι Χέιγουορντ (φωτό) από τα καθήκοντα του διευθύνοντος συμβούλου, ωστόσο ο ίδιος έχει κάθε λόγο να χαίρεται. Για τη «μετάθεσή» του ανατολικότερα, ως μη εκτελεστικό μέλος στο κοινoπρακτικό σχήμα με τη ρωσική ΤΝΚ, θα λάβει αποζημίωση 1 εκατ. λιρών και επιπλέον, μόλις συμπληρώσει τα 55 του, ετήσια σύνταξη 600.000 λιρών. Ποσό καθόλου ευτελές, αν αναλογιστεί κανείς πως ο 53χρονος Βρετανός θεωρείται στις ΗΠΑ υπεύθυνος για το θάνατο 11 εργαζομένων και τη χειρότερη περιβαλλοντική καταστροφή της ιστορίας στον Κόλπο του Μεξικού. Οσοι γνωρίζουν τις περιστάσεις κάτω από τις οποίες ο Χέιγουορντ ανέλαβε τα ηνία της ΒΡ, μιλούν για «τραγική ειρωνεία». Το Μάιο του 2007 ο γεωλόγος από το Σλάου κλήθηκε να αντικαταστήσει το λόρδο Τζον Μπράουν. Η παραίτηση του τελευταίου, όμως, έπειτα από μία ψευδή κατάθεση για τις σχέσεις του με έναν άνδρα συνοδό, απλώς επέσπευσε τις προγραμματισμένες εξελίξεις. Την ΒΡ τότε, όπως και σήμερα, σκίαζαν ο θάνατος 15 υπαλλήλων σε διυλιστήριο του Τέξας το 2005 και μία διαρροή 200.000 γαλονιών πετρελαίου στην Αλάσκα την επόμενη χρονιά. Η αλλαγή στο τιμόνι της επιχείρησης κρινόταν επιβεβλημένη. Στις πρώτες του δηλώσεις ο Χέιγουορντ υπογράμμιζε τη βούληση για μία αξιόπιστη ΒΡ, αλλά και την πρόθεση να εργαστεί με αφοσίωση στον τομέα της ασφάλειας. «Κύριος στόχος είναι η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης», σημείωνε με έμφαση. Η επιλογή του αντανακλούσε, επίσης, την υιοθέτηση από την εταιρεία της στρατηγικής “back to the basics” («επιστροφή στα βασικά»). Ο Τόνι είχε τη φήμη ενός μετριόφρονα, ήπιων τόνων και ιδιαίτερα άμεσου ανθρώπου που, ενώ εργάστηκε σκληρά, φτάνοντας έως το διοικητικό συμβούλιο της εταιρείας, ένιωθε ευτυχέστερος, πίνοντας μία παγωμένη μπίρα με τους εργάτες μιας πλατφόρμας εξόρυξης πετρελαίου, σε αντίθεση με τον προκάτοχό του και μέντορά του στη δουλειά, λόρδο Μπράουν, που προτιμούσε να συναγελάζεται, πίνοντας σαμπάνια, με πρωθυπουργούς και προέδρους. Η έκρηξη της 20ής Απριλίου και η ανυπολόγιστη καταστροφή που ακολούθησε θα έπρεπε τουλάχιστον να διαχειρίζονταν επαρκέστερα από ένα στέλεχος με τα «προσόντα» του Χέιγουορντ. Ωστόσο, ο τελευταίος, όταν όλα τα φώτα στράφηκαν πάνω του, συμπεριφερόμενος ως φλεγματικός Βρετανός, έκανε τη μία γκάφα πίσω από την άλλη. Αρχικά, επέρ-
30 - 7 - 10
ΘΕΜΑ
µ«®²o«Ãµ¦É¥º¯Á·« L@CD©HM©"GHM@å Ö ¡¨× ß ¨Õ z à
n
ετά τα προϊόντα-«μαϊμού», ήρθε η ώρα για την Κίνα να εξάγει και αντίστοιχης ποιότητας ακαδημαϊκό έργο; Η χώρα έχει αποκτήσει μία κάκιστη φήμη, έπειτα από τις πολυάριθμες ακαδημαϊκές και επιστημονικές ατασθαλίες που της έχουν χρεωθεί. Τόσο οι Δυτικοί, όσο και οι ίδιοι οι Κινέζοι -όπως επισημαίνει ο Economist σε σχετικό του άρθρο (“Academic fraud in China: Replicating success”, 22.07.2010)- δηλώνουν ότι τα κρούσματα ακαδημαϊκής απάτης παραμένουν υπερβολικά πολλά. Οι παρεκτροπές κυμαίνονται από τη χρήση αλλοιωμένων στοιχείων, μέχρι τη λογοκλοπή και την αντιγραφή στις εξετάσεις των πανεπιστημίων. Ενα από τα πιο αξιοσημείωτα παραδείγματα είναι αυτό του Tang Jun, πρώην προέδρου της Microsoft China και συγγραφέα του best-seller βιβλίου «Η επιτυχία μου μπορεί να αντιγραφεί». Ο κ. Jun κατηγορήθηκε ότι στο βιβλίο του ισχυρίζεται ψευδώς ότι κατέχει διδακτορικό τίτλο από το έγκυρο California Institute of Technology. Απαντώντας, ο κ. Jun δήλωσε ότι το σφάλμα προήλθε από τον εκδοτικό οίκο, καθώς και ότι κατέχει διδακτορικό τίτλο μία… ταπεινότερη Σχολή της Καλιφόρνια. Παρά την αναγνώριση του σφάλματος, τα βιβλία παρέμειναν, πάντως, στα ράφια. Η ακαδημαϊκή εξαπάτηση δεν αποτελεί αποκλειστικό γνώρισμα της Κίνας. Ωστόσο, οι ελλιπείς μηχανισμοί για τον έλεγχο της ποιότητας των επιστημονικών άρθρων, η ύπαρξη στρεβλών κινήτρων και η απουσία ελέγχου της ακαδημαϊκής συμπεριφοράς αποτελούν γόνιμο έδαφος για τη μεγέθυνση του φαινομένου. Ο δρ. Cong Cao, ειδικός του State University της Νέας Υόρκης για την κοινωνιολογία της επιστήμης στην Κίνα, αποδίδει εν μέρει το φαινόμενο στην πίεση που ασκείται στους ακαδημαϊκούς της χώρας να παράγουν ποσότητα και όχι ποιότητα, όσον αφορά στις μελέτες τους: όσο πιο πολλά άρθρα παράγουν, τόσο πιθανότερη είναι η ανέλιξή τους. Επομένως, η επιβράβευση μπορεί να έρθει χωρίς κόπο.
Οι συνέπειες της ευρείας παραβατικότητας στο συγκεκριμένο πεδίο είναι αρκετά σημαντικές. Ο δρ. Denis Fred Simon του Penn State University ισχυρίζεται ότι τα αυξανόμενα κρούσματα απάτης οδηγούν στην αμφισβήτηση της αξιοπιστίας ολόκληρου του επιστημονικού κλάδου της Κίνας, μεγεθύνοντας ταυτόχρονα τον προβληματισμό των Δυτικών για την ίδια την ασφάλεια των κινεζικών προϊόντων και την ακεραιότητα της πληροφόρησης που προέρχεται από την ασιατική χώρα. Πρακτικά, αυτό το φαινόμενο αποστρέφει τους ξένους επιστήμονες από την Κίνα, καθώς φοβούνται μην εμπλακούν σε κάποιο ακαδημαϊκό σκάνδαλο. Νωρίτερα φέτος, αποκαλύφθηκε ότι 70 άρθρα για τις κρυσταλλικές δομές που κατατέθηκαν σε ένα επιστημονικό περιοδικό από Κινέζους επιστήμονες ήταν ψεύτικα. Επειτα από αυτήν την αποκάλυψη, το περιοδικό Lancet κάλεσε την κινεζική κυβέρνηση να πάρει πιο σοβαρά το ζήτημα της επιστημονικής ακεραιότητας. Σύμφωνα με το Lancet, τα μέτρα που λήφθηκαν μέχρι τώρα απέτυχαν να καταπολεμήσουν τις βαθύτερες αιτίες της ακαδημαϊκής παραβατικότητας. Μία ακόμα άμεση συνέπεια αφορά στους Κινέζους φοιτητές, οι οποίοι προσπαθούν να σπουδάσουν στο εξωτερικό. Οι υπεύθυνοι των πανεπιστημίων για τις αιτήσεις εισδοχής έχουν αρχίσει να γίνονται ολοένα και πιο επιφυλακτικοί όταν κοιτούν αιτήσεις Κινέζων με σχεδόν άριστες βαθμολογίες σε τυποποιημένα τεστ και λαμπρές συστατικές επιστολές καθηγητών. Ο κίνδυνος που απορρέει από αυτήν την επιφυλακτικότητα είναι να απορριφθούν αιτήσεις ακόμα και καλών σπουδαστών, οι οποίοι έχουν την προοπτική να συμβάλουν ουσιαστικά στην ακαδημαϊκή κοινότητα. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η ένταξη της Κίνας στη διεθνή ακαδημαϊκή κοινότητα μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση των πρακτικών της, καθώς η συνεχής... τριβή των ντόπιων με τους ξένους επιστήμονες θα μπορούσε να «διδάξει» στους πρώτους τους κανόνες χρηστής ακαδημαϊκής συμπεριφοράς που ισχύουν στις υπόλοιπες χώρες.
19
20
ΚΟΙΝΩΝΙΑ
30 - 7 - 10
Ô© Ò © ©{ p © pß © {â© ©LDCH@
Ö ¡© Ò ¡©Ö ä ¡
°
ε μία εποχή που ο ρόλος των Μέσων αναπροσαρμόζεται και εν πολλοίς τίθεται υπό αμφισβήτηση και σε μία κοινωνία που στις εκβολές της χρεοκοπίας αναζητά τον... εύκολο φταίχτη, τα παρακάτω ερωτήματα αποτελούν την απαρχή μίας μεγάλης δημόσιας συζήτησης. Ποιος είναι ο ρόλος της δημοσιογραφικής κοινότητας σε μία πολυ-πολιτισμική κοινωνία; Ποια η κοινωνική τους ευθύνη σε θέματα καταπολέμησης αρνητικών στερεότυπων και αποδοχής της διαφορετικότητας; Πώς επαναπροσδιορίζονται οι πολιτικές των ΜΜΕ στα θέματα ρατσισμού και ξενοφοβίας; Ορισμένα από τα παραπάνω ερωτήματα τέθηκαν στην ατζέντα του πρώτου κύκλου εργαστηρίων που διοργάνωσε η Αναπτυξιακή Ηρακλείου στις 22 & 23 Ιουλίου, ως εταίρος του διακρατικού προγράμματος “Dialogue Between New Citizens”, εγκεκριμένου από τη Γενική Διεύθυνση Δικαιοσύνης, Ελευθερίας και Ασφάλειας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
(Directorate of General Justice, Freedom & Security of the European Commission – DD of Fundamental Rights & Citizenship), στο Ηράκλειο Κρήτης. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα, στο οποίο συμμετέχουν τρεις χώρες (Ελλάδα, Ιταλία και Ισπανία), αφορά στην ευαισθητοποίηση της δημοσιογραφικής κοινότητας σε θέματα μεταναστών, εστιάζοντας στην κοινωνική ευθύνη των ΜΜΕ και στην ορθή χρήση της δημοσιογραφικής γλώσσας, καθώς και την κατάρτιση εκπροσώπων μεταναστών σε τεχνικές διαπραγμάτευσης και επικοινωνίας με τα ΜΜΕ. Στον εναρκτήριο χαιρετισμό της η υπεύθυνη του Τμήματος Επικοινωνίας και Δικτύωσης της Αναπτυξιακής Ηρακλείου, κα Δήμητρα Καμπέλη, σκιαγράφησε με τον πιο έντονο τρόπο τη φιλοσοφία και τους βασικούς άξονες του προγράμματος, όπως αυτοί περιστρέφονται γύρω από την ανάγκη που έχουμε να επαναπροσδιορίσουμε τον «αξιακό κώδικα επικοινωνίας και διαλόγου» μεταξύ των νέων πολιτών (new citizens) της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Ετσι, για την ενίσχυση της διαπολιτισμικότητας και
της ποικιλομορφίας στα ΜΜΕ, μίλησαν ο δημοσιογράφος Στέλιος Ελληνιάδης και ο Γιώργος Πέτρου, σύμβουλος εκπαίδευσης ενηλίκων, δ/ντής ΚΕΚ ΔΗΜΗΤΡΑ. Επιπλέον, τις βιωματικές αναλύσεις για το έργο τους σε σχέση με τους μετανάστες και τις εθνικές μειονότητες, μετέφεραν ο δημοσιογράφος Niko Ago και ο εκπρόσωπος του φόρουμ μεταναστών Μοάβια Αχμετ. Ενώ με παρεμβάσεις τους συμμετείχαν η Αναστασία Μποζίνη, μέλος ΔΣ ΠΟΕΣΥ, ο πρόεδρος του Τμήματος Πολιτικών Επιστημών Πανεπιστημίου Κρήτης Νίκος Παπαδάκης, καθώς και ο γεν. διευθυντής Νέας Τηλεόρασης Κρήτης και διδάκτωρ Εγκληματολογίας Παντείου Παν/μίου Γιώργος Παπακωνσταντής. Παράλληλα, η προβολή και ο περαιτέρω σχολιασμός βιντεοσκοπημένων αποσπασμάτων από τηλεοπτικά ρεπορτάζ ή ραδιοφωνικές εκπομπές αποτέλεσαν την καλύτερη αφορμή για την ανάπτυξη ενός γόνιμου δημόσιου διαλόγου, σχετικά με την καθημερινή πρακτική των δημοσιογράφων, την ορθή και πολλές φορές κοινωνικά φορτισμένη χρήση της δημοσιογραφικής γλώσσας και των Μέσων Επικοινωνίας, εντοπίζοντας με σαφή τρόπο τις δημοσιογραφικές πρακτικές σε εθνικά και περιφερειακά ΜΜΕ. Σε κάθε περίπτωση, ζητήματα που, ιδιαίτερα η δημοσιογραφική κοινότητα, δεν θέτει αβίαστα στο τραπέζι της. Ιδιαίτερα στην παρούσα συγκυρία που η διάρρηξη της κοινωνικής συνοχής έχει αρχίσει να πραγματοποιείται, τα ΜΜΕ οφείλουν να «εκλογικευτούν». Οφείλουν να σταματήσουν να παίζουν το ρόλο της ενδυνάμωσης των (υπαρχουσών) κοινωνικών ανισοτήτων και στερεότυπων. Κάτι τέτοιο προϋποθέτει πως πρέπει να αποφασίσουν αν θέλουν να είναι ο «καθρέφτης της κοινωνίας» ή το πρίσμα που διαθλά στρεβλωτικά την κοινωνική πραγματικότητα των… 8.
30 - 7 - 10
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
21
Ο... επίμονος πληθωρισμός Ö ¡© Ø à ¡©Ö { á Το παράδοξο δίπτυχο «αρνητική ανάπτυξη - υψηλός πληθωρισμός (5,2% τον Ιούνιο)» αποτέλεσε σημείο αναφοράς στις συζητήσεις μεταξύ της τρόικας και της υπουργού Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας, κ. Λούκας Κατσέλη. Η απάντηση πιθανότατα να ήταν ήδη γνωστή στους ελεγκτές της ΕΕ, της ΕΚΤ και του ΔΝΤ. Ηδη έπειτα από την προηγούμενη επίσκεψη των πιστωτών μας, στα μέσα Ιουνίου, τα στελέχη του ΔΝΤ επεσήμαναν στην εσωτερική έκθεση ότι ο πληθωρισμός αυξάνεται επειδή δεν απορροφάται η αύξηση της έμμεσης φορολογίας από τους επιχειρηματίες. Είναι, δε, χαρακτηριστικό, ότι η συμβολή των έμμεσων φόρων στη διαμόρφωση του πληθωρισμού (όπως σημειώνεται στην έκθεση) εκτινάχθηκε από το 16% τον Ιανουάριο, στο 74% το Μάιο -προτού, μάλιστα, εφαρμοστεί και η τελευταία αύξηση της φορολογίας. Οι ελεγκτές του ΔΝΤ πιστεύουν ότι η κατάσταση μπορεί να εξομαλυνθεί εάν το υπουργείο Οικονομίας «επιταχύνει και εμβαθύνει» τις μεταρρυθμίσεις στις αγορές προϊόντων και υπηρεσιών. Για το λόγο αυτό, στο πλαίσιο των συνομιλιών με την κα Κατσέλη, η τρόικα έδωσε έμφαση στο άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων. Από την πλευρά της, η υπουργός Οικονομίας δήλωσε ότι ο υψηλός πληθωρισμός οφείλεται στη διάρθρωση της ελληνικής αγοράς (μεγάλος αριθμός μικρομεσαίων επιχειρήσεων), καθώς και στα υψηλά επίπεδα του εξωγενούς κόστους λειτουργίας (πχ. δημοτικά τέλη, ηλεκτρικό ρεύμα). Το υπουργείο συμφώνησε να δώσει έμφαση στο άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων, παρουσιάζοντας παράλληλα δράσεις, όπως η ενίσχυση των παρατηρητηρίων τιμών. Το πιο πιθανό είναι, πάντως, να αναθεωρηθεί ο στόχος του πληθωρισμού για φέτος, ο οποίος είχε οριστεί αρχικά στο 1,4%.
» À ¬½ À À¥¨£§¯§£¥ ° ¸ À©¨¦££¥ °Ä¬ ® « ¢ ° Ö ¡©Ø à ¡©Ö â{ ¡ ¡
»
η στιγμή που η ελληνική οικονομική πραγματικότητα εξετάζεται ενδελεχώς από τα στελέχη της -γνωστής σε όλους μας- «τρόικας», η κοινωνία μας κλονίζεται από ζητήματα που δημιουργούν ρήγματα στη συνοχή της, ενδυναμώνοντας τις ανησυχίες για ένα ευρύτερο κλίμα αστάθειας. Ωστόσο, εάν το πολιτικό μας σύστημα λάβει σοβαρά υπόψη του τις ανησυχίες των τεχνοκρατών της «τρόικας», εύκολα θα καταλήξει πως δεν υπάρχουν πλέον περιθώρια δημιουργίας ρηγμάτων στην (εύθραυστη) κοινωνική συνοχή με τις πολιτικές επιλογές του. Οι τεχνοκρατικές αυτές ανησυχίες αφορούν, μεταξύ άλλων: α) στη δομική υστέρηση των δημόσιων εσόδων, η οποία είναι πιθανόν να μας συνοδεύσει και το 2011, β) στις «μαύρες τρύπες» του συστήματος Υγείας που, αντί να περιορίζονται, διογκώνονται, γ) στην υπερκάλυψη -ήδη από το πρώτο εξάμηνο- των προϋπολογισθέντων πόρων για την κρατική επιχορήγηση του ΟΑΕΕ (630 από 600), ωθώντας το υπουργείο σε αύξηση κατά 50% των επιχορηγούμενων πόρων (900 από 600), δ) στην παρατεταμένη, αναποτελεσματική και κοστοβόρα για τους φορολογούμενους λειτουργία δεκάδων δημόσιων επιχειρήσεων, και ε) στον αυξητικά καλπάζοντα πληθωρισμό που, όντας ο υψηλότερος στην ΕΕ (5,2% τον Ιούνιο), περιορίζει τα περιθώρια ανταγωνιστικότητας των ελληνικών προϊόντων, και, κυρίως, συρρικνώνει την πραγματική αγοραστική δύναμη των πολιτών. Δυστυχώς, όμως, η σημαντικότητα αυτών των ανησυχιών -που ενδέχεται να συνοδευτούν από νέα πακέτα επίπονων μέτρων- δεν απεικονίζεται στους χειρισμούς της τρέχουσας κατάστασης από το πολιτικό μας σύστημα, το οποίο δυναμιτίζει το κοινωνικό και οικονομικό κλίμα.
Ô© â © ¡© â ¡ Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα είναι η αλλαγή του καθεστώτος χορήγησης αδειών στις οδικές μεταφορές, η οποία αποτελεί αναμφισβήτητα μία σημαντική μεταρρυθμιστική πρωτοβουλία που έπρεπε να γίνει εδώ και δεκαετίες, εάν αναλογιστούμε ότι από το 1971 ισχύει το τρέχον καθεστώς. Ωστόσο, η διατήρηση αυτής της στρέβλωσης, με σημαντικές επιπτώσεις στον ανταγωνισμό και στο κόστος παραγωγής, οδήγησε στη διαμόρφωση ενός επιχειρηματικού κλάδου (ή συντεχνίας) που αρχικά δημιούργησε (επωφελήθηκε) μία υπεραξία, αλλά με την τρέχουσα μεταρρύθμιση αναμένεται να την απολέσει (χαρακτηριστική η περίπτωση αυτοκινη-
τιστή που πρν από δύο χρόνια έδωσε 200.000 ευρώ για μία άδεια και αυτή αναμένεται να «πέσει» στα 1.500 ευρώ). Υπάρχουν, συνεπώς, χαμένοι από την αλλαγή, τα συμφέροντα των οποίων το πολιτικό σύστημα οφείλει να προσεγγίσει μέσα από διάλογο, ώστε να καταφέρει να εδραιώσει ένα κλίμα εμπιστοσύνης μεταξύ «μεταρρυθμιστών» και «χαμένων από τη μεταρρύθμιση», αλλά και κοινωνίας, που θα επιτρέψει ενδεχομένως να περάσει η μεταρρυθμιστική πρωτοβουλία με τις λιγότερες απώλειες. Σίγουρα ένα ιδιαίτερα δύσκολο εγχείρημα, εάν αναλογιστούμε την προϊστορία πολιτείας και ενδιαφερόμενων κλάδων, η οποία χαρακτηρίζεται από συχνές μεταρρυθμιστικές υπαναχωρήσεις της πολιτείας, όπως παρατηρεί και ο καθηγητής Πάνος Καζάκος στο πρόσφατο βιβλίο του «Από τον ατελή εκσυγχρονισμό στην κρίση».
Ðá © p pß © á Ομως, στην περίπτωση των οδικών μεταφορών, αντί η πολιτεία να κερδίσει την εμπιστοσύνη των ενδιαφερόμενων μερών, τήρησε μία τακτική «καλοκαιρινού αιφνιδιασμού», μακριά από διαδικασίες διαβούλευσης, τις οποίες, βέβαια, προέταξε εκ των υστέρων και αφού ο «χαμένος» επιχειρηματικός κλάδος επέμενε στην απεργιακή του στάση, καθηλώνοντας την οικονομική δραστηριότητα σε μία κρίσιμη για τον τουρισμό περίοδο και, κατ’ επέκταση, δίνοντας το έναυσμα της δημιουργίας συγκρουσιακών καταστάσεων μεταξύ διαφορετικών κοινωνικών ομάδων. Φαινόμενα, όμως, «κοινωνικού κανιβαλισμού» και παράλληλης επιδείνωσης της οικονομικής δραστηριότητας, όπως εκδηλώνονται τον τελευταίο καιρό και σε άλλες περιπτώσεις (λιμενεργάτες, ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας, κά.), δημιουργούν ρήγματα στην κοινωνική συνοχή και, συνάμα, ενδυναμώνουν τις αποσταθεροποιητικές πιέσεις για το πολιτικό περιβάλλον. Ωστόσο, τέτοια φαινόμενα δυνητικής διασάλευσης της κοινωνικής και πολιτικής σταθερότητας δυναμιτίζουν την προσπάθεια για την οικονομική ανάταξη της χώρας και την προώθηση των απαραίτητων μεταρρυθμίσεων. Και η αποτροπή τέτοιων φαινομένων είναι που δύναται να διαμορφώσει συνθήκες επιτυχίας μίας (όσο το δυνατόν συλλογικότερης) προσπάθειας. Και σ’ αυτό το σημείο έγκειται η διαχειριστική αδυναμία της πολιτείας να διαμορφώσει ένα πλαίσιο εμπιστοσύνης για την (απαραίτητη) μεταρρυθμιστική προσπάθεια, το οποίο, σίγουρα, δεν υποκαθίσταται με τακτικές «επιστράτευσης», αλλά και το οποίο είναι αναγκαίο να διαμορφωθεί σταδιακά, ώστε να καρποφορήσουν οι προσπάθειες, αλλά και οι θυσίες των πολιτών.
22
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
30 - 7 - 10
y É ¨¨ Δύο γυναίκες με άφθονα συναισθήματα στις... αποσκευές τους και με «καπετάνιο» τη φωνή, βρέθηκαν μόνες ενώπιον του κοινού της Αθηναΐδας τη σεζόν που μας πέρασε. Το εγχείρημά τους στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία, φέρνοντας μάλιστα στην καθεμία, μία νέα δισκογραφική δουλειά. Η «Απλά Δήμητρα» Δήμητρα Παπίου και η «Γυναίκα Τριαντάφυλλο» Ηρώ Σαΐα, δύο ερμηνεύτριες- εκπρόσωποι διαφορετικών γενεών, έχουν πολλά να δώσουν στο ελληνικό τραγούδι. Κάθε βήμα τους μελετημένο, κάθε ερμηνεία τους αποτελεί καλλιτεχνική «σφραγίδα», μα και απαλό χάδι στο αυτί και την καρδιά του ακροατή. Με διάθεση άκρως καλοκαιρινή μιλούν στη “Metropolis Weekend” για την παραγωγική χρονιά που πέρασε, τη σχέση τους με το Σταμάτη Κραουνάκη, για τα μελλοντικά τους σχέδια, την πόλη, μα και για τους στίχους που τις έχουν σημαδέψει. Τη σεζόν που μας πέρασε, σταθήκατε μόνες μπροστά στο κοινό, ερμηνεύοντας κομμάτια από καρδιάς για την καρδιά. Δύο καθαρά γυναικεία ρεσιτάλ, που μάλιστα θα επαναληφθούν και του χρόνου. Πόσο φθοροποιό ή και αναζωογονητικό είναι να εκτίθεσαι ενώπιον του κοινού, χωρίς να έχεις -φανερούς τουλάχιστον- συνενόχους; Δήμητρα Παπίου: Είναι ένα ταξίδι μαγικό, όπου παρασύρονται η ψυχή και το σώμα από το συναίσθημα. Το αποτέλεσμα είναι να ελευθερώνομαι και να γίνομαι καλύτερος άνθρωπος. Την επόμενη μέρα της παράστασης, βέβαια, αντιλαμβάνομαι πόσο εξαντλητικό είναι. Ηρώ Σαΐα: Είναι δύσκολο μα και ωραίο! Εχει ρίσκο το να είσαι μόνος επί σκηνής, αλλά η συγκεκριμένη «έκθεση» έχει και μεγάλη ηθική επιβράβευση. Αλλωστε, το κοινό αντιλαμβάνεται το αληθινό, την αγάπη και την αλήθεια που του δίνεις. Ολα αυτά τα εισπράττεις πίσω. Κυρία Παπίου, έπειτα από απουσία ετών, ήρθε το άλμπουμ «Εμαθε η καρδιά». Μιλήστε μου για τη
νέα δισκογραφική σας δουλειά. Ηταν επιλογή σας αυτή η πολυετής απουσία από το χώρο; Δ.Π.: Ο χώρος της Αθηναΐδας είναι για μένα πολύ ιερός. Οταν τελειώσει μία παράσταση, ευχαριστιέμαι τον απόηχο που μου αφήνει. Μου αρέσει να ησυχάζω για κάποιο διάστημα. Και αυτό έχει το εξής καλό: να συσσωρεύω τα συναισθήματα και να με κάνει να επιθυμώ μία επόμενη. Σε μία τέτοια περίοδο ησυχίας πριν από δύο χρόνια, αποφάσισα να κάνω αυτό το μουσικό ταξίδι, ύστερα από ένα μεγάλο διάστημα, μαζί με το μαέστρο Γιώργο Ζαχαρίου. Ο λόγος που το έκανα ήταν για να αναπνεύσω καλλιτεχνικά, αλλά και για να ανταποκριθώ στον κόσμο που με αγάπησε μέσα από τις παραστάσεις μου και το σπουδαίο τραγούδι (Αυτή η νύχτα μένει). Κοντά μου ήταν σημαντική η παρουσία της Λίνας Νικολακοπούλου, που με αγάπη και φροντίδα επιμελήθηκε αυτή τη δουλειά. Ο Σταμάτης Κραουνάκης, ο Κώστας Λιβαδάς, ο Λαυρέντης Μαχαιρίτσας, η Δάφνη Αλεξανδρή, η Λίνα Δημοπούλου, ο Κώστας Μπαλταζάνης, ο Μαρίνος Καρβελάς και ο Γιώργος Καλογερόπουλος, είχαν μια μεγάλη α-
30 - 7 - 10
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
¨¨ wÊ Í© àp © {á ¡© © ©Í © ¥ ©p ä © ©ÒÑ ¨~ â
γκαλιά για μένα και με τα τραγούδια τους έδωσαν φως στο όνειρό μου. Τελικά η καρδιά μαθαίνει; Εσείς τι μαθήματα πήρατε μέσα στα χρόνια από αυτή;
«κρύβονται» πίσω από αυτήν τη λακωνική φράση; Κα Παπίου, αν το ρεσιτάλ σας ήταν γυναίκα, ποια επίθετα θα τη συνόδευαν; Δ.Π.: Μιας οποιασδήποτε γυναίκας, που βιώνει έντονα τα πάθη της.
Δ.Π.: Οσο χτυπά, μαθαίνει... Κα Σαΐα, το πρώτο σας cd υπάρχει πλέον στις προθήκες. Μίληστε μου λίγο γι’ αυτό. Γιατί επιλέξατε να περιλαμβάνει κομμάτια από το live και όχι καινούργια τραγούδια; Αργήσατε να ασχοληθείτε με τη δισκογραφία από επιλογή; Η.Σ.: Κατ’ αρχάς, η δουλειά αυτή εστιάζει πολύ στην ευαίσθητη πλευρά της γυναίκας και αυτό το χαρακτηριστικό από μόνο του την κάνει ιδιαίτερη. Στο συγκεκριμένο ηχογράφημα υπάρχουν τρία καινούργια τραγούδια, τα υπόλοιπα δεκατρία είναι κάποια αγαπημένα αλλά όχι «φθαρμένα» τραγούδια. Επέλεξα ως ξεκίνημά μου την ηχογράφηση της παράστασης αυτής, διότι θεώρησα ότι είχε ωραίες στιγμές που ήθελα να αποτυπωθούν, διαφορετική «άποψη, διαφορετική ενορχήστρωση και ερμηνεία στα τραγούδια και πολλούς ακόμα λόγους ύπαρξης. Οσο για τη λίγο «καθυστερημένη» παρουσία μου στη δισκογραφία, η αλήθεια είναι ότι δεν πίεσα ποτέ εαυτόν ή καταστάσεις για να κάνω. ντε και καλά, δίσκο. Δεν προέκυψε και κάτι ιδιαίτερα σημαντικό τόσον καιρό. Φέτος που έγινε η παράσταση ήταν για μένα ένα καλό βήμα, ένας σημαντικός λόγος για να κάνω την αρχή που εγώ ήθελα στη δισκογραφία, όχι την αρχή που θα ήθελαν κάποιοι άλλοι. I did it my way, κατά κάποιον τρόπο... Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της «Γυναίκας Τριαντάφυλλο»; Η.Σ.: Tα χαρακτηριστικά πολλών γυναικών, αν όχι όλων: είναι πολύ ευαίσθητη, δίνεται στον έρωτα, στην αγάπη, χαρίζεται όπως το τριαντάφυλλο, απογοητεύεται, νοσταλγεί, πονάει και ματώνει από τα ίδια της τ’ αγκάθια, αλλά έχει και πολλή δύναμη, «πατάει τα βέβηλα, τ’ άγρια τ’ αγκάθια των καιρών»… Το ρεσιτάλ σας λεγόταν «Απλά Δήμητρα». Ποιες άλλες λέξεις
Ποιος στίχος που έχετε ήδη ερμηνεύσει σας έχει σημαδέψει; Δ.Π.: Το λάδι εδώ πώς καίγεται, και ζήσε το ταξίδι. Η.Σ.: Δεν με έχει σημαδέψει κανένας στίχος. Μόνο άνθρωποι και καταστάσεις μπορούν να με σημαδέψουν. Επειτα από χρόνια, συναντηθήκατε ξανά με το Σταμάτη Κραουνάκη. Πιστεύετε πως η σχέση σας είναι καρμική; Δ.Π.: Τη σχέση μου με το Σταμάτη την όρισε ο Θεός. Η.Σ.: Είναι σχέση βαθιά, γι’ αυτό και ύστερα από χρόνια διαρκεί, γι’ αυτό έπειτα από χρόνια ξαναβρεθήκαμε. Βασίζεται στην αγάπη, την ειλικρίνεια και την καλή «χημεία» μεταξύ μας, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν έχουμε και τις διαφωνίες μας. Μπορούμε να «συνεννοηθούμε» χωρίς να πούμε πολλά. Αν αυτό λέγεται «καρμικό», τότε ναι, είναι καρμική σχέση. Ποιο είναι το αγαπημένο σας σημείο στην πόλη; Η.Σ.: Η Διονυσίου Αρεοπαγίτου και το δάσος της Καισαριανής. Δ.Π.: Τα σοκάκια της Πλάκας, που έχουν φυγές με θέα τον Παρθενώνα. Τι σας απογοητεύει στους ανθρώπους, τι σας γοητεύει και τι δεν μπορείτε να συγχωρήσετε με τίποτα; Δ.Π.: Με απογοητεύει η επιδειξιομανία. Με γοητεύουν οι άνθρωποι, που μέσα από το έργο τους απέδειξαν πόσο σπουδαίοι είναι και που όταν τους γνωρίσεις από κοντά, βλέπεις το μεγαλείο της απλότητας. Αυτό που δεν μπορώ να συγχωρήσω είναι η εξαπάτηση… Η.Σ.: Ολα είναι τόσο σχετικά…
23
ᢠ©p © ©c {á i© {á
24
ΨΥΧΑΓΩΓΙΑ
30 - 7
Ë{ pß ¨ Ñoz ¨È zÑ
Πάντοτε ξαφνιαζόμουν με όλους αυτούς τους «περίεργους» ανθρώπους, που καταφέρνουν να πετούν και να στριφογυρίζουν στον αέρα διάφορα αντικείμενα. Ανθρωποι που έχουν κατακτήσει την αυτοσυγκέντρωση, έχουν διεκδικήσει την επιλογή της τέχνης τους, δημιουργούν πειθαρχίες και κερδίζουν ισορροπίες. Ο στόχος τους: η ζωντανή επικοινωνία με το εντυπωσιασμένο κοινό... Στο μυαλό μου ξαφνικά έρχεται η εικόνα από τότε που δούλευα σ’ ένα νοσοκομείο. Μια ομάδα νέων ανθρώπων με τα περίτεχνα ζογκλερικά κόλπα προκαλούν δειλά χαμόγελα και επιφωνήματα ευαίσθητου ενθουσιασμού σε παιδάκια, εξαντλημένα από χημειοθεραπείες. Το juggling αγγίζει πολλές πτυχές, προσφέρει χαρά, θέαμα, ψυχαγωγία, επικοινωνία και προσφορά! · ¸À ÀWWW LAZYDAYZ GR
έσα στο ψάξιμο για τον ορισμό του juggling μαθαίνω ότι ο όρος προέρχεται από το λατινικό joculatio, που σημαίνει πετάω και πιάνω αντικείμενα στον αέρα... Το juggling είναι το πέταγμα στον αέρα, το στριφογύρισμα, αλλά και η ισορρόπηση μιας ευρείας έννοιας αντικειμένων. Η ευχέρεια και η φαντασία του κάθε ζογκλέρ καθορίζει τα αντικείμενα. Τα πιο συνηθισμένα είναι μπάλες, κορίνες, μπάλες contact (που ρέουν στο σώμα ή ανάμεσα στα δάχτυλα), κρίκοι, πυρσοί, diabolos (κινέζικη σβούρα), devilsticks, κορδέλες, αλυσίδες. Στο juggling προστίθενται οι δραστηριότητες ισορροπίας με τα ξυλοπόδαρα, το μοτοποδήλατο, το τεντωμένο σχοινί, τη μπάλα ισορροπίας... Ο ζογκλέρ και ιδρυτής της μοναδικής σχολής τσίρκου στην Ελλάδα “Circus dayz” (λειτουργεί στον Κεραμεικό από το 1996 και αριθμεί πάνω από 100 μέλη), Κώστας Βαζαίος, εξηγεί την ενδιαφέρουσα σημαντικότητα τοu juggling. «Είναι ένας τρόπος για να αυτοσυγκεντρωθείς, να γυμναστείς και να επικοινωνήσεις με τους άλλους. Μπορείς να δημιουργήσεις ένα σύστημα ανάμεσα στα χέρια σου με μπάλες ή κορίνες, μπορείς να 'ξεκλειδώσεις' κινήσεις. Το juggling σχετίζεται και προσεγγίζεται με τα μαθηματικά, τη φυσική, το θέατρο και τον αθλητισμό». Ξαφνιάζομαι ευχάριστα όταν ο Κώστας μου λέει ότι ο καθένας μπορεί να γίνει ζογκλέρ. Η ηλικία δεν παίζει ρόλο. «Σημασία έχει να νιώσεις την ανάγκη να το κάνεις. Να έχεις κέφι, διάθεση και να σου α-
7 - 10
25
ΨΥΧΑΓΩΓΙΑ
á © ¨Õ à
ρέσει πραγματικά. Οταν είσαι νέος, νιώθεις ότι έχεις περισσότερες δυνατότητες. Απλώς, οι πιο μεγάλοι νομίζουν ότι δεν έχουν δυνατότητες. Μπορείς να φτάσεις σε πολύ καλά επίπεδα ακόμα και αν αρχίσεις το juggling στα 40 ή τα 50 σου... Ο κόσμος ενδιαφέρεται για το juggling. Πολλοί αρχίζουν να παίζουν. Στο ξεκίνημά τους νομίζουν ότι δεν θα τα καταφέρουν ποτέ. Με την εξάσκηση και την υπομονή τελικά τα καταφέρνουν. Υπάρχουν γονείς που θέλουν τα παιδιά τους να παίζουν με τα ζογκλερικά, διότι το παιχνίδι αυτό τους χαρίζει κοινωνικότητα, αντανακλαστικά και εντείνουν τις ικανότητές τους».
Ð{ á© © ß å Καθοριστικό ρόλο για έναν επίδοξο ζογκλέρ είναι ο χρόνος που αφιερώνει. Απ’ ό,τι φαίνεται, θα πρέπει να ιδρώσει πολύ για να μπορέσει ν’ αποκτήσει την τεχνική, τη δύσκολη μαεστρία του μαγικού juggling! «Πρέπει να προπονείται στην αρχή 4-6 ώρες καθημερινά. Οταν φτάνει σ’ ένα καλό επίπεδο, οι ώρες προπόνησης είναι πιο ουσιαστικές και πιο λίγες. Οι έμπειροι επαγγελματίες jugglers παίζουν 3 ώρες καθημερινά και εξελίσσουν όλα όσα ξέρουν. Χρειάζεται εκπαίδευση και πειθαρχία. Είναι κάτι που διαρκώς εξελίσσεις, κάθε μέρα μαθαίνεις», εξηγεί ο Κώστας. Για 10 χρόνια ταξίδευε σ’ όλη την Ευρώπη και γύρισε όλα τα φεστιβάλ που σχετίζονταν με την
ενδιαφέρουσα ασχολία του! Δείχνει ιδιαίτερα αισιόδοξος για την πορεία των ζογκλερικών στη χώρα, ενώ παρατηρεί ότι πολλοί άνθρωποι επιλέγουν τα παιχνίδια του juggling για τον ελεύθερο χρόνο τους. «Στο εξωτερικό υπάρχει μια πολύ δυναμική σκηνή του juggling. Αυτή η δυναμική υπάρχει πλέον και στην Ελλάδα! Στην αρχή ήταν κάτι ξένο ακόμα και για το θέατρο. Ομως, τα τελευταία 10 χρόνια είναι ιδιαίτερα διαδεδομένο και έχει αποκτήσει καλλιτεχνική αξία. Εχει ενταχθεί στο χώρο του θεάτρου. Πέρυσι, ζογκλέρ και ακροβάτες συμμετείχαν σε παράσταση αρχαίου δράματος για πρώτη φορά, στις Ορνιθες, που πήγε στην Επίδαυρο και σκηνοθέτησε ο Σωτήρης Χατζάκης. Εγινε μια πολύ ωραία δουλειά! Στο μεταξύ, αρκετοί ηθοποιοί μαθαίνουν juggling. Τους βοηθάει στα αντανακλαστικά τους όταν βρίσκονται πάνω στη σκηνή». Θήσειο, Μοναστηράκι, Γκάζι, Πλάκα είναι τα μέρη στην Αθήνα όπου συγκεντρώνονται οι jugglers και... ξεδιπλώνουν το ταλέντο τους, δημιουργώντας ένα ισχυρό παλμό στην τέχνη του δρόμου. «Τα τελευταία χρόνια βλέπεις ζογκλέρ και στα φανάρια, στο Κέντρο της πόλης. Αυτή η γρήγορη εικόνα κάνει τους ανθρώπους να ξεχνούν για λίγο τη ρουτίνα και την καθημερινότητα. Ακόμα και στους πεζόδρομους και στις πλατείες, οι άνθρωποι βλέπουν τους performers και ξεφεύγουν από την γκριζαμάρα της πόλης. Η Αθήνα ανήκει στο χάρτη των ευρωπαϊκών
πρωτευουσών όπου συναντάς τέχνη στο δρόμο (street art)» μου λέει ο Κώστας, ο οποίος αγαπάει ιδιαίτερα το «μοίρασμα» της τέχνη τους στο δρόμο. «Στο δρόμο πρέπει να αποδείξεις ότι είσαι καλλιτέχνης. Πρέπει να πετύχεις το σεβασμό του κοινού με τις ικανότητες και την προσωπικότητά σου. Απαιτεί πολλή ενεργεία».
Í© p à© á © © ©c Ò iå Η οικονομική κρίση και το ΔΝΤ επηρέασαν και τους jugglers. Πολλοί εργάζονταν σε διάφορα events, παρουσιάσεις και παραστάσεις, που λόγω της κρίσης έχουν ατονήσει. Πάντως, υπάρχουν ζογκλέρ που ζουν αποκλειστικά από τη δραστηριότητα αυτή, βγάζοντας έναν ικανοποιητικό μισθό. Δουλεύουν σε θέατρα, κάνουν παραστάσεις και χτίζουν καριέρες... Για το τέλος της κουβέντας μας, ρωτάω τον Κώστα τι γίνεται αν κάποιο από τα κόλπα δεν πετύχει κατά τη διάρκεια μιας παράστασης. H πείρα και η θεατρικότητα είναι τα στοιχεία που επιστρατεύει, όταν κάτι πάει... στραβά και δεν λειτουργεί. «Ενα λάθος μπορεί να το γυρίσεις υπέρ σου. Πάντα θα γίνει κάποιο λάθος και θα πρέπει να το ορίσεις ως μη λάθος. Πολλές φορές μπορείς να στήσεις μια ολόκληρη παράσταση σ’ ένα λάθος»... Σκέφτομαι ότι χρειάζεται ταλέντο, ζωή, αλήθεια έτσι ώστε ένα λάθος ν’ αλλάξει πορεία και να μετατραπεί σε μη λάθος...
26
Οσοι νέοι καλλιτέχνες ενδιαφέρονται να μας «συστήσουν» τη δουλειά τους, ας επικοινωνήσουν με ένα email στο vasecgr2@yahoo.gr γράφοντας λίγα λόγια για εκείνους και τις δημιουργίες τους.
Της Βίκυς Οικονομοπούλου
30 - 7 - 10
Moυσική γεμάτη αλήθεια H Εύα Λουκάτου γεννήθηκε στη Γερμανία στις 26 Δεκεμβρίου. Το πρώτο πράγμα που κάνει όταν ξυπνάει... εξαρτάται απ’ το πώς θα ξυπνήσει... «Αν, για παράδειγμα, έχω δει ένα έντονο όνειρο, μπορεί να μου καθορίσει και τη διάθεσή μου για όλη την υπόλοιπη μέρα...», σχολιάζει. Συνήθως της αρέσει να χουζουρεύει αρκετά και χρειάζεται λίγο χρόνο δικό της προτού ξεκινήσει τη μέρα της. Το τελευταίο πράγμα που κάνει πριν κοιμηθεί είναι σταθερό και αμετάβλητο: καπνίζει ένα τσιγάρο. Της αρέσουν πολύ τα ροδάκινα, τα μάνγκο και οι φράουλες. Αγαπά πολύ τη βροχή... «με κάνει να νιώθω ένα περίεργο συναίσθημα βαθιάς ευτυχίας. Ειδικά Κυριακή, που επικρατεί αυτή η υπέροχη ηρεμία παντού, καλοκαίρι, για να μπορώ να έχω τα παράθυρα ανοιχτά και να βρέχει συνέχεια από το πρωί...», τονίζει. Χαρούμενη γίνεται όταν δεν επικρατεί κανένα άγχος στη σκέψη της και τη στιγμή της σύλληψης ενός νέου μουσικού θέματος. Τη λυπεί η προδοσία, το άγχος και η βία, σε όλες τις μορφές της. Βολτάρει στο Κέντρο, κοντά στον ιερό ναό της θεάς Αθηνάς. Πλάκα, Μοναστηράκι, Θησείο, Γκάζι, Ψυρρή, Εξάρχεια... «Αγαπώ τα ταβερνάκια με καλή παρέα και καλή ρακή, τους κινηματογράφους με άφθονο ποπ κορν, τις μουσικές σκηνές που ολοένα και περισσότερο αναδεικνύουν ενδιαφέροντα σχήματα, που σ’ αυτούς τους δύσκολους καιρούς βρίσκουν τη δύναμη να έχουν μεράκι για καλή μουσική...», συμπληρώνει η Εύα. Πάνω απ’ όλους, αγαπημένος ο Astor Piazzolla. Ακολουθούν ο Σταμάτης Κραουνάκης και οι Gotan Project.
Facebook: http://el-gr.facebook.com/eva.loukatou, myspace: http://www.myspace.com/loukatou e-mail: eva_loukatou@yahoo.gr
Η αθέατη τέχνη της πόλης
TAΣΕΙΣ
¼
εν ξέρει πώς προέκυψε η μουσική στη ζωή της. «Φαντάζομαι ότι είναι απ’ αυτά τα πράγματα που έρχονται μόνα τους, ζητώντας απαιτητικά, σαν κακομαθημένα παιδιά, να τους δώσεις σημασία και να γίνουν το επίκεντρο της ζωής σου...», σχολιάζει. Ηταν πολύ μικρή για να ανακαλέσει το συναίσθημα της δημιουργίας του πρώτου τραγουδιού... «Δεν καταλάβαινα ότι γινόταν κάτι σπουδαίο τότε. Κάθε φορά όμως που γράφω ένα τραγούδι, είναι σαν να είναι το πρώτο. Μια περίεργη συγκίνηση και ευγνωμοσύνη αισθάνομαι, που μπορώ και κινώ τα δάχτυλά μου στην κιθάρα ή το πιάνο, βγάζοντας μουσική που ταξι-
δεύει το μυαλό με εκπληκτική ταχύτητα αναμιγνύοντας τις αισθήσεις, για να δημιουργήσει στο τέλος μια μουσική συνταγή. Που ανοίγει η καρδιά, χωρίς να φοβάται μην εκτεθεί ή πληγωθεί και εκφράζει με στίχους τα συναισθήματα...», λέει η ίδια. Χαρακτηρίζει τη μουσική της... «γεμάτη αλήθεια». Πιστεύει ότι προπορεύεται η μουσική του στίχου. Η μουσική θεωρεί ότι... «εισβάλλει μέσα στο μυαλό και ερεθίζει τους πιο καλά κρυμμένους νευρώνες και σε παρασύρει σε πέλαγα ανοιχτά και σε ταξίδια ατέλειωτα...», τονίζει. Οι στίχοι έρχονται μετά. Είναι, πιστεύει, «μία υποχρεωτική προσθήκη για να μπορέσουμε να δαμάσουμε τη μουσική, στερώ-
ντας της έτσι, με την καλή έννοια, ένα μέρος της ελευθερίας της...». Στις μέρες μας θεωρεί ότι απουσιάζει η φαντασία και η τόλμη. Δεν βιοπορίζεται από την τέχνη της αλλά... «χαλάλι», λέει η Εύα. Αυτήν την περίοδο ετοιμάζει την καινούργια της δισκογραφική δουλειά με τη μουσική ομάδα της, η οποία προβλέπεται να εκδοθεί μέσα στον ερχόμενο χειμώνα. Επίσης, συμμετέχει σε μια δουλειά, αφιέρωμα στην ποιήτρια Κατερίνα Γώγου, έχοντας μελοποιήσει, ενορχηστρώσει και ερμηνεύσει το ποίημά της «Θέλω να κουβεντιάσω», που θα εκδοθεί τον ερχόμενο Οκτώβριο. Το χειμώνα θα πραγματοποιήσει live εμφανίσεις.
30 - 7 - 10
27
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
dz ¨ Ç ¨ ¨ Èj το αλλάξει -ούτε πόλεμος, ούτε αρρώστια, ούτε θάνατος- παρά μόνο η οικονομική καταστροφή. Από αυτήν υποφέρει και η οικογένεια ΧρυσολωράΑλφιέρι... Η Κατίγκω Χρυσολωρά είναι αποφασισμένη να κάνει τα πάντα, ακόμα και να θυσιάσει τη χαρισματική κόρη της. Είναι αλήθεια πως φοβόμαστε ν’ αποχωριστούμε τις ανέσεις μας και, εξαιτίας της ανασφάλειας και του πανικού που μας προκαλεί ο συγκεκριμένος φόβος, κάνουμε και όλων των ειδών τους συμβιβασμούς. Στο τέλος, συρρικνωνόμαστε σε κάτι που είναι τελείως αντίθετο από αυτό που πραγματικά είμαστε...
Í© pà © { Ò©p Ò© ©ÒÑ ¨~ â
Στην κοσμοπολίτικη Αθήνα της Μπελ Επόκ μάς «ταξιδεύει» το πολυπρόσωπο βιβλίο της Φιλομήλας Λαπατά «Η ξυπόλυτη των Αθηνών» (εκδ. Καστανιώτη). Διαβάζοντάς το, περιηγήθηκα νοερά στη «Λεωφόρο με τις γαζίες» -την Πανεπιστημίου δηλαδή- και είδα την πόλη μου με... άλλο μάτι. Με αφορμή το νέο μυθιστόρημά της, η συγγραφέας μάς «συστήνει» τους ήρωές της, μιλά για το πεπρωμένο, για τη διαχείριση του θυμού, αλλά και για την Αθήνα του «χθες» και του «σήμερα».
Ποια τα ερεθίσματα και οι αφορμές για να γράψετε την «Ξυπόλυτη των Αθηνών» και γιατί επιλέξατε να τοποθετήσετε την ιστορία σας στην Αθήνα των αρχών του 20ού αιώνα; Και στα τέσσερα προηγούμενα μυθιστορήματά μου, πίσω από την ιστορία των ηρώων υπάρχει πάντα η «με-
â ©Ô ¡p{á ©Ï Ò
Θα μπορούσατε να μας περιγράψετε την ιστορία του νέου σας μυθιστορήματος με λίγες λέξεις; Η κεντρική ηρωίδα μου αναγκάζεται να παντρευτεί έναν ταπεινής καταγωγής Ζακυνθινό, αλλά ζάπλουτο, τον οποίο αποστρέφεται, για να σώσει την οικογένειά της από την οικονομική καταστροφή. Γεμάτη θυμό και πείσμα, αναμετριέται με τις συμβάσεις της εποχής και με τα αυστηρά ήθη που οριοθετούν το ρόλο της μέσα στην οικογένειά της, αλλά και στην κοινωνία της Αθήνας του 1902. Στην πορεία αντιλαμβάνεται πως ενώ ο θυμός είναι υγεία, η οργή και το πείσμα διασφαλίζουν να μην αλλάξει κανένα κακώς κείμενο στη ζωή της...
Τι ρόλο παίζει στην πορεία μας το πεπρωμένο; Θα σας απαντήσω με μια φράση την οποία συνήθιζε να λέει ο πατέρας μου: η ζωή κόβει την τράπουλα και το περιβάλλον μοιράζει τα χαρτιά... Δεν ελέγχεται η ζωή. Πάντα, όμως, έχουμε την επιλογή να δώσουμε όποιο νόημα θέλουμε σ’ αυτά που μας συμβαίνουν, να δώσουμε δηλαδή όποιο νόημα θέλουμε στη ζωή μας, και αυτή είναι και η μοναδική μας ελευθερία.
λέτη» κάποιου θέματος που με απασχολούσε. Βλέπετε, το γράψιμο ενός βιβλίου είναι ένα ταξίδι πολύ προσωπικό. Το ίδιο συνέβη και με την «Ξυπόλυτη των Αθηνών». Το θέμα που με προβλημάτιζε εκείνη την περίοδο, ήταν ο θυμός, η οργή και το πείσμα και πώς μπορούμε να εκφράσουμε το θυμό μας με τρόπο, που δεν θα μας κάνει να νιώθουμε αβοήθητοι και αδύναμοι, ή, όταν είμαστε θυμωμένοι, πώς μπορούμε να εκφράσουμε καθαρά τη θέση μας, δίχως να γινόμαστε αμυντικοί ή επιθετικοί... Θέλοντας, λοιπόν, ν’ αναλύσω το επίμαχο θέμα (για να το κατανοήσω η ίδια καλύτερα), και έχοντας στο νου να γράψω ένα ακόμα ιστορικό μυθιστόρημα, έπλασα την ιστορία της ηρωίδας μου, τοποθετώντας την στην ιστορική περίοδο της «χρυσής εποχής» της Αθήνας μας. Η Μπελ Επόκ
(1890-1910), περίοδος για την οποία λίγα έχουν γραφεί, με συναρπάζει. Την ανακάλυψα σιγά-σιγά, ψάχνοντας ιστορικά αρχεία, παίρνοντας συνεντεύξεις από παλιές αθηναϊκές οικογένειες και διαβάζοντας όλη τη βιβλιογραφία του δημοσιογράφου κ. Γιάννη Καιροφύλα, μαζί με άλλα επιστημονικά βιβλία της εποχής, τα οποία με βοήθησαν ν’ αναπαραστήσω λεπτομερώς την Αθήνα των αρχών του 20ού αιώνα. Η οικογένεια Χρυσολωρά-Αλφιέρι πέρασε από την ακμή στην παρακμή. Ο τρόπος ζωής και οι «ανάγκες» μας είναι πλασματικές; Πόσο φοβούνται οι άνθρωποι να αποχωριστούν τις «ανέσεις» τους; Στην Αθήνα του 1902, το κοινωνικό επίπεδο ήταν μόνιμο. Γεννιόσουν σ’ αυτό και τίποτα δεν είχε τη δύναμη να
Το μυθιστόρημα μάς ξεναγεί στην «πόλη των πόνων». Γιατί χαρακτηρίζετε έτσι την Αθήνα; Πώς θα την χαρακτηρίζατε σήμερα; Ετσι ακριβώς θα τη χαρακτήριζα και σήμερα: «Αθήνα, πόλη των πόνων»... Δυστυχώς η ιστορία επαναλαμβάνεται κατά εποχές, με κορυφαία στιγμή το σήμερα... Αν οι ήρωές σας ζούσαν στην Αθήνα του 2010 πώς θα αντιδρούσαν; Αν οι ήρωές μου ζούσαν στην Αθήνα του 2010, πιστεύω πως οι περισσότεροι θα αντιδρούσαν διαφορετικά. Η πίεση της οικογένειας πάνω στα μέλη της, αν υπήρχε, θα ήταν περισσότερο «υπόγεια» και «καλυμμένη». Η Λάουρα Αλφιέρι θα ήταν μια ανεξάρτητη Αθηναία και ίσως διάλεγε ν’ αντισταθεί σε ένα γάμο από συμφέρον με κάποιον τον οποίο θα αποστρεφόταν. Ισως να είχε ήδη φύγει από το πατρικό της σπίτι για να ζήσει μόνη της... Οι ήρωές μου θα προβληματίζονταν για το δικό τους ρόλο, όχι ως θύματα διαφόρων καταστάσεων, αλλά ως ενεργητικοί παίκτες σε αλληλοεπιδράσεις που επαναλαμβάνονται. Η ανασφάλεια, όμως, και ο τρόμος της οικονομικής καταστροφής και των συνεπειών της πιστεύω πως θα παρέμεναν σε όλες τις εποχές τα ίδια.
ΨΥΧΑΓΩΓΙΑ
Μ Å Û Η Βασιλική τις τελευταίες δύο ημέρες «ποστάρει» Δημήτρη Παπαδημητρίου. Μουσικές μπροστά στο καλοκαίρι μου. Στα πλοία, στην αναμονή, στην αλμύρα, στα χείλη σου, κάποια θα με χωρέσει. Φεύγω για Μονεμβασιά, 1993. Η «Αναστασία» τρέχει στο υπέροχο κάστρο με «κορμί κι ορμή μυστήριο» και «στ’ αλμυρά μας λόγια και τα κύματα... το γιατί - χαρτί τετράγωνο...». Να ’μαι χρόνια μετά, μέσα στο κάστρο, καλοκαίρι, να ακούω τα βήματα του Χατζησάββα να ψάχνει τον «Ερωτα στο σπήλαιο». Και -τι περίεργο;- ο συνθέτης αυτός να καταφέρνει να γράφει νότες και να ακούς βήματα. Κύματα. Κλάματα και γέλια. Αλωνίζω τις θάλασσες...«το πέλαγο φιλούσε τη στεριά, παρηγοριά μου εσύ και ταίρι… κράτα Παναγιά μου το τιμόνι μου...», με ξεσηκώνει η Ελευθερία με τη δροσιά της και θαλασσινά φιλιά. Το μόνο που θέλω είναι να σε δώ. Να μ’ αναζητάς. Με έρωτα βαρύ. Ευτυχώς... «καμιά φορά ξεχνιέμαι αλλιώς κι απ’ όλους κρύβομαι...» και το χθες γίνεται αθάνατο. Φεύγω για τα Κύθηρα, 1994. Ο Νινιός κάνει βόλτες στην παραλία, εγκλωβισμένος σε πάθη και διλήμματα... «μια σαΐτα στου καημού την πλάτη...» η στάχτη, κοίτα-κοίτα για να μη φοβάσαι τη φωτιά. Στους βράχους των Κυθήρων «...του άπιαστου η ψευτιά...» και μια καρδιά που νομίζει «...πως μισεί ό,τι αγάπαει κι ότι φοβάται να βρει...». Βιολιά, άφθονο κρασί «εμείς οι δυο κι οι φόβοι...» κι όσα σου δίνω έναντι στα «πρέπει» μου. Η Κυριακή που ξυπνάω και μου γελάς. «Η λογική μου κι η τρέλα μου». Η χορδή μου. Το κατακόκκινο τραγούδι της ζωής μου αδυναμία... «Ο,τι κι αν γίνει, ό,τι κι αν είναι αυτό, καλή καρδιά πες μάτια μου, πες το και γραφτό...», τώρα ξεσπάει φωτιά σε ξύλινα βράχια. Η Χαρούλα γίνεται ζεστό σπίρτο, κάθε φορά που ακουμπάει τη φωνή της στη μουσική του Παπαδημητρίου. «Ο,τι κι αν λέμε, κόντρα στην αντοχή...», τον άνθρωπο η γύμνια τον ντύνει. Φεύγω για Χανιά, 1996. Η Μπαζάκα στα σοκάκια της Κρήτης και ένας «Απών» σύντροφος. Συγκλονιστική μουσική, σαν απόηχος μαντινάδων. Η φυγή του Σήφη. Μελαγχολία, δύναμη και η απουσία δυνατότερη από την παρουσία. Μουσική ευλογημένη, μπουζούκια της κάθαρσης. Ετοιμάζομαι για το επόμενο ταξίδι. Α, ρε καρδιά... «Τελικά η ζωή τρία γράμματα...».
INFO t yÄx{x{t Ä { {y {y {ÄɓÄ{x ÄɓÄ Ä |{y{ Ä Ä { j ½ ¬ Àj ±¸Ài ©¸ r
vr Ài ± Ài ± À¹ ¸ ± Às± À¼ ½ r »¸À ¸ ¬ ¸À À± Ài ¸ ¸ ±¸ À À²³ À ¸À À À Às¸À À À ¬ ¸Àr
Àm ± ¸À Àm ± ¸ À Àt À ½ À Àt À À¸ À ±
ÀtÀ ¸ ½ À Àn ¸ ½ ¸ ¸
30 - 7 - 10 Γράφει η©Éà ¨Ó o z ã
Ô ©p Ò© ©{ © p á © © Ò © ä
yà« Ü« á Ü« Ü«LO «ç « Ü«ß Ü« Ü à
28
Σε πρόσφατη δήλωσή του ο Γιώργος Σταυριανός, με αφορμή το νέο του δίσκο, είπε: «Ολοι, σχεδόν, παραμένουν στην πρώτη μου δουλειά, ότι είναι αξεπέραστη και άλλα παρόμοια. Εχω κάνει πολύ καλύτερες δουλειές από τότε, απλώς η ‘Ερημη πόλη’ ήταν η πρώτη μου δουλειά και θέλουν -επειδή συνήθως οι επόμενες δουλειές δεν είναι ισάξιες της πρώτης- να παραμείνω κι εγώ στην κατηγορία αυτή. Εγώ δεν παραμένω! Εχω κάνει σημαντικότερες δουλειές, αλλά δεν θέλουν να ξεφύγω απ’ τον κανόνα. Από τότε όμως εγώ εξελίχθηκα, έχω κάνει προόδους στη δομή της δουλειάς και αυτό δεν μπορούν να το χωνέψουν εύκολα…». Και έχει απόλυτο δίκιο. Γιατί ισάξιες ή μη, οι μεταγενέστερες δουλειές ενός καλλιτέχνη είναι η όποια εξέλιξή του. Ποιος ο λόγος όμως ο Παντελής Θαλασσινός -που αγαπώ κι εγώνα ερμηνεύσει τον «Καημό της φυσαρμόνικας», μετά την αξεπέραστη ερμηνεία της Μαρίας Δημητριάδη, στη νέα δουλειά του Γιώργου Σταυριανού; «Το ήθελε ο Παντελής εδώ και πάρα πολλά χρόνια και όταν τέθηκε θέμα συνεργασίας, μου είπε ‘θέλω αυτό το τραγούδι’!. Δεν του αρνήθηκα…», σχολιάζει ο ίδιος. Αυτό το επιχείρημα είναι λίγο. Η υπέροχη Μαρία Δημητριάδη όμως… http://www.youtube.com/watch?v=lQQOh9uW 7Kg&feature=player_embedded
c © ¡ á © ß i Επειτα από επτά χρόνια απουσίας από το δισκογραφικό «γίγνεσθαι», ο Πέτρος Δουρδουμπάκης επιστρέφει μ’ ένα νέο δίσκο, δέκα γυναικείες φωνές σε νέα τραγούδια, αλλά και επανεκτελέσεις παλαιοτέρων τραγουδιών του. Στο «10 γυναικείες φωνές» υπάρχει επίσης μια διασκευή του Δημ. Ισσαρη και του Βασ. Κουμεντάκου στις αγαπημένες «Τυφλές ελπίδες». Οι κυρίες που συμμετέχουν στο δίσκο είναι οι: Μελίνα Κανά, Χριστίνα Μαραγκόζη, Ελένη Πέτα, Ειρήνη Χαρίδου, Ειρήνη Τουμπάκη, Ειρήνη Σγουρίδου, Αγορίτσα Πόζιου, Ειρήνη Νικολάου, Δήμητρα Σταθοπούλου. Τέλος, η Μαρίκα Μιλτιάδη-Δουρδουμπάκη, μητέρα του Πέτρου Δουρδουμπάκη, συμμετέχει στιχουργικά σε δύο τραγούδια και ερμηνευτικά μαζί με το συνθέτη στο «Φθινόπωρο», που το ακούμε εδώ για μια πρώτη ακρόαση: http://www. youtube.com/watch?v=WJfDI0_JhOA&feature=player_embedded
%QDDCNL©NE©2ODDBG
Πρωτοεμφανίστηκαν το 2004. Διένειμαν το πρώτο lp τους δωρεάν. Διακρίθηκαν στο Φεστιβάλ Τραγουδιού Θεσσαλονίκης. Εδωσαν live σε όλη την Ελλάδα και παρουσίασαν στο θέατρο του Ηλιου τη μουσική της παράστασης «Οι αρχάγγελοι δεν παίζουν φλίπερ». Συνεργάστηκαν με τη Δήμητρα Γαλάνη στη διασκευή του «Απόψε πουθενά». Συνδυάζουν programming με μουσικά όργανα, μελωδίες με scratches, φυσικούς ήχους με samples. Οι Freedom of Speech είναι οι: Γιώργος Ταϊφάκος, dj Sun-Θοδωρής Παναγόπουλος, Utopia-Κωνσταντίνα Φόρου, GossΓιώργος Μαστραντώνης, Αιμίλιος Τζήρος και Origin K-Κωνσταντίνος Πισιμίσης. Μόλις κυκλοφόρησαν από την Panvox-Lyra το καινούργιο τους lp «Σ’ άλλη χώρα» και... «περιέχει δώδεκα κομμάτια, που το καθένα σου δίνει και από κάτι. Στο τέλος, παίρνεις μια ολοκληρωμένη εικόνα του ‘παζλ’ που λέγεται Freedom of Speech», σχολιάζουν. www.freedomofspeech.gr
30 - 7 - 10
ΕΞΟΔΟΣ
29
Ë{ pß ©ÒÑ ¨~ ã
Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου, Αργολίδα, τηλ. 210-3272000. Εισιτήριο από 10 έως και 50 ευρώ.
Ê Û
ô Û Την άδικη διανομή του πλούτου, τις κοινωνικές ανισότητες αλλά και την έκπτωση των ανθρώπινων αξιών διακωμωδεί ο Αριστοφάνης, στο τελευταίο από τα σωζόμενα έργα του. Το έργο «Πλούτος - Πενίας Θρίαμβος» επέλεξε ν’ ανεβάσει αυτό το καλοκαίρι το Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν», σε συνεργασία με το ΔΗΠΕΘΕ Βόλου. Τη σκηνοθεσία υπογράφει ο Διαγόρας Χρονόπουλος, ενώ τον Πλούτο και την Πενία υποδύονται ο Δημήτρης Λιγνάδης και η Κάτια Γέρου, αντίστοιχα. Η παράσταση κάνει «στάση» στην Επίδαυρο στις 13 και 14 Αυγούστου.
Ä n Ú ôn Ü Ενα ακόμη κίνητρο για να μην αποχωριστούμε το κλεινόν άστυ τον Αύγουστο είναι η έλευση του Serj Tankian. Ο frontman των System of A Down θα δώσει μια άκρως αντισυμβατική συναυλία στις 17 Αυγούστου στο TerraVibe Park. Θα τον απολαύσουμε σε τραγούδια που αγαπήσαμε για τον πολιτικοποιημένο τους χαρακτήρα, τόσο από τα albums του συγκροτήματος, όσο και από το προσωπικό του cd, “Elect the Dead”. Μαζί του θα έχει και οκταμελή κλασική ορχήστρα. TerraVibe Park, 37ο χιλιόμετρο εθνικής οδού Αθηνών Λαμίας, Μαλακάσα, τηλ. 210-8820426. Εισιτήριο: 25 ευρώ.
Ä n
ôÊÜ Μέχρι και τέλη Αυγούστου θα είναι ανοιχτή για το κοινό η έκθεση «Ζιζή Μακρή / Κίνα ’56», που φιλοξενείται στο Μουσείο Μπενάκη. Ο επισκέπτης θα έχει την ευκαιρία να δει την πλήρη σειρά των έργων (χαρακτικά και παστέλ) της διεθνώς αναγνωρισμένης καλλιτέχνιδος με θέμα την Κίνα. Η έκθεση συνοδεύεται από έκδοση που περιλαμβάνει τα σχέδια, τα χαρακτικά και παστέλ, αλλά και τις χειρόγραφες σημειώσεις της, αποτείοντας έτσι φόρο τιμής στην καλλιτέχνιδα που με τόσο πάθος υπηρετεί την τέχνη της μέχρι σήμερα. Μουσείο Μπενάκη, Κουμπάρη 1, τηλ. 210-3671000.
Ghost House, Λεπενιώτου 26, τηλ. 210-3236431. Είσοδος: 10 ευρώ (με ποτό).
Äy Û ô Ü Το Ghost House κλείνει για καλοκαίρι με ένα μεγάλο party, το Σάββατο 31 Ιουλίου, με το Βαγγέλη Ασημάκη και πολλούς εκλεκτούς καλεσμένους. Ο Βαγγέλης Ασημάκης, με την προσωπική του δουλειά «Οπου και αν πήγα», θα βρεθεί στη σκηνή με το Γιάννη Ζουγανέλη, για μεγάλες δόσεις γέλιου και τραγουδιού. Για όσους δεν βρίσκονται στην Αθήνα θα μεταδοθεί ζωντανά www.livestream.com/ ghosthouselive.
Ä Í ôy ôb h Αν πάλι η ζέστη σας έχει ζαβλακώσει ή για οποιονδήποτε λόγο δεν θέλετε να αποχωριστείτε το μπαλκόνι ή τον καναπέ σας, ένα dvd που θα σας φτιάξει τη διάθεση είναι ό,τι πρέπει. Και επειδή κάποιες φορές ενστερνίζομαι τη φράση «ο επιμένων ελληνικά», σας προτείνω την καινούργια ταινία του Ρένου Χαραλαμπίδη «4 μαύρα κουστούμια». Κεντρικοί ήρωες, τέσσερις χρεοκοπημένοι νεκροθάφτες, οι οποίοι, προκειμένου να... πιάσουν την καλή, πραγματοποιούν την τελευταία επιθυμία αποθανόντα Ελληνα της αλλοδαπής... Κυκλοφορεί ήδη σε dvd από την Audio Visual.
Ë ô y Í ô ô Ü
Μικρές ιστορίες των τριών έως πέντε λεπτών, με νόημα και γνώση από ταξίδια εντός και εκτός Ελλάδας... Αυτό προσφέρει στον αναγνώστη η Ρούλα Κακλαμανάκη, μέσα από το βιβλίο της «Από λέξη σε λέξη. ΤΟΠΟΙ» (εκδ. Νέδα). Πρόκειται για ένα ανάγνωσμα μικρού μεγέθους και λιγοστού βάρους, κατάλληλο για να χωρά άνετα στις τσάντες και να μην κουράζει. Η συγγραφέας κάνει ένα «διάλογο» διαρκείας με τη φύση, τον πολιτισμό, τα κρυφά αξιοθέατα των πόλεων και τις ανάλογες προεκτάσεις στην αίσθηση και την αισθητική των πραγμάτων. Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Νέδα στην τιμή των 10 ευρώ.
30
ΕΞΟΔΟΣ
Ευριπίδειο Θέατρο Ρεματιάς, πεζόδρομος Προφήτη Ηλία, Χαλάνδρι, τηλ. 210-6897459. Εισιτήριο: 10 (φοιτητικό) και 15 ευρώ.
Ñ Ý ô ß Η Βουσκοπούλα ή Βούλα μπορεί να είναι η Βουλή και οι 300 αγαπητικοί, οι ανάλογοι βουλευτές που ερωτοτροπούν μαζί της. Μπορεί να είναι η εγκαταλελειμμένη από τον άνδρα της γυναίκα που την ποθούν 300 τσελιγκάδες... Την επιθεώρηση «Οι αγαπητικοί της Βοσκοπούλας» παρουσιάζει στο ΔΗΠΕΘΕ Λάρισας στις 3 και 4 Αυγούστου στο Θέατρο Ρεματιάς. Τη σκηνοθεσία υπογράφει ο Κ. Τσιάνος, ενώ κείμενα έγραψαν μεταξύ άλλων οι: Λ. Λαζόπουλος, Μ. Ρέππας, Θ. Παπαθανασίου.
Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κέδρος, στην τιμή των 14 ευρώ.
30 - 7 - 10
ô Íô
Πέρασε τόσος καιρός και δεν έχετε επισκεφτεί το Νέο Μουσείο Ακρόπολης; Ντροπή! Από την άλλη, σας καταλαβαίνω, καθώς πολλές φορές ό,τι είναι δίπλα μας το αφήνουμε για... αργότερα. Οπως και να έχει, είτε έχετε πάει, είτε όχι, μια βόλτα μέχρι εκεί είναι ό,τι πρέπει. Περπατήστε το, θαυμάστε την κληρονομιά μας και κάν’τε και μια στάση στον πρώτο για καφεδάκι ή στο δεύτερο για φαγητό. Ειδικά από το εστιατόριο, η θέα είναι μαγευτική. Το ίδιο και τα εδέσματα...
Νέο Μουσείο Ακρόπολης, Διονυσίου Αρεοπαγίτου, τηλ. 210-9000900. Είσοδος: 5 ευρώ.
}Ú ôn Íôn Û Οπλιστείτε με καλή διάθεση, άνετα παπούτσια και ανεβείτε σήμερα στο Αττικό Αλσος. Εκεί θα σας περιμένουν ο Λεωνίδας Μπαλάφας και ο Πάνος Μουζουράκης. Οι δύο performer θα επιδιώξουν να μας στροβιλίσουν με χιούμορ, δυναμισμό και ειλικρίνεια, σε μια μεγάλη γιορτή γεμάτη από τα τραγούδια τους, αλλά και κομμάτια που αγαπούν. Μαζί τους, οι Ωρίωνες.
bÇÝ hô Ü Καλοκαίρι χωρίς ένα τουλάχιστον βιβλίο, δεν... παλεύεται. Μια καλή πρόταση για τους αθεράπευτα ρομαντικούς κατοίκους της πόλης μας είναι το νέο βιβλίο του Κώστα Μποσταντζόγλου «Σκυλίσιες Μέρες» (εκδ. Κέδρος). Σ’ αυτό θα βρείτε απολυμένους μεσήλικες, πόρνες από καλές οικογένειας, κοτσύφια που αναζητούν ταίρι στη Συγγρού, αχόρταγα golden boys, μα πάνω απ’ όλα ιστορίες ζόρικες, κυνικές και τρυφερές για όλους όσοι μια ζωή το «παλεύουν».
Θέατρο Αττικού Αλσους, οδός Καρπενησιώτη (περιφερειακός Γαλατσίου), τηλ. 1595. Εισιτήριο: 5 ευρώ.
Ë ô Í ô § Η Χάρις Αλεξίου με τη Μάρθα Φριντζήλα «οργώνουν» όλη την Ελλάδα αυτό το καλοκαίρι, έχοντας στις... αποσκευές τους ρυθμούς, μελωδίες και ήχους από την παράδοση, το λαϊκό τραγούδι, αλλά και την ευρωπαϊκή μουσική. Την παρέα συμπληρώνει η Λίνα Νικολακοπούλου, που με τις ιδέες της δημιουργεί μια ευχάριστα απρόβλεπτη μουσική διαδρομή. Οι δύο ερμηνεύτριες κάνουν μια στάση αύριο στο Λαύριο. Τεχνολογικό Πολιτιστικό Πάρκο Λαυρίου, λεωφόρος Αθηνών - Λαυρίου, τηλ. 22920-25316. Εισιτήριο: 15 (φοιτητικό) και 20 ευρώ.
Í
ô yÜ Αναλογιστήκατε ποτέ ποιος είναι πραγματικά άξιος και ικανός για μια θέση απόλυτης εξουσίας; Στο παραπάνω ερώτημα προσπαθεί ν’ απαντήσει η ομάδα Dramaholics, μέσα από την παράστασή της «Θεός... φυλάξου». Κεντρικοί ήρωες, οι δύο επικρατέστεροι για μια «παραδεισένια» αγγελία. Και οι δύο διαθέτουν τα τυπικά προσόντα, ωστόσο είναι ελάχιστα προετοιμασμένοι γι’ αυτά που θ' ακολουθήσουν... Σήμερα και αύριο στο θέατρο Επί Κολωνώ, στο πλαίσιο του “Off- off Festival”. Θέατρο Επί Κολωνώ, Ναυπλίου 12, τηλ. 210-5138067. Εισιτήριο: 5 ευρώ.
30 - 7 - 10
ΕΠΙΛΟΓΕΣ
31
À ³ ÀLIVEÀ± À\{© Ä § £Ä¯« b
Νίκος Πορτοκάλογλου παρέα με το Νίκο Ζιώγαλα και το Μανώλη Φάμελλο παρουρουσίασαν τον περασμένο χειμώνα στη σκηνή του «Σταυρού του Νότου» ένα επιτυχηυχημένο πρόγραμμα γεμάτο αγαπημένα τραγούδια, με κυρίαρχο στοιχείο την παρεΐρεΐστικη αλλά και γιορτινή ατμόσφαιρα. Η μουσική συνάντηση αυτών των τριών σηRA μαντικών τραγουδοποιών ηχογραφήθηκε και κυκλοφορεί σε διπλό δίσκο από τη LYRA με τίτλο «Απόψε είναι ωραία», από το ομώνυμο κομμάτι που έγραψε ο Νίκος Πορτοκάλολογλου ειδικά για τη συνεργασία αυτή: «Απόψε είναι ωραία που παίζουμε παρέα, δύο Νιμε κολάδες κι ένας Μανώλης στη φωτεινή πλευρά της πόλης, σαν Δον-Κιχώτες ψάχνουμε υμύλους, με λίγη βοήθεια απ’ τους φίλους...». Τους συνοδεύει μία εξαιρετική ομάδα μουσικών, ενώ στα φωνητικά είναι η Λιάνα Παπαλέξη. Αξίζει να σημειωθεί ότι εκτός από το Νίκο Πορτοκάλογλου, ο οποίος έχει στη δισκογρααφία του δύο live δίσκους (ο ένας με τους Φατμέ), για το Νίκο Ζιώγαλα και το Μανώλη η Φάμελλο είναι η πρώτη φορά. Η ζωντανή αυτή ηχογράφηση πραγματικά άξιζε να απο-τυπωθεί, για να έχουμε έτσι την ευκαιρία να απολαμβάνουμε την επιτυχημένη αυτή συνεργασία, ακούγοντας αγαπημένα κομμάτια σε ενδιαφέρουσες εκτελέσεις, με τα περισσότερα από αυτά να τα ερμηνεύουν ανά δύο ή και οι τρεις μαζί. Η εναλλαγή ή και κάποιες φορές το «μπλέξιμο» των φωνών κάνουν τα τραγούδια να ακούγονται μοναδικά. Θα ακούσετε, λοιπόν, αγαπημένα τραγούδια, όπως τα: «Πες το κι έγινε», «Θα σου φανερωθώ», «Τα καράβια μου καίω», «Χαρταετός», «Ρίσκο», «Σταρ του σινεμά», «Δίψα», «Η ευτυχία είναι αυτό», «Μην υποκρίνεσαι», «Μετρώ τα κύματα», «Ενα μεγάλο φωτεινό καλοκαίρι», «Βασιλική», «Να με προσέχεις», «Πέρασε η μπόρα», «Γίνε κομμάτια», «Βαλκανιζατέρ», «Πάρε με απόψε, πάρε με», «Θάλασσά μου σκοτεινή», «Γαλάζια μυστικά», «Ο,τι δεν σε σκοτώνει», «Κλείνω κι έρχομαι». Η ερμηνεία του Νίκου Ζιώγαλα στο παραδοσιακό «Πέρδικα» είναι εξαιρετική, ενώ έχουμε την ευκαιρία να απολαύσουμε το Νίκο Πορτοκάλογλου να ερμηνεύει ο ίδιος το «Δεν είναι αργά», που πρώτη ερμήνευσε η Ανδριάνα Μπάμπαλη στο δίσκο του «Μπραζιλέρο». © p â{ ¡
À ³ ÀLIVEÀ± À¯§Ä\{¦±¢i£¬ª§b
ι Αλχημιστές σχηματίστηκαν από μια παρέα φίλων το 2001, με βασικό τους χαρακτηριστικό τη διάθεση για πειραματισμούς και το «πάντρεμα» διαφορετικών μουσικών ειδών, στην αρχή διασκευάζοντας γνωστά τραγούδια και στη συνέχεια πάνω σε δικές τους ιδέες. Στη δισκογραφία έκαναν είσοδο πριν πρι από δύο χρόνια με τον καλύτερο τρόπο, με το δίσκο «Καύτρα», σε μουσική και στίχους σχεδόν σε όλα τα κομμάτια του αξέχαστου Σταμάτη Μεσημέρη. Ενας δίσκος που κέντρισε το ενδιαφέρον πολλών ακροατών (και του γράφοντα φυσικά) δίσκο για το λόγο ακριβώς που προανέφερα: μουσικοί πειραματισμοί, πρωτότυποι συνδυασμοί, περίεργες «αλχημείες» και ροκ ρυθμοί με το... μπουζούκι να πρωταγωδυασ νιστε νιστεί. Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και η καινούργια τους δισκογραφική δουλειά που τιτλοφορείται «Ολα γυρίζουν» και κυκλοφορεί από την LEGEND, με τους ίδιους ανανεωμένους, με διάθεση για νέους πειραματισμούς και τραγούδια γεμάίδιου τα κκέφι και ρυθμό. Περιλαμβάνει έντεκα τραγούδια, με τους ίδιους αυτή τη φορά να έέχουν γράψει τη μουσική και τους στίχους στα περισσότερα. Το «Ετσι απλά» του Σταμάτη Μεσημέρη είναι από τον πρώτο δίσκο και (άγνωστο γιατί, τιμής ένεκ νεκεν μήπως για τον πρόωρα χαμένο δημιουργό;) το επανεκτέλεσαν και το συμπ μπεριέλαβαν και στο νέο δίσκο. Το «Μακριά από μας» είναι σε στίχους επίσης του Σταμάτη Μεσημέρη, ενώ από ένα στίχο έγραψαν η Ελένη Τζιαμουράνη και η Ντέπυ Χατζηκαμπάνη. Τη μουσική του «Λόγια φιλικά» έγραψε ο Βασίλης Γαβρ βριηλίδης και οι Αλχημιστές το ερμηνεύουν μαζί με τον Βασίλη Καρρά σε μια σ συμμετοχή-έκπληξη. Ακόμη, διασκεύασαν το γνωστό παραδοσιακό «Δε σε θέλλω πια», με το οποίο αρχίζει ο δίσκος, μια ομολογουμένως πρωτότυπη διασ σκευή που μου άρεσε πολύ. Ξεχώρισα ακόμη τα «Μακριά από μας», «Βήματα» ((μια υπέροχη μπαλάντα με πιάνο και βιολί), «Ονειρο μιας Τρίτης», «Ο,τι χρωσ στούσες», «Ολα γυρίζουν» και «Λόγια φιλικά». Και φυσικά ξεχωριστή θέση έχει η επενεκτέλεση του «Ετσι απλά» του Σταμάτη Μεσημέρη. Αλχημιστές είναι οι: Βασίλης Παγώνης (φωνή, κιθάρα), Βάιος Χριστοδούλου (πλήκτρα), Βασίλης Δημούδης (μπουζούκι), Χρήστος Δαλιάνης (βιολί, βιόλα) και Γιώργος Βίνιος (μπάσο). ©
32
ΨΥΧΑΓΩΓΙΑ
30 - 7 - 10
¶ ¨Å Ñ k¨µ È .©Ð ©Ï â ©p Ò© ©Ê ¨× â
Το όνομά του είναι ταυτισμένο με τον πλούτο της κρητικής μουσικής. Αυθεντικός και δυναμικός, με λόγια μετρημένα και σταράτα, ο Μανώλης Κονταρός διαθέτει μια σπάνια λεβεντιά. Διαθέτει όμως κι ένα σπάνιο μέταλλο φωνής. Εχει το χάρισμα να ξεσηκώνει με την ερμηνεία των ριζίτικων παραδοσιακών τραγουδιών του τις καρδιές μικρών και μεγάλων, παρασέρνοντάς τους σε έναν ατέλειωτο μεθυστικό χορό, μεταφέροντάς τους τον παλμό της ζωντάνιας και όρεξης για ζωή! Είναι πράγματι ένας μοναδικός δεξιοτέχνης στο λαούτο -κι όχι μόνο... Ποιό είναι το βασικό χαρακτηριστικό της νέα σας δουλειάς; Η νέα μου δουλειά περιέχει δύο νέα κομμάτια: το ένα, που έχει δώσει και τον τίτλο στο cd, είναι «Τα μεθυσμένα σ’ αγαπώ» και το άλλο το «Είσαι η ζωή μου». Το υπόλοιπο cd περιέχει ένα μέρος του προγράμματος που παρουσιάζουμε εγώ με τους συνεργάτες μου κάθε βράδυ, στα γλέντια του καλοκαιριού: παραδοσιακά ριζίτικα, χορευτικά συρτά και καλαματιανά τραγούδια. Ποιο στοιχείο το διαφοροποιεί από τις προηγούμενες δουλειές σας; Τα τέσσερα ριζίτικα τραγούδια που περιλαμβάνει, τα οποία είναι τραγουδισμένα με το παλιό χανιώτικο παραδοσιακό ύφος. Αλήθεια, ποιο γεγονός των παιδικών-εφηβικών σας χρόνων στάθηκε σταθμός στη ζωή σας για να ασχοληθείτε επαγγελματικά με το παραδοσιακό, ριζίτικο κρητικό τραγούδι; Θεωρώ πως η οικογένειά μου είναι μια πολύ φιλόξενη οικογένεια, που τηρεί πιστά τα ήθη και έθιμα της Κρήτης. Ο πατέρας μου, άλλωστε, είναι βαθιά γνώστης του ριζίτικου κρητικού τραγουδιού. Αρχικά, λοιπόν, προέκυψε σε μένα η αγάπη για το τραγούδι και μετά ήρθε η επιθυμία μου για επαγγελματική ενασχόληση με αυτό. Οι γονείς σας ήταν σύμμαχοι σε αυτή σας την απόφαση; Η αλήθεια είναι πως στην αρχή έφεραν αρκετές αντιρρήσεις, γιατί ήθελα να με δουν δημόσιο υπάλληλο. Διορίστηκα μάλιστα και στα ΕΛΤΑ, ως μόνιμος υπάλληλος. Υπερίσχυσε η αγάπη μου, όμως, για το τραγούδι. Προτίμησα να βάλω στόχους στη
ζωή μου μέσα από το τραγούδι, που υπεραγάπησα και υπεραγαπώ!
πογοητεύουν οι άνθρωποι που ξεχνούν εύκολα και οι αγνώμονες.
Μετανιώσατε που αφήσατε μια μόνιμη θέση στο Ταχυδρομείο του Ρεθύμνου για να ακολουθήσετε το όνειρό σας; Παρ’ όλο που έχω περάσει πολύ δύσκολα και είναι πολύ δύσκολη και απαιτητική η νύχτα, νιώθω ευτυχής, γιατί πιστεύω πως τη βαδίζω αξιοπρεπώς.
Κατά τη γνώμη σας ποια είναι η αιτία της ταραχώδους πολιτικής ζωής του τόπου μας; Αναμφισβήτητα είναι παγκόσμιο το φαινόμενο της κρίσης, τόσο της οικονομικής, όσο και της πολιτικής ζωής των κρατών. Στον τόπο μας, στην Ελλάδα, νομίζω πως είναι κακομαθημένοι αυτοί που μας διοικούν κι έτσι γινόμαστε κι εμείς κακομαθημένοι.
Πώς μπορεί, κατά τη γνώμη σας, να διαφυλαχτεί το παραδοσιακό κρητικό τραγούδι; Με την αγάπη και το σεβασμό για τον τόπο μας! Οι νέοι πιστεύετε πως το αγαπούν; Βεβαίως! Η παραδοσιακή μουσική είναι σαν τη ρίζα ενός δέντρου: όταν αυτή είναι δυνατή, ολόκληρο το δέντρο γίνεται μεγάλο και καρποφορεί. Τι σας δίνει χαρά στην καθημερινότητά σας και τι σας γεμίζει με απογοήτευση; Χαρά μεγάλη αντλώ καθημερινά από την οικογένειά μου, τα τέσσερα παιδιά και την γυναίκα μου. Με α-
Πείτε μου μια μαντινάδα που σας αντιπροσωπεύει στη ζωή. «Η ομορφιά στον άνθρωπο δεν είν’ η ομορφιά του, είναι ό,τι αισθάνεται για τς άλλους η καρδιά του!». Τι είναι για εσάς η φιλία; Η πιο κοντινή λέξη μετά την οικογένεια. Ενα motto σας για τη ζωή; Είμαι πάντα αληθινός, ακόμη και στα λάθη μου!
Εχετε 4 παιδιά, δύο αγόρια και δύο κορίτσια. Θα θέλατε να ακολουθήσουν μελλοντικά τα δικά σας επαγγελματικά μονοπάτια; Θα ήθελα να ακολουθήσουν επαγγελματικά ό,τι αγαπήσουν, γιατί μόνο έτσι θα πετύχουν στη δουλειά τους και θα είναι χρήσιμοι άνθρωποι για την κοινωνία που θα ζήσουν. Πιστεύετε πως πρέπει να πορεύεται ο καθένας με τις δικές του αξίες, έστω κι αν αυτές δεν είναι παραδεκτές από την κοινή γνώμη ή να ευθυγραμμίζεται με τις επιταγές της τελευταίας; Ο κάθε άνθρωπος πρέπει να βαδίζει στη ζωή με τις αρχές και τις αξίες που έχει πάρει από την οικογένειά του. Με αυτές οφείλει να πορεύεται χωρίς να λογαριάζει το τίμημα. Ποια είναι τα μελλοντικά, επαγγελματικά σχέδιά σας; Η μουσική δεν έχει σύνορα. Θα συνεχίσω να κάνω αυτό που αγαπώ, με την ελπίδα, την επόμενη φορά που θα ξαναμιλήσουμε, να έχω να πω κάτι καινούργιο για τη δουλειά μου!
30 - 7 - 10
ΣΙΝΕΜΑ
33 Eπιμέλεια: Γιάννης Μανάλης
Baaria
ΕΠΑΝΕΚΔΟΣΕΙΣ Koινωνική
Σκηνοθεσία: Τζουζέπε Τορνατόρε. Πρωταγωνιστούν: Φρανσέσκο Σιάνα, Μαργκαρέτ Μαντέ, Μόνικα Μπελούτσι, Ραούλ Μπόβα, Μικέλε Πλάσιντο. Η ιστορία μιας οικογένειας από τη Σικελία μέσα από 3 γενιές: από τον Τσίκο, στο γιο του Πεπίνο και τον εγγονό του Πιέτρο. Περιγράφοντας τις ιδιωτικές ζωές αυτών των χαρακτήρων και των οικογενειών τους, η ταινία αποκαλύπτει τα όνειρα, τους έρωτες και τις απογοητεύσεις μιας ολόκληρης κοινωνίας στην επαρχία του Παλέρμο, από τη δεκαετία του ’30 έως αυτή του ’80: κατά τη διάρκεια της φασιστικής περιόδου, ο Τσίκο είναι ένας ταπεινός βοσκός που, παρ’ όλ’ αυτά, βρίσκει το χρόνο να πραγματοποιεί το πάθος του, που δεν είναι άλλο από τα βιβλία, τα επικά ποιήματα και τα δημοφιλή ρομαντικά μυθιστορήματα. Τις ημέρες που οι άνθρωποι πεινούσαν και κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ο γιος του, Πεπίνο, εντοπίζει την αδικία και ανακαλύπτει το πάθος του για την πολιτική. Μετά τον πόλεμο, θα γνωρίσει τη γυναίκα της ζωής του. Πρόκειται όμως για μια σχέση με την οποία είναι όλοι αντίθετοι, μιας και ο Πεπίνο έχει γίνει κομουνιστής. Ωστόσο οι δύο νεαροί εραστές θα επιτύχουν στο να εκπληρώσουν το όνειρό τους.
O τελευταίος σταθμός Bιογραφικό δράμα Σκηνοθεσία: Μάικλ Χόφμαν. Πρωταγωνιστούν: Ελεν Μίρεν, Κρίστοφερ Πλάμερ, Τζέιμς ΜακΑβόι, Πολ Τζιαμάτι. Επειτα από σχεδόν πενήντα χρόνια γάμου, η κόμισσα Σοφία, η αφοσιωμένη σύζυγος τους Λέοντα Τολστόι, παθιασμένη ερωμένη, μούσα και γραμματέας του -έχει καθαρογράψει το «Πόλεμος και Ειρήνη» έξι φορές… με το χέρι!- νιώθει ξαφνικά τον κόσμο της ν’ αναποδογυρίζεται. Στο όνομα της νεογέννητης θρησκείας του, ο σπουδαίος Ρώσος λογοτέχνης απαρνιέται τον τίτλο ευγενείας του, την ιδιοκτησία του, ακόμα και την οικογένειά του και ασπάζεται την πενία, τη χορτοφαγία και την αποχή από το σεξ -αφότου η Σοφία έχει κάνει μαζί του δεκατρία παιδιά! Οταν, λίγο αργότερα, η Σοφία ανακαλύπτει ότι ο πιστός μαθητής του Τολστόι, ο Τσέρτκοφ -τον οποίο εκείνη απεχθάνεται- ενδέχεται να έχει πείσει τον άντρα της να υπογράψει νέα διαθήκη και να κληροδοτήσει τα μνημειώδη μυθιστορήματά του στο ρωσικό λαό αντί για την οικογένειά του, πνίγεται από οργή! Αυτό είναι το τελειωτικό χτύπημα! Επιστρατεύοντας κάθε είδους δολοπλοκία, κάθε ερωτικό εκβιασμό που κρύβει στο πλούσιο «οπλοστάσιό» της, μάχεται με μανία για ό,τι πιστεύει πως δικαιωματικά της ανήκει.
Mπόνι και Κλάιντ Γκανγκστερική, παραγωγής 1967 Σκηνοθεσία: Αρθουρ Πεν. Πρωταγωνιστούν: Γουόρεν Μπίτι, Φέι Ντάναγουεϊ, Τζιν Χάκμαν. Η ιστορία του πιο θρυλικού διδύμου ληστών στη δεκαετία του ’30 κι ενός μεγάλου έρωτα δύο νέων ανθρώπων. Αντισυμβατικοί, κυνικοί, έζησαν επικίνδυνα ξεπερνώντας τη μικροαστική καταγωγή τους. Αψήφησαν τους νόμους, ξεγέλασαν τις διωκτικές Αρχές, καταφέρνοντας να αποτελέσουν σημείο αναφοράς στα αστυνομικά χρονικά. Αυτή είναι η ζωή τους από την πρώτη ληστεία μέχρι το θάνατό τους. Για την ιστορία, να αναφέρουμε ότι ο Κλάιντ Μπάροου και η σύντροφός του, Μπόνι Πάρκερ, πυροβολήθηκαν μέχρι θανάτου από αξιωματικούς σε ενέδρα σε τοποθεσία της Λουιζιάνα, στις 23 Μαΐου 1934, ύστερα από ένα από τα πιο θεαματικά ανθρωποκυνηγητά που είχε δει μέχρι τότε η Αμερική. Ο Μπάροου ήταν ύποπτος για πολλές δολοφονίες και καταζητούμενος για φόνους, ληστείες και απαγωγές.
To πνεύμα του μελισσιού
Δραματική, παραγωγής 1977
22 σφαίρες Περιπέτεια Σκηνοθεσία: Ρισάρ Μπερί. Πρωταγωνιστούν: Ζαν Ρενό, Γκαμπριέλα Ράιτ, Καντ Μεράντ. O Τσαρλί Ματέι, που στο παρελθόν ζούσε στην παρανομία, έχει πια γυρίσει σελίδα. Εδώ και τρία χρόνια περνάει μια ήσυχη ζωή, αφοσιωμένος στη γυναίκα του και τα δύο του παιδιά. Ωστόσο, ένα χειμωνιάτικο πρωινό τον βρίσκουν στο πάρκινγκ του παλιού λιμανιού της Μασσαλίας με είκοσι δύο σφαίρες στο σώμα του και τον νομίζουν νεκρό. Ολοι περίμεναν πως δεν θα τα καταφέρει, όμως αυτός δεν θα πεθάνει… Η έμπνευση για τη μυθοπλασία της ταινίας ήταν κάποια πραγματικά γεγονότα, στην καρδιά της μαφίας της Μασσαλίας.
Σκηνοθεσία: Βίκτορ Ερίθε. Πρωταγωνιστούν: Αννα Τόρεντ, Φερνάντο Φερνάν Γκόμεζ. Ο κλασικός «Φρανκενστάιν» με τον Μπορίς Καρλόφ, προβάλλεται σε ένα μικρό επαρχιακό κινηματογράφο της Καστίλλης, στις αρχές της δεκαετίας του ’40. Η εξάχρονη Αννα συμπονά το τέρας και ανησυχεί για την τύχη του. Η αδελφή της την καθησυχάζει, πείθοντάς την πως το τέρας είναι ένα αθάνατο πνεύμα που ζει σ’ ένα ερειπωμένο σπίτι έξω από το χωριό. Η Αννα αναζητά το πνεύμα... Το βρίσκει ζωντανό στο πρόσωπο ενός παράνομου που κρύβεται στην περιοχή. Πρόκειται για την πρώτη από τις μόλις τρεις ταινίες του Ισπανού δημιουργού (μία σε κάθε δεκαετία -’70, ’80, ’90).
34
ΑΓΟΡΑ
(MSDQMDSÉ «·¼¸ª ɨ ¸¼¯É¼¸É½¯¿
Τη δυνατότητα να απολαμβάνουν προπληρωμένο ασύρματο ευρυζωνικό internet από τον υπολογιστή τους, όποτε και για όσο το χρειάζονται, χωρίς δεσμεύσεις, προσφέρει στους πελάτες της η COSMOTE με τη νέα υπηρεσία «COSMOTE Internet On The Go με κάρτα». To «COSMOTE Internet On The Go με κάρτα» προσφέρει απόλυτο έλεγχο του κόστους και του χρόνου πρόσβασης στο internet και διατίθεται σε δύο πακέτα σύνδεσης: SIM Pack, αξίας 20 ευρώ, που περιέχει 20 ευρώ για χρήση internet, κάρτα SIM και σύντομες οδηγίες χρήσης της υπηρεσίας Full Pack, αξίας 50 ευρώ, που περιέχει 20 ευρώ για χρήση internet, κάρτα SIM, σύντομες οδηγίες χρήσης και ένα ασύρματο modem τύπου USB Stick με ταχύτητες σύνδεσης έως 7.2Mbps (για όσους δεν διαθέτουν τον απαραίτητο εξοπλισμό σύνδεσης με το δίκτυο της COSMOTE).
¼«½¯º¦É¯ ³¬«¼³µ¦Éµ§·²»² Με 7,2 εκατομμύρια επιβάτες (+0,1%), η κίνηση του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών διατηρήθηκε στα επίπεδα του 2009 κατά την περίοδο Ιανουαρίου - Ιουνίου, παρά τη μείωση του αριθμού των πτήσεων κατά 3,5% που οφείλεται κυρίως στην εξέλιξη του β΄ τριμήνου. Δεδομένης της συγκυρίας, η ικανοποιητική αυτή επίδοση διατήρησε το αεροδρόμιο της Αθήνας στον ευρωπαϊκό μέσο όρο, τόσο σε ό,τι αφορά στην επιβατική κίνηση (ευρωπαϊκός μέσος όρος -0,3%), όσο και τις πτήσεις (ευρωπαϊκός μέσος όρος -3,8%). Σημειώνεται ότι με στόχο τη στήριξη των αεροπορικών εταιρειών στις αναπτυξιακές προσπάθειές τους, η εταιρεία αεροδρομίου έχει «παγώσει» για το 2010 όλες τις αεροναυτιλιακές χρεώσεις της.
30 - 7 - 10
¥«É¯o ¯³º§«É®³«»µ¥®«»²¿ Τον τρόπο για να ζήσετε τη νέα εμπειρία διασκέδασης χωρίς χειριστήρια ανακοίνωσε η Microsoft με το πακέτο «όλα-σε-ένα» του Kinect, το οποίο θα είναι διαθέσιμο αυτά τα Χριστούγεννα: η ολοκαίνουργια κονσόλα Xbox 360 4GB, ο επαναστατικός αισθητήρας Kinect και το παιχνίδι “Kinect Adventures” θα περιέχονται όλα μαζί σε ένα πακέτο, στην εκτιμώμενη λιανική τιμή των 309 ευρώ. Με το παιχνίδι “Kinect Adventures” οι παίκτες θα ζήσουν 20 διαφορετικές περιπέτειες -περνώντας μέσα από τα ορμητικά νερά ενός ποταμού ή σκύβοντας και πηδώντας τα εμπόδια που βρίσκονται στη διαδρομή τους προς την κορυφή ενός βουνού και άλλων εξωτικών τοποθεσιών- χωρίς να χρειάζεται η χρήση κάποιου χειριστηρίου. Επιπλέον, όσοι είναι ήδη κάτοχοι μιας κονσόλας Xbox 360 μπορούν να αγοράσουν τον αισθητήρα Kinect με το παιχνίδι “Kinect Adventures” στην εκτιμώμενη λιανική τιμή των 159 ευρώ.
«¼³¥¿É»¼¸Éo¥¶¶¸· Τη νέα σειρά προβολέων Full High Definition και τις τελευταίες εξελίξεις στην τεχνολογία 3LCD θα παρουσιάσει η Epson στην έκθεση IFA (3-8 Σεπτεμβρίου 2010). Το περίπτερο της Epson θα περιλαμβάνει τέσσερα τμήματα, στα οποία θα παρουσιαστεί η πλήρης γκάμα των προϊόντων. Οι τέσσερις κατηγορίες προϊόντων είναι: high-end home cinema, living room home cinema, gaming και home entertainment. Σε κάθε τμήμα του περιπτέρου, αναπαρίσταται ένα κατάλληλο περιβάλλον για τον προβολέα που δείχνει ποια είναι η θέση και η χρήση του σε ένα σύγχρονο σπίτι. Η IFA είναι ηγέτιδα εμπορική έκθεση για ηλεκτρονικά είδη και οικιακές συσκευές. Φέτος, είναι η 50ή επέτειος από την έναρξη της IFA και αναμένεται για άλλη μια φορά να προσελκύσει εκπροσώπους της αγοράς από όλο τον κόσμο.
30 - 7 - 10
³¯½·¦¿É®³ µº³»²
Με υψηλές διακρίσεις στην ετήσια πανευρωπαϊκή κατάταξη του Extel για τις Επενδυτικές Σχέσεις βραβεύτηκε ο ΟΤΕ. Συγκεκριμένα, ψηφίστηκε «Καλύτερη Εταιρεία για Επενδυτικές Σχέσεις στην Ελλάδα», το 2010, από Ευρωπαίους αναλυτές και επενδυτές. Σχολιάζοντας τη διάκριση αυτή ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του ΟΤΕ, κ. Παναγής Βουρλούμης, συνεχάρη τον προϊστάμενο κ. Δ. Τζελέπη και τα μέλη της Διεύθυνσης Σχέσεων με Μετόχους σημειώνοντας ότι: «Είμαστε πολύ ικανοποιημένοι που επιβραβεύονται οι προσπάθειες και η δέσμευσή μας, να εξασφαλίζουμε το υψηλότερο επίπεδο διαφάνειας, διακυβέρνησης και υποστήριξης των επενδυτών».
ΑΓΟΡΑ
¯ª»¯³¿É ¸ÁÉ´¯À¾º§Â¸Á· Δύο τιμητικές διακρίσεις απέσπασαν οι Λαχανομπουκιές Μπάρμπα Στάθης στο πλαίσιο του διεθνούς διαγωνισμού Sial d’ Or και των Effie Awards Hellas 2010, ξεχωρίζοντας τόσο για την καινοτομία τους, όσο και για την επιτυχημένη εκστρατεία τους. Συμμετέχοντας στην κατηγορία «Αλμυρά κατεψυγμένα τρόφιμα» του διαγωνισμού Sial d’ Or, που διοργανώνει η διεθνής Εκθεση Τροφίμων και Ποτών SIAL με στόχο την ανάδειξη των πιο καινοτόμων προϊόντων, οι Λαχανομπουκιές Μπάρμπα Στάθης βραβεύτηκαν ως το καλύτερο και πλέον καινοτόμο ελληνικό προϊόν. Σε συνέχεια της επιτυχία τους, οι Λαχανομπουκιές θα παρουσιαστούν και θα βραβευτούν στο πλαίσιο της έκθεσης Τροφίμων και Ποτών Sial 2010, που θα πραγματοποιηθεί τον Οκτώβριο στο Παρίσι.
35
¶²Éo¥º«ÉNMKHMD
Η Vodafone απελευθερώνει την πλοήγηση στο internet από το κινητό με τη νέα υπηρεσία «Vodafone Internet Ολη Μέρα», για απεριόριστο διαδίκτυο από το κινητό, για 1 ημέρα, μόνο με 1 ευρώ! Η νέα υπηρεσία «Vodafone Internet Ολη Μέρα», είναι διαθέσιμη για όλους τους συνδρομητές συμβολαίου (ιδιώτες και επαγγελματίες), καρτοκινητής και καρτοπρογράμματος της Vodafone, που πλέον μπορούν να απολαμβάνουν απεριόριστη πλοήγηση στο internet από το κινητό τους με ξεκάθαρη και χαμηλή χρέωση, μόλις με 1 ευρώ την ημέρα, μόνο για τις ημέρες που γίνεται χρήση και χωρίς δεσμεύσεις, καθώς η υπηρεσία διατίθεται χωρίς πάγιο. Η χρέωση του 1 ευρώ πραγματοποιείται με την πρώτη είσοδο στο internet από το κινητό και εξασφαλίζει απεριόριστη πλοήγηση σε σελίδες Internet, καθώς και απεριόριστη πρόσβαση στα Vodafone live! και MyWeb, μέχρι τις 4:00 πμ. Η εγγραφή στην υπηρεσία γίνεται απλώς με μια δωρεάν κλήση στο 1350.
·«·¯¾o¥·¸¿É®³«®³µ¼Á«µ¨¿Éµ¨o¬¸¿ Το νέο www.wind.com.gr ενσωμάτωσε πλήρως τα προϋπάρχοντα tellas.gr, myq. gr και windplus.gr σε ένα νέο περιβάλλον όπου παρουσιάζονται οι λύσεις 3 σε 1 της WIND, οι νέες προσφορές της εταιρείας για τους πελάτες της, αλλά και το νέο WIND e-shop, μέσα από το οποίο κάθε χρήστης μπορεί να πραγματοπ ιήσει νέα σύνδεση κινητής, σταθερής και internet, εύκολα, απλά και ακόμη πιο οικονομικά. Ακόμη, οι συνδρομητές της WIND μπορούν on line να διαχειριστούν το λογαριασμό τους μέσω της υπηρεσίας WIND e-bill, η οποία δίνει τη δυνατότητα σε όλους -ιδιώτες, επαγγελματίες και μικρομεσαίες επιχειρήσεις- να ενημερώνονται αναλυτικά για τον τρέχοντα λογαριασμό τους όσο και για τους προηγούμενους, να δημιουργούν αναφορές και αναλύσεις και να τηρούν ηλεκτρονικό αρχείο.
36
ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟ
30 - 7 - 10 Του Αντώνη Κόλλια
SOS ντεσιμπέλ
H πετρελαιοκίνηση είναι πια anteportas
²
Ανάστατοι είναι οι ιδιοκτήτες των μοτοσικλετών και μοτοποδηλάτων (1,21,4 εκ.) της χώρας με την απόφαση του υπουργού Μεταφορών Δ. Ρέππα να εισάγει «κάρτα θορύβου» μόνο για τα δίκυκλα, με αφορμή το ότι κάποια από αυτά, έπειτα από παρέμβαση του οδηγού, κάνουν περισσότερο θόρυβο από το όριο του ΚΟΚ. Το δε πρόστιμο θα είναι 150 ευρώ. Οπως τονίζεται από τη Μοτοσικλετιστική Ομοσπονδία Ελλάδος (και είναι γεγονός) το μέτρο δεν καταπολεμά την ηχορύπανση, διότι ο υπερβολικός θόρυβος είναι αποτέλεσμα αλλαγής ή παρέμβασης στην εξάτμιση, και όχι τόσο θέμα συντήρησης ή κατασκευαστικών χαρακτηριστικών. Ετσι, θα έχει εκδοθεί η κάρτα θορύβου αλλά μέσα σε 10΄-30΄ θα είναι δυνατόν ο οδηγός να έχει αλλάξει την εξάτμιση με άλλη, πιο θορυβώδη.
ετικό κλίμα φαίνεται πως υπάρχει, πλέον, στην κυβέρνηση για το ενδεχόμενο να επιτραπεί η πετρελαιοκίνηση των ΙΧ στο λεκανοπέδιο Αττικής και στην πόλη της Θεσσαλονίκης, στις οποίες ισχύει για καθαρά περιβαλλοντικούς λόγους. Ο υπουργός Μεταφορών Δ. Ρέππας, απαντώντας σε ερωτήσεις δημοσιογράφων, είπε ότι, όντως, η κυβέρνηση συζητεί το θέμα με τους ενδιαφερόμενους φορείς, προσθέτοντας ότι «είμαστε ανοιχτοί σε ό,τι εξασφαλίζει φτηνή μετακίνηση, αλλά δεν επιβαρύνει το περιβάλλον». Εκτιμάται δε πως δεν αποκλείεται να υπάρξουν εξαγγελίες στην Εκθεση Θεσσαλονίκης από τον ίδιο τον πρωθυπουργό, μια και κάτι τέτοιο θα βοηθήσει και την αγορά αυτοκινήτου, η οποία δοκιμάζεται έντονα τον τελευταίο καιρό. Το βασικό που πρέπει να διευθετηθεί, πάντως, είναι το θέμα των διϋλιστηρίων, τα οποία θα πρέπει να παράγουν περισσότερο πετρέλαιο, αλλά και να βρουν αγορά για το περίσσευμα βενζίνης. Οι σημερινοί πετρελαιοκινητήρες είναι -σε ορισμένες περιπτώσεις- καθαρότεροι και από τους βενζινοκινητήρες. Ομως, τα περιβαλλοντικά προβλήματα του λεκανοπεδίου και της πόλης της Θεσσαλονίκης είναι σταθερά και σχετίζονται με τα γεωγραφικά / κλιματικά δεδομένα των δύο αυτών περιοχών και όχι τόσο με τη -θεαματική- βελτίωση των πετρελαιοκινητήρων. Παράλληλα, ένα πετρελαιοκίνητο αυτοκίνητο είναι ακριβότερο (2.000-3.000 ευρώ) από το αντίστοιχο βενζινοκίνητο. Επιπλέον, πολλά από αυτά έχουν μεγαλύτερους κινητήρες από τα βενζινοκίνητα, ιδί-
ως κάποια μικρά αυτοκίνητα πόλης (πχ. Clio, Micra κλπ.) με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τιμή αγοράς, τεκμήρια, τέλη κυκλοφορίας. Εκεί που υπερτερούν τα σημερινά πετρελαιοκίνητα (τα οποία είναι όλα τούρμπο) είναι η λιγότερη κατανάλωση για το ίδιο αυτοκίνητο, σε συνδυασμό με τη λίγο χαμηλότερη τιμή του πετρελαίου έναντι της βενζίνης των 95 οκτανίων. Ενδεικτικά, η μείωση στην κατανάλωση είναι από 15% μέχρι 25% λιγότερη, ανάλογα με τη διαδρομή και τον τρόπο οδήγησης, ο οποίος είναι εντελώς διαφορετικός από αυτόν ενός βενζινοκίνητου αυτοκινήτου. Αυτό σημαίνει ότι το κέρδος για τα μικρά αυτοκίνητα δεν είναι σημαντικό, ιδίως για όσα διανύουν 12.000-15.000 χμ το χρόνο.
Κάτι ακόμη υπέρ του πετρελαιοκίνητου αυτοκινήτου είναι ότι τα διαστήματα συντήρησης είναι μεγαλύτερα και ότι (λόγω ροπής από το τούρμπο) ταιριάζει καλύτερα στα μεγάλα και βαριά αυτοκίνητα τα οποία θα έχουν το περισσότερο όφελος, όπως πχ. αυτά της κατηγορίας D και E (πχ. Lancia Delta, BMW 320 ή 520, Mercedes E Class, Alfa Romeo 159 κλπ.), όπως και τα διάφορα τζιπ ή τα πολυχρηστικά αυτοκίνητα. Αυτοί που θα βοηθηθούν σημαντικά από την απελευθέρωση της πετρελαιοκίνησης είναι οι επαγγελματίες, διότι τα περισσότερα ελαφρά φορτηγά σήμερα είναι πετρελαιοκίνητα και ήδη οι περισσότεροι έχουν πρόβλημα, όπως και τα νοσοκομειακά.
Νέα και υβριδικά! Ξέρετε πόσο κοστίζουν οι εγκαταστάσεις για την εξέλιξη ενός υβριδικού αυτοκινήτου; Τουλάχιστον 400.000 ευρώ και με το βασικό αυτοκίνητο να υπάρχει! Αυτό είναι το κόστος για τον όμιλο Peugeot-Citroen της μετατροπής σε υβριδικό του 3008 και ήδη του εγκρίθηκε δάνειο 200.000 ευρώ από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, ποσό στο οποίο θα προστεθούν άλλες 200.000 ευρώ από το ταμείο της εταιρείας. Το υβριδικό Peugeot 3008 (έρχεται το 2012, θα κινείται από πετρελαιοκινητήρα και ηλεκτροκινητήρα) δεν θα είναι το μόνο «παιδί» της νέας επένδυσης του ομίλου, αλλά θα ακολουθήσουν και άλλα μοντέλα υβριδικά ή αμιγώς ηλεκτρικά από Peugeot-Citroen. Αλλωστε, μέσα στο 2010 αναμένεται να παρουσιαστούν τα ηλεκτρικά Peugeot iOn και Citroen CZero, που βασίζονται στο Mitsubishi iMIEV.
30 - 7 - 10
37
ΚΕΡΚΙΔΑ
4OPÀTENÀ À½ ¸ ¸ Ö ¡¨É à ¨È áz
t
ταν, πέρυσι, ο Τζιμπρίλ Σισέ αποφάσιζε να περπατήσει πάνω στο «χαλί» των ευρώ που του «έστρωνε» η διοίκηση του Παναθηναϊκού, κανένας δεν περίμενε αυτό που θα ακολουθούσε, ένα χρόνο αργότερα… Ενα άνευ προηγουμένου «πάρτι». Η μεταγραφή του Αλμπερτ Ριέρα στον Ολυμπιακό «έσπασε» κάθε ρεκόρ, ενώ παίκτες όπως οι Γκοβού, Ρόμενταλ, Ιμπαγάσα, Ντιόπ και Μπουμσόνγκ, που αποκτήθηκαν από τους τρεις «μεγάλους» του πρώην ΠΟΚ, αποδεικνύουν ότι η Σούπερ Λίγκα αρχίζει να «σκαρφαλώνει» ψηλότερα στη λίστα με τις προτιμήσεις σπουδαίων ποδοσφαιριστών από τα μεγαλύτερα πρωταθλήματα της Ευρώπης και του κόσμου. Στο όχι και τόσο μακρινό παρελθόν, τα μεγάλα ονόματα που «καταδέχονταν» να παίξουν στην... Ψωροκώσταινα αποτελούσαν την εξαίρεση και όχι τον κανόνα. Εστω κι έτσι, οι Ελληνες φίλαθλοι ευτύχησαν να δουν παίκτες όπως ο Ριβάλντο, ο Ζιοβάνι, ο Σόουζα και ο Γκαμάρα πχ., να φορούν τη φανέλα ελληνικών συλλόγων. Ιδού, λοιπόν, οι 10+1 σπουδαιότεροι άσοι που αγωνίστηκαν στην Ελλάδα τα τελευταία 20 -συγγνώμη, αγαπητοί κύριοι Φαν Ντε Κέρκοφ, Ζάετς και Ντέταρι- χρόνια…
Ολεγκ Προτάσοφ (Ολυμπιακός, 1990): ο «νέος Μπλαχίν», όπως αποκαλούσαν κάποτε τον Ουκρανό επιθετικό, ήρθε στην Ελλάδα όταν στον πάγκο του Ολυμπιακού καθόταν ο… αυθεντικός Μπλαχίν. Σε τέσσερα χρόνια είχε 83 συμμετοχές και 48 γκολ, ενώ κατέκτησε και το Κύπελλο το 1992. Ρέφικ Σαμπανάτζοβιτς (ΑΕΚ, 1991): έχοντας στεφθεί πρωταθλητής Ευρώπης με τον Ερυθρό Αστέρα την ίδια χρονιά, ο Μαυροβούνιος άσος ήρθε στην ΑΕΚ το 1991 και φόρεσε τα «κιτρινόμαυρα» μέχρι το 1996, ενώ στη συνέχεια αγωνίστηκε και στον Ολυμπιακό. Η θητεία του στη Νέα Φιλαδέλφεια συνέπεσε με την κατάκτηση τριών συνεχόμενων πρωταθλημάτων, ενώ ο «Σάμπα» πανηγύρισε άλλα δύο, ως παίκτης του Ολυμπιακού.
Ζλάτκο Ζάχοβιτς (Ολυμπιακός, 1999): η μεταγραφή του, από την Πόρτο στον Ολυμπιακό, ήταν σίριαλ με “happy end”. Τα 4.500.000.000 δρχ., ωστόσο, που ξόδεψαν οι «ερυθρόλευκοι» για να τον αποκτήσουν, δεν έπιασαν τόπο ποτέ. Το 2000, ο κακομαθημένος «μουντιαλικός» άσος πήρε μεταγραφή στη Βαλένθια, έναντι 3.000.000.000 δρχ. Ζιοβάνι Σίλβα ντε Ολιβέιρα (Ολυμπιακός, 1999): ο πιο αγαπητός ξένος ποδοσφαιριστής που πέρασε ποτέ από τον Πειραιά. Με σημαντική θητεία στην Μπαρτσελόνα και την Εθνική Βραζιλίας, ο «Ζιό» έγινε αντικείμενο λατρείας, οδηγώντας τον Ολυμπιακό στην κατάκτηση πέντε πρωταθλημάτων και ενός Κυπέλλου, με συνολικό απολογισμό 209 συμμετοχές και 98 γκολ. Ζούλιο Σέζαρ (Παναθηναϊκός, 1999): το «παλμαρέ» του, εντυπωσιακό. Οι ηγετικές του ικανότητες, αναμφισβήτητες. Κι όμως… Μία από τις σπουδαιότερες μεταγραφές στην ιστορία του Παναθηναϊκού δεν άργησε να εξελιχθεί σε ένα μεγαλοπρεπές… φιάσκο! Στα 36 του χρόνια, ο Βραζιλιάνος αμυντικός μέτρησε μόλις τέσσερις συμμετοχές με το «τριφύλλι» και έφυγε με τη «ρετσινιά» μίας από τις πιο αποτυχημένες μεταγραφές όλων των εποχών! Πάολο Σόουζα (Παναθηναϊκός, 2000): πρωταθλητής Ευρώπης με τη Γιουβέντους το 1996 και την Ντόρτμουντ το 1997, ο Πορτογάλος άσος αποκτήθηκε από την Ιντερ έναντι του ποσού των 9 εκατ. ευρώ. Η προσφορά του στον Παναθηναϊκό ήταν αντιστρόφως ανάλογη της μεγάλης αξίας του, αλλά οι φίλοι του «τριφυλλιού» θυμούνται ακόμα εκείνο το γκολ με απευθείας φάουλ που πέτυχε κόντρα στη Γιουβέντους, σε αγώνα για το Champions League. Κάρλος Γκαμάρα (ΑΕΚ, 2001): μέλος της κορυφαίας 11άδας του Μουντιάλ το 1998 και μόνιμο στέλεχος της Εθνικής Παραγουάης, ο ύψους μόλις 1,78μ. κεντρικός αμυντικός έδωσε τα διαπιστευτήριά του και με την ΑΕΚ τη σεζόν 2001-02. Είχε 40
συμμετοχές και ένα γκολ και η επόμενη σεζόν τον βρήκε στην Ιντερ, όπου παρέμεινε για τρία χρόνια. Κριστιάν Καρεμπέ (Ολυμπιακός, 2001): πολλοί, αμφισβητώντας την ποδοσφαιρική του αξία, επιλέγουν να τον θυμούνται ως τον άντρα που «έριξε» την Αντριάνα Σκλεναρίκοβα. Η αλήθεια ωστόσο είναι ότι ο Γάλλος άσος, κατά την τριετή θητεία του στην Ελλάδα, πρόσφερε στον Ολυμπιακό πολλά περισσότερα από τις 99 συμμετοχές, τα τέσσερα γκολ και τα δύο πρωταθλήματά του… Ριβάλντο Βίτορ Μπόρμπα Φερέιρα (Ολυμπιακός, 2004): ο κορυφαίος ποδοσφαιριστής του κόσμου το 1999 και παγκόσμιος πρωταθλητής με τη Βραζιλία το 2002, ήρθε στη χώρα μας το καλοκαίρι εκείνο των Ολυμπιακών Αγώνων, του Euro και της… Eurovision και κατέκτησε τα πάντα με τον Ολυμπιακό. Επειτα από 101 εμφανίσεις και 44 γκολ, το «διαζύγιο» των δύο πλευρών μόνο… βελούδινο δεν ήταν και ο Ριβάλντο φόρεσε τη φανέλα της ΑΕΚ, ώσπου να χαθούν τα ίχνη του κάπου στο μακρινό Ουζμπεκιστάν… Ζιλμπέρτο Σίλβα (Παναθηναϊκός, 2008): το 2008 ο Παναθηναϊκός εισέρχεται στην εποχή της πολυμετοχικότητας και ένα μεγάλο όνομα είναι ό,τι καλύτερο για να επισφραγίσει την έναρξη της νέας εποχής. Το βρίσκει στο πρόσωπο του αρχηγού της Εθνικής Βραζιλίας, ο οποίος αφήνει την Αρσεναλ για το «τριφύλλι», προκαλώντας αίσθηση σε όλο τον κόσμο. Μετά τη μέτρια πρώτη σεζόν, το νταμπλ στη δεύτερη χρονιά του στην Παιανία αποτελεί, απλώς, άλλη μια επιβεβαίωση της αξίας του Ζιλμπέρτο Σίλβα… Τζιμπρίλ Σισέ (Παναθηναϊκός, 2009): ο Γάλλος σούπερ σταρ έδωσε τέλος στην «ανομβρία» ετών για τον Παναθηναϊκό, οδηγώντας τον στην κατάκτηση του περσινού πρωταθλήματος και τερματίζοντας πρώτος στον πίνακα των σκόρερ με 23 γκολ. Φέτος, ετοιμάζεται να επαναλάβει τα κατορθώματά του… Θα τα καταφέρει;
38
30 - 7 - 10
Ò © ©Ï Ñ ¨ Ñ
ΕΠΙΣΤΗΜΗ/ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ
¯©²³¨Ý®¬ §©®
¸ÉoÁ«¶¨É»¼¸É¶«³o¨É¼¸ÁÉ ¯¸ª Ο Μιχαήλ Αγγελος, ο μεγάλος ζωγράφος της ιταλικής Αναγέννησης, ίσως να έκρυψε μέσα στη φιγούρα του Θεού που είχε ζωγραφίσει στην Καπέλα Σιστίνα, ένα ανατομικά ακριβές σχέδιο ενός εγκεφαλικού στελέχους -μαζί με μια σπονδυλική στήλη. Αυτή είναι η διαπίστωση δύο νευροεπιστημόνων από το πανεπιστήμιο Johns Hopkins, του Ραφαέλ Ταμάργκο και του Ιαν Σουκ, αφού εξέτασαν την εικόνα στην οροφογραφία της Καπέλα Σιστίνα που ονομάζεται «Ο Διαχωρισμός του Φωτός από το Σκότος». Η απεικόνιση αυτή φαίνεται να «κρύβεται» στο λαιμό του Θεού, ένα τμήμα της νωπογραφίας που θεωρείτο πάντα παράξενα ατελές για τις ικανότητες του Μιχαήλ Αγγελου. Ο Μιχαήλ Αγγελος ήταν ένας από τους καλύτερους γνώστες της ανθρώπινης ανατομίας για την εποχή του και είχε σίγουρα τη δυνατότητα να αναπαραστήσει το τμήμα αυτό του εγκεφάλου από οιαδήποτε γωνία. Αν είναι σωστή η διαπίστωσή τους (και οι αντιστοιχίσεις που εικονίζει η ανακοίνωση της ανακάλυψης αυτής στο περιοδικό Neuroscience είναι όντως εντυπωσιακές), δεν θα είναι η πρώτη φορά που θα εντοπίζε-
ται μια πιθανή αναπαράσταση του ανθρώπινου εγκεφάλου σε τοιχογραφίες του Μιχαήλ Αγγελου: το 1990 είχε προταθεί πως η «Δημιουργία του Αδάμ» κρύβει το διάγραμμα ενός ανατομικά τέλειου εγκεφάλου. Οι δύο ερευνητές θα συνεχίσουν να ψάχνουν τις νωπογραφίες της Καπέλα Σιστίνα για περαιτέρω κρυμμένα ανατομικά σχεδιάσματα...
º³»¼¯º¥¿É®³«³¼²¼³µ¥¿É « ¸µ¶§»¯³¿É Η πλευρά από την οποία βλέπει ένας διαιτητής μια φάση, φαίνεται πως επηρεάζει το πόσο εύκολα θα δώσει ένα φάουλ! Αυτό είναι το συμπέρασμα μιας μελέτης του Αλεξάντερ Κράνιετς, μεταδιδακτορικού ερευνητή στη νευρολογία στο πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια. Στη μελέτη αυτή οι ερευνητές παρουσίασαν σε κολεγιακούς ποδοσφαιριστές 268 εικόνες που παρουσίαζαν το μαρκάρισμα ενός παίκτη από έναν άλλον, από δύο φορές την καθεμία, κανονικά και ανεστραμμένη κατοπτρικά. Παραδόξως, καταγράφηκε στατιστικά σημαντική τάση να βλέπουν οι παρατηρητές περισσότε-
ρα φάουλ όταν ο παίκτης είχε κίνηση προς τα αριστερά, από ό,τι το ανάποδο. Η εικασία των επιστημόνων είναι πως αυτό έχει να κάνει με τη φορά της ανάγνωσης στις δυτικές κοινωνίες -αλλά σκοπεύουν να το ερευνήσουν περαιτέρω. Η παρατήρηση αυτή έχει διαιτητικές συνέπειες! Η μέθοδος κίνησης στο γήπεδο που προτιμούν οι διαιτητές είναι πάνω σε μια μεγάλη διαγώνιο του γηπέδου, συνήθως μάλιστα πάνω στη διαγώνιο που συνδέει τα δύο αριστερά σημεία του κόρνερ όπως τα βλέπει κάποιος από το κέντρο. Ετσι τις φάσεις και στις δύο περιοχές τις βλέπουν από μια γωνία που παρουσιάζει ως επί το πλείστον τους επιτιθέμενους με κίνηση από δεξιά προς τα αριστερά. Αν ακολουθήσουν την ίδια μεθοδολογία σε όλο τον αγώνα δεν υπάρχει πρόβλημα, μιας καμία ομάδα δεν ωφελείται. Πρόβλημα υπάρχει αν αλλάξουν τη διαγώνιο στην οποία κινούνται στη μέση του αγώνα, γιατί έτσι θα δίνουν πιο εύκολα το φάουλ για περισσότερο χρονικό διάστημα στη μία από τις δύο επιτιθέμενες ομάδες. Οι ερευνητές καταλήγουν παρατηρώντας ότι: «Τα συμπεράσματα αυτά... δείχνουν πως τα αποτελέσματα των μηχανισμών αντίληψης σε χαμηλού επιπέδου μπορούν να αλλοιώσουν
30 - 7 - 10
ΕΠΙΣΤΗΜΗ/ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ
μια απόφαση, να αλλάξουν το αποτέλεσμα ενός αγώνα και ίσως και τη μοίρα των εθνών…».
στους «πραγματικούς» φίλους και τον κύκλο των ανθρώπων στον «πραγματικό κόσμο»: Οι διαδικτυακοί «φίλοι» δεν έχουν ανάλογο αποτέλεσμα στην ποιότητα ζωής των ανθρώπων.
«Á»§ ¸·¸É» ¶³¸ Επιστήμονες του Ινστιτούτου Μοριακής Βιοεπιστήμης του πανεπιστημίου του Queensland της Αυστραλίας, κατόρθωσαν να παρασκευάσουν ένα παυσίπονο χάπι από το σάλιο του θαλάσσιου σαλιγκαριού, το οποίο περιέχει πεπτίδια (κωνοτοξίνες) που είναι εξίσου ισχυρά παυσίπονα με τη μορφίνη, χωρίς όμως τις εθιστικές ιδιότητές της. Μέχρι σήμερα το παυσίπονο αυτό ήταν διαθέσιμο μόνο ως ενέσιμος ορός για τη σπονδυλική στήλη. Η νέα επεξεργασία του όμως (οι επιστήμονες κατόρθωσαν να κάνουν την πεπτιδική αλυσίδα να «κλείσει» σχηματίζοντας μια κυκλική δομή) το κάνει αποτελεσματικό και σαν στοματικό χάπι.
«º¥«Éµ«³ÉÁ±¯§« Μια πρόσφατη μετα-ανάλυση (μια ανάλυση δηλαδή που εξετάζει, αξιολογεί και συμπεριλαμβάνει τα δεδομένα όλων των πρόσφατων σχετικών μελετών), σχετικά με τα αποτελέσματα των κοινωνικών δικτύων των ανθρώπων στην υγεία τους, κατέληξε σε εντυπωσιακά αποτελέσματα:
39
ÉcÁ®º¸¶¸±³µ¨¿iÉ µªµ¶¸¿É»¼¸·É ³¼ ·«
Οι ερευνητές του πανεπιστημίου Brigham Young, διαπίστωσαν πως τα δίκτυα κοινωνικής υποστήριξης αυξάνουν τα ποσοστά επιβίωσης μέχρι και 50%. Το πλεονέκτημα ύπαρξης στενών φίλων, οικογένειας και συναδέλφων ενδέχεται να είναι, από πλευράς αποτελέσματος στην υγεία, ανάλογο με το κόψιμο καπνίσματος 15 τσιγάρων την ημέρα και υπέρτερο από την άσκηση ή τη μείωση της παχυσαρκίας. Η επίδραση των κύκλων φίλων και συγγενών είναι αυξητική ανάλογα με τον αριθμό των ανθρώπων που περιλαμβάνει. Αλλά η έρευνα αφορά
Η κοιλότητα Οντάριο (Ontario Lacus) στον Τιτάνα, το μεγαλύτερο δορυφόρο του Κρόνου, έχει σχήμα ανθρώπινου ποδιού και είναι γεμάτη από υγρό μεθάνιο, αιθάνιο και προπάνιο. Ηταν η πρώτη λίμνη που εντοπίστηκε σε σώμα άλλο από τη Γη και είναι η πρώτη στην οποία παρατηρείται άνοδος και πτώση της επιφάνειας του υγρού που περιέχει. Αυτό δείχνει πως υπάρχει εξάτμιση των υγρών στον Τιτάνα (στους -180°C), κάτι που σημαίνει πως υπάρχουν «εποχές» και ανταλλαγή μεταξύ των σωμάτων υγρών υδρογονανθράκων και των ατμών τους. Η δυναμική αυτή ατμόσφαιρα του Τιτάνα είναι μία από τις εκπλήξεις αυτού του κόσμου με τις αλλόκοτες (για μας) «θάλασσες»: γύρω από την κοιλότητα Οντάριο υπάρχουν δέλτα ποταμών υδρογονανθράκων, που χύνονται σε αυτήν και σημάδια κυματικής διάβρωσης των ακτών της. Ολα αυτά τα παρακολουθεί και τα κα-
ταγράφει η αποστολή Cassini, η οποία έχει αυξήσει ιλιγγιωδώς τις γνώσεις μας για το σύστημα του Κρόνου και ιδιαίτερα για τον Τιτάνα (μέσω του σκάφους Huygens που προσεδαφίστηκε στην επιφάνεια του δορυφόρου το 2004). Οπως λέει η επιστήμονας της NASA Linda Spilker: «Η αποστολή Cassini συνεχίζει να μας αφήνει άφωνους, καθώς συμπληρώνει τις γνώσεις μας για τις επιφάνειες αυτών των απόμακρων δορυφόρων... Είναι συναρπαστικό να την ακολουθείς, καθώς μας μεταφέρει στην ιδανική ψυχρή περιπέτεια…».
l½ 31 Ιουλίου 1971: χρησιμοποιείται για πρώτη φορά το διαστημικό όχημα περιήγησης (Lunar Roving Vehicle - LRV) στη Σελήνη, από τους αστροναύτες της αποστολής Απόλλων 15. Ανάλογο όχημα χρησιμοποιήθηκε και στις δύο επόμενες αποστολές Απόλλων. Το LRV του Απόλλωνα 15 ήταν το πρώτο ανθρώπινο όχημα που «κύλησε» πάνω στην επιφάνεια άλλου σώματος του ηλιακού μας συστήματος πέρα από τη Γη. Παραμένει βέβαια και σήμερα εκεί, «παρατημένο» στην επιφάνεια της Σελήνης...
¸º¯§¾¿É¼²¿É ¶¶ ®¸¿É É º²¿ Η εικόνα αυτή προέρχεται από το όχημα Mars Reconnaissance Orbiter, που βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον Αρη και δείχνει τη γεμάτη ρωγμές επιφάνεια μέσα σε έναν κρατήρα πρόσπτωσης στον αρειανό Νότο, βορείως της γιγαντιαίας λεκάνης πρόσκρουσης που ονομάζεται Ελλάς (Hellas).
40
ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ
30 - 7 - 10
Ö ©6HJHKD@JR© ¡{Òå Ö ¡© Ó à ©Ï Ò
άθε νέα σελίδα του Wikileaks, του διαδικτυακού τόπου που βγάζει στη φόρα απόρρητα έγγραφα και μυστικά κρατών και μεγάλων πολυεθνικών εταιρειών, κάνει το προσωπικό των αμερικανικών -και όχι μόνο- μυστικών υπηρεσιών να ιδρώνει από αγωνία. Κανείς δεν γνωρίζει ποιον, ή πότε θα «χτυπήσει» το Wikileaks. Οι αποκαλύψεις του πέφτουν σαν κεραυνός εν αιθρία, για να ταράξουν τα «τοξικά νερά» της πολιτικής και να εκθέσουν πρόσωπα και καταστάσεις, με αποτέλεσμα να θεωρείται ως το πιο επίκαιρο νέο site του πλανήτη. Η πρόσφατη, μνημειώδης, όπως χαρακτηρίστηκε, δημοσίευση 91.000 άκρως απόρρητων εγγράφων που αφορούν στον πόλεμο του Αφγανιστάν, με συγκλονιστικές αποκαλύψεις για χιλιάδες (αδήλωτες) παράπλευρες απώλειες αμάχων, άναψε τον... κόκκινο συναγερμό του Λευκού Οίκου. Σε μία εποχή που η δημοτικότητα του Μπαράκ Ομπάμα βρίσκεται σε πολύ χαμηλά επίπεδα και η στάση του απέναντι σε μείζονα θέματα, όπως το περιβάλλον και ο πόλεμος στο Αφγανιστάν, δέχεται δριμείες επιθέσεις ακόμη και από το «στρατόπεδο» των Δημοκρατικών, οι νέες αποκαλύψεις του Wikileaks έφεραν τα πάνω-κάτω στον τομέα της εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ. «Ποιος άφησε να διαρρεύσουν τα έγγραφα;», είναι η ερώτηση που «καίει» αυτές τις μέρες το Πεντάγωνο, χωρίς όμως, ακόμη, όσο γράφονταν αυτές οι γραμμές, να έχει βρεθεί ο υπαίτιος. Το ζήτημα είναι τεράστιας σημασίας, αφού τα έγγραφα αποκαλύπτουν, ανάμεσα σε άλλα, και θέσεις συμμαχικών δυνάμεων στο Αφγανιστάν, εκθέτοντάς τες στους αντιπάλους. Οπως δήλωσε χαρακτηριστικά η βουλευτής των Δημοκρατικών, Jane Harman, «κάποιος άθελά του ή εσκεμμένα έδωσε στους Ταλιμπάν μια ολόκληρη λίστα εχθρικών στόχων». Σε μια προσπάθεια ελέγχου της ζημιάς, ο εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Robert Gibbs, έσπευσε να δηλώσει στους «γύπες» του Τύπου «που μυρίστηκαν αίμα» ότι τα έγγραφα αφορούν στην «προ-Ομπάμα εποχή», όταν είχε αποφασιστεί αύξηση του αριθμού των αμερικανικών δυνάμεων στο Αφγανιστάν, και πως η αποκάλυψή τους δεν θα αλλάξει τίποτα στο σχεδιασμό του πολέμου εναντίον των Ταλιμπάν. Παρά το γεγονός ότι οι πληροφορίες που διέρρευσαν δεν αποκαλύπτουν κάτι ολότελα καινούργιο, αλλά σε βασικές γραμμές επαληθεύουν όσες άσχημες φήμες κυκλοφορούν από την αρχή του πολέμου για το πραγματικό μέγεθος των απωλειών ανάμεσα σε αμάχους, κατάφεραν να ταράξουν συθέμελα την καλοκαιρινή ραστώνη του Αμερικανού προέδρου και του επιτελείου του. Πολλές από αυτές τις πληροφορίες, λέγεται, χαρακτηρίζονται ως ανακριβείς, ενώ άλλες ως ολότελα κατασκευασμένες. Ωστόσο, οι αναφορές για στήριξη των Ταλιμπάν από δυνάμεις του Πακιστάν και του Ιράν ρίχνουν... λάδι στη φωτιά, που θέλει να κάψει οποιαδήποτε νέα οικονομική ενίσχυση ενός πολέμου, που τώρα θεωρείται, από την πλειονότητα των Αμερικανών, χαμένη υπόθεση. Οπως ήταν αναμενόμενο, εκπρόσωπος των πακιστανικών Μυστικών Υπηρεσιών δήλωσε ευθύς αμέσως πως όλα αυτά είναι «αποκυήματα φαντασίας» και πως «δεν υπάρχει καμία αξιόπιστη πληροφορία για δήθεν βοήθεια του Πακιστάν προς τους Ταλιμπάν». Ομως, σε ένα πολιτικό σύμπαν στο οποίο ολοένα και λιγότεροι εξακολουθούν να έχουν εμπιστοσύνη και που κάθε σημερινή του άρνηση ισοδυναμεί με μελλοντική αποδοχή, οι δηλώσεις των Πακιστανών δεν κατάφεραν να καθησυχάσουν κανέναν. Και έπεται συνέχεια: ο ιδρυτής του Wikileaks, Lulian Assange, ανακοίνωσε πως υπάρχουν ακόμα 15.000 έγγραφα για τον πόλεμο του Αφγανιστάν που θα δημοσιευτούν σύντομα, στέλνοντας έτσι ρίγη στις κεφαλές των συμμαχικών μυστικών υπηρεσιών αφού όσα έχουν ήδη βγει στο φως της δημοσιότητας θα μπορούσαν να έχουν διαρρεύσει από οποιονδήποτε έχει «άδεια» να τα χειρίζεται. Δηλαδή, από έναν αρκετά μεγάλο αριθμό «απολύτως έμπιστων» ατόμων.
Ò © © Ø á © Ò
30 - 7 - 10
πό τη Μυτιλήνη τώρα. Στη Γέρα βράδυ, με σβηστά τα φώτα και φεγγάρι. Το Αιγαίο στα απολύτως βουκολικά του. Στη στροφή του δρόμου τρία άλογα κι ένα γαϊδούρι για παρέα. «Πώς περνάμε τώρα;», ρωτάει ο καλός μου. Προχωράμε αργά κι ελπίζουμε η παρουσία μας να τα πείσει να μαζευτούν. Το βράδυ στη Λέσβο φυσάει. Μετά το «βράσιμο» της Αθήνας, το σώμα απλώνει ανακουφισμένο. Δίπλα στο κρεβάτι μια στοίβα εφημερίδες -τοξικό αντίδοτο στην ομορφιά του τοπίου. Ξαναδιαβάζω την προκήρυξη της σέχτας και -δεν ντρέπομαι που το λέω- ξεκαρδίζομαι. Μεταξύ τρωκτικών, ούτε καν ειλικρίνεια.
Για πρώτη φορά δεν έχω διάθεση να ανοίξω βιβλίο. Αραγμένη στις πέτρες στα Μάκαρα αφήνω τους ήχους και τις μυρωδιές της θάλασσας να καταλάβουν εξ ολοκλήρου το μυαλό μου. Ανάμεσα σε μας και τον πολιτισμό, χωματόδρομος, μποστάνια και κάτι προϊστορικά βράχια. Στην άκρη από τα μποστάνια, μία καλή κυρία τηγανίζει κεφτεδάκια σε ένα παλιό παροπλισμένο λεωφορείο. Πελάτες της κάτι αγρότες και μερικοί ξέμπαρκοι φαντάροι. Από ομπρέλες και ξαπλώστρες ούτε ίχνος. Στην επιστροφή περνάμε από την Καλλονή κι αναζητούμε τα φλαμίνγκο που είδαμε το πρωί. Δεν είναι εκεί. Βαρέθηκαν να στέκουν στο ένα πόδι και «την έκαναν». Στο Πέραμα, το Μάντσεστερ της Ελλάδας, όπως το αποκαλούν οι λάτρεις των κλισέ και των «απόλυτων» σταρ, το πανηγύρι του Αγιου Παντελεήμονα αποδεικνύεται πιο ζόρικο από τις συνήθεις νησιωτικές εμποροπανηγύρεις. Η περιφορά της εικόνας γίνεται το βράδυ της παραμονής, συνοδεία αλόγων. Τα πανύψηλα ζώα σουλατσάρουν με τους αναβάτες τους ανάμεσα στον κόσμο -οι αναβάτιδες είναι «όλα τα λεφτά», με αμφίεση καουμπόισσας και ψηλά τακούνια! Την επόμενη ένας στύλος αλειμμένος με γράσο στήνεται στην προκυμαία. Στην άκρη η σημαία κι από πίσω ένα πλήθος με μαγιό περιμένει τη σειρά του να περπατήσει πάνω στο στύλο, για να πιάσει τη σημαία. Τουλάχιστον 100 κωλοτούμπες στη θάλασσα είναι ο απολογισμός. Μικρασιάτικο έθιμο, απ’ το Αϊβαλί, μου εξηγεί ο Στρατής το βράδυ. Οι Μυτιληνιοί είναι σαν τους Αθηναίους που δεν έχουν πατήσει ποτέ στην Ακρόπολη. Οι περισσότεροι ξέρουν το νησί λιγότερο από εμένα. Στα Τσόνια, για παράδειγμα, την κατακόκκινη παραλία στη σκιά της Κλειούς, δεν έχει πατήσει κανείς απ’ τους φίλους μας. Μόνον οικογένειες από το χωριό και το Μανταμάδο -το κεφαλοχώρι της περι-
ΓΥΝΑΙΚΑ + ΠΟΛΗ
41
οχής- θα βρεις, κι ας είναι κούκλα, με τις τζιτζιφιές να ρίχνουν τον ίσκιο τους και την ταβερνούλα πάνω στη θάλασσα. Ομως, αυτό που μου έχει κλέψει την καρδιά είναι το τελευταίο σπίτι στην Κλειώ, καθώς κατηφορίζεις προς τη θάλασσα. Αρχοντικό από φαιογκρίζα πέτρα με κιονόκρανα στην πρόσοψη και το συγκλονιστικότερο μπαλκόνι στο Αιγαίο. Κατοικείται. Στο καφενείο των Φιλίππων, στο Πλωμάρι πάλι, μερικοί εκ των θαμώνων φτάνουν έφιπποι. Οπως όλα τα παιδιά που αποστήθισαν ευσυνείδητα τη γεωγραφία του Δημοτικού, στη Λέσβο βρέθηκα με έλλειμμα πατριδογνωσίας. Εδώ λοιπόν, τα άλογα κατέχουν τη θέση που αναλογεί στα όπλα στην Κρήτη. Οι πιο φιγουρατζήδες τα καβαλάνε χωρίς σέλα, δεν είναι και λίγοι αυτοί που σπάνε τα μούτρα τους κάθε χρονιά. Στους ιππικούς αγώνες στο Πλωμάρι δεν έχω βρεθεί -γίνονται, άλλωστε, εκτός τουριστικής σεζόν. Στο καφενείο των Φιλίππων, όμως, το πανηγύρι είναι διαρκές. Με φουφούλα, μπότες και χωρίστρα μας υποδέχεται ο ιδιοκτήτης. Στους τοίχους φωτό με κύπελλα. Στο πιάτο ελίτσες παραγωγής του, αρωματισμένες με κεδρόμηλα. Δυστυχώς, δεν υπάρχει περίσσευμα προς πώληση. Μία από τις μεγάλες διαφορές που κάνει η ανεργία, είναι πως το στομάχι μου δεν αντιδρά στην επιστροφή στην Αθήνα. Δεν έχω κράμπες, δεν έχω κατάθλιψη. Για πρώτη φορά η προοπτική της Αθήνας τον Αύγουστο δεν ηχεί στ’ αυτιά μου σαν παρηγοριά. Θερινά σινεμά και βράδια στο Skipper, η συνταγή της ευτυχίας με αυθεντικά υλικά. Και την Κυριακή το πρωί, βόλτα στο Διομήδειο, το πιο καλά κρυμμένο μυστικό στο λεκανοπέδιο. Επί της Ιεράς Οδού, εκεί που ο άνθρωπος έχει απολέσει πια κάθε ελπίδα σωτηρίας, δίπλα στο -εξωτερικά υπέροχο- Δρομοκαΐτειο, ο κήπος της Γεωπονικής Σχολής είναι ένα θαύμα με λιμνούλες, σπάνια φυτά και ξύλινα παγκάκια. Μανικιουρισμένος και καλοποτισμένος, έχει γλιτώσει μέχρι στιγμής από το κακό μάτι της ελληνικής δημόσιας διοίκησης. Σε αντίθεση με το Λυκαβηττό, για παράδειγμα. Ισως δεν είναι τυχαίο ότι τελικά ό,τι σώζεται είναι ό,τι έχει κακό όνομα στη συνείδηση του Ελληνα. Δρομοκαΐτειο, Μακρόνησος. Οι ψαράδες φίλοι μου ορκίζονται στ’ όνομά της. Μακριά από τις ορδές των σκαφών, ψαρεύουν, κολυμπάνε, ψήνουν. Μου υποσχέθηκαν ότι θα με πάρουν μαζί τους μια φορά. Αρκεί να κρατήσω το στόμα μου κλειστό.
42
ΜΙΚΤΗ ΖΩΝΗ
30 - 7 - 10
Αυστηρώς κατάλληλο
All about
Μ
εταξύ των ειδήσεων (ο Θεός να τις κάνει...) ότι «σκίζει» το πρώτο sex shop που άνοιξε στο Μπαχρέιν -παρά τα συντηρητικά έθιμα της περιοχής- και ότι οι γυναίκες των ποδοσφαιριστών κάθισαν... στ’ αυγά τους στο Μουντιάλ και δεν τις πολυκούνησαν τις ουρές τους, προτιμώ τις απλές ανθρώπινες ιστορίες. Οπως αυτή που διαδραματίστηκε μπροστά στα μάτια μου τις προάλλες, εντός αθηναϊκού λεωφορείου. Μιλάμε τώρα για ώρα νορμάλ, γύρω στις 11 το πρωί, ούτε άγρια χαράματα, ούτε μαύρα μεσάνυχτα, όπου εξάπτονται τα ήθη. Κι όπως ήμασταν λοιπόν στο λεωφορείο, άρχισε να γκρινιάζει ένας μεσόκοπος σε μια νεαρά, γιατί είχε αφήσει κάπως στραβά την ευμεγέθη τσάντα της στο διάδρομο και εμπόδιζε τη διέλευση. Το οποίον δεν ήταν πια και κανένα μεγάλο ζήτημα, γιατί η εν λόγω δεσποινίς αμέσως τη μάζεψε την τσάντα, χωρίς να το πολυκάνει θέμα. Αλλά ο μεσόκοπος δεν σταμάτησε να γκρινιάζει και να διαμαρτύρεται και να ζητάει... τα ρέστα. Το αποτέλεσμα; Η νεαρά κάθισε φρόνιμη, ώσπου ήρθε η ώρα να κατέβει απ’ το λεωφορείο. Γύρισε τότε στο μεσόκοπο και του είπε με νάζι: «Κάν’ τε και λίγο σεξ, βοηθάει να ξυπνάτε καλύτερα!» Περιττό νομίζω να προσθέσω ότι του αλλουνού του δέθηκε η γλώσσα κόμπος!
Αμα σας νοιάζουν τα επιστημονικά στοιχεία, καταθέτω εδώ ότι περισσότερες από μία στις τρεις ιστοσελίδες του ίντερνετ (ποσοστό 37 %) αφορούν σε τσόντα και ότι ολοένα αυξάνονται οι γυναίκες που δηλώνουν εθισμένες στην ιντερνετική τσόντα. Το ποσοστό τους, που δεν ξεπερνούσε το 10 % επί του συνόλου πριν από 7 χρόνια, έφτασε αισίως το 17% και ανεβαίνει ραγδαία. Πράγμα που αποδεικνύει για μία ακόμη φορά ότι ο Παπακαλιάτης έχασε το σφυγμό της εποχής. Και κλείνω με μια σοφία του θρυλικού χέβι ροκά Alice Cooper, αφιερωμένη σε όσους και όσες έχουν αμολήσει τα τέκνα τους στις παραλίες: «Προσπαθούν μερικοί να μας πείσουν ότι οι έφηβοι και οι νεάνιδες ενδιαφέρονται για την οικολογία και για την πολιτική. Δεν νομίζω! Τη νεολαία την ενδιαφέρουν μια ζωή τα ίδια πράγματα: σεξ και βία».
«Χ»
ÏÕÎÔ
ÖÉ×ÕÔ
Î ×ÐÔÎ
Ο τελευταίος μήνας του καλοκαιριού χαρακτηρίζεται από αλλαγές, εκπλήξεις και αναπάντεχα γεγονότα. Η σαρωτική επίδραση του Ουρανού, είτε στις διακοπές, είτε εν μέσω εργασιακών καθηκόντων, μεταβάλλει πτυχές της καθημερινότητάς σου. Εδραίωση εργασιακού καθεστώτος ή αλλαγή δουλειάς εν μια νυκτί, σύσφιξη σχέσεων με το σύντροφο ή μια νέα γνωριμία στα σκαριά, επαναπροσδιορισμός προτεραιοτήτων. Κριέ, προετοιμάσου για μια έντονη διαδρομή.
Ο Αύγουστος, εκτός από στιγμές χαλάρωσης, ίσως κρύβει στο... τσεπάκι του και πολύτιμες εκλάμψεις σπάνιας επιφοίτησης. Ξαφνικά βρίσκεσαι πλήρως συντονισμένος με το εξωτερικό περιβάλλον, δεκτικός σε παντός είδους ερεθίσματα και εικόνες και, πλέον, μπορείς άνετα να υποδυθείς το ρόλο του ευαίσθητου ακροατή, ακόμα κι αν στην πραγματικότητα αδιαφορείς για τον εκάστοτε συνομιλητή σου. Σύντροφος και φίλοι αποζητούν λίγα ψήγματα προσοχής σου. Θα τα έχουν;
Με την καταπραϋντική διέλευση του Ουρανού από τον αστερισμό σου, ο φετινός Αύγουστος διαφαίνεται λιγότερο επώδυνος, σε σχέση με πρόσφατες καλοκαιρινές μνήμες του παρελθόντος. Η είσοδος του Κρόνου στο Ζυγό εγείρει προβληματισμούς οικονομικής φύσεως, καθώς και συγκρατημένη ανησυχία για το μέλλον. Ωστόσο, καινούργια πρόσωπα που έρχονται απροειδοποίητα στο προσκήνιο, σε συνδυασμό με μια ταχεία εναλλαγή εικόνων και παραστάσεων, διατηρούν τη φλόγα του ενθουσιασμού ζωντανή.
Ì× Ô
ÏÔÕ ÎÔ
ÖÔ ÔÖÍ
Αν και ακριβοδίκαιος, τελευταία χάνεις την ψυχραιμία σου και ανεβάζεις ντεσιμπέλ, ακόμα και για λόγους ασήμαντους, στα έκπληκτα μάτια του εκάστοτε αποδέκτη της οργής σου. Στον ατέρμονο αγώνα σου για ισορροπία, ενδεχομένως έχεις απωλέσει την ικανότητα να απολαμβάνεις τις στιγμές και να δέχεσαι τον άλλο γι’ αυτό που είναι. Κρόνος και Ουρανός σε κομβικές θέσεις έρχονται για να σου υπενθυμίσουν ότι η ζωή είναι πολύ μικρή για να είναι θλιβερή. Μην αναλώνεσαι σε ψυχοφθόρες ενδοσκοπήσεις και αποδέξου τις καταστάσεις ως έχουν.
Ο μήνας δεν χωράει προβλήματα. Προσπάθησε να αποτινάξεις δυσάρεστα ερεθίσματα, άγχος, ίσως και μια πιθανή πλήξη που αισθάνεσαι, πριν σωματοποιηθούν σε κάτι απτό. Συγκρούσεις που ενδεχομένως προκαλείς εν πλήρη συνείδηση, ίσως πρέπει, για τις ερχόμενες εβδομάδες, να τοποθετηθούν στο πίσω μέρος του μυαλού σου. Εκμεταλλεύσου ημέρες και νύχτες του Αυγούστου για συναντήσεις με αγαπημένα πρόσωπα, απρογραμμάτιστες εκδρομές και αυθόρμητες εκ-δηλώσεις χαράς. Με θετική διάθεση όλα μοιάζουν πιο όμορφα.
Ξαφνικές ιδέες, αναπάντεχη δημιουργικότητα, υπερβολικές απαιτήσεις του αφεντικού, έξοδα και προθεσμίες που τρέχουν ιλιγγιωδώς κι εσύ να ακολουθείς κατά πόδας. Τοξότη, σταμάτησε και πάρε μια βαθιά ανάσα. Ο Αύγουστος αποδεικνύεται εικονικό βάλσαμο στην υπερφορτωμένη ιδιοσυγκρασία σου κι εσύ οφείλεις να κοντοσταθείς, υπολογίζοντας προσεκτικά και με μαθηματική ακρίβεια τα επόμενα βήματα. Αλλαγή εργασίας, μεγαλύτερη κατανόηση από το «πρόσωπο», αποδοτικότερη διαχείριση χρόνου, θυμήσου πως όλα είναι στο χέρι σου.
30 - 7 - 10
Starstruck City Ò © © Ñ ¨Î ß
August
Εκ-κεντρικές ιστορίες
Α
ÏÉÕÏÎÓÔ
Ë Ó
ÉÕ ËÓÔ
Το εκρηκτικό μείγμα Ουρανού στον Κριό και Κρόνου στον (επίσης παρορμητικό) Ζυγό δεν αφήνει τίποτε όρθιο! Ετοιμάσου να αναθεωρήσεις αξίες και δεδομένα ετών όπως καριέρα, οικογένεια, δημόσια εικόνα, συντροφικές σχέσεις και επαφές. Η αναβλητικότητα των περασμένων μηνών παραχωρεί τη θέση της σε μια περίοδο που χαρακτηρίζεται από έντονη αμφισβήτηση. Σύντροφος και φίλοι παραμένουν στο πλευρό σου, εάν και εφόσον το επιθυμείς, ενώ η αυξημένη ενεργητικότητά σου αναζητά πηγές εκτόνωσης.
Ισως ήρθε η στιγμή να αφήσεις ανασφάλειες και απαισιόδοξες σκέψεις -τροχοπέδη στα μεγαλεπήβολα όνειρά σου- στην άκρη. Το φετινό Αύγουστο φόρεσε το καλοκαιρινό, ευδιάθετο προσωπείο σου, συνοδευόμενο από το πιο λαμπερό σου χαμόγελο και ίσως εκπλαγείς από τα χειροπιαστά αποτελέσματα που θα ανακύψουν. Τα οικονομικά απαιτούν προσεκτικούς χειρισμούς, με ιδιαίτερη έμφαση σε περιττά έξοδα, απόρροια ξέφρενων εκδρομικών εξορμήσεων που ενδέχεται να προκύψουν.
Ως Παρθένος υποσυνείδητα επιλέγεις να ανατρέχεις σε φορτικές μνήμες και δυσάρεστες αναμνήσεις του πρόσφατου παρελθόντος, ωστόσο η αστρική συγκυρία σου δείχνει το δρόμο που καλείσαι να ακολουθήσεις στο άμεσο μέλλον. Αν και όχι στρωμένο με ροδοπέταλα, το μονοπάτι σε τίποτε δεν θυμίζει την κακοτράχαλη διαδρομή των τελευταίων δύο ετών, προσφορά του εργασιομανή Κρόνου, ενώ ο πλανήτης της χαοτικής δημιουργίας, Ουρανός, από τον Κριό, κρύβει ουκ ολίγους άσους... στο μανίκι.
× ÕÔØÔÔ
ÎØ ËÎ
ÉÎ ÔÏËÕ
Ακόμα και αν ανήκεις στο υπό εξαφάνιση είδος των Υδροχόων εκείνων που αποζητούν σταθερότητα και ρουτίνα, η αστρική συγκυρία Κρόνου - Ουρανού έρχεται για να σου υπενθυμίσει το απλούστατο: ζωή σημαίνει εξέλιξη. Καινούργιες, φρέσκες ιδέες, τάση για δημιουργία, επαναπροσδιορισμός αναγκών κάνουν την εμφάνισή τους. Τις ερχόμενες εβδομάδες, συν τοις άλλοις, ίσως παρακολουθήσεις τη λίμπιντο σου να αγγίζει νέα όρια, μακριά από ταμπού και περιορισμούς. Ενδιαφέρον;
Ο Κρόνος αποχώρησε από την Παρθένο έπειτα από δύο ολόκληρα χρόνια. Ο Ουρανός επίσης μετακόμισε στον Κριό, ύστερα από μια γεμάτη εφταετία στο ζώδιό σου. Πλέον μπορείς να... γευτείς το θετικότερο πρόσωπο της ζωής, αντιμετωπίζοντας τυχόν δυσάρεστες, αναπόφευκτες εκπλήξεις με θάρρος και εσωτερική δύναμη. Το μήνα που ακολουθεί οφείλεις να χαρίσεις στον εαυτό σου στιγμές ξενοιασιάς, είτε αυτές αφορούν εσένα στο επίκεντρο μιας χαρούμενης παρέας φίλων, είτε απομονωμένο σε εξοχικό κατάλυμα, μακριά από τους πάντες και τα πάντα.
Το 2010 έχει ήδη δείξει τα... δόντια του ποικιλοτρόπως. Οι εβδομάδες που ακολουθούν είναι μια πρώτης τάξεως ευκαιρία ανασυγκρότησης δυνάμεων και επανεξέτασης προτεραιοτήτων. Ωστόσο, όπως έχει πει και ο σοφός λαός, «το ’να χέρι νίβει τ’ άλλο», επομένως οι αλλαγές που διακαώς επιθυμείς απαιτούν και λίγο σπρώξιμο εκ μέρους σου. Γνωρίζεις καλύτερα από όλους πως τίποτε δεν χαρίζεται ή αποκτάται χωρίς κόπο. Ετοιμάσου για μάχη μέχρι τελικής πτώσεως, είτε αυτή αφορά στο περιβάλλον, είτε στον ίδιο σου τον εαυτό.
43
ΜΙΚΤΗ ΖΩΝΗ
μμος στα χείλη, αντηλιακό με άρωμα καρύδας, κατανάλωση λίτρων μεταλλικού νερού, μυρωδιές από το γραφικό ταβερνάκι, φάτσα στην παραλία, που σου γαργαλούν τη μύτη και τον ουρανίσκο. Ναι, για 5 ημέρες αποφάσισα να απαρνηθώ την αγαπημένη μου πρωτεύουσα για τις ομορφιές της Σαντορίνης, μαζί με την Δ. και τον Τ. Οι φήμες περί ακρίβειας και αστρονομικών τιμών που επικρατούν στο νησί, δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Με ένα 500άρικο τη βγάζεις ανετότατα για 5 μέρες, με μεταφορικά, διαμονή και ενοικίαση αυτοκινήτου included. Ειδική μνεία στο φαγητό. Στο απίστευτο φαγητό. Με ολόφρεσκα πεντανόστιμα υλικά, από τους παραδοσιακούς τοματοκεφτέδες με τη χαρακτηριστική γλυκύτητα που λιώνουν στο στόμα, την ιδιαίτερη τοπική φάβα, τις λιαστές τομάτες και τα ψητά καλαμάρια-πειρασμός, με γέμιση φέτα και κάπαρη ντόπιας παραγωγής, καλύτερα να αποφύγεις ενοχικές σκέψεις και αναφορές στη ζυγαριά όσο βρίσκεσαι εκεί. Μπορείς ωστόσο, αν είσαι... καβουρομάνα, να ικανοποιήσεις την πείνα σου (άτιμος καθαρός αέρας ανοίγει την όρεξη) αποκλειστικά με σάντουιτς και σουβλακοειδή, ’κονομώντας παράλληλα ένα ωραιότατο σκορβούτο μέχρι την επιστροφή σου στο κλεινόν άστυ. Το νησί, όλως παραδόξως, διαθέτει λιγοστές παραλίες. Ξεχωρίζει ο τεράστιος Περίβολος, με την ιδιόμορφη μαύρη άμμο που σου τσουρουφλίζει τις πατούσες. Κατά μήκος του δεσπόζουν δεκάδες μπαράκια, ψαροταβέρνες και ψιλικατζίδικα που πουλάνε από αντηλιακά, ρακέτες και πετσέτες θαλάσσης μέχρι τσιγάρα και προφυλακτικά. Δεύτερη ομορφότερη το Καμάρι, επίσης αχανούς εκτάσεως, έχει αυτό το βράχο με τη χαρακτηριστική γλίτσα, οπότε μπαίνεις στο νερό με τον κώλο τρώγοντας και την κρυάδα ή εισέρχεσαι όρθιος ρισκάροντας τη σωματική σου ακεραιότητα -η Δ. σωριάστηκε φαρδιά-πλατιά κάτω, ευτυχώς δεν έσπασε τίποτα. Μου άρεσε επίσης η πιο απομονωμένη Βλυχάδα, οργανωμένη κατά το ήμισυ, ενώ στο βάθος δεξιά προσφέρει χώρο για επίδοξους γυμνιστές. Φυσικά ο Τ. και η Δ. τα πέταξαν χωρίς δεύτερη κουβέντα. Εγώ πάλι, όχι. Για το τέλος: κεφάλαιο «Ζευγάρια». Χιλιάδες ζευγάρια. Εκατομμύρια ζευγάρια. Ζευγάρια που ο θεός του έρωτα και των συμβιβασμών «ξέβρασε» στο διάσημο, για τα ειδυλλιακά του τοπία, νησί. Ειλικρινά, τόσα ζευγάρια μαζεμένα δεν συναντάς ούτε σε συναυλία του... James Blunt! Ελάχιστες γυναικοπαρέες και κάποια μπακούρια, μετρημένα στα δάχτυλα των ποδιών. Του χρόνου, για τη διατήρηση της ψυχικής μου ηρεμίας, θα προτιμήσω Κρήτη. Ο Γκόλντεν Χολ-ίστας
44
MIKTH ΖΩΝΗ
Plastiki: for ever!
Áż¾±ÉßÂÄ ¾ÆÈÄ
Ì
είδηση για την ολοκλήρωση της αποστολής του σκάφους με το ελληνικότατο όνομα “Plastiki”, ενός καταμαράν στο οποίο έχουν προσαρτηθεί 12.500 χρησιμοποιημένες πλαστικές φιάλες και χρησιμοποιεί πανιά κατασκευασμένα εξ ολοκλήρου από ανακυκλωμένα υλικά, έκανε το γύρο του κόσμου. Το ταξίδι του, με στόχο να ευαισθητοποιήσει την κοινή γνώμη για τις επιπτώσεις που έχει στο περιβάλλον η ανεξέλεγκτη ρίψη απορριμμάτων στη θάλασσα, ολοκληρώθηκε έπειτα από τέσσερις μήνες, καλύπτοντας την απόσταση Σαν Φρανσίσκο-Σίδνεϊ, στον Ειρηνικό Ωκεανό. Χιλιάδες κόσμου υποδέχτηκαν στο λιμάνι του Σίδνεϊ το σκάφος και τον καπετάνιο του, περιβαλλοντολόγο, David de Rothschild, με τιμές ήρωα, ενώ το “Plastiki” θα εκτίθεται από εδώ και στο εξής στο Μουσείο Ναυτικής Ιστορίας της πόλης. «Είδες, λοιπόν, γιατί εκνευρίζομαι όταν βλέπω όσους κρατούν μικρά μπουκάλια νερού, που καταναλώνουν μέσα σε δευτερόλεπτα, επιβαρύνοντας όμως έτσι το περιβάλλον με πλαστικό που χρειάζεται εκατοντάδες χρόνια για ν’ αποσυντεθεί;», ρώτησα τον Σπυράκο την ώρα που παρακολουθούσαμε την είδηση στην τηλεόραση, ανοίγοντας έτσι πάλι μια... πονεμένη κουβέντα που είχαμε κάνει και παλιότερα. «Και δηλαδή, τι να κάνει κάποιος που διψάει; Θα κορακιάσει;» με αντέκρουσε. «Οχι, αλλά να ζητήσει ένα ποτήρι νερό. Τόσο δύσκολο είναι; Στο κέντρο της πόλης βρισκόμαστε, όχι στη μέση της Σαχάρας! Μπορεί επίσης να πάρει μαζί του ένα μπουκάλι με νερό από το σπίτι…». «Εσύ, δεν αγοράζεις ποτέ νερό στο δρόμο;» με ρώτησε. «Μόνο αν αισθάνομαι ότι λιποθυμάω, δηλαδή σπάνια. Το θεωρώ μεγάλη σπατάλη ενέργειας και εγκληματική κίνηση για το μέλλον του περιβάλλοντος». «Υπερβάλλεις…». Ενιωσα ότι έπρεπε να υπερασπιστώ, για ακόμα μία φορά, τις θέσεις μου επάνω στο «φλέγον» ζήτημα των πλαστικών φιαλών νερού, και αυτό διότι ο αγαπητός Σπύρος αγοράζει για το σπίτι εμφιαλωμένο νερό. «Το ξέρεις ότι στη θάλασσα μεταξύ της Καλιφόρνια και της Χαβάη έχει δημιουργηθεί μία λωρίδα επιπλέοντων πλαστικών απορριμμάτων που έχει έκταση πενταπλάσια της Μ. Βρετανίας; Και δεν αναφέρομαι σε όσα πετάγονται στις χωματερές της στεριάς... Μήπως, λοιπόν, να ξανασκεφτείς λιγάκι τα εμφιαλωμένα που αγοράζεις;». «Το εμφιαλωμένο είναι καλύτερο από της βρύσης!». «Μπα, ποιος το λέει αυτό; Ολες οι έρευνες αναφέρουν το αντίθετο, ότι δηλαδή το νερό, τουλάχιστον στην Αθήνα, είναι ασφαλέστερο επειδή το ελέγχουν συνεχώς, αντίθετα με τα εμφιαλωμένα που τα αφήνουν στον ήλιο ένας Θεός ξέρει για πόσο καιρό». «Σταμάτα πια, με ζάλισες...». «Οσο δεν το καταλαβαίνεις, τόσο θα συνεχίζω». «Καλά είπαμε, έλεος!». «Δηλαδή συμφωνούμε;». «Ναι, παράτε με, και βάλε κάτι άλλο στην τηλεόραση...». «Ok, έχει ένα φοβερό ντοκιμαντέρ για την ανακύκλωση, λέω να το αφήσω». «Κι εγώ λέω να σπάσω την τηλεόραση». Ò ß ¨Î Ñ
30 - 7 - 10
Kαλημέρα φίλοι μου. Το πώς περιμένω από ώρα σε ώρα να έρθει ο Αύγουστος δεν λέγεται. Σε «αναμμένα κάρβουνα» κάθομαι και δεν είμαι και αναστενάρης, καθότι σε αυτό το μήνα έχω εναποθέσει όλες τις ελπίδες μου να κάνω δύο-τρία μπανάκια, να μυρίσω λίγο ιώδιο αντί για αμόλυβδη και να μη με ενδιαφέρει, έστω και για κάποιες ημέρες, ποιο τμήμα του ηλεκτρικού σιδηροδρόμου -πάντα με την κατανόηση που μας ζητούν εδώ και χρόνια- θα παραμείνει κλειστό. Φέτος το πού θα πάμε διακοπές δεν έχει τόση σημασία, όση το να βρούμε κάποιο χρόνο να χαλαρώσουμε σαν άνθρωποι, μακριά από μαύρα μαντάτα και δυσοίωνες προβλέψεις. Και τι καλύτερο από μία θέση δίπλα στο κύμα. Ετσι λοιπόν αποφάσισα να σας αποχαιρετήσω γι’ αυτό το καλοκαίρι, με κάποια ενσταντανέ από κινηματογραφικά πλάνα που παραπέμπουν σε στιγμές… βουτηγμένες στη θάλασσα και να δώσω κάποιες ιδέες ώστε να γίνουμε κι εμείς πρωταγωνιστές ανάλογων σκηνών, ή παραπλήσιων τέλος πάντων. Μην το πάρετε και τοις μετρητοίς. Αλλωστε γνωριζόμαστε καλά, πια. Πάνω από όλα όμως σας εύχομαι να περνάτε όμορφα, γιατί όσο πιο ωραία περνάμε τόσο πιο πολύ σκάνε οι οχτροί μας… Στην υπηρεσία της Αυτού Showbiz
Kαι πάω σε ένα επιτυχημένο θεατρικό μιούζικαλ που έγινε και ταινία και μάλιστα έχει και ελληνικό χρώμα, καθότι τα γυρίσματα έγιναν στον τόπο μας. Αναφέρομαι φυσικά στο Mamma Mia! Μία κοπέλα είναι έτοιμη να παντρευτεί, αλλά αγνοεί ποιος είναι ο πραγματικός της πατέρας. Τρεις άνδρες υπήρχαν τότε στη ζωή της μητέρας της και τώρα πρέπει να ανακαλύψει ποιος από τους τρεις, οι οποίοι καλούνται στο γάμο, είναι ο μπαμπάς. Εσάς μην σας μπαίνουν ανάλογες ιδέες, γιατί άλλωστε δεν είναι αυτό το ζητούμενο. Απλώς θεωρώ πολύ καλοκαιρινή αυτή τη φωτογραφία με το σκάφος και μου ήρθε η ιδέα να γοητεύσετε κάποια ωραία κυρία, αρμενίζοντας στα γαλάζια νερά του Αιγαίου ή του Ιονίου με ένα σκαφάκι. Τώρα λόγω οικονομικής κρίσης μπορείτε να κάνετε κάποιες μικροαλλαγές. Αντί για κότερο μπορείτε να χρησιμοποιήσετε μία ανεμότρατα, με την οποία τις πρώτες πρωινές ώρες έχετε και τη δυνατότητα να πάτε για ψάρεμα και να κερδίσετε και κάτι. Επίσης, στην έσχατη περίπτωση νοικιάστε μία βαρκούλα, μόνο φροντίστε να είναι βενζινοκίνητη, γιατί… δεν λέει να βάλετε την κυρία να τραβάει κουπί από το πρώτο ραντεβού. Το αφήνετε για αργότερα. Επίσης να μην υπάρχει επιγραφή στη βάρκα «Αφρατούλα», γιατί δεν θα σας βγει σε καλό. Ομως δεν σας είπα και το καλύτερο. Ο,τι πλεούμενο και αν έχετε στη διάθεσή σας για κάποιες έστω ώρες, μπορείτε να την προκαλέσετε λέγοντας: Εχω και κότερο, πάμε μια βόλτα; Μην το συζητάτε, 100% αποτελεσματικό…
30 - 7 - 10
MIKTH ΖΩΝΗ
Ας ξεκινήσουμε με το πιο ερωτικό φιλί στην ιστορία της Εβδομης Τέχνης από την κλασική και πολυβραβευμένη ταινία «Οσο υπάρχουν άνθρωποι», με τους Burt Lancaster και Deborah Kerr. Αισθησιασμός με φόντο το κύμα μιας χαβανέζικης παραλίας. Για να θυμίσουμε λίγο και το στόρι, πρόκειται για την παράνομη σχέση ενός λοχία με τη γυναίκα του διοικητή του στρατοπέδου. Θα θέλατε να ζήσετε μία ανάλογη σκηνή; Ορίστε λοιπόν οι οδηγίες προς ναυτιλλομένους. Καταρχήν να απευθυνθώ στις κοπέλες: πηγαίνετε διακοπές, έστω και για ένα τριήμερο, κάπου που να υπάρχει κοντά μία ναυτική βάση. Τώρα αν δεν βρείτε, προτιμήστε κανένα άλλο στρατόπεδο -κατά προτίμηση ειδικών δυνάμεων- έτσι ώστε να έχετε αυξημένες πιθανότητες να βρείτε κάποιον που να ανταποκρίνεται στα σωματικά στάνταρ του Βurt Lancaster.
Ετσι θα σας άφηνα εγώ, χωρίς λίγη δράση; Και πάντα με τους καλύτερους «πρεσβευτές». Από τη μία, λοιπόν, είναι ο τελευταίος Τζέιμς Μποντ, κατά κόσμον Daniel Craig, που υποδύθηκε με ευελιξία τον πιο διάσημο μυστικό πράκτορα στο Casino Royale. Στη συγκεκριμένη φωτογραφία αναδεικνύεται το γυμνασμένο του σώμα, κάτι που είναι απαραίτητο για να είναι κάποιος σε αυτό το «πόστο». Οσοι δεν έχουν τις συγκεκριμένες αναλογίες ή παραπλήσιες, απλώς δεν μπορούν να είναι πράκτορες. Τώρα αν θέλετε να του μοιάσετε κάπως, λυπάμαι που θα σας το πω αλλά δεν προλαβαίνετε γι’ αυτό το καλοκαίρι. Αν ξεκινήσουμε όμως εντατική γυμναστική και σωστή διατροφή από Σεπτέμβριο, ίσως το επόμενο καλοκαίρι να αποκτήσουμε σώμα πράκτορα, αλλά τύπου… Θου-Βου! Τέλος πάντων. Για να μη «σας τη λένε» όμως και οι κυρίες, σας δίνω το καλύτερο επιχείρημα. Ursula Andress στην ταινία «Τζέ-
45
Να ελέγξετε προηγουμένως την παραλία που θα πάτε μαζί, ώστε να μην έχει κοτρώνες ή και χοντροχάλικο, γιατί μπορεί να συμβεί κατά τη διάρκεια του παθιασμένου ασπασμού και κανένα ατύχημα, κάτι που πρέπει πάση θυσία να αποφύγετε. Και πάω στους κυρίους: φοράτε πάντα κάτω από τη στολή παραλλαγής ένα μαγιό, ώστε να είστε πάντα «ετοιμοπόλεμος» σε περίπτωση που συναντήσετε τη μοιραία γυναίκα. Πριν της προτείνετε να πάτε για μπάνιο, μην αρχίσετε την πολυλογία σχετικά με τις βάρδιες και τις αγγαρείες, γιατί απέναντί σας δεν έχετε συνάδελφο αλλά γυναίκα. Κοιτάξτε την με μοιραίο ύφος: κάν’ τε όμως προηγουμένως κάποιες πρόβες στον καθρέφτη, γιατί μπορεί να νομίσει η κοπέλα ότι έχετε βγάλει… κριθαράκι. Τα υπόλοιπα τα αφήνω σε εσάς. Καλή επιτυχία!
ιμς Μποντ πράκτωρ 007 εναντίον Δρ Νο». H εικόνα της να βγαίνει από τη θάλασσα έχει μείνει τεκμήριο στην κινηματογραφική ιστορία. Τώρα όλες όσες θέλετε να της μοιάσετε λίγο, ακούστε τις συμβουλές μου. Αν δεν είστε δύτριες τότε φροντίστε να προμηθευτείτε κανένα κοχύλι από μαγαζί που πουλάνε σωσίβια και μπρατσάκια. Κρύφτε το επιμελώς, βουτήξτε φορώντας ένα μπικίνι πάντα αλλά χωρίς ζώνες και άλλα αξεσουάρ που δεν σας χρειάζονται και όταν βγείτε από τη θάλασσα, αρχίστε να κοιτάζετε με θαυμασμό το κοχύλι λες και το βρήκατε εσείς. Φροντίστε να το κάνετε κοντά σε κάποιον που έχετε σταμπάρει από πριν. Σίγουρα θα τον εντυπωσιάσετε. Τα υπόλοιπα τα αφήνω σε εσάς. Αν δεν έχετε τις παραπάνω προδιαγραφές, προτιμήστε το ολόσωμο μαγιό και καταφύγετε στον κλασικό τρόπο προσέγγισης σε εκείνον που σας ενδιαφέρει: Μήπως έχετε φωτιά; Η απάντησή του θα «απαντήσει» και στις προσδοκίες σας. Καλή επιτυχία.
Μήπως πάλι είστε χορευταράς; Είστε από τους τύπους που με το που ακούν Νατάσα Θεοδωρίδου αρχίζουν το χασάπικο ή -ακόμα καλύτερα- με το που βλέπουν κανέναν ξανθό τουρίστα με σανδάλια να περιδιαβαίνει ανέμελος στα μαγαζιά με είδη λαϊκής τέχνης του λένε «όπα» και ξεκινάνε το συρτάκι; Ο Zorba the Greek είχε ανοίξει το δρόμο πριν από πολλά χρόνια. Tώρα που περνάμε και την οικονομική κρίση, πρέπει να συμβάλουμε όλοι ώστε να διαφημίσουμε τον τουρισμό μας. Τουτέστιν: πηγαίνουμε σε μία παραλία όπου μάθαμε ότι εκεί κοντά προσγειώθηκε κανένα τσάρτερ. Κατασκηνώνουμε, έχοντας μαζί μας δύο σακούλες παξιμάδι, ένα κιλό ελιές, μία νταμιτζάνα κρασί κι ένα κασετόφωνο (όχι CD player για να μη χαλάσουμε την παράδοση), αν βρείτε και γραμμόφωνο ακόμα καλύτερα. Και να παίζει όλη μέρα συρτάκι. Δεν είναι δύσκολο να στήσεις το χορό. Αυτοί οι ξένοι, με το που βλέπουν κάποιον να χορεύει, τον χαζεύουν και ύστερα από λίγο ξυπνά ο Τζιν Κέλι μέσα τους και νομίζουν πως όλοι οι χοροί είναι ίδιοι. Αν τους ποτίσεις και κανένα ποτηράκι κρασί, τότε δεν σου λέω τίποτα. Να πώς θα προσελκύσουμε τουρισμό.
46
ΘΕΑ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ
30 - 7 - 10
¬·¹¶¬´»´¸¦Àʬ¾³p°»©¸Ê¬ ¹¯» ¼°´À
â
Ö ¡© Ñ ¨È à
t
σο κι αν αγαπάμε την πόλη, υπάρχουν στιγμές που χρειάζομαστε όσο τίποτε μερικές πολύτιμες ανάσες καθαρού αέρα, εμποτισμένου με ευλογημένη θαλασσινή αύρα. Μια άκρως βολική λύση για όσους αποφεύγουν τα πολύωρα, κουραστικά ταξίδια είναι το νησί του Πόρου. Ο Πόρος είναι ένα μικρό ηφαιστειογενές νησί με πολλές ομορφιές. Βρίσκεται πολύ κοντά στην Αθήνα και αποτελεί δημοφιλή προορισμό για Ελληνες και ξένους επισκέπτες. Πόρος σημαίνει «πέρασμα» και αυτό γιατί χωρίζεται από την Πελοπόννησο και τη γραφική πόλη του Γαλατά με ένα κανάλι μόλις 370 μέτρων. Κατά τον αρχαίο περιηγητή και γεωγράφο Παυσανία, τον Πόρο αποτελούσαν δύο νησιά. Το πρώτο και μικρότερο ονομαζόταν Σφαιρεία, από το όνομα του Σφαίρου, ηνίοχου του άρματος του Πέλοπα. Το δεύτερο νησί, η Καλαυρία, όνομα που συμβολίζει την καλή αύρα του καλοκαιριού, χωρίζεται από την Σφαιρία από μια μικρή διώρυγα και είναι κατάφυτο από πεύκα. Η Καλαυρία αρχικά ήταν αφιερωμένη στο θεό Απόλλωνα, ο οποίος την παραχώρησε στο θεό Ποσειδώνα, ως αντάλλαγμα για τους Δελφούς. Κατά τη Μυθολογία η Αίθρα, μητέρα του Θησέα, πηγαίνοντας στη Σφαιρία για να προσφέρει τιμές στο μνήμα του Σφαίρου, έπειτα από ένα όνειρο που της έστειλε η Θεά Αθηνά, συνευρέθηκε με τον Ποσειδώνα. Σε εκείνο το μέρος ίδρυσε ναό προς τιμήν της Απατούρια Αθηνάς και ονόμασε τη Σφαιρία, Ιερά. Προς τιμή της Απατούριας Αθηνάς τελούνταν τα Απατούρια, που είχαν θρησκευτικό χαρακτήρα και διαρκούσαν τρεις ημέρες. Στο βόρειο τμήμα του νησιού υπάρχουν τα ερείπια του ναού του Ποσειδώνα, που χτίστηκε το 520 πΧ. Στις μέρες μας ελάχιστα απομένουν από το δωρικό ναό, κατασκευασμένο από γαλάζιο ασβεστόλιθο με τους 34 κίονες, ο οποίος χρησίμευε ως ιερό άσυλο για φυγάδες και ναυαγούς. Εκεί ζήτησε άσυλο ο ρήτορας Δημοσθένης το 323 πΧ., όπου
και αυτοκτόνησε με δηλητήριο για να μην παραδοθεί στους Μακεδόνες. Πέραν της ενδιαφέρουσας ιστορίας του, το νησί κατόρθωσε να διατηρήσει αναλλοίωτη τη γοητεία του στα βάθη του χρόνου. Αμμουδερές παραλίες, απόκρημνες περιοχές, πευκόφυτα κομμάτια γης, έντονη νυχτερινή ζωή, πεντανόστιμο φαγητό, είναι μόλις μερικά από τα δέλεαρ του Πόρου. Πολλά μπαράκια και καφετέριες συναντάμε διάσπαρτα κατά μήκος της πόλης, αλλά και γραφικά εστιατόρια. Δοκιμάστε οπωσδήποτε τον τοπικό χυμό λεμονιού, αλλά και τα λαχταριστά τοπικά γλυκά! Το Ασκέλι, μία όμορφη μεγάλη πλαζ, θεωρείται το τουριστικό θέρετρο του νησιού. Διαθέτει γήπεδο beach volley, σχολή θαλασσίων σπορ, όπως jet-ski, barefoot, windsurf και αλεξίπτωτο. Οι υπόλοιπες παραλίες βρίσκονται κυρίως στο Μικρό και Μεγάλο Νεώριο και είναι γεμάτες άμμο και βότσαλο. Η πόλη του Πόρου είναι χτισμένη στη μικρή χερσόνησο Σφαιρία, κυρίως στο μικρό λόφο, με θέα το λιμάνι. Προς το Μικρό και Μεγάλο Νεώριο συναντάμε μαρίνες σκαφών αναψυχής και άλλα ταχύπλοα σκάφη. Η τουριστική περίοδος ξεκινάει ήδη από τα μέσα Απριλίου, το νησί είναι πολύ κοντά στην Αθήνα και είναι ιδανικό για ημερήσιες εκδρομές. Ενα πολύ σημαντικό αξιοθέατο του νησιού είναι το γυναικείο μοναστήρι της Ζωοδόχου Πηγής του 18ου αιώνα. Στην παραλία του μοναστηριού μπορείτε να φτάσετε με βάρκα, την οποία θα νοικιάσετε από τον Πόρο. Περνά ανάμεσα στην προκυμαία της πολιτείας και της απέναντι ακτής του Γαλατά, παραπλέει τη Σφαιρία και βάζει πλώρη για την παραλία του μοναστηριού. Το μοναστήρι είναι οικοδομημένο με πρότυπο την αρχιτεκτονική που συνηθιζόταν στα νησιά, του μοναστηριού-κάστρου. Πριν το επιχειρήσετε, φροντίστε η αμφίεσή σας να είναι (και να φαίνεται) αρμόζουσα! Για τη μετακίνηση με αμάξι χρειάζονται περίπου 2 ώρες, μέσω εθνικής οδού Αθηνών - Κορίνθου, με έξοδο προς Επίδαυρο. Αν επιλέξετε τον παραδοσιακό τρόπο, από το λιμάνι του Πειραιά αναχωρούν διαρκώς ferry boats με μέση διάρκεια ταξιδίου 2 ώρες και 15 λεπτά. Καλό ταξίδι!